Herademing 87 maart 2015

her a d e m i n g Tijdschrift voor Spiritualiteit en Mystiek 23e Jaargang Nummer 87 Maart 2015 Losse nummers E 9,25

Crisis Rowan Williams: een gids naar ‘goed leven’ Joris Vercammen

Dromen brengen je verder Barbara Koning

Gevolg van een crisis: de Voedselbank

Herademing, nr. 87, maart 2015

1

De wereld schudt op haar grondvesten en lijkt overal in crisis. We hoeven de televisie maar aan te zetten, de kranten open te slaan en we zien het. De opmars van de terreurgroep van de Islamitische Staat is nog altijd niet gestuit; duizenden mensen uit Syrië en Irak zijn op de vlucht. De strijd tegen ebola is volop gaande, het virus heeft aan duizenden mensen het leven gekost. De crisis is niet alleen ver weg, maar ook dichtbij. Daarbij denk ik niet alleen aan de economische crisis, maar ook aan onze afhankelijkheid van internet. Een digitale catastrofe dreigt.

De Tsjechische econoom Tomas Sedlacek zei dat onze economische crisis een geloofscrisis is: ‘Efficiëntie, de onzichtbare hand van de markt, eeuwige groei, homo economicus – het zijn onze hedendaagse mythen die nu hun betoverende glans verliezen (…). In de economie bestaat het idee dat spiritualiteit, cultuur en vriendschap je weghouden van efficiëntie. Je neemt vakantie om je efficiëntie te verhogen. Het leven wordt onderdeel van efficiënter werken.’

In dit themanummer benaderen we crisis vanuit spiritualiteit met het oog op het vertrouwen op iets anders. In deze tijd van crisis verliezen we de greep op de cirkelgang van de wereld. Het is een ervaring van een impasse waarin het leven dat we tot nu toe leidden geen voldoening meer geeft. Onze zorgvuldig opgebouwde identiteit brokkelt af. Een nieuw bewustzijn kan doorbreken waarin het geheim van het leven zich aankondigt. In dit proces gaat de leiding uit van de Ander die onuitsprekelijk is. We wensen u veel inspiratie toe op deze levensweg.

Herademing Tijdschrift voor spiritualiteit en mystiek 23e jaargang, nummer 87, maart 2015 Thema: Crisis

Inhoud

Van de redactie Kitty Bouwman is voorzitter van de redactie van Herademing.

Crisis

9

Cover Aardappels Voedselbank Leiden Foto: Annemarie Mast www.preciesinbeeld.nl

4 Kort nieuws 8 In beeld

‘De dijkdoorbraak’

Janne-Marie Schouten-Vuijk 9 Rowan Williams: een gids naar ‘goed leven’

Joris Vercammen 14 Dromen brengen je verder

Barbara Koning 19 Intermezzo

Een langere weg

Marc van der Post 20 Onderscheiden in tijden van crisis

In de leer bij Ignatius van Loyola

Nikolaas Sintobin

25

Nada te turbe nada te espante; quien a Dios tiene nada le falta.

Solo Dios basta.

Onze redactiesecretaris Kaat Oudesluijs heeft helaas afscheid genomen van Herademing en wij wensen haar veel geluk in haar nieuwe functie. We verwelkomen Irma Mast die haar taken heeft overgenomen in ons midden. •

Laat niets je verontrusten of wanhopig maken; wie zich aan God vasthoudt komt niets tekort.

God alleen is genoeg.

35

2

2 Van de redactie

Naar Teresa van Avila, Liedboek 900 (2013)

Herademing, nr. 87, maart 2015

Herademing, nr. 87, maart 2015

25 Handreiking

Nacht zien

Wim Reedijk 28 Boeken 30 Waar blijven de profeten?

Lia van Aalsum 35 Teresa van Avila, een bewogen vrouw

Kitty Bouwman 40 Beeldmeditatie

Aanhoudend licht dat overwint

Anne-Marie van der Wilt 42 Interview

Gevolg van een crisis: de Voedselbank

Annemarie Mast en Arno Fafié

3

verbondenheid ‘Geloof wordt niet door de publieke opinie bepaald, of door hoe we ons over onszelf voelen. Geloof is het antwoord van mensen op wat zich presenteert als een werkelijkheid – een werkelijkheid die een aanspraak doet op jou.’

Rowan Williams

Rowan Williams: een gids naar ‘goed leven’ ‘Kerk zijn’ als het juiste antwoord op crisis Joris A.O.L. Vercammen is oud-katholiek aartsbisschop van Utrecht.

Janne-Marie Schouten-Vuijk De dijkdoorbraak 2014, Sionskerk Krimpen a/d IJssel www.jannemarieschouten.nl www.artway.eu

‘Hij was het water dat als een druppel uit de hemel viel maar waste, waste… tot de dijken braken zodat een zondvloed schoon schip maakte, vruchtwater van de nieuwe mens.’

8

Herademing, nr. 87, maart 2015

concrete levenssituatie de weg naar de diepte van hun ziel probeert te vinden.

Hij droomt ervan dat de christelijke boodschap opnieuw de hartslag van de cultuur zou kunnen worden. Williams wil goed luisteren, maar past het geloof niet aan aan de tijd.

Goede theologie wil, volgens Williams, een radicale verandering in de mens teweegbrengen. Het gaat erom dat de gelovige zichzelf overstijgt en zijn persoonlijke identiteit vindt in het gegeven zijn aan een ander en aan de Ander. Goede theologie gaat daarom niet op de eerste plaats over bepaalde ‘zekerheden’, maar eerder over vragen die we aan onszelf dienen te stellen.

Die vragen betreffen vooral allerhande ideeën die ons de illusie geven dat we Praktisch commitment de waarheid in pacht hebben.

Williams is een ‘geëngageerd theoloog’. In zijn denken worden verder theoloZijn theologie ontstaat uit zijn volhargie, spiritualiteit en ‘politiek’ voortdurend met elkaar verweven. Dat komt dend en praktisch commitment aan doordat Williams steeds ook ‘prakde mensen en aan de wereld waarin tisch’ wil zijn. Zijn denken is geen rezij leven. Het zijn concrete levens flectie die zich in een steriele werkkaen gebeurtenissen die de aanleiding mer voltrekt, noch is het een theologie vormen voor bezinning en reflectie. zonder brug naar de werkelijkheid In die zin is hij ook als theoloog een pastor: degene die met mensen in hun van mens en wereld. Zijn theologie Nog herinner ik me de reactie van een van de leden van de delegatie van de Anglicaanse Kerk van Canada op de Assemblee van de Wereldraad in Puerto Alegro (Brazilië) in 2006, nadat Rowan Williams een prachtig pleidooi had gehouden voor de interreligieuze dialoog: ‘Vandaag had hij blijkbaar besloten om begrepen te kunnen worden!’

Van Rowan Williams wordt vaak gezegd dat hij heel moeilijk is en dat zijn theologisch denken dus een hoge drempel heeft. Maar, zal hij zeggen, het is niet mijn theologie die moeilijk is, het is de realiteit zelf. En het evangelie is dat trouwens ook, zal hij er vast aan toevoegen.

Herademing, nr. 87, maart 2015

9