sw
Schoolwijzer
Jolien De Cuyper
Taal(v)aardigheden De meerwaarde van talensensibilisering
K
ortrijk, 18 december 2014. De jury van Klasse kiest mijn scriptie1 als winnaar van de Klasseprijs 2014. Podium, foto’s, felicitaties, receptie, … Veel van wat er die avond gebeurt, vloeit als een warme gloed over me heen. Pas enkele dagen later dringt het echt tot me door. Mijn aanvoelen bij het uitwerken van mijn bachelorproef is terecht: er is écht nood aan een bundeling van pedagogisch/didactische inzichten over taal en talensensibilisering in het werkveld. Er is vooral behoefte aan praktisch materiaal ter ondersteuning van de individuele leerkracht. Die kan het dan aanvullen met eigen inzichten en ervaringen en er met anderen over praten en ideeën uitwisselen. De leerkracht als reisleider Taal is de motor bij uitstek waarover elke leerkracht beschikt om de ontwikkeling van kinderen te ondersteunen. De tijd dat een leerkracht enkel kennis overdroeg, is voorbij. Moderne pedagogische inzichten laten leerkrachten kennis ontsluiten in de breedste zin van het woord. Leerkrachten maken een ontdekkingstocht met de kinderen om hen onze complexe wereld te laten ontdekken en hen te bekwamen in de vaardigheden die onze samenleving van hen verwacht. Als leerkracht is het een opgave en een uitdaging om deze ontdekkingstocht zo boeiend en leerrijk mogelijk te maken. Het is een welkome bonus als je als leerkracht ontdekt dat je niet enkel reisleider bent, maar alles vanop de eerste rij mee mag beleven en er zelf ook van
kan genieten. Ikzelf deed inspiratie op via een citaat van Antoine de Saint-Exupéry (zie kader blz. 19). Hij zette me op het juiste spoor tijdens mijn ontdekkingstocht. Over visies en uitgangspunten verschillen we binnen het onderwijsveld soms van mening, maar niet over het bieden van maximale ontwikkelingskansen voor kinderen.
Talensensibilisering voegt toe Talensensibilisering biedt toegevoegde waarde in de diversiteit die onze
maatschappij eigen is. Het is een visie om kinderen niet zozeer andere talen te leren, dan wel om hen met een open geest andere talen en culturen te laten ontdekken. En dat is precies wat leerkrachten vanuit hun pedagogische rol kunnen doen: kinderen gevoelig maken voor verschillende talen en culturen of voor taal in het algemeen. Onderwijsdeskundigen hebben doorheen de tijd verschillende visies ontwikkeld op gebied van onderwijs. Talensensibilisering komt het best tot zijn recht in een omgeving waar aandacht is voor elke thuistaal en cultuur. Ook de school kan zo’n taal- en cultuurrijke omgeving zijn. Deze zienswijze staat haaks op de nog ruim verspreide mening dat kinderen die geen of onvoldoende Nederlands spreken, het best gebaat zijn bij een intensief taalbad Nederlands op school. Aanhangers van deze overtuiging verbieden vaak uit bezorgdheid de thuistalen van de kinderen op school. Talensensibilisering onderschrijft zonder enige terughoudendheid de
Talensensibilisering komt het best tot zijn recht in een omgeving waar aandacht is voor elke thuistaal en cultuur.
BASIS 7 MAART 2015 SCHOOLWIJZER
17