Inkijkexemplaar 'Wat & Hoe Onderweg Macedonië'

WTK Wat & Hoe Macedonie!_Opmaak 1 26-09-13 08:58 Pagina 1

Het magazine 5

Het magazine 5

Je draai vinden 35

Je draai vinden 35

Het noorden 81

Het midden 99

Het oosten 113

Wandelingen & tochten 135

Praktische informatie 151 Kaarten 157 Register 164

MACEDONIË In de Republiek Macedonië word je als toerist met open armen verwelkomd. Het is een gastvrij land, met een schitterende natuur: prachtige bergen worden afgewisseld met wijn- en boomgaarden en velden vol zonnebloemen.

Op elke vierkante centimeter zijn wel sporen uit het verleden te vinden. Macedoniërs houden tradities met verve in ere en zijn dol op folklore. Je kunt dan ook genieten van vele festivals vol muziek, dans en lekker eten. Macedonië wordt met recht de ‘Parel van de Balkan’ genoemd.

WAT & HOE ONDERWEG: de reisgids voor een actieve en culturele vakantie.

• Duidelijke indeling op kleur • Uitgebreide plattegronden en kaarten • Verrassende wandeltochten • Zeer geschikt voor reizigers met eigen vervoer NUR 512

www.watenhoe.nl

Het westen 47

MACEDONIË

Het westen 47

Het noorden 81

Het midden 99

Het oosten 113

Wandelingen & tochten 135

MACEDONIË De reisgids voor een actieve & culturele vakantie

maakt deel uit van Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen www.kosmosuitgevers.nl

Praktische informatie 151 Kaarten 157 Register 164

Inhoud 5

Het magazine n Welkom in de Republiek Macedonië! n Macedonië:

vakantieland! n Eten & drinken n Leuk voor kinderen n De lekkerste wijnproeverijen n Natuurparken n Volop cultuur, de belangrijkste musea n Festivals

& evenementen n De Ilindenopstand

35

Je draai vinden n Aankomst n Vervoer in Macedonië n Accommodatie n Eten & drinken n Winkelen n Amusement

47

81

99

&H Macedonie Mag-Nieuw formaat.indd 2

Het westen Even oriënteren In vier dagen Hoogtepunten n Ohrid n Ohrid, de nieuwe stad n Het Meer van Orhid n Het Sint-Naumklooster n Elšani Verder ontdekken Waar… n Overnachten n Eten en drinken n Winkelen n Ontspannen

Het noorden Even oriënteren In drie dagen Hoogtepunten n Skopje n Sint-Pantelejmonklooster n Matka Verder ontdekken Waar... n Overnachten n Eten en drinken n Uitgaan n Winkelen

Het midden Even oriënteren In drie dagen Hoogtepunten n Veles & Stobi n Povardarie-regio n Prilep n Markovi Kuli Waar… n Overnachten n Eten en drinken

24-09-13 15:57

113

135

Het oosten Even oriënteren In drie dagen Hoogtepunten n Berovo n Kratovo en omstreken n Kuklica n Strumica Waar… n Overnachten n Eten en drinken n Winkelen n Ontspannen

Wandelingen en tochten n 1 Magisch Macedonië 136 n 2 De oude stad van Ohrid 141 n 3 Hoogtepunten van Macedonië 144 n 4 De oude stad van Skopje 147

Praktische informatie 151 n voor je vertrekt n als je er bent n handige woorden en uitdrukkingen

Kaarten 157 Register 164 Dankwoord/fotoverantwoording 165

&H Macedonie Mag-Nieuw formaat.indd 3

24-09-13 15:57

6

&H Macedonie Mag-Nieuw formaat.indd 6

24-09-13 15:57

Het magazine

7

Welkom in de Republiek Macedonië!

In de Republiek Macedonië, zoals het land officieel heet, word je als toerist met open armen verwelkomd. de macedoniërs zijn gastvrij, sociaal, vrolijk, altijd in voor een gesprek en zullen het vuur uit hun sloffen lopen om je verblijf zo aangenaam mogelijk te maken.

Een Macedoniër vertelt veel en graag over zijn land en kan er zelfs zo over in vervoering raken dat hij soms niet meer te stuiten is. Een gemiddelde restauranthouder, taxichauffeur of gewone Macedoniër in de straat kan zich zomaar ontpoppen als beste toeristengids ter wereld.

Hij of zij wijst je graag de weg naar de mooiste plekjes en gaat dan het liefst ook nog zelf mee om alles van tekst en uitleg te voorzien. Heb je geluk, dan word je zelfs thuis uitgenodigd en zal niets de gastheer/vrouw te dol zijn om het je naar de zin te maken.

De fierheid van de gemiddelde Macedoniër op zijn land(je) gaat enorm diep en kan op ons wellicht een tikkeltje overdreven overkomen. Maar, je bent immers op vakantie. Je hebt de tijd. Dus laat het enthousiasme tot je komen en geniet ervan.

Het feit dat de Macedoniër zijn land altijd te vuur en te zwaard zal verdedigen heeft waarschijnlijk te maken met de lange geschiedenis van de ene overheersing na de andere en de fervente strijd door de eeuwen heen voor onafhankelijkheid. Pas sinds 8 september 1991 is Macedonië werkelijk onafhankelijk.

Alexander de Grote Macedoniër?

Met buurland Griekenland is er al van oudsher dispuut over de naam van het land. Eigenlijk stamt het conflict tussen de Republiek Macedonië en Griekenland uit de oudheid en draait om de grote Macedonische held Alexander de Grote. De vraag is van wie die nu de grote held is: van Macedonië of Griekenland? Een redelijk mens zou zeggen: van allebei, want in de tijd dat hij leefde (356 v.Chr.–323 v.Chr.) en hij koning van Macedonië was, strekte zijn land zich uit van een stuk van de huidige republiek in het zuiden tot in het noorden van Griekenland, het deel dat ook Macedonië heet. Op de Balkan is de redelijkheid

&H Macedonie Mag-Nieuw formaat.indd 7

24-09-13 15:57

8

Het magazine echter vaak ver te zoeken en raken de gemoederen al snel verhit.

Advies: snijd noch in Macedonië noch in Griekenland dit politiek zeer gevoelige onderwerp aan!

Feit is dat Alexander de Grote door Macedonië is geadopteerd als nationaal symbool en dat is te zien aan het recente gigantische beeld van hem midden in het centrum van hoofdstad Skopje. Het beeld heet officieel ‘Ruiter te paard’, maar het is natuurlijk overduidelijk wie er op het paard zit.

Roerige geschiedenis Het is de sympathieke Macedoniërs gegund om zo hun helden te hebben. Ze hebben het in de loop der geschiedenis bepaald niet gemakkelijk gehad. Na de tijd van Alexander de Grote werd het land door de Romeinen ingenomen, daarna behoorde het toe aan het Byzantijnse rijk, waarna de Bulgaren en de Serven het land meerdere malen probeerden in te pikken met wisselend succes. Lange, lange tijd werd het gebied waarin Macedonië lag daarna onderdeel van het Ottomaanse Rijk. De Turken heersten met harde hand vanaf de tweede helft van de 14e eeuw tot 1912 toen de Eerste Balkanoorlog plaatsvond en Servië het gebied veroverde. Tijdens de Eerste Wereldoorlog lag het land in de frontlinie en werd er flink gevochten aan de grens (de vele militaire begraafplaatsen zijn hier getuige van). Van 1918 tot 1929 was Macedonië onderdeel van het Koninkrijk der Serven, Kroaten en Slovenen, dat vanaf 1929 het Koninkrijk Joegoslavië werd genoemd.

Macedonische kwestie Na de Tweede Wereldoorlog werd Macedonië deel van de socialistische staat Joegoslavië onder leiding van Josip Broz, oftewel Tito. Tot dan toe

&H Macedonie Mag-Nieuw formaat.indd 8

24-09-13 15:57

Het magazine

9

had zich de zogenoemde Macedonische Kwestie afgespeeld, een machtsstrijd om de regio Macedonië die van ongeveer 1830 tot 1945 plaatsvond. De strijd ging tussen Joegoslavië, Griekenland en Bulgarije.

Na veel vijven en zessen werd Macedonië na de Tweede Wereldoorlog verdeeld tussen Joegoslavië en Griekenland en kreeg Bulgarije een piepklein stukje. Dit werd voorafgegaan aan een pijnlijke strijd waarvoor de bevolking onder meer door gedwongen volksverhuizingen de tol moest betalen.

Republiek Macedonië Na het uiteenvallen van Joegoslavië in de jaren negentig van de vorige eeuw, scheidde Macedonië zich in 1991 van Servië af en ontkwam zo aan de gruwelen van de oorlogen in het gebied. Wel laaide de strijd met Griekenland om de naam weer in alle hevigheid op. Binnen de Verenigde Naties werd afgesproken dat het land dan maar FYROM moest heten, Former Yugoslavian Republic of Macedonia. De Grieken zelf noemen hun buurland meestal ‘Skopje’ (of Skopia, op zijn Grieks), naar de hoofdstad. Tegenwoordig wordt het eerste deel alweer weggelaten en is het Republiek Macedonië.

&H Macedonie Mag-Nieuw formaat.indd 9

24-09-13 15:57

10

Het magazine

Macedonië: vakantieland! de Republiek macedonië is een heerlijk vakantieland voor wie van zon, water, natuur, oudheid, cultuur en lekker eten houdt.

Het wordt ook wel eens het Zwitserland van de Balkan genoemd of zelfs de Parel van de Balkan.

Prachtige bergen worden afgewisseld met vruchtbare dalen, wijngaarden, velden met zonnebloemen, appel- en fruitgaarden en tabaksplantages. Eigenlijk vind je in dit minilandje alle ingrediënten voor een ontspannen verblijf: pittoreske dorpjes, prachtige landschappen en uitzichten, uitgestrekte meren, musea, folklore, fantastische markten en marktjes, opgravingen, mystieke kloosters, kerken en moskeeën, maar ook het moderne stadsleven met veel restaurants, eettentjes, cafés en hippe winkels. Alleen de zee ontbreekt, maar wie de zon heeft zien ondergaan in

&H Macedonie Mag-Nieuw formaat.indd 10

24-09-13 15:57

Het magazine

11

het kraakheldere water van het Meer van Ohrid met de bergen van Albanië op de achtergrond, kan dat nooit als gemis ervaren.

Ligging Macedonië ligt in het hart van de Balkan op ongeveer tweeënhalf uur vliegen van Nederland. Het ligt ingeklemd tussen Albanië in het westen, Kosovo en Servië in het noorden, Bulgarije in het oosten en Griekenland in het zuiden. De hoofdstad is Skopje.

Landschap Het landschap van Macedonië is overwegend bergachtig. De Vardar, de langste rivier van het land, stroomt dwars door de hoofdstad en mondt uit in de Golf van Thessaloniki. In Macedonië liggen tientallen meren. De bekendste zijn de meren van Ohrid, Prespa en Dojran.

Klimaat In de zomermaanden juli en augustus kan het flink heet zijn in Macedonië. Temperaturen van 30 tot wel 40 graden in Skopje en in het zuiden (Ohrid) van het land zijn geen uitzondering, terwijl het in de meer bergachtige gebieden dan een stuk koeler kan zijn. De winters zijn koud met veel winterse neerslag. Op veel plekken kan er dan aan wintersport gedaan worden.

Bevolking Macedonië telt ruim twee miljoen inwoners. De bevolking van Macedonië bestaat voornamelijk uit Macedoniërs. De tweede etnische groep

&H Macedonie Mag-Nieuw formaat.indd 11

24-09-13 15:57

30

Het magazine

Festivals & evenementen De Macedoniërs houden hun tradities met verve in ere en zijn dol op folklore.

Het hele jaar door zijn er dan ook allerlei festivals en evenementen waarmee men onder meer de hoogtepunten uit de roerige geschiedenis van het land herdenkt.

Ook zijn er veel culturele festivals op het gebied van muziek, dans en theater. Er vindt in de stad Štip (meestal het laatste weekend van september) zelfs een speciaal evenement plaats ter ere van een lokale lekkernij: de pastrmajlija. Dit is een soort ovalen pizza gevuld met gekruid vlees en kaas.

Januari/februari Kruis in het water: elk jaar op 19 januari gooit de priester in de verschillende steden en plaatsen een kruis in het water. De dapperste inwoners springen erachteraan en degene die het kruis te pakken krijgt, is de belangrijkste persoon van het jaar. Dit gebeurt bijvoorbeeld in Ohrid in het meer en in Skopje in de Vardar.

In veel steden in Macedonië wordt carnaval gevierd met optochten en verklede mensen. De bekendste carnavalsfestivals zijn die van Vevcani, Prilep en Strumica.

Mei Opera-avonden in Skopje, georganiseerd door het Ballet- en Operatheater Macedonië.

&H Macedonie Mag-Nieuw formaat.indd 30

24-09-13 15:58

&H Macedonie Mag-Nieuw formaat.indd 47

Het westen Even oriÍnteren 48 In vier dagen 50 Hoogtepunten 53 Verder ontdekken 65 Waar‌ 77

24-09-13 15:58

48

Het westen

even oriënteren Het westen van Macedonië omvat Ohrid, Struga en de twee grootste meren van het land: het prachtige Meer van Ohrid en het minder bekende, maar net zo mooie Prespameer. De twee meren worden van elkaar gescheiden door een beschermd natuurgebied, het nationaal park Galičica. Lees verder over de mooie stad Bitola aan de Griekse grens, het nationale park Mavrovo dat aan Albanië grenst en de historisch zeer belangrijke stad Kruševo.

‘Ik ben een Nederlander, die al zwervende, Macedonië diep ging liefhebben zoals ik het nu nog liefheb boven alle andere landen, waar ik doorheen trok.’ Deze woorden schrijft de Nederlandse auteur A. den Doolaard (1901-1994) in het voorwoord van zijn boek Oriënt-Express (1940). De stad Ohrid was zijn belangrijkste inspiratiebron. Zijn werk De bruiloft der zeven zigeuners uit 1939 speelt zich af in Macedonië en was voor veel Nederlanders een reden om eens naar Ohrid op vakantie te gaan. In de jaren zestig, zeventig en tachtig was Ohrid dan ook een geliefde vakantiebestemming. Ondanks het feit dat Macedonië buiten het oorlogsgeweld bleef, maakte de Joegoslavische oorlog in de jaren negentig van de vorige eeuw toch een einde aan de toestroom van toeristen. Maar Ohrid staat op dit moment weer helemaal op de toeristische kaart. Niet zo gek, want het is een fantastische vakantiebestemming en bovendien heel betaalbaar. Om de banden met de Nederlandse/Vlaamse Straatje in het toeristen nog eens aan te halen, werd in 2006 een monument oude stadsdeel ter ere van A. den Doolaard onthuld. Het staat aan de boulevan Ohrid vard tegenover Hotel Millennium en Hotel Lebed.

&H Macedonie alle regio's-NIEUW FORM.indd 48

24-09-13 16:16

Even oriënteren

Gostivar 4

M

Mavrovomeer

5

E6

Mavrovo 13

Mavrovo N.P.

Blato

Galiccˇnik Gali

Kicevo ˇ

M4 E65

Debar

Labuniššta Labuni Meššei Me eiššta

De meeste toeristen die naar Macedonië gaan, verblijven de hele vakantie in een van de vele accommodaties in Ohrid en omstreken, zoals het naburige badplaatsje Peštani of de stad Struga die zo’n 12 km van Ohrid ligt. Omdat het niet zo’n heel groot land is, is het ook prima te doen om voor Ohrid als uitvalsbasis te kiezen en van daaruit de rest van het land te verkennen door middel van al dan niet georganiseerde excursies. Reisorganisaties bieden dit aan als excursiereizen. Houd er dan wel rekening mee dat de reizen per bus best vermoeiend kunnen zijn en vrij lang kunnen duren omdat Macedonië nogal bergachtig is.

Krušševo 12 Kru Las dus af en toe een dagje rust in.

Demir Hisar M5

Struga M4

9

1 2

3

Kjafasan Meer van

Ohrid

Mogila Resen

meer

Ljubaniššta 4 6 Ljubani

M5 E65

10 11

8 Pelister

N.P.

Bitola K1 M5 5 E6

8 Galicica ˇ N.P. Elšani ani 5 Pretor Pešštani 6 Pe Gradiššte 6 Gradi Prespa7 Trpejca 6

Ohrid

SintNaumklooster

49

0

10 km

Medzitlija

Konjsko Golem Grad

H Hoogtepunten b C D E F

Ohrid P54 Ohrid, de nieuwe stad P58 Het Meer van Ohrid P60 Het Sint-Naumklooster P62 Elšani P64

Verder ontdekken

G Peštani, Gradište, Trpejca en Ljubaništa P65 H Het Prespameer P67 I Galičica en Pelister P67 J Struga P68 K Bitola P69 L Het antieke Bitola P71 M Kruševo P72 N Mavrovo P76 O Debar & Galičnik P76

&H Macedonie alle regio's-NIEUW FORM.indd 49

24-09-13 16:16

50

Het westen

In vier dagen Met de hier beschreven routes kun je in vier dagen het westen van Macedonië leren kennen. Zo bezoek je de mooiste en belangrijkste plekken van dit gebied. Kijk voor meer informatie op de pagina’s waarnaar in de tekst verwezen wordt.

Op en rond het Sint-Naumklooster zijn veel pauwen te vinden

Dag 1

Maak op dag 1 een wandeling door de oude stad (P54). Doe dit ’s ochtends als het nog wat koeler is, want het is een stevige wandeling en de route gaat heuvelopwaarts. Boven aangekomen hoef je niet per se te voet terug. Je kunt ook vanaf het wonderschone Sint-Jovan-Kaneokerkje de trap afdalen en een bootje terug naar het centrum nemen of rechtstreeks naar je hotel als dat aan het water ligt. Onderhandel met de schipper over de prijs! Ook aan de boulevard liggen overal boten en bootjes met gretige schippers die je graag meenemen voor een ontspannen tochtje over het meer. Een aanrader.

Dag 2

Breng een bezoek aan Sint-Naum (P62) bij het dorpje Ljubanista. Neem boot, bus, taxi of huurauto en vaar/rijd naar het mysterieuze Sint-Naumklooster met zijn vele pauwen. Het ligt op een prachtige plek vlak bij de Albanese grens. Je kunt hier in principe de hele dag blijven. Een tochtje met een

&H Macedonie alle regio's-NIEUW FORM.indd 50

24-09-13 16:16

152

Praktische informatie Voor je vertrekt

WANNEER GAAN Je kunt in principe van maart tot en met oktober een prima zonnige vakantie hebben in Macedonië. Het wintertoerisme vanuit Nederland en België naar Macedonië is nog niet echt ontwikkeld, hoewel de lokale bevolking gretig gebruik maakt van de uitstekende wintersportmogelijkheden.

Omdat Macedonië zo bergachtig is, kunnen de temperaturen van plaats tot plaats nogal verschillen. In juli en augustus kan het behoorlijk heet worden. In Ohrid e.o. is dat op zich prima te doen. Temeer omdat je altijd de verkoeling van het meer kunt opzoeken. In de hoofdstad Skopje, gelegen in een dal, is het in de zomermaanden meestal zo heet dat zelfs veel bewoners de stad zo veel mogelijk ontvluchten. Daar kun je dus beter heen in het voor- of najaar wanneer de temperaturen nog niet zo erg zijn opgelopen. Bezoek je tijdens de zomermaanden bijvoorbeeld het plaatsje Berovo aan de Bulgaarse grens, dan kan het zomaar zijn dat je een trui, vest of zelfs paraplu nodig blijkt te hebben. Mocht je het hele land gaan verkennen tijdens je verblijf, neem dan dus geschikte kleding mee.

Wat heb je nodig?

Een geldig paspoort dat na vertrek nog drie maanden geldig is. (Een identiteitskaart is niet genoeg!)

■■ Aanbevolen inentingen: DTP en hepatitis A ■■ Zorgpas/ziekenfonds- of mutualiteitkaart ■■ Rijbewijs (wanneer je een auto wilt huren of met je eigen auto gaat) ■■ Verzekeringspapieren auto en autopapieren (wanneer je met je eigen auto gaat)

Medicijnen en eerste hulp

Reisverzekering

Het is geen overbodige luxe om een set pleisters en/ of verbandmiddelen en desinfecterende vloeistof mee te nemen. Je zou niet de eerste zijn die zich aan een scherpe steen in het Meer van Ohrid bezeert of je knieën schaaft door een raar gelegd stoepje of een uitstekende straatsteen (de infrastructuur is niet zoals bij ons).

Het is verstandig om een bescheiden reisapotheekje mee te nemen (met o.a. paracetamol, diarreeremmer etc.), hoewel het ook allemaal gemakkelijk verkrijgbaar is in het land zelf. In Macedonië is namelijk op elke straathoek wel een apotheek (apteka) te vinden.

Er zijn veel medicijnen vrij te koop die bij ons alleen op recept verkrijgbaar zijn. Moet je regelmatig medicijnen nemen, neem dan voldoende voorraad mee, want misschien is het in Macedonië niet verkrijgbaar of alleen onder een andere naam.

Het is uiteraard altijd verstandig om een reisverzekering af te sluiten. Vraag bij je zorgverzekeraar even na waarvoor je al verzekerd bent en waarvoor niet, om dubbele dekkingen te voorkomen. Neem je zorgpas mee of een Europese gezondheidskaart (verkrijgbaar bij je verzekeraar).

Eventuele medische kosten moet je eerst zelf voorschieten. Vraag dus altijd een factuur. Mocht je bij een dokter of ziekenhuis in Macedonië behandeld moeten worden, dan zijn de kosten zo laag dat het meestal geen probleem is om het bedrag voor te schieten.

&H Macedonie alle regio's-NIEUW FORM.indd 152

24-09-13 16:22

WTK Wat & Hoe Macedonie!_Opmaak 1 26-09-13 08:58 Pagina 1

Het magazine 5

Het magazine 5

Je draai vinden 35

Je draai vinden 35

Het noorden 81

Het midden 99

Het oosten 113

Wandelingen & tochten 135

Praktische informatie 151 Kaarten 157 Register 164

MACEDONIË In de Republiek Macedonië word je als toerist met open armen verwelkomd. Het is een gastvrij land, met een schitterende natuur: prachtige bergen worden afgewisseld met wijn- en boomgaarden en velden vol zonnebloemen.

Op elke vierkante centimeter zijn wel sporen uit het verleden te vinden. Macedoniërs houden tradities met verve in ere en zijn dol op folklore. Je kunt dan ook genieten van vele festivals vol muziek, dans en lekker eten. Macedonië wordt met recht de ‘Parel van de Balkan’ genoemd.

WAT & HOE ONDERWEG: de reisgids voor een actieve en culturele vakantie.

• Duidelijke indeling op kleur • Uitgebreide plattegronden en kaarten • Verrassende wandeltochten • Zeer geschikt voor reizigers met eigen vervoer NUR 512

www.watenhoe.nl

Het westen 47

MACEDONIË

Het westen 47

Het noorden 81

Het midden 99

Het oosten 113

Wandelingen & tochten 135

MACEDONIË De reisgids voor een actieve & culturele vakantie

maakt deel uit van Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen www.kosmosuitgevers.nl

Praktische informatie 151 Kaarten 157 Register 164