National Geographic Australië

National Geographic Australia Locator

CO

800 meter

FLYNN

H A VE N UE

Lake Burley Griffin

EN UE

BARTON

L

RA ER NB UE C A VE N A

NA

UI T

UIT

BRISBAN E AV

CI R I C

H O BART AV EN UE

IO

C I RC

C IRC

GS

LO T PE EL A O PA PARP EA RK K

Parliament House

The Lodge

DEAKIN

AUSTRALIË

WERELDWIJD NEMEN EXPERTS VAN NATIONAL GEOGRAPHIC

E

B OW EN DRIVE

KIN

CAPITAL HILL

NUE

N AT

L

ST CAP A

H O P E TO U N ADE

Diplomatic Missions

D TE WA R R RD AC E

Old Parliament V E N U A House

TE L ITA

YARRALUMLA

Captain Cook Memorial Blundell's Water Jet Farmhouse National Library of Australia KI NG Questacon High Court Carillon E

TE

V

E

STIRLING PARK

AV E AIDE

CO M M O

LENNOX GARDENS

DRIV E

EX

N

NOVAR ST.

DR I

A

UE W A

EEN KIJKJE ACHTER DE SCHERMEN EN DRINGEN DOOR TOT DE KERN VAN DE CULTUUR, DE GESCHIEDENIS EN HET VOLK VAN EEN LAND.

DANKZIJ NATIONAL GEOGRAPHIC REISGIDSEN KAN HUN ERVARING DE JOUWE WORDEN.

STADSPLATTEGROND CANBERRA STADSPLATTEGRONDEN EN WANDEL-/AUTOKAARTEN The Mint

KINGS CROSS

Bezienswaardigheid Regio Omtrek van het gebouw Park Brug

Tunnel Route Looprichting In de tekst besproken bezienswaardigheid Noord

N

REGIOKAARTEN

Maitland Cessnock

Hoofdstad GROOT KLEIN

Steden en plaatsen

ROYAL NAT. PARK 3 30

Hunter Valley

VICTORI A Staat Drooggevallen meer Spoor

Berg Nationaal park National Route State Route Bezienswaardigheid Begin wandeling/ autoroute

SYMBOLEN IN DE TEKST A B C D

K P F J €

Kaartverwijzing Adres Telefoonnummer Sluitingstijden / reistijden (wandelingen en autotochten) Afstand Start/eind Hotel Entreegeld varieert van € (minder dan €8) tot €€€€€ (meer dan €30)

E K V P H N T W O S U Q

Restaurant Aantal kamers Aantal stoelen restaurant Parkeerplaats Station Lift Niet-roken Airconditioning Overdekt zwembad Openluchtzwembad Fitnessclub Gangbare creditcards geaccepteerd

australië

DE REIS INDELEN, beknopte kennismaking met Australië, zodat je je reis op je eigen wensen en interessegebieden kunt afstemmen.

ERVAAR unieke belevenissen, waaronder duiken bij het Groot Barrièrerif, winkelen voor authentieke Aboriginalkunst en een dromedaristocht door de outback.

INSIDER TIPS van de schrijvers en fotografen van National Geographic, maar ook van plaatselijke deskundigen, over hun favoriete plekjes, praktische zaken en veel meer.

WANDELINGEN EN AUTOTOCHTEN, voorzien van duidelijke kaartjes, waaronder een wandeltocht door de wereldberoemde haven van Sydney en autotochten langs de Steenbokskeerkring en over Victoria’s Great Ocean Road.

EXCURSIES BUITEN DE GEBAANDE PADEN, zoals een bezoek aan de ondergrondse woningen van de opaalstad Coober Pedy en Bungle Bungles grillige zandsteenformaties.

NIET MISSEN Bij elk hoofdstuk vind je verwijzingen naar nadere informatie over sterk aanbevolen bezienswaardigheden en activiteiten.

PRACHTIGE FOTO’S EN HANDIGE KAARTEN maken het eenvoudig te kiezen, je reis uit te stippelen en overal het mooiste te zien.

NUR 518 I S B N 978-90-215-6609-2

NATIONAL GEOGRAPHIC

REISGIDS National Geographic Reisgids maakt deel uit van Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen

9

789021 566092

AUSTRALIË Sydney Canberra

Australië

Kleurgecodeerd per regio

De reis indelen

AUSTRALIË

CANBERRA SYDNEY Newcastle

RE I S G I D S

REISGIDS

RI

A

Lake Burley Griffin ND

COMMONWEALTH PARK

Regatta Pt.

N W E A LT

COMMONWEALTH AVENUE BRIDGE

NATIONAL GEOGRAPHIC REISGIDS

NATIONAL GEOGRAPHIC REISGIDS

TI

Y

Springbank Island Spinnaker Island

AL

NS

TU Archbishops TI O Residence P Nat. Capital A RKE N A VE S ACTON Exhibition N PARK

Black Mountain Peninsula

CL RC E LE

0

8

Geschiedenis en cultuur

13

Sydney

73

New South Wales

101

Australian Capital Territory

127

Queensland

137

Northern Territory

181

Western Australia

211

South Australia

249

Victoria

289

Tasmanië

329

Reiswijzer

355

Omslag voorzijde: Hotel in de outback, New South Wales (David Trood/Getty Images) Rug: Baby-koala (Dan Kite/iStockphoto) Omslagontwerp: Sam Serebin

201412xx National Geographic Reisgids Australië.indd 1

15-03-17 11:54

0459_17_AUSTRALIE --by PRINTER TRENTO: 17-03-24- 11:15:37

- PageNr: 1 - Sheet: -- dario.zanella

A

Layer 1: Australia_CORR_cover.p1.pdf Layer 2: TRACCIATO_566092_COVER_24MM.p1.pdf OLA_COVER_OLA PDF_FAX_VETTORIALE_FORATURA_TRACCIATI

REISGIDS

australiĂŤ Roff Martin Smith

Australia 00 (001-012)2 FFR.indd 3

28-11-14 10:18

inhoud

bewust reizen 6

de reis indelen 8

Geschiedenis en cultuur 13 Het huidige Australië 14 Eten en drinken 24 Het land 26 Geschiedenis 32 Kunst 56 Flora en fauna 66

Sydney 73

Inleiding en kaart 212 De wilde flora 222 Langs de Gibb River Road 238

F

Victoria 289 Inleiding en kaart 290 Melbourne Cup 297 Wandelingen door Melbourne 298 De Great Ocean Road 310 Australisch voetbal 318 Struikrovers 322

New South Wales 101 Inleiding en kaart 102 Bosbranden 106 Langs de Pacific Highway 118

Tasmanië 329 Inleiding en kaart 330 De Huon Valley 338 De Groenen van Tasmanië 342 Toeristische rondrit 346 Forelvissen 352

Australian Capital Territory 127 Inleiding en kaart 128 Anzac Day 134

Queensland 137 Inleiding en kaart 138 Langs de Steenbokskeerkring 150 Nationale parken 172

Northern Territory 181

South Australia 249 Inleiding en kaart 250 Australische wijnen 264 De festivalstaat 272 Langs de Stuart Highway 284

Inleiding en kaart 74 Wandeling door het havengebied 82 Cricket 90 Nieuwjaarsviering in Sydney-stijl 98

Western Australia 211

Reiswijzer 355 Hotels en restaurants 367 Winkelen 386 Activiteiten 388

register 390 fotoverantwoording 398

Inleiding en kaart 182 Aboriginalkunst 202

Pagina 2-3: Het Red Centre, niet ver van Alice Springs Pagina 4: Strandhuisjes bij Melbourne

Australia 00 (001-012)2 FFR.indd 5

28-11-14 10:18

6

bewust reizen Verstandige reizigers gaan doelgericht op pad om alles uit hun reis te halen. Door bewust te reizen draagt u bij aan het behoud van de natuur, historie en culturele rijkdom van de plaatsen die u bezoekt. Bovendien verbetert u uw eigen reiservaring.

Hoe reist u bewust?

•

Bedenk dat uw aanwezigheid van invloed is op de plaatsen die u bezoekt.

• Besteed uw tijd en geld zodanig dat u iets bijdraagt aan de couleur locale (dat maakt uw verblijf ook interessanter).

•

Respecteer het natuurlijke en culturele erfgoed van uw bestemming.

•

Respecteer de lokale gebruiken en tradities.

•

Toon de lokale bevolking uw waardering voor de interessante of unieke aspecten van hun streek, zoals het landschap, de historische dorpjes en gebouwen, de muziek of het eten.

•

Trek af en toe uw portemonnee en steun kleine ondernemers die zich inspannen om de bijzondere eigenschappen van een plaats te behouden. Zoek naar winkeltjes, restaurants, pensions en reisorganisaties die trots en hart voor hun omgeving uitstralen. Mijd bedrijven die afbreuk doen aan het karakter van een plek.

•

Zorg ervoor dat u mooie herinneringen en verhalen mee naar huis neemt, in de wetenschap dat u iets hebt bijgedragen aan het voortbestaan en de ontwikkeling van uw bestemming.

Deze manier van reizen wordt geotoerisme genoemd en valt te omschrijven als ‘toerisme dat het geografische karakter van een plek – omgeving, cultuur, uitstraling en erfgoed – en het welzijn van de inwoners ondersteunt of versterkt’. Meer informatie over geotoerisme is te vinden op de website www.nationalgeographic.com/travel/sustainable.

Australia 00 (001-012)2 FFR.indd 6

28-11-14 10:18

7

REISGIDS

australië OVER DE AUTEURS Roff Smith is geboren en getogen in het Amerikaanse New England, maar woont al sinds 1982 in Australië. Als journalist is hij begonnen bij de Sydney Morning Herald om later over te stappen naar de Melbournse Sunday Age. In 1993 ging hij als ervaren en bekroond journalistiek schrijver voor Time Magazine werken en publiceerde artikelen over Australië, Nieuw-Guinea, Frans-Polynesië en Antarctica In 1996 begon Smith aan een 16.000 km lange fietstocht door de Australische outback. Het verslag van deze reis verscheen oorspronkelijk als serie in drie delen in het National Geographic Magazine en werd later uitgebreid om in boekvorm te verschijnen onder de titel Koud bier en krokodillen: op de fiets door Australië. Ook het onvolprezen Australië: reis door een tijdloos land is van zijn hand. Voor zijn artikel over Banjo Paterson, een beroemd Australisch dichter, werd hij onderscheiden door de North American Travel Journalist’s Association.

Peter Turner heeft zowel de editie van 2010 als die van 2015 bijgewerkt en schreef de kaderteksten. Hij is Australiër van geboorte, journalist van beroep en reiziger van nature. Hij heeft ervaring als redacteur, uitgever en journalist in Australië en heeft in deze hoedanigheid ook gewerkt voor kranten in Indonesië, Thailand en Brunei. Als schrijver van reisverhalen en fotograaf kent Turner Zuidoost-Azië en Australazië als geen ander. Zijn artikelen zijn gepubliceerd in kranten en tijdschriften over de hele wereld en zijn kennis verrijkt meer dan twintig reisgidsen.

Australia 00 (001-012)2 FFR.indd 7

28-11-14 10:18

88



De reis indelen Met duizenden kilometers kustlijn met schitterende stranden, het grootste koraalrif ter wereld, een unieke en gevarieerde fauna, de verlatenheid van de outback, een verfijnde, stadse cultuur, tropische regenwouden en bergen, is het niet zozeer de vraag wat u wilt zien als wel hoeveel u kunt zien.

Als u slechts een week de tijd hebt Of uw bezoek nu twee dagen of twee maanden duurt, in Australië zult u niet snel zijn uitgekeken. Het probleem is er waarschijnlijk eerder in gelegen welke keuze te maken tussen de vele en diverse bezienswaardigheden die het continent te bieden heeft. De meeste bezoekers hebben bij aankomst al een lange, vermoeiende reis achter de rug. Als u dan ook nog weinig tijd hebt, kunt u zich het best beperken tot een kleine selectie van de belangrijkste bezienswaardigheden. Voor wie slechts een week in Australië is, zou het in principe mogelijk zijn om Sydney te bezoeken, het Groot Barrièrerif en Uluru ofwel Ayers Rock, de gigantische rotsformatie in Centraal-Australië.

Sydney is in de meeste gevallen de aankomsthaven. Deze levendige stad aan de zuidoostkust van het land kan bogen op een fraaie haven en stranden als het beroemde Bondi Beach, historisch interessante bezienswaardigheden en landschapsiconen als de Sydney Harbour Bridge en het Opera House.

Na enkele dagen in Sydney te hebben doorgebracht, vliegt u (bijvoorbeeld met Qantas, de grootste binnenlandse vliegmaatschappij; www.qantas.com.au) in drie uur naar Cairns in het noorden, waar rondvaarten naar het Groot Barrièrerif worden aangeboden. Het koraalrif maakt zijn reputatie in het echt meer dan waar. Vanuit Cairns of het 64 km verder naar het noorden gelegen Port Douglas kunt u in een gehuurde auto een bezoek brengen aan het Daintree National Park met zijn eeuwenoude regenwouden, het bergdorpje Kuranda en het Atherton Tableland, een hoogvlakte, maar u kunt natuurlijk ook gaan relaxen op het strand.

Het nationaal park Uluru-Kata Tjuta ligt op slechts drie uur vliegen van Cairn. Onder begeleiding van Aboriginalgidsen kunt u de uit het vlakke woestijnlandschap oprijzende rotsformaties bezichtigen.

Als u meer tijd hebt Om Australië echt te leren kennen, hebt u minstens twee weken maar liefst nog meer tijd nodig.

Dankzij het goede netwerk van autoverhuurbedrijven is het mogelijk om een gebied deels per auto te verkennen en voor Een bewoner van Australië.

Australia 00 (001-012)2 FFR.indd 8

28-11-14 10:19

de grotere afstanden voor een binnenlandse vlucht te kiezen. Afhankelijk van hoeveel tijd u hebt, kunt u naar eigen voorkeur een keuze maken uit onderstaand reisplan dat de belangrijkste bezienswaardigheden van het land omvat.

Sydney en omgeving: na Sydney te hebben verkend, zijn de Blue Mountains, ten westen van de stad, zeker een bezoek waard. Op enkele uren rijden in zuidwestelijke richting ligt Canberra, de ruim opgezette hoofdstad van Australië, met 100 km zuidelijker de Snowy Mountains waar u, afhankelijk van het seizoen, kunt skiën of wandelen. De Pacific Highway voert vanuit Sydney naar het noorden, langs vele prachtige surfstranden waarvan Byron Bay een van de bekendste is. Het wijndistrict Hunter Valley is 2,5 uur rijden vanaf Sydney.

Queensland en de Northern Territories:

99

NIET MISSEN: Sydney, een van ’s werelds mooiste havensteden 73 Het Groot Barrièrerif van nabij aanschouwen 160 De wetlands van het Kakadu National Park 188-191 Uluru, de heilige rotsformatie in de outback 204-208 De Barossa Valley met traditionele wijngaarden 267-268 Een autorit langs de Great Ocean Road 310-315 Port Arthur, van gevangenis tot landschapselement 350-351

met zijn Groot Barrièrerif trekt Queensland de meeste toeristen. De Gold Coast, met zijn vele hotels, attractieparken en surfstranden, strekt zich uit van zuidelijk Queensland tot bijna in Brisbane, de hoofdstad van deze deelstaat (590 km vanaf Sydney). De noordelijke kuststreek, de Sunshine Coast, is gelukkig minder bebouwd. Hier bevindt zich ook het chique Noosa Heads-resort. Het vlak voor de kust liggende Fraser Island is het grootste zandeiland ter wereld waar ook tropisch regenwoud voorkomt.

Vanaf hier heeft zich over een lengte van 2100 km het Groot Barrièrerif gevormd. Hoewel overal langs de kust dag- en duiktochten worden aangeboden, zijn Cairns, Port Douglas en de Whitsunday Islands (Pinkstereilanden; 500 km ten zuiden van Cairns) de belangrijkste uitvalbases voor een verkenning van het rif. Het landinwaarts gelegen regenwoud staat onder nationaal parkbeheer.

Vanuit Cairns vliegt u in drie uur naar het centraal gelegen Northern Territory. Darwin (4000 km vanaf Sydney), de tropische hoofdstad van deze deelstaat, is tevens Koala’s verzamelplaats voor tochten naar het Kakadu National Park, dat befaamd is De bij toeristen zo populaire koala’s zijn vooral te zien in om zijn moerassen, watervallen, bijzondere dierentuinen en wildparken, want diersoorten en Aboriginal rotskunst. in het wild zijn ze niet gemakVanuit Darwin rijdt u zuidwaarts kelijk te vinden. Hoewel u tijdens door het Red Centre, een woestijnachtig een avondwandeling door de gebied dat zijn naam dankt aan de rode uiterste buitenwijken van Sydney, kleur van de grond. Het heeft met een Melbourne of Brisbane geluk kunt afwisselend landschap van vlaktes, enorme hebben, maakt u meer kans op rotsformaties en loodrechte afgronden. De Kangaroo Island, voor de kust van Katherine Gorge in het Nitmiluk NatioZuid-Australië, of op Phillip Island, nal Park, 240 km ten zuiden van Darwin, bij Victoria. vormt een keten van door de rivier in het

Australia 00 (001-012)2 FFR.indd 9

28-11-14 10:19

1010



Fooien Vroeger gaven alleen Amerikaanse toeristen een fooi, maar tegenwoordig is het een vrij algemeen gebruik. Hoewel u dit niet verplicht bent, wordt in de duurdere restaurants een fooi van 5 tot 10% gezien als blijk van waardering voor de service. De prijs voor een taxirit wordt gewoonlijk met 10% naar boven afgerond, en in een luxe hotel betaalt u de kruier 2 dollar.

zandsteen uitgesleten kloven. Vanaf hier is het nog 1250 km naar Alice Springs. Deze oase in de outback vormt het ideale vertrekpunt voor een tocht door de MacDonnell Ranges, een bezoek aan Kings Canyon en natuurlijk Uluru en Kata Tjuta.

Western Australia: wie vanuit Darwin in zuidwestelijke richting vertrekt, komt in de deelstaat Western Australia, waarvan Kimberley de meest noordelijke regio is. Voor een tocht door dit verbluffend mooie gebied kunt u kiezen tussen de avontuurlijke, onverharde Gibb River Road of de reguliere snelweg. Een omweg langs het Purnululu National Park is alleen al om de als bijenkorven gevormde rotsen met oranjezwarte strepen de moeite waard. Beide routes leiden naar Broome (1860 km van Darwin), waar vroeger naar parels werd gevist, maar dat nu vooral bekend is om zijn strand.

De kustweg naar het 2255 km zuidelijker gelegen Perth, de hoofdstad van deze woestijnachtige deelstaat, voert langs stranden, een enkel stadje en het Ningaloo Reef, een barrièrerif vlak voor de kust dat met duikpak of snorkeluitrusting verkend kan worden. Verder naar het zuiden, in het ondiepe water bij Monkey Mia, kunt u van dichtbij het dartele spel van wilde dolfijnen aanschouwen.

In het groene zuidwesten van de staat ligt het welvarende Perth (3950 km van Sydney).

Het vlakbij gelegen Fremantle is een belangrijke historische havenplaats. Ten zuiden van de stad ligt Margaret River, waar wijngaarden, surfstranden en gigantische karribomen elkaar afwisselen. Vanuit het in het uiterste zuiden gelegen Albany werd vroeger op walvissen gejaagd. Ten oosten van Perth voert de weg via het goudstadje Kalgoorlie en Nullarbor Plain tot aan Adelaide. Een klassieke, maar inspannende rit van 2700 km.

South Australia en Victoria: slechts 1400 km ten westen van Sydney ligt Adelaide, de hoofdstad van South Australia; de ‘stad der kerken’, met binnen handbereik

De juiste tijd voor uw reis Voor een bezoek aan Queensland, het Northern Territory en Western Australia is de winter (juni-augustus) de meest geschikte periode. De temperaturen zijn dan aangenaam en het is droog. In het zuiden van het land kan het echter rond deze tijd vooral ’s nachts koud zijn, met temperaturen tot onder het vriespunt.

Het kustgebied trekt juist in de zomerperiode (december-februari) de meeste toeristen, wanneer de dagen lang zijn en de temperaturen hoog. In het noordelijke,

Australia 00 (001-012)2 FFR.indd 10

tropische deel van Australië, dat tot aan de grens van Queensland en New South Wales reikt, moet u van oktober tot maart rekening houden met de regentijd.

De herfst (maart-mei) is een aangenaam koel seizoen in vrijwel het gehele land. Dit geldt ook voor de lente (september-november), hoewel het in het zuiden dan vaak wat natter is.

Een rondreis door Australië kunt u het best plannen in de maanden september en oktober.

28-11-14 10:19

1111

Aboriginalgidsen bij de Katharine River beschilderen hun lichaam op traditionele wijze.

stranden, heuvels en wijngaarden, zoals in de nabijgelegen Barossa Valley. Vanuit Adelaide vertrekt ook The Ghan, de trein die door de outback naar Alice Springs (1540 km) en zelfs tot in Darwin voert. Wanneer u liever met de auto gaat, kunt u de Stuart Highway volgen naar het noorden en een bezoek brengen aan Coober Pedy, de ondergrondse opaalstad.

Ten oosten van South Australia ligt Victoria, de kleinste en groenste staat van het Australische vasteland, waarvan Melbourne, met zijn victoriaanse architectuur en vele parken, de hoofdstad is. De grootste trekpleister van Victoria is de Great Ocean Road, een van de mooiste autoroutes ter wereld, die onder meer langs de Twelve Apostles Valuta voert, de kalkstenen rotsformaties die in de loop van De in Australië gebruikte muntmiljoenen jaren door de zee zijn vormgegeven. Ook eenheid is de Australische dollar, die wordt onderverdeeld in 100 de voormalige goudstadjes en de nationale parken, dollarcent. De biljetten die in zoals het Wilsons Promontory, zijn een bezoek meer omloop zijn, vertegenwoordigen dan waard.

Tasmanië: deze eilandstaat is bereikbaar per veerboot of vliegtuig. Het vruchtbare, groene eiland is een waar paradijs voor wandelaars en heeft een intrigerende geschiedenis. Een verblijf van enkele dagen geeft u voldoende tijd om het historische Stanley te bezichtigen, door de wildernis te trekken, een bezoek te brengen aan de in de koloniale tijd gestichte hoofdstad Hobart, en aan de oude strafinrichting in Port Arthur.

Australia 00 (001-012)2 FFR.indd 11

een waarde van 5, 10, 20, 50 of 100 dollar. Het betreft geen papiergeld, maar uit polypropyleen vervaardigde biljetten, een duurzame kunststof. De munten zijn zilverkleurig (5, 10 en 20 cent) of goudkleurig (1 en 2 dollar).

Wees erop bedacht dat de munt van 2 dollar kleiner is dan die van 1 dollar.

28-11-14 10:19

Australia 00 (001-012)2 FFR.indd 12

28-11-14 10:19

13

Geschiedenis en cultuur Het huidige Australië 14-23 Ervaar: Aussietaal 19 Eten en drinken 24-25 Ervaar: Vegemite 25 Het land 26-31 Ervaar: opaal kopen 31 Geschiedenis 32-55 Ervaar: herdenkingsdag in Australië 50 Kunst 56-65 Flora en fauna 66-72 De ‘Union Jack’ in de bovenhoek van de nationale vlag van Australië vormt een zichtbare herinnering aan de geschiedenis van het land.

Tegenoverliggende pagina: hoornkoraal, Groot Barrièrerif

Australia 01 (013-072) FFR.indd 13

28-11-14 14:55

14

G e s c h i ede n i s e n c u l tuu r

Het huidige Australië Australië, het continent met de unieke buideldieren, luidruchtige en kleurige vogels en uitgestrekte outback, heeft sinds zijn ‘ontdekking’ tweeënhalve eeuw geleden de rest van de wereld geïntrigeerd. De Aboriginalcultuur is een van de oudste ter wereld en ook in geologisch opzicht is het opmerkelijk, onder andere vanwege zijn ontzagwekkende rotsformaties, wetlands en magnifieke barrièrerif.

Australië is het kleinste continent en het grootste eiland van de wereld. Deze landmassa met een oppervlakte van 7,5 miljoen km2 kwam zo’n 65 miljoen jaar geleden los van Antarctica en dreef af naar de Stille Oceaan. Hier bevinden zich de oudste landschappen ter wereld, sommige gaan meer dan 3,5 miljard jaar terug. In Shark Bay, in de Hamelin Pool vormen zich op de rotsen nog steeds stromatolieten, de oudst bekende levensvormen op aarde, en in het hart van de outback groeien primitieve palmvarens. In 1994 werd er in een dicht woud bij Sydney een levend exemplaar gevonden van de Wollemi-pijnboom, een prehistorische boomsoort die men voordien alleen als fossiel kende.

Meer dan 50.000 jaar geleden maakten de Aborigines op vlotten en in kleine bootjes de oversteek vanaf de Aziatische eilandengroep. Deze periode kennen de Aborigines als de Droomtijd, waarin zij de relatie met het landschap aangingen. De magische gebeurtenissen van toen worden verheerlijkt in een uitgebreide cyclus van liederen; Australië heeft, in een de liederen zijn vastgelegd in rotsgravures in duizenden steeds kleiner wordende rotsholen en grotten en vormen zo de basis voor de wetten wereld, gelukkig de en gebruiken waar de Aborigines naar leven.

De toeristische geschiedenis van het land is zo’n 170 jaar romantiek van een ver en oud. Darwin, op doorreis in 1836, vond de hoge onroevreemd land behouden. rendgoedprijzen in Sydney opmerkelijk; de Engelse romancier Anthony Trollope was gecharmeerd van de victoriaanse architectuur in het voormalige goudstadje Ballarat en Mark Twain verwonderde zich, in het licht van de gewelddadige geschiedenis van Tasmanië, over de schoonheid van dit eiland. De miljoenen bezoekers die nu de douanepoortjes passeren, komen om te genieten van de zon en het strand, ze komen voor het Opera House en Bondi Beach in Sydney en de sfeervolle restaurants in Melboure, ze bezoeken de themaparken langs de Gold Coast van Queensland, de festivals in Adelaide en de wijngaarden in Barossa Valley.

Gelukkig is Australië nu veel beter bereikbaar dan in de dagen van de stoomschepen en de Qantas Empire-vliegboten die de reis van Londen naar de Rose Bay van Sydney in ‘slechts’ vijf dagen maakten. Maar ook nu u binnen 21 uur vanuit Amsterdam naar Sydney vliegt, is het een marathonzit en stapt u vanuit uw vliegtuig in een andere tijd, een andere dag, een ander seizoen. De sterren zijn vreemd en anders, de bush heeft een ongewoon prikkelend en kruidig aroma, en zelfs in de stad kan het rauwe

Taj Burrow is een van de Australische professionele surfers die tot de wereldtop behoren.

Australia 01 (013-072) FFR.indd 14

28-11-14 13:40

H et hu i d i ge A u s t r a l i ĂŤ

Australia 01 (013-072) FFR.indd 15

15

28-11-14 13:40

16

G e s c h i ede n i s e n c u l tuu r

gekrijs van kaketoes u doen ontwaken. Dankzij de geïsoleerde ligging heeft Australië gelukkig de romantiek van een ver en vreemd land behouden in een wereld die steeds kleiner lijkt te worden.

Het echte Australië In de wilde fantasie van mijn dromen zie ik Clancy komen; Gegaan om vee te drijven ‘langs de Cooper’, waar de cowboys van het westen gaan; En terwijl de kudde traag voorbij deint, rijdt Clancy zingend achteraan; Van de genoegens van de mannen van het vee hebben stadslui geen idee.

— Uit ‘Clancy of the Overflow’ van Andrew Barton ‘Banjo’ Patterson Vraag een willekeurige Australiër naar het echte Australië, en de kans is groot dat u een beeld wordt geschetst van stoffige einders, waar onder blauwe luchten een zongebruinde veedrijver met verfomfaaide Akubrahoed een schapenkudde De nachtelijk skyline van Sydney wordt weerspiegeld in het water van de beroemde haven.

Australia 01 (013-072) FFR.indd 16

28-11-14 13:40

H et hu i d i ge A u s t r a l i ë

17

langs een met gombomen omzoomde laan drijft. Het is een fraai, schilderachtig droombeeld, maar een reeks rode daken in de voorstad benadert de werkelijkheid meer. De doorsnee Australiër werkt op kantoor, zoals ook al in 1891 het geval was, toen Banjo Patterson de bushklassieker ‘Clancy of the Overflow’ schreef.

Negentig procent van de Aussies woont in het kustgeHet is een gemoedelijke, bied, op hooguit een halfuur rijden van zee. De kinderen doorgaans tolerante leren al jong de betekenis van de verschillende vlagsigsamenleving, waarin nalen op het strand, ze lopen dagelijks langs Libanese, iedereen een ‘eerlijke Chinese, Italiaanse en Vietnamese winkels en zijn gewend aan het drukke stadsverkeer. Ze dromen van een huis kans’ wordt gegund in een buitenwijk, liefst met een flinke tuin (0,1 ha), een om te leven zoals hem droogmolen en een barbecue. Hoewel de huisprijzen hoog goeddunkt. zijn, is het percentage huizenbezitters nergens hoger dan juist in Australië. De steden groeien zelden in de hoogte. Zo meet Sydney van buitenwijk tot buitenwijk bijna 128 km.

Er zijn ruige buurten, maar weinig sloppenwijken. Op de keper beschouwd is dit een veilig land, dat zich met een moordcijfer van 1 op 100.000 laat vergelijken met Groot-Brittannië.

Australiërs leven en werken over het algemeen dicht bij de buurt waar ze zijn opgegroeid. Hoewel de opmars van winkelcentra, Amerikaanse fastfoodketens en supermarkten onstuitbaar is, wordt in de binnensteden en op het platteland vaak nog ouderwets gewinkeld bij de slager, de bakker, de visboer en de groenteman of op de markt.

Het is een gemoedelijke, doorgaans tolerante samenleving, waarin iedereen in principe een ‘eerlijke kans’ wordt gegund om te leven zoals hem goeddunkt.

Ondanks de meer dan 160 nationaliteiten zijn er relatief weinig wrijvingen. Het percentage homoseksuelen is in Sydney hoger dan in San Francisco, en de Gay and Lesbian Mardi Gras is het grootste festival van Australië, dat jaarlijks meer dan 500.000 bezoekers trekt uit binnen- en buitenland.

Onderzoek wijst uit dat driekwart van de Australiërs in God gelooft, maar meer dan 22% zult u niet in de kerk aantreffen. Op zondagochtend slapen de meeste mensen uit, lezen de krant of maken zich klaar om te gaan sporten of naar een sportwedstrijd te kijken. Op zaterdag- en zondagavond bestaat het nieuws voornamelijk uit uitslagen van paardenraces, hoogtepunten van voetbal- en cricketwedstrijden en buitenlands sportnieuws, vaak gevolgd door verslagen van een helikopterredding van een wandelaar uit een kloof, een

Australia 01 (013-072) FFR.indd 17

28-11-14 13:40

18

G e s c h i ede n i s e n c u l tuu r

botsing met een waterscooter of een visser die van een rots werd geslagen door een ‘monstergolf’, precies op de plek waar zich een week eerder een vergelijkbaar drama had voorgedaan.

De meeste Australiërs bezoeken de bush (alle gebied buiten de steden) alleen in de weekenden en tijdens vakanties, met als favorieten Kakadu, Uluru, het Groot Barrièrerif, de Flinders Ranges en de Snowy Mountains (om te skiën).

Jonge Australiërs die het avontuur zoeken, gaan gewoonlijk naar Europa om daar rond te trekken, een enkeling kiest voor de goudmijnen of de afgelegen ijzerertshavens aan de Australische noordwestkust om na een paar jaar met veel geld naar de thuisstad terug te keren. Er zijn gepensioneerden die in een camper rondtoeren, maar over het algemeen houdt de Australiër de bush op afstand en leest hij er liever over in de gedichten en teksten van Henry Lawson of Banjo Patterson (p. 56 en 58). Wanneer u op een regenachtige winterdag een voetbalwedstrijd in een buitenwijk van Melbourne bezoekt, ziet u een publiek dat grotendeels gekleed gaat in de lange traditionele waxjassen van Driza-Bone. De vele fourwheeldrives op de parkeerplaats zijn geschikt voor de ruigste terreinen, maar de glans verraadt het gebruik ervan op verharde wegen. Het is niet dat de Australiërs niet van de bush houden, maar ze wonen liever in de stad of de voorsteden.

De outback en zijn boerderijen Als u schapenfokkers uit de outback hoort praten over bushbranden, overstromingen en droogtes is het goed te begrijpen waarom de meeste Australiërs de voorkeur geven aan het leven in een buitenwijk. De door de wind geteisterde outback is angstwekkend dor en kaal. De afstand tot de dichtstbijzijnde stad is soms wel 400 km. Het werk is zwaar, vuil Australiërs houden en niet altijd ongevaarlijk. In Australië loopt een boer wel van de bush, zelfs het grootste risico op een bedrijfsongeval door op hol geslagen stieren en ongelukken met trekkers of maar ze wonen crossmotoren, die worden gebruikt bij het samendrijven liever in de stad van het vee (mustering). De werkdag begint met de of de voorsteden. dageraad en eindigt niet zelden pas wanneer de duisternis al lang is gevallen. Maar wie eenmaal de kameraadschap en de aanstekelijke drukte tijdens het scheren van de schapen heeft ervaren, begrijpt dat dit het ware leven is: de scheerders werken als paarden, familieleden en vrienden vallen in als losse krachten en sorteerders en peuters spelen op de wolbalen.

De 190.000 boeren houden de Australische economie draaiende met een jaarlijkse omzet van 49 miljard Australische dollar (34,2 miljard euro). Australië is na Brazilië ’s werelds grootste exporteur van rund- en kalfsvlees, met een nationale veestapel van rond de 30 miljoen dieren. Ook de graanproductie is hoog, maar wol staat traditioneel op de eerste plaats. Sinds in 1795 de eerste merinoschapen aan land werden gebracht, is het aantal gestaag toegenomen. De huidige 100 miljoen schapen leveren ongeveer 25% van de wol die wereldwijd in de kledingindustrie wordt verwerkt. De mythe van het Gulden Vlies lijkt bewaarheid te worden als u de ultrafijne schapenwol van specialistische boeren uit Victoria en Tasmanië ziet. Producten die met deze wol zijn

Australia 01 (013-072) FFR.indd 18

28-11-14 13:40

H et hu i d i ge A u s t r a l i ë

19

ervaar: Aussietaal Australisch-Engels of ‘Strine’ (‘Australian’), zoals de Australiërs zelf zeggen, wordt gekenmerkt door nasale klanken en het verkorten van woorden of juist het aanhechten van achtervoegsels. Zo wordt ‘kangaroo’ ‘roo’, ‘tin’ ‘tinnie’ en ‘David’ ‘Davo’. Het Australisch heeft ook eigen woorden. Een korte woordenlijst Strine: agro – agressief arvo – namiddag barbie – barbecue billabong – zijarm van een rivier of binnenwater blowie – bromvlieg bludger – lui, werkschuw persoon boomer – grote kan-goeroe, groot, succesvol chook – kip cobber – zie ‘mate’ crickey – uitroep van verbazing crook – ziek, matig, slecht digger – zie ‘mate’, ook: soldaat tijdens de Eerste Wereldoorlog drongo – dwaas, sul

dunny – toilet fair dinkum – oprecht, echt galah – roze met grijze papegaai, lawaaischopper g’day – hallo, goedendag; standaardbegroeting, vaak gevolgd door ‘mate’ grog – alcohol hoon – lomperik mate – vriend; algemene aanspreekterm milk bar – buurtwinkel no worries – is goed, geen dank ocker – cultuurbarbaar (op slippers) piker – lafaard, slappeling ratbag – schurk, excentriekeling sheila – vrouw snag – worstje swag – slaapzak of -matje in de outback thongs – slippers tucker – eten two-up – Australisch gokspelletje walkabout – lange wandeling, trektocht zonder vooropgezet doel woop-woop – ergens in de outback yonks – lange tijd

gemaakt, zijn hun gewicht in goud waard en worden door topmodehuizen ingekocht. Schapen met een dergelijke fijne vacht (met een vezeldiameter van ongeveer 15 micron), krijgen jasjes aan ter bescherming tegen doornige struiken en worden niet zozeer geschoren als wel geknipt. Het gros van de schapen wordt in de lente door rondtrekkende scheerders van hun wol ontdaan. Omdat de scheerders per vacht worden betaald, bepaalt het aantal geschoren schapen per dag zowel hun status als hun inkomen. Een topkracht (gun shearer) scheert zo’n 150 schapen per dag of meer. In de jaren 90 van de 19e eeuw, toen er nog met de handschaar werd gewerkt, was het een attractie om Big Jackie Howe 250 schapen per dag te zien scheren. In 1892 wist hij binnen een werkdag van 7 uur en 40 minuten een recordaantal van 321 ooien te scheren. Dit record is nooit gebroken, althans niet met een handschaar. Tegenwoordig wordt er vooral elektrisch geschoren. Het huidige wereldrecord staat op naam van de Nieuw-Zeelander Dion King, die in 2007 in 9 uur 866 lammeren schoor.

Wie de televisieserie De doornvogels (1979) heeft gezien of het boek gelezen weet dat Australische boerderijen (stations) enorm uitgestrekt kunnen zijn. Anna Creek Cattle Station van de familie Kidman, in de outback van South Australia, is met 24.000 km2 de grootste veeboerderij ter wereld. ’s Werelds grootste schapenfarm, Mount Margaret nabij Quilpie in Queensland is 6005 km2 groot en onlangs verkocht voor A$12 miljoen. In de uitgestrektheid van de outback, met name in het Northern Territory of het

Australia 01 (013-072) FFR.indd 19

28-11-14 13:40

National Geographic Australia Locator

CO

800 meter

FLYNN

H A VE N UE

Lake Burley Griffin

EN UE

BARTON

L

RA ER NB UE C A VE N A

NA

UI T

UIT

BRISBAN E AV

CI R I C

H O BART AV EN UE

IO

C I RC

C IRC

GS

LO T PE EL A O PA PARP EA RK K

Parliament House

The Lodge

DEAKIN

AUSTRALIË

WERELDWIJD NEMEN EXPERTS VAN NATIONAL GEOGRAPHIC

E

B OW EN DRIVE

KIN

CAPITAL HILL

NUE

N AT

L

ST CAP A

H O P E TO U N ADE

Diplomatic Missions

D TE WA R R RD AC E

Old Parliament V E N U A House

TE L ITA

YARRALUMLA

Captain Cook Memorial Blundell's Water Jet Farmhouse National Library of Australia KI NG Questacon High Court Carillon E

TE

V

E

STIRLING PARK

AV E AIDE

CO M M O

LENNOX GARDENS

DRIV E

EX

N

NOVAR ST.

DR I

A

UE W A

EEN KIJKJE ACHTER DE SCHERMEN EN DRINGEN DOOR TOT DE KERN VAN DE CULTUUR, DE GESCHIEDENIS EN HET VOLK VAN EEN LAND.

DANKZIJ NATIONAL GEOGRAPHIC REISGIDSEN KAN HUN ERVARING DE JOUWE WORDEN.

STADSPLATTEGROND CANBERRA STADSPLATTEGRONDEN EN WANDEL-/AUTOKAARTEN The Mint

KINGS CROSS

Bezienswaardigheid Regio Omtrek van het gebouw Park Brug

Tunnel Route Looprichting In de tekst besproken bezienswaardigheid Noord

N

REGIOKAARTEN

Maitland Cessnock

Hoofdstad GROOT KLEIN

Steden en plaatsen

ROYAL NAT. PARK 3 30

Hunter Valley

VICTORI Staat VIC TORI A Drooggevallen meer Spoor

Berg Nationaal park National Route State Route Bezienswaardigheid Begin wandeling/ autoroute

SYMBOLEN IN DE TEKST A B C D

K P F J €

Kaartverwijzing Adres Telefoonnummer Sluitingstijden / reistijden (wandelingen en autotochten) Afstand Start/eind Hotel Entreegeld varieert van € (minder dan €8) tot €€€€€ (meer dan €30)

E K V P H N T W O S U Q

Restaurant Aantal kamers Aantal stoelen restaurant Parkeerplaats Station Lift Niet-roken Airconditioning Overdekt zwembad Openluchtzwembad Fitnessclub Gangbare creditcards geaccepteerd

australië

DE REIS INDELEN, beknopte kennismaking met Australië, zodat je je reis op je eigen wensen en interessegebieden kunt afstemmen.

ERVAAR unieke belevenissen, waaronder duiken bij het Groot Barrièrerif, winkelen voor authentieke Aboriginalkunst en een dromedaristocht door de outback.

INSIDER TIPS van de schrijvers en fotografen van National Geographic, maar ook van plaatselijke deskundigen, over hun favoriete plekjes, praktische zaken en veel meer.

WANDELINGEN EN AUTOTOCHTEN, voorzien van duidelijke kaartjes, waaronder een wandeltocht door de wereldberoemde haven van Sydney en autotochten langs de Steenbokskeerkring en over Victoria’s Great Ocean Road.

EXCURSIES BUITEN DE GEBAANDE PADEN, zoals een bezoek aan de ondergrondse woningen van de opaalstad Coober Pedy en Bungle Bungles grillige zandsteenformaties.

NIET MISSEN Bij elk hoofdstuk vind je verwijzingen naar nadere informatie over sterk aanbevolen bezienswaardigheden en activiteiten.

PRACHTIGE FOTO’S EN HANDIGE KAARTEN maken het eenvoudig te kiezen, je reis uit te stippelen en overal het mooiste te zien.

NUR 518 I S B N 978-90-215-6609-2

NATIONAL GEOGRAPHIC

REISGIDS National Geographic Reisgids maakt deel uit van Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen

9

789021 566092

AUSTRALIË Sydney Canberra

Australië

Kleurgecodeerd per regio

De reis indelen

AUSTRALIË

CANBERRA SYDNEY Newcastle

RE I S G I D S

REISGIDS

RI

A

Lake Burley Griffin ND

COMMONWEALTH PARK

Regatta Pt.

N W E A LT

COMMONWEALTH AVENUE BRIDGE

NATIONAL GEOGRAPHIC REISGIDS

NATIONAL GEOGRAPHIC REISGIDS

TI

Y

Springbank Island Spinnaker Island

AL

NS

TU Archbishops TI O Residence P Nat. Capital A RKE N A VE S ACTON Exhibition N PARK

Black Mountain Peninsula

CL RC E LE

0

8

Geschiedenis en cultuur

13

Sydney

73

New South Wales

101

Australian Capital Territory

127

Queensland

137

Northern Territory

181

Western Australia

211

South Australia

249

Victoria

289

Tasmanië

329

Reiswijzer

355

Omslag voorzijde: Hotel in de outback, New South Wales (David Trood/Getty Images) Rug: Baby-koala (Dan Kite/iStockphoto) Omslagontwerp: Sam Serebin

201412xx National Geographic Reisgids Australië.indd 1

15-03-17 11:54

0459_17_AUSTRALIE --by PRINTER TRENTO: 17-03-24- 11:15:37

- PageNr: 1 - Sheet: -- dario.zanella

A

Layer 1: Australia_CORR_cover.p1.pdf Layer 2: TRACCIATO_566092_COVER_24MM.p1.pdf OLA_COVER_OLA PDF_FAX_VETTORIALE_FORATURA_TRACCIATI