Veine twaalf by veine

Inspiratie voor ouders van lichamelijk en/of verstandelijk beperkte kinderen

Mede mogelijk gemaakt door

IEDEREEN COMMUNICEERT HOE DAN OOK

Interview met professor Hans van Balkom

OVER DRIJVEN Zwemhulpmiddelen

SLAPEN IN EEN HEUSE PIPOWAGEN Dat kan ook met je rolstoel

ALLES WAT JE MOET WETEN Over antibiotica

twaalf, 2018

â&#x201A;¬ 6,95

COVERMODEL Myrthe van Es

De elfjarige Myrthe van Es zit nog een jaartje op de mytylschool in Rotterdam en gaat dan naar het V.S.O.P. Deze echte O’G3NE fan gaat helemaal uit haar dak in de studio. Maar wat wil je als dansen je hobby is en fotograaf Emile gezorgd heeft voor muziek van de drie toppers. Naast dansen is Myrthe een echte waterrat. Op vakanties ligt ze hele dagen in het zwembad!

De kleding van Myrthe is gesponsord door

MODEMALL

VEINE

VAN DE REDACTIE

COLOFON UITGEVER Stichting Veine

PUNT VAN RENÉE

HOOFDREDACTIE Renée Ruisch EINDREDACTIE Frieda Zebrowski ART DIRECTION ConQuest communication. creation. FOTOGRAFIE COVER Emile Peters REDACTIE Marianne Zwanenburg, Kirsten Zwanenburg WEBMASTER EN DESIGN Stephan van Rijt, Talk Today DRUKKERIJ Van de Water, Schiedam VERZENDING Juist! Druk & Print COLUMNISTEN Sandra Titulaer (revalidatiearts), Sylvie Suijkerbuijk

ALS OUDER VAN EEN KIND MET

met een kind met een beperking! En

Eva Vernet (ergotherapeut), Nicole

EEN BEPERKING MAAK JE JE

dan levert Anne haar column in. Alsof

Kien (advocaat), Chris (moeder),

ALTIJD DRUK OM DE ANDERE

Anne wist dat ik die workshop volgde.

KINDEREN. OF OM HET VRESELIJKE

Zo herkenbaar, haar verhaal over

WOORD MAAR TE GEBRUIKEN:

poep en bier. Ook mijn zestienjarige

DE BRUSJES. KRIJGEN ZE

dochter stond ooit voor het probleem

VOLDOENDE AANDACHT?

van de poepluier, samen met vier

BELASTEN WE HEN NIET MET ONZE

vriendinnen die ons huis tot chillplek

ADRES Palladiostraat 35,

PROBLEMEN? MAKEN ZE ZICH

hadden omgetoverd omdat we een

3066 AH Rotterdam

NIET TEVEEL ZORGEN?

avondje uit waren. Ze besloten

(therapeut computer en handicap),

Arie van Tienhoven (ondernemer), Anne van Zwieten (moeder), Martin Meeuwissen (expert houdingsmanagement) ABONNEMENTEN abonnee@veine.nl ADVERTENTIES advertentie@veine.nl

BANKREKENINGNUMMER

dat ze niet anders konden dan de

NL66 INGB 0006 799 696

In tegenstelling tot al mijn vriendinnen

luier van het veertienjarige zusje te

die er ook twee, drie of zelfs vier

verschonen. Maar toen de eerste

hebben, plannen wij een-op-een

begon te kokhalzen, hebben ze

uitjes en zelfs korte vakanties om

de luier dichtgedaan en de oppas

het broertje of zusje voldoende

terug laten komen. Minder stoer,

aandacht te geven. Opa’s en oma’s

maar ook opgelost! In deze Veine

spannen zich extra in en sommigen

veel aandacht voor communicatie.

van ons verwennen deze brusjes

Een onderwerp dat mij als vakidioot

letterlijk met wat meer cadeaus. Toen

sowieso fascineert. Mooi om zulke

ik laatst in een workshop te horen

gepassioneerde mensen als Hans

kreeg dat we hier als ouders echt

van Balkom te mogen interviewen

een beetje aandacht voor moesten

die samen met zijn medewerkers

hebben, werd ik opstandig. Als het

bij Milo en de ouders op zoek gaat

gaat om aandachtverdeling kan je

naar mogelijkheden. Want niet

dat gerust overlaten aan een ouder

communiceren, is geen optie! •

gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Het is niet toegestaan Veine zonder schriftelijke goedkeuring op te nemen in een leesportefeuille. Veine is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave en niet verantwoordelijk voor handelingen van derden welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. Veine behoudt zich het recht voor ingezonden materiaal zonder kennisgeving vooraf geheel of gedeeltelijk te publiceren. Over uitslagen van prijsvragen en/of speciale acties kan niet worden gecorrespondeerd.

BLIJVEND IN PRIJS VERLAAGD!

NEEM NU EEN ABONNEMENT OP VEINE ONTVANG VIER KEER PER JAAR, TWEE JAAR LANG, VEINE THUIS VOOR SLECHTS EEN TIENTJE*! GA NAAR VEINE.NL EN GEBRUIK DE ACTIECODE: TEASER2018

VEINE

NU 2 JAAR VEINE VOOR SLECHTS â&#x201A;¬ 10,-

* Deze aanbieding is geldig tot 1 december 2018. Abonnementen gelden tot wederopzegging (prijswijzigingen voorbehouden).

INHOUD

52 77 23

OOKLEUKS

KLEIN GELUK

COLUMN WAAROM MOEILIJK DOEN ALS HET OOK MAKKELIJK KAN?

VEINE STEUNT DANSEN ISVOOR IEDEREEN

COLUMN GESCHIKT!

68 46

HULPMIDDELEN OVER DRIJVEN

THERAPIE OVERAL ZOUT

DOSSIER WAT JE MOET WETEN OVER ANTIBIOTICA

76 52

VEINE STEUNT EEN GEWELDIG UITJE

COLUMN ZON MAAKT SPRAKELOOS

VAKANTIE MET EEN ROLSTOEL IN EEN PIPOWAGEN? DAT KAN!

(P)APPTALK

COLUMN HOUDEN OF WEGGEVEN

SPORT EEN BALLETJE TRAPPEN?

COLUMN KAARTJE KIEZEN?

DOSSIER IEDEREEN COMMUNICEERT! HOE DAN OOK

83 58

FOLLOW THE SUN

HULPMIDDELEN COMMUNICATIE IS MEER DAN PRATEN ALLEEN!

COLUMN ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN

OOKCIJFERS OVER COMMUNICATIE EN PRATEN

COLUMN VAKANTIEKRIEBELS

COLUMN VAN ANNE LUIERS EN BIER

KLEIN GELUK DIE TITEL VAN ONS TIJDSCHRIFT KOMT UIT DE FRANSE TAAL EN SPREEK JE UIT ALS VÈNNE. LA VEINE STAAT VOOR GELUK, FORTUIN EN GELUKZALIGHEID. ANDERZIJDS KUN JE VEINE VERTALEN ALS DE ADER, DE NERF OF BLOEDADER. Naast een prettig klinkende naam vonden we de betekenis illustratief. Een bloedader staat voor verbinding en is iets dat je nooit kunt doorknippen. Zo is ook de band van ouders met een beperkt kind. Een verbinding die er is en altijd blijft.

Daar waar andere kinderen hun vleugels uitslaan en loskomen van ouders, blijven kinderen met een beperking veelal heel dichtbij. Als het niet letterlijk fysiek is dan is het wel mentaal. Anderzijds sluit de gelukzalige uitleg van Veine feilloos aan op de visie achter dit magazine. Veine wil op positieve wijze inspireren en informeren. Het is onze stellige mening dat ontwikkeling (en comfort) gelukkig maken. Elk kind verdient dat!

VEINE

KLEIN GELUK

'ANDERS MOOI LEVEN MET PIPPA', GESCHREVEN DOOR MARLIES KIEFT Nu Pippa een tiener is, kijkt moeder Marlies Kieft terug op het leven met haar dochter met het syndroom van Down. In haar boek beschrijft ze hoe ze Pippa vanaf het begin welkom

MODEKETEN RIVER ISLAND LAAT KINDEREN MET BEPERKING SCHITTEREN

heeft geheten, maar ook hoe de zorg soms meer kracht vraagt

De Britse modeketen River Island laat kinderen met een beperking stralen

dan ze heeft.

in haar nieuwe reclamecampagne. Dat vinden we bij Veine nou nog eens een goed idee! De zes kleintjes tussen de drie en tien jaar, die bijvoorbeeld

bruna.nl | € 19,99

het syndroom van Down hebben of slechtziend zijn, hadden de dag van hun leven terwijl ze als ware professionals poseerden.

“Labeltjes zijn voor kleding, niet voor kinderen’’, luidt de slogan van de campagne, waarmee River Island dit jaar zijn dertigste verjaardag viert. Helemaal mee eens!

RAINBOW IN MY ROOM ditverzinjeniet.nl | € 14,95 De ingebouwde LED’s zorgen voor een fantastisch mooi en realistisch effect. Het beste resultaat krijg je in een donkere kamer met lichte muren. Zijn je kinderen bang in het donker? Gebruik de Rainbow in my Room als nachtlampje. De regenboog geeft een zeer rustgevend effect en is erg leuk voor elke kinderkamer.

KLEIN GELUK

OPBLAASBARE JACUZZI Lidl | € 289,00 of Blokker | € 299,00

coolgift.com | € 24,95

Jezelf letterlijk en

De bekende emoji van een

figuurlijk onderdompelen

lachende kakje is er nu ook als

in luxe - en dan ook nog

luchtbedje. Hilariteit verzekerd!

eens betaalbaar. Je kan je eigen

Met deze drijvende drol ben

vierpersoons jacuzzi al in huis halen

je helemaal 'de shit' op de

voor maar € 289,00!

volgende poolparty.

WATERIJS VORMEN coolgift.com | € 14,95

Dankzij de handige afsluitdop hoeven de vormpjes zelfs niet rechtop in de vriezer gezet te worden. Ze kunnen ook telkens hergebruikt worden en kunnen perfect mee in de vaatwasser. Laat die hittegolf dus maar komen. Met deze zomerse gadgets zijn we er alvast helemaal klaar voor! Perfect voor waterijsjes, fruitijsjes of frozen yoghurt.

VEINE

LACHEND KAKJE LUCHTMATRAS

ADVERTENTIE

Kieswijzer voor Kids Inleggers

Luiers / slips

Bambo Nature

ABENA Light

Ultra Mini 100 8x20 cm 10/24 st.

1000005436

ABENA Light

Mini Plus 200 10x28 cm 16/16 st.

1000017156

ABENA Light

Extra 500 11x33 cm 20/10 st.

1000017158

ABENA Light

Super 850 20x44 cm 6/30 st.

ABENA Light

Mini 200 10x22 cm 16/20 st.

1000017155

ABENA Light

Normal 350 11x26 cm 12/12 st.

1000017157

ABENA Light

Extra Plus 650 11x33 cm 20/10 st.

1000017159

ABENA Light

Bambo Nature

Mini 2 600 3-6 kg 38-56 cm 6/30 st. 310132

Midi 3 800 5-9 kg 41-58 cm 6/33 st. 310133

Bambo Nature

Maxi 4 1000 7-18 kg 42-60 cm 6/30 st. 310134

Junior 5 1200 12-22 kg 42-62 cm 6/27 st. 310135

Bambo Nature

Abri-Form

Bambo Nature

XL 6 1300 16-30 kg 43-64 cm 6/22 st. 310136

XS2 1500 < 60 cm 4/32 st. 43050

Pants 5 900 12-20 kg 48-64 cm 5/20 st. 310138

Pants 6 1000 18+ kg 52-68 cm 5/18 st. 310139

Abri-Form

Abri-Flex XS1

Abri-Flex

XS2 1400 50-60 cm 4/32 st. 43054

S2 1800 60-85 cm 3/28 st. 43055

1400 45-70 cm 4/24 st.

Abri-Form

Abri-Flex

S4 2200 60-85 cm 3/22 st. 43056

Abri-Form

M0 1500 70-110 cm 4/26 st. 43049

Abri-Form

1000003163

S2 1900 60-90 cm 6/14 st. 41082

Abri-Flex

S1 1400 60-90 cm 6/14 st. 41071

ABENA Pants

M0 900 80-110 cm 6/14 st.

1000017173

Abri-Flex

M1 2000 70-110 cm 4/26 st. 43061

M2 2600 70-110 cm 4/24 st. 43060

M1 1400 80-110 cm 6/14 st. 41083

Special S/M2 1700 60-110 cm 6/20 st. 41073

Abri-San

Abri-Form

Abri-Flex

1200 28x54 cm 4/36 st. 9374

M3 3100 70-110 cm 4/22 st. 43062

M4 3600 70-110 cm 4/14 st. 43063

1000017160

Maxi 1000 16x42 cm 6/8 st.

Absorberende broekjes

1000005437

Abri-Wing

S2 2000 65-85 cm 4/14 st. 300008

M1 1900 70-110 cm 4/14 st. 300002

Abri-Wing

M2 1900 80-110 cm 6/14 st. 41084

M3 2400 80-110 cm 6/14 st. 41085

Voor ieder kind een passende oplossing Alle kinderen moeten zorgeloos kunnen spelen, bewegen en genieten. Ook kinderen met urineverlies. Speciaal voor deze kinderen heeft Abena, samen met hun ouders/verzorgers en verpleegkundigen een assortiment samengesteld. Voor baby’s en grote kinderen, voor dik en dun, voor lang en kort en voor mobiel en niet-mobiel. Kortom Abena is er voor ieder kind!

Gratis proefpakket Wilt u de producten van Abena proberen? Vraag dan een gratis proefpakket aan. Bel 0485 58 11 50 of kijk op www.abena.nl/proefpakket.

Al onze producten zijn dermatologisch getest en zijn zeer geschikt voor kinderen met een gevoelige of geïrriteerde huid. Deze producten hebben het Nordic Ecolabel, hét Scandinavisch milieukeurmerk voor duurzaam geproduceerde producten. Abena is hiermee uniek in Europa. Fluff afkomstig van FSC-gecertificeerd hout.

9 M2 2300 70-110 cm 4/14 st. 300003

M3 3100 70-110 cm 4/14 st. 300004

ADVERTENTIE

MINDER VERSLIKKEN MEER ZELFSTANDIGHEID

NIE ONTD UW! EK NU

De Total Cup® is een nieuwe drinkbeker. Een oplossing voor Minder verslikken en Meer zelfstandigheid. Ontwikkeld vanuit praktijk en wetenschap.

• BEVORDERT DE ZELFSTANDIGHEID BIJ HET DRINKEN • HET IS UNIEK DA T JE DANKZIJ DE SLOKDOSERING VEILIG KUNT DRINKEN • DOOR VOOR IEDERE SLOK DE BEKER IETS TERUG TE KANTELEN, KOMT ER EEN NIEUWE SLOK, DE BEKER HOE FT DAARVOOR NIET OP TA FEL GEZET TE WO RDEN • VERMINDERT RISICO OP VERSLIKKEN • HIPPE UITSTRALING • GE SCHIKT VOOR JON G EN OUD • VEELZIJDIG IN GEBRUIK • KAN TEGEN EEN S TOOTJE • VAATWASSERBESTENDIG

VEINE

Wilt u meer informatie? Neem gerust contact op. GA NAAR WWW.TOTAL I N NOVATI O N . NL

STÉFANIE ANISUZZAMAN 06 39 24 65 26

COLUMN GESCHIKT!

NIC

OLE K

I E N - a d vo c

a at

AFGELOPEN WEEK KWAM ER EEN EINDE AAN EEN HEEL BIJZONDERE ZAAK WAAR IK DE AFGELOPEN TWEE EN EEN HALF JAAR AAN HEB GEWERKT. Mijn cliënt zit als ernstig zieke patiënt in een zorginstelling en

Ik weet dat de Tweede Kamer zich in de afgelopen twee

vroeg mij (nadat zij dat zelf al een paar keer tevergeefs had

jaar over dit onderwerp heeft gebogen en ook recent

geprobeerd) een aantal bezwaren over de organisatie van

heeft de minister van VWS zich weer over het probleem

de zorg aan de instelling voor te leggen. De zorginstelling

uitgelaten. De minister vindt dat je als patiënt in de situatie

wees die in eerste instantie af, maar werden na een lang

dat je zorgovereenkomst wordt opgezegd gewoon naar de

traject uiteindelijk allemaal door de Geschillencommissie Zorg

rechter moet. En dát lijkt me nou precies niet helemaal de

gegrond verklaard.

bedoeling. Niet alleen zijn procedures bij de rechter vaak duur. Een procedure bij de rechter is ook vaak een grote

De instelling had grote moeite met het feit dat mijn cliënt deze

belasting voor een patiënt. Die heeft vaak wel wat anders

discussie voerde en zegde zelfs de hele zorgovereenkomst

aan zijn hoofd. Ik denk dat het echt niet goed is dat de

op, waardoor mijn cliënt gedwongen zou zijn te verhuizen.

minister deze patiënten naar de rechter stuurt en ik meen

En dat was natuurlijk helemaal niet wat mijn cliënt wilde

dat de minister hier iets anders voor zou moeten regelen.

bereiken want op zich was zij helemaal niet ontevreden over

De Geschillencommissie Zorg adviseert in dit soort situaties

haar woonomgeving en in de basis ook niet over de zorg die

soms ‘bindend’ tot een mediation traject. En zo iets lijkt me

zij kreeg.

veel meer kans van slagen te hebben, al was het alleen maar omdat het veel minder confronterend is voor een patiënt en

Als je als patiënt in een zorginstelling verblijft dan ben je in

gericht op een oplossing die tegemoet komt aan de belangen

principe wel ‘overgeleverd’ aan de goede zorgen van de

van beide partijen.

organisatie van deze instelling. Eén van de meest basale rechten in dat kader lijkt mij dat je je vrij voelt om het op een

In de situatie van mijn cliënt hebben we het via een

nette manier met de organisatie bespreekbaar te maken als

overlegtraject uiteindelijk helemaal kunnen oplossen; een

je het met de wijze waarop de zorg wordt georganiseerd

andere vorm van conflictoplossing. De zaak is - zoals dat

niet helemaal eens bent. Het lijkt me echt verschrikkelijk

heet - ‘geschikt. Er zijn duidelijke afspraken gemaakt over alle

als je bang moet zijn dat, als je ergens op een nette manier

onderwerpen: cliënt blij, zorginstelling blij en de opzegging

bezwaar tegen maakt, je het risico loopt dat de organisatie je

van de zorgovereenkomst is ingetrokken. Dat lijkt me een

‘er uit gooit’.

veel ‘geschiktere’ wijze van oplossing van een probleem. Dossier gesloten. •

Nicole Kien is één van de topadvocaten in de gezondheidszorg en staat aan de basis van de succesvolle ontwikkeling van LS&H Lawyers. Meer informatie: www.lshlawyers.nl

DOSSIER

Antibiotica zien geen verschil tussen een goede of VEINE

een slechte bacterie.

DOSSIER

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTOGRAFIE: STOCKBEELDEN

WAT JE MOET WETEN OVER ANTIBIOTICA WE KENNEN HET ALLEMAAL. ANTIBIOTICA; HET MIDDEL TEGEN EEN BACTERIËLE INFECTIE. KINDEREN MET EEN BEPERKING HEBBEN NOG VAKER DAN GEMIDDELD EEN INFECTIE. SOMMIGEN OMDAT ZE ZICH REGELMATIG VERSLIKKEN, ANDEREN OMDAT ZE WEINIG WEERSTAND HEBBEN EN SNEL ZIEK WORDEN. MAAR WAT WETEN WE NOU EIGENLIJK VAN DEZE MEDICIJNEN? WE MERKEN DAT ARTSEN MINDER SNEL ANTIBIOTICA VOORSCHRIJVEN EN WE LEZEN DAT JE IMMUUN KUNT WORDEN VOOR DE WERKING ERVAN. DAT KLINKT GEVAARLIJK, MAAR HET IS NIET HET EERSTE WAAR JE BIJ STILSTAAT ALS JE KIND ERNSTIG ZIEK IS. ÉÉN DING IS ZEKER. HET IS GOED OM ONS EENS TE VERDIEPEN IN DIT MIDDEL. WIJ VERZAMELDEN DE BELANGRIJKSTE VRAGEN EN GINGEN OP ZOEK NAAR DE ANTWOORDEN. HOE WERKT ANTIBIOTICA? Ieder mens heeft miljoenen bacteriën in zijn lijf. Sterker nog, zonder deze bacteriën kunnen we niet leven. De meeste van hen doen goed werk, bijvoorbeeld in onze darmen. >

DOSSIER

Er zijn echter ook bacteriën die stoffen (toxines) afscheiden waar we ziek van worden, we krijgen dan bijvoorbeeld een blaasontsteking of een longontsteking. Gelukkig kan ons lichaam het merendeel van deze bacteriële infecties zelf bestrijden. Maar als dat niet lukt, schrijft een arts antibiotica voor: organische middelen die de ziekteverwekkers kunnen bestrijden. Of meer letterlijk; antibiotica remmen de groei en/of doden bacteriën. Overigens moet de infectie wel veroorzaakt worden door een bacterie. Als er sprake is van een virus of een schimmel die de infectie veroorzaakt, dan helpt antibiotica helemaal niet.

WELKE SOORTEN ANTIBIOTICA ZIJN ER? Antibioticum is een organisch medicijn en wordt dan ook gemaakt van (delen van) micro-organismen, bacteriën en schimmels. Er zijn enorm veel soorten gemaakt, grofweg onder te verdelen in smal- en breedspectrumantibiotica. Smalspectrumantibiotica zijn specifiek geschikt voor infecties door een bepaalde groep bacteriën. Het moet dan dus ook duidelijk zijn welke bacteriën problemen veroorzaken in het lichaam. Breedspectrumantibiotica werken op meer soorten bacteriën tegelijk. Dit biedt uiteraard uitkomst als er niet bekend is welke bacterie de oorzaak is van de problemen. Maar dit voordeel heeft ook meteen een nadeel in zich. Juist deze bacteriën doden ook veel

VEINE

goede bacteriën. De voorkeur heeft dan ook altijd een smalspectrum product. Op de website ziekenhuis.nl wordt een overzichtelijke opsomming gegeven van de tien meest gebruikte antibiotica en hun werking, te weten:

DOSSIER

• DOXYCYCLINE werkt bij onder

bacterie niet (meer) reageert op

andere luchtweginfecties,

penicilline. Azitromycine kent relatief

huidinfecties en infecties aan het

veel bijwerkingen, daarom is het niet

maagdarmkanaal. Een kuur duurt

de eerste keuze voor behandeling.

meestal één tot drie weken. • CIPROFLOXACINE wordt vaak voorgeschreven bij onder andere blaasontsteking, oorontsteking en

• CLINDAMYCINE valt in dezelfde groep antibiotica als azitromycine. De werking is dan ook vergelijkbaar. • FUSIDINEZUUR hoort bij

infecties aan de nieren of prostaat.

dezelfde groep als azitromycine

Ciprofloxacine valt onder de

en clindamycine. Het grijpt aan

chinolonen antibiotica. Die zorgen

op hetzelfde mechanisme van de

ervoor dat de bacteriën geen

bacterie, namelijk het remmen

DNA meer aanmaken, waardoor

van de groei. Dit antibioticum is

ze doodgaan.

vooral effectief bij infecties door de

• NITROFURANTOÏNE remt, net als ciprofloxacine, de aanmaak

zogenoemde stafylokokbacterie. • TRIMETHOPRIM blokkeert de

van het DNA in een bacterie.

aanmaak van foliumzuur door

Daarom werkt het bacteriedodend.

de bacterie. Bacteriën hebben

Dit antibioticum werkt specifiek

foliumzuur nodig om te blijven leven.

tegen blaasontstekingen of het

Het werkt tegen blaasontsteking en

voorkomen daarvan.

sommige luchtweginfecties.

• PENICILLINE maakt de wand

• COTRIMOXAZOL is een medicijn

van de bacterie kapot, waardoor

waarin twee antibiotica (trimethoprim

de bacterie doodgaat. Penicilline

en sulfamethoxazol) gecombineerd

werkt onder andere tegen long-,

zijn. De arts schrijft dit antibioticum

keel- en oorontstekingen. Het werkt

alleen voor wanneer slechts

meestal binnen enkele uren, maar

een van de twee antibiotica niet

ook hier is het belangrijk om de hele

voldoende werkt.

kuur af te maken. Het voor veel

• CLARITROMYCINE werkt tegen

mensen bekende amoxicilline is

onder andere luchtweginfecties

een antibioticum dat behoort tot de

en huidinfecties. Het remt de

penicillines.

groei van de bacterie waardoor

• AZITROMYCINE is een antibioticum

deze ernstig verzwakt. Het is een

dat de groei van bacteriën remt.

breedspectrumantibioticum en kent

De arts kiest voor dit antibioticum

daarom relatief veel bijwerkingen. >

wanneer de ziekteverwekkende

DOSSIER

WAT ZIJN PROBIOTICA? Wie ‘biotica’ googelt, vindt de letterlijke betekenis: leven. Het leven in de darmen. Op het moment dat iemand een antibioticum krijgt, worden allerlei vervelende ‘beestjes’ gedood, maar helaas óók goede bacteriën in onze darmen. Om negatieve klachten als gevolg van een antibioticakuur te vermijden, wordt wel geadviseerd tijdens de kuur en drie weken na de kuur probiotica te gebruiken.

Ook als je geen antibiotica gebruikt, gebruiken sommigen wel probiotica. Probiotica blijken darmherstel te bevorderen en kunnen je helpen je weerstand een boost te geven. Bovendien wordt gezegd dat probiotica goed werken bij mensen met allergieën zoals hooikoorts. En dan zijn er nog een reeks andere aan probiotica toegeschreven positieve effecten; risicovermindering van kanker, cholesterolverlagend en het gebruik ervan kan mensen helpen bij het bestrijden van overgewicht. Samenvattend kunnen we het volgende concluderen: • Probiotica lijken een positief effect te hebben op mensen met hooikoorts of seizoensgebonden allergieën. • Probiotica kunnen mensen helpen piekeren te voorkomen en kunnen daarmee ingezet worden als middel tegen depressiviteit. • Probiotica kunnen helpen het risico op kanker te verminderen. • Probiotica kunnen helpen het cholesterol in het bloed

VEINE

te verlagen. • Probiotica kunnen helpen gewicht te verminderen.

DOSSIER

WAT IS HET VERBAND TUSSEN

normaal gewend bent. Rode vlekken

ANTIBIOTICA EN DIK WORDEN?

maar ook jeuk zijn een veelvoorkomend

Dik worden kent vele oorzaken. Daarbij

verschijnsel. Hoe komt dat eigenlijk?

speelt het wel en wee in onze darmflora

Antibiotica nestelen zich in het hele

een rol, concludeerden onderzoekers

lichaam, dus ook in de buitenste

van het Children’s Hospital in

laag van onze huid, de huidcellen.

Philadelphia. Ze toonden aan dat er

De zon op je huid zorgt ervoor dat de

een verband is tussen het slikken

antibiotica extra reageren. De warmte

van antibiotica en het ontwikkelen

van de zon wordt opgenomen door de

van obesitas.

antibiotica en dit zorgt er weer voor dat het energiepeil toeneemt. Door deze

Dat komt omdat bacteriën in onze

schommeling van het energiepeil

darmen een belangrijke rol spelen

komt weer meer zuurstof in het

bij onder andere de vertering van

bloed; we noemen dit reactiezuurstof.

vetzuren en koolhydraten. Antibiotica

Deze reactiezuurstof kan ertoe leiden

kunnen het evenwicht in onze

dat de samenstelling van de celkern

darmflora tijdelijk of blijvend verstoren

en het DNA verandert, waardoor

en zo is het evenwicht weg tussen

huidcellen kunnen beschadigen en

wat we uit onze voeding halen en

afsterven. Resultaat: pijnlijke, rode

wat ons lichaam uitstoot. Vooral

plekken op de huid waarbij soms zelfs

kinderen die breedspectrumantibiotica

vochtblazen ontstaan. Vanzelfsprekend

voorgeschreven krijgen, bleken

reageert iedereen anders op het

een verhoogd risico te lopen.

gebruik van antibiotica. Denk alleen

Bij kinderen die vier of meer kuren

maar aan het feit dat iedereen een

met breedspectrumantibiotica

ander huidtype heeft, maar ook de

hadden gekregen, liep dat op tot bijna

hoeveelheid antibiotica is bepalend.

twintig procent.

Niet alle antibiotica veroorzaken een overgevoeligheid voor uv-licht.

WAAROM MAG JE NIET IN DE ZON

Belangrijk is dat je de adviezen van je

MET ANTIBIOTICA?

arts opvolgt zodat je niet letterlijk met

Als je je zieke ‘bleekneus’ wil helpen om

de blaren komt te zitten!

zich lekkerder te laten voelen, lijkt het

een prima idee om de zon op te zoeken.

WELKE BIJWERKINGEN ZIJN

Toch kun je dit beter niet doen, want

BEKEND VAN ANTIBIOTICA?

heel vaak pakt dit zonnebad bij gebruik

Natuurlijk ben je blij als je van de arts

van antibiotica verkeerd uit. Je ziet

een middel voorgeschreven krijgt dat je

dat je huid gevoeliger reageert dan je

moet helpen om van de vervelende >

DOSSIER

bacterie af te komen. Als je echter de bijsluiter leest,

WAAROM MOET JE EEN ANTIBIOTICAKUUR

vraag je je wel eens af of het middel niet net zoveel ellende

ALTIJD AFMAKEN?

zal brengen als de kwaal. Een paar veel voorkomende

Waarom mag ik niet stoppen met mijn antibioticakuur op het

voorbeelden zijn diarree, misselijkheid, maag- of darm

moment dat mijn klachten zijn verdwenen? Ook al lijken je

klachten, jeuk, huiduitslag en overgevoeligheid voor zon

klachten verdwenen, toch kunnen de bacteriën die je klachten

(eigenlijk meer voor UV-straling). Na het voltooien van een

veroorzaakten nog wel in je lichaam aanwezig zijn. Daarom

kuur duurt het nog een aantal dagen voordat de antibiotica

moet je altijd een kuur afmaken, want dan heb je minder kans

uit je lichaam zijn verdwenen, soms blijven ze nog wel vijf

dat de bacteriën zich weer vermenigvuldigen en je klachten

dagen werkzaam. Ook dan is het nog belangrijk niet te veel

weer terugkomen. Ook voorkom je daardoor dat de bacteriën

in de zon te zitten. De werking van het zonlicht op antibiotica

zich kunnen muteren en niet meer reageren op de antibiotica.

hebben we hierboven al kort uitgelegd maar hoe zit het met

VEINE

diarree en misselijkheid? Veel antibiotica pakken niet alleen

WORDEN ANTIBIOTICA TE SNEL VOORGESCHREVEN?

de foute bacteriën aan, simpel omdat ze niet kunnen bepalen

Sommigen vinden dat artsen te snel antibiotica voorschrijven.

welke bacterie wel en welke niet bestreden moet worden. Ze

Wellicht is dat niet voor ieder kwaaltje meteen nodig. Nadeel

nemen ze allemaal mee waardoor de balans in de darmflora

is dat antibiotica schade aanrichten aan de darmflora. En dat

verstoord raakt en diarree en misselijkheid kunnen optreden.

terwijl die op haar beurt juist 85% van het immuunstelsel

Omdat relatief veel mensen door een voorgeschreven

vormt. Antibiotica zien nou eenmaal geen verschil tussen een

kuur maag- of darmklachten krijgen (tussen de 5 en 39%),

goede of een slechte bacterie. Dat is precies de reden dat

worden er vaak door de apotheker en arts probiotica

veel mensen zich moe voelen tijdens of na een kuur. In onze

voorgeschreven. Hier komen we later nog op terug.

darmen leven miljarden bacteriën samen met bijvoorbeeld parasieten en schimmels in balans.

DOSSIER

Na een antibioticakuur raakt dit ontregeld en het lichaam

Sporen van die antibiotica blijven in het vlees achter en

probeert er dan weer evenwicht in te brengen. Na een

hierdoor komen steeds meer antibiotica in ons lichaam

antibioticakuur voelen mensen zich daarom ook erg moe en

terecht terwijl wij ons er in eerste instantie niet bewust van

hebben vaak last van hun darmen. In veel gevallen winnen

waren hóe schadelijk dit zou uitwerken. Bacteriën zijn heel

de schimmels en parasieten het van de goede bacteriën.

slimme organismen, die zich razendsnel aan veranderingen

Veel mensen gebruiken dan ook probiotica om de negatieve

kunnen aanpassen. Hoe vaker je ze probeert te bestrijden,

gevolgen van antibiotica weg te nemen.

hoe sneller ze hierop reageren door zich te veranderen, met andere woorden: de bacteriën muteren waardoor antibiotica

WAT WORDT BEDOELD MET ANTIBIOTICARESISTENTIE?

die eerst wél werkten op een gegeven moment niets meer

Wat betekent het dat bacteriën antibioticaresistent worden?

kunnen uitrichten. Het is dus heel belangrijk dat we alleen als

Door de jaren heen blijkt dat bacteriën steeds minder

het echt niet anders kan, gebruikmaken van antibiotica.

reageren op antibiotica dan vroeger. Grofweg wordt dit door twee oorzaken bepaald. De bacteriën passen zich steeds

HOEVEEL KEER PER JAAR MAG JE NOU EIGENLIJK

sneller aan en veranderen zodat antibiotica er geen vat meer

EEN KUUR?

op hebben. Ook zijn wij met name meer vleesproducten gaan

In Nederland worden antibiotica over het algemeen alleen

gebruiken die antibiotica bevatten. Boeren gebruiken namelijk

voorgeschreven als het echt noodzakelijk is. Hoe vaak dat

antibiotica zodat hun (pluim)vee hierdoor sneller in gewicht

is, is natuurlijk alleen door een arts te bepalen. Je mag ervan

toeneemt. En aangezien vlees per kilo wordt verkocht is het

uitgaan dat deze pas antibiotica zal voorschrijven als de

'big business' als dieren in een zo kort mogelijke tijd zo zwaar

bacterie niet op een andere manier bestreden kan worden. •

mogelijk worden.

ADVERTENTIE

VEINE

COLUMN E

I JK

d ic

I LV

ZON MAAKT SPRAKELOOS ER

BU I

JK - therapeut com

er p ut

HET IS EINDELIJK ZOMER, DE ZON SCHIJNT EN ZORGT ERVOOR DAT WE MASSAAL NAAR BUITEN TREKKEN! ZO OOK LISA MET HAAR OUDERS. LISA GEBRUIKT SINDS EEN PAAR MAANDEN EEN TOBII, EEN SPRAAKCOMPUTER MET OOGBEDIENING. ZE KLETST VOLOP EN MAAKT VEEL GRAPJES. LISA WIL SINDS ZE HAAR NIEUWE COMPUTER HEEFT ALLEEN NIET GRAAG MEER NAAR BUITEN ALS HET ZONNETJE SCHIJNT. Ze is ook altijd zo stil als ze dan toch buiten is. Eigenlijk

Via een ouder kreeg ik een tip over een parasol van

heel vreemd, tot haar ouders merken dat ze haar

IKEA, de Ramsö (€ 7,99). Deze is met de balkonklem

computer in de zon bijna niet kan gebruiken. Lisa wil

ook op veel frames van rolstoelen te bevestigen.

wel wat zeggen, maar ze kan het niet. De oogbesturing

Wanneer de zon heel fel is, kan je ook nog een badlaken

reageert opeens niet zoals ze gewend is of helemaal

over de parasol leggen, voor nog meer schaduw. Ook

niet en dat leidt tot frustratie, logisch dat ze liever

wanneer je geen computer met oogbediening gebruikt,

binnen blijft.

maar wel graag met je rolstoel in de schaduw wil zitten, is deze parasol een uitkomst.

Over het algemeen hebben spraakcomputers met oogbesturing moeite met de zon. Navraag bij de

Verder blijft het natuurlijk heel belangrijk om een

leveranciers over een oplossing voor dit probleem levert

alternatieve vorm van communicatie te kunnen

helaas nog geen bevredigend antwoord op. Zo jammer!

gebruiken. Dit kan nodig zijn door de zonperikelen,

Het is in ieder geval belangrijk om te weten dat de

maar ook door een storing van de computer. Denk

oogbedieningsprestaties verbeteren als de zon niet

hierbij aan de oude vertrouwde manieren die gebruikt

direct op het scherm of in de ogen van de gebruiker

werden vóór de spraakcomputer, zoals gesloten vragen

schijnt. Ook wil een kalibratie met meer punten nog

of communiceren middels blikrichting via bijvoorbeeld

wel eens een positief verschil maken.

een doorkijkraam.

De ouders van Lisa hebben inmiddels een groot

Lisa zit nu heerlijk met het gezin buiten in de tuin en haar

zonweringsscherm boven het terras laten monteren,

parasol gaat mee met uitstapjes. Ze is gelukkig niet meer

speciaal om de spraakcomputer ook buiten te kunnen

sprakeloos en kletst weer volop. In de tussentijd blijven

gebruiken. Maar ze willen met mooi weer ook graag de

we hopen dat er een andere oplossing komt, zodat de

tuin uit. Wat dan?

spraakcomputer altijd gebruikt kan worden en iedereen overal een stem heeft! •

ADVERTENTIE

De De mooote mooote herinneringen herinneringen zÄłn zÄłn

VEINE

Onze reserveringsafdeling helpt u graag bij het Onze reserveringsafdeling helpt u graag bij het boeken van een zorgeloze vakantie boeken van een zorgeloze vakantie TEL: 085 2085 551 lokaal tarief E-MAIL: contact@prijsvrij.nl TEL: 085 2085 551 lokaal tarief E-MAIL: contact@prijsvrij.nl

SPORT

T EK

ST: R EN ÉE RU

I SCH | FOTO’S: LEN Y KOLEN

EEN BALLETJE TRAPPEN?

BR A NDE R

VOETBAL IS AL TIENTALLEN JAREN DE NUMMER ÉÉN SPORT VAN NEDERLAND. HAAST ELK JONGETJE GAAT VROEG OF LAAT WEL VOETBALLEN EN DIT GEBEURT VAAK IN CLUBVERBAND. MEDE DANKZIJ HET NEDERLANDS VROUWENELFTAL IS VOETBAL NU OOK BIJ HEEL VEEL MEISJES POPULAIR. EN KINDEREN MET EEN BEPERKING? VOETBALLEN ZIJ OOK? >

SPORT

Als het aan Wouter van Driel ligt, voetbalt iedereen.

dat deze kinderen zo puur naar de wereld kijken. Daardoor

Tijdens de Dirk Kuyt Cup, het voetbalevenement van de

haal ik zelf veel plezier uit het werk. De energie die je aan deze

Rotterdamse Sporticonen, zijn er voetballers die kunnen

kinderen geeft, krijgt je naar mijn idee dubbel en dwars terug.”

lopen, er zijn voetballers die met een frame kunnen lopen en

VEINE

er zijn kinderen in een rolstoel. Wouter vertelt er enthousiast

Voor mensen met een beperking zijn CP-voetbal* en

over. Het is al snel duidelijk. Hij heeft twee grote liefdes;

G-voetbal al langer bekend in Nederland, maar let op:

voetbal en het werken met kinderen met een beperking.

framevoetbal komt eraan! Deze manier van voetballen is nog

Als sportleraar op mytylschool De Brug in Rotterdam kan

een betrekkelijk nieuwe sport in Nederland. Framevoetbal

hij deze liefdes gemakkelijk combineren.

is een vereenvoudigde voetbalvorm, waarbij kinderen die gebruik maken van een rollator of looprekje ook kunnen

Op de vraag waarom hij het zo fijn vindt om te werken met

genieten van het voetbalspel. Er kan worden gespeeld op

kinderen met een beperking moet Wouter het precieze

gras, maar soms is het handiger om te kiezen voor een

antwoord schuldig blijven. “Ik vind het heel mooi om te zien

verharde ondergrond zoals een sporthal, handbalveld of

SPORT

een (hockey)kunstgrasveld, zodat de

VAN ENGELAND NAAR NEDERLAND

kinderen zo soepel mogelijk kunnen

Via-via werd Wouter getipt over

bewegen. Bij framevoetbal (en zo zou

framevoetbal in Engeland. Hij surfte het

het bij iedere sport moeten zijn) staan

internet af en keek hoe dat daar werd

plezier en bewegen centraal.

gespeeld en was gelijk enthousiast over deze spelvorm van het voetbal.

* CP-VOETBAL WORDT GESPEELD DOOR

“Er werd in een gymzaal gespeeld.

VOETBALLERS DIE ALS GEVOLG VAN EEN

Op de muren van deze zaal waren

HERSENBESCHADIGING EEN MOTORISCH

allemaal posters geplakt van het publiek

PROBLEEM HEBBEN. DE BESCHADIGING IS MEESTAL

van Manchester United zodat het idee

HET GEVOLG VAN EEN GEBOORTETRAUMA

gewekt werd dat je je midden in het

(CEREBRALE PARESE).

stadion bevond. In de hoeken van de zaal stonden grote speakers waaruit >

SPORT

het geluid van gejuich van supporters

ziet, als de speler de bal maar

klonk. De spelers in het stadion (lees:

kan raken, op welke manier dan

de gymzaal) renden met een frame

ook. De keeper van het team zit

achter een bal aan en speelden in het

op de grond tijdens het spel. Het

tenue van hun favoriete topteam hun

doel is kleiner dan in het reguliere

eigen vorm van voetbal. Geweldig!”

voetbal. Jongens en meisjes

Wouter wilde dit ook in Nederland

zitten in één team. Om ervaring

natuurlijk. “Pas afgelopen jaar zijn we

en inzicht op te doen worden er

echt gestart. Het framevoetbal staat

wedstrijden georganiseerd waarbij

nog in de kinderschoenen. Alles moet

kinderen met en zonder beperking

eigenlijk nog worden ontwikkeld. Denk

met elkaar spelen. De valide

hierbij aan teamgrootte, samenstelling

kinderen krijgen echter wel een

en tijdsduur. De komende maanden

looprek om de strijd gelijkwaardiger te

wordt er druk met de KNVB overlegd

houden. Het leuke hiervan is dat ook de

hoe dit moet worden ingevuld.

kinderen met een beperking voor vol

Nu al kun je in Rotterdam op het veld

worden aangezien en dat alle kinderen

van voetbalvereniging VOC terecht,

een mooie ervaring delen. Door het

maar ook zijn er al mogelijkheden in

framevoetballen krijgen kinderen

Enschede, Groningen en in Amsterdam.

heel veel plezier door de onderlinge

Het framevoetbal lijkt zich razendsnel te

contacten en het spel, maar ook hun

ontwikkelen dus hopelijk kan deze leuke

lichamelijke conditie gaat met sprongen

sport binnenkort op veel meer plaatsen

vooruit. Hun uithoudingsvermogen

worden beoefend.

en geloof in zichzelf verbeteren zienderogen.

VEINE

HET SPEL

“Ik probeer nu te regelen dat er een

Bij het framevoetbal wordt gelopen,

aantal frames ter beschikking worden

ook al loopt elke voetballer op zijn

gesteld. Aanschaf van zo’n frame

eigen wijze. Gemeenschappelijk is wel

kost al snel € 800,00. Natuurlijk kan

dat ze niet ‘los’ kunnen lopen, maar dit

gebruik worden gemaakt van het eigen

doen met behulp van een looprekje, het

materiaal, maar de verzekering zal het

zogenaamde frame. De bal mag worden

waarschijnlijk niet dekken als een eigen

bewogen door de voeten maar ook

rollator of looprek tijdens het sporten

door de wielen. Het kind mag steunen

kapot gaat. Vandaar dat ik speciale

tegen het looprek maar ook erin zitten

frames wil hebben die de kinderen

als dat nodig en mogelijk is. Het maakt

kunnen gebruiken bij het voetballen”,

dus eigenlijk niet uit hóe een frame eruit

vertelt Wouter van Driel.

SPORT

DE DIRK KUYT CUP

“De kinderen spelen diverse soorten

Afgelopen 4 maart vond de DIRK

aangepast voetbal. Er is framevoetbal

KUYT CUP plaats als één van de

voor kinderen met een looprekje,

zestien sportactiviteiten die de stichting

rolstoelvoetbal en pole soccer, ofwel

Rotterdamse Sporticonen organiseert.

paaltjesvoetbal. Er zijn kinderen die

De Dirk Kuyt Cup en Jolanda

eye-voetbal spelen, dat is een nieuwe

Paardekam Classic zijn exclusief voor

variant voor kinderen die hun rolstoel

kinderen met een beperking. Bij vijf

niet zelf kunnen besturen. Als ze met

andere evenementen sporten zij

hun ogen een beweging maken, ziet

samen met leeftijdsgenoten zonder

degene die hen duwt in een spiegel

beperking: de Deborah Gravenstijn

welke kant ze op willen. De deelnemers

Classic, Nelli Cooman Mile, Raemon

zijn leerlingen van diverse scholen,

Sluiter Open, Joost Luiten Classic

zowel mytylscholen als reguliere

en Robert Doornbos Grand Prix.

basisscholen”, legt Karin verder uit.

De Dirk Kuyt Foundation en Fonds

“Niet alleen uit Rotterdam, er komen

Gehandicaptensport brengen hun

ook kinderen uit Den Haag, Leiden,

kennis, kunde en netwerken in en

Delft en Dordrecht. Ze spelen in

participeren in de financiering.

diverse leeftijdscategorieën en er zijn ook meisjespoules. Er is ook een groep

“Het is een uniek evenement”,

van De Pont, de schoolsportvereniging

vertelt Karin Wijntjes, vakleerkracht

van De Brug. Daarmee spelen we na

bewegingsonderwijs van mytylschool

schooltijd framevoetbal en er is ook

De Brug.

judo, kano, boccia en streetdance.” •

HET NIEUWE ZITTEN IS GEBOREN ALS JE, ZOALS BARRY EMONS, LANG BEKEND BENT IN EN MET HET WERKVELD KOM JE VEEL TE WETEN. ZO KWAMEN WE ERACHTER DAT OP HET GEBIED VAN ZITTEN BELANGRIJKE VRAGEN ONBEANTWOORD BLEVEN. Een combinatie van goede zithouding, prettig opstaan,

ALERTHEID REGULEREN EN BLIJVEN MEEDOEN

geborgenheid en eenvoudig te reinigen stof was niet

We ontwikkelden deze stoel onder andere samen met

verkrijgbaar. Daarom gingen we aan de slag met

Fien van Baren. Zij is SI ergotherapeut bij Cello. Zij zegt het volgende over de Dynamic: “Door druk op

ontwerpers en ergotherapeuten om een

schouders, heupen en knieën voel en

nieuwe zitlijn te ontwikkelen die wel aan

ervaar je je lichaam beter. Je wordt

deze eisen voldoet.

Als Veine-abonnee krijgt u een kortingscode van

PRIMASIT DYNAMIC IS DE

en dit heeft een positief effect

10%

EERSTE STOEL DIE GERICHT IS

ADVERTORIAL

je bewust van je eigen lichaam

op alertheid. Voor kinderen

voor aankopen op www.barryemons.nl

OP PROPRIOCEPTIE

die moeite hebben met het zelf reguleren van hun alertheid

Het eerste model uit deze serie

(omhoog en/of omlaag) en zich

is de PrimaSit Dynamic een product

anders snel terugtrekken (of moeilijk

gericht op proprioceptie: bewustzijn van het eigen lichaam. De schuimstof basis en

verstaanbaar gedrag laten zien), helpt de PrimaSit

de bovenlaag met styropor korrels geven de PrimaSit

Dynamic stoel om meer optimaal alert te kunnen zijn,

Dynamic de stevigheid van een stoel en de ondersteuning

waardoor omgevingsprikkels gemakkelijker te verwerken

van een zitzak. Verder biedt de stoel de mogelijkheid om

zijn. Hierdoor kunnen ze beter in contact zijn met

er verzwarings- en omhullings- elementen

de ander(en).”

aan vast te ritsen. Deze elementen zijn in verschillend gewicht te krijgen en door hun goede positie geven ze druk op de grote gewrichten (schouders, heupen en knieën).

VEINE

PROBEREN KOST NIETS Wilt u meer weten over de PrimaSit Dynamic? Eén van onze adviseurs komt graag bij u thuis langs om vrijblijvend advies te geven. U kunt de stoel ook eerst thuis proberen. Vraag per e-mail gratis onze nieuwe catalogus aan (info@barryemons.nl)!

THERAPIE

COLUMN KAARTJE KIEZEN?

CHR I S - m

“WIL JE NOG EVEN EEN KAARTJE KIEZEN?”, WORDT ER GLIMLACHEND AAN MIJ GEVRAAGD. IK KAN GEEN NEE ZEGGEN, MAAR IK ZOU HET WEL WILLEN. IK BEN NIET ZO VAN DE TAROTKAARTEN. WAAROM WEET IK EIGENLIJK NIET. Omdat ik te nuchter ben en er niet in geloof? Nee, dat is het eigenlijk niet. Ik ben er juist van overtuigd dat er meer is tussen hemel en aarde, maar ik wíl het niet weten. Angst dus. Bang dat zo’n kaartje iets zegt waar ik ook nog iets mee moet doen. “Ja hoor, dat is goed”, hoor ik mijzelf zeggen. Ik kies ‘een groene’ uit een bak met wel 500 gekleurde stroken papier. Dat is wel een paar avonden werk geweest om die te knippen, denk ik terwijl ik wacht op het vonnis. Op mijn kaartje staat ‘balans’. Nou, daar kun je natuurlijk

oed

alles bij bedenken, maar dat is niet

om hen maar te laten weten dat ik nooit

nodig. De lieve dame legt mij uit wat dit

overspannen zal zijn. Zonder problemen

kaartje juist op dit moment betekent.

overtuig ik ook de tarotkaartlezer.

Ze vertelt mij dat ik veel energie geef

Maar in de auto naar huis kan ik het

aan anderen. Niet gek, denk ik. Hoe

kaartje niet vergeten. Dit was toch een

kan het anders als je een man hebt,

boodschap van boven en dat mag je

drie kinderen, een hond, een fulltime

eigenlijk niet zomaar negeren. En mijn

baan en vrijwilligerswerk. Tja, energie

verklaring ‘ik doe meer dan voldoende

geven aan anderen, natuurlijk doe ik dat.

voor mijzelf’ is misschien ook wel wat

Maar dit kaartje heeft meer in petto.

gejokt. Want de laatste maanden merk

De balans staat voor de energie die ik

ik dat ik juist niet overal meer aan

geef en de energie die ik neem. Mmm,

toekom. Juist de meest simpele dingen

oké, ik moet dus nu uitleggen dat ik ook

schieten er vaak bij in. Een maaltijd (die

heel veel leuke dingen voor mijzelf doe

ik dan wel bij-eet met wat snacks), mijn

en daarmee echt wel voldoende oplaad.

wenkbrauwen epileren, dat ene boek

Een verhaal wat ik regelmatig opdreun

per jaar, samen met manlief regelmatig

omdat mijn vriendinnen zich ook

een hapje gaan eten, vriendinnen

altijd zorgen maken. Ik ga regelmatig

bellen, mijn nagels lakken, foto’s

sporten, zie koken als een hobby, ik ga

maken van de familie, een zonnebankje

ontzettend veel op vakantie en ik ga

nemen enzovoort.

regelmatig naar de sauna. Een avondje lekker tv kijken? Nee, dat doe ik nooit.

Ik ben binnen een half uur thuis.

Ik werk graag ’s avonds en die flat

Maar dat half uur is lang genoeg om te

screen is nou eenmaal niet mijn ding.

bedenken dat ik die kaart niet zo maar

Maar je hoort dan toch wel iets en ik

moet negeren. Misschien wat vaker

doe genoeg andere dingen voor mijzelf

nee roepen en tijd voor mezelf nemen?

en zo overtuig ik mijn vriendinnen altijd

Eens kijken of dat gaat lukken •

DOSSIER

TEKST: RENÉE RUISCH| FOTOGRAFIE: STOCKBEELDEN EN PRIVÉBEZIT

IEDEREEN COMMUNICEERT! HOE DAN OOK. IN DIT NUMMER PRESENTEREN WE DEEL ÉÉN VAN HET DOSSIER COMMUNICATIE. WE WETEN DAT WE PRATEN, LEZEN EN SCHRIJVEN… MAAR WE COMMUNICEREN ER ZELDEN OVER. NATUURLIJK EN VANZELF… SPREKEND: TAAL IS ER GEWOON. HET IS TE NORMAAL EN ALLEDAAGS OM OP TE MERKEN EN TEGELIJKERTIJD OOK EEN BREED EN ERG ALGEMEEN ONDERWERP. EIGENLIJK IS HET NIET IN ÉÉN ARTIKEL TE VATTEN. Je hoort ouders van jonge kinderen wel eens zeggen “Dat mijn kind nooit zal kunnen lopen, daar zou ik nog wel mee kunnen omgaan. Maar nooit een gesprek met mijn kind kunnen voeren … en het dus nooit ergens over kunnen hebben … veel erger kan ik me niet voorstellen.” En eerlijk gezegd begrijp ik hen heel goed. We praten over (ondersteunde) communicatie met dé man die er alles over weet: professor Hans van Balkom. >

VEINE

DOSSIER

â&#x20AC;&#x153;Door met elkaar te communiceren kunnen we de wereld om ons heen naar eigen hand zetten.â&#x20AC;?

DOSSIER

Hans bestudeert de wijze waarop niet

zwangerschap. Een kind vangt dan

of nauwelijks sprekende kinderen en

al de eerste geluiden op; de stem en

jongeren met meervoudige beperkingen

bewegingen van de moeder en de

tóch in staat zijn te communiceren,

geluiden van muziek en anderen in de

taal te verwerven en een vorm

directe omgeving.

van lezen of (basis)geletterdheid

VEINE

te ontwikkelen. Ondersteunende

“In de eerste interactie, direct na de

communicatiehulpmiddelen helpen

geboorte, is het kind sterk gehecht

daarbij. Zijn leerstoel aan de Radboud

aan die herkenbare stem van moeder.

Universiteit in Nijmegen is een

Het contact en de directe nabijheid

initiatief van de BOSK (de vereniging

bieden een gevoel van warmte, affectie,

van mensen met een aangeboren

veiligheid en geborgenheid. Het kind

lichamelijke handicap) en wordt

herkent moeders geur, stemklank,

ondersteund door Koninklijke Kentalis

aanraking (tast) en bewegingen. In die

en Stichting Milo. In 2010 richtte Hans

vertrouwde ‘cocon’ van hechting tussen

Stichting Milo op, een in ondersteunde

moeder en kind ontstaan regelmatig

communicatie gespecialiseerd

terugkerende gedragspatronen die

behandelcentrum voor mensen

al gauw uitgroeien tot ritueeltjes van

met communicatief meervoudige

waaruit het kind de omgeving stap-voor-

beperkingen (CMB) en hun omgeving.

stap durft te ervaren, leert kennen en

Ons gesprek met Hans van Balkom

herkennen. Geleidelijk aan ontwikkelt

is prettig. Aan alles voel je de

zich in de eerste maanden na de

gedrevenheid van deze man. De passie

geboorte ook het gezichtsvermogen,

om te zoeken naar aanknooppunten

mede aangewakkerd door motoriek

waardoor hij zoveel mogelijk kinderen

(waaronder de eigen bewegingen van

en jongeren met spraak- en of

handjes, de tast en het aanraken van

taalstoornissen kan helpen, “Door met

gezicht, mond). Die waarnemingen

elkaar te communiceren, kunnen we de

en de verwerking van die prikkels

wereld om ons heen naar eigen hand

zorgen voor een snelle uitbreiding

zetten,” zo start Hans van Balkom zijn

van contactpunten en verbindingen

betoog over de communicatieve aanleg

in de hersenen van het kind: neurale

en gedrevenheid van de mens en het

netwerken. De hoeveelheid en

belang daarvan.

kwaliteit van de waarnemingen en de verwerkingscapaciteit

Het ontwikkelingstraject van

verbeteren daardoor bijna dagelijks.

een kind start al gedurende de

Het aangepaste, vereenvoudigde

DOSSIER

taalaanbod van de moeder en anderen

en begrijpen dat toch ook niet…

in de omgeving stuwt de uitbouw van

De opvatting dat het kind ‘het vereiste

dit uitbreidende netwerk. Een van die

niveau van begrijpen’ niet heeft is

vroege ritueeltjes is het zogenaamde

ronduit ‘bullshit’. Dat ontneemt ouders

beurtgedrag. De baby doet iets

en anderen het initiatief om op eigen,

(bijvoorbeeld een lachje), waarop

invoelende wijze, in contact met het

moeders al gauw interpreterend

kind te komen en van daaruit de

reageren met zinnetjes als: “Waaw…

communicatie richting taalverwerving

hallo… dat vind jij leuk hè?” De baby

te plooien. Blijf tegen je kind praten en

reageert daar dan weer op en begint

gebaren, dat is wat ik alle ouders mee

te kirren, te bewegen en steeds

wil geven. Gebruik hoe dan ook alle

meer andere geluidjes te maken.

mogelijke ondersteuning in gebaren

Waarop moeder dan weer reageert:

en tast.”

“Ja, ik zei het al, dit vind jij heel erg

Kerndomeinen

leuk hé?” En zo ontstaat een eerste

“Dat taalaanbod omvat meer dan

‘gesprek’ waarbij beurtgedrag al wordt

alleen spraak. Denk ook aan liedjes

geoefend. Dat wordt protoconversatie

zingen, neuriën, samen bewegen,

genoemd.  Hans vertelt dat hij

gezichtsuitdrukkingen, aanraking,

regelmatig behandelaars spreekt die

diepe druk enzovoort. Onderschat niet

zeggen dat het geen zin heeft om op

het stuwende, dirigerende effect van

die manier te praten met kinderen die

dit alles op het uitbreidende neurale

meervoudig beperkt zijn. En al helemaal

netwerk. Die toestroom aan aangepast

niet met allerlei aanpassingen en

en ondersteund taalaanbod weet het

ondersteunende communicatievormen,

kind op eigen wijze waar te nemen en

zoals gebaren, spraakknoppen enzovoorts. Want ze verstaan en

te verwerken waardoor bestaande verbindingen sterker worden en breder uitwaaien (meer vertakkingen krijgen).

begrijpen dat

De manier waarop dat netwerk zich

toch niet!

in het brein ontwikkelt en ontvouwt

“Ik zeg dan

is grotendeels genetisch voorbereid

altijd, wat

(blauwdruk), maar moet daartoe

een onzin!

aangezet worden door het aangepaste

We praten toch ook tegen

taalaanbod. Inmiddels weten we uit hersenonderzoek en tal van

pasgeboren

neurocognitieve studies dat dit neurale

baby’s. Die verstaan

netwerk uit tien belangrijke knoop- en >

DOSSIER

schakelpunten bestaat, waaronder

omzet-effect vindt bij alle mensen

aandacht en concentratie, waarneming,

met communicatief meervoudige

(werk)geheugen, cognitie, oriëntatie,

beperkingen niet of onvoldoende plaats.

sociaal-emotionele regulatie, adaptatie,

Passende vormen en hulpmiddelen

zelfredzaamheid, motoriek en mobiliteit

voor communicatie ondersteuning

en taalfuncties. Communicatie en taal

(waaronder gebaren, voorwerpen

staan niet op zichzelf; ze ontwikkelen

als verwijzers, spraakcomputers met

en organiseren zich via het neurale

invoermogelijkheden voor lettertekens,

verkeer tussen deze tien knooppunten

brailletekens, pictogrammen,

(kern- of ontwikkelingsdomeinen) in

gebarenherkenning) kunnen het

het brein. De schakelingen tussen

hinderend effect van beperkingen en

deze kerndomeinen verlopen niet

belemmeringen voorkomen, wegnemen

via vastliggende of geplaveide

of reduceren.

paden, maar komen tot stand via zogenaamde elektrische ontladingen

Als kinderen zich niet of nauwelijks

van geactiveerde zenuwverbindingen

ontwikkelen zien we vaak na

binnen de genoemde domeinen in

een jaar al achterstand.

de hersenen. De energie van die

Het kind gaat niet

ontladingen kan in intensiteit variëren.

praten. Tot dat

De route tussen die kerndomeinen is

moment heeft een

dan ook niet altijd hetzelfde.”

ouder vaak al veel artsen bezocht.

Mensen zijn door deze neurale netwerk-

En dan volgt

verbindingen en koppelingen in principe

meestal een diagnose

altijd in staat om passend adequaat en

met daaraan

op eigen wijze te communiceren. Echter ruim 500.000 mensen in Nederland kunnen geen gebruik maken van hun stem en ondervinden vooral daardoor belemmeringen in de communicatie met anderen in hun omgeving. Binnen

VEINE

deze doelgroep gaat het om zeker 50.000 kinderen en jongeren. Via communicatie zetten we informatie vanuit waarnemingen, ervaringen en belevingen om in kennis. Dat

“Ieder mens is voorbestemd om vanuit zijn eigen aanleg en gedrevenheid te communiceren, je kunt niet anders. Ieder mens communiceert om te overleven in zijn omgeving. Die behoefte, die drang maakt dat ieder mens communiceert in welke vorm dan ook.”

“Probleemgedrag van kinderen die niet of nauwelijks spreken, moet je zien als een communicatieve uiting van die persoon. Dat is blijkbaar de enige manier waarop ze kunnen aangeven dat er iets aan de hand is, dat ze pijn hebben, dat er emotioneel iets met hen aan de hand is of dat er iets onverwachts in de omgeving gebeurt. Het is dan telkens een uitdaging aan ons, aan de omgeving, om te achterhalen wat er aan de hand is.”

DOSSIER

reduceert. In principe zijn kinderen en jongeren met CMB daardoor dubbel benadeeld. Zo weten we uit onderzoek dat een zich normaal ontwikkelend kind gemiddeld 4380 uur aan taal- en spraakvoorbeelden krijgt voordat de eigen taal- en spraakproductie op gang komt. Bij kinderen die een vorm van ondersteunde communicatie (OC) nodig hebben, verloopt dat anders en vele malen trager. Uit de voorbeelden

gekoppeld een ontwikkelingsleeftijd.

van kinderen die OC (leren) gebruiken weten we dat er meestal niet meer dan

Een ouder die hoort dat de

gemiddeld een of twee uur per week

ontwikkelingsleeftijd van zijn of haar

(tijdens therapie) intensief gewerkt

kind bijvoorbeeld rond de drie maanden

wordt aan woordenschat en adviezen

is, zal zich aanpassen als het gaat om

voor spraak- en taalaanbod. Een kind

communicatie.

dat alleen hierop is aangewezen zou dan maar liefst 8o jaar (!) nodig hebben

De veronderstelling dat je kind dus

om dezelfde hoeveelheid voorbeelden

minder begrijpt en het feit dat jouw

te vergaren die een kind met een

kind niet zichtbaar reageert, maakt

normale spraak- en taalontwikkeling

dat veel ouders stoppen met praten.

ontvangt in de voortalige fase.”

Je ‘vergeet’ dit kind te vertellen dat er een koe staat in de wei, dat die koe

Helaas betreft dit het overgrote deel

boe zegt en dat we de melk drinken

van kinderen die zijn aangewezen op

die de koe geeft. Je stopt dus met het

OC. Hans van Balkom: “Het is dus heel

geven van input, omdat dit simpelweg

belangrijk dat de OC-hulpmiddelen

zinloos lijkt. Je kind begrijpt je immers

intensief en veel vaker gebruikt worden

toch niet.

door met name het sociale netwerk, vooral ouders en andere gezins- en

“Het niet kunnen praten of

familieleden, begeleiders, leerkrachten

belemmeringen in de communicatie

en behandelaars. Ondersteund

heeft als boemerangeffect dat het ook

communiceren geldt niet alleen voor

aangepast en ondersteunend taal-

de persoon met CMB, maar vooral ook

en spraakaanbod van de omgeving

voor de omgeving. >

DOSSIER

Hans van Balkom

Communicatie Competentie Profiel (CCP) dat de tien kerndomeinen en kenmerkende omgevingsinvloeden als leidraad gebruikt. Het CCP werkt als een sterktezwakte analyse waarin de sterke en de zwakkere

kerndomeinen worden gekenschetst en op werkingskracht worden beoordeeld. Dat leidt tot het uitzetten Daarbij gaat het

van verbeterstrategieën en technieken

om het ‘modelleren’ ofwel model zijn

via OC, waarbij vaardigheden in de

voor je kind: voordoen, faciliteren en

sterkere kerndomeinen als hefboom

aanvullen, samen de OC-voorzieningen

worden ingezet om de vaardigheden in

gebruiken. Kinderen hebben in hun

de zwakkere domeinen te versterken.

taalverwerving rolmodellen nodig om te

De omgeving en het sociale netwerk

ervaren hoe communicatie tot taal en

moeten hiertoe zo optimaal mogelijk

taalgebruik kan komen.”

worden betrokken, toegerust en ingezet.”

DE WERKWIJZE VAN MILO

VEINE

Elk Milo-traject start met het

OC VORMGEVEN

zorgvuldig afwegen van gegevens

Ondersteunende communicatie

over vaardigheden, mogelijkheden

voorzieningen hebben inhoud

en gelegenheden van de persoon

nodig. Inhoud die aangepast is

met CMB en zijn directe omgeving.

op de cognitieve ontwikkeling en

Samen met alle betrokkenen worden

taalvaardigheid van de gebruiker.

kansen op ondersteuning gewogen

“Kinderen met CMB hebben een bij hun

en uitgeprobeerd, rekening houdend

passende begrippen- of woordenschat

met de aard, de ernst en het verloop

nodig om initiatieven te kunnen nemen

van stoornissen, beperkingen en

in communicatie. Als de vormen van

belemmeringen. Al doende worden

OC aansluiten bij de eigen wijze van

gegevens verzameld over wat iemand

communiceren van het kind en zijn

wél en niet kan en wat met hulp of

omgeving, dan krijgt het kind daardoor

ondersteuning vanuit de omgeving

betere toegang tot betekenistoekenning

haalbaar is. De resultaten worden

en taalvaardigheid. Dat vergroot de

beschreven en geïnterpreteerd in een

kans om zich te ontwikkelen.”

DOSSIER

In dat opzicht wijst Hans van Balkom

eenvoudiger uit, zeker met hulp van

* De fase waarin het kind voor

op het belang van OC bij leren lezen en

interventie en OC. Interactief voorlezen

het eerst ervaring opdoet met

schrijven. “Het aanleren daarvan begint,

en verhalen vertellen helpt daarbij.”

schriftelijke taal noemen we

net zoals bij zich normaal ontwikkelende

ontluikende geletterdheid. Een

kinderen, bij het stimuleren van

Er zijn inmiddels goede programma’s

fase waarin het kind ervaart dat

ontluikende geletterdheid*, kennis

voor OC beschikbaar die de

iets visueels – een foto, logo of

van klanken en lettertekens. De

woordenschatontwikkeling op tal van

letters – staat voor een ervaring.

omvang van een gevarieerde

manieren ondersteunen. Denk hierbij

woordenschat met functiewoorden

aan PODD (Pragmatic Organization

(denk aan werkwoorden, aanwijzende

of Dynamic Displays), Score (beide

en persoonlijke voornaamwoorden,

via Jabbla in Gent) en Proloquo2Go

voorzetsels en bijwoorden) en

via AssistiveWare. Inmiddels heeft

inhoudswoorden (zelfstandige

AssistiveWare in samenwerking met

naamwoorden, eigennamen, bijvoeglijke

andere bedrijven ook een natuurlijk

naamwoorden) is van groot belang. Uit

klinkende computerstem voor

onderzoek weten we dat die ‘kritieke

kinderen ontwikkeld in combinatie

mix’ van inhoud- en functiewoorden

met Proloquo2Go.

uit 80 tot 100 actieve (expressieve) begrippen of woorden moet bestaan.

Kunnen we zelf aan de slag met

Van daaruit breiden de woordenschat

het stimuleren van ontluikende

en grammatica zich

geletterdheid? En hoe doe je dat dan? In deel twee van het dossier communicatie in de volgende Veine gaan we hier uitgebreid op in. •

Het contact tussen kind en omgeving vormt in de werkwijze die Milo voorstaat het uitgangspunt. Er wordt niet zozeer gekeken naar het kind of naar het middel. Het draait om de interactie tussen het kind en directbetrokkenen (veelal de ouders). “Wij kijken altijd naar die twee samen. Waar zitten vaardigheden waarop wij kunnen inspelen. En daarbij kijken we ook naar de mogelijkheden van de ouders.”

OOKLEUK EXTRA GROTE SPEELKAARTEN

VEINE

Deze SPEELKAARTEN hebben het formaat van een volledig A4-blad. Ze zijn gemaakt van dik, glanzend karton en zijn volledig gelamineerd, zodat je ook zonder problemen een kaartje kan leggen in het gras.

Verkrijgbaar bij coolgift.com | Prijs: € 14,95

Hoe leuk is dat. Hoe gelukzalig kan een lekker kopje thee zijn terwijl je op de bank een uurtje voor jezelf hebt om Veine te lezen. Elke theesoort uit de VEINE THEELIJN (van Hesselink) wordt op een eigenwijze manier behandeld en verwerkt, waardoor elke smaak buitengewoon is en zich onderscheidt met een eigen identiteit. Mmmm, dat herkennen we wel a

Verkrijgbaar bij hespresso.nl | prijs € 5,75

OOKLEKKER ALS JE VEINE LEEST!

CHEWIGEM: EEN HEUS KAUWSIERAAD! Om discreet tegemoet te komen aan kauwbehoefte heeft Chewigem een leuke sieradenlijn ontworpen waar kinderen veilig op kunnen kauwen. Met name voor kinderen en volwassenen met prikkelverwerkingsproblemen, autisme, ADHD of HSP is dit een uitkomst. Mooi toch?

Verkrijgbaar bij chewigem.educadora.nl | Prijs € 19,95

VEINE

OOKLEUK OM TE DRAGEN

OOKLEUK VOOR JE SPIEREN

MASSAGEBALLEN Heb je last van een overbelaste rugspier door het tillen van je kind? Met deze 'triggerpoint' massageballen krijg je direct ontspanning in jeÂ spieren en kun je er weer tegenaan. Masseer je rugspieren door het balletje tegen de muur te plaatsen en er met je rug tegenaan overheen te rollen.

Verkrijgbaar bij fysiosupplies.nl | Prijs: â&#x201A;Ź 6,11

VEINE STEUNT

VEINE

VEINE STEUNT

TEKST: KIRSTEN ZWANENBURG | FOTOGRAFIE: KIRSTEN ZWANENBURG EN PRIVÉCOLLECTIE

DANSEN IS VOOR IEDEREEN IEDERE VRIJDAGMIDDAG KOMEN LEO, DAAN, KIMBERLEY, MARA EN FIEN EEN UURTJE BIJ ELKAAR. WANT HOEWEL DE TIENERS MET VERSCHILLENDE LICHAMELIJKE EN VERSTANDELIJKE BEPERKINGEN KAMPEN, HEBBEN ZE ÉÉN DING GEMEEN: ZE ZIJN GEK OP DANSEN. ALS DOCENT CARMEN NOG BEZIG IS MET HET UITKIEZEN VAN DE MUZIEK, STAAN DE DANSERS AL TE TRAPPELEN. LEO KAN NIET WACHTEN TOT DE LES BEGINT EN DEMONSTREERT DAT HIJ HET WERELDBEROEMDE ZOMBIEDANSPASJE UIT THRILLER HELEMAAL ONDER DE KNIE HEEFT. “MICHAEL JACKSON DOEN WE STRAKS NOG WEL!”, ROEPT CARMEN. EERST IS HET TIJD VOOR EEN WARMING-UP. De dansles wordt gegeven bij Juvat Dance Academy in Zaandam. Het is de dansschool van Juvat Westendorp, die bekend werd door zijn deelname aan So You Think You Can Dance in 2011. “Ik merkte dat er een grote vraag was naar G-danslessen. Mijn jongste broertje heeft ook een beperking en het was al tijden mijn grote wens om hier iets mee te gaan doen. Samen met Sportservice Zaandam zijn we hier in februari begonnen met het geven van de lessen”, vertelt de 29-jarige danser. >

VEINE STEUNT Juvat

FREESTYLEN

natuurlijk rekening mee.

De zomerse klanken van de wereldberoemde Spaanse

Het draait echt om plezier;

hit Despacito knallen uit de muziekboxen. De tieners

ze moeten het gewoon leuk

mogen freestylen, oftewel dansen hoe ze zelf willen.

hebben”, vertelt hij. “Wat ik ook

Maar als Carmen de muziek stopzet, moeten ze een

heel belangrijk vind, is dat de

opdracht uitvoeren.

kinderen moeten kunnen uitgaan van hun eigen kracht. Als iemand midden in de les ineens zin

“Yes, let’s go!” Daan is wel klaar voor een uitdaging.

heeft om te breakdancen en graag een rondje over de grond

De dansers rennen en springen door de zaal. Er worden

wil rollen, dan moet dat gewoon kunnen”, zegt Juvat.

radslagen gemaakt en ook het nodige vloerwerk komt aan bod. Tot de muziek stopt. De opdrachten variëren van

Beloofd is beloofd: het is tijd voor Michael Jackson. Eén voor

op één been staan tot het maken van een draai en het zo

één worden de dansers aangekondigd en mogen ze laten

snel mogelijk op de grond gaan zitten. Er worden grapjes

zien welke moves ze in huis hebben. Ook is er ruimte

gemaakt, er wordt veel gelachen en tussendoor is er altijd

voor verzoekjes. Mara gooit haar ziel en zaligheid in een

tijd voor een knuffel met de dansdocent – of met elkaar. Na

emotionele vertolking van Hello van Adèle (inclusief zang) en

een kwartiertje nemen Leo en Fien even pauze; tijd voor een

Daan rapt uit volle borst mee met Billionaire van Bruno Mars.

slokje water. Logisch, zo’n dansles is ook best vermoeiend. De les wordt gezamenlijk afgesloten met een GreaseMaar ze zijn niet gekomen om langs de kant te zitten.

groepsoptreden, waarbij ook de ouders de danszaal in mogen

Carmen kondigt het volgende gedeelte van de les aan:

om te kijken. Leo en Daan nemen de rol van de stoere Danny

flexibiliteitsoefeningen op de grond. Dat rekken en strekken

voor hun rekening terwijl Mara, Kimberley en Fien als ware

belangrijk is snappen de dansers wel, maar moet dat nou

Sandy’s om hen heen dansen. Na afloop krijgen de dansers

per se op van die saaie klassieke muziek? Van Daan hoeft

een verdiend applaus. “Was weer gezellig, man”, zegt

dat niet, hij houdt meer van Bruno Mars. Ook Kimberley

Daan terwijl hij Leo een afscheidsknuffel geeft. Op naar de

vindt de muziek maar niks. Ze moet er van huilen, want het

volgende dansles.

doet haar aan haar overleden opa denken en daar wordt ze verdrietig van. Haar mededansers springen gelijk op om

Juvat hoopt zoveel mogelijk kinderen met een beperking de

haar te troosten en geven haar een dikke groepsknuffel.

kans te geven om plezier in het dansen te ontwikkelen. “Het

“De volgende keer kiezen we een vrolijker liedje”, zegt

zijn hele normale kids op hun eigen manier en ze verdienen

Carmen haar toe.

even goed als ieder ander om te kunnen doen wat ze leuk vinden. Het allerbelangrijkste: dansen is voor iedereen.”

VEINE

PERSOONLIJKE AANDACHT “Het verschil met een reguliere dansles is dat er veel meer

De G-danslessen worden elke vrijdag gegeven van 16.00

persoonlijke aandacht aan de kinderen wordt gegeven”,

tot 17.00 uur. Zowel kinderen met een verstandelijke,

legt Juvat uit. “Het is een specifieke doelgroep en daarom

lichamelijke, auditieve als visuele beperking zijn welkom om

is soms wat extra geduld vereist. Daar houdt de docent

mee te komen doen. Meer informatie: www.juvat.com. •

VEINE STEUNT

Leo

Carmen

Daan

Fien

Kimberley 45

Mara

THERAPIE

Het is alsof je op het strand bent, het lijkt alsof je met je voeten in het zand zit. VEINE

THERAPIE

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: RENÉE RUISCH EN STOCKBEELDEN

OVERAL ZOUT HOEZO MEDICIJNEN? ZEEZOUT WERKT OOK GOED! EN DAARVOOR HOEF JE NIET PERSÉ NAAR DE KUST OM IN ZEE TE ZWEMMEN. OP MEERDERE PLEKKEN IN NEDERLAND ZIJN ER ZOUTKAMERS INGERICHT WAAR JE DE ZOGENAAMDE HALOTHERAPIE KUNT DOEN. WIJ BEZOEKEN ER ÉÉN IN ’S-GRAVENDEEL. EIGENARESSE VAN BANDROMEA, BIANCA HÄNSCH, HEEFT TOT NU TOE ALLEEN MAAR POSITIEVE VERHALEN GEHOORD. IEDEREEN DIE BEREID IS WAT TIJD VRIJ TE MAKEN EN LUISTERT NAAR DE ADVIEZEN VAN BIANCA HEEFT BAAT BIJ DEZE THERAPIE. HET MOOISTE IS DAT DE MENSEN HET OOK NOG EENS ERG RELAXED VINDEN. EEN FIJNE BIJKOMSTIGHEID IN HET DRUKKE BESTAAN VAN VEEL MENSEN. We doen het interview in de zoutkamer. Jammer dat u als lezer de handgebaren die bij het verhaal horen niet kunt zien. Maar het is mooi om te zien hoe trots Bianca is op de kamer en hoe enthousiast ze is over de werking. En zo vertelt ze ook! > 47

THERAPIE

Hoewel de vernevelaar (die het zout

hooikoorts. Maar ook mensen met

in de lucht vernevelt) uitblijft tijdens

huidproblemen weten de weg naar de

het gesprek, merk ik meteen al dat het

zoutkamer te vinden. Atopisch eczeem,

zout iets doet. Ik begin een beetje te

psoriasis en acné. Ik merk wel dat

sniffen. Blijkbaar komt er al het één en

mensen die kampen met acné een

ander los.

lange adem moeten hebben. Het duurt wel even voordat je dat met zout kunt

De zoutkamer heeft een plafond en

onderdrukken. Voor elke persoon wordt

muren die met 100% zeezout zijn

afhankelijk van de aandoening een

gestuct. Een bewerkelijk proces,

traject bepaald”, legt Bianca uit.

vooral ook omdat er vier lagen op

Bij kinderen met een beperking zie

elkaar zijn gezet. Overigens om

je vaak dat zij te maken hebben

halotherapie te mogen aanbieden,

met longproblemen. Daar kunnen

moet er minimaal 70% zeezout op de

verschillende redenen voor zijn. Het

muren en het plafond zitten. Maar als

heeft dan meestal met een tekort

Bianca iets doet, doet ze het ook gelijk

aan voldoende spierkracht te maken

goed. Op de vloer ligt een dikke laag

waardoor ze moeilijk slijm kunnen

los zout. Het is alsof je op het strand

ophoesten. Hierdoor hebben ze het

bent, het lijkt alsof je met je voeten in

vaak benauwd, want ze hebben een

het zand zit.

teveel aan slijm en moeten worden uitgezogen enzovoort.

Deze therapie wordt ook bij (top) sporters toegepast. Uit onderzoek

Ik vraag mij af of een verblijf in een

is namelijk gebleken dat de therapie

zoutkamer voor deze kinderen ook

voor sporters een gunstige invloed kan

aan te raden is. Bianca: “Waarom

hebben op de capaciteit van de longen.

zou dit niet goed zijn? Als het voor

Juist bij het leveren van topprestaties

mensen zonder beperking goed werkt,

kan 5% meer of minder longcapaciteit

is de werking voor mensen met een

van beslissende invloed zijn.

beperking hetzelfde. Het zout maakt sowieso het vastzittend slijm los. Het is

VEINE

VOOR WIE IS DE ZOUTRUIMTE?

een sessie van 55 minuten die voor

“Halotherapie is geschikt voor

iedereen, met of zonder beperking,

mensen met luchtwegaandoeningen.

vol te houden is. Uiteraard moet er wel

De problemen kunnen van allerlei

een begeleider bij zijn, maar dat geldt

aard zijn zoals astma, COPD, cystic

sowieso al voor elk kind onder de twaalf

fibrose, chronische verkoudheid en

jaar. De zoutwanden zijn zo kwetsbaar >

THERAPIE

KOSTEN Er zijn trajecten van vier weken. Hiervoor heeft Bianca een abonnementsvorm, zo blijft het voor iedereen betaalbaar. Als je drie keer per week komt gedurende vier weken betaal je in totaal €125,00. Losse sessies zijn ook mogelijk. Voor twaalf keer betaal je dan bijvoorbeeld €160,00. Deze twaalf keer moeten in een periode van een half jaar plaatsvinden.

Meer informatie vind je op www.bandromea.nl

“De inrichting is zo dat de mensen die hier zijn, ook een lekkere relaxervaring hebben. Zacht ledlicht dat je in diverse kleuren kan aanzetten, het geluid van de zee, dit alles bij elkaar maakt een uurtje (een sessie duurt 55 minuten) zitten in de zoutkamer echt prettig.”

THERAPIE

dat er geen risico mag zijn dat deze

HOE ZIT HET MET KLEDING?

worden aangeraakt. De begeleiding

Mensen kunnen in de kamer

mag overigens wel gratis mee

plaatsnemen in hun gewone kleding.

naar binnen.

Mensen die kampen met huidproblemen gaan vaak in een korte broek en een

WAT DOET HET ZOUT?

hemdje gekleed zodat zoveel mogelijk

In de zoutkamer vermaalt en verstuift

huidoppervlak door het zout bereikt

een halogenerator fijn droog

kan worden. Er kunnen zes personen

aerosolzout wat men vervolgens

tegelijk in de kamer plaatsnemen. Het

inhaleert. Deze zoutrijke lucht komt

is wel zo dat apparatuur zoals een

terecht in de meest diepliggende

mobieltje beter niet meegenomen kan

longcellen. Het zout lost op in de

worden zonder er even een plastic

slijmvliezen en vervolgens wordt het

zakje omheen te doen. Het zout zou

via de natuurlijke weg afgevoerd.

de spullen die je bij je hebt, kunnen

De behandeling helpt om de

beschadigen.

belangrijke processen tegen te

VEINE

gaan die het ademhalingssysteem

ZIJN ER CONTRA-INDICATIES?

benadelen; bacteriële infecties,

“Ja, als er sprake is van

overdadige slijmvorming, ontstekingen,

hartinsufficiëntie (als de bloedtoevoer

spastische verschijnselen van de

naar het hart niet goed is) kan een

bronchiën en grote gevoeligheid

bezoek aan de zoutkamer alleen

van de ademhalingsorganen. Het

na een goedkeurende verklaring

immuunsysteem van het lichaam wordt

van de huisarts. Ook mensen met

op deze manier verbeterd.

open wonden en tbc mogen niet in

Voor de huid geldt dat de mineraalrijke

de zoutkamer”, vertelt Bianca. Om

lucht (met daarin het zout dat verspreid

het lijstje even compleet te maken,

wordt door de halogenerator in de

halotherapie wordt ook afgeraden bij:

zoutkamer) tot diep in de huidcellen

• nierziekten;

doordringt. Het verbetert zo van

• kwaadaardige tumoren;

binnenuit de kwaliteit van de huid.

• vergiftiging;

Het zout werkt antibacterieel, het

• ziekte gepaard met koorts;

vermindert de kans op ontstekingen

• het laatste stadium van een

aan de huid, jeuk kan verdwijnen,

chronische longaandoening;

roodheid van de huid verdwijnt, de huid

• ophoesten van bloed;

wordt zachter en egaler en er is een

• hypertensie in de fase IIb. •

beter zuurstoftransport.

THERAPIE

EEN MAAND LATER - Als astmapatiĂŤnt besluit ik zelf maar eens een aantal sessies te boeken bij Bianca. Ik ben nu drie keer geweest, maar ik merk al duidelijk verschil. Als ik inadem, lijkt het alsof ik veel meer lucht binnenkrijg. Ik ben verbaasd dat ik in staat ben om door mijn neus te ademen (die zit normaal altijd verstopt). Ook de hooikoorts die mij in deze tijd van het jaar altijd treitert, lijkt weg te blijven. Ik heb besloten voorlopig nog maar even door te gaan.

VEINE STEUNT

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: EMILE PETERS EN PRIVÉCOLLECTIE

EEN GEWELDIG UITJE WAAR VIND JE DAT NOU? EEN PRACHTIG ZEILCHARTERSCHIP WAAR JE MET JE ROLSTOEL ZONDER PROBLEMEN OP KAN. GANGBOORDEN DIE ZO BREED ZIJN DAT JE VAN VOOR TOT ACHTER JE GEMAKKELIJK KUNT VERPLAATSEN. EEN LIFT OM NAAR BENEDEN TE GAAN IN HET SCHIP, WAAR IN EEN RUIM TOILET OOK EEN BEDBRANCARD IS WAAR JE EEN KIND KUNT VERSCHONEN. EN LAST BUT NOT LEAST EEN PLATEAULIFT AAN DE ACHTERZIJDE ZODAT JE ZELFS VANUIT JE ROLSTOEL DE KAPITEIN EVEN MAG HELPEN MET STUREN! INITIATIEFNEMER PETER VAN ’T WOUT IS ZELF ROLSTOELGEBONDEN EN HAALDE HET SCHIP NAAR DE HOEKSCHE WAARD OM HET OP TE KNAPPEN. Het schip kent een lange geschiedenis. Oorspronkelijk is het schip in 1904 gebouwd om vracht te vervoeren over de Nederlandse en Duitse rivieren en kanalen. >

VEINE

VEINE STEUNT

Rond 2000 kocht charterschipper

man en macht werd gewerkt om het

Jelleke van de Staaij de stalen schuit.

schip te restaureren. En met succes!

Zij droomde van een schip dat voor

Inmiddels is het schip omgebouwd tot

iedereen toegankelijk zou zijn. De brede

een schitterende evenementenlocatie

Zeeland (ruim 8 meter) was perfect om

met twee prachtige, karakteristieke

te verbouwen tot charterschip met extra

ruimtes voor maximaal 125 gasten.

brede gangboorden (de looppaden aan

Er wordt volop mee gevaren. Je kunt je

de buitenkant van het schip). Van der

aanmelden om een keer mee te varen

Staaij heeft er maar even mee gevaren.

(er worden regelmatig evenementen

Na haar dood in 2013 lag het schip,

georganiseerd) of je kunt het schip

inmiddels slecht onderhouden, nog

afhuren en zelf een feestje geven.

maandenlang in Amsterdam. Peter

Veine steunt dit mooie initiatief en kan

van ’t Wout keek door de rotzooi

het alle lezers aanraden. Het sfeertje

heen en maakte een plan om het

aan boord is geweldig en varen op zo’n

schip weer varende te krijgen. Met

schip blijft een heuse belevenis! •

Initiatiefnemer Peter van ’t Wout met zijn dochter.

VEINE

VEINE STEUNT

Aan de voorzijde van het schip is het heerlijk toeven in de comfortabele, ruime salon (60m2) met luxe espressobar. Met twaalf verwarmde ramen biedt deze ruimte ook bij slecht weer altijd een schitterend uitzicht tijdens het varen. De voormalige roef van het schip is omgetoverd tot een heuse Engelse pub met een maritiem tintje.

ADVERTENTIE

VEINE

COLUMN I

VA N

i ef

HOUDEN OF WEGGEVEN? T IE

OV EN

- Opr ichter

I th o

ERVARING EN KENNIS GROEIEN MEESTAL IN DE LOOP VAN TIJD EN DE MEESTE BEDRIJVEN ZIJN HIER ERG ZUINIG OP. ERVARING IN ONS VAKGEBIED RONDOM HET COMPLEXE ZITVLAK IS VAN ONSCHATBARE WAARDE; ERVARING IS LEERGELD. WANT IN DE LEVENSLOOP VAN EEN ORGANISATIE OF EEN BEDRIJF GAAN DINGEN GOED OF JUIST NIET. ERVARING LEERT ONS WAT WEL WERKT EN WAT NIET WERKT. DE KEERZIJDE IS DAT ERVARING OOK EEN REM KAN ZIJN OP VERNIEUWING EN INNOVATIE. Innoveren is je nek uitsteken en dan bedoel ik dus niet

Wat zou er gebeuren als we de wereld omdraaien? Stel

iets wat er al is kopiëren en in een ander (marketing)jasje

dat we kennis zouden delen zodat medicijnen beschikbaar

stoppen. Innoveren is rechtsaf durven gaan waar iedereen

zouden zijn voor iedereen. Misschien eens het proberen

linksaf gaat. Wat mij betreft met als hoofddoel ‘impact’ en

waard met een paar uitvindingen, met wat ervaring en kennis.

niet de financiële winst. Financiële winst is een gevolg en

Deze discussie voerden we vorig jaar binnen ons bedrijf. Ons

zorgt voor bestaansrecht. Het gaat om dingen bedenken

soort bedrijven doen in het klein eigenlijk precies hetzelfde.

waar we allemaal een beetje beter van worden. Innoveren kost geld, frustratie, tijd, maar als het lukt geeft het heel

Vorig jaar kwam ik in contact met Kees Klomp; de man

veel voldoening.

achter betekenisvol ondernemen in Nederland (google hem eens). Ons bedrijf is een erkende Social Enterprise, we

Daarna komt de vraag terug: houden we onze kennis en

snappen elkaar dus goed. We vroegen ons af: “Waarom

ervaring voor onszelf of stellen we het ter beschikking van

stoppen we onze kennis niet in een aparte box en gaan we

diegenen die het nodig hebben? Als we echt commercieel

deze delen en beschikbaar stellen aan iedereen?” En dat

zijn, houden we onze kennis graag vast. De gezondheidszorg

hebben we gedaan. We noemen het Sit-Care. Dit is een

is steeds meer op commercie gestoeld. Een prachtig

extra gratis dienst op het gebied van complexe zitproblemen.

voorbeeld hiervan is de farmaceutische industrie.

In Sit-Care hebben we flink geïnvesteerd. Onder het motto

Big business waar men graag alle kennis vasthoudt zodat

‘beter onderzoeken dan ondervinden’ stellen we kennis

een ander er niets mee kan. En dat gaat soms heel ver.

en technologie beschikbaar. Voor klanten, ouders, artsen,

Arme farmaceuten bestaan niet, financieel rendement is dan

therapeuten, dealerbedrijven en zelfs concullega’s. Een stap

ook het uitgangspunt.

vooruit in de betekeniseconomie! Meer weten? Kijk op onze site Ortho Innovatief onder het linkje Sit-Care. •

Arie van Tienhoven is sociaal ondernemer en oprichter en eigenaar van het bedrijf Ortho Innovatief. Daarnaast is hij ondernemer van het jaar 2016. Zelf een keer komen kijken? Bel gerust 0180 32 01 91 of mail naar: a.tienhoven@ortho-innovatief

ST: R

EN ÉE R

WIND

MIX & MATCH MET ZONNIG GEEL! U I SCH | FOTO’S: VOOR

VEINE

T EK

FOLLOW THE SUN

Vingino € 24,99 Tommy Hilfiger € 59,90

Tuble 'N Dry € 49,99

Retour € 24,99

Tommy Hilfiger € 49,90

FOLLOW THE SUN

Antonio € 29,95

Vingino € 34,99 Brian and Nephew € 59,95

Tommy Hilfiger € 29,90

Scotch & Soda € 29,95

VEINE

Vingino € 54,99

Retour € 29,99

DE KLEDING OP DEZE PAGINA’S IS TE KOOP BIJ WWW.VOORWINDEN.NL

FOLLOW THE SUN

Funky XS € 32,95

Molo € 39,95

By Bar € 69,95

Vingino € 34,99

French Disorder € 49,95

Brian and Nephew € 59,95

ADVERTENTIE

VEINE

COLUMN RT

en em

ARBEIDS OMSTANDIGHEDEN EU

W IS

SE N - E x p er t houdi

m ngs

HET IS ALWEER BIJNA TWINTIG JAAR GELEDEN DAT DE ARBEIDSOMSTANDIGHEDENWET ONTWIKKELD WERD. DAT VERANDERDE VEEL IN DE ZORG. ER KWAM EEN NIEUW WETTELIJK AANDACHTSVELD BIJ. NAAST DE PATIËNTEN EN HET ZORGPROCES, MOESTEN NU OOK DE ARBEIDSOMSTANDIGHEDEN WORDEN BESPROKEN. Dat was niet zo eenvoudig. Zo ontstond er al snel discussie

MANUEEL TILLEN

over het tillen. Daar waar in andere sectoren producten

Voor de invoering van de Arbeidsomstandighedenwet werden

gehalveerd werden om deze te kunnen blijven tillen, was

er diverse manuele tilcursussen gegeven. Een van de beste

dat met mensen die in de zorg getild moesten worden,

en misschien wel de allerbeste manuele tilcursus uit die tijd

onmogelijk. De grote vraag was hoe deze wet in de zorg

was, ’Lichte Lasten’ van de fysiotherapeut en orthopedagoog

moest worden geïmplementeerd. Een aantal zorginstellingen

Frans Veldman. Hij bracht het manueel tillen tot leven met

lukte het om vaste afspraken te maken. Er werd in kaart

zijn haptonomie (wetenschap van de affectiviteit). Bij tillen

gebracht wie met de tillift getild moest worden en wie met

is aanraken noodzakelijk. Bij haptonomie staan aanraken,

enige hulp zelf de transfer kon maken. Ook over het gebruik

voelen en ervaren mens centraal. De benadering van de

van het hoog-laag bed kwamen vaste afspraken. Dat zorgde

zorgvrager door de zorggever stond centraal. Hierdoor kon

voor veel duidelijkheid in de zorg.

hij mensen bewegen om meer zelf mee te bewegen. Het

werk werd zo lichter voor de zorggever en eenvoudiger en

Natuurlijk heeft de invoering van Arbeidsomstandighedenwet

waardiger voor de zorgvrager. Deze tilmethode wordt in

ook een andere kant. Ik vind dat een mens nooit gezien

Frankrijk en België veel toegepast. In Nederland jammer

mag worden als een moeilijk te tillen object. Ook is het niet

genoeg nog maar af en toe.

wenselijk dat de zorgvrager direct alle mogelijkheden verliest

om (nog enigszins) mee te werken bij een verplaatsing als

De reden dat het in Nederland niet of nauwelijks werd

hij of zij met de tillift getild moet worden. Helaas is dit in

toegepast, ligt misschien aan het feit dat het boek is

sommige situaties wel het geval. Juist in deze tijd wordt

geschreven voor fysiotherapeuten. Veel zorggevers vonden

het steeds meer actueel. Laat iemand zo lang mogelijk

het boek te moeilijk. Het is jammer dat van dit boek nooit een

dingen zelf doen. Dat is goed voor het lichaam en voor de

tweede deel verscheen: ‘Lichte Lasten voor Zorggevers’.

eigenwaarde. De kennis om zorgvragers te motiveren om zelf te bewegen, was in de jaren voor de invoering van deze

Volgende keer wil ik graag stilstaan bij balans en

wet goed geïmplementeerd in de zorg. Dat kwam omdat de

evenwicht. Eventuele vragen kun je stellen aan

tillessen toen nog waren verdeeld in handmatige, ook wel

zorg@houdingsmanagement.nl •

manuele tillessen genoemd, en lessen in gebruik van de tillift.

ADVERTENTIE

Onze core business is scheepvaartadministraties, bedrijfsadviezen, accountancy en fiscaliteit voor ondernemingen. Ook doen wij voor particulieren werkzaamheden zoals het verzorgen van de aangifte inkomstenbelasting, schenk- en erfbelasting. Wij helpen u graag!

VEINE

OOKCIJFERS

OVER COMMUNICATIE EN PRATEN

Blablablabla

OF ZE NU THUIS IS OF OP HET WERK, EEN VROUW PRAAT ELKE DAG 298 MINUTEN. VOOR ZE AAN HAAR WERK TOEKOMT, HEEFT ZE AL 17 MINUTEN GEBABBELD. WIE VRIENDELIJKE BUREN HEEFT, RODDELT EEN HALFUUR PER WEEK MET HEN OF KLAAGT TEGEN HEN. 8% VAN DE DAMES IS ZELFS WEKELIJKS 12 MINUTEN BEZIG MET EEN BABBELTJE TE SLAAN MET VERKOPERS IN DE WINKEL.

ER ZIJN ONGEVEER

24 MILJOEN NEDERLANDSTALIGEN. ONGEVEER 17 MILJOEN VAN HEN WONEN IN NEDERLAND EN DE ANTILLEN, 6,5 MILJOEN IN BELGIË, EN 400.000 IN SURINAME. DAARMEE IS HET NEDERLANDS EEN VAN DE 40 MEEST GESPROKEN TALEN IN DE WERELD.

EEN RICHTLIJN VOOR EEN RECLAMEBOODSCHAP IS:

2 WOORDEN PER SECONDE.

BIJ HET WOORD MANDARIJN DENKEN WE METEEN AAN HET ORANJE CITRUSFRUIT. MAAR WEET JE DAT HET MANDARIJNS DE MEEST GESPROKEN TAAL TER WERELD IS? IN TOTAAL SPREKEN

848 MILJOEN

BIJ GOOGLE VIND JE ONGEVEER

65.800 RESULTATEN IN 0,36 SECONDEN ALS JE ZOEKT NAAR ‘SYNONIEMEN VOOR PRATEN’

MENSEN ZO’N MANDARIJNS ALS EERSTE TAAL EN NOG EENS 175 MILJOEN SPREKEN HET ALS TWEEDE TAAL. DE TWEEDE MEEST GESPROKEN TAAL IS ENGELS, GEVOLGD DOOR HET SPAANS OP PLAATS 3.

ADVERTENTIE

VEINE

COLUMN WAAROM MOEILIJK DOEN ALS HET OOK MAKKELIJK KAN? EV AK

PIUS

- (kind

ra th e er)ergo

COMMUNICATIE, DAAR DRAAIT DE WERELD OM. DIVERSE IDEEËN VOOR DEZE COLUMN, MAAR IK HEB BESLOTEN OM TE SCHRIJVEN OVER IETS WAAR WIJ ALLEMAAL MEE TE MAKEN HEBBEN, MAAR WAT VAAK ALLEEN MAAR FRUSTRATIE OPLEVERT, NAMELIJK: ‘HET AANVRAGEN VAN EEN VOORZIENING’. De procedure op zich is bekend bij arts, ouders en

wachten en heel veel telefoontjes van ouders en therapeut

therapeuten, hoewel deze regelmatig wijzigt. De bottleneck

verder eindelijk een passing is en dat er dan een adviseur

zit ‘m in de communicatie. Contact opnemen met een

komt in het kader van ‘want dan is er toch maar iemand’, die

leverancier levert al rode vlekken op bij menig ouder en

eigenlijk na twee minuten al zegt dat hij of zij er totaal niks

therapeut. Na drie kwartier in de wacht gezeten te hebben,

van af weet. Iemand die dan doodleuk vertelt dat we maar

krijg je de lieftallige stem van een telefoniste aan de lijn

een nieuwe afspraak moeten maken. Zo zonde van ieders tijd

die je doorverbindt en bij de volgende vriendelijke stem

en energie.

kom je nog steeds geen stap verder. Het maken van de werkelijke afspraak voor bijvoorbeeld een passing wordt

Dit kan effectiever! Natuurlijk snappen wij allemaal dat

dan weer door een andere afdeling gedaan en ‘daar word

zeker bij kinderen met EMB het allemaal maatwerk is en dat

je over terug gebeld’. Dan heb je een paar weken later een

wachten erbij hoort en dat aanpassingen nodig zijn. Maar

afspraak op een onmogelijk tijdstip maar ja, je wil het door

zouden we dan op zijn minst wel direct en doelgericht met

laten gaan omdat het in het belang van het kind is en ‘anders

elkaar kunnen communiceren? Een adviseur zou best even

kunnen niet alle partijen aanwezig zijn’. Gelukkig komt de

vooraf met de desbetreffende therapeut contact kunnen

leverancier volgens afspraak maar dan blijkt hij of zij toch niet

hebben om te bespreken wat het kind nodig heeft en

op de hoogte van wat je had afgesproken over de telefoon,

daarover kan de adviseur dan vervolgens doelgericht advies

waardoor je allemaal voor niets bij elkaar bent. Zomaar een

geven. Lijkt me dat die adviseur dat ook liever heeft toch?

voorbeeld van slechte communicatie waarbij een hoop tijd

Waarom doet de zorgverzekering hier niets mee? Als je het

en geld wordt weggegooid. En het ergste is: het kind is nog

dan toch over efficiëntie en kostenbesparing hebt, dan is hier

steeds niet geholpen.

de oplossing. Doe hier iets aan!

Hoe vaak komt het niet voor dat een adviseur alleen

Ik hoop dat mijn verhaal een aanzet is om de communicatie

de geboortedatum heeft van het kind en verder blanco

rondom een voorziening doeltreffend en efficiënt te maken.

binnenkomt of dat hij of zij een compleet ongeschikte

Dat levert tijd en geld op. Maar bovenal een blij kind omdat

voorziening bij zich heeft om te proberen? Of dat er na lang

die een passende voorziening heeft! •

Eva heeft een eigen praktijk in Zwartewaal en Brielle. Zij helpt en adviseert kinderen tussen vier en twintig jaar op kinderdagcentra, scholen en/of bij ouders thuis in Zwartewaal, Brielle en verre omgeving.

HULPMIDDELEN

”Of je blijft drijven of niet heeft te maken met je soortelijk gewicht”

VEINE

HULPMIDDELEN

DRIJF- EN ZWEMHULPMIDDELEN

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: VIA DIVERSE LEVERANCIERS

OVER DRIJVEN GRAPPIG DAT ALS JE OVER DRIJVEN GAAT SCHRIJVEN EN JE GOOGELT OP DIT WOORD, DAT JE DAN AL OP HELE LEUKE VERKLARINGEN KOMT. WANT WIE WIL NOU NIET EENS ‘OP HET OPPERVLAK VAN EEN VLOEISTOF RUSTEN’ (WIKI WOORDENBOEK) OF ‘VOLLEDIG DOOR HET WATER GEDRAGEN WORDEN’ (ENCYCLO. NL)? DAT KLINKT TOCH METEEN AL GOED? Voor kinderen met een beperking die niet in staat zijn een zwemdiploma te behalen, is een drijfhulpmiddel de enige manier om zelfstandig in het water te zijn. Juist de vrijheid van bewegen die daarmee gepaard gaat, is voor veel kinderen heel belangrijk. >

HULPMIDDELEN

WAAROM DRIJFT DE ÉÉN WEL EN DE ANDER NIET?

Zwemhulpmiddelen, bijvoorbeeld de exemplaren die gebruikt worden bij zwemlessen, moeten voldoen aan de EN 13138 norm. Onder deze norm vallen drie categorieën: 1. drijfhulpmiddelen die op het lichaam moeten worden gedragen,

Soms zie je weleens iemand naast je drijven.

zoals zwemkurken, zwemvleugels, swimtrainers en drijfpakjes;

Iemand die niet beweegt, maar ook niet koppie

2. drijfhulpmiddelen om vast te houden, zoals plankjes en tubes;

onder gaat. Gek, want als ik dat doe dan lig ik

3. zwemzitjes die moeten worden gedragen.

binnen de kortste keren op de bodem. Waar zit dat verschil dan toch in, vraag je je af. Simpel…“Of je

Deze laatste zitjes zijn eigenlijk een soort opblaasbare stoeltjes

blijft drijven of niet heeft te maken met je soortelijk

waar je kind in blijft hangen. Onze buren in Duitsland deden

gewicht”, legt Maarten Bobbert uit. Bobbert is

overigens een paar jaar geleden onderzoek naar de veiligheid van

bewegingswetenschapper aan de Vrije Universiteit

deze drijvende fauteuils. Veel zitjes kwamen niet zo goed uit de

in Amsterdam. Een blokje metaal zinkt in het water,

test. Er was bij verschillende modellen een gevaar dat je kind kantelt

maar een even groot blokje hout blijft drijven.

en ondersteboven komt te liggen. Wil je een zwemzitje gebruiken,

Dat komt omdat een bepaalde hoeveelheid metaal,

kies er dan dus bij voorkeur een die voldoet aan de EN 13138 norm.

bijvoorbeeld een liter, meer weegt dan diezelfde hoeveelheid water. Maar daartegenover: een liter

ZEVEN GOUDEN TIPS BRON: GEZONDHEID.BE

hout, hoe raar dat ook klinkt, weegt minder dan

1. Gebruik een zwemhulpmiddel alleen voor personen met

een liter water.

de gewichtsklasse en/of de lengte die op de verpakking staat aangegeven. Koop ze niet op de groei, want dan is het

Of een mens zinkt, hangt dus af van het soortelijk gewicht van het lichaam dat probeert te blijven

drijfvermogen niet gegarandeerd. 2. Koop alleen opblaasbare zwemhulpmiddelen met

drijven. Daarbij maakt het niet uit hoe groot of hoe

veiligheidsventielen. Let erop dat de ventielen bij het gebruik

zwaar het hele lichaam is, het gaat erom hoe het

goed gesloten en ingedrukt zijn.

lichaam samengesteld is. Die samenstelling verschilt

3. Controleer voor het gebruik het drijfvermogen in het water.

van persoon tot persoon. De cruciale vraag hierbij

4. Laat uw kind in zee of in open water met stroming geen

is: bestaat het lichaam meer uit vet of bestaat het

zwemvleugels of andere opblaasbare hulpmiddelen dragen of

meer uit spieren? “Want spieren wegen meer dan

blijf erbij. Een kind dat even contact met de bodem verliest, kan

vet”, legt Bobbert uit. “Hoe gespierder je bent,

eenvoudig meegevoerd worden door stroming.

hoe eerder je zinkt.”

5. Laat na gebruik het zwemhulpmiddel nooit helemaal leeglopen. Bewaar ze het liefst opgerold. Zo voorkomt u vouwscheuren.

VEINE

Hoewel deze wetenschapper ongetwijfeld gelijk heeft, blijf ik verbaasd achter. Ik heb toch behoorlijk

Bovendien gaan de binnenkanten niet aan elkaar plakken. 6. Gebruik een zwemhulpmiddel nooit in combinatie met een

wat vet op mijn lijf. Dan moet ik blijkbaar iets heel

wegwerpluier. Een luier houdt lucht vast. Hierdoor kunnen

goeds met mijn spieren doen a

de billen boven water komen en raakt het hoofd in het water. Laat uw kind zonder luier in het water of gebruik een speciale zwemluier.

HULPMIDDELEN

Atelier Michel Koene om de maat te

AQUA

plastic die een kind met een

bepalen. De zwemkraag met kinnebak

COMBIBAND

band om de heupen draagt, zijn

is verkrijgbaar in de maten XS t/m XXL.

De Aqua

perfect tijdens de zwemles.

Prijs: € 153,07 | michelkoene.nl

Combiband

7. Kurken, drijvers van schuim of

Buiten de zwemles is het veiliger

biedt extra ondersteuning voor

om zwemvleugels te gebruiken

TRAPEZE SPEEDY

zwemmers met een beperking.

omdat deze hoger op het lichaam

Deze trapeze is

Iedereen kan ontspannen op het

worden gedragen, zodat het hoofd

1.80 meter lang

water liggen, de onderrug en nek

makkelijker boven water blijft.

en 70 centimeter

worden extra ondersteund. Afmeting:

breed. Dit hulpmiddel is gemaakt voor

93 x 80 centimeter.

Voor een kind met een beperking

buikligging, zeer stabiel met extra

Prijs: € 145,00 | aquafitshop.nl

ben je altijd op zoek naar het juiste

drijfvermogen en diepteverstelling.

hulpmiddel. Uiteraard kijk je vooral naar

Prijs: € 306,00 | michelkoene.nl

OPBLAASBAAR

het kind en zijn of haar vaardigheden.

ZWEMVEST

Juist daar waar ondersteuning nodig

Voor extra drijfkracht

is, kun je diverse middelen inzetten.

van je beperkte

Wij verzamelden van alles wat, om een

kind of voor

beeld te geven van de mogelijkheden

iedereen die wil

die er zijn in het water. Vraag een

leren snorkelen.

ergotherapeut of een bewegingsdocent

ZWEMSCHIJVEN

om advies!

Deze foamschijven zijn ideaal want

Prijs: € 10,00 | decathlon.nl

je kunt ze met drukknopen aan ZWEMKRAAG

elkaar verbinden. Zo kun je het

MET KINNE

drijfvermogen aanpassen.

BAK

Prijs: € 39,99 | awa-sports.nl

De zwemkraag met kinnebak

DRIJFGORDEL

is gemaakt om

Deze

ondersteuning te bieden onder de kin.

zwem

NOODLE

Dit hulpmiddel wordt gedragen met

gordel

Niet om te eten, maar als

de sluiting op de rug. Deze kraag is

van speciaal

drijfhulpmiddel. De noodle kennen

samengesteld uit ‘bijtvast’ materiaal.

Airex-schuim dat zacht aanvoelt en

we allemaal wel. Maar ken je ook de

Het is belangrijk bij de aanschaf van de

gemakkelijk droogt, is gemaakt voor

vierkante noodle die niet wegrolt als

zwemkraag met kinnebak de juiste maat

watertherapie.

je ermee aan de slag gaat?

te kiezen, deze is afhankelijk van de

Prijs: € 11,99 | decathlon.nl

Prijs: $ 25,31 | recsupply.com

halsomvang. Neemt u contact op met

HULPMIDDELEN

VLOT

FLEXIBEAM

ZWEMKRAAG

Ideaal voor

CONNECTOR

SECUMAR

therapie bij

Met de

kinderen die onzeker zijn in het

Flexibeam

houdt je hoofd

water. De SECTIONAL RAFT is een

connector kunnen

veilig boven water.

perfecte manier om de voordelen van

de ronde noodles met elkaar

Opblaasbaar via

watertherapie te ervaren door een

verbonden worden.

mondklep, met snelle

ondersteunende, wiegende drijfoptie

Prijs: € 5,95 | beco-shop.com

loslating. Huidvriendelijk

aan te bieden. De secties kunnen

materiaal. Verkrijgbaar in de maten:

onderaan worden ingeklapt en het

AQUAJOGGER

small, medium en large.

hoofdkussen is omkeerbaar. Het is

TRIFIT WALKER

Prijs: € 129,95 | sportenspelen.be

ontworpen met schouderbanden om

De AquaJogger is een multifunctioneel

een comfortabele, ongecompliceerde

trainingsapparaat voor in het water

DRIEHOEKIGE ZWEMPLANK

pasvorm te bieden. De riemen maken

dat helpt bij balans, stabiliteit en

Voor sommige kinderen is een klein

de voortstuwing van de armen mogelijk

looptraining voor mensen met

steuntje voldoende. Dan is dit een

en houden het lichaam op het vlot.

mobiliteitsproblemen.

ideaal plankje.

De Sectional Raft stelt de gebruiker

Als pasjes normaal niet lukken, kan het

Prijs: € 7,99 | decathlon.nl

in staat om zich gewichtloos te voelen

water geweldig zijn om in te oefenen.

terwijl het water weerstand biedt.

Leun gewoon op de dwarsbalk, stap

Prijs: $ 260,00 | rehabmart.com

in het water en laat het minimale vierkante frame je tegenhouden terwijl je oefeningen doet. Aanpassing van de balanspunten is mogelijk om de veiligheid en beveiliging van de gebruiker te maximaliseren. Prijs: $ 97,00 | protherapysupplies.com

VEINE

Deze zwemkraag

HULPMIDDELEN

ZWEMGORDEL HAWAÏ Een eendelige foamdrijver voorzien van HANDGREPEN MET ZUIGNAPPEN

een extra brede,

Plaats deze handgrepen tegen de

geweven synthetische band. Zo blijft je

rand van het bad en er zijn een

kind gemakkelijk rechtop in het water.

heleboel oefeningen mogelijk. Maar ze

Prijs: € 12,04 | waterfly-webshop.nl

kunnen ook net een houvast zijn voor angstige kinderen. Prijs: € 8,00 | decathlon.be

SPEEDY DRIJFHULP Deze Speedy is een stevige zwemkraag, gemaakt van ‘bijtvast’ materiaal. Heel handig bij deze HANDVINNEN VAN SILICONEN

zwemkraag is het los verkrijgbare

Voor iedereen die niet zoveel kracht

ophoogkussen (prijs: € 225,00)

heeft of het motorisch moeilijk vindt om

Prijs: € 300,00 | badim.nl •

van de handen een mooie roeispaan te maken tijdens het zwemmen. Prijs ± € 2,00 | Aliexpress.com

ALLES KAN MET ABENA

ADVERTORIAL

BIJ ABENA VINDEN WE DAT NIETS EEN KIND ERVAN MAG WEERHOUDEN OM LEUKE DINGEN TE DOEN. SAMEN MET VEINE ORGANISEERT ABENA DAAROM DE ACTIE ALLES KAN MET ABENA. IN DEZE ACTIE ZOEKEN WE TWEE SNELHEIDSDUIVELS DIE SAMEN MET EEN PROFESSIONELE INSTRUCTEUR WILLEN KARTEN OP EEN ECHTE KARTBAAN.

Ga naar abena.nl/alleskan, geef je kind op en wie weet bezorgen wij hem of haar een dag om niet snel te vergeten. MYRTHE VAN ES: EEN PRACHTIG FOTOMODEL Speciaal voor deze fotoshoot had fotograaf Emile een echte fotostudio afgehuurd. En wat hebben Myrthe en haar moeder Caroline genoten van deze fotoshoot! Als een professioneel fotomodel poseerde Myrthe voor de camera. In haar mooie nieuwe kleding, de haren gekapt en een klein beetje make-up – meer was er niet nodig om van deze enthousiaste dame een echt model te maken.

WINNAAR EDITIE 10 Roos van de Smaal (6 jaar) is de winnares van de actie Alles kan met Abena in editie 10. Zij gaat samen met haar

VEINE

Ga mee karten!

ouders, zus Jasmijn en broertje Morris een dagje naar Wildlands Adventure Zoo in Emmen. In Veine 13 een verslag van de dag.

www.abena.nl/alleskan

ADVERTENTIE

Het unieke tussenmaatje

Speciaal voor kinderen die te groot zijn voor een babyluier en te klein zijn voor een incontinentieproduct voor volwassenen Betere aansluiting door 30% smallere absorberende mat Juiste pasvorm door anatomisch gevormde lycra beenelastieken Minder kans op huidirritatie door maximaal ademende beschermzijde Snel een droog gevoel door speciale TopDrylaag

OOK HULP NODIG BIJ HET VERKRIJGEN VAN DE ABRI-FORM JUNIOR? We horen wel eens van ouders dat sommige apotheken de Junior niet leveren. Of dat ze – onterecht – verteld wordt dat de Junior niet vergoed wordt. Neem in zo’n geval contact op met het Abena Adviesteam. Miranda, Vera, Stephanie en Karin weten hier alles van en helpen u graag met advies over vergoedingen en verkrijgbaarheid. Bel naar 0485 58 11 50 of stuur een e-mail met vermelding van uw postcode en de naam van uw zorgverzekeraar naar support@abena.nl. WWW.ABENA.NL/ABRI-FORM-JUNIOR

VAKANTIE

Een overzichtelijk site waarop je VEINE

kan terugvallen als je een vakantie wil plannen

VAKANTIE

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTOGRAFIE: VIA WHEELS B&B

MET EEN ROLSTOEL IN EEN PIPOWAGEN? DAT KAN! HET VERHAAL VAN WHEELSB&B START BIJ WILLIANNE BOVENS. SAMEN MET HAAR ZUSSEN WIL ZE HAAR OUDERS VERRASSEN DIE 40 JAAR GETROUWD ZIJN. ZE WILLEN OP REIS NAAR LONDEN. IETS WAT OP HET OOG MISSCHIEN EENVOUDIG LIJKT, IS HEEL LASTIG OMDAT DE VADER VAN WILLIANNE ROLSTOELAFHANKELIJK IS. EN DE MEIDEN WILLEN NIETS AAN HET TOEVAL OVERLATEN. ZE WILLEN NIET TER PLEKKE GECONFRONTEERD WORDEN MET ‘DREMPELS’. HET KOSTTE DE MEIDEN EEN JAAR OM ALLES GOED TE REGELEN. Dat kan beter, dacht Willianne en zo ontstond het eerste idee van een platform waar mensen met een beperking gemakkelijk een vakantieadres kunnen vinden. Wij waren meteen enthousiast. Vooral omdat je op de website niet alleen de traditionele hotels en huizen vindt, maar bijvoorbeeld ook een Pipowagen om in te logeren. Daar wil elk kind toch naartoe! >

VAKANTIE

ER BLIJKT VOLDOENDE TE ZIJN

niet de grote doelgroep voor de meeste aanbieders. Voor

Het idee was helder voor de gedreven Willianne. Ze wilde

de rolstoelgebruiker zijn deze beschikbare accommodaties

een overzichtelijke site waarop je kan terugvallen als je

dus lastig te vinden.” Willianne koppelde deze punten en zo

een vakantie wil plannen, waar ook mensen die afhankelijk

ontstond WheelsB&B.

zijn van een rolstoel zorgeloos naar toe kunnen, zonder ter plaatse geconfronteerd te worden met zaken waarmee geen

PROFESSIONELE AANPAK

rekening gehouden is. Als je op vakantie gaat, is niet alleen

De enthousiaste Willianne Bovens besefte al snel dat ze

de accommodatie van belang. Ter plekke is het ook belangrijk

niet alles alleen kon. Via het start-up programma van de

dat er diverse mogelijkheden zijn om dingen te doen. Zijn er

organisatie Utrechtinc kwam zij in contact met diverse andere

dingen in de buurt? Kan ik bijvoorbeeld naar een bos of

ondernemers met wie ze uiteindelijk aan de slag ging. Met

strand, zijn er pretparken of speeltuinen in de buurt. En in

Marlies Hommes (marketing en pr), Marnix Bakker (financiën)

hoeverre is één en ander rolstoeltoegankelijk?

en Helga Schoemaker (ICT) hadden ze alle disciplines in huis om een goed platform te lanceren. WheelsB&B is in

Bij het uitwerken van haar idee vallen een aantal dingen

januari 2018 live gegaan met 50 aanbieders van geschikte

meteen op. Willianne: “Mensen die logies aanbieden, zijn

accommodaties, maar dit aantal groeit heel snel; momenteel

welwillend genoeg in de aanbiedershoek. Zowel als het

zijn het er al 75, verspreid over heel Nederland.

gaat om B&B-accommodaties als om hotels, bij vele is een

VEINE

rolstoelaangepaste kamer beschikbaar. Maar veelal wordt

Op de redactie zijn we enthousiast. Hou wheelsbnb.com in

vergeten om dit te vermelden, immers rolstoelgebruikers zijn

de gaten! •

VAKANTIE

WHEELSB&B WheelsB&B is er voor en door rolstoelgebruikers. Alleen al in Europa is er jaarlijks een behoefte van 390 miljoen overnachtingen naar een aangepast vakantieadres. Tegelijkertijd blijft het aanbod van geschikte accommodaties hangen op 93 miljoen.

Mocht ook jij, na dit te lezen, enthousiast zijn over WheelsB&B en ideeën, tips, goede andere locaties of gewoon een opbouwende reactie willen geven over de website wheelsbnb.com laat dat dan vooral weten aan Willianne. Je kunt haar bereiken via een mailtje naar willianne@wheelsbnb.com.

MAAK KANS OP EEN VERRASSENDE BUBBEL PICKNICK

WheelsB&B is groeiende en ze willen niet alleen voor maar zeker ook door & samen met de mensen uit de minder mobiele doelgroep WheelsB&B

De Verrassende Bubbel Picknick bestaat uit al het fijne van Bubbels!

steeds waardevoller maken. Om zo

Een bubbeltje om te drinken, lekker luchtig bubbelige broodjes van

voor iedereen vakantiebestemmingen

de warme bakker, een gatenkaasje gevuld met luchtbubbels, lekker

onbeperkt toegankelijk te maken.

beleg in ronde vorm, Bros chocolade als toetje bij de koffie, een paar bellenblaas-bubbels voor de kleinsten, vers fruit, Spa rood bubbels, enzovoorts.

Stuur een e-mail met 'Veine Vakantie Gewenst' naar info@wheelsbnb.com of schrijf je in op wheelsbnb.com. Aanmelden kan tot en met 31 juli 2018. WheelsB&B trekt twee winnaars uit de aanmeldingen. De picknick wordt, in overleg met de winnaars, langsgebracht op de vakantielocatie of aan huis.

(P)APPTALK

LIES & LEX! TWEE MOEDERS MET ALLEBEI EEN BEPERKT KIND. ZIJ DELEN WAT SIMPELE GEDACHTEN VIA DE WHATSAPP, MAAR WEL MET EEN KNIPOOG s

VEINE

(P)APPTALK

Lex, ik heb overal begrip voor!

Hey Lies, da’s mooi, waarom zeg je dat nu?

Wij 'moeders van' kunnen de zorg van alle kanten bekijken en uiteindelijk nemen wij de beslissing om iets wel of niet te doen. Niet omdat het KAN maar omdat het MOET. Om het beste te eruit te halen voor je kind. Dat vind ik soms lastig, want soms kijk je wel eens terug en denk je….had ik niet beter…

Ja, dan snap ik je. We moeten uit zoveel dingen kiezen. En je kunt niet tien therapieën tegelijk doen. En ik merk zelf dat een arts die beslissing niet voor je neemt. Jij moet kiezen wat jij aankan, wat je kind aankan en soms simpelweg, waar je een goed gevoel bij hebt.

En daar tegenover staan de professionals. Ook zij die werken in de zorg willen het beste voor onze kinderen. Alleen willen zij dat niet omdat het MOET maar omdat het KAN! Zij geven ons de tien richtingen aan en wij moeten maar uitzoeken welke kant we opwandelen. Uiteindelijk moeten wij verder met onze beslissingen en deze hangen af van meerdere zaken, zoals bijvoorbeeld: wat kost het, wat levert het op, voegt het daadwerkelijk iets toe, heeft mijn kind er energie voor, heb IK er energie voor of tijd?

Dat is waar. Het zal jouw zorgverlener een zorg zijn of jij tijd hebt of niet. Of misschien sterker nog. Dat kunnen we toch ook niet van ze vragen. Linksom of rechtsom, je moet het zelf doen.

Juist! En daarna gaan wij ermee leven en zij gaan... naar huis... Vandaar dit motto: niet omdat iets moet maar omdat het kan. Voor ons ligt dat heel even anders.

Een soort omdenken dus ;-)

Yep, goed woord trouwens haha. Ik ga nu eerst maar weer wat afspraken inplannen met de diverse therapeuten en andere begeleiders, binnen kantoortijden uiteraard ;-)

Ja, en binnen die kantoortijden, niet omdat dat KAN, maar omdat dat MOET! X

Dus dat! X retour

HULPMIDDELEN

Vanaf nu zijn er ook kinderstemmen beschikbaar voor spraakcomputers!

VEINE

HULPMIDDELEN

TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: PRIVÉBEZIT

COMMUNICATIE IS MEER DAN PRATEN ALLEEN! ALS WE OP DE REDACTIE HET PERSBERICHT ONTVANGEN WAARIN STAAT DAT ER VANAF HEDEN OOK KINDERSTEMMEN BESCHIKBAAR ZIJN VOOR SPRAAKCOMPUTERS ZIJN WE METEEN ONDER DE INDRUK. WAT GAAF! HET ZOONTJE VAN EEN COLLEGA IS ELF JAAR, VANAF ZIJN VIJFDE PRAAT HIJ THUIS MEE VIA ZIJN COMPUTER. MET EEN DONKERE MANNENSTEM DIE ABSOLUUT NIET BIJ HEM PAST. NATUURLIJK WILLEN WE DEGENE SPREKEN DIE DIT PROJECT GETROKKEN HEEFT! Willemijn Wetzels is logopediste bij AssistiveWare; een Nederlands bedrijf dat op het gebied van ondersteunende communicatie > 83

HULPMIDDELEN

op de iPad marktleider is in de

gesproken dat de woordenschat

VS. Willemijn is een dame met

explosief uitbreidt en na die tijd komen

veel kennis en ervaring op het vlak

er tweewoordzinnen die weer heel veel

van ondersteunde communicatie.

verschillende combinaties kennen.”

En iemand die dat ook nog een eens heel levendig kan vertellen.

Als je kinderen die zich afwijkend

We hangen aan haar lippen als ze

ontwikkelen vergelijkt met zich

druk gebarend en enthousiast vertelt

‘normaal’ ontwikkelende kinderen is het

over een grote droom van het bedrijf;

grote verschil dat er na de eerste twaalf

Nederlandstalige kinderstemmen voor

maanden niets gebeurt als het gaat om

Willemijn

de spraakcomputer.

de output (het kind gaat niet praten).

Wetzels

Vaak wordt daar de input op aangepast.

VEINE

“Het allereerste woordje dat een

“Je komt dan in een vicieus cirkeltje,

kind met een ‘normale’ ontwikkeling

terwijl we hiervoor gezien hebben dat

spreekt, komt pas als ze bijna een

wat je erin stopt, er ook uitkomt. Je

jaar zijn. Op dat moment is elke ouder

moet dus eigenlijk op zoek naar een

supertrots; hun kind heeft gesproken.

vorm van input die zou kunnen passen

Tot die tijd heeft het kind uitsluitend

bij jouw kind. Als een kind bijvoorbeeld

‘input’ gehad, via verschillende kanalen

niet kan praten, maar wel motorisch in

zoals ouders, familie, de kassière bij

staat zou moeten zijn om gebaren te

Albert Heijn enzovoort. Deze input ging

maken, dan zul je die gebaren moeten

over van alles en nog wat, van politiek

gebruiken als input. Want ook hiervoor

tot de geraniums die extra voeding

geldt dat als je maar lang genoeg die

nodig hebben. Denk je eens in, twaalf

input geeft, een kind op termijn die input

maanden input voordat het eerste

zal kunnen vertalen naar output. Dit

woordje eruit komt!”, vertelt Willemijn.

proces wordt ‘modelleren’ genoemd.

“En bedenk dan ook nog eens dat deze

Jij bent als het ware het model (het

input in het Nederlands gegeven werd

voorbeeld) voor je kind. Dit modelleren

want het kind woont in Nederland en

moet door iedereen in de omgeving

het eerste woordje komt er dan ook

worden gedaan en niet bijvoorbeeld

vanzelfsprekend in het Nederlands uit.

alleen door de logopediste die een half

Als je er Franse input in had gestopt,

uurtje per week met het kind aan de

had er logisch een Frans woordje

slag gaat”, zegt Willemijn Wetzels.

uitgekomen. Het komt nooit voor dat je

“Iedereen moet dus hetzelfde

er Nederlands instopt en dat de baby

ondersteunend communicatiesysteem

dan Frans praat. Tussen de vijftien

gaan gebruiken met het kind.

en achttien maanden zie je normaal

Voorwaarde is dat het kind het systeem

HULPMIDDELEN

moet kunnen bedienen, je moet het

“Het apparaat moet wel bij je passen.

kunnen zien en het mag niet beperkend

Je moet het wel kunnen bedienen.

werken in de ontwikkeling”, legt

Er zal altijd ruimte blijven voor

Willemijn uit.

dedicated devices (speciaal voor de doelgroep ontwikkelde apparaten).

PROLOQUO2GO

Deze zijn namelijk speciaal gemaakt

Een van de meer bekende applicaties

voor alternatieve bedieningsvormen,

van AssistiveWare is Proloquo2Go;

denk aan bijvoorbeeld oogbesturing.

een communicatie-app die

Een iPad is gemaakt voor

gebaseerd is op pictogrammen.

maatschappelijk gebruik en heeft

De app is ontwikkeld om de groei

bijvoorbeeld ook niet het volume

van communicatievaardigheden en

die nodig is om een grote ruimte te

taalontwikkeling te stimuleren. Het

vullen. Een iPad heeft bovendien

mooie van deze app is dat je deze kunt

wel een leuke batterijcapaciteit maar

koppelen aan een AppleID en dit ID op

zal wel regelmatig moeten worden

elk ander Apple-apparaat kan worden

opgeladen. Een iPad is daarentegen wel

overgezet. Je hebt feitelijk dus geen

supertoegankelijk en dat is weer het

speciale spraakcomputer nodig, op

grote pluspunt als je dat vergelijkt met

iedere iPad kun je deze app installeren.

een dedicated device.”

Ik vraag mij hardop af waarom je als ouder iets anders zou willen. Maar

Proloquo2Go werkt met een

Willemijn legt uit dat het gebruiken

kernvocabulaire, dit in tegenstelling

van een iPad niet voor alle kinderen

tot de speciaal voor deze doelgroep

mogelijk is.

ontwikkelde apparaten. Dedicated devices komen vaak ‘leeg’ aan bij de gebruiker en moeten zelf worden ingericht. Daar ligt ook gelijk een eerste probleem. Stel je voor dat je voor je dochter een omgeving op de spraakcomputer moet inrichten. Weet je dan precies wat je dochter denkt? Het antwoord is nee. Het is dan direct duidelijk dat je niet precies weet welke woorden jouw dochter nodig heeft. Dat kun je bijna niet bedenken. Heel vaak kom je dan terecht op >

HULPMIDDELEN

een lijst met zelfstandige naamwoorden.

volwassen stemmen beschikbaar.

Dingen waarvan je weet dat ze vaak

En het blijft gek, een klein kind dat

worden gebruikt. Veel ouders vergeten

‘spreekt’ met een volwassen stem.

vervolgens om regelmatig een update

Willemijn Wetzels, die dit project

te doen en zo staan bijvoorbeeld de

begeleidde vanuit AssistiveWare, zegt:

namen van de kinderen uit de klas er

“In het Engels waren de kinderstemmen

soms jaren in terwijl het kind inmiddels

al eerder ontwikkeld door ons in

andere klasgenootjes heeft.

samenwerking met Acapela Group, al sinds 2012. Daarna volgden andere

Door het maken van een

talen als Italiaans, Spaans, Frans,

kernvocabulaire ondervang je deze

waarbij het Engels is onderverdeeld in

problemen. Willemijn legt uit wat de

Britse, Australische en Amerikaanse

gedachte hierachter is. “Maar liefst

stemmen en uitspraak.”

80 procent van onze taal is opgebouwd uit randwoorden, vaak zelfstandige

WAAROM ZIJN DIE KINDERSTEMMEN

naamwoorden. Kenmerk hiervan is dat

PAS ZO RECENT OP DE MARKT

je die kunt aanwijzen. Stoel, tv, iPad.

GEKOMEN? DE BEHOEFTE DAARAAN

De overige 20 procent van de woorden

BESTAAT TOCH AL VEEL LANGER?

zijn kernwoorden. Deze woorden zijn

“Eigenlijk is het niet zo heel raar als je

lastiger uit te drukken in een plaatje

bedenkt dat pas in de jaren zeventig

en zijn bijvoorbeeld aanwijzende

de eerste technische ondersteunende

voornaamwoorden als deze, dit, die en

communicatiehulpmiddelen op de markt

dat. Ook voegwoorden, werkwoorden

kwamen. In 1986 werd hieraan de

en bezittelijk voornaamwoorden horen

typestem toegevoegd; een volwassen

bij deze kernwoorden. In de praktijk

stem waarmee je fonetisch moest typen

vormen randwoorden 20 procent

want anders werd het niet uitgesproken.

van ons communiceren, terwijl we

De ontwikkeling van de stemmen

de kernwoorden wel 80% van de tijd

werd eigenlijk pas voor het eerst

gebruiken!”

rendabel toen er navigatiesystemen en dergelijke op de markt kwamen,op

VEINE

NU OOK KINDERSTEMMEN ALS

dat moment werd een stemgestuurd

OUTPUT VAN JE SPRAAKCOMPUTER!

apparaat interessant. Het Nederlands

Vanaf nu zijn er ook kinderstemmen

is echter een klein taalgebied, hoewel

beschikbaar voor spraakcomputers.

er 50.000 kinderen in Nederland zijn

Want misschien besef je het niet als je

die ondersteunende communicatie

er niet dagelijks mee te maken hebt,

zouden kunnen gebruiken. Dat lijkt best

maar tot nu toe waren er alleen maar

veel, maar als je dit gaat terugrekenen

HULPMIDDELEN

vier en twaalf jaar.

De kinderen die de stemmen hebben ingesproken, zijn acht en negen jaar. Zij moesten vervolgens de studio in voor de opnames. Het panel ging inmiddels verder, onder andere met het kiezen van welke expressieve uitdrukkingen opgenomen moesten worden. In totaal zijn er nu zo’n 200 veelgebruikte uitdrukkingen te naar de kosten die ermee gemoeid

gebruiken. Zo kan op diverse manieren

zijn, is het slechts een kleine groep.

het woord ‘mama’ uitgesproken worden:

Bij de ontwikkeling van zoiets als

lief/ ongeduldig/ boos/dwingend. Maar

het invoeren van kinderstemmen in

ook andere woorden en korte zinnetjes

spraakcomputers wordt als eerste

als domoor, eikel, grapje, aargh, duh,

bekeken of de financiering rondgemaakt

doe me een lol en ik hou van jou staan

kan worden. Het realiseren van

erin. Naast dit soort expressieve

stemmen is een samenwerking met

uitdrukkingen zijn de stemmen dusdanig

het bedrijf Acapela Group. Daarnaast

ontwikkeld dat ook andere woorden

is er steun gezocht bij het NSGK. In

kunnen worden uitgesproken, woorden

april 2017 werd groen licht gegeven

die niet door de twee kinderen zijn

en werd een panel opgesteld.

ingesproken.

Hierin waren een aantal ouders, een ervaringsdeskundige en een aantal

KAN DE KINDERSTEM OP ELKE

professionals vertegenwoordigd. Een

SPRAAKCOMPUTER GEZET

aantal studio’s stuurden stemsamples

WORDEN?

en na drie beoordelingsrondes van

“Nee, op dit moment nog niet. Omdat

deze samples zijn er twee stemmen

AssistiveWare dit concept mede heeft

uitgekomen. Er werd gelet op onder

ontwikkeld, hebben wij er een half jaar

andere accenten, is het netjes

exclusiviteit op. Na die periode kunnen

gearticuleerd, klinken de stemmen niet

andere fabrikanten naar Acapela Group

te oud of te jong en is het geen stem

gaan om de kinderstemmen te kopen.

die bekend is van commercials. De

Dat willen we ook graag”, vertelt

kinderstemmen die uiteindelijk gekozen

Willemijn. “We willen gewoon dat ieder

zijn, zijn bruikbaar voor kinderen tussen

kind dit kan gebruiken!” •

Overal het hele huis binnen handbereik! ADVERTENTIE

Al vanaf â&#x201A;¬36,- (zonder abonnement)

VEINE

www.cleverdog.online

COLUMN VAKANTIEKRIEBELS SA

TIT

UL A ER

- k ind er r

eva

ti li d a

r ts

IN DEZE PERIODE HOOR JE HET REGELMATIG OM JE HEEN. “HEBBEN JULLIE AL PLANNEN VOOR DE ZOMERVAKANTIE? OF WAAR GA JE DIT JAAR NAARTOE?”… NIKS LEUKERS DAN PLANNEN MAKEN VOOR DE VAKANTIE. MAAR DE LOL GAAT ER AL SNEL AF ALS JE SPECIFIEKE WENSEN EN OF EISEN HEBT VOOR DE PLEK WAAR JE HEEN GAAT OMDAT JE EEN KIND MET EEN BEPERKING HEBT. Ik adviseer ouders vooral om al heel vroeg na te denken over

met beperkingen hebt. Want als een kind steeds overstuur is,

de vakantie. Zodat je ook op tijd gericht kunt gaan zoeken,

voor wie is het dan nog leuk?

want er zijn best wel veel mogelijkheden, maar het vergt wel veel speurwerk op het internet.

Ik adviseer ouders dan na te denken of een kind niet veel beter af is op het voor hem of haar bekende logeeradres.

Ik ging zelf onlangs met twaalf vriendinnen op vakantie

En als dat zo is, voel je dan vooral niet schuldig dat je

waarvan één vriendin afhankelijk is van een elektrische

ervoor kiest om zonder je kind met beperking op vakantie

rolstoel. De zoektocht zat ‘m er vooral in dat we met elkaar

te gaan. Natuurlijk is elk kind verschillend en is ook elk

in één groot huis wilden verblijven, immers dat was wel het

gezin verschillend. Het kan voor de broer(s) of zus(sen) ook

leukst als je met elkaar bent. Ik vond al snel aangepaste

belangrijk zijn om hen gedurende zo’n vakantie extra aandacht

huizen voor zes personen en dan zouden we er natuurlijk

te geven. Bij andere gezinnen geeft het juist een boost om bij

twee kunnen huren, maar dat vond ik niet leuk. Verder zoeken

elkaar te zijn en doet het kind met een beperking het prima

leverde wel aangepaste grote huizen op, maar dan bleek het

op reis.

zwembad weer niet toegankelijk voor een rolstoel. En ga zo maar door. Het is gelukt, maar als ik niet op tijd begonnen

En als je dan met elkaar bepaald hebt in welke samenstelling

was, had ik het niet meer voor elkaar gekregen.

je gaat en welk reisdoel je kiest, volgt een zoektocht naar het ideale plekje. In Veine wordt er regelmatig over geschreven.

Op tijd beginnen is dus sowieso verstandig. Maar daaraan

Ze zijn er en er komen er steeds meer. Sommigen zoeken het

gaat eigenlijk nog de discussie vooraf of je jouw kind (met

dicht bij huis, anderen trekken Europa in. Maar ik heb zelfs

beperking) wel een plezier doet met een vakantie. Ik hoor

patiëntjes wiens ouders kiezen voor een aangepaste camper

regelmatig ouders die mij vertellen dat alleen al het slapen

om door Amerika te trekken. Niet één ding is goed, alles is

in een vreemde omgeving zoveel problemen oplevert, dus

goed. Als het maar bij jouw kind en jouw gezin past! •

plannen maken kan een stuk ingewikkelder zijn als je een kind

COLUMN VAN ANNE

VEINE

COLUMN VAN ANNE

LUIERS EN BIER

In de auto had ik met een glimlach om mijn mond aan Jay gedacht. Hoe hij met een grijns om zijn mond had verteld over het feest dat hij de avond ervoor had gehad. Hij had wat biertjes gedronken én een baco. Vandaar dat hij wat later thuis was, “want een half uur eerder wankelde ik nog, mam”. Omdat hij het eerlijk vertelde, verstandig had gewacht én niet

HET IS 22:40 UUR ALS IK GEBELD WORD: “MAM, NADJA HEEFT EEN POEPBROEK!” SINDS EEN JAAR MAG DE OPPAS NAAR HUIS ALS NADJA SLAAPT, BROER JAY NEEMT HET DAN OVER. AL DIE TIJD IS ZE NIET ÉÉN KEER WAKKER GEWORDEN. IK SCHRIK, IK BEN VIJFTIG KILOMETER VAN HUIS.

alleen naar huis was gefietst, was ik niet boos geworden.

Ik zeg tegen Jay dat er niets anders opzit. Hij hoeft geen doekjes te gebruiken, gewoon even de luier wisselen. Jay moppert wat, zegt oké en hangt op. “Wat was dat?”, vraagt mijn gezelschap. Vier paar ogen staren me aan. “O, dat was Jay. Nadja had gepoept”, begin ik nuchter. En dan ineens breekt onverwacht mijn stem en komen de tranen. Bijna zeventien is Jay. Sinds Nadja er is, probeer ik er alles aan te doen om te voorkomen dat hij tekort komt en ongemak ondervindt van zijn bijzondere zusje. Dat wij haar ouders zijn en dus voor haar zorgen, is regel nummer één. Nu is voor mijn gevoel die regel verbroken. “Joh, mijn oudste heeft ook weleens de kots van de jongste opgeruimd”, zegt iemand lief. Het helpt, maar toch is het anders. Mijn puberzoon zou geen luier moeten hoeven wisselen bij zijn zus van dertien.

De volgende dag aan het ontbijt kom ik er op terug. Ik complimenteer Jay dat hij tóch doekjes heeft gebruikt. Hij zegt: “Mam, niet meer dan normaal. En nu erover stoppen. Ik heb complimenten genoeg gehad.” Ik draai snel mijn gezicht weg, wil hem mijn opnieuw opwellende tranen van trots niet laten zien. Mijn puberzoon gaat zo hard richting volwassenheid. Voorlopig wens ik hem meer biertjes dan luiers toe. •

ADVERTENTIE

4 - W h e e l S t a b i l i t y with 3-Wheel Maneuverability pridemobility.com

yfti

3 x meer cyclussen dan AGM Batterijen 50% lichter dan AGM Batterijen Lithium technologie

VEINE

Voor meer informatie: +31 (0)85 002 0328

REACTIES RUBRIEK

WAT VIND JIJ VAN VEINE? REAGEER VIA ONZE WEBSITE! • ABONNEMENTSGELD BETAALD ‘PLUS WAT EXTRA VOOR HET GOEDE WERK’ MW. LIEVERSE • INDRUKWEKKEND! AL DIE GROTE FOTO’S, MAAR VOORAL OOK HOE JULLIE DIT WEER VOOR ELKAAR GEBOKST HEBBEN! ER ZIJN COLLEGA’S GEÏNTERESSEERD OM HET ALS PR TE GEBRUIKEN OMDAT ZE ZO ONDER DE INDRUK ZIJN. JONNEKE SCHUT (BSM DE JONG THERAPEUTE) • MOOIE WOORDEN DIE PRACHTIG IN JULLIE MAGAZINE ZULLEN STAAN, TOP! WOUTER VAN DRIEL • MOOI ARTIKEL OVER ONZE PUBERKINDEREN EN HUN KIJK OP HUN BIJZONDERE LEVEN K. HORDIJK • WAUW!!!! WAT IS HET TOCH EEN HEERLIJK BLAD. ZOVEEL LEUKE TIPS, PRODUCTEN EN EEN MOOIE COLUMN. BEDANKT WEER;) ESTHER BRUGMAN • SUPERLEUK BLAD! ONZE KNAPPERD STAAT ERIN DEZE MAAND SHIRIN VAN ROOIJEN • HEERLIJK! HET KOSTTE WAT MOEITE, MAAR IK HEB HEM BEWAARD VOOR VANDAAG. #WEEKEND #MOMENTJEVOORMEZELF M. DE VRIES • MAKING OF DE COVER VAN VEINE MAGAZINE IN DE STUDIO, WAT EEN PLEZIER! FOTOSTUDIO KIEVIT • MOOIE EN BOEIENDE INTERVIEWS MET PUBERS MET EEN BROER OF ZUS MET EEN COMPLEXE BEPERKING. OOK ZIJ CREËREN MEER MOGELIJKHEDEN EN BEGRIP VOOR HUN ‘BEPERKTE’ BROER OF ZUS. FACEBOOKPAGINA IK GA EMB • WE ZOUDEN ERG GRAAG WEER JULLIE TIJDSCHRIFT ‘VEINE’ IN ONZE GOODIEBAG WILLEN STOPPEN VOOR DE OUDERS. ROBIN VAN STEL (UP FOUNDATION) • WAT EEN LEUK BLAD! Y. VAN BOVEN •

ADVERTENTIE

VEINE

VEINE MAGAZINE NUMMER DERTIEN komt uit in september 2018.

DOSSIER COMMUNICATIE Het vervolgdossier CONNECTING TOUCH THERAPIE Hand-, voeten hoofdmassages ODE AAN OPA Opa's over hun bijzondere rol

Met natuurlijk de vaste columnisten, sport, hulpmiddelen, OOKLEUKS, enzovoort!