De prof als rechter

Studeren met een spierziekte Diefstal binnen het huwelijk

Perverse prikkels om te publiceren Filippijnse ramp, onze schuld

De prof als rechter

Onafhankelijk magazine van Tilburg University

no. 06 5 december 2013

02. En passant

We namen afscheid van de op de grens van razernij verkerende bankmedewerker

Column

Een middagje winkelen Het was druk in de kledingzaak en we stonden al een tijdje zuchtend bij de kassa te wachten tot ik mijn nieuwe paar sokken kon afrekenen. Geduld is niet onze sterkste eigenschap.

“Ik kom er zo aan, hoor”, riep een van de verkoopsters mij toe. “Ik wil helemaal niet dat u er aankomt”, antwoordde ik.

“Met die grote handen van u. Ik wil gewoon even afrekenen”.

Mijn opmerking leek het humeur van de verkoopster niet ten goede te komen. Daarna gingen we naar een tweede kledingzaak, waar mijn vrouw de gehele nieuwe wintercollectie paste zonder dat iets haar kon bekoren. “Kan ik anders nog iets voor u doen?”, vroeg de wanhopige verkoopster aan mijn vrouw. “Ja, graag, de afwas”, antwoordde zij, “en de auto moet ook nodig gewassen worden”.

Het beloofde een dolle middag in ons winkelcentrum te worden, want we moesten ook nog naar de bank. Daar lieten wij ons door een enthousiaste medewerker voorlichten over

Tips?

Mail de redactie: univers@uvt.nl.

Tweeten kan ook: twitter.com/ universtweet.

Poetry & Beef Wil je Campusdichter 2014 worden?

Stuur dan voor 13 januari drie gedichten naar Academic Forum. Als je wint ontvang je een stipendium van 500 euro en je mag minimaal 6 keer publiceren in Univers.

Nog te bescheiden of wil je oefenen? Op 10 december is er een Poetry Beef, een workshop voor aanstormende dichters. Elke opdracht heeft een tijdslimiet; wanneer kampioenvleeseter en levende zandloper Martin Spinks een vleesgerecht verorberd heeft, is de tijd om.

Inschrijven op Poetry Beef, op de TiU site.

nieuwe spaarvormen, hypotheken, levensverzekeringen, creditcards en nog veel meer. “Heeft u nog vragen?”, besloot de enthousiaste medewerker zijn verhaal. “Ja,” zei ik, “is er leven na de dood?” We hadden inmiddels onze gratis koffie op en namen afscheid van de op de grens van razernij verkerende bankmedewerker. Het is toch te gek voor woorden, die domme, ongerichte, onduidelijke vragen die bedienend personeel aan je meent te moeten stellen. Die mensen zouden eens moeten leren om zich wat zorgvuldiger en preciezer uit te drukken. Het aantal winkels in ons kleine winkelcentrum waar wij nog welkom zijn, wordt intussen wel steeds kleiner.

Erik-Jan Broers is docent aan de rechtenfaculteit. Lees zijn blogs op UniversOnline.

Overbodig & ondergoed Dit zwarte slipje zou een guerrilla-actie kunnen zijn van de PR-afdeling om het imago van de universiteit van wat peper te voorzien. Een andere optie is dat het in het heetst van de strijd uit een raam van het Esplanadegebouw is gekieperd. Hoe dan ook, is ‘ie van jou, kom hem dan afhalen op de Universredactie.

Beurshandel & microniveau In de kleine foyer van het Cobbenhagengebouw organiseerde Asset accounting & finance op 26 november de voorronde van de Traders Trophy.

Dit is een wereldwijde zoektocht naar de beste studenthandelaar in effecten. De top drie bestond uit Georgie Georgiev, Jaap de Vries en Jim Vervuurt.

Zij gaan door naar de landelijke finale op 12 december.

Univers 5 december 2013

Inhoudsopgave .03 Colofon

08.

Adres Postbus 90153 5000 LE Tilburg univers@uvt.nl www.universonline.nl Basisontwerp Unit20: Yoe San Liem en Maud van Velthoven Covers Dolph Cantrijn (met dank aan de Esplanade) Productie PrismaPrint Advertenties G.vandooren@uvt.nl Uitgave Univers is het driewekelijks onafhankelijk magazine van Tilburg University Volgende editie Univers 7 verschijnt op 16 januari 2013 Redactieraad Annemarie Hinten (voorzitter), Jasper Haenen, Marcel Zeelenberg, Antony Pemberton, Jos Straathof (Walther Verhoeven, adviseur) Dit nummer is gemaakt door Francine Bardoel, Rincke de Bont, Erik-Jan Broers, Dolph Cantrijn, Gerrie van Dooren, Adrian van den Eerenbeemt, Fran Flores, Luuk Koelman, Sonia Kolasinska, Sylvia Kuijsten, Paul Maassen, Jane Peijen, Charles Peter, Iris Scherphof, Bart Smout, Mathijs Sukel, Malini Witlox, Rik Wassens, Jozien Wijkhuis, Madelon Verwijmeren.

18.

23.

Van de redactie Het ging er hard aan toe binnen de commissies van de Universiteitsraad, bij de bespreking van het Strategisch Plan. De studenten- en medewerkersfracties waren het niet eens met een extra stuk dat de decanen de vrijheid gaf om vier miljoen strategisch geld naar eigen goeddunken te besteden. Het douceurtje stond in scherpe tegenstelling tot de bezuinigingen van 5.5 miljoen die vooral het ondersteunend personeel betreffen. Dat gaf het nodige vuurwerk. “Pislink zijn we”, zo zei Marinus Verhagen van de Abvakabo, “we willen gewoon inspraak op hoe dat geld (de vier miljoen) besteed wordt.” De fracties dreigden daarop tegen het Strategisch Plan te gaan stemmen en het stuk werd schielijk teruggetrokken door het CvB. Het politieke spel is nog niet gespeeld, lees het verloop hiervan op Universonline.

Francine Bardoel, hoofdredacteur

12.

Hoogleraren die recht spreken

22.

F.Bardoel@uvt.nl

Science & Society

Hoe houd je als docent en wetenschapper binding

The Philippine typhoon has a Dutch whiff to it, ac-

met de praktijk? Tijs Kooijmans en Theo de Roos

cording to House minority leader for the Party for

van Tilburg Law School geven antwoord. Beiden zijn

the Animals (Dierenpartij), Marianne Thieme. Has

rechter-plaatsvervanger in Den Bosch. “Ik wil niet

she lost her mind?

alleen roepen van de zijlijn”.

16.

Het TiU-panel over slow science

24.

Juggling work and study

Imagine an 11-hour working day, accumulated from

Financiële prikkels, een hoge publicatiedruk en

studying and a job. Sounds rather though, not?

subsidies moeten binnenhalen: de wetenschap staat

Starting 1 January 2014 this is reality for interna-

onder druk. Science in Transition, een groep van vijf

tional students who still want to receive financial

wetenschappers, pleit voor slow science. Ons TiU-

assistance from our government.

panel ook?

04. Buzz 06. Pics 08. Passion, fear & faith 11. Opinie 12. Coverstory 16. TiU-panel 17. Univers 50 18. Wetenschap 20. Lifestyle 22. Science & Society 23. Science & School 24. International 27. What's in the world

Univers 5 december 2013

04. Buzz

coördinatie Malini Witlox illustratie Bas van der Schot

Knipoog

;)

Ondertussen op #TilburgU Hashtaggen op twitter. Het is voer voor commissies, inzet van brainstormsessies, reden voor topoverleg. Je stelt je voor hoe daarbij de ideeën, ingevingen, brainwaves, pareltjes, voorzetten en prachttermen in duizelingwekkende opeenvolging over elkaar heen tuimelen om uiteindelijk gevangen te worden in een duizendeenentwintig pagina’s dik rapport.

Het luistert nauw, zoveel is wel duidelijk uit de praktijktest met #tiu. Niemand wil die, hoe sneu is dat? Dat maakt je toch op internet het zieligste universiteitje van de klas. Je ziet dus voor je hoe de hoofden van de hashtagteams roodaangelopen en bezweet samenkomen. Hoe ze, nu eens stilzwijgend en snel, dan weer na uitvoerige woordenstrijd met repliek, dupliek en soms zelfs tripliek, het ene na het andere voorstel de vergetelheid ingummen. Om dan, na uren, dagen, maanden van schrijven en schrappen – tromgeroffel en klaroengeschal – de ultieme enige echte hashtagvoorstelnamen voor onze universiteit over te houden. Waarschijnlijk nog een stuk of tien. Dat begint erop te lijken.

Voor je geestesoog zie je deze comitéleden uitgelaten langslopen met op een zilveren blaadje het residu van hun overlegproces, gekalligrafeerd op perkament van geitenvel, onderweg naar rector en collegevoorzitter, de universitaire opperbazen. Hoe dan ook: er is gekozen, voor wat de beste, de mooiste, de meest communicatieve twitternaam moet zijn.

Zoiets. Het heeft lang, een beetje heel heel veel lang, geduurd, maar eindelijk is er de enige echte officiële hash­tagnaam van Tilburg University: #TilburgU #zegthetvoort.

Nieuws

Zorgen over bezuinigingen De Universiteitsraad maakt zich zorgen over de gevolgen van bezuinigingen bij de universiteit. Op termijn wil het universiteitsbestuur 5,5 miljoen euro per jaar besparen. Het gaat om 4 miljoen op de bedrijfsvoering en 1,5 miljoen op vastgoed. Tijdens de bespreking van het strategisch plan gaf de medezeggenschap aan bang te zijn dat de dienstverlening in gevaar komt. De medewerkers en studentenfracties willen weten waar het bedrag op gebaseerd is.

Fractie Onfhankelijken: “We maken ons zorgen over de vraag hoe dat in zijn werk gaat. Het reorganisatiewoord was de vorige keer uit de lucht, nu lijkt dat toch weer terug te komen.

Hoe moet dat zijn beslag krijgen? Komen er gedwongen ontslagen, daar zegt de financiële paragraaf in het strategisch plan niets over. Het CvB spreekt over de werkgroep Werker, wat gaat die doen?”

Fractie Abvakabo: “Hoe reëel is het om te denken dat we dit bedrag zonder veel schade op kunnen brengen? Ook als het via natuurlijk verloop kan, heeft dat gevolgen voor de organisatie.

Als je met minder mensen meer moet doen, zorgt dat voor extra werkdruk.”

Volgens collegevoorzitter Koen Becking gaat het bij de 5,5 miljoen euro niet om een hard getal, maar om een inschatting. Het zou gaan om ongeveer 10 procent van de concrete lasten van het OBP (ondersteunend personeel). Becking geeft echter aan dat niet alleen bij de diensten bezuinigd gaat worden. “Internationalisering en alumnibeleid gaan bijvoorbeeld ook de Schools aan, niet alleen de diensten.”

Bij het ter perse gaan van deze Univers was er nog geen duidelijkheid of het strategisch plan doorgaat. Op Universonline.nl kun je de ontwikkelingen over de bezuinigingen volgen.

Waardoor is het mis met de kwaliteit van het hoger onderwijs?

(Perverse) prikkels vanuit de overheid, waarbij uni’s geld krijgen per student en niet voor kwaliteit (51%, 112 Votes)

De zesjescultuur bij studenten

Er zijn te weinig goede docenten (15%, 32 Votes)

Er is helemaal niets mis met het onderwijs (3%, 7 Votes)

(31%, 67 Votes)

Totaal aantal stemmen: 218 Maxime Lechner (19), Communicatie & Informatie Wetenschappen “Ik denk niet dat het onderwijs echt slecht is. Als studenten slechte punten halen ligt dat vooral aan hun eigen mentaliteit. Veel mensen willen graag het echte studentenleven meemaken en gaan veel uit en bezoeken alle feestjes.”

Hugo Stam (24), Bedrijfseconomie “Het is een kwestie van perceptie. Als mensen zeggen dat de kwaliteit te laag is, dan kijken ze vooral naar de kwaliteit van de colleges en docenten. Dat wil niet zeggen dat het hele onderwijs slecht is.”

Ga naar UniversOnline en stem op onze nieuwe poll.

Analyse: wetenschap en hoger onderwijs

UniversOnline Univers 5 december 2013

Een crisis dreigt in het hoger onderwijs en de wetenschap.

Er wordt gemord over gebrek aan kwaliteit in het onderwijs en gepleit voor slow science. Univers belicht in twee analyses waar het mis ging. Onder andere over de oorzaken van de publicatiedruk en over de gevolgen van de overheidsfinanciering per student.

Marcel Sarot nieuwe decaan Theologie

Theoloog Marcel Sarot is de nieuwe decaan van de theologische faculteit. Hij volgt in januari 2014 interim-decaan Peter Jonkers op.

Initiatief om universiteiten te veranderen

Er moet een universitaire enquête komen over de kosten van fusies

in het hoger onderwijs. Ook moet geld in het hoger onderwijs anders besteed worden. Het geld voor topsalarissen van bestuurders, peperdure outsourcing, constant uitdijende marketing en PRafdelingen moet terug naar de financiering van onderzoek en onderwijs, zo vinden onder meer TiU-onderzoekers Harrie Verbon en Tamara Metze.

Buzz .05

Een leuke avond die veranderde in misère, dronkenschap, vreemdgaan

ff bellen

met Rector Magnificus Philip Eijlander DJ Magnificent, in het dagelijks leven Rector Magnificus Philip Eijlander, draaide tijdens de Nacht der Professoren het ene na het andere plaatje. Eijlander was onderdeel van een zeskoppig, muzikaal cortège dat ruim 1100 euro collecteerde voor Serve the City Tilburg. De Nacht was georganiseerd door Fractie SAM en hoogleraar Ton Wilthagen – alias DJ Hi-Tone.

De rector achter de draaitafels, hoe heeft u het ervaren?

“Dit is iets dat je leuk moet vinden om te doen, anders heeft het geen zin. Ik vind het niet heel raar om soms een feestje te vieren met studenten, maar dit was spannend. Ton Wilthagen, die vanaf zijn twaalfde achter de draaitafels staat, heeft me geholpen met het klaarzetten van de muziek en hij heeft me snel wat uitgelegd over de verschillende knopjes: tijdens de uitleg voor de andere DJ’s zat ik in het buitenland.”

Dire Straits, Tiësto, Golden Earring: hoe kwam uw muziekselectie tot stand?

“Ik koos muziek uit die mij persoonlijk aanspreekt. Ik had wat oudere nummers van de Dire Straits, de Golden Earring – oude knakkers, maar tijdloos – en De Dijk, dat vind ik heel mooi. Mijn dochter en ik wisselen muziek uit, en het blijkt dat sommige muziek generaties overstijgt. Ik vind DJ Tiësto bijvoorbeeld geweldig. Ik kom regelmatig in de sportschool en daar luister ik zijn nummers veel. Ik hoop dat ik mijn muzieksmaak goed heb weten over te brengen op de studenten.”

Proost

Prijs voor Jan van Dijk Prijzen, prijsjes, benoemingen, subsidies, schouderklopjes en veren in de reet; het academische wereldje zit er vol mee. Univers licht er de mooiste uit.

Victimoloog prof.dr. Jan van Dijk heeft een prijs gekregen. Da’s ook niet voor het eerst, horen we u zeggen. Maar nee, hij heeft nu dus echt een prijs gekregen: de Jan van Dijk Victimology and Victim’s Rights Award om precies te zijn. is naar hem vernoemd. De award is bestemd voor het beste proefschrift en beste masterscriptie op het gebied van victimologie en de rechtspositie van slachtoffers. Staatssecretaris Fred Teeven was opgetrommeld om Van Dijk het heuglijke nieuws te brengen. De prijs is in het leven geroepen door het ministerie van Veiligheid en Justitie en het Fonds Slachtofferhulp. Van Dijk krijgt de vernoeming vanwege zijn wetenschappelijke verdienste en pionierswerk op het terrein van de victimologie.

Studenten ontevreden over studieadviseur

36 Procent van de studenten in Nederland is niet tevreden over het bezoek aan de studieadviseur. Studieadviseurs blijken onvoldoende op de hoogte te zijn van ontwikkelingen in de nationale politiek en bij de eigen onderwijsinstelling.

Tot zover het oude nieuws. Elke dag vers nieuws? Ga naar Univers­Online!

Na overleg met de eigenaar van @TilburgU netjes deze naam overgenomen. Dus _NL laten vervallen. #laatstenaamswijzigingvanditjaar #TilburgU @TilburgU op 26 november

Vanavond onze vastgoedplannen toegelicht aan wijkraad.

100% positief. “Van ons mogen jullie morgen beginnen!”. Mooi om te horen! #TilburgU @rem2966 op 25 november

Column

Een woord van uw medelevende medemens Soms hoor je dingen. Dingen die je niet mag horen. Je hoort ze per ongeluk, zonder er iets aan te kunnen doen. Gedwongen per ongeluk. De dingen die je hoort, worden uitgesproken door anderen en vallen zomaar in jouw gehoorveld. Dat kan gebeuren in de trein, of op straat. Maar bovenal: in campusgebouwen met computerplekken. Toevallig woon ik hier ongeveer. Daar hoor ik dingen die ik niet mag horen. Ik zal ter illustratie een anekdote schetsen. Het is vrijdagochtend en ik ben zojuist neergestreken achter mijn favoriete pc. Het is rustig, want wie gaat er nu op vrijdagochtend studeren? Vrijdagochtend is voor uitslapen en uitbrakken van het uitgaan de avond ervoor. Ik moet even wachten, maar ze komen: andere studenten nemen plaats achter de pc’s. Het is nog rustig en stil.

Maar dan gebeurt het. Een onbekend meisje loopt de computergang binnen. Ze begroet een jongen. Een onschuldig “hoe was het gisteravond?” van de jongen doet de hel losbarsten.

Geëmotioneerd begint het meisje te praten. Ze vertelt dingen.

Ik vang ze op, per ongeluk. Het gaat over een leuke avond, die veranderde in misère, dronkenschap, vreemdgaan. Huilend vertelt het meisje hoe kapot ze ervan is dat haar vriendje is vreemdgegaan. Alweer. Ik wil spreken, het meisje vertellen dat ze dat niet moet pikken. Maar ik zwijg, want ik heb het zogenaamd niet gehoord. Dan maar genieten in stilte. Glunderend typ ik verder, nog half luisterend naar het meisje dat haar hart uitstort.

Lieve medestudent, pas op met wat je zegt. Wij horen alles.

Rincke de Bont (21) is masterstudent Jeugdliteratuur

Tweets Dante wordt overstroomd door gladde mannen met een theorie. Woorden als ‘ontwikkelmodel’, ‘mindstyle’ en ‘life journey’ vallen.. #uvt @arnoudvanhulst 20 november

Gespot op de campus: een mannelijke student met uggs!

Afknapper of niet? #uvt #tsb @1986Marieke 20 november

Univers 5 december 2013

06. Mutsen

fotografie Jane Peijen

Warm houden Mutsen zijn heus niet altijd saai.

Integendeel. Wanneer ze als hoofddeksel gebruikt worden, geven ze kleur aan de campus. Van rood, wit tot roze en Siberisch tot ijsmuts: Koning Winter heerst wederom op Tilburg University.

Evy aan de Meulen (21), Organisatiewetenschappen

Saskia Klaassen (29), Algemene Cultuurwetenschappen

Univers 5 december 2013

Maartje Bekhuis (17), Liberal Arts & Sciences

Cas Leermakers (24), Fiscale Economie

Anton Zvonkov (18), Liberal Arts & Sciences

Dessaleen Shomeko (35), PhD. Research

Jeroen Brzoskowsk (20), Psychologie

Tim Lamerichs (24), Marketing Management Marieke Verstegen (21), Psychologie

Stephen Hintz (22), Organisation AJAPE student life

Mutsen .07

Vera Ande (20), Liberal Arts & Sciences

Ronald Ting (24), Bedrijfseconomie

Nenji Diriyai (25), Law & Technology

Arno Smet (30), Master of Sports

Tinitina Getaneh (27), pre-student

Dr. Jeanne Kurvers (64), docent Geesteswetenschappen

Nienke de Wit (20), Bedrijfseconomie

Tran Duc Thanh (23), International Business & Marketing

Ivelin Chernaev (32), International Business & Management

Univers 5 december 2013

08. Passion, fear & faith

Ontsnappen naar een fantasywereld, dat heb ik soms nodig

Univers 5 december 2013

Passion, fear & faith .09

tekst Madelon Verwijmeren fotografie Dolph Cantrijn

Studeren met een spierziekte Grootse dromen, die heeft Jarell Paulissen wel. Hij heeft een fatale spierziekte, maar dat weerhoudt hem er niet van precies te weten wat hij wil. “Ik kan leraar Nederlands worden, maar dat is niet mijn plan. Ik wil schrijver worden.”

J

arell kan het alleen vertellen zoals hij het van zijn ouders heeft gehoord. “Zelf herinner ik het me natuurlijk niet meer.” Op de peuterspeelzaal kwam de familie Paulissen erachter dat Jarell niet goed rende. “We deden een spelletje en de juf zag dat ik geen ‘zweefmoment’ had tijdens het rennen. Ze tipte mijn ouders om er eens naar te laten kijken.” Dat gebeurde niet direct. “Ze dachten eerst: dat zal wel gewoon bij Jarell horen.” Maar het hoorde niet bij hem. Hij bleek Duchenne Spierdystrofie te hebben, een vervelende spierziekte die ervoor zorgde dat Jarell rond zijn elfde al niet meer zonder rolstoel kon. “In groep acht ging het echt niet meer.”

Het is lastig in te schatten hoe oud Jarell wordt. Tegenwoordig is het mogelijk om met goede hulp veertig tot vijftig jaar oud te worden, en naar omstandigheden gaat het eigenlijk heel goed met Jarell. “Bij controles kijken ze vooral naar het hart en de longen. Mijn longen zijn wel iets minder dan die van een gezond persoon, maar mijn hart ziet er nog uit alsof er niets aan de hand is. Dat is bijzonder. Bij de meeste mensen van mijn leeftijd met Duchenne kun je meestal al wel wat zien. Dat dit bij mij niet zo is, is in ieder geval al heel fijn.”

Gangen niet breed genoeg Een middelbare school kiezen was niet makkelijk. “Je moet op veel dingen letten. Zijn de gangen breed genoeg? Is het niet te druk? Kan ik handig gebruik maken van de lift?” Het bleek dat lang niet alle scholen geschikt waren: “Ik ging ergens kijken en als ik daar met de lift wilde, moest ik aan de ene kant van de school een sleutel halen, terwijl de lift weer aan de andere kant van het gebouw zat. Dat is niet praktisch.” Uiteindelijk ging hij naar De La Salle in Baarle-Nassau. Na drie jaar moet je daar overstappen op een andere school. “Eigenlijk moest je naar het OLV, maar de gangen waren daar niet breed genoeg. Dat werd hem dus niet. Toen ben ik naar de Nassau in Breda gegaan”, vertelt Jarell.

Na het behalen van zijn vwo-diploma wilde Jarell graag gamedesign studeren. “Dat is het uiteindelijk niet geworden, omdat de werkdruk waarschijnlijk te hoog zou zijn. Dat zeiden ze op die school zelf. Het was gewoon niet verstandig.” Plan B was de kunstacademie. “In eerste instantie waren zij erg enthousiast over mijn werk. Ik heb daar zelfs een toelatingsexamen gedaan.” Ook dat mocht niet baten. Jarell: “Uiteindelijk zeiden ze dat het waarschijnlijk toch niet zo’n goed idee was om naar de kunstacademie te komen. Ze gaven aan dat ik toch niet zo goed kon tekenen en dat ik te weinig proces liet zien. Dat was echt het tegenovergestelde van wat ze in het begin zeiden.” Er werd achterna gebeld en wat bleek: “Het kwam toch door mijn ziekte.”

Plan C dan, Tilburg University. “De opleidingen Filosofie en Algemene Cultuurwetenschappen leken me wel wat. Ik heb van

Jarell Paulissen (1995) studeert Algemene Cultuurwetenschappen aan Tilburg University. Toen hij een jaar of drie was, werd ontdekt dat hij Duchenne Spierdystrofie heeft. Een progressieve spierziekte die de spieren

beide studies toen een meeloopdag gedaan en het is Algemene Cultuurwetenschappen geworden.”

Ik kan me voorstellen dat je geen zin had om te gaan studeren.

“Ik doe het juist met plezier. Anders zit ik hier toch maar alleen.

Daar word ik niet vrolijk van. Studeren aan de universiteit zorgt ervoor dat ik sociaal contact heb, anders zou ik dat niet hebben.”

Je studeert Algemene Cultuurwetenschappen. Wat kun je later gaan doen met deze studie?

“Je kunt verschillende kanten op, maar ik wil graag schrijver worden. Het gaat tot nu toe heel erg over literatuur. Verhalen, gedichten, maar ook taal zelf. Hoe is het verhaal opgebouwd en wat zijn de culturele achtergronden? Dat laatste is wel fijn, dan heb ik straks dingen om over te schrijven.”

Het lijkt me niet makkelijk om straks werk te vinden.

“Ja, dat is eigenlijk wel zo.”

Denk je daar zelf wel eens over na?

“Soms, maar ik denk dat ik er als schrijver niet veel last van heb.

Dan kan ik het gewoon thuis doen. Als dat niet werkt, tja, dan moet ik inderdaad een andere baan zoeken. Maar dat weet ik nu nog niet. Sommige banen zullen lastig zijn, daar moet ik dan rekening mee houden.”

Is het lastig om er altijd weer rekening mee te moeten houden dat je een beperking hebt?

“Eigenlijk niet echt. Ik doe het gewoon, ik ben er ondertussen wel aan gewend.”

Je wil schrijver worden. Wat wil je schrijven?

“Ik wil graag fantasy boeken gaan schrijven. Ik ben nu ook met een verhaal bezig, dat gaat redelijk. Het is wel meer werk dan ik dacht. Het creatieve proces kost echt veel tijd.”

Wat is er zo leuk aan fantasy?

“Gewoon het ontsnappen, denk ik.”

Want dat ontsnappen heb je soms nodig?

“Dat denk ik wel. Zo’n wereld is toch heel anders. Een beetje realiteit en een beetje magie. Maar ook gewoon... Ik weet het niet. Het heeft gewoon iets, al die vreemde wezens. Ik kan het niet beschrijven.”

Lees je zelf ook veel boeken?

“Dat is het gekke, uit mezelf zou ik echt niet zomaar een boek pakken en gaan lezen. Boeken die ik af en toe voor opdrachten lees, lees ik wel met plezier.” →

aantast. Hierdoor is hij afhankelijk van een rolstoel. De ziekte tast spieren steeds verder aan. Uiteindelijk zal ook de hartspier aangetast worden, wat Duchenne tot een fatale ziekte maakt.

Univers 5 december 2013

10. Passion, fear & faith

Op kamers wonen is gewoon niet praktisch. Ik heb er niet eens naar gekeken.

Hoe pakken medestudenten je ziekte op?

“Op De La Salle hielpen ze me wel, maar dat was dan ook alles.

Op de Nassau pakten ze het wel goed op. Ze betrokken me overal bij. Ik zat daar dan ook veel beter op mijn plek. Ze hielpen me met alles: spullen uit mijn tas pakken, mijn jas aan doen, meegaan in de lift voor het geval die kapot mocht gaan, dat soort dingen. Op de universiteit gaat het ook goed. In het begin was ik er wel een beetje benauwd voor, hoe dat zou gaan. Je moet het durven vragen of ze je willen helpen, ook al is dat soms heel lastig.”

Gebeurt het wel eens dat je iets toch niet zo goed durft te vragen?

“Ja, bij sommige dingen wel, maar het moet toch gebeuren. In het begin, toen ik net twee weken studeerde, werd het al kouder buiten. Toen moest ik vragen om hulp met mijn jas. Dat is natuurlijk wel iets groters dan wat uit mijn tas pakken. Dat was best even slikken, maar het moest. In het begin voelde dat voor mij heel ongemakkelijk. Nu gaat het gelukkig goed.”

In hoeverre lukt het om het echte studentenleven te leven?

“Op kamers wonen is gewoon niet praktisch. Ik heb er niet eens naar gekeken, dat zou alleen maar frustrerend zijn. En zo erg is het ook niet om nog thuis te wonen. Uitgaan is lastig. Ik moet natuurlijk wel altijd weggebracht worden. Meestal begint het uitgaan pas als mijn ouders naar bed gaan. Van hen ben ik

Univers 5 december 2013

toch afhankelijk. In de zomer een terrasje pakken, met vrienden afspreken of naar een feestje gaan kan wel.”

Heb je soms niet iets van ‘shit man, had ik deze ziekte maar niet’?

“Soms wel ja. Bijvoorbeeld als ik niet mee uit kan gaan. Ik zou best graag mee willen, ik vind het leuk om te doen. Aan de andere kant heb ik dan ook zoiets van: dan zit ik alleen maar in de weg. Dat is voor andere mensen en voor mezelf niet leuk. Ik voel me dan ook bekeken. Dat gevoel heb ik niet overal, dat ligt eraan waar ik ben. Op de Grote Markt in Breda, als alle terrassen vol zitten, dan zie ik wel dat mensen naar me kijken. Dat is niet altijd prettig, maar het is ook gewoon nieuwsgierigheid denk ik. Wat ook vervelend is, is dat het mensen regelmatig denken dat ik verstandelijk ook iets heb, omdat ik in een rolstoel zit. Dat is heel frustrerend. Op de universiteit is dit gelukkig niet zo, hier hebben ze wel door dat ik niet dom ben. Ik zit hier niet zomaar. Alleen heb ik dat op andere plekken niet.”

Heb je dan soms niet zoiets van: het hoeft van mij niet meer?

“Nee, dat heb ik niet. Daar heb je toch niks aan.”

Volgens mij sta je best positief in het leven.

“Dat is wel altijd mijn filosofie geweest. Het glas is altijd halfvol. Je kunt wel depressief zitten zijn, maar daar heb je uiteindelijk alleen maar jezelf mee. Je moet er gewoon het beste van maken.”

Opinie .11

Stel diefstal binnen het

tekst Suzan van der Aa fotografie Fran Flores

huwelijk strafbaar De wetgever van 1886 heeft bepaald dat vermogensdelicten binnen het huwelijk niet vervolgd kunnen worden. Dat is echt niet meer van deze tijd, betoogt Suzan van der Aa van Tilburg Law School

E

r is een wetsvoorstel in de maak van Magda Berndsen (D66), Foort van Oosten (VVD) en Jeroen Recourt (PvdA) om het huwelijksvermogensrecht zo te wijzigen, dat bij een scheiding spaargeld en schulden die vóór het huwelijk zijn opgebouwd niet automatisch worden gedeeld, maar bij de oorspronkelijke eigenaar blijven.

Ook erfenissen en giften dienen na scheiding buiten de gemeenschap te vallen.

Volgens de initiatiefnemers sluit deze regeling beter aan bij de huidige samenleving en de wensen van echtparen. Bovendien brengt het Nederland op één lijn met buitenlandse huwelijkspraktijken, waar trouwen in gemeenschap van goederen de uitzondering is. “Wij willen dat wat privé is, privé blijft”, aldus Berndsen.

Als Berndsen dit serieus meent, zou ze niet alleen moeten kijken naar het huwelijksvermogensrecht, maar ook naar het strafrecht.

Nederland kent namelijk - als een van de weinige landen in Europa - een wetsartikel dat bepaalt dat diefstal gepleegd tegen een echtgenoot niet mag worden vervolgd door het Openbaar Ministerie (artikel 316 lid 1 Wetboek van Strafrecht). Ook andere vermogensdelicten – afpersing, verduistering, bedrog, vernieling of beschadiging – kunnen niet voor de rechter worden gebracht als zij binnen het huwelijk zijn gepleegd. Voor geregistreerde partners geldt hetzelfde. Concreet betekent dit dat echtgenoten met lege handen staan wanneer zij slachtoffer worden van een vermogensdelict gepleegd door hun partner: aangifte doen bij de politie heeft geen zin, want het OM mag niet ingrijpen.

Straffeloos schaden Echtgenoten kunnen dus straffeloos elkaars vermogensrechtelijke belangen schaden, met alle gevolgen van dien. Dit is voor ieder willekeurig slachtoffer vervelend, maar de situatie wordt

nog schrijnender wanneer er ook nog eens sprake is van huiselijk geweld binnen het huwelijk. Vermogensdelicten kunnen de financiële zelfredzaamheid van het slachtoffer namelijk dusdanig ondermijnen, dat ze zijn of haar kansen om aan de gewelddadige relatie te ontsnappen verkleinen. Het slachtoffer is financieel afhankelijk geworden van de gewelddadige partner en kan niet meer weg. Dit lijkt in directe tegenspraak met het regeringsbeleid tegen huiselijk geweld en met internationale wetgeving.

De argumenten die ten tijde van de inwerkingtreding van het Wetboek van Strafrecht de vervolgingsuitsluiting rechtvaardigden zijn bovendien grotendeels achterhaald. Het eerste argument verwijst naar de bijzondere vermogensrechtelijke verhouding tussen echtgenoten. Het komt er op neer dat echtgenoten geen goed kunnen stelen, verduisteren of vernielen waar zij mede-eigenaar van zijn. Dit is het geval wanneer er sprake is van een gemeenschap van goederen. Echter, waar in 1886 een huwelijk standaard in gemeenschap van goederen werd gesloten, is dat nu niet langer het geval. Tegenwoordig wordt ongeveer 26 procent van de huwelijken en geregistreerde partnerschappen onder huwelijkse of partnerschapvoorwaarden gesloten.

Daarbij kan er ook zonder huwelijkse voorwaarden sprake zijn van privévermogen van een echtgenoot. Denk aan verknochte goederen (bezittingen en schulden die op bijzondere wijze aan een persoon verbonden zijn, red.) als smartengeld of alimentatierechten en een erfenis of schenking waar een uitsluitingclausule aan verbonden is. Indien het wetsvoorstel van Berndsen en anderen wordt aangenomen nemen dit soort privégoederen en -vermogens alleen maar toe.

Opinie

Mogelijke verzoening Het tweede argument is meer moreel: strafvervolging zou de zogenaamde ‘innige betrekking’ tussen echtgenoten schaden en een mogelijke verzoening in de weg staan. De diefstal is in de eerste plaats een privéaangelegenheid waar de overheid zich niet mee dient te bemoeien.

Ook dit argument heeft de tand des tijds niet doorstaan. Het traditionele idee dat echtgenoten onlosmakelijk aan elkaar verbonden zijn is achterhaald in een tijdperk waarin echtscheidingen aan de orde van de dag zijn. Bovendien houdt het geen rekening met moderne relatievormen.

Als mensen als echtgenoten samenwonen zonder gehuwd te zijn, dan mag het OM vervolgen. Vervolging is echter verhinderd als echtgenoten niet langer samenleven, terwijl het huwelijk (nog) niet is ontbonden. Met andere woorden: relaties waar mogelijk wel sprake is van een ‘innige betrekking’ vallen niet onder de vervolgingsuitzondering, terwijl relaties waarin de liefde is gedoofd nog steeds tegen overheidsbemoeienis worden ‘beschermd’. In het licht van de huidige opvattingen over relaties is dit volstrekt willekeurig.

Om ervoor te zorgen dat wat privé is ook daadwerkelijk privé blijft, moeten vermogensdelicten binnen het huwelijk juist uit de privésfeer worden getrokken en in bepaalde omstandigheden openbaar (kunnen) worden vervolgd. Anno 2013 is de vervolgingsuitsluiting voor vermogensdelicten binnen het huwelijk minstens zo verouderd als trouwen in gemeenschap van goederen. Hopelijk nemen de initiatiefnemers dit mee in hun wetsvoorstel.

Suzan van der Aa is universitair docent van Tilburg University.

(Dit stuk verscheen eerder in De Volkskrant)

Reageren op dit artikel? Ga naar www.universonline.nl en geef daar jouw mening.

Wil je zelf een opiniestuk schrijven, mail dan naar univers@uvt.nl

Univers 5 december 2013

12. Coverstory

tekst Sylvia Kuijsten fotografie Dolph Cantrijn

Hoogleraren als rechters

Van oudsher kennen we de rechter als statige, oude man die in al zijn wijsheid en levenservaring weloverwogen beslissingen moet nemen over de persoon tegenover hem in het beklaagdenbankje. Hebben rechters tegenwoordig nog steeds deze ‘goddelijke’ status? Of zijn het stiekem mensen zoals jij en ik? Dubbelportret van twee hoogleraren die ook rechter zijn.

E

en donderdagochtend in november. Het Gerechtshof in ‘s-Hertogenbosch is een en al bedrijvigheid.

Vrouwelijke griffiers lopen op driftig klikkende hakken voorbij, de mannelijke zaalwachten lopen met hun portofoon in de hand op relaxte tred door de lichte en moderne hal. Her en daar staan advocaten met open geknoopte toga’s en de witte beffen los om de hals met hun cliënten te praten. Na een paar minuten komt Theo de Roos om de hoek lopen. ‘’Univers?”, vraagt hij glimlachend. Zijn kantoor bevindt zich ergens in de achterkamers van het gebouw, waardoor we een labyrint van gangetjes, draaideuren en trappen moeten doorkruisen. Ik verbaas me over hoe ‘normaal’ alles eruit ziet. Alleen grote stapels papier en de toga’s die hier en daar aan kapstokken hangen, herinneren me eraan dat ik in het Gerechtshof ben.

Een rechten ‘allrounder’ De Roos studeerde Rechten aan de Vrije Universiteit in Amsterdam en richtte nadat hij in dienst had gezeten (‘Dat was nog verplicht in die tijd’) samen met vijf collega’s een advocatencollectief op in de Amsterdamse Kinkerbuurt. Daarna werkte hij als

Univers 5 december 2013

onderzoeker bij het Willem Pompe Instituut in Utrecht en hij was medeoprichter van het advocatenkantoor Van Asperen, De Roos & Pen, tegenwoordig De Roos & Pen. In de jaren die volgden werkte hij als hoogleraar straf- en strafprocesrecht in Maastricht en Leiden en als rechter-plaatsvervanger in Leeuwarden. In 2005 kwam hij naar Tilburg en verwisselde het rechter-plaatsvervangerschap in Leeuwarden voor ‘s-Hertogenbosch. Op 17 mei 2013 ging De Roos met emeritaat, maar hij vult zijn pensioen actief in.

Sociale gerechtigheid voorop Als student was De Roos er al snel uit dat hij het strafrecht in wilde. “Dit kwam door het gevoel van sociale gerechtigheid en het helpen van de zwakkeren, dat heb ik meegekregen van mijn calvinistische opvoeding. Bij het rechterschap komt dit wat minder naar voren dan bij de advocatuur, maar het strafrecht is daarbij wel de linking pin. Het zijn toch vaak de minder bedeelden die in het beklaagdenbankje verschijnen en daar moet je dan wat mee.” Volgens De Roos ligt zijn kracht als rechter in goede communicatie en zijn empatisch vermogen. “En ik ben juridisch ook niet helemaal achterlijk.”

Coverstory .13

Tijs Kooijmans: ‘Jouw oordeel als rechter kan zo wezenlijk ingrijpen in het leven van anderen en hun omgeving’

Humaan omgaan met mensenlevens Tijs Kooijmans spreek ik op zijn werkkamer op de achtste etage van het Montesquieugebouw. Hij groeide op in de Hoeksche Waard, onder de rook van Rotterdam. In Rotterdam studeerde en promoveerde hij ook. Kooijmans werkte jarenlang als gerechtsauditeur (functie ter ondersteuning van rechters, red.) bij het Wetenschappelijke Bureau van de Hoge Raad en werkt sinds 1 juli 2006 bij de Tilburgse rechtenfaculteit. Op 1 april 2010 werd hij hier ook benoemd tot hoogleraar straf- en strafprocesrecht.

Zijn werk als rechter-plaatsvervanger begon in het voorjaar van 2007 in de rechtbank in Dordrecht, in het najaar van 2009 werd hij voor diezelfde functie benoemd in het Gerechtshof in ‘s-Hertogenbosch.

Waar komt zijn passie voor het strafrecht vandaan? “Je hebt daar op de meest ingrijpende wijze te maken met de omgang van mensen die intens leed ervaren, zowel als dader als slachtoffer.

Hier dien je op een zo humaan mogelijke wijze mee om te gaan.

Dit maakt het strafrecht tegelijkertijd complex en dat spreekt me zo aan. Jouw oordeel als rechter kan zo wezenlijk ingrijpen in het

Ik wil niet alleen vanaf de zijlijn roepen hoe dingen beter kunnen leven van anderen en hun omgeving. Beide kanten van een zaak moet je goed voor ogen blijven houden.”

Zelf je verantwoordelijkheid nemen “Ik ben rechter-plaatsvervanger geworden omdat ik niet alleen vanaf de zijlijn wil roepen hoe dingen beter kunnen”, zegt Kooijmans. “Ik wil zelf verantwoordelijkheid nemen.” De Roos vult aan: “Als je alleen wetenschapper bent, mis je wel wat. Ik vind het voor juristen belangrijk dat ze plaatsvervanger zijn en niet alleen onderwijs en research doen, ook al is dat de core business van de wetenschappen.” →

Univers 5 december 2013

14. Coverstory

Hoogleraren als rechters De vuurdoop

‘Hij stond ineens naast me in de bus’

Hoe ging hun eerste zaak als rechter? De Roos: “Dat was in Leeuwarden, op een warme zomerdag. We waren tot een uur of zeven ’s avonds bezig. Van de inhoud van de zaak kan ik me eigenlijk niet zo veel herinneren, maar alleen al het feit dat je daar zat als rechter was buitengewoon boeiend.” Ook op Kooijmans maakte zijn eerste zaak indruk, maar dan meer inhoudelijk. “Deze vond plaats in de rechtbank in Dordrecht. Het ging om een man die één enkele seksuele handeling had verricht met een klein

Het is algemeen bekend dat de werkdruk van rechters steeds hoger wordt. Valt dit nog wel goed te combineren met een gezinsleven? Kooijmans glimlacht. “Ja hoor, mijn kinderen zeggen altijd dat ‘papa boeven naar de gevangenis stuurt’. Ze zien stapels papier op mijn bureau liggen, maar dat is het. Het is altijd wel even zoeken naar momenten in de avonden en weekenden waarop ik de zaken kan bestuderen zonder dat ik mijn vrouw en kinderen de aandacht ontzeg die ze verdienen.”

Ik maakte vroeger nog wel eens de grap dat rechters D66 stemmen en viool spelen meisje. Hij had daarna meteen door dat hij fout zat, maar raakte hierdoor alles in zijn leven kwijt. Op de dag van de zitting kwam er een trillend mannetje binnen die de hele zitting heeft zitten krabben. Hij bleek een huidziekte te hebben en kon de kleding niet verdragen. Aan de ene kant heeft zo’n man natuurlijk iets verschrikkelijks gedaan. Aan de andere kant heb je een man voor je zitten die alles kwijt is door één enkele handeling en compleet in een maatschappelijk isolement raakt. Hoe beoordeel je dan zo’n zaak? Hoe straf je iemand, maar zorg je ook dat zo’n persoon uiteindelijk weer zijn leven op kan pakken? Dat is me erg bijgebleven.”

Studenten houden je scherp Beide heren gebruiken de zaken die ze als rechters meemaken ook in colleges of cursussen die ze geven. Stimuleren studenten hen ook om op een bepaalde manier naar het rechterschap te kijken? “Natuurlijk, vragen over bijvoorbeeld de straffen die we in Nederland uitdelen, moeten te denken blijven geven. Ook de opmerking ‘u zegt dit, maar u kunt het toch ook zo zien?’ komt nog wel eens voor”, zegt Kooijmans. “Het stellen van inspirerende vragen heeft altijd waarde. Zo moet het ook zijn, dit is een academische gemeenschap. We moeten elkaar beter maken en studenten houden je scherp.”

“Ik krijg vaak de vraag hoe het nu kan dat een verdachte door een simpele vormfout vrijkomt”, vertelt De Roos. “Gelukkig is het allang niet meer het geval dat je door verkeerde spelling in de dagvaarding op vrije voeten komt, maar wel blijven situaties waarin bijvoorbeeld de politie onbevoegd woningen binnentreedt nog steeds lastig.”

Blanco oordeel gegarandeerd?

Is het moeilijk om zonder vooroordelen een zaak in te gaan? “Je leest vooraf het dossier, dus dan heb je al een bepaald beeld”, zegt Kooijmans. “Maar is dat eigenlijk wel zo erg? Je moet zorgen dat je een open mind houdt.” De Roos is het hiermee eens.

“Het is belangrijk om kritisch met elkaar te praten en altijd voor ogen te houden dat het scenario zoals het OM dat schetst niet hoeft te kloppen.”

Univers 5 december 2013

Toen De Roos nog opgroeiende kinderen had, werd er thuis wel over gepraat, maar hij heeft dat nooit als lastig ervaren. “Juist omdat je een gezinsleven hebt, kun je dat soort dingen meer relativeren.” Hij beaamt dat de werkdruk hoog ligt. “Collega’s in Leeuwarden vergeleken de rechtspraak onlangs met een koekjesfabriek.”

Toch komt het werk soms erg dichtbij, weet Kooijmans uit ervaring. “Ik heb wel eens meegemaakt dat ik een bepaalde verdachte op zitting had en hij de week erna in dezelfde bus stapte.

Hoewel hij me niet herkende en langs me heen liep, kwamen zaken en privé ineens toch wel erg dicht bij elkaar.”

Rechtersbloed?

Dat die verdachte Kooijmans niet herkende, is niet vreemd.

Rechters blijven betrekkelijk anoniem en zijn over het algemeen down to earth. “Rechters zijn meestal geen glamourfiguren, dat wordt niet zo op prijs gesteld”, zegt De Roos. “Ik maakte bij lezingen en cursussen vroeger wel eens de grap dat rechters D66 stemmen en viool spelen. Dat is natuurlijk overdreven, maar er zit wel iets in. Extremen zie je in dit vak niet snel.” Wat nog meer?

“Je moet een open mind hebben. Sommige mensen kunnen een uitermate ongunstig voorkomen hebben. Ik heb wel eens meegemaakt dat een collega in de raadkamer zei: ‘goh, wat een arrogante vlerk!’ Terwijl ik alleen iemand zag die stijf stond van de zenuwen. Verder moet je goed communiceren, je rug recht houden en in je rol blijven.” Kooijmans vult aan. “Je moet een kundig jurist zijn. Daarnaast is het – vanzelfsprekend – erg belangrijk om achter al die rechtsregels oog te blijven houden voor de mensen om wie het gaat en je te realiseren hoe bevoorrecht je bent dat je mag oordelen en wat voor een zware taak dat is.”

En wat nu?

Even genoeg over de man met de toga. Wat zijn de plannen voor de komende jaren? Kooijmans: “Ik heb een aantal mooie onderzoeksprojecten in de pijplijn zitten en ik hoop die resultaten ook in het onderwijs te kunnen benutten. Dat zijn de belangrijkste werkzaamheden waardoor ik ook ander werk mag doen, zoals de functie van plaatsvervangend rechter. Ik ga geen heel nieuwe dingen doen, maar ik probeer wel steeds voor mezelf bakens te verzetten. Zolang ik dat mag blijven doen, gaat het mij goed.”

De Roos: “Ik ben benoemd tot vertrouwenspersoon bij het NWO (de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderwijs, red.). Het idee is dat ik het eerste aanspreekpunt ben voor alle NWO-onderzoekers als een soort meldpunt voor klokkenluiders.”

Lachend: “Als het goed is, heb ik daar maar weinig werk aan.”

Geen tijd voor het bijhouden van geraniums dus? “Zeker niet. Ik blijf werkzaam in de rechtspraak en blijf publiceren, zoals de kronieken in het Nederlandse Juristenblad. Vervelen zit er niet in.”

Coverstory .15

Theo de Roos: ‘Ik vind het voor juristen belangrijk dat ze plaatsvervanger zijn en niet alleen onderwijs en research doen’

Univers 5 december 2013

16. TiU-panel

coördinatie Mathijs Sukel

Tijd voor slow

science

Financiële prikkels per afgestudeerde promovendus, een hoge publicatiedruk en het ‘moeten’ binnenhalen van subsidies: de wetenschap staat onder druk. Maak daarom pas de plaats betoogt Science in Transition, een groep van vijf wetenschappers.

Zij vinden dat de wetenschap ontspoord is door ranglijsten en teveel onderzoek doet naar zaken waar de maatschappij helemaal niet om vraagt. Het is daarom de hoogste tijd voor slow science.

TiU-panel

Doodsbange promovendi

Maatschappelijke doelen dienen Hans Dooremalen (46), docent Tilburg School of Humanities “Ik ben het met de meeste punten van deze groep wetenschappers eens: ze houden een pleidooi vóór wetenschap en tegen pseudowetenschap. De manier waarop beoordeeld wordt of je als academicus je werk goed doet, is vooral afhankelijk van hoeveel je publiceert. Niet van wat de inhoud van die publicaties is, of dat je onderwijs in orde is.

Wetenschap moet mijns inziens inderdaad maatschappelijke doelen dienen en één daarvan is dat het goed onderwijs oplevert.

De democratisering van de wetenschap is één van de weinige punten waar ik het niet mee eens ben. De meeste burgers zijn niet of nauwelijks geïnformeerd over wat wetenschap is (en wat niet). Als je niet geïnformeerd bent, kan je ook niet beslissen over welke kant een onderzoeksprogramma uit moet. Dat zullen de experts zelf moeten bepalen.”

Univers 5 december 2013

Arnoud van Hulst (24), student theologie “Na afloop van een debat van Science in Transition las ik een wat zure reactie van NWO-voorzitter Jos Engelen hierover. Hij zei zich niet te herkennen in de standpunten van de actiegroep en stelde onder meer dat de betreffende wetenschappers eerst maar eens hun eigen collega’s moesten aanspreken als er blijkbaar zoveel mis is. En met die lacherige houding raakt hij misschien direct de kern van het probleem: het ‘old-boys network’ binnen de academische wereld. Zodra er een wetenschapper opstaat en een misstand aan de kaak stelt, wordt hij meteen weg gerelativeerd door zijn collega’s en kan hij verdere promotie op de wetenschappelijke ladder vergeten.

Dat is ook de reden waarom veel jonge promovendi doodsbang zijn om kritische vragen te stellen en misstanden openbaar te maken. Een paar keer te kritisch, en je slijt je leven als leraar levensbeschouwing op een middelbare school. Nog belangrijker dan ‘slow science’, is dus eigenlijk ‘no ego science’!”

Belangrijk signaal Mirjam Siesling (35), subsidieadviseur bij Tilburg school of Economics and Management “Hoewel ik het niet eens ben met de suggestie dat universiteiten te veel onderzoek doen naar waar “de maatschappij niet om vraagt”, vind ik het initiatief van Science in Transition sympathiek en moedig. Het is een belangrijk signaal: het komt immers van onderzoekers zelf. Ik vind het goed om te reflecteren op de huidige inrichting en het functioneren van de academische gemeenschap: beschouwen en vernieuwen is een academische vaardigheid bij uitstek.

Dat het anders kàn, bewijst het succes van TSB-departement Tranzo: fundamenteel onderzoek wordt hier gecombineerd met onderzoek naar kennisvragen uit de praktijk, waarbij wetenschappers en professionals gezamenlijk aan onderzoek werken.”

Meer over Science in Transition op pagina 18-19

Univers 50 .17

tekst Francine Bardoel

Kunstkermis op de uni Univers bestaat 50 jaar, daarom in elk magazine van de vijftigste jaargang een nostalgische terugblik.

E

en gratis kunstfestival op de campus dat nog het meeste lijkt op de Parade? Met maar liefst 15.000 bezoekers? Je kunt het je nu niet meer voorstellen, maar toch heeft zo’n tweedaags festival in de jaren tachtig de campus beroemd gemaakt in Nederland en België. In 1983 werd er voor het eerst een Kunstkermis op de uni georganiseerd. Alumnus Ernest Peijnenburg vertelt: “We vonden de binnenstad maar saai en daarom organiseerden we met een groep studenten een straattheaterfestival. Maar we wilden meer, we waren jong en alles kon! TEST werd opgericht; het Tilburgs Evenementen instituut. We kregen overal geld los. Ad van Gorp bleef gewoon zitten toen de wethouder zei dat we geen subsidie konden krijgen, hij moest ons wel geld geven.” TEST knoopte banden aan met kunstenaarsnetwerken in de stad zoals ‘Zouaven­laan 77’. Het resultaat was een festival met beeldende kunst, zang, dans en performance. De hele KUB werd overgenomen: in de glazen gang klonk geluidskunst, er werd gedanst in de aula, overal stonden beeldhouwwerken en installaties, collegezalen werden theaters. Daarnaast stonden er grote tenten op het terrein, en, heel belangrijk, overal terrasjes.

Asperges in de fietsenkelder Organisator Jan Doms was vol lof over die tijdsgeest: “Straat­ theater en performance art kwamen aan alle kanten op. Er was veel talent en dat probeerden we te boeken als ze nog klein waren, want veel geld hadden we niet. Het was een chaotisch anarchistisch gebeuren. Vanuit de universiteit was men heel sympathiek, collegelid Van Berkom zorgde ervoor dat men ons

gastvrijheid verleende en iedereen deed zijn best om alles te laten slagen. Voor ons was de campus ideaal, de prachtige gebouwen en de ruimte leenden zich echt voor een grote manifestatie. In 1986 organiseerden we ook een kunstprocessie. Vanuit de stad brachten kunstenaars dan zelf hun kunstwerk naar de campus. Ook fijn voor de Tilburgers, want dan konden ze de kunstenaars zich echt in het zweet zien werken. De beste herinneringen voor mij persoonlijk? Dat is toch het project van Aljun van Dijke in de fietsenkelder. Het had wat voeten in aarde, want mensen wilden per se hun fiets in de kelder hebben. Maar uiteindelijk hadden we het voor elkaar, in de kelder lag een prachtig installatie. Asperges die boven de grond uitkwamen, prachtig licht, prachtige atmosfeer.”

Ordinair

50

Ernest Peijnenburg: “In 1986 trok de Kunstkermis 15.000 bezoekers, maar in de jaren daarna liep het terug. Dat lag aan de steeds wisselende organisatieclubs, als student stopte je er zomaar een half jaar in. De universiteit heeft het festival nooit over willen nemen en ze namen naar ons een arrogante houding aan. College­lid Van Berkom had ons graag willen behouden, maar collegevoorzitter Gery van Veldhoven vond ons maar ordinair.” Jan Doms: “Er kwamen steeds meer mensen die geld wilden verdienen aan het evenement. Het ging steeds meer om het festival, maar men creëerde geen draagvlak in de stad of bij vrijwilligers. Begin jaren ‘90 waren alle oorspronkelijke opbouwers naar buiten gewerkt en ging het steeds meer over de vorm en niet meer om de inhoud. Het festival ging dood.”

Toch kijken Ernest en Jan beiden met trots terug op die tijd.

Ernest: “We hadden heel veel lol, we kregen alles voor elkaar, beroemdheden kwamen voor niks en brachten hun kinderen mee. Een geweldige tijd.” Jan Doms: “We hebben de kunst bij de mensen gebracht, gratis en voor niks. Dat kan tegenwoordig niet meer.”

Univers 5 december 2013

18. Wetenschap

tekst Malini Witlox illustratie Bas van der Schot

Science in Transition wil

wetenschap veranderen

Een crisis dreigt in het hoger onderwijs en de wetenschap. Universiteiten zijn verworden tot publicatiefabriek, waar onderwijs een ondergeschoven kindje is.

De oorzaak: perverse financieringsprikkels vanuit de overheid. Dat moet anders vindt de actiegroep ‘Science in Transition’, een initiatief van vijf wetenschappers.

Bekijk ons dossier op UniversOnline voor meer nieuws over dit onderwerp en analyses over de oorzaak van de problemen in het hoger onderwijs en de wetenschap.

I

n een position paper van twintig pagina’s luiden ze de noodklok. Hun paper leidde tot veel ophef in de wetenschappelijke wereld. Niet verwonderlijk, want hoewel de problemen niet nieuw zijn, is het wel de eerste keer dat ze zo openlijk door vooraanstaande wetenschappers aan de kaak gesteld worden. Een van hen is Wijnand Mijnhardt, hoogleraar Vergelijkende Wetenschapsgeschiedenis aan de Universiteit Utrecht en KNAW-lid.

Jullie gaan er voor universitaire begrippen hard in. De beloningsprikkels in de wetenschap zijn net zo pervers als die bij banken, stelde initiatiefnemer Frank Miedema.

“Universiteiten krijgen 93.000 euro voor iedere gepromoveerde die ze afleveren. Dat zorgt voor problemen. We kennen verhalen van hoogleraren die door hun decaan onder druk gezet worden om een proefschrift goed te keuren, terwijl het niet aan de norm voldoet. Ik begrijp de overweging van zo’n bestuurder wel, maar vind het een van de slechtste dingen die er is. Die financiering is

Het collegegeld zal omhoog moeten of het aantal studenten omlaag ook de reden dat er zoveel promovendi worden aangesteld. Er is een overschot aan phd’s, die gaan later echt niet allemaal in de wetenschap aan het werk. We zouden ook kritischer moeten zijn over de vraag of het onderzoek dat we doen relevant is voor de samenleving. Er wordt te veel onderzoek gedaan naar onbelangrijke dingen. Waarom stel je een promovendus aan? Ben je bezig met winstoptimalisatie of met het uitdorsen van een echt wetenschappelijk probleem?”

Universiteiten krijgen nu geld per student. Is dat ook niet pervers.

“Dat leidt ertoe dat er een wedstrijd ontstaat. Welke instelling haalt de meeste studenten binnen? Is het echt zo erg als studenten niet naar Tilburg gaan, maar naar Maastricht. Bestuurders vinden van wel, docenten staan daar heel anders in. Die hebben liever kleinere klassen. Als universiteit moet je je afvragen wat voor student je wilt binnenhalen, niet hoeveel studenten. In plaats van financiering op basis van studentenaantallen, zou de overheid kunnen gaan financieren op basis van kwaliteit.”

Univers 5 december 2013

In jullie position paper spreken jullie over een wetenschapsfabriek?

“In 2011 publiceerden de Nederlandse wetenschappers samen 70.000 papers. Een krankzinnige overload aan publicaties. De balans is volkomen zoek. Om carrière te kunnen maken in de wetenschappelijke wereld, wordt momenteel vooral naar je cv gekeken en niet naar de kwaliteit van je onderzoek. Je moet een bepaald aantal artikelen gepubliceerd hebben, voordat je hoogleraar kunt worden. Doordat onderzoekers worden afgerekend op het aantal publicaties, besteden ze minder aandacht aan onderwijs. Ook is er minder tijd voor goede peer reviews. We hebben geen tijd om kritisch te lezen, we zijn te druk met schrijven. We zullen wetenschappers anders moeten gaan afrekenen.”

Hoe dan?

“Elke onderzoeksleider weet exact wat er in zijn departement gebeurt, wie de goede wetenschappers zijn en wie niet. Universiteiten hebben nu echter bijna geen geld meer om onderzoek te financieren. Dat geld is grotendeels naar NWO en Europa toegeschoven. Daar komen honderden aanvragen voor subsidies per jaar binnen. Vanwege die schaalvergroting kunnen de subsidieverstrekkers alleen selecteren op cv en pas in een latere fase op kwaliteit. Vroeger had de universiteit meer keuzevrijheid.

Als een wetenschapper een leuk onderzoek wilde doen, kon hij aankloppen bij zijn faculteit. Faculteiten hadden commissies die dan die subsidieverzoeken bekeken. Vanwege die kleinschaligheid kon je veel beter selecteren op inhoud en kwaliteit. Geef het geld voor basaal en lange termijn-onderzoek terug aan de universiteiten.”

Onderzoekers zeggen dat wetenschappelijke tijdschriften helemaal niet geïnteresseerd zijn in doorwrocht onderzoek en goede artikelen. Onderzoek moet vooral sexy zijn. Hetzelfde geldt voor replicatieonderzoek. Dat wil bijna niemand publiceren?

“Er is inderdaad heel veel goed onderzoek dat niet gepubliceerd wordt in tijdschriften. Eigenlijk zitten die tijdschriften in hetzelfde web gevangen als de wetenschappers. Science en Nature moeten hun blad ook verkopen. Dan scoort sexy onderzoek of onderzoek waarbij ogenschijnlijk een gigantische doorbraak is bereikt beter dan excellent, maar saai onderzoek.”

Science in Transition heeft met haar position paper echt wat losgemaakt. Jullie zijn in de wetenschappelijke wereld talk of the town.

“Het heeft een storm losgemaakt die we niet hadden verwacht. Op

Wetenschap .19

ons congres kwamen vijfhonderd mensen af. We krijgen reacties van allerlei wetenschappers, maar ook van organisaties als KNAW, NWO, VSNU en van docenten in het middelbaar onderwijs. Deze maand kwam de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) met een advies over de toekomst van het Nederlandse onderwijs. Onze bevindingen sluiten daar naadloos bij aan. De grondslag van de financiering kun je niet in je eentje veranderen.

We hopen binnenkort gesprekken te hebben bij het ministerie van Onderwijs en bij het ministerie van Economische Zaken.”

Jullie geven aan dat er te veel studenten zijn. Maar van de Europese Unie moet de arbeidsbevolking in 2020 voor de helft uit hoger opgeleiden bestaan.

“Het aantal studenten is de laatste jaren met vijftig procent gestegen. De lumpsum is echter niet meegestegen. Als je zoveel hoogopgeleiden wilt afleveren (en ik vraag me af of dat überhaupt een goed streven is) is er gewoon meer geld nodig. Dat geld hoeft niet alleen vanuit de overheid te komen. Er is ook een gebaar vanuit de studenten nodig. Het collegegeld is in Nederland relatief laag. Het collegegeld zal omhoog moeten of het aantal studenten omlaag. Ik weet dat collegegeldverhoging gevoelig ligt bij studenten. We geven echter onderwijs voor een hondenfooi. Studenten zeggen dat ze geen geld hebben, maar ik ken legio studenten die voor 15000 euro een wereldreis maken.

Dan kun je ook 5000 euro per jaar aan collegegeld betalen.”

In de wetenschappelijke wereld is er veel respect voor jullie, omdat jullie een probleem benoemen, waar een taboe op leek

te rusten. Maar is het überhaupt niet vreemd dat hier niet over gesproken mocht worden?

“We merken dat er binnen universiteiten veel angst is. Promovendi zien dingen gebeuren, waar ze het niet mee eens zijn.

Maar ze durven als ‘nietige’ phd hun collega niet aan te spreken en zeggen daarom niets. We krijgen veel anonieme tips. Niemand durft zijn kop boven het maaiveld uit te steken. Ik vind dat angstaanjagend. Een academische gemeenschap is bij uitstek de plek waar je kritisch op elkaar en op jezelf zou moeten zijn.

Wij, de initiatiefnemers van Science in Transition, hebben niet zoveel te verliezen. We hebben al een goede carrière, we kunnen het ons veroorloven iets scherper in de wind te zeilen. NRC noemde ons rebellen. Hans Clevers, president van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen gaf ons de bijnaam geuzen, verwijzend naar de 16e opstand tegen Spanje. Maar wij zien onszelf niet als geuzen, noch rebellen. We zijn gewoon vijf wetenschappers die het beste voor hebben met het hoger onderwijs.”

Science in Transition is een intiatief van Frank Miedema (decaan van het UMC Utrecht), Huub Dijstelbloem (projectleider bij de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid), Jerry Ravetz (University of Oxford), Frank Huisman (hoogleraar UMC Utrecht en Descartes Centrum) en Wijnand Mijnhardt (hoogleraar Vergelijkende Wetenschapsgeschiedenis aan de Universiteit Utrecht en wetenschappelijk directeur van het Descartes Centrum).

Univers 5 december 2013

20. Lifestyle

coördinatie Francine Bardoel

Even zwaaien met een ijshockeystick en meneer sluit zich gillend op

Column

Hier Hans Smolders Hallo hardwerkende studenten van de universiteit! Hier Hans Smolders met een bindend stemadvies. Jullie kennen mij vast nog wel als de chauffeur van Pim Fortuyn die met gevaar voor eigen leven de achtervolging inzette op Volkert van der Graaf.

Welnu, ik bevind mij thans in de woning van Luuk Koelman, achter zijn computer. Vreemd? Welnee: aanbellen, even zwaaien met een ijshockeystick en meneer sluit zich gillend op in het toilet. De kwibus.

Maar ik ben anders. Ik sta klaar om met Lijst Smolders Tilburg hoge ogen te gooien tijdens de komende gemeenteraadsverkiezingen. Mijn partij is geen traditionele politieke partij, maar een Burgerverzet. Ik reken op acht tot tien zetels, maar waarschijnlijk worden het er veel meer, want alle inwoners van Tilburg zijn het wanbeleid spuugzat. Maar zoals dat gaat in de politiek: het vuilspuiten is al begonnen. Die beroepsintellectuelen van de heersende politieke elite beweren dat ik „geen capabel bestuurder” zou zijn. Dat is de grootst mogelijke onzin. Als iemand ervaring heeft als bestuurder, ben ik het wel. Al 34 jaar heb ik mijn rijbewijs. Ik heb Pim (ik mocht Pim zeggen) altijd veilig het land door gereden. Trouwens, zomaar een vraagje: heeft die bestuurder van een Noordanus met zijn machtsmisbruik, wanbeleid en geldverkwisting eigenlijk zijn roze papiertje wel? Zo nee, dan is hij als burgemeester illegaal bezig, een misdrijf zelfs. Dat ga ik tot op de bodem uitzoeken. Ik heb er zin an! Hans Smolders heet ik. At your service!

Luuk Koelman is columnist voor Univers

I-con

Jort Kelder bijvoorbeeld

Kledingstijl? Kleurrijk. Netjes. Ik ben een beetje formeel en dat uit zich in mijn kleding, denk ik. Maar ik houd ook gewoon van nette kleren. In een baggy jeans en t-shirt zul je mij niet snel aantreffen. Ik vind kleding die mooi aansluit fijn.

Laatste aankoop? Bloemenschoenen van de Sascha. Het zijn puntschoenen van leer en door het motief is geen enkel paar hetzelfde.

Als ik had geweten dat jullie me vandaag zouden interviewen had ik ze aangedaan. Jammer.

Miskoop? Een trui met te korte mouwen. Ik ben vrij lang en dan krijg je al snel ‘hoog water’.

Muziekstijl? Eind jaren ’50 en ’60.

Rock & roll dus. Ik speel ook zelf in een rock en roll-band; The Explosion Rockets. We treden een paar keer per maand op en hebben zelfs een fanclub.

Joost Roest (22), pre-master Theologie

lijk, maar ook omdat er gewoon goede verhalen in staan.

Wie is je voorbeeld? Qua kleding bedoel je? Jort Kelder, die draagt ook altijd nette kleding, met een beetje een jaren ’50-look. En bretels. Die mag ik zelf ook graag dragen.

Tofste app of gadget? Die heb ik niet.

Boek? Ik lees veel in de Bijbel.

Deels vanwege mijn studie natuur-

Trendspotting

Vloeibaar zand Wat zijn de laatste trends op de Tilburgse campus?

Univers zit bovenop alles wat hip & happening is.

Deze keer: liquid sands nagellak.

Univers 5 december 2013

Lifestyle .21 Website

Heerlijk hangen met een panda

Wè nou?

Kerstpakket Het begint weer flink koud te worden en dat betekent naast wintertenen en glühwein, ook dat het kerstpakket er weer aankomt. Wé willen jullie er in?

“Ooit kreeg ik een rolkoffer, daar was ik niet erg blij mee. Als je echt een pakket met allerlei verschillende producten erin krijgt, dan vind ik dat daar in ieder geval zoute popcorn in moet zitten. Ik wil vooral geen zeep krijgen. Dat is echt niet cool.”

Myrthe van den Reek (19), International Business Administration “Voor mij heeft een kerstpakket niet zoveel waarde.

Als je nou een vet cadeau zou krijgen, maar vaak zijn het prulletjes en eten. Het is niet persoonlijk, behalve als je zelf je cadeau kunt kiezen. Wat ik echt in mijn pakket zou willen? Een auto, met een flinke motor, zo’n milieuonvriendelijke.”

Dennis de Jong (21), Econometrie “Een kerstpakket is toch iets waar je voor gewerkt hebt. Ik krijg graag iets voor in huis, in mijn vorige pakket zat een saladeschaal met eten dat daar bij paste. Mijn vriend kreeg eens een boekje waar je zelf een cadeau uit mocht kiezen, dat vond ik ook goed gevonden.”

Jessica Schrijvers (24), Pre-master Rechtsgeleerdheid “Vorig jaar kreeg ik VVV-bonnen en een fles water.

Dat laatste snapte ik niet helemaal, maar met die bonnen kun je veel doen. Een kerstpakket voelt wel als waardering van je baas. Het zou leuk zijn om een keer een minuut gratis winkelen te krijgen voor Kerst.”

Lisa Snoey (19), International Business Administration

Nagels: daar kun je dus veel meer mee doen dan er een vervelend iemand mee krabben. Vertel dat de dames maar: een lakje hier, een french manicure daar. Steeds vaker veranderen nagels in de meest interessante kunstwerken.

Helemaal hip de komende tijd zijn liquid sand lakjes. Dat zijn lakjes met een textuur die wat weg heeft van zand.

Er zijn potjes nagellak te koop die voor dit effect zorgen, maar je kunt deze zandlook ook zelf creëren. Hoe je het doet maakt eigenlijk niet uit, als je het ‘vloeibare zand’ maar op je nagels hebt zitten!

Het internet herbergt voornamelijk rotzooi, zoveel is mij wel duidelijk. Omdat het daartussen bij tijd en wijle erg prettig toeven is, zijn sites die als gids dienen zeer welkom. Boredpanda.com, met als ondertitel ‘the only magazine for pandas’, is binnen die categorie een van de betere. In tegenstelling tot Buzzfeed.com, een veel bekendere en zeer vergelijkbare website, word je bij deze site niet ieder uur opnieuw bestookt met berichten als ’54 reasons to wear red socks’. Om maar een voorbeeld te noemen.

Boredpanda selecteert streng uit het aanbod op internet en maakt bijna iedere post die online komt interessant. Zo komen er fantastische foto’s voorbij van een bevroren vuurtoren aan Lake Michigan, maar ook een serie foto’s van een ziek kind dat verkleed als Batman de straten van San Francisco mag beschermen tegen boeven. De opmaak van de site is rustig en overzichtelijk en een stuk minder schreeuwerig dan andere websites met vergelijkbare inhoud.

Tenslotte is er nog het grappige detail van de verering van de pandabeer. Klik je op ‘About’, dan krijg je zelfs nog een eersteklas stukje pandareligie voorgeschoteld: “And the Lord came unto the Earth and made the Panda to his likeness. And HE spoke, saying, ‘Thou shalt be of a cheery disposition and be loved by all.’ And the Lord smiled upon the Panda and gave it a branch of bamboo. (Panda 13:22)” Boredpanda is tijdverspilling, maar van een bovengemiddeld niveau. Jozien Wijkhuis www.boredpanda.com

Film

De kluts kwijt met mooie beelden

Een warrig en onduidelijk weergegeven verhaallijn, maar scherpzinnige conversaties en mooie beelden. Dat zijn de kenmerken van de film Het Diner’, naar het populaire boek van Herman Koch waarin twee broers met hun vrouwen gaan dineren om te praten over ernstige zaken met betrekking tot hun zonen.

De onduidelijke verhaallijn is vooral te wijten aan de onduidelijke overgangen in de film. Dan zijn we weer aan het diner, dan thuis, dan in het verleden... hierdoor raak je als kijker soms de kluts kwijt.

Herman Koch staat bekend als een schrijver met een scherpe pen en zijn invloed is duidelijk terug te zien in de film. Vooral de conversaties zijn scherp en hebben een humoristisch toontje. Dit maakt de film luchtig, ondanks het zware onderwerp.

Het beste aan de film is de cinematografie. Meestal zijn de beelden in Nederlandse films een stuk minder dan Amerikaanse op dit gebied, maar deze film toont aan dat onze filmindustrie grote sprongen voorwaarts maakt. Naast de mooie beelden van Amsterdam, wordt er veelvuldig gebruik gemaakt van detailshots. Deze voegen extra emotie toe aan de film, waardoor je als kijker wordt meegenomen in het verhaal. Een kort shot van het tikken met een aansteker op een tafel tijdens een pittig gesprek zorgt bijvoorbeeld voor extra spanningsopbouw. Ook details van een mond of ogen tijdens de gesprekken zijn van grote toegevoegde waarde in Het Diner. Madelon Verwijmeren Het Diner is nu te zien in Euroscoop en Pathé

Univers recenseert alles. Ook op UniversOnline.

Univers 5 december 2013

22. Science & Society

text Bart Smout photography Eoghan Rice

Philippine typhoon has a Dutch whiff to it

Is the Netherlands to blame for typhoon Haiyan? House minority leader for the Party for the Animals (Dierenpartij), Marianne Thieme, was ridiculed when she claimed as much. But it’s not total rubbish, according to Professor Jonathan Verschuuren.

“T

he Netherlands substantially contribute to climate change with our consumption and our methods of production. And now we’re faced with the effects this is having on the world,” said the leader of the Party of the Animals in a reaction to typhoon Haiyan. Her comment didn’t go down too well. On twitter, Thieme was taken to the cleaner’s and PowNed reporter Rutger van Castricum was quick to push a microphone in Thieme’s face: “You messed up again, didn’t you? Everybody is just laughing at you.”

The general consensus is more and more that climate change is caused by mankind. And everybody agrees that typhoon Haiyan devastated the Philippines and that we need to prevent it from happening again in the future. But the idea that there is a link between the chicken on our plate and a typhoon 6.200 miles away, is a bridge too far for most of us.

However, Thieme isn’t the only one saying so. British primeminister David Cameron made the same link. And Yeb Sano, de Philippine diplomat who visited the climate summit in Warsaw made an emotional appeal for a change in behavior: “Climate change is madness. We can stop this madness, now.” Is it really true? Where is the evidence? Is there any basis for tying the two together? Jonathan Verschuuren is Professor of international environmental law at Tilburg University. He has no doubts. Marianne Thieme isn’t as mad as the media would like us to believe.

According to Marianne Thieme there is a Dutch whiff to typhoon Haiyan.

“The Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) has been researching climate change since 1988. Since then, tens of thousands of studies have been conducted. One of the conclusions is that climate change leads to storms that are increasingly intensive. This is due to the fact that the oceans are warming up as a result of the rising temperature. And warm oceans are typhoon fuel; we’ve known this for ages. Basically: the warmer the Earth gets, the more often typhoons such as Haiyan will occur.”

Univers 5 december 2013

So, Thieme is right?

“Well, not entirely. One typhoon, like Haiyan, isn’t evidence of climate change. That’s a fallacy. You can only make these kinds of associations when you look at the long-term effects, let’s say over a period of forty or fifty years.”

But the IPCC has only been active since 1988. That’s nowhere near fifty years. Isn’t it a bit premature to reach conclusions about hurricanes and global warming?

“The IPPC scientists have research data at their disposal that goes way back in time. The Royal Netherlands Meteorological Institute has been collecting data on the climate for over 150 years. So you can study climate change over a very long period of time. There is hardly any doubt that the warming up of the Earth is caused by mankind. Even the climate change sceptics of the first hour have been convinced of this. The question now is: What are we going to do? Adapt or fight it?”

Can we fight it?

“Yes, by switching to greener sources of energy now. Even then, it will take a long time before the human impact on the environment has been annulled, but at least we can prevent it from getting worse.”

So perhaps we should adapt to a certain extent, as well?

“The Climate Convention states that both roads are to be taken: mitigation, or in other words, tackling it at the source, and adap­ tation. Therefore, it would be good to provide the Philippines with a preventative system, such as a storm alarm and shelters. ” And we should pay for them as we are responsible?

“Actually, this has already been agreed in the Climate Convention. The rich Western nations are obliged to help poorer nations who are the victims of climate change. For instance, an adaptation funds has been created to help finance this kind of aid.”

And do the Netherlands contribute to it?

“Yes.” This joint responsibility Thieme is on about has already been put into policy?

“Yes. Thieme isn’t as daft as you might think.”

Science & School .23

text Bart Smout photography Masterpiece Paul Maassen

Masterpiece

Having children helps you grow up There comes a time you’ll find yourself saying after your second beer: “That’s my last one, I have to be up early tomorrow morn­­ ing.” If you’re keen to avoid this situation; unemployment and childlessness are the answer. Wiebke Bleidorn discovered that becoming an adult is not simply a biological process, but found that cultural expectancies are just as important.

You’re legally an adult when you turn eighteen, and in a physical sense, that’s possibly true. If everything is as it should, the biggest changes are behind you. But psychologically speaking?

Wiebke Bleidorn, Social and Behavioral Sciences lecturer, led a cross-cultural study into the process of becoming an adult. The results were recently published in the leading journal Psychological Science. As it turned out, developing an adult personality is not simply a biological process. Becoming an adult is not just a matter of genes; cultural circumstances are also very influential.

Bleidorn says, “The later in life you start your first job and have children, the later the transition into an ‘adult’ personality takes place.”

Emotionally stable Becoming an adult, what does that actually encompass? “We mainly focused on personality traits that relate to maturity,” Bleidorn says. “For example, being organised, punctual, driven and emotionally stable.” Researchers collected data of in total 884,328 people in 62 countries. All these subjects had partici-

Eureka!

Supermarket maths

What constitutes the ideal supermarket assortment? TiasNimbas Business School’s Robert Rooderkerk developed a formula to calculate the optimum selection. It’s a useful tool, since having the right selection of goods is the key to any retailer’s success. Rooderkerk says: “Having the right assortment ensures that customers won’t switch to a competi­ tor. But, there is an astonishing number of products available, a number that will only increase, yet supermarket shelf space is in limited supply. That means that retailers are facing increasingly difficult decisions.” Rooderkerk’s mathematical formula on average increases a retailer’s

pated in an online personality test. The resulting data was matched to statistical evidence about the time people in these countries have their first jobs, get married and have children.

People possessing ‘adult’ personality traits were more likely to develop quicker when they started their jobs and had children. The moment this happens does differ per country, which in turn influences the age when adulthood is reached. Bleidorn doesn’t think this is odd. After all, people expect a working mum and a freshman student to have different personalities. While it is common to study for a long period in the Netherlands, it is customary for Pakistanis to start a family at a young age.

“So on a subconscious level, the development of adult traits is governed by cultural attitudes,” Bleidorn summarizes. So, what about being of age at 18?

“Well,” Bleidorn says, “that really makes no sense.” And, the question if wisdom comes with age, remains unanswered.

profits by 37 percent. Surely, that means that Dutch supermarkets going bust is a thing of the past?

Business-savvy victims

Women in shelters are not victims without a future. Rather, they are tomorrow’s successful entrepreneurs. Jo­ sette Dijkhuizen, a PhD student at Tilburg University, is firmly convinced of this. She founded Krachtbedrijf, an organization that will help women in shelters to start their own businesses. Dijkhuizen believes that these women possess qualities such as courage and drive, since they are pre­ pared to transform a dire situation into a successful one. And those are exactly the personality traits that an entrepre­ neur needs! Dijkhuizen will be starting her project in Tilburg and Eindhoven, but hopes to go nationwide next year.

Nostalgia lifts your spirits

No-one ever died of a little nostalgia.

Rather, it can inspire a sense of optimism about the future. This is shown by research to which Tilburg Univer­ sity’s psychologist and expert on emotions, Ad Vingerhoets, contributed.

In the field of psychology, nostalgia was long con­ sidered to be a negative emotion, and was often linked with homesick­ ness. An unjust charac­ terization, as it turns out.

“Nostalgia is in fact a positive emotion,” Vinger­ hoets explains. “Taking a trip down memory lane gives people the sense that their life has mean­ ing. It increases selfconfidence and fosters a positive outlook on the future.”

Univers 5 december 2013

24. International

text Jozien Wijkhuijs photography Matthieu Aubry

Juggling work and study Imagine an 11-hour working day, accumulated from studying and a job. Sounds rather though, not? Starting 2014 this is reality for international students who still want to receive financial assistance from our government. Instead of working 32 hours a month, they will have to put in 56 hours to get a Dutch study grant. “I would love to be financially independent, but my course is too demanding to work that many hours.”

I

t’s an arrangement that should never have been given the go-ahead in first place: a minimum number of working hours for European exchange students. This group now receives a study grant on the condition that they are working 32 hours a month, or have lived in our country for 5 years. This is a welcome allowance they are entitled to as they’re considered migrant workers - EU citizens who work in another EU country. When they work for 32 hours a month in the Netherlands, they are entitled to the social services that the welfare state offers them. There is really no comparison to other countries, since apart from the Netherlands, only Scandinavian countries award student grants. In 2012 however, Halbe Zijlstra, the then Assistant Secretary of Education, decided this advantageous regulation should be cancelled. He wanted students to buckle down for 56 hours before being permitted to call on the government for financial assistance.

At that time, his plan was met with opposition. Students feared

My master is very demanding their studies would suffer from the amount of working hours they would have to put in, and service desks were worried there weren’t enough jobs available. But now, one year later, with another Assistant Secretary of Education in office, resistance has died down and there is no debate on the issue. Nevertheless, the new rule will come into effect on 1 January. The DUO Education Executive Agency has announced the changes and, upon inquiry, the spokesperson for higher education in the Dutch House of Representatives, Mohammed Mohandis, confirms that the 8-hour workweek for students will soon be a thing of the past.

11-hour work day A quick calculation shows that if you spread out the annual study load of 1680 hours over the 10 months of instruction, it leaves the student with a study load of 168 hours per month. Throw in the new rule, and you discover that future international students are asked to work over eleven hours a day. If a student chooses to give up his or her Saturday soccer training sessions and spend six days a week working and studying, that number amounts to 9.2 hours. Another difficulty is the availability of student jobs.

Across Europe, and in the Netherlands as well, youth unemploy-

Univers 5 december 2013

ment is widespread. In the third quarter of 2013, the Dutch youth unemployment reached 16 per cent, compared to 8,5 per cent among the population at large. Once graduated, former students hang on to their student jobs and Dutch students are looking for work here just as well. According to the board of international student society I*ESN, international students have a hard time landing jobs. Obviously, the language barrier makes applying for and having jobs harder for this group.

Mitsos Tsakos (23, research master Language and communication) from Greece, did work for a while in the Netherlands. He had found his dream job building concert stages for a business in Groningen, from February to July. “I spent all my money on the music industry anyway, I am a big music fan, so I might as well work in it,” he says. Tsakos is now familiar with the Dutch social services system. When he started his research master Language and Communication, he first decided to familiarize himself with his new environment and the course. But now, he is again looking for a job, even though he’s worried about the stress it might entail. “Working 56 hours a month in addition to studying is hard,” he says. “My master is very demanding and also, there aren’t many jobs.” Yet, he is keen to work, since he likes being financially independent. “My parents are helping me out right now and I’m living off some money I made earlier this year. Eventually, I would like to like to support myself financially. “

Extended bachelor Latvian student Igor Voicenica (20, Liberal arts and science) does have a job in Tilburg at the moment, at UPS. He receives student finance from the Dutch government. “Study finance is the main income for me, since I don’t receive financial support from my parents. Without it, I wouldn’t be able to stay in The Netherlands”. From 1 January 2014, Voicenica will pick up more hours to stay eligible for a Dutch study grant. “Off course, it will be tough, because I will have to work two days a week next to my studies and other activities. I have already extended my bachelor, so I don’t take the usual five courses at the moment. If I would, I would definitely have issues to manage”.

Dutch Student Finance Act In response to questions posed by Tanya Jadnanansing in April 2012, Assistant Secretary Zijlstra said that the measures taken were not meant to pressure students into working more, but simply aim to achieve a ‘narrower definition of the term ‘migrant workers’’. The new rule is part of a larger set of changes to the law, among which is also the increase in ways to collect outstanding study debts abroad. →

International .25

Univers 5 december 2013

26. International

Juggling work and study

Turn from a sad little frog into a princess with glowing skin

The legislation concerning study grants has certainly not been a picnic over the last few years. Various interested parties have tried to cut back on study grants for years. Abolishing the basic student grant and the student public transport pass are just a few of the ideas the Ministry of Education has come up with. The Student Finance Act has already been adjusted in a number of ways in January. And in 2009, the European Commission asked the Netherlands to change its law, because the ‘three out of six’-condition it contained was said to foster indirect discrimination. This particular law meant that only students who had lived for three years in the Netherlands during the previous six years, were allowed to take their student grant abroad. This is contrary to European equal rights regulations. The ‘three out of six’-condition has been scratched since then and a maximum number of students with take-away study grants was established. In addition, research is being carried out to see how outstanding student debts can be collected more effectively abroad. It still happens too often that students leave the Netherlands and neglect their obligation to pay.

Little resistance In May 2013, the DUO Education Executive Agency had registered 3,733 European students who receive Dutch student grants; not a very high number. Mohammed Mohandis admits

The government is in fact sabotaging itself

Column

Project Happiness When I moved to the Netherlands five years ago I wasn’t exactly the happiest person on earth. I had a hard time adjusting, com­ bining studying with a physically tiring student job, and most of all I was quite lonely.

To make myself feel like I had (sort of) a plan, I used to neuroti­ cally compose lists of things in different areas of my life that I needed to change in order to be happy. It was kind of like a bucket list, except that instead of listing things to do before I die, I listed things to do before I can fully live. I never waited for New Year’s Eve. Almost every week I used to scribble those bul­ let points on a first page of my notebook, in my agenda, or on a glossy page ripped from a textbook.

After five years the lists are still scattered around my desk, in between the pages of my books and written on the palm of my hand. Most of the points have been rephrased over the years but they’re still there, making me stuck in the almost-there phase. I hopelessly flip through the colorful pages of all those self-help magazines that promise bliss, energy and light if you manage to lead a spotless lifestyle, but they just make me nauseous instead.

There is nothing wrong with self-improvement and striving for the better. But I’m afraid it’s time to realize that becoming a happy person is not up to checking off a few tick boxes. When you complete your to-do list you won’t go puff!, and turn from a sad little frog into a princess with glowing skin, who’s so ecstatic about her life that she can’t stop singing to a bunch of birds. Con­ trary to what all the reading materials made out of recycled paper tell you, happiness is not a project.

Sonia Kolasinska

Univers 5 december 2013

that there hasn’t been much discussion about the new rule in the House of Representatives. The changes to the Student Finance Act have been passed without much resistance. Generally, any adjustments that affect Dutch students are met with much more uproar.

At first, the international students did speak up. When the increase in working hours was first discussed, German-born Isabel Nolte started a petition against the increase in working hours for European students in the Netherlands, and has now collected 903 signatures, the last one was signed on 26 November 2013. “I think that first year students from abroad are not able to combine a 56 hour-work month with their studies,” she says. The government is in fact sabotaging itself. It’s likely that many of these students will fall behind on their studies, which is not what the government wants. Nolte does have a positive approach to studying and having a job, because it makes it easier to integrate in Dutch society. “I just don’t think that people will be able to integrate even better when they work 56 hours a month instead of 32 hours.” She hopes that students will let their voices be heard in this debate, although that is hardly the case at the moment.

Any commotion due to the new rule has completely died down since it was first discussed.

The new rule doesn’t affect a lot of students, but for those who wish to make use of the Dutch student grants system, it will be harder than it is now. So, it’s likely that the government proceeds with the implementation of a higher minimum number of working hours. After all, if students work more and make less demands of social services, they will be economically more interesting to Minister of Education Jet Bussemaker and other education managers in The Hague.

What’s in the world .27 edited by Mathijs Sukel

Sci Friends: food for brains San Diego – 12 November

The size of your social network and brain are related to each other. The more friends you have, the bigger your brain basically. That’s according to study researcher MaryAnn Noonan, a neuroscientist at Oxford University.

Because studies in macaque monkeys have shown that brain areas involved in face processing and in predicting the intentions of others, are bigger in large social groups than the ones living in smaller groups, she decided to test it. Noonan recruited 18 participants for a structural brain-imaging study and came to very interesting insights. www.scientificamerican.com

Killer meals?

London – 25 november It’s the perfect excuse for not having to eat what you don’t like. ‘Oh, there are olives in

Vox Prof

ide

wo ence rld w

there? Sorry I’m allergic’.

Pitiful smile and that ends the discussion, because a food allergy is no joke! But now scientist found that persons with food allergy are more likely to be murdered than to die from a severe reaction. Based on data from 13 studies worldwide, researchers at Imperial College London calculated that for any person with a food allergy, the chance of dying from an allergic reaction (anaphylaxis) in one year is 1.81 in a million. For children and young people aged 0-19, the risk is 3.25 in a million. By comparison, in Europe the risk of being murdered is 11 in a million and of dying from accidental causes is 324 in a million over a year. www.eurekalert.org

Money and happiness Warwick (UK) – 27 november

The question is almost as old as man itself. Can money buy us happiness? It can, but only to a certain extent, researchers found out. They say economic development up to a ‘sweet spot’ of $36,000 GDP per person increases happiness. Beyond that amount, life satisfaction actually dips among people living in the wealthiest countries, according to an analysis led by economists Eugenio Proto at the University of Warwick and Aldo Rustichini, from University of Minnesota. More money creates higher aspirations, leading to disappointment and a drop in life satisfaction if those aspirations are not met is the idea.

“Buffers of 15 percent or more were very common in the past. Nowadays just 4 percent is a lot, they say. But don’t forget that in this case you’re banking with 96 percent of borrowed money. Only the smallest thing has to happen and it all goes wrong for the banks, again.”

Professor Harald Benink of Tilburg School of Economics advocates bigger buffers for banks.

(Source: newspaper Trouw, 22 November)

Spotted!

Academia Building, November 19th, 11.36 hrs. – Beauty nap From all of the buildings on campus, Academia Building is the most quiet one. It’s spacious, and only a few classes are given there. On top of that, it’s equipped with various cozy sofas. An irresistible combination apparently for these guys who slept during the day. WTF dudes!? Did you party hard yesterday? Or did you get evicted from your house? If you read this, enlighten us or next time we’ll wake you up!

http://www2.warwick.ac.uk

Solving puzzles in the archive Univers covers the campus from corner to corner. ‘Raiding’ random staff and students in their university habitat. In the library we met Olaf van Amelsvoort, collection management employee.

The library is the heart of our university and its employees pump her knowledge around the campus. With approximately 600,000 titles – books and magazines – under one roof, this is a meticulous task. Olaf van Amelsvoort (35) has been working at the library and in the archive since 2006.

“As a Theology student it was a great part-time job.”

Nowadays, Olaf works full­ time, because in the end the love for his study died down but his love for books and the

C a m p u s corners

library remained. Now he’s responsible for the acquisition of around 3,000 books a year. “Over the years, I’ve gradually been given more and more responsibility.” Olaf couldn’t be in a better place than in the library and the archive. “I’m rather ana­ lytical and I like working systematically.

The library is the perfect environment for this.” Because every now and again it’s a serious challenge to keep the daily stream of books and magazines in order. Occa­ sionally, things get lost or misplaced. “You often run into puzzles,” nods Olaf. “And I love solving them.” What is currently the biggest puzzle? “This spring, we switched to a new library system, but we’re still running into large and little imperfec­ tions. I daren’t say when this jigsaw puzzle will be completed.”

Do you have a funny photo?

Send it to univers@uvt.nl.

Or post it on our facebook page facebook.com/ universonline

Univers 5 december 2013

International starts here

Philippine typhoon has a Dutch whiff Children help you grow up

Juggling work and study

no. 06 December 5, 2013

Independent magazine of Tilburg University