STUDIE 167 OPLEIDINGSPROFIEL.pdf

STUDIE 167 OPLEIDINGSPROFIEL mechanica

OPLEIDINGSPROFIEL mechanica sector kunststoffen studiegebied opleiding optie beroep

: metaal-elektriciteit: industriële wetenschappen & technologie : mechanica : mechanica : mecanicien

Werkgroep opleidingsprofielen van de Vlaamse Hogescholen in opdracht van de Vlaamse Onderwijsraad D/2000/6356/37 De leden van de werkgroep opleidingsprofielen zijn inhoudelijk verantwoordelijk voor het opleidingsprofiel.

De Vlor heeft enkel ingestaan voor een uniforme en toegankelijke lay-out

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

INHOUD

HOOFDRUBRIEK 1: INLEIDING

1

1.1

Identificatie van het opleidingsprofiel

1

1.2

Opdracht

1

1.3

Ontwikkelingsproces

1

HOOFDRUBRIEK 2: SITUERING VAN DE OPTIE C.Q. OPLEIDING

2

2.1

Gegevens uit de beroepenwereld

2

2.1.1 Beroepenstructuur 2.1.2 Geraadpleegde beroepsprofielen 2.1.3 Visie

2 2 2

Gegevens uit de onderwijswereld

2

2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4

Studiegebied, opleidingen en opties Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties Diploma’s en getuigschriften Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma’s voor de optie c.q. opleiding 2.2.5 Gelijkaardige opleidingen en diploma’s in het buitenland 2.2.6 Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen 2.2.7 Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen 2.2.8 Infrastructuur 2.2.9 Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de optie c.q. opleiding 2.2.10 Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten van de optie c.q. opleiding volgens vooropleiding in SO, ervaring met HO, geslacht, leeftijd en studieresultaten.

2 2 2

Verantwoording van de opleiding

5

2.2

2.3

3 3 3 4 4 4

4

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

HOOFDRUBRIEK 3: HET OPLEIDINGSPROFIEL

6

3.1

Exacte benaming van de opleiding

6

3.2

Globale omschrijving van de opleiding

6

3.2.1 3.2.2 3.2.3 3.2.4

6 6 7 7

3.3

Voorwoord Algemene opleidingsdoelstelling Niveau Algemeen opleidingsprofiel

Het beroepsgericht opleidingsprofiel

9

3.3.1 Bijeenbrengen van de relevante opleidingsprofielen 3.3.2 De concrete uitwerking van de vertaalslag 3.3.3 Aanvullende gegevens met betrekking tot de optie c.q. opleiding

9 9 18

3.4

Sleutelkwalificaties

18

3.5

De kern van het opleidingsprofiel

19

HOOFDRUBRIEK 4: DOELGROEPEN VAN HET AFGEWERKTE OPLEIDINGSPROFIEL

20

HOOFDRUBRIEK 5: BIBLIOGRAFIE

21

HOOFDRUBRIEK 6: LIJST VAN DE MEDEWERKERS

22

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

1

HOOFDRUBRIEK 1: INLEIDING

1.1

Identificatie van het opleidingsprofiel Studiegebied Basisopleiding Diploma Opties

1.2

: : : :

Industriële Wetenschappen en Technologie Eén cyclus mechanica Gegradueerde in mechanica automechanica mechanica

Opdracht Vlaamse Onderwijsraad; Sectorcommissie Opleidingsprofielen metaalelektriciteit-kunststoffen, hogeschoolonderwijs van één cyclus.

1.3

Ontwikkelingsproces Van eind 1995 tot juni 1996 werden in een stuurgroep en verschillende subwerkgroepen (met de sociale partners) de beroepsprofielen voor de opleiding van één cyclus mechanica ontwikkeld.

De opleidingsprofielen zijn in de volgende stappen ontstaan: 21-10-1996: 14-11-1996:

28-11-1996: 22-01-1997: 27-02-1997: 22-05-1997: 29-05-1997: 03-06-1997: 25-09-1997:

overlegronde n.a.v. de sectorcommissie OP metaalelektriciteit-kunststoffen tweede overlegronde n.a.v. de sectorcommissie OP metaal-elektriciteit-kunststoffen: aanduiding van de experts - procedure en timing voor de te ontwikkelen opleidingsprofielen - opleidingen van twee cycli volgen een eigen koers, los van deze sectorcommissie. vergadering experts van de sectorcommissie OP metaalelektriciteit-kunststoffen eerste vergadering van de sectorcommissie OP metaalelektriciteit-kunststoffen tweede vergadering van de sectorcommissie OP metaalelektriciteit-kunststoffen conferentie derde vergadering van de sectorcommissie OP metaalelektriciteit-kunststoffen vierde vergadering van de sectorcommissie OP metaalelektriciteit-kunststoffen vijfde vergadering van de sectorcommissie OP metaalelektriciteit-kunststoffen

2

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

HOOFDRUBRIEK 2: SITUERING VAN DE OPTIE C.Q. OPLEIDING

2.1

Gegevens uit de beroepenwereld

2.1.1

Beroepenstructuur Hiervoor verwijzen we naar het beroepsprofiel van de gegradueerde in mechanica dat werd opgesteld in 1996.

2.1.2

Geraadpleegde beroepsprofielen Beroepsprofielen studiegebied Industriële Wetenschappen en Technologie-opleiding van één cyclus mechanica. Deze beroepsprofielen werden, zowel voor mechanica als voor automechanica, door de Raad Hoger Onderwijs goedgekeurd op 12 november 1996.

2.1.3

Visie De opleiding tot gegradueerde in mechanica moet een praktijkgerichte polyvalente opleiding zijn die de gediplomeerde in de toekomst in staat moet stellen om de evolutie op technologisch vlak te kunnen volgen.

2.2

Gegevens uit de onderwijswereld

2.2.1

Studiegebied, opleidingen en opties Studiegebied Basisopleiding Diploma Opties

2.2.2

: : : :

Industriële Wetenschappen en Technologie Eén cyclus mechanica Gegradueerde in mechanica automechanica mechanica

Aanverwante studiegebieden, opleidingen, opties Basisopleiding één cyclus elektromechanica Basisopleiding één cyclus elektriciteit Basisopleiding één cyclus scheepswerktuigkunde Basisopleiding één cyclus luchtvaart Basisopleiding twee cycli industrieel ingenieur elektromechanica, mechanica en elektriciteit Opmerking: doorstroming naar verdere opleidingen, zoals industrieel ingenieur, is mogelijk.

2.2.3

Diploma’s en getuigschriften Gegradueerde in mechanica

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

2.2.4

3

Recente evoluties in het aantal uitgereikte diploma’s voor de optie c.q. opleiding Bron: studentenadministratie van de betrokken hogescholen.

Academiejaar

2.2.5

Optie automechanica

Optie mechanica

Totaal

1994-1995

135

93

228

1995-1996

139

79

218

1996-1997

139

68

207

Gelijkaardige opleidingen en diploma’s in het buitenland De Vlaamse gegradueerde heeft dikwijls een hoger niveau dan het Europees voorgestelde niveau 4 omdat de opleidingen wetenschappelijk onderbouwd zijn.

De wetenschappelijke onderbouw is een eigenschap van niveau 5.

Gelijkaardige opleidingen en diploma’s: Groot-Brittannië Frankrijk Duitsland Nederland

2.2.6

: : : :

Bachelor degree of engineer D.U.T.: Diplôme Universitaire de Technologie Fachhochschule HTS-autotechniek HTS-werktuigbouwkunde

Geografische spreiding van de beroepsactiviteiten in Vlaanderen Gegradueerden in mechanica komen voornamelijk in de industrie en in mindere mate in de dienstverlening terecht. De afgestudeerden worden in heel Vlaanderen gevraagd, zowel in KMO’s als in grote bedrijven.

2.2.7

Geografische spreiding van het opleidingsaanbod in Vlaanderen De toestand in september 1997 is als volgt: Hogeschool voor Wetenschap en Kunst - departement technologie Kardinaal Mercier Instituut - Brussel Karel de Grote-Hogeschool, Antwerpen Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen, VHTI, Kortrijk KAHO St-Lieven - campus Rabot - Gent

2.2.8

optie automechanica optie mechanica optie automechanica optie automechanica optie mechanica optie automechanica

Infrastructuur Een opleiding tot gegradueerde in mechanica vereist een uitgebreide professionele labo-infrastructuur.

4

2.2.9

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

Kwantitatieve beschrijving van het totaal aantal studenten in de optie c.q. opleiding Aantal studenten in de basisopleiding van één cyclus mechanica per academiejaar, per studiejaar en per optie.

Bron: de administratie van de betrokken hogescholen.

Opmerking: Omdat één school start met een gemeenschappelijk eerste jaar worden de de cijfers per optie pas ingevuld vanaf het 2 jaar.

Aantal studenten academiejaar 1996-1997 (telling 01 februari 1997) Optie automechanica 1

ste

jaar

Optie mechanica

Totaal

-

-

445

190

63

253

143

67

210

1996-1997 2

de

jaar

1996-1997 3

de

jaar

1996-1997

2.2.10 Kwantitatieve beschrijving van de eerstejaarsstudenten van de optie c.q. opleiding volgens vooropleiding in SO, ervaring met HO, geslacht, leeftijd en studieresultaten.

Bron: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Departement Onderwijs, Dienst van de secretaris-generaal, afdeling begroting en gegevensbeheer.

Totaal aantal studenten in het eerste studiejaar graduaat mechanica in het academiejaar 1995-1996: 422 Verdeling volgens geboortejaar: 1968 1969 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 Totaal

: : : : : : : : : : :

0,24% 0,24% 0,71% 0,47% 2,61% 8,06% 17,54% 33,65% 36,26% 0,24% 100%

Verdeling volgens het niveau van de opleiding vorig jaar: Gewoon secundair onderwijs HOBU Universitair onderwijs Andere

: : : :

64,69% 29,15% 2,84% 3,32%

Totaal

:

100%

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

5

Verdeling volgens diploma secundair onderwijs: Buitenlands diploma: Technisch secundair onderwijs: Algemeen secundair onderwijs: Beroeps secundair onderwijs: Kunst secundair onderwijs:

Totaal: 2.3

0,47% 72,51% 24,41% 2,37% 0,24%

100%

Verantwoording van de opleiding De werkaanbiedingen tonen duidelijk aan dat er zeer grote vraag is naar gegradueerden met een opleiding in mechanica.

Dit wordt voor de optie automechanica nog in de hand gewerkt door het feit dat in het hoger onderwijs van twee cycli dergelijke studierichting niet bestaat.

6

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

HOOFDRUBRIEK 3: HET OPLEIDINGSPROFIEL

3.1

Exacte benaming van de opleiding Studiegebied: industriële wetenschappen en technologie Basisopleiding van één cyclus: mechanica

3.2

Globale omschrijving van de opleiding

3.2.1

Voorwoord Bij het opstellen van de opleidingprofielen van de gegradueerden in mechanica werd in de VLOR afgesproken dat een gemeenschappelijk opleidingsprofiel zou ontwikkeld worden voor beide opties.

Vervolgens zou er een opleidingsprofiel opgesteld worden dat specifiek is voor de opties mechanica en automechanica.

Dit gemeenschappelijk opleidingsprofiel omvat de kennis, vaardigheden en attitudes waarover de gegradueerde in mechanica dient te beschikken, onafhankelijk van de gevolgde optie, om de veelheid van beroepen en functies waarvoor hij opgeleid is te kunnen uitoefenen.

3.2.2

Algemene opleidingsdoelstelling De opleiding tot gegradueerde in mechanica bereidt de studenten voor op een brede waaier van beroepen die ten dele afhankelijk is van de gevolgde optie. De tewerkstelling is gespreid over alle domeinen: van sectoren met industriële activiteiten tot de tertiaire en non-profit sector. Gegradueerden bekleden hier de meest verscheidene functies.

Het is onze overtuiging dat de opleiding tot gegradueerde moet gestoeld zijn op een degelijke basisopleiding.

Een basisopleiding die de gegradueerde in de toekomst in staat moet stellen om de evolutie op technologisch vlak te kunnen volgen. Een basisopleiding waarin naast de technische opleiding, een niet te onderschatten pakket algemene vorming aan bod komt, met o.m. aandacht voor talen, sociale en communicatieve vaardigheden en socio-economische vorming.

De opleiding tot gegradueerde in mechanica stelt zich tot doel een hooggeschoold technicus te vormen die in staat is: om op korte termijn ingezet te worden voor uitvoeringstaken binnen zijn beroepenveld, die een grote deskundigheid vergen en die hij zelfstandig of in teamverband moet kunnen uitvoeren om na voldoende ervaring leiding te nemen op het niveau van middenkader om bij te dragen tot het verwezenlijken van maatschappelijk welzijn zowel binnen als buiten de onderneming.

Bovendien ook in staat is: om mee te werken aan de creatie van werkmiddelen en werkomstandigheden, die arbeidsvreugde geven, en die niet bedreigend zijn voor de fysische, psychische of morele integriteit van alle betrokkenen;

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

-

7

om daar, waar teamwerk nodig of gewenst is, mee te werken aan de realisatie van de objectieven van het team en open te staan voor elk initiatief dat de interne of externe relatie van het team kan verbeteren; om door zijn contactvaardigheid alle relevante informatie te verzamelen, te verwerken en ze, indien nodig, in een voor anderen geschikte vorm beschikbaar te stellen; om met voldoende assertiviteit zijn eigen realisaties en ideeën te verantwoorden en te verdedigen.

Zijn opleiding dient daartoe: de nodige technische, technologische en praktische kennis bij te brengen, die hem in staat moet stellen om complexe installaties en technieken te begrijpen en toe te passen; de nodige vorming en attitudes bij te brengen zodanig dat hij door zelfstudie en/of bijscholing zijn kennis continu kan bijwerken.

De hogeschool wil daarbij gegradueerden vormen: die willen en kunnen opkomen voor zichzelf, voor anderen en voor de organisatie waarbinnen zij werken en leven; die eerlijk, loyaal en nauwgezet zijn; die verantwoordelijkheid willen opnemen.

Daar de gegradueerde in het technologisch proces de schakel is, die de theorie met de praktijk verbindt, dient ook de basisopleiding in belangrijke mate aan de praktijk gerelateerd te worden.

3.2.3

Niveau De opleiding tot gegradueerde in mechanica richt zich naar functies die zich op niveau 4 van de Europese Gemeenschappennormering situeren.

3.2.4

Algemeen opleidingsprofiel De opleiding tot gegradueerde heeft als basis een wetenschappelijke, een technische en een socio-economische vorming. Hierbij kan men de volgende grote pijlers onderscheiden: 3.2.4.1

Vorming in wiskunde en informatietechnologie

Iedereen is er van overtuigd dat een grondige basiskennis over wiskunde onmisbaar is in een hoger technische opleiding. In de lessen wiskunde krijgen de studenten het analytisch vermogen en de wiskundige vaardigheden noodzakelijk voor het begrijpen en analyseren van technische systemen.

In de informatietechnologie leert men naast het professioneel omgaan met computers, een aantal basispakketten kennen in een technologische omgeving. Ook hier wordt het probleemoplossend denken bevorderd.

3.2.4.2

Wetenschappelijke vorming

Hierbij krijgt men een basisvorming in fysica en chemie. Deze wetenschappelijke vorming bestaat niet uitsluitend uit feitenmateriaal (kennen).

De nadruk ligt veeleer op redeneervaardigheid (begrijpen) en op technologische toepassingen.

Doorheen verschillende vakgebieden raakt de student vertrouwd met de

8

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

methodiek van het wetenschappelijk denken: het verzamelen van gegevens, het opbouwen van een model met beperkingen, het noodzakelijk rekenwerk en het interpreteren, beoordelen en rapporteren van de resultaten.

Verder wordt aan de student zin voor nauwkeurigheid meegegeven. Dit omvat het kritisch lezen van teksten, het correcte gebruik van termen, begrippen, getallen en symbolen en het leren werken met fouten die inherent verbonden zijn aan alle meetmethoden.

Voldoende technisch georiënteerde oefeningen en laboratoriumzittingen maken het nut van deze wetenschappelijke vorming duidelijk.

3.2.4.3

Technische vorming

De gegradueerde krijgt een praktische opleiding, onderbouwd door een brede theoretische achtergrond, waarbij uitdrukkelijk geleerd wordt een verband te leggen tussen theorie en praktijk. De theorie staat ten dienste van de praktijk.

Om zijn beroep als gegradueerde in mechanica uit te kunnen oefenen, dient hij basiskennis, inzichten en vaardigheden te verwerven over: mechanica, sterkteleer, materialenleer, uitvoerings- en transformatietechnieken; werktuigbouwkundig tekenen en ontwerpen van machines en installaties; pneumatica, hydraulica en toegepaste thermodynamica; elektriciteit en elektronica; meettechnieken, regeltechniek en automatisering.

In diverse oefenzittingen of practica wordt verder aandacht besteed aan mondelinge en schriftelijke communicatievaardigheden (presteren, rapporteren), aan het stimuleren van de zelfwerkzaamheid en aan het aanleren van sociale vaardigheden, door te werken en te overleggen in groep.

3.2.4.4

Socio-economische vorming en persoonlijkheidsontwikkeling

Dit omvat ondermeer: kennis van economie, sociale structuren en bedrijfsbeheer zorgsystemen: kwaliteit, milieu, veiligheid sociale en communicatieve vaardigheden functioneel taalgebruik praktische ervaring met het mediatheekgebruik waarbij de student gestimuleerd wordt om zelfstandig teksten en achtergrondinformatie op te zoeken, gebruik makend van multimediale technieken.

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

9

3.3

Het beroepsgericht opleidingsprofiel

3.3.1

Bijeenbrengen van de relevante beroepsprofielen

3.3.2

De concrete uitwerking van de vertaalslag

Functioneel geheel

Onderdeel

Vaardigheid

Kennis

Attitude

1. Tekenen en ontwerpen

1.1 Opzoeken in normen / literatuur

De student: - is op de hoogte van bestaande vakliteratuur en weet hoe die te raadplegen - kan het aanbod van bestaande producten op de technische markt raadplegen

Beroepsspecifieke kennis: Vakterminologie (1) Vormgevingstechnieken (3) Machineonderdelen (3) Sterkteleer (3) - Materialenleer (3) Technisch tekenen (4) Computerapplicaties (4)

kritische ingesteldheid resultaatgerichtheid

Normbladen, CAD-pakketten, Berekeningsprogramma’s Tekenaccommodatie Bibliotheek Algemene vakliteratuur Specifieke vakliteratuur Projectwerk en/of stage

1.2 Informeren naar haalbaarheid, eisen van de klant, bestaande producten

- kan de haalbaarheid van een project of eis goed inschatten - weet hoe hij informatie kan verkrijgen over zijn probleem of toepassingen

Ontwerpmethodiek (34) Verspaningstechnologie (4) Normen m.b.t. tekenen en materiaalkeuze (4) Genormaliseerde onderdelen en standaardelementen (4) Machinerichtlijnen (3)

kritische ingesteldheid zin voor samenwerking zelfstandigheid

Databanken Computer en randapparatuur Studiebezoeken

1.3 Plannen tijdschema

- kan een efficiënte en realistische planning opstellen voor het uitvoeren van zijn werkzaamheden

1.4 Vergaderen Communiceren

- kan zijn ideeën op een doordachte en gestructureerde manier zowel schriftelijk als mondeling overbrengen naar anderen - kan een ordentelijk gesprek voeren - kan gerichte vragen stellen - kan vanuit een gefundeerde voorkennis een goed advies geven aan anderen

1.5 Adviseren

1.6 Samenwerken

Basiscompetentie

- kan met anderen op opbouwende wijze in teamvorm samenwerken

Contextgegevens

Algemeen ondersteunende kennis: Bedrijfseconomie (2)

Communicatieve vaardigheden (3) Presentatievaardigheden (3) Technische talenkennis (3) Wiskunde (4) Rapportering (4)

Organisatievermogen kritische ingesteldheid beslissingsvermogen Assertiviteit Contactbereidheid Zin voor samenwerking

Contactbereidheid Dienstverlenende ingesteldheid Inleven in situaties waarin mensen zich bevinden

10

2. Werkvoorbereiding en planning

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

1.7 Berekenen machineonderdelen

- kan machineonderdelen berekenen op sterkte - kan conclusies trekken uit zijn berekeningen

1.8 Tekenen en ontwerpen

- kan zijn of andermans ideeën op tekening brengen volgens de geldende tekennormen - kan technische tekeningen lezen - kan computerondersteund tekenen en ontwerpen

1.9 Project opvolgen

- kan een tekentechnisch project opdelen in kleinere projecten - kan zulke projecten begeleiden en opvolgen

2.1 Informe- - weet zich te informeren ren over de gangbare werkprocedures - wint informatie in omtrent mogelijkheden van machines en materiaal - kan informatie volledig en ondubbelzinnig doorspelen naar de verschillende afdelingen/personen - weet zich grondig en volledig te informeren alvorens hij een opdracht aanneemt of delegeert 2.2 Sa- kan met anderen op menwerken opbouwende wijze in teamverband samenwerken 2.3 Plannen - kan een efficiënte en realistische planning opstellen voor het uitvoeren van de werkzaamheden - kan een arbeidsanalyse maken van een product rekening houdend met de functie en de kwaliteit van het product - kan een arbeidsanalyse schematisch weergeven - kan een inventaris opmaken van de nodige materialen en gereedschappen - kan de gevolgen van opdrachtverandering inschatten

Beroepsspecifieke kennis: Materialenleer (3) Vormgevingstechnieken (3) Technisch tekenen (3) Normen m.b.t. tekenen en materiaalkeuze (4) Genormaliseerde onderdelen (4) Verbindingstechnieken (3) Afwerkingsvolgorde van werkstukken (3)

Zin voor samenwerking Resultaatgerichtheid Kritische ingesteldheid Veiligheidsbewustzijn Milieubewustzijn Zelfstandigheid Creativiteit Zin voor samenwerking Flexibiliteit Beslissingsvermogen Omgaan met stress Bereidheid om groei bij medewerkers te stimuleren Contactbereidheid Zelfstandigheid Resultaatgerichtheid Zin voor initiatief Dienstverlenende ingesteldheid

Zin voor samenwerking Algemeen ondersteunende kennis: Communicatieve vaardigheden (4) Rapportering (3) Technische talenkennis (3)

Voor zijn mening durven uitkomen Organisatievermogen Flexibiliteit Beslissingsvermogen Omgaan met stress

Softwarepakketten Simulatiepakketten CAM-pakketten Werkgangen Projectwerk en/of Stage Labowerk Studiebezoeken Bedrijfscatalogi Computer en randapparatuur Databanken

Bibliotheek

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

2.4 Vergaderen – Communiceren

2.5 Project opvolgen

3 Mechanische productie

- kan zijn ideeën op een doordachte en gestructureerde manier zowel schriftelijk als mondeling overbrengen naar anderen - kan een ordentelijk gesprek voeren - kan gerichte vragen stellen - kan in samenwerking met de verschillende groepen de ontstane problemen analyseren en oplossen of doorverwijzen naar de juiste afdeling

3.1 voorbereiden

- kan aan de hand van documentatie de nodige procesparameters bepalen - is in staat het programma voor een product te schrijven met behulp van moderne apparatuur en aangepaste software - kan de nodige gereedschappen en hulpmiddelen kiezen nodig voor een productieproces 3.2 Afstellen - is in staat alle gereed– regelen – schappen en hulpmidtesten delen op te meten en te regelen - kan na een eerste test de nodige compensaties invoeren om de gestelde productkwaliteit te bekomen

3.3 Verwerken van gegevens – Rapporteren

11

- kan de productietijden en problemen verwerken in een rapport - kan oplossingen voorstellen om productietijden te verkorten

Beroepsspecifieke kennis: Vakterminologie (1) Vormgevingstechnieken (4) Materialenkennis (3) Algemene mechanische technologieën (34) Kwaliteitszorg (3) Programmeren van machines en processen (3)

Systemen, technieken en gereedschappen m.b.t. productie en goederenbehandeling (3) Verbindingstechnieken (3) Kalibreren en gebruik van geometrische meetmethoden en instrumenten (3) Aspecten i.v.m. veiligheid (3) Algemene ondersteunende kennis: Wiskunde (4) Communicatievaardigheden (4)

Zin voor samenwerking Contactbereidheid Voor zijn meningen en gevoelens durven uitkomen Inleven in situaties waarin mensen zich bevinden, begrip opbrengen Bereidheid om groei bij medewerkers te stimuleren Beslissingsvermogen Doorzettingsvermogen Taak nauwkeurig in de tijd voltooien Omgaan met stress Zelfstandigheid Kwaliteitsbewustzijn Resultaatgerichtheid Kritische ingesteldheid Veiligheidsbewustzijn

Zelfstandigheid Resultaatgerichtheid Kritische ingesteldheid creativiteit Veiligheidsbewustzijn Kwaliteitsbewustzijn

Kritische ingesteldheid Resultaatgerichtheid

Conventionele machines CNC-machines CAM-pakketten Catalogi Gereedschappen voor de machines Meetinstrumenten Controleapparatuur Laboratorium

Projectwerk en/of stage Studiebezoeken Bibliotheek Veiligheidsvoorschriften

12

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

3.4 Samenwerken

4 Onderhoud en herstelling

4.1 Meten

- kan met anderen op opbouwende wijze in teamvorm samenwerken

- weet hoe hij de voor zijn vakgebied courante meet- en testapparatuur correct moet gebruiken - kan de voor zijn vakgebied courante meeten testapparatuur correct opstellen, toepassen en aflezen - kan de fout op zijn metingen inschatten - weet welk meetinstrument hij voor zijn meting het best gebruikt - kent de beperkingen van de meetinstrumenten 4.2 Informe- - weet zich te informeren – voorren inzake geldende bereiden veiligheidsvoorschriften en werkprocedures - kan technische schema’s en tekeningen lezen

4.3 Samenwerken

4.4 Inspecteren – controleren

Zin voor samenwerking Voor zijn meningen durven uitkomen Veiligheidsbewustzijn Flexibiliteit Beroepsspecifieke Kritische kennis: ingesteldheid Meettechniek (4) ResultaatgeOnderhoudstechnieken richtheid (4) KwaliteitsbeElektriciteit (4) wustzijn Tekenen (3) Pneumatica – Hydraulica (4) Onderhoudstechnieken (4) Kwaliteitszorg (4) Vormgevingstechnieken (4) Toegepaste mechanica (4) Automatisering (3)

Algemene ondersteunende kennis: Wiskunde (4) Communicatieve vaardigheden (4) Prestatievaardigheden (4) Informatica (3)

- kan met anderen op Technische talenkenopbouwende wijze in nis (3) teamvorm samenwerken - kan op preventieve wijze machines en toestellen controleren - kan toestellen onderzoeken naar gebreken of onvolmaaktheden - kan fouten in apparaten en machines systematisch opzoeken en lokaliseren aan de hand van een instructieboek

Veiligheidsen milieubewustzijn Kritische ingesteldheid Inleven in situaties waarin mensen zich bevinden

Zin voor samenwerking Voor zijn mening durven uitkomen Kwaliteitsbewustzijn Resultaatgerichtheid Kritische ingesteldheid Veiligheidsen milieubewustzijn

Onderhoudsgereedschappen Meetinstrumenten Testapparatuur Softwarepakketten Onderhoudsvoorschriften Gebruikshandleidingen Veiligheidsvoorschriften Projectwerk en/of stage Studiebezoek Laboratorium

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

4.5 Herstellen – Uitvoeren

- kan defecte machines of toestellen in de mate van het mogelijke terug operationeel krijgen - kan machines om- of verbouwen volgens gegeven tekeningen of andere informatie - kan allerlei onderhoudswerkzaamheden tot een goed einde brengen - kan de gevolgen van zijn werkzaamheden inschatten - weet hoe hij op een veilige manier zijn werk aanpakt 4.6 Monte- kan aan de hand van ren – Uitmechanische tekeninvoeren gen mechanismen monteren en demonteren - kan aan de hand van elektrische aansluitschema’s machines aansluiten - kan pneumatische en hydraulische schema’s uitvoeren - kan constructies aanpassen aan de vraag van de klant 4.7 Afstellen - kent de parameters – regelen van een machine en weet hoe hij ze kan instellen of bijregelen - kan de gevolgen van een bijregeling inschatten 4.8 Testen - kent de testprocedures - overziet alle mogelijke risico’s die bij het testen zouden kunnen optreden - voorziet bescherming tegen de gevaren van die risico’s - kan aan de hand van een instructieboek de nodige testen uitvoeren 4.9 Rap- kan nauwkeurige porteren besluiten trekken uit zijn testexperiment - kan schema’s en tekenen aanpassen volgens de genormeerde symboliek - kan een beknopt doch volledig verslag maken over zijn herstellings- of aanpassingswerkzaamheden - kan tekortkomingen en gevaarlijke situaties aan machines of installaties signaleren

13

Zelfstandigheid Creativiteit Resultaatgerichtheid Zin voor initiatief

Zelfstandigheid Creativiteit Resultaatgerichtheid Zin voor initiatief

Resultaatgerichtheid Kritische ingesteldheid

Resultaatgerichtheid Kwaliteitsbewustzijn Creativiteit

Resultaatgerichtheid Kritische ingesteldheid Zelfstandigheid

14

5 Controle producten en apparatuur

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

4.10 Opleiden

- heeft voldoende contact- en taal vaardigheid om machinegebruikers op een heldere en efficiënte manier te kunnen voorlichten betreffende de bediening, het onderhoud en de veiligheidsvoorschriften van de machine

5.1 Opzoeken in normen / literatuur

- is op de hoogte van bestaande vakliteratuur en weet hoe die te raadplegen - kan het aanbod van bestaande producten op de technische markt raadplegen

Beroepsspecifieke kennis: Vakterminologie (1) Materiaalonderzoek (34) Kwaliteitszorg (3) Procesbeheersing (3)

5.2 Meten

- weet hoe hij de voor zijn vakgebied courante meet- en testapparatuur correct moet gebruiken - kan de voor zijn vakgebied courante meeten testapparatuur correct opstellen, toepassen en aflezen - kan de fout op zijn metingen inschatten - weet welk meetinstrument hij voor zijn meting het best gebruikt - kent de beperkingen van de meetinstrumenten - kan zijn ideeën op een doordachte en gestructureerde manier zowel schriftelijk als mondeling overbrengen naar anderen - kan een ordentelijk gesprek voeren - kan gerichte vragen stellen - kan vanuit een gefundeerde voorkennis en informatie een goed advies geven aan anderen

Algemeen ondersteunende kennis: Wiskunde (3-4) Communicatievaardigheden (4) Presentatievaardigheden (4) PC programma’s voor de verwerking van gegevens (3) Kalibreren en gebruik van meetmethoden (3) Statistische verwerking van meetgegevens (3)

5.3 Adviseren – Communiceren

Contactbereidheid Zin voor samenwerking Flexibiliteit Creativiteit Dienstverlenende ingesteldheid Aandacht voor impact van eigen gedrag op anderen Bereidheid om groei bij anderen te stimuleren Kritische ingesteldheid Resultaatgerichtheid

Kritische ingesteldheid Resultaatgerichtheid Kwaliteitsbewustzijn

Contactbereidheid Inleven in situaties waarin mensen zich bevinden Kritische ingesteldheid

Meetgereedschappen Controlegereedschappen Testapparatuur Softwarepakketten Laboratorium Projectwerk en/of stage Studiebezoeken Bibliotheek Computer en randapparatuur

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

5.4 Inspecteren – controleren – keuren

15

- is in staat om na te gaan of het product beantwoordt aan de gestelde eisen van de klant - kan een meetprocedure opstellen voor de controle van producten

Kwaliteitsbewustzijn Resultaatgerichtheid

5.5 Verwerken van gegevens 5.6 Rapporteren

6 Technisch commercieel afgevaardigde Aankoop

5.7 Kalibreren 6.1 Opzoeken in normen / literatuur Informeren

6.2 Bestellen – Communiceren

- is op de hoogte van bestaande vakliteratuur en weet hoe die te raadplegen - kan het aanbod van bestaande producten en hun specificaties op de technische markt raadplegen - kan informatie inwinnen omtrent materialen of apparatuur - kan kwaliteit en prijzen van gelijkaardige producten t.o.v. elkaar afwegen - kan een ondubbelzinnige bestelling plaatsen

6.3 Inspecteren – controleren

- kan geleverde goederen controleren met betrekking tot de gestelde eisen en voorwaarden - kan leveringsbons en facturen lezen

6.4 Verwerken van gegevens

- kan de administratie m.b.t. aankopen en bestellingen efficiënt beheren - kan de goederen op de gewenste plaats afleveren, sorteren en stockeren - kan de voorraad op een efficiënte manier bijhouden om tijdig nieuwe bestellingen te plaatsen

6.5 Stockeren

Beroepsspecifieke kennis: Vakterminologie (1) Materialenkennis (3) Kwaliteitszorg (3) Normen m.b.t. materiaalkeuze (4) Genormaliseerde onderdelen (4)

Algemeen ondersteunende kennis: Bedrijfseconomie (3) Communicatieve vaardigheden (4) Technische talenkennis (3) Informatica (3) Bedrijfsbeheer (3) Rapportering (3)

Kritische ingesteldheid Resultaatgerichtheid Resultaatgerichtheid Kritische ingesteldheid Zelfstandigheid Kritische ingesteldheid Resultaatgerichtheid

Contactbereidheid Flexibiliteit Beslissingsvermogen

Kwaliteitsbewustzijn Resultaatgerichtheid Beslissingsvermogen Kritische ingesteldheid Zelfstandigheid Organisatievermogen Organisatievermogen Flexibiliteit Taak nauwkeurig in de tijd voltooien

Softwarepakketten Controleapparatuur Normen en catalogi Bibliotheek Projectwerk en/of stage Studiebezoeken

16

Technisch commercieel afgevaardigde verkoop

7. Onderzoek – Analyse

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

6.6 Informe- - weet zich te informeren ren omtrent de technische specificaties van het verkoopsgamma - weet zich te informeren omtrent nieuwe ontwikkelingen in zijn bedrijf - weet zich te informeren naar de haalbaarheid van de wensen van de klant 6.7 Sa- kan met anderen menwerken (klanten of medewerkers) op opbouwende wijze in teamvorm samenwerken

Beroepsspecifieke kennis: Normen m.b.t. gereedschappen en machineonderdelen (3) Toegepaste Mechanica (4) Technologie van de mechanische en elektrische onderdelen (3)

Kritische ingesteldheid Resultaatgerichtheid Inleven in situaties waarin mensen zich bevinden Contactbereidheid

Algemeen ondersteunende kennis: Communicatieve vaardigheden (4)

6.8 Adviseren – Communiceren

- kan klanten oplossingen voor hun problemen helpen geven - kan vanuit een gefundeerde voorkennis een goed advies geven aan anderen (klanten of medewerkers) - kan technische ondersteuning bieden aan de klant, zowel telefonisch als ter plaatse

Technische talenkennis (3) Presentatievaardigheden (4) Rapportering (3) Economie (3)

Zin voor samenwerking Voor zijn mening durven uitkomen Contactbereidheid Inleven in situaties waarin mensen zich bevinden Kritische ingesteldheid

6.9 Opleiden - Communiceren

- kan de klant demonstraties en eventueel opleidingen geven - kan een ordentelijk gesprek voeren - kan gerichte vragen stellen

7.1 Opzoeken in normen / literatuur

- is op de hoogte van bestaande vakliteratuur en weet hoe die te raadplegen - kan het aanbod van bestaande producten en hun specificaties op de technische markt raadplegen

Beroepsspecifieke kennis: Vakterminologie (1) Meettechnieken (3-4) Materiaalonderzoek (34) Theoretische mechanica, Sterkteleer, Machineonderdelen (3)

Contactbereidheid Zin voor samenwerking Flexibiliteit Creativiteit Dienstverlenende ingesteldheid Aandacht voor impact van eigen gedrag op anderen Bereidheid om groei bij anderen te stimuleren Kritische ingesteldheid Resultaatgerichtheid

Catalogi Bibliotheek Projectwerk en/of stage Studiebezoeken Presentatie studiewerk/eindwerk

Normbladen, Softwarepakketten, Berekeningsprogramma’s Simulatieprogramma’s Laboratorium Meetgereedschappen Projectwerk en/of stage

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

7.2 Meten – opmeten van parameters in een proefopstelling

- weet hoe hij de voor zijn vakgebied courante meet- en testapparatuur correct moet gebruiken - kan de voor zijn vakgebied courante meeten testapparatuur correct opstellen, toepassen en aflezen - kan de fout op zijn metingen inschatten - weet welk meetinstrument hij voor zijn meting het best gebruikt - kent de beperkingen van de meetinstrumenten 7.3 Informe- - weet zich grondig en ren – voorvolledig voor te bereibereiden den en te informeren alvorens hij een experiment start - kan de gevolgen van een gewijzigde opstelling inschatten 7.4 Sa- kan met anderen op menwerking opbouwende wijze in teamvorm samenwerken 7.5 Berekenen

- kan de nodige berekeningen maken ter voorbereiding van zijn experiment - kan de nodige berekeningen maken a.d.h.v. zijn gemeten parameters 7.6 Afstellen - heeft kennis van - regelen afregelprocedures m.b.t. de voor hem courante apparatuur of machines - kan de gevolgen van een bijregeling inschatten 7.7 Testen - kan vanuit een theoretische opgave of probleem een proefopstelling maken om bepaalde eigenschappen of grootheden te onderzoeken 7.8 verwer- - kan vanuit zijn gemeken van ten waarnemingen een gegevens statische analyse opbouwen, resultaten afleiden, conclusies trekken

17

Materialenleer (3) Vormgevingstechnieken (3) Verbindingstechnieken (3) Machinerichtlijnen en veiligheidsaspecten (3) Meet- en regeltechnieken (3) Kwaliteitszorg (3-4) Bedrijfsbeheer (3) Algemeen ondersteunende kennis: Bibliotheekkennis (3-4) Wiskunde (4) Informatica (3) Technieken van logisch denken (4) Procesbeheersing (3) Rapportering (4)

Kritische ingesteldheid Resultaatgerichtheid Kwaliteitsbewustzijn

Kritische ingesteldheid Zin voor samenwerking Zelfstandigheid Zin voor samenwerking Contactbereidheid Resultaatgerichtheid Kritische ingesteldheid Veiligheidsbewustzijn – milieubewustzijn Resultaatgerichtheid Kritische ingesteldheid

Resultaatgerichtheid Kwaliteitsbewustzijn Flexibiliteit Creativiteit Kritische ingesteldheid Resultaatgerichtheid

Bibliotheek Computer en randapparatuur Databanken Bedrijfscatalogi Technische documentatie Multimediale technieken

18

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

7.9 Rapporteren

7.10 Inspecteren controleren - keuren

3.3.3

- kan zijn onderzoek in een beknopt doch volledig verslag uit de doeken doen - kan uit zijn resultaten een behoorlijk besluit trekken - kan een uitgewerkt dossier samenstellen over zijn onderzoek en haar resultaten - kan de functionaliteit, efficiëntie, nauwkeurigheid en betrouwbaarheid van een werkmethode, productiestap, toestel, experiment of afdeling goed inschatten en analyseren (dus oorzaken opzoeken)

Resultaatgerichtheid Kritische ingesteldheid Zelfstandigheid

Kwaliteitsbewustzijn Resultaatgerichtheid Kritische ingesteldheid Veiligheidsbewustzijn Milieubewustzijn

Aanvullende gegevens met betrekking tot de optie c.q. opleiding Verhouding praktijk/theorie Eerste jaar: 35/65 Tweede jaar: 40/60 Derde jaar: 50/50 Aandeel stagetijd De stageperiode gaat door tijdens het derde jaar en bedraagt ongeveer 60 dagen.

Relatieve opleidingsduur van de functionele gehelen

3.4

Sleutelkwalificaties Sleutelkwalificaties waartoe de optie bijdraagt Accuratesse Assertiviteit Beslissingsvermogen Contactbereidheid Creativiteit Dienstverlenende ingesteldheid Doorzettingsvermogen Empathie Flexibiliteit Inzicht in de arbeidsorganisatie Kritische ingesteldheid Kwaliteitsbewustzijn Leergierigheid Medewerkers stimuleren Omgaan met stress Resultaatgerichtheid Veiligheids- en milieubewustzijn Zelfstandigheid

Frequentie 4 6 7 12 9 5 1 7 11 5 31 3 1 6 4 30 7 13

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

Zin voor initiatief Zin voor samenwerking 3.5

19

3 16

De kern van het opleidingsprofiel Eventuele verwantschappen met andere opties en opleidingen Persoonsvorming

20

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

HOOFDRUBRIEK 4: DOELGROEPEN VAN HET AFGEWERKTE OPLEIDINGSPROFIEL

-

VDAB Hogescholen PMS Centra Studenten en toekomstige studenten Overheid De sociale partners Personeelsverantwoordelijken in organisaties

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

21

HOOFDRUBRIEK 5: BIBLIOGRAFIE

-

Dienst voor onderwijsontwikkeling: handleiding voor het schrijven van beroepsprofielen 1995 Dienst voor onderwijsontwikkeling: handleiding voor het schrijven van opleidingsprofielen voor het hogeschoolonderwijs 1996 Document: beroepsprofiel van de gegradueerde in mechanica – optie automechanica (juni 1996) Document: beroepsprofiel van de gegradueerde in mechanica – optie mechanica (juni 1996) Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling begroting en gegevensbeheer: statistieken van het hoger onderwijs Ministerie van de Vlaamse gemeenschap, departement onderwijs, inspectie hoger onderwijs: verslag opleidingsdoorlichtingen mechanica (academiejaar 1994-1995)

22

OPLEIDINGSPROFIEL MECHANICA

HOOFDRUBRIEK 6: LIJST VAN DE MEDEWERKERS

-

Guido De Corte, Katholieke Hogeschool St.-Lieven - departement Gent (expert opleidingsprofiel - optie mechanica) Frans De Volder, Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen (lectorcoördinator opleiding automechanica) Hugo Janssens, Karel de Grote Hogeschool - Antwerpen (expert opleidingprofiel - optie automechanica) Carlos Malfait, Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen (lectorcoördinator opleiding mechanica) Julien Verstraeten, Hogeschool voor Wetenschap en Kunst, Kardinaal Mercier Instituut - Brussel (lector opleiding mechanica) Luc Van Goidsenhoven, Hogeschool voor Wetenschap en Kunst, Kardinaal Mercier Instituut - Brussel (expert gemeenschappelijk opleidingsprofiel mechanica)