binnenland
4
DE STANDAARD
MAANDAG 29 DECEMBER 2014
JONGE JURIST DOET VOORSTEL VOOR WETTELIJKE REGELING
Draagmoederschap gebeurt, regel het! Draagmoederschap is in ons land niet geregeld. De jonge jurist Tom Wijnant hoopt dat politici snel de moed vinden om een regeling uit te werken, zodat nieuwe drama’s vermeden worden.
VAN ONZE REDACTRICE
VEERLE BEEL BRUSSEL | Het
parket van Brugge ging net voor Kerstmis in beroep tegen de vrijspraak van een stel dat een bevriende vrouw betaald heeft om hen via draag moederschap een kind te schen ken. De zaak sleept al ruim drie jaar aan. Iedereen herinnert zich nog Baby D., die wensouders had in Vlaan deren, maar in een Nederlands ge zin terechtkwam. Of baby Samuel die door zijn homovaders ‘be steld’ was bij een draagmoeder in Oekraïne, en twee jaar lang het land niet binnen mocht. ‘Draagmoederschap is in ons land niet verboden, maar er is geen en kele wet die zegt hoe het moet of kan. Daardoor ontstaat er een gro te rechtsonzekerheid’, zegt Tom Wijnant. Hij studeerde als jurist af aan de Universiteit Gent met een scriptie waarin hij suggesties doet voor een wettelijke regeling. Hij haalde er de shortlist van de Vlaamse Scriptieprijs mee. Aansporing
‘Ik ben blij dat er heel veel over mijn vader geschreven is, maar het was niet allemaal even juist’ THOMAS TINDEMANS, heeft de postume analyses over zijn vader Leo met gemengde gevoelens gelezen.
©
mh
Het is tegelijk een aansporing aan de federale politici om een rege ling uit te werken. ‘In de eerste plaats vanwege de kinderen zelf. En ook omdat het redelijk vaak voorkomt. Volgens praktijk experten zou er de afgelopen twin tig jaar sprake zijn van zeker 150 gevallen van draagmoeder schap in België. Veel meer dan je zou verwachten zonder wettelijke regeling. Verbieden heeft dus geen zin, want het gebeurt toch.’ Wijnant, die stage liep in de Ver enigde Staten, doet in zijn scriptie een rechtsvergelijkend onder zoek. Hij pleit voor wat ze in Illi nois ‘parenthood by contract’ noe men: ‘Juridisch ouderschap als ge volg van een contractuele over eenkomst die vooraf tussen draag moeder en wensouders is geslo ten, waardoor die laatsten meteen op de geboorteakte komen. Er moet dan geen adoptieprocedure volgen.’ Afstamming
Dit staat ver af van de afstam mingstraditie in ons land, geeft hij toe. Daarom wil hij het contract vooraf door een rechter laten be krachtigen. Ook stelt Wijnant voor om de inhoud van het con tract te begrenzen. ‘Draagmoederschap moet beperkt worden tot wie onvruchtbaar is. Homostellen komen ook in aanmerking. Maar lesbische stel len of alleenstaande vrouwen die op een andere manier zwanger kunnen worden, zou ik uitsluiten. Het moet een ultieme oplossing blijven.’
‘Zeker 150’ ©
Jiri Buller
Wijnant pleit voor een door de rechter bekrachtigd contract tussen draagmoeder en wensouders Ook pleit Wijnant ervoor dat min stens één wensouder een geneti sche band met het kind heeft: ‘An ders kunnen ze evengoed voor adoptie gaan.’ Of de draagmoeder een genetische band met het kind
mag hebben, laat hij in het mid den: ‘Het moet in ieder geval dui delijk zijn dat ze nooit kan beslui ten om het kind toch te houden. Zoals de wensouders het kind ook nooit kunnen weigeren.’ Voorts stelt hij voor om de rege ling te beperken tot wensouders en draagmoeders die in België verblijven. ‘Dit om draagmoeder toerisme te voorkomen.’ Een ver goeding voor draagmoeders kan in het contract worden voorzien. Wat met de vraag van kinderen om te weten van wie ze biologisch afstammen? ‘Dat is een zaak die we best in één keer regelen voor alle kinderen, ook voor hen die met donorsperma zijn verwekt.’
Praktijkexperts schatten dat er al ‘zeker 150’ draagmoeder schappen zijn geweest in ons land, zegt Wijnant. Hij vernam van het UMC SintPieter in Brussel dat ze daar sinds 1997 136 verzoeken kregen, waarvan er 48 werden aanvaard. Er volg den 18 zwangerschappen, waar uit 19 kinderen geboren werden. Opvallend: 60 aanvragen kwa men van koppels uit Frankrijk. Het UZ Gent kreeg sinds 2004 52 aanvragen en gaf er 12 groen licht. In 2011 heeft het UZ Gent de procedure openge steld voor homokoppels. (vbr)