Utrecht, hart van fietsend Nederland - Laurens Hitman

In juli 2015 was Utrecht het decor van de start van de Tour de France. Dagenlang was het feest en de stad stroomde vol met bezoekers vanuit de hele wereld. Vele toeschouwers zagen de beelden van de renners die zich door de oude binnenstad bewogen. In de aanloop naar de Tour gebeurde er nog veel meer. Er was een activatieprogramma voor bewoners, de stad werd verrijkt met muurschilderingen die een blijvend aandenken zijn en er was zelfs een spinningevenement in de Domkerk.

De Grand Départ paste bij de stad Utrecht, die een lange fietstraditie heeft. Het oudste fietspad van Nederland ligt op de Maliebaan, een eeuw geleden deed men daar al de eerste wankele fietspogingen op vélocipèdes.

Tegenwoordig wordt het stadsbeeld gedomineerd door grote groepen fietsers en door fietsen die langs de grachten en straten geparkeerd staan. De fiets is hét vervoersmiddel voor de vele studenten en andere stadsbewoners. Daarbij kent de stad een groot aantal actieve wielerclubs.

Utrecht is volop bezig met de toekomst van de fiets. Er worden speciale fietsstraten en -bruggen aangelegd, futuristische fietsenstallingen zijn in aanbouw, en men zet zich in voor het binnenhalen van de Ronde van Spanje. Ook de Tour is nog niet voorbij: een aantal evenementen gaat de komende jaren op herhaling. Veel van deze initiatieven zijn een gezamenlijke inspanning van verenigingen, gemeente, ondernemers en de universiteit.

Dit boek is een ode aan Utrecht als fietsstad. Het neemt de lezer mee in het verhaal van fietsstad Utrecht in woord, maar ook in beeld, met een groot aantal unieke foto’s van verschillende fotografen.

Met bijdragen van onder meer Frank Heinen, Maarten van Rossem, Ingmar Heytze, en een voorwoord van burgemeester Jan van Zanen.

NUR 489

www.kosmosuitgevers.nl

Laurens Hitman-Utrecht@2.indd 1

Laurens Hitman volgde een opleiding aan de Fotovakschool, fietste kriskras door Europa en Noord-Amerika en was jarenlang amateurwielrenner.

Tegenwoordig publiceert hij in een aantal fietstijdschriften, waarbij hij ook fotografeert: tekst en beeld gecombineerd rond de fiets. Hij woont in fietsstad Utrecht en is voorzitter van wielerplatform Ronde van de Maliebaan.

LAURENS HITMAN UTRECHT, HART VAN FIETSEND NEDERLAND

UTRECHT, HART VAN FIETSEND NEDERLAND

Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen

18-04-16 13:13

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 40 1 2 3 4 5 6 7 8

UTRECHT

HART VAN FIETSEND NEDERLAND

LAURENS HITMAN

Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen

Utrecht, hart van fietsend van Nederland BI_def.indd 3

13-04-16 18:29

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 40 1 2 3 4 5 6 7 8

www.kosmosuitgevers.nl kosmos.uitgevers kosmosuitgevers

© 2016 Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen Omslagontwerp: DPS Design, Davy van der Elsken Ontwerp binnenwerk: Spletters grafisch ontwerp, Utrecht ISBN 978 90 215 6266 7 NUR 489 Alle rechten voorbehouden / All rights reserved Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze en/of door welk ander medium ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Deze uitgave is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Noch de maker, noch de uitgever stelt zich echter aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van eventuele onjuistheden en/of onvolledigheden in deze uitgave.

De uitgever heeft ernaar gestreefd de rechten van derden zo goed mogelijk te regelen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich tot de uitgever wenden.

Fotoverantwoording Omslagfoto’s Voorzijde: Laurens Hitman, Cor Vos, Hollandse Hoogte (Maarten Hartman), Utrechts Archief (Joh. A. Moesman) Achterzijde: Le Tour Utrecht 2015 (boven), Jaccolien Wallaard (midden)

Utrecht, hart van fietsend van Nederland BI_def.indd 4

Foto’s binnenwerk Menno Anker 51, 165; Kees-Jan Bakker 141, 142, 153; Jan Builtjes 76, 77; Caroline Buiskool 45; CU2030 141, 136; Gabi Curelaru 23, 25; Stijn Decorte 147; Jelmer Draaisma 122; Jurjen Drenth 173; Erik Emke 115; Simone Enserink 122; Guy Frissen 119; Goalphoto 7, 48, 61, 62, 63, 64, 65, 70, 74, 80, 81, 82, 83, 84, 86, 89, 103, 113, 168; Anne Hamers 60, 61, 63, 64, 79, 83, 85, 86, 87, 91, 94, 97, 98, 102, 149, 150; Harten voor Sport 136, 145, 146, 147; Marc Gnodde 118; Anne Marie Goorkate 27, 127, 128, 139; Joep van de Haterd 24; Els Hitman-van Hoffen 68; Laurens Hitman 9, 15, 18, 20, 21, 33, 36, 37, 40, 41, 42, 43, 44, 47, 50, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 65, 68, 69, 71, 72, 81, 89, 94, 95, 97, 99, 109, 110, 124, 126, 129, 140, 151, 160, 161, 166, 170, 171, 172, 175; Sietse Hitman 68; Brechtje Jansen 91; Eltjo Keijer 116; Timo Klok 120; Joris Knapen 72, 78, 80, 88, 129; Hans Kool 159; Roland Luijendijk 85, 117; Bas de Meijer 144; Willem Mes 173; Jorg van Oostende 59; Robert Oosterbroek 50, 66, 73, 83, 100, 104, 107, 114, 133, 134, 135, 141, 142, 143, 148, 152, 167, 171; Gijs van Raamsdonk 116, 117; Remepro.nl 20, 21, 22, 23, 25, 26, 27, 31, 64, 70, 73, 86, 100, 102, 103, 127, 132; Lennaert Ruinen 88, 105, 106; Ivan Soenario 92, 93, 94, 96, 107, 108, 111, 126, 130, 164; Paul S ollie 121; Springlab 137; Donovon Thorne 154, 155, 157; Le Tour Utrecht 2015; 28, 38, 29, 30, 31, 32, 34, 38, 39, 45, 46, 47, 48, 49, 53, 62, 69, 70, 71, 72, 73, 78, 80, 82, 88, 90, 91, 99, 101, 102, 103, 112, 118, 129, 130, 131, 138, 163, 174; Utrechts Archief 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 23 ; Utrechts Archief fotodienst Gau 136; Cor Vos 125, 156, 158; Joost van Waert 27, 57, 62, 65; Jaccolien Wallaard 51; Robert van Willigenburg 41; Bianca van der Wolf 123; Dani Zonderland 44, 162 Kaarten Spletters, Geoatlas.com

13-04-16 18:29

Inhoud Voorwoord · 6

Langs het parcours, Tourbeleving toeschouwers · 115

Inleiding · 8

Tourbeleving deelnemers · 124 Greg Van Avermaet · 124 Koen de Kort · 126 Rohan Dennis · 128

Deel 1 – Historie en aanloop naar de Tour · 10 Utrecht: ruim een eeuw fietsstad · 11 Uit het archief van het Utrechtsch Nieuwsblad/ Utrechtsch Volksblad · 10 Het ‘gewone’ fietsen · 13 Fietsen als wedstrijdsport · 15 Naar de meet – Ingmar Heytze · 17 Oud-amateurwielrenner Gerard van Hal · 18 Opmaat Tour: Giro d’Italia 2010 finisht in Utrecht · 20 Utrecht kleurt roze - 23 Tyler Farrar – winnaar van de Giro-etappe Utrecht in 2010 · 26 Utrecht krijgt de Tourstart · 29 Jeroen Wielaert – ‘Monsieur Tour d’Utrecht’ · 34 Deel 2 – De Grand Départ - 36 100 dagen activatieprogramma · 36 Petit histoire: Tourjurken & Move for MS · 53 Intermezzo: Wat zou Tessa doen? Tessa zou gáán natuurlijk – Marijn de Vries · 55 Locals fietsen met profs · 56 City dressing · 60

Cijfers, uitslagen en wetenswaardigheden · 130 Wetenswaardigheden - 132 Uitslagen - 133 Deel 3 – Tour voorbij, Utrecht fietst verder! · 134 Fiets & innovatie · 136 Fiets & kennis · 138 Fiets & faciliteiten · 141 Fiets & openbaar vervoer · 143 Fiets & transport · 144 Fiets & gezondheid · 145 Fiets & luchtkwaliteit · 147 Fiets & gedrag · 148 Fiets & ondernemen · 149 Fiets & kunst · 151 Fiets & fietsland Nederland · 152 Ultraject (Paradise Lost/Regained) – Peter Drehmanns · 153 Intermezzo: Een Utrechtse fietsenmaker in Afrika · 155 Sportieve ambities · 158 Topsport · 159 Intermezzo: Nomadische sportevenementen · 161 Breedtesport · 162 De Utrechtse Wielerkalender · 164

Ploegenpresentatie · 67 Intermezzo: De renner, het podium en de rondemiss – Jan Builtjes · 76

Maarten van Rossem over Utrecht als fietsstad · 166

Twee Utrechtse Tourdagen · 78 Zaterdag 4 juli – Tijdrit · 78 Zondag 5 juli – Etappe Utrecht-Neeltje Jans · 102 Hoe verloopt de Tour verder? · 112 Van vlinder tot valk – Alexis de Roode · 113 Intermezzo: Niet naar de Tour – Frank Heinen · 114

Dankwoord · 175

Utrecht, hart van fietsend van Nederland BI_def.indd 5

Ontdek Utrecht op de fiets · 168

Meer informatie · 176

13-04-16 18:29

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 40 1 2 3 4 5 6 7 8

Voorwoord

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 40 1 2 3 4 5 6 7 8

Topprestaties U k i j k t o p t e l e v i s i e n a a r e e n wi e l e r ko e r s e n b e n t g e t u i g e va n e e n d e m a r r ag e . U ziet een renner met een snelheid van pakweg zestig kilometer per uur ontsnappen uit het peloton. De renner levert een topprestatie, maar het lijkt wel vanzelf te gaan.

Zo ging het ook bij de topprestatie die centraal staat in dit boek van Laurens Hitman: de Grand Départ van de Tour de France, die op 4 en 5 juli 2015 plaatsvond in Utrecht. Een heel ander soort topprestatie, maar er is een overeenkomst met die demarrage uit het peloton. Ook tijdens die mooie zomerdagen in Utrecht leek alles namelijk vanzelf te gaan. Tijdens de ploegenpresentatie op het Lepelenburg. Bij de start en finish rondom de Jaarbeurs. Langs het parcours.

Overal in de stad.

En toch was die vanzelfsprekendheid ook hier schijn. In dit boek leest u hoe Utrechters – bedrijfsleven, universiteit en hogeschool, onderwijs, sportverenigingen, culturele wereld, vrijwilligers, gemeente – maandenlang werkten aan de voorbereidingen van de Tourstart. Voorbereidingen op een feest dat al honderd dagen vóór de eerste etappe begon.

Maar dit boek is méér dan een terugblik op de Grand Départ. Wie het leest, begrijpt ook hoe het komt dat de Tour in fietsstad Utrecht een gespreid bedje vond. En waarom Utrecht na de Tourstart nooit meer hetzelfde zal zijn. Want de Tour heeft iets in de stad losgemaakt. Het goede gevoel, uiteraard, er gezamenlijk in geslaagd te zijn de stad in al zijn aantrekkelijkheid, sportiviteit en gastvrijheid aan de wereld voor te stellen. Het misschien nog wel betere gevoel de toekomst als stad met vertrouwen tegemoet te kunnen zien.

Sinds het voorjaar en de zomer van 2016 realiseert Utrecht zich namelijk steeds meer dat, in een wereld waar meer en meer mensen in steden wonen, gezond leven in de stad, healthy urban living, een Utrechts handelsmerk is. Met onze onverbeterlijke passie voor de fiets als een van de exponenten.

Jan van Zanen Burgemeester van Utrecht

6

Utrecht, hart van fietsend van Nederland BI_def.indd 6

13-04-16 18:29

Deel 1 - Historie en aanloop naar de Tour

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 40 1 2 3 4 5 6 7 8

Twee hoge bi's op de Maliebaan (1885-1888)

Uit het archief van het

/Utrechtsch Volksblad:

15-06-1893 Een paar dagen geleden ‘wielerden’

rijwiel kapot in de sloot, en de berijder voorover aan

16-09-1895 Wij kunnen betreffende de wieler- en

twee Utrechtenaars, die elkander te Hilversum had-

den kant. No. 2 niet minder door wedijverij verblind,

andere sportfeesten op het sportterrein, uitgeschre-

den ontmoet, om het hardst naar de bisschopsstad

reed tegen zijn gevallen makker aan, zoodat ook zijn

ven door de U.W.S., nog het volgende mededelen. (…)

terug. Alles ging voor het blauwe lapje (zou een zee-

wiel brak, en ook hij viel. En zoo moesten dan die

6. Wielerwedstrijd voor niet-leden van de Alg. Ned.

man zeggen) tot Blauwkapel. Daar kwam de voorste

twee slachtoffers der hedendaagsche wedstrijdma-

Wielrijdersbond (volkswedstrijd) met hindernissen.

in botsing met een daar staand geweer, dat hij over

nie met twee kapotte wielen druipstaartend naar

Dit zal een geheel nieuwe wielerwedstrijd zijn. Op

’t hoofd had gezien. In een ommezientje lag het

huis gaan.

verschillende punten van de baan worden deelen

10

Utrecht, hart van fietsend van Nederland BI_def.indd 10

13-04-16 18:29

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 40 1 2 3 4 5 6 7 8

Utrecht: ruim een eeuw fietsstad I n 1 8 8 0 fi e t s t e r e e n j o n g e m a n d o o r U t r ech t. Bankierszoon Everard Kol is zijn naam en hij is waarschijnlijk de eerste Utrechter op een ‘hoge bi’. Een van de eersten op een rijwiel. Er zijn al wel houten fietsen en vélocipèdes, maar dat zijn nog vaak loopfietsen en die verschillen wezenlijk van een fiets waarop je je met een trapbeweging verplaatst. Een hoge bi is kostbaar en voor een gewone arbeider met een dagloon van misschien één gulden onbetaalbaar. Een bedrag van driehonderd gulden is niet ongewoon. Dat maakt de fiets in de beginjaren tot een elitair speeltje. Een rijkeluisgadget. Een gevaarlijk vervoermiddel en in de beginjaren iets voor waaghalzen!

Niet zelden komt een berijder zwaar ten val. Een hoge bi is echt hoog en kent bovendien geen deugdelijke rem. Nu zouden we het een doortrapper noemen, oftewel een fixie. Remmen doe je door je benen stil te houden, iets wat, wanneer je al een aardige vaart hebt, geen sinecure is.

De bijnaam is dan ook niet voor niets een ‘bottenschudder’ of ‘bone shaker’, zoals de hoge bi wordt genoemd in het land van herkomst, Engeland.

Engeland loopt in die tijd voorop met ontwikkelingen op fietsgebied. Er is bijvoorbeeld al een Cyclists’ Touring Club, waarin wielrijders nationaal verenigd zijn. Ook op technisch gebied gaat het aan de andere kant van de Noordzee snel.

Zo vindt John Boyd Dunlop de luchtband uit. Een enorme verbetering in comfort ten opzichte van de massieve rubberband die tot dan toe op fietsen wordt gebruikt. Dit alles waait versneld naar Utrecht over doordat Engelsman Charles Henry Bingham naar Nederland verhuist. Deze ondernemende Brit is in Engeland al lid van de Cyclists’ Touring Club en gaat bij zijn oom in Utrecht wonen.

Hij wordt in 1882 lid van de Haagse Vélocipèdeclub De Ooievaar en hij is na een ontmoeting met een andere Brit, die bij de Haarlemsche Vélocipèdeclub fietst, een

van de initiatiefnemers van een landelijke wielrijdersbond.

Alle in Nederland bestaande wielerverenigingen worden uitgenodigd voor een bijeenkomst op 1 juli 1883 in café Buitenlust aan de Utrechtse Maliebaan. Daar wordt op die dag de Nederlandsche Vélocipèdisten-Bond opgericht, die twee jaar later onder de naam Algemene Nederlandsche Wielrijders-Bond (ANWB) verdergaat.

Wedstrijdaankondiging (1886)

der rijwielen nedergelegd, die aangebracht moeten

meermalen hadden wij het genoegen op deze ver-

deze wielrijders-vereeniging uitgeschreven te zien

worden. De laatste hindernis is het ledigen van een

eeniging te wijzen, iets van de vereeniging mede

passeren. Nu, dit was de moeite waard. Nimmer

glas bier, waarna nog een baan moet worden gere-

te deelen. Ook thans weder. En niet ten onrechte

zou men gedacht hebben dat op een zoo wankel

den. Het zijn dus geen hindernissen gevaarlijk voor

mogen wij dit doen, want vele honderden belang-

voertuig als een rijwiel, dat zelfs geen seconde op

rijder of machine.

stellenden waren Zaterdagavond in de Maliebaan

zichzelf kan staan, zoveel schoons is aan te bren-

03-10-1893 De Utrechtse Wielrijders Sociëteit, is

en op de Hoogeland aan beide zijden van den weg

gen. Want inderdaad fraai was de verlichting, door

voor onze stadsgenooten geen vreemde meer. Reeds

geschaard, om den verlichte lantaarntocht, door

den heer J.P. Smit aangebracht. Hij had de wielen 11

Utrecht, hart van fietsend van Nederland BI_def.indd 11

13-04-16 18:30

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 40 1 2 3 4 5 6 7 8

Limeslijn, de oude grens van het Romeinse Rijk die door het Giro-peloton meerdere malen wordt gekruist tijdens de etappe Amsterdam-Utrecht.

Op sportief vlak worden voorafgaand aan de Giro-etappe dikkebandenraces voor de jeugd georganiseerd, er zijn clinics, lezingen door professionals in de klas en er is een ‘pimp your bike’-programma waarbij scholieren hun eigen fiets kunnen versieren om mee te rijden in lokale praaloptochten.

Voor wielrenners zijn er amateurwedstrijden met een Italiaans tintje georganiseerd in de hele regio Utrecht. Ook sporters met een beperking komen in dit programma aan bod. Aan toerfietsers is eveneens gedacht.

De Toerversie Giro Utrecht (vanaf 2011 bekend als Classico Giro Utrecht), een pelotonstocht over een groot deel van het Giroparcours, wordt een groot succes.

Met motards en wegkapiteins fietst een grote groep gezamenlijk over doorgaande wegen; een unieke Giro-beleving. Er is keuze uit drie afstanden: 40, 70 en 130 kilometer. Op de dag voorafgaand aan de Giro-etappe fietsen bijna 6600 deelnemers over het parcours en voelen zich op die manier even ‘prof’. Bijna het hele peloton fietst in de speciale roze Giro-shirts. Utrecht en omgeving kleurt inderdaad roze! De tocht slaat zo goed aan dat in de jaren na de Giro-etappe jaarlijks een Classico Giro wordt georganiseerd als nalatenschap van een prachtig evenement.

Het peloton van de Classico Giro Utrecht onderweg

Utrecht, hart van fietsend van Nederland BI_def.indd 24

13-04-16 18:30

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 40 1 2 3 4 5 6 7 8

Roze miss en de hoofdprijs

Deelnemers aan de Classico Giro Utrecht

Start van de Classico Giro Utrecht

25

Utrecht, hart van fietsend van Nederland BI_def.indd 25

13-04-16 18:30

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 40 1 2 3 4 5 6 7 8 Nederlands kampioen tijdrijden (2015) Wilco Kelderman

Utrecht, hart van fietsend van Nederland BI_def.indd 95

13-04-16 18:35

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 40 1 2 3 4 5 6 7 8

Team BMC klassementsman Tejay van Garderen op de Biltstraat

Utrecht, hart van fietsend van Nederland BI_def.indd 96

13-04-16 18:36

Bootje bij de Staddhuisbrug

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 40 1 2 3 4 5 6 7 8

2 Stadhuisbrug Niet voor niets werd op deze plek de ‘Grand Vélo’ geplaatst. Als je achterom kijkt, heb je een mooi zicht op de Vismarkt met daarachter de Domtoren. Voor je zie je de fraaie gevel van de Winkel van Sinkel, tegenwoordig een horecagelegenheid, en de bocht in de Oudegracht met haar middeleeuwse werven en werfkelders. De panden aan je rechterhand vormen het oude stadhuis van Utrecht.

In 2014 is het nieuwe stadskantoor in gebruik genomen naast het Centraal Station. Dit is vlak bij het Jaarbeursplein en de Croeselaan, tevens de finishplek van de tijdrit en startlocatie van de tweede etappe tijdens de Grand Départ.

(de Rietvelo van Menno Anker geïnspireerd op de Stijl), een aan de Mulderstraat (geïnspireerd op ‘Bon Voyage’, de videoclip van het gelijknamige nummer van

Blaudzun, door Job, Joris & Marieke) en een aan de Kruisstraat (door Jos Peeters). Alle drie zijn het bekijken waard en zijn een blijvende herinnering aan het wielerspektakel.

3 Muurschilderingen Voorafgaand aan de Tour zijn er diverse muurschilderingen aangebracht in de stad.

Sommige liggen aan het parcours, andere verstopt in straatjes daarachter. Ter hoogte van de Kruisstraat liggen er zelfs drie!

Een aan het Joke Smitplein/Maliesingel 170

Utrecht, hart van fietsend van Nederland BI_def.indd 170

Rietvelo van Menno Anker

Bon Voyage van Job, Joris & Marieke

13-04-16 18:40

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 30 1 2 3 4 5 6 7 8 9 40 1 2 3 4 5 6 7 8

Wilhelminapark

Maliebaan

4 Maliebaan De Maliebaan is een brede, statige laan verdeeld in een aantal parallel lopende stroken met bomenrijen ertussen. Deze plek kent nadrukkelijk fietsgeschiedenis: je staat hier aan het uiteinde van het allereerste officiële fietspad van Nederland! De ANWB (Algemene Nederlandse Wielrijders Bond) had gepleit voor een veilige plek om de avontuurlijke bezigheid van het fietsen te leren.

Vandaar het hier geplaatste bord met de afbeelding van een hoge bi, een ouderwetse hoge fiets met een zeer groot voorwiel, waarbij de trappers direct aan de as van het voorwiel waren bevestigd.

in de zomer komen veel studenten en jonge gezinnen naar het park om te picknicken of te barbecueën.

6 Rietveld Schröderhuis De Utrechtse architect Gerrit Rietveld bouwde dit woonhuis in 1924 in opdracht

van weduwe Truus Schröder. Het monument is gebouwd volgens de principes van De Stijl. Niet voor niets staat het Rietveld Schröderhuis op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. In het huis worden rondleidingen gegeven. In 2017 zal het jaar van De Stijl ook in Utrecht groots gevierd worden.

5 Wilhelminapark Het Wilhelminapark is met zijn vele oude bomen en sierlijke fontein een van de mooiste parken van Nederland. Het park is omgeven door statige herenhuizen en monumentale stadsvilla’s. In het zuidelijk deel is een grote ligweide en van noord naar zuid loopt de brede promenade. Met mooi weer kun je hier fijn fietsen, sporten of flaneren en Rietveld Schröderhuis

171

Utrecht, hart van fietsend van Nederland BI_def.indd 171

13-04-16 18:40

In juli 2015 was Utrecht het decor van de start van de Tour de France. Dagenlang was het feest en de stad stroomde vol met bezoekers vanuit de hele wereld. Vele toeschouwers zagen de beelden van de renners die zich door de oude binnenstad bewogen. In de aanloop naar de Tour gebeurde er nog veel meer. Er was een activatieprogramma voor bewoners, de stad werd verrijkt met muurschilderingen die een blijvend aandenken zijn en er was zelfs een spinningevenement in de Domkerk.

De Grand Départ paste bij de stad Utrecht, die een lange fietstraditie heeft. Het oudste fietspad van Nederland ligt op de Maliebaan, een eeuw geleden deed men daar al de eerste wankele fietspogingen op vélocipèdes.

Tegenwoordig wordt het stadsbeeld gedomineerd door grote groepen fietsers en door fietsen die langs de grachten en straten geparkeerd staan. De fiets is hét vervoersmiddel voor de vele studenten en andere stadsbewoners. Daarbij kent de stad een groot aantal actieve wielerclubs.

Utrecht is volop bezig met de toekomst van de fiets. Er worden speciale fietsstraten en -bruggen aangelegd, futuristische fietsenstallingen zijn in aanbouw, en men zet zich in voor het binnenhalen van de Ronde van Spanje. Ook de Tour is nog niet voorbij: een aantal evenementen gaat de komende jaren op herhaling. Veel van deze initiatieven zijn een gezamenlijke inspanning van verenigingen, gemeente, ondernemers en de universiteit.

Dit boek is een ode aan Utrecht als fietsstad. Het neemt de lezer mee in het verhaal van fietsstad Utrecht in woord, maar ook in beeld, met een groot aantal unieke foto’s van verschillende fotografen.

Met bijdragen van onder meer Frank Heinen, Maarten van Rossem, Ingmar Heytze, en een voorwoord van burgemeester Jan van Zanen.

NUR 489

www.kosmosuitgevers.nl

Laurens Hitman-Utrecht@2.indd 1

Laurens Hitman volgde een opleiding aan de Fotovakschool, fietste kriskras door Europa en Noord-Amerika en was jarenlang amateurwielrenner.

Tegenwoordig publiceert hij in een aantal fietstijdschriften, waarbij hij ook fotografeert: tekst en beeld gecombineerd rond de fiets. Hij woont in fietsstad Utrecht en is voorzitter van wielerplatform Ronde van de Maliebaan.

LAURENS HITMAN UTRECHT, HART VAN FIETSEND NEDERLAND

UTRECHT, HART VAN FIETSEND NEDERLAND

Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen

18-04-16 13:13