Chaos

th

em

an

um

me

r

maart 2016 #08 jaargang 53 | 10

Onafhankeli jk magazine Tilburg univer sity

2

In deze Univers

06

08

Solidariteitscrisis van Europa

Nederland regelland

De vluchtelingencrisis zorgt voor grote chaos in Europa. Vier TiU-experts gingen op verzoek van Univers een discussie aan.

We hebben een hekel aan chaos. Daarom verzinnen we regels. Waarom hebben we dan toch zo’n hekel aan al die regels?

22

26

s r e k a w e b e l l i t s De van de orde

Climate change: don’t talk but act

Wie houden de campus overeind? Univers zocht de medewerkers op die de onzichtbare ruggengraat van Tilburg University vormen.

OVERIGE ARTIKELEN 4 De chaos van het moeten 13 Hoe word ik supersuccesvol?

20 De wolf en de regelneven 29 Disasters are proof that life is not makeable

10 maart 2016

Some experts say a future clima te chaos will dwarf the one caused by the ref ugee crisis. What are TiU-students doing about it?

Rubrieken 12 De Vijf van Eijff 16 Beeldend 32 Schappelijk nieuws

COLUMNS 3 Luuk Koelman 11 Tom Grosfeld 15 Erik-Jan Broers 31 Marianne Lalande

3

Van de redactie Chaos

ctureerd. Maar schijn Op de campus lijkt het leven geordend en gestru één lange stresspeals bedriegt. Veel studenten ervaren hun studietijd -bestendig, zoals chaos er riode en zijn door de huidige tijdgeest mind veel zichtbaarder. chaos de is us te lezen is op pagina 4. Buiten de camp zekerheid, het geen en werk er mind De Wet werk en zekerheid levert gaat het om nu t, Grexi eerst er Was leed. sociale domein wordt uitgek enen vluchtelingen Brexit. Britten die uit Europa willen, terwijl miljo er juist in willen. Om de chaos buiten te houden, bouwen landen nu hekken op Europese binnengrenzen onder het motto ‘Ieder voor zich en God voor ons allen.’

Althans: zolang God geen Allah heet.

De wereld draait dol, zo lijkt het. Reden voor Univers om er een themanummer aan te wijden.

Jan Ligthart, coördinator Univers univers@uvt.nl

Poll

het is ieders plicht om duurzaam te leven

39%

Hoe hoger je opleiding, hoe groter je plicht.

(34 Stemmen)

28% Nee. Ik ben gek op vlees en plastic.

(24 Stemmen)

17%

12%

Ja, maar daar begin ik pas mee na mijn uni-tijd.

heeft geen zin. Uiteindelijk regeert de chaos.

(17 Stemmen)

(12 Stemmen)

Stemmen op de volgende poll kan op Universonline.

colofon

Univers #8 | 10 maart 2016

@uvt.nl Internet www.universonline.nl Adres Postbus 90153, 5000 LE Tilburg, univers Pascal Tieman Productie PrismaPrint Cover Tieman Pascal Valley/ Basisontwerp Death ne van Tilburg University magazi kelijk Uitgave Univers is het driewekelijks onafhan 31 maart 2016 Redactieraad op jnt verschi 53 g jaargan van 9 s Univer Volgende editie er is gemaakt door Francine numm Dit Voorzitter Wiel Schmetz (w.schmetz@fontys.nl) Cantrijn, Adrian van den Dolph Broers, n Erik-Ja Bos, Martien ), Bardoel (hoofdredactie Marianne Lalande, Jan Ligthart, n, Koelma Luuk Eerenbeemt, Nathan de Groot, Tom Grosveld, Ton Smout, Bart hof, Scherp Iris n, nhuijze Frank van den Nieuwe Vaessen, Marga Toemen, S. Lloyd Trumpstein, Jack Tummers, Ron ijs.

Wijkhu Jozien s, Willem Niek , Walsh, Jeroen Wienen

column Luuk Koelman

Tien bananen Het leven is één grote chaos. De beurskoersen voorspellen? Economen doen het graag, maar zitten er bijna altijd naast. Het gedrag van de mens is nu eenmaal in geen enkel rekenkundig model te vatten.

De in Artis woonachtige gorilla Jacko levert al zestien jaar lang het bewijs van die stelling. Elk jaar kiest de aap tien bananen uit een mand met daarin 75 bananen waarop bedrijfsnamen staan genoteerd.

Iedere vrucht die hij oppeuzelt, correspondeert met een aandeel. Tezamen vormen ze zo Jacko’s aandelenportefeuille.

Rijst de vraag: kan de behaarde vermogensbeheerder het een beetje winnen van de beste beleggers van het land? Nou en of! De afgelopen zestien jaar versloeg Jacko maar liefst dertien keer een panel van professionele beursanalisten.

Dat moet voor hen een shock zijn geweest. De wetenschap dat je klant beter af is wanneer hij advies vraagt aan een aap. Daar sta je dan, met al je economische ramingen en prognoses, berekend door peperdure software en verpakt in mooie statistieken met getallen tot twee cijfers achter de komma.

Valse zekerheden zijn het, want hoe nauwkeuriger we iets proberen te voorspellen, des te groter de kans dat we ernaast zitten. Elk stapje verder vooruit in de tijd levert meer onzekerheid.

Ach, waren we allemaal maar als Jacko. Tien bananen kiezen is voor hem geen prestatie. Voor een beleggingsadviseur is zo’n eenvoudige handeling niets minder dan een zoveelste poging de toekomst te doorgronden, een patroon in de chaos te ontdekken. Maar Jacko leert ons dat er helemaal niets mis is met chaos. Je hebt geen toekomstanalyse nodig om besluiten te kunnen nemen. Het besef dat het grootste deel van je kennis uit onwetendheid bestaat, is voldoende.

10 maart 2016

44

leestijd

4

minuten

tekst Jeroen wienen

De chaos n e t e o m t e h van Als student kom je nie Buitenlandervaring, ee t langer weg met halfbakken inzet. langer tot de acties vann bestuursjaar of een stage behoren niet bittere noodzaak voor een overenthousiaste streber, maar zijn een geslaagde studente ncarrière. En wat levert dat op? Juist: cha os.

M

hun stufi trekken. Nee, ook zij moeten zich bewust zijn van het nut van studeren.

Daartegenover staan de cijfers. Komen de meeste studenten die tijd van snelle verandering, toenemende druk en hoge verwachtingen zonder kleerscheuren door? De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) deed onderzoek naar de psychische gesteldheid van studenten.

Hun antwoord? Nee. Bijna de helft van alle studenten kampt met psychische problemen. Stress, vermoeidNa intrek te hebben genomen in je studentenka- heid en depressie komen mertje kom je erachter dat je eigenlijk helemaal het meeste voor. Als niet zo goed kan koken. Dan maar een pot belangrijkste oorzaak tomatensaus met pasta. Zo worden de weken wordt studiedruk gená de TOP-week wederom gevuld met die drie noemd. “Tegelijkertijd activiteiten: drinken, weinig slapen en slecht studeren en werken eten. Daarna moet je je bij elkaar gaan rapen om financieel rond en het echte leven gaan ‘lijden’. Maar ben je als te komen wordt als gloednieuwe student eigenlijk wel klaar voor al stressvol ervaren en die veranderingen? kan leiden tot psychische klachten”, geeft Minder geld, zelfde oud-voorzitter van de verantwoordelijkheid LSVb Kai Heijneman De overheid lijkt te denken van wel. Tenminaan. ste, dat mag je concluderen als je kijkt naar het nieuwe leenstelsel. In een tijd dat prestatiedruk nieuwe balans toeneemt bij studenten, snijdt de regering in de Studentenpsycholoog Jos Haarbosch herstudiefinanciering. Politici schetsen in de media kent deze cijfers in de praktijk: “De levensfase het beeld van luie studenten die profiteren van van de jongvolwassene is er een van snelle groei, de belastingbetaler. Studenten die lui achterop cognitief, sociaal en emotioneel gebied. overleunend zesjes halen en biertjes drinken.

Daarnaast ontdek je in deze periode allerlei Die meer in de kroeg dan in de bibliotheek te mogelijkheden. Dat brengt onontkoombaar het vinden zijn. Niet langer kunnen die studenten ontwikkelen van een nieuwe persoonlijke balans

aandagochtend kom je aangestrompeld. Sta je dan; net 18 geworden.

Met je rugzak om loop je een overvolle sportzaal binnen. Om je heen een meute aan verkleed volk en licht angstige nieuwbakken studenten. Door de mensenmassa weet je nog net je groepje te vinden. De TOPweek kan beginnen.

met zich mee. Mij persoonlijk lijkt het ‘grenzeloze moeten’, een specifieke kleuring van de tijdgeest die extra zwaar op de nieuwe generatie jongvolwassenen drukt. De eisen die vanuit de studie worden ervaren zijn daar dan mogelijk één van de vele aspecten van.”

Maar niet alleen deze eisen dragen hieraan bij volgens Haarbosch: “Ik denk dat de ‘continue informatiestroom’ en het steeds meer verweven raken van de ‘virtuele sociale wereld’ en de ‘tastbare sociale wereld’ een grote rol spelen bij het overspoeld raken en het niet voldoende afstand kunnen nemen om de persoonlijke balans te hervinden. En er kunnen natuurlijk ook ‘socio-genetische aspecten’ aanwezig zijn waardoor een individu minder chaos-bestendig is.”

‘Eerstejaars weten dat ieder foutje grote gevolgen kan hebben’

10 maart 2016

Iemand die dat ook in de praktijk tegenkomt is studentbestuurder Dennis de Groot: “Eerstejaars zijn een stuk bewuster bezig met hun studie dan voorheen, dat merk je aan alles. Ze lijken zich meer bezig te houden met hun bindend studieadvies, want ze weten dat ieder foutje grote gevolgen kan hebben voor studievoortgang en dus ook voor de studie-

5

foto Daniel foy (flickr.com/orangeacid)

schuld.” Als gevolg gaan studenten minder snel op kamers, of slaan ze vaker een activiteit over.

Goede zaak? “Niet helemaal”, zegt Dennis. “Studie is uiteraard heel belangrijk, maar een groot deel van je ontwikkeling maak je juist mee door actief deel te nemen aan het studentenleven.”

Dat heilige moeten, dat herkent Bob van Soolingen wel. Zo vinkt hij netjes de hokjes af die recruiters graag zien. Twee studies? Check. Bestuursjaar?

Check. Momenteel is hij student-assesor van de rechtenfaculteit. “Aan de ene kant zie je dat mensen zich bewuster worden van hun studie, terwijl ze aan de andere kant steeds meer willen doen. Ik studeer rechten, daar zie je dat bij sommige vacatures honderden sollicitanten reageren.

Dan moet je wel iets extra’s doen om boven het maaiveld uit te steken.”

dvatten voor het De universiteit biedt han Naast de reguliere omgaan met deze druk. ychologen zijn er verbegeleiding en studentps de universiteit: Stress schillende cursussen op s en zelfs de OpjutManagement, Mindfulnes den van de persoongroep is gericht op het vin lijke balans.

op: “En dan wordt het wel zwaar. In de weekenden was ik bij mijn ouders en daar kwam ik vooral bij van de week. Het eerste half jaar van komend collegejaar wil ik ook even thuis blijven wonen, zodat ik goed kan starten.”

Jelle (17) geeft ook aan nog even bij zijn ouders te blijven: “Het is vooral gewoon erg duur om alles zelf te moeten betalen. Of het leenstelsel verleidingen meewee gt? Ja, zeker. Eerst kon je van je studieten in Tijd om eens wat studen financie ring je kamer betalen. Nu moet je dat spe aan hun jasje te trekzelf doen. Je hoort ook steeds vaker dat mensen ken. Op de open dag moeite hebben met het krijgen van een baan. van Tilburg University Daarom zou ik niet meteen heel veel geld willen bevroeg Univers enkele lenen. Maar als ik een tijdje aan het studeren scholieren. Hoe gaan zij ben, ga ik er nog eens naar kijken.

Mijn ouders hun studie in? zijn nu ook nog terughoudend.”

Kimberly (20) heeft al Bob heeft tot slot een stukje advies: “Prioriteigestudeerd, maar dat ten stellen en goed time management; die twee ging niet zoals ze hoopte. dingen zijn cruciaal. Als je in het studentenleven “Niet omdat ik te weinig stapt, kun je werkelijk alles doen wat je wilt. Zodeed, maar de opleiding lang je je in een goede omgevin g begeeft en de paste niet bij mij.” Het op juiste dingen op één zet, dan komt het goed.” akkamers gaan ging haar gem j rbi die daa kelijk af. De verleidingen blemen pro er me en erd lev kwamen kijken

‘Het grenzeloze moeten drukt extra zwaar op de nieuwe generatie’

10 maart 2016

6

leestijd

11

minuten

toemen art Foto’s ton Tekst jan ligth

De solidariteitscrisis van Europa en tot Van varkenskoppen en oproer tijdens bewonersavond de Oostde vlucht die de populariteit van de PVV neemt. Van de duizenden Europese hekkenbouwers en verdragsschenders, tot crisis ontheemden aan de Griekse grens. De vluchtelingen geen andere beheerst Europa. Sinds de Tweede Wereldoorlog lijktvan Univers crisis voor zo veel chaos te zorgen. Op uitnodiging gingen vier experts van Tilburg University hierover in discussie.

J

an Jaap de Ruiter: “De vluchtelingencrisis veroorzaakt chaos, zonder meer. Maar ik denk dat Europa er in de loop van dit jaar toch in gaat slagen om dit enigszins te beheersen. Je kunt hier geen uniform besluit op loslaten en iedereen doet maar wat, ja. Maar alles bij elkaar leidt dat dan toch tot een vermindering van de vluchtelingeninstroom en dus van de chaos. Eerlijk gezegd denk ik dat de bedreiging en potentiële chaos die van Rusland uitgaat veel groter is.”

Mirjam van Reisen: “Ik denk dat deze crisis is terug te leiden naar de financiële crisis. Die heeft pas echt tot chaos geleid. Tot dan dachten we nog dat de vraagstukken over de Europese identiteit en eenheid wel waren op te lossen.

Die crisis maakte duidelijk dat deze gedachte niet langer houdbaar is. De vluchtelingencrisis bevestigt dit en maakt dat mensen zien wat het probleem is met de toekomst van Europa.”

10 maart 2016

Harrie Verbon: “De financiële crisis was inderdaad een grote chaos. Maar deze is grote r.

Omdat de EU-leden dit keer ook nog eens alle kanten opgaan, ondanks alle afspraken. Maa r goed, eigenlijk zit chaos ook gewoon ingeb akken in de hele EU. Er worden nooit goede regels gemaakt, en waar dat wel gebeurt, doet toch iedereen waar hij zin in heeft omdat er geen sancties zijn. De EU heeft nooit een antwoord op een crisis en is eigenlijk een enorm misb aksel. Zie ook hoe Angela Merkel nu op eigen houtje heeft gehandeld: door de deuren van haar eigen land open te zetten, heeft ze zonder enig overleg de grenzen voor alle landen opengeze t.

Ik geloof niet dat je dat nog terug kunt draa ien.”

De Ruiter: “Er is in ieder geval wel een gren s aan het absorptievermogen van de bevolking in Europa. Als je ziet hoeveel aanslagen er zijn op asielcentra in Duitsland, dat blijft nog heel erg onderbelicht. Je kan wel zeggen dat dit niet zou

zou politieke realiteit. Ik mogen, maar het is een zaak ats, grenzen dicht, de zeggen: pas op de pla aal em er kijken of je dat all controleren en dan lat n zij en controleren. Er beter kunt reguleren niet de wereld en je kunt in altijd wel oorlogen nenlaten.” >> de hele wereld hier bin

Dr. Jan Jaap de Ruite r is Arabist en unive rsitair docent aan TSH Prof. Conny Rijken is hoogleraar Human Tra fficking and Globilizat ion Prof. Mirjam van Re isen is hoogleraar Int ernational Relations, Inn ovation and Care Prof. Harrie Verbon is hoogleraar openba re financiën en sociale zekerheid

7

bon en Mirjam Jaap de Ruiter, Harrie Ver VLNR: Conny Rijken, Jan

van Reisen

10 maart 2016

8

Van Reisen: “Nee, de grenzen sluiten is geen oplossing voor het veiligheidsprobleem. En ook dat probleem is een politieke realiteit. Neem de vluchtelingen uit Eritrea. Die komen vast te zitten in Libië en andere streken met een IS-context. Het feit dat wij grenzen sluiten, maakt dat probleem niet kleiner, eerder groter.

Die mensen kunnen niet verder maar ook niet terug. Die vluchtelingenstroom gaat niet stoppen. En ondertussen geven wij als Europa precies aan dat land, aan Eritrea, bilateraal 200 miljoen euro om de vluchtelingenstroom te stoppen. Terwijl dat mafiaregime daar juist geld aan verdient. Dat kan dus niet. Of neem Libië.

Daar zou wat mij betreft een vredesmacht moeten komen. Je kunt als Europa niet heel Afrika overnemen, maar je moet wel keuzes maken.”

De Ruiter: “Ingrijpen? Dat moet je niet doen.

Nooit. Dat heeft nog nooit iets opgeleverd.

Irak, Afghanistan, Libië hebben aangetoond dat ingrijpen de chaos zelfs nog vergroot. Dat geldt ook voor Syrië.”

Rijken: “We hebben inderdaad niet veel goeds gezien van al dat ingrijpen. Het komt helaas ook bijna nooit tot een compromis binnen de Veiligheidsraad. En als we iets doen, pakken we nooit door. We komen er even en vertrekken dan weer. En er is dan niets opgelost.”

Verbon: “Binnen de EU is hetzelfde aan de hand. Sommige landen willen een federatief verband, andere willen autonoom blijven. En daartussen heb je dus niks. We willen wel van alles, maar er komt uiteindelijk niets van.”

Rijken: “Ligt dat aan het ontbreken van recht of aan het ontbreken van de wil? De regels zijn er wel.”

Verbon: “Is dat niet hetzelfde in de praktijk?

Binnen de EU zijn de regels trouwens sowieso niet goed.”

‘Ik heb inmiddels wel geleerd dat elk scenario denkbaar is in het MiddenOosten’ Jan Jaap de Ruiter ngencriVan Reisen: “De vraag is of de vluchteli hand over de s chao de sis zó ontwrichtend is dat ffen scha ‘Wir raak uitsp de krijgt. Harrie zegt: richtend. das’ van Merkel was inderdaad zo ontw met haar Maar je kunt ook zeggen dat Merkel geschiede politiek in deze vluchtelingencrisis denis van Europa continueert.”

Verbon: “Maar dit bewijst toch juist hoe slecht Europa is georganiseerd: als één persoon met zo’n uitspraak voor heel Europa iets kan bepalen...”

Van Reisen: “Als je het puur bestuurlijk bekijkt, heb je daar gelijk in. Maar vanuit historisch perspectief, vanuit het bewustzijn van waar Europa voor staat en wat haar morele ankers zijn, dan heeft Merkel Europa misschien juist wel gered.”

Verbon: “Meen je dat? Ik vind dat Merkel de bijl aan de wortels van Europa heeft gelegd. Bij de schuldencrisis vond ik dat Duitsland en Frankrijk het al te veel voor het zeggen hadden. Dat zie je nu weer. Nu is het zelfs alleen Duitsland.

Dat bewijst dat Europa geen unie is maar meer een soort dictatuur van Duitsland en Frankrijk.”

De Ruiter: “Zo zit de wereld toch ook in elkaar?

Bij de Verenigde Naties is het niet anders.”

Rijken: “Europa heeft dit ook aan zichzelf te danken. Jarenlang is de vraag om hulp genegeerd van landen als Griekenland en Italië, en eerder ook Spanje, toen die al met dit vluchtelingenprobleem kampten. Dan lopen die landen gewoon over. Ik zie dit dan ook niet als een vluchtelingencrisis maar als een solidariteitscrisis.”

Verbon: “En dat is omdat er geen goede regels zijn binnen Europa. Kijk, binnen Nederland hebben we de solidariteit goed geregeld met ons sociale stelsel. Dat is in Europees verband niet

‘Vanuit historisch perspectief heeft Merkel Europa misschien juist wel gered’ isen Mirjam van Re

10 maart 2016

9

vluchtelingen op de treinrails

he grens. bij de grieks-macedonisc

gebeurd omdat sommige landen dat niet wilden.

Dus is er geen antwoord op een crisi s omdat er geen regels afgesproken zijn.” ije nog Rijken: “Er zijn wel afspraken gemaakt nen komen. Vijf jaar geleden was Turk , bijheeft jd enti voorbeeld over de verdeling van die een succesverhaal. Maar in de tuss 160.000 s gren zuid de aan vluchtelingen. Echter: geen enkel land Erdogan enorme problemen , inclukant west de aan d, sief Nederland, heeft zich tot nu toe gekregen met IS en Assa aan die g van de afspraken gehouden. En ondertussen de vluchtelingen, intern de beperkin probeert Rusland. met n leme prob die dan iedereen er een Turks probleem van persvrijheid en te maken. aan and Maar je kunt niet zeggen: hier heb je Erdogan zal vandaag of morgen bij iem een zak n allee nlijk geld en je zoekt het maar uit. We zulle moeten kloppen, want hij heeft eige n moeten van is cht geda f helpen. Daarom moeten we heel hard nog maar vijanden. Of dat naïe proberen ario denkom van Turkije een veilig land te mak mij? Nee, ik heb geleerd dat elk scen en waar ” ten.

Oos is in het Middenvluchtelingen heen kunnen en waar ze ook kun- baar Reisen: “Het Turkse probleem is nog nen blijven. Dat is vooral wat er moe Van t gebeuren. in Afrika Nu is het nog: we willen van het prob beheersbaar. Als je ziet wat er elders leem af eden zonder dat we Turkije het gevoel geve gebeurt, dan gaat het om hele grote gebi n dat we nisortu opp hen helpen.” en grote groepen die op een hele er taat onts Zo en.

De Ruiter: “Turkije is erg laks in het tische manier coalities vorm controleen, iteit activ inele ren van de grenzen aan de westkant. een nieuwe mix tussen crim Dat is het En die machtsmiddel van Erdogan richting terrorisme en de vluchtelingenstroom.

Europa, ja. er een dat denk Ik in. ar elka op Het is ook populair om te denken dat drie grijpen ook vluchlbevo die van deel t groo een bij telingen zijn wisselgeld zijn. Toch acht gevoel leeft ik het en hebb r denkbaar dat hij eieren voor zijn geld kingsgroepen dat ze geen toegang mee kiest en naalter en en de grenzen dicht doet. Er zou een oms tot manieren om het beter te krijg lag kunje in Turkije tieven zoeken. En waar jij denkt dat geval.” het niet daar nog invloed hebt, is dat de islamis is, oed invl van De Ruiter: “Wat ook

factor. Het feit dat veel vluchtelingen moslim zijn speelt ook een grote rol. Alles wat er maar aan vooroordelen over de islam best aat, steekt nu de kop op.”

Verbon: “Ik heb het altijd een rare fout gevonden dat landen als Roemenië en Bulg arije wel tot de EU werden toegelaten en Turk ije niet.

Alleen maar omdat het een islamitisc h land is.

Dat is een gemiste kans geweest, wan t het is een quasi-Europees land en precies de brug die we nodig hebben.”

Rijken: “Religie mag natuurlijk geen rol spelen.

Dat geldt ook voor de acceptatie van vluchtelingen. Al moet je dat ook in de bred ere context zien. Het gaat dan in het vervolgverha al ook nog over de integratie. Niet dat je daar in een scheiding mag aanbrengen, wat som mige Europese landen nu wel doen. Je hebt de verplichting om mensen bescherming te bieden.

En binnen Europa is daaraan toegevoegd: toegang tot de asielprocedure. En je kunt mensen ook niet on hold zetten, het is al erg genoeg dat die asielprocedure negen maanden in beslag neem t.”

Van Reisen: “Daarnaast speelt natuurlij k ook het probleem van de demografie. Wij hebben in Nederland gewoon mensen nodig voor de arbeidsmarkt.” >>

10 maart 2016

10

Verbon: “Dat is helemaal niet zo. Deze mensen bieden geen oplossing voor een demografisch probleem want zij hebben de verkeerde opleiding. En wij hebben ook geen goede record als het daar om gaat. Kijk naar onze Marokkaanse medeburgers, dat zijn gewoon Nederlanders want dat is al de derde generatie. Die zijn nog steeds niet geïntegreerd. Hun positie op de arbeidsmarkt, de ontzettend hoge werkloosheid onder Marokkanen... ligt dat nou aan ons of ligt dat aan hen?”

Van Reisen: “Maar de ene groep is de andere niet en je kunt niet niets doen. Het niet economisch integreren van groepen die waarschijnlijk toch gaan blijven, dat biedt geen perspectief.

Dan integreren zij helemaal niet.”

Verbon: “Ook als die groep integreert, is dat echter geen oplossing voor het demografische probleem. Veruit de meesten kunnen alleen aan de slag aan de onderkant van de arbeidsmarkt.

En daar hebben we geen mensen nodig. Ik denk dat de grenzen dicht moeten omdat we anders onze eigen welvaartsstaat ondergraven. Wij hebben geen behoefte aan duizenden buschauffeurs.

Of duizenden aspergestekers. De banen aan de onderkant van de arbeidsmarkt zijn aan het verdwijnen, behalve in de zorg dan misschien.

Hoe komt het dat buschauffeurs hier 500 keer meer verdienen dan hun collega’s in India? Heel simpel: omdat we de grenzen hier dicht houden.

Je kunt wel zeggen dat dit niet solidair is met die buschauffeur in India, maar ja... Die chauffeur in India kan geen flatscreen-tv kopen, de chauffeur hier in Nederland wel. Omdat de lonen hier hoog zijn is de welvaart hoog. En die verdwijnt als je de grenzen voor iedereen openzet.”

Van Reisen: “Dat is niet per se een logische conclusie.”

Verbon: “Dat is het wel. Als je meer mensen krijgt maar niet meer banen, dan gaan of de

lonen omlaag of de werkloosheid neemt toe.”

Van Reisen: “Ik denk dat we juist meer lager opgeleide mensen nodig hebben. Dat is goed voor de samenleving.”

Verbon: “Ja, dat is goed voor jou. En voor mij.

Maar niet goed voor de mensen die bij jou in de tuin komen werken. Je kunt niet zo veel meer mensen op het minimumloon laten werken.

Dan krijg je Amerikaanse toestanden. Mensen die zwart gaan werken. Inpakkers in de winkels.

Allemaal prima, maar die mensen verdienen dus bijna niks. Dat is ook geen solidariteit.

De vraag is: met wie wil je solidair zijn? Met de rest van de wereld of met je eigen sociale onderklasse? Dan kies ik dus voor mijn eigen onderklasse.”

Van Reisen: “Ik ben het met je eens dat voor onze onderklasse de standaarden zoals een minimumloon goed nageleefd moeten worden.

Maar ook voor mensen die hier nieuw zijn. Ik vind dat je met beide solidair moet zijn.”

Verbon: “En dat kan dus niet. Dan zou je

n, want de hele wereld hierheen moeten hale een van nergens is de solidariteit in de vorm asse erkl ond de ook sociaal stelsel groter. Het is ze dat Om . eert reag igst in Nederland die het heft ” is. in hier ng bela hun precies weten wat voor die Van Reisen: “Ja, je moet iets doen. Ook hek een is mensen. Maar wat je niet moet doen it arite solid je neerzetten. Je zet dan een hek om een ook dat dt heen. En als je niks toelaat, wor voor het bedreiging. De vluchtelingen blijven daar ook En n. zitte o grootste deel in de regi nen wij kun Dan en. deal mee kunnen ze er niet t om dat citei capa de en hebb we en, hier wel zegg zetten, te te beheersen door er een hek omheen maar dat is dus geen oplossing.” dan weet je Verbon: “En als je het hek open zet, Dus je en. kom sen zeker dat er veel meer men den. hou te t dich eren prob moet het hek dicht de van nt erka ond de is dan , Doe je dat niet Dat die arbeidsmarkt in Nederland de pineut. ren, este mensen dus angstig zijn en gaan prot dat begrijp ik.” niet alRijken: “Maar dat protest komt echt breder. veel leeft Dat nt. leen vanaf de onderka in niet is dat n, zitte s mer Waar de PVV-stem s nder enla buit ste mee de r waa de gemeenten ke blan vrij wonen. Die protesten zie je vooral in ook juist t gemeenschappen. Het protest kom

‘De vraag is: met wie wil je solidair zijn? Met de rest van de wereld of met je eigen sociale onderklasse?’

Harrie Verbon

10 maart 2016

11

‘Wat we nu doen is Griekenland in zijn sop gaar laten koken’

Conny Rijken

die bang is dat zij in hun van de groep die beter gesitueerd is en ” . doen t welvaart een stap terug moe t als ik de foto’s zie van Verbon: “Heb je daar cijfers van? Wan zijn dat toch niet mijn colmensen die protesteren bij azc’s, dan lega’s van hier.” ook niet de gemiddelde Rijken: “Nee, maar jouw collega’s zijn Nederlander.” die aan de sociaal-econoVerbon: “Ik bedoel dat het mensen zijn zitten, mensen die rond of mische onderkant van de samenleving Dat zijn heel veel Nederlaniets boven het minimumloon zitten. bestaan. De oplossing zou ders. En die worden bedreigd in hun tot een gezamenlijke aanpak van de EU moeten komen. Die moet niet veel vertrouwen in. komen en optreden. Maar ik heb daar heel bang dat het uit de ben ik Ik zie een voortdurende chaos en niemand weet wie het dat is leem hand gaat lopen. Want het prob EU. En dan nog, uiteindenu precies voor het zeggen heeft bij de treden.” lijk kan iedereen gewoon de regels over dat we toch wel iets en zegg je kun d ertij elijk Van Reisen: “Teg acht vluchtelingen in opschieten. Neem het feit dat er nu ook zijn er heel weinig en dat Letland zijn aangekomen. Ik geef toe: punt is dat Letland dat het r Maa ze zijn ook niet goed ontvangen.

Dat was twee jaar geleden doet omdat Europa het heeft gezegd. is ook geen symboolpolinog een onmogelijke gedachte. En dat vluchtelingen hoeft toe te tiek. Want als je echt vindt dat je geen en. Dus er schuift wel iets laten, dan laat je er ook geen acht binn nemen van de verantwoorop in de gedachte van het gezamenlijk delijkheid.” zijn in het verleden al zo Rijken: “Ik ben het daarmee eens. Er menlijk beleid te komen, en geza een tot veel pogingen gedaan om nu. Natuurlijk, van de verdewe zijn nog nooit zover gekomen als cht gekomen. Maar het feit ling van vluchtelingen is nog niets tere , dat is positief. Nu moeten dát er een besluit is over die verdeling worden getrokken. Van die hotspots naar een Europees niveau elen. De hele discussie verd sen daaruit kun je vervolgens die men nodig. Wat we nu doen, is over Schengen is dan ook niet meer n. We zijn elkaar voor de Griekenland in zijn sop gaar laten koke gek aan het houden.” het zou moeten. Ik wil een De Ruiter: “Maar nu beschrijf je hoe pa nog best wel functioneert. ander voorbeeld geven van hoe Euro Griekenland is. In Ierland in Kijk naar de financiële crisis die er hoe die er dan toch goed kijk en s zaten ze in een soortgelijke crisi r toch ook onder maa , Oké ht? krac uitgekomen zijn. Op eigen dat zij hun eigen economie invloed van Europa, omdat ze voelden ook iets te gemakkelijk als op orde moesten brengen. Ik vind het helpen. Ieder land heeft ook Conny zegt: we moeten die Grieken r Ierland bewijst dat Europa zijn eigen verantwoordelijkheid. Maa iets ten positieve kan keren.”

column Tom Grosfeld student CIW

Slagveld

n zoeken Ik lees een boek van David Baldacci. Buite al lang een groepjes hangjongeren elkaar op voor stemt over d gelui gesloten supermarkt. Hun stem en d, hoof mijn in etjes langzaam Baldacci’s zinn te gek de voor r lange niet lf ik besluit om meze erigheid. houden en toe te geven aan mijn nieuwsgi tegen neus mijn plak en t dich boek Ik klap mijn de gebij het raam. Het luide geschreeuw beneden rekachtt aand als l sloten supermarkt fungeert enke , heid nlijk schij waar alle kende trailer voor een, naar het heeft Toch . actie veel trage film zonder al te opstaan, geschreeuw mij uit mijn bank doen laten ddels inmi het tegen s steed nog neus en wordt mijn beslagen raam gedrukt. dag zoveel Het pleintje voor de supermarkt, dat over nktkla rmar supe structuur en orde biedt aan de eld slagv tisch chao een ten, verandert ’s avonds in uit en word rs oeke pbez esho zonder regels. De coffe het op d nteer sorië gede den belan en de tent getrapt beplein re ande door zeld verge en word plein. Ze het zoekers, waarna de samenscholing, ondanks 23.00 rond d verbod, begint. De boefjes. Elke avon ukt, uur zit ik met mijn neus tegen het raam gedr actie naar d ngen verla , hunkerend naar spanning denwisen smekend om een kleine ruzie, een woor ssie. discu felle te iets een chien miss seling, of heel weer nu ook ik word d, avon e ieder Maar zoals teleurgesteld door een film zonder actie. chaos We streven naar chaos. Wat is orde als je ook oog? drieh op entje kan zien vanuit je appartem vetMensen die van orde houden bestellen een ivitam e oend vold met h lunc rde arme, verantwoo twee llen beste en houd s chao van die nes. Mensen er van te keer achter elkaar pizza zonder daar wakk open ik los, liggen. Mijn neus laat het raam weer rden gewo koud s mijn boek en eet de inmiddel pizza op.

10 maart 2016

12

de vijf VAN EIJFF

e ri o e h lt e p s e d n a v t h c ra k De Chaos is overal. Ook in de economie. In de vorm van de spelthe orie lijkt chaos daar zelfs omarmd te worden. Lijkt, want zoals alle econom ische modellen gaat ook de speltheorie niet uit van chaos. Hoogle raar financiële economie Sylvester Eijffinger geeft antwoord op vijf vragen .

1. De chaos voorkomen en beheersen door vooraf uitkomsten te voorspellen, is dat wat economen doen?

“Wat economen doen is vooral terugkijken. Je baseert economische modellen op theorieën en op empirisch onderzoek.

Het gaat mis gaat als economen voorspellingen gaan doen. Als we één ding geleerd hebben na de crisis van 2008 is het dat we daar niet goed in zijn.

We zaten er toen allemaal volledig naast door de modellen van voor de crisis door te trekken naar de jaren na de crisis.”

‘Je kunt er geen harde voorspellingen mee doen’

2. Is de speltheorie het bekendste chaosmodel in de economische wetenschappen?

“De speltheorie is voor economen een heel belangrijke tool. Het gaat alleen niet echt over chaos, maar over aannames en vooral de perceptie daarvan. Over de invloed die een handeling heeft op de interactie met andere spelers. De theorie wordt daarom niet alleen in de economie toegepast, maar ook in sociologie, politicologie en andere wetenschappen.”

10 maart 2016

3. De Griekse oud-minister Yanis Varoufakis is een bekende aanhanger van de speltheorie.

Is hij het levende bewijs dat die theorie vaak niet werkt?

“Hij is het levende bewijs dat de theorie wél klopt. Hij maakte alleen een klassieke fout. In de speltheorie heb je in het niet-coöperatieve model een leidende en een volgende partij. Varoufakis meende leidend te zijn en Europa zijn wil op te kunnen leggen. Dat was een misvatting. Zijn Europese collega-ministers van Financiën, en dan vooral Schäuble en Dijsselbloem, waren leidend. En dus bepaalden zij het spel en niet de Grieken.”

4. Dat leek vooral een politieke strijd. Wat is dan het ‘spel’element van deze speltheorie?

“Laat ik het met een waargebeurd verhaal illustreren.

Twee economen stappen in de taxi en spreken met de chauffeur een prijs af. Halverwege de rit besluiten de economen de speltheorie toe te passen.

Zij menen van volgers leiders te

zijn geworden omdat de taxichauffeur op dat moment zijn klanten wel mÒet afzetten op hun bestemming, wil hij zijn kosten eruit halen. Dus eisen de economen een nieuwe, lagere ritprijs. En maken zo dezelfde fout als Varoufakis. Hun belang om de bestemming te bereiken is groter dan het financiële belang van de chauffeur. Die trapte acuut op de rem en zei tegen zijn passagiers: eruit. Hahaha, echt gebeurd! Dat is nou de speltheorie.”

5. Oké, dus de speltheorie heeft niets met chaos te maken. Kan de theorie wel gebruikt worden om chaos te voorspellen?

“De dynamische speltheorie heeft in zoverre wel met chaos te maken dat er ongelooflijk veel factoren zijn die een rol spelen en dat die factoren gedurende het spel ook voortdurend veranderen. Daarom kun je er ook geen harde voorspellingen mee doen. Maar het heeft heel veel toegevoegde waarde bij het analyseren van problemen die we anders niet zouden kunnen doorgronden.

Problemen die we anders misschien als chaos zouden hebben bestempeld.”

13

leestijd

7

minuten

Tekst jOZIEN wIJKHUIJS foto 's Jack Tummers

Hoe word ik gestructureerd supersuccesvol?

Gestructureerd leven is altijd alomoeilijk geweest, maar met de mederne, niet-aflatende informati en stroom en alle keuzemogelijkhedondie we hebben, lijkt het nagenoegzien mogelijk. Univers-redacteur Jo nt Wijkhuijs onderzoekt hoe je ku ontsnappen aan de chaos.

I

niet. De manier k krijg altijd alles af, dat is het probleem komt regelmatig Het tje. plaa i moo waarop, dat is een minder werken, in een rommelige voor dat ik na middernacht nog zit te rham zit weg te werken kamer, terwijl ik nog snel een taaie bote te kopen. Dit alles uiteromdat ik vergeten ben fatsoenlijk eten probleem zelf niet. dit aard stijf van de stress. Zo gek vind ik in een week. Afdoen t moe aal Bedenk maar eens wat je eigenlijk allem zoon of dochter e goed een , eren wassen, bed verschonen, werken of stud aren, stofzuigen, aan je toekomst zijn, eten kopen en bereiden, geld besp met je familie onderhouden, vrienwerken, waardering oogsten, contact liefde van je leven ontmoeten, van het den maken, vrienden behouden, de je carrière plannen, sporten, weten leven genieten, verantwoordelijk zijn, even kan ook nog gezond, milieubewat er speelt in de wereld. En als het wust leven en veel slapen. tactieken om deze chaos te bestrijAls ik mensen om me heen vraag naar “Ik gooi alles in een hoek of in een den, krijg ik de gekste dingen terug. s dt alle chaos ineens een hoopje chao doos,” vertelt een vriendin. “Dan wor ” bij. nog ook daar ik nd. Vaak zing en daardoor een stuk minder bedreige niet druk maken’ de beste chaosoon gew ‘je dat t vind Mijn beste vriend acht jaar over zijn studie. Een andere tactiek is. Hij doet alleen wel al bijna cht tussen mensen met ernstige vriendin, die onlangs een tijdje doorbra deze mensen structuur >> voor psychische problemen, vertelde dat

10 maart 2016

14

essentieel is. “Als de lunch vijf minuten te laat is hier, dan raken mensen ernstig van slag.”

Structuur is, kortom, van levensbelang bij het herstellen van een al te chaotisch leven.

De morgenstond Het moderne leven voelt voor velen van ons als een zware last. Volgens het CBS en TNO had in 2014 ruim 14 procent van werknemers in Nederland burn-outklachten, met als grote koploper mensen in de leeftijdscategorie 25 tot 35 jaar en dan vooral mensen werkzaam in het onderwijs.

Daarnaast, vertelt Tilburg University’s studentenpsycholoog Jos Haarbosch, is ook aan studenten te zien dat chaos en de daaruit voortkomende stress zijn tol kan eisen: “Stress, moeite met concentratie en het daarbij horende piekeren, dat zijn de meest genoemde klachten van studenten die bij ons hulp zoeken.” Haarbosch spreekt over ‘chaos versus persoonlijke balans’. De studentenpsychologen proberen studenten te helpen met het terugvinden van die balans: “Dat kan dan op een bepaald levensgebied spelen of in de combinatie van gebieden als studie, studentenleven, relaties, gezondheid, werk, sport, en hobby’s.”

Tijd om zelf maar eens op zoek te gaan naar tactieken om de persoonlijke balans terug te vinden.

Het is niet moeilijk om een antwoord te vinden op de vraag “Hoe structureer ik mezelf en word ik een succesvol, gebalanceerd, fantastisch, gezond mens dat ook nog eens door iedereen heel leuk wordt gevonden?” Zelfhulpboeken te over, en zelfhulpwebsites nog meer. Allemaal beloven ze dat ik met een paar simpele tips mijn leven 180 graden kan draaien. Het slechte nieuws is dat ik daarvoor toch echt eerder op moet staan. Het halve uur waarin ik ’s ochtends mijn gehele programma probeer af te werken, zou niet genoeg zijn om rustig en energiek de dag in te gaan.

Ik stuit op het fenomeen ‘Miracle Morning’, een naam die ervoor zorgt dat 10 maart 2016

ik me liever gewoon nog een keer omdraai. De ‘Groene Meisjes’, twee foodbloggers die dit aanprijzen, zien er echter heel erg gelukkig en gebalanceerd uit op het plaatje bij hun blog. Ik besluit het ondanks mijn scepsis te proberen. Ik sta van nu af aan een uur eerder op. In de tijd die dat oplevert moet ik mediteren, een paar pagina’s in een boek lezen, wat schrijven, een beetje bewegen en een goed ontbijt eten, waar ik ook nog tijd voor heb.

Voor het mediteren, iets waar ik weinig kaas van heb gegeten, gebruik ik de app Stop, breath and think. Je geeft aan hoe je je voelt, en de app zoekt daar een (korte) meditatie bij. Die app gebruik ik stiekem ook een aantal keren in de bid- en meditatieruimte van het Zwijssengebouw, als ik even behoefte heb aan rust tijdens een bijzonder hectische werkdag. Hij geeft je zelfs ‘stickers’ als je langer, vaker of anders gemediteerd hebt. toverwoord Hoewel het me iedere keer weer pijn doet als om 6.00 uur de wekker gaat en de kat, die dat ook hoort, begint te miauwen om eten, moet ik zeggen dat het me bevalt. Niet opstaan voor de baas, maar omdat je zelf een boek wilt lezen en een rondje wilt rennen, dat voelt best goed. Behalve in het weekend, Groene Meisjes, dat mogen jullie lekker zelf doen.

Naast ‘ochtend’ is ‘productiviteit’ een toverwoord in alles wat ik kan vinden rond dit onderwerp.

Websites als jijbenteensuperheld.nl en artikelen als 27 Great Tips to Keep Your Life Organized en I just organized my whole life with this simple trick zetten helemaal in op zo snel mogelijk zoveel mogelijk (professioneel) effect. Eén ding valt me op: heel vaak komt de naam David Allen naar voren, en dan vooral vanwege zijn boek Getting things done.

Arjan Broere is coach en blogger in Tilburg en maakt gebruik van de technieken van Allen, iets waar hij een officieel certificaat voor heeft moeten behalen bij de grote Allen zelf. “We vragen iemand die coaching wil altijd naar wat de meeste frictie levert, waar hij of zij onrustig van wordt. Dit kan bijvoorbeeld de e-mail inbox zijn, of collega’s in een kantooromgeving, of het niet op orde krijgen van de dagindeling. Meestal zijn dit werkgerelateerde dingen, maar niet altijd,” vertelt hij. “Het idee achter deze theorie is dat je ieder moment dat je hebt om iets te doen, je steeds opnieuw datgene kiest wat het meest waardevol is.”

Op advies van Broere gebruik ik vier lijsten: een verzamellijst, een actielijst, een agenda en een later-misschien-lijst. Ieder idee of taakje dat mij frictie oplevert en in mijn hoofd blijft rondzeuren, gaat op de verzamellijst, of het nou om werk gaat of om persoonlijke dingen. Iedere ochtend bekijk ik kort

15

column Erik-Jan Broers

docent rechtenfaculteit

minuten kunnen direct die verzamellijst, doe dingen die in twee n, afhankelijk van hoe snel en zet de rest op een van de andere lijste wat ik die dag wil doen en het moet gebeuren. Daarnaast kies ik rkeerd blijft. Het idee is dat wat nog even op mijn actielijstje gepa der, zegt Broere. “Je kunt je niet méér gaat plannen, maar juist min aarschijnlijker dat je onw plannen, maar hoe verder vooruit, hoe dingen maar half je dat o risic planning werkt en hoe groter het gaat in een verzaalles ven: gelo n eraa t doet.” Ook mijn bureau moe ermee moet gebeuren en of meldoos en punt voor punt kijk ik wat ik snel af kan handelen knal ik het wel echt nodig heb. Dingen die telijk in een actievakje. ik er direct door en de rest gaat overzich Rekken en strekken bijzonder productieve Hoewel ik moet zeggen dat ik een paar elf toch ieder weekend mez ik ek spre weken achter de rug heb, op je actielijst, maar dat was bestraffend toe: “Dat dingetje stond en-lijst, hoor!” Daarnaast duidelijk een gevalletje later-misschi grote voordelen als het gaat heeft de theorie van Allen weliswaar uren, echt rustig en ‘pergebe om mijn overzicht van wat er moet ik mezelf weinig tijd at omd , soonlijk in balans’ ben ik nog niet en. toesta om even niet te werk dinsdag en donderdag kun Er moet dus nog meer gebeuren. Op y meedoen aan Body and je als medewerker van Tilburg Universit anade. Volgens de webMind reload in de balletzaal in de Espl ent to recharge for the site van het sportcentrum ‘an ideal mom da lukt het me om een agen en afternoon’. Dankzij mijn actielijst en om 12.00 uur stipt en nem te joggingbroek mee naar het werk allemaal vrouwen, hebben zit ik klaar voor de les. Vier anderen, omentje tijdens de lunch. vandaag ook behoefte aan een oplaadm aerobicsoefeningen. ComDe les bestaat uit rekken, strekken en en afgesprongen moet pleet met gewichten en steps waar opechte sportles, realiseer ik worden. Het voelt verdacht veel als een n een rondje door de tene mijn me als ik, mezelf uitrekkend, op het woord ‘sporten’ n chte geda in ik zaal loop. Grijnzend streep af. van mijn David-Allen-verzamellijst geleerd. Er zijn nog twee en ding al aant een Na dit alles heb ik ‘rommeldump’ en een echte lijsten over in mijn notitieboek, een r op, maar toch zeker wel to-do-lijst. Ik sta geen uur eerder mee echt pauze tijdens mijn een half uur. Regelmatig neem ik even bos in te lopen of het ande War het werk, bijvoorbeeld door even gen. En ach, zo verzuchtte Zwijssengebouw een bezoekje te bren eten was mijn was uit de mijn huisgenoot toen ik toch nog verg lgen in chaos is soms ook wasmachine te halen, “een beetje zwe best lekker.”

X = 24

Denk ik aan chaos, dan denk ik aan een schoolbord. Een schoolbord op mijn middelbare schoo l tijdens de wiskundeles. Zo’n mooi rechthoekig schoolbord, een duidelijk begrensd, overzichtelijk vlak. Tot de wiskundeles begon. De leraar begon onverstoorbaar de oppervlakte van het bord te vullen met symbolen en getallen en letters en teken s.

Hier een X, daar een Y. Een kleine zwevende 2 achter een cijfer of letter. Dan ineens een grote V, of een lange dunne S. Her en der een vreemde pijl.

Het was de uitwerking van een som die we thuis hadden moeten voorbereiden. Toen het bord vol krijt stond, luidde het antwoord van de som: X = 12. Dat was niet wat ik had. Ik had in het gunstigste geval X = 9,34. Of X is ongeveer 17. Of X is een kus op een ansichtkaart. Het maakte me eigenlijk niet zoveel uit. En het zou nog jaren duren voor ieman d me zo’n ansichtkaart zou sturen.

Lang na al die wezenloze wiskundelessen rondde ik mijn rechtenstudie af aan onze universiteit. De professor bij wie ik afstudeerde, vond dat rechten een exacte studie was waarbij men wiskundig te werk moest gaan om juridische problemen te kunnen oplossen. Toen hij vroeg wat ik op mijn eindlijst voor wiskunde had en ik hem het twijfelachtige cijfer noemde (x = 5), was hij even stil en zei toen: “Ach, je hebt het tenminste geprobeerd...” Inmiddels loop ik al heel wat jaren op deze universiteit rond en ik doe alles op mijn eigen manier: intuït ief, improviserend, onwiskundig, chaotisch. Maar soms duik ik ’s nachts op uit een verwarrende droom en dan mompel ik half slapend: “X is de 24e letter van het alfabet.”

10 maart 2016

illustratie S. Lloyd tru mpstein

16

10 maart 2016

17

n a m s o Cha rumpstein is dewe-

n dT S. Lloy ek om ons ee st an het v it f u o ij b lh o o d gids t e . De rt van h overen genkaa nde voor te t de chaos t de ongeor tekenaar ken ij staat er e s g . r n u e b uit H Til en en b mee naar bed n in b n r va uis. , gaat e mee op mt het zijn th e en no

10 maart 2016

18

leestijd

6

minuten

os Martien b illustratie t u o m S t Tekst Bar

Nederland

regelland

Aan regels en protocollen geen gebrek in Nederland. Des te groter is de schok wanneer er iets gebeurt wat niet de bedoeling is, of het nu gaat om een treinongeluk of om een aangespoelde walvis. Verstikken we ons met regels in n mislukte poging de chaos te beteugelee ?

“We koesteren graag de illusie dat we en het noodlot de baas zijn.”

W Paul Frissen

10 maart 2016

Haaksbergen wil ie vandaag de dag een evenement in er 2014 reed daar emb Sept ar. zwa het t organiseren, krijg Gevolg: drie doden en een monstertruck in op het publiek. het lastig om een verbijna dertig gewonden. Sindsdien is ren van een evenement gunning te krijgen voor het organise egelen, een strenger aatr in deze regio. Extra veiligheidsm . men geno elen tal van maatreg toezicht, meer regels: haastig zijn er beeld van ar Haaksbergen is ook een mooi voor “Begrijpelijk,” meent Paul Frissen, “ma ersity Univ urg gleraar Bestuurskunde aan Tilb Nederlandse regelzucht.” Frissen is hoo voor ooi pleid een t, Eén daarvan is De Fatale Staa en auteur van verschillende boeken. ls rege met d altij niet o pteert dat je leed en risic een terughoudende overheid die acce kan uitbannen.

Als dt, draait de regelmachine overuren.

Frissen: “Zodra er een ongeval plaatsvin in de of gelo t iedereen opgelucht adem. Het die nieuwe regels er eenmaal zijn, haal elen treg maa de als er niets meer fout kan gaan bureaucratie is groot. We denken dat l. toco >> ispro eem voorbeeld: het potv zwart op wit zijn vastgelegd.” Een extr

19

10 maart 2016

20

Sinds bultrug Johannes in 2013 strandde op een zandplaat in de buurt van Texel en overleed, is Nederland een ambtelijk werkstuk rijker waarin uitvoerig staat beschreven hoe er gehandeld moet worden bij een aangespoelde potvis. “Absurd,” oordeelt Frissen.

Regelziek Dat Nederland een regelland is, mag geen geheim zijn. Lees een willekeurig onderzoek over bureaucratie en de conclusie is altijd hetzelfde: Nederland telt veel regels en het aantal neemt alleen maar toe. De Tilburgse econoom Arjen van Witteloostuijn becijferde in 2012 samen met zijn Groningse collega Gjalt de Jong dat sinds de Tweede Wereldoorlog het aantal regels in alleen al het hoger onderwijs met 800 procent is toegenomen. “Nederland is regelziek,” meent De Jong.

Frissen: “Regelzucht creëert een totalitaire overheid die zijn burgers voortdurend controleert.”

Een andere uitkomst van de regelzucht is het preventiedenken. Rik Peeters promoveerde aan Tilburg University met The Prevention Gaze, waarin de politiek filosoof de ‘preventiestaat’ onder de loep neemt. Om bijvoorbeeld terrorisme te vermijden maakt de staat steeds meer regels die het mogelijk maken om vooraf in te grijpen. Peeters: ‘De overheid denkt: voorkomen is beter dan genezen. Maar het voorkomen van rampen gaat hand in hand samen met een afname van de privacy van de burger. Het staatvrije domein wordt steeds kleiner.”

‘Regelzucht creëert een totalitaire overheid’

“De wereld is nu eenmaal onvoorspelbaar en ingewikkeld,” zegt Frissen. “Die regels en protocollen zijn tevergeefs.” Maar ze zijn ook potentieel gevaarlijk. Want meer regels leiden tot een machtige en normatieve overheid, die steeds vaker over de drempel van de burger meekijkt.

Risico's uitbannen Niet alleen de overheid wil risico zoveel mogelijk uitbannen, de burger wil hetzelfde. “De moderne mens accepteert het noodlot niet langer,” meent Jos de Mul. Van

de Rotterdamse filosoof verscheen onlangs de vijfde druk van De domesticatie van het noodlot, waarin De Mul de verschillende manieren onderzoekt waarop mensen omgaan met het noodlot. “Er kunnen je in het leven dingen overkomen die je niet kan controleren,” vertelt De Mul. “Mensen vinden dat een enge gedachte.

Daarom ontwikkelen ze strategieën om met het noodlot om te gaan.”

De oude Grieken geloofden dat het noodlot onvermijdelijk is en probeerden het heroïsch te affirmeren. Later wordt de Grieks houding vervangen door de Christelijke. Ook volgens de Christelijke houding is het noodlot niet tegen te houden. Wel is het onderdeel van een groter plan van God, wat troost geeft. Zowel de Griekse als de Christelijke houding accepteert het noodlot. Dat verandert vanaf de zeventiende eeuw, wanneer de moderne houding opkomt.

De Mul: “Vanaf dan ontstaat het idee dat we het noodlot kunnen bestrijden. Dat we het de baas kunnen zijn. De snelle ontwikkeling van de technologie speelt daar een grote rol in.”

Het idee dat je het noodlot kunt bestrijden, uit zich ook in een wildgroei aan regels, erkent De Mul: “Paul Frissen knoopt hier aan bij mijn interpretatie van ons verlangen het noodlot te domesticeren en trekt dat in de bestuurskundige sfeer. Ik focus me daarentegen op technologie.

Maar of het nu om regels of technologie gaat, in

De wolf jaar De wolf is terug. Hij was vorig eid al even in het land en komt geh den weer. Here to stay, met vele vri desjes en vriendinnetjes, weten de k, nie kundigen. Geen reden tot pa zegt Arie Trouwborst, roofdiere rechtonderzoeker in Tilburg: “D eft scenario’s liggen in de kast, je ho te uit ze alleen maar te pakken en voeren”. eerenbeemt Tekst adrian van den cantrijn lph Foto do

arie trouwborst

10 maart 2016

21

beide gevallen verwachten we dat ze ons zullen redden en beschermen.”

Een valse verwachting, vindt ook De Mul. “Het leven is chaotisch, daar verandert de techniek niks aan.” De filosoof wijst erop dat techniek juist een belangrijke importeur van tragedies is. “Kernenergie heeft veel voorspoed gebracht, maar ook kernrampen zoals Fukushima. Malariabestrijding in de derde wereld heeft gezorgd voor meer overlevenden, maar daardoor ook voor meer hongersnood.”

Regels zijn business Marius Meeus is voorzitter van het departement organisatiewetenschappen aan Tilburg University. Als organisatiewetenschapper volgt hij bureaucratisering in organisaties, met een speciale interesse voor de effecten van het afschaffen van regels. “Elk incident in Nederland vormt een aanleiding voor ten minste één politicus om nieuwe regels voor te stellen,” constateert Meeus. “WaarvÓÓr is er eigenlijk géén wet- of regelgeving in dit land? De regelarchitectuur is erg complex geworden, een soort jungle die veel belangenconflicten tot gevolg heeft.”

Toch vindt Meeus dat regels meer onze vriend zijn dan we zelf in de gaten hebben. “Vanuit een neoliberaal gedachtegoed wordt te vaak geroe-

der regels zijn pen: regels zijn beperkend! Min beter! Maar dat betwijfel ik.” r de welvaart.

Ten eerste: regels zijn goed voo vaak verdt wor Dat ss.

“Regels zijn busine ne, chi ma een wt geten. Stel: je bou en die machine moet aan allerlei veiligheidsmaatregelen voldoen. Daar kun je je over opwinden, maar die regels zorgen wel voor meer werkuren. Het uitvoeren van die regels betekent gewoon extra werk. In deze zin zijn regels voor de industrie juist goed.”

‘Het leven chaotisch, is verandertdaar techniek n de iets aan’

Ten tweede: eigenlijk is er bar weinig bekend over de els. beknottende werking van reg gang ruit voo en “Of regels innovatie nlijk geen eige valt er rov bemoeilijken, daa nde studies ille sch Ver . gen zeg te zinnig woord . We weten het tonen verschillende uitkomsten gewoon niet.”

en de regelneven

T

ot vorig jaar was het meer dan honderd jaar geleden dat er nog een wolf in het wild in Nederla nd gespot werd, maar vergeten is hij nooit. De sprookjes uit je jeug d, het lugubere lied De dodenrit van Drs. P en meer recent een film als The Grey, laten er geen twijfel over bestaan: dit is een dier met een niet al te beste reputatie. “Met de kom st van een wolf ligt de chaos op de loer.

Het had zomaar kunnen leiden tot commotie en oplopende emotie”, vertelt Trouwborst. “Ma ar in Nederland hebben we niet gewacht tot het zover is.

Het concept-wolvenplan lag er al, samen met een collega heb ik daar het jurid isch rapport voor geschreven.” Terwijl vori g jaar oude en nieuwe media wolf, wolf, wolf roepend een beeld schiepen van schijnbare chaos, waren de professionals calm, cool and collected, aldus Trouwborst.

Hoe klein en volgebouwd we ook denken dat we zijn, volgens de roofdierjuris t is er in Nederland plaats genoeg voor roed els wolven.

“Ze passen zich perfect aan. Ze steken snelwegen over en wonen gewoon op het platteland. En er is voldoende proo i. Er zijn genoeg

Maar het belangrijkste is misschien wel dat regels juist onze vrijheid garanderen, meent Meeus. “Het idee dat regels de chaos uitbannen, is inderdaad illusiepolitiek. Maar regels zorgen er wel voor dat onze persoonlijke vrijheid zo groot mogelijk is.” Als voorbeeld neemt hij de Noord-Hollandse gemeente Hollandse Kroon, die driekwart van de regels uit de algemene plaatselijke verordening (APV) wilde schrappen. Het voorstel om ook het beboeten van achtergelaten hondenpoep te staken, stuitte op weerstand.

Meeus: “Logisch. Als minder regels ertoe leiden dat je dagelijks in de hondenpoep staat, levert dat beletsels op voor diegenen die graag op grasveldjes een balletje trappen. Op die manier is de een zijn vrijheid de ander zijn beperking en heb je niet het gevoel dat je meer persoonlijke vrijheid hebt.”

reeën, herten en zwijnen op de Veluwe en ook bij de Oostvaardersplassen zouden wolven helemaal geen kwaad kunnen.”

“De geruchten dat de wolf terug zou komen naar Nederland waren destijds de reden dat ik met ‘recht en roofdier’ ben begonnen. Ik dacht: hé, dat zou toch al te raar zijn en welke status heeft-ie dan?” Publicaties daarover hebben er uiteindelijk toe geleid dat Trouwborst een Vidi-subsidie kreeg voor onderzoek naar bescherming en beheer van grote roofdieren.

“Met natuurbescherming gaat het in het algemeen niet zo goed, daar kun je echt depressief van worden. Maar grote roofdieren in Europa dat is een succesverhaal. Het is leuk om je daarmee bezig te houden.”

Waar wolven begin deze eeuw hun opmars in het oosten van Duitsland begonnen, lopen daar al meer dan dertig roedels door het hele land. Zo ook in Denemarken. Trouwborst reist heel Europa door om te praten over de bescherming van wolven, beren, lynxen en ook de goudjakhals. Vorige week werd van die laatste de eerste (waarschijnlijk ooit) in Neder-

En daar zit ‘m de crux volgens Meeus: “Vrijheid bestaat bij het respecteren van andermans vrijheid. En om dat te garanderen, moet je afspraken maken. Vrijheid heeft regels nodig.”

Toevallig is dat niet. De jakhals is bezig aan een ongekende opmars in Europa. Trouw borst: “Ik ben al eens gebeld door Frans e ambtenaren over de juridische status van de jakhals. Afschieten omdat-ie hier niet thuishoort of juist verwelkomen? De juridi sche conclusie is dat hij welkom is, ook al is het de eerste ooit. Als de verspreidin g een gevolg is van de natuurlijke ontwikkeling is het geen exoot volgens de Europ ese Habitatrichtlijn.”

Maar alle richtlijnen, regels en afspraken ten spijt, in het roofdierenrecht ligt de chao s altijd op de loer. “Dat is het uitdagende aspect. Grote roofdieren kunnen emoties oproepen bij mensen en leiden tot een vinnig debat. In Zweden zie je bijvoorbeeld een ontzettende clash tussen mensen die zeggen dat er maximaal 200 wolven moge n zijn en anderen die ze juist met rust willen laten .

De regering is de ene keer pro-wolf en dan weer anti. Dat gaat op en neer. Juist dan zijn de internationale regels cruciaal, die te zorgen ervoor dat in magere jaren de popu latie niet wordt uitgeroeid.”

land waargenomen.

10 maart 2016

22

leestijd

7

minuten

tekst Ron Vaessen foto's Jack tummers

De stille bewakers

e d r o e van d Rian van Veggel, ICT manager sinds 1996 “Mensen zouden raar opkijken. Zoals ze doen wanneer er geen

Wie houden de campus zoal s we ’m kennen overeind? Zonder ee n specifieke groep medewerkers zou he t hier een enorme bende worden. So mmige van hen zijn in dienst, andere hier gedetacheerd. Univers zo n zijn onzichtbare ruggengraat vancht deze Tilburg University op. We vroegen he gebeurt er als jullie je werk n n: wat iet meer zouden doen?

water uit de kraan komt. Niet alle vanzelfsprekende IT voorzieningen zouden dan nog werken. IT is nooit af, je moet er steeds mee bezig zijn. Fouten in automatische informatiestromen zouden niet verholpen worden. Het zou niet duidelijk zijn wáár de problemen schuilgaan. Er wordt niet meer over gecommuniceerd.

Als alle IT ondersteuning zou wegvallen, stapelen onvermijdelijke problemen zich op. De hele IT infrastructuur gaat onderuit. E-mail, telefoon, computers – het valt dan allemaal weg.”

Rob Verbruggen, Buitendienstmedewerker sinds 2015 “De campus zou een enorme vuilnisbelt worden. Een puinhoop van vooral zwerfafval. Prullenbakken buiten zouden vollopen, overtollig blad en takken overal. Vogels die de bakken leegpikken. Gevaarlijke paden met vorst, bij gebrek aan strooizout. Als het dan regent neem je een berg sigaretten, flyers en andere zooi onder je schoenen mee de gebouwen in. Nu is op drukke dagen het rondje boven bij de UB in de middag al een puinzooi.”

10 maart 2016

23

Thomas van Gulik, postmedewerker sinds 1987 “Pakketten zouden niet meer geleverd worden. De postkamer zou vollopen met post. Dat kan heel vervelend zijn.

Denk maar aan aanvragen voor subsidies, die komen niet meer op tijd aan in Brussel. De Univers zou niet meer verspreid worden. Uiteindelijk zouden medewerkers het wel zelf gaan doen. Maar dat wordt dan een ineffi­ciënt gedoe, de universiteit zou duurder uit zijn.”

Anita Rombouts, schoonmaker sinds 1999 “Prullenbakken zouden al na een dag overstromen. Trappen en gangen verstoffen. Collegezalen zouden vol liggen met afval dat mensen hebben achtergelaten. Kantoren zouden erg rommelig worden. Tafels blijven plakkerig. In de UB moeten we die nu al drie keer per dag schoonmaken. En wat dacht je van de toiletten? Je zou echt schrikken als je ziet wat voor berg afval ontstaat. Je zou erover struikelen. Het zou gaan stinken, vooral door maaltijdsalades met vis. Die geur is nu al niet te harden.”

Fred Heins, bewaker sinds 2003 “Niemand zou het noodnummer opnemen.

Niemand schiet dus op problemen af die op de campus ontstaan. Mensen die sleutels nodig hebben kunnen er niet bij. Bij een brandalarm wordt de BHV niet meer aangestuurd, waardoor chaos ontstaat bij ontruiming. In de UB kunnen conflicten ontsporen tot vechtpartijen. Studenten met psychische problemen die bij kantoren of de service desk problemen veroorzaken, kunnen niet worden ingetoomd. Ook zouden veel brandalarmen afgaan bij werkzaamheden, omdat niemand die dan uitzet. En waar zouden de gevonden voorwerpen naartoe moeten?”

Marieke de Kort, afdelingshoofd Student Desk sinds 2015 “Dan gaan studenten ‘shoppen’. Bellen, mailen, langsgaan bij wie ze op de campus maar te pakken kunnen krijgen. Er zou chaos ontstaan op de hele campus omdat er geen centraal punt meer is. Medewerkers worden afgeleid van hun werk. De student krijgt dan geen of niet snel genoeg antwoord op een vraag en kan daardoor bijvoorbeeld geen vakken volgen of tentamens maken. Gezien de enorme stroom studenten die we helpen, zou de klantvriendelijkheid en betrokkenheid van de universiteit dan niet meer als positief worden ervaren.” >>

10 maart 2016

24

Andy Spierings (links), allround elektrotechnisch monteur sinds 1984 “In eerste instantie loopt alles ook zonder ons wel door. Maar als er iets fout gaat, heb je wel een probleem. Dan werkt bijvoorbeeld de verlichting niet meer of men kan niet meer op de computers werken. Over een tijd worden sleutels vervangen door pasjes. Als dat een keer fout gaat en wij zijn er niet, dan kan niemand zijn lokaal of kantoor nog in.”

René Hulsbosch, installatiemonteur sinds 2005 “Ik heb gisteren nog samen met Andy een storing in de luchtinstallatie in gebouw Tias verholpen. We willen steeds zorgen voor een ideaal klimaat. Dat zou een tijdje goed gaan.

Maar waterleidingen springen wel eens, gasleidingen kunnen gaan lekken. Dat kan grote gevolgen hebben. De verwarming van de gebouwen K, G, R, W, L en P is bijvoorbeeld gekoppeld. Een serieuze lekkage in één gebouw legt alles plat. Als bijvoorbeeld de filters van de luchtbehandeling niet meer vervangen zouden worden, zou dit ten koste gaan van de luchtkwaliteit.”

Marga Walsh, Secretaresse sinds 2000 “Chaos in de agenda’s van leidinggevenden. Het cement op de afdeling is weg. Als secretaresse ben je de verbindende factor tussen leidinggevende en afdelingen en collega’s onderling.

We doen alles wat op ons pad komt. Collega’s krijgen het dan extra druk, e-mailboxen stromen over. Dat kost al snel dagen om te herstellen. Na de reorganisatie BEST zie je dat sommige afdelingen het moeilijk hebben – daar is alles nog niet op z’n pootjes terechtgekomen.”

10 maart 2016

Christa de Kort, TISEM roostermaker sinds 2003 “Chaos alom. Het wordt lastig onderwijs te volgen. Niet duidelijk is dan wanneer een collegejaar begint, welke colleges er te volgen zijn. Je hebt dan een leeg rooster. Docenten zouden het allemaal zelf moeten regelen. Terwijl ze niet weten op hoeveel studenten ze moeten rekenen. En dan niet allemaal op maandagochtend negen uur je college plannen. Het aantal studenten zou dan afnemen, denk ik, want die weten dan niet hoe een opleiding eruitziet en waar ze aan beginnen. Wij zijn overigens weer afhankelijk van IT om het rooster te verspreiden. Vroeger printten we de roosters namelijk allemaal uit.”

25

Nienke van der Beek, HR adviseur sinds 2010 “Personeel zou niet blij zijn. HR zorgt ervoor dat mensen op de juiste plek zitten. En dat ze hun werk zo goed mogelijk kunnen doen. Dat lukt dan niet meer. Ook is er geen directe ondersteuning bij ziekteverzuim of het invullen van bijvoorbeeld de keuzeformulieren. Medewerkers moeten het zelf doen. En de leidinggevenden moeten het allemaal zelf verzinnen. Omdat het instroomproces dan niet op orde is, wordt ook het salaris niet meer uitbetaald. Medewerkers uit het buitenland zouden hier zelfs helemaal niet aan de slag kunnen, omdat er geen werkvergunning afgegeven kan worden.”

Johan Verhoeven, servicemedewerker sinds 2012 “Best veel, er is altijd werk. De gebouwen zouden er steeds slechter uitzien. Nooduitgangen die niet vindbaar zijn omdat de verlichting niet werkt. Donkere hoekjes. Beschadigingen aan interieur die niet gerepareerd worden. Lekkende kranen. Wc’s die niet doorlopen. Overstromingen. Zeker in de UB gaat het al snel mis; die toiletten worden zo ontzettend veel gebruikt.”

Lotte van den Broek, studentmedewerker universiteitsbibliotheek sinds 2014

“Binnen een week zou de boel op z’n kop staan. Het zou hier een losse verzameling boeken worden in plaats van bibliotheek. Je kan niet meer reserveren. Je hebt geen overzicht meer – je kan niets meer vinden, want boeken zouden niet meer op de juiste plek in de kast staan. Vooral scriptieschrijvers en wetenschappers zouden de dupe zijn. We zouden heel veel ontevreden mensen krijgen aan de balie. De universiteit zou alles moeten digitaliseren, want dat blijft wel vindbaar. En als er helemaal geen medewerker meer in de UB zou rondlopen? Dan zijn binnen no-time alle boeken gestolen.”

Joey Burgemeestere, Maas operator sinds 2015 “Dan breekt paniek uit. Een groot gedeelte van de universiteit drijft op koffie. Ook zouden de snoep- en frisdrankautomaten zo leeg zijn. Wat als een groot gemis ervaren zou worden, gezien de hoeveelheden die worden afgenomen. Dat zekerheidje gaan ze missen. Wij zijn de suiker- en cafeïnemotor die op de achtergrond menig onderzoek en tentamen laat slagen. Zonder ons valt alles stil, stel ik me zo voor.”

10 maart 2016

26

reading time

6

minutes

text jozien wijkhuijs en niek Willems photography Dolph cantrijn

Climate change: don’t talk but act s chaos, u o rm o en se u ca n ca e g an Climate ch flooded to s ee g fu re e at im cl f o s from stream is in at h W . d n la ee Z f o ce in v ro polders in the p and what s n o ti lu so e th e ar at h w s, u store for we don’t f “I ? it t u o ab g in o d ts en d are TiU-stu ed.” fi si er iv d ss le es m o ec b et n act, the pla

“L

ook at how the the earth. If others aren’t worried about this, Taliban and Isis are maybe I shouldn’t be either. As an individual, I destroying centurycan’t do very much about that.” old artifacts and how we feel about that.

Flexible Now imagine a group Gerlagh points out that there are companies that of millionaires buying Picasso and Rembrandt do care about the environment. “A green image paintings. They burn them one by one, for evprofits by attracting staff eryone to see. How would we, as a society, react? can boost company d.” But he doesn’t motivate y especiall Then realize that this is also exactly what we are that are initiatives only will solve the these that think doing to our environment now.” big challenges that humanEnvironmental economics professor Reyer Ger- crisis. One of the using more energy than the stop to is faces, ity lagh says that ‘chaotic’ is an apt way to describe says. That’s why the govGerlagh allows, earth our treatment of nature. He compares it to the ernment needs to act. The economy can’t solve mess in a student flat. “It’s chaos when the stuthese issues, he says. dent has thrown all his clothes on the floor. In a “When oil became scarce, prices went up. But way we are doing the same with our planet. Our then, clever engineers developed new ways to economy extracts natural resources from the exploit other oil reserves, which resolved the earth and transforms them into unusable chaos, scarcity crisis for the short term. But the annoycomparable to the mess in the student flat.” ing thing about the plastic soup issue, is that It makes Gerlagh pretty angry. Not the mess in it is a shared problem that the market cannot student rooms, but the one that humanity has solve. You need governments to, for example, made. Issues such as the plastic soup, but also introduce a waste tax. Also, a price tag should the squandering of our natural resources and be put on carbon emissions for the good of the the dumping of nuclear waste that remains raclimate.” dioactive for thousands of years. “On the other If we don’t act, the planet becomes less diversihand, I am one of seven billion inhabitants of fied, Gerlagh says. “All we will have left are natural parks where people come for a shot of nature.

10 maart 2016

We’ll only have leftovers of nature that are faint reminders of how nature once used to be.” So, in what shape is the planet now? Are we already doomed? “No, mankind can survive pretty well here. A student has no problem with his messy room, right? We are a flexible species. We can live without Picasso and Rembrandt paintings.

But that doesn’t mean it’s desirable.”

Waste A global crisis can of course only be solved globally. But that is not an excuse for doing nothing. Some Tilburg University students are actively involved in protecting the environment on a local scale. Like Ingeborg de Graaf at Enactus. This international non-profit organization wants to help people in need and make society more sustainable. The most pressing environmental problem in her view? The enormous volume of waste. “It scares me when I see how much is wasted.” The Strategic Management student is very environmentally conscious and for that reason joined Enactus. At Tilburg University Enactus wants to address the waste issue with the Cups Up project. People on campus use plastic or paper cups for the coffee machines and Enactus wants to change this. Ingeborg wants all students to carry a reusable coffee >>

27

y and Ingeborg enactus members tatyana KHarlﾃ［ova, lisa anthon

de graaf 10 maart 2016

28

or tea cup. Like a Dopper water bottle, but heatproof. “We are selling reusable cups to cut down the paper and plastic waste among students, and hopefully, also among staff.” Apart from convincing students to use such a cup, another challenge awaits Enactus. Most coffee machines don’t work when you place your own cup under it; it still spits out its own paper cup.

Ingeborg thinks that environmental issues have become more and more important to students. “The general consensus is that previous generations have messed up. If we don’t do something, nobody will. That’s why we are hoping for a Dopper-type hype.

It clearly signals we are concerned about the environment and want to spend money and energy on preserving it.”

Ingeborg has a reusable coffee mug herself. “You won’t look stupid when you’re at the Starbucks counter asking them to use it for your coffee order.

You may get some strange looks the first few times, but they will not mind.” Tilburg University will save a lot on plastic and paper with Cups Up. “It depends on how much the student drinks, of course. I know people that drink five cups of coffee a day. Just multiply that by five days and forty weeks.” She says that it should be the norm to be environmentally conscious. The government should promote things as wind energy, a tax benefit on electric cars and

make businesses more aware of their emissions.

Yes, some initiatives and environmentallyfriendly products are more expensive. “But in the end, they pay for themselves.”

Project Venus cups Lisa Anthony, Liberal Arts and Sciences student and Enactus member, is working on a totally different type of cup: one that women can use when they are menstruating. The cup is inserted vaginally and collects blood. It needs to be washed regularly of course.

Using this cup will be of benefit to the environment. “We want to sell the Venus cups in the Netherlands and use the proceeds to make this cup available for girls in Africa,” she explains.

A Venus Cup is reusable and environmentallyfriendly. “There are lots of benefits, because tampons and sanitary towels produce a lot of waste. Girls in Africa often don’t go to school when they’re menstruating, because they’re considered unclean during this time”, Lisa says. “Because of the lack of products, they use unsafe materials, such as mattress filling and leaves. We hope to help them and at the same time help the environment.”

Lisa is from Malaysia and explains that people there are less environmentally conscious. “You

‘The cons genera that ensus l gene previ is ratio ous mess ns ha ed u ve p’

10 maart 2016

can’t get free plastic bags here anymore, for example”, she says. “I told my mum about it and she said that she wouldn’t even know where to go to recycle plastic waste. Students, and Dutch people in general, are more aware of environmental issues. Although there is still a lot to be done here too.”

Water-saving shower head Tatyana Kharlámova tackles environmental issues on a bigger scale with her project LESS (Local Energy Saving Support). “We want to improve the energy efficiency of home insulation in the Fatima neighborhood. We would like to employ refugees or people who have a hard time getting a job and offer them training as well”, she explains. Together with other Enactus students, she has found ten pilot houses and she is now looking for businesses that can supply materials or sponsor them. “We also ask the occupants to invest some money. At first, we wanted to do everything for free. But then we realized it would be better to ask for a contribution; it encourages the occupants to be actively involved in the project.”

Another energy-efficient option for households is to use a water-saving shower head. “You can ask people to take shorter showers. They often want to, but after a week they tend to slack off and forget. It’s easier when you have a watersaving shower head.” Tatyana tries to implement tips that she sees on television or reads about. “I saw an episode about producing clean drinking water on How it’s made on the Discovery Channel. Now, I’m much more aware of how I use water and try to remind myself how special it is to even have it at all.”

29

reading time

6

minutes

Dolph Cantrijn text frank van den Nieuwenhuijzen photo

Disasters are proof that life is not makeable There is chaos on a larger, societal scale.

And then there is chaos as an individual experience. Peter van der Velden is a professor of Victimology and healthcare psychologist. He is an expert on th individual experience of chaos as a resue of large, dramatic events. “Not everyonelt can be happy 24/7.” ow do you chologist. H You’re a psy s’? define ‘chao haos is not a t perception. C ou ab s it’ e, m “For of something. an experience s it’ f, el its in g thin a handle on no longer have ey th el fe le op Pe feel like they their lives. They what goes on in etimes, it may l or power. Som have lost contro s taken that someone else ha also seem like u.” control from yo

Peter van der Velden (1957) is a professor of Victimology at the International Victimology Institute Tilburg (INTERVICT). He researches the effects on the mental health of people that were victims of for example crime, violence, war and disaster. Van der Velden has been involved in the aftermaths of the Bijlmer plane crash (1992), the Hercules plane crash (1996) and the Enschede fireworks disaster (2000). He is currently conducting research among the bereaved families and friends of the MH17 victims.

You deal with immediate, lifechanging situations in your work: disasters, traffic accidents. So, when someone is told that a loved one is dead, that is a moment of total chaos.

Can you describe what happens in this person’s mind?

“That differs enormously per person of course.

But a pattern can be discerned. People talk about emotions as fear, terror and disbelief.

Disbelief can be expressed in strange ways.

Some people start laughing when they receive such devastating information: they literally cannot believe what happened. When something completely unexpected happens, processing it takes time. It can happen in a split second, but it can also take much longer and cause a lot of confusion.

People feel powerless... Your life changes in a single second. We then try to recreate a sense of order. Indeed, people are extremely focused in life-threatening situations. It’s generally assumed that people behave as headless chickens when

something like that occurs, but that is untrue.

After the attack on the Twin Towers on 11 September 2001, more than 93 per cent of wounded people were taken to a hospital by other victims or by passers-by. In a nutshell, that implies that people act quickly and adequately in situations of complete chaos. Apparently that instinct or that power is embedded within us all.”

Looking beyond that first moment; what happens next?

“After some time has passed, apart from all other emotions and possible psychological issues, friends and family that are left behind often struggle with the question ‘Why?’ The answer to that question, strange as it may sound, helps to gives us a sense of control. The why-question is also significant on a macro level. When there is a large-scale crisis that draws lots of media attention, the first questions of journalists and politicians alike is: ‘How could this happen and who made which mistakes?’ Whether or not this if helpful in downscaling the chaos, is not clear to me. >>

10 maart 2016

30

person, it aumatic for one If something is tr somer be traumatic fo does not have to of logical effects one else. Psycho ts are en ev these kind of d by ce en strongly influ ning: ea M h. at the afterm ress, new sources of st ated how people are tre pe and how they co n. Just with the situatio e th is t as importan th of al he l ca psychologi drae th re fo be victims ing matic event. Hav p said that, the grou tual ac that develops an SD or PT as disorder, such small. er th ra is n, a depressio

eir mind. AlRoughly between ten and thirty per cent. atic images in th am dr nt ta ns co e th recovering and With sexual violence these percentance helps with lowing some dist mean things ages are often higher.” ace. So it doesn’t creating some pe oid talking l when victims av are not going wel The cliché about it.” demands that the role of tell us about talking helps. u yo n ca t ha W curs? Is n a disaster oc Don’t deny your the media whe s it comhelpful or doe feelings... that attention tuation?

“Sharing your sadplicate the si ague on a king with a colle ness with others can “Both. I am wor ary concluim ect. Our prel in bj be helpful. But not su is th on ew revi on the psypact of the media im all victims have the e th at th is n sio rent studies. eing varies in diffe same needs. Some chological wellb ledgment. ion brings acknow people also have the Sure, media attent aos, certainly ntribute to the ch need to shut it out But it can also co rting in the for a while, already having ntradictional repo when there is co ster. But, sa to cope with the maelstrom of aftermath of a di first stage of the ously, its ne ta ul happen sim gs in th y an m ce sin

‘Sharing your sadness with others can be helpful’

(Photo: BartFlik weert (cc By-SA3.0)

Enschede fireworks disaster 2000 10 maart 2016

Amsterdam Bijlmer crash

1992

31

precise effect is hard to filter out. On the other hand, the media ” also plays a positive role, for example in uncovering the truth. was an “And some disasters are simply mediagenic. In 1999, there karsBoven in show flower outbreak of Legionnaires’ disease at a r. disaste rks firewo ede Ensch the pel. It killed more people than our from wiped y entirel been has r disaste Yet, the Bovenkarspel of a collective memory. This is due to the lack of representation, colosthat of image the one: had ede Ensch image. ful single power the on s sal explosion. Everyone connects the convoy of hearse the A2 with the MH17 disaster. This in turn undoubtedly affects s of friend and family ed bereav coping process. The survivors and I why also is That ized. recogn less the Bovenkarspel disaster feel feel often nts accide traffic tragic of s victim am not surprised that Do not that the attention they get from the society is very meagre. ternot is forget that globally the biggest unnatural cause of death in die people rorism or war, but traffic accidents. Over 12 million ” .. chaos. about Talk traffic each year, and many are wounded.

Chaos is a part of life labeling “From conflicts to lost soccer games, we are very quick at ences experi the near re nowhe comes is But a. traum a as something e of Becaus rs. of victims of extreme violence, abuse, war and disaste are ms proble logic this generic use of the term ‘trauma’ all psycho this often attributed to that one single event. From studies we know newsas , ns’ happe ‘Shit fun. always is not the case. Alas, life is not and not papers show us every day. Life is not completely makeable given imes somet is sion impres That 24/7. happy everyone can be often s victim ately, Fortun . ’ choice a is ness ‘Happi like s by slogan efforts show they are very resilient and self-reliant. All these relief also are s citizen ry for refugees that are being organized by ordina to wait no do usually people proof of that. When there is a crisis, good a is that And it. about do to going see what the authorities are thing, as far as I’m concerned.”

column e Lalandt e Mariannrt s studen liberal a

Chivalry musthedie wouldn’t pay for

“I liked him at first, but then my dinner!” This scandalised concern is commonly voiced among some all-female friend groups, the girl’s hurt pride thoroughly nursed by her friends’ cries of indignation.

Girls are brought up to yearn for a gentleman to sweep them off their feet and fulfill their utmost desires - even those they don’t feel like expressing.

While most girls would know better than to sigh ‘I wish I’d found my Prince Charming already’, it seems this desire for protective - dare I say paternal - manhood has not quite disappeared either.

At the same time, boys are brought up to be as antiemotional as possible: never fear, never feel, never show weakness and always be strong enough to protect the weak (and/or women). This I find to be even more absurd than girls’ expectations of boys.

Chivalry counters - if not denies - men’s humanity and fallibility. It is no surprise that many boys grow up to be insecure, out of touch with who they are and what they feel, and unable to sustain deep relationships. Good job, chivalry. *slow clap* The confusion and chaos that chivalry brings to the table originates from the clash between its old-fashionedness and our societal unwillingness to sever ties with it. Why are we still so attached to those rigid gender roles? Have we not proven over and over that boys have feelings and that girls don’t need saving?

I have met men - grown men - who got offended when I opened the car door for myself while they were standing all the way on the other side of it; others who wouldn’t walk into the room because they couldn’t stand letting me hold the door for them. This idiotic, belittling kind of behaviour (that is belittling for everyone, by the way) is the reason why chivalry must die. It must be killed, slaughtered and shamed so that all we are left with is a bunch of humans with good manners that are ready to be shared with anybody. Not exclusively with women because it is the proper thing to do; but with anybody, because it is the nice thing to do.

Funeral procession victims flight MH17 2014 10 maart 2016

32

Schappelijk nieuws

medewerker van de maand Elk nummer kiest Univers een Medewerker van de Maand. Dat gebeurt op basis van onder meer bijzondere verdiensten of prestaties, grote inzet en opvallende collegiale activiteiten.

Het zal niemand verbazen dat Chris Pothoven wederom Medewerker van de Maand is. Nadat hij de maand januari in het bos doorbracht om bomen aan werknemers en studenten van de TiU te koppelen, zat Chris in februari gewoon op kantoor. Alwaar tal van collega’s bij hem aanklopten. “De wereld is één grote chaos.

Mensen zijn de weg kwijt. Ook collega’s. Alleen mij weten ze nog te vinden.”

En Chris helpt hen dan graag. Zo heeft hij tal van kaarten van Tilburg en omstreken klaarliggen.

“Er zat een mooie kaart met Tilburgse wandelroutes in ons kerstpakket. Het probleem is dat de meeste collega’s die kaart al weer kwijt zijn. Ik niet, want opbergen is mijn vak.” Ook op de campus verdwalen nog veel collega’s en studenten.

“De afgelopen tijd vooral door de reorganisatie BEST. Maar vaak ook omdat mensen de Engelse taal niet goed genoeg beheersen. Dus kloppen ze bij mij aan. En dan ik ze vertellen dat Koopmans Building dus een gebouw is en dat ze daar dus al gearriveerd zijn.”

Chris ontvangt hiervoor veel lof. “Er zijn zelfs collega’s die een 3-D print van mij willen laten maken. Serieus! Via de contacten van Emile Aarts bij de TU in Eindhoven, wordt nu gewerkt aan een pratende print.

Stiekem hoop ik dat mijn kopie mee mag doen aan die Solar Race in Australië. Niet om de snelste te zijn, maar om andere deelnemers de weg te wijzen. Daar zijn wij goed in.”

Ga voor meer Univers naar universonline.nl

10 maart 2016

‘Palm niet langer sponsor van Pasen’ Door nathan de Groot

Volgens bronnen rond het Vaticaan wil paus Franciscus af van Palm, de huidige hoofdsponsor van Pasen. De populaire paus wil dat gelovigen de paasdagen nuchter ervaren en het feest in het teken blijft staan van de wederopstanding (van Jezus, -red.) in plaats van lekker speciaalbier uit België.

Student Hans Zuiderkerk aan de Tilburg School of Catholic Theology concludeerde vorig jaar in zijn bachelorthesis dat commerciële belangen kunnen botsen met de uitgangspunten van de Rooms-Katholieke Kerk. “Ik lust zelf overigens wel een Palmpje op z’n tijd. Daar heb ik Pasen niet voor nodig.”

Een woordvoerder van de Belgische bierbrou-

wer ontkent dat er sprake is van een zakelijk conflict en zegt dat het contract nog tot 2018 loopt en gewoon wordt uitgediend. Wel is Palm bezig aan een strategische herpositionering.

De bierbrouwerij uit Steenhuffel zou sowieso met de mondiale campagne rond de paasdagen willen stoppen. Brand manager Simone Dierckxens legt uit dat het merk niet de gewenste return-oninvestment krijgt. Het is lang goed gegaan, maar de groei lijkt er nu echt uit. “Mensen zijn wel gaan geloven dat Palm en Pasen een echte eenheid vormen. Dat is volbracht. Daarom is het zinloos nog extra geld te steken in dit project.”

Ook het contract tussen Coca Cola en de kerstdagen zou onder druk staan. Palm ontkent nu interesse te hebben in de kerstdagen. Volgens Dierckxens behoren andere opties zoals een eigen boomsoort of strand ook tot de mogelijkheden.

“De naam Palm moet gemeengoed worden.”

Op initiatief van EBT kon je gratis op plastic schaatsen.