Inkijkexemplaar Slapen giraffen staand

Leer hoe ieder diersoort zijn eigen manier heeft om kinderen voort te brengen en zo veilig mogelijk op te laten groeien. De prachtige foto’s laten zowel grote als kleine gezinnen zien, broers en zussen en zorgzame vaders.

Ontdek nu zelf de overeenkomsten tussen mensen en dieren!

Een fascinerend boek voor het hele gezin!

ISBN 978-90-5210-903-9

www.tirion.nl

Anita van Saan

Net als in de grotemensenwereld hebben dierenkinderen ook de hulp van volwassenen nodig bij het opgroeien. Dit boek laat 38 verschillende dierenfamilies zien, in allerlei soorten en maten, waaronder de families egel, zeepaard, pinguĂŻn en ijsbeer.

Slapen giraffen staand?

Slapen giraffen staand?

Slapen giraffen staand?‚

Alles over dierenbaby s en hun families

Inhoud Mensenkinderen 4 Gewervelde en ongewervelde dieren

6

Zoogdieren 8 Huiskat 10 Egel 12 Eekhoorn 14 Konijn 16 Bever 18 Das 20 Wild zwijn 22 Zeehond 24 Tuimelaar 26 Stokstaartje 28 30 Naakte molrat Reuzenpanda 32 Rode reuzenkangoeroe 34 Opossum 36 Chimpansee 38 Groene baviaan 40 Afrikaanse olifant 42 Leeuw 44 Giraffe 46 Gevlekte hyena 48 Witte neushoorn 50 IJsbeer 52

01-09.indd 3

Vogels 54 Merel 56 Koolmees 58 60 Zwarte specht Koekoek 62 Raaf 64 Struisvogel 66 KeizerspinguĂŻn 68 Reptielen 70 Nijlkrokodil 72 Galapagos-reuzenschildpad 74 AmfibieĂŤn 76 Bruine kikker 78 Vroedmeesterpad 80 Vissen 82 Citroenhaai 84 Zeepaardje 86 Ongewervelde dieren 88 Wijngaardslak 90 Rode bosmier 92 Berkenwants 94

22-01-13 10:53

Mensenkinderen en p

apa

01-09.indd 4

Ma ma

Kinderen groeien niet alleen op. Ze worden daarbij geholpen door volwassenen, die voor ze zorgen en op ze passen. Meestal zijn dit de eigen ouders. Veel kinderen leven in een klein gezin dat bestaat uit vader, moeder en een of twee kinderen.

Als de ouders uit elkaar gaan, wonen de kinderen doordeweeks bij mama en in het weekend bij papa of andersom.

Soms wonen verschillende papa’s en mama’s met veel kinderen bij elkaar in een woongemeenschap, soms ook nemen ze hun kinderen mee naar een ander gezin en zijn dan een zogenaamd nieuw-samengesteld gezin.

Als de echte ouders geen tijd hebben of ziek zijn, zorgen opa en oma of pleegouders meestal voor de kinderen. Gezinnen kunnen dus heel wisselend van samenstelling zijn, maar er is maar één ding echt belangrijk: dat het goed gaat met de kinderen en dat ze zich fijn voelen.

22-01-13 10:53

—

P S PA

T R OO

s ceu

na (Eri l e Eg

: k e nmet een r e m els

K e nine stekt bru e pun witt

g slen

)

eus

opa eur

te:

n, me r : o g d i n genw nge Vo eecten, reieren, jo ins ken, e slak zen i : mu tijd n g a D r a-35 dage 30

el g e

m h a am c i L -30 c t e : wallen, m 22 i t u o n rden, hou o W sran inen bo en, tu hag

De familie Egel Egels zijn eenlingen. De paartijd ligt tussen mei en begin september, een maand later worden de jongen geboren. Mama egel voedt de jongen in haar eentje op; papa egel gaat er op z’n laatst vlak voor de geboorte vandoor.

Egelnest ’s Nachts gaan egels op zoek naar eten, overdag zoeken ze hun nest op om te slapen.

Dit nest wordt gebouwd in een hoopje stro, onder een heg of in een bladeren- of composthoop en wordt bekleed met bladeren of gras. Ook de egelbaby’s – meestal zijn het er vier of vijf – komen in zo’n nest ter wereld. Na hun geboorte zijn ze nog blind en hebben ze zachte stekels.

Mama egel draagt haar pasgeboren baby’s naar een ander nest.

12

10-33.indd 12

22-01-13 12:18

)

: ing Paspoort d e Vo rofa

c us s n (S

ij d zw l i W

e n : bruink r m e tot nge

e K e nnkergrijzcht met laren

do rte va dekha te: zwa telige g n s r e sl bo

­

en, , orm lakken eren w , s s d l , la n rte wo erlarve elen, b o v t ke dens pad d: g t i jagen a a D r -118 d 114

m haa 0 m c i L 0-1,8 t e : htig loof m 1,3 i c u o n rakelijk voos o W ofdz gd b ho emen en g

w i ld zw

ijn

De familie Wild zwijn Wilde zwijnen (of everzwijnen) leven in kuddes van soms wel vijftig dieren, aangevoerd door een vrouwtje. De mannetjes houden zich in hun eentje buiten de kudde op, behalve in de paartijd, van november tot februari. Ze hebben geen interesse in hun kinderen; de biggetjes zijn afhankelijk van hun moeder.

22

10-33.indd 22

Va d e r w il d z w ij k e il e r ) n e e m n ( d e b e e r o f t een modde rbad.

22-01-13 12:20

p s Pa

t r oo

o Lox nt (

lifa se o n a a frik

A

: k e nen, dikke r e m or

a)

can afri a t don

t e : bieden, m i r u e ge n

d se on Woeenlopenr water i uit r maa e als duw a c sh

eblad hten , s l c e K e nrf, grote o e dsen, worcthors, vru V : s s te slu gra boom d eng l , s n hui : re m tijd n h a a00 m g c a i a e L 0-4, n g : in Afrika D r2 maand i 3,2 d i 2 n e s p r arke Ve rtionale p na

: ing

o lifa n t

Goed beschermd

Olifantenbaby’s kunnen het hele jaar door worden geboren. Na de geboorte wordt het jong door zijn moeder gezoogd. Het krijgt vier jaar lang melk en wordt zijn hele jeugd ook door de andere leden van de kudde beschermd. Het jong leert geleidelijk waar de beste voeder- en waterplaatsen zijn en weet al snel hoe je moet trompetteren als er gevaar dreigt.

De familie Olifant Olifanten leven in een kudde, die meestal bestaat uit tien vrouwtjes en hun jongen. Aan het hoofd van de groep staat oma olifant, een oude en ervaren leidster. De mannetjes trekken in hun eentje door het land en bemoeien zich niet met de kinderen.

42

34-61.indd 42

22-01-13 11:52

Mannelijke kinderen Als de mannelijke olifantenkinderen acht jaar oud zijn, worden ze uit de kudde verstoten en moeten ze alleen of in kleine kuddes vrijgezelle mannetjes verder. Als ze 12 jaar oud zijn, kunnen ze paren met een vrouwtje uit een andere kudde.

Bij Afrikaanse olifanten hebben zowel de mannetjes als de vrouwtjes slagtanden. Deze ontwikkelen zich tussen het eerste en het derde levensjaar en groeien zolang de olifant leeft door met zo’n 10 cm per jaar.

WIST JE DIT AL? O l i fa n t e

34-61.indd 43

nbaby

Soms komen verschillende kuddes elkaar tegen en vormen ze een reuzenkudde van enkele honderden dieren. Wanneer de leidster sterft, neemt haar oudste dochter deze taak op zich.

Vanaf dan houdt zij de kudde bij elkaar en voert deze aan.

43

22-01-13 11:52

vogels Vogels zijn gewervelde dieren. Over de hele wereld komen 10.350 soorten voor. De meeste daarvan kunnen vliegen.

alle v r o o v d n e k r e Kenm

ogels is:

leugels.

• Ze hebben v ren. edekt met ve b is m a a ch li • Hun en vel waarin ge a n s n u h ia v oedsel op • Ze nemen v zitten. echte tanden ze il zeggen dat w t a d , ig d e blo ur een • Ze zijn warm entemperatu it u b e d n a v hebben. onafhankelijk temperatuur s m a a ch li te constan een en nest) met e in l ta s e e ieren (m en en • Ze leggen e zelf uitbroed l ta s e e m e z die en. harde schaal e vogels kruip ru waa it jong

De nachtegaal is een zangvogel.

Zijn jongen zijn nestblijvers.

Bij de jonge vogels kun je een onderscheid maken tussen nestblijvers en nestvlieders: Zangvogels, duiven, ooievaars, roofvogels, gierzwaluwen en spechten behoren tot de nestblijvers. Als de jongen uit het ei kruipen, zijn ze meestal naakt en blind.

De ouders moeten hen onder hun vleugels

34-61.indd 54

warm houden. Ze moeten de jongen bovendien voeren. De kuikens verlaten het nest pas als ze wat groter zijn, veren hebben en bijna kunnen vliegen.

22-01-13 11:54

lh

snel l e e

zullen de sp ech ten ki

nd

ere n de nestholte

Als de kleine zwarte spechten 17 dagen oud zijn, gaan ze voor het eerst in de ingang van het nest zitten en krijgen ze voer van buitenaf. Na hooguit 31 dagen zijn ze vliegvlug en mogen ze met hun ouders de wijde wereld in.

A

De eerste vliegles

ver la

Vader zwarte specht met zijn jongen voor de nestholte.

te

n.

WIST JE DIT AL? Vader en moeder zwarte specht blijven elkaar een heel jaar trouw. Soms paren ze het jaar erop weer met elkaar, soms ook zoeken ze een nieuwe partner.

De vogels vinden elkaar door te roffelen, dat is het geluid dat spechten maken door heel snel met hun snavel tegen een boomstam, telefoonpaal of ander hol voorwerp te hameren.

Moeder zwarte specht met haar jong en

34-61.indd 61

61

22-01-13 11:55

vissen Wereldwijd zijn er tot nu toe zo’n 28.500 soorten vissen bekend, die allemaal in zee of in zoet water leven (beken, rivieren en meren). Er wordt onderscheid gemaakt tussen kraakbeenvissen (haaien, roggen en zeekatten) en beenvissen, zoals de baars, karper, sardine en forel. Kraakbeenvissen hebben een skelet van kraakbeen, terwijl dat van beenvissen uit been bestaat, zoals de naam naam al aangeeft.

d voor n e k r e m Ken n is: e s s i v e l l zitten a ekt en er

en bed t schubb e m p. is id klieren o • Hun hu veel slijm m met ig lichaa m r o v o d rpe en een to raan.

• Ze hebb vinnen e en t wil zegg a d , n e r ast ige die udbloed zich aanp r o k u u n t ij a z r t e • He emp ing. chaamst e omgev d dat hun li n a v ie aan d

De walvishaai is de grootste levende kraakbeenvis die er bestaat. Hij leeft in subtropische zeeën en kan 14 m lang worden.

De haring leeft in scholen in de Atlantische Oceaan

De zaagvis komt voor in gebieden langs de kust. Aan zijn kop heeft hij een verlengstuk met een soort zaagtanden eraan. Met deze ‘zaag’ vangt hij zijn prooi.

62-96.indd 82

22-01-13 09:58

Fotoverantwoording De uitgever bedankt de volgende agentschappen en fotografen voor hun vriendelijke toestemming gebruik te mogen maken van hun beeldmateriaal:

Nature Picture Library: Omslag voorzijde: Mary McDonald, P. 3: Kim Taylor, Kerstin Hinze, P. 6: John Cancalosi, Richard du Toit, Michael Durham, P. 8: Anup Shah, Mark Taylor, Brandon Cole, P. 9: Bryan en Cherry Alexander, Dave Watts, Owen Newman, P. 14: Andy Rouse, Bence Mate, Philippe Clement, P. 15: Bengt Lundberg, Niall Benvie, Martin H Smith, Ingo Arndt, Alan Williams, P. 16: William Osborn, Philippe Clement, P. 17: Jane Burton, P. 18: Orsolya Haarberg, Wild Wonders of Europe / Cairns, P. 19: Vincent Munier, Bengt Lundberg, Sven Zacek, P. 20: David Kjaer, Kevin J Keatley, George McCarthy, P. 21: Andrew Cooper, P. 22: Ingo Arndt, Christoph Becker, P. 23: Rolf Nussbaumer, Edwin Giesbers, P. 24: Barry Bland, Ingo Arndt, Suzi Eszterhas, David Kjaer, P. 25: David Welling, Roger Powell, P. 26: Brandon Cole, Doug Perrine, P. 27: Wild Wonders of Europe / Campbell, Jeff Rotman, P. 28: Marguerite Smits Van Oyen, P. 29: Simon King, Jouan & Rius, David Curl, P. 30: Neil Bromhall, P. 31: Neil Bromhall, P. 32: Lynn M. Stone, Pete Oxford, P. 33: Lynn M. Stone, Eric Baccega, P. 34: Dave Watts, P. 35: Owen Newman, Jouan & Rius, P. 36: Visuals Unlimited, Thomas Lazar, P. 37: Visuals Unlimited, Mary McDonald, P. 38: Anup Shah, P. 39: Anup Shah, Karl Ammann, P. 40: Suzi Eszterhas, Mike Wilkes, P. 41: Anup Shah, Mary McDonald, P. 42: Pete Oxford, P. 43: Anup Shah, P. 44: George Sanker, Anup Shah, Peter Blackwell, P. 45: Andy Rouse, Suzi Eszterhas, Anup Shah, Peter Blackwell, P. 46: Anup Shah, P. 47: Anup Shah, Mary McDonald, Pete Blackwell, P. 48: Anup Shah, Suzi Eszterhas, P. 49: Suzi Eszterhas, Hermann Brehm, P. 50: Andy Rouse, Christophe Courteau, Anup Shah, P. 51: Eliot Lyons, Michael Hutchinson, Richard du Toit, P. 52: David Pike, P. 53: Terry Andrewartha, Tom Mangelsen, P. 54: Markus Varesvuo, P. 55: Bence Mate, Jane Burton, Doug Allan, P. 56: Kim Taylor, Andrew Walmsley, P. 57: George McCarthy, Mark Taylor, P. 58: Alan Williams, Kim Taylor, Stephen Dalton, P. 59: Bengt Lundberg, Kim Taylor, Dave Watts, P. 60: Hermann Brehm, P. 61: Klaus Echle, Bengt Lundberg, P. 62: Andy Sands, Mike Wilkes, John Cancalosi, José B. Ruiz, P. 63: Andy Sands, P. 64: Mary McDonald, Steve Knell, Pete Oxford, P. 65: Niall Benvie, Rolf Nussbaumer, Bengt Lundberg, P. 66: Edwin Giesbers, Peter Blackwell, Jouan & Rius, P. 67: Eliot Lyons, Vincent Munier, P. 68: Fred Olivier, David Tipling, Doug Allan, P. 69: Fred Olivier, Doug Allan, Martha Holmes, P. 70: Ann & Steve Toon, P. 71: Mike Wilkes, Ross Hoddinott, Adam White, P. 72: Bruce Davidson, Anup Shah, P. 73: Martin H Smith, Anup Shah, P. 74: Pete Oxford, P. 75: Tim Laman, Pete Oxford, Adam White, P.76: Ingo Arndt, P. 77: Simon Colmer, Stephen Dalton, Hilary Jeffkins, P. 78: George McCarthy, Stephen Dalton, Bernard Castelein, P. 79: Will Watson, Philippe Clement, Bernard Castelein, P. 80: Paul Hobson, P. 81: José B. Ruiz, P. 82: Jürgen Freund, Doug Perrine, Dave Shale, P. 83: Georgette Douwma, Robert Thompson, Jane Burton, Kerstin Hinze, P. 84: Alex Mustard, Doug Perrine, P. 85: Doug Perrine, David Fleetham, P. 86: Doug Perrine, P. 87: Doug Perrine, Jane Burton, P. 88: Jürgen Freund, David Shale, Kim Taylor, Niall Benvie, P. 89: Russell Cooper, Ingo Arndt, David Kjaer, Hans Christoph Kappel, Simon Colmer, P. 90: Stephen Dalton, P. 91: Klaus Echle, P. 92: Niall Benvie, Paul Harcourt Davies, Paul Hobson, P. 93: Kim Taylor, Andy Sands, P. 94: David Kjaer, Duncan McEwan, P. 95: Kim Taylor, Duncan McEwan, Omslag achterzijde: Jane Burton, Anup Shah, Mark Taylor, Barry Bland, Brandon Cole Tierfoto Giel: P. 18: Oliver Giel Fotolia: P. 1: Pieter Bregman, Eric Isselée, Gentoo Multimedia, Duncan Noakes, texturis, P. 3: auremar, David Pruter, Eric Isselée, Taalvi, Ionescu Bogdan, HLPhoto, P. 4: gudrun, Alena Ozerova, auremar, Monkey Business, P. 5: gudrun, Alexander Tarasov, Serhiy Kobyakov, gallas, Herby (Herbert) Me, Ailuropoda melanoleuca, P. 6: VAlex, V. Yakobchuk, arsdigital, Alexey Klementiev, P. 7: VAlex, NiDerLander, makuba, Andreas Meyer, soleg, Pieter Bregman, Serhiy Kobyakov, vladimirdavydov, pgm, David Pruter, Vladimir, Eric Isselée, montebelli, emer, P. 8/9: crimson, P. 12: Eric Isselée, P. 13: tiero, P. 14: Eric Isselée, P. 21: Ilka Burckhardt, P. 28: DIGIBILD, P. 33: Eric Isselée, P. 34: Eric Isselée, P. 38: Eric Isselée, P. 41: Eric Isselée, P. 42: Taalvi, P. 46: texturis, P. 51: Duncan Noakes, P. 52: BernardBreton, P. 54: Luiz, P. 55: Luiz, hakoar, P. 60: Ornitolog82, P. 68: Gentoo Multi­media, P. 70: Andreas Meyer, Petra Eckerl, P. 72: diamondpictures, P. 76: Bocos Benedict, P. 77: Bocos Benedict, Ionescu Bogdan, P. 78: makuba, P. 79: Ionescu Bogdan, P. 82/83: TRAFFIC, P. 86: Eric Isselée, Onkelchen, P. 88: soupstock, HLPhoto, P. 89: soupstock, Maria.P., P. 90: Serhiy Kobyakov, P. 91: Peterchen, Omslag achterzijde: Serhiy Kobyakov, BernardBreton, Onkelchen Thinkstock: P. 3: iStockphoto, P. 70: Hemera, P. 71: Hemera, iStockphoto De uitgever heeft alles in het werk gesteld deze fotoverantwoording correct op te stellen en alle rechthebbenden te vermelden. Indien er onverhoeds toch onvolkomenheden zouden zijn, bieden wij hiervoor onze verontschuldigingen aan. We zullen deze in een eventuele toekomstige uitgave verbeteren.

Dit boek is gepubliceerd door Tirion Uitgevers Postbus 13288 3507 LG Utrecht www.tirion.nl

Voor het eerst gepubliceerd in Duitsland in 2012 door arsEdition GmbH Oorspronkelijke titel: Von Mamas & Papas, Tierkinder und ihre Familien © 2012 arsEdition GmbH, München © 2013 voor de Nederlandse taal: Tirion Uitgevers, Utrecht

Omslagontwerp: Femke den Hertog Zetwerk Nederlandse editie: Elgraphic bv, Schiedam Foto’s binnenwerk: zie fotoverantwoording Nederlandse vertaling: Els Schrijber, www.taalduiker.nl

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

ISBN 978 90 5210 903 9 NUR 223

No part of this book may be reproduced in any form by print, photocopy, microfilm or any other means without prior written permission from the publisher.

62-96.indd 96

22-01-13 10:01

Leer hoe ieder diersoort zijn eigen manier heeft om kinderen voort te brengen en zo veilig mogelijk op te laten groeien. De prachtige foto’s laten zowel grote als kleine gezinnen zien, broers en zussen en zorgzame vaders.

Ontdek nu zelf de overeenkomsten tussen mensen en dieren!

Een fascinerend boek voor het hele gezin!

ISBN 978-90-5210-903-9

www.tirion.nl

Anita van Saan

Net als in de grotemensenwereld hebben dierenkinderen ook de hulp van volwassenen nodig bij het opgroeien. Dit boek laat 38 verschillende dierenfamilies zien, in allerlei soorten en maten, waaronder de families egel, zeepaard, pinguĂŻn en ijsbeer.

Slapen giraffen staand?

Slapen giraffen staand?

Slapen giraffen staand?‚

Alles over dierenbaby s en hun families