Bolnisi SWM Strategy (Georgian)

Project is co-funded by the European Union

The project is implemented by GIZ

ერთნაირ პრობლემებს ერთობლივი გადაჭრა ნარჩენების გატანის მომსახურეობის გაუმჯობესება ქალაქ იჯევანსა და ქალაქ ბოლნისში

ნარჩენების გატანის თანამედროვე მდგომარეობა ქალაქ იჯევანსა და ქალაქ ბოლნისში

ნოემბერი 2015 სომხეთი, ერევანი

გამოკვლევა ჩატარებული სტაბილური განვითარების ფონდ „ურბან“-ის მიერ ევროკავშირის პროგრამის ფარგლებში „ერთნაირ პრობლემებს ერთობლივი გადაჭრა. საყოფაცხოვრებო ნარჩენების გატანის მომსახურეობის გაუმჯობესება ქალაქ იჯევანსა და ქალაქ ბოლნისში“

რომელიც ხორციელდება

კონსორციუმის მხრივ (იჯევანის მერია,

სომხეთი, ბოლნისის მერია, საქართველო, „იჯევანის მუნიციპალიტეტების კავშირი“, სომხეთი, საზოგადოებრივი ორგანიზაცია „უზრუნველი ბავშვობა“, სომხეთი, „ქვემო ქართლის საჯარო საინფორმაციო ცენტრი“, საქართველო და სტაბილური განვითარების ფონდი

„ურბან“)

თანამშრომლობის

ევროკავშირის პროგრამის

„აღმოსავლეთ

ფარგლებში.

პარტნიორობის“ მოცემულ

რეგიონალური

გამოცემაში

შეხედულებანი შესაძლებელია არ დაემთხვას ევროკავშირის შეხედულებებს.

2

არსებული

შინაარსი შეჯამება ..............................................................................................................................................................4 შეჯამება ..............................................................................................................................................................7 შესავალი .............................................................................................................................................................9 მეთოდოლოგია ............................................................................................................................................... 10 ძირითადი შედეგები: ქალქი ბოლნისი ..................................................................................................... 11

საყოფაცხოვრებო ნარჩენების გატანა ..................................................................................................... 11 ნაგვის გატანის მომსახურეობის ხარისხი ............................................................................................. 11 გადასახადი ნაგვის გატანისათვის.......................................................................................................... 12 ნარჩენების გატანის პრობლემების გადაჭრა ........................................................................................ 12 მონაწილეობა ნარჩენების გატანის პროგრამაში ................................................................................ 13 ნარჩენების გატანა იჯევანსა და ბოლნისში. შედარებითი ანალიზი.................................................... 14

ნაგვის გატანის მომსახურეობის ხარისხი ............................................................................................. 15 გადასახადი ნაგვის გატანის .................................................................................................................... 15 ნაგვის გატანის პრობლემების გადაჭრა ................................................................................................. 16 მონაწილეობა ნარჩენების გატანის პროგრამაში .................................................................................. 17

3

შეჯამება ნარჩენების მართვა ქალაქ იჯევანში იჯევანის მაცხოვრებელთა უმეტეს ნაწილს თავიანთი საოჯახო მეურნეობიდან საკვების ნარჩენები, ქაღალდი/მუყაო, პლასტმასის, მეტალის და მინის ნივთები გააქვს შემდეგი მეთოდით: ყრის ნაგვის ყუთებში ან ნაგვის გამტან მანქანაში. იჯევანის ათი მაცხოვრებლიდან შვიდმა აღნიშნა, რომ ნაგვის გატანა მათ დასახლებაში კვირაში მინიმუმ ერთჯერ, მაშინ როცა ხუთი მაცხოვრებლიდან ერთმა აღნიშნა, რომ ნაგვის გატანა ხდება ყოველ დღეს. ათი მაცხოვრებლიდან რვა

კმაყოფილია არიან თავიანთ დასახლებებში ნაგვის გატანის

მომსახურეობის ხარისხით, მათ შორის თითოეული მეოთხე მაცხოვრებელმა შეამჩნია, რომ მომსახურეობის ხარისხი გაუმჯობესდა გასულ წელთან შედარებით, ხოლო თითოეულმა მეექვსმემ აღნიშნა, რომ იგივე დარჩა. ათი მაცხოვრებლიდან შვიდმა აღნიშნა, რომ ნაგვის გატანის საკითხთან დაკავშირებით პრობლემები არ არსებობენ. ათი მაცხოვრებლიდან ექვსმა აღნიშნა, რომ არავითარი წინადადება არ გააჩნიათ ნაგვის გატანის ხარისხის გაუმჯობესების სფეროში, მაშინ როცა თითოეული მეორე მაცხოვრებელი ითხოვს ნაგვის ყუთების დადგმას და მათი რაოდენობის გაზრდას. ათი მაცხოვრებლიდან მხოლოდ ოთხს აქვს წერილობითი ხელშეკრულება ნაგვის გამტანის გამწევ რომელიმე ორგანიზაციასთან. მიუხედავად ამისა, თითოეული მეცხრე საოჯახო მეურნეობა იხდის ნაგვის გატანის მომსახურეობისათვის, ხოლო იმ მაცხოვრებლებიდან ვინც არ იხდიან ათიდან ცხრა მზადაა გადაიხადოს, თუ მათ დასახლებაში გაუმჯობესდება მომსახურეობის ხარისხი და ინტენსიურობაც მოწესრიგდება. ათი მაცხოვრებლიდან შვიდი თანახმაა, რომ ნარჩენების გატანის სწორი ორგანიზება შეტანილი უნდა იქნას სასკოლო პროგრამაში, რომ ნარჩენების გატანის შესახებ საჯარო ინფორმირებულება ხელს შეუწყობს ნარჩენების გატანის პრობლემის მოგვარებას და რომ ნაგვის ყოველდღიური გატანა ამ პრობლემის ერთადერთი გადაჭრის გზაა. ათი მაცხოვრებლიდან მხოლოდ ხუთს მიაჩნია, რომ მცხოვრებელები ყრიან ნაგავს ქუჩაში იმიტომ რომ არ არის სანაგვე ყუთები. თითოეულ მეცხრე მაცხოვრებელს ესმის, რომ ნაგვის დაწვამ შესაძლებელია ჩვენს ჯანმრთელობაზე უარყოფითად იმოქმედოს, და მიაჩნია, რომ ქალაქის მერია ჯეროვან ყურადღებას უთმობს ნაგვის გატანის საკითხს. ათი მაცხოვრებლიდან შვიდი თანახმაა, რომ ნაგვის გადამუშავების იურიდიული საფუძვლები მეტად მნიშვნელოვანია სომხეთისათვის. ხუთი მაცხოვრებლიდან სამი დაინტერესებულნი არიან მონაწილეობა მიიღონ საინფორმაციო პროგრამაში, რომლის მიზანია ინფორმაცია მიაწოდოს მოსახლეობას იმის 4

შესახებ, რომ ნარჩენების რომელი სახები, როგორ უნდა შეგროვდეს, დახარისხდეს და გადამუშავდეს. ნაგვის გადამუშავების და გადახარისხების პროგრამის ფარგლებში ათი მაცხოვრებლიდან ექვსი მზად არის გადაახარისხოს ნარჩენები ცალ-ცალკე კონტეინერებში შეგროვების მიზნით. ათი მაცხოვრებლიდან ექვსი მზადაა გადაიხადოს, თუ ნარჩენების ზოგიერთ სახეს გაიტანენ პირდაპირ მათი სახლიდან. კიდევ ექვსი გამოთქვამს მზადყოფნას მონაწილეობა მიიღოს ისეთ პროგრამაში, რომელიც გაითვალისწინებდა საკვების ნარჩენებისაგან სასუქის წარმოებას. თითოეული მეცხრე მაცხოვრებელი მზადაა მონაწილეობა მიიღოს პლასტმასის ბოთლების უკან დაბრუნების პროგრამაში თუ გადაუხდიან თითოეული პლასტმასის ბოთლისათვის.

ნარჩენების მართვა ქალაქ ბოლნისში ქალაქ ბოლნისის მაცხოვრებლების უმეტესობას თავიანთი საოჯახო მეურნეობიდან გააქვს საკვების ნარჩენები, ქაღალდი/მუყაო, პლასტმასის, მეტალის და მინის ნივთები სანაგვე ყუთებში ან ნაგვის მანქანაში ჩაყრით. ბოლნისის

ათი მაცხოვრებლიდან ხუთმა აღნიშნა, რომ ნაგავი მათი დასახლებიდან

გაიტანება ყოველ დღე, ხოლო ათიდან სამმა აღნიშნა, რომ ნაგავის გაიტანება მინიმუმ კვირაში ერთხელ. ათი მაცხოვრებლიდან შვიდი კმაყოფილია მათ დასახლებაში ნაგვის გატანის მომსახურეობის მიწოდების ხარისხით, მათ შორის თითოეულმა მესამე მაცხოვრებელმა შეამჩნია, რომ მომსახურეობის ხარისხი წინა წელთან შედარებით გაუმჯობესდა, ხოლო თითოეულმა მეშვიდემ აღნიშნა, რომ იგივე დარჩა. ნაგვის გატანასთან დაკავშირებული პრობლემის წარმოდგენისას ხუთი მცხოვრებლიდან ერთის აზრით, ან არ გააქვთ ნაგავი ან სანაგვე ყუთები ცოტაა/საერთოდ არ არის. აქედან გამომდინარე, ნაგვის გატანის მომსახურეობის ხარისხის გაუმჯობესებისათვის ათი მცხოვრებლიდან ოთხმა წინადადება წამოაყენეს უფრო ხშირად გაიტანონ ნაგავი და დასახლებებში დაუმატონ სანაგვე ყუთები, სადაც არ არის, იქ დაიდგას. ბოლნისის მცხოვრებლებს არა აქვს წერილობითი ხელშეკრულება რომელიმე ნაგვის გამტან ორგანიზაციასთან. ხოლო ათიდან

ცხრა არ იხდის ნაგვის გატანის მომსახურეობის

სანაცვლოდ,

ასახელებს,

ძირითადად

მიზნად

რომ

ეს

თანხა

უკვე

გადახდილია

მუნიციპალიტეტის მიერ. უფრო მეტიც, მცხოვრებლების იმ რიცხვიდან, რომლებიც არ იხდიან, ათიდან შვიდი მზად არ არის ნაგვის გატანის მომსახურეობის მიწოდების სანაცვლოდ გადახდისა, თუნდაც მაშინ ნაგვის გატანის ხარისხი და სიხშირეც რომ გაუმჯობესდეს.

5

ათი საოჯახო მეურნეობიდან ექვსს მიაჩნია, რომ ნარჩენების გატანის სწორი ორგანიზება შეტანილი უნდა იქნას სასკოლო პროგრამაში. ათი საოჯახო მეურნეობიდან რვას მიაჩნია, რომ ნარჩენების გატანის

შესახებ საჯარო

ინფორმირებულება ხელს შეუწყობს ნარჩენების გატანის პრობლემის მოგვარებას. ბოლნისის თითქმის ყველა მაცხოვრებელი ფიქრობს, რომ ნაგვის სისტემატური გატანა ნაგვის გატანის პრობლემის ძირითადი მოგვარების გზაა. მხოლოდ თითოეულ მესამეს მიაჩნია, რომ მცხოვრებელები ყრიან ნაგავს ქუჩაში იმიტომ რომ არ არის სანაგვე ყუთები. ათიდან

რვა

მაცხოვრებელს

ესმის,

რომ

ნაგვის

დაწვამ

შესაძლებელია

ჩვენს

ჯანმრთელობაზე უარყოფითად იმოქმედოს, და მიაჩნია, რომ ქალაქის მერია ჯეროვან ყურადღებას უთმობს ნაგვის გატანის საკითხს. ბოლნისში თითქმის ყველას ესმის, რომ ნაგვის გადამუშავების იურიდიული საფუძვლები მეტად მნიშვნელოვანია საქართველოსათვის. თითოეული

მეექვსე

მაცხოვრებელი

დაინტერესებულია

მონაწილეობა

მიიღოს

საინფორმაციო პროგრამაში, რომლის მიზანია ინფორმაცია მიაწოდოს მოსახლეობას იმის შესახებ, რომ ნარჩენების რომელი სახეები, როგორ უნდა შეგროვდეს, დახარისხდეს და გადამუშავდეს. ნაგვის გადამუშავების და გადახარისხების პროგრამის ფარგლებში ათი მაცხოვრებლიდან შვიდი მზად არის გადაახარისხოს ნარჩენები ცალ-ცალკე კონტეინერებში შეგროვების მიზნით. ათი მაცხოვრებლიდან ხუთი მზადაა გადაიხადოს, თუ ნარჩენების ზოგიერთ სახეს გაიტანენ პირდაპირ მათი სახლიდან. ყოველი მეექვსე

გამოთქვამს მზადყოფნას მონაწილეობა მიიღონ ისეთ პროგრამაში,

რომელიც გაითვალისწინებდა საკვების ნარჩენებისაგან სასუქის წარმოებას. ათი მაცხოვრებლიდან ყოველი ცხრა მზადაა მონაწილეობა მიიღოს პლასტმასის ბოთლების უკან დაბრუნების პროგრამაში, თუ გადაუხდიან თითოეული პლასტმასის ბოთლისათვის.

6

შეჯამება ნარჩენების მართვა ქალაქ იჯევანში იჯევანის მაცხოვრებელთა უმეტეს ნაწილს თავიანთი საოჯახო მეურნეობიდან საკვების ნარჩენები, ქაღალდი/მუყაო, პლასტმასის, მეტალის და მინის ნივთები გააქვს შემდეგი მეთოდით: ყრის ნაგვის ყუთებში ან ნაგვის გამტან მანქანაში. იჯევანის ათი მაცხოვრებლიდან შვიდმა აღნიშნა, რომ ნაგვის გატანა მათ დასახლებაში კვირაში მინიმუმ ერთჯერ, მაშინ როცა ხუთი მაცხოვრებლიდან ერთმა აღნიშნა, რომ ნაგვის გატანა ხდება ყოველ დღეს. ათი მაცხოვრებლიდან რვა

კმაყოფილია არიან თავიანთ დასახლებებში ნაგვის გატანის

მომსახურეობის ხარისხით, მათ შორის თითოეული მეოთხე მაცხოვრებელმა შეამჩნია, რომ მომსახურეობის ხარისხი გაუმჯობესდა გასულ წელთან შედარებით, ხოლო თითოეულმა მეექვსმემ აღნიშნა, რომ იგივე დარჩა. ათი მაცხოვრებლიდან შვიდმა აღნიშნა, რომ ნაგვის გატანის საკითხთან დაკავშირებით პრობლემები არ არსებობენ. ათი მაცხოვრებლიდან ექვსმა აღნიშნა, რომ არავითარი წინადადება არ გააჩნიათ ნაგვის გატანის ხარისხის გაუმჯობესების სფეროში, მაშინ როცა თითოეული მეორე მაცხოვრებელი ითხოვს ნაგვის ყუთების დადგმას და მათი რაოდენობის გაზრდას. ათი მაცხოვრებლიდან მხოლოდ ოთხს აქვს წერილობითი ხელშეკრულება ნაგვის გამტანის გამწევ რომელიმე ორგანიზაციასთან. მიუხედავად ამისა, თითოეული მეცხრე საოჯახო მეურნეობა იხდის ნაგვის გატანის მომსახურეობისათვის, ხოლო იმ მაცხოვრებლებიდან ვინც არ იხდიან ათიდან ცხრა მზადაა გადაიხადოს, თუ მათ დასახლებაში გაუმჯობესდება მომსახურეობის ხარისხი და ინტენსიურობაც მოწესრიგდება. ათი მაცხოვრებლიდან შვიდი თანახმაა, რომ ნარჩენების გატანის სწორი ორგანიზება შეტანილი უნდა იქნას სასკოლო პროგრამაში, რომ ნარჩენების გატანის შესახებ საჯარო ინფორმირებულება ხელს შეუწყობს ნარჩენების გატანის პრობლემის მოგვარებას და რომ ნაგვის ყოველდღიური გატანა ამ პრობლემის ერთადერთი გადაჭრის გზაა. ათი მაცხოვრებლიდან მხოლოდ ხუთს მიაჩნია, რომ მცხოვრებელები ყრიან ნაგავს ქუჩაში იმიტომ რომ არ არის სანაგვე ყუთები. თითოეულ მეცხრე მაცხოვრებელს ესმის, რომ ნაგვის დაწვამ შესაძლებელია ჩვენს ჯანმრთელობაზე უარყოფითად იმოქმედოს, და მიაჩნია, რომ ქალაქის მერია ჯეროვან ყურადღებას უთმობს ნაგვის გატანის საკითხს. ათი მაცხოვრებლიდან შვიდი თანახმაა, რომ ნაგვის გადამუშავების იურიდიული საფუძვლები მეტად მნიშვნელოვანია სომხეთისათვის. ხუთი მაცხოვრებლიდან სამი დაინტერესებულნი არიან მონაწილეობა მიიღონ საინფორმაციო პროგრამაში, რომლის მიზანია ინფორმაცია მიაწოდოს მოსახლეობას იმის 7

შესახებ, რომ ნარჩენების რომელი სახები, როგორ უნდა შეგროვდეს, დახარისხდეს და გადამუშავდეს. ნაგვის გადამუშავების და გადახარისხების პროგრამის ფარგლებში ათი მაცხოვრებლიდან ექვსი მზად არის გადაახარისხოს ნარჩენები ცალ-ცალკე კონტეინერებში შეგროვების მიზნით. ათი მაცხოვრებლიდან ექვსი მზადაა გადაიხადოს, თუ ნარჩენების ზოგიერთ სახეს გაიტანენ პირდაპირ მათი სახლიდან. კიდევ ექვსი გამოთქვამს მზადყოფნას მონაწილეობა მიიღოს ისეთ პროგრამაში, რომელიც გაითვალისწინებდა საკვების ნარჩენებისაგან სასუქის წარმოებას. თითოეული მეცხრე მაცხოვრებელი მზადაა მონაწილეობა მიიღოს პლასტმასის ბოთლების უკან დაბრუნების პროგრამაში თუ გადაუხდიან თითოეული პლასტმასის ბოთლისათვის.

ნარჩენების მართვა ქალაქ ბოლნისში ქალაქ ბოლნისის მაცხოვრებლების უმეტესობას თავიანთი საოჯახო მეურნეობიდან გააქვს საკვების ნარჩენები, ქაღალდი/მუყაო, პლასტმასის, მეტალის და მინის ნივთები სანაგვე ყუთებში ან ნაგვის მანქანაში ჩაყრით. ბოლნისის

ათი მაცხოვრებლიდან ხუთმა აღნიშნა, რომ ნაგავი მათი დასახლებიდან

გაიტანება ყოველ დღე, ხოლო ათიდან სამმა აღნიშნა, რომ ნაგავის გაიტანება მინიმუმ კვირაში ერთხელ. ათი მაცხოვრებლიდან შვიდი კმაყოფილია მათ დასახლებაში ნაგვის გატანის მომსახურეობის მიწოდების ხარისხით, მათ შორის თითოეულმა მესამე მაცხოვრებელმა შეამჩნია, რომ მომსახურეობის ხარისხი წინა წელთან შედარებით გაუმჯობესდა, ხოლო თითოეულმა მეშვიდემ აღნიშნა, რომ იგივე დარჩა. ნაგვის გატანასთან დაკავშირებული პრობლემის წარმოდგენისას ხუთი მცხოვრებლიდან ერთის აზრით, ან არ გააქვთ ნაგავი ან სანაგვე ყუთები ცოტაა/საერთოდ არ არის. აქედან გამომდინარე, ნაგვის გატანის მომსახურეობის ხარისხის გაუმჯობესებისათვის ათი მცხოვრებლიდან ოთხმა წინადადება წამოაყენეს უფრო ხშირად გაიტანონ ნაგავი და დასახლებებში დაუმატონ სანაგვე ყუთები, სადაც არ არის, იქ დაიდგას. ბოლნისის მცხოვრებლებს არა აქვს წერილობითი ხელშეკრულება რომელიმე ნაგვის გამტან ორგანიზაციასთან. ხოლო ათიდან

ცხრა არ იხდის ნაგვის გატანის მომსახურეობის

სანაცვლოდ,

ასახელებს,

ძირითადად

მიზნად

რომ

ეს

თანხა

უკვე

გადახდილია

მუნიციპალიტეტის მიერ. უფრო მეტიც, მცხოვრებლების იმ რიცხვიდან, რომლებიც არ იხდიან, ათიდან შვიდი მზად არ არის ნაგვის გატანის მომსახურეობის მიწოდების სანაცვლოდ გადახდისა, თუნდაც მაშინ ნაგვის გატანის ხარისხი და სიხშირეც რომ გაუმჯობესდეს.

8

ათი საოჯახო მეურნეობიდან ექვსს მიაჩნია, რომ ნარჩენების გატანის სწორი ორგანიზება შეტანილი უნდა იქნას სასკოლო პროგრამაში. ათი საოჯახო მეურნეობიდან რვას მიაჩნია, რომ ნარჩენების გატანის

შესახებ საჯარო

ინფორმირებულება ხელს შეუწყობს ნარჩენების გატანის პრობლემის მოგვარებას. ბოლნისის თითქმის ყველა მაცხოვრებელი ფიქრობს, რომ ნაგვის სისტემატური გატანა ნაგვის გატანის პრობლემის ძირითადი მოგვარების გზაა. მხოლოდ თითოეულ მესამეს მიაჩნია, რომ მცხოვრებელები ყრიან ნაგავს ქუჩაში იმიტომ რომ არ არის სანაგვე ყუთები. ათიდან

რვა

მაცხოვრებელს

ესმის,

რომ

ნაგვის

დაწვამ

შესაძლებელია

ჩვენს

ჯანმრთელობაზე უარყოფითად იმოქმედოს, და მიაჩნია, რომ ქალაქის მერია ჯეროვან ყურადღებას უთმობს ნაგვის გატანის საკითხს. ბოლნისში თითქმის ყველას ესმის, რომ ნაგვის გადამუშავების იურიდიული საფუძვლები მეტად მნიშვნელოვანია საქართველოსათვის. თითოეული

მეექვსე

მაცხოვრებელი

დაინტერესებულია

მონაწილეობა

მიიღოს

საინფორმაციო პროგრამაში, რომლის მიზანია ინფორმაცია მიაწოდოს მოსახლეობას იმის შესახებ, რომ ნარჩენების რომელი სახეები, როგორ უნდა შეგროვდეს, დახარისხდეს და გადამუშავდეს. ნაგვის გადამუშავების და გადახარისხების პროგრამის ფარგლებში ათი მაცხოვრებლიდან შვიდი მზად არის გადაახარისხოს ნარჩენები ცალ-ცალკე კონტეინერებში შეგროვების მიზნით. ათი მაცხოვრებლიდან ხუთი მზადაა გადაიხადოს, თუ ნარჩენების ზოგიერთ სახეს გაიტანენ პირდაპირ მათი სახლიდან. ყოველი მეექვსე

გამოთქვამს მზადყოფნას მონაწილეობა მიიღონ ისეთ პროგრამაში,

რომელიც გაითვალისწინებდა საკვების ნარჩენებისაგან სასუქის წარმოებას. ათი მაცხოვრებლიდან ყოველი ცხრა მზადაა მონაწილეობა მიიღოს პლასტმასის ბოთლების უკან დაბრუნების პროგრამაში, თუ გადაუხდიან თითოეული პლასტმასის ბოთლისათვის.

შესავალი ეკ აღმოსავლური პარტნიორობის რეგიონალური თანამშრომლობის დახმარების პროგრამის ფარგლებში „ერთნაირ პრობლემებს ერთობლივი გადაჭრა. საყოფაცხოვრებო ნარჩენების გატანის მომსახურეობის გაუმჯობესება ქალაქ იჯევანსა და ქალაქ ბოლნისში“ პროგრამის ფარგლებში გათვალისწინებულია გაუმჯობესდეს ქალაქ იჯევანში (სომხეთი, ტავუშის ოლქი) და ქალაქ ბოლნისში (ქვემო ქართლის რეგიონი, საქართველო) მოსახლეობისათვის გაწეული ნაგვის გატანის მომსახურეობის სფერო, პოლიტიკის ერთობლივი დამუშავების და ერთნაირად გამოყენების საშუალებით. პროგრამის შედეგად ორივე ქალაქს ექნება ნარჩენების გატანის პოლიტიკა, მოსახლეობა და სხვა 9

დაინტერესებული მხარეები გააუმჯობესებენ თვისათ ცოდნას გარემოს დაცვის შესახებ და გაეცნობიან ნარჩენების გატანის შედეგიან მართვას, ისევე როგორც ნარჩენების დახარისხება გამოყენებული იქნება იჯევანსა და ბოლნისში. პროგრამის პირველ ეტაპზე განხორციელდა მდგომარეობის შესწავლა. საოჯახო მეორნეობების გამოკითხვა იჯევანსა და ბოლნისში საერო მეთოდოლოგიის საფუძველზე და საკანონმდებლო სფეროს ანალიზი. მდგომარეობის შესწავლის შედეგების საფუძველზე ორივე ქალაქი დაამუშავებენ ნარჩენების გატანის სტრატეგიულ გეგმებს და განახორციელებენ საზოგადოების განათლებისა და ინფორმირებულობის დონის ამაღლებისაკენ მიმართულ პროგრამებს. ეს მოხსენება წარმოადგენს იჯევანსა და ბოლნისში განხორციელებული გამოკითხვის შედეგებს. ორივე ქალაქში გამოკითხვის მიზანს წარმოადგენდა გაგვეგო, თუ როგორ და რა სიხშირთ ხდება ქალაქებში ნარჩენების გატანა, გაგვეგო მოსახლეობის აზრი მომსახურეობის ხარისხის შესახებ და ინფორმაცია მიგვეღო, თუ რას იხდიან საოჯახო მეურნეობები ნაგვის გატანისათვის. გამოკითხვა მიზნად ისახავდა აგრეთვე გარკვეულიყო, მოსახლეობა როგორ აღიქვამს პრობლემების შესაძლებელ გადაჭრას და მზად არიან თუ არა მონაწილეობა მიიღონ ნარჩენების გატანის მომსახურეობის გაუმჯობესების პროგრამაში.

მეთოდოლოგია ქალაქი იჯევანი მდებარეობს სომხეთის რესპუბლიკის ტავუშის ოლქში, ხოლო ქალაქი ბოლნისი საქართველოს ქვემო ქართლის რეგიონიში. იჯევანს ჰყავს 21 081 მოსახლეობა (2011წ.), ხოლო ბოლნისს 11 600 (2010წ.): ქალაქ იჯევანისა და ქალაქ ბოლნისის 18 წლიდან 75 წლამდე მოსახლეობის წარმომადგენლობითი ოჯახის დადგენისათვის გამოყენებული იქნა ქალაქების რუკები, იჯევანის შემთხვევაში საოჯახო მეურნეობების მისამართების სიაც. ამგვარად, იჯევანის საოჯახო მეურნეობები არჩეული იქნა მისამართების პერიოდული (სისტემატური) შემთხვევითი არჩევის საშუალებით, ხოლო ბოლნისში ქალაქის მისამართების არ ქონის მიზეზით გამოყენებული იქნა ძირითადად ქალაქის რუკა - პერიოდული შემთხვევითი ოჯახის საშუალებით კერძო საცხოვრებელი სახლების და მრავალსართულიანი შენობების არჩევისათვის (ნახეთ ცხრილი 2 და 21). შესავსებად ბოლნისში, უკვე ადგილზე თითოეული მრავალბინიანი სახლიდან ჩვეულებრივი შემთხვევითი ოჯახის საშუალებით არჩეული იქნა ერთი საოჯახო მეურნეობა. საოჯახო მეურნეობებში გამოსაკითხი პირები არჩეული იქნენ შემთხვევითობის პრინციპით. გამოკითხულებს აუხსნეს, რომ მათი ვინაობის კონფიდენციალურობა დაცულია. სტაბილური განვითარების ფონდ „ურბანის“ მიერ წარმოდგენილი ინფორმაციის საფუძველზე დამუშავებული იქნა კოეფიციენტები და შემდეგ შესაბამისი კითხვარი, რომელიც გამოცდის შემდეგ გამოყენებული იქნა ორივე ქალაქის გამოკითხვის დროს. 26 ოქტომბრიდან 1 ნოემბრამდე იჯევანში ჩატარდა საერთო რაოდენობით 250 გამოკითხვა, ხოლო ბოლნისში 160 (ნახეთ ცხრილი 1 და 20). ყველა მონაცემი რაოდენობრივი და კოდირებული ხარისხობრივი, შეტანილი იქნა Excel ფაილში გასაანალიზებლად.

10

გამოკითხვების ბოლოს გამოკითხვის მონაწილეებს გადასცეს საინფორმაციო ფურცლები, რომლებიც მოიცავდნენ პროგრამის აღწერას და ინციატივაში შემავალი სტრუქტურებისა და ორგანიზაციების საკონტაქტო მონაცემებს.

ძირითადი შედეგები: ქალქი ბოლნისი იმ განყოფილებაში, რომელიც შედგება 5 ქვეგანყოფილებისაგან, შეჯამებულია ქალაქ ბოლნისში ჩატარებული გამოკითხვის შედეგები. გამოკითხულების საშუალო ასაკია 46 წელი (ნახეთ ცხრილი 34), გამოკითხულების 22% მამაკაცები არაინ, 78 % - ქალები(ნახეთ ცხრილი 35). გამოკითხულების 20% -ს დამთავრებული აქვს საშუალო სკოლა, 26 %-ს კოლეჯი, პროფესიული სასწავლებელი ან ტექნიკუმი, ხოლო 53 % უმაღლესი განათლებითაა (ნახეთ ცხრილი 36). გამოკითხულთა 92 %-მა აღნიშნა, რომ მათი საოჯახო მეურნეობების წევრებიდან თუნდაც ერთს აქვს ნახევარი განაკვეთი ან მთელი განაკვეთი სამუშაო, ნებისმიერი სახის თვითდაკავების ჩათვლით.(ნახეთ ცხრილი 37), გამოკითხულ საოჯახო მეურნეობებში ცხოვრობს საშუალოდ 4 სული.

საყოფაცხოვრებო ნარჩენების გატანა რამდენიმე კითხვაზე პასუხის გაცემით გამოკითხულებმა წარმოადგინეს, თუ როგორ გააქვთ საყოფაცხოვრებო ნარჩენები თავიანთი საოჯახო მეურნეობიდან. ცხრილებში 22ა და 22ე-ში შეჯამებული მონაცემების თანახმად გამოკითხულთა დიდმა უპირატესობამ აღნიშნა, რომ სურსათის ნარჩენებს, ქაღალდის/მუყაოს, პლასტმასის, მეტალის და მინის ნივთებს ყრიან სანაგვე ყუთში ან სანაგვე მანქანაში. გამოკითხულთა ნახევარზე ცოტა მეტმა (53 %) აღნიშნა, რომ ნაგავი მათ დასახლებებში გაიტანება ყოველ დღე, ხოლო გამოკითხულთა 34 %-მა აღნიშნა, რომ ნაგავი გააქვთ კვირაში მინიმუმ ერთხელ. 12 %-ს გაუჭირდა ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა(ნახეთ ცხრილი 23) .

ნაგვის გატანის მომსახურეობის ხარისხი გამოკითხულია 74 % კმაყოფილია თავიანთ დასახლებაში ნაგვის გატანის მომსახურეობის ხარისხით (ნახეთ ცხრილი 24), მათ შორის 25 %-მა შეამჩნია, რომ მომსახურეობის ხარისხის გაუმჯობესდა გასულ წელთან შედარებით, 70 %-მა აღნიშნა რომ იგივე დარჩა, ხოლო მხოლოდ 2% მიაჩნია , რომ გაუარესდა (ნახეთ ცხრილი 25). შემდეგ გამოკითხულებს საშუალება მიეცათ ელაპარაკათ იმ პრობლემებზე, რომლებიც მათი აზრით არსებობს ნაგვის გატანის საკითხებთან დაკავშირებით მათ დასახლებაში. ძირითადად აღინიშნა ნაგვის გატანის არც თუ ისე ხშირი ორგანიზება, რომელიც დაკავშირებულია ნაგვის გამტანი მანქანების შემოსვლის სიმცირით მათ დასახლებაში 22%), სანაგვე ყუთების ნაკლებობა/არ არსებობა (21%), სანაგვე ყუთების ტერიტორიების

11

კეთილმოწყობა (7%) და სანაგვე ყუთების შორს ყოფნა (6 %). მხოლოდ 9 % აღნიშნა, რომ პრობლემები არ აღინიშნება (ნახეთ ცხრილი 26). წინა კითხვის ფარგლებში გამოკითხულებმა აღნიშნეს, რომ თუ რა წინადადებები გააჩნიათ ნავის გატანის მომსახურეობის ხარისხის გაუმჯობესებისათვის. გამოკითხულთა უმეტესობამ აღნიშნა, რომ უფრო ხშირად უნდა იქნას ნაგავი გატანილი ((35%) ან ნაგვის ყუთები იქნას დადგმული და მათი რაოდენობა გაზრდილი (26%), (ნახეთ ცხრილი 27).

გადასახადი ნაგვის გატანისათვის თითქმის ყველა გამოიკთხულმა აღნიშნა, რომ არ გააჩნია წერილობითი ხელშეკრულება ნაგვის გატანის მაორგანიზებელ რომელიმე დაწესებულებასთან, ხოლო 91% აღნიშნა, რომ მათი საოჯახო მეურნეობა არვითარ გადასახადს არ იხდის ნაგვის გატანის სამაგიეროდ. (ნახეთ ცხრილი 28-29). ნაგვის გატანისათვის გადასახადის შესახებ ლაპარაკისას გამოკითხულთა 65 % აღნიშნა, რომ ამ თანხას იხდის ქალაქის ხელმძღვანელობა ან მთავრობა. აღინიშნა, რომ არავინ არ იხდის და ასეთი გადასახადი არ არსებობს (13 %), რომ ეს თანხა შედის კომუნალურ გადასახადებში (3 %), ის კი არა ზოგიერთს მიაჩნია, რომ ეს თანხა მიერთებულია წყლის გადასახადთან (2%). ნათელია, რომ სინამდვილეში ნაგვის გატანისათვის გადაუხდელობის მიზეზი ერთია, ყველამ არც კი იცის ამის შესახებ (ნახეთ ცხრილი 29ა). იმ გამოკითხულებს, რომლებიც არ იხდიან ნაგვის გატანის გადასახადს მიეცათ დამატებითი შეკითხვა, თუ რა თანხის გადახდისათვის არიან ისინი მზად, თუ გაუმჯობესდება ნაგვის გატანის მომსახურეობის ხარისხი, 54 % აღნიშნა, რომ საერთოდ საშუალება არ აქვს გადახდისა. 9 % -ს მიაჩნია, რომ ნაგვის გატანისათვის თანხის გადახდა საჭირო არ არის, 4%-მა დაადასტურა, რომ თანხას იხდის ქალაქის ხელმძღავნელობა. გამოკითხულების 23 % მზადაა გადაიხადოს ნაგვის გატანის მომსახურეობის სამაგიეროდ 0.26-051 ლარი თვიურად თითო მაცხოვრებელზე (ნახეთ ცხრილი 30).

ნარჩენების გატანის პრობლემების გადაჭრა რამდენიმე კითხვის საშუალებით შევეცადეთ გაგვერკვია, თუ როგორ აღიქვამენ გამოკითხულები ნარჩენების გატანასთან დაკავშირებული პრობლემების გადაჭრას. მონაცემები შეჯამებულია 31ა და 31ზ ცხრილებში, ხოლო სქემა „გ“ წარმოადგენს ამ გადაჭრის მომხრეთა რაოდენობის პროცენტებს კლებადობის სახით. გამოკითხულების 60 % თანახმაა, რომ ნაგვის გატანის სწორი ორგანიზება უნდა შეტანილი იქნას სასკოლო პროგრამაში, მაშინ როცა 26 % -ს გაუჭირდა ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა.

12

სქემა გ.ნარჩენების გატანასთან დაკავშირებული პრობლემების გადაჭრის აღქმა ბოლნისში

Մեր երկրի համար շատ կարևոր է ունենալ թափոնների վերամշակման

1.ჩვენი ქვეყნისათვის მეტად მნიშვნელოვანია իրավական հիմքերը ნარჩენების გადამუშავების სამართლებრივი სფეროს ქონება

Աղբի կանոնավոր հավաքումը աղբահանության 2.ნაგვის კანონიერი გატანა ნარჩენების გატანის միակ լուծումն է

პრობლემის ერთადერთი გადაჭრაა 3. ნარჩენების გატანის სწორი ორგანიზების

Աղբահանության ճիշտ կազմակերպման մասին հանրային իրազեկումը

შესახებ საჯარო ინფორმირებულობა ხელს քաղաքում կօգնի լուծել աղբահանության խնդիրները შეუწყობს ქალაქში ნარჩენების გატანის პრობლემის მოგვარებას

Քաղաքապետարանը պատշաճ ուշադրություն է դարձնում մեր քաղաքի

4. ქალაქის ხელმძღავენლობა ჯეროვან աղբահանության հարցին

ყურადღებას უთმობს ჩვენი ქალაქის ნაგვის გატანის საკითხს Աղբ այրելը կարող է վնասակար լինել առողջության համար 5. ნაგვის დაწვამ შესაძლებელია ვნება მიაყონოს

ჩვენს ჯანმრთელობას 6. ნარჩენების გატანის სწორი ორგანიზება պետք է դասավանդել Աղբահանության ճիշտ կազմակերպումը შეტანილი უნდა იქნას სასწავლო პროგრამაში դպրոցներում 7. მოსახლეობა ყრის ქუჩაში, რადგანაც Բնակիչները թափումნაგავს են աղբը փողոցում, քանի որ մեր թաղամասում չկան աղբարկղեր ჩვენს დასახლებაში არ არის სანაგვე ყუთები 0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

80.0

90.0

100.0

გამოკითხულთა 84 %-ს მიაჩნია, რომ ნარჩენების გატანის სწორი ორგანიზების შესახებ საჯარო ინფორმირებულება ხელს შეუწყობს ნარჩენების გატანის პრობლემის მოგვარებას, ხოლო 14 %-ს გაუჭირდა პასუხის გაცემა. გამოკითხულთა დიდი უპირატესობა (96 %) თანახმაა, რომ ნაგვის კანონიერი გატანა ნაგვის გატანის პრობლემის მოგვარების ერთადერთი გზაა. ამავე დროს გამოკითხულთა ნახევარს არ მიაჩნია, რომ მოსახლეობა ნაგავს ქუჩაში ყრის იმის გამო, რომ მათ დასახლებაში არ დგას სანაგვე ყუთები. უფრო მეტიც , 21 % -ს გაუჭირდა ამ შეკითხვაზე პასუხის გაცემა. გამოკითხულთა 78 %-ს ესმის, რომ ნაგვის დაწვამ შესაძლებელია ჯანმრთელობას ვნება მიაყენოს, მაშინ როცა 13 %-ს გაუჭირდა პასუხის გაცემა. გამოკითხულთა 81 % თანახმაა, რომ ქაალქის ხელმძღვანელობა ჯეროვან ყურადღებას უთმობს ნაგვის გატანის საკითხს, მაშინ როცა თითქმის ყველა გამოკითხულს მიაჩნია, რომ ნარჩენების გადამუშავების სამართლებრივი საფუძვლები მეტად მნიშვნელოვანია საქართველოსათვის.

მონაწილეობა ნარჩენების გატანის პროგრამაში გამოკითხულთა 64 % დაინტერესებულია მონაწილეობა მიიღოს საინფორმაციო პროგრამაში, რომლის მიზანია გააცნოს მოსახლეობას, თუ საყოფაცხოვრებო ნარჩენების რა სახე უნდა შეგროვდეს , დახარისხდეს და გადამუშავდეს (ნახეთ ცხრილი 32). გამოკითხვისას შევეცადეთ გაგვეგო გამოკითხულები მზად არიან თუ არა მონაწილეობა მიიღონ

ნაგვის

გატანის

მომსახურეობის

13

გაუმჯობესების

პროგრამაში.

პასუხები

წარმოდგენილნი არიან 33ა-33დ ცხრილებში და შეჯამებული სახით მოცემულნი არიან „დ“ სქემაში.

სქემა დ.

ქალაქ ბოლნისში გამოკითხულთა მზადყოფნა მონაწილეობა მიიღონ ნარჩენების გატანის მომსახურეობის გაუმჯობესებისადმი მიძღვნილ პროგრამაში

Եթե յուրաքանչյուր պլաստիկ շշի դիմաց Ձեզ վճարեին, ապա որքա՞ն 1.თუ თითოეული პლასტმასის ბოთლის պատրաստակամ կլինեիք մասնակցել պլաստիկ շշերի վերադարձմանն სამაგიეროდ თქვენ გადაგიხდიან, მაშინ ուղղված ծրագրին

რამდენად ხართ მზად მონაწილეობა მიიღოთ პლასტიკური ბოთლების უკან დაბრუნების პროგრამაში?

Եթե մեկնարկեր աղբի վերամշակման ծրագիր, որը կնախատեսեր աղբի 2. რომ დაწყებულიყო ნაგვის გადამუშავების տեսակավորում, ապա որքա՞ն պատրաստակամ կլինեիք տեսակավորել პროგრამა, ითვალისწინებს ნაგვის նպատակով թափոններըრომელიც առանձին կոնտեյներներում հավաքման

დახარისხებას, რამდენად ხართ მზად დაახარისხოთ ნარჩენები ცალკე კონტეინერში შეგროვების მიზნით? Որքա՞ն պատրաստակամ կլինեիք մասնակցել այնպիսի ծրագրի, որը 3. რამდენად ხართ მზად მონაწილეობა მიიღოთ կնախատեսեր սննդի թափոններից պարարտանյութի արտադրություն

პროგრამაში, რომელიც თვალისწინებს საკვების ნარჩენებისაგან სასუქის მიღებას?

4. რამდენად ხართ მზად, რომ ნარჩენების Որքա՞ն պատրաստակամ կլինեիք վճարել, որպեսզի աղբի հատուկ տեսակները հեռացնեին հենց Ձեր տնից ზოგიერთი სახეობა გაიტანონ პირდაპირ თქვენი

ბინიდან?

0.0

10.0

20.0

30.0

40.0

50.0

60.0

70.0

80.0

90.0

100.0

ამგვარად, რომ დაწყებულიყო ნარჩენების გადამუშავების პროგრამა, რომელიც ითვალისწინებს ნარჩენების გადახარისხებას, მაგალითად, ქაღალდის, მეტალის, მინისა და პლასტმასის გამოყოფას, გამოკითხულთა 74% მზადაა გადაახარისხოს ნარჩენები ცალკე კონტეინერებში შეგროვების მიზნით. გამოკითხულთა ნახევარზე ცოტა მეტმა უპასუხა, რომ მზადაა გადაიხადოს, თუ ნარჩენების ზოგიერთ სახეს წაიღებენ პირდაპირ მისი სახლიდან, მაშინ როცა დანარჩენი ნახევარი ამისთვის მზად არ არის. გამოკითხულთა 59%-ს მიაჩნია, რომ მზადაა მონაწილეობა მიიღოს ისეთ პროგრამაში, რომელიც ითვალისწინებს საკვების ნარჩენებით სასუქის მიღებას, მაშინ როცა 13%-ს გაუჭირდა პასუხის გაცემა. დაახლოებით 88% მზადაა მონაწილეობა მიიღოს პლასტმასის ბოთლების დაბრუნების პროგრამაში, თუ მათ გადაუხდიან თითოეული ბოთლისათვის.

ნარჩენების გატანა იჯევანსა და ბოლნისში. შედარებითი ანალიზი მოცემული განყოფილება წარმოადგენს ორ ქალაქში ნარჩენების მართვის თანამედროვე მდგომარეობის 14

საყოფაცხოვრებო ნარჩენების გატანა ქალაქ იჯევანსა და ქალაქ ბოლნისში მცხოვრებლების უმეტესობას თავიანთი საოჯახო მეურნეობიდან გააქვს საკვების ნარჩენები, ქაღალდი/მუყაო, პლასტმასის, მეტალის და მინის ნივთები სანაგვე ყუთებში ან ნაგვის მანქანაში ჩაყრით. მოლნისში გამოკითხულების უმეტესობამ განაცხადა, რომ ნაგვის გატანა მათ დასახლებაში ხდება ყოველ დღე, მაშინ როცა გამოკითხულების უმეტესობამ იჯევანში აღნიშნა, რომ კვირაში მინიმუმ ერთხელ.

ნაგვის გატანის მომსახურეობის ხარისხი იჯევანის გამოკითხულების 84% და ბოლნისის გამოკითხულების 74 % კმაყოფილნი არიან ნაგვის გატანის მომსახურეობის ხარისხით. იჯევანში გამოკითხულთა 38 %-მა შენიშნა, რომ ნაგვის გატანის მომსახურეობის დონე გაუმჯობესდა გასულ წელთან შედარებით, ხოლო 58 %-მა განაცხადა, იგივე დარჩა. მსგავსად,

ბოლნისის

გამოკითხულთა 25 %-მა აღნიშნა, რომ მომსახურეობის

დონე

გაუმჯობესდა, ხოლო 70 %-მა განაცხადა, რომ იგივე დარჩა. საინტერესოა, რომ ნაგვის გატანის საკითხთან დაკავშირებული პრობლემების კითხვაზე პასუხისა, იჯევანის გამოკითხულთა 67 %-მა განაცხადა, რომ პრობლემები არ არის, მაშინ, როცა ბოლნისის მხოლოდ 9 %-მა აღნიშნა, რომ პრობლემები არ ხვდებათ. მავე დროს ორივე ქალაქის მცხოვრებლებმა ძირითადად აღნიშნეს შემდეგი პრობლემები: ნაგვის ყუთების სიმცირე /არ არსებობა, ნაგვის გატანის

პროცესის სიმცირე და ნაგვის ყუთების

საცხოვრებელი სახლიდან სიშორე. თუ იჯევანის გამოკითხულთა უმეტესობას წინადადებები არა აქვს ნაგვის გატანის მომსახურეობის ხარისხის გასაუმჯობესებლად, ბოლნისის გამოკითხულთა უმეტესობა აღნიშნავს, რომ საჭიროა ნაგვის გატანა უფრო სისტემატურად და ნაგვის ყუთების დადგმა და დამატება.

გადასახადი ნაგვის გატანის ბოლნისში თითქმის ყველა

საოჯახო მეურნეობამ განაცხადა, რომ არ გააჩნიათ

წერილობითი ხელშეკრულება ნაგვის გატანის მომსახურეობის

გამწევ, რომელიმე

დაწესებულებასთან. იმავე დროს, იჯევანის შემთხვევაში საოჯახო მეურნეობების 36-მა % აღნიშნა, რომ გააჩნია მსგავსი შინაარსის ხელშეკრულება. უნდა დავუმატოთ, რომ ნათელია ორ ქალაქს

შორის ნაგვის გატანისათვის გადახდის

განსხვავებანი. თუ ბოლნისის საოჯახო მეურნეობების 91 % არ იხდიან ნაგვის გატანის მომსახურეობისათვის, აბა იჯევანის საოჯახო მეურნეობების უმეტესი ნაწილი 93 % იხდის ამ გადასახადს. უფრო მეტიც, ნაგვის გატანის ხარისხისა და სიხშირის გაუმჯობესების შემთხვევაში იჯევანის გამოკითხულთა 89 % აღნიშნა ის თანხა, რომლის გადასახდელადაც მზადაა, მაშინ როცა ბოლნისის გამოკითხულთა 68 %-ს არ მიაჩნია, რომ ამ შემთხვევაში უნდა

15

გადაიხადოს, ძირითადად მიზეზად ასახელებდნენ, რომ ამ თანხას უკვე იხდის მუნიციპალიტეტი.

ნაგვის გატანის პრობლემების გადაჭრა თუ შევადარებთ ორ ქალაქს შორის ნაგვის გატანასთან დაკავშირებული პრობლემების აღქმას, შეგვიძლია

დავასკვნათ, რომ იჯევანისა და ბოლნისის მცხოვრებლების აზრი

ძირითადად ერთმანეთს ემთხვევა (ნახეთ სქემა „ე“).

სქემა ე. ნაგვის გატანასთან დაკავშირებული პრობლემების აღქმა: იჯევანისა და ბოლნისის შედარება

100.0 90.0 80.0 70.0 60.0 50.0 40.0

Իջևան იჯევანი

30.0

Բոլնիսի ბოლნისი

20.0 10.0 0.0

Բնակիչները թափում Աղբահանության მცხოვრებლები ნარჩენების են աղբը փողոցում, ճիշտ ყრიან ნაგავს გატანის քանի որ մեր կազմակերպումը ქუჩაში იმიტომ, ორგანიზება թաղամասում չկան պետք է դասավանդել რომ ჩვენს შეტანილი უნდა աղբարկղեր դպրոցներում დასახლებაში არ იქნეს სასკოლო არის სანაგვე ყუთები

იჯევანის

პროგრამაში

Մեր երկրի համար ჩვენი ქვეყნისათვის շատ կարևոր է მეტად թափոնների ունենալ მნიშვნელოვანია վերամշակման ნარჩენების իրավական հիմքերը გადამუშავების

Աղբի կանոնավոր ნაგვის სისტემატური հավաքումը შეგროვება ნაგვის աղբահանության გატანასთან միակ լուծումն է დაკავშირებული პრობლემების

სამართლებრივი საფუძვლები

ერთადერთი გადაჭრაა

გამოკითხულთა

68%

Աղբահանության Աղբ այրելը կարող է Քաղաքապետարանը ნაგვის გატანის ნაგვის დაწვამ მუნიციპალიტეტი ճիշտ վնասակար լինել պատշաճ ორგანიზების შესახებ შესაძლებელია ჯეროვან է կազմակերպման առողջության համար ուշադրություն საჯარო ვნება მიაყენოს մասին հանրային դարձնում մեր ყურადღებას ინფორმირებულება ჩვენს իրազեկումը կօգնի քաղաքի უთმობს լուծել ჯანმრთელობასաղբահանության ხელს შეუწყობს ნაგვის աղբահանության հարցին ქალაქიდან ნაგვის გატანის პრობლემების խնդիրները მოგვარებას ქალაქში გატანის საკითხს քաղաքում

და ბოლნისის გამოკითხულთა 62% თანახმაა, რომ

ნარჩენების სწორად ორგანიზება შეტანილი უნდა იქნეს სასკოლო პროგრამაში. ამის მსგავსად, იჯევანის გამოკითხულთა 70%-ს და ბოლნისის გამოკითხულთა 84%-ს მიაჩნია, რომ ნაგვის გატანის შესახებ საჯარო ინფორმირებულება ხელს შეუწყობს ნაგვის გატანასთან დაკავშირებული პრობლემების გადაჭრას. ბოლნისის გამოკითხულთა დიდი უმრავლესობა(96%) და იჯევანის გამოკითხულთა 70%-ს მიაჩნია, რომ ნაგვის სისტემატური გატანა, ნაგვის გატანასთან დაკავშირებული პრობლემის გადაჭრის ერთადერთი გზაა. ამავე დროს, იჯევანის გამოკითხულთა 46% და ბოლნისის გამოკითხულთა 29%-ს მიაჩნია, მოსახლეობა ყრის ნაგავს ქუჩაში ნაგვის ყუთების არ არსებობის გამო. მნიშვნელოვანია, რომ იჯევანის გამოკითხულთა 87% და ბოლნისის გამოკითხულთა 78% მიაჩნია, რომ ნაგვის დაწვამ შესაძლებელია ვნება მიაყენოს ჩვენს ჯანმრთელობას.

16

ნიშანდობლივია, რომ ბოლნისის გამოკითხულთა 87% და იჯევანის გამოკითხულთა 81%-ს მიაჩნია, რომ ქალაქის ხელმძღვანელობა ჯეროვან ყურადღებას უთმობს ნაგვის გატანის საკითხს. რაც შეეხება ნარჩენების გადამუავების სამართლებრივ საფუძვლება, იჯევანელების 69%-ს ესმის მათი მნიშვნელობა სომხეთისათვის. ბოლნისის თითქმის ყველა გამოკითხულნი ერთი აზრისანი არიან, მათი 98 % აღიარებს, ნარჩენების გადამუშავების სამართლებრივი საფუძველი მეტად მნიშვნელოვანია საქართველოსათვის.

მონაწილეობა ნარჩენების გატანის პროგრამაში იჯევანის გამოკითხულთა 55 % და ბოლნისის გამოკითხულთა 64% დაინტერესებულნი არიან მონაწილეობა მიიღონ საინფორმაციო პროგრამაში, რომლის მიზანია გააცნონ მოსახლეობას საყოფაცხოვრებო ნარჩენების რომელი სახეები და როგორ უნდა შეგროვდეს დახარისხდეს და გადამუშავდეს. მეტად მნიშვნელოვანია, რომ ორივე ქალაქის მაცხოვრებელთა მზად ყოფნა მონაწილეობა მიიღონ

საყოფაცხოვრებო

ნარჩენების

გატანის

გაუმჯობესებისადმი

მიმართულ

პროგრამაში საკმაოდ მაღალია. ამგვარად,

რომ

დაწყებულიყო

ნაგვის

გადამუშავების

პროგრამა,

რომელიც

გაითვალსიწინებდა ნაგვის გადახარისხებას, მაგალითად, ქაღალდის, მეტალის, მინისა და პლასტმასის ტარის გამოცალკევებას, ბოლნისის გამოკითხულთა 74 % და იჯევანის გამოკითხულთა 64 % მზად ყოფნას გამოთქვამენ დაახარისხონ ნარჩენები ცალკეულ კონტეინერებში შეგროვების მიზნით. ამის მსგავსად, იჯევანის გამოკითხულთა 62% და ბოლნისის გამოკითხულთა 59% მზად არიან მონაწილეობა მიიღონ საკვების ნარჩენებით სასუქის წარმოებისათვის მიმართულ პროგრამაში. იჯევანის

მცხოვრებლები

გადაიხადონ

შედარებით

ბოლნისის

მცხოვრებლებთან

მზად

არიან

უფრო მეტი, ნარჩენების განსაკუთრებული სახეების პირდაპირ ბინიდან

გატანისათვის, შესაბამისად 61% და 51%. ნიშანდობლივია, რომ ორივე ქალაქის მცხოვრებლების უმეტესობა მზადაა მონაწილეობა მიიღონ

პლასტმასის

ბოთლების

დაბრუნების

პროგრამაში,

თუ

მათ

გადაუხდიან

თითოეული ბოთლისათვის.

დასკვნა და წინადადებები ორივე ქალაქში ჩატარებული გამოკითხვის შედეგები საფუძვლად დაედება პროგრამის „ერთნაირ

პრობლემებს ერთობლივი გადაჭრა. ნარჩენების გატანის მომსახურეობის

გაუმჯობესება ქალაქ იჯევანსა და ქალაქ ბოლნისში“ შემდგომი ნაბიჯების დაგეგმისათვის. იჯევანში, ისევე როგორც ბოლნისში ნაგვის გატანის მომსახურეობის ხარისხი რჩება არა დამაკმაყოფილებელი. ზემოთაღნიშნულმა პროგრამამ ხელი უნდა შეუწყოს, რომ ამ ქალაქების მცხოვრებლებთან უფრო ხშირად მივიდეს ნაგვის გამტანი მანქანა, ხოლო ზოგიერთ დასახლებაში დაიდგას ან დამატებული იქნას სანაგვე ყუთები.

17

განსაკუთრებული

ყურადღება

უნდა

მიექცეს

ნაგვის

გატანის

მომსახურეობის

სახელშეკრულებო ურთიერთობებს, განსაკუთრებით ქალაქ ბოლნისში, სადაც დახვეწილი არ არის ამ მომსახურეობის გაწევის სამართლებრივი საფუძვლები და ფინანსური დარეგულირების მექანიზმები. მხედველობაში უნდა იქნეს მიღებული, რომ ქალაქ იჯევანში ნაგვის გატანისათვის გადახდის მზადყოფნა

უშალოდ განპირობებულია ნაგვის გატანის მომსახურეობის

ხარისხისა და სიხშირის გაუმჯობესებასთან. ნარჩენების გატანის სფეროში არსებული პრობლემების შესაძლებელი გადაჭრის შესახებ შეხედულებანი დაგვემარება დავაჯგუფოთ ისინი აქტუალური საკითხების მიხედვით და დავამუშაოთ მოქმედების პროგრამა. უმეტესობა

თვლის,

ინფორმირებულება შეხედულება

რომ ხელს

ნაგვის

ამგვარად, გატანის

შეუწყობს

შესაძლებელია

სწორი

ნაგვის

საფუძველი

ორივე ქალაქის გამოკითხულთა ორგანიზების

გატანის

გახდეს

შესახებ

პრობლემების

საზოგადოების

საჯარო

გადაჭრა.

ეს

განათლებისა

და

ინფორმირებულობის ამღლებისათვის მიმართული პროგრამების განხორციელებისათვის. ბოლნისის თითქმის ყველა გამოკითხული თანახმაა, რომ ნარჩენების გატანის სწორი ორგანიზება შეტანილი უნდა იქნას სასაკოლო პროგრამაში. აქედან გამომდინარე, საჯარო ინფორმირებულება დაწყებული უნდა იქნას სკოლიდან. ორივე ქალაქის გამოკითხულთა უმეტესობას ესმის, რომ ნაგვის დაწვამ შესაძლებელია ვნება მიაყენოს ჯანმრთელობას. ჯანმრთელობასთან დაკავშირებული პრობლემები უნდა გახდეს პროგრამის უმნიშვნელოვან შემადგენელ ნაწილთაგან ერთ-ერთი. ამის მსგავსად, იჯევანისა და ბოლნისის გამოკითხულთა უმეტესობას მიაჩნია, რომ ქალაქის ხელმძღვანელობა ჯეროვან ყურადღებას უთმობს ნაგვის გატანის საკითხს. ეს აზრი შესაძლებელია

დაგვეხმარის

ქალაქის

ხელმძღვანელობასთან

მუშაობის

დროს,

განსაკუთრებით მაშინ, როცა ორივე პიროვნება წარმოადგენს ამ პროგრამის პარტნიორს. ბოლნისის გამოკითხულთა თითქმის ყველა და იჯევანელთა 70% მიაჩნია, რომ ნარცენების გადამუშავების სამართლებრივი საფუძვლები მეტად მნიშვნელოვანია მათი ქვეყნისათვის. ნარცენების გატანის საკანონმდებლო სფეროს დამუშავებისას მხედველობაში უნდა იქნას მიღებული საკითხისადი ასეთი მიდგომა. ნაგვის გატანის გაუმჯობესებისაკენ მიმართულ პროგრამაში მონაწილეობის მზად ყოფნა უნდა გამოიხატოს ორივე ქალაქის ნარჩენების გატანის სტრატეგიულ გეგმებში. ბოლნისის გამოკითხულთა 64% და იჯევანის გამოკითხულთა 55% დაინტერესებულნი არიან მონაწილეობა მიიღონ საინფორმაციო პროგრამაში, რომლის მიზანია გააცნონ მოსახლეობას იმის შესახებ, თუ საყოფაცხოვრებო ნარჩენების რა სახეები და როგორ უნდაშეგროვდეს, დახარისხდეს და გადამუშავდეს. რომ დაწყებულიყო ნაგვის გადამუშავების პროგრამა, რომელიც გაითვალისწინებდა ნაგვის გადახარისხებას, მაგალითად ქაღალდის, მეტალის, მინის და პლასტმასის ტარის გამოყოფას, ბოლნისის ათი გამოკითხულიდან შვიდმა და იჯევანის ათი გამოკითხულიდან

18

ექვსმა

მზადყოფნა

გამოთქვა

დაახარისხონ

ნარჩენები

ცალკეულ

კონტეინერებში

შეგროვების მიზნით. ორივე ქალაქებში ათი გამოკითხულიდან ცხრამ გამოთქვა მზადყოფნა, მონაწილეობა მიიღოს

პლასტმასის

ბოთლების

დაბრუნებისათვის

მიმართულ

პროგრამაში,

თუ

თითოეული პლასტმასის ბოთლისათვის გადაუხდიან. ვაჯამებთ, რა გამოკვლევის შედეგებს, უნდა ითქვას, რომ ორივე ქალაქში ჩატარებული გამოკითხვა წარმოადგენს არსებული სიტუაციის ერთ ნაწილს, მაგრამ ის მეტად მნიშვნელოვანია პროგრამისათვის, რადგანაც გვაძლევენ მეტად სარწმუნო და სწორ მონაცემებს, რომლებიც უნდა გამოვიყენოთ პროგრამის შედეგიანობის უზრუნველსაყოფად.

19

გამოკითხვის შედეგების ცხრილები ქალაქ ბოლნისი ცხრილი 20. გამოკითხვის მონაწილე საოჯახო მეურნეობები რაოდენობა

პროცენტი

მონაწილეობა მიიღოს გამოკითხვაში

160

98.8

არავინ არ ცხოვრობს (წასული არიან ქვეყნიდან, დროებით ამ სახლში არ ცხოვრობენ)

2

1.2

უარი თქვა პასუხზე

0

0.0

162

100.0

სულ

ცხრილი 211. კერძო საცხოვრებელი სახლი, თუ ბინა მრავალბინიან სახლში რაოდენობა

პროცენტი

კერძო საცხოვრებელი სახლი

148

92.5

ბინა მრავალბინიან სახლში

12

7.5

160

100.0

სულ ცხრილი 22ა. როგორ გაგაქვთ საკვების ნარჩენები

(კლებითი წესით) Քանակը

Տոկոսը

ვყრით სანაგვეში

93

58.1

ვაძლევთ ცხოველებს

49

30.6

ვყრით სანაგვე მანქანაში

13

8.1

ვმარხავთ ეზოში

1

0.6

სხვა

4

2.5

სულ

160

100.0

-----------------------------------1 ცხრილი 2-დან დაწყებული

ყველა ცხრილები ეხებიან გამოკითხვაში მონაწილე საოჯახო მეურნეობებს

Աղյուսակ 2-ից սկսած՝ մյուս բոլոր աղյուսակները վերաբերում են հարցմանը մասնակցած տնային տնտեսություններին 1

20

ცხრილი 22ბ. როგორ გაგაქვთ ქაღალდი/მუყაო?

(კლებითი წესით) რაოდენობა

პროცენტი

110

68.8

მყრით სანაგვე მანქანაში

29

18.1

ვწვავთ

15

9.4

ვყრით სტიქიურად წარმოქმნილ ნაგავსაყრელზე

1

0.6

ვყრით ეზოში

1

0.6

სხვა

4

2.5

სულ

160

100.0

რაოდენობა

პროცენტი

ვყრით სანაგვე ყუთებში

114

71.3

ვყრით სანაგვე მანქანაში

42

26.3

ვყრით სტიქიურად წარმოქმნილ ნაგავსაყრელზე

3

1.9

ვწვავთ

1

0.6

160

100.0

რაოდენობა

პროცენტი

ვყრით სანაგვე ყუთებში

96

60.0

ვყრით ნაგვის გამტან მანქანაში

36

22.5

5

3.1

სხვა

23

14.4

სულ

160

100.0

ვყრით სანაგვე ყუთში

ცხრილი 22გ. როგორ გაგაქვთ პლასტმასის ნივთები?

(კლებითი წესით)

სულ

ცხრილი 22დ. როგორ გაგაქვთ მეტალის ნივთები?

(კლებითი წესით)

ვყრით სტიქიურად წარმოქმნილ ნაგავსაყრელზე

21

ცხრილი 22ე. როგორ გაგაქვთ მინის ნივთები? რაოდენობა

პროცენტი

104

65.0

44

27.5

ვყრით სტიქიურად წარმოქმნილ ნაგავსაყრელზე

3

1.9

სხვა

9

5.6

სულ

160

100.0

ვყრით სანაგვე ყუთებში ვყრით ნაგვის გამტან მანქანაში

ცხრილი 23. რა სიხშირთ ხდება ნაგვის გატანა თქვენს დასახლებაში? რაოდენობა

პროცენტი

ყოველ დღე

85

53.1

კვირაში მინიმუმ ერთხელ

55

34.4

1

0.6

19

11.9

160

100.0

თვეში ერთხელ მიჭირს პასუხის გაცემა სულ

ცხრილი 24. რამდენად ხართ კმაყოფილი თქვენს დასახლებაში ნაგვის გატანის მომსახურეობის ხარისხით რაოდენობა

პროცენტი

მთლიანად კმაყოფილი ვარ

47

29.4

რამდენადმე კმაყოფილი ვარ

72

45.0

რამდენადმე კმაყოფილი არ ვარ

27

16.9

საერთოდ არ ვარ კმაყოფილი

11

6.9

3

1.9

160

100.0

მიჭირს პასუხის გაცემა სულ

22

ცხრილი 25. გასულ წელთან შედარებით გაუმჯობესდა თქვენს დასახლებაში ნაგვის გატანის ხარისხი, იგივე დარჩა თუ გაუარესდა? რაოდენობა

პროცენტი

40

25.0

112

70.0

გაუარესდა

3

1.9

მიძნელდება პასუხის გაცემა

6

3.8

160

100.0

გაუმჯობესდა იგივე დარჩა

სულ

ცხრილი 26. ნაგვის გატანასთან დაკავშირებით რა სახის პრობლემებს აწყდებით ძირითადად თქვენს დასახლებაში?

(ნებადართულია ერთზე მეტი პასუხი, კლებითი წესით) რაოდენობა

პროცენტი (160-დან

ნაგვის გატანის არც თუ ხშირი ორგანიზება

35

21.9

ნაგვის ყუთების ნაკლებობა/ არ არსებობა

33

20.6

პრობლემები არ არის

14

8.8

ნაგვის ყუთების ტერიტორიების კეთილმოწყობა

11

6.9

ნაგვის ყუთების სიშორე

9

5.6

მოსახლეობის არასინდისიერი დამოკიდებულება

3

1.9

ნაგვის აუტანელი სუნი

2

1.3

მიძნელდება პასუხის გაცემა

2

1.3

ცხრილი 27. რა წინადადებები გაქვთ თქვენს დასახლებაში ნაგვის გატანის ხარისხის გაუმჯობესების საკითხთან დაკავშირებით

(ნებადართულია ერთზე მეტი პასუხი, კლებითი წესით) რაოდენობა

პროცენტი (160-დან)

ნაგვის გატანის ხშირი ორგანიზება

56

35.0

ნაგვის ყუთების დადგმა/დამატება

42

26.3

7

4.4

ნაგვის ყუთების ტერიტორიების კეთილმოწყობა 23

მოსახლეობის კეთილსინდისიერი დამოკიდებულება

5

3.1

წინადადებები არ მაქვს

4

2.5

ნაგვის ყუთების მიახლოება საცხოვრებელ სახლებთან

4

2.5

ნაგვის დახარისხება, ნარჩენების მოთავსება სხვადასხვა სანაგვე ყუთებში

2

1.3

უფრო ხარისხიანი სანაგვე ყუთების დადგმა

1

0.6

ნაგვის ყუთების მიახლოება საცხოვრებელ სახლებთან

1

0.6

საზოგადოებრივ ადგილებში ნაგვის გადაყრის კულტურის შესახებ სარეკლამო აბრების მიმაგრება

1

0.6

მიძნელდება პასუხის გაცემა

2

1.3

ცხრილი 28. გაქვთ თუ არა წერილობითი ხელშეკრულება ნაგვის გატანის მომსახურეობის გამწევ რომელიმე დაწესებულებასთან?

დიახ არა მიჭირს პასუხის გაცემა სულ

რაოდენობა

პროცენტი

0

0.0

158

98.8

2

1.3

160

100.0

ცხრილი 29. თქვენი საოჯახო მეურნეობა გადასახადს იხდის თუ არა ნაგვის გატანისათვის?

დიახ არა მიძნელდება პას უხის გაცემა სულ

24

რაოდენობა

პროცენტი

0

0.0

146

91.3

14

8.8

160

100.0

ვხრილი 29ა. თუ თქვენი საოჯახო მეურნეობა გადასახადს არ იხდის ნაგვის გატანისათვის, მაშინ რატომ?

(კლებითი წესით) რაოდენობა

პროცენტი

შეტანილია კომუნალურ გადასახადებში

4

2.7

შეტანილია წყლის გადასახადში

3

2.1

იხდის მუნიციპალიტეტი/მთავრობა

95

65.1

არ არსებობს მსგავსი გადასახადი, არავინ არ იხდის

19

13.0

მიძნელდება პასუხის გაცემა

25

17.1

160

100.0

სულ

ცხრილი 30. ნაგვის გატანასთან დაკავშირებული პრობლემები რომ მოგვარდეს, მაშინ თქვენ რა თანხის გადასახდელად ხართ მზად თვიურად ნაგვის გატანის მომსახურეობისათვის თქვენი საოჯახო მეურნეობის ერთი მაცხოვრებლისათვის? რაოდენობა

პროცენტი

0.26-0.51 ლარი

37

23.1

0.52-0.77 ლარი

8

5.0

0.78-1.02 ლარი

7

4.4

საერთოდ გადახდის საშუალება არ მაქვს

87

54.4

არ მგონია, რომ უნდა გადავიხადო

14

8.8

7

4.4

160

100.0

იხდის მუნიციპალიტეტი სულ

ცხრილი 31ა. ნარჩენების გატანის სწორი ორგანიზება შეტანილი უნდა იქნეს სასკოლო პროგრამაში რაოდენობა

პროცენტი

36

22.5

თანახმა ვარ მთლიანად 25

თანახმა ვარ

63

39.4

თანახმა არ ვარ

17

10.6

3

1.9

41

25.6

160

100.0

მთლიანად თანახმა არ ვარ მიძნელდება პასუხის გაცემა სულ

ცხრილი 31ბ. ნაგვის სწორად ორგანიზების შესახებ საჯარო ინფორმირებულობა ხელს შეუწყობს ქალაქში ნაგვის გატანასთან დაკავშირებული პრობლემების გადაჭრას რაოდენობა

პროცენტი

მთლიანად ვეთანხმები

75

46.9

თანახმა ვარ

60

37.5

არ ვეთანხმები

1

0.6

მთლიანად თანახმა არა ვარ

1

0.6

23

14.4

160

100.0

მიძნელდება პასუხის გაცემა სულ

ცხრილი 31გ. ნაგვის სისტემატური გატანა ნაგვის გატანის პრობლემის ერთადერთი გზაა რაოდენობა

პროცენტი

მთლიანად თანახმა ვარ

74

46.3

თანახმა ვარ

79

49.4

არ ვეთანხმები

2

1.3

მთლიანად თანახმა არა ვარ

1

0.6

მიძნელდება პასუხის გაცემა

4

2.5

160

100.0

სულ

26

ცხრილი 31დ. მცხოვრებელები ყრიან ნაგავს ქუჩაში, რადგანაც ჩვენს დასახლებაში არ დგას სანაგვე ყუთები რაოდენობა

პროცენტი

მთლიანად თანახმა ვარ

16

10.0

თანახმა ვარ

31

19.4

არ ვეთანხმები

70

43.8

მთლიანად თანახმა არა ვარ

10

6.3

მიძნელდება პასუხის გაცემა

33

20.6

160

100.0

სულ

ცხრილი 31ე. ნაგვის დაწვა შესაძლებელია ვნების მომტანი იყოს ჯანმრთელობისათვის რაოდენობა

პროცენტი

მთლიანად თანახმა ვარ

59

36.9

თანახმა ვარ

65

40.6

არ ვეთანხმები

15

9.4

0

0.0

21

13.1

160

100.0

მთლიანად თანახმა არა ვარ მიძნელდება პასუხის გაცემა სულ

ცხრილი 31ვ. მუნიციპალიტეტი ჯეროვან ყურადღებას უთმობს ჩვენს ქალაქში ნაგვის გატანის საკითხს რაოდენობა

პროცენტი

მთლიანად თანახმა ვარ

42

26.3

თანახმა ვარ

88

55.0

არ ვეთანხმები

17

10.6

მთლიანად თანახმა არა ვარ

2

1.3

მიძნელდება პასუხის გაცემა

11

6.9

160

100.0

სულ 27

ცხრილი 31ზ. ჩვენი ქვეყნისათვის მეტად მნიშვნელოვანია ნარჩენების გადამუშავების სამართლებრივი საფუძვლების არსებობა რაოდენობა

პროცენტი

მთლიანად თანახმა ვარ

92

57.5

თანახმა ვარ

64

40.0

არ ვეთანხმები

1

0.6

მთლიანად თანახმა არა ვარ

0

0.0

მიძნელდება პასუხის გაცემა

3

1.9

160

100.0

სულ

ცხრილი 32. დაინტერესებული ხართუ თუ არა მონაწილეობა მიიღოთ საინფორმაციო პროგრამაში, რომლის მიზანია გააცნოს მოსახლეობას, თუ საყოფაცხოვრებო ნარჩენების რა სახე უნდა შეგროვდეს , დახარისხდეს და გადამუშავდეს? რაოდენობა

პროცენტი

ძალიან დაინტერესებული ვარ

38

23.8

რამდენადმე დაინტერესებული ვარ

65

40.6

რამდენადმე დაინტერესებული არ ვარ

31

19.4

საერთოდ არ ვარ დაინტერესებული

12

7.5

მიძნელდება პასუხის გაცემა

14

8.8

160

100.0

სულ

ცხრილი 33ა. რომ დაწყებულიყო ნაგვის გადამუშავების პროგრამა, რომელიც გაითვალისწინებდა ნაგვის დახარისხებას, მაგალითად ქარალდის/მუყაოს, მეტალის, მინის ტარისა და პლასტმასის გამოყოფას, რამდენად ხართ მზად მოათავსოთ ნარცენები ცალკე კონტეინერებში შეგროვების მიზნით. რაოდენობა

პროცენტი

მთლიანად მზად ვარ

70

43.8

რამდენადმე მზად ვარ

48

30.0

რამდენადმე მზად არ ვარ

23

14.4

საერთოდ არ ვარ მზად

10

6.3

28

მიძნელდება პასუხის გაცემა სულ

9

5.6

160

100.0

ცხრილი 33ბ. მზად ხართ თუ არა გადაიხადოთ იმისთვის, რომ ნარჩენების ზოგიერთი სახე გაიტანონ პირდაპირ თქვენი სახლიდან რაოდენობა

პროცენტი

მთლიანად მზად ვარ

65

40.6

რამდენადმე მზად ვარ

17

10.6

რამდენადმე მზად არ ვარ

14

8.8

საერთოდ არ ვარ მზად

61

38.1

3

1.9

160

100.0

მიძნელდება პასუხის გაცემა სულ

ცხრილი 33გ. მზად ხართ თუ არა მონაწილეობა მიიღოთ ისეთ პროგრამაში, რომელიც ითვალისწინებს საკვების ნარჩენებისაგან სასუქის დამზადებას? რაოდენობა

პროცენტი

მთლიანად მზად ვარ

49

30.6

რამდენადმე მზად ვარ

46

28.8

რამდენადმე მზად არ ვარ

28

17.5

საერთოდ არ ვარ მზად

17

10.6

მიძნელდება პასუხის გაცემა

20

12.5

160

100.0

სულ

ცხრილი 33დ. თუ პლასტმასის ბოთლებისათვის თქვენ გადაგიხდიან, მაშინ რამდენად ხართ მზად მონაწილეობა მიიღოთ პლასტმასის ბოთლების უკან დაბრუნების პროგრამაში. რაოდენობა

პროცენტი

119

74.4

21

13.1

რამდენადმე მზად არ ვარ

5

3.1

საერთოდ არ ვარ მზად

9

5.6

მიძნელდება პასუხის გაცემა

6

3.8

160

100.0

მთლიანად მზად ვარ რამდენადმე მზად ვარ

სულ

29

ცხრილი 34. გამოკითხულების ასაკი უმცირესი ასაკი

18

უმაღლესი ასაკი

79

საშუალო ასაკი

46

ცხრილი 35. გამოკითხულთა სქესი რაოდენობა

პროცენტი

35

21.9

მდედრობითი

125

78.1

სულ

160

100.0

რაოდენობა

პროცენტი

0

0.0

საშუალო განათლება

32

20.0

საშუალო სპეციალური განთლება

42

26.3

უმაღლესი განათლება

84

52.5

უმაღლესშემდგომი განათლება

2

1.3

არასდროს არ მისწავლია

0

0.0

160

100.0

მამრობითი

ცხრილი 36. გამოკითხულთა განათლება

დაწყებითი განათლება (3-4 წელი)

სულ

ცხრილი 37. განაკვეთით ან ნახევარი განაკვეთით სამუშაო, ნებისმიერი სახის თვითდაკავების ჩათვლით

დიახ არა სულ

30

რაოდენობა

პროცენტი

147

91.9

13

8.1

160

100.0

ცხრილი 38. დამატებითი კომენტარი რაოდენობა უნდა გაიზარდოს ნაგვის ყუთების რიცხვი.

5

ქალაქი უნდა დასუფთავდეს.

4

უნდა აიკრძალოს ნაგვის დაგროვება ბაზრის ტერიტორიაზე.

2

უნდა დაიდგას სანაგვე ყუთები ჩვენს ქუჩაზე.

2

ნაგვის გამტანი მანქანა უნდა მოვიდეს 2-3-ჯერ.

1

ნაგვის საკითხი უნდა მოგვარდეს.

1

ეს გამოკითხვა ამაღლებს მოსახლეობის ინფორმირებულობას, დროზე უნდა იქნას გატანილი ნაგავი, დიდი ხნის დაგროვილი ნაგავი ვნებას აყენებს ჩვენს ჯანმრთელობას.

1

ნაგვის გატანას უნდა გაეწიოს კონტროლი.

1

უპატრონო ცხოველები უნდა გამოცალკევდეს, სანაგვეებზე მათი თავდასხმის თავიდან ასაცილებლად.

1

კარგი იქნებოდა მაცხოვრებლებმა ნაგავი არ დაყარონ სანაგვე ყუთებს გარეთ.

1

ჩვენი მდინარე ძალიან გაჭუჭყიანებულია. ნაგვის გამტანი მანქანა უნდა მოვიდეს კვირაში მინიმუმ 2-3-ჯერ ჩვენს სახლებთან ახლოს.

1

ძაღლები დაძრებიან სანაგვე ყუთებში, ქუჩებში სიბინძურეა.

1

ჩვენს დასახლებასთან უნდა დაიდგას სანაგვე ყუთები, ნაგვის გამტანი მანქანა უნდა მოვიდეს კვირაში მინიმუმ 2-3-ჯერ ჩვენს სახლებთან ახლოს, განსაკუთრებით ივლისის თვეში.

1

ჩვენს დასახლებასთან უნდა დაიდგას სანაგვე ყუთები. ნაგვის გამტანი მანქანა უნდა მოვიდეს კვირაში მინიმუმ 2-3-ჯერ

1

ჩვენს დასახლებასთან უნდა დაიდგას სანაგვე ყუთები. კარგი იქნება ჯარიმა შემოიღონ იმ მაცხოვრებლებისათვის, ვინც ნაგავს ყრის ქუჩაში,მთელი ტერიტორია დაბინძურებულია.

1

უნდა აიკრზალოს ნაგვის დაყრა ბაზრის მახლობლად. მოსახლეობამ კი ნაგავი სანაგვე ყუთებში უნდა ჩაყაროს.

1

ყურადღება უნდა მიექცეს ქალაქის სისუფთავეს. მკაცრად უნდა დაისაჯნონ ისინი, ვინც ნაგავს ქუჩაში ყრის.

1

არ უნდა დაიწვას ნაგავი, მათ შორის ფოთლებიც,ჰაერი არ უნდა გაჭუჭყიანდეს. კარგი იქნებოდა ყურადღება მიექცეს ნაგვის დახარისხებას. კარგი იქნებოდა ნარჩენები რომ პირდაპირ სახლიდან გაეტანათ.

1

31