Indoor tuinieren - Silvia Appel

INDOOR TUINIEREN

INDOOR TUINIEREN DIY-interieurideeën voor lekker groen

LEKKER TUINIEREN

binnenshuis

0 Kweek je eigen groente, fruit en kruiden 0 Creatieve plantenbakken, om zelf te maken 0 Tuinierweetjes en planteninformatie 0 Recepten

www.kosmosuitgevers.nl

Indoor Gardening-Cover_NL02.indd 1

NUR 422 Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen

Silvia Appel

Zelf je groente en fruit kweken kan ook als je geen tuin of balkon hebt. Met dit boek tover je je huis om tot een groene oase waar je heerlijk van zult genieten – óók in de keuken!

K U L E G TUIN U I S IN H Silvia Appel

18-08-16 14:20

INDOOR TUINIEREN DIY-interieurideeĂŤn voor lekker groen Silvia Appel

Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen

IndoorTuinieren_BW01.indd 3

18-08-16 14:19

INHOUD De basis En er was licht…

10

Een lekker briesje

12

De beste kamers voor je indoortuin

14

Vensterbanken & rekken

16

Zwevende vensterbank

18

Groene plantenladder

21

Verlicht plantenrek

22

Alles over grond en aarde

24

Het zaaigoed maakt het verschil

27

Hiermee wordt tuinieren gemakkelijker

28

De planten De beste verzorging

32

Kiemen

34

Kiemglaasjes

35

Tuinkers

36

Tuinkershart

37

Microgreens

38

Tarwegras

39

Basilicum

40

Bieslook

41

Pepermunt

42

Peterselie

43

Koriander

44

Citroenmelisse

45

Spinazie

46

Snijbiet

47

Snijsla

48

Radijs

49

Tomaat

50

Chilipeper

51

Knoflook

52

Gember

53

Paddenstoelen

54

Citroenboompje

55

Minicomposttuin

56

Creatieve plantenbakken Shabby-Chic-palletperkje

60

Mediterraan tafelperkje

63

Groen in een weckglas

64

Koelkastmagneetbakken

67

Balkonbak met een stoffen jasje

68

Kokedama – groeten uit het Verre Oosten

70

Tuin onder glas

72

Buitenpot van kurk

74

Bloempot met schoolbordverf

75

Hangbak in macramé

76

Plantenhangers van conservenblikjes

78

Planten in petflessen

79

Tuinieren in oma’s porselein

80

Zaadbommen uit de pot

81

Innovatief indoor tuinieren

82

Recepten Tarwekiem-vruchtenyoghurt

86

Green smoothie

88

Ciabatta met avocadokiemen

89

Burger met kiemen en tuinkers

90

Salade met geitenkaas en peer

92

Over de auteur

94

4 | Inhoud

IndoorTuinieren_BW01.indd 4

18-08-16 14:19

DIY n zicht? i n o z n e e G nnebank! nder de zo

Hup, o MATERIAAL

De basis | 23

IndoorTuinieren_BW01.indd 23

18-08-16 14:20

ALLES OVER GROND EN AARDE Een luchtig substraat met de juiste voedingsstoffen erin is de basis voor een succesvolle groei en dito oogst. Wil je knapperige sla en aromatische kruiden, neem dan uitsluitend grond van hoge kwaliteit. Als je als indoortuinier liever geen aarde in je huis wilt, dan kan dat ook. Tuinkers, kiemen en tarwegras doen het ook uitstekend zonder grond!

TURFVRIJE AARDE

POTGROND

Als je geeft om onze natuur en daarmee ook om ons nageslacht, dan kun je beter geen turfhoudende aarde kiezen. Deze mag dan wel superlicht zijn, veel vocht opnemen en belachelijk voordelig zijn, maar we betalen op andere gebieden alsnog een hoge prijs. Turf wordt gewonnen uit duizenden jaren oude veengebieden, waarbij belangrijke biotopen van zeldzame planten en dieren verloren gaan. Omdat je juist als indoortuinier maar heel weinig grond nodig hebt, kun je je heel goed een turfvrije variant permitteren.

Een rijke potgrond (zie foto blz. 25 rechtsboven) is de ideale basis voor een smakelijke oogst van sla en groente.

Let erop dat je altijd verse aarde gebruikt. Gelukkig zijn er tegenwoordig speciaal voor kleine indoortuinen ook handige zakken van 7,5 liter verkrijgbaar.

KLEIGRANULAAT Om te voorkomen dat je de hele tijd bezig bent met water geven, kun je het best kleigranulaat (zie foto blz. 25 linksboven) toevoegen aan je potgrond. Op deze manier wordt het water langer opgeslagen en geleidelijk aan de planten afgegeven. Kleigranulaat werkt ook uitstekend als drainagemateriaal op de bodem van de pot.

KRUIDENAARDE/KWEEKGROND Dit substraat is mooi fijnkorrelig, waardoor het voor zaailingen gemakkelijk is vaste voet te krijgen en goed te wortelen. Bovendien bevat deze gesteriliseerde grond geen kiemen of onkruidzaden, waardoor er niets een gezonde start van je planten in de weg staat. Vooral de zuiderlingen onder je kruiden (tijm, rozemarijn en salie) zijn in hun nopjes met deze voedingsarme grond.

COMPOST Compost is een onverslaanbare energieleverancier voor elke tuin, dus ook voor je indoortuin. Realiseer je echter wel dat compost een beetje kan ruiken, en dat is niet in elke woning wenselijk.

VLOEIBARE MEST Doorgaans zijn de potten bij het indoor tuinieren niet zo groot. Daardoor is er ook maar beperkt ruimte voor aarde en dus ook voor de belangrijke voedingsstoffen.

Dit kun je prima compenseren met een vloeibare biologische meststof. Afhankelijk van de planten die je kweekt en de grond die je gebruikt – in de meeste substraten zit een bepaalde hoeveelheid mest – moet je na twee of drie maanden voor het eerst gaan bijmesten. Dat doe je het best door vloeibare mest aan het gietwater toe te voegen.

24 | De basis

IndoorTuinieren_BW01.indd 24

18-08-16 14:20

CHILIPEPER

Capsicum frutescens Scherp, scherper, chili – deze pikante vruchten brengen pit in je gerechten! Ze bewijzen zich echter niet alleen in de pan, maar trekken met hun mooie donkerrode of felgele vruchten bovendien de aandacht in je bloempotten.

Gedroogd, opgeregen of als krans zijn ze een vurig cadeau voor je gasten. Chilipepers zijn familie van de paprika, en ook die voelt zich thuis in je huis!

NIVEAU

STANDPLAATS

OOGST

Om de chiliplant zijn scherpe vruchten te laten vormen zijn veel zon en warmte nodig. In de winter kun je hem het best voor een venster op het zuiden zetten. Als je daar geen schaduw kunt krijgen, dan kun je de plant in de zomer ook voor een minder heet oost- of westvenster zetten. Kunstmatige verlichting is voor chili zeker aan te bevelen.

Als de chilipepers hun kleur beginnen te krijgen, wordt het tijd ze te oogsten. Je moet de vruchten niet laten hangen, want daardoor worden er nieuwe bloemen gevormd. En dat levert weer veel nieuwe pepers op.

KWEEK Zet je chilipepers allemaal bij elkaar in de kweekaarde.

Voor het ontkiemen is een zeer warme plek, bijvoorbeeld aan de verwarming, aan te raden. Na vier weken moet je de planten verhuizen naar elk een eigen pot met verrijkte potgrond.

VERZORGING Chilipepers hebben veel voeding nodig. Na een maand of twee zijn de in de grond aanwezige voedingsstoffen verbruikt en moet je bijmesten. De bevruchting verloopt net als bij tomaten (blz. 50).

ZAAIGOED Misschien kweekt een van je collega’s of vrienden al chilipepers? Dan kun je die het best om zaden vragen, want daarvan zitten er meer dan genoeg in elke peper. Zo niet, dan vind je op internet de meest uiteenlopende soorten.

Elke soort heeft een eigen vruchtvorm, -kleur en -grootte, en ook de scherpte varieert.

GEBRUIK Je kunt chilipepers zowel vers als gedroogd gebruiken.

Je kunt ze laten drogen door ze aan een snoer te rijgen en op te hangen. De pikante smaak komt het best tot zijn recht in sauzen, als pittige bijlage bij tortilla’s of als gevulde chilipeulen – zelfs in chocolade smaakt hij prima!

De planten | 51

IndoorTuinieren_BW01.indd 51

18-08-16 14:21

KNOFLOOK

Allium sativum

Koken zonder knoflook? Voor velen van ons is knoflook niet meer weg te denken uit de keuken. Echt verse knoflook is qua smaak niet te overtreffen. Niet alleen de bol smaakt heerlijk, ook het verse loof doet het goed in slasauzen of op de boterham. Ook de gezondheidswaarde van knoflook wordt telkens weer onderstreept. Knoflooktenen hebben maar één nadeel: na consumptie draag je een onaangename geur bij je.

NIVEAU

STANDPLAATS

OOGST

Knoflook houdt van zon en warmte. Alleen daarmee kweek je een grote aromatische bol.

De knoflook die je in het voorjaar hebt geplant, kun je in de herfst oogsten. Het loof begint bruin te verkleuren en de knoflookteen komt enigszins omhoog. Gooi de pot met aarde leeg en haal de knol eruit. Je kunt het loof gebruken als het minimaal 15 cm hoog is. Snijd in geen geval alles weg, hooguit een paar bladeren.

KWEEK Voor het beste resultaat moet je half april beginnen met knoflook verbouwen. Neem een ruime pot (doorsnede circa 15 cm) waarin zich een hele bol kan vormen.

Goede drainage is heel belangrijk, leg daarom eerst een paar potscherven of kiezelstenen onder in de pot.

Meng de aarde met kleigranulaat en vul de pot daarmee. Duw de knoflookteen niet dieper dan 1 cm in de grond met de spitse kant naar boven.

VERZORGING Knoflook stelt bijzonder weinig eisen. Hij houdt alleen niet van natte voeten. Geef daarom niet te veel water en zorg ervoor dat overtollig water altijd weg kan.

ZAAIGOED Koop een verse knoflookbol in de biosuper of op de markt en verdeel deze in losse tenen. Laat deze voordat je ze in de grond stopt een dag weken in water.

GEBRUIK In broodbeleg, sauzen, bij vlees of vis – knoflook rondt elk gerecht perfect af. Je kunt het zelfs in een sladressing gebruiken of de tenen laten trekken in kruidenolie of -azijn.

52 | De planten

IndoorTuinieren_BW01.indd 52

18-08-16 14:21

HANGBAK MET EEN STOFFEN JASJE

DIY

Je kunt overal voordelige bloembakken kopen, maar heel leuk zien ze er meestal niet uit. Met dubbelzijdige tape en een bontgekleurde wasdoek tover je zo’n saaie bak om tot een coole hangbak.

MATERIAAL hangbak met waterreservoir

STAP 1

STAP 4

Meet je hangbak en de buitenzijde van het waterreservoir uit zodat je weet hoeveel wasdoek je nodig hebt.

Bevestig nu dubbelzijdige tape rondom op alle buitenzijden van de hangbak.

wasdoek potlood

STAP 2

schaar

Leg de wasdoek met de bedrukte zijde op de tafel en zet de bloembak erop.

Draai de bak op zijn zij, zodat je de benodigde lengte van de wasdoek voor het gehele oppervlak van de bloembak met het potlood kunt markeren. Vergeet daarbij het reservoir niet!

dubbelzijdige tape knutsellijm

STAP 3 Knip de wasdoek nu op maat. Vergeet daarbij niet de hoeken schuin in te knippen.

STAP 5 Plak de wasdoek nu op de hangbak. Sla de hoeken om en smeer deze in met knutsellijm.

STAP 6 Natuurlijk moet je het waterreservoir ook nog opvrolijken. Daarvoor dient de rest van de wasdoek. Breng dubbel­ zijdige tape aan op de randen, plak de wasdoek erop en je nieuwe chique indoorhangbak is klaar!

68 | Creatieve plantenbakken

IndoorTuinieren_BW01.indd 68

18-08-16 14:21

te mode s w u e i n e D kken! a b m e o l b e voor j

IndoorTuinieren_BW01.indd 69

18-08-16 14:21

KOKEDAMA – UIT HET VERRE OOSTEN

DIY

Deze techniek van plantenvormgeving is afkomstig uit Japan. De grappige naam betekent ‘mosbal’, en daarmee weet je meteen het belangrijkste bestanddeel van dit beplantingsconcept.

MATERIAAL aarde schotel water wegwerphandschoenen kleine kamerplant mos knutselgaren of draad

STAP 1

STAP 4

Leg twee of drie handen potgrond op een schotel. Voeg er een glas water aan toen en meng alles goed door elkaar.

Wil je geen vieze handen krijgen, trek dan wegwerphandschoenen aan.

Maak een gat in de bol aarde en zet je plant hierin. Vul de bol daarna helemaal aan met aarde.

STAP 2

Spreid wat mos uit op de schotel en leg de bol daarop. Bekleed je bol nu stukje bij beetje met het mos en druk dat zachtjes vast op de vochtige aarde.

Haal de plant uit zijn pot en verwijder de aarde zo veel mogelijk van de wortels.

STAP 3 Maak een bol van de natte aarde. Druk de aarde stevig samen en pers het overtollige vocht eruit.

STAP 5

STAP 6 Omwikkel de bol stevig met knutselgaren of een mooi snoer, zodat het mos er niet af valt. Afhankelijk van de hoeveelheid water die de plant nodig heeft, moet je regelmatig water geven.

Dompel daarvoor de hele kogel in een bak water of besproei hem met de plantenspuit.

70 | Creatieve plantenbakken

IndoorTuinieren_BW01.indd 70

18-08-16 14:21

TIP Kies goud- of zinkkleurig knutselgaren, dat geeft de kogel een chique uitstraling. Ook opgehangen ziet je kokedama er schitterend uit.

IndoorTuinieren_BW01.indd 71

18-08-16 14:21

BURGER MET KIEMEN EN TUINKERS

Food

Hamburgerwinkels schieten als paddenstoelen uit de grond. Maar de beste burger maak je toch echt zelf. En daarbij mogen kiemen en tuinkers van eigen vensterbank in geen geval ontbreken!

voor 4 porties

INGREDIËNTEN 500 g biologisch gehakt zout en peper 2 rode uien 6 steeltjes koriander lijnzaadolie 4 plakken cheddarkaas 1 komkommer 1 tomaat 4 blaadjes sla

STAP 1

STAP 3

Doe het gehakt op een bord en kruid het met zout, peper, een fijngesneden ui en de gewassen en fijngehakte koriander. Maak je handen vochtig en kneed het gehakt tot platte koeken. Doe deze in een pan met hete olie en braad ze aan beide kanten aan.

Was intussen de komkommer en tomaat en snijd beide in schijven. Schil de tweede rode uit en snijd die in dunne ringen. Spoel de sla, de kiemen en de tuinkers goed af met water.

STAP 2

Zet de broodjes 3 minuten in de oven zodat ze krokant worden. Besmeer vervol­gens beide helften met mosterd en duw er met een vork een schijfje avocado op. Nu mag je de burger uit de oven halen en op het broodje leggen. Beleg hem met de overige ingrediënten. Strooi er voor de finishing touch een handje kiemen overheen.

Leg de gehaktkoeken op een bakblik en leg op elke koek een plak cheddar. Bak ze op 200 °C (hetelucht) 10 minuten in de oven.

STAP 4

100 g kiemen (of zoveel je wilt) 100 g tuinkers (of zoveel je wilt) 4 speltbroodjes mosterd 2 avocado’s

90 | Recepten

IndoorTuinieren_BW01.indd 90

18-08-16 14:22

IndoorTuinieren_BW01.indd 91

18-08-16 14:22

ANDERE LEUKE BOEKEN

52 projecten voor de stadstuinier Elke week een groener leven Bärbel Oftring ISBN 978 90 2156 3275

Balkonieren. Groentips op een paar m2 Tuinieren op je balkon Lidewij Loorbach ISBN 978 90 2155 8998

Koken uit de natuur, lekker gratis en gezond

66 eenvoudige recepten voor verrassende gerechten en drankjes Diane Dittmer ISBN 978 90 2156 3121

Gemakkelijk fruit uit eigen tuin, van terras of balkon Zelf fruit telen? Hiermee lukt het!

Guy De Kinder ISBN 978 90 2156 2803

Stadstuinieren

Succesvol balkonieren en tuinieren in de stad Mascha Schacht ISBN 978 90 2156 1769

95

IndoorTuinieren_BW01.indd 95

18-08-16 14:22

COLOFON

www.kosmosuitgevers.nl kosmos.uitgevers kosmosuitgevers

Oorspronkelijke uitgave: Indoor gardening. Kreativ gärtnern und ernten das ganze Jahr © 2016 Edition Michael Fischer GmbH, Igling, www.emf-verlag.de Tekst: Silvia Appel Omslag en vormgeving: Bernadett Linseisen Illustraties: Leeloo Molnár De vertaling van Indoor gardening, voor het eerst in 2016 in Duitsland gepubliceerd door Edition Michael Fischer GmbH, wordt uitgegeven via een overeenkomst met Silke Bruenink Agency, München, Duitsland.

Nederlandse uitgave © 2016 Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen Vormgeving omslag en zetwerk: Scribent Multimedia Vertaling: Groenlingua.nl, voor Scribent Multimedia Redactie: Madeleine Gimpel ISBN 978 90 2156 3817 ISBN e-book 978 90 2156 3824 NUR 422 Alle rechten voorbehouden / All rights reserved Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze en/of door welk ander medium ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

96

IndoorTuinieren_BW01.indd 96

18-08-16 14:22

INDOOR TUINIEREN

INDOOR TUINIEREN DIY-interieurideeën voor lekker groen

LEKKER TUINIEREN

binnenshuis

0 Kweek je eigen groente, fruit en kruiden 0 Creatieve plantenbakken, om zelf te maken 0 Tuinierweetjes en planteninformatie 0 Recepten

www.kosmosuitgevers.nl

Indoor Gardening-Cover_NL02.indd 1

NUR 422 Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen

Silvia Appel

Zelf je groente en fruit kweken kan ook als je geen tuin of balkon hebt. Met dit boek tover je je huis om tot een groene oase waar je heerlijk van zult genieten – óók in de keuken!

K U L E G TUIN U I S IN H Silvia Appel

18-08-16 14:20