Inspiratie voor ouders van lichamelijk en/of verstandelijk beperkte kinderen
€ 6,95
BP
Mede mogelijk gemaakt door
HOEZO VAKANTIE DICHTBIJ? Curaçao, here we come
NEDERWIEDEWIEDEWIET Lastige keuzes, wel of niet
KUN JE ZITTEN? DAN KUN JE OOK ROEIEN! Roeien met de riemen die je hebt
MIX & MATCH
De leukste zomerkleding
acht, 2017
COVERMODEL Thirza Sleeking
De zesjarige Thirza Sleeking is mooi, vrolijk en beweegt constant. Voor onze fotograaf Emile een heerlijke uitdaging! Er waren maar liefst drie man met instrumenten nodig om haar blik een paar seconden te vangen. Maar het resultaat is er. Thirza staat in een Innowalk small. In dit hulpmiddel loopt ze dagelijks heel wat kilometers weg. En je raadt het al, ook daarbij heeft ze de grootste lol!
De kleding van Thirza is gesponsord door:
MODEMALL
VEINE
2
VAN DE REDACTIE
COLOFON UITGEVER Stichting Veine HOOFDREDACTIE Renée Ruisch EINDREDACTIE Frieda Zebrowski ART DIRECTION ConQuest communication. creation.
PUNT VAN RENÉE
FOTOGRAFIE COVER Emile Peters REDACTIE Marianne Zwanenburg WEBMASTER EN DESIGN Stephan van Rijt, Talk Today DRUKKERIJ Van de Water, Schiedam VERZENDING BGS Schiedam COLUMNISTEN Sandra Titulaer (revalidatiearts), Sylvie Suijkerbuijk (therapeut computer en handicap), Eva Vernet (ergotherapeut), Nicole Kien (advocaat), Chris (moeder), Arie van Tienhoven (ondernemer), Anne van Zwieten (moeder), Martin Meeuwissen (expert houdingsmanagement) ABONNEMENTEN abonnee@veine.nl ADVERTENTIES advertentie@veine.nl ADRES Palladiostraat 35, 3066 AH Rotterdam BANKREKENINGNUMMER NL66 INGB 0006 799 696
Copyright © 2017 Stichting Veine
“DIE LIGT ERUIT”, ZIJN DE SCHAARSE WOORDEN DIE ONZE ORTHOPEED UITSPREEKT. WE KENNEN DE MAN AL JAREN, EEN PRETTIG PERSOON. EN HIJ WEET DAT HIJ BIJ ONS NIET MET HELE VERHALEN HOEFT AAN TE KOMEN.
Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Het is niet toegestaan Veine zonder schriftelijke goedkeuring op te nemen in een leesportefeuille. Veine is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave en niet verantwoordelijk voor handelingen van derden welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. Veine behoudt zich het recht voor ingezonden materiaal zonder kennisgeving vooraf geheel of gedeeltelijk te publiceren. Over uitslagen
Met ‘die’ bedoelt hij de rechterheup
rolstoelen, of om moeilijkere zaken
van onze dochter. Die heup is dus uit
als wietolie. Bij dit laatste onderwerp
de kom. Weinig woorden, maar grote
lijken de onderzoeken en ervaringen
gevolgen. Want als ouders moeten
van anderen je denken hiermee
wij de keus maken. Laten we haar
meteen te starten, maar veel artsen
een zware operatie ondergaan zodat
zijn er nog niet zo zeker van dat
ze geen pijn meer heeft? Of is de pijn
wietolie helpt bij bijvoorbeeld het
die ze nu heeft nog goed te dragen
ontspannen van de spieren. En dan
en wachten we tot ze volledig is
is dit product ook nog eens illegaal.
uitgegroeid. Of moet je er zelfs nooit aan beginnen?
Keuzes maken is ons lot. Waarbij
van prijsvragen en/of speciale acties kan
we het allemaal zo goed mogelijk
niet worden gecorrespondeerd.
Zomaar zo’n dilemma waar we er al
proberen te doen voor onze kinderen.
zoveel van hebben gehad. Steeds
Ik wens je een fijne rustige zomer en
weer moet je kiezen. En of dat nou
geniet in het zonnetje van alweer de
gaat om een goed hulpmiddel, zoals in
achtste Veine! •
dit nummer het dossier handbewogen
3
ADVERTENTIE
NEEM NU EEN ABONNEMENT OP VEINE ONTVANG VOOR € 25 PER JAAR IEDER KWARTAAL VEINE THUIS ÉN VERWEN JEZELF MET EEN SHOEBY FASHION ARRANGEMENT T.W.V. € 29,95. SHOEBY FASHION ARRANGEMENT • Een exclusieve shopervaring & verwendag in Den Haag Centrum voor 1 persoon**. Of shop je liever bij Shoeby bij jou in de buurt? Je ontvangt ook een bon voor een vip-avond voor jou met jouw vrienden en of familie. De hele winkel voor jullie alleen. • Een vip-ontvangst met bubbles & bites. • Een heerlijke lunch of high tea (meerprijs high tea is € 9,95). • Stylingadvies van je eigen Shoeby stylist: jouw personal shopper. • Make-up en hairstyling, matchend bij je kleding. • 20% korting* op een nieuwe outfit.
* De korting is geldig op de originele prijs van de artikelen uit de hele collectie van Shoeby Den Haag Centrum. ** Het Fashion Arrangement is voor 1 persoon en tegen betaling uit te breiden voor meerdere personen. Te boeken van maandag t/m zondag m.u.v. feestdagen.
VEINE
4 Deze aanbieding is geldig tot 1 december 2017 of zolang de voorraad strekt. Abonnementen gelden tot wederopzegging (prijswijzigingen voorbehouden).
GA VOOR MEER INFORMATIE NAAR ONZE WEBSITE WWW.VEINE.NL
INHOUD
68 33 42 7
58
VAKANTIE ALS JE ZEKER WILT ZIJN VAN MOOI WEER
ANNA MAAKT ER WAT VAN ZOMERSE DEKBEDHOES
33 13
COLUMN DE EFFECTIVITEIT VAN DE BORSTKAS
THERAPIE CRANIOSACRAALTHERAPIE
MIX & MATCH DE LEUKSTE ZOMERKLEDING
38
(P)APPTALK
14
OOKLEUK
21
OOKCIJFERS OVER DE ZOMER
23
COLUMN DE AGENDA
25
DOSSIER MEDIWIET
30
OOKCIJFERS OVER MEDICINALE WIET
62
41
COLUMN PUZZELEN OP EEN MOOIE WARME DAG…
42
68
DOSSIER HANDBEWOGEN ROLSTOELEN
77
COLUMN ZITTEN, ROLSTOELEN EN AANBESTEDINGEN
SPORT ROEIEN MET DE RIEMEN DIE JE HEBT!
78 48
COLUMN VAN ANNE DISCOBAL
BA(G)CK TO THE BEACH COOLE TASSEN VOOR WARME DAGEN
81 50
VEINE STEUNT VOETJES VAN DE VLOER
53
MOOIE MENSEN ALS JE DOOR DE BOMEN HET BOS NIET MEER ZIET
85
LEUK AAN MIJN KIND
COLUMN SYLVIE SUIJKERBUIJK
31
COLUMN JE KUNT ‘T NOOIT HELEMAAL KRIJGEN ZOALS JE HET HEBBEN WILT
56
DUIKEN MET DAAN
87
COLUMN PROGNOSES
5
VAKANTIE
VEINE
6
VAKANTIE
TEKST: RENÉE RUISCH | FOTOGRAFIE: PRIVÉ COLLECTIE
ALS JE ZEKER WILT ZIJN VAN MOOI WEER HOEWEL VEEL GEZINNEN MET EEN ZORGINTENSIEF KIND VAAK DICHT BIJ HUIS BLIJVEN ALS ZE OP VAKANTIE GAAN, BIEDT VER WEGGAAN, NAAR DE ‘NEDERLANDSE’ TROPEN OOK EEN FANTASTISCH ALTERNATIEF. IN EEN KLEIN HOTEL, VLAKBIJ HET STRAND, AANGEPAST OP KINDEREN EN VOLWASSENEN MET EEN LICHAMELIJKE BEPERKING. OF HET NOU GAAT OM SCHUIFDEUREN DOOR HET HELE APPARTEMENT, OM EEN ROLSTOELTOEGANKELIJKE BADKAMER OF EEN STRANDROLSTOEL OM EVEN TE LENEN. IN DOLPHIN SUITES KAN BIJNA ALLES. CURAÇAO, WE KOMEN ERAAN! Dolphin Suites is het eerste Caribische hotel dat speciaal is ingericht voor ieder type gast, in het bijzonder gasten met speciale behoeftes. Een volledig rolstoeltoegankelijke accommodatie die voorziet in hulpartikelen, in zorg indien gewenst, aangepaste tours en advies geeft over de toegankelijkheid van het eiland. Voor Candina Visser en haar tweeling Chelsey en Ashley is het niet de eerste keer dat ze verblijven in Dolphin Suites. >
7
VAKANTIE
Dochter Ashley is als gevolg van een
bekende ‘place-to-be’ met dit principe
ongeluk deels afhankelijk van haar
in het achterhoofd is aangelegd. “Ik ga
rolstoel. “We voelen ons hier heel
hier dagelijks met de meiden naar
welkom. Er heerst een gemoedelijke
het strand. Daar loop je gemakkelijk
sfeer en de gasten zijn een mix van
naartoe. Ashley kan met mijn hulp als
‘normale’ toeristen en toeristen met
we er zijn net een paar stapjes zetten,
een beperking. Alles is gemakkelijk
maar ook als dat niet zou kunnen, is dat
bereikbaar en veilig.” vertelt Candina.
geen probleem.” In het hotel staan
Ze kijken hier niet snel vreemd op
meerdere strandrolstoelen die je kunt
en zijn gewend om met meiden zoals
lenen. Met deze ‘dikke banden’ rolstoel
Ashley om te gaan. Het hotel is gelegen
rij je gemakkelijk over het zand en kun
op een ‘hotspot’ op Curaçao vlak bij
je doorrijden tot in het water.
Mambo Beach, met boulevard met
VEINE
8
verschillende winkels en restaurants en
ACCOMMODATIE
naast het Curaçao Sea Aquarium. De
Het hotel beschikt over dertien
hele omgeving is rolstoeltoegankelijk.
suites, één studio en zeven kamers.
Een van de betrokken ontwikkelaars
Ook is er een suite die met een
heeft hierop de nadruk gelegd en het is
naastgelegen kamer via een afsluitbare
best bijzonder dat juist zo’n wereldwijd
tussendeur verbonden is. Zo heb
VAKANTIE
je drie tweepersoons slaapkamers
Dolphin Suites beschikt zelf over
en een slaapplek in de woonkamer.
hulpmiddelen als een aangepaste
En voor wie van strakke inrichtingen
bedbox en een strandrolstoel. Maar als
en design houdt… op een creatieve
je bijvoorbeeld een douchestretcher
wijze is de architect erin geslaagd
of een tillift nodig hebt, worden deze
om de aanpassingen, die in alle
tijdens jouw verblijf gehuurd. Het is
suites aanwezig zijn, te verwerken
bovendien goed te weten dat het
in het moderne design. “Het ziet er
hotel een eigen hotelarts heeft die bij
gewoon heel fris en gezellig uit!”,
calamiteiten meteen langs kan komen.
vertelt Candina.
Voor die families die dat wensen, kan zorg worden geleverd (bijvoorbeeld hulp bij douchen of aankleden). Ook de oppasservice is aangepast; opgeleide medewerkers die met kinderen met een beperking kunnen werken. Tot slot kunnen ook de mama’s en papa’s lekker chillen op de Antillen. >
9
VAKANTIE
EEN AANTAL PLUSPUNTJES OP EEN RIJ
Huismasseuse Martha is geweldig en komt in jouw appartement graag een massage verzorgen (tegen betaling).
• Zwembad met kinderspeelgoed;
VER WEG EN TOCH HEEL DICHTBIJ
• Bibliotheek/lounge met onbeperkt
Hoewel je ver van huis bent, ben je
koffie en thee; • Bbq-ruimte – inclusief bbq in bruikleen; • Babybedje, kinderstoel, babyfoon op aanvraag;
nog altijd in Nederland. Je betaalt met Antilliaanse guldens, iedereen verstaat je en de kinderen kunnen gewoon een kroket of frikandel eten. Dat klinkt misschien suf, maar
• Hulpmiddelen op aanvraag;
juist met kinderen die eetproblemen
De medewerkers van KLM of TUI
• Mogelijkheid om zorg in te kopen;
hebben is dat heel handig. Je kunt
doen er alles aan om zoveel mogelijk
• Onbeperkt toegang tot het
gewoon boodschappen doen bij Albert
comfort te bieden voor kinderen met
Heijn en boerenkool en spruiten zijn ook
een beperking, maar het blijft een lange
op Curaçao verkrijgbaar. Het kan maar
zit in een kleine ruimte. “Ik heb een
net het lievelingsprakje zijn van jouw
kind dat nooit slaapt. Ik zet het ene
• Boodschappenservice;
kind :-). Apotheken zijn er voldoende.
filmpje na het andere filmpje op, maar
• Twee maal per dag supermarkt bus
Ook andere vertrouwde winkels als
zo komen we er wel”, lacht Candina.
DA, Bruna en zelfs Jamin vind je
“Ik bereid mijn dochter wel goed voor.
op Curaçao.
Vooraf ‘lezen’ we een boekje en vertel
Sea Aquarium; • Onbeperkt toegang tot strand (gelegen op 100 meter afstand);
(shuttlebus); • Oppasservice;
ik precies wat we gaan doen. In het
• Hotelarts;
HOE WERKT HET MET VLIEGEN?
vliegtuig vraag ik de medewerkers altijd
Hoewel bovenstaande allemaal
om mijn eten warm te houden. Ik geef
geweldig klinkt is een vlucht van negen
eerst op mijn gemak Ashley haar eten
en conditioner in de
uur voor veel ouders en hun kinderen
en pas als ik klaar ben, start ik zelf met
badkamer aanwezig;
geen pretje.
mijn maaltijd. Ik vind het personeel altijd
• Strandhanddoeken gratis in bruikleen, dagelijks te wisselen; • Douchecrème, shampoo
• Bedden met afsluitbare rekjes.
heel behulpzaam. Die reis is best iets om tegen op te zien, maar anderen rijden naar Frankrijk of Spanje, dat is ook pittig.” •
VEINE
10
VAKANTIE
11
ADVERTENTIE
VEINE
12
COLUMN M
ar
t in
en t
DE EFFECTIVITEIT VAN DE BORSTKAS Me
eu
w is
s en -
E x per t houd
ZOALS IN DE VORIGE VEINE IS BELOOFD, WIL IK IN DEZE UITGAVE STILSTAAN BIJ DE BORSTKAS VAN EEN KIND. NATUURLIJK GELDEN DEZELFDE PRINCIPES OOK BIJ JONGVOLWASSENEN EN OUDEREN, MAAR BIJ KINDEREN IS DE BORSTKAS WEL HEEL ERG KWETSBAAR.
ings
n ma
ag
em
asymmetrisch wordt of omdat de borstkas te plat of te hoog geworden is.
Een asymmetrische borstkas is eenvoudig te meten. Bijvoorbeeld drie centimeter verschil tussen links en rechts maakt ademhalen al veel zwaarder en moeilijker. Ouders zien dit verschil maar al te vaak, maar weten niet waardoor het ontstaat en hoe het voorkomen kan worden of verbeterd. De oorzaak ligt in een veelvuldige langdurige asymmetrische
Bij de ontwikkeling van het kind is heel veel belangstelling
houding in de diepslaap en/of de remslaap.
voor de longen en dat is volkomen terecht. Maar wat vaak vergeten wordt, is dat longen niet op zichzelf kunnen ademen.
Een andere vervorming van de borstkas is dat de ene kant
De longen hebben hiervoor het ademhalingsmechanisme
hoger is dan de andere kant. Deze ongelijke borstkas kan
nodig. Naast de ademhalingsspieren is de borstkas hiervan
ontstaan als een kind lange tijd in zijn slaap niet volledig
een heel belangrijk onderdeel.
terugdraait op rug en de benen nog in de zijligpositie blijven liggen. De borstkas kan ook afgevlakt zijn of sterk
Aan de ene kant is de borstkas de bescherming van de
verhoogd. Beide komen niet of nauwelijks voor bij mobiele
kwetsbare longen, aan de andere kant werkt de borstkas
mensen. De diepte en breedte van de borstkas wordt vaak
als een ouderwetse blaasbalg. Zo één die veel mensen
vastgelegd in een Depth Width index. Bij de gemiddelde
bij de openhaard hebben liggen om het vuur meer leven in
mens is dit 0.75. Alle waarden van de D:W index tussen
te blazen. Als je deze opentrekt, zuigt hij lucht aan en bij
0.6 en 1.1 zijn nog correct. Daarbuiten wordt ademhalen
dichtdrukken blaast hij de lucht er weer uit.
steeds moeilijker. Hoe groter de structurele vervorming, des te moeilijker wordt de ademhaling. Bij kinderen die niet
Wat maakt de borstkas dan zo anders dan alle andere
of nauwelijks mobiel zijn, kan structureel vervormen al na
botten in ons lichaam? De borstkas is volkomen elastisch
drie tot zes maanden in de slaap ontstaan. Dit kan gebeuren
en daardoor vervormbaar en kwetsbaar. De bouw van de
zowel bij kinderen als bij volwassenen.
borstkas is zo sterk dat deze in 80 jaar wel 1 miljard keer op en neer kan, zonder te slijten. Wel heel slijtvast, maar de
Het is fijn te weten dat een structureel vervormde borstkas
borstkas kan gemakkelijk veel minder efficiënt worden door
door goed houdingsmanagement is te redresseren. Als je de
structureel te vervormen. Dit is als de borstkas bijvoorbeeld
zwaartekracht maar op de juiste manier gebruikt. •
13
OOKLEUK WIET(OLIE) BIJ DE DROGIST
CBD-DRUPPELS zorgen ervoor dat je verkrampte spieren
VEINE
14
weer ontspannen, je ontstekingen geremd worden en je epileptische aanvallen afnemen. Ook werken deze druppels zenuwbeschermend. Druppelen maar dus!
Kruidvat cbd-druppels bevatten 2,75% cannabidiol (cbd) uit vezelhennep. | Verkrijgbaar bij Kruidvat | Prijs 10 ml: € 9,99
Opblaasbaar LOUNGEBED van Intex met netbodem (waterdoorlatend) waardoor je heerlijk koel kunt relaxen op het water. Maar ook fijn voor je kind: lekker op het strand liggen en niet wegrollen of zandhappen! Afmeting: 178 x 94 cm.
Verkrijgbaar bij Stuntwinkel.nl | Prijs: € 21,95
OOKLEUK OM LEKKER TE LOUNGEN
15
Met deze IJSBEKERS wordt ieder toetje een feestje! En als je ze zelf niet wilt gebruiken, doe je de kinderen er in de zandbak ook een groot plezier mee. In plaats van een zandtaartje, krijg je dan vast en zeker een zandsorbet.
Verkrijgbaar bij Action | Prijs: € 1,57
OOKLEUK VEINE
16
VOOR DE WARME DAGEN
OOKLEUK TEGEN JEUK!
Dit heerlijk naar menthol ruikende na de beet zalfje kun je in de zomer maar beter bij je hebben. Het werkt verzachtend na een insectenbeet, kwallenbeet of brandnetelsteek. Het is huidvriendelijk en geschikt voor kinderen. We kunnen naar buiten!
Verkrijgbaar bij Kruidvat | Prijs: â‚Ź 3,09
17
OOKLEUK BIJ KAUW- EN SLIKPROBLEMEN
Ben jij ook iedere dag met de staafmixer bezig om ‘prakjes’ te pureren? Dan is dit misschien handig. CLINUTREN MIX DIEETVOEDING is een
VEINE
18
poedervormige totaalvoeding. Met wat gekookt water maak je soep, puree of crème. Superhandig, zeker als je op vakantie gaat. Clinutren Mix van Nestlé Health Science is beschikbaar in een doosje (450 gram) met zes zakjes van 75 gram. Er zijn zeven smaken.
Verkrijgbaar bij deonlinedrogist.nl l Prijs: € 13,80 per pak (zes maaltijden)
Flexibele SNORKELVINNEN met klittenbandsluiting. Met deze vinnen zoef je door het water.
Verkrijgbaar bij tribord.nl | Prijs: € 27,99
OOKLEUK OM MAKKELIJKER TE ZWEMMEN
19
WATERMELOEN is veruit een van de meest gezonde vruchten die er zijn! Gekoelde watermeloen is bovendien een echte dorstlesser; het is ongelooflijk hydraterend (hij bevat tot 92% water!) en is rijk aan kalium; belangrijk voor een goede functie van de zenuwen en spieren. Kalium bepaalt onder andere hoe vaak en in hoeverre onze spieren zich samentrekken en bevordert tevens zenuwprikkels in ons lichaam.
OOKLEUK GEZOND EN LEKKER
VEINE
20
OOKCIJFERS
OVER DE ZOMER
HET EERSTE BADPAK VOOR VROUWEN WERD GEMAAKT IN DE
VEEL MENSEN WETEN VAAK NIET OF DE KLOK VOORUIT OF ACHTERUIT GAAT TIJDENS DE ZOMERTIJD. EEN HANDIG EZELSBRUGGETJE IS HET FEIT DAT DE KLOK VOORUIT GAAT IN HET VOORJAAR. OVERIGENS KENNEN WE IN ALLE LANDEN IN EUROPA, OP IJSLAND NA, DE ZOMEREN WINTERTIJD.
19E EEUW
EN HAD LANGE MOUWEN EN WOLLEN PIJPEN.
WIST JE DAT EEN BEETJE UV-STRALING GOED IS VOOR JE GEZONDHEID? UV-STRALING HELPT JE LICHAAM OM VITAMINE D AAN TE MAKEN EN DIE VITAMINE HEB JE NODIG VOOR STERKE EN GEZONDE BOTTEN.
50
IN LIKJES EET JE GEMIDDELD EEN BOLLETJE IJS OP. OF DAT IS GELUKT MET HET GROOTSTE SCHEPIJS(JE) OOIT DAT VALT TE BETWIJFELEN. DEZE WAS 2,81 METER HOOG EN WERD GESCHEPT IN ITALIË.
JE NAGELS EN JE HAAR GROEIEN IN DE ZOMER
SNELLER.
21
DE EIFFELTOREN WORDT OP WARME ZOMERDAGEN ONGEVEER 15 CM HOGER OMDAT HET IJZER UITZET.
COMFORT LIGSYSTEEM TEGEN VERVORMING VAN BORSTKAS EN RUG/BEKKEN INNOCARE IS EEN INNOVATIEVE ONDERNEMING, GESPECIALISEERD IN HOUDINGSMANAGEMENT. WIJ ONTWIKKELEN EN LEVEREN PRODUCTEN DIE BIJDRAGEN AAN EEN GOEDE LICHAAMSHOUDING. VOORAL VOOR DIEGENEN DIE NIET IN STAAT ZIJN ZELFSTANDIG GOED TE LIGGEN OF TE ZITTEN. ADVERTORIAL
Een asymmetrische houding ontstaat door de invloed van de zwaartekracht op het lichaam, vooral tijdens de slaap. In het bijzonder in dat deel van de slaap waarin de tonus (spierspanning) het laagst is; in de remslaap en in de diepslaap. In deze fasen vervormt het lichaam het snelst. Met het Comfort Ligsysteem is het mogelijk om in iedere houding te ondersteunen. Met de steuntjes die je op maat kunt plaatsen, kun je in rugligging voorkomen dat de borstkas verder afvlakt of voorkomen dat de borstkas in zijligging steeds hoger wordt. Als de borstkas al erg vervormd is, kunnen de steunen verbetering bewerkstelligen. Dat kan zowel bij de borstkas als bij een kromming bij het bekken of in de rug (scoliose).
Innocare BV, Leemansweg 80, 6827 BX Arnhem Telefoon 026- 388 3598 www.innocare.nl
VEINE
22
RUBRIEK
COLUMN DE AGENDA
Chr is - m
oed
er
KEN JE DAT? IN MIJN LEVEN STAAT ALLES VAST. MIJN AGENDA IS ALS EEN BIJBEL. WERKELIJK ALLES WORDT INGEPLAND. NATUURLIJK DE BEZOEKJES AAN TANDARTS EN THERAPEUTEN, WERKAFSPRAKEN, HUISWERKBEGELEIDING, VRIJWILLIGERSWERK, MAAR OOK LEUKE DINGEN ALS ETENTJES EN EEN MIDDAGJE SAUNA MET DE MEIDEN. DE EMMER IS TOT DE RAND TOE GEVULD.
Het enige dat nog niet gepland wordt,
De hulp die ziek is, mijn schoonvader
in huis, besef ik nu al dat mijn emmer
is seks. Dat mag nog spontaan
die geopereerd moet worden.
in deze periode zeker zal overlopen.
tussendoor en gaat dan altijd ten koste
Op het moment dat ik elke dag een
En dan praten we nog maar over zes
van wat slaaptijd. Al lange tijd weet
ziekenhuisbezoekje moet inplannen,
weken. Wat als het nog erger zou zijn?
ik overigens dat ik mij met zo’n volle
gaat dat ten koste van iets anders en
Een kennis van 54 kreeg vorige week
emmer ook het meest gelukkig voel. Je
stijgt de spanning.
een hartstilstand. Zomaar uit het niets. Ook zijn vrouw moet verder en je raadt
denkt altijd dat meer tijd prettig is, maar ik blijk toch echt beter te functioneren
Eind van de week moet manlief
het al, dat doet ze ook. Nu al zie je hoe
en presteren onder enige druk. Als
geopereerd worden aan zijn schouder.
sterk ze is.
anderen vragen hoe het gaat, probeer
Een sluimerende slijmbeursonsteking.
ik te voorkomen dat ik zeg dat ik het
Niks ernstigs, maar na de operatie
Blijkbaar kunnen we dat. Gewoon
druk heb. Dat hoor ik iedereen zeggen
schrijft de arts zes weken rust
verder gaan en aanpakken wat er
en klinkt zo klagend. Tegenwoordig
voor. ZES WEKEN! Niet tillen, niet
aangepakt moet worden. Dus, genoeg
antwoord ik: “Goed, ik verveel mij niet!”
helpen met de verzorging van onze
geklaagd. Terwijl manlief zijn schouder
Het lukt eigenlijk allemaal precies. Met
gehandicapte dochter, niet autorijden,
de komende zes weken laat rusten,
wel als gevolg dat als er een ‘druppel’
… niet niet niet. En hoewel ik (net als
zet ik mijn schouders eronder.
bij komt, de emmer meteen overloopt.
bijna iedere vrouw) regelmatig klaag
Komt goed! •
En zo’n druppel kan van alles zijn.
dat hij best wel iets meer mag doen
23
DOSSIER
“We zien dat hij meer alert is, dat zijn spasmes verminderen en soms kijkt hij ons ineens recht in onze ogen aan.”
VEINE
24
DOSSIER
TEKST: RENÉE RUISCH | FOTOGRAFIE: VAN BEEK IMAGES.COM
MEDIWIET DE NEDERLANDSE POPGROEP DOE MAAR ZONG ER AL OVER IN DE JAREN 80: “DIT IS EEN LIED OVER EEN PLANT EEN GROENE PLANT EEN MOOIE PLANT EEN WELRIEKENDE PLANT EEN GROTE EN STERKE JA, EEN NUTTIGE PLANT HET GAAT OVER DE CANNABIS SATIVA HOLLANDICA OFTEWEL NEDERWIET”. Een grote, sterke en nuttige plant. Alleen om stoned van te worden? Inmiddels weten we veel beter welke delen van de plant wat veroorzaken en zijn we in staat om delen te gebruiken die een helende werking hebben. Nog lang niet alle artsen in Nederland zijn overtuigd van de werking, maar wetenschappelijk onderzoek wereldwijd plaatst cannabis ofwel wiet in een heel ander daglicht; van drug tot een natuurlijk medicijn.
Op de website van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport staat het eigenlijk al heel duidelijk omschreven. Er zijn voldoende wetenschappelijke gegevens beschikbaar die aantonen dat medicinale cannabis werkzaam is bij MS, chronische pijn, kanker en aids (voor opwekken van eetlust, verminderen van pijn en tegengaan van gewichtsverlies), syndroom van Gilles de la Tourette, glaucoom, ziekte van Crohn, colitis ulcerosa, epilepsie, jeuk, migraine, reuma, ADHD, PTSS en alzheimer. Dit is het voorzichtige rijtje. Wie verder speurt op het internet, vindt nog veel meer toepassingen. Maar ongetwijfeld zijn deze vooral practice based en niet evidence based. Dit zijn heel veel verschillende variabelen die het lichaam beïnvloeden, en mede daarom wordt er steeds weer nieuw wetenschappelijk onderzoek gepubliceerd waarin nieuwe >
25
DOSSIER
ontdekkingen met betrekking tot
een hoog gehalte aan thc en geeft
cannabis worden geopenbaard. Voor
in dat geval ook een sterk effect.
Veine voldoende om op onderzoek uit
Maar hasj heeft ook een hoog cbd-
te gaan. Want we zien dat sommige
gehalte dat de werking van thc afremt
ouders de stap al durven te nemen en
of wijzigt. Een blow is feitelijk shag
dat kinderen met beperkingen gebaat
gevuld met softdrugs. Zo’n ‘sjekkie’
zijn bij het gebruik van cannabis.
wordt meestal een blow, joint of stickie genoemd. Je kunt softdrugs ook eten,
WAT IS NOU WAT?
bijvoorbeeld in spacecake. Maar wat
Je hoort allerlei termen; cannabis,
denk je van een lolly met cannabis.
hennep, thc, cbd, marihuana, wiet, stuff,
Ook die zijn te koop. In dit dossier
blow, nederwiet en hasj. Maar wat is
praten we alleen verder over cannabis
nou eigenlijk wat? Het woord cannabis
en de werkende stoffen thc en cbd.
slaat feitelijk op de plant waar het allemaal om draait. Dit plantje heeft als
HET VERSCHIL TUSSEN MEDICINALE
soortnaam cannabis, maar wordt ook
EN ‘GEWONE’ CANNABIS
vaak omschreven als een hennepplant.
Het grote verschil tussen medicinale en
De namen hennep en cannabis worden
‘gewone’ cannabis zit ‘m eigenlijk in de
ook gebruikt voor het product dat
plek waar de cannabis verkrijgbaar is.
wordt gemaakt van de bloemen van de
De medicinale cannabis is verkrijgbaar
plant. Andere namen, die op hetzelfde
via de apotheek na voorschrijven van
product slaan, zijn wiet en marihuana.
de huisarts en is dus slechts op recept
Nederwiet is gewoon wiet afkomstig uit
verkrijgbaar. Hierdoor weet je zeker
Nederland. Het gaat om de gedroogde,
dat de kwaliteit voldoet aan hoge
verkruimelde bloemtoppen en bladeren
eisen. De teelt van medicinale cannabis
van de cannabisplant. De belangrijkste
wordt door de overheid gecontroleerd
werkzame stoffen in deze bloemtoppen
(onder andere op de aanwezigheid van
zijn thc en cbd.
zware metalen en pesticiden). Door de constante sterkte en samenstelling van
VEINE
26
Hasj (ook wel stuff genoemd) wordt
de werkzame stoffen is de dosering
gemaakt van gedroogde delen van
heel nauwkeurig samen te stellen.
de planten, waaronder de bloemen.
Deze medicinale cannabis wordt
Na drogen worden de zaadjes geperst
gebruikt als medicijn. Bedrocan is sinds
tot hars. De hars wordt samengeperst
2002 het enige bedrijf in Nederland
in plakjes, is bruin en lijkt een beetje
dat gecertificeerd is om de medicinale
op bouillonblokjes. Hasj heeft vaak
cannabis te telen.
DOSSIER
De Transvaal Apotheek in Den Haag
cannabis gebruiken voor hun kind, maar
is de enige officiële plek waar de
juist de voordelen van gewone cannabis
medicinale cannabisvarianten bewerkt
prefereren. “Om het ‘meer thc’ te
worden tot olie. De ‘gewone’ cannabis
geven, heb je cannabis nodig uit de
is bij elke coffeeshop of online
coffeeshop of illegaal geproduceerde”,
gemakkelijk te kopen. De samenstelling
zo denken zij.
en de kwaliteit zijn niet altijd dezelfde. Deze cannabis wordt voornamelijk
Artsen zien op dit moment nog niet
gebruikt als genotsmiddel.
dat medicinale cannabis een middel is dat genezing teweeg brengt, maar
HOE WORDT MEDICINALE CANNABIS
wel dat het de klachten van sommige
NU VOORGESCHREVEN
aandoeningen kan verminderen.
Er is al jarenlang veel onderzoek
Een arts schrijft medicinale cannabis
gedaan naar het medicinaal gebruik van
met name voor als de gangbare
wiet. Toch weten veel artsen weinig of
behandelingen en geneesmiddelen
niets over medicinale cannabis. In veel
niet voldoende helpen of te veel
landen is dat nu aan het veranderen.
bijwerkingen geven. Bij kinderen met
Er zijn steeds meer mensen die deze
zware epilepsie worden in Nederland
natuurlijke behandeling verkiezen boven
‘proeven’ gedaan en wordt voorzichtig
het gebruik van chemische medicatie.
gekeken naar de werking van cannabis.
In de medische wereld zijn er steeds
Voor kinderen met een lichamelijke en/
meer artsen die het gebruik van
of verstandelijke beperking zien we dat
cannabis als geneesmiddel doeltreffend
cannabis (medicinaal of zelf verkregen)
vinden. Het merendeel is echter van
door ouders zelf vooral wordt ingezet
mening dat alleen enkele, geïsoleerde
om spierspanning te onderdrukken,
stoffen geschikt zijn. Ongetwijfeld
tegen epilepsie en als rustgever in
vanuit de gedachte dat hiervoor
het algemeen. Angsten verminderen
voldoende bewijs is. Dit vormt wel
en kinderen slapen steeds beter. Een
een beperking. De andere 79 actieve
moeder van een meervoudig beperkte
stoffen (cannabinoïden) in cannabis
zoon vertelt: “We zien dat hij meer alert
worden niet gebruikt. Deze stoffen
is, dat zijn spasmes verminderen en
werken samen en zorgen ervoor dat
heel bijzonder, soms kijkt hij ons ineens
er minder bijwerkingen zijn dan bij
recht in onze ogen aan. Dat heeft hij
producten die alleen thc bevatten.
nooit eerder gedaan.” Een andere
Dit totaal kan ook voor betere
moeder geeft haar negenjarige zoontje
medicinale effecten zorgen en is de
met stofwisselingziekte al een tijdje
reden dat niet alle ouders medicinale
cbd-olie. >
27
DOSSIER
Cannabis wordt al eeuwenlang
“Ik heb het niemand verteld, mensen
binnen ons lichaam, bekend als het
gebruikt voor zowel medische als
vinden het misschien toch raar. Maar
endogene cannabinoïdesysteem, is
recreatieve doeleinden. Het eerste
op school kreeg ik al in de eerste week
verantwoordelijk voor het onderhoud
bewijs van het gebruik van cannabis
de opmerking dat hij zo opvallend alert
van de algemene gezondheid.
stamt uit 3000 jaar voor Christus.
was. Zelf merk ik vooral dat hij veel
Dit belangrijke systeem, vernoemd
De Chinese keizer Fu erkende de
meer energie heeft.”
naar cannabis, de plant die tot de ontdekking leidde, loopt door ons hele
medicinale eigenschappen. Pas in de jaren 30 van de vorige eeuw werd het
WAAROM WERKT CANNABIS
lichaam. Het heeft vele taken, maar
middel illegaal verklaard in de VS en
ZO GOED?
het belangrijkste doel is het behouden
kreeg daardoor een negatieve klank.
Cannabis bevat meer dan 480 actieve
van de zogenaamde homeostase,
Onder het VN-Handvest verspreidde
bestanddelen en 80 daarvan
de regulering en het onderhoud van
dit verbod zich over de rest van
worden uitsluitend aangetroffen in
een stabiele omgeving binnen het
de wereld.
de cannabisplant. Deze 80 unieke
menselijk lichaam.
bestanddelen staan bekend
VEINE
28
De laatste jaren wordt dankzij vele
als cannabinoïden. Het actieve
Het totale endocannabinoïdesysteem
onpartijdige wetenschappelijke
bestanddeel waar medische patiënten
is dus lichaamseigen en bestaat uit
onderzoeken de naam van cannabis
het meest in geïnteresseerd zijn,
cannabisachtige stoffen. Wij maken
gezuiverd. Deze onderzoeken
is de cannabinoïde cannabidiol,
dus zelf ook cannabinoïde aan.
veroorzaakten een sneeuwbaleffect en
afgekort als cbd. De andere term die
Het endocannabinoïdesysteem in de
zorgden ervoor dat politici medische
je vaak tegenkomt is thc. Dit middel
hersenen is betrokken bij fysiologische
cannabis legaliseerden. Inmiddels
wordt vaak genoemd als de stof die
processen zoals je bloeddruk, pijn,
is de medische variant wettelijk
‘stoned zijn’ veroorzaakt. Ook thc
honger en beweging. Er zijn ook
toegestaan in meer dan twintig staten
is een cannabinoïde die aanwezig is
onderzoeken waaruit blijkt dat het
in de VS en diverse landen in Europa,
in cannabis. Thc werkt vooral op de
endocannabinoïdesysteem belangrijk is
waaronder Nederland.
psyche en stimuleert delen van het
bij de aansturing van hersenfuncties als
brein en veroorzaakt zo de afgifte van
impulsiviteit en alertheid (aandacht).
WET EN REGELGEVING, HOE ZIT
dopamine – dit creëert een gevoel van
HET NOU EIGENLIJK?
euforie en welbevinden. Cbd gaat hier
CANNABIS EN EPILEPSIE
Om het heel makkelijk te stellen: voor
als het ware tegenin, cbd vermindert
Wie googelt op cannabis en epilepsie,
alle drugs geldt dat bezit, handel,
het effect van thc en verhoogt de
komt het verhaal van de Amerikaanse
verkoop en productie strafbaar
medicinale waarde.
Charlotte tegen. Een meisje dat op zesjarige leeftijd ruim 300 heftige
zijn. Niet-strafbaar is het gebruik voor medische, diergeneeskundige
De cannabinoïden werken op de
aanvallen van epilepsie per week
en wetenschappelijke doeleinden.
receptoren in ons lichaam in en
had. Een Amerikaans succesverhaal.
Qua bezit van cannabis geldt in
veroorzaken zo effecten in ons
Zij overwon haar ziekte met cbd-rijke
Nederland het gedoogbeleid. >
zenuwstelsel en onze hersenen.
cannabis. Haar ouders hadden alles
Het netwerk van receptoren
geprobeerd en waren ten einde raad.
DOSSIER
Toen ze hoorden van de werking van
in olijfolie. De cbd/thc-dosis varieerde
Dit houdt in dat je niet vervolgd wordt
cannabis wilden ze dat graag proberen.
van 1 tot 20 mg per dag per kg
als je minder dan 5 gram cannabis
Uiteindelijk vonden ze twee artsen
lichaamsgewicht. Behandeling liet een
voor eigen gebruik bij je hebt. Heb je
bereid om hen te helpen. Ze begonnen
significant positief effect op de ernst
meer op zak dan krijg je een boete en
met een heel lage dosering. Wat
van de aanvallen zien. De meeste
volgt inbeslagname. De hoogte van de
toen gebeurde had niemand ooit
kinderen (89%) rapporteerden een
boete varieert van een geldstraf en/
kunnen dromen; de resultaten waren
daling van de frequentie van aanvallen.
of gevangenisstraf.
verbazingwekkend. Charlotte was
13 deelnemers maakten melding
vrij van toevallen gedurende een
van een reductie van 75 tot 100%,
Bij het telen van maximaal vijf
uur, toen twee uur en vervolgens
25 een reductie van 50 tot 75%, 9 een
cannabisplanten zonder technische
zeven dagen. Haar ouders stonden
reductie van 25 tot 50%, en 19 gaven
hulpmiddelen word je niet vervolgd
versteld. Charlotte kreeg twee keer
een afname van minder dan 25% aan.
maar moet bij ontdekking wel afstand
per dag bij de maaltijd een dosering
5 patiënten meldden een toename van
van de planten worden gedaan.
cbd-rijke olie. Haar arts dr. Gedde heeft
de ernst van de aanvallen, wat leidde
Worden er meer dan vijf planten
berekend dat ze drie tot vier milligram
tot stopzetting. De onderzoekers
aangetroffen, dan wordt dit gezien als
cbd per pond lichaamsgewicht nodig
namen ook verbetering waar in gedrag
beroepsmatige teelt en hierop staat
had om de aanvallen in toom te houden.
en alertheid, taal, communicatie,
een gevangenisstraf en/of een boete.
motoriek en slapen. 5 kinderen Uit een andere publicatie weten we
stopten met de kuur. Zij kregen
In een coffeeshop kun je alleen
dat cannabis met een hoog cbd-
last van bijwerkingen; slaperigheid,
‘normale’ cannabis kopen; medicinale
gehalte veelbelovende therapeutische
vermoeidheid, prikkelbaarheid en
cannabis is uitsluitend op recept
effecten aantoonde bij 74 patiënten
maag-/darmstoornissen, waardoor zij
van een arts en via een apotheek
in de leeftijd van een tot achttien jaar
stopten met cannabis. •
verkrijgbaar. Een coffeeshop moet wel
die leden aan epilepsie en bij wie
aan een aantal regels voldoen. Zo mag
andere behandelingen niet aansloegen.
er geen reclamemateriaal zichtbaar zijn
In 2014 namen verschillende centra
en mogen er geen harddrugs worden
in Israël deel aan dit onderzoek,
verkocht. Ook mag geen overlast
waarvan de resultaten in het
ontstaan door de klanten die de shop
tijdschrift ‘Journal Seizure’ werden
bezoeken. De minimumleeftijd van
gepubliceerd. De patiënten waren
de klant moet tenminste achttien jaar
resistent tegen standaard
zijn en er mag per dag niet meer dan
geneesmiddelen. Het
5 gram cannabis aan dezelfde persoon
gekozen mengsel met
worden verkocht. Ook mag een
cbd en thc in een
coffeeshop zich niet in de buurt van
verhouding
scholen bevinden (minimaal 350 meter
van 20:1,
afstand) en mag er geen cannabis
was opgelost
verkocht worden aan niet-ingezetenen.
29
OOKCIJFERS OVER MEDICINALE WIET
IN ONS LAND IS DE VRAAG NAAR MEDICINALE WIET IN 2016 MET
50%
TOEGENOMEN TEN OPZICHTE VAN 2015.
DE NEDERLANDSE POPGROEP DOE MAAR ZETTE IN 1981 EEN BIJNA
7 MINUTEN
DUREND LIED MET DE TITEL NEDERWIET OP HET ALBUM SKUNK.
DE PRIJS VAN WIET EN HASJ VERSCHILT PER SOORT. NEDERWIET KOST ONGEVEER 8 EURO PER GRAM. BUITENLANDSE WIET KOST ONGEVEER 5 EURO PER GRAM EN BUITENLANDSE HASJ KOST ROND 9 EURO PER GRAM.
IN
1972 WERD DE EERSTE COFFEESHOP GEOPEND.
IN MAART 2015 MAAKTEN ONGEVEER
WIET EN HASJ ZIJN MEESTAL 1 TOT 2 WEKEN AANTOONBAAR IN ZOWEL BLOED ALS URINE.
1.200
PATIËNTEN IN NEDERLAND GEBRUIK VAN MEDICINALE CANNABIS*.
SINDS
2003 VEINE
30
PRODUCEERT ALS ENIGE OFFICIEEL MEDICINALE CANNABIS VOOR HET MINISTERIE VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT.
10%
VAN ALLE MENSEN DIE BEGINNEN MET BLOWEN GAAT HET NA ENIGE TIJD DAGELIJKS GEBRUIKEN.
* BRON: NATIONALE DRUG MONITOR 2015.
COLUMN JE KUNT ‘T NOOIT HELEMAAL KRIJGEN ZOALS JE HET HEBBEN WILT Ev ut a Ko
p p iu
s - (kinder)ergoth
er a
pe
ZODRA HET WOORD (HANDBEWOGEN) ROLSTOEL VALT, WORD IK ACTIEF. DE RADARTJES GAAN DRAAIEN EN HET PROCES GAAT BEGINNEN. WANT DAT IS HET, VAAK EEN LANG EN MOEIZAAM TRAJECT. WAAROM? DOOR HEEL VEEL FACTOREN. Allereerst omdat de gemeente waarin het kind woont de
Zorg dus dat alleen de noodzakelijke spullen (epipen?)
verstrekker en dus de eindbeslisser is van de rolstoel (zij
zich standaard bij de rolstoel bevinden.
betalen). Zij hebben een contract met een rolstoelleverancier en die heeft weer een voorkeurspakket qua rolstoelen.
• Is kantelverstelling echt noodzakelijk (dit maakt de stoel namelijk een stuk zwaarder) of kan uw kind ook rustmomenten pakken door uit de stoel te gaan?
Daarnaast speelt er een heel ander traject waar naar mijn mening soms te snel of te makkelijk mee omgegaan wordt. Waaraan moet de rolstoel voldoen? Natuurlijk wil uw kind die
• Waarvoor wordt de stoel straks allemaal gebruikt? Waar ligt de prioriteit? Dan moet dat het beste kloppen. • Qua zithouding goed bedenken of een actieve zit haalbaar
prachtige spaakbeschermers en die knallende kleur. Maar
is, en dit afwisselen met andere uitgangshoudingen. Ga je
er is zoveel meer waar aan gedacht moet worden, want een
ergens toegeven of ga je corrigeren?
rolstoel kan niet aan alle wensen en eisen voldoen. Het is
• Het soort stof is niet alleen belangrijk voor de hygiëne,
belangrijk dat ouders (en team) weloverwogen keuzes maken
maar kan ook van belang zijn voor het niet onderuitglijden
om teleurstellingen te voorkomen. In eerste instantie is een
in de stoel.
rolstoel een voorziening om te verplaatsen, zowel binnensals buitenshuis. Dat wij de stoel ook willen gebruiken om er
Het afleveren van een rolstoel is altijd een spannend moment.
een hele dag goed actief en passief in te kunnen zitten terwijl
Eindelijk, hij is er! Probeer hem lekker uit, ga overal heen en
erin gespeeld of gewerkt wordt tja, dat maakt het toch echt
ontdek de mogelijkheden en de knelpunten van de stoel.
een kwestie van wikken en wegen: • Gaat uw kind zelf rijden? Dan moet de stoel zo licht
Mijn advies is om binnen drie weken met uw ergotherapeut
mogelijk zijn en dus kan het zwaartepunt daarop
en de leverancier van de rolstoel een evaluatie af te spreken,
aangepast worden. Maar haal die zware rugtas er
zodat eventuele problemen binnen de garantieperiode
dan af, want anders rijdt de rolstoel zwaarder en kiept
opgelost kunnen worden. •
deze sneller. Eva heeft een eigen praktijk in Zwartewaal en Brielle. Zij helpt en adviseert kinderen tussen vier en twintig jaar op kinderdagcentra, scholen en/of bij ouders thuis in Zwartewaal, Brielle en verre omgeving.
31
THERAPIE
Craniosacraaltherapie nodigt het lichaam uit weer zo veel mogelijk te gaan functioneren zoals het bedoeld is.
VEINE
32
THERAPIE
TEKST: RENÉE RUISCH | FOTOGRAFIE: BIJZONDER FOTOGRAFIE
CRANIO SACRAAL THERAPIE HET IS METEEN PRETTIG. ZELFS IN DE WACHTKAMER DIE SIEN POLL DEELT MET DIVERSE ANDERE THERAPEUTEN IN EEN PRAKTIJK IN BARENDRECHT IS HET AL EEN FEESTJE. VEEL VROLIJKE KLEUREN, GEZELLIGE HOEKJES EN EEN ZEN-SFEER. WACHTEN MET KINDEREN IS HIER GEEN PROBLEEM, ER IS GENOEG TE DOEN! SIEN POLL IS BEWEGINGSTHERAPEUT EN GEBRUIKT CRANIOSACRAALTHERAPIE OM BLOKKADES BIJ KINDEREN EN VOLWASSENEN WEG TE NEMEN. IN HAAR PRAKTIJK ZIET ZIJ HEEL WAT KINDEREN MET ZWARE BEPERKINGEN, MAAR OOK KINDEREN DIE KAMPEN MET BUIKPIJN, HOOFDPIJN OF LEERPROBLEMEN. MAAR WAT IS NOU PRECIES CRANIOSACRAAL THERAPIE? MET WELKE PROBLEMEN ZOUDEN WE LANGS MOETEN GAAN EN WAT HOUDT DE BEHANDELING IN? Het craniosacraalsysteem bestaat uit de hersenen, het ruggenmerg, het dikke vlies dat daaromheen zit en het hersenvocht dat tussen die twee vloeit. Het geheel wordt omgeven en beschermd door de botten van de schedel (cranium) en de wervelkolom tot onderaan het heiligbeen (sacrum). Binnen dit systeem bevindt zich ook het zenuwstelsel.* >
*WWW.CRANIO-NEDERLAND.NL
33
THERAPIE
Sien Poll heeft haar eigen praktijk
“Je zenuwstelsel ligt in het hersenvocht
Dit moet uiteindelijk vertrouwd gaan
‘De Beweegwinkel’ in Barendrecht.
en het ruggenmergvocht. Het vocht
aanvoelen zodat het lichaam zich
Zij volgde een paramedische hbo-
zorgt ervoor dat de hersenen
hiermee op zijn gemak, veilig en fijn
opleiding waarna ze verder ging met
en zenuwen voldoende voeding
gaat voelen. Je kan hiermee nooit over
een opleiding Cesar oefentherapie.
krijgen, maar ook dat er afvalstoffen
een grens gaan. Craniosacraaltherapie
“In mijn werk als cesartherapeute
kunnen worden afgevoerd. Dit
is een ‘zachte’ methode”, licht Sien toe.
zocht ik naar iets waardoor ik mensen
moet in balans zijn. Het ritme van
nog verder in een ontspanningsmodus
het hersenvocht wordt gecreëerd
STRESS? KOM GERUST LANGS!
kon krijgen. Samen met een bevriende
door een pompsysteem diep
Omdat craniosacraaltherapie het
massagetherapeut besloot ik een
binnenin de hersenen”, legt Sien
lichaam uitnodigt weer zo veel mogelijk
module craniosacraaltherapie te
mij uit. Een craniosacraaltherapeut
te gaan functioneren zoals het bedoeld
volgen, puur ter oriëntatie. Ik was
beïnvloedt dit systeem. Waar de
is en het zelfherstellend vermogen
gelijk enthousiast en volgde de
zenuwen uit je wervelkolom komen,
stimuleert, is het soort klachten dat
volledige opleiding. Daar ontdekte
gaat het bindweefsel verder het lijf in.
behandeld kan worden zeer divers.
ik dat er naast fysieke ook innerlijke
Daarom kun je het ook in je hele lijf
“Eigenlijk schaar ik de problemen die
beweging bestaat. Ik merk nu dat er
voelen. Denk maar aan een steen die
ik behandel onder de grote noemer
niet alleen stress is bij de kinderen
in het water wordt gegooid waardoor je
‘stress’. Stress is fysiek, emotioneel
die bij mij therapie volgen, maar
allemaal kringen ziet.”
en mentaal. Het lichaam maakt hier geen onderscheid in. Als een kind
ook bij de ouders. Mensen met een heel druk leven komen dan
Zowel het bindweefsel als het
zware beperkingen heeft, kan er
ook met een regelmaat van vier tot
pompsysteem in de hersenen kunnen
fysieke stress zijn door een spasme of
zes weken bij mij langs.” Tot slot
vastzitten waardoor het vocht niet goed
door pijn. Maar er kan ook mentale of
schoolde Sien zich ook nog eens als
kan doorstromen. Beruchte punten
emotionele stress zijn omdat prikkels
reflexintegratietherapeut. Dat maakt
waar het dan vervolgens vastloopt
niet goed kunnen worden verwerkt.
het cirkeltje rond. Ze combineert de
zijn het staartbeen, het bekken, de
Deze stress zorgt voor verminderde
verschillende technieken om een
schouders, de nek en de buik. Het ritme
doorstroming in het zenuwstelsel.
optimaal resultaat te krijgen voor
van het hersenvocht kun je zien als de
Hierdoor kan een kind in een vicieuze
haar patiënten.
ademhaling van het zenuwstelsel.
cirkel van spanning blijven zitten. Dit kan ervoor zorgen dat bepaald
VEINE
34
“Craniosacraaltherapie is geen
gedrag verergert. Of dat een rug steeds
manipulerende therapie. Je luistert
schever wordt. In een fase van je leven
naar het lichaam en je faciliteert de
waarin er dan meer stress optreedt, kan
beweging. In eerste instantie ga je
de emmer overlopen. Maar ook juist in
met de beweging mee in het lichaam
een rustige fase van je leven kunnen
en vervolgens probeer je het lijf uit te
emoties je juist overvallen. De oorzaak
lokken een andere richting op te gaan.
van je klachten weet je op dat moment niet meer.” >
THERAPIE
35
THERAPIE
LET OP! Er zijn twee landelijke craniosacraalverenigingen, NCSV en UCN. Op de websites van deze verenigingen kan veel informatie worden gevonden zoals de praktijken van therapeuten. De therapeuten die bij deze verenigingen zijn aangesloten, zijn personen die daadwerkelijk de hbo-opleiding hebben gevolgd. Er wordt op internet vaker gesproken over mensen die cranio kunnen aanbieden, maar heel vaak zijn dit personen die een cursus hebben gedaan of een paar modules hebben gevolgd, maar die slechts een deel
Sien voelt dan waar het vocht niet goed
doen. Ze probeert dan het bekken los
doorstroomt. “Er zijn dan meerdere
te maken. Als daar geen reactie door
mogelijkheden. Voelen op de plek
optreedt, moet ze verder gaan zoeken.
Craniosacraaltherapie
van de klacht en kijken naar alles wat
Door haar jarenlange werkervaring
wordt in Nederland
er omheen zit en ermee in verband
weet zij eigenlijk altijd wel waar ze dan
door veel
staat en vervolgens beoordelen wat
naar moet gaan zoeken. Het bekken
zorgverzekeraars
er aan de hand is. Het bindweefsel
hangt bijvoorbeeld heel vaak samen
gedeeltelijk of zelfs geheel vergoed
zit overal in het lichaam en vormt een
met de kaak. Het kan best zo zijn dat
vanuit de aanvullende verzekering en
soort netwerk. Wanneer er ergens aan
het bekken vastzit omdat die persoon
heeft geen invloed op het eigen risico.
getrokken wordt, heeft dat ook invloed
de hele dag zijn kaken op elkaar klemt
Er zijn veel verzekeringen die
op de delen die ermee in verbinding
of zit te knarsetanden.
alternatieve zorg vergoeden.
staan. Het heeft ook te maken met hoe
Craniosacraaltherapie valt hieronder.
iemand zijn lichaam gebruikt en met wat
De ouders van Dylana, een
Raadpleeg voor vergoeding de
het lichaam is overkomen.”
meervoudig complex beperkt
polisvoorwaarden van uw verzekering.
meisje, komen wekelijks bij
U kunt craniosacraaltherapie in uw
“Soms zit er een plek vast omdat er op
Sien voor een gecombineerde
polis vinden onder de
een andere plek iets vastzit. Dan moet
behandeling craniosacraaltherapie
rubriek alternatieve geneeswijze
je even puzzelen wat je moet doen.”
en reflexintegratie. Moeder Nathalie
of alternatieve beweegzorg.
Als er iets in het bekken vastzit, gaat
vertelt dat Dylana van de behandeling
Sien eerst kijken of ze daar iets aan kan
geniet en vooral heel ontspannen is.
36 VEINE
van de materie beheersen.
THERAPIE
“We hebben hard gewerkt aan haar handjes, die ze nu zelf open en dicht doet. Daardoor kan ze nu dingen pakken.”
IS HET GEVAARLIJK, KAN ER OOK IETS MIS GAAN TIJDENS EEN BEHANDELING? Volgens Sien bestaan er wel degelijk contra-indicaties. Je werkt met druk in het hersenvocht dus als iemand een hersentumor heeft, moet een therapeut geen drukverhogende technieken gebruiken. Bij kinderen met een waterhoofd moet je hiermee ook rekening houden. “Het is heel belangrijk dat wij als therapeut een gedegen medische achtergrond hebben. Een craniosacraaltherapeut vouwt geen baby’s dubbel. Dit beeld heerst in de media naar aanleiding van een verkeerd geschetst beeld van een behandeling van een niet-bevoegde craniosacraaltherapeut. Bij de behandeling van een baby zou het kind zijn dubbelgevouwen en aan de gevolgen hiervan zijn overleden. Maar craniosacraaltherapie is juist een faciliterende therapie binnen de grenzen van wat het lichaam aankan. Mits iemand goed is opgeleid, kan er eigenlijk niets misgaan. Het is een beeld dat bij veel mensen is blijven hangen. Wie even googlet, vindt al snel de negatieve verhalen, het zou allemaal gaan om kwakzalverij, maar het tegendeel is waar.” •
EN DAN LIG JE ZELF OP TAFEL Als ik Sien bel om een afspraak te maken voor een interview, zegt ze
mijn lichaam volledig. Feitelijk was er in mijn lichaam best wel iets
er meteen bij: “Dan wil ik wel graag dat je zelf ook een behandeling
mis terwijl ik er met het idee heenging dat ik niets mankeerde.
ondergaat” grappig, want nooit eerder werd ik zelf behandeld om een stuk te kunnen schrijven. Maar Sien heeft gelijk. Als je voelt wat
“Dit gebeurt vaker”, zegt Sien. “Ongetwijfeld negeer je vaak de
ze doet, begrijp je pas waar het allemaal om gaat. Je moet beseffen
lampjes op jouw dashboard!” Ik ging erover nadenken en kwam wel
dat ik nul klachten heb. Ik zit gemiddeld best goed in mijn vel. Maar
tot de conclusie dat ik wel eens hoofdpijn of zo had of mijn rechterknie
als Sien start en mijn enkels rustig beweegt, voel ik zelf meteen dat
voelde. Door één keer per zes weken een sessie te volgen, blijft je
dit links veel gemakkelijker gaat dan rechts. Zij voelde dit ook. Ook
doorstroming beter op gang. “Je merkt vanzelf dat je je dan steeds
bij mijn schouders was datzelfde verschil voelbaar. Tot slot voelde zij
beter gaat voelen. Voor veel ouders van lichamelijk beperkte kinderen,
ook onder mijn heiligbeen. Alle handelingen zijn heel zacht en traag. Ik
die vaak te maken hebben met zowel lichamelijk als emotionele
had het gevoel dat alles steeds zwaarder werd. Blijkbaar ontspande
stress, zou dit goed zijn.“
37
(P)APPTALK
VEINE
38
LIES & LEX! TWEE MOEDERS MET ALLEBEI EEN BEPERKT KIND. ZIJ DELEN WAT SIMPELE GEDACHTEN VIA DE WHATSAPP, MAAR WEL MET EEN KNIPOOG s
(P)APPTALK
Lex! Hiep, hiep, hoera voor Nederland!
Liesje, Koningsdag is toch al geweest?!
Klopt, maar ik heb er weer één hoor, eentje waarvan je al weet zodra de brief op de mat valt, daar gaan we weer... zucht...
Is het weer zover? Vertel...
De gehandicaptenparkeerkaart mag verlengd worden. Fijn, ik maak gauw een afspraak bij de gemeente en vraag voor de zekerheid nog even wat ik allemaal mee moet nemen. De mevrouw aan de telefoon weet het niet zeker, dus ik neem géén risico en maak een afspraak op de woensdagmiddag zodat de betreffende “gehandicapte” mee kan! Dus met Rik, zijn (en mijn) paspoort, twee nieuwe pasfoto’s en een bankpas op naar de gemeente. We komen een heel eind. Even krijg ik hoop, zou dit nu zomaar in één keer...? NEE dus. Bij de laatste handeling wordt de manager erbij gehaald. “Eh... nou... eh... Dit moet eerst terug naar het stadhuis voor een beoordeling, mevrouw.”
Oooooh, je was er bijna!
Precies! Een week later viel de volgende brief op de mat: herkeuring nodig. Kind eerder van school gehaald en op naar de controle-arts van de GGD. De arts was verbaasd en vroeg wat we eigenlijk kwamen doen. Het leek hem een duidelijk verhaal! Tja, ons ook. Bij de vraag of onze zoon medicijnen gebruikt en ik antwoordde: “Jazeker, maar gelukkig is hij pas tien, dus heb ik zijn rijbewijs nog even afgepakt...”, moest de arts ook lachen en verontschuldigde hij zich voor deze situatie. Hij begreep ook niet waarom het op deze manier moet gaan in Nederland.
Haha, ik zie het al voor me, Rik achter het stuur!
Uiteindelijk mag ik nu de felbegeerde kaart wel weer gaan ophalen. Ik weet bijna wel zeker dat we over vijf jaar hetzelfde pad weer gaan bewandelen maar hey, Nederland mag dan wel regeltjes hebben, het kán wel geregeld worden! Dus vandaar nog eenmaal: hieperdepiep hoera voor Nederland, ons regeltjesland!
En zo is het maar net ! X
39
ADVERTENTIE
VEINE
40
COLUMN PUZZELEN OP EEN MOOIE WARME DAG…
Nic
ole K ie
n - a d vo c
a at
BUITEN IS HET OP DIT MOMENT 28 GRADEN. EEN PRACHTIGE LENTEDAG WAAROP VEEL MENSEN HOPELIJK KUNNEN GENIETEN VAN HET MOOIE WEER. IK ZIT BINNEN IN MIJN KANTOOR EN BEN AAN HET WERK AAN MIJN BUREAU DAT VOL LIGT MET DOCUMENTEN. EEN GROOT DEEL VAN DIE DOCUMENTEN GAAN OVER U. NIET OVER U IN PERSOON NATUURLIJK, MAAR WEL OVER U ALS PATIËNT OFWEL ALS ONDERDEEL VAN DE ZORG IN NEDERLAND. Een belangrijk deel van mijn werk als advocaat in de zorg
En terwijl ik daarmee aan het werk ben, dwalen mijn
gaat tegenwoordig namelijk over de vraag wat organisaties
gedachten - misschien door de warmte - een beetje af.
wel en niet mogen doen met gezondheidsgegevens over
Ik denk eraan dat iemand in mijn kennissenkring via Facebook
patiënten. Het medisch beroepsgeheim is daarop van
liet weten dat zijn zoontje een ernstige leveraandoening heeft
toepassing. Als je in Nederland bij een dokter komt, dan
en voor zijn leven vecht. Heel triest. We leven allemaal mee
mag die dokter de informatie die je aan hem of haar geeft
op Facebook. We maken het ziekteproces live mee. Gelukkig
niet zonder hele goede redenen met anderen delen. Maar
weet het kindje te overleven en gaat het nu beter. Ik vraag mij
toch zijn er best veel gegevensstromen met tot de patiënt
af wat er met al die informatie over dit kindje op Facebook
te herleiden gegevens die bijvoorbeeld gedeeld worden
gebeurt. Als dit kindje bijvoorbeeld over vijftien jaar een
voor wetenschappelijk onderzoek. Of voor het bewaken van
hypotheek aanvraagt, is al die informatie dan nog steeds
de kwaliteit van de zorg die aan u geleverd wordt. Kortom
openbaar? Ik denk haast van wel…
voor doelen waar we in principe zelf belang bij hebben. In Nederland kunnen we er ook op vertrouwen dat de
Denken wij – anno 2017 – nu echt anders over privacy?
organisaties die dergelijke gevoelige gegevens in handen
Vinden wij het niet erg meer dat al die persoonlijke informatie
krijgen daar ook integer en veilig mee omgaan. Hoe die
over ons te vinden is? Of begrijpen wij nog niet wat het
integriteit en veiligheid over die datastromen precies juridisch,
betekent dat al die informatie te vinden is en zouden wij
contractueel, geregeld moeten worden, nou, dat zijn die
daar anders mee omgaan als we ons dat zouden realiseren?
puzzels die ik op mijn bureau heb liggen.
Lastige vragen om te beantwoorden op deze warme dag. Misschien nog een nachtje over slapen. Morgen is het weer wat koeler. Misschien toch goed om de volgende keer nog wat beter na te denken over wat ik op social media deel? •
Nicole Kien is één van de topadvocaten in de gezondheidszorg en staat aan de basis van de succesvolle ontwikkeling van LS&H Lawyers. Meer informatie: www.lshlawyers.nl
41
SPORT
TEKST: RENÉE RUISCH | FOTOGRAFIE: BIJZONDER FOTOGRAFIE
ROEIEN MET DE RIEMEN DIE JE HEBT!
VEINE
42
“IK VOND HET EEN LEUK INTERVIEW!”, DAT WAREN DE AFSLUITENDE WOORDEN VAN PIM HEIJKOOP. EN DAT WAS WEDERZIJDS. WANT NOG NOOIT EERDER HAD IK EEN INTERVIEW AFGENOMEN OP HET WATER. AL ROEIENDE HADDEN WE MOOI ALLE TIJD OM OVER DEZE SPORT TE PRATEN. IK MOCHT NAAST DE STUURMAN ZITTEN EN ZOALS DAT GAAT BIJ ROEIEN, WAREN WIJ DE OGEN VAN DE TWEE SPORTERS. HET IS DE NORMALE GANG VAN ZAKEN. ALS PIM GAAT ROEIEN, STAPPEN ER TWEE VRIJWILLIGERS MEE AAN BOORD. EEN OM TE STUREN EN DE ANDER OM MEE TE ROEIEN. AF EN TOE ZIE IK DAT PIM EEN ROOD HOOFD KRIJGT. ALS IK HEM ZEG DAT HET WEL HEEL ZWAAR IS, ZO TEGEN DE WIND IN ROEIEN, ANTWOORDT HIJ LACHEND: “ZO IS HET EN NIET ANDERS”. >
SPORT
Kun je zitten? Dan kun je ook roeien.
43
SPORT
Pim Heijkoop is twintig jaar. Hij is
er zijn allerlei aangepaste stoeltjes
geboren met spina bifida, ziet slechts
en verschillende voetplaten. In de
50% en hij is rolstoelgebonden.
wintermaanden wordt er binnen ‘in de
Toch weerhoudt zijn beperking hem
bak’ getraind, maar zodra het weer
er niet van om lekker te sporten.
het toelaat, gaan ze de Rotte op.
Naast showdown, een soort tafeltennis
“Dat is natuurlijk altijd leuker!” In de
voor blinden en slechtzienden, is Pim
overdekte oefenruimte staan ook
al drie jaar wekelijks aan het roeien.
allerlei fitnessapparaten, onder andere
Dat doet hij bij de Rotterdamse
ook een roeimachine die is aangepast.
roeivereniging Roeivalidatie. Een club
De plek waar je normaal kunt zitten
met ongeveer zestig leden met een
is weggehaald.
beperking. De jongsten zijn rond de
Zo kun je in je
vijftien jaar. Met ruim veertig vrijwilligers
rolstoel blijven
wordt dagelijks geroeid op de Rotte.
zitten en de roeimachine
VEINE
44
Hans Breethoff is op de dag van
gebruiken.
het interview de leider van de
Eén ding
vrijwilligersploeg, de zogenaamde
is zeker….
dagkapitein. Hans laat mij zien dat er
het motto is
heel wat bij komt kijken om iedereen
overduidelijk;
te kunnen laten roeien. Er is een tillift,
alles kan. >
SPORT
Het motto is overduidelijk; alles kan.
45
SPORT
ONZE TOCHT
(Hillegersberg). Het is duidelijk.
glimlach graag uit hoe alles werkt.
Voor Pim wordt een wat bredere,
Er wordt altijd een doel afgesproken en
Ondertussen moet hij overigens best
dus ook stabielere boot gebruikt dan
de roeiers worden gemotiveerd steeds
wel hard werken. Voor zijn spierkracht
normaal. Voordat hij aan boord kan,
iets verder of juist steeds iets sneller
en ontwikkeling ongetwijfeld alleen
wordt het stoeltje van Pim vastgemaakt
te roeien. Er zijn geen wedstrijden
maar goed. Maar ik merk dat het roeien
op de plek waar normaal het zitje
onderling. “Dat is helaas onmogelijk”,
vooral ook een gezellig moment is. Er
heen en weer beweegt. Doordat Pim
legt Hans mij uit. “Maar dat wil niet
wordt druk gebabbeld en Pim vertelt
gefixeerd wordt met zowel een heup-
zeggen dat we niet proberen om het
wat hij de rest van de week doet. “Ik
als een buikgordel, zit hij goed en veilig.
maximale uit de sporters te halen.
werk bij de molen De Korenaer van de
Via een tillift op de steiger wordt hij aan
Natuurlijk kijken we goed naar ieders
ASVZ in Nieuwerkerk aan den IJssel.
boord geholpen. Voor roeiers die iets
mogelijkheden. Bij sommigen is dat
Op vrijdag zit hij in de bediening in het
mobieler zijn, is er een speciale leuning
per week wisselend. De ene week zijn
restaurant. ”Hoewel Pim daar nog veel
die over de boot getrokken kan worden
ze in goede conditie, de andere week
meer doet, van papier versnipperen
om op te steunen.
moeten we het rustiger aan doen.”
tot hout schuren, was vouwen en tassen maken, is bedienen toch wel zijn
Ons tochtje gaat richting de molen
Dat Pim geniet van het roeien, is goed
favoriete bezigheid. Als er ook moppen
vlakbij de Irenebrug in Rotterdam
te zien. Hij legt mij met een grote
en verhalen over de aanstaande
Meer informatie: www.roeivalidatie.nl
VEINE
46
SPORT
vakantie volgen, merk ik dat het een
KUN JE ZITTEN?
instructies geven via een headset”,
sociaal gebeuren op het water is.
…dan kun je ook roeien. Vanuit die
legt Hans Breethoff uit. Lid worden
De vrijwilligers kennen de sporters met
gedachte werd in 1979 Stichting
van SRV kan voor 150 euro per jaar.
hun beperking en de onderlinge band
Roeivalidatie (SRV) opgericht door een
“Maar we adviseren mensen altijd eerst
is goed.
aantal enthousiastelingen uit Rotterdam.
een proefperiode van drie maanden
Roeien is een sport voor iedereen.
voor 40 euro te nemen om van tevoren
Gekke dingen gebeuren er blijkbaar
Een sport die verrassend veel spieren
eens goed te bekijken of het wel echt
niet vaak. Een keer een zwaan die
aan het werk zet en toch ongevoelig is
leuk is en goed gaat. Zo’n contract kun
jongen heeft en de boot wegjaagt, een
voor blessures.
je aangaan na een intakegesprek met onze medisch deskundige. Zo hebben
keer een vrijwilliger die ziek wordt aan boord…. Nee, heel veel bijzondere
Bij Roeivalidatie zijn er boottypes
we een huisarts in het bestuur die veel
dingen heeft Pim niet meegemaakt.
waarin je met twee, drie of vier man
van deze gesprekken voert. Veiligheid
Hij grapt er nog achteraan dat hij nog
roeit en waar een stuurman (of -vrouw)
staat voorop en we willen zeker weten
nooit in het water is gevallen. Natuurlijk
zorgt dat je niet omslaat en op tijd
dat we die kunnen bieden.” •
heeft Pim voor de zekerheid wel een
thuis komt. “Soms laten we roeiers
zwemvest aan. We varen zo’n drie
zelfs skiffen (red: alleen in een boot
kwartier en dat is voor Pim ook wel
roeien). We varen dan met een bijboot
genoeg. Hij vertelt mij dat hij best wel
mee en geven instructies. Bij blinde en
moe is na zo’n tocht.
slechtziende roeiers kunnen we zelfs
47
BA(G)CK TO THE BEACH
Deze geweldige transparante strandtas is een uitkomst voor iedereen die in een oogopslag wil zien waar alles zit. Prijs € 27,00 | clarijs-fietstassen.nl
Een klein stukje Ibiza overal waar je bent, met deze hippe
VEINE
48
Gooi maar in mijn tassie!
strandmand. Handgemaakt van
Deze strandtas van Protest
gevlochten palmblad en met echt
heeft plaats genoeg voor je
lederen handvaten en franjes.
zonnebril, boek en je favoriete
Het kost wat, maar dan heb je
flesje drinken. Door de
ook een echt unieke blikvanger
schouderhengsels kun je ‘m met
waar je jarenlang plezier van hebt.
gemak over je schouder dragen. Prijs € 29,99 | wehkamp.nl
Prijs € 49,95 | mandenmand.nl
BA(G)CK TO THE BEACH
Leuke strandtas met een foto
Deze zomerse tas is ideaal
van zonnende dames uit een
voor een lekkere dag aan het
ver verleden. De tas heeft een
strand. De tas is gemaakt van
binnenvakje met rits en een
70% gerecycled plastic en groot
rits als sluiting. De voorzijde is
genoeg om je handdoek, drinken
gecoated nylon. Prijs € 8,95 |
en tijdschriften in op te bergen.
selektplaza.biedmeer.nl
Wat een vrolijke, grote strandtas
Prijs € 32,95 | bol.com
met ritsvak op de zijkant! Makkelijk afsluitbaar door een rits zodat je niets kwijtraakt. Ook van de prijs word je blij € 14,95 | luggage4all.nl
Hoe handig is deze praktische
Vamos a la playa met een
strandtas. Afsluitbaar met een
kleurrijke, hippe strandmand!
rits, gemaakt van een sterke
Extra leuk door de kwastjes
folie en de binnenkant is gevoerd
en door de prijs € 25 |
met fleece.
online-tassen.nl
Bij deze tas hoort een vrolijke prijs € 6,99 | swimtrainer.nl Voor de stoere papa’s en echte kerels is deze tas met veel opbergmogelijkheden een uitkomst voor een stranddag. 49
Prijs € 99,00 | thebagstore.nl
VEINE STEUNT
TEKST: MARIANNE ZWANENBURG | FOTOGRAFIE: KISRTEN ZWANENBURG
VOETJES VAN DE VLOER
VEINE
50
EEN KEER PER MAAND, OP ZATERDAG AVOND, KIJKEN GEMIDDELD ZO’N ZESTIG PERSONEN ERNAAR UIT OM LEKKER TE DANSEN OP DE MEEST LEUKE MUZIEK, GEDRAAID DOOR EEN HEUSE DJ. IN DE BRASSERIE VAN ZORGCENTRUM SOENDA IN VLAARDINGEN WORDT ER FEEST GEVIERD. EN DAT DOEN ZE TIEN KEER PER JAAR. DE MEESTE DISCOGANGERS ZIJN VASTE GASTEN; LOGISCH OOK, WANT ALS JE EEN KEER GEWEEST BENT, WIL JE DE VOLGENDE KEER WEER LEKKER LOSGAAN. IEDEREEN MET EEN BEPERKING IS WELKOM, AL DAN NIET MET EEN BEGELEIDER. LEEFTIJDSBEPERKINGEN ZIJN ER NIET, EN DAT MAAKT HET EXTRA LEUK, WANT ZO IS ER ALTIJD WEL IEMAND WAARMEE JE ‘EEN KLIK’ HEBT.
VEINE STEUNT
De initiatiefnemers van stichting
op de faciliteiten die daar zijn. Gelukkig
‘Voetjes van de Vloer’ zijn Ruud en
is dat nog nooit nodig geweest.
Wilma van Gerven samen met hun oudste dochter Joyce. Het idee voor
Bij binnenkomst wordt iedereen
een disco ontstond in 2006. Ruud en
persoonlijk welkom geheten
Wilma waren mee als begeleiders
door Wilma. Zij noteert de naam
tijdens een vakantieweekje van hun
en het telefoonnummer van een
jongste dochter Macy. Zij heeft een
contactpersoon en, indien nodig,
verstandelijke beperking. Op een avond
de medische achtergrond van de
speelde Ruud wat gezellige muziek
bezoeker. De ouders of begeleiders
voor de hele groep en hij zag dat alle
kunnen ervoor kiezen te blijven, maar
vakantiegangers helemaal enthousiast
kunnen ook met een gerust hart later
werden, gingen dansen en vrolijk
pas terugkomen. Er zijn ouders die
werden. Eenmaal thuisgekomen ging hij
van de gelegenheid gebruik maken om
aan de slag met zijn idee: elke maand
lekker ontspannen uit eten te gaan.
een discoavond organiseren zodat zijn beperkte dochter een ‘avondje
Het Nederlandse Rode Kruis biedt
uit’ kon beleven. Nu, ruim tien jaar
bezoekers uit de regio voor € 2,50
verder, worden er elke maand tussen
per rit (rolstoel)vervoer aan.
de zestig en zeventig partygangers ontvangen. Van 19.00 tot 22.00 uur
De entree bedraagt € 3,00. Hiervoor
wordt er een feestje gevierd. Een groep
krijgt de bezoeker een drankje en een
van 25 vrijwilligers zorgt ervoor dat
avond gezelligheid. Stichting Voetjes
elke bezoeker het naar zijn zin heeft,
van de Vloer verkoopt ijzerkoekjes
op tijd iets drinkt en als het nodig is
om extra inkomsten te genereren,
even rust pakt. Een aantal vrijwilligers
vijf gezonde koekjes voor € 3,00.
wordt ‘gekoppeld’ aan drie of vier
Verdere inkomsten komen uit donaties
bezoekers. Bovendien hebben bijna alle
van sponsoren. •
vrijwilligers een EHBO-diploma en er is
51
een verpleegkundige aanwezig. Het is
www.facebook.com/
ook een prettig idee dat de feestruimte
stichtingvoetjesvandevloer
in een zorgcentrum is gevestigd, zo kan er ook nog een beroep gedaan worden
ADVERTENTIE
VEINE
52
ca
lv
e
i
Su
an
di
Sy
p
COLUMN ijk er b
uijk
- therapeut comp
u
e te r
nh
ALLE KINDEREN DIE OP DE MYTYLSCHOOL ZITTEN WORDEN GESCREEND DOOR ONS COMPUTER ADVIES TEAM. WE KIJKEN WELKE HARDWARE EN SOFTWARE DE LEERLINGEN HET BESTE KUNNEN GEBRUIKEN OM GOED MEE TE KOMEN OP SCHOOL. OOK VRAGEN OVER COMPUTERGEBRUIK IN DE THUISSITUATIE PAKKEN WE OP MET ONS MULTIDISCIPLINAIRE ADVIESTEAM COMPUTER EN HANDICAP.
Ik haal Abdul op uit de klas om zijn computervaardigheden
Binnen het Computer Advies Team stellen we ons al een
te screenen. Hij gaat na de zomervakantie naar groep 3 en
tijd de vraag: ”moet ieder kind nog een reguliere computer
zal steeds meer op de computer gaan werken. Meekomen
met muis kunnen bedienen of is een touchscreen of
met het schrijfonderwijs zal lastig voor hem zijn door zijn
tablet voldoende?”
onwillekeurige bewegingen. Het is daarom goed om naast het handmatig schrijven alvast de computer te leren bedienen,
Ieder kind is uniek en heeft iets anders nodig om digitaal te
zodat zijn motoriek zijn cognitieve ontwikkeling niet in de weg
kunnen werken. Belangrijk is om goed te kijken waarom er
gaat staan. Ik ga samen met hem achter de computer zitten
digitaal gewerkt gaat worden. Puur als ‘schrijfvervanging’ of
om te kijken of het lukt om de muis te bedienen of dat hij
moet een kind ook educatieve schoolprogramma’s doen en
een alternatieve bediening nodig heeft. Ik denk dan aan een
zijn deze ook beschikbaar op de te gebruiken tablet? Allemaal
trackball of bijvoorbeeld joystick. Voor ik er erg in heb, gaat
overwegingen om mee te nemen in het computeradvies.
zijn vinger naar het beeldscherm van de computer en begint hij driftig van links naar rechts te swipen, natuurlijk zonder
De ontwikkelingen gaan snel, de afgelopen jaren is er al
resultaat. Hij kijkt me verbaasd aan, haalt zijn schouders
zoveel veranderd en bijgekomen; oogbediening, spraak in- en
op en maakt het gebaar van “stuk”. Het is duidelijk dat hij
uitvoer, woordvoorspelling… er is zoveel mogelijk! Hoe zal
thuis regelmatig de tablet of telefoon van zijn ouders te
het er over een jaar of vijf uitzien op ict-gebied? Ik ben heel
pakken krijgt.
benieuwd hoe Abdul de computer dan bedient! •
53
ADVERTENTIE
Cricket Licht - Compact - Eenvoudig opvouwbaar
Etac R82 B.V. Tinweg 8 8445 PD Heerenveen Tel: 0513 68 16 86 R82nl@R82.com R82.nl
VEINE
54
R82.nl
DE TITEL VAN ONS TIJDSCHRIFT KOMT UIT DE FRANSE TAAL EN SPREEK JE UIT ALS VÈNNE. LA VEINE STAAT VOOR GELUK, FORTUIN EN GELUKZALIGHEID. ANDERZIJDS KUN JE VEINE VERTALEN ALS DE ADER, DE NERF OF BLOEDADER.
Naast een prettig klinkende naam vonden we de betekenis illustratief. Een bloedader staat voor verbinding en is iets dat je nooit kunt doorknippen. Zo is ook de band van ouders met een beperkt kind. Een verbinding die er is en altijd blijft.
WAT BETEKENT DAT EIGENLIJK?
Daar waar andere kinderen hun vleugels uitslaan en loskomen van ouders, blijven kinderen met een beperking veelal heel dichtbij. Als het niet letterlijk fysiek is dan is het wel mentaal. Anderzijds sluit de gelukzalige uitleg van Veine feilloos aan op de visie achter dit magazine. Veine moet een platform zijn waar ouders en anderen die dagelijks omgaan met kinderen met een beperking, positieve en praktische handvatten krijgen om kinderen nog beter te begeleiden en te stimuleren tot ontwikkeling. Het is onze stellige mening dat ontwikkeling (en comfort) gelukkig maken. En elk kind verdient het om gelukkig te zijn.
55
TEKST: RENÉE RUISCH | FOTOGRAFIE: PRIVÉ COLLECTIE
DUIKEN MET DAAN
VEINE
56
IEDEREEN NOEMT HAAR DAAN, MAAR HAAR GEBOORTENAAM IS DANIËLLE RIJNENBERG. ZE GROEIDE OP IN EEN GROOT (HIPPIE)GEZIN EN WOONDE IN EEN WOONGEMEENSCHAP. MISSCHIEN VERKLAART DAT HAAR SOCIALE KANT, DE GEDREVENHEID OM IETS VOOR ANDEREN TE WILLEN DOEN. ZE MAAKTE VAN HAAR GROOTSTE HOBBY HAAR BEROEP; DUIKEN. MAAR TERWIJL ZE VOORAL HAAR BOTERHAM VERDIENT AAN TOERISTEN DIE WILLEN KENNISMAKEN MET DE ONDERWATERWERELD VAN CURAÇAO, IS HAAR PASSIE HET HELPEN VAN MENSEN MET EEN BEPERKING.
DUIKEN MET DAAN
“Vooral omdat ik juist deze groep
als je mensen zo’n bijzondere ervaring
een beperking nooit dieper dan 5 meter
wil laten kennismaken met het vrije
mee kunt geven.
en ik doe alles altijd in een tempo dat past bij de duiker. Met sommigen ben
gevoel van je lijf. Onder water fop je de zwaartekracht, het lijkt alsof je zweeft.
“Overigens ga ik nooit zomaar het
ik al een halve ochtend bezig voordat
En daar blijft het niet bij. De wereld
water in. Vooraf heb ik contact met
we het water in gaan, anderen zijn zo op
onder water is prachtig. Dankzij het
ouders of de duiker zelf. We mailen
5 meter diepte.”
heldere water zie je tientallen kleurige
en wisselen gegevens uit. Eenmaal
vissoorten en planten.”
op de Antillen zoek ik een gezin eerst
BEWEGEN ONDER WATER
een keer op. Er moet vertrouwen zijn
Sommige duikers met een beperking
“Het gevoel van vrij zijn door het
in mij, maar andersom moet ik het ook
zijn prima in staat om zelf te zwemmen,
wegvallen van de zwaartekracht is
zien zitten om met iemand onder water
maar voor de meesten is dat lastig.
voor iedereen geweldig, maar in het
te gaan. De leeftijdsgrens is acht jaar,
Juist daarom gaan we altijd met
bijzonder voor diegenen die in het
maar toch kan ik beslissen dat iemand
twee duikers mee. De een stuurt en
dagelijkse leven moeten dealen met
te jong is, te fragiel. Wat betreft de
zwemt voor de duiker terwijl de ander
beperkingen. In het water zijn we
beperkingen is mijns inziens niets
continue oogcontact heeft en let op
allemaal weer gelijk. Niemand kan
onmogelijk. De enige vereiste is dat
de afgesproken communicatietekens.
lopen en ademen doen we allemaal
ik kan communiceren met iemand.
Voor wat meer ervaren duikers is
via een zuurstoftank.” Daan duikt al
Een duiker met cerebrale parese kan
de DPV een uitkomst. (red: diver
enkele jaren met zowel kinderen vanaf
misschien de gebaren niet op de juiste
propulsion vehicle). Het is een soort
acht jaar als met volwassenen met een
manier maken, maar dan spreek ik wel
scooter voor onder water. Je hoeft niet
verstandelijke en/of een lichamelijke
een teken af als iemand naar boven
zelf te zwemmen, maar bepaalt wel zelf
beperking. “Ik doe dat nooit alleen,
wil of bijvoorbeeld pijn in zijn of haar
waar je heen gaat.
maar samen met mijn maatje Hans
oren krijgt. Als geen enkele vorm van
Pleij, die net als ik is opgeleid bij de
communicatie mogelijk is, raad ik het
Een duikvakantie op Curaçao is een
International Association Handicapted
mensen af. Het moet wel veilig zijn.”
echte aanrader. Voor wie overweegt te gaan: een duik bij de duikschool van
Divers (IAHD). Afhankelijk van de persoon, de beperkingen en de
Over veilig gesproken… ”Met sommige
Daan kost 100 dollar (red: 100 euro). Je
wensen van de duiker, nemen we
mensen, bijvoorbeeld mensen met
kunt vanuit Nederland al contact leggen
soms zelfs een derde duiker mee, een
epilepsie, duiken we hooguit een meter
en informeren naar de mogelijkheden:
zogenaamde veiligheidsduiker.” Daan
diep. We moeten indien nodig heel snel
www.rebel-diving.com •
straalt als ze vertelt hoe sommigen
weer naar boven kunnen. Overigens
reageren op hun duik. Het is alles waard
ga ik in het algemeen met mensen met
57
ANNA
MAAKT ER WAT VAN
ZOMERSE DEKBEDHOES DIE OP Z’N PLEK BLIJFT Kinderen kunnen ’s nachts erg onrustig zijn en woelen zich dan bloot. Niet alle kinderen hebben het besef om weer onder het dekbed te kruipen of kunnen dit met het gevolg dat ze het koud krijgen. Met de extra lange instopstrook van deze dekbedhoes kun je dit voorkomen. De lange instopstrook trek je langs het voeteneind onder je matras door en die maak je vast aan de zijkant met de strikbanden (zie de tekening).
MATERIAAL Als je de hoes van één soort stof wil maken, dan heb je nodig: • 6 meter katoen van 145 centimeter breed. Als je de hoes van twee soorten stof wil maken, dan heb je nodig: • de onderkant van de hoes 2.40 meter van 145 centimeter breed; • de bovenkant van de hoes 3.60 meter van 145 centimeter breed.
WERKBESCHRIJVING • Onderkant hoeslaken: stik een klein zoompje aan de onderkant en vouw een strook van 35 centimeter dubbel en zet het aan de zijkanten vast met spelden. • Bovenkant hoeslaken: stik een klein zoompje aan de onderkant. • Knip vier stroken van 8 centimeter breed en 40 centimeter lang. Vouw de stof van deze stroken dubbel en vouw de naadtoeslag naar binnen. Stik de strikbanden door. • Leg de twee delen van de hoes (zie de tekens * O) met de goede kanten op elkaar en speld de zijnaden en bovenkant vast. Let op dat de dubbelgevouwen strook van de onderkant van de hoes aan de buitenkant zit. • Stik de zijnaden en bovennaad.
VEINE
58
• Draai de dekbedhoes nu om met de goede kant van de stof naar buiten. Nu zit de dubbelgevouwen strook van de onderkant aan de binnenkant. Hierin kunt u de onderkant van het dekbed stoppen. • Stik aan de zijkanten van de instopstrook een zoompje. • Naai de strikbanden op de tekens (vierkant), zie de tekening.
Veel succes,
ANNA MAAKT ER WAT VAN
59
ADVERTENTIE
Ontdek de wijnen en de luxe vakantie Ontdek Ontdekde dewijnen wijnenen ende deluxe luxevakantie vakantie villa’s van Château de l’Horte in villa’s villa’svan vanChâteau Châteaude del’Horte l’Horteinin Zuid-Frankrijk o.a. ook comfortabele villa’s Zuid-Frankrijk Zuid-Frankrijko.a. o.a.ook ookcomfortabele comfortabelevilla’s villa’s met voorzieningen en aanpassingen voor met metvoorzieningen voorzieningenen enaanpassingen aanpassingenvoor voor minder validen. Kijk voor meer informatie minder mindervaliden. validen.Kijk Kijkvoor voormeer meerinformatie informatie op WWW.WIJNVILLAS.NL op opWWW.WIJNVILLAS.NL WWW.WIJNVILLAS.NL ROLSTOELVRIENDELIJK IN EN OM DE WONING ZITSTOEL IN DE ROLSTOELVRIENDELIJK ROLSTOELVRIENDELIJK ININENENOM OM DEDEWONING WONING ZITSTOEL ZITSTOEL INDEDE DOUCHE VAN DE BADKAMER BEUGELS IN DOUCHE EN IN TOILET DOUCHE DOUCHE VAN VANDEDEBADKAMER BADKAMER BEUGELS BEUGELS ININDOUCHE DOUCHE ENENTOILET TOILET RUIME ROLSTOELVRIENDELIJKE BADKAMER HOOGLAAGBED RUIME RUIME ROLSTOELVRIENDELIJKE ROLSTOELVRIENDELIJKE BADKAMER BADKAMER HOOGLAAGBED HOOGLAAGBED OP AANVRAAG BESCHIKBAAR VERWARMD ZWEMBAD GRATIS OP OP AANVRAAG AANVRAAG BESCHIKBAAR BESCHIKBAAR VERWARMD ZWEMBAD ZWEMBAD GRATIS GRATIS WIFI EN NEDERLANDSE TV VERWARMD ZEER COMPLEET INGERICHTE WIFI WIFIENENNEDERLANDSE TV ZEER ZEERCOMPLEET COMPLEET INGERICHTE HUIZEN NEDERLANDSE PRACHTIGE TV OMGEVING MET RUST,INGERICHTE RUIMTE EN HUIZEN HUIZEN PRACHTIGE PRACHTIGE OMGEVING OMGEVING MET MET RUST, RUST, RUIMTE RUIMTE ENEN CULTUUR STRANDEN OP 30 AUTOMINUTEN CULTUUR CULTUUR STRANDEN STRANDENOP OP3030AUTOMINUTEN AUTOMINUTEN
VEINE
60
KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP WIJNVILLAS.NL KIJK KIJKVOOR VOORMEER MEERINFORMATIE INFORMATIEOP OPWIJNVILLAS.NL WIJNVILLAS.NL
REACTIES RUBRIEK
WAT VIND JIJ VAN VEINE? REAGEER VIA ONZE WEBSITE!
• WAUW, SCHÖN, GIBT ES DIESES MAGAZINE AUCH IN DEUTSCHLAND? (VERTALING: WAUW, MOOI! KAN IK DIT MAGAZINE OOK IN DUITSLAND KRIJGEN?) MAGDALENA SCHAUER • EINDELIJK EEN MAGAZINE OVER KINDEREN MET EEN BEPERKING. ANJA PALMERS • BLIJF HET EEN “INSPIREREND” BLAD VINDEN. OOK OMDAT HET ALS EEN GLOSSY VOELT, BLADER ER NOG WEL EENS DOOR HEEN! SANNE VAN DEN DOOL • LEUK! EDITH PIJMA • WAT EEN MOOIE GLIMLACH! (COVERFOTO) ROSY PETERS • DE P@PPTALK IS WEER ZO HERKENBAAR! MARGJE DE GROOT • BEN WEL ERG BENIEUWD NAAR HET DOSSIER OVER CBD OLIE IN HET VOLGENDE NUMMER... CONRAD HEUGENS • WAT FIJN, EEN MAGAZINE VOOR “ONS” ZONDER KLAAGVERHALEN. LIESBETH HANSON •
61
Baker Bridge € 49,95
MIX & MATCH
Vingino € 44,99
Funky xs € 44,95
Blue rebel € 39,99
Funky xs € 39,95
VEINE
62
Vingino € 54,99
MIX & MATCH
Indian Blue € 27,95
Vingino € 34,99
Molo € 24,95
Liever een kakie- of een spijkerbroekje
HERKENBAAR UIT HET VERLEDEN: PAPIEREN POPPETJES DIE JE EINDELOOS EN NAAR EIGEN IDEE KAN AANKLEDEN.
bij dat poloshirt? Of toch een leuk gebloemd shortje in plaats van een roze bermuda bij dat truitje? Vouw simpel de hoekjes van de kledingstukken om, kijk wat het leukst is en kies wat je wil.
nik and nik €39,95
Z8 € 29,95
63
MIX & MATCH
Z8 € 34,95
Bellerose € 29,00
NIK&NIK € 29,95
VEINE
64
Indian Blue € 47,95
DE KLEDING OP DEZE PAGINA’S IS TE KOOP BIJ WWW.VOORWINDEN.NL
MIX & MATCH
Scotch & Soda € 35,95
Funky xs € 44,95
Cars € 29,99
Bellaire € 35,00
65 Geisha € 49,99
MIX & MATCH
Scotch & Soda € 29,95
Indian Blue Jeans € 22,95
Molo € 26,95
Funky xs € 44,95
Quapi € 14,95
VEINE
66
nik and nik € 29,95
MIX & MATCH
Indian Blue Jeans € 22,95
Indian Blue Jeans € 22,95
Indian Blue Jeans € 22,95
Indian Blue Jeans € 22,95
Indian Blue Jeans € 22,95
MIX & MATCH 67
Indian Blue Jeans € 22,95
DOSSIER
TEKST: RENÉE RUISCH | FOTOGRAFIE: LEVERANCIERS
HANDBEWOGEN ROLSTOELEN DE DIKKE VAN DALE HOUDT HET HEEL SIMPEL ALS JE HET WOORD ROLSTOEL INTYPT: - ROL·STOEL (DE; M; MEERVOUD: ROLSTOELEN) 1: STOEL OP WIELEN VOOR EEN GEHANDICAPTE –. ALS ERVARINGSDESKUNDIGEN WETEN WE WEL BETER. ER ZIJN TIENTALLEN VERSCHILLENDE ROLSTOELEN OP DE MARKT EN HET KIEZEN VAN HET MODEL DAT GOED BIJ JOU OF BIJ JOUW KIND PAST IS EEN UITDAGING. Wat bestaat er allemaal in rolstoelland? Grofweg onderscheiden we elektrische, duw- en handbewogen rolstoelen. Die laatste is een rolstoel die door de gebruiker zelf met de handen wordt voortbewogen, bij een duwrolstoel moet de stoel door een tweede persoon worden voortgeduwd en sommige zijn voor beide geschikt. In dit dossier hebben we het over handbewogen rolstoelen al dan niet in combinatie met een duwmogelijkheid. Welke rolstoel geschikt is, hangt af van allerlei factoren. >
VEINE
68
DOSSIER
69
DOSSIER
P lijstje va P oriënte P contac
VEINE
70
n eisen m
aken
ren
t met de g
en d e d e a
emeente
De rolstoel is een voorziening die normaal gesproken
Stap drie zou dan
wordt vergoed door de gemeente. Wie belt, wordt
zijn het contact met
doorverwezen naar de dealer/leverancier waar de
de gemeente en de
gemeente afspraken mee heeft. En daar begint het voor
dealer waarmee de
ons als ouders. Elke leverancier heeft zo zijn of haar merk,
gemeente werkt. Met het lijstje van
soms meerdere, en er wordt gezocht naar een standaard
wensen en eisen kun je het gesprek goed aangaan. Samen
model die desgewenst met allerlei voorzieningen wordt
met de dealer kan worden gekeken of al deze eisen in een
“gepimpt”. En eigenlijk zouden we andersom moeten denken.
standaardvoorziening kunnen worden verwerkt. Heeft de
Een deskundige gaf mij laatst een goed advies. Start nou met
dealer het niet dan moet hij feitelijk iets anders leveren.
het maken van een lijstje van eisen. En vind je dat als ouder
Zo is dat vastgelegd in de Wmo (Wet maatschappelijke
lastig, vraag advies aan een ergotherapeut of anderen die
ondersteuning) onder het kopje ‘compensatieplicht’*. Er is
met jouw zoon of dochter werken. Wat is er nodig en waar
bovendien nog een aanvullende wet waar in staat dat als het
dient de rolstoel voor? Moet het kind erin zitten bij vervoer in
te lang duurt, dat de gemeente dan een tijdelijke voorziening
de bus? Gebruik je de rolstoel ook aan tafel en hoeveel zit het
moet leveren. We hebben wat dat betreft meer rechten dan
kind überhaupt gedurende de dag in de rolstoel?
we denken.
Stap twee is het oriënteren. Welke fabrikanten zijn er en wie
*PLICHT DIE GEMEENTEN HEBBEN IN HET KADER VAN DE WMO OM BEPERKINGEN
maakt wat? Dit artikel kan alvast een begin zijn. Maar het
IN ZELFREDZAAMHEID WEG TE NEMEN OF TE COMPENSEREN EN DEELNAME AAN
bezoeken van een aantal leveranciers of bijvoorbeeld een
HET MAATSCHAPPELIJKE VERKEER MOGELIJK TE MAKEN, BIJVOORBEELD DOOR
beurs geeft een goed beeld van het aanbod.
EEN ADEQUATE AANPASSING EN/OF HULPMIDDEL OF BEGELEIDING
de gemee
ler waarm
ee
nte werk t
DOSSIER
Kiddo Up
VOOR DE ALLERKLEINSTEN
aangepast, waardoor kleinere kinderen
Er zijn al rolstoelen voor kinderen vanaf
deze als opstap kunnen gebruiken.
een jaar. Na een jaar gaan leeftijds
Dankzij de uitgebreide keuze aan
genootjes de eerste stapjes zetten en kun je als ouder informeren naar
kleuren en accessoires geef je hem een eigen identiteit.
een rolstoel. De Kiddo Space en de Kiddo Up van Veldink4kids
MEER FLEXIBILITEIT MET
zijn vrolijke en vooral lichtgewicht
DE MECCANODOOS!
rolstoeltjes voor de allerkleinsten.
Ortho Innovatief is de bedenker van de
Echte kekke modellen! De Kiddo Space is de kantelbare versie van de twee.
Orthos. Zij zagen dat veel rolstoelen vaak van ijzer worden gemaakt, gelast en loodzwaar zijn. Gevolg is een statisch geheel. Vooral bij kinderen en in complexe situaties geeft dit beperkingen. Op een later tijdstip iets
SORG Mio
veranderen is nauwelijks mogelijk en duurt altijd (te) lang.
Orthos
De SORG Mio van Atlas is ook zo’n flexibele rolstoel voor actieve kinderen BravoRacer
vanaf 1 jaar. Door de wegklapbare romppelotten kan soms wel, soms geen steun geboden worden.
De Orthos orthese rolstoel is gebouwd van aluminium en is niet gelast maar
Op maat en hip is de BravoRacer van RevaMed, een vastframe rolstoel voor kinderen. Hij is zo
volledig geklemd, hierdoor is de Orthos rolstoel zeer eenvoudig aan te passen en te veranderen. Een soort meccano
gebouwd dat de zithoogte
principe, licht in gewicht, ijzersterk
kan worden afgesteld zonder
en mooi. >
het onderstel te veranderen. De voetenplaat kan worden
71
DOSSIER
SORG Mio Move
KANTELEN MAAR! Voor kinderen die geen goede rompbalans hebben kan worden gekozen voor een hoge rugleuning al dan niet met een steun voor nek en hoofd. Bij sommige rolstoelen is bovendien een kantelverstelling gewenst. Een kind kan dan even ‘liggen’ en uitrusten en later weer gewoon Kudu
rechtop zitten. Wanneer de rolstoel voorzien is van kantel- of rugverstelling, is een hoofdsteun noodzakelijk.
De SORG Mio Move van Atlas is een actieve kantelbare kinderrolstoel voor jonge kinderen (vanaf leeftijd 12 – 15 maanden). Door middel van een gasveerverstelling is de hele opbouw
VEINE
72
te kantelen waarbij het zwaartepunt
De Kudu van fabrikant R82 is vooral
centraal blijft. De hoge rugleuning
een praktische rolstoel. Dankzij
geeft steun aan de gehele rug. Het
diverse instelmogelijkheden kan de
neerklappen van de rugleuning en het
stoel ‘meegroeien’ met het kind.
verwijderen van de wielen maakt dat
Kenmerkend voor de Kudu is de -3° tot
er een compact frame over blijft, dat
45° kantelverstelling met gelijkblijvend
makkelijk mee te nemen is.
zwaartepunt. Het kantelmechanisme
DOSSIER
is eenvoudig te bedienen en zorgt Cougar
voor een optimale balans, hetgeen de Kudu tot een stabiele en comfortabele rolstoel maakt.
TIENERS EN JONGVOLWASSENEN Een lage rugleuning biedt ondersteuning aan de onderrug, maar laat veel bewegingsvrijheid voor het bovenlichaam over. Voldoende
assortiment aan accessoires biedt de
armkracht en een goede rompbalans
Cougar de gebruiker buitengewoon
zijn daarvoor een vereiste. Voor
veel ondersteuning en comfort. Naast
veel tieners is de bewegingsvrijheid
de keus uit rugleuningsystemen en
juist belangrijk.
comfortabele kussens is de Cougar
Zippie Simba
geschikt voor rugleuningen van Zoals de makers beloven is de
andere merken.
vastframe rolstoel Zippie Simba van Sunrise Medical gemaakt voor avontuur! De Simba is ontworpen om comfort en stabiliteit te bieden, hij is super wendbaar en licht van gewicht! De
TNS in Rijen levert de unieke rolstoel Leaf van Freedom Designs. Het bedrijf met een hele creatieve oplossing voor complexe positioneringsvraagstukken. Zo bedachten ze onder andere de
Zippie Simba heeft een
voorframehoek die ingesteld kan
zitsysteem dat meegroeit.
worden naar abductie of adductie en
Met dit zitsysteem kan je
zo ook een spreidstand van de benen
4 centimeter in diepte en
mogelijk maakt.
2 centimeter in breedte groeien zonder extra onderdelen aan te moeten schaffen. 73
Fabrikant R82 heeft speciaal voor deze doelgroep de Cougar ontworpen; een comfortabele rolstoel voor kinderen en tieners. Met veel in- en verstelmogelijkheden en een ruim
Leaf
DOSSIER
VEINE
74
DOSSIER Avantgarde Teen
OPVOUWBAAR OF NIET? Informeer altijd naar de demontagemogelijkheden. Veel rolstoelen voor kinderen hebben een vast frame en zijn niet opklapbaar. Maar er bestaan ook modellen die wel gevouwen kunnen worden. Het hangt van het kind af of een dergelijke
Er is keuze uit een vast voorframe of
rolstoel mogelijk is. In het algemeen
een voorframe met wegzwenkbare
geldt dat een vouwframe iets kwets-
beensteunen die eenvoudig
baarder is bij ‘wild’ gebruik. Maar ook
uitneembaar zijn voor een
bij een vast frame kunnen vaak ge-
makkelijke transfer.
makkelijk onderdelen gedemonteerd worden. Voor het vervoer, bijvoorbeeld
Ook de Avantgarde Teen (RevaMed)
als je met vakantie gaat, is het bijvoor-
is op te vouwen en weegt slechts
beeld heel handig als de wielen eraf kunnen.
10 kg. Met het abductieframe wordt een goede uitgangspositie gecreëerd voor een correcte bekkenstand. Dit is
De Life T is een vouwframe rolstoel voor tieners. Op stap met vrienden? Shoppen? Wat
zeer belangrijk bij de ontwikkeling van het kind. De Avantgarde Teen 2/2VR kan helemaal naar eigen wens worden uitgevoerd. De ontwikkeling van het kind staat centraal. •
je ook wil doen, de Life T matcht Life T
perfect met jouw actieve lifestyle! De Life T combineert een modulair frameconcept met een stijlvol design en is licht van gewicht.
75
ADVERTENTIE
VEINE
76
COLUMN ZITTEN, ROLSTOELEN EN AANBESTEDINGEN Ar
ie v
an T
n ie n h ove n - onder
WE HEBBEN AL EEN PAAR COLUMNS GESCHREVEN OVER ZITTEN, KINDEREN EN JONGEREN VERANTWOORD EN GOED LATEN ZITTEN; DAT IS ONS VAK. HOE COMPLEX OOK, HET LUKT ALTIJD. ALS DIT EENMAAL GELUKT IS, BOUWEN WE DE ZITVOORZIENING KEURIG GECERTIFICEERD OP BIJVOORBEELD EEN ROLSTOEL, SCHOMMEL ENZOVOORT.
em
er
als leverancier van hulpmiddelen beoordeeld wordt op wat je belooft in de toekomst te gaan doen met een zware weging op prijs. Heb je er een bende van gemaakt, maar beloof je beter te doen en de prijs is laag dan mag je zonder problemen weer een paar jaar verder. Door de jaren heen is het mensdenken geheel vervangen door systematisch uitvoeren, waarbij het verdienmodel de boventoon voert. Het vervelende is dat juist de mensen die het meest afhankelijk zijn van hun hulpmiddel geen keuze hebben.
Betekenisvol ondernemen. Kan het anders? Jawel, niet Vaak gaat dit goed maar bij de keuze van de rolstoel gaat het
makkelijk maar laten we eens teruggaan naar de basis.
vaak mis. We hebben in Nederland een systeem gemaakt
Iemand die een rolstoel krijgt, wil eigenlijk helemaal geen
waar we uitgaan van producten. We kiezen vooraf een paar
rolstoel, diegene wil van A naar B. Iemand die een zitorthese
producten en daarmee moet u het maar doen. Vaak lukt
nodig heeft, wil helemaal niet zo’n ding, diegene wil gewoon
dat maar lang niet altijd. De boosdoener is mijns inziens het
zitten. Dit zou het vertrekpunt moeten zijn. En dan zijn er
systeem van Europese aanbestedingen in de hulpmiddelen
de uitgangspunten van de Wmo; keuzevrijheid, participatie,
sector. Gemeenten laten diverse partijen prijsopgaves
meedenken… op zich prima uitgangspunten. Het gekke is
doen, waarbij de prijs vaak het zwaarst weegt. Gemiddelde
dat niemand (ook leveranciers) het systeem van Europees
prijzen waarvoor ze gedurende meerdere jaren hulpmiddelen
aanbesteden nog langer wil maar toch gaan we er allemaal
moeten leveren. De klant die anders wil of nodig heeft dan
maar mee door! De lokale overheid (gemeenten) denkt dat
het standaardmodel kost de dealer geld. Op deze manier legt
we hier geld mee besparen. Onzin. Niet investeren in een
de gemeente alle financiële risico’s bij de dealer neer.
goed hulpmiddel kost alleen maar geld. Innovatie staat stil en de gebruiker wordt er echt niet beter van en dat kost de
Een achterhaald en oneerlijk model met veel perverse
maatschappij uiteindelijk veel meer geld. Wat mij betreft
prikkels waarbij het veelal niet meer gaat over het probleem
zou iedereen die professioneel betrokken is bij het leveren
maar over het systeem. Ik kan hier tientallen schrijnende
van een hulpmiddel hetzelfde moeten denken: we willen
voorbeelden van geven maar de kern van het probleem is het
gewoon mensen blij maken, daar draait het om, betekenisvol
systeem van Europees aanbesteden, een model waarbij je
bezig zijn! •
Arie van Tienhoven is sociaal ondernemer en eigenaar van het bedrijf Ortho Innovatief. Zijn uitspraak “Bij mij gaat het om mensen, mensen en mensen” is illustratief voor de wijze waarop Arie en zijn collega’s werken. Vragen of opmerkingen? Mail naar: a.tienhoven@ ortho-innovatief of m.huisman@ortho-innovatief.nl
77
COLUMN VAN ANNE
DISCOBAL DIT WEEKEND WAS NADJA LOGEREN. NIETS BIJZONDERS, ZE GAAT AL JAREN EENS PER MAAND NAAR HET LOGEERHUIS. MAAR DEZE ZONDAG, TOEN IK HAAR WEER ZAG, OVERVIEL ME ZO’N INTENS GELUKSGEVOEL, MEER DAN ALLEEN EEN GEVOEL VAN LIEFDE, ECHT EEN GELUKSGEVOEL. EN DAT KWAM DOOR HAAR.
VEINE
78
COLUMN VAN ANNE
Zij kan me zo’n licht, zorgeloos en blij gevoel geven. Dat juist
Zij bevestigt de tegeltjeswijsheden:
dit meisje, dat inmiddels de puberleeftijd heeft en waarover
• Geluk zit in kleine dingen.
we ons zo’n zorgen hebben gemaakt (en oké, nu nog: soms
• Het leven is een feestje, je moet alleen zelf de
om nieuwe dingen, soms om zaken die blijven) zo’n vrolijkheid
slingers ophangen.
kan oproepen, vind ik bijzonder. Zo blij als zij kan zijn als ze na het weekend haar juf weer ziet, Haar babytijd in het ziekenhuis weet ik nog als de dag van
het eitje op zondag, een T-shirt in haar lievelingskleur, of hoe
gisteren. Haar samengebalde vuistjes, de open buikwond,
mooi rood een tomaat is…
de voorspellingen, de slopende onzekerheid. Nu, ruim twaalf jaar later, revalideert en oefent ze nog steeds.
Ik zal jullie niet al te vaak overstelpen met dit soort zoete
De aanpassingen en hulpmiddelen zullen blijven, maar wat
teksten en het zal ook weleens anders voelen, maar vandaag,
weet zij het leven te leven! Iedere dag maakt zij een dansje,
vandaag moest het eruit.
op de grond of in de rolstoel, headbangend en al A. Iedere dag doet zij de muziek aan en tovert ze met haar glitterbal
Zij geeft kleur aan ons leven. Zij is ons blije ei, ons lichtje in
de kamer om tot discotheek. Iedere dag is zij muzikant en dj
de nacht. Zij weerkaatst haar lichtheid af op mij. Zij is mijn
tegelijk. En even voor de duidelijkheid: altijd in haar eentje, hè.
eigen stralende discobal. •
79
MOOIE MENSEN
SOMMIGE MOEDERS GEBRUIKEN HUN ERVARING ALS OUDER VAN EEN KIND MET BEPERKING OM ZICH JUIST WEER VOOR ANDEREN IN TE ZETTEN. MINKE IS ZO’N VROUW MET EEN MISSIE. ZELF ZAG ZE ZO NU EN DAN DOOR DE BOMEN HET BOS NIET. JUIST DAT MAAKT HAAR DRIVE ZO GROOT. ZE WIL HET VOOR ANDEREN BETER DOEN. ZE RICHTTE BOMENBOS OP; EEN ADVIESBUREAU VOOR OUDERS VAN KINDEREN DIE EXTRA ZORG NODIG HEBBEN.
VEINE
80
MOOIE MENSEN
TEKST: RENÉE RUISCH | FOTOGRAFIE: PRIVÉ COLLECTIE
ALS JE DOOR DE BOMEN HET BOS NIET MEER ZIET Het kan fijn zijn wanneer iemand met
je terecht kan met zowel praktische
te doen’ met alle kennis en ervaring
je mee denkt, naar je luistert en met
vragen als vragen die meer te maken
die ik als professional (als eigenaar
creatieve ideeën komt. “Ik vind het
hebben met de psycho-sociale kant.”
van Bomenbos, orthopedagoog,
nog altijd fijn te merken dat je ouders,
Juist dat gemis bracht Minke op het
onderzoeker en ontwikkelaar) en als
vaak met iets heel kleins, op weg
idee om Bomenbos op te zetten.
moeder heb opgedaan.” Het schrijven van een boek lijkt bijna een logische
kunt helpen. Daar waar ik aanvankelijk dacht vooral met ouders te werken,
Het bereiken van ouders blijft een
stap. Met een boek kan Minke nog
blijk ik in de praktijk meer voor en
uitdaging. Dat komt misschien
meer ouders bereiken, helpen en last
samen te werken met professionals.”
doordat Minke iets nieuws aanbiedt
but not least inspireren.
Medewerkers in de zorg zoeken
dat mensen niet kennen, anderzijds
Minke steeds vaker op om samen met
komt het ook omdat ouders zichzelf
“Ik las een gids over hooggevoelige
haar een brug te slaan tussen ouders
wegcijferen en vooral door blijven
kinderen van Scrivo Media en daardoor
enerzijds en zorgaanbieders anderzijds.
buffelen voor hun kind. “Ik doe
raakte ik enthousiast. Ik heb contact
verschillende dingen kosteloos maar
met hen gezocht en zij deelden mijn
Minke is zelf moeder van de
voor een uitgebreider traject moet
enthousiasme. Begin dit jaar ben ik
negenjarige Kasper. Hij heeft een
wel betaald worden. Dit moeten
begonnen. Het boek zal inzichten,
zeldzame genetische afwijking
ouders zelf bekostigen, wat niet voor
tips en adviezen bevatten voor
waardoor hij een ernstige vorm van
iedereen haalbaar is”, vertelt Minke.
zowel ouders van kinderen met een
spasticiteit heeft. Vanwege Kaspers
“Ouders die, veelal via via bij mij
lichamelijke beperking, als voor de
beperking heeft hij vrijwel overal hulp
aankloppen, vinden het prettig dat zij
professionals die met hen werken,
bij nodig, wat hem er overigens niet
(soms kosteloos) een vraag kunnen
en zich richten op wat beide groepen
van weerhoudt om heel sterk, vrolijk
voorleggen aan iemand die zowel
‘moeten’ weten, durven en doen.
en gelukkig in het leven te staan
professional als ervaringsdeskundige
(gelukkig!). “Ik heb zelf gemist dat er
is. Ook vinden ouders het fijn dat ze
Veine blijft Minke volgen en zodra haar
iemand was die, op momenten dat ik
buiten kantoortijden kunnen bellen
boek uit is, ben jij als Veine-lezer de
dat wilde, laagdrempelig bereikbaar was
of afspreken.
eerste die het hoort! •
en op maat mee kon denken. Een soort spin in het web die je niet telkens
MINKE SCHRIJFT EEN BOEK
weer hoeft bij te praten, iemand waar
“Het was al langer mijn wens om ‘iets
81
ALLES KAN MET ABENA ABENA IS OP ZOEK NAAR HELDEN EN HELDINNEN DIE SAMEN MET ONS DE DAG VAN HUN LEVEN WILLEN BELEVEN. WANT BIJ ABENA VINDEN WE DAT NIETS EEN KIND ERVAN MAG WEERHOUDEN OM LEUKE DINGEN TE DOEN. SAMEN MET VEINE ORGANISEERT ABENA DAAROM DE ACTIE ALLES KAN MET ABENA, MET IEDERE EDITIE KANS OP DEELNAME AAN EEN BIJZONDERE ACTIVITEIT. WAAN JEZELF EEN ECHTE VALKENIER ADVERTORIAL
In deze editie kun je je samen met je ouders en broertje(s) of zusje(s) (maximaal 4 personen) opgeven voor een spannende roofvogelworkshop met echte uilen, buizerds en gieren. Als je durft mag je ook zelf de vogels vasthouden, en na afloop wacht er een heerlijke pannenkoek.
Ga naar abena.nl/alleskan, geef je kind op en wij bezorgen hem of haar de dag van hun leven.
WINNAARS EDITIE 7 Levi
Levi (8 jaar) en Meg (15 jaar) zijn de winnaars van de actie Alles kan met Abena in editie 7. De twee waaghalzen gaan samen met hun families klimmen en klauteren op een speciaal hoogteparcours voor mensen met een beperking.
In Veine 9 een verslag van deze bijzondere dag.
VEINE
82
www.abena.nl/alleskan Meg
ADVERTENTIE
83
ADVERTENTIE
VEINE
84
LEUK AAN MIJN KIND
TEKST: MARJON DE VRIES | FOTOGRAFIE: MIGNON VLASBLOM FOTOGRAFIE
BRAM IS ERNSTIG MEERVOUDIG BEPERKT EN HEEFT BIJ ALLES HULP NODIG. DE CONTINUE AANWEZIGHEID VAN HEVIGE EPILEPTISCHE AANVALLEN EN ZIJN BEPERKINGEN SPEELDEN EEN GROTE ROL IN ONS LEVEN.
hem heen te ontdekken. Inmiddels is Bram acht jaar en laat hij nog steeds ontwikkeling zien. Zo heeft hij onlangs geleerd om ja en nee aan te geven en op die manier keuzes te maken. Hij is een ontzettend fijne en vrolijke knul die veel plezier beleeft op school waar hij dagelijks geniet van het contact met de andere kinderen. Hij heeft gevoel voor humor en maakt het mooiste geluid van de hele wereld wanneer hij de slappe
De negatieve spiraal waar we ons in bevonden
lach heeft.
werd doorbroken toen Bram op tweejarige
leeftijd een grote hersenoperatie onderging
Bram heeft ons leven een totaal andere wending
waardoor de epileptische aanvallen enorm
gegeven dan we voor ogen hadden. We zijn
verminderden. Er kwam eindelijk ruimte voor
ontzettend blij dat hij bij ons is en genieten elke
Bram om zich te ontwikkelen en de wereld om
dag van hem. •
In deze rubriek vragen wij je om op te schrijven wat jouw Veine-momentjes zijn met je kind. Mail dit naar klantenservice@veine.nl en wie weet staat jouw kind in de volgende uitgave van Veine!
85
ADVERTENTIE
VEINE
86
COLUMN PROGNOSES
Sa
nd
ra
T itu
l aer - kinderreva
ti e li d a
ar
ts
WAT IS ER MET MIJN KIND EN WAT KAN IK VERWACHTEN? ELKE OUDER WIL GRAAG EEN PROGNOSE. IN MIJN POSITIE ALS ARTS IS HET ALTIJD LASTIG ZO’N VRAAG TE BEANTWOORDEN. WAT VERTEL JE WEL EN WAT IS VOOR OUDERS NOG TE ZWAAR OM METEEN TE HOREN. OFTEWEL HOE DOSEER JE DE BOODSCHAP? DAT HANGT VAN ZOVEEL FACTOREN AF. WIE HEB JE VOOR JE ZITTEN? KUNNEN OUDERS DE HOEVEELHEID INFORMATIE VERWERKEN? WAT HEBBEN ZIJ NOG MEER OP HUN BORDJE? EN LAST BUT NOT LEAST, WAT KUN JE MET ZEKERHEID VERTELLEN… Over het algemeen kan ik bij bepaalde ziektebeelden wel een
Dit is een drempel voor ouders om te nemen. Als dit beeld
prognose schetsen. Bij kinderen met bijvoorbeeld een open
eenmaal geaccepteerd is, kan er natuurlijk verder gekeken
ruggetje is de ontwikkeling goed in te schatten. Bij kinderen
worden. Je ziet vaak dat een kind langer in een kinderwagen
met een minder duidelijke afwijking is er vaak weinig over de
zit dan gebruikelijk. Kinderen die naar school gaan, vragen
motorische en/of cognitieve ontwikkeling en de toekomst te
vaak zelf om een rolstoel. Ze willen simpelweg niet langer
zeggen. Soms moet ik ouders bewust maken van het feit dat
als baby worden gezien. En soms wijs ik ouders daar ook op.
hun kind bijvoorbeeld nooit zelfstandig zal lopen of een trap
“Uw kind heeft inmiddels een leeftijd om afscheid te nemen
op kan. Zeker als ik merk dat gedacht wordt over verhuizen.
van de buggy.” Ouders hebben hier vaak meer moeite mee
Dat kan dan heel confronterend zijn. Het kan zelfs zo zijn dat
dan hun kind zelf.
ouders gedurende de eerste twee, drie levensjaren nog niet beseften dat er iets aan de hand is met hun kind. Een kind
Zo’n acht op de tien ouders vragen als eerste of zijn of
gaat bijvoorbeeld steeds minder praten, de bewegingen
haar kind gaat lopen. Mijn vraag is dan altijd: “Wat versta je
worden stijver of een kind maakt minder contact met
onder lopen?” Immers, moet het kind een marathon kunnen
anderen. Voor die ouders is een prognose nog veel harder.
gaan rennen? Voldoet het als een kind korte stukjes kan
Het tegenstrijdige is dat ouders vaak wel blij zijn dat zij dan
lopen of zie je voortbewegen met een rollator of loopwagen
eindelijk weten wat hun kind mankeert.
ook als lopen? Het klinkt misschien flauw, maar ik wil dat ouders daarover nadenken. En bedenken dat lopen met een
Het is voor iedereen verschillend. De ene ouder wil van
hulpmiddel ook al heel prettig kan zijn. De tweede en derde
tevoren graag exact weten hoe de ontwikkeling van zijn kind
vraag wisselen elkaar af. “Kan mijn kind naar school? En kan
zal gaan terwijl de ander zegt te gaan ondervinden wat wel en
mijn kind ooit praten?” En natuurlijk volgen er dan nog meer
niet kan. Sommige ouders vinden het een lastig beeld om hun
vragen. Ik probeer altijd zo eerlijk mogelijk te zijn en mensen
kind in een rolstoel te zien.
geen valse hoop te geven. •
87
ADVERTORIAL
ZWEMKLEDING (AAN DE WASLIJN) Jongenszwembroek € 19,95 Tankini top € 22,50 Zwemrokje met INCO broekje € 17,95
CAPES Badstofcape: aangepast om in een rolstoel met fixatiebroekje te dragen (door de diverse openingen). Gevoerd met waterdicht materiaal zodat het zitvlak van de rolstoel droog blijft als je zwemkleding nat is.
VEINE
88
Heerlijk warm als je uit het water komt. | € 44,95
Rolstoelcapes water- en winddicht, voor frisse zomerochtenden. De rode cape is aan twee zijden te dragen, rood effen of gebloemd | € 84,95.
WHEELCHAIR WRAP Wikkelvestje in diverse kleuren. Gemakkelijk aan te doen en vast te zetten met een magnetische buttonsluiting. Perfect voor een zwoele zomeravond op de camping. | € 39,95
STRANDTAS met ruimte voor de voedingspomp. Ruime strandtas van canvas met een speciaal binnenvak en diverse aanpassingen zodat je voedingspomp gemakkelijk meegenomen kan worden. | € 59,95
w ww.mrts07.nl
Alle getoonde zwemkleding is geschikt voor kinderen die incontinent zijn.
ADVERTORIAL 89
ADVERTENTIE
VEINE
90
VEINE MAGAZINE NUMMER NEGEN komt uit in september 2017
Met natuurlijk de vaste columnisten, sport, hulpmiddelen, OOKLEUKS, enzovoort!
ENERGETISCHE THERAPIE Ruggespraak en de betere TILTECHNIEKEN Lezen is vooral heel erg LEUK! 91