Stories of borderless love

jaargang 55 | 8 februari 2018 #08

Onafhankelijk magazine Tilburg university

Stories of borderless love Overleef

Een groepsopdracht

Referendum Kan naar de prullenbak

Brains

On the witness stand

2

In deze Univers

06

10

Hoe overleef ik een groepsopdracht?

Nooit meer een referendum

De groepsopdracht vormt een onvermijdelijk onderdeel van je studie. Verschillende theorieën vertellen je hoe je het beste kunt samenwerken.

Een van de meest bekende: de negen rollen van Belbin. Hoe betrouwbaar is dit bejubelde model?

Referenda worden afgeschaft zodat Den Haag de burgerstem niet meer hoeft te horen.

Promovenda Eva van Vugt analyseert hoe de regering dit voor elkaar krijgt. “Het is een juridische hersenkraker.”

16

21

Nieuwe campusdichter

International love

Student Martijn Faes is verkozen tot de nieuwe campusdichter van Tilburg University. Komend jaar zal hij zich inzetten voor een levendig poëzieklimaat op de campus.

OVERIGE ARTIKELEN 25 When the brain talks RUBRIEKEN 3 Van de redactie 4 Op de hoogte 5 En passant 5 Commentaar

8 februari 2018

Tearful airport scenes, sore arms from holding up a phone for hours every night, and saying ‘I love you’ to a computer screen. International love is all but easy. Six Tilburg University students share their personal stories of borderless love.

14 Beeldend 17 Op de man af 17 Wè nou?

18 De vijf van Eijff 19 Waar is Univers?

19 Wat heb je nu geleerd?

20 Bij de buren 20 Masterscriptie

COLUMNS 3 Tom Grosfeld 9 Luuk Koelman 13 Henk Strikkers 27 Leanne Soff

3

Van de redactie situatie Univers Francine Bardoel is niet langer hoofdredacteur van Univers en zal ook niet in die functie terugkeren. Reden hiervoor is een breuk tussen redactie en hoofdredacteur, die voortkomt uit een langere onvrede met het gevoerde beleid en de journalistieke accenten die hierbij werden gelegd.

Die breuk is niet over één nacht ijs tot stand gekomen. Ze is het resultaat van een structurele onvrede die ook door eerdere redacties werd gedeeld en uiteindelijk tot een culminatiepunt leidde. Dat dit misschien wat vaag klinkt, geeft de redactie grif toe, maar het vrijgeven van details zou al snel gaan lijken op moddergooien, en daar heeft de redactie geen zin in. Ook omdat de redactie persoonlijk altijd goed overweg kon met Bardoel en erkent dat zij veel voor het medium Univers heeft betekend. Zo is er onder haar leiding de overstap van krant naar magazine en naar een volwaardige website gemaakt, waardoor Univers eindelijk met opgeheven hoofd het digitale tijdperk kon betreden.

Het is dan ook met pijn in het hart dat de redactie afscheid neemt van Bardoel. Eerder is in de media gesuggereerd dat de breuk tot stand is gekomen vanwege andere redenen. In NRC Handelsblad schreef Jutta Chorus dat de universiteit Bardoel op non-actief stelde vanwege een column van professor Harrie Verbon over seksuele intimidatie, en dat het hier een inperking van de academische vrijheid en vrijheid van meningsuiting betreft. Hier is echter geen sprake van.

Natuurlijk: van een afstandje is het verleidelijk om deze conclusie te trekken. Ze is in ieder geval spraakmakender dan de feitelijke situatie, die toch echt de uitkomst is van een lange optelsom. De redactie wil benadrukken dat zij het belang van een onafhankelijk journalistiek universiteitsmedium onverminderd groot acht.

colofon

Univers #8 8 februari 2018

column Tom Grosfeld

Zo kan het ook Het loopt uit de hand aan de Universiteit Leiden. Daar organiseerde de studievereniging van Sterrenkunde, Natuurkunde en Informatica een maffia-themafeest: Festa Sicilia. Dat riep weerstand op bij Italiaanse promovendi. Zij vonden het thema ongepast. De maffia is namelijk niet iets waar je grappen over maakt. Bovendien is het beledigend voor Italianen, want de maffia opereert niet alleen in het zuiden van Italië, maar ook in grote delen van Noord-Europa. De studievereniging schetst dus een verkeerd beeld. Zo ontstond een groepje Italiaanse promovendi dat niet blij was met het feestje van de studievereniging.

Als je dat leest denk je: er komt gedoe. Een studievereniging organiseert een onschuldig feestje.

Het heeft een keer niets met #metoo of racisme te maken. Toch is er weer een groep die zich beledigd voelt. Waar gaat het over? Het is je reinste mierenneukerij. Een non-existentieel probleem wordt gepromoveerd tot Probleem! Alsof de studenten van Sterrenkunde, Natuurkunde en Informatica nu ineens met zijn allen lacherig gaan doen over de maffia, of het enkel linken aan Italië. Kortom: fakkels en hooivorken om de doorgeslagen politieke correctheid van de universiteit te verjagen.

Maar dat gebeurde niet. De Italiaanse promovendi spraken eventjes met de studievereniging en legden beleefd uit waarom ze het thema niet zo’n goed idee vonden. De studievereniging begreep de promovendi. Zo hadden ze het nog niet eerder bekeken.

Binnen vijf minuutjes was het geregeld. Het thema van het feestje werd veranderd in het algemene thema ‘Italië’. Door die verandering werd het feestje niet minder leuk. Het leek wel alsof iedereen tevreden was.

Adres Postbus 90153, 5000 LE Tilburg, univers@uvt.nl Internet www.universonline.nl Basisontwerp Death Valley/Pascal Tieman Cover Dolph Cantrijn Productie PrismaPrint Uitgave Univers is het driewekelijks onafhankelijk magazine van Tilburg University Volgende editie Univers 9 van jaargang 55 verschijnt op 1 maart 2018 Redactieraad Voorzitter Wiel Schmetz (w.schmetz@fontys.nl) Dit nummer is gemaakt door Bart Smout (hoofdredactie ad interim), Nesrine Benyakhlaf, Dolph Cantrijn, Adrian van den Eerenbeemt, Martijn Faes, Laura van Gelder, Tom Grosfeld, Jonathan Hendriks, Luuk Koelman, Jeroen de Leijer, Elise van Rossum, Daan Rutten, Leanne Soff, Henk Strikkers, Ton Toemen, Jack Tummers, Ron Vaessen, Marga Walsh.

8 februari 2018

4

Op de hoogte daan rutten kijkt terug

E

Traditie en beetje sadomasochisme en een dosis misogynie, het hoorde erbij in het studentencorps. Moet kunnen in de beslotenheid van de sociëteit, toch?

We kunnen het Oprah nazeggen: het beroep op de traditie werkte lange tijd, maar nu niet meer. Studenten van het Eindhovens Studenten Corps organiseerden een feest onder het thema ‘De wil van de vrouw doet er #nietoo!’.

TU/e-woordvoerder Barend Pelgrim gaf aan dat de universiteit met zero tolerance reageerde: subiet werd gestopt met de subsidie. Ook in Rotterdam werd de subsidiekraan dichtgedraaid door rector Huib Pols van de Erasmus Universiteit nadat het televisieprogramma RamBam undercover ging en een inkijkje wist te geven in de bedenkelijke mores van het corps.

Tilburg kon niet achterblijven. De universiteit verzocht het bestuur van de Top-week nog eens kritisch naar de eigen tradities te kijken.

Het bestuur gaf hieraan gehoor en besloot dat de zin die tijdens de Wintercantus in koor

8 februari 2018

wordt gezongen - ‘Seks op de cantus, achter het gordijn, Hollandse hoeren doen het overal’ – te verbieden. Willem van Riet, vicevoorzitter van de TOP, verklaarde dat je deze vorm van studentikoze humor maar eens buiten Tilburg University moet proberen uit te leggen: “Dan merk je pas hoe raar het is wat we zingen.”

Maar probeer je ‘de traditie te veranderen’, zo merkte ook Van Riet, dan stuit dat onvermijdelijk op weerstand. Er kwamen positieve reacties, maar sommige studenten werden boos. Toch houdt het bestuur vast aan de maatregel: “Het schrappen van die twee regels maakt de cantus echt niet minder leuk.” Een alternatief nummer werd bedacht en het plezier was er naar het verluidt niet minder om.

Toch zijn er ook die wellicht terecht zeggen – en wij zeggen het om moverende redenen maar uiterst voorzichtig –, dat het er hier en daar wat al te radicaal aan toe gaat met het schoon schip maken en het aanpassen van de canon.

Berlijnse studenten kregen toestemming om een muurgedicht van de Boliviaans-Zwitserse

dichter Eugen Gomriger weg te witten, want ze vinden het paternalistisch en seksistisch. In vertaling luidde het gedicht: ‘Lanen/lanen en bloemen/bloemen/bloemen en vrouwen/lanen/ lanen en vrouwen/lanen en bloemen en vrouwen/ een bewonderaar.’ Volgens de verontwaardigde interpreten zou de vrouw hier tegenover de man, de bewonderaar, worden geplaatst en als minderwaardig worden neergezet. De dochter van de dichter probeerde het gedicht nog te redden door op te merken dat het niet gaat om een tegenstelling, maar om ‘en’, een nevenschikking. Kortom, het gedicht predikt gelijkheid.

Het mocht niet baten. Tegenstanders riposteerden dat het woord ‘bloem’ – denk aan ‘defloración’: ontmaagding – een niet te miskennen seksuele connotatie heeft. Wie nog probeerde te zeggen dat seksualiteit niets raars is en dat een Amerikaans-puriteinse ‘Culture War’ nu ook weer niet bij onze traditie past, had het nakijken.

Ach, het had heel wat erger gekund, zal Van Riet wel hebben gedacht.

5

En passant Commentaar

Personeel in het wild Univers overvalt je: wat ben je aan het doen?

Er wordt flink wat overlegd op de eerste etage van gebouw Dante. Het nieuwe semester staat voor de deur en dus ook nieuwe studenten.

Hieke Kootstra is druk in de weer. ‘’Wat ik doe? Ik doe zoveel!’’ zegt ze lachend terwijl ze gaat zitten en persoonlijke informatie van studenten weglegt. Hieke is tijdelijk secretaris van de examencommissie van TSHD en ook medewerkster van de Graduate School for Humanities and Digital Sciences. Genoeg te doen dus, het overleggen zal nog wel een tijdje duren.

Prisma & plafond De ingang van het Prisma gebouw groet de bezoeker met natuurlijk ons toffe magazine, maar ook een heel sneu plafond.

Bekommert de universiteit zich niet meer om Prisma vanwege de geplande sloop? Jammer hoor.

Baksteen & overbodig We weten inmiddels hoe het heet en wat het ons in de toekomst gaat brengen: meer studieplekken. Sommige bakstenen waren overbodig en dan beland je ongegeneerd tussen wat gras en zand. The Cube overleeft het wel zonder jullie.

Takken & Weer Het stormachtige weer heeft de universiteit niet overgeslagen.

Rondom en op de campus zie je nog wat restverschijnselen. Het blijft daardoor takkeweer op de campus.

Minder onderwijs met meer onderzoeksgeld Meer geld binnenharken en toch armer worden. De Nederlandse universiteiten zitten in een onmogelijke spagaat. Uit een onderzoeksrapport van het Rathenau Instituut blijkt dat universiteiten steeds meer geld krijgen.

Dat verdient een dikke hoera. Gelijktijdig raakt het eigen onderwijs steeds meer in de knel. En dat verdient een dikke boe. Hoe kan dit?

Dat universiteiten de wereld in moeten, hoef je ze inmiddels niet meer te vertellen. Het Rathenau Instituut: ‘Nederlandse universiteiten doen steeds meer onderzoek voor overheid, non-profit organisaties, Europese fondsen en bedrijven. De inkomsten uit deze onderzoeksopdrachten zijn ruim verdubbeld van € 0,8 miljard in 2004 naar € 1,8 miljard in 2016.’ Overige kosten moeten universiteiten uit de rijksbijdrage betalen, maar dat lukt niet volledig. Gevolg: het eigen onderzoek raakt in de verdrukking, maar vooral het onderwijs.

Het rapport van het Rathenau Instituut is belangrijk omdat het met cijfers staaft waar al jaren voor wordt gewaarschuwd: onderwijs wordt het ondergeschoven kindje aan universiteiten. Slecht nieuws voor een land dat ooit trots was op zijn ‘kenniseconomie’.

Maar hoe zit het dan met de studiebeurs? Toen die werd vervangen door de studielening beloofde Den Haag plechtig dat het geld dat daarmee vrijkwam geïnvesteerd zou worden in beter onderwijs. Het beloofde bedrag dat vanuit de regering naar de universiteiten stroomt wordt echter steeds kleiner, en het is amper te controleren of de universiteiten het geld ook daadwerkelijk in onderwijs steken.

Het wordt tijd dat universiteiten de blik naar binnen richten. Kwaliteit en toegankelijkheid van onderwijs moeten kernwaardes blijven. Het mag niet zo zijn dat de universiteit steeds meer krijgt en de student steeds minder.

8 februari 2018

6

leestijd

6

minuten

Tekst Elise van Rossum illustraties Jeroen de Leijer

Hoe overleef ik een groepsopdracht?

De groepsopdracht vormt een onvermijdelijk onderdeel van je studie. Verschillende theorieën en strategieën vertellen de student wat de beste manier van samenwerken is.

Een van de meest bekende: de negen rollen van Belbin. Nicoletta Meslec, docent organisatiewetenschappen aan de Tilburg University, heeft haar twijfels over dit bejubelde model.

8 februari 2018

S

amenwerken. Voor de een zegen, voor de ander een rollercoaster through hell. Het onderwerp alleen al is een flinke takel naar de top, die tijdens de rit nog een aantal keer onder de loep(ing) wordt genomen. Nadat de docent jou en je klasgenoten insnoert en je zeker bent van je positie en bijkomende verantwoordelijkheden, beginnen de karretjes te rijden. Profiterende achteroverleuners, 283 ongelezen WhatsApp berichten en de naderende deadline zorgen voor oplopende irritaties. Voor je het weet heb je ruzie of gemor. Toch ga je stug door want uiteindelijk krijg je een gezamenlijk cijfer en niemand heeft zin óf tijd om nogmaals in de rij te staan.

De negen rollen van Belbin Verschillende persoonlijkheden, ideeën en eigenschappen zorgen er vaak voor dat samenwerken met anderen niet vlekkeloos verloopt. Volgens de Britse wetenschapper

7

Meredith Belbin komt dit door verschillende rollen die men draagt in een groepsproces. Na het observeren van verschillende management teams, omschreef hij acht karakters die voorkomen in een groepsproces en waar iedereen zich mee kan identificeren. Bijna dertig jaar geleden voegde hij de negende rol toe: de specialist. Als al deze negen rollen vertegenwoordigd worden in een team, dan zou de samenwerking perfect zijn. Dit belooft efficiëntie, resultaat en een beter groepsgevoel. Veel ondernemingen en scholen gebruiken de rollen van Belbin in de praktijk, maar is dit de beste manier om samenwerking te bevorderen?

Het perfecte team Nicoleta Meslec is sceptisch over de theorie van Belbin. Samen met vier anderen ging ze als scholiere nachtenlang door om aan school te werken en vroeg zichzelf af wat hen wakker hield en hoe het kwam dat de samenwerking zo goed verliep. Met die gedachte stapte ze tien jaar geleden op het vliegtuig van Roemenië naar Nederland om organisatiewetenschappen te studeren in Tilburg. Ze schreef haar masterthesis over de groepsrollen van Belbin. “Zijn onderzoek begon uit enthousiasme, met een catchy onderwerp: how to create the perfect team. Bij nader inzien zijn er veel gemixte data en factoren meegenomen, waardoor je geen conclusie kunt trekken. Elke groep, opdracht en combinatie is anders. Daarom kun je het niet specificeren tot negen terugkerende groepspersonages.”

Belbins theorie gaat ervan uit dat je groep in balans is door deze negen rollen. “Wat mij achterdochtig maakt is dat hij nooit de gouden combinatie heeft beschreven. Je weet niet of alle rollen even zwaar zijn, hoeveel ze meewegen in groepsverband en wanneer kwaliteiten in evenwicht zijn. Daar kun je deels achterkomen door te betalen voor de services van Belbin. Na het maken van een test kun je betalen voor de uitslag en de analyse waar verbetering mogelijk is. Maar daadwerkelijke cijfers krijg je niet te zien.” Toch gebruiken veel bedrijven en docenten zijn theorie om groepsresultaat en prestatie te bevorderen. “Ongeacht of de test gratis is of je ervoor betaalt, je kunt niet aan de hand van een aantal vragen bepalen welke rol je bent, al helemaal niet aan het begin van het proces. Persoonlijk vind ik de theorie nog minder geloofwaardig omdat er zo’n commer­ ciële toestand van is gemaakt.”

‘De rollen zijn zo beschreven dat er altijd wel een karaktereigenschap overeenkomt met die van jou, net als een horoscoop’ Self management is een trend in samenwerkingswereld. “De groep is de gezamenlijke leider. Iedereen doet zijn deel individueel en koppelt terug aan elkaar. Niet in alle groepen, je ziet ook nog genoeg mensen die de kar trekken. Maar de forse vuist op tafel zie je niet vaak meer. Met complimenten en een positieve benadering zorg je voor een betere motivatie in de groep.”

Het horoscoop effect De negen rollen van Belbin blijven een grote aantrekkingskracht uitoefenen. Dit komt voor een groot deel omdat de rollen zo herkenbaar zijn.

Meslec: “Het is niet gek als je jezelf herkent in verschillende rollen. Ze zijn zo beschreven dat er altijd wel een karaktereigenschap overeenkomt met die van jou, net als een horoscoop. Dit maakt het wel een goede icebreaker”. Als je iemand beter wil leren kennen op een andere manier, kun je vanuit de negen rollen reflecteren op jezelf, welke rol je zou willen beoefenen, aan wie je absoluut een hekel hebt en hoe je je hierop gaat voorbereiden. Bullshit of niet, de negen rollen van Belbin laten je in ieder geval nadenken hoe je het beste kan samenwerken.

In welke rol herken jij jezelf?

(Lees verder op pagina 8) >>

Samenwerken in een digitale wereld De theorie van Belbin is ouder dan dertig jaar. Volgens Meslec is het tijd voor een update. “Je kunt sowieso twee rollen toevoegen aan het rijtje van Belbin die van toepassing zijn in deze digitale wereld. Eerste: ‘The switcher’. Tegenwoordig is het ondenkbaar taken één voor één uit te voeren.

Het mentaal kunnen schakelen tussen projecten en onderwerpen is een must. Tweede: ‘The Filter’, iemand die in de oneindig grote massa van informatie en data onderscheid maakt tussen relevantie, waarheid en nut.

Een groepsgenoot die informatie voorselecteert en de juiste bronnen weet aan te halen.”

Door de komst van sociale media is de communicatie binnen een groep ook veranderd. Een appgroep is een must en PowerPoint is passé. Meslec ziet dit als een positieve verandering. “Je kunt zo snel informatie met elkaar uitwisselen, bijhouden wat anderen doen. Door technologie zijn we zoveel meer wendbaar en flexibel. Je kunt samenwerken over de hele wereld door middel van skype en wifi zorgt ervoor dat je overal je laptop kunt openklappen.”

8 februari 2018

8

De negen rollen van Belbin Denkers

Mensen mensen

De plant

De voorzitter

Ben jij oneindig aan het brainstormen en draag jij creatieve oplossingen aan? Dan heb je absoluut de plant in je brein. Je omgekeerde credo ‘niet doen maar denken’, gooit weleens roet in het eten en stoort andere groepsgenoten. Deadlines lap je aan je laars door de lawine aan ideeën die je tijdsbesef ondersneeuwt. No stress, vindingrijkheid wint altijd.

Volg het oliespoor en je vindt de motor. Met zijn sensoren voelt de voorzitter haarfijn aan welke opdrachten bij wie in de schoenen te schuiven.

Heeft het hoogste woord terwijl hij zijn priemende vinger in het rond prikt.

Hierdoor lijkt hij vaak druk, maar schijn bedriegt (soms). Delegeren is zijn doel.

De monitor Quizmaster van de club? Elk onderwerp krijgt zijn eigen kruisverhoor en wordt geanalyseerd tot je erbij neervalt. Je zet niets op papier tot alles binnenstebuiten is gekeerd. De monitor is voorzichtig en beredeneert tot hij een ons weegt. Na het onderzoeken van alle mogelijkheden, zijn de weloverwogen keuzes van deze analyticus wel betrouwbaar.

De groepswerker Peace, love and happiness. Deze groepsgoeroe waait met iedere wind mee, steekt zijn handen uit de mouwen voor een ander en zorgt voor een koekje bij de koffie. De groepswerker is bang voor conflicten en confrontaties en ziet het liefst de groep samenwerken als de Teletubbies.

De brononderzoeker

De specialist De stille einzelgänger die feitjes paraat heeft staan. De specialist weet ontzettend veel over bepaalde onderwerpen en deelt deze graag met de groep.

Heeft hij niets toe te voegen door expertisetekort? Dan haakt hij af. Zijn veilige bubbel van gedachten verlaat hij liever niet, maar hij staat altijd klaar met antwoorden en verrast je met zijn kennis.

8 februari 2018

Fladdert door de groep als een argeloze vlinder op zoek naar kansen. De sociale student die zelfs andere groepen verder brengt uit pure verveling. Beter goed gejat dan slecht verzonnen. Hou deze brononderzoeker bezig, want zodra hij stuit op een inkakmoment is het lastig hem nog uit de put te trekken en zijn energie terug te krijgen.

9

Doeners De vormer Altijd in de weer. Verslaafd aan vooruitgang, als een junkie aan heroïne. Deze vormer neemt het voortouw en verwacht dat iedereen net zoveel aandacht en tijd in het project steekt. Zo niet; dan krijg je de wind van voren. Hij heeft het beste met het project en de groep voor, maar als je met een flutidee komt of nogmaals vraagt wanneer de deadline is, komt de driftkikker in hem naar boven. Geduld is niet zijn sterkste kant.

column Luuk Koelman

De verkeerde keuze De bedrijfsman De realist die grootse plannen ziet falen door gebrek aan ruimte, tijd en vaardigheden. De bedrijfsman gooit hierdoor zijn kop in de wind als er niet geluisterd wordt, maar leunt niet achterover.

Een star groepslid die probeert zijn eigen ideeën erdoorheen te drukken.

De zorgdrager Het liefst neemt de zorgdrager alle taken over. Het moet op haar manier. Niets wordt ingeleverd zonder dat het in haar handen is geweest. Die rigoureuze aanpassingen aan jouw harde werk, zijn niet persoonlijk bedoeld, want zelfs over het lettertype ontstaat nog een hevige discussie.

Dit aangewezen slachtoffer is dankzij het oponthoud van aangeleverde stukken de nacht voor de presentatie nog bezig.

Met scholieren en studenten is het altijd wat. Nu lijden ze weer massaal onder keuzestress, want: welke studie te kiezen uit dat enorme aanbod? Of zoals een student het verwoordt in Het Parool: “Ik ben bang om de verkeerde keuze te maken.”

Wat raar. Mij lijkt het juist een feest. Lekker shoppen bij al die opleidingen. Alsof je in een Italiaanse ijssalon uit ontelbaar veel smaken mag kiezen. Wie wil dat nu niet? Nou, studenten dus. Eentje klaagt: “Er is zo ontzettend veel om uit te kiezen, dus hoe weet je zeker dat het de juiste studie is?”

Een onbegrijpelijke vraag. Immers, als je de keuze hebt uit vele honderden studies, is de kans dat je een studie kiest die goed bij je past, vele malen groter dan wanneer je de keuze hebt uit bijvoorbeeld tien studies. Dus wees blij met de overvloed! Kies gewoon een ijsbolletje dat jou lekker lijkt!

Maar nee hoor, het moet per se het allerlekkerste ijsbolletje zijn. Want, denken studenten, je studiekeuze bepaalt de rest van je leven. Dat klopt.

Tenminste, wanneer je de illusie hebt dat het leven van A tot Z te plannen is. De realiteit is anders. Het overgrote deel van alle studenten vindt uiteindelijk een carrière die hooguit indirect in het verlengde van hun studie ligt. Het leven is namelijk een ontwikkeling. Op je dertigste ben je niet meer de persoon die je op je twintigste was. En als je veertig bent, ben je niet meer de persoon die je op je dertigste was. En zo verder.

Dus nu de hamvraag: was een studie ‘verkeerd’ wanneer je er uiteindelijk je brood niet mee verdient? Wie daarop met ‘ja’ antwoordt, heeft niets van het leven begrepen.

8 februari 2018

10

leestijd

7

minuten

Nooit meer een referendum Tekst Ron Vaessen fotografie Ton Toemen

Referenda worden afgeschaft, zodat Den Haag de burgerstem niet meer hoeft te horen. Een referendum over de vraag of dat een goed idee is, komt er niet. Promovenda Eva van Vugt analyseert hoe de regering dit voor elkaar krijgt.

“Het is een juridische hersenkraker.”

N

ederland is een democratie, dus in theorie heerst het volk. In de praktijk is dat met miljoenen burgers knap lastig. Daarom is democratie in een land als Nederland indirect: eens in de zoveel jaar gaan we naar de stembus en zetten een zelfgekozen politieke elite in het rode pluche. Zij schrijven de wetten en bepalen namens alle Nederlanders of wiethandel legaal is of illegaal en bijvoorbeeld wat Nederland doet in internationale kwesties.

Burgers kúnnen meer betrokken worden bij het maken van wetten, bewijst Zwitserland. Daar mogen burgers wetten initiëren, referenda houden en tijdens grote volksvergaderingen van zich laten horen. Gezien de kloof tussen politiek en volk lijkt directe democratie ook wel iets voor Nederland, dachten ze in Den Haag. In 2005 werd aan de burger gevraagd of Nederland moest instemmen met de Europese Grondwet. De burger zei nee, waarop ook Nederland nee zei. Sinds 2014 kunnen Nederlanders bovendien zelf een referendum starten over wetten die de politiek wil aannemen. Er is wel een groot verschil met Zwitserland, zegt promovenda constitutioneel recht Eva van Vugt. “In Nederland worden burgers er pas achteraf bij betrokken, als regering en parlement al hebben ingestemd met een wet.” Referenda zijn niet direct onderwerp van haar promotieonderzoek (zie kader), maar ze houdt de ontwikkelingen nauwlettend bij.

En voelde zich geroepen haar juridische licht te laten schijnen over de opkomst en ondergang van referenda.

8 februari 2018

Bindend referendum Het raadplegend referendum (initiatief regering) en raadgevend referendum (initiatief burger) zijn niet bindend. Als de burger tegen een wet is, kan de politiek deze alsnog doorzetten. Dat is anders met het bindend referendum: dan moet niet alleen worden geluisterd naar de burgerstem, maar ook gehandeld. In 2005 waren GroenLinks, de PvdA en D66 ervoor het bindende referendum werkelijkheid te laten worden, schrijft Van Vugt in het Nederlands Juristenblad (NJB). In 2013 ging de Tweede Kamer akkoord met het voorstel en in 2014 stemde ook de Eerste Kamer ermee in.

De grondwet moest alleen nog even worden aangepast, zegt Van Vugt in een vergaderhok op de vierde verdieping van gebouw Montesquieu. In artikel 81 staat namelijk dat wetten worden vastgesteld door regering en Staten-Generaal (Eerste en Tweede Kamer). Als burgers een bindende >>

Eva van Vugt (1992) onderzoekt hoe de betekenis van onder meer artikel 50 Grondwet door de tijd is veranderd. De Staten-Generaal vertegenwoordigen het gehele Nederlandse volk, maar wat is dat volk, en wat heeft de opkomst van politieke partijen betekend? Naast haar promotieonderzoek schrijft Van Vugt voor Nederlandrechtsstaat.nl en publiceert in juridische vakbladen over constitutioneel recht.

11

8 februari 2018

12

stem hebben, moet de burger aan dit artikel worden toegevoegd. Maar de grondwet wijzig je niet zomaar. Daar moet de Staten-Generaal in twee lezingen mee instemmen. Daarom werd gewacht tot het kabinet-Rutte II de tijd had uitgezeten. Op zijn vroegst na de verkiezingen van maart 2017 zou de tweede lezing aanvangen.

Associatieverdrag Een verdwaalde bal kan altijd door een openstaand raam vliegen en alles in scherven achterlaten. In 2016, een jaar voordat de stem van de burger heiligverklaard zou worden, was daar geheel onverwacht het referendum over de goedkeuringswet voor het Associatieverdrag met Oekraïne.

Initiators Geenpeil, Forum voor Democratie en Burgercomité-EU beweerden dat een verdrag met Oekraïne de Nederlandse burger geld ging kosten. De burger was niet gewend aan referenda, onbekend met het onderwerp en moest in grote haast beslissen of er gestemd moest worden. Extra verwarrend was dat een tegenstem eigenlijk een stem voor het verdrag was, en vice versa. Het verhinderde niet dat er genoeg stemmen werden behaald. Het volk zei nee, het verdrag mocht er niet komen.

lastige aan een referendum: het biedt geen ruimte voor een genuanceerde oplossing, maar is vooral een middel om wantrouwen uit te spreken.”

Ingewikkelde kwesties De politiek was meteen genezen van de wens om de burgerstem te horen.

In de tweede lezing sneuvelde de grondwetswijziging voor het bindend referendum. Een unicum in de parlementaire geschiedenis. GroenLinks, eerder nog fervent voorstander, wond er geen doekjes om. De partijleden konden ‘op dit moment geen voorstander zijn van nieuwe instrumenten die ingewikkelde kwesties met een simpel ja of nee beantwoorden.’ Het bindend referendum komt er niet.

‘Dat vind ik het lastige aan een referendum: het biedt geen ruimte voor een genuanceerde oplossing’

Het was een ramp voor Den Haag, zegt Van Vugt.

“De politiek had gezegd de uitspraak te eerbiedigen. Dan doe je alsof de uitslag bindend is.” Politici wilden de burgers niet teleurstellen, maar konden het vertrouwen van Europese partijen evenmin schaden. Er kwam een tussenoplossing: Nederlandse politici onderhandelden langer. Ze lieten expliciet vastleggen dat Oekraïne niet als lidstaat werd erkend en dat er geen veiligheidsgaranties afgegeven werden.

Van Vugt: “Zie je, ze gaan toch akkoord met het verdrag. Dat is wat burgers zien. In die zin kan de regering het nooit goed doen. Dat vind ik het

8 februari 2018

Ook het raadgevend referendum is ten dode opgeschreven, waarmee directe democratie in Nederland teneinde komt. De regering had bepaalde wetten, zoals een goedkeuringswet, kunnen uitzonderen van de mogelijkheid om daarover een referendum te houden. “Maar het kabinet ging all the way, door de Wet raadgevend referendum (Wrr) volledig in te trekken.” Aangezien de regering een meerderheid heeft in de Tweede Kamer verwacht Van Vugt daar weinig weerstand bij de intrekking. Van de Eerste Kamer, ook wel bekend als wetgevingskamer, verwacht ze meer. Daar kunnen wetsvoorstellen worden beoordeeld op de kwaliteit, in plaats van de politieke wenselijkheid. “Ik hoop dat ze mijn artikel hebben gelezen, en kritische vragen stellen over de wijze waarop de Wrr wordt ingetrokken.” Toch zal ook de Eerste Kamer het raadgevend referendum waarschijnlijk willen intrekken.

De procedure Voordat je de wet afschaft die referenda mogelijk maakt, kan je erop wachten dat burgers over die intrekking nog een referendum willen hou-

13

den. Juridisch is dat mogelijk. Zodra de Intrekkingswet is bekrachtigd, moet de minister meteen besluiten dat deze wet referendabel is. Binnen een week moet daar mededeling van worden gedaan in het Staatsblad.

De wet kan vervolgens pas na acht weken in werking treden. Kiezers hebben vier weken de tijd om een verzoek tot het houden van een referendum in te dienen. Daarna moet binnen een week worden beoordeeld of er genoeg geldige verzoeken zijn gedaan (minstens 10.000). Is dat zo, dan vervalt de regeling van inwerkingtreding van de wet. En er gaat een nieuwe termijn lopen: kiezers hebben zes weken om minstens 300.000 ondersteuningsverklaringen te verkrijgen. Lukt dat, dan wordt het

‘Deze houding van de politiek is het best te omschrijven als referandom’ definitieve verzoek voor een referendum toegelaten en wordt een datum vastgesteld. Als minstens 30 procent van de kiesgerechtigden vervolgens opdaagt en een meerderheid zich negatief uitspreekt, moeten Tweede en Eerste Kamer de wet zo spoedig mogelijk heroverwegen en beslissen of zij die zullen intrekken of toch in werking laten treden.

Het laatste referendum Maar de regering wil absoluut geen referendum meer zien. In de Intrekkingswet is opgenomen dat de ‘Wet raadgevend referendum’ (Wrr) er niet op van toepassing is. Leuk geprobeerd, maar volgens Van Vugt onvoldoende. Een andere manier om aan een referendum te ontkomen, is de Intrekkingswet onmiddellijk in werking laten treden. Dat kan, als er geen uitstel mogelijk is. “Maar dat het de regering beter uitkomt als er geen referendum komt, lijkt mij geen spoedeisend belang.” Bovendien: zelfs als de Intrekkingswet onmiddellijk inwerking treedt, blijft de Wrr door een overgangsregeling van kracht. Burgers hebben dan nog tijd om een referendum op te starten. Zo komt er in maart nog een referendum over de beruchte Sleepwet, terwijl die wet al per 1 januari in werking had kunnen treden.

Juridisch lijkt een eventueel referendum onafwendbaar. Toch krijgt de regering het voor elkaar. De Intrekkingswet treedt niet alleen onmiddellijk in werking, maar ook met terugwerkende kracht, tot het moment van bekrachtiging. Alle termijnen worden door deze juridische manoeuvre de pas afgesneden en gaan niet lopen, dus kunnen burgers geen referendum houden. Een knappe juridische hersenkraker, maar mag het ook?

In principe wel: een latere wet mag een eerdere passeren. Van Vugt is echter niet gecharmeerd van de politieke haast om juridische waarborgen te omzeilen. “Als je geen referendum meer wil is het logisch dat je ook geen referendum wil over de afschaffing van de Wrr, maar vanuit juridisch opzicht is dit flink te bekritiseren.”

“Deze wispelturige houding van de politiek is het best te omschrijven als referandom,” vindt Van Vugt. Wetten zijn niet alleen bedoeld om overheidsbeleid uit te voeren, maar ook als waarborg tegen overhaast overheidsoptreden. Wetgeving verliest de functie van houvast, als deze steeds verandert. Als burgers zien hoe de regering omgaat met de wetgeving, moeten er dan nog respect zijn voor de wet? En waarom eigenlijk zo’n haast? De uitslag van een eventueel referendum kunnen ze naast zich neerleggen. “Tenzij de politieke partijen dan wéér van opvatting zijn veranderd!”

column Henk Strikkers columnist

De International Classroom Na blended learning en 21st century skills is er een nieuw modewoord dat op universiteiten rondzingt: de international classroom. Een collegezaal met daarin studenten uit Nederland, Europa en de rest van de wereld zou het onderwijs verbeteren. Ook ik zat ooit in een international classroom, toen die naam nog niet bestond.

Een aantal jaar terug volgde ik het vak Liability and the Internet in Tilburg, onderdeel van de master Law and Technology. Tijdens mijn eerste college maakte ik kennis met leeftijdsgenoten uit Litouwen, Taiwan en Brazilië. Dat was spannend en leuk, maar het onderwijs werd er de weken erna niet bepaald beter van.

Algauw bleek dat zo’n tien tot twintig studenten niet eens voldoende Engels beheersten om zich verstaanbaar te maken in alledaagse gesprekjes, laat staan dat ze zich daadwerkelijk konden mengen in discussies over de inhoud. Bij de eerste groepsopdracht bleek bovendien dat het aloude soort zoekt soort ook op de International Classroom toepasbaar was. Nederlandse studenten klitten aan elkaar, Aziatische studenten zochten elkaar op, en datzelfde gold voor Oost-Europeanen.

Ik belandde in één van de weinige gemengde groepjes: met iemand die eigenlijk in Amsterdam studeerde en dit ene vak in Tilburg deed, een deeltijder en een Fin. Hoewel het een projectje van niks was, bleek het ongelooflijk veel werk om elkaar überhaupt te begrijpen.

Uiteindelijk haalden we het project, met een 7. Het niveau was dusdanig laag dat je het wel heel bont moest maken om een onvoldoende te krijgen. Zelfs totaal onverstaanbare presentaties werden met een voldoende beoordeeld. Ik was blij dat ik bij het volgende vak weer in een volledig Nederlandse groep zat.

8 februari 2018

14

Campusdichter

Night University While walking among giants, I am playing with small thoughts, At night a campus ever so vibrant, Trying to connect the dots.

How many different lives, Individual but tied together, Behave as a beehive, When they all gather.

I see the possibilities expand, Demand more movement, Improvement and fluency.

Neatly worked out and planned.

foto Jack Tummers gedicht Martijn Faes

Back to the future we go The uni’s got it right, Because we’ve got a lot to do, Before we turn our backs on the night.

Lees meer over de campusdichter op pag. 16 >>

8 februari 2018

15

8 februari 2018

16

leestijd

3

minuten

Tekst Bart Smout fotografie Jack Tummers

Student Martijn Faes gekozen tot nieuwe campusdichter Eerstejaarsstudent Liberal Arts & Sciences Martijn Faes is tijdens de jaarlijkse Poetry Party verkozen tot nieuwe campusdichter. Hij is daarmee de twaalfde campusdichter van Tilburg University.

H

apjes en drankjes genoeg tijdens de Poetry Party in Tilbury 2. Maar uiteindelijk was het toch de geest die verzadigd naar huis keerde. Twee dichters, Martijn Faes en Emmelyn Croes, streden in de finale om de felbegeerde titel van campusdichter. Beide in het Engels, want waarom op de Nederlandse markt mikken, als je ook internationaal kunt gaan? In de gedichten van Croes speelden menselijke relaties ten tijden van moderne techniek en sociale media een centrale rol. Niet verwonderlijk: laat dit nu precies het onderzoeksgebied zijn van de Tilburgse promovenda. Faes was daarentegen niet bang om zijn woorden speelse associaties met elkaar aan te laten gaan, waardoor er meer ruimte voor eigen interpretatie ontstond.

Gelijk aantal stemmen Het publiek, dat ook een zegje had, vond het maar lastig kiezen: beide deelnemers kregen evenveel stemmen. Uiteindelijk hakte de jury, na lang beraad, de knoop door, en riep Faes uit tot de nieuwe campusdichter.

De zeskoppige jury was onder de indruk van het beeldend taalgebruik, metrum en ritme in de gedichten van de jonge student. Hij zal zich komend jaar via zijn gedichten uitspreken over het campusleven, studie en zijn ervaringen. Zes van zijn gedichten zullen in Univers verschijnen.

Ook zal Faes zich actief inzetten om poëzie op de campus meer onder de aandacht te brengen. “Ik kan niet wachten om te beginnen,” aldus de kersverse campusdichter. “Ik voel me vereerd.” Ideeën heeft Faes al genoeg. Zo ziet hij een outdoor-evenement op de campus wel zitten, waarbij dichters en muzikanten samenwerken om iets moois neer zitten. Faes: “Dan moet het wel lekker weer zijn, natuurlijk.”

Afscheid Tijdens de avond verzorgde Robin Haijes de muziek en stapte ook voormalig stadsdichter Martin Beversluis op het podium. De nieuwe stadsdichter, Onias Landveld, zat in de jury. Afscheid werd er genomen van Lotte Claassen, zij zwaaide af als campusdichter met een grappige en ontroerende voordracht. Ruimte voor een open mic was er ook: terwijl de jury vergaderde, werd het podium opgeëist door studenten die graag van zich lieten horen.

Meer dan genoeg voedsel voor de geest, kortom. Aan het eind van de Poetry party verlieten de aanwezigen tevreden de zaal, met een nieuwe campusdichter op zak, en meer dan genoeg poëtische beelden om nog lang op na te kauwen.

Academic Forum organiseert jaarlijks op Nationale Gedichtendag de campusdichterverkiezing waarbij een student of medewerker tot campusdichter gekozen wordt. Het campusdichterschap biedt een platform aan nieuw ontluikend literair talent en creëert aandacht voor poëzie en verbeelding in de wereld van wetenschap en studie. Het is inmiddels traditie dat de campusdichters samenwerken met de Tilburgse stadsdichters.

Ze worden gevraagd voor optredens tijdens de Tilburgse boekenweek­ manifestaties en literaire avonden, in de bibliotheek en tijdens debatavonden. Zo maken de campusdichters de Tilburgse universiteit op een heel andere manier, via de poëzie, zichtbaar in de stad.

Robin Haijes geeft een toegift terwijl kersverse campusdichter Martijn Faes op de foto gaat 8 februari 2018

17

Op de man af

Wè nou? tilburgse reacties op Het nieuws

Moeten studentenverenigingen hun poorten sluiten voor hbo’ers?

Altijd gezellig: studentenverenigingen. Maar een beetje niveau is ook belangrijk. Laat daarom alleen universitaire studenten toe, aldus de hoofdredacteur van Quote.

Ik ben nog nooit lid geweest van een studentenvereniging. Dus het maakt mij weinig uit. Als hbo’ers interesse hebben, waarom niet?

Tom van de Wijgert, 23 jaar, Filosofie

Ik vind van niet. Uit ervaring weet ik dat het geen probleem hoeft te zijn. Iedereen is welkom.

Heleen Dijkhuizen, 20 jaar, Online Culture

naam Róisín Scholtens opleiding Master Rechtsgeleerdheid leeftijd 21 jaar Wat zou je naar Trump twitteren?

Misschien dat hij wat minder onder de zonnebank moet.

Trends volgen of trends zetten?

Het liefst zou ik zeggen trends zetten maar ik denk dat ik ze eerder volg.

Doe jij ook al iets met bitcoins?

Nee, ik heb er echt helemaal geen verstand van.

Stel: je hebt het een dag voor het zeggen op de universiteit, wat zou je dan doen?

Dan zou ik de mogelijkheid invoeren per vak te betalen en gratis eten uitdelen.

Rondreis door Amerika of twee weken strandvakantie?

Rondreis door Amerika!

Welke docenten zijn het leukst?

Als ze een beetje raar zijn hou ik wel van ze.

Gekste outfit die je ooit hebt gedragen?

Toen ik dertien was had ik een nepbril en bretels. Dat was toen echt super raar maar zo zag ik er slimmer uit.

Verplicht alle colleges bijwonen of een jaar geen alcohol?

Verplicht alle colleges bijwonen, dan maar gewoon brak.

Laatste nummer dat je hebt geluisterd?

I Took a Pill in Ibiza.

Lastig, want ik zit niet bij een studentenvereniging.

Maar ik vind het ook wel bullshit als hbo’ers worden geweigerd. Het lijkt mij juist goed als je die twee groepen samenbrengt. Dan krijg je niet van die elitaire groepjes. Maar ik kan me ook voorstellen dat je liever mensen van je eigen niveau om je heen wilt hebben.

Ard Snijders, 22 jaar, Economie

Ik zit zelf niet bij een studentenvereniging, dus weet ik niet hoe het eraan toegaat. En of er verschillen zijn, maar dat lijkt me niet. Alle hbo’ers uitsluiten lijkt mij een harde maatregel, maar algemene veranderingen in studentenverenigingen moeten er zeker komen.

Nadia Mosselman, 23 jaar, Accountancy

35% Nee, hbo’ers verrijken de studentenverenigingen (142 stemmen)

34% Ja, zo houd je het intellectuele niveau op peil (140 stemmen)

20% Nee, wie moet er anders koffie halen?

(80 stemmen)

6% Hbo'ers mogen alleen toetreden als ze slagen voor een intelligentietest (26 stemmen)

5% Ja, hbo’ers hebben toch geen tijd om te zuipen (21 stemmen)

Totaal: 409 stemmen Stemmen op de volgende poll ‘Schrap het bindend studieadvies’ kan op Univers­online.

8 februari 2018

18

de vijf VAN EIJFF

‘De universiteit is geen frietfabriek’ Topeconoom Sylvester Eijffinger peinst niet alleen over de stand van de economie, maar ook over die van het hoger onderwijs. “Dit is de tijd om er iets aan te doen.”

1. Professor Eijffinger, u bent wel gearriveerd, maar staat ook bekend als iemand die zich bekommert om studenten die zich in de schulden moeten steken.

“In Oisterwijk, waar ik woon, zie ik kinderen die de studielening gebruiken om ervan op wereldreis te gaan, maar andere groepen die het minder breed hebben, worden ook verplicht te lenen. Dat is een probleem.

Empirisch onderzoek laat zien dat kinderen van mensen met lagere inkomens minder bereid zijn te gaan studeren.”

‘Een schuld van 20.000 euro kan zomaar oplopen tot 2. Voor60.000’ malig onderwijs-

minister Jet Bussemaker heeft het studievoorschot ingevoerd om universiteiten meer financiële ruimte te geven om de kwaliteit te waarborgen.

Was dat niet nodig?

“Ik gebruik liever de term studielening dan het eufemistische studievoorschot.

Het is namelijk een lening. En die zorgt ervoor dat afgestudeerden straks moeilijker een huis kunnen kopen. De rente is misschien laag, zoals politici keer op keer benadrukken, maar bedenk wel

8 februari 2018

hoe groot de kracht is van ‘compounded interest’, dus rente over rente. Zo kan een schuld van 20.000 euro over de jaren zomaar oplopen tot misschien wel 60.000 euro. Bovendien is het maar de vraag wat er terecht komt van de besparing die het opheffen van de basisbeurs zou betekenen.”

3. Een miljard zou er naar de universiteiten gaan, toch?

“Destijds zat ik bij de hoorzitting over het studievoorschot. Extra geld naar het onderwijs, dat moest hét wapenfeit worden van Jet Bussemaker en ze hield mensen als Karl Dittrich en Thom de Graaf de worst voor van 1 miljard voor de universiteiten en de hogescholen.

Ik heb toen al mijn grote twijfel geuit. Het was een bruto berekening en dan is het altijd nog maar zien hoe het in werkelijkheid uitpakt.

Dat blijkt nu dus het geval. Frans van Heest van ScienceGuide heeft dat mooi laten zien. We mogen blij zijn als het 800 miljoen is.”

4. U zou het liefste de basisbeurs weer terug zien?

“Wel voor studenten die het nodig hebben. Voor studenten met rijke ouders in Oisterwijk zeg ik: betaal het lekker zelf. En voor middeninkomens zou een tussenoplossing gezocht kunnen worden, precies zoals vroeger.”

5. Valt dat te betalen?

“Degenen die op de universiteit horen terwijl ze weinig geld hebben, zouden een beurs moeten krijgen. Nu lopen er op universiteiten ook studenten rond waarvan je kunt zeggen: die horen er eigenlijk niet thuis. De outputfinanciering dwingt echter om zoveel mogelijk mensen af te laten studeren. Kwantiteit gaat dan boven kwaliteit. Het is een wonder dat we in Tilburg de kwaliteit nog zo hoog houden, zoals bij TiSEM, TLS en TIAS, want de prikkel vanuit het Rijk is er om dat niet te doen. Dat moet toch een keer anders, de universiteit is geen frietfabriek. Het geld klotst nu tegen de plinten, dit is de tijd om er iets aan te doen.”

19

Waar is Univers?

door Elise van Rossum foto Jack Tummers

Wat heb je nu geleerd? college Grondslag van de macro-economie locatie WZ001

Docent

Bas van Groezen

Kon je wakker blijven?

Niet achter het aanrecht Will I let my gender influence my future? Het antwoord na het gendercongres in The Black Box bij Esplanade is duidelijk: sowieso. Hoe je het went of keert, je bent geboren met bepaalde genen, en daar komen automatisch vooroordelen bij kijken. Voor mannen houdt dit in dat huilen verboden is en hard werken een pré. En het enige recht dat vrouwen hebben is het aanrecht.

Ouder­wets en kort door de bocht, maar ondanks (r)evolutie zijn onze gedachten bewust en onbewust nog altijd gevuld met stereotypes. Dit uit zich in salarisverschillen, keuzevrijheid en misconceptie. Een mooi voorbeeld dat genoemd werd door docent en decaan Alkeline van Lenning; bij een slordig geparkeerde auto kunnen er twee gedachtes opkomen: een incompetente vrouw of een nonchalante man. Zo kwamen er deze middag nog wel vijftig voorbeelden voorbij. Er werd gesmeten met motto’s, levenslessen en motivatiespeeches over hoe niemand zich moet laten tegenhouden en je alle dromen waar kunt maken. Ondanks dat ik mij nooit gediscrimineerd of minderwaardig heb gevoeld, werd ik met mijn neus op de feiten gedrukt; ik ben een vrouw, dús...

Halverwege kwam de feministische ik-word-nóóit-een-huisvrouw in mij naar boven en aan het eind had ik weer dezelfde gedachte als toen ik naar binnen liep: be yourself, be authentic.

Of het aan mijn tekort aan bètabrein lag of aan het college zelf, daar ben ik nog niet over uit, maar mijn ogen hadden last van de zwaartekracht ondanks de zojuist achterovergeslagen blikjes Red Bull. Wat er voorbij kwam: honderd aannames over BBP, CPI en verschillende toepasbare formules. Schiet mij als alfa maar lek.

Hoe zaten de studenten erbij?

Des te hoger in de zaal, des te beter snap je het allemaal! Zo leek het credo te luiden bij binnenkomst. De voorste vier rijen waren totaal verlaten. Misschien ben ik niet tussen de meest gemotiveerde studenten gaan zitten, maar naast mij lag iemand verscholen onder zijn capuchon op zijn klaptafeltje, links was iemand bezig met Facebook en Wie Betaalt Wat en voor mijn neus werd Temptation Island teruggekeken.

Had de docent er zin in?

De sympathieke Van Groezen was als een Jedi in de weer met zijn rode laserlampje over zijn simpele PowerPoint. Door zijn enthousiasme beantwoordde hij zijn eigen vragen, raasde door de stof met verschillende voorbeelden en kalkte het laatste half uur het groene bord vol formules.

Wat heb je nu geleerd?

Dat het BBP omhoog gaat door inflatie en het overlijden van mensen. Je in Venezuela 400.000 euro voor een boek betaalt door de inflatie. En dat er eigenlijk geen perfecte inflatiemeter bestaat.

8 februari 2018

20

Bij de buren

Masterscriptie

wat gebeurt er ondertussen op de andere universiteiten?

student krijgt strafwerk UTRECHT - Een dronken student die werd gezien met een wapen zorgde eind december voor paniek, meldt DUB. Van gealarmeerde agenten moest hij zijn handen omhoog steken, maar hij leek juist naar zijn wapen te grijpen. Nog net op tijd besefte de student dat het menens was. Zo werd de aangeschoten student toch niet neergeschoten. Het wapen was nep en bedoeld voor een grap met zijn huisgenoten, zei hij en putte zich later uit in excuses. Uiteindelijk komt hij dubbel goed weg, want de Officier van Justitie besluit tot een alternatieve straf: hij moet een paper schrijven over het incident en inleveren bij de agenten.

Hotte startup EINDHOVEN - De jaarlijkse Consumer Electronics Show (CES) in Las Vegas is de grootste techbeurs ter wereld. Alles wat maar iets wil voorstellen in de consumentenelektronica presenteert daar de nieuwste producten, innovaties en gadgets aan de wereld en elkaar. Bij de afgelopen CES werd de startup Picoo van Fontys-docente Iris Soute gekozen tot een van de twaalf hotste startups ter wereld, aldus Bron. Picoo is een minicomputer voor kinderen in de vorm van een zaklamp. Het maakt geluid, geeft licht en trilt en kan gebruikt worden voor spelletjes, zoals bijvoorbeeld tikkertje.

Cadeau valt fout ROTTERDAM - Het College van Bestuur van de Erasmus Universiteit was totaal niet blij met een gezamenlijk cadeautje van de economie- en de rechtenfaculteit, schrijft Erasmus Magazine. Vanwege het 20-jarig bestaan van de gezamenlijke ‘double degree’ mr-drs.-opleiding hingen ze een groot geveldoek op bij wijze van verrassingsgeschenk aan de universiteit. Iedereen blij, maar niet het CvB, dat liet het spandoek meteen weghalen. Er mag daar niets hangen, vanwege het schoonhouden van de ruiten. Dat er eerder wel een geveldoek hing, doet daar niets aan af.

Kleurplaten, puzzels, pizza en knuffelhonden De tentamenperiode kan voor studenten een reden zijn om flink in de stress te schieten. Ivy league universiteit Yale wil daar wat tegen doen, meldt Yale Daily News. Zo is er een college dat ’s avonds pizza uitdeelt, een bibliotheek met een Zumba klas en in verschillende biebs zijn er nachten tegen het soggen met snacks en koffie. De Robert B. Haas Family Arts Library pakt helemaal uit. Er is een hulphond-knuffelsessie voor gespannen studenten en er zijn puzzels, kleurboeken en origami beschikbaar.

We doen het zelf wel Burgers nemen vaker verantwoordelijkheid voor de eigen buurt. Michael Theuns (Public Governance) onderzocht hoe lokale overheden burgerinitiatieven kunnen stimuleren.

Burgers worden niet alleen mondiger, maar ook ondernemender. Steeds vaker nemen ze zelf verantwoordelijkheid, voor het zorghuis in de buurt bijvoorbeeld.

Omdat ze een beter idee hebben dan de gemeente, of omdat de lokale overheid terugtreedt. Er was nog weinig onderzoek gedaan naar deze vorm van sociaal ondernemerschap en hoe overheden burgerinitiatieven kunnen stimuleren.

Theuns dook in de wetenschappelijke literatuur en deed veldonderzoek bij drie Limburgse zorghuizen.

Zo kwam hij tot zes uitgangspunten voor het groeien en bloeien van een door een gemeenschap van burgers gestuurde onderneming. Eén: overheden moeten toegang geven tot relevante informatie en andere partijen. Twee: er moeten rechtvaardige en transparante beleidsmaatregelen- en processen zijn. Door bijvoorbeeld geen standaardbeleid te voeren, maar maatwerk te leveren, zodat recht gedaan kan worden aan verschillende behoeftes van burgers. En drie: overheden moeten duidelijk zijn over verantwoordelijkheden en verwachtingen, maar moeten op informele wijze met initiatiefnemers in contact treden en blijven.

Voor de gemeenschappen geldt ten vierde dat lokale overheden geen actieve rol moeten spelen in de ontwikkeling van vaardigheden en kennis. Een gemeenschap van tweeduizend inwoners weet meer dan een handjevol ambtenaren. Ook moeten lokale overheden ten vijfde afstand bewaren tot het proces van doelformulering en consensusvorming. Dat is aan de gemeenschap, al moet de overheid wel zo snel mogelijk faciliteren waar mogelijk. En zes: lokale overheden kunnen onderzoeken of er voldoende draagvlak is, maar burgers moeten zelf gebruikmaken van mogelijkheden.

Uit Theuns onderzoek komen de randvoorwaarden naar voren, maar blijkt ook dat overheden maar in beperkte mate kunnen bijdragen aan het opbouwen van een krachtige gemeenschap. Ze kunnen faciliteren en prikkelen, maar niet forceren. Hoe graag een overheid soms ook een initiatief wil zien, het is uiteindelijk de gemeenschap die in actie moet komen.

Cijfer: 9,5

8 februari 2018

21

reading time

6

minutes

International love text Laura van gelder photography Dolph Cantrijn

Tearful airport scenes, sore arms from holding up a phone for hours every night, and saying ‘I love you’ to a computer screen.

International love is all but easy. Six Tilburg University students share their personal stories of borderless love.

W

e have all been warned that love is complicated. Especially when you fall for your best friend’s ex, your roommate, or your roommate’s ex. But what if the person you love lives in a different part of the world? How do you make international love work? Univers asked students who left love behind when they departed for Tilburg University, or who found it right here on campus. >> 8 februari 2018

22

Kim van der Horst (23, Management of Cultural Diversity), The Netherlands Fell in love with an international student “I met Mike during TOP week 2016. I don’t know about love at first sight, but I definitely thought Mike was very kind, cute and funny from the start.

Honestly, I wasn’t certain about pursuing a relationship with Mike, knowing that he would have to move back to Canada. I had seen couples who tried to do longdistance before, and it never seemed to work. Even though I knew I really liked

Mike, I suggested we should just stay friends and keep in contact. I think we kept this up for less than a week after he left. We realized it was a ridiculous idea, because we knew we liked each other way too much to be just friends.

Being away from Mike for eight months was difficult, of course. We talked a lot via WhatsApp and Skype, which made it a lot better. Luckily I was able to go and see him in Canada for two weeks in May. I think the best thing about being with someone from another country is probably that you always keep finding out new things. We always have something new to tell to one another, so it’s never boring!”

‘We knew we liked each other way too much to be just friends’

Mike Bowen (22, International Management), Canada Found love on exchange in Tilburg “I met Kim on exchange in Tilburg in the fall of 2016, and we dated for three months before I returned to Canada. We were longdistance for about eight months. I returned to Tilburg to do my master’s, so now we’re back to regular dating!

I first met Kim during the academic integration introduction lectures when I came to Tilburg University as an exchange student. She was an I*ESN mentor in charge of looking after another group of exchange students. She ended up sitting beside me and I didn’t listen to a word of the lecture.

I just spent the whole time trying to make

8 februari 2018

her laugh as much as possible.

I knew it would be terrible when I had to leave for Canada, but I was just so happy with her I knew we would find a way to make it work. Being in a long-distance relationship wasn’t easy, but getting to call her on the phone and Skype with her was always the best part of my day, so I wouldn’t say it was terribly difficult. The time difference was the hardest. She would go to sleep around 6pm my time, and every day I’d have a long night without her.

Our plans for the future? Right now, we’re hoping to find jobs somewhere in the UK. But realistically I’ll be happy wherever we are, as long as she is there too.”

23

‘A long-distance relationship does make you appreciate time together a lot more’

Adam Mooney-Walsch (20, Economics), Ireland In a long-distance relationship “My girlfriend Rachel and I were together for eight months when I departed for Tilburg last August. It was a bit odd, as I had applied for the Erasmus program before we got together, so I knew there would be this year abroad ahead of us when the relationship began.

However, when I applied I was determined to follow through with it regardless of what happened. Rachel and I discussed it early on and were happy to see how it went.

Being in a long-distance relationship is difficult.

We usually go about a month without seeing each other, which is not easy, although we’re helped by WhatsApp and Facetiming. It’s definitely a challenge, and there are times where it can feel really bad when either one of us has had a rough time. One positive of the long-distance relationship is that it does make you appreciate the time you actually spend together a lot more.

We have a very strong relationship, so other than moments of irrationality, I’m honestly never worried about us lasting until next summer. Luckily we have the means to see each other about once a month, with either myself flying home or her coming to visit here in Tilburg.”

‘We grew feelings over the short six weeks that we were together’ Valerie Esmeralda (20, International Development and Cooperation), Indonesia In a long-distance relationship “I’m from Indonesia, and my home university is in South Korea. My boyfriend is American.

We met in South Korea in 2016, but he had to move to Germany for work only six weeks after we met. At the time, neither of us was looking for something long-term and neither of us wanted to do the long-distance thing.

But we grew feelings over the short six weeks that we were together.

At the beginning of our relationship, we were moving at a drastically different pace. I felt so strongly about him. A few months after he left for Germany, I braved myself to tell him that I loved him. I had stopped seeing other people and going on dates, because I knew I wanted to be in a relationship with him. He didn’t say it back until three months later,

and in the months that had passed he had still been going on some casual dates, which I didn’t find out about until recently. It was a really weird phase. But when we found out that I was really going to the Netherlands to study, we both decided that we wanted to be together long-term and that we would figure things out along the way.

Being in a long-distance relationship is definitely difficult. When I was still in South Korea, our Skype sessions really messed with my sleeping schedule, and consequently with my mood and my performance during the day. Now that we’re in the same time zone, we’re just trying to maximize our time with each other and travel as much as we can. For the future, we’re hoping that he can return to South Korea with me while I finish the final year of my Bachelor’s. And for the even further future, we’re looking to live together in the United States or in Europe.” >>

8 februari 2018

24

Max Frambach (19, Online Culture), The Netherlands Fell in love with an international student “Antonia and I met on the first day of TOP week. We signed up for the same study program, so we were in the same group. Most of us were speaking Dutch, not thinking about the international students in our group who couldn’t understand us. Suddenly, one of the internationals said rather loudly, “ENGLISH PLEASE!”, and you can guess who this was. That’s when I first noticed Antonia. I literally thought to myself: I want to get to know that girl.

We had a few ups and downs, but finally we both admitted that there was something more. Being in the same study program, we were a bit scared that it wouldn’t work out. So we kept our relation-

ship hidden for a while. That was difficult, but also exciting—sneaking a kiss when we were alone or when nobody was looking.

I fell in love with Antonia for who she is, not for where she comes from. But I do love the involvement in each other’s lives, trying to learn each other’s language. You both have different backgrounds and you get to know someone on a totally different level, which is so interesting and exciting.

We’re lucky to have found each other at the start of our bachelor’s program, which gives us three years to see where we’re heading with the relationship. At the moment we’re looking to rent a house together next year and take in other internationals. If we’re together until the end of our studies, we will definitely try to stay together in one place.”

Antonia Telbizova (19, Online Culture), Bulgaria Found love on exchange in Tilburg “Max and I first met during TOP week. We bonded as friends really fast. When we started our study program, I found out that as goofy as he sometimes could be, he’s incredibly intelligent and he’s able to talk about literally anything.

I didn’t know that I was starting to have feelings for Max as more than a friend, until I started being jealous of every girl that he would talk to or give attention to. I tried to hide it at first because I was scared to like him that much.

We’re in the same program and we have lots of mutual friends, so what if it didn’t work out? But one night he

8 februari 2018

‘We kept our relationship hidden. That was difficult, but also exciting’

came to my apartment, and we talked and talked for what seemed to be just a few hours. When I noticed it was four in the morning and we’d been talking all night, I knew that this was something special.

I didn’t expect to fall in love when I came to Tilburg, but I am a huge believer that things happen for a reason and that something drew me to Tilburg. So far, my abroad experience has taught me a lot. I’m living on my own for the first time, I’m adjusting to a different culture, and I’ve made so many new friends. But most of all, it’s been the experience of falling in love that has helped me learn so much about myself and about what’s important at the end of the day and what’s not. My relationship with Max isn’t just changing my abroad experience, it’s changing my perspective on love in general.”

25

reading time

5

minutes

When the brain takes the witness stand text Laura van gelder photography Dolph Cantrijn

You can’t force a suspect to talk. But what about his brain?

Doing a PhD in the emerging field of neurolaw at Tilburg Law School, researcher Sjors Ligthart focuses on an urgent task for a new generation of legal scientists: future-proofing criminal law.

I

n the new season of the chilling sci-fi series Black Mirror, an investigator uses a ‘Recaller’ device to access people’s memories.

A small chip is attached to the temple, while sensory triggers—sounds and smells—help jog the memory. The Recaller then displays your memories, whether you want it or not, like a movie on a television screen.

The technology in Black Mirror is fictional. But in the real world, advancements in our understanding of the brain are slowly but surely making their way into interrogation rooms and criminal courts. With the emergence of sophisticated neurological testing, it may be possible that public prosecutors will soon be calling a new witness to the stand: the human brain. Is our criminal justice system ready for the future? According to Tilburg University researcher Sjors Ligthart, the answer is no. Univers sat down with Ligthart to talk about the legal possibilities—and limitations— of cross-examining the criminal brain. >>

8 februari 2018

26

It’s a scary idea, a device that picks up memories and displays them on a screen to help solve a case. Do you think a device like the Recaller could become reality?

“Actually, something quite similar already exists in the real world: the guilty knowledge test. By measuring unconscious responses, the guilty knowledge test can detect concealed information in a person’s memory. It can determine quite reliably whether a person recognizes a certain object, an event, a piece of information or other details that – in the case of a criminal investigation – would be known to the perpetrator.”

How does that work?

“Roughly, there are two ways to conduct a guilty knowledge test. The oldfashioned way is to hook someone up to a polygraph and to measure the subject’s physiological responses to certain visual stimuli. The other possibility is an EEG test, which doesn’t measure physiological responses, like sweating and respiration rate, but brain electricity. Electrodes are attached

‘The guilty knowledge test can detect concealed information in a person’s memory’ to the scalp, which measure changes in brain wave patterns while stimuli are presented to the subject. If a stimulus is familiar and meaningful to the subject in some way, a specific brain wave – ‘P300’ – is significantly higher than if a stimulus in unfamiliar.”

So if a suspect claims that he doesn’t know anything about a specific object or event, this little brain wave called P300 could tell investigators that he actually does recognize these objects?

“Exactly. We could, for example, show a suspect of a robbery five different guns and five different duffel bags. If the suspect’s brain produces a significantly higher P300 response when he is shown the gun and the bag that were used by the perpetrator to commit the crime, that should raise a red flag. It doesn’t prove that the suspect is guilty, of course, but it does indicate that he knows more than he is letting on.”

Sounds like a dream come true for police and legal authorities. Is the guilty knowledge test ready for use in practice?

“No, it’s not. It has only been tested in lab settings. When carried out under controlled laboratory conditions, the validity and accuracy of the test is very high. The Dutch Ministry of Justice and Security has expressed interest in neurological testing, for instance in the context of risk assessments and forensic diagnostics, and it could indeed be very relevant for the practice of criminal law. Currently, investigations largely depend on the suspect’s willingness to cooperate. Someone may refuse to talk, or tell lies. Police, psychiatrists and other investigators may try to collect information through interrogations and conversations, but they can’t know what’s really going on inside someone’s mind. To some extent, neuro-tests could make that possible. But before you can reliably use such technologies in real-world criminal cases, you must test them outside lab settings.

And, in addition, there’s another important task for us legal scientists:

8 februari 2018

before neuro-tests find their way into the courtroom, we must consider the legal implications that these technologies bring.”

Let’s talk about those legal implications. If a suspect refuses to undergo a neuro-test, could he be made to?

We all have the right to remain silent. It seems that if you can’t force a suspect to speak, you can’t force his brain to ‘speak’ either. Or can you?

“That’s one of the fundamental questions that my dissertation addresses.

Article 29 of the Dutch Criminal Procedure Code states that a suspect has the right not to answer questions. In addition, article 6 of the European Convention on Human Rights implies the right not to incriminate oneself. Those two principles, the right to remain silent and the protection against self-incrimination, lie at the heart of the right to a fair trial. What’s interesting, though, is that article 6 of the Convention distinguishes between material that exists independently of the will of the accused, such as blood, hair and documents, and material that exists dependently of the will of the accused, such as verbal statements or a confession. The second type of evidence cannot be obtained compulsory. In other words, a suspect may to some extent be required to produce documents or a DNA sample, but he cannot be forced to speak. The question, then, is whether brainbased evidence exists independently of the suspect’s will – like blood, hair and documents – or not.”

27

Does it?

“On the one hand, you could argue that the P300 response in a guilty knowledge test exists independently of the subject’s will. It’s a brain response that simply occurs or not, the subject has no control over it. That would mean that a suspect can be required to undergo a guilty knowledge test, just as he can be required to give a DNA sample. On the other hand, you could argue that the occurrence of a P300 brain does depend on the will of the accused, in the sense that he must actively and attentively look at a certain visual stimulus for his brain to produce a P300 response. So can you really say that such a brain response exists independently of the suspect’s will, then? That’s a very important discussion.”

Do you think the use of neuro-tests – compulsory or not – will revolutionize our legal system?

“Well, the influence of neurological testing should not be overestimated.

Neuro-tests could absolutely be helpful in answering legal questions

‘The question is whether brain-based evidence exists independently of the suspect’s will’ related to guilt, recidivism risk and criminal responsibility. But I think it’s important that we see neuro-tests as an addition to existing tools such as DNA-based technologies and psychiatric evaluations. People tend to be very impressed by pictures of the brain, but an MRI scan isn’t an actual ‘picture’ of the brain at all. We should remain critical of the information that is actually provided by brain imaging techniques.”

If we shouldn’t expect some sort of neuro revolution in criminal law, why is it so important to anticipate new legal uses of neuro-tests?

“Because the implementation of neuro-tests may have radical effects on the way legal issues are resolved, and as a result, they may have radical effects on legal outcomes. You could compare the emergence of neuro testing technologies to the introduction of DNA technologies, a few decades ago. When DNA first emerged as a way to identify and convict suspects of a crime, legal science was not at all prepared for that. Legal frameworks were established in an along-the-way fashion. If we want to implement neuro testing techniques responsibly, legal scientists must stay ahead of the curve. We must prepare for the implementation of neuro-tests in criminal law, and we must build legal frameworks that allow for those new technologies to be used in a responsible way. That’s what my PhD research focuses on.”

Basically, you’re trying to prevent Black Mirror from becoming reality.

“Ha, I guess you could say that! What’s important is that when compulsory neuro-tests do become reality in our criminal justice system, we’ve carefully thought things through. That means that we haven’t just explored the potential advantages they bring, but that we’ve also explored the potential threats they pose to the legal interests of individuals. Especially to those legal interests that are recognized as human rights.”

column Leanne Soff

liberal arts student

Stand-up research In my career as a student, I have had the opportunity to meet more and more clever people who make a living out of researching the most complicated topics. Yet I still find myself surprised every single time I meet a researcher who turns out to be a normal, sociable and even interesting human being. Why does this surprise me? Because all that we see from researchers are academic publications, and academic publications, as a rule, are scrutinized until every last bit of personality is sucked out of them.

I get it, we’re trying to present scientific data, not writing an ad for a dating website. But as a result, my head has connected the lack of personality to researchers themselves, thinking that they are as boring as their publications. I fear that I am not the only one who might make this error. As a result it can become hard to sell findings, even when they can genuinely be of interest to other people.

In Great Britain, they have found a brilliant solution for this: combining research with comedy. For several weeks, researchers are trained by professional comedians on how to do stand-up, at the end of which they perform a stand-up act about their research. Honestly, I think this is exactly what the world needs right now. You can’t fight a screaming Trump with plain, dry data on climate change, you have to engage with your audience in normal human language, not in academic language. And no, that doesn’t mean that you have to talk to people like they are little kids, it simply means making your research a little more relatable, and perhaps even funny.

8 februari 2018

28

8 februari 2018