Grondig 3 - 2013

8 - PRAKTIJKERVARINGEN BOTSABSORBERS 26 - MIDDELZWARE TREKKERS GETEST 38 - ZUINIGSTE VERVAET 58 - CLEANMOWER VERRAST 70 - WIELLADERNIEUWS BAUMA

Maart 2013

vakblad voor specialisten in groen, grond en infra

3

Nóg meer melken met LG Havera!

NIEUW! “Nóg meer melken uit gras of grassilage? Laat uw veehouderijklanten dan nu kennismaken met LG Havera: de eerste weidemengsels van Nederland mét Animal Nutrition-voederwaardegarantie! Gras dat speciaal is ontwikkeld voor het nieuwe melken: méér liters en betere gehalten tegen lagere kosten.

Met LG Havera zet u samen in op groei, productieverhoging en stijging van de voerefficiëntie.

Anders dan andere weidemengsels is LG Havera primair geselecteerd op voederwaarde en smakelijkheid met oog voor belangrijke melkdrijvende inhoudsstoffen als suikers, eiwitten en verteerbare celwanden. En dat alles natuurlijk in combinatie met prima landbouwkundige eigenschappen en de prestatieverhogende Headstart GOLD zaadcoating. Kies ook voor de succesformule van LG Havera en verzeker uw klanten van een topmelkproductie!”

Leo Gerritsen ruwvoeradviseur Limagrain Nederland

www.meermelkuitgras.nl

LG HAVERA MENGSELWIJZER HAVERA 1 HOOGPRODUCTIEF*

Melkdrijvend

HAVERA 2 ROTATIE

Kortdurend

HAVERA 3 DOORZAAI

Doorzaaien

HAVERA 4 HOOGPRODUCTIEF met timothee*

Melkdrijvend

HAVERA 5 EFFICIËNT

Grasklaver

HAVERA 6 MAAILAND

Maaien

HAVERA 7 STRUCTUUR

Structuur

*ook als EKO-mengsel verkrijgbaar

R EEN RUWVOER VOO UCTIE D TOPMELKPRO

1 MAAR 3 T E M OT E N ENTE* T E I T C A I E R I N G S 6 & 7 SERIE, 0% R C N A N I F ERS EN S R O D I A dealer MA TZ-FAHR ij uw DEU arden e voorwa d r o o v r e forme

T:

ies b

en condit

*in

Deutz-Fahr.

LANDBOUW EN GEAVANCEERDE TECHNOLOGIE.

Visit and join us at: www.facebook.com/deutzfahrbenelux

Het gebruik van originele SDF smeermiddelen en koelvloeistof wordt aanbevolen.

Deutz-Fahr Modern design en de hoogste normen van comfort.

Krachtige motoren en geavanceerde technologie. DEUTZ-FAHR biedt een full line assortiment die voldoet aan iedere behoefte. Toonaangevende technologie en geavanceerde hulpmiddelen voor precisielandbouw, gecombineerd met lage bedrijfskosten maken DEUTZ-FAHR de uitstekende partner om de winst van uw bedrijf te verhogen.

Ontdek meer over DEUTZ-FAHR op www.deutz-fahr.com

DEUTZ-FAHR LUBRICANTS

DEUTZ-FAHR is een

handelsmerk.

inhoudsopgave

Colofon Grondig is het vakblad voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infra. Grondig wordt uitgegeven door CUMELA Communicatie in opdracht van CUMELA Nederland, de branche organisatie voor ondernemers in cultuurtechnische werken, grondverzet, meststoffendistributie en agrarisch loonwerk.

Leden van CUMELA Nederland ontvangen bij vakblad Grondig exclusief het katern Cumelactief.

Adres CUMELA Nederland Postbus 1156 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00 fax (033) 247 49 01

CUMELA-infolijn (033) 247 49 99 / info@cumela.nl / www.cumela.nl

Adres Grondig / CUMELA Communicatie Postbus 1156 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 50 fax (033) 247 49 51 www.grondig.com / grondig@cumela.nl

Bladmanager Michiel Pouwels

Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur) Gert Vreemann, Michiel Pouwels Ton Herbrink (eindredacteur)

Vormgeving De Drie Poorten, Nijkerk Bertine Overeem

Voorplaat CUMELA Communicatie

Advertentiewerving Marjet van Ruitenbeek

Druk Offset Print, Valkenswaard

Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Een opzegging van het abonnement dient schriftelijk, vóór 1 november door ons ontvangen te zijn.

Kosten abonnement: Nederland € 79,- per jaar Buitenland € 104,- per jaar Collectieve abonnementen: op aanvraag

© Stichting CUMELA Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving.

ISSN: 2210-3260

4

GRONDIG - Maart 2013

REDACTIONEEL Kapitale krachten De wintertijd is voor ons meer de tv-tijd dan wanneer je ‘s avonds wat langer buiten kunt zijn. Het meeste op tv is van een dermate hoog commercieel en tegelijkertijd laag niveau dat je dan wel eens het gevoel hebt je tijd te verdoen. Gelukkig komen er af en toe zaken voorbij die je wel aan het denken zetten. Een typisch voorbeeld daarvan is de handelwijze van de Braziliaanse topondernemer Ricardo Semler in het programma Tegenlicht. Hij heeft rigoureuze stappen gezet door zijn medewerkers van de prikklokken af te halen en hen zelfs volledige vrijheid te geven in arbeidstijden. Eigen verantwoordelijkheid maakt gelukkiger, is de kern van zijn aanpak. Hij maakt ze verantwoordelijk voor het werk en werkt voor de beloning met bonussen. Iedereen verklaarde hem voor gek, maar het bedrijf was in no time uit de rode cijfers en hij is nu één van de rijkste en invloedrijkste Brazilianen.

Je gaat dat dan toch spiegelen aan onze sector. Als je dan bezig bent met het Vervaet-brandstofverhaal merk je dat die goede jongens op de zelfrijders in feite ook van dat soort zijn. Het zijn van die individuele piloten die heer en meester zijn in ‘hun’ imperium. Zij kijken niet op de klok en voelen zich verantwoordelijk voor machine en kwaliteit. Goede machinisten en trekkerchauffeurs zijn van hetzelfde soort. Toch? Alhoewel, als je sommige jonge jongens op hun ‘racetrekker’ voorbij ziet stuiven, denk je wel eens dat hier het ‘Semler’-gehalte compleet ontbreekt.

Daarmee komen we bij de grote trekkertest in dit blad. We verwachten dat de brandstofverbruikscijfers wat stof doen opwaaien.

Natuurlijk zijn die belangrijk, maar je moet die niet met oogkleppen op bekijken. Met wat extra aandacht voor de man erop, wat hij doet, hoe hij presteert en hoe hij rijdt, is meer te winnen dan de geconstateerde testverschillen. Heel wat meer zelfs als je het onderhoud en de banden meerekent.

Op z’n Semlers: het loont om de jongens verantwoordelijk te maken voor de staat van onderhoud en het verbruik in relatie tot de geleverde arbeidsprestatie. Hen betrekken bij het reilen en zeilen, met hen de resultaten bespreken en hen (mede)verantwoordelijk maken, is al een grote stap. Hoe dat dan moet met de beloning is even lastiger. Alhoewel, u weet ook wel dat een kratje vocht als dank voor goed werk al heel veel doet. Misschien op Uitzending Gemist toch even kijken en dan hopelijk met trots constateren dat we in onze sector blij mogen zijn met veel kapitale krachten à la Semler.

Redactie Grondig Michiel, Toon en Gert

Cumelabedrijf in actie

Maart 2013

ALGEMEEN 6 - Motie kentekening trekkers 8 - Praktijkervaringen botsbeveiligers 14 - Wat te doen bij kredietcrisis werknemers 18 - Economie 20 - Vrouw en Visie: Ilse Matser over familiebedrijven 25 - Zeven middelzware trekkers getest 79 - Zijwegen: Peter Bart Poppink op Case CE Rodeo 81 - Uitsmijter

GROEN

Deze 67 jaar oude, door rot aangetaste, ruim 26 meter hoge wilg werd door de gemeente Zwolle als beeldbepalend beoordeeld.

Daarom mocht de boom dus niet om, maar wel worden geknot.

Dat was nog niet zo gemakkelijk. Er was bijna geen valplek en geen machineruimte tussen boerderij en boom, terwijl een vaart een extra belemmering vormde. Daar wisten ze bij Seko Raalte wel raad mee. Met een hoogwerker snoeide Robbert Jan Toonk vakkundig, beheerst en gecontroleerd de takken, die met behulp van touwen naar de overkant werden gebracht om te worden versnipperd. Velen volgden gespannen dit - helaas voor sensatiezoekers - vlekkeloos verlopen schouwspel, met als eindresultaat een kaalgeschoren blikvanger.

37 - Brandstofverbruik: Zuinige Vervaet rijders 43 - Sterk Werk: Loonbedrijf Lamberink legt beste maiskuil aan.

47 - Retengo Plus verandert maisteelt 53 - Exxact bietenrooiers van Agrifac

INFRA 12 - Vrijwillig certificaat tijdelijke grondwaterbemaling 55 - Grondverzetnieuws 57 - Verhart CleanMower bespaart handwerk 61 - Magni-tou; Comeback mister Roto

GROND 65 - Nieuwe Mercedes Arocs bouwvoertuigen 68 - Reesink stroomlijnt grondverzetlijn 69 - Vooruitblik wielladernieuws Bauma 75 - Cotraco brandstofbeveiligingssysteem

CUMELACTIEF (exclusief voor leden) 4 - Vrouwendagen in het teken van bedrijfsovername 6 - Management is bepalend 8 - Toolbox: veilig werken met mestgassen 10 - Tijdig punten scoren

GRONDIG - Maart 2013

5

algemeen rubriek nieuws

Motie kentekening trekkers De PvdA heeft onlangs een motie ingediend waarin de regering wordt verzocht om over te gaan tot kentekening van landbouwtrekkers. Op 26 februari heeft de Tweede Kamer over de motie gestemd en wanneer u dit leest, is het vervolg bekend.

Een kenteken maakt dat een voertuig uniek identificeerbaar is en dat de voertuigkenmerken bekend zijn. Hiermee wordt het voor de wegbeheerders mogelijk om specifiek beleid voor (land)bouwvoertuigen te voeren. Snelle, gekentekende trekkers (40 km/u) kunnen dan wel over de rondweg of hoofdrijbaan, terwijl langzame, ongekentekende voertuigen op de parallelweg blijven. Voor de verkeersveiligheid is een scheiding tussen snel (zwaar) landbouwverkeer en fiets- en bromfietsverkeer noodzakelijk. Een kenteken zal hiervoor de basis moeten leggen.

Volgens CUMELA Nederland gaat het om maximaal 100.000 trekkers die kunnen worden gekentekend. Dat kost € 50,- voor het kentekenbewijs en de kentekenplaat en € 50,- aan administratieve kosten (dat is het tijdsbeslag dat de aanvraag kost), oftewel € 100,- per trekker. De directe kosten ‘uit de portemonnee’ bedragen daarmee (eenmalig) vijf miljoen euro. De administratieve lasten bedragen ruim vijf miljoen euro.

Als de motie is aangenomen, kan het ministerie van Infrastructuur en Milieu gaan werken aan kentekening van trekkers. Hiermee lijkt er eindelijk een opening te komen voor een betere positie van landbouwtrekkers in het wegverkeer. CUMELA Nederland is daar voorstander van. Het wordt hoog tijd om een betere scheiding aan te brengen tussen zwaar landbouwverkeer en fietsers (en voetgangers), de wettelijke maximumsnelheid van landbouwvoertuigen (25 km/u) eenduidig af te stemmen op de praktijk (40 km/u) en het landbouwverkeer doelmatig en veilig gebruik te laten maken van het normale wegennet.

Masterclass maïsteelt In Nederland gaat er bij de maïsteelt nogal eens wat mis. Als loonwerksector kunnen we wat doen aan die lagere opbrengsten en meer geld verdienen. Tijdens de Masterclass maïsteelt op 21 maart kunt u zien waar winst te halen is. Aanleiding voor deze masterclass zijn de verhalen in Grondig 2 (februari), waarin deskundigen de noodklok luidden rond de maïsteelt. Ook loonwerkers moeten hun bijdrage leveren aan een betere teelt, want anders doen hun collega’s dat wel. Voor de sectie Agrarisch loonwerk reden om deze studiedag over de maïsteelt te organiseren, omdat ze ervan overtuigd is dat met een goede teelt geld is te verdienen. De masterclass wordt gehouden op 21 maart in Arnhem. Reserveer uw plek via grondig@cumela.nl. Aan deelname zijn beperkte kosten verbonden. Meer informatie is te vinden op www.cumela.nl.

6

GRONDIG - Maart 2013

CUMELA Nederland stelt voor om niet alle trekkers te kentekenen, maar alleen nieuw verkochte trekkers verplicht een kenteken te geven. Bestaande trekkers die 40 km/u kunnen rijden, krijgen op vrijwillige basis een kenteken. Daarmee is het voorstel maar beperkt verplichtend. CUMELA Nederland is er groot voorstander van dat alle partijen die indertijd bij het voorstel van de commissie Peijs betrokken waren samen met het ministerie van Infrastructuur en Milieu gaan overleggen over een functionele oplossing. Ook de vrijwillige herkenningsplaat uit dat voorstel vindt CUMELA Nederland nog steeds een passende oplossing.

Boetes moeten van tafel In de eerste weken van januari 2013 hebben veel mestvervoerders boetes gekregen voor het inzenden van mestmonsters die - volgens Dienst Regelingen - een te laag gewicht hadden. CUMELA Nederland vindt samen met de fabrikanten van de bemonsteringsapparatuur dat deze boetes van tafel moeten.

D-TEC/VMA, Eijkelkamp Agrisearch Equipment en CUMELA Nederland vinden het onbegrijpelijk dat Dienst Regelingen heeft gekozen voor het opleggen van boetes, terwijl er meer dan een jaar geleden voorstellen zijn gedaan voor technische aanpassingen waardoor er voldoende mest in de monsterverpakkingen zit. Op deze voorstellen is door Dienst Regelingen nooit gereageerd.

Dienst Regelingen veronderstelt dat de te kleine mestmonsters samenhangen met onvoldoende of achterstallig onderhoud aan de apparatuur. Gebruikers en fabrikanten weten echter dat dit vooral ontstaat door vacuüm in de leidingen en bij het bemonsteren van dikke mest en mest waarin gasbelletjes zitten.

COMMENTAAR Knipoog Samenvoegen van grond Bij een thema-inspectie naar het zonder erkenning samenvoegen van verschillende partijen grond zijn in november 2011 in totaal 74 locaties van particuliere bedrijven en gemeenten gecontroleerd. Voorafgaand aan de inspectie was een zelftest naar de naleving uitgezet en gelijktijdig werd er een informatieblad uitgegeven. Van de 2165 aangeschreven adressen hebben er 916 de zelftest ingevuld. Van de 422 invullers die aangaven in overtreding te zijn, wilden er 150 maatregelen treffen om de overtreding ongedaan te maken. Uit inspecties op locatie bleek dat de helft van de onderzochte gemeenten de regels voldoende naleefde.

Van de bedrijven, veelal loonwerkers, was dit dertig procent. Bedrijven of gemeenten die in overtreding zijn, hoeven niet per se een erkenning aan te vragen. Alsnog naleven kan door bijvoorbeeld verschillende partijen grond ruimtelijk van elkaar gescheiden op te slaan, uit te besteden of zelf geen grond meer op te slaan. Inmiddels is er een flinke toename te zien van het aantal aanvragen om een erkenning.

Nieuwe leden Het jaar 2013 begint goed, met acht nieuwe leden. Welkom. Zij zijn ook welkom op de algemene ledenvergadering op 9 maart aanstaande, waar zij veel van hun collega’s zullen ontmoeten.

C.M. Bakker Verhuur Loonbedrijf Van Gestel Veen Grondwerken VOF B. & P. Vermeltfoort Hans Koot R. Cobussen Mankracht GWW BV Loon- en grondverzetbedrijf M. de Bie

Leimuiden Hapert Overberg Wijckel Waddinxveen Horssen Heerhugowaard Kaatsheuvel

Agenda algemeen 9 maart.........

15 - 21 april..

5 - 8 juni........

23 - 25 juni...

Algemene Ledenvergadering CUMELA Nederland, Nijkerk Bauma, München Elmia Wood, Zweden Demodagen, Eisenach (D),

Terwijl ik dit schrijf, is het nog een beetje spannend. Gaat het door of wordt het toch weer niets? Kiezen we voor de vooruitgang of blijven we stilstaan? Wanneer u dit leest is er, normaal gesproken, duidelijkheid. Dan heeft de politiek op dinsdag 26 februari 2013 haar keuze gemaakt en zal blijken of er gevoel is voor de realiteit van het moderne landbouwverkeer. Ik vertrouw erop dat de motie voor het kentekenen van landbouwtrekkers voldoende ondersteuning zal krijgen in de Tweede Kamer. Niet omdat we zo nodig een kenteken willen, want dat is niet meer dan een hulpmiddel. Het doel van de motie is meer veiligheid en meer eenduidigheid in de regelgeving.

Het is immers aan niemand meer uit te leggen dat praktisch alle verkeersdeelnemers voorstander zijn van een betere scheiding tussen het zware landbouwverkeer en de meer kwetsbare fietsers en voetgangers, maar dat dit nog steeds niet mogelijk is omdat landbouwvoertuigen - met een toegestane maximumsnelheid van 25 km/u - een probleem zijn voor het overige wegverkeer. Praktische oplossingen voor gemeentelijke en provinciale wegbeheerders worden daarmee geblokkeerd. Voor verkeersdeelnemers met landbouwvoertuigen resulteert dat steeds vaker in verbanning naar de parallelwegen of extra brede fietspaden. Vaak worden deze wegen en paden voorzien van veel drempels om het sluipverkeer van personenauto’s te ontmoedigen. Ongeveerde landbouwtrekkers met hun zware werktuigen hebben immers geen last van drempels…

Stel je nu eens voor dat die manier van denken verleden tijd is en dat we straks meer functioneel en doelmatig kunnen deelnemen aan het wegverkeer. Zou dat de efficiency in onze bedrijven niet ten goede kunnen komen? Minder oponthoud door drempels, waardoor minder energieverspilling en minder geluidsoverlast van ‘klapperend’ metaal, ongeacht met welke snelheid de drempels worden genomen. En hoeveel risico kunnen we ‘afstrepen’ wanneer we niet langer met fietsende schoolkinderen over dezelfde smalle paden hoeven te rijden? Deelname aan het moderne wegverkeer is een kwestie van geven en nemen, van rechten en plichten. De invoering van een kenteken of - zo u wilt - een herkenningsplaat mogen we vooral zien als een knipoog. Het is eindelijk de erkenning dat de landbouw de dynamiek heeft van een moderne sector, die verder kijkt dan het eigen erf.

Jan Maris Algemeen directeur CUMELA Nederland

GRONDIG - Maart 2013

7

Leren omgaan met de OBT Veiligheidsniveau van de trekker omhoog In het kader van de campagne ‘Veilig (land)bouwverkeer’ doen elf cumelabedrijven ervaring op met de onderrijbeveiliging voor trekkers (OBT), die tijdens de beurs AgroTechniek Holland werd geïntroduceerd. Inmiddels hebben de deelnemende bedrijven er in de praktijk ervaring mee opgedaan, gelukkig nog zonder aanrijdingen.

De OBT is oorspronkelijk ontwikkeld door Peeters Landbouwmachines in opdracht van de Nederlandse Aardolie Maatschappij in Schoonebeek.

Doel van de trekkerbumper is om de voorkant en de voorwielen van de trekker af te schermen, zodat andere weggebruikers er bij een aanrijding niet mee in contact komen. De OBT hangt in de fronthef en is daarmee in hoogte verstelbaar. Bij het rijden op de weg moet de onderkant tussen de veertig en vijftig centimeter boven het wegdek hangen.

Eerste indruk

Deelnemers aan praktijkproef OBT • • • • • • • • • • •

Mulder Loonbedrijf VOF, Groningen Loon- en Grondverzetbedrijf Wolken, Nieuw-Schoonebeek Loon- en Grondverzetbedrijf K. Antuma, Dedemsvaart Van Lenthe Dalfsen Grondverzet BV, Dalfsen EIJVA BV, Nijkerkerveen Huiberts BV, Katwoude Cultuurtechniek H.G. van Dorresteijn BV, Soest C.M. Baars & Zn. BV, Nieuwland Loon- en grondwerkbedrijf W. Huijbregts BV, Zundert Gebr. Van Eijck, Alphen (NB) Ploegmakers Rips BV, De Rips

Klaas Mulder heeft ook extra markeringslichten op de spatborden van de voorwielen om de omtrek van de trekker nog beter te markeren.

8

GRONDIG - Maart 2013

Bij de gebruikers van de trekkerbumper hebben we de eerste ervaringen gepeild. Algemeen beeld is dat de OBT de aandacht trekt, mede door de rood-witte markeringsborden op de uiteinden. Chauffeurs krijgen geregeld opmerkingen over ‘wat dat nu voor een ding is’. Na uitleg begrijpen fietsers en automobilisten wat de functie is en ze zijn dan positief. Collega-chauffeurs zijn uiteraard geïnteresseerd; ook hier is enige uitleg nodig over het doel van de trekkerbumper, want sommigen denken dat het een sneeuw- of modderschuif is. Opdrachtgevers reageren vaak verrast en hebben geen problemen met de bumper. Toch valt de trekkerbumper niet iedereen op. Frans Ploegmakers: “Wij rijden op een pijpleidingproject van de Gasunie, maar daar hebben ze er nog niets over gezegd.” Herman van Lenthe geeft aan dat zijn medewerkers vooral positieve reacties kregen van vrachtwagenchauffeurs. Opvallend is wel dat nagenoeg alle deelnemende bedrijven een vaste chauffeur met de trekkerbumper laten rijden. De meeste bedrijven zetten de OBT in voor transportwerk, zowel voor grond- en baggertransport als agrarisch vervoer. Doordat de trekkerbumper in hoogte verstelbaar is, kan er ook in het terrein goed mee worden gereden.

Uitvoering De trekkerbumper wordt als solide en soms zelfs fors beoordeeld. Bij twee bedrijven was de OBT breder dan de trekker. Het gewicht (inclusief broodjes) van bijna 1000 kilogram wordt als voldoende beoordeeld voor zwaar werk. Raymond Dorresteijn doet echter veel maaiwerk in de bebouwde kom: “Voor maaiwerkzaamheden gebruik ik een lichte trekker, dan is de trekkerbumper, ook zonder broodjes, eigenlijk te zwaar.

Een uitvoering in kunststof zou mij beter passen.”

De meest gehoorde opmerking is dat de trekkerbumper te ver voor de trekker uitsteekt. Dat geldt zeker op plaatsen waar weinig manoeuvreerruimte is, zoals binnen de bebouwde kom. De weg oprijden vanuit een uitrit met beperkt zicht geeft dan juist meer risico, zeker bij chauffeurs die nooit met een werktuig in de fronthef rijden. Daarbij speelt mee dat de chauffeur de bumper vanuit de trekkercabine niet altijd even goed ziet, omdat deze bij sommige trekkers achter de voorwielen schuil gaat.

In deze rubriek behandelen we iedere maand een onderwerp op het gebied van aanbestedingen en het aannemen van werken. Heeft u ook een vraagstuk, laat het CUMELA Nederland weten.

in kort bestek De zin van combinatievorming Verbeteringen

Beste Helmy,

Meest gehoorde verbeterpunt is dat de OBT korter op de trekker moet worden gebouwd. De huidige uitvoering is universeel, dus geen maatwerk. André Baars: “Een bumper die meedraait met de stuuruitslag van de wielen zou de trekkerbumper compacter maken.”

Het te ver uitsteken komt doordat de hefstangen bij bepaalde merken vrij lang zijn en doordat de bumper vrij diep wordt door de hydraulische cilinders, die hem ongeveer twintig centimeter laten inschuiven om botsenergie op te vangen. Kortom, compacter bouwen is het devies. Gebruiker van het eerste uur Peter Wolken: “Een starre trekkerbumper op een trekker zonder fronthef zou welkom zijn. Voorwaarde is wel dat die bumper in hoogte verstelbaar is.” Andere opmerkingen betreffen het aanbrengen van een trekoog en om aan de trekkerbumper een functie te geven als wegschuif. Ook wordt gepleit voor meer verlichting op de trekkerbumper en zou de chauffeur de buitenkant beter moeten kunnen inschatten.

Algemene conclusie is wel dat de OBT behalve aan de verkeersveiligheid ook bijdraagt aan een beter imago van het (land) bouwverkeer. Voor een optimalisatie van de trekkerbumper zullen ook de trekkerfabrikanten moeten worden betrokken. De eerste contacten zijn inmiddels gelegd. De praktijkproef met de trekkerbumper loopt nog tot eind 2013.

Ondanks beloftes om de inschrijfeisen proportioneel te houden, kom ik regelmatig bestekken tegen met het tegendeel. Om toch te kunnen inschrijven, denk ik dan aan een combinatie of met een onderaannemer inschrijven. Dan blijkt echter dat alle deelnemers afzonderlijk aan de eisen moeten voldoen. Wat nu?

Tekst: Hero Dijkema Foto’s: CUMELA Nederland

Beste aannemer, De nieuwe Aanbestedingswet (1 april 2013) zal meer duidelijkheid brengen. Zo moeten de eisen die aan een ondernemer worden gesteld in verhouding staan tot de opdracht. Bij aanbesteden moeten aanbestedende diensten het beginsel van proportionaliteit in acht nemen. De verplicht te volgen Gids Proportionaliteit geeft hieraan invulling.

Ook binnen de richtlijnen is het mogelijk dat u niet aan alle eisen kunt of wilt voldoen.

Zo kan samenwerking een middel zijn om risico’s te delen, kosten te besparen, knowhow gezamenlijk te benutten en sneller te innoveren. In het bijzonder voor kleine en middelgrote bedrijven is samenwerking een belangrijk middel om zich aan de veranderende marktomstandigheden aan te passen.

“Mag de aanbestedende dienst eisen dat alle deelnemers in de samenwerking aan alle eisen voldoen”, hoor ik u vragen. Nee, de aanbestedende dienst mag dit niet eisen. Het is namelijk vaak de reden dat een inschrijver een combinatie vormt of gebruik maakt van onderaannemers, omdat hij alléén niet aan alle eisen kan voldoen. De ARW 2005 onderschrijft dit en voorziet hierin. Als de aanbestedende dienst stelt dat alle combinanten aan de eisen moeten voldoen, is dit in strijd met de ARW 2005. Ook het verzwaren van eisen voor een combinatie is disproportioneel en daarom niet toegestaan.

Wel mag de aanbestedende dienst eisen stellen aan de combinatie en/of samenwerking. De combinatieovereenkomst mag er niet toe leiden dat de concurrentie wordt uitgeschakeld. Er moeten voldoende mededingers op de markt blijven. Deelnemers aan een combinatie moeten daadwerkelijk een belangrijk deel van de opdracht uitvoeren en het aantal deelnemers moet zich beperken tot wat redelijkerwijs nodig is.

Helmy Coenen De hydraulische cilinders om de botsenergie op te vangen maken wel dat de OBT verder naar voren steekt.

Adviseur GWW

GRONDIG - Maart 2013

9

Mekos machinebouw brengt u op grote voorsprong Graderwerk met de unieke Mekos frontschuif voor uw wiellader: met een enorme capaciteit.

Sitech-Trimble automatisering 2D of 3D. Laser, GPS, Total station.

Mekos rondlegleveler: vlak en tonrond leggen met 1 machine, traploos instelbare ronde vorm in het afstrijkmes +verdichten.

Mekos zelfrijdende machines voor iedere toepassing zoals koppen, wieden, spuiten, ziekzoeken enz.

Mekos voor topsport in machinebouw, ruim 25 jaar de fabrikant van het origineel de “Mekos Kilver.�

Precisie egaliseermachines voor de professionele gebruiker. (op getoonde producten zijn individueel patenten van toepassing)

Partners:

Mekos Schagerbrug BV Tel. 0224-571555 www.mekos.nl

Precies zoals u wilt: Kverneland G

Kverneland: de enige echte pneumaat!

Kverneland Miniair Nova groenten zaaier

Kverneland Group Benelux BV - De Dommel 38-40 - 8250 AD Dronten - T +31 321 387 110

Kverneland Accord Monopill bieten zaaier

Project2

27-10-2005

11:54

Pagina 1

Euro-Roller

®

garantie voor schone lucht

Ter overname gezocht: Agrarisch loonbedrijf

Uitlaatgasafzuiging voor: -Landbouwmachines

  

-Trekker vermogenstest -Grondverzetmachines -Lasdampafzuiging

Gelderland, Overijssel, Drenthe, Groningen Veehouderij Maximaal 5 medewerkers

Kijk voor actuele vraag en aanbod van loon- en grondverzetbedrijven op onze website.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Lucas Meertens.

Euro-Roller Technics BV, Hollandse Kade 26, 1391 JD Abcoude, Holland T. +31-294-291111, F. +31-294-291112, E. info@euroroller.nl, www.euroroller.nl

Maatwerkadvies voor Loonbedrijven.

GEOcontrol!

Kverneland FlexCart zaadtankwagen

IsoMatch Tellus ISOBUS terminal met GEOcontrol

Kverneland Optima HD voor o.a. maïs en pompoenen

GEOcontrol neemt in- en uitschakelen op de kopakker over Dankzij de beproefde elektrische aandrijving voor zaai- en precisiezaaimachines in combinatie met een RTK-GPS signaal plus GEOcontrol kun je rekenen op uitstekende prestaties; je bespaart op zaaigoed, brandstof en tijd.

www.kverneland.nl

Vrijwillig certificaat voor tijdelijke grondwaterbemaling Beoordelingsrichtlijn BRL SIKB 12000 brengt risico’s vooraf in beeld Bij de uitvoering van tijdelijke grondwaterbemalingen, bronbemalingen en open bemalingen kunnen er problemen ontstaan door het (tijdelijk) onttrekken van grondwater of het verlagen van het grondwaterpeil. Daardoor kan schade ontstaan. Met de beoordelingsrichtlijn BRL SIKB 12000 worden de kansen op schade verkleind, doordat risico’s in beeld worden gebracht en beheersbaar worden gemaakt. huizen als in de buurt het grondwaterpeil tijdelijk wordt verlaagd. En terecht, want niet zelden verzakken panden nabij grote bouwputten, drijven bouwputbodems op en verplaatsen bodemverontreinigingen zich door het onoordeelkundig wegpompen van grondwater.

Waar gaat het dan zoal fout? De Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB) heeft dit laten onderzoeken. Bij een bouwproces zijn vaak veel partijen betrokken. Soms is er te weinig kennis bij de opdrachtgever. Niet zelden is er een gebrek aan structuur in de communicatie (bijvoorbeeld in de overdracht van gegevens) en is er onduidelijkheid over de verantwoordelijkheden of zijn deze bij de verkeerde partij gelegd. Basisgegevens en -uitgangspunten worden gebrekkig geraadpleegd of worden slecht gecontroleerd en risico’s worden onvoldoende onderkend. Allemaal omstandigheden die kunnen leiden tot ernstige gevolgen.

Minder fouten, minder schade

Vanaf dit voorjaar is het voor bedrijven mogelijk zich op vrijwillige basis te certificeren voor de beoordelingsrichtlijn BRL SIKB 12000. De bedoeling is dat projecten gemakkelijker te verzekeren zijn als er wordt gewerkt met dit certificaat.

Voor het bouwen van een gebouw, het plaatsen van een kelder of het graven van een rioolsleuf is het soms nodig om het grondwaterpeil tijdelijk te verlagen. In een ondergelopen sleuf kun je immers niet werken en sleufwanden zijn een stuk stabieler als ze droog worden gehouden. Met regelmaat lees je in de krant dat bewoners zich zorgen maken over hun

12

GRONDIG - Maart 2013

De BRL moet verbetering brengen in de uitvoeringspraktijk van tijdelijke bemalingen: minder fouten, minder schade.

Het uitvoeren van bronbemaling is vakwerk. Om je werk echter goed te kunnen doen, is de voorbereiding van groot belang. De BRL voorziet in goede werkafspraken, die uitgaan van een risicogerichte benadering. Er worden alleen eisen gesteld aan risicovolle activiteiten, waarbij de betrokken partijen voldoende ruimte houden voor eigen handelen. De BRL beschrijft algemene kwaliteitseisen, zoals eisen aan de organisatie van het bedrijf en aan de vakbekwaamheid van het personeel. Omdat het gaat om een proces zijn in een viertal protocollen de technische werkvoorschriften voor een specifiek onderdeel van de richtlijn beschreven: het opstellen van bemalingsadviezen, het opstellen van een technisch bemalingsplan, het daadwerkelijk uitvoeren van een bemaling en het aansturen van een bemaling.

Vooralsnog bestaat er geen wettelijke verplichting om voor de uitvoering van bronbemalingen gecertificeerd te zijn op grond van de BRL SIKB 12000. Zeker bij risicovollere projecten zullen opdrachtgevers echter al snel geneigd zijn de BRL op te nemen in de uitvoeringseisen.

Bedrijven die een BRL certificaat hebben, moeten eenvoudiger een vergunning krijgen voor het tijdelijk wegpompen van grondwater.

Kleine projecten In de GWW en de bouw komen regelmatig kleine projecten voor waarbij tijdelijk het grondwaterpeil moet worden verlaagd. Het gaat dan om enkele zuigbuizen of om een horizontale zuigdrain. Het zou te ver voeren om je daarvoor te laten certificeren. In het kader hebben we een aantal aanbevelingen opgenomen die zijn ontleend aan de BRL en die op zijn minst in acht moeten worden genomen bij kleine bronbemalingen.

Aanbevelingen bij kleine tijdelijke bronbemalingsprojecten

Boringen

• Onderzoek of u een watervoerende laag kunt aantreffen.

De BRL SIKB 12000 gaat over tijdelijke bemaling. Om te kunnen bemalen, moet vaak worden geboord; dit kan ook spuiten zijn. Met betrekking tot mechanisch boren zijn wettelijke eisen gesteld. Een bedrijf dat mechanische boringen verricht, moet daarvoor zijn gecertificeerd conform de BRL SIKB 2100 en zijn erkend door Agentschap NL (Kwalibo). De BRL SIKB 2100 is met name van toepassing voor boringen ten behoeve van bemalingen waarbij scheidende lagen worden doorboord.

Bij kleinere GWW-projecten en bouwprojecten zijn tijdelijke bemalingen erop gericht om de overtollige neerslag en het freatisch grondwater af te voeren. Daarbij is het de bedoeling om het water weg te pompen dat zich boven de waterafdichtende laag bevindt. Het is juist niet de bedoeling om water onder de afdichtende laag aan te boren, omdat bemaling daarvan geen bijdrage levert aan het wegpompen van ondiep water.

De inspectie VROM handhaaft de erkenning mechanisch boren. In een aantal handhavingsgevallen is er een discussie ontstaan of de aannemer die een tijdelijke bronnering sloeg erkend moet zijn om mechanisch te mogen boren. Hierover moeten nog afdoende afspraken worden gemaakt. Van belang is dat u zich in elk geval aan de in het kader aangegeven aanbevelingen houdt en dan natuurlijk in het bijzonder het onderzoek naar de waterafsluitende lagen.

• Maak een inschatting van de af te voeren hoeveelheid water.

Tekst: Jan van der Leij Foto: Van Wijlen infra en cultuurtechniek

• Onderzoek (kaartmateriaal en handboor) of u mogelijk een waterafsluitende laag doorboort/-spuit. Schakel bij opdrachten waarbij wel waterafdichtende lagen moeten worden doorboord een onderaannemer in die BRL SIKB 2100-gecertificeerd is.

• Bepaal wat de invloed voor de omgeving zal zijn van de bemaling.

• Onderzoek of er mogelijk sprake kan zijn van verontreinigde grond of verontreinigd grondwater.

• Vergewis u bij waterschap en gemeente of u een vergunning nodig heeft om het grondwaterpeil tijdelijk te mogen verlagen.

• Vergewis u bij waterschap en gemeente of u een vergunning nodig heeft om het opgepompte grondwater te mogen lozen.

• Werk met gekeurd materieel.

• Mors geen brandstof of olie.

• Beoordeel tijdens de bemaling het af te voeren water op verontreiniging.

• Mocht onverhoopt wel een waterafdichtende laag worden doorboord, neem dan direct maatregelen en breng een afdichting aan.

• Houd een logboek bij met de gegevens van uw (voor) onderzoeken en van de uitvoering.

• Instrueer uw personeel over deze aanbevelingen.

GRONDIG - Maart 2013

13

Sociale zaken

In de schulden Wat te doen als uw werknemer last heeft van een kredietcrisis (deel 1) Niet alleen banken en landen hebben te maken met een kredietcrisis, ook een werknemer kan in financiële problemen raken. Dat kan grote gevolgen hebben voor zijn of haar functioneren binnen het bedrijf. Daardoor is het belangrijk om geldzorgen tijdig te signaleren en vervolgens te helpen bij het oplossen van de problemen.

We kennen allemaal de verhalen van de huidige financiële problemen in de wereld. Banken moeten worden gered, regeringen dreigen failliet te gaan en sommige bedrijven hebben zodanige verliezen geleden dat er geen redden meer aan is. Het is al lang geen ver-van-ons-bedverhaal meer en steeds duidelijker worden de gevolgen ook in onze omgeving zichtbaar. Steeds meer mensen met een gewone baan en zelfs (of misschien juist) een eigen huis zijn genoodzaakt hulp te zoeken om hun schulden de baas te worden.

Veel ondernemers hebben nu al de handen vol aan het financieel op de rit houden van het bedrijf. Als dat lukt, is het in elk geval mogelijk de salarissen van de werknemers uit te betalen. Moet je je dan ook nog zorgen maken over de financiële situatie van de werknemers? Strikt genomen natuurlijk niet. Werknemers zijn verantwoordelijk voor hun eigen inkomsten en uitgaven en moeten zelf, net als hun werkgever, hun financiële situatie op orde houden.

Als een werknemer hier echter niet in slaagt, kun je als ondernemer helaas wel te maken krijgen met de gevolgen hiervan.

Moeilijk binnenshuis te houden Een werknemer met financiële problemen kan de gevolgen hiervan vaak niet binnenshuis houden. Effecten (vaak gecombineerd) waar je als werkgever op korte of langere termijn mee te maken kunt krijgen, zijn: • Slecht functioneren van de werknemer. Denk daarbij aan niet geconcentreerd zijn, veel privé bellen of gebeld worden, een slecht humeur naar de werkgever, collega’s en opdrachtgevers, onberekenbaar gedrag en het veroorzaken van schades.

• Verzuim van het werk. Denk daarbij aan ziek melden en onregelmatig en vaak onverwacht ‘even weg’ moeten.

• Verzoeken om geld door de werknemer. Denk daarbij aan regelmatige verzoeken om voorschotten op het loon, een verzoek om leningen en/of vragen om overuren of vergoedingen standaard op te nemen in het vaste salaris.

• Diefstal door de werknemer. Denk daarbij aan diefstal van geld of goederen van uw bedrijf of van collega’s en opdrachtgevers, maar ook bijvoorbeeld gesjoemel met de opgave van gewerkte uren.

14

GRONDIG - Maart 2013

• Beslaglegging op het loon van de werknemer. Denk daarbij aan beslaglegging door een deurwaarder (namens één of meer debiteuren), de fiscus, het LBIO of het College van Zorgverzekeraars, of zelfs het faillissement van de werknemer.

Wie bij een werknemer één of meerdere van deze effecten constateert, moet er rekening mee houden dat deze werknemer financiële problemen heeft, die hij klaarblijkelijk niet meer buiten zijn werk heeft kunnen houden. Op dat moment is het probleem van de werknemer ook deels een werkgeversprobleem. Helaas kun je de ogen daarvoor dan niet meer sluiten. In het kader bij dit artikel geven we een aantal tips om het probleem aan te pakken.

Ontslag Het enkele feit dat een werknemer niet goed met zijn geld kan omgaan, is op zich geen reden voor ontslag. Is er echter sprake van herhalend disfunctioneren en/of zelfs diefstal (al dan niet als gevolg van financiële problemen), dan zal er een moment komen dat het handhaven van het dienstverband met de werknemer niet meer kan worden gevergd en ontslag noodzakelijk kan worden.

Neem in dat geval altijd eerst contact op met uw eigen adviseur of CUMELA Nederland om te overleggen welke stappen u in die specifieke situatie het best kunt ondernemen.

Tekst: Riet Zweistra adviseur personeelsmanagement

Handige internetadressen • www.wijzeringeldzaken.nl • www.nibud.nl • www.zelfjeschuldenregelen.nl • www.wsnp.rvr.org

Tips Een aantal tips voor werkgevers om werknemers te behoeden voor of op weg te helpen bij het bestrijden van financiële problemen.

1. Informatie verstrekken aan de werknemers in het algemeen Dat kan bijvoorbeeld door informatie, brochures of flyers op de kantinetafel te leggen of aan het personeelsprikbord te hangen of aandacht te besteden aan het onderwerp tijdens een werkoverleg.

U kunt ook informatie verstrekken bij de loonstroken. Kortom, er zijn veel manieren om het onderwerp in het algemeen onder de aandacht van alle werknemers te brengen. Goed opgezette en doordachte hulpmiddelen (brochures, flyers en dergelijke) kunt u vaak gratis (of tegen geringe vergoeding) via websites downloaden of telefonisch aanvragen bij organisaties die zich bezighouden met het informeren over en of het bestrijden van schulden.

• Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft samen met onder andere De Nederlandsche Bank en het Verbond van Verzekeraars de website www.wijzeringeldzaken.nl opgezet met heel veel informatie en hulpmiddelen om geldzaken goed te beheren.

• Het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) heeft een speciale site, www.zelfjeschuldenregelen.nl, helemaal afgestemd op het op orde krijgen en houden van de financiële huishouding van een consument. Bij het Nibud kunt u via www.nibud.nl of tel.

(030) 239 13 50 ook terecht met vragen en voor hulpmiddelen waarmee u als werkgever vroegtijdig financiële problemen van werknemers kunt herkennen.

• Gemeenten en gemeentelijke kredietbanken in uw woonplaats of regio kunnen hulp bieden bij problematische schulden, maar geven vaak ook advies en tips voor het voorkomen van schulden.

• De Raad voor Rechtsbijstand in ’s-Hertogenbosch voert namens de Raden voor Rechtsbijstand een aantal wettelijke taken uit in het kader van de Wet schuldsanering natuurlijke personen (Wsnp). De uitvoering van deze taken vindt plaats onder de hoede van het Bureau Wsnp, onderdeel van de Raad in ’s-Hertogenbosch. De Raad stelt informatie ter beschikking via de website www.wsnp. rvr.org of telefonisch via (088) 787 19 10.

2. Weigeren om werkgevers- of loonverklaringen met onrealistische loongegevens te verstrekken Het komt nogal eens voor dat werknemers voor het aanvragen van een hypotheek of lening u verzoeken een werkgevers- of loonverklaring af te geven met een hoger vast loon dan zij feitelijk verdienen. Ze verzoeken aan u om dan bijvoorbeeld overuren of vergoedingen in het vaste loon op te nemen, zodat het voor de hypotheek- of leningverstrekkende instantie lijkt alsof ze een hoger vast loon verdienen. U voelt zich mogelijk moreel verplicht de werk-

nemer hiermee ‘te helpen’, maar vraag u eens af hoe de werknemer de verkregen hypotheek of schuld later moet aflossen wanneer hij geen recht meer heeft op die overwerk- of andere vergoedingen (bijvoorbeeld omdat u in de toekomst minder werk krijgt). In dat geval kan de werknemer de hogere lening niet meer aflossen en heeft u de werknemer alleen maar de verkeerde kant op geholpen.

3. Informatie verstrekken en hulp aanbieden aan individuele werknemers Heeft u het vermoeden dat een werknemer financiële problemen heeft, dan kunt u deze individuele werknemer ofwel een keer apart nemen, ofwel bij het eerstvolgende functioneringsgesprek over het onderwerp aanspreken. Het is niet altijd even eenvoudig dit onderwerp aan de orde te stellen. Of de werknemer bereid is zijn problemen met u te delen, is dan ook maar de vraag. Niettemin kunt u de werknemer van uw goede bedoelingen overtuigen en de al eerder in dit artikel genoemde informatie en brochures persoonlijk meegeven met het advies die eens goed door te kijken, mocht hij problemen op het financiële vlak hebben. Niet uitgesloten is dat de werknemer het als een opluchting ervaart met u over zijn problemen te kunnen praten en hopelijk vindt hij door uw informatie tijdig een oplossing voor zijn geldsores.

4. Een werknemer met financiële problemen op zijn functioneren aanspreken Het kan zijn dat u al tastbare aanwijzingen heeft dat een werknemer feitelijk financiële problemen heeft. Bijvoorbeeld: er wordt beslag gelegd op zijn loon. Ook kan het zijn dat de werknemer herhaaldelijk om voorschotten vraagt op zijn salaris, hetgeen erop duidt dat hij kennelijk meer geld uitgeeft dan hij maandelijks ontvangt. Als er echter tevens sprake is van slechter functioneren en/ of regelmatig verzuim, dan is het aanspreken van de werknemer op zijn functioneren wel noodzakelijk. U moet de werknemer wijzen op zijn verplichtingen op het werk en kunt daarbij aangeven dat u bereid bent hem te helpen bij het oplossen van zijn problemen door hem de eerder genoemde informatie te verstrekken. Mogelijk kunt u uw werknemer helpen bij het zoeken van contact met de genoemde organisaties wanneer hij het moeilijk vindt om daar zelf op af te gaan.

Als de werknemer zijn functioneren niet verbetert, kan dat op termijn consequenties voor zijn dienstverband hebben en dat zal hem alleen maar in een nog slechtere financiële positie brengen. In elk geval is voor u van belang dat u alle afspraken en vorderingen zeker vanaf dat moment schriftelijk vastlegt en bevestigt aan de werknemer, waardoor u een deugdelijk ‘dossier’ aanlegt.

GRONDIG - Maart 2013

15

Wat dekken we eigenlijk niet?

De CUMELA Compleet-machinepolis Wij verzekeren al uw werkmateriaal goed en betaalbaar.

Ook als schade ontstaat tijdens graafwerkzaamheden bieden wij een zeer complete dekking:

in heel West-Europa ongeacht het gebruik directe schade en gevolgschade is verzekerd en zonder KLIC-clausule U meldt en wij regelen de schade voor u. Snel, deskundig en zonder gezeur.

CUMELA Verzekeringen kent als geen ander de wereld van agrarisch loonwerk, grondverzet, infra- en cultuurtechnische werken.

Doorgewinterd in de praktijk, wijs door schade en schande en uitstekend op de hoogte van wetgeving en modern risicomanagement. Daarom is CUMELA Verzekeringen bij uitstek in staat om verzekeringen te ontwikkelen voor u en uw onderneming, uw mensen, middelen en materieel.

Vraag onze adviseurs naar de CUMELA Compleet-machinepolis. Want voor hetzelfde geld bent u gewoon beter verzekerd bij CUMELA Verzekeringen.

Meer weten? Bel (0)33 247 49 60 of mail naar verzekeringen@cumela.nl. www.cumela.nl/verzekeringen

CUMELA Verzekeringen. Al uw belangen goed verzekerd!

CUMELA Verzekeringen: de beste keuze!

VERZEKERINGEN BV

sten in i l a i c e p n infra e Vo o r s d n o r groen, g Bezoekadres: Nijverheidsstraat 13 te Nijkerk E-mail verzekeringen@cumela.nl Website www.cumela.nl AFM vergunningsnummer 12004236

Correspondentieadres: Postbus 1156 3860 BD Nijkerk Tel. (033) 247 49 60 Fax (033) 247 49 61

Goed geraakt!

De juiste chemie voor contact- en bodemwerking BASF Nederland B.V., Divisie Agro, Postbus 1019, 6801 MC Arnhem. Telefoon (026) 371 72 71, www.agro.basf.nl Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

econoMie

van bemmel overgenomen door van laecke De Nederlandse distributeur van recyclingmachines Van Bemmel is overgenomen door de Van Laecke-groep uit België. Gezamenlijk vormen ze nu een onderneming die nagenoeg het complete pakket recyclingmachines kan leveren.

De beide firma’s kozen Valentijnsdag om de overname wereldkundig te maken. Jan van Bemmel.

“Door deze samenvoeging kunnen we onze klanten en medewerkers continuïteit bieden. Ik ken Luc van Laecke al sinds 1999 en samen hebben we altijd heel goed zaken kunnen doen. Het is mooi dat dit nu uitmondt in een samenwerking.”

De reden voor de overname is het ontbreken van een opvolger bij Van Bemmel. Die zijn er juist wel bij Van Laecke.In Nederland is Van Laecke vooral bekend van de Marcom-groep, het dochterbedrijf dat actief is in steenbrekers. In omvang is het bedrijf ongeveer even groot als Van Bemmel maar laatstgenoemde is wel veel sterker in België dan omgekeerd Marcom in Nederland. In de nieuwe samenwerking blijven beide bedrijven in hun eigen markt actief. Wel zullen de activiteiten opnieuw worden verdeeld. Het betekent dat Marcom voor België de verkoop, de service en het onderhoud overneemt voor de TerraSelect-, Jenz- en Haas-machines. “Voor de klant in België betekent dit dat er veel dichter bij huis technische ondersteuning beschikbaar komt.”

Door het samenvoegen van verkoop en technische ondersteuning ontstaan betere mogelijkheden om nu nog onontgonnen gebieden te gaan bewerken. Dat geldt bijvoorbeeld voor Wallonië, waar Van Bemmel tot op heden in het geheel niet actief was. In NoordNederland zijn de potentiële klanten ook gewaarschuwd, aldus Van Bemmel. “Tot nu toe waren we daar eigenlijk niet actief. Nu zullen we daar ook een verkoper op zetten en actief werk gaan maken van de markt. De bedrijven kunnen dus een bezoek verwachten.”

Ophaalbijdrage Barneveld en Markelo

De rust op de mestmarkt duurt voort. Nog vooruitlopend op het uitrijseizoen dalen de prijzen al richting de normale notering voor maart. De kans lijkt groot dat deze in het seizoen op één van de laagste niveaus in jaren uitkomen.

18

GRONDIG - Maart 2013

Conver naar de Dutch Power Company The Dutch Power Company heeft afgelopen maand Conver uit Giessen overgenomen. Met de overname breidt de moedermaatschappij van onder andere Herder, Votex en Louis Nagel uit met een merk dat een begrip is in de wereld van waterbeheer. Conver produceert maatwerkoplossingen voor het maaionderhoud van taluds en stroombedden vanaf het water. Ook ontwikkelt en bouwt de fabrikant drijvende baggermachines voor kleinschalig baggerwerk en amfibische voertuigen om onder uitzonderlijke omstandigheden onderhoud te kunnen plegen. Verder worden er maaiwerktuigen voor rijdende machines geproduceerd. Bij Conver werken dertig medewerkers.

Ophaalbijdrage Deurne, Tilburg, Uden en Lichtenvoorde

De ophaalbijdrage in Midden-Nederland lag half februari al onder de € 15,-. De verwachting is dat ook dit jaar de behoefte aan mest zal leiden tot daling van de prijzen tot rond € 12,-, al zal veel afhangen van het weer.

kORT NIEUWs

Twintig procent omzetgroei Lemken Voor het eerst heeft Lemken vorig jaar de omzetgrens van 300 miljoen overschreden. Met een stijging van twintig procent kwam de omzet op 340 miljoen euro.

Winstcijfers geeft de familie niet, maar dat zal dik in orde zijn. Lemken kondigde aan de komende jaren opnieuw vijftig miljoen euro in de fabriek te investeren: in productiehallen en een nieuwe ontwikkelingsafdeling.

Faresin via Louis Nagel Sinds 1 februari is Louis Nagel voor Nederland verantwoordelijk voor de verkoop, de service en het onderhoud van de vaste en roterende Faresin-verreikers (6 tot 22 meter / 2,5 tot 7,0 ton). Het bedrijf zal zowel de landbouw- als de bouwverreikers in het programma opnemen.

CUMELA-Kompas Analyse: machinekosten stijgen door hogere brandstofprijs In de periode 2007 tot en met 2011 zijn de machinekosten fors gestegen, voornamelijk als gevolg van de stijgende brandstofkosten. Dit blijkt uit bijgaande grafiek. Daarin zijn de machinekosten in percentage van de bruto marge weergegeven. Allereerst blijkt dat de totale machinekosten zijn gestegen van 45,7 procent in 2007 naar 50,1 procent in 2011.

Kijken we naar de onderliggende kostenposten, dan blijkt dat de grootste stijging ligt bij de brandstofkosten. Deze stijgen van 11,3 procent naar 15,1 procent van de bruto marge. De afschrijvingen zijn in 2007 en 2008 als gevolg van onder meer de hoge investeringen en de mogelijkheid tot versneld afschrijven gestegen. Vanaf 2009 zien we de afschrijvingen dalen. In 2011 bedroegen de afschrijvingen 16,5 procent van de bruto marge. De machinekosten bestaan verder uit reparatie en onderhoud, huur, verzekeringen, rente en overige machinekosten. De veranderingen hier zijn beperkt.

Wilt u weten hoe uw kengetallen zijn, doe dan mee aan CUMELA-Kompas Analyse.

Neem hiervoor contact op met uw bedrijvenadviseur of stuur een e-mail naar kengetallen@cumela.nl.

Machinekosten ten opzichte van de bruto marge 2007-2011

Minder trekkers verkocht In 2012 zijn in Nederland 103 trekkers minder verkocht dan in 2011. Met een aantal van 3294 verkochte trekkers is het voor de importeurs een gemiddeld jaar. Bij de compacttrekkers was er zelfs sprake van een forse daling van 672 naar 475. Volgens eigen zeggen was New Holland vorig jaar weer het best verkochte merk.

Nauwe samenwerking Krone en Gigant Al jaren gebruikt Krone veelal Gigant-assen voor zijn trailers en is het bedrijf al nauw betrokken bij de ontwikkeling daarvan. Beide bedrijven hebben nu besloten om nog nauwer te gaan samenwerken bij de inkoop, de productontwikkeling en de service.

De waarde van mest: rundveedrijfmest

Rundveedrijfmest is stabiel op iets boven 10,60 euro per ton. De waarde van een ton rundveedrijfmest (gehaltes: 4,3 kg stikstof (65% werkzaam); 1,9 kg fosfaat; 6,8 kg kali; 1,3 kg magnesium) op basis van de prijzen van kunstmest, excl. BTW (Bron: LEI).

Toch weer stijging

Waar het einde van 2012 een daling van de dieselprijs vertoonde, blijkt in de eerste maand dat de prijs weer lichtjes stijgt (groene lijn). Naast het afschaen van de rode diesel een extra tegenvaller, zij het een kleine.

GRONDIG - Maart 2013

19

vrouw vent en&visie visie

Familiebedrijven zijn een onderschatte en onderbelichte groep ondernemingen in Nederland. Juist voor die groep zou meer aandacht moeten zijn, omdat ze zorgen voor stabiliteit in bedrijfsvoering en werkgelegenheid, stelt Ilse Matser, lector familiebedrijven op de hogeschool Windesheim in Zwolle. In haar promotieonderzoek pleit ze vooral voor meer aandacht voor de uitdagingen van ondernemen in familieverband.

“Laat anderen meekijken” Ilse Matser, lector familiebedrijven hogeschool Windesheim en directeur Centrum van het Familiebedrijf Wie in Nederland een opleiding zoekt om te leren ondernemen in familiebedrijven moet lang zoeken, want hoewel in Nederland ruim zestig procent van de ondernemingen uit familiebedrijven bestaat, zijn er geen opleidingen voor hoe je zo’n bedrijf nu overneemt. Sterker, aan de hele problematiek van familiebedrijven wordt nauwelijks aandacht besteed, constateert Ilse Matser. Zij is drie dagen in de week lector familiebedrijven aan de hogeschool Windesheim in Zwolle en daarnaast twee dagen directeur van het Centrum van het Familiebedrijf.

Dit laatste instituut is ooit opgezet door onder andere ING en BDO. Inmiddels is de rol van ING overgenomen door Rabobank en zijn de hogeschool Windesheim en de Universiteit Utrecht belangrijke partners.

“Voor de sociale kant van een bedrijfsovername is veel te weinig aandacht.”

De afgelopen jaren heeft Matser onderzoek gedaan naar opvolging en innovaties binnen familiebedrijven. In haar proefschrift constateert ze dat er in Nederland veel te weinig aandacht is voor het succes, maar ook voor de problemen van familiebedrijven. “In Nederland hebben we vooral oog voor startende ondernemers, snelle groeiers of grote, beursgenoteerde bedrijven. Maar de grote groep ondernemingen die uiteindelijk zorg draagt voor de helft van het bruto nationaal product en de werkgelegenheid komt nauwelijks in beeld. Juist voor die bedrijven ontbreekt het aan beleid en mogelijkheden om bijvoorbeeld een bedrijfsovername goed te laten verlopen.”

De bedrijfsovername is één van de grote uitdagingen binnen familiebedrijven, constateert ze. “Bij een bedrijfsoverdracht is de focus vaak alleen gericht op de cijfers. Voor accountants en banken telt vooral of het familiekapitaal in het bedrijf blijft en of de opvolger het bedrijf rendabel kan voortzetten. Maar voor het belangrijkste, de zachte, de sociale kant, is nauwelijks aandacht. Terwijl het vaak wel gaat om een lange periode van tien tot vijftien jaar dat je als familie op de één of andere manier met elkaar moet samenwerken.”

Voor zo’n periode van samenwerking start, is het volgens haar goed om als opvolger eerst buiten het bedrijf te werken. “Dat is één van de weinige dingen rond de bedrijfsopvolging die wel

20

GRONDIG - Maart 2013

is onderzocht. Daaruit blijkt duidelijk dat opvolgers die eerst elders hebben gewerkt succesvoller zijn in de overname. Het grote verschil is de manier waarop je het bedrijf binnen komt.

Je hebt je dan al elders bewezen. Dat maakt het gemakkelijker om in je nieuwe rol te starten.”

Uit eigen ervaring weet ze hoe belangrijk het is om dat goed te doen. Matser is de dochter van een woninginrichter en is nu nauw betrokken bij de overname van het bedrijf door haar broer. Uit de dagelijkse praktijk kent ze de ins en outs van het familiebedrijf. Kennis die ze heeft verdiept met een aantal onderzoeken die ze voor Windesheim en het Centrum van het Familiebedrijf heeft uitgevoerd. Daaruit blijkt heel duidelijk dat helderheid en goede afspraken van het grootste belang zijn.

“Als familie moet je leren om partner te worden. Vaak is de neiging om dingen te doen omdat ze altijd zo gaan. Vaak zie je dat er te weinig écht wordt overlegd, terwijl dat voor de nieuwe generatie heel belangrijk is. Zij moeten de ruimte krijgen om het bedrijf op een eigen manier te runnen. Dat kan echter alleen als ze de gelegenheid krijgen om het bedrijf op hun eigen wijze verder vorm te geven. Dat is ook voor de senior die aan het terugtreden is heel belangrijk. Die moet nadrukkelijk werken aan zijn eigen nieuwe rol.”

In die nieuwe fase hoort ook duidelijk sprake te zijn van veranderende rollen voor de uittredende eigenaar. “Eerst is hij feitelijk de directeur-grootaandeelhouder. Dat moet veranderen in aandeelhouder, waarbij hij vanuit zijn rol als eigenaar van het familiekapitaal toezicht houdt op het bedrijf”, stelt Matser vast. Vooral die rol als groot aandeelhouder mist ze nogal eens bij bedrijven in de fase voor de overname. “Veel eigenaren zijn heel erg gericht op continuïteit en laten veel geld in het bedrijf. Juist daardoor wordt de rentabiliteit nogal eens uit het oog verloren. Om het bedrijf voort te kunnen zetten, wordt er gewerkt met lage marges.”

Juist dat kan slecht uitpakken bij een overname, waarschuwt ze. “Als je het bedrijf overneemt, moet je het uiteindelijk opnieuw financieren. Dat betekent een vergoeding betalen over het eigen vermogen van de uittreder dat in het bedrijf zit. Bij banken is dat vaak het moment dat de problemen ontstaan, want dat rendement wordt door de feitelijk te lage tarieven niet gehaald.”

Matser pleit nadrukkelijk voor het maken van duidelijke af-

spraken. “De oude en de nieuwe generatie moet met elkaar praten over de nieuwe rol. Dat is lastig, want omdat het om familiebedrijven gaat, blijft er vaak ook een financiële band.

De oude eigenaar geeft zijn pensioen uit handen en kan dus de neiging hebben om daar heel kort op te blijven zitten.”

“Een raad van advies kan een ondernemer helpen in zijn zwakke punten.”

Om duidelijk te maken of de beoogde opvolger ook werkelijk geschikt is, pleit ze voor het standaard laten doen van een assessment (test op geschiktheid voor de functie) van de beoogde opvolger. “Daaruit leer je gelijk waar de sterke en zwakke punten van iemand zitten. Daar kun je dan aan werken of op inspelen, door functies anders in te delen. Je hoeft niet in alles de rol van je vader over te nemen”, aldus Matser. Wie op basis van een dergelijke test zijn bedrijf overdoet, kan ook gemakkelijker groeien in zijn nieuwe rol, stelt ze. “Uiteindelijk moet je toch van medebestuurder naar financier. Maar dan moet je ook zo gaan werken.”

Haar advies is om rond het bedrijf een raad van advies te creëren, met niet alleen de familie, maar bijvoorbeeld ook twee andere personen die dicht bij het bedrijf staan of die de jonge ondernemer kunnen steunen in zijn zwakke punten.

“Je zou kunnen denken aan bijvoorbeeld een grote opdrachtgever of een collega-ondernemer uit de omgeving of iemand vanuit de brancheorganisatie. Natuurlijk kost dat tijd en energie, want je zult wel elke drie of zes maanden een rapportage moeten verzorgen en investeren in een middag praten over je onderneming. Maar doe je het goed, dan heb je een prachtig klankbord.”

Matser zou graag zien dat ook banken daarin meedenken.

“Waarom zou je als bank iemand die zo zorgvuldig werkt aan de overname en kritisch naar binnen kijkt en laat kijken ook niet wat gemakkelijker financieren. Ik weet namelijk zeker dat dit de risico’s vermindert.”

Het is een structuur die in België is uitgedacht en waar inmiddels goede ervaringen zijn opgedaan. Matser wil daarom in Nederland ook experimenten starten om dit te toetsen. Rond de hogeschool in Zwolle loopt momenteel een aantal proeven om te kijken hoe dit uitpakt. Daarna zou ze dit verder willen uitbouwen met behulp van bijvoorbeeld brancheorganisaties. “Die zouden daar volgens mij ook een rol in kunnen spelen. Door eigen mensen in te schakelen, maar bijvoorbeeld ook door een poule van ondernemers op te zetten die zich aanbieden als lid van een raad van advies. Op die manier kun je de kennis gebruiken die in de bedrijfstak aanwezig is.”

Tekst & foto: Toon van der Stok

GRONDIG - Maart 2013

21

nog steeds onkruidvrij!

De juiste chemie voor effectieve onkruidbestrijding in ma誰s BASF Nederland B.V., Divisie Agro, Postbus 1019, 6801 MC Arnhem. Telefoon (026) 371 72 71, www.agro.basf.nl Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor gebruik eerst het etiket en de productinformatie.

wetten en regels

Bestemmingsplannen ter inzage Een bestemmingsplan bepaalt de bouw- en gebruiksmogelijkheden van gronden en gebouwen voor de eerste tien jaar na de vaststelling van de plannen.

Gemeente

Naam plan

Planstatus

Ter inzage t/m

Kaag en Braassem

BP Buitengebied West Kaag en Braassem

Ontwerp

13 maart 2013

Putten

BP Westelijke Buitengebied Putten

Voorontwerp

15 maart 2013

Menterwolde

BP Buitengebied Menterwolde

Voorontwerp

15 maart 2013

Korendijk

BP Buitengebied Korendijk

Ontwerp

18 maart 2013

Winsum

BP Buitengebied Winsum

Ontwerp

19 maart 2013

Veghel

BP Buitengebied Veghel

Ontwerp

20 maart 2013

Koggenland

BP Buitengebied Koggenland

Ontwerp

24 maart 2013

Elburg

BP Buitengebied Elburg

Ontwerp

26 maart 2013

Alphen aan den Rijn

BP Buitengebied Aarlanderveen

Ontwerp

27 maart 2013

Oostzaan

BP Buitengebied Oostzaan

Ontwerp

27 maart 2013

Loppersum

BP Buitengebied Loppersum

Ontwerp

28 maart 2013

Steenbergen

BP Buitengebied Steenbergen

Ontwerp

29 maart 2013

Het bestemmingsplan is het bestaansrecht voor uw bedrijf. In het (voor) ontwerpbestemmingsplan wordt namelijk voor de komende tien jaar aangegeven wat u mag ten aanzien van bebouwing, ontwikkeling van natuur en (agrarisch) loonwerk. Ook voor uw locatie of bedrijf wordt onder andere aangegeven wat de bestemming is, hoe groot de oppervlakte is of mag zijn, eventuele bouwmogelijkheden en welke activiteiten u mag uitvoeren. Het is van groot belang dat u een ter inzage liggend bestemmingsplan tijdig inziet en indien nodig reageert. Tijdens de termijn van terinzagelegging en de mogelijkheid van reageren kunt u door middel van een reactie ‘meelopen’ met deze standaardprocedure van de gemeente. Als u over enkele jaren het bestemmingsplan wilt laten wijzigen (bijvoorbeeld in verband met bouwplannen), bedragen de kosten al gauw tussen de € 15.000,- en

De zzp’er en de Arbowet Om alle onduidelijkheden rond zzp’ers en de Arbowet te verminderen, heeft de Inspectie SZW een brochure gemaakt. Hierin staan de spelregels in duidelijke taal. Een aanrader om te lezen als u zzp’er bent of als u zzp’ers inhuurt. U kunt dit document downloaden via de website www. cumela.nl.

CAO & zo

Fatsoenlijk werk In het regeerakkoord hebben de partijen afspraken gemaakt over fatsoenlijk werk. Wat is dat, fatsoenlijk werk? Is fatsoenlijk werk het synoniem voor het vaste contract? Daar lijkt het wel op.

De arbeidsmarkt in Nederland verandert. Vroeger kreeg je een lintje als je veertig jaar bij dezelfde baas had gewerkt. Tegenwoordig hoor je mobiel te zijn en moet je meerdere keren in je leven van baan veranderen om te voorkomen dat je onvoldoende flexibel wordt.

Prima dat mensen blijven investeren in hun eigen ontwikkeling om daarmee meer carrièreperspectief en kansen op de arbeidsmarkt te hebben, maar laten we dan niet verrast zijn dat ook de aanbodzijde van de markt mee beweegt met deze veranderingen. Was het vaste contract iets wat als een vanzelfsprekende beloning volgde op tijdelijke contracten, nu komt het regelmatig voor dat het vaste contract in het geheel geen optie meer is. De partijen staan vrijer ten opzichte van elkaar. Dat is uitdagend. De aanbieder van werk moet zorgen dat hij voldoende aantrekkelijk blijft dat mensen voor hem willen werken. Degene die graag werkzaamheden wil verrichten, moet zorgen dat hij voldoende aantrekkelijk is, zodat een aanbieder van werk voor hem kiest. Beide partijen moeten op deze wijze blijven investeren in zichzelf en hun bedrijf. Deze beweging ervaren we zo links en rechts al in de arbeidsmarkt en we zullen er steeds meer mee in aanraking komen. Toch lijkt het alsof niet iedereen voldoende zicht heeft op deze veranderingen. Het vaste contract als voorwaarde stellen voor het verkrijgen van een hypotheek is niet meer passend en leidt tot gekunstelde constructies. De hypotheekadviseur weet toch ook dat je met een vaststellingsovereenkomst het vaste contract na de hypotheekakte simpel kunt ontbinden.

Het regeerakkoord stimuleert eveneens vaste contracten, terwijl dit haaks staat op de beweging in de arbeidsmarkt . Waarom energie steken in iets wat geen toekomst heeft? Als de arbeidsmarkt vraagt om flexibiliteit, bedenk dan concepten die aansluiten bij deze ontwikkeling en roei niet tegen de stroom in. Dat we fatsoenlijke arbeid moeten aanbieden, is een must. Doe je dat niet, dan zet de aanbieder zichzelf buitenspel, omdat hij niet meer aantrekkelijk is om voor te werken. Het vaste contract is niet het toekomstbestendige model voor fatsoenlijk werk. Overeenkomsten met meer individuele keuzes, vrijheid en verantwoordelijkheid zullen de basis gaan vormen voor vraag en aanbod in de arbeidsmarkt. Daar moeten we samen aan werken.

Hannie Zweverink Directeur belangenbehartiging CUMELA Nederland

GRONDIG - Maart 2013

23

fendt.com

Fendt 800 Vario Als passie leidt tot innovatie. Met de 800 Vario biedt Fendt u de moderne generatie van grootvermogen tractoren. 280 pk Maximaal vermogen, 60 km / u maximale rijsnelheid en Variotronic werktuigbesturing zijn slechts enkele kenmerken van de 800 Vario.

De SCR-motortechnologie staat garant voor efficiĂŤnt omgaan met brandstofverbruik voor nog meer rendabiliteit.

Ervaar de 800 Vario van Fendt.

Fendt is een wereldwijd merk van Agco.

822 Vario 824 Vario 826 Vario 828 Vario

220 pk 240 pk 260 pk 280 pk

162 kW 176 kW 191 kW 206 kW

Maximaal vermogen volgens ECE R24

800

OffciĂŤle importeurs voor Fendt producten:

Importeur Importeur Importeur voorvoor voor Limburg, Limburg, Limburg, NoordNoorden NoordMidden en Midden en Nederland: Midden Nederland: Gebr.

Nederland: Gebr.

De Vor De Achterveld VorGebr Achterveld . De b.v.,Vor b.v., tel.:Achterveld tel.: 0342-459 0342-459 541, b.v., 541, www.devor.nl tel.: www.devor.nl 0342-459 541, www.devor.nl Importeur Importeur Importeur voorvoor voor Limburg, Limburg, Limburg, NoordNoorden NoordMidden en Midden en Nederland: Midden Nederland: Gebr.

Nederland: Gebr.

De Vor De Achterveld VorGebr Achterveld . De b.v.,Vor b.v., tel.:Achterveld tel.: 0342-459 0342-459 541, b.v., 541, www.devor.nl tel.: www.devor.nl 0342-459 541, www.devor.nl Importeur Importeur Importeur voorvoor voor Noord-Brabant, Noord-Brabant, Noord-Brabant, Zeeland, Zeeland, Het Zeeland, Rijk Het Rijk van Het van Nijmegen, Nijmegen, Rijk van Het Land Het Nijmegen, Land van van MaasMaas Het & Waal: & Land Waal: Abemec van Abemec Maas b.v.,b.v., tel.: & tel.: Waal: 0413-382 0413-382 Abemec 465,465, www.abemec.nl b.v., www.abemec.nl tel.: 0413-382 465, www.abemec.nl Importeur Importeur Importeur voorvoor voor Noord-Brabant, Noord-Brabant, Noord-Brabant, Zeeland, Zeeland, Het Zeeland, Rijk Het Rijk van Het van Nijmegen, Nijmegen, Rijk van Het Land Het Nijmegen, Land van van MaasMaas Het & Waal: & Land Waal: Abemec van Abemec Maas b.v.,b.v., tel.: & tel.: Waal: 0413-382 0413-382 Abemec 465,465, www.abemec.nl b.v., www.abemec.nl tel.: 0413-382 465, www.abemec.nl

Importeur Importeur Importeur voorvoor voor Limburg, Limburg, Limburg, NoordNoorden NoordMidden en Midden en Nederland: Midden Nederland: Gebr.

Nederland: Gebr.

De Vor De Achterveld VorGebr Achterveld . De b.v.,Vor b.v., tel.:Achterveld tel.: 0342-459 0342-459 541, b.v., 541, www.devor.nl tel.: www.devor.nl 0342-459 541, www.devor.nl Importeur Importeur Importeur voorvoor voor Noord-Brabant, Noord-Brabant, Noord-Brabant, Zeeland, Zeeland, Het Zeeland, Rijk Het Rijk van Het van Nijmegen, Nijmegen, Rijk van Het Land Het Nijmegen, Land van van MaasMaas Het & Waal: & Land Waal: Abemec van Abemec Maas b.v.,b.v., tel.: & tel.: Waal: 0413-382 0413-382 Abemec 465,465, www.abemec.nl b.v., www.abemec.nl tel.: 0413-382 465, www.abemec.nl

Verschillen in voorkeur Landwirtschaftskammer Niedersachsen test zeven trekkers van 162 tot 184 kW (220 tot 250 pk) Een trekkertest zonder absolute winnaar, zo luidt de opmerkelijke conclusie van het testteam. Wel zijn er verschillen, zodat iedereen met zijn eigen wensenlijstje zijn favoriete trekker kan kiezen. Echt grote steken laten deze toppers niet vallen, al haalden de testers toch een aantal interessante zaken naar boven. In deze vooral praktische Duitse test deelt New Holland gevoelsmatig toch een ferme tik uit als het gaat om geleverd vermogen en brandstofverbruik.

gewasbescherming 26

GRONDIG - Maart 2013`

Bij de kandidaten zijn het maximum aftakasvermogen en het afgegeven vermogen bij 650 toeren aan de 1000-toerenaftakas gemeten om de motorkarakteristiek te bepalen.

De testrit is vooral praktisch gehouden, met een voorgeschreven parkoers en een acceleratiesprint met twee in totaal 31 ton zware aanhangers.

Voor deze test was de leveranciers gevraagd een trekker met een vermogen van 184 kW (250 pk) ter beschikking te stellen aan het testteam van de Landwirtschaftskammer Niedersachsen. Plaats van handeling was het praktijkscholingsinstituut Deula in Westerstede. De test werd uitgevoerd door medewerkers van de Landwirtschaftskammer en een team van boeren en loonwerkers, met ondersteuning van medewerkers van Deula.

Deula zorgde voor de metingen en de benodigde praktijkruimte - indoor en outdoor - om de trekkers te testen.

Aftakasvermogen is beter Maar wat is 184 kW (250 pk)? Met deze vraag begon het. Is dat bij nominaal toerental, met powerboost? Volgens ISO- of ECE-norm? En dan ben je nog afhankelijk van wat de leveranciers aanleveren. Niet alle fabrikanten hebben een trekker van precies 184 kW (250 pk). De Landwirtschaftskammer geeft aan dat je eigenlijk moet uitgaan van het gelijke maximaal aftakasvermogen als norm. Dat is controleerbaar en een prima vertrekpunt voor gelijkwaardigheid, iets wat de Landwirtschaftskammer in eerdere tests al meerdere malen aangaf. De praktijk (lees: de leveranciers) is echter weerbarstig. We vertrekken nog steeds op een opgegeven nominaal motorvermogen, voor wat dat waard is, zoals verderop in de test zal blijken. Wie de opgegeven maximumvermogens vergelijkt met de aftakaswaarden zit al beter.

Deutz-Fahr viel af omdat tijdens de test (afgelopen zomer) de nieuwe trekker nog niet klaar was voor dergelijk testwerk. En dus stonden er van de acht uitgenodigde fabrikanten uiteindelijk zeven trekkers met toch een behoorlijk verschil in opgegeven nominaal vermogen, met als uitersten de 162 kW (220 pk) Massey Ferguson 7624 aan de onderkant en de 205 kW

(279 pk) Valtra S263 als duidelijke uitschieter naar boven. De Fendt 828 is met 191 kW (260 pk) in iets mindere mate ook iets overbemeten.

Een ĂŠĂŠn slag lichter model Fendt zit op 176 kW (240 pk). De Case IH, de Claas, de Massey Ferguson en de New Holland zitten allemaal ruim onder de 184 kW (250 pk), maar zijn onderling wel mooie pk-genoten en komen met powerboost toch dicht bij de zwaardere drie.

De John Deere zit precies op de gestelde 184 kW (250 pk). Achteraf bezien had het team misschien iets lager moeten inzetten om een gelijkwaardiger serie neer te zetten. Dat laatste was lastig doordat deze keuze bij veel merken op de grens van series zit. Leveranciers zetten dan liever het zwaarste model uit de lichtere serie neer (New Holland, Case IH, Claas en Massey Ferguson).

Motorprestaties Het is bepaald geen eenheidsworst onder de motorkap, met als uitersten de geblazen gifkikker in de vorm van de 6,0-liter-Deutz in de Fendt en de ruim bemeten negen liter (there is no substitute for cubic inches) metende John Deere. In de karakteristiek vind je dat volgens de testers niet terug. Er zijn geen uitgebreide vermogens-, koppel- en verbruiksmetingen aan de vermogensrem doorgevoerd. De test is vooral praktisch gehouden: meten van het maximum aftakasvermogen en het aftakasvermogen bij 650 toeren aan de 1000-toerenaftakas (bij circa 1300 motortoeren) om het karakter van de motor te kennen plus een transportrit over de weg en een acceleratietest.

De conclusie van de testers is dat de karakteristiek dankzij de moderne elektronica redelijk gelijkwaardig is. Het vermogen bij 650 toeren aan de 1000-toerige aftakas was bij alle kandidaten nagenoeg een kwart lager dan het maximale aftakasvermogen. Het verschil is GRONDIG - Maart 2013

27

maximaal twee procent in de plus of in de min. Dat geldt dan voor de Valtra, die met 23 procent verval de taaiere is, en de Case IH, die met 27 procent verval de iets minder taaie is.

Niedersachsen dat fabrikanten beter het 1000-toeren-aftakasvermogen als norm kunnen opgeven.

Peanuts

Ook bij de bepaling van het brandstofverbruik hebben de testers het vooral praktisch gehouden. Je koopt de trekker voor vaste klussen, die altijd hetzelfde vermogen vragen. Dus is voor alle kandidaten het brandstofverbruik gemeten bij aftakaswerk aan de waterrem bij een belasting van 120 kW (163 pk) en bij een transporttest met een 31 ton zware aanhanger over een gedefinieerde zestien kilometer lange rit. Met afslagen, stops en een voorgeschreven rijgedrag.

Wij hebben voor een eerlijke vergelijking de absolute verbruikswaarden weergegeven en die omgerekend naar kosten per 100 kilometer (transport) en uurkosten (aftakas) in euro’s totaal voor Nederlandse dieselolie- en AdBlue-prijzen. Bij de aftakasmeting hebben we alleen de totale kosten weergegeven, omdat het aandeel AdBlue voor de kandidaten toch rond de zes procent ligt (2,1 cent per liter). Het gaat tenslotte om de kosten. Terugrekenend verdoen deze trekkers bij 120 kW (163 pk) vragend aftakaswerk allemaal rond de 40 liter brandstof per uur. Aan de aftakas is het verschil in kosten slechts vijf procent tussen de beste (de Case IH en de New Holland) ten opzichte van de gulzigste, de Massey Ferguson. Dat strookt met de ervaring dat de verschillen in verliezen aan de aftakas niet groot zijn en dat de motoren niet ver uit elkaar liggen qua verbruik. De New Holland en de Case IH hebben vier aftakastoerentallen. Dat kan meer verliezen geven dan twee of drie aftakastoerentallen. Dat versterkt de conclusie dat de Iveco-krachtbron inderdaad wat zuiniger is dan de andere motoren.

Bij de transporttest wordt dit bevestigd. Bij het transport liggen de uitersten veel verder uit elkaar. Ook hier is de New Holland verreweg de zuinigste met brandstof, gevolgd door de Case IH. De New Holland zit maar liefst negen procent onder het gemiddelde. De minst zuinige trekker, de John Deere, zit vijf procent boven het gemiddelde, gevolgd door de Massey Ferguson en de Valtra, die beide beschikken over een Agco Sisu-motor en een traploze Agco Fendt-transmissie. De brandstofvoorraad is in dit verband ook belangrijk. Die varieerde van krap 400 liter voor de Case IH en de New Holland tot 610 liter voor de Valtra. Op wens is bij de meeste fabrikanten een extra tank leverbaar. Voor een lange dag zwaar werk moet je toch zeker 400 liter bij je hebben. Overigens is de Claas de enige in dit gezelschap die

Zeker als je deze minimale verschillen vergelijkt met de absoluut gemeten aftakaswaarden. Ten opzichte van het opgegeven motorvermogen (bij nominaal) toerental is de New Holland hier de uitschieter naar boven, met 114 procent maximaal aftakasvermogen ten opzichte van het opgegeven nominale motorvermogen. Dankzij deze powerboost scoort deze aan de aftakas gelijkwaardig aan de op papier 10 kW (13 pk) sterkere motor in de John Deere. De Fendt scoort op dit punt het laagst, namelijk 102 procent maximaal aftakasvermogen ten opzichte van het opgegeven motorvermogen bij nominaal toerental, gevolgd door de John Deere en de Valtra met 103 procent.

Ook hier weer een belangrijk relativerende opmerking. De Claas, de Fendt en de John Deere geven hun motorprestaties op volgens de ECE R24-norm, de andere vier volgens ISO TR 14396-norm. Bij ECE wordt er gemeten met appendages, zoals koeler, uitlaat en dergelijke, ISO is het pure vermogen van de kale motor. Ruwweg scheelt dat ongeveer zes procent in de plus voor de ISO-opgave. Anders gezegd: wie in ISO opgeeft, geeft in deze pk-klasse een ongeveer 11 kW (15 pk) hoger motorvermogen op dan concurrenten die volgens de praktischer ECE R24-norm opgeven. Als je dat afzet tegenover het werkelijk geleverde (gemeten) aftakasvermogen wordt het gat tussen de opgegeven vermogens - en dus ook de verschillen met het gemeten aftakasvermogen - evenredig groter. De New Holland is dan omgerekend verreweg koploper, gevolgd door de Case IH en de Valtra. Volgens de ECE R24-norm is de Valtra op papier nagenoeg even sterk als de Fendt. Het bevestigt de wens van de Landwirtschaftskammer

28

Brandstofverbruik prikkelt

Case IH CVX 230 Puma

Claas 850 Axion

De Case IH scoort goed met het brandstofverbruik, de draaicirkel en een laag eigen gewicht. De bijrijderszit en de kosten van de motorolie krijgen een plus. Kritiek is er op kleine zaken als het verwisselen van het oliefilter, de codering van de hydrauliekaansluitingen, de toegankelijkheid van de accu en de ruitenwisser.

De Claas scoort pluspunten voor de bediening van de transmissie en de aftakasschakeling en op details als de capaciteit van de verwarming, de uitvoering van de ruitenwisser en het gemakkelijk reinigen van de koelers. Kritiek is er op de draaicirkel, de portiergreep, de uitvoering van de gereedschapkist en het reinigen van het luchtfilter.

GRONDIG - Maart 2013

Technische gegevens Merk

Case IH

Claas

Fendt

John Deere

Massey Ferguson

New Holland

Valtra

Type

Puma CVX230

Axion 850

828 Vario

7260R

7624 Dyna-6

T7.270

S263

Motor

Iveco NEF

Deere PowerTech

Deutz

Deere PowerTech

Agco Sisu

Iveco NEF

Agco Sisu

Inhoud

6,7 l

6,8 l

6,0 l

9,0 l

7,4 l

6,7 l

8,4 l

Vermogen* bij nominaal toerental

168 kW/228 pk

165 kW/225 pk

191 kW/260 pk

184 kW/250 pk

162 kW/220 pk

168 kW/228 pk

205 kW/279 pk

Nominaal toerental

2200 tpm

2200 tpm

2100 tpm

2100 tpm

2100 tpm

2200 tpm

2100 tpm

Max. vermogen (met boost)

198 kW/269 pk

191 kW/260 pk

206 kW/280 pk

210 kW/285 pk

191 kW/260 pk

198 kW/269 pk

217/295 pk

Max. koppel

1160 Nm

1020 Nm

1210 Nm

1217 Nm

1030 Nm

1160 Nm

1310 Nm

Bij toerental

1500 tpm

1500 tpm

1450 tpm

1500 tpm

1500 tpm

1500 tpm

1400 tpm

Vermogensnorm*

ISO

ECE

ECE

ECE

ISO

ISO

ISO

Emissienorm

Stage IIIb

Stage IIIa

Stage IIIb

Stage IIIb

Stage IIIb

Stage IIIb

Stage IIIb

Transmissie

traploos

24/24

traploos

traploos

24/6

traploos

traploos

Max. snelheid

50 km/u

50 km/u

60 km/u

50 km/u

50 km/u

50 km/u

50 km/u

Aftakas

540/540E /1000/1000E

540/540E/ 1000 of 540/ 1000/1000E

540E/1000 of 1000/1000E

540-540E/1000 of 540/1000/1000E

540/540E-1000 of 540-1000/1000E

540/540E/1000 /1000E

540/1000 of 540/1000E

Hefkracht

10,5 ton

10,2 ton

11,1 ton

10,2 ton

9,3 ton

10,5 ton

12,0 ton

Max. oliedruk

215 bar

200 bar

200 bar

204 bar

200 bar

215 bar

200 bar

Max. olieopbrengst

150/170 l/min.

150 l/min.

109 l/min.

132 l/min.

150 l/min.

150 l/min.

175 l/min.

Beschikbare olie

50 l

45 l

80 l

65 l

55 l

50 l

70 l

Gewicht

8,7 ton

9,8 ton

9,6 ton

11,4 ton

9,1 ton

8,9 ton

11,3 ton

Toegelaten totaalgewicht

12 ton

12 ton

16 ton

16 ton

12,5 ton

13 ton

18 ton

Lengte

4,91 m

5,02 m

5,27 m

5,54 m

4,77 m

4,91 m

4,87 m

Wielbasis

2,88 m

2,98 m

2,90 m

2,92 m

2,99 m

2,88 m

3,11 m

Hoogte

3,16 m

3,20 m

3,27 m

3,44 m

3,16 m

3,13 m

3,46 m

Banden voor

600/65R28

620/70R28

600/70R30

620/75R30

600/60R30

600/65R28

650/60R34

Banden achter

650/65R42

710/70R42

710/70R42

710/75R42

710/60R42

710/70R38

710/75R42

Motorolie

15 l

22 l

16,5 l

27 l

23 l

15 l

21 l

Interval

600 uur

500 uur

500 uur

500 uur

500 uur

600 uur

400 uur

Transmissie/ hydrauliekolie

84 l

90 l

123/102 l

188 l

101 l

80 l

85/110 l

Interval (uur)

1200 uur

1000 uur

2000 uur

1500 uur

1500 uur

1200 uur

1200 uur

Tankinhoud diesel/ AdBlue (l)

395/48 l

503 l

505/42 l

544 l

430/40 l

395/48 l

610/60 l

* Opgegeven motorvermogen bij nominaal toerental in ISO TR 14396- of ECE R24-norm.

GRONDIG - Maart 2013

29

groep is bekend dat de fabrikanten zelf programmeren hoe motor en transmissie reageren op de commando’s van de rijder. Dat verklaart mogelijk mede de verschillen tussen de Agco-merken Fendt, Massey Ferguson en Valtra.

Traploos is de norm

Smaken verschillen, maar de testers zijn van meting dat met de moderne armleuningbedieningen in combinatie met beeldschermen met alle kandidaten prima te werken is.

nog een Stage IIIa-motor heeft. De fabrikant maak hierbij gebruik van de flexregeling.

Stop and go

Een heel leuke test voor de efficiĂŤntie en de interne afstemming van motor en transmissieregeling is de stop-and-gotest. Met de in totaal 31 ton wegende dubbele aanhanger is een sprintwedstrijd over honderd meter gehouden, met in het achterhoofd dat de sterkere jongens gevoelsmatig evenredig sneller moeten zijn. Dat blijkt wat genuanceerder te zijn. De Fendt was hier met 15,2 seconden duidelijk het snelst. Daarmee was deze Duitser veel sneller dan de op papier sterkere Valtra en maar liefst 3,6 seconden sneller dan de langzaamste, de Massey Ferguson, maar dat is ook de trekker met het minste vermogen in de test. Lineair terugrekenen naar een gelijk vermogen is gevaarlijk, omdat automatische regelingen hier een grote rol spelen. Dat is mooi te zien aan de Case IH en de New Holland, die bij verschillende gemeten aftakasvermogens toch dezelfde tijd scoren. Van de Agco-

30

Traploos is de norm in deze klasse. Vijf van de zeven trekkers hadden een traploze transmissie, die allemaal zo zijn uitgevoerd dat met een gereduceerd motortoerental de 50 km/u wordt gehaald. De Fendt heeft een topsnelheid van 60 km/u.

De testers zijn van oordeel dat traploos de voorkeur heeft vanwege de perfecte afstemming van de snelheid en de fijne bediening. Smaken verschillen, maar het testteam is van mening dat de fabrikanten de bediening allemaal goed voor elkaar hebben. Ook waren er geen klachten over de toegankelijkheid en de bediening.

De beide schakelkandidaten, de Massey Ferguson en de Claas, scoorden ook goed: soepel schakelen, een prima schakelautomatiek op de zestraps powershift en een prima bediening, zo luidde de mening van het testteam. Een extra plusje voor de Massey Ferguson is de omkeerschakeling en voor de Claas het aantippen om op het kopeind terug te gaan naar de vorige gekozen gang. Op de Fendt na is er bij alle kandidaten kritiek op herrie (janken) uit de transmissie en achterbrug.

Gediscussieerd is er over de aftakasuitvoeringen. De testers zijn van mening dat in deze klasse een tweetoerige aftakas voor verreweg het meeste werk toereikend is (750 en 1000, zoals bij de Fendt en de Valtra), 1000 voor het zware werk en 750 voor het lichtere; 540 voluit is toch niet te benutten. Wel valt er natuurlijk wat te zeggen voor een 1000E in deze klasse om diesel te sparen. Fendt levert desgewenst 1000/1000E. De New Holland en de Case IH hebben als enige een viertoerige oplossing. Bij de andere trekkers is het zaak bij aanschaf het juiste trio te bestellen, met of zonder 1000E.

Achterkanten Minder te spreken zijn de testers over de uitvoering van de achterkant, een bekend punt van kritiek. Alleen Fendt en John Deere hebben zichtbaar moeite gedaan deze beter toegankelijk te maken voor het aansluiten van dikke aftakastussenassen. Bij de rest is het op dit punt aan de krappe kant. Dit verhaal kunnen we direct doortrekken naar de hefinrichting en hydrauliek. De testers pleiten voor wat ruimte tussen achterwiel en het uiteinde van de hefarmen, zodat er voldoende

Fendt 828 Vario

John Deere 7260R

De Fendt scoort een paar sterke plussen op de snelle regeling van motor en transmissie, de krappe draaicirkel, de aangenaam stille en ruime cabine en de hoge officieel toelaatbare belasting. Kritiek is er op details als het openen van de motorkap, het reinigen van het luchtfilter, de capaciteit van de verwarming en de topstanghouder.

De John Deere scoort plussen voor kenmerkende zaken als alleen dieselolie tanken en het goede zicht naar voren. Het hogere brandstofverbruik scoort daarentegen een min. Verder is er waardering voor het hoge hefbereik, de stuurwielverstelling en de bediening van de lichtschakelaar. Een min scoren het openen van de motorkap, de capaciteit van de compressor en het hoge geluidsniveau.

GRONDIG - Maart 2013

Testmetingen Merk

Case IH

Claas

Fendt

John Deere

Massey Ferguson

New Holland

Valtra

Type

CVX230

Axion 850

828 Vario

7260R

7624 Dyna-6

T7.270

S263

Max. aftakasvermogen 1000-toerenaftakas

179 kW/ 244 pk

176 kW/ 239 pk

196 kW/ 266 pk

190 kW/ 258 pk

169 kW/ 230 pk

193 kW/ 262 pk

210 kW/ 286 pk

Max .aftakasvermogen t.o.v. opgegeven nominaal vermogen

107%

106%

102%

103%

105%

114%

103%

Aftakasvermogen bij 650 aftakastoeren

132 kW/ 179 pk

132 kW/ 179 pk

148 kW/ 201 pk

142 kW/ 193 pk

128 kW/ 174 pk

142 kW/ 193 pk

162 kW/ 219 pk

Aftakasvermogen t.o.v. max. aftakasvermogen

73%

75%

76%

75%

76%

74%

77%

Acceleratietest transport (100 m)

16,3 s

17,4 s

15,2 s

16,9 s

18,8 s

16,3 s

17,0 s

Brandstofverbruik transporttest per 100 km diesel/AdBlue)*

71/3,5 l

74/- l

73/4,3 l

79/- l

76/4,3 l

67/3,1 l

76/4,3 l

Brandstofkosten ** transport per 100 km

€ 86,40

€ 88,80

€ 88,10

€ 94,80

€ 92,70

€ 81,50

€ 92,70

In procenten t.o.v. € 90,-/100 km

96%

99%

98%

105%

103%

91%

103%

Brandstofkosten 120 kW aftakaswerk per uur

€ 46,80

€ 48,70

€ 47,70

€ 48,70

€ 49,60

€ 46,80

€ 47,70

In procenten t.o.v. € 48,-

97,5%

101,5%

99,5%

101,5%

103%

97,5%

99,5%

Max. oliedruk

195 bar

190 bar

200 bar

195 bar

190 bar

200 bar

190 bar

Opbrengst bij 170 bar

170 l/min.

150 l/min.

193 l/min.

223 l/min.

150 l/min.

170 l/min.

200 l/min.

Hefbereik

77 cm

79 cm

80 cm

84 cm

75 cm

80 cm

78 cm

Afstand hef-aftakas

57 cm

67 cm

69 cm

68 cm

55 cm

57 cm

73 cm

Afstand hef-wiel

35 cm

40 cm

39 cm

44 cm

33 cm

38 cm

37 cm

Draaicirkel links/rechts (cm)

12,0/12,0 cm

13,1/13,4 cm

12,2/12,3 cm

12,5/13,6 cm

13,4/14,3 cm

12,2/11,7 cm

13,6/13,8 cm

Compressoropbrengst 0-1/1-2 bar

290/120 l/min. 500/160 l/ min.

600/180 l/ min.

290/110 l/ min.

460/150 l/ min.

420/140. l/ min

420/150 l/ min.

Zicht voor op de grond

10,2 m

10,8 m

10,7 m

7,3 m

8,6 m

10,0 m

11,3 m

Lichtsterkte dimlicht

800 lux

800 lux

1400 lux

1100 lux

900 lux

900 lux

1300 lux

Geluidsniveau cabine 6 km/u en 50 km/u

69/72 dB(A)

67/72 dB(A)

66/70 dB(A)

71/72 dB(A)

69/71 dB(A)

68/72 dB(A)

70/72 dB(A)

Geluidsniveau 5 m afstand

78 dB(A)

78 dB(A)

77 dB(A)

82 dB(A)

80 dB(A)

77 dB(A)

79 dB(A)

Capaciteit verwarming (C/min)

1,6 C/min.

1,7 C/min.

0,6 C/min.

0,6 C/min.

1,3 C/min.

1,5 C/min.

0,7 C/min.

* Transport met twee aanhangers, samen 31 ton zwaar. ** Brandstofkosten bij € 1,20 per liter dieselolie en € 0,35 per liter AdBlue.

GRONDIG - Maart 2013

31

ruimte is tussen werktuig en trekker om zaken aan te sluiten, ook al geeft dat meer voorasontlasting. De John Deere heeft met 44 centimeter tussen wiel en vanghaak de meeste ruimte en de Massey Ferguson met 33 centimeter de minste.

Die elf centimeter verschil doet veel. Dezelfde grote spreiding in lengtes komen we tegen bij de aftakastussenas: bij de Massey Ferguson is die wederom het kortst (55 centimeter tussen stomp en vanghaken) en bij de Valtra verreweg het langst met 73 centimeter. Kortom, wie wisselt van een Valtra naar een Massey Ferguson moet de aftakastussenas achttien centimeter inkorten.

Hefkracht hebben deze trekkers allemaal plenty, maar het hefbereik verschilt. De testers pleiten voor een grote hefweg om grote ploegen op het kopeinde ruim uit te kunnen heffen. De John Deere is hier koploper, al kan bij een aantal merken nog winst worden behaald door de hefarmen om te steken. Al met al scoort de John Deere op dit punt het best en is de Valtra de grootste afwijkende. Voor de hydrauliek geldt een soortgelijk verhaal. De bediening is oké, maar aan de achterkant is voor een aantal merken nog wel wat te doen. De codering van de aansluitingen kan bij de Case IH en de Valtra beter.

De hydrauliekprestaties verschillen. De 200 bar halen ze allemaal, maar de opbrengsten verschillen behoorlijk. Er is met twee aansluitingen tegelijk gemeten, omdat één aansluiting de maximale opbrengst niet aan kan. De John Deere is met 223 liter per minuut verreweg nummer één. Dat is hoger dan de opgegeven waarde, maar dat komt doordat John Deere de opbrengt aan één aansluiting opgeeft. De Massey Ferguson en de Claas bleven met 150 liter per minuut wat achter.

Vier kandidaten (de Claas, de Fendt, de Massey Ferguson en de Valtra) hadden een hydraulische topstang. Fijn om aan te sluiten, maar wel zwaar. Bij geen enkel merk kon je deze goed in de houder vastzetten. Bij de stabilisatie scoorde de Fendt

32

als enige een plus, maar dat komt doordat hier een hydraulische stabilisering aanwezig was. Deze zit er niet standaard op.

Verschillen in grootte Case IH, Massey Ferguson en New Holland hebben de compactste trekkers. De John Deere is met zijn ver naar voren stekende neus duidelijk de langste. Hij is maar liefst zo’n tachtig centimeter langer dan de kortste, de Massey Ferguson. De Valtra is na de Massey Ferguson ook relatief kort gebouwd. Wie denkt dat de kortste trekkers ook het lichtst op de neus zijn, heeft het mis. De Valtra heeft relatief het meeste gewicht op de vooras. De John Deere en de Valtra zijn wel duidelijk de zwaarste. Ze zijn zo’n 1,5 ton zwaarder dan de Case IH en de New Holland. Er is gemeten met een volle tank en een chauffeur op de bok.

De trekkerlengte is niet maatgevend voor de wielbasis. De korte Massey Ferguson heeft een grotere wielbasis dan de John Deere, terwijl de relatief kort gebouwde Valtra zelfs de langste wielbasis heeft. Een langere wielbasis geeft een ruimere draaicirkel. Ook hier zijn New Holland en Case IH vanwege hun compacte bouw de winnaars met een draaicirkel van circa twaalf meter, knap gevolgd door de Fendt.

De Massey Ferguson, de Valtra en in iets mindere mate de Claas hebben duidelijk ruimere draaicirkels. Zeker bij de Valtra spelen de hoge en brede voorbanden ook mee. De spoorbreedtes zijn helaas niet opgegeven.

Een bandendrukregelsysteem is een must voor het besparen van brandstof, een lage bodemdruk en de levensduur van de banden. In dit kader is ook de capaciteit van de compressor gemeten. Hier zien we behoorlijke verschillen, vooral bij het oppompen van een lege band (nul tot één bar). Voor het variëren van één tot twee bar is het verschil kleiner. De Fendt scoort hier duidelijk het beste, gevolgd door de Claas. De Case IH en de John Deere blijven achter.

Comfortabel Het zijn comfortabele werkpaarden, waar los van smaak en voorkeur goed en fijn mee te werken is. Toch zijn er natuurlijk wel verschillen op te merken. Allereerst vallen de lage geluidsniveauwaarden op: bij 6 km/u onder en bij 50 km/u rond de 70 dB(A) voor deze kandidaten. De Fendt is de stilste en de John Deere over beide snelheden genomen het minst stil. Dan nog hebben we het over maximaal 72 dB(A). Dat is nog steeds heel stil. Grappig zijn de metingen van de capaciteit van

Massey Ferguson 7524 Dyna

New Holland T7.270

De lichtste en compactste van het stel scoort vooral op details veel plussen. Denk bijvoorbeeld aan het openen van de motorkap, het reinigen van de koelers, de omkeerschakeling, de cabinevloer en het wisselen van zekeringen. Kritiek is er op de ruime draaicirkel en op zaken als de handgreep van het portier, de krappe opbergvakken en de bijrijderszit.

De New Holland scoort een dikke plus met het laagste brandstofverbruik en het lage eigen gewicht. Verder zijn er plussen gegeven voor de lage kosten voor motorolie plus details als de bijrijderszit en de codering van de hydrauliekhendels. Een min scoren zaken als de krappe tankinhoud, het wisselen van het oliefilter, de bediening van de verwarming en ten slotte de gereedschapkist.

GRONDIG - Maart 2013

Tabel beoordeling* trekkereigenschappen Merk

Case IH

Claas

Fendt

Type

Puma CVX230

Axion 850

828 Vario

Motorkap openen

0

0

-

Luchtfilter reinigen

0

-

-

Koelers reinigen

0

+

0

Oliefilter wisselen

-

0

Oliepeil

0

0

Aftanken diesel/AdBlue

0+

Handgas Voetgas

John Deere

Massey Ferguson

New Holland

Valtra

7260R

7624 Dyna-6

T7.270

S263

-

+

0

0

0

+

0

+

-

+

0

+

0

0

0

-

-

0

0

0

0

0

0+

0

+

+

0+

+

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

0

Bediening koppeling

0

0

0

0

0

0

0

Bediening transmissie

+

0

+

+

0

+

+

Bediening omkeerschakeling

0

0

0

0

+

0

0

Schakelsouplesse

+

0

+

+

0

+

+

Transmissielawaai

-

-

0

-

-

-

-

Aftakastoerenkeuze

0

0

0

0

0

0

0

Aftakasinschakeling

0

+

0

0

0

+

0

Aftakasbediening achterspatbord

0

0

0

-

0

0

-

Toegankelijkheid aftakasstomp

-

-

0

0

-

-

-

Bediening hydrauliek

0

0

0

0

0

0

0

Hydrauliekbediening achterspatbord

0

0

0

0

0

0

0

Codering

-

+

+

0

+

+

-

Hydrauliekolie bijvullen

0

0

0

0

0

0

-

Stabilisatie hef

0

-

+

0

-

0

-

Houder topstang

0

-

-

0

-

0

-

Verstelbereik trekhaak

0

0

+

+

0

0

0

Deurgreep bij instap

0

-

0

-

0

0

0

Instap/tredes

0

0

0

0

0

0

0

Handgrepen

0

0

0

0

-

0

0

Doorgang naar stoel

-

0

0

0

+

-

0

Ruimte in cabine

0

0

+

0

0

0

+

Stuurverstelling

0

0

+

+

0

0

0

Remmen bedienen

0

0

0

0

0

0

0

Enkel pedaal stuurrem

-

-

-

-

0

-

0

Handrem

0

0

0

0

0

0

0

Bediening klimaatregeling

-

0

0

+

0

-

0

Kabeldoorvoer

0

0

+

0

0

0

0

Bediening licht/knipper

0

0

0

+

0

0

0

Voorruitwisser

-

+

0

-

+

-

+

Zonnescherm voor

0

+

0

0

0

0

0

Bijrijderszit

+

0

0

0

-

+

-

Kopakkermanagement

0

0

0

-

0

0

-

Toegankelijkheid accu

-

0

0

0

0

-

-

Gereedschapkist

-

-

0

-

-

-

-

Zekering verwisselen

0

0

0

-

+

0

+

Effect voorspatbord

0

0

0

0

0

0

+

Effect achterspatbord

0

0

0

-

0

0

0

Aantal plussen

4

6

8

7

9

6

9

Aantal minnen

10

8

4

11

7

9

12

Beoordeling: + = boven gemiddeld, 0 = goed, - = acceptabel, -- = onvoldoende

GRONDIG - Maart 2013

33

de verwarming. Bij de Claas, de Case IH en de New Holland is de cabine bijna drie maal zo snel opgewarmd als bij de Fendt en de John Deere.

Het veercomfort is helaas niet gemeten, maar daar zijn ook geen klachten over genoemd. Je kunt tegenwoordig meerdere stoelen kiezen. Dat is derhalve weggelaten in de beoordeling. Wel is het zicht over de neus tot op de grond gemeten. Hier zie je dat de John Deere met zijn lange, diepe neus met 7,30 meter verreweg de beste score haalt. De Massey Ferguson volgt knap. De rest zit dicht bij elkaar, maar volgt op respectabele afstand. Wel valt op dat de gedrongen Valtra hier enigszins de tol betaalt voor de korte en toch hoge neus om de gewenste hoge voorasbelasting te bewerkstellingen.

Het kopakkermanagement is uitgebreid uitgeprobeerd. Hier is gekeken naar het aantal programmeerbare functies en het aantal voorprogrammeerbare werktuigen. De Valtra en de John Deere scoren hier iets minder, omdat daar minder voor te programmeren is. In het veld zijn er geen noemenswaardige verschillen vastgesteld door de testers. Zij konden prima werken met de kopakkermanagementsystemen.

Voor in het donker rijden is de lichtsterkte van het dimlicht gemeten. De Fendt en de Valtra zijn hier de winnaars. Tijdens de metingen is het de testers echter opgevallen dat een verdubbeling in het aantal lux lichtopbrengst op het oog niet eens zo heel veel verschil maakt. Voor de rest gaat het om veel detailopmerkingen, waarin de merken in geringe mate verschillen.

De portieren zijn groot genoeg, maar bij de John Deere en de Claas zit de handgreep te hoog. De New Holland scoort hier met een per rijder programmeerbare sleutel een plus.

Massey Ferguson zou de instap flink verbeteren door een extra handgreep onderaan te plaatsen. De instap in de cabine is bij de Massey Ferguson weer bovengemiddeld ruim en de vloer is heel gemakkelijk te reinigen. De Valtra en de Fendt hebben gevoelsmatig de ruimste cabine, maar de andere zijn ook ruim genoeg. De Valtra heeft daarbij een comfortabele en volwaardige TwinTrac-omkeervoorziening. Door de testers werd die verder niet genoemd, maar bij ons in de groensector is dat een belangrijk argument.

Niet alle trekkers hebben standaard airco. Bij de Case IH in de test ontbrak die bijvoorbeeld. De Valtra en de Claas hadden de airco als optie. De John Deere heeft de prettigste bediening. De kabeldoorvoer is bij de Fendt het best (afgedicht) geregeld. De Claas heeft de fijnste staande ruitenwissers met meerdere sproeiers plus een zonnescherm over de volledige breedte van de voorruit. De Fendt had de meest opberg- en aflegplekken voor eten, drinken en papier.

Onderhoudend Een grote motor heeft ook consequenties voor de onderhoudskosten. Elke 500 uur 27 liter olie verwisselen, zoals bij de John Deere, is even wat anders dan elke 600 uur vijftien liter bij de Iveco NEF van de Case IH en de New Holland. Bij het periodiek motoronderhoud scoren de Valtra en de Massey Ferguson de meeste pluspunten. Bij de Massey Ferguson en de Fendt kan het openen van de motorkap wel wat beter, bij de Claas en de John Deere geldt dat voor het reinigen van het luchtfilter en bij de John Deere ook voor het reinigen van

34

GRONDIG - Maart 2013

de koelers. Bij het verwisselen van het oliefilter krijgen de Case IH, de New Holland en de Valtra een minnetje. Allemaal zaken waar u niet direct slapeloze nachten van krijgt.

Belangrijker is de voorraad beschikbare hydrauliekolie. De Fendt en de Valtra zijn hier duidelijk spekkoper. Bij de Fendt moet deze officieel elke 2000 uur worden ververst. Valtra geeft een verversingstermijn van 1200 uur op. Bij deze twee merken zijn de hydrauliek- en de transmissieolie gescheiden. De rest heeft een gezamenlijke plons, waarbij de Claas met 45 liter en een verversingstermijn van 1000 uur aan de onderkant zit. Bij de Valtra is er commentaar op de bereikbaarheid van het olievulpunt achter bij de achterbrug als je deze met een gewone oliekan wilt bijvullen.

Praktische verschillen komen we tegen bij de spatborden. Bij de Valtra zijn die aangenaam breed bemeten en bij de John Deere juist wat krapjes. Kritiek is er bij de meeste trekkers op een te krappe werktuigkist, die bovendien niet afsluitbaar is. Bij de Fendt is dit het beste voor elkaar. De accu’s zijn bij de Case IH, de New Holland en de Valtra wat minder gemakkelijk bereikbaar.

Vooral praktisch De Landwirtschaftskammer Niedersachsen heeft samen met de boeren en loonwerkers vooral een praktische test uitgevoerd. De testers hebben de nadruk gelegd op wat ze tegenkomen bij het dagelijks gebruik en zich duidelijk wat minder geconcentreerd op metingen en berekeningen van kosten. Hier en daar hadden we nog wel wat meer praktische metingen willen zien, zoals het veercomfort op de weg en in het veld, het effect van de werklampen bij nachtwerk en een berekening van de onderhoudskosten.

De test geeft desondanks helder weer dat we hier te maken hebben met moderne trekkers, waarmee het goed werken is. De testers geven aan dat er voor hen daarom geen uitgesproken winnaar is. Goed is goed genoeg. Maar wie de plussen en minnen naloopt en de metingen bestudeert, zal toch tot de conclusie komen dat New Holland met zijn compacte, wendbare trekker met relatief veel vermogen en de zuinigheid hier toch een gevoelige tik uitdeelt. Die opmerking nemen wij voor onze rekening.

Tekst: Gert Vreemann Test en foto’s: Landwirtschaftskammer Niedersachsen

Valtra S263 Een aangenaam ruime cabine en een hoog toegestane belasting zijn belangrijke plussen. Hiertegenover staat een min voor het kopakkermanagement. Plussen zijn er ook voor de inhoud van de brandstoftank, de hefkracht en het reinigen van de koelers. Minnen zijn er gegeven voor het verwisselen van het oliefilter, de codering van de hydrauliekaansluitingen en het vulpunt van de hydrauliekolie. .

Lastige onkruiden vragen om de kracht van Peak of Casper ®

Peak, tegen lastige breedbladige onkruiden • IJzersterk op o.a. kamille en zwaluwtong • Goede werking op haagwinde • Zeer veilig voor de maïs • Flexibel en makkelijk in het gebruik

®

Casper, de oplossing tegen haagwinde • Sterk op haagwinde en lastige breedbladige onkruiden • Werkt tot diep in de onkruidwortels • Veilig voor de maïs • Draagt bij aan een snelle onkruidbestrijding

Peak en Casper zijn ideaal te combineren met o.a. Calaris®, Callisto®, Milagro® en Gardo® Gold.

Syngenta Crop Protection B.V., Postbus 512, 4600 AM Bergen op Zoom.

Tel. 0164 225 500, Fax 0164 225 502, www.syngenta.nl.

Syngenta stimuleert het gebruik van de spuitvrije meter voor operation pollinator.

Zie www.syngenta.nl/operationpollinator of scan de QR code!

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor het gebruik eerst het etiket en de productinformatie. ®/ TM Registered Trademark of a Syngenta Group Company.

TM

Onder druk toch presteren... ...dankzij een perfect overdrukfiltersysteem Om als grondverzetmachinist optimaal te kunnen werken, moet je onder alle omstandigheden volledig op je materieel kunnen vertrouwen. Zo is bij graafwerk in vervuilde grond, het goed functioneren van het overdrukfiltersysteem van cruciaal belang. Net als voor de hijsfunctie en voor diefstalpreventie al het geval is, heeft

het BMWT-Keur nu ook een additionele keuring voor het overdrukfiltersysteem ontwikkeld. Met deze toevoeging kan elk BMWT gecertficeerd keuringsbedrijf een integraal veiligheidspakket aanbieden.

Meer weten, kijk op www.bmwt.nl BMWT-KEUR

www.bmwt.nl

Gezamelijke importeurs

LMC Gennep BV Voor oost NL. 0485 - 511 605 www. lmcgennep.nl

Jamo BV Voor west NL. 0184 - 642 112 www.jamo-lmb.nl

g n i t r o agsk

rd

a Verja

! or u o v ing MA

ort EHELE GiAnM.com k % 4.5 OP ONS Gp www.josk o IE ACT ntdekken te o

Versmald chassis Maximale stuuruitslag 2m90 totale breedte Met banden 800/65R32 Verdringerpomp 8000 L/M

Voorbeeld: X-Trem WPX 18511 + XXL 7600/19SHK/2 korting

Nieuw model XXL

- 6916â‚Ź Korting toegepast op de bruto basisprijs (Beperkte aanbieding)

Tel: +32 43 77 35 45 – www.joskin.com

Komt u een KijKje nemen op onze veilingen?

OPENBARE VEILINGEN – zie www.rbauction.com voor alle machines

mOERdIjk – 21 & 22 maart mEPPEN (Duitsland) – 13 maart

7– 2011 Terex TA300 6x6 – Moerdijk, nl

2009 CATerpillAr d6n xl – nl

2008 AHlMAnn Ax85 – duiTslAnd

2008 CATerpillAr 980H – nl

2005 VolVo l220e – nl

2009 koMATsu pC240nlC-8 – nl

2011 CAse MAgnuM 340 profi, 315 & 290 profi – duiTslAnd

2007 ClAAs Axion 820 Cebis duiTslAnd

joHn deere 7600 – duiTslAnd

www.rbauction.com | +31.765.242.600 bied mee via internet | bel voor meer informatie

Zaaien is precisiewerk, maar moet toch in een kort tijdsbestek gebeuren.

AMAZONE heeft hier als Europees marktleider een naam hoog te houden. Één van de iconen van AMAZONE is de D9/AD mechanische zaaimachine. De pneumatische zaaimachines leveren meer precisie met grotere werkbreedtes.

De precisiezaaimachines ED-K en ED-X uit de ED serie staan bekend om de perfecte langsverdeling van het zaad, ook bij werksnelheden van ver boven de 10 km/H. Omdat AMAZONE ook de bijbehorende zaaibedbereiding levert, zijn de combinatiemogelijkheden vrijwel onbegrensd.

www.kampsdewild.nl Productfilm: scan de QR-code of ga naar kampsdewild.nl/merken/amazone/ precisie-zaaimachines/precisie-zaaimachine-edx-ed

Kwestie van koppie erbij Brandstofverbruik: op zoek naar de meest zuinige Vervaet-rijders Eruit halen wat erin zit, is de uitdaging die bij de meest zuinige Vervaet-chauffeurs in het bloed zit. Er komt echter meer bij kijken om de mest zo efficiënt mogelijk uit te rijden met behoud van capaciteit, zo leert deze inventarisatie over brandstofbesparing bij Vervaet HydroTrikes. Hoofdprijs in deze ‘competitie’ was een door de chauffeurs felbegeerd Vervaet-miniatuur.

De speurtocht startte afgelopen najaar, toen we bij Vervaet aanklopten met de vraag of er een verschil in brandstofverbruik per kuub uitgereden mest is tussen de veertienkuubs driewieler en de negentienkuubs vijfwieler. Bij de nieuwe serie (nu drie seizoenen in het veld) kun je dat zo op de computer aflezen. Tijdens de introductietrainingen had Vervaet al een miniatuur in het vooruitzicht gesteld voor de meest zuinige chauffeur. Vervaet heeft hiervoor afgelopen najaar de gebruikers gevraagd naar de getallen en zo een top-drie vastgesteld voor beide categorieën. Ons ging het om inzicht in efficiëntie. Daarvoor wilde het bedrijf de uitkomsten wel met ons delen.

brandstofbesparing 38

GRONDIG - Maart 2013

De resultaten Zoals aan de uitslag te zien is, zijn de verschillen in brandstof per kuub tussen de drie- en de vijfwieler klein. De vijfwieler biedt voordeel, omdat deze vijf kuub meer mest meeneemt en een negenkuubs pomp heeft in plaats van de zeskuubs pomp op de driewieler. De vijfwieler is echter zwaarder, de grotere pomp vraagt meer kracht en het extra wielstel geeft extra weerstand. Bedenk bij het interpreteren van de uitslag ook dat de bedrijven die met een vijfwieler werken gemid-

Uitslag zuinigste HydroTrikers Hieronder het brandstofverbruik per kuub van de top-drie van de Vervaet HydroTrike-driewielers en de vijfwielers. De maximale scores lopen voor zowel de drie- als de vijfwielers op tot € 0,55 per kuub.

Alleen de moderne HydroTrikes met de nieuwste computer hebben meegedaan, omdat je daar de waardes zo kunt aflezen. Daarvan heeft circa driekwart van de machines meegedaan.

Uitslag brandstofefficiëntie Vervaet HydroTrike Bedrijf

Verbruik

Driewielers 1. Loonbedrijf Gebroeders Van Huet, Duiven

0,451 l/m3

2. Loonbedrijf Theo van Lankvelt, Zijtaart

0,453 l/m3

3. Loon- & Grondverzetbedrijf Wesselink, Manderveen

0,489 l/m3

Vijfwielers

deld genomen de mest meestal aanvoeren tot aan het perceel.

Bij de driewieler wordt volgens Vervaet door meer gebruikers de mest aangehaald. Dat verklaart volgens de fabrikant het verschil in gemiddelde voor het grootste deel. Van de kandidaten zijn niet precies de capaciteitsverschillen, het aandeel bouwland en grasland, de verschillen in mest, de ondergrond en het transportaandeel uitgespit, omdat dat wat gevoelig ligt. De spreiding in verbruikswaarden voor beide combinaties lopen gelijkwaardig uiteen van 0,40 tot 0,55 liter per kuub. Dat is een verschil van maar liefst 38 procent. Dat is bij 70.000 kuub mest verwerken op jaarbasis circa 10.000 liter brandstof. Volgens Vervaet zit daar een behoorlijke factor efficiëntie en rijgedrag bij.

1. Berkhof BV, Scherpenzeel

0,398 l/m3

2. Van den Tillaar VOF, Someren

0,418 l/m3

3. Van Alphen Transport BV - Mestdistributie, Axel

0,456 l/m3

Het rijgedeelte door een gedoseerd rijgedrag en de juiste tractieverdeling rond de 200 bar houden, is de uitdaging.

Op het veld blijven De absolute winnaar bij de driewielers was een Belgische firma (0,4 liter per kuub). Dit bedrijf voert de mest met zes trekkertankcombinaties aan. De HydroTrike kan vrijwel continu mest uitrijden en dichtbij laden, maar hier staan de aanvoertroepen wel vaak te wachten. Dat kost ook brandstof, geld en tijd. De Nederlandse driewielerwinnaar, Gebroeders Van Huet, voert bij afstanden groter dan één kilometer ook aan. Vervaet ziet vaak dat menig HydroTrike bij een haperende aanvoer toch heel wat uren stationair draait tijdens het wachten. Dat zorgt voor een hoger brandstofverbruik.

Bij de gebruikers die van verderaf mest aanvoeren, wordt het brandstofverbruik voor transport meegeteld. Voor een eerlijke vergelijking zou je dus ook het brandstofverbruik van de aparte aanvoercombinatie moeten meetellen. Dat is in het overzicht niet gedaan. Hier zit echter wel een interessant rekensommetje achter. Het kan best zijn dat de hoogste capaciteit en het laagste brandstofverbruik bij alles aanvoeren niet de goedkoopste in totale kosten per kuub mest is. De winnaar van de

Van verderaf halen drukt de brandstofefficiëntie, maar bespaart op de aanvoer van mest. Een interessant rekensommetje.

Een goede diepteafstelling (niet te diep!) scheelt liters brandstof per uur. Mest uitrijden is wat anders dan het perceel (gratis) voor de boer lostrekken.

GRONDIG - Maart 2013

39

Gebr Van Huet, Duiven ”Samenspel moet kloppen”

Aangenaam verrast reageert Rob van Huet als we hem confronteren met de eerste plaats in de rangorde. “Leuk om te horen, maar volgens mij doen we niets bijzonders”, is zijn commentaar. Wanneer we hem bezoeken, blijkt al snel dat het wat genuanceerder is. Het bedrijf heeft al consequent een aantal keuzes gemaakt die brandstofbesparend werken. Zo zijn alle trekkers begrensd op maximaal 43 km/u en wordt voor zwaarder transport met trucks gewerkt.

Voor de mestaanvoer werkt het bedrijf met een Ginaf met Kawecotankopbouw. “We waren samen met enkele collega’s destijds de eerste, het verbaast me dat niet meer collega’s deze stap hebben gezet”, zegt hij. Over het uitrijden is Rob heel helder. “Harde stelregel bij ons is dat alle mest die van meer dan een kilometer afstand komt wordt aangevoerd en via de tussencontainer wordt verwerkt.

Een HydroTrike is geen transportvoertuig.”

Op de vraag waarom zijn driewieler het zuinigst is, zoekt Rob het in eerste instantie in de omstandigheden. “Wij zitten hier op kleigrond.

Daar ga je pas op als de omstandigheden goed zijn. Dan spoor je automatisch ook minimaal in, zeker in vergelijking met al eerder uitrijden op zandgronden onder natte omstandigheden. Daarnaast wijst hij op de aanbouw. “We hebben een 6,50 meter Kaweco-

vijfwielers, Berkhof, accepteert vanuit deze filosofie wat grotere transportafstanden.

Rijgedrag De afstemming van de voorwielaandrijving op de achterwielaandrijving is een belangrijke factor in de voertuigefficiëntie. Vervaet heeft hiervoor een tractieverdelingsregeling aangebracht die de chauffeur zelf moet instellen. Meer olie naar voren (en dus minder naar achteren) sturen, betekent meer tractie aan het voorwiel en evenredig minder aan de achteras. Bij de nieuwste uitvoering kun je dit met een knopje achter op de rijhendel gemakkelijk variëren. Op de drukmeter van de rijaandrijving is te zien of je op de laagst mogelijke waarde zit. Op dat moment zijn de tractiewaarden het best op elkaar afgestemd, dus is er geen slip of onnodige (voorloop)tractie. Dit vraagt om chauffeurs die er oog voor hebben deze waarde zo laag mogelijk te krijgen. Die instelling kan zelfs per perceel verschillen. Bij een hard perceel en dito druk

40

GRONDIG - Maart 2013

bouwlandbemester met triltanden. Die trekt veel lichter dan onze vorige vastetand en hij blijft dankzij de loopwielen keurig op diepte.

Dat scheelt ook liters”, concludeert Rob. In de negen meter Kawecozodenbemester ziet hij geen verschil. “Ik weet niet of die lichter trekt dan andere.”

Wout Oosterink (portret) is de kersverse HydroTrike-chauffeur bij Van Huet. Hij is vorig voorjaar in dienst gekomen en heeft bij zijn vorige baas ook op de zelfrijder gereden. Hij heeft toen de introductiecursus bij Vervaet doorlopen. “Daar leer je vooral hoe alles zit en hoe de instellingen werken. Het is niet een speciale zuinigrijdencursus, al vertellen ze je natuurlijk wel hoe je de instellingen optimaliseert. Ik heb er plezier in dat te doen zoals ons is geleerd. Ik let altijd op de meters en probeer altijd een zo laag mogelijke druk te bereiken op de rijaandrijving. Hiervoor varieer ik de voorwieltractie op elk perceel om de laagst mogelijke waarde te krijgen. Dat kan flink verschillen. Op bouwland ga je gerust voluit en op grasland zit je lang niet altijd op de minimum waarde”, zegt Wout. Als bij een lage tractiewaarde op het voorwiel de driewieler op het kopeind eigenlijk te veel rechtdoor wil, laat hij de HydroTrike als het ware de bocht door uitrollen. Ook dit scheelt brandstof. Ten slotte mijdt hij hoge snelheden (boven de 16 km/u). “Dat kost brandstof en gaat ten koste van de kwaliteit. Dat willen wij niet.”

Gebr. Van Huet voert mest van meer dan een kilometer afstand altijd aan met onder andere deze efficiënte Ginaf-Kaweco-combinatie.

Dankzij goed instelbare voorloopwielen en licht trekkende veertanden bespaart Van Huet brandstof bij het bouwlandbemesten.

op de bemester heb je meer tractie op het voorwiel nodig, in slappe omstandigheden juist omgekeerd. Een te laag ingestelde kracht (moment) geeft dat je extra oliedruk moet geven om dezelfde kracht te krijgen aan de wielen als bij een goed ingestelde tractieverdeling en dat kost extra brandstof. Je hebt het zo over vijf liter per uur of meer.

Het is bekend dat een deel van de rijders liefst wat extra voorwieltractie geeft om gemakkelijker de bochten te nemen. Eigenlijk moet je op het kopeind even bijregelen of met verstand de bocht nemen.

De beide winnaars hebben er beide plezier in om hier het optimale te bereiken.

Met verstand In het verlengde hiervan moet je met verstand de rijhendel wegduwen, zodat je met lagere druk accelereert en afremt (uitrolt). En natuurlijk moet je het motortoerental laag proberen te houden. Dat betekent de rijhendel bij transport en in het werk helemaal naar voren

Berkhof BV, Scherpenzeel “Het sluit mooi aan op onze Lean and Green-toekenning” Voor Berkhof was het aan de ene kant een verrassing, maar aan de andere kant een bevestiging dat de medewerkers in het kader van het behaalde Lean and Greencertificaat erop zijn getraind om efficiënt te werken. Willem Berkhof: “Wij rijden hier op capaciteit en accepteren het als we over wat grotere afstanden de mest uit de put moeten halen, omdat dat efficiënter is dan met tussencontainers werken. Daarmee zijn we in het nadeel ten opzichte van bedrijven die meer aanvoeren.”

Vaste chauffeur Henk Berkhof (portret), die al 26 jaar het mest uitrijden verzorgt: “Ik denk dat er veel chauffeurs zijn die er net als wij plezier in hebben om zo veel mogelijk kuubs te draaien. “Gerust 16 tot 20 km/u als het kan. Vanuit dat oogpunt zouden we niet de zuinigste kunnen zijn”, zegt Henk. Hij vertelt dat hij op de weg vroeg anticipeert op het verkeer, zoals wat langzamer rijden of uitrollen om wachten te voorkomen. Ook rijdt hij rustiger als hij weet dat hij toch moet wachten omdat de aanvoer er niet is of omdat hij niet bij de put kan. Verder is het een kwestie van een goede routing om het transport te minimaliseren, op percelen de gift en routing zo uitmikken dat je goed uitkomt en niet onnodig transportmeters maakt en de machine laten rollen in plaats van duwen met de hendel. Ook wordt de ideale bandenspanning gekozen en zeker niet een onnodig lage spanning. Henk bepaalt zelf de routing. “We hebben hier een voordeel omdat we de bedrijven relatief dicht om ons bedrijf

en de motor daarbij op een zo laag mogelijk toerental laten draaien.

De rijhendel halverwege en de motor op maximaal toerental geeft een hoger verbruik. Bij de nieuwste versies gaat het toerental van de motor bij het vullen automatisch naar stationair. Bij de oudere machines moet je het gas zelf terugnemen, maar dat gebeurt niet altijd.

Last but not least is er de afstelling van de bemester of injecteur. Zeker bij de bouwlandinjecteur stelt Vervaet verschillen vast. De opdracht is mest injecteren. Dat is wat anders dan voor de boer ook het land cultivatoren, omwoelen of in sommige gevallen zelfs tot wel een halve meter diep woelen. Je bent zo tien liter brandstof per uur verder. Bij de zodenbemesters geldt natuurlijk hetzelfde verhaal: wel diep genoeg, maar niet onnodig diep en met veel druk.

Monitoren en bespreken De conclusie is dat wie efficiënt werkt met de drie- en de vijfwieler in brandstofverbruik nauwelijks verschillen in brandstofverbruik per

hebben liggen. Met een efficiënte planning bespaar ik bovendien transportkilometers.”

De meest logische verklaring zit hem volgens de broers Berkhof echter in hun voorsnijkast en in hun zelfgebouwde zodenbemester.

“Wij hebben een Vredo-voorsnijkast gemonteerd, die de mest beter de pomp instuurt en een betere mestflow geeft, waardoor de pomp minder vermogen vraagt en er geen cavitatie is. Dat geeft ook beter gesneden mest, wat weer minder weerstand geeft in de leidingen.

De mest gaat met een dubbele slang naar twee grotere zelfgebouwde verdelers met een grotere doorlaat. Dat scheelt weerstand en dus ook vermogen. Ten slotte hebben we een zelfgebouwde 9,50 meter brede, extra lichte zodenbemester. Dat zijn zaken die ons voordeel geven.”

Willem Berkhof relativeert de uitslag wel. “Wij zijn dit keer net een tikkeltje zuiniger. Heel leuk, maar uiteindelijk gaat het om de totale kostprijs per kuub. Daar gaan we verder aan sleutelen. Een nog bredere bemester staat hoog op ons verlanglijstje. Ook zien we nog wel mogelijkheden de mest op een aantal punten vloeiender te laten stromen. Zo blijven we altijd bezig de kostprijs verder te verlagen.”

Berkhof heeft de Vervaet voorzien van deze Vredo-snijkast.

Volgens Berkhof scheelt dat vermogen aan de pomp en dus brandstof.

Berkhof heeft een eigen bemester gebouwd met extra ruime verdelers en een dubbele slang om de weerstand te verminderen.

kuub uitgereden mest zal zien. 0,4 liter brandstof per kuub is daarbij het streven, 0,45 is een scherpe waarde en boven de 0,5 moet je eigenlijk niet komen. Hierbij moet u zelf inschatten in hoeverre het van verder weg halen en wachten bij aanvoer tot aan het perceel en het rijgedrag invloed hebben. Dat bedrijven voor de grotere vijfwieler kiezen, heeft vooral een capaciteitsreden.

Efficiënt ‘HydroTriken’ vraagt natuurlijk om een goede chauffeur, die het in de vingers en tussen de oren heeft, maar ook om enige begeleiding. Wellicht is het verstandig niet alleen aan het eind van het jaar de standen te bekijken, maar die ook tussentijds te monitoren en te bespreken. Deze uitslag geeft u handvatten het gesprek aan te gaan.

Gezien het jaarlijkse verbruik van deze machines, ruwweg 25.000 tot 50.000 liter brandstof, is dat de moeite waard.

Tekst: Gert Vreemann Foto’s Vreemann, Vervaet

GRONDIG - Maart 2013

41

Eindelijk automatisch bosmaaien 80% besparing op handmatig bosmaaien

verbeter uw concurrentiepositie ... en marge

De Clean Mower past op alle klepelmaaiers en op ten minste 80% van de gazonmaaiers en vangrailmaaiers.

Bel 0348 47 07 16 voor een demonstratie

www.CleanMower.nl

[ ADVERTENTIE ]

Petrochemische bedrijven verboden terrein voor onkruiden en grassen

“Toki is effectief en heeft een lange duurwerking” gepland zodra de buitentemperatuur weer licht oploopt. “Veelal is dit eind februari, begin maart. Het is in elk geval zaak om dit te doen voordat het onkruid de kop opsteekt. Toki heeft immers een preventieve werking.” De Bruin heeft goede ervaring met het spuiten van Toki bij droog weer, idealiter gevolgd door lichte regen. “Dan kan de Toki zich goed verdelen over de bodem en een stevige filmlaag vormen.” Een stevige hoosbui is niet welkom, kort na een behandeling met Toki. “Dan spoelt de werkzame stof te diep in de bodem. “Omdat wij relatief weinig spuitwerkzaamheden verrichten, kunnen wij heel flexibel zijn bij de uitvoering. Als het weer niet optimaal is, stellen we het spuiten gewoon een dag uit.”

Kees de Bruin

Het zicht in het Rotterdamse industrie- en havengebied Europoort wordt gedomineerd door de aanwezigheid van opslagtanks van petrochemische bedrijven. Omdat de aanwezigheid van onkruid een potentieel brandgevaar oplevert, zien de beheerders van deze uitgestrekte bedrijfsterreinen er op toe dat hun terrein vrij van onkruid blijft. Hoveniersbedrijf Kees de Bruin BV vertrouwt hiervoor op de bodemherbicide Toki, die een breed werkingsspectrum heeft tegen onkruiden, grassen en mossen op permanent onbeteelde terreinen.

“Wij doen eigenlijk alles, altijd, overal en voor iedereen,” zo verwoordt Kees de Bruin onbedoeld waarom het door hem opgerichte hoveniersbedrijf al dertig jaar floreert. “Nee verkopen doen wij niet aan.”

Ondanks deze brede focus is er in de loop van de tijd een specialisatie ontstaan. Het gros van de werkzaamheden spitst zich toe op bestratingen en de inrichting en het onderhoud van de buitenruimte. “We werken onder meer in opdracht van gemeenten, waaronder Rotterdam, Vlaardingen en Teylingen. Ook hebben we een uitstekende samenwerking met het bedrijf Boer Speeltoestellen, waarvoor wij de aanleg van speeltuintjes en de installatie van de speeltoestellen verzorgen.”

Voorkomen van kruiskruid Daarnaast zijn de 25 medewerkers van het familiebedrijf veelvuldig terug te vinden in het Europoort-gebied, waar het

hoveniersbedrijf uit Rhoon voor veel petrochemische bedrijven het onderhoud van hun bedrijfsterreinen voor haar rekening neemt. “Onkruid en grassen zijn daar uit den boze, omdat ze brandgevaar opleveren. Wij spuiten al enkele jaren Toki, dat zeer effectief is tegen het ontstaan van onkruid. Maar ook mossen, kweekgras, vetplantjes en een tuinplant als de ooievaarsbek houden we hiermee buiten de deur. Zelfs een oersterk onkruid als kruiskruid, waar strooigranulaten vroeger niet tegen werkten, houden we nu met Toki weg.”

Effectieve inzet Aangezien Toki slechts eenmaal per jaar mag worden ingezet, hecht De Bruin veel waarde aan de toepassing van Toki onder ideale omstandigheden. “Je kunt de behandeling niet herhalen, het moet dus in één keer goed zijn.” In de praktijk betekent dit dat behandelingen met Toki worden

Wateroplosbaar folie De Bruin is blij dat Toki is verpakt in wateroplosbaar folie. “Voor ons betekent dit dat er geen fust achterblijft, die je normaal gesproken na gebruik moet spoelen en opslaan in een afgesloten ruimte. Bovendien spuiten wij altijd met grote tanks. Dan is het fijn dat het middel niet gaat stuiven tijdens het vullen. Het oplossen van de folie gaat bovendien erg snel.”

Lange duurwerking Van alle voordelen die het gebruik van Toki met zich meebrengt, hecht De Bruin naast de effectiviteit van Toki - de meeste waarde aan de lange duurwerking van deze bodemherbicide. “Als we begin maart een spuitronde doen, weten we zeker dat het behandelde terrein tot en met de zomer onkruidvrij blijft. Dat is voor ons belangrijk, aangezien het voorjaar en de zomer voor ons piekmaanden zijn en we onze tijd dan hard nodig hebben.” Als er onverhoopt toch nog onkruid de kop opsteekt, wordt pleksgewijs een bestrijding uitgevoerd met glyfosaat. “Toki bespaart ons veel tijd en geld,” zo vat De Bruin zijn ervaringen met Toki samen.

Kijk voor meer informatie op www.agro.basf.nl

dicht bij de klant Loonbedrijf Lamberink, Lutten Dicht op de klant, goede adviezen, ontzorgen en zorg dragen voor goed werk. Hoe dichter op de boeren, hoe beter de communicatie, is daarin de strategie van Loonbedrijf Lamberink in Lutten. Met als sterk bewijs dat de beste ma誰skuil van Nederland door dit bedrijf is aangelegd voor Bert en Guus Mensink. Waarin een relatief klein gespecialiseerd agrarisch loonbedrijf groot kan zijn.

sTerk werk 44

GRONDIG - Maart 2013

Wat is perfect?

Herrold Lamberink: “Als er al een verklaring is, dan zit die in de grond. Daar zijn we altijd zuinig op. We proberen het werken onder natte omstandigheden zo veel mogelijk te voorkomen. Dat lukt hier op de hoge zandgronden goed. Je hebt natuurlijk altijd boeren die bij de eerste droge dag al aan de gang willen. Wij stellen het zaaien van maïs liever een paar dagen extra uit. Met de oogst is dat net zo. Qua grond zitten we hier gunstig; als je een beetje geduld hebt, hoef je hier echt niet zitten te martelen. Met de Mensinks hebben we daar bovendien een afspraak over: niet met alle geweld de maïs eraf halen. Zodra we flinke sporen zouden rijden, zouden we stoppen, want de gevolgen daarvan zie je jaren later nog terug”, aldus Herrold. Er is daarom later een klein gedeelte van de maïs met een rupscombine gedorst.

Sport De Lamberinks zaaien en hakselen jaarlijks zo’n 600 hectare maïs. Het is een teelt waar Herrold Lamberink plezier in heeft. De zaadcatalogi liggen nog open op de kantinetafel. Meestal kiest hij voor een laat ras, omdat in een droge zomer de maïs op de hoge zandgronden stil kan komen te staan in de groei. Gaat het in de nazomer weer regenen, dan kan het gewas nog heel wat massa bij maken, is zijn ervaring.

“Verder is het de kunst om het juiste ras bij het juiste bedrijf te zoeken. Sommige boeren hebben daar zelf een duidelijk idee over, maar ik vind het leuk om erin mee te denken. Wij kennen de bedrijven en de percelen. Dat is toch anders dan een vertegenwoordiger die een hele partij zaad heeft gekocht en daarmee loopt te venten.”

Ploegen en spitten past niet in de arbeidsfilm van Lamberink. Dat doet de veehouder zelf of het wordt uitbesteed aan een collegaloonwerker. Spuiten doet hij wel voor het grootste deel, ongeveer 500 van de 600 hectare. Lamberink bezoekt elk perceel voordat hij zijn spuitronde gaat plannen. “Ik wil geen extra middel spuiten waar dat niet nodig is.

Daarmee zet je de maïs alleen maar op achterstand. Ik vind het een sport om een perceel met zo min mogelijk middel schoon te krijgen.”

Een ander stokpaardje van hem is om bodemherbiciden altijd met heel veel water te spuiten. “Minimaal 350 liter water per hectare. Dat

geeft het beste resultaat”, legt hij uit. Of er een tweede keer wordt gespoten, hangt af van de klant. “In principe krijg je het meeste wel in één keer weg. Sinds we Frontier gebruiken, zijn de percelen een stuk schoner geworden, maar je hebt wel eens een perceel waarop wat haagwinde ontsnapt. Elke veehouder maakt zijn eigen afweging of hij geld over heeft voor een tweede bespuiting.”

Fijne transporttank Het is februari als we de Lamberinks bezoeken. De Vervaet heeft de eerste kuubs al weer weggewerkt en is net bezig bij een grote klant op een mooi droge hoge es. Met precisie maar wel vlot trekt de vaste chauffeur zijn baantjes.

Hij neemt echter wel tijd om even te stoppen om een verdwaald stuk plastic op te rapen.

Een detail, maar veelzeggend. Bij het laden valt op dat er onder de aanzuigslang een lekbak zit, die bij het uitrijden wordt leeggezogen. “Boeren hebben een hekel aan gesop op hun mooie erf, vandaar.”

Winnaars MaïsChallenge Bert en Guus Mensink zijn vaste klanten van loonbedrijf Lamberink en zijn de winnaars van de MaïsChallenge van Limagrain en het NAJK. Met het nieuwe ras LG30.244 haalden de melkveehouders een maïsopbrengst van vijftig ton per hectare, bij veertig procent droge stof. De VEM-waarde kwam uit op 978. Een opbrengst van twintig ton droge stof per hectare is niet ongebruikelijk in de regio, zegt Bert Mensink in een toelichting.

Volgens hem heeft zijn loonwerker de teelt goed in de vingers en gaat er bovendien een ruime hoeveelheid drijfmest op het maïsland (vijftig kubieke meter per hectare). De Mensinks kopen een deel van hun maïs aan bij Lamberink.

Hier kan de mest dichtbij direct uit de put worden gehaald, maar toch vormt de 32-kuubs transporttank met monsteren en wegen de spil van het mestwerk. De broers beschouwen het als de beste investering die ze in jaren hebben gedaan. “Het was een forse investering, maar we waren het zat om op vrachtwagens te moeten wachten bij met name de aanvoer van varkensmest op akkerbouwland. Nu hebben we de volledige logistiek in eigen hand en dat werkt gewoon perfect”, aldus Herrold.

Hij had vooraf niet gedacht dat het bedrijf ook in de wintermaanden veel transportwerk zou hebben voor de tank. In vier jaar tijd zette Lamberink er 8000 uur mee op de trekker die ervoor staat.

Vaste man De Lamberinks proberen altijd met een vaste man-machinecombinatie naar hun klanten te gaan. Dat is voor beide partijen prettig. Wilfred Lamberink: “Ik ken de percelen van mijn klanten en weet precies waar de natte plekken zitten. Dan is het ‘Je gaat je gang maar’ en weten ze dat het goed komt.”

Dat geldt ook voor het maaien. Enkele grote boeren zijn met Lamberink in zee gegaan.

“Mooi werk, maar ik waarschuw de boeren wel dat ze zichzelf tegenkomen als ze allemaal in GRONDIG - Maart 2013

45

één keer alles losmaaien, omdat ik het dan niet allemaal tegelijk weg kan werken”, zegt Herrold. Ook hier probeert hij in overleg vooraf een zo goed mogelijke situatie te creëren.

In de maïsoogst zitten er ook een paar goede jongens op de trekkers die de maïs vastrijden. Bij Mensink zijn dat ’s morgens twee ruim tien ton zware trekkers die naast elkaar vastrijden en in de loop van de middag één, omdat de kuil dan boven de silowanden uitkomt. Ondanks die behoorlijke aandrukcapaciteit in combinatie met een overrijkuil hakselt hij op een dag maximaal 30 tot 35 hectare voor Mensink. “We kunnen met de hakselaar meer aan, maar we willen de kuil gegarandeerd goed vastrijden”, vertelt Herrold. Het is tekenend voor de manier waarop de Lamberinks met hun klanten willen omgaan. “Als je ’s winters de boer bij de kuil bezoekt, zie je pas het echte resultaat.”

“De beste investering tot nu toe”, zeggen de Lamberinks over deze 32-kuubs transporttank.

In vier jaar tijd hebben ze er 8000 uur mee op de trekker gezet.

Voor het uitrijden van mest heeft Lamberink twee Vervaets en een getrokken tank. Hij waarschuwt de grote boeren niet allemaal tegelijk begin maart te willen.

Bij tachtig tot negentig procent van de klanten doet Lamberink al het loonwerk en komt het bedrijf al jaren over de vloer. ’s Winters gaat Herrold Lamberink al zijn klanten stuk voor stuk langs. “Dan nemen we alles even door. Moet je nog mest kwijt? Welk maïsras zullen we doen? Moet er nog extra maïs komen?

Zijn er vragen of problemen? Eigenlijk is het heel simpel: hoe dichter op de boeren, des te beter de communicatie.”

En dus heeft Lamberink zijn hakselaar even bij de winnende kuil van de gebroeders Mensink gezet. En zoals het dan gaat, wordt er toch nog even doorgepraat over de juiste rassenkeuze. De volgende kuil start bij Lamberink namelijk niet met het hakselen.

Daar is nu al aan begonnen.

Het hakselen van gras en maïs staat geheel in dienst van de kuilkwaliteit. De jongens op de kuil bepalen altijd het tempo. Lamberink heeft twee Claas Jaguar 870-hakselaars.

Tekst en foto’s: Egbert Jonkheer en Gert Vreemann

Winnaars MaïsChallenge Bert en Guus Mensink zijn de winnaars van de MaïsChallenge van Limagrain en het NAJK. Met het nieuwe ras LG30.244 haalden de melkveehouders een maïsopbrengst van vijftig ton per hectare, bij veertig procent droge stof. De VEM-waarde kwam uit op 978. Een opbrengst van twintig ton droge stof per hectare is niet ongebruikelijk in de regio, zegt Bert Mensink in een toelichting. Volgens hem heeft zijn loonwerker de teelt goed in de vingers en gaat er met 50 kuub/ha bovendien een ruime hoeveelheid drijfmest op het maïsland. De Mensinks kopen een deel van hun maïs aan bij Lamberink.

GRONDIG - Maart 2013

47

stoppelbehandeling Met Roundup® Ultimate is sprake van een doorbraak in onkruidbestrijding in de stoppel. Roundup® Ultimate onderscheidt zich door een hogere concentratie actieve stof, goede werking in hard water, eenmalige toereikende aanwending en bewezen werking onder moeilijke omstandigheden. In Roundup® Ultimate zijn kracht en flexibiliteit optimaal verenigd, resulterend in een ultieme oogst met maximaal rendement.

IMPROVED Performance

480

Ca2+

1x 1x

T. 0800 023 41 65 • www.roundup.nl Roundup® Ultimate is een gedeponeerd handelsmerk van Monsanto. Toelatingsnummer 13865N, 480 g/l glyfosaat. Volg bij toepassing de gebruiksaanwijzing op het etiket.

vakinformatie

Retengo Plus verandert maïsteelt Zomerbespuiting geeft hogere opbrengst en betere kwaliteit Voor het eerst is het dit jaar mogelijk om in de maïs te spuiten tegen de verschillende bladvlekkenziekten. Basf heeft een toelating gekregen voor Retengo Plus, een middel waarmee in het buitenland goede ervaringen zijn opgedaan. Gemiddeld blijken een vijf tot tien procent hogere opbrengst en een nog wat hogere zetmeelopbrengst mogelijk.

Ongeveer sinds 2007 wordt de maïsteelt in Nederland in meer of mindere mate getroffen door verschillende bladvlekkenziekten. Het begon in 2007 met helmithosporium en later kwam daar kabiatella bij. Vooral de eerste uitbraken met helmithosporium waren ernstig. In de omgeving van Eindhoven stierven hele percelen voortijdig af en ging het zelfs stinken als gevolg van rottende planten. Gelukkig waren er toen resistente rassen die de jaren daarna duidelijk de voorkeur kregen, maar daarmee was het probleem niet uit de wereld.

Helmithosporium blijkt zich snel aan te passen en daardoor worden resistenties doorbroken. Daarnaast kwam er nog een tweede vorm, kabiatella. Deze ziekte uitte zich wat meer in het noorden van het land, omdat deze zich wat prettiger voelt bij koude omstandigheden.

Het gevolg is wel dat inmiddels in alle delen van het land telers regelmatig worden geconfronteerd met plekken of zelfs hele percelen die door de bladvlekkenziekte versneld afster-

48

GRONDIG - Maart 2013

ven. Dit uit zich dan in de vorm van snel bruin wordende bladeren, waardoor de hele assimilatie en de korrelvulling stilvallen. Op dit soort percelen valt de opbrengst vaak fors tegen. Het probleem wordt volgens de rassenveredelaars nog versneld doordat de maïs feitelijk te krap wordt bemest.

Als gevolg daarvan raakt de plant juist op het moment dat de schimmels zich manifesteren in de stress en is de kans op een aantasting groter.

Snelle toelating De helmithosporium-uitbraak in 2007 was voor Basf reden om een toelating aan te vragen voor Retengo Plus in de maïs.

Het middel wordt gespoten in een dosering van 1,5 liter per hectare en bestaat uit een combinatie van twee werkzame stoffen die al een toelating hadden. In een liter Retengo Plus zit 50 gram epoxiconazool plus 133 gram pyraclostrobine.

Dit zijn stoffen die in verschillende granen al een toelating hebben voor bestrijding van verschillende afrijpingsziekten

Bij een driejaarlijkse proef op vier locaties bleek Retengo Plus in een gewoon perceel maïs een forse meeropbrengst te geven.

en van daaruit ook zijn getest op hun veiligheid voor bijvoorbeeld het vee. Die aanwezige toelating is volgens Guus Bergmans van Basf ook de reden dat het middel relatief snel is toegelaten. “We leven nu eenmaal in een wereld waarin we een toelating binnen vijf jaar snel vinden.”

Retengo Plus werkt op twee manieren.

Allereerst voorkomt de werkzame stof de ontwikkeling van de schimmels. Een aantasting verloopt daardoor veel langzamer of blijft zelfs achterwege. Het resultaat daarvan is dat een gewas veel langer groen blijft. De tweede werking is op het inwendige van de plant. Het middel heeft ook een positief effect op de celhuishouding. Het effect is dat de plant veel beter stressbestendig is. In Nederland staat deze eigenschap nog niet op het etiket, omdat dit aanvullend onderzoek met mogelijk lastige vragen zou kunnen opleveren. Dat zou toelating alleen ophouden. In het buitenland wordt het middel echter ook gebruikt om een gewas beter vorstbestendig te maken (Amerika) of juist resistent tegen droogte (Zuid-Afrika).

Opbrengst hoger In Nederland heeft Wageningen Universiteit en Research de afgelopen drie jaar al proeven gedaan met Retengo Plus, met opvallende resultaten. Op vier proefvelden en over drie jaar gemeten was het zetmeelgehalte op de behandelde percelen 6,3 procent hoger en was de zetmeelopbrengst zelfs 12,7 procent hoger.

Deze resultaten werden behaald op percelen waar in de voorafgaande jaren geen sprake was van een extreme ziektedruk.

Vergelijkbare resultaten heeft Basf ook gezien op de eigen proef en op demovelden die de afgelopen jaren zijn aangelegd. Daar liep de

Het is zoeken naar het juiste tijdstip van spuiten. Het beste moment is vlak voordat het vlagbad uitkomt, omdat de plant dan nog niet verhout is en zich weer makkelijk opricht.

Bladbemesting De komst van een extra bespuitingsronde biedt wellicht ook de mogelijkheid om nog op een andere manier de maïs een extra stimulans te geven. Afgelopen jaar is op proefboerderij Vredepeel al onderzoek gedaan naar een bladbemesting voor maïs. Op het moment dat de pluim uitkomt, stopt de plant namelijk met het opnemen van voedingsstoffen uit de grond.

Door een bladbemesting krijgt de maïs nog een extra hoeveelheid meststoffen, die volgens de eerste indrukken resulteren in een kleine extra opbrengst en een wat hoger eiwitgehalte in de maïs. Ook dat is prettig voor de veehouder. De resultaten van het onderzoek zijn echter nog niet bekend.

Kostprijs Op dit moment kan Basf nog geen concrete prijs noemen voor het middel. Het betreft namelijk een totaal nieuwe toepassing, ook in vergelijking met de ons omringende landen. Nu het middel definitief is toegelaten, zijn de rekenmeesters aan zet. Het duurt zo lang omdat het een tarief is dat in veel landen een kostendekkende toepassing mogelijk moet maken.

Zoals het er nu naar uitziet, is het volgens Basf al bij een relatief lage ziektedruk interessant om een bespuiting uit te voeren, zeker omdat de oogstzekerheid sterk verbetert. Tijdens de Masterclass maïsteelt van de sectie Agrarisch loonwerk (21 maart) wordt meer duidelijkheid gegeven. Basf heeft in proeven vastgesteld dat al bij een lage ziektedruk er een meeropbrengst van vijf procent is. Bij een gemiddelde druk is dit tien procent en bij een hoge ziektedruk zelfs twintig procent. Dit resulteert in bijgaande tabel. Van deze opbrengst moeten dan nog wel de spuitkosten worden afgetrokken.

Financiële meeropbrengst Korrelmaïs

Snijmaïs

Gemiddelde opbrengst per hectare

14 ton

45 ton

Prijs per ton

€ 200,-

€ 55,-

- Lage ziektedruk (5%)

€ 140,-

€ 124,-

- Gemiddelde ziektedruk (10%)

€ 280,-

€ 248,-

- Hoge ziektedruk (20%)

€ 560,-

€ 496,-

Extra opbrengst per hectare

GRONDIG - Maart 2013

49

meeropbrengst van acht procent op een perceel met weinig ziekte tot 25 procent op percelen waar veel schimmelaantastingen aanwezig zijn. “Het mooie van deze ziektebestrijding is dat je het verschil tussen onbehandeld en behandeld zo goed kunt zien”, glimlacht Bergmans. “Loop je eind september een perceel in waar een baan wel en een baan niet is gespoten, dan zie je op de streep het verschil. Als je er overheen kijkt, maar ook als je erin loopt. Op de foto’s zie je een perceel waar ik links en rechts gefotografeerd heb. Soms lijkt het verschil niet zo groot, maar als je gaat meten, sta je versteld van de verschillen.”

Het verschil tussen wel en niet spuiten. Rechts is niet gespoten. Daar zijn duidelijk aangetaste plekken met bladvlekkenziekte te zien.

Een bladmonster van hetzelfde perceel. Blad dat behandeld is, blijft langer groen.

Masterclass maïsteelt Met maïs meer geld verdienen. Voor boer en loonwerker Gemiddeld komt er in Nederland vijftien ton droge stof aan snijmaïs van een hectare, zo blijkt uit cijfers van het CBS. En dat terwijl volgens de rassenproeven opbrengsten van twintig ton mogelijk zijn. Waar gaat het mis, waarom slagen we er niet in het potentieel van de rassen te benutten? Een belangrijke vraag voor loonwerkers, want in de meeste gevallen zijn zij het die de maïs voor de veehouder telen.

Het antwoord hopen we te vinden in de Masterclass maïsteelt die de sectie Agrarisch loonwerk organiseert op 21 maart. Het doel van de bijeenkomst: duidelijk maken hoe we met goede teeltmaatregelen de opbrengst omhoog kunnen brengen naar achttien ton droge stof. Dat betekent ruim acht ton vers product meer, goed voor €440,- aan extra voederwaarde in de kuil. Een deel daarvan kan de loonwerker verdienen als meerwerk. Hoe dat kan, hoort u op deze dag.

Een zestal sprekers zal uitgebreid ingaan op verschillende aspecten van de teelt en de mogelijkheden om hier meerwaarde uit te halen. De toepassing van Retengo Plus is één van de onderwerpen.

De kosten voor deze dag bedragen € 50,- voor leden en € 75,- voor niet-leden (exclusief btw). Aanmelden kan via grondig@cumela.nl. Leden van CUMELA Nederland waarvan bekend is dat ze agrarisch loonwerk doen, hebben inmiddels een uitnodiging ontvangen. Meer informatie is te vinden op de website www.cumela.nl.

50

GRONDIG - Maart 2013

Behalve de betere opbrengst verwacht Bergmans dat het effect uiteindelijk ook bij de koe te zien zal zijn. “We hebben het nog niet onderzocht, maar uit het buitenland weten we dat een kuil met behandelde maïs het veel beter doet. Zeker als je veel ziekte in het gewas hebt.”

Tweede bespuiting Voor de loonwerker betekent de komst van Retengo Plus de mogelijkheid om een tweede bespuiting in de maïs uit te voeren. Ook Basf weet nog niet precies hoe het moment goed vast te stellen is. Je bent namelijk afhankelijk van het ras, het moment van zaaien en het groeiseizoen.

Gemiddeld zal het tijdstip tussen 10 en 20 juli liggen, verwacht Bergmans. “Het mooiste moment om te spuiten is wanneer het vlagblad uitkomt. Dan is de maïs nog niet verhout en buigt die ook weer gemakkelijk omhoog nadat er doorheen is gereden.”

Dat moment vaststellen, zal nog de nodige kennisontwikkeling vragen, omdat niemand hier nu mee bezig is. “Je kunt het zien door een plant door te snijden en dan van bovenaf doormidden te snijden. Dan zie je waar het vlagblad zich bevindt”, legt Bergmans uit. Heel precies komt het gelukkig ook niet, stelt hij, omdat het vooral gaat om het beschermen van de bladeren rond de kolfinzet. “Die zijn begin juli natuurlijk al aanwezig, maar het maximale effect krijg je natuurlijk als je alle bladeren beschermt.”

Uit de eerste ervaringen blijkt dat het type spuit nog niet zo heel veel uitmaakt. Natuurlijk is een zelfrijder die wat hoger op de benen staat een voordeel, omdat je dan gemakkelijker over het gewas kijkt en de planten wat minder omknikt. “We hebben echter ook proeven gespoten met een getrokken Amazone-spuit en ook daar zag je na drie dagen niets meer van. Alleen in een gewas dat al in de pluim stond toen we spoten, hebben we een schade geteld van 0,04 procent weggevallen planten. Dat is verwaarloosbaar.”

Komend jaar zal volgens Basf vooral een jaar van experimenteren zijn, al verwacht het bedrijf zeker 10.000 hectare te behandelen. “Inschatten is heel moeilijk. Het zal afhangen van de veehouder en de loonwerker. Als die het snel oppakken, kan het snel veel meer zijn. Ze moeten inzien dat hiermee voor beiden geld te verdienen is.”

Tekst: Toon van der Stok Foto’s: fabrikant en CUMELA Communicatie

Toegestaan op auto(snel)wegen Huurprijs â‚Ź 3.500,=/week

Hovertrack 24-41 -

Nederlands kenteken goedkeuring maaier voorop Euro 5 motor 410 Pk laadvolume 20 mÂł

Volgens Regeling Voertuigen moeten alle voertuigen, welke harder mogen rijden dan 25 km/h voorzien zijn van (bedrijfswagen) kenteken.

De Hovertrack voldoet aan al de eisen, zoals: emissie, geluid, stootbalk, geveerde assen met A.B.S. en mechanische stuurinrichting.

U mag met de Hovertrack de maximum snelheid rijden en kunt ook gebruik maken van auto(snel) wegen.

Door de 70 cm brede lage druk banden, kunt u in terrein rijden zonder bodem beschadiging.

Op de weg kunt u beladen rijden door gebruik te maken van de hulp as.

Kon. Wilhelminaweg 259 | Groenekan |

T. 0346 25 96 00 | www.hovertrack.nl

| info@veldhuizen.nl

Bij aankoop van Trelleborg banden krijgt u geld terug!

Actie geldig van 18 februari tot 30 april 2013 Voor meer informatie, bezoek onze website www.trelleborg.com/wheelsystems/nl of contacteer uw bandenspecialist

Techniek

Exxact-bietenrooiers van Agrifac Exel-groep brengt bietenrooiers onder één merk De Exel-groep, die vorig jaar Agrifac overnam, heeft besloten alle bietenrooiers onder één merk te gaan aanbieden. De overkoepelende naam is Exxact, wat nu staat voor de bietenrooier. Daaronder vallen de huidige rooiers van Agrifac, Moreau en Matrot. gevolgd door de LightTraxx, de opvolger van de Quatro van Agrifac. Deze zal de komende tijd nog wel een update ondergaan. Enkele voorgenomen wijzigingen zijn een nieuw design, een losband die langer is en hoger kan lossen en naar wens drie of vier reinigingszonnen. Ook komt er een nieuwe motor, die op 1350 toeren per minuut het grootste deel van het werk aan kan.

De volgende in de rij is de OptiTraxx. Dit is de Quatro met rupsen zoals deze dit jaar is gepresenteerd. Ook deze krijgt een update. Daarboven komt een vierwielige bunkerrooier onder de naam FlexxTraxx. Deze wordt komend najaar gepresenteerd en is de opvolger van de huidige bunkerrooiers van Moreau en Matrot. Deze rooiers worden hoofdzakelijk op de Franse markt gebruikt, maar zijn nooit in grote aantallen verkocht.

Ongetwijfeld zullen de ontwikkelaars van Agrifac nog meekijken bij de vernieuwing van deze rooier.

Het is een opvallende wijziging in het beleid van de Exel-groep, want tot nu toe hebben de eigenaren er een gewoonte van gemaakt om overgenomen bedrijven ongemoeid te laten en hun eigen machines te laten ontwikkelen en ook hun eigen markt te laten bewerken. Zelfs over voordelen door gezamenlijk in te kopen, wordt nauwelijks nagedacht. Zo blijft Hardi in de groep volledig onafhankelijk van andere spuitfabrikanten als Technoma en Berthoud. Ook Agrifac zal onder eigen naam de Condor-spuiten blijven produceren.

De enige uitzondering op deze regel zijn de bietenrooiers, vertelde Daniel Tragus, binnen Exel verantwoordelijk voor Hardi, Agrifac, Moreau, Matrot en Herriau. “De aantallen bij de bietenrooiers zijn te klein om die in drie bedrijven te blijven produceren en ontwikkelen. Daarom bundelen we de krachten en zullen we één lijn bietenrooiers op de markt brengen”, aldus Tragus. Al die bietenrooiers zullen als hoofdnaam Exxact op de motorkap krijgen. Daarboven zal de naam Agrifac prijken.

Vijf modellen

De nieuwe lijn Exxact-rooiers zal komend jaar bestaan uit vijf modellen. De eerste in de range is de AutoTraxx. Dit is de in Nederland niet zo bekende zelfrijdende wagenrooier van Moreau en Matrot met een kleine tussenbunker. Deze wordt

Vlaggenschip van het concern blijft de SixTraxx, de nieuwe naam voor de Big Six. De komende jaren zullen de rooiers ook op verschillende plaatsen gebouwd blijven worden. De SixxTraxx zal alleen in Steenwijk worden gebouwd, maar de nieuwe LightTraxx zal zowel in Steenwijk als in Frankrijk in elkaar worden gezet. Dit is mogelijk doordat bij de bouwwijze van deze machine sterk rekening is gehouden met assemblage op andere plaatsen. Het is daarom eenvoudig om deze in bijvoorbeeld Rusland of nu Frankrijk in elkaar te laten zetten.

Spuiten

Naast de bietenrooiers zal Agrifac zich blijven concentreren op de spuiten. Deze houden als overkoepelende naam Condor.

Agrifac kondigde al aan volgend jaar met een vernieuwde getrokken spuit te komen die ook in de Condor-lijn zal passen.

Voor de verkoop van de spuiten wordt wel gebruik gemaakt van wat lijntjes binnen de Exel-groep. In Frankrijk zullen dealers van Moreau en Herriau gericht met de Condor-spuiten aan de gang gaan.

Tekst: Toon van der Stok Foto: Exel

GRONDIG - Maart 2013

53

De combine telkens opnieuw uitgevonden

www.kampsdewild.nl

E NKELIJK ONAFHA R E TEST” SCHLEPP DUITSE “ OEL VAN HET GEV BEWIJST ANTEN: ONZE KL

DE NEW HOLLAND T7

IS NU, OFFICIEEL BEWEZEN, DE ZUINIGSTE IN ZIJN KLASSE!

+ 10,23 %

+ 11,36 %

+ 13,64 %

+ 14,77 %

+ 17,05 %

88 €

97 €

98 €

100 €

101 €

103 €

New Holland T7.270

Claas 850 Axion

Fendt 828 Vario

Valtra S 263

Massey Ferguson 7624 Dyna-6

John Deere 7260 R

* Schleppertest 2012 van de Landwirtschaftskammer Niedersachsen in de Klasse van 220-280 PK, gepubliceerd in Land & Forst uitgave 38/2012.

VERBRAUCHSKOSTEN INKLUSIVE DIESEL & AD BLUE

Verbrauchskosten Diesel & ad-blue bei Transportfahrten in €/100 km und prozentuale Mehrkosten, lt. Angaben Landwirtschaftskammer Niedersachsen (Schleppertest 2012) bei einem Dieselpreis von 1,30 €/l und einem ad-blue Preis einschließlich Lagerungskosten von 0,50 €/l.

OOK HET BRANDSTOFVERBRUIK TELT MEE ALS U INVESTEERT IN EEN TRACTOR Met de huidige brandstofprijzen telt niet alleen een interessante aankoopprijs en een goede service mee bij de aankoop van een nieuwe tractor maar ook de verbruiksbesparing is een belangrijk argument om voor New Holland te kiezen. Dankzij de ideale bediening via de SideWinder™ II-armleuning behaalt u maximaal rendement uit zowel de zeer efficiënte Auto Command™ CVT-transmissie als de motor.

Jaarlijks worden er maar liefst 2,6 miljoen Fiat Power Train (FPT) motoren van 20pk tot 900pk geproduceerd die voor zowel industriële toepassingen, automotive, als de vrachtwagen- en landbouwindustrie worden gebruikt. New Holland kan profiteren van deze bewezen betrouwbare en zuinige FPT motoren.

Ga snel langs bij uw dealer, test en overtuig uzelf!

DE SPECIALIST VOOR UW SUCCES

Belangrijke machine Hitachi’s nieuwste ZX140W moet terrein terugwinnen Deze willen we u niet onthouden: de nieuwe Hitachi ZX140W-5 op banden. Voor de Nederlandse markt een heel belangrijke machine, want Hitachi heeft hier wat terug te winnen.

Bij de vorige versie van de vijftientonner liep Hitachi in ons land op tegen weerstand bij machinisten en ondernemers. Door de vormgeving werd het zicht over rechts beperkt en daarover waren de gebruikers niet te spreken. Hier rijden mobiele kranen namelijk vele kilometers over de weg en je wilt als machinist graag fietsers en andere weggebruikers goed in beeld hebben. Wanneer je dan bijvoorbeeld investeert in een

gedeelde giek (die ook beter zicht over rechts biedt) wil je niet worden gehinderd door plaatwerk. Het feit dat Hitachi aan die rechterzijde een extra camera monteerde om op de display beeld te krijgen over de dode hoek, werd min of meer gezien als een schuldbekentenis en dan gaat zo’n verhaal rondzingen. Te vaak hoorden de dealers en verkopers over dit bezwaar en bij de volgende kraan moest daar een oplossing voor komen. Ziedaar: de ruim 200 ingenieurs en constructeurs hebben geluisterd bij het ontwerpen van de nieuwe vijftientonner, die meteen als generatie Zaxis-5-machine op de markt komt. Het zicht over rechts is voorbeeldig en ook op andere fronten is de nieuwe ZW140W-5 er één om over naar huis te schrijven. Met dozerblad, een gedeelde giek en een 2,50 meter lepelsteel komt het eigen gewicht op 15,2 ton. In die configuratie reikt de kraan op het maaiveld tot 8,78 meter en de graafdiepte is 5,18 meter. Even een paar highlights: de mobiele ZX krijgt een computer waarin de liters en drukken van maximaal elf veelgebruikte uitrustingsstukken kunnen worden opgeslagen. Hitachi houdt vast aan de Isuzu-viercilindermotor met 90,2 kW (123 pk) en die voldoet dankzij uitlaatgasrecirculatie (EGR) en een roetfilter aan de Stage IIIb-emissienormen. De motor biedt een koppel van 406 Nm bij 1800 toeren. Het eigen hydraulische systeem Hios III is afgestemd op die nieuwe krachtbron en door hogere werkdrukken (350 bar) en lagere toerentallen is de machine krachtiger (ook in hijscapaciteit) en productiever. Ook daalt het brandstofverbruik versie in de ecostand op de nieuweling tot twaalf procent in vergelijking met de powerstand van de vorige. De twee pompen leveren 135 en 180 liter. De ZX140W-5 krijgt de nieuwe, ruimere cabine, waarbij meer beenruimte en het zicht naar buiten belangrijke punten zijn. www.hcme.com

Full-liner in dumpers

grondverzetnieiuws 56

Het Duitse Bergmann ontwikkelt zich meer en meer tot specialist in dumpers op banden. Op de Bauma komt daar met de 4010 een versie op rupsen bij: een tientonner met een bakinhoud van 6,3 kubieke meter die in beladen toestand een bodemdruk van minder dan 0,45 kilogram per vierkante centimeter heeft. Voor inzet in ruw terrein, in moerasachtige (natuur)gebieden en in de pijpleidingbouw een interessant gegeven. Bergmann is van plan om meer modellen rupsdumpers te gaan bouwen, want er wordt nadrukkelijk gesproken over een 4000-serie. De machine kan op wens worden opgebouwd met diverse bakken (achterover, zijdelings en achterover kippend), met een vlakke laadvloer of met een afzetsysteem. Ook opbouwen met laadkranen zijn mogelijk. De 4010 krijgt een zescilinder Cummins met 180 kW (244 pk) die meteen al aan de Stage IIIb-eisen voldoet. De aandrijving van de rupsloopwerken is planetair via een tweetraps hydromotor. De rupsdumper rijdt tot veertien kilometer per uur en volgens de fabrikant is het bij die snelheid in de ruime, stille en goed afgeveerde cabine goed uit te houden. Bergmann kiest voor een stuurwiel, maar joystickbestuGRONDIG - Maart 2013

ring is een optie. Ook cruisecontrol is een optie. Wie kennis wil maken met deze Europese rupsdumper: de fabriek staat in Meppen, net over de grens bij Klazienaveen (A37). De 4010 is overigens ook te huur. www. bergmann-mb.de

Barracuda

Case dozert weer

In de lijn eigen producten (egalisatieschuiven, stobbenfrezen, Chipbox/Skytipper en vlakdekschudzeef ) presenteerde OBMtec onlangs de OBM Barracuda. Dit is een zelf ontwikkelde verkleiner met een enkele, langzaam draaiende rotor die hydrostatisch wordt aangedreven. Hij is er opgebouwd op een trailer, als stationaire uitvoering en als zelfrijder op een rupsonderwagen. Door het gepatenteerde ontwerp van de deur met tegenmessen, rotor en zeefconstructie kan de Barracuda worden gebruikt als voorbreker of voor het in één gang verkrijgen van het eindproduct. Dus ofwel een hoge capaciteit, ofwel het gewenste eindproduct. De OBM Barracuda wordt aangedreven door een 395 kW (535 pk) sterke Caterpillar-dieselmotor. www.obmtec.com

Verstrooiend Om snel een laag zand, split of gravel aan te brengen tijdens de aanleg van sportvelden ontwikkelde GKB Machines de Sandmover, die overigens ook geschikt is voor het vullen van drainagesleuven met behulp van een hydraulisch verstelbare transportband. In de bunker bevinden zich twee woelers om het zand constant door te voeren naar de zandverdeelrol. De zandaanvoer is vanuit de trekker hydraulisch in- en uit te schakelen en de zandlaagdikte is mechanisch in te stellen aan de achterzijde van de machine. De Sandmover staat op vier ballonbanden om het veld zo min mogelijk te belasten. De buitenste wielen zijn voorzien van hydraulische remmen. De machine wordt door middel van een draaibaar trekoog aan de trekker gekoppeld. De dissel is mechanisch opklapbaar, waardoor de lengte kan worden beperkt. www.gkb-machines.com

Jaren hebben we er weinig over gehoord, maar nu staan ze toch weer in de belangstelling, de drie nieuwe Case-bulldozers in de M-serie (van dertien tot vierentwintig ton werkklaar gewicht). De dertientons 1150M krijgt een Stage IIIb-FTP-zescilindermotor (SCR-techniek) en die levert een vermogen van 100 kW (134 pk) en een trekkracht van 213,5 kN. De zestientons 1650M heeft een 120 kW (162 pk) zescilinder en heeft 311 kN trekkracht en in de twintigtons 2050M komt een 168 kW (226 pk) sterke motor en die machine heeft een trekkracht van 374 kN. Door de V-vorm levert de koelgroep in de 1650M en 2050M betere prestaties dan in voorgaande modellen en hoeven ze minder vaak te worden gereinigd. De aandrijving is hydrostatisch en machinisten kunnen voor het bedienen van de remmen en het sturen hun voorkeuren programmeren tussen direct sterk en zacht. Er zijn vijftien voorgeprogrammeerde rijsnelheden en voor het fijne schuifwerk is er een PDCmodus. Kopers kunnen kiezen uit een XLT-loopwerk (standaard) of een LGP-rijwerk (Low Ground Pressure) voor een lagere bodendruk. De grote 2050M is er bovendien met een kort loopwerk (LT) voor harde ondergronden. Alle drie M-dozers hebben een PAT-blad (zes richtingen), naar keuze met deuren, en er is ook een semi-U-blad leverbaar, net als rippertanden aan de achterzijde.

KORT NIEUWS

Blauwe Kobelco

Klantendagen bij Kuiken Op vrijdag 31 mei en zaterdag 1 juni worden in Emmeloord bij Kuiken de Klantendagen gehouden. Geen Kuiken Show dus, maar Klantendagen. Het evenement vindt later in het jaar plaats, omdat het bedrijf waarschijnlijk wil wachten op de Bauma-primeurs van Volvo en Sennebogen. Het is in deze vorm meer bijdetijds, onder meer omdat Kuiken sterker wil inspelen op servicemogelijkheden, financiering, verhuur en vlootmanagement.

Boekhoudfraude Cat zag recentelijk de winst per aandeel met 87 dollarcent zakken na het bekend worden van een boekhoudfraude bij het Chinese bedrijf Siwei, dat eigendom is van ‘s werelds grootste materieelfabrikant. Het management van Siwei heeft naar verluidt jarenlang moedwillig fouten in de boekhouding gemaakt.

Nu de joint-venture met New Holland is ontbonden, vindt Kobelco het tijd om zich weer zelf te roeren, wellicht met de bedoeling om voort te borduren op de goede naam die zijn rupsgraafmachines nog steeds hebben.

‘True Blue’ Kobelco gaat zich weer richten op de Verenigde Staten, Europa, het MiddenOosten en Rusland en om te beginnen neemt de fabrikant weer deel aan de Bauma.

Potentiële dealers in deze continenten en landen zijn aangeschreven en wellicht is het merk in Nederland weer snel onder dak.

GRONDIG - Maart 2013

57

Eindelijk automatisch bosmaaien Verhart ontwikkelt Cleanmower om handwerk te beperken Tachtig procent besparing op het handmatig bosmaaien, dat verwacht Peter Verhart uit Montfoort te realiseren met zijn gemechaniseerde bosmaaier op een klepel- of gazonmaaier. Grondig was bij de eerste meters met deze maaier, die nog deze maand in serieproductie gaat.

techniek

‘Het nieuwe maaien’ noemt Verhart zijn uitvinding. Normaal staat het nieuwe rijden of het nieuwe graven vooral om besparing op brandstof. Dat is bij de Verhart Cleanmower ook wel het geval, maar het gaat vooral om het vervangen van handwerk door een mechanische oplossing. Met zijn nieuwe vinding verwacht Verhart ruim tachtig procent van het handmatig bosmaaien te kunnen vervangen door automatisch bijmaaien tijdens het gewone maaien.

Afgelopen najaar bedacht hij hoe dat zou kunnen. Wat uit zijn koker kwam, was een aangepaste kop van een bosmaaier die aan de achterzijde, de voorzijde of de zijkant van de klepelmaaier wordt gemonteerd. Wanneer de machinist via een extra ventiel de arm met bosmaaier uitklapt, start de bosmaaier en maait die tot de boom, paal of staander al het gras weg. Bij een groter object is het een kwestie van sturen, blijkt op Verharts eigen demoveld.

Verschillende varianten Verhart heeft zijn idee uitgewerkt in verschillende varianten, voor klepelmaaiers, vangrailmaaiers en gazonmaaiers. Op de

58

GRONDIG - Maart 2013

klepelmaaier zijn aan de achter- of voorzijde twee bosmaaiers gemonteerd die net naast het maaidek en helemaal ervoor kunnen werken. Via een geleiderail kun je de twee koppen naar buiten of naar binnen sturen bij een obstakel midden voor de machine, zoals een rioleringskast. Je rijdt tot vlak voor de kast en schakelt dan de maaiers in. Met een druk op de knop maaien ze van buiten naar binnen de strook naast de kast. Dan kun je de klepelmaaier over de kast tillen en doen de twee bosmaaiers aan de achterzijde hun werk om achter de klepelmaaier alles schoon te maaien.

Boven op de maaikop zit een kunststof rand die ongeveer vijf centimeter buiten de kop uitsteekt. Dit is een afstandshouder voor als er vlak langs een obstakel wordt gemaaid. Door vijf centimeter ruimte te houden, kan de snijdraad gewoon naar achteren buigen als er iets wordt geraakt en kan die niet knikken. Ook moet de afstandshouder het beschadigen van de maaikop voorkomen.

De maaikop is gemonteerd op een metalen frame voor of achter op de klepelmaaier, waarover hij links en rechts kan verschuiven. Op een gazonmaaier komt de maaikop op een arm,

zodat de machinist zelf netjes om een obstakel kan maaien.

Aan de zijkant van de gazonmaaier loopt de Cleanmower schuin voor het linker zijdek. Op deze manier kan de kop langs bijvoorbeeld bomen, verkeersbordpalen of een bankje worden gestuurd. Doordat de snijtouwtjes 25 centimeter lang zijn, kan door vanaf twee kanten te werken en om een bankje te rijden nagenoeg al het gras dat eronder groeit worden verwijderd.

Verhaco heeft het systeem ook uitgewerkt voor vangrailmaaiers, zodat die in dezelfde maaiwerkgang de laatste restjes rond de staanders kunnen maaien. Verhart: “Dat bespaart heel veel dure bosmaaiuren, vaak ook nog dure overuren in verband met het werken in de avond en de nacht.”

Voor het maaien rondom obstakels werkt de maaikop naast de klepelmaaier.

Eigen hydrauliek De Cleanmowers hebben een eigen hydraulisch systeem. Het enige wat op de trekker nodig is, is een pers- en een retourleiding. Daarachter zit een regelunit voor de maaier die de arm stuurt en waarmee het toerental van de maaier is in te stellen. Zo kan rond betonnen of stalen palen op een gewoon hoog toerental worden gemaaid, terwijl bij een boom het toerental naar beneden kan worden aangepast.

Voor de aansturing werkt Verhaco op de gazonmaaier met een joystick, terwijl dat op een klepelmaaier tiptoetsen zijn.

De reden: op een gazonmaaier zit nog maar één joystick, terwijl voor het bedienen van bijvoorbeeld een Herder-arm met klepelmaaier vaak al twee joysticks nodig zijn. Achter de joystick komt dan een scherm met tiptoetsen waarmee de verschillende functies van de bosmaaier in te stellen zijn.

De maaiunit is zo gemaakt dat hij in principe op elk type klepelmaaier past. Het frame wordt aangepast aan de mogelijke bevestigingspunten. Op de gazonmaaier komt deze boven op het maaidek of voorop op een eigen zwenkarm die ook op het maaidek is gemonteerd. Verhart gaat de door hem ontwikkelde Cleanmower uiteraard ook gebruiken en monteren op al zijn maaimachines. Zijn machinisten hebben er al uitgebreid mee kunnen oefenen en verwachten er snel goed mee te kunnen werken. Verhart enthousiast: “Reken maar uit hoeveel arbeidskosten, autokosten, brandstofkosten en materiaalkosten dat jaarlijks bespaart, nog afgezien van het vele geregel dat erbij komt kijken bij meerdere groepen bosmaaiers.

Daar staat tegenover dat het maaien zelf rond de vijf procent meer tijd kost, zo is gebleken uit diverse tests in de praktijk.

Die kosten wegen volgens hem echter ruim op tegen de besparing op het handmatig bosmaaien.

Patent Sinds het najaar heeft Verhart al veel ontwikkelingsuren gestoken in het testen en telkens verbeteren van de maaier.

Vooral het vinden van de perfecte afmetingen, de juiste verhoudingen en verdere afstemming van de diverse onderdelen leidde tot veel test- en aanpaswerk. Inmiddels is Verhart zo ver dat de Cleanmower nu klaar voor gebruik is en productie en verkoop op grote schaal dit jaar nog mogelijk is. Om zijn vinding te beschermen, heeft Verhart octrooi aangevraagd op het systeem. Hij wil de Cleanmower echter wel nog dit maaiseizoen bij zoveel mogelijk loon- en aan-

Bij het opklappen schakelt de maaier automatisch uit en omgekeerd in. Let op de geleiderail.

Voor de gazonmaaier geldt hetzelfde verhaal: de klepelmaaier aan de zijkant en voorop.

nemingsbedrijven en hoveniersbedrijven in gebruik laten nemen. “Het heeft geen zin om deze vinding voor mijzelf te houden, want ik kan toch niet het hele land bedienen.”

Voor de verkoop en productie van de maaiers heeft hij het bedrijf Verhaco opgezet, dat deels rechtstreeks zal verkopen, maar mogelijk ook via dealers en mechanisatiebedrijven zal werken. De Cleanmowers worden nagenoeg bedrijfsklaar aangeleverd.

Tijdens de Algemene Ledenvergadering van CUMELA Nederland op 9 maart in Nijkerk zal Verhart zijn nieuwe maaiconcept tonen aan collega’s. Op het techniekpark zal een machine staan en er zullen fimpjes gedraaid worden om de werking in de praktijk te tonen.

Tekst: Toon van der Stok Foto’s: Verhart

GRONDIG - Maart 2013

59

[advertorial]

Meer Kracht, met minder brandstof!

De nieuwe Cat 930K wiellader Caterpillar heeft de wielladers van voor tot achter opnieuw ontworpen. Net als bij de E serie graafmachines maakt de motor gebruik van passieve regeneratie om aan de Stage IIIB-norm te voldoen, wat inhoudt dat bij het naverbranden geen brandstof hoeft te worden ingespoten. Ander belangrijk nieuws is dat de Power Shift vervangen is door hydrostatische aandrijving met een differentieelslot voor. Ongeacht de snelheid is daardoor altijd voldoende hydraulisch vermogen beschikbaar en werkt het systeem zo’n beetje als elektrische aandrijving.

Minder brandstofverbruik, evenveel power

Om het brandstofverbruik te verminderen bij betere capaciteiten is de Cat C6.6 ACERT – motor fors onder handen genomen. Dat alles in het kader van de Tier 4 interim/Stage 3b vereisten.

De technologie voor emissieregeling omvat een roetfilter dat gebruikmaakt van passieve regeneratie. Het nominale toerental van de motor leidt tot een aanzienlijk lager brandstofverbruik, lagere geluidsniveaus en minder slijtage. Een instelbaar uitschakelingsysteem zorgt voor het automatisch uitschakelen van de motor.

60

GRONDIG - Maart 2013

Hydrostatisch aangedreven aandrijflijn

De 930K is voorzien van een traploos hydrostatisch aandrijfsysteem met vier rijsnelheden.

Een nieuwe kruipregeling stelt de machinist in staat de maximale rijsnelheid zeer laag af te stellen: tot maar liefst 1 km/h. Een door de bestuurder bediend systeem voor trekkrachtregeling helpt wielspin en daaruit voortkomende slijtage van banden te voorkomen.

Eén hydrauliektank

De lastafhankelijke pompen met variabel slagvolume, voor het laadframe, stuurinrichting en de hydrostaat die gevoed worden door één hy-

drauliektank, verlagen de vermogensbehoefte.

Deze zorgen voor een lager brandstofverbruik en verbeteren multifunctionele prestaties. De nieuwe laders van de K-serie hebben ook een elektronische einddemper op de hydrauliek cilinders.

Efficiënt laadframe

Het geoptimaliseerde laadframe met Z-bar combineert de opbreekkracht van de Z-bar met de kenmerken voor parallel heffen. Het nieuwe laadframe is beschikbaar in standaardconfiguratie en configuratie met high-lift. Het zicht rondom én over het laadframe is sterk verbeterd.

De feiten op een rijtje

Wat vindt onze klant ....ervan?

Brandstofverbruik gemiddeld per uur:

9/12 liter*

Maximaal bruto vermogen:

119 kW (162 pk)

Bedrijfsgewicht:

13.829 kg

Motor:

CatR C6.6 ACERTTM

Bakinhoud:

2,1 - 5,0 m3

Prijs:

Al vanaf € 1599 per maand!**

* Afhankelijk van zwaarte werk ** Op basis van operational lease. Vraag naar de voorwaarden

Ervaring Machinist Bart Peters van de firma Voets uit Den Dungen werkt voornamelijk in de gewapende grondconstructie en kan lezen en schrijven met de voorganger van de 930K, de 928H. Voor deze machine heeft het bedrijf een specifieke bak op maat laten maken. “Een ideale combinatie”! Helemaal enthousiast is Bart over de demo met de 930K. “Phoe, ik ben erg gek met m’n 928H, maar je merkt toch dat de 930K nog weer beter is! Met name de bediening is een pluspunt.

Onze bak zou zou nog beter tot zijn recht komen in combinatie met de vernieuwde kruipregeling van de 930K. Maar ja, je moet idealen blijven houden!”. Kijk voor meer informatie over de firma Voets op www.voetsgewapendegrond.nl Cijfer machine: 8, De aangepaste kruipregeling van de 930K is perfect voor dit soort werkzaamheden.

Cijfer dealer Pon Equipment: 9, Kan geen betere service wensen.

We hebben een eigen account manager die eerlijk is én een man van zijn woord!

De aangepaste kruipregeling werkt perfect.

Laadframe Z-bar met parallel lift en beter zicht op de bak.

Tiptoetsen met regeneratie.

Traploos hydrostatisch rijden met vier rijsnelheden.

Voorzieningen voor de machinist

De volledig nieuwe cabine is voorzien van automatische temperatuurregeling, een gebogen voorruit, een verwarmde achterruit met ruitenwisser met intervalstand, en een bedieningspaneel met tiptoetsen. De elektrische joysticks luisteren nauwkeurig en met automatische klimaatbeheersing, achterruitverwarming en een geluidsniveau van maar 66 dB (68 dB gecertificeerd) waan je je in een luxe personenauto. Kick-out functies voor het heffen, zakken en kiepen zijn eenvoudig via tiptoetsen te programmeren en op de joystick zit een ‘boostknop’ voor diff-lock . Ook is de einddemping op de hefcilinders verbeterd, evenals de kruipregeling van de aandrijflijn.

Links: Machinist Bart Peters van de firma Voets uit Den Dungen. Rechts: Gert Ploeg, demonstrateur Pon Equipment.

5 tips van onze demonstrateur Gert Ploeg

1. Zorg voor een vlakke, opgeruimde werkomgeving.

2. Vol = vol, die laatste 100kg kost het meeste brandstof 3. Controleer je bandenspanning regelmatig en pas zo nodig aan voor de werkomstandigheden 4. Maak een plan voordat je begint met het juiste materiaal op de juiste plek om efficient te werken en niet onnodig op en neer te rijden.

5. Werk veilig. Controleer de staat van je machine iedere morgen en houd ramen en spiegels schoon

Dealerondersteuning.

Pon Equipment helpt u daar graag bij. Nieuwsgierig? Vraag naar onze onderhoudsaanbiedingen en pakketten. Zie ook pagina www.pon-cat. com/servicecontracten

Vrijblijvend informatie opvragen?

Ga naar www.pon-cat.com/accountmanagers of neem contact op met de dichtstbijzijnde vestiging.

Almere: T 088-737 7500 Beilen: T 0593-538 255 Moerdijk: T 088-737 7300 Valkenswaard: T 040-208 2588

Duiven: T 088-737 7650

GRONDIG - Maart 2013

61

Magni-tou…

De comeback van Mister Roto Met de herstructurering van verreikerfabrikant Manitou verdween de geestelijk vader van de roterende verreikers van het merk van het toneel. Drie jaar later is Riccardo Magni terug met zijn eigen roterende telescopen, die het merk Magni meteen op de kaart zetten.

Het Italiaanse familiebedrijf Magni - sinds de jaren vijftig ervaren geraakt in landbouwmechanisatie - startte in 1972 het bedrijf Fargh, dat hydraulische (autolaad)kranen en later verreikers bouwde. Die legden de basis voor de samenwerking met Manitou en daarbij groeide Riccardo Magni uit tot de grote man achter de roterende verreikers van de Franse constructeur. Hij was de geestelijk vader, de uitvinder en vooral de gangmaker die vorm gaf aan MRT’s met hefhoogtes tot dertig meter die nog steeds in Magni’s thuisland worden gebouwd. In 2009 ging Manitou op de schop en ruimde het toenmalige management het veld. Zo ook Riccardo Magni, die niet op zijn lauweren ging rusten, zo blijkt nu. Waarschijnlijk zo lang zijn concurrentiebeding duurde, sleutelde hij met zijn zonen en dochters in stilte aan een comeback en die is nu aangebroken. Op de Bauma presenteert Magni zich als het merk met de potentie om uit te groeien tot één van de drie grote aanbieders, naast Manitou en Merlo.

Techniek

Inmiddels heeft de familie Magni aardig aan de weg gesleuteld.

Vooralsnog is er alleen de RTH5.23 (5,0 ton hefcapaciteit en 22,60 meter hefhoogte), maar op de Bauma wil Magni het doek over zeven roto’s wegtrekken. Die hebben hefhoogtes en capaciteiten van 4,0 ton en 18 meter tot 6,0 ton en 24 meter. Zo’n programma ineens vinden wij een sterk staaltje, maar de beurs in München is een belangrijk podium voor de doorbraak van het merk en dan wil je jezelf goed presenteren. Daar komt bij dat Riccardo Magni ook in zijn Manitou-tijd constructieve uitdagingen niet schuwde en graag stevig uitpakte. Met zijn comeback is hij dergelijk ‘machinemachogedrag’ aan zijn stand verplicht.

Vijftien naar Nederland

De meeste verreikerfabrikanten kiezen voor Perkins, soms Deutz, en JCB kiest natuurlijk voor de Ecomax. Magni koos aanvankelijk voor een Mercedes motor (foto) maar switcht nu ook naar JCB.

62

GRONDIG - Maart 2013

Veel klanten en dealers zijn Mister Roto nog niet vergeten en dat leidde tot de eerste verkopen. Zo heeft Manitou-dealer Collé in Sittard voor zijn verhuurbedrijf maar liefst vijftien Magni RTH5.23-roto’s aangeschaft en daarvan worden de eerste dezer dagen in de kleur blauw geleverd.

De machines zitten vol snufjes, zoals de slimme telescoop-omklapstempelpoten, die compact zijn gebouwd, maar die voor de RTH5.23 een stempelmaat van 5,60 bij 5,30 meter opleveren. Dat is ook de basis voor de hefprestaties: op maximale vlucht van 19,50 meter nog 600 kilogram, afgestempeld en over de zijkant. Op de maximale hoogte van 22,60 meter is het 2,0 ton. De wielbasis van de RTH5.23 is 3,30 meter en in transport is de verreiker (zonder vorken) 7,40 meter lang, 2,01 meter breed en 3,00 meter hoog over het cabinedak. De zwenkradius is 2,82 meter. Nog even wat wetenswaardigheden: het totale gewicht van 17,5 ton, de rijsnelheid van 40 km/u, de Bosch Rexroth-hydrauliek met een systeemwerkdruk van 450 bar en voor uitrustingsstukken een opbrengst tot 130 liter, de twee Sauer Danfoss-Canbus-joysticks, de 18-22.5-banden, standaard een airco, de 200-liter-dieseltank en een 40-liter-AdBlue-tankje en voor wie het nog niet genoeg is: Magni levert

voor de verreikers ook aanbouwdelen: werkplatforms (500 kilo), hoogwerkerbakken (300 kilo) en manbakken (200 kilo) op apart kniktelescoopframe.

In Castelfranco - vlakbij Modena - staat een splinternieuwe fabriek (6000 vierkante meter) met een capaciteit voor 1000 machines per jaar.

JCB: ja of nee?

Er is sprake van dat JCB de Magni-roto’s zou adopteren en uitrusten met een eigen Ecomax-viercilindermotor (zonder SCR-techniek en ook geen roetfilter). Dat zou een mooie uitbreiding van de Engelse Loadall-verreikerreeks kunnen zijn. En terwijl we dit artikel schrijven komt er nieuws uit het Verenigd Koninkrijk: JCB heeft een raamcontract getekend voor de levering van de Ecomax motoren aan Magni. De eerste stap naar roterende JCB-verreikers is gezet.

De Magni-verreiker verloochent zijn roots niet, gezien de rode kleur, de belijning en de vormen van de grijze cabine en de ballast. Dat zal vast de bedoeling zijn geweest. De JCB-motor, de slimme afstempeling en de cabine die veel uitzicht biedt, zijn sterke argumenten, maar naar onze mening had Magni zich niet moeten laten verleiden tot een eigen snelkoppelsysteem. Weliswaar lichter en waarschijnlijk volgens de laatste stand der techniek, maar waar moeten de geïnteresseerde Manitou- en Merlo-bezitters dan met hun uitrustingsstukken naar toe? Ook daar zal Mister Roto vast een oplossing voor kunnen bedenken. Goede vraag als u hem spreekt op de Bauma. En ga dan meteen ook even bij JCB kijken of er een

Manitou’s toeleverancier van cabines heeft er een nieuwe klant bij, zo lijkt het.

gele, roterende verreiker op die stand staat. Grote kans dat daar dan wel een universele snelkoppeling aan zit.

Tekst: Michiel Pouwels Foto’s: Magni Telescopic Handlers advertentie

GRONDIG - Maart 2013

63

n e t e l s r e V ? n e d n a EM-B

Vernieuwen kan!

Voordelen bandenvernieuwing: • Goedkoper dan nieuwe banden • Dezelfde kwaliteit als nieuwe band • Profielgarantie • Milieubesparend • Maatwerk profielen mogelijk

www.obo.nl

ONBETWIST Euroject zodebemesters > > > >

De laagste gebruikskosten over de gehele levensduur Perfecte snij- en verdeelkwaliteit Kwaliteitswerk op alle grondsoorten en in verschillende gewassen Werkbreedte tot 12 meter

MEER MACHINES?

veenhuis.com

Tijd voor de volgende stap!

Vicon RF vaste kamer persen Vicon RV variabele kamer persen Vicon RF 3325 FlexiWrap perswikkel combinatie

Kverneland Group Benelux BV - De Dommel 38-40 - 8250 AD Dronten - T +31 321 387 110

Erfahren. innovativ. futtererntespezialist.

Vicon Trommel- und Scheibenm채hwerke

Vicon Wender und Schwader Vicon Rotex 550 opraapwagen

IsoMatch Tellus ISOBUS terminal met automatische laadVicon variable und Festk en losfunctie

Vicon Rotex Combi 800 dubbeldoel opraapwagen

Het professionele pakket van Vicon bestaat uit innovatieve producten met onderhouds- en gebruiksvriendelijke eigenschappen waarmee lange werkdagen perfect worden ondersteund. Neem bijv. de onderhoudsvrije, hydraulisch Group Deutschland GmbH, Coesterweg 25, 59494 Soest, Telefon 02921 3699-0, Telefax 02921 3699-408 aangedreven pick-up Kverneland en automatische laadlosfunctie.

www.vicon.nl

Daar kun je op bouwen “Meine Damen und Herren: der neue Arocs!”

Er worden best veel trucks worden verkocht voor gebruik in de bouw-, bouwstoffendistributie en ander bouwtransport. Daarom komt Mercedes-Benz nu met een nieuwe lijn trucks voor deze specifieke

Techniek 66

markt: de Arocs.

Voor het eerst geeft Das Haus de bouwvoertuigen een lineup met zelfs een eigen naam. Arocs - de samenvoeging van de vaste beginletter A met ‘rocks’ (stenen) - laat aan duidelijkheid niets te wensen over, maar voor de Mercedes-Benztruckverkoper zal het een tongbreker worden naast de Actros, Antos en Atego, respectievelijk ‘Triple-A’ -trucks voor het internationale transport, voor zwaar en voor licht distributieverkeer. 45 procent van alle bouwtrucks in West-Europa werkt als kipper ‘offroad’, 30 procent wordt ingezet in de distributie van bouwmaterialen en vijftien procent wordt als betonmixer op kenteken gezet. Het merk van de driepuntige ster pakt het serieus aan met af-fabriek twee-, drie- en vierassers in diverse aandrijfconfiguraties en met maar liefst zestien motorvarianten, die een vermogensgebied van 175 kW (238 pk) tot 460 kW (625 pk) afdekken. Het zijn allemaal BlueTec 6-zescilinderin-lijnmotoren in de Euro 6-emissieklasse. Met de komst van de Arocs presenteert Mercedes-Benz ook meteen een nieuwe GRONDIG - Maar 2013

15,6-liter voor de hoogste vermogens. Bijzonder is overigens dat alle Arocs-trucks zijn uitgerust met een automatische versnellingsbak, de PowerShift 3. Voor inzet in het terrein, op de weg of in heuvelachtig (ruw) terrein zijn verschillende rijprogramma’s beschikbaar.

Grounder en Loader De keuze uit lichtgewicht en zwaardere chassis en uit twee chassisbreedtes is veelzeggend. Dat heeft te maken met twee hoofdproductlijnen: de Grounder en de Loader. Die namen maken duidelijk dat het gaat om uitvoeringen die primair zoveel mogelijk last moeten meenemen of die optimaal moeten presteren in het terrein. Voor de Loader betekent het dat het eigen gewicht van componenten zo laag mogelijk moet zijn, ten gunste van een hoger laadvermogen. Bijvoorbeeld voor de betonmixer, die lucht- en brandstoftanks, velgen en achterspatborden van aluminium heeft, maar ook een licht-

gewicht voorruit. Mercedes wint verder extra kilo’s door het ontbreken van een passagiersstoel en een passagiersdeur.

Daardoor kan deze 9250 kilo lichte betonmixer binnen het wettelijk toegestane laadvermogen een halve kubieke meter meer beton meenemen. Bij de Grounder komt het aan op zwaardere aandrijvingscomponenten, een versterkt chassis en zoveel mogelijk aangedreven assen: 4x4, 6x6 en 8x8.

Het chassis is bijvoorbeeld negen millimeter dik, er worden zestientons assen gemonteerd, het verenpakket is versterkt en er komen extra stabilisatoren op de achterassen. Vanaf 2015 zal Mercedes ook een hydraulisch aangedreven vooras aanbieden op bijvoorbeeld de 6x4 voor kipperopbouw. Niet nieuw, want MAN biedt die al langer met zijn HydroDriveaandrijving, maar Mercedes meent dat dit bij de Arocs beter tot zijn recht komt.

Terreinvaardig bij uitstek, deze Arocs 4151 Grounder 8x4/4 met Meillerkipperchassis en Space-cabine. Goed voor 41 ton GVW en gemotoriseerd met de OM471, die een vermogen van 375 kW (517 pk) levert.

Eén van de pakezels in het programma: de 3235 in 8x4-uitvoering met (voor Duitsland) een achtkuubs kipperopbouw. In Nederland zetten we er een dertienkuubs mixer op. De truck heeft een 260 kW (350 pk) sterke motor.

Arocs à la carte En vervolgens blijft het een kwestie van kiezen. Bijvoorbeeld uit veertien cabinevarianten: breedtes van 2,30 en 2,50 meter, de korte S- (1,70 meter), de middellange M- (2,00 meter) en de lange L-uitvoeringen (2,30 meter), met Space-dak met slaapplaats, vlakke cabinevloer of extra ruim. U herkent de Arocs aan zijn kenmerkende grille, waarin volgens de fabrikant in de uitsparingen de vorm van een baktand te herkennen is. Dat u maar even weet dat deze truck van doorbijten weet. Feitelijk kunt u zo’n nieuwe Arocs vanaf het chassis naar keuze samenstellen tot de truck die u wenst, van een 4x2 (trekker of met kipperchassis en laadkraan) tot een 8x4 voor de opbouw van een betonmixer. Met lucht- of bladvering, een chassis met meer bodemvrijheid en wielbases van 3,30 tot 6,60 meter. Mocht het voor bijzondere toepassingen niet in de brochure te vinden zijn - bijvoorbeeld andere asafstanden voor de opbouw van een telescoopkraan of toch een vijfde as voor een kipper of zwaartransporttrekker - dan wil de fabriek graag meedenken over een passende oplossing.

De nieuwe OM473, een 15,6-liter-zescilinder, vult de vermogensklasse van 380 kW (517 pk) tot 460 kW (625 pk) in.

15,6-litermotor Ten slotte nog even over die nieuwe motor. Dat is een logische opvolger van voorgaande zescilinders die we straks ook zullen aantreffen in Actros-trucks. Mercedes past op deze Euro 6-motor de zogenaamde turbocompound-technologie toe. Daarbij maakt een uitlaatgasturbine - geplaatst achter de turbocompressor - efficiënt gebruik van de nog resterende energie. Onder zware belasting zorgt die technologie voor extra brandstofbesparingen tot twee procent. De nieuwe OM473 is er in drie vermogensversies - 380 kW (517 pk) , 425 kW (578 pk) en 460 kW (625 pk) - en levert in de sterkste versie een koppel van 3000 Nm. Al bij 1600 toeren per minuut komt de koppelkromme tot een indrukwekkende 2500 Nm en dat houdt de motor vast over een breed toerengebied.

Het is ook niet uitgesloten dat de OM473-motor straks op de markt komt in een versie met 700 paardenkrachten of meer.

Die strijd wil Mercedes-Benz wel aan met de concurrentie, zeker met MAN, Scania en Volvo, die de bouw ook als belangrijke afnemersgroep herkennen.

Tekst: Michiel Pouwels Foto’s: Mercedes-Benz

GRONDIG - Maar 2013

67

Reesink stroomlijnt grondverzetlijn Huur & Stuur krijgt brede ondersteuning Na de definitieve overname van Hans van Driel heeft moedermaatschappij Reesink direct de organisatie gestroomlijnd. Opvallende aanpassing: elk merk krijgt zijn eigen hoofdvestiging. Verder zal de komende jaren breed worden ingezet op de Huur & Stuur-formule.

In korte tijd heeft Reesink een flinke positie opgebouwd in het grondverzet. Na de eerdere overname van de Kemp-groep is daar begin januari Hans van Driel definitief aan toegevoegd. Vanuit deze twee ondernemingen wil Reesink gaan werken aan een sterke positie in het grondverzet. Met ambitieuze doelstellingen, zo maakte Ben Kemp duidelijk op de introductiebijeenkomst. “Binnen drie jaar willen we in deze markt deel uitmaken van de topvijf van distributeurs in de Benelux”, vertelde hij. Welke positie Reesink nu inneemt, wilde hij niet zeggen, wel dat het bedrijf er kort bij zit (dus zesde of zevende; TvdS).

Techniek

Die sterkere positie wil het bedrijf bereiken door gebruik te maken van de synergie die in de bedrijven zit, kondigde Reesink-directeur Gerrit van der Scheer aan. “Bij een overname kijken we altijd hoe bedrijven elkaar kunnen versterken. Ieder houdt zijn eigen identiteit, maar door op de achtergrond zaken gezamenlijk te doen en aan de voorzijde te kijken hoe je elkaar kunt versterken, kun je toch een voordeel behalen”, zei hij. Een voorbeeld daarvan is volgens Van der Scheer de introductie van de Greenline die al heeft plaatsgevonden.

“Door Terex-shovels in Claas-kleuren aan te bieden via de Claas-dealers hebben we via dat kanaal al een paar machines verkocht.”

In de nieuwe opzet krijgt Hans van Driel de volledige verantwoordelijkheid voor de Atlasmachines. Tiel is de hoofdvestiging voor het merk, waar vandaan de productondersteuning, de serviceafhandeling en het onderhoud plaatsvinden. Voor dit merk blijft Hans van Driel ook werken met de verschillende dealers.

Op dezelfde manier worden ook de andere merken verdeeld over de Reesink-vestigingen.

Kemp in De Meern krijgt de verantwoordelijkheid voor Kato en IHI. Het bedrijf krijgt

Deze maand start Atlas met de uitlevering van de vernieuwde mobiele machines met Stage IIIb-motor.

Die zijn herkenbaar aan de verhoogde motorkap en het vernieuwde contragewicht.

vanuit Jean Heijbroek de Ditch Switch aan het pakket toegevoegd, omdat dit hier beter past. De Belgische vestiging van Kemp in Hamme zal zich over Terex ontfermen. Voor versterking van de positie in Wallonië wordt gewerkt aan het opzetten van een nieuwe vestiging in Ciney. Dit gebeurt op het terrein van Packo, een andere onderneming uit de Reesink-groep.

In deze opzet krijgt elke vestiging een eigen directeur, met daarboven Ben Kemp als eindverantwoordelijke binnen de directie van Reesink.

Huur & Stuur In Nederland wordt de komende tijd ook veel verwacht van de uitbouw van de Huur & Stuur-formule. Volgens Kemp is dat momenteel het best renderende onderdeel in de groep. “We halen daar geen grote omzet,

maar wel een goed rendement. Nu de markt onder druk staat, verwachten we dat hier een forse groei mogelijk is.”

Om die groei te verwezenlijken, wordt in Nederland een groot aantal nieuwe vestigingen ingericht als Huur & Stuur-locatie, zoals de twee vestigingen van Hans van Driel in Tiel en Ommen en de Kemp-vestiging in Bergschenhoek. “Voor ons is het grote voordeel dat we veel meer klanten bedienen die dichtbij een machine kunnen ophalen. Door die machines over de locaties te verdelen en desnoods daarheen te brengen, kunnen we ze veel meer uren laten maken. Ook dat is voor ons gunstig. Samen met de verschillende Claas-dealers krijgen we zo een prachtige toegang tot de loonwerkersmarkt.

Tekst: Toon van der Stok Foto: Atlas

GRONDIG - Maart 2013

69

Mag het iets meer zijn?

Bauma brengt op alle fronten nieuws, ook bij wielladers, in alle grootteklassen Een rondje ‘speeddaten’ met materieelfabrikanten tijdens de zogenaamde Mediadialoog - eind januari - bracht het eerste nieuws dat volgende maand op de Bauma staat te blinken. In deze Grondig richten we de blik op wielladers en schrankladers, volgende maand leest u over graafmachines en ander materieel. Wat we menen te mogen constateren, is dat er naast roetfilters en SCR-technologie ook voor wielladers meer interesse is voor de oxidatiekatalysator (Atlas, Hitachi en JCB), al blijft één en ander afhankelijk van de oplossing waarmee de motorenfabrikant op de proppen komt. Kijk naar Case en New Holland, die het zoeken in SCR-techniek met het inspuiten van AdBlue. Andere fabrikanten, zoals Komatsu en Volvo, presenteren het dieselpartikelfilter als dé oplossing. Een tweede trend - bij de grotere laadschoppen - komt voor rekening van transmissiebouwer ZF. Diens vijfbak wordt meer en meer als optie aangeboden en voor de cumelasector is die het overwegen waard als je ook op de kuil draait.

Tekst: Michiel Pouwels Foto’s: fabrikanten

Nieuwe 21-tonner

Misschien een beetje groot voor het modale cumelabedrijf, maar Hitachi gaat ook de lichtere wielladers als generatie-5 op de markt brengen. Voor de ontwikkeling ervan luisterde Hitachi aandachtig naar de wensen van Europese gebruikers. De 21-tons ZW250-5 is daar een resultaat van: comfortabel voor de machinist, productief, met moderne techniek en onderhoudsvriendelijk. De cabine is ruimer, de verwarmde en luchtgeveerde stoel is beter instelbaar voor meer beenruimte en er is een klimaatgeregelde airco. Ook kan de bedieningsconsole in de hoogte worden versteld. Hitachi monteert een 7,8-liter-zescilinderturbodiesel met 181 kW (246 pk) met daarachter een oxidatiekatalysator en een roetfilter (Stage IIIb). Er zijn twee werkstanden (standaard en power) en door daar consequent tussen te wisselen met de Quick Power-schakelaar op de joystick kan het gemiddelde verbruik met tien procent omlaag. Bij langer stationair draaien schakelt de machine zichzelf uit. De motorkap opent in zijn geheel en de motor, filters, servicepunten en de koeling zijn vanaf het maaiveld goed bereikbaar. De ZW250-5 biedt een opbreekkracht van 170 kN, de bakinhoud is tussen de 2,8 en 3,8 kuub. www.hcme.com

70

GRONDIG - Maart 2013

Op banden en rupsen Na de grotere schrankladers nam Bobcat ook de modellen met werklasten van 800 tot 1000 kilogram onder handen. Dat leidde tot een nieuw ontwerp met een verder naar voren geplaatste cabine met meer ruimte (tien procent extra), een grotere toegangsdeur en meer glasoppervlak voor een beter zicht. Het cabinegeluid is teruggedrongen met vijf procent en dat is heel wat voor een schranklader. We spreken over de S510 (2,7 ton en 810 kilo), de S530 (2,8 ton en 870 kilo), de S550 (2,75 ton en 900 kilo), de S570 (2,9 ton en 950 kilo) en de S590 (3,1 ton en 1000 kilo) op banden en de T590 (3,6 ton en 990 kilo) op rupsen. Van de S510 en S550 maken de hefarmen een radiale beweging, de andere modellen hebben een frame dat verticaal heft. De 500-uitvoeringen zijn leverbaar met bediening op de voetpedalen, met het geavanceerde ACS-bedieningssysteem en met uitsluitend joystickbediening, ook voor het rijden. Bobcat kiest als vanouds voor Kubota-motoren. De S570 op de foto heeft een V2203-viercilinder die bij 2800 toeren per minuut een vermogen van 45,5 kW (61 pk) levert. De uitvoering met HD-hydrauliek levert ruim 100 liter per minuut aan hydraulische olie ten behoeve van uitrustingsstukken. De standaardversie heeft een opbrengst van 64,7 liter. Alle zes nieuwe modellen zijn optioneel leverbaar met een tweetraps rijversnelling, waarmee snelheden van 0 tot 11,8 en 0 tot 17,3 kilometer worden gehaald. www.bobcat.eu

Verhuur en cultuur Liebherr zet met de nieuwe L506C en L508C twee nieuwe compacte knikladers in de markt, naast de bestaande stereoladers, die gewoon in het programma blijven. In tegenstelling tot die stereoladers - met zowel knik- als achterasbesturing - zijn de nieuwe 3,5- en 3,9-tonners ‘gewone’ knikladers met een stuurhoek van veertig graden. Daarmee komt de Duitse constructeur tegemoet aan wensen van dealers en verhuurders die vragen om compactere, eenvoudiger uitvoeringen. Dat laatste moet zorgen voor een lagere prijs ten opzichte van andere merken knikladers.

De L506C en L508C hebben bakinhouden van respectievelijk 800 en

Skidloader Na de overname van Gehl en Mustang en het tot stand komen van een intensieve samenwerking met Yanmar voor de levering van minigravers geeft Manitou gas met zijn programma compacte machines. Nieuws op gebied van knikladers is er niet, maar er is wel een nieuwe schranklader die over enkele maanden zowel als Gehl V400 en als Mustang 4000V op de markt komt. Het is de grootste schranklader die er te koop, met een werklast van ruim 1,8 ton en een verticale hefhoogte van 3,65 meter. De machine wordt aangedreven door een 74 kW (99 pk) sterke motor. www.geert-jandekok.com

Krachtvoer

1000 liter en vooral de laatste zal in Duitsland stevig gaan concurreren met Volvo, Atlas, Terex en Kramer. Beide machines zijn compact gebouwd, met doorrijhoogtes tot 2,50 meter. Wij denken dat Liebherr ook met een schuin oog kijkt naar bijvoorbeeld de cultuurtechnische, bosen landbouwbedrijven, waarvoor deze machines ook interessant zijn. De L506C krijgt een 45 kW (61 pk) motor en de L508C heeft met 49 kW (67 pk) iets meer vermogen onder de kap. www.wynmalenhausmann.nl

Extra motorvermogen en meer hydraulische opbrengst voor inzet bij het inkuilen van grote hoeveelheden gras en maïs. De nieuwe Werklust WG35F is er nu ook in een Agripower-uitvoering met elf procent meer vermogen. Die heeft een sterkere zescilinder John Deere-commonraildieselmotor, met een vermogen van 168 kW (226 pk), waarvan het koppel over een breed toerengebied tot zijn recht komt. Werklust ‘flext’ nog even door met een Stage IIIa-motor. De sterkere WG35F krijgt een ZF Ergopower-transmissie, die bij elke rijsnelheid een goede trekkracht

Grote brokken Deze Beco-kuilhapper is geschikt voor werktuigdragers in de gewichtsklasse vanaf zes ton. Dat kunnen knikladers zijn, maar ook verreikers.

De hydraulische happer weegt zelf 2050 kilogram en maakt driekuubs blokken met breedtes van twee meter, lengtes van één meter en een hoogte van anderhalve meter. Het uitrustingsstuk wordt geleverd met een hydraulische afschuiver om te lossen, met grastanden met een diameter van 50 millimeter en Beco rust hem uit met vervangbare messen. De totale hoogte van de gesloten kuilhapper is 2,70 meter. www. beco-vianen.nl

garandeert. Werklust kiest voor een extra variabele plunjerpomp (60 liter per minuut) voor de kuilverdeler. Daardoor zal de kuilverdeler niet terugvallen in toeren en dat betekent een goede verdeling van het gras.

De hoofdpomp, eveneens een variabele plunjerpomp, levert 390 liter per minuut, waarbij het stuur- en remsysteem prioriteit hebben. De machinist heeft keuze uit drie werkstanden: eco, standaard en power. In de ecostand bespaart de machine 25 procent brandstof ten opzichte van de powerstand (maximaal vermogen). De Apeldoornse machinebouwer monteert op de Agripower de ruim dertien centimeter bredere 20.5R25banden en die zorgen voor een breder aandrukvlak. Door de lange wielbasis (3,00 meter) en de uitgekiende gewichtsverdeling is de machine stabieler. De stuurhoek is tweemaal 45 graden en dat is lekker kort. De agrarische variant van de WG35F heeft dezelfde cabine als de standaardmachine, met diep doorgetrokken ruiten voor goed zicht opzij en op de werkuitrusting. De eerste WG35F Agripower wordt deze maand afgeleverd aan Loonbedrijf Nikkels in Twello. www.werklust.nl GRONDIG - Maart 2013

71

Nieuwe twaalf- en achttientonner

What’s up doc?

Komatsu zal op de Bauma in elk geval de nieuwe WA380-7-wiellader voorstellen en de fabrikant hoopt ook tijdig de twaalftons WA250-7 gereed te hebben. Over de laatstgenoemde wil Komatsu niet veel loslaten, dus beperken we ons tot de 17,9-tonner. Een belangrijke machine voor inzet in de industrie, overslag en recycling, daar waar kritisch gekeken wordt naar emissiewaarden. Vandaar dat de WA380-7 nu is uitgerust met een Stage IIIb-zescilindermotor die een vermogen van 143 kW (195 pk) ontwikkelt. De ingenieurs van Komatsu beweren dat de nieuwe machine - ten opzichte van generatie-6 - tien procent minder brandstof verbruikt. De fabrikant levert de wiellader met een gratis Care-garantieplan (drie jaar of 2000 uur), waarbij de dealer zonder bijkomende kosten ook de onderhoudsbeurten verzorgt. Daar hoort ook een garantie bij voor het dieselpartikelfilter voor een periode van vijf jaar (9000 uur) en een gratis tweede roetfilter als het eerste opgebruikt is. Andere opvallende kenmerken: het hoge kantelpunt voor de bak (4,01 meter), zodat de loshoogte – met een bak van 3,25 kubieke meter - op 2,92 centimeter komt. De statische kiplast - in rechte lijn - is bijna dertien ton. Ook uit Hannover komt de nieuwe WA70-7 Handy, een 5,4-tonner in de 1,25-kuub-klasse. www.bia-bv.nl

Meer nieuws op komst • Kubota kondigt aan dat het in zijn fabriek in Duitse Zweibrücken werkt aan nieuwe knikladers, die in 2014 op de markt komen. Het betreft twee modellen met werkklare gewichten van 4,2 en 4,8 ton, respectievelijk met bakinhouden van 650 en 850 liter. De machines hebben Z-bar-kinematiek en ze zijn ontwikkeld voor de Europese markt, met name voor Duitsland, waar ze veel worden verkocht in de bouw, bij stadsdiensten en in de cultuurtechniek. Beide machines krijgen uiteraard Kubota-viercilindermotoren (Stage IIIb) met roetfilters en ze staan op Dana-assen. www.meerman.nl • LiuGong kondigt aan dat het op de Bauma een Stage IIIb-versie presenteert van de 15,4-tons 842-4-wiellader. www.hansan.nl • Atlas Weyhausen meldt dat de modellen vanaf de AR65 zullen worden uitgerust met Deutz TCD-motoren met dieseloxidatiekatalysator in plaats van een roetfilter of SCR-techniek.. Die motoren bieden tot twaalf procent meer vermogen. www.intertechno.nl • Atlas Weyhausen wil op de Bauma een nieuwe versie van zijn hybride wiellader presenteren, waarbij het merk afstapt van het opslaan van elektriciteit in zware accu’s. De Duitsers zoeken het in ‘Speichertechnologie’, het opslaan van vermogen (hydrauliekdruk) in cilinders of accumulatoren. Wordt vervolgd.

• Mecalac, fabrikant van Ahlmann-zwenk- en -knikladers, brengt twee nieuwe, knikgestuurde laders met telescoperende hefframes naar de Bauma: de AT900 en de AT1050, die in Nederland de naam Ahlmann krijgen en in andere landen als Mecalacs de markt op gaan. www.ahlmann.nl

72

GRONDIG - Maart 2013

De nieuwe vijftientons 427- en zeventientons 437-wielladers volgen bij JCB de populaire modellen 426 en 436 op. Het zijn shovels met bakinhouden van rond de 2,7 kubieke meter. Belangrijke kenmerken: de lagere motoremissies, meer bedieningscomfort, zuiniger maar toch sterker en stiller. De 6,7-liter-Cummins QSB-motor verdient extra aandacht, want volgens JCB voldoen beide machines aan de actuele Stage IIIb-normen zonder dieselroetfilter of uitlaatgasnabehandeling met inspuiting van AdBlue. Hoe flikt Cummins dat dan, horen we u vragen… Welnu, dat doet het merk met een dieseloxidatiekatalysator, die we tijdens de komende Bauma op wel meer plaatsen zullen tegenkomen, want ‘wij van het grondverzet en cultuurtechniek’ zijn niet zo van de partikelfilters en tankjes met ureum. De Cummins-zescilinder in de 427 biedt een vermogen van 118 kW (158 pk) en dankzij de turbolader met variabele geometrie bijna tien procent meer koppel ten opzichte van zijn voorganger. De 437 heeft een vermogen van 129 kW (173 pk). Om zuinig te zijn, schakelt de motor automatisch na dertig seconden in stationaire stand over op 700 omwentelingen. Een eco-stand (1800 toeren) is ook beschikbaar. De standaardversie wordt geleverd met een ZF-vierversnellingsbak. Optioneel is de versie met een vijfbak met koppelomvormer en assen met automatische sperren, die zestien procent zuiniger moet zijn. Kopers van deze uitvoering hebben de keuze uit een open differentieel met proportionele koppelmomentverdeling, een zelfsperrend differentieel (tot honderd procent sper) of een automatisch sperdifferentieel op de vooras. Op het eerste oog lijkt er niet zoveel veranderd aan de twee laadschoppen, maar wie goed kijkt, ziet een nieuwe cabine en wijzigingen in de beplating en de ballast. Beide machines zijn leverbaar met automatische airco en optioneel met luchtgeveerde Grammer Actimo XXL-stoel. JCB zal beide modellen in de markt zetten als HT (parallelle kinematiek), als ZX (Z-bar), als HighLift HT (met lange hefarmen) en als Super HighLift HT (alleen de 437). www.jcb.com

Z-XT-XR De meest verkochte Case-wiellader in Nederland is de vijftientons 721F en die is leverbaar met drie verschillende hefframes: met een Z-barframe met kantelstuk voor hoge opbreekkrachten, met een XT-frame met op elke arm een hef- en kantelcilinder en als XR-versie met parallelle kinematiek (XT), maar dan met verlengde hefarmen voor extra loshoogte en bereik bij het laden van bunkers en trucks. Case kiest voor een 145 kW (195 pk) sterke Cummins die met SCR-technologie (AdBlue) voldoet aan de Stage IIIb-emissienormen. Dit systeem heeft ten opzichte van een roetfilter als voordeel dat er geen extra brandstof hoeft worden ingespoten om het roetfilter schoon te branden. Optioneel is de 721F leverbaar met een automatische vijfversnellingsbak van ZF met lock-up. Die technologie zet de koppelomvormer vast. De extra versnelling is ideaal voor het aanrijden op de kuil en je kunt met een lager toerental en een hogere snelheid over de weg rijden. Alle nieuwe techniek zorgt voor een brandstofbesparing tot vijftien procent. Case kiest ook voor ZF-assen en daarmee is de aandrijflijn goed afgestemd.

De fabrikant biedt de vijftientonner aan met vijf jaar oftewel 9000 uur garantie. www.casenederland.nl

Zeefbakken uit Finland Remu bouwt tegenwoordig drie specifieke zeefbakken voor graafmachines, de zeven andere modellen bakken zijn - met een andere ophanging - inzetbaar op graafmachines van 3,0 tot 21 ton en wielladers van 1,5 tot 21 ton. Op de foto model EE4160 voor wielladers van tien tot twaalf ton met een zeefoppervlak van 1,8 vierkante meter en een eigen gewicht van bijna 2,7 ton. De 2,7 kubieke meter metende zeef-

Knikkende Kramer Sinds een aantal jaren heeft Kramer ook knikgestuurde wielladers in het programma, zoals de 550 (foto) en de 650, die voor het eerst op de Bauma worden getoond. Ook nieuw van de 80-serie-laders zijn de 580 en 780.

Kramer bouwt verschillende modellen - ook met vierwielbesturing - in de klasse tot een bakinhoud van 1,5 kubieke meter. Model 650 valt op door de hoge werklast (1750 kilo) en dat maakt hem geschikt als oppermachine bij straatwerk en in de cultuurtechniek en tuinaanleg. Deze kniklader rijdt bovendien tot 30 km/u. www.wackerneuson.com

bak vraagt om een olieopbrengst tussen de 150 en 250 liter per minuut.

Zeefbakken van Remu werken volgens het sterrenzeefprincipe en daarom kunnen ze - door de sterren te wisselen - geschikt worden gemaakt voor inzet bij het zeven en verkleinen van verschillende materialen: zwarte grond, turf, zout, compost, bij het mengen van grond met kalk of ander stabilisatiemateriaal en bij het aanvullen en dichten van sleuven waarin leidingen zijn gelegd.

GRONDIG - Maart 2013

73

DL550-3 met Scania

Voor de recycling

De nieuwe W170C-wiellader van New Holland is er nu ook in een Recycler-uitvoering, specifiek voor inzet in open terreinen en in hallen voor het laden en overslaan van afval, bouwafval, biomassa en ander restmateriaal. Volgens New Holland is de vijftientons machine erg zuinig (tien liter per uur bij gemiddelde inzet). De Recycler krijgt af-fabriek een zwaarder koelpakket, dat zichzelf goed kan reinigen van stof. De machine krijgt extra beplating aan de onderzijde, de transmissie zorgt voor meer duw- en indringkracht en met behulp van de Ecoshift worden snellere cycli gemaakt. Ook belangrijk: de heavy-duty-assen en de eco-werkstand en automatische uitschakeling bij langdurig stationair draaien. www.debruycker.be

Variabel Caterpillar komt met een zogenaamde XC-versie van de 966K-wiellader naar M端nchen, Dat staat niet voor Cross Country, want terreinvaardig zijn de wielladers wel, maar het geeft aan dat er een variabele transmissie wordt gemonteerd. Daar komen we bij u op terug. De 966K is een 24,2-tonner met een 9,3-liter motor met 148 kW (199 pk). Goed voor een kiplast van 14,6 ton (geknikt) en rijsnelheden tot 37,4 kilometer per uur. www.pon-cat.com

Doosan kiest voor de motorisering van zijn grote wielladers voor Scania-motoren en daarmee voor SCR-technologie om aan de Stage IIIb-emissienormen te voldoen. De 12,7-liter-DC13 in de DL550-3 komt tot een vermogen van 283 kW (380 pk) en dat past wel bij een machinegewicht van 32 ton. Het koppel van 1746 Nm wordt bereikt bij 1400 toeren. ZF is de hofleverancier van alle wiellader-koningshuizen en in de DL550-3 ligt een ZF5WG310 Powershift-transmissie met vijf versnellingen en lock-up. De maximale rijsnelheid van deze industriemachine is 36 km/u vooruit en 19 km/u achteruit. De dikke DL is standaard uitgerust met automatische smering, een verwarmde en luchtgeveerde stoel, verwarmde spiegels en een automatisch omkeerbare ventilator. De werklast van deze 32-tonner is elf ton en de laadschop koppelt bakken aan met inhouden rond de vijf kubieke meter. De machine staat op 295R25banden. www.roadbarneveld.com

74

GRONDIG - Maart 2013

Call the experts© voor zeer productieve wielladers.

, lage kosten

aat 6 BIA b.v. · Skagerrakstr

nl

ia-bv.nl · www.bia-bv.

. 0575-596799 · info@b

. 0575-596700 · Fax · 7202 BZ · Zutphen · Tel

Alle rechten voorbehouden. Enkel voor promotionele doeleinden.

– Hoge productiviteit

isen.

EU Stage IIIB emissie-e tor die voldoet aan de lmo iese u-d ats Kom uwe e intelligente aanaangedreven door de nie ruik. Dankzij een vernieuwd 380-7 wiellader wordt erlijk laag brandstofverb ond De nieuwe Komatsu WA uitz een t , zelfs op me , gen meer vermo rukwekkende rijsnelheden ogie van Komatsu biedt -7 topproductiviteit en ind 380 WA de dt De nieuwe motortechnol bie r me vor rsized koppelom . lock-up functie van de ove en of het laden in V-vorm drijflijn en de verbeterde d & Carry werkzaamhed Loa r voo e chin ma te fec u WA380-7 is de WA380-7 de per ren combineert de Komats steile hellingen. Daarnaast ale productiviteit te realise xim ma Om . era fort. cam itrij en een achteru ongekend niveau van com t zicht, laag geluidsniveau e joystickconsole) met een erd gre nte geï f Een ruime cabine, perfec usie incl el g luchtgeveerde sto (standaard met een volledi veiligheid en ergonomie

A380-7 Nieuwe Komatsu W

Diesel veiliggesteld Cotraco bewaakt brandstofniveau tijdens stilstand Al jaren zoeken bedrijven naar een systeem om diefstal van dieselbrandstof in de nacht en in het weekend te voorkomen. Een nieuw systeem van Cotraco lijkt een oplossing te kunnen bieden. Ook op grondverzetmaterieel zijn inmiddels de eerste ervaringen opgedaan.

techniek 76

Van alles is er al geprobeerd om diefstal van brandstof uit machines tegen te gaan. Van extra zware sloten op tankdoppen, kokers op een bakwagen die over de dop vallen tot het bewaakt opstellen van vrachtauto’s en materieel. Helpen doet het echter nauwelijks, weet Maarten de Groot van Cotraco.

“Pas kreeg ik van een klant de video van de bewakingscamera’s te zien. De dieven wisten dat ze er hingen, zwaaiden nog eens vrolijk, maar de tanks waren leeg.”

Dat bedrijf is nu één van de afnemers van de 450 antidiefstalsystemen die Cotraco al heeft geplaatst. Het systeem is ontworpen door een vrachtwagenbedrijf dat de diefstal meer dan zat was, in samenwerking met een industrieel ontwerper.

Zij bedachten samen een systeem dat is gekoppeld aan de vlotter in de brandstoftank. De vlotter wordt gekoppeld aan een minicomputer die ergens in de cabine wordt bevestigd.

GRONDIG - Maart 2013

Het systeem schakelt automatisch in op het moment dat het contact wordt uitgezet. De computer doet dan niets anders dan kijken of de vlotter niet van positie verandert. Gebeurt dat wel, dan gaat in enkele seconden een alarm af. Dat kan zijn een zwaailamp, maar ook een zeer indringende sirene.

Die sirene produceert meer dan 125 decibel en doet pijn aan je oren. Tot op heden is dat bij gebruikers afdoende gebleken om diefstal te voorkomen.

Eén van de eerste gebruikers in de cumelasector is Kor van der Flier uit Nieuw Beerta. Zijn bedrijf werkt regelmatig op NAMlocaties en heeft daar veel te maken met diefstal van brandstof. Op zijn machine prijkt nu vlak onder de tank een grote sticker dat de machine beveiligd is. Van der Flier hoopt daarmee definitief een eind te maken aan de ergernis van lege of zelfs kapotte brandstoftanks bij terugkomst bij de machine.

VERHUUR EN (ONDER)- AANNEMING VOOR GROND-, WEG- EN WATERBOUW

KRAANVERHUUR, GRONDVERZET en RECYCLING

Een eenvoudig en overal te monteren kastje is het hart van het beveiligingssysteem.

De dieselkorf lijkt een oplossing om leegzuigen te voorkomen. In de praktijk blijken de brandstofdieven al een soort hevel te hebben om de korf er met geweld uit te draaien. Dit is het resultaat.

Mini-accu Natuurlijk is ook een kastje te omzeilen, want wie de accu loskoppelt, zou het systeem stil kunnen leggen. Een probleem waarop De Groot een antwoord heeft bedacht in de vorm van een kleine losse accu.

Deze wordt ook aan de bewakingsunit gekoppeld en kan deze altijd van spanning blijven voorzien. Constateert de unit het afsnijden van de stroom, dan zal het alarm afgaan. Niet alleen brandstof-, maar ook accudiefstal wordt zo moeilijker.

Mooi denkt u, maar mijn auto, kraan of trekker staat op een stil bouwterrein. Wie hoort die sirene? Ook daar is aan gedacht met de uitbreiding van een simpele GSM-unit. Wie deze voorziet van het goedkoopste simkaartje kan voor € 3,- per maand worden gebeld zodra er onraad is bij de machine. “Neem zeker geen prepaid,” waarschuwt De Groot, “want die is altijd op het verkeerde moment opgebruikt. Tele2 is nu de goedkoopste, daar heb je voor € 3,- een abonnement.”

Extra vlotter Een systeem op een vlotter is mooi, maar wat als je twee brandstoftanks hebt, zoals veel vrachtwagens. Dan ontstaat er een probleem, geeft De Groot toe, “Alleen DAF heeft in elke tank een vlotter. Zoals altijd is er echter voor elk probleem een oplossing. In dit geval leveren we gewoon voor de andere tank ook een vlotter.”

Het is een probleem dat in het grondverzet en bij de trekkers veel minder voorkomt en daarom verwacht hij daar gemakkelijk zaken te kunnen doen. Dat moet ook kunnen, want de prijs is niet onoverkomelijk. Een losse unit kost € 400,- en daar komt dan € 25,- bij voor een extra accu en € 125,- voor een GSM-unit. Zowel de accu als de GSM-module is een optie. Gemiddeld zal daar nog een uur opbouwtijd bijkomen. Uiteraard kan iemand die in één keer zijn hele vloot of in elk geval meerdere units wil opbouwen nog over de prijs praten.

BAGGER SCHUIF BOTEN Wij leveren het complete pakket voor uw baggerklus. We beschikken over baggerschuifboten met een werkbreedte van 5,5 en 7,5 meter en een werkdiepte tot wel 3 meter. Voor het echte maatwerk hebben we een speciale mini baggerschuifboot met een werkbreedte van 2 meter en een werkdiepte van 80 centimeter. Om de bagger af te voeren hebben we baggerknijpers, vloeistofdichte kippers, containers en het bijbehorende werkmaterieel.

Kijk voor meer informatie op de website onder Waterwerken, of bel voor advies naar G.M. Damsteegt B.V.

Westeinde 46 - 2969 BM Oud-Alblas Tel 0184 69 27 67 - Fax 0184 69 21 40 E-mail info@gmdamsteegt.nl

Tekst: Toon van der Stok Foto’s: Maarten de Groot

www.gmdamsteegt.nl

GRONDIG - Maart 2013 13-03 Bagger schuifboten 1-2S.indd 1

77

19-2-2013 9:02:58

MAMMUT WB Super combi

• • • • • • • • •

Kuilverdeler Verdeel trommel Ø 130 Werkbreedte 2.80 meter Hydraulisch aangedreven Hydrauliek 1x ew benodigd Elektro / hydraulische functie zit op de verdeler 12 Volt of 24 Volt Grasvork met 8 lange tanden Volvo oppik haken Min 125 liter bij 200 bar benodigd G. Broekens 06-5384 4166

BROEKENS GORREDIJK Badweg 50 - 8401 BL Gorredijk Telefoon (0513) 46 38 25 Fax (0513) 46 52 46

www.broekens.nl

SIM Holland 80 jaar vertrouwde kwaliteit mestverwerking en landbouwmachines

RECK kuilverdeler voor een goede en vaste kuil en de grootste capaciteit -

Vernieuwde stevige stabiele constructie Met aftakas of hydrauliek aan te drijven Geïntegreerde groothoek in machine Verbeterde stand kammen waardoor grotere capaciteit op kuil Dubbele cilinders voor hoekverstelling

Ketelweg 26 3356 LE Papendrecht tel. 078 - 641 80 00 fax 078 - 641 80 80 mail: info@sim-holland.nl info: www.simholland.nl

BROEKENS STIENS Truerderdijk 4a - 9051 JC Stiens Telefoon (058) 257 17 12 Fax (058) 257 11 01

Broekens Gorredijk 1-4S.indd 1

Sterk in beweging

20-12-2012 13:55:43

online faillissementsveiling 9 t/m 14 maart 2013 Wij zijn gespecaliseerd in het leveren van kwaliteits pennen en bussen voor graafmachines, shovels en aanbouwdelen

Norgervaart 20 • 9336 TE • Huis Ter Heide (dr) T. 06 21 83 35 16 • info@janssenassen.nl • Pennenenbussen.nl

GROND-, WEG- EN WATERBOUW TEMMINK GROEP B.V. 5x ‘Liebherr-Hitachi-Neuson’ mobiele kranen • ‘Hitachi-Hyundai’ rupsgraafmachines • 2x ‘Ahlmann’ AZ150 en 1x ‘Volvo’ wiellader • ‘MAN’ plakwagen • ‘Scania’ veegwagen • ‘Nooteboom’ 3-assige dieplader aanhangwagen • ‘Hamm’ walsen • ‘Bomag-Wacker’ trilplaten • aanhangers • ‘IBC’ dieselolietanks • vuilwaterpompen • weginspectie aanhangwagen • intern transport • (mobiele) bouw-, schaft- en directie units • bouwlasers • detectiemateriaal • veldgereedschappen • containers • (elektr./pneum./ hand) gereedschappen • werkplaatsinventaris • kantoorinventaris • etc.

kijkdagen: Zaterdag 9 maart van 10.00 uur tot 16.00 uur kijkadres: Kleibultweg 59-61, 7575 bw Oldenzaal

BVA-AUCTIONS.COM Altijd wat te bieden

12

OP EEN DAG WERDEN ZE AANGEVALLEN DOOR HET GROTE BOZE ONKRUID.

ER WAS EENS EEN GROEP MAÏSPLANTEN DIE IN EEN VELD LEEFDEN...

DE MAÏS KREEG HET ZWAAR TE VERDUREN.

MAAR TOEN KWAM ER EEN GROTE HELD. IK DUS. PAPA!

MET CALARIS IN Z’N HAND GING HIJ DE STRIJD AAN MET HET GROTE BOZE ONKRUID.

KEES, DAT IS TOCH GEEN SPROOKJE? NEE KLOPT, HET IS ÉCHT WAAR!

ZÓ GEMAKKELIJK... HET ONKRUID LEEFDE NIET LANG... ... EN ZEKER NIET GELUKKIG.

Het basismiddel tegen onkruiden in maïs.

• Flexibel en gemakkelijk • Veilig • Snel en breedwerkend • Lange duurwerking

www.calariskees.nl

Syngenta Crop Protection B.V., Postbus 512, 4600 AM Bergen op Zoom.

Tel. 0164 225 500, Fax 0164 225 502, www.syngenta.nl.

Syngenta stimuleert het gebruik van de spuitvrije meter voor operation pollinator.

Zie www.syngenta.nl/operationpollinator of scan de QR code!

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor het gebruik eerst het etiket en de productinformatie. ®/ TM Registered Trademark of a Syngenta Group Company.

TM

En daar sta je dan als bescheiden Atlas-machinist op de hoogste trede van het ereschavot tijdens

zijwegen

de Europese machinistenwedstrijd van Case Construction in Parijs. Met een reischeque in de hand voor een trip naar glamourstad Las Vegas. Klinkt goed, maar of Las Vegas kan wedijveren met de wedstrijd zelf of de ereboog thuis? U leest het in het Case Rodeo-verhaal van Peter Bart Poppink.

Wearkomm’n Peter Bart Poppinks Case Construction Rodeo-avontuur Mooi hoor, die Case Construction Rodeo-wedstrijd, afgelopen najaar bij Parijs. Peter Bart Poppink is er nog vol van. Het was volgens hem een Europees Case-machinistenkampioenschap van niveau.

Bij Parijs troffen de beste dertig van Europa elkaar in een onderling duel met de wiellader, de graaflaadcombinatie, de schranklader, de rupskraan en de verreiker. In alle Europese landen zijn voorrondes gehouden, behalve in Nederland. Case-dealer Schmidt in Almelo kent namelijk zijn pappenheimers en vroeg Peter Bart samen met een andere machinist rechtstreeks om voor Nederland uit te komen. ”Schmidt is al jarenlang een trouwe wielladerdealer van ons en kent ons persoonlijk heel goed”, vertelt Peter Bart. En dus kent Schmidt ook zijn vaardigheden. Peter Bart is als één van de Poppinks een praktijkman. Precisiewerk is zijn ding. Meestal is dat als vaste machinist op de Atlas, maar als het nodig is, springt hij met evenveel plezier op de wiellader, de trekker of de vrachtwagen. Het bedrijf runnen laat hij graag aan zijn familieleden over.

80

GRONDIG - Maart 2013

Allround voorsprong “We zagen in Parijs dat buitenlanders vaak goed zijn in een enkele machine en bovendien niet zo gewend zijn aan het veel werken op de millimeter als wij in Nederland. Daarmee hebben wij een dubbele voorsprong”, aldus Peter Bart. Hij geeft aan dat hij wel meer Nederlandse machinisten kent die zo hadden kunnen meedoen.

Over de behendigheidswedstrijd zelf is hij helder. “Ze hadden er een prachtwedstijd van gemaakt, met oefeningen van een hoog niveau voor alle machines, zo uitgekiend dat je dus ook alle functies moest gebruiken. Echt leuk om met soortgenoten zo een dag te wedijveren”, zegt de machinist. Hij geeft toe dat schranklader de onbekende voor hem was, maar de rest bedienen was geen probleem. Case Construction had volgens hem bovendien echt moeite gedaan er een mooi geheel van te maken. “We kregen allemaal een rodeobloes en bijpassende hoed. En na afloop met z’n allen lekker eten, wat vertier en de prijsuitreiking. Dan ben je toch verrast

als je als winnaar wordt uitgeroepen.

Een mooie beloning voor een fijne dag wedijveren, maar ik ben niet het type om daar in de schijnwerpers op zo’n podium te staan.”

Even anders De hoofprijs was een retourtje naar Las Vegas en naar de bouwbeurs World of Concrete daar. Peter Bart verwachtte daar grote machines, show en spektakel en ook mogelijkheden om machines uit te proberen. Afgelopen maand stapte hij samen met zijn broer en zwager vol verwachting op de trein naar Schiphol. “Twintig uur later ben je dan in Las Vegas en kom je in een prachtig en enorm groot viersterrenhotel.

De volgende dag gingen we met een crazy taxidriver met piepende banden richting de beurs. Helemaal gek daar.”

De beurs viel hem wat tegen, omdat het met name om betonconstructies ging. Het grote materieel ontbrak een beetje op die beurs. “We werden op de beurs prima ontvangen door Case met bovendien een chic diner ’s avonds.

Niets mis mee. Maar de rest van de beurs hadden we vrij snel gezien”, zegt Peter Bart. Natuurlijk vonden ze nog wel een midikraan die even moest worden getest en gingen ze op zoek naar bijzonderheden. “De Amerikaanse betonvrachtwagens vonden we leuk.

Verder vielen de vele motorketting-betonzaagoplossingen op. Echt nieuwe dingen hebben we niet gezien en er was geen vervolg op de wedstrijd in Parijs, wat ik persoonlijk wel leuk zou

hebben gevonden”, aldus Peter Bart.

En Las Vegas dan? “Leuk om een keer te zien, heel imposant allemaal. Heel grote gebouwen, brede straten, vermakelijk publiek, maar ook veel nep. Ik ben niet het type dat aan gokautomaten gaat staan trekken. Mooi zonnetje en twintig graden, dus lekker een terrasje pakken, hadden we bedacht, maar dat doen ze daar niet. Ze willen je binnen hebben in die gokhallen. Uiteindelijk zijn we in een Duits kroegje beland, waar de serveersters op komische wijze de zuipers met een plank flink billenkoek gaven. Dat was wel grappig”, vertelt hij. Je proeft echter dat twee dagen lang reizen voor zo’n beurs en zo’n stad niet iets is wat Peter Bart als praktijkman echt aanspreekt.

De Case Rodeo-wedstrijd bij Parijs was van een hoog niveau en dus moesten de deelnemers alles uit de kast halen om de opdrachten foutloos te volbrengen.

Warm onthaal De Case Rodeo-wedstrijd bij Parijs met soortgenoten vond hij leuker. En misschien was het onthaal thuis nog wel het leukste vervolg. “Mijn vriendin had samen met de vriendengroep een ereboog gemaakt, waar ik samen met Arjan Steenhagen van Schmidt bij terugkomst van de wedstrijd ben verrast. We hebben de overwinning thuis samen met vrienden gevierd. Dat was echt leuk”, geniet Peter Bart nog na. En volgend jaar? “Ik ga zeker terug naar Parijs om mijn titel te verdedigen.”

Naast de wedstrijd was er voor de deelnemers ’s avonds een gezellig etentje en ook het nodige vertier, waaronder natuurlijk het bull-rijden.

Tekst: Gert Vreemann Foto’s: f amilie Poppink, Thomas Déron, Case CE Peter Bart had in Amerika graag ook aan een wedstrijd meegedaan.

Dat zat er niet in, dus toch maar even op deze Wacker Neuson gestapt om ook daar met succes het scorebord te veroveren.

Peter Bart werd hartelijk ontvangen op de Case-stand in Las Vegas en kreeg ’s avonds een chic diner aangeboden.

Stadje kijken is best een keer leuk, maar nuchtere praktijkmensen als Peter Bart trekken liever aan de hendels van een machine dan aan die van gokkasten.

GRONDIG - Maart 2013

81

uitsmijter

Lekker lang knorren

Onverstoorbaar ligt dit varken midden op een beurs te slapen. Blijkbaar was het zijn tijd om even lekker lang te knorren. Om gezond te blijven, heb je slaap nodig. De één heeft meer slaap nodig dan de ander.

In slaap vallen gaat makkelijker als je geen honger of dorst hebt. Een lekker bed op een stille en donkere plaats doet ook wonderen.

Dat geldt ook voor voldoende beweging overdag. Toch kun je soms moeilijk in slaap komen. Dit kan veroorzaakt worden door: • voor het slapen gaan nog heel actief bezig te zijn. Een overgang van actief naar rust is nodig;

Fietsen is eet gezond, dus meer fietsen

• onregelmatige slaaptijden. De biologische klok werkt het beste als je elke dag op dezelfde tijd naar bed gaat en op dezelfde tijd opstaat (lang uitslapen op vrije dagen is niet handig…); • alcohol. Die zorgt ervoor dat je gemakkelijk in slaap valt, maar vaker wakker wordt; • cafeïne. Die zorgt ervoor dat je wakker blijft; • angst en pijn.

Slaap is net als eten een eerste levensbehoefte.

Slaapgebrek tast de lichamelijke en geestelijke gezondheid aan. Een tekort aan slaap maakt je vatbaarder voor ziekten, trager en zorgt er-

Wat kookt u voor uw medewerkers?

Naar de snackbar of zelf koken? We weten dat veel cumelaondernemers zelf een maaltijd voor hun personeel klaar maken. Voor deze pagina zijn we op zoek naar lekkere, eenvoudige en gezonde recepten voor grote groepen. Heeft u zelf of uw personeel een favoriet? Stuur ons het favoriete overwerkrecept en werk mee aan onze tien toprecepten voor topwerkers. Voor onze favoriet ligt als prijs het ovenkookboek van Karin Luiten klaar, vol tips en simpele ovenrecepten.

voor dat je je moeilijk kunt concentreren.

Ook het geheugen heeft eronder te lijden.

Of je genoeg slaapt, is gemakkelijk te testen.

Beantwoord voor jezelf gewoon de volgende drie vragen.

• Hoeveel slaap heb je nodig?

• Voel je je overdag uitgerust?

• Ben je brommerig en kortaf?

Is het antwoord op vraag 2 nee en op 3 ja, dan weet je genoeg. Luister naar je eigen lijf.

Recepten die kans maken om te winnen, zijn: • voor acht of meer personen; • eenvoudig te maken; • lekker en gezond; • geschikt om te eten na of tijdens een dag hard werken; Stuur het recept voor 1 april 2013 aan cvzoest@cumela.nl. Een deel van de recepten zullen we vanaf mei regelmatig in Grondig publiceren. Daarnaast komt de top-tien op de website.

Communicatie is het sleutelwoord Mirthe van Loegt, administratief medewerkster van loonbedrijf De Cu-

gaan. Mirthe vindt het vervelend om de werkgever hiermee ‘lastig’ te val-

melaar, heeft zich ziek gemeld. Dit is al de vierde melding in zeven maan-

len. Zeger geeft aan dat het goed is dat hij er nu van af weet. Hoewel hij

den tijd. Eigenaar Zeger Poort is hierover wat geïrriteerd, maar heeft niet

haar problemen niet kan oplossen, kunnen ze nu wel samen proberen

het idee dat hij hier iets aan kan doen. Gelukkig heeft loonbedrijf De

een oplossing te vinden. Zeger raadt Mirthe aan om contact op te ne-

Cumelaar een verzuimverzekering afgesloten bij een adviseur die goed

men met de bedrijfsarts of met een door de arbodienst ingeschakelde

bekend is in de cumela- en bouwsector. Onderdeel daarvan is een goede

maatschappelijk werk(st)er. Daarnaast is Zeger bereidt om samen met

arbodienst. Deze arbodienst is het namelijk niet ontgaan dat Mirthe de

Mirthe te beoordelen of er in haar werkzaamheden ook tijdelijk enkele

laatste tijd erg vaak ziek is. Arbodienst KeerPunt365 neemt contact op

aanpassingen kunnen worden gedaan. Misschien even minder verant-

met Zeger en adviseert hem om met Mirthe aan tafel te gaan. Omdat hij

woordelijkheden en/of een aanpassing van het aantal arbeidsuren. Door

dit moeilijk vindt krijgt hij enkele tips voor een goed gesprek.

met elkaar in gesprek te gaan, is er nu wederzijds begrip.

Ietwat nerveus gaat Zeger enkele dagen later het gesprek met Mirthe aan. In dit gesprek komt al snel naar boven dat Mirthe privéproblemen

Ruben Hartog,

heeft. Hierdoor kan zij het soms niet opbrengen om naar het werk te

Specialist inkomens verzekeringen bij CUMELA Verzekeringen

LENTE kampioenen!

Compacttrekker 3036E + 305 voorlader • • • •

met sterke 3-cilinder 36PK dieselmotor met hydrostaat en 4WD nu met gratis voorlader!

Dit model is ook verkrijgbaar bij onze landbouwdealers: Kraakman Reyneveld B.V. Geert-Jan de Kok B.V. Westrenen Mechanisatie B.V.

Normaal vanaf: € 21.074,- excl. BTW Nu voor: € 16.499,- excl. BTW*

Frontmaaier 1435 + 60” maaidek • met sterke 3-cilinder 26PK dieselmotor • 4WD, luxe geveerde stoel • 7-iron II maaidek met hoge capaciteit • 153 cm met zijuitworp Normaal vanaf: € 20.411,- excl. BTW Nu voor: € 15.499,- excl. BTW*

Compacttrekker 1026R + 54” maaidek • met sterke 3-cilinder 26PK dieselmotor • met hydrostaat, 4WD en stuurbekrachtiging • luxe geveerde stoel en DeLuxe verlichtingsset • autoconnect maaidek 137 cm met lift Normaal vanaf: € 18.865,- excl. BTW Nu voor: € 14.999,- excl. BTW*

Profiteer nu van deze speciale actiemodellen!

Voor meer informatie raadpleeg uw John Deere dealer www.johndeere.nl/dealerlocator Deelnemende dealers: Greve B.V. GroeNoord JAN de WINKEL

Agri-Machines B.V. Staadegaard B.V. Perfors-Maréchal B.V.

* Prijzen van de aanbiedingen zijn excl. BTW en zijn geldig t/m 31 mei 2013 bij bovenstaande (tuin en park) dealers. Vraag uw dealer naar de voorwaarden.

JohnDeere.com