Inspiratie voor ouders van lichamelijk en/of verstandelijk beperkte kinderen
Mede mogelijk gemaakt door
PRATEN LEER JE DOOR TE LUISTEREN Luistertherapie Tomatis en Samonas
ROTTERDAMSE SPORTICONEN
Omdat ieder kind een voorbeeld nodig heeft
ALS ETEN EN DRINKEN NIET VANZELF GAAT Een dossier vol hulpmiddelen
EEN PEP-MASKER ALS HANDIG HULPJE Om meer lucht in je longen te krijgen
tien, 2017
€ 6,95
COVERMODEL Nadja
Nadja is bijna dertien jaar. Het is een lachebekkie met veel energie. Haar lievelingsdieren zijn paarden en dolfijnen. Ze gaat heel graag naar school: mytylschool De Thermiek in Leiden waar ze dol is op haar juffen en de kinderen uit haar klas. Vakanties duren voor haar altijd erg lang. Dan kijkt ze al uit naar ‘Gekke Geert’, haar taxichauffeur die altijd grapjes maakt.
Als Nadja iets meemaakt, wil ze het graag vertellen aan haar grote broer Jay, papa en mama. Dat doet ze met de woorden die ze kent, veel mimiek en wat gebaren. Vaste gewoontes zijn belangrijk voor haar: ze is dol op muziek, dus elke dag danst ze in haar rolstoel, kijkt ze naar DVD’s met muziek of maakt ze zelf muziek op haar piano. Ook is ze een echte poppenmoeder en gek op baby’s, ze zoekt daar zelf filmpjes over op Youtube. Ja, laat Nadja maar schuiven, die komt er wel.
De kleding van Nadja is gesponsord door
MODEMALL
VEINE
2
VAN DE REDACTIE
COLOFON UITGEVER Stichting Veine HOOFDREDACTIE Renée Ruisch
PUNT VAN RENÉE
EINDREDACTIE Frieda Zebrowski ART DIRECTION ConQuest communication. creation. FOTOGRAFIE COVER Emile Peters REDACTIE Marianne Zwanenburg WEBMASTER EN DESIGN Stephan van Rijt, Talk Today DRUKKERIJ Van de Water, Schiedam VERZENDING BGS Schiedam COLUMNISTEN Sandra Titulaer (revalidatiearts), Sylvie Suijkerbuijk (therapeut computer en handicap), Eva Vernet (ergotherapeut), Nicole Kien (advocaat), Chris (moeder), Arie van Tienhoven (ondernemer), Anne van Zwieten (moeder), Martin Meeuwissen (expert houdingsmanagement) ABONNEMENTEN abonnee@veine.nl ADVERTENTIES advertentie@veine.nl ADRES Palladiostraat 35,
VOOR MIJ IS DECEMBER ALTIJD EEN FEESTJE. WAARSCHIJNLIJK OMDAT IK ENERZIJDS EEN LEKKERBEK BEN EN ANDERZIJDS EEN TYPISCH FAMILIEMENS. TWEE EIGENSCHAPPEN DIE BIJ HET SINTERKLAASFEEST, DE KERST EN OUDEJAARSAVOND FEILLOOS GECOMBINEERD KUNNEN WORDEN.
3066 AH Rotterdam BANKREKENINGNUMMER
Dat eten soms meer stress kan
En we hebben een pgb’er gezocht om
NL66 INGB 0006 799 696
opleveren dan je lief is, besef ik weer
drie keer per week het avondeten te
als ik deze Veine lees. Ook wij hebben
komen geven aan onze meervoudig
Niets uit deze uitgave mag geheel of
als gezin een periode gehad waarin de
beperkte dochter. En dat doen we
gedeeltelijk worden verveelvoudigd,
eetmomenten met onze dochter, die al
twaalf jaar later nog steeds!
opgeslagen in een geautomatiseerd
te mager was, een regelrechte ramp
Copyright © 2017 Stichting Veine
gegevensbestand of openbaar worden
waren. Vaak keken we elkaar ook
Eten is nu thuis voor iedereen weer
schriftelijke toestemming van de uitgever.
boos aan. “Moet ik haar nu alweer
een feestje. En ik, ik ga de keuken
Het is niet toegestaan Veine zonder
eten geven, ik heb het gisteravond
weer in om vooral gerechten te maken
ook al gedaan.” Gelukkig zijn wij nogal
die iedereen kan mee-eten. Want in
aansprakelijk voor eventuele onjuistheden
praktisch van aard en hebben we twee
een gezin met drie toch best lastig
in deze uitgave en niet verantwoordelijk
oplossingen gezocht. We hebben via
etende kinderen, is het altijd een
voor handelingen van derden welke
een diëtiste voeding gekregen waarin
uitdaging om iedereen een plezier
zoveel supplementen zitten dat de
te doen. En inspiratie? Die zoek ik in
het recht voor ingezonden materiaal
helft van de normale hoeveelheid ook
Veine, dit keer lekker op de bank voor
zonder kennisgeving vooraf geheel of
voldoende is.
het haardvuur.
gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder
schriftelijke goedkeuring op te nemen in een leesportefeuille. Veine is niet
mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. Veine behoudt zich
gedeeltelijk te publiceren. Over uitslagen van prijsvragen en/of speciale acties kan niet worden gecorrespondeerd.
Namens het Veine-team hele fijne en smakelijke kerstdagen! •
3
BLIJVEND IN PRIJS VERLAAGD!
NEEM NU EEN ABONNEMENT OP VEINE ONTVANG VIER KEER PER JAAR, TWEE JAAR LANG, VEINE THUIS VOOR SLECHTS EEN TIENTJE*! GA NAAR VEINE.NL EN GEBRUIK DE ACTIECODE: TEASER2018
VEINE
4
NU 2 JAAR VEINE VOOR SLECHTS € 10,-
* Deze aanbieding is geldig tot 1 april 2018. Abonnementen gelden tot wederopzegging (prijswijzigingen voorbehouden).
INHOUD
78 42 6
NIEUW! KLEIN GELUK
11
96
51
COLUMN ETEN; IK KAN HET ZELLUF
84 52
SPORT OMDAT IEDEREEN ZIJNÂ EIGEN IDOOL HEEFT!
COLUMN MET BEIDE BENEN OP DE VLOER?
STEEKJE LOS
89
WAT VIND JIJ VAN VEINE? REACTIES VAN LEZERS
58 12
THERAPIE ALS MUZIEK EN BELEVEN HAND IN HAND GAAN
(P)APPTALK
61
DOSSIER ETEN EN DRINKEN
19
COLUMN TOEGANKELIJKHEIDSOPTIES IPAD
20
SPORT STOERE SPORT; BASKETBAL
26
DOSSIER HET PEP-MASKER
32
OOKLEUK
41
COLUMN DE TIJD BEVRIEZEN
42
VAKANTIE STICHTING ON WHEELS
68
90
VEINE STEUNT NATUURLIJK SPELEN
93
COLUMN TIEN JAAR T-SPLITSINGEN
FEESTJE!
94 73
COLUMN SLIKKEN EN VERSLIKKEN
COLUMN VAN ANNE POST
96 74
OOKCIJFERS OVER ETEN EN DRINKEN
OP TELEVISIE IK GUNGELUK
102 76
ANNA MAAKT ER WAT VAN
78
FEEST 20 JAAR LANG FEEST!
82
MOOIE MENSEN
THERAPIE LUISTER EVEN GOED!
109
COLUMN ETEN EN DRINKEN
110
KERSTDINER STERRENDINER
5
KLEIN GELUK DIE TITEL VAN ONS TIJDSCHRIFT KOMT UIT DE FRANSE TAAL EN SPREEK JE UIT ALS VÈNNE. LA VEINE STAAT VOOR GELUK, FORTUIN EN GELUKZALIGHEID. ANDERZIJDS KUN JE VEINE VERTALEN ALS DE ADER, DE NERF OF BLOEDADER. Naast een prettig klinkende naam vonden we de betekenis illustratief. Een bloedader staat voor verbinding en is iets dat je nooit kunt doorknippen. Zo is ook de band van ouders met een beperkt kind. Een verbinding die er is en altijd blijft.
Daar waar andere kinderen hun vleugels uitslaan en loskomen van ouders, blijven kinderen met een beperking veelal heel dichtbij. Als het niet letterlijk fysiek is dan is het wel mentaal. Anderzijds sluit de gelukzalige uitleg van Veine feilloos aan op de visie achter dit magazine. Veine wil op positieve wijze inspireren en informeren. Het is onze stellige mening dat ontwikkeling (en comfort) gelukkig maken. Elk kind verdient dat!
VEINE
6
KLEIN GELUK
LICHT UIT, SPOT AAN! Handig als je ’s nachts even je kind wilt checken. Deze infrarood bewegingsmelder SpotON van Philips wordt automatisch ingeschakeld als je in de buurt komt en werkt op AAAbatterijen. Ook verkrijgbaar met leuke Disney afbeeldingen.
Prijs € 9,95 op internet
BELEVINGSTHEATER LIMATTIVO staat voor het activeren van de zintuigen op een interactieve, belevingsgerichte manier. Clown Li betrekt ook meervoudig beperkte kinderen bij het theater en komt naar scholen, kinderdagcentra of gewoon bij jou thuis! Limattivo heeft verschillende theaterprogramma’s gemaakt voor verschillende doelgroepen.
Meer info: limattivo.nl/belevingstheater
Een prachtig boek van Willem Vissers waarin hij allerlei momenten uit het leven van en met zijn beperkte zoon beschrijft. ‘Samuel is een soort Justin Bieber van de gehandicapten’.
ISBN: 9789048839797 | Prijs € 17,50
7
KLEIN GELUK
DE NAAM VAN ONZE NIEUWE RUBRIEK IS OOK DE NAAM VAN EEN HEEL MOOI SUBSIDIEPROGRAMMA VOOR MENSEN MET EEN BEPERKING. DIT KAN GEEN TOEVAL ZIJN…
KLEIN GELUK, GROTE IMPACT
EEN TUINTJE NAAR MIJN HART, ALLEEN VOOR JOU. O NEE, VOOR ALLEMAAL! Soms mag je voor een project meedenken over de inrichting van een (speel)tuin. Stop met denken hierover en schakel de expertise in van bureau Fonkel.
Zij gaan uit van wat kinderen met een beperking Iedereen wil graag gelukkig zijn. Voor mensen met een
nog wel kunnen en richten buitenspeelplaatsen zo
langdurige beperking is dit niet altijd vanzelfsprekend.
in dat kinderen met en zonder beperking samen
Het Fonds Nuts Ohra vindt dat een kwetsbare
kunnen spelen.
gezondheid een waardevol leven niet in de weg mag staan. Met het subsidieprogramma ‘Klein Geluk’ leveren zij een bijdrage door projecten te subsidiëren die positief bijdragen aan autonomie, sociale participatie of welbevinden.
Het subsidieprogramma loopt vier jaar en start op 1 januari 2018. Het totale budget is drie miljoen.
VEINE
8
Nieuwsgierig en benieuwd hoe je subsidie kunt aanvragen? Kijk op de website fnozorgvoorkansen.nl/klein-geluk/aanvragen/
Meer info: www.bureaufonkel.nl
KLEIN GELUK
Al eens gedacht aan een heerlijke massage zonder dat je iemand hierom hoeft te vragen? Gun jezelf (of iemand anders) een moment van ontspanning op een MASSAGEMATRAS MET VERWARMING. Plug de stekker in het stopcontact en wordt zennn.
Verkrijgbaar bij nenko.nl | Prijs € 99,95
OF JE NOU IN EEN ROLSTOEL ZIT OF IN DE SNEEUW BANJERT, ZEG MAAR ‘DAG’ TEGEN KOUDE VOETEN MET DEZE WARME FLEECE LAARSSOKKEN. Verkrijgbaar bij Decathlon | Prijs € 9,99
Nooit meer de angst dat je kind met beperking uit bed rolt tijdens de vakantie of bij logeerpartijen met deze mobiele bedtent van CloudCuddle. Het bestaat uit een opblaasbaar frame met een net en een hoeslaken. Door het lichte gewicht en het kleine formaat past het gewoon in een koffer.
De bedenker van dit innovatieve product is genomineerd voor de TEDxAmsterdamWomen Startup Award 2017. We duimen mee!
Verkrijgbaar bij cloudcuddle.com Prijs € 928,95 (inclusief pomp)
9
KLEIN GELUK
VEINE
10
Minke Verdonk (red. uit Veine negen) heeft
meer oog voor elkaar krijgen en elkaar beter leren
het boek geschreven voor zowel ouders als
begrijpen. Daarnaast beoogt het boek ouders
professionals (in spé) omdat zij zich beide hard
houvast en (h)erkenning te geven.
maken voor het kind met een (lichamelijke)
Het boek is op 23 november verschenen bij
beperking, maar elkaar (nog) niet altijd even
Scrivo Media, kost € 18,95 en is verkrijgbaar
goed kennen. Het is bedoeld als gids met tips en
bij hen, de auteur zelf en via (online) boekhandels.
adviezen die ervoor zorgen dat beide doelgroepen
ISBN 9789491687532.
COLUMN MET BEIDE BENEN OP DE VLOER? NIC
OLE K
I E N - a d vo c
a at
AFGELOPEN MAAND HEB IK VOOR MIJN WERK DE STAD KIEV IN OEKRAÏNE BEZOCHT. EN MOCHT U DAT NIET WETEN, OEKRAÏNE IS HET GROOTSTE LAND IN EUROPA. IN STEDEN ZOALS KIEV TREFT U NOG DE OUD-EUROPESE SFEER, MAAR DAN WEL MET AZIATISCHE/RUSSISCHE INVLOEDEN. GENIETEN DUS, VOORAL BIJ HET ETEN. Sinds de oorlog met Rusland vanwege de Krim en de
is als in Nederland? Het zette me aan het denken. Met alle
opstand van de rebellen in Lugansk en Donetzk, gaat een
voorzieningen die wij in Nederland hebben, zijn wij vaak nog
aanzienlijk deel van het nationaal budget in Oekraïne naar
niet tevreden. En ook ik, ik geef het toe, vind het nog steeds
de financiering van hun defensie. Daardoor blijft er minder
jammer als ik niet het nieuwste van het nieuwste hulpmiddel
over voor andere nationale uitgaven. En dat zie je als je
of geneesmiddel krijg dat op de markt beschikbaar is. Maar
in het land rondkijkt. De stand van de gezondheidszorg is
door iets van ons calvinisme houden we een niveau van zorg
er zeker niet zoals bij ons in Nederland. Met een beetje
in onze gezondheidszorg in Nederland waar we best wel
rondvragen blijkt dat mensen in Oekraïne het niet eens in
trots op mogen zijn. Ofwel door steeds af te vragen hoeveel
hun systeem hebben om naar een huisarts te gaan. Ze gaan
we eigenlijk met dat nieuwste van het nieuwste winnen. En
sneller naar de apotheek om zich te laten adviseren bij een
als dat te weinig is,concluderen we dat we het gewoon niet
probleem, waarvoor ze dan medicatie kopen, dan dat ze naar
collectief betalen.
de huisarts gaan. Zelfs initiatieven waarmee de huisarts de patient nagenoeg niets kostte, leverden geen verbetering in
Dus voor de volgende keer dat ik een lange neus trek als ik
de gang naar de huisarts op.
het nieuwste van het nieuwste niet krijg, en meteen naga of ik een kans maak om het bij de rechter wel af te dwingen (ik kan
Een consequentie van onder meer het feit dat mensen haast
het als advocaat natuurlijk niet laten), ga ik ook weer even
niet naar de dokter gaan (in combinatie met de oorlog en
denken of ik het nou echt nodig heb en wat ik nu echt mis als
drankgebruik) is dat de gemiddelde levensverwachting van
ik het niet kan gebruiken. Het reisje naar Kiev heeft mij ten
een man in Oekraïne nog geen 65 is. Daar schrok ik van en
minste opgeleverd dat ik kan waarderen wat wij in Nederland
het zorgde er voor dat ik weer even met twee benen op de
allemaal wel beschikbaar hebben. Ik kan mij voorstellen dat
vloer kwam te staan. Wist u dat Oekraïne, Kiev, nog minder
we daar allemaal zo nu en dan even aan herinnerd moeten
ver weg van Nederland is dan Zuid-Spanje? En toch is er zo’n
worden. Met respect overigens voor diegenen die ook in
groot verschil in het niveau van de gezondheidszorg. En heel
Nederland soms hulp nodig hebben om datgene te krijgen
eerlijk, er zijn toch nog wel meer Europese landen te noemen
waar ze ernstig behoefte aan hebben. Die moeten we met z’n
waarin de gezondheidszorg lang niet zo goed van kwaliteit
allen eenvoudigweg helpen. •
Nicole Kien is één van de topadvocaten in de gezondheidszorg en staat aan de basis van de succesvolle ontwikkeling van LS&H Lawyers. Meer informatie: www.lshlawyers.nl
11
THERAPIE
TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: BIJZONDER FOTOGRAFIE
ALS MUZIEK EN BELEVEN HAND IN HAND GAAN ALS JE TWEE LIEFDES MET ELKAAR COMBINEERT, KRIJG JE VANZELFSPREKEND EEN MOOI RESULTAAT. DAT IS HET GEVOEL DAT JE KRIJGT ALS JE DOOR VISSER AAN HET WERK ZIET. DOOR VISSER ADEMT MUZIEK. GEWAPEND MET GITAAR EN EEN FANTASTISCHE STEM TREEDT ZE VAAK OP. MAAR DOOR IS OOK OPGELEID ALS SOCIAALPEDAGOGISCH MEDEWERKER. ALS ZE WERKT MET KINDEREN MET EEN BEPERKING ZIE JE HAAR HART OPENGAAN. INMIDDELS IS DOOR OPGELEID TOT MUZIEKAGOOG EN HEEFT ZE HAAR WERK OP EEN KINDERDAGCENTRUM INGERUILD OM HELE DAGEN MET KINDEREN TE WERKEN EN MET HAAR TWEEDE LIEFDE; MUZIEK. PLEZIER MAKEN IS HET ALLERBELANGRIJKST Door Visser is opgeleid tot muziekagoog. Er is een wezenlijk verschil tussen een therapeut en een agoog. Een therapeut wil
VEINE
12
iemand genezen, een agoog helpt iemand om te gaan met zijn of haar beperking. “Ik wil vooral dat de kinderen dingen bereiken ondanks de beperking die ze hebben. En plezier daarbij vind ik het allerbelangrijkst”, vertelt Door. >
THERAPIE
"Ze genieten helemaal van het beleven van de muziek en gaan weer terug naar 'aarde', met de voeten op de grond."
13
THERAPIE
“Wat je met muziek kunt bereiken,
te helpen, volgde Door een cursus
ontdekte ik vooral toen ik als
BiM. BiM staat voor Beleven in
sociaalpedagogisch medewerker
Muziek. Bedenker Patrick Meuldijk
op een kinderdagcentrum werkte.
was werkzaam bij stichting Visio (red.
Dit gaf mij het idee om een opleiding
instelling voor mensen met een visuele
te volgen tot muziekagoog. Bij deze
beperking) en zag daar vaak kinderen
opleiding leer je vooral heel handig
met meervoudige beperkingen. Voor de
gebruik te maken van verschillende
werkwijze die Patrick ontwikkelde, hoef
instrumenten. Bij een xylofoon leer je
je muziek niet te zien; de muziek wordt
bijvoorbeeld samenspelen en hoe je dit
bij BiM beleefd en gevoeld op het lijf.
in je vingers krijgt. Deze opleiding heet
Hoewel het bedoeld is voor kinderen
orthoagogische muziekbegeleiding.”
met ernstige beperkingen vinden ook kinderen die gewoon naar een reguliere
Inmiddels heeft Door een streep
basisschool gaan het prettig om met
gehaald door haar oude carrière.
BiM aan de slag te gaan. Ze genieten
In haar eigen bedrijf ‘Door Muziek’
helemaal van het beleven van de muziek
kan ze hele dagen aan de slag voor
en gaan weer terug naar ‘aarde, met de
kinderen die haar hulp goed kunnen
voeten op de grond’.
gebruiken. Soms komen de kinderen
VEINE
14
bij Door, maar vaak bezoekt Door hen
Bij BiM wordt muziek aangeboden op
in hun vertrouwde omgeving op het
meer dan uitsluitend de gewoonlijke,
kinderdagcentrum of thuis. Soms wordt
auditieve wijze. Op het ritme van de
er individuele begeleiding geboden,
muziek wordt door de ‘BIMMER’ met
soms geeft Door ‘les’ aan een groepje
de hand lichte druk gegeven op de
kinderen. De beleving van de kinderen
armen en benen van het kind.
met muziek is heel intensief. De sessies
Bij de liedjes spelen hulpmaterialen
vinden plaats in een rustige omgeving
de hoofdrol. Bijvoorbeeld een pluizige
zodat de kinderen zich heel goed
handschoen, een lint, een veer of een
kunnen focussen op de muziek en heel
kralenketting. De 24 geselecteerde
weinig andere prikkels ervaren en zo
liedjes hebben elk hun eigen materiaal
min mogelijk afgeleid worden door
en geur. De liedjes en de werkwijze
andere dingen.
staan beschreven in twee handboeken waarin precies wordt uitgelegd hoe met
BELEVEN IN MUZIEK
elk liedje aan de slag gegaan wordt.
Om met name kinderen met een
Per sessie maakt zij gebruik van slechts
meervoudige beperking nog beter
één liedje en één hulpmiddel. >
THERAPIE
Het uitgangspunt in de werkwijze BiM is dat het kind of de volwassene de muziek op het lichaam ervaart. De ‘BIMMER’ vertaalt een klankeigenschap die in de muziek te horen is - zoals bijvoorbeeld sterk– zacht of vlug–langzaam - direct in een aanraking op het lichaam van het kind of de volwassene. Hierbij gebruikt hij verschillende materialen of zijn handen. De manier waarop de begeleider het materiaal of zijn handen gebruikt, is afgestemd op de gekozen klankeigenschap en de sfeer van het muziekstuk.
BiM kent verschillende doelen: bewust worden van het eigen lichaam, contact maken met jezelf, communicatie en contact maken met een ander, muziek beleven, muzikale ontwikkeling. Er kan getraind worden op bewust keuzes leren maken; wil je dit liedje en deze hulpmiddelen wel of juist niet?
15
THERAPIE
Vaak luistert ze samen met het kind naar het liedje, zonder
mogelijkheden zich voordoen. Bimmen is dus een middel
hulpmiddel te gebruiken. Dit om alvast een inleiding te
om andere doelstellingen bereikbaar te maken. “Het kan
geven aan het kind. Pas daarna komt het hulpmiddel als
natuurlijk ook als losstaande activiteit gezien worden; alleen
ondersteuning erbij. Sommige kinderen hebben het nodig
het bimmen is al iets wat als prettig ervaren wordt zonder
om op deze manier kennis te maken met het liedje en
dat het een direct vervolg heeft. In het eerste geval is het
de beleving.
eigenlijk het uitdelen van prikkels om iets te activeren.”
De combinatie die Door heeft door haar SPW-studie en haar
VOOR WIE IS BIM GESCHIKT?
muzikale capaciteiten is ideaal om tot goede resultaten te
Je kunt je goed voorstellen dat deze methode met name
komen. “Ouders komen vaak naar mij toe omdat zij weten dat
goed past bij kinderen met een heel laag ontwikkelingsniveau
hun kind geniet van muziek. Gaandeweg wordt het plezier dat
omdat juist deze groep vaak niet beschikt over
het kind beleeft aan het bimmen steeds vaker gecombineerd
lichaamsbewustzijn. Maar kinderen die hierover wel
met het bereiken van doelen. Het een versterkt het ander.
beschikken hebben ook baat bij het werken met BiM, met
Communicatiedoelen zijn bijvoorbeeld door het bimmen te
name om hun concentratie te verhogen door het geven van
realiseren”, vertelt Door zichtbaar enthousiast.
diepe druk.
BIM LIEDJES
Door denkt dat het zowel bij over- als bij onderprikkelde
De liedjes die Patrick Meuldijk voor BiM selecteerde,
kinderen baat kan hebben, omdat het geven van diepe
verschillen in lengte. Door het gebruikmaken van gehoor
druk ervoor zorgt dat er bepaalde stoffen in de hersenen
(muziek), tast (het aanraken), en geur (reuk) worden
vrijkomen die ervoor zorgen dat een volgende vrijkomende
verschillende zintuigen ingezet. Kinderen reageren heel
prikkel ook gemakkelijker ervaren wordt. Door kiest bij
verschillend op BiM. Sommige heel drukke kinderen worden
kinderen met prikkelverwerkingsproblemen vaak eerder voor
rustig van de beleving zodat het daarna mogelijk is om zich
de handschoen dan bijvoorbeeld voor aanrakingen met een
te kunnen concentreren. Andere kinderen sluiten zich zo
veertje. Het veertje kriebelt dan teveel, terwijl de handschoen
van de buitenwereld af dat zij in hun eigen wereld zitten,
als stevig wordt ervaren. In andere gevallen vinden kinderen
maar door te bimmen raken zij meer betrokken bij wat er om
het veertje juist fijn om mee te werken; het kriebelt en ze
hen heen gebeurt. Zij worden meer alert waardoor andere
vinden dat een grappig gevoel. •
BiM hulpmiddelen
VEINE
16
THERAPIE
BIM ZELF AANLEREN? Voor iedereen met een beetje muzikaal gevoel is de methode heel makkelijk aan te leren, ook als je geen muziekagoog bent zoals Door. Zij adviseert echter wel om minimaal een basiscursus te volgen bij Patrick Meuldijk. Veel ouders, maar ook medewerkers van dagcentra kunnen de methode gemakkelijk toepassen, zeker omdat de hulpmiddelen voor iedereen toegankelijk zijn. Voor meer informatie, kijk op de website www. bim-werkwijze.info
Kosten van een BiM-basiscursus: € 195,- inclusief het BiM-boek 1 met cd, het BiM-basispakket 1, het certificaat en een lunch.
De eerstvolgende BiM-basiscursus is op donderdag 18 januari 2018 in Bergen op Zoom.
17
ADVERTENTIE
LIKE ONS OP FACEBOOK!
Wil je op de hoogte blijven en dagelijks VEINE nieuws ontvangen, volg ons dan op Facebook. INFORMATIE DELEN, POSITIEVE ERVARINGEN UITWISSELEN. Zo kunnen we er met elkaar voor zorgen dat VEINE elk kwartaal kan blijven verschijnen.
FACEBOOK.COM/TIJDSCHRIFTVEINE
VEINE
18
LIKE ons op Facebook!
E
SU
I JK
an
I LV
d ic
SY
TOEGANKELIJKHEIDS OPTIES IPAD
ap
COLUMN ER
BU I
JK - therapeut com
er p ut
en
h
TIJDENS MIJN WERK ALS ERGOTHERAPEUT GEBRUIK IK DAGELIJKS DE IPAD. HET IS EEN MOTIVATOR EN STIMULEERT COMMUNICATIE, COGNITIEVE ONTWIKKELING EN MOTORIEK. LEUK ZO’N IPAD, MAAR WAT ALS MOTORIEK, VISUS OF GEHOOR HET LASTIG MAAKT OM DE IPAD TE BEDIENEN? APPLE BIEDT VEEL TOEGANKELIJKHEIDSOPTIES OM HET GEBRUIK VAN DE IPAD VOOR EEN BREDE DOELGROEP MOGELIJK TE MAKEN. Een hele handige functie is de ‘begeleide toegang.’
Wanneer doelgerichte bediening van het touchscreen
Hiermee zorg je ervoor dat het kind binnen de gekozen
niet mogelijk is, kan de iPad ook volledig bediend worden
app blijft en er niet uit kan. Fijn voor kinderen die anders
met losse schakelaars. Zo kun je de bladzijde van je
de hele iPad door ‘swipen’ en per ongeluk in de mailbox
boek omslaan, muziek luisteren en zelfs met één druk
van papa terecht komen. Ook heel handig is dat je
op de schakelaar een selfie maken. Het is zelfs mogelijk
hiermee een deel van het touchscreen kan uitzetten.
om de hele iPad scannend met schakelaars te bedienen.
We kennen allemaal de reclame, die in gratis apps
Om de losse schakelaars aan te sluiten heb je een
verwerkt zit of dat je zonder dat je het in de gaten hebt
‘schakelaarinterface’ nodig. De Hook+ of Applicator zijn
opeens in de appstore terecht komt. Het kind kan dan
prima te gebruiken om de losse schakelaars met de iPad
in de app aan de slag zonder onbedoeld te verdwalen.
te verbinden.
‘Begeleide toegang’ adviseer ik dan ook vaak aan ouders en begeleiders. De leerkrachten zijn er erg blij mee!
Kennen jullie Helpkidzlearn al? Zij hebben veel leuke spelletjes en apps, prima te gebruiken
Wanneer het bedienen van het touchscreen lastig is,
met alle computeraanpassingen die er zijn zoals
kan de functie ‘aangepaste aanraking’ een uitkomst zijn.
joystick, schakelaars, touchscreen en oogbediening.
Tik je per ongeluk meerdere keren achter elkaar op het
De workshop van het bedrijf rdgKompagne over
touchscreen dan kan dit geregistreerd worden als één
het bedienen van de iPad met losse schakelaars
aanraking. De benodigde duur van aanraking is ook
was inspirerend.
instelbaar. Het is mogelijk om delen van tekst uit te laten spreken, de tekst op het scherm te vergroten en de iPad
Ik ga me hier verder in verdiepen, er zijn zoveel
te verbinden met je gehoorapparaat.
mogelijkheden met de iPad. •
19
SPORT
TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: PRIVÉCOLLECTIE VAN BARBARA VAN BERGEN EN STOCK
STOERE SPORT; BASKETBAL
VEINE
20
WIE AAN BASKETBAL DENKT, DENKT AAN LANGE MANNEN EN VROUWEN. ZO LANG DAT ZE MET ÉÉN SPRONG DE ORANJE BAL IN DE BASKET KUNNEN LEGGEN. IK VIND HET VOORAL EEN STOERE SPORT; SNEL, FYSIEK EN TACTISCH. MAAR HOE ZIT DAT ALS JE KIJKT NAAR BASKETBAL VOOR MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE BEPERKING? HET BLIJKT NET ZO STOER TE ZIJN. DE LENGTE VAN DE SPELERS IS ONBELANGRIJK, HOEWEL LANGE ARMEN IN HET VELD WEL HANDIG ZIJN. HET GAAT MET NAME OM DE WENDBAARHEID, BALVAARDIGHEID EN SLIMHEID. BARBARA VAN BERGEN IS EEN VOORBEELD VAN ZO’N STOERE VROUW. ZIJ HEEFT DRIE PARALYMPISCHE SPELEN DEEL UITGEMAAKT VAN HET NEDERLANDS DAMESBASKETBALTEAM. ZOWEL IN LONDEN IN 2012 ALS IN RIO IN 2016 WONNEN DE DAMES EEN BRONZEN MEDAILLE. >
SPORT
Sport is leuk voor iedereen, op elk niveau.
21
SPORT
Barbara van Bergen met haar paralympische medaille.
Rolstoelbasketbal is ontstaan in Amerika toen net na de
met daaraan gekoppeld een aantal punten tussen 1 en 5.
tweede wereldoorlog gewonde soldaten terugkeerden naar
Elk rolstoelbasketbalteam mag maximaal veertien punten
hun thuisland. Ze basketbalden al voor de oorlog en wilden
tegelijkertijd in het veld hebben.
graag doorspelen, ondanks de beperkingen die ze hadden opgelopen. Met een aantal simpele aanpassingen en regels
Grootste verschil met gewoon basketbal is het dribbelen
voor spelers in een rolstoel werd de sport wereldwijd
(bewegen terwijl de bal gestuiterd wordt). De spelers moeten
populair. Eigenlijk is het spel in een rolstoel gelijk aan het
met de bal dribbelen als ze deze in bezit hebben. De regel
gewone basketbal. Wie het meest scoort in de basket,
is dat er twee keer aangezet mag worden (het zogenaamde
wint de wedstrijd.
‘pushen’) voordat de bal gestuiterd moet worden. Als na tweemaal pushen de speler de bal niet stuitert of niet
VEINE
22
Een rolstoelbasketbalteam bestaat uit vijf spelers en
overspeelt, maar nog een keer pusht, wordt hij door de
zeven wisselspelers die gebruik maken van speciale
scheidsrechter afgefloten voor de overtreding ‘3 keer
sportrolstoelen, licht van gewicht, maar wel ijzersterk.
pushen’. In dat geval gaat de bal naar de tegenpartij.
Deze rolstoelen hebben schuinstaande wielen die goed wendbaar zijn en aan de achterkant kiepwieltjes. Aan de
ROLSTOELBASKETBALLER; BARBARA VAN BERGEN
voorkant zit een smalle bumper van maximaal 11 cm
De 39-jarige Barbara van Bergen kreeg elf jaar geleden een
hoog. Afhankelijk van je beperking krijg je een klasse
motorongeluk waarbij ze een dwarslaesie vanaf haar middel
SPORT
opliep. Tijdens haar revalidatieperiode kwam Barbara in
voor haar ongeluk graag ging hardlopen, was juist dat nu
aanraking met rolstoelbasketbal en was ze eigenlijk meteen
niet meer mogelijk. Toch pakt Barbara het sporten snel weer
verkocht! Ze speelt bij Arrows’81 in Rotterdam, waar je twee
op als ze ontdekt dat basketbal een superleuke sport is,
keer in de week kunt trainen. Afhankelijk van de competitie
ook in een rolstoel. “Sporten in een team heeft mij vooral in
waar je aan deelneemt, speel je elk weekend of één keer per
het begin van mijn revalidatie geholpen in allerlei dagelijkse
maand wedstrijden.
vaardigheden. Als je niet weet hoe iets moet of als iets niet lukt, kun je bij een teamgenootje checken hoe die ermee om
Als je van de ene op de andere dag in een rolstoel belandt,
gaat”, legt Barbara uit.
staat je wereld wel op zijn kop. “Niet iets waar je van tevoren op zit te wachten, maar wel iets waardoor je jezelf leert
“De afgelopen tien jaar was basketbal een van de
kennen. Je hebt namelijk een keuze. Ik koos ervoor om
belangrijkste dingen in mijn leven. Het was mijn dagelijkse
niet te zwelgen in zelfmedelijden, maar er het beste van te
bezigheid, mijn passie, mijn werk. Met het Nederlands
maken. Dit betekende voor mij zo snel mogelijk zelfstandig
damesteam heb ik deelgenomen aan diverse EK’s en WK’s
zijn en mijn leven weer oppakken. Soms net even anders,
maar ook aan drie paralympische spelen, waarbij we twee
maar wel op mijn manier”, vertelt Barbara. Daar waar ze
keer een bronzen medaille wonnen. >
23
SPORT
"Sporten in een team heeft mij vooral in het begin van mijn revalidatie geholpen in allerlei dagelijkse vaardigheden."
VEINE
24
SPORT
Dus ik kan wel zeggen dat het me veel heeft gebracht
DE DIRK KUYT FOUNDATION
en dan bedoel ik niet alleen de medailles, maar ook alle
Als ambassadeur van de Dirk Kuyt Foundation is Barbara
ervaringen, mensen die ik heb leren kennen en als rolmodel
aanwezig bij een aantal evenementen die de foundation
en ambassadeur van diverse stichtingen.”
(mede)organiseert om daar haar ervaringen en enthousiasme voor sport over te brengen aan kinderen, jongeren en
(TE) WEINIG KINDEREN SPELEN ROLSTOELBASKETBAL
ouders van kinderen met een beperking. Ook voor de
Er zijn relatief weinig kinderen die op jonge leeftijd al gaan
lezers van Veine heeft Barbara een advies: “Sport is leuk
rolstoelbasketballen. Vaak is het makkelijker om een andere
voor iedereen, op elk niveau. Sport leert kinderen omgaan
sport te beoefenen, ook gezien het feit dat je er een toch wel
met hun beperking, maar ook buiten hun comfortzone te
dure sportrolstoel voor nodig hebt. “Het is jammer dat niet
treden en nieuwe dingen te ontdekken. En ik denk dat dit
meer kinderen direct kunnen gaan basketballen. Vaak is het
niet alleen voor kinderen, maar ook voor veel ouders geldt.
niet alleen de stoel, maar ook de afstand tot een vereniging
Sociale vaardigheden en doorzettingsvermogen worden door
een overweging voor veel ouders. Voor de stoel is vaak wel
sport ontwikkeld, zelfvertrouwen opgebouwd, ze krijgen
een oplossing te vinden. De meeste verenigingen of leden
er energie van en kunnen er hun energie in kwijt. Ook wel
hebben wel een oude stoel die tijdelijk gebruikt kan worden.
eens lekker a.”
Dan kunnen kinderen op die manier ontdekken of ze het leuk vinden. Ik weet zeker dat ze meteen verknocht zijn.
EENS UITPROBEREN?
Vervolgens kunnen ouders bij de gemeente via de WMO een
Wil je weten of je bij jou in de buurt kunt rolstoelbasketballen,
sportbudget aanvragen om een sportrolstoel te kopen.”
kijk dan op www.unieksporten.nl. Op deze website kun je ‘basketbal’ selecteren en op postcode zoeken welke vereniging er bij jou in de buurt zit. Superhandig! •
25
DOSSIER
Als lucht niet overal in de longen komt, kunnen luchtweginfecties ontstaan. VEINE
26
DOSSIER
TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: PRIVÉ COLLECTIE
HET PEP-MASKER, DE OPPEPPER VOOR JE LONGEN ALS KINDEREN REGELMATIG EEN LUCHTWEGINFECTIE HEBBEN, IS HET GEBRUIK VAN EEN ZOGENAAMD PEP-MASKER TE ADVISEREN. KINDERFYSIOTHERAPEUT LIANNE VAN DER GIESSEN (WERKZAAM IN HET ERASMUS MC SOPHIA KINDERZIEKENHUIS) WEET ALLES VAN DIT SIMPELE, VERNUFTIGE APPARAATJE. ALS DE LUCHT NIET OVERAL IN DE LONGEN KOMT, KUNNEN DAT PLEKJES WORDEN WAAR LUCHTWEGINFECTIES KUNNEN ONTSTAAN. “Denk maar aan een toetje van Mona. Als je in de verpakking geen gaatje prikt waardoor er lucht achter de pudding komt, blijft de pudding zitten en krijg je het er niet uit. Zo is het ook in je longen. Je hebt lucht nodig om sputum te kunnen verplaatsen en die lucht moet achter/onder het sputum komen.” >
27
DOSSIER
“In de praktijk heeft een kind met een meervoudige beperking vaak niet genoeg aan de gewone ademhaling." Deze constatering vormt het startpunt om na te denken hoe je dat bij kinderen
VEINE
28
WAT DOET HET PEP-MASKER PRECIES? Het masker ziet eruit als een gewoon masker
met een meervoudige beperking voor elkaar krijgt.
dat over de mond en neus geplaatst wordt. In het masker
Immers, aan veel kinderen kun je niet simpelweg vragen:
zitten twee openingen. Een om in te ademen en een om
“Haal eens diep adem.”
weer uit te ademen. Er zitten twee rubbertjes op die ervoor
Er zijn meerdere factoren die een rol spelen bij
zorgen dat de lucht bij het in- en uitblazen door de juiste
longproblemen bij kinderen met een meervoudige beperking.
opening gaat. De inademingsopening is een groot gat waar
Aanvankelijk waren er veel technieken die vooral gericht
geen weerstand door de gebruiker ondervonden wordt.
waren op uitademing. “Het eigenlijk zo hard laten waaien in
De uitademingsopening is een klein gaatje. Er daarin zit
je longen zodat het slijm/ sputum eruit komt”, vertelt Lianne.
het vernuft. Als je gewoon inademt zou de daaropvolgende
Dat terwijl er bij gezonde kinderen juist de nadruk lag op
uitademing dus heel lang duren omdat het uitademingsgaatje
het goed beluchten van de longen om problemen die een
heel erg klein is. Alleen als je heel hard zou uitademen, dan
luchtweginfectie veroorzaken te voorkomen. Lianne bedacht
kun je dit compenseren. Als je niet compenseert, betekent
dat ze ook eens moest proberen om bij kinderen met een
dit dat je eigenlijk maar een paar keer per minuut kunnen
meervoudige beperking net als bij andere kinderen een PEP-
ademen Om toch genoeg zuurstof binnen te krijgen krijg
masker op het gezicht te plaatsen om zo te kunnen zien wat
je vanuit je hersenen een seintje om al eerder weer in te
het effect daarvan zou zijn.
ademen, dus voordat je helemaal bent uitgeademd.
DOSSIER
De inademing start dus op het moment
longen opgebouwd. In het PEP-masker
dat je nog lucht in je longen hebt van de
is met behulp van gekleurde dopjes
vorige ademhaling. Daardoor pomp je
deze weerstand te bepalen; waarbij de
dus als het ware je longen op.
kleinste weerstand natuurlijk de meeste opbouw van druk geeft.
“Wat slim”, denk ik, maar tegelijkertijd vraag ik mij af of er dan eigenlijk niet te
IS HET GEBRUIK VAN HET PEP-
veel zuurstof in je longen komt. Lianne
MASKER VOOR ELK KIND GESCHIKT?
antwoordt: “Dat is eigenlijk voor dat
Binnen de groep meervoudig beperkte
moment niet zo erg omdat je het PEP-
kinderen is het voor meer kinderen
masker maar 10 tot 15 ademhalingen
geschikt dan Lianne aanvankelijk zelf
gebruikt. Dit zou gedurende een hele
had kunnen denken. Zij had het idee
dag niet vol te houden zijn.” Lianne
dat meer kinderen weerstand zouden
vervolgt: “Na deze 10-15 ademhalingen
vertonen, maar dit blijkt in de praktijk
kan je ervoor kiezen om nog een
mee te vallen.
uitademingstechniek, bijvoorbeeld comprimeren, toe te passen, dat is
“In de praktijk heeft een kind met
geheel afhankelijk van de persoon.
een meervoudige beperking vaak niet
Daarna doe je nog een tweede en een
genoeg aan de gewone ademhaling.
derde serie ademhalingen door het
Dit komt omdat deze kinderen maar
PEP-masker.”
heel weinig lucht per ademhaling verplaatsen, de hele dag door. De
PEP is een afkorting voor positive
oorzaak zit ‘m in meerdere dingen.
expiratory pressure. Bij het PEP-
Een daarvan is dat zij veel zitten in een
masker is het de bedoeling dat er meer
rolstoel of zelfs alleen maar kunnen
lucht in je longen komt, niet speciaal
liggen. Ze bewegen niet of nauwelijks.”
meer zuurstof. Lucht geeft druk en
Je zou zeggen wat doet dat ertoe, maar
doordat de lucht gedurende een
Lianne legt uit dat snel een sprintje
aantal ademhalingen zich in je longen
trekken om je bus te halen, helpt om
opstapelt is de kans groter dat de
je longen even een ‘boost’ te geven.
lucht achter (of onder) het slijm komt.
“Vergelijk het maar met mensen zonder
Die twee dingen, luchtdruk en tijd heb
beperking als zij liggen te slapen. Dan
je nodig. Door tegen een weerstand
is de ademhaling ook heel rustig en
uit te ademen, wordt er druk in de
gelijkmatig. >
29
DOSSIER
Ook dan wordt er minder lucht
hebben maar niet verstandelijk beperkt
verplaatst. Op zo’n moment doet een
zijn, ondervinden vaak dezelfde
deel van de longen niet actief mee”,
problemen. “Het verschil zit erin dat je
legt Lianne uit. Als je dan beseft dat
deze kinderen wel kunt vertellen wat ze
luchtverplaatsing mede zorgt voor
moeten doen. Echter ook deze kinderen
sputumverplaatsing, dan gaan de
kunnen de opdrachtjes die je zou
kwartjes vallen. Alleen dus al door het
willen geven vaak niet uitvoeren, maar
feit dat meervoudig beperkte kinderen
dan door hun lichamelijke beperking.
merendeels een oppervlakkige
Dat geldt ook voor kinderen met een
ademhaling hebben, krijgen zij sneller te
ernstige spierziekte, ook zij hebben te
maken met infecties aan de luchtwegen.
maken met deze problematiek.
En daar komen nog andere factoren bij. Kinderen met beperkingen hebben
ONVOLDOENDE INADEMEN EN
weinig kracht om te hoesten. Ook zie
GEBREK AAN HOESTKRACHT
je dat zij ook een hoge ‘hoestdrempel’
Er zijn dus heel veel verschillende
hebben. “Voordat zij gaan hoesten,
oorzaken waardoor een
hebben mensen zonder beperking al
luchtweginfectie kan ontstaan. Er zijn
twintig keer eerder gehoest. Bovendien
twee factoren die meervoudig beperkte
verslikken zij zich vaker en hebben zij
kinderen hinderen om een oplossing
vaker reflux.”
hiervoor te vinden. Enerzijds is dat de beperkte mogelijkheid voldoende in te
VEINE
30
Ook de verzorging door anderen
ademen en anderzijds het tekort aan
kan een risicofactor zijn. Besmetting
hoestkracht. “Het PEP-masker helpt
door contact met veel verschillende
bij de eerste factor maar doet niets
personen (op bijvoorbeeld een
voor de andere factor, de verminderde
kinderdagcentrum) is ook een risico.
hoest kracht of hoest kwaliteit. Maar,
En tel daar nog eens bij op dat
terugdenkend aan het voorbeeld van
afwisselende verzorgers en begeleiders
het Monatoetje kun je je wel voorstellen
niet zo snel veranderingen kunnen
dat als er meer lucht in de longen zit, dit
opmerken aan het kind als wanneer dat
ertoe leidt dat het sputum makkelijker
door slechts een persoon zou worden
kan worden opgehoest. Het PEP-
gedaan. Eén ding is zeker. Er zijn heel
masker heeft dus een tweeledige
veel redenen waardoor juist kinderen
functie; preventief en als behandeling.
met een meervoudige beperking sneller
Preventief is het ademhalen in vijftien
in de problemen komen als het om hun
teugen in een serie van drie. Als er
longen gaat.
sputum is, ga je uitademingsoefeningen
Kinderen die een lichamelijke beperking
erbij doen”, legt Lianne uit.
DOSSIER
MOET ELK KIND MET COMPLEXE BEPERKINGEN
Sommige kinderen gebruiken het masker zonder enige
HET PEP-MASKER GEBRUIKEN?
moeite terwijl anderen er volledig van in de stress raken.
Er zijn voorstanders van het gebruiken van het PEP-masker
Heel veel revalidatiecentra hebben wel een of meerdere
bij alle kinderen met complexe beperkingen. Immers,
PEP-maskers zodat er één kan worden uitgeprobeerd. Als het
meervoudig beperkte kinderen, maar ook kinderen met
gebruik van het masker aanslaat, kan het daarna altijd worden
CP, Duchenne enzovoort, overlijden vaak als gevolg van
besteld via de zorgverzekering, na doorverwijzing van een
longproblemen.
(revalidatie)arts”.
Lianne is van mening dat gebruik van het PEP-masker pas
ZIJN ER CONTRA-INDICATIES?
moet worden ingezet op het moment dat er daadwerkelijk
“Ja, bij acute longbloedingen en een klaplong mag het
sprake is van terugkerende onderste luchtweginfecties. . Als
masker niet worden gebruikt. Dat betekent dat het kind
kinderen nooit last hebben ondervonden van hun ademhaling
respectievelijk vers bloed op hoest of acuut toenemend
zou zij het gebruik van het PEP-masker dan ook niet aan hen
benauwd is. Op dat moment is contact opnemen met een
voorschrijven. Het betekent altijd dat er ‘weer iets bij komt’
arts nodig. Het gebruik van een PEP-masker zou dan de
voor het kind. Ook de ouders moeten weer iets extra’s doen.
klachten verergeren. Niet alle artsen zijn overtuigd van de
“Bij kinderen die herhaaldelijk een luchtweginfectie hebben,
positieve werking van het PEP-masker, zuiver omdat er geen
is het zeker aan te raden. Of het kind het gebruik wil toelaten,
wetenschappelijk bewijs voor is. •
is gewoon een kwestie van het uitproberen.
Het masker ziet eruit als een gewoon masker dat over de mond en neus geplaatst wordt.
31
OOKLEUK OM MET ÉÉN HAND TE PELLEN
VEINE
32
Hoe handig is deze eierdop? De zuignap houdt de eierdop op zijn plek waardoor pellen met één hand gewoon gaat lukken. Appeltje eitje!
Verkrijgbaar bij thuiszorgwinkelxl.nl | Prijs: € 9,95
De SEATZAC is eigenlijk een grote zak die je zonder pomp, heel snel vult. Door met één zigzaggende beweging de zak te zwaaien vul je deze binnen een minuut met 400 liter lucht. Hij weegt maar 750 gram en wordt geleverd met een draagtas. Die neem je dus zo mee naar het strand, zwembad of gewoon als je bij kennissen op bezoek gaat. Zo hebben kinderen die niet zelf kunnen zitten toch een lekkere zit/ligplaats! Verkrijgbaar in diverse funky kleuren.
Verkrijgbaar bij veine.nl | Prijs: € 29,99
OOKLEUK OM MAKKELIJK MEE TE NEMEN
33
Met deze ZUBITS is de tijd van zelf strikken, losse veters, knopen en struikelen voorbij! Deze magnetische vetersluitingen kun je met één hand aan elkaar klikken. Losmaken kan zelfs zonder je handen te gebruiken; door je voet naar voren te bewegen. Zubits zijn er in allerlei toffe kleuren en in drie maten; kinderen, (jong)volwassenen en voor zware belasting (orthopedische schoenen!).
Verkrijgbaar bij zubits.eu | Prijs: ongeveer € 19,00
VEINE
34
OOKLEUK OM VETERSCHOENEN TE KOPEN!
OOKLEUK OM NIET OP TE ETEN
Geen big mac maar een BIG MACK! Druk op de knop om een spraakboodschap van maximaal twee minuten op te nemen. Of nog leuker gebruik de knop als functieschakelaar of koppel ‘m aan elektronisch speelgoed dat zo heel eenvoudig kan worden bediend.
Verkrijgbaar bij rdgkompagne.nl | Prijs: verschillende types verkrijgbaar, deze BIG Step-by-Step kost € 219,35
35
OOKLEUK OM JE ROLSTOEL TE PIMPEN
Hoe leuk zou het zijn om af en toe het uiterlijk van je rijdende zitplaats van kleur te veranderen? PLASTI DIP is een rubber coating die je kunt sprayen of smeren en zonder enige schade kunt aanbrengen op allerlei producten. Zo kun je jouw rolstoel eindelijk in je lievelingskleur spuiten!
VEINE
36
En moet deze weer ingeleverd worden? Geen probleem, dan haal je het er gewoon weer af.
Verkrijgbaar bij autowasshop.nl l Prijs: € 15,95
Deze vrolijke KERSTMAN met glittersneeuw en ledlicht is van kunststof en daardoor minder breekbaar. altijd fijn als je motoriek je weleens in de steek laat. De kerstman geeft steeds andere kleurtjes, de vrolijke noot op het kerstfeest.
Verkrijgbaar bij Action | Prijs: € 5,00
OOKLEUK VOOR EEN FEESTELIJK GEVOEL
37
OOKLEUK VOOR DE BROODNODIGE ONTSPANNING
Met dit simpele, vrolijke apparaatje kun je een heerlijke massage geven aan een ander of aan jezelf. Na de drukke feestmaanden is dat geen overbodige luxe.
VEINE
38
Verkrijgbaar bij Primark | Prijs: € 1,50
ADVERTENTIE
39
ADVERTENTIE
VEINE
40
THERAPIE
COLUMN DE TIJD BEVRIEZEN
CHR I S - m
oed
er
MOEDERS MET PUBERS HERKENNEN HET WEL. AF EN TOE KUN JE JE EIGEN KROOST WEL ACHTER HET BEHANG PLAKKEN. EEN WIJZE VRIENDIN ZEI MIJ LAATST DAT DIT ALLEMAAL EEN FUNCTIE HEEFT. “CHRIS, PUBERS ZIJN ZO STRONTVERVELEND OMDAT ALS ZE DAN HET HUIS UITGAAN, JIJ ALS MOEDER ALLEEN MAAR OPGELUCHT BENT. ALS ZE ALTIJD MAAR LIEF EN GEZELLIG BLIJVEN, KUN JE ZE NOOIT LOSLATEN”. Ik glimlach en mijn gedachten dwalen
gebruik als rollator. Nee, ik zie wel een
in Nederland pakken we het zelf
af naar mijn tweede puberkind. Mijn
empty nest voor me waarbij wij samen
op. We realiseren een kleinschalig
meervoudig beperkte dochter die
ook nog een aantal jaren lekker gaan
woonproject, een platte organisatie die
nooit vervelend is en nog elke dag zo
genieten van het leven.
niet teveel kost. Als we met een groep
afhankelijk. Dat handige mechanisme
bij elkaar komen en onze wensen op
dat ik ze zat zou zijn, gaat niet werken
En als je dat laatste wil realiseren,
papier zetten, voelt dat goed. Je krijgt
voor haar. Ik krijg eigenlijk buikpijn bij de
moet je nu al aan de slag. Tenminste,
energie van elkaar. Je krijgt al energie
gedachte dat ik haar ooit los moet laten.
als je ook nog wil dat je kind in een
van de gedachte dat het allemaal wel
huis komt dat naar je zin is. Want een
goed komt.
Toch zijn we als ouders daar al jaren
klein onderzoekje in de wijde omgeving
over bezig. Vanaf haar geboorte vragen
levert al snel op dat ik mijn kwetsbare
En terwijl ik zo met de toekomst bezig
we ons al af wie er voor haar gaat
meisje die zoveel zorg en begeleiding
ben, zou ik stiekem de tijd wel willen
zorgen als ons iets overkomt. Of ze ooit
nodig heeft, nooit in één van de
bevriezen. Heerlijk, dat drukke gezin
het huis uitgaat en op welke leeftijd.
mogelijke woonhuizen wil hebben.
met die kinderen die je soms achter het
Thuis roepen wij stoer dat we vinden
Te weinig bemanning, te weinig
behang wil plakken. Als alles nou eens
dat ook zij rond haar twintigste ergens
expertise en teveel een cleane
tien jaar stil kan blijven staan, hoe cool
anders zou moeten gaan wonen. Ik
zorgomgeving. En dus hebben we
zou dat zijn? •
wil niet met 70 jaar nog ploeteren en
een groepje ouders geformeerd die
achter een rolstoel lopen, die ik dan
hetzelfde denken. En zoals vele ouders
41
VAKANTIE
"Met twee jongens in een rolstoel stap je niet zomaar een hotel binnen. Nergens vind je een hoog-laagbed of een tillift die je eigenlijk wel nodig hebt."
VEINE
42
VAKANTIE
GRONDLEGGER VAN DE STICHTING ON WHEELS
TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: PRIVÉCOLLECTIE
MARIJKE SENTGES IK BEN MEER DAN EEN BEETJE ONDER DE INDRUK VAN DEZE VROUW. WAT EEN KRACHT EN ENERGIE HEEFT MARIJKE SENTGES. OF ZE NOU DE DIRECTEUR VAN HUIS TER DUIN, WOLTER KROES OF EEN BEKENDE VOETBALLER MOET BELLEN, ZE DRAAIT NERGENS HAAR HAND VOOR OM. DEZE MOEDER VERDIENT EEN LINTJE. MAAR DAAR HOEF IK HAAR NIET VOOR AAN TE MELDEN. HET LINTJE (RIDDER IN DE ORDE VAN ORANJE-NASSAU) HEEFT ZE INMIDDELS AL GEKREGEN, EN TERECHT! WAT EEN GEWELDIGE STICHTING HEEFT DEZE DAME OP POTEN, OF BETER GEZEGD OP WIELEN, GEZET. DE STICHTING ON WHEELS VERHUURT ONDER ANDERE CAMPERS, AANGEPAST VOOR GEHANDICAPTE KINDEREN OF VOLWASSENEN. Het begon allemaal toen haar beide zoons, Nik en Jes, de spierziekte Duchenne bleken te hebben. “Je wereld stort in. En dan niet één, maar onze beide jongens bleken deze rotziekte te hebben.” Toch besloten Marijke en haar man niet bij de pakken neer te gaan zitten. ‘We gaan er gewoon alles uithalen wat erin zit’, werd het motto van hun verdere leven. De beide jongens zijn op 26-jarige leeftijd overleden. In het gesprek wat ik met Marijke heb, zie ik een trotse blik als ze het over haar kanjers heeft. >
43
VAKANTIE
VEINE
44
En dat de jongens het familiemotto hebben opgevolgd,
en New York. Juist door dat reizen ondervond Marijke zelf
blijkt wel uit haar verhalen. Met name Jes die zijn oudere
hoe lastig het was om een geschikt onderkomen te vinden
broer Nik verloor, besloot dat hij geen moment voorbij wilde
tijdens de vakantie. “Met twee jongens in een rolstoel stap
laten gaan zonder te genieten. Reizen, festivals bezoeken,
je niet zomaar een hotel binnen. Nergens vind je een hoog-
naar voetbalwedstrijden van zijn favoriete club Ajax…..
laagbed of een tillift die je eigenlijk wel nodig hebt.“ En zo was
er ging geen weekend voorbij of Jes was op stap. Veelal
het plan geboren om geld in te zamelen om een camper te
met zijn grote groep vrienden. Eén ding is duidelijk. De
kopen en deze aan te laten passen. “Het enthousiasme van
jongens hebben in de 26 jaar dat ze geleefd hebben meer
gezinnen die voor een klein bedrag de camper kunnen huren,
meegemaakt dan menig bejaarde van tachtig.
was groot. Zo groot dat we al snel verder gingen kijken”, vertelt Marijke. Steeds werd eerst het geld ingezameld en
Vanuit de gedachte er alles uit te halen, besloten Marijke en
als het streefbedrag weer gehaald was, werd de volgende
haar man Roel ook regelmatig te reizen. Van kamperen in
‘Stichting on Wheels’ wens vervuld. Inmiddels beschikt
Spanje, een rondreis door Florida tot een vakantie in Curaçao
de stichting over een eigen pand met opslag, meerdere
VAKANTIE
Stichting On Wheels startte in 1997 met de missie een compleet aangepaste camper te realiseren. Vandaag de dag is deze missie veel ruimer en luidt: Stichting On Wheels wil kinderen, jongeren en volwassenen met een ernstige lichamelijke beperking ondersteunen. De stichting wil dat iedereen kan genieten van een onbezorgd dagje uit of zelfs een complete vakantie. Dat maken ze mogelijk door de verhuur van aangepaste vervoer- en kampeermiddelen, chalets en de organisatie van leuke evenementen en activiteiten.
campers, busjes, chalets, rondvaartboot The Big Dragon en zelfs een motor met zijspan, uiteraard allemaal aangepast voor rolstoelgebruikers. Nu de jongens er niet meer zijn, kost het Marijke veel moeite om de stichting voort te zetten. De enorme leegte die achter is gebleven toen Nik augustus 2012 en Jes in juni 2016 overleden, doet nog dagelijks heel veel pijn. “Laatst was hier een gezin voor een camper. Zij brachten hun zoon met de ziekte van Duchenne mee. Dan laat ik dat door één van de vrijwilligers afhandelen, dan wordt het mij echt even te veel.” Toch geeft Marijke niet zomaar op. De stichting is niet alleen haar levenswerk, maar ook dat van haar zoons. Als we de loods inlopen om de campers te bekijken, zie ik aan de muren alle foto’s en krantenknipsels van 20 jaar levenswerk. Al vertellend wijst ze diverse foto’s aan. Wat een werk is dit geweest, maar wat een hoogtepunten hebben zij met elkaar beleefd! >
45
VAKANTIE
FAMILIE DE RIDDER GENIET JAARLIJKS
De laatste jaren met zijn drietjes, maar ook de andere
IN EEN CHALET IN ZEELAND
kinderen en vriendinnen van Debbie komen dan gerust
Kees en Josien de Ridder hebben drie kinderen. Hun
een paar dagen langs. Kees: “Het verveelt mij nog altijd
middelste, dochter Debbie, heeft een spierziekte en heeft
niet. Zeeland is gewoon heel leuk, het strand en de kleine
24/7 oproepbare zorg nodig. “Toen Debbie nog klein
dorpjes…” Debbie zelf is vooral dol op winkelen en
was, gingen we met ons hele gezin kamperen, maar toen
braderieën. En die zijn er genoeg in de buurt!
Debbie groter en zwaarder werd, ging dat eigenlijk niet echt
VEINE
46
meer. Het ruime chalet dat Stichting on Wheels verhuurt
Het chalet in Kamperland is voor 6 personen. Er zijn twee
op Kamperland in Zeeland is voor ons een uitkomst.”
hoog-laagbedden, een tillift en een aangepaste badkamer.
Inmiddels zijn de kinderen de deur uit. Debbie woont in een
“Zo is het voor ons als ouders ook heel goed te doen om
focuswoning. Maar nog altijd gaan ze in de zomer twee
Debbie te verzorgen, zo is het voor allemaal vakantie!” vertelt
weken naar Zeeland.
moeder Josien lachend. •
VAKANTIE
DE DAADKRACHT VAN DE STICHTING DOOR DE JAREN HEEN: • de oprichting van rolstoelhockeyvereniging Evergreen On Wheels; • vier compleet aangepaste campers; • eerste aangepaste chalet op het Roompot Beach Resort te Kamperland; • vier aangepaste rolstoelbussen; • Volkswagen Transporter met elektrische lift; • motor met rolstoelzijspan; • eigen onderkomen aan de Vierde Hoeve 51; • renovatie van de 1ste en 2de aangepaste camper; • tweede aangepaste chalet op park Klein Vink in Arcen (Limburg); • renovatie van ons aangepaste chalet in Kamperland (Zeeland); • aangepaste Westlandse schuit ‘The Big Dragon’ voor rondvaarten door het Westland; • de nieuwste camper, die camper 1 verving, was in het voorjaar van 2017 klaar.
Nieuwe doelstellingen voor 2018 zijn: • Voor de campers elk jaar de inventaris vernieuwen, zoals nieuwe dekbedden, kussens, borden, glazen, pannen, etc. • De inventaris van de chalets eens in de paar jaar vervangen. • Ook wordt er gekeken naar de mogelijkheid om een derde chalet te realiseren. 47 En er is steeds meer behoefte aan onze vakantie mogelijkheden. Het chalet in Zeeland is al voor heel 2018 volgeboekt!
ALLES KAN MET ABENA
Win een professionele fotoshoot!
ADVERTORIAL
SCHUILT ER EEN ECHT FOTOMODEL IN JE ZOON OF DOCHTER? ABENA EN VEINE ORGANISEREN SAMEN DE ACTIE ALLES KAN, OMDAT NIETS EEN KIND ERVAN MAG WEERHOUDEN OM LEUKE DINGEN TE DOEN. MET DEZE KEER KANS OP EEN PROFESSIONELE FOTOSHOOT. VOOR DE MAKE-UP EN EEN STOER KAPSEL WORDT GEZORGD. OOK KRIJGT DE FOTO EEN PLAATS OP DE COVER VAN VEINE 12. EN NATUURLIJK MAKEN WE OOK METEEN EEN MOOIE FAMILIEFOTO. Ga naar abena.nl/alleskan, geef je kind op en wie weet bezorgen wij hem of haar een dag om niet snel te vergeten. DIERENVRIENDEN LUUK EN TJEZ Luuk (6 jaar) weet alles van uilen en ook Tjez (10 jaar) blijkt een enorme dierenvriend. Van Merlijn de Kerkuil tot Johny de Falklandcaracara en van Biko de Afrikaanse witruggier tot Rune de Europese oehoe. De roofvogels eten letterlijk uit de hand bij de twee jongens. Samen met hun families genieten ze volop van de roofvogelworkshop bij het Muithuis in Langenboom. De pannenkoeken na afloop waren dan ook dubbel en dwars verdiend!
WINNAARS EDITIE 9 Danée (11 jaar) en Kian (5 jaar) zijn de gelukkige winnaars van de actie Alles kan met Abena in editie 9. Zij mogen samen met hun familie op husky safari bij Lowland Pack in Koningslust (Noord-Limburg). Voor drinken en iets lekkers wordt
VEINE
48
uiteraard door ons gezorgd. In Veine 11 een verslag van deze bijzondere dag. Daarnaast ontvangen alle andere deelnemers aan de actie ook nog een leuke verrassing van Abena.
www.abena.nl/alleskan
ADVERTENTIE
Kieswijzer voor Kids Inleggers
Luiers / slips Bambo Nature
ABENA Light
Ultra Mini 100 8x20 cm 10/24 st.
1000005436
ABENA Light
Mini Plus 200 10x28 cm 16/16 st.
1000017156
ABENA Light
Extra 500 11x33 cm 20/10 st.
1000017158
ABENA Light
Super 850 20x44 cm 6/30 st.
ABENA Light
Mini 200 10x22 cm 16/20 st.
1000017155
ABENA Light
Normal 350 11x26 cm 12/12 st.
1000017157
ABENA Light
Extra Plus 650 11x33 cm 20/10 st.
1000017159
ABENA Light
Bambo Nature
Mini 2 600 3-6 kg 38-56 cm 6/30 st. 310132
Midi 3 800 5-9 kg 41-58 cm 6/33 st. 310133
Bambo Nature
Bambo Nature
Maxi 4 1000 7-18 kg 42-60 cm 6/30 st. 310134
Junior 5 1200 12-22 kg 42-62 cm 6/27 st. 310135
Bambo Nature
Abri-Form
Bambo Nature
Bambo Nature
XS2 1500 < 60 cm 4/32 st. 43050
Pants 5 900 12-20 kg 5/20 st. 310138
Pants 6 1000 18+ kg 5/18 st. 310139
Abri-Form
Abri-Form
Abri-Flex XS1
Abri-Flex
Alle kinderen moeten zorgeloos kunnen spelen, bewegen en genieten. Ook kinderen met urineverlies. Speciaal voor deze kinderen heeft Abena, samen met hun ouders/verzorgers en verpleegkundigen een assortiment samengesteld. Voor baby’s en grote kinderen, voor dik en dun, voor lang en kort en voor mobiel en niet-mobiel.
ABENA Pants
Kortom Abena is er voor ieder kind!
XS2 1400 50-60 cm 4/32 st. 43054
S2 1800 60-85 cm 3/28 st. 43055
1400 45-70 cm 4/24 st.
Abri-Form
Abri-Form
Abri-Flex
S4 2200 60-85 cm 3/22 st. 43056
Abri-Form
M0 1500 70-110 cm 4/26 st. 43049
Abri-Form
1000003163
S2 1900 60-90 cm 6/14 st. 41082
Abri-Flex
S1 1400 60-90 cm 6/14 st. 41071
M0 900 80-110 cm 6/14 st.
1000017173
Abri-Flex
M2 2600 70-110 cm 4/24 st. 43060
M1 1400 80-110 cm 6/14 st. 41083
Special S/M2 1700 60-110 cm 6/20 st. 41073
Abri-San
Abri-Form
Abri-Form
Abri-Flex
Abri-Flex
1200 28x54 cm 4/36 st. 9374
M3 3100 70-110 cm 4/22 st. 43062
M4 3600 70-110 cm 4/14 st. 43063
Abri-Wing
Abri-Wing
5
1000005437
Voor ieder kind een passende oplossing
XL 6 1300 16-30 kg 43-64 cm 6/22 st. 310136
M1 2000 70-110 cm 4/26 st. 43061
1000017160
Maxi 1000 16x42 cm 16/8 st.
Absorberende broekjes
S2 2000 65-85 cm 4/14 st. 300008
M1 1900 70-110 cm 4/14 st. 300002
M2 1900 80-110 cm 6/14 st. 41084
M3 2400 80-110 cm 6/14 st. 41085
Gratis proefpakket Wilt u de producten van Abena proberen? Vraag dan een gratis proefpakket aan. Bel 0485 58 11 50 of kijk op www.abena.nl/proefpakket.
Al onze producten zijn dermatologisch getest en zijn zeer geschikt voor kinderen met een gevoelige of geïrriteerde huid. Deze producten hebben het Nordic Ecolabel, hét Scandinavisch milieukeurmerk voor duurzaam geproduceerde producten. Abena is hiermee uniek in Europa. Fluff afkomstig van FSC-gecertificeerd hout.
Abri-Wing
M2 2300 70-110 cm 4/14 st. 300003
Abri-Wing
M3 3100 70-110 cm 4/14 st. 300004
49
ADVERTENTIE
VEINE
50
COLUMN ETEN; IK KAN HET ZELLUF EV AK
OP
PIUS
- (kind
ra th e er)ergo
pe
ut
ETEN STAAT VOOR MIJ PERSOONLIJK VOOR GEZELLIG SAMENZIJN, EVEN EEN MOMENT SAMEN DE DAG DOORNEMEN, EVEN PAS OP DE PLAATS EN EVEN WAT LEKKERS. Eten is ook een noodzaak, uit eten halen we energie. Zonder
wat jouw kind wel zelf kan, waar jouw kind wel invloed op kan
eten groei je niet en dit is o zo belangrijk voor onze kinderen.
uitoefenen en geef hem de regie daarover. Kan hij niet zelf
En dan blijkt eten niet altijd gezellig te zijn, soms is het een
een vork vasthouden? Daar zijn allerlei soorten hulpmiddelen
regelrechte strijd. En omdat het helaas een noodzaak is, is
voor: van easyholder tot vorkjes vastprikken in een blokje
die strijd er elke dag, zelfs meerdere keren op een dag. Naast
hout, tot vernuftige motorische hulparm-eetmachines. Wordt
de drie hoofdmaaltijden, de fruithap en andere ‘tussendoor’
het bord een frisbee en zeilt het door de kamer zodra jouw
eetmomenten. Een doorlopend proces wat moet en iets dat
kind zelf gaat eten? Naast een gewoon antislipmatje eronder,
vaak een opgave is.
kunnen zuignappen werken of kan een bord verdiept in een oplegwerkblad een oplossing bieden.
Waarom is er strijd tijdens het eten? Jouw logopedist en team van specialisten er omheen kunnen uitzoeken welke
Maar zelfs als jouw kind niet zelfstandig de motorische
medische en/of motorische oorzaken er zijn waardoor
bewegingen kan maken, kan hij toch meebepalen tijdens het
het eten niet normaal verloopt en daarna adviezen geven
eten. Namelijk of hij nu een hapje wil, of even wil wachten.
natuurlijk.
Zet dan een big mack* neer met de boodschap: ”Mag ik nu een hapje?” Of misschien wil hij even een slokje drinken in
In mijn column zou ik in willen gaan op de manier waarop het
plaats van eerst alles opeten en dan pas drinken. Laat jouw
eetmoment gezelliger kan worden. Dit kan door jouw kind
kind kiezen wat hij op zijn brood wil of welk bord hij wil. Er
meer autonomie te geven. Zelfmanagement is het keyword.
zijn talloze dingen te verzinnen waardoor jouw kind actief
Bij ieder kind dat een normale ontwikkeling doorloopt, komt
betrokken wordt en de zelfregie krijgt over die vele tot nu
er het moment dat eten niet meer passief voeren wordt, maar
vervelende maar noodzakelijke eetmomenten. Je zult zien:
dat jouw kind roept: “Ikke doen, ik kan het zelluf!” Jouw kind
eten wordt gezellig samen! •
kan het ook zelf. Misschien niet op dezelfde manier als een ander kind. Maar waar een wil is, is een weg, ook al wordt het wel een uitdaging, een zoektocht. Ga op zoek naar datgene
* EEN BIG MACK IS EEN HULPMIDDEL MET EEN PRAATKNOP WAARMEE ÉÉN SPRAAKBOODSCHAP KAN WORDEN OPGENOMEN VAN MAXIMAAL 2 MINUTEN.
Eva heeft een eigen praktijk in Zwartewaal en Brielle. Zij helpt en adviseert kinderen tussen vier en twintig jaar op kinderdagcentra, scholen en/of bij ouders thuis in Zwartewaal, Brielle en verre omgeving.
51
SPORT
“Er mag geen enkele belemmering zijn om mee te doen.”
VEINE
52
SPORT
TEKST: NIKKI HORDIJK | FOTOGRAFIE: ROTTERDAMSE SPORTICONEN, LENIE KOLENBRANDER EN THEO BENSE
OMDAT IEDEREEN ZIJN EIGEN IDOOL HEEFT! WIE IS JOUW GROTE VOORBEELD? IEMAND WAAR JE TEGENOP KIJKT EN BIJ WIE JE JE AFVRAAGT HOE HIJ OF ZIJ HET ZOU DOEN ALS DEGENE IN DEZELFDE MOEILIJKE SITUATIE ZIT ALS JIJ. VEEL KINDEREN HEBBEN IN DE SPORT HUN EIGEN IDOOL. EN WAT IS ER LEUKER DAN SAMEN SPORTEN MET JOUW EIGEN VOORBEELD? IK ZOU HET WEL WETEN. ALS HOCKEYER ZOU IK IN IEDER GEVAL EEN STUK HARDER LOPEN ALS FATIMA MOREIRA DE MELO AANWEZIG ZOU ZIJN OP MIJN TRAINING. DE STICHTING ROTTERDAMSE SPORTICONEN BEGRIJPT DIT EN KRIJGT KINDEREN IN BEWEGING DOOR AANWEZIGHEID VAN HUN ICONEN. EN SINDS KORT OOK KINDEREN MET EEN BEPERKING. Rotterdamse sporticonen is enerzijds ontstaan uit het idee dat iconen die iets voor de stad betekenen of hebben betekend, moeten worden herinnerd. Anderzijds vanuit de gedachte dat de Rotterdamse jeugd in beweging moet komen. >
53
SPORT
“We zijn eenvoudig begonnen, maar inmiddels is het een uit zijn klauwen gelopen feestje geworden”, aldus Pim Blokland. Om iconen voor altijd een plek te geven
beperking. Want juist onder deze
in ons geheugen is het idee ontstaan
laatste groep is het percentage dat
om sporttoernooien naar hen te
sport nog lager.
vernoemen. Als je die sporttoernooien nou ook nog eens organiseert en
“Er mag geen enkele belemmering zijn
gratis toegankelijk maakt voor de
om mee te doen. Daarom bieden we
Rotterdamse jeugd, sla je twee
alles gratis aan en gaan alle kinderen
vliegen in één klap. “Want wist je dat
naast een mooie ervaring ook nog
Rotterdam bovenaan de lijst staat in
met een medaille naar huis. Ook voor
Nederland van steden waar weinig
kinderen die niet naar ons kunnen toe
kinderen sporten. Maar liefst 50%
kunnen komen, zoals kinderen in het
van de jeugd sport niet!” vertelt Pim
Sophia kinderziekenhuis, organiseren
Blokland, één van de initiatiefnemers.
we iets. Dan gaan de sporters gewoon
We zijn destijds simpelweg met een
naar hen toe om bijvoorbeeld in het
lijstje begonnen met sporters die iets
ziekenhuis een demonstratie te geven”,
met Rotterdam hebben. Ze komen er
vertelt Pim enthousiast.
vandaan of hebben juist in Rotterdam
VEINE
54
hun carrière gehad. De meeste mannen
DE JOLANDA PAARDEKAM CLASSIC
en vrouwen op de lijst ken ik en kon ik
Meervoudig paralympisch kampioene
gemakkelijk benaderen.” Ook sporters
tafeltennis Jolanda Paardekam is één
met een beperking staan inmiddels
van de Rotterdamse sporticonen die
op de lijst. Juist zij kunnen een enorm
afgelopen jaar haar eigen classic kreeg.
voorbeeld zijn voor kinderen met een
Dit evenement stond natuurlijk in het
SPORT
teken van sportende kinderen met een
meteen oversloeg naar de rest van de
beperking en werd in samenwerking
organisatie. Ook de nieuwe Dirk Kuyt
mytylschool De Brug georganiseerd.
Cup in 2018 is exclusief voor kinderen
Jolanda mocht zelf aangeven hoe ze het
met een beperking en er is besloten om
allemaal geregeld wilde hebben. “Voor
bij toernooien voor ‘gewone’ kinderen
mij was het echt de bedoeling dat het
altijd een variant toe te voegen
een soort familiedagje werd, voor papa,
voor kinderen met een beperking.
mama, opa, oma, broertjes, zusjes,
Zo kunnen ze met elkaar sporten en
vriendjes en vriendinnetjes. Op mijn
ontstaat vanzelf integratie en dat vindt
evenement stond een springkussen,
Paardekam heel belangrijk.
werden pannenkoeken gebakken en er werd een demo gegeven.” Wat Jolanda persé wilde hebben waren goede toiletten en verschoningskamers voor kinderen met een beperking. “Ik praat uit ervaring als ik zeg dat toiletten en veschoningsruimtes vaak niet aanwezig of smerig zijn. Dat moet gewoon beter! Verder had ik de wens dat de Tafeltennisspeeltuin aanwezig zou zijn”, vervolgt Jolanda. De Tafeltennisspeeltuin is een bedrijf dat tafeltennisevenementen op maat kan verzorgen en zij hebben superhandige gadgets om het voor sommige mensen wat makkelijker te
WIE IS JOLANDA
maken. Ze hebben bijvoorbeeld een
PAARDEKAM?
soort blaasapparaatje dat het balletje
Jolanda Paardekam kreeg op 11-jarige
omhoog blaast zodat je zelf de bal niet
leeftijd een dwarslaesie als gevolg van
hoeft op te gooien, echt superhandig!
een zware rugoperatie. Ze was altijd al sportief, maar ze moest haar lijf en
Het evenement was een enorm succes.
mogelijkheden opnieuw verkennen.
Jolanda vond het vooral ook zo positief
Bovendien was haar rug in het begin zo
omdat de spirit om kinderen met een
zwak dat sporten ook gevaarlijk was.
beperking in beweging te krijgen
Een jaar na de operatie begon ze >
55
SPORT
VOOR ELK WAT WILS Alle sporten moeten een keer aan bod komen, mits er natuurlijk wel een Rotterdamse sporter is die zijn naam eraan kan verbinden. Dit jaar zijn er al 12 sporters en volgend jaar zal dat aantal groeien naar 16 iconen uit allerlei disciplines; voetbal, atletiek, boksen, tafeltennis, tennis, hockey, golf, honkbal, formule één, zwemmen en judo.We willen binnen enkele jaren het aantal kinderen uit kwetsbare doelgroepen laten doorgroeien naar enkele duizenden per jaar. In 2019 wil de organisatie het bereik onder de kwetsbare doelgroepen laten doorgroeien naar enkele duizenden kinderen per jaar. Huidige en toekomstige sporticonen zijn: Bep van Klaveren, Coen Moulijn, Nelli Cooman, Dirk Kuyt, Deborah Gravenstijn, Kevin Strootman, Robert Eenhoorn, Joost Luiten, Willem van Hanegem, Fatima Moreira de Melo, Jan Boskamp, Raemon Sluiter, Stefan de Vrij, Jolanda Paardekam, Robert Doornbos en Rie Mastenbroek.
VEINE
56
SPORT
met tafeltennissen en ontdekte dat daar haar talent lag. Jolanda heeft veel mooie sportmomenten meegemaakt in haar carrière maar zoals ze zelf aangeeft was haar hoogtepunt toch wel het winnen van de gouden plak voor haar enkelspel op de paralympische spelen in Barcelona in 1992. “Ik herinner mij nog dat het hele stadion vol zat. De sfeer was geweldig en het werd live op de Spaanse televisie uitgezonden.” Jolanda glundert als ze eraan terugdenkt. Thuis in Nederland noemde Mart Smeets de overwinning tijdens Studio Sport en zo wisten alle
rechtdoor geslagen worden. Ook hoef je met de dubbel
thuisblijvers ook in één klap wat Paardekam gepresteerd had!
niet om de beurt de bal te slaan. Voor sporters met een beperking voor wie dit te moeilijk is, bestaat ook de variant
Natuurlijk had Jolanda ook haar eigen grote voorbeelden.
schuiftafeltennis. Als je naar een schuiftafel kijkt, lijkt het
Dat waren Bettine Vriesekoop en Jan-Ove Waldner.
een beetje op een airhockeytafel. Aan de zijkanten van de
Bettine en Jolanda hebben veel met elkaar gespeeld,
tafel staan planken zodat de bal niet van de tafel kan en er
maar ook wel eens tegen elkaar. Jan-Ove Waldner was de
is geen net waar de bal overheen moet. De uiteindes van de
tafeltennislegende, ook hij won goud in Barcelona. “Het blijft
tafel zijn open. Afhankelijk van de beperking kan het uiteinde
voor mij fascinerend om bij elke bal te verzinnen wat ik ermee
in trechtervorm groter of kleiner worden gemaakt. Je scoort
kan doen. Ik ben meer van spin aan de bal geven, dan louter
een punt als je aan de overzijde in het doel (gat) schuift.
het harde slaan. De combinatie vind ik natuurlijk wel top!”
Sommige mensen gebruiken schuiftafeltennis als opstap voor
Voor bijna alle topsporters zijn hun ouders een grote steun,
het gewone tafeltennis.
zeker voor Jolanda waren haar ouders erg belangrijk, omdat ze ook fysiek afhankelijk was van hen. “Vroeger was er nog
DE TOEKOMST
bijna niks aangepast voor mensen met een rolstoel. Vaak
“We hebben niemand in dienst die wordt betaald, we huren
moest ik ergens spelen waar ik met mijn rolstoel niet eens
wel een bedrijf in dat de toernooien organiseert omdat het
naar binnen kon. Ik heb flink moeten ploeteren en dat heb ik
simpelweg niet te doen is voor ons. Omdat het allemaal
met hulp van mijn ouders gedaan en later heeft mijn man ook
vrijwilligers zijn die helpen, wekt dat weer zoveel positieve
ontzettend geholpen”.
reacties op dat sommige bedrijven ook naar ons toekomen en vragen of ze ergens mee kunnen helpen”, vertelt
TAFELTENNIS OF SCHUIFTAFELTENNIS
Pim Blokland. “Over tien jaar willen we 25 Rotterdamse
Je hebt in de gehandicaptensport twee varianten van
sporticonen hebben met elk een eigen evenement.” Jolanda
tafeltennis. Op de paralympics ziet tafeltennis er bijna
vult hem aan dat haar doel participatie van de kinderen met
hetzelfde uit als we gewend zijn. Er zijn twee regels anders;
een beperking is. “We hebben nog veel werk aan de winkel!”,
de bal mag met niet schuin geserveerd worden en alleen
zegt Jolanda Paardekam tot slot. •
57
(P)APPTALK
VEINE
58
LIES & LEX! TWEE MOEDERS MET ALLEBEI EEN BEPERKT KIND. ZIJ DELEN WAT SIMPELE GEDACHTEN VIA DE WHATSAPP, MAAR WEL MET EEN KNIPOOG s
(P)APPTALK
Hey Lex, even een klein vraagje. Weet jij nou wat normaal is?
Liesje, volgens mij ben IK wel vrij normaal haha, maarre what’s up?!
Ik ben de weg kwijt... geloof ik. Net op het moment dat ik denk: “Laat ik maar accepteren dat het bij ons niet ‘normaal’ is, verloopt alles ineens vrij ‘normaal’!”
Huh? Wat bazel je nou weer allemaal?
Haha, nou ik bedoel dat zodra je je niet meer verzet tegen je situatie maar je mee laat voeren met de stroom, het leven met een speciaal kind ook een soort van ‘normaal’ kan zijn. De ‘accept what it is and move on’ gedachte, begrijp je me?
Ja haha, dit lijkt wel een omgekeerde reclameboodschap. Als je maar lang genoeg bijzonder bent wordt het vanzelf gewoon. Maar inzichten zoals deze zijn wat mij betreft altijd goed dus ga vooral zo door Lies!
Ach, je kent me Lex, laat mij maar even. Het eind van het jaar is weer in zicht en dan word ik altijd wat melancholisch…
Kijk, dat herken ik dan weer wel! Maar volgens mij was dit inzicht voor jou een kleine wake-up call… de vraag is wat het nieuwe jaar ons brengt?
Precies, laat het alsjeblieft een béétje ‘normaal’ zijn, WAT dat dan ook moge zijn
sX
X retour.
59
DOSSIER
VEINE
60
DOSSIER
TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: FABRIKANTEN
ETEN EN DRINKEN ALS WE EEN HULPMIDDELENDOSSIER OVER ETEN EN DRINKEN MAKEN, IS HET ALTIJD LEUK OM EVEN TE CHECKEN WAT DE DIKKE VAN DALE ZEGT HIEROVER. 1
eten (at, heeft gegeten)
1. voedsel tot zich nemen: uit eten gaan in een restaurant eten 2. zich voeden met: zijn boterham eten 2
eten (het; o)
1. spijs, voedsel: warm eten voedsel dat als hoofdmaaltijd dient
drin·ken (dronk, heeft gedronken)
1
1. vloeistof tot zich nemen 2. een dronk wijden aan: op iemands gezondheid drinken 3. alcohol misbruiken 2
drin·ken (het; o)
1. het drinken was op
In dit dossier gaat het alleen om de eerste betekenis van beide woorden. Voedsel of vloeistof tot zich nemen. En dat wat dan zo simpel klinkt, is feitelijk voor kinderen met een beperking soms zo lastig. Enerzijds omdat kauwen en slikken moeilijk kan gaan. Anderzijds omdat veel kinderen motorisch niet in staat zijn eten op een vork te prikken en naar hun mond te brengen. >
61
DOSSIER
WAT GEBEURT ER TIJDENS HET SLIKKEN?
Als je daarbij bedenkt dat eten
Vermindert risico op verslikken
essentieel is om energie te krijgen voor
• Maakt zelfstandig drinken mogelijk
je lichaam waardoor kinderen kunnen
• Drinken uit een normale beker met
groeien en zich ontwikkelen, is het
drinkrand
Het slikken wordt geregeld door
meteen begrijpelijk dat eten en drinken
• Hippe uitstraling
de slikreflex. Bij slikken, of het nou
in veel gezinnen stress opleveren.
• Geschikt voor jong en oud • Veelzijdig in gebruik
eten is of drinken, wordt de huig steeds even opgetrokken, zodat
Mensen met een beperking verslikken
• Kan tegen een stootje!
voeding niet richting de neusholte
zich vaker dan anderen. Bij kinderen
Prijs € 48,00 (Total Cup 20 ml) |
gaat. Tegelijkertijd sluit het
met spasticiteit en/of een verstandelijke
totalinnovation.nl
strottenklepje de luchtpijp af. Zo kan
beperking heeft zelfs 99% last van
er geen voedsel of vloeistof de
een slikstoornis. Bij verslikken kan er
DE BEKER MET NEUSUITSPARING
luchtpijp in. Het voedsel gaat naar
voedsel of vloeistof in de longen terecht
Handige oefenbeker om uw kind
de slokdarm. De slikreflex is een
komen. Dit kan voor een longontsteking
zelfstandig te leren drinken. De beker
onbewuste, automatische reflex en
zorgen. Vooral kinderen met te zwakke
stimuleert de juiste drinkhouding
komt in werking wanneer voedsel of
spieren lopen dit risico. Verslikken
doordat het hoofd recht blijft.
vloeistof op het achterste gedeelte
geeft een hoestreflex, waardoor het
van de tong komt. Bij verslikken sluit
voedsel of de vloeistof met kracht
het strottenklepje de luchtpijp niet
uit de longen wordt gestoten. Maar
goed af.
wanneer de hoestreflex niet voldoende is of wanneer het voorwerp niet uit de
Prijs ongeveer € 5,00 | Verkrijgbaar
longen gaat, is er kans op verstikking.
in drogisterijen
DRINKEN
DE PHILIPS AVENT BEKER
DE TOTAL CUP®
Met deze beker kan
De Total Cup® is
een kind normaal langs
een drinkbeker met
de gehele rand drinken,
slokgrootteregulatie (20 of 15 ml) om het risico op verslikken te verminderen
VEINE
62
zoals uit een open beker. Deze beker zonder tuit heeft een uniek met de lip geactiveerd ventiel, zodat er alleen
en met modulaire handvatten om
drinken uit de beker komt wanneer de
de zelfstandigheid te vergroten.
lip van het kind tegen de rand drukt.
Ontwikkeld vanuit de praktijk
Tussen de slokjes door gaat het ventiel
en wetenschap.
automatisch dicht, zodat je je geen
• Slokdosering van 15 of 20 ml
zorgen hoeft te maken over knoeien.
DOSSIER
Te koop bij drogisterijen in verschillende
ook goed vasthoudt als je weinig kracht
prijzen, al naar gelang het model.
hebt in je vingers. Prijs € 18,50 | stelcomfortshop.nl/
DRINKBEKER
drinkbeker-camila-vitility
HANDYCUP MET HANDGREPEN EN DEKSEL Schuine beker met grote handgrepen, heel geschikt voor kinderen met coördinatieproblemen. Tijdens het drinken hoeft het hoofd niet
ECHT DESIGN VAN GISPEN
achterovergebogen te zijn en de
De leukste beker om makkelijk vast te
neus raakt de rand van de beker niet.
houden is toch wel deze designkop.
De Handy Cup kan met deksel ook
De Dombo beker van Richard Hutten
gebruikt worden in bed. De beker
is een vrolijke drinkbeker met grote
Handy Cup is transparant en leverbaar
oren als handvatten. De grote oren zijn
in verschillende mooie kleuren en er
een verwijzing naar het menselijk oor;
is ook een transparant model met
het enige lichaamsdeel dat een heel
maatvoering zodat je precies kunt zien
leven lang blijft groeien. Prijs € 12,95 |
hoeveel vloeistof er gedronken is.
flinders.nl
Prijs € 10,76 | internetdrogisterij.nl NIGHTWATCH BEKER
De beker Nightwatch
HANDGRIP
is zeer geschikt voor
VITILITY
‘s avonds en ‘s nachts.
Voor kinderen die
De beker licht op in
moeite hebben met
het donker en laadt zich op door
het vasthouden van
het daglicht. Daarna zal de beker in het
een beker. Als een
donker nagloeien, zodat je de beker ook
beker vaak uit de handen glijdt door te
in het donker gemakkelijk ziet. Deze
weinig knijpkracht kan deze beker met
beker heeft tevens een thermofunctie
handgrip gemakkelijk stevig worden
en houdt uw drank op temperatuur.
vastgehouden. Je klemt je hand om
Prijs: € 21,95 | hulpmiddelenshop.nl/
het smalle gedeelte van de beker en
beker-nightwatch
de beker rust op je hand, zodat je deze
>
63
DOSSIER
RIETJESHOUDER
SCHEPBORD MET ZUIGNAP
Voor kinderen die door een rietje het
Dit schepbord met een hoge
gemakkelijkst kunnen drinken een
opstaande rand is voorzien van
hou-het-rietje-op-zijn-plek-houder!
een zuignap die het bord op zijn plek
Prijs: € 6,25 | able2.nl
houdt. Ideaal voor kinderen met beperkte motorische coördinatie en voor éénhandig
ETEN
gebruik. Prijs: € 19,95 | hulpmiddelenshop.nl
ANTISLIP TERWIJL JE EET Voor elk kind dat zelf wil eten, maar een
WARMHOUDBORD
motorische achterstand heeft, is het
Voor de kinderen die
handig om het bord niet te laten glijden.
langzaam eten is een
Hieronder vind je handige borden, maar
warmhoudbord ideaal.
dit simpele antislipmatje, dat je voor
Deze heeft twee vakken. Het geïntrigeerde
nog geen euro koopt bij diverse winkels
reservoir is te vullen met heet (niet
met huishoudelijke producten, blijft toch
kokend) water. Prijs: € 13,99 | vegro.nl
een aanrader! HOUDER VOOR BORDRAND
MEER GRIP
Handig als een kind zelfstandig
Twee zachte,
wil eten maar nog niet de juiste
universele, flexibele
motoriek heeft. Deze handige
houders, geschikt om over bestek
bordrand is eenvoudig te gebruiken en
in alle soorten en maten te schuiven.
past op bijna elk bord met een diameter
Hierdoor krijgt je kind een betere grip
van 15 tot 19 cm. Prijs: € 12,95 | able2.nl
en ondersteuning. Ideaal voor kinderen met een beperkte handcontrole en
GRIPWARE ROND SCHEPBORD
verminderde grijpkracht. Ook toepasbaar
Dit plastic ronde schepbord
op pennen, potloden, tandenborstel
heeft een lage voorkant en een
enzovoort. Verpakt per 2 stuks voor
hoge achterkant. Handig voor
€ 24,95 | able2.nl
éénhandig gebruik en voor kinderen
VEINE
64
met beperkte motorische coördinatie.
RUBBER LEPEL BIJ
Dit ronde schepbord heeft rubberen
SLIKPROBLEMEN
anti-slip dopjes om te voorkomen dat
De Flexy ®-spoon van DR. BOEHM
het bord wegglijdt. Prijs: € 10,95 |
is een rubber lepel ideaal voor
hulpmiddelenshop.nl
kinderen met eet- en slikproblemen.
DOSSIER
Deze lepels worden nooit warm, voelen prettig aan (niet hard)
ROBOTARM
en volgen in je mond de vorm van het gehemelte. Daardoor
Deze eetrobot heet Obi en is
kun je slikken met een lepel in je mond. Bij normale lepels
vriendelijk en intelligent.
kan iemand pas slikken als de lepel eruit is. Prijs op aanvraag | dr-boehm.de
Het is misschien wel de ultieme manier van onafhankelijkheid of zelfstandigheid. Ook al heeft
GOODIE-RIEM
een kind of volwassene niet de motoriek om zelf te eten,
Elastische, wasbare riem om bestek
met behulp van deze robot doet hij of zij dat toch. Voordeel
mee vast te houden. Prijs € 8,35 |
is dat je zelf het tempo bepaalt, zelf kiest uit welk vakje
gehandicaptenvoordeel.nl
je een hap wil en je kunt weer meedoen aan het sociale ‘samen aan tafel zitten’. Geen goedkoop apparaat, maar voor
BESTEKHOUDER
sommigen wel een fantastische oplossing! Prijs op aanvraag
Losse verstelbare houder met
| info@focalmeditech.nl | NB: Bij verwijzing vergoedt de
klittenband die geschikt is voor
zorgverzekeraar deze robotarm!
bestek, pennen en potloden. Prijs: € 17,30 | hulpmiddelwereld.nl
KAUWEN ZONDER SLIKKEN Voor sommige kinderen is eten te gevaarlijk. Als de kans
DE HANDKLEM is een uitstekend hulpmiddel voor mensen
op verslikken te groot wordt, worden ouders geadviseerd
die problemen hebben met het vasthouden van kleine
om kinderen voedsel en vocht toe te dienen via een sonde.
voorwerpen, zoals bestek. Men kan, doordat het licht
Ouders vinden het heel vervelend dat een kind nooit
flexibel materiaal is, de hand er goed in plaatsen. Het
meer smaken kan proeven. Als oplossing wordt dan een
knelt de hand niet af. Geschikt voor zowel
kauwzakje of sabbelzakje gebruikt; bijvoorbeeld de NUBY
rechts- als linkshandig gebruik.
SABBELZAKJES. Doe stukjes fruit, groenten of koekjes in
Past op elk willekeurig
het netje; klik ze vast op de stabiele basis en stimuleer je
bestek. Prijs: € 17,15 |
kind in de ontdekkingstocht naar spannende nieuwe smaken
gehandicaptenvoordeel.nl
en texturen, zonder risico op verslikken. Het sabbelzakje heeft een beveiligd afsluitsysteem zodat het enkel door
AANGEPAST BESTEK
volwassenen geopend kan worden. Dat is niet alleen handig,
Dit bestek van Amefa is ideaal voor mensen met een
maar vooral veilig. Prijs € 11,50 | drogist.nl >
beperkte hand- en polsfunctie. Deze vork met gebogen, tapstoelopend handvat ligt comfortabel in de hand. Prijs: € 9,95 | able2.nl
65
DOSSIER
EHBV: EERSTE HULP BIJ VERSLIKKEN Wanneer een kind zich verslikt, merk je dat aan een piepende ademhaling, niet meer ademhalen of blauw aanlopen. Als het iets langer duurt, raakt een kind bewusteloos en zonder ingrijpen kan een kind uiteindelijk stikken (doodgaan). Wat kun je doen?
ALLEREERST: OP RUG SLAAN • Ga achter het kind staan. • Buig het kind naar voren en houd de eigen hand op de borstkas van het kind. • Sla met de muis van de hand krachtig tussen de schouderbladen. • Herhaal dit maximaal vijf keer.
TEN TWEEDE: DE HEIMLICHGREEP • Ga achter het kind staan en buig samen iets naar voren. • Leg de handen in een vuist in het maagkuiltje, net onder het borstbeen. • Druk de handen kort maar krachtig naar achteren (richting de rug van het slachtoffer).
VEINE
66
• Herhaal dit ook maximaal vijf keer.
ALS DERDE: 112 BELLEN Als zowel de krachtige klappen als de Heimlich greep niet helpen, start dan het reanimeren en bel 112 en volg de instructies van de telefonist van 112. •
ADVERTENTIE
MINDER VERSLIKKEN MEER ZELFSTANDIGHEID
NIE ONTD UW! EK NU
DE
De Total Cup® is een nieuwe drinkbeker. Een oplossing voor Minder verslikken en Meer zelfstandigheid. Ontwikkeld vanuit praktijk en wetenschap.
• • • • • • • •
S LO K D O S E R I N G V A N 2 0 O F 1 5 M L V E R M I N D E R T R I S I CO O P V E R S L I K K E N M A A K T Z E L F S TA N D I G D R I N K E N M O G E L I J K H I P P E U I TS T R A L I N G GESCHIKT VOOR JONG EN OUD VEELZIJDIG IN GEBRUIK K A N T E G E N E E N S TO O TJ E V A AT W A S S E R B E S T E N D I G
G A N A A R W W W.TOTA L I N N O V AT I O N . N L
67
VEINE
68
FEESTJE!
FEESTJE
BALLONNEN
WAAIERS
Hema | € 1,50 per 10 ballonnen
Xenos | € 8,99 per 6 waaiers
KERSTBALLEN MET KERSTGEDACHTE
KRISTALLEN GLAZEN Als je het jaar ECHT goed wil starten doe je dat met
Ballen met een echte kerstgedachte. Deze ballen zijn
kristal en echt bladgoud. Helaas moet je de glazen na
niet alleen leuk en mooi, maar je steunt ook nog eens
afloop wel met de hand afwassen.
een goed doel. Van elke bal gaat er een euro naar de Linda.Foundation. Mooi toch!
Xenos | per stuk € 2,99
Xenos | 1 bal voor € 1,99, 4 ballen voor € 8,99
69
FEESTJE
VEINE
70
CHAMPAGNE “LANSON”
SLINGER HAPPY NEW YEAR
AH | € 29,99
Partydeco.nl | € 12,95
TAFELDECORATIE STERRETJES
SPIEGELBOL
heelveelfeest.nl | € 1,89
Bol.com | € 13,99
FEESTJE! 71
ADVERTENTIE
VEINE
72
COLUMN RT
IN
ME
t
en em
MA
SLIKKEN EN VERSLIKKEN EU
W IS
SE N - E x p er t houdi
m ngs
an
ag
45 JAAR LANG ZAG IK MENSEN MET EEN BEPERKING TIJDENS PASSINGEN. IK ZAG VEEL VERSCHILLEN IN FUNCTIONEREN BIJ EENZELFDE AANDOENING. NERGENS WAREN DIE VERSCHILLEN ZO DUIDELIJK ALS BIJ HET VERSLIKKEN. SLIKKEN GAAT BIJ VRIJWEL IEDEREEN VOLLEDIG AUTOMATISCH EN EIGENLIJK ALTIJD GOED. DAT WIL ZEGGEN BIJNA ALTIJD, WANT WIE VERSLIKT ZICH NIET AF EN TOE. Bij personen die minder spierkracht hebben, is verslikken
Bij verslikken komt bij mensen met een zwak spierstelsel
vaak een worsteling om te zorgen dat vloeistof of een brok
vaker voedsel of drank in de longen, dat zij niet kunnen
wordt opgehoest en niet in de longen belandt.
ophoesten. Dit kan longontsteking veroorzaken.
Gemiddeld slikken mensen overdag eenmaal per minuut
BELANGRIJKE TUSSENFASE: DE SLIKBEWEGING
en in de nacht eenmaal per uur. Bij elkaar opgeteld slikken
In de tweede fase, de zogenaamde keelfase, moet de huig
we meer dan 800 keer per etmaal een totale hoeveelheid
de neusholte afsluiten en het strotklepje de luchtpijp. In
van ongeveer een halve liter speeksel. Deze wordt door
deze tussenfase waarin ook de ademhaling twee seconden
meerdere verschillende klieren in de mond geproduceerd,
stopt, is een rustige omgeving tijdens het eten of drinken
met elk verschillende eigenschappen. Onder andere;
voor mensen met een slikstoornis heel belangrijk. Dan
bescherming van tanden, voor je slijmvliezen en voor het
hoeven er geen extra prikkels verwerkt te worden. Zeker
verteren van het voedsel. Van deze eigenschappen is
bij hen die heel erg gevoelig zijn, is dit de beste manier
zeker nog niet alles bekend. Er zal nog veel onderzoek
om de hoeveelheid keren verslikken tijdens het eten sterk
moeten worden gedaan om alle positieve eigenschappen
te verminderen. Een andere mogelijkheid om het slikken
van speeksel voor het hele lichaam te onderzoeken.
te verbeteren is door alle spieren te blijven gebruiken en
Bij slikken zijn veertig spieren betrokken en vijf verschillende
onderhouden die betrokken zijn bij het slikken. Heel veel van
hersenzenuwen sturen het proces aan. Als je daar even bij
deze spieren zijn tijdens dagelijkse kleine handelingen goed
stilstaat, realiseer je je pas dat dit een wel heel complex
te onderhouden. Dit geldt voor vrijwel iedereen met welk
proces is. Als je in één van deze onderdelen van slikken een
ziektebeeld dan ook. Een goed voorbeeld van onderhouden
afwijking hebt, noemen we dat een slikstoornis of dysfagie.
van spierfunctie is om tijdens het zitten als het mogelijk is het
Dit is altijd het terrein van de logopedist of specialist. Toch
hoofd zelf in balans te houden. Bij balans of evenwicht van
kun je ook zelf meehelpen de problematiek te verkleinen.
het hoofd is maar heel weinig spierkracht nodig. Oefen het zo
De slikbeweging heeft drie fases; tijdens de mondfase wordt
lang als het kan, juist bij slikken is het van belang!
voedsel of drank klaargemaakt voor het slikken, tijdens de keelfase vindt de slikbeweging plaats in de keel en tijdens de
In de volgende Veine wil ik graag stilstaan bij verbeteren van
slokdarmfase wordt voedsel of drank naar de maag gebracht.
arbeidsomstandigheden. •
73
OOKCIJFERS OVER ETEN EN DRINKEN
BIJ HET SLIKKEN ZIJN 40 SPIEREN BETROKKEN EN 5 VERSCHILLENDE
HERSENZENUWEN STUREN HET PROCES AAN.
EEN GLAS VRUCHTENSAP BEVAT EVENVEEL CALORIEËN ALS EEN GLAS FRISDRANK.
KOMKOMMER BESTAAT VOOR 96% UIT WATER EN IS DAAROM DE MEEST HYDRATERENDE VOEDSELSOORT DIE ER IS.
VEINE
74
IN 2011 IS GEMETEN DAT VAN DE KINDEREN DE AANBEVOLEN HOEVEELHEID GROENTE PER DAG EET.
EEN KIND MOET IETS 10 TOT 15 KEER PROEVEN VOORDAT HET IETS LUST.
EEN GEMIDDELD NEDERLANDS GEZIN ZIT 22 MINUTEN AAN TAFEL, INCLUSIEF TOETJE.
JE PROEFT MET JE NEUS. ONS REUKZINTUIG IS 20.000 KEER STERKER DAN ONS SMAAKZINTUIG.
ER ZITTEN
9.000
SMAAKPAPILLEN OP JE TONG EN DIE VERNIEUWEN ZICH OM DE 7 TOT 10 DAGEN.
ADVERTENTIE
Wombat Living Meer dan alleen zitten..
Etac R82 B.V. Tinweg 8 8445 PD Heerenveen Tel: 0513 68 16 86 R82nl@R82.com R82.nl
75
ANNA MAAKT ER WAT VAN
VEINE
76
ANNA
MAAKT ER WAT VAN
MOBIEL OPBERGSYSTEEM MATERIAAL • Katoenen stof naar eigen keuze
• Eventueel sierband
• Stevige vlieseline
• Klittenband
WERKBESCHRIJVING Neem de maat van het bed of de box waar u dit opbergsysteem aan wilt hangen; hoogte x breedte. Knip 2 x van katoen de maten die u genomen heeft + 2 cm naadtoeslag. Bijvoorbeeld 70 x 60 cm + 2 cm. Knip 1 x van vlieseline dezelfde maat. Knip 4 of 5 stroken van 35 x 10 cm + 2 cm naadtoeslag. Vouw de stroken dubbel en stik hier de lussen van. Leg de twee stukken katoen met de goede kant op elkaar. Stik de zijkanten en de onderkant. Strijk de vliesline op 1 kant van het katoen. Draai alles om zodat de goede kant aan de buitenkant komt. Verdeel de lussen bovenaan (afhankelijk van de spijlen van het bed of box) en stik ze tussen de twee delen katoen.
Het achterpaneel is nu klaar om de vlakken erop te stikken. De vakken kunt u nu naar eigen inzicht groot of klein knippen. Neem voor alle maten dubbel stof. Werk de vakken eerst helemaal af. U kunt aan de bovenkant een sierbandje stikken ter versteviging. Stik nu de vakken op het achterpaneel. Aan de achterkant van het paneel bovenaan bij de lussen stikt u de ene kant van het klittenband van 15 cm. Aan het einde van de lussen stikt u de andere kant van het klittenband.
U kunt dit opbergsysteem aan bed of box hangen. U kunt ook een stok door de lussen doen met aan beide kanten een oogje. U kunt het dan aan de muur bevestigen. 77
Veel succes,
FEEST
VEINE
78
FEEST
20 JAAR LANG FEEST! STICHTING WIGWAM, DE ORGANISATOR VAN VAKANTIES VOOR GEZINNEN MET EEN KIND MET EEN BEPERKING, BESTAAT 20 JAAR. REDEN OM GROOTS UIT TE PAKKEN EN FEEST TE VIEREN. >
79
FEEST
En dat is gelukt afgelopen 16 september was een unieke dag met heel veel bezoekers. Het werd een feest vol activiteiten, een optreden van het Jostiband Orkest en een bonte avond XL!
EEN HEUSE CATWALK MET ROLSTOELEN Ook MRTS07 vierde het feestje mee. Het merk voor stoere aangepaste kinderkleding verzorgde een complete modeshow. De modellen schitterden op de catwalk. De plaatjes spreken voor zich!
Vrijwilliger Ingrid Rense helpt komende vakantieperiode voor de 19e keer mee. “Ik heb weer ja gezegd, ik kan niet anders”, lacht Ingrid. “Het is altijd zo gezellig en zo fijn om gezinnen te zien genieten.”
“Heerlijk om te zien dat kinderen -met en zonder beperking- geheel onbevangen samenwerken, met elkaar kleding uitzoeken, make up kiezen en elkaar helpen om er zo mooi mogelijk uit te zien. De kinderen hebben ervan genoten om in de spotlights te staan en wij achter de schermen hebben genoten van al die blije gezichtjes!” Zegt Nelleke Dresens-Litjens, eigenaar van MRTS07. •
VEINE
80
ADVERTENTIE
81
MOOIE MENSEN
VEINE
82
ELKE VEINE VINDEN WE WEER NIEUWE MOOIE MENSEN. OOK NU WEER TWEE VAN DIE KRACHTIGE MOEDERS DIE HUN EIGEN ERVARING EN WORSTELING OMZETTEN IN EEN PRACHTIG BEDRIJFJE. SHIRIN VAN ROOIJEN EN SARAH GROEN ZIJN BEIDEN MOEDER VAN EEN BEPERKT KIND EN OPRICHTSTERS VAN “MIKI4ALL”, EEN WEBSHOP WAAR JE UNIEKE SJAALS EN HAARBANDJES KUNT BESTELLEN.
MOOIE MENSEN
MiKi4all is ontstaan vanuit de problemen waar Shirin en
stukje van de naam betekent ‘voor iedereen’, van jong tot
Sarah tegenaan liepen bij de verzorging van hun kinderen.
oud. Een mooie gedachte! Hoewel zij veel overeenkomstige
Gewone slabben hielpen niet genoeg bij het schoonhouden
doelen kennen, hebben beide moeders hun eigen droom.
van de kleding die vies werd door het kwijlen en spugen
Sarah (moeder van Mirthe, 5 jaar): de bestaande producten
van hun kids. Het vele omkleden vonden zij niet heel handig
verbeteren, nieuwe producten ontwikkelen en deze met liefde
en daarom gingen zij zelf op zoek naar een oplossing.
maken voor onze klanten, jong en oud!
Ze ontdekten hippe sjaals en gaven daar hun eigen draai aan. En omdat alles met de hand gemaakt wordt, is elke
Shirin (moeder van Kian, 4 jaar): we willen nog veel mensen
sjaal uniek!
blij maken met onze producten! We zoeken elke dag weer naar nieuwe ideeën en zijn altijd bezig om onszelf en elkaar te
De naam MiKi4all komt voort uit de eerste letters van de
ontwikkelen en ik hoop dat we nog lang door mogen gaan. •
namen van hun kinderen: Mirthe en Kian. Dankzij deze twee toppers zijn Shirin en Sarah dit bedrijfje gestart. Het laatste
Kijk voor meer informatie: www.miki4all.nl
83
STEEKJE LOS
STEEKJE LOS GEZELLIG, ZACHT, WARM EN KNUS: DAT IS NATUURLIJK WOL. NIET ALLEEN EEN MUST-HAVE MATERIAAL IN DE WINTERGARDEROBE, OOK IN HUIS, VOOR DE KINDEREN EN OM ZELF MEE AAN DE SLAG TE GAAN. WANT OF JE NOU ZELF AF EEN TOE EEN PAAR NAALDEN OPZET OF JE KOOPT GEWOON MOOIE WOLLEN SPULLEN. WOL IS FIJN!
VEINE
84
STEEKJE LOS
PLAID Om heerlijk onder weg te kruipen!
VOOR DE KOUDSTE DAGEN VAN HET JAAR!
Een handgemaakt plaid van 100% merino wol. Je kiest zelf
Warme wanten met een zachte
het patroon en de maat en kleed
teddy voering. Ook verkrijgbaar in
wordt speciaal voor jou gemaakt!
lichtblauw melange.
Wolletjebol.nl | vanaf € 85,00
Wehkamp.nl | € 39,95
POEF
BOLLEN WOL
Deze enorme bol wol in de vorm
Niks leuker van haken en breien.
van een poef past altijd in je
Helemaal leuk als de wol niet te
huiskamer. Lekker om je voetjes
duur is!
op te leggen ‘s avonds Zeeman.nl | € 2,79 Keizacht.nl | € 45,00
85
STEEKJE LOS
VEINE
86
STEEKJE LOS
BOEK
SHAUN HET SCHAAP
VILTEN ONDERZETTER
hebt, kun je er maar beter iets
Dvd-serie over een
Veelkleurig, 5 x 5 bolletjes,
leuks van maken!
stout schaapje.
ong. 10 x 10 cm
Bol.com | € 11,95
Eci.nl | € 13,99
Lotusdesignwinkel.nl | € 5,00
KRUIKZAK
GEITENWOLLEN SOKKEN
EEN MAND VOOR DE HOND OF POES
En als je dan toch de wol in huis
Deze heerlijke kruikenzakken zijn gemaakt van zachte merino wol in
Deze speciale 'Ibiza winter
de puur natuurlijke kleuren van de
edition' wollen sokken van het
Omdat ook de hond en de poes
schapen. Slaap kindje slaap …
merk SOXS zijn niet alleen hip
van wol houden!
maar vooral heel warm. Het is Bol.com | € 29,95
een one size fits all’. Doordat
Te koop bij ittedesigns.nl |
Soxs voor dames zeer elastisch
vanaf € 42,50
zijn en zich vormen naar je voet, zijn ze geschikt voor iedereen van maat 34 tot 40. 87
Soxs.co | € 27,95
ADVERTENTIE
Ontdek Ontdekde dewijnen wijnenen ende deluxe luxevakantie vakantie wijnen en de luxe vakantie Ontdek de wijnen en de luxe vakantie villa’s villa’svan vanChâteau Châteaude del’Horte l’Hortein in Château de l’Horte in villa’s van Château de l’Horte in Zuid-Frankrijk Zuid-Frankrijko.a. o.a.ook ookcomfortabele comfortabelevilla’s villa’s Zuid-Frankrijk o.a. ook comfortabele villa’s Zuid-Frankrijk o.a. ook comfortabele villa’s met metvoorzieningen voorzieningenen enaanpassingen aanpassingenvoor voor voorzieningen en aanpassingen voor met voorzieningen en aanpassingen voor minder mindervaliden. validen.Kijk Kijkvoor voormeer meerinformatie informatie validen. Kijk voor meer informatie minder validen. Kijk voor meer informatie op opWWW.WIJNVILLAS.NL WWW.WIJNVILLAS.NL WWW.WIJNVILLAS.NL op WWW.WIJNVILLAS.NL ROLSTOELVRIENDELIJK ROLSTOELVRIENDELIJKIN ENOM OMDE DEWONING WONINGZITSTOEL ZITSTOEL ZITSTOELIN INDE DE ROLSTOELVRIENDELIJK ININEN EN OM DE WONING IN DE ROLSTOELVRIENDELIJK IN EN OM DE WONING ZITSTOEL IN DE DOUCHE DOUCHEVAN VANDE DEBADKAMER BADKAMERBEUGELS BEUGELS BEUGELSIN DOUCHEEN ENTOILET TOILET VAN DE BADKAMER ININDOUCHE DOUCHE EN TOILET DOUCHE VAN DE BADKAMER BEUGELS IN DOUCHE EN TOILET RUIME RUIMEROLSTOELVRIENDELIJKE ROLSTOELVRIENDELIJKE BADKAMER BADKAMER HOOGLAAGBED HOOGLAAGBED ROLSTOELVRIENDELIJKE BADKAMER HOOGLAAGBED RUIME ROLSTOELVRIENDELIJKE BADKAMER HOOGLAAGBED OP OP AANVRAAG AANVRAAG BESCHIKBAAR BESCHIKBAAR VERWARMD VERWARMD VERWARMD ZWEMBAD ZWEMBAD GRATIS GRATIS GRATIS AANVRAAG BESCHIKBAAR ZWEMBAD OP AANVRAAG BESCHIKBAAR VERWARMD ZWEMBAD GRATIS WIFI WIFIENENNEDERLANDSE NEDERLANDSETV TV ZEER ZEERCOMPLEET COMPLEETINGERICHTE INGERICHTE NEDERLANDSE TV ZEER COMPLEET INGERICHTE WIFI EN NEDERLANDSE TV ZEER COMPLEET INGERICHTE HUIZEN HUIZEN PRACHTIGE PRACHTIGEOMGEVING OMGEVINGMET METRUST, RUST,RUIMTE RUIMTEEN EN PRACHTIGE OMGEVING MET RUST, RUIMTE EN HUIZEN STRANDEN PRACHTIGE OMGEVING MET RUST, RUIMTE EN CULTUUR CULTUUR STRANDEN STRANDENOP OP 30 30 AUTOMINUTEN AUTOMINUTEN OP 30 AUTOMINUTEN CULTUUR STRANDEN OP 30 AUTOMINUTEN
VEINE
88
KIJK KIJKVOOR VOORMEER MEERINFORMATIE INFORMATIEOP OPWIJNVILLAS.NL WIJNVILLAS.NL VOOR MEER INFORMATIE OP WIJNVILLAS.NL KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WIJNVILLAS.NL
REACTIES RUBRIEK
WAT VIND JIJ VAN VEINE? REAGEER VIA ONZE WEBSITE!
• ERG LEUK BLAD, IK BEN BLIJ MET HET ABONNEMENT! PAULA BEEKMAN • HIJ IS WEER GESLAAGD! TJITSKE HIJLKEMAWIERSMA • ZIET ER WEER MOOI UIT! KIM WESSELIUS • BEN NU ALWEER BENIEUWD NAAR NUMMER 10. DINEKE DE GROOT • DAT MEDITATIEKUSSEN VAN ANNA PAST NIET ALLEEN MOOI IN MIJN HUIS, HET ZIT NOG LEKKER OOK OP DIE SPECIALE VULLING! LINDA KESTING • WAS WEER EEN ERG LEERZAAM BLAD! MAARTJE MOLENAAR • HANDIGE TILTIPS, IK HEB ZE GELIJK TOEGEPAST EN HET ARTIKEL UITGEKNIPT EN OP DE KOELKAST GEPLAKT TEUNEKE BLIJ • NUMMER 9 IS OOK WEER EEN GOEDE INSPIRATIEBRON GEWEEST. LISA VAN DONGEN • OMDAT HET EEN GLOSSY UITSTRALING HEEFT, PAK JE HET VOOR JE PLEZIER. JE KUNT DE TIJDSCHRIFTEN BEWAREN ALS NASLAGWERK, ZOVEEL INFO STAAT ER IN ZONDER DAT HET EEN SOMBER BLAD IS. HEEL KNAP. EN WAT EEN GOED STUK OVER DE CBD, STERK EN HELDER GESCHREVEN, NU DURF IK HET EINDELIJK TE GEVEN. ANNE •
89
VEINE STEUNT
TEKST: ANNE VAN ZWIETEN | FOTOGRAFIE: PRIVÉ COLLECTIE
VEINE STEUNT NATÚÚRLIJK HET NATUURLIJK SPELEN
VEINE
90
WAT DENK JE, ALS JE DE TITEL LEEST? DENK JE: NATÚÚRLIJK MOET EEN KIND KUNNEN SPELEN OF DENK JE: NATUURLIJK SPELEN… BEDOEL JE DAN IN DE NATUUR? HET GAAT HIER OM BEIDE. BUITEN ZIJN, DE NATUUR ERVAREN EN SPELAANLEIDINGEN IN PLAATS VAN SPEELTOESTELLEN, HET IS HELEMAAL VAN NU. ER KOMEN STEEDS MEER VAN DIT SOORT SPEELPLEKKEN. EN DAT IS MAAR GOED OOK, WANT LEKKER IN DE FRISSE LUCHT, SAMEN MET ANDERE KINDEREN JE FANTASIE EN ZINTUIGEN LATEN PRIKKELEN, DAT IS HARTSTIKKE GEZOND. OOK VOOR ONZE KINDEREN.
VEINE STEUNT
Ik hoor je al denken: “O ja, hoe dan? Onze kinderen kunnen
die je kunnen helpen met het ontwerp of de uitvoering ervan.
niet uit de voeten (letterlijk) op houtsnippers en kunnen
Daarnaast is er een handzaam boekje over natuurlijk spelen,
niet in een boom klimmen.” Toch is er heel veel mogelijk.
helemaal gericht op ‘onze’ kinderen, dat op beide sites te
Praat als ouder mee, als er in jouw gemeente een initiatief
bestellen is onder publicaties of winkeltje. Het boekje heet
voor een natuurspeelplek wordt gestart. Als er vanaf het
Allemaal Spelen*, van uitgeverij stichting Oase (waar onder
begin rekening gehouden wordt met onze kinderen, hoeft
andere de NSGK aan heeft meegewerkt).
het helemaal niet zo moeilijk te zijn: paden van houtsnippers kunnen vervangen worden door bijvoorbeeld aangedrukt
Een voorbeeld van een natuurspeelplek waar kinderen met
grind, een houten zandtafel geeft kinderen in een rolstoel
een beperking prima kunnen meedoen is natuurspeeltuin
al de mogelijkheid mee te doen. Zo zijn er legio ideeën
De Dwarstuin in Leiderdorp (natuurspeeltuin.nl). Op de
te bedenken.
foto’s bij dit artikel zie je hoe deze speeltuin eruitziet.
Daarbij is het niet nodig zelf het wiel uit te vinden. Op de
Mocht je over dit onderwerp willen sparren met een
websites stichtingoase.nl en springzaad.nl staan veel tips
ervaringsdeskundige? Neem dan contact op met Anne
voor inspiratie, met een stappenplan en links naar bedrijven
van Zwieten, stichtingnadja.nl •
* Ook gratis te downloaden: bureaufonkel.nl/natuurspeeltuinen/spelen-met-beperking/
91
ADVERTENTIE
VEINE
92
COLUMN TIEN JAAR T-SPLITSINGEN AR
IE
VAN
T IENH
OV EN - on
ne der
me
r
ER ZIJN VAN DIE BESLISSINGSMOMENTEN IN JE LEVEN DIE BEHOORLIJKE GEVOLGEN HEBBEN VOOR DE WEG DIE JE UITEINDELIJK BEWANDELD. IK NOEM ZE OP HET BEDRIJF T-SPLITSINGEN. MOMENTEN WAAROP JE HET BESLUIT MOET NEMEN: “GAAN WE LINKS OF GAAN WE RECHTS?” MOMENTEN DIE SOMS GROTE GEVOLGEN HEBBEN VOOR DE TOEKOMST. T-SPLITSINGEN ZIJN BELANGRIJK MAAR SOMS OOK HEEL VERVELEND, MAAR EEN KEUZE MAKEN MOET, ANDERS STAAT AL HET VERKEER ACHTER JE STIL. Tien jaar geleden stond ik op zo’n belangrijk moment.
heeft een verdienmodel. Geld verdienen is echter niet het
Een prachtig vak maar geen voldoening meer. Vanaf mijn
hoofddoel, het is een middel om de missie te bereiken.
twintigste werkzaam in de hulpmiddelentechnologie, ervaring
Het doel van de sociale onderneming is maatschappelijke
meer dan genoeg, maar wat dan? Even afstand nemen
meerwaarde creëren, ook wel ‘impact’ genoemd. Terug naar
van jezelf werkt in zo’n geval prima. Even uit het dagelijks
de basis waarover het daadwerkelijk gaat. Dat is soms heel
proces om na te denken wat je eigenlijk zelf wil. Ga ik links
lastig want elke dag staan we weer voor de beslissing of we
of ga ik rechts? Een paar weken voor de crisis (geen handig
links of rechts moeten gaan.
moment) besloot ik om een afslag te nemen en een nieuw,
T-splitsingen zijn soms onnodig, Nieuwe, onzinnige
zelfstandig bedrijf op te richten dat zich alleen bezig zou
T-splitsingen maken, we zijn er in de zorgsector waanzinnig
houden met zitproblematiek en individuele aanpassingen.
goed in. Weer een protocol, meer administratie, convenanten
Een sociaal bedrijf waar we niet alleen hulpmiddelen maken
en protocollen om tot convenanten te komen. Genoeg
voor mensen met een beperking maar waar we dit ook doen
om dit hele tijdschrift vol te schrijven, tijd die niet besteed
samen met mensen met een beperking. Een bedrijf waar
kan worden aan ons daadwerkelijke vak. Het gevoel zegt
de gebruiker centraal staat, oplossingen verzinnen met
T-splitsing, afslag, stoppen met die onzin. Maar als je dan
elkaar. Samen waar het kan, meedoen. 19 september tien
niets meer mag leveren of niets meer betaald krijgt omdat er
jaar terug is Ortho Innovatief opgericht en inmiddels acht
een komma verkeerd staat, dan moet je wel. Ik hoop dat we
jaar een erkende Social Enterprise. Een Social Enterprise;
de komende tien jaar met z’n allen een andere afslag gaan
ook weer zo’n T-splitsingmoment, maar één waar ik tot de
nemen, een afslag waar het meer gaat om mensen en niet om
dag van vandaag geen spijt van heb. Ik ben ervan overtuigd
systemen, want het kan echt anders. De tien jaar zijn voorbij
dat dit de basis is tot ons bestaansrecht. Maar wat is dat
gevlogen, we hebben een fantastische club medewerkers,
eigenlijk, sociaal ondernemen? Het is ondernemen met een
met en zonder beperking. Maar het draait eigenlijk maar
maatschappelijke missie. Een sociale onderneming levert
om één ding en die afslag zullen we nooit verkeerd nemen.
net als elke andere onderneming een product of dienst en
Mensen blij maken, dat is het uiteindelijk doel. •
Arie van Tienhoven is sociaal ondernemer en eigenaar van het bedrijf Ortho Innovatief. Zelf een keer komen kijken? Bel gerust 0180 32 01 91 of mail naar: a.tienhoven@ortho-innovatief
93
COLUMN VAN ANNE
POST
VEINE
94
COLUMN VAN ANNE
‘Mama, brievenpost!’ Triomfantelijk legt Nadja rolstoel opgeraapt? Ik sinaasappels staat, ee
de post op tafel. Hè? Ho
loop naar de hal en zie
dat onder de brievenb
n mooi verhoginkje voo
Tussen het grauwe papie bloemetjes langs de ran
uit haar
us een kist met r Nadja. Ah, de groentem an is geweest.
rwerk valt mijn oog op
d. Ik vis hem ertussen
e heeft ze dat nou van
een enveloppe met pas
uit. Er zit een prachtige
telkleurige
kaart in van Ze zijn volgeschreven in haar lusserige handschrift. Met een kop kof fie ge niet ik van de alledaags e dingen die ze me schrijf t. Na afloop leg ik de brief met een glimlach weg. Wat is het toch leuk als iemand de moeite heeft genomen een persoon lijke kaart te kiezen, je te schrijven en een brievenbus op te zoe ken. Ik moet eerlijk be kennen dat dat laatste bij mij soms dagen duurt. Dan ligt mij n ‘te ver zenden post’ al die tijd in een hoekje in de hal te wachten. mijn tante, twee velletjes
lijntjespapier vallen eru it.
Nadja creëert met reg
elmaat persoonlijke be richten aan mensen die ze lief vindt: opa, op pas, klassenassistent, allemaal hebben ze wel een (aantal) kee r een kleurplaat in hun favoriete kleur, met een x-je van Nadja eronder, ontvangen. Ter plekke neem ik me
versturen. In ieder geval
(naar iedereen hetzelfde een persoonlijk bericht.
voor dit jaar weer oude
naar mensen die ik we
plaatje) en ook niet alle
rwets kerstkaar ten te
inig zie. Niet via whats
en met ‘groetjes’ erond
app
er, maar met
Ik koop een kaart met
mooie klaprozen erop voor mijn tante, schrijf haar terug en leg de kaart in de hal om die later te posten. Twee dagen later loop op prijkt. Huh? Ernaast
ik in gedachten langs het staat een kaart met kla
dressoir waar de kaart
van mijn tante prozen, die me bekend voorkomt…
In Nadja’s kamer vind
ik de opengescheurde enveloppe met mijn handschrift erop. Dat he b je nou van uitstelgedra g. • 95
OP TELEVISIE
Ons ideaal is een samenleving waarin kinderen en jongeren met ĂŠn zonder handicap vanzelfsprekend samen spelen, leren, sporten, wonen en werken.
VEINE
96
OP TELEVISIE
TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO'S: PRIVÉCOLLECTIE NSGK EN LILIANEFONDS
IK GUN GELUK VOOR IEDEREEN DIE HET GEMIST HEEFT; IN OKTOBER ZIJN ER TWEE TVPROGRAMMA’S UITGEZONDEN WAARIN DRIE NEDERLANDSE OUDERS AFREIZEN NAAR DE FILIPPIJNEN. DAAR DRAAIEN ZE EEN WEEK MEE IN EEN LOKAAL GEZIN MET EEN KIND DAT EEN SOORTGELIJKE HANDICAP HEEFT ALS HUN EIGEN KIND. IK BEN METEEN ONDER DE INDRUK. NA HET KIJKEN, BESEF IK WEER: “WE HEBBEN HET GELUKKIG HEEL GOED IN ONZE KOUDE KIKKERLANDJE”. OUDERS DAAR MISSEN NIET ALLEEN HULPMIDDELEN VOOR HUN KIND, MAAR VOORAL OOK EEN VANGNET VAN PROFESSIONALS EN MANTELZORGERS OM HEN HEEN. ZE DOEN HET VOORAL ZELF. ALS ÉÉN MOEDER VERTELT DAT ZE MENIGMAAL GOD GESMEEKT HEEFT OM HAAR KIND WEG TE NEMEN, KOMT DAT ECHT BINNEN BIJ DEZE MOEDER AAN DE ANDERE KANT VAN DE WERELD. IK RAAD IEDEREEN AAN OM ALSNOG TE KIJKEN ALS JE DAT NOG NIET GEDAAN HEBT! Het programma kwam tot stand vanuit een samenwerking tussen het Liliane Fonds en de Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind (NSGK). Ik mag met beide directeuren aan tafel en ben benieuwd naar het idee achter het programma en hoe deze stichtingen op elkaars pad kwamen. >
97
OP TELEVISIE
Nederland zien we inclusie met name in de grote steden. Vandaar dat het Liliane Fonds gezocht heeft naar partijen die als het ware een bondgenoot zijn. En dat zijn een heleboel organisaties. We hebben een fondswerving format bedacht, waarbij we kijken wat gedaan kan worden om ook de gemeenschappelijke belangen, zoals Kees van den Broek
die van het NSGK, te behartigen.”
IS IN NEDERLAND NIET ALLES PERFECT GEREGELD? LILIANE FONDS EN NSGK,
Ik vraag mij hardop af of de kijker
HOE DAT ZO?
het wel begrijpt. Je ziet dat aan de
Op het eerste gezicht denk ik wat
uitzending een fondswervingscampagne
een gekke combinatie! Immers, ik
is gekoppeld om geld op te halen voor
ken de ene stichting van hun werk
kinderen in de Filippijnen. Maar hoe
in ontwikkelingslanden en de NSGK
zit het met de doelstellingen van het
is toch voor zover ik weet alleen in
NSGK? De kersverse directeur van
Nederland actief. Als ik die vraag
het NSGK Henk-Willem Laan vervolgt:
stel, neemt Kees van den Broek
“De veronderstelling van sommige
van het Liliane Fonds, net als bij de
mensen is dat wij het hier in Nederland
totstandkoming van de programma’s,
goed voor elkaar hebben. Dat is voor
het voortouw.
een deel waar.
“Het thema van het Liliane Fonds is inclusie (red. inclusie gaat over het meedoen en erbij horen van mensen met een beperking). En feitelijk is dat
VEINE
98
ook voor de NSGK een hoofdthema. Beter gezegd, het is een mondiaal thema dat te maken heeft met ongelijkheid, niet alleen ver weg, maar ook bij ons in het westen. In
Henk-Willem Laan
OP TELEVISIE
Als je het zorgmiddelenvlak vergelijkt met dat van de Filippijnen is dat gelijk weer relativerend. Het onderliggende verhaal echter over wel of niet meedoen, is veel groter.”
Het Liliane Fonds zorgt in eerste instantie voor bijvoorbeeld hulpmiddelen, zoals een rolstoel waardoor een kind naar buiten kan. Moeder Froukje die in het programma naar de Filippijnen gaat, zegt het treffend: “Hulpmiddelen lossen wel iets op, maar zorgen er nog niet voor dat je meedoet in de maatschappij.” Zij kijkt vooral wat zoon Noud kan en probeert er zoveel mogelijk uit te halen. Noud is nu nog klein en gemakkelijk te tillen. “Sommige dingen gaan in de toekomst misschien niet meer en dan kan je het maar beter al meegemaakt hebben”, zo denkt men in dit gezin. De NSGK heeft juist ‘meedoen’ als doel
Ik Gun Geluk is een initiatief van
gesteld omdat juist dit meedoen in de samenleving deze kinderen gelukkiger
het Liliane Fonds en is gemaakt in
maakt. Hieraan worden ook nog het gezin en de ouders gekoppeld.
samenwerking met de NSGK. Beide organisaties geloven in een wereld
Kees vertelt dat er vaker wordt samengewerkt. Een gezamenlijke actie om geld
waarin kinderen met een beperking
in te zamelen onder de naam 'Eén voor Kinderen' willen de organisaties >
vanzelfsprekend mee kunnen doen.
99
OP TELEVISIE
Edukans, Het Vergeten Kind, het Liliane Fonds en UNICEF
is wat dat betreft. Ten tijde van de wederopbouw was dat wel
Nederland met elkaar geld inzamelen om kinderen wereldwijd
anders. Het begon ooit met het openen van een mytylschool
en in Nederland een betere toekomst te bieden. “Op de
in Amsterdam. Dat zijn nu zaken die door de overheid worden
financiering van dit project is een verdeelsleutel toegepast.
gedaan. Waar we nu aan werken is dat kinderen en jongeren
Gemeenschappelijk was wel dat er zoveel positiviteit
met een handicap ontdekken waar hun eigen kracht ligt zodat
voelbaar was. Het bleek dat mensen helemaal niet zitten
ze zelf hun ambities kunnen waarmaken. De NSGK noemt
te wachten op allerlei verschillende clubjes die elk apart
dat ‘empoweren’. Ouders worden als de belangrijke spelers
iets organiseren. ‘De avond van het kind’ was een perfect
gezien bij dat proces. Je werkt hierbij van binnen naar buiten.
gemeenschappelijk thema.”
Eerst het gezin en dan steeds verder uitbreiden naar buiten.”
IN NEDERLAND WIL DE NSGK DREMPELS WEGNEMEN
RUIM 20 MILJOEN PER JAAR IS NOG LANG NIET GENOEG
NSGK: Ons ideaal is een samenleving waarin kinderen en
Het Liliane Fonds werkt in 25 landen en ziet veel verschillen
jongeren met én zonder handicap vanzelfsprekend samen
in deze landen. Het fonds heeft in deze landen lokale
spelen, leren, sporten, wonen en werken. In Nederland
partners. Het fonds zelf is alleen in Nederland gevestigd.
zijn veel drempels waardoor kinderen en jongeren met een
Waar in Nederland steeds nieuwe hypes zijn, blijft de focus
handicap niet gewoon kunnen meedoen. NSGK steunt
bij het Liliane Fonds al jaren gericht op de drie onderwerpen
organisaties die helpen deze drempels weg te nemen.
gezondheid, onderwijs en werk. Het Liliane Fonds heeft zo’n 100 duizend kinderen in haar programma zitten. Ze richten
‘Meedoen’ is voor de NSGK het werkwoord waar het
zich op hetgeen gebeurt in het leven van kinderen en hun
om draait. Met de nadruk op WERKwoord. Want om alle
ouders en van daaruit willen ze een katalyserend effect
gehandicapte kinderen en hun gezinnen echt mee te laten
hebben op hun omgeving, die verder gaat dan dat ene kind
doen, is er nog heleboel nodig. “We zullen de wereld moeten
zelf. “We kunnen gelukkig heel veel kinderen helpen, maar er
openen, toegankelijk moeten maken”, vertelt Henk-Willem.
zijn nog in veel meer landen en regio’s kinderen die onze hulp
“Op het vlak van revalidatie hoeven we in Nederland niet
hard nodig hebben”, vertelt Kees. •
zoveel zaken aan te pakken omdat het hier al goed geregeld
VEINE
100
OP TELEVISIE
IK GUN GELUK Liliane Fonds-ambassadeur Jaap Jongbloed reist in het tv-programma ‘Ik Gun Geluk’ met drie ouders naar de Filipijnen. De Nederlandse ouders draaien een week mee in een lokaal gezin met een kind dat een soortgelijke handicap heeft als hun eigen kind. Evert en Karin uit Groningen zijn de ouders van de 6-jarige Roy. Roy heeft een hersenbeschadiging (cerebale parese), maar is meer dan zijn handicap. Hij doet aan racerunning en heeft de ambitie brandweerman te worden. Vader Evert heeft een constructiebedrijf en gaat in de Filippijnen samen met de vader van de gehandicapte Franky, een zithulpmiddel maken.
Ook Froukje reist mee. Als moeder van vier kinderen heeft ze haar handen vol. Toch is er altijd tijd om voor zoon Noud (8 jaar, met cerebrale parese) van alles te regelen waardoor hij zoveel mogelijk kan meedoen. Froukje ontmoet Desiree (10), die na een hersenvliesontsteking verlamd is aan haar rechterzijde. Haar alleenstaande moeder knokt om het hoofd boven water te houden en heeft geen geld voor de zorg die haar dochter nodig heeft. Nadat Froukje terugkwam uit de Filippijnen raakte haar zoon Noud onder de indruk van haar verhalen. Daarom is Noud een actie begonnen om kinderen als Desiree en Frankie zoveel mogelijk te steunen.
Kijk voor meer informatie op www.lilianefonds.nl/tv-programma en voor iedereen die de programma’s (nog eens) wil zien: www.npo.nl/ik-gun-geluk/04-11-2017/AT_2085327
101
THERAPIE
Als er nooit tegen een kind zou worden gesproken, zal dat kind ook nooit leren praten. VEINE
102
THERAPIE
TEKST: RENÉE RUISCH | FOTO’S: STOCK EN PRIVÉ COLLECTIE
LUISTER EVEN GOED! BETER PRATEN BEGINT BIJ BETER HOREN! EN WAT BLIJKT: OOK HOREN, OF BETER GEZEGD LUISTEREN, KUN JE TRAINEN. LUISTERTHERAPIE ZORGT ERVOOR DAT GELUIDEN OP DE JUISTE MANIER JE HERSENEN BEREIKEN. DOOR DE SPECIALE BEWERKING VAN DE BIJ DEZE THERAPIE GEBUIKTE MUZIEKSTUKKEN KAN EEN BREDE PROBLEMATIEK WORDEN AANGEPAKT. Voor bijvoorbeeld kinderen die snel overprikkeld raken bij bepaalde geluiden, kan deze vorm van therapie helpen. Logopediste Ien Breukers werkt al jaren met de luistertherapieën Tomatis en de daaruit afgeleide therapie Samonas. Met een goede koptelefoon, een iPod en de muziek die je via Ien krijgt, kun je thuis aan de slag. En dan is het goed kijken wat de therapie doet. Ien laat ouders een paar keer per week een ‘rapport’ invullen om zo een perfect beeld te krijgen van de invloed van therapie op het dagelijks leven van het kind. Op basis van de rapportage geeft ze feedback. Dit is essentieel om een optimaal resultaat te bereiken. “Soms zien ouders veranderingen die ze niet verwachten.”
Bij Veine zijn we nieuwsgierig. Wat doet deze therapie nou exact? Tijd voor een bezoekje aan Ien Breukers. Zij heeft een praktijk voor logopedie en luistertherapie in Gouda. >
103
THERAPIE
“Wat hebben logopedie en auditieve therapie nu met elkaar
• met auditieve verwerkingsproblemen;
te maken? Spreken en horen zijn toch echt iets heel anders”,
• die overprikkeld raken van geluiden;
was het eerste dat bij ons opkwam. Ien legt uit dat deze twee
• met autisme;
therapieën toch echt onlosmakelijk met elkaar verbonden
• met slaapproblemen en angsten;
zijn. “Denk maar eens aan een doof kind dat moet leren
• die lastig leren als gevolg van bijvoorbeeld dyslexie;
praten. Dat is bijna onmogelijk. Want, hoe leren wij praten?
• aandachts-, concentratie- en
Door alles wat we horen. Het horen van je eigen stem en al het taalaanbod van anderen zorgen ervoor dat je leert
geheugenproblemen (bijvoorbeeld ADHD) • problemen in de fijne en/of grove motoriek.
praten. Sterker nog, als er nooit tegen een kind zou worden gesproken, zal dat kind ook nooit leren praten.“
WAT DOET DE THERAPIE? Omdat er veel overeenkomsten zijn tussen Tomatis en
VEINE
104
VOOR WELKE KINDEREN IS LUISTERTHERAPIE
Samonas noemen we het hier gemakshalve luistertherapie,
INTERESSANT?
al zijn er wel verschillen. Luistertherapie zorgt ervoor
Luistertherapie is onder andere interessant voor kinderen:
dat geluiden op de juiste manier je hersenen bereiken.
• met hyperactief gedrag;
Geluid komt merendeels via je oren binnen. Voordat het
• met een ontwikkelingsachterstand in taal, spraak
bij je hersenen aankomt, kan er heel wat mis gaan met alle
en gedrag;
nadelige gevolgen die daaruit voortkomen. Luistertherapie
THERAPIE
helpt om de weg die het geluid aflegt te
juiste wijze bereikt. Ook psychische
Een ongeboren kind begint al in de
optimaliseren.
oorzaken kunnen ervoor zorgen dat
vierde maand van de zwangerschap
met name hoge tonen niet aankomen
met luisteren. Op dat moment
Ien: â&#x20AC;&#x153;Geluid komt via de gehoorgang
bij de hersenen. Juist deze hoge
heeft het oor zich volledig
binnen, gaat dan via het trommelvlies,
tonen zorgen ervoor dat de zenuwen
ontwikkeld. Dit heet de prenatale
middenoor en binnenoor verder. In het
geprikkeld worden die een verbinding
geheugenfase. Luistertherapie
middenoor zitten minuscule spiertjes
tot stand brengen tussen de hersenen
stimuleert door middel van klanken de
die door het wisselend aanbieden van
en de rest van het lichaam. Deze
belangrijkste fasen van de luister- en
zowel harde en zachte geluiden als
zenuwen zorgen ook voor verbinding
communicatieontwikkeling van het
hoge en lage tonen aangespannen
tussen de hersenhelften. Simpel
kind dat luistertherapie volgt. Vaak
en ook weer ontspannen worden.
gezegd zorgt de ene hersenhelft
worden hiervoor klassieke muziek van
Zo wordt geluid als het ware verder
ervoor dat er emoties ervaren worden,
Mozart of gregoriaanse gezangen of
getransporteerd.
de andere helft bepaalt de actie die
natuurgeluiden gebruikt. Deze muziek
hierop volgt. Als de verbinding tussen
wordt aangepast en gefilterd (lage
Gedurende deze weg kan een
de twee hersenhelften niet goed
frequenties worden verwijderd) om
stagnatie optreden waardoor het
werkt, zie je dat kinderen anders dan
zo de prenatale geheugenfase na
geluid de hersenen niet of niet op de
gebruikelijk reageren. >
te bootsen.
Ien Breukers 105
THERAPIE
Luistertherapie kan helpen om de
in de stem. Dat kan bewust of
vervolgens ook weer in je stem
verbindingen weer correct te laten
onbewust gebeuren.
uitgedrukt worden.
functioneren zodat deze directe
3. De over een bepaalde periode voortdurend herhaalde
HOE LANG DUURT DE THERAPIE?
akoestische stimulatie brengt
Het Tomatis programma neemt
Door interactie tussen een moeder
een blijvende verandering
gemiddeld achttien weken in
en (zelfs al ongeboren) kind
van het gehoor en de spraak
beslag en bestaat uit twee weken
ontstaat taalontwikkeling. Vanaf de
tot stand.
luisteren (basisprogramma), dan
reactie wordt genormaliseerd.”
zes weken rust, vervolgens twee
vierde maand in de baarmoeder, als het oor zich volledig heeft
Aan de hand van deze wetten
weken luisteren naar het eerste
ontwikkeld, gaat een foetus
maken zowel Tomatis als Samonas
vervolgprogramma, dan weer zes
geluiden waarnemen. Een baby
gebruik van een apparaat, dat in
weken rust en tenslotte nogmaals
die niet in staat is om geluid goed
eerste instantie het elektronisch
twee weken luisteren naar een
te kunnen verwerken, zal niet in
oor werd genoemd, dat er voor
tweede vervolgprogramma.
staat zijn om op latere leeftijd goed
zorgt dat de niet of niet-correct
te praten, tenzij dit alsnog wordt
waargenomen frequenties weer
De Samonas methode werkt met
aangeleerd. Bij luistertherapie
goed worden gehoord. Bij Samonas
vier tot zes modules van elk vier
kan de stem van een moeder
werkt men tegenwoordig met
weken. Tussen elke module zit
worden gebruikt (als facilitator in
een iPod (ter vervanging van het
een week rust. Je komt dan uit op
de methode) om een kind beter
elektronisch oor)en bij Tomatis
negentien weken (4-1-4-1-4-1-4)
geluid te laten waarnemen. Dit
wordt de apparatuur tegenwoordig
of 29 weken als je zes modules
afhankelijk van de manier waarop
‘Solisten’ of ‘TalksUp’ genoemd.
pakt. Aan het eind van het totale
de luistertherapie wordt toegepast.
Door gedurende een aantal
programma ben je eigenlijk ‘klaar’
periodes herhaaldelijk te
met het volgen van de therapie.
Luistertherapie kent drie
luisteren naar aangepaste
Heerlijk dit van tevoren al te
uitgangspunten:
muziek, worden stoornissen in
weten, toch!
1. Alleen de tonen (frequenties)
het luistervermogen opgelost en
die het oor kan waarnemen,
ontstaat een blijvende verandering
THUISGEMAK
kunnen door de stem van die
in de auditieve ontwikkeling, de
Het prettige van luistertherapie
persoon worden geproduceerd.
taal- en spraakontwikkeling, de
is dat het niet heel belastend is
sociaal-emotionele ontwikkeling,
voor een kind; je kan er fijn thuis
luistertherapie het oor de
concentratie enzovoort.
mee aan de slag en het soms zo
mogelijkheid geeft om niet
Luistertherapie zorgt ervoor dat de
vermoeiende en tijdrovende reizen
of niet-correct waargenomen
weggedrukte geluidsfrequenties
is er niet. Het tijdstip bepaal je ook
tonen weer wel goed te horen,
na behandeling weer gehoord
zelf en de duur van de behandeling
dan verschijnen die ook weer
worden. Deze frequenties kunnen
is, zeker bij Samonas, goed te
2. Als je door middel van
VEINE
106
THERAPIE
behappen, namelijk 2x per dag 2 tot
nodig. De Tomatis muziek is zodanig
maximaal 17 minuten. Bij Tomatis is dit
uitgebalanceerd dat er geen risico is
twee uur per dag aaneengesloten.
op te lang of juist te kort luisteren. Keerzijde is wel dat de luistertijd
Ien vertelt dat het kind eigenlijk niet bij
aanzienlijk langer is en daarmee ook de
haar hoeft langs te komen. Zij werkt
belasting voor het kind.
met een intakelijst die zij samen met de ouders invult. Aan de hand hiervan
WAT IS NODIG VOOR HET VOLGEN
bepaalt zij een behandelplan, het
VAN GELUIDSTHERAPIE?
startniveau en de luistertijd. Het uitgangspunt is dat ouders het beste weten hoe hun kind is en reageert. De ouders hebben een belangrijke taak in de therapie. Zij moeten heel goed aan de therapeut
Eigenlijk heb je niet meer nodig dan een speciale, digitale ‘iPod’ (het elektronisch oor) die tegen een borg gehuurd kan worden en een kwalitatief goede koptelefoon die ook via Ien gehuurd kan worden.
terugkoppelen welke effecten zij waarnemen gedurende de verschillende
KOSTEN
modules. Alles moet worden vastgelegd
Als je Tomatis volgt, betaal je
in een observatieformulier zodat de
voor de intake en de basismodule
therapeut weet welke veranderingen
totaal € 538,25. Een eventuele
in luisterfrequentie en luistertijd van de
voorbereidende of vervolgmodule
muziek moeten worden doorgevoerd
kosten elk € 320. Als de basismodule
Zo wordt het programma op maat
verbeteringen laat zien, dan is het
Ingo Steinbach is de ontwikkelaar,
verder uitgewerkt. Bij Samonas is deze
aanbevolen om 2 vervolgmodules te
Samonas is de naam die hij heeft
werkwijze noodzakelijk omdat ieder
doen. De totale kosten bedragen dan
gegeven aan de door hem ontwikkelde
kind anders op de muziek reageert.
€ 1.178,25. Bij Samonas kost de intake
methode. Ingo ging hierbij uit van
Alhoewel het verslagleggen van de
en het volgen van vier cycli € 950,25
de Tomatis methode. Je kunt de
ervaringen tijdens het luisteren niet veel
(zes cycli € 1.376,25). Deze prijzen
Samonas methode zien als een
tijd vergt, luistert de terugkoppeling
hanteert Ien Breukers in haar praktijk
doorontwikkeling van de Tomatis
van ouders naar therapeut wel heel
(logopedieluistertherapie.nl). Hier
methode. Ingo heeft als eerste de
nauw. Alle waarnemingen moeten heel
komen de kosten van het huren van
methode geschikt gemaakt voor
nauwkeurig worden ingevuld om een
een koptelefoon eventueel nog bij.
thuisgebruik. Nadien heeft ook
optimaal resultaat te kunnen bereiken!
Informeer bij je zorgverzekeraar of je in
TalksUp
aanmerking komt voor een vergoeding
Tomatis de oorspronkelijke methode doorontwikkeld voor thuisgebruik.
Bij Tomatis is een terugkoppeling
van luistertherapie. Helaas vergoeden
middels een observatieformulier niet
de meeste zorgverzekeraars niets. •
107
ADVERTENTIE
VEINE
108
COLUMN ETEN EN DRINKEN SA
ND
RA
TIT
UL A ER
- k ind er r
eva
ti li d a
ea
r ts
ETEN EN DRINKEN IS MEER DAN ALLEEN VOEDSEL INNEMEN, HET IS OOK EEN BELEVING. ZEKER IN DEZE FEESTMAAND IS DAT HET GEVAL. DENK MAAR AAN HET KERSTDINER. ZELFS ALS JOUW KIND NIET KAN ETEN, IS HET LEUK ALS HIJ OF ZIJ TOCH EEN LIKJE TOMATENSOEP PROEFT EN EEN VLEUGJE SLAGROOM OP ZIJN OF HAAR NEUS HEEFT. DAT IS TOCH OOK ‘KERSTBELEVING’! Ik zie in mijn praktijk heel vaak ouders met kinderen die
andere oorzaken van moeilijk kunnen eten zijn weggenomen.
eetproblemen hebben. Kinderen met gecompliceerde
Veel kinderrevalidatiecentra hebben een eetadviesteam om
beperkingen die in aanleg anders zijn of bij wie hun mond of
kinderen met een complexe eetstoornis te kunnen helpen.
hun keel anders is. Of die een bepaalde spasticiteit hebben
Dit team kan helpen om alle zaken eens goed op een rijtje
waardoor hun mondmotoriek niet goed functioneert. Ik zie
te zetten en kan daarna een goed advies geven. Is het een
ook vaak kinderen met slikproblemen. Zelfs kinderen die dit
kwestie van niet kunnen, niet mogen, niet durven of niet
in aanleg helemaal niet hebben, maar die door hun ervaringen
willen? Als dit is bepaald, kun je naar mogelijke oplossingen
in het ziekenhuis met allemaal slangetjes van beademings- en
gaan zoeken.
voedingsapparatuur in hun mondgebied heel nare ervaringen
Onthoud wel dat dit niet altijd hoeft te betekenen dat een
hebben. Het mondgebied is dan overprikkeld geraakt en
kind goed gaat eten. Het ook zo kan zijn dat duidelijk wordt
kinderen kunnen daardoor niets meer in hun mond verdragen.
dat een kind niet zelf kan eten. Advies kan dan zijn om eten via een sonde aan te bieden. Op die manier kan veel stress
En dan is eten is ook nog eens de nummer één graadmeter
worden voorkomen. Maar er zijn ook tussenvormen mogelijk.
die bepaalt of ‘het goed gaat’ met je kind. Een kind kan
Zorg ervoor dat de verrijking van de voeding zo praktisch
bijvoorbeeld te klein geboren zijn en pas naar huis mogen
mogelijk is. Dat kan heel simpel zijn door bijvoorbeeld
als het een bepaald gewicht heeft. Vanaf dat moment krijgen
klontjes boter of speciaal door de diëtiste hiervoor
ouders eigenlijk al stress. Ook bij consultatiebureaus wordt
ontwikkelde supplementen als eiwitten en suikers toe te
vaak gezegd dat je kind te weinig weegt, al is dat soms maar
voegen. Er hoeft dan minder gegeten te worden om toch
een halve kilo. Soms ligt een kind op de IC en bepaalt het
dezelfde voedingswaarde binnen te krijgen. Nadeel is wel dat
gewicht of een operatie kan worden ondergaan. Allemaal
kinderen hier heel vol van komen te zitten. Feitelijk moet je
stresssituaties voor ouders die denken: ‘Het moet erin, het
dingen gewoon op een rijtje zetten en je afvragen wát er echt
moet erin.” Zo wordt elk eetmoment een stressmoment
in moet en hóe dat het meest prettig gaat.
voor de persoon die het kind eten moet geven. Als het niet lukt, wordt het als een teleurstelling ervaren en het
Juist deze kerstmis zou een moment moeten zijn waarop
kind merkt dit ook. Dit kan ervoor zorgen dat er een
eten gewoon leuk kan zijn, al is het maar één hapje van de
gedragsmatig interactieprobleem overblijft, zelfs als alle
kerstmaaltijd proeven. Fijne feestdagen! •
109
KERSTDINER
Recepten voor een diner met sterren vóór sterren, VEINE
110
groot en klein
KERSTDINER
TEKST: RENÉE RUISCH | FOTOGRAFIE: EIGEN MATERIAAL EN STOCKFOTO’S
STERRENDINER DEZE KERST EEN STERRENDINER VOOR DE KLEINTJES (EN STIEKEM OOK VOOR DE GROTEN). SPECIAAL VOOR DE KERST HEBBEN WE NAMELIJK IN IEDER GERECHT DE STER VERWERKT. MOOI OM DE KINDEREN DAN METEEN HET VERHAAL TE VERTELLEN DAT ERBIJ HOORT. WANT HOE ZAT HET OOK AL WEER? De kerstster was een astronomische ster die in het oude Palestina aan de nachtelijke hemel stond op het moment van de geboorte van Christus. Deze Ster van Bethlehem was het teken aan de hemel dat de plaats aangaf waar de koning der Joden geboren zou worden. De drie Koningen navigeerden indertijd op deze bijzondere ster om de geboorteplaats van Jezus te kunnen vinden.
Inmiddels is de ster het symbool dat we met kerst veel gebruiken. En wat is er dan beter dan een diner met sterren, ook voor de allerkleinste sterren in de familie. Een kindvriendelijk diner dat je heel goed van tevoren kunt voorbereiden. >
111
KERSTDINER
KINDERCOCKTAIL MET ZALM EN VRUCHTJES
POMPOENSOEP MET KOKOS EN PAPRIKASTERREN
Dit recept maakte mijn moeder toen ik klein was. Ik vond
INGREDIËNTEN VOOR 4 TOT 6 PERSONEN
het altijd een superlekker voorgerechtje. En het is vooral
• 1 flespompoen
• 1 eetlepel ras el hanout
erg makkelijk te maken. Als jouw kinderen de zalm uit blik
• 1 ui
• peper en zout
echt niet lusten kun je die weglaten of vervangen door
• 2 teentjes knoflook
• handje kokosstrooisel
bijvoorbeeld gerookte kip. Volgens mij deed mijn moeder
• 1 aardappel
• 1 rode en 1 groene paprika
gewoon een scheutje whisky door de saus. Toen misschien
• 2 bouillonblokjes*
heel gewoon, maar dat zou ik nu voor de kinderen niet meer maken. Als je de energie hebt, maak dan een beetje saus
AAN DE SLAG (KAN ENKELE DAGEN VAN TEVOREN)
voor de volwassen en een beetje voor de kinderen.
Was de pompoen en verwijder lelijke plekjes. Halveer de pompoen en verwijder de pitten. Snijd de rest van de
INGREDIËNTEN VOOR 4 TOT 6 PERSONEN
pompoen in stukken. • Schil de aardappel en snij deze in
• 500 gram zalm uit blik
• mayonaise
blokjes. • Pel de ui en snij deze in blokjes en hak de knoflook.
• 500 gram vruchtjes
• ketchup
Fruit dit aan in wat olijfolie. Voeg toe; 2 liter water, de
• een scheut room of whisky
bouillonblokjes, de stukken pompoen, de aardappel en de ras
• een groene appel
el hanout. Breng de soep aan de kook en laat de pompoen in
op lichte siroop • een klein zakje ijsbergsla
zo’n 20 tot 30 minuten gaarkoken. Pureer de soep glad met AAN DE SLAG
een staafmixer.
(KAN EEN PAAR UUR VAN TEVOREN) Doe in een mooi wijn- of likeurglas een beetje
VOOR HET OPDIENEN
slagroom. • Leg daarop wat zalm uit blik die
Snijd voor iedere kom minimaal twee sterren uit de paprika,
je met een vork een beetje lostrekt. • Schep
groen en rood. Warm de soep op. Strooi op het laatst de
hier flink wat vruchtjes op (de vruchtjes
kokos erdoor en roer goed. Serveer de soep in een mooi
die je ook in een sorbet krijgt). •
glaasje of kop en garneer met de rode en groene paprikaster.
Maak de whiskysaus door mayonaise, ketchup, whisky of room in een schaaltje te doen en meng dit goed door elkaar.
VOOR HET OPDIENEN
VEINE
112
Giet vlak voor het opdienen de saus over de vruchtjes en zalm in de glazen. Snij van de groene appel flinterdunne plakjes en snij daar een ster uit. Leg dit bovenop de cocktail. Voor een feestelijk geheel kun je tijdens het opdienen een sterretje (vuurwerk) in de cocktail steken.
* runder- of groentebouillon.
KERSTDINER
STERRENBURGERS VOOR KLEINE EREBURGERS
SNELLE TIRAMISU VOOR KINDEREN
INGREDIËNTEN VOOR 4 TOT 6 PERSONEN
Tiramisu maken is altijd best wel een gedoe. Maar ooit
• 500 gram rundergehakt
• 2 grote tomaten
bedacht ik deze hele simpele en snelle versie. En ook
• 1 zakje hamburgerkruiden
• hamburgerbroodjes
deze smaakt prima. Voor volwassenen het liefst met een
• 1 ons bacon
• enkele olijven en prikkers
scheutje koffielikeur!
• 1 zakje gesneden uiringen INGREDIËNTEN VOOR 4 TOT 6 PERSONEN AAN DE SLAG (KAN PRIMA EEN DAG VAN TEVOREN) Meng het gehakt met de hamburgerkruiden en maak in een stervorm hamburgers van ongeveer 5 tot 8 mm dik.
• Klant en klaar geklopte
slagroom (260 gram)
• koffie en eventueel een
scheut koffielikeur
• 1 bakje mascarpone
(500 gram) VOOR HET OPDIENEN
• 1 pak lange vingers
• cacaopoeder
• 1 bakje aardbeien
Maak met een uitsteekvorm in de vorm van een kerstster ook de broodjes op maat. Gebruik hierbij ook een scherp
AAN DE SLAG
mes. Halveer de broodjes en bak ze in een ietsje ingevette
(KAN PRIMA EEN DAG
koekenpan op z’n kop net even bruin. Leg daarna de bacon
VAN TEVOREN)
in de pan (zonder extra boter) en bak deze goudbruin. Laat
Zet niet al te sterke koffie.
de stukjes uitlekken op keukenrolpapier. Gebruik tot slot
Ik gebruik bijvoorbeeld Illy
dezelfde pan om de hamburgers in een paar minuten aan
espressokoffie, maar gebruik voor
beide zijden lekker bruin te bakken. • Leg op een bord:
drie kleine kopjes slechts 1 cupje.
onderkant broodje, sla, bacon, hamburger, wat mayonaise en
Giet de koffie in een bakje en vermeng
ketchup naar wens, een plakje tomaat
eventueel met een scheut likeur. Breek de lange vingers in
en sluit de stapel af met de stervormige
stukken die goed onderin de glaasjes passen waarin je de
bovenkant van het broodje. Doe door
tiramisu maakt. Drenk de lange vingers goed in de koffie
het geheel een houten prikker met
en maak hier een bodem van in de glaasjes. • Vermeng de
een olijf. • Serveer eventueel
mascarpone met slagroom en klop dit met een garde goed
met dikke frieten
glad. Schep in ieder glas een beetje mascarponemengsel op
en gekleurde stukken paprika.
de lange vingers. • Doe in elk glas een lepel koffie. • Snij de aardbeien in plakjes. Maak in elk glas een laagje aardbeien, bovenop het mascarponemengsel. Schep tot slot een lepel mascarponemengsel er bovenop. • Maak van papier een malletje door hier een ster te knippen. Houd deze ster boven de glaasjes en strooi met behulp van een zeefje wat cacaopoeder over de glaasjes waardoor een mooie ster ontstaat. •
113
ADVERTENTIE
Stichting K!ds Unlimited vergoedt therapie voor ernstig meervoudig beperkte (EMB) kinderen tot 18 jaar, die niet wordt betaald door zorgverzekeraars. Heb jij een therapie die je graag zou willen voor VEINE
114
jouw EMB-kind? Vul een aanmeldformulier in op onze website en vraag een bijdrage aan!
www.kidsunlimited.nl
VEINE MAGAZINE NUMMER ELF komt uit in maart 2018.
Met natuurlijk de vaste columnisten, sport, hulpmiddelen, OOKLEUKS, enzovoort!
DE BRAIN STIMULATING METHOD DE JONG®; een unieke methode om het zenuwstelsel te stimuleren. KLANKSCHALEN om heerlijk tot rust te komen. Een voorproefje op de SUPPORTBEURS 2018
115
Het unieke tussenmaatje
Speciaal voor kinderen die te groot zijn voor een babyluier en te klein zijn voor een incontinentieproduct voor volwassenen Betere aansluiting door 30% smallere absorberende mat Juiste pasvorm door anatomisch gevormde lycra beenelastieken Minder kans op huidirritatie door maximaal ademende beschermzijde Snel een droog gevoel door speciale TopDrylaag
OOK HULP NODIG BIJ HET VERKRIJGEN VAN DE ABRI-FORM JUNIOR? We horen wel eens van ouders dat sommige apotheken de Junior niet leveren. Of dat ze – onterecht – verteld wordt dat de Junior niet vergoed wordt. Neem in zo’n geval contact op met het Abena Adviesteam. Miranda, Vera, Stephanie en Karin weten hier alles van en helpen u graag met advies over vergoedingen en verkrijgbaarheid. Bel naar 0485 58 11 50 of stuur een e-mail met vermelding van uw postcode en de naam van uw zorgverzekeraar naar support@abena.nl. WWW.ABENA.NL/ABRI-FORM-JUNIOR