Inkijkexemplaar Basisboek patroontekenen

e e id re eb tg Ui

e

Pasvorm- & proportietechnieken

Detje Bosgra Tirion Creatief

Tirion Creatief

iti

www.tirion.nl

ed

Met deze handleiding kan elk basispatroon tot oneindig veel variaties vertekend en aangepast worden en kunnen veranderende modetrends op de voet worden gevolgd!

P A TR OON TEKENEN

Detje Bosgra

In het derde deel wordt ingegaan op de pasvorm- en proportietechnieken waardoor u bijvoorbeeld vormfouten in eenvoudige stappen zelf kunt herstellen.

e

In het tweede deel komen de variaties aan bod. Hierin wordt duidelijk uitgelegd wat voor ‘sier’ aanpassingen er mogelijk zijn: verbreden of versmallen, verlengen of juist verkorten enzovoort.

id

Het eerste deel behandelt het nemen van de maat, schaaltekenen, patronen voor het maken van basiskledingstukken.

re

Dit boek bestaat uit drie delen.

BASISBOEK PATROONTEKENEN

Het Basisboek patroontekenen is een onmisbare handleiding voor iedereen die haar eigen kleding wil maken. Met dit boek leert u zelf patronen op maat te tekenen en basispatronen aan te passen aan uw eigen smaak & stijl.

eb

ed

tg

iti

Ui

B A S I S B O E K

Tirion Creatief

Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:51 Pagina 2

Dit boek is gepubliceerd door Tirion Uitgevers Postbus 13288 3507 LG Utrecht www.tirion.nl Tekst en inhoud: Detje Bosgra Omslagontwerp en -illustratie: Marjolein van Dam Vormgeving binnenwerk: Paul Boyer Patroontekeningen: Matthijs Metselaar isbn 978 90 4391 549 6 nur 476 Het boek is eerder uitgegeven met isbn 978 90 2133 744 9 Š 2013 Tirion Uitgevers, Utrecht Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

No part of this book may be reproduced in any form by print, photocopy, microfilm or any other means without prior written permission from the publisher.

Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:51 Pagina 3

Inhoud

Deel 1

basispatronen

1

Inleiding

6

2

Materialen

7

3

Het maat nemen

8

4

Grondpatroon rechte rok

14

5

Grondpatroon gerende rok

16

6

Wijde rok met schuin over elkaar vallende geplooide banen

18

7

Grondpatroon cirkelrok + variatie

22

8

Grondpatroon pantalon

24

9

Grondpatroon mantel

27

10

Grondpatroon rechte mantelmouw

31

11

Grondpatroon japon

33

12

Grondpatroon getailleerde japonmouw

37

13

Mouwvariaties

39

14

Japon met extra busteruimte

44

15

Swaggervariaties

47

16

Cape

55

17

Grondpatroon tweerij-overslagtailleur ( jasje)

58

18

Grondpatroon tweedelige mantelmouw

62

19

Kragen los getekend

64

20

Kragen, het berekenen van het omstellingspunt

69

21

Tweedelige overhemdkraag en boord

70

22

Revers met staander

71

23

Smalle sjaalkraag

72

24

Brede sjaalkraag

73

25

Bobbedkraag

74

26

Afstaande col op verwijde hals

75

27

Brede fantasiekraag

76

28

Grondpatroon japon met revers met tweedelige breuklijn in kraag

77

29

Het bepalen van de inzetpunten voor de mouw

78

30

Slip-on of verdiept armsgat

79

31

Raglanmouw

80

32

Half-raglanmouw met zijpand

83

33

Voor ingezette mouw en achter kimono met halve okseldriehoek

85

34

Voor kimono met halve okseldriehoek, achter ingezette mouw

87

35

Kimono met okseldriehoek

89

Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:51 Pagina 4

36

Kimono met schouderpas

37

Vierkant armsgat

92

38

Grondpatroon vleermuismouw

94

39

Bruidsjurk

96

Deel 2

91

vertekeningen

1

Heuprok

104

2

Kokerrok

104

3

Rok met heuppas

105

4

Plooirok

105

5

Rok met voorpand en zijvoorpand

106

6

Voorpand met middenvoornaad

107

7

Rok met steekzakken

108

8

Rok met 3 uitgedraaide plooitjes

109

9

Rok met 2 uitgedraaide plooitjes

109

10

Klokkende 4-baansrok

110

11

Klokkende 6-baansrok

112

12

Voorpand wijde rok met dichtgedraaide coupenaden en aan de onderkant 6 cm opengedraaid

113

13

Aangerimpelde rok

114

14

Rok met een middenvoornaad

115

15

Gerende rok met rond lopende doorgestikte delen

117

16

Rok met 4 banen middenvoor, wijd uitwaaierende banen

119

17

Gerende rok met stroken

120

18

Gerende 8-baansrok met klokkende banen

122

19

Rok met voor en achter 5 godets of spieĂŤn

124

20

Rok met dubbele voorpanden

125

21

Rok met dubbel voorpand met ingetekende draperie

126

22

Gerende rok maat 40

127

23

Gerende rok maat 38, overslagrok met belegdelen, split met stiksel op het rechter voorpand

129

24

Gerende 4-baansrok, schuin op de stof gelegd

131

25

Gerende 10-baansrok met plooidelen aan de onderkant

133

26

Bandplooibroek met onveranderde voetwijdte

135

27

Lijfje met deelnaad opzij

136

28

Topje voorpand met hartvormige halsuitsnijding

137

29

Laag uitgesneden topje met coupenaad opzij en extra schouderbandjes

138

30

Lijfje met doorlopende coupenaden

139

31

Dichtgedraaide bustesuçon

140

32

Lijfje zonder coupe in de taille

141

Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:51 Pagina 5

33

Coupe verwerkt in de V-lijn middenvoor met 2 cm verhoogd bustepunt

34

142

Getailleerd topje met verschoven suçons en deelnaden in voor- en achterpand

143

35

Topje met schouderpas

144

36

Topje met gedrapeerd middenvoorstuk

145

37

Het topje in 3 delen dichtgedraaid voor draperie

146

38

Blouse met overslag voor 4 knopen

148

39

Blouse met gedrapeerde overslag en afgewerkt met een bies

149

40

Draperie om de hals van het topje, naar één kant, dichtgedraaide suçons

151

41

Blouse met draperie onder het bustepunt

153

42

Blouse met 2 coupenaden in het voorpand

154

43

Een 2-rij-overslagblouse

155

44

Blouse met schouderpasje en ingerimpeld tussen A - B

156

45

Topje met brede, gedrapeerde kraag

157

46

Voorpand topje gedrapeerd

159

47

Wikkelblouse

160

Deel 3 1

pasvorm- en proportietechnieken

Pasvormtechnieken ter voorkoming van slechtzittende kleding

164

Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:51 Pagina 9

afb. 1

afb. 2

afb. 3

de omvangsmaten De 1e bovenwijdte De centimeter moet zo hoog mogelijk tegen de oksel om de rug gelegd worden (afb. 1) en mag niet onder de schouderbladen afzakken. In afb. 2 is de ligging van de centimeter boven de buste, waarbij deze praktisch geheel horizontaal ligt.

De 2e bovenwijdte Bij het meten van de 2e bovenwijdte blijft de centimeter op de rug op dezelfde plaats.

De persoon blijft de armen langs het lichaam houden, waarna u de centimeter van onder de beide armen luchtig over het hoogste deel van de buste legt (afb. 3). Door de centimeter te strak over de buste te meten, wordt de 2e bovenwijdte te klein, wat funeste gevolgen voor de pasvorm hebben kan.

Opmerking: in de confectie-maattabellen wordt uitsluitend de 1e bovenwijdte vermeld.

De hele rugbreedte wordt gemeten tussen de huidplooien van de armen, vervolgens wordt de halve rugbreedte gebruikt voor het halve patroon.

De halve rugbreedte kan ook proportioneel worden berekend, dit is een halve 1e bovenwijdte + 2,5 cm.

De taillewijdte Afb. 4 geeft het meten van de taillewijdte aan. Voor een rok moet deze maat enigszins strak worden gemeten, bij afwijkingen zal het bandje niet recht in de taille liggen. Deze afwijkingen worden bij een jurk of jasje aan de bovenkant gecorrigeerd.

De heupwijdte Het meten van de heupwijdte wordt eveneens in afb. 4 aangegeven. Hier vooral niet te strak meten en erop letten dat de centimeter over het zwaarste deel van het zitvlak ligt; extra maat nemen over de bovenbenen kan in sommige gevallen van belang zijn.

9 basispatronen

Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:51 Pagina 10

B

A

Taillewijdte

C

D

E

Heupwijdte

F afb. 4

afb. 5

H

de lengte - en controlematen

G

Voor het meten van de lengte - en controlematen worden met enkele hulpmiddelen belangrijke punten van het lichaam bepaald.

In afb. 5 ziet u hoe een maatband om de hals naar voren is gelegd. Dit om de juiste plaats van de hals in de rug te bepalen. Zie punt A en B. Verder gebruikt u als hulpmiddel een taillebandje. Hiervoor kunt u het beste een elastieken band gebruiken, waarin zich op regelmatige afstand knoopsgaten bevinden en aan het andere einde een knoopje als sluiting.

Het derde hulpmiddel is een dun latje van ca. 25 cm lengte en 3 cm breed (schoolliniaaltje).

De achter-controlemaat, taillelengte en hele lengte In afb. 5 zijn deze maten aangegeven, die van de onderzijde van de om de hals liggende maatband gemeten zijn.

De achter-controlemaat wordt vanaf het rughalspunt A over het schouderblad tot aan de onderzijde van de tailleband gemeten. Zie A - C .

10 basisboek patroontekenen

Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:52 Pagina 72

23 Smalle sjaalkraag

Deze kraag heeft geen revers Omdat de kraag door het pand wordt getekend, maakt u een aparte onderkraag Trek daartoe de halsring door tot de buitenkant van de kraag Het beleg en bovenkraag zijn aaneen Knip van A over B, C, D, E en F naar G E is het kruispunt van halsring en opzetkant van de kraag Het hoekje E, E1, E2, F knipt u aan het rughalsbeleg

extra stolpruimte

onderkraag

72 basisboek patroontekenen

Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:52 Pagina 73

24 Brede sjaalkraag

Als u aan de buitenkant meer dan 4 cm te kort komt, zou u van de opzetkant te veel moeten afvouwen, zodat u dit niet meer kunt uitzetten In dat geval maakt u een aparte staander A - kruispunt - halsring - opzetkant van de kraag A - B en B1 - A1 = V cm De staander van de onderkraag is B1 - B - A2 De staander van de bovenkraag (beleg) is A - A1 - A2 Aan deze staander knipt u het hoekje A - C - D - E Houd het patroon bij A vast en schuif D1 tegen E Neem nu het hoekje over

Volgorde van naaien: Schoudernaden dichtnaaien Middenachter onderkraag dichtnaaien Onderkraag opzetten Aan het beleg het rughalsbeleg stikken D valt op D, E valt op E en F op F Dan het beleg van A - C aan het voorpand stikken Naadje E - D vastzetten aan de rughalsnaad

staander bovenkraag

onderkraag

staander onderkraag

schaal: 1:5

73 basispatronen

Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:52 Pagina 96

39 Bruidsjurk

Deze jurk is aan de onderkant 6 Ă 7 meter wijd en staat goed wijd uit wanneer er organza in de zoomrand wordt meegenaaid of met een stevige voeringstof van vlieseline of tarlatan Het sleepje aan de achterkant is 35 cm lang Het korte mouwtje is onder de arm ingezet en voor en achter aangeknipt

Maten voor maat 40: 1e bovenwijdte

92

cm

2e bovenwijdte

97

cm

Taillewijdte

72

cm

Heupwijdte

102

cm

Achtercontrolemaat

42

cm

Taillelengte

40,5 cm

Halve rugbreedte

17,75 cm

Armsgatdiepte

30,75 cm

Zijtaillelengte

50,5 cm

Bustediepte

36,75 cm

Schouderbreedte

12,5 cm

Hele lengte

140

cm

De hulpmaten: Rughals is B/ba halve 1e b.w. plus 2 cm is 6,6 cm Armsgatbreedte is B/i 1e b.w. plus V cm is 12 cm Borstbreedte is C/ba 1e b.w. plus 2 cm is 20,4 cm Bustebreedte is B/ba 1e b.w. plus V cm is 9,7 cm Modellering van de rug (afb. 1): A1 - A3 is de gewone schoudernaad A2 vanaf A1 is 1 cm A4 vanaf A3 is 1,5 cm, om te voorkomen dat de bovennaad van de mouw niet te veel naar achteren zal vallen, wordt de schoudernaad naar voren geplaatst D vanaf A is hele lengte A5 vanaf A is 5 cm A6 vanaf A5 is 13 cm A7 vanaf A4 is 5 cm, verbind A7 met A6 A6 ligt haaks op A5 - B, om het teveel aan lengte achter de arm weg te werken wordt bij A8 1 cm afgevouwen

96 basisboek patroontekenen

Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:52 Pagina 97

afb. 1

afb. 2

schaal: 1:8

97 basispatronen

Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:52 Pagina 164

1

Pasvormtechnieken ter voorkoming van slechtzittende kleding

Pasvormfouten ontstaan door: 1. Niet goed genomen maten.

Door de genomen maten te vergelijken met een proportionele berekening ervan kan worden opgemaakt waar de correcties voor het specifieke figuur moeten worden aangebracht.

Als er in het te maken kledingstuk bijvoorbeeld een te kleine of te grote rugbreedte of een te grote of te kleine ruglengte is ontstaan kost het veel tijd om deze fouten te corrigeren, als het al mogelijk is (pomp).

2. Coupenaden die te groot of te klein zijn.

Het aanbrengen van de juiste welving in het kledingstuk is van groot belang voor de goede vorm; de naden en de coupenaden vormen een heel belangrijk geheel en moeten goed afgestemd zijn op het figuur.

3. Onnauwkeurigheid bij het tekenen van een patroon, het trekken van lijnen, het aantekenen van naden en het uitknippen van de patroondelen. Hierdoor kan de halslijn gaan trekken of het armsgat te klein worden wat bij onvoldoende inzicht leidt tot verkeerde correcties.

4. Het niet goed in elkaar zetten van de verschillende delen van het kledingstuk, bijvoorbeeld op plaatsen waar het stuk is uitgerekt of juist ingewerkt. Dit zal blijken wanneer er losgetornd moet worden.

Samengevat: door allerlei oorzaken kunnen een of meer fouten ontstaan in een kledingstuk en bij het veranderen hiervan is het van groot belang te weten waar moet worden ingegrepen.

De ontstane straling of plooivorming kan op de juiste plaats worden veranderd als daar genoeg stof voor aanwezig is; het is daarom raadzaam genoeg naad aan te knippen of eerst een proefstuk te maken van ongebleekte katoen.

veelvoorkomende pasvormfouten Straling- of plooivorming is meestal het gevolg van een gemaakte fout op een andere plaats in het kledingstuk (een tekort aan stof tussen twee duidelijk waarneembare punten).

Bijna alle onregelmatigheden die we zien aan de onderkant van een rok, mantel of pantalon komen van bovenaf en worden aan de bovenkant gecorrigeerd .

Ook wordt de stof eerst nagekeken op fouten in de verwerking. Een dessin (ruit of streep) loopt dan niet goed door en bij een effen stof is het te zien aan de horizontale en verticale weefdraden.

164 basisboek patroontekenen

Basisboek Patroontek.2edr_d_195x275 22-01-13 08:52 Pagina 166

Afb. afb.

2

Afb. afb. 1 1

2

A

A

D

A

B

E C

Recht figuur

Afb. afb.33

D

B

D

B

E

E

C

A.O.G. figuur

C

V.O.G. figuur

De grootst mogelijke nauwkeurigheid is hier dus altijd geboden.

Afbeelding 2 Dit is het achterovergaande figuur, waarbij de afwijkingen ten opzichte van het normale figuur zijn: 1. smalle vlakke rug

4. vlakke buik

2. gewelfde borst

5. achteruitstaand zitvlak

3. tamelijk hoge buste

6. taille die achter hoger en voor lager ligt

166 basisboek patroontekenen

e e id re eb tg Ui

e

Pasvorm- & proportietechnieken

Detje Bosgra Tirion Creatief

Tirion Creatief

iti

www.tirion.nl

ed

Met deze handleiding kan elk basispatroon tot oneindig veel variaties vertekend en aangepast worden en kunnen veranderende modetrends op de voet worden gevolgd!

P A TR OON TEKENEN

Detje Bosgra

In het derde deel wordt ingegaan op de pasvorm- en proportietechnieken waardoor u bijvoorbeeld vormfouten in eenvoudige stappen zelf kunt herstellen.

e

In het tweede deel komen de variaties aan bod. Hierin wordt duidelijk uitgelegd wat voor ‘sier’ aanpassingen er mogelijk zijn: verbreden of versmallen, verlengen of juist verkorten enzovoort.

id

Het eerste deel behandelt het nemen van de maat, schaaltekenen, patronen voor het maken van basiskledingstukken.

re

Dit boek bestaat uit drie delen.

BASISBOEK PATROONTEKENEN

Het Basisboek patroontekenen is een onmisbare handleiding voor iedereen die haar eigen kleding wil maken. Met dit boek leert u zelf patronen op maat te tekenen en basispatronen aan te passen aan uw eigen smaak & stijl.

eb

ed

tg

iti

Ui

B A S I S B O E K

Tirion Creatief