ΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ Οι μορφές που παίρνει το ρήμα για να φανερώσει πότε και πώς γίνεται κάτι. Φανερώνουν...
Ποιόν ενέργειας Χρονική βαθμίδα (παρόν, παρελθόν, μέλλον)
Παροντικοί ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ δηλώνει ενέργεια που γίνεται στο παρόν συνεχώς ή επαναλαμβάνεται.
Παρελθοντικοί ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ δηλώνει μια ενέργεια που γινόταν στο παρελθόν συνεχώς ή επαναλαμβανόταν σε τακτά διαστήματα.
Αύξηση
Είναι μια μορφολογική κατηγορία που αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο παρουσιάζει ο ομιλητής το αν η ενέργεια εμφανίζεται ως ολοκληρωμένη, ως εξελισσόμενη...
Μελλοντικοί
ονομάζεται ένα μέρος του μορφολογικού τύπου του ρήματος, που μπαίνει πριν από το θέμα στον παρατατικό και στον αόριστο οριστικής και με το οποίο δηλώνεται ότι η πράξη που εκφράζει το ρήμα έγινε στο παρελθόν
ΜΗ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ δηλώνει μια ενέργεια που θα γίνει και θα τελειώσει σε κάποια μελλοντική στιγμή
Εξωτερική
Το μη συνοπτικό ποιόν ενέργειας παρουσιάζει την ενέργεια που δηλώνει το ρήμα ως συνεχιζόμενο ή επαναλαμβανόμενο γεγονός
Εσωτερική Σύνθετα ρήματα
Ρήματα που αρχίζουν από σύμφωνο
Α' συνθετικό επίρρημα ή πρόθεση
Παρατατικός Αόριστος ε-
Οι διακοπές των μαθητών κρατούν δύο μήνες
ΓΝΩΜΙΚΟΣ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ Σε εκφράσεις που έχουν ένα γενικό,παγχρονικό ή αχρονικό κύρος. Όποιος βιάζεται σκοντάφτει
Εκείνη τη χρονιά δούλευα σ'ένα διεθνή οργανισμό
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΜΕ ΠΡΟΤΑΞΗ ΤΟΥ ΘΑ δηλώνει μια ενέργεια που δεν πραγματοποιείται είτε πρόκειται για το παρελθόν είτε για το παρόν είτε για το μέλλον Νόμιζα πως θα έφευγε σήμερα ο Γιώργος
ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ Σε αφηγήσεις που αναφέρονται σε πράξεις του παρελθόντος. Στόχος: η μεγαλύτερη ζωντάνια στην περιγραφή Περιμέναμε το τρένο. Ξαφνικά έρχεται λαχανιασμένη η Αλίκη και ...
ΑΟΡΙΣΤΟΣ δηλώνει μια ενέργεια που έγινε και τελείωσε στο παρελθόν.
Αύριο το πρωί ο Αριστοτέλης θα σου φέρει τα αποτελέσματα
ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ παίζω
ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΑΝΤΙ ΕΝΕΣΤΩΤΑ Για να δηλώσει μια επαναλαμβανόμενη ενέργεια
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ έπαιζα
Ο Περικλής κάθε μεσημέρι θα επιστρέψει από το σχολείο, θα φάει, θα διαβάσει...
ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ θα παίζω
Επιμέλεια Βάσω Ραμπαούνη ΠΠΓΖΣΙ
ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΑΝΤΙ ΑΟΡΙΣΤΟ σε βιογραφικές αφηγήσεις
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ δηλώνει μια ενέργεια που έγινε πριν από την χρονική στιγμή κατά την οποία εκφωνείται ο λόγος, αλλά το αποτέλεσμά της εξακολουθεί να ισχύει και στο παρόν.
Ο καλλιτέχνης γεννήθηκε και σπούδασε στην Αθήνα. Στη συνέχεια θα ζήσει μερικά χρόνια στο Παρίσι ΓΝΩΜΙΚΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ σε εκφράσεις που γίνονται στο παρόν ( γνωμικά παροιμίες) Ο τρελός είδε τον μεθυσμένο και τον φοβήθηκε
ΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΟΥ ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝΤΑ ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ ΚΑΙ ΓΡΗΓΟΡΑ Στείλε μου μήνυμα εσύ κι εγώ αμέσως ήρθα
Το νέο διαστημόπλοιο θα ταξιδεύει συνέχεια στο διάστημα
Η κυβέρνηση έχει επιβάλει νέους φόρους
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ - ΑΟΡΙΣΤΟΣ Σε πολλές περιπτώσεις ο παρακείμενος αντικαθίσταται από τον αόριστο. Ο κ.Ιωαννίδης έχει ζητήσει/ζήτησε πολλά από τους... Η αντικατάσταση δεν είναι δυνατό να γίνει... Άνοιξε (ΌΧΙ:Έχει ανοίξει ) το μαγαζί εδώ και δύο χρόνια, αλλά αναγκάστηκε να το κλείσει (δεν μπορεί να συνδυαστεί ο χρονικός προσδιορισμός του παρελθόντος με παρακείμενο)
ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ δηλώνει μια ενέργεια που θα γίνεται στο μέλλον συνεχώς ή θα επαναλαμβάνεται σε τακτά διαστήματα
ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ δηλώνει μια ενέργεια που έγινε στο παρελθόν, πριν αρχίσει κάποια άλλη που επίσης έγινε στο παρελθόν. Ο αντιπρόεδρος είχε φύγει, όταν τον ζήτησαν στο τηλέφωνο
Για ενέργεια που έγινε στο πολύ μακρινό παρελθόν, χωρίς να συσχετιστεί με κάποια άλλη ενέργεια Κάποτε η αδελφή του είχε κερδίσει το λαχείο (αλλά και κέρδισε) ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ ΜΕ ΠΡΟΤΑΞΗ ΤΟΥ ΘΑ δηλώνει ότι κάποια ενέργεια δεν ολοκληρώθηκε,αν και θα ήταν δυνατό να ολοκληρωθεί στο παρελθόν. Κάθε λογικός άνθρωπος εκείνη την ώρα θα είχε φύγει. Ο Γιώργος όμως δεν έφυγε.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ δηλώνει μια ενέργεια που θα γίνει στο μέλλον και θα έχει τελειώσει, πριν τελειώσει μια άλλη ενέργεια. Η τελευταία ενέργεια είτε δηλώνεται είτε υπονοείται
Όταν έρθει η διευθύντρια, οι μαθητές θα έχουν μπει στην αίθουσα
Δεν παίρνουν αύξηση Ρήματα που αρχίζουν από φωνήεν ή δίψηφο κρατούν το φωνήεν ή το δίψηφο σε όλους τους χρόνους
ίδρυσα
ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
Ο σερβιτόρος καθάρισε όλα τα τραπέζια ΜΕ ΣΗΜΑΣΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΑ Σε εκφράσεις που δηλώνουν ενέργεια που παρουσιάζεται ότι θα γίνει στο μέλλον οπωσδήποτε. Την επόμενη εβδομάδα αρχίζουν οι εξετάσεις
έ-γραφα έ-γραψα
Το συνοπτικό ποιόν ενέργειας παρουσιάζει την ενέργεια που δηλώνει το ρήμα ως γεγονός ολοκληρωμένο, αλλά δίνεται έμφαση κυρίως στην ίδια την πράξη και όχι στη χρονική διάρκεια ΑΟΡΙΣΤΟΣ έπαιξα ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ θα παίξω
ΤΟ ΘΕΜΑ Μη συνοπτικοί χρόνοι Ενεστωτικό θέμα παιζ-
Συνοπτικοί χρόνοι
Η αύξηση παραμένει Αοριστικό θέμα παιξ-
Συντελεσμένοι χρόνοι Αοριστικό θέμα παιξ-
ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
Πότε διατηρείται και πότε χάνεται η αύξηση
όταν τονίζεται έλεγα έλεγες
Η αύξηση χάνεται όταν δεν τονίζεται έλεγες λέγαμε προέβλεπες προβλέπαμε
Το συντελεσμένο ποιόν ενέργειας δηλώνει μια ενέργεια που έγινε πριν από τη χρονική στιγμή που εκφωνείται ο λόγος, αλλά το αποτέλεσμά της εξακολουθεί να ισχύει και στο παρόν ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ έχω παίξει ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ είχα παίξει ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ θα έχω παίξει
Επιμέλεια:Βάσω Ραμπαούνη Π.Π.Γ.Ζ.Σ.Ι
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΥΞΗΣΗ ( αύξηση στην αρχή του β΄συνθετικού) καταγράφω κατέγραψα