Hey you, je verkracht de taal!

Onafhankelijk magazine Tilburg university

Burgemeester Noordanus ‘Ik wil niet alleen de sheriff zijn’

Incubate festival

jaargang 53 | 17 september 2015 #02

unlimited underground

Hey you, je verkracht de taal!

2

In deze Univers

04

08

Aap, nood, mies

Tilburg krijgt niets voor niets

Docenten klagen steen en been over de schriftelijke taalbeheersing van de student. “Naast apathie en luiheid, is er daadwerkelijk sprake van een gebrek aan vaardigheden.”

Peter Noordanus is nu vijf jaar burgemeester van Tilburg. De stad is er de laatste jaren mooier op geworden, vindt hij. “Maar het is ook een stad die behoorlijk in tempo is teruggezakt.”

18

24

Grieken hebben dictatuur nodig

Incubate: unlimited underground

Griekenland geldt als de bakermat van de democratie. Maar dat heeft het land niet geholpen.

De Grieken hebben juist meer dictatuur nodig, betoogt hoogleraar Harrie Verbon. overige artikelen 13 Campusgedicht 22 Things to do in Tilburg rubrieken 7 Waar is Univers 7 FF bellen 12 En passant

17 september 2015

Music festival Incubate is unpredictable, exciting and provocative. How did it grow to be such a huge success in just a few years time?

12 Goudhaantje 14 Beeldend 16 De Vijf van Eijff 20 Recensies 20 Wè nou?

21 Masterscriptie 21 Over de schutting 28 Schappelijk nieuws

columns 3 Luuk Koelman 11 Tom Grosfeld 13 Erik-Jan Broers 27 Marianne Lalande

3

Van de redactie Nieuwe vormgeving Univers heeft een nieuwe opmaak, dat was een pittige klus deze vakantie. Waarom? Ons oude ontwerp is bijna vijf jaar oud en toe aan verfrissing. Uit lezersonderzoek kregen we terug dat Univers te groot was om mee te nemen in de tas en dat het papier te sterk rook. Deze euvels hopen we nu ondervangen te hebben, ander papier, gemakkelijk opvouwbaar. Daarnaast lopen we voor op de bezuinigings­operatie BEST. Dit papier is goedkoper en de opmaak strakker. We hopen dat jullie, onze lezers, het ontwerp mooi vinden. Wij vinden het nieuwe ontwerp in ieder geval prachtig.

Onze redactie zal in plaats van het nieuws doorgeven, steeds meer informatie en gebeurtenissen gaan duiden: antwoorden zoeken op de waarom-vraag. Dat gaat niet alleen over zware onderwerpen zoals BEST, maar ook over het ‘kleine nieuws’ op de universiteit. Het magazine verzorgt vooral de duiding en de website Universonline brengt het laatste nieuws. De reorganisatieperikelen rondom BEST kun je dan ook het best via Universonline volgen, we zijn daarop zo actueel en kritisch mogelijk.

Francine Bardoel, hoofdredacteur f.bardoel@uvt.nl

Poll

ontgroenen?

48%

42%

Tja, het hoort nu eenmaal bij het vere­ nigingsleven

Weg met die naziprak­ tijken!

(66 stemmen)

(77 stemmen)

10% niet gevaar­ lijk. Bij spor­ ten gebeuren ook weleens ongelukken (16 stemmen)

Stemmen op de volgende poll ‘Zesjesstudenten’ kan op Universonline.

colofon

column Luuk Koelman

Kopgeld Studenten, ze worden schaars. De markt krimpt.

Daarom zet de Universiteit Twente nu ‘agenten’ in om studenten uit het buitenland naar Enschede te lokken, zo meldt dagblad Tubantia. Met name uit landen buiten de Europese Unie. Ronselden twee jaar geleden nog twee agenten voor de Universiteit Twente, dit jaar maar liefst zes. Hoeveel kopgeld een agent krijgt voor elke student die hij overhaalt in Enschede te gaan studeren, wil de manager international affairs van de Universiteit Twente niet vertellen: “Als je een markt weet te vinden, is het handig die voor jezelf te houden.”

Lang leve de tussenhandel! Ik zou ook wel willen ronselen voor een universiteit. Met een lading doodsbange Chinezen achterin mijn gammele vrachtwagen, via de oude zijderoute richting Europa scheuren. Daar zitten ze, verscholen achter en onder een muur van dozen. In elkaar gedoken, met het hoofd tussen de knieën. Alle schudt en trilt. En ik maar rijden. Af en toe roep ik iets door het luikje achter mij. Meestal gewoon wat getallen uit een afhaalmenu. Daar worden Chinezen rustig van.

Ik hoop dat de manager van de afdeling internatio­nal affairs klaar staat wanneer ik na een helletocht van drie weken met mijn vrachtwagen de campus op kom rijden. Zodat die lieve Chinezen denken dat het echt om hen gaat, dat iemand al die tijd op hen heeft gewacht. Daar stappen ze uit, met de ogen knipperend vanwege het felle licht. Allemaal jongens en meisjes die geloven in onbekommerd geluk, in het land achter de dijken, waar alles handel is.

Univers #2 | 17 september 2015

Adres Postbus 90153, 5000 LE Tilburg, univers@uvt.nl Internet www.universonline.nl Basisontwerp Death Valley/Pascal Tieman Cover Pascal Tieman Productie PrismaPrint Uitgave Univers is het driewekelijks onafhankelijk magazine van Tilburg University Volgende editie Univers 3 van jaargang 53 verschijnt op 8 oktober 2015 Redactieraad Voorzitter Wiel Schmetz (w.schmetz@fontys.nl) Dit nummer is gemaakt door Francine Bardoel (hoofdredactie), Martien Bos, Erik-Jan Broers, Adrian van den Eerenbeemt, Paul Geerts, Nathan de Groot, Tom Grosveld, Robert Haagsma, Marianne Lalande, Luuk Koelman, Jan Ligthart, Frank van den Nieuwenhuijzen, Kim Pattiruhu, Ton Toemen, Jack Tummers, Ron Vaessen, Niek Willems, Jozien Wijkhuijs.

17 september 2015

4

5

leestijd

minuten

tekst Frank van den Nieuwenhuijzen illustratie Martien Bos

Aap, nood, Mies Zinnen zonder werkwoord.

Enkel- en meervoud door elkaar geklutst, net als de lange en korte ei. Pleitnota’s zonder structuur. Groep 8-zinnetjes als: ‘Dit opstel moet ik schrijven voor filosofie’. Het is slecht gesteld met de (academische) schrijfvaardigheid van studenten. “Je ziet de allergrofste vorm van taalverkrachting.”

‘W

at in het zelfbewustzijn, dus subjectief, het intellect is, dat manifesteert zich in het bewustzijn van andere dingen, dus objectief, als de hersenen; en wat in het zelfbewustzijn, dus subjectief, de wil is, dat manifesteert zich in het bewustzijn van andere dingen, dus objectief, als het organisme als geheel.’ Dat schrijft de Duitse filosoof Arthur Schopenhauer in De wereld als wil en voorstelling. Ingewikkeld? Saai? Zo’n erudiete stijl was 25 jaar geleden gemeengoed: elke academicus kon er prima mee uit de voeten.

Anno nu is dat wel anders. Veel docenten klagen steen en been over het belabberde (schriftelijke) taalbegrip van de student. “Ze zitten dan wel op een universiteit, maar aan hun schrijfsels lees je dat niet altijd af,” aldus Hans Dooremalen, universitair docent Filosofie aan de Tilburg School of Humanities. Zijn studenten schrijven een essay (500 woorden) waarin ze het motto van Tilburg University – Understanding Society – in een wetenschapsfilosofisch licht zien. “Zo’n 50 procent van de tweedeen derdejaars heeft bijzonder veel moeite met die opdracht. Niet zozeer op inhoud, vooral qua stijl, structuur en logica. De schrijftrant is vaak totaal schools. En toen, en toen…” Bovendien ontbreekt elk besef van de doelgroep. “Studenten richten zich in hun essay tot de ‘ongeïnformeerde lezer’. Ofwel: iemand die niets weet van het onderwerp, maar het geschrevene toch moet kunnen snappen. Helaas komen veel studenten op de proppen met een betoog dat helemaal niemand meer begrijpt.”

Stokpaardje “Slecht schrijven is een euvel dat vooral juristen treft. Voor ons is taal hét wapen,” zegt Erik-Jan Broers, docent Rechtsgeschiedenis op Tilburg Law School. “In de Oefenrechtbank zie je rechters vaak de wenkbrauwen fronsen als ze een pleitnotitie van studenten lezen. Het mondelinge taalniveau valt mee- het gaat vooral mis op papier.” Dat laatste is een stokpaardje van Broers, die zich erover verbaast dat het bij ‘verbetering van het taalniveau’ vaak automatisch over het Engels gaat. “In de moedertaal zie je evengoed de grofste vormen van taalverkrachting. Ik vraag: ‘Wat deden Middeleeuwse juristen?’. Weinig briljant, ik geef het toe. Toch verwacht je niet direct een antwoord dat begint met: Zei deden boeken schrijven.” >>

17 september 2015

5

17 september 2015

6

Oorzaken Daarvan heeft Hans Dooremalen wel een beeld.

“Naast apathie, luiheid, is er daadwerkelijk sprake van een gebrek aan vaardigheden. Studenten zijn heus niet dom, maar hebben in de vooropleiding kennelijk dingen gemist.” Erik-Jan Broers nuanceert dat laatste: “Wij wijzen graag naar de middelbare school, die dingen zou laten liggen. Maar daar heeft het basisonderwijs het weer gedaan. Lastig om te zeggen wáár het onderwijs precies tekortschiet.”

Beide docenten zijn het roerend eens over een andere spelbreker: de taalerosie die veroorzaakt wordt door straattaal en social media. Dooremalen: “Het moet hip en snel. Veel studenten bezigen een volstrekt vrijblijvend taaltje. Ze zijn het niet meer gewend om langere stukken tekst te lezen, laat staan te schrijven.” In een blog voor Univers schreef Erik-Jan Broers vorig jaar: ‘Veel studenten spreken en schrijven in een taal die duidelijk verwant is aan het Nederlands, maar waarvoor andere regels gelden wat betreft grammatica en spelling, vervoegingen, lidwoorden en alle andere woorden.’

vaag en ingewikkeld formuleren.”

Theorie en praktijk Studeer je op een Tilburg Univeruniversiteit, dan is sity heeft al jaren schrijven gewoon part een Scriptorium. of the deal. Gelukkig De ondersteunende worden veel studendienst helpt studenten ten door vallen en - Janneke van der Loo die vastlopen bij hun opstaan vanzelf wijzer. schrijfwerk. Janneke Erik-Jan Broers: van der Loo looft het “Taalvaardigheid initiatief. “Goed dat groeit met de jaren. Eerhet bestaat. Wel jammer dat stejaars maken fouten die ze alleen de allermoeilijkste gevallen later weer afleren.” hier terechtkomen. Ook de ‘gemiddelde’ Naast die geruststellende gedachte student is er volgens mij bij gebaat.” horen we ook een aansporing. Janneke van der Loo: “Het ligt zeker ook bij de student Het College van Bestuur heeft aangegeven dat zelf. Wat je vaak ziet: we reiken studenten de het op termijn van deze service af wil. Alle spelregels aan, maar ze passen die vervolgens taal- en schrijfondersteuning moet idealiter niet toe in de praktijk. Wij doen wat we kunplaatsvinden binnen het reguliere aanbod van nen, maar de student is zelf de grootste factor de schools. “Ik kan me daarin wel vinden,” stelt in zijn of haar schrijfsucces.”

Hans Dooremalen. “In het curriculum moet per definitie iets zitten van training, eenvouDat klinkt als: het ene oor in, het andere oor digweg omdat iedere student de stap maakt uit. Misschien wat meer focus als je achter je van ‘schools’ naar ‘academisch’. Maar omdat tekstverwerker kruipt? Toch even wat langer Janneke van der Loo (docent Academisch het instapniveau zo laag is, is er in feite nadenken voordat je als een gek gaat tikken?

Nederlands bij TSH) geeft nog een méér hulp nodig dan we zouden En troost je: die Arthur Schopenhauer schreef derde oorzaak: “Studenten wensen. Zo raak je automaook simpele zinnen. ‘Niets is gemakkelijker lezen nauwelijks boeken. tisch in de knel.” dan zo te schrijven dat geen mens het begrijpt’, Onderzoek toont aan bijvoorbeeld.

Erik-Jan Broers is dat (vrijetijds)lezen tegen sluiting. “Dat je taalvaardigheid betekent een taakverpositief beïnvloedt. zwaring voor docenNatuurlijk vroegen we ook het Scriptorium om Boeken scherpen het ten. In een paar colleeen reactie. Die hebben we ondanks herhaalde taalgevoel. Als je veel ges moet ik studenten verzoeken niet gekregen. leest, leer je vanzelf 2500 jaar rechtsgeverzorgder en gerichschiedenis bijbrengen. ter schrijven.”

Daaraan heb ik echt mijn handen al vol.

- Hans Dooremalen Oplossing Ik krijg het niet voor Sommige faculteiten elkaar om dan ook nog – waaronder Law School taalles te geven.” en Tilburg School of Humanities − hebben Academische Vaardigheden (AcVa) in de aanbieding. Daarbij worden studenten vertrouwd gemaakt met de specifieke tools van de wetenschapper, zoals schrijven.

Janneke van der Loo is er dagelijks mee bezig: “Ik herken de klachten van docenten. Maar ik Jip & Janneke-taal wil nuanceren: spelling en grammatica gaan Om zijn studenten te helpen maakte Hans best goed- zie de diagnostische taaltoets van de Dooremalen recent een checklist. Daarin eerstejaars. Het neerzetten van een goed verhaal staat in Jip & Janneke-taal uitgelegd wat blijkt lastiger. Een wetenschappelijke tekst is een aantal basiseisen zijn. Bijvoorbeeld: ‘Je natuurlijk andere koffie dan een profielwerkschrijft een academisch essay altijd in hele stuk.” Van der Loo zoekt het probleem niet zinnen. Dat zijn zinnen die beginnen met per se bij (een gebrek aan) schrijfvaardigheid. een hoofdletter, eindigen met een punt (of “Voor sommigen is vooral het achterliggende vraag- of uitroepteken) en een onderwerp en denkproces lastig. Als je niet precies weet wat persoonsvorm bevatten.’ En: ‘Let op: Hoofdje wilt zeggen, is ook het schrijven moeilijk. Die tekst als tussenkop in je essay kan echt niet.’ onzekerheid leidt ertoe dat studenten opzettelijk Het helpt meestal niet.

“Over gram­matica heb ik het niet. Een dt-fout maken we allemaal weleens”

17 september 2015

“Het ligt zeker ook bij de student zelf”

7

Waar is Univers?

tekst Jozien Wijkhuis foto Jack Tummers

misschien wel bij jou in de buurt

ff bellen met

Ben Vollaard Hoe eerlijk zijn economen?

Misdaadeconoom Ben Vol­ laard hield twee maanden bij hoe betrouwbaar de lijsten waren waarop zijn collega’s van de derde en vierde ver­ dieping van gebouw K turven hoeveel blikjes fris ze pakken.

welcome to holland “Nog één keer dan,” lijkt het bestuur van I*ESN te denken, de dinsdag na de TOP-week. Het is immers 1 september, de symbolische datum voor iedere kantoorklerk, basisschoolleerling en universitair student. We mogen weer en hoe brak ook, er kan altijd meer in. Het is vanavond open feest, met als thema ‘Welcome to Holland’. Integration manager Elsemiek kijkt toe hoe drommen internationale studenten in het oranje zich door de voordeur duwen: “Je zou verwachten dat de studenten na vorige week een beetje rust nodig hadden. Dat blijkt dus mee te vallen.”

Sommige groepjes zien er meer Oranje uit dan voetbalfans tijdens het WK, er is zelfs een oranje verentooi te bewonderen.

De nieuwkomers hebben net hun eerste wekelijkse dinner achter de rug en lijken zich daar niet te hebben ingehouden. De sfeer zit er direct lekker in. I*ESN is in Tilburg, in tegenstelling tot in de meeste andere studentensteden, een studentenvereniging die zich prima kan meten met de ‘traditionele’ verenigingen in de stad. Dat lijken ze zelf ook te beseffen. Want aan de muur is, helemaal in studentikoze stijl, een schilderij

van onze koning bevestigd. Hij kijkt tevreden toe terwijl de hossende menigte onder zijn houten lijst steeds verder uitdijt. Aan een polonaise wagen de meeste bezoekers zich nog niet. Pogingen van Nederlandse mentoren om die in te zetten, lopen, zeker aan het begin van de avond, op niets. Er hangt eerder een sfeer die het beste te vergelijken is met die bij een popconcert van een boyband: verwachtingsvol enthousiasme en eindeloos veel selfies.

De studenten lijken vooral nog geen genoeg te hebben van elkaar na de toch al intensieve TOP-week. Een enthousiaste mentor met een Nederlandse vlag om zijn schouders schreeuwt in het voorbijgaan: “Ja, we hebben heel erg veel lol gehad tijdens de TOP. We gaan dit weekend weer een weekend weg met de hele groep.” Een Mexicaanse jongen knikt enthousiast als hij dit hoort. Of hij niet nu al moe is? “I am only here for a few months. I do not need sleep.”

En, wat is het oordeel? Zijn onze economen eerlijk?

“Dat hangt er maar net vanaf. Als je het ze makkelijk maakt om eerlijk te zijn, dan ja. Maar als je het ze iets moeilijker maakt, al veel minder.

Wie een blikje fris uit de koelkast pakt, moet op een lijst een streepje bij de naam zetten. Dat gebeurt over het algemeen ook, als er een pen bij de lijst hangt. Maar toen we de pen weghaalden, was de eerlijkheid meteen een stuk minder. Met pen werd 1 op de 14 blikjes gestolen, zonder pen meer dan 1 op de 3. Dat laat zien hoe eerlijkheid afhangt van de situatie.”

De gelegenheid maakt de dief?

“Mijn collega-economen vormen daarop geen uitzondering. Wie weet waar ze allemaal nog meer toe in staat zijn. Het gedrag van de mens is minder principieel dan we vaak denken.”

En nu? Altijd een pen naast de lijst?

“Dat hoeft niet, want er zijn geen blikjes meer. Ik weet niet waarom daarmee gestopt is. Ik denk omdat het te veel werk was. Het ging om meer dan honderd blikjes per maand, best grote aantallen.”

17 september 2015

8

leestijd

6

minuten

Ik wil niet alleen de sheriff zijn tekst paul geerts foto’s Kim Pattiruhu

O

Nee, de loftrompet is niet gestoken.

Sterker, zijn vijfjarig jubileum als burgemeester van Tilburg is deze zomer vrijwel geruisloos voorbijgegaan. Peter Noordanus maalt er niet om. Het typeert volgens hem de stad waar hij zich op zijn plek voelt. Een terugblik op vijf jaar burgemeesterschap. “Ik vind dat Tilburg door de hele Midi-affaire een aantal jaren stil is blijven staan.”

penheid, absurdistische humor, warmte, slagvaardigheid, bescheidenheid.

Het zijn eigenschappen die de Tilburger volgens Peter Noordanus (66) kenmerken. “Hij is bereid om te luisteren, maar ook om vervolgens iets te ondernemen”, aldus de geboren Hagenaar. Met het burgemeesterschap gaf hij vijf jaar geleden een opmerkelijk vervolg aan zijn veelbewogen carrière als onder meer wetenschapper, wethouder en projectontwikkelaar. “Dat telefoontje uit Tilburg kwam op het juiste moment”, zegt de PvdA’er, die zichzelf bestempelt als ondernemend bestuurder. “Bij AM Vastgoed, het bedrijf waar ik werkte, voelde ik het hijgerige van de beurs. Het lokaal bestuur ligt me, juist omdat je vanuit breder perspectief naar dingen kunt kijken. Ik verbind me bovendien graag aan de publieke zaak, dat is de rode draad in mijn leven.”

17 september 2015

Maar waarom juist Tilburg, een stad die nauwelijks vergelijkbaar is met Den Haag?

“Tilburg is interessant vanwege de veelkleurigheid. Het is een lekkere studentenstad, maar ook een werkstad met veel sociaaleconomische problematiek, met veel mensen met een kleine portemonnee die de wind niet meehebben. Ik was hier bovendien redelijk bekend. In 1972 zat ik als dienstplichtige op de Willem II-kazerne, later heb ik met Ruud Vreeman nog zitten brainstormen over de Spoorzone. Dus ik kwam hier met een vrij scherp beeld van wat hier de komende tijd moest gaan gebeuren. Ik heb iets te bieden op het gebied van stadsontwikkeling.

Aan de hand van Cyrille Fijnaut ben ik in de

openbare orde gedoken, het andere gezicht van Tilburg, waar ik weinig van wist.”

Wat is nu uw beeld van de stad?

“Ik heb waardering voor wat hier afgelopen jaren in stedenbouwkundige zin is veranderd. De binnenstad is mede door het dwaalgebied mooi geworden, maar er zijn ook goede dingen gebeurd in bijvoorbeeld de Reeshof.

Tilburg is zijn verleden bovendien niet vergeten. Het is een stad die, als het gaat om industrieel erfgoed, toonaangevend is. Maar het is ook een stad die behoorlijk in tempo is teruggezakt. Ik vind dat Tilburg door de Midi-affaire een aantal jaren stil is blijven staan. Het politieke debat hoort bij steden, dat moet op het scherpst >>

“Aan de hand van Cyrille Fijnaut ben ik in de openbare orde gedoken”

9

17 september 2015

10

van de snede gevoerd worden, maar het moet wel tot resultaten leiden.”

Wat moet er dan nu gebeuren?

“Tilburg krijgt niets voor niets, we moeten er hard voor knokken. Gaat het om de ontwikkeling van de binnenstad, dan zitten we op een beslissend moment. We moeten blijven praten over het stadhuis en over de Spoorzone, maar het is belangrijk dat het tempo erin blijft. Als Tilburg zijn lot niet in eigen handen neemt, dan hebben we straks een onaantrekkelijke binnenstad met veel leegstand. Dan is de Spoorzone een lege ruimte waar we weinig aan hebben.”

Wat betekent dat in de praktijk?

“Ik heb me altijd geroerd tegen de komst van een mall. Dat vind ik voor een vitale binnenstad de dood in de pot. Een binnenstad met kwaliteit op het gebied van winkelen, horeca en cultuur zal mensen blijven boeien. Ik las laatst een artikel over het nieuwe winkelen, wat dat met binnensteden kan doen.

Daarin ging het over de komst van Primark naar Zoetermeer. Een concurrent erbij, maar absoluut een trekker, met een fors effect op de omzet van het totale stadshart. Daarvan moeten we leren.”

“ Ik ben van de lijn Cohen.

Je kunt wat mij betreft niet genoeg thee drinken met elkaar”

U noemt Primark, maar kunt u zich voorstellen dat mensen daar het zuur van krijgen, onder meer door het imago van het bedrijf?

“Ik heb daar niet zo’n oordeel over. Ik constateer wel dat andere generaties dan de mijne, generaties die anders omgaan met geld en kleding, helemaal gek zijn van Primark.”

Is dat niet de kop in het zand steken?

Er is ook een groeiende groep mensen die hecht aan transparantie, die wil weten waar de kleding vandaan komt.

“Ik heb eerlijk gezegd niet het idee dat Primark zich daarvoor niet zou willen verantwoorden. Ik heb oog voor duurzame ontwikkelingen, voor maatschappelijke omstandigheden in andere landen. Dat vind ik een belangrijk onderdeel van het debat over hoe de economie zich ontwikkelt. Maar het gaat ook om de smaak van consumenten. Ik denk dat de gemiddelde hoogleraar zijn toga niet bij Primark zal bestel-

17 september 2015

len, maar een stad moet ook plek bieden aan nieuwe formules.”

Wat is uw idee daarbij?

“Er zullen veel nieuwe concepten komen. Een goed voorbeeld is Gianotten Mutsaers. Daar zoek je een boek uit, maar je kunt er ook een kop koffie drinken en een boek lezen. Onderscheidend vermogen hoort bij een sterk centrum, maar voor voldoende trekkracht zijn ook bekende namen nodig. We zouden als gemeente geen knip voor de neus waard zijn als we die differentiatie niet bevorderen en als wij er niet in slagen om de Spoorzone op een zinnige manier bij het centrumgebied te betrekken. Maar dan wel met respect voor het industriële verleden. Daardoor krijgt de stad een eigen identiteit.

Ik vind het dan ook een welkome wending dat het huidige college vooral inzet op meer hergebruik.

Het is essentieel dat je onderkent wat typisch Tilburgs is. Tilburg is De Pont, het Textielmuseum, de Koepelhal en straks ook de bibliotheek, wanneer die als een prachtige doos in de LocHal staat.”

Met dank aan Fontys.

“Ik vind het nog steeds een foute keus van Fontys, omdat ik als wethouder in Den Haag heb gezien wat een positieve betekenis de vestiging van de Haagse Hogeschool bij het station voor de onderwijsinstelling zelf heeft gehad. Aan de andere kant: zo’n Trade Center hoort ook bij Tilburg. En ook creatieve initiatieven doen het

Peter Noordanus (1948) is geboren in Den Haag. Na een korte carrière als hoogleraar – “daar moet je meer geduld voor hebben dan ik op kon brengen” – was hij van 1989 tot 2001 als wethouder ruimtelijke ordening van Den Haag medeverantwoordelijk voor de nieuwbouw van het stadhuis en de herindeling van de spoorzone in de hofstad. Na de eeuwwisseling werkte hij achtereenvolgens als directeur bij Boer & Croon Management en als CEO bij projectontwikkelingsbedrijf AM. Noordanus is getrouwd en heeft twee dochters.

11

hier goed. Dat zie je in het Veemarktkwartier. Gelukkig, want het moet ook banen opleveren.”

Dit jaar komen er een kleine dertigduizend studenten bij. Toch verlaat het merendeel daarvan aan het eind van de rit de stad. Hoe kan dat?

“Dat komt doordat de dienstverlenende economie een decennium lang verwaarloosd is. De groei is voor een groot deel aan Tilburg voorbijgegaan. Je kunt dat corrigeren, juist door te mikken op nieuwe dienstverleners en groeiers. Ook de universiteit heeft daarin een taak. Docenten, hoogleraren en studenten slagen er nog te weinig in om de dagelijkse praktijk om te zetten in concrete initiatieven voor de regio. Hoogleraar Ton Wilthagen wil zich verbinden aan het terugdringen van de jeugdwerkeloosheid in de regio. Dat is goed, dat smaakt naar meer.”

Of heeft Tilburg een imagoprobleem?

“Nee. Tilburg is een stad van doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. Een Amsterdammer daarentegen verkoopt zijn product nog voordat het in de schappen ligt. Ik vind dat we in onvoldoende mate onze successen communiceren, de universiteit, de stad zelf, veel ondernemers. De sleutel ligt in meer zelfbewustzijn. Laat zien wat je hebt, dat je een stad van makers bent. Ver voor mijn komst naar Tilburg was ik al fan van De Pont, een particulier initiatief, ook nog eens een industrieel monument. Zo zijn er veel successen in Tilburg, maar we vergeten ze vaak met elkaar te vieren.”

Maar de buitenwereld focust uiteindelijk toch vooral op de criminaliteit. Misschien ook vanwege uw daadkrachtig optreden bij het sluiten van drugspanden?

“Als je niet ingrijpt, ontstaan er parallelle samenlevingen, waardoor de samenhang in wijken en buurten alleen maar verder erodeert. Toch wil ik niet alleen die sheriff zijn. Ik vind het minstens even belangrijk om er te zijn als bijvoorbeeld mensen uit de Turkse gemeenschap aan de bel trekken, omdat ze willen dat hun kinderen op het rechte pad blijven. Of als mensen aangeven dat ze de risico’s van een synthetisch drugslab in hun wijk niet willen. Het gaat erom bruggen te bouwen tussen bevolkingsgroepen.”

Al staat niet iedereen daar open voor.

“Ik geef bewust tegengas, bijvoorbeeld in het debat over radicalisering.

Als burgemeester moet je niet meehuilen met de wolven in het bos, maar de norm stellen. Wij zijn een tolerante stad, dus ik ga ook kennis maken met die nieuwe imam. Ik steun het plan voor een nieuwe moskee, maar ga evengoed in gesprek met de groep die zo’n moskee niet wil. Het klassieke integratiebeleid is afgeschaft, maar juist door niet meer in groepen te denken, dreigen we groepen over het hoofd te zien. Ik probeer daarom het integratiebeleid nieuwe stijl uit te vinden.”

Hoe ziet dat eruit?

“Naar elkaar luisteren en begrip voor elkaar hebben is niet genoeg. Het gaat erom mensen in contact te brengen met onze samenleving. Door huisbezoeken heb ik geleerd dat het vaak de dochters zijn die in een allochtoon gezin verandering kunnen bewerkstelligen. Zij zorgen voor het contact met de buitenwereld. Daar kijk ik met bewondering naar. Ook ga ik het debat aan. Om te laten zien dat integratie vele kanten heeft, maar ook om te laten zien dat iedereen gelijke kansen heeft, ook mensen van een andere komaf. Ik ben van de lijn Cohen. Je kunt wat mij betreft niet genoeg thee drinken met elkaar, maar het moet niet vrijblijvend zijn.”

column Tom Grosfeld student CIW

Stoppen met niet-roken Een poos geleden ben ik gestopt met roken. Een moeilijk besluit, maar de klik tussen ons was als sneeuw voor de zon verdwenen. Waar mijn vrienden hun zwarte longen voor lief namen in ruil voor een kortstondig gevoel van euforie, vermeed ik de sigaret. Steeds vaker stond ik alleen in de kroeg terwijl mijn vrienden buiten de ene na de andere sigaret opstaken en mooie studentes konden voorzien van een aansteker en een gevatte anekdote.

Naarmate de tijd vorderde, kreeg ik steeds meer moeite met het niet-roken. Ik voelde me geen student meer. Geen sigaretje meer na het eten, op de uni, voor het slapen gaan of in de kroeg.

Ik voelde me de Mona Lisa zonder glimlach. Een techno feestje zonder XTC. Een voetballer zonder tatoeages. Mijn vrienden begonnen zich zorgen te maken en vonden dat ik er slecht uit zag. Mijn vriendin vroeg waarom ik zo afwezig was de laatste tijd. Mijn vader dreigde dat als ik niet onmiddellijk zou stoppen met niet-roken, ik mijn rijbewijs zelf moest gaan betalen. Over het collegegeld zou hij nog een nachtje slapen. Mijn studiegenoten vermeden me. Ze keken anders naar me.

Ik wil stoppen met niet-roken. Ik wil er weer bij horen. Ik wil een sigaret opsteken als ik tussen het studeren door koffie ga drinken. Ik wil in een overvolle kroeg met een peuk in mijn hand bewegen op de muziek en brandwonden uitdelen. Want roken is erbij horen. Roken is gezelligheid. Roken is onverschillig zijn. Roken is zelfverzekerd zijn. Roken is netwerken. Roken is seks. Roken is emotie. Roken is de kont van Geraldine Kemper. Roken is 72 maagden in de hemel. Roken is de maatstaf. Roken is de norm. Ik verklaar de oorlog aan mijn longen en stop met niet-roken.

17 september 2015

12

En passant

Goudhaantje

Jelte Wicherts Personeel in het wild Univers overvalt je: wat ben je aan het doen?

Op de derde verdieping van het Tias-gebouw treffen we Tineke Roelofs (links) en Leonieke van Boekel. Er wordt hier keihard gewerkt op vrijdagmiddag. Tineke doet onderzoek naar seksualiteit en intimiteit onder dementerenden in verpleeghuizen. Leonieke onderzoekt de gegevensverzameling in de gehandicaptensector. De dames hebben even een onderonsje. “Kijk maar rond hier, we hebben namelijk het mooiste uitzicht van de hele universiteit.”

Buiten & werk Nog even en we kunnen in de open lucht werken. De buitenwerkplaatsen zijn net op tijd klaar voor het vallend blad-seizoen.

Goed voor de accu van je laptop: die loopt bij lage temperaturen langzamer leeg. Jijzelf juist sneller. Maar dat is yin & yang, niks mis mee. Bovendien: oplaadpunten alom, voor jou en voor je led-schermpje.

Boeken & drukte Massaal werden er weer boeken gekocht.

Geen gewone boeken, die lezen we niet meer (zie eerder in dit magazine dat ene verhaal waaraan je snel voorbij bladerde omdat het zo lang was). Nee, studieboeken. De Studystore beleefde zo it’s finest hours of the year: drukker gaat het daar niet meer worden.

Omdat de winkel op 1 oktober sluit.

Koffie & drukte Druk? Druk? Studystore: eat your heart out!

Bij Starbucks, daar was het pas écht druk.

De rij wachtenden reikte tot ver buiten de toegangsdeuren! Want waarom zou je een dubbele espresso van 40 cent uit de automaat kopen als je ook een caramel macchiato van meer dan vijf euro kunt kopen? F*ck die automaat, Amerikaanse ketenkoffie is YOLO.

17 september 2015

Universitair hoofddocent Jelte Wicherts (1976) maakt samen met 24 andere wetenschap­ pers kans om verkozen te worden tot weten­ schapstalent van 2015. De stembussen zijn inmiddels gesloten en op 24 september maakt de jury vijf namen bekend. De wetenschappers met de meeste publieks- en jurystemmen win­ nen deze titel.

Heb je een actieve campagne gevoerd?

Ik heb tweets verstuurd, maar het zit niet in mijn aard om met De Wereld Draait Door te gaan bellen om te vragen of ze mij in de uitzending willen hebben.

Hoe voelt het om als jong wetenschapstalent aangemerkt te worden?

Ik word volgende maand 39 jaar en zit al 16 jaar in de wetenschap. Interessant dat ik blijkbaar nog als jong talent word beschouwd. Ik vraag me wel of hoe lang nog.

Je zei eerder dat deze nominatie je een dubbel gevoel geeft.

Deze verkiezing laat zien dat jonge onderzoekers belangrijke en innovatieve wetenschap bedrijven. Ik ben alleen geen groot fan van persoonsverheerlijking in de wetenschap. Ook topwetenschappers maken fouten en kunnen vooringenomen zijn. In de media zijn we geneigd om vaak naar individuen te kijken, maar in mijn vakgebied krijg je dan niet per sé de beste wetenschap. Heel veel onderzoek gebeurt namelijk in een groep. In de psychologie is het zelfs zo dat het door één auteur geschreven artikel langzaam uitsterft. En veel ideeën doen we op door te brainstormen en door kritisch te zijn. Bij de nominatie van het Wetenschapstalent is het daarom misschien beter om een groep te belonen.

Je kunt een boekenpakket winnen en 1500 euro. Wat doe je met dat geld als je wint?

Daar ben ik niet zo mee bezig. Ik ga mezelf in dit geval niet meteen rijk rekenen. Je moet je best doen en een beetje geluk hebben. Het geld deel ik sowieso met mijn onderzoeksgroep.

13

Campusgedicht Summertime can be cruel but only for the ones who are lazy enough to refuse the vital training in the heroic virtue of rest.

This is not the case, for them.

Her sunglasses left back in the drawer of a rented house.

One of his flip-flops suddenly broken on a foreign step.

Their time in an hourglass. Upside down.

New words in another language immediately turned into familiar juicy ripe jokes.

The barbecue smell on salty hairs (the need to suck them).

Traces and sweat on light clothes easy to dry (more times in single day).

Armies and armies and armies of strangers - queuing at the check-in or, usually, out of ranks looking for shadow and fountains in ancient parks-.

And still there are places worthy more of silence rather than pictures.

Beds and cathedrals.

And still there are faces worthy more of secretly staring rather than virtual sharing.

And still there are summers that can be tender and days that can be true.

And still there are summers that are not just a summer story.

At the end of the summer, the sweet tomatoes lying in the sun will be dried.

column Erik-Jan Broers

docent rechtenfaculteit

Universitijds­verlies Beste student, je zit op dit moment wellicht in een collegezaal, of anders hang je wat rond op de campus, en je bent mijn column aan het lezen. Ik lees mijn column ook altijd. Alleen mijn column, verder niets – zelfs niet de rest van deze pagina.

Dat heeft met mijn arrogantie te maken, vindt mijn vriendin, die graag gebruik maakt van haar grondwettelijke vrijheid van meningsuiting. Ik neem haar dat niet kwalijk, want ik neem haar al zo veel kwalijk.

Maar ik neem aan dat jij ook de andere pagina’s van dit magazine leest. Is dat uit verveling? Of ben je werkelijk geïnteresseerd in het geneuzel van saaie studenten en suffe stagiaires, in de prietpraat van lamme leden van deprimerende disputen? In de verhalen van droeve docenten en warrige wetenschappers, over onbenulligheden en onnozelheden, beuzelarijen en bijkomstigheden? Dat is heel goed mogelijk, het zij je vergeven, je bent immers jong en ongevormd.

Maar zou je niet beter een studieboek ter hand nemen? En de inhoud daarvan goed bestuderen, en aantekeningen maken? Om daarna de stof te bespreken met medestudenten, onder het genot van een eenvoudige maar verstandige en vezelrijke maaltijd die de stoelgang bevordert? Is dat niet veel zinvoller, veel verstandiger? Met het oog op de tentamens? Met het oog op de toekomst, op een goede baan, met een bijpassende auto en een gewillige echtgenote (v/m)? Ja toch zeker! Dus aan de slag!

Maar lees eerst even rustig mijn column uit. Zo, en nu rap een beetje, de toekomst tegemoet!

Chiara Raucea Campusdichter 2015

17 september 2015

14

foto Jack Tummers

Beeldend

17 september 2015

15

Nattigheid Het stadsfestival tijdens de TOP-week was een natte bedoeling. Het had zo leuk kunnen zijn, maar moeder natuur zorgde voor wegwaaiende tenten, een lage opkomst en stands die vroegtijdig werden opgeruimd. Er waren nog wel wat mensen te vinden voor een SOA-test. Niet omdat ze ook figuurlijk nattigheid voelden. “Mensen vinden het stoer om een SOA test te doen, want dan zien anderen dat je seks hebt,” wist één van de medewerkers. Daarna geruststellend tegen een jongedame die zichzelf laat testen: “Het is alleen een beetje wiebelen met een stokje.”

17 september 2015

16

de vijf VAN EIJFF

Ook op de beurzen regeert de hysterie Eerst was iedereen doodsbenauwd voor Grexit, toen weer voor China.

Is al die paniek terecht? Hoogleraar financiële economie Sylvester Eijf­ finger geeft antwoord.

tijdsgewricht. Dat zie je in heel onze maatschappij terug, en dus ook in de economie.

De korte horizon, de grotere hysterie beheersen ook de financiële markten.

Staan we aan de rand van een nieuwe economische crisis?

Beurzen worden altijd door één van twee emoties geregeerd: optimisme of pessimisme ofwel door hebzucht of door angst. De laatste regeert op dit moment. China niet de oorzaak van die angst, alleen maar de aanleiding. Er is niets mis met de onderliggende economie van China. Je kunt het huidige beursklimaat vergelijken met dat van 2013. Toen reageerde de beurs heel fel op Bernanke, voorzitter van de Federal Reserve System, omdat hij aankondigde de overliquiditeit van de centrale bank aan te gaan pakken.

Zijn opvolger Janet Yellen liet dat nu weer doorschemeren. Dat leidt tot onrust.

De financiële markten zijn te lang te verslaafd geweest aan het ruimhartige beleid van de centrale banken.

Daardoor overheerst nu de angst. Terwijl het met de reële economie gewoon goed gaat.

Dus crisis: nee. Het is slechts een correctie waar het al heel lang wachten op was.

Er zijn ook andere bedreigingen.

Zo kan de vluchtelingencrisis Europa verscheuren. Moeten we dan terug naar de oude EEG? De EEG terug? Dat moet je niet willen.

Echt niet. Heel veel van wat politiek, economisch en sociaal is opgebouwd, gaat dan weer verloren. Wat wel nodig is, is dat de politiek de zwakke onderdelen uit Schengen aanpakt. De afspraak is open binnengrenzen en versterkte buitengrenzen. Nou, dat laatste is nooit gebeurd.

Daarin hebben Europese leiders tot nu toe verzaakt. Hoe langer ze daarmee wachten, hoe meer het gaat kosten.

“Crisis?

Nee. Het is slechts een correctie”

17 september 2015

Elk land van een beetje formaat lijkt mondiale malaise te kunnen veroorzaken. Welk land baart u de meeste zorgen?

Amerika heeft sinds tijden niet zo lang een opwaartse conjunctuur gehad. Wel zes jaar. Ik maak me daarom een beetje zorgen over de VS en in het verlengde daarvan het over Verenigd Koninkrijk. Maar daar staat het herstel in Europa tegenover. Dat China nu een stapje terug doet, is niet zo dramatisch. Ik maak me dan ook geen zorgen over een recessie op korte termijn.

Al zal de groei niet snel meer 4 of 5 procent zijn.

Het is dus gewoon de golfbeweging van de conjunctuur. Raakt de maatschappij dan veel sneller zeeziek dan voorheen?

De hectiek en nervositeit, het reageren op elke nieuwsprikkel, is een onmiskenbare trend van dit

U wordt niet vrolijk bij de gedachte dat uw portemonnee weer gevuld is met dubbeltjes, kwartjes, guldens en prachtige ontwerpen van Jaap Drupsteen?

Ja, ach... die ontwerpen van Drupsteen: prachtig! Echt prachtig. Maar natuurlijk gaan we niet terug naar de gulden. De euro is waar we met heel Europa op hebben ingezet. Dat proces is niet meer te stoppen.

17

(mededelingen)

In memoriam

Uitnodiging

prof. L.A. (Leen) van Hulsentop

Voor alle TiSEM studenten Om kennis te maken met de VvTE nodigen we je op donderdagavond 24 september 2015 graag uit voor het seminar:

1926 - 2015

Leen van Hulsentop is van 1969 tot en met 1991 betrokken geweest bij de post master opleiding tot registeraccountant aan de universiteit te Tilburg. Hij begon als buitengewoon lector voor de accountancy en werd in 1975 benoemd tot hoogleraar accountancy. In zijn inaugurele reden ging hij in op de subjectieve aspecten van de accountantscontrole oftewel het professional judgement van de accountant in de uitoefening van zijn of haar beroep. Kernvraagstukken als de toepassing van materiality en het steunen op de werking van de interne controle stelde Leen toen reeds aan de orde.

De naam van Leen van Hulsentop is ook onverbrekelijk verbonden met de introductie van de analytische controle aanpak. Deze aanpak was gebaseerd op twee pijlers, te weten organisatiebeoordeling en cijferbeoordeling door de accountant. Deze controlefilosofie droeg Leen met volle overtuiging uit in zijn colleges en in door hem geschreven artikelen. De invloed van automatisering op de accountantscontrole had altijd zijn warme belangstelling en hij ging daarbij voorop in de toepassing. Zijn ervaring als hoofd van de interne accountantsdienst van Philips kwam hem daarbij uitstekend van pas.

Bij zijn benoeming in 1969 werd hij gekenschetst als een levendig docent, die enthousiast en indringend de stof aan zijn studenten overdraagt. Deze typering is ook voor de rest van zijn academische carrière een voltreffer gebleken. De studenten hingen tijdens de colleges aan zijn lippen en Leen was een meester in het bespelen van zijn toehoorders, zodanig dat hij menigmaal een glimlach op de gezichten van de studenten wist te toveren of een lachsalvo aan ze kon ontlokken.

Leen heeft zich niet alleen ingezet voor de accountantsopleiding aan de universiteit te Tilburg, maar ook voor de opleiding die destijds werd verzorgd door de beroepsorganisatie NIvRA en tegenwoordig verbonden is aan Nyenrode Business Universiteit. Binnen de beroepsorganisatie maakte Leen deel uit van verschillende commissies, waaronder de commissie van advies inzake controlevraagstukken.

Vergaderingen waarin hij optrad als voorzitter werden door Leen op effectieve wijze geleid, terwijl hij daaraan steeds een persoonlijke benadering wist toe te voegen, waaruit bleek dat familie en vrienden een belangrijke rol in zijn leven speelden.

EEN BEVLOGEN VERHAAL door

Annemarie van Gaal

Programma 19.00 uur - Ontvangst met broodbuffet in

Grand Café “Esplanade” 19.30 uur - Seminar Annemarie van Gaal 21.00 uur - Mogelijkheid tot het stellen van vragen 21.30 uur - Borrel Locatie Universiteit van Tilburg

Aanmelden?

Meld je aan door een mail te sturen naar vvte@uvt.nl en kijk op www.vvte.nl

het laatste nieuws de leukste blogs de scherpste recensies vind je op

Wij zullen ons Leen van Hulsentop blijven herinneren als een gedreven professional en een gewaardeerde collega hoogleraar. Onze gevoelens van medeleven gaan uit naar zijn kinderen, kleinkinderen en familie, waarvan we weten dat hij bijzonder op ze gesteld was.

Prof.drs. J.C.E. (John) van Kollenburg RA, hoogleraar Accountancy

17 september 2015

18

Opinie

leestijd

3

minuten

Grieken tekst Harrie Verbon foto Des Byrne

hebben dictatuur nodig In de afgelopen anderhalve eeuw hield in Griekenland eigenlijk alleen het dictatoriale kolonelsregime de uitgaven binnen de perken. De Grieken hebben dan ook niet meer democratie maar meer dictatuur nodig, betoogt hoogleraar openbare financiën Harrie Verbon.

O

p de internetsite scripophily. com zijn Griekse overheidsobligaties uit 1898 te koop.

Het zijn prachtige exemplaren in de welbekende blauw-witte Griekse kleuren met afbeeldingen van klassieke Griekse goden en godinnen. De tekst op de obligaties belooft gedurende twintig jaar 2,5 procent rente op het aankoopbedrag. Maar het meest opvallende aan deze obligaties is dat er op vermeld wordt dat een trojka, namelijk de landen Frankrijk, GrootBrittannië en Rusland, instaat voor het nakomen van de verplichtingen in het geval de Griekse overheid failliet zou gaan.

Ook in 2015 staat een trojka garant voor de Griekse schuld, namelijk de Europese Commissie, de ECB en het IMF. De geschiedenis herhaalt zich. Sinds Griekenland in de jaren ‘20 van de 19de eeuw onafhankelijk werd van de

17 september 2015

Turkse heerschappij draagt het een geschiedenis van onhoudbare schulden en bankroetverklaringen met zich mee. Uit de door de Harvardeconomen Kenneth Rogoff en Carmen Reinhart

“Moderne democratie leidde voornamelijk tot het plunderen van ‘s lands schatkist” verzamelde gegevens blijkt dat in de 19de eeuw de Griekse schuld vrijwel voortdurend hoger was dan het nationaal inkomen, op de top zelfs vier keer zo hoog.

Rond 1875 was de overheidsschuld weer enigszins onder controle gekomen. Tezelfdertijd kwam er ook een einde aan het recht van de koning om, ongeacht parlementaire meerderheden, een minister-president naar zijn smaak te benoemen. De invoering van een moderne parlementaire democratie in Griekenland was een feit. Helaas leidde dit voornamelijk tot het plunderen van ‘s lands schatkist voor, onder meer, de financiering van prestigieuze infrastructuurprojecten. In 1893 sprak de Thorbecke van Griekenland en toenmalig minister-president, Charilaos Trikoupis, in het parlement de historische woorden: ‘Helaas, wij zijn bankroet.’

Aan het eind van de jaren ‘20 van de 20ste eeuw brak de Grote Depressie uit. De Grieken bleven hun munt, de drachma, tijdens die depressie aan de goudprijs koppelen. Dus ging het opnieuw fout. De drachma bleek namelijk dramatisch overgewaardeerd, hetgeen (herkenbaar) leidde tot grote tekorten op de lopende rekening van

19

Grieken protesteren tegen de trojka

de Griekse betalingsbalans en tekorten in het huishoudboekje van de overheid.

Vele jaren van schuldverlichting en schuldafschrijvingen verder leek de Griekse overheidsschuld na de Tweede Wereldoorlog in rustiger vaarwater te komen. Onder het dictatoriale kolonelsregime (1967-1974) blijft de schuld heel ongrieks zelfs nagenoeg constant. Na het herstel van de parlementaire democratie (nu helemaal zonder koning) in 1974 gaat het weer mis. De gegevens van Rogoff en Reinhart laten vanaf 1974 een steile klim zien van de overheidsschuld als percentage van het nationaal inkomen.

Deze maand mogen de Grieken voor de derde keer dit jaar naar de stembus om zich uit te spreken over de hervormingen die nodig zijn om de Griekse openbare financiën weer houdbaar te maken. Mochten de Griekse kiezers in juli per

Griekse overheidsobligatie

referendum uitspreken dat ze de voorgestelde hervormingen van de trojka te ver vonden gaan, nu is het kennelijk de bedoeling van de huidige minister-president Alexis Tsipras dat de kiezers uitspreken dat die hervormingen precies goed

“Lidstaten die financiële hulp ontvangen moeten hun autonomie deels opgeven” zijn voor de Griekse economie en de Griekse schatkist. Het is niet duidelijk of de Grieken bereid zijn deze draai te maken. Als ze die draai wel maken, is het nog niet zeker dat er werkelijk hervormd gaat worden in de Griekse openbare financiën. Wat dat betreft belooft de parlementaire Griekse geschiedenis weinig goeds.

De les die hieruit geleerd zou moeten worden, is dat EU-lidstaten die financiële hulp van de EU ontvangen, hun democratische autonomie deels moeten opgeven. Dat is vergelijkbaar met de manier waarop in Nederland openbare financiële verhoudingen zijn geregeld. Als in Nederland een gemeente in financiële problemen komt, kan ze een artikel-12 status aanvragen.

De gemeente ontvangt dan steun van het rijk,

maar levert financiële zelfstandigheid in. In feite wordt het begrotingsbeleid van de gemeente dan deels door Den Haag overgenomen.

Op Europees niveau is de nationale autonomie heilig verklaard, niet het minst door de Grieken zelf. Zo verklaarde Tsipras in juni dat ‘het houden van een referendum een soeverein democratisch recht van het Griekse volk is, en ook noodzakelijk is om van het Griekse volk de goedkeuring te krijgen voor het financiële programma dat uiteindelijk met de instituties zal worden gesloten’.

Als er iets duidelijk is na bijna 190 jaar Griekse onafhankelijkheid is het dat democratie de Griekse staatskas geen goed doet. Griekenland heeft een dictatuur nodig om met zichzelf in het reine te komen en geen nieuwe verkiezingen.

Harry Verbon is Hoogleraar Openbare financiën

17 september 2015

20

Recensies deze keer docu, film, muziek

Wé nou? tilburgse reacties op Het nieuws

Arme Amy Ik zag haar ooit. Ze droeg een geel jurkje en was straal. Praten ging niet, zingen wel. Die middag zwalkte Amy Winehouse over het podium. Precies zoals ze nu – vier jaar na haar dood – door deze docu zwalkt. Een engel en een dronken tor. Een ongelofelijke stem en een even groot talent om zichzelf finaal naar de kloten te helpen. Het zijn die uitersten die je als kijker een rits tenenkrommende momenten bezorgt bij het zien van Amy. Ja, je vindt haar zielig, puberaal, ordinair. Maar dat is helemaal niet erg. Want ze gaat in deze film altijd weer zingen: Moon River, You Always Hurt The Ones You Love en Valerie. Fuck. Mooier kan niet. (Frank van den Nieuwenhuijzen)

Als het te veel is Zó herkenbaar. Je leven is vol, voller, volst. Je probeert alles tegelijk te doen. Ratio is je leidraad. Maar dan. De leidraad rafelt. Je houdt vast aan de verkeerde dingen. En het plekje blijkt veel te klein voor grote gevoelens. Soms is het leven gewoon te veel. De Italiaanse film Mia Madre brengt dit gegeven perfect over, want ik kwam doodop de filmzaal uit. Dus een dijk van een film? Nee. De regisseur doet soms te moeilijk/makkelijk met droombeelden en al te zwaar aangezette muziek. Maar de acteurs zijn fantastisch. Margherita Buy en John Turtutto brengen perfect in beeld hoe je soms de regie over je leven helemaal kwijt bent. En Nanni Moretti laat zien dat keuzes rust brengen. (Jan Ligthart)

Foals piekt eindelijk Lange tijd was ik net-niet-fan van de band Foals. Wanneer de heren op een festival geprogrammeerd stonden, ging ik altijd kijken en daarna dolenthousiast hun albums luisteren, om te constateren dat het nét niet werkte. Op het vorige album, Holy Fire, uit 2013, lagen de hoogte- en dieptepunten te ver uit elkaar. Nu heeft de band een nieuw geesteskind, What went down. Eindelijk is het precies raak. Alles wat goed was aan hun vorige werk is er nog steeds, maar constanter en vaak nóg beter.

De teksten zijn niet langer onbeholpen: I fell for a girl with a port-wine stain/I knew her initials but never her name. En vanwege de timing kan het album nog een festivalseizoen mee. (Jozien Wijkhuijs)

17 september 2015

vieze mannen Seksuele toespelingen en vuilbekkerij tegen meisjes en vrouwen moet bestraft worden, vindt Leefbaar Rotterdam. Dan praten we niet over nafluiten of complimenteus naroepen, maar over “irritant gesis, seksuele toespelingen en jongens die vrouwen zomaar uitschelden voor hoer”. Zien we zo’n verbod ook hier in Tilburg wel zitten?

Het voorstel verbaast me. De partij maakt een onderscheid tussen intimiderend sissen en uitschelden tegenover complimenteus nageroepen worden. Alsof dat laatste wel fijn is. Ik vind ook dat heel vervelend; je wordt behandeld als een stuk vlees dat er alleen mooi uitziet om mannen te plezieren.

Renate Krabbendam, 21 jaar, Liberal Arts and Sciences

Prima plan. Het is belachelijk dat dit soort maatregelen nodig zijn. De grens is bij mij bereikt zodra jongens me gaan aanraken of blijven naroepen of volgen.

Dan zie ik het niet meer als een grapje, maar als laster.

Ik vraag me alleen af of dit plan haalbaar is. Hoe wil je dit op straat gaan controleren?

Ellen Claassens, 18 jaar, International Business Administration

Het is goed dat er iets gedaan wordt aan dit probleem.

Maar hoe gaat de overheid dit handhaven? Je kunt niet zomaar mensen gaan aanhouden zonder goede reden.

Maurits Meeusen, 21 jaar, Rechtsgeleerdheid/ Internationaal Europees Recht

Sissende mannen, geïntimideerde vrouwen: ik heb er niet zoveel mee. Natuurlijk, ongewenste intimidatie is niet prettig, op wat voor manier dan ook. De oplossing is veel makkelijker dan moeilijk gedoe in de vorm van een wet. Namelijk een klein gevoel van fatsoen.

Tom van de Wijgert, 21 jaar, student Filosofie

21

Masterscriptie

Over de schutting wat gebeurt er ondertussen op de andere universiteiten?

#Lééf je studententijd

‘Darwinism is a Nihilism’ De complexe denk- en mensbeelden die filosofen voortbrengen zijn meestal gebaseerd op achterhaalde aannames, stelt Rob van de Ven. Filosofen die Darwin serieus nemen, weten dat. Maar ze doen er niets mee.

Rob las tijdens zijn studie veel filosofische werken.

Daarin stond steeds weer dat de mens een bijzondere plaats inneemt in de wereld. Filosofen vooronderstellen veelal dat de mens een redelijk dier is. Met een vrije wil, en een cultuur waarmee hij de natuur ontstijgt. Maar als je Darwin goed leest, stelt Rob in zijn prikkelende scriptie, dan kun je dit metafysische mensbeeld niet langer serieus nemen.

“De filosofie gaat door alsof Darwin nooit geleefd heeft. Terwijl Darwin heeft laten zien dat de mens tot de natuur behoort, die onverschillig is en zich dus niets van ons aantrekt. Net als dieren en planten maakt de mens deel uit van een continu veranderende stroom, die geen enkele vooruitgang kent. Sommige soorten overleven, anderen niet. De mens is niet bijzonder. Redelijkheid, vrije wil, moraal – het strookt allemaal niet met de werkelijkheid.”

De mens is dus niet zo uniek als altijd gedacht werd.

Alle strikte scheidslijnen die filosofen traditioneel aanbrachten, zakken door toedoen van Darwin in elkaar. “Een filosoof kan zeggen dat nadenken of samenwerken typisch menselijk is. Maar er zal altijd een bioloog opstaan die zegt: dat kan een dier of plant ook.”

Wat filosofen moeten doen? “Nadenken over wat de mens is, en dat durven te ervaren. Als je dat niet doet, blijf je luchtkastelen bouwen die nergens op gebaseerd zijn. Een nihilistisch verhaal, want wat is dan nog het fundament voor moraal en recht? Maar dat is nu eenmaal de implicatie van Darwins werk.”

Cijfer 8

Nieuw in je studentenstad? Stel geen hoge eisen aan een kamer, maar dompel je onder in de smerigste en luidruchtigste studentenflat die je kan vinden. Ga naar introductiedagen. Word lid van een studenten- of studievereniging. Ga naar college en blijf hangen op de campus. Verbreek het contact met je moeder en verre vrienden. Floor van het Amsterdamse Advalvas adviseert met klem: doe dit! Anders eindig je eenzaam en vol berouw op je kleine eenpersoons studentenkamer met uitzicht op een blinde muur.

#Samenvattingen Studeren is honderden bladzijdes literatuur lezen en úren hoor- en werkcolleges volgen. Per week.

Onmogelijk, en onnodig. Een bachelor haal je ook zonder boeken en colleges. Voor ieder vak heb je talloze samenvattingen die je de tentamens doorslepen. Dat is wel oppassen, want ze staan vol fouten en zijn vaak verouderd. Een hoogleraar burgerlijk recht snapt er niets van, lezen we in het Leidse Mare. “Je leert toch vooral van zelf zoeken? Waarom wil je dit nou hebben als student?”

#Delen is vertrouwen Sommige Facebookvrienden delen alles. Verhalen over nieuwe (en stukgelopen) relaties, avonturen in de rij voor de kassa, vakantieplaatjes. Anderen delen niets, of nauwelijks. Wie vertrouw je eerder?

De persoon die je overspoelt met updates, lezen we in Harvard Magazine. Zélfs als je daardoor minder fraaie kanten van die persoon ziet. Want hij die niet deelt, heeft vast iets te verbergen. We daten nog liever met iemand die toegeeft een SOA te verzwijgen, dan met iemand die daar niet over wil praten.

#Laven aan Nobelwinnaars In de stad Lindau, gelegen op een schiereiland aan het Duitse Bodenmeer, komt ieder jaar de elite van de natuurwetenschap samen. Deze hedendaagse Toverberg blijft relevant, lezen we in het Delftse Delta. Maar liefst 650 jonge wetenschappers krioelen dit jaar om een select groepje van 65 Nobelprijswinnaars. De briljante geesten inspireren en motiveren de nieuwelingen. Zomaar binnen komt een jonge wetenschapper niet. Pas na een voordracht, rondes met motivatiebrieven en aanbevelingen mag er gelaafd worden aan de Nobellaureaten.

17 september 2015

22

reading time

4

minutes

text Jozien wijkhuijs

Things they did not tell you during TOP-week During TOP-week, you have learned to find your way in Tilburg and at the university. But you don’t want to stay stuck in the circle of international friends you have already made, do you? Now that you are probably settling into your new home, it is time to learn a few inside things about the city and the country, so you can make as much of your time here as possible.

Dutch candy and its weird names No matter where you are, candy is important.

The shop De Soete Inval in the Nieuwlandstraat has all kinds of sweets, from all over the world.

Since you are here, it is good to know that the shop also sells old-fashioned Dutch candy. You can buy things like ‘bruidssuiker’ (bridal sugar), ‘kaneelkussentjes’ (cinnamon pillows) and ‘stroopsoldaatjes’ (sirup soldiers), to name a few.

Here you can also buy your ‘pepernoten’, the candy we eat in December when Dutch Santa Clause, Sinterklaas, is in town. Chances are you get so hooked on one of these typical Dutch candies, you will take a whole bunch home to your family and friends when you leave.

17 september 2015

Don’t overpay for books There are many places to buy cheap books, but some places are cheaper than others. One shop you might have heard about during TOPweek, is the Books4Life store in the basement of Cobbenhagen building. It could just as easily have been forgotten on the tour though, some students stroll the campus grounds for years without ever visiting it. That is a shame, because if you are lucky, you can find English (study) books here that will only cost you 2 or 3 euros. All the money that is raised this way will go to charity. The same goes for Boekenschop, near the city center. Both shops are run by volunteers that love to make small talk, even if you speak English and they speak Dutch in their Tilburg dialect. Just keep talking, you will both enjoy it anyway.

Beer and the Virgin Mary You have a bike and you want beer. Of course you can always go to the Heuvel, there’s plenty of beer there. But wouldn’t it be more fun to take a Sunday of from studying and make your way to the place where the first Trappist beer in The Netherlands was made? It is only 15 minutes by bike from the city center and it is worth the ride. The Trappist Abbey of Our Lady of Koningshoeven has a rich history in worshipping God as well as brewing beer, called La Trappe. There are still monks living there (on the website there is a button named ‘becoming a monk’, should this be something you desire) and there is a brewery you can visit. Make sure your phone battery is charged for the way back, because getting lost after a few La Trappe beers is not as funny as it sounds.

23

Ride that rail cheaper If you have a Dutch bank account you can order a discount card for the train. The Dutch railway functions well, even though it is one of our favorite topics to complain about. The train brings you everywhere in the country, even some of the smallest places on the map have train stations. If you plan to make day trips outside of Tilburg, having a discount card can save you a lot of money. On the website of the Nederlandse Spoorwegen (ns.nl) you can order a card, but the information in English is limited. You might want to ask one of your Dutch friends to do it, or go to the information desk at the station.

Spiders and E.T. Tilburg does not have a zoo, or at least not something you picture when you hear the word ‘zoo’. It does have an alternative and it is called Dierenpark de Oliemeulen. It calls itself ‘the weirdest animal park in the Netherlands’, and it lives up to that slogan. For starters, it is located at a busy road, in a small building. Most of the park’s inhabitants are reptiles, but they also have spiders and birds. In the weekends, there are a lot of kids around. But it is open 363 days a year so it is easy to avoid the crowds. Take special note of the E.T. statue on the terrace, which adds a significant amount to the weirdness.

Cheap shopping From Wednesday until Saturday, you can visit markets in Tilburg, where food and clothing are usually sold at lower prices than in supermarkets and shops. These markets are also very good for improving your Dutch, and learning a Tilburg accent along the way. The Besterdmarkt, Wednesdays from 9.00 to 12.00, is good for fabrics and clothes. The market on Koningsplein, on Fridays and Saturdays, is the biggest and sells local products. If you need anything for your room but don’t want to spend too much, you can visit thrift shops like La Poubelle or Kringloop Tilburg. And if you like vintage clothing, you can go to Listex recycling. It might take some time to find something good between the huge amounts of clothes they have, but it is worth the effort.

Hockey, but on ice The Dutch love hockey, but they play it on an artificial turf and female hockey players wear skirts.

If you come from a country where the word ‘hockey’ means ‘men in big suits on skates that occasionally start to fight’, this might look strange to you. Tilburg does have an ice hockey team though. They are called the Tilburg Trappers and this season they play in the German Oberliga.

The team decided to head eastwards because the Dutch competition is small and not well-known around the country. The home games will be played in Tilburg, and since ice hockey is played at a higher level in Germany, you will not be disappointed. You might want to take a Dutchie along to whom you can explain a few things about the sport. That way, everybody wins.

Broodje Jantje Do not go to McDonalds, go to Broodje Jantje.

Everybody needs a good burger sometimes, but why eat something that you can also eat back home? Broodje Jantje has been selling burgers in Tilburg since 1965. Jantje Rood (Jantje Red) is the traditional burger, but there are some variations, like Jantje Bruin (Jantje Brown) or Jantje Speknek (Jantje… Bacon Neck, probably). It is the closest to Tilburg cuisine you can get.

Tilburg underground rock A lot of Dutch cities claim the name ‘rock city’, and Tilburg is definitely in the race for that title. It is a city of punkers and hardrockers and has a long tradition of long-haired music fans and mohawks. This can be seen at Roadburn Festival in april, but also during the rest of the year. Rock bar The Little Devil, very close to the train station, is a small concert stage where you can enjoy hard-as-nails rock music. It is well-known and loved by hard rock fans all over the Benelux. There are more small bars with live rock music, another good example is Cul de Sac, in the city center.

17 september 2015

24

reading time

3

minutes

text robert haagsma

Incubate festival:

Unlimited Underground For the eleventh year running, Tilburg is home to Incubate this month. The music festival is unpredictable, exciting and provocative.

The occasional act may be disappointing. And sometimes you have to queue up for a while. In a nutshell, the festival is like life itself.

Is this the reason why Incubate grew to be such a huge success in just a few years time?

‘D

isco is shit, heavy metal is it!’ In a deep gray past this slogan adorned hard rock magazine Aardschok’s postmark.

The message was clear. Whoever hailed the men of Iron Maiden and Metallica as heroes, wouldn’t want to be seen dead near a record

by Donna Summer or Chic. In those days, life was simple. You liked certain music, dressed accordingly and went to concerts by your favorite bands with kindred spirits. Switching to a different genre was like renouncing your convictions on life: it reeked of betrayal.

Although the outlines of these pillars are still visible – Aardschok is still going, for instance – it means nothing to modern-day music lovers. They see the world of music as one big supermarket full of seductive sounds. Zigzagging down the aisles, they take some jazz of the shelves here, a bit of dance from further along and just before check out they add some black

17 september 2015

metal. And didn’t we need some hip hop too?

“Before, your taste was heavily influenced by what the magazines wrote and what record shops had in stock”, says Koen Gijsbers, an Incubate regular. “The internet has changed that for good. As consumers, we are just a few mouse clicks away from all the music we want to hear. There are still a few puritans around but most people just grab and mix whatever they like without taking any notice of the old structures.”

Gijsbers endorses that this explains Incubate’s success. The seven-day festival offers the variety and the challenge any modern-day music freak is looking for. “I love being exposed to extreme metal and electronic dance and hip

hop in a single night. I take it for granted and I guess the same applies to many other visitors.”

“The great thing is: anything goes”

Cabaret and drama Besides, Incubate has more to offer than music performed by bands such as The Melvins, Mercury Rev, Alcest, Torres, Merzbow and no less than 200 other acts. There is also room for cabaret, drama and the contemporary arts. There are panel discussions and films are shown. The pop-up store where visitors can sell their artworks is a first, this year.

A band that embodies this rich multiplicity of art forms like no other is The Ex and this is more than enough reason why they previously featured >>

25 Photo Thomas Quack,

Above: Goat performing at Incubate 2014. Below: Black Wizard at Incubate 2014 Photo Paul Verhagen

17 september 2015

26 Photo Ludovic Sirtaine

Gazelle Twin at Incubate 2014

on Incubate’s poster. The Amsterdam formation started off as an anarchic punk band in the late seventies but in the following decade they expanded their wings by enhancing their sound with freejazz elements, African music and much more.

On top of this, they cooperate closely with artists from other disciplines. This year, The Ex isn’t just performing at Incubate but it’s doubling-up as a guest-programmer.

Incubate offers the variety and the challenge any modern-day music freak is looking for

“It does indeed happen to be the case that Incubate’s set-up and our artistic convictions match perfectly,” agrees singer and guitarist Arnold de Boer. “The festival is a discovery voyage for anyone who wants to be surprised by everything the underground scene has to offer – in the broadest sense of the word. Of course, some acts are a bit of a let-down but on the whole I think that this year’s line-up is rock steady again. It’s surprising and diverse. It’s far more ambitious than other

17 september 2015

This year at Incubate Neneh Cherry (left) and FUL (right)

events where visitors lie around in the grass clutching a glass of beer and listening to songs they’ve heard so many times before. You’re really challenged here.”

discover a little fear. How long will it remain as good as this? Won’t it prove irresistible not to expand on such a success story? What would it mean for Incubate’s unique atmosphere?

Euphoria A somewhat broader tour of visitors, musicians and music professionals leaves us with the same impression. Everybody is full of praise. The annual reviews published in newspapers, magazines and on websites are dripping with the same euphoria. Perhaps between the lines you might

It gets pretty busy is the only marginal note some people have. It’s a case of getting to the popular performances in the line-up on time because queues to get into the halls tend to be long. However, this is a luxury problem every successful event has to deal with sooner or later.

If that’s their only concern, they don’t have

27 Photo William Lacalmontie

column Marianne Lalande liberal arts student

Some stupid advice

This festival is far more ambitious than other events Photo Jimmy Mould

Above: Alcest. Middle left: Badly Drawn Boy. Middle right: Merzbow.

Below: King Midas Sound & Fennesz

much to worry about.

Playful Indie pop by Badly Drawn Boy, a film on metal in Angola, colorful paintings by artist Jelle Slof, pulsating electronics by Kohei Matsunaga, hard rock by veterans club Picture, a cocktail of reggae, funk and Kraut rock by Sun Araw, dark industrial by Tearist and the concord of folk and black metal by Dornenreich – for an entire week everything is in reach of the open-minded music lover and the great thing is: Anything goes.

Nobody will frown upon you.

Nowadays everything has it.

The stationery departments in the stores have been stacking piles of notebooks and pencil cases for months now. And the time has finally come: you must finish up your holiday novel and trade your so-called ‘beach reads’ for some more serious literature. Whether you have your first walk around campus or your 2,000th, it all feels brand new – like university itself has had time to hit the refresh button and get ready for a new year.

I could give you so many tips. I could tell you about student associations you should get involved in, cafes you need to check out, study tips and how you need to trust yourself to make something out of your life. I could tell you to get organised, get a planner, attend all your lectures, make flashcards and read ahead. But I feel like all of this is stupid advice. Everyone has a different way of dealing with university and course work. And yes, you may struggle for a while if you don’t follow the afore-mentioned stupid advice; but that’ll be part of your story and your journey towards being a better student and a happier person. So take it all in. Try not to overthink what your CV should or should not look like. Get involved in what you feel is right for you rather than what is right for (seemingly) everybody else. At the end of the day, it is the fact that you follow your passions and interests that really matters and makes you stand out.

So here is the most important thing you need to do: be open, be enthusiastic, and be kind. University is an amazing experience: your vision of the world expands and becomes richer every day. Don’t dismiss it. It isn’t ‘just school’. And you’re not here ‘just for the degree’. You are here to begin and nourish lifelong friendships, learn real-life lessons and accumulate a mass of knowledge and know-how that will make your entire life better. So be open. Be enthusiastic. And be kind.

17 september 2015

28

Schappelijk nieuws Fotow Jamie Mccaffrey

medewerker van de maand Elk nummer kiest Univers een Medewerker van de Maand. Dat gebeurt op basis van onder meer bijzondere verdiensten of prestaties, grote inzet en opvallende collegiale activiteiten.

Chris Pothoven heeft de titel Medewerker van de Maand september veroverd. Chris is Recordbeheerder bij MS/Documentary Information. Aan zijn tomeloze inzet, zijn niet aflatende betrokkenheid bij alles wat met Tilburg University te maken heeft en de foutloze invulling van zijn functie kunnen andere medewerkers echt een voorbeeld nemen.

We schrijven september, maar Chris verdient de titel even goed over de maanden juli en augustus.

Zoals hij zelf al zegt: “Ook tijdens de vakantie heb ik regelmatig aan de universiteit gedacht.”

Sterker nog: hij hield zijn directe collega’s via sociale media en de traditionele post doorlopend op de hoogte van al zijn vakantie-avonturen. “Daardoor hoefde ik er op kantoor niet meer over te vertellen. Zo hield ik meer tijd over voor het werk. Ik hoop dat mijn collega’s dat voorbeeld komend jaar volgen.”

TiU’ers ontwikkelen emotionele achtbaan Door nathan de Groot De Efteling krijgt in 2016 een emotionele achtbaan. Volgens directeur Fons Jurgens gaat het om een internatio­ nale topattractie. “In Europa is dit volstrekt uniek. Voor een uitbundige, verdrietige of ontroerende ervaring moeten mensen straks dus naar Kaatsheuvel.”

Tilburgse wetenschappers hebben meegebouwd aan de attractie. “Het wordt een meeslepend ritje”, aldus hoogleraar Ad Vingerhoets (psychologie). De ‘huilprofessor’ weet precies waar de bezoeker straks een traantje wegpinkt. Studentassistente Jozien van Dongen (communicatie) was ook betrokken bij het maken van een prototype: “Ik was blij en trots de eerste testpersoon te zijn. Alleen ben ik bang dat ik er niet te veel over mag zeggen. Iedereen moet het straks zelf maar gaan meemaken.”

De achtbaan had eigenlijk drie jaar eerder klaar moeten zijn. Projectmanager Leontien de WitVerhaagh heeft gemengde gevoelens over de vertraging: “Er gaat natuurlijk een heel emotioneel traject aan vooraf. We hadden allerlei analyses gemaakt op basis van data op het Viva-forum, Tinder, ingezonden brievenrubrieken en de Libelle en toen liep onze computer vast en was de helft weg. (...) Dat was wel even slikken, ja.”

Welke emoties precies worden opgeroepen door de nieuwe achtbaan blijft tot de opening geheim. Wel verklapt De Wit-Verhaagh dat men eerst de trog van de desillusie ervaart voordat die teleurstelling wordt omgezet naar het vlak van innerlijke verlichting met een vleugje euforie, schuldgevoel met misschien wat verwarring.

“Een soort happy end dus.”

Voor de opening in april hopen ze Ronan Keating (‘Life is a roller coaster’ - red.) te strikken. Directeur Jurgens: “Ik heb daar een goed gevoel over.”

Greta, Alexander, en Stanislav, Veselin n Maggie. Als het ee er beetje lekker we is, zitten ze hier te chillen.

Oproep

WIl je ook in de rubri ek ‘De Groete n uit’. Stuu r dan je leukste fo to van een Tilburgse lo catie naar univers@u vt.nl.

17 september 2015