Portretten | Vrijheidsstrijders
“Kan een beschaving die is gebouwd op het ongeluk van anderen voor altijd voortbestaan?”
Courtesy of the artist and Lisson Gallery © 2022 Ai Weiwei
keerde hij terug naar China en begon steeds meer eeuwenoude Chinese tradities te inte greren in zijn eigen werk. Zo maakte bij een beroemd kunstwerk van het laten vallen van een urn uit de Han-dynastie, verwijzend naar wat het Chinese regime deed met de eigen historische cultuur. Niet lang erna werd hij wereldberoemd als medeontwerper van Het vogelnest, het stadion voor de Olympische Zomerspelen die in 2008 in Beijing werden gehouden. Hij begon echter ook kritiek te uiten op deze spelen en bestempelde ze als propaganda voor het Chinese regime. Ai Weiwei startte ook een blog waarin hij kritisch schreef over het regime en de censuur en maakte er kunst van, zoals het werk Remembering waarbij hij negenduizend rugzakjes van kinderen aan elkaar naaide en ophing aan de Haus der Kunst in München, een herinnering van kinderen die het slacht offer waren geworden van een natuurramp en die het regime wilde vergeten. Uiteindelijk 32
zou het er allemaal toe leiden dat Ai Weiwei volledig werd gecancelled door het regime. Hij werd gearresteerd en zijn paspoort werd afgenomen. Zijn installatie ‘S.A.C.R.E.D’ (2013) is een zesdelig werk bestaande uit zes ijzeren kisten met scènes uit de 81 dagen durende opsluiting van de Chinese kunstenaar in 2011. We zien in detail het toezicht dat hij altijd onderging tijdens zijn maaltijden, het baden, het naar de wasruimte gaan en slapen. Vrijheid Maar ondertussen was sinds 2007 zijn ster internationaal steeds meer gestegen. Ook buiten de kunstscene kreeg hij steeds meer bekendheid als verdediger van mensen rechten en fundamentele democratische waarden. Wereldberoemd was al zijn Forever Bicycles (2003), een sculptuur van aan elkaar gelaste, stuurloze fietsen, een commentaar op de sociale omstandigheden in China.
Op de vloeren van Tate Modern in Londen spreidde hij in 2010 zijn Sunflower Seeds uit, meer dan honderdduizend hand geverfde porseleinen zonnebloempitten. Hier ging hij in op de werkomstandigheden in de Chinese industrie en de anonieme mensen die erin werkten en ondergeschikt zijn gemaakt aan het systeem. Maar Ai Weiwei sloot ondertus sen niet de ogen wat er mis is in het westen. Aan de kust van Lesbos in Griekenland bij voorbeeld liet hij zichzelf fotograferen zoals het verdronken kind dat alle voorpagina’s van kranten had gehaald. Veel kunst maakte hij over de vluchtelingencrisis en de moeite die mensen doen om in vrijheid te leven. Als het gaat over vrijheid, zijn we er nog lang niet. In Search of Humanity Tot en met 3 maart 2024 in Kunsthal Rotterdam