De strijd om de kiezer

Onafhankelijk magazine Tilburg university

jaargang 55 | 22 maart 2018 #10

De strijd om de kiezer

Isolement

Kan mensen tot waanzin drijven

Denken als een mens

AI kan het nog niet

Homesick

More common than we realize

2

In deze Univers

06

11

Buiten de groep

Verkiezingsstrijd

Buitengesloten worden kan mensen tot waanzin drijven. Psychologe Dongning Ren onderzoekt de gevolgen van deze pestvorm.

Afgelopen jaren kwam er steeds meer kritiek op de campagnes van de fracties Front en SAM. Belangrijkste punt: weinig inhoud, teveel show.

Het lijkt erop dat er niet veel gaat veranderen.

17

23

Denken als een mens

Homesickness

Kunstmatige intelligentie zal pas ontstaan als we begrijpen hoe mensen denken, stelt alumnus Olcay Yucekaya. En dat kan best nog even duren.

OVERIGE ARTIKELEN Opinie: vertrouwen in banken Reorganisatie TLS Funeral music RUBRIEKEN De Pluim Op de hoogte 22 maart 2018

Homesickness may be more common on campus than we realize. There’s a lot we still don’t know about it, but we do know one thing: it’s more than a childish yearning for mom and dad.

En passant Commentaar Op de man af Wè nou?

Beeldend De vijf van Eijff Waar is Univers?

Wat heb je nu geleerd?

Bij de buren

Masterscriptie Eefje Wentelteefje COLUMNS Tom Grosfeld Luuk Koelman Henk Strikkers Leanne Soff

3

Van de redactie Schoolplein Een van de dingen die je ontdekt als je ouder wordt, is dat je het schoolplein nooit helemaal achter je laat. Mensen blijven kinderen, ze worden er alleen steeds beter in om te doen alsof ze volwassen zijn. Ook het pestgedrag blijft, zij het in subtielere vorm. Nee, op de campus worden geen broodtrommels meer afgepakt of mensen in de modder gegooid. Maar uitsluiting vindt nog altijd plaats, onder studenten, medewerkers en wetenschappers. Een collega niet aanspreken, een student niet bij de groep betrekken, wegkijken wanneer iemand groet: het zijn kleine handelingen, maar ze hebben grote gevolgen. Psychologe Donging Ren doet onderzoek naar de impact van uitsluiting.

En geeft tips aan mensen die ermee te maken hebben.

Lees verder op pagina 6.

Bart Smout, hoofdredacteur a.i. b.smout@uvt.nl

De pluim Prijzen, prijsjes, benoemingen, subsidies, schouderklopjes en veren in de reet, het academische wereldje zit er vol mee. Univers licht er de mooiste uit.

Anita zit er warmpjes bij de komende jaren. De Tilburgse onderzoeker Willem-Jan van den Heuvel (TiSEM/JADS) ontving een subsidie van 365.400 euro van de Europese Commissie die hij helemaal aan haar mag besteden. Nu wilt u natuurlijk weten: wie is Anita in hemelsnaam?

Helemaal uitgeschreven staat Anita voor Advanced tools for fighting oNline Illegal TrAfficking. Inderdaad, het gaat om een onderzoeksproject waar zeventien partners uit elf landen aan deelnemen en dat zich richt op big datatechnieken en online handhavingsautoriteiten.

Doel is het herkennen van criminele activiteiten op alternatieve internetlocaties zoals het darkweb, en het analyseren van crypto-valuta als Bitcoin en Ethereum om criminele activiteiten op te sporen. Echt tijd om stil te zitten is er dus niet voor Anita. Die drieënhalve ton komt goed van pas.

colofon

Univers #10 22 maart 2018

Adres Postbus 90153, 5000 LE Tilburg, univers@uvt.nl Internet www.universonline.nl Basisontwerp Death Valley/Pascal Tieman Cover Jeroen de Leijer Productie PrismaPrint Uitgave Univers is het driewekelijks onafhankelijk magazine van Tilburg University Volgende editie Univers 11 van jaargang 55 verschijnt op 12 april 2018 Redactieraad Voorzitter Wiel Schmetz (w.schmetz@fontys.nl) Dit nummer is gemaakt door Bart Smout (hoofdredactie ad interim), Dolph Cantrijn, Adrian van den Eerenbeemt, Laura van Gelder, Tom Grosfeld, Jonathan Hendriks, Luuk Koelman, Jeroen de Leijer, Elise van Rossum, Daan Rutten, Bas van der Schot, Leanne Soff, Henk Strikkers, Jack Tummers, Ron Vaessen, Marga Walsh.

column Tom Grosfeld

Terugspoelen Veel mensen zien hun studententijd als beste periode van hun leven. Dat vind ik altijd wat tragisch klinken. Alsof je na een goede filmscène al zegt dat er geen betere scène meer komt, zonder te weten wat de rest van de film gaat brengen. En als je daar stellig van overtuigd bent, waarom zou je die film dan nog afkijken? Ik zou wegzappen.

Desalniettemin geloof ik wel dat mijn studententijd mijn meest zorgeloze periode was. Er was weinig nodig om me een goed gevoel te geven over mezelf.

Doordeweeks in de kroeg rondhangen, na het middaguur opstaan en dan niets hoeven. Af en toe dacht ik: is dit het nou? Dan pakte ik wat colleges mee en voelde me productiever dan ooit. Maar die drang naar jezelf productief voelen was niet zo sterk aanwezig. Het was al betekenisvol genoeg om het studentenleven te ontdekken. Zelf boodschappen doen, nieuwe mensen leren kennen, sigaretten roken zonder dat je ouders je betrappen.

Ik kon een week lang FIFA spelen zonder me daarna somber te voelen omdat ik niet productief was geweest. Toen ik het uitmaakte met mijn vriendinnetje, besloot ik een hele tentamenperiode te skippen. Had er effe geen zin in. Ik kon vrienden uitnodigen die drie dagen achter elkaar bleven slapen, zonder dat iemand nadacht over studie, werk of andere verplichtingen.

Hoe anders is dat nu. Er is veel nodig om me een goed gevoel te geven. Een dag moet productief zijn.

Ik moet beter presteren dan leeftijdsgenoten. FIFA heb ik al een halfjaar niet gespeeld. Netflix kijk ik maximaal een paar afleveringen per week. Ik spiegel me aan mensen die meer bereiken, en dwing mezelf dan minstens hetzelfde te bereiken. Dat alles speelde niet in mijn eerste studentenjaren. Daar zou ik soms best naar willen terugspoelen. Om de scène nog één keer te bekijken.

22 maart 2018

4

Op de hoogte daan rutten kijkt terug

H

Adverteren op Breitbart?

et was ooit de ongeschreven regel dat universiteiten niet gingen adverteren in elkaars universiteitsblad. Wat schetste onlangs onze verbazing? Bij de journalistieke collega’s bij andere universiteiten doken plotseling advertenties op voor masters aan Tilburg University. De master ‘Public Governance’ werd vooral in de etalage gezet. Is het vissen in andermans vijver onderdeel van de nieuwe strategie om de groeiambitie (op naar de 20.000 studenten) waar te maken?

Het zou niet onlogisch zijn. Bekend is dat de Brabantse en Limburgse vijver steeds leger raakt. Basisscholen en middelbare scholen zijn al bezig om te fuseren of het sluiten van de deuren, want de vergrijzing zorgt voor minder natuurlijke aanwas. Nu verzekerde de directeur Marketing en Communicatie van de universiteit Hedvig Niehoff ons dat de advertentiecampagne vooral is bedoeld om te compenseren voor de ‘harde knip’ die in 2013 werd ingevoerd. Studenten mogen alleen aan een master beginnen als de bachelor is afgerond, en dat zorgt voor een grotere uitstroom. De bevolkingskrimp is

22 maart 2018

wat haar betreft een ‘landelijk probleem’ dat voor elke universiteit speelt. Niettemin zei ze er ook meteen bij dat ‘boven de rivieren’ de krimp pas over een paar jaar zal postvatten.

De Universiteit Twente, weliswaar gelegen boven de rivieren maar vanaf 2020 toch ook in een krimpregio, heeft de pijlen, zo lijkt het dan toch, wel op de Randstad gezet. Met een ‘pop-up university’ togen de Tukkers een poosje geleden nog naar Rotterdam-Zuid om de jeugd te verleiden richting Twente te komen. Navraag bij onze decanen leerde echter dat ze weinig zien in een slag om het Westen. Alkeline van Lenning, decaan van University College Tilburg, denkt dat de concurrentie er te groot is: “Studenten uit de Randstad trekken is voor ons geen reële optie.

Daar zit het Amsterdam University College, het Utrechtse Liberal Arts programma, het Leidse University College en het Erasmus University College in Rotterdam.” Ze richt zich liever op het aantrekken van internationale studenten.

Nieuwe Engelstalige programma’s (zoals de bachelor Entrepreneurship bij economie) laten zien dat de groei vooral uit het buitenland moet

komen. En ja, dat mag natuurlijk, als we het niet ten koste laten gaan van de kwaliteit van het onderwijs - en als de landelijke politieke discussie over het Engels aan de universiteiten niet opeens resulteert in een moratorium op Engelstalige opleidingen…

Alleen, is het wel slim om er ook meteen een expansief advertentiebeleid aan te verbinden?

‘Tilburg University adverteert op extreemrechtse site Breitbart’, kopte Omroep Brabant tot onze nog grotere verbazing. U weet wel, de site van Steve Bannon en de Amerikaanse altright-beweging. ‘Dit gaat in tegen alles waar een universiteit voor staat’, becommentarieerde de Tilburgse filosofiestudent Chris Klaas.

Beetje tendentieus was het natuurlijk wel van de omroep. Een onderhoud met Breitbart is er nooit geweest, laat staan een deal. Tineke Bennema, woordvoerder van de universiteit, legde uit dat het ongewild en automatisch is gebeurd.

Het heeft te maken heeft met Google. De zoekmachine laat oude advertenties zien op willekeurige sites. Starbucks overkwam hetzelfde.

Geen ‘bewussie’ dus, maar wel vervelend.

5

En passant Commentaar

Personeel in het wild Univers overvalt je: wat ben je aan het doen?

Op de begane grond van het Prismagebouw is Patricia Leemans druk bezig. Zij probeert een weg te vinden in haar nieuwe functie: hoofd van EST TiSEM. “Ik ben nu vooral bezig met het leren kennen van het team en de organisatie. Hier en daar zijn er nog wat ongebluste brandjes, maar ik heb de sproeier in handen.” Na het overleven van de volle agenda van afgelopen week, is ze bij de vrijdagmiddag aanbeland, “tijd om mijn mailachterstand bij te werken.”

CAR & RIÈRE Voor de twijfelende student stond er een Amerikaanse schoolbus klaar. Bij welk bedrijf of organisatie zie jij jezelf over vijf jaar? Hop on, en laat je overdonderen door informatie over carrièrekeuzes.

BLAUW & ZADEL Is het niet een enorme witte bus, dan word je letterlijk en figuurlijk in het zadel geholpen door de EBT. Dit staat voor de drie weken in april waar je onder andere in contact kunt komen met bedrijven als KPMG, KPN en Coolblue.

Wakker worden Medezeggenschap: het is een mooi ding, mits je uitgeslapen bent.

De rechtenfaculteit werd onlangs opgeschrikt door de aankondiging van een reorganisatie (zei p.19). Het idee om onderzoeksinstituten en departementen te vervangen door vier onderzoeksthema’s zorgde tijdens een speciaal belegde bijeenkomst voor veel vragen. Terecht: een andere indeling van de faculteit kan grote gevolgen hebben voor personeel en onderzoek.

Maar wacht eens even. Het plan is eerder zonder reuring goedgekeurd door de faculteitsraad. Hoe kan dit?

Toegegeven, in het strategisch plan van de faculteit, zoals goedgekeurd door de raad, wordt het woord ‘reorganisatie’ nog niet in de mond genomen. Maar er wordt al wel gerept over een ‘beperkt aantal onderzoeksthema’s’, over een ‘aanpassing van de organisatiecultuur’ en een ‘herziening van het interne verdeelmodel.’ Dan moeten de alarmbellen toch gaan rinkelen.

Medezeggenschap aan universiteiten is vaak nogal tandeloos. Hoe vaak gaat een raad echt dwarsliggen? Wordt er een lijn getrokken en gezegd: ‘Dit gaan we niet doen’? Zelden. In 99 procent van de gevallen eindigt een discussie met een positief advies of met een algehele instemming.

Er wordt veel aan ja-knikken gedaan in de medezeggenschapsraden. Voordat je het weet ja-knik je jezelf in slaap.

En zit je de volgende dag ineens met een reorganisatie in je maag.

Dat is vervelend wakker worden.

IJS & SCULPTUUR Gelukkig hebben we in ons koude kikkerlandje kunnen genieten van de vrieskou. Handschoenen, sjaals en mutsen werden uit de kledingkasten getrokken en de winterse temperaturen getrotseerd. En kijk eens wat een prachtige kunst er uit negatieve graden kan ontstaan.

22 maart 2018

6

leestijd

6

minuten

Tekst Elise van Rossum Fotografie Dolph Cantrijn

Buiten de groep

V

Buitengesloten worden kan mensen tot waanzin drijven. Psychologe Dongning Ren onderzoekt de gevolgen van deze pestvorm. “De schutters van school shootings hebben allemaal een gemeenschappelijke deler: isolement.”

an jongs af aan zijn we kritisch bij het kiezen van onze vrienden. Door een strenge selectie ontstaan er kliekjes waar we onze vrije tijd aan besteden. En toch voelt niet iedereen zich welkom binnen de groep of bij bepaalde personen. Ze luisteren niet naar je verhaal, slaan je over bij toffe uitjes of geven geen gehoor over WhatsApp. Of het nu bewust of onbewust gebeurt, buitensluiten is een vorm van pesten. Dongning Ren, docent psychologie aan de Tilburg University, doet onderzoek naar deze onderschatte treitervorm. “Buitensluiten is er altijd al geweest en ontwikkelt zich nog steeds. Wat het zo gevaarlijk maakt, is dat je het zowel actief als passief kunt gebruiken en je er geen grip op hebt.”

Bij kinderen is buitensluiten nog wel te herkennen. Pietje mag niet meedoen met touwtje springen en Marietje krijgt geen kerstkaart van Teun. Overduidelijke en bewuste keuzes die je denkt als volwassene te hebben afgeleerd.

Helaas, we zijn geen steek veranderd. Een ander buitensluiten zit ‘m namelijk al in het ontwijken van iemands blik of geen gedag over je lippen krijgen. Het kan iemand meer kwetsen dan je denkt en het onderschatten hiervan maakt je theoretisch gezien een pestkop. Volgens Ren is het belangrijk dat we ons bewust worden van dit gedrag. “Door de onzichtbaarheidsfactor is het lastig iemand van buitensluiten te beschuldigen. Als we het zelf niet eens doorhebben, dan is het voor omstanders al helemaal lastig om dit aan te voelen en in te grijpen.”

gezelschap van anderen te verkeren. Al bij minimale afwijzingen verwijst de steek in je hart naar de oermens die niet mee mocht om bessen te plukken, of een slok water minder kreeg dan de rest.

Dit gedrag zie je niet alleen bij mensen, ook dieren kunnen niet zonder troep, zwerm of school. Het komt voort uit overlevingsdrift; de kans dat je je staande houdt bij een bedreiging of gevaarlijke situatie is groter wanneer je een front vormt. Eeuwenoude emoties die nog steeds vastgeroest zitten in ons systeem. Maar wat ervaar je dan precies wanneer je wordt buitengesloten?

Drie stadia Zodra je wordt blootgesteld aan buitensluitend gedrag, voel je een bepaalde pijn. Je zit dan in de Reflexive Stage. “Je gaat twijfelen aan jezelf en hoe zinvol je bestaan is. Dit kan zich uiten in woede en verdriet, wat een aanloop is naar het tweede stadium,” legt Ren uit. Dan kom je terecht in de Reflective stage. “Afhankelijk van de persoon en context kun je op verschillende manieren met de situatie omgaan. Je kunt opstandig ertegen ingaan, wat wordt gezien als asociaal gedrag. Je kunt ook de andere kant op kantelen.

Een poeslieve ja-knikker worden die alles voor een ander doet. Of scenario drie: je trekt je terug en isoleert jezelf. Dit is misschien wel het slechtste scenario waarin een mens kan belanden.”

Als het gevoel van eenzaamheid aanhoudt, dan belanden we bij het laatste stadium: Resignation Stage. “Je distantieert je van de buitenwereld, vervreemd je van je omgeving, voelt je hulpeloos en vindt jezelf niets waard. Je hebt het gevoel bij geen enkele kudde te passen, waardoor depressieve gevoelens de kop opsteken. Dit is een onmenselijke situatie waar weinig tot niet over wordt gesproken en waarin een persoon blijft hangen in een neerwaartse spiraal van eigen gedachten.” >>

‘Door de onzichtbaarheidsfactor is het lastig iemand van buitensluiten te beschuldigen’

Eeuwenoude emoties Het is niet zo vreemd dat we zo gefixeerd zijn op het ‘erbij horen’. Wij, sociale kuddedieren, kunnen namelijk niet overleven zonder metgezellen.

In de tijd van grotten en muurschilderingen was het van levensbelang in

22 maart 2018

7

Zes tips Je kunt de pijn verzachten met drugs, alcohol of comfort food. Wetenschappelijk gezien werkt het wel, maar het is volgens Ren zeer zeker af te raden. “Als een mens pijn heeft, is dit een waarschuwing van het lichaam. Dit werkt niet alleen bij fysieke pijn, maar ook mentale pijn. Het heeft dus geen zin om de pijn te verzachten. Je moet de oorzaak van de pijn opzoeken en oplossen.”

Hier zijn zes tips die volgens de pestexpert helpen om met buitensluiten om te gaan: 1.

2.

3.

4.

5.

6.

Blijf de situatie niet herhalen in je hoofd maar zoek afleiding. Het heeft geen zin om onder de douche de meest fantastische comebacks te verzinnen, want je kunt ze toch niet meer zeggen.

Of het alleen een trend is of niet, het is wetenschappelijk bewezen dat mindfulness werkt. Deze aandachttraining zal je tot rust brengen en laten realiseren en accepteren welke relaties wel en niet gezond voor je zijn.

Neem een hond. Deze sensitieve viervoeter kan jou door eenzame en pijnlijke tijden helpen.

Zoek social support. Zorg dat je je omgeeft met mensen die je op je gemak stellen en waar jij je welkom voelt. Als je foto’s van of met hen hebt, stal ze uit op je bureau.

Het maakt niet uit waar je in gelooft, maar religie kan je ook door zware tijden helpen. Bid desnoods tot je een ons weegt, maar het werkt.

Schrijf over een bepaalde kwaliteit van jezelf; Ik ben goed in... om deze en deze reden. Een confidence boost is nooit verkeerd.

22 maart 2018

8

Gruwelijke gevolgen Deze gevoelens en gedachten kunnen een mens tot waanzin drijven. Een van de voorbeelden die Ren noemt, zijn de schietpartijen op scholen in de Verenigde Staten. “De schutters van school shootings hebben allemaal een gemeenschappelijke deler: isolement. Deze tieners laten zien wat langdurig buitensluiten met de gedachtegang van een mens kan doen als hij of zij buiten de kudde valt. Het is ook wetenschappelijk bewezen dat het minder pijn doet als iemand je beledigt, bedriegt of uitscheldt dan als iemand je negeert. Silent treatment is the worst way to hurt somebody.”

“Daarnaast zijn mensen slecht in het oppikken van andermans emoties.

Een schaafwond op de knie is te zien waardoor je er ook naar vraagt en troost biedt. Als je iemand vertelt dat je je buitengesloten voelt, zijn we geneigd het minder serieus te nemen en denken we vaak dat iemand zich niet zo moet aanstellen.” Emoties zijn wat dat betreft minder bloederig en je kunt er geen pleister op plakken. Dat maakt het volgens Ren lastig.

Het is moeilijk om deze vorm van pesten te documenteren, je hebt geen bewijs. Een woordenwisseling heeft vaak getuigen en een vechtpartij laat lichamelijke sporen achter.

“Buitensluiten gebeurt overal en valt niet te reguleren. Studenten en docenten zijn hier geen uitzondering op. We zijn hoogsensitief voor (on)verwelkomend gedrag. De een pikt het sneller op dan de ander en iedereen krijgt er een ander gevoel bij. Sommigen heftiger dan anderen. ”

‘Het doet minder pijn als iemand je beledigt, bedriegt of uitscheldt dan als iemand je negeert’ Workshops Tijdens haar PhD onderzoek in Amerika, organiseerde Ren workshops voor ouders en docenten. In groepen van drie kregen zij een script om na te spelen. Het script liet één persoon buiten beeld. Na een speeltijd van vijf minuten, bespraken ze hoe ze zich voelden: degene die buitenspel stond, voelde zich gekwetst en nutteloos. Ondanks dat de andere spelers zich strikt aan het script hielden, stuitten zij ook op een onbehagelijk gevoel.

“Het is niet wetenschappelijk bewezen dat deze aanpak helpt, maar ik geloof wel dat deze benadering werkt. Je maakt mensen bewust van het gevoel dat je krijgt als je iemand buitensluit of als je zelf wordt buitengesloten. Dit schept alertheid.”

Ren begeleidt nu zelf een PhD-student die onderzoekt of mensen over buitensluiten praten. En zo ja, hoe ze het gesprek beginnen en wat ze precies zeggen. “Ik denk dat mensen het moeilijk vinden om hierover te praten. Als ze dit al doen zullen ze dit bespreken met iemand die zij vertrouwen en die hen ondersteunt. Door niet over het gevoel van buitensluiten te praten, wordt er gedacht dat de kans groter is dat je geaccepteerd wordt.

Mensen beoordelen degene die wordt buitengesloten negatief, mede om te voorkomen dat zij ook uit de groep worden geknikkerd.” Ook kijken Ren en de promovenda hoe de ander reageert. Neemt iemand je serieus als je dit probleem deelt? Zo hopen ze te ontdekken hoe je buitensluiten kunt detecteren en voorkomen.

22 maart 2018

column Luuk Koelman

Spijt is een raar iets Laatst kreeg ik een bozig mailtje van een student. Ik had makkelijk praten (in Univers 8), dat kiezen uit het enorme studieaanbod net zoiets is als kiezen uit de ontelbare smaken ijs in een Italiaanse ijssalon.

Hij had de keuze uit twee studies, maar na een jaar bleek dat hij de verkeerde had gekozen. Weg collegegeld, weg studiejaar. Hij had het zich zó anders voorgesteld!

Dat laatste snap ik heel goed. Fantaseren over de toekomst: dat is mijmeren over al die heerlijke smaken ijs, zónder te hoeven kiezen. Dat is fijn, want niets is zo vervelend als kiezen. Niet alleen omdat je ‘verkeerd’ kunt kiezen, maar ook omdat elke keuze automatisch betekent dat je de andere mogelijkheden terzijde schuift. Welbeschouwd levert kiezen dus altijd verlies op. Daarom alleen al is fantaseren zoveel leuker.

“Had ik maar die andere studie gekozen,” schrijft de student. Maar waarom? Volgens mij omdat hij ‘automatisch’ aanneemt dat die andere studie wél goed zou zijn geweest. Maar hoe weet hij dat?

Misschien was die studie een nóg slechtere keuze geweest. Hij zal het nooit weten. Alleen al daarom is het verloren energie om spijt te hebben van welke keuze dan ook.

En toch voel ik met hem mee. Als oudere jongere idealiseer ik mijn studententijd, de levensfase waarin de wereld nog voor me open lag. Ach, kon ik maar ‘met de kennis van nu’ terug naar die tijd!

Maar waarom eigenlijk? Zou ik betere beslissingen hebben genomen wanneer ik mijn studententijd, als de persoon die ik nu ben, mocht overdoen? Ik twijfel. Al was het maar omdat alle beslissingen die ik in mijn leven heb genomen, mij hebben gemaakt tot de persoon die ik nú ben: degene die ik blijkbaar in staat acht om betere keuzes te maken.

9

Opinie

leestijd

3

minuten

Tekst Johan Graafland en Govert Buijs Illustratie Christopher Dombres

Vertrouwen in banken kan zo weer verdwijnen Terwijl de economie en ook de winstcijfers van banken welig tieren, is het vertrouwen in banken nog steeds laag. Het gevaar dreigt dat banken en financiële instellingen stilletjes vervallen in oude patronen en onvoldoende werk maken van herstel van vertrouwen. Het uitdelen van bonussen helpt daarbij niet, stellen Johan Graafland en Govert Buijs.

O

nlangs meldde verzekeraar ASR, net los van overheidssteun, dat men de beloning van de top zeer fors verhoogt en overweegt weer bonussen in te voeren.

ING joeg recent heel Nederland op de kast door de beloning van topman Ralph Hamers met ruim 50 procent te verhogen. Ook zetten banken zwaar in op digitalisering. Minder persoonlijk contact met de klant dus. Uit een opinieonderzoek dat we onlangs hebben gedaan onder het Nederlandse publiek (bijna 7000 respondenten) én onder medewerkers van de financiële sector zelf, blijkt dat dit de verkeerde weg is. Er zijn andere wegen.

Hoewel de Nederlandse Vereniging van Banken enkele maanden terug trots meldde dat het vertrouwen in banken iets was gestegen, is het nog steeds historisch laag (een mager zesje). Dat blijkt ook uit ons onderzoek. Opvallend is echter dat mensen die recentelijk persoonlijk contact hadden met een bankmedewerker, aanzienlijk meer vertrouwen hebben in hun bank. Kennelijk doet persoonlijke aandacht het juist in een tijd van digitalisering (nog steeds) erg goed. Dit is een belangrijke aanwijzing voor banken en financiële instellingen.

Bonussen Ons onderzoek, uitgevoerd in het kader van een groter onderzoeksproject ‘What good markets are good for’ (zie moralmarkets.org), bevestigde ook dat het geven van bonussen het vertrouwen in financiële instellingen ondergraaft. Van de respondenten gaf 65 procent aan dat men verwacht dat bankmedewerkers daardoor het klantbelang uit het oog zullen verliezen. Men schat de morele ruggengraat van bankiers veel lager in dan die van bijvoorbeeld huisartsen. Opvallend: in een parallel onderzoek onder een panel van bijna 600 medewerkers in de financiële sector zelf, bleek dat ook van hen de helft (!) verwacht dat zijzelf en hun collega’s minder betrouwbaar worden bij de (her)invoer van financiële prikkels en minder op het belang van de klant zullen letten.

Hierin liggen belangrijke aanwijzingen voor verder herstel van vertrouwen in financiële instellingen. Dat banken loketten sluiten is tot daaraan toe, maar het blijkt essentieel om geregeld persoonlijk contact met klanten te hebben, per telefoon, e-mail, skype, bezoek aan huis - allerlei vormen zijn denkbaar.

Verder lijkt een verdere versterking van een publiekelijk bekende en zichtbare beroepsethiek, zoals de medische sector die al jaren kent, gewenst. Daartoe behoort ook een evenwichtig beloningsbeleid voor

topmanagers dat getuigt van bewustzijn van de publieke functie van banken en dat in verhouding staat tot de beloning van andere medewerkers binnen banken.

Wantrouwen Betrouwbaarheid is natuurlijk in zichzelf al een belangrijke morele waarde. Daarnaast is het ook vanuit commercieel oogpunt van groot belang. Iedere organisatie heeft vertrouwen van het publiek nodig en wordt kwetsbaar als men dit beschaamt (denk recent aan berichten over seksfeestjes bij ontwikkelingsorganisaties).

Bovendien geeft vertrouwen ook vrijheid. Hoe meer wantrouwen, hoe sterker de roep om overheidscontrole, blijkt ook uit ons onderzoek.

Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. De economie die weer draait als een tierelier kan bij banken de indruk wekken dat men weer gewoon verder kan. Daarmee helpt men heel makkelijk wantrouwen weer in het zadel, de paarden staan nog klaar.

Johan Graafland (Tilburg University) en Govert Buijs (Goldschmeding hoogleraar VU Amsterdam) leiden het onderzoeksproject ‘What good markets are for’.

22 maart 2018

10

Op de man af

Wè nou? tilburgse reacties op Het nieuws

Groepsopdrachten moeten verboden worden Niks zo vervelend als moeten samenwerken. Voor je het weet doet één iemand al het werk terwijl de rest lekker achterover leunt. Oneerlijk en trouwens: je studeert toch voor jezelf? Stop daarom met groepsopdrachten.

Nee, samen heb je meer meningen en kom je tot een ander inzicht. Tuurlijk is het balen als je zelf keihard hebt gewerkt en een groepsgenoot het verprutst door de opdracht te laat in te leveren, maar dat weegt niet op tegen de voordelen van samenwerken.

Joëlle Santegoets, 18, International Business Administration

naam Heleen van Iersel opleiding Psychologie leeftijd 20 jaar Van wie hangt er een poster boven je bed?

EXO, een Zuid-Koreaanse boyband.

Wie zou jij graag een boete willen geven?

Degene die mijn fiets heeft gestolen.

Wat schreef jij voor het laatst in je dagboek?

Waarschijnlijk dat ik met mijn beste vriendinnen buiten heb gespeeld. Nu zou mijn dagboek er meer uitzien als een schoolagenda.

Ochtend- of avondcollege?

Sowieso avondcollege. Ik heb ontzettend veel moeite met opstaan.

Wat is volgens jou de grootste afknapper?

Als iemand respectloos is. Discriminatie, seksisme en homofobie kan echt niet door de beugel.

Welke keuken kun jij voor de rest van je leven eten?

De Koreaanse keuken. Vooral bibimbap, rijst met allerlei bijgerechtjes, schuif ik zo naar binnen.

Naar welke plek in Tilburg zou jij je ouders meenemen?

Locals, een heel gezellig café met heerlijke koffie en taartjes.

Als je leven een boek zou zijn, welke titel zou het dan hebben?

Gestrest en moe.

Met wie wil jij de hele dag hand in hand lopen?

Met mijn vriend.

Het prettige van samenwerken is dat je bevestiging kunt vragen aan een ander en van elkaar kunt leren.

Maar een groep moet niet te groot zijn, twee of drie is voldoende.

Anne-Claire Engel, 18, Economie Samenwerken is goed voor het leren van soft skills.

Om tot een goed eindproduct te komen, heb je bepaalde vaardigheden nodig, op communicatief en sociaal vlak. Ik vind wel dat een docent het recht moet krijgen iemand uit de groep te knikkeren als hij of zij niet functioneert.

Joris Marcic, 23, Fiscaalrecht Ik ben het niet helemaal eens met Joris. Het is juist een onderdeel van soft skills om zelfstandig iemand op zijn gedrag en werk aan te spreken. Dat is een belangrijk onderdeel van het leerproces.

Sjoerd van Gils, 24, Ondernemingsrecht

36% Nee, leren samenwerken is belangrijk (56 stemmen)

34% Ja, met z'n vijven aan een taakje werken doe je maar op de basisschool (52 stemmen)

30% Ja, eindelijk verlost van meelifters (46 stemmen)

1% Nee, zo leer je je medestudenten kennen (1 stem) Totaal: 155 stemmen Stemmen op de volgende poll ‘Welke verkiezingsbelofte trekt jou over de streep?’ kan op Univers­online.

22 maart 2018

11

leestijd

6

minuten

Tekst Tom Grosfeld illustratie Marthe Kalkhoven

Verkiezingsstrijd op de campus

Afgelopen jaren kwam vanuit de student steeds meer kritiek op de medezeggenschapsverkiezingen voor de universiteitsraad. Belangrijkste punten: weinig focus op inhoud, teveel stemmenwervers. Front en SAM beloofden verbetering, maar drie jaar later zijn de verkiezingen nauwelijks ingeperkt. De sfeer tussen de fracties wordt steeds grimmiger.

H

et begon allemaal na turbulente verkiezingen in 2015, waarna de kritiek van de student op Front en SAM aanzwol. Dagenlang had het gewemeld van de opdringerige stemmenwervers. Ongestoord de campus over? Onmogelijk. De fracties kwamen tot de conclusie dat de verkiezingen uit de hand liepen. Zowel voor de student die er hinder van ondervond, als voor de fracties die op gespannen voet raakten. Daarom stelden Front en SAM, samen met de faculteitsfracties ECCO, Vrijspraak, Dante, Stimulus en Theologen ’11, een convenant op.

Daarin stonden afspraken als: alleen het huidige bestuur en studenten op de verkiezingslijst mogen met elektronische apparaten stemmen werven. Het is verboden dat te doen in de trein, de stad en aan huis. En de verkiezingen gaan drie in plaats van vier dagen duren. Ook voegde >>

22 maart 2018

12

Waar staan de partijen voor?

Lijsttrekker Robin de Hoon (Front) “Front is in 2006 opgericht omdat er tot die tijd maar één fractie in de Universiteitsraad zat en studenten daardoor niets te kiezen hadden. De visie van Front bestaat uit drie pijlers: de actieve student, internationalisering en communicatie. Daarnaast is ook campusgevoel een belangrijk aandachtspunt voor Front.

Tegenwoordig is het vaak niet genoeg om alleen te studeren, studenten moeten zich onderscheiden. Het faciliteren van een studieklimaat voor actieve studenten is dan ook een streven van Front. Voorbeelden van punten waar Front zich voor inzet op het gebied van de actieve student: het afschaffen van avondcolleges, het stimuleren van gebruik van videocolleges en het inzetten voor collegegeldvrij besturen.

De universiteit wil de komende jaren flink gaan groeien in studentenaantal, het aantal internationale studenten zal flink toenemen.

Punten als een exchangefilter of studentenhuisvesting staan daarom hoog op de agenda.

Verder is communicatie noodzakelijk voor een goed samenwerkingsverband tussen de studenten en de universiteit. Vandaar dat Front afgelopen jaar heeft gezorgd voor push-berichten in de app zodat studenten snel op de hoogte zijn van belangrijke berichten. Ook zet Front zich in voor een online afsprakensysteem voor de studentdesk en een chatfunctie om bijvoorbeeld decanen, studieadviseurs of andere medewerkers op Tilburg University snel te kunnen spreken.

In de afgelopen jaren zet Front zich ook in voor een campusgevoel.

Bereikte punten op dit gebied zijn bijvoorbeeld de buitenwerkplekken, magnetrons, een gezonder aanbod in de Mensa en de telefooncel in de bibliotheek.”

Fotography Peter van vugt

zich een derde partij in het verkiezingsgeweld: Student Democrats. Zij stelden inhoud centraal, zetten zich af tegen de volgens hen populistische manier van campagnevoeren van Front en SAM en bleven netjes en nietopdringerig achter hun kraampje staan. Het resultaat: nul zetels. De partij werd weer opgedoekt.

Aanscherping en inperking De verscherpte verkiezingsafspraken voor 2016 susten de onvrede van de student niet. Ook SAM was nog niet blij. Voor de verkiezingen van 2017 wilde de fractie het convenant nog scherper stellen. Een limiet van dertig personen per fractie zou de chaos op de campus inperken en de focus verschuiven naar inhoud. Front zette vraagtekens bij dit plan, want minder mensen op de campus betekent niet dat meer inhoud vanzelf volgt.

Hier begint het politieke spel: Front heeft baat bij zoveel mogelijk stemmenwervers om de campus, simpelweg omdat zij ieder jaar meer mensen op de been krijgen die campagne voor ze voeren. Dat levert ze de laatste jaren een meerderheid in de universiteitsraad op. Kritiek is: die meerderheid is niet gewonnen op inhoud, maar door meer stemmenwervers op de campus.

Na een moeizame onderhandeling werden de afspraken summier aangescherpt. Geen studenten benaderen op het Professor de Moorplein (bij de Albert Heijn) en ook niet op het terras van de Esplanade. Er was nog steeds geen limiet op het aantal stemmenwervers. Alle studentenmedezeggenschapsfracties ondertekenden de nieuwe afspraken, op ECCO (economie en management) na. Zij wilden serieuze inperking van de campagneactiviteiten, geen minimale aanscherping.

‘In NoordKorea is ook een hoog opkomstpercentage’

22 maart 2018

Bloedirritant Symboolpolitiek, noemde toenmalig ECCOvoorzitter Mark van Wijgerden destijds de keuze om niet te tekenen. Dat was volgens hem soms nodig om verandering voor elkaar te krijgen.

Samen met ECCO pakte hij door en stelde een verkiezingsmarkt voor. Iedere partij krijgt dan een ‘zone’ toegewezen op de campus waar ze met hun kraampje mogen staan. Op die manier kiezen studenten zelf of ze het gesprek aangaan met de fracties. Zo’n initiatief was nodig volgens Van Wijgerden, ‘want studenten vinden die verkiezingen bloedirritant’. Volgens de ECCO-voorzitter voerden Front en SAM steeds maar weer een showtje op, in plaats van inhoudelijke verkiezingen te organiseren. De studentenfracties vonden het marktidee

13

Waar staan de partijen voor?

Kevin de Bruijn (SAM) “Sam is dé partij voor de ambitieuze student. En dat is meer dan alleen hoge cijfers halen. Ambitie is lid zijn van een vereniging en daar commissies en bestuurswerk doen. Ambitie is op exchange gaan en skills aanleren, in het teken van persoonlijke ontwikkeling. Ambitie is extra vakken volgen en stage lopen, zodat je goed voorbereid de arbeidsmarkt betreedt.

Al 23 jaar houden we ons bezig met onderwijskwaliteit, studentenfaciliteiten, arbeidsmarkt en extracurriculaire ontwikkeling. In die jaren hebben we veel bereikt. Een nieuwe sportkantine, de mogelijkheid om stage te lopen tijdens je studie zonder studievertraging op te lopen, het enkel digitaal inleveren van papers en een grote focus op kwalitatief goede docenten en onderwijs. Omdat we het belangrijk vinden dat studenten goed voorbereid de arbeidsmarkt betreden, pleiten we voor flexibel onderwijs. Vakken volgen aan andere faculteiten, binnen je studie stage lopen en soft skills leren.

Volgend jaar willen we meer videocolleges voor studenten, door te investeren in universiteitsbrede audio-/videosupport. Zo kunnen studenten moeilijke stof beter bestuderen, want ze kunnen het college online terugkijken. Ook willen we meer investeren in docenten en genoeg werkplekken garanderen, gezien de verwachte groei van de universiteit.”

desastreus voor het hoge opkomstpercentage, waar de universiteit en de fracties zo trots op zijn. Van Wijgerden counterde scherp: ‘In NoordKorea is ook een hoog opkomstpercentage.’

Om door te dringen tot SAM en Front verspreidde ECCO in samenwerking met Univers een enquête onder de studenten. Daaruit bleek dat driekwart van de studenten de verkiezingen als onaangenaam ervaart. Meer dan 100 studenten zei lastiggevallen te worden door studenten van de fracties. Front gaf aan niet achter de uitslag van de enquête te staan vanwege de omvang (405 studenten). SAM zei bij monde van Jeroen Aben geraakt te zijn door de opmerkingen van de studenten. Ze wilden verandering. Voor 2018 dan, want voor 2017 werd het te kort dag.

van Front wel haar nieuwe pijler opgeven: de ambitieuze student. Dat zou namelijk te veel lijken op waar Front voor staat. SAM ging niet akkoord.

Het convenant klapte.

Brief Intussen voerden voorzitters van 25 studieverenigingen de druk op. Zij schreven een brief aan het universiteitsbestuur, in de hoop dat er nu echt een einde kwam aan die verkiezingsgekte die ieder jaar losbarst.

Ze vroegen het bestuur in te grijpen.

Meer dan driekwart van de studenten ervaart de verkiezingen als onaangenaam

ECCO besloot na de verkiezingen van 2017 dat het mooi was geweest. De medezeggenschapsfractie probeerde als bemiddelaar Front en SAM tot een oplossing te laten komen. De inzet: minder studenten per fractie die campagne voeren en meer inhoud.

Na lang getouwtrek kwamen Front en SAM er bijna uit. Het laatste voorstel: negentig stemmenwervers per fractie. Maar dan moest SAM

Een aantal weken later kwam Front met een persbericht: ze halveren het aantal mensen waarmee ze doorgaans op de campus staan, en komen dus uit op negentig stemmenwervers die voor ze lopen. Het laatste voorstel van ECCO dus.

SAM behoudt gewoon haar pijler van de actieve student.

De vraag is of er veel veranderd is ten opzichte van drie jaar geleden. Negentig wervers per fractie komt nog steeds neer op 180 mensen tijdens de drie dagen durende verkiezing. Tel daar de studenten van de faculteitsfracties bij op en de 200 wervers wordt ruimschoots gepasseerd.

22 maart 2018

14

Beeldend

foto Jack Tummers

Kokers bij Kolen Het is in één oogopslag duidelijk wat hier aan de hand is. Biertjes in de hand en op tafel. Dit zijn studenten. En ze zijn bezig met het voorbereiden van een gezamenlijke maaltijd. Op de achtergrond is zichtbaar hoe in de keuken recepten nauwgezet worden bestudeerd. De jongeman in het midden heeft zo te zien proefondervindelijk vastgesteld wat het beste gereedschap is om uien te snipperen: het langste mes. Het zijn leden van studievereniging Input die bij een Cooking Class het lekkere en aangename met het nuttige combineren. Een kenner weet natuurlijk waar het is: Café Bet Kolen.

22 maart 2018

15

22 maart 2018

16

de vijf VAN EIJFF

Amerika stevent af op een afwaardering De Amerikaanse president Donald Trump lokt een handelsoorlog uit.

Het tart elke logica, zijn economische adviseur Gary Cohn stapte al op, maar gelukkig begrijpt onze hoogleraar economie Sylvester Eijffinger ook de ratio achter het irrationalisme.

1. Professor Eijffinger, begrijpt u wat Trump bezielde, toen hij importtarieven op staal en aluminium afkondigde?

“Ik zag een interview met Peter Navarro, ook een economisch adviseur van Trump, op CNN. Daar kwam de aap zo’n beetje uit de mouw. Vooral China is hem een doorn in het oog, omdat het land geen vrijhandel toestaat en patenten en copyrights niet serieus neemt. En dat klopt ook. Mijn boek over de Europese economie is ook in het Chinees vertaald, nooit een cent voor gezien!”

‘Als je je weifelachtig toont verlies je credibility en lijkt er wat te halen’

2. Dus Trump heeft eigenlijk wel een punt?

“Nou nee, hij had best wat kunnen dreigen met speciale tarieven voor China, punt is alleen dat hij de importtarieven reeds heeft afgekondigd, tot grote ontsteltenis van buurlanden als Mexico en Canada. Moet je bedenken, Canada, dat zij aan zij heeft gevochten met de V.S. in de oorlog! Trump opereert als de vastgoedman die hij is, een gewiekste projectont-

22 maart 2018

wikkelaar, die met zwaar geschut komt en dan hoopt dat hij er de best mogelijke deal kan uitslepen. Zo werkt het alleen niet in de wereldpolitiek.”

3. Wat kan het gevolg zijn?

“Een handelsoorlog. En daar wordt niemand beter van. De handelstheorie van comparatieve voordelen van econoom David Ricardo kan dat uitleggen.

Door de handel zo min mogelijk barrières op te leggen, kunnen landen zich toeleggen op waar ze het beste in zijn. Een land concentreert zich bijvoorbeeld op elektronica, zoals Korea, weer een ander specialiseert zich in Agri-Food, zoals Nederland.

Dan wordt de productiviteit verhoogd en verlaag je de prijzen voor iedereen.”

4. Europa kondigde ook meteen tegenmaatregelen aan. Er wordt gedacht aan importtarieven op typisch Amerikaanse producten, zoals spijkerbroeken en whisky. Is het niet beter om even af te wachten en de handelsoorlog niet verder op te stoken?

“In dit geval moet je hard terugslaan, de tanden laten zien. Als je je weifelachtig

toont, verlies je credibility en lijkt het alsof er wat te halen valt voor figuren als Trump.”

5. Wat gaat de handelsoorlog Trump opleveren?

“Hij denkt er de staalindustrie mee te kunnen redden, maar die legt het af tegen andere staal producerende landen.

Hij investeert in een sector die ten dode is opgeschreven en zou zich beter kunnen richten op Sillicon Valley en de hoogwaardige kennisindustrie, daar valt meerwaarde te creëren.

Maar ja, hij heeft een hekel aan universiteiten hè? Trump gaat de economie niet helpen op de lange termijn.

Tel daarbij op dat hij met zijn cadeautjes voor de superrijken de staatsschuld flink laat oplopen. De dollar is belangrijk voor de wereldeconomie en daarom kan hij dit doen. Maar de dollar is zo belangrijk omdat Amerika als een betrouwbaar en stabiel land wordt gezien door stakeholders. Trump doet hier afbreuk aan. Op deze manier stevent Amerika af op een afwaardering door de kredietbureaus.

Dat zou een nieuw historisch dieptepunt kunnen betekenen.”

17

leestijd

5

minuten

Tekst Ron Vaessen

Kunstmatige intelligentie die denkt als een mens Kunstmatige intelligentie zal pas ontstaan als we begrijpen hoe mensen dingen ontdekken, stelt alumnus Olcay Yucekaya. En misschien niet over vijftig, maar vijftig miljoen jaar. “Intelligentie is er niet opeens.”

V

ergelijk jezelf nergens mee, zeggen zelfhulpgoeroes, dat maakt ongelukkig. Toch kunnen mensen het niet laten om voortdurend vergelijkingen en associaties te maken. De BMW M6 van de buurman steekt scherp af tegen een doorsnee gezinswagen. Een woonflat doet denken aan een rechthoek, Donald Trump aan een brulaap, een rubberen eend of een maiskolf.

Domme apen Door te vergelijken leren we hoe de wereld werkt en hoe we dingen op waarde moeten schatten. Zo worden we intelligent, denkt Olcay Yucekaya, alumnus van Tilburg University. Want hoe weten we dat we intelligent zijn?

Het antwoord: omdat we onze intelligentie ergens mee kunnen vergelijken. Met die van een medemens, een goudvis, of een aap. Pas in dat licht kunnen we stellen geniaal te zijn, of een stuk slimmer. Dit inzicht kan cruciaal blijken bij de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie (artificial intelligence, AI). Want wat verstaan we onder AI en wordt het ooit zo intelligent dat mensen in vergelijking ermee maar domme apen zijn?

Zover gaat het komen, denkt Yucekaya. Gefascineerd

door het onderwerp zoekt hij na zijn master Marketing Management – naast zijn werk als Data Scientist bij contactcenter 2Contact – naar een manier om écht kunstmatige intelligentie te ontwikkelen. Daar verwacht hij veel van. “Er komt een revolutie voor de mensheid.

Er gaan dingen gebeuren waarvan wij niet eens dromen, dingen die we niet gaan begrijpen.” Of misschien toch een beetje: het eeuwige leven, ruimtereizen, tijdreizen.

Het einde van oorlog en vervuiling.

Statistische modellen Maar als we doorgaan op de ingeslagen weg, zullen we de potentie van AI niet waarmaken, zegt Yucekaya. De mens heeft voor de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie de toevlucht gezocht in statistiek en programmeren. Vanuit enen en nulletjes, bits en bytes die een weg vinden door computerchips, zou AI moeten ontstaan.

Kunstmatige intelligentie is nu één van twee dingen. Voorgeprogrammeerd, waarbij >>

22 maart 2018

18

door mensen precies is ingevoerd hoe de intelligentie zich moet gedragen. Of een vorm van machine learning, zoals zogenaamde neurale netwerken, wat inhoudt dat bijvoorbeeld immense hoeveelheden katten- en hondenplaatjes worden ingevoerd, en dat de intelligentie moet leren steeds beter te voorspellen wat een kat is en wat een hond. Het is niet bijster intelligent, en volgens Yucekaya zelfs opgeklopt. “Neurale netwerken,” zegt hij, “dat is geen echte AI, dat zijn statistische modellen. Die gebruiken we al jaren.”

Een nieuwe machine Is het niet veel logischer om te kijken hoe de meest intelligente levensvorm kenbaar, de mens, tot ontdekkingen komt? Door vergelijkingen te maken, denkt Yucekaya. Maar wat drijft de mens ertoe om dat te doen? Hoe kwamen de eerste wiskundigen op het idee om perfecte cirkels en driehoeken te tekenen? Is het intuïtie, toeval?

Het antwoord heeft Yucekaya nog niet, maar het is volgens hem wel bepalend. De menselijke manier van dingen ontdekken zou in een wiskundige formule gevangen moeten worden, zodat er een echte intelligentie kan ontstaan. Wat ook niet meehelpt, is dat vrijwel alle apparaten en programmeertalen zijn gebaseerd op zogenaamde Turing Machines, een theoretisch concept dat uitgaat van berekeningen op basis van enen en nulletjes. “Ik geloof dat er een nieuwe machine moet komen,” zegt hij. Er moet niet gedacht worden in absolute, vaststaande toestanden van één óf nul.

Hoe moet het dan wel? Yucekaya tekent een vierkantje, en daarbinnen nog een vierkantje.

Hij vraagt me om het na te tekenen, maar dan met een groter vierkantje in het midden. Ik kijk hem even aan, vraag me af of dit een strikvraag is en voer de opdracht uit. Het resultaat: nog een vierkant, met daarin dus een iets groter vierkantje. Het punt? Ik heb me niet afgevraagd hoe groot het vierkant exact moet worden, tot op de millimeter. “Je bent gewoon begonnen te tekenen. Je begint bij beginstand A, het voorbeeld. Je gaat naar eindstand B toe, een groter vierkantje.

Ondertussen ben je C aan het doen, de weg ernaartoe.” Die weg wordt niet continu berekend, maar daar gebeurt iets wat wijzelf nog niet begrijpen. “Hier ligt het antwoord,” zegt Yucekaya.

Niet de bestemming telt, maar de weg ernaartoe.

22 maart 2018

“Voor een mens is dit makkelijk, in een computer moet je die toestanden definiëren.”

Gecontroleerde omgevingen Omdat een machine die kan werken zonder vaststaande toestanden nog niet bestaat, probeert Yucekaya een echte intelligentie te laten ontstaan binnen de strenge computerlogica die er wel is. Dat doet hij met software van Bethesda Softworks en CryEngine, waarmee videogames zoals Fallout, Skyrim en Kingdome Come: Deliverance zijn gemaakt. “Die omgevingen ken ik goed, en om intelligentie te cultiveren moeten we een omgeving hebben waarin wij alles kunnen controleren, inclusief tijd. Intelligentie is er niet opeens.” Hoe lang heeft het immers wel niet geduurd voordat de mens intelligent was? In een game kunnen dagen vooruit gespoeld worden, tot miljoenen of zelfs miljarden jaren.

gaan ontdekken, vergelijken wat ze tegenkomen en zo intelligent worden. Hij is bang dat het bij vergelijkingen blijft in enen en nullen. Maar hij probeert het, want hij wil zijn theorie testen.

“Misschien gebeurt er iets wat ik niet had verwacht.” Als dit lukt, heeft hij het fundament gevonden voor echte AI.

‘Waarom denken we zo negatief? Misschien ontdekt AI juist concepten als liefde’

In deze games laat Yucekaya NPC’s (non-player characters) los. Door ze minimaal te programmeren hoopt hij dat ze zelfstandig de wereld

Is Yucekaya niet bang dat een écht kunstmatige intelligentie het einde betekent van de mensheid? De mens is het slimste wezen op aarde, en onze intelligentie pakt voor vrijwel alle minder slimme dieren bijzonder onfortuinlijk uit. Een weinig hoopvol teken aan de wand. Yucekaya denkt echter dat een hogere intelligentie zich zal realiseren dat wij het hebben gemaakt. En er niet over denkt ons uit te roeien. “Waarom denken we zo negatief? Misschien denkt de intelligentie juist: ik moet met de mensen samenleven. Of ontdekt hij concepten als liefde.” Het echte gevaar is volgens Yucekaya niet technologie, maar de mens die technologie gebruikt voor kwade doeleinden.

19

leestijd

5

minuten

Tekst Ron Vaessen

Hoezo een reorganisatie bij TLS? De rechtenfaculteit wil mee met de tijd. Ze zet vol in op vier onderscheidende onderzoeksthema’s, die na een reorganisatie leidend moeten zijn. Maar waarom, en zijn deze thema’s wel onderscheidend?

1 2 3

Wat willen ze bij Tilburg Law School?

Recht en samenleving veranderen elkaar, staat in ‘De toekomst meester. Strategisch Plan Tilburg Law School 20182021’. Maar het recht kan de continue en snelle veranderingen in technologie en maatschappij vaak niet meer bijbenen.

De faculteit wil dat anders zien: juristen en bestuurskundigen moeten de architecten van de samenleving zijn, die aan TLS samen bouwen aan een betere maatschappij. En de faculteit wil focus – een meer uitgesproken profiel – zodat studenten en onderzoekers van over de hele wereld weten waar ze moeten zijn. Dat levert ook geld op, nodig om de faculteit overeind te houden.

Waar komt de focus te liggen?

TLS kijkt naar de problemen waarvoor ze de wereld gesteld ziet. Globalisering, digitalisering, pluralisme en een noodzaak tot verduurzaming. Ook blijven armoede, ongelijkheid, criminaliteit en onrechtvaardigheid onderwerpen die veel aandacht vragen. In het onderzoek wil de faculteit zoeken naar oplossingen. Er is gekozen voor vier thema’s: Global Justice, Law & Technology, Law & Environment en Law & Security-Safety.

Wat betekent dit voor onderzoek?

Door de jaren heen, zo signaleerde de interne onderzoekscommissie onder leiding van Paul van der Heijden (universiteit Leiden) in maart 2017, konden er aan de rechtenfaculteit duizend bloemen boeien. Instituten en departementen werden opgericht en ook als ze niet succesvol waren, konden ze blijven bestaan. De commissie zag het gevaar van versplintering. Het was, suggereerde de commissie voorzichtig, misschien tijd om naast bottom-

up, ook een top-down aanpak te hanteren, waarvan ‘de voor- en nadelen zorgvuldig moeten worden afgewogen.’

Die aanpak van bovenaf is nu in volle gang. Het faculteitsbestuur heeft de vier onderzoeksthema’s geïntroduceerd, die de bestaande onderzoeksinstituten en departementen zoals Strafrecht, Privaatrecht en INTERVICT moeten vervangen. Onderzoekers kunnen vervolgens zelf bepalen onder welk thema ze gaan werken. Samenwerking wordt een sleutelbegrip.

4

En wat betekent dit voor het onderwijs?

De faculteit moest al T-shaped lawyers gaan opleiden, juridische professionals met vaardigheden en karakter.

Zodat alumni een betere bijdrage kunnen leveren aan de maatschappij. Het Strategisch Plan van de rechtenfaculteit legt nog meer nadruk op het oplossen van maatschappelijke problemen. Studenten moeten zo worden opgeleid, dat ze moderne uitdagingen met vertrouwen tegemoet kunnen treden. Het onderwijs moet intensiever worden, en er moeten in de bachelor meer UHD’s en hoogleraren voor het bord komen. Bovendien moeten UD’s, UHD’s en hoogleraren het allebei gaan doen: onderzoek én onderwijs.

Het onderwijs moet bovendien een sterkere verbinding krijgen met het onderzoek. Dat kan niet meteen, want studenten moet eerst een brede basis worden bijgebracht. Bovendien wil de faculteit voldoen aan de landelijke eisen van het civiel effect, dat toegang verleent tot de togaberoepen, al wordt daar niet meer ruimte voor ingeroosterd dan strikt noodzakelijk.

Het derde jaar, aldus besproken in de faculteitsraad van 18 januari 2018, moet de Tilburgse bachelor aantrekkelijk maken. Over de invulling wordt nog nagedacht, maar uit de schets blijkt dat er in het laatste bachelorjaar ruimte moet zijn voor maar liefst drie minoren, zoals bijvoorbeeld Recht & technologie, Recht en bewijs of Recht en duurzaamheid. >>

22 maart 2018

20

5

Wat vindt het personeel van de grote veranderingen?

In de faculteitsraad van 14 december 2017 stelt het bestuur dat de concepten zijn voorgelegd aan vakgroepvoorzitters, promovendi, UD’s en hoogleraren. ‘Er bleek grote steun te zijn voor de voorstellen.’ Maar dinsdag 27 februari 2018, tijdens een overleg met personeel, was er juist veel verzet tegen de plannen. Wat moet er bijvoorbeeld gebeuren met een specialisme als belastingethiek binnen de thema’s? Dat er inmiddels een voornemen tot reorganiseren is aangekondigd, wekt ook niet ieders vertrouwen. Decaan Geert Vervaeke laat Univers weten dat er veel positieve energie loskomt binnen de faculteit, maar zoals bij beweging en verandering hoort, zijn er natuurlijk ook zorgen.

6

Het woord ‘reorganisatie’ viel pas ná goedkeuring van het Strategisch Plan door de faculteitsraad. Hoe kon een beoogde reorganisatie geruisloos door de raad komen?

In het Strategisch Plan worden de vier thema’s niet met (werk)titel genoemd, wel wordt geschreven over ‘meer samenwerking aan de hand van een beperkt aantal facultaire onderzoeksthema’s’, waarna de thema’s worden beschreven. Ook over de beoogde veranderingen in de organisatie is het plan helder: ‘Organisatiestructuur en verdeelmodel zullen (...) worden aangepast (...) het aantal beheerseenheden zal daartoe gereduceerd worden en we zetten in op team research.

TLS zal (...) ook het interne verdeelmodel herzien’.

De personeelsgeleding beoordeelde het Strategisch Plan, blijkens het verslag van de vergadering van 14 december 2017, als ‘evenwichtig en hoopgevend’. Ze vonden het belangrijk dat ‘op vakniveau een beeld ontstaat van de knelpunten.’ En men was ‘benieuwd naar de implementatie.’

De implementatie begint zich inmiddels te ontvouwen. Wist de personeelsgeleding dat ze tekenden voor een reorganisatie, de meest vergaande aanpak? Desgevraagd wil de personeelsgeleding zich niet over de kwestie uitlaten tegenover Univers. “Wij zijn ons terdege bewust van de vragen die er leven onder de collega’s en zullen deze meenemen in de behandeling van dit agendapunt wanneer dit ter tafel komt in de Faculteitsraad.”

7 8

Hoe nu verder?

Het bestuur liet in de vergadering van 14 december 2017 weten zeer gemotiveerd te zijn om snel te beginnen. Als de reglementen dat vereisen, zullen onderdelen van de implementatie terugkomen in de raad. Vervaeke laat Univers weten dat de input uit de dialoogsessies met het personeel verwerkt wordt, alsook stukken van betrokkenen die het Strategisch Plan inhoudelijk verder moeten onderbouwen. En er volgen gesprekken met het CvB. Zijn de vier thema’s onderscheidend?

Dat is de vraag onder medewerkers. Hieronder een overzicht van vergelijkbare onderzoeksthema’s bij andere Nederlandse rechtenfaculteiten: - Maastricht University (3): Global justice; Globalising markets; Cross-border cooperation and mobility - Erasmus University Rotterdam (2): Monitoring Safety and Security; Globalising Business Law in the 21st Century - Rijksuniversiteit Groningen (2): Energy and Sustainability; Protecting European Citizens and Market Participants - Open Universiteit (2): Safety, Security and Law Enforcement; Trustworthy Systems - Universiteit Utrecht (1): Water en Duurzaamheid - Universiteit Leiden (1): Effective protection of fundamental rights in a pluralist world - Universiteit van Amsterdam (1): The International Rule of Law - Vrije Universiteit Amsterdam (1): Boundaries of Law De RUG heeft geen vergelijkbare onderzoeksthema’s.

22 maart 2018

column Henk Strikkers columnist

Melkkoe Je kon er deze maand niet omheen als je de site van hogeronderwijsmedia in de gaten houdt. Zowat overal stonden een meisje met een prodent-glimlach en een jongen met een hip baardje de masteropleidingen van de TiU aan te prijzen.

De jongen vraagt de lezers of ze ambities hebben.

Als het antwoord positief is moeten ze kiezen voor een master in Tilburg. Het meisje is ingezet om een nieuwe master over het voetlicht te brengen. NEW: International MSc of Public Governance, staat er in het groen, dat terugkomt in het groen van de campus op de achtergrond.

Het is de treurigheid van de universiteit anno 2018: een masterstudie teruggebracht tot een holle kreet en NEW in kapitalen, alsof de versheid van de master even belangrijk is als die van een makreel.

Ze zeggen weleens dat universiteiten de studenten krijgen die ze verdienen, maar datzelfde geldt een niveautje hoger: politici krijgen de universiteiten die ze verdienen. Je kunt universiteiten dan ook weinig kwalijk nemen.

Derdejaars bachelorstudenten zijn voor universiteiten net zo begerenswaardig als de bachelor in de gelijknamige televisieserie zou moeten zijn.

Ten eerste is de kans op uitval van masterstudenten klein: studenten die in een driejarige bachelor hebben geleerd door hoepels als een bsa te leren springen, kunnen dat ook wel in een master. En dat is voordelig, want voor studenten met te veel uitloop krijgen universiteiten geen geld. Bovendien hoef je masterstudenten minder uren college te geven, omdat ze een groot deel van het jaar bezig zijn met hun scriptie.

Een masterstudent is kortom zo’n grote melkkoe dat universiteiten er megabudgetten tegenaan smijten om de student hun stal in te lokken. Wanneer de volgende studente met melkwitte tanden je aanlokkelijk aankijkt, weet dan dat de universiteit die ze promoot in ieder geval de society understand.

21

Waar is Univers?

Wat heb je nu geleerd? college Investeren en beleggen locatie WZ-001

door Jonathan Hendriks

Docent Jac Kragt

Kon je wakker blijven?

Bij het begin van de revolutie Laten we eerlijk zijn: we verspillen veel tijd met het bekijken van memes. Ik tenminste wel. Dagelijks sturen mijn vrienden en ik elkaar een grappig plaatje. Tijdens de tentamenfase zelfs meerdere keren per dag, je weet wel, studieontwijkend gedrag. Memes zijn vermakelijk, maar hebben ze eigenlijk een diepere betekenis?

Precies hierop werd ingegaan tijdens een lezing van cultuurwetenschapper Jan Blommaert over de politieke en sociale invloed van memes. Tijdens de lezing wordt mij duidelijk dat er nogal wat schuilgaat achter die simpele plaatjes. Jan Blommaert vertelt dat memes vaak als iets kinderachtigs worden gezien maar dat ze eigenlijk een nieuwe laag van de publieke mening creĂŤren.

Het gebruik van memes resulteert in geĂŤngageerde en actieve gemeenschappen. Hoe dat werkt legt hij uit aan de hand van het voorbeeld van voormalig minister van Buitenlandse Zaken Halbe Zijlstra. Na zijn leugens over het bijwonen van een bijeenkomst met de Russische president Vladimir Poetin volgde een stortvloed van memes die hem voor schut zetten. Het gevolg: Halbe Zijstra werd op een onprettige manier in de spotlights gezet, wat zijn geloofwaardigheid ondermijnde en hem onder druk zette.

Vol spanning zit ik mee te luisteren. Af en toe heb ik het idee dat ik hier een handleiding krijg tot het starten van een revolutie. We gaan niet meer massaal de straat op maar we maken en delen memes.

Hiermee zetten we vervolgens politici en bedrijven onder druk. En dat alles met een onschuldig lijkend plaatje op internet. Met andere woorden, het bekijken van memes is helemaal geen tijdverspilling maar het beĂŻnvloeden van het maatschappelijk debat. Lang leve de revolutie, eh ik bedoel, lang leve de meme.

Dat lukte me makkelijk. Investeren vind ik al een tijdje erg interessant, maar tot nu toe kon ik me er niet in verdiepen. Daarom probeerde ik zo veel mogelijk informatie op te nemen in de hoop de wereld van bankiers en beleggers beter te begrijpen.

Hoe zaten de studenten erbij?

Het college vond plaats in WZ-001. Dat is een flinke zaal, toch zat die bommetje vol. Blijkbaar vinden studenten dit vak erg interessant. Ook waren er opvallend veel studenten zonder laptop, aantekeningen makend op papier. Voor mij een nieuwigheidje in dit digitale tijdperk. Verder was er veel geroezemoes. Er was altijd wel iemand aan het praten, wat nogal afleidend kon zijn.

Had de docent er zin in?

Zeker, je merkte dat de docent zijn vak leuk vindt. Er werd duidelijke en rustige uitleg gegeven, dat maakte het prettig de les te volgen. Helaas kwamen er veel formules voorbij die ik zonder de nodige voorkennis niet helemaal begreep, maar de mensen om me heen leken er wel wat mee te kunnen.

Wat heb je nu geleerd?

Blijven hangen is dat er verschillende formules zijn waarmee je een goede investering van een minder goede kunt onderscheiden.

Een voorbeeld hiervan is de Netto Constante Waarde. Vraag me niet om de details, maar als de uitkomst groter dan nul is moet je investeren, is die dat niet, dan kun je er beter met de vingers van afblijven.

22 maart 2018

22

Bij de buren

Masterscriptie

wat gebeurt er ondertussen op de andere universiteiten?

Uitsmijter bij psychologen GRONINGEN - De Rijksuniversiteit Groningen heeft een uitsmijter ingehuurd om psychologiestudenten na tentamens de deur te wijzen, meldt de Ukrant. Sinds dit jaar zorgt een groep studenten na tentamens steevast voor overlast bij de tentamenhal. Ze blijven niet alleen buiten hangen, ze combineren dat met alcohol, sigaretten, muziek en luide gesprekken. Aanspreken van de groep leidde tot een ‘agressieve atmosfeer’. En per mail dreigen met uitsluiting van tentamens haalde ook niets uit. Vandaar de beveiliger. De universiteit hoopt dat het tijdelijk is: “Misschien is het alleen dit groepje en zal het stoppen als ze zijn afgestudeerd.”

Frisbeeën met het hoofd van de oprichter AMSTERDAM - Goed nieuws voor de Vrije Universiteit, schrijft Advalvas. Je kunt nu frisbeeën met het hoofd van Abraham Kuyper, de oprichter van de universiteit, of gooien met kleitabletten. Tot nog toe mocht dat niet, omdat het dodenmasker van Kuyper en ook de duizenden jaren oude kleitabletten te kwetsbaar, waardevol, uniek en onvervangbaar werden geacht. Maar dankzij de nieuwe 3D-printer van de universiteitsbieb zijn de voorheen verboden voorwerpen nu voor iedereen aanraakbaar. “Het is klef om te zeggen, maar dat geeft een extra dimensie aan het onderwijs.”

Studenten terug in Club Alla MAASTRICHT - Een kwart eeuw lang was Club Alla een zeer populaire dansclub onder Maastrichtse studenten. Vooral vanwege de centrale locatie en de ruime openingstijden, aldus Observant. Maar helaas werd de club op last van de burgemeester gesloten vanwege de vondst van wapens en drugs bij een politie-inval. Na verloren juridische procedures gaat Club Alla nu voorgoed dicht. Maar er is ook goed nieuws: de nieuwe eigenaar wil het pand opdelen in 18 studio’s voor studenten. Prijs: tussen de 450 en 500 euro. Goedkoop voor Maastricht, zegt de eigenaar.

“Ik heb ze liever vol zitten dan dat ik er 650 voor vraag en ze leeg staan.”

walgers kiezen dictators STOCKHOLM - Mensen met een lage tolerantie voor andermans lichaamsgeur hebben meer behoefte aan autoritaire leiders, aldus de nieuwssite van Stockholms Universitet. Bijvoorbeeld in Amerika waar mensen die sneller walgen van lichaamsgeur meer geneigd zijn te stemmen op Donald Trump. Onderzoeker Jonas Olofsson: “We vonden dat interessant omdat Trump regelmatig zegt hoe hij walgt van verschillende mensen. Dat komt overeen met onze hypothese dat zijn aanhangers zelf ook gemakkelijker ergens van walgen.”

Mensenrechten beschermen Een regering die niets meer te maken wil hebben met het Internationaal Strafhof, komt er niet zomaar vanaf. Burgers mogen niet zonder bescherming komen te zitten, blijkt uit het masteronderzoek van Frédérique Moes (International Law & Human Rights).

Zuid-Afrika liet 19 oktober 2016 weten zich te willen terugtrekken uit het Statuut van Rome, waarmee in 2002 het Internationale Strafhof is opgericht. Een omstreden kwestie: slechts enkele dagen daarvoor had Burundi, als eerste land ooit, deze stap gezet. Nu waren er ineens twee uittreders. Ook in eigen land stond het besluit ter discussie: het was namelijk niet het Zuid-Afrikaanse parlement, als vertegenwoordigend orgaan van burgers, dat zich uit het verdrag wilde terugtrekken. De regering, de uitvoerende macht, had het op eigen houtje gedaan.

Maar de regering kan zich niet eigenhandig onttrekken aan internationale afspraken, oordeelde het ZuidAfrikaanse Hooggerechtshof in Gauteng. Daarmee werd de scheiding der machten namelijk doorbroken.

Alleen het parlement kan een staat en diens burgers binden aan verdragen. En zo’n verdrag opzeggen.

Volgens Moes is de juridische analyse hiermee niet rond. Zij trekt parallellen met de beslissingen van Britse hoven, over de Brexit. Ook daar ging het primaat naar het parlement, maar om een andere reden.

Voor de Engelsen stond vast dat burgers na de Brexit mensenrechtenbescherming zouden verliezen, en dáárom vonden de hoven dat het parlement erover moest beslissen. Een veel relevantere reden om de macht van de regering te beperken dan de machtenscheiding, vindt Moes.

En zeker relevant voor een Afrikaans land, want juridisch is het een lastig continent. Internationale arrestatiebevelen worden bijvoorbeeld niet altijd opgevolgd, en de Zuid-Afrikaanse regering wil zich alsnog terugtrekken uit het statuut. Het hof in Gauteng lijkt te denken dat de beschermingsmechanismen overeind blijven, als het land zich terugtrekt. Maar dat is niet zo: burgers kunnen dan nergens meer op terugvallen.

En dat moet worden voorkomen.

Cijfer: 9

22 maart 2018

23

reading time

6

minutes

Homesickness text Laura van gelder

and how to beat it Homesickness may be more common on campus than we realize.

There’s an awful lot we still don’t know about it, but we do know one thing: it’s more than a childish yearning for mom and dad.

“Homesickness is similar to grief,” professor of psychology Ad Vingerhoets says. What can students do to combat it?

Ad Vingerhoets: ‘Homesickness is like mourning the loss of an idealized home situation’ Photography Ton Toemen

22 maart 2018

24

W

hen Johanna Bürkert from Germany arrived at the Tilburg University campus two years ago to study Liberal Arts, she was bursting with excitement. She was expecting adventure, new experiences and fun-filled introduction days.

She wasn’t expecting to be overwhelmed by a feeling of sadness. It took her by complete surprise: “I hadn’t felt homesick in eight years.”

SILLY For Johanna, it wasn’t the first time she was away from home by herself.

“I’ve lived abroad from a young age onwards, also without my family,” she explains. When she was a child, Johanna experienced intense homesickness while staying with a host family abroad. “I learned how to cope with homesickness at the age of ten. I was taught some tips and tricks to minimize homesickness, which I’ve continued to use since.

Afterward, I didn’t experience homesickness again. Until I came to Tilburg.”

Living on her own for the first time, Lili shared her new house with seven girls. She didn’t fit in. “I was bullied,” she says, “and I really started to miss my friends and family.” Stuck in the English countryside, she remembers feeling isolated within an isolated place. “After two months, I broke down.

I became really homesick.”

Lili eventually went into therapy, which helped her get a better understanding of homesickness and how to deal with it. She stresses that it’s a condition to be taken seriously. “It’s a horrible, horrible feeling. Dismissing it can make things worse for the person who is experiencing homesickness. It adds fuel to the fire,” she says. “Even if you don’t fully understand it, you shouldn’t dismiss it. You shouldn’t say ‘don’t be a baby,’ or ‘you’ll get over it.’ It’s not like that. It can be really difficult for someone. It’s a valid issue.”

‘When you feel homesick, do something fun to help yourself forget it’

Homesickness doesn’t just happen to children.

Although no exact figures are available, homesickness may be as common on campus as it is in summer camp. The problem is that it’s often dismissed as something silly and immature and that it’s stubbornly overlooked by psychologists and academics. “Homesickness receives very little attention. It’s simply not taken seriously”, says Tilburg University professor Ad Vingerhoets, who specializes in stress and human emotions. “Because homesickness is so poorly understood, preventing or treating it is very difficult.”

‘DON’T BE A BABY’ Lili Stroud from Italy has just arrived in Tilburg for an exchange program in foreign languages. She had dealt with severe homesickness in the past, when she moved to England at the age of seventeen to become a working pupil at a horse riding stable. Being of English descent and speaking the language perfectly, Lili never considered the possibility of becoming homesick when she left for England. “I thought it would be a walk in the park,” she recalls.

REMEDY #1: BUILD A SUPPORT NETWORK The most important thing is to build a support network, Vingerhoets says, even though that can be a challenge when you’re struggling with homesickness. “The difficulty is that you need to avoid doing the things you want to do,” he says. “When you’re homesick, you feel like staying in and isolating yourself from others. That’s precisely what you shouldn’t do.”

Lili agrees. “You have to push yourself to interact with others. Even if it’s just one person.

22 maart 2018

BROKEN HEART So what do we know about homesickness?

“It’s a form of reactive depression,” professor Vingerhoets explains. “People with homesickness exhibit emotional, behavioral, cognitive and physical symptoms. They feel sad, they cry a lot, they become inactive, they idealize their home and keep thinking about it, and they have trouble eating and sleeping. In some cases, it can even cause fever.”

Vingerhoets compares the emotional and physical pain of homesickness to the experience of grief or a broken heart. “It’s very similar. Only when you’re homesick, you don’t mourn the loss of an idealized partner, but you mourn the loss of an idealized home situation.

This can be the social environment, but also the physical environment.”

We all know that it hurts to lose someone we love. But sometimes it’s not the loss of a beloved person that breaks our heart – sometimes it’s the loss of that other four-letter word: home. The difference is that while grief and lovesickness are recognized as severe conditions that can be detrimental to someone’s wellbeing, homesickness is not. “Especially in today’s world, we’re expected to move to another country on a whim if our job or educa-

Comment about the weather if you have to, but just take that first step to talk to someone.”

REMEDY #2: FIND DISTRACTIONS Distraction can help you prevent spiraling down a tunnel of homesick thoughts. “Feelings of homesickness are often most intense when you’re alone with nothing to do, like right before you go to sleep,” Vingerhoets says. “Finding distractions can help you take your mind off missing home. Physical exercise is good, so try to do something active, like running or cycling.”

Johanna believes distracting yourself is one of the best ways to bring yourself out of a depressed mood. “When you feel homesick, do something fun to help yourself forget it.

Find some people, go to a park, listen to some music, explore a new area — whatever floats your boat.”

REMEDY #3: STAY IN TOUCH Although making new friends is important, talking to your old ones can be comforting too. “Thanks to Skype and social media, I could stay in contact with friends and fam-

25

Lili Stroud: ‘Homesickness hits you like a ton of bricks’ Fotography Dolph Cantrijn

tion requires it. You don’t whine about it, you just pack up and go. But for some people, it’s not that easy.”

FATAL ILLNESS Interestingly, homesickness was taken seriously once upon a time. “In previous centuries, homesickness was considered a fatal illness,” Vingerhoets says. “It was even said that in times of war, more soldiers were killed by homesickness than by violence.”

Somehow, our old fear of homesickness developed into a failure to recognize it as a serious condition. Even if it doesn’t kill you, as our ancestors believed, homesickness can seriously mess with your mental and physical health. And at a time when mobility is growing at an unprecedented pace, and a global refugee crisis has left millions of people displaced, you’d think homesickness would be something we speak about. “I find it utterly surprising that we barely talk about it today,” Vingerhoets says.

ily when I was experiencing homesickness,” Lili says. “That made me feel less alone, less isolated. My friends from home were my salvation; they were the ones who really helped me get through it.”

Johanna advises to stay in touch, but not too much. “Don’t forget your old people, but also don’t communicate daily. I know that’s difficult, especially with Facebook and Whatsapp, but if you feel like you’re still part of their daily lives without actually being able to experience it, you will miss them and wish you were there,” she says. “Accept your new surround-

IS THERE A CURE? While Johanna and Lili have learned to arm themselves against homesickness over the years, many international students continue to arrive on campus ill-prepared. When homesickness strikes, it can be an overwhelming and paralyzing experience. “It hits you like a ton of bricks,” Lili says.

According to Lili, there are ways to deal with homesickness. “It’s not something you stand powerless against,” she says. “It feels like that, though. You feel alone and misunderstood. You don’t think you can get out of it, but you can.”

So what can you do when homesickness sets in? Is there a cure? Not really, professor Vingerhoets says. “Since there is no official clinical definition of homesickness, there is no official treatment. For some people who suffer extreme homesickness, I think going back home may be the only solution.

But in most cases, there are certain things you can do.”

ings as your new home. During my first half year in Tilburg, I didn’t do that, which made it really difficult for me actually to be here.”

or by listening to music that evokes memories, may help you if you’re homesick.”

REMEDY #4: INDUCE NOSTALGIA

REMEDY #5: GET PROFESSIONAL HELP

Another helpful strategy, professor Vingerhoets says, is to try to turn your feelings of homesickness into feelings of nostalgia.

“Nostalgia is a positive emotion,” he explains.

“If homesickness is a ‘horizontal’ longing for another place, nostalgia is a ‘vertical’ longing for another time. Inducing nostalgic feelings, for example by bringing an old photo album

Lili emphasizes that there’s no shame in looking for psychological help. “This might still be a taboo for many people,” she says. “But if you feel like you’re not able to cope with homesickness alone, there’s absolutely no shame in looking for someone who can help you—a psychologist, a counselor at the university. You’re not left just to your own devices.”

22 maart 2018

26

reading time

4

minutes

text Laura van gelder illustration Bas van der schot

The science of funeral music

P

PhD candidate Janieke Bruin has picked an unusual topic for her doctoral research: funeral music. To collect data, she attends funeral ceremonies. “Doing a PhD in funeral music doesn’t make for easy small talk at parties, but it’s extremely interesting.”

op songs by girl group K3, electronic beats, the soundtrack of crime series NCIS. Janieke Bruin has heard it all come from the speakers of crematoria in the Netherlands. One and a half years into her PhD, she has attended 44 funeral ceremonies during which a total of 236 music pieces were played.

Univers stopped by Bruin’s office on campus to talk about the music we choose at funerals, and what that tells us about the way we deal with death and loss in our society. As it turns out, our funeral playlists can reveal more than just questionable taste.

Not too many people are into funeral music. How did you become interested in it?

“As a student I already had an interest in rites of passages, which drew me to the Master’s program in Religion and Ritual here at Tilburg University. During the Master’s program I discovered that I really enjoyed doing research. Because I’m a musician myself, I was particularly interested in the role of music in rites of passage.

Inspired by the work of Martin Hoondert, who also worked on music and rituals, this eventually grew into a PhD project. It doesn’t make for easy small talk at parties, but it’s really fascinating.”

What makes it so fascinating?

“Pretty much anything is possible, at least in the Dutch context, and you can come across everything from more traditional ceremonies to disco-style funerals with drawn curtains, bombastic club music, and colorful lights that flash to the beat of the music. Music is a fundamental part of funeral rituals. It’s universal, but at the same time it’s extremely diverse.”

22 maart 2018

Death is inevitable, but a basic funeral is not?

“It reflects the way we deal with death nowadays. We want to celebrate the life of the deceased, rather than silently mourn that person’s death. Some funerals really are more like a party.

I once witnessed a funeral where people stood around the coffin with a glass of wine, sung a festive song and raised their glasses to the life of the deceased. It’s a very contemporary attitude towards death and loss, sometimes called ‘the spectacular death’.”

Spectacular or not, funerals are emotionally charged events. Doing a PhD seems challenging enough without having to sit in on funeral ceremonies.

Do you ever struggle with that?

“You know, I’m a big softie when I attend the funeral of someone I’ve known. I’ll cry my eyes out.

But when I’m present at a ceremony in the context of my research, it’s different. Of course it affects me when I see someone break in the middle of a speech, but I can keep a healthy distance. Out of all the ceremonies I’ve attended, there was one funeral that was really intense. The deceased was a very young girl. I remember being pretty shaken when I drove home from the ceremony.”

Why do you choose to be physically present at funerals? Why not simply ask cremation centers for a list of the songs they play?

“I also use lists, actually, which show the rank-

27

ings of most frequently played songs in crematoria. Those lists are definitely interesting, but I’m not only interested in which songs are played during funerals. I’m also interested in how those songs function within the funeral ceremony, how they are folded into the ritual: at which exact moments is a song played, what happens before and after, are any references made to the lyrics of the song? Playlists are interesting, but the practices around funeral music even more fascinating.”

Are there any funeral ‘hits’ that you often come across?

“Songs like Time to say goodbye by Andrea Bocelli and the Ave Maria in various versions are very common, and Dutch songs such as Afscheid nemen bestaat niet by Marco Borsato and Mag ik dan bij jou? by Claudia de Breij are also very popular. Those are probably the biggest funeral hits in the Netherlands, but overall it’s very diverse. Funeral music varies from one region to the next – in the north of the country you hear many songs of Ede Staal, while around Tilburg songs of Frans Bauer and Grad Damen are popular. But even within the same region, music varies from one crematorium to another and from one funeral to another. Funerals have become personalized. Standard funeral songs are replaced by more personal choices, by songs that evoke memories of the deceased.”

‘People want a funeral to capture the life and personality of the deceased’ Is that why unconventional funeral songs are in vogue, because we want the funeral to be as unique as the person who died?

“It’s the slogan of pretty much every undertaker nowadays – a ‘personal’ funeral. People want a funeral to capture the life and personality of the deceased. Music is an essential part of that personal approach.

Of course you can question how ‘personal’ a funeral is, but people often experience that the funeral ‘really was the way grandpa would have wanted it’.”

Aside from unusual songs, are there any other funeral practices trending right now?

“Eco-friendly and sustainable funerals are probably the hottest trend in the funeral industry right now. Someone actually came up to me at a funeral convention recently, asking me whether I had ever considered returning as a tree after I die. You can have your ashes merged with seeds, out of which a tree will grow.”

Have traditional funerals disappeared completely, or do some people still leave this world the old-fashioned way?

“A lot has changed, especially in the sense that funerals have become individualized. But at the same time, we shouldn’t exaggerate those changes. In the end, most contemporary Dutch funerals still follow the traditional song-speech-song-speech-song format. Only now with a personal touch.”

column Leanne Soff

liberal arts student

The 5:30 AM student Do you know that feeling of desperation when you realize that all the material from a certain subject has evaporated from your brain the moment you leave the exam room? Because I do, all too well.

At times, it has made me wonder what the point to it all is. Recently, I have discovered it: money. I have found a way to monetize my studying efforts, namely through selling my summaries to students who are too lazy to read the material themselves.

No worries, there’s no judgement.

Of course, I used to be annoyed when people asked for help on subjects that they put zero effort into themselves, but it turns out that such principles disappear shockingly quickly when there is some monetary compensation. And let’s be honest, we’ve all had one or two subjects that made you cry just thinking about it.

However, what my lovely buyers don’t know is that I receive a notification every time they purchase some of my intellectual property. As a result, I received a notification this morning at 5:30, telling me I sold another summary. Now I can’t help but wonder who this poor student is. I imagine them sitting at their desk, their hands shaking from the twenty-fifth espresso that they just finished, their eyes red and swollen, the pages of the book in front of them, covered in tears. What gave the final push?

What made them cave and buy my summary?

Perhaps they weren’t even studying to begin with.

Perhaps they came home, fully inebriated, and realized they’d forgotten about that shitty exam the following day.

Wherever you are, 5:30 AM buyer, please know that I’m here for you. In times of need, in times of complete desperation, I’ve got your back. I will be there, for the small price of six euros fifty.

22 maart 2018

28

22 maart 2018