1999 06 17

UNIVERS

Weekblad van de Katholieke

Universiteit

Brabant

Jaargang 36 • 17 juni • Nummer 35

THEMANUMMER HE T GROTE NIE TS

v J o k in dit nummer Cultuurbeleid Bursalen worden aio's Muziek en studeren Dagboek uit de Oekraïne

Niets willen*Niets regelen*Niets hoeven*Niets doen*Niets denken*Niets zeggen ♦Niets voorbereiden*Niets betalen*Niets vinden*Niets kunnen*Niets verdienen*Niets aan hebben

2 3 4 7

ISO bestaat 25 jaar

Student stuit te vaak op gesloten deur Michiel Kempenaars van Bureau In­ weinig open zijn." Een experiment om schrijving, want op die tijdstippen op zaterdagochtend een helddesk voor "eten de studenten en medewerkers storingen te openen, is na verloop van ook altijd". Bureau Inschrijving gaat tijd gestopt: "Er was te weinig belang­ 's ochtends om 10.30 uur open. E er­ stelling." der heeft geen zin, zegt medewerker Klachten dat veel balies te weinig Kempenaars. "Dan komt er toch nie­ open zijn, zijn er echter wel degelijk, mand". Wegens gebrek aan klandi­ weet Marjolein Grooters van SAM. zie heeft de Helpdesk haar sluitings­ "Veel diensten zijn tussen de middag tijden inmiddels aangepast: om half gesloten, net als er geen colleges zijn. drie gaat de deur op de knip, voor­ En zijn de laatste colleges afgelopen. heen kon men er tot half vijf nog terecht. Kempe­ Openingsuren (per week) naars: "De openingstij­ den zijn de afgelopen jaren regelmatig aange­ past. Maar toen bleek .is® dat er tussen de middag ^ ^ niemand kwam, hebben >^:.6'>^ we de balie op die uren ■ • ^ ^ .^%.<«^' maar gesloten. De ope­ ningstijden die we nu hanteren, zijn echt het meest effectief."

Ook bij het Computer Informatiecentrum E2L. (CIC) komt de ochtend rustig op gang. Om tien uur gaat het slot eraf, om vijf uur wordt de sleutel weer omgedraaid. Tussen dan zijn die balies weer dicht." Mede de middag houdt het personeel een om die reden, en om te voorkomen half uur pauze, en kan dan niemand dat studenten nog langer van het kast­ te woord staan. Op maandagochtend je naar de muur worden gestuurd, staan meerdere malen studenten en moet er vóór september een uitge­ medewerkers voor een gesloten deur. werkt plan op tafel liggen voor een Luud van E rk van de PC­Shop: "Dan Centrale Studentenbalie. Dagelijks houden we werkoverleg, werken de open van tien tot vier en twee avon­ administratie bij en ruimen het ma­ den van half zes tot zever\. Studenten gazijn op. Overigens kunnen mensen kunnen hier terecht voor inschrijving, met klachten dan wel terecht. Als ze examens en de chipkaart, ze kunnen op de deur kloppen, doen we open. Dis­ er afspraken maken met decanen en kettes en dergelijke verkopen we dan psychologen en informatie over de nog niet." Hetzelfde geldt tussen ne­ beurs krijgen. Ook wordt er een klach­ gen en tien uur in de ochtend: de deur tenverwijspunt gevestigd. "E en half is dicht (Van Erk: "Dan maken we de jaar nadat het plan is ingediend, moe­ kassa op") maar storingen kunnen wel ten de deuren van deze nieuwe dienst worden doorgegeven. "Mij is niet be­ open gaan", zegt Grooters. [MKj kend dat mensen vinden dat we te

JK^J"^^

fv^^^^^mé^

■ Foto: Erik van der Burgt

Op de KUB is van een 24­uurseconomie nog lang geen sprake. Wie bijvoorbeeld problemen heeft met zijn studentenchipkaart, kan dagelijks gedurende vier­ eneenhalf urn terecht bij de helpdesk. Dat is altijd nog meer dan wie vragen heeft over zijn inschrijving of over examens: die balies zijn dagelijks d rie uur open. In september komt er een plan voor een Centrale Studentenbalie die vanaf 2000 de toegankelijkheid moet vergroten. 's Ochtends om acht uur een vers brood kopen, dat kan sinds enkele jaren. Op vrijdagavond tegen tienen nog snel een kratje bier halen bij de super: geen probleem. Dergelijke ver­ ruimde openingstijden zijn op de KUB, die zo graag marktgericht en klantvriendelijk wil werken, nog geen gemeengoed. Vooral tussen de

middag houdt de dienstverlening niet over, en dat leidt al jaren tot klach­ ten. Een onderzoek van Univers wijst uit dat de openingstijden van KUB­ diensten sterk verschillen. De uni­ versiteit zelf is 77,5 uur per week open, maandag tot en met vrijdag van 's ochtends half acht tot 's avonds elf uur. Bij het sportcentrum is de ope­

ningstijd elke dag van tien uur 's och­ tends tot twaalf uur 's nachts. Hier zijn regelmatig activiteiten in het weekend. Verder kan men op zater­ dagochtend terecht in de bibliotheek die in totaal 66 uur open is. Voor de meeste andere diensten zijn de ope­ ningstijden beperkt. Bij het Bureau Examens en Bureau Inschrijvingen kunnen studenten slechts vijtien uur per week terecht. Het Mobiliteitscen­ trum is 20 uur open, het Loopbaan Advies Centrum 21 uur.

De tent tussen de middag sluiten is bij veel KUB­diensten onverkort po­ pulair, de ambtenarij indachtig. Tot klachten heeft dat niet geleid, zegt

^mmemmmmmmmmmÊmmm (Advertenties)

100

Loopbaan Advies Centrum

Goed voorbereid de arbeidsmarkt op?

Bezoek dan eerst Loopbaan Advies Centrum (gebouw Nkamer 7, www.kub.nl/~dso/lac)

AANBIEDING WE E K 24

Dit is de laatste Univers van dit academische jaar.

Opheffingsuitverkoop Take 5

De eerste Univers van tiet

Alle hamburgermenu's deze week f5,­­

nieuwe jaar versctiijnt op 26 augustus.

De redactie wenst ieder­

U kunt ons vinden in koiïieliamer S

een een prettige val<antie

UNIVERS Weekblad van de Katholieke Universiteit Brabant Redactie­adres W a r a n d c l a a n 1, 5 0 3 7 AB Tilburg. Postbus 90153, 5000 LE Tilburg. Kamers A 10, 11, 12 e n 1 3 . T e l e f o o n 0 1 3 ­ 4662277 Fax013­4630145. E­ mail Schendel@kub.nl Redactie Ries Agterberg (hoofdredac­ teur, tel 2926), Aicha Bouwens ( e i n d r e d a c t i e , 2506), S t i | n Dunk (wetenschap, 2925), Wie­ neke Kok (studenten, 2272), Lmda van Tilburg (onderwi)S, 3490), Yvonne Verschuren (m­ ternet redactie, 3409) Redactiesecretariaat Angela van Schendel, ka­ mer A 12 (2277) Opmaak Adrian van den E erenbeemt (3330) Medewerkers (2272) Natascha van Aalst, Saskia B e r g h o u t , O s c a r van D a m , Yvonne Doorduyn, Adrian van den E erenbeemt, Beyke G o n s , Bert H e f f e l s , L e o n H e u t s , Gerlinda Heywegen, Michiel de Jong, Michel Kna­ pen, Claire Polders, Marcella Raaymakers, Herman de Regt, Pieter Siebers, Karel Soudiin, H a n n e k e Verkley, Barry de Waal Agendapagina Angela van Schendel (2277), E ­mail. Schendel® kub nl Fotografie E n k van der Burgt, Joyce van Belkom, Michiel E lands, N o u t Steenkamp Illustraties Hans van den TiUaart, Mar­ jan Vos, Judith Ten Bosch Hoger O n d e r w i j s Persbu­ reau (HOP) Univers m a a k t deel uit van het H O P waarbii alle univer­ s i t e i t s k r a n t e n a l s m e d e een aantal hogeschoolbladen ziin aangesloten Redactie Frank Steenkamp, H a n n e O b b i n k , M a t t h é ten Wolde, Inge de Visser, Kees Versluis. Telefoon 071­ 5236151, fax 071­5232 138 Drukkerij Em. de Jong, Baarle Nassau Redactieraad Univers is een onafhanke­ lijk weekblad dat wordt uitge­ geven door de Katholieke Uni­ versiteit Brabant. De onafhan­ keliike positie en de taakstel­ ling zi)n neergelegd in een door de universiteitsraad vast­ gesteld redactiestatuut De re­ dactieraad ziet toe op de nale­ ving daarvan Leden dr H. Evers, dr. R de Groof, I de Kort, dr. ing. W. van Oorschot, S van Puffelen, P T u y t e l a a r s , dr. A. Vallen [voorzitter), J van Vugt, prof dr W Witteveen, M Acker­ m a n s (adviseur) Advertenties Angela van Schendel (2277) Bureau Van Vliet, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort. Tel 023­5714745,faxO23­5717680 Kopij, matsertjes en mede­ delingen Materiaal kan aangeleverd worden tot uiterli|k donder­ dag voor de week van verschij­ ning tot 13.00 uur op het re­ dactiesecretariaat Matserties moeten contant a f g e r e k e n d w o r d e n en b i | voorkeur op diskette worden aangeleverd, memoberichten graag per elektronische post (schendel@kub.nl) Abonnementen S t u d e n t e n en o u d ­ p e r s o ­ neelsleden f 25,­ per jaargang, instellingen en m e n s e n van b u i t e n de u n i v e r s i t e i t s g e ­ meenschap f 50,­ Copyright H e t IS v e r b o d e n z o n d e r schriftelijke t o e s t e m m i n g van de hoofdredacteur artike­ len, illustraties of foto's ge­ heel of gedeeltelijk over te nemen

UNIVERS

"De notitie van Rick van der Ploeg heeft goede en slechte kanten. Het is goed dat Van dei Ploeg de gevestigde kunstwereld duidelijk maakt, dat zij aan bepaalde criteria moeten voldoen om subsidie te krijgen. Aan de andere kant heeft hij maatregelen bedacht die volgens mij niet het beoogde resultaat hebben, dat wil zeggen jongeren en al­ lochtonen het theater of de concertzaal inkrijgen. De staatssecretaris wil dat de theaters drie procent van hun bud­ get hiervoor gebruiken, anders worden zij gekort op de subsidie. Ik denk dat dit niet helpt."

"In Nederland maken we te veel een onderscheid tussen de zogeheten hoge cultuur en de lage ofwel populaire cul­ tuur De hoge cultuur zoals de schil­ derkunst en de klassieke muziek wordt traditioneel als kwalitatief goed gezien.

De betrokken gezelschappen krijgen subsidie waarmee zij zelf hun conti­ nuïteit willen waarborgen.

Sowieso vraag ik me af of je wel continuïteit in de kunstwereld nodig hebt in plaats van vernieuwing."

"De populaire cultuur daarentegen wordt lager gewaardeerd. Denk bij­ voorbeeld aan popmuziek, wereldmu­ ziek en exotische dansvoorstellingen.

Die scheiding tussen de verschillende cultuursoorten werkt ook door in het subsidiebeleid.

De hoge, gevestigde cultuur overheerst in het subsidiebe­ leid de populaire cultuur."

"In het centrale concept, waarop het hele cultuurbeleid is gebaseerd, geldt kwaliteit als criterium voor subsidie­ verlening. Maar, d­at is ook weer zo'n beladen term. Degene die zichzelf of zijn productie bestempelt als kwalita­ tief goed impliceert daarmee meteen dat anderen een slechtere kwaliteit

Vorige week dinsdag presenteerde staatssecretaris van Cultuur, Rick van der Ploeg, de nota "Cultuur als confrontatie". Hierin stelt Van der Ploeg dat er te weinig jongeren en allochtonen naar bijvoorbeeld het theater komen. Universitair docent Vrijetijds­ management en ­beleid Erik Hitters staat dualistisch ten opzichte van de nota: "Van der Ploeg schept duidelijkheid, maar heeft niet de middelen om wat aan het probleem te doen."

Dr. E.Hitters [Foto. Enk van der Burgt)

produceren."

"Een van de onderdelen van de notitie richt zich op de jongeren en allochtonen.

Het is echter niet zo dat zij helemaal niet deelnemen aan cultuur, maar aan ande­ re vormen van cultuur Er zijn momen­ teel te weinig uitingen van cultuur die aantrekkelijk zijn voor jongeren. De sug­ gesties die van der Ploeg nu noemt leve­

D ■E Studenten in het centrum zitten met een boodschappenprobleem. Want de Dagmarkt ­ de enige super in de binnenstad ­ sloot twee weken geleden haar deuren. Dat betekent sjouwen of fietsen voor de studenten in en rond de Tuinstraat. "Het is inderdaad heel vervelend", beaamt BO W e r Hylke Annema, die op twintig meter van de verdwenen supermarkt woont.

"We moeten nu naar de Edah op het Koningsplein.

Vooral voor het halen en brengen van bierkratten is dat onhandig."

Daar hebben ze bij het studentenhuis van dispuut Kongsi aan de Tuinstraat geen last van. De kratten worden aan huis bezorgd. Een groter probleem, zo merkt bewoner Niels Bartels (bedrijfseconoom) op, zijn de boodschappen die hij voor Olof moet doen als lid van de 'kook­commissie'. Op zo'n avond eten al snel twintig leden mee, dus dat zijn veel boodschappen waarvoor hij nu op de fiets moet springen.

"Vooral voor de boodschappen op het laatste moment was de Dagmarkt handig", zegt Ralph Daah (international business) wonend aan de Langestraat.

Maar hij zal de winkel zeker niet missen. "Het was geen fijne zaak. Producten waren vaak tegen het einde van de houdbaarheidsdatum als je ze kocht. Dan ga ik Uever naar Albert Heijn, daar hebben ze kwaUtatief betere spullen. Dat is iets verder maar vaak winkelen we gezelUg met drie, vier huisgenoten."

"Wij zijn meteen overgestapt toen het assortiment van de Dagmarkt begon uit te dunnen", vertelt rechtenstudent Sjoerd de Koning ­ woonachtig in de Willem ll­straat. "Wel is het jammer als je 's avonds nog iets wilt halen, dan moeten we een stukje verder.

Maar als je een pizzaatje wilt, kun je ook bellen, dan hoefje de deur helemaal niet uit." Hij en zijn huisgenoten hebben hun heil gezocht bij de E dah, maar het bevalt maar zo­zo. Ook De Koning gaat het liefst naar de grootgrutter uit Zaandam aan de andere

17 lUNi 1 9 9 9

W • E ■E

ren idiote situaties op. Men wil bijvoor­ beeld dat er in het Concertgebouw ook werken van Turkse componisten wor­ den gespeeld. Alsof er dan meer jonge Turken in de zaal zitten" "Dat is het grote probleem van deze notitie. Van der Ploeg onderkent dat er een probleem is op het gebied van de kunsten maar heeft niet de middelen

om er iets aan te doen. De gevestigde kunstinstellingen hebben een positie verworven die zij met kwijt willen. Die instellingen hebben een klein en elitair publiek, maar vinden dat zij vanwege hun positie recht hebben op subsidie."

"Ik heb mij eerlijk gezegd nogal ver­ baasd over de reacties uit de kunstwe­ reld op de nota. Meestal waren het reac­ ties van theatergezelschappen en orkes­ ten. Ik viel bijna van mijn stoel van de vanzelfsprekendheid waarmee die men­ sen zeggen dat ze recht op subsidie heb­ ben. Ze gaan helemaal voorbij aan de maatschappelijke taak die ze van oor­ sprong hadden, namelijk om cultuur te verspreiden."

"Ik denk dat het voor het oplossen van het probleem erg belangrijk is om je ook te richten op andere uitingen van cul­ tuur dan de gevestigde. De cultuur van jongeren en allochtonen vindt plaats op plekken die ver verwijderd zijn van die gevestigde orde. In allerlei buurthuizen en sporthallen zijn er initiatieven, waar­ van de organisatoren er niet eens bij stil­ staan om er subsidie voor aan te vra­ gen. Toch is dat zeker een vorm van cultuur die jongeren aanspreekt.

"Neem bijvoorbeeld popcentrum 013 hier in Tilburg. De gemeente heeft sa­ men met de initiatiefnemers van onder andere het oude Noorderligt het cen­ trum van de grond gekregen. Daar heb­ ben ze onder meer subsidie voor gekre­ gen. En kijk nu eens wat voor uitstra­ ling 013 heeft. In de schaduw van dat centrum ontstaan ook weer allerlei klei­ ne ondernemingen en initiatieven.

Zulke initiatieven zouden ze moeten belonen. Het is moeilijk in te schatten, maar maatregelen als het verlagen van de prijzen van de kaartjes voor het thea­ ter helpen vermoedelijk niet. "[SB]

T • A ■A

kant van het spoor. "Maar niet lopen, da's te ver. Je moet daarvoor echt met de auto gaan."

overbrengen", weet één van hen.

En Maria zelf? Die treedt niet graag op de voorgrond.

Wel wil ze kwijt dat het horeca­vak haar in het bloed zit. Ze groeide op in een gelegenheid voor feesten en partijen, maar werkte ook in snackbars en restaurants. "Je kunt mij overal neerzetten," zegt de bardame als ze met een dampende schaal bitterballen voorbij snelt. Het werken met studenten bevalt haar goed. "Ik heb zelf drie kinderen die studeren, dus ik ken het leven. Maar als ze over persoonlijke problemen beginnen, draai ik het gesprek een andere kant op. Ik ben tenslotte geen maatschappelijk werkster."

Voor wat gezelligheid hoeft de KUB­student op de campus niet meer ver te zoeken. Grand café 'Esplanade' heeft misschien aanloopmoeiüjkheden gehad, het is nu een aanwinst rijker: Maria. In een halfjaar tijd is de lof van studenten voor de in november aangetreden bardame tot ongekende hoogten gestegen. "Na de vergadering van SAM om half elf 's avonds gaan we nu altijd hier heen en dan pas later naar de stad", vertelt Suzanne Boers (fiscaal­ recht) enthousiast. "Dan vraagt Maria altijd hoe het is gegaan en soms geeft ze een rondje. Zelfs studenten TKKST: WIKNKKK KOK die nog tentamens hebben gaan mee om hier wat te drinken."

Medewerker Jeroen van Erven herkent die gastvrijheid van zijn coUega. "Soms gaan we bijna sluiten en dan zet ze voor de studenten toch nog even de frituurpan aan. Ze doet niet moeilijk."

Zoekend naar een echte fan wijzen alle tekenen in de richting van E fact­voorzitter Ben Meijer, die tot aan de sluiting van deze krant niet zelf voor commentaar bereikbaar was. Studiegenoten op het terras beschrijven hoe Meijer vanuit zijn kamer naar beneden belt, zodat Maria vast de soep kan opzetten. "En als wij naar het café gaan, dan moeten we haar zijn complimenten over het eten Maria van het grand café: "Je kunt mij overal neerzetten." [Foto: Erik van der Burgt]

Letteren stopt met beurspromovendi De faculteit letteren wil weer aio's aanstellen in plaats van bursalen. De beurspromovendi hebben moeite met het ontbreken van sociale zeker­ heid. Voor de faculteit is de werving van bursalen een probleem.

Dat blijkt uit een zojuist afgeronde evaluatie van het bursalenstelsel. De zittende beurspromovendi ­ vijftien in getal ­ spreken zich in een enquê­ te nagenoeg unaniem uit tegen hand­ having van het stelsel. Voornaamste bezwaar van de jonge onderzoekers is dat zij geen recht hebben op socia­ le voorzieningen als pensioenopbouw en reiskostenvergoeding. Daarnaast is, voor beide partijen, onduidelijk

wat de rechten en plichten zijn bij de Belastingdienst en verzekeringsin­ stanties. Dit komt voort uit de apar­ te status van de promovendi: zij zijn niet in dienst van de universiteit, maar ontvangen voor hun werkzaam­ heden een beurs.

Het bursalenstelsel is een aantal jaar geleden op verschillende universitei­ ten ingevoerd uit oogpunt van bezui­ niging. Omdat beurspromovendi niet de status van werknemer hebben zijn ze voor de universiteit minder duur dan aio's. Vooral de kosten van de wachtgelden, door de universiteit betaalde werkloosheidsuitkeringen aan aio's die na de promotie geen baan vonden, waren erg hoog.

Directeur van de letterenfaculteit drs.

C. de Graaf zegt dat de faculteit weer terug wil naar het aio­stelsel. De hui­ dige bursalen kunnen waarschijnlijk kiezen of ze willen overstappen naar een aio­functie. Op dit moment krij­ gen bursalen die binnen vier jaar pro­ moveren de garantie van een postdoc­ aanstelling. Deze regeling blijft van kracht voor bursalen, maar geldt niet voor aio's.

Een belangrijke reden om terug te grijpen naar het aio­stelsel is, naast de bezwaren van de bursalen, de pro­ blematische werving van nieuwe beurspromovendi. De Graaf: "De ar­ beidsmarkt voor academici is mo­ menteel zo gunstig dat het al moei­

lijk is om aan aio's te komen."

"Met bursalenplaatsen heb je dus wel een heel slechte concurrentieposi­ tie."

Letteren, dat in 1996 begon te wer­ ken met beurspromovendi, is de laat­ ste Tilburgse faculteit die het bursa­ lenstelsel afschaft. Sociale weten­ schappen ging hier al toe over in juni 1998, eveneens vanwege de moeilijk op te vullen bursalenplaatsen en de rechtsongelijkheid tussen bursalen en aio's. Ook landelijk stoppen steeds meer universiteiten met beurspro­ movendi. De faculteitsraad letteren adviseert in juli over het bestuurs­ voorstel. [LvT]

Speaker eist hoofdrol Vrouwelijke onderzoekers worden bij roeiregatta gediscrimineerd Seksisme speelt een rol in het toewijzen van geld voor onderzoek. In som­ mige vakgebieden hebben vrouwen een streepje voor. Maar elders wor­ den ze juist achtergesteld. Dat blijkt uit een onderzoek van het Neder­ lands Genootschap Vrouwenstudies (NGV).

De aanleiding was een Zweedse stu­ die van twee jaar geleden, die sek­ sisme en nepotisme aan het licht bracht. Mannen bleken meer kans te maken op onderzoekssubsidie dan vrouwen. Ook aanvragers die de be­ oordelaars kenden, hadden een gro­ tere kans.

Zo hard als de Zweedse conclusies zijn die van het NGV niet. Maar ook in Nederland maakt de sekse van de aanvrager uit. Tot die bevinding komt het NGV op grond van de toe­ wijzingen van zogeheten Talent­ en Pionier­subsidies van de landelijke onderzoeksorganisatie NWO en 'fel­ lowships' van de wetenschappelijke academie KNAW. Met name de analyse van Talent­toe­ wijzingen levert verschillen op. Het NGV onderzocht de dossiers van 128 aanvragen (waarvan zeventien van vrouwen) in de biologische en exacte wetenschappen. In beide vakgebieden meten de beoordelaars met twee ma­

ten: in de biologie maken vrouwen minder kans, in de exacte vakken meer dan ze op grond van hun presta­ ties zouden mogen verwachten.

De KNAW­fellowships en NWO­Pio­ niers werden minder grondig onder­ zocht, maar ook daar doen zich op het eerste gezicht opmerkelijke ver­ schillen voor. In de geestesweten­ schappen hebben vrouwen betrekke­ lijk weinig succes met hun aanvra­ gen, in de medische wetenschappen scoren ze wel goed.

Het NGV kan de verschillen tussen de vakgebieden niet goed verklaren.

Het lijkt erop dat 'concurrentiedruk' een rol speelt: naarmate er minder subsidies te vergeven zijn, neemt de discriminatie van vrouwen toe. Ook het aantal vrouwen dat in een disci­ pline actief is, maakt uit. In vakken waar slechts heel weinig vrouwen werken, zijn ze zeer welkom. Maar zodra hun aantal groeit, neemt ook de weerstand toe. [HOP/HO]

Rttlllgwi

De onderzoekschool Arbeid, Welzijn en Sociaal­economisch Beleid wordt door de KNAW niet opnieuw erkend.

De afgelopen vijf jaar had de school het KNAW­keurmerk wel, maar de academie vindt nu dat het onderzoek te breed is en te veel zwakke plek­ ken heeft.

"Het overviel ons volledig", zegt za­ kelijk directeur Roger Henke van AWSB over de KNAW­beslissing. Hij noemt het oordeel "een domper", want uitgerekend deze week ver­ schijnt ook een beoordeling door een groep deskundigen. Ook die heeft wel kritiek op AWSB, maar oordeelt in het algemeen positief.

In AWSB werken zo'n 150 sociale

wetenschappers en juristen van de Universiteit Utrecht, de Universiteit van Amsterdam, de Katholieke Uni­ versiteit Brabant en de Erasmus Uni­ versiteit samen. Of dit samenwer­ kingsverband nu uit elkaar valt, zon­ der erkenning doorgaat of later op­ nieuw erkenning aanvraagt, durft Henke nog niet te zeggen.

De groep deskundigen, aan het werk gezet door de vereniging van univer­ siteiten VSNU, heeft deels dezelfde kritiek als de KNAW. Ook zij klaagt over een gebrekkige samenhang. Bo­ vendien is de structuur van AWSB (met onder meer twaalf deelprogram­ ma's) zo ondoorzichtig dat aio's en zelfs programmaleiders "amper hun weg weten te vinden".

Lof heeft de commissie van deskun­ digen voor de opleiding van aio's. Te­ gelijk merkt ze op dat het steeds moeilijker wordt goede aio's aan te trekken. Met name juristen kunnen nu eenmaal elders voor een hoger salaris aan de slag. De school moet aio's daarom "in de immateriële sfeer maximaal ondersteunen".

Net als de KNAW constateert de

Drie rechtenstudenten en een stu­ dent van de sociale faculteit van de KUB hebben vorige week donderdag een VSB­beurs ontvangen. Student bedrijfseconomie. Jan Peter van der Veer, ontving de Talentenbeurs van VSB. De beurzen geven de (bijna) af­ gestudeerde studenten de mogelijk­ heid een post­doctorale opleiding in het buitenland te volgen.

In totaal krijgen tweehonderd univer­ sitaire en hbo­studenten een beurs van de bank. Dat zijn er honderd minder dan vorig jaar. Toen was de beurs half lening half gift, vanaf dit jaar is het hele bedrag een schenking.

Zo'n veertig studenten ontvingen de Talentenbeurs, waaraan een groter bedrag is verbonden. Hoewel de ani­ mo voor studeren in het buitenland afneemt, blijft het aantal aanmeldin­ gen voor de VSB­beurs gelijk./Wi?/

Tias gaat samenwerken met Chicago en Boedapest Afgelopen woensdag is in de aula van de universiteit een samenwerkings­ contract ondertekend met de Purdue University uit Chicago en de Budapest University of Economie Sciences. Ze zullen samen The International Mas­ ter's in Management gaan verzorgen.

Deze opleiding is bedoeld voor ambi­ teuze, ervaren managers uit verschil­ lende sectoren van de maatschappij af­ komstig uit Noord­Amerika, E uropa en Azië. Voor de jaarlijkse toelating van ongeveer 45 kandidaten geldt een strenge selectie. Het programma be­ staat uit zes bijeenkomsten van twee weken, verspreid over de drie verschil­ lende locaties. De hele opleiding duurt twee jaar en kost in totaal tachtig dui­ zend gulden. Het programma heeft een accreditatie van de International Association for Management E duca­ tion. [RA]

Prijs voor theologiedocent Ettema

Onderzoekschool AWSB moet verder zonder KNAW­erkenning Het werk van onderzoekschool Ar­ beid, Welzijn en Sociaal­economisch Beleid (AWSB) vertoont te weinig samenhang. Toch moet de school doorgaan, vindt een groep deskundi­ gen. De wetenschappelijke academie KNAW denkt daar anders over. De school verliest haar keurmerk. "Een domper", vinden de onderzoekers zelf.

Vijf studenten met VSB­beurs naar het buitenland

■ Toeschouwers kijken vanaf de waterkant toe tijdens de roeiregatta [Foto: Enk van der BurgtJ

Teams van de Dienst Facilitaire Be­ drijven (DFB), de letterenfaculteit, rVA en Tias streden dinsdagmiddag onder een stralend blauwe hemel om de Vidar Wisseldoltrophee tij­ dens de traditionele roeiregatta.

Daarbij eiste de speaker de hoofd­ rol. Met opmerkingen over de kwa­ liteit van de roeiers kreeg hij de la­ chers op zijn hand. Sommige op­ merkmgcn waren ronduit beledi­ gend. "Alle partijen hebben moei­ te met roeien, maar wat ik hier zie is echt verschrikkeliik," meldt hij

VSNU­commissie dat een aantal groe­ pen onder de maat blijft. Dat geldt met name voor het deelprogramma van de hoogleraren Van Dijck (Brabant) en Van Waarden (Utrecht) over 'beleid, organisatie en technologie'. Hun pro­ gramma is niet goed genoeg, niet pro­ ductief genoeg, niet belangrijk genoeg en niet levensvatbaar genoeg.

als de boot van TIAS en de lette­ renboot vlak naast elkaar over de finish komen. Niemand trok zich iets van de opmerkingen van de speaker aan. Er werd gewoon door­ gepeddeld. Zelf had de spreekstal­ meester wel een verklaring voor zijn grote mond langs het water: "Ik moet thuis altijd mijn mond houden." E en herenteam van DFB nam net als voorgaande jaren de beker mee naar huis. Bij de dames ging de overwinning naar het team van TL\S. [MdJ]

Ook de kwaliteit van het werk van Van der Heijden (Amsterdam), Hes­ sel en Siegers (beiden Utrecht) krijgt geen voldoende. Hun onderzoek naar de samenhang tussen de sociale en economische dimensie "moet veel concreter worden". Dit programma krijgt wel een zesje voor zijn produc­ tiviteit. [HOP/HOj

De Groningse psycholoog Hans E t­ tema, onder meer werkzaam als do­ cent bij de Tilburgse faculteit Theo­ logie, heeft eind vorige maand de R.J. van Helsdingenprijs van de Stichting Psychiatrie en Filosofie gekregen. Hij ontving de prijs van 25 duizend gul­ den voor zijn dissertatie Verbogen taal, verplaatste tekens. In dit boek onderzoekt E ttema de relatie tussen taal en psychopathologie. Hij zet de verschillende uitdrukkingsvormen van mensen met persoonlijke stoor­ nissen op een rij en ontwikkelt van daaruit een theorie over taal en hulp­ verlening. Het geld wil E ttema voor een deel gebruiken om zijn boek te laten vertalen en op de internationa­ le markt te brengen./i?i4/

Universiteiten gaan cijfers geven Omdat de buitenwereld toch alleen maar denkt in ranglijstjes en rapport­ cijfers, gaan de universiteiten vanaf volgend jaar zelf maar cijfers geven voor de kwaliteit van hun opleidin­ gen. Welke opleidingen verdienen een acht, welke een zesje en wie krijgen er een dikke onvoldoende? Op die vra­ gen krijgt een lezer van een visita­ tierapport geen antwoord. In zulke rapporten geven deskundigen hun oordeel over de kwaliteit van bijvoor­ beeld alle universitaire studies genees­ kunde of pedagogiek. Dat doen zij met veel omhaal van woorden. Daarom vindt de VSNU, de vereniging van universiteiten die de visitaties orga­ niseert, het tijd voor een verandering.

De visitatiecommissies gaan nu zeU cijfers geven. Dan gebeuren er tenmin­ ste minder ongelukken. [HOP]

UNIVERS

l / i u N i 1999

Stilte nog altijd beter dan Mozart 'Studeren met muziek aan zorgt voor een hoger IQ' kopte dagblad Trouw naar aanleiding van een wetenschappelijk onderzoek uit Engeland enkele maanden geleden. Onzin, dacht student psychologie B as Giesbers (22). Een onderzoeksitem voor zijn afstuderen was al snel gevonden. In plaats van Mozart, wiens muziek in het originele onderzoek was gebruikt, werden enkele studenten tijdens het maken van een tekst omgeven door de klassieke composities van B occherini of het experimentele oeuvre van Lygeti. Concluderend stelt Giesbers dat ondanks de gesuggereerde rustgevende effecten, stilte het beste werkt.

■ Marcella Raaij makers

E

ngelse onderzoekers lieten ratten naar muziek luisteren en vervolgens een dool­ hof doorkruisen. De uitgang werd na één van Mozarts gestructureerde composities snel­ ler gevonden. "Over het effect bij studenten was maar weinig geschreven. Via mail kwam ik in Griekenland terecht waar wel enig on­ derzoek op dit gebied plaats had gevonden."

Begeleider dr. Hans Schellekens vond het idee van Giesbers een uitdaging. "Je weet maar nooit of je leerlingen met problemen kunt helpen door simpelweg muziek te draaien."

Een IQ verhogend effect werd door Giesbers allerminst gevonden. Opvallend was wel dat bij de complexe, minder gestructureerde mu­ ziek van Lygeti de inzichtvragen beter werden gemaakt dan de tekstverklarende vragen en dat het effect bij Boccherini's composities precies omgekeerd was. De muziek van deze laatste componist behaalde over het geheel het meest positieve effect van alle condities waarin mu­ ziek werd gedraaid. "Maar stilte is altijd be­ ter, " aldus de eerste voorzichtige conclusies die Giesbers trekt. "E en proefpersoon, die vertel­ de met barstende hoofdpijn binnen te komen, raakte door Lygeti behoorlijk geïrriteerd. 'Ook dat nog' riep hij uit." Via internet zijn echter

"Via internet worden diverse tapes verkoclit, die IQ­verhogend zouden werken"

al diverse tapes te koop die IQ­verhogend zou­ den werken. "Onzin," stelt Giesbergs. "Het klassieke voorbeeld van een zogenaamd weten­ schappelijk 'feit' dat door de commercie totaal wordt uitgebuit."

Giesbers moet er zelf niet aan denken met muziek te studeren. "In mijn vrije tijd ben ik veel met muziek bezig. Ik luister nogal analy­ tisch en dan is het met de concentratie voor de studie wel gedaan." Begeleider Schellekens spreekt van 'zelfregulatie'. "Bij vervelende muziek zie je dat mensen proberen zich hier­ voor af te sluiten en de situatie naar hun hand te zetten." Schellekens adviseert vooral vóór het studeren muziek te draaien. "Luister naar de muziek waar je een kick van krijgt, dat geeft je energie."

■ Studeren met muziek aan zorgt niet voor lioger IQ [Foto: Erik van der Burgt]

MENINOEN

Wie is er bang voor levensbeschouwing?

Tweederde van de studenten aan de KUB is geïnteresseerd in een 'cursus westelijke levensbeschouwing', zo blijkt uit een enquête van het Centrum voor Wetenschap en Levensbeschouwing. Maar als studenten wordt gevraagd wat er in deze cursus aan de orde moet komen, blijkt dat studenten bang zijn voor een hoog stichtelijk gehalte. "Alleen al het woord 'christelijk' heeft een negatieve uitwerking", vermeldt het rapport. Moet er een verplicht vak levensbeschouwing komen?

Michael J oosten, derdejaars student economie: "Ik weet niet of je een vak als levensbeschouwing verplicht moet stellen. Maar het is natuurlijk wel vreemd dat een universiteit die Katholiek in haar naam heeft daar zo weinig van laat merken. Ik heb tij­ dens colleges nauwelijks iets ge­ merkt van het katholieke en vind dat jammer. Of collega­studenten daar ook zo over denken? Dat denk ik niet.

Ik praat in de mensa wel eens over dit soort zaken met een aantal men­ sen, maar het merendeel zal het waarschijnlijk weinig uitmaken of er nu een vak als levensbeschouwing wordt gegeven."

Dr. T. Vallen, universitair docent werkverband meertaligheid in de multiculturele samenleving, facul­ U N I V E R S E I 3 17 lUNi 1999

teit letteren: "Ik heb geen bezwaar tegen een cursus levensbeschouwing maar ik vind niet dat het als verplicht vak moet worden aangeboden. Het is belangrijker dat het vak levensbe­ schouwing geïntegreerd wordt in normale cursussen. Ik merk ook dat dat gebeurt. Als je het integreert in de cursus heb je ook een beter hand­ vat om iets te presenteren. Als je het los aanbiedt is het minder zinvol. Als je levensbeschouwing verplicht stelt dan schiet je je doel voorbij als open, katholieke instelling."

Prof. dr. Th. E. Nijman, universitair hoofddocent beleggingstheorie: "Het integreren van levensbeschouwing bij mijn vak gebeurt niet, ik heb het nooit geprobeerd omdat het onmoge­ lijk is. Maar ik vind wel dat het vak

levensbeschouwing moet worden aangeboden. Maar dan alleen voor de mensen die daar interesse in hebben, verplicht stellen schrikt af. Ik zie het belang van een dergelijke cursus wel maar ik vind wel dat je dan meer in de richting van een aparte cursus moet denken."

Marieke de Graaf, eerstejaars rech­ ten: "Ik heb op een katholieke mid­ delbare school gezeten en daar werd beduidend meer aan 'het geloof' ge­ daan dan op de KUB. Ik ben niet ker­ kelijk opgevoed en vond dat dus al­ tijd wel interessant. Op een gegeven moment heb je het echter wel ge­ hoord. Het werd allemaal een beetje drammerig. Daarom ben ik blij dat ik er hier niet weer mee geconfron­ teerd word."

Dr. F.A. Booms, universitair hoofd­ docent ondernemen in een maat­ schappelijke context: "Bij de sociale faculteit is door de reorganisatie net het hele curriculum veranderd waar­ door een aantal vakken is verdwenen.

Dan zie ik niet in waarom je levens­ beschouwing als verplicht vak er weer bijhaalt. Maar dat is een prakti­

EV

lllustratle: Hans van den Tlllaart

sche overweging. Ik denk niet dat je het vak levensbeschouwing ver­ plicht moet stellen. Want wat wil je bij zo'n vak behandelen? Ga je dan een bepaalde levensbeschouwing be­ handelen? Dat lijkt me niet goed. Je moet studenten wel laten nadenken

over deze vraagstukken en ik denk dat degenen die dat willen ook wel doen. Misschien moet je mensen die het willen maar nog twijfelen een extra duwtje in de rug geven door meer reclame ervoor te maken."

[Mdfl

De 24­uurseconomie: vloek of zegen?

Een fictieve dialoog tussen de econoom en de monseigneur eigneur: "God voltooide de ping in zes dagen, en de zeven­ de dag nam hij rust. Dat zouden men­ sen ook moeten doen."

Econoom: "Dat hebben we gedaan ­ tot de jaren zestig. Met de vrije za­ terdag gingen we vijf dagen werken."

Monseigneur: "Maar wel verdeeld over zeven dagen, en 24 uur per dag.

Mensen nemen geen rust meer."

Econoom: "Dat valt wel mee. Sinds 1970 werken we 25 procent korter, het aantal mensen dat van 9 tot 5 werkt, ligt al jaren rond de 50 pro­ cent, het aantal overwerkers is al ja­ ren stabiel en bovendien willen steeds meer mensen 's avonds wer­ ken. En vergeleken met andere inwo­ ners van de E U­landen werken Ne­ derlanders minder vaak over, hebben ze minder vaak een tweede baan en werken ze minder vaak in ploegen­ diensten, nachtdienst of in weekend.

Dus waar maakt u zich druk om?"

Monseigneur: "Misschien zijn de ar­ beidsuren per werknemer wel afge­ nomen, maar het gaat hier om de to­ tale werktijd, dus inclusief de tijd die gespendeerd wordt aan zorgtaken.

Economen noemen dit toch de cycle of work and spend l" Econoom: "U bent goed op de hoog­ te."

Monseigneur: "Dank u. De produc­ tiviteitsgroei leidt tot hogere inko­ mens en dus hogere consumptie.

Deze wordt niet omgezet in arbeids­ tijdverkorting. Zo leidt de economi­ sering van de samenleving tot stress en gezondheidsklachten."

Econoom: "E r komt juist minder stress. Allerlei knellende banden worden nu losser. Bovendien komt stress vooral voort uit het huidige in­ formatietijdperk. Internet ontsluit de maatschappij, we weten goed waar wat te doen is en door de toegeno­ men vrije tijd willen we ook van al­ les. Dat heeft weinig te maken met de 24­uurseconomie. Wat verstaat u daar trouwens onder?"

Monseigneur: "Dat is een economie die 24 uur per dag op volle toeren draait, zeven dagen per week. Daar stevenen wij op af."

Econoom: "Moeten winkels en be­ drijven dan even veel ­ of even wei­ nig ­ uren open zijn als u kerk­ diensten draait?"

Monseigneur: "Dat is onder de gor­ del en voegt niets tot aan de discus­ sie."

Econoom: "Vergiffenis. Sommige sectoren moeten nu eenmaal 24 uur per dag werken. Denk aan de politie, de brandweer en de gezondheidszorg.

Veel technische processen kunnen

■ Illustratie: Maijan Vos

Steeds meer regeert de economie over de mens. Dat gaat ten koste van het welzijn, en dus van de welvaart, vinden de kerken.

Economen kunnen echter niet goed overweg met 'zondagsrust' als een spirituele waarde. Voor een deel komt dat omdat econo­ men en de kerken niet dezelfde 'taal' spreken. Op de conferentie 'economisering van de samenleving' (donderdag 17 juni) pro­ beren beiden met elkaar in gesprek te komen.

■ Michel Knapen niet worden stilgelegd."

Monseigneur: "Het gaat erom dat steeds meer sectoren vinden dat ze ieder moment van een etmaal, inclu­ sief de weekenden beschikbaar moe­ ten zijn voor economische bedrijvig­ heid."

Econoom: "Wij economen zien dat anders. De consument moet kunnen kiezen wanneer, waar en hoeveel hij wil consumeren, en wanneer, waar en hoeveel arbeid hij op de arbeids­ markt wil aanbieden. Momenteel be­ staan daartegen nog veel belemme­ ringen. Die moeten worden wegge­ nomen. E en grotere spreiding van economische activiteiten kan de welvaart verhogen. Er wordt werk ge­ creëerd, inkomens kunnen toene­ men. Files worden korter, mensen kunnen rustiger winkelen."

Monseigneur: "Dat is nou net het punt: steeds meer gaat de economie de mens regeren, terwijl de economie in dienst moet staan van de mens.

De economisering gaat ten koste van

de sociale cohesie en dat tast de kwa­ liteit van de samenleving aan. Dat schreef Johannes Paulus II in 1991 in de encycliek Centesimus Annus" Econoom: "Namedropping kan ik ook. Adam Smith schreef hierover in 1759 in The Theory of Moral Senti­ ments. Maar naar deze stelling is nau­ welijks empirisch onderzoek gedaan.

Dus is er geen wetenschappelijk be­ wijs voor."

Monseigneur: "U begrijpt me niet.

Het gaat om de afwisseling tussen arbeid en bezinning, tussen materiële en spirituele waarden."

Econoom: "Ora et labora. Zoiets?"

Monseigneur: "Bezinning dient te ge­ beuren op de zondag, of op een ander collectief rustmoment. Pas als ieder­ een rust, kan er sprake zijn van zelfontplooiing. Onderzoek heeft aangetoond dat individuele rust pas optimaal is wanneer deze is ingebed in het collectieve."

Econoom: "Dat onderzoek ken ik niet. Wij erkennen dat mensen recht

hebben op rust, maar ze hebben ook het recht dat rustmoment zelf te kie­ zen. Bovendien: rust leidt niet altijd tot bezinning, maar kan ook leiden tot verveling."

Monseigneur: "U onderschat het menselijke bioritme. Het ritme van dag­nacht en van zes dagen werken en één dag rusten is zogezegd op ons lijf geschreven. Dat ritme is een 'col­ lectief goed'.

Econoom: "In het dierenrijk, waar­ van ook mensen deel uitmaken, is dat wel anders."

Monseigneur: "Dat is flauw. Jullie bijdrage tot discussie over 24­uurs­ economie vernauwt zich tot het eco­ nomische. Jullie hebben alleen oog voor materiële zaken en niet voor de hogere."

Econoom: "Dat wil ik nuanceren: er is een verschil tussen economische werkelijkheid en economische we­ tenschap. Wij bedrijven economische wetenschap maar zijn niet verant­ woordelijk voor de economische wer­ kelijkheid. Wij beïnvloeden die na­ tuurlijk wel."

Monseigneur: "Jullie zouden die ho­ gere waarden in economische model­ len moeten opnemen."

Econoom: "Daar zit wat in. Wij wor­ stelen alleen met de vraag: hoe? Hoe moeten we spirituele aspecten for­ maliseren en hoe moeten we de kwa­ liteit van het leven als economische doelstelling modelleren?

Bron: Theo van de Klundert (red.), Eo>«i>­ miserin0 van de samenleving (Discussiestuk CWL,roei1999)

Een virtuele dialoog tussen de econoom en de econoom Van de Klundert; "Het fenomeen 'zondagsrust' stond eigenlijk nooit ter discussie. Toen de kerken dat op de agenda zetten, ontstond er een welles­mctes­spcUetje. De kerken vonden dat de aantasting van de zon­ dagsrust ten koste ging van het wel­ zijn, economen ais Arnold Heertje vonden de 24­uurseconomie juist heel goed voor de vifeivaart."

Bovenberg. "Wc moeten de kerken er dankbaar voor zijn dat ze dit the­ ma hebben aangekaart. Kerken stel­ len terecht vragen bij sommige aan­ namen die economen hanteren, zo­ als de aanname van de beperkte ra­ tionaliteit. Volgens de kerken weteii mensen soms met wat ze zelf wil­ len, en doan ze soms niet wat ze wil­ len. De mens is volgens de kerken minder rationeel dan economen ver­ onderstellen. Dat komt tot uitdruk­ king m de discussie over de 24­uurs­ economie. Voorstanders daarvan vin­ den dat )e mensen zo weinig moge­ lijk beperkingen moet opleggen. De kerken brengen daar tegen in dat mensen de baten van een collectie­ ve rustdag onderschatten en dat ie ze daarom rust ­ een vorm van beper­ king ­ moet opleggen."

Van de Klundert; "De kerken hante­ ren de hypothese dat zondagsrust po­ sitieve gevolgen heeft voor de wel­ vaart. Dat is eigenlijk nog met on­ derzocht. Je kunt dat empirisch vast­ stellen door bijvoorbeeld enquêtes.

Zo kun |e deze discussie van de ker­ ken vertalen naar de moderne eco­ nomische wetenschap."

Bovenberg: "Economen krijgen hier te maken met een geloofsaspect. Het betreft normen en waarden die van buiten af komen, die als het ware door God zijn opgelegd en die je als econoom maar hebt te accepteren Dat zijn andere normen en waarden dan die welke zich evolutionair ont­ wikkelen. Tot nu toe zijn het onder­ werpen waarvoor economen erg hui­ verig waren. Met deze conferentie willen we een taal ontwikkelen waardoor economen en de kerken be­ ter met elkaar kunnen commu­ niceren."

Van de Klundert: "Ovengens moeten we de indruk vermijden dat econo­ mie alleen gaat over puur materiële zaken. We hebben monze modellen ook aandacht voor thema's als mi­ lieu en intermenselijke relaties."

Bovenbeii;: "Klopt. Ook economen raken er steeds meer van overtuigd dat normen en waarden m de econo­ mische wetenschap een belangrijke rol spelen."

Van de Klundert; "E r is echter nog geen onderzoek gedaan of en hoe nor­ men en waarden de economische we­ tenschap beïnvloeden. Wel is duide­ lijk dat een economie zonder normen en waarden ondenkbeeldig is."

Bovenberg; "Op dit moment kunnen economen nog niet zoveel met nor­ men en waarden. Het is moeilijk deze te 'formaliseren', op te nemen in hun economische modellen."

Van de Klundert; "Uiteindelijk moet deze discussie leiden tot een beter in­ zicht in de innchtmg van de econo­ mie. Moeten we het marktsysteem verder bevorderen? Moet de 24­uurs­ economie worden uitgebreid? In die zm hebben de kerken een waardevol­ le inbreng. Wij economen staan open voor hun argumenten. Nu maar ho­ pen dat de kerken ook open staan voor onze visies." l'rnf.dr Theo van de Klundert, hoogleraar Algemene Economie j.s voorzitter van de werkgroep 'Economie en chnsteh}ke traditie'.

Prof dr. Lans Bovenberg, hoogleraar Macro­economie, is hd van die werkgroep De conferentie Economisering van de samenleving vindt plaats op donder­ dag 17 juni, 14.00 uur, Auberge de Bonheur. Organisatie: CWL, tel. 466 3217.

UNIVERS

17 JUNI 1999

Vrouwen zijn vaak gedwongen te werken voor hun hypotheek / / T T ^ anken zijn de laatste ja ja­ r ^ >ren reneen eenstuk stuksoepeler soepelerge­ ge ­ L I 'worden worden als als het het gaat gaat om om het verstrekken van een hypotheek.

De almaar stijgende vraag op de hui­ zenmarkt en de mogelijkheid om het tweede inkomen mee te wegen bij het berekenen van de hypotheek zijn daarvan de oorzaak. In sommige ge­ vallen kan dat echter leiden tot vrij vervelende consequenties. Vrouwen zijn soms gedwongen te blijven wer­ ken, alleen om de hypotheek af te betalen. Wanneer een gezin de kos­ ten niet meer kan opbrengen, leidt dat nu en dan zelfs tot een gedwon­ gen verkoop van het huis." Aan het woord is drs. Frank Alderwereld van de vereniging E igen Huis. Dit is een consumentenorganisatie die de leden onder meer adviseert over een reële hypotheek. "Ons advies is dat een huis nooit meer dan drie a vier keer het bruto jaarsalaris mag kosten. E n

H e t kopen k o p e n van v a n een e e n eigen e i g e n huis h u i s is is bijzonder bijzonder populair. populair. De D e eenorme norme Het . .

Stijging stijging van v a n de prijzen voor eeen en k koopwoning oopwoning m maakt aakt h het e t nodig iin n

te zetten op een zo hoog mogelijke hypotheek. Sinds 1992 is het mogelijk om beide inkomens daarvoor mee te laten wegen.

Econome Trea Aldershof werkte aan een model om te voorspel­ len welke gevolgen de hypotheek heeft op de arbeidsparticipatie van vrouwen. Vooral de afschaf van de aftrek van de hypotheek­ rente zou grote gevolgen kunnen hebben.

■ Ries Agtetberg in de regel zeggen wij onze klanten dat ze heel voorzichtig moeten zijn met het meenemen van een tweede inkomen. Dat is als het ware een dub­ bel risico. E en van de twee kan ont­ slagen worden. Bovendien ontstaat er druk om allebei volledig te blijven

werken wanneer er kinderen komen.

Tenslotte behoort een scheiding tot de mogelijkheden en ook dat geeft grote problemen."

In het proefschrift Female labor sup­ ply and housing decisions probeert Trea Aldershof de gevolgen van der­

gelijke beslissingen te vatten in een model. Is het zo dat vrouwen gedwon­ gen zijn om langer te werken om de hypotheek te kunnen afbetalen en in hoeverre houden ze bij het nemen van een hypotheek rekening met de toe­ komst? Uit de gegevens blijkt dat de laatste jaren in gezinnen zowel het aantal huizenbezitters als het aantal werkende vrouwen sterk is toegeno­ men. In de groep van 20 tot 25 jarigen lag het woningbezit in 1987 op onge­ veer 38 procent, in 1994 is dat zestig procent. Voor de groep van 25 tot 30 jaar geldt een stijging van 45 naar 65 procent. Op basis hiervan ontwikkelt Aldershof een model dat uitwijst dat na 1992 zowel de arbeidsparticipatie van vrouwen als het woningbezit ho­ ger is. Met name hoger opgeleiden hebben volgens Aldershof een uitge­ sproken voorkeur voor een duurdere woning.

"Nu blijkt het in de praktijk moei­

lijk om aan te tonen dat de grotere arbeidsparticipatie ook echt komt door de betere mogelijkheden om een hypotheek te krijgen. Het kan na­ tuurlijk ook zijn dat hoger opgeleide vrouwen gewoon liever werken."

Om toch iets te kunnen zeggen over die relatie maakt Aldershof onder­ scheid tussen drie klassen van wo­ ningen, van eenvoudig tot luxe. Het blijkt dat het hebben van een huis in de lagere klasse weinig invloed heeft op het percentage werkende vrou­ wen. In de andere klasse is er wel sprake van een positieve invloed.

In een zogenaamd dynamisch model trachtte Aldershof te voorspellen welke ontwikkelingen in de toe­ komst een rol spelen bij een beslis­ sing over een hypotheek. Ze past een viertal simulaties toe om te kijken of die effect hebben op de arbeidspar­ ticipatie van de vrouw. Het gaat om zaken als het afschaffen van de trans­ actiekosten, een stijging van de ge­ middelde huurprijs, de keuze van de luxe van het huis en de afschaffing van de aftrekbaarheid van de hypo­ theekrente. De eerste drie simulaties zouden geen effect hebben op de werktijd van de vrouw. Alleen zou­ den meer mensen een huis kopen wanneer de huurprijs stijgt. E en ef­ fect verwacht Aldershof wel wanneer de aftrek van de hypotheekrente ver­ dwijnt. Minder mensen kopen dan een huis. Het woningbezit in de goed­ koopste koopklasse zou twee keer lager uitvallen en in de duurste cate­ gorie zou het woningbezit zelfs vijf keer lager zijn.

De meeste resultaten uit dit onder­ zoek zijn vri) voorspelbaar. Aldershof: "Dat klopt. Dit dynamische model hebben we aan bekende cijfers wil­ len toetsen. We kunnen dan kijken of we het model moeten aanpassen om werkelijk het gevolg van beleids­ maatregelen te kunnen voorspellen."

Frank Alderwereld van de vereniging Eigen Huis kan op zijn klompen aan­ voelen dat afschaffing van de aftrek van de hypotheekrente veel mensen in de problemen brengt. "Voor veel mensen gaan de woonlasten dan enorm omhoog. Ik denk dat veel mensen een tweede inkomen moe­ ten inzetten om de hypotheek te kun­ nen betalen. Wie al een tweede inko­ men heeft ingezet, zal in een uitzicht­ loze situatie terechtkomen. Maar ik zie dat als een hypothetische stelling.

Het regeerakkoord zegt dat er niet ge­ tornd zal worden aan die regeling en daar houden wij ons aan vast."

Steeds meer mensen zetten een tweede inkomen in om de hypotheek te betaten. [Foto. E nk van der Burgt]

Niet storen tijdens het werk D

e deelnemers aan het experi­ ment werd verteld dat ze computer­apparatuur moesten testen; ze kregen de opdracht een tekst in te voeren in de computer, waarbij ze verschillende malen gestoord werden door de telefoon.

Hun gedrag tijdens deze interrup­ ties werd geobserveerd. De proef­ personen bleken de tijd, die verlo­ ren ging door de onderbrekingen, in te halen door sneller te werken, terwijl de kwaliteit van het gele­ verde werk hetzelfde bleef. De ef­ ficiëntie van de arbeid werd dus verhoogd.

Dit resultaat, dat waarschijnlijk elke chef blij zou maken, heeft

UNIVERS

17|UNi 1999

Interrupties op het werk hebben meer en diepere effecten dan op het eerste gezicht lijkt. Dr. Robert Roe, dt. Fred Zijlstra en dr. Irene Krediet, alle drie verbonden aan de vakgroep psychologie van de Faculteit Sociale Wetenschap­ pen, onderzochten in samenwerking met dr. Anna Leonova van de universi­ teit van Moskou de verschillende effecten van interrupties tijdens het werk.

Hun bevindingen werden afgelopen dinsdag gepubliceerd in het Britse Jour­ nal of Occupational and Organizational

Psychology.

■ Beyke Goris echter ook consequenties die een stuk minder positief zijn. Zi)lstra gaat in op de twee belangrijkste: "Ten eerste hebben interrupties een nega­

tief effect op de gevoelens en het emotionele welbevinden van de werknemer. Het 'uit je werk gehaald worden' wordt als vervelend ervaren.

tenzij het werk te weinig uitdagend is. Het verdelen van de aandacht tus­ sen verschillende taken vergt extra mentale inspanning. Dit veroorzaakt weer vermoeidheid bij de werkne­ mer."

Uit het onderzoek bleek dat proefper­ sonen die m een sessie niet gestoord werden tijdens hun bezigheden, po­ sitievere gevoelens ervoeren en zich prettiger voelden dan degenen die meermalen de telefoon moesten be­ antwoorden. Hoe vaker men boven­ dien onderbroken werd in het werk, hoc meer moeite het kostte om de oorspronkelijke taak weer op te pak­ ken. "Behalve deze negatieve effec­ ten op psychologisch niveau, is er

ook een afname te zien in de uit­ voering van zogenaamde onder­ steunende activiteiten", vervolgt Zijlstra. "Dat zijn activiteiten die, zonder inhoudelijk te zijn, de voortgang van het werk bevorde­ ren. E en simpel voorbeeld is het controleren van de hoeveelheid papier in de printer voordat de werknemer de opdracht tot prin­ ten geeft. Nu is het geen ramp als een printer halverwege zijn op­ dracht stopt vanwege papiertc­ kort. Als je dit echter doortrekt naar een instelling als een kern­ centrale, is het juist en op tijd uit­ voeren van ondersteunende acti­ viteiten van eminent belang."

Dagboek van twee Oekraïne­gangers

* , **%

Opgebaarde monniken, voetballen met de priesters, dineren met de Nederlandse ambassadesecretaris, het Tsjernobylmuseum en natuur­ lijk goedkope wodka: dat en nog veel meer stond op het reisprogram­ ma van Martin Vendel en Sjoerd Beugelsdijk. De vijfdejaars econo­ miestudenten vertrokken eind mei voor twee weken naar de Oekraïne.

Daar bezochten ze hoofdstad Kiev en waren enkele dagen te gast in het klooster van de Heilige Alfons in het westelijk gelegen L'viv. Voor Univers hielden ze een dagboek bij.

■ Martin Vendel en Sjoerd Beugelsdijk Sjoerd Beugelsdijk en Martin Vendel [Foto. Enk van der BurgtJ

'Nederland is te democratisch Vxijdag.21 mei Bijna vier uur na ons vertrek met vlucht PS 101 vanaf Schiphol worden beneden ons rijen symmetrisch gerangschikte flats zichtbaar: Kiev. Dat belooft niet veel goeds. Als de lan­ ding ingezet wordt, houden we onze adem in; je weet maar nooit met Ukraine Interna­ tional Airlines. Eenmaal veilig aan de grond hebben wc bijna de neiging om met de Oek­ raïense passagiers mee te klappen. Nog voor de douane volgt een staaltje verkapte belas­ tingheffing: onverwacht worden we verplicht een verzekering te kopen voor emergency

'De goedkoopste wodka kost één gulden per literfles"

de nadrukkelijke aanwezigheid van politie en het gebruik van het cyrillische schrift, dat ons ondanks wat oefeningen vooraf nog regelma­ tig hoofdbrekens bezorgt. Vooral het vertalen van een menukaart valt niet mee. 's Middags brengen we een bezoek aan het be­ roemde Holenklooster, dat samen met de St. Sofia kathedraal de beroemdste bezienswaar­ digheid van Kiev vormt. In het ondergrondse gedeelte van het klooster lopen we met een kaarsje door de smalle gangen waar nog steeds een tiental heilig verklaarde monniken opge­ baard ligt. Bedekt door een laken is van hen slechts een verdroogd handje zichtbaar. De geur die er hangt is een mengeling van zweet, kaars­ vet en verzuurde lijken.

Maandag 24­ mei Na een slechte nacht in een schokkende en schuddende nachttrein arriveren we 's och­ medical assistance in de Oekraïne a vier tends vroeg in L'viv. Op het station staat onze dollar per week. Volstrekt overbodig, maar gids, de zeventigjarige Bogdan, ons al op te een noodzakelijke voorwaarde om de doua­ wachten. Hij brengt ons direct naar het kloos­ ne te passeren. Later horen we dat de offi­ ter van de Heilige Alfons waar we de komende ciële reden voor deze medische kaart is dat dagen te gast zijn. Na aankomst nemen we ge­ de Oekraïense regering wil voorkomen dat lijk deel aan de mis, die staand wordt gehou­ buitenlanders misbruik maken van de uit­ den , hetgeen ons zwaar valt. Tijdens het ont­ stekende medische voorzieningen in het bijt (warme aardappelen met reuzel) zitten we land. Persoonlijk hebben we er allebei een naast de abt en de prefect en krijgen we ap­ veelvoud van vier dollar voor over om er niet plaus van de ongeveer 25 studenten van het m een ziekenhuis terecht te komen. seminarie.

Onze gids Bogdan neemt ons mee naar de stad; Ztnada^ 23 mei hij heeft de opdracht gekregen ons te begelei­ Het centrum van Kiev blijkt zeer mooi te den en neemt zijn taak zeer serieus. Dat bete­ zijn. De stad is gebouwd op een aantal heu­ kent dat hij ons elke dag vanaf negen uur 's vels, wat een prachtig uitzicht geeft over de ochtends tot en met het avondeten volgens zijn rivier de Dnjepr die dwars door de stad vooraf vastgesteld (Sovjet ?)­plan wil rondleiden. stroomt. Wat direct opvalt is het lage prijs­ niveau; we zijn voor twee gulden naar een IVoenadag.

26 mei uitvoering van Aïda geweest in de Nationa­ De armoede is in L'viv goed zichtbaar. Met meer le Opera, een ritje met de (overvolle) metro dan vijftig procent werkloosheid en negentig of onverwoestbare trolleybus kost slechts procent van de fabrieken gesloten, hebben veel vijftien cent, en de goedkoopste wodka één mensen het moeilijk de eindjes aan elkaar te gulden per literfles. Andere verschillen zijn knopen. De zoon van Bogdan heeft een baan

bij de Prominvestbank (een industriële inves­ teringsbank), maar heeft onbetaald verlof ge­ kregen vanwege het feit dat er momenteel geen investeringen worden gedaan. Zelf leeft Bog­ dan als gepensioneerd leraar Duits van zestien dollar per maand.

De afgelopen dagen hebben we slecht gegeten.

Zowel in het klooster als in de zeer goedkope lokale gelegenheden waar Bogdan ons mee naartoe neemt hebben we al meerdere malen kennisgemaakt met het nationale gerecht: var­ eniki (aardappelpuree gewikkeld in deeg) met brood. We gebruiken daarom de eerste keer dat we met z'n tweeën op pad gaan om in het op westerse leest geschoeide Wiener Kaffeehaus weer wat op krachten te komen met een grote schnitzel en multivitaraine­drank.

'V'Uidag.28 mei Vandaag wil Bogdan ons meenemen naar de universiteit. Helaas is het midden in de tenta­ mentijd en zijn de studentenorganisaties niet zo actief. Om ons desalniettemin in contact te brengen met studenten is hij in staat om bij de decaan of desnoods de rector binnen te stap­ pen. Gelukkig kunnen we hem met behulp een engelse bibliothecaresse overtuigen dat we zo­ ver niet willen gaan.

Als we later voor de universiteit op een terras zitten, komen we toch in contact met studen­ ten. In tegenstelling tot de oudere bevolking spreken zij behoorlijk goed E ngels. Als Neder­ land ter sprake komt blijken sommigen van hen eens op een congres in Eindhoven te zijn ge­ weest, 'too democratie', is hun mening over ons kikkerlandje. Voor we het weten hebben we een glas wodka in onze handen dat we naar goed gebruik direct achterover moeten slaan.

Na het avondeten in het klooster worden we door de leerlingen van het seminarie uitgeno­ digd voor een potje voetballen. De priesters in spe blijken zeer talentvol en behendig, zodat wij met onze voetbalkwaliteiten geen al te goe­ de indruk maken. Om 20.45 uur is het spelle­

tje plotseling afgelopen. We lopen samen met de jongens terug naar het klooster, alwaar zij snel hun pij aan doen en zich melden voor de avondmis.

Slfittödag. f funi We zijn weer terug m Kiev. Vandaag bezoe­ ken we het Museum of Great Patriotic War (WO n museum) en het Afghaanse Oorlogs­ museum bij een enorm beeld van Moedertje Rusland, die trots de hamer en sikkel om­ hoog houdt. Daaronder staan beelden van tientallen brave Sovjetburgers en militairen

"Nog voor de douane worden we verplicht een verzekering te kopen" die met gestrekte armen op haar afrennen.

Uit speakers klinkt partijmuzick. Op deze één na laatste dag brengen we bovendien een bezoek aan het museum ter nagedachtenis aan Tsjernobyl. De ­ overigens nog steeds in gebruik zijnde ­ kerncentrale ligt slechts tachtig kilometer noordelijk van de miljoe­ nenstad Kiev. We kunnen weinig lezen van het Russisch onderschrift maar de beelden van misvormde kinderen en dieren zeggen genoeg.

De laatste dagen brengen we als echte toe­ risten door. We genieten van een diner met de ambassadesecretaris van Nederland, die leuke en tegelijk trieste verhalen kan vertel­ len over de politieke situatie in het land, de zogenaamde nieuwe rijke Russen, de relatief kleine internationale gemeenschap en nog veel meer. Tenslotte gaan we voor de prijs van één Nederlands pilsje met de taxi weer terug naar ons hotel. Afgezien van wat bu­ reaucratische strubbelingen bij de douane verloopt de terugvlucht verder prima.

UNIVERS E s^

17 JUNI 1999

Het ISO, de "grootste studen­ tenorganisatie van Nederland" vierde vorige week zijn 25­ja­ rig bestaan. Het Interstedelijke Studentenoverleg deed dat in stijl: met een conferentie. In actievoeren zijn de mensen van het ISO nooit goed geweest.

ISO­voorzttter Roos Zwetsloot en minister Hennans in augustus '98 tijdens een ISO­actie [Foto:Nout Steenkamp]

■ HOP/Hanne Obbink

ISO: 25 jaar gematigde studentenpolitiek

/ / T k snap niet dat we niet elke I dag opgebeld worden door A studenten die iets gedaan willen krijgen", zegt Roos Zwetsloot.

Zij is voorzitter van, naar eigen zeg­ gen, "de grootste studentenorganisa­ tie van Nederland". Maar als het om naamsbekendheid gaat is het ISO nog werp al de krant haalt, voegt Bormans dat die term werd overgenomen door steeds de tweede studentenbond, na er nog aan toe, is het vaak de LSVb D66." de LSVb. Jammer, vindt Zwetsloot, die om commentaar gevraagd wordt. / / " C en club rechtse jongens." Zo "ledere individuele student zou zijn ^ / h e r i n n e r t ook Mariëtte Ha­ et is in de geschiedenis van het weg naar ons moeten vinden."

ISO nooit anders geweest. Toen mer zich het ISO van een kleine tien Dat gevoel van spijt is begrijpelijk.

De roem van de LSVb stamt nog uit het 25 jaar geleden ontstond, was de de tijd dat studentenacties op gezet­ studentenbeweging al over haar te tijden de krant haalden. Maar die hoogtepunt heen. Maar de linkse stu­ "Het ISO is het D66 tijd is voorbij. Het werk van de beide dentenbonden uit die tijd "haalden binnen liet wereldje van studentenbonden is veel minder nog steeds de krant, zaten aan tafel zichtbaar geworden: ze houden con­ bij de m i n i s t e r en m a a k t e n op­ het hoger ondenA^ijs" ferenties, ze schrijven brochures, ze spraak", schrijven de oprichters van overleggen met bestuurders en poli­ het ISO in het lustrumboek. tici. In dit werk is het ISO zeker zo De mensen die het ISO oprichtten, jaar na de oprichting. Zij was in 1983 goed als de LSVb, de afgelopen jaren deden dat allemaal niet. Begin jaren de eerste voorzitter van de LSVb, zelfs beter. "Maar ja", zegt Zwet­ zeventig waren aan de meeste uni­ maar had in die tijd nooit contact met sloot, "informeel overleg levert geen versiteiten raden ingesteld, die moes­ het ISO. "Ik wist dat ze bestonden. naamsbekendheid op, ook al bereik ten zorgen voor een democratisch Maar je hoorde nooit iets van ze." bestuur.

Dat werd anders toen Hamer halver­ je er veel mee." wege de jaren negentig als ambtenaar Volgens radicale studenten dienden Het ISO is "het D66 biimen het we­ reldje van het hoger onderwijs", die universiteitsraden slechts de in­ schrijft Ron Bormans in het lustrum­ kapseling van hun beweging, maar boek van het ISO, dat begin juli ver­ anderen zagen er wel iets in. De schijnt. "Mensen die je goed als bu­ (meestal kleine) studentenfracties die ren kunt hebben en meestal precies in deze raden het 'gematigde' geluid bepleiten wat we later ook gaan lieten horen, richtten op 26 januari doen." Bormans, tegenwoordig be­ 1974 het ISO op.

"Wie binnen vier jaar probeert af stuurder van de Hogeschool van In eigen kring ­ vaak de gezelligheids­ te studeren is gek." Aldus Teusjan Amsterdam, was jarenlang directeur verenigingen ­ werden de eerste Vlot van de jongerenafdeling van studiefinanciering aan het ministe­ ISO'ers alleen al vanwege hun lid­ het CDA op het Jubileumcongres rie van Onderwijs en had in die hoe­ maatschap van zoiets vooruitstre­ van studentenbond ISO. De spre­ danigheid veel te maken met de twee vends als een universiteitsraad be­ kers tonen zich opvallend eensge­ stempeld als uiterst links. De grote­ studentenbonden. zind: de studiebeutsregels maken "Het ISO weet steeds onderwerpen re studentenbonden beschouwden van studenten narrow­minded het ISO daarentegen als een uitge­ op de agenda geplaatst te krijgen die puntenjagers. er toe doen", schrijft Bormans. "Be­ sproken rechtse club. "Zelf noemden langrijke onderwerpen, zo vindt al wij ons het redelijk alternatief", / / "|V Tcgecr het systeem." De snel iedereen, maar juist daarom on­ schrijft Bas Cammelbeeck, ISO'er X N voorzitter van het CDJA van het eerste uur en nu advocaat in derwerpen die niet de voorpagina van daagt studenten in zijn speech uit de krant halen." E n als zo'n onder­ Rotterdam. Dat was nog "ruim voor­ tot massale burgerlijke ongehoor­ zaamheid aan de prestatiebeursre­ (Adveitentie) gels. Ze moeten de tijd nemen voor hun algemene ontwikkeling, bij­ voorbeeld door in een bestuur te DRUK gaan zitten. Dat is de enige manier KOPiE & om te voorkomen dat ze zonder PRINT enige maatschappelijke bagage aan een diploma komen. E n op den IN K L E U R EN Z W A R T ­ duur zal Hermans de regels vanzelf aanpassen.

"Zo erg is het niet om ccn studie­ schuld te hebben", weet de CDJA­ eruit ervaring. En studenten die nu de tijd nemen er eentje op te bou­ wen, doen de volgende generatie een groot plezier. Want als Her­ R e i t s e p l e i n 2, T i l b u r g , T e l « mans door de knieën gaat en de

H

van het ministerie van Onderwijs de beide bonden weer tegenkwam. In­ middels is ze Tweede­Kamerlid na­ mens de PvdA, en ook nu komen de bondsbestuurders nog regelmatig bij haar over de vloer. "Ik heb veel aan de informatie die ik van de studen­ tenbonden krijg", zegt ze. "Zowel van de LSVb als van het ISO." Inhoudelijk ziet Hamer nauwelijks nog verschil tussen de twee. "Maar qua cultuur is de LSVb nog steeds een vakbond, terwijl bij het ISO meer een overlegcultuur heerst. De LSVb kwam nooit naar het ministerie om compromissen te sluiten, maar om zijn standpunt nog eens uit te leggen.

Het ISO straalde uit dat er zaken ge­ daan konden worden."

En dat is precies ons sterke punt, zegt Erik van Buiten, vorig jaar voorzitter

van het ISO. Het ISO heeft het tij mee, zegt hij. "De jaren tachtig, waar­ in de LSVb groot is geworden, waren de jaren van de polarisatie. Iedereen liep te hoop tegen het beleid van Lub­ bers, studenten gingen de straat op uit protest tegen de chaos bij studie­ financiering. E r heerste een ander klimaat dan nu. Toen was het kut' en 'boe'. Nu vragen mensen: maar waarom dan?"

Het ISO gedijt meer in het klimaat van de late jaren negentig, wil Van Buiten maar zeggen. "Onze aanpak spreekt de studenten van nu meer aan." Daar komt nog bij dat het ISO ook beter met Hermans uit de voe­ ten kan dan de LSVb. "De LSVb heeft meer de neiging allerlei zaken door de overheid te laten regelen. In dat opzicht hadden ze een goeie aan Rit­ zen: die trok alles wat er te regelen viel naar zich toe. Hermans laat veel meer aan de wereld buiten Zoeter­ meer over."

De taak van een studentenbond wordt intussen wel zwaarder, zegt de huidige voorzitter, Roos Zwetsloot.

"We moeten niet alleen praten met de minister en de politiek, maar ook met afzonderlijke universiteiten en hogescholen." Het valt niet mee om genoeg studenten te vinden die zich hiervoor willen inzetten. Voor het (vijfkoppige) bestuur zijn die elk jaar wel weer te vinden. Maar voor het werk eromheen is dat anders. "Dat is liefdewerk­oud­papier", zegt Zwet­ sloot. "Studenten zijn meer dan vroe­ ger geneigd te vragen: wat levert het op? We zouden onze vrijwilligers kunnen gaan betalen. Maar dat wil­ len we niet, daar trek je niet het goe­ de type student mee aan. Wie voor het ISO werkt, moet dat met bezie­ ling doen, niet voor het geld."

CDA­I ongeren tegen de prestatiebeurs

VAN iPAENDONCK DRUKKE VEELZIJDIG

t N V E E LVO U l P ^

prestatiebeursrcgels versoepelt, kan het hoger onderwijs eindelijk weer aan zijn eigenlijke doel voldoen: "ver­ antwoordelijke burgers" afleveren, die meer m hun mars hebben dan het scoren van punten.

Wmnie Sorgdrager, E erste­Kamerlid voor D66, is het met Vlot eens: stu­ denten moeten het heft in eigen hand nemen. "Iemand die vier jaar alleen maar heeft gestudeerd, is nog niet njp voor de arbeidsmarkt. Die verwacht niet alleen kennis, maar ook een ze­ kere volwassenheid m het toepassen daarvan. Het is dus eigenlijk een must om er wat naast te doen."

In het forum dat het ISO 's middags toespreekt, zijn alle leden het erover eens: door de strenge studiefinancie­ ringsregels komen de huidige studen­ ten diepgang tekort. Paul Verburgt van telecombednjf KPN: "Ze zijn soms erg aanpassingsgericht. Dan komen ze solliciteren en zien ze er al net zo uit als ik, in pak. Dat vind ik walgelijk. Ik mis de vrije geesten."

Bert Bakker, onderwijsspecialist van D66, denkt dat studenten binnenkort weer wat meer ruimte voor zelfont­ plooiing zullen krijgen, "fe merkt dat er een omslag gaande is", zei hij in

het forum dat het ISO aan het eind van de dag toesprak. "Politici gaan anders tegen het hoger onderwijs aankijken. Vorig jaar stond nog in alle partijprogramma's dat er geen geld bij moest. Maar inmiddels is er financieel weer iets mogelijk."

Dat is ook hard nodig, vindt Bakker.

"Toen voormalig minister Ritzen begon, maakte het niet uit hoe lang iemand studeerde. Dat was geen goe­ de situatie. Dus het was goed dat hii daaraan ging sleutelen. Maar hij is daar te ver in doorgeschoten. We ziin weer toe aan een brede studie met ruimte voor de eigen vorming. Stu­ denten moeten minstens een half )aar naar het buitenland kunnen."

Het jarige ISO heeft een petitie met soortgelijke strekking geschreven.

Die overhandigde voorzitter Roos Zwetsloot vrijdag aan twee kinde­ ren, 'studenten van de toekomst'.

Hierin is een belangrijke plaats in­ geruimd voor een oud plan van het ISO: studenten moeten individue­ le afspraken met hun universiteit of hogeschool kunnen maken, bij­ voorbeeld over de duur en de inlioud van het onderwijs.

[HOP/IdVI

U N

HET

V E R S

S

GROTE

P

E

C

I

A

L

NIETS

■ "'«"a«e.Ma,tonv7s

I •.­.'§

Essay

Mijn leven met Het Grote Niets T

k ga gebukt onder één van de meest on­ derschatte kwalen van de moderne tijd.

Een kind v\/as ik nog, toen de symptomen _ _ begonnen Op sctiool staarde ik de grootste helft van de tijd uit het raam. Ik kloof potloden af en zat veelvuldig te gapen. Lie­ ver dan met vriendjes op te trekken of me met mijn speelgoed in te laten, zat ik alleen op mijn kamertje te niksen. En aldoor voelde Ik een onbehagen dat nog het meest op angst leek.

De naam van deze ziekte? Verveling. Een on­ aangenaam (levens)gevoei, ontstaan door een onbevredigende drang naar nieuwe ge­ waarwordingen, zo luidt de ­ eufemistische ­ omschrijving in Van Dale. In de literatuur zijn vele mooie geschiedenissen te vinden van door de doelloosheid van het bestaan ge­ kwelde types als Couperus' Eline Vere of Frits van Egters, hoofdpersoon van Reve's De Avonden. Maar maatschappelijk wordt deze geestestoestand doodgezwegen, alle ellen­ de die erdoor wordt veroorzaakt ten spijt.

In een recent artikel in the Journal of Social

berg deed onderzoek naor verveling onder studenten uit Hong Kong, Libanon, Australië en de Verenigde Staten. De westerse studen­ ten, zo constateerde hij, hebben het meest Psychology staan de ernstige gevolgen van hoek waar je het verwacht ­ de psychologie ­ is last van verveling. Door het individualisme in verveling opgesomd: slechte prestaties en hoge uiterst mager. Volgens de auteurs van het eer­ onze cultuur zijn mensen ­ en vooral hoger op­ uitvalpercentages op scholen; lagere produc­ der genoemde artikel verschijnen er jaarlijks vier geleiden ­ erg gericht op het vinden van een tiviteit van personeel, ontevredenheid met het artikelen over het onderwerp. Tot begin jaren interessante en opwindende levensstijl. Wan­ werk en meer ongelukken tachtig was dat maar één neer dit niet lukt, voelen ze zich eerder ver­ op de werkvloer. Verder is artikel per jaar. En wie durft veeld dan mensen uit traditionelere, meer op het een essentieel onder­ op de rituele vraag 'hoe het collectieve gerichte samenlevingen, waar deel van geestesziekten als Wie voelt zich nog was je weekend''' zijn col­ patronen vaker vastliggen. depressies en angststoornis­ lega's te antwoorden dot Andere psychologische verklaringen ­ trou­ geprikkeld om ergens sen en is het een belangrij­ wens opvallend vaak voortkomend uit onder­ hij zich heeft verveeld? voor te gaan als zo'n ke veroorzaker van eetstoor­ zoek onder studenten ­ sluiten hier bij aan. Zo nissen, drankmisbruik, gok­ beetje alles binnen O a t verveling zo'n dood­ wordt geopperd dat verveling optreedt bij on­ verslaving en vandalisme. gezwegen onderwerp is, is vervulde verlangens en wanneer iemand in handbereik is?

Verzamel cijfers over de fre­ merkwaardig als je kijkt een omgeving zit die te weinig uitdagingen quentie van bovenstaande naar de schaal waarop het biedt. Ook een overdaad aan keuzes maakt fenomenen en ziedaar de binnen onze cultuur voor­ mensen verveeld. Immers, wie voelt zich nog enorme omvang van het probleem, alleen al in komt. De psycholoog Norman D. Sundberg be­ geprikkeld om ergens voor te gaan als zo'n Nederland. toogt in 1991 \nihe Journal of cross­cultural psy­ beetje alles binnen handbereik is?

Toch wordt verveling nergens klinisch behan­ chology dat verveling bij uitstek een verschijn­ deld. Het wetenschappelijk onderzoek in de sel van rijke westerse samenlevingen is. Sund­ Linda van Tilburg

U N I V E R S E Sa

l/iuNi 1999

H

JÈca

E

Mijn leven met Het Grote Niets VÉftVOtS VAS PAG. 9

W

ie zich v e r v e e l t s l a a g t er in d e ogen van d e geleerden dus niet in om voor zictizelf een bevredigend leven te creëren. En het is niet moeilijk te bedenken d a t d a t juist in het westen gevoelens v a n schaamte oproept. In het eerder genoemde artikel in the Journal of Social Psychology wor­ den de eigenschappen opgenoemd van de te­ genpolen van verveelde types: assertiviteit, au­ tonomie, het vermogen tot zelfverwerkelijking.

Waarden dus die in onze cultuur hoog in aan­ zien staan. Vandaar waarschijnlijk d a t d e psy­ chologen­onderzoekers zoveel strategieën aan­

Ik zie mezelf nog zitten. De telefoon tussen oor en schouder geklemd, op mijn schoot een agenda met angstaanjagend lege bladzijdes ■ Foto: Erik van der Bufgt Even de stress wan alledag loslaten, even niks denken, alleen maar 'zijn'. Aio informa­ tietectinologie Stijn Hoppenbrouwers ont­ dekte in 1993 dat tiij met dit principe van zen tiet 'tettertje in zijn hoofd' stil kon zet­ ten. Rust. Tweeëntialf jaar geleden startte tiij de facultatieve zen­meditatielessen in tiet Stiltecentrum van de KUB. "Eerst deed ik zen­meditatie puur voor de tecliniek van Za­zen: even rustig in lolnsliou­ ding zitten, tot jezelf komen. Ik ben een ra­ tionele wetenschapper en daclit 'laat die boeddhistische shit maar zitten'." Toch be­ merkte Hoppenbrouwers dat er na een paar keer een onbeschrijfelijke rust over hem kwam tijdens de Zen­meditatie. "Mijn woeli­ ge gedachtenleven werd even rustig. Afepra­ ken, deadlines, hersenspinsels die me gek maakten. Zen haalde me even uit het alle­ daagse leven." Het onderliggende doel van zen is datje vastgeroeste concepten loswerict, de manier waarop je uit gewoonte naar din­ gen kijkt. "Je hebt bijvoorbeeld geen stress om externe redenen, maar stresst uit vrije keuze. Want jij zélf hebt de afepraken ge­ maakt waardoor je nu stress hebt. Je had er ook voor kunnen kiezen op de trein naar Parijs te springen. Als je dit l>eseft, werkt dat bevrijdend." Hoppenbrouwers startte zen­ meditatielessen in het Stiltecentrum, zodat iedereen op de KUB de mogelijkheid heeft die vastgeroeste concepten los te laten. "Je zit op een kussentje, denkt niks en concen­ treert je op het 'zijn'. Je neemt even afstand van het echte leven. Dat kun je op een hele­ boel manieren doen: de Japanse theecere­ monie is een voorbeeld van zen, maar ook sport. Heb je weleens gemerkt dat je na het sporten je leven, bijvoorbeeld de stress van tentamens of je werk, opeens in een heel ander perspectief ziet? Dat komt omdat je er even afstand van hebt genomen en het nu weer goed kunt bekijken." Het summum van zen is totale afstand van het leven: boeddhist worden in een klooster. Maar dit ambieert Hoppenbrouwers niet. "Nee, ik heb ervoor gekozen om het spelle^e van het leven mee te spelen." [NvA]

reiken om d e spleen te lijf te gaan.

Ik heb ze allemaal uitgeprobeerd. In mijn stu­ dentenleven, waar verveling me kwelde als nooit tevoren, was elke d a g een gevecht tegen de leegte. Omdat studeren noch geld verdie­ nen noodzaak waren (want: tijd, hersens en beurs genoeg), zocht ik het in hedonistische ont­ snappingen.

Ik zie mezelf nog zitten, o p de krakende trap von het smerige studentenhuis waar ik woonde. De telefoon tussen oor en schouder geklemd, o p mijn schoot een a g e n d a met angstaanjagend lege bladzijdes. Heb je zin om vanavond waf te gaan drinken? Zullen we een dagje gaan win­ kelen? Nog een keer samen eten deze week?

Oil. Volgende keer dan. Nee mam, liet gaat goed, ik kom dit weekend niet naar tiuls.

Omdat soc/oAzen alleen niet hielp, besloot ik een baantje te nemen. Een probaat hulpmiddel bij het opvolgen van het psychologisch advies om de dagindeling te structureren. Op d e d a g e n van arbeid was ik voortaan gered. Niet alleen verschaften ze me een tijdschema, er kwam ook een praktische en mentale spin off bij waar ik mijn tijd mee kon vullen: d e wekker zetten, o p tijd eten, mijmeren over w a t ik a a n moest trek­ ken noor het werk. Ik voelde me nuttig, al was het maar omdat ik niet in mijn eentje het idee in stand hoefde te houden d a t ik bezig was met iets w a t er toe d e e d . Werken is beslist een van de meest effectieve strategieën tegen verve­ ling. Tot het moment dat het werk zelf gaat ver­ velen.

Een cognitieve uitdaging zoeken leek een wij­ ze volgende stap, want volgens psychologisch onderzoek zijn leergierige mensen het minst vat­ baar voor verveling. Dus koos ik extra vakken, trok naar andere universiteiten o m colleges te volgen, dook in d e filosofie. Tot diep in d e nacht schreef ik essays en werkstukken en een tijd lang was niets lekkerder dan 'wetenschap bedrijven', zoals ik het voor mezelf noemde. Tijd g a a t nooit zo snel en onopgemerkt voorbij als in een roes van concentratie. Het hoofd kan zich eindeloos amuseren met steeds weer nieuwe informatie en creatieve verbindingen van verschillende gezichtspunten. Maar toen mijn denkoefenin­ gen tegen d e verveling met belachelijk hoge cijfers gehonoreerd werden, begon ik weten­ schap maar vervelend te vinden.

Mijn conclusie als ervaringsdeskundige: geen strategie geeft blijvend resultaat tegen verve­ ling.

D

ie vaststelling maakt d e bovengenoemde verklaringen v a n psychologen dubieus.

Want als verveling optreedt bij onvervuld ver­ langen, d a n zou het moeten ophouden zodra het doel is bereikt. En wie voortdurend uitdagin­ gen voor zichzelf creëert, zou volgens de gang­ bare redeneringen van d e verveling verlost moeten zijn. Hoe komt het dan dat er mensen als ik bestaan, die van het ene doel naar het

■ Foto: Erik van der Burgt

andere hollen maar toch chronisch verveeld blijven?

In het eerder genoemde artikel uit the Journal of Social Psychology staat een afwijkende, ta­ melijk onthutsende verklaring voor het optreden van verveling bij jonge hoger opgeleiden. De studenten die in het betreffende onderzoek als het meest verveeld uit d e bus kwamen, waren niet degenen met een onbereikbaar ideaal. Hun

Hoe komt het dat er mensen als ik bestaan, die van het ene doel naar het andere hollen maar toch chronisch verveeld blijven?

grootste gemene deler was het gevoel d a t het leven doelloos is en nergens heen gaat. Geen wanverhouding dus tussen menselijk verlangen en d e weerbarstige werkelijkheid, maar eerder het ontbreken van zo'n verlangen.

Daarmee onderscheidt verveling zich princi­ pieel van andere negatieve emoties als depres­ sies of angsten. Bij die laatste twee is sprake van een verstoorde relatie met d e werkelijkheid, maar d a t impliceert nog altijd d a t er een rela­ tie ïs. In een staat van verveling houdt elke rela­ tie met d e werkelijkheid echter op.

De filosoof Martin Heidegger beschrijft iets ver­ gelijkbaars in IVos/sfMetop/i/s/c? (1929), als hij stelt dat verveling zich onttrekt aan w a t het be­ tekent om te 'zijn'. Simpel gezegd luidt zijn rede­ nering als volgt: zijn, in d e zin van bestaan, ma­ nifesteert zich door het stellen van vragen over de werkelijkheid. Onder elke vraag ligt, aldus de filosoof de fundamentele vraag hoe het kan dat er mensen en dingen o p d e wereld zijn. Maar verveling is nu juist d e weigering of het onver­ mogen o m deel te nemen a a n d e wereld. In een staat van verveling, schrijft Heidegger, kan het mensen niet meer schelen of iets er is of juist niet is. En waar d e vraag naar d e betekenis van d e wereld niet gesteld wordt onttrekt men zich in Heideggeriaanse zin aan het bestaan.

Verveling als existentieel vacuüm dus. Als syno­ niem van Het Grote Niets. Nu begrijp ik waarom ik als kind zo b a n g wos tijdens periodes van ver­ veling. B ang d a t mijn speelgoed er niet meer was o p het moment dat ik er niet mee speelde.

Bang d a t ik zelf niet meer bestond als niemand mij zag zitten in d a t kamertje.

Ik snap nu ook waarom verveling zo'n doodge­ zwegen thema is. Als verveling gelijk staat aan Het Grote Niets, is het eenvoudig niet te behan­ delen. Waar moet je over praten als het over Niets gaat, en is er nog een onderzoeksobject als Niets hetgeen is dot wetenschappelijk moet worden onderzocht? Misschien is schrijven over Het Grote Niets d e enige manier om grip op het verschijnsel te krijgen. In elk geval verdrijft het even d e verveling.

H

^LZB

E

N

I

E

T

S

'Achteraf gezien deed ik geen ftick' Wicnekc Kok

Niets doen: een gewone bezigheid voor studenten. Beetje uitslapen, beetje studeren en een beetje niets doen. iVlaar sommige studenten raken erdoor in de put. Het lean zelfs het einde van de studie betekenen.

N

Illustratie: Hans van den Tlllaort

ets mis met niets doen, zolang het o m "even lekker niks d o e n ' gaat. "Het gaat om de betekenis die d e student er a a n geeft. M a g je van jezelf niks doen? Of kies je er niet voor maar sluipt het er in? In dat laatste geval kan het zorgen voor een gevoel van zinloosheid en depressieve klachten", zegt studentenpsycholoog drs. Sil Dings.

"Ik ben nooit iemand gevi/eest die lekker niks d e e d " , vertelt Stefan Pietersen (28), oud-letterenstudent. "Ik was altijd serieus bezig. Gesprekken moesten altijd ergens over gaan en belangrijk zijn. Ik kon niet tegen niks doen en toch gebeurde het."

Pietersen begon a a n het einde van d e HBOopleiding journalistiek aan een letterenstudie o p de KUB. De banen lagen niet voor het oprapen en op aanraden van zijn ouders en voor zijn 'intellectuele eergevoel' ging hij naar de universiteit. "Als ik het op d e universiteit red, dan red ik het overal wel, dacht ik."

De eerste twee jaar volgde hij zijn vakken, d e e d tentamen en maakte opdrachten. De studie viel tegen, was niet zo groots en meeslepend als het volgens hem moest zijn. De concentratie was voor hem steeds moeilijker o p te brengen. "Ik ben altijd een dagdromer geweest. Tijdens het studeren waren mijn g e d a c h t e n na het lezen van de eerste zin, zoef weg. Een half uur later zat ik nog naar dezelfde zin te kijken." ledere d a g ging hij naar d e universiteit, met een tas vol boeken en het vaste voornemen te gaan studeren, De laatste twee jaar van zijn vierjarige verblijf op de universiteit dronk hij alleen nog

koffie, stuurde e-mails en begaf zich urenlang o p d e nieuwsgroepen o p Internet. "Ik had toen niet het idee dat ik niets deed. Ik zorgde altijd dot ik wel iets d e e d , al was het maar een leuk mailtje versturen. Achteraf gezien d e e d ik geen fuck."

In het studentenleven is het legitiem om niets te doen, constateert Dings. "Het zijn vaak studenten met wie het op de middelbare school prima ging, maar die geen verantwoordelijkheid voor zichzelf kunnen nemen als ze g a a n studeren. Ze kunnen niet hun eigen motor zijn."

Pietersen zag genoeg mensen die ook niks deden. Maar zag niet dat zij daarnaast wel studeerden. Studenten die stopten met de studie waren niet leuk of niet slim genoeg en daar kon hij zich niet mee identificeren. "Ik wist dat ik het kon, maar botste steeds tegen die muur van niet kunnen concentreren op. Ik dacht, als ik nu eerst afstudeer d a n zoek ik daarna wel hulp." Dings ziet bij d e studenten o p haar spreekuur hoe moeilijk het is om die cirkel van uitstellen, niks doen en daardoor oplopende frustratie te doorbreken. "Als je blijft hangen in dezelfde situatie levert d a t veel frustratie op. Moor veranderen kost ook veel kracht."

Afgelopen september hield Pietersen o p met zijn studie. "Ik heb er erg t e g e n o p gezien o m te stoppen, maar de berg werk frustreerde me enorm. Voor mijn ouders wilde ik afstuderen. Toen zij zeiden; "Als je wilt stoppen, moetje dat doen', heb ik het besluit genomen. Maar zij zien me nog steeds graag doctorandus worden."

We hebben er minder tijd voor, maar doen het meer: helemaal niets. Voor de een betekent dat lekker onderuitgezakt al zappend op de bank, voor de ander een goed boek. Een actief sociaal leven staat minder hoog op het verlanglijstje dan onthaasten door een saunabezoek of yogales, aldus drs.

Pascale Peters. Peters, als aio verbonden aan vrijetijdwetenschappen, werkt momenteel aan een onderzoek naar de ontwikkelingen in tijdsbesteding. "Een strakke planning is een kwestie van onderhandelen."

Marcella Raaiimakcrs

D

e hoeveelheid vrije tijd neemt af, stelt Peters vost. Maar in die spaarzame momenten van rust verkiezen we het "niets' doen steeds meer.

Uit een onderzoek waar ze nu mee bezig is onder een populatie van 25 tot 45-jarigen komen volgens haar enkele duidelijke trends naar voren wat het verdelen van tijd betreft. "Er wordt zowel aan d e onderhandeltafel als aan de keukentafel discussie gevoerd over alle taken die verdeeld moeten worden," stelt Peters vast. Zowel mannen als vrouwen werken meer, waarbij mannen meer tijd lijken te investeren in onbetaald werk binnen het huishouden en vrouwen hun tijd over zowel het thuisfront als hun baan verdelen. "We lijken vrije tijd o p te offeren om ons te kunnen ontplooien." Was er een generatie geleden nog sprake van een tijdgeoriĂŞnteerd levensstandaard, momenteel richten w e ons o p de taken waar w e invulling aan willen geven. "Een baan van negen tot vijf wordt eerder uitzondering dan re-

gel."

De motivatie meer te doen, hangt volgens Peters samen met het hebben van leuk, verantwoordelijk werk.

"Je doet je werk steeds meer voor jezelf, omdat je je er prettig bij voelt." De

Pascale Peters: "Ik kan prima niksen." (Foto Enk van der Burgt)

De Nederlanders staan, in vergelijking nnet bijvoorbeeld Amerikanen, bekend om hun 'vrijetijdsvaardigheden'

wensjezelf te ontwikkelen is de grootste drijfveer achter onze drukke agenda, meent Peters. "Gezien de ontwikkelingen o p het gebied van d e sociale zekerheid geen onverstandige keuze, " aldus Peters. Een gevolg van het steeds diversere takenpakket is d e

Minder tijd om te niksen behoefte, zowel lichamelijk als psychisch, aan 'hersteltijd'. "We moeten continu een planning maken en overleggen wie, wat, wanneer doet. Het vereist steeds meer denkwerk om alles o p elkaar afgestemd te krijgen, omdat er een enorme keuzevrijheid is. Je kunt flexibel gaan werken, de kinderen naar een dagverblijf brengen, een cursus naast je werk volgen en bijvoorbeeld een hulp in de huishouding nemen." Met dergelijke keuzes

kunnen we, volgens de onderzoekster, een stukje tijd kopen. "De uren die je je bespaart door een kant en klare maaltijd te kopen, worden niet automatisch omgezet in "niksdoen'. Vaak schaf je werktijd aan."

"Ik kan primo niksen," zegt de aio lachend. De Nederlanders staan, in vergelijking met bijvoorbeeld Amerikanen, bekend om hun "vrijetijdsvaardigh e d e n ' . "Maar w e moeten ervoor waken ons niet in werk te verliezen en

daardoor niet meer weten w a t w e met onze vrije tijd aanmoeten." Peters herkent bij zichzelf de laatste tijd wel een dergelijke ontwikkeling. "Ook als ik zogenaamd zit te 'niksen', zit ik met mijn g e d a c h t e n bij mijn proefschrift.

Eigenlijk moet je leren zoiets los te laten, maar dot lukt maar moeizaam."

De onderzoekster verwacht begin 2000 haar proefschrift af te ronden.

"Onthaasten komt daarna wel."

UNIVERS

17iuNi 1999

Marieke verdient niks Xander doet niks

Foto's: Michiel Elands

Even niets meer tussen de oren

■ Foto: Erik van der Burgt Dat ze deze zomer niks verdient maakt Ma­ rieke van de Wouw (derdejaars psycholo­

■ Foto: Erik van der Burgt

gie) niks uit. Ze is tenminste nuttig bezig als

De werkweek van de hyperactieve student

ze vrijwilligerswerk doet. In juli vertrekt ze

international business Xander Vissering is

naar Zuid­Frankrijk, om daar met een inter­

van minuut tot minuut volgepland: Aiesec,

nationale groep jongeren een park aan te

Efact, spotten en werken in een kroeg. Stu­

leggen voor de inwoners van het dorpje De vakantie stoot voor de deur en de les heid kan het leven van studenten, docenten

deren moet meestal in tiet weekend nog

Devecey.

en medewerkers binnenstromen. Lege pc ina's in de agenda, een lege koelkast in het

gebeuren. Slechts drie weken van het jaar

studentenhuis en een lege bibliotheek, G«||nstudie meer, geen werk meer, geen univer­

tieeft de tweedejaars student tijd om te nik­

siteit meer. Even niets meer tussen de or( I proberen te krijgen. De grote leegte opent

sen. Dan verruilt hij de wetenschap voor

zich.

strand, zee en zuipen aan de Spaanse Cos­

Het grote niets staat centraal in dit thema ummer op de acht middenpagina's van Univers. Wat te doen als de vaste waarden on studeren en werken weg vallen? De één

ta Brava.

vlucht naar de Spaanse kust om het niet te omarmen, voor een ander is de leegheid "Het hele jaar ben ik superdruk. Mijn be­ stuiuswerk bij Aiesec en het voorzittersschap van de Indiareis van Efact vergt normaal on­ geveer vijftien uur in de week van me; con­ tacten leggen met bedrijven, stage­overeen­ komsten maken." Tijdens de Aiesec­carrière­ week maakt hij weken van vijftig uur. "Dem komt er dus niks meer van studeren en slaap ik maar een paar uur^es per nacht, ook om­ dat ik daarnaast nog in café Hopper werk."

Vissering komt al sinds zijn veertiende in Spanje. "Ik ben in Uoret de Mar geweest, maar ga meestal naar Rosas, ook aan de Cos­ ta Brava." Daar is zijn dagindeling extreem anders. "In Spsmje doe ik dus he­Ie­maal niks van betekenis. Een bee^e op het strand lig­ gen, een beetje basketballen en 's avonds op stap." Vooral de zogenaamde 'schuimfeesten' vindt hij gaaf. "Dan is de hele discotheek vol schuim gespoten en sta je tot aan je nek in het zeepsop te dansen. Met de leuke bijkom­ stigheid dat alle meiden er daarna als miss wet t­shirt bijlopen." Na een paar weken nik­ sen kan Xander Vissering er weer tegenaan.

"Dan ga ik me weer bezighouden met serieu­ zere zaken." [NvA]

UNIVERS

17|UN1 1 9 9 9

tijdens een collegejaar al nauwelijks te( ogen en hoogleraar Frissen pleit voor meer leegheid in de wetenschap. En zo wordt fij op elke pagina van deze special vanuit ver­ schillende invalshoeken naar het centrale onderwerp gekeken. Op deze twee pagina's verbeeldt fotograaf Michiel Elands de drc 9lijl<e leegheid van de universiteit. (OvD)

Veel nemen, reinig geven Michiel de J o n g Een groep studenten die totaal ongeïnteresseerd de collegezaal t>innen$tapt, boek of reader en collegeblok voor zich legt, maar verder totaal geen notie heeft van wat er op het programma staat. Het lijkt iets van de middelbare school bij het vak maatschappijleer, maar het komt ook voor op de KUB. ledere docent kan er over mee­ praten. Toch ziet niet iedereen het als een pro­ bleem. "Het is de houding die je zelf aanneemt tegenover een groep," meent universitair docent t>estuursrecht mr. Joep Aarts.

T

b c h moet het Irritant zijn voor veel d o c e n ten: een groep studenten die tijdens een col­ lege nauwelijks geeft en veel neemt. "Ik hieb er een heel dubbel gevoel over," vertelt Aarts.

"Sommige lui die in de collegezaal zitten, zijn niet geïnteresseerd. Maar er is ook een hele grote groep die wel g o e d is voorbereid en echt l<omt voor jouw college. Ik heb het gevoel d a t d a t nog steeds d e grootste groep is," Een derdejaars student economie, die niet met z'n naam in Un/Verewil, vertelt; "In het begin van mijn studie bereidde ik m e zelden voor o p een college. Ik wist vaak wel waar het over ging maar d e stof echt doorkijken d e e d ik nauwelijks." Een vierdejaars studente rechten, eveneens ano­

niem: "Tegenwoordig bereid ik me deren niets hebben gedaan." Af wel voor maar in het eerste jaar en toe g a a n ze nog wel eens on­ "Als ze 's a\ inds hebben liet ik me vaak verrassen. Dan za­ voorbereid naar e e n college gezopen, ke I ik me best ten w e met een aantal mensen toe, iDekennen de twee. "Bij som­ achterin en bespraken w e heel voorstellei tiat het ze mige docenten heb je gewoon andere dingen d a n waar het in helemaal geen zin o m d e stof interes^^rtwat ik 's niet het college over ging. Af en t o e ook nog eens helemaal door te ochtend vertel." werden we er d a n door d e do­ lezen, je weet toch wel d a t hij cent bij betrokken, Dan kreeg je dat tijdens het college doet," een vraag. Vaak h a d d e n w e d a n geen idee Aarts: "Als mensen d e avond er voor veel heb­ waar het over ging." Ze vervolgt: "Er is nu wel iets ben zitten zuipen, d a n kan ik me best voorstel­ veranderd, Toen il< weer eens niets h a d voorbe­ len d a t het ze niet echt interesseert w a t ik o m reid heb ik een keer enorme ruzie gehad met 8,45 uur vertel. Het is ook af en toe best een ver­ studenten waarmee ik in een werkgroepje zat van­mijn­bed­show, daar ben ik heel eerlijk in.

Nu d o e ik dat wel. Ik vind het zelfs irritant als an­ Als je d a n heel droge stof presenteert, vind ik

het niet vreemd d a t interesse en voorbereiding niet zo groot zijn. Natuurlijk erger Ik m e ook wel eens aan negatieve lui tijdens een college. Met een prikkelende opmerking probeer ik die d a n wel wakker te schudden. Soms komt er d a n een reactie en zijn ze d e rest van d e tijd g o e d bij d e les, maar het komt ook voor d a t er niet wordt gereageerd."

Natuurlijk speelt ook d e houding van d e docent zelf een belangrijke rol. "Als je voor een groep studenten een houding aanneemt die uitdaagt, d a n denk ik d a t studenten ook gemotiveerder en beter voorbereid naar colleges toekomen", vertelt d e universitair docent.

Toch is Aarts niet negatief gestemd over d e hou­

ding van d e student in colleges, "Ik b e n mis­ schien wat naïef, dat hoor ik ook wel eens van collega's, maar ik denk dat studenten zich niet minder g o e d of slecht voorbereiden dan acht jaar geleden toen ik In het universitaire o n ­ derwijs begon. Studenten zijn niet stommer of luier dan vroeger Waar ik wel veel moeite mee heb is d e kritische houding van d e meeste stu­ denten, of liever gezegd het gebrek daaraan.

Dat is wel veranderd. Ik kan in een college vertellen d a t een dictatuur heel g o e d is, zon­ der weerwoord te krijgen. Maar dat heeft niets met voorbereiden te maken maar alles met d e tijdgeest."

"Ik las een berichtje in Univers van de inter­ nationale organisatie SIW, die jongeren zoekt voor vrijwilligersprojecten over de hele we­ reld. Je werkt daar voor kost en inwoning."

Het leek Van de Wouw direct een uitdaging.

"Ik wilde deze zomer iets nieuws doen, an­ ders dan de gemiddelde strand­ en zuip­va­ kanüe." Dat ze op deze 'vakantie' moet wer­ ken, vindt ze niet erg. "Van op hel strand liggen of door een stad slenteren, word ik pas echt moe. En met dit vrijwilligerswerk volg ik mijn idealisme, ik ben nuttig bezig voor andere mensen." Bij het kantoor in Til­ burg bladerde de studente de ^ d s met pro­ jecten door, vertelt ze met glimmende ogen van opwinding. "Ik werd helemaal lekker gemaakt door al die verre landen waar ik naar toe kon." Toch besloot ze dit jaar in de 'geciviliseerde wereld' te blijven. "Frankrijk is een E uropees land en Ik spreek de taal.

De eerste keer is toch uitproberen of het me bevalt. Het lijkt me niet verstandig om met­ een een project in Afrika te doen, zoals de gids omschreef 'onder Spartaanse omstan­ digheden en met de dichtstbijzijnde water­ pomp op vijf kilometer'. Marieke van de Wouw ziet ondanks haar gebrek aan erva­ ring in de bouw niet op tegen het construc­ tiewerk dat ze gaat doen in Frankrijk. "We leggen een park aan, maken bankjes en voet­ paden, dat kan ik wel. 'Ija....ik hoop niet dat ik met een a^altmachine aan de gang moet..."

[NvA]

UNIVERS

17 lUNi 1 9 9 9

JÈ:::© maand. Dat kan betekenen dat we met z'n allen idioot veel uitgeven a a n de snoepautomaten, maar waarschijnlijker is het dat het chippen in d e rest van het land niet zo g o e d loopt, vindt ook Staffhorst. De burger wil niet, de middenstan­ der wil nog niet, weet ook hij.

Niettemin stelde diezelfde Staffhorst zich een jaar geleden als doel o m in 2000 contant geld o p d e KUB vrijwel af te schaffen. Reden: chip­ pen is goedkoper (contant geld kost ook geld) en veiliger Afschaffen is het plan nog steeds, zegt

Klinkende munt. Baargeld. Waar heb Je dat nog? Binnenkort niet meer op de KUB. Als het tenminste aan Boude­ wljn Staffhorst ligt. Hij Is directeur DFB en bovendien de verantwoordelijke man voor de studentenchipkaart. In 2000 moet het gebeuren, misschien

Bij elkaar chipten de Tilburgse studenten en KUB ­ personeelsleden zo'n veertig procent van het Nederlandse chipgeldverkeer

zelfs eerder. De KUB wordt cos/i­vrlj.

C

ontant geld speelt al jaren een steeds klei­ ner wordende rol in het dagelijks leven van de Nederlander Verdwenen is het loonzakje, sa­ larissen zijn niet meer d a n cijfertjes bij een bank.

Dat maakt niet uit, je kunt er evengoed je da­ gelijkse boodschappen mee betalen. Even pin­ nen en jouw cijfertjes worden opgeteld bij d e cijfertjes van Albert Heijn. Een creditcard en een krabbeltje, d e nieuwe trui is van jou en je hebt weer een lager saldo.

Het kan erger Straks, in 2002, wordt dat niet­con­ crete geld nog minder concreet. Omdat het zo afgesproken is worden je cijfertjes meer d a n gehalveerd en heten geen guldens meer maar euro. Dat betekent d a n ook nieuwe munten en biljetten, zeggen ze. IVlaar wat g a a n w e daar nog van zien? Weinig, als het a a n d e banken ligt. Een paar jaar geleden zag hun laatste of­ fensief tegen contant geld het licht: de chip­ knip (of chipper).

Een sluipende overname. Werd eerst d e porte­ monnee gedegradeerd tot een mapje vol kaar­ ten, nu zouden d e kaarten zelf d e rol van beurs moeten spelen. Maar de Nederlander wil er niet aan. Een grootscheepse operatie heeft inmid­ dels vrijwel iedereen voorzien van een nieuwe bank­ of giropas mét chip, maar gechipt wordt er nauwelijks.

O p elke regel is echter een uitzondering en als

■ Boudewijn Staffhorst gebruikt een chipkaart op het chipkaartmekka; de KUB (Foto­ Erik van der B urgt)

Geen geld op de KUB Adrian van den E erenbeerilt het om chippen gaat heet die uitzondering KUB, In augustus zijn alle automaten en kassa's voor­ zien van chipkaartlezers en voorwaar, ze worden gebruikt. Veertig procent van het geldverkeer van de universiteit is chipgeld, laat B oudewijn Staffhorst weten. Hij is directeur van de Dienst Facilitaire B edrijven, hoofd chipkaart en regel­

matig gastheer voor delegaties uit het hele land die een bezoekje komen brengen aan deze monetaire enclave, het chipkaartmekka.

Bij elkaar chipten de Tilburgse studenten en KUB­ personeelsleden namelijk zo'n veertig procent van het Nederlandse chipgeldverkeer, gemid­ d e l d zo'n h o n d e r d d u i z e n d transacties per

hij, ook al is de burger onwillend. Met gedwon­ gen winkelnering iin d e automaten s in een jaar tijd al ongeveer d e helft van deze doelstelling bereikt. Het tweede deel hoopt hij voor elkaar te krijgen met prijsdifferentiatie.

Prijsdifferentiatie betekent d a t cashbetalers duurder ultzijn d a n chippers, "We doen nu on­ derzoek naar d e mogelijkheden van differen­ tiatie. We kijken bijvoorbeeld ook naar de tech­ nische mogelijkheden om prijsverschillen in te voeren voor KUB ­personeel en studenten en mensen van buiten. Dat zou kunnen door een hogere prijs te berekenen voor chippen met bank­ of giropas en een lagere voor chippen met de studentenchipkaart." Maar, erkent Staff­ horst, d a t onderzoek schiet niet hard op. Waar­ schijnlijk kan er pas ergens in 2000 met de prijs­ verschillen worden begonnen. Overigens is die prijsdifferentiatie meer een ontmoedigings­ dan een premiebeleid, erkent Staffhorst. Het is niet zo dat bijvoorbeeld de koffie goedkoper wordt, de verschillen moeten pos zichtbaar worden bij prijsverhogingen. Minder prijsverhoging voor KUB­chippers, dat is het idee. De KUB biedt op deze manier een Tllburgs model voor inmiddels wanhopige chipchefs bij de banken.

De overheid kan beter niets doen Bevke Goris

Minder is beter: de deregulering van milieuwetgeving neemt

J

de laatste jaren steeds meer toe. Postdoc Rob van Gestel (32)

a, zegt Van Gestel, dot kan de over­ leid. Sterker nog, zij wordt daartoe gedwongen door omstandigheden die zijzelf gecreëerd heeft. "De eerste generatie milieuwetgeving stamt uit de jaren zeventig en tachtig, toen er snel gereageerd moest worden op a c u t e milieuproblemen. Gevolg was een hausse van wetten die boven­ dien zeer versnipperd waren. Een bedrijf kon amper de ene wet nale­ ven zonder de andere te overtreden.

Bovendien was d e wetgeving zeer gedetailleerd: er waren bijvoorbeeld veel middelvoorschriften, die bepaal­ d e machines of maatregelen voor­ schreven, zonder dat het eindresul­ taat werd bekeken. Die strakke voor­ schritten blokkeerden in het bedrijf ook d e innovatie van milieutechno­ logie." De omstandigheden, waarin niemand door d e b o m e n het bos nog zag ('wie leest nog een milieu­ vergunning voor zijn bedrijf als dat drie pakken papier zijn?') leidden tot een gedoogsituatie, w a a r m e e d e overheid in feite haar eigen falen er­ kende. Beginjaren negentig werd het roer omgegooid. In plaats van zeer gedetailleerde vergunningen, wor­ d e n er vergunningen verstrekt o p hoofdzaken, die meer flexibiliteit bie­ den aan bedrijven, Een belangrijke verandering hierbij is d e verschuiving naar doelvoorschriften: d e overheid legt wel normen o p waaraan bedrij­ ven moeten voldoen, maar de me­ thodes waarmee het bedrijf binnen die normen blijft, kunnen vrijer inge­ vuld worden. "De bedrijfskennis over het milieu wordt zo wél benut. Er ont­ stonden milieuzorgsystemen binnen

U N I V E R S tSÈi 17 lUNi 1999

is werkzaam op het Instituut voor Wetgeviings Vraagstukken. In zijn op handen zijnde proefschrift onderzoekt hij in hoeverre de overheid kan terugtreden op het terrein van milieubeleid. Kan zij anderen, met name bedrijven, aanspreken op hun verant­ woordelijkheid ten opzichte van het milieu?

der d e overheid een deel van de zorgtaak kan overdragen.

Met andere woorden: hoe garandeer je dezelfde rechtszekerheid aan de betrokkenen als er minder wetten bestaan? Een van die randvoorwaar­ den blijkt het transparant maken van het voortraject: derde belangheb­ benden, zoals omwonenden of milieu­ organisaties worden eerder bij het overleg tussen bedrijven en overheid betrokken. Ook het natraject wordt steeds meer van belang. B edrijven worden verplicht gesteld o m verant­ woording af te leggen a a n het pu­ bliek door bijvoorbeeld milieu­versla­ gen, die ook afdwingbaar zijn voor de rechter. Daarnaast zijn de milieukeu­ ren, certificaten en gedragscodes volop in opkomst. Deze regels zijn min­ der bindend dan de oude, maar sti­ muleren het zelfregulerend potentieel van bedrijven enorm. Kan de overheid zich o p termijn dan helemaal terug­ trekken? Van Gestel denkt van niet.

■ Rob van Gestel: "Wie leest nog een mi­ "Uiteindelijk moet er een instantie zijn lieuvergunning voor zijn bedrijf als dat drie waar men terecht kan om iets af te pakken p>apier zijn?" dwingen als dat nodig is."

(Foto' Erik van der Burgt)

bedrijven, die veel betere resultaten boekten d a n het rigide vergunnin­ genstelsel van de overheid. Zo'n zorg­ systeem springt veel beter in o p de telkens wisselende bedrijfsprocessen."

Dat klinkt alsof die vergunningen een vrij stompzinnig concept waren: "Nou, ze b o d e n wel iets heel essentieels: namelijk rechtszekerheid. Elk bedrijf wist precies waaraan het gehouden was. Nu er meer vrijheid bestaat om een eigen beleid te formuleren be­ staat er het gevaar dat het ondoor­ zichtig wordt voor burgers wat er pre­ cies gebeurt binnen een bedrijf. Deze generatie wetgeving appelleert aan een stuk verantwoordelijkheid van de bedrijven dat nog ongedefinieerd is.

Ik noem dat 'ongestold recht'." Van Gestels proefschrift onderzoekt welke ' d e m o c r a t i s c h e en rechtstatelijke randvoorwaarden' geiden waaron­

^g|

H E T

G

R

O

T

E

^nzB

N

I

E

T

S

Bespiegelingen van een nihilist

Een politiek van het niets Ries Agtcrbcrg Het ter hand nemen v a n het boek 'De lege staat' d e e d me terug denken a a n een catalo­ gus over een designtentoonstelling uit d e jaren zeventig. Het betreft hier een bewust moderne vormgeving met heel veel kleine vette letters tegen elkaar aan gedrukt, zonder hoofdstukken en met slechts nu en dan een grote kop en dik­ ke zwarte rondjes die het geheel een w a t me­ chanische uitstraling geven, 'Allereerst en voor­ al d e vorm' staat er in diapositieve kapitalen.

Het eerste deel van het boek komt over als een enorme woordenzee, Bevangen door koudwa­ tervrees blader ik door d e zes domeinen, acht­ tien clips en vierenvijftig fragmenten. Ik kan voor­ aan beginnen, moor evengoed ergens in het midden. Het maakt niet uit.

Als ik de stap w a a g , blijkt het water minder koud dan vooraf gevreesd. Sterker nog. De zee is aan­ genaam verfrissend. Frissen onderscheidt zes domeinen: waarnemingen, denken, woorden, auteurs, dingen en oordelen. Zijn clips en frag­ menten zijn opwellingen, observaties en filoso­ fietjes die d e auteur bezig houden. Zijn dochter van twaalf vraagt bijvoorbeeld; 'hoe schrijf je journalistiek?' Zij is o p het Internet aan het chat­ ten en doet zich voor als een achttienjarige stu­ dente van d e Academie voor d e Journalistiek.

"Aan d e andere kant zit waarschijnlijk een man van mijn leeftijd die hetzelfde zegt", denkt d e vader bezorgd. De informatie­ en communica­ tietechnologie heeft d e werkelijkheid nog meer op losse schroeven gezet. O p Internet bestaat identiteit niet meer. Ook d e hiërarchie in infor­ matie is er losgelaten, De surfer vliegt van het ene document naar het andere, zonder onder­ scheid in belangrijkheid.

Die g e d a c h t e leidt tot d e kern van Frissens be­ toog. Onze samenleving is gefragmenteerd. De grote verhalen, de ideologie, hebben afgedaan.

Talloze kleine verhalen bloeien op. De maat­ schappij van v a n d a a g heeft een anarchistisch karakter in d e betekenis van het Griekse ' zon­ der heerser', De politiek is zich volgens Frissen onvoldoende bewust van deze ontvs/ikkeling, Politici willen nor­ men en waarden van bovenaf opleggen. Ze denken dat de overheid een opvoedende taak heeft. "Zou je het niet zo kunnen zien d a t bom­ berjacks populair zijn, o m d a t ze zoveel politiek­ correcte weerstand oproepen bij d e in d e ja­ ren zestig om hun haar en kleding beschimpte veertigers en vijftigers van nu?" vraagt hij zich af. "En zijn buiktruitjes niet vooral onacceptabel omdat ze docenten te veel afleiden?" Vroeger werden d e normen en waarden geregeld in d e zuilen. Tegenwoordig is er sprake van een an­ dersoortige pluraliteit en multiculturaliteit.

Niet alleen politici, ook sociale wetenschappers beseffen onvoldoende d a t het openbaar be­ stuur postmoderniseert. "Wetenschap m a g zich niet o p het drijfzand van het nihilisme begeven", bekritiseerde d e Rotterdamse bestuurskundige Hoogerwerf in 1996 het vorige boek van Frissen.

Op zijn beurt kunnen wetenschappers die zeg­ gen te streven naar d e Ene Grote Theorie in Fris­ sens ogen rekenen o p hoongelach. Er is behoef­ te a a n een hoeveelheid vrolijke verhalen zon­ der vaststaande waarheid, Het project van Niet­ zsche en Heidegger o m e e n filosofie zonder metafysisch of moreel fundament o p te stellen, verdient volgens Frissen voortzetting, In Franse filosofen als Foucault, Derrlda en Baudrillard ziet hij die tendens verder uitgewerkt.

Is er dan geen houvast meer? In 'De lege staat' van Frissen zit d a t verborgen in d e esthetiek en het hedonisme. Het schone en het aangena­ me zullen overheersen. Vanzelfsprekend is het aan elk individu zelf om t e bepalen w a t mooi en lief is, In zijn boek geeft Frissen tal van voor­ beelden: hij beschrijft kunstwerken van Francis Bacon, zet alle videoclips van een uurtje iVITV bij elkaar, verheerlijkt de kunstenaar Jan Dibbets en legt uit waarom koken een bijzondere kunst is. Het onderscheid tussen hoge en lage kunst verdwijnt. En al evenmin speelt het morele oor­ deel een rol. Het zelfportret met zwarte hoofd­ band van d e magisch realistische schilder Pyke Koch is prachtig, ook al wordt d a t door velen gekoppeld aan zijn fascistische symphatieën.

"Kunnen we ons niet eindelijk neerleggen bij de zinloosheid van het bestaan?"

Annemieke heeft niks aan

Dat vraagt de Tilburgse hoogleraar Paul Frissen zich vertwijfeld af in zijn deze week verschenen boek 'De lege staat'. Politici en wetenschappers klampen zich ten onrechte vast aan het streven naar één goede samenleving. Frissen pleit voor een terugtredende overheid met een a­morele politiek waardoor talrijke andere ideeën naast elkaar kunnen floreren.

M ^ ^

*piiiii

\»'.

■ Foto: Erik van der Burgt Naturisme heeft meer om het lijf dan streep­ loos bruin worden, meent Annemieke de Nijs van het Congresbureau, die deze zo­ mer in Franicrijk haar eigen naturistencam­ ping opent. Bloot lopen gaat volgens haar om vrijheid en 'één zijn met de natuur', niet om geforceerd in je 'blote nil<sie' te volley­ ballen of naar de supermarkt te gaan.

i> i' ■ 'Er is behoefte aan een hoeveelheid vrolijke verhalen zonder vaststaande w^aorheid'. Illustratie uit besproken boek

De postmodernistische filosofieèn van Frissen zijn in d e kunstwereld allang gemeengoed. B lijkbaar is d a t in d e wereld van politiek en bestuur min­ der gebruikelijk. Door zijn voortdurende koppe­ ling met alledag, is dit boek een interessant ex­ periment. Het is jammer d a t hij d e rol van d e media niet beschrijft. Kranten en televisie bespe­ len immers het publiek en bepalen deels d e politieke normen. Een ander punt d a t onvol­ doende a a n b o d komt is d e gebrekkige be­ scherming van d e zwakkere in d e liberalisering in d e politiek. Frissen maakt zich er makkelijk van af door te stellen d a t wij zo bevangen zijn met het c o n c e p t van d e verzorgingsstaat d a t w e niet openstaan voor een alternatief. Misschien, maar ik zou toch verwachten d a t een auteur aangeeft hoe in die lege staat d e minder be­ deelde wordt beschermd. De tweedeling tus­ sen rijk en arm wordt groter Neem nu het boek van Frissen zelf. Het tweede deel van het boek is anders vormgegeven d a n het eerste deel. In

het tweede deel gaat het o m negen routes die d e lezer a a n g e b o d e n krijgt, met opzet in een groot ieftertype en ruim opgemaakt. De tekst is hetzelfde als in het eerste deel, alleen d e volg­ orde Is anders. Het past geheel in d e postmo­ dernistische benadering die Frissen voorstaat.

Een gevolg is d a t het boek hierdoor duurder is om t e maken en bijna onbetaalbaar voor d e armlastige geïnteresseerde. Niet d e inhoud, maar d e prijs maakt het boek (en daarmee het gedachtengoed) elitair. Een duik in d e zee is mede zo aantrekkelijk omdat het strand vrij toe­ gankelijk is. Als Frissen consequent was geweest d a n h a d hij zijn teksten gepubliceerd via Inter­ net. Dan was d e drempel om te surfen over d e golven v a n d e lege staat een stuk lager ge­ weest.

Paul H. Frissen, 'De lege staat', (Uitgeverij Nieuwe­ zijds Amsterdam 1999), 320 blz­, f 75,­

"De één houdt van scheuren in een cabrio­ let, de ander van zeilen, ik vind het lekker om bloot te lopen. Als het weer het toelaat, welteverstaan. Als het regent zie je mij niet in mijn bloofle." De Nijs neemt deze zomer een maand onbetaald verlof om met haar man een naturistencamping op te starten in Moulen­faget, een dorpje bij Toulouse. "Het voordeel van een naturistencamping? Dat het zoveel schoner is doordat er geen ge­ scheiden douchehokjes zijn. En de mentali­ teit van de mensen is anders: het valt op dat de meeste naturisten hoger opgeleid zijn".

Ooit ging ze naar een 'textielcamping', zoals ze het noemt. "De douches en toiletten wa­ ren vies en er was een Duits voetbalteam.

Dat was dus eens, maar nooit meer."

Annemieke de Nijs is al twintig jaar naturist en vindt het 'één zijn met de natuur' op een naturistencamping het belangrijkste. "Het is een gevoel van vrijheid, respect voor de om­ geving en voor elkaar'. Het beeld dat de bui­ tenwereld heeft van naturisten, stoort haar, omdat het aan alle kanten niet strookt met de werkelijkheid. "Alsof naturisten onder elke omstandigheid naakt willen lopen, op een dansavond danst er heus niemand in zqn blootje." Volgens De Nijs maakt men de fout door het naturisme door te trekken naar de situatie van alledag. "Wie zou er nou willen vergaderen zonder kleren aan... belache­ lijk." E n om het laatste vooroordeel uit de wereld te helpen: een verblijf op een natu­ ristencamping is ook geen drie weken lange orgie. "Er zit aan een naturistencamping net zo'n seksueel aspect als aan een sauna. De eerste vijf minuten zijn spannend, daarna let je er niet meer op." [NvA]

UNIVERS

l/iUNi 1999

iS!=B

Denken zonder w^oorden Ries Agterberg

Een computer leren denken. Vanuit

V ^

het niets, door de juiste informatie erin te stoppen. Dat was het doel van het onderzoeksproject DenK bij de letterenfaculteit. Margriet Verlinden

Beter dan het bedrijfsleven Oscar van Dam oen ik begon als oio o p d e KUB liep il< rond met het nobele idee van d e wetenschapper die o p zoek is naar d e waarheid. Wereldschokkend onderzoek verrichten in een bruisende intellectuele omgeving. Nazes, zeven maanden als assistent in opleiding kwam ik er achter dat het bedrijven van wetenschap, in ieder geval o p d e Faculteit Sociale Wetenschappen van de KUB, vooral o m het verkrijgen van fondsen gaat. Ego's o p d e gang, gevechten o m declaraties en zelf maandenlang proefpersonen draaien voor je onderzoek. Kortom, ik kwam er achter dat wetenschappelijk onderzoek in d e praktijk niet a a n mijn verwachtingen voldeed. Het zwarte gat van het aio-schap veranderde niet. Toen na twee jaar mijn onderzoek naar selectiemethoden bij d e politie vastliep en ik d e hoop had opgegeven ooit nog als een serieuze wetenschapper te worden behandeld, heb ik het bijltje er bij neer gegooid.

Mare Luxen is dertig jaar oud en werict al sinds 1995 als aio op de KUB. Al na een half jaar stelde hij zich de vraag wat een assistent in opleiding eigenlijk voorstelt en maakte hij' kennis met de leegheid en het aio-schap. Later trok Luxen bij.

Nu, na vier jaar, is hij bang ooitj nog van de KUB te moeten vertrekken.

lltustratie: Judith Ten Bosch

UNIVERS

17IUNI 1 9 9 9

Ik h a d het helemaal g e h a d met de wetenschap en ben drie dagen per week g a a n werken in een assessment-center. Wont wot stel je nou voor als aio? Er zit weinig visie achter het aio-schap. We zijn er o m onderzoek te doen, en voor d e hoogleraren zijn w e er o m onderzoek te laten doen. That's it. Ik en mijn collega's worden opgeleid tot onderzoeker, terwijl we nu al weten dat er na d e promotie voor ons geen plaats is o p de universiteit. We worden niet voor vol aangezien. Het werk kost veel tijd, moeite en geld en het rendement ervan is vaak erg laag. ik heb een onderzoeksbudget van f1200,-, waarvan ik alles moet doen; congressen bezoeken, proefpersonen betalen en w a t al niet meer. En natuurlijk houdt m'n salaris niet over Veel van m'n vrienden zijn meteen na hun studie in het bedrijfsleven gegaan, hebben al drie soiarissprongen gemaakt en rijden in een bak van een leaseauto, Ook ik snuffelde even aan het bedrijfsleven, uit frustratie met d e wetenschappelijke wereld. Maar het bedrijfsleven bleek te voldoen aan al m'n vooroordelen: het is de wereld van open deuren en gebakken lucht. Om het cynisch te zeggen ben ik bij de wetenschap teruggekeerd, omdat ik het bedrijfsleven afgrijselijk vind.

Momenteel doe ik onderzoek naar het maken van modellen waarmee individuele verschillen tussen mensen kunnen worden gemeten. Ik doe m'n werk en vind het leuk. Ik maak me kwaad dat ik met pijn en moeite maar een paar maandjes extra heb gekregen voor het vervolg van mijn aio-schap, maar ben me tegelijkertijd steeds meer g a a n hechten a a n de KUB. Misschien dat ik onverschilliger ben g a a n staan tegenover de ego's die strijden o m een plaats in de vooraanstaande tijdschriften. Misschien dat ik de vrijheid meer ben g a a n waarderen. Want ach. Ik doe mooi onderzoek, geef werkcolleges, begeleid studenten. Ik heb het momenteel erg naar m'n zin o p d e KUB. De angst is groot d o t ik hier ooit w e g moet en het bedrijfsleven de enige mogelijkheid biedt om aan d e slag te gaan."

(30) ontwikkelde voor haar dissertatie een dialoog in een natuurlijke taal.

Na haar promotie vertrok ze naar het doveninstituut. Nu ontwikkelt ze een software programma met lesmateriaal voor doven.

"S

tel d a t j e een mooie digitale camera hebt gekocht, maar niet weet hoe het werkt. Je wilt weten of de c o m puter een foto o p d e juiste wijze heeft opgeslagen. Je moet d a n d e computer die vraag voorleggen. Het onderzoeksproject DenK probeert nu een systeem te ontwikkelen waarbij d e com-

mookt de computer d e juiste keuze. Een andere mogelijkheid is o m gigantisch veel zinnen in te voeren en de computer zelf de regels van de taal te laten uitrekenen."

Verlinden wil d e computer echt laten reageren op de mens. "Bij een help-functie zoals veel programma's dat nu hebben, blijft d e informatie beperkt. In onze opzet zal d e computer, maar in feite elk willekeurig apparaat, reageren op een vraag van de gebruiker. Een magnetron zou op de vraag hoe je de oven moet gebruiken, de juiste knoppen laten oplichten. Een computer kan helpen de juiste regels in een boek te vinden èn dan even na te vragen of de gebruiker met de informatie uit d e voeten kan of nog een toelichting wil hebben." O p de vraag of de computer ook emoties bijgebracht kon worden, zoals frustratie wanneer de foto voor de zoveelste keer niet blijkt opgeslagen te zijn, moet Verlinden even glimlachen. "In principe kan je dot zo programmeren. Het kost alleen veel energie en tijd. Don maak ik een computer liever wat meer behulpzaam."

In mei promoveerde Verlinden op de dialoog met d e computer, in juni b e g o n ze in SintMichielsgestel in het doveninstituut a a n een nieuwe baan. Ze ontwikkelt een programma om doven Nederlandsteleren. "Het is natuurlijk een beetje grof om te zeggen, moor er zijn zeker parallellen te vinden met het denken vanuit het

Illustratie: Hans van den Tillaart

puter de vraag begrijpt, tot handelen overgaat niets zoals bij de computer Voor veel doven is en dan het antwoord geeft." Margriet Verlinden onze taal iets bijzonders omdat ze deze niet door heeft een schema voor zich over de verwerking middel van waarnemingen kunnen leren. Toch van een natuurlijke tooi. "De computer begint zijn er voornamelijk verschillen. Doven hebben in tegenstelling tot combij het niets. In de eerste puters wel een eigen plaats moeten w e hem taal. Die taal is de gevoorzien van een woor"Er zijn voorbeelden bekend van barentaal. Dot is hun denboek en van kennis over het o n d e r w e r p . doven die in hun slaap gebaren In eerste taal en het Ned e r l a n d s m o e t e n ze Daarna zal hij ook kenplaats van praten" echt leren." In tegenstelnis moeten krijgen van ling t o t mensen met de context. De c o m p u een g o e d gehoor denter moet kunnen beoordelen of zo'n foto is opgeslagen of niet. Dot re- ken de doven niet in woorden, ze denken in gesulteert in een antwoord, waarop d e vrager dan baren. "Er zijn voorbeelden bekend van doven weer kan reageren." die in hun slaap gebaren in plaats van praten " De doven moeten extra veel moeite doen om Na haar informatica-studie in Twente kreeg Verlinden in 1994 de opdracht een grammatica van de woorden en de grammatica van het Nedereen taal voor de computer te ontwikkelen. "Alle lands te leren en het is nog moeilijker om het te leren spreken. Verlinden wil op den duur onderinformatie wordt teruggebracht tot rekensommetjes. Je programmeert ais het ware zijn ge- zoeken in hoeverre ze het werk a a n haar prodrag. Hierdoor kan de computer berekenen wat motie kan combineren met het aanleren von d e juiste handelwijze is." Om d e computer een taal voor de doven. "Het zou toch aardig zijn natuurlijke taal te leren, zijn er twee mogelijkhe- wanneer je een computer hebt die problemen met de Nederlandse taal makkelijk kan omzetden. "Ik heb alle regels van de grammatica ingevoerd, inclusief de uitzonderingen. Hierdoor ten in anhA/oorden in de gebarentaal."

Salarisverhoging

C.C. Drive privé­chauffeurs zoekt:

STUDENTEN in 3n

Je bent 1 tot 2 dagen per week beschikbaar, minimaal 21 jr, flexibel en representatief.

En je hebt bij voorkeur 2 jaar aantoonbare rijervaring.

Interesse?

in

M a i l ( c c d r i v e @ w o r l d o n l i n e . n l ) o f s t u u r je r e a c t i e met C V . naar: C.C. Drive, t.a.v. Dhr. B . H o o g s t r a , Postbus 14016, 3508 SB U t r e c h t .

sen op de n­

Volgens het akkoord over een nieuwe CAO krijgen alle mede­ werkers van universiteiten per 1 juni 1999 een salarisverhoging van 3 procent Als u zich erop verheugd had om dat al meteeen in de slarisbetaling van deze maand terug te zien, hebben we een teleurstellende mededeling, in het kader van de uitwerking van de CAO is men landelijk nog bezig met de precieze berekening van de r.euwe bedragen. De nieuwe salarissen worden daar­ om pas vanaf juli 1999 (met te­ rugwerkende kracht vanaf 1 juni uitbetaald

^ ^ voor

zo en eer

^^4:^^P

s5

. ­^^

4.

$0

^^^sbescbo^> In september van dit iaar gaat het Centrum voor Wetenschap en Levensbeschouwing (CWL) van start met een interfacultair project rond

T

oveelste

Wet,^

cultuur en ethiek

RESTAURANT SCHOUWBURG GEZOCHT Vanaf september:

t

representatieve dames en heren die onze bedieningsbrigade willen ondersteunen bij congressen en partijen Ervaring gewenst BEL NU!!!

013­5432525 RESTAURANT ­ CAFE SCHOUWBURG TILBURG

Tijdens de bijeenkomsten zullen teksten centraal staan die dit thema vanuit verschil­ lende invalshoeken benaderen. Voorzitter van de nog te vormen werkgroep is prof.dr.

W.A. Arts. Hij heeft tevens een tekst geschreven die als oriëntatie dient bij dit project: 'Nihilisme en moraal. Over de broosheid van het goede en de onontkoombaarheid van het kwaad.' Ook verschillende andere wetenschappers hebben teksten genoemden/ of geschreven die mogelijk in een later stadium nog worden besproken, zoals 'Over deugden en ondeugden. Vroeger en nu' van prof dr. H. Peeters. Ook de encycliek over de relatie tussen geloof en weten 'Fides et ratio' (1998) is ter sprake gekomen in dit verband.

Wat de planning en vorm betreft, heeft het CWL het volgende voor ogen: men kan zich aanmelden tot en met augustus. In september benaderen we mogelijke deelnemers voor een interview over dit onderwerp. Naar aanleiding van deze interviews worden werkgroepen gevormd, elk rond een eigen thema, waarvan de leden ongeveer een keer in de twee a di^ie maanden bij elkaar komen. Na ongeveer een jaar wordt het project afgesloten met een seminar of een publicatie van teksten.

Voor meer informatie over het bovenstaande, kunt u zich wenden tot Moniek IJzer­ mans (3183), Frans Teunissen (8253) ofCathydeWaele (3217), e.mail: CWL@kub.nl.

Columnwedstiïjd met als thema: Proefschrift?

'Lief en Leed op de Campus' 'Koude soep vanwege de lange rijen in de mensa.' 'Vechten om een werkplek in de bibliotheek.' 'Een heerlijk groene campus.' Pragmatische stu­ denten zonder idealen' 'Er is een café, maar ' 3rt

IS

Herkenbaar? Erger jij je dagelijks aan bepaalde zaken op de KUB of ben je juist erg tevreden over het reilen en zeilen van de universiteit? Grijp dan je kans. Univers en Tilburg University Press organiseren een columnwedstrijd en dagen je uit in maximaal 400 woorden jouw campus lief of leed op papier te zetten.

or ;h

en n

Uw jarenlange opofferingen verdienen een professionele grafiscfie afsluiting.

Bel voor onze informatieve documentatie met prijzen.

Drukkerij Elinkwijk ■ Postbus r061 3505 B B ütrech!

T|

030­2444921 f

De beste inzendigen worden in september gepubliceerd in Univers. Daarnaast stelt Tilburg University Press vijftien exemplaren beschikbaar van Homo Academicus, 23 miniaturen voor een universiteits­ krant van Herman de Regt. Een amusante selectie van de columns die De R ^ jarenlang schreef voor Univers (winkelwaarde f22,50).

ze iet

Een deskundige jury bestaande uit Herman de Regt, Hugo Verdaasdonk (alias thrillerauteur Paul Stather), Linda van Tilburg van Univers en Lian van Bommel van de Tilburg University Press beoordeelt de inzendin­ gen.

Hoe doe je mee? te

Stuur je column van maximaal 400 woorden voor 11 september 1999 naar: Tilburg University Press, Postbus 90153, 5000 LE Tilburg. E­mail: tup@kub.nl Deelname staat open voor studenten en medewerkers van de KUB. Inzendingen blijven eigendom van Til­ burg University Press. Over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd.

'on zijn

HOUDSKOSTEM.

KTIS 0800­0995570 , meoleaseöworldonline nl www meolease nl

Tilburg University P

UNTIVERS 133

17|UNi 1999

Penetratie blijft obsessie voor regisseur Cronenberg

Een joystick voor je eigen hoogtepunt eXistenZ is de nieuwe sensatie in de virtual reality­ branche. Allegra Geiler, de ontwerpster, wordt door fans op handen gedragen. Min of meer verslaafd aan de vlucht uit het dagelijks leven, zien zij het gevaar van het computerspel niet in.

Tegenstanders proberen op meerdere levels een halt toe te roepen aan deze verre­ gaande trip. Wat is werkelijk en wat niet? Een kijkje in de toekomst van viespeuk David Cronenberg.

P

enetratie is een bekend ver­ schi|nsel in de films van Da­ vid Cronenberg De Canadese regisseur houdt er in eerdere films zoals yideodrome en Cras^i ookal van om fiet fenomeen rui­ mer op te vatten dan de meeste mensen doen IVlet objecten of eigen licfiaamsdelen benaderen zijn personages onnatuurli|ke lichaamsopeningen Zoals in Crash, waarin wonden worden gepenetreerd, die veroorzaakt zijn door auto­ongelukken in eXistenZ maakt hi| het bonter dan ooit In de film die één grote game is, introduceert hi| de bio­ poort, een anusachtige ingang onder in de rug die op verzoek kan worden aangebracht E en beetle nat maken en inpluggen maar in het videospel dat met een soort van navelstreng vast­ zit aan een joystick van organisch materiaal Die stick moet je be­ voelen alsof je |e eigen lichaam betast met de bedoeling een hoogtepunt te bereiken Het spel werkt direct op het zenuwstelsel, waardoorhetverschiltussen het dagelijks leven en de virtual reah­

eXistenZ: een s o b e r e stilering van een s p a n n e n d e film over een allesomvattend computerspel. Rechts | u d e Law, links lennifer Jason Leigh

ty niet meerduideli|kis Ziehier Cronenberg op z'n best en voor nuchtere bioscoopbezoekers volstrekt over de top en bela­ chelijk. Toch is het verhaal uit­ eindelijk zo gek nog niet want eXistenZ gaat over de vraag wat precies de werkelijkheid is Over de wereldberoemde game­

ontwerpster Allegra Geiler (len­ nifer jason Leigh) wordt een/flt­ wa uitgeroepen De film begint met een aanslag op haar leven waardoor ze gedwongen wordt te vluchten met Ted Pikul, een rol vanjudeLaw Om haar nieuwste game, haar 'kindje' eXistenZ te redden, moet ze met Pikul inge­

plugd worden en het spel spelen EXistenZ iszo'n intense ervaring omdat het spel rechtstreeks in hetzenuwstelseldoordringt E en vergelijkbare ervaring is er niet In de game ontstaat elke keer een nieuwe game waarin ingeplugd wordt en dat gaat zo een aantal keren door Hoeveel spellagen

Geiler en Pikul verwijderd zijn van het dagelijks leven, is niet meer te traceren Het filosofische vraagstuk over de werkeli|kheid wordt in de film wellicht wat simplistisch uitge­ werkt, maar Cronenberg laat te­ gelijkertijd ook de angst voelen diezijn personages hebben Het

zicht op de werkelijke wereld verdwijnt als je in een game ronddoolt, waar het verschil tus­ sen realiteit en fictie niet meer waarneembaar is Terugkerend punt in elke game IS een personage dat Geiler wil vermoorden Deze 'anti­eXis­ tenZialisten'vinden het spel een bedreiging voor de mensheid Daarmee brengt Cronenberg een wat verwrongen moraal in de film Hoewel hij er zelf meester in is om een compleet 'freakeri­ ge' wereld te verzinnen, lijkt hij zich toch uitte spreken tegen een te vergaande technologisering In tegenstelling tot The Matm. een film met soortgeliik onder­ werp die op 17 |uni bij Cinecitta in première gaat, iseXistenZ een sobere film, zonder technische hoogstandjes of rete­snelle montage De film ziet er hele­ maal niet sensationeel ofOuake­ achtig uit (om maar een bekend computerspel te noemen) Dat zorgt uiteindelijk ook voor de spanning Doordefilm in desti­ lering eenvoudig te houden, gaat alle aandacht uit naar het ver­ haal Het gegeven op zich is interessant en levert net even meer stof op tot nadenken dan de gemiddelde Hollywoodfilm Is er trouwens wel zo'n groot ver­ schil tussen het manipulatieve karaktervan een game en dat van de cinema'' jGHj

eXistenZ van David ([kronenberg (Canada 1999) draait in Cinecit­ ta vanaf 24 juni (landelijke pre­ mière). Voor aanvangstijden: 013 ­ 5421379.

Een muurpartituur tegen de saaiheid Projectontwikkelaars zijn medeverantwoordelijk voor de talrijke, fantasieloze buitenwijken die grote delen van het naoorlogse Nederland kenmerken. Dat het ook anders kan bewijst de serene 'muurpartituur' die kunstenaar Henk Eikenaar ontwierp. De muur begrenst een Tilburgs woning­ bouwproject en is de vrucht van samenwerking tussen overheid, kunst, architectuur en een projectontwikkelaar. Het ziet er prachtig uit. ie wil weten hoe kunste­ W naars betrokken worden bij architectuur, of bi| het inrichten

moet het kunstwerk komen, graag ook nog met een 'relatie landen water en de weerspiege­ van pleinen moet het blad BK­ lingdiedatmetzich meebrengt' informalie eens lezen De meeste Ga d'r maar aan staan als kunste­ oproepen in dit blad zijn afkom­ naar E erstwordtdewijkverpest stig van gemeenten In het num­ en dan mag |ij zorgen dat er er­ mer van juni, bi|voorbeeld, no­ gens m die moderne kilte toch digt de gemeente Lisse kunste­ nog een esthetische nootje is naars uit 'om documentatie in te Lisseisgeen uitzondering op de zenden in verband met de voor­ regel dat kunstenaars pas aan bereiding van een opdracht voor het einde van een bouw­ of her­ de vervaardiging van een ruim­ inrichtingstraject worden inge­ telijkkunstwerk ' Lisseblijkteen schakeld, het Tilburgse woning­ gemeente waar het beleid 'er op bouwproiect Friezenlaan is dat is gericht' dat in elke wijk een wel Kunstenaar Henk Eikenaar, kunstwerk wordt geplaatst. Nu is afkomstig uit Riel, was van meet de wijk Poelpolder I aan de beurt af betrokken bij het plan van Er blijkt daar een drukke weg te bouwgroep Van der Weegen om 132 woningen op te trekken aan zijn en een vijver die 'omkaderd' IS door een flatgebouw uit de de drukke Friezenlaan, een vier­ jaren zestig plus wat luxe wonin­ baanswegdiede Ringbaan­West gen van hedendaagse architec­ en de Bredaseweg verbindt tuur E rgensvanafdiedrukkeweg Wonen aan zo'n verkeersader is is er 'onder een bladerdak' een allerminsteen pretje,zekerals je prachtigzichtopdelocatie Daar achtertuin eraan grenst Neder­

UNIVERS

17)UNi 1999

land heeft daarvoor geluidswal­ len bedacht, maardoorgaanszijn dat fantasieloze toonbeelden van sluitpost denken De'muur­ partituur' die Henk E ikenaar bedacht is een aangename uit­ zondering De betonnen, zand­ kleurige drie meter hoge muur meandert over een lengte van zon driehonderd meter tussen de hoge bomen die het nu eens niet moesten ontzien bij een nieuwbouwproject E ikenaar heeft in de muur honderden vier­ kante openingen van zo'n veer­ tig bij veertig centimeter laten maken waarin karmijnrood, ko­ baltblauw, cadmiumgeel en chromaatoxydegroen glas is ge­ zet Diekleuren tref leookaan in de middeleeuwse kathedralen Dat tijdvlak blijkt E ikenaar, een succesvol, lyrisch­abstract wer­ kend schilder, ook geïnspireerd te hebben tot de 'partituur' Bij de plaatsing heeft hij zich laten leiden door het middeleeuws Aquitaans notenschrift dat zich kenmerkt door blokjes De glasplaten zullen in de avon­ duren verlicht worden en alles wijst erop dat dit een prachtig, sereen schouwspel zal opleve­ ren E ikenaar mag dan schilder zi|n, hij geeft er blijk van ook buitengewoon goed uit de voe­

''**^^*"

. :^'*'^; ­ ■ ' v ' ^ ­

*■ '­^•*^­^­

^ •

Tere schoonheid; een betonnen muur met honderden vierkante openingen waarin karmijnrood, kobaltblauw, cadmiumgeel en chromaatoxydegroen glas is gezet (Foto E rilc van der Burgtl

ten te kunnen met dit soort ruim­ telijkeopdrachten Hijbewijsten passant dat projecten als dit sterk aan kwaliteit winnen door kun­ stenaars er vroegtijdig bij te be­ trekken Desamenhangwordter­ door bevorderd en de buiten­

staander krijgt eindelijk weer eenseen wijkvoorgeschoteld die zich niet louter kenmerkt door eenvormigheid Het is te hopen dat Tilburg deze vorm van sa­ men werking krachtig bli|ft stimu­ leren en datvandalen het respect

kunnen opbrengen om de tere schoonheid van E ikenaar onge­ rept te laten |PS| Vrijdag 18 juni om 15.45 wordt de muurpartituurtendoopgehouden.

Eerst optreden, dan proefwerkweek Ze zijn gemiddeld pas zestien jaar oud en toch is Krezip al de beste band van Tilburg en tevens de nieuwe liefde van de Nederlandse pop­pers. Ze stonden in Paradiso, speelden op het Noorderslagfestival in Groningen en staan dit jaar voor de tweede keer op het podium van Festival Mundial.

David Rudder, de B ruce Springsteen van Trinidad

Koning van de soca op Mundial D

avid Rudder, afkomstig uit Trinidad, is in hetCaraïbisch gebied een bekend soca­artiest Sterker nog, de man heeft de bijnaam Koningvandesoca Hij brengt zondagavond vanaf negen uur een razendsnelle mix van soul en calypso (=soca) en heeft vol­ gensOordaarmeeindeCaraïben een status gekregen die is te ver­ gelijken met Marley in Jamaica, Springsteen indeVSen Fela Kuti in Nigeria Voorhem (zondaghalf acht) treedt meestermuzikalist Ta| Mahal uitHawaïaan,metzi|n zeer knap gespeelde afro­ameri­ can rootsmuziek Yulduz Us­ manova, de Madonna uit Oezbe­ kistan, zou op Mundial de grote sprong naar Europese bekend­ heid maken, maar moest wegens ziekte op het laatst afzeggen Daarom komt de grootste vrou­ welijke publiekstrekker nu uit Den Haag zangeres Anouk Met kortgeknipt kapsel en een grote mond staat 'Nobody's Wife' er vanaf halfzeven opzaterdagmid­ dag. Als vervanging van Yulduz spelen om zaterdagavond vanaf 20 50 uur de Keniaanse bands Talking Drums of Africa en Taffi

Dancers & Percussion samen op het grote Doen­Podium Uit Ne­ derland treedt behalve Anouk onder meer de zeventienjarige rapster Sena aan, speelt Krezip uit Tilburg (zie elders op deze pagina), slaat drumband Medi­ camento onder begeleiding van een scratcher op de trommels en lezen K(JB­student de Liberiaan­ se VambaSherif (auteurvan l«(i«( land van de vaders] en Moses Ise­ gawa uit Oeganda (Abessijnse Kronieken) voor uit eigen werk Erg interessant IS het waarschi |n­ lijkbij de nog nauwelijks beken­ de groepen Zoals de authen­ tieke trommelaars van Massa Konaté uit B urkina Faso (zater­ dag zeven uur) of Abed Azrié uit Syrië (zondag kwart over drie) Het is gratis, dus iedereen kan overal naartoe lopen Of schui­ felen langs alle vijf de podia, de veleeetstandjes, het Kinderdorp of de talloze kraampjes van Am­ nesty, het FNVen de KUB Diedit jaar weer aanwezig zal zijn met in ieder geval een stand van de letterenfaculteit Festival Mun­ dial heeft inderdaad een heel brede programmering |OvD|

Voor de twaalfde keer wordt Tilburg opgevrolijkt door het breedst gepro­ grammeerde culturele festival van Nederland. In twee dagen tijd kun je in het Leypark kiezen uit onder meer Keniaanse drums, Iraanse literatuur, lamaicaanse gitaar­ reggae, Peruaanse volksmuziek en Hollandse pop. Festival Mundial, na de mislukking twee jaar geleden weer met gratis toegang in het oude vertrouwde Leypark, vindt dit weekend plaats. Van zaterdag 12.00 uur met E l Fijarz uit Marokko tot zondag 23.00 uur als David Rudder & Band uit Trinidad z'n concert eindigt.

B

egin dit jaarstond Krezip, de jongste rockband van Neder­ land (gemiddelde leeftijd zestien jaar), in het voorprogramma van de oudste rockgroep van ons land The Golden Earring (ge­ middelde leeftijd 55­I­) "Ze had­ den niks anders, dus belden ze ons", grapt lead­zangeres |ac­ quelineGovaert Maarzotoeval­ lig was het niet Krezip heeft wel degelijk haar sporen verdiend om het publiek van de oude Haagse rockers in 01 3 te mogen opwarmen Al een jaartje of twee timmert degroepaan de weg met muziek die wat doet denken aan 'K's Choice' en 'Skunk Anansie', maar toch vooral op zichzelf lijkt Zespeelden zeersuccesvol in de radioprogramma's 'Leidsekade Live' en 'Isabelle' (NPS) en ook op festivals als Paaspop, Noor­ derslag en het illustere Koeien­ pop Waarna hun eerste demo­ cassettebandje, met juweeltjes als 'Stupid' en 'I Agree' zeer po­ sitief werd gerecenseerd door muziektijdschriften Oor en Fret.

Ook deVolkskrant voorspe]de een spannende toekomst voor de groep De teksten zijn sterk en door Jacqueline Govaert zelfge­ schreven, soms met aanvulling van de band Maar de grootste kracht van Krezip is het live­op­ treden Als jonge honden dollen ze op het podium bassist loost van Naaren springt de lucht in.

gitaristen Anne Govaert (de zus van lacqueline) en Annelies Kuijsters swingen mee, Thiis Romeijn drumt de pan uit en Jac­ queline doet gewoon goed gek Kortom, Krezip staat er en dat ze er lol in hebben spat er van af De band heeft inmiddels zeven­ tien eigen nummers, 'die we ken­ nen tot op het bot', aldusde zan­ geres Ze repeteren twee keer per week en treden gemiddeld ook nog eens vi jf keer per maand op Financieel worden ze er voorlo­ pig niet betervan al hetverdien­ de geld gaat op aan benzine, t­ shirts en demo­tapes Ze hebben nog geen platencontract, maar bovenal ook nog geen middel­ bare school diploma Platen­ maatschappij Columbia werd noodgedwongen de deur gewe­ zen 'kom maar terug als we ouder zijn' lacqueline Govaert "Maar we gaan wel in juni de stu­ dio in voor een demo­cd". Anne­ lies "Wil je ons concertschema weten? We staan eerst in het voorprogramma van de Heide­ roosjes in Enschede, dan in de Melkweg, dan op Mundial "En dan ? De band roept in koor "Proefwerkweek!" |NvA|

Krezip staat zaterdag 19 juni tij­ dens Festival Mundial om 17.33 uur op het FNV­podium.

'Kom maar terug als we ouder zijn' (Foto Ralf Collaris]

M U Z I E K Afghan Whigs één van de beste, of misschien wel de beste, Amerikaanse gitaar­ groep van de jaren negentig staat volgende maand in Til­ burgs poptempel 013 De for­ matie onder leiding van Greg Dull! maakt al laren ­ steeds beter wordende ­ platen waar­ in ze Amerikaanse gitaarrock a la The Replacements en Nirvana mengen met laren zestig soul a la The Supre­ mes. Het voorlopig hoogte­

■ Afghan Whi'^s C ongergation'(cd­ hoes)

punt hiervan is de enkele maanden geleden verschenen cd 1965 De dertigers van Afghan Whigs grijpen m hun werk vaak terug op hun jeugd De titel 1965 zegt al genoeg, de covers van The Supremes (I Hear A Symphony) evenzeer Maar vooral uit de cd­foto's klinkt het verlangen naar de longe jaren, metalsgevolgdat de foto's van hun cd Centiemen uit 1993 tegenwoordig bijna

als kinderporno zouden worden beschouwd Hear me now and don't forget/ \'m not the man/ My actions would suggest/ A little boy. I'm tied to you/ I fell apart/ That's what I always do (Debonair) The Afghan Whigs bezitten een zeldzame hang naar zuiverheid en jeugdige onschuld Dat het hen lukt dat verlangen in de muziektevormen, maakt hen tot een bijzondere rockband Vrijdag 9julistaanzeinOI3 Vanaf2l 00 uur, f25,­

UNIVERS

17 JUNI 1999

rv

^28 juni [ma] P r o m o t i e drs. J. v a n Leerdam (FEW) Titel proefschrift: 'Zelfstandige bestuursorganen en politieke econo­ mie. Verzelfstandiging en aansturing in nieuw­institutionalistisch per­ spectief. Promotor: prof.dr. J.W. van der Dussen. Co­ promotor: dr. E .N. Kertzman.

Aanvang: 16.15 uur, aula KUB

rr

e t

a

p 1 e

c

m 1 s » g h e

h e

P r o m o t i e M. Kosveld (FEW) Titel proefschrift: 'Individual Decision­Making and Social Interaction'.

Promotores: prof.dr. P.H.M. Ruys en prof.dr. A.J.J. Talman.

Aanvang: 14.15 uur, aula KUB

P r o m o t i e drs. A.F. R n t k o w s k i (FSW) Titel proefschrift: The Social Co­Construction of the Referen­ tial World. A Redefinition of Human Morality'. Promotor: prof.dr. J.B. Rijsman.

Aanvang: 11.15 uur, aula KUB

P r o m o t i e drs. K. Breedveld (FSW) Titel proefschrift­ 'Regelmatig onregelmatig. Spreiding van arbeidsti]­ den en de gevolgen voor vrijetijd en recreatie'. Promotor: prof.dr.

Th.A.M. Beckers.

Aanvang: 16.15 uur, aula KUB

P r o m o t i e mevr.drs. T. Aldershof (FEW) Titel proefschrift:' Female Labor Supply and Housing Decisions'.

Promotor: prof.dr.ir. A Kapteyn. Copromotor­ dr R J M. Ales­ sie.

Aanvang: 14 IS uur, aula KUB

^2juli[vr]

I n a u g u r e l e rede prof .mr. R.H. Happé (FRW) Prof.dr. R.H. Happé aanvaardt zijn ambt met het uitspreken van een openbare rede, getiteld­ 'Schuivende machten. Over trias politica en belastingrecht'.

Aanvang: 16.15 uur, aula KUB

§ 25 juni [vr] Afscheidsrede prof.dr. L.F.W. de Klerk (RM) Titel rede: 'Op weg naar de 21ste eeuw: van Academia naar Nuts­ school?'. Tevens rectoraatsoverdracht aan prof dr. F.A. van der Duyn Schouten.

Aanvang: 15. HO uur, aula KUB

Matser^es zijn bedoeld voor medewerkers en studenten van de KUB Mits de leng te de dertig woorden niet te Ixiven gaat bedraagt de prijs vijf gulden Tot zestig woorden kost een matsertje tien gulden B erichten met een (para) con­imercieel karakter tot dertig woorden kosten f 50.­; el k woord meer kost een gulden extra.

Onder vooruitbetaling Maximaal twee matserties per activiteit Inleveren tot donderdag 13.00 uur. Ntet op woensdag!

Dure colle ge boe ke n

kope n!

Bezuinigen op je studie boe ke n?

Dat kan' Op 7 september organiseert SAM weer de boekenmarkt Inleveren van de te verkopen boeken kan van 24 aug tot 3 sept. Informatie SAM@­ kub.nl.

Etentje?

Zaza Welke studente bezorgt nuj de aante­ keningen van Externe Verslaggeving Help! Ik ben allergisch voor mijn ei­ (324 0511 in ruil voor een gezelUg eten­ gen kat Het IS niet meer mogelijk dat tje' Joost van Beek, tel. 076­5422194. Zaza bij ons blijft wonen Heeft ie­ mand een plekje waar ze heen kan?

J.JanSSen@kub nl (tel 013­4685588.

TIK-bestuur

2000

De Tilburgse Introduktie Kommissie (TIK) is op zoek naar bestuursleden, die zich een jaar enthousiast willen inzetten voor de organisatie van de TIK­week in augustus 2000 Lijkt het JOU wat om met vijf anderen een leer­ zaam en gezellig jaar te hebben, stuur dan een brief met cv naar de Tilburg­ se Introduktie Kommissie, gebouw K, kamer 202 Voor jongens e n me lde n

Ben je net uit de kast' Praten met andere jongeren over o.a relaties en homoseksualiteit' Uitgaan in een 'vrolijke wereld'? Dan zijn de Kringen wat voor jou. In Tilburg start een nieu­ we jongerenkring Bel Arne 073­ 6427398

UNIVERS

17iuNi 1999

m

s

n

Dr. J. Hovers lid S t i c h t i n g s b e s t u u r De Nederlandse Bisschoppenconferentie heeft dr. J.C.M. Hovers uit Blancum benoemd tot lid van het Stichtingsbestuur van de KUB. Dr. Jan Hovers (55) is thans voorzitter van de Raad van Bestuur van Océ N.V. te Venlo. Daarvoor was hi) voorzitter van de Raad van Bestuur van Stork N.V.

Ij '^SO juni [wo]

^ 18 juni [vr]

SAJVI houdt op 7 september weer de boekenmarkt. Inleveren van de te verkopen boeken kan van 24 aug tot 3 sept Informatie. SAM@kub nl

n

ACTIEF worden?

Ben je geïnteresseerd in marketing of marktonderzoek en wil je meer ma­ ken van ie studententijd? Kom dan eens langs op de MAKUB­kamer' Wij kunnen je alles vertellen over hoe leuk, leerzaam en gezellig het is om actief te worden binnen onze vereni­ ging Vanaf september komen er weer talloze plaatsen vrij in onze verschil­ lende commissies Ben je er vroeg bij, dan heb je eerste keus, en ben je ver­ zekerd van een geweldige tijd als ac­ tief student Kom dus een keer langs op kamer KlOl/102 Heb je vragen, dan kun je ons ook altijd bellen of mallen, ons adres makub@kub.nl, tel (013)4663044.

rr

V

c

e

t

i

I

r

V

i

t

e

i

t

g

e

Tl n

117 juni [do] Conferentie E c o n o m i s e r i n g i n de s a m e n l e v i n g De Economische Faculteit van de KUB en het Centrum voor We­ tenschap en Samenleving (CWL) organiseert een conferentie waar­ bij het artikel 'Economisering van de samenleving' als uitgangs­ punt voor discussie wordt genomen.

Aanvang: 14.00 uur, Aubcrge du Bonheur, Bredascweg 441, Tilburg,

I n a u g u r e l e rede prof.dr. C.H. Veld (FEW) Prof.dr. C.H. Veld, bijzonder hoogleraar Persoonlijke financiële plan­ ning, aanvaardt zijn ambt met een rede, getiteld: 'Persoonlijke finan­ ciële planning in Nederland: The times they are a­changin'.

Aanvang: 16.15 uur, aula KUB

[ 6 september

[ma]

O p e n i n g Academisch J aar 1999­2000 De openingsrede wordt uitgesproken door prof.dr. F.A. van der Duyn Schouten.

Aanvang: 16.15 uur, aula KUB

Colofon Redactie: Angela van Schendel Informatie zenden naar: Univers t a.v Universitaire agenda kamer A12 Postbus 90153 5000 LE Tilburg Mail Schendel@KUB.NL

%17 september [vr] Afscheidsrede prof.dr. W. de Moor (FSW) Aanvang: 16 25 uur, aula KUB

Kamers gezocht Service B ureau B uitenland zoekt gemeubileerde kamers voor buitenlandse studenten. Je kunt je kamer in onderhuur geven voor het I e semester, het 2e se­ mester alsook voor het hele academische jaar. Aan­ meldingsformulieren: kamer N 16 of via tel. (466)­ 2236/2837.

Reisboekwinkel Atlas De boekhandel voor rugzakkers, wandelaars, cultuur­ zoekers, blootlopers, fietsers, terraszitters, leunstoel­ reizigers, kaartenverzamelaars, natuurminners en wereldreizigers, Nieuwlandstraat 16, Tilburg, 013­ 5360438.

Gevraagd: student fiscaal recht T.b.v. parttime functie bij Buijs & Partners B elasting­ adviseurs Nijmegen. De werkzaamheden: ver­zorgen van aangiftebiljetten Inkomsten­en Vennootschaps­ belasting en ondersteundende advieswerkzaam­heden.

U volgt een studie fiscaal recht. Enige ervaring met het invullen van aangiftebiljetten is een pré. Uw reactie kunt u richten aan Buijs & Partners, dhr.mr. M. Meijring, Postbus 1536, 6501 BM Nijmegen.

AUTORIJSCHOOL

Goirkescraat I S046 GC Tilburg tel. 013­5444662 06­52973496

spoedcursus praktijk 8­10­ 12 weken jak beginnersaa^ ♦

VO/ UUi

Cordoba

W i l Segers instrukteur

SMA MERKENPRIJ S ƒ 10.000,•

BEL SNEL!

Wat: Scnptiepnjs met betrekking lot merken/ merkproducten m het fast moving consumer goods-segment (fmcg) • Wanneer- Inzenden voor 24 september a.s Uitreiking: 25 november (in bijzijn van top van de mdustne) | / Voor wie. Elke doctoraalstudent met een kwahteitsscriptie die relevant is voor merkamkel-fabnkanten in het fmcg-kanaal BIJV- ECR, merkenrecht, reclame, distnbuue, markeUng. • Hoeveel: ƒ 10 000,• Van wie: Stichüng Merkartikel (SMA) *^ Waarom en hoe: Bel snel de SMA (vraag naar Jasja van Aik) of benader je afstudeerdocent

Stichting

merkartikel belai -tenbe wrt g^rs vari de r.ef>fe tike--r<iüitfw

Van G ijzen Opticiens

BeMerdnnt» 1511 SOHHKTilbuig Rl (013) Mi 51-^/ 0 ( 3 ) j i ) * - ! "^"1

Met open ogen. voor de ontwifefeeling in onze branche Blijven wij trencheuenden \oonufilrevcnd

ALGEMEEN Schoonmaak verbindingsgang

|

glazen

Na een korte klassikale uitleg wordt geoefend aan de hand van opdrachten.

Deelnemers De cursus is bedoeld voor studenten, KUB-medewerkers en externe gebruikers van de bibliotheek. Enige ervaring m e t MS-Windows en m e t het gebruik van de geïntegreerde werkplek (GIW) is voldoende.

Inschrijven Bij de Centrale Informatiebalie op niveau 1 van de bibliotheek (telefoon 013-466 2124) of via library©kub.nl. D e e l n a m e inclusief cursusmateriaal is gratis.

Groepen tot maximaal 12 personen k u n n e n op afspraak op afwijkende tijden een cursus volgen.

Meer informatie over cursussen van de bibliotheek is te vinden op KUBweb onder: http://cwis.kub.nl/ ~dbi/instruct/course.htm

De glazen verbindingsgang tussen de g e b o u w e n A. en B. z a l w o r d e n schoongemaakt op do. 12 en/of vr.

13 aug. 1999.

Alles zal worden verwijderd, ook nog aktuele posters etc. Het is dan ook slim, vóór 12 aug. a.s. uw 'waardevolle posters' te verwijderen, indien u deze nog wilt bewaren.

De clusterindeling van de gang zal met worden gewijzigd!

Bij gebruik van de 'glazen gang' is het raadzaam de daar aanwezige 'huisregels' te raadplegen alvorens U tot aanplakken over gaat.

Informatie over de'glazen gang'(b.v.

Talencentrum een exemplaar van de 'huisregels') is te verkrijgen bij het Congresbureau, Cursusaanbod 1999 t e l : 2 7 0 0 of via E.mail; Leon.LeTheorie en praktijk van mondelinjeune@kub.nl ge c o m m u n i c a t i e (keuzevak, 2 studiepunten) P r a c t i c u m schrijfvaardigheid NeAanmelden voor de derlands (keuzevak, 2 studiepunten) (her)tentamens van Arabisch I (keuzevak, 4 studiepunjuli/augustus ten) De uiterste aanmeldingsdatum voor Academisch D u i t s I (keuzevak, 4 de t e n t a m e n s uit de tentamenperiostudiepunten) de juli/aug/ is 30 juni a.s. Dit geldt English for the Future (keuzevak, 4 óók voor t e n t a m e n s uit de periode studiepunten) mei/juni waarvan op die d a t u m de Academisch Frans I (keuzevak, 4 uitslag nogniet bekend is. Wil je (een studiepunten) van) die t e n t a m e n s in juli/augustus Frans voor Economen I (keuzevak, herkansen, dan moet je je dus toch 4 studiepunten) uiterlijk 30 juni aanmelden. Na deze Frans Intensief (geen t e n t a m e n , datum krijgt men een waarschuwing geen studiepunten) voor te late aanmelding, of is m e n f Russisch I (keuzevak, 4 studiepun.50,-- administratiekosten verschulten) digd. Schrijf je dus zonodig prevenSpaans I (keuzevak, 4 studiepunten) tief in!!

Spaans II (keuzevak, 4 studiepunten) T u r k s I (keuzevak, 4 studiepunten) Aanvraagformulier afstuderen Het aanvraagformulier voor het afstuderen w o r d t door Bureau Examens verstrekt. Alleen als aan alle onderdelen van het doctoraalexamen, conform het Onderwijs Examen Reglement, is voldaan (behoudens het afstudeerwerkstuk) en men op de juiste manier aan de KUB staat ingeschreven, wordt het formulier afgegeven. De snelste manier om het 'aanvraagformulier afstuderen' in bezit te krijgen is door tijdens de openingstijden van Bureau Examens (dagelijks 10.30-12.00 en 13.00-14.30 uur) aan de balie te komen. Het vakkenpakket wordt direct gecontroleerd en wanneer alle vakken correct geregistreerd zijn, wordt het formulier meegegeven.

Wanneer u niet in de gelegenheid bent om bij Bureau Examens langs te gaan, k u n t u op de Internetpagina van Bureau Examens (http://cwis.kub.nl/~dea/deasa/i-be-06.htm) een verzoek om toezending van het 'aanvraagformulier afstuderen' aanklikken. U moet dan echter wel zeker weten dat alle vakken in uw studievoortgang goed geregistreerd staan.

Dit k u n t u controleren via de Internetpagina 'raadplegen studieresultaten'. Houdt er bovendien rekening mee dat deze procedure wat extra tijd in beslag neemt.

Het 'aanvraagformulier afstuderen' dient uiterlijk drie w e k e n voor de afstudeerdatum, o n d e r t e k e n d namens de examencommissie, weer bij Bureau Examens te zijn ingeleverd.

Deze termijn wordt s t r i k t gehanteerd.

Afstuderen

in

juli/augustus

Ca. 60 % van alle studenten wil in de maanden juni, juli, augustus afstuderen. De af studeerzaal wordt pas vastgelegd bij het inleveren van het aanvraagformulier afstuderen. Vraag daarom het afstuderen voor deze maanden ruim op tijd aan, anders loop je de kans dat door gebrek aan afstudeerzalen je op een ander tijdstip zou moeten afstuderen.

Cursus zoeken catalogus

Jj

in de

KUB-

Plaats Bibliotheek, Instructielokaal op niveau 0: L 06.

Datum Wo. 23 juni van 9.30 tot 11.00 uur.

Inhoud - zoekmogelijkheden in de catalogus - geavanceerd zoeken - zoeken op onderwerp - boeken reserveren en de uitleentermijn van boeken verlengen - printen en bewaren van zoekresultaten

Inschrijving U k u n t zich op vertoon van uwinschrijvingsbewijs (studenten) of Chipkaart (medewerkers) voor de groepscursussen inschrijven. In de hal op de t w e e d e verdieping van gebouw B wordt bekend gemaakt waar de inschrijving voor de diverse talen plaats zal vinden.

De inschrijving voor groepscursussen start op ma. 23 aug. 1999 om 09.00 uur. Vanaf di. 24 aug. is inschrijving alleen mogelijk tijdens het spreekuur van het secretariaat van het T a l e n c e n t r u m (B 228).

Inschrijving voor zelfstudiecursussen is niet nodig. Op vertoon van de C h i p k a a r t k u n n e n s t u d e n t e n en medewerkers gebruik maken van de zelfstudiecursussen in het talencent r u m voor zelfstudie. Anderen kunnen zich voor zelfstudie inschrijven gedurende het spreekuur van het Talencentrum: ma. t/m vr.: 10.3012.00 en 13.00-14.00 uur.

N.B. Schriftelijk of telefonisch inschrijven is niet mogelijk.

Voor s t u d e n t e n en m e d e w e r k e r s van de KUB zijn de cursussen gratis. Voor anderen is deelname aan de groepscursussen niet mogelijk, wel kan men, tegen betaling van / 150,-, zes maanden gebruik maken van het Talencentrum voor Zelfstudie.

De cursussen van het Talencentrum starten op ma. 30 aug. 1999.

In verband met de grote wachtlijsten bij bepaalde cursussen worden cursisten die zonder bericht niet op het eerste college verschijnen met meer toegelaten.

Eventuele roosterwijzigingen worden via KUBweb en Univers bekend gemaakt.

Meer informatie over de inhoud van de taalcursussen en benodigd studiemateriaal IS vanaf begin juli beschikbaar op het secretariaat van het Talencentrum en KUBweb.

Voorrangsregeling Studenten die geselecteerd zijn voor uitwisseling k u n n e n zich tot do. 19 aug. 1999 met voorrang inschrijven op vertoon van de bevestigingsbrief van Bureau Buitenland of Bureau Internationalisering van de faculteit.

Talencentrum voor Zelfstudie In de Bibliotheek is het Talencent r u m voor Zelfstudie gehuisvest.

Het bestaat uit een individueel talenpracticum waar u met audio- en videomateriaal k u n t oefenen en een COO-practicum waar u kunt oefenen m e t computergestuurd taalonderwijs, s o m s in c o m b i n a t i e m e t CD-ROM. T e n s l o t t e is er een opzoekhoek waar u een verzameling

Oe mededelingenpagina wordt verzorgd door Untvers (tel. 2277). Diensten en f a c u l t e i t e n gelieve hun kopij in W P 5 . 1 , WP 6 . 1 of WP 7.0 per e-maii (Schendel@kub.ni) aan te leveren, uiterlijk donderdag 13.00 uur. De berichten dienen kort en kernachtig geformuleerd te zijn. Uitgebreide versies van de mededelingen kunnen gepiaatstworden in de Internetversie van Untvers. Daarnaar wordt in de betreffende korte mededeling in de krant verwezen met het teken ®.

De mededelingen voor Internet sturen naar Y.D.Verschuren@kub.nt. Uiterlijk vrijdag 9,00 uur. De redactie behoudt zich overigens het recht voor om

n a s l a g w e r k e n aantreft: woordenb o e k e n , g r a m m a t i c a ' s en b o e k e n m e t informatie over scriptieschrijven, notuleren, vergaderen en spellen.

Nadere informatie over zelfstudiemogelijkheden wordt gegeven door de coördinator talenpracticum die regelmatig spreekuur houdt in de bibliotheek.

Verdere informatie over het Talenc e n t r u m voor Zelfstudie, materialen voor computerondersteund onderwijs en opzoekhoek is beschikbaar bij het Talencentrum.

licitatie steeds vaker te m a k e n met een psychologische test. Het Loopbaan Advies C e n t r u m organiseert daarom op vrijdagochtend 4 juni van 9 . 1 5 - 1 2 . 1 5 u u r een workshop over dit onderwerp. Voor korte vragen rondom het solliciteren kun je iedere maandag van 15.30 - 16.30 u u r terecht op het inloopspreekuur van de loopbaanadviseurs. Voor meer informatie over onze activiteiten en aanmelding voor de workshop k u n je t e r e c h t in h e t LAG (N7 / t e l .

4662521), of bezoek onze website (http://cwis.kub.nl/--dso/lac/).

h u n k a m e r niet gebruiken, k u n n e n dracht afhalen bij het secretariaat deze in o n d e r h u u r geven aan een Econometrie. Deze opdracht dient b u i t e n l a n d s e student. Service Buuiterlijk wo. 30 juni weer ingeleverd reau Buitenland h u u r t voor de buite worden. Tevens dient m e n bij het tenlandse KUB-studenten gemeubisecretariaat een afspraak te m a k e n l e e r d e k a m e r s v o o r de p e r i o d e s voor de n a b e s p r e k i n g van de opmedio augustus tot en met decemdracht. ber 1 999 en medio januari tot en met mei 2000. ' Keuzevak Openbare financiën A a n m e l d i n g s f o r m u l i e r e n zijn te van lagere overheden verkrijgen bij het secretariaat van Service Bureau Buitenland, gebouw O p v r . o c h t e n d 3 s e p t , '99 van 10,45N, kamer 16 of via telefoonnummer 12.45 u, vangt prof.dr. Luigi van (466-)2236 / 2837. Daar kun je ook Leeuwen, bijzonder hoogleraar terecht voor informatie. openbare financiën van lagere overheden, zijn colleges aan. Dit keuzevak (4 sp) is bedoeld voor doctoraalstudenten economie, bestuurskunde en ook voor doctoraal studenten FACULTEITvan de sociale en de juridische faculteit.

Het college biedt inzicht in theorie ECONOMIE en praktijk van het functioneren van lagere overheden, meer in het bijzonder over de financiële aspecten daarvan. Vraagstukken van verdeling van geld en m a c h t staan cenBereikbaarheid traal.

Onderwijsbureau O n d e r w e r p e n zijn o.a. t h e o r i e en Zie voor inloop en tel. spreekuren praktijk van de i n k o m s t e n en uitgabordjes bij div. deuren OWB of inven der lagere overheden,- bestuurternet: http://cwis.kub.nl/~few/ lijke en bedrijfsmatige achtergronfew/obureau/kubweb20/sadv.htm. den van het functioneren der lokale Wijzigingen voor 3/6: de telefonioverheid; kwaliteitsverbetering van sche- en i n l o o p - s p r e e k u r e n v a n de lokale dienstverlening en interm e v r de P o n t i en dhr. Bergmans nationale ontwikkelingen. Van stuvervallen, m e v r Bals heeft telefodenten wordt een actieve deelname nisch spreekuur tussen 9.00-10.00 aan de colleges verwacht, her schrijuur, het inloopspreekuur vervalt. ven van een paper en participatie in Wijziging 10/6: de spreekuren van de discussie over actuele onderweralle studieadviseurs vervallen. pen.

Wijziging 11/6: het inloop- en teleBelangstellenden worden verzocht fonisch spreekuur van dhr Bergmans zich m e t n a a m en s t u d i e r i c h t i n g vervalt. vóór 1 sept. '99 op te geven bij het secretariaat Algemene Economie, k a m e r B 514, tel. 013-4662416, eCatalogue 1999/2000 mail M.J.F.Speekenbrink@KUB.nl.

Next academie year a special english catalogue will be available for Globalisering van Economie en International Business and Interna- Samenleving tional Economics and Finance students. T h i s catalogue will replace Studenten die de cursus Globalisethe dutch study guide ('studiegids') ring van Economie en Samenleving for IB/IEF and will be available in (eerste semester van het collegejaar August at the Reader Shop ('Dicta'99/2000) van prof. Lubbers willen tenmagazijn'). volgen, kunnen zich daarvoor schriftelijk a a n m e l d e n bij m w . Lukkenaer-Louer (BI 118) voor 31 augusTentamenstof Algemene tus '99.

Economie voor HBO (330.028) Zij dienen en van de afstudeersecollegejaar '98/'99 minars AE, BE, IB of E'trie gevolgd Katz and Rosen, Micro-Economics te hebben of in het komende semes1' druk (3' druk): Hst. 6 - excl. par. ter te volgen. Meer informatie over 6.3. 15 15" (16) 16 - excL par. 16.2 de cursus kan worden verkregen via (17 - excl. par. 17.2) 17 (18) -i- de de homepage www.globalize.org. daarop betrekking hebbende delen v a n de d i c t a t e n 3 3 0 . 9 8 . 7 5 5 ; 330- Uitreiking doctoraaldiploma .98.890; 3300.99.140.

Econometrie

Vertaal- en correctieservice in de Assertiviteitstraining zomermaanden Vertaal- en correctieservice Engels Heb je m o e i t e m e t h e t o p k o m e n In verband met de vakantie zult u voor jezelf? Durf je n i e t aan een van 19 juli t / m 6 aug. geen gebruik gesprek te b e g i n n e n ? H o u d je je k u n n e n m a k e n van de vertaal- en mond in een groep? Weet je niet hoe correctieservice Engels. je k r i t i e k k u n t h a n t e r e n ? Kun je T e k s t e n die gecorrigeerd m o e t e n geen ' n e e ' zeggen? Vanaf 22 sept. worden voor 19 juli moeten uiter1999 biedt h e t S t u d e n t e n Advies lijk vr. 9 juli bij het Talencentrum Bureau je weer de mogelijkheid om aanwezig zijn. m e e te d o e n a a n een a s s e r t i v i teitstraining: leren opkomen voor Voor vertaling in de maanden juli en jezelf zonder de bedoeling te hebben aug. k u n t u contact opnemen met o m anderen voor het hoofd te stoM. Sanders (tel. 466 2852). ten. Inlichtingen en inschrijvingen voor de training tot 10 sept. 1999 bij Inloopservice voor correctie van de informatiebalie in N 2 . Meld je korte teksten Engels tijdig aan: vol = vol!

Voor de correctie van korte teksten (maximaal 1000 woorden) gelden de volgende inloopuren: juli: di. 14.00- Opjutgroep 1 6 . 0 0 : I. S i j t s m a , B 2 2 2 . A u g . : vr.14.00-16.00: M. Sanders, B 214.

Stel je het studeren steeds opnieuw Voor de inloopservice wordt niets m te lang uit ? Komt er weinig van al je rekening gebracht. Tijdens de instudieplannen? Vanaf di. 7 sept. start loopuren worden de teksten ter pleker weer een opjutgroep waarin stuke gecorrigeerd. Te corrigeren kordenten m e t een studieachterstand te teksten k u n n e n ook opgestuurd elkaar controleren en ondersteunen worden naar Marianne Sanders, om studie-uitstelgedrag te doorbreB 214. U ontvangt de gecorrigeerde ken en de studiemethode te optimateksten binnen twee dagen retour. liseren. Inschrijven kan tot 23 aug.

Vertaal- en correctieservice Duits 1999 bij de informatiebalie van het In verband met de vakantie zult u Studenten Advies Bureau m N2, Stel van 15 juli t / m 1 aug. en van 6 t / m dit niet uit: vol - vol!

22 aug. geen gebruik k u n n e n m a k e n van de vertaal- en correctieservice Financieel ondersteuning voor Reexaminations Informatics/ D u i t s . T e k s t e n aangeleverd voor medezeggen- Statistics for International midden juli zijn begin aug. gecorri- bestuursfuncties/ Business (propedeutical year) geerd. T e k s t e n aangeleverd voor 6 schapsorganen aug. zijn eind augustus gecorrigeerd.

Studenten die in het studiejaar ' 9 8 / Informatics-part: Reexamination of Voor de vertaal- en correctieservice '99 studievertraging hebben opgelot h e theory (Inf. reader) and MATFrans in de zomermaanden is helaas pen wegens het vervullen van een LAB/Excel on August 20. nog niets bekend. lichte bestuursfunctie in een studieStatistics-part: Reexamination with Vakantie of studentenvereniging of een funcComap on August 4. T h e (new) astie in een medezeggenschapsorgaan Het secretariaat is wegens vakantie signment has to be picked up on July van de KUB, k u n n e n afstudeerongesloten op vr. 25 juni, vr. 2 juli, vr.

5 (B915) and has to be handed in dersteuning aanvragen. Dat kan als 9 juli en vr. 16 juli. before July 31 (B9I5). Information:je nog niet bent afgestudeerd op het G.Nieuwenhuis@kub.nl. m o m e n t dat je geen recht meer hebt op basisbeurs. Voorwaarde is dat de Herkansingen Informatica/ vereniging of faculteit je naam heeft voor Economie en STUDENTEN doorgegeven (vóór 1 aug.) als be- Statistiek (propedeuse). stuurder c.q. lid medezeggenschaps- BIK orgaan, evenals het aantal maanden Informatica-gedeelte: h e r k a n s i n g ADVIESBUREAU ondersteuning waar je aanspraak op van de theorie (Inf. reader) èn MATk u n t m a k e n (max. 4 mnd.).

LAB/Excel op 20 aug.

Als je denkt voor deze ondersteuStatistiek-gedeelte: herkansing met ning in aanmerking te k o m e n dan C o m a p op 4 aug. De (nieuwe) opk u n je aan de balie van het Studendracht moet worden opgehaald op 5 Loopbaan Advies Centrum ten Advies Bureau een aanvraagforjuli (B915) en uiterlijk 30 juli wormulier invullen.

Samen met dit for'Ik twijfel of ik wel de juiste studieden ingeleverd (B915).Inlichtingen: mulier moet je een kopie van het keuze heb gemaakt."Dit jaar moet G.Nieuwenhuis@kub.nl. l a a t s t e b e r i c h t van de IBG-groep ik een a f s t u d e e r r i c h t i n g k i e z e n , i n l e v e r e n (waarop s t a a t v e r m e l d maar welke past het best bij mij?"

IWRS voor hoeveel studiefinanciering je dit jaar Herkansing Binnenkort studeer ik af. Hoe kan propedeuse Econometrie. krijgt). ik mij het beste voorbereiden op de arbeidsmarkt?' Deze en andere vraWanneer er sprake is van nog andeHerkansing met Comap op 17 aug.. gen kun je voorleggen aan het Loopre vertragingsgronden dan alleen de De (nieuwe) opdracht moet worden baan Advies C e n t r u m (LAG). Onze b e s t u u r s f u n c t i e ( s ) óf als de b e opgehaald op 5 juli (B915) en uiterprofessionele studiekeuze- en loopstuursfunctie(s) in '97/'98 of eerder lijk 11 a u g . w o r d e n i n g e l e v e r d b a a n a d v i s e u r s h e l p e n je bij h e t zijn vervuld, dan m o e t je een af(B915).Info: G Nieuwenhuis@kub.maken van de juiste studiekeuze en spraak m a k e n met een van de stunl. bij de overstap naar de arbeidsmarkt. dentendecanen o m de afstudeeronVoor uitgebreide documentatie over dersteuning aan te vragen. Dat kan Geldwezen 3 studiemogelijkheden, bedrijvenpretelefonisch (2135)ofaandebalievan sentaties, vacatures enliteratuur het Studenten Advies Bureau (kaStudenten die in het studiejaar '99/ over alle aspecten van het sollicitemer N2, open: ma. t / m do. 10.002000 de afstudeerseminars geldweren k u n je terecht in het Informatie12.00 en 13.00-16.00, vr. 10.00zen 3 willen volgen worden verzocht c e n t r u m van het LAG. Voor meer 12.00). Meer informatie over deze zich in te schrijven voor I juli bij het informatie over onze a c t i v i t e i t e n regeling k u n je lezen op de web-site secretariaat AE, kamer B 514. bezoek het LAC (N7 / tel. 4662521), van het SAB ('studentenzaken-stuof onze website (http://cwis.kub.nl/ denten advies bureau - nieuws').

Algemene Economie, doctoraal ~dso/lac/). Het LAG is deze zomer gesloten van 26 juli t / m 6 aug..

S t u d e n t e n die nog h e t o nderdeel Service Bureau Buitenland dynamische optimalisering van het Kamers gezocht vak Kwantitatieve Methoden oude Workshop Psychologische tests Studenten die het k o m e n d e studiestijl (code 300.020) m o e t e n doen, Afgestudeerden krijgen bij een soljaar gedurende een aantal maanden k u n n e n vanaf wo. 9 juni een op-

I.v.m. het afscheid van rector magnificus prof.dr. de Klerk op 25 juni 1999 zal de diploma-uitreiking Econ o m e t r i e vervroegd w o r d e n naar 14.00 u.

De

Smeetskring

S t u d e n t e n fiscaal-recht en fiscale economie, van wie kennis en inzicht in IB-A wordt verondersteld en die het komende studiejaar twee studiep u n t e n willen verdienen door gedurende minimaaleen jaar werkzaam te zijn als medewerker van de Stichting Fiscale Rechtshulp 'De Smeet s k r i n g ' k u n n e n zich daartoe persoonlijk k o m e n a a n m e l d e n bij de coördinatoren van de stichting op de maandagen 21 en 28 juni a.s. van 13,00-16,00 uur, in zaal SZ33 op de KUB, Collegekaart en een recente pasfoto meebrengen.

Postdoctorale Accountancy

Opleiding

GoUegerooster 1999/2000 van de Postdoctorale Opleiding Accountancy kan afgehaald worden op het secretariaat, kamer B 412.

FACULTEITLETTEREN

Afscheid

Olga

Zweekhorst

Zoals de meesten van jullie al wet e n , g a a t s t u d i e - a d v i s e u r Olga Zweekhorst per 1 juli de faculteit verlaten. Studenten en medewerk e r s w o r d e n u i t g e n o d i g d o m op dinsdag 29 juni aanwezig te zijn bij de afscheidsborrel. Tijd en plaats z u l l e n via de p r i k b o r d e n b e k e n d gemaakt worden.

UNIVERS E i a

17 JUNI 1999

2502 of 4663387), learner Y 324 of Y 325. Aanmelden is mogelijk t / m 3 juni.

Tentamen inl. tot recbtswetenscbap

de B

De toetsen op 7 juni a.s. zijn gebaseerd op het volgende materiaal dat kan worden opgehaald bij de vakgroepsecretaresse op Y 1 3 I : t o e t s B l is gebaseerd op een artikel u i t de Volkskrant van 10 april 1999 getiteld: ' D e Raad v a n S t a t e k r a a k t noodwet varkenssector'. Toets B2 op HR 7 jan. 1997, NJ 1997, 3 6 1 .

Inscbrijviag voor doctoraalvakken

Tot 1 juli 1999 kun je je inschrijven v o o r de d o c t o r a a l v a k k e n v a n de Toets Inleiding Europees Recbt Letterenfaculteit. Roosters, wijzigingen c u r s u s o m s c h r i j v i n g e n , en I.h.k. van dit vak is een zgn. diagnosinschrijfformulieren liggen in de tische toets samengesteld. Deze kast bij het secretariaat van Bureau bevat oefenvragen betreffende de Onderwijs en Onderzoek, B 208. stof van studietaak II. Het m a k e n daarvan kan van nut zijn bij de voorbereiding op het t e n t a m e n Inleiding Inscbrijvingspakketten Europees Recht, deeltoets II. Deze toets kan m e n vinden op de compuVanaf de eerste week in juli ontvang ters in de bibliotheek door Start aan je a u t o m a t i s c h een inschrijvingste klikken en vervolgens Programs, pakket van Bureau Inschrijving Practicum, Comap II, Inleiding Eu(t.b.v. inschrijving als student aan ropees Recht. de KUB).

Aanmelden bertentatnens

voor de van augustus

De uiterste aanmeldingsdatum voor de h e r t e n t a m e n s in a u g u s t u s is woensdag 30 juni a.s. Dit geldt ook voor t e n t a m e n s van mei/juni waarvan op die d a t u m de uitslag nog niet bekend is. Wil je |een van) die tent a m e n s in augustus herkansen, dan moet je je dus uiterlijk 30 juni aanmelden. Na deze d a t u m krijgt m e n een w a a r s c h u w i n g voor te late aanmelding, of is m e n ƒ 50,-- administratiekosten verschuldigd. Schrijf je dus zonodig preventief in!

Mentoren

introductiekamp

Aanwezigheid propedeuse

studieadviseur

Doe je onderzoek naar taalgebruik, taalverwerving, taalonderwijskunde, taal en techniek, of bedrijfscommunicatie? En ben je student, net a f g e s t u d e e r d , of p r o m o v e n d u s ?

Houd dan een lezing, of verzorg een posterpresentatie over je onderzoek op de funioiendag van de ANéLA (Nederlandse Vereniging voor Toegepaste Taalwetenschap)! De dag is dit jaar op vrijdag 10 december, op de Katholieke Universiteit Brabant, te T i l b u r g . Meld je aan voor h e t verzorgen van een lezing of poster door vóór J o i t o b e r een inschrijfformulier (af te halen bij Jeff Bezemer, kamer B 132) en een samenvatting van max. 200 woorden (op diskette, m e t vier uitdraaien) te sturen naar: Angélique Derks, KUB, Faculteit der Letteren, postbus 90153, 5000 LE Tilburg (mail: a.derks@kub.nl). Kijk voor meer informatie op de prikborden, of n e e m c o n t a c t op m e t Jeff Bezemer (j.j.bezemer@kub.nl).

Studentenberaad

Keuzevak Openbare financiën van lagere overheden Op 3 sept. van 10.45-12.45 u u r , vangt prof.dr. Luigi van Leeuwen, bijzonder hoogleraar openbare financiën van lagere overheden, zijn colleges aan. Dit keuzevak (4 studiepunten) is bedoeld voor doctoraalstudenten economie, bestuurskunde en ook voor doctoraal studenten van de sociale en de juridische faculteit. Het college biedt i n z i c h t in theorie en praktijk van het functioneren van lagere overheden, meer i.h.b. over de financiële aspecten daarvan. Vraagstukken van verdeling van geld en m a c h t staan centraal. Onderwerpen zijn o.a. theorie en praktijk van de i n k o m s t e n en uitgaven der lagere overheden; bestuurlijke en bedrijfsmatige achtergronden van het functioneren der lokale overheid; kwaliteitsverbetering van de lokale dienstverlening en internationale ontwikkelingen.

Van s t u d e n t e n w o r d t een actieve deelname aan de colleges verwacht, het schrijven van een paper en participatie in de discussie over actuele onderwerpen. Belangstellenden worden verzocht zich met n a a m en s t u d i e r i c h t i n g vóór 1 sept. op te geven bij het secretariaat Algemene Economie, kamer B514, tel. 0134 6 6 2 4 1 6 , e - m a i l M.J.F.Speekenbrink@KUB.nl.

In verband m e t de tentamenperiode en de daaropvolgende vakantie, is er geen S t u d e n t e n b e r a a d meer. Natuurlijk is de student-coördinator (Marijke Bloks) nog wel te bereiken voor vragen, klachten en ideeën, per mail (Studentenberaad.Fdl@kub.nl), Internationaal Studie Profeet in B236, of telefonisch (013-542Antillen 5I0I).

I.h.k. van de i n t e r n a t i o n a l i s e r i n g organiseert de faculteit voor de 2e maal een Internationaal Studie Project met als onderwerp de Antillen.

Het ISPA omvat een op te richten k e u z e v a k en een s t u d i e r e i s . H e t keuzevak wordt gegeven in het Ie RECHTEN semester van het collegejaar 19992000. Vanuit de diverse vakgebieden worden een aantal aspecten van het A n t i l l i a a n s recht tegen het licht gehouden. Ter afronding v a n h e t v a k Tutoren gevraagd dient een w e r k s t u k geschreven te worden. Na afsluiting van het vak De faculteit heeft m.i.v. sept. '99 kan d e e l g e n o m e n worden aan de negen s t a g e p l a a t s e n b e s c h i k b a a r voor studenten die gedurende het 1 e studiereis in de periode april/mei 2000. Je k u n t ook alleen het keuzesem. van het studiejaar '99/2000 de vak volgen. De deelnemers van de functie van tutor willen gaan vervulstudiereis krijgen een tegemoetkolen. Nadere info. en aanmelden bij m i n g in de reiskosten. Voor meer m w . L.D.E.M. van Wijk (tel. 466-

FACULTEIT-

UINJIVERS

17 JUNI 1999

Scriptie

Poel, s e c r e t a r i s v a n de v a k g r o e p Vrijetijdwetenschappen, postvak k a m e r S 235 of VTW, KUB, Postbus 90153,5000 LE Tilburg. Telefoon: 0134662772.

scbrifvenl

Overweegt u een scriptie te schrijven over het Europees recht of m e t een belangrijke Europeesrechtelijke component? Maak dan een afspraak m e t mr. Elisabetta Manunza, script i e c o ö r d i n a t o r voor de Europees Juridische Opleiding, 013-4662309, e-mail: E.R.Manunza@kub.nl, of via het vakgroepsecretariaat, 4668033, e m a i l : C.J.A.Tieleman@kub.nl

FACULTEITSOCIALE WETENSCHAPPEN PEW De volgende, s t u d e n t e n z u l l e n in juni afstuderen: V. Ververs op 24 juni o m 14.00 u u r inSZ-19.

Onderwerp: Personeelsplanning.

K. Veringa op 24 juni o m 14.00 uur in PZ-914.

Onderwerp: Project management.

M. Huijben op 24 juni o m 15.15 uur m PZ-914.

Onderwerp: Personeels- en opleidingsbeleid bij gemeenten.

J. Abelskamp op 25 juni o m 11.30 uur in SZ-19.

Onderwerp; Invloed van tijdsoevereiniteit op de gezondheid en het sociale leven van verzorgend personeel.

De studieadviseur propedeuse, m w .

L.D.E.M, van Wijk, is i.v.m. haar aanstelling als coördinator van de Oefenrechtbank m.i.v. 1 juni niet meer 4 dagen per week werkzaam als s t u d i e a d v i s e u r m a a r 2 dagen per week. Zij is aanwezig op woensdagen donderdagochtend en vrijdag de hele dag. Op ma. is er geen spreekuur en het spreekuur van dinsdagochtend k o m t (voorlopig) te vervallen. De overige dagen is er een open spreekuur van 11.00-12.00 uur. Studenten die absoluut verhinderd zijn o m naar het open spreekuur te kom e n , k u n n e n (tel.) een afspraak Gezocht: leden voor m a k e n op een ander tijdstip. opleidingscommissies

Er worden nog steeds mentoren gezocht voor het |Letteren)introductiekamp van 23,24 en 25 augus- Burgerlijk procesrecht tus. Als m e n t o r begeleid je samen m e t nog een studiegenoot een groepVoor de s t u d e n t e n die d e e l n e m e n je a a n k o m e n d e eerstejaars tijdens aan het examen op 16 juni bestaat het kamp. Per groepslid krijg je f 15,. op 10 juni o m 18.45 uur in Q Z 101 Wil je m e n t o r worden? Mail dan: de mogelijkheid tot het stellen van Studentenberaad.Fdl@kub.nl. vragen over de stof.

Juniorendag Toegepaste Taalwetenschap: call for papers

info. en inschrijving k u n je terecht in Y 304 of via email: J.T.M.Pentinga@kub.nl; zie ook de univers op internet.®

de

Elke opleiding aan de FS W kent zijn eigen opleidingscommissie |OLC).

Hierin zitten vier docenten en vier s t u d e n t e n van de desbetreffende opleiding. Zij brengen advies u i t over de onderwijs- en examenregelingen, en over de uitvoering van het onderwijs. Een jaartje in de OLC is dus een prima gelegenheid om jouw stem te laten horen over het onderwijs van je eigen studie. De zittingstermijn loopt van september 1999 tot augustus 2000. Heb je interesse in deze functie, dan k u n je tot uiterlijk 25 juni mailen naar: platvorm@kub.nl.

Keuzevak Openbare financiën van lagere overheden

VACATÜ Bij de Vakgroep Recht, Bestuur en Informatisering van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid bestaat per 1 september 1999 een vacature voor een

Junior

vacaturenr. week

medew^erker (m/v)

30 juni a.s. is er een responsiecollege van Statistiek voor Sociale wetenschappen van 14.00 t / m 16.00 u u r in SZ-17Docent is prof. E.J. Bijnen.

Vacatures student-assistenten Vrijetifdswetenscabppen Bij de v a k g r o e p V r i j e t i j d w e t e n schappen k u n n e n m e t ingang van augustus 1999 twee student-assist e n t e n worden aangesteld voor de p e r i o d e t o t en m e t 31 d e c e m b e r 1999, met mogelijkheid tot verlenging tot en m e t 30 juni 2000, voor 2 of 3 dagdelen per w e e k . G e z o c h t worden VTW studenten die bij voorkeur het eerste doctoraaljaar en het onderzoekspracticum (leerproject) hebben afgerond.

Taken: De s t u d e n t - a s s i s t e n t e n assisteren bij een aantal vakken, voornamelijk uit de propedeuse en het eerste doctoraaljaar. De werkzaamheden zijn deels organisatorisch van aard (organiseren van werkgroepen, administratie, uitvoerende werkzaamheden ten behoeve van case-studies en excursies) en deels inhoudelijk van aard (begeleiding werkgroepen, beoordeling werkstukken). Eén van de student-assistenten verleent ondersteuning bij de onderzoekspractica u i t h e t t w e e d e doctoraaljaar. De student-assistenten zijn verder behulpzaam bij de uitvoering van enkele algemene vakgroepstaken (zoals bijvoorbeeld de organisatie van de onderzoeksdagen).

Interesse!

Sollicitaties dienen uiterlijk 25 juni binnen te zijn bij dr.ir. H. van der

Bij de sectie Familie­ en J eugdrecht (vakgroep Privaatrecht) ontstaat m.i.v. 1 september 1999 een vaca­ ture voor een :

9925 voor 1,5 dag per

De aanstelling vindt plaats voor de periode van een jaar m e t een mogelijke verlenging van nog een jaar.

De taken zijn: Ondersteunen bij de onderwijs- en onderzoeksactiviteiten van de medewerkers van de vakgroep Recht, bestuur en informatisering; Ondersteunen bij de voorbereiding van het onderwijs in de afstudeerrichting Recht en Informatisering; Fungeren als aanspreekpunt en coörd i n a t o r voor de s t u d e n t e n die de afstudeerrichting Recht en Informatisering of keuzevakken op dat terrein volgen.

Vereisten voor deze functie: G e d a c h t w o r d t aan een r e c h t e n student(e) die het Practicum Rechtsi n f o r m a t i c a m e t s u c c e s gevolgd heeft en een aantoonbare belangstelling heeft voor juridische aspecten van informatisering, dan wel vakken van de afstudeerrichting Recht en Informatisering m e t succes heeft gevolgd.Tevens wordt een aantoonbare belangstelling voor computers en automatisering gevraagd. Ervaring, of bereidheid om cursussen te volgen, op het gebied van Internet en HTML strekt tot aanbeveling.

Nadere informatie over deze functie is verkrijgbaar bij mr. J. N o u w t (kamerU-I6, tel. 013-4662792) of bij mr. T. Oudejans (kamer U-10, tel.

013-4668105).

Reacties dient u te richten aan de s e c r e t a r i s v a n de F a c u l t e i t der Rechtsgeleerdheid, mr. H.A.M. Backx, Postbus 90153, 5000 LE Tilburg en moeten uiterlijk twee wek e n na h e t v e r s c h i j n e n van deze advertentie b i n n e n zijn o.v.v. het vac.nr. op de enveloppe en de brief.

Zie onder Faculteit Economie en Rechten.

Responsiecollege: Statistiek voor Sociale wetenschappen

Salaris: De vergoeding bedraagt f 300,­ bru­ to per maand.

Informatie: Informatie o m t r e n t bovengenoem­ de functie kan worden verkregen bij de heer drs. R. T i m m e r s , telefoon­ nr. 013 ­ 4662819, e­mail: Ricus.­ Timmers@kub.nl.

Sollicitatie: Schriftelijke reacties dienen voor 1 juli a.s. te worden gericht aan de K a t h o l i e k e U n i v e r s i t e i t Brabant, P o s t b u s 90153, 5000 LE Tilburg, onder vermelding van bovenge­ noemd v a c a t u r e n u m m e r op de en­ veloppe.

Herhaalde

oproep

De W e t e n s c h a p s w i n k e l heeft een bemiddelende functie o m vragen, die door maatschappelijke organisaties in de regio worden gesteld, onder te brengen bij student-onderzoekers van de KUB. Voor dit bemiddelingswerk worden drie s t u d e n t e n gezocht voor de functie van:

Studentmedewerker 'Wetenschapswrinkel v/m (vac.nr. 280.99.02 ) voor gemiddeld 7,6 uur per week Een voor de Faculteit der Economische Wetenschappen, een voor de Faculteit der Rechtsgeleerdheid, een voor de Faculteit der Letteren De aanstelling is voor 1 dag per week gedurende een periode van I '/2 jaar, ingaande per 1 sept. 1999.

Belangrijkste taken: - Contacten onderhouden met maatschappelijke organisaties; - Meedenken bij de formulering van onderzoekbare probleemstellingen; - Meehelpen bij het vinden van (student- (onderzoekers binnen de KUB; - Procesbewaking bij lopende onderzoeken; - Gerichte acquisitie.

Functie-eisen: Propedeuse behaald; 2e of 3e jaars s t u d e n t FEW, FRW, FLW; ■ Interesse in maatschappelijke pro­ blemen; contacten binnen faculteiten en/of vakgroepen.

Junior

Medewerker m/v

Bij de vakgroep Privaatrecht be­ staan met ingang van 1 augustus 1999 twee vacatures voor

Junior medewerker(v/m) vac.nr. 9927, voor de vakken Han­ delsrecht B en Capita Selecta 'Con­ cern­ en effectenrecht ' voor I dag per week. De taken bestaan uit het geven van praktische ondersteuning bij onderzoeks­werkzaamheden, bij het vervaardigen van onderwijsma­ teriaal, alsmede bij de administra­ tieve afwikkeling van tentamens.

Heb je i n t e r e s s e , dan k u n je een sollicitatiebrief voorzien van c v . en o.v.v. vac.nr. sturen naar: FRW, di­ recteur mr H.A.M. Backx, Postbus 90153, 5000 LE Tilburg. Voor meer info. k u n t u terecht bij: G.J.H. Van der Sangen, k a m e r Y152, tel. 013­ 4662791 of per e­mail G.J.H.vdr Sangen@kub.nl

vac.nr.: 9928 De aanstelling is voor 1,5 dag per week en loopt in beginsel tot 1 sept.

2001. E rvaring in het werken m e t een computer is van belang. Infor­ m a t i e over deze v a c a t u r e k u n t u verkrijgen bij de sectie (tel.nr.: 013­ 4662032 of 4668072; b.g.g. 4662281).

U w sollicitatiebrief k u n t u tot 10 aug. sturen aan de Katholieke Uni­ versiteit Brabant, t.a.v. de directeur van de Faculteit der Rechtsgeleerd­ heid, m r . H.A.M. Backx, Postbus 90153,5000 LE TILBURG o.v.v. het vac.nr. op brief en enveloppe.

Bij de vakgroep Encyclopedie Rechtsgeschiedenis bestaat vacature voor een

en een

S tuden t­assis ten t (v/m) voor 1 dag per week, voor ondersteu­ ning van prof.dr. W.J. Witteveen bij zijn werkzaamheden als lid van de Eerste Kamer (PvdA).

De taken bestaan uit: het bijhouden, ordenen en aanvul­ len van juridische informatie (wet­ geving) en h e t zelfstandig o n d e r z o e k e n v a n juridische en bestuurlijke vragen die tijdens het wetgevingsproces naar voren komen.

Vereist zijn: nauwkeurige en accurate werkstijl politieke belangstelling k u n n e n werken m e t OPMAAT en andere databestanden goede c o m m u n i c a t i e v e vaardighe­ den.

Sollicitatiebrieven m e t c v . voor 24 j u n i s t u r e n aan prof. W i t t e v e e n , Vakgroep EER, Y148. Info: 4662186/ 2 8 8 9 of e m a i l : W . J . W i t t e v e e n ­ ©kub.nl.

Bij het Fiscaal Instituut Tilburg bestaan voor het najaar/de winter van 1999 een vijftal vacatures (vac.nr. 9923) voor de functie van

Junior voor 1 dag per

medewerker week.

Taken: H e t o n d e r s t e u n e n van z o w e l de wetenschappelijke staf als het secretariaat van het Fiscaal Instituut Tilburg.

In aanmerking komen: Doctoraalstudenten fiscaal recht of fiscale economie die het t e n t a m e n I n k o m s t e n b e l a s t i n g A m e t goed gevolg hebben afgelegd.

Belangstellenden kunnen hun schri­ ftelijke sollicitatie vergezeld vaneen c u r r i c u l u m vitae en een cijferlijst van tot nu toe aan de KUB behaalde tentamenresultaten tot 1 juli a.s. r i c h t e n aan: mr. H.A.M. B a c k x , D i r e c t e u r F a c u l t e i t der Rechtsgeleerdheid, Katholieke Uni­ versiteit Brabant, Postbus 90513, 5000 LE Tilburg.

menu Periode 21 t/m 25 juni Maandag gebonden kerrlesoep of heldere groentesoep cordon bleu of runderbraadworst broccoli of snijbonen gebakken afgekookte aardappelen veg.: kaasburger snack: brood je warm vlees

Dinsdag gebonden tomatensoep of heldere broccolisoep lamsburger of karbonade met honing­tijmsaus worteltjes of bleekseld erie parijse aard appeltjes of gekookte aar d appelen veg.: gevulde aubergine snack: brood je hamburger

Woensdag gebonden courgettesoep of heldere krutd enboulllon nasi­goreng­kiploempia­atjar­ kroepoek­seroendeng of hawaïburger met d emi­ glacesaus­romanoboontjes­ gekookte aar d appelen veg.: nasi met tahoe

Donderdag gebonden minestronesoep of heldere uiensoep champignonburger of kalkoenfllet met vleesjus rauwkost of sperzieboontjes steakhouse frites of gekookte aar d appelen veg.: sauté van tahoe snack: broodje gyros

Vrijdag gebonden vissoep of held ere aspergesoep gebakken vis met picassosaus of coteletto met vleesjus doperwten met mats of bloemkool pommes frites of aardappelpuree veg.: China méd aillon snack: gefrituurd e scampl

T.S.C.'St.Olof'

De k o m k o m m e r t i | d is al een tijd)e aan de gang. O m even de studiestress te vergeten kun je op ma., di. en do. een biertie k o m e n d r i n k e n op de sociëteit. Vr. 25 juni a.s. zal door een aantal zevendejaars studenten een grootsche seventiesparty georganiseerd viforden. Stel de oudleden van |e dispuut en andere oudleden op de hoogte van dit feit. Een 'seventies Df' zal in de omgetoverde sociëteit de avond stijlvol opluisteren. Leden ziin, even voor de duideli)kheid, ook van harte welkom.

Vidar

Vanavond do. 17 | u m is er een OVA. Dit weekend 19/20 )uni is de ZRB op Vidar. Op za. 19 juni is de ouderdag. Deze zal beginnen o m 15.00 uur. Er is weer veel hulp nodig van alle Vidraten, dus kom allemaal een handje m e e h e l p e n ! Vele h a n d e n , m a k e n licht werk. Kom ook alle ploegen aanmoedigen. Alle ploegen veel succes gewenst! Tot ziens op Landvidi!

bij verschillende overlegorganen en projectgroepen van de KUB. Daarnaast houd je je bezig met het beleid binnen het s t u d e n t e n c e n t r u m . D u s reageer als je diplomatiek en politiek aangelegd bent, de universiteit eens goed wil leren kennen en bereid bent een jaar hiervoor u i t te trekken.

Voor je w e r k z a a m h e d e n w o r d t je gecompenseerd door middel van een bestuursbeurs. Kom langs voor meer informatie. Tigeak, Kamer KI 10, Tel. 013-4668280, Tigeak@kub.nl.

AIESEC

Op Stage naar het buitenland' Gedurende het gehele jaar is AIESEC op zoek n a a r s t a g e p l a a t s e n voor Nederlandse studenten in het buitenland. Inschrijvingsronden voor dit programma vinden drie maal per jaar plaats. Lijkt het je leuk je studieperiode aan te v u l l e n m e t een e n o r m l e e r z a m e en i n t e r e s s a n t e periode in het buitenland?

Ben je geïnteresseerd in een enerverende tijd buiten Nederland? Wil je meer van de wereld zien en leren omgaan met andere culturen? Is een stageplaats in India, Canada, Mexic o o f T u r k y e w e l i e t s v o o r j o u ? Kom dan langs de AIESEC kamer voor informatie over dit programma. De stageduur is minimaal 8 weken. Je k u n t via AIESEC naar het buitenland tot een jaar N A het afstuderen.

Internationale Stages en Businesscourses

ESN zoekt mentoren voor het eerste semester van k o m e n d collegejaar! Trefwoorden: i n t e r n a t i o n a l e contacten, gezelligheid, wemig tijd, je eigen mentorgroep samen met 2 andere mentoren, intro-kamp, mentordiners etc. Vul het aanmeldingsformulier in op de ESN-kamer K104!

Let op! De uiterste a a n m e l d d a t u m is vr. 25 juni.

Op de A I E S E C - k a m e r liggen inschrijfformulieren en folders over een groot aantal zeer interessante internationale stages en businesscourses. Kom gerust even langs de kamer en vraag hiernaar.

Blijf op de hoogte van AIESEC! Word dan 'AIESEC-vriendje'. Dan ben JIJ de eerste die op de hoogte is van onze programma's! Een m u s t voor iedere internationaal georiënteerde student.

Kom langs op de AIESEC-kamer voor meer informatie of stuur een e-mail.

AIESEC-kamer K111 -121, geopend: ledere dag van 10.00 uur tot 12.00 u u r en van 14.00 tot 16.00 uur. Je k u n t ons benaderen via het internet Http://www.AIESEC.nl, via E-mail: AIESEC@kub.nl, telefoon: 013 4662573 of Fax: 013 4662216

SBIT

Complex

Polo's

Nieuwe uittreksels De volgende uittreksels zijn vanaf heden te verkrijgen bij C o m p l e x : Sexuologie, inleiding psych. In de gezondheid, correlationele onderzoeksmethoden DT2 en cultuurpsychologie DT2.

Boekenverkoop Voor het collegejaar '99/'00 k u n n e n Complex-leden b u i t e n l a n d s e studieboeken kopen m e t 2 5 % korting en nederlandse m e t kortingen tot 10%. Meer informatie volgt nog.

Opzeggen lidmaatschap Degenen die h u n lidmaatschap bij Complex niet willen verlengen moeten dit vóór 1 aug. '99 opzeggen.

Op de Complex-kamer liggen hier formulieren voor.

Actief worden Verder hebben we nog actieve leden nodig voor het volgende collegejaar.

D u s als je het C o m p l e x - t e a m wil versterken, k o m je even langs op de Complex-kamer.

ESN

Nu het weer beter weer wordt zijn ze weer draagbaar: SBIT polo's. Voor slechts f 15,- is dit prachtige kledingstuk te verkrijgen op de SBIT kamer.

Kom dus eens langs om te kijken in de SBIT kledingzaak.

Actieve leden Nu het einde van het jaar nadert en de projecten van dit jaar op het punt van afronden staan, m o e t er een begin gemaakt worden m e t de commissie-indeling van volgend jaar.

Iedereen die zijn of haar organisatorisch talent wil testen en graag actief wil worden bij SBIT kan gewoon langslopen op de SBIT kamer of een mailsturennaaryoorzitter@sbit.nl.

Stagesite Ben je als BIKker geïnteresseerd in een stage ? Kijk dan nu op onze stag e s i t e , te w e t e n : h t t p : / / w w w . sbit.nl/stages. Hier vind je stageo p d r a c h t e n en l i n k s naar a n d e r e stage pagina?s.

Hart van Brabantloop Za. 27 sept. willen wij van SBIT aan de HvB-Ioop m e e d o e n . Ben jij die s p o r t i e v e l i n g die o n s t e a m aansterkt? Kom langs op de kamer om te zien welke afstanden er nog vrij zijn.

ALV Op WO. 4 aug. 1999 zal SBIT's ALV plaatsvinden. Dit zal wederom in de boventuin zijn om 20.00 uur. Alle leden zijn welkom, afmelden kan je doen bij secretaris@sbit.nl.

JST In R e c h t e

Gezocht: actieve leden! We hebben nog steeds een paar plaatsen in de pr-commissie, de activiteitencommissie en de acquisitiecommissie.

Heb je z m in een leuk jaar, meld je dan aan voor een van de commissies.

Aanmelden kan via de mail (JST@kub.nl), een briefje in ons postvakje of spreek een van de bestuursleden aan.

Tigeal< MAKUB

Voorzitter gezocht Tigeak is het overkoepelend orgaan voor alle studieverenigingen. Voor het komend collegejaar is Tigeak op zoek naar een voorzitter. Als voorzitter behartig je de belangen van de aangesloten studieverenigingen bij alle instanties binnen en waar nodig, buiten de KUB. |DSO, College van Bestuur, Studium Generale en de faculteiten) Je bent aanspreekpunt voor de universiteit en wordt in die hoedanigheid ook betrokken

ACTIEF worden' Ben je geïnteresseerd in marketing of marktonderzoek en wil je meer m a k e n van je studententijd dan alleen colleges volgen en studieboeken lezen? Kom dan eens langs op de MAKUB-kamer! Wij k u n n e n je alles vertellen over hoe leuk, leerzaam en gezellig het is om actief te worden binnen onze vereniging.

Vanaf sept. k o m e n er weer talloze plaatsen vrij m onze verschillende

ternetsite: h t t p : / / s t u w w w . k u b n l / Braga. Op deze site staat van alles over Braga en natuurlijk ook veel foto's.

Lacoste (tennis) De memoberichten ztjn beöoetd voor studenten en gezelltgheidsverenigingen pius instituten en afdelingen wetke activiteiten ontplooien op het terrein van cultuur, ontspanning en sport Hou het kort en bondig.

De redactie behoudtzich het recht voor berichten m te korten. Inleveren donderdags tot 1 3 . 0 0 uur. Niet op woensdag. Kopii aanleveren in wp 5 . 1 . , 6 . 1 of 7.0.

commissies. Ben je er vroeg bij, dan heb je eerste keus, en ben je verzekerd van een geweldige tijd als actief student.

Kom dus een keer langs op kamer K101/102of bezoek onze internetsite s t u w w w . k u b . n l / m a k u b . Heb je vragen, dan k u n je ons ook altijd mailen; ons adres: makub@kub.nl.

K o r t o m , M A K U B y o u r m i n d en word actief!

s p r a a k - k a m e r (U9) of s t u u r e e n mailtje naar Vrijspraak@kub.nl

Polls

SAM

Polis zoekt bestuursleden. Zoals elk jaar is het bestuur op zoek naar enthousiaste mensen die in teamverband de vereniging willen besturen.

Als besturen, omgaan met mensen, bezig zijn met een vereniging verder te helpen, en nog meer dingen (teveel om op te noemen) je wat lijkt, meld je dan aan bij een van de huidige b e s t u u r s l e d e n . B i n n e n k o r t k o m t o v e r i g e n s een n i e u w s b r i e f over dit onderwerp.

29 Juni is het weer zover: het spetterende slotfeest van Polis wordt dan georganiseerd. Vanaf 21.00 uur barst het feest los in Miller T i m e . Je moet wel even een kaartje in K 223 kopen, f 8,-- p.p. Het t h e m a is 'the seventies' en bovendien treedt er een band op. Als je het jaar goed wilt afsluiten, moet je dit zeker niet missen!

Er zijn nog mentoren nodig voor het I n t r o k a m p . Ben je geinteressered, meld je dan aan in K 223.

Boekenmarkt collegejaar 1999-2000: Net als voorgaande jaren wordt er door SAM een boekenmarkt georganiseerd waar je voordelig aan tweedehandscoUegeboeken kunt komen.

Van 24 aug. tot en met 3 sept. k u n je de te verkopen boeken aanbieden op de kamer van SAM, K 206.

Op de kamer zijn dan formulieren aanwezig waarop je je n a a m e.d. en de prijs die je voor de boeken wil hebben k u n t invullen. De boeken worden dan te koop aangeboden op de boekenmarkt. Twee weken na de b o e k e n m a r k t k u n je de n i e t verkochte boeken ophalen en het geld van de v e r k o c h t e b o e k e n krijg je overgemaakt op je rekening.

D u s als je voordelig aan je collegeboeken wil komen, kom dan langs op de boekenmarkt!

De b o e k e n m a r k t vind plaats op 7 sept. 1999. Meer informatie volgt via de SAM-mfo.

TAOP

T A O P IS verhuisd. Vanaf nu zijn wij te vinden in kamer K203. Verder zijn wij op zoek naar actieve leden voor het volgende collegejaar. Ga jij A&O studeren en wil je iets actiefs doen binnen onze vereniging aarzel dan m e t en bel 4663071, mail TAOP© k u b . n l of loop e v e n b i n n e n bij K203.

TOR-DOWN

Vr. 25 juni organiseert T O P - D O W N een oud-actief leden borrel in cafe de Voortuin (boven). Dus ben je oudactiel lid van TOP-DOWN, dan zien we je graag vr.av. 25 juni.

Als slotactiviteit van dit collegejaar wordt voor de actieve leden di. 29 juni een barbecue georganiseerd.

Voor deze avond k u n je je inschrijven op de T O P - D O W N kamer.

I n t e r n a t i o n a l , VITE

Borrel Dl. 6 juli is het weer zover: de maandelijkse borrel. De borrel is zoals altijd bij Toon in Heuvel 15 en begint vanaf 22.00.

Actief wordeni Heb JIJ zin om in begin mrt. 2000 een spetterend congres te organiseren?

VITE zoekt nog een aantal m e n s e n voor de congrescommissie. Bovendien zoeken wij ook nog mensen die plaats willen n e m e n in onze Intercontinental Travel C o m m i t t e e . Na het succes v a n d e r e i s n a a r C h i n a l i g t er voor deze commissie een uitdaging om in apr. 2000 een wederom een succesvolle i n t e r c o n t i n e n t a l e studiereis te organiseren. Interesse één deze uitdagingen? Loop dan eens binnen bij VITE in K 114 of e-mail ons op VITE@kub.nl.

Meer weten!

Meer informatie over VITE k u n je ook vinden op onze internetpagina.

Het adres: h t t p : / / s t u w w w . k u b . n l / vite.@ Vrijspraak

Wo. 23 juni a.s vindt om 20.00 uur in A Z I I 3 de volgende ledenvergadering plaats. Ook andere belangstellenden zijn welkom.

Heb je vragen vragen of opmerkingen, kom dan eens langs op de Vrij-

]^

Handig toch, zo'n hele zaterdag kunnen studeren!

Ook in de t e n t a m e n p e r i o d e is de bibliotheek elke zaterdag tot 16.00 uur geopend. Mooi wat extra uurtjes de tijd o m rustig te studeren.

Lid worden dat kan!

Voor 15 gulden k u n je voor een jaar lid worden van de SAM-vereniging.

Als lid word je op de hoogte gehoud e n , d o o r m i d d e l v a n de SAMnieuwsbrief e n d e SAM-mfo, over de studentenzaken op de KUB. De leden van de vereniging k u n n e n d e e l n e m e n aan de c u r s u s s e n die SAM aanbied. Verder biedt SAM de kans om binnen je studententijd te leren vergaderen, debatteren, onderhandelen, enz. D u s SAM heeft meer te bieden!

Voor vragen, ideeën en voor meer i n f o r m a t i e : SAM@kub.nl of k o m langs op onze k a m e r K 207/K206.

Studentenkerk 'Maranatha'

Do. 17 juni: 18.30 uur: Eetgroep (even aanmelden); 20.00 uur: koor.

Zo. 20 jum: 11.30 u u r : d i e n s t . V o o r g a n g e r s : W e r k g r o e p H o m o s e x u a l i t e i t en Geloof en Hub Lenders.

Ma. 21 juni: 19.30: Leesgroep: Hetverhaalgaat...

Dl. 22 juni: 20.00 uur: T e k e n e n en Schilderen.

Wo. 23 juni: 19.30: C o m m i s s i e S p i r i t u a l i t e i t TFT. Alle activiteiten vinden plaats op Maranatha, Prof. Cobbenhagenlaan 19, tenzij anders staat aangegeven.

Telefoon: 013-4675302; e-mail. maranatha@kub.nl Ichthus

Van do. 25 juni op vr. 26 juni is er het slotfeest van Ichthus. Eerst zullen we gaan barbecuen (vegetariërs ook welkom!), daarna z u l l e n het nieuwe bestuur en de nieuwe kringleiders geïnstalleerd worden, alle reden tot feesten dus! Dit zal gebeuren in 't Boerderijke, voor m e e r informatie, mail naar Ichthus@kub.nlofbel 5361217. Graag van tevoren opgeven!

Hier k o m t een tekst, maar w e l k e ' S t u u r je r e a k t i e n a a r I c h t h u s ® kub.nl. Kijk voor meer informatie over I c h t h u s op onze h o m e p a g e : http://stuwww.kub.nl/ichthus

C h a n t e n in h e t S t i l t e c e n t r u m

In het s t i l t e c e n t r u m van de KUB worden regelmatig bijeenkomsten gehouden door de Soka Gakkai International. Hierbij wordt een vorm van meditatie beoefend waarbij een mantra en teksten gereciteerd worden. Het IS gebaseerd op het boeddhisme van Nichiren Daishomn dat zich richt op het bereiken van wereldvrede door middel van de menselijke revolutie van het individu.

Middels de beoefening is ieder m e n s in staat ten volle expressie te geven aan zijn of haar leven. Geïnteresseerden zijn van harte welkom. Na de gongyo (meditatie) is er tijd o m1 m e t elkaar in dialoog te gaan. Informatie is te krijgen bij Peter van dena Berg, kamer P804, tel. 4662949. Dee volgende bijeenkomst vindt plaatss op 17 juni van 18.15-19.30 uur.

1 i

Dit jaar gaat Lacoste in de z o m e r (van 5 juli t / m 11 juli) naar Groningen. Heb je zin om te tennissen, te kamperen en te feesten, geef je dan vandaag nog op bij Erik (4632593).

Dl. 17 aug. is het weer tijd voor het TIK-festival en de nacht van Pendragon. Lacoste zal hier nadrukkelijk vertegenwoordigd zijn, maar heeft hiervoor wel jouw hulp nodig. Hou deze dag dus vrij en k o m m je Lacoste trui gezellig even langs. Voor meer i n f o r m a t i e k a n je bij A n n e m a r i e terecht (5427352).

Gepidae (volleybal)

Op 24 juni IS het s l o t t o e r n o o i en slotfeest.De kampioenen zullen dan nog even in h e t zonnetje worden gezet. Zorg dat je dit m e t mist. Op 25 juni IS het 'Gepidae Brunostraat feest' ter ere van de verjaardag van M i c h e l . Alle G e p i d a e - l e d e n zijn welkom. Op 17 augustus is het weer Tik-dag. We hopen dat alle Gepidaeleden h u n steentje bij zullen dragen aan het zoeken van nieuwe leden.

Kom deze dag langs de stand, of geef je op als m e d e w e r k e r bij M i c h e l (013-4683888). Op 18 sept. is het warming-up toernooi. Alle Gepidaeleden worden hier dus ook verwacht.

Copy & Co H a r t van B r a b a n t l o o p> SHOT ( h o c k e y )

Op 25 sept. wordt voor de I6e keer deze gezellige estafetteloop voor teams van 15 personen gehouden.

Voor meer informatie, bel: 4663012.

Under Par (Golf)

Op do. 24 juni a.s. zal bij Prise d'Eau het clubkampioenschap van Under Par worden gehouden. Het bestuur wil alle leden hiervoor graag uitnodigen. Men kan zowel aan het grote- als kleine baankampioenschap meedoen. Dit alles zal o m 12.30 uur beginnen. Als je mee wilt doen geef je d a n op bij F r e d e r i k e (tel. 0 6 51214725).'s Avonds zullen de kampioenen worden gehuldigd tijdens de borrel in de Korenbloem. Deze borrel zal o m 2 1 . 0 0 u u r b e g i n n e n .

Mocht je overdag niet kunnen, k o m dan 's avonds alsnog even langs.

Het jaarlijkse Blauwe Ballen Toernooi vindt 2, 3 en 4 juli plaats. Interesse om lid te w o r - d e n v a n SHOT? Dan kun je altijd bellen naar Merhjn 013-5446634 of Mark 0135366936. Bij aanmelding voor 1 juli krijg je p.p. f 30,-- korting. Bij inschrijving van 4 personen of meer geldt de korting van fl.30,- p.p. ook.

Z i e voor allerlei i n f o r m a t i e over SHOT: http://stuwww.kub.nl/ SHOT.

Opening/sluiting Sportcentrum Braga (schaatsen)

De droogtraining in het Warandebos IS m volle gang. Wil je ook een keer meedoen kom dan om 19.00 uur naar de parkeerplaats achter de KUB waar we altijd v e r z a m e l e n . N a t u u r l i j k staat ook de barbecue bij Marjo weer op de planning. Heb je 24 juni dus nog niks te doen, geef je dan voor de 22e op bij José (4685473). Wil je nu meer over Braga w e t e n dan alleen deze univers berichtjes en je durft niet naar Mechteld (4678696) of José te bellen bezoek dan eens onze in-

Het Sportcentrum is vanaf heden op vrijdagen maar tot 22.00 u u r geopend ! Ma. t / m do, gewoon geopend tot 24.00 uur. Vanaf 21-06 is het S p o r t c e n t r u m alle dagen geopend van 10.00-22.00 uur. Het sportcent r u m IS dicht van 09 juli, 18.00 uur tot en met 08 aug.. Dit is de laatste univers, dus voor wijzigingen / aankondigingen zul je de publicaties m het Sportcentrum goed m de gaten moeten houden.

Univers per post Lezers die het volgende acadeiriische jaar Univers thuis willen ontvangen kunnen een postabonnennent nemen.

Studenten betalen voor een jaar Univers aan huls f 30,-, nnedewerkers f 50,-. Het abonnementsgeld kan gestort worden via een acceptgirokaart die u wordt toegestuurd na inlevering van onderstaande bon. Na ontvangst van betaling zal Univers worden toegezonden.

; NAAM; : ADMINISTRATIENR.:

Student / Medewerker KUB

; ADRES: j POSTCODE:

WOONPLAATS;

i Bonnen kunnen worden ingeleverd bij Univers, of worden ; opgestuurd noor: i Univers, kamer A 12, Postbus 90153, 5000 LE Tilburg

UNIVERS ^ 1

17 JUNI 1999

»>­

• ■ ,

" ' « « ^

»MèX.,l^>':;.<t.­I.S>..o?.£A^^l

l i l ^ i ^>"^^ÏÏf^>,?kSï?

■ Vtnr: Nic van Holstein, Levien Rademaker, Richard Engelfriet

Deze week bezoekt Univers de drie leden van het be­ stuur van Sevio. De studievereniging van Arbeid en So­ ciale Zekerheid is in liquidatie. De drie bestuurders zijn bedroefd. Er blijft voor hen een grote leegte achter. Een van de drie, Levien Rademaker, heeft onderdak gevon­ den bij de activiteitencommissie van studievereniging Versot.

Sevio is in liquidatie en uitgerekend nu heeft de facul­ teit ze nog een bedrag toebedeeld. "We zullen dus nog een activiteit moeten verzinnen," vertelt voorzitter en secretaris Nic van Holstein (26, laatstejaars). E igenlijk blies Sevio tijdens het congres Koos Werkeloos de laat­ ste adem uit, maar nu moet er dus nog een keer gebor­ reld en gefeest worden. "Het zal v/el een soort terug­ komdag worden, gezellig met iedereen die nog arbeid en sociale zekerheid studeert," vertelt penningmeester Ri­ chard E ngelfriet (21, derdejaars). "Ik had een jaar econo­ mie met twee vakken boekhouden dus was ik de aange­ wezen persoon om dat te doen," zegt Engelfriet zelf over het beheer van de kas van de vereniging.

Bestuurder bij Sevio werden ze bijna automatisch. De vereniging telt op dit moment 17 leden. "Je wordt er ge­ woon ingeduwd," vertelt E ngelfriet. "We zijn gelijktij­ dig gestart met de studie en alle drie tegelijk m het be­ stuur gegaan," vertelt Levien Rademaker (21, inmiddels overgestapt naar personeelwetenschappen). "Het is na­ tuurlijk ook een kleine club dus je wordt al snel gevraagd om iets te doen," weet Van Holstein. "Maar soms vraag je je wel eens af waar je het voor doet. Tijdens de excur­ sie naar de Rekenkamer waren we maar met zeven Ic­

den." E n om het absurde van die situatie te schetsen; "Daar zaten we dus tegenover zes mensen van de Rekenkamer." Toch is er wel vraag naar activiteiten, weet de voorzitter. "Als je niets organiseert, word je daar op aangesproken."

Het afsluitende congres was uiteindelijk een groot succes. "Even was er de angst dat niemand zou komen, maar uiteindelijk za­ ten er ruim honderd mensen in de Black Box," vertelt Radema­ ker. "Daarbij hebben we ook veel te danken aan Studium Ge­ nerale dat een hele batterij adressen had," meent E ngelfriet.

"Het heeft ook in verschillende kranten gestaan met daarbij de vermelding dat het om onze allerlaatste activiteit ging," ver­ telt Rademaker. "Maar echt uitgebuit hebben wc onze liquida­ tie niet. Op de posters stond het bijvoorbeeld niet," voegt Van Holstein er aan toe.

Het idee voor een congres deden ze op tijdens een tnmtocht van de drie door het bos. Binnen twee maanden hadden de drie het programma rond. Dat was 'vrij laat', daar zijn ze het geza­ menlijk over eens. Door hard werken en een 'soepele samen­ werking' werd het congres een succes. E ngelfriet regelde de

komst van 'beroepswerkloze' Henk Bres. "Die kende Ri­ chard nog van het freefighten," grapt Van Holstein. Free­ fighten met Bres, dat had Engelfriet niet overleefd. Waar­ van hij Bres wel kende? "Ik heb een keer aan een debat­ wedstrijd meegedaan, waarbij hij in de jury zat, vandaar dat hij bereid was mee te werken." Voor het ophangen van de posters was er één iemand binnen het bestuur die steeds zijn snor drukte. Twee vingers wijzen naar Van Holstein. "Hij moest steeds de trein naar Eindhoven ha­ len, het leek wel alsof die maar een keer per dag ging," vertelt E ngelfriet.

"Op zich is het wel triest dat een unieke studie als de onze verdwijnt," meent Van Holstein. Maar voor een echt zwart gat zijn de drie niet bang. Engclfriet zit in het der­ de en Van Holstein in het laatste jaar. E n Rademaker?

Hij verhuist naar de activiteitencommissie van Versot.

Hoe hij zich daar naar binnen werkte? "We borrelden altijd samen met Versot en ze hadden daar snel door dat ik iets goed kon organiseren," zegt Rademaker zonder een spoor van bescheidenheid.

De drie hebben altijd goed samengewerkt. Van echte wrij­ vingen is nooit sprake geweest. "Het voordcel van een kleine groep mensen," denkt E ngelfrict. "Iedereen weet wat zijn taken zijn en hoeft daar niet op te worden aange­ sproken, dat wist je gewoon," weet Van Holstein. "We zijn net een gezin," probeert E ngelfriet de samenwerking te schetsen. Of is dat niet zo'n gelukkige vergelijking?

"Misschien hebben we voor een gezin wel te weinig ruzie gehad," ontkracht E ngelfriet zijn vergelijking.

[Tekst: Michiel de Jong; foto: Eiik van der Burgtj

Theo Ruigrok verbleef door bemidde­

een shoppingmall de oplossing. De hoe­

die voor je naar de auto fe brengen. In

het een gekkenhuis bij banken. In het

cars genoemd. Ik heb in een truck gere­

ling van Aiesec een semester in Calga­

veelheid rotzooi die je er kunt kopen is

Canada geldt een beetje hetzelfde fooi­

weekend komen alle paychecks (sala­

den. Dat is een auto met een laadbak,

ry, Canada. Hij is inmiddels drie weken

enorm. Ik heb ook de Christals ontdekt.

beleid als in Amerika. Vijftien procent

risstrookjes) binnen via de post. Een

6 cilinders, 3.5 liter en 138 pk. Voor de

thuis. Vandaag deel twee van zijn reis­

Dit zijn gedroogde korrels, waarvan je

van het bedrag is normaal.... Alleen deze

heleboel bedrijven betalen hun werk­

ingewijden: dit schijnt behoorlijk te zijn.

verslag

limonade kunt maken. Het zit in blik­

s/aves mag je geen fooi geven, ze moe­

nemers niet direct via de bank, maar via

De meeste mensen hier rijden in enor­

ken en gemengd met water heb je bij­

ten het weigeren. Er is een groceries sto­

cheques. Na het weekend moeten die

me wagens, bijna altijd automaat. Een

In Calgary hebben ze in ie­

voorbeeld jus d'orange. Ook hebben ze

re (supermarkt) in Calgary, waar je drie

cheques omgezet worden in cash of ze

versnellingsbak komt hier maar zelden

derewijkeen shoppingmall.

blikken ijstheepoeder. Je neemt een glas,

cent moet betalen voor een tasje... De

worden op de bankrekening gestort. Een

voor.

Deze mails zien er van de

doet er water in, een eetlepel ijsthee­

meeste Canadezen klagen hierover en

heleboel Canadezen zijn nog niet ver­

Nederland is soms wel heel erg ver weg

buitenkant uit als enorme

poeder en klaar is je koude thee.

besluiten om dan maar hun eigen tasje

trouwd met het bankwezen. Ze willen

als je in Canada zit. Voordeel van dit

magazijnen. Er zitten geen

Canadezen zijn nog niet zover met mi­

mee te nemen.

cash, cash, cash. Niks geld storten, pin­

land is dat je snel mensen leert kennen.

Maar soms liep ik wel tussen de Wol­

ramen in: het zijn gewoon

lieuvriendelijke maatregelen. Als je hier

Ik heb als baliemedewerker gewerkt bij

codes en pasjes vertrouwen ze niet.

vierkante dozen met een

boodschappen gaat doen, doet de kas­

een bank. Dat klinkt redelijk simpel en

Canadezen zijn enorm trots op hun

kenkrabbers en dacht ik, 'god hoe ben

dak er op. Maar van binnen

sier al je spullen in plastic tassen. Aan

dat is het eigenlijk ook. Je moet even

auto, ze noemen hem 'my baby'. Nor­

ik hier toch beland.'

zijn ze erg mooi. Als je een

het einde van de kassa staat er een s/a­

weten waar je op moet letten, maar

male auto's, zeg maar wat wij midden­

keer niets te doen hebt, biedt

ve je boodschappen op te wachten om

daarna wordt het saai. Op maandag is

klassers noemen, worden hier compact­

UNIVERS

17(UNI 1999