leesfragment Vijftien minuten - Karen Kingsbury

Zack Dylan droomt ervan om te zingen op de grootste podia in het land. Die wens lijkt uit te komen als hij de favoriete kandidaat wordt in de tv-talentenshow Vijftien minuten. Maar terwijl hij geniet van zijn succes, wordt hij gedwongen concessies te doen aan zijn geloof en principes.

Bestsellerauteur Karen Kingsbury kijkt graag naar talentenshows, maar wordt vaak geraakt door de manier waarop kandidaten veranderen door de show. ‘Ik vraag me dan af “Was het het waard?” Het is namelijk vaak alsof je hele leven op z’n kop staat en je nooit meer terug kan naar wie je daarvoor was. Die gedachte bracht me op het idee voor Vijftien minuten.’

ISBN 978 90 297 2285 8 / NUR 302

9 789029 722858 www.uitgeverijvoorhoeve.nl

V ijftien minuten

Jurylid Chandra Olson heeft de hoogste prijs betaald voor haar sterrenstatus toen ze zelf als kandidaat meedeed aan de show. Nu is ze vooral op zoek naar betekenis in haar leven. Als ze ziet hoe Zach verandert door alle aandacht, besluit ze in te grijpen. Kan haar levensverhaal hem weer op het goede pad brengen? Of zal hij alles opgeven voor vijftien minuten roem?

KAREN KINGSBURY

Een roman over karakter, principes en compromissen – en de prijs die je daarvoor moet betalen

Karen

roman

KINGSBURY

V ijftien minuten

Vijftien minuten 1-368_Opmaak 1 24-03-14 12:25 Pagina 3

Karen Kingsbury

Vijftien minuten Roman Vertaald door Susanne Castermans-Nelleke

Vijftien minuten 1-368_Opmaak 1 24-03-14 12:25 Pagina 4

© Uitgeverij Voorhoeve – Utrecht, 2014 Postbus 13288, 3507 LG Utrecht www.kok.nl www.puurvandaag.nl Oorspronkelijk verschenen onder de titel Fifteen Minutes bij Howard Books, een onderdeel van Simon & Schuster Inc., New York, USA. © Karen Kingsbury, 2013 Vertaling Susanne Castermans-Nelleke Omslagbeeld Howard Books Omslagontwerp Hendriks grafische vormgeving Opmaak binnenwerk ZetSpiegel, Best ISBN 978 90 297 2285 8 ISBN e-book 978 90 297 2286 5 NUR 302 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise, without the prior written permission of the publisher.

Vijftien minuten 1-368_Opmaak 1 24-03-14 12:25 Pagina 5

Proloog

Elk jaar in juli maakte Chandra Olson de reis.

Ze zette hem in haar agenda en informeerde haar manager en medewerkers zodat iedereen in haar omgeving wist dat ze dan onbereikbaar was. Want gedurende twee dagen midden in de zomer was er voor de bekendste zwarte zangeres van de Verenigde Staten maar één ding belangrijk: Los Angeles achter zich laten, naar Birmingham in Alabama vliegen en vervolgens naar de oude begraafplaats op het platteland rijden waar haar ouders begraven lagen.

Verder niets.

Ze zou hier de hele dag blijven, net als op die julidagen van de afgelopen vier jaar. Zonder chauffeur, zonder toeters en bellen. Alleen maar Chandra Olson, met een opvouwbare campingstoel, een koeltas met flesjes water en een dagboek.

Altijd een dagboek. Daarin kon Chandra haar ouders een brief schrijven die ze nooit zouden lezen, maar waarin ze hen toch bedankte voor hun steun en zich verontschuldigde voor de prijs die ze hadden moeten betalen voor haar bekendheid.

De veel te hoge prijs.

Ze parkeerde haar huurauto ergens achteraf en keek om zich heen.Verspreid over het ongeveer één hectare grote grasveld vol grafstenen stonden enkele eikenbomen. Er lagen wat 5

Vijftien minuten 1-368_Opmaak 1 24-03-14 12:25 Pagina 6

verlepte boeketten en hier en daar lag een Amerikaanse vlag, die in de grond was vastgezet, over het graf van een soldaat die zich had opgeofferd.. Een snelle blik om zich heen bevestigde wat ze had gehoopt. Ze was alleen. Behalve zij was er niemand op het kerkhof.

Voorzichtig liep Chandra over het pasgemaaide gras tussen de stenen door naar de plek waar haar ouders lagen. Ze zette haar koeltas neer en klapte haar stoel open. Lange tijd keek ze alleen maar naar de gegraveerde letters in de eenvoudige, grijze stenen en liet ze zich weer overspoelen door de waarheid. Martin en Muriel Olson. Jong en fit en nog zo vol leven.

Haar vader, achtenveertig. Haar moeder, vierenveertig. Trouwerijen, kleinkinderen, pensioen: ze hadden hun hele leven nog voor zich gehad. Neergeschoten in de bloei van hun leven.

Tranen vertroebelden Chandra’s blik. De overlijdensdatum was op beide stenen hetzelfde: 15 mei 2009.

Juist vanmorgen brandde er een lied in haar hart, een songtekst die in de afgelopen weken naar boven was komen drijven. Hier zou alles bij elkaar komen, daar was ze van overtuigd. Hier, dicht bij haar ouders en met de laatste audities voor het tiende seizoen van Vijftien minuten in het verschiet.

Het zou een ballade worden. Een waarschuwing om voorzichtig te zijn met wat je wenst en wat je droomt.

Want stel je eens voor dat het uit zou komen.

Chandra ging zitten en keek naar de laaghangende, grijze wolken boven het kerkhof. In de afgelopen twee maanden had ze meegewerkt aan de audities in zeven steden, verspreid over het hele land. Atlanta zou de laatste worden en de deelnemers die daar door mochten, zouden direct naar New York gaan.

Ja, in diverse huizen verspreid over Amerika bereidden mensen zich voor. Duizenden. Ze namen afscheid van familie en vrienden om een weekend auditie te gaan doen in het zuiden, in een poging om vijftien minuten beroemd te mogen zijn.

6

Vijftien minuten 1-368_Opmaak 1 24-03-14 12:25 Pagina 7

Zes jaar geleden was Chandra een naïef zangeresje geweest dat overdag werkte in een door de overheid gesubsidieerd kinderdagverblijf en ’s avonds colleges volgde. Negentien jaar en met een droom groter dan Texas.Wat wist ze eigenlijk van Vijftien minuten en waar dat toe kon leiden, waar die reis haar zou brengen?

Chandra sloot haar ogen en zag zichzelf zoals ze toen was.

Niemand was enthousiaster geweest over haar auditie dan haar ouders. Zij waren van huis uit harde werkers, beiden bureauchef bij een verkoopfirma in het centrum van Birmingham.

Martin en Muriel waren opgegroeid in een achterstandsbuurt en hadden vanwege de armoede soms niet te eten gekregen.

Hun hele leven waren ze bezig om hun kinderen – Chandra en haar broer, Jalen – alles te geven wat ze zelf nooit hadden gehad. Voetballer worden was de grote droom van Jalen. Op dit moment speelde hij in het team van de Liberty University in Virginia. Maar dat was alleen maar gelukt omdat haar ouders jarenlang hadden overgewerkt om de duizenden dollars te verdienen voor de contributie van voetbalclubs, privétrainingen en het lidmaatschap van sportscholen. Met Chandra was het net zo geweest, alleen was haar passie niet voetbal maar zingen.

Ze deed haar ogen open en keek naar de grafsteen van haar moeder. Je zei altijd dat ik neuriënd werd geboren. Weet je nog? Je hebt me altijd gesteund, mama. Dat was waar. Chandra kreeg zangles van de beste leraren. Ze ging naar een particuliere muziekschool en toen ze haar eerste song had geschreven, namen haar ouders haar mee naar Atlanta en lieten het liedje opnemen door een legendarische producer die bekend stond om zijn r&b-hits.

Maar niets had haar zangcarrière zo in een stroomversnelling gebracht als Vijftien minuten. Chandra ging als een speer door de audities en ondanks dat er in de show net werd gedaan alsof er concurrentie was, was dat in werkelijkheid hele7

Vijftien minuten 1-368_Opmaak 1 24-03-14 12:25 Pagina 8

maal niet zo geweest. Toen de knappe presentator Kip Barker in de finale naar de camera’s lachte en de beroemde zin uitsprak: ‘De volgende vijftien minuten roem gaan naar…

Chandra Olson!’ was dat geen verrassing geweest voor het publiek of de kijkers thuis.

‘Misschien ben je wel de beste zangeres die ooit het podium van Vijftien minuten heeft mogen betreden.’ Dat had het vaste jurylid Cullen Caldwell tegen haar gezegd en die opmerking was overal op internet verschenen, van de site van televisieshow Today tot aan die van het tijdschrift People.

Chandra herinnerde zich een onderonsje met haar moeder in de week daarna. ‘Meisje, je beseft toch wel hoe geweldig dit is?’

Door de warmte waarmee haar moeder deze woorden sprak, zwol Chandra’s hart. Ze omhelsde haar moeder lange tijd. ‘Het is geweldig.’

‘Het is meer dan dat!’ Haar moeder legde haar handen om Chandra’s gezicht en keek haar diep in de ogen. ‘Vijftien minuten is de bekendste televisieshow, kind. En jij bent de beste zangeres die ze ooit hebben gezien! God zal jou gebruiken, meisje. Hij zal jou gebruiken op een manier die wij ons niet eens voor kunnen stellen.’

Haar moeder had gelijk gehad wat betreft Vijftien minuten.

De show bestond al tien jaar en hoewel andere talentenshows ook streden om de kijkcijfers, vielen die in het niet bij Vijftien minuten. Na het commentaar van de jury en het compliment van haar moeder leek de toekomst nog stralender dan de zon en leek alles mogelijk.

Iedereen wist al welk succes haar te wachten stond.

Maar niemand had zien aankomen wat er twee jaar later gebeurde. De tweede herfst na de overwinning van Chandra – haar eerste album stond boven aan de hitlijsten en ze was nog beroemder dan Cullen Caldwell had verwacht – ging een stalker uit Alabama zich met haar bemoeien. Hij vond 8

Vijftien minuten 1-368_Opmaak 1 24-03-14 12:25 Pagina 9

Chandra op Facebook en vroeg haar om een lening zodat hij samen met zijn moeder een huis kon kopen. Chandra reageerde daar niet op.

Maar de man werd steeds opdringeriger en begon dagelijks om geld te vragen. Zijn meest huiveringwekkende bericht was ook zijn laatste. En als je ouders nu eens iets overkwam, Chandra?

Misschien dat je dan een keer zou reageren!

Chandra zorgde ervoor dat hij niet meer bij haar Facebookpagina kon komen en diende een klacht in bij de politie van Birmingham.

‘Wat die man doet is vervelend,’ zei de agent tegen haar, ‘maar iedereen kan zo een Facebookaccount aanmaken. We kunnen zelfs niet bewijzen dat hij een man is en dat hij in Alabama woont. Dit soort mensen meent het maar zelden serieus.’ De agent zei ook nog dat ze te weinig tijd hadden om alle gekke dreigementen aan het adres van beroemdheden te onderzoeken. ‘Zulke dingen horen er nu eenmaal bij.’

Ja, het hoorde erbij. Ook dat was een aspect van beroemd zijn. Chandra probeerde de woorden van de agent te geloven.

Dat dreigement betekende niets. Ze werkte haar concertschema af en belde ’s avonds voordat ze het podium opging met haar moeder, net als altijd. Eén keer zei ze zelfs dat ze bang was voor die man.

‘Ik zou een lijfwacht voor je moeten regelen, mama. Ik heb er zelf ook een.’

‘Doe niet zo gek.’ Haar moeder bleef altijd kalm. ‘God heeft het allemaal onder controle, schatje. Het gaat prima met je vader en mij.’

‘Ik wou dat jullie hier waren.’ Door haar angst vond ze het kouder in de tochtige coulissen dan anders. ‘Jij en papa zouden mee kunnen gaan op tournee.’

‘Ach, Chandra.’ Ze hoorde de glimlach van haar moeder doorklinken in haar woorden. ‘Als we met pensioen zijn, zullen we bij elk optreden op de eerste rij zitten.’

9

Vijftien minuten 1-368_Opmaak 1 24-03-14 12:25 Pagina 10

Chandra had nog twee minuten voor ze op moest. ‘Ik hou van je.’

‘Ik hou ook van jou. En doe me een plezier, schatje.’

‘Hoe dan?’

‘Doe vanavond maar net of je vader en ik op de eerste rij zitten. We zijn bij je, schatje. We zijn altijd bij je.’ Haar moeder werd overmand door emotie. ‘Ik ben zo trots op je, Chandra.’

Het vertrouwen van haar moeder hield Chandra bij de les en daardoor vergat ze de vreselijke opmerking van de stalker.

Maar op een zwoele avond later die week reden haar ouders na een kerkdienst hun oprit op en stapten uit hun auto. Een van de buren was buiten om haar brievenbus te legen en zag alles gebeuren. Chandra’s ouders liepen te lachen en te praten. Haar vader had net de hand van haar moeder gepakt, toen een kogelregen vanaf de veranda werd afgevuurd en dwars door hen heen ging. Ze waren al dood voordat de buurvrouw om hulp had kunnen roepen.

De dader bleek gestoord en was ontsnapt uit een psychiatrisch ziekenhuis. Hij wachtte op de veranda van de familie Olson totdat de politie verscheen, waarop hij zichzelf overgaf en de moorden bekende. ‘Ik wilde de aandacht van Chandra trekken,’ zei hij tegen de politie.

Nou, dat was gelukt.

Het leven zou vanaf dat moment opgedeeld zijn in een deel vóór en een deel na de schietpartij. Chandra wist gewoon dat een stukje van haar met haar ouders was meebegraven. Na de moord nam ze twee maanden vrij en zonderde zich af om de zaken van haar ouders af te handelen. Ze was te bang om hun huis te verlaten. Uiteindelijk huurde ze nóg twee lijfwachten in en keerde weer terug in de schijnwerpers.

Ze had geen keus. Het podium had bezit van haar genomen.

Daar hoorde ze thuis.

Toch werd ze toen net zo gekweld door vragen als vier jaar 10

Vijftien minuten 1-368_Opmaak 1 24-03-14 12:25 Pagina 11

later, hier op het kerkhof. Wat was de zin van roem en bekendheid? Al die verkochte albums, onderscheidingen en prijzen? Het geld, de huizen en de vakanties? Niets van dat alles kon haar het moment teruggeven waarop ze de handen van haar moeder op haar wangen had gevoeld.

Het geloof van haar ouders was een stevige basis geweest, een anker in het leven van Chandra vóór Vijftien minuten. Nu was er alleen nog maar een Bijbelse figuur die Chandra enigszins begreep, met wie ze zich verbonden voelde.

Salomo.

De koning die alles had, maar aan het eind van zijn leven de meest wanhopige gedachte had: dat het hele leven zinloos was. Dat het een kwestie was van de wind najagen. Chandra had het boek Prediker tijdens de vlucht hiernaartoe nog eens gelezen met de Bijbel-app. En weer had ze haar lijfspreuk gevonden, de enige die voor haar gold, Prediker 2 vers 17, een belangrijk stukje trieste waarheid verstopt in een hele berg beklemmende Bijbelcitaten. Ze herinnerde zich het vers woord voor woord.

Ik kreeg een afkeer van het leven. Elke bezigheid onder de zon ging me tegenstaan, want het is niet meer dan lucht en najagen van wind.

Haar nieuwste album stond op één bij iTunes en ze was weer teruggevraagd bij Vijftien minuten. Ditmaal als jurylid.

Ze had tien miljoen volgers op Twitter en werd dagelijks benaderd voor het maken van een film of een boek. Maar hier in de warmte en de rust van het kerkhof kon ze het alleen maar eens zijn met koning Salomo. Waar waren de echte winnaars? Het leven was zinloos… er werd alleen maar wind nagejaagd.

Altijd.

Ze sloeg haar dagboek open en begon te schrijven. De songtekst kwam heel gemakkelijk en stroomde uit de gapende gaten in haar hart. Het zou een hit worden, dat wist ze zeker.

Maar zelfs dat was zinloos. Er was maar één ding wat Chandra 11

Vijftien minuten 1-368_Opmaak 1 24-03-14 12:25 Pagina 12

gaande hield, wat haar bezighield in de dagelijkse valstrik van de roem, met alle concerten, handtekeningenjagers, publiciteitsmensen en lijfwachten. En dat was niet haar nieuwe rol als jurylid bij Vijftien minuten en het waren ook niet de ontelbare hoopvolle mensen die deze week auditie kwamen doen.

Het waren de twintig finalisten.

Degenen van wie het leven op het punt stond voor altijd te veranderen. De nietsvermoedende deelnemers die voor altijd zouden veranderen, die nooit meer terug konden gaan naar het leven zoals dat was geweest. Misschien was er onder hen iemand die was zoals zij was geweest, iemand die geloofde en familie had en een rustig, gelukkig leven leidde.

Als ze ook maar ĂŠĂŠn van hen kon waarschuwen voor de valse illusies en de gevangenis van de roem, dan zou ze dat doen. Gaandeweg zou ze misschien vinden wat ze vier jaar geleden kwijt was geraakt met de dood van haar ouders. Het enige wat roem haar nooit zou kunnen brengen. Het enige wat het waard was om na te jagen.

Zingeving.

12

Vijftien minuten 1-368_Opmaak 1 24-03-14 12:25 Pagina 13

1

Zack Dylan hield een beker met dampende zwarte koffie in zijn ene hand en zijn bijbel in de andere. Hij stond op de veranda die bijna helemaal rond de boerderij van zijn ouders liep, en keek naar een stel Arabische volbloedpaarden die door het kenmerkende beemdgras van Kentucky draafden.

De paardenfokkerij van zo’n veertig hectare was nu al zes generaties in de familie.

Hij ademde diep in, rook de zoete julilucht en legde zijn spullen op de oude, houten tafel. Om de tafel stonden vier stoelen met een metalen rugleuning. Zack koos een stoel met uitzicht op de paarden. De laatste tijd was dit zijn routine: zijn koffie mee naar buiten nemen en daar in zijn bijbel gaan zitten lezen. Hij hield meer van Jezus dan van zijn volgende ademtocht. Hij voelde Hem nog meer om zich heen dan zijn eigen huid. En juist nu had hij alle wijsheid nodig die hij kon krijgen, want zijn vriendin, Reese Weatherly, zou er over een halfuurtje zijn.

Het was hun laatste samenzijn voordat hij naar Atlanta zou vertrekken.

De arabieren waren gestopt met rennen, alsof ze aanvoelden dat er iets belangrijks stond te gebeuren. Maar ineens gingen ze er vliegensvlug vandoor en vlogen ze door het gras, alsof 13

Vijftien minuten 1-368_Opmaak 1 24-03-14 12:25 Pagina 14

een lied tot leven kwam. Zack legde zijn onderarmen op de oude tafel en zag de dieren wegrennen. Zijn betovergrootvader was begonnen met het fokken van raspaarden en in 1934 had de stoeterij de winnaar van de Kentucky Derby voortgebracht. Een tekening van de kampioen met een bos rozen was het logo van de fokkerij.

Dylan Champion Horse Farm.

Maar als er niet snel iets veranderde, was de fokkerij ten dode opgeschreven.

Zack liet de geschiedenis de revue passeren. Ergens in de jaren vijftig was de familie overgeschakeld van kostbare raspaarden op arabieren. Tegenwoordig brachten dressuurrijders hun paarden hier onder en huurden ze af en toe een van de drie ringen af. Geloof, familie, paarden fokken. Danville, Kentucky, geboren en getogen. De stoeterij zelf was niet het probleem; dat was de tornado die in januari had toegeslagen en de schuren en stallen had verwoest.

Het woonhuis was niet beschadigd, maar de verzekering dekte de schade aan de schuren en de stallen niet. Wettelijke aansprakelijkheid, ja. Stormschade, nee. De onderneming zat te krap bij kas om een uitgebreidere verzekering af te sluiten.

Zes jaar geleden had een andere tornado net zoveel schade toegebracht en toen was de familie wel goed verzekerd geweest. Maar na die claim was het niet meer mogelijk geweest om de bijgebouwen tegen storm te verzekeren.

Direct na de storm hadden Zack en Duke, zijn vijftienjarige broer, hun vader geholpen om de schade te herstellen.

Ze hadden echter meer hout nodig om de daken van de bijgebouwen te vervangen. Maar dat kostte tienduizenden dollars. Daarom waren die gebouwen niet hersteld en de meeste mensen hadden hun paarden elders ondergebracht. De Dylans gaven meer uit dan ze verdienden en de sfeer rond de keukentafel werd met de dag gespannener.

14