Binnenwerk puurzomer 2015 puur! compleet nr9

De mooiste reis

die we op de aarde maken, is de reis naar elkaar toe Paul Morand

Zomer is

Zomer

voor jou!

Dol op de zomer!

PUUR! Zomer is gemaakt door een groep enthousiaste professionals, maar minstens zo belangrijk zijn jullie, onze lezers. Jullie brengen ons op ideeën, geven ons tips en reageren via Facebook en Twitter. Om jullie te ontmoeten organiseren we regelmatig een lezerspanel. We horen graag wat jullie mening is en vinden het leuk om te brainstormen over nieuwe thema’s en producten. Dat levert mooie en inspirerende ontmoetingen op. Wat wij daar horen gebruiken wij dan weer om PUUR! nog mooier te maken! Ook een keer meedoen aan ons lezerspanel? Geef je op!

Ik ben dol op de zomer. Omdat het buiten dan zo lekker ruikt – zelfs als het regent. Juist als het regent! Omdat er weer verse aardbeien en kersen zijn. Omdat er zoveel verschillende kleuren zijn. Om het mooie licht ’s ochtends vroeg. Om de lange warme avonden buiten. Om de geur van gemaaid gras en kamperfoelie. Om de zon op je gezicht en de wind in je haren.

De voorpret voor de zomer geeft me een gevoel van vrijheid en avontuur. Wat gaan we doen dit jaar: blijven we thuis of gaan we op vakantie? En waar gaan we dan naar toe?

Maar ook de vrijheid van het naar buiten gaan na die knusse binnen-maanden (ook niets mis mee): de deur van de wereld gaat weer open. De buitenlucht naar binnen, ik naar buiten, kom op, let’s go now! Laat het maar even goed doorwaaien in mijn hoofd, alle stoffige hersenspinsels weg – frisse lucht en nieuwe ideeën naar binnen. Heerlijk!

Het thema op reis van deze PUUR! Zomer leent zich natuurlijk voor mooie verhalen en prachtige foto’s. Ik heb zitten watertanden bij de foto’s van Anja Keesmaat, die al een hele tijd in Zuid-Amerika rondreist. Ik had best meegewild – eh... had ik best meegewild?

Ook Paulines avonturen aan de andere kant van de wereld spreken tot de verbeelding.

En de tips voor een stedentrip naar Londen: mmm, ik sta al met een been buiten.

Indringend zijn de verhalen over vrouwen die nou niet bepaald voor hun plezier op reis zijn. Het zal je maar overkomen: alles achterlaten wat je lief en dierbaar is, omdat je vluchten moet. Lees het interview met Marije en Carolien over hun werk bij stichting Gave. Een zin springt er voor mij uit: ‘In hun schamele bagage zitten voornamelijk traumatische ervaringen.’ Ik word er stil van…

Deze PUUR! Zomer is maar liefst 25% dikker dan vorig jaar. Een heleboel pagina’s boordevol ideeën voor een mooie zomer. Ideeën voor buiten en voor binnen, voor in de keuken of op de camping, voor in huis of onderweg. Inspiratie voor wie wil lezen of wil haken, voor wie op reis wil en voor wie liever thuis blijft. Inspirerende reportages en voorbeelden van PUUR! leven, zoals Helga, die zero waste wil leven en Jenny, die fairtrade gaat trouwen. Deze PUUR! zomer is extra dik en super-gevarieerd, en we hopen dat je daar net zo van geniet als wij.

Aan Puur! Zomer werkten mee: Hoofdredacteur: Anne Schotanus, uitgeverij Kok

Advertentie-exploitatie: Media Advies Theo Wijbenga

Adjunct-hoofdredacteur: Janneke de Leede

Aan dit nummer werkten verder mee: Elisabeth Algra, Aart de Bonte, Samantha Bosdijk, Maaike Boven, Marleen Brekelmans, Linda Bruins Slot, Almudena Claassen, Nienke van Denderen, Eljee, Marijke van Esch, Frieda van de Geest, Daniëlle Heerens, Franka Huveneers, Elisabeth Ismail, Wim & Anja Keesmaat, Floris Naber, Pauline Schonewille, Hilde Sneep, Ruth Snetselaar, Ruben Timman, Cees Trapman, Helga Warmels

Eindredacteur: Alinda Rutgers Ontwerp en vormgeving: Karin Hiemstra, Martin Hendriks en Maartje de Jong, Flashworks.nl

4

Uitgever: Puur! Zomer is een uitgave van Uitgeverij Kok, Utrecht

Met een heel team van betrokken redacteuren en vormgevers hebben we met veel passie en plezier aan PUUR! Zomer gewerkt. Namens hen wens ik je heel veel leesplezier en een mooie zomer toe.

Adres redactie: Herculesplein 96 3584 AA Utrecht Postbus 13288, 3507 LG Utrecht aschotanus@kok.nl puurvandaag.nl

aschotanus@kok.nl

@AnneSchotanus

PS Uiteindelijk zijn we allemaal op reis.. . onderweg naar elkaar en onderweg naar de And er.

Een reis vol onverwach te obstakels, met som s omwegen en af en toe een verkeerde afslag.

Maar gelukkig ook vaak met een prachtig uitzicht en inspirerende ontmoetin gen. Ik wens je goede reis!

En de Heer zei: Ik zal zelf met je meegaan. Je kunt gerust zijn. (Exodu s 33:14-15, BGT)

/Puurvandaag

d u o h n I

Zomer

32

108

38

10

102 61

Leef!

8

Levensreis.

Lees!

108Als je reis een vlucht is.

‘Wanneer een vluchteling zijn verhaal met me wil delen, ervaar ik dat als een cadeau,’ zegt Carolien van stichting Gave.

21 Verlangen naar verre verten:

Anja reist met haar man in een auto door Zuid-Amerika.

32 Marian werkt hard om haar droom uit te laten komen: een eigen lijn met pure

127 Ik wil naar huis – wat doe je als volwassene met heimwee?

10 Marianne Grandia en Linette Trapman: vriendinnen voor het leven.

16 Wat je wilt weten over op reis

gaan.

36 Ik ga op reis en neem mee… een boek. Welk boek stopt Marianne Grandia in haar koffer? En uitgever Marieke Michielsen? En…

verzorgingsproducten.

38 Frieda was in de grootste sloppenwijk van Nairobi. ‘Ik kan

54 8x lezen over reizen.

er geen afstand meer van nemen, het heeft wat in gang gezet.’

Geniet!

114 Het is niet eerlijk – uit Hart als basis.

49 Binnenkijken in het huis van

116 Elizabeth Musser schreef haar nieuwe roman speciaal voor de Nederlandse lezers.

Een ontroerend verhaal over een vluchtelingengezin uit Iran en hulpverleners die in actie komen.

121 Inspiratie Heel vertrouwd.

130 Inspiratie Een appeltje voor onderweg.

61 Ik zal verborgen zijn: de 42 Zes weken vrijheid, blijheid en family quality time: Pauline ging met man en twee kleine kinderen op wereldreis in Australië.

Doen!

18 Krijtverf om je huis een nieuw

uiterlijk te geven.

46 Bakken met Menno: Marvelous

Mojito.

58 Nee! tegen plastic. Hoe kun je zero waste gaan leven?

6

26 Zomer: jurkjestijd!

nieuwe roman van Eline Rosenhart is te mooi om te laten liggen.

PUUR! fotograaf Nienke.

102 Fairliefd, fairloofd… Lees alles over de fairtrade bruiloft van Jenny.

123 Kom ook naar PUUR! Live.

65 Vakantie special 66 Maak van je zaterdag een vakantiedag.

69 Caravanity: pizzarecept voor de camping.

80 10 onmisbare vakantie-apps.

81 Op vakantie? Liever niet!

86 Don’t say cheese, make them laugh. Tips om de mooiste vakantiefoto’s te maken.

88 Portemonnee-vriendelijk uit 92 Maak wat moois van je

herinneringen.

94 Bijzondere plekjes om met de hele familie op vakantie te gaan.

99 Inspiratie Zonder TomTom. 100 DIY Doe meer met al die leuke vakantiefoto’s.

72 Londen special 73 De mooiste, minder bekende plekjes in Londen.

76 Lezersaanbieding: driedaagse citytrip Londen.

77 Aanraders om te shoppen in Londen.

78 Londen voor vintage-liefhebbers.

64 ‘Kleuren daar word ik toch zo vrolijk van’ – kleurwedstrijd.

120 Haken & sfeer.

Doen!

11 15 16:

26-01-

7

Leef!

Levensreis Waar je ook komt op de wereld, iedereen begrijpt de metafoor ‘het leven is een reis’ wel. Een reis met een begin- en eindpunt en met allerlei avonturen onderweg. Sommige mensen reizen door het leven met een duidelijk doel voor ogen; ze nemen de weg die zo rechtstreeks mogelijk leidt naar het punt waar ze willen arriveren. Anderen weten niet zo goed waar ze heen willen en slaan zijweggetjes in, op zoek naar avontuur of om het aankomen zelf uit te stellen. Sommige reizigers lopen onbewust in cirkels of zijn hun oorspronkelijke pad kwijtgeraakt. Waar bevind jij je op dit moment en wat is jouw bestemming? Wie of wat bepaalt de koers van jouw leven?

Tekst: Ruth Snetselaar

We beginnen onze reis in zekere mate allemaal op dezelfde manier: als pasgeboren baby’s zonder enige ervaring of bagage, kwetsbaar en onschuldig. Een klein kind leeft grotendeels zonder doel voor ogen, onbezonnen en vrij. Toch staan er bij de geboorte al een paar factoren vast die de levenskoers van het kind gaan bepalen.

In welk land en welke cultuur wordt het kind geboren? In de rust van een landelijke omgeving of juist in de hectiek van een stad? Maar meer nog dan de omgeving speelt het gezin waar het kind opgroeit een essentiële rol in zijn reis.

Wie zijn jouw ouders? Op wat voor manier hebben zij jou op weg geholpen? Gaven ze je veel ruimte of waren ze beschermend? Wilden ze dat

je in hun voetsporen zou gaan of was gezond verstand belangrijker dan de keuzes op zich?

Welke adviezen heb je van ze meegekregen en wat heb je geleerd van het observeren van hun levensreis? Dit zal in grote mate bepalen hoe jij je reis begint: je kunt onbezonnen, nieuwsgierig en met een optimistisch hart op weg gaan, met het lef om risico’s te nemen en onbekende wegen in te slaan. Of je kunt je eigen veiligheid vooropstellen en kiezen voor de weg die de meeste zekerheid lijkt te bieden.

Bestemming De koers van je reis wordt behalve door je startpunt ook bepaald door het eindpunt waar je naartoe gaat. Jaag je een droom na die je van

jongs af aan al koestert? Of vind je de reis zelf belangrijker dan waar je uiteindelijk terechtkomt? Onmisbaar is het besef dat je niet alleen reist; laat je omringen door reizigers die jou inspireren! Mensen die de weg al grotendeels hebben afgelegd of medereizigers die met je meelopen. Je reis wordt betekenisvoller naarmate je deze met anderen deelt. Op lange termijn houd je het samen beter vol dan alleen.

In het nadenken over je doel is de belangrijkste vraag misschien niet eens wat je eindbestemming is, maar door wie of wat je je laat leiden. Jouw keuzes worden beïnvloed door de stemmen waar je – al dan niet bewust – naar luistert. Zijn dat de stemmen van je ouders die bepaalde verwachtingen hebben uitgesproken?

Is dat een stem van angst, omdat je bang bent gekwetst te worden of fouten te maken? Of word jij door heel andere motieven gedreven?

Neem eens een moment om stil te staan en na te gaan wat jou ten diepste motiveert in je levenskeuzes.

van onze reis. Toch kunnen we niet in de toekomst kijken om te zien wat er nog op ons pad komt en heel wat factoren hebben we zelf niet in de hand. We hebben iets groters nodig om ons aan vast te houden – een goede reisgids die ons hier en daar de juiste richting op stuurt en ons de weg terug kan wijzen als we die zijn kwijtgeraakt. Jezus wijst ons graag de weg. Maar ten diepste wil Hij nog meer, Hij wil de reis met ons ondernemen. Hij is erbij als we ons verwonderen over het mooie uitzicht, als we enorme schik hebben met onze reisgenoten en Hij is erbij als we met blaren op onze voeten de reis het liefst zouden opgeven. Hij gaat voorop en laat ons tegelijk de weg te verkennen, zoekend naar de reisstijl die het best bij ons past.

Elke reis is anders en bevat daarom een unieke schoonheid. We hoeven die van onszelf niet te vergelijken met die van anderen, maar mogen door onze ervaringen heen de waarde van onze eigen reis ontdekken en genieten van het avontuur dat we beleven.

Reisgids Positief en vol vertrouwen op weg gaan, heeft ongetwijfeld een grote invloed op het verloop

8

9

Lees!

Schilderen en tekenen zijn Linettes passie. Met haar schilderijen spreekt ze rechtstreeks tot het hart van ieder die de tijd neemt om de symboliek erin te herkennen. Velen worden erdoor bemoedigd en dat is precies wat Linette voor ogen heeft. In maart verscheen haar boek Dicht bij U. Kun je iets vertellen over je boek Dicht bij U? ‘Dicht bij U is een geschenkboek over de nabijheid en trouw van God. Het bevat 22 schilderijen, die worden omlijst door gedichten, quotes, liedteksten en gedachten van mijzelf.’

Marianne Grandia

& Linette Trapman

Vriendinnen voor het

leven

Tekst: Daniëlle Heerens

Wat is de boodschap die je met dit boek uit wilt dragen?

‘Uit eigen ervaring weet ik hoe druk je kunt zijn met van alles en nog wat en hoe het leven je in beslag kan nemen. Met dit boek wil ik laten zien dat het een keuze is; je kunt kiezen om rust te nemen en dicht bij God te zijn of te blijven hollen. Verder hoop ik dat de teksten en schilderijen de lezers zullen helpen bij het zoeken naar rust en vrede in hun hart. Dat het boek hen bemoedigt in moeilijke tijden wanneer het leven pijn doet. Dat ze los kunnen laten en aan de voeten van Jezus kunnen gaan zitten.’

Hoe heb je die rust en vrede in je hart zelf gevonden?

‘Er is een moment geweest waarop mijn vertrouwen in God beschadigd werd. Ik was zestien en zat in de laatste klas van de havo. In februari werd de ziekte van Pfeiffer geconstateerd – een zware vorm. Zo goed en zo kwaad als het ging leerde ik toch voor mijn examen. Mijn vriendin bracht me trouw kopieën van haar aantekeningen uit de lessen. Ik heb mijn knieën stukgebeden in die tijd. En toch zakte ik… op twee tiende punt! In de tijd tussen de examenuitslag en het herexamen heb ik geleerd om alles los te laten en in Gods handen te leggen. Wie was ik om Hem te dwingen? Ik moest leren om het over te geven en toen slaagde ik alsnog glansrijk.’

Drie jaar geleden leerden ze elkaar kennen en het klikte direct. Vandaag de dag zijn het echte vriendinnen. Vriendinnen die van elkaar leren, elkaar bemoedigen en niet bang zijn om elkaar een spiegel voor te houden. En over één ding zijn ze het roerend eens: ‘We zien elkaar veel te weinig!’

Marianne Grandia en Linette Trapman ontdekten al snel ze dat ze veel met elkaar gemeen hebben en er ontstond een band. Een van die gemeenschappelijke dingen is de lange reis die ze achter de rug hebben. Ze gingen verschillende wegen, maar kwamen bij dezelfde Persoon uit: hun liefdevolle Vader.

10

11

Schrijven kan Marianne als geen ander, haar boeken gaan dan ook als warme broodjes over de toonbank. Maar toen ze het verzoek kreeg om een non-fictie boekje te schrijven lag het “nee” al op haar lippen. Toch kreeg haar verlangen om te delen en te bemoedigen de overhand, zodat er nu een heel ander boek van Marianne is verschenen. Geen verhaal over verzonnen personages, maar een inkijkje in haar eigen leven en eigenlijk ook in dat van jou. Worden wie je bent zoomt in op je eigenwaarde, zelfvertrouwen en identiteit.

Worden wie je bent ligt inmiddels in de schappen. Wat is het voor soort boekje?

‘Laat me eerst beginnen met te zeggen wat het niet is. Het is geen poging om iemands ego op te krikken. Geen peptalk over hoe mooi die persoon is. Ook is het niet bedoeld om de

‘Ik kan super onzeker zijn, maar dat heeft ook zijn positieve uitwerking: het houdt me dicht bij God.’ lezer een goed gevoel te geven. En hoe raar het gezien de titel misschien ook klinkt: het is niet eens in de eerste plaats bedoeld om je na te laten denken over wie je bent. Wat dan wel? Ik hoop dat het de lezers helpt om zich er (meer) bewust van te worden wie ze zijn in Christus. We “vergeten” zo vaak dat we de dochter van de hoogste Koning, de bruid van de Bruidegom en last but not least een nieuwe schepping zijn.’

Lees!

Mariannes leven kent pieken en dalen; ze is al een lange weg gegaan. Het kostte veel tijd en geduld om te komen waar ze nu is en ze kan Linettes worstelingen dan ook heel goed begrijpen – iets wat hun vriendschap alleen maar sterker maakt.

Een van de dingen die ze gemeenschappelijk heeft met Marianne is haar niet altijd gemakkelijke levensreis. Ook Linettes leven kent moeilijke momenten. Misschien is dat wel wat de vriendschap tussen beiden zo hecht maakt.

Wie is God voor je en hoe ervaar je Gods nabijheid?

‘God is mijn liefdevolle Vader, Degene die mij draagt. In moeilijke tijden ervaar ik Hem het meest, maar ook als ik Hem niet ervaar, weet ik dat Hij er is en voor mij zorgt. Hij heeft dit zelf gezegd en daar vertrouw ik op. In mijn nieuwste boek probeer ik te laten zien dat je dicht bij God moet blijven om Zijn nabijheid te ervaren. Als je nooit de tijd voor Hem neemt, kun je niet ervaren hoe Hij is. God is er altijd. Op blije en op verdrietige momenten.’

Was het schrijven van Worden wie je bent confronterend?

‘Ja, het is een inkijkje in mijn eigen leven. Ik vertel in dit boekje een aantal persoonlijke verhalen. Soms zelfs zeer persoonlijk.

Ik moet toegeven dat het best eng is om zoveel van mezelf te laten zien, me zo kwetsbaar op te stellen. Maar hoe kan ik anderen aanmoedigen om kwetsbaar te durven zijn, als ik zelf mijn masker ophoud? Alles wat ik de lezers aanreik, reik ik ook mezelf weer aan. Het schrijven was een soort opfriscursus, die ik zelf ook weer nodig had.’

Wat wil je de lezers meegeven?

‘Een stimulans om na te denken over Wie God is – en dat elke vrouw die het leest van daaruit naar zichzelf gaat kijken en zich (meer) bewust wordt van wie ze mag zijn, in Hem! Een aansporing om de hulp van de Heilige Geest te vragen, dat je samen met Hem gaat onderzoeken welke leugens – over Hem en over jezelf – er in je hoofd en hart geslopen zijn, en deze in te ruilen voor de waarheid uit Gods Woord. Een aanmoediging om van dat achterste bankje van de muur te komen en je niet (langer) te laten leiden door afwijzing van mensen, maar door aanvaarding van God. Een hulpmiddel om je (beter) te wapenen tegen de tegenstander, die op rooftocht is en altijd zijn uiterste best doet om je onderuit te halen. En tegen iedere vrouw wil ik zeggen: je bent zo, zo, zo, zo geliefd! Je weet niet half hoeveel.’

‘Als je nooit de tijd voor God neemt, kun je niet ervaren hoe Hij is.’

Ben jij al wie je bent? Hoe zit het met je eigen zelfvertrouwen en zelfbeeld?

‘Gelukkig heb ik al mogen ontdekken wie ik ben: Zijn geliefde. Maar dat besef zal mijn hele leven dieper wortelen – ik denk niet dat je ooit in dit leven hier kunt zeggen dat je bent uitgegroeid. En wat betreft mijn zelfvertrouwen… ik kan super onzeker zijn, maar dat heeft ook zijn positieve uitwerking; het houdt me dicht bij God.’

12

Er was een periode dat al je tijd opgeslokt werd door het leven zelf. Kun je daar iets over vertellen?

‘Tekenen is van jongs af aan mijn passie geweest en ik begon ook al vroeg te tekenen voor mensen die een bemoediging nodig hadden. Na mijn grafische opleiding ging ik aan de slag als grafisch vormgever bij – nu mijn man – Cees Trapman. Het werk en de drukte van het gezin slokten al snel heel veel van mijn tijd op, vooral omdat onze jongste zoon Natan een beperking heeft en veel begeleiding nodig heeft. Als moeder wil je het beste voor je kind en daarom ging ik er altijd voor de volle honderd procent voor, maar dit vergde zo veel energie dat het tekenen naar de achtergrond verschoof.’

Door welke dalen ging jouw levensreis?

‘Enkele dieptepunten in mijn leven waren mijn scheiding, een hormoonstoornis en mijn burn-out. Vooral dat laatste hakte er diep in, want werk was het enige waarin ik voor mijn gevoel nog iets betekende en zelfs dat ging toen niet meer. Ik had gefaald als dochter. Als vrouw. Als echtgenote.

Als moeder. En nu ook nog als werkneemster. Het heeft veel tijd en geduld gekost om er weer bovenop te komen, maar vooral vroeg het – en vraagt het nog steeds – om een vastklampen aan de genade en vrede van God.’

Hoe heb je je weg daaruit gevonden?

‘Na jarenlange twijfel over wat ik moest doen, heb ik de keuze gemaakt om mijn hand in die van God te leggen en de weg te gaan die Hij mij wijst. Dit betekende dat ik alle activiteiten af moest zeggen en dat vond ik heel moeilijk; daarom heb ik er ook zo lang over getwijfeld. Toch voelde ik dat ik iets met dat andere talent dat Hij mij gegeven had moest gaan doen: mensen bemoedigen door middel van tekenen en schilderen.’

Wat zou je mensen die zich in een soortgelijke situatie bevinden, willen meegeven?

‘Denk ook aan jezelf. Cijfer jezelf niet helemaal weg, want dat houd je niet vol. Blijf dicht bij God, ook al valt het leven dagelijks over je heen, neem de tijd voor Hem. Maak die keuze. God draagt je door alles heen. Vertrouw op Hem en spring in Zijn handen.

Echt, je kunt er nooit uit vallen.’

Wat was het keerpunt? Vanaf wanneer ben je weer aan de reis naar boven begonnen?

‘Dat was op een zomernacht in 2002 – in eerste instantie de zwartste nacht uit mijn leven. Meer dan ooit werd ik aangeklaagd wegens mijn zonden en raakte ik ervan overtuigd dat mijn schuld te groot was voor vergeving. Ik heb het uitgeschreeuwd naar God: “Ik snap niet dat U van me houdt. Van mij met al mijn zonden.” En toen was het alsof ik een stem hoorde, die zei: “Dat is nu genade.” Op dat moment viel eindelijk het kwartje; genade hoeft niet verdiend te worden, het wordt je door Hem geschonken. Gratis en voor niets, je hoeft het alleen maar te ontvangen. En zo veranderde die zwartste nacht in de mooiste nacht ooit. En hoewel het leven soms best nog als een woestijnreis voelt, is het gelukkig wel een woestijn met echte oases onderweg en geen valse luchtspiegelingen.’

Wie is God voor je? Hoe ervaar je Zijn nabijheid?

‘Er was een tijd dat ik heb geprobeerd om zonder Hem te leven, maar al kon ik toen niet “met Hem”, ik kon ook zeker

Zo kwam je ook bij de schilderijen over het lijden van Jezus.

Waarom greep dat onderwerp je zo aan?

‘Dat kan ik niet precies uitleggen, ik moest het gewoon doen. Het lijden van Jezus hield me erg bezig en ik besloot me opnieuw te verdiepen in de Bijbel. Toen merkte ik dat veel zaken vanzelfsprekend voor me waren geworden. Ik had het gevoel dat ik wakker geschud moest worden om de diepte van Gods genade weer te kunnen zien. Het lijden van Jezus is iets wat niet te bevatten is.

Alleen aan het kruis, veracht door de mensen en verlaten door

13

De wereld is

een boek, en wie niet reist leest slechts

een pagina niet “zonder Hem”. Overigens heb ik Hem niet teruggevonden, maar Hij mij. Hij heeft me altijd met zijn liefde achtervolgd. En nu kan ik zeggen: Hij is de Enige die me honderd procent kent, alles van me weet en toch onvoorwaardelijk van me houdt. Zijn nabijheid is soms een ervaren, maar vooral een zeker weten.’

God – een grotere eenzaamheid is er niet.

De schilderijen die ik vervolgens maakte zijn gebundeld in het boek Het begrijpen is te wonderbaar.’

Hoe heb je Linette leren kennen?

‘In 2012 benaderde ze mij met de vraag of ik een stukje wilde schrijven in haar boek Het begrijpen is te wonderbaar. Het voelde meteen goed en hoewel we elkaar niet zo vaak zien als we zouden willen, is het altijd erg fijn als het moment daar wel is. Wat ik in haar bewonder? Haar betrokkenheid, oprechte bewogenheid en gebed voor de mensen om haar heen.’

En hoe past Marianne in dit plaatje?

‘Bij elk schilderij in het boek zocht ik iemand die er een stukje bij wilde schrijven. Een van die mensen was Marianne, vanwege haar rol in Stichting Selah. Ik vroeg haar om iets te schrijven bij het schilderij Genade zo oneindig groot. Haar stukje – dat zo heel persoonlijk was – over haar ervaring met de oneindige genade van God, raakte me enorm en zo is onze vriendschap ontstaan.

Ik heb echt bewondering voor haar kracht om door te gaan, haar verwondering om wie zij mag zijn en haar openheid en liefde voor de mensen om haar heen.’

in balans

Lees ook:

Lees ook:

Dicht bij U Linette Trapman Uitgeverij Voorhoeve ISBN 978 90 297 2404 3 144 pagina's •  19,99

PUUR! in balans – Worden wie je bent Marianne Grandia Uitgeverij Kok ISBN 978 90 435 2469 8 112 pagina's •  12,99

14

Worden wie je

Marianne Grandia

Augustinus

Lees!

Wat je wilt weten

over op reis gaan

Tekst: Daniëlle Heerens Illustraties: Maaike Boven

eiten die je (niet) over je f vliegreis wilt weten

Zo ga je (niet) ontspannen op vakantie * Vergeet je paspoort niet (en check de geldigheid op tijd!). * Pak niet te veel in (het meeste draag je toch niet). * Vertrek op tijd, zo voorkom je stress. * Plan voor het inpakken een hele dag en regel als het kan die dag oppas voor de kinderen. * Heb realistische verwachtingen en bereid je voor op huilende kinderen, file en slecht weer.

* Laat de gedachte los dat je MOET genieten of uitrusten en kijk naar wat je wel hebt: extra tijd samen.

Steek geen energie in gezeur. * Zie de humor in van onverwachte situaties. Verdwalen is niet erg, later lach je erom… * Gun elkaar tijd en ruimte om iets voor je zelf te doen.

ZUURSTOFMASKERS – Vanaf het moment dat de zuur-

stofmaskers in een noodsituatie naar beneden vallen, heb je nog slechts vijftien minuten zuurstof. Gelukkig kan de piloot in die tijd het vliegtuig wel op lagere hoogte brengen, zodat je gewoon kunt blijven ademen.

INGECHECKTE BAGAGE – Je moet blij zijn als je koffer heelhuids de bagageband haalt. Als er ‘fragile’ op staat, dan wordt er harder mee gegooid. Als er ‘this side up’ op staat, dan gaat die kant geheid naar beneden. Er moet zoveel bagage mee in een vliegtuig en de medewerkers hebben maar kort de tijd om dat voor elkaar te krijgen: het móét passen. One way or another…

HYGIËNE – Krijg je een deken en kussen tijdens de vlucht? Die zijn niet nieuw en al helemaal niet schoon.

Ze worden na een vlucht weer opgevouwen en teruggestopt in de bakken. O, en het schijnt dat er op elk tafeltje wel een restje babypoep ligt… Leg je eten dus nooit direct op je tafeltje.

PILOTEN – Tijdens een vlucht krijgen de piloten nooit

hetzelfde eten en delen is ook verboden. Reden? Mocht er een van hen een voedselvergiftiging oplopen, dan kan de ander gewoon doorvliegen!

Pak je bagage slim in!

Lingerie – Lingerie doe je in een handtasje dat je in

je koffer stopt. Dit bespaart ruimte en het houdt je koffer lekker overzichtelijk.

Jurkjes – Rol je jurken (en handdoeken) op in cilindervorm. Hiermee kun je alle gaten in je koffer opvullen. En ze kreuken minder.

Schoenen –Je neemt er altijd te veel mee! Ga in ieder geval voor platte sandalen en sleehakken. Sandalen nemen weinig plaats in.

Bikini– Prop je bikini, je sokken of je ondergoed in je schoenen. Scheelt ruimte!

Laagjes – Draag tijdens het reizen zo veel mogelijk laagjes, dan bespaar je ruimte in je koffer.

Chagrijnig of lui?

Uit onderzoek naar het gedrag van vakantiegangers (bron: reisgraag.nl) blijkt dat vrouwen op vakantie minder chagrijnig zijn dan mannen, maar wel een stuk luier.

16

17

Doen!

Ben jij ook zo'n fan van krijtverf? Ik wel!

Een heel

NIeuw

uiterlijk!

18

Verf die altijd dekt, waarbij je nooit hoeft voor te behandelen of te schuren en die op iedere ondergrond gebruikt kan worden. Te mooi om waar te zijn, en écht iets voor mij! Ik heb gelijk een grote pot Annie Sloan Krijtverf gekocht en alles – nou ja, bijna alles – bij mij thuis wit gekrijtverfd. Maar er zijn natuurlijk

veel meer kleuren en mogelijkheden.

Dus snel aan de slag met je muren, je meubels, je vondsten uit de kringloop en zelfs je lampenkappen – alles kan.

Wil je tips en inspiratie? In DIY met krijtverf voor elke stijl vind je talloze voorbeelden en ideeën voor iedere stijl, van modern tot retro en van Zweeds tot neoklassiek.

DIY met krijtverf voor elke stijl Annie Sloan Kosmos Uitgevers ISBN 978 90 439 1795 7 192 pagina's •  19,99

19

-advertenties-

RET

RAIT

in ee no en ruase van r imte ust

Leef!

E

Had ik eerder moeten doen individuele en groepsretraites

Wacht niet te lang. Neem tijd voor jezelf.

Om ruimte te creëren voor een nieuwe weg, een nieuw begin. Een retraite op de Hezenberg geeft je daar tijd en gelegenheid voor. gastvrij onthaal | met of zonder programma eigen kamer | Kapel-momenten

nleven Er vaar het echte buite Een vakantie bij bungalowpark Hoge Hexel voelt als thuiskomen. Lekker genieten met het hele gezin in het mooie, afwisselende landschap van Overijssel.

Vanuit onze prachtig gelegen bungalows geniet u van het echte buitenleven!

Ga voor onze actuele prijzen naar

www.bungalowparkhogehexel.nl.

Bungalowpark Hoge Hexel Bruinehoopsweg 6

www.hezenberg.nl

HEZENBERG

7645 BJ Hoge Hexel

038 - 444 52 51

Tel.: 0546-579865

Betrouwbare anticonceptie

edde w t ns O n i k r pa e i t ea r ec r k j i el Christ

In harmonie met je eigen lichaam Sensiplan® is een moderne en wetenschappelijke natuurlijke methode voor geboorteregeling, die helemaal past binnen een christelijke beleving van seksualiteit en vruchtbaarheid. Sensiplan is gezond voor je lichaam en het milieu en verrijkt en verdiept je relatie.

Verhuurpraroccgromammmodaaties Kinde kampeerplaatsen ruimestudies Bijbel skamperen Groepiteiten voor jongeren Activ

www.sikkenberg.nl

welkom!

Verlangen naar

Verre Verten ‘Een leven zonder verplichtingen is veel nuttiger dan ik altijd dacht.’

Tekst: Anja Keesmaat Fotografie: Wim & Anja Keesmaat

In de Sensiplan cursus leer je zeer betrouwbaar je vruchtbare en onvruchtbare dagen te bepalen. Daarom helpt Sensiplan ook paren die juist wél zwanger willen worden.

www.sensiplan.nl - info@sensiplan.nl - 038-386 85 40

Leef!

Allebei zijn ze behept met “Het Virus” zoals Anja het zelf noemt. Zodra zij en haar man Wim de kans krijgen om verre, bijzondere reizen te maken, gaan ze ervoor. Anderhalf jaar geleden zijn ze begonnen aan een reis met de auto door Zuid-Amerika. Een leven zonder verplichtingen, waarin ze letterlijk én figuurlijk veel nieuwe dingen hebben gezien.

Elke morgen wakker worden als de zon opkomt, ons laten meevoeren door het ritme van die dag en gaan slapen wanneer we moe zijn van alle nieuwe indrukken. Snuffelen aan andere culturen, proeven van nieuwe gerechten, verzadigd worden door de overdadige natuur. Geen stress, sociale verplichtingen of eindeloze files, maar rust voor onze ziel en VRIJHEID met eindeloze vergezichten. Het lijkt ons wel wat. Als

‘Tussen dromen en doen zit nog een wereld van verschil.’ de kans zich aandient om te gaan reizen, grijpen we die met beide handen aan.

Gretig en roekeloos storten we ons in een nieuw avontuur.

Het begin De eerste vakantie die ik me herinner, was in het Zeeuwse Oost-Kapelle.

Staand aan de enorme zee met die hoge golven vroeg ik me af of er aan de andere kant ook nog iets zou zijn. Tot mijn grote opluchting bleek dat zo te zijn. De wereld is gelukkig groter dan de zandbak. En als er iets is, kun je er komen. Het verlangen om te reizen was geboren. Sterker nog, het bleek een virus te zijn dat regelmatig de kop op zou steken. Daar is niet veel voor nodig: een landkaart, een geur, een foto, de zee...

goedkoop zijn geweest. Het was in elk geval een stok achter de deur om te gaan reizen en dat niet langer uit te stellen.

Om in Peking te komen, begonnen we met een treinkaartje van de Trans Siberië-Express. Om Delhi weer te verlaten, kochten we een busticket naar Nepal en zo bleven we bezig tot we heel Azië waren doorgereisd. Maar behalve het virus dat ik al had, liep ik ook nog een bevruchting op, en met een backpack op m’n rug, een baby in m’n buik en bovendien kotsmisselijk, besloten we om terug te gaan naar Nederland om een keurig, net leventje te gaan leiden zoals iedereen dat doet. Met een ziektekostenverzekering, pensioenopbouw en natuurlijk de Hema.

Suriname Twee mensen met hetzelfde virus die met elkaar trouwen – waar zou dat op uitlopen? Wij kochten geen huis, zoals onze vrienden dat deden, maar een ticket. Van Peking naar New Delhi om precies te zijn. Waarom nou juist daarheen weet ik niet meer. Het zal wel

22

50 ambachten en 51 frustraties verder, met als grand finale een daverende burn-out bij echtgenoot, besloten we dat er iets moest veranderen. Wij zijn niet geschikt voor B.V. Nederland: verzorgd van de wieg tot het graf. We voelen ons een bootje dat vastgeketend ligt aan de

kade van een prachtige haven. We weten dat de wereld groter is dan Nederland en dat er aan de andere kant van de oceaan ook nog iets is. En als er iets is, kun je er komen. Dus emigreerden we met inmiddels drie tieners in 2005 naar Suriname.

We kwamen in een heel nieuwe wereld terecht, zonder elektriciteit of stromend water, maar wel met heel veel rust. Wat wil je, wanneer je in een dorpje gaat wonen dat Lust & Rust heet?

De reis Als ons laatste broedsel uitvliegt, slaat "Het virus" weer genadeloos toe. We bieden deze keer geen weerstand en laten ons blijmoedig overweldigen. Waar zullen we naartoe gaan? Laten we beginnen met het zuidelijkste puntje van Zuid-Amerika. We zitten toch al op dit continent, dus dat is het meest eenvoudige.

Twee dagen voor vertrek vinden we een Toyota Land Cruiser, die onder de schuilnaam Lexus het levenslicht zag in de Verenigde Staten. Zoals wel vaker met afgedankte zooi gebeurt, komt hij in Suriname terecht, waar wij hem liefdevol in de armen sluiten. Een beetje oud, gebutst en beschadigd, maar daar kunnen

we wel mee leven. En het belangrijkste is: hij kost maar vijfduizend euro en we kunnen weg. Het vertrouwen is er nog niet, maar dat komt hopelijk nog wel.

Zo vertrekken we: november 2013.

Bestemming: Ushuaia. Route: onbekend.

Tijdsduur: onbepaald of tot het geld op is. Budget: 1500 euro per maand. Inkomen: vertalen. Voorbereiding: een Lonely Planet reisgids, een ziektekostenverzekering en de aankoop van een 4x4. We hebben onze zaakjes dus prima op orde.

Het is nog even een gesteggel om Suriname uit te komen, want bij de veerpont naar Guyana willen ze ons geen enkeltje verkopen. En dus vertrekken we met een retourtje naar de overkant. We kunnen nog terug als we willen... Maar dat willen we niet.

Vaak hebben we ook geen idee waar we de komende nacht moeten slapen, waar we boodschappen moeten doen, hoe de mensen zijn en of het net zo leuk is als anderen zeggen. Wat te doen als de auto het in de middle of nowhere begeeft?

En wat moet ik met al die apparaten die opeens op m’n schoot liggen? Een GPS, een GoPro, die dan weer moet worden bediend met een smartphone en een nieuw fototoestel met allemaal knopjes.

En dan praat ik nog niet eens over een kookstel op benzine, waarbij je eerst moet pompen en dan een hendeltje moet omzetten. ‘We gingen toch minimalistisch leven?!’ roep ik vertwijfeld en lichtelijk paniekerig uit. Na verloop van tijd vallen de kwartjes en begin ik toch de voordelen te zien van al die overbodige gadgets.

Het nieuwe leven

Zegeningen

Tussen dromen en doen zit nog een wereld van verschil. In Guyana hang ik misselijk van de stress boven het toilet.

Het duurt even voor ik het ritme van het nieuwe leven te pakken heb. We hebben geen agenda en geen planning, behalve de deadline van de te vertalen boeken.

Na een poosje ben ik gewend en begin ik me te ontspannen. We leven bij de dag.

Leren God op een andere manier kennen.

Niet omdat Hij veranderd is, maar omdat wij veranderd zijn. We komen er steeds meer achter dat Hij geen eventmanager is, maar een God die een relatie wil. Nu

23

-advertentie-

LEESTIPS VOOR de ‘events’ wegvallen, blijft de relatie over. Sterk, liefdevol en een bron van leven. We voelen ons zo bevoorrecht.

Nederlanders zijn stapelgek. Het is een van de weinige landen waar mensen

De toekomst

winter kinderen mozaïek

WINTERKINDEREN

We weten niet hoe lang we nog blijven reizen. We hebben tegen God gezegd dat we flexibel zijn. Hij zegt maar waar Hij ons wil hebben. We wachten het wel af.

Tot die tijd reizen we lekker door en doen we wat onze hand vindt om te doen. Maar elke morgen wakker worden en ons laten meevoeren door het ritme van de dag zijn we voorlopig nog niet zat.

Er zal ongetwijfeld een tijd komen dat ons levensbootje weer tijdelijk een haven binnenloopt. Om daarna hopelijk weer uit te varen naar nieuwe Verre Verten. Bootjes zijn niet gemaakt om in de haven te blijven liggen. Hoe leuk en veilig ook. Boten zijn gemaakt om te varen, om stormen te trotseren en vrij te zijn. Of dat nou in letterlijke zin is of figuurlijke. Ik wil gaan! Ik wil de wind in mijn haren voelen, het zout in mijn gezicht proeven en vrij zijn!

Ik wil me niet laten leiden door mijn angsten, maar door mijn passie. God is overal, heeft overal filialen met grondpersoneel, al functioneert het ene filiaal wat beter dan het andere. De een of andere wijsneus heeft ooit gezegd: ‘The biggest risk in life is not to take a risk at all.’

Wanneer onze levensreis ten einde is, weten we niet. Maar we weten dat er buiten deze wereld nog iets is. En als er iets is, kun je er komen...

GILBERT BORDES

Een aangrijpende roman over doorzettingsvermogen, vriendschap en de strijd om te overleven.

|

historische roman

winter kinderen

Nederland

Winter, 1943. Zes Franse kinderen zitten verborgen in een grot in de Pyreneeën. Ze moeten machteloos toezien hoe hun beschermers, die hen naar Spanje zouden helpen ontsnappen, worden gefusilleerd door SS’ers. Om te voorkomen dat de kinderen de weg terug vinden, blazen de Duitsers de hangbrug op, hun enige ontsnappingsroute naar het dal. De kinderen zitten als ratten in de val. Samen moeten ze kou, honger en wanhoop trotseren. Hun onderlinge verschillen in afkomst, geloof en karakter moeten ze opzij zetten om samen de weg naar de vrijheid te vinden.

GILBERT BORDES

We hebben walvissen zien springen.

Geslapen op een levende vulkaan, net onder de sneeuwkap. In een eenzame woestijn gestaan. We hebben over het grootste zoutmeer ter wereld gereden.

Zijn via hele smalle, hoge weggetjes passen van bijna vijfduizend meter overgegaan. We hebben gezwommen tussen grote zeeschildpadden. Echtgenoot dan, ik vond het te koud. Lama’s geaaid. De Machu Picchu gezien. Te veel om op te noemen. Omdat we ons eigen vervoer hebben, kunnen we alles in ons eigen tempo doen. Ondertussen vertaalt echtgenoot z’n boeken in de mooiste kantoren ter wereld. Met spectaculaire uitzichten.

We hebben gezien dat arme mensen ook heel gelukkig kunnen zijn. En net zo goed of slecht zijn als rijke mensen.

En dat niet alle problemen op te lossen zijn met geld. Dat het gros van de mensheid met een pensioengat zo diep als de Grand Canyon leeft en daar niet wakker van ligt. Dat mensen die het vermogen hebben om bij de dag te leven, vaak veel gelukkiger zijn. We realiseren ons dat we de neiging hebben om de wereld te bekijken door een erg westerse bril en dat het heel verrijkend kan zijn om eens een andere bril op te zetten. En dat onze zekerheden veel minder zeker zijn dan we denken, God veel groter is, en een leven zonder verplichtingen veel nuttiger is dan ik altijd dacht.

EEN stralende ZOMER

zo veel dingen tegelijk doen in zo weinig tijd. Najagen van wind. Je wordt er doodmoe van. En wat brengt het je? Gebakken lucht en leegte. Daarom is Nederland rijk, maar tegelijkertijd ook arm.

Rijk in welvaart en “schijnzekerheden”.

Vaak arm in het investeren in relaties die er echt toe doen.

Een groepje kinderen komt aan het eind van de Tweede Wereldoorlog hoog in de Pyreneeën vast te zitten zonder voedsel en zonder dekens...

Gilbert Bordes (1948) was onderwijzer en journalist, voordat hij zich volledig aan het schrijven wijdde. Bordes is een vermaard auteur in Frankrijk; enkele van zijn romans werden verwerkt tot televisieseries.

LETITIA’S APPELBOOM

Ontroerende roman over een zwarte vrouw die aan den lijve ervaart dat vrijheid in het Amerika van 1850 een hoge prijs heeft.

isbn 978 90 239 9469 5 | nur 342

uitgeverijmozaiek.nl

9 789023 994695

EILEEN ALS JE NU BLIJFT ZWIJGEN

Wie is Anja?

Anja Keesmaat (50) woont sinds 2005 met haar man Wim in Suriname. Vanaf 2013 reizen ze met de auto door Zuid-Amerika.

Haar passie: lezen, schrijven, psychologie studeren, reizen en skypen met de kinderen.

Sinds 1 januari zijn de columns van Anja te lezen in de EO Visie.

www.LOSERSinaLEXUS.nl

Indrukwekkende hervertelling van het boek Ester, die zich afspeelt in Auschwitz waar de Joodse Stella voor de ultieme keuze komt te staan.

Als je nu blijft zwijgen...

Een fascinerende hervertelling van het boek Ester

K AT E B R E S L I N K AT E B R E S L I N

Na de gewelddadige dood van haar moeder ziet de jonge Ierse Eileen haar toekomst in duigen vallen.

Maar dan besluit ze het lot in eigen hand te nemen.

MOZAÏEK

HISTORISCHE ROMAN

Win een romanpakket!

Wil jij een gratis cadeaupakket met deze vier nieuwe romans winnen? Ga naar www.uitgeverijmozaiek.nl/cadeaus en vul uiterlijk 30 augustus 2015 je gegevens in. Uit alle inzenders trekken we drie winnaars.

Win actie!

24 UitgeverijMozaiek

@UitgMozaïek

Verkrijgbaar in de boekhandel. Meer informatie www.uitgeverijmozaiek.nl.

-advertorial-

Geniet!

-advertorial-

Dress Lisa Marie verkoopprijs €€89,95

Dress Suzette verkoopprijs

€€89,95

Welke trends zien we komende zomer?

Bloemenpatronen en -fantasieën domiprijs Cardigan Bente 1 verkoop

neren al seizoenenlang de mode. Ook in de

€ €89,95

lente en zomer van 2015 verandert dat niet.

Dit seizoen moet je bij bloemenprints overigens niet alleen aan romantische designs

Als de temperatuur het ook maar even toelaat, kunnen je benen na een lange winter eindelijk weer bloot. Tijd voor jurkjes en rokjes. In alle soorten en maten. Die eerste lentedag waarop het straatbeeld opgefleurd wordt door opmerkelijk veel vrouwen met blote benen onder een zomers jurkje, heeft dankzij Martin Bril zelfs een naam: rokjesdag. Op de redactie worden wij erg blij van de rokjes en jurkjes van Le Pep, stoer en toch chic, met Franse allure.

En heel erg vrouwelijk.

26

denken, maar ook aan grafische en kunstige ontwerpen.

27

-advertorial-

Geniet!

-advertorial-

Dress Charlotte verkoopprijs € €89,95

Beken Kleur!

Kleur blijft een van de sleutelwoorden in de mode. De kleuren voor deze zomer zijn uitbundig, fris en fruitig.

Op de catwalks zie je veel sorbetkleuren en felle, uitgesproken kleuren, ook in combinatie met elkaar. Koele maar zachte kleuren als aquamarijn, scuba blauw en klassiek blauw worden afgewisseld met warme kleuren zoals custard, marsala, poederkleuren en ook aardbeienijs, een warme zachtroze kleur. Een andere kleur die we gaan zien is 'glacier gray', een natuurlijke en neutrale tint die zich perfect met meer uitgesproken tinten laat combineren.

Dress Laure verkoopprijs €

Hoedjes: Het wordt weer een heerlijk seizoen voor lange jurken, veertjes, veters en franjes. En wat dan zeker niet mag ontbreken is een hoed.

Dress Louise verkoopprijs € €99,95

28

29

€84,95

-advertorial-

Geniet!

-advertorial-

Dress Liselot verkoopprijs € €119,95

Lengtes: Alle lengtes mogen deze zomer. Van ultrakort tot struikellang, dus er is altijd wel een lengte te vinden die het best bij jouw figuur past.

Dress Sasha verkoopprijs €

€89,95

En verder…

De seventies. Love and Peace, Woodstock: het komt in de zomer van 2015 allemaal terug.

Doorzichtige materialen. De trend van doorzichtige materialen blijft doorzetten. Maar hoe transparant de kleding ook is, het blijft altijd chic!

Opengewerkte materialen. Naast doorzichtige materialen gaan we veel opengewerkte materialen zien. Ook dit is een heel geraffineerde trend.

Pailletten. Pailletten zijn weer van de partij. Ze komen in kleur en bedekken de avondjurken van top tot teen.

Goudkleurige sieraden. Bijoux doen deze zomer ook mee. Een enkel goed gekozen bijoux is voldoende. Goud is favoriet.

Natuurlijke make-up en haarlooks. Een andere, heel belangrijke trend die blijft, is in de make-up en haarmode te vinden: NATUURLIJK is hét sleutelwoord!

Skirt Vivi verkoopprijs € €74,95

(in samenwerking met Le Pep)

30

31

Leef!

natuurlijke Marian Kamphorst ontwerpt

verzorgingsproducten:

‘Ik wil mensen laten zien dat het goed is om puur en natuurlijk te leven’ Tekst: Janneke de Leede Fotografie: Nienke van Denderen

Ze heeft haar baan en huur opgezegd en het roer van haar leven helemaal omgegooid om haar droom te kunnen waarmaken: een eigen bedrijf dat gespecialiseerd is in pure verzorgingsproducten. Na een periode van ziekte is ze tot deze stap gekomen. Het is een reis met obstakels, maar ze heeft het vertrouwen dat het goed komt en gaat stap voor stap verder. Gedreven en met passie vertelt Marian Kamphorst haar verhaal.

lichaam niet meer, maar ook haar geest krijgt het zwaar te verduren en ze belandt in een burn-out. Tijdens lange wandelingen in het bos gaan haar ogen letterlijk en figuurlijk open. ‘Het was alsof God tegen me zei: “Kijk eens om je heen, zie eens hoe mooi Ik alles heb gemaakt.” Dat ging ik doen en ik ontdekte hoe puur en mooi de natuur is. Ik zag de seizoenen, hoe een blad aan de boom groeit en weer afvalt. Ik merkte hoe goed het voor je weerstand is om buiten te zijn en zag wat de natuur allemaal te bieden heeft aan grondstoffen. Het zette me aan het denken, hier wilde ik wat mee doen.’

Marian begint met andere ogen te kijken naar haar dagelijkse verzorgingsproducten. ‘Onder de douche las ik

32

Gezond en puur eten, zonder zakjes en pakjes doet ze

de etiketten en kwam ik tot de conclusie dat ik de meeste

al jaren. Maar haar interesse in pure gezichtsverzorging

ingrediënten niet kende. Onbegrijpelijke termen stonden

wordt gewekt als ze aan den lijve ervaart hoe belangrijk je

er. Wat smeerde ik eigenlijk op mijn lichaam? Ik ben het

huid is. Bijna drie jaar geleden werd bij Marian huidkanker

gaan uitzoeken en kwam erachter dat er stoffen gebruikt

ontdekt. Die diagnose zet haar leven helemaal op z’n kop.

worden die op lange termijn en in grote hoeveelheden

Een moeilijke periode breekt aan. Ze vertrouwt haar eigen

schadelijk voor je zijn. Maar wat was het alternatief ? Toen

33

Leef!

‘Ik ben de keuken ingedoken om mijn eigen zeep te maken.

Dat was het begin.’

Om het geld bij elkaar te krijgen, organiseert

dacht ik: ik ga het gewoon zelf doen. Ik ben begonnen met zeep. Op internet zocht ik recepten op en vervolgens ben ik de keuken ingedoken om zelf mijn zeep te maken. Dat was het begin.’

Experimenteren Zo start Marian haar lijn met natuurlijke verzorgingsproducten en experimenteert erop los. Haar producten zijn gemaakt van ingrediënten die zo natuurlijk zijn dat je ze zelfs zou kunnen eten. ‘Ik vind dat je alles wat je op je huid smeert ook in je mond zou moeten kunnen stoppen.’ Maar al snel loopt ze tegen de eerste problemen aan. ‘Ik ben erachter gekomen

moet geregistreerd worden in verband met de veiligheid van de gebruikers. Dat kost dus heel veel geld en dat heb ik niet.’

Want ik wil ook graag met een lekker geurtje en een fijn

moet ik toch weer een parttimebaan gaan zoeken en onder-

product onder de douche staan. Maar ik wil ook gezond en

tussen verder werken aan mijn naamsbekendheid om mijn

verantwoord leven zonder een geitenwollensokken-muts te

droom te kunnen verwezenlijken. Ik heb door mijn ziekte

zijn. En dat kan! Mensen gebruiken vaak het argument dat

en burn-out wel geleerd dat er niks zeker is in het leven. Ik

pure producten duur zijn, maar dat valt wel mee. Omdat ze

hecht ook niet zoveel waarde meer aan geld en vastigheid,

goed zijn, hoef je er maar een klein beetje van te gebruiken.’

er kan zomaar iets gebeuren. Een jonge broer van mijn col-

‘Als je op deze manier gaat leven is het echt een “lifechan-

lega overleed plotseling en vorig jaar was er de ramp met de

ger” voor mensen. En dat hoeft niet moeilijk te zijn. Je moet

MH17. Toen heb ik mezelf echt wezenlijke vragen gesteld.

ervoor kiezen om je lichaam met respect te behandelen.

Hoe kijk ik later terug op mijn leven? Heb ik dan mijn hart

Mensen geloven nog steeds dat dingen die te koop zijn niet

gevolgd en uit het leven gehaald wat ik echt wilde? Ga ik een

schadelijk voor je kunnen zijn. Dan zou het toch niet in de

nieuwe stap zetten of blijf ik zitten waar ik zit vanwege de

winkel liggen? Maar dat is een misvatting. Per product zijn

financiële zekerheid? Als je lichaam het begeeft, wat heb je

het misschien kleine hoeveelheden die niet goed voor je

dan aan geld? Soms moet je gewoon het onzekere pad kiezen

zijn, maar die zitten wel in veel producten!’

en je hart volgen. Toen heb ik mijn baan en de huur van mijn

waarop ze allerlei mensen uitnodigt die ze vertelt

huis opgezegd. Dat was wel even lastig. Ik had wel het idee

derd. ‘Ik was iemand die een masker droeg om mezelf te

over haar droom. ‘Dit komt echt uit mijn hart, dit is

dat het een goede keus was en ik had het ook in geloof aan

beschermen. Ik durfde niet kwetsbaar te zijn. Maar door

mijn passie. Ik wil mensen bereiken en overtuigen

God voorgelegd, maar daar sta je dan zonder baan en zonder

alles wat er is gebeurd, ben ik dat masker kwijt. En dat is

dat het goed is om natuurlijk te leven. Niet alleen met

huis. Toch ervaar ik dat God mij helpt, elke dag weer, op

soms heel eng, want dan kun je makkelijk geraakt worden.

verzorgingsproducten of make-up, maar ook met voeding en

allerlei manieren. Door lieve mensen die me woonruimte

Maar ik leer nu dat ik kwetsbaar moet zijn en dat het een

liefst nog breder. Mijn grote droom is om een eigen hore-

aanbieden of door financiële meevallers. Dat zie ik als ze-

zegening is.’

cagelegenheid te hebben, waar je lekkere, duurzame koffie

geningen en kleine cadeautjes. Daar merk ik aan dat Hij me

Waar deze reis zal eindigen weet Marian niet, maar haar

kunt drinken met een zelfgebakken taartje erbij. Waar mijn

nooit in de steek laat. Pas als je leven op z’n kop staat merk

doel is duidelijk en ze zal koers houden. ‘Want ik ben ook

verzorgingsproducten te koop zijn en waar ik workshops en

je hoe sterk je bent. Maar soms kan ik ook wel een beetje in

wel eigenwijs. Ik leer pas als ik het zelf heb ervaren. Als

presentaties kan geven over puur eten, raw food, verzorgings-

paniek raken en me afvragen hoe het verder moet.’

mensen tegen me zeggen: “Zou je dat wel doen?” ga ik het

Alles wat ze heeft meegemaakt, heeft Marian wel veran-

producten of andere onderwerpen. Een totaalconcept waar ik

Marian heeft besloten om voorlopig een stapje terug te

mensen iets mee kan geven op die verschillende terreinen. Ik

doen en te beginnen met het informeren van mensen. ‘Mis-

ven. Dit komt uit mijn hart en heeft mijn passie, dat geef ik

ben een echt mensen-mens en wil iedereen in mijn omgeving

schien was ik te veel gefocust op het financiële plaatje. Ik

niet op!’

graag gelukkig maken. Dat is mijn motivatie!’

moet eerst de vraag naar mijn aanbod groter maken en het

Maar dan komt de teleurstelling: de geldinzameling brengt

voor zo’n tweeduizend euro laten onderzoeken en elk product

opgezegd en mijn zekerheden opgegeven, maar misschien

Marian een crowdfunding-actie. Ze belegt een avond

Onzekerheid

dat ik al mijn producten moet laten testen. Elk recept moet je

‘Hoe kun je je leven verbeteren zonder de verwenmomenten op te offeren?’

juist doen. En dan ga ik er ook voor en ben ik heel gedre-

Volg Marian via Facebook: facebook.com/puurmarian

bewustwordingsproces verder aanwakkeren. Ineens viel dat kwartje bij me, daar moet ik mee beginnen. Mensen hebben heel veel vragen en argumenten waardoor ze niet overstap-

niet genoeg op. Marian valt in een zwart gat en moet nu goed

pen op pure producten. Ik ga ze uitleggen hoe je je leven

nadenken over hoe ze verder wil gaan. ‘Ik weet het even niet

kunt verbeteren zonder die verwenmomenten op te offeren.

meer. Deze weg loopt momenteel dood. Ik heb mijn baan

34

35

Lees!

Ik ga op reis en neem mee...

een boek

Ik ga op reis en neem mee… een boek. Maar welk boek? Dat heb je misschien niet zo een-twee-drie bedacht. Wij kunnen een heel rijtje voor je opsommen – dat is niet zo moeilijk als je bij een uitgeverij werkt – maar echt origineel is het niet. Dus doen we het dit keer anders.

Tekst: Daniëlle Heerens

boeken niet kunt en wilt wegleggen. Ik ben fan en ben officieel verslaafd. Wat een heerlijk leesavontuur!’

Vertaler: Connie van de Velde

‘Ik houd van spannende series, zoals de schaakbordserie van Steven James.

In ieder deel lost FBI-agent Patrick Bowers een moord op, maar door de hele serie speelt een grotere zaak. Net verschenen is de ontknoping: Schaakmat. Ik ga hem zeker lezen!'

Zetter: Michèlle Vialle Want het boek dat jij straks in je koffer stopt is niet een product van de auteur of uitgever alleen. Voordat een verhaal in boekvorm bij jou belandt, hebben al heel wat mensen er een bijdrage aan geleverd. Allemaal op verschillende wijze, maar ze hebben een ding gemeen: de liefde voor het boek. Het leek ons een leuk idee om hen eens aan het woord te laten en dus legden wij hun de volgende vraag voor: wat is jouw favoriete boek en waarom?

Auteur: Marianne Grandia

‘Boeken komen en gaan, ook in mijn boekenkast. Maar een boek dat hier blijft staan, is De Tuinfluiter trilogie van Jos van Manen-Pieters. En dat ik niet de enige ben die deze niet kwijt wil, bleek wel uit alle berichten na het recente over-

lijden van Jos. Een hele schare fans koestert mooie herinneringen aan De Tuinfluiter en pakt hem deze zomer opnieuw uit de kast. Net als ik.’

Uitgever: Marieke Michielsen

‘Als uitgever kijk ik altijd uit naar de zomer, omdat ik tijdens mijn vakantie de kans heb boeken van andere uitgeverijen te lezen. Maar dat boeken lezen voor mijn werk bij Kok geen straf is, bewijst Eline Rosenhart met Ik zal verborgen zijn. Als ik één boek mag noemen dat je zou moeten lezen, dan kies ik voor deze. Knap geschreven en ontroerend mooi!’

Redacteur: Sabine Joppe

'Mysterie, romantiek, intrigerende personages, de Jazz Age. Er zijn wei-

36

nig boeken die ik herlees, maar ik maak graag een uitzondering voor The Great Gatsby van F. Scott Fitzgerald. Een kort verhaal, maar alle zinnen zijn zo mooi, dat ik ze soms stiekem hardop lees… Een perfect boek voor broeierige zomeravonden!'

Acquirerend redacteur: Monique Boltje

‘Mijn zomertip is Villa Rosa van Nicky Pellegrino. Zeg je Nicky Pellegrino, dan zeg je niet alleen zomer en Italië, maar ook sfeer, familie, vriendschappen en liefde. Dit – gecombineerd met heerlijke gerechten, prachtige vergezichten en meer – maakt dat je haar

‘Een duister koor is een angstaanjagende ghost-story. Het begint als een realistisch verhaal, maar in de loop van het boek wordt het verhaal steeds mysterieuzer.

Sophie Hannah heeft een fijne schrijfstijl en het boek is ontzettend spannend, waardoor je het in een ruk uit móét lezen.’

Corrector: Janneke van Hoven

‘Terschelling, Patmos , een pasgetrouwd stelletje – hoe zomers en romantisch klinkt dat? Maar het kan stormen op de Waddeneilanden en in de Egeïsche Zee. En in het huwelijk.

De waterboot is een ode aan de liefde, ook aan de lichamelijke liefde. Een soort Hooglied, verdeeld in zeven tinten wit.’

Vormgever: Karin Tichelaar

‘Mijn favoriete (zomer)boeken zijn Mijn moeders hoop en Mijn dochters droom, een tweedelige saga. Het is fascinerend om te zien hoe verschillende generaties elkaar beïnvloeden en hoe ze daardoor met elkaar verweven zijn. Extra fijn is dat het zulke dikke pillen zijn dat je wel even vooruit kan als de bieb 1500 kilometer verderop is!’

Marketing: Dagmar Boer

‘Voor jou is dé feelgood roman die mij hardop heeft laten lachen, maar ook de tranen over mijn wangen deed lopen. Jojo Moyes heeft mij met haar prachtige schrijfstijl en originele invalshoeken geraakt vanaf de eerste bladzijde. Haar schrijfstijl is zo verslavend dat ik zelfs vergat uit te stappen bij de juiste bushalte! Echt een must read!’

Boekhandelaar: Alinda Bol

‘Mijn absolute topper is Eva's dochters van Lynn Austin. Het boek gaat over vier generaties vrouwen, over liefde, oorlog, scheiding en ga zo maar door. En wat blijkt als het gaat om de liefde? Er is niets veranderd,

37

wij vrouwen blijven er altijd naar op zoek – al is ze soms onmogelijk… Ik heb het boek al drie keer gelezen en dat doe ik anders nooit! Een absolute aanrader!’

Bibliothecaris: Gerdie Schellevis

‘Ik begon zeer kritisch met lezen, maar was al snel om. 400 brieven van mijn moeder is het waargebeurde verhaal van Joseph Oubelkas, die op 24-jarige leeftijd zonder bewijs of onderzoek wordt veroordeeld tot tien jaar celstraf in Marokko. De 400 brieven van zijn moeder en zijn positieve houding in de gevangenis slepen hem door de zware gevangenistijd heen.’

Recensent: Daniëlle Heerens

‘In de zomer heb ik altijd last van nostalgische buien en wil ik niets dan wegdromen naar vroeger en met welk boek kun je dat beter doen dan met de Joop ter Heul omnibus? Zelf nog een bakvis, verslond ik dit boek voor het eerst en sindsdien vele keren. Een klassieker die in elke koffer zou moeten zitten en als je nog een plekje over hebt, neem dan Een zomerzotheid ook nog mee.’

Leef!

Ik ben naar m’n ver-van-mijn-bed-show geweest. Letterlijk mijlenver van huis, compleet los van alles wat mij vertrouwd is. En wat eerst zó onbereikbaar leek, bleek ineens echt te bestaan. Ik moet bekennen dat ik er sindsdien geen afstand meer van kan nemen. Ik ga ermee naar bed en ik sta ermee op. Nog nooit was de wereld van extreme armoede zó dichtbij… Schokkend! Deze wereld blijkt ook míjn wereld te zijn!

Het kwam op mijn pad. Door een diaconaal project in onze gemeente kreeg ik de gelegenheid om mee op reis te gaan naar Kenia met de organisatie Compassion. Om met eigen ogen te zien en te ervaren wat extreme armoede inhoudt en hoe er – God zij dank! – ook tegen gestreden wordt.

Nog nooit eerder was ik geconfronteerd met armoede in deze extreme vorm. Natuurlijk, net als iedereen had ik weleens beelden gezien op tv en in de krant. Blaadjes van goede doelen staan er ook vol mee. Maar eerlijk is eerlijk, het heeft me nooit echt geraakt. Mijn ogen registreerden het leed, maar eigenlijk ging ik direct over tot de orde van de dag.

Voelen Maar nu zit ik naast Lydia. In haar kleine huisje. Midden in de grootste sloppenwijk van Nairobi. De wandeling ernaartoe laat de rillingen over m’n rug lopen. Ik spring over open riolen en word aangestaard door bloeddoorlopen ogen waarin geen vreugde te vinden is. Het liefst zou ik mijn neus dichtknijpen, maar dat doe je niet als je bedenkt dat dit de leefomstandigheden zijn van honderdduizenden mensen. Hutje mutje op elkaar. Privacy is een ongekende luxe. Criminaliteit en gevaar

Verre reis naar mijn hart 38

Tekst: Frieda van de Geest Fotografie: uit persoonlijk bezit

liggen dagelijks op de loer. En hier woont Lydia. Een alleenstaande moeder van zes kinderen, 35 jaar en aidspatiënt. Haar oudste zoon is 19 en woont overal en nergens. Voor hem is geen plaats meer thuis. Ik krijg haar jongste dochtertje in handen, ze is pas vier maanden. Een schatje met glanzende ogen – van de koorts, blijkt al snel – maar ze lacht vrolijk naar me.

Als ik haar even later teruggeef aan Lydia, raakt me dat intens!

Wie gaat voor dit kostbare meisje zorgen als Lydia straks sterft?

Want dat is de realiteit. Ze is nu al te ziek om te werken en het lukt haar nauwelijks om voor haar gezin te zorgen. De nood is groot! En als ze vertelt dat ze dagelijks bidt of ze haar kinderen mag zien opgroeien totdat ze voor zichzelf kunnen zorgen, slik ik m’n tranen in. Naar de mens gesproken is dit niet haalbaar.

Het moment dat wij met Lydia in gebed gaan, brengt me dichter bij Gods troon dan ooit. De afhankelijkheid die Lydia toont richting God ontroert me enorm. Ik geloof niet dat ik dat zou kunnen. Of moet het water je eerst tot de lippen staan, voordat je je écht over kan geven aan God?

Ontdekken Vragen, emoties en gedachten buitelen door mijn hoofd.

Waarom bestaat er nog armoede in deze extreme vorm? Hoe kan het dat wereldleiders hier met elkaar nog geen uitweg in hebben gevonden? Kunnen we niet iets doen met elkaar?

Iedereen iets… is samen veel toch?

En hoe bestaat het dat sommige mensen die hier middenin leven, zo’n rotsvast geloof lijken te hebben? Hoe kun je gelo-

‘Wie gaat voor dit kostbare meisje zorgen als Lydia straks sterft?’ ven in een reddende God, te midden van deze zooi? Ik denk aan de tv-beelden die ik zag na de aardbeving in Haïti, vijf jaar geleden. Kerken stroomden vol blijmoedige christenen die God dankten voor bewaring. Ik vraag me toch ernstig af of ik dat in zo’n situatie zou kunnen…

Maar tegelijk doe ik hier in Kenia een waardevolle ontdekking. Het dringt mijn hart binnen dat de God van mij precies dezelfde God is als de God van mijn zuster hier in de sloppenwijk. En dat niet alleen… wij zijn beiden even kostbaar voor Hem. Ik met mijn kleine geloofje in mijn luxe leven. Zij met haar grote vertrouwen in de zwaarste problemen. We hoeven ons niet aan elkaar af te meten, dat doet Hij ook niet.

Jezus eet met overspelige vrouwen, maar Hij wil ook dat de

39

Leef!

rijke jongeling in de hemel komt. En zoals Hij opkomt voor kinderen, zo zorgt Hij voor een geslaagde bruiloft in Kana.

Gek toch dat dit al jaren in mijn bijbel staat, maar dat ik naar de andere kant van de wereld moet vliegen om het te snappen.

Geloven De werkwijze van Compassion is erop gericht om individuele kinderen uit de armoede te bevrijden in Jezus’ naam. Wie Jezus kent, wordt pas echt bevrijd. En verandering in het hart, werkt als een inspirerende olievlek voor de directe omgeving, nu en later. Ik heb gezien dat dat werkt! Talloze kinderen die ik in de Compassion-projecten heb ontmoet, straalden een ongelooflijke kracht uit. En dan te bedenken dat hun dagelijkse leven vaak hard en moeilijk is. Maar doordat ze leren dat ze waardevol zijn, treedt er verandering op. Ze leren Jezus kennen en worden stuk voor stuk ambassadeurtjes van hun hemelse Redder. Als je zo naar deze kinderen kijkt, zie je Jezus in hun ogen. Zo overtuigend!

‘Hoe bestaat het dat sommige mensen die hier middenin leven, zo’n rotsvast geloof lijken te hebben?’

Ik ben jaloers op het kinderlijk geloof van deze lieve schatten. Maar ik ben blij met deze jaloerse gedachten. Ze maken een honger in me los naar Jezus. Sinds ik thuis ben uit Kenia bid ik bijvoorbeeld heel anders! Het standaard zinnetje ‘wilt U zorgen voor de arme mensen’ heeft veel meer betekenis gekregen. Deze arme mensen hebben nu namen en gezichten en ik mag ze persoonlijk voor Gods troon brengen.

Tegelijk bid ik ook voor mezelf. Mijn wankele geloof is versterkt in Kenia, maar ik merk ook dat ik zo gauw weer terugval. Ik heb in Afrika veel van de Heilige Geest ervaren, maar ik weet dat diezelfde Geest hier in Nederland net zo hard werkzaam is als daar. Hij wil mij vullen!

Van een Afrikaanse vrouw kreeg ik bij een huisbezoek een kruikje cadeau, gemaakt van een soort kalebas. Toen haar buurvrouw dit zag, rende ze haar huisje binnen en kwam aan met een kleinere kalebas die ze als ‘kurk’ op mijn kruikje

40

zette. Dit soort kruikjes wordt gebruikt om droog voedsel in te bewaren. Ik vond het vooral leuk als decoratie, maar met die stop erop is het maar een gek ding. Voor mij is dit kruikje symbool komen te staan voor mijn hart. Ik wil mijn kruikje laten vullen, laten overstromen door de Geest! Maar hoe vaak doe ik niet ongemerkt de stop erop en neem ik zelf de regie in handen?

‘Ik geloof niet dat ik dat zou kunnen. Of moet het water je eerst tot de lippen staan, voordat je je écht over kan geven aan God?’

Delen Dat ik op plaatsen zou komen waar ik nooit eerder was geweest, had ik verwacht. Maar dat ik in mijn eigen hart zo veel onbekend terrein zou ontdekken, was een verrassing. En hoewel het vliegtuig allang weer op Schiphol geland is, gaat de ontdekkingsreis in mezelf onverminderd door.

Het brengt me ook verder. Ik ervaar een drive om aan de slag te gaan in de strijd tegen armoede en onrecht. Iets waar ik nooit over had nagedacht. Ik had ook geen idee hoe ik dit aan moest pakken, maar nu weet ik het. Ik mag op mijn plek, met mijn talenten aan de slag! Voor mij was er een reis naar Afrika nodig om dit te beseffen, maar ik hoop dat veel vrouwen zich ook zónder zo’n ervaring gedreven voelen om "iets" te doen. Er is zoveel onrecht en armoede, soms zelfs bij ons in de straat.

Ik ben ervan overtuigd dat iedereen gaven en talenten heeft gekregen om van uit te delen. Ik hoop anderen in beweging te zetten om hierover na te denken. Want wees eens eerlijk, willen we nou écht liever niets doen? Schuiven we de krant écht het liefst opzij?

Kom overeind en deel uit van wat jij in huis hebt! Het zijn geen druppels op de gloeiende plaat… het zijn druppels die in een emmer vallen. En elke druppel is een schat in de hemel, die samen met de rest zorgt voor een stroom van gerechtigheid…

41

Leef!

Wie gaat er nou met twee kleine kinderen zes weken op reis naar Australië? Wij. Beter gezegd: wij zijn gegaan. Inmiddels is het al drie jaar geleden dat we in het vliegtuig stapten naar de andere kant van de wereld. Zes weken vrijheid, blijheid en family qualitytime tegemoet. Met een kleuter, een dreumes en onszelf. En Teddy, de teddybeer.

Hoe dat zo kwam? Tien jaar daarvoor kwamen we elkaar tegen, nadat we beiden, los van elkaar, een wereldreis hadden gemaakt. Er moest hoognodig weer gewerkt en gespaard worden.

Maar het kriebelde nog steeds. Het plan voor een grote reis samen was daarom al snel gesmeed. De oude sok groeide, ons gezin ook en op een gegeven moment was het zover: we zouden gaan. Met zijn vieren, zes weken de wijde wereld in. Maar het was wel een onderneming.

Het begon met het reisdoel. Op ons wensenlijstje stonden punten als een bijzondere bestemming met mooi weer, goede faciliteiten in de zin van dokters en sanitair, fijn voor de kinderen en leuk voor ons. Een poosje rondreizen en een poos op een plek aan het strand. Zodat kleuter kon leren zwemmen, dreumes met blote pootjes zou rondscharrelen in het warme zand, pa en moe met een beetje geluk een boek zouden kunnen lezen en… genieten van een weldadig niets moeten en elkaar na een paar tropenjaren.

We gaan op

wereldreis!

Tekst en fotografie: Pauline Schonewille

Na weken van dromen over Hawaï en andere exotische tussenstops, kwamen we uit bij Australië. Onze al te ambitieuze plannen werden uitgekleed tot een ontspannen en veelbelovende verkenningstocht in

een vrij geciviliseerd gebied. We verwachtten daar veel speeltuinen, zeewater en andere verlokkingen voor klein en groot.

En verder hadden we elkaar, we zouden ons niet vervelen dachten we.

Ik wist hoe het is om met mijzelf en mijn rugzak door de wereld te trekken. En met onze oudste aan de hand en jongste in de buik waren we al eens door Zuid-Afrika getogen.

Nu gingen we nog een stapje verder. Een leergierige kleuter, een onvermoeibare dreumes en twee oververmoeide ouders: de oma’s vroegen zich af of we wel goed bij ons hoofd waren. Wij vonden van wel en legden uit hoe Skype werkt. En overleefden nog even een huwelijkscrisis, want in alle drukte en stress waren we niet op ons gezelligst. Toen checkten we in en begon het avontuur.

Vliegtuig Ik herinner me de heenreis in het vliegtuig als een van de ergste momenten van de hele reis. Kleuter ging helemaal los: een eigen stoel en een tasje met kleurpotloodjes die het niet deden.

Boven Parijs vroeg ze of we er al bijna waren en boven Turkije (denk ik) viel ze in slaap. Dekentje erover, niets meer aan doen.

Dreumes is uit iets ander hout gesneden. Hoewel ze toen nog niet kon praten en lopen, kon ze heel veel andere dingen al wél. Schreeuwen bijvoorbeeld, als ze niet begrepen werd.

Of fysiek geweld gebruiken, om haar onverstaanbare woorden kracht bij te zetten.

Het laatste stuk van Singapore naar Australië verliep rustig. De rit van de luchthaven naar onze hotelkamer in Sydney niet. En daar wil ik het ook echt niet meer over hebben. We kwamen in een totaal andere wereld terecht en hadden een flinke jetlag. ’s Nachts om drie uur wilde dreumes graag gezellige spelletjes

Ik ga op reis en ik neem mee..

Leef! doen en kleuter bezwoer ons dat ze niet kon slapen als ze geen macaroni met tomatensaus had gegeten.

Onderweg De eerste paar weken trokken we rond in een auto en overnachtten we in een motel, appartement of een huisje. Dat gaat prima, daar is Australië op ingesteld. De huisjes zijn betaalbaar en handig, hebben een extra slaapkamer en vrijwel altijd een kitchenette en wasmachine. In die extra slaapkamer borgen we ’s avonds de kinderen op. De kitchenette was ideaal voor een pan spaghetti, de nachtelijke papfles en een fatsoenlijk ontbijt. En dan de wasmachine. Ik bedoel maar. Waar is een moeder zonder wasmachine? En weet je hoeveel soorten er bestaan, daar down-under? Ik kreeg ze al snel allemaal aan de praat.

We maakten in vier weken een rondreis van Sydney, door de bergen naar Melbourne, langs de kust en door de bergen naar Adelaide, en toen weer door het binnenland naar Sydney. Met onszelf, onze koffers, de wandelwagen en een aantal groene tassen. Die groene tassen vormden de kern van ons nomadenbestaan. De ene tas was gevuld met eten voor onderweg, heel veel water (want het was er erg warm) en zonnebrandcrème.

De andere tas was gevuld met dingen voor het mobiele huishouden, niet heel urgent, maar om het leven aangenaam te maken: zout en peper, een fles olijfolie, theezakjes, ketchup, suiker en wasmiddel. De derde tas was de dreumestas: luiers, doekjes, hydrofiel luiers, melk/water/pap, flessen voor melk/ water/pap, auto-oplader voor de fles, schone kleren, en nog een set schone kleren.

Gaandeweg kwamen daarbij: een wastas, een zwemtas voor de onverwachte stranddagen, een koeltas – zodat we zonder voedselvergiftiging door het land reden – , een speelgoedtas, een handige-dingen-tas en nog een tas voor de spullen die niet in een van de andere tassen pasten. En toen mocht ik geen nieuwe tassen meer inpakken van mijn man. Helaas, want ik voelde mij net zo’n goede en geordende moeder, zo met mijn mobiele huishouden, dat legertje groene vriendjes in de buurt.

Mijn leven bestond uit inpakken en uitpakken, verplaatsen van de ene koffer (overnachting) naar de andere tas (wastas), opnieuw inpakken en weten dat je alles straks weer gaat uitpakken. Ik werd er bijzonder bedreven in en genoot van de reis met mijn dierbaren. Zong voor de driehonderdduizendste keer In de manenschijn voor dreumes, als ze de balen had van

‘Onze al te ambitieuze plannen werden uitgekleed tot een ontspannen verkenningstocht in een vrij geciviliseerd gebied.’ de achterbank. Vulde flesjes water, pakte ze aan, deelde ze uit en probeerde te voorkomen dat dreumes steeds opnieuw uitprobeerde hoelang het duurde voordat een antilekbeker niet meer antilek was. Hielp kleuter die aan het oefenen was met schrijven in de auto en met haar roze zonnebril op zoek was naar kangaroes en speeltuinen aan de horizon. Was simpelweg gelukkig en dankbaar voor deze mooie reis samen.

Staarde voor me uit, dacht aan een kokosnoot en mijmerde over het leven met man. Ons fijne, dierbare, overzichtelijke, bruine nomadenleven in Australië. En de rest van onze wereld was lekker even heel ver weg.

Het was heerlijk om samen op ontdekkingsreis te gaan. We hebben hartstikke veel gezien en gedaan, en ook ontzettend genikst. Koala’s gevoerd en geaaid, haaien ontvlucht, prachtige dierenparken bezocht, in de golven gespeeld en door de stad gedwaald. We waren elkaar weleens zat, maar dat komt thuis ook voor.

Fawlty Towers Hoe gaaf is het om door een eindeloos landschap te rijden?

De luier van je dreumes te verschonen in het maanlicht in de

woestijn? Je kleuter tijdens de communie in een Anglicaanse kerkdienst te horen verklaren dat ze “óók honger en dorst” heeft? Een uur in de rij te staan om een koala te kunnen knuffelen? Een week lang net te doen of je in Melbourne woont?

Te merken dat je er samen in slaagt een goed gezinsritme te vinden, ook als er vijftienhonderd kilometer overbrugd moet worden door de bush? De slappe lach te krijgen als je in de Australische versie van Fawlty Towers terechtkomt? Je dochter haar eerste echte stapjes zet in de hortus van Adelaide? Je twee weken lang op “Palm Beach” in een houten huis woont, compleet mét veranda, avocadobomen en een geschifte huiseigenaar? Ik bedoel maar…

Weer thuis En toen waren we ineens weer thuis. Zat ik op de bank en dacht: gisteren om deze tijd liep ik door Singapore. Ik vond het er heerlijk. Het was boven de dertig graden en het regende er warm water. We stonden op de 56e verdieping van een immens gebouw en keken naar de speelgoedautootjes beneden. Ik vond een magnolia en stak ’em in kleuters haar.

Prinses danste bijna door de straten in haar roze jurk en met de bloem in heur haar. Mannetjes op riksja’s en vrouwen met boodschappentassen knipoogden haar toe. Het leven kan zo

De dag daarvoor sprong ik in de oceaan van Palm Beach. Liet mij meevoeren op de wilde golven naar het strand, waar die middag nu eens geen haai gesignaleerd was. ’s Avonds voorkwam man op het nippertje dat dreumes werd opgegeten door een spin van vijftien centimeter doorsnee.

De dag daarvoor aaide ik een koala.

De dag daarvoor deed ik de was, want ook aan de andere kant van de wereld probeer ik mijn zegeningen te tellen en niet mijn wasgoed. Maar soms ontkom je er niet aan, zelfs niet in Australië.

‘Ook aan de andere kant van de wereld probeer ik mijn zegeningen te tellen en niet mijn wasgoed.’

De dag daarvoor plukte ik voor het avondeten een avocado uit de boom in de tuin, sneed het kapje van een kokosnoot en stak er een rietje in. ‘Juk,’ zei kleuter. ‘Ik wil nu geloof ik liever roosvicee. En in mijn eigen bed slapen.’

mooi zijn als je bijna vijf bent. We waren nog geen 24 uur in Singapore en ik heb het gevoel alsof ik er twee maanden ben geweest. Dat is het mooie van reizen.

Zo zat ik de dag na thuiskomst thuis te mijmeren. Kleuter dronk haar vertrouwde roosvicee, en dreumes begroette iedereen met een liefdevol ‘bye bye.’

De dag daarvoor was ik in Sydney. We aten een laatste portie fish and chips op een bankje in de haven met uitzicht op de Opera en de Sydney Harbour Bridge. We luisterden naar de didgeridoo en er kwam alweer een Aziatisch vrouwtje met gouden tanden om mijn blonde dochter als bezienswaardigheid te fotograferen. Dreumes at haar minstens vijftigste banaan van deze vakantie en man en ik deelden ons laatste flesje gemberbier.

En ik? Ik had mijn dikste vest en warmste sokken aangetrokken en zat met mijn jetlag en een hoofd vol indrukken en reisverhalen in mijn lievelingsstoel in mijn eigen huis in Nederland. Thuiskomen is altijd even wennen, maar ook wel weer fijn. In de gang lagen minstens vier onuitgepakte koffers zomerkleren, schelpen en andere restjes van zes weken Australië.

45

Doen!

Bakken met MENNO

Marvelous

Mojito

Voor 12 cupcakes CAKEBESLAG • 130 g kristalsuiker • 120 g bloem • 1½ tl bakpoeder • ¼ tl zout • 40 g boter, op kamertemperatuur • g eraspte schil van 1 onbespoten limoen • 120 ml volle melk • 1 tl vanille-extract • 1 biologisch ei

LIMOENCURD • 60 g boter • 80 ml limoensap (van ca. 3 limoenen) • 2 biologische eieren

•2 dooiers van biologische eieren • 200 g kristalsuiker •2 el maizena, opgelost in 60 ml koud

• g eraspte schil van 1 onbespoten limoen • 25 ml volle melk • ½ tl vanille-extract

water •1 tl geraspte schil van een onbespoten limoen

• 1 tl sap van een limoen • c a. 10 verse muntblaadjes, fijngesneden

GARNERING RUMSIROOP • 200 g kristalsuiker • 250 ml water • 4 el rum

LIMOEN-MUNTBOTERCRÈME

• 12 limoenpartjes • 12 muntblaadjes • een bakvorm voor 12 muffins • 12 papieren cupcakevormpjes • keukenthermometer • spuitzak met kartelspuitmondje

• 250 g poedersuiker • 80 g boter, op kamertemperatuur

Verwarm de oven voor op 175 °C. Vul de holten van de bakvorm met de cupcakevormpjes.

Meng in de mengkom van een staande mixer (of gebruik een handmixer) de suiker, bloem, bakpoeder, het zout en de boter totdat alles kruimelig en goed gemengd is. Voeg de geraspte schil van de limoen toe.

Meng in een maatbeker de melk, het vanille-extract en het ei. Giet dit langzaam bij het bloemmengsel en klop door tot alles gemengd is. Schraap de kom schoon met een spatel.

Klop het beslag in 2 minuten op een hogere snelheid tot een egaal beslag. Vul de cupcakevormpjes voor 2/3 met beslag en bak de cakejes in 20-23 minuten gaar, of tot een satéprikker er schoon en droog uitkomt als je deze in het midden steekt.

Laat de cupcakes 5 minuten afkoelen in de bakvorm en laat ze daarna volledig afkoelen op een rooster.

Verhit voor de limoencurd de boter samen met het limoensap in een steelpan tot de boter gesmolten is en de temperatuur van het mengsel 55 °C is (meet dit met een keukenthermometer). Klop in de tussentijd in een mengkom met een garde de eieren, dooiers en kristalsuiker kort om ze te mengen en voeg dan de opgeloste maizena toe.

Giet al kloppend heel rustig het warme boter-limoenmengsel bij het eimengsel. Giet alles terug in de steelpan en kook het op een laag vuur, onder constant roeren met een houten lepel totdat het net aan de kook komt en het dikker van substantie wordt. Dat duurt ongeveer 5 minuten.

Je kunt controleren of de curd goed is door een vinger over de achterkant van de lepel te halen. Als dit een streep achterlaat, is de curd klaar. Haal meteen van het vuur en giet door een zeef. Roer de geraspte limoenschil erdoor. Dek meteen af met plasticfolie direct op de vla en prik er een paar gaatjes in met de punt van een mes. Zet de curd in de koelkast om verder op te stijven.

Doe voor de rumsiroop de suiker, het water en de rum in een steelpan en breng dit aan de kook. Laat rustig 5-10 minuten koken tot het stroperig begint te worden en de alcohol verdampt is. Zet opzij en laat afkoelen.

Klop voor de limoen-muntbotercrème de poedersuiker en boter in de mengkom van een staande mixer (of met een handmixer) tot ze goed gemengd zijn. Meng in een maatbeker de melk met de limoenrasp en het vanille-extract.

Voeg dit toe aan het poedersuikermengsel. Voeg daarna het limoensap toe. Klop op een hoge stand in ongeveer 6 minuten luchtig. Schep de fijngesneden muntblaadjes voorzichtig door de botercrème.

Doe de crème in een spuitzak met een kartelspuitmondje.

Snijd een stukje cake uit de bovenkant van de cupcakes en besprenkel ieder cakeje royaal met de rumsiroop. Vul de uitgesneden cakejes met limoencurd en plaats de stukjes cake er weer op terug. Spuit de botercrème er, terwijl je de spuitzak omhoog haalt, in een ronde beweging op.

Garneer de cupcakes met een blaadje munt en een partje limoen.

46

Zat je ook aan de televisie gekluisterd tijdens Heel Holland Bakt? Dan smul je vast ook van de heerlijke recepten uit het bakboek van Menno, Hollands bekendste thuisbakker. Speciaal voor de lezers van PUUR! alvast een lekker voorproefje uit dit heerlijke bakboek.

Bakken met Menno 2014 • Menno de Koning • 144 pagina's €24,99 • ISBN 978 90 215 5872 1

47

Geniet!

Uw woord is

een lamp voor mijn voet, een licht op mijn pad.

Psalm 119:105

Mijn huis

Midden in Utrecht, in een karakteristiek appartementje aan de Oudegracht, woont Nienke samen met haar man Onne. Speciaal voor PUUR! geeft ze een kijkje achter de voordeur.

Tekst: DaniĂŤlle Heerens Fotografie: Nienke van Denderen Assistent fotografie: Samantha Bosdijk

49

Geniet!

Wie is Nienke Nienke is getrouwd met Onne en zij wonen sinds hun trouwen in dit karakteristieke pand met zijn houten balken en grote ramen midden in de binnenstad. ‘Onne en ik zijn allebei dol op het leven in de binnenstad. Tussen alle drukte door even rustig op een terrasje zitten, ’s avonds door het centrum wandelen. Ik ben echt gek op dit huis!’

ienke

De werkkamer van N

Moodboard Ben je geïnspireerd geraakt door Nienkes inrichting en wil je graag iets in dezelfde stijl? Zo ga je te werk. ‘Begin met het maken van een moodboard,’ adviseert Nienke. ‘Zoek naar leuke ideeën, mooie inspiratie, de sfeer die je mooi vindt. Stel aan de hand van dit moodboard actiepunten op en ga op zoek. Zelf houd ik ervan om dingen her te gebruiken of tweedehands te kopen.’

Radio Hij zou niet misstaan in een museum, maar bij Nienke staat hij gewoon in de keuken. ‘Qua kleur past hij mooi in ons interieur en we vinden hem supergaaf. Hij werd gevonden in het huis van familie en niemand wilde hem hebben. Nou, wij wel en hij doet het nog ook!’

Kamer Dat mooi niet duur hoeft te zijn, bewijst Nienkes interieur maar weer. Haar drie favorieten zijn alle drie gewoon tweedehands. De oude lockerkast heeft ze voor zestig euro gekocht via Marktplaats. ‘Geen geld toch voor zo'n mooi ding?’ vindt ze. De koelkast hebben ze via dezelfde weg op de kop getikt.

En de bank ten slotte heeft ze van een vriendin overgenomen.

‘Hij zit echt fantastisch, je kunt uren doorbrengen op dat ding.

Een prachtige bank en kwalitatief zeer goed.’

Tip van Nienke Knoop met Zpaketti een "ouderwetse" hanger voor je plantjes.

50

51

Geniet!

Kooptips van Nienke Hergebruiken Hoe houd je nu één lijn in je interieur? ‘Zelf vind ik het belangrijk om meubels vrij basic te houden, het liefst wit en licht. Op deze manier kun je ze weer “hergebruiken” mocht je je hele huis willen restylen.’ En als de basis goed is, kun je je qua accessoires lekker uitleven. Nienkes tip? ‘Koop liever een paar grootse dingen die de sfeer goed neerzetten in plaats van allemaal mini accessoires.

Scheelt bovendien een hoop geld.’

Prijzen v.a. € 470,00 www.smeg.nl

€ 8,95 www.hoooked.nl

€ 549,00 www.detafelvan10.nl

Diverse prijzen www.marktplaats.nl

52

€ 59,95 www.zusenzowonen.nl

53

€ 34,95 www.ikea.nl

8x lezen over reizen Reis om de wereld in 80 gerechten met...

Jamie Oliver, Nigella Lawson, Heston Blumenthal en Rachel Khoo. Treed in de voetsporen van Jules Vernes, met 's werelds bekendste chefs als gids. Geniet in Europa van gevulde camembert of conserve de thon, proef de kruiden van

de Oriënt in een kop geurige linzensoep of nip aan een feestelijke granaatappelchampagnecocktail in India. Een fantastisch boek met verleidelijke receptuur en fotografie van David Loftus, om van te watertanden!

Ontdek ’s werelds beste reiservaringen, van buitengewone landschappen en verbluffende bouwwerken tot angstaanjagende avonturen en relaxte hang-outs. 1000 ultieme reizen om zelf te beleven beschrijft maar liefst duizend

unieke bestemmingen, die alle continenten en bijna tweehonderd landen beslaan. De auteurs en de fotografen van de Rough Guides hebben in ruim dertig jaar landen in alle uithoeken van de wereld bezocht met als resultaat een inspirerend boek met schitterende foto's.

1000 ultieme reizen om zelf te beleven, ’s werelds beste reiservaringen Rough Guides; Spectrum ISBN 978 90 003 0228 4 608 pagina’s | € 25,00

Reis om de wereld in 80 gerechten David Loftus; Kosmos ISBN 978 90 215 5231 6 287 pagina’s | € 49,95

Prachtige, woordeloze illustraties vertellen het verhaal van een meisje dat ontsnapt aan de verveling van een grijze wereld.

Ze tekent een rode deur en gaat daardoor een kleurige fantasiewereld binnen waar

Lees!

De welgestelde Engelse Phileas Fogg maakt naar aanleiding van een weddenschap samen met zijn Franse bediende Passepartout een reis om de wereld.

Binnen tachtig dagen moeten ze terug zijn in Engeland. Ze reizen per boot, trein en zelfs per olifant!

Onderweg komen er allerlei hindernissen op hun pad, maar de vindingrijke Fogg weet deze steeds

ze door een mysterieus bos wandelt, door een Venetiaans koninkrijk vaart, een gevangen vogel van een luchtschip bevrijdt en op een vliegend tapijt over een oosterse stad zweeft.

te overwinnen. Als Fogg eindelijk in Engeland aankomt, wordt hij vals beschuldigd van een bankoverval en gearresteerd... Heeft hij daarmee de weddenschap verloren?

De reis om de wereld in 80 dagen Jules Verne; Solo ISBN 978 90762 6846 0 140 pagina’s | € 16,95

Op reis Aaron Becker; Brevier ISBN 978 94 915 8337 7 40 pagina’s | € 14,90

Reis door de nacht is het meeslepende verhaal over de familie De Boer, die vanaf het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog betrokken is bij het verzet. Jan, de oudste zoon, wordt door de

Reis door de nacht

Duitsgezinde overbuurman verraden, waarna het gezin naar een andere plaats vlucht en onderduikt. Jan keert terug in het verzet en ook zijn vader toont zich een moedig man, maar het lukt hem niet om uit de handen van de vijand te blijven...

Reizen met Charley,

Anne de Vries; Callenbach ISBN 978 90 266 0689 2 520 pagina’s | € 15,00

Waar is Wally? De fantastische reis maakt de Nederlandse reeks compleet. Overigens bevat dit boek wel een heel speciale bladzijde: probeer Wally maar eens te vinden tussen honderden andere Wally’s, die

In september 1960 beginnen John Steinbeck en zijn poedel Charley aan een lange reis door Amerika, van Long Island naar de Pacific en via Texas en het diepe Zuiden terug naar New York. Hij reist met een speciaal voor deze reis gebouwde camper, de Rocinante, via kleine

stadjes en groeiende steden naar schitterende oases in de wildernis en doet uitgebreid verslag van de obsessies en eigenaardigheden van de Amerikanen die hij onderweg tegenkomt. Reizen met Charley is een geanimeerd portret van de Amerikaanse samenleving in de jaren zestig. Het boek mag inmiddels met recht een klassieker genoemd worden.

een zoektocht naar Amerika John Steinbeck; Olympus ISBN 978 90 467 0463 9 256 pagina’s | € 12,50

er net ietsje anders uitzien. Wie gaat deze uitdaging aan? Hét boek dat kinderen uren bezighoudt. Een ideaal vakantieboek voor onderweg.

Waar is Wally? De fantastische reis Martin Handford; Memphis Belle ISBN 978 90 894 1268 3 26 pagina’s; € 13,50

54

De kikker wil de verte wel eens zien, de eekhoorn gaat op ontdekkingsreis en de olifant vaart op een vlot richting zee. Alle dieren hebben vroeg of laat zin om eropuit te gaan. Maar soms valt de wereld buiten het bos een beetje tegen. ‘Als je het me eerlijk vraagt, kun je net zo goed thuisblijven. Al dat gereis...’ verzucht de mier – totdat hij

weer op reis gaat. In Goede reis zijn de mooiste dierenverhalen verzameld over afscheid nemen, vertrekken en weer thuiskomen.

Goede reis Toon Tellegen; Querido ISBN 9789021434827 62 pagina’s | € 7,95

55

hart verwijden Allard Pierson

Reizen is het

Doen!

Zeg NEE

Wat kun jíj doen tegen plastic...

• Weiger plastic tasjes en verpakkingen. Neem je eigen tassen en bakjes van huis mee.

• Ga meer zelf maken. Je eigen koekjes bijvoorbeeld (gebruik herbruikbaar bakpapier),

tegen plastic

maar ook je eigen deodorant en tandpasta en je eigen wasmiddel en allesreiniger.

•

In oktober 2014 gooide ik het roer om en ging ik zero waste.

Dat houdt in dat ik de hoeveelheid afval in mijn huishouden flink probeer terug te dringen. Aan die stap ging een reis vooraf, niet van mij, maar van mijn wederhelft.

Tekst: Helga Warmels In de zomer van 2014 vertrok mijn man Mike, televisieregisseur van beroep, voor de jeugdserie Zapp Your Planet naar Hawaii, op expeditie naar de plastic soep. Naar Hawaii!!! Ik zag witte stranden voor me, wuivende palmbomen en een knalblauwe zee. Het liefst was ik stiekem in zijn koffer gekropen om al dat prachtigs met eigen ogen te kunnen zien.Maar goed, ik bleef natuurlijk braaf thuis en na anderhalve week was Mike weer terug, zoals verwacht met werkelijk prachtige, prachtige beelden. Maar ook met beelden van een strand waar onophoudelijk uit alle delen van de wereld plastic aanspoelde. In de laatste aflevering van de vijfdelige serie zit de presentatrice met twee jongens op een grasveld met een grote zak vol plastic afval, hún plastic afval van de laatste paar dagen. Ze trekken de conclusie dat je bijna niks meer kunt kopen zonder dat het in plastic zit. Wat moeten ze daar nu mee, met al dat plastic? Het antwoord luidt: recyclen.

Er zijn vijf handvatten, vijf stappen eigenlijk, die je helpen bij een zero-waste-leven. Ze zijn makkelijk te onthouden, want ze beginnen allemaal met een r (in het Engels tenminste).

Refuse •

Weiger niet alleen plastic tassen, maar ook plastic verpakkingen.

Reduce •

Koop niet meer dan je echt nodig hebt en verspil geen voedsel.

Re-use •

Hergebruik de potjes, bakjes en zakjes die je huishouden binnenkomen.

Recycle • Probeer wat je niet (meer) kunt hergebruiken, gescheiden in te leveren (papier, glas, blik, batterijen, verf, kleding).

Rot

•

Maak je eigen composthoop en gebruik de groene container.

Weigeren (precyclen = preventing recycling) heeft de voorkeur boven hergebruiken, want verpakkingen die je niet in huis haalt, hoef je uiteindelijk ook niet weg te doen. Hergebruiken heeft weer de voorkeur boven recyclen, want recyclen kost energie. Als je er een beetje serieus werk van maakt, zul je al snel versteld staan van het resultaat.

Succes!

Inspiratie-do

e-boek

PUUR! Leven – eerlijk omgaan met je leven, je lijf, je wereld • Janneke de Leede, Hilde de Ruiter Uitgeverij Kok ISBN 978 90 435 2324 0 130 pagina's • € 19,99 ISBN 978 90 435

Helga Warmels is schrijver en journalist. www.helgazonderafval.nl

58

www.kok.nl

PUURLev

en OMSLAG

Inspiratie-d

2324 0 • NUR

n je lijf je wereld

De beelden lieten me niet los, ze bleven haken in mijn ziel, alsof ik toch stiekem in Mikes koffer was gekropen

Als je zero waste wilt leven, probeer je je hoeveelheid afval terug te dringen, maar je houdt altijd wel wat restafval over. Sommige mensen zeggen: ‘Je moet helemaal voor deze levensstijl gaan; anders heeft het geen zin.’ Ik vind: alle beetjes helpen. Met elke plastic tas die je weigert, met elke komkommer die je zonder hoesje koopt, met elk potje dat je hergebruikt, draag je bij aan een duurzamere wereld.

an met je leve

Verpakkingsvrij

Hoe doe je dat nou, zero waste gaan?

Eerlijk omga

en de plastic soep met eigen ogen had gezien. En de vraag van de presentatrice resoneerde in mijn hoofd: al dat plastic, wat moeten we daar nu toch mee? Op een dag stuitte ik op de blog van Emily-Jane Lowe-Townley, die in juni 2013 zero waste was gegaan met haar jonge gezin. Ik liet de blog op de beamer zien toen Mike en ik op Micha Zondag in onze gemeente iets deelden over ecologische duurzaamheid, waarbij Mike onder meer vertelde over zijn expeditie naar Hawaii en ik over mijn gewoonte plastic zakken te weigeren. Na de dienst riep onze voorganger: ‘We moeten iets dóen!’

Zijn oproep vond weerklank in mijn hart. Ja, hij had gelijk, we moesten iets dóen. Ik pakte eerst mijn eigen huishouden aan. Ik begon bakjes, zakjes en potjes mee te nemen naar de stad en ging op zoek naar winkels waar ik verpakkingsvrij mijn boodschappen kon halen.

En met resultaat: inmiddels hebben we nog maar een vierde van de hoeveelheid afval die we voorheen hadden. Daarnaast zette ik een site op over het onderwerp, helgazonderafval.nl, met blogs en recepten, want hoe meer mensen afvalbewust gaan leven, des te groter natuurlijk het effect. De problematiek van de plastic soep los ik niet op met mijn gefröbel in de marge, die illusie heb ik echt niet. Maar het geeft me een goed gevoel zelf zorgvuldiger met de schepping om te gaan en in mijn dagelijks leven handen en voeten te geven aan het besef dat de aarde niet van ons is, maar van de Heer, zoals het omschreven staat in Psalm 24.

Ruim elke dag een stuk zwerfvuil op.

707

9 78904 3 52324 0

oe-boek.in

dd 1

Door Jann eke de Leed en Hilde e de Ruiter

02-06-14

59

12:58

Lees!

-advertentie-

Zin in de

Eline Rosenhart:

ZOMER

Bewaar je gebeden en laat je verrassen door

‘Wees een Hadassah’

met PUUR!

de uitkomst!

Om te onthouden

PUUR! Prayer Journal vol quotes en inspirerende Bijbelteksten, met veel ruimte om je eigen gebeden en gebedsverhoringen te noteren. € 9,99

Om cadeau te geven PUUR! Dagblok PUUR! Liefde Een cadeautje vol liefde: voor jezelf, maar ook voor iedereen die je lief is. Met prachtige foto’s, notes en quotes. € 8,99

Noteer hier elke dag je boodschappen, wie je moet bellen, verjaardagen en andere to do’s. € 7,99

Om over na te denken Worden wie je bent

Structuur in je leven PUUR! Agenda & PUUR! Familyplanner

Marianne Grandia De boodschap die Marianne Grandia uitdraagt in haar romans en spreekbeurten nu voor het eerst in een handzaam boekje. € 12,99

‘What day is it? asked Piglet. ‘It’s today’, said Poeh. ‘Ah, that’s my favourite day’.

Vanaf augustus weer te koop Tekst: Daniëlle Heerens Fotografie: ELJEE

www.kok.nl • www.puurvandaag.nl

Lees!

In het najaar van 2010 maakte Nederland kennis met Eline Rosenhart, toen ze – nog maar zestien jaar oud – debuteerde met de roman In liefde verbonden. De reacties waren

Hadassah. De een wordt in de tijd van het

lovend. ‘Een debuut dat smaakt naar meer,’

ze nooit had kunnen voorzien; we kennen

zeiden de media. Ook wat haar betreft zou het

haar als koningin Ester. ‘Het boek Ester is een van mijn favoriete Bijbelboeken,’ zegt Eline. ‘Het is niet alleen een verhaal over

Die belofte maakte ze waar en meer dan dat,

haar vertrouwen in de onzichtbare God.

Ik zal verborgen zijn.

als ik negentig jaar geleden geboren was?

Perzische rijk meegesleurd in een leven dat

niet bij dat ene boek blijven, gaf ze toen al aan. want nu komt ze met de onvergetelijke roman

Hoe zou mijn leven eruit hebben gezien

Joodse vrouwen die dezelfde naam hebben:

Klippen

ongepubliceerde manuscripten bestudeerd.’

een mooie, moedige vrouw, maar ook over In het begin heb ik wel getwijfeld of ik dit stukje geschiedenis erbij moest betrekken,

belangrijke plaats in en is nog steeds van

Eline, ‘en het behandelt een onderwerp dat

maar ik kwam tot de ontdekking dat het

invloed op het leven van alledag. Veel

actueler is dan ooit. Zowel in Europa als

verhaal van Ester interessante parallellen

jonge mensen in Nederland zien oorlog

in het Midden-Oosten steekt het antise-

heeft met de Tweede Wereldoorlog, vooral

als iets van het verleden, maar vrijheid van

mitisme weer de kop op.’ Niet voor niets

wat betreft het antisemitisme en dus be-

meningsuiting, leven in een rechtsstaat

eindigt het boek met In iedere generatie staat

sloot ik het wel in de roman op te nemen.’

en godsdienstvrijheid zijn geen vanzelf-

een Haman op. Wees een Hadassah. Ook deze

sprekendheden. Het is zo belangrijk om te

tijd kent zijn Haman. ‘Haman hoeft geen

vechten voor behoud van deze vrijheden in

persoon te zijn,’ verklaart Eline. ‘Haman is

een rechtsstaat.’

de verpersoonlijking van Jodenhaat. Zelfs

Er verstreek minstens een uur, terwijl ik heen en

Ook reisde Eline af naar de plekken die een

Als ik op 12-jarige leeftijd mijn land uit had

weer liep langs de afgrond van een van de hoge klip-

belangrijke plaats innemen in het verhaal.

moeten vluchten vanwege Jodenhaat die

pen. De golven van de zee meters beneden me waren

‘Haifa, Jeruzalem, Tel Aviv-Jafo,’ somt ze op.

Als jij nu niet opstaat, nu het moment daar

uitgroeide tot gewelddadige vervolging? Had

grauw en de kleur van het water ging naadloos over

‘Voormalig interneringskamp Atlit, Latroen

is, komt er van een andere plaats wel uitkomst en

ik passief toegekeken of had ik mij weerbaar

in de even grauwe lucht. Ooit was mijn leven zo

en kibboets Shefaim. Vooral die laatste plek

redding voor de Joden, klonk het in mijn hoofd.

opgesteld?

geweest.

sprak enorm tot mijn verbeelding. De klip-

Ik wist dat ik me nog niet kon terugtrekken en zei:

pen die uitkijken over het rotsachtige strand

Een antwoord op de vraag heeft ze niet –

Wie de roman leest, merkt meteen dat er

‘Pas na een jaar vielen alle puzzelstukjes op hun plek en kon ik beginnen met schrijven.’

Vechten voor de vrijheid

nu, na alle verschrikkingen van de Tweede

Waarom ik?

Wereldoorlog, blijft het antisemitisme aan

‘Waarom ik? Waarom koos de koning mij?

de orde van de dag, ook in Nederland. We

‘Kom ik om, dan kom ik om. Dit is mijn taak.

Waarom ben ik het geworden en niet iemand an-

hebben Hadassahs nodig die zichzelf wil-

Hiervoor ben ik aangewezen.’

ders? Zeg me: waarom?’ […] Hadassah sloeg haar

len geven om te strijden tegen dit onrecht.

handen voor haar gezicht en haalde diep adem.

Gewone mensen zoals jij en ik.’

‘Dat is onmogelijk, omdat ik me niet in zo’n

grondig research is gedaan. ‘Dat kostte de

vond ik erg indrukwekkend en inspireerden

situatie bevind’ – maar een roman is er wel.

meeste tijd,’ vertelt Eline. ‘En veel moeite.

mij tot het schrijven van een van de belang-

Wanneer het idee daarvoor geboren werd,

Het bleek erg moeilijk te zijn om informa-

rijkste scènes.’

kan ze zich niet precies herinneren. ‘Een

tie te vinden over hoe Nederlandse Joden

idee voor een verhaal ontwikkelt zich bij mij

vanuit de concentratiekampen naar Neder-

altijd geleidelijk, pas na een paar jaar vielen

land terugkwamen en hoe sommigen van

voetsporen te treden van haar naamgenote

achtergrond van de Tweede Wereldoorlog

alle puzzelstukjes op hun plek en kon ik

hen daarna naar Israël zijn geëmigreerd.

galmde het in Hadassahs hoofd. De bloeddorstige

en de strijd aan te binden met de vijand.

is ze niet. Toch is haar verhaal niet een van

beginnen met schrijven.’ En dat deed ze, drie

Uiteindelijk heb ik een beroep gedaan op

leeuw die recht voor haar stond, was prins Memoe-

Eline legt haar keuze voor dit onderwerp

dertien in een dozijn. ‘Het verhaal bestrijkt

jaar lang.

de bibliotheek van de Hebreeuwse Uni-

chan en zij bevond zich midden in zijn hol.

uit. ‘De Tweede Wereldoorlog neemt

een veel bredere tijdsperiode dan die van

in de wereldgeschiedenis een enorm

de Tweede Wereldoorlog alleen,’ zegt

versiteit in Jeruzalem en daar meerdere

Antisemitisme toen en nu ‘Dood aan de Joden! Dood aan de Joden!’ weer-

In de roman maken we kennis met twee

De andere Hadassah vlucht na de Kristallnacht vanuit Hamburg met haar fa-

Dit is misschien de enige kans. Ik zal me niet meer

milie naar Amsterdam. Wanneer de nazi’s

door mijn angst laten weerhouden.

Nederland binnenvallen, besluit ze in de

* Cursieve fragmenten zijn afkomstig uit het boek.

De eerste die een roman schrijft tegen de

Lees ook:

Ik zal verborgen zijn Eline Rosenhart Uitgeverij Voorhoeve ISBN 978 90 297 2106 6 544 pagina's • € 22,50

62

63

VAKANTIE

Special

Budget graag !

e e m e j Ga

? s i e ! t e i op r n r e liev Londen

Dagjes weg

ar Kleuren, da word ik toch zo vrolijk van!’

Kleurwedstrijd

Kleuren is in. Kleuren met Wilma is nog leuker! Ik kleur jou is het kleurboek voor volwassenen met de vrolijke kunst van Wilma Veen geïnspireerd door onze grote meesters. Die wil jij toch ook? En dat kan. Kleur de kleurplaat, scan het resultaat in en stuur hem naar info@puurvandaag.nl.

De mooiste kleurplaat wordt beloond met een exemplaar van Wilma’s nieuwe boek. Meedoen kan tot en met 31 augustus. Over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd.

Ik kleur jou - Wilma Veen Uitgeverij Kok ISBN 978 90 435 2479 7 48 pagina’s • €7,99

65

’

VAKANTIE

Special

Zaterdag

vakantiedag!

Tekst: Daniëlle Heerens

Zaterdagmorgen, acht uur. De wekker gaat. Tijd om op te staan. Er moeten nog boodschappen gedaan worden, het gras moet worden gemaaid en vandaag moet eindelijk de schuur worden opgeruimd. Met heimwee denk je terug aan die vakantiezaterdagochtenden. Aan de croissantjes die knisperden van versheid. Aan de vrolijke gezichten van iedereen, terwijl jullie plannen maakten voor de dag. Aan dat gelukkige gevoel waar geen eind aan leek te komen. Was het maar iedere zaterdag vakantie…

Dat is precies wat Lies ook dacht. Ze vroeg zich af waarom ze die momenten alleen tijdens de vakanties beleefde. Waarom niet wat vaker? Waarom niet iedere week? ‘Het leek onmogelijk. En toch vonden wij – mijn man en ik – dat dat ontspannen gevoel niet alleen tot de vakanties beperkt moest worden. Daarom verhuisden we alle activiteiten die we op zaterdag deden naar een doordeweekse dag en zo ontstond er een vrije zaterdag. Een extra vakantiedag.’

Met vier kinderen is het niet altijd even makkelijk om te zorgen dat ieder aan zijn trekken komt, dat merkt Lies steeds meer. ‘Luc en Madelief gaan eigenlijk altijd mee, maar de oudste twee krijgen steeds meer een eigen agenda die vol staat met werk, vrienden en sportactiviteiten. En omdat de zaterdag voor iedereen een vrije dag moet zijn, verplichten we de kinderen niet om mee te gaan.’

Koek-en-zopie

Plannen maken

‘De zaterdagen in de lente en zomer vind ik echt het fijnst,’ gaat Lies verder. ‘De dag beginnen met een kop koffie in de zon, op het bankje voor ons huis – dat is echt genieten. Dan kan de dag haast niet mislukken.

We stappen ook regelmatig op de fiets, gewoon met een gevulde fietstas met koek-en-zopie. Halverwege een ijsje en iedereen heeft het naar zijn zin! Laatst fiets-

‘De dag begint meestal met een paar uurtjes langer in bed,’ vertelt Lies. ‘Dat alleen al geeft de dag iets extra’s. Als iedereen dan aan de ontbijttafel zit, worden de ideeën gelanceerd. Meestal ontstaat er wel spontaan een plan voor de dag. De ene keer opperen wij iets, de volgende keer hebben de kinderen zelf al iets bedacht.’

66

ten we door het bos en stak er vlak voor ons een hert over. Dat maakt van een simpel fietstochtje zomaar een genietmoment. Het is ook mooi om te zien hoe enthousiast de kinderen dan reageren en de bosjes afspeuren of hij nog ergens te zien is.’

Uit en thuis De uitstapjes variëren van een strandje opzoeken aan de IJssel tot een bezoek aan de Ark van Noach. ‘Dat laatste kan ik iedereen aanraden,’ zegt Lies. ‘Het was echt een geweldige dag, we genoten allemaal met volle teugen.’

Sinds ze een museumjaarkaart hebben, is het gezin ook regelmatig in een museum te vinden. ‘Die kaart zorgt vooral in de winter voor erg leuke uitjes,’ zegt Lies. ‘Het watermuseum in Arnhem en het Aviodrome staan in onze top 10, maar ook het Openluchtmuseum is de moeite waard.’ En net als tijdens een echte vakantie is het soms ook heerlijk om gewoon een dagje thuis te blijven. ‘Dan bakken Lotte en Madelief samen een taart of kijken we gezellig een filmpje. Een grote zak popcorn erbij en de dag is ook geslaagd.’

Paspoort: Naam: Lies Horst Leeftijd: 38 jaar Woonplaats: Wapenveld Getrouwd met: Egbert-Jan Kinderen: Rosalie (16), Lotte (14), Luc (9) en Madelief (6) Hobby’s: Creatief bezig zijn, tennissen, wandelen, iets doen met vriendinnen Favoriet vakantieland: Frankrijk

Tijd = liefde De zaterdag is een wekelijks hoogtepuntje voor Lies en haar gezin. Ze kan haar minivakanties iedereen warm aanbevelen. ‘Je dendert op zaterdag al snel in hetzelfde ritme als doordeweeks verder, maar tijd voor elkaar is belangrijk. Op ons prikbord hangt een briefje – in de loop der jaren is het helemaal vergeeld – met de tekst: Tijd is een ander woord voor liefde. We vinden het fijn om op een ontspannen manier tijd met elkaar door te brengen en de zaterdag is daar ideaal voor. Iedere zaterdag is een feestje!’

67

VAKANTIE

Special

Iedere reis

begint met

een

eerste stap

68

Door Anne Schotanus en Alinda Rutgers

69

VAKANTIE

Pizza met avocado, spinazie en MOZZARELLA

Special

Benodigdheden per pizza

Vroeger haalden we onze neus op voor mensen die

En voor wie het nog altijd lastig vindt om lekker (én

met een ‘sleurhut’ op vakantie wilden. Een caravan stond

makkelijk!) te koken op een of twee pitjes bij de tent of

symbool voor zo’n beetje alles wat truttig en burgerlijk was.

caravan: in het Caravanity Camping kookboek geeft Femke

Maar Femke Creemers maakt caravans helemaal trendy en

je de beste recepten en tips voor de handigste at-

überhip.

tributen. Geen excuus meer om iedere avond iets te

In Caravanity lees je alles over het pimpen van je eigen

halen bij de snackbar, maar juist heel veel inspiratie

caravan: van romantisch tot retro, of juist strak en stylisch.

om van iedere campingmaaltijd een feestje te maken.

Voor alle happy campers!

PUUR! zomer mocht alvast één recept verklappen!

Lees ook:

Caravanity camping kookboek Femke Creemers Kosmos Uitgevers ISBN 978 90 215 5853 0 160 pagina's • € 18,99

• 3 el tomatensaus • 1/4 fijngehakt uitje • 2 volle handen verse spinazie • 1 avocado • 100 g verse mozzarella • handvol geraspte Parmezaanse kaas • olijfolie extra virgin • peper en zout

Kies je bodem • kant-en-klare bodem die je alleen nog maar hoeft te beleggen; • koelvers pizzadeeg; • zelf pizzadeeg maken (gebruik een wijnfles als deegroller).

Smeer de tomatensaus over het deeg uit en bestrooi met de fijngehakte ui. Leg de pizza op de barbecue, tot de pizzabodem warm is (2 tot 3 minuten). Haal de pizza van de barbecue af en beleg met spinazie, plakjes avocado en tot slot de mozzarella en Parmezaanse kaas. Leg de pizza nog eens 2 tot 3 minuten op de barbecue en bak de pizza af tot de kaas zo goed als gesmolten is.

Haal van de barbecue af, druppel olijfolie over de pizza en voeg peper en zout naar smaak toe.

71

LONDEN

Special

We gaan naar LONDEN mee? e i l l u j n a a G

De mooiste,

minder bekende plekjes in Londen

Tekst: Aart de Bonte Fotografie: Aart de Bonte en Almudena Claassen

Reis geboekt, koffers gepakt, reisgidsen bij de hand – klaar om naar Londen te gaan. Al bladerend door de gidsen komt het Piccadilly circus drie keer voorbij, zie je minstens vier verschillende afbeeldingen van Buckingham Palace en weet je na de vijfde gids ook wel dat je naar London Eye moet. Maar je mist de tip voor het lekkerste restaurantje in Chinatown, de musea die geen handenvol geld kosten en die plek waar je even op adem kunt komen, ver weg van alle drukte…

O, wat heb ik een zwak voor Londen! De huizen, de parken, de shops, de pubs: ik kan er eindeloos dwalen. Ik houd van de sfeer van vroeger, maar ook van het hip & happeninggevoel dat ik er krijg. Het komt door het mengelmoesje van stijlen en van mensen, en het gevoel dat de dag veel meer uren heeft dan op de Veluwe. Heerlijk!

Dwaal met me mee, geniet! Er is zelfs een speciale stedentrip-aanbieding voor PUUR! lezers, voor als je net als ik eigenlijk niet wachten kan…

72

Uitstappen op station Cutty Sark (DLR)

In wezen zijn dat de leukste plekjes en vormen zij de reden waarom je Londen echt eens van dichtbij moet gaan bekijken. De A-attracties zijn niet zo moeilijk te vinden, maar die B-attracties… daar heb je eigenlijk een gids voor nodig, iemand die Londen als zijn broekzak kent. En dus neem ik je maar al te graag mee naar mijn favoriete plekken in deze wereldstad waar ik tijdelijk woon. Stap in de metro en reis met me mee!

Greenwich Londen is een fantastische stad, maar ook altijd druk en vol met mensen. Daarom vind ik het af en toe relaxed om naar een rustige plek te gaan. Greenwich is daarvoor de ideale bestemming. Het is een historisch stadje aan de Theems, met een rijke maritieme

Uitstappen op station Regent’s Park

Primrose Hill Ik wandel graag door de prachtige parken in Londen, maar ik vind het nog leuker om naar een park te gaan waar ik ook een mooi uitzicht over de stad heb.

Primrose Hill ligt in de buurt van Regent’s Park en de London Zoo. Het is een flinke klim naar de top, maar de skyline van Londen die je dan ziet, is de moeite meer dan waard. Deze wijk is de thuisbasis van the rich & famous, dus wie weet loop je Jamie Oliver of Daniel Craig hier tegen het lijf!

73

LONDEN

Special

Uitstappen op station Holland Park

geschiedenis. Er zijn een aantal gratis musea (Maritime Museum, Queen’s House) die je kunt bezoeken en je kunt een wandeling maken door het prachtige Greenwich Park. Het is leuk om vanuit Greenwich de ferry (MBNA Thames Clippers) te nemen, terug de stad in.

Met je Oystercard kun je voor ongeveer vijf pond een kaartje kopen naar Embankment en vaar je onder meer langs de Tower of London en Tate Modern. O ja, en voor de liefhebbers van (historische) waaiers is het Fan Museum de place to be!

Uitstappen op station Bethnal Green

Holland Park

Victoria & Albert Museum of Childhood

Als Nederlander spreekt dit park me natuurlijk extra aan. Helaas was Lord Holland een echte Engelsman, maar dat maakt het park niet minder mooi. Er is een prachtige Japanse tuin met koikarpers en pauwen, en ook de historische gebouwen mogen er zijn. Holland Park is niet zo groot als Hyde Park en andere parken, maar wel minder druk en prima voor een paar uurtjes vitamine N.

Als er familie met kinderen op bezoek komt, is dat voor mij een goed excuus om dit museum te bezoeken.

Het kind komt in iedere bezoeker weer naar boven en al het speelgoed roept mooie jeugdherinneringen op.

Op sommige plekken kunnen kinderen (en volwassenen) zelf spelen, zich verkleden of op een levensgroot hobbelpaard hobbelen. Een prima plek om een regenachtige dag door te brengen en dat alles zonder een penny te besteden.

Uitstappen op station St. Paul’s Uitstappen op station Holborn

Sir John Soane’s Museum Tijdens mijn bezoek aan dit (gratis) museum viel ik van de ene verbazing in de andere. Sir John Soane was een vermaard architect, die onder andere de Bank of England ontworpen heeft. Dit museum is zijn eigen huis waar hij zijn fantasie de vrije loop kon laten gaan.

Naast de meer formele kamers zijn er ruimtes bomvol standbeelden, schilderijen, koepels en dubbele wanden.

Een absolute aanrader!

Uitstappen op station High Street Kensington

Kensington Roof Gardens ’s Avonds en in het weekend wordt hier volop gefeest door het welgestelde publiek, maar overdag zijn deze tuinen op het dak van een kantoorgebouw gratis te bezoeken. Bij de receptioniste moet je je naam op een lijst schrijven en daarna zoef je met de lift naar boven. Eenmaal boven kun je genieten van de prachtige bloemen, planten, bomen, eenden en flamingo’s.

Een bijzondere plek om in de zon te zitten en rond te lopen in de stijltuinen.

Uitstappen op station Leicester Square

Gerrard’s Corner Gerrard’s Corner is een restaurant in hartje Chinatown. Hoewel de naam van dit restaurant niet heel Chinees klinkt, is het eten wel echt Chinees. Ik heb hier een keer dim-sum gegeten – heerlijk en ook nog eens prima betaalbaar. Een pot groene thee erbij bestellen en je hebt even het idee dat je in China bent beland.

74

Evensong in St. Paul’s Cathedral Deze prachtige kathedraal in het hartje van de City of London kent een rijke koortraditie waar je iedere dag van kunt genieten. Om 17.00 uur vindt de traditionele Evensong plaats. Deze dienst is voor iedereen vrij toegankelijk. Het is een combinatie van gebeden, Bijbellezing en koorzang en ik geniet er altijd enorm van. Het gebouw is grandioos (vooral de koepel is indrukwekkend) en als het koor dan ook nog eens in een jubelzang uitbarst, heb ik soms heel even het idee dat ik een voorproefje op de hemel krijg. Als je trouwens letterlijk op wilt stijgen kun je in het winkelcentrum achter St. Paul’s (One New Change) de glazen lift nemen naar het dakterras.

Uitstappen op station Shoreditch High Street (Overground)

Graffiti in Shoreditch Shoreditch is de ‘hipsterwijk’ van Londen en doet qua sfeer denken aan Berlijn. Brick Lane is de beroemde straat die door deze wijk heen loopt, maar in de straatjes daaromheen is nog veel meer moois te ontdekken. Shoreditch barst van de graffiti (o.a. van Banksy) en ik vind het tof om hier rond te lopen en foto’s te maken.

75

LONDEN

Special

g Reisaanbiedin g Reisaanbiedin

Zwarte taxi’s, rode dubbeldekkers en

• Ibis Shepherds Bush Prijzen v.a. €220,00 p.p. op basis van twee personen, een standaard tweepersoonskamer voor twee nachten (incl. gratis wifi).

Eventuele extra kosten: toeslag eenpersoonskamer van €25,00 p.p. verlenging: €60,00 p.p.p.n.

telefooncellen. Buckingham Palace, de Big Ben en Oxford Street… Ook zin gekregen in een citytrip naar Londen?

Dat komt goed uit, want speciaal voor alle PUUR! lezers heeft PanAtlas een fantastische aanbieding om dit te realiseren. Pak je koffers dus maar in en bereid je voor op drie heerlijke dagen in deze bruisende stad!

• Strand Palace Hotel Prijzen v.a. €275,00 p.p. op basis van twee personen, een standaard tweepersoonskamer voor twee nachten (incl. ontbijt en gratis wifi).

Eventuele extra kosten: toeslag eenpersoonskamer van €135,00 p.p. verlenging: €95,00 p.p.p.n.

Zorgeloze vlucht Aan alles is gedacht. Zo hoef je geen lange afstanden af te leggen om bij het vliegveld te komen; er zijn vluchten mogelijk vanaf o.a. Amsterdam, Rotterdam, Eindhoven en Groningen en je kunt landen op de meeste vliegvelden in Londen zelf – net wat voor jou het best uitkomt. Verder ben je niet aan een tijd gebonden; er zijn meerdere vluchten per dag, uitgevoerd door 12 verschillende airlines. Kortom: een reis op maat, afhankelijk van jouw voorkeur.

N.B. Prijzen kunnen hier enigszins van afwijken, afhankelijk van de wensen wat betreft reisdata en vluchtroute.

Makkelijk boeken Zin gekregen? Boeken gaat heel makkelijk via sales@panatlas@com/010-2829899, (24/7 bereikbaar). Lees voor je boekt wel even eerst de kleine lettertjes, hieronder.

Fijn hotel Een goed hotel en een lekker bed… wij weten wat jij wilt en je kunt nog kiezen ook.

Ibis Shepherds Bush *** – Centraal gelegen hotel met openbaar vervoer op loopafstand en bovendien uitstekende reviews.

Strand Palace Hotel **** – Dit hotel bevindt zich in het hartje van Londen op slechts enkele minuten loopafstand van veel bezienswaardigheden en krijgt uitstekende reviews.

Aangename prijs De genoemde prijzen zijn inclusief vlucht, boekingskosten en op basis van handbagage. Voor ruimbagage geldt doorgaans een toeslag, op een enkele uitzondering na.

Als je dan toch in Londen bent en van shoppen houdt, hebben we nog een paar aanraders:

1.Geboekte reizen zijn nie t te annuleren en je dient zelf te zorgen voor een eventuele reis- en/of ann uleringsverzekering (hulp daarmee is natuurlijk mogelijk).

2.Wijzigingen zijn in bep aalde gevallen tegen adm inistratieve vergoeding mo 3.Om te kunnen boeken gelijk. dient PanAtlas de paspoo rtnamen, geboortedata gegevens van jou, als reiz en adresiger, te ontvangen. Neem daarvoor contact op via (010-2829899) of e-mail telefoon (sales@panatlas.com).

4.De reizen zijn ANVR en SGR* gedekt.

5.In principe is dagelijks vertrek mogelijk, echter onder voorbehoud van bes heid bij boeking. chikbaar* Algemene Nederlandse Vereniging van Reisonder nemingen * Stichting Garantiefonds

76

Regent Street: hier zitten Liberty's (geweldig warenhuis), Hamley's, Gant, J. Crew, Burberry, Tommy Hilfiger, Brooks Brothers, Gap, Russel and Bromley (schoenen), Uniqlo (Japanse winkel, preppie style a la Gant, Tommy Hilfiger en Gap, maar heel betaalbaar), en in een zijstraatje East India Company (thee met Royal Seal).

Piccadilly: Fortnum and Mason (absolute must, je kunt de stad niet uit voor je hier geweest bent en vergeet de geweldige parfum afdeling niet), Hartchard's (de mooiste boekhandel ter wereld en zoooo Engels), Waterstone's (ook een grote boekhandel), Penhaligon's (parfumerie, geweldige winkel).

Burlington Arcade: een overdekte winkelstraat vol gezellige shops, die je niet mag missen.

Jermyn Street: een typisch Britse straat, vol kledingwinkeltjes, schoenen en parfumerieën.

Hier zou je Poirot elk moment tegen kunnen komen…

En natuurlijk Covent Garden: de overdekte markt vol leuke shops en restaurantjes, op loopafstand van de theaters.

Restaurants: Waterstone's, Piccadilly, 5th floor bar. Voor koffie, een lunch of een drankje (heel betaalbaar voor Londense begrippen), Il Vicolo, een Italiaans restaurant in de Crown Passage.

En voor een heerlijke high tea: Brown’s Hotel en F&M Fountain Restaurant. Hier kun je ook heel goed terecht voor koffie, lunch of diner. Het kan er wel druk zijn; als je zeker wilt zijn van een plekje kun je het best even reserveren (kan via de website).

77

facebook berichtje

geHeerlijk weekend Londen gehad en echt de sfeer he darisc legen de tot proefd. Van muzikanten in de metro n Londo musical the Phantom of the Opera. Van Hillsong crème naar Westminster Abbey. Van de Primark tot de ste boven de op met ds Harro de la crème van de mode in bij hake milks een verdieping een ware shoe heaven. Van n en de Mac tot waanzinnige burgers op Covent Carde , nonde Borough Market. Waar je rondslentert op straat rt Moza een maar zo , komt chalante goochelaars tegen het rop verde straat concert in St. Pauls meemaakt en een e Egypt Chinees nieuwjaar wordt gevierd. Van het oude pool naar het modernste in Tate en van een drukke metro dag per en mens drie we waar weer terug naar ons huis, tegenkomen in plaats van duizenden.

Lindi Kemman-Melse

LONDEN

Special

Londen in stijl

efhebbers Dé style guide voor vintage-li Waar vind je in Londen de mooiste vintage designer pumps?

In welke pub luiden Londenaren het weekend in? En waar kun je terecht voor een nachtje logeren tussen de designklassiekers?

Medio september 2013 verscheen Londen in stijl, dé nieuwe style guide voor vintage-liefhebbers. Geen traditionele reisgids, maar een dik boek (met elastiek!) vol inspirerende foto’s en meer dan 150 adresjes die laten zien hoe uniek Londen is.

Londen in stijl neemt je mee op reis naar het hart van Londen – en verder. Journaliste Saska Graville toont je de plekken waar locals hun vintagejurkjes kopen, waar ze met vrienden het lekkerste pubfood eten en op welke markt ze hun verse waren halen. Kortom, waar het échte Londen zich afspeelt. Tussendoor beantwoorden eigenaren van vintagewinkels of charmante bloemenzaakjes de vraag: wat is jouw favoriete geheime adresje in Londen?

Saska Graville is geboren en opgegroeid in Londen. Ze is verzot op alle verschillende gezichten van haar stad: groots, modern, cultureel, stads en shabby chic. Ze kent niet alleen zelf veel leuke adresjes, maar ook toonaangevende Londenaren die nóg meer leuke plekken kennen.

4+ LABOUR OF LOVE

The shop is testament to owner Francesca Forcolini’s passion for offering something different to the usual high street shopping fare. A mix of own-label and independent designers, you’ll find clothes, accessories, even the odd bit of taxidermy if it’s on taken Francesca’s fancy. Her taste is the quirky side, so if you want to wear something with a little bit of edge, she’ll have it. Worth popping in just to admire leaf the beautiful old premises. The gold signage from the previous owner is still desk above the door, and the original and display cabinets continue to be used.

Stunning 1960s light fittings complete the unique look and feel of the place.

‘The owner has a passion for offering something different’

Reizen is naar

25

193 Upper Street N1 1RQ Tel 0207 354 9333

www.labour-of-love.co.uk

6 + J+A CAF É

7+ 6+

6+

7+

Sisters Aoife and Johan na Ledwidge have create d a secret café oasis old diamo in this nd-cutting factory. You to be in the have know to find it but it’s worth seeking out.

Walk down an alleyway into a shady + and courtyard filled with of geraniums tubs and hung with bunti Inside, expos ng. ed brick walls blackboard , an oversized and a large communal wooden table + create a relaxe atmosphere d, friendly . As for the food, soda bread and cakes are home and ingred made daily ients suppliers where are sourced from local over the menu possible. If in doubt , order the roast chick sandwich en on white crusty pretty unbea bread; it’s table.

4 Sutton Lane EC1M 5PU Tel 0207 490 2992

6 6

www.jand acafe.com

7+ CLA RKS

If pie, mash and are your thing possibly jellied eels , then this traditional shop is the pie place to get them. Pretty much uncha nged since its 1910 openi this basic tiled eatery ng, is a little piece unreconstru of cted east Lond taste a bit on. Come of cockney and history.

46 Exmouth Market EC1R 4QE Tel 0207 837 1974

83

Londen in stijl

jezelf kijken tegen een andere achtergrond

Saska Graville Kosmos Uitgevers ISBN 978 90 215 5862 2 296 pagina's €19,99 1+ LINA STO

W1F OSH 6482 Tel 0207 437 res.co.uk www.linasto

78

Jan Brokken

RES

Italian ing family-run tion. It This charm is a Soho institu delicatessen year, but makeover last tiling was given a green and white remain its distinctive e countertop and thick marbl us for its homemade Famo nged. uncha much any Italian sells pretty a, pasta, it also from polent can think of, cheeses and foodstuff you i, to salamis, rice and biscott olive oil, take pesto. As for home-made varieties. over fifteen r at the your pick from from the counte lf buy yourse Grab a coffee and s e the shelve back, brows take home. delicious to something 18 Brewer Street

263 79

VAKANTIE

Special

-apps vakantie

10 onmisbare

Op vakantie? liever niet!

Zonder telefoon op vakantie? De meeste mensen zouden er niet aan moeten

Tekst: Daniëlle Heerens

denken. En je bent niet de enige; meer

Geen gestress tijdens het inpakken van de koffers. Geen uren in

dan 90% van alle Nederlanders zegt zijn of haar telefoon mee op vakantie

een warme auto onderweg naar zonniger oorden en jengelende

te nemen. En als je hem dan toch

kinderen die om de vijf minuten vragen of jullie er al zijn. Geen

meeneemt, kun je er maar beter

lastige taalbarrières. Geen vieze bedden met keiharde matrassen.

optimaal gebruik van maken, toch?

Geen bergen was bij thuiskomst. Oost west, thuis best!

Daarom tien onmisbare vakantie-apps

‘Als je a nderen ve rtelt dat zomer je de minst fav oriete se izoen is, vinde n ze je b est wel r aar.’

op een rijtje.

1.TripAdvisor

6.WeerOnline

Met deze app kun je gemakkelijk op zoek naar het beste hotel, restaurant, bezienswaardigheid of een bijzondere activiteit. Door de verzameling van reviews van reizigers zoals jij en ik is de informatie altijd eerlijk.

Wat voor weer wordt het morgen op jouw vakantiebestemming? De WeerOnline-app beschikt over verwachtingen tot wel veertien dagen over de hele wereld! Je kunt dus ook al voorpret hebben voordat je vertrekt.

Worldlens kan werkelijk alles voor je vertalen! Het enige wat je hoeft te doen, is een foto maken van de tekst die je vertaald wilt hebben. Zo tover je menukaarten en verkeersborden snel om tot een leesbare tekst.

Even Facetimen met het thuisfront? Of je banksaldo bekijken? Voordat je dure internetkosten maakt in het buitenland kun je beter op zoek naar een goede wifi-spot met deze app.

2.Wordlens

3.SeatGuru

Met deze app kun je het beste plekje uitzoeken in het vliegtuig. Kies het type vliegtuig waarmee je vliegt en je ziet een overzicht van alle stoelen.

4.ToiletFinder

7.Wifi Finder

8.XE Currency

Hoeveel Thaise bath is een euro. Wat kost dat T-shirtje?

Wanneer je de XE Currency-applicatie downloadt, kun je alle wereldmunten snel omrekenen.

9.VakantieBieb

5.SOS op reis

Niet meer met zware boeken zeulen! Door gebruik te maken van de VakantieBieb-app kun je tijdens de vakantie allerlei gratis e-books lezen. Denk hierbij aan leesboeken, reisboeken en taalgidsen.

Het is zeker aan te raden deze app te downloaden voordat je op reis gaat. Waar je ook bent, je hebt alle contactinformatie van plaatselijke alarmdiensten bij de hand. Thuis kun je alvast alle informatie over je verzekeringen en gezondheid invullen, zodat je op je bestemming altijd goed voorbereid bent.

Deze apps maken een unieke, hoge geluidsgolf, waardoor de muggen weg zouden moeten blijven. Gelukkig kunnen mensen de meeste frequenties niet horen. Je kunt hem dus ook aanzetten wanneer je gaat slapen. Veel apps hebben zelfs een aparte frequentie per land!

Help! Waar vind ik een toilet? Voor iedereen herkenbaar. De ToiletFinder laat je zien waar je heen moet.

10.Anti Mosquito (Plus)

80

Frouckje

uit niet gewend, de ander heeft financiële redenen, maar er zijn er ook die er gewoon niets van moeten hebben. Alianna is zo iemand. ‘Op vakantie gaan, staat voor mij gelijk aan chaos en als autist houd ik daar helemaal niet van,’ vertelt ze. ‘Een onbekende plek, onbekende gewoonten, onbekend eten en ook nog eens elke dag beslissen wat je voor onbekends gaat doen. Niets voor mij.’ Dat is iets wat Frouckje herkent. ‘Ik moet altijd erg wennen aan een nieuwe omgeving en een ander ritme. Ik raak ervan uit mijn doen en vooral vroeger bezorgde me dat een naar gevoel; de vakantiepret was snel bedorven en dus bleef ik liever thuis.’ Ook Corrie kan niet echt genieten van het weg-zijn, maar dat heeft weer een heel andere reden. ‘Omdat ik chronisch ziek ben en niet zo veel tegelijk kan, is vakantie eigenlijk alleen maar lastig. Veel ondernemen zit er

van der Wal

Niet op vakantie. Jij moet er misschien niet aan denken en kijkt maanden uit naar die drie weken aan de Franse Rivièra of die twee weken backpacken in Thailand. Toch zijn ze er wel: mensen die liever thuisblijven, waar alles vertrouwd is. Vrouwen die dit koude kikkerlandje verkiezen boven het warme Zuid-Europa. Geld is meestal niet de reden, maar wat dan wel? En wat doen ze in die vrije weken?

Alles anders Ergens anders je vakantie vieren is niet zo vanzelfsprekend als het vaak lijkt en er gaan meer mensen niet dan je denkt. De een is het van huis

het zijn als e t s e b t n je he n in ‘Waar ku eer is da w t u r p r e and regent of ebt?’ e alles h j r a a w s hui je eigen ng Jo Anja de

81

‘Als iemand ro ept: “Zullen we eerder naar huis gaan?” zi t ik als eerste in de auto, want vakantie kan leuk zijn, maar ik vind het ook doodve rmoeiend.’

VAKANTIE

Special

‘Gebrek gesleep wat ik aan het

zin in al het aan geld, geen ik niet eens – eigenlijk weet moeten vinden nu zo leuk zou de vakantie!’ weggaan tijdens

‘Vakantie l evert wat m ij betreft alleen maar stress op e n dan is he t niet geniet en, maar ee n opgave.’

Franka Huven eers

n Nelleke Blanke

verzorgt. Als je niet op vakantie gaat, is het moment dat je vakantie krijgt pas echt een heerlijk moment.’ Nelleke vindt het idee dat ze nergens heen moet vooral ontspannend.

‘Wat mij betreft hoef je geen kilometers af te leggen om er even uit te zijn. Ontspannen en genieten zit hem in de kleine dingen en dat kan ook thuis.’ ‘En je eigen bed niet te vergeten,’ voegt Anja eraan toe. ‘Dat je gewoon al je eigen spullen bij de hand hebt, dat is wel net zo fijn.’

niet in, zodat ik al snel aan het huisje gebonden ben en dan blijf ik net zo lief thuis, waar alles wat ik nodig heb gewoon voorhanden is.’

Volksverhuizing Niet op vakantie gaan terwijl je er wel van houdt, dat kan ook. Misschien vind jij het al een heel gedoe als jullie met zijn vieren op pad gaan, maar bedenk eens wat een gezin met zeven kinderen allemaal mee moet nemen en wat dat kost. ‘Toen de kinderen klein waren was er gewoon bijna geen betaalbare bungalow te vinden,’ zegt Willy. ‘Tenminste, niet een die in ons budget paste. In het begin zijn we nog wel eens weggeweest, maar toen we voor het eerst niet gingen was dat echt een verademing.’ ‘Dat is bij ons net zo,’ haakt Belinda daarop in. ‘Wij hebben vijf kinderen en gaan nooit weg. Het is gewoon niet te doen, vakantie komt voor ons in de buurt van een volksverhuizing. Waarom zou je je hele huishouden van een mooi praktisch huis naar een klein onpraktisch vakantiehuis overladen? Dan liever thuis.’

Klok overboord

‘Thuis vakantie vieren is echt het overwegen waard. Je hebt vrij vanaf het moment dat je bij je baas de deur uit stapt.’

Corrie Bettinger

Maar kun je wel echt ontspannen als je niet weggaat?

Hoe kom je nu echt los van je werk, je huishouden en andere verplichtingen? Franka heeft wel een idee. ‘Het eerste wat je moet doen, is alle klokken overboord gooien. Leef naar het weer en laat de tijd voor wat ’ie is en maak dat ook duidelijk aan de kinderen: mama heeft tenslotte ook vakantie.’ ‘Spreek af dat het huishouden ook vakantie heeft,’ zegt Belinda. ‘Van honderd naar zestig procent; van echt schoon naar net hygiënisch genoeg om in te functioneren.

Zo heb je meer tijd voor andere dingen. En doe gekke en spontane dingen met de kinderen – zoals een filmavond of een skeelertocht voor het hele gezin – zodat het ook echt een vakantie lijkt.’ ‘Loskomen van werk gaat beter als je dit goed van tevoren plant,’ besluit Franka. ‘Werk bewust naar de zomervakantie toe en plan je agenda tijdens jouw thuisblijfvakantie leeg.’

Geen wekker Niet op vakantie betekent niet automatisch dat je geen vakantie viert. Integendeel. Er is volop tijd voor elkaar, lezen en andere leuke dingen. Anja’s vakantie is bijvoorbeeld niet compleet zonder pyjamadag en Corrie begint de dag graag met een kopje koffie langs de waterkant. Nellekes dagen vullen zich vooral met speeltuinhoppen, een fietstochtje met een picknick en een dagje naar het museum.

En ijsjes eten. ‘Een ijsje halen bij onze favoriete ijswinkel is vaste prik, soms wel meerdere keren per week. Veel dingen

Eigen bed Dat thuisblijven zo zijn voordelen heeft, daar zijn de vrouwen het allemaal wel over eens. En dan hebben ze het niet alleen over het geld dat je bespaart en de stress die je op deze manier omzeilt. Corrie: ‘Geen wekenlange voorbereiding, geen uren wassen en strijken zodat alle kleding schoon in de koffer kan, niemand regelen die je planten

82

Alianna D ijkstra

dan op een plek uitkomen die zwaar tegenvalt. Dan blijf ik echt liever thuis.’ Ook Frouckje probeert de middenweg steeds meer op te zoeken. ‘Samen met mijn man probeer ik haalbare reisjes te plannen, want ik kan wel genieten van in de natuur zijn of een stad ontdekken. Ik houd rekening met moeilijke of onrustige momenten tijdens vakanties, dat is de prijs die ik betaal. Gelukkig kent mijn man me inmiddels door en door en helpt hij me door die momenten heen.’

die anderen in het buitenland doen, kun je hier ook prima doen.’ ‘Ik vind het heerlijk om tijdens de vakantie stadjes te bekijken, ook al zijn het misschien geen wereldsteden,’ zegt Frouckje. ‘Er is tijd om te lezen, puzzelen of handwerken en verder maken mijn man en ik diverse uitstapjes of gaan we een dagje naar het strand. Wij vermaken ons wel.’

Zielig en raar ‘Ga jij niet op vakantie?’ Die vraag krijgen de meesten wel eens toegeworpen. Anja vertelt: ‘Sommige mensen vinden je een beetje zielig als je niet weggaat, maar ik heb meer het idee dat al die anderen die van zichzelf op vakantie moeten een groter probleem hebben.’ ‘Er zijn mensen die zich niet kunnen voorstellen dat je niet van vakanties en reizen houdt,’ reageert Frouckje. ‘Maar ik hoef nu eenmaal niet per se weg om bij te komen. Als mensen mij vertellen dat ze naar Verweggistan zijn geweest, denk ik: leuk voor jou, maar mij niet gezien. Diep vanbinnen vind ik al dat gereis een beetje dwaas, maar dat is alleen omdat ik zelf niet zo in elkaar steek. Zolang ik maar niet van mijzelf eis dat ik hetzelfde zou moeten doen of kunnen.’ Willy ervaart het soms wel als vervelend. ‘Een eerste gedachte is vaak dat je er geen geld voor hebt of ze vinden het sneu voor je dat je zoveel mist. Volgens mij ben ik vaak juist veel ontspannener dan de mensen die op reis geweest zijn en ik ben niet zielig.’

Maak het zelf leuk Word jij eigenlijk ook nooit zo vrolijk van het op-vakantiegaan? Twijfel je al jaren en ga je meestal toch maar gewoon?

Of blijf je dit jaar voor het eerst thuis en wil je weten hoe je toch dat vakantiegevoel kunt beleven? Deze dames hebben wel wat tips. ‘Nodig mensen uit om het samen met jou gezellig te maken,’ zegt Anja. ‘En plan die bezoekjes waar je anders niet aan toekomt,’ vult Corrie aan. ‘Of kijk eens op een nieuwe manier naar je huis,’ oppert Alianna. ‘Koop desnoods iets om het gezelliger te maken en besef dat je boft met hoe je woont.’ ‘Ga op onderzoek uit in je eigen omgeving als je kinderen hebt,’ is Nellekes idee. ‘En zorg ervoor dat niet alleen de kinderen een fijne vakantie hebben, maar jij ook.’ ‘Realiseer je dat op vakantie gaan geen noodzaak is,’ besluit Frouckje. ‘Als jij in de zomermaanden thuisblijft en anderen weggaan, is het per definitie rustiger in je dagelijkse omgeving – niets is zo rustig als een zomer thuis. Bovendien is er thuis genoeg om je over te verwonderen, als je er maar oog voor hebt. En dat kun je leren!’

Hij wel, zij niet Jij houdt niet van weggaan tijdens de vakantie, hij wel en dus ga je. Samen thuis, samen uit toch? Daar staat Franka helemaal achter. ‘Ik blijf niet thuis, maar zoek mijn vakanties wel heel goed uit. Het liefst ga ik terug naar plekjes waar ik eerder ben geweest: zo kom ik niet voor verrassingen te staan en dat voorkomt teleurstellingen. Echt, er is niets zo erg als op vakantie gaan, veel geld uitgeven, lang reizen en

‘Alleen de gedachte aan vakantie vind ik al vermoeiend. Alles wat ik bij elkaar zou moeten zoeken en inpakken, om het dan na een week of twee ook allemaal weer te moeten opruimen... Pfff!’

ie? Uitslapen, uisblijfvakant th le ea id n ij ‘M eten van de niksen en geni er kk le n, ze le en.’ ets hoeft te do tijd dat je ni oenen Willy van L

Belinda de Lange

83

VAKANTIE

Special

Niemand keert

terug van een lange reis zoals hij vertrokken is.

Graham Greene

84

85

VAKANTIE

Special

Don’t say cheese, make them laugh!

Tekst: Daniëlle Heerens

Een vakantie zonder fototoestel is geen vakantie. Je wilt tenslotte een plaatje van de tent. Een kiekje van manlief die zijn mega snoek showt. Een plaatje van de kids met hun snoetjes vol ijs. Een opname waarop jullie met z’n allen voor de Eiffeltoren poseren. Een snapshot van die Belgische buurman met zijn niet bescheiden buik en zijn afgrijselijke hawaïhemd. Een selfie van jou en die uomo bello, gewoon als aandenken voor thuis, niets meer natuurlijk. Een foto van…

Dus schiet je het ene plaatje na het andere. Ze lijken in eerste instantie goed gelukt, maar dan kom je thuis… en blijk je toch een wat minder goede fotograaf te zijn dan je dacht.

Niet alle foto’s zijn helemaal scherp, jullie hebben allemaal rode ogen of er is bijna niets te zien – verkeerde lichtinval.

Heel herkenbaar en dus is het de hoogste tijd om een lesje vakantiefotografie te volgen. En bij wie kun je daarvoor beter terecht dan bij Nienke van Denderen?

Wijn, nootjes en jacuzzi Nienke, onze PUUR! fotograaf, maakt namelijk de mooiste

foto’s en gaat bovendien graag op vakantie – de perfecte match. ‘We zijn heel blij als we thuis zijn, maar als we dan op vakantie gaan, willen we – mijn man en ik – ook echt iets anders dan anders,’ zegt ze. ‘Een sterrenhotel met jacuzzi bijvoorbeeld; uren chillen in een warm bad, verse nootjes en wijn – geweldig!’

kies dat als locatie. Zelf houd ik er niet van als jan en alleman op de achtergrond van de foto te zien zijn, dat leidt af, dus probeer ik zo min mogelijk mensen op de achtergrond te hebben.’ En hoe zit het met de horizon? ‘Kies voor een rechte horizon,’ raadt Nienke aan. ‘Of juist voor een compleet scheve, maar niet voor een net niet rechte horizon. Dat zorgt voor onrust in een foto.’

Do’s & don’ts

Maar goed... het ging om de vakantiefoto’s; laten we bij het begin beginnen. Wat voor camera kun je nu het best gebruiken? ‘Als je professioneel wilt gaan fotograferen, kun je het beste een spiegelreflexcamera kopen,’ legt Nienke uit.

‘Maar als je alleen wat leuke vakantiefoto’s wilt maken, is een gewone digitale camera of de camera van je smartphone prima. Je kunt hem het best op de automatische stand of de niet-flitsen-stand zetten. Flitsers komen de kwaliteit niet ten goede.’

Daar staan jullie weer: jij, manlief en je hartendiefjes – je kunt er geen genoeg van krijgen. Nog maar een foto. Je kijkt om je heen. Hmm… niemand in de buurt. Selfie dus maar.

‘Selfies zijn een leuke afwisseling op de gewone foto’s,’ zegt Nienke. ‘Maar een foto van onderen nemen is niet zo slim, hierdoor lijken kinnen veel groter en dit levert niet de meest charmante foto’s op. Maak daarentegen eens een foto van bovenaf, je zult merken dat dit gewaardeerd wordt.’

Na verloop van tijd zijn je hartendiefjes niet zo enthousiast meer en trekken ze allemaal een lang gezicht: niet weer op de foto… dus roep jij vrolijk: ‘Lachen allemaal!’ ‘Niet doen,’ vindt Nienke. ‘Je moet het niet zeggen – je moet het doen.

Maak ze aan het lachen, zorg dat ze in een deuk liggen en probeer ze op die spontane momenten te fotograferen; dat levert vaak de leukste plaatjes op!’

Compleet scheef

Tips & tricks

Juiste camera… check. Mensen die op de foto willen… check. Locatie… ehh, tja… Wat is nou leuker: voor die boom of op die brug? Of toch op die picknicktafel? Hoe kies je nu de juiste plek? ‘Kies een plek die jij leuk vindt,’ zegt Nienke.

‘Neem de omgeving in je op en bedenk dan wat je bijzonder vindt en wat de moeite waard is om in beeld vast te leggen en

Nienke zou Nienke niet zijn als ze geen goede tips had.

Speciaal voor PUUR! zet ze zeven van haar geheimen voor een mooie foto op een rijtje.

Flitser? Nee!

86

• Begin met de instellingen van je camera. Zorg ervoor dat de camera ingesteld staat op foto’s in de hoogste kwaliteit.

87

Hierdoor zijn je foto’s kwalitatief goed genoeg om af te drukken. Zet ook de rasterlijnen (grid) aan – je krijgt dan negen vakjes in je beeldscherm te zien – zo kun je zien of de horizon recht is terwijl je een foto maakt. Erg handig.

• Veel camera’s hebben een HDR-functie. Hiermee kun je foto’s maken met tegenlicht. Als je een foto maakt, worden er meerdere opnames gemaakt en je camera voegt de donkere en lichte delen samen, zodat je mooi belichte foto’s krijgt. Belangrijk is wel dat je je camera heel stil houdt.

• Het is heel simpel, maar het wordt nogal eens vergeten: je lens schoonmaken. Doe het regelmatig. Gewoon met een brillendoekje of een stukje van je T-shirt en je zult merken dat je foto’s een stuk helderder worden.

• Kijk eerst goed rond voordat je een foto gaat maken en bedenk daarna welke compositie je mooi vindt. Probeer eens wat verschillende dingen uit: leg je lens bijvoorbeeld eens dicht bij de grond, fotografeer terwijl je onder een boom staat, zodat je een mooie blaadjesrand in beeld hebt of maak eens een paar foto’s terwijl je je camera in de lucht houdt. Dit kan soms heel originele en mooie kiekjes opleveren.

• Juist met smartphones kun je ongemerkt spontane plaatjes schieten. Maak hier gebruik van! Dit worden vaak geweldig leuke foto’s.

• Mooie heldere kleuren doen het altijd goed op foto’s. Ze knallen van je beeldscherm en zorgen voor het ultieme vakantiegevoel.

• Selecteer en bewerk je foto’s meteen, dan heb je dat ook weer gehad en kun je direct foto’s afdrukken, rondsturen of online delen. Persoonlijk houd ik van een simpele nabewerking: ik licht de foto’s iets op, zodat ze wat frisser worden en ik verhoog het contrast een beetje. Less is more.

VAKANTIE

Special

Portemonneevriendelijk uit Tekst: Daniëlle Heerens

Dagjes uit. Je kunt er eigenlijk niet omheen in de vakantie, want wanneer heb je nu een betere gelegenheid om de boel de boel te laten en er met zijn allen op uit te trekken dan in de vakantie? Maar als de kids het voor het zeggen hebben, betekent het al snel een ware aanslag op je portemonnee. En als je voorzichtig oppert om niet naar Walibi te gaan, maar gewoon een portemonnee-vriendelijk dagje strand te doen, volgt een storm van protest. Hoe ga je te werk als je een leuk en goedkoop uitje wilt organiseren dat ook nog eens door iedereen met gejuich wordt ontvangen?

1.Staatsbosbeheer

Kaartjes kopen doe je zo

Ze doen meer dan je misschien denkt. Naast het zich sterk maken voor het behoud van de natuur en landschap, organiseren ze allerlei activiteiten voor jong en oud, en veel daarvan zijn gratis. Een speurtocht door het bos met opdrachten, een klimbos, op spreekuur bij de boswachter, het Blotevoetenpad. Leuk en tegelijkertijd ook nog informatief. (www.staatsbosbeheer.nl/Activiteiten)

Wanneer je iets hebt gevonden dat bij iedereen in goede aarde valt, is het tijd voor de volgende stap: de toegangskaartjes. Maar kaartjes kopen bij de kassa en ook nog eens lang in de rij staan? Nergens voor nodig. Alleen al op het aanschaffen van de kaartjes kun je beknibbelen. We hebben vijf tips voor je op een rijtje gezet.

2.Stichting AAP

Online – Bij bijna alle attractieparken en dierentuinen zijn de kaartjes ook online via de site te bestellen en hoef je ze alleen nog maar even uit te printen. Behalve het feit dat ze vaak goedkoper zijn dan aan de kassa, omzeil je ook nog eens het wachten in de rij voor de kassa.

Zijn jouw kinderen af en toe echt apen? Dan is dit een erg leuk uitje. Stichting AAP vangt onder andere apen op die niet zo’n fijn leven achter de rug hebben. Je kunt die apen bekijken en op diverse momenten een gratis rondleiding krijgen. (www.aap.nl/nl/kom-kijken)

Veilen – Misschien heb je wel eens gehoord van vakantieveilingen, maar je hebt ze ook op het gebied van uitjes. Het vergt wel een beetje geluk en je zult lang niet altijd een koopje aan de haak slaan, maar de ervaring leert dat het echt kan: een geweldig dagje uit voor een zacht prijsje.

3.FutureLand Altijd al eens in de toekomst willen reizen? En klaar voor een dagje vol experimenten en nieuwe ervaringen? Dan ben je bij FutureLand aan het juiste adres. Maak een 3D-vlucht met de FutureFlightExperience of ga op expeditie met de FutureLand Express. Beleef wat straks historie is en ontdek het land van de toekomst! (www.maasvlakte2.com/nl/futureland)

Marktplaats – Ze zeggen niet voor niets dat je alles op Marktplaats kunt vinden en ja… ook toegangskaartjes. Mensen die om een of andere reden verhinderd zijn om van hun tickets gebruik te maken, doen ze vaak voor een prikje van de hand. Zij blij, jij blij.

4.Doepark Nooterhoff Eigenlijk is het helemaal niet zo moeilijk, want ze zijn er wel degelijk: goedkope en toch leuke uitstapjes. Daarnaast kun je ook op allerlei makkelijke manieren geld besparen als je toch niet onder een dagje pretpark uitkomt. Je moet er alleen maar net van op de hoogte zijn en weten waar je naar moet zoeken. Om het je makkelijk te maken, helpen we een handje.

De keuze is reuze De Efteling, Walibi, Duinrell, de Apenheul… Je bent er vast al eens geweest en na een of twee keer heb je het wel gezien. En je portemonnee ook. Dus ga je op zoek naar wat anders, maar iets kiezen uit het overvloedige aanbod is makkelijker gezegd dan gedaan.

Bovendien: wat jij leuk vindt, valt lang niet altijd in de smaak bij de kids en wat zij willen, past niet altijd in jouw straatje. Kortom: het vinden van het juiste uitje met een acceptabel prijskaartje is geen peulenschilletje. Om je vast een beetje op weg te helpen, hebben wij vijf leuke gratis ideeën en uitstapjes voor je geselecteerd.

88

Educatief en leuk – een perfecte combi voor een uitstapje.

Doepark Nooterhoff brengt je in aanraking met natuur, milieu en duurzaamheid. Je kunt van de zandwetering met een klein trekpontje naar het Vogelbos en je vindt er onder andere een amfitheater, twee waterspeeltuinen en een totemspeelplaats. Met een zonnetje erbij heb je gegarandeerd een geslaagde dag. (www.doeparknooterhof.nl)

Kortingsbonnen – Het ligt voor de hand, maar naast de bonnen in reclamefolders zijn er op internet ook talloze te vinden. Je moet er misschien even naar zoeken, maar het loont zeker.

Abonnement - Als je vaste bezoeker bent van een park of zwembad, dan is het een idee om een abonnement of strippenkaart te nemen. Het lijkt in eerste instantie misschien een hele uitgave, maar je hebt hem na een paar keer meestal al terugverdiend.

5.Archeologisch museum Hoe ziet een zestiende-eeuwse vlooienvanger eruit?

Wat zijn een puntneuskan, baardmankruik en een snavelschoen? Weet jij het? In dit museum ga je terug in de tijd en kun je de antwoorden zelf vinden. Een speurtocht en als archeoloog je eigen mini-opgraving doen… Het kan allemaal in het leukste museum onder de grond. (www. archeologischmuseumhaarlem.nl)

Op pad Datum geprikt, kaartjes gekocht, tijd om echt op pad te gaan. En dan gaat het erom de kosten op de dag zelf

89

VAKANTIE

Special

ook een beetje binnen de perken te houden. De manieren waarop je dat kunt doen liggen vaak voor de hand, maar worden nog wel eens over het hoofd gezien. Zo bespaar je al heel wat door je eigen broodjes mee te nemen, naast iets lekkers en genoeg te drinken. In het gros van de parken betaal je het dubbele van wat je in winkel kwijt bent. Zonde van je geld dus. Daarnaast spaar je ook al veel geld uit door het dicht bij huis te zoeken; geen hoge benzinekosten en je bent niets kwijt aan parkeergeld.

En dan komt het eind van de middag; je sloft richting de uitgang, helemaal opgebrand en staat oog in oog met… de souvenirwinkel. De kinderen zijn niet meer te houden en jij ziet je portemonnee leegstromen. Tja, om die winkel kun je niet heen, maar om een lege portemonnee wel. Koop van tevoren een paar leuke cadeautjes bij een winkel als de Wibra of Action en geef die halverwege de dag. Dan heb je een heel goede reden om de souvenirwinkel zonder iets te kopen voorbij te lopen.

dan je denkt. Trek gewoon de klassiekers uit de kast. Meestal gratis en beslist niet minder leuk. Wat dacht je van…

• … een dagje aan het water? Of het nu de zee is of een meertje vijf kilometer verderop, wanneer het kwik boven de 25°C stijgt, is het perfect voor een ontspannen dagje.

•… een dagje fietsen met een uitgebreide picknick in het bos of op de hei? Doet het altijd goed en bovendien kun je het zo uitdagend maken als je wilt. Besteed bijvoorbeeld eens wat meer aandacht aan de natuur door een leuke quiz of ontdekkingstocht te maken.

•… een dagje in eigen stad? Zijn je kinderen echte avonturiers? Neem ze dan eens mee de stad in. Bij de meeste VVV-kantoren is wel een speurtocht te krijgen die je op verborgen plekjes wijst die niemand kent en je bovendien een aantal leuke feitjes aan de hand doet.

•… middagje in de bieb? Bibliotheken organiseren meer dan je misschien verwacht; naast de bekende voorleesmiddagen zijn er vaak ook tal van andere activiteiten zoals een knutselmiddag of een poppenvoorstelling.

Heel veel korting, één pas Uitstapjes zijn het perfecte moment voor family time en dus een heel goede reden om niet alleen in de vakantie, maar heel het jaar door te organiseren. Dat hoeft helemaal niet zo’n dure grap te zijn als het in eerste instantie lijkt.

Naast de vele gratis uitjes bestaat er ook een voordeelpas speciaal voor uitstapjes. Zo krijg je met de NapPas (Nationale Amusementsparken pas) voor maar twintig euro per jaar korting op meer dan driehonderd uitjes in het hele land; de korting geldt bovendien niet voor één, maar voor vier personen. Gemiddeld krijg je per persoon zo’n 25% korting op de toegangsprijs.

Binky Nu kun je natuurlijk denken: allemaal leuk en aardig, maar niet al mijn koters zijn zo groot, ik zoek een leuk uitje waar zowel jong als oud van geniet. Dan wordt het de hoogste tijd dat je kennis gaat maken met Binky. Binky is het schattige roze biggetje van Kinderparadijs Malkenschoten. Wat zestig jaar geleden begon als een boerderij met een paar dieren, is inmiddels uitgegroeid tot een echt familiepark en uitgeroepen tot de leukste kinderboerderij van Nederland. Maar je vindt er niet alleen schapen en geiten, er zijn ook fazanten, reptielen, wallaby’s en alpaca’s.

En wat Malkenschoten zo aantrekkelijk maakt, is dat er ook nog tal van attracties zijn. Dan kun je denken aan een spetterplek, doolhof, klim- en klauterparcours, junglepad

Klassiekers Soms denk je gewoon te moeilijk als het om een leuk goedkoop uitje gaat; dicht bij huis is vaak meer leuks te doen

90

en kabelbaan; je kunt er hutten bouwen, waterfietsen en ook nog midgetgolfen. Kortom: jong en oud vermaakt zich hier prima en één dag is eigenlijk te weinig om alles te kunnen zien. Zet dit uitje dus maar vast in je agenda!

niet helemaal opgebrand thuiskomen. Met dat in ons achterhoofd zijn we eens gaan zoeken en hebben we drie uitjes voor jou uitgezocht.

Boerenzeskamp

Kinderparadijs Malkenschoten Dubbelbeek 4 7333 NJ Apeldoorn www.ontdekken.accres.nl/kinderparadijs-malkenschoten

Zet je het niet op een rennen wanneer er een koe op aaiafstand staat? Ben je niet bang voor een schaap dat aan je kuiten likt? En is meedoen belangrijker dan winnen?

Probeer dan de boerenzeskamp eens. Met o.a. een kruiwagenrace, boerenbowlen, hooivorkdarten of hoefijzergooien ben je verzekerd van geslaagde middag. (www.boerderijwennekers.nl/boerenspelen)

Over de grens Bij onze oosterburen kunnen ze er ook wat van, ze hebben leuke attractieparken in overvloed. Maar waarom zou je naar Duitsland gaan als je in Nederland soortgelijke uitstapjes kunt organiseren? Misschien wel omdat je in Duitsland over het algemeen heel wat minder betaalt voor een toegangskaartje dan in Nederland. En dus is het zeker het overwegen waard om eens de grens over te gaan als je in Oost-Nederland woont. Neem het Irrland bijvoorbeeld, de grootste ‘boerderij-belevenisoase’ in Europa. Weer of geen weer, het is altijd een feestje om naar Irrland te gaan.

Met 8.000 vierkante meter aan spel- en attractieschuren is er meer dan genoeg te doen. Voor jong en oud! En dat voor slechts €5,50 per persoon, hoe oud je ook bent!

Zandsculpturenfestijn Zand. Leuk voor op het strand denk je misschien, maar verder niet. Dan heb je vast nog nooit een bezoekje aan het Zandsculpturenfestijn gebracht, want als je ziet wat ze daar van zand maken, behandel je die verzameling ministeentjes wel met wat meer eerbied. Dit jaar staan de thema’s Grootmoederstijd en Kinderboeken centraal. Een must do voor alle boekenliefhebbers deze zomer! (www.zandsculpturen.nl)

Punteren Op een echte zomerdag is er niets fijners dan de dag op het water doorbrengen. Waar kun je dan beter terecht dan in Giethoorn? Huur een punter, deel de kosten en je hebt een leuk en goedkoop uitje voor jou en je vriendinnen.

Enne… niet overboord kieperen, hè? (www.rondvaartbedrijf.nl/punteren)

Irrland, De boerderij-belevenisoase Am Scheidweg 1 47624 Kevelaer-Twisteden www.irrland.de/nl/

Achtbaan? Liever niet!

Dat jij en je vriendinnen niet zo warm lopen voor de kinderboerderij, liever niet de hele dag in een achtbaan doorbrengen en niet zo blij worden van de apen snappen we. Je wilt gewoon een gezellige dag, niet te duur en ook

91

VAKANTIE

Special

Samenstelling: Maaike Boven

n j i z n a ‘Wie v

n e g n i r e n n i her

, n e t e i ’ kan gen . l a a m e e w leeft t

Elke dag verzam elde ik allerl ei toegangskaartj es van waar we naar toe waren geweest, etiket ten van buitenlandse pr oducten die we aten, tijdschriften in de plaatsel ij ke taal, etc. Daar druk te ik dan een rondje uit met een ronde pons en dat pl akte ik op de pagina va n die dag. Daar omheen tekende en plak te ik elke keer impressie van een de dag. Ontzet tend leuk om later terug te lezen!

Stop gauw nog een leeg schr iftje, lijm, schaar en potloden in je koffer – want hoe leuk is di t:

92

93

reis & neem mee…

Ik ga op

VAKANTIE

Special

Logeren op de boerderij

Opa, oma, broer en zus; met de hele familie een weekendje weg.

Koe in de Kost

Bij Koe in de Kost logeer je in een bijzondere vakantiewoning in de wei, de Grondulow. Heel comfortabel en vooral heel erg leuk. Samen met boer Frans en opa & oma de koeien uit de wei halen, je eigen koe melken, kaas maken, eieren rapen, boerin Truus helpen in de moestuin. Voor opa & oma veel nostalgische momenten, voor jou en je kinderen een bijzondere beleving.

Samenstelling en foto's: Marleen Brekelmans – Bijzonder Plekje

Je ziet en hoort het steeds meer, we gaan op vakantie en nemen opa & oma mee.

Lekker met de hele familie weg. De multigeneratie-vakantie is een opmerkelijke trend die vorig jaar ingezet is. Opa’s en oma’s blijven tegenwoordig langer fit, zijn reislustiger en hebben alle tijd om gezellig mee te gaan. Door onze drukke levens zien we elkaar minder, maar een weekendje weg of vakantie zorgt voor de verbondenheid waar we allemaal behoefte aan hebben. Samen bijzondere momenten delen en herinneringen maken. Laat je inspireren door deze adressen, waar groot en klein, jong en oud volop genieten.

94

Koe in de Kost Heeten www.koeindekost.nl

Extra:

Lezers van PUUR! Zomer ontvangen van boerin Truus een smakelijk streekpakket bij aankomst.

95

Genieten van het buitenleven

VAKANTIE

Special

Uitwaaien op de Wadden

Extra:

Fotograaf Jan Krijbolder

Gasten van PUUR! ontvangen een waterbeestjespakket.

Opa & oma kunnen samen met de kleinkinderen op zoek naar het rijke waterleven in de kikkerpoel en beek bij de boerderij.

53° Noord

Het feest begint al bij de overtocht. Samen op de boot, de wind door je haren en dan zoeken naar zeehonden die op een zandplaat liggen te zonnen. Vanuit vakantiehuis 53° Noord op Schiermonnikoog, gelegen aan de rand van de duinen en op 150 meter van het strand, samen zandkastelen maken, frisse neuzen halen, lekker wandelen en fietsen. ’s Avonds is er volop gezelligheid op een van de terrassen rond het huis of bij de haard.

Erfgoed Bossem

Op het Twentse platteland ligt de eeuwenoude boerderij Erfgoed Bossem, waar je met de hele familie kunt logeren op de hooizolder. Dat klinkt primitief, maar is allesbehalve dat. Er zijn op de hooizolder vier luxe KoeStersuites ingericht met de natuur als inspiratiebron. Samen met Natuurmonumenten heeft Erfgoed Bossem een belevingsprogramma ontwikkeld. Met opa & oma op struinsafari, op vleermuizentocht of fietsen door prachtige natuurgebieden.

Extra: Kom je met de hele familie naar Schiermonnik-

oog, dan staan er gratis fietsen voor je klaar.

96

De Ballumerhoeve op Ameland heeft twee moderne lodges, elk voor 4-6 personen en samen te huur als groepsverblijf. Ze staan midden op het eiland, omringd door rust en ruimte. Voor de kinderen is er zowel een binnen- als buitenspeeltuin. Voor de volwassenen een sauna en gezellige kachel. Na een dag uitwaaien op het eiland is het heerlijk thuiskomen bij de Ballumerhoeve.

De Ballumerhoeve Ameland www.ballumerhoeve.nl

123 Schiermonnikoog Schiermonnikoog www.schiermonnikoog.nl

Erfgoed Bossem Lattrop-Breklenkamp www.bossem.nl

De Ballumerhoeve

97

Extra:

Gasten die bij de Ballumerhoeve logeren, krijgen 20% korting op een robbentocht met de Robbenboot en een 4 gangendiner voor de prijs van 3 gangen bij culinair restaurant Nobel in Ballum.

Aan de rand van het bos

VAKANTIE

Special

Zonder

TomTom

’t Keampke

Vakantie is pas echt leuk als iedereen vakantie heeft en dat gaat bij ’t Keampke zeker lukken. De verschillende vakantiehuizen van ’t Keampke liggen op een terrein met een mooie speelplaats, een volleybalveld, een airtrampoline, een dierenweide en een voetbalveld. Een ritje met de bakfiets hoort ook bij de dagelijkse pret! De kids ravotten op het erf én opa & oma genieten van de natuur!

’t Keampke De Lutte www.keampke.nl

Extra:

Lezers van PUUR! Zomer worden verwend met opgemaakte bedden en een gratis handdoekenpakket.

De Dorpswoning

De Dorpswoning in Brabant heeft een bijzonder concept. Leegstaande huizen in de dorpen Leende, Leenderstrijp en Sterksel zijn omgetoverd tot comfortabele vakantiehuizen voor 2-14 personen. Landelijk en modern ingericht met veel ruimte, een grote tuin en houtkachel. Dichtbij ligt natuurgebied Leende-Heeze met heide en bos om uren samen rond te zwerven, hutten te bouwen en sporen te volgen.

De Dorpswoning Noord-Brabant www.dorpswoning.nl

Extra:

Als gast van PUUR! ontvangt de hele familie een ochtend een gratis ontbijt bij verblijf in een van deze woningen.

Ik heb een echtgenoot met talent voor verdwalen en zelf kan ik dat ook heel goed. Als ik eenmaal ergens een keer geweest ben, vind ik de weg wel terug (dat is het postduivengen dat ik van vaderskant geërfd heb), maar oh, om ergens voor de eerste keer te komen!

Hoeveel uren heb ik besteed aan dwalen, met het Shell-stratenboek op de stoel naast me, en later met losse printjes van de ANWBrouteplanner. Ik ervaar het als groot geluk dat TomTom geboren is… Een kleine speurtocht op internet leert mij dat dat in 2001 was. Toen al? Echt waar? Ik kreeg er denk ik pas vijf jaar geleden eentje tot mijn beschikking, omdat mijn echtvriend er heilig van overtuigd was dat hij beter dan welke Tom ook kon dwalen – en dat dan ook naar hartenlust deed.

Dwalen doen we ook als we zomaar voor de lol aan het wandelen zijn. Op zondagmiddag, als we worden uitgelaten door een uitgelaten hond. Op vrije dagen, als we voor de zoveelste keer proberen om een paaltjesroute te volgen.

En altijd, altijd, altijd komt er een moment dat ik me zeer verwant voel aan het volk Israël, dwalend door de woestijn. En dat niet zomaar een middagje – maar veertig lange jaren lang.

Onder de hete zon. In het stof. Weer of geen

weer. Zin of geen zin. Net als onze kinderen doen wanneer we ze meeslepen op onze wandelingen, zou ik hier makkelijk van kunnen gaan zuchten. Dat arme volk…

Ik ben kennelijk toch meer beïnvloed door de voorstellingen uit de kinderbijbel en de zondagsschool dan ik dacht. Want als de Israëlieten op het punt staan om het beloofde land in te gaan, zakt de moed hen in de schoenen. Waar gaan we eigenlijk heen? Maar kijk dan eens naar het antwoord van Mozes: ‘Er is geen enkele reden om bang te zijn. De Heer die voor u uitgaat, zal voor u strijden. U hebt toch gezien hoe Hij het in Egypte voor u opnam, en ook in de woestijn, waar u hebt ervaren dat de Heer, uw God, u gedragen heeft zoals een vader zijn kind draagt, de hele weg die u gegaan bent tot uw aankomst hier.’* En opeens zie ik het weer voor me, mijn man met ons kind op de schouders. Hij sjouwend door het mulle zand, het kind rustig slapend. Zo kan ik het ook, dacht ik toen. En gelijk besefte ik: zo moet ik het ook… * Deut. 1:31

Bijzonder Plekje is een initiatief van Marleen Brekelmans. Sinds 2010 verzamelt ze de leukste adressen in binnen- en buitenland op www.bijzonderplekje.nl. Adressen voor een bijzondere dag uit, een afternoontea, een

98

Anne Schotanus

origineel weekendje weg en vakanties op een onvergetelijke plek.

99

VAKANTIE

Special

De vakantie is voorbij. Je bevindt je weer in ons koele kikkerlandje en denkt met heimwee terug aan die prachtige weken in Spanje of waar dan ook. Je sloft naar de computer om nog één keer terug te gaan naar het land van de flamenco, tapas en siësta; zucht als de Spaanse zon je opnieuw toelacht, droomt weg bij het zien van de Sagrada Familia.

Kon je maar een stukje Spanje meenemen naar Nederland...

1 Doe jij het ook? Na de vakantie de "inhoud" van de camera op de computer "legen"? Je laat ze misschien een keer aan de buurvrouw zien, kijkt er nog een keer of drie na voordat de realiteit van het gewone leven je weer opslokt en de vakantiefoto’s vergeten zijn.

Jammer… Je kunt er zoveel leuke dingen mee

3

doen en zo nog wekenlang van je vakantie nagenieten. Wat wil je nog meer?

En daarom, speciaal voor jou, twee leuke en originele manieren om je vakantiefoto’s een langer leven te geven!

Vakantie

in een pot

1

1 Benodigdheden • decoratiezand • glazen pot • vakantiefoto • (vakantie)accessoires (bijv. vuurtoren,

2

scheepje, veer, schelpen, schatkistje)

4

• henneptouw en/of lint • label

3 4 5

Neem de glazen pot (let erop dat je de pot een grote opening heeft, zodat de accessoires er ook in passen) en vul hem met (een gedeelte) van het zand.

Neem de foto (knip hem eventueel passend) en plaats hem tegen de achterkant, zodat deze halfrond staat. Plak hem eventueel met een plakbandje aan de achterkant aan de pot vast.

Plaats vervolgens een of twee accessoires voor de foto in het zand. Het is ook leuk om er wat mooie schelpjes in te leggen.

Maak het geheel af door het label er met een stukje touw of lint omheen te binden.

Schrijf met een stift op het label waar je bent geweest of een andere leuke zin.

Vakantie

aan de muur

1

2

3 4

Kies een mooie lichte muur, zo komen de foto´s het best tot hun recht. Als je een plek gevonden hebt, meet je op de muur vijftien punten uit: drie rijen met vijf punten. Zorg dat er tussen elke kolom en iedere rij evenveel ruimte zit; op het voorbeeld zit er tussen iedere kolom ca. 5 cm en tussen iedere rij ca. 3 cm.

Hang vervolgens de klemborden aan de haakjes.

Dan is het tijd voor de foto’s. Kies vakantiefoto’s die qua kleur met elkaar op één lijn zitten zodat het een geheel wordt en verdeel ze vervolgens over de twaalf klemborden.

Benodigdheden • 1 5 houten A4 klemborden (o.a. te koop bij Staples www.staples.nl of CC Hobby www.cchobby.nl) • 1 5 vakantiefoto’s (voorbeeld: 15 x 20 cm) • 4 ansichtkaarten met leuke tekst • 1 5 haakjes (spijkers/schroeven) om de klemborden op te hangen

• Je kunt volop variëren. Verwissel de foto eens of de attributen in de pot, dan ben je er minder snel op uitgekeken en heb je er nog langer plezier van!

100

2

3

Probeer gerust verschillende volgordes uit en kies degene die jij het mooiste vindt. Zorg voor een goed geheel door de drukke en rustige foto’s met elkaar af te wisselen.

Plaats tenslotte de kaartjes met tekst bij de foto waar jij ze het best bij vindt passen.

• Ook bij deze optie kun je naar hartelust variëren: zomerfoto’s, winterkiekjes, maar ook mooie afbeeldingen uit tijdschriften – het kan allemaal.

• In plaats van ansichtkaarten kun je ook tal van andere dingen gebruiken. Denk aan een mooi bus- of museumkaartje, een veer, een schelp aan een stukje touw, een gedeelte van een plattegrond etcetera.

• Als de foto’s opbollen kun je ze met een plakbandje aan de achterkant aan de klemborden vastplakken.

Tekst: Daniëlle Heerens Fotografie: © Nienke van Denderen Fotografie by Nienke van Denderen (www.nienkevandenderenfotografie.nl)

Zet ze op een mooie lichte plaats en je hebt een echte eyecatcher!

1

Assistent fotografie: Samantha Bosdijk Gebruikte foto’s: © Lott’s by Lotte van der Zanden (www.lotts.nl) Gebruikte ansichtkaarten: © Beautifield by Martine van Deurloo (www.beautifield.blogspot.nl) en alleen te koop bij April and August (www.aprilandaugust.nl)

101

4

Geniet!

‘We willen niet dat onze grote dag ten koste gaat van anderen in een derdewereldland.’

Het werd een dag om nooit te vergeten.

Zeven uur had ze nodig om het Hollandse land voor het Britse te verruilen.

begon met fairtrade koffie, thee en bananen, en waarvan het einde nog

Op de avond dat ze arriveerden, vierden ze alvast een klein feestje met bubbels en al. Maar de volgende dag was het pas echt feest. Eindelijk was het dan zover... Tijd om naar de bruidswinkel te gaan. ‘Het was natuurlijk gekkenwerk al dat gereis in zo’n korte tijd,’ zegt de aanstaande bruid, ‘maar o zo leuk. Dit bijzondere moment blijft me altijd bij.’

lang niet in zicht is. ‘Op de reizen die ik tijdens mijn studententijd maakte, kwam ik in aanraking met armoede en dat zette me aan het denken,’ vertelt ze. ‘Ik besloot mijn levensstijl te veranderen; het begon met kleine stapjes, maar met ieder stapje werd mijn leven weer een beetje eerlijker, iets meer fair.’

De grootste verandering voor Jenny was de overstap naar fairtrade kleding. ‘Het kost vaak wat meer en daar moest ik aan wennen, maar inmiddels kan ik niet meer terug. Ik moet er niet aan denken dat ik, als rijke westerling, met iets rondloop dat door kinderhanden is gemaakt of waarvoor op de een of andere manier mensen uitgebuit zijn.’

Fairtrade bovenbuurman

Als meisje had ze er al vaak over gedroomd: de dag dat ze het mooiste meisje van het bal zou zijn, de dag dat ze haar prins zou trouwen. En nu stond ze daar: in het hartje van Londen, met haar zus en best friend aan haar zij. Vastbesloten de jurk der jurken te vinden. Een jurk zoals nergens in Nederland te vinden was. Een fairtrade jurk.

Het begon allemaal zo’n tweeënhalf jaar geleden, toen de nu 28-jarige Jenny een nieuwe bovenbuurman kreeg: Peter.

‘We konden prima met elkaar opschieten,’ vertelt ze, ‘maar meer ook niet. Hij was niet eens een optie, simpelweg omdat hij niet gelovig was. Toen hij op een gegeven moment met me mee naar de kerk ging, kwam er langzaam verandering in, maar hij kwam pas echt in beeld toen hij zijn leven aan Jezus gaf.’ Vanaf dat moment verscheen Peter steeds meer in haar leven.

‘Ergens is toen de vonk overgeslagen,’ zegt een inmiddels stapelverliefde Jenny. ‘Voor hem was het sneller duidelijk dan voor mij, maar uiteindelijk kon ik er niet meer omheen: ik vond hem leuk. En sinds ik hem dat duidelijk maakte, is hij niet meer uit mijn leven weg te denken.’

Fairtrade bananen Peter bleek dé man van haar dromen te zijn en deelde ook nog eens haar grootste passie: fairtrade. Een passie die voor Jenny

Fairtrade glitters En toen was het zover… Peter ging op zijn knieën en vroeg Jenny zijn vrouw te worden. Daar kon natuurlijk maar één antwoord op volgen: JA! Vervolgens begonnen de voorbereidingen en moesten er keuzes worden gemaakt. ‘Heel bewuste keuzes,’ benadrukt Jenny. ‘We willen niet dat een dag die zo kostbaar voor ons is, ten koste gaat van anderen in een derdewereldland.

We willen dat iedereen die iets gefabriceerd heeft voor de bruiloft – waar dan ook ter wereld – daar een eerlijke prijs voor heeft

Tekst: Daniëlle Heerens Fotografie: Nienke van Denderen

102

103

gekregen en verder letten we erop dat het milieu zo min mogelijk wordt belast.’

Het afvinken begon. Fairtrade trouwlocatie… √, fairtrade ring… √, fairtrade schoenen… √, fairtrade pak voor hem… √, fairtrade jurkjes voor de bruidsmeisjes…

Dit vinkje bleef uit. ‘Zo makkelijk als de rest ging, zo lastig bleek dat laatste,’ zegt Jenny. ‘Mijn nichtje van drie wordt ons bloemenmeisje en ik wilde een jurkje dat zij en ik leuk vinden, maar wel iets eerlijks.

Iets gevonden heb ik niet en dus ga ik er zelf een maken, van fairtrade stoffen – roze met glitters. Zij blij, ik blij.’

Fairtrade zoektocht Maar dan is er nog dé jurk. Terwijl het voor vriendlief niet zo moeilijk bleek om een pak te scoren, was het voor Jenny een ware zoektocht. ‘Nu we al zover gekomen waren, was het een teleurstelling om erachter te komen dat er in Nederland geen fairtrade bruidsjurken te koop zijn en ik praktiseerde me suf hoe ik dat ging oplossen. Ik was er wel van op de hoogte dat er

Geniet!

Jenny in het kort Jurk of broek BROEK – ik voel me heerlijk in een spijkerbroek en dan nog het liefst een skinny jeans.

Tony’s Chocolonely of Ben & Jerry’s

in Londen een bruidswinkel met erg mooie jurken was, maar het kwam niet meteen in mijn hoofd op om naar Londen af te reizen.

Op een gegeven moment dacht ik er zelfs over om een gewone jurk te kopen. Dat veranderde toen ik een filmpje bekeek over fairtrade producten, toen ik zag wat het met mensen doet als je hen, door het kopen van dit soort producten, de kans geeft om een beter leven te leiden. Toen ging bij mij de knop om: no compromise, zeker niet wat betreft mijn jurk!’

Fairtrade jurk Dus deed ze het gewoon: ze strikte haar zus en beste vriendin, en ging naar Londen.

Naar Behuli, de bruidszaak van ontwerpster Sanyukta Shrestha. De place to be voor iedere bruid die een mooie, maar eerlijke jurk wil. De plek waar Jenny moest zijn.

‘Eenmaal in de winkel keek ik mijn ogen uit. De prachtigste jurken en accessoires lagen uitgestald, maar een pashokje? Dat zag ik nergens,’ zegt ze. Als kers op de taart werd Jenny geholpen door Sanyukta zelf.

‘Dat gebeurt lang niet altijd, dit was dus best wel uniek. Ze nam voor het kiezen en passen uitgebreid de tijd om een gesprek met me te voeren om zo te ontdekken wat mijn voorkeuren waren.’

Toen mocht Jenny echt een jurk aantrekken en ontdekte ze dat er toch wel een pashokje was. ‘De grote spiegel bleek tegelijkertijd een deur te zijn naar een “geheim” kamertje waar Sanyukta haar klanten helpt met het aan- en uittrekken van de jurk.

Tijdens het passen merkte ik ook hoe vakkundig ze is; ze keek ze niet alleen naar wat mij mooi stond, maar lette er ook op dat de jurk bij mijn persoonlijkheid paste.’

Uiteindelijk verliet een dolgelukkige Jenny de winkel. Met jurk. ‘Hij is super mooi en bestaat voornamelijk uit bamboe en linnen, maar bovenal is hij eerlijk gemaakt – van het begin tot het eind.’

Fairtrade prijs De grote dag komt steeds dichterbij. Jenny kan haast niet wachten. Hoewel bijna alles op en aan de bruiloft een eerlijke oorsprong heeft, willen Jenny en Peter het daar niet bij laten. ‘We hopen onze gasten te inspireren en om hen daarbij te helpen willen we onder andere een simpele tip op de uitnodiging zetten met een paar leuke adresjes waar de gasten hun kleding kunnen kopen. Ook de bedankjes gaan we op een leuke fairtrade manier invullen,’ vertelt Jenny. Maar is dat allemaal niet vreselijk duur? ‘Niet heel erg, maar wel iets duurder dan de meesten van ons gewend zijn,’ antwoordt Jenny. ‘We zijn te veel gewend aan het principe veel voor weinig: veel producten voor een lage prijs.

Maar deze prijzen kunnen alleen zo laag zijn als het ten koste gaat van anderen. De keuze voor fairtrade moet er een van je hart zijn, niet van portemonnee. Wij willen vaak first world products for a third world prize, maar zo werkt het niet. Ga voor kwaliteit, ga voor fair. Koop first world products, for a first world prize!’

104

TONY’S CHOCOLONELY – ik verslind ze en zou mezelf zelfs een expert op het gebied van alle smaken durven noemen.

Utrecht of Limburg Mijn eerste gedachte is Limburg, maar ik blijf toch lekker in Utereg me stadsie wonen, daar is mijn thuis.

Zang of dans De combinatie van zingend uit je dak gaan in de woonkamer wanneer niemand kijkt.

Koken of afwassen KOKEN – ik houd van nieuwe dingen proberen en kruiden.

Salade of pizza PIZZA – salade is natuurlijk heel gezond, maar pizza bestellen voelt als een verwennerij.

Auto of fiets FIETS – heerlijk langs de grachten van Utrecht, lekker gezond en tijd om om je heen te kijken.

Boek of film BOEK – dat spreekt toch veel meer tot de verbeelding, ik kan me echt in een hele andere wereld bevinden wanneer ik een boek lees.

Leestip Kun jij maar niet genoeg krijgen van die mooie jurken en romantische verhalen? Dan moet je deze zomer toch echt eens De bruidsjurk lezen. Origineel, sprookjesachtig en vooral heerlijk romantisch – of je nu op een roze wolk zit of niet: dit is genieten geblazen.

Charlottes bruidsboetiek is de liefde van haar leven. Ze heeft er een gave voor om bij elke jurk de juiste bruid te vinden. Dus als ze op een veiling een oude hutkoffer koopt en daarin een prachtige vintage bruidsjurk vindt, is dat ook het eerste wat in haar

opkomt: de bruid vinden die deze jurk past.

Maar waar komt de jurk vandaan?

Ze begint een zoektocht naar de geschiedenis van de bruidsjurk; een welkome afleiding van haar liefdesleven nu ze twijfelt of een huwelijk met haar verloofde Tim wel de juiste stap is. Een voor een leert ze de vrouwen kennen die de jurk hebben gedragen: Emily in 1912, Mary Grace in 1939, Hillary in 1968. Hun levensverhalen dagen Charlotte uit te zoeken naar de ware liefde.

Strandvakantie of wintersport STRAND – maar dan wel surfen; ik heb een hekel aan kou, mijn comforttemperatuur begint bij 25C.°

Lees ook:

De bruidsjurk Rachel Hauck Uitgeverij Voorhoeve ISBN 978 90 297 2291 9 352 pagina's • € 19,99

-advertenties-

GEEF EEN KIND EEN KANSRIJKE TOEKOMST M

iljoenen kinderen leven in extreme armoede, zonder hoop op een betere toekomst. Dat kunnen we niet laten gebeuren, zeker als je bedenkt dat elk kind een uniek geschenk van God is. Jij kunt daar nu iets aan doen!

GROEI MEE. WORD SPONSOR. GA NAAR REDEENKIND.NL

Allereerst kan ik rankabrand.nl aanraden. Op deze website kun je merken vergelijken op duurzaamheid en fairtrade. Zo zie je meteen hoe eerlijk je favoriete merk is.

Mijn top 3 is:

He Uit t Z ge oe ver kl ij ich t

Fairtrade kledingtips van Jenny:

Het boek, de website en de app van Talkingdress zijn erg inspirerend voor eerlijke kleding en levensstijl. Met shopgids!

• Nukuhiva.nl in Utrecht en Amsterdam, deze winkel heeft alleen geen webshop.

• hetgroenewarenhuis.nl biedt een heel vriendelijke service!

• watmooi.nl heeft veel verschillende merken.

Daarnaast is er eerlijkwinkelen.nl, maar die vind ik persoonlijk wat minder.

De Fair Wear Foundation (fairwear.nl) geeft meer informatie over eerlijke kleding en biedt ook een lijst met merken. Hun keurmerk focust zich op de eerlijke omstandigheden in fabrieken.

Ik houd ervan om me af en toe fancy te kleden. Dit mis ik vaak in het eerlijke wereldje, maar onlangs heb ik een nieuwe winkel ontdekt, die mooie vrouwelijke kleding maakt: expresso.nl (lid van Fair Wear Foundation). Heeft winkels op diverse locaties.

Ik word zelf het meest blij wanneer een kledingstuk het GOTS-label heeft (Global Organic Textile Standard). Zie globalstandard.org.

En tot slot kun je altijd nog op Google zoeken met de woorden fairtrade kleding.

€ 19,95

€ 21,50

€ 19,95

Sneeuw op de tulpen

Maskerade

Bijna Amish

Liz Tolsma | 315 pag.

De Culper Ring, deel 2 Roseanna M. White | 395 pag.

Kathryn Cushman | 288 pag.

Met alles wat in haar is, probeert oorlogsweduwe Cornelia haar jongere broer Johan, die ondergedoken is, te beschermen. Als Johan de zwaargewonde verzetsstrijder Gerrit Laninga mee naar huis neemt, zet dat hun leven volledig op de kop. Cornelia is heel bang voor de gevolgen, maar haar geloof houdt haar tegen om een gezocht man op straat te zetten.

Terwijl ze Gerrit verzorgt, wordt Cornelia geraakt door zijn passie en idealen en bemerkt ze een verandering in haar eigen leven. Langzaam ontdooit haar hart.

1814, Engeland en Amerika zijn weer in oorlog.

Gwyneth Fairchild, dochter van een Britse generaal, vlucht weg uit Londen, naar de familie Lane in het Amerikaanse Maryland. Thad Lane blijkt betrokken bij spionage voor de Amerikanen. Liefde en spionage zijn een lastige combinatie. Hun beider toekomst is onzeker. Wanneer de Britten oprukken, moeten Thad en Gwyn erop vertrouwen dat hun gezamenlijke geloof in God hen tot een schild zal zijn.

Overspannen door haar drukke leven staat Julie Charlton op het punt van knappen. Haar schoonzus Susan krijgt de uitdaging voorgelegd deel te nemen aan een reality tv-serie die zal gaan over het Amish-leven en daarvoor is nog een gezin nodig.

Net de break die Julie zo nodig heeft. Maar terwijl de camera elke beweging vastlegt, voelt Susans hang naar perfectie als het leven dat ze zojuist achter zich heeft gelaten, terwijl Julie daarentegen opkrabbelt uit haar depressie. Beide vrouwen leren onverwachts lessen over zichzelf en hun eigen gezin.

Bestel telefonisch: T: 0343 – 413300. Boeken ook verkrijgbaar bij de evangelische boekwinkel.

106

Bestel via onze webshop: www.zoeklichtwebshop.nl 107

Leef!

Soms is er niet eens tijd om spullen in te pakken.

Afscheid nemen kan niet meer. Weg. Snel. Nu. Halsoverkop. Voor altijd? En waarheen? Is er ooit een weg terug? We hebben het over mensen zoals jij en ik.

Met een goede baan en een sociaal netwerk dichtbij.

Door hun vertrek zijn ze ineens vluchteling. En eenmaal in Nederland asielzoeker. Bestemming bereikt?

Tekst: Frieda van de Geest Fotografie: Stichting Gave en Nienke van Denderen

Het is niet zo gek dat het merendeel

dat veel van hen in een bootje hebben

van de vluchtelingen in Nederland kampt

rondgedobberd op de Middellandse

met depressies. De meesten van hen had-

Zee. Ik merk dat Nederlanders vaak een

den in hun thuisland een goede baan. Het

oordeel hebben over asielzoekers. Maar

feit alleen al dat ze het geld hadden om te

als iemand zover komt om alles achter te

vluchten, zegt vaak genoeg. Overigens is

laten… dat doe je echt niet zomaar!’

er vaak niets meer van dat geld over, want

zo veel uit wat al deze mensen hebben

tuin gekost. In hun vaak schamele bagage

meegemaakt en waarom ze zijn gevlucht.

zitten vooral traumatische ervaringen en

‘Je gaat aan mensen in je omgeving toch

juist die kunnen ze niet achterlaten.

ook niet direct naar hun meest trauma-

Dan komen ze terecht in een asielzoe-

Als je

een

is het vooral belangrijk dat ook deze

Een plek die nu noodgedwongen hun

mensen Jezus nodig hebben. En als een

nieuwe thuis moet zijn. Het grote wachten

vluchteling wel zijn verhaal met me wil

is begonnen… wat is het volgende station?

delen, ervaar ik dat als een cadeau!’

‘Het is geen reis te noemen, dat klinkt veel te avontuurlijk,’ vindt Carolien van vlucht! Het breekt mijn hart als ik bedenk

108

tische levenservaring vragen? Voor mij

kerscentrum in een koud vreemd land.

der Kolk van stichting Gave. ‘Het is een

is...

Het maakt Carolien daarom niet eens

de reis naar Nederland heeft hun een for-

Kaarsje Marije van den Berg heeft veel persoonlijk contact met vluchtelingen, omdat ze –

‘In hun schamele bagage zitten vooral traumatische ervaringen.’

109

Leef!

idealen beginnen te wankelen. Tijdens

ben ik het zat om van giften te leven. Maar

en-kind-weekend ontmoette ik een

het altijd goed gaat. Zoveel culturen bij

haar studententijd heeft ze nauw contact

ik maak me er ook niet al te druk om. Het

bekeerde moslimvrouw die depressief

elkaar, maar conflicten zijn er bijna niet.

met internationale studenten en komt

werk voor vluchtelingen is mijn passie! En

en moedeloos op me overkwam. Op de

Dat is toch bijzonder!’

ze erachter dat ze niet naar het buiten-

God zorgt ervoor dat het altijd goed komt,

eerste dag maakte zij een schilderij met

Mooie momenten zijn er des te meer.

land hoeft te gaan voor zendingswerk.

met of zonder inkomsten.’

opvallend kleurgebruik. Toen ze mocht

Carolien reed tijdens een fietstocht naast

‘Er komen zoveel buitenlanders naar Nederland!’

presenteren wat ze had gemaakt, legde

een meisje dat tegen haar zei: ‘Weet je, in

Passie

ze uit: “Eerst was mijn leven zwart-wit,

het azc kijk ik altijd door het raam naar

Wanneer er bij stichting Gave een

De jongerenkampen en -weekenden

maar toen ik Jezus leerde kennen, bracht

buiten en dan zie ik vaak groepen kin-

vacature openstaat, wekt dat direct haar

zijn de mooiste dagen van het jaar. Caro-

dat kleur in mijn leven!” Prachtig dat ze

deren voorbij fietsen. Ik zit dan alleen...

belangstelling. Maar het duurt nog lang

lien en Marije raken er niet over uitge-

dit zo snel al met ons deelde!’

Maar nu rijd ík in een groep! Nu hoor ik

voor ze er daadwerkelijk op reageert. ‘Bij

praat. ‘Sommige deelnemers ontdekken

Marije: ‘De eerste keer dat ik op kamp

Gave krijg je geen salaris en dat was nog

hier voor het eerst dat er ook aardige Ne-

ging, was als deelnemer, samen met een

wel een drempel,’ legt ze uit. ‘Je moet zelf

derlanders bestaan,’ vertelt Carolien. ‘Ik

vriendin. Zij typeerde het kamp als een

worden de vluchtelingen even uit de el-

meer op… Het is heel bijzonder hoe ze

zorgen voor een achterban die jou finan-

herinner me een jongen die op een dag

stukje hemel op aarde. Sindsdien gebruik

lende gehaald. Ze hebben alle ruimte om

draait met een tienermeidengroep in een

hun hart dan bij je uitstorten. Bij elkaar

cieel steunt. Dat doe je door hen nauw

met z’n handen omhoog aan het dansen

ik die uitspraak zelf ook. Want zo ervaren

te genieten en afstand te nemen van hun

asielzoekerscentrum. En natuurlijk krijgt

kunnen ze het vaak niet, omdat iedereen

te betrekken bij het werk van stichting

was in het gras, terwijl het goot. Toen ik

we het echt. De zomerkampen worden

dagelijkse problemen. Toch moeten ze

ze op de jongerenkampen die ze organi-

zoveel problemen heeft. Wij kunnen hun

Gave. Het is voor mij heel bijzonder dat

vroeg waarom hij dit deed, antwoordde

enorm gedragen door gebed. In die we-

daarna weer terug. ‘Dat is soms moeilijk,’

seert ook de nodige verhalen te horen. ‘Ik

problemen echt niet oplossen, maar wan-

ik in vrij korte tijd voldoende inkomen

hij dat dit de eerste dag in Nederland was

ken zijn er voortdurend mensen voor ons

vindt Carolien. ‘Soms verliezen we ze ook

herinner me een twaalfjarig Iraans meisje

neer je ze vraagt of je voor ze mag bidden,

binnenkreeg vanuit mijn achterban. Ik

dat hij blij was. En tijdens een moeder-

aan het bidden. Het is ook wonderlijk dat

echt uit het oog. Maar we geven ze heel

dat absoluut geen Bijbel wilde aannemen,

dan willen ze dat eigenlijk altijd wel.’

voel me gezegend dat ik zo mag werken.

bewust terug in Gods hand. Alleen zo

Het is een mooie geloofsles. Ik ontdek

kun je loslaten!’

naast haar werk voor stichting Gave – mee-

terwijl alle jongeren tijdens het kamp er een krijgen. Prima, maar de Bijbelstudies

Vertrouwen

dat het helemaal niet zo moeilijk is wat

zijn verplicht, dus daar was ze wel bij. Vier

Carolien zegt als kind al dat ze later

God van mij vraagt. Want op wie wil je je

de zending in wil gaan en dat bepaalt

vertrouwen stellen? Op geld of op God?

een stiltewandeling een kaarsje branden

ook haar studiekeuze. Maar tijdens haar

Het antwoord is simpel.’

voor een familielid, dat ze door haar vlucht

opleiding Internationale Ontwikke-

dagen later wilde ditzelfde meisje tijdens

Marije werkt sinds kort voor stichting

was kwijtgeraakt. En toen het eind van de

lingsstudies ontdekt ze dat de westerse

Gave en het opbouwen van een achterban

route uitkwam bij een kruis, was juist zij

manier van armoedebestrijding vaak

wil bij haar nog niet zo goed lukken. ‘Het

het die gebed vroeg voor haar familielid.

niet het gewenste effect heeft en landen

doet veel met je visie op geld en welke

Ze moest enorm huilen, het hield niet

soms zelfs verder om zeep helpt. Haar

waarde je daaraan hecht,’ vertelt ze. ‘Soms

‘Hij danste in de stromende regen, omdat dit de eerste dag in Nederland was dat hij blij was.’

110

ook ergens bij…’

Met de zomerkampen en -weekenden

Afgeknapt Asielzoekers hebben het niet gemakkelijk in Nederland. De asielprocedures zijn eindeloos en het is maar afwachten

Hartelijk welk om!

De toestroom va n asielzoekers is enorm toegen ste maanden, vo omen de laatoral vanuit Sy ri ë is een hele gekomen. Overal st room op gang in het land wo rden nieuwe as geopend. Dit st ie lz oekerscentra uit voortduren d op weerstand. roept christen Stichting Gave en juist op om hiertegenover te zetten. Gave ee n warm welkom zet zich in om rond elk (nieuw betrokken vrij ) azc een team willigers te vo rmen dat aan de laat merken da vl uchteling t ze gezien en geliefd zijn.

Kijk op de website www.gave.n l wat jij hier in kunt beteke nen!

-advertentie -

Als je

een is...

Carolien en Marije werken voor stichting Gave

of ze een verblijfsvergunning krijgen. Marije:

Stichting Gave is een interkerkelijke organisatie voor het werk onder vluchtelingen en asielzoekers in Nederland. Gave werkt eraan dat de vluchteling die naar ons land komt wordt gezien en geliefd. De stichting maakt kerken en christenen bewust van de Bijbelse roeping om ‘de vreemdeling’ gastvrij te ontvangen. Gave inspireert, traint en ondersteunt vrijwilligers om contacten op te bouwen met asielzoekers en hun Gods liefde te laten zien.

‘De meeste vluchtelingen hebben een enorm

Stichting Gave organiseert in de zomervakantie vijf jongerenkampen voor Nederlandse en gevluchte jongeren. Het doel van deze kampweken is ontmoeting tussen jongeren uit diverse werelddelen om elkaar en God (beter) te leren kennen. Marije van den Berg (1992) is sinds 2013 coördinator van deze jongerenkampen. Zelf ervaart ze deze weken als een stukje hemel op aarde.

doorzettingsvermogen, alleen al doordat ze helemaal hier zijn gekomen. Maar eenmaal in het asielzoekerscentrum raken ze vaak in een

Sommige jongeren zijn moeilijk te bereiken. Praten kan helpen, maar het valt niet

depressie en komen er nieuwe spanningen.

mee om de juiste snaar te raken. Als pedagoog kun jij opvoeders hiermee helpen.

Ze willen heel graag iets doen, zich nuttig maken, maar dat mag niet van de overheid omdat ze nog geen verblijfsvergunning heb-

112

Studeer in de avonduren en leer meer over opvoedvragen.

Omdat ook jij zijn geluk voor ogen hebt.

ben.’

‘Het mooie van deze mensen is, dat zij het heel natuurlijk vinden om over geloof te praten,' zegt Carolien. 'Voor Nederlanders is

Voor alleenstaande moeders met hun kinderen, organiseert Gave de moeder-enkind-weekenden. Gave biedt de moeders een weekend lang veel plezier, ontspanning, aandacht voor elkaar, God en voor hun kind(eren). Deelnemers krijgen inspirerende toespraken mee over vrouwen uit de Bijbel. Ze worden verwend met lekker eten en een beautymiddag. De sfeervolle accommodatie en de bosrijke omgeving biedt de vrouwen mogelijkheid om tot rust te komen. Carolien van der Kolk (1981) organiseert deze weekenden en ze is ervan overtuigd dat Gods Geest de altijd aanwezige Gast is tijdens deze weekenden. www.gave.nl

HOE DRING JIJ WÉL TOT HEM DOOR?

“niet geloven” een reële optie. Dat geldt niet voor vluchtelingen, in hun culturen is er altijd wel een god. Veel vluchtelingen uit moslimlanden zijn afgeknapt op het moslimgeloof en dat biedt een mooi aanknopingspunt om over Jezus te vertellen. Er zijn al ontzettend veel moslims bekeerd en dat geeft hoop in de moeilijkste omstandigheden!’

Opleiding Pedagogiek Open avond: 12 mei

www.driestar-hogeschool.nl

Lees!

Het is niet

eerlijk!

Toen behandelde Saraï Hagar zó slecht, dat Hagar vluchtte.

Maar de engel van de Heer vond haar in de woestijn bij de waterbron langs de weg naar Sur. Hij zei tegen haar: "Hagar, slavin van Saraï, waar kom je vandaan en waar ga je naartoe?"

Gen.16:6-8 (BasicBijbel)

Hagar werd de speelbal van haar eigenaren en daardoor verkoos zij ten einde raad de dood boven het leven van haarzelf en haar kind. Haar verhaal doet mij denken aan human trafficking, iets dat in deze tijd terecht veel aandacht krijgt. Moderne slavernij, gedwongen werk, vaak in de seksindustrie. Het is niet eerlijk dat veel kinderen en vrouwen net als Hagar niet over hun eigen leven en zelfs niet over hun eigen lichaam kunnen beschikken.

Het is niet eerlijk! Hoe vaak denk ik dit niet wanneer ik een situatie tegenkom die schrijnend en hopeloos lijkt. In Mozambique stierven goede vrienden van mij vlak na elkaar. Vier jonge kinderen groeien nu op zonder ouders.

De jongste was net geboren en is naar mij genoemd. Dat doet niet alleen pijn, dat schudt mijn hele leven door elkaar en knabbelt zelfs aan mijn geloof. Het is niet eerlijk en zo kan ik net als jij waarschijnlijk nog wel een paar voorbeelden noemen.

Fatalisme of voorspoed Het is afhankelijk van onze achtergrond hoe wij omgaan met vragen als: waarom overkomt mij dit, waarom doet God niets? Voor de een kan het bijna godslasterlijk zijn om dit soort vragen te stellen over moeilijke situaties. God laat het toe en dus moeten wij het aanvaarden als Zijn wil. Bijna fatalistisch accepteren we de moeiten in ons leven en het lijden om ons heen. Gelaten denken we dat God er wel een bedoeling mee zal hebben en dat we het daarom (lijdzaam) moeten ondergaan. De ander hangt een theorie aan waarin God een christen nooit een strobreed in de weg zal leggen en dat we ons daarom tegen alle lijden, ziekte en tegenslag moeten verzetten door gebed en vasten. Gaat de moeite niet weg, dan is er vast iets aan de hand met ons geloofsleven en houden wij

114

onszelf in drie, zeven of twaalf stappen tegen het licht om te kijken wat toch die geweldige genade van God tegenhoudt.

De vraag is niet: waarom doet God niets? Of: waarom overkomt mij dit? Maar de vraag zou moeten zijn: waar bent U in deze situatie?

Dat is ook de vraag die Jezus stelde toen Hij aan het kruis hing: ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt U mij verlaten?’ Waar bent U, schreeuwt het door dit eenzaam en onmenselijk lijden heen. Was er ooit iets oneerlijker dan het sterven van deze onschuldige, perfecte Man die Zijn leven inzette voor de mensheid? Hij leed in eenzaamheid, Zijn vrienden vielen zelfs in slaap. Hij stierf verlaten door Diegene die Hem het meest nabij stond. Hij doorstond dit gruwelijke lijden zodat jij en ik uiteindelijk nergens meer alleen doorheen hoeven te gaan.

Waar zit jij in jouw geloofsbeleving? Stel je God vragen over datgene wat je overkomt? Ga je in discussie, of worstel je erover met Hem? Of vind je dat ongepast? Heb jij het wel eens uitgeschreeuwd naar God: waar bent U, Heer? Hoe voelde dat? Bracht het je dichter bij een oplossing voor je probleem?

Uit: Hart als basis

Lees ook:

Hart als Basis Laura Dijkhuizen Uitgeverij Voorhoeve ISBN 978 90 297 2294 0 160 pagina's • € 15,99

115

Lees!

Elizabeth Musser schreef ha ar nieu we roman specia al voor de Nederlandse lezers

‘De verhalen van

de vluchtelingen lieten mij niet meer los’

Elizabeth Musser maakte voor het eerst kennis met Nederland toen

ze de boeken van Corrie ten Boom en Anne Frank las. Een aantal jaren later ontdekte ze de Nederlandse schilders Rembrandt, Vermeer en Van Gogh. Toen ze de mogelijkheid kreeg om hun werk in het echt te bezichtigen, greep ze die kans met beide handen aan. ‘Ik werd al snel verliefd op dit land met al zijn water, windmolens, nauwe straatjes, fietsen en natuurlijk de tulpen.’

Inmiddels is ze al verschillende keren in ons land geweest.

ook zendelingen in andere landen. Dit werk bracht Eliza-

De laatste keren was dat vooral wanneer er een nieuw boek

beth bij een Oostenrijks opvangcentrum voor vluchtelingen,

van haar uitkwam. Tijdens die bezoeken sloot ze de Neder-

The Oasis, dat net buiten Wenen ligt. Hier kreeg ze inspiratie

landse lezers in haar hart. Speciaal voor hen schreef ze haar

voor een nieuwe roman.

nieuwe roman Aan de andere kant van de bergen. Het is een

The Oasis is een veilige plek voor vluchtelingen die hun

uniek project, want vooralsnog verschijnt deze roman alleen

leven niet langer zeker waren en alles achterlieten op zoek

in Nederland.

naar bescherming, vrede, vrijheid en liefde. De uiteenlopende verhalen die de vluchtelingen Elizabeth vertelden,

The Oasis

Tekst: Daniëlle Heerens

116

Elizabeth en haar echtgenoot Paul wonen en werken als zendelingen in Frankrijk. Sinds enkele jaren begeleiden zij

lieten haar niet meer los. ‘Iedere keer wanneer ik The Oasis bezocht, werd ik getroffen door de levensverhalen van deze mensen, maar vooral ook door Gods kracht die ondanks

117

Lees!

Leesfragment Net buiten Wenen, Oostenrijk, december 1989

waren onze ‘B-transporten’, zoals we ze noemden.

Toen de boeken eenmaal waren ingeladen, sloeg Jeremy

Het oude busje met zijn bladderende, rode verf stond achter wat we liefhebbend ‘De Barak’ noemden te wachten tot

met een klap het portier van de bus dicht. ‘Ben je er klaar voor?’

het zou worden volgeladen met smokkelwaar. Ik was achter

Ik haalde mijn schouders op en dacht weer aan Amir. Die

Jeremy aan naar buiten gegaan en we liepen met hoge sta-

stapte vandaag op de trein. Vluchteling. Weggestuurd om in

pels gebonden boeken in onze armen naar de auto. Jeremy

een ander deel van Oostenrijk op asiel te wachten.

zette zijn stapel op de grond en deed het portier van ‘Dusty’,

‘Het komt wel goed met hem, Jill,’ zei Jeremy, die raadde

zoals de bijnaam van het busje luidde, open.

‘Durf risico’s te nemen om anderen te helpen.’

waaraan ik dacht. ‘Hij heeft het boek, hij kent de Vriend.’

Hij klauterde achterin en begon de hoezen van de achter-

Dit was ons leven. We spraken altijd in bedekte termen,

stoelen aan beide kanten van de auto omhoog te trekken.

werkten altijd onder een naam die de onze niet was,

Ik stond te bibberen in de kou van de vroege decembe-

fluisterden altijd en gingen altijd tegen de wet in. Vijf jaar

rochtend. De hemel boven Wenen ontdeed zich van haar

droeg ik nu het etiket ‘bijbelsmokkelaar’. Tientallen reizen

donkergrijze kleren en tooide zich met zachte pasteltinten,

over de grens in een roestig busje. Sinds kort had ik ook nog

lila en roze en blauw. Ik dacht aan Amir, zoals hij in elkaar

een ander etiket: vriendin voor vluchtelingen, mensen die

gedoken in dat onpersoonlijke kamertje van het vluchtelin-

hun land uit waren gevlucht, voornamelijk Oost-Europese

gencentrum in Traiskirchen had gezeten.

landen, om aan de onderdrukking te ontkomen en in West-

‘Jill, ik heb Hem gevonden en dat heb ik helemaal aan jou te danken.’

Europa een nieuw bestaan op te bouwen. Bijbelsmokkelaarster, vriendin van vluchtelingen, verliefde vrouw...

‘Nee, Hij heeft het gedaan. Hij doet het altijd Zelf,’ fluisterde

Ik klom op de passagiersstoel, deed het portier dicht en

ik nerveus.

trok mijn jack strakker om me heen. Jeremy zette de wagen

‘Ik ben bang. Ze sturen me weg. Ik ben Hem nog maar net op het spoor en nu sturen ze me alweer weg.’

Ik voelde de blikken van Kelly en Brenda en Lisa en Fred,

‘Hij is overal voor degenen die Hem zoeken,’ fluisterde ik en

alles zichtbaar was,’ vertelt ze. De vele

legt Elizabeth uit. ‘De een bereidt

je handen uit te strekken naar hen die

verhalen inspireerden haar en dat was

zich voor op zijn eeuwig thuis, de

in nood zitten. Dat betekent dat ook jij

het begin van Aan de andere kant van

ander is slechts wanhopig op zoek

en ik ons steentje bij kunnen dragen.

de bergen, een onvergetelijke roman

naar een aards thuis. Maar juist dat

Besteed aandacht aan wat God tot je

over de kracht van liefde en geloof in

eeuwige thuis is de reden waarom het

zegt en wees bereid risico’s te nemen.

de donkerste momenten van het leven.

zo belangrijk is dat we het Evangelie

Ook als dat betekent dat je hart breekt

bekendmaken. Overal om ons heen

bij het zien al het lijden; God gebruikt

zijn mensen die hulp nodig hebben en

dat vaak om ons de belangrijkste lessen

over Jezus zouden moeten horen. Om

van dit leven te leren.’

Zijn liefde uitdelen Een vraag die tijdens het lezen van de roman opkomt, is wat het betekent

Gods liefde uit te delen hoef je echt

om naar huis te gaan. ‘Ieder personage

niet naar het buitenland te gaan; je

worstelt er op zijn eigen manier mee,’

kunt God heel eenvoudig dienen door

118

in de eerste versnelling en reed langzaam De Barak uit. onze collega’s. Ook zij hadden schuilnamen en een geheime

het drong tot me door dat we elkaars handen vasthielden en

identiteit. Ik voelde dat hun open ogen ons volgden terwijl

dat de tranen over onze wangen rolden.

we naar buiten reden, voelde hun stille gebeden. Vader,

Amir knikte. ‘Ik geloof je. Maar...’

bescherm hen; verblind de bewakers; laat hen veilig de grens

‘Het is echt waar. Je moet vertrouwen hebben.’

over komen; leid hen zonder problemen naar de contactper-

‘Dat heb ik ook. Ik weet dat ik Hem daar ook zal vinden.

soon.

Maar Jill, lieve Jill. Hoe moet ik jou weer vinden?’

Ja, Heer, bad ook ik terwijl Jeremy naar de tweede versnel-

‘... En er gaan geruchten dat het weer onrustig is in Roemenië. Jill! Je staat te dromen.’

Ik veegde een verdwaalde traan van mijn wang en keek

ling doorschakelde en we de wegen ten zuiden van Wenen op reden in de richting van Roemenië terwijl vóór ons de zon opkwam.

naar Jeremy. ‘Sorry. Ik zat ergens anders met mijn gedachten. Hier is de rest van de boeken.’

Ik gaf ze aan Jeremy en las voor mezelf de Roemeense titels. Na vijf jaar begon ik de taal eindelijk onder de knie te krijgen. Jeremy pakte de boeken een voor een aan en stopte de kostbare lading in kleine vakken die onder de stoelzittin-

Aan de andere kant van de bergen Elizabeth Musser Uitgeverij Voorhoeve ISBN 9789029723473 416 pagina's •  22,50

gen verborgen zaten. Bijbelstudies, bijbels, biografieën. Dit

119

Doen!

Haken

&

Sfeer

Haken is leuk, hip en biedt eindeloos veel mogelijkheden.

Van slippers tot ballerina’s, van een zomerhoed tot boodschappentas. Heb jij nog oude espadrilles in je kast liggen?

En was je eigenlijk van plan om ze weg te gooien? Niet doen!

Sloop de stof van de zooltjes om er weer leuke nieuwe espadrilles van te maken. Zeker weten dat jij deze zomer moeite moet doen om niet naast je schoenen te gaan lopen!

Benodigdheden: Haaknaald 2,5 mm en 3 mm Scheepjes Catania, Wijnrood 192 Scheepjes Larra, Fuchsia 416 Espadrillezooltjes (Prym) Nylondraad en naald

Aan de slag!

Neus:

Begin met donkerrood (Catania, Wijnrood 192) en haaknaald 3 mm.

1. Maak een magische ring, 3 l (vervangt 1e st), 9 st (10).

2. Haak 10 v (10).

3. *Haak 2 v, 1 v*. Herhaal *-* tot eind. Keer je werk (15).

4. Haak 2 l (1e hst), 1 hst, 2 hst in volgende steek. *Haak 2 hst, 2 hst in vol gende steek*. Herhaal *- * tot eind. Keer je werk (20).

5. Haak 5 v, 3 hst, 4 st, 3 hst, 5 v. Keer je werk (20).

6. Haak 5 v, 2 hst in volgende steek, 1 hst, 2 hst in volgende steek, 2 hst in volgende steek, 2 st, 2 st in volgende steek, 2 hst in volgende steek, 1 hst,

120

2 hst in volgende steek, 5 v. Keer je werk (26).

7. Haak 4 v, 2 v in volgende steek, 4 hst, 2 hst in volgende steek, 1 st, 2 st in volgende steek, 2 st, 2 st in volgende steek, 1 st, 2 hst in volgende steek, 4 hst, 2 v in volgende steek, 4 v. Keer je werk (32).

8. Haak 32 v. Keer je werk (32).

9. Haak 2 l (1e hst), 3 hst, 2 hst in volgende steek, 4 hst, 2 hst in volgende steek, 2 st, 2 st in volgende steek, 2 st, 2 st in volgende steek, 2 st in volgende steek, 2 st, 2 st in volgende steek, 2 st, 2 hst in volgende steek, 4 hst, 2 hst in volgende steek, 4 hst. Keer je werk (40).

10. Haak 40 v. Keer je werk (40).

11. Haak 3 l (1e st), 2 st, 2 st in volgende steek. *Haak 3 st, 2 st in volgende steek*. Herhaal *-* tot eind. Keer je werk (50).

12. Haak 50 v. Keer je werk (50).

13. Haak 2 l (1e hst), 19 hst, 10 st, 20 hst. Keer je werk (50).

14. *Haak 9 v, 2 v in volgende steek*. Herhaal *-* tot eind (55). Keer je werk.

15.15. Haak 55 v. (55).

Knip de draad af en hecht af, de neus van je espadrille is klaar.

Haak ronde 1 t/m 15 nog een keer voor de tweede espadrille.

Haak vervolgens aan de rechte kant met roze (Larra, Fuchsia 7416) een rand v, Keer je werk en haak 1 l en 1 v in alle v.

Hiel: Begin met wijnrood en haaknaald 2,5 mm.

1. t/m 4. Zie beschrijving neus.

5. Haak 3 l (1e st), 3 st, 2st in volgende steek. *Haak 4 st, 2 st in volgende steek*. Herhaal *-* tot eind (24).

6. Haak 24 v. Keer je werk (24).

7. Haak 3 l (1e st), 4 st, 2 st in volgende steek. *Haak 5 st, 2 st in volgende steek*. Herhaal *-* tot eind (28).

8. Haak 28 v. Keer je werk (28).

9. Haak 3 l (1e st) en 2 st in dezelfde 1e steek (je hebt nu 3 st in de 1e steek gehaakt), 2 st, 2 st in volgende steek, 2 st, 2 st in volgende steek, 2 st, 2 st in volgende steek, 2 st, 1 l, 1 v overslaan, 2 st, 1 l, 1 v overslaan, 2 st, 2 st in

volgende steek, 2 st, 2 st in volgende steek, 2 st, 2 st in volgende steek, 2 st, 3 st in volgende steek. Keer je werk (38).

10. Haak 17 v, 1 v in l van de vorige ronde, 2 v, 1 v in l van de vorige ronde, 17 v (38).

Wissel naar de roze kleur (Larra Fuchsia 7416).

11. Haak 2 v in 1e steek, 36 v, 2 v in volgende steek. Keer je werk (40).

12. Haak 1 v, *1 v overslaan, 6 st in volgende steek, 1 v overslaan, 1 v*. Herhaal *-* 3 keer, Sla 1 v over, 3 st in volgende steek, 3 st in volgende steek, 1 v overslaan, 1 v. Herhaal *-* nog 4 keer .

Knip de draadjes af en hecht af.

Hecht nu met donkerrood je draad aan in de opening van je magische ring (neusstuk). Dit wordt de veter.

1. Haak 126 l.

2. Haak in elke l een v (125), haak een hv in het gat van je magische ring (waar je bent begonnen).

3. Haak weer 126 l.

4. 125 v terughaken, hv in eerste l.

De veters zitten nu aan je neusstuk vast. Zet de neus en de hiel aan de zooltjes vast met nylongaren. Rijg de veter voor de opening (van de lossen) aan je hielstuk.

In principe kan dit patroon gebruikt worden voor alle maten. Mocht je het toch iets groter of kleiner willen, haak dan nog een toer v meer of minder bij toer 10 van de neus en toer 8 van de hiel.

Haken & sfeer Mireille D'hous, Leonie Schellingerhout Kosmos Uitgevers ISBN 978 90 439 1797 1 96 pagina's •  14,99

121

Lees!

Heel

vertrouwd

Laura Dijkhuizen

Ik loof U voor het ontzaglijke wonder van mijn bestaan, wonderbaarlijk is wat U gemaakt hebt. Ik weet het, tot in het diepst van mijn ziel. Toen ik in het verborgene gemaakt werd, kunstig geweven in de schoot van de aarde, was mijn wezen voor U geen geheim. Uw ogen zagen mijn vormeloos begin, alles werd in Uw boekrol opgetekend, aan de dagen van mijn bestaan ontbrak er niet één.

Psalm 139:14-16 Wij zijn allemaal op een bijzondere en unieke manier gemaakt. Geen ongelukjes, tenminste niet van Gods kant. God is betrokken bij het allereerste begin, maar ook alle volgende dagen zijn bij Hem bekend. Of het nu een geslaagde dag is of een mislukte dag, Hij is erbij. Er is niemand die precies zo is als jij, niemand die hetzelfde denkt, voelt en praat. Niemand die jou kan vervangen en niemand die Gods plan met jou kan uitvoeren. Jij neemt je eigen unieke plekje in. Zonder jou is de toekomst niet hetzelfde, je laat je sporen na. Datgene wat je doet en zegt heeft impact op de mensen om je heen. God met ons en wij met Hem. Samen maken we een verschil.

Het klinkt een beetje als een peptalk. Het is waar, maar we moeten er regelmatig aan herinnerd worden omdat we het niet zo ervaren in ons leven van alledag. Hoe zouden we hier meer van doordrongen kunnen raken? Wat helpt jou om zodanig te leven dat je je bewust bent van Gods unieke betrokkenheid bij jou?

Het kennen in Psalm 139 wijst niet alleen op kennen in de vorm van “ik weet wie jij bent”, maar heeft het woord “doorgronden” in zich. We kennen onze buurman, maar doorgronden doen we hem niet. Dat kan alleen als je heel intiem met iemand bent en veel tijd met deze persoon doorbrengt. In vers 3 staat voor kennen het woord “onderzoeken” of “opmerken”. Dit gaat veel verder dan het kijken naar datgene wat de psalmist allemaal doet. God

122

weet niet alleen alles van je, maar onderzoekt het ook. Het grondwoord hierin is ziften. Zoals kaf van koren wordt gescheiden (dit voorbeeld wordt vaak gebruikt om iets goeds van iets kwaads te scheiden), zo weegt en onderzoekt de almachtige God al ons handelen. Je zou kunnen zeggen: dat is nogal beangstigend, alles wat ik doe, wordt meteen beoordeeld. Maar de grondwoorden voor het woord kennen houden meteen ook veiligheid in, een begrijpen. Er staat niet voor niets in Psalm 139: Hij omgeeft mij van voren en van achteren en is met al mijn wegen vertrouwd. Dat zou niet bedreigend moeten zijn, maar juist beschermend.

Ondanks dat God alles van ons weet, is Hij toch dichtbij.

Hij schrikt niet van onze gedachten, onze woorden of ons handelen, maar weet waar hun oorsprongen liggen. Hij kent onze pijn en onze sterkte en omsluit ons volledig.

Maar logischerwijs wordt het een vervelende gedachte als we dingen doen waar we Hem liever niet bij zouden willen hebben, dan voelt de beschermende hand boven ons hoofd wellicht als een dreigende donkere wolk van onheil.

Ik vraag mij wel eens af hoe het kan dat wij soms zo ver van God af kunnen leven, onze eigen gang gaan en er soms een flinke puinhoop van maken, terwijl Hij beschermend om ons heen is. Wat zijn jouw gedachten daarover?

Uit:

Hart als Basis Laura Dijkhuizen Uitgeverij Voorhoeve ISBN 978 90 297 2294 0 160 pagina's • € 15,99

Zaterdag 30 mei a.s. vindt het festijn PUUR! Live plaats, dé jaarlijkse live ontmoetingsplaats voor christelijke vrouwen die van het leven en lezen houden.

Een dag waarop PUUR! lezeressen van harte welkom zijn om elkaar en hun favoriete auteurs in het buitengebied te ontmoeten.

Verder zijn er tal van activiteiten afgestemd om te ontspannen en je te verdiepen, maar vooral om op te laden. Dit alles staat in het teken van het thema (H)eerlijk leven. Kom je ook naar PUUR! Live?

Datum Zaterdag 30 mei Locatie De Eemlandhoeve (Bisschopsweg 5b, 3752 LK Bunschoten)

Hoe, wat en waar?

Goodiebag Goed gevulde goodiebag t.w.v. minimaal € 30,-.

Prijs Nu met early bird korting slechts € 17,50 p.p. (exclusief administratiekosten). De korting loopt t/m 30 april. Vanaf 1 mei kost een ticket €20,- p.p. (excl. administratiekorting).

Ontmoet PUUR! auteurs Een groot aantal PUUR! auteurs is aanwezig om met lezeressen in gesprek te gaan, waaronder:

Marianne Grandia, Han Wilmink, Franka Huveneers, Janneke de Leede, Hilde de Ruiter, Linette Trapman, Carin van Essen en Anniek Sturm.

Lees meer over PUUR! Live op www.puurvandaag.nl.

Ben jij er ook bij?

Facebook.com/PUURvandaag

Twitter.com/puurvandaag

#PUURlive

Wij staan op

Lindi Melse, www.lindimelse.nl | www. lindimelse.etsy.com

Op zaterdag 30 mei PUUR! Live is dé jaarlijkse live ontmoetingsplaats voor christelijke vrouwen die van het leven en het lezen houden. Er zijn tal van inspirerende workshops, je kunt creatief aan de slag, maar het is ook mogelijk om lezingen en demonstraties bij te wonen en er zijn zelfs speeddates die gaan over (H)eerlijk Leven!

Met Impact van Renate van Doorn www.metimpact.com

MadeByHanna, Johanna Talsma www.madebyhanna.nl

Producten MET IMPACT, meer dan alleen een accessoire.

Bij Made by Hanna vind je unieke, handgemaakte & hippe sieraden voor een betaalbare prijs!

De Olijftak, Géke van der Burgh www.olijftak.com Tea in Motion, Nelie Spuij en Anja Schukkink www.teainmotion.nl

Welkom bij De Olijftak! De Olijftak is een christelijke praktijk voor een gezonde leefstijl, om samen te werken aan jouw gezonde balans op het gebied van gewicht, voeding, beweging en vitaliteit.

Tea in Motion, passie voor mooie thee!

Boekhandel Het Baken, Alinda Bol en haar team www. boekhandelhetbaken.nl

Tante Peet, Willeke Verhage en Petra de Rooij www.tantepeet.nl

Verkoop van woondecoratie & speelgoed in brocante stijl.

Een gezellige winkel waar al je zintuigen worden geprikkeld.

Het ruikt er heerlijk, goede boeken, mooie muziek, prachtige kaarten, inspirerende teksten en geweldig mooie lifestyle producten!

Hee Goodies, Mariska Kalma www.HEEGoodies.com HEE Goodies Encouraging Gifts is een webshop met Bijbels geïnspireerde ‘Goodies’ voor allerlei gelegenheden in een eigentijds jasje.

124

- homemade -

Adaja, Laila Konstapel www.adaja.nl Adaja verkoopt trendy sieraden met christelijke symboliek.

Bonna Dotta, Esther van Dijk www.bonnadotta.nl Bonna Dotta is een Nederlands merk met handgemaakte producten gericht op hippe moeders met hippe kinderen.

Lindi Melse (23) is kunstenares en woont sinds eind 2014 met haar man in België. Op PUUR! Live zal ze haar schilderijen, stempelcollectie en art prints verkopen.

De Kleurenkroon, kleur-stijl-naaiatelier De Kleurenkroon www.dekleurenkroon.nl

Inez Petter workshop: Timemanagement www. inezhelpt.nl Wil jij rust, efficiënter werken en liefst nog een beetje meer me-time? Kom naar de workshop op PUUR! Live

Hilde de Ruiter, auteur van het boek PUUR! Leven: Consuminderen voor dummies Hoe kun je meer genieten van minder? Het aanschaffen en onderhouden van spullen vraagt aandacht, tijd en geld. Zou je die niet liever aan iets anders besteden? Graag help ik je om hierover na te denken en geef ik tips om het eens anders te doen.

Mijntje Haakmeester is een bevlogen ondernemer. Ze geeft naailes, kleur- en kledingadviezen en zamelt samen met de Ezra-foundation kleding in voor gezinnen die het financieel erg moeilijk hebben.

Jedidja Styling, Jeanette Koelewijn en Marianne Muys www.jedidja-styling.nl Ieder mens is bijzonder en uniek gemaakt. Ook jij! Iedereen heeft een persoonlijke schoonheid en aantrekkelijkheid. Ontdek deze schoonheid door een workshop of individueel advies in je eigen unieke kleuren, stijl en eerlijke make up.

VVV Spakenburg, www. vvvbunschoten-spakenburg.nl Bunschoten, Spakenburg, Eemdijk en Zevenhuizen vormen samen de gemeente Bunschoten. Een bruisende gemeenschap met 20.000 inwoners waarvan nog omstreeks 150 mensen in traditionele klederdracht lopen.

J une&July, Kirsten Nijhuis www.juneandjuly.nl June & July heeft als passie om het leven mooi in te kleuren.

June & July verkoopt stijlvolle accessoires om je huis of feest mee aan te kleden.

Larint INTERIEUR, ontwerp en styling, Lara Buurman en Susanne Larooij www.larint.nl

Lenie Westerlaken en Tineke Voorthuis workshop: Aandachtig leven www.aandachtigleven.nu www.facebook.com/www.aandachtigleven.nu Aandachtig Leven vanuit de rust en vrede van God trainingen en stiltedagen

Lenie en Tineke verzorgen een workshop over Aandachtig leven, gebaseerd op de trainingen en stiltedagen die zij verzorgen onder het thema “Aandachtig Leven vanuit de rust en vrede van God”.

Gertrude Steenbeek, workshop: collage schilderen www.gertrudesteenbeek.nl Aan de hand van het thema Het (H)eerlijke Leven, zoeken we afbeeldingen uit tijdschriften die daarbij passen. Vervolgens plakken we deze op doek of schilderskarton en verbinden ze daarna met acrylverf met elkaar, waarbij we ook weer deels over de plaatjes schilderen.

Anniek Sturm, workshop: Voedzaam advies weet wat je eet! www.voedzaamadvies.nl De ene voedingshype volgt de andere op. En de verwarring wordt alleen maar groter. Wie weet nog wat je wél kunt eten?

Voedzaam geeft een advies dat bij jou past.

Groene smoothies van Sven & Jennifer www.voedzaamensnel.nl

Wij ontwerpen, stylen en geven kleur aan je interieur. Wij realiseren het project van A tot Z. Maak je wensen werkelijkheid. Wij maken voor iedereen een uniek ontwerp.

Sven & Jennifer van het platform Voedzaam & Snel maakten Het Groene Smoothie boek. Zij hebben alle smoothies met zorg bedacht en uitgebreid getest. Alle recepten zijn 100% natuurlijk.

Red een Kind, www.redeenkind.nl Red een Kind zet zich in om de kansen van kwetsbare kinderen te vergroten.

125

Op PUUR! Live zijn wij er om je een voorproefje van de (h)eerlijke recepten te geven. Ervaar hoe lekker een groene smoothie kan zijn!

-advertenties-

Leef!

www.ecomarkt.nl

Ik wil naar huis!

Als heimwee toeslaat...

Tekst: Janneke de Leede

Alle boodschappen voor gezonde voeding en een bewuste levensstijl

EH

Smakelijck • e-nummervrij • WiTmeeLvrij • SuiKervrij

Smakelijck: Heerlijk, eerlijk & gezond Wil jij graag gezonder en gevarieerder koken? Eerlijke gerechten zonder e-nummers, geraffineerde suikers en witmeel? Kijk snel op www.smakelijck.nl, hét blog vol heerlijke, pure recepten. Je vindt er in de webshop ook de Smakelijck kijk- en kookboeken én informatie over de unieke workshops.

24,95!

Tip: geef een Smakelijck kookboek cadeau. Het is verkrijgbaar voor slechts E24,95 op www.smakelijck.nl en in de boekhandel! Op onze website vind je ook meer informatie over kookworkshops.

Williene Klinck, www.smakelijck.nl

Evangelische Hogeschool Amersfoort

Leef!

door het plotseling doorbreken van dagelijkse routines. In een vreemde omgeving bekruipt je ineens een naar en ongelukkig gevoel. Het is de verandering die je parten speelt. Je voelt een sterk (soms ziekelijk) verlangen naar huis en naar personen en dingen van thuis. In gedachten lijkt thuis alles beter en je kunt bijna niet stoppen met aan je vertrouwde omgeving te denken. Psychisch en lichamelijk zijn er ook gevolgen. Mensen worden verdrietig en ongelukkig. Je krijgt misschien hoofdpijn of buikpijn of je slaapt slechter. Sommige mensen krijgen zelfs huiduitslag of hartklachten.

‘Ik heb de zee nog nooit gezien,’ zei mijn vriendinnetje op de basisschool, ‘en ik wil het zo graag!’ Dus toen ik haar kon vertellen dat ze een paar dagen met ons mee mocht naar het vakantiehuisje waar wij elk jaar onze zomervakantie doorbrachten, was ik helemaal blij en opgewonden. En zij ook! Ze woonde op een boerderij en op vakantie gaan was er niet bij. Ze had niet meer van de

naar huis. Ik kon het niet begrijpen…

Wat is heimwee precies en wat kun je eraan doen?

We reizen wat af in de 21e eeuw. En toch blijken heel wat mensen te kampen met heimwee. 50 tot 90 procent van de Nederlanders heeft er wel eens last van.

Je bent lekker op vakantie en opeens overvalt het je: gedachten aan thuis.

‘Wanneer besluit je je spullen te pakken en naar huis te gaan?’ wereld gezien dan de omgeving binnen een straal van dertig kilometer rond haar huis. We verheugden ons er allebei op dat dit binnen een paar weken zou gaan veranderen. Maar al tijdens de autorit naar onze bestemming sloeg haar vrolijkheid om en werd ze stil. Dat werd er niet beter op in de eerste uren dat we er waren. En nog voor de dag om was kwam het hoge woord eruit: ze had heimwee en wilde zo snel mogelijk weer

Je kunt niet genieten van je vakantie en voelt je naar en ellendig. En dat betekent letterlijk uit-landig. Je bent je “land” kwijt. Je voelt je ontheemd. We denken dat kinderen hier vaker last van hebben dan volwassenen, maar het is niet aan leeftijd gebonden. Het is ook geen aanstellerij, al wordt heimwee niet gezien als een echte ziekte. Toch kun je er behoorlijk ziek van zijn.

Vakantieheimwee wordt veroorzaakt

128

Sommige mensen zijn gevoeliger voor heimwee dan anderen. Zo past niet iedereen zich even gemakkelijk aan in een nieuwe omgeving. Introverte mensen hebben er vaker last van dan extraverte mensen. Iemand met heimwee is meestal meer gesteld op structuur en planmatiger dan de niet-heimwee-lijder.

Verder vergroot een gedwongen vertrek de kans op heimwee. En mensen die niet goed tegen veranderingen kunnen of ervan uitgaan dat ze vast heimwee krijgen, lopen ook meer risico.

Heimwee, verlangen naar (t)huis wordt dus meestal in verband gebracht met het verleden. Je verlangt naar wat was, naar het bekende. In de Bijbel komt heimwee ook voor. Lees Psalm 137 maar eens. De ballingen bezingen daar Jeruzalem terwijl ze aan de stromen van Babel zitten en verwoorden de gevoelens van heimwee indringend. Maar in de Bijbel is heimwee ook toekomstgericht.

Je verlangt naar het land dat er nog niet is, maar waarvan God beloofd heeft dat het er zal komen. Het land van melk en honing, het koninkrijk van God, dat ons herinnert aan het verloren paradijs.

Wat kun je eraan doen?

Zoek het niet te ver weg!

Het lijkt wel alsof de vakantiebestemmingen steeds exotischer worden en verder weg liggen, maar denk niet dat je ver weg moet om een fijne vakantie te hebben. Kies een plek die het mogelijk maakt om naar huis te gaan als het echt nodig is. Dat geeft een gevoel van controle en kan juist helpen om heimwee te voorkomen.

een paar gewoontes van thuis aan te houden. Ontbijt bijvoorbeeld op vaste tijden of maak je dagelijkse ommetje.

Praat erover!

Benoem je gevoelens. Misschien schaam je je voor je verlangen naar thuis en vertel je daarom niets aan anderen. Maar het opkroppen van gevoelens versterkt juist het ellendige gevoel. Zeg je wat je dwarszit, dan lucht dat op en geef je de ander de gelegenheid om je te steunen. Maar overdrijf er niet in. Zeg liever kort waar je last van hebt en vraag om een knuffel, begrip of een arm om je heen. Krijg je te maken met een reisgenoot die heimwee heeft?

Dan doe je er het beste aan om hem of haar een hart onder de riem te steken en mee te nemen op uitstapjes. Zorg voor afleiding, dat vermindert de heimwee.

Creëer houvast en structuur.

Neem vertrouwde spullen mee om de overgang naar een vreemde omgeving te versoepelen. Denk hierbij aan foto's van familieleden, knuffels of je eigen hoofdkussen. Eigen objecten of rituelen geven een vertrouwd gevoel en zorgen ervoor dat je je eerder thuis voelt op een vreemde plek. Probeer niet je hele huishouden mee te nemen, maar alleen de dingen die je echt belangrijk vindt. Want het kan ook fijn zijn om te experimenteren met zaken die je op je vakantie ontdekt. Eerst is het misschien nieuw, maar het wordt vanzelf vertrouwd. Probeer

Verken je nieuwe omgeving en ga op pad.

Als je dicht bij huis blijft, kun je alvast een paar keer naar je vakantieadres gaan. Je kunt er ook voor kiezen om elk jaar op dezelfde plek vakantie te vieren. Die omgeving wordt dan je tweede thuis.

Maar waar je ook heen gaat: wees actief. Passiviteit en niets doen werkt averechts. Blijf bezig.

Heimwee wordt erger als je je verveelt. Zorg daarom dat je lekker op pad gaat en leuke dingen doet.

Hou even vol!

Ondanks alle maatregelen kan het zijn dat de heimwee je in de weg blijft zitten. Wanneer besluit je je spullen te pakken en naar huis te gaan? In ieder geval geldt: spring niet bij de eerste steek heimwee in de auto richting huis. Geef jezelf de tijd om te wennen aan je nieuwe omgeving. Hoe langer je ergens bent, hoe meer je je gaat hechten en hoe leuker je het gaat vinden. Zo kan het gebeuren dat je na een paar dagen alles waar je dacht niet aan te kunnen wennen, wél gaat waarderen. Het wordt vertrouwd. Gun jezelf de tijd om daarachter te komen. In de meeste gevallen gaat heimwee na een paar dagen over. Blijf dus positief. Er zijn genoeg goede kanten te bedenken. En naar huis gaan kan altijd nog!

Mijn vriendin hield het niet langer uit dan een dag en een nacht, voordat ze weer door haar vader werd opgehaald om naar huis te gaan. Maar ze heeft de zee gezien en dat was de moeite meer dan waard!

129

Lees!

Een appeltje

Anne Schotanus

voor onderweg

De keren dat wij als jong gezin op reis gingen, had ik altijd een tas “voor onderweg” bij me. Je wist maar nooit welke calamiteiten of onoverkomelijke hobbels ons pad zouden kruisen. Toen de kinderen nog héél klein waren, bestond die tas uit extra luiers, vooral veel billendoekjes, groentehapjes, en omdat een van onze kinderen steevast weigerde op openbare wc’s of in de natuur het miniplasje te deponeren, zat in de tas ook (altijd!) een potje. Verder had ik een insectenpen (au-prikweg), pleisters, natte washandjes en vuilniszakken bij me. Plus voer, heel veel voer. ‘Van reizen wordt je flauw en hongerig,’ zei mijn moeder wijs, dus dien je altijd op reis te gaan met een goedgevulde maag en dito knapzak.

Dat dit eigenlijk nog helemaal zo gek niet is, vind ik terug in een ontroerend detail uit het verhaal van Elia.* Ook iemand die onderweg was, maar dan wel onder heel moeilijke omstandigheden.

Hij had als profeet van de God van Israël een bijzondere opdracht en een alarmerende boodschap – en hij krijgt daarbij ook de nodige tegenstand. Het komt zelfs zo ver dat hij moet vluchten

om zijn leven te redden. En dat breekt hem op. Hij zoekt een eenzame plaats op en zegt tegen de Heer: ‘Ik kan niet meer… en ik wil niet meer.’

Wie ooit in een depressie of burn-out is beland, herkent deze woorden meteen: ik kan niet meer… en ik wil niet meer.

Ik weet niet waar ik heen moet en ik weet niet hoe ik er moet komen – laat mij hier maar liggen, het is genoeg geweest. Er zijn dagen, weken, zelfs maanden geweest dat ik er ook zo bij lag, net als Elia, onder een struikje in de woestijn.

Maar als een wonder is daar de engel van de Heer, die Elia in de woestijn een maaltijd aanbiedt. Tot twee keer toe zorgt hij voor krachtvoer, voor leeftocht voor onderweg. ‘Want,’ zegt hij, ‘anders is de reis te zwaar voor jou.’ Ik heb het zelf ook moeten leren: alleen als ik eet van het levende brood en drink van het levende water, kan ik op weg gaan. Anders is de reis gewoon té zwaar… * zie I Koningen 19 (vooral vers 7)

130