Inkijkexemplaar Compacte tuinplantenencyclopedie - Modeste Herwig

Modeste Herwig

ons klimaat geselecteerd. Het boek is ingedeeld in 9 categorieën, waaronder vaste planten, vijverplanten, bollen & knollen, klimplanten en haagplanten. Deze unieke uitgave geeft handige informatie én suggesties voor de mooiste plantencombinaties. Van 496 planten vindt u een duidelijke foto plus de beschrijving van de belangrijkste eigenschappen. Zo kiest u eenvoudig de beste planten voor uw eigen tuin. Deze overzichtelijke gids is geschikt als naslagwerk thuis, maar ook handig om mee te nemen naar tuincentrum of kwekerij.

ISBN 978-90-215-59117

NUR 424 Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen

CO M PAC T E

Voor de Compacte tuinplantenencyclopedie heeft Modeste Herwig de beste tuinplanten voor

TUINPLANTEN ENCYCLOPEDIE

HANDZAME GIDS VOOR HET KIEZEN VAN DE BESTE EN MOOISTE TUINPLANTEN

CO M PAC T E

TUINPLANTEN ENCYCLOPEDIE Modeste Herwig

www.kosmosuitgevers.nl

Omslag Compacte Tuinencyclopedie C.indd All Pages

18-02-15 17:18

www.kosmosuitgevers.nl

Verklaring van afkortingen en symbolen Bij de foto’s op de waaier is een aantal belangrijke gegevens steeds op één regel bij elkaar vermeld, waarbij enkele afkortingen en symbolen zijn gebruikt.

Deze hebben de volgende betekenis:

Ontwerp voorzijde waaier: Teo van Gerwen Design, Leende H hoogte, gegeven in centimeters (cm) of meters (m) Oorspronkelijke Fotografi e waaier:titel: Tuinplantenwaaier B bloeiperiode, aangeduid in cijfers (5 = mei, 6 = juni, enzovoort) ©2004-2010, met ISBN 9789021508016 21.1: Maayke de verschenen Ridder a volle zon (minstens 5 uur zon per dag in de zomer) 81.3: Anneke Beemer b halfschaduw (3 tot 5 uur zon per dag in de zomer) © 2015foto’s: Kosmos Uitgevers, Overige Modeste HerwigUtrecht/Antwerpen c schaduw (minder dan 3 uur zon per dag, of langere tijd gefilterd licht) OmslagontwerpAnneke en zetwerk Beeldcoördinatie: Beemer binnenwerk: Villa Graficad eenjarige of eenjarig gekweekte plant Beeldcoördinatie: Anneke Vormgeving en zetwerk: HelderBeemer ontwerpen, Roden e tweejarige of tweejarig gekweekte plant Blz. 4: Ontwerp: Karin van de Hoven, www.tuinontwerpbestellen.nl f vaste plant Vierde druk,Ontwerp: 2010 g bolgewas Blz. 6-7: Matt Keighley ISBN 90 215 0801 h knol- of wortelstokgewas Blz. 978 7: Locatie: Lia6Wallenburg NUR i struik Blz. 426 8: Locatie: Merriment Gardens j boom Blz. 9: Locatie en ontwerp: Modeste Herwig ©2004, Kosmos Uitgevers Utrecht k matig winterharde plant Blz. 302010 (21.1): Foto: Maayke de Ridder Alle voorbehouden l niet winterharde plant Blz.rechten 90 (81.3): Foto: Anneke Beemer

Planten kiezen Voor of tijdens een bezoek aan een tuincentrum of kwekerij kan een plant snel in de waaier worden opgezocht om op basis van de belangrijkste gegevens (bloeitijd, hoogte, gewenste standplaats en combinatiemogelijkheden) een keuze te maken. Door strips naast elkaar te houden kunnen bovendien de mooiste combinaties worden gecreëerd. De planten staan op alfabetische volgorde van de wetenschappelijke naam.

Overige foto’s: Modeste Herwig, www.modesteherwig.eu ISBN 978 90 215 5911 7 NUR 424 Alle rechten voorbehouden / All rights reserved Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze en/of door welk ander medium ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Deze uitgave is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid samengesteld. Noch de maker, noch de uitgever stelt zich echter aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van eventuele onjuistheden en/of onvolledigheden in deze uitgave.

De uitgever heeft ernaar gestreefd de rechten van derden zo goed mogelijk te regelen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich tot de uitgever wenden.

Binnenwerk Compacte Tuinencyclopedie g.indd 2

19-02-15 08:52

CO M PAC T E

TUINPLANTEN ENCYCLOPEDIE Modeste Herwig

Verklaring van afkortingen en symbolen www.kosmosuitgevers.nl Deze hebben de volgende betekenis:

Binnenwerk Compacte Tuinencyclopedie g.indd 3

Ontwerp voorzijde waaier: Teo van Gerwen Design, Leende Fotografie waaier: 21.1: Maayke de Ridder 81.3: Anneke Beemer Overige foto’s: Modeste Herwig Beeldcoördinatie: Anneke Beemer Vormgeving en zetwerk: Helder ontwerpen, Roden

H B a b c d e

hoogte, gegeven in centimeters (cm) of meters (m) volle zon (minstens 5 uur zon per dag in de zomer) halfschaduw (3 tot 5 uur zon per dag in de zomer) eenjarige of eenjarig gekweekte plant 19-02-15 08:52 tweejarige of tweejarig gekweekte plant

Inhoud

Binnenwerk Compacte Tuinencyclopedie g.indd 4

Vaste planten

10

Vijverplanten

62

Bollen en knollen

65

Een- en tweejarigen

76

Kuipplanten

96

Klimplanten

101

Heesters

108

Haagplanten

128

Bomen

131

Register

134

19-02-15 08:52

Verklaring van afkortingen en symbolen de foto’s foto’sop in de deze tuinencyclopedie is een aantal belangrijke gegevens Bij de waaier is een aantal belangrijke gegevens steeds op één steedsbijop één vermeld, regel bij elkaar waarbij enkele afkortingen en regel elkaar waarbijvermeld, enkele afkortingen en symbolen zijn gebruikt. symbolen zijnde gebruikt. hebben de volgende betekenis: Deze hebben volgendeDeze betekenis:

: Helder ontwerpen, Roden

H B a b c d e f g h i j k l

hoogte, gegeven in centimeters (cm) of meters (m) bloeiperiode, aangeduid in cijfers (5 = mei, 6 = juni, enzovoort) volle zon (minstens 5 uur zon per dag in de zomer) halfschaduw (3 tot 5 uur zon per dag in de zomer) schaduw (minder dan 3 uur zon per dag, of langere tijd gefilterd licht) eenjarige of eenjarig gekweekte plant tweejarige of tweejarig gekweekte plant vaste plant bolgewas knol- of wortelstokgewas struik boom matig winterharde plant niet winterharde plant

Binnenwerk Compacte Tuinencyclopedie g.indd 5

Planten kiezen Voor of tijdens een bezoek aan een tuincentrum of gids worden kwekerij kan een plant snel in deze de waaier opgezocht om op basis van de belangrijkste gegevens (bloeitijd, hoogte, gewenste standplaats en combinatiemogelijkheden) een keuze te maken. Door In dit naast boek elkaar vindt uteeen selectie met een rijke de strips houden kunnen bovendien verscheidenheid: vaste planten, vijverplanten, mooiste combinaties worden gecreëerd.

De planten staan bolen knolgewassen, en wetenschappelijke tweejarige planten, op alfabetische volgordeeenvan de naam. kuipplanten, klimplanten, heesters, haagplanten en bomen. Per groep staan de planten op alfabetische volgorde van de wetenschappelijke naam gerangschikt.

19-02-15 08:52

a H 50-75 cm B 7-8 f

ab H 20-30 cm B 6-8 f 54.2 Dwergrus Juncus ensifolius

ab H 15-25 cm B 5-6 f 54.3 Waterdrieblad Menyanthes trifoliata

ab H 15-25 cm B 5-8 f 54.4 Moerasvergeet-mij-nietje Myosotis palustris

vijverplanten

54.1 Iris, lis Iris laevigata ’Variegata’

vijverplanten

55.1 Waterlelie Nymphaea ’Escarboucle’ a H 1-10 cm B 6-9 f

55.2 Snoekkruid Pontederia cordata a H 50-75 cm B 6-8 f

55.3 Mattenbies, zebrabies Scirpus tabernaemontani ’Zebrinus’ a H 50-75 cm B 6-8 f

55.4 Kleine lisdodde Typha angustifolia ab H tot 2 m B 7-8 f

De waterlelie wordt wel de koningin der waterplanten genoemd. De bloemen zijn inderdaad wonderschoon. Kies de juiste waterlelie voor uw vijver. In een kleine vijver is er al snel te veel blad, kies in dat geval liever een miniatuursoort. De waterlelie heeft volle zon nodig voor een goede bloei. Is er te veel blad, dat bovendien rechtop uit het water steekt, dan is het aan te raden de wortelstok te delen en opnieuw te planten. Vruchtbare grond, leem of klei, waterdiepte van 30-80 cm.

Uit de kruipende wortelstok komen glanzende lichtgroene bladeren op lange stelen, ovaal tot pijlvormig van vorm en vrij groot. De bloemen zitten in compacte, tot 10 cm lange aren en zijn violetblauw. Een van de mooiste oeverplanten, een rijke bloeier en ook het blad is zeer decoratief. ‘White Pike’ bloeit wit. Voor voedzame grond, bijvoorbeeld klei.

Waterdiepte 15-40 cm, oppassen dat de wortels van de plant niet bevriezen.

Een waterplant met grasachtig blad en bruinige, onopvallende bloemen.

De bladeren zijn bij dit ras dwars wit gestreept. Als er geheel groene scheuten ontstaan die wegnemen.

S. lacustris wordt tot een meter hoog en neemt veel ruimte in, het ras ‘Albescens’ heeft in de lengte wit gestreept blad. Het blad wordt zoals de naam doet vermoeden inderdaad gebruikt voor stoelzittingen en matten. Kan nogal woekeren, dus in een mandje of krat kweken.

Waterdiepte 10-100 cm.

Een forse plant met lang smal blad en kleine bruine bloempjes in cilindrische aren. Onderaan zitten de donkerbruine vrouwelijke bloempjes en bovenaan de strokleurige mannelijke bloempjes. De bloeikolven worden wel ‘sigaren’ genoemd. Een echte oeverplant, geschikt voor grote vijvers waar de planten zich uit mogen breiden. In kleine vijvers in een mand kweken. T. minima blijft kleiner, de beste voor een kleine vijver. Waterdiepte 10-50 cm.

a

64

Binnenwerk Compacte Tuinencyclopedie g.indd 64

19-02-15 08:52

vaste planten

4.1 Witte knoop Anaphalis triplinervis ab H 25-50 cm B 7-9 f

4.2 Anemoon Anemone hupehensis ’Praecox’ ab H 50-75 cm B 8-9 f

4.3 Japanse anemoon Anemone x hybrida ’Whirlwind’ ab H 75-130 cm B 8-10 f

4.4 Gele kamille Anthemis x hybrida ’E.C. Buxton’ a H 50-75 cm B 7-9 f

Deze sterke vaste plant is een ideale borderplant vanwege het mooie grijsgroene blad. Het is een van de weinige grijsbladige planten die ook in de halfschaduw goed groeit, en daardoor heel waardevol. De bloempjes voelen stroachtig aan en kunnen goed gedroogd worden.

Op rijke grond worden de stengels soms lang en slap, in dat geval de plant half juni terugknippen. Voor kalkhoudende, goed gedraineerde, matig vochtige grond. Kan goed tegen droogte. Combineren met Salvia (44.2) en Geranium (22.4).

Een sierlijke herfstbloeier met vrij grote paarse bloemen en een hartje vol gele meeldraden. Deze soort bloeit iets eerder dan A. x hybrida en blijft wat lager. ‘Praecox’ bloeit extra vroeg, ‘Prinz Heinrich’ heeft gevulde bloemen en ‘September Charm’ is lichtviolet en rijk vertakt.

Alle anemonen houden van een vruchtbare, humeuze maar goed gedraineerde bodem. De eerste winter na het planten afdekken.

Combineren met Cimicifuga (12.2) en Aconitum (2.1).

Prachtige hoge anemonen die vrij veel schaduw kunnen verdragen.

Het blad blijft laag, in de nazomer verschijnen de stevige stengels met bovenaan de bloemen in een los scherm. ‘Whirlwind’ is een forse witte, halfgevuld, ‘Richard Ahrens’ is de hoogste met roze bloemen, ‘Honorine Jobert’ heeft enkele witte bloemen en ‘Elegans’ is roze.

Voor een vruchtbare, humeuze maar goed gedraineerde bodem.

Combineren met Aconitum (2.1) of siergrassen.

Een kamillesoort met een bossige groeiwijze en margrietachtige bloemen die de hele zomer door blijven verschijnen. De planten hebben op voedzame bodem de neiging slappe stengels te maken. Steun ze daarom tijdig (april) met rijshout. Meestal niet zo lang levend; door de planten in september zo’n 15 cm boven de grond af te snijden bevordert u een gezonde en compacte groei. Voor matig vochtige tot droge grond.

Kalkrijke zandgrond voldoet goed.

Combineren met Foeniculum (20.3) en Agastache (2.2).

13

Binnenwerk Compacte Tuinencyclopedie g.indd 13

19-02-15 08:52

ab H tot 30 m B 4-5 j 120.1 Beuk Fagus sylvatica

abc H tot 20 m B 8-10 i 120.2 Klimop Hedera helix

abc H tot 5 m B 5-6 i 120.3 Gewone hulst Ilex aquifolium

abc H tot 4 m B 6-7 i 120.4 Haagliguster Ligustrum vulgare ’Lodense’

haagplanten

haagplanten

121.1 Laurierkers Prunus laurocerasus abc H tot 4 m B 5 i

121.2 Japanse bottelroos Rosa rugosa a H tot 2 m B 6-8 i

121.3 Venijnboom Taxus baccata ab H tot 25 m B 3-4 ij

121.4 Levensboom Thuja occidentalis ab H tot 20 m ij

Een groenblijvende struik met groot glanzend blad dat wel 20 cm lang kan worden. De witte bloempjes zitten in opstaande trossen. Later zijn er rode tot zwarte vruchten. U kunt er een mooie haag van snoeien.

‘Caucasica’ is zeer winterhard, geschikt voor hoge hagen. ‘Reynvanii’ is een dichte struik, geschikt voor hagen tot 1,75 m. Bij ‘Rotundifolia’ is het blad ronder, voor brede, hoge hagen. Snoeien half juni en eventueel in september. Voor humusrijke grond.

Een brede struik, de takken zijn dicht met doornen en haartjes bezet. De grote enkele bloemen zijn roodpaars, later grote oranjerode bottels. Het rimpelige blad verkleurt in de herfst oranje. Deze sterke roos is ook geschikt als lage haag. Snoei alle takken in maart tot vlak boven de grond af. Regelmatig bijmesten: leg in de winter ruige stalmest rond de voet van de roos, geef in het vroege voorjaar beendermeel of een gemengde organische mest en mest in juli bij met speciale rozenmest.

De platte, lijnvormige naalden staan in twee rijen. Bij het uitlopen zijn ze lichtgroen, later heel donker groen.

Een strakke haag van T. baccata is een prachtige achtergrond voor een kleurige border. De venijnboom is goed te snoeien, zelfs dikkere takken lopen weer uit. Meestal wordt er twee keer per jaar gesnoeid: eind juni en vlak voor de winter. U kunt ook één keer in augustus knippen.

Regelmatig bijmesten voor een goede groei. De hele struik is overigens giftig. Voor voedzame zandgrond of klei.

Een groenblijvende conifeer met lichtgroen schubvormig blad. Er komen kleine, groengele, later bruin verkleurende kegeltjes aan de takken. De gewone soort kan uitgroeien tot een grote boom. Er zijn veel rassen die als solitair gebruikt kunnen worden. Voor een haag is ‘Frieslandia’ heel geschikt. T. plicata ‘Atrovirens’ is een snel groeiende haagplant. Beschut plaatsen, in strenge winters kan het blad bruin worden. Voor lichte, maar vruchtbare grond die goed gedraineerd is.

130

Binnenwerk Compacte Tuinencyclopedie g.indd 130

19-02-15 08:53

Crocosmia 67 Crocus 67 Cupressocyparis 128 Cyclaam 68 Cynara 22 Cyrtomium 23 Cytisus 112

Duifkruid 93 Duizendblad 10 Duizendknoop 47 Dwergiris 72 Dwergkwee 111 Dwergmispel 112 Dwergrus 63

Eucomis 69 Euonymus 113 Eupatorium 27 Euphorbia 28 Euryops 97 Ezelsdistel 89 Ezelsoren 56

Daglelie 34 Dahlia 68 Damastbloem 85 Daphne 112 Darmera 23 Datura 96 Delphinium 23 Dendranthema 24, 82 Deschampsia 24 Deutzia 113 Diamantgras 57 Dianthus 24 Diascia 82 Dicentra 24 Digitalis 82 Dille 77 Dimorphotheca 82 Doronicum 25 Dotterbloem 62 Dovenetel 38 Drieblad 59 Dropplant 11 Druif 107

Echinacea 25 Echinops 25 Echium 83 Eendagsbloem 58 Eikvaren 50 Elfenbloem 26 Elfenspoor 82 Engelentrompet 96 Engelwortel 77 Enkianthus 113 Epimedium 26 Equisetum 62 Eremurus 26 Ereprijs 60 Erica 113 Erigeron 26 Erodium 27 Eryngium 27 Erysimum 83 Erythrina 97 Erythronium 69 Eschscholzia 83 Esdoorn 108

Fagus 129 Fallopia 103 Fargesia 114 Felicia 84 Festuca 29 Fijnstraal 26 Filipendula 29 Flanelstruik 98 Fluweelboom 122 Foeniculum 29 Forsythia 114 Fothergilla 114 Fremontodendron 98 Fritillaria 69, 70 Fuchsia 98, 114

register

Cerastium 20 Ceratophyllum 62 Ceratostigma 110 Cercis 131 Cerinthe 80 Chaenomeles 111 Chamaemelum 20 Chelone 21 Chinees klokje 114 Chionodoxa 67 Choisya 111 Chrysant 24, 82, 86 Cimicifuga 21 Cipreswolfsmelk 28 Cirsium 21 Citrus 97 Clarkia 80 Clematis 101, 102, 103 Cleome 81 Colchicum 67 Consolida 81 Convallaria 22 Convolvulus 81 Coreopsis 22 Cornus 111, 131 Corydalis 22 Corylopsis 111 Cosmea 81 Cotinus 112 Cotoneaster 112 Cotula 38

Galanthus 70 Galega 29 Galium 30 Galtonia 70 Gamander 57 Ganzerik 50 Gaultheria 114, 119

135

Binnenwerk Compacte Tuinencyclopedie g.indd 135

19-02-15 08:53

INSPIRATIE VOOR BEPLANTINGEN Op deze pagina’s vindt u inspiratie voor de beplanting in uw eigen tuin.

U kunt de planten uit dit boek op talloze manieren toepassen: in potten en bakken, een klein plantvak, bij de vijver of in een klassieke Engelse border. Een border zal toch vaak de plek zijn waar u de meeste planten kwijt kunt. Vooral het combineren van planten in de border is erg leuk, de mogelijkheden zijn eindeloos. Nog meer inspiratie en adressen van kwekers vindt u op www.garden-and-flowers.nl.

Border in blauw wit Voor dit plantvak zijn sterke tuinplanten gekozen, zodat er weinig onderhoud nodig is.

Wit met blauwviolet is een heel frisse kleurencombinatie voor de beplanting.

De doorbloeiende witte trosroos Rosa ‘Schneewittchen’ zorgt van juni tot in het najaar voor romantische witte bloemen. Ook het kattenkruid, de salie en de ooievaarsbek bloeien erg lang. De kornoelje en de wintergroene kardinaalshoed vormen een basis van witbont blad. Kies voor deze border een plekje in de volle zon of halfschaduw. Er is weinig onderhoud nodig. Snoei de kornoelje elk voorjaar sterk terug, gaat de kardinaalshoed teveel over het pad groeien dan kun je deze prima snoeien. Snoei de rozen elk voorjaar sterk terug. Verwijder uitgebloeide stengels bij de roos, het kattenkruid en de salie om herbloei te bevorderen.

Plant voor kleur in het voorjaar witte tulpen.

Plantenlijstje Bonte kornoelje, Cornus alba ‘Elegantissima’ Bonte kardinaalshoed, Euonymus fortunei ‘Emerald Gaiety’ Ooievaarsbek, Geranium ‘Rozanne’ Kattenkruid, Nepeta (Faassenii-groep) ‘Walkers Low’ Witte trosroos, Rosa ‘Schneewittchen’ Salie, Salvia nemorosa ‘Caradonna’

140

Binnenwerk Compacte Tuinencyclopedie g.indd 140

Ontwerp: Kathryn Hibberd

19-02-15 08:53

OOK VERKRIJGBAAR

(H)eerlijke

producten uit eigen tuin

Zelf groenten en fruit verbouwen in je eigen moestuin waarmee je de heerlijkste gerechten op tafel kunt zetten, kan enorm veel voldoening geven.

En het kan prima op een biologische manier: zonder pesticiden en kunstmest.

Puur tuinieren is een volledig en fraai ge誰llustreerd handboek dat laat zien hoe je eerlijke producten kunt verbouwen in je eigen tuin. Alles komt aan bod: de aanschaf van zaai- en plantgoed, de groeicyclus, biologische meststoffen, plaagen ziektebestrijding. Kortom: alles wat leidt tot gezonde, organische en vooral eetbare planten. Puurder kan niet!

groen geluk

groen geluk

groen geluk

144

Binnenwerk Compacte Tuinencyclopedie g.indd 144

19-02-15 08:53

Modeste Herwig

ons klimaat geselecteerd. Het boek is ingedeeld in 9 categorieën, waaronder vaste planten, vijverplanten, bollen & knollen, klimplanten en haagplanten. Deze unieke uitgave geeft handige informatie én suggesties voor de mooiste plantencombinaties. Van 496 planten vindt u een duidelijke foto plus de beschrijving van de belangrijkste eigenschappen. Zo kiest u eenvoudig de beste planten voor uw eigen tuin. Deze overzichtelijke gids is geschikt als naslagwerk thuis, maar ook handig om mee te nemen naar tuincentrum of kwekerij.

ISBN 978-90-215-59117

NUR 424 Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen

CO M PAC T E

Voor de Compacte tuinplantenencyclopedie heeft Modeste Herwig de beste tuinplanten voor

TUINPLANTEN ENCYCLOPEDIE

HANDZAME GIDS VOOR HET KIEZEN VAN DE BESTE EN MOOISTE TUINPLANTEN

CO M PAC T E

TUINPLANTEN ENCYCLOPEDIE Modeste Herwig

www.kosmosuitgevers.nl

Omslag Compacte Tuinencyclopedie C.indd All Pages

18-02-15 17:18