Grondig 1 - 2013

36 - ZICHT OP ONDERHOUD 8 - NIEUWE RIJBEWIJS-RICHTLIJN VAN KRACHT 20 - JUBILEUM OLGA EN AGRO-IT 24 - BETER IN BOLLEN 52 - MAGNUM CVT OFFICIEEL VOORGESTELD

januari 2013

vakblad voor specialisten in groen, grond en infra

1

1 maart van de uw klanten tot ion.nl.

Profiteer met ganimalnutrit .l w w w op al e maïs Ruwvoerde or elke hectar vo n da n ge an ook nog Zij ontv zaad en maken as gr is at gr lo een ki jf volledig één van de vi eens kans op ordeel kan En ook uw vo s. al de de oe verg pen! behoorlijk oplo

+

NIEUW

Nóg meer melken met de LG Ruwvoerdeal!

“Goed nieuws voor u en uw maïstelende klanten! Via de LG Ruwvoerdeal kunnen veehouders de komende weken namelijk voordelig kennismaken met de gouden ruwvoerformule van LG Animal Nutrition. Want wie nu LG 30.218, LG 30.211, LG 30.224 (nieuw) of een ander Animal Nutrition maïsras bij u bestelt, ontvangt gratis LG Havera: het eerste weidegras met diezelfde unieke LG Animal Nutrition voederwaardegarantie als maïs.

De winst van LG 30.218, LG 30.211 en LG 30.224 zit hem in de kolf (zetmeel) én de veel betere benutting van de restplant (celwanden). Dat levert volgens onafhankelijke veevoedingsdeskundigen méér dan 0,5 liter melk per koe per dag extra op! En met hoogwaardig gras uit de nieuwe Havera-lijn zal een kg drogestof tot een nóg hogere voerefficiëntie en melkgift leiden. Begeleid uw maïsklanten komend seizoen ook naar meer melk van een hectare ruwvoer en profiteer samen met hen van de Ruwvoerdeal.

Op www.lganimalnutrition.nl leest u hoe het werkt.”

Leo Gerritsen, ruwvoeradviseur Limagrain Nederland

www.lganimalnutrition.nl

R EEN RUWVOER VOO UCTIE TOPMELKPROD

DE NIEUWE STIJL VAN PRODUCTIVITEIT.

Nieuwe 7 serie.

Herzie uw idee over efficiĂŤntie, vermogen en ergonomie.

In de wereld van de landbouw is er iemand die houdt van het cultiveren van design. En het is vanuit deze passie dat de nieuwe DEUTZ-FAHR 7 serie is geboren. Moderne traktoren ontworpen door Giugiaro, met een intense aandacht voor stijl en productiviteit. De cabine is een vakkundig ontworpen werkplatform wat het de bestuurder mogelijk maakt zijn machine te bedienen in een comfortabele omgeving. Het vermogen van de 224 pk tot 263 pk 4i motoren met SCR-technologie in combinatie met TTV transmissie wordt constant geregeld om een maximaal rendement te produceren, ongeacht de bewerking die wordt uitgevoerd. De nieuwe 7 serie: haal het meeste uit schoonheid.

Bezoek en like ons op: facebook.com/deutzfahrbenelux

Het gebruik van SDF smeermiddelen en koelvloeistof wordt aanbevolen.

DEUTZ-FAHR LUBRICANTS

Deutz-Fahr is een www.deutz-fahr.com/7series

handelsmerk.

inhoudsopgave

Colofon Grondig is het vakblad voor de cumelasector, specialisten in groen, grond en infra. Grondig wordt uitgegeven door CUMELA Communicatie in opdracht van CUMELA Nederland, de branche organisatie voor ondernemers in cultuurtechnische werken, grondverzet, meststoffendistributie en agrarisch loonwerk.

Leden van CUMELA Nederland ontvangen bij vakblad Grondig exclusief het katern Cumelactief.

Adres CUMELA Nederland Postbus 1156 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 00 fax (033) 247 49 01

CUMELA-infolijn (033) 247 49 99 / info@cumela.nl / www.cumela.nl

Adres Grondig / CUMELA Communicatie Postbus 1156 3860 BD Nijkerk tel. (033) 247 49 50 fax (033) 247 49 51 www.grondig.com / grondig@cumela.nl

Bladmanager Michiel Pouwels

Redactie Toon van der Stok (hoofdredacteur) Gert Vreemann, Michiel Pouwels Ton Herbrink (eindredacteur)

Vormgeving De Drie Poorten, Nijkerk Bertine Overeem

Voorplaat CUMELA Communicatie

Advertentiewerving Marjet van Ruitenbeek

Druk Offset Print, Valkenswaard

Abonnementen Een abonnement op Grondig kan op elk moment ingaan en loopt na de eerste periode van kalenderjaar tot kalenderjaar. Een opzegging van het abonnement dient schriftelijk, vóór 1 november door ons ontvangen te zijn.

Kosten abonnement: Nederland € 77,- per jaar Buitenland € 101,- per jaar Collectieve abonnementen: op aanvraag

© Stichting CUMELA Communicatie, Nijkerk Het geheel of gedeeltelijk overnemen van artikelen uit Grondig is toegestaan na toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs kunnen geen aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade door onjuiste berichtgeving.

ISSN: 2210-3260

4

GRONDIG - Januari 2013

REDACTIONEEL Bij de buren Het blijft natuurlijk het nationale leedvermaak als je tijdens de uitzending van de verkiezing van de sportman, sportvrouw en sportploeg van het jaar in de hall of fame weer die goal van Van Basten in de wedstrijd tegen Duitsland voorbij ziet komen. Het gevoel dat we het toen beter hebben gedaan dan onze oosterburen blijft fijn.

Toch moet je wel eens over de grens kijken. Het kroost dat op zoek is naar een goede stageplek kreeg ons advies om bij onze oosterburen te informeren. “Dan moet ik Duits praten”, klonk het toen.

Liever Engelstalig of in eigen land, was de eerste reactie.

Toch is het goed om bij onze oosterburen te kijken. In veel opzichten doen ze daar op dit moment zaken goed of zelfs beter dan wij.

De landbouwindustrie noteert record na record en de loonwerkers vervelen zich daar bepaald niet. Al zijn wij de uitvinders van zware opraapwagens en silagewagens, de Duitse industrie heeft de laatste jaren meer dan een inhaalslag gedaan. In dit nummer vindt u daarom het verslag van de Duitse loonwerkersbeurs DeLuTa. De opzet van DeLuTa geeft voor CUMELA aanknopingspunten voor vernieuwingen. De Duitse aanpak van veiliger verkeer is verrassend voor een land dat bekend staat als voorvechter van hoge transportsnelheden. Op de stands kwamen we ook allerlei verrassingen tegen. Het meten van mestgehaltes bij het uitrijden zoals Zunhammer dat toonde. Ook op het gebied van registratieen volgsystemen zijn de Duitsers verder. Net als bij het bedenken van oplossingen om het transport efficiënter te maken. Denk aan agrotrucks, het splitsen van on-land en on-road. Een prachtige stickeractie voor veiliger verkeer van de Duitse overheid is ook een markant voorbeeld. Niet dat het allemaal precies zo moet, maar erover nadenken en voor de eigen bedrijfsvoering eruit halen wat past, om daarna beter te scoren, is waar het om gaat.

Dat hebben we onze jongens ook uitgelegd. Kijk naar het rendement en wat je past. Dan kunnen we van de Duitsers best veel leren. Je moet dan wel enkele zaken op de koop toe nemen: taal, rangen en standen… Maar dan hebben we gelukkig onze tegentroeven. Zij zijn jaloers op ons ondernemerschap en onze handelsgeest. En als het er echt om spant, heb je altijd die goal van Van Basten nog achter de hand.

Toch naar Duitsland om later in Nederland beter te scoren, is ons stage-advies. Daar ligt onze kracht. De redactie van Grondig wenst dat u ook dit jaar weer een paar prachtige Van Bastens binnenhaalt.

Redactie Grondig Michiel, Toon en Gert

Cumelabedrijf in actie

Januari 2013

ALGEMEEN 8 - Nieuwe regels voor het rijbewijs 12 - Vent & visie: Klaus Pentzlin, voorzitter BLU 14 - Verzekeren in de recessie 16 - Economie 19 - Wetten en regels 20 - Nieuwe rol voor OLGA 22 - Agro-IT ziet houding veranderen 42 - Productnieuws onderhoud 66 - Uitsmijter: Zorg voor een goede morgen

GROEN

Speciaal voor een actie om landbouwverkeer mogelijk te maken op de Oost-tangent om Roermond, haalde Loonbedrijf Maas in Kessel de combine uit de schuur. De gedeputeerde van verkeer, Eric Koppe (VVD) en Statenlid Carla Brugman (GroenLinks), klommen op de combine om te ervaren hoe het is om door dorpen en over smalle wegen te rijden. Koppe gaf tot tevredenheid van gastvrouw Jean Kessels aan, te willen werken aan een routenetwerk voor verschillende gebruikers, waaronder het landbouwverkeer.

24 - Bloeien in de bollenstreek 28 - Glyfosaat overleeft alle bestrijdingen 38 - Laptop is een must geworden 40 - Samen effectiever sleutelen 48 - Automatisch efficiÍnter 52 - Kennismaken: Case IH Magnum 370 CVX 54 - Väderstad verovert heel Europa 58 - Nieuwe opzet rassenlijst 60 - Zijwegen: DUO-leren

INFRA 36 - Druk op onderhoud?

46 - Grondverzetnieuws

GROND 30 - Sterk werk: Verhart Groen BV, Montfoort

CUMELACTIEF (exclusief voor leden) 4 - Wet- en regelgeving beroepsgoederenvervoer 7 - Stemming iets verbeterd 8 - Toolbox: geluid 10 - De uitzendbranche als voorbeeld

GRONDIG - Januari 2013

5

algemeen nieuws

Opvallende rust op mestmarkt Eind december was er een opvallende beweging op de mestmarkt. Voor het eerst daalden in december de ophaalbijdragen. Lege putten in augustus, druk van transporteurs om wagens vol te krijgen en waarschijnlijk ook toenemende afvoer van veel mineralen via de vaste fractie bij mestscheiding lijken de oorzaak.

In alle jaren dat Grondig samen met DCA-markt deze prijzen noteert, is het niet eerder voorgekomen dat in december de ophaalbijdragen in het zuiden zijn gedaald. Een tweetal oorzaken daarvoor is eenvoudig aan te wijzen. In augustus kon er nog volop worden uitgereden en waren in tegenstelling tot de voorgaande jaren de putten leeg.

Dat gevoegd bij het goede uitrijseizoen in het voorjaar betekent dat veel mest is geplaatst.

In de veehouderij was dit najaar dus weinig druk om mest af te voeren, terwijl intermediairs wel graag de auto’s vol houden om de putten vol te rijden. Tegelijk is de veehouderij wat afhoudend, omdat

Proef met papierloze mestdistributie Dit voorjaar mag Logistiek zonder Papier een proef beginnen waarbij alle gegevens rond het mesttransport digitaal worden verwerkt.

Gedurende een proefperiode van een half jaar zal een aantal distributeurs niet langer de Vervoersbewijzen Dierlijke Meststoffen (VDM) hoeven in te vullen. Net als de laad- en losgegevens zullen alle andere gegevens digitaal worden verstuurd naar Dienst Regelingen en andere betrokken partijen. Als de proef slaagt, kan het leiden tot een enorme besparing op het huidige papierwerk. Momenteel gaat de mestdistributie nog gepaard met het invullen van 800.000 formulieren per jaar. Aangezien er van elk formulier vier doorslagen worden gemaakt, gaat dit dus om 3,2 miljoen vellen papier.

Logistiek Zonder Papier is een organisatie die zich richt op het digitaal verbinden van ketens, zodat veel administratie overbodig kan worden. Bijzonder aan dit project is dat de proef ook internationale transporten zal omvatten. Zeker in de beladen mestsector een proef die dus scherp zal worden gevolgd.

6

GRONDIG - Januari 2013

de financiĂŤle situatie niet overal even florissant is. Daarbij is er de verwachting dat de prijs verder zal dalen, waardoor de mest wordt opgehouden, terwijl intermediairs wel vragen.

Tegelijk merken de intermediairs in het zuiden dat de toenemende mestverwerking, die vooral bestaat uit mestscheiding, leidt tot het afnemen van de druk op de markt. Zeker omdat via deze vaste fractie soms grote hoeveelheden fosfaat uit de markt gaan. De constatering bij veel ondernemers is dan ook dat Nederland nog steeds dicht bij een evenwicht op de mestmarkt is.

Afschaffing bijdrage KvK Met ingang van 2013 is de jaarlijkse bijdrage aan de Kamer van Koophandel afgeschaft en ontvangen ondernemers daarvoor geen factuur meer. De activiteiten worden voortaan gefinancierd uit de begroting van het ministerie van Economische Zaken.

De afgelopen jaren is de bijdrage van ondernemers aan de KvK al gedaald en vervalt deze dus volledig. Afschaffing van de bijdrage rechtstreeks aan de KvK betekent niet dat ondernemers niet meer meebetalen aan de activiteiten van de KvK. Vanaf 2013 gaat dit gebeuren via de belastingen voor het bedrijfsleven.

Rond de drukke feestdagen en in de stille zomerperiode zijn fraudeurs het meest actief. De Kamer van Koophandel waarschuwt ondernemers extra alert te zijn voor nepfacturen en goed te kijken waarvoor en over welke periode er wordt gefactureerd. Over 2013 ontvangen ondernemers geen factuur van de Kamer van Koophandel voor de jaarlijkse bijdrage. Voor eventueel nog openstaande jaren kan nog wel een naheffing volgen. Dus krijgt u in 2013 toch een factuur van de KvK, kijkt u hier dan goed naar en neemt u bij twijfel contact op met uw KvK.

Colland opent een digitaal loket

Het CAS gaat aanvragen en declaraties behandelen voor subsidies voor het volgen van cursussen, het volgen van BBL-opleidingen en deelname aan de seniorenregelingen. Ook declaraties voor het Overbruggingsfonds en deelname aan SUWAS II lopen via het CAS. Door het gebruik van het CAS dalen de kosten en vermindert de administratieve last. Via het systeem moet elke werkgever of werknemer continu en realtime inzicht hebben in de behandeling van de aanvraag via zijn of haar dossier. Het CAS waarschuwt deelnemers wanneer er declaraties kunnen worden ingediend, stuurt indien nodig een herinnering en meldt wanneer er betalingen plaatsvinden.

Een digitaal loket is al langer een wens van de besturen van de sociale fondsen. Sinds 1 januari 2013 wordt de administratie van de drie sociale fondsen niet meer uitgevoerd door Syntrus Achmea Pensioenbeheer, maar door Gilde-BT in Venlo. De overgang naar een andere administrateur is een logisch moment om te beginnen met de bouw van een digitaal loket. Met de overgang naar Gilde-BT veranderen ook de contactgegevens van de administratie. Sinds 1 januari 2013 is het telefoonnummer 0900-40 13 28 (lokaal tarief ). De overige contactgegevens zijn te vinden op de website.

De sector agrarisch en groen kent ook een vut-regeling die door Syntrus Achmea Pensioenbeheer werd uitgevoerd, SUWAS I. De administratie van deze regeling is met ingang van 1 januari 2013 overgegaan naar TKP Pensioenen.

Nieuwe leden Afgelopen maand hebben zich weer zes bedrijven als lid aangemeld bij CUMELA Nederland. Daaronder met Mestac ook een oude bekende.

Leon Bastiaans Grondzuigtechniek BV Venlo Holding Gebr. Van Esch BV Cromvoirt VOF den Engelsman Poortvliet Richard Workel Verreikerverhuur Ambt Delden Mestac U.A. Best Stobbenfrezen Twente Rijssen

Agenda algemeen 8 - 10 januari................... Groene Sector Vakbeurs, Hardenberg 8 - 10 januari................... Mechanisatietentoonstelling bloembollen, Expo Haarlemmermeer, Hoofddorp 10 - 13 januari................. Agriflanders, Gent 15 - 19 januari................. Infratech, Rotterdam 15 - 17 januari................. Landbouwvakbeurs, Assen 8 februari........................ Loonwerk- en akkerbouwdag Agrifac, Steenwijk 24 - 28 februari............... Sima, Parijs

rubriek

Nog meer digitaal nieuws, dit keer van Colland. Sinds 1 januari is het voor werkgevers en werknemers in de sector agrarisch en groen mogelijk om hun subsidieaanvragen digitaal in te dienen. Ook declaraties kunnen via het nieuwe digitale loket worden ingediend. Het digitale loket, het Colland Administratie Systeem (CAS) genoemd, is te vinden via de websites van Colland, www.colland.nl en www.collandarbeidsmarkt.nl.

COMMENTAAR Aandacht Momenteel is er een tv-spotje te zien waarin alles draait om aandacht. Of het nu gaat om kleine kinderen of grote klanten, ondernemers of burgers, reizigers of patiënten, we willen allemaal graag aandacht. Zelfs de hond en de kat kunnen niet zonder. Wanneer je dat in een leuk filmpje verpakt, met mooie muziek, ja, dan krijg je warme aandacht.

Hoewel we allemaal weten dat aandacht heel belangrijk is voor het ontwikkelen en onderhouden van relaties is het misschien wel het meest ‘vergeten’ begrip in die onderlinge contacten. Soms komt het door de jachtigheid of de stress die ons dagelijkse ritme kenmerken. Vaak ook denken we dat het ‘toch duidelijk’ is dat we betrokken zijn, waardering hebben of - juist het tegendeel - zélf belang hebben bij betrokkenheid of waardering van anderen.

Op tijd betrokkenheid en waardering uiten geldt in de persoonlijke sfeer, maar ook in de zakelijke contacten. Ga maar na in uw eigen omgeving. Vaak ben je het meest positief over personen die ‘net even iets meer’ hebben. Die je kunnen raken met persoonlijke betrokkenheid. Niet zo maar voor de vorm, als handigheidje om maar wat gedaan te krijgen, maar welgemeend. Ook omgekeerd geldt dat natuurlijk. En gewild of ongewild levert het bijna altijd wat positiefs op: versterking van het contact, meer enthousiasme en inzet, motivatie voor het verstrekken van een opdracht en natuurlijk ook motivatie om die opdracht tiptop uit te voeren.

Het intermenselijke contact is een uitdagend proces, ook binnen de cumelasector. Dat geeft aan de veelal technische activiteiten een extra dimensie, die van doorslaggevend belang kan zijn. Zowel in de onderlinge relatie tussen ondernemer en medewerkers als tussen het bedrijf (ondernemers en medewerkers!) en de klanten.

Binnen onze maatschappelijke omgeving krijgen we veel aandacht, door het werken met grote werktuigen. En jammer genoeg wordt dat niet altijd als positief ervaren. Wanneer dat wel eens spanningen geeft, mogen we ons best afvragen of dat nu komt door die grote machines of door de wijze waarop we daarmee omgaan. Dat zijn uitdagingen waarmee we buitengewoon veel kunnen winnen.

En vergis u niet, dat leuke tv-spotje zou u ook zelf kunnen gebruiken voor uw eigen bedrijf. Zakelijk gezien heeft de cumelasector, over de volle breedte, een prima uitgangspositie. Soms zijn zakelijke argumenten echter niet voldoende. Dan is er net even wat meer nodig. Aandacht betekent meer dan je zou denken.

Jan Maris Algemeen directeur CUMELA Nederland

GRONDIG - Januari 2013

7

Nieuwe regels voor het rijbewijs Meer rijbewijscategorieĂŤn met meer beperkingen Vanaf 19 januari 2013 gelden er nieuwe regels voor rijbewijzen. Voor bestaande rijbewijshouders verandert er in principe niets. Bestuurders die na de invoeringsdatum een rijbewijs halen, hebben wel te maken met de nieuwe regels. Een overzicht van de belangrijkste wijzigingen.

verkeer

stuurder. De bestaande rechten van de rijbewijshouder blijven onveranderd. Bepalend voor de nieuwe regels is de datum van afgifte van een nieuwe rijbewijscategorie. Als u voor 19 januari 2013 bent geslaagd, maar het rijbewijs na deze datum wordt afgegeven, gelden de nieuwe rijbewijsregels.

B-rijbewijs De veranderingen voor het B-rijbewijs gaan over het trekken van een aanhangwagen. Met het B-rijbewijs mag straks een aanhangwagen of oplegger worden getrokken van meer dan 750 kilogram. Voorwaarde is dat de toegestane maximum massa van beide voertuigen samen niet groter is dan 3500 kilogram. Daarbij mag de aanhangwagen wel meer wegen dan het leeggewicht van het trekkende voertuig. Uiteraard moet uit het kentekenbewijs blijken of de auto een dergelijke zware aanhanger of oplegger mag trekken.

RijbewijscategorieĂŤn Rijbewijs A motor Rijbewijs AM bromfiets, snorfiets en brommobiel Rijbewijs B personenauto Rijbewijs BE personenauto met aanhangwagen Rijbewijs C vrachtwagen Rijbewijs CE vrachtwagen met aanhangwagen Rijbewijs D bus voor personenvervoer van meer dan acht personen Rijbewijs DE bus met aanhangwagen

De Europese Unie wil de regels voor rijbewijzen in alle lidstaten gelijktrekken. Voor alle bestuurders gelden straks de nieuwe eisen en dat vergroot de veiligheid op de weg. De regels zijn vastgelegd in de derde Europese rijbewijsrichtlijn (richtlijn 2006/126/EG) en deze bepalingen gelden vanaf 19 januari 2013. Ook wordt het rijbewijs op creditcardformaat in alle lidstaten ingevoerd. Ook in Nederland komt er een nieuw model creditcardrijbewijs.

Huidige rijbewijs Iedereen die voor 19 januari 2013 een rijbewijs voor een bepaalde voertuigcategorie heeft, houdt de huidige rechten die daaraan verbonden zijn. Als de nieuwe regels gunstiger zijn dan de oude gelden de nieuwe regels ook voor de huidige be-

8

GRONDIG - Januari 2013

B+code 96 Bestuurders die examen hebben gedaan voor categorie BE kunnen straks kiezen voor rijbewijs B+code 96. Met dit rijbewijs mag er minder gewicht worden vervoerd dan met een BE-rijbewijs, maar meer dan met een B-rijbewijs. Met B+code 96 mag de maximum toegestane massa van de combinatie niet meer dan 4250 kilogram bedragen. Heeft u eenmaal gekozen voor B+code 96, dan kan dit later niet meer worden omgewisseld voor een BE-rijbewijs. Het is dan ook verstandig om na het BE-examen direct het BE-rijbewijs aan te vragen.

BE-rijbewijs Voor het BE-rijbewijs behaald na 19 januari 2013 gelden er aanzienlijke beperkingen. Met een BE-rijbewijs mag nu worden gereden met aanhangwagens of opleggers zwaarder dan 750 kilogram achter een auto of trekker waarvoor een B-rijbewijs volstaat. Er is dus geen beperking aan de maximum massa van de aanhangwagen of oplegger, behoudens de maximum massa die het trekkende voertuig volgens het kentekenbewijs mag trekken.

Met een BE-rijbewijs afgegeven na 19 januari 2013 mogen straks alleen nog aanhangwagens of opleggers met een maximaal toegestane massa van 3500 kilogram worden getrokken. In principe mag de voertuigcombinatie dan niet zwaarder zijn dan 7000 kilogram.

Voor opleggers en middenasaanhangwagens zijn er nog wel uitzonderingen mogelijk. De toegestane maximum aslast van de middenasaanhangwagen of oplegger mag niet meer dan 3500 kilogram zijn. Daarbij mag de oplegdruk op de koppeling niet groter zijn dan het verschil tussen de toegestane massa van het trekkende voertuig en de massa in rijklare toestand van het voertuig.

C1-rijbewijs Naast het huidige C-rijbewijs komt er een nieuwe rijbewijscategorie C1. Met een C1-rijbewijs mogen voertuigen worden bestuurd met een toegestane maximum massa tot 7500 kilogram, maar die niet behoren tot categorieën D1 of D (kleine of grote bus voor personenvervoer). Verder mag met een C1-rijbewijs een aanhangwagen van maximaal 750 kilogram worden getrokken. Voor het trekken van zwaardere aanhangwagens of opleggers moet het C1E-rijbewijs worden gehaald.

Met een C1E-rijbewijs mag een combinatie worden bestuurd van een C1-voertuig en een aanhangwagen of oplegger met een toegestane maximum massa van 12.000 kilogram. Ook mag hiermee een B-voertuig met een aanhangwagen of oplegger met een toegestane maximum massa van 12.000 kilogram worden bestuurd. Het C1E-rijbewijs is dus van belang voor nieuwe bestuurders van BE-combinaties of 4WD’s met een zware aanhangwagen. Veel BE-combinaties wegen meer dan 7000 kilogram en dan volstaat een BE-rijbewijs niet meer. Het C- of CE-rijbewijs omvat automatisch het C1- of C1E-rijbewijs.

De belangrijke veranderingen • D e minimumleeftijd voor het besturen van voertuigen uit de categorieën A, C en D verandert.

• Het motorrijbewijs krijgt drie categorieën: A1, A2 en A. De categorie hangt af van het vermogen van de motor, de leeftijd van de kandidaat en de ervaring van de kandidaat.

• De nieuwe rijbewijscategorie B+code 96 geldt voor personenauto’s met een aanhangwagen zwaarder dan 750 kilogram en een totaalgewicht tussen de 3500 en 4250 kilogram.

• Het vrachtwagenrijbewijs krijgt twee categorieën: C1 en C. Het C1-rijbewijs is voor lichte vrachtwagens en campers (tussen 3500 en 7500 kilogram).

Het C-rijbewijs is voor vrachtwagens zwaarder dan 7500 kilogram.

• Naast categorie D (vervoer van meer dan acht personen, exclusief bestuurder) komt er ook een categorie D1 voor lichte bussen (maximaal zestien personen, exclusief bestuurder).

• Categorie E (aanhangwagen) wordt ingevoerd bij C1 en D1.

• De geldigheidsduur voor de rijbewijscategorieën C en D gaat van tien naar vijf jaar.

• Het maximale gewicht van een aanhanger of oplegger bij rijbewijscategorie BE is beperkt tot 3500 kilogram. Het maximale gewicht van de aanhangwagen of oplegger mag alleen onder bepaalde voorwaarden hoger zijn dan 3500 kilogram.

Mensen die voor 19 januari 2013 al een rijbewijs hebben, behouden hun rechten. Alleen wanneer de nieuwe rechten gunstiger zijn, gelden deze voor iedereen.

Leeftijd en geldigheid Voor bestuurders met een C1- of C1E-rijbewijs is de minimumleeftijd achttien jaar. De leeftijd voor het besturen van een zware vrachtwagen of vrachtwagencombinatie (C- of CErijbewijs) gaat omhoog naar 21 jaar. Als de chauffeur voldoet aan de vakbekwaamheid (code 95) is de minimumleeftijd achttien jaar. Ook voor de rijbewijzen C1 en C1E geldt de code vakbekwaamheid.

Alle C1- en C-rijbewijzen kennen straks een geldigheid van maximaal vijf jaar. Als u het C-rijbewijs nog voor 19 januari 2013 verlengt, geldt het nog wel voor tien jaar. Voor rijbewijzen die in 2013 of 2014 verlopen, loont het om deze voor 19 januari 2013 te verlengen. Ook de medische keuring geldt voor deze rijbewijzen dan nog voor tien jaar.

Regels voor rijbewijzen afgegeven na 19 januari 2013 B-rijbewijs

C1-rijbewijs

C-rijbewijs

TMM trekkend voertuig

3500 kg

7500 kg

> 3500 kg

Leeftijd

18 jaar

18 jaar

21 jaar

Met code 95

-

18 jaar

18 jaar

Geldigheid

10 jaar

5 jaar

5 jaar

TMM aanhangwagen/ oplegger

750 kg

750 kg

750 kg

Vanaf 19 januari 2013 vallen gemotoriseerde driewielers (trikes) niet meer onder categorie B, maar onder A1 of A (lichte of zware motorfiets), afhankelijk van het vermogen.

Voor trikes tot 15 kW (20,4 pk) moet u een A1-rijbewijs halen.

Trikes met meer dan 15 kW vermogen mogen straks alleen met een A-rijbewijs worden bestuurd. Bestuurders die nu al een B-rijbewijs hebben, mogen straks daarmee nog steeds trikes besturen. Bestuurders die na 19 januari 2013 hun B-rijbewijs hebben gehaald, mogen dus straks geen gemotoriseerde driewielers meer besturen.

TMM voertuigcombinatie

3500 kg

8250 kg

50.000 kg

BE-rijbewijs

C1E-rijbewijs

CE-rijbewijs

TMM trekkend voertuig

3500 kg

7500 kg

> 3500 kg

TMM aanhangwagen/ oplegger

3500 kg

> 750 kg

> 750 kg

Tekst: Hero Dijkema Foto: CUMELA Communicatie

TMM voertuigcombinatie

7000 kg

12.000 kg

50.000 kg

Trikes

GRONDIG - Januari 2013

9

Deze adverteer een gezond en

rders wensen u succesvol 2013

het hoogste bereik ĂŠn de hoogste waardering van de lezers

Met de campagne Veilig (land)bouwverkeer en met initiatieven om te komen tot veiliger materieel en trekkers is

vent venten & visie visie

CUMELA Nederland niet uniek in Europa. Ook in andere landen voelen loonwerkers de adem van een kritische bevolking, wegbeheerders en handhavers in hun nek. Meerdere Europese brancheorganisaties startten acties om te voorkomen dat landbouwverkeer van de weg wordt verbannen.

“ We moeten écht langzamer rijden” Klaus Pentzlin, voorzitter Bundesverband Lohnunternehmen e.V (BLU) De tekst van een grote, witte sticker achter op een silagewagen van een Duitse loonwerker in Schleswig-Holstein, tussen Hamburg en de Deense grens. Met in zwarte koeienletters: “Ons bedrijf heeft zich vrijwillig verplicht - omwille van de verkeersveiligheid en in het belang van de inwoners - om met oogstmachines en trekkers in bewoonde gebieden niet sneller te rijden dan dertig kilometer per uur. We vragen om uw begrip.”

Klaus Pentzlin is voorzitter van de Duitse BLU, een organisatie die voor haar ruim 2000 leden - voornamelijk agrarische loonbedrijven - vorig jaar een eigen richtlijn, een gedragscode, heeft afgegeven. Enerzijds om te voorkomen dat er nog strengere verkeersregels voor landbouwverkeer ontstaan en dat privileges als breedteontheffingen verdwijnen, anderzijds om het negatieve imago van het landbouwverkeer op te poetsen.

Dat blijkt namelijk ook in Duitsland nodig . Klaus Pentzlin: “De straat is van iedereen en we moeten die eerlijk delen. Elkaar op de weg de ruimte geven en aandacht voor elkaar hebben.

Door de toename van het landbouwverkeer valt onze aanwezigheid andere weggebruikers veel harder op”, aldus Pentzlin.

Hij noemt enkele oorzaken: “Loonbedrijven ontwikkelen zich tot logistieke dienstverleners. Landbouwverkeer maakt vaker gebruik van de weg door grotere afstanden tussen akkers en boerderijen en door meer transportvolume van landbouwproducten. Kijk maar eens naar de capaciteitsvergroting van de oogstmachines - waardoor meer en of grotere kippers en wagens worden ingezet - en denk ook eens aan de enorme groei van het transport van biomassa in Duitsland...”

accepteren ze niet meer.”

De Duitse voorzitter: “Dat de houding van het publiek verandert, hebben we zelf nog onvoldoende in de gaten. Wij kunnen niet stoer zijn en blijven! Daarom hebben de leden en het bestuur van de BLU besloten om onszelf grenzen op te leggen door een gedragscode op te stellen waarin we spelregels vastleggen. Op basis van vrijwillige deelname. Om te laten zien dat ook wij in Duitsland de veiligheid erg belangrijk vinden en dat we onze verantwoordelijkheid willen nemen.”

In de code staat bijvoorbeeld dat trekkers en zelfrijders buiten de bebouwde kom niet sneller dan veertig kilometer per uur moeten rijden. U kunt ze herkennen aan de grote, witte sticker. Specifiek in de deelstaat Schleswig-Holstein - waar Klaus Pentzlin zijn bedrijf heeft - is daaraan toegevoegd dat in woongebieden en op smalle straten vrijwillig niet harder dan dertig wordt gereden. In de BLU-gedragscode wordt ook gesproken over het zoveel mogelijk vermijden van transportbewegingen in de nacht, de weekeinden en op feestdagen. Naast goede afspraken over het afdekken en vastzetten van lading, het afschermen van scherpe delen en het feit dat een chauffeur van een grote, snelle trekker met aanhanger minimaal achttien jaar oud moet zijn en een groot trekkerrijbewijs moet hebben. En voor de cijferaars onder u: de BLU rekent haar leden voor dat transporten over de weg vanaf vijf tot acht kilometer tot wel de helft goedkoper kunnen zijn met trucks. De organisatie propageert daarom ook het overslaan van mest en bijvoorbeeld bieten. Met als bijkomende voordelen minder modder op de weg én minder slijtage van dure banden en remmen.

“Denk ook eens aan de enorme groei van het transport van biomassa in Duitsland.”

“We moesten écht iets ondernemen”, zegt Pentzlin. “Op een dag gebeurt er een ongeval en dan hebben we de poppen aan het dansen. Ik wil alsjeblieft niet meemaken dat er grote krantenkoppen komen waarin staat dat een loonwerker een dodelijk ongeval heeft veroorzaakt. Dan verliezen we alle goodwill bij de bevolking en dan kun je erop rekenen dat politici en wegbeheerders regels gaan aanscherpen. Dat kun je maar beter voor zijn, dachten we, door onze leden te vragen om - op basis van vrijwilligheid - hun gedrag aan te passen en bij te dragen aan veiliger landbouwverkeer.”

“Mensen in dorpen en steden zien dus steeds meer en dan vooral de bredere, zwaardere en snellere landbouwvoertuigen voorbij komen. Ze vinden dat dat niet langer kan. We zijn in hun beleving te groot, te snel, we maken lawaai en we komen ’s avonds nog te laat of ’s morgens al te vroeg voorbij razen. Dat

12

GRONDIG - Januari 2013

De meeste BLU-leden hebben helemaal geen moeite met de gedragscode, maar Pentzlin is ook zo reëel om te zeggen dat nog niet iedereen ook in de praktijk brengt wat er is afgesproken. “Dat heeft tijd nodig. En collega’s die volhouden, dan komt de rest op den duur ook.”

Waarom veertig kilometer per uur? “Veertig kilometer is echt een mooie snelheid. We mogen dan zonder tachograaf rijden, de chauffeur heeft voldoende aan een trekkerrijbewijs en bovendien is het technisch gezien stukken veiliger”, aldus Pentzlin. Van de zijde van het publiek en de politie zijn er in het afgelopen jaar veel positieve reacties gekomen. “Onze leden worden er door de politie op aangesproken. Zo van: jullie hebben toch een richtlijn dat je maximaal veertig kilometer per uur wilt rijden, waarom doe je dat dan niet?”

“We leven in een verenigd Europa, maar als het op afspraken aankomt, schieten we in een kruideniersmentaliteit.”

Kijkt de BLU ook naar veiligheidsinitiatieven in andere landen? Naar de Nederlandse onderrijbeveiliging voor op trekkers bijvoorbeeld? Klaus Pentzlin: “Ja, we kennen de bumper en we weten dat er een praktijkproef loopt bij een tiental Nederlandse loonbedrijven. Een goed initiatief, waar je - denken wij - een lange adem voor moet hebben. Ik heb Duitse collega’s gesproken die zo’n ding voorop de trekker niet ideaal vinden. Maar ook dat zal tijd nodig hebben. Wij zijn benieuwd naar de ervaringen van gebruikers. Ik geef de Nederlandse bumper een goede kans omdat hij meerdere functies combineert: beveiliging tegen overrijden, het opvangen van de klap en het beperken van eventuele verwondingen van de chauffeur en schade voor de trekker. De wielen worden beter afgeschermd en het geeft een veiliger beeld”, zegt Pentzlin. “Samen met Jan Maris van CUMELA heb ik enkele trekkerfabrikanten bezocht om te praten over structurele veiligheidsvoorzieningen. Goede gesprekken, waar veel interesse is in onze visie op veiligheid. Er staan nog een paar fabrikanten in onze agenda’s en ook dan spreken we over betere breedtemarkeringen en -verlichting . En over de bumper en grotere wielafscherming, zeker over de voorwielen.”

Is het niet de hoogste tijd om tussen overheden, constructeurs, gebruikers en hun belangenbehartigers klinkende afspraken te maken over geharmoniseerde Europese regels en standaarden? Goed voor de industrie, standaard machines die veiliger zijn en interessant voor grensoverschrijdend werkverkeer? Pentzlin ten slotte: “Ja, dat zou je toch zeggen.

We leven in een verenigd Europa, maar als het op afspraken aankomt, schieten we in een kruideniersmentaliteit. Waarbij iedereen vind dat in zijn land de regels, wetten en uitzonderingen beter geregeld zijn. De BLU staat open voor harmonisatie, maar voorlopig nemen we met onze leden onze eigen verantwoordelijkheid, net als jullie in Nederland.”

Tekst: Michiel Pouwels Foto: Redaktion Lohnunternehmen

GRONDIG - Januari 2013

13

Ondernemerschap

Verzekeren in de recessie Kijk kritisch naar de dekking van uw polissen en de premies Kritisch kijken of er bezuinigd kan worden op bijvoorbeeld verzekeringen is altijd goed, zeker in tijden van crisis, maar hou altijd rekening met de draagkracht van de onderneming. Een kleine besparing op de verzekeringspremie kan zo maar leiden tot een grote schade die niet is gedekt.

Bezuinigen brengt dan de continuïteit van het bedrijf in gevaar.

Wanneer u uw verzekeringspakket doorlicht, moet u rekening houden met een aantal zaken die nu belangrijk zijn.

Allereerst is het van groot belang dat verzekeraars op de hoogte zijn van de laatste bedrijfsgegevens. Ondernemers die op zoek gaan naar nieuwe activiteiten vanwege de teruglopende omzet in de bestaande werkzaamheden, vergeten nogal eens de nieuwe activiteiten aan de verzekeraars te melden. In het ergste geval blijkt er in het geval van schade geen polisdekking te zijn. Aan de andere kant is het mogelijk premie te besparen als u risicovolle werkzaamheden niet meer blijkt te doen.

Assurantiebelasting Eén van de maatregelen uit het regeerakkoord is een verhoging van de assurantiebelasting van 9,7 naar 21 procent.

De verhoging met ruim elf procent raakt de cumelasector hard. De gemiddelde cumelaonderneming betaalt aan verzekeringspremies tussen de € 25.000,- en € 35.000,-.

Niet voor alle verzekeringsvormen is assurantiebelasting verschuldigd en daarom zal de gemiddelde lastenverzwaring uitkomen rond de € 2000,- à € 2500,- per bedrijf.

Nieuwe Ziektewet Per 1 januari 2014 verandert de Ziektewet (zie ook het artikel hierover in Grondig van december 2012). Vanaf dat moment bent u niet alleen verantwoordelijk voor de loondoorbetaling van de medewerkers die daadwerkelijk bij u in dienst zijn, maar ook voor de medewerkers die na een tijdelijk dienstverband ziek uit dienst zijn gegaan. De exacte effecten die deze wetgeving voor de werkgevers heeft, zijn op dit moment nog niet helemaal duidelijk.

Het is al wel zeker dat er gevolgen zijn voor de ziekteverzuimverzekering, de WGA-eigen-risicodragersverzekering en de WGA-hiaatverzekering. Wij zijn met de verzekeraars aan het zoeken naar mogelijkheden om de extra risico’s van werkgevers via goede verzekeringen af te dekken. Als ondernemer is het in elk geval belangrijk om nu al binnen het bedrijf te registreren welke werknemers ziek uit dienst gaan.

Arbeidsongeschiktheidsverzekering Veel ondernemers hebben een arbeidsongeschiktheidsverzekering die tot uitkering komt wanneer er door ziekte of een ongeval geen inkomen meer is. Het is aan te beve-

14

GRONDIG - Januari 2013

len om te kijken of het verzekerde bedrag van deze verzekering nog in overeenstemming is met het inkomen. Heeft u een (veel) hoger bedrag verzekerd dan u daadwerkelijk aan inkomen behaalt, dan betaalt u niet alleen te veel premie, maar in een aantal gevallen zal de verzekeraar bij arbeidsongeschiktheid niet het volledige bedrag uitbetalen.

Werk- en landmateriaal Een groot deel van de verzekeringspremie die de cumelabedrijven betalen, heeft betrekking op de machines. Hier is vaak een besparing te bereiken door te kiezen voor een beperktere dekking of een hoger eigen risico. Het is alleen de vraag of dit verstandig is. Met een uitgeklede polisdekking wordt de kans op het ontstaan van schade niet kleiner. De financiële risico’s worden echter wel groter. Het is daarom belangrijk om eerst te onderzoeken of de kans op schade in het bedrijf kan worden verkleind. Hiervoor kan een risico-inventarisatie worden gemaakt, waarbij een specialist de risico’s in kaart brengt. Samen met u kan hij bepalen welke risico’s u kunt vermijden, welke u kunt verkleinen en welke u zelf kunt dragen. Daarna kunt u bepalen wat de beste combinatie van maatregelen, verzekeringsdekking en eigen risico is.

Brandverzekering Een oud gezegde luidt dat in slechte tijden vaak de rode haan kraait. Daarmee wordt bedoeld dat er veel branden en brandstichtingen zijn als het economisch minder gaat.

Ook in de huidige recessie constateren verzekeraars een sterke toename van het aantal branden en een stijging van de schadelast bij brandverzekeringen. Dit betekent dat zij strenger worden in de eisen die aan de ondernemer worden gesteld. Het aantal clausules met preventie-eisen neemt hand over hand toe. De meest bekende zijn wel de verplichte keuring van de elektrische installatie, het verbod op opslag van brandbare zaken dicht bij gebouwen, strenge eisen aan het uitvoeren van brandgevaarlijke werkzaamheden, een rookverbod en de verplichte aanwezigheid van blusmiddelen. Aan al deze clausules zijn sancties verbonden die er toe kunnen leiden dat u geen schade-uitkering ontvangt. Daarnaast verhogen veel verzekeraars de premies en de eigen risico’s. Het is daarom verstandig om te laten beoordelen of de verzekering nog wel de juiste prijs-kwaliteitverhouding heeft.

Vooral als er nieuwe werkzaamheden worden opgepakt, zoals bijvoorbeeld sloopwerk is het belangrijk om te onderzoeken of de polis eventuele schade die hierbij ontstaat, dekt.

Aansprakelijkheidsverzekering Rondom de aansprakelijkheidsverzekering is de afgelopen jaren veel te doen geweest.

De rechtspraak legt in steeds meer gevallen de aansprakelijkheid voor schade die werknemers lijden neer bij de werkgever. Zelfs wanneer u werkzaamheden laat uitvoeren door een zzp’er kunt u als ‘werkgever’ aansprakelijk worden gesteld.

Rechtsbijstand In tijden van recessie ontstaan er sneller conflicten. Tussen bedrijven gaan deze vaak over aan- en verkopen, leveringen, incasso’s en verrekeningen van onderlinge vorderingen.

Ook arbeidsconflicten tussen werkgever en werknemer komen vaker voor. Het is daarom zeker nuttig om te onderzoeken of een rechtsbijstandverzekering gewenst is. Met deze verzekering bent u voor een relatief klein bedrag verzekerd van juridische bijstand.

Naast de genoemde verzekeringen is er nog een groot aantal andere verzekeringen die voor een bedrijf belangrijk zijn. Check die verzekeringen regelmatig en controleer of ze nog passen bij de huidige bedrijfssituatie. Het grootste bedrijfsrisico zijn namelijk nog steeds ongevallen die niet verzekerd blijken te zijn.

Tekst & foto: Ron Krisman, directeur CUMELA Verzekeringen

Controleer regelmatig Neem regelmatig de tijd om het hele verzekeringspakket te controleren. Om verzekeringen te laten aansluiten bij de huidige bedrijfssituatie, maar ook om nieuwe wettelijke maatregelen tijdig te kunnen opvangen. CUMELA Verzekeringen heeft specialisten in huis die op een goede manier kunnen beoordelen of het verzekeringspakket is afgestemd op de bedrijfsactiviteiten en past bij het gewenste risicoprofiel. Iedereen in de cumelasector kan een beroep op hen doen om het verzekeringspakket door te lichten, klant of niet.

Bel voor meer informatie met (033) 247 49 60 of mail naar verzekeringen@cumela.nl.

GRONDIG - Januari 2013

15

economie

alles onder één dak Wacker, Neuson, Kramer en Weidemann, merken met elk hun eigen historie en tot voor kort in Nederland eigen distributeurs.

Onder de paraplu Wacker Neuson wordt tegenwoordig bijna alles vermarkt vanuit Amersfoort.

Het programma van de Duits-Oostenrijkse fabrikant Wacker Neuson is in de afgelopen jaren stevig verbreed en uitgebreid.

Neuson had al eerder Kramer aan de haak geslagen en in 2008 was de overname van Neuson-Kramer door Wacker een feit. Daarmee ontstond Wacker Neuson, een firma die afgelopen jaar een omzet van 1,1 miljard euro genereerde.

Sinds vorig jaar worden voor ons land alle productlijnen centraal vermarkt door Wacker Neuson vanuit Amersfoort, met ondersteuning van eigen servicecentra in Alkmaar, Beilen, Best, Deventer en Ridderkerk en met inzet van regionale dealers als Collé in Sittard, Sloot in Didam, Van Dodewaard in Zetten en Middelbos in Joure.

De Nederlandse vestiging - voorheen actief als Wacker Nederland - is één van de veertig eigen dochterbedrijven van Wacker Neuson in de wereld. Het bedrijf staat onder leiding van Lambert Berends.

Met deze strategie wil Wacker Neuson ook in Nederland beter regie kunnen voeren over de distributie, service, verkoop en verhuur.

Ophaalbijdrage Barneveld en Markelo

De rust op de mestmarkt duurt voort in het ophaalgebied in Midden-Nederland.

Al weken achtereen is er sprake van een stabiele prijs bij een rustig aanbod.

(Bron: DCA-markt)

16

GRONDIG - Januari 2013

Productlijnen als verdichtingsapparatuur (trilplaten, walsen), betonverdichting, betonzagen, doorslijpers, voegenzagen, pompen, generators, verwarmers, kachels en ontvochtigers vallen onder de divisie Light Equipment. De andere afdeling, Compact Equipment genaamd, is verantwoordelijk voor de vierwielgestuurde wielladers (Kramer), de starre verreikers, wiel- en rupsdumpers, rupsgravers tot vijftien ton, schrankladers en compacte dumpers. Weidemann is ook onderdeel van Wacker Neuson, maar deze rode knikladers worden in Nederland verkocht door Weidemann Nederland in Swifterbant. Dat bedrijf richt zich vooral op de agrarische en cultuurtechnische markt.

Productmanager Compact Equipment Matthijs Boomkamp: “Kramer speelt een belangrijke rol in onze aanpak. De vierwielgestuurde wielladers hebben een eigen publiek. Dat kiest voor de korte draaicirkel, de grote stabiliteit en de relatief hoge werklasten in relatie tot het eigen gewicht. De 50-serie is vooral bedoeld voor de agrarische sector, hoveniers en kwekers, de 80-serie richt zich op de bouw en industrie. “Via ons eigen netwerk en onze dealers verkochten we in 2011 en 2012 telkens meer machines. Daarbij ligt de nadruk op mini- en midigravers - plusminus vijftig procent - en op wielladers”, aldus Boomkamp. Vlak daarbij het aantal mobiele midi’s niet uit. “Voor 2017 mikken we op 500 eenheden voor Compact Equipment en die willen we verkopen in de bouw, de GWW, bij verhuurbedrijven, bij loonwerkers, in de cultuurtechniek en in de industrie”, geeft hij aan. Ben je dan wel ‘groen’ genoeg in de ogen van de klanten? “We zoeken ook nog dealers die die markten kennen en die interesse hebben in een sterk merk als Kramer”, zegt Boomkamp. De productmanager heeft er vertrouwen in. “We kunnen machines bijvoorbeeld ook aanpassen aan de wensen van de klant.” www.wackerneuson.com

Ophaalbijdrage Deurne, Tilburg, Uden en Lichtenvoorde

Zeer opvallend is de ontwikkeling in Zuid-Nederland. Geheel tegen de seizoensverwachting in daalt de prijs. Gevolg van een beperkt aanbod en dito vraag.

Veehouders lijken vertrouwen te hebben in een verdere daling. (Bron: DCA-markt)

CUMELA-Kompas Analyse: crediteurentermijn loopt op

kORT NIEUWs AgriTech importeur Celli

AgriTech uit Steenwijk heeft sinds 1 december 2012 de exclusieve importrechten verworven van aftakasaangedreven werktuigen van Celli, fabrikant van onder meer klepelmaaiers, grondfrezen, rotorkopeggen en spitmachines. Met deze stap wil AgriTech zijn programma verder uitbreiden en completeren. Al meer dan 45 jaar wordt het merk Celli succesvol in Nederland verkocht.

De laatste jaren werd de import verzorgd door zowel Voets als ZHE. In goed overleg met deze bedrijven heeft deze overgang plaatsgevonden.

De afgelopen jaren is de cumelasector een wat slechtere betaler geworden. Zoals in de grafiek is te zien, is de crediteurentermijn de afgelopen jaren licht opgelopen. Het kan te maken hebben met de wat minder goede financiële positie. Door betalingen uit te stellen, wordt het werkkapitaal feitelijk wat vergroot. Bij de grondverzetbedrijven daalde de crediteurentermijn in 2011 heel licht na juist een sterke stijging in 2010. Deze sterke stijging werd mede veroorzaakt door het slechte winterweer in dat jaar. Bij de agrarische loonbedrijven ligt de crediteurentermijn duidelijk het laagst; ook is hier de stijging beperkt.

De crediteurentermijn is berekend op basis van het crediteurensaldo op 31 december en het totaal van de inkopen in dat jaar. In tegensteling tot de debiteurentermijn is het exacte aantal dagen lastig te bepalen, omdat niet alle kosten uit de jaarrekening meetellen in het crediteurensaldo. Daarnaast is er sprake van een momentopname.

Het oplopende crediteurensaldo vraagt om extra aandacht voor rendementsverbetering en voor het maken van een financiële planning. Wilt u ondersteuning bij de verbetering hiervan, stuur dan een e-mail naar kengetallen@cumela.nl.

John Deere Global Innovator John Deere is opgenomen in de lijst van honderd meest innovatieve bedrijven. In deze door Thomson Reuters opgestelde top-100 van bedrijven die niet alleen veel patenten aanmelden, maar ook in gebruik nemen, is John Deere voor het eerst opgenomen. Dit programma honoreert ondernemingen en instituten die door innovaties toonaangevend zijn. John Deere is hierin het eerste bedrijf dat op de agrarische markt actief is.

Claas draait top De Duitse werktuigenfabrikant heeft een topjaar achter de rug. De omzet steeg met 4 procent en kwam uit op 3,44 miljard euro. Dit terwijl de divisie voor fabricage van auto- en vliegtuigonderdelen is verkocht. De winst steeg daardoor aanzienlijk meer en kwam 24 procent hoger uit op 315 miljoen. Ook voor komend jaar is Claas optimistisch. Ze verwachten minimaal een gelijk blijvende of licht stijgende omzet.

De waarde van mest: pluimveemest

De bemestende waarde van een ton pluimveemest is in het derde kwartaal van 2012 gestegen naar € 53,-. Gebaseerd op 26,8 kg N (40 procent werkzaam); 21,8 kg fosfaat; 18 kg kali; 6 kg magnesium) en gewaardeerd volgens de prijzen van kunstmest. (Bron: LEI)

Laatste notering rood

Met deze grafiek sluiten we de notering van de rode diesel af. Vanaf volgende maand de prijs van witte diesel. De prijs zal dan rond de zestien procent hoger liggen. In 2012 lag de dieselprijs gemiddeld acht procent hoger dan in 2011.

GRONDIG - Januari 2013

17

Wat dekken we eigenlijk niet?

De nieuwe CUMELA Compleet-machinepolis

Wij verzekeren al uw werkmateriaal goed en betaalbaar.

Ook als schade ontstaat tijdens graafwerkzaamheden bieden wij een zeer complete dekking:

in heel West-Europa ongeacht het gebruik directe schade en gevolgschade is verzekerd en zonder KLIC-clausule U meldt en wij regelen de schade voor u. Snel, deskundig en zonder gezeur.

Vraag onze adviseurs naar de nieuwe CUMELA Compleet-machinepolis.

CUMELA Verzekeringen Want voor hetzelfde geld bent u gewoon beter verzekerd bij CUMELA kent als geen ander de Verzekeringen. wereld van agrarisch loonwerk, grondverzet, infra- en cultuurtechnische werken.

CUMELA Verzekeringen: Doorgewinterd in de praktijk, wijs door schade en schande de beste keuze! en uitstekend op de hoogte van wetgeving en modern risicomanagement. Daarom is CUMELA Verzekeringen bij uitstek in staat om verzekeringen te ontwikkelen voor u en uw onderneming, uw menVERZEKERINGEN sen, middelen en materieel.

Meer weten? Bel (0)33 247 49 60 of mail naar verzekeringen@cumela.nl. www.cumela.nl/verzekeringen

CUMELA Verzekeringen. Al uw belangen goed verzekerd!

BV

sten in i l a i c e p n infra e Vo o r s d n o r groen, g Bezoekadres: Nijverheidsstraat 13 te Nijkerk E-mail verzekeringen@cumela.nl Website www.cumela.nl AFM vergunningsnummer 12004236

Correspondentieadres: Postbus 1156 3860 BD Nijkerk Tel. (033) 247 49 60 Fax (033) 247 49 61

wetten en regels

Tarief deskundigenoordeel UWV omhoog Het tarief voor het deskundigenoordeel van het UWV is met ingang van 1 januari omhoog gegaan. Werknemers betalen nu € 100,- voor het oordeel en werkgevers € 400,-. Voorheen betaalden zowel werkgevers als werknemers ieder € 50,- voor een oordeel. Dat bedrag lag ver onder de kostprijs.

Nieuwe regelgeving buitenlandse hijsmachinisten Per 1 januari 2013 zijn de regels voor tewerkstelling van buitenlandse machinisten op bouwplaatsen in Nederland gewijzigd. Per 31 december 2012 is de geldende ontheffingsregeling van de Inspectie SZW vervallen. Hiervoor in de plaats komt een check op de beroepskwalificaties van de buitenlandse machinist door de certificerende instelling (voor TCVT zijn dat DNV of TÜV Rheinland).

Een buitenlandse machinist kan overigens altijd een TCVT-examen doen. Dit is mogelijk in de Nederlandse, Duitse, Engelse of Franse taal.

Bestemmingsplannen ter inzage Een bestemmingsplan bepaalt de bouw- en gebruiksmogelijkheden van gronden en gebouwen voor de eerste tien jaar na de vaststelling van de plannen. Het is van groot belang om tijdens de terinzagelegging het plan in te zien. Eventueel kunnen de deskundigen van CUMELA u bijstaan bij het indienen van een zienswijze. Neem daarvoor tijdig contact op.

Onderstaande bestemmingsplannen liggen op dit moment ter inzage: Gemeente

Naam plan

Planstatus

Ter inzage t/m

Dalfsen

BP Buitengebied

Ontwerp

8 januari 2013

Heerde

BP Buitengebied Oost Heerde

Ontwerp

8 januari 2013

Hardenberg

BP Reestdal en Bergentheim Zuid

Ontwerp

9 januari 2013

Hollands Kroon

BP Buitengebied voormalige gemeente Niedorp

Ontwerp

9 januari 2013

CAO & zo Vraag? CUMELA bellen!

Als brancheorganisatie vinden we het onze taak om leden bij te staan bij allerlei zakelijke vragen. Bedrijven kunnen door de beperkte schaalgrootte niet zelf alle kennis in huis hebben. Vaak is er een netwerk van adviseurs op wie een beroep wordt gedaan, afhankelijk van de aard van de vraag. CUMELA heeft op veel gebieden specialistische kennis in huis en kan en wil graag deel uitmaken van uw netwerk.

Vanuit het lidmaatschap kunnen bedrijven een beroep doen op de deskundigheid die binnen CUMELA aanwezig is. De specialisten op de afdeling Personeel & Organisatie kennen de cao’s die binnen de sector worden toegepast van A tot Z. Ook zijn ze uitstekend op de hoogte van de wetgeving op het terrein van de sociale verzekeringen. Zij kunnen ondersteuning geven vanaf het aannemen van medewerkers tot en met het beëindigen van de samenwerking.

Met name het beëindigen van een dienstverband is vaak een complex traject, waar u gelukkig niet vaak mee te maken heeft. Wat is er dan wenselijker dan een beroep te kunnen doen op de specialistische kennis die binnen uw eigen brancheorganisatie aanwezig is.

Deze service kun u zien als één van de belangrijkste voordelen van het lidmaatschap van CUMELA. Uiteraard staat het iedereen vrij zelf de keuze te maken op wie een beroep wordt gedaan, maar realiseert u zich dat externe adviseurs vaak niet de specifieke cao-kennis hebben en onder voor u minder aantrekkelijke condities hun werkzaamheden verrichten.

Regelmatig komt het voor dat bedrijven zich er niet of onvoldoende van bewust zijn wat CUMELA voor hen kan doen. Pas wanneer zaken mis (dreigen te) lopen, wordt eraan gedacht dat CUMELA mogelijk wat kan betekenen. Natuurlijk helpen we op dat moment graag om tot een oplossing te komen, maar als zaken vanaf het begin op de juiste wijze worden opgepakt, kan dat het proces en de snelheid ten goede komen. En belangrijk: de kosten kunnen dan vaak worden beperkt. Van harte hopen we dat bedrijven zich dat tijdig realiseren en een beroep doen op onze deskundigheid. Wij verkopen geen nee als u een vraag heeft. In alle gevallen kunnen we u van de noodzakelijke informatie voorzien. Hebben we de kennis niet zelf in huis, dan weten we waar u wel terecht kunt voor de juiste informatie. Mijn advies naar u luidt dan ook: heeft u een vraag? CUMELA bellen!

Ubbergen

BP Buitengebied 2013

Voorontwerp

10 januari 2013

Oss

BP Buitengebied Lith 2013

Ontwerp

16 januari 2013

Leudal

BP Buitengebied Leudal

Voorontwerp

16 januari 2013

Meerssen

BP Buitengebied Meerssen

Ontwerp

16 januari 2013

Apeldoorn

BP Buitengebied Apeldoorn Noord-Oost

Ontwerp

16 januari 2013

Culemborg

BP Buitengebied Culemborg

Voorontwerp

17 januari 2013

‘s-Hertogenbosch

BP Buitengebied noord en Kloosterstraat’

Ontwerp

18 januari 2013

Dongeradeel

BP Buitengebied Dongeradeel

Ontwerp

23 januari 2013

Hannie Zweverink

Smallingerland

BP Buitengebied Smallingerland

Ontwerp

24 januari 2013

Directeur belangenbehartiging CUMELA Nederland

Berkelland

BP buitengebied Berkelland

Ontwerp

29 januari 2013

GRONDIG - Januari 2013

19

Nieuwe rol voor Olga Gebruikersvereniging slaat na 25 jaar nieuwe weg in Jarenlang was Olga als gebruikersvereniging de verzamelplaats voor nieuwe wensen ten aanzien van het automatiseringspakket van Van der Moere, Improve en nu Agro IT, maar inmiddels is de functie veranderd. Natuurlijk is ze de bewaker en beheerder van de broncode, maar na 25 jaar wil ze vooral een goede studieclub worden om de mogelijkheden van automatisering veel beter te benutten.

Het staat mooi in de statuten van Olga (Organisatie van Loonbedrijven met een Geautomatiseerde Administratie).

De vereniging heeft tot doel het onderhouden en vaststellen van noodzakelijke vernieuwingen van bestaande standaardprogrammatuur voor loonbedrijven. Dat is wat de vereniging de afgelopen jaren dan ook heeft gedaan, stellen voorzitter Arwin Breunis van loonbedrijf Van Leussen in Dalfsen en secretaris Klaske Miedema vast. “Heel lang waren wij de vereniging die zich meldde bij Van der Moere en later Improve met wensen ten aanzien van de aanpassing en volgens onze leden verbetering van het programma”, zegt Breunis. Dat is volgens de bestuursleden veranderd toen het beheer en de ontwikkeling werden overgenomen door Agro IT. “Sinds die tijd merk je dat Agro IT vooral zelf bepaalt wat wel en niet wordt uitgevoerd. Het bedrijf doet dat ook veel meer in rechtstreeks overleg met de klanten.”

Roerige momenten In het 25-jarig bestaan heeft de vereniging al veel roerige momenten gekend. Zo is er in de tijd van Van der Moere door de leden geld op tafel gelegd om de opstart van het bedrijf te realiseren. “Als gevolg daarvan heerst bij veel leden en gebruikers nog steeds het gevoel dat ze een beetje eigenaar zijn van het programma”, stelt oudgediende Klaske Miedema van het gelijknamige loonbedrijf in Vrouwenparochie. Al jaren maakt zij deel uit van het bestuur van de vereniging. Ze beseft ook wel dat het gevoel eigenaar te zijn niet meer realistisch is na twee faillissementen. “Agro IT doet het nu op zijn eigen manier, alleen geldt voor veel leden nog steeds dat zij het gevoel hebben het programma te hebben gemaakt tot wat het nu is. Vooral in de begintijd bij Van der Moere waren zij als gebruikers heel erg betrokken bij de ontwikkeling en het ontwerp van het programma.”

Letterlijk zijn de leden in geval van een nieuw faillissement wel deels eigenaar. “Wij hebben als gebruikersvereniging de broncode van het programma bij een notaris laten vastleggen. Mocht het fout gaan bij Agro IT, dan kunnen wij daarvan gebruik maken om voor onze leden verder te gaan. Daarom is het volgens ons ook belangrijk om lid te worden; het garandeert je continuïteit in je administratieprogramma.”

20

GRONDIG - Januari 2013

Voor leden is er nog een belangrijk voordeel. Ze krijgen per jaar een korting van één procent van de aanschafwaarde van hun software op hun onderhoudsfactuur. Wie dus voor € 10.000,- heeft geïnvesteerd in software van Agro IT krijgt per jaar een korting van € 100,- op de factuur van Agro IT. “Sommige bedrijven krijgen daardoor zelfs meer korting dan ze aan ons als ledenbijdrage betalen (€ 125,- per jaar; TvdS).”

Weinig overleg Wat het bestuur momenteel vooral steekt, is dat er weinig overleg meer is tussen Agro IT en Olga als gebruikersvereniging. “We dragen regelmatig zaken aan, maar het is moeilijk om terugkoppeling te krijgen. Het kan ook lang duren voor zaken die we aandragen ook worden aangepakt. We snappen wel dat Agro IT zijn eigen agenda heeft en ervoor kiest om de commercieel meest interessante projecten eerst uit te voeren, maar het is wel vervelend als andere zaken dan zo lang blijven liggen. Bijvoorbeeld zaken als digitaal factureren en bankgegevens inlezen en verwerken zouden nu toch geen probleem meer mogen zijn. Dat zoiets zo lang duurt, is dan wel heel frustrerend.”

Inmiddels heeft het bestuur wel de toezegging dat dit in de nieuwe versie van het programma, die binnenkort uitkomt, wel mogelijk is. “Alleen zit die nog steeds in de testfase. We zijn bang dat dit nog een tijd duurt voor we er eindelijk echt mee aan de gang kunnen.”

Lastig investeren Aan de andere kant beseffen de bestuursleden ook wel dat het lastig ondernemen is voor Agro IT, omdat veel bedrijven grote moeite hebben om te blijven investeren in automatisering. Beiden kennen verschillende leden die nog op oude versies van het huidige programma draaien en ook geen behoefte hebben om te vernieuwen. “Die zijn tevreden met wat ze hebben, kunnen daar vandaan hun facturen draaien en vinden het verder prima. Veel ondernemers zijn nu eenmaal veel meer machinemensen dan computeraars.”

Voor Agro IT is dat lastig, beseffen ze, want dat bedrijf moet bij een update van een besturingsprogramma elke versie

Klaske Miedema en Arwin Breunis (rechts) willen van Olga veel meer een gebruikersgroep maken, die gebruikers gaat helpen om de mogelijkheden beter te benutten.

ook telkens weer geschikt maken voor verwerking op nieuwere computers. Juist dat ontbreken van computergevoel is volgens Miedema ook de reden dat ze niet snel voor een update kiezen. “Een nieuw programma betekent meestal ook een nieuwe werkwijze. Dat vinden de meesten vervelend, want ze zijn al blij als ze het gewoon onder de knie hebben. Als je daar tegenop ziet, ga je ook niet zo snel voor een update.”

Achterblijven Beiden onderkennen dat de sector hierdoor wel eens achter kon blijven in de hele automatisering. “Dit is inderdaad iets waarin we niet vooroplopen. De mentaliteit is toch meestal ‘eerst het werk en dan de rest’. Maar het gevolg is inderdaad wel dat aan de administratie wel eens wat mankeert. Een goede registratie van werkzaamheden zorgt ervoor dat je alles wat je doet ook kunt factureren. Al moet je dat ook niet overdrijven, want hoeveel je ook automatiseert, als je het niet regelmatig en feitelijk dagelijks bijhoudt, red je het ook met de beste automatisering niet.”

Voor dat soort zaken is het wachten op goede handcomputers die de werknemer kan gebruiken om zijn werk vast te leggen. Iets waar Agro IT volgens Breunis zeker mee bezig is geweest. “De eerste testsets hebben zeker gedraaid of draaien wellicht nog, alleen is het feitelijk al weer achterhaald. Nu heeft binnenkort iedereen een smartphone.

Daarmee zou je het dan ook kunnen vastleggen. Voor ons als sector betekent het echter dat er ontwikkelingsgeld is weggevloeid waar we uiteindelijk niets aan hebben.”

Andere opzet Door de rol op wat grotere afstand van Agro IT heeft het bestuur bij de viering van het 25-jarig bestaan ook besloten om het karakter van de vereniging wat te veranderen.

Meer weten over Olga?

Informatie over Olga is te vinden op de website www. olga-nederland.nl. Daar kunnen gebruikers zich ook aanmelden voor een nieuwsbrief. Ook vragen en opmerkingen over het Agro IT-programma kunnen daar worden gepost. De komende jaren wil het bestuur van Olga op de site ook een gebruikersforum van de grond zien te krijgen, zodat gebruikers ook online gegevens kunnen uitwisselen en problemen oplossen.

Regiobijeenkomsten De eerste regiobijeenkomsten nieuwe stijl vinden de komende maanden plaats op drie plaatsen in het land.

Om de onderwerpen te bepalen, is de afgelopen weken een enquête uitgezet. Daaruit hoopt het bestuur de eerste onderwerpen voor deze regiobijeenkomsten te destilleren.

“Natuurlijk willen we graag een klankbord blijven voor Agro IT, maar daarnaast willen we veel meer een gebruikersclub worden. Daarvoor gaan we onze regionale vergaderingen ook anders inrichten. In plaats van een presentatie van de jongste ontwikkelingen van Agro IT willen we veel meer de diepte in. We willen in die vergadering veel meer komen tot uitwisseling van kennis en ervaring bij het gebruik van het programma. Van het lidmaatschapsgeld huren we dan wel een deskundige in, eventueel van Agro IT, die zaken uitlegt en het vooral gemakkelijker gaat maken om met de programma’s te werken. Zodat we er op termijn ook veel meer aan hebben.”

Tekst & foto: Toon van der Stok

GRONDIG - Januari 2013

21

Agro IT ziet houding veranderen Jongere ondernemers gebruiken mogelijkheden beter Niet alleen Olga beleeft een jubileum, ook Agro IT had het afgelopen najaar wat te vieren. Het bedrijf is nu namelijk tien jaar actief in de loonwerk- en mechanisatiesector. In dit jubileumjaar rolt het een nieuwe versie uit van zijn administratieprogramma. Versie 4.0 is na zes jaar weer een complete update, die aansluit bij ontwikkelingen van deze tijd, zoals de smartphone en de iPad. drijven ook geld willen uitgeven voor een consultant die bijvoorbeeld een dagdeel op kantoor komt om het programma nog beter in te richten.”

Juist doordat veel bedrijven heel terughoudend zijn in het investeren in automatisering is dat voor Agro IT ook de reden om voorzichtig om te gaan met de investeringen in ontwikkeling. Van der Heide begrijpt de kritiek van Olga dat het soms lang duurt, maar vraagt ook om begrip daarvoor. “We werken in een kleine markt, die heel terughoudend investeert. Dan is het logisch dat je daar begint waar je de investering het snelst terugverdient. Daarom zijn we met versie 4.0 van ons programma ook begonnen bij de mechanisatiebedrijven.

Die zijn gewoon wat verder en investeren wat gemakkelijker.

Het is dus logisch dat we daar eerst een programma uitrollen en daarna in fasen bij andere gebruikersgroepen. Onze capaciteit is beperkt, dus we moeten daarin keuzes maken.

Versie 4.0

Als we het hebben over de constatering binnen Olga dat veel bedrijven feitelijk nog veel te weinig gebruik maken van de automatisering, dan kunnen Jan van der Heiden en Ruud Veerhuis, de beide directeuren van Agro IT, alleen maar bevestigend knikken. “Helaas is dat bij de meeste bedrijven nog steeds zo. Ze zien onze apparatuur en programmatuur vooral als een noodzakelijke kostenfactor om facturen te kunnen maken en een administratie bij te houden. Veel te weinig zien ze het als middel om het bedrijf beter te laten draaien en om meer geld te kunnen verdienen.”

Omslag Langzaam merken ze echter wel dat er een omslag plaatsvindt. “De jongere garde, zeg maar de bedrijfsopvolgers tot 40 à 45 jaar, is wel veel meer met computers bezig. Zij zijn feitelijk ook al van jongs af vertrouwd me e-mail en zo. Zeker op de grotere bedrijven zie je dat zij veel meer informatie uit een programma willen halen. Zij willen weten of bepaalde machines of werkzaamheden geld opbrengen of dat een uitgevoerd project rendabel is geweest. Daar zie je dat be-

22

GRONDIG - Januari 2013

Deze maand zullen de eerste loonbedrijven ook versie 4.0 van het programma in gebruik kunnen nemen. Een programma dat een groot aantal nieuwe ontwikkelingen volgt en is gebaseerd op de nieuwste systemen in de markt om op basis van zoveel mogelijk standaarden te ontwikkelen. Het programma is geoptimaliseerd voor gebruik met de nieuwste versies van Windows. De afgelopen maanden is al proefgedraaid en de hoop is dat zoveel mogelijk bedrijven komend jaar de overstap naar de nieuwste versie zullen maken.

Het betekent voor Agro IT een nieuwe ronde langs bedrijven om de kennis bij te spijkeren. Ook daar ligt namelijk een probleem op veel bedrijven, constateert Veerhuis. “Op veel bedrijven wordt te weinig geïnvesteerd in het op peil houden en verspreiden van kennis. Te vaak zijn er maar één of twee mensen die er wat van afweten. Vertrekt er dan één, dan is gelijk een heleboel kennis verloren. Dat merk je ook als je een programma moet updaten. Dan moet je soms het hele netwerk op een bedrijf bijwerken. Terwijl dat feitelijk niet onze functie is.”

Ondanks de uitrol van een nieuw programma zal één wens van Olga nog steeds niet zijn gerealiseerd. Ook in het nieuwe programma is het nog niet mogelijk om de bankgegevens direct in te lezen. “Een bewuste keuze”, zo verweert Van der Heide zich. “Wij willen wachten tot alle banken helemaal

In deze rubriek behandelen we iedere maand een onderwerp op het gebied van aanbestedingen en het aannemen van werken. Heeft u ook een vraagstuk, laat het CUMELA Nederland weten.

in kort bestek Risicoregeling beperkt houdbaar Beste Helmy, klaar zijn voor de overstap naar het SEPA-systeem, waarbij voor heel Europa de bankgegevens zijn gestandaardiseerd.

Wij vonden het niet zinvol meer om nu nog iets te maken voor het huidige systeem. Dan maak je nu iets wat je over een paar maanden al moet aanpassen. We willen daarom in de loop van dit jaar met een update komen, zodat iedereen direct volgens de nieuwe banksystematiek kan werken. Het duurt dus even, maar het is nodig om in de sector datgene te houden wat we willen: een betaalbaar systeem voor een relatief kleine sector.”

Tekst: Toon van der Stok

Smartphone met werkregistratie Tegelijk met de uitrol van versie 4.0 komt Agro IT met een smartphone met daarop een app voor de tijdsregistratie.

Door deze applicatie kun je op kantoor op basis van de beweging van de smartphone ook de machine volgen op de computer. Dat is een verschil met de huidige systemen, die werken op basis van GSM-ontvangers die zijn ingebouwd in de machine. Voor elke machine moet dan feitelijk een eigen systeem worden gekocht.

Wie zijn werknemers uitrust met zo’n smartphone of ze vraagt de app op hun eigen telefoon te installeren, kan eenvoudig berichten oversturen en bijvoorbeeld de tijdsregistratie digitaliseren. Via een simpel menu kan een werknemer dan aangeven hoe laat hij begint, welk werk hij doet en wie de opdrachtgever is. Om te voorkomen dat de werknemer zich de hele dag gevolgd voelt, kan hij de applicatie automatisch uitzetten in bepaalde tijdvakken of zelf handmatig stoppen wanneer hij niet aan het werk is.

De nieuwe applicatie is geen eigen ontwikkeling van Agro IT, maar ontstaan uit een samenwerking met een gespecialiseerde app-bouwer. Deze heeft een bestaande app geschikt gemaakt voor gebruik in de cumelasector. Van der Heide verwacht dat deze eerste gebruikers deze maand proef zullen gaan draaien, om zo een lang gekoesterde wens van een digitale werkbon eindelijk realiteit te maken.

Ik heb een meerjarig onderhoudsbestek aangenomen. De risicoregeling als bedoeld in artikel 01.04.02 van de Standaard 2010 is van toepassing. Maar wanneer en wat mag ik verrekenen?

Beste aannemer, In het bestek staat aangegeven of en zo ja welke risicoregeling van toepassing is. Een veel gebruikte is de GWW Risicoregeling conform 01.04.02 van de Standaard RAW. Hierin staat: “Verrekening van wijzigingen in loonkosten, kosten van brandstofgroepen en kosten van bouwstofgroepen vindt slechts plaats, indien het saldo van deze te verrekenen kosten, gerekend over de gehele uitvoeringsduur van het werk, gelijk aan of groter dan een bedrag van € 500,- is.” En: “De verrekening geschiedt in termijnen die per 12 weken verschijnen, waarbij de eerste termijn verschijnt op de 12de maandag na de datum van aanvang van het werk. Er zal echter niet eerder een declaratie mogen worden ingediend dan nadat het te verrekenen bedrag gelijk aan of groter dan een bedrag van € 500,- is.”

U mag dus elke twaalfde maandag na aanvang van het werk een declaratie indienen, tenzij het bestek anders vermeldt of het bedrag is kleiner dan € 500,-. Wat u mag verrekenen, staat ook in het bestek. Voor ons soort werk zijn dat meestal loon- en brandstofkosten. Tevens wordt daarbij een percentage genoemd van het aandeel loon- en brandstofkosten waaruit de aanneemsom is opgebouwd. Als dat niet het geval is, zult u zelf de percentages moeten bepalen. De indexcijfers worden elke maand door het CROW vastgesteld. De formules voor het verrekenen van wijzigingen in loon- en/of brandstofkosten staan in de Standaard RAW onder hoofdstuk 01.04.03 en 01.04.04.

De inschrijving is gebaseerd op het eerste jaar. Met andere woorden: de prijzen zijn vast tot en met het eerste jaar. Dat wil zeggen dat de prijzen in het tweede jaar en voor de rest van de duur van het contract kunnen worden verrekend. Let op: vaak is er in het bestek wel een ‘houdbaarheidsdatum’ opgenomen. Als dit het geval is en u bent in 2010 vergeten te verrekenen, dan bestaat de mogelijkheid dat u dit recht kwijt bent.

Helmy Coenen Adviseur GWW

GRONDIG - Januari 2013

23

Bloeien in de Bollenstreek Loonwerkers verkennen kansen in een krimpende markt Hoe zorg je ervoor dat je aantrekkelijk blijft voor een krimpende doelgroep en groeiers die de mechanisatie minder snel uit handen geven? Over die vraag boog zich een groepje loonwerkers in de Bollenstreek van Zuid-Holland. “Een gemiddelde rooimachine draait hier nog geen tien hectare per jaar.”

We stellen ze eerst even voor, de mannen aan de stamtafel in dorpscafé De Doofpot in De Zilk: Chris van der Slot, van het familiebedrijf in Noordwijkerhout, dat het overgrote deel van de omzet haalt uit de bollenteelt en vaste planten. Remy Lubbe en Frans van der Zalm, van een gecombineerd loonwerk- en kweekbedrijf, André Geerlings, die onder andere gespecialiseerd is in bollenplanten onder graszoden, Johan Bakker, loonwerker in de bollen- en vasteplantenteelt, en Ruth de Groot, samen met zijn broer voor negentig procent werkzaam in de bollen, vaste planten en bloemen.

Vandaag praten zij met bedrijvenadviseur Nico Willemsen van CUMELA Nederland over de toekomst van de loonwerkactiviteiten in het bijzondere gebied waarin ze actief zijn.

Nergens anders in Nederland vind je zo’n verscheidenheid aan bolgewassen dan in De Zuid, het traditionele bloembollengebied rond Lisse. Door schaalvergroting en het afkalvende areaal cultuurgrond wordt de spoeling voor de loonwerkers steeds dunner. Kleine, maar ook middelgrote kwekers houden ermee op vanwege de steeds kleinere marges in de teelt. Dit betekent direct verlies van klanten. Daar komt bij dat grotere bedrijven over het algemeen sneller zelf de mechanisatie oppakken. Om hun machines rendabel te kunnen blijven inzetten, voelen de loonwerkers dat zij hun strategie moeten aanpassen. Hoe, daar bestaan verschillende ideeën over.

Tijdigheid Wat zijn de argumenten waarmee je de aandacht van kwekers trekt? Een goede machine met een goede man erop, blijft een gouden combinatie, volgens de loonwerkers. Maar dat alleen is niet genoeg. Ruth de Groot: “Je zult de kweker stap voor stap moeten voorrekenen wat het kost om het zelf te doen. De betere machines worden te duur, ook voor kwekers met een flink areaal.”

Naar schatting van de loonwerkers zijn er in De Zuid zoveel rooimachines, dat ze gemiddeld nog geen tien hectare per jaar draaien. Kanttekening daarbij is dat daar ook veel kleine machines tussen zitten met speciale aanpassingen voor bijzondere teelten. In sommige gewassen kun je bovendien niet sneller dan twee kilometer per uur rijden. Niettemin kan zonder probleem een groot deel van de rooiers worden opgeruimd.

24

GRONDIG - Januari 2013

Het probleem is dat de kwekers het werk niet snel uitbesteden. Daar zijn verschillende redenen voor. De belangrijkste is dat zij op elk gewenst moment aan de gang willen en dat is iets wat een loonwerker moeilijk kan garanderen. Dat eigen mechanisatie duurder is, nemen ze voor lief. Ook is er binnen familiebedrijven vaak wel een broer of een neef die de mechanisatie voor zijn rekening neemt en die dat ook leuk vindt.

Als er dan ook nog voldoende mensen rondlopen, zul je ze niet snel overtuigen om het werk uit te besteden, menen de loonwerkers.

Het is moeilijk, maar niet onmogelijk, meent ook Remy Lubbe. “Ik denk zelfs dat er plek is voor een nieuwe man met rooimachine. Het oogstseizoen is lang, vanwege de grote verscheidenheid aan gewassen. Je kunt zo’n machine mooi volplannen, zolang je er maar voor zorgt dat er geen overlap zit in het oogsttijdstip. Je moet de kweker kunnen garanderen dat je op tijd bij hem bent”, aldus Lubbe. Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan, vindt De Groot. “Het blijven buitenteelten. Als het twee weken achter elkaar regent, loopt die oogstplanning onherroepelijk door elkaar. Kijk naar tulpen en hyacinten. Het is heel lastig om daar afspraken over te maken.”

Knel- en valgevaar Een ander argument komt ter tafel. Nieuwe machines zijn vaak niet alleen product- en/of bodemvriendelijker, maar ook de veiligheid is beter. Dat kan een verkoopargument zijn, opperen de loonwerkers. Goed voorbeeld is de strodekmachine. Vooral de oude versies, waarmee veel kwekers nog werken, staan bekend om de gevaren. De touwen van de grote balen moeten boven op de machine met de hand worden doorgesneden, wat val- en knelgevaar met zich meebrengt. Met nieuwe technieken gebeurt het doorsnijden van de touwen automatisch. In 2011 hebben CUMELA Nederland en de Arbeidsinspectie hier veel aandacht aan geschonken, maar van de aangekondigde handhaving is volgens de loonwerkers weinig terecht gekomen. De buurman hobbelt vrolijk verder met zijn oude apparatuur. “Voordat we hier zielig over gaan doen, moeten we vooral kijken hoe we die regels in ons voordeel kunnen laten werken”, zegt Chris van der Slot.

Lubbe vult aan: “Je moet tegen die klant zeggen: laat ons die up-to-date machine kopen, dan kun jij in je veiligheidsplan dat hokje afvinken. Dan weet je meteen dat het werk goed gebeurt en kun jij je richten op andere zaken.”

Nico Willemsen (links op de rug gezien) bespreekt de marktkansen in de Bollenstreek met van links naar rechts Chris van der Slot, Remy Lubbe, Frans van der Zalm, André Geerlings, Johan Bakker en Ruth de Groot.

Voor kennisintensieve zaken geldt iets soortgelijks. De ondernemers denken bijvoorbeeld dat er in spuitwerk ook kansen liggen voor loonwerkers. “Gespecialiseerde loonwerkers elders in Nederland bewijzen dat dat kan”, aldus André Geerlings. Op dit moment is het een klus die bollenkwekers vrijwel altijd zelf doen. Ook hier weer speelt tijdigheid een rol en het feit dat er al snel voor tienduizenden euro’s aan plantgoed in de grond zit. Maar een specialistische loonwerker die veel percelen ziet, met veel verschillende middelen werkt en die bovendien over de nieuwste apparatuur beschikt, kan grote voordelen bieden. De Groot heeft er enige ervaring mee. “Het is iets wat enorm veel aandacht vraagt en wat je er zeker niet zomaar bij doet. Het is zo specialistisch dat ik op mijn beurt bijvoorbeeld het spuiten van dahlia’s weer uitbesteed. Maar als de kweker ervoor open staat, kan zoiets.”

Samenwerken Een mooie brug voor Willemsen om het gesprek op samenwerking te brengen. Gebeurt dat? Nauwelijks. Blijkbaar is de nood op dit moment nog niet hoog genoeg, constateren de loonwerkers. “Maar we mogen best de hand in eigen boezem steken”, zegt Frans van der Zalm. “We zeggen eigenlijk tegen kwekers dat ze die rooiers moeten opruimen, maar we doen het zelf ook niet. Ik weet zeker dat ik bij ieder van ons een trekker kan weghalen die je niet zult missen.”

Als rode draad van het gesprek valt op te maken dat er best kansen zijn, maar dat die vallen of staan met een goede communicatie. Onderling en met de klant. Sommigen hebben daar deze middag al mooie voorbeelden van laten zien. Anderen stappen minder gauw op een klant af ‘om hem te vertellen wat hij moet doen’. Willemsen: “Waarom niet sa-

men een totaalpakket aanbieden bij een klant? In de veehouderij zijn er voorbeelden waarbij de ene loonwerker perst en de ander wikkelt.

Waarom zou dat in de bollenteelt niet kunnen? En ga aan tafel met die kweker. Bekijk hoe je hem kunt ontzorgen.”

Tekst en foto’s: Egbert Jonkheer

Dit zegt de klant Wim van Haaster, De Zilk. Teelt op honderd hectare diverse bloembollen “De loonwerker komt bij ons voor egaliseren en mest strooien.

Planten en rooien doen wij bewust zelf, onder meer omdat we de planning volledig in eigen beheer willen hebben. Als het lange tijd te nat is geweest om te planten, wil je direct aan de slag zodra de grond opdroogt, desnoods op zondag. Dat lukt omdat we dat met eigen mensen doen. Ik zie de eigen mechanisatie ook als een soort buffer in het bedrijf. In een goed jaar investeer ik in nieuw materieel.

Normaal gesproken schrijf je in vijf jaar af, maar mochten het een paar slechte jaren zijn, dan rijden we wat langer met onze machines door. Je kunt de rekening even doorschuiven. Dat kan met de rekening van de loonwerker niet. Overigens telen wij ook hyacinten in De Noord, bij Callantsoog. Daar doet de loonwerker voor ons het grootste deel van het werk. Als je de hele teelt uitbesteedt, kun je daar scherpe afspraken over maken. En ik moet zeggen: ook over flexibiliteit hebben we niks te klagen.”

GRONDIG - Januari 2013

25

Waarom loonwerk?

Dit zegt de klant

De argumenten op een rij:

Rik Pennings, Noordwijkerhout. Teelt op tien hectare tulpen en speciale narcissen “Ik heb een eenmansbedrijf en richt mij vooral op teelt en handel. Alleen spuiten en kunstmest strooien doe ik zelf, de rest besteed ik uit. Na tientallen jaren bij dezelfde loonwerker ben ik dit jaar overgestapt op een andere. Dat was best even een stap.

Mijn oude loonwerker stond altijd direct klaar, maar omdat ik de enige klant was, waren de machines inmiddels wel verouderd. Dit jaar waren de rooiomstandigheden erg slecht en kwam er door ziekte ander personeel. Dat was een ongelukkige combinatie. Vandaar dat ik ben overgestapt naar een bedrijf dat wel de ruimte heeft om te investeren, waar alle werkzaamheden onder één dak zitten en waar jonge jongens, die bekend zijn met onze specialistische teelt, staan te trappelen om in de bollen te werken. Flexibiliteit was voor mij ook een belangrijke voorwaarde. Een loonwerker die zei dat ik twee dagen van tevoren moest bellen, is afgevallen.”

• Moderne en daardoor veilige en productvriendelijke apparatuur.

• Aanvullende kennis. De loonwerker is specialist.

• Ontzorgen van de klant. De kweker heeft tijd voor andere zaken.

• Vaak goedkoper (reken voor!).

• Ervaren mensen doen beter werk.

• Maakt de introductie van nieuwe technieken eenvoudiger (bijvoorbeeld de overstap van 1,50 naar 1,80 meter bedbreedte).

Dit kost strodekken Investeringen bij kwekers zijn vaak resultaatgedreven; in een goed jaar wordt er geïnvesteerd. Of zo’n machine echt uit kan, daar wordt niet altijd naar gekeken. Het kan helpen om die kosten inzichtelijk te maken. Als voorbeeld nemen we een strodekmachine.

Toelichting: een kweker koopt doorgaans een goedkopere strodekker zonder touwsnijder. Hij zet deze op jaarbasis minder in en dus gaat de machine daardoor iets langer mee. De post reparatie en onderhoud is daardoor ook iets lager. Opvallend is dat zelfs als je arbeid niet telt, loonwerk nog iets goedkoper is dan eigen mechanisatie.

Strodekken in cijfers Loonwerk Trekker

Eigen mechanisatie

Strodekker

Trekker

Strodekker

Aanschaf & onderhoud Vervangingswaarde (VW) Restwaarde

€ 65.000 € 10.000

€ 80.000 € 15.000

€ 65.000 € 10.000

€ 60.000 € 10.000

Gebruiksuren/jaar

1.000

400

600

150

Afschrijving in jaren

12

15

17

20

Afschrijving/jaar

€ 4.583

€ 4.333

€ 3.235

€ 2.500

Rente (5,5% van VW)

€ 2.063

€ 2.613

€ 2.063

€ 1.925

Reparatie en onderhoud

€ 2.000

€ 1.000

€ 1.500

€ 750

Arbeid eigen onderhoud

€ 400

€ 400

€ 300

€ 300

Onroerend goed

€ 1.040

€ 1.000

€ 1.040

€ 1.000

Verzekering

€ 1.170

€ 1.080

Algemene kosten (2,2% van VW) € 1.430

€ 1.760

€ 1.430

€ 1.320

Totaal per jaar

€ 12.686

€ 11.106

€ 10.648

€ 7.795

Subtotaal per uur

€ 12,69

€ 27,76

€ 17,75

€ 51,97

Brandstof & smeermiddelen Liter per uur

7

7

Brandstofprijs

€ 1,25

€ 1,25

Smeermiddelen (10%)

€ 0,13

€ 0,13

Subtotaal per uur

€ 9,66

€ 9,66

Arbeidskosten

€ 25,00

€ 25,00

Bedrijfsleidingvergoeding (15%)

€ 3,75

€ 3,75

Arbeid & risico

Bedrijfsrisico (5%)

€ 2,55

€-

Subtotaal per uur

€ 31,30

€ 28,75

Kostprijs (afgerond per uur)

€ 53,65

Totaal per uur

26

GRONDIG - Januari 2013

€ 27,76 € 81,41

€ 56,16

€ 51,97 € 108,13

Een extra wapen tegen onkruid dat de grond uitschiet: Peak of Casper ®

Peak, tegen lastige breedbladige onkruiden • IJzersterk op o.a. kamille en zwaluwtong • Goede werking op haagwinde • Zeer veilig voor de mais • Flexibel en makkelijk in het gebruik

®

Casper, de oplossing tegen haagwinde • Sterk op haagwinde en lastige breedbladige onkruiden • Werkt tot diep in de onkruidwortels • Veilig voor de mais • Draagt bij aan een snelle onkruidbestrijding

Peak en Casper zijn ideaal te combineren met o.a. Calaris, Callisto, Milagro en Gardo Gold.

Syngenta Crop Protection B.V., Postbus 512, 4600 AM Bergen op Zoom.

Tel. 0164 225 500, Fax 0164 225 502, www.syngenta.nl.

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor het gebruik eerst het etiket en de productinformatie. ®/ TM Registered Trademark of a Syngenta Group Company.

TM

Glyfosaat overleeft alle bestrijdingen Monsanto rekent op een verlenging van de toelating tot 2025 Het is één van de oudste herbiciden op de markt en het succesverhaal lijkt nog wel even door te

Vakinformatie

gaan. De Taskforce glyfosaat waar Monsanto deel van uitmaakt, heeft afgelopen jaar een verlenging van de Europese toelating aangevraagd. Bij de introductie van de nieuwste formulering, Roundup Ultimate, vertelde producent Monsanto de herevaluatie vol vertrouwen tegemoet te zien. dom van het middel is het patent van Monsanto al lang verlopen. Al sinds 1991 mogen ook andere fabrikanten glyfosaat produceren en op de markt brengen. Voor het behoud van de registratie in Europa is het echter wel nodig dat er elke tien jaar een herbeoordeling wordt aangevraagd. Daarvoor is de Taskforce glyfosaat opgericht, die alle dossiervragen rond het middel behandelt. In deze groep zitten inmiddels al 25 Europese firma’s die belangen hebben in glyfosaat.

Milieudiscussie

Elke jerrycan krijgt in de toekomst een echtheidskenmerk. Op deze wijze wil Monsanto de verkoop van imitatie-glyfosaat tegengaan.

Al jaren lijkt Roundup, synoniem voor de werkzame stof glyfosaat, het meest omstreden middel in de markt voor gewasbeschermingsmiddelen. Vooral rond deze stof zijn er namelijk altijd discussies gaande. “Niet zo vreemd”, stelt Kris Leemans van Monsanto, die zich al nagenoeg sinds de introductie bezig houdt met het technische dossier rond de stof.

“Roundup is niet alleen heel lang op de markt, het wordt ook nog ontzettend veel gebruikt, en dat in heel veel landen op de wereld.”

Het feit dat de stof al zo lang op de markt is, is voor hem het bewijs dat het met de veiligheid wel goed zit. “In al die jaren is het middel honderden keren onderzocht door onderzoekers en zijn de dossiers beoordeeld door onafhankelijke deskundigen. Nog nooit is er in al die jaren een bewijs van problemen gevonden die er toe hebben geleid dat de toelating is ingetrokken.”

Het succesverhaal van Roundup duurt al tientallen jaren. De eerste toelating kreeg het middel al in 1975. Door de ouder-

28

GRONDIG - Januari 2013

Bij de introductie van de nieuwste formulering, Roundup Ultimate, wilde Monsanto daarom graag wat onduidelijkheden uit de wereld helpen. Vooral door de aanhoudende milieudiscussies in de media lijkt het gebruik soms op zijn eind te lopen. Voor Leemans is duidelijk dat het succesverhaal nog wel even kan voortduren. Vorig jaar mei is bij de Europese beoordelaar in Duitsland het nieuwe dossier ingediend. Die heeft nu anderhalf jaar de tijd om te evalueren en een oordeel voor te stellen aan de lidstaten en eventueel aanvullend onderzoek te vragen. Leemans ziet het allemaal met vertrouwen tegemoet. “Tot nu toe hebben we geen enkele vraag ontvangen en weten we alleen dat het dossier compleet verklaard is.”

Ook de vele publicaties die circuleren met suggesties als zou het middel schadelijk zijn voor embryo’s of schade zou opleveren voor de toepasser zitten in dit Europese dossier. “Al die zogenaamde onderzoeken worden meegenomen in de komende evaluatie en zijn tot toe weerlegd met betrouwbaardere resultaten uit regulier onderzoek. We kijken ddaarom de evaluatie met vertrouwen tegemoet en verwachten daarom straks weer een toelating tot 2025 te krijgen.”

Geen verbod Een bijzonder aspect is het gebruik van glyfosaat op verhardingen in Nederland. Door de motie Grashoff, die door de Tweede Kamer is aangenomen en verzoekt om een verbod op het gebruik van glyfosaat op verhardingen, staat dit onder druk. Toch denkt Leemans dat uitvoering van de motie kan worden voorkomen. “Alle aantijgingen rond giftigheid die in de motie worden genoemd, zijn weerlegd door Europese

Roundup Ultimate vervangt Roundup Max Met een nieuwe formulering met unieke eigenschappen hoopt Monsanto de strijd tegen de generieke formuleringen te blijven winnen. De hoeveelheid werkzame stof per liter is verhoogd van 450 gram in Roundup Max naar 480 gram in Roundup Ultimate. Een belangrijk verschil is het gebruik van kaliumzout om het glyfosaat in oplossing te houden. Daarmee onderscheidt het product zich ook van de generieke glyfosaatformuleringen die met het isopropylaminezout zijn geformuleerd. Deze oplossing is stroperiger en kan geen hoge dosering werkzame stof per liter bevatten.

Kwaliteit is alles in de fabriek van Monsanto. Zo zorgt een kartonnen viltje rond de vulopening ervoor dat er geen druppels op de schroefdraad komen. Het voorkomt vervuiling en vastzitten van de dop.

overheidsdeskundigen die nieuwe elementen voor het dossier blijven beoordelen tijdens de erkenning.”

Een ander belangrijk punt is de bedreiging van het drinkwater. Ook hier kan Leemans voldoende argumenten aanvoeren om de discussie te weerleggen. “Van bedreiging van het drinkwater is geen enkele sprake, alleen is Nederland het enige land dat een drinkwaternorm voor het ruwe oppervlaktewater hanteert. In Europa is ooit gesteld dat in drinkwater maximaal 0,1 microgram aan bestrijdingsmiddelen mag voorkomen. Dat is 0,0001 milligram, oftewel één druppel in een olympisch zwembad. Nederland heeft deze norm niet alleen van toepassing verklaard op het drinkwater, maar ook op de opname van oppervlaktewater voor drinkwater.

Hanteren van die norm betekent dat je geen waterzuivering meer nodig zou hebben. Helaas hebben we alleen voor gewasbescherming die norm en hebben we te maken met andere vervuilingen, in hogere concentraties, die waterzuivering noodzakelijk maken.”

Totaalverbod lost niets op Het probleem dat nu bij glyfosaat optreedt, is dat het middel enkele keren per jaar bij innamepunten in een concentratie boven de 0,1 microgram wordt aangetroffen.

Een probleem dat echter maar ten dele uit het Nederlandse verbruik is te verklaren, stelt Leemans. “Een statistische evaluatie van de stroomodellen van de Maas gaf aan dat zelfs bij een totaalverbod in Nederland van glyfosaat er problemen zouden zijn door alles wat uit het buitenland komt. Om onder de norm te blijven, is het dus belangrijk om ook in het buitenland te streven naar een zorgvuldig gebruik. Dat is echter lastig uit te leggen als ze overal een veel hogere norm gebruiken voor oppervlaktewaterkwaliteit dan in Nederland.”

In Nederland is Monsanto een enthousiast supporter van het DOB-programma om het zorgvuldig gebruik op verhardingen te bevorderen. Leemans is ervan overtuigd dat dit een goede basis is om het gebruik van Roundup Evolution mogelijk te houden. “Het is de manier om met een minimaal gebruik toch op een goedkope manier verhardingen onkruidvrij te houden.”

Voorlopig rekent hij erop dat de motie Grashoff niet zal worden uitgevoerd. In het Nationaal Actieplan dat naar de Brussel is gestuurd, is het in elk geval niet opgenomen. Het is nu afwachten wat er in het nieuwe plan voor duurzame gewasbescherming voor Nederland komt. “Maar wij hebben goede hoop dat er toestemming blijft om glyfosaat op verhardingen te gebruiken.”

Tekst & foto’s: Toon van der Stok

Een belangrijke wijziging is ook het gebruik van een nieuwe hulpstof om door de waslaag van de plant heen te dringen en te zorgen voor een goede opname.

Dankzij deze nieuwe hulpstof is Ultimate bijzonder snel (binnen een uur) regenvast en heeft het middel al bij een lage luchtvochtigheid een goede werking. Tegelijk is de werking bij lage en hoge temperaturen verbeterd, wat de toepasmomenten nog verder vergroot. De nieuwe hulpstof zorgt er ook voor dat met name in hard water het gebruik van ammoniumsulfaat niet meer nodig is.

De nieuwe formulering moet vooral in het gebruik het verschil blijven maken met de generieke middelen: door de snellere werking, de betere regenvastheid en het vertrouwen dat er een goed werkend product is. Vooral de extra kwaliteiten blijven in het voordeel werken, merkt Monsanto. Dat uit zich in een nieuwe verpakking met in de can een inslag van de naam. Noodzakelijk omdat er steeds meer partijen uit bijvoorbeeld China op de markt komen die van een slechte kwaliteit zijn. Net als andere middelenfabrikanten probeert Monsanto dit met unieke kenmerken in de verpakking te voorkomen. In de markt zal nu moeten blijken of de nieuwe formulering in nieuwe vijftienlitercans voldoende voordelen heeft om de sterke positie vast te houden.

Bij het afvullen wordt elke can gewogen om altijd de juiste inhoud te garanderen.

GRONDIG - Januari 2013

29

altijd grip op iedereen Verhart Groen BV, Montfoort Nu de marges onder druk staan, komt het aan op effectiviteit, stelt Peter Verhart. Dus besloot hij om alle voertuigen te laten voorzien van een volgsysteem. Voor een betere registratie, het besparen op brandstofverbruik, maar ook om duidelijk te maken dat het in deze tijd draait om scherp zijn op de kosten. Het effect: minder verloren uren en een lagere brandstofrekening.

sterk werk 30

GRONDIG - Januari 2013

Natuurlijk voer je zo’n volgsysteem niet zo maar in. Zeker niet in een sector waar personeel gewend is in alle vrijheid-blijheid te kunnen werken, met jongens die over het algemeen best bereid zijn om hard te werken en niet kijken op een uurtje meer. Dat is een probleem dat Peter Verhart zich ook realiseerde toen hij op zoek was naar mogelijkheden om de bedrijfsvoering efficiënter te maken. “Dat uurtje meer is geweldig en de kracht van onze sector, maar uiteindelijk kunnen we alleen de uren betalen die ze echt gewerkt hebben.”

Verhart heeft voor zichzelf vastgesteld dat hij binnen het bedrijf nog veel meer op de kosten moet gaan letten, wil hij overleven in deze tijd, waarin de concurrentie groot is en veel werk heel scherp wordt aangenomen. “Dat was ons op kantoor wel duidelijk, maar het is de kunst om dat over te brengen aan vijfenvijftig mensen die buiten hard aan het werk zijn.”

De oplossing vond hij door een toolbox te organiseren over efficiënt en effectief machinegebruik. Voor deze toolbox werd uitgeweken naar een aparte zaal, waar eerst een presentatie werd gegeven door Sytze Kloosterman van Soma. Deze toolbox is opgezet door Soma in samenwerking met CUMELA Nederland en kan helemaal op het bedrijf worden afgestemd.

Wat de boodschap een stuk gemakkelijker maakte, is de crisis, merkte Verhart. “Iedereen hoort dagelijks berichten dat het slecht gaat.

Daar konden we mooi bij aansluiten. Als reactie kun je op zoek gaan naar de gouden klussen, maar die zijn er niet meer. Dus moet je op zoek naar de potjes goud in je eigen organisatie. Die zijn er genoeg, want door ineffectief werken gaat er veel geld verloren.”

450.000 liter wordt omgezet in CO2. Een besparing van tien tot vijftien procent betekent dan € 45.000,- tot € 65.000,- lagere kosten.

Samen met het personeel werd gekeken naar mogelijkheden om die besparing te realiseren.

Een groot aantal zaken kwam voor het voetlicht, zoals goed onderhoud, het juiste merk, de juiste machine, de juiste informatie, het voorkomen van onnodige handelingen, maar vooral verbruiksgerelateerde zaken. Zoals toerental, voorkomen van onnodige draaiuren en de juiste machinist op de goede machine.

Het zijn allemaal punten die iedereen wel onderschreef, maar ook met de nodige scepsis werden bekeken, merkte Verhart. “Iedereen denkt natuurlijk dat hij zelf toch wel efficiënt bezig is. De echte schrik kwam pas toen we de cijfers lieten zien van de eerste voertuigen die begin 2012 met een Fleetlogicvoertuigvolgsysteem waren uitgerust. Toen konden we laten zien dat veertien voertuigen in een periode van vier maanden precies 942 uren stationair hadden gedraaid. Dat getal lijkt mee te vallen, maar niet meer als je het terugrekent. Dat zijn namelijk 117,75 mandagen of 23,5 week werken. Allemaal uren waarop de machine wel draait, maar die nergens te factureren zijn.”

Het tweede schrikmoment voor het personeel volgde toen er een uitdraai kwam van de prestaties van een auto op één ochtend. Deze bleek op een afstand van 500 meter 23 keer heen en weer te zijn gereden. “Moeilijk voor te stellen, maar bij navraag bleek het wel te kloppen. Het is zo gemakkelijk, zeker als het koud is, om weer even in de auto te stappen om naar een ander punt te rijden. Voor ons kwam het goed uit, want we konden zo laten zien hoe gemakkelijk er tijd verloren gaat. Waar het om gaat, is de bewustwording dat elke minuut die inefficiënt wordt gewerkt tijd en brandstof kost.

Dat is arbeid waar geen inkomsten tegenover staan, want op dat moment wordt er geen werk gedaan waarvoor we een rekening kunnen indienen.” Het was voor Verhart het ideale moment om aan te kunnen kondigen dat alle machines na de bijeenkomst zouden worden uitgerust met een voertuigvolgsysteem.

Fleetlogic-voertuigvolgsysteem

Nauwkeuriger registreren

Vanuit dat perspectief van hetzelfde werk tegen lagere kosten is Kloosterman met de mensen gaan kijken naar mogelijkheden om te besparen op kosten. Diesel en effectief werken zijn daarin zeer belangrijk, liet Kloosterman zien. Hij begon met de inzet dat het nodig was om tien tot vijftien procent diesel te besparen.

Een punt dat telt op een bedrijf waar per jaar

Die boodschap kwam aan, merkte Verhart een week later. “We konden opeens een dag extra doen met onze dieselvoorraad”, lacht hij. Natuurlijk bleef de besparing niet zo hoog, maar toch is hij nu, een half jaar verder, dik tevreden. “We zijn in brandstofverbruik aanzienlijk omlaag gegaan. Ik schat toch wel zo’n tien procent. Maar wat veel belangrijker

Op vrijdagmiddag is het in de kantine van Verhart in Montfoort geen verrassing meer wanneer iedereen terug is voor een biertje.

Op het grote tv-scherm zien de vroege collega’s de mensen die wat later zijn naderen.

Het scherm hangt er sinds voorjaar 2012. Niet om de vrijdagmiddagborrel op tijd te kunnen starten, maar om medewerkers in alle openheid te laten zien dat op hen wordt gelet.

Uurtje meer

Verhart Groen BV, Montfoort Groenvoorziening in de meest ruime zin van het woord, zo omschrijft Verhart de werkzaamheden die zijn bedrijf uitvoert.

Een belangrijk onderdeel daarvan is het machinale onderhoud aan groenvoorzieningen, zoals het knippen van hagen, het afzetten van beplantingen en het rooien van bomen. Ook ander werk langs de weg hoort tot het productenpakket, zoals het maaien van bermen en sloten en het baggeren van watergangen. Een bijzonder bedrijfsonderdeel is het machinaal reinigen van wegmeubilair en geluidsschermen. Eigenaar Peter Verhart is de tweede generatie in het bedrijf. Zijn vader begon in 1961 als loonspuiter. Dat deel van het bedrijf is inmiddels ondergebracht in een aparte onderneming. Ruvoma is gespecialiseerd in het bestrijden van dierplagen.

Verhart besteedt veel aandacht aan een scherpe registratie van werk en gewerkte uren. Hij stelt vast dat het in een tijd, waarin al het werk feitelijk tien tot vijftien procent goedkoper moet, niet anders kan. Hij wil door scherp op de kosten te zijn ook bij scherpe inschrijvingen aan de goede kant van de streep te blijven.

Meer informatie: www.verhartgroen.nl.

GRONDIG - Januari 2013

31

is: we slagen er veel beter in om de gewerkte uren nauwkeuriger te registreren. We kunnen nu namelijk precies zien hoe laat iemand ergens aankomt of weer weggaat. Zeker in het seizoen maken de mensen lange dagen en dan wordt er wel eens ruim geschreven. Daar probeer je altijd op te letten, maar precies zie je het nooit. Als we nu twijfelen, pakken we de Fleetlogic-uitdraai erbij en kunnen zo zien of het klopt”, aldus Verhart.

Verhart is ervan overtuigd dat hij daarmee alleen al zijn systeem in twee jaar heeft terugverdiend. “Elke week bij iedereen een uurtje meer betekent wel meer dan veertig uur in de week die je moet uitbetalen. En het gaat zo makkelijk. Gewoon aangeven dat je niet geschaft hebt, terwijl je dat wel doet en er is weer en half uur per dag verloren.

In de kantine hangt een groot tv scherm waarop je precies kunt zien waar de mensen aan het werk zijn. Ook mensen en machines die onderweg zijn, kun je zo precies volgen.

Big Brother Verhart kent de bezwaren van Big Brother en de privacygevoeligheid. Toch vindt hij het niet meer dan logisch om personeel zo te volgen. “Van iemand in de werkplaats of op kantoor kunnen we toch ook altijd zien wat hij doet? Dankzij de techniek kunnen we dat nu ook in het veld. Iemand die gewoon zijn best doet, heeft niets te verbergen. Die heeft er dus geen problemen mee.”

Hij stelt vast dat dit de mooiste tijd is om iets dergelijks van de grond te krijgen. “Iedereen beseft dat het nodig is om alles op alles te zetten om te overleven. Ik kan andere bedrijven alleen maar aanraden om nu die stap te zetten.”

Sommige bedrijven zullen het van Verhart zelfs opgelegd krijgen. “Komend jaar willen we ondernemers die meer dan 800 of 1000 uur voor ons werken met een dergelijk systeem uitrusten. Het kan tenslotte niet zo zijn dat wij onze mensen op elke minuut controleren, terwijl inhuurders feitelijk gewoon uurtje factuurtje kunnen draaien. Ook zij zullen moeten voelen hoe scherp je nu moet zijn om nog wat te verdienen.”

Verhart groen is gespecialiseerd in onderhoud aan openbaar groen. In de winter heeft het bedrijf veel werk aan snoeiwerk. Daarvoor maakt het bedrijf ook veel machines zelf.

Verhart is een van de specialisten in Nederland voor het machinaal knippen van hagen. Dit werk wordt gedaan voor provincies, rijkswaterstaat en gemeenten.

Tekst: Toon van der Stok Foto’s: Toon van der Stok, Verhart groen

Registreren in Excel Al bijna tien jaar werkt Verhart met een eigen Excel-programma voor het maken van werkbonnen en het registreren van gewerkte uren. Elke werknemer moet zijn gegevens zelf invoeren. Daarvoor staat in de kantine een aparte computer, waarin iedereen zijn werkstaten kan bijwerken. Die is zo ingericht dat hij altijd precies vastlegt voor wie is gewerkt en hoeveel uren hij aan werk, maar ook aan reistijd heeft besteed. Ook werkplaatswerk wordt vastgelegd. Het enige nadeel is dat de gegevens daarna moeten worden overgenomen in de administratie. Toch wil Verhart het nog niet anders. “Dit werkt perfect en we hebben altijd precies in beeld welk werk door wie is gedaan”, zegt hij daarover.

Mooi is dat werknemers met een smartphone die al vanaf hun telefoon invullen.

GRONDIG - Januari 2013

33

Standnr.

TSLANG R O P S N A R EEP- EN T d ig h e d e n

319

SL

Landbouwvakbeurs

stan aarste om w z e d r o o gemaakt v

15 t/m 17 jan.

ASSEN

Groen, grond en infra producten 30 m slang + 10 slangklemmen •

Verdeelslang met ingewerkte stalen spiraal

•

Ideaal als slang tussen verdeelmolen en bemester

•

diameter 51 x 62 mm

Kunststof pers/zuigslang s/zuigslang g g •

Lengte 4 meter, 6”

•

met vaderdeel en putstuk utstuk (incl. slangklemmen)

199,-*

• Jouke Wierda 06-5231 6686

• Erik Nobel

06-2700 0479

• Frank Kroon 06-5260 0389

* 135,

prijs per rol

• Jan Willem Strampel 06-5589 7284

Rubber pers/zuigslang i l •

Lengte 4 meter, 6”

•

met vader- en moederdeel (incl. slangklemmen)

239,-* * Alle prijzen excl. BTW. Vraag naar de voorwaarden.

Hoitebuorren 31a

I

8566 JD Nijemirdum

I

Tel.: 0514 - 57 18 26

I

Fax: F 0514 4 - 57 21 03

           WIE KENT NIET DE KWALITEITEN VAN EEN CAESAR 

MECHANISCH SNEL OP DE WEG

HYDRAULISCH STERK IN HET VELD

De nieuwe CAESAR 2507 biedt alles wat een werktuigendrager moet zijn. Op de weg: snelheid, trekkracht, rijcomfort en toch energiezuinig. De mechanische aandrijving met 6 versnellingen vooruit maakt het mogelijk om zelfs met een volle kipwagen snel en probleemloos op de plaats van bestemming te komen. Op de plek van bestemming is het genieten van de hydraulische moglijkheden. Stobbenfrees, maaikorf of knipper. Er is volop hydraulisch vermogen aanwezig om snel en accuraat te werken. Toch is de CAESAR 2507 qua gewicht van nog geen 14 ton, de bij uitstek geschikte machine op minder draagkrachtige bodemsoorten en waterrijke gebieden. De geheel vernieuwde electronische bediening maakt het allemaal nog eenvoudiger. Elke machinist kan individueel bepalen hoe hij het beste kan werken. Waar de meeste flow of druk moet komen. Eenmaal ingesteld, opslaan onder jouw naam, dan is het voor altijd in het geheugen.En dan niet te vergeten de ruime cabine, de vele giek-opties en verschillende bandenmaten zoals 800/40 x 26,5”.

Overtuig u zelf en vraag een demonstratie aan bij:

De Stenenmaat 15 – 7071 ED Ulft Tel. 0315-695470 – info@wellinkcaesar.nl www.wellinkcaesar.nl

WAAR EEN ANDER MOET STOPPEN GAAT CAESAR DOOR

HYDRAULISCH STERK IN HET VELD

loonwerk & akkerbouw dag 08.02.2013

Loonwerk & Akkerbouw Dag 08.02.2013 - 14:00 - 21:00 Open Dag 09.02.2013 - 10:00 - 15:00

Eesveenseweg 15, 8332 JA Steenwijk

www.agrifac.nl

Vooruitgang is beweging

NIEUW

BiG Pack: HighSpeed: Meer persslagen per minuut en grotere voorkamer = tot 25% meer capaciteit HDP:

25% vastere pakken = lagere transport- en handlingkosten

MultiBale: tot 9 kleine pakjes in 1 groot pak = groot op het veld en klein bij de verwerking Maschinenfabrik Bernard KRONE GmbH Ad van den Hurk 0653 241918 Martijn van Middelkoop 0651 346841

Zuid-Nederland Noord-Nederland

Druk op onderhoud?

Wordt er in de economische crisis bespaard op onderhoud en onderdelen?

Hoe gaat het bij de distributeurs van graafmachines en wielladers met hun werkplaats- en onderdelenomzet over 2012? Is die hoger of lager? Wordt onderhoud uitgesteld? Een rondje langs de importeurs maakt het één en ander duidelijk.

De eindconclusie: de crisis heeft gevolgen voor het onderhoud en de service. Machines draaien door minder werkaanbod minder uren en dat betekent dat er meer maanden tussen de onderhoudsbeurten zitten. Dat betekent jaarlijks minder onderhoudsuren in alle werkplaatsen: bij de importeurs en de dealers, maar ook bij de zelfsleutelaars. Daardoor verschuift ook de economische levensduur van vijf jaar naar tegenwoordig zeven jaar. Dan staat er nog steeds tussen de 8000 tot 10.000 uur op de klok. Cumelabedrijven met een eigen werkplaats waren overigens al gewend om 10.000 uur met een laadschop of kraan te draaien en de importeurs die wij spraken, zien dat oplopen tot 12.000 uur of meer. Dat levert extra onderdelenverkoop op, zeker van oudere modellen.

Onderdelen duurder “De huidige machines kunnen die langere periodes aan”, meent één van de importeurs. “Vroeger leefde bij klanten een diepgeworteld idee dat bij 10.000 uur de pompen van een kraan aan de beurt waren. Toch al snel € 8000,- en daardoor een extra impuls om de machine bij 8000 uur in te ruilen. Want stel je voor dat ook de zwenkmotor de geest zou geven. Weer € 4000,-. Klanten wilden bovendien toch al een nieuwe, want dat straalde succes uit bij opdrachtgevers, de machinist kreeg zijn zin en een jonge kraan met een hogere restwaarde was interessant bij inruil. Die tijden zijn echt voorbij.”

Een andere importeur ziet vooral de leeftijd van zijn laadschoppen oplopen en hij hoort klanten zeggen dat ze er zeker 18.000

36

GRONDIG - Januari 2013

uur mee willen werken. “Waar in 2008 de machine na vijf jaar was afgeschreven naar een restwaarde van vijftien tot twintig procent weten klanten dat er voor een zesde, zevende en achtste jaar maar weinig meer af te schrijven is”, zegt hij. Het is dus niet zo vreemd dat de verkopen van machines na vier jaar crisis nog niet aantrekken.

Laptop als klantenbinder De importeurs die we spreken, hebben verschillende verhalen en verklaringen. De één ziet een daling in de onderdelenverkoop, terwijl een ander de verkoop via de balie ziet stijgen of meer werkplaatsomzet maakt. “Dat heeft vaak te maken met jongere machines met schonere motoren, die eens per jaar aan de laptop moeten. Vaak zijn die verkocht onder verlengde garanties, tot vijf jaar, en dan is onderhoud door de merkdealer een must. Daar zit bij ons een stijging van het aantal werkplaatsuren in.”

Een andere importeur merkt dat eindgebruikers afschrijving, onderhoud en reparaties tegenwoordig heel rationeel afwegen. “Een extra reparatie voor bijvoorbeeld een zwenkmotor weegt al snel op tegen de afschrijving op een nieuwe bandenkraan of een rups…”

Automotive als voorbeeld Iemand vertelt dat de machinefabrikanten hun strategie afkijken van de automotive-sector. “Onderhoudsintervallen voor personenwagens zijn opgerekt naar 30.000 kilometer en dat

worden er straks 50.000. Dat lijkt klantvriendelijk, want door al die elektronica, die fijne filters en kwaliteitsolie - beslist niet goedkoop - kom je minder vaak in de werkplaats. Maar je komt wel, want het onderhoud is niet zelf te doen. Alles moet aan de computer. Zo is het ook in het grondverzet. Zeker de nieuwere machines, met roetfilters en longlife-olie, kunnen niet meer volledig door eindgebruikers zelf worden onderhouden. Voor ons betekenen die langere garantietermijnen dat we er klanten mee winnen en dat we ze langer vasthouden. Goed voor onze werkplaatsomzet.”

Elk voordeel heeft…

En de kosten voor onderhoud, stijgen die dan ook? Ook daar is men eerlijk: “De werkplaatstarieven zijn nauwelijks gestegen.

Elektronica zorgt er ook voor dat je storingen snel kunt opsporen en machines snel goed afstelt. Maar onderdelen zijn duurder, omdat het rondom de motor gecompliceerd is geworden.

Het komt allemaal heel nauw en een foutje kan grote gevolgen hebben.”

En de onderdelenprijzen? Die lopen flink op. “Vroeger betaalde je voor vier verstuivers € 1800,-. Tegenwoordig kost zo’n set € 6000,-.” Hij kijkt even vooruit in de tijd: “Bedenk ook dat je na 4000 tot 6000 uur een roetfilter vervangt, omdat het dan niet

langer op de machine kan worden geregenereerd. Een aantal fabrikanten biedt een ruilsysteem, in andere gevallen betaal je rond de € 5000,-. Daarmee kom je alleen voor het roetfilter al op ongeveer € 1,- per draaiuur…”

Restwaardes hoger De importeurs zien dat de zelfsleutelaars meer en meer gebruik moeten maken van hun werkplaatsdiensten. “Straks zit alles aan de laptop en ben je garantietechnisch verplicht om het onderhoud door een erkend bedrijf te laten uitvoeren.”

Zijn er ten slotte ook nog positieve geluiden voor eigenaren van wielladers en graafmachines? Machines worden in deze tijd ook technisch minder snel afgeschreven en jongere machines houden langer een hoge restwaarde. De restwaarde van 50 procent van een graafmachine na twee gebruiksjaren (2008) is inmiddels ‘gestegen’ naar meer dan 65 procent, zeker voor A-merken. Ook op langere termijn - na vijf jaar - is de restwaarde hoger en blijft het langer interessant om te repareren en te ouderhouden.

Tekst: Michiel Pouwels Foto: CUMELA Communicatie advertentie

De nieuwe Valtra T-serie

geeft da daardoor p r po ow we err • mett S SC CR R te tec ch hn no olo log gie ie voor z r zee eer z r zui uin nig ige e en en schone m e mo oto torren en; ; • komt in in aa aan nm me erk rkiing ng voorr d de e V Va am miil r l reg egeling. g.

De T-s T-serie e ssta taa att o op p d de e positieve e llijs ijstten en; • van 14 141 t 1 tot ot 215 P 5 PK K. .

Extra

• nieuwe e m me eta talllic lic kle kleuren; n; • keuze ze uit 33-ttra rap ps, s, 55-ttra rap ps s of CVT transmissie; of • unieke e tter eru ug gri rijijinr nriich chting; • veell e ext xtrra a n nie ieu uw we e lu lux xe e

AgriTech B.V. - Eesveenseweg 17 - 8332 JA Steenwijk Tel. +31 (0)521-535 070 - Fax +31(0)521-514 095 - info@agritech.nl - www.valtra.nl

GRONDIG - Januari 2013

37

“ De laptop is een must geworden” Loon- en mechanisatiebedrijf Kooijker van Dieren ziet omslag in onderhoud onderhoud 38

Een onder druk staande markt en steeds moderner materieel dwingen cumelabedrijven nieuwe keuzes te maken. Volgens Jaap en Paul Majoor zal het soberder en effectiever moeten om te overleven.

Alleen zelf sleutelen kan niet meer. De loonwerker zal de dealer moeten inschakelen, omdat de diagnose-laptop onmisbaar is geworden. Keuzes maken en langer doorrijden horen daarbij.

Jaap Majoor van loon- en mechanisatiebedrijf Kooijker van Dieren in Laag Zuthem heeft net een nieuwe werkplaats neergezet. Zonder franje en ook zonder een showroom, een ruim kantoor en een leuke juf achter de balie. Er zijn alleen een werkplaats met kantine voor de jongens, een wasplek/toilet en wat aparte ruimtes voor het magazijn, de boekhouding en de olie. Zelfs in de kantine zijn de muren sober afgewerkt. Een paar mooie posters van het eigen merk Fendt plus enkele charmante kalenders geven voldoende opsmuk. Verkopers heeft Majoor niet op de weg en er is ook geen chef-laag. Aan het plafond hangen zuinige ledlampen met bewegingsmelders.

“Mensen doen het licht immers zelden uit.”

Ook de eigen vloot voor de loonwerktak bestaat uit ouder materieel. Ook al zit Kooijker van Dieren als dealerbedrijf dicht bij het vuur, het rijdt toch met relatief oud materieel lang door.

“Een goed onderhouden Fendt met 15.000 uur op de teller is nog lang niet aan zijn eind.”

aan dat je moet nadenken over inzet en levensduur. “Het zal soberder en effectiever moeten, want de landbouwprijzen stijgen amper. De machines zijn flink duurder geworden, evenals brandstof en uurloon. Dat gaat knijpen als je niet registreert en niet goed rekent.”

Majoor geeft aan dat je als loonwerker dan keuzes moet maken. “Samenwerken, uitwisselen, tweedehands rijden of langer doorrijden, het kan allemaal. Maar er moet iets gebeuren”, zegt hij. Dat ‘iets’ heeft Kooijker van Dieren gedaan. Het bedrijf heeft zijn loonwerktak niet uitgebreid. “We doen het voor onze vaste klanten met veel plezier, maar acquireren niet onder klanten van collega’s, omdat we prioriteit geven aan onze mechanisatietak en onze klanten niet willen beconcurreren. Het persen hebben we uitbesteed aan collega’s”, vertelt Majoor. Hij werkt nog met één vaste loonwerkkracht en huurt in het seizoen zzp’ers in. “Dan heb ik ze in de daluren niet op de lijst staan.

Juist daar zit de bottlenek.”

Eerst rekenen

Laptop

Jaap Majoor pakt een kladblokje. “Kijk, een beetje opraapwagen kost een ton, reken tien jaar. Afschrijving, rente en onderhoud geeft zo € 20.000,- per jaar. Tel eerlijk je uren uit en deel. Dan schrikt menig loonwerker”, aldus Majoor. En zo geldt het volgens hem voor veel machines. Majoor geeft daarmee

Het zelf verrichten van onderhoud is zo ontstaan bij loonwerkers. Ze doen het graag en het personeel loopt er toch. Majoor beaamt dat. Vroeger kon dat volgens hem, maar tegenwoordig niet meer. “Moderne machines moeten aan de laptop. Dan zul je wat met je dealer moeten regelen”, stelt Majoor. Voor

GRONDIG - Januari 2013

Kooijker van Dieren geen probleem, omdat het bedrijf zelf Fendt-dealer is. Zoon Paul, die de werkplaat runt, legt even een Fendt 818 aan de laptop. “Kijk, de voorasvering zit aan de lage kant, dus die moet worden gekalibreerd. Als je dat niet doet, merk je dat deze wat minder fijn veert en op den duur gaat er wat kapot. Dat kost meer”, stelt hij vast. Zo loopt hij de hele trekker na. “Bij moderne Fendts is er een compleet intern diagnosesysteem ingebouwd. Dat kan alleen worden uitgelezen door de dealer met de juiste laptop, het fabrieksprogramma en de licenties.”

Jaap geeft aan dat hier een omslag bij cumelabedrijven nodig is. “Dealers en loonbedrijven zullen op dit vlak intensiever samen moeten optrekken. Dan kan sober zijn, alleen voor het vakmanschap, maar ook uitgebreider door al het onderhoud uit te besteden aan het mechanisatiebedrijf”, aldus Majoor.

Hij vertelt dat bedrijven die rekenen en de echte kosten van hun materieel kennen deze stappen al zetten. “Die zien in dat wij het sneller, beter en effectiever kunnen. Die zoeken naar oplossingen om de kostprijs per draaiuur te drukken.”

Kooijker van Dieren zet al jaren heel effectief en kostenefficiënt deze 316 kW (430 pk) Ginaf6x6 met 42,5-kuubs silageopbouw in.

Het bedrijf bouwt die desgewenst ook voor andere loonwerkers.

Goed voorbeeld voor Majoor is de heftruckbranche.

Een sterke tak van zijn bedrijf, waarbij klanten het onderhoud volledig uitbesteden.

Restwaarde Majoor geeft aan dat dit zich ook vertaalt in restwaarde. “Pas heb ik een tweedehands Fendt ingekocht met nog geen 10.000 uur op de klok. Daar zat geen onderhoudsstaat bij. Ik heb daarom ruim € 10.000,- minder geboden dan de courante prijs, maar ik zat er wel aan vast”, zegt hij. Wat hij ermee wil zeggen, is dat goed onderhoud verrichten zich ook vertaalt in de restwaarde. “Er wordt tegenwoordig altijd gevraagd naar de onderhoudsgeschiedenis. Daarmee verdien je het goed uitvoeren van periodiek onderhoud terug.”

Hij wijst ook op het toenemende belang van het respecteren van onderhoudsintervallen. “Vroeger kon je gerust eens intervallen overschrijden, wanneer dat zo uitkwam. Daar is de techniek nu te gevoelig voor. Te laat kalibreren kan dure reparaties aan koppelingen, remmen en transmissies opleveren. We hebben ze gehad waar kapotte verstuivers binnen 10.000 uur als snijbranders door de zuigers brandden omdat filters niet op tijd waren vervangen. Waar te veel kool in de olie (EGR) als schuurpasta zijn ruïnerende werk deed”, vertelt Majoor. Hij ziet veel heil in onderhoudscontracten met dealers. “De dealer doet zijn specialiteit en voelt zich verantwoordelijk. Die zal dan echt op tijd het onderhoud goed uitvoeren, anders krijgt hij het zelf voor de kiezen. Als wij ons werk goed doen, kan een trekker zeker 15.000 uur mee. Dan kun je als loonwerker nog een paar centen verdienen.”

Het oliehok geeft met negen verschillende olievaten plus nog twee bulkvaten volgens Majoor treffend weer hoe specifiek en gevoelig onderhoud nu is.

Jaap en Paul Majoor: “De markt dwingt ons tot kostenbeheersing. Vakkundig onderhoud, op tijd uitgevoerd door de dealer, hoort daarbij.”

Goed voorbeeld Aan goede voorbeelden ontbreekt het niet op het loonbedrijf. Daarover gesproken eindigen we bij het meest treffende voorbeeld: een oude 4x4-legertruck van bouwjaar 1978 uit Duitsland met silageopbouw. “Deze is nu te klein geworden, maar we hebben er probleemloos twintig jaar mee gedraaid. De combinatie kostte een fractie van een huidige trekker-silagecombinatie.”

In de werkplaats is de bouw van de opvolger in volle gang.

“Deze 279 kW (380 pk) Ginaf-6x6 uit 2006 op 800/45R30.5banden met 43-kuubs silageopbouw, een beresterke combinatie voor circa € 130.000,- startklaar. Daarmee kunnen we

gerust twintig jaar probleemloos vooruit”, zegt Majoor. Hij voegt eraan toe dan een combinatie te hebben die langer doorgaat in de nattigheid, veel minder onkosten heeft en ook nog eens veel minder brandstof verbruikt. “Je maakt er niet de blits mee, maar daar gaat het de klant niet om. Die is gediend met een gezond loonbedrijf, dat voor een zo scherp mogelijke prijs de klus klaart. Goede afspraken met de dealer horen daarbij. En dat kan ook sober en effectief samen op in de eigen werkplaats.”

Tekst en foto’s: Gert Vreemann

GRONDIG - Januari 2013

39

onderhoud

Samen effectiever sleutelen Onderhoudsplan van Twentrac voor hakselaars succesvol Samen met de monteur van Twentrac groot onderhoud plegen aan de hakselaar om het maximale rendement uit de arbeid te halen en de machine weer tiptop klaar te hebben staan, is de basis van het succes van het onderhoudsplan van Twentrac voor hakselaars. We zagen monteur Gert Eggink aan het werk bij Loonbedrijf Van Herwijnen in Velddriel en proefden een gezonde win-winsituatie.

Broederlijk naast elkaar in de werkplaats van Loonbedrijf Van Herwijnen staan een FX38 en een FR9060 van New Holland. De eerste heeft al flink wat uren op de teller staan en is in feite de tweede machine om de graspieken weg te werken. De FR9060 is de hoofdmachine van Loonbedrijf Van Herwijnen, een puur agrarisch loonbedrijf dat op jaarbasis heel wat hectares gras en maïs wegwerkt. Vader Thijs zit normaal gesproken zelf op de bok en is er één die van wanten weet. “Ik heb het liefst een hakselaar die ietsje over heeft, dat werkt het fijnst”, zegt hij. Fijn is bij hem veel hectares wegwerken. “Ik probeer de boeren uit te leggen dat ze met zorg moeten wiersen. Dan kunnen we nog sneller werken. Eigenlijk is dat het grootste knelpunt”, aldus Thijs. De FR9060 heeft in twee jaar tijd 1200 kooiuren op de teller staan.

40

GRONDIG - Januari 2013

Zelf kan ook Thijs runt het bedrijf samen met zijn zoons John, Mark en Rob plus nog een vaste medewerker. Het zijn allemaal mensen van de praktijk en aanpakken is hun ding. Bang voor een beetje onderhoud zijn ze niet. Integendeel. Thijs: “Op zich zouden we het onderhoud best zelf kunnen doen. We laten het groot onderhoud plus het omwisselen van gras naar maïs in september nu door Twentrac doen omdat we weten dat de monteur met zijn kennis en ervaring beter weet wanneer er zaken moeten worden vervangen en hij beter messen en tegenmessen stelt dan wij dat doen. Het is een soort van garantie voor ons dat de machine weer topfit klaar staat voor het seizoen”, vertelt Thijs.

Hij geeft aan dat hij met name dat belangrijk vindt. “De druk in het seizoen is groter dan ooit. Alle boeren willen tegelijk en

maaien vele hectares in één keer af. Stilstaan is dan uit den boze. Als we dat zoveel mogelijk kunnen voorkomen door zo het onderhoud te laten uitvoeren, is het mij dat waard.”

Specialistisch werk, zoals het stellen van messen en tegenmes, doet de Twentrac-monteur.

Omdat de maïsmessen al door Van Herwijnen waren verwijderd, kan hij meteen aan de slag.

Samen optrekken Inmiddels heeft Twentrac-monteur Gert Eggink samen met Rob van Herwijnen de beide hakselaars nagelopen op mankementen en zijn de bestellingen van onderdelen naar Twentrac doorgebeld om deze de volgende ochtend mee te kunnen nemen. “We lopen altijd eerst de machine na met de klant. Dan weet hij ook wat er moet worden vervangen en waarom”, vertelt Gert. Hij wijst op een lager. “Voor de loonwerker nog oké, maar ik zie aan de kleur van het vet dat dit lager te heet is geweest, dus dat vervang ik. Als ze daarmee doorrijden, is de kans groot dat het in het seizoen een keer sneuvelt. Als de behuizing er ook aan gaat, ben je het tienvoudige kwijt. Met één zo’n lager is deze hele actie in feite al terugverdiend”, aldus Eggink. Thijs van Herwijnen bevestigt dat. “We hebben de mensen van Twentrac hier nu zo vijf jaar en dat blijkt te werken. De FR heeft afgelopen seizoenen probleemloos gedraaid.”

Standaard zijn bij de hakselaar een aantal bokken bijgeleverd om gemakkelijker te kunnen uit- en inbouwen. Voor de korrelkneuzer is er een aparte takel bijgeleverd.

De monteur wijst vervolgens op een iets losgekomen slijtplaat in de pijp. “Menig loonwerker slaat die terug met het idee dat hij dan nog wel een seizoen meegaat. Hier adviseer ik deze te vervangen.” Even later klopt hij met een hamertje op de slijtplaat boven in de eindpijp. Ogenschijnlijk niets mee aan de hand. “Te dun, moet ook vervangen worden”, zegt hij.

Dat geldt ook voor de onderplaat tussen de hakselkooi en de blazer. “Iets te veel vervormd. Terugslaan heeft geen zin, dan ben je zo weer bij af. Dus ook vervangen.”

Bij de FX38 wijst hij op het stelbereik van het tegenmes. “Je kunt dat nog opstellen, maar je zult er geen heel seizoen mee kunnen draaien. Ik adviseer er nu nieuwe grasmessen in te zetten”, zegt hij. De mannen van Van Herwijnen hadden deze laten zitten omdat ze dachten dat ze nog wel een seizoen zouden gaan. Bij de FR gaan er vanwege de veelvuldige inzet bij Van Herwijnen standaard nieuwe grasmessen in. Die waren dus al verwijderd.

Veel voorwerk Voordat Gert Eggink is aangekomen, is er al het nodige gedaan. Twentrac plant de beurten al vroeg in. De loonwerker zorgt zelf dat de machines dan schoon en gedemonteerd klaar staan in de werkplaats. Thijs van Herwijnen: “Het schoonmaken en demonteren kost all-in ongeveer veertig uur arbeid per hakselaar. Dat hebben we dan alvast zelf verdiend.”

Gert Eggink heeft hier in totaal drieënhalve dag nodig. Naast de controle en het onderhoud van de gehele machine bouwt hij samen met Van Herwijnen de hakselaar weer helemaal op voor het grasseizoen. Als hij wegrijdt, staan de hakselaars voor ruwweg € 2500,- all-in weer startklaar voor het seizoen.

Zo op het oog kunnen deze grasmessen nog wel even mee. Maar volgens de monteur van Twentrac is er te weinig stelruimte om een seizoen te halen. Dus worden ze toch vervangen.

Veel animo Volgens Jules Koch, chef werkplaats van Twentrac, doet ongeveer 85 procent van de klanten mee aan het onderhoudsprogramma. Je hebt het dan over ruim honderd hakselaars. “Onze jongens sleutelen het hele jaar alleen aan hakselaars. Zij kunnen daardoor beter beoordelen of zaken aan vervanging toe zijn en kunnen beter messen en tegenmessen stellen. Maar ook zaken als extra aandacht voor de assen in een nat seizoen en het uitlezen van de motor.

Daarnaast is het een soort garantie voor een goede werking. Plus wij weten dat de hakselaars door ons goed onderhouden zijn. Dat merken de loonwerkers weer als ze de hakselaar inruilen.”

Twentrac rekent gemiddeld op circa twee dagen werk per hakselaar à € 68 ,- per uur plus € 40,- voorrijkosten. Dat is exclusief onderdelen en voor wie jaarlijks meedoet. De totaalprijs is erg afhankelijk van de staat van de machine en de inzet en de mate van meesleutelen van de klant. Bij de meeste loonwerkers komt daar ook nog een dag ombouwen van gras naar maïs bij. Ook dat wordt heel strak ingepland en ook dan moet de hakselaar schoon klaar staan om de klus in één dag te kunnen klaren.

Tekst & foto’s Gert Vreemann

GRONDIG - Januari 2013

41

Berner: webshop en kabels techniek De 10,5-tons Case 521F en ruime 12-tons 621F wielladers hebben Stage IIIB-motoren met SCR-technologie (AdBlue) uit de Fiat Power Train divisie: respectievelijk een 4,7-liter en een 6,7-liter FTP motor. Laatstgenoemde zescilinder levert 128 kW (172 pk) bij 1800 toeren en al bij 1600 toeren een maximaal koppel van 730 Nm. Volgens Case zijn de motoren 10 procent zuiniger dan de voorgangers. Verdere bijzonderheden zijn de heavy-duty assen met open differentiëlen, verbeterde oliebad schijfremmen, de ZF-AutoPowerShift transmissie, tot 100 procent sper op de vooras, een vernieuwde koeling die ook in stoffige omgevingen beter functioneert en Case besteedt nogal wat aandacht aan de servicevriendelijkheid, bijvoorbeeld dat alle controle- en servicepunten gemakkelijk bereikbaar zijn vanaf het maaiveld. De intervaltijden voor koelvloeistof-, olie- en filterwissels zijn opgerekt naar 1500 uur.

Ridgid-reiniger Rom BV introduceert de nieuwe Ridgid KJ-3100hogedrukrioolreiniger voor het ontstoppen en reinigen van leidingen met een diameter van 50 tot 250 millimeter. Met 205 bar werkdruk en een capaciteit van 21 liter per minuut is de machine geschikt voor leidingen met een grotere diameter (ventilatie, leidingen onder de vloer, rioolafvoeren, standleidingen et cetera). Om bochten en aansluitingen goed te kunnen bereiken, is de KJ-3100 voorzien van Ridgid Pulse Action, een pulserend systeem dat ervoor zorgt dat de spuitkop en slang door bochten en aansluitingen voor- en achterwaarts beweegt. De KJ-3100 wordt standaard geleverd met een stalen haspel met 61 meter 3/8-inch-slang, een wortelsnijder en een spuitlans, een ‘achter’-spuitkop voor maximale trekkracht en de ‘voor’-spuitkop snijden probleemloos door verstoppingen ijs en slib. Rom in Barneveld levert ze. www.rombv.com

Würth met nieuwe tools Montagespecialist Würth toonde op de DeLuTa-beurs enkele handige noviteiten. Allereerst een echt flexibel te gebruiken ratel die bij het draaien niet veert en wel sterk genoeg is voor grote maten.

De moer kan ook worden los- en vastgedraaid door het handvat rond te draaien. Daarnaast toonde Würth op een cycloon gebaseerde afzuigunit om los vuil op lastig te bereiken plekken los te wervelen en op te zuigen. De zuiger werkt op basis van het tornado-wervelwindprincipe. www.wurth.nl

Technolit Eco 250 Plus

Technolit introduceert de Eco 250 Plus als opvolger van het bekende Eco 250-lasapparaat. Het betreft hier een drie-fasenlasapparaat met een lasstroom van 25 tot 250 ampère voor materiaaldiktes van vijf tot tien millimeter. Het is een robuust apparaat met een relatief gemakkelijke bediening. Bijstellen van de draadaanvoer is niet nodig vanwege de synchrone besturing van de stroomsterkte en de elektronisch geregelde draadaanvoer. De machine kan onvermoeibaar lassen door de standaard geïntegreerde twee- en viertaktfunctie. De 250 heeft een intervalpuntlasfunctie met instelbare pauzefunctie en instelbare lastijd, evenals een puntlas- en afbrandvertraging. De 250 heeft een hoogwaardige transformator met koperwikkeling en oppervlaktebescherming. De Eco 250 plus is standaard uitgerust voor draaddiktes van 0,8 mm en 1,0 millimeter, heeft een gemakkelijk te vervangen draadspoel, vijf meter netsnoer en een S-label voor gebruik in elektrisch gevaarlijke ruimten. www.technolit.nl

42

GRONDIG - Januari 2013

Encon Autogrind-slijptafel Encom presenteert deze procesgestuurde AG 100-messlijptafel voor alle gebogen messen van opraapwagens en persen. Het mes span je exact in met behulp van voor elk mestype bijgeleverde sjablonen via een snelwisselsysteem. Daarna draai je de mestafel een halve slag en de slijpinrichting slijpt automatisch drukgestuurd en vloeistofgekoeld het mes heel exact. Op dat moment kunt u al het volgende mes plaatsen. Bij de volgende draaiing van de tafel komt het geslepen mes terug en kunt u dat omdraaien of verwisselen voor een volgend mes. Duport Dedemsvaart heeft de Autogrind AG 100 in het leveringsprogramma opgenomen. www.duport.eu

Walterscheid-onderhouds-app Walterscheid heeft een service-app gelanceerd met daarop actuele onderhoudstips. Specialisten van het bedrijf geven daarop seizoensgebonden tips en adviezen over het onderhoud van aftakastussenassen, assen, koppelingen, driepuntshefinrichtingen en aanhangwagentechniek. Centraal daarin staan adviezen over veiligheid en onderhoud van hoogbelaste componenten in de aandrijflijn, zoals aftakassen en slipkoppelingen. De Walterscheid-app is beschikbaar voor iPhones en iPads. www.gnk.com

Kroon Oil: veel nieuwe producten Kroon Oil heeft een aantal nieuwe smeermiddelen geïntroduceerd: de Agrifluid Synth WB, Agri Diesel MSP 15W-40 en de Agri Synth LSP 10W-40. Daarnaast is de Agri Synth LSP 10W-40-lijn onlangs uitgebreid met een vijfliterverpakking. De Agri-lijn is uitgebreid met de Agri Synth MSP 10W-40, een premium mid SAPS-motorolie voor de nieuwste generatie dieselmotoren van landbouwvoertuigen en grondverzetmachines. Door de mid SAPS-technologie is dit product, in combinatie met laagzwavelige dieselbrandstoffen, geschikt om te gebruiken in Stage IIIa- en Stage IIIb-motoren, al dan niet voorzien van uitlaatgasnabehandeling en/of een EGR-systeem. www.kroon-oil.com

Castrol: Heavy Duty-motoroliën Castrols nieuwe Enduron Global 10W-40 is een low SAPS-motorolie voor heavy duty-motoren waarin een ACEA E9 of API CJ-4 wordt voorgeschreven in combinatie met verlengde intervallen. Deze motorolie gebruikt een unieke additieventechnologie om de vereiste motorbescherming te verkrijgen in combinatie met verlengde verversingsintervallen. Deze moderne motorolietechnologie is aanbevolen door onder meer Caterpillar, Volvo en Cummins, waarbij het maximale verversingsinterval kan worden toegepast. Castrol Enduron Low SAPS is het alternatief voor emissiearme Euro 4- en Euro 5-di eselmotoren. www.castrol

Liqui Moly-oliestandweergave Bekend verhaal: je merkt pas dat het vat leeg is als het leeg is.

En hebt dan niet altijd een nieuw staan. Belletje met de olieboer om snel een vaatje te brengen, is een bekend fenomeen.

Olieleverancier Liqui Moly heeft hiervoor een heel handig tooltje geïntroduceerd: de oliestandpeiler. Kwestie van op het vat plaatsen en u bent op tijd met het bestellen van een nieuw vat.

Van bijvoorbeeld de nieuwe volsynthetische low SAPS-low friction-5W30-Truck TopTech-olie voor de modernste truckmotoren. www.rokafast.nl

Kleurcodering voor hydrauliekaansluitingen Slim bedacht zijn deze K e n n f i x x- g e k e u rd e tussenstukken voor hydrauliekaansluitingen. Het voorkomt geharrewar met slangen en verkeerd aansluiten. Ze zijn er eenvoudig ‘tussen’ te monteren bij bestaande hydrauliekaansluitringen (druk en retour, aangegeven met plus of min). De kleurcoderingen kunt u elders terug laten komen. De tussenstukken zijn er in de kleuren rood, blauw, geel, groen, bruin, grijs (LS) en zwart (retour). U kunt ze laten graveren met uw eigen bedrijfsnaam. www.kennfixx.de

Hella: Premium biLed Hella presenteert de negentigmillimeter-Premium biLed-module, een lamp die met één ledlichtbron per voertuigzijde zowel de dimlicht- als grootlichtfunctie realiseert. De module is zo gebouwd dat die met de andere modules van de negentig-millimeterPremium-serie kan worden gecombineerd. Halogeen- en xenonvarianten kunnen daardoor op elk moment worden omgeschakeld naar led-technologie. Hella geeft een werkingsduur op van meer dan 15.000 uur. De module is robuust uitgevoerd en goed beschermd tegen stof, water, trillingen en steenslag. Het systeem, dat wordt gekoeld door koelribben, heeft geen bewegende delen, zoals bijvoorbeeld een ventilator. Het op daglicht lijkende licht, geproduceerd door zes hoogvermogende leds, wordt homogeen uitgestraald.

De module is ECE-gekeurd en is geschikt voor 12V- en 24V-toepassingen. www.hella.nl

Kramp: Gopart-zaagkettingen Na uitgebreide veldtesten heeft Kramp nieuwe zaagkettingen onder het eigen merk Gopart aan het assortiment toegevoegd. Volgens Kramp zijn die een goed alternatief voor de Carlton-zaagkettingen die eerder in het assortiment van Kramp zaten. De kettingen van Gopart voldoen aan alle standaardeisen en de supersterke chroomlaag op de beitels zorgt voor betere zaagprestaties en geeft een lange levensduur van de ketting. Die levensduur wordt nog eens extra verlengd door het Centri Lubesysteem, een speciaal ontworpen kanaal in elke aandrijfschakel. Er zijn ook kettingen met aandrijfschakels die zijn voorzien van terugslagreductie (bumperlink). Kramp levert de zaagkettingen op rollen van 100 en 25 voet en op maat.

GRONDIG - Januari 2013

43

pomptankwagens

www.duport.nl

oordeel zelf

Wij zetten de tanden erin met AgriTech haalt topkwaliteit * grondbewerkingsmachines naar Nederland

Wij zijn gespecaliseerd in het leveren van kwaliteits pennen en bussen voor graafmachines, shovels en aanbouwdelen

* Walterscheid aftakas Norgervaart 20 • 9336 TE • Huis Ter Heide (dr) T. 06 21 83 35 16 • info@janssenassen.nl • Pennenenbussen.nl

SOMA

Niet zomaar een opleiding

* 3 jaar fabrieksgarantie

AgriTech B.V. - Eesveenseweg 17 - 8332 JA Steenwijk - www.agritech.nl Tel. +31 (0)521-535 070 - Fax +31(0)521-514 095 - info@agritech.nl

Wij werken samen met verschillende in loonwerk gespecialiseerde partners om de sector maximaal te ondersteunen.

Enkele van onze activiteiten: Bemiddeling bij bedrijfsovernames Zie voor vraag en aanbod onze website Tarievenenquête Onze tweejaarlijkse tarievenenquête helpt u met het vaststellen van de tarieven.

Loonwerkaccountancy Wij bieden een in loonwerk gespecialiseerde accountant in combinatie met bedrijfseconomisch advies Conflictbemiddeling Wij zien het als uitdaging om uw complex conflict op te lossen

ZAT2FEB

Neem voor meer informatie vrijblijvend contact met ons op.

9.00-15.00 UUR CEINTUURBAAN 2 HARDERWIJK WWW.SOMA-COLLEGE.NL

MACHINIST GROND-, WATER- EN WEGENBOUW | MONTEUR | UITVOERDER | STRAATMAKER | VAKMAN GWW

ONBETWIST

Euroject zodebemesters MEER MACHINES?

veenhuis.com

> > > >

De laagste gebruikskosten over de gehele levensduur Perfecte snij- en verdeelkwaliteit Kwaliteitswerk op alle grondsoorten en in verschillende gewassen Werkbreedte tot 12 meter

Mekos machinebouw brengt u op grote voorsprong Graderwerk met de unieke Mekos frontschuif voor uw wiellader: met een enorme capaciteit.

Sitech-Trimble automatisering 2D of 3D. Laser, GPS, Total station.

Mekos voor topsport in machinebouw, ruim 25 jaar de fabrikant van het origineel de “Mekos Kilver.�

Precisie egaliseermachines voor de professionele gebruiker.

Mekos rondlegleveler: vlak en tonrond leggen met 1 machine, traploos instelbare ronde vorm in het afstrijkmes +verdichten.

Mekos zelfrijdende machines voor iedere toepassing zoals koppen, wieden, spuiten, ziekzoeken enz.

(op getoonde producten zijn individueel patenten van toepassing)

Partners:

Mekos Schagerbrug BV Tel. 0224-571555 www.mekos.nl

Nieuwe D-mini’s bij Cat Klasse van 1,7 tot 2,5 ton nu ook in ‘t nieuw Terwijl de meeste materieelfabrikanten tot Bauma hun kruit droog houden, doseert Cat elke maand een beetje nieuws. Slim, want op die manier komen je nieuwe staaltjes prominent in het nieuws. En daar was het ook om begonnen.

Met de nieuwe minigravers 301.7D, 302.2D en 302.4D zet Caterpillar in de klasse van 1,6 tot 2,5 ton ook D-modellen in de markt De nieuwe 301.7D mini is er met een vaste en met een hydraulisch verbreedbare onderwagen, maar dat is in de 1,7-tonsklasse geen uitzondering.

De 2,2-tons 302.2D heeft ook een verbreedbare onderwagen. Ook zijn de drie machines optioneel leverbaar met standaard of langere lepelstelen en met een dichte cabine of met een canopy-dakje. De laatstgenoemde uitvoering is gedacht voor de verhuurmarkt. De concurrentie in deze gewichtsklasse is moordend, dus zijn ook de Caterpillars compleet uitgerust.

Ook de cabine heeft op het gebied van ruimte, comfort en ergonomie stappen voorwaarts gemaakt. Zo zijn er een verbeterde kachel met een sterkere blazer, een radio, een prima geveerde stoel met in hoogte verstelbare armsteunen en voldoende beenruimte. De bedie-

ning van de dubbelwerkende derde functie loopt over een duimwiel (proportioneel) op de joystick en daarmee kun je in stappen de opbrengst voor uitrustingsstukken regelen. Cat trekt een deel van de nieuwigheden van de recent geïntroduceerde, grotere D-modellen door naar dit nieuwe trio, zoals de servobediening en de elektronische voorsturing. Dat zorgt voor een soepele en nauwkeurige bediening.

De zwenkrem wordt automatisch geactiveerd wanneer de linker bedieningsconsole wordt opgetild. Cat verlengt de service-intervallen naar 500 uur voor motorolie en filters en naar 3000 uur voor hydrauliekolie. Voor liefhebbers van harde cijfers: de 301.7D weegt met cabine 1720 kilo (canopy 1690 kilo) en de motor levert - net als in de andere twee modellen - 13,2 kW (17,7 pk). De 302.2D brengt met cabine 2135 kilo op de schaal en de 302.4D weegt 2410 kilogram. www.pon-cat.com

Ruim baan…

grondverzetnieiuws 46

Voor de meesten van ons blijft Hitachi’s nieuwe EH5000AC-3 iets wat we zullen kennen van een plaatje. Niet verwonderlijk, want Hitachi’s grootste starre dumptruck zal zijn werk doen in groeves, de mijnbouw en in de industrie: plaatsen waar je als grondverzetter niet snel komt. Het laadvermogen is 196 kubieke meter (2:1, SAE) en het apparaat weegt onbeladen 213 ton. Met ruim 300 ton lading komt het totale voertuiggewicht op 528 ton! Ja, dat leest u goed… De kiptijd (lossen en dalen van de bak) is 46 seconden. En dan de motor: een, 60,2-liter-Cummins QSK60-zestiencilinder die netto 1920 kW (2700 pk) levert. Het maximale koppel komt op 10.630 Nm. Bent u daar nog?

VB-001-B Nu na vier jaar de kentekencombinaties voor lichte bedrijfswagens (bedrijfswagens en vrachtwagens tot 3500 kilo) uitgeput raakten, is vorige maand het eerste kenteken van een nieuwe serie afgegeven. De eerste ging de weg op met kenteken VB-001-B. Met twee letters voorop, gevolgd door drie cijfers en dan nog een letter. Naar verwachting gaat ook deze serie kentekens vier jaar mee.

GRONDIG - Januari 2013

Zevende generatie In de achttientons wielladerklasse is de nieuwe WA380-7 voor Komatsu een belangrijke troef.

De opvolger van de zesde generatie voldoet uiteraard aan de Stage IIIb-eisen en de zescilinder levert netto 143 kW (191 pk).

Komatsu ontwikkelde een turbolader met variabele geometrie en een uitlaatgasrecirculatieklep (EGR). Die zorgen samen met het roetfilter voor schonere uitlaatgassen, terwijl anderzijds het vermogen toenam en de machine toch tot tien procent zuiniger is ten opzichte van voorganger WA380-6. De machine weegt 17,9 ton. Het roetfilter werkt tijdens het machinebedrijf grotendeels in de passieve modus, waarbij het filter automatisch wordt gereinigd. De nieuwe WA380-7 is uitgerust met het SmartLoader Logic-systeem, dat bij alle werkzaamheden het koppel afstemt op de gevraagde snelheid, het vermogen en de terreinomstandigheden. De laadschop rijdt 40 km/u. De machinist krijgt een luxe geveerde stoel, een klimaatgeregelde airco, een zeveninch-monitor (met de bedrijfsgegevens, het verbruik, de werktijden en de status van het roetfilter). www.bia-bv.nl

Doosan met Scania-vijfpitter

Half miljoen…

Uit Zuid-Korea komt de nieuwe 18,5-tons Doosan DL300-3-laadschop, die is uitgerust met een Scania DC09-SCR-vijfcilindermotor die bij 1800 toeren een vermogen levert van 202 kW (275 pk). De keuze voor een Scania is niet vreemd, omdat Doosan deze motoren kent van zijn - in Noorwegen gebouwde - 6x6-knikdumpers. De keuze betekent wel dat Doosan zich commiteert aan SCR-technologie, waarbij ureum (AdBlue) wordt ingespoten in het uitlaatsysteem. Doosan monteert ook een nieuwe ZF-aandrijflijn met een transmissie met vijf versnellingen. De DL3003 is met een bak van drie kubieke meter goed voor een statische kiplast van 13,1 ton in 40-graden-knikstand. De laterale kipstand (rechtuit) is ruim vijftien ton. De machine biedt een opbreekkracht van 17,2 ton en de draaicirkel ligt op dertien meter. De maximale rijsnelheid is 36 km/u.

Tot de standaarduitrusting hoort een automatisch smeersysteem van Vogel. www.roadbarneveld.com

KORT NIEUWS Mee naar de Bauma?

Van 15 tot en met 21 april wordt in München de grootste bouwmaterieelbeurs ter wereld georganiseerd. De Bauma vindt eens per drie jaar plaats en ook ditmaal belooft de beurs bedolven te worden onder primeurs van machinefabrikanten. Lezers van vakblad Grondig kunnen tegen aantrekkelijke condities mee naar de beurs. Met een twee- of meerdaagse reis inclusief vlucht en hotel, maar ook met een dagcharter waarbij je vanaf luchthaven Schiphol of vanaf Zaventem (Brussel) in één dag op en neer vliegt (naar München) en voldoende tijd hebt om een goede indruk van de Bauma op te doen.

Deze reizen worden georganiseerd door TradeFairs (voorheen Galatours) en ook de transfers van en naar de beurs en het hotel worden geregeld. Volgende maand meer informatie over deze beursreis naar de Bauma.

Nieuwe schuiver De nieuwe achttientons Komatsu D61-23bulldozer (bladcapaciteit 3,4 tot 3,8 kubieke meter) is uitgerust met een 125 kW (168 pk) EGR-zescilindermotor met roetfilter (Stage IIIb). De bulldozer is er ook in een low ground pressure-uitvoering (PX) met bredere en

Natuurlijk is de graaflaadcombinatie in Nederland lang niet tot zo’n succesnummer uitgegroeid als in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Zuid-Europa en in de Verenigde Staten.

Toch mag in deze kolommen best ruimte worden gemaakt voor een recordaantal geproduceerde JCB-graaflaadcombi’s, een half miljoen stuks om precies te zijn. Ze werden tussen 1953 en 2012 geproduceerd in het Engelse Rocester, van het toenmalige type Mark One tot de huidige CX-en, die overigens ook in Brazilië en India worden geproduceerd. In 1954 liepen er 35 van de band, in 1973 kwam nummer 50.000 gereed en nog steeds hoort de graaflaadcombinatie wereldwijd tot de meestverkochte machines. JCB verkoopt de CX’en in meer dan 120 landen en prolongeerde het succes in de afgelopen jaren door de eigen Ecomax-viercilindermotor in te bouwen.

De halfmiljoenste, een 5CX, wordt geleverd aan een Russische klant.

langere loopwerken. Door de verder afgeschuinde motorkap en het nieuwe cabineontwerp heeft de machinist nog meer zicht rondom, zeker nu hij ook korter op het blad zit. De machine kent twee werkstanden: de E-stand voor algemeen dozerwerk, levellen en verspreiden en de P-stand voor werk met de ripper en dozerwerk tegen hellingen en taluds. www.bia-bv.nl

In beeld

Merkentrouw Van der Bruggen Grondverzet kocht recentelijk vier nieuwe Volvo A30F-knikdumpers bij Kuiken. Weer Volvo’s omdat de grootgrondverzetter uit Den Dungen - en lid van CUMELA - daar de beste ervaringen mee heeft. Sinds 1990 is het op dumpergebied al Volvo’s wat de klok slaat. Van der Bruggen zet ze in voor het transport van klei, zand en leem en voor cultuurtechnisch grondwerk in geheel Nederland en over de grens.

De nieuwe dertigtonners zijn geleverd op 750/65R25-TL3A-banden van Goodyear en met automatische smering van Groeneveld.

De Verhoeven Groep (Takeuchi-mini- en -midigravers, onderwagenrevisie en uitrustingsstukken) sponsort het team Fried van de Laar Racing, dat - als alles goed verloopt - met een geprepareerde DAF CF-truck tot 20 januari meerijdt in de Dakar-rally. Die voert de deelnemers van Peru via Argentinië naar Chili.

Lean & Green De Kuiken Groep behaalde als eerste in de branche de Lean & Green Award voor personele mobiliteit. Daarbij heeft Kuiken zich verplicht om voor het vervoer binnen vijf jaar een CO2-reductie van twintig procent te behalen, maar het bedrijf denkt dertig procent te kunnen realiseren. Die reductie moet worden gerealiseerd door de automatisering van de serviceplanning en bevoorrading van servicemonteurs gedurende de nacht. Medewerkers zijn bovendien getraind om zuiniger te kunnen rijden.

GRONDIG - Januari 2013

47

Automatisch efficiënter De nieuwe Toro Groundsmaster 4000-D kan veel zelf Aan de buitenkant ziet hij er vrijwel hetzelfde uit als de vorige Groundsmaster. Toch heeft Toro veel vernieuwd aan de machine. De belangrijkste vernieuwing betreft Canbus-besturing met de daaraan gekoppelde automatiek. Dat levert volgens Toro voor de gebruikers capaciteitswinst op, bespaart brandstof en maakt zaken zichtbaar die het rendement verder vergroten.

Importeur Jean Heybroek in Houten had voor de laatste maaironde klanten speciaal uitgenodigd om de op de Galabau in Neurenberg voorgestelde nieuwe Toro Groundsmaster 4000-D te laten ervaren. Logisch, want als je hem op het eerste gezicht ziet, lijkt het allemaal niet schokkend nieuw. De ophanging van de drie maaidekken is gelijk gebleven. Het concept van de maaidekken, met de centrale, enkelvoudige hydraulische aandrijving per maaidek, met de bekende botsbeveiliging en brede wielen voor een goede bodemaanpassing, is gebleven.

Dat geldt in wezen voor het gehele concept van de machine.

De nieuwe 4000 is net als zijn voorganger een triplemaaier met één front- en twee zijmaaiers voor een werkbreedte tot 3,35 meter. Hij draait weer scherp genoeg om naadloos in één keer om te steken.

Als je wat beter kijkt, zie je verschillen. Het platform loopt vooraan nu wat op, zodat je wat minder voorover hoeft te trappen.

Het stuur staat bijpassend onder een iets grotere hoek, meer naar de machinist toe. Verder vallen wat bredere kunststof

48

GRONDIG - Januari 2013

spatborden en de zwarte kunststof bescherming langs de maaierunits op. En last but not least een dikkere motorkap.

Andere motor Daaronder zit de belangrijkste aanleiding van de vernieuwing.

De alom bekende 40 kW (55 pk) Kubota-krachtbron is vervangen door een 35 kW (48 pk) Yanmar-motor. Die voldoet aan de Stage IIIa-norm, maar in feite is de hele lay-out klaargemaakt voor de komende Stage IIIb in Europa en Tier IV. In Amerika gaat die al in en daarom is de machine daar leverbaar met Stage IIIb-motor. Die komt bij ons twee jaar later, maar daar is dus nu al in voorzien. Dat is bijvoorbeeld zichtbaar aan de grotere radiator.

De wisseling van motormerk is niet het grootste nieuws. Dat is de nieuwe Canbus-besturing die Toro heeft geïntegreerd. Die is aangesloten op het rijgedeelte, de maaier en de motor. Dat wil zeggen: het systeem leest, communiceert en regelt het motortoerental, de koelfan, het maaiertoerental en de hydrostaat.

Daar slaat Toro zijn slag. Via een nieuw infodisplay annex boordcomputer in de armleuning kan de eigenaar c.q. uitvoerder of een wat hoger gekwalificeerde chauffeur de settings voor de machine invoeren. Daarna is het gewoon het rijpedaal intrappen en gaan. De Toro regelt het verder zelf.

De Groundsmaster 4000-D heeft een infodisplay waarop dankzij het Canbusaansturingssysteem de settings en de maaiprestaties zichtbaar zijn.a

EfficiĂŤntiewinst Als je dan een stuk maait, merk je het verschil. Je trapt het rijpedaal gewoon helemaal in en de machine regelt zelf automatisch het juiste motortoerental, controleert en handhaaft het toerental van de maaierunits zodat de maaimessen altijd vol toeren draaien en laat de Groundsmaster op maximale snelheid rijden tot het ingestelde maximum. Een voorbeeld: wanneer je even door een nat stuk of een stuk met extra lang gras maait, smoort het toerental van de maaiers niet, maar blijven deze automatisch op toeren. De machine neemt op maat automatisch snelheid terug en voert deze weer op wanneer je de nattigheid of het extra lange gras verlaat. Dat red je nooit met het op de voet rijden, want dan ben je altijd te laat. Dat kost tijd en de motor moet terugvechten. Daar zit de eerste winst. Volgens Toro is in veldtests vastgesteld dat dit circa vijftien procent brandstof bespaart ten opzichte van de vorige Groundsmaster en dat de capaciteitswinst navenant groter is. Op een brandstofverbruik van reken maar negen liter per uur geeft dat bij volle inzet op jaarbasis toch een besparing van ruim duizend euro. Mocht de grille vollopen met gras, dan blaast de koelfan deze automatisch schoon door even in tegengestelde richting te blazen. De chauffeur hoeft zich daar niet druk om te maken.

Ook hoeft hij zich niet te bekommeren om de ondergrond. Hellingen, zacht of hard, de aandrijving is voorzien van automatische tractieregeling. Als het nodig is, is er automatische vierwielaandrijving met honderd procent hydraulische lengte- en dwarssper. Wanneer dat niet nodig is, is deze uitgeschakeld. Vergeten uit te schakelen voor of in te schakelen na bochten is er niet bij. Dat regelt de machine ook zelf. We misten een automatische snelheidsverlaging bij het nemen van scherpe bochten, zoals de kleinere Toro die wel heeft. Toch nog wat huiswerk gevonden voor Toro.

De Kubota heeft plaatsgemaakt voor deze 35 kW (48 pk) Yanmar-Stage IIIa-motor. De gehele machine is voorbereid op Stage IIIb.

Voor Stage IIIb is reeds een grote radiator geplaatst.

Deze heeft een omkeerschakeling op de fan zitten om deze automatisch te reinigen als de radiator volloopt.

Neveneffecten Daarna komen nog de afgeleide voordelen. Die wegen voor de bedrijfsvoering op veel plaatsen nog zwaarder.

Je kunt in feite met een minder gekwalificeerde chauffeur toe. Dat is prettig voor ondernemers in de groenvoorziening die voor het maaien van (gemeentelijke) plantsoenen moeilijk aan geschikt personeel kunnen komen. Naast het regelen van de machine zelf registreert het systeem ook de maaiprestaties. Concreet kunt u per job precies zien hoeveel vierkante meter er exact is gemaaid. Dit levert een aantal ondernemers indirect ook winst op, omdat de opgegeven oppervlakten groen niet altijd kloppen met de werkelijkheid.

Die stukken kunnen wel eens groter zijn. Ten slotte is er een servicediagnose ingebouwd. Daarmee kunt u of uw monteur de condities aflezen en zal er eerder preventief worden ingegrepen als dat nodig is.

In productie De Toro Groundsmaster 4000-D gaat deze maand in productie en zal dus voor het komende maaiseizoen leverbaar zijn. Naast de 4000-D heeft Toro de 4100-D met tripledek in frontaanbouw op soortgelijke wijze vernieuwd. Wij zagen de 4000-D-versie zonder cabine, zoals deze standaard zal worden geleverd. Opties als een cabine en een zonnedak, maar ook zaken als een bladblazer, een schuif, een veegborstel, cruisecontrol en dergelijke zijn als vanouds leverbaar. Jean Heybroek levert de machine desgewenst inclusief vijf jaar Pro+-garantieplan.

Tekst & foto’s: Gert Vreemann

GRONDIG - Januari 2013

49

Zetje in de rug Duport toont zeventienkuubs pomptankwagen met aangedreven as Natuurlijk vormden de nieuwe 4 in Line-pomptankwagens een van de attracties op de open dagen van Duport in Dedemsvaart. De aangedreven as vormde echter de grootste verrassing. Veel grote tankwagens kunnen een dergelijk zetje in de rug wel gebruiken.

agrarisch nieuws

Bij de 4 in Line-pomptankwagen met vier wielen op een rij heeft Duport een eenvoudige pendelconstructie per wielstel gekozen, met een scharnierpunt voor en achter de wielen. Vanwege deze constructie is een schuifasvariant niet mogelijk. Duport zal deze nieuweling leveren in twaalf-, veertien- en zestienkuubs uitvoering en met de bekende Duport-pomptechniek.

De kleinste variant staat op 650/65R38banden, de andere twee staan op (tweedehands) 650/65R42-banden. Afhankelijk van de grootte en de uitvoering ligt de prijs globaal tussen de € 85.000,- en € 90.000,-.

De grootste verrassing stond in de werkplaats. Om ‘verzetten van de zode’ door de trekkerbanden te voorkomen, heeft Duport op wens van een klant een zeventienkuubs twin-tank met schuifas uitgerust met een aangedreven as. Het bedrijf

Stihl veegt Fabrikant Stihl komt op de Groene Sector Dagen in Hardenberg met een aantal noviteiten waaruit blijkt dat deze fabrikant het pakket verbreedt. Officieel zal het merk daar deze nieuwe KGA 770-accu-veegmachine introduceren. Deze veegmachine heeft een werkbreedte van 77 centimeter en is daarmee geschikt voor oppervlaktes tot 2000 vierkante meter. De veger is geschikt voor de meeste ondergronden, zoals klinkers, beton, glad asfalt, harde dekvloeren en tegels. De KGA 77 beschikt over het gepatenteerde MultiClean Plus-veegsysteem. Dat combineert twee rotorborstels met een veegwals en wordt aangedreven door een accu uit het Stihl-accumodulesysteem. De vuilopname wordt bij de KGA 770 niet gehinderd door een voorwiel of rubberlippen en de machine heeft een centrale hoogteverstelling. De opvangbak heeft een inhoud van vijftig liter. Standaard is de KGA 770 uitgerust met een accu, volgens het uitwisselbare accusysteem van Stihl. Er is ook een manuele variant.

Daarnaast zal Stihl zijn nieuwe motoraangedreven steendoorslijpers tonen plus een nieuwe steenzaagvariant op basis van een motorkettingzaag.

50

GRONDIG - Januari 2013

heeft gekozen voor een gereviseerde tweedehands Ginaf-as in combinatie met een SAI-hydrauliekmotor. Kenmerkend van deze motor is dat er geen vertragingskast nodig is en dat deze vrij kan draaien als hij uitgeschakeld is. Je hoeft daar niets voor te schakelen. De aandrijving is berekend op een snelheidsbereik van nul tot circa vijftien kilometer per uur. Duport schat in dat er dan maximaal circa 60 kW (82 pk) kan worden overgebracht. Voor de inbouw heeft Duport alleen een iets gewijzigde ophanging van het achterste wielstel hoeven maken. De verdere opbouw en de wieluitslag van de tank zijn nagenoeg ongewijzigd. De wijzigingen moeten nog worden doorgerekend, maar Duport denkt aan een meerprijs van rond de € 35.000,- voor de aangedreven wielen.

Het bedrijf gaat deze machine komend seizoen volgen.

Fasterholt-balenwagen

Samex heeft de import van de Fasterholt RB3balenwagen verworven. Dit is een heel eenvoudige methode om vier balen te verzamelen en in één keer af te zetten. De RB3 word direct gekoppeld aan de pers.

De balen worden aan de voorkant met een laadbeugel opgevangen en overgeheveld op de laadbak van de wagen. De balen rollen vanwege de schuine stand vanzelf naar achteren, waar ze worden opgevangen door de twee vangarmen. Bij het afladen worden de twee vangarmen geopend, kantelt het volledige laaddek van de wagen en rollen de balen eraf.

Compacte stobbenfrees

Aardappelen afgedekt

Slecht draagkrachtige grond, weinig ruimte en toch stobben moeten verwijderen? Daar heeft Stierman nu deze FSI T25-470-stobbenfrees voor.

Deze is al geschikt voor compacttrekkers vanaf 18 kW (25 pk) en wordt geleverd inclusief aftakas een joystickbesturing. De freesschijf heeft een draairichting van de trekker af, waardoor er weinig materiaal tussen frees en trekker komt te liggen. Deze 47 centimeter grote schijf is voorzien van achttien freesbeitels met een doorsnede van 20,5 millimeter. De maximale freesslag is één meter. De machine is volgens FSI goed voor een freescapaciteit van ruim twintig minuten voor een stobbe met een doorsnede van 65 centimeter.

KORT NIEUWS Touch-handschoen Stierman heeft een handschoen in zijn assortiment genomen waarmee u een tablet kunt bedienen. De handschoen heeft een handpalmcoating van geschuimd nitril en heeft een touchscreen-gevoeligheid in drie vingers. Het is een dunne, naadloze, slijtvaste en flexibele handschoen met grote vingergevoeligheid.

Ladingzekering is niet alleen bij ons een thema, maar ook in Duitsland.

Fabrikant Krampe bouwt op wens zijn kippers ook met afdekkleppen.

Niet alleen voor het grondverzet, maar ook voor de landbouw, getuige deze op wens van de klant gebouwde combinaties voor Nederland.

Het betreft negen meter lange landbouwkippers met aluminium afdekkleppen die in circa tien seconden te openen of te sluiten zijn.

Niet alleen handig voor transport, maar ook bij een regenbui zitten de aardappelen snel onder dak.

Maxi Traction-banden voor trekkers met vermogens van 133 kW (180 pk) en meer.

Deze banden hebben circa twintig procent meer draagkracht dan de bestaande Maxi Tractions. De Firestone Maxi Traction IF is leverbaar met snelheidsindex D/E in de maten 600/65R28, 600/70R28, 600/65R30, 600/70R30, 650/75R38, 650/85R38, 710/70R38, 620/70R42 en 710/70R42. De 800/70R38 komt in de eerste helft van 2013.

asperges. De ‘aspergestangen’, die worden gemonteerd aan de standaard J-boom van de Condor, zijn vanuit de cabine in- en uitklapbaar. De afstand kan worden afgestemd op de rijafstand.

Bergmann rolt verder

Energreen in het groen

Evers Quarter Evers heeft zijn plaatsspecifieke bemester voor strip till klaar. De Quarter maakt de grond tot 25 à 30 centimeter diepte los.

Standaard monteert Evers acht elementen op 75 centimeter afstand, maar desgewenst zijn andere werkbreedtes voor andere gewassen ook mogelijk.

Firestone met IF-techniek Firestone heeft een lijn trekkerbanden geïntroduceerd met de hoogwaardige IFtechniek in het karkas. Het gaat hier om de

De Energreen-zelfrijders voor het bermwerk zijn inmiddels ook in ons land bekend, maar ineens duikt er een groene variant in Spearhead-outfit op. Dat blijkt geen toeval. Spearhead heeft het importeurschap van deze zelfrijder voor Noord-Europa verworven en gaat de machine onder eigen merknaam en kleurstelling vermarkten via het eigen dealernet. De machine zelf is niet gewijzigd.

Agrifacs aspergestangen VertiPlus, zo noemt Agifac deze demontabele ‘aspergestangen”. Het zijn 1,20 meter lange verticale spuitstangen die zijn ontwikkeld voor goed spuiten van de zijkanten van de

Bergmann heeft enkele jaren geleden een CFS-(versnellings)tussenrol tussen de pickup en de invoer van de opraapwagens geïntroduceerd voor een betere gewasdoorvoer.

Dat blijkt in de praktijk zo goed te voldoen dat deze CFS-rol nu standaard op alle Super-, Mega-, Giga- en Terra-Vitesse-opraapwagens zit. De rol voorkomt ophoping voor de invoerrotor en geeft een betere verdeling.

Kunstmest-app Amazone claimt de enige fabrikant van kunstmeststrooiers te zijn die voor zijn gebruikers van kunstmeststrooiers, naast de gebruikelijke strooitabellen en een onlinekunstmestservice, ook een speciale app voor smartphones aanbiedt. Intussen hebben al meer dan 10.000 gebruikers deze kunstmestservice-app op hun smartphone geïnstalleerd.

GRONDIG - Januari 2013

51

case ih magnum 370 cvX Officieel op de DeLuTa voorgesteld

kennismaken

Op de DeLuTa-beurs te Münster presenteerde Case IH officieel de Magnum CVX in definitieve uitvoering aan de Duitse loonwerkers. De serie gaat dit voorjaar in het Amerikaanse Racine (Wisconsin) in een kleine serie in productie en naar verwachting zullen eind dit jaar de eerste modellen in Europa worden uitgeleverd. De verkoop startte op de DeLuTa. De belangstelling onder de Case IH-fans voor ‘eindelijk de zware CVX’ was groot.

De nieuwe Magnum CVX EP-serie bestaat uit zes modellen met een met de typeaanduiding corresponderend (nominaal) motorvermogen in pk’s: 235, 260, 290, 315, 240 en 370. Bij 1800 toeren hebben die nog eens 22 kW (30 pk) extra en daar komt dan nog een powerboost bij. Voor het topmodel de 370 CVX geeft dat 297 kW (404 pk) bij 1800 motortoeren en met powerboost 308 kW (419 pk) maximaal. De serie heeft de bekende Stage IIIb-FPT8,7-litermotoren met AdBlue.

De traploze CVX-transmissie is in Amerika ontwikkeld en wordt in Racine geproduceerd.

Deze is technisch gezien gelijk opgebouwd als de bekende CVX-transmissies in de Pumaserie, maar dan een flinke slag zwaarder. Het is een CVT-bak met vier automatisch geschakelde versnellingen en een geïntegreerde kruipgroep. De versnellingen zijn zo gekozen dat zowel voor transport als veldwerk de bak een zo hoog mogelijke efficiëntie heeft (laag hydraulisch aandeel). Vanwege de zwaardere transmissie en achteras is de wielbasis (3,06 meter voor de 370) circa tien centimeter gegroeid. Nu kunnen de nieuwe, grotere trekkerbanden tot 2,15 meter hoogte worden gemonteerd.

De bediening is rechtstreeks overgenomen uit de Puma-serie. Er zijn drie keuzemogelijkheden voor de agressiviteit van de bak voor het versnellen, afremmen en de V/R-schakeling. Er is ook een manuele modus om niet in APM-modus te werken.

De bak wordt via de multicontroller bediend, het motortoerental met het voetpedaal of handgashendel. Zaken als een actieve automatische stilstandsregeling (rem niet nodig) en een eco-drivemodus voor veldwerk en transportwerk bij 40 of 50 km/u met gereduceerd motortoerental en twee constant-toerentalregelingen (aftakaswerk) zijn aanwezig.

Nieuw is ook de voorasvering. Deze is er in twee typen: een relatief korte voorasvering met starre as voor de lichtere modellen en één met een lange ophangingsarm onder de trekker (categorie 4/5) voor de zwaardere modellen (categorie 5).

De Case IH Magnum CVX zal deze maand in Nederland worden geïntroduceerd.

Benieuwd welke loonwerker de eerste is.

Tekst: Gert Vreemann Foto’s: Case IH

52

GRONDIG - januari 2013

De nieuwe achterbrug met, zoals verwacht van Amerikanen, flink veel hydraulisch vermogen.

Standaard zijn er zes elektrisch geregelde en volledig programmeerbare (tijd en opbrengst) dubbelwerkende ventielen met een opbrengst van 161 liter per minuut. Ook een pomp met 250 of 282 liter per minuut is leverbaar.

Onder de kap zit de FPT-8,7-litermotor (Stage IIIb) met AdBlue. Maximaal levert deze 308 kW (419 pk) en een maximum koppel van 1800 Nm tussen de 1400 en 1600 motortoeren. Goed voor een constant-vermogenbereik van 1400 tot 2000 toeren.

Voor wie de Puma kent een aangename verrassing. De bediening is nagenoeg identiek. Dat was ook de insteek van Case IH. Met deze serie brengt het merk eenheid in de bediening voor de hele reeks trekkers van 81 tot 441 kW (110 tot 600 pk).

De trekker heeft niet alleen een nieuwe bak, een nieuwe achterbrug en een nieuwe voorasvering.

Ook kunnen er nu grotere banden met een diameter tot 2,15 meter op. De wielbasis is ook vergroot . Samen met cabinevering en 50 km/u eco-rijden moet het betere transporteigenschappen geven.

“De sterkste standaardtrekker van de wereld traploos.” Onder deze prikkelende slogan introduceerde Case IH de nieuwe Magnum. Het is de vraag hoe lang het merk de kreet ‘de sterkste’ kan blijven gebruiken. We zijn ook benieuwd hoe efficiënt de trekker in het veld en voor transportwerk is.

GRONDIG - Januari 2013

53

Väderstad verovert heel Europa Homburg vult met dealerschap laatste witte vlek voor het Zweedse merk Met Väderstad meldt zich een nieuwe speler op de markt voor grondbewerkings- en zaaimachines. Een opvallende, want voor het merk is Nederland het laatste Europese land waar een vertegenwoordiging wordt gevestigd. Homburg uit Stiens, bekend als importeur van Hardi, heeft het dealerschap veroverd.

Techniek 54

Väderstad is nog een echt familiebedrijf, zo blijkt bij een bezoek aan de hoofdvestiging in het gelijknamige Zweedse plaatsje. Aan het hoofd staat momenteel de tweede generatie, met Christina Stark als boegbeeld. Naast haar zijn nog drie broers actief in het bedrijf. Zij bouwen voort op een uitvinding van hun vader van ruim vijftig jaar geleden. Toen bouwde hij voor zijn akkerbouwbedrijf een metalen eg. Een hele verandering in een tijd dat er nog alleen maar eggen met een houten frame bestonden. De eg werkte zo goed, dat al snel buren en anderen die ervan hoorden zo’n eg wilden.

Dat, in combinatie met de handelsgeest van Rune en zijn vrouw Siw Stark, vormde de basis van een bedrijf dat vorig jaar bijna 5000 machines produceerde en een omzet haalde van 240 miljoen euro.

Het bedrijf is nog steeds gevestigd op een flinke steenworp van de oorsprong. In de huizen eromheen woont de familie, in klassieke Zweedse woningen die de cultuur van het bedrijf verraden. Geen grote, protserige villa’s, maar gewone huizen die laten zien dat hier geen geld over de balk wordt gegooid.

GRONDIG - Januari 2013

Jaarlijks uitbreiden In de fabriek is te zien waar het geld dat wordt verdiend wel voor wordt gebruikt. Bijna jaar na jaar zijn er uitbreidingen aan te wijzen. Afgelopen november werd bijvoorbeeld een compleet nieuw onderdelenmagazijn in gebruik genomen, waar meer dan 12.000 onderdelen op voorraad liggen. Voor een snelle service liggen in de landen waar wordt geleverd de hardlopers op voorraad.

Naast de nieuwe hal is afgelopen jaar ook de fabriek uitgebreid. Daar is weer veertig meter aangebouwd om de productie van de Tempo-precisiezaaimachines te huisvesten (zie kader). Een project dat Väderstad misschien wel kenmerkt.

Aan de ontwikkeling is zeven jaar gewerkt en afgelopen jaar zijn de eerste 35 machines uitgezet. Die hebben blijkbaar zo’n indruk gemaakt dat er nu al 350 van zijn verkocht. Daarmee is de productie voor 2013 uitverkocht en kunnen liefhebbers zich pas weer voor 2014 melden. Dan hoopt Homburg dus ook de eerste klanten te hebben gevonden.

Tempo geheel elektrisch Het meest kansrijk voor de loonwerkersmarkt lijkt op het eerste oog de nieuwe Tempo-precisiezaaimachine. Zeer opvallend is de volledig elektrische aandrijving van de zaai-elementen en de kunstmestdosering. Daarbij is de machine voorbereid op het werken met gewone kunstmest of microgranulaten.

Voor de stroomvoorziening heeft de Tempo een eigen, door de aftakas aangedreven generator. Op deze manier is in landen met minder moderne trekkers de stroomvoorziening nooit een probleem.

Tegelijk met de generator drijft de aftakas ook de blower aan.

Meest opmerkelijk aan de zaaimachine is de zaaiunit. Deze werkt niet op basis van vacuüm, maar met overdruk. Door de voorraadkamer onder druk te zetten, worden de zaden tegen de openingen in de zaaischijf geblazen. Het zaad komt los van de schijf zodra achter een schijf een klein rubberen wiel het gat afsluit. Dat gebeurt precies op het punt waar de buis begint die het zaad naar de grond geleidt. Door de hoge druk wordt het zaad met een snelheid van ongeveer 50 km/u naar de grond geblazen. Aan het eind gaat het met een bocht naar de aandrukrol, die het zaad gelijk vastlegt.

Het afgelopen jaar was het daardoor mogelijk om rijsnelheden tot 18 km/u te halen. De eerste testen waren gezien de verkopen zeer goed geslaagd. We zijn benieuwd hoe deze machine zich in Nederland zal bewijzen.

De TopDown van Väderstad kan worden uitgerust met elke gewenste combinatie van schijven of tanden. Per rij is de werkdiepte altijd hydraulisch instelbaar.

De eg waarmee het succesverhaal van Väderstad is begonnen.

Alles geveerd Bij de grondbewerkingswerktuigen is het belangrijkste over­koepelende kenmerk dat delen die in de grond werken waar mogelijk geveerd zijn. Dat is iets waar bij het ontwerp bewust naar wordt gekeken om trillingen die het frame belasten zoveel mogelijk te voorkomen. Het is te zien aan de bevestiging van cultivatortanden aan het frame, waarbij tussen het frame en de klem vier rubberen sticks zijn geplaatst. Een idee dat al door vele fabrikanten is overgenomen. Een ander voorbeeld is de lagering van de aandrukrollen. Tussen lager en frame bevindt zich een rubber ring om hier de trillingen te verminderen.

Binnen de grondbewerkingswerktuigen lijkt vooral de TopDownzaaibedcombinatie een goede kans te maken op de Nederlandse markt. Deze combinatie kan naar wens worden opgebouwd met verschillende onderdelen, zoals egalisatiebalken, cultivatortanden en schijveneggen.

Gericht op kwaliteit Homburg lijkt met Väderstad een mooi nieuw product in handen te krijgen, dat past bij de Hardi-lijn: ook afkomstig uit een Scandinavisch land en sterk gericht op kwaliteit. Het enige probleem zou kunnen zijn dat de nadruk bij Väderstad nog wel erg ligt op de grotere machines.

Een machine met een werkbreedte van minder dan drie meter is er nauwelijks in het leveringspakket. Directeur Johannes de Boer ziet dat echter niet als een groot probleem. “We richten ons met deze machines vooral op de grotere akkerbouwers en loonbedrijven. Die hebben allemaal een trekker tussen de 150 en 200 pk die deze machines prima aan kunnen. Met Väderstad krijg je dan een product dat ontworpen is voor de grote bedrijven, waar ze honderden hectares per jaar bewerken, dat kwaliteitswerk levert en bestand is tegen hoge snelheden en zware omstandigheden.”

Kwaliteitstesten Niet eerder gezien in deze markt zijn de kwaliteitstesten. Waarbij bijvoorbeeld veertanden net zo lang worden getest op een kunstmatige steen tot ze breken. Of waar de tanden uur na uur door een steenbak

gaan om de slijtvastheid te bepalen. In aparte testapparatuur wordt daarnaast nog gekeken hoe lang lagers bestand zijn tegen een mengsel van zand, water en kunstmest of wanneer een schijf ergens breuken begint te vertonen. Het past in een bedrijf waar volgens eigen zeggen ongeveer tien procent van de omzet in onderzoek en ontwikkeling wordt geïnvesteerd.

Voor Homburg zal het de kunst worden om deze producten aan de man te brengen in een markt die al een aantal aanbieders kent die volgens dezelfde filosofie werken. Want bijvoorbeeld ook Lemken en Amazone zijn echte familiebedrijven die veel aandacht besteden aan kwaliteit en ontwikkeling. Het grote verschil is de top-down-benadering van Väderstad, waarbij veel kleinere modellen zijn afgeleid uit grote types die ooit voor de grote landbouwbedrijven zijn ontwikkeld. Dat maakt de kleine modellen tot werktuigen die je met een gerust hart achter je grootste trekker hangt. Dat moet een basis kunnen zijn om als laatste land in Europa ook Nederland te veroveren.

Tekst & foto’s: Toon van der Stok

GRONDIG - Januari 2013

55

vakblad voor specialisten in groen, grond en infra

Het beste bereik én de hoogste waardering Vakblad Grondig biedt adverteerders - het beste bereik (66,7 procent) én - de hoogste waardering van de lezers (rapportcijfer 8,6)

Meer weten over de mediaprestaties van Grondig en andere vakbladen?

Vraag Marjet van Ruitenbeek om de harde cijfers uit het onderzoek MMM-Loonwerk. mvruitenbeek@cumela.nl

Grondig 98 x 64 mmm.indd 1

Project2

MAMMUT WB Super combi

20-12-2012 14:18:59

27-10-2005

11:54

Pagina 1

Euro-Roller

®

garantie voor schone lucht Uitlaatgasafzuiging voor: -Landbouwmachines • • • • • • • • •

Kuilverdeler Verdeel trommel Ø 130 Werkbreedte 2.80 meter Hydraulisch aangedreven Hydrauliek 1x ew benodigd Elektro / hydraulische functie zit op de verdeler 12 Volt of 24 Volt Grasvork met 8 lange tanden Volvo oppik haken Min 125 liter bij 200 bar benodigd G. Broekens 06-5384 4166

BROEKENS GORREDIJK Badweg 50 - 8401 BL Gorredijk Telefoon (0513) 46 38 25 Fax (0513) 46 52 46

-Trekker vermogenstest -Grondverzetmachines -Lasdampafzuiging

www.broekens.nl

BROEKENS STIENS Truerderdijk 4a - 9051 JC Stiens Telefoon (058) 257 17 12 Fax (058) 257 11 01

Euro-Roller Technics BV, Hollandse Kade 26, 1391 JD Abcoude, Holland T. +31-294-291111, F. +31-294-291112, E. info@euroroller.nl, www.euroroller.nl

INTERNATIONALE VAKBEURS VOOR LANDBOUW EN VEETEELT PA R I S - N O R D V I L L E P I N T E , PA R I J S , F R A N K R I J K

Mokka het pittigste maisras van 2013! *

Nieu

w

24 > 28 FEBRUARI 2013

Het internationale trefpunt voor efficiĂŤnte en duurzame landbouw Loonwerkers en distributeurs: de SIMA is ook de beurs voor u!

Alle wereldfabrikanten van landbouwmachines zijn aanwezig.

Kom en ontdek hun innovatieve aanbod.

BEREID UW BEZOEK VOOR OP simaonline.com Print uw badge zodat u niet bij de ingang hoeft te wachten Bestel een exemplaar van de beurscatalogus en plan vooraf uw bezoek Reserveer uw lunch op het beurscomplex

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Promosalons Nederland, T. 020-4620020, E. info@promosalons.nl

Kweekbedrijf VANDIJKE SEMO biedt met Mokka een middenvroeg maisras dat bij uitstek geschikt is voor de teelt in Midden- en ZuidNederland. Mokka is de beste keuze voor veehouders en loonwerkers die streven naar de ultieme combinatie van zetmeel, VEM/kg, ds - en VEM opbrengst. Bestel op tijd; er is slechts beperkt Mokka maiszaad beschikbaar. Uw bestelling wordt beloond met een Mokka mokkenset!** * Zetmeelgehalte bij 35% drogestof ** Zie voorwaarden: www.vandijkesemo.nl

Verkoop/Informatie: Of neem contact op met uw maiszaadleverancier.

VANDIJKE SEMO BV T +31 (0) 597 59 1233 E info@vandijkesemo.nl I www.vandijkesemo.nl

Opzet Rassenlijst fors gewijzigd Betere afstemming op de praktijk De opzet van de Aanbevelende Rassenlijst voor snijmaïs is fors gewijzigd. Er wordt nu gewerkt met twee in plaats van drie groepen. Deze groepen zijn ook niet meer direct vergelijkbaar, omdat ze op verschillende locaties zijn geteeld. Ook raseigenschappen en kwaliteitskenmerken in deze tabel opgenomen.

De nieuwe opzet van de lijst is een volgende stap in de aanpassing van de lijst aan de wensen van de kwekers. Zij waren vooral ontevreden over de opzet van de proeven, waarbij alle rassen over het gehele land op hetzelfde moment werden geoogst. Dat leverde een vertekend beeld op, doordat sommige rassen te rijp werden en andere juist veel te vroeg werden geoogst.

In de nieuwe opzet worden de rassen vooraf ingedeeld. De zeer vroege tot vroege groep is daarbij bedoeld voor West- en NoordNederland. In deze gebieden is het belangrijk dat de maïs op tijd rijp is, zeker door het korte groeiseizoen. De opbrengst is door de snellere groei wat lager. In de andere gebieden kan worden gekozen voor een ras uit de middenvroege en middenlate groep. Over het algemeen geven deze rassen een hogere opbrengst.

In tegenstelling tot het verleden kunnen de beide groepen niet met elkaar worden vergeleken, omdat ze op andere momenten zijn geoogst. In de nieuwe opzet volgt de nationale rassenlijst wat meer de aanpak van het Europees rassenonderzoek dat DLV Plant uitvoert.

58

GRONDIG - Januari 2013

AANBEVELENDE RASSENLIJST 2013 - KORRELMAIS EN CORN COB MIX Gemiddelde resultaten over de jaren 2007 t/m 2012

100 = ... Resp. in cm, % en ton/ha

Helminthosporium tolerantie

Oogstbaarheid

Stengelrot resistentie

Stevigheid

Vroegheid

Drogestof gehalte

Drogestof opbr

Aantal jaren in onderzoek

KORRELMAIS EN CORN COB MIX AANBEVOLEN RASSEN - Korrelmais en CCM Coryphee 8,5 N Rodriguez KWS 7,5 ES Marco 7 Lapromessa 8 CORN COB MIX AANBEVOLEN RASSEN - CCM Koloris 7 Amball 8,5 Ricardinio 7,5 N ES Cirrius 6,5 Amadeo 8 Ambrosini 8 N Embelixx 7,5 LG 32.47 6,5 N Millesim 8,5

Plantlengte

Korrel

Vroegheid bloei

Vier nieuwe rassen zijn er in de groep korrelmaïs en CCM. Twee daarvan zijn afkomstig van KWS. De eerste nieuwe is Rodriguez. Het ras is vroeg rijp en kort en stevig.

De tweede nieuweling is Millesim.

Heeft veruit de hoogste drogestofopbrengst en is zelfs vier procent beter dan de volgende op de lijst.

Een andere uitbreiding is ES Cirrius van Innoseeds, dat ook een hoge opbrengst als CCM heeft. ES Cirrius zal door Innoseeds beperkt worden gepromoot. In deze groep richt het bedrijf zich op ES Darinha.

Dit ras zal nog op de lijst komen als de registratie in orde is.

De laatste nieuwe is de Embelixx van RAGT. Het is een enorm hoog groeiend ras, dat ook een bovengemiddelde korrelopbrengst heeft.

Dankzij goede gemiddelde landbouwkundige eigenschappen is er toch een goede oogstzekerheid.

Tekst: Toon van der Stok

Snelheid grondbedekking

Korrelmaïs/CCM

Een belangrijk verschil is dat de Aanbevelende Rassenlijst alleen de gegevens vermeldt van de rassen die drie jaar zijn getest. Opvallend is wel dat op de gepubliceerde lijsten nu ook de gegevens van rassen zijn opgenomen die niet de aanbevolen status hebben gehaald of die nog maar twee jaar zijn onderzocht. Die gegevens zijn te vinden via www.rassenlijst.info. Bij de tabellen op deze pagina’s zijn alleen de aanbevolen rassen opgenomen.

Op de nieuwe lijst zijn ook de raseigenschappen en kwaliteitskenmerken gecombineerd in één tabel. Tot vorig jaar waren dat twee verschillende lijsten, die elk ook hun eigen volgorde hadden. In de nieuwe opzet wordt ook het zetmeelgehalte weergegeven in een verhoudingsgetal. Dat maakt het mogelijk om rassen gemakkelijker te vergelijken. Opvallend is dat vooral de lijst voor het gebied waar de meeste maïs wordt geteeld het kortst is. De verwachting is dat dit door de nieuwe opzet zeker gaat veranderen.

9 9 8,5 8,5

96 89 105 91

7 * 7,5 6,5

8,5 6,5 8,5 8

8 6 8,5 7,5

8,5 8,5 7 8,5

9 9 8,5 8

104 104 102 101

96 97 99 98

5 3 5 6

8,5 8,5 7,5 6,5 8,5 8 7 7,5 8

98 94 109 110 99 99 112 107 101 279

7 7,5 7 * 7 7 * 8 *

8 8 6,5 6 7 8 7 9 8,5

8 8 6,5 6,5 7 7,5 7 8,5 8

8,5 8 8 6 8 8,5 7,5 7,5 8

8 7,5 7,5 7 7 7 7 6,5 6,5

100 99 99 98 98 98 97 97 96 72,2

99 103 105 104 100 102 103 102 109 11,0

5 6 6 3 6 5 3 6 3

AANBEVELENDE RASSENLIJST 2013 - SNIJMAIS - ZEER VROEGE EN VROEGE RASSEN Gemiddelde resultaten over de jaren 2007 t/m 2012

Stengelrot resistentie

Builenbrand resistentie

Helminthosporium tolerantie

Snelheid grondbedekking

Vroegheid bloei

Drogestofgehalte gehele plant in %

Drogestofgehalte

Zetmeelgehalte bij oogst

Zetmeelgehalte bij 35%ds

VEM/kgds

Drogestof opbrengst

VEM-opbrengst

7,5 8 8,5 7 7,5 8 7,5 7,5 7,5 8,5 5,5 8,5 8 6 8,5 7 8 8 8,5 6,5 7 7,5 8

7 7 7,5 7 7,5 7,5 8,5 7 8 7,5 6 8 7 8,5 6,5 8 7,5 8,5 6,5 8 7 8,5 8

9 8,5 8,5 9 8 8 8,5 8,5 6,5 8 9 8,5 8,5 8,5 8,5 8,5 9 8 8,5 8,5 9 8 9

7,5 6,5 7,5 * 8 7,5 8,5 8 7,5 7,5 8 * 7,5 8 7,5 7,5 7,5 7,5 * 8 7 8 *

7,5 8,5 7 7 7,5 8 7,5 8 7,5 7,5 6 8,5 7,5 8 7,5 7 8 8,5 8,5 8 7 8,5 6,5

98 98 95 115 102 102 103 101 104 100 95 104 99 106 101 101 102 99 101 108 99 103 104 268

8 8,5 8 7,5 8 7,5 7,5 7 7 7,5 7,5 7 7,5 7 7 7 7,5 8 7 6,5 6,5 7,5 7

39,4 38,4 37,6 37,4 37,1 37,1 37,1 37 36,5 36,2 35,7 35,7 35,5 35,4 35,3 35,1 35 34,7 34,5 34,5 34,4 34,3 33,8

108 105 103 103 102 102 102 102 100 99 98 98 97 97 97 96 96 95 95 95 95 94 93 36,4

106 103 102 100 101 100 102 103 96 100 101 93 98 95 98 96 98 98 94 95 98 96 91 388

100 100 100 98 100 99 101 103 96 101 102 95 99 96 100 98 100 100 97 97 101 99 94 382

101 101 101 98 100 100 101 99 98 100 100 99 101 99 99 99 101 100 100 97 99 100 100 1004

94 98 96 103 100 101 100 98 100 100 101 104 102 103 102 101 103 100 105 104 102 102 107 20,6

95 99 97 101 100 101 100 97 99 101 101 103 103 102 102 99 103 100 104 101 101 102 107 20,7

4 6 6 3 4 5 4 6 5 5 4 3 6 6 4 6 4 5 3 5 4 5 3

SNIJMAIS MIDDENVROEG EN MIDDENLAAT LG 32.27 7 6,5 LG 32.34 8,5 8,5 N P7631 8,5 8,5 NK Top 6,5 5,5 Jogger 7,5 6,5 N Stephany 8,5 9 Torres 7 6,5 N Mokka 7,5 8

8 8 8 7,5 8 6,5 7,5 8

8,5 8,5 8,5 8,5 8 8,5 8 7,5

7 7,5 8 7,5 8 7 8 *

7,5 7,5 7,5 7,5 8 7 8,5 7,5

97 96 100 101 101 98 107 103 276

8,5 7,5 8 8 7 7,5 8 7,5

34,8 34,5 34,4 34,3 34,2 34,2 34,1 32

101 100 100 100 100 99 99 93 34,4

102 100 104 101 99 95 100 100 377

101 100 104 101 99 96 100 106 381

101 101 100 99 98 100 98 99 999

99 98 98 102 100 100 104 104 21,1

100 99 98 100 99 101 103 103 21,0

6 6 4 6 6 4 6 3

Aantal jaar in onderzoek

Zomerlegering

8 7,5 8,5 6,5 6,5 8 8,5 7,5 6,5 8 6,5 8,5 8,5 6 8,5 8 7,5 8 8,5 6,5 7,5 7 7

Zeer vroeg en vroeg N Shoxx Atrium Chavoxx N ES Thalasso N LG 30.201 LG 30.211 N P8057 NK Baleric NK Jasmic Nitro Survivor N Cathy LG 30.218 Ayrro N LG 30.222 ES Fortran N Messago LG 30.221 N LG 30.223 NK Cooler SY Cooky LG 30.225 N LG 30.224

Plantlengte

Stevigheid

Korrel

100 = resp. in cm, %, gr/kgds (2x), VEM/kgds, ton/ha, ton kVEM/ha

Nieuwe rassen Op de aanbevelende rassenlijst voor 2013 zijn vijf nieuwe snijmaïsrassen opgenomen en vier nieuwe rassen voor korrelmaïs en CCM. Een korte beschrijving.

Drie van de vijf nieuwe snijmaïsrassen komen van Limagrain. De eerste is Cathy. Deze zit qua afrijping in het midden van de vroege groep.

Het is een ras met relatief weinig zetmeel, maar wel met een goede voederwaarde. Het ras haalt dus relatief veel voederwaarde uit de restplant. Qua opbrengst hoort Cathy tot de top.

De tweede nieuwe is LG 30.223. Het is een ras met goede landbouwkundige eigenschappen en heeft net als 30.224, de derde nieuwe van LG, hoge drogestof- en VEM-opbrengsten.

Ook deze twee rassen blinken niet uit in zetmeel, maar halen veel van hun voederwaarde uit de restplant. 30.224 is de laatst afrijpende uit de groep en zou wellicht in de middenvroege groep ook goed presteren.

De vierde nieuwe in de vroegste groep is de ES Thelasso, dat op de markt wordt gebracht door Innoseeds. Het ras is zeer vroeg en heeft

daarbij een bovengemiddelde opbrengst. Dat is mede te danken aan zijn enorme lengte. Van het ras is echter zeer beperkt zaad beschikbaar.

In de middenvroege groep is er maar één nieuwkomer. Daarmee komt er wel een nieuw bedrijf op de markt voor maïszaden. Mokka wordt vertegenwoordigd door Vandijke Semo uit Scheemda. Het is een laat ras, dat wel heel veel zetmeel geeft. Het past dus op gronden met weinig oogstrisico. Het hoort ook tot de toppers qua opbrengst. Ook landbouwkundig scoort Mokka uitstekende cijfers.

GRONDIG - Januari 2013

59

Boordevol voltreffers Verslag van de loonwerkersbeurs DeLuTa in het Duitse Münster Het loonwerkerstreffen van de Duitse loonwerkersorganisatie in het beurscomplex in Münster had ook dit keer weer een beursgedeelte waaraan circa 200 firma’s meededen. We trokken rond en troffen er tal van spraakmakende voltreffers op maat aan.

De voltreffer op de beurs betrof ongetwijfeld de officiële introductie van de nieuwe Case IH Magnum CVX. Deze trekkers hebben we elders in deze uitgave geportretteerd. Het geeft echter wel aan dat fabrikanten de eigen beurs van de Duitse loonwerkersorganisatie in Münster heel serieus nemen. Ook andere fabrikanten zetten hun beste beentje voor om nu alvast de eerste orders te scoren. Daarvoor moesten ze wel keuzes maken, want de opzet was als voorheen compact, waarbij slechts een paar machines op weinig vierkante meters waren toegestaan. Het resultaat was een heel select en actueel aanbod gespecialiseerde loonwerkersmachines, -technieken en diensten. De nadruk lag op het laatste, want de elektronica wint in Duitsland snel terrein. Men is daar mede door de grootschalige biogasproductie al ver in registratie- en volgsystemen. Verder viel de massale presentatie van strip till-technieken op, omdat het kostenbesparend werkt. Al hoor je wel dat nog niet iedereen ervan overtuigd is dat dit massaal gaat doorbreken.

Het vormde enkele van de gespreksonderwerpen van een beurs waarin relaties en netwerken centraal stonden, afgesloten met goed eten en een knalfeest. Dankzij deze succesformule, met daarnaast nog diverse vakfora en symposia, voor de vrouwen een apart programma en ook voor de medewerkers het nodige vertier, was de eerste dag van de beurs ruim voor aanvang al uitverkocht. Mede door dit grote succes was de formule met een tweede volledige dag en relatieavond uitgebreid. Ook dag twee werd een volle bak. Met in twee dagen ruim 11.500 bezoekers kun je dan als Duitse loonwerkersorganisatie trots spreken van een voltreffer.

Tekst & foto’s: Gert Vreemann

Volwaardige agrotruck De Firma Stapel in Albersloh bouwt trucks om tot volwaardige offroadtrucks die met een maximumsnelheid van 60 km/u klaar zijn voor het T-rijbewijs. Ze zijn voorzien van een volwaardig hydraulieksysteem waarvoor de aandrijving van de loadsensing-pomp direct van de motor wordt afgetapt, zodat er altijd hydraulisch vermogen is. Deze combinatie met silageoplegger kan 26 ton lading meenemen.

Voeg daarbij een snellere transporttijd, een lager brandstofverbruik en 294 kW (400 pk) voor nog geen 200.000 euro. Deze 4x4 staat dan op achter 750/45R26.5-banden en is standaard uitgerust met een luchtdrukwisselsysteem.

60

GRONDIG - Januari 2013

Stg: automatische luchtdrukregeling

Lucas-volgsysteem voor jong en oud Lucas Software toonde een universeel voertuigvolgsysteem. Het bedrijf ontwikkelde daarvoor een eigen ontvanger, die kan worden aangesloten op de Canbus (Isobus) van het voertuig, maar die ook via opnemers aan oudere trekkers en machines te koppelen is.

Denk aan aftakas, rijsnelheid, motorsnelheid en dat soort zaken. De oudere generatie trekkers en werktuigen vormt een bekend knelpunt om de hele vloot mee te kunnen nemen in het registratie- en volgsysteem. Met het systeem kunnen allerlei data worden gevolgd en geregistreerd en is de hele vloot online te volgen, ongeacht merk of leeftijd.

Steuerungstechnik Stg in Herzebrock-Clarholz toonde een luchtdrukwisselsysteem waarbij de unit is gekoppeld aan een weegsensor. De data kunnen afhankelijk van de band (merk, maat, type) worden ingevoerd. De bandenspanning wordt daarna in het veld automatisch aangepast aan de hand van de gemeten aslast binnen de gestelde maxima en minima. Het systeem blokkeert transportwerk als de band nog niet op spanning is. Er wordt gewerkt met een vaste hoge transportspanning. Stg kan deze regeling aan de snelheid koppelen, maar daarvoor moeten er nog enkele noten worden gekraakt.

Zunhammer VAN-Control

Opvallende agrocompactor Een opvallende verschijning is deze twaalftons Hamm 3412-agrocompactor voor het vastrijden van (maïs)kuilen.

Hamm heeft de machine hiervoor achter op dubbellucht gezet en vooraan voorzien van een driepuntshef om een schuifblad te kunnen monteren. De fabrikant geeft aan dat het trillen een extra snelle en goede verdichting in maïs geeft en dat het ook een egaliserend effect heeft. De Hamm heeft een 99 kW (135 pk) motor en hydrostatische aandrijving met een bereik tot 14 km/u. Deze machine kost afhankelijk van de uitvoering tussen de 70.000 tot 80.000 euro.

Würth creëert nieuwe dienst

Zunhammer heeft het gepatenteerde Van- Control al enkele jaren in het programma. Daarmee worden tijdens het vullen elke halve seconde via een NIR-sensor de gehaltes stikstof, kali, fosfaat en droge stof gemeten. Oorspronkelijk was dat bedacht voor het uitrijden, maar het is gebleken dat tijden het vullen een dergelijk constante tankvulling ontstaat dat dit bij het met behulp van GPS uitrijden en registreren geen afwijkingen geeft. Duitse boeren hebben inmiddels ontdekt dat dit een prima controlemiddel is op de gehaltes van (ook uit Nederland) aangevoerde mest.

Een nieuwe loonwerktak met heel tevreden klanten is het wassen van zonnepanelen. De extra opbrengst door het schoonmaken van de panelen is dermate groot dat klanten niet zeuren over het tarief. Würth heeft daarom niet alleen deze handige schoonmaakborstel ontwikkeld met een bereik tot zes meter, inclusief automatische dosering van water en een rotatiefunctie. Würth levert deze techniek in combinatie met complete mobiele toebehoren om er een echte loonwerkklus van te maken.

Iets waar al een aantal bedrijven in Duitsland een aardig neventakje aan hebben.

GRONDIG - Januari 2013

61

Muddy Mary

Strip Fill vult anders

Onder de naam Muddy Mary toonde de Zweedse fabrikant Huddig zijn imposante knikkende 1260B MITgraaflaadcombinatie op rupsen. Volgens Huddig is die nodig op slappe ondergronden in bossen en natuurterreinen, maar ook voor extra tractie op steile hellingen. De Huddig heeft een 118 kW (160 pk) sterke Cummins in combinatie met een tweetraps ZF-hydrostaatbak met snelheden van 0-10 en 0-40 km/u op banden. Op rupsen is de snelheid ongeveer een derde lager (en heeft hij evenredig meer koppel aan de rupsen). Huddig levert de machine met diverse tools. Zo’n combinatie kost krap krap 200.000 euro.

Bomech boomt verder Bomech was met zijn sleepslangbemesters uiteraard present. In Duitsland zijn dat bekende machines. Met de GreenstarFlex-sleep­voet gaat de fabrikant al tot een werkbreedte van 24 meter. Het eind van werkbreedtes is echter nog niet in zicht, omdat Bomech de breedtes af wil stemmen op spuitsporen. Volgens de fabrikant zet de sleepvoettechniek vanwege de grote werkbreedte en eenvoud door in Duitsland.

Mede op grond van goede praktijkresultaten in Duitsland verwacht Bomech dat dergelijke techniek mogelijk op termijn ook in Nederland denkbaar is. Een leuk onderwerp om een avond met de fabrikant over te ‘bomen’.

Annaburger lost sneller Dankzij de biogasinstallaties heeft de grootte van de silagewagens een enorme boost gekregen, getuige deze 55-kuubs Annaburger.

Om snel te lossen, drijft Annaburger via de aftakas rechtstreeks de bodemketting aan.

Daarmee moet met een ‘beetje’ trekker de inhoud in circa anderhalve minuut te lossen zijn. In combinatie met een hoogkipfunctie tot 4,65 meter hoogte is direct vanaf het veld in vrachtwagens te lossen. Hiermee speelt Annaburger in op de vraag voor meer efficiëntie in het veld en voor het transport. Er kan echter ook gewoon mee op de kuil worden gelost.

62

GRONDIG - Januari 2013

Strip Fill is de aparte strip till-variant die Beckmann Volmer samen met SGT Schönebeck toonde.

Met twee Paraplowachtige woelers wordt een dertig centimeter brede geul losgewerkt, waarin de mest aan de zijkanten wordt toegevoerd, zodat de mest niet in of vlakbij de zaaistrook komt, maar banaanvormig langs beide zijden van de geul. Voordelen volgens de bedenkers zijn een betere bodembewerking, geen natte grond naar boven, geen kans op scheuren in de mestgeul op zware gronden, minder kans op schade bij kieming en automatische centrering van een zaaimachine zonder GPS.

’Runter vom gas’ Een prachtig initiatief om als land mee te werken aan beter en veiliger verkeer. U kent ongetwijfeld de prikkelende reclameborden langs de Duitse wegen, maar voor de landbouw hebben de Duitsers ook acties. Gratis deelde het Duitse ministerie van verkeer op de DeLuTa deze grote stickers uit. De eerste dag werden er ruim duizend stickers omgezet, een groot deel via bestellingen. Deze stickers maken onderdeel uit van de landelijke verkeersveiligheidscampagne ‘Runter vom gas’. Naast deze tekst zijn er ook varianten met teksten als. “Ik ben langzaam, de tegenligger niet” , “Ik kan niet sneller, de tegenligger wel”.

Garant Smart tank en SyreN

Met Smart Tank toonde fabrikant Kotte een compleet volg- en registratiesysteem dat ook via de iPad communiceert. De ondernemer kan de voertuigen volgen, alle data zien en voor de klant uitdraaien. Voor de chauffeur worden de klanten en percelen aangemaakt. De chauffeur kan bij slechte stukken of calamiteiten foto’s maken en die bijvoegen bij het rapport. Daarnaast toonde Kotte SyreN, een uit Denemarken afkomstige methode om via aanzuurmiddel de emissie bij het uitrijden tot vijftig procent te verlagen om met sleepslangen aan de Deense normen te voldoen. Per kuub heb je ongeveer 1,5 liter SyreN nodig.

New Holland prikkelt

Vermac strip-tillt Vermac is de naam van het bedrijf dat Adri Kunst (exAgChem Challenger) samen met Wim Vervoort heeft opgericht. Ze halen de strip till-onderdelen rechtstreeks van Orthman strip till-techniek uit Amerika, omdat de techniek zich daar al bewezen heeft. Vermac heeft daarbij zelf een degelijk en eenvoudig draagframe ontwikkeld om deze technieken ‘hufterproof’ achter zelfrijders te kunnen hangen. De unit is leverbaar in vier-, zes, acht of twaalfrijige uitvoering met rijafstand van 45 tot 75 centimeter. De mest wordt via twee slangen aan weerszijden van de zaairij geïnjecteerd.

De unit hing toevallig achter een Nederlandse combinatie.

Holmers variant Holmer toonde de Terra Variant 600 met Zunhammer-tankopbouw.

Op zich niet bijzonder, maar het spandoek met de veelzeggende kreet “We geloven niet dat we kunnen vliegen, maar we weten dat we kunnen oogsten” is een mooie kreet om klanten voor te houden als ze weer eens voor te lage prijzen maximale capaciteit vragen of zeuren als u de brandstofkosten eerlijk wilt doorberekenen. Holmer gaf aan dat de Terra Variant nu alleen nog in 600-uitvoering met 450 kW (612 pk) Mercedes-V8 in combinatie met een Funk-powershift te krijgen is. De 500 is geschrapt

Speeddate-tuning

Brandstofkosten tikken in Duitsland ook hard door. New Holland speelde daarop in met dit prikkelende reclamebord, waarmee het merk aangaf in een onafhankelijke transporttest van Landwirtskammer Niedersachsen afgelopen jaar in de klasse 220-280 pk in totale brandstofkosten per 100 kilometer (diesel en AdBlue) met € 88,- het beste te scoren. Het verschil in deze transporttest bedroeg tien tot zeventien procent ten opzichte van de andere deelnemers. Er is gerekend met € 1,30 per liter dieselolie en € 0,50 per liter AdBlue.

Dieseltuning is niet alleen in Nederland populair. Ook in Duitsland is het een hit. Om twijfelaars over de streep te trekken, voerde Speedhawk de actie ‘Testrijders gezocht’. Het komt erop neer dat je het tuningsetje twee weken mag uitproberen voordat je de verkoopbeslissing neemt. Aanbetalen hoeft niet. Speedhawk gaf aan ook in Nederland al veel setjes verkocht te hebben. Speedhawk spreekt van grofweg een brandstofbesparing van tien procent bij een gelijkwaardige belasting. Met de nadruk op dat laatste. De discussie over het illegaal veranderen van de motor en de consequenties daarvan voor de fabrieksgarantie en uitstoot telt blijkbaar niet.

GRONDIG - Januari 2013

63

Om het nieuwe maaiophangsysteem DuoGrip beeldend uit te leggen, maakte Krone een pakkende

zijwegen

video. Het werden drie lange dagen hard werken voor drie minuten film, maar het resultaat mag er zijn. Wie de film heeft gezien, snapt DuoGrip en vergeet het ook niet meer. De ‘making of’-film geeft veel inzicht in hoe je op een creatieve manier betere video’s maakt.

Duo-leren Krone’s DuoGrip-maaierophanging verrassend gefilmd U kent het ongetwijfeld: videootje maken voor YouTube. Met de camera volg je de verrichtingen van de trekker in het veld. Je denkt dat je in beeld krijgt wat het oog ziet. De werkelijkheid valt vaak tegen. Je filmt niet wat je echt ziet en echt spannend is het vaak ook niet. Bij het maken van een goede film komt meer kijken. Dat weten de marketeers van fabrikant Krone ook. Ze merkten dat het lastig is om de nieuwe DuoGrip-ophanging van de maaiers uit te

64

GRONDIG - Juli Januari 2012 2013

leggen en beseften dat ze het met alleen een technische video van een maaiende combinatie en wat beelden van een strak maaibeeld niet redden. Hier was meer creativiteit geboden.

Met de zeis De marketeers kwamen met een verrassende oplossing. DuoGrip toepassen op het maaien met de zeis. De ouderen kennen dat vast nog. Met de onderste hand de hak stevig op de grond houden en de zeis met de bovenste hand zo sturen dat deze niet hakt of trekt, maar in een vloeiende beweging strak snijdt. Een prachtige parallel. De onderste hand als centrale ophanging van de maaier en de bovenste als DuoGrip-geleide ophanging. Enkele ouderen in de buurt van Spelle kunnen ongetwijfeld met de zeis maaien, maar jongeren vinden om de gehele doelgroep aan te spreken, is lastig.

Krone vond in zijn netwerk de oplossing. In Oostenrijk zijn nog steeds zeismaaikampioenschappen. De voormalige Oostenrijkse bondstrainer zeismaaien Fritz Rieger en kampioene Anna Sattleder wilden wel acteren. Anna is jong, fris en fijn van snit, als bewijs dat maaien geen spierballenwerk is, maar een kwestie van kunde en souplesse. In de buurt van het Oostenrijkse Kirchdorf vonden de mannen van Krone een passende omgeving. Inzet was het tonen van het verschil tussen enkele ophanging en DuoGrip in een duel tussen met één hand maaien (enkelvoudige ophanging) en met twee handen maaien (DuoGrip).

Inventief filmen Bij een goede video gaat het om details. Je filmt niet alleen het maaien, maar ook omgeving en sfeer horen daarbij. Die ambiance is er in Oostenrijk zeker. Het enige grote knelpunt was dat de filmers twee tegenover elkaar liggende boerderijen nodig waren, waarbij Anna uit de ene en Fritz uit de andere boerderij zou vertrekken.

Alle boerderijen hebben echter de ingang op het oosten liggen. Dit losten de filmers op door ’s avonds het huis ‘te draaien’. Je moet de waarheid wel eens helpen. Daarna in alle vroegte op 12 september onder een strakblauwe hemel aan het draaien, te beginnen ’s ochtends om vijf uur om de zonsopgang sfeerrijk mee te pakken. Daarna werd de film zelf in delen opgenomen.

Settings werden meerdere keren gepakt en zaken werden uitgeprobeerd vanuit verschillende invalshoeken voor het beste resultaat. Je moet dan wel eens improviseren en niet bang zijn opnames meerdere malen te doen. Een goed voorbeeld is de opname van de hond. Die moest er met het afgebroken stuk van de zeis vandoor gaan, maar vertel dat zo’n hond maar eens. Dat lukte door enkele lekkere brokjes om het afgebroken handvat te binden.

Creativiteit is een must. Het fraaiste stukje daarvan is het filmen van DuoGrip bij Anna. Daarvoor monteerden de filmers een camera aan de zeis zelf. Dat gaf het omgekeerde effect.

Je zag nu Anna bewegen met daar-

bij treffend de DuoGrip-armen strak sturend in beeld. Treffender kun je DuoGrip niet laten zien. Bovendien leverde het prachtige maaiopnames op.

Soortgelijke opnames zijn daarna bij de echte Krone-maaier herhaald. Hier monteerden de filmers zelfs een camera onder bij de maaibalk, met natuurlijk de kans dat deze door en steentje zou sneuvelen. Het leverde prachtige slowmotionbeelden op.

Lange dagen De filmploeg, bestaande uit de twee hoofdrolspelers, Christian Rapersdorfer (de huidige bondstrainer van Oostenrijk voor de technische ondersteuning), twee cameramannen (één voor de film en één voor de ‘making of’) en twee medewerkers van Krone voor de nodige assistentie, zijn drie dagen bezig geweest. Doel was een film van negentig seconden. Vanwege het verrassende resultaat is de DuoGripfilm twee keer zo lang geworden. Een onverwacht hoog aantal hits op de eigen site geeft aan dat Krone blijkbaar een gevoelige snaar heeft geraakt. Het vervolg kunt u raden. Krone heeft aangekondigd binnenkort weer een film te maken. De DuoGrip-film en de ‘making of’ zijn te zien op de Krone-site. Vooral de laatste geeft u wellicht inspiratie voor betere eigen opnames.

Met alleen een camera red je het niet. Een auto vol spullen en een handig scherm om hinderlijke schaduwpartijen te laten verdwijnen, zorgen voor de juiste shots.

Het voordeel van echte vakmensen is dat je ook vakwerk krijgt. Hier slijpt Anna even de zeis voor strak werk. Dat red je niet met ingehuurde artiesten.

Tekst: Gert Vreemann Foto’s: Krone

Waar het uiteindelijk om gaat, is natuurlijk ook meegenomen: een maaier met DuoGrip-ophanging. Met de centrale ophanging als onderste zeishandvat en de parallelle als bovenste zeishandvat.

De hoofrolspelers van de film, Anna Sattleder en Fritz Rieger, lieten zien niet alleen uitstekend te kunnen maaien, maar ook nog eens prima te kunnen acteren.

Zelfs over de sfeer van de boerderij was nagedacht. De lichtinval was ’s ochtends goed, maar vormde ‘s avonds een probleem. Ach, is ook op te lossen.

GRONDIG - Januari 2013

65

uitsmijter

Zorg voor een goede morgen!

Natuurlijk hoeft het niet altijd een uitsmijter te zijn - misschien is dat wel meer wat voor de middag - maar ontbijt altijd. Na een nacht zonder eten, waarin wel de spijsvertering doorgaat, is uw lijf wel weer aan wat energie toe. Ontbijt verhoogt het concentratievermogen en maakt u van slaperig weer scherp. Bakkie koffie of thee erbij en u bent er weer helemaal klaar voor! Een goed ontbijt levert energie die u direct nodig bent.

Daarom voorkomt juist een goed ontbijt

t Je hoeft nie m ziek te zijn o en beter te word

een hongerig gevoel dat ervoor zorgt dat u al vroeg gaat snacken.

Eieren zijn een prima basis voor een stevig ontbijt, zeker met volkorenbrood erbij.

Bovendien zitten eieren vol nuttige voedingsstoffen en vitamines.

Heeft u ’s ochtends geen zin om te bakken, dan kan dat ook de avond vooraf en eet u uw geklutste of gebakken ei koud op. Ook gekookte eieren kunt u prima koud eten.

Opmerkelijk: wist u dat u een ei ook in water kunt bakken? Zorg dat er een laag je water in de pan ligt, breek het ei erover en wacht tot het klaar is!

Uit het woordenboek Uitsmijter: 1) Gebakken eieren, eventueel met ham en kaas, op brood.

2) Laatste redactiepagina van Grondig over gezond leven en veilig werken in de cumelasector. Een stimulans voor werknemers om enthousiast aan het werk te gaan en te blijven.

3) Portier van een café, discotheek of nachtclub.

4) Een laatste zin als afsluiting van een tekst, bedoeld als grapje of als laatste woorden om nog verder over na te denken.

5) Puntige laatste zinsnede of alinea van een toespraak. Bedoeld om bij de toehoorders nog een laatste goede indruk achter te laten.

Alweer een ongeluk Onlangs kreeg ik een ongerust telefoontje van Ria van loonbedrijf De

Om tot een oplossing te komen, konden we Henk met behulp van het

Cumelaar. Ze vroeg om raad bij een lastige kwestie. Werknemer Henk

re-integratiebedrijf laten onderzoeken in het slaapcentrum van het zie-

had dit jaar voor de derde keer een (klein) ongelukje gehad. Ria vond dit

kenhuis. Daar bleek Henk een slaapapneu te hebben. Hierdoor werd zijn

vreemd, want Henk is hun meest ervaren chauffeur en had in het ver-

slaap ’s nachts ernstig verstoord door het stoppen van de ademhaling.

leden nog nooit een ongeluk veroorzaakt. Ik heb haar geadviseerd om

Toen ik Ria pas weer sprak, bleken de zorgen om Henk helemaal voorbij.

hem eens een gesprek te laten hebben met de bedrijfsarts. Dat werkte

Hij is gesteund door de adviezen van het re-integratiebedrijf aan het fit-

verhelderend, meldde Ria enkele weken later. Henks ‘pech’ blijkt een die-

nessen gegaan en al de nodige kilo’s kwijt. Ook drinkt hij geen alcohol

per liggende oorzaak te hebben. Henk slaapt slecht en als gevolg daar-

meer voor het slapen gaan en maakt hij gebruik van een snurkbeugel,

van is hij overdag vaak moe en ongeconcentreerd. Toen Ria dat hoorde,

die ervoor zorgt dat de tong niet meer naar achteren kan zakken. Hier-

herinnerde ze zich sommige dingen die haar ongemerkt wel eens waren

door voelt hij zich overdag een stuk fitter en is zijn humeur behoorlijk

opgevallen. Tijdens toolboxen en andere besprekingen zat Henk regel-

opgeknapt, meldde Ria. “En op het werk zorgen we dat hij wat vaker een

matig met de ogen dicht en reageerde hij vaak geprikkeld op opmerkin-

korte pauze kan nemen, zeker als hij lange werkdagen moet maken. We

gen van collega’s. Toen bedacht ze zich ook dat Henks vrouw in de win-

merken dat hij nu weer scherp en fit is en ongelukjes zijn er ook niet

kel al eens tegen haar had geklaagd over het zware snurken van Henk.

meer geweest.”

Daar kwam nog wat bij: door de onregelmatige werktijden, zijn zittende

66

beroep en misschien toch wat te veel ongezond eten was Henks gewicht

Sergio Patrone

de laatste jaren behoorlijk toegenomen.

medewerker inkomensverzekeringen CUMELA Verzekeringen

GRONDIG - Januari 2013

11

Het basismiddel tegen onkruiden in maïs.

• Flexibel en gemakkelijk • Veilig • Snel en breedwerkend • Lange duurwerking

www.calariskees.nl

Syngenta Crop Protection B.V., Postbus 512, 4600 AM Bergen op Zoom.

Tel. 0164 225 500, Fax 0164 225 502, www.syngenta.nl.

Gebruik gewasbeschermingsmiddelen veilig. Lees voor het gebruik eerst het etiket en de productinformatie. ®/ TM Registered Trademark of a Syngenta Group Company.

TM

Ricardinio Fao 220

Rangorde aan diggelen... bevestigd!!!

Superieur ten opzichte van alle rassen, op alle lijsten. ✓ Vroeg rijp (Fao 220) ✓ Gebruiksdoel: vroege silomaïs, ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓

CCM/geplette maïs, droge korrelmaïs Nr 1 in alle korrelmaïsproeven (= zetmeelopbrengst) in alle vroegrijpheden, + 10% Nr 1 in alle silomaïsproeven in alle vroegrijpheden, + 10% Top voederwaarde (Energie-index 56) Zeer goede stay-green Zeer goede stevigheid Goede tolerantie bladvlekkenziekte

Voor meer informatie: Tel. B +32-(0)3-449 02 20 Tel. NL +31-(0)76 50 23 517 www.kwsbenelux.com

KWS MAÏS ME ER nd ME ZETMEEL van het la ER E NERGIE in de stal ME E R RENDEMENT