monografie ruilverkaveling Hamme.pdf

DE RUILVERKAVELING HAMME

DE

R U I LV E R K A V E L I N G HAMME

R

U

VE IL

R

K

EL AV

IN

G

DE ZORG VOOR DE OPEN RUIMTE

IN VLAANDEREN

1

INHOUD

S

OPGAVE 1. Chronologie

p4

2. Ruilverkavelingsblok

p5

3. Onderzoek naar het nut

p7

4. Grondclassificatie

p8

5. Inbreng

p8

6. Structuurplan

p9

7. Milieu-effectrapport

p 10

8. Werken

p 10

9. Archeologie

p 15

10. Opmetingswerken

p 16

11. Herverkaveling

p 16

12. Akte

p 20

13. Kosten

p 21

14. Namen noemen

p 22

DE

R U I LV E R K A V E L I N G HAMME De ruilverkaveling tussen Durme en Schelde

De Durmemeersen met zicht op de kerk van Waasmunster.

3

1

CHRONOLOGIE FASE : onderzoek naar het nut - aanvraag ruilverkaveling - Ministerieel Besluit onderzoek naar het nut

14 februari 1983 13 juli 1973, 24 augustus 1984 en 4 september 1985 - instelling coördinatiecommissie 24 april 1985 - advies coördinatiecommissie over blokgrens 13 augustus 1986 - openbaar onderzoek blokgrens maart - april 1988 - Ministerieel Besluit tot aanvullend onderzoek 30 oktober 1989 - aanvullend onderzoek blokgrens november 1990 - Ministerieel Besluit dat de ruilverkaveling Hamme nuttig is 23 mei 1991

FASE : uitvoering

Vergaderingen van de commissie van advies in het gemeentehuis van Hamme.

- oprichting ruilverkavelingscomité - en commissie van advies 17 oktober 1991 - openbaar onderzoek over de inbreng februari - maart 1994 - definitieve neerlegging inbreng januari - februari 1995 - openbaar onderzoek openbaar domein, structuurplan, MER december 1995 - goedkeuring structuurplan door minister 6 december 1996 - uitvoering werken 1997 - 2000 - uitvoering opmetingswerken 1996 - 1999 - wenszittingen herverkaveling tweede helft 1996 - openbaar onderzoek herverkaveling februari - maart 1998 - definitieve neerlegging herverkaveling november - december 1999 - verlijden eerste ruilverkavelingsakte 16 december 1999 - ingebruikname nieuwe kavels 25 december 1999 - openbaar onderzoek, tweede neerlegging kosten en - verlijden aanvullende ruilverkavelingsakte 2000 - 2001

De ruilverkaveling Hamme duurde, van aanvraag tot eerste ruilverkavelingsakte, zo’n 16 jaar. Er was 8 jaar voorbereiding nodig vooraleer het ruilverkavelingscomité werd ingesteld.

De fase “onderzoek naar het nut” duurde relatief lang, omdat de oorspronkelijke blokgrens diende aangepast na het openbaar onderzoek. In de uitvoeringsfase kwamen beleidsaspecten en regelgeving om de hoek kijken zoals het structuurplan (plan met alle voorziene ruilverkavelingsingrepen) en het milieu-effectrapport (MER). De werken op het terrein verliepen relatief snel (medio 1997 - 2000). Bij de behandeling van de bezwaren van de herverkaveling kon onmogelijk over één nacht ijs worden gegaan (zo duurde de behandeling van de bezwaren door de commissie van advies en het ruilverkavelingscomité 16 maanden).

2

HET

RUILVERKAVELINGSBLOK

HAMME

EN ZIJN KENMERKEN Geomorfologie en bodem

Het gebied maakt deel uit van de Vlaamse vallei. De alluviale gebieden langs de Durme in het noorden (de vroegere overstromingsgebieden) bestaan uit kleiige bodems. Voor het overgrote deel wordt het ruilverkavelingsblok gekenmerkt door zandige bodems, met plaatselijk nattere zandlemige bodems.

1.462 ha op grondgebied van - Hamme 933 ha - Dendermonde 377 ha - Zele 55 ha - Waasmunster 97 ha

Hydrologie Het noordelijk deel van het ruilverkavelingsgebied behoort tot het stroomgebied van de Durme en het zuidelijk deel tot dat van de Schelde. Het ruilverkavelingsblok is gelegen binnen delen van de Polder tussen Schelde en Durme, de Polder Durme Zuid-Oost en de Polder van Grembergen.

Wegenstelsel WAASMUNSTER Durme

ST-ANNA HAMME DURMEN

Landschap en natuur

ZOGGE

ANSEVELDE

GREMBERGEN Schelde

Het ruilverkavelingsblok wordt doorsneden door verschillende verbindingswegen. De verschillende woonkernen zijn verbonden door een dicht, verhard wegennet. Veel ontsluitingswegen voor de landbouwgronden zijn, in de situatie vóór ruilverkaveling, steenslag- of aardewegen.

Het alluviale gebied van de Durme is open en bestaat voornamelijk uit hooi- en weiland. Er komen verschillende water- en weidevogels en amfibieën voor. De zandstreek daarentegen vertoont het beeld van een intensief cultuurlandschap met een mozaïek van kleine percelen en een geringe biologische waarde. Sommige deelgebieden zoals Moerheide en Hekkenhoek vormen een coulissenlandschap met voornamelijk knotbomen en hebben een hogere biologische waarde. Ook elders komen verspreid lineaire landschapselementen voor zoals knotbomenrijen en houtkanten. Met het dichte hoofdwegennet is een opvallende lintbebouwing geassocieerd.

5

Cultuurhistorie Hamme is ontstaan als nederzetting in de 7e eeuw. De grote ontginningen dateren uit de 11e - 13e eeuw. Relevante cultuurhistorische elementen in het ruilverkavelingsblok zijn o.m. een aantal kapellen en hoeves, het voormalig kasteeldomein “Hof ter Penninck”, een aantal historische wegtracés (o.m. de Heirbaan) en verder een aantal wielen (= meestal cirkelvormige plas ontstaan na een dijkdoorbraak of overstroming), dijkrestanten, hoogstamboomgaarden en lineaire landschapselementen.

Recreatie Inzake recreatie zijn te vermelden : hengelen in verschillende private visvijvers en in de Oude Durme, de jacht, een viertal voetbalterreinen, verschillende autoroutes, fiets- en vooral wandelroutes.

Juridische en beleidsmatige randvoorwaarden Het grootste gedeelte van het ruilverkavelingsblok heeft een agrarische bestemming op het gewestplan. Enkele natuurgebieden komen voor langs de Durme, in de Gavers en in de Kerregavers.

De Durme en de middenloop van de Schelde zijn aangeduid als EG-vogelrichtlijngebied. Een aantal gebieden langs de Durme en de Schelde in de ruilverkaveling Hamme maken deel uit van het (gewezen) ecologisch impulsgebied ScheldeDender-Durme.

Landbouw (landbouwstudie, KUL en Groep Varendonck NV, 1993) Van de 574 grondgebruikers in het ruilverkavelingsblok zijn er 190 telplichtige land- of tuinbouwers. Ca. 80 % van het cultuurareaal bestaat uit weide en groenvoedergewassen (voornamelijk maïs). Ongeveer twee derden van de landbouwgronden wordt gepacht. Er zijn 88 telplichtige landbouwers die meer dan 2,5 ha grond in het ruilverkavelingsblok in gebruik hebben; 77 ervan zijn hoofdberoepsbedrijven. De gemiddelde oppervlakte van deze hoofdberoepsbedrijven bedraagt 16,5 ha.

De gemiddelde kadastrale perceelsgrootte bedraagt 0,42 ha. De gemiddelde gebruikskaveloppervlakte (alle gebruikers in beschouwing genomen) bedraagt 0,83 ha. De 77 hoofdberoepslandbouwbedrijven hebben gemiddeld 10 kavels in gebruik met een gemiddelde kaveloppervlakte van 1,1 ha. De versnipperingstoestand en de huiskavelsituatie zijn in de situatie vóór ruilverkaveling algemeen ongunstig.

De rundveehouderij, in het bijzonder de melkveehouderij, is een belangrijke productietak. Daarnaast zijn ook mestvee- en de varkenshouderij duidelijk aanwezig.

3

ONDERZOEK NAAR HET NUT De ruilverkaveling Hamme werd aangevraagd in 1983 door 26 belanghebbende eigenaars en/of gebruikers.

Op basis hiervan besliste de minister tot het onderzoek naar het nut.

Er werd een coördinatiecommissie opgericht die de minister adviseert over de afbakening van het gebied voor ruilverkaveling. De coördinatiecommissie bestaat uit ambtenaren en afgevaardigden van de Provinciale Landbouwkamer.

Het openbaar onderzoek over de blokgrens, waarbij alle belanghebbenden in het ruilverkavelingsblok aangeschreven werden, had plaats in het voorjaar van 1988.

Omwille van een reeks bezwaren, voornamelijk voor het gedeelte gelegen in Zele, besliste de minister tot een aanvullend onderzoek. Dit had plaats eind 1990. Het oorspronkelijk voorgestelde ruilverkavelingsblok van 1.638 ha verkleinde hierbij tot 1.462 ha. Het Ministerieel Besluit dat de ruilverkaveling nuttig verklaart, dateert van 23 mei 1991.

In oktober 1991 werden de twee organen opgericht die betrokken worden bij de uitvoering van dit project: het ruilverkavelingscomité (beslissingsorgaan) en de commissie van advies (adviesorgaan voor het comité). Het ruilverkavelingscomité heeft een samenstelling vergelijkbaar met die van de coördinatiecommissie.

In de commissie van advies zetelen onder andere eigenaars en gebruikers uit het gebied.

7

4

GRONDCLASSIFICATIE In functie van het verruilen van gronden in een ruilverkaveling, wordt een puntenwaarde toegekend aan de gronden. Deze puntenwaarde is een weerspiegeling van de landbouwkundige kwaliteit van de grond. De puntenwaarden worden ingedeeld in klassen (bv. klasse 1 = landbouwkundig beste gronden = 1.000 punten per ha; klasse 14 = slechte gronden = 350 punten per ha).

Als basisdocument voor de bodemclassificatie werd de bodemkaart van het Centrum voor Bodemkartering gebruikt. Bodemexperts van de Vlaamse Landmaatschappij verfijnden de kaart. In 1988 voerden ze grondboringen uit op het terrein (gemiddeld 4 per ha) om de waarde van de gronden te specifiëren.

De gronden van het ruilverkavelingsblok Hamme werden ingedeeld over 15 waardeklassen variërend van 1.000 punten per ha tot 300 punten per ha.

Uittreksel uit de bodemclassificatiekaart.

5

Kapel Heilig Kruis.

INBRENG

Door de kadastrale oppervlakte te combineren met de puntenwaarde per oppervlakte-eenheid, bekomt men de inbreng in punten; bv. 3 ha goede grond van 1e klasse (1.000 punten per ha) en 0,5 ha grond van 15e klasse (300 punten per ha) levert een inbreng op van (3 x 1.000 punten) + (0,5 x 300 punten) = 3.150 punten.

Het ruilverkavelingscomité Hamme onderwierp de inbreng aan een openbaar onderzoek in 1994.

Na behandeling en verwerking van de ingebrachte bezwaren volgde in 1995 de definitieve neerlegging van de inbreng.

6

STRUCTUURPLAN In opdracht van de minister diende het ruilverkavelingscomité Hamme voor de uitvoering van de werken een structuurplan op te maken. Een structuurplan is een plan met de hoofdlijnen van de geplande ruilverkavelingsingrepen. Aan de opmaak van het structuurplan ging een periode van studie en overleg vooraf.

In 1993 werd het ruilverkavelingsblok bestudeerd in zijn verschillende aspecten : waterhuishouding, ontsluiting, landbouw, ecologie, cultuurhistorie, landschap en recreatief medegebruik. Op basis van deze deelstudies werd een structuurplan opgemaakt dat de verschillende visies probeerde te integreren.

Vooraf en onderweg had overleg plaats met de commissie van advies, het ruilverkavelingscomité, de gemeente- en polderbesturen, landbouw- en milieuorganisaties en andere verenigingen.

Het ruilverkavelingscomité keurde een eerste versie van het structuurplan goed in maart 1995. In december 1995 liep er dan een onderzoek “de commodo et incommodo” waarin het structuurplan, het MER en een overzicht van het nieuw en af te schaffen openbaar domein (van wegen en waterlopen) ter inzage gelegd werden. Rekening houdend met klachten en bezwaren die voortvloeiden uit dit openbaar onderzoek en met de effectverzachtende maatregelen die in het MER voorgesteld werden, werd het structuurplan aangepast in mei 1996.

De minister keurde uiteindelijk het structuurplan goed op 6 december 1996.

UITTREKSEL STRUCTUURPLAN

In het structuurplan worden de toekomstige structuren van het gebied vastgelegd : wegen, voorzieningen voor recreatie, waterhuishouding en ecologische en landschapsstructuren. Het structuurplan geeft ook verschillende randvoorwaarden aan voor de herkaveling.

9

7

MER MILIEU-EFFECTRAPPORT Strikt wettelijk gezien dient alleen voor de bouwvergunningsplichtige werken in de ruilverkaveling een milieu-effectrapport (MER) te worden opgemaakt. De minister bepaalde evenwel dat een MER diende opgemaakt te worden voor alle werken voorzien in het structuurplan. Het MER beschrijft alle (negatieve en positieve) milieu-effecten. Tevens worden er effectverzachtende maatregelen in voorgesteld. Verschillende van die remediërende maatregelen werden hetzij in het structuurplan, hetzij bij de uitvoeringsdossiers, de uitvoering of de herverkaveling, in beschouwing genomen. Het MER werd een eerste keer ter inzage gelegd bij het onderzoek over het nieuw en af te schaffen openbaar domein, een tweede keer bij de bouwvergunningsaanvraag.

8

DE

WERKEN

In de ruilverkaveling Hamme werden in totaal voor meer dan 260 miljoen frank aan werken uitgevoerd.

De eerste werken vingen officieel aan op 1 april 1997. De laatste werken zullen uitgevoerd worden in 2000. Voor de bouwvergunningsplichtige werken werd de bouwvergunning bekomen op 7 februari 1997. De machtiging om werken aan geklasseerde waterlopen uit te voeren verkreeg het ruilverkavelingscomité bij Ministerieel Besluit van 4 februari 1997.

Wegenwerken In het gebied werd gewerkt aan 25 km wegen (waarvan 4,5 km nieuwe wegen) ter verbetering van de ontsluiting voor de landbouw en de eigendommen.

Ca. 17 km werd uitgevoerd in steenslag.

In het Broekstraatje werd een tweesporenweg aangelegd, bestaande uit 2 aparte stroken beton. Tweesporenwegen vormen een compromis tussen landschaps- en natuurbelang, verkeersontrading, fietsvriendelijkheid en ontsluiting voor de landbouw en de eigendommen.

Aanleg fiets- en wandelpaden Een viertal km specifieke fiets- en wandelpaden werden gerealiseerd, waarvan 3 km in dolomietverharding. Het bestaande fietspad op de oude spoorwegbedding Hamme - Grembergen werd over 800 m verlengd in asfalt. Daarnaast voorzag het ruilverkavelingscomité een strook grond om de gemeente Waasmunster toe te laten een nog ontbrekende fietsverbinding van ca. 400 m te realiseren op het traject tussen de Sint-Jozefkapel en Waasmunsterbrug.

Afsluitpaaltjes verhinderen de toegang voor auto- en landbouwverkeer.

Speelterrein Sint-Anna Achter de kerk van Sint-Anna werd in het kader van de ruilverkaveling Hamme een publiek speelterrein van 3.500 m² aangelegd.

Er werden speelheuvels en een voetbalveldje aangelegd en een zeshoeksschommel en klimrek geplaatst. Het speelterrein werd officieel ingehuldigd op 30 juni 1998 door gedeputeerde A. Vercamer en burgemeester P. Van de Casteele.

11

Waterwerken 14 km geklasseerde waterlopen werden geruimd, 25 km werden geherprofileerd. Ook de toegankelijkheid van de percelen (via overgangen, duikers) werd onder handen genomen.

Bij het herprofileren kan dankzij een natuurtechnische oever ruimte gegeven worden aan oevervegetatie zoals bv. riet.

Bouw van stuwen Aan de Ardoystraat en het Broekstraatje werden twee halfautomatische stuwen geconstrueerd. Beide werden geplaatst om landbouwkundige redenen en dienen om het nodige water in het landbouwgebied tijdens de zomermaanden hoog te houden. Voor het natuurgebied “De Moeren” werd omwille van ecologische redenen een stuw voorzien om het waterpeil hoog te houden.

semi-automatische klepstuw

Werken van landschapszorg Door de ruilverkaveling is uiteraard de opgaande groenstructuur gewijzigd. Een deel van de bestaande begroeiing kon behouden blijven. Bijkomende beplantingswerken werden onder meer uitgevoerd in het openbaar domein van waterlopen (9 km), langs wegen (23 km) en op groenstroken (een tiental stroken met een oppervlakte van ca. 2 ha).

Bosaanleg Ongeveer 6,8 ha bos werd aangeplant in de ruilverkaveling. Het betreft vooral de uitbreiding van twee bestaande kleinere bosconcentraties ter hoogte van de Kerregavers en de Hekkenhoek.

De bosuitbreiding gebeurde met inheemse soorten als es, els en zomereik.

Bosaanplant in de Hekkenhoek.

Zones voor natuurtechnische inrichting In de Gavers, de Hekkenhoek en de Durmevallei werden 16 ha gronden gereserveerd met het oog op natuurtechnische inrichting en natuurgericht beheer. Het betreft telkens nattere deelgebieden met een lagere landbouwkundige waarde, maar met hogere ecologische potenties.

Typisch voor de Hekkenhoek zijn de vele rijen knotelzen.

Zone voor natuurtechnische inrichting in de Gavers.

Rietveld Aan de Moortelstraat realiseerde het ruilverkavelingscomité een vloeirietveld waardoor het afvalwater van ongeveer 1.000 inwoners van de wijk Sint-Anna gezuiverd kan worden vooraleer het in het waterlopenstelsel terechtkomt.

De jonge rietplantjes werden geplant in mei 1998.

13

4

4

3

2 3 1 1. aanvoer afvalwater via riolering 2. bezinkingsbekken (bezinking zwevende stoffen) 3. sloten met riet beplant (hoofdzakelijk bacteriële zuivering) 4. overloop van het rietveld in de waterloop

Rietveld Moortelstraat

Erfbeplanting 22 landbouwers in het ruilverkavelingsgebied gingen vrijwillig in op het aanbod om met subsidie hun erf en de omgeving te beplanten met inheemse bomen en struiken.

Bij erfbeplanting kan zowel rond de bedrijfsgebouwen als op de omliggende gronden geplant worden.

Kavelinrichtingswerken Via kavelinrichtingswerken worden de nieuwe kavels ingericht.

Deze werken voorzien : - het rooien van ca. 3.500 bomen en struiken, - het ruimen van 6,2 km bestaande sloten, - het graven van 9 km nieuwe kavelsloten, - het dempen van 30 km bestaande sloten, - het in cultuur brengen van 18 km loswegen, - het plaatsen van 5,6 km buizen (o.m. voor overgangen).

Rooien - aanplanten : de balans Over alle ruilverkavelingswerken heen werden/worden : - gerooid :

- aangeplant :

5.450 bomen, 2.400 struiken, 1.125 lopende m houtkant, 200 m² struweel en 4 ha naaldhout.

2.995 bomen en 33.730 struiken.

9

ARCHEOLOGIE De kans op ontdekking van archeologische sporen bij het uitvoeren van ruilverkavelingsprojecten is reëel.

In de bestekken van de uitvoeringswerken voor de ruilverkaveling Hamme werd een archeologische controle zowel vóór (preventief) als tijdens de werken opgenomen. In samenspraak met het Instituut voor het Archeologisch Patrimonium (IAP), werd de archeologische controle uitgevoerd door 2 provinciale archeologen, de archeoloog van de Vlaamse Landmaatschappij en de Archeologische Dienst Waasland.

De resultaten van de archeologische controle waren voor het grootste gedeelte negatief. Toch werden op drie plaatsen enkele opmerkelijke vaststellingen gedaan: - Romeinse vondsten in de Durmevallei te Sint-Anna; - funderingen van het pachthof Hof Ter Penninck; - sporen van een laatmiddeleeuwse site met walgracht in de omgeving van het Hooigat.

Bij de ruilverkaveling gevonden fragment van een versierde kom in terra sigillata, in de stijl van pottenbakker Comitialis V uit Rheinzabern, ca. 225 250 na Chr.

Romeinse vondsten Bij de aanleg van een wegkoffer en een poel op het gehucht Sint-Anna, kwamen enkele interessante resten uit de Romeinse tijd aan het licht : afvalkuilen, paalgaten, greppels, Romeinse dakpannen, luxe-aardewerk en gewoon aardewerk. Met deze vondsten is voor het eerst bewezen dat de derde-eeuwse Romeinse aanwezigheid zich op de landtongen te Waasmunster - Pontrave en te Hamme Sint-Anna op beide Durme-oevers uitstrekt. Tot nu toe werd aangenomen dat de Romeinse vestiging aan de linker Durme-oever gebonden was.

Hof Ter Penninck Sint-Anna Bij het graven van preventieve proefsleuven werden op circa 40 cm diepte funderingen van het pachthof van het Hof Ter Penninck ontdekt, op een perceel dat voorzien was om te bebossen in het kader van de ruilverkaveling. Het domein Hof Ter Penninck gaat terug tot de 15e eeuw. Omdat het aanplanten van een bos in deze zone op termijn tot de vernietiging van de site kan leiden, besliste het ruilverkavelingscomité de bebossing niet uit te voeren.

Hof Ter Penninck Sint-Anna.

Site met walgracht Hooigat Hier werden aanwijzingen voor een laatmiddeleeuwse site gedetecteerd. In het kader van de ruilverkaveling was dit perceel voorzien om te beplanten. Een beperkte aantasting door oppervlakkige wortelvorming werd hier verkozen boven een totale vernietiging van de site als gevolg van opgraving.

15

10

OPMETINGSWERKEN Opmetingswerken In de ruilverkaveling Hamme gebeurden er topografische verrichtingen in de periode 1996 - 1999.

Er werd gestart met de inplanting van een meetkundige grondslag, begin 1996. Deze grondslag bestaat uit ca. 300 veelhoekspunten, gespreid over het ruilverkavelingsblok. De opmeting van deze punten gebeurde via satellieten volgens de GPS-methode (Global Positioning System).

De afpaling en opmeting van de wegen en waterlopen, de vaste grenzen en de blokgrens gebeurden in de periode februari 1997 tot september 1998.

Na herverkaveling werden de hoekpunten van de nieuwe kavels uitgezet in november - december 1999.

In totaal werden ca. 14.500 punten opgemeten in de ruilverkaveling Hamme. Het aantal uitgezette hoekpunten van nieuwe kavels bedraagt 1.628.

De hoekpunten van de nieuwe kavels worden gematerialiseerd met een verankerde paal uit kunststof en aangeduid met een houten lat.

11

HERVERKAVELING Volgens de wet beoogt ruilverkaveling “het vormen van aaneensluitende en regelmatige kavels die zo dicht mogelijk bij de bedrijfszetel zijn gelegen en een eigen uitweg hebben”.

In de praktijk vormt deze perceelsherschikking een werk van jaren.

Nadat in 1994 - 1995 de inbreng was vastgesteld, werd een eerste versie van herverkaveling afgewerkt tegen medio 1996. Ze werd aan wenszittingen onderworpen in de tweede helft van 1996. De knelpunten die hieruit volgden werden voorgelegd aan de commissie van advies en het ruilverkavelingscomité.

In februari - maart 1998 werd de herverkaveling voor de eerste maal officieel neergelegd.

De commissie van advies en het ruilverkavelingscomité onderzochten tot het najaar van 1999 de ingebrachte bezwaren.

In de eerste helft van 1999 werd, met behulp van een computerprogramma, het geheel van de herverkaveling ingetekend binnen een meetkundige basis van opgemeten wegen, waterlopen, vaste grenzen, voorziene maatregelen van landinrichting, enz.

Daarna dienden dossiers opgemaakt te worden met o.m. de algemene en particuliere erfdienstbaarheden, de meer- en minderwaarden, de onder- en overbedeling in eigendom, het gebruiksverlies en de met hypotheek bezwaarde gronden.

Uiteindelijk werd in oktober - november 1999 alles in gereedheid gebracht om de definitieve neerlegging van de herverkaveling te laten plaatsvinden in november - december 1999 waarbij alle belanghebbenden in kennis werden gesteld van de definitieve vaststelling van alle documenten en plannen omtrent de herverkaveling.

VOOR HERVERKAVELING Gebruikstoestand voor en na herverkaveling.

Hieruit blijkt duidelijk de vergroting, de groepering en vormverbetering van de gebruikskavels.

NA HERVERKAVELING

17

Cijfermateriaal over de herverkaveling …

ONDERWERP

CIJFER

COMMENT A AR COMMENTA

Totale kadastrale oppervlakte van het blok voor ruilverkaveling (in ha)

1.458,8523

Som van de kadastrale oppervlaktes van alle percelen met een kadasternummer; aangezien er ook openbare domeinen zijn zonder kadasternummer, is de reële oppervlakte van het blok groter.

Aantal grondgebruikers

619

In een ruilverkaveling is de grondgebruiker in principe diegene die door de eigenaar als dusdanig wordt opgegeven.

Aantal eigenaars

1.825

Er zijn relatief veel eigenaars betrokken bij de ruilverkaveling Hamme.

Aantal belanghebbenden

1.909

Een belanghebbende kan terzelfdertijd eigenaar en gebruiker zijn.

Aantal gebruikers met meer dan 3 ha in het blok

101

Er zijn veel kleine grondgebruikers.

Totale puntenwaarde van alle gronden binnen het blok voor ruilverkaveling

1.299.014

Is tevens de som van de totale inbreng.

Gemiddelde puntenwaarde per ha

890

Gemiddeld genomen zijn er vooral relatief betere landbouwgronden in het blok.

Aantal bezwaren bij de eerste neerlegging van de herverkaveling

294

Ca. 15 % van de belanghebbenden diende een bezwaar in.

Aantal ha grond met hypotheek bezwaard

170

Deze hypotheken moeten worden overgedragen op de nieuwe kavels.

Reductiecoëfficiënt

0,97629668

Iedereen levert ca. 2,3 % in op zijn ingebrachte puntenwaarde tengevolge van de vrij aanzienlijke vermeerdering van het openbaar domein.

Waarde per punt (in Belgische frank) voor de opleg

730

Een belanghebbende die minder, resp. meer punten toebedeeld krijgt dan de gereduceerde inbreng, krijgt een vergoeding uitbetaald resp. moet een opleg betalen van 730 fr. / punt.

Aantal gevallen buiten de 5 %

108

Meer dan 5 % onder- of overbedelen kan enkel met uitdrukkelijke toestemming van de eigenaar. In de ruilverkaveling Hamme dienden 108 gevallen met een dergelijke toestemming beslecht.

Totale vergoeding voor gebruiksverlies (in Belgische frank)

1.133.532

Als men als gebruiker meer dan 2 % onderbedeeld wordt, is er een vergoeding voor gebruiksverlies. In de ruilverkaveling Hamme ontvangen 147 gebruikers een dergelijke vergoeding aan 100 fr. per punt (totale vergoeding 1.133.532 fr.).

Aantal overblijvende erfdienstbaarheden van doorgang na de ruilverkaveling

52

Het aantal erfdienstbaarheden werd zeer sterk gereduceerd.

Oppervlakte maatregelen tot landinrichting (in ha)

totaal : 26,9854 Vlaams Gewest : 21,5486 Hamme : 4,0570 Dendermonde : 1,0563 Waasmunster : 0,3235

In een ruilverkaveling kunnen in bepaalde mate gronden aan een openbaar bestuur overgedragen worden voor niet-landbouwdoeleinden (bos, natuurzone, speelplein, …). In de ruilverkaveling Hamme werden de maatregelen tot landinrichting vooral aan het Vlaams Gewest toebedeeld.

ONDERWERP

CIJFER

COMMENT A AR COMMENTA

Aantal ha grond door de VLM aangekocht in de loop van de ruilverkaveling

7,9266

Het was geen sinecure om gronden aan te kopen in de ruilverkaveling Hamme. De gronden van de VLM werden onder de maatregelen tot landinrichting herverkaveld. De rest van de maatregelen tot landinrichting werd afgehouden met een ristorno in geld ten laste van het Vlaams Gewest.

Aantal kadastrale percelen voor ruilverkaveling versus na ruilverkaveling

3.584 Æ 1.836

Het aantal kadastrale percelen werd bijna gehalveerd.

Gemiddelde kadastrale perceelsoppervlakte (in ha) voor resp. na ruilverkaveling

0,4070 Æ 0,7748

De perceelsoppervlakte werd gemiddeld bijna verdubbeld.

Gemiddeld aantal percelen per eigenaar voor resp. na ruilverkaveling

1,96 Æ 1,01

Het aantal percelen per eigenaar werd gemiddeld ongeveer gehalveerd.

Gemiddeld aantal percelen per gebruiker voor resp. na ruilverkaveling

5,79 Æ 2,96

Het aantal percelen per gebruiker werd gemiddeld ongeveer gehalveerd.

Aantal vaste kavels (in ha)

ca. 366

Door onder meer het dichte wegennet en de lintbebouwing was een aanzienlijk deel van de kavels niet verruilbaar. De gerealiseerde schaalvergroting in de rest van het ruilverkavelingsblok is groter dan de gemiddelde cijfers laten vermoeden.

Maatregelen tot landinrichting Een aantal realisaties zoals het speelterrein, de beboste percelen, de zones voor natuurtechnische inrichting, de groenstroken en het rietveld werden, via de mogelijkheid van maatregelen tot landinrichting voorzien in de ruilverkavelingswet, overgedragen aan openbare besturen.

MAATREGELEN TOT LANDINRICHTING Dendermonde Hamme Waasmunster Vlaams Gewest

Maatregelen tot landinrichting in de Hekkenhoek. Via de herverkaveling kan ook ruimte voor duurzame natuur worden geschapen.

19

Beheersovereenkomsten In een gebied van 76 ha in de Durmevallei werd slechts zeer beperkt herverkaveld.

Het is een geplande zone voor beheersovereenkomsten met het oog op een natuurvriendelijker graslandbeheer. In 2000 zal aan de betrokken gebruikers gevraagd worden of ze interesse hebben voor het afsluiten van een vrijwillige beheersovereenkomst, waarvoor een financiële vergoeding berekend zal worden.

12

RUILVERKAVELINGS

AKTE

De eerste ruilverkavelingsakte

Gemeentehuis van Hamme.

Als sluitstuk van de ruilverkaveling Hamme wordt het definitief resultaat van de herverkaveling juridisch bekrachtigd door het verlijden van de ruilverkavelingsakte op 16 december 1999. Deze ruilverkavelingsakte geeft rechtsgeldigheid aan de nieuwe eigendomstoestand waarbij de nieuwe kavels juridisch in de plaats komen van deze voor de ruilverkaveling en de eigenaars wettelijk hun eigendomsrechten zien overgaan naar de nieuwe ligging. De ruilverkavelingsakte omvat in de praktijk verschillende boeken. Er is een algemeen deel en een bijzonder deel met de situatie voor en na de ruilverkaveling voor alle belanghebbenden. De belanghebbenden ontvangen een uittreksel uit de ruilverkavelingsakte. De ruilverkavelingsakte wordt verleden voor een ambtenaar van het comité tot aankoop.

De verlandingsdatum Het ruilverkavelingscomité Hamme heeft de verlandingsdatum vastgesteld op 25 december 1999. Dit is de datum waarop de gebruikers kunnen overgaan tot de officiële ingebruikname van de nieuwe kavels.

13

DE

KOSTEN

De werken in de ruilverkaveling Hamme (inclusief kostprijs van het structuurplan, het MER en de gronden voor maatregelen tot landinrichting) kosten ca.

280 miljoen frank. Ruim 70 % wordt gesubsidieerd door het Vlaams Gewest.

Ook het provinciebestuur draagt financieel bij (voor de werken aan geklasseerde waterlopen en de erfbeplanting), net als de betrokken gemeenten. Het niet gesubsidieerde aandeel van de werken wordt verrekend naar de eigenaars binnen de ruilverkaveling. Het voorziene saldo bedraagt ca. 16.000 frank/ha.

Het kostendossier is aan een openbaar onderzoek en een tweede neerlegging onderworpen. De rekening van iedere belanghebbende omvat het saldo van de kosten van de werken die niet door openbare besturen worden gedragen, de opleg, de minder- en meerwaarden en de vergoeding voor gebruiksverlies. Een detail van de rekening van iedere belanghebbende is vervat in de zogenaamde aanvullende ruilverkavelingsakte, die eveneens verleden wordt voor het comité tot aankoop van onroerende goederen en waarvan iedere belanghebbende een uittreksel ontvangt. De belanghebbenden ontvangen de uittreksels uit de eerste en de tweede ruilverkavelingsakte gratis, evenals het opmetingsplan van de toebedeelde gronden.

Tussenkomst

KOSTPRIJS

Vlaams Gewest

Provincie

(toestand 11/1999)

Belanghebb.

Erfbeplanting

Hamme

Zele

Dendermonde Waasmunster Eigenaars

Structuurplan + MER

7.360.852

7.360.852

Erfbeplanting

649.564

354.225

197.727

Inrichtingswerken I

47.192.895

31.681.754

5.048.115

6.578.884

0

0

1.353.483

0

Inrichtingswerken II

83.906.859

59.545.697

6.610.066

13.898.953

1.188.325

0

444.746

819.880

Inrichtingswerken III

114.644.646

83.472.801

8.452.296

2.522.163

5.680.732

189.696

12.705.466

Kavelinrichtingswerken

25.672.907

15.725.474

Maatregelen van landinrichting

11.212.500

11.212.500

TOTAAL

279.427.723 198.140.803

97.412

9.947.433

20.308.204

97.412

28.000.000

1.188.325

5.680.732

2.600.000

23.472.779

(voorzien)

21

14

NAMEN NOEMEN

Ruilverkavelingscomité - ir. P. Kouckuyt, voorzitter - (ir. H. Pieters); ir. J. Verstrynge - G. De Baere - (ir. M. Meerschman); E. Vanderstraeten - P. Van Den Bremt - ir. V. Vanden Bil - K. Dassen - (G. D’Heer); A. Smet - M. Osselaer - J. Cornelis - (W. Boon); C. Ryckaert - (H. Willems, ir. A. Uylebroek <); ir. R. Vancauwenberghe, secretaris

Commissie van Advies - ir. P. Kouckuyt, voorzitter - G. Bruggeman - ir. L. Carlier - P. Durinck - M. Dierick - (E. Vehent <); M. Rooms - A. Van Erdeghem - J. Rotthier - (L. Verlege); E. De Prijcker - C. Van Haver - E. Schepens - (H. Willems, ir. A. Uylebroek <); ir. R. Vancauwenberghe, secretaris

Vlaamse Landmaatschappij - directeur-ingenieur: ir. R. Vancauwenberghe - projectleider: ir. N. Bogaert - herverkavelaar: E. Gayet - leidend ambtenaren werken: ir. G. Van Beek, E. Van Braeckel

en vele anderen …

Externe MER-deskundigen - ir. R. Soenen - dr. J. Vangronsveld

Ontwerpers - Groep VARENDONCK NV - later CITEC NV - later TECHNUM NV - thematische inventarisatie, evaluatie en interpretatie - opstellen structuurplan - praktische ondersteuning MER - KUL + Groep VARENDONCK NV - landbouwstudie - TECHNUM NV - technische uitvoeringsdossiers - VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ - kavelinrichtingswerken - erfbeplanting

Aannemers - Gebroeders Van Den Berghe NV - uitvoering structuurplan lot 1 - T.V. PE Roos BV - Roos NV - uitvoering structuurplan lot 2 - AMBARO NV - uitvoering structuurplan lot 3 - Vijverhof BVBA - erfbeplanting - De Witte BVBA - kavelinrichtingswerken

Colofon UITGAVE

Vlaamse Landmaatschappij - Provinciale afdeling Gent Ganzendries 149 - 9000 Gent

DATUM

december 1999

OPLAGE

1.000 exemplaren

VU

ir. P. Demeester administrateur-generaal, VLM Gulden-Vlieslaan 72, 1060 Brussel

INFORMATIE

Vlaamse Landmaatschappij - Provinciale afdeling Gent Ganzendries 149 - 9000 Gent tel.: 09/244.85.00 - fax: 09/244.85.99 Projectleider: ir. Nico Bogaert - tel.: 09/244.85.15 e-mail: nico.bogaert@vlm.be Communicatieverantwoordelijke: Els Seghers - tel.: 09/244.85.03 e-mail: els.seghers@vlm.be

NG LI E AV K ER LV I RU

23

VLAAMSE LANDMAATSCHAPPIJ DE ZORG VOOR DE OPEN RUIMTE IN VLAANDEREN