1997 06 19

UNIVERS

Weekhladv

an de Katholieke

Universiteit

Brabant

Jaargang 34 • 19 juni 1997 • Nummer 36

TENTAMEN DOEN PER COMPUTER

11

Vif^r dagen werken

Studente wordt prinses

I

Onnzien van Brunia

12/13

Deze maand vertrekt psychofysioloog Kees Brunia. De

Een dag minder werk betekent meer tijd voor het gezin.

Imre van der Meulen studeert in het dagelijks leven

Dat dachten we tenminste Maar het onderzoek van

letteren. In de weekends en de komende zomer is ze

universitaire bureaucratie was hem met bijster goed

Stephan Raaijmakers toont aan dat mensen met snel

pnnses Rosalmde van de Efteling. Een luizenbaantje is

gezind. Zegt hij. Zijn leerlingen noemen hem briljant.

een dag minder willen werken. En als ze het doen,

het met bij de royalty

steken ze hun tijd nauwelijks m vervelende

IdlDgie^yarLf

ASjl^

Emeritus hoogleraar Van den Eerenbeemt voerde de regie over een driedelige geschiedenis van Brabant.

^

Het laatste deel verscheen vorige maand. Het kan met de Geschiedenis genoemd worden

Onthaaste academici

Ook in dit nummer

huishoudelijke klusjes.

"Sociaal Europa is ver van huis" De Meet op de fiets naar Parijs Tegen studie-uitval is weinig te doen Nissen hekelt seminanes De Zeeuw en de milieu-economie Mag de krant citeren uit nieuwsgroepen?

Agenda en brieven Principes zetten zoden aan de dijk Top- en flopkunst in Tilburg

2 3 3 4 5 6 10 11 15

in het klooster

15/17

OR of MR: pas na de zomer duidelijkheid

College stelt besluit bestuursstructuur uit Het College van Bestuut neemt pas na de zomer een besluit over de inrichting van de bestuursstructuur van de universiteit. De beslissing daarover was geagendeerd op 17 juni, maar na overleg met de ondernemingsraad is besloten dat die meer tijd krijgt om het door haar gewenste ondernemingsraadmodel uit te werken.

VRIJHEID Motornjdeis van de Tilburgse universiteit maken zich op zaterdag 14 juni op voor een motortocht Via Brabantse binnenwegen en de prachtige dijkweg langs de Waal werd oost-Brabant en noord-Limburg aangedaan Een kleine twintig rijders nam deel aan de 240 kilometer lange tocht [Foto Enk van der Burgtj

Laatste Univers academisch jaar Dit is het laatste nummer van Univers van dit academisch jaar. Het eerste nummer van het j a a r 1997-1998 komt uit op 28 augustus. Tijdens de zomermaanden zal Univers regelmatig in elektronische vorm verschijnen. De webpagina's zijn te vinden via de homepage van de KUB (nieuws en evenementen). Het rechtstreeks adres op het net is: http;//cwi8.kiib.nl/~uiiivera/indexl.htni

VERHALENWEDSTRIJD

Als ik de baas zou zijn van de universiteit!

Een universiteitsraad-nieuwe stijl, gevormd door personeel en studenten Of een combinatie van een ondernemingsraad en een studenten raad' Tussen die twee mogen de Nederlandse universiteiten van minister Ritzen kiezen, en ze moeten dat dit jaar doen De keuze tussen die twee leek op de Tilburgse universiteit een uitgemaakte zaak Er moest, zo adviseerde een speciale MUBcommissie eerder dit jaar, een stelWat zou u doen als u de baas was van de universiteit' Die vraag staat centraal in de verhalenwedstrijd die Univers deze zomer uitschrijft onder personeel studenten en alumni van de Tilburgse universiteit Zou u het Student Gericht Onderwijs nog véél studentgerichter maken zou u wegen weten om de ongetwijfeld boeiende colleges nóg veel boeiender te maken' Weet u de weg om de wetenschappelijke prestaties tot ongekende hoogtes op te stuwen' Zou u een streep halen door de bu-

sel van ongedeelde medezeggenschap komen Dat houdt vooral in dat er éen raad komt, waarin zowel het personeel als de studenten zijn vertegenwoordigd Die raad blijft universiteitsraad heten, maar krijgt aanzienlijk minder bevoegdheden dan de huidige raad Meebesturen is er met meer bij De ondernemingsraad in Tilburg heeft zich altijd tegen een dergelijke raad verzet en dringt aan op een systeem van gedeelde medezeggenschap een ondernemingsraad voor het personeel, met daarnaast een studentenraad Die zouden regelmatig ook gezamenlijk met het college moeten vergaderen over 'overstijgende' zaken zoals het wetenschapsbeleid en de instellingsplannen VESVOiS OF PAG. 3 , COMMENT**» Of PAS.

reaucratie en duizend bloemen laten bloeien' Neem geen blad voor de mond en schrijf op hoe uw universiteit er zou uitzien De verhalen (maximaal 1000 woorden) worden beoordeeld door een deskundige jury onder voorzitterschap van Jan Renkema auteur van Schrijfwijzer Er zijn prijzen te verdienen de winnaar ontvangt een bedrag van 500 gulden

HET REOIEMENT ViNOT ü OT PAÖtNA iO.

UNIVERS Weekblad van de Katholieke Universiteit Brabant Redactie­adrej) W j r a n d e l a a n 2, 5037 AB Tilburg Postbus 90153, SOOO LE Tilburg Kamers A 15, 16 en 17 T e l c f o o n O n 4662277 Fax 0 1 3 ­ 4 6 3 0 1 4 5 E m a i l Schendel@kub nl Redactie Pieter Siebers (hoofdredac teur, tel 2926|, Arian de Heer (29251, Michel Knapen |25061 Linda van Tilburg (3330), Yvon ne Verschuren (archiel en do cumentatie, 2277) Redactiesecretariaat Angela van Schendel, ka mer A 17(2277) Opmaak Michel Dierckx, drukken) Em de [ong (3409) Medewerkers (2272) Mark van Assen, Maurits Barendrecht, Chris Bergman, Jan Boelhouwer, Oscar van Dam, Sti)n Dunk, Adrian van den Eerenbecmt, Gerben van Eeuwiik, Jeroen F iers, Bert Heffels, Leon Heuts, Jules He zemans, John Kessels, Freek van Megen, Herman de Regt, Karel Soudi)n Agendapagina Angela van Schendel (2277), E­mail Schendel® kub nl Fotografie Enk van der Burgt, Remco Tazelaar Tekeningen Hans van den TiUaart Hoger Onderwijs Persbu­ reau (HOP) Univers maakt deel uit van het HOP waarbii alle univer s i t e i t s k r a n t e n alsmede een aantal hogeschoolbladcn zi)n aangesloten Redactie F rank Steenkamp, Hanne Obbink, Matthe ten Wolde Telefoon 071 5236151, fax 071 5232 138 Drukken) Em de Jong, Baarlc Nassau Redactieraad Univers is een onafhanke iijk weekblad dat wordt uitgc geven door de Katholieke Uni versiteitBrabant Deonafhan keiiike positie en de taakstel [ing zi)n neergelegd in een door de universiteitsraad vast gesteldredaetiestatuut Dere dactieraad ziet toe op de nale ving daarvan Leden dr H Evers, dr R de Groot, I de Kort, dr mg W van Oorschot, S van Puffelen, P Tuytclaars, dr A Vallen (voorzitter), J van Vugt, prof dr W Witteveen M Acker mans (adviseur) Advertenties Angela van Schendel (2277) Bureau Van Vliet, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort Tel 0 2 1 5 7 1 4 7 4 5 , fax 0 2 3 5717680 Kopij, matsertjes en mede­ delingen Materiaal kan aangeleverd worden tot uiterliik donder dag voor de week van verschi] n i n g t o t 13 00 u u r op h e t redactiesecretariaat Matser ties moeten contant afgere kend worden en bi) voorkeur op fioppydisc (alleen WP5 1) worden aangeleverd, m e m o berichten graag per elektroni sche post (schendel@kub nl) Officiële mededelingen wor den v e r z a m e l d door Voor lichting en Externe Betrekkin gen (Margreet Kemper, 2001)

Verder buitenlands nieuws...

"Het sociale Europa is in mijn ogen heel breed, veel breder dan de discussie die in Amsterdam werd gevoerd. Daar bleef het sociale aspect beperkt tot twee a drie A4 'tjes over de werkgelegenheid.

Dat is natuurlijk veel te eng en tekent de waanzinnige onderschatting van de Europese sociale problematiek door de diverse regeringsleiders.

"In mijn definitie van een sociaal Eu­ ropa zijn vier thema's belangrijk. Al­ lereerst moet het democratisch gehalte van Europa op peil gebracht worden.

De problematiek van de gewone men­ sen moet meer doorklinken in de be­ leidsvorming. Er moeten democratische structuren van onderop komen, par­ tijen die Europees denken, enzovoorts.

Een sociale samenleving reflecteert sys­ tematisch over wat er in de maatschap­ pij gebeurt.

"Daarnaast wordt er teveel gesproken in termen van werkgelegenheid en be­ taalde banen. Europa is teveel een pro­ ject van markten en financiële institu­ ties. Een groot deel van de samenleving is onbetaald actief, bijvoorbeeld met het zorgen voor ouders of het opvoeden van kinderen. Dat blijft te veel onzicht­ baar, ook op nationaal niveau. Deze mensen moeten eveneens een plek in de maatschappij krijgen.

"Ten derde bestaat er in Europa een onderwaardering en onderschatting van de intergenerationele en intercul­ turele relaties. De etnische conflicten, de opkomst van extreem rechts, er valt nog een hoop te verbeteren op dit ge­ bied. Men is te veel gericht op sterke economieën in plaats van op sterke sa­ menlevingen. Sociale uitsluiting en ar­ moede zijn nog lang niet verdwenen.

Tot slot is er de milieuproblematiek.

Het groene Europa hangt nauw samen

Met de werkgelegenheidsparagraaf zou het verdrag van Amsterdam veel oog hebben voor het aspect van Europa, meldde Wim Kok deze week niet zonder trots. Volgens docent Sociale Zekerheidswetenschap en politicoloog dr. Joop Roebroek is dit tekenend voor de "waan­ zinnige onderschatting" van de Europese sociale problematiek. "Men is te veel gericht op sterke economieën in plaats van op sterke samenlevingen."

■ Dr. J. Roebroek [Foto Enk van der Burgt]

met de andere elementen die ik noem­ de. Zo is er in de onbetaalde sector over het algemeen een positievere houding ten opzichte van het milieu, dan in de betaalde.

"De werkgelegenheidsparagraaf is een politiek­strategische zet geweest: men wilde Frankrijk over de streep van het

D

E

Het was een idee dat op papier niet kon mislukken. De Stichting Straatkrant Brabant vatte het plan op om de Tilburgse daklozenkrant/1/tee ook te gaan verkopen op de KUB, die zich profileert als 'universiteit voor mens­ en maatschappijwetenschappen'. Maar, jammer voor de mensen van Allee: na officieel toestemming te hebben gevraagd en 'wekenlang aandringen' kregen zij een 'nee' te horen. "Zeer teleurstellend", zegt projectleider C. Jansen van Allee. "Van een Katholieke Universiteit die zegt op te komen voor de zwakkeren in de samenleving had ik wat anders verwacht." Jef van de Riet, secretaris van de universiteit, zegt dat de KUB altijd terughoudend reageert als toestemming wordt gevraagd om op de KUB­terreinen zaken te verkopen. " I n een incidenteel geval maken we een uitzondering. Bijvoorbeeld als de activiteiten direct te maken hebben met onderwijs en onderzoek. Normaal gesproken doen we het dus niet en dat geldt ook voor verkoopactiviteiten met een ideëel karakter." Jansen wil op zoek naar openbare plaatsen vlakbij de KUB, waar vaak studenten komen. "Wellicht kunnen de daklozen daar gaan staan."

Het is nog lang niet zeker dat de daklozenkrant ook daadwerkelijk verkocht gaat worden aan de grenzen

stabiliteitspact trekken. Er worden geen harde garanties gegeven, er wordt geen extra geld uitgetrokken. Ik vind het veelzeggend dat Bolkestein stelt dat de betreffende paragraaf zo in het WD­ programma kan.

"Dat Nederlandse politici als Zalm en Kok toch zoveel waarde hechten aan

W E E R S T A A T van de KUB­terreinen. Volgens welingelichte bronnen loopt het met de verkopers niet altijd even soepel.

Onlangs meldden van de twaalf verkopers zich tien mensen ziek. En één dakloze, die zo'n 500 gulden had verdiend, trok zich van zijn opbrengst enkele dagen in een hotel terug om zich eens lekker te laten verwennen.

De zomerse hitte staat voor de deur en daarmee ook het dilemma voor met name de mannelijke werknemers en studenten van de KUB: hijs ik mij vandaag in de korte broek, of kies ik toch maar veiligheidshalve voor de meer beschaafd geachte lange variant? Volgens watchers komt het fenomeen 'korte broek' vooral op de sociale faculteit voor. Aio bij het Europees waardenonderzoek Johan Verwey bijvoorbeeld (kaki korte broek). "Aio's worden wat dit soort dingen betreft nog vaak onder de studenten geschaard, het zijn de jonge honden van het wetenschappelijk personeel", verklaart hij zijn vrijzinnige klederdracht. Niet iedereen lijkt er zo over te denken, want zijn promotor en een collega­ hoogleraar beginnen volgens Verwey altijd misprijzend te grijnzen als ze hem tegenkomen. '"Wat

Abonnementen S t u d e n t e n en oud perso neelslcden f 25, periaargang, instellingen en mensen van b u i t e n de u n i v e r s i t e i t s g e meenschap f 50, Bi) opgave voor een abonnement zi)n no dig naam, adres, woonplaats en (voor s t u d e n t e n ) A N R n u m m e r Opgave bi) het re dactiesccretariaat Toezen dinggeschiedt pas na betaling Copyright Het IS v e r b o d e n z o n d e r schrifteliike t o e s t e m m i n g van de hoofdredacteur artike­ len, illustraties of foto's ge­ heel of gedeeltelltk over te nemen

U N I V E R S _ _ | g Ë | 19 lUNT 1997

de werkgelegenheidsplannen, beeft te maken met de aparte Nederlandse ge­ voeligheid op dit thema. Werk, werk, werk is niet voor niets het legitimeren­ de concept van paars. Men doet zelfs voorkomen of de plannen uit de Neder­ landse koker komen. Het een en ander is echter geen autonoom Nederlands initiatief, maar heeft veel meer te ma­ ken met de regeringswisselingen in Frankrijk en Engeland. Iemand als Melkert profileert zich nu achteraf als voorstander voor een sociaal Europa, terwijl hij het protest van de zeventig economen tegen de EMU, enkele maan­ den geleden, niet echt serieus nam.

"De demonstraties die in Amsterdam voor een sociaal Europa werden gehou­ den zijn geen machtsfactor van belang.

Toch is het een belangrijke uiting van onderop dat er mensen zijn die er an­ ders over denken. De demonstranten brengen tot uitdrukking dat er een tweedeling is tussen enerzijds de eco­ nomische instellingen, de politici en de bedrijven, zeg maar de mensen die het goed gaat, en aan de andere kant de mensen die in de verdrukking zijn.

"De kritiek dat meer geld voor een so­ ciaal Europa hetzelfde is als het over de balk gooien van publieke gelden, vind ik niet terecht. Er is juist meer geld nodig om de samenleving leefbaar te houden. Zaken als participatie en de milieuproblematiek dringen zich op en vragen om meer verzorgingsarrange­ menten dan er nu in Europa zijn. Neem de verontrustende ontwikkeling die zich het afgelopen jaar rond de voeding afspeelde. Daaruit blijkt dat we niet zorgzaam genoeg met het milieu om­ gaan, dat we elementaire waarden uit het oog verliezen. Dat is geen doemden­ ken, dat zijn de feiten." [SD]

■ Eten bij de inensa is er in de TIK­week 1997 niet meer bij [Archieffoto Rien Siers)

heb je nu weer aan', roepen ze d a n . " Ook niet­aio's dragen korte broeken. Bijvoorbeeld Peter van de Sanden, financieel­administratief medewerker bij de sociale faculteit. Toen Van de Sanden jaren geleden voor het eerst een korte broek aantrok, werd er nog verbaasd gereageerd, maar inmiddels is men zijn luchtige verschijning gewend in gebouw E Van de Sanden: " I k kan me wel voorstellen dat je je korte broek thuis laat als je veel contacten met buiten hebt, als je gasten moet ontvangen. Bij interne contacten is het voor mij geen probleem."

Culinair nieuws van de Tilburgse Introductie Kommissie. Voor het eerst staat dit j a a r een 'restaurantentocht' op het programma. Een eufemisme voor kroegentocht? Welnee, zegt TIK­voorzitter Sylvia Spoelder. "Die is op woensdag. De restaurantentocht is dinsdagavond, dan willen we de eerstejaars kennis laten maken met de eetgelegenheden in de stad." Het onderdeel is zo nieuw dat ze nog niet echt een goede naam voor het onderdeel hebben kunnen verzinnen, bekent ze, want restaurantentocht wekt de verkeerde indruk. "We verdelen de elfhonderd deelnemers over twintig eetcafés in de stad, van Pannekoekenhuis tol Polly. Ze gaan niet met z'n allen langs meerdere restaurantjes."

Het idee is vorig j a a r opgekomen en tot TIK's grote verrassing waren de uitbaters van de eethuizen meteen enthousiast. Zo enthousiast dat ze de commissie de nodige korting wilden bieden. Spoelder: "We hoeven voor al die maaltijden niet veel meer te betalen dan we vorig j a a r bij de mensa kwijt waren."

Die mensa raakt daarmee in één klap een kleine dertienhonderd klanten in de TIK­week kwijt, terwijl de zaken in het campusrestaurant toch al niet zo perfect lopen. Spoelder: "Voor ons is de stad veel prettiger. Vorig j a a r heb ik nog met mijn kop in de afvalbakken van de mensa gehangen, om de aluminium bakjes op te ruimen die niet in de daarvoor bestemde kliko's waren gegooid. 'Ook een vies werkje', zei zo'n eerstejaars nog. Had­ie zijn bakje maar goed moeten weggooien."

BlJl)KA(,K^ v,\N STll^ Dl^K, ADKHN VA^ DEN EERENBEEMI E^ ARJAN DE HEER

Goed contact tussen student en docent helpt

"Studieuitval moeilijk terug te dringen" Universiteiten kunnen betrekkelijk weinig doen om te voor­ komen dat hun studenten voortijdig afhaken. De meeste afhakers zijn simpelweg niet gemotiveerd of hebben verkeerde verwach­ tingen over hun studie.

Dat blijkt uit het proefschrift waar­ op de Nijmeegse onderzoeker J.B.A. Prins vrijdag 20 juni promoveert.

Prins zocht verklaringen voor het gegeven dat zo'n veertig procent van alle studenten stopt met de studie zonder een diploma gehaald te heb­ ben.

Ongeveer de helft van de afhakers stopt al in de propedeuse, de andere helft besluit pas in het doctoraal er­

mee te kappen. Vooral dat laatste baart zorgen. Wie de propedeuse haalt, zou volgens de filosofie van het Nederlandse hoger onderwijs moeten weten wat hij van de studie kan ver­ wachten en zonder mankeren de eindstreep halen.

Voor zijn onderzoek enquêteerde Prins duizend studenten aan de Ka­ tholieke Universiteit Nijmegen.

Daarnaast nam hij hun opleidingen

onder de loep. Een aantal maatrege­ len op het gebied van het onderwijs kan studieuitval voorkomen, zo blijkt uit de gegevens die dat ople­ verde. "Studenten moeten snel in contact gebracht worden met wat de opleiding inhoudt", vat Prins zijn aanbevelingen samen. "Dan krijgen ze sneller door: dit is het, of dit is het niet."

Veel contact tussen docent en stu­ dent helpt studieuitval terug te drin­ gen, evenals goed gespreide tenta­ mens zonder veel herkansingen en veel verplichte vakken in het eerste jaar. Anders dan Prins verwacht had, helpt het niet om grote vakken in stukken te knippen, zodat studenten

sneller studiepunten kunnen halen.

"We moeten ze niet aan het handje meenemen en ze door het eerste jaar heen trekken, om ze daarna alsnog in het diepe te gooien", concludeert Prins.

De invloed van veranderingen in de studieopzet is echter beperkt. Prins ontdekte dat veel van de uitvallers opvattingen over de studie en de be­ roepskansen hebben die simpelweg niet kloppen. Hun academische am­ bitie ligt ook bepaald lager dan die van de volhouders. Niet de studieop­ zet, maar eigenschappen van studen­ ten lijken doorslaggevend te zijn als verklaring voor studieuitval. [HO/ HOP]

In de nacht van vrijdag 20 op zaterdag 21 juni vertrekken vijf studenten van de Tilburgse wielervereniging De Meet voor een non­stop monsterrit naar Parijs (440 kilometer). Klokslag twee uur stappen ze op de fiets bij café Polly Magoo op de Kor­ te Heuvel. Twintig uur later hopen ze te finishen op de

"Laat student twintig gulden bijbetalen voor OV­kaart" Als studenten voortaan twintig gul­ den per maand extra betalen, kan de OV­kaart in zijn huidige vorm behou­ den blijven. Dat hebben de openbaar­ vervoerbedrijven laten weten in hun onderhandelingen met minister Rit­ zen.

Studenten kunnen nu nog kiezen tussen een weekend­ of een week­ kaart. Maar minister Ritzen heeft er te weinig geld voor over om die vrije keus na 1998, als er een nieuw con­ tract van kracht wordt, te handhaven.

Hij wil studenten die thuis wonen verplichten een weekkaart te nemen en studenten op kamers een verplich­ te weekendkaart geven. Door het openbaar­vervoer zijn nu twee mo­ dellen op tafel gelegd waarin die vrije keus althans voor een deel blijft be­ staan.

De eerste variant houdt in dat elke student twintig gulden per maand in rekening gebracht wordt. In ruil daar­ voor blijft voor iedereen de vrije keus bestaan. In de tweede variant moe­ ten alleen studenten die van hun weekendkaart een weekkaart willen maken twintig gulden bijbetalen.

Deze laatste variant lijkt erg op een voorstel dat minister Ritzen zelf een paar weken geleden deed in een ver­ trouwelijk overleg met Tweede­ Kamerleden van de regeringsfracties.

Die bleken daar niet erg enthousiast over. [HO/HOP]

Champs­Elysées.

Bestuursstructuur

Vanwaar deze moRsterrit!

Lars Streefkerk: "Een maand geleden kwam ik zomaar op het idee. We gin­ gen toen de Amstel Gold Race en de Elfstedentocht rijden. Ik dacht: dat zijn eigenlijk maar lullige ritten, van 250 en 230 kilometer. Ik kreeg zin om naar Parijs te fietsen en heb het de anderen gevraagd. Ze zeiden met­ een 'ja'."

Jeroen van Teeffelen: "Ik heb er wel even over nagedacht, want het is een hele afstand. Maar toen ik de 250 ki­ lometer van de Amstel Gold Race goed doorkwam, heb ik de knoop doorgehakt."

Maai dat was geen nachtwerk.

Lars: "Ik geef toe: het is qua biorit­ me het slechtste tijdstip dat we had­ den kunnen kiezen. Maar we doen het zo omdat we normaal op vrijdag om twee uur 's nachts ook altijd bi) Polly zijn. Is ook wel studentikoos om vanuit de kroeg te vertrekken."

Hoe djn de benenl

Lars: "Goed. Veel duurwerk getraind, de laatste maand 325 kilometer per week. Elke dag op de fiets gezeten."

Wilco Zevenbergen: "Het fietsen gaat heel makkelijk."

Jeroen: "Ik herstel snel, voel 's och­ tends niet dat ik de vorige dag gefietst heb. M'n benen zijn ongeschoren, maar goed."

Joost Bloos: "Geschoren en goed."

Wie zijn er vrijdagnacht zeker om jullie uit te zwamen!

Jeroen: "Mi)n twee zussen komen uit Rotterdam en Utrecht. Zij zijn mijn fans."

Joost: "Mijn ouders zijn op vakantie, anders zouden zij er zeker zijn ge­ weest."

Wilco: "Mijn vriendin zal er zijn, en mijn vader komt uit Zoetermeer."

Lars: "Mijn moeder, huisgenoten en vrienden. En het oude en het nieuwe bestuur van Pendragon."

Tour de France­renners presteren het best op pasta, goede massage en een celibatair leven.

Hoe hebben jullie je voorbereid!

Lars: "Afgelopen zaterdag was Joost

mmmmmmmmmmem

■ Vier van de vijf Parijs­renners van De Meet: Lars Streefkerlt (reclitsboven, en verder met de i<ioi< mee), Wlico Zevenliergen, Joost Bioos en Jeroen van Teeffeien [Foto: Erik van der Burgt]

Met 75 koolhydraten per uur naar Parijs jarig. Dat was de laatste keer dat we alcohol hebben gedronken."

Jeroen: "Ik ben momenteel celibatair, dus dat is geen probleem. En pasta eet ik eigenlijk altijd, want het is mijn lievelingseten."

Wilco: "Goed mijn slaap pakken en een beetje los fietsen op het kleine blad."

Joost: "Ik heb geen speciale dingen gedaan. Het komt toch aan op karak­ ter en pijntjes die je weg moet den­ ken."

Twintig uur non­stop op de fiets is niet niks.

Niet bang voor blessures aan het zitvlak!

Jeroen: "Van kapotte billen heb ik nog nooit last gehad. Ik ben wel bang voor pijn in mijn nek en mijn rug, omdat ik zolang in dezelfde houding moet zitten."

Lars: "Problemen met het achterste kwamen vroeger vaker voor, omdat je toen zadels van leer of natuurzeem had. Nu is er perfect materiaal, met gaatjes zelfs, om overtollig vocht af te voeren."

Joost: "Ik hoop dat het niet gaat re­ genen. Dan worden de gewrichten nat en koud en dan gaan mijn knie­ ën en enkels kraken. Bovendien gaat iedereen dan zitten zeiken."

Lars: "Het is meer een mentale slag dan een fysieke. We hebben afgespro­ ken om de eerste acht uur niet te zei­ ken. Verder kermen we elkaar zo goed

dat we geintjes wel weten te plaat­ sen."

onze steun en toeverlaat. We krijgen van hem ook altijd onze broeken goedkoper."

Wat eten jullie tijdens de rit!

Jeroen: "Marsen."

Lars: "Snickers en zakjes sportvoe­ ding, pure koolhydraten die je in één keer naar binnen giet. We hebben ie­ der minimaal 75 koolhydraten per uur nodig en voor de hele rit 80 liter vocht. Dat hebben we via internet aan een sportbureau gevraagd. Twee uur voor vertrek, vrijdag om midder­ nacht, kookt Joost trouwens nog spa­ ghetti."

Wilco: "Op honderd gram spaghetti kun je een uur fietsen."

Joost: "Een banaan hapt wel lekker weg."

Jullie finishen op de Champs­Elysées. Toe maar.

Wilco: "Dat moet iets machtigs zijn.

Vorig jaar ben ik naar de aankomst van de Tour de F rance gaan kijken.

Toen dacht ik: daar wil ik ook wel rijden."

Joost: "Ik ben nog nooit in Parijs ge­ weest. Ik ken de Champs­Elysées al­ leen van tv. Het is wel een brede straat, geloof ik."

Jeroen: "Ik hoop dat ik de eindsprint win."

Lars: "Niks sprinten. De bus voor­ op, en wij in een lijn erachter, met de handen in elkaar."

Wat te doen bij pech onderweg!

Wilco: "We hebben een complete re­ servefiets, twee stel wielen, achttien binnenbanden, vier extra buitenban­ den, kettingen, schakels, remkabels en fietspompen. Dat alles in een volg­ auto en een busje die met ons mee­ rijden."

Lars: "En als we lek rijden gaan we niet zelf plakken. Dat gebeurt in de bus, door twee vrienden van Jeroen.

Overigens verwachten we geen ma­ teriaalpech. Woensdag worden onze fietsen nog nagekeken door 'fietsen­ Frans', een oud­lid van De Meet die nu een rijwielhandel heeft. Hij is

£n daarna!

Jeroen: "Ik hoop dat het nog licht is.

En dan neem ik een biertje."

Joost: "Bier ja, en de fiets aan de kant."

Lars: "De barman van Polly in Til­ burg belt deze week nog naar zijn 'collega' in Parijs. Daar ligt ook een kroeg die zo heet. Hij heeft daar connecties, probeert ervoor te zorgen dat we een gratis pilsje krijgen na aan­ komst. Daarna gaan we naar de cam­ ping, en de volgende dag in het busje naar huis. Tenzij de benen nog heel goed zijn." [LvT]

De OR heeft nu aangevoerd dat in haar ogen het personeel onvoldoende is geraadpleegd door de MUB­com­ missie. Op 12 juni heeft men het col­ lege, dat in de week daarna een defi­ nitief besluit zou nemen, weten te bewegen tot uitstel. De OR krijgt de gelegenheid haar standpunt in een rapport toe te lichten. De raad heeft daartoe een rapport in gedachten dat geschreven zou gaan worden door de Amsterdamse hoogleraar Arbeids­ recht Van der Heijden en de goed in­ gevoerde dr. Martin Rijk, vooiheen voorzitter van de CPO. De ondernemingsraad verzet zich fel tegen de dreigende opheffing en schermt met juridische procedures en de rechter voor het geval Tilburg zou kiezen voor een universiteits­ raad­nieuwe­stijl. De OR vreest dat, als er een universiteitsraad­nieuwe­ stijl komt, ze een deel van haar be­ voegdheden kwijt raakt doordat stu­ denten kunnen gaan meepraten over personele aangelegenheden. Dat wil de OR volgens voorzitter dr. Lou Keu­ ne tot elke prijs voorkomen. "Een OR heeft momenteel heldere bevoegd­ heden, die in de wet zijn vastgelegd.

Een nieuwe universiteitsraad heeft dat niet, dus voorzien wij veel juridi­ sche onduidelijkheid."

Op meerdere universiteiten, waaron­ der de Universiteit van Amsterdam, heeft men volgens Keune gekozen voor een dergelijk 'gedeeld' model.

Aan de UvA zouden de twee raden eenmaal per jaar gezamenlijk verga­ deren met het college over zaken van overstijgende aard. Keune zegt dat, wat de ondernemingsraad betreft, een gezamenlijke vergadering in Tilburg meerdere malen per jaar zou moeten plaatsvinden. "Ik denk dat zo'n or­ gaan een serieuze rol kan spelen.

Daarvoor zullen wij ook pleiten."

Het College van Bestuur wacht het rapport van de ondernemingsraad af, en zal ook de studenten, de andere partij in een gedeeld model, vragen zich nader te beraden. Begin septem­ ber valt het definitieve besluit. [PSI

UNIVERS

19 lUNi 1 9 9 7

Subsites niet actueel maar wel langdradig

"We schromen niet slechte sites van het net te halen" De 'subsites' van de KUB zijn in de helft van de gevallen niet actueel, of ze zijn te langdradig. Dat blijkt uit een onderzoek van de Dienst Bibliotheek en Informatisering (DBI). Waarom zijn de subsites dan zo slecht? Hoe moet dit verbeterd worden?

Drs. Jolanda van den Bioek (Voorlich­ ting en Externe Betrekkingen): "Niet­ actuele webpagina's leveren geen po­ sitieve bijdrage aan het profiel van de KUB als vooruitstrevende universi­ teit op het gebied van informa­ tietechnologie. Gebrek aan tijd is één van de belangrijkste oorzaken van de huidige slordigheden op de webpagi­ na's. Voor het bijhouden van de sites is nergens structurele capaciteit vrij­ gemaakt. Als afdeling ervaren wij zelf hoe moeilijk het is om de actuali­ teitswaarde te waarborgen. "

het er even bij doet en dat mensen die informatie hebben dit gewoon niet aandragen. Bij ons moeten de mensen het zelf op het net zetten en is er één persoon die de algemene pagina's bijhoudt. Daarom is onze site wel actueel."

H. Op den Brouw (coördinator van de site van de economische faculteit.

De laatste wijzing van de site dateert van 19 december 1996, met als tekst: 'Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen de meer stabiele 'bo­ venste laag' van de site en de meer R. van Rijsbergen (medewerker au­ dynamische onderliggende pagina's'): tomatisering van de rechtenfaculteit "Een van de redenen voor het ver­ die volgens DBI wel een goede site ouderde studentennieuws is dat sinds heeft): "Ons principe is: alles wat op januari Univers op het net aanwezig onze site staat, moet actueel zijn. is, waardoor de informerende taak Roosterwijzigingen die vandaag bin­ van de faculteit deels is vervallen. nenkomen, moeten morgen op het Ook heeft de verantwoordelijke se­ net staan. Dat de meeste sites niet cretaresse het druk met andere za­ goed worden bij gehouden, komt ken. Daarnaast werd de site slechts doordat bij veel instellingen iemand acht keer per maand bezocht. Met zo

weinig bezoekers ben je niet echt gemotiveerd. De aansporing van DBI zal niet direct veel opleveren. We zullen niet meteen alles stilzetten om ons op de site te werpen. Het blijft toch voor een deel liefdewerk, oud­ papier."

Drs. Petra van der Ham (projectlei­ der bij CentER dat een zeer actuele site heeft): "Wi) hechten veel belang aan het bijhouden van de site. Dat dit bij ons ook gebeurt komt doordat wij de pagina's hebben verdeeld on­ der verschillende mensen. De één houdt de seminars bij, ik doe congres­ sen en weer een ander doet studen­ ten. De site wordt ook veel vanuit het buitenland geraadpleegd. We krij­ gen veel reacties en dat stimuleert om het vol te houden."

Herman Suijs (student BIK en sys­ teembeheerder voor diverse studen­ tenclubs): "Onder de studenten is ge­ noeg expertise om een site te onder­ houden. Ik denk zelfs meer dan bij het KUB­personeel. Het grootste pro­ bleem op slecht onderhouden sites is achterhaalde data. Deze moeten bij­ gehouden worden, maar dat kost vaak te veel tijd. Ook moet de structuur overzichtelijk zijn, wat bij de home­

page van de KUB ontbreekt. Er gaat veel werk zitten in het onderhouden van zo'n site, maar hoe vaker je het doet hoe minder tijd het kost."

word van onze nieuwe site en kun­ nen we de activiteitenlijst niet meer bijwerken. Het is een blamage voor de vereniging."

Dr.ir. Cees Mouwen (College van Bestuur); "Wij hebben een reputatie dat we een universiteit zijn met een hoogwaardige en moderne informa­ tietechnologie. Nu blijkt dat een aan­ tal sites niet op orde is, moeten we er wat aan doen. De sites moeten professioneel worden vormgegeven, onnodige overlap moet voorkomen Francis Das (vice­voorzitter Makub; worden en ze moeten volstrekt actu­ laatste aanpassing van de site dateert eel zijn. Ik begrijp de problemen ove­ van 22 juli 1996): "Wij hebben twee rigens wel. Het is een nieuw medium sites. Degene die u heeft gelezen is en men moet er nog aan wennen. Ik de eerste en daar konden we alleen vind dat degenen bij wie dat niet lukt opkomen via de computer van ie­ langs moeten bij instellingen die wel mand die geen lid van onze vereni­ een goede site hebben. Zo kan je in ging was. Het was vervelend dat we korte tijd het niveau van je eigen site elke keer naar hem moesten gaan om opkrikken. dat te regelen. Daarom hebben we "Wij zullen in contact treden met de een nieuwe site geopend die we zelf mandatarissen van de sites, en hen kunnen besturen. We hebben gemeld verzoeken om er wat aan te doen. dat die oude van het net af kan, maar Maar als na herhaaldelijke en vrien­ dat is nog steeds niet gebeurd. Echt delijke verzoeken de sites nog niet stom. De nieuwe site is in april voor veranderd zijn, zullen wij niet schro­ het laatst bijgewerkt. Inmiddels heb­ men ze van het net te halen. Maar ik ben we nieuwe computers maar die ben ervan overtuigd dat we de zaak missen h e t oude besturingspro­ binnen enkele maanden op orde zul­ gramma. Nu hebben we geen pass­ len hebben."/AdH/SD/

Marjon Rensen (Vidar): "Onze site bestaat sinds oktober vorig jaar. We vermelden er bijvoorbeeld uitslagen van allerlei wedstrijden op. Dat is redelijk actueel. Dat komt omdat er zich vier man mee bezig houden.

Volgend jaar vormen zij ook een offi­ ciële commissie."

Hoogleraar Nissen uit zware kritiek op priesteropleiding

"Priesterstudenten kwamen huilend op mijn kamer" U beeft batde noten gekraak over bet Sint­ Janscentrum. Wat was uw motiefi

"Voordat ik mijn bijdrage aan het ar­ tikel in De Bazuin leverde, heb ik er een dag goed over nagedacht. Maar alle recente verhalen over schrijnen­ de gevallen waar jonge priesters bij betrokken waren en het wegsturen door het bisdom van een vriend die zich bezig hield met het opleiden van pastoraal assistenten, hebben mij over de streep getrokken. Ik dacht, laat ik van mijn hart geen moordkuil meer maken."

de faculteit te maken en dat is denk ik een goede zaak."

KUB­hoogleraar Peter Nissen uitte vorige week in het Brabants Dagblad, en eerder in maandblad De Bazuin, harde kritiek op de

Wat vond u van de grote aandacht van de pers voor deze affaire!

priesteropleiding het Sint­Jans­centrum in Den Bosch, waar hij van 1991 tot 1994 les gaf. Onder de studenten van het Sint­ Janscentrum zou een ongepast machtsdenken heersen, de oplei­ ding zou homofiele studenten wegsturen en bisschop Ter Schure zou zich teveel met het Sint­Janscentrum bemoeien. Nissen heeft geen spijt van zijn uitspraken. "Driekwart van de priesters in het bisdom is het met mij eens."

Heeft a die kritiek indertijd al intern geuit.'

"Ik heb destijds wel laten merken dat ik niet gelukkig was met deze toe­ standen. Ik werd daardoor een toe­ vluchtsoord voor studenten. Een soort klaagmuur. Priesterstudenten kwamen huilend op mijn kamer om hun hart te luchten. Ook heb ik des­ tijds gepleit voor opheffing van het verplichte celibaat. Daarvoor werd ik door de leiding op het matje geroe­ pen. Mij werd duidelijk gemaakt dat

het goed uit zou komen als ik mijn brood ergens anders ging verdienen."

Heeft uw vertrek iets te maken met dit con­ flict!

"Nee, mijn vertrek had andere oor­ zaken. Ik heb me niet onder druk la­ ten zetten. Toen ik eenmaal weg was, werd me een aantal zaken ook veel helderder. Pas rond die tijd gingen de

eerste afgestudeerde priesters aan het werk in het bisdom. Dan zie je waar het toe leidt."

Is uw kritiek, bijvoorbeeld als bet gaat om de opstelling tegenover homofiele studenten en de bemoeienis van de bisscbop, ook van toe­ passing op de Tbeolopscbe faculteit Tilbmg!

"Nee, de TFT is een heel andere in­ stelling. Mijn indruk is dat er een

■ Prof. dr. P. Nissen [Archieffoto: Enk van der Burgt]

open, academisch klimaat heerst waarin studenten niet worden geïn­ timideerd. Je ziet juist dat studenten van het Sint­Janscentrum zijn uitge­ weken naar de TFT, omdat ze in Til­ burg wel geaccepteerd worden. De bisschop heeft verder niet veel met

"Al het mediatumult heeft me nogal overvallen. De Bazuin had mijn uit­ spraken in een persbericht naar het ANP gestuurd waardoor ik veel reac­ ties kreeg. Ik heb geen spijt van die woorden, wel vind ik het jammer dat sommige uitspraken niet goed zijn verwoord, waardoor het bijvoorbeeld lijkt alsof ik op de persoon heb ge­ speeld, terwijl ik daar helemaal niet van hou. Aan de andere kant heb ik deze week zoveel adhesiebetuigingen gekregen van pastoraal werkers, priesters en parochianen, dat ik mij gesterkt voel in mijn mening. Ik denk dat driekwart van de priesters in het bisdom Den Bosch het eens is met mijn inschatting van het beleid van Ter Schure. Alleen zijn zij niet in de positie om zulke felle kritiek te le­ veren." [SDj

Reisverhalen In de slotwoorden van dit seizoen wilde ik u trakteren op een romantisch vakantiestuk waarin ik zou verhalen over onze zoektocht naar het karton van Rafaëls Vaticaanse muur­ schildering getiteld 'Scuola di Atene' (de Atheense School) in kamer 10 van de Pinaco­ teca Ambrosiana in hartje Milaan; hoe we hebben moeten speuren om überhaupt die pinacotheek te vinden en hoe we vervolgens deze in de restauratie­steigers zagen staan; hoe we toen in vakantie­Italiaans hebben ge­ vraagd naar de ingang; hoe we een bouwhelm opkregen (dat is nu Padania, dachten we nog), om tenslotte van de bouwopzichter te horen dat de komende drie jaar de toegangsdeuren geen toegang konden verschaffen tot Rafaëls karton; hoe we uit pure wanhoop dan maar achter II Duomo, samen met mijn zus, in il caffè Ambrosiana een peperdure cappuccino en taart hebben genomen en hoe alles toch nog goed is gekomen, nadat we in het werk van

U N I V E R S EËI19 luNi 1997

de kunsthistoricus G rimm lazen dat de Atheense School helemaal niet de Atheense school is, en dat het dus niet Plato en Aristo­ teles zijn die we als centrale figuren op de muren van het Vaticaan zien. Totdat ik voor vaderdag (onze dochter is in deze column in­ middels zestien maanden oud) een merkwaar­ dig boek in handen kreeg.

Op dat moment zouden mijn laatste woorden van dit seizoen verhalen over het mysterie van Rennes­le­Chateau, een klein plaatsje in Zuid­ Frankrijk dicht tegen de Pyreneeën aan en hoe we daar op vakantie zouden gaan; hoe de plaatselijke en onbeduidende pastoor perka­ menten vond; hoe de geometrie van die do­ cumenten en het schilderij 'Les Bergers d'Arcadie II' van Nicolas Poussin uiteindelijk leiden naar de Tombe van G od en het lichaam van Jezus; hoe deze tombe verborgen is in de

helling van Mount Cardou; hoe Cardou, als naam uit de Languedoc, te herleiden is via Corps Dieu naar Le Corps de Dieu; hoe we onze vakantietijd door zouden brengen in het plaatselijke museum; hoe we ons hoofd zou­ den verliezen en hoe we tenslotte onszelf plechtig zouden beloven dat we ons nooit meer in mysteries zoals deze moeten verdiepen.

Totdat de moeder van mijn dochter, precies op vaderdag, een kreet uitslaat na het lezen van een krantenreclame uit de onlangs gelan­ ceerde SiRE­reeks die vaders bij kinderen moet krijgen.

Uit onderzoek is gebleken dat vader gecorri­ geerd moet worden. Hij zou meer tijd moeten besteden aan zijn kinderen 'zodat je nu de vader kan zijn die je zelf had willen hebben'.

Ik citeer even verder: 'Zondag is het vader­ dag. Een mooie dag om je af te vragen hoe je

e Itegt

kinderen zich hun vader gaan herinneren'. En even verderop: 'Mannen en vrouwen worden samen verantwoordelijk voor het geld. En sa­ men verantwoordelijk voor de zorg van de kinderen'. En dan komt het. De slotzin die als de slogan moet dienen van deze campagne: 'Mannen zijn thuis net zo onmisbaar als op het werk'. Daarna volgde dus die kreet.

En natuurlijk heeft de moeder van mijn doch­ ter gelijk. Ze stelt voor de oorspronkelijke leu­ ze te vervangen door de volgende: 'Vaders en moeders zijn thuis onmisbaar, niet op het werk'. En daarom hebben we besloten ook dit jaar weer gewoon heeeel lang op vakantie te gaan, onze dochter op de arm te dragen en haar uit te leggen dat de School van Athene niet de School van Athene is, en dat de Tem­ peliers het lichaam van de gestorven Chris­ tus in Mount Cardou hebben verstopt. Totdat ons geld op is en de reisverhalen blijven.

Milieu-econoom De Zeeuw aan vooravond megacongres

'Is de incubatietijd voorbij, dan komt erkenning milieu-economie vanzelf"

V

koop toe: "Het gaat erom dat de onderzoekers gemotiveerd zijn, dan ligt het rendement veel hoger."

raag prof.dr. Aart de Zeeuw naar de reden waarom hij zich als econoom met de milieuproblematiek is gaan bezighouden en je krijgt een klassiek economisch antwoord: milieu is in de loop der jaren een schaars goed geworden en dus heeft de economische wetenschap een taak, ja zelfs een opdracht zich in deze materie te verdiepen, er een analyse van te maken.

Bovendien heeft de milieuproblematiek veel raakvlakken met de dynamische speltheorie waar De Zeeuw zich als theoretisch econoom mee bezig hield. Neem de verzuring, een grensoverschrijdende kwestie waarbij er een spel ontstaat tussen de verschillende landen. Interactie tussen vertegenwoordigers van de vervuilers, zoals de zware industrie in Engeland, en van de vervuilde gebieden, zoals de Scandinavische bossen, speelde daarbij een cruciale rol.

Naast beroepsmatige argumenten speelde er voor De Zeeuw een meer principieel motief om zich over het milieu te ontfermen en in 1994 de leerstoel Milieu-economie te aanvaarden. "Ik heb me altijd betrokken gevoeld bij het milieu. Dat stamt uit mijn studententijd in het begin van de jaren zeventig. Milieu was net als democratisering een belangrijk politiek-maatschappelijk thema waar veel over werd gediscussieerd. Als student heb ik bijvoorbeeld meegedaan met demonstraties tegen de snelle kweekreactor in Kalkar, al was ik geen persoon die constant op de barricades stond."

Sinds die tijd is er veel meer mformatie gekomen en zijn de standpunten genuanceerder geworden, benadrukt de 'milieuprof'. "In de jaren zestig en zeventig dachten we sterk de waarheid in pacht te hebben. Nu is die heersende opinie gematigder.

Er zijn nog maar weinig mensen die menen dat je het milieu helemaal niet mag belasten, er wordt meer een nuchtere kosten- en baten-analyse gemaakt van de economie en ecologie."

I n die analyse kan de milieu-economie volgens hem een belangrijke rol spelen, al beseft De Zeeuw dat hij en zijn vakgenoten pas net komen kijken. De kritische houding die vakgenoten innemen tegenover de jonge discipline, vindt hij begrijpelijk.

Hoewel hii op de KUB de enige echte milieu-econoom in vaste dienst is, lukte het hoogleraar Milieu-economie Aart de Zeeuw een belangrijk congres met honderden vakbroeders naar Tilburg te halen. De conferentievoorzitter over zijn drijfveren en over de missie van de KUB op het gebied van het milieu.

"Als ie eenmaal een interessant verhaal te vertellen hebt, komt de erkenning vanzelf."

Stifn Dunk I Prof.dr. A. de Zeeuw [Foto- £rik van der Burgl)

"Het is terecht dat er nog wat afwachtend naar ons wordt gekeken, wij moeten ons als groep nog waarmaken. Richtingen als internationale economie en openbare economie hebben eveneens een incubatietijd nodig gehad. Als je eenmaal een interessant verhaal te vertellen hebt, komt de erkenning vanzelf." " W a t is dan het interessante verhaal van de milieu-economen, dat hen een toegevoegde waarde geeft boven de natuurwetenschappelijke milieuwetenschappers van de harde

sector? De Zeeuw noemt vier thema's waar de milieu-economie volgens hem een meerwaarde vertegenwoordigt: theorieën over hulpbronnen, onderzoek naar meer marktconforme milieu-instrumenten, de internationale aspecten van het milieu en de economische waardering van milieuzaken.

Vooral het laatste thema is nog een onontgonnen gebied, meent De Zeeuw. "Hoe bepaal je de waarde van een stuk bos? Dan kun je naar de houtproductie kijken, want daar is een duidelijke markt voor. Maar wat

is de markt voor natuurschoon of hoeveel is de watervasthoudende capaciteit van het bos waard? Die vragen en de methodologische problemen die ermee gepaard gaan, raken aan de experimentele economie."

Als het aan Aart de Zeeuw ligt wordt er door de Tilburgse tak van de milieu-economie niet specifiek voor een van deze thema's gekozen. "De KUB zou moeten investeren in kwalitatief hoogwaardige onderzoekers op milieugebied, maar deze vrij laten in hun onderwerpskeuze." Het risico van versnippermg neemt hij op de

.i!%.art de Zeeuw verwacht niet dat het toekomstige expertise-centrum, dat zich gaat richten op 'globalisering en duurzame ontwikkeling', - toch een belangrijke potentiële bron van inkomsten voor de vakgroep - hem tot een heldere thematiek zal dwingen. De milieu-econoom bekritiseert juist de waas van vaagheid die rond het centrum is komen te hangen.

"Het is voor mij nog onduidelijk hoe de thematiek er concreet uit gaat zien. Dat is jammer, het was verstandiger geweest om in een eerder stadium duidelijker een keuze te maken voor thema's als milieu, vergrijzing of minderheden, onderwerpen waarin de KUB een traditie heeft opgebouwd."

De milieu-economen hebben hun pijlen voor financiering daarom in eerste instantie gericht op het NWO en de Europese Unie in plaats van op het expertisecentrum. De Zeeuw: "Op een gegeven moment rijden de treinen door."

Dat hij het EAERE-congres naar Tilburg heeft gehaald, schenkt Aart de Zeeuw veel voldoening. De organisatie is volgens hem te danken aan het succesvolle optreden van de KUB op vorige congressen en aan de goede reputatie van CentER en de economische faculteit in het buitenland hebben. Hij ziet de organisatie van het meerdaagse symposium als een kans én een uitdaging, maar deels ook als een verplichting. "Je maakt zo vaak gebruik van het vrijwilligerswerk van anderen bij dit soort congressen. Dan ben je op een gegeven moment aan de beurt om zelf de lasten te dragen."

Van donderdag 2 6 j u n i t o t e n m e t z a t e r d a g 2 8 juni vindt op de KUB h e t jaarlijkse congres plaats van de European Association of Enviromental and Resource E c o n o m i s t s (EAEBA). O p h e t c o n g r e s spreken l o ' n 280 d e e l n e m e r s over thema's als waarderingsstudies, klimaat en duurzaamheid. Zaterdag 28 juni wordt het congres afgesloten m e t een forumdiscussie over vergroening van belastingsystemen m e t vertegenwoordigers van de ministeries van Nederland, Noorwegen, de Europese Unie en Shell.

Uitstel besluit over bestuursstructuur is begrijpelijk Het College van Bestuur doet er verstandig aan een besluit over de invoering van een nieuwe bestuursstructuur uit te stellen tot september. Dat uitstel komt het college weliswaar op het verwijt van besluiteloosheid te staan, maat een besluit nu zou een ongetwijfeld lang en lastig juridisch steekspel met ondernemingsraad en vakbonden tot gevolg hebben.

H

et coUegebesluit kan begrijpelijk en verstandig genoemd worden, maar gelukkig is het zeker niet.

Het uitstel is weliswaar gering, maar elk uitstel in deze kwestie is voldoende om lucht te bieden aan de kritiek dat het college op dit punt geen stelling neemt.

Toch is het coUegebesluit heel goed te billijken. De ondernemingsraad heeft aangevoerd dat zij minder tijd heeft gehad om het bestuursmodel dat zij voorstaat op waarde te onderzoeken. Hoewel de OR al lang kon weten in welke richting de aanbeve-

lingen van de commissie gingen, is het duidelijk dat ze in een achterstandspositie verkeerde ten opzichte van de u-raad.

Het verschil in positie is deels historisch van aard: de OR is pas sinds 1 januari actief op de universiteit. Voor een deel is die achterstandspositie ook politiek van aard. De MUB-commissie (Modernisering Universitair Bestuur) kreeg nadrukkelijk de opdracht mee om een voorstel te maken dat zoveel mogelijk de verworvenheden van de u-raad overeind zou moeten houden. Die opdracht sluit een keuze voor een model met daarin een OR vrijwel uit.

Deskundigen wijzen er op dat de positie van een bond juridisch ijzersterk is, en dat er wetgeving in Nederland is welke die positie schraagt. Het is de vraag hoe zwaarwegend die argumenten zijn. Ze lijken in elk geval

zwaarwegend genoeg om ze beter onder de loep te nemen dan de Tilburgse universiteit nu gedaan heeft.

Het gaat immers niet om de eerste de beste kwestie. Aan de orde is een besluit over de toekomstige bestuursstructuur van de universiteit. Er komt óf een gedeeld stelsel van medezeggenschap - waarbij een OR en een studentenraad worden ingesteld - óf er komt een ongedeeld stelsel van medezeggenschap aan de KUB. In het laatste geval blijft de u-raad bestaan, al krijgt ze aanzienlijk minder bevoegdheden dan nu het geval is. Dat laatste model is in Tilburg aanbevolen door de MUB-commissie. De ondernemingsraad krijgt nu een zomer lang de gelegenheid om argumenten op tafel te leggen waarom de universiteit beter af is met een gedeeld model.

De OR zal, wil ze gehoor vinden voor

haar pleidooi, vooral de faculteiten moeten overtuigen. Vooral op hun mening is het advies gegrondvest.

Die mening doet zeer ter zake omdat de nieuwe bestuursstructuur ook op de faculteiten wordt ingevoerd.

De opgave om de faculteiten te overtuigen zal buitengewoon lastig blijken voor de OR. Die wijst erop dat met name het personeel een factor is die over het hoofd is gezien bij de werkzaamheden van de MUB-commissie. Met andere woorden: het draagvlak voor het OR-model zou groter zijn dan nu wordt aangenomen.

I I > e ondernemingsraad voert verder aan dat de scheiding van medezeggenschap beter is omdat het de onderscheiden functies van mensen op de universiteit meer recht doet.

In een brief schrijft de OR dat werknemers anders tegen een universiteit aankijken dan de klanten (lees: studenten). Dat is ongetwijfeld waar.

maar de OR gaat wel heel gemakkelijk voorbij aan de inbreng van studenten in het universitair bestuur.

Althans in Tilburg hebben veel van die student-bestuurders zich bekwaam, geëngageerd en heel wel in staat getoond om over de grenzen van hun domein heen te kijken.

De universiteit is in de ogen van de OR een instelling die bestuurlijk gezien overeenkomsten vertoont met bijvoorbeeld een ziekenhuis. In een tijd van verzakelijking en productcliënt-denken, zo schreef de OR in mei, is het beeld van degenen die een universiteit voorstaan die trekken vertoont van een gemeenschap, 'volstrekt achterhaald'. Het zou wel eens kunnen dat de vraag naar draagvlak draait om deze constatering. Het is namelijk niet onwaarschijnlijk dat de universiteit van Tilburg en de faculteiten die deze universiteit vormen meer belang hechten aan het ideaal van de civitas academica dan de OR veronderstelt. [PS] U N I V E R S ^ g 19 lUNi 1997

Niet elke schrijver van een bericht op de nieuwsgroepen is Marco Borsato H

et in de krant onaangekondigd aanhalen van berichten uit internet-nieuwsgroepen is niet een discussie die draait rond de vraag of nieuwsgroepen een openbaar karakter hebben. Ik wil het openbare karakter van nieuwsgroepen niet betwisten. Het feit dat zich nog steeds maar een klein groepje op de nieuwsgroepen manifesteert, verandert niks aan het openbare karakter van nieuwsgroepen. In het geval van onze universiteit geldt dat iedereen met toegang tot het netwerk in principe de bijdragen op de KUB-nieuwsgroepen kan lezen.

Als we de verschillende manieren om digitaal te communiceren met elkaar vergelijken, dan wordt het openbare karakter van nieuwsgroepen nog eens versterkt. Op een continuüm van openbaarheid staat e-mail van persoon tot persoon aan de ene kant.

Mailing lists, te zien als het versturen van een elektronisch bericht aan meerdere mensen tegelijkertijd, nemen een middenpositie in en nieuwsgroepen (te zien als het versturen van een elektronisch bericht aan allen) staan aan de andere kant.

De discussie gaat wat mij betreft over hoe gepast het is om onaangekondigd bijdragen uit nieuwsgroepen over te nemen. Het gaat om het in evenwicht brengen van de drang van journalisten om van berichten op nieuwsgroepen nieuws te maken en de bescherming van de nietsvermoedende schrijver van deze berichten. ''an ministers, zangers en andere publieke figuren kan al hun doen en laten in kranten en tijdschriften of op radio of televisie terecht komen, zonder dat zij daarvoor toestemming hebben gegeven of er zelfs maar weet

van hebben. Dat dat zo gaat, heeft te maken met journalistieke gewoontes of omdat journalisten zich beroepen op hun plicht hun lezers te informeren over belangrijke gebeurtenissen. Daarnaast komt het in wat minder frisse gevallen voor dat het publieke karakter van de persoon in kwestie voldoende rechtvaardiging vormt. Achterliggende gedachte is in alle drie de gevallen dat publieke figuren geacht worden zich te realiseren dat zij de kans lopen zichzelf op tv of in de krant terug te zien, vanwege het al dan niet vermeende belang van hun woorden en daden.

Uit recente voorvallen rond berichten die uit nieuwsgroepen in de krant terecht waren gekomen, leren we dat gebruikers van nieuwsgroepen er niet vanuit gaan dat ze zichzelf zomaar in de kolommen van kranten kunnen terugvinden. Berichten die auteurs op nieuwsgroepen schreven waren bestemd voor de virtuele gemeenschap die een nieuwsgroep is en niet bedoeld voor bijvoorbeeld de Nederlandse samenleving als geheel.

Ik vind dat belangrijke argumenten.

Het oprekken van het publicatiemedium door een journalist en de nietsvermoedendheid van de schrijver van een nieuwsbericht rechtvaardigen het in mijn ogen dat de journalist op zijn minst de auteur op de hoogte brengt van zijn voornemen om een bericht aan te halen.

Brieven kunnen tot uiterlijk dinsdag 17.00 uur op de redactie (A17) worden ingeleverd. Mailen kan ook: P.H.C. Siebers@KUB.NL. De redac-tie behoudt zich het recht voor ingezonden brieven in te korten,

Mag een krant putten uit nieuwsgroepen op internet? Dat was begin deze maand de vraag toen Univers in de rubriek De Weekstaat (pagina 2) mensen citeerde die in kub.misc schreven over een onderzoek naar de reflexen van de achilleshiel.

Tim van der Avoird, frequent deelnemer in de nieuwsgroep, vindt van niet. Hij meent dat auteurs eerst geraadpleegd moeten worden en om toestemming gevraagd. Pieter Siebers, hoofdredacteur van Univers, meent daarentegen dat nieuwsgroepen een openbaar medium zijn. Een krant kan daaruit putten, maar moet rekening houden met de mores van elektronische discussies. gedaan op de nieuwsgroep, vaak gericht aan een andere schrijver op de nieuwsgroep, waarvan de journalist kennis genomen heeft, als relatieve buitenstaander. Als op deze manier naar de verhouding nieuwsgroepjournalist gekeken wordt, is het,

denk ik, noodzakelijk dat de journalist het gouden principe van hoor en wederhoor toepast. Net als wanneer een journalist uit een (al dan niet betrouwbare) bron iets verneemt en daarmee zijn 'slachtoffer' confronteert, zou dat hier een nuttig princi-

één soort medium - in dit geval een nieuwsgroep - niet gepubliceerd kunnen of mogen worden in een ander medium. Dat zou immers betekenen dat, om een voorbeeld te noemen, het NOS-journaal voor een item geen uitspraken zou mogen aanhalen of gebruiken die een minister doet in een krant als NRC Handelsblad.

Degenen die stellen dat kranten alleen onder voorwaarden gebruik mogen maken van citaten in een nieuwsgroep, hebben één belangrijk bezwaar. Het belangrijkste is dat de discussies in de nieuwsgroepen een zekere beslotenheid, of vertrouwelijkheid kennen. Daaruit zou niet vrijelijk geciteerd mogen worden. Degenen die geciteerd worden, zouden daarvan vooraf op de hoogte moeten worden gebracht.

volgende dag in een plaatselijk nieuwsblad terug te vinden zijn. Dat laatste is overigens terecht. Goede journalisten zullen zich voor serieuze nieuwsgaring nooit beroepen op cafépraat. Hoogstens ligt er een aanleiding om zich verder te verdiepen in mogelijk interessante informatie.

Toch houdt die vergelijking met een café geen stand. Het café kent wellicht een vergelijkbare sfeer als die op nieuwsgroepen, maar daarmee houdt de vergelijking wel op. Een nieuwsgroep is wat anders: een openbaar platform waarop mensen met elkaar discussiëren. Het is een medium waar degenen die spreken hun woorden vastleggen. Ze staan soms nog weken op het net.

Het beroep daarop valt ook te begrijpen doordat er in de loop der jaren een soort gecodeerde taal is ontstaan (met smileys en andere tekens, die bijvoorbeeld verbazing of woede moeten uitdrukken). Met die taal en met de subtiliteiten daarin zou een journalist rekening moeten houden.

Heel luchtig bedoelde opmerkingen bijvoorbeeld dienen niet met loden ernst in een krant gepresenteerd te worden.

Een nieuwsgroep lijkt mij kortom

pe kunnen zijn. Het bijzondere is natuurlijk dat het principe toegepast dient te worden op de schrijver van een bericht op de nieuwsgroep en op de persoon van vlees en bloed, en dat het in dit geval om een en dezelfde persoon gaat.

In aansluiting hierop zie ik nog een praktische reden waarom het nuttig kan zijn dat een journalist contact zoekt met de schrijver van een bericht dat hij wil aanhalen. Het is op internet kinderlijk eenvoudig om je als een ander voor te doen of berichten onder iemand anders naam te posten. Als de journalist contact heeft met de schrijver van een bericht, kan hij meteen de authenticiteit van de schrijver vaststellen. [et gaat hier mogelijk om een tijdelijk probleem. Als duidelijk wordt dat journalisten met regelmaat 'vissen' naar materiaal op nieuwsgroepen, zullen schrijvers van berichten er meer dan nu het geval is van doordrongen raken dat hun woorden een dag later in de krant kunnen staan.

Op de dag dat elke schrijver van berichten op nieuwsgroepen zich Marco Borsato waant, lijkt mij het probleem uit de wereld.

Tim van der Avoird

M e t karakter van berichten op nieuwsgroepen nodigt ook uit tot zorgvuldigheid van de journalist. Als hij in zijn krantenartikel een schrijver van een nieuwsgroep aanhaalt, is het niet zo dat hij woorden optekent die rechtstreeks uit de mond van de spreker komen. Het zijn uitspraken

Vertrouwd, maar niet vertrouwelijk D

e bron waarop Univers zich beriep voor het bericht in de rubriek De Weekstaat was de nieuwsgroep kub.misc. Dat laatste staat voor miscellaneous, Engels voor 'veelsoortig'. De groep lijkt bedoeld voor zeer uiteenlopende vragen betreffende en dito mededelingen over de Tilburgse universiteit. Het gaat expliciet om mededelingen van een algemeen karakter, er zijn daarnaast ook meer specifieke groepen te vinden. Zo beschikt elke faculteit over een specifieke nieuwsgroep. De nieuwsgroep waaruit Univers citeerde, is inderdaad veelsoortig van aard.

Mensen schrijven over problemen met computersoftware, over uiteenlopende gebeurtenissen op de universiteit, maar ook worden er soms berichten [postings] geplaatst die betrekking hebben op kwesties buiten de universiteit. Een doedelzakkenfestival in Waalwijk bijvoorbeeld. Ook het niveau van de discussies is erg uiteenlopend.

De nieuwsgroepen zijn vrij eenvoudig te vinden met een newsreader, een soort zoekprogramma. Trumpet.

Dat programma is op deze universiteit voor iedereen met een op het netwerk aangesloten computer te vinden. Ook voor mensen van buiten de universiteit is de nieuwsgroep betrekkelijk eenvoudig te vinden. De nieuwsgroepen zijn voor iedereen

UNIVERS

19 lUNi 1 9 9 7

toegankelijk. Ook voor mensen van buiten de universiteit.

Men kan in de nieuwsgroep berichten posten. Op die berichten kunnen anderen reageren. Als dat gebeurt ontstaat er een openbare, voor iedereen te volgen discussie. Een discussie ook waaraan iedereen die dat wil, deel kan nemen. Degenen die er met elkaar corresponderen doen dat niet anoniem. ^Z^o'n nieuwsgroep is in mijn ogen te beschouwen als een openbaar, voor iedereen toegankelijk medium. Er zijn geen restricties verbonden aan de toegang en het gebruik. Er wordt nergens melding gemaakt van vertrouwelijkheid of beslotenheid. Er is geen colofon waaruit blijkt dat berichten uit die nieuwsgroepen niet kunnen worden overgenomen of dat er eerst toestemming moet worden gevraagd aan de auteurs of een eventuele beheerder van de nieuwsgroep.

Kortom, er zijn - voorzover mij bekend - geen regels die het een krant niet toestaan om berichten in nieuwsgroepen als bron te gebruiken. Omgekeerd; er zijn evenmin regels voor mensen die regelmatig in nieuwsgroepen schrijven en daarbij gebruik maken van uitspraken van anderen in kranten of op tv.

Ik kan mij moeilijk voorstellen dat de uitspraken die gedaan worden in

I n discussies wordt de nieuwsgroep vergeleken met een café. Die vergelijking berust hierop: in een café spreekt men met en tot elkaar in vertrouwen, zij het geen strikt vertrouwen. Er kan immers meegeluisterd worden, en daarvan is men zich bewust. Toch is de sfeer in een café niet dermate openbaar dat mensen moeten aannemen dat hun woorden de

veel meer vergelijkbaar met een gedrukt medium dan met een café. Uit kranten, tijdschriften en vakbladen mag doorgaans door anderen geciteerd worden, mits ze de bron vermelden (dat wordt in de krantenwereld helaas vaak vergeten). Het overnemen van complete artikelen, of delen daaruit is een andere zaak.

Daarvoor moet in het algemeen toestemming worden gevraagd van de betreffende hoofdredacteur. Het net kent, met z'n anarchistische opzet, niet van dergelijke bepalingen. ! E e n laatste punt wordt gevormd door de vraag of een krant een auteur in een nieuwsgroep vooraf moet raadplegen en zo hoor en wederhoor moet toepassen. Hoewel dat laatste hoog in het vaandel van de journalistiek staat, acht ik het in dit geval niet aan de orde. Waarom niet? Omdat - zeker op een universiteit - je van mensen mag verwachten dat ze verantwoording nemen voor hun woorden Ook als die zijn neergeschreven in een nieuwsgroep die voor het handjevol gebruikers vertrouwd als een café aandoet, maar naar haar aard en beginselen openbaar is.

Pieter Siebers

■ Rosalinde (Imre van der Meulen) In gesprek met Fleur. Rechts zit Jalmar [Foto: Enk van der Burgt]

Letterenstuaente Imre van der JVIeuien speelt prinses in de Efteling

M

et haar steile blonde haar, roze baljurk, zilveren kroontje en witte muiltjes IS Imre van der Meulen op en top een prinses. Het gezelschap van de groen­ paars opgedofte prins Jalmar tegen het decor van een idyllische water­ partij en het kasteel van Doornroosje completeert het sprookjesachtige beeld. Een rijke kinderschare dromt samen om maar geen glimp van het koninklijk paar te hoeven missen. De kleine Fleur staart Rosalinde (Van der Meulen) met open mond aan. "Heb jij een meester of een juffrouw?" vraagt de prinses, om vervolgens te vertellen dat zijzelf vroeger les kreeg van een hofdame, "net als mijn zes zussen".

Prinses in de Efteling (vier uur in de week, vijftien gulden bruto per uur), het is een niet alledaagse aantekening op haar cv, geeft de 21­jarige Van der Meulen direct toe. Alhoewel, voor de vierdejaarsstudente Taal­ en Cultuur­ studies ligt de keuze voor de hand: al vanaf de middelbare school is toneel­ spelen dé grote hobby van Van der Meulen, die daarom ook zeer actief is binnen universiteitstheater De Koffer.

S i n d s ze in november 1995 auditie deed bij de sprookjesgigant uit Kaats­ heuvel heeft ze al diverse rollen ge­ speeld: die van Grietje naast Hans, die van hofdame Hipolita en sinds maart dit jaar de rol van prinses in het Sprookjesbos. Vanuit enkele vas­ te verhaallijnen mogen de prinses en de haar immer vergezellende prins er lustig op los improviseren. Zo ver­ zon Van der Meulen als attribuut een paarse veer, die, liggend onder in de gouden kooi van hofvogel Papadokus, garant staat voor het doen van een wens. En wat wenst een prinses zich?

Juist, een prins om mee te wandelen.

Door in te spelen op het relaas van de prins ­ "dan krijg je samen spel" ­ en de reacties van de kinderen ont­ staat iedere werkdag weer een nieu­ we rol, een nieuw personage. Van der Meulen: "Door een rol al zoekende te spelen, kun je er veel meer uitha­ len dan er op het eerste gezicht in zit.

Improviseren en incasseren in het Sprookjesbos Een ordinaire kroegbazin spelen in een witte bontjas of als een lieflijke prinses acteren in een roze baljurk. Er gaapt nogal een kloof tussen de rollen die letterenstudente Imre van der Meulen speelt bij universiteitstheater De Koffer en het bijbaantje dat ze heeft in de Efteling. Toch haalt ze haar neus niet op voor het sprookjeswerk, "want daar kun je heel veel uithalen". En vergeet

tje. "Terwijl het keihard werken is.

Je moet constant alert zijn en in je rol blijven. Ik ben 's avonds bekaf."

Van der Meulen twijfelt nog of ze van haar hobby haar werk wil maken. "Ik wil na mijn studie misschien auditie doen op de toneelschool. Maar als er een leuke baan voorbijkomt, sla ik die niet af." Werken in de public re­ lations lijkt haar wel wat: dan kan ze net zoals in haar studie werken met teksten en heeft ze, net als op het toneel, veel contact met mensen.

Het is ook de pr waaraan ze volgend jaar als voorzitter van De Koffer hard wil trekken. "Cultuur is iets onder­ geschikts op de KUB. Er zijn zoveel verenigingen en zo weinig mensen weten er wat vanaf." Specifiek voor De Koffer hoopt ze meer studenten te trekken buiten het circuit van let­ teren en psychologie. Van der Meu­ len: "Ook rechtenstudenten en eco­ nomen zijn welkom om zich bij ons de studiestress van het lijf te spelen."

'X'erug naar de Efteling. De elfjarige Tessa en haar vriendinnetje Tamara staren Rosalinde en Jalmar gebiolo­ geerd aan. "Eens kijken wie de lang­ ste haren heeft, jij of de prmses", zegt de prins tegen de hoogblonde Tessa.

Het meisje wint de wedstrijd en lacht Jalmar als toegift verlegen toe. Wat is jullie favoriete sprookje?" vraagt hij. "Doornroosje", antwoorden de al flink uit de kluiten gewassen dames in koor.

De bekoring van het sprookjesbos geldt voor alle leeftijden, bevestigt Van der Meulen. Niet zelden wordt ze enthousiast ondervraagd door ouders en grootouders, die nieuws­ gierig zijn naar het verhaal van de prins en de prinses. "Laatst waar­ schuwden we een oma voor de boze wolf in het bos. Dat vond ze meer dan prachtig, ze bleef lange tijd met ons praten. Dat is mooi."

niet de glimlach van een kind.

Studenten van Ooit

Stijn Dunk ledere keer ontdek je weer iets nieuws waarmee je wat kunt doen."

Zoals de muzikale paddestoelen in het sprookjesbos die Rosalinde en Jalmar, en in hun spoor een hele meu­ te kinderen, gingen uitproberen als sofa voor naast het hemelbed. Het zijn ook deze spontane reacties van kinderen die Van der Meulen speel­ plezier geven. "Als je die blije kin­ dergezichten ziet, dat vind ik fantas­ tisch."

Om haar rol van prinses optimaal te kunnen invullen, maakt Van der Meu­ len gebruik van de lessen die ze bij De Koffer heeft geleerd. Stemtechnie­ ken, het 'incasseren' en reageren als­ ook het improviseren vanuit een vas­ te verhaallijn zijn vaardigheden die de afgelopen jaren tot het standaardreper­ toire van de actrice zijn gaan behoren.

"Ik heb bij De Koffer ontzettend veel geleerd. Bijvoorbeeld dat ik me echt een prinses moet voelen, in plaats van er één na te spelen."

Zijn er overeenkomsten met het universiteitstheater ­ "waar je ook speelt, de acteurs zijn een grote fa­ milie" ­, verschillen zijn er ook.

Neem een van de rollen die Van der Meulen in mei speelde tijdens het door De Koffer georganiseerde Gou­ den Regen­festival: een ordinaire kroegbazin in een witte bontjas op hoge, gouden hakken. "Dat was in Het bloed van de hongerlijders, een desolaat, koud en ruw stuk van Sam Shepard. Heel andere koek dan in de Efteling, waar ik steeds lief en beleefd blijf."

Toch ziet Van der Meulen het sprook­ jeswerk niet als minderwaardig aan het acteren met diepgang bij het universiteitstheater. "Ik schaam me nergens voor. Ik denk dat ook andere leden van De Koffer het heel leuk zouden vinden om in de Efteling te werken." Wel moet ze soms opbok­ sen tegen het beeld dat ze het maar getroffen heeft met zo'n luizenbaan­

I B

Een ronde lang'< di\<rsf allraclicijar­ kcn en musea Iccrl dat men ni«l sjic­ riaal o n d i r sludi­nU'ri wcrfl. Bij de afdelinji; tiilcrlainmcnt van de Efte­ ling zijn onjïeveer vijf van de veertig aeteurs in vaste dienst student. Daar­ van studeert alleen Imre van d e r Meulen aan de KL'B. ('hef park­en­ tertainment (rerton van l nnik: "Vtij werven vtioral onder ■•ludenlen om­ dat zij l e n grool potentieel van hij­ verdieners vormen. E r is geen ver­ der enkele link tus­^en liet universi­ taire niveau en het « e r k dat ze hier doen."

Judith Bos van het Soulerijn­lhea­ ter van hel Tropeninstituut in ­Am­ sterdam steil dal er nooit studenten in hel tro|ieniiistituut optreden. "Vt ij zijn een podium voor niel­Weslerse kunst en bij ons treden dus alleen niet­We.ster.se gezelsehapjwn op. Daar zijn nojj nooit sludenteninitialieven bij geweest."

Het Bijbelg Openluchunnseuin in

Heilige Land.sliehting werfl, in tegen­ ■■lelling tot in het verleden, niet meer op universileilen voor ile liguranlen­ vrijwilligers die Hedoeïen. Kgvplena­ ren, Romeinen en (irieken spi len.

"We kiezen tegenwoordig voor wat oudere studenten", vertelt Annegien ('anoy."l lel v erloop onder de studen­ ten was loeli te groot en dat was zon­ de gezien de lange iiiv\erkpiriode."

Bij het Land van Ooit in Drunen wer­ ken uel studenten ilii' \ erkli­ed zijn. maar die fungeren niet als aeteur.

Personeelsfunelionans \nja Lawera: "ledere werknemer heeft bij ons een kostuum aan. Verder moet hij iets theatraals hebben en moei hij de Ooit'­e gebruiken in aelit nemen." De e i h l e a e t e u r s zijn vaak afgestu­ deerden van de llogesehool van de Kunst of de Toneelschool. Lawera: "Een goede aeleur zU in een |)ersoon en dat kan net zo goed een slu<lent als geen student zijn. Dat is bij ons geen seleetieerileriuni."

U NIVERS ^

19 lUNi 1997

Yvonne Linden (21), student-assistent sociaal recht, demonstreert thuis de repetitor elementair sociaal recht "De repetitor is een computerprogramma waarmee je kunt oefenen voor het multiple choice-tentamen sociaal recht, overigens het enige vak binnen de rechtenstudie dat in meerkeuze-vorm wordt afgenomen. Dit vak heb ik twee jaar geleden zelf gevolgd. Toen was die repetitor er net. Het programma zag er in die tijd lang niet zo mooi uit. Je had alleen vragen en antwoorden. Omdat het nu mooier is, gaat het allemaal wel een stuk langzamer. Maar ik heb niet zo'n snelle computer. Een probleem vind ik de kleine lettertjes. De eerste keer dat ik dit aanzette keek ik helemaal scheel. Door alle kleuren vind ik het beeld ook wel een beetje druk.

"De bedoeling van dit programma is dat studenten al op tijd met oefenen beginnen. Dat bleek niet zo te zijn, studenten gebruiken het pas op het laatste moment, vlak voor het tentamen. Bij mij ging dat twee jaar geleden net zo. Ik had toen een 7,5 of 8, dat is best hoog voor een acht-puntsvak, maar het vak interesseerde me ook.

"Het goede van deze methode is dat je absoluut het antwoord niet kunt zien. Als je op de gewone manier een tentamen oefent, merk je toch dat studenten gaan spieken, dat kan hierbij niet. Ik denk dat het daarom al beter werkt. Wel zijn de vragen op de computer iets makkelijker dan bij het tentamen."

Tentamenuitslag al na twee seconden Hoe modern de KUB ook is, of wil zijn, als het om tentamens gaat, worden studenten toch weer teruggewezen op het gebruik van pen en papier. Het ouderwetse handwerk blijft veruit favoriet, hoewel studenten het toch anders zouden willen. Dat het anders kan, blijkt uit een rondgang op de campus. Opdrachten die je niet inlevert, maar op je eigen homepage zet. Tentamens oefenen of zelfs maken via de computer, of, misschien de ultieme toekomst: de student die zelf een computer meeneemt naar de tentamenzaal.

Tekst: Adrian van den Eerenbeemt Foto's: Erik van der Burgt

UNIVERS

19 lUNi 1 9 9 7

Winfried Minnaert, docent informatica, nam op 5 juni verschillende ptopedeusetentamens af per computer Elektronisch toetsen is niets nieuws, dat doe ik al sinds 1985. Bij ons maakt een student zelf uit wanneer hij een tentamen doet. Hij logt in op het systeem en kan zich dan inschrijven voor een tentamen - maar ook voor een vak -, hij kan de resultaten bekijken of een oefentoets maken. Multiple choice-tentamens doen we allemaal via de computer, daar komt geen docent meer aan te pas. Voor de studenten betekent het dat ze twee seconden na beĂŤindiging ervan al de uitslag krijgen. Als docent heb je het voordeel dat je meteen een grote hoeveelheid data over het tentamen hebt.

Het is veel meer dan alleen een tentamensysteem, het is een hulpmiddel bi) de hele administratie die een docent moet bijhouden.

"Tegenwoordig kunnen we ook simpele open vragen stellen. Bij het idee om tentamens met alleen open vragen op de computer te zetten, heb ik wel mijn bedenkingen. Dan moeten er wel heel sterke beoordelingscriteria zijn, al is niet iedereen het daarmee eens. Wat ik me wel kan voorstellen is dat de vorm van tentamens verandert. Nu wordt alleen met multiple choice puur de kennis getoetst, maar je kunt ook denken aan een project waarbij studenten in teamverband een game spelen, dan toets je echt op inzicht. We doen dat al een beetje in de propedeuse. Je maakt op die manier goed gebruik van de technische mogelijkheden.

"Met dat alles zijn we al voorbereid op de student van de toekomst. Die moet vooral zelfstandig kunnen werken. Bii ons systeem heeft de student de vrijheid om zelf het tijdstip van een toets te bepalen. Daarvoor moet hij wel zijn studie zelf plannen. Ik kan aan de hand van de gegevens in mijn computer nu al laten zien dat dat niet werkt. Als je de resultaten over een )aar bekijkt, zie je dat de meeste studenten de practicumblokken gehaald hebben en de theorieblokken niet. En die theorie is net iets dat ze zĂŠlf moeten doen. Met dit systeem kun je dus snel achterhalen hoe het gedrag van de studenten is."

Dr. Hans van Driel, docent literatuur, film en digitale media, experimenteert met GiDS, Gedigitaliseerde Informatie over de Digitale Samenleving (http://cwis.kub.nl/~fdl/general/people/drielhv/gids/gids.htm) "GIDS is een cursus die via internet wordt aangeboden. De studenten krijgen een homepage en zetten daarop hun opdrachten. Ze moeten bijvoorbeeld een hyperessay schrijven.

Ik bekijk die opdrachten via internet en geef er mijn commentaar op. Het probleem is dat de meesten veel werk stoppen in de homepage maar dat er van opdrachten maken weinig terecht komt. Daarom ben ik begonnen hun voortgang ook op het web te zetten. Als je nu de lijst met deelnemers van de cursus opvraagt, kun je precies zien wat de student wel en niet gedaan heeft. Overigens weet ik niet of dat wel mag, in verband met de privacy."

Leon Zijlstra (25), student personeelwetenschappen, studeert voor tentamen personeelwetenschappen, 'probleemveld vier' "Ik heb mijn collegeaantekeningen in de computer gezet. Deze keer is het niet zo veel, maar drie kantjes. Dat komt omdat ik de meeste colleges niet gevolgd heb. Ik vind het erg gemakkelijk om de computer hiervoor te gebruiken. Veel andere mensen zie je met ringbanden lopen, ik heb de discipline niet om duidelijk te schrijven. Het voordeel van dit systeem is dat je redelijk snel na het college alles nog eens terug ziet. Als je bij het uitwerken merkt dat je nog vragen hebt, dan zou je die in principe bij het volgende college kunnen stellen.

Nu ik de eerste drie tentamens van de verkorte opleiding heb gedaan én gehaald, kan ik stellen dat mijn manier van studeren blijkbaar werkt.

"De computer wordt bij de opleiding weinig gebruikt. Dat zou wel wat meer kunnen zijn. Ik zie trouwens geen mogelijkheden om elektronisch te tentamineren. Dat kan alleen bij

multiple choice, en met het huidige systeem met schrapkaarten heb je toch al in no time de uitslag. Wel zou die uitslag op KUB-net gezet moeten worden in plaats van uitgetypt op lijsten die overal verspreid hangen. Ook zou het aardig zijn wanneer een docent zijn collegesheets op het KUBnet zet, zodat je die kunt downloaden, uitprinten en tijdens het college kunt gebruiken en er aantekeningen bij zetten. Ook zou het goed zijn als je via e-mail vragen kunt stellen aan docenten en daarop ook antwoord krijgt. Want bereikbaar zijn ze vaak wel, maar antwoord krijg je niet."

Ria Lukkenaer, coördinator onderwijszaken economische faculteit, regelt speciale tentamens voor studenten die om één of andere reden niet mee kunnen doen met reguliere tentamens. Zoals Helga Bosch (rechts op de foto) "Het meisje met de computer is Helga, zij is blind. Altijd als ze een tentamen moet doen, komt ze naar mij.

In een rugzak heeft ze haar laptop zitten met een brailleregel. Hier krijgt ze een floppy met tentamenvragen, die staan in wp 5.1. In feite doet ze hetzelfde als andere studenten. In het verleden wilde ik haar nog apart zetten, omdat ik dacht dat het geratel van de toetsen de anderen wel zou storen. Toen ik hierover navraag deed, zeiden ze dat het helemaal niet stoorde.

"Er zijn op de faculteit ongeveer tien studenten die een speciale behandeling nodig hebben en apart mogen zitten. Er zijn er die dyslexie hebben en daarom wat meer tijd krijgen voor hun tentamen. Een student heeft rugproblemen en kan niet goed in de collegebankjes zitten. Die komt ook hier, maar krijgt geen extra tijd. Zo is er voor elke student weer een verschillende regeling. Volgend jaar krijgen we een student die niet goed kan lopen, doof is en niet goed ziet. Ik weet nog niet hoe we die kunnen helpen, maar ook daarvoor zal wel iets te verzinnen zijn."

[Foto: Remco Tazelaai]

U N I V E R S ^ g 19 lUNi 1997

universitaire agenda academische plechtigheden

of Environmental and Resource Economists (EAERE) De conferentie wordt geopend door staatssecretaris dr Willem Vermeend en voorgezeten door prof dr Aart de Zeeuw (hoogleraar Milieu economie) Organisatie Cen tER 26 t/m 28 juni, gebouw A

1 s«pt«mb«r [ma] Opening Academisch Lustrumjaar Rede uitgesproken door prof dr L F W de Klerk Aanvang 16 15 uur aula KUB

20 juni [vr] Promotie drs. R.R. Seijée Titel proefschrift FICCS A Fact Integrity Constraint Checking Systenn for the Validation of Semantic In tegrity Constraints after Updating Consistent Deduc tive Databases Promotores prof dr H C M de Swart en prof dr P M E de Bra Aanvang 14 15 uur aula KUB Afscheidsrede prof.mr. C.H.IW. Brunia Prof mr C H M Brunia hoogleraar Fysiologie en Fy siologische Psychologie zal een afscheidscollege geven met de titel Hoe krijgt i het in zijn hersens Aanvang 16 15 uur, aula KUB

24 juni [di] Dipioma-uitreiking doctoraal Econometrie Aanvang 15 30 uur, aula KUB

Seniorenacademie De Seniorenacademie Brabant presenteert haar nieu we aanbod voor het najaar van 1997 Tevens een infor matiemarkt en een lezing door dr F Messing (histori ous) getiteld Nederland 150 jaar geleden Wat heb ben we het nou goed' Aanvang 13 30 uur YZ 1

overige activiteiten 20 juni [vr]

7 juli [ma]

Symposium Brain and Behavlor Ter gelegenheid van het afscheid van prof Kees Brunia (Fysiologie en Fysiologische Psychologie) aan de KUB wordt er een congres georganiseerd Bram and Beha vior, Past Present and Future Dit symposium geeft onder meer een overzicht van het onderzoek dat de afgelopen 25 jaar aan de KUB gedaan is naar het ver band tussen hersens en gedrag Info 013-466 2167 Aanvang 9 00 uur YZ 1

10 augustus [zo]

26 juni[do] Congres EAERE

26 augustus [di] Diploma-uitreiliing doctoraal Econometrie Aanvang 15 30 uur aula KUB

ISAGA-congres Het Work and Organization Research Centre (WORG) organiseert het 28e jaarlijkse International Simulation and Association (ISAGA) congres Thema Gaming/si mulation for policy development and organizational change Beyond looking glass and learning language De voertaal is Engels Info 013 466 3140 7 t/m lljuli aula KUB

Ruim 250 voornamelijk milieu economen praten onder andere over grondstoffenproblematiek, groei en duur zaamheid, afvalmanagement en klimaatverandenng op het achtste jaarcongres van de European Association

19 augustus [di] TIK-festival '97 De introductieweek start met het TIK festival waar stu denten studie en sportverenigingen en verschillen de organisaties uit Tilburg en omstreken zich presen teren Met later op de dag een restaurantentocht (16 30 uur) en de Nacht van Pendragon (20 00 uur Sportcentrum) Aanvang 12 00 uur bij vijver gebouw A Vervolg TIK-week '97 Anders dan anders is het thema op woensdag geti teld (In)dependenceDay(ll OOuur,Leypark) Opdon derdag IS het onder andere lllusiedag beginnend met een hypnoseshow van mister Black (vanaf 10 30 uur) en ter afsluiting een kroegentocht Vrijdag heet Blau weMeerdag (11 00 uur aan het Blauwe Meer) en het feest A Different Party (21 00 uur Stadssporthal) En zaterdag vindt de afsluiting plaats in het Stadspark vanaf 1 1 30 uur met o a een recordpoging

29 augustus [vr] Brabant Toer De Personeelsvereniging organiseert de jaarlijkse fietstocht van 40 kilometer door Brabënt Info Bram Wesdorp (2635) Aanvang 13 00 uur ingang gebouw C

Summer Schooi on the Digital Library Ticer B V organiseert in samenwerking met de KUB en Elsevier Science de Tweede Internationale Summer School overde Digitale Bibliotheek Info 013-4668310 10 t/m vrijdag 22 augustus, gebouw Q en C

Redactie Angela van Schendel Informatie zenden naar Univers t a V Universitaire agenda kamer A17 Postbus 90153 5000 LE Tilburg Mail SchendeimKUB NL

JMedezeggenschap via OR of UR?

Wijsheid of toch maar de rechter?

In Univers 35 is op pagina 4 te lezen dat de universiteitsraad verwacht dat de ondernemingsraad zich bij 'ongedeelde medezeggenschap' zal neer leggen. Hierover valt, zo schrijft Teun Nijssen van die OR, meer te melden dan in de u-raad vergadering van 5 juni gedaan werd.

In december 1996 kiezen de personeelsleden van de KUB een OR die breed is samengesteld wetenschappers en ondersteunend personeel, mannen en vrouwen, faculteiten en diensten, vakbondsleden en ongeorganiseerden ze zi)n allemaal present en geen enkele groep heeft een zo dominante positie dat er iemand bui ten spel staat Eind 1996 wordt ook helder wat er in de MUB-wetgeving komt te staan Een 'MUB-commissie' krijgt als taak om de consequenties voor de KUB in kaart te brengen en te adviseren over de keuzes die volgens de wet gemaakt moeten worden Begin 1997 wordt de OR geïnstalleerd, zi) kn)gt echter geen plaats m de MUB-commissie Evenmin wor den de dienstraden geraadpleegd De bestuurlijke lagen en de leden van de u raad die wel in de MUB- commissie zitten, zijn naarstig bezig hun goede onderlinge verhoudingen te her stellen Die hadden in 1996 geleden onder de MUB-discussie Het is duidelijk dat er ook op het gebied van de medezeggenschap keu zes gemaakt moeten worden, maar de MUB-commissie laat na de OR zo danig in de gedachtevorming te betrekken dat de OR deel uitmaakt van de consensus die in de commissie ontstaat De uitkomst is voorspelbaar Er wordt geadviseerd voor de instelling van een u-raad nieuwe stijl en opheffing van de ondernemingsraad De OR ziet haar alternatief met uitgewerkt en schrijft een kritische brief Het eindrapport van de MUB-com missie komt op de agenda van de uraad Het College van Bestuur vraagt faculteitsbesturen, mandatarissen, uraad en OR om een oordeel dat uiter U N I V E R S EËI19 lUNi 1997

lijk 6 juni binnen moet zijn Op 5 jum vergadert de u-raad, op basis van de aan haar voorgelegde stukken Terloops stelt een woordvoerder tevreden vast dat het eindrapport breed gedragen wordt in de KUB, alleen een kleine groep is immers tegen Met die kleme groep wordt het door het per soneel gekozen medezeggenschaps orgaan bedoeld, de OR Ter verga dering weten sommige u-raadsfrac ties met, dat een aantal dienstraden recent een brief heeft geschreven, waarin naast de uitwerking van het u raad-model ook om uitwerking van het OR-model wordt gevraagd Andere fracties kennen de op het laatste moment onderhands aangereikte brieven vanuit FEW, DBI, DBH en DRC wel, maar negeren ze volkomen Niemand vraagt wat de status ervan is, niemand vraagt zich af of wat op de werkvloer gedacht wordt wellicht relevant is Uitgerekend de bestuursraad die altijd de democrati sche verhoudingen heeft bewaakt, praat over de medezeggenschap zonder de medezeggenschap De ORwerkgroep die de MUB als aandachtsgebied heeft, begmt nu langzaam over te koken Medezeggenschap gaat over het bijdragen aan de zorgvuldigheid van besluitvorming Onomstreden is daarbij dat het algemene belang van de universiteit constructief en dynamisch gediend hoort te worden, of er nu een MUB u raad of een OR en een studenten medezeggenschapsraad is Waar het in de MUB-discussie wat betreft de medezeggenschap in essentie om gaat, is de vraag hoe daarbij omgegaan wordt met de tweede kerntaak, de belangenbehartiging De diverse facultaire- en instellings-

bestuursmodellen, die als gevolg van de MUB nu in Nederland ontwikkeld worden, kunnen waarschijnlijk allen zowel met een MUB u-raad als met een OR gerealiseerd worden Een meerderheid van de universiteiten lijkt voor de OR te gaan kiezen De KUB-OR acht studenten buitengewoon goed m staat om hun eigen medezeggenschap m te richten en hun belangen te behartigen De OR gaat er echter vanuit dat zij haar mandaat met voor mets van het personeel gekregen heeft en dat de OR ook met als bedrijfsongeval m de CAO terecht gekomen is Herman Bode verwoordde het uitstekend in de u raadsvergadering belangenbehartiging is een recht en dat recht kan met gedeeld worden met een groep die andere be langen heeft dan jijzelf Zoals verwacht mag worden heeft de OR daarom inmiddels initiatieven genomen De OR-MUB werkgroep is het OR-model als alternatief voor het u raadsmodel aan het uitwerken Daarbij wordt de werkgroep bijgestaan door dr Martin Rijk, die de KUB en de medezeggenschap kent en door prof Van der Heijden, een expert op het gebied van medezeggenschap Inmiddels heeft de OR ondanks de MUB-overlast m haar eerste halve jaar al veel betekend voor de oudere werknemer, is zij bezig met een procedure 'zorgvuldig maar zo snel mo gelijk reorganiseren' (gebruik ma kend van regelingen aan de KUN en VU) en start zij na de zomervakantie met het regelmatig op de hoogte houden van het personeel In de herfst begint het meedenken over de 36urige werkweek en over de KUB werknemer na Corsendonk In de VSNU-themamiddag 'Umver siteiten Modern Bestuurd' koppelde Jan Karel Gevers (UvA) een OR aan een managerial university en een uraad aan een professorial university Onze eigen KUB is echt managerial En overigens gaf een andere ter zake zeer kundige spreekster, EUy Ros, in antwoord op de vraag of de CAO bij de KUB een overgang naar een MUB u-raad mogelijk maakt, het gedeci-

»l8f

deerde antwoord dat dat alleen kan als de OR zichzelf opheft Zou een naar elkaar toe groeien van geesten nog mogelijk zijn of staan we al voor de rechter' Teun Ni]ssen Lid Ondernemingsraad

Eerlijk delen met het KUB-cabaret In Univers 35 wordt geciteerd uit een interview met mij dat op maandag 9 juni in het Brabants Dagblad heeft gestaan Daarin zeg ik dat de verdeling van het geld dat het KUB-cabaret met z'n voorstellingen verdient, 'niet helemaal eerlijk' is Deze opmerking wordt door de redactie van 'De Weekstaat' opgevat als een klacht mijnerzijds over de onrechtvaardigheid van die verdeling Zo wordt de suggestie gewekt dat ik me een, met alleen door de boze buitenwereld, maar ook en vooral door mijn caba retcoUega's miskend artiest voel, die

via de krant zijn gram wil halen Wat een gruwelijk misverstand' De verdeling van de opbrengst is vol strekt rechtvaardig en dus oneerlijk Het IS jammer dat de journalist van het Brabants Dagblad met vermeld heeft, met welk een intens tevreden grijns ik die mededeling over oneer lijke verdeling deed Wat ik bedoelde was dat er van eerlijk delen (= gelijk opdelen) natuurlijk geen sprake kon zijn, aangezien ik het meeste werk doe, en dat die oneerlijke verdeling door alle leden van het gezelschap, inclusief mezelf, als rechtvaardig beschouwd wordt Dus voor alle duidelijkheid er wordt bij het KUB-cabaret wel eerlijk ge deeld, maar pas nadat het schrijfwerk IS afgerekend En zo houd ik er aan zienlijk meer aan over dan de ande ren En die oneerlijke verdeling heeft de volledige instemming van alle Ie den van de groep Om het, bij wijze van afsluiting, eens mooi cabaretesk paradoxaal te zeggen de verdeling is eerlijk, en dus oneerlijk Pieter Nieuwmt

Univers verhalenwedstrijd Reglement 1.

2

3.

4.

De verhalen mogen maximaal 1000 woorden tellen.

Bijdragen dienen uiterlijk 8 september ingestuurd te worden. Inzendingen sturen naar redactie Univers, KUB/Kamer A16, Postbus 90153,5000 LE Tilburg, vermelden: Verhalenwedstrijd.

De verhalen dienen op papier aangeleverd te worden, maar ook als Wordperfect-document of diskette (wp5.1).

De beste bijdragen worden geplaatst in Univers.

5.

6.

7.

De auteur van de winnende bijdrage ontvangt een bedrag van 500 gulden. Voor de runner up IS een bedrag van 250 gulden gereserveerd.

Over het oordeel van de jury. b e s t a a n d e uit prof.dr. J a n Renkema, auteur van Schrijfwijzer, Univers-redacteur drs.

Linda van Tilburg en psycholoog-auteur dr Karel Soudijn, kan niet g e c o r r e s p o n d e e r d worden.

De verhalen blijven eigendom van de auteurs.

Ook de vierdaagse werknemer neemt de wc­borstel niet ter hand I

n de discussie rond de vierdaagse werkweek heeft de vrouwenbewe­ ging op minstens één punt géén ge­ lijk gekregen. De extra vrije dag die mannen ten deel valt wanneer ze niet vijf maar vier dagen gaan werken, slij­ ten ze niet aan de waterkant.

Vier dagen werken? Menig man trekt er de schouders bij op: minder wer­ ken kan in mijn functie écht niet, het is slecht voor mijn carrière en boven­ dien: wie hart heeft voor zijn zaak, moet juist bereid zijn méér te wer­ ken dan de veertig uur die er weke­ li)ks doorgaans voor staan.

Stephan Raaijmakers, onderzoeker bij de sectie vrijetijdwetenschappen, kent die argumenten wel. Dat is wel­ licht een verklaring waarom nog steeds zo weinig mensen (vooral: mannen) bereid zijn een werkdag in te leveren, in ruil voor extra vrije tijd.

Vrijdag 13 juni promoveerde Raaij­ makers (1956) bij prof.dr. Theo Beckers op Een dag van verschil, een studie over de moeizame invoering van de vierdaagse werkweek in Ne­ derland, en de wijze waarop werkne­ mers die een dag minder zijn gaan werken, hun vrije uren invullen.

I n de herfst van 1990 ontbrandt de strijd om de vierdaagse werkweek pas goed. De vakbeweging maakt zich er hard voor, ook al omdat de invoering van een verdere arbeidstijdverkorting in het slop dreigt te raken. Herverde­ ling van betaalde arbeid én zorg is daarbij een argument. De werkgevers zijn fel tegen de vierdaagse werk­

De vierdaagse werkweek zou een belangrijke stap zijn op weg naar een eerlijke verdeling van zorgtaken tussen partners. In het beperkt aantal bedrijven waar vier dagen gewerkt wordt, blijkt echter dat de werknemers (mannen!) de vervelende huishoudelijke taken toch liever overlaten aan hun echtgenotes. Vrijetijd­ wetenschapper Stephan Raaijmakers promoveerde vorige week op deze 'dag van verschil'.

■ Michel Knapen week. Zij zien liever dat de bedrijfs­ tijd wordt verlengd, en zetten in op flexibele arbeidstijden.

Een zeer beperkt aantal bedrijven in Nederland durft het vierdaagse expe­ riment toch aan, en het zijn de werk­ nemers van drie hiervan (één uit de metaalsector, één uit het transport­ wezen en één uit de chemische in­ dustrie, bedrijven die Raaijmakers niet met name noemt) die in het proefschrift een voorname rol spelen.

Want Raaijmakers onderzocht niet de 'vrije dag' van werknemers die op individuele basis kozen voor een vier­ daagse werkweek, maar mensen die in een bedrijf werken waar collectief de vierdaagse werd ingevoerd. Dat zijn er nog steeds heel weinig, heeft Raaijmakers geconstateerd (de Ne­ derlandse Spoorwegen doen het, evenals bijvoorbeeld Koninklijke Bij­ enkorf Beheer). Overigens hebben maar zeer weinig mensen in vijfdaag­ se bedrijven en instellingen gekozen

voor die extra vrije dag. Dat alles maakt dat de werkdruk in Europa nergens zo hoog is als in Nederland, en ook dat die nergens zo fors toe­ neemt als in dit land.

Raaijmakers was bijzonder geïnteres­ seerd in wat die werknemers nou pre­ cies doen op hun vrije dag. Klusjes in en om het huis? Het kroost verzor­ gen? De weinig populaire huis­ houdelijke taken ter hand nemen? Of toch vissen, zoals de vrouwenbewe­ ging suggereerde? Daarvoor wilde Raaijmakers de ongeveer zeshonderd werknemers van de drie onderzoch­ te bedrijven ("de pioniers") dagboe­ ken laten bij houden. "Ik stond in allerlei kantines werknemers toe te spreken en ze te vragen of ze wilden meedoen. Ondertussen zaten ze ge­ woon te praten en te kaarten." Ge­ volg: de respons op Raaijmakers' ver­ zoek was te laag om in zijn promo­ tie­onderzoek mee te nemen. Uit­ eindelijk moest hij genoegen nemen

Dr.ir. Stephan Raaijmakers [Foto: Enk van der Burgt]

met 200 ingevulde vragenlijsten van werknemers en 140 vragenlijsten die ingevuld waren door hun partners. " W e l k verschil maakt die ene dag nou uit? "Allerlei hooggestemde ide­ alen die bijvoorbeeld de vakbeweging had op het temporele vlak, verdienen enige relativering", zegt Raaijmakers.

"Ik heb geen grote verschuivingen in de taakverdelingen tussen mannen en vrouwen kunnen constateren.

Ook al gaan mensen minder uren werken, toch houden ze vast aan oude, traditionele patronen."

Dat betekent dat mannen die vier dagen werken niet méér met hun kin­ deren spelen dan mannen die vijf da­ gen werken. Raaijmakers verwacht­ te verder dat mannen op de extra vrije dag meer tijd zouden besteden aan de verzorging van de kinderen, maar ook dat kwam niet uit. Wel besteden die mannen iets meer tijd aan klusjes en aan de tuin dan mannen die vijf da­ gen werken. Ook houden ze zich meer dan hun collega's die vijf dagen werken bezig met de lichtere huis­ houdelijke taken, zoals boodschap­ pen doen, koken en (af)wassen. De werkster komt hierbij nog niet in zicht, omdat van 'monetarisering van de zorgtaken' pas sprake is als de part­ ners samen meer dan vierduizend gulden netto verdienen. Op één punt kreeg de vrouwenbeweging wel ge­ lijk: de extra vrije uren worden in ie­ der geval niet besteed aan schoon­ maakwerk. Dat doet nog steeds moe­ der de vrouw.

Godsdienstsocioloog Schepens promoveert en raakt helft van baan kwijt

Fusies niet goed voor identiteit christelijke ziekenhuizen Hoe meer een zorginstelling haar christelijke identiteit be­ nadrukt, des te positiever stelt het personeel zich daar tegenover op. Dat blijkt uit het promotie­onderzoek van Theo Schepens.

Zijn conclusies hebben overigens een bredere strekking. Ook een katholieke universiteit zou het op gedachten kunnen brengen.

■ Pieter Siebers

H

et is een lichtelijk treurige pro­ motie, die van de jonge doctor Theo Schepens (1946). Zijn proef­ schrift, na jarenlang vorsen in chris­ telijke ziekenhuizen tot stand geko­ men, heeft de toets der kritiek kun­ nen doorstaan en wie of wat staat een verdere academische carrière nog in de weg?

Het beletsel komt uit onverwachte hoek, van de Theologische F aculteit Tilburg zelf. Het bestuur van de fa­

culteit heeft besloten dat het vak van Theo Schepens, godsdienstsociolo­ gie, gekortwiekt gaat worden. Zijn volledige arbeidsplaats wordt een halftijdsaanstelling, waarmee het vak danig aan belang inboet. Schepens promoveerde dinsdag 10 juni. Een dag later vergaderde het hoogste orgaan van de faculteit, het Curatorium, over de reductie van het vak. De uit­ slag is nog niet bekend, maar Sche­ pens heeft weinig illusies over het

beraad.

Het besluit heeft overigens niet zo­ zeer met Schepens zelf te maken, als wel met de reorganisatie die de theo­ logen noodzakelijk achten om de kasboeken op orde te houden. Het besluit heeft ook te maken met ver­ dergaande samenwerking tussen de drie Rooms­Katholieke theologische faculteiten in Nederland (buiten Til­ burg zijn dat Nijmegen en Utrecht).

Een vak als godsdienstsociologie zou geconcentreerd worden in Utrecht.

Over die samenwerking wordt al lang gepraat, tot een concreet resultaat heeft dat nog niet geleid.

Schepens heeft zijn eigen malaise verstopt in een van de stellingen van zijn proefschrift. Stelling 12: Uit de voortgaande reductie van het vak (godsdienst)sociologie aan theolo­ gische faculteiten in Nederland blijkt hoe relevant de samenleving nog is voor de theologie."Een beetje

Dr. Theo Schepens [Foto: Erik van der Burgt[

~KKr

bitterzuur, ja. Het vak boet aan be­ lang is. Het wordt steeds meer een bijvak, ik lees daaruit af dat theolo­ gie de blik steeds meer naar binnen richt, naar de kernvakken. Dat lijkt mij geen goede ontwikkeling, en niet alleen omdat het mijn eigen vak be­ treft."

C i o d s d i e n s t s o c i o l o g e n houden zich bezig met de relatie tussen gods­ dienst en samenleving. Ze verrichten studies naar kerkelijkheid, naar de betekenis van het geloof en, zoals Schepens in zijn promotie­onder­ zoek, naar de plaats en betekenis van de godsdienst in christelijke zieken­ huizen. Godsdienstsociologen ge­ bruiken graag cijfers en statistische gegevens. Een favoriet hulpmiddel is de enquête. Geheel zonder kritiek is het onderzoek niet, zeker niet in theologische kringen. Sommigen vra­ gen zich af wat dat meten oplevert ("Weten is meer dan de letter M 180 graden roteren").

Schepens, die niet voor niets als co­ promotor de hoogleraar Methoden en Technieken Jo Segers had, onder­ zocht het christelijk karakter van christelijke zorginstellingen. Dat zijn niet alleen ziekenhuizen, maar ook bijvoorbeeld verpleeghuizen en zwakzinnigeninstellingen. Hij vroeg 94 (protestants­)christelijke instellin­ gen om een enquête in te vullen.

Daarvan deden er 77 mee. Zowel di­ recties als verplegend personeel na­ men er aan deel.

Uit zijn onderzoek blijkt dat in die christelijke instellingen de signatuur er bepaald nog toe doet. De meeste directies hebben de identiteit met als een wassen neus in het statuut staan, maar letten bijvoorbeeld op de reli­ gieuze achtergrond bij het aanstellen van personeel. Schepens noemt hen de 'vormgevers van de identiteit'.

Christelijke verpleegkundigen blij­ ken die identiteit des te meer toege­ daan naarmate de instelling zich als zodanig profileert.

Daarbij zijn de dominees veel gezie­ ne gasten, en regelmatig wordt er in de bijbel gelezen. In verpleeghuizen gebeurt zoiets overigens meer dan in ziekenhuizen. De verklaring daar­ voor is eenvoudig. Bij ouden van da­ gen die een leven van bidden en wer­ ken achter de rug hebben, is er, met het einde voor ogen, meer behoefte aan religieuze rituelen dan bij zieken­ huizen. Mensen verblijven daar kor­ ter en kiezen niet zozeer voor de iden­ titeit als wel voor het dichtst bi) zijn­ de ziekenhuis.

"V^eel christelijke instellingen zien zich gedwongen te fuseren. Ze zijn te klein om het hoofd zelfstandig boven water te houden. Volgens Schepens zijn die fusies veelal de doodsteek voor de christelijke signa­ tuur. "Uit de enquêtes blijkt zonne­ klaar dat de christelijke praktijk dan verwatert. Het hangt overigens sterk van de patiënten af ­ als er geen vraag is, geen doelgroep zogezegd, dan houdt het in zekere zin op."

Schepens verwacht dat er in de toe­ komst voldoende behoefte zal bli)ven bestaan aan christelijke verpleeghui­ zen. "Wanneer allerlei zekerheden wegvallen, zie je dat mensen terug­ grijpen op basale oriëntatiepunten.

Religie is zo'n oriëntatie. In Neder­ land heb je daarom bijvoorbeeld jood­ se verpleeghuizen. Taal kan dezelfde functie vervullen. Voor Nederlandse emigranten in Australië is die basale oriëntatie de taal uit de kinderjaren.

Er zijn om die reden speciale' ver­ pleeghuizen voor hen."

Uit het onderzoek valt ook een meer algemene gevolgtrekking te maken.

Schepens: "In tegenstelling tot wat er gedacht wordt, maakt het wel de­ gelijk uit als een instelling er religieu­ ze principes op na houdt. Hoe meer men als instelling de identiteit bena­ drukt, hoe meer het personeel daar positief mee omgaat. Dat blijkt."

Voer wellicht voor katholieke uni­ versiteiten.

U N I V E R S 1 ^ 19 )UNi 1997

Z

vanzelfsprekendheid, een soort klassiek grondrecht. Vandaar ook dat zijn derde geldstroom-activiteiten op z'n zachtst gezegd niet rendabel zijn.

"Mijn soort onderzoek is niet interessant voor bijvoorbeeld de farmahebben.

Zijn leerstoel is inmiddels opgehe- ceutische industrie en verder heb ik ven, en zal na zijn vertrek niet wor- geen zin om te dansen naar de pijpen van die branche." Resultaat: zijn inden ingevuld.

Zijn laboratorium werd afgebroken. komsten uit de 'markt' hebben een omvang van "nul komma nul". Als Zijn dierenverblijven moesten weg. hij dat zegt, klinkt er iets van trots Zijn vakgroep werd gedecimeerd.

Zijn onderzoeksbudget mag die naam door in zijn stem. eigenlijk niet dragen.

Daar helpt zijn huidige status van Groen en geel heeft hij zich geërgerd, research-hoogleraar, die Brunia een zegt hij. Kees Brunia, sinds 1971 aantal jaren geleden verworven heeft, hoogleraar Fysiologie en Fysiologi- geen lieve moer aan. "Je hoeft dan sche Psychologie - afgekort tot minder onderwijs te geven, zeiden ze.

Psychofysiologie Alsof ik onderaan de KUB. "Een wijs als corvee collega noemde zag. Integendeel.

"Als je de ons vak eens the Maar denk niet nicest game in de hersenprocessen begrijpt, dat ik als rethe world. En begrijp je volgens Brunia search-professor daarbij sluit ik me meer geld heb geook het gedrag" graag aan." kregen. " Geen geld maakt Je moet bijna iedus niet gelukkig. mand van het kaliber Kees Brunia zijn om die para- "Ik heb nu een onderzoeksbudget dat doxale houding, of zijn gedrag, of de echt belachelijk laag is: zevenduizend werking van zijn hersencellen, of de gulden per jaar. Daarvan moet ik specifieke fysiologie van 's mans mijn postzegels betalen, reizen mabrein te doorgronden. Want Brunia is ken en experimenten doen. Een vooreen man van uitersten. Geroemd in beeld. In Amsterdam staat sinds kort wetenschapsland, onbegrepen in ei- een heel bijzonder apparaat, dat ik gen huis, althans door de lokale be- echt wil gebruiken voor mijn experistuurders en bureaucraten. Bekleedt menten. Kost duizend gulden per grensoverschrijdende functies en po- proefpersoon per uur, en ik heb vier sities met mondiaal aanzien, maar in proefpersonen die ik ieder drie uur gebouw P is hij zo'n beetje weggecij- wil inzetten. Dat ene experiment ferd. In het buitenland gaat het hem kost me dus meer dan mijn totale voor de wind, in Tilburg zwemt hi) jaarbudget. Ik heb een rapport geschreven waarin staat waarom ik dat tegen de stroom in.

Hoe houdt een mens dat vol? Die apparaat moet gebruiken. Dat is gevraag is Brunia eerder gesteld. Is die accepteerd door een commissie. mens een wetenschapper, dan houdt Daarna vroegen ze: 'Heeft-ie geld?' hij het vol door een werkelijke en die- Nee, geld heeft-ie niet. Uiteindelijk, pe belangstelling voor het vakgebied. na heel veel praten mag ik het appaAltijd gehad, beweert hij. Nieuws- raat toch gebruiken. Ik voel me net gierigheid als stimulus, wetenschap- een bedelaar." pelijk krediet als respons.

Hoe hij de rest van zijn budget bij elVéél krediet. Na een studie medicijkaar sprokkelt? "Dat komt echt uit nen en psychologie en na een speciamijn eigen zak. Ik zal maar niet verlisatie tot neuroloog en psychiater, tellen hoeveel eigen geld ik in mijn wordt Brunia (1932) in Tilburg hoogwerk moet steken. Mijn vrouw zei leraar. In de Hans Berger Kliniek onlangs: 'Hou daar maar eens mee op.

(Breda) blijft hij werken als zenuwDat geld kunnen we beter gebruiken arts, om zo zijn aantekening niet te voor de vakantie.'" verliezen, mocht zijn ambt als hoogHet lijkt wel of geld, of het gebrek leraar hem niet bevallen, en mocht daaraan, als een rode draad door het hij om die reden terug willen naar de academische leven van Brunia loopt, psychiatrie. Actief in de redactie van zeker na het 'dieptepunt 1986'. De een klein tiental vakbladen. Pretoenmalige minister van Onderwijs, sident van de Society for PsychophyDeetman, komt m dat jaar met een siological Research. Tegen de tweeaanzienlijk bezuinigingsprogramma. honderd artikelen en abstracts. Elf Naam van deze operatie: SKG, Selecpromovendi begeleid, een aantal leerlingen zit nog in de wachtkamer. ijn vak werd ruim tien jaar geleden in de uitverkoop gedaan en gesleten aan Nijmegen, maar daar wilden ze het niet

V

eel collega-hoogleraren kunnen hem dat niet nazeggen, maar die collega's zijn op andere terreinen kundig. Die collecteren en crediteren dat het een lieve lust is, vinden potjes, sponsors en subsidiënten, want zonder geld geen onderzoek. No pay no research. Brunia daarentegen is zo'n wetenschapper die voor het onderzoek gaat, en niet voor de financiële beslommeringen er omheen.

Val hem niet lastig met het aardse slijk. "Je moet hier steeds lobbyen om meer geld en het is slecht als je daarvoor moet lobbyen. Om die reden heb ik me altijd afzijdig gehouden van bestuurlijke processen en heb ik me vooral bezig gehouden met dat waarvan ik denk dat ik er goed in ben: onderzoek doen."

Geld kri)gen voor fundamenteel onderzoek lijkt voor Brunia, zeg maar een prof van de oude stempel, een

UNIVERS

19|UNi 1997

Laat mij gewoon dit werk tieve Krimp en Groei, met de nadruk op Krimp. Faculteiten worden opgeheven of moeten fuseren. De vakgroep van Brunia, een van de slachtoffers, zal worden overgeheveld naar de universiteit van Nijmegen. "Ik ben daar toen direct gaan praten. Kijk, het interesseert me geen bliksem waar ik mi)n experimenten kan doen, als ik ze maar kan doen. In Tilburg had ik de beschikking over een aantal Faraday-kooien (experimenteerruimtes, MK), maar toen ik in Nijmegen kwam, bleek daarvoor helemaal geen plaats te zijn. Met andere woorden: de deal was puur boerenbedrog. Ik heb me dat flink aangetrokken."

In Tilburg kon hij ook niet blijven.

"Hier stond ik op straat. Ik heb flink moeten boksen om een en ander te kunnen redden. Uiteindelijk kon ik blijven, maar mijn staf werd flink ingekrompen. Er zijn, vooral in mijn hoek, flinke klappen gevallen." Brunia legt, trappend tegen de academische regelneven, graag de nadruk op de verleden tijd. Op dit moment is de groep rondom hem helemaal niet zo klein als hij het voordoet: drie aio's, twee post-docs, twee fulltimeen een halftime-medewerker voor onderwijs en onderzoek, plus een persoonlijke EEG-laborante voor één dag in de week.

B

runia en de bureaucraten, wat een afstand. Waar Brunia vergaderingen, van welk gremium dan ook, zuchtend afsluit met de opmerking kunnen we nu eindelijk aan de slag, verzint de vierde macht nog snel een extra agendapunt. Dat bedoelt hij nou. "Eén van de gevolgen van de studentenrevoltes, eind jaren zestig en begin jaren zeventig, is geweest dat niet de studenten maar het personeel, dus de bureaucraten gewonnen hebben. De tendens is dan ook dat steeds meer mensen zich zijn gaan bemoeien met alles, dus ook met onderzoek." Dat wil overigens niet zeggen dat er ook altijd geld voor onderzoek wordt vrijgemaakt. De enige plekken

waar nog wordt uitgebreid, zijn bureaufuncties.

"Eigenlijk zou het zo moeten zijn; degene die veel publiceert, zou uitbreiding moeten krijgen. Want wie veel publiceert, laat toch zijn gezicht naar buiten toe zien. Dat moet je juist stimuleren, maar daarvan komt hier geen donder terecht." Brunia moppert wel, maar wil liever aan de slag.

"Ik kan nu nog wel een aantal jaren fulmineren tegen van alles en nog wat, maar dat is allemaal kostbare tijd."

Terug naar Brunia's werkelijkheid.

Die aanslagen uit het verleden hadden allemaal niet hoeven plaats te vinden als de ambtenaren wat meer

Psychofysioloog prof. Kees Brunia neemt afscheid van het nicest game Bedelaar, slachtoffer, analfabeet, bedrogene. De milde zelfspot van prof.dr. Kees Brunia, hoogleraar Psychofysiologie verhult dat hij een eminent ge­ leerde is. Hij vond een briljante uitweg in een paradox die de neurowetenschap al enige tijd bezig hield en kreeg daarvoor internationale

Maar ja, wat willen de bureaucraten ­ de uiteinde­ lijke winnaars van de studentenrevolutie

zijn; de­ :ou uit­ ant wie gezicht 't je juist )mt hier ia mop­ de slag. tal jaren en nog costbare ijkheid. ien had­ ilaats te ■at meer

van begin

jaren zeventig^ Concrete resultaten. En wat wil Brunial Fundamenteel onderzoek, de diepte in.

Botsende visies dus. "Het interesseert me geen bliksem waar ik mijn experimenten kan doen, als ik ze maar kan doen."

Vrijdag 20 juni vertrekt hij, de faculteit hoeft niet langer rekening te houden met de Brunia­f actor.

E

r zijn 'anderen' ­ collega's, gang­ genoten ­ die wel een verklaring hebben voor het feit dat Brunia 'in

Geert van Boxtel: "In gro­ te lijnen kun je zeggen dat het onderzoek van Brunia zich altijd heeft geconcen­ treerd op de relatie tussen hersenen en gedrag."

Koen Boeker: "De laatste tien j a a r lag de nadruk van Kees' on­ derzoek op de elektrische activiteit van de hersenen, het zogenaamde EEG of hersenfilmpje. Daartoe ne­ men proefpersonen plaats in een experimenteercabine, voeren taken uit en dan wordt de hersenactiviteil bij die taken gemeten."

Van Boxtel: "Een proefpersoon moet bijvoorbeeld op een knopje drukken, wanneer hij daar zin in heeft. Dat doet hij om de zoveel seconden. Het blijkt dan dat je al hersenactiviteil kunt registreren méér dan één secon­ de voordat er gedrukt wordt."

Boeker: "Dat is toch wel bijzonder.

Het betekent namelijk dat in de her­ senen al lang van te voren een groot aantal processen plaats vindt om die ogenschijnlijk simpele taak beter uit te kunnen voeren."

Van Boxtel: "Brunia heeft altijd her­ senactiviteil onderzocht, die vóór, tij­ dens en soms ook na een taakuitoefe­ ning optreedt. Dat levert fundamen­ tele kennis op voor allerlei toepas­ singen. J e komt dan op het terrein van de i n f o r m a t i e v e r w e r k i n g , en daarin zit ook het belang van zijn onderzoek. E e n toepassing vind je bijvoorbeeld in het verkeer: hoever moeten verkeersborden van elkaar afstaan zodat weggebruikers ze nog goed kunnen lezen en in hun herse­ nen kunnen verwerken? Bij dergehjk onderzoek worden altijd knoppen ingedrukt, en uit het moment waar­ op dat gebeurt kom je iets te weten over de verwerking van informatie.

Informatieverwerking is een belang­ rijk onderwerp in de hedendaagse psychologie."

Boeker: "Het gaat Brunia echter niet om de toepassing. Zijn drijfveer is het zuivere weten."

Van Boxtel: ^^L'art pour l'art, da's Kees. Hij probeert, als echt weten­ schapsdier, menselijke processen in biologische termen te vangen. Als je de hersenprocessen begrijpt, begrijp je volgens Brunia ook het gedrag."

de luwte' is gedrongen. Hij zou door de SKG­operatie enorm aangeslagen zijn, dagenlang apathisch op zijn ka­ mer hebben gezeten, het hoofd in de schoot geworpen hebben, verbitterd zijn vanwege het onrecht dat hem aangedaan zou zijn, zich in een slachtofferrol hebben gemanoeu­ vreerd. Teruggetrokken zou hij zijn, bestuurlijke discussies, vooral over geld, zou hij niet meer willen aan­ gaan. Iemand ook die geen enkele poging onderneemt zijn wetenschap­ pelijke werk toegankelijk te maken voor een groter publiek, zich zo het nodige onbegrip op de hals halend.

Hij wuift het bijna allemaal weg: geen hoofd in de schoot, niet omzien in wrok. Maar inderdaad: geen gemak­ kelijk leesbare stukkies in de krant, je kunt je tijd maar één keer gebrui­ ken, en hij schrijft liever een hoofd­ stuk in een Amerikaans handboek, liever een goed wetenschappelijk ver­ haal, liever dat dan zijn eigen werk te populariseren. Precies één keer heeft hij een populair stuk geschre­

ven, één keer in iets meer dan een kwart eeuw. Met trots laat hij het stuk zien. Het gaat over wat er met de hersencellen van een automobi­ list gebeurt die voor een rood stop­ licht staat en wacht op groen. Zijn 'populaire' stijl blijkt krampachtig, niet aan hem besteed. Brunia is meer een man voor de diepte.

Hij wil gaan lezen, bijlezen, dat is er de laatste jaren niet meer van geko­ men: "Ik voel me bijna een analfa­ beet". Maar wat hij bovenal wil: over honderd jaar nog eens terugkomen om de stand van de wetenschap en in het bijzonder die van het hersen­ onderzoek, zijn nicest game, nog eens te bezien.

Vrijdag 20 juni vindt h e t congres Brain and Behavior. Pas% Present, and future plaats (aula KUB, 9.00 uur). O m I6.IS uur spreeltt prof.dr. C.H.M. Brunia zijn afscheidsrede Hoe krijgt­l het in zi/n her­ sens uit.

een elektrode meet, niet per se uit het hersenweef­ sel direct onder de elektro­ de komt. De grotere acti­ viteit over de rechterher­ senhelft bij rechtervoet­ bewegingen bleek wel de­ gelijk uit de linkerhersenhelft te ko­

Lichaam en Geest DISPUUT ONDER DOCTORES

Michel Knapen

■ Prof.dr. K ees Brunia in zijn Faraday­l<ooien.

markt. Dat is typerend voor de psy­ chologie: de oriëntatie gaat steeds Volvo (Foto: Enk van der Burgt] meer richting markt. Keuzen die men maakt zouden over inhoud moeten gaan, maar men maakt die uit finan­ ciële overwegingen. En fysiopsycho­ logie vond men te duur."

Brunia zegt te geloven in "de nood­ zaak van het basale research zonder de directe toepasbaarheid". Natuur­ lijk, uiteindelijk ­ en soms is dat pas respect hadden gehad voor het we­ na tientallen jaren ­ zal ieder on­ tenschappelijke werk. Maar wat Bru­ derzoek in de klinische sfeer van nut nia deed ­ hij is meer de man van de moeten zijn. De theorie, en vooral de inzichten dan van de toepassingen ­ praktijk van de lange adem. Bestuur­ had niet direct nut, en kon dus door ders waren het en zijn het daar door­ de ambtelijke meetlat niet worden gaans niet mee eens. Brunia: "Als zij geregistreerd. Neem het likgedrag de waarde van dit onderzoek niet in­ van ratten, dat door een van de me­ zien, dan is dat jammer. Maar laat mij dewerkers van zijn vakgroep werd gewoon dit werk doen." bestudeerd. "Dat onderzoek werd De grootste vrees van Brunia betreft internationaal gezien erg hoog aan­ vooralsnog de post­Brunia­periode. geslagen, en wetenschappelijk gezien Nu komt een pleidooi voor het be­ hadden we hiermee zeker moeten houd van de eigen vakgroep niet als doorgaan. Maar aan het thuisfront een verrassing. Een oratio pro domo''. begon men het laboratorium af te Nee, nee, zegt Brunia, dat niet alleen, breken. De argumenten hiervoor ­ in dit geval gaat het verder. "Je moet Wat heb je nu aan dat likgedrag ­ la­ nagaan wat er de laatste 25 jaar bin­ gen natuurlijk gemakkelijk in de nen de psychologie is gebeurd: échte De 'experimenteerstoel' komt uit zijn oude

rk doen zijn bu­

erkenning.

progressie is er gemaakt op het kruis­ punt van experimentele en fysiologi­ sche psychologie." De rol van Tilburg daarin? "De KUB heeft zijn EEG­ onderzoek [zie kader], en ik hoop echt dat dat hier blijft bestaan. Het zou doodzonde zijn dat te laten vergaan.

Dit onderzoek ligt ten grondslag aan héél veel experimenteel onderzoek en gaat Tilburg hier niet mee door, dan maak het zich volstrekt belache­ lijk. Maar ja, ik ben inmiddels een factor waarmee de faculteit geen re­ kening meer hoeft te houden."

Hij wil eigenlijk helemaal niet weg, en vooruit, hij mag blijven, ook al om die paar aio's over de eindstreep te helpen. Het wordt een nul­aanstel­ ling, zoals dat zo fraai heet. Research, but no pay. "Ik mag mijn kamer behouden. Maar er is al over gespro­ ken dat ik er huur voor zou moeten betalen."

■fcl

Wat is de uetensvluippelijki' be­ tekenis t'atiprof.dr. Kee.­> Brunia?

Promnli dr. G eert van Boxtel f /<>^n) en dr. Koen Bikker (1966) over hun promotor. Beiden pro­ moieerden in 1994 en werken nu als post­dor hij de see tie psyrho­ lo^ie.

Van Boxtel: "Zijn hypothese is pas na ruim tien j a a r bevestigd. Tegen­ woordig beschikken we over veel be­ tere technieken om actieve gebieden in de hersenen te kunnen lokaliseren.

Maar Brunia gaf al in 1980 een cor­ recte verklaring van de werking van de hersenen bij voetbewegingen zón­ der deze technieken."

Boeker: "Heel bijzonder aan Kees Boeker: " E r is in ons vakgebied, de vind ik het enthousiasme dat hij uit­ psychofysiologie, sprake van een zeke­ straalt. Daarnaast heeft hij ook een re wisselwerking. J e gebruikt kennis hoop kennis van zijn vakgebied." uit de neurowetenschappen om men­ Van Boxtel: "En veel contacten. Hij selijk gedrag te begrijpen, en je onder­ heeft veel ingangen en daarvan heb­ zoekt menselijk gedrag om meer te ben de mensen uit zijn sectie veel weten te komen over hersenprocessen. profijt. Kees kent iedereen en ieder­ Dus lichaam en geest worden als één een kent Kees. Dat hebben we ge­ geheel beschouwd." merkt tijdens de organisatie van het Van Boxtel: "Dat zie je al in Brunia's afscheidscongres. We hadden een lijst onderzoek naar de achillespees­reflex, gemaakt van s p r e k e r s die we erg waarop hij in 1970 promoveerde. Hier­ graag wilden uitnodigen en daarbij voor liet hij proefpersonen rekentaken hadden we echt hoog ingezet. Die uitvoeren, ledereen denkt bij derge­ mensen, en dat zijn de toppers uit ons lijke taken alleen aan mentale proces­ vakgebied, komen allemaal." sen, maar rekenen en andere psychi­ Boeker: "Dat iedereen Brunia kent, sche activiteiten hebben wel degelijk komt mede door zijn oplossing van een biologische component. Die kun je die paradox. Daarmee leverde hij gewoon a a n hel lichaam meten. Zo toch een belangwekkende metho­ bleek dat tijdens de rekentaken die dologische bijdrage. Daarnaast is hij achillespees­reflex veranderde." vooral de laatste jaren bezig met een Boeker: "Ik denk dal Brunia het meest geheel nieuw model voor zowel mo­ bekend is geworden om zijn artikel toriek als aandacht."

What is wrong with legs in motor Van Boxtel: "Tja, en nu vertrekt hij. preparation? uit 1980. Dat is een ech­ We zullen hem missen, maar hij heeft te citation­classic.

Hierin beschrijft er wel voor gezorgd dat er voldoen­ hij onder andere onderzoek met EEG's de kennis en ervaring in huis is om tijdens voetbewegingen." dit type onderzoek voort te zetten."

Van Boxtel: "Bekend is dal de linker­ Boeker: "Het ligt in de toekomst be­ hersenhelft in contact staal met de sloten op welke p u n t e n de onder­ rechterkant van het lichaam, en an­ zoeksthema's gaan veranderen. Dat dersom. Maar bij voetbewegingen lijkt proces is eigenlijk al een beetje aan dit op het eerste gezicht niet het geval de gang. Zo doen wij zelf op dit mo­ te zijn. E r is hier sprake van een pa­ ment onderzoek naar respectievelijk radox en die heeft Brunia opgelost." cognitieve controle en spraakpercep­ Boeker: "Dat deed hij op basis van zijn tie en de sturing d a a r v a n door de anatomische kennis en met naar hui­ hersenen. De kennis en ervaring die dige maatstaven erg eenvoudige appa­ we met Kees hebben o|)gedaan komen ratuur. Brunia zag in dat wat je met daarbij goed van pas."

U N I V E R S | g g | 19 lUNi 1997

Matsertjes zijn bedoeld «oor medewerkers en studenten van de KUB Mits de lengte de dertig woor den met te boven gaat bedraagt de prijs vijf gulden Tot zestig woorden kost een matsertje tier gulden Berichten met een (para) commercieel karakter tot dertig woorden kosten f 50,, elk woord meer kost een gulden extra Onder vooruitbetaling Maximaal twee matsertjes per activiteit inleve ren tot do 13 00 uur Niet op woensdag.

Kamers te huur Kamers vrij m herenhuis, 2x per week werkster, 3 kranten, wasmachine en droger Tussen centrum en KUB Fraai balkon m e t uitzicht op park Huur f 350,-lincl ) Tel 013-5431276 Congres organiseren?

Ben je naast je tentamens al wel eens m e t je gedachten bij h e t k o m e n d e semester' Wellicht dat ,e actief wilt worden, want studievereniging Vite Internationai zoekt nog een aantal mensen die ons zeventiende congres m maart 1998 willen organiseren Voor intor matie kun je langskomen op R15 of mailen VlTE@kub nl

Woning gezocht Als Aio werken m Tilburg, maar wonen m Rotterdam, lastig' Wie helpt ons, samenwonend stel, aan een woning in Breda' We zoeken een minimaal 3-kamer woning opfietsafstand van CS, tussen 400 en 700 gulden per Ontwikkelingsproblematiek Interfacultaire C u r s u s O n t w i k k e m a a n d T e l 0180-523544 of 010hngsproblematiek Leiden start 3 sep- 4045310, vraag naar Paul/Jolanda. tember 1997 ledere woensdagmiddag van 14 16 30 uur, tot kerstvakantie Wil jij Iets anders..

Erkend keuzevak van 7 STP Programmaboekje met inschrijfformulier IlS Efact zoekt voor het nieuwe semester (FSW|, PB 9555, 2300 RB Leiden enthousiaste studenten voor diverse commissies, waaronder Congres, Onderwijs, Symposium en de AktiviGa jij een congres organiseren? t e i t e n - c o m m i s s i e Kom voor meer Spreekt deze uitdaging je aan? Kom informatie langs op de Efact-kamer dan eens langs op de Isabest-kamer WIJ zijn in de zomer open van 12 00(R18) en laat je informeren over deze 14 00 uur Info Efact|Rl/R2) nieuwe commissie die in september van start zal gaan Er zijn overigens Verre reis ook nog plaatsen vnj in diverse andere commissies Wacht m e t te lang, Zie JIJ ook een uitdaging in het orgawant er zijn veel geïnteresseerden niseren van een reis buiten Europa, kom dan langs bij Efact Als je snel bent, kun je nog meebeslissen over de definitieve bestemming Info Efact Telefoontikker Te koop digitale PTT telefoontikker IR1/R2), in de zomer tussen 12 00Lyon III, telt tikken of geld, compleet 14 00 uur met elf meter snoer Prijs fl 100,Bel 013-5440825 Ontwikkelingsproblematiek Interfacultaire C u r s u s O n t w i k k e SMIV te koop lingsproblematiek Leiden start 3 sep Te koop BMW 316 b.j. 1985, APK t e m b e r l 9 9 7 ledere woensdagmiddag t/m april '98 Verkeert m technisch van 14-16 30 uur, tot kerstvakantie perfecte staat, kleur zwart, 1 m vel- Erkend keuzevak van 7 STP Programgen Vraagprijs f 2750,- Tel 013- maboekje met inschrijfformulier IIS (FSW), PB 9555, 2300 RB Leiden 4632593 Ina 19 00 uur)

Husk studentenreizen Supervoordelige strand/golf/stedenvakanties naar o.a.

Italië, Spanje, Schotland en Hongarije. Bel vrijblijvend voor brochure: Husk-Tilburg 06-53755683 (ANVR/ SGR).

Barcelona: j g h^ur, t o huur, t e g e k k e , e e n v o u d l g 3 - k a m e r " " a p p a r t e m e n t , 5 b a l c o p s (Barrio G o t i c o ? P l c a s s o M u S e u m ) , full-equlp. Fl. 4 9 5 , - p.W. all-inn. B o e k nU Of bewaar telefoonnummer

0034-33100912.

Bestuursleden gezocht Stichting de BijlesCentrale Tilburg zoekt enkele gemotiveerde bestuursleden per 1 september De werkbelasting bedraagt ongeveer 2 a 3 uur per week Ben je geïnteresseerd, neem dan e v e n c o n t a c t op m e t Joost ( 0 1 3 5425519) of Wilmar (013-5353198)

LOEFF CLAEYS VERBEKE AntsrcRiam - Anrwerpcn Birctliun l^russci kortri|k I ink i uxtnibuig M.ulrK! Nc\\ York P.tii)'. Rotitulim Sint,ip()i(

Ben je die tentamens zatl Doe 's gek deze zomer' Gooi alle remmen los, wordt mentor Yoeehiueee' Zoals bekend komen na slechte tijden goede tijden, komt na regen zonneschijn en. na tentamentijd mentorschap' Mak-kamp 11-13 of 13-15 augustus, TIK-week 19-23 a u g u s t u s Extra tentamenmogelijheid en bovendien een aardig zakcentje! Wat houdt je tegen' Kom je nu inschrijven op de Mak-kamer, B l O l l '

ii>r// CLic^if*- \'c/hckc ^ihijU "lni'i'iitcn int \ii*i hun ttilcnt blijk te ^H^\C'I ^iV■'; tH het k^ilci x'nu

\I^*r><*/^/^ ­ZTc^tr. i*nr /(^I, (0^ 10 >chi if^cn ,uui ^t• hivt} \,in een c<(^»^ Ne hctickkiuti hci­ft o/» ^^' vtv 6(tl^of/^/(t•(^ wfi) cm hiixcuK'ctcrf^cnnui en t'c wif/rffo ^ic ••t/uiii o/' o\ t*/ tf ci^(Hi\ ci \}tn Sn het <f^wcs hcnt ït'*(\(t\*'/»{f ^f o/» ^t• fw./*­­ in nuiMWfUil 2 0 0 0 u^v^^•'; te UivN'»i irufCt^iuni op ^r c\entncle be^tuw >r echtelifke ci\ie[fechtc[i/kc en •^ttisli cehicltfhe \fiU\eti ^(^ zich \^ocM\^en Wtinneef \­ c^\'ei hei'i' off 6*1 so \tin ccn \'euyt^enahi een itcjuitili'c {hc'­tiun v/ echtetifke en/of >ttdftechtelijke) ttutiit'e^iel fCiiCft.s een (/ccAf'•)/'r/ '<oon neemt of \oof nemen­^ e* te nemen en i'cze zich tcticn he méUttfe^^cl wen'­t te \ ei zetten

Toch op vakantie?

Weinig geld en toch lekker op vakant i e ' Doe mee met een gesubsidieerd Jeugd voor Europa-project in Duitsland, Frankrijk of Engeland Voorbereiding 21/22 juni SIW Internationa Ie V r i j w i l l i g e r s p r o j e k t e n 0 3 0 2317721

Het casusmateriaat kan worden opgevraagd bïjt M r H j Bictnun,advoai.u{K\ Rottcidim 010 40 Vi"'77) Jhr Mr H ( van O.^n aé^oL ut ( K V RcrRraam OIO 403 47 77) M r ! H A M Schüffiets idvoc lat (l( V Ronctciam 010­4034777) De beste in/Liidj­ngcn woKkn bLioond met (.LH prijs van ƒ 2.000,-Iivcndingtn diLiKii uircrli|k M uigustus 1^/J7 in het bc/it tt/ifn van Mr H I l^acimn

Doe eens Iets anders!

Wordt vrijwilliger tijdens de TIKweek van 19 t / m 23 augustus Als dank ontvang je een t-shirt en een kaartje voor het Grote TlK-f eest Aanmelden kan op de TlK-kamer, R-28

(\XLUU70

ABS^?ïKfts^

-

'P^'-' lol ^tin S iijffj

Perosi straat 81, Tilburg Noord

^meert

spullen! i^iif, /

Open: dinsdag t/m vrijdag: 9.30 - 17.00 u zaterdag: 9.30 - 16.00 u buslijn 41 stopt voor de deur

Alpha jaren

Telemarketing uitgegroeid

grootste

is de

en meest

van

van kopij tol boek

ICG printing bv Poslbus i 0 9 3 3 0 0 A M Dwdrecii T». 0 7 8 - 0 5 1 1 3 7 7 lax 0 7 8 6 5 1 0 9 / ;

flexibele

organisatie

maatwerk Alpha

het centrum

vanuit

caïlcenter

voor de 4e keer een studiereis naar Silicon Valley USA. Diverse internationale IT Bedrijven en universiteiten worden dan bezocht voor de laatste technologische ontwikkelingen.

Deze studiereis staat vooral in het licht van E-connnnerce voor Internet.

Wij zijn op zoek naar een organisatietalent - afstudeerrichting / interesse Marketing/Internet - voor wie organiseren en pr acti-

ons

werken

in

de verkoop van proefabonnementen, het verzorgen van

worden

commerciële aktiviteiten voor postorderbedrijven

moderne

bij ons

19. zo'n

Wat k u n n e n w i j b i e d e n ?

Een prettige werkomgeving en een leuke bijverdienste tijdens je studie Daarnaast misschien zelfs een eerste stap m de commercie

Wij hebben

onze

onderverdeeld

werkzaamheden

in twee

werkmaat-

Wat v r a g e n w i j :

schappijen:

• een prettige en enthousiaste telefoonstem •

Telemarketing

(bedrijfsleven • Alpha

De belangrijkste aktiviteit die wij uitvoeren is het verkopen van produkten en/of diensten via de telefoon, denk bijvoorbeeld aan

Alle

mensen.

• Alpha

(voor maximaal 20 uur per week)

Je werkt m een caïlcenter met ± 60 telemarketeers

kwaliteit.

aan de Stationsstraat

Op dit moment 80

Begin november organiseert de Stichting Silicon ValleyTours

van Tilburg.

•'

Funktie-inhoud

voor

is gevestigd

telemarketingaktiviteiten uitgevoerd

Afstuderen in Silicon Valley USA?

is een

van de hoogste

"''1 's

nsrn

Telemarketeers (m/v)

Nederland.

die kiest

Telemarketing

^ ^ *''K't

^e

Alpha Tblemarketing zoekt parttime

professionele

De basis voor ons succes

fiftÖ4HÖ<A€fie^7

afgelopen

tot één van de

telemarketingburo's

^(Qog orize brochure

M)12 C^M Rorrtrdam)

hrtp //www loLÏi LOIll

Kringloop Bedrijf Tilburg eerste keus in tweede hands

Deelnemers ABG zoekt in opdracht van Pharma Blo-Research, het grootste instituut voor geneesmiddelenonderzoek in Europa, met vestigingen in Zuidlaren en Assen: Deelnemers (M/V) 18-80 jaar voor diverse onderzoeken in de maanden juni, juli en augustus. De vergoeding varieert per onderzoek. Bijvoorbeeld: ƒ 3150,- voor een verblijf van 22 dagen intern, ƒ1395,- voor 9 dagen intern en ƒ450,- voor 2 dagen intern. Jaarlijks zijn er ongeveer 2500 deelnemers. Inlichtingen: ABG (projectwerving), Turftorenstraat 20, 9712P Groningen; tel: 050-3 123 798.

richting

Telemarketing

viteiten in combinatie met een afstudeerproject een unieke en

Business

ultieme uitdaging vonnt.

bedrijfsleven).

(bedrijfsleven

consument); Business

to

commercieel inzicht

• goede beheersing van de Nederlandse taal •

creativiteit m het beargumenteren

richting Sollicitatieprocedure Wil je meer weten, neem dan telefonisch kontakt op met

Geïnteresseerd: kom dan naar de informatiebijeenkomst op zaterdag 28 juni om 11.00 uur. (s.v.p. telefonisch) aanmelden.

Lokatie: Julianaplein 15, 's-Hertogenbosch. (5 minuten lopen van het NS station). Voor meer inlichtingen; Albert Akkermans tel. 06-53147230

Miranda de Bos Een informatiepakket met sollicitatieformulier wordt je dan toegezonden Tbl 013-5434343

ü

u

'Koppen' van John Cassavetes

Soepel ballet op, over en rond bedden In de Expozaat van D e B r a k k e G r o n d aan de A m s t e r d a m s e Nes stonden vorige w e e k in plaats van stoelen honderd bedden ­ gulle kussens, gesatineerd d e k b e d Belgische stijl, hoge aaibaarheidsfactor. D a a r o p en daartussen speelde H e t Zuidelijk T o n e e l swingend en z w e t e n d een scheiding van tafel en bed: ' K o p p e n ' naar de film Faces van John Cassave­ tes. Alles lukte regisseur Ivo van H o v e , behalve hoofd­ rolspeler W a r r e Borgmans de lul t e laten spelen die hij voor h e m voor ogen had. D o e t in d e c e m b e r T i l b u r g aan.

Nu al op inschrijven, w a n t het w o r d t dringen op de b e d d e n .

'Koppen' is het verhaal van de laat­ ste huwelijksdag van twee Ameri­ kaanse middenklassers In de jaren zestig, het decennium waarin het verschijnsel 'mijn ex' de kop op­ stak om uit te groeien t o t de plaag die het nu is. En hoewel het ver­ haal hier en daar wat oudbakken aandoet is het stramien nog altijd herkenbaar actueel. Z o van: als hij

wil, wil zij naar de film en als zij wil, wil hij in bad, komt hij daar opge­ warmd uit, wil zij weer wat anders, enzovoorts enzoverder. Woede, t r a n e n , v e r w i j t e n , angst, spijt.

Triest zo'n ontheemd paar dat ont­ daan ronddart, hij gaat stuntelend vreemd, zij, leeg en bang, huilt uit bij haar vriendinnen en wil ook wel wat met een jonge knul. O f toch

maar niet, enzovoorts enzoverder, waarop een zwoegende bijna­ver­ krachting volgt.

'Koppen' is, anders dan de meeste huwelijkskomedies, geschreven in een gelaagde spreektaal, alle onno­ zele zinnetjes zijn geladener dan ze lijken. Onder die achteloze dialo­ gen, sterk vertaald door Gerard­ jan Rijnders, o n t r o l t zich een bit­ ter sociaal drama, waarin alle per­ sonages, ook de bijrollen, eerder de lul zijn van een vastgeroeste burgermaatschappij dan dat ze door eigen lullig gedrag in de pu­

ree zitten. Cassavetes' jazzy par­ lando is in feite pure naar het ab­ surdisme neigende poëzie. Bitter plezier voor wie zelf door de hel gaat, dreigt te gaan of is gegaan, w e r k t zuiverend.

In dit regieconcept is verzeke­ ringsagent Richard Forst, man van kinderloze Maria (Katelijne Da­ men), als vierkante lul zeker op zijn plaats, maar Cassavetes wilde hem duidelijk complexer, wilde ookzijn ellende, zijn tragiek, laten zien die bij Van Hove wel wat in de versuk­

keling raakt. Maar de karakters van bijvoorbeeld de warme call­girl Jeannie (Chris Nietvelt), van Fred­ die (Steven van de Watermeulen) en vooral Billy Mae (Camilla Sie­ gertsz), een van Maria's vriendin­ nen, bloeien in dit concept, dat zonder meer schitterend is, weer wonderlijk mooi open. Volgens het programma werd voor het spelen tussen het publiek op bedden ge­ kozen om de filmische close up, door Cassavetes veel toegepast, theatraal te kunnen vertalen. Maar boeiender dan dat effect ­ het valt zelfs nogal tegen ­ is de choreo­ grafie waarin zich Van Hove in deze opzet kon uitleven. W e krijgen, lekker g e r i t m e e r d , de bekende theater­duetten van ruziënde stel­ len te zien, maar verder ook trio's ­ de clowneske vrouw­man­vrouw

sandwich en een handtastelijk ha­ nengevecht tussen drie bronstige mannetjes ­, een schitterend tet­ t e r k w a r t e t van 'de geitenclub' (Maria en haar vriendinnen) ­ en een lyrisch dubbelduet van de overspelige echtgenoten met hun one night stand op twee bedden.

Adembenemend knap. Maar het individu Richard is daar kennelijk niet mee gediend. Borgmans dus toch de lul, maar anders dan Van Hove wilde. Evengoed, zowel voor verliefden als exen, voor al jaren draaiende, als vastgedraaide paren een topervaring. [BH] 'Koppen' van John Cassavetes.

Tilburgse schouwburg. Don­ derdag 4 december (!), 20.15 uur.

Entree 29,50 gulden.

Openbare kunst in Tilburg

Zelfs een lantaarnpaal is hoger dan Tilburg Tower' O o k h e t afgelopen jaar zijn e r in het Tilburgse straat­, plein­ en parkbeeld w e e r nieuwe k u n s t w e r k e n v e r r e z e n . D e stad w e r d onder m e e r v e r r i j k t m e t een virtuele m e t r o , een prestigieus lichtkunstwerk in de nieuwe c o n c e r t z a a l , een sprekend en m u z i k a a l k u n s t w e r k in p a r k e e r g a r a g e Tivoli e n een 27 m e t e r b r e e d w a n d t a p i j t in een flatgalerij. T i l b u r g heeft inmiddels m e e r dan 200 o p e n b a r e k u n s t w e r k e n . T i j d v o o r een kleine rondgang.

■ Jeannie (Chris Nietvelt) straft Freddie (Steven van Watermeulen) af [Foto: Deen van Meer]

u

Een stad is soms net een mens: in de loop van zijn bestaan verzamelt hij een hoop bij elkaargekregen en gekochte prullaria en hele of halve kunstwerken waarvan hij maar moeilijk afstand kan doen. Soms omdat het werkelijk zonde zou zijn, soms ook omdat we iemand ­ de maker, de donateur ­ niet voor het hoofd willen stoten. Z o is Tilburg in de loop van zijn korte historie al een waar openluchtmuseum van kunst geworden.

Overal verspreid over de stad vin­ den we kunstwerken, ruimtelijke beelden vooral, met een ouder­ dom variërend tussen de 170 en nul jaar, het standbeeld van W i l ­ lem II op de Heuvel voorop. W a t opvalt is dat de bevolking zo gela­

ten reageert op het beeldenbom­ bardement; slechts een enkele keer ontstaat er discussie over de plaatsing van een werk, maar al snel accepteert iedereen het kunst­ w e r k zonder verder morren. Dit jaar was er v o o r het eerst in de Tilburgse historie sprake van open­ baar iconoclasme toen het beeld van Albert Goederond in De Blaak binnen elf dagen tweemaal een vernietigende aanslag te verduren kreeg en door de gemeente ver­ volgens ijlings verwijderd w e r d .

Het is een raadsel waarom juist dit beeld slachtoffer moest worden van agressie.

Als het om artistieke kwaliteit zou gaan zijn er wel andere kandidaten

voor vernieling. Hoewel in het al­ gemeen de openbare beeldende kunst in Tilburg van een redelijke kwaliteit is, zijn er natuurlijk toch uitschieters naar boven en naar beneden. En dan zijn er ook nog beelden die op de verkeerde plaats staan of die niet doen wat zij zou­ den moeten doen. Het is heel jam­ mer dat de twee beelden in de stad die bedoeld waren om te bewegen, dat om de een of andere reden niet doen: het g r o t e beeld van Har Voogtaan de Cobbenhagenlaan en de wonderbare staalconstructie van Gerritvan Brakel aan de Ring­ baan N o o r d , ten onrechte bevro­ ren in eeuwige roerloosheid.

Verrassingen in positieve of nega­ tieve zin zijn tamelijk zeldzaam in Tilburg. De laatste tien jaar, het recente lichtkunstwerk van Peter Struycken in de alleen voor de elite toegankelijke concertzaal daarge­ laten, zijn de uitschieters op één hand te tellen. Ijzersterk is de bron­ zen Lopende n^an van Peter Erfte­ meijer tegenover de Heikese kerk, al had dit beeld eigenlijk middenin de w i n k e l p r o m e n a d e m o e t e n

■ Tilburg Tower (1989) van Jan Spit, aan het Park de Horizon: flop

■ Lopende man (1990) van Peter Erf­ temeijer, op het Stadhuisplein: top staan, en uiterst zwak is Tilburg Tower van stadgenoot J an Spit: hoewel de titel grootsheid sugge­ reert, reikt de dichtstbijzijnde lan­ taarnpaal een stuk hoger dan dit schamele samenstel van buizen en

gaas. fCBJ

Advertentie

Voor een tientje naar een voorstelling in Schouwüburg Tilburg, oS een popconcert in Noord«rIfgt...(en: vanaE nu ook de ConcertzaaK) Met grote korting naar middenzaaltheater DeVórs t o£ een concert in Paradox^ het podium voor jazz en geïm­ proviseerde muziek in het zuiden...

En ivat dacht je van een heel jaar lang voor een piek naar De Ponty Seryptiottf Noordbrahant s Natuurmuseum ot Nederlands Textielmu s eum.

De KUBcultuurkaart. ten

U niek en aU een voor KU B­studen­

KUBcultuurkaart verkrijgbaar bij de balie van het Studentenadviesbureau, gebouw N, openingstijden maandag t/m vrijdag 10.00­12.00 uur en 13.00­16.00 uur.

Stort fl.25,­ bij de Kas in de hal van gebouw B en neem de kwitantie, een goede pasfoto en je bewijs van inschrijving mee.

UNIVERS

19|UNi 1997

Abdijweekend: een 'religieus alternatief voor Center Pares'

A

ls we met een deel van de moeilijk om je te concentreren. Je groep op vrijdagmiddag maakt gewoon te veel mee om hele­ hüt Oosterhoutse klooster maal tot rust te komen. Een aantal (gebouwd tussen 1907 en van de bezoekers gaat vaker mee, de 1919) binnenkomen, valt direct de indrukken worden dan wat minder overweldigende inrichting op. Zwar­ indringend, zodat je wat meer rust te stenen tegels op de vloer, veel krijgt. Een tweede groep van geïnte­ eikenbouten deuren, lange gangen resseerden gaat mee uit nieuwsgie­ van rood baksteen, bewerkte ramen righeid. Ze 'willen het wel eens waardoor op zomermiddagen de zon zien'." prachtig naar bmncn valt. De archi­ Die laatste groep bestaat volgens Van tectuur is met allerlei ronde bogen Erp vooral uit mensen die van huis en verschillende soorten baksteen uit een andere kerkelijke achtergrond verrassend speels en doet hier en daar dan de katholieke hebben meegekre­ denken aan de tekeningen van Es­ gen, of zelfs helemaal geen religieuze cher. De vele stenen bogen in het pla­ achtergrond hebben. "We krijgen fond van de eetzaal zi)n imposant in opmerkelijk veel mensen vanuit pro­ hun eenvoud. De later bijgebouwde testantse huize. En soms zelfs notoi­ kerk (1956) is sober, maar indruk­ re atheïsten. Een derde groep gaat wekkend door de akoestiek. De gro­ mee om rustig te kunnen studeren. te, ruime en goed onderhouden tuin Maar daar komt in die paar dagen om het kloostergebouw heen maakt meestal weinig van terecht. Zoals ge­ zegd, zijn er daarvoor in zo'n kloos­ het sfeerplaatje compleet.

Wat pas na een paar uur opvalt, is de ter toch te veel indrukken die je te verwerken krijgt." rust die opgeslo­ Stephan van Erp is ten ligt in elke onderzoeker in op­ gang en elke ka­ "Het is zeker geen leiding (oio) aan de mer van het kloos­ ter. Van het kleme therapeutisch weekend" Theologische Fa­ culteit Tilburg. Hij ansichtkaarten­ organiseert sinds winkeltje bij de in­ gang tot de gastenverblijven; de Pau­ 1992 drie maal per jaar een abdij­ lusabdij lijkt te zijn ondergedompeld weekend, volgens buitenstaanders in een weldadige rust. Weldadig voor een 'religieus alternatief voor Center de bezoeker, afkomstig uit het druk­ Pares'. Hoewel het uitstapje al in ver­ ke 'wereldse leven', op zoek naar schillende kloosters heeft plaats­ geestelijke verbreding of een inner­ gevonden, onder meer bij de benedic­ li)ke 'pitstop'. Maar na een weekend tijnen in Egmond, is de Oosterhoutse doorgebracht te hebben tussen de be­ locatie favoriet bij Van Erp. "In woners van de Oosterhoutse abdij, tegenstelling tot andere kloosters heb ontstaat de indruk dat een zo lang je hier als gast veel contact met de aangehouden rust ook weldadig is monniken. Je doet mee in het abdij­ voor de monniken. Zelden zo'n leven. Dat maakt de sfeer hier heel ontspannen atmosfeer meegemaakt. prettig."

En zulke open en vriendelijke men­ e St. Paulusabdij is een groot sen. klooster aan de rand van Oos­ 'Van harte wensen wi] goede dagen terhout. Waar er in de jaren veertig toe aan u, die wilt delen in ons le­ meer dan honderd bewoners leefden, ven van afzondering en stilte, bezin­ biedt het momenteel ruimte aan 24 ning en gebed (..) U wordt verzocht, monniken met een gemiddelde leef­ aan de sfeer van stilte mee te gaan.' tijd van rond de zeventig jaar. De U I T HET GASTENBOEK VAN DE ST. PAULUS­ jongste broeder is 54, de oudste bo­ ven de negentig. In de afgelopen de­ ARDII cennia is er nauwelijks nog aanwas "Bezoekers hebben heel verschillen­ gekomen. Sommige monniken leven de redenen om een paar dagen in een al meer dan vijftig jaar in de abdij. klooster door te brengen", vertelt De broeder die er het langst zit, meld­ Stephan van Erp (30), de organisator de zich aan in 1927.

D

^^Jsisfc>^

■

De St. Paulusabdij in Oosterhout

van het abdij weekend. "Sommigen komen voor de rust. Maar dat blijkt de eerste keer vaak tegen te vallen.

Een eerste weekend is heel spannend, je doet heel veel indrukken op. Er zijn veel kerkdiensten per dag waar je naar toe gaat en waardoor de dag wordt gebroken. De meeste mensen gaan daarnaast ook veel met de groep om: samen eten, koffie drinken en praten. Het is zo'n eerste keer heel U N I V E R S EËI19 luNi 1997

De monniken zijn gekleed in lange zwarte habijten. De bewoners stre­ ven ernaar hun dagen door te bren­ gen in een 'continue cultus van ge­ bed'. Stilte speelt hierbij een belang­ rijke rol. De benedictijnen hebben een belofte van trouw afgelegd aan de leefregels zoals die zijn opgesteld door de Italiaanse heilige Benedictus, die leefde van 480 tot 547. De broe­ ders hebben een belofte van trouw

aan het huis afgelegd en zijn in eer­ ste instantie gebonden aan de abdij.

Ze zijn vrij om naar 'buiten' te gaan, maar mogen daar geen betaalde ar­ beid verrichten. Sommige monniken geven les in andere kloosters of vol­ gen 'buiten' een cursus. Sinds vijftien jaar hebben de broeders elk jaar een week vakantie.

Het klooster heeft tien gastenverblij­ ven. Voor vijfentwintig gulden per dag krijgt de bezoeker hiervoor een kamer met bed, stoel, bureau, kast en wastafel (alleen koud water) en drie keer per dag een maaltijd. In de weekends zit het klooster bijna tot het eind van dit jaar volgeboekt.

Doordeweeks is er altijd wel een plaatsje. Vier monniken, de zoge­ naamde gastenbroeders, hebben de taak de gasten te ontvangen en weg­ wijs te maken door het klooster.

Stephan van Erp: "Sommige bezoe­ kers komen hier omdat ze zich afvra­ gen hoe monniken met hun leven omgaan. Monniken hebben op vaak op jonge leeftijd­een ingrijpende keu­ ze gemaakt. De nieuwsgierige gasten zijn meestal mensen die zelf voor een ingrijpende keuze staan."

"Maar", stelt Van Erp nadrukkelijk.

"Het is zeker geen therapeutisch weekend. Dat denken mensen wel eens. En dat schrikt geïnteresseerden af. De sfeer tijdens zo'n weekend is heel vrij. Iedereen mag zelf weten in hoeverre hij of zij in het kloosterle­ ven meegaat."

Die vrijheid is voor veel bezoekers een reden om vaker op bezoek te ko­ men. Ons groepje van dit weekend bestaat uit tien bezoekers, waarvan vier personen (uw verslaggever in­ cluis) voor het eerst een klooster be­ treden. De rest gaat vaker op abdij­ weekend. Veel van de weekendgan­ gers hebben een band met Marana­ tha. Maar in principe is elke geïnte­ resseerde vrij om mee te komen, stu­ dent of niet.

V

rijdagavond half acht is iedere gast Isinnen en zitten we met z'n tienen in de gastenkamer. Iedereen stelt zich voor en vertelt waarom hij of zij is gekomen. Edward Kremers, voormalig KUB­student en momen­ teel student maatschappelijk werk in Eindhoven, brengt al zo'n vijf jaar lang minstens één weekend per jaar in een klooster door voor de inspire­ rende en rustige omgeving. Dit jaar is hij voor de tweede keer op klooster­ weekend. Jantma Venema, voormalig studente aan de Tilburgse school voor journalistiek, bracht in de voorgaande jaren eveneens al een paar keer een weekend in een abdij door. Voor haar was vooral de eerste keer heel indrukwekkend, daarna werd het steeds minder. "De belang­ rijkste reden waarom ik steeds terug­ kom, is dat ik op die manier even weg ben van de gewone orde van de dag", vertelt ze. Van haar eerste abdij­ weekend kan Venema zich nog heel goed herinneren hoe groot de schok was toen ze na drie dagen kloosterle­ ven op maandagochtend plaatsnam tijdens een economie­college. "Bijna iedereen in de collegezaal was dat weekend uit, of ergens naar toe ge­ weest en was daar druk over aan het vertellen. Het leek wel of bi) mij de tijd drie dagen had stilgestaan. Dat was heel erg vreemd."

Eén van degenen die voor het eerst op kloosterbezoek gaat, is veertig­ plusser Joop van den Post, verkoper van hoortoestellen in Tilburg. Hij zegt vooral mee te gaan "om te kij­ ken hoe het er in een klooster daad­ werkelijk aan toe gaat". Ook KUB­ medewerkster Moniek IJzermans gaat voor de eerste keer mee. "Ik was altijd al benieuwd naar zo'n abdij­ weekend, maar kwam er nooit aan toe. Meestal had ik op zaterdag of

Drie dagen de tijd stilzetten en op maandag weer de collegezaal in faailijks brengen duizenden mensen in Nederland een paar dagen door in een klooster. Op zoek naar rust, naar de laatste echte stilte, of gewoon omdat ze nieuwsgierig zijn naar het leven van de monni­ ken. Univers­verslaggever Oscar van Dam ging, op initiatief van studentenkerk Maranatha, begin juni het klooster in met een groepje KUB­studenten, medewerkers en andere geïnteresseerden. Drie dagen leefden zij met de 24 monniken van de Oosterhoutse St. Paulusabdij. Over de charme van zwijgen tijdens de maaltijd. G regoriaanse gezangen en studeren op retraite. "De stilte in een klooster spreekt me heel erg aan. Waar vind je dat tegen­ woordig nogl"

Oscar van Dam zondag wat te doen. Pas nu heb ik er tijd voor vrijgemaakt." Als negenja­ rige misdienares dacht IJzermans er over in een klooster te treden. Die ideeën zijn inmiddels vervlogen. Wat haar nog steeds aantrekt in het kloosterleven zijn de religieuze ritue­ len en de stilte. IJzermans: "Het is niet zo dat ik even uit een haastig bestaan wil stappen, want ik heb geen haastig bestaan. Maar de stilte in een klooster spreekt me heel erg aan. Waar vind je dat tegenwoordig nog?" Daarnaast komt ze ook wat kerkelijke rituelen betreft in Ooster­ hout ruim aan haar trekken. Op za­ terdag en zondag vinden er zes ­ open­ bare ­ kerkdiensten per dag plaats.

Doordeweeks is dat er nog eentje meer. Deze diensten vormen één van de hoogtepunten van het weekend.

De broeders zitten in de kerk in twee grote houten banken tegenover el­ kaar en zingen voornamelijk Grego­ riaanse liederen. Bijna iedereen in de groep probeert zo veel mogelijk dien­ sten mee te maken. Het geeft een rustig gevoel in stilte naar mooie mu­ ziek te luisteren. Teruglopend in de lange gangen doen de meesten er nog steeds het zwijgen toe. Voor sommi­ gen vormen de diensten het hoogte­ punt van de dag.

"Maar ze zingen ook erg mooi", zegt Moniek IJzermans na een dienst. Het is volgens haar te horen dat de broe­ ders veel oefenen. De stemmen zijn goed op elkaar afgestemd, bijna alle stemmen klinken toonvast en het geluid dat de bejaarde monniken produceren, mag er zijn. Volgens gas­ tenbroeder F rans Huiting is elke be­ woner van het klooster dol op zin­ gen. "We brengen meer dan drie uur per dag door in de kerk. Eigenlijk gaan we zingend door het leven."

B

uiten de kerkdiensten om probe­ ren de monniken de band met de wereld om hen heen te behouden.

Het klooster heeft verschillende krantenabonnementen en sinds vijf­ tien jaar staat er een tv. Huiting: "We kijken elke dag naar het journaal en soms naar andere interessante pro­ gramma's, die we meestal op moeten nemen op de video om ze overdag te bekijken. Want als het later dan half negen 's avonds wordt uitgezonden, zijn we al op onze kamers." Tijdens het koffie­uurtje op zaterdagavond verbaast Joop van den Post zich er over dat de monniken zo veel weet hebben van de wereld buiten de ker­ kehjke muren. "Je kunt over alles met ze praten." Volgens Jantina Venema zijn sommige monniken toch wat wereldvreemd. Venema: "Tijdens mijn eerste bezoek vroeg ik aan een man die al vijftig jaar in de abdij zat waar hij vandaan kwam.

'Hilversum, dat is een kleine plaats in het midden van het land. Je zult het wel niet kennen', zei hij. Maar wie kent tegenwoordig Hilversum nou niet?"

Zondagmiddag is de leukste dag. Na het middagmaal verzamelen alle broeders zich in de recreatiezaal, een prachtige ruimte met rood en blau­ we glas­in­lood­ramen. De monniken zitten in groepjes aan verschillende tafels en de gasten mogen aanschui­ ven. Er is koffie, er zijn sigaren en sigaretten. Alleen tijdens dit recrea­ tie­uur mogen de monniken roken.

Al snel zit iedereen te kletsen, gas­ ten en monniken door elkaar. De ge­ sprekken verlopen ongedwongen, vlot en veelal geamuseerd. Ook tussen de broeders onderling. Vraagt de ene broeder aan de andere of hi] nog wat koffie wil. Antwoordt de

Het groepje abdijgangers van Maranatha in de kloostertuin [Foto. Hans van Zeeland]

tweede: "Graag. Suiker en maar een beetje melk." Reageert de eerste lachend: "Ben jij zo on-rooms, broeder?"

De meeste monniken komen heel rustig over. Het zijn mensen die behalve aan hun typisch benedictijnse spreuk oia et labora ('bid en werk') ook veel tijd aan lezen en studeren besteden. Over kerkelijke aangelegenheden als de positie van de vrouw blijken er aardig moderne denkbeelden te bestaan: "Het is natuurlijk absurd te denken, dat een vrouw mmder kennis van zaken en capaciteiten zou hebben in religieuze aangelegenheden dan mannen."

Ook tijdens de middag- en avondmaaltijden zitten gasten en bezoekers door elkaar, maar is er geen ruimte voor gesprek. Er heerst stilte in de eetzaal waar monniken en gasten samen aan tafel zitten. Tijdens deze verplicht stille maaltijden ('s middags warm en 's avonds een broodmaaltijd) wordt er uit een religieus, historisch of ander boek voorgelezen. Het ontbijt gebruiken de bezoekers in de gastenkamer.

'Volgens de regels van Benedictus moet een man zo veel mogelijk stilte betrachten. Een man die veel praat, zal vanzelf in zonde vervallen.'

REGEL VAN BENEDICTUS ZOALS DIE WERD VOORGELEZEN VOOR EEN AVONDMAALTIJD

D

e monniken staan elke dag om half zes op en gaan naar hun kamer om kwart voor negen 's avonds. Voor ons groepje is dat het moment om gezellig bij elkaar te komen in één van de gastenverblijven. Na een dag afwisselend in de kerk, de eetzaal, de gastenkamer of de tuin te hebben doorgebracht, is het

tijd voor de koekjes, de borrelnootjes de katholieke traditie' beviel hem erg en de enkele fles wijn op tafel. Waar- goed. op de 'wereldse vreugde' kan begin- Smink: "Ik vind het moeilijk te omnen. Volgens Stephan van Erp is het schrijven, maar tijdens dat eerste tijdens de kloosterweekenden van weekend kreeg ik de sterke indruk Maranatha nog niet voorgekomen dat dat de monniken het bestaan heel erg de bezoekers even vroeg als de mon- radicaliseren. Ze radicaliseren de niken in bed lagen. "Maar het is ook zoektocht naar de grond van het beniet altijd twee uur 's nachts. Je moet staan." Dat gevoel werd tijdens de tenslotte ook weer om zeven uur op lange logeerpartij, waarin Smink naar voor het ontbijt." verreweg de meeste diensten ging en Iemand die wel een maand lang met veel contact had met de monniken, de monniken op stok is gegaan, is de steeds sterker. "Ik heb de indruk dat 27-)arige theologie-student Thomas deze mensen als het ware bij het beSmink. Deze achtstejaars aan de gin beginnen. Waar 'wij' in het gewoTheologische Faculteit Tilburg ging ne leven in het gunstigste geval tot in maart van dit enkele momenjaar voor het eerst ten van bezinmee tijdens een ning komen na "Ik wilde volhouden in de alle dagelijkse beabdijweekend en was - als protesslommeringen regelmaat onn de tant - zo gegrepen als werk, boodmonniken te begrijpen" door de omgeving schappen, eten, dat hij spoedig vrienden, sport, daarop vier westudie, televisie, ken lang alle doordeweekse dagen in lezen, enzovoort, is hun leven gede abdij doorbracht. In de groep valt bouwd op die grond van bezinning.

Smink op als de kenner van de St. Op het willen leven met God. WanPaulusabdij. Hij heeft de monniken neer je begint bij dat begin kunnen persoonlijk leren kennen en weet de contouren van je bestaan zichtbaar veel over onderlinge verhoudingen. worden. Ik was overweldigd door de Al houdt hij zich over dat laatste op innerlijke rust die de monniken uitde vlakte. stralen. Daarbij vind ik het heel opPas als we op zondagochtend met z'n merkelijk dat ze zeer intensief kuntweeën in een gastenkamer zitten, nen genieten van de plezierige mogaat de belijdend doopsgezinde stu- menten van het leven. Ze kunnen dent dieper in op zijn besluit vier zeer direct contact met mensen maweken in een klooster door te bren- ken. Een monnik hoeft zich namegen. "Wat mij erg interesseert, ook lijk helemaal niet beter voor te doen in mijn studie, is de vraag hoe de dan hij is, iets waar wij in de gewone katholieke en protestantse traditie samenleving meer last van hebben. zich tot elkaar verhouden. Dat was Een broeder kan zich volkomen richeen van de redenen waarom ik in ten op zijn gesprekspartner en op die maart voor het eerst mee ben gegaan manier op een directe manier tot heel met het abdijweekend." De eerste diepe gesprekken komen. Ik was, kennismaking met 'dit gezicht van kortom, onder de indruk van de ma-

nier waarop de broeders met hun leven omgaan en wilde dat voor langere tijd van dichtbij mee maken."

Volgens Thomas Smink, die na zijn studie als dominee wil werken, is bijna iedereen die voor het eerst in een klooster komt heel erg onder de indruk van het monnikenleven en de rust die de broeders uitstralen. "Na een paar dagen komt er echter een moment dat je het wel denkt te hebben gezien. Elke dag de regelmaat, de kerkdiensten, enzovoort. Ik had dat ook, maar precies op dat moment besloot ik te blijven. Ik wilde volhouden in de regelmaat om te proberen de monniken te begrijpen."

Behalve een poging 'om een ruimte te creëren, waarin ik mijn eigen geestelijk leven verder kon ontwikkelen', lagen er ook meer aardse redenen ten grondslag aan het lange verblijf van Smink in de Oosterhoutse Paulusabdij. "Als je eenmaal gewend bent aan het logeren in een klooster, kun je daar uitstekend studeren. Ik bezocht gemiddeld vijf diensten per dag, en dan hield ik nog negen effectieve studieuren over. De diensten zorgen voor een regelmatig rustpunt, waarna je weer gemotiveerd door kunt gaan."

'O, God, mijn ziel is in ruste, want mijn lot is in Uv^ handen. (..)

Ik vnl wonen in Uw huis, dat is alles wat ik zal vragen.'

TEKSTFRAGMENTEN urr 'COMPLETEN', DE DAGSLUITING, VAN 7 [UNI 1 9 9 7

T

ijdens de gesprekken met de gastenbroeders in de gastenkamers kwam regelmatig de toekomst van de kerkhuizen ter sprake. Kloosters door heel Nederland - en andere Europese landen - hebben te kampen met een toenemende daling van het aantal ab-

dijbewoners. De broeders worden ouder en de aansluiting laat het afweten. Steeds meer kloosters worden opgeheven, hier en daar vinden fusies plaats en maar een enkel klooster krijgt nog voldoende jonge aanwas om een gunstige toekomst tegemoet te kunnen zien. Volgens een gastenbroeder is bij enkele Nederlandse trappistenkloosters 'de vlam in de pan geslagen'. Maar ook hij weet dat dat uitzonderingen zijn. Heel erg druk lijken de monniken zich er niet over te maken. Gastenbroeder Frans Vroomen: "Door de hele geschiedenis heen is er sprake van een toe- en afname van het aantal monniken. Hoewel het er nu wel erg dramatisch uit ziet, kan ik niet wanhopen." Gastenbroeder Frans Huiting ziet zelfs enige gunstige gevolgen van de toenemende armoede voor de kloosters, "ledere monnik kan leren van een toenemende nederigheid. Waarom zouden ze verzekerd moeten zijn van een luxueuze woonruimte, zoals waar we nu wonen? Ik zou het niet leuk vinden om hier ooit te moeten vertrekken, maar ik lig ook niet wakker van de toekomst." De monniken weten dat piekeren niet veel helpt.

En waarom zouden ze ook? Er wordt tenslotte van boven immer over de Paulusabdij gewaakt.

Tenminste, na een weekend klooster is bi) iedere bezoeker in elk geval dat gevoel versterkt.

H e t e e r s t v o l g e n d e abdijweekend van studentenkerk Maranatha is gepland van 9 t o t 12 januari 1998 in de Oosterhoutse St. Pautusabdij. Voor m e e r informatie: Stephan van Erp (tel.; 0I3-S8O0785)

U N I V E R S E g ] 19 iuNi1[997

Drie delen Geschiedenis van Noord­Brabant onder de loep

Een hardstenen monument op drijfzand V an den Eerenbeemt heeft de kans ge­ kregen een zwaar stempel te drukken op de opzet en nadere uitwerking van de G eschiedenis van Noord­Brabant. Dat het project binnen de krappe tijdspanne voltooid werd, mag dan ook vooral op het conto van Van den Eerenbeemt bijgeschreven worden. Ieder­ een die met hem heeft gewerkt, weet dat hij een knap organisator is die niet alleen toezeg­ gingen weet los te krijgen, maar ook bewerk­ stelligt dat ze worden nagekomen.

De drie delen van de Geschiedenis zijn volgens een vergelijkbaar stramien opgebouwd. Ieder deel opent met een bijdrage van de eindredac­ teur waarin, ter inleiding, in chronologische volgorde het historisch kader geschetst wordt.

Hierbij krijgen vooral de gevolgen voor Noord­ Brabant van Haagse wet­ en regelgeving en de economische ontwikkelingen ruime aandacht.

Hierna wordt in zes clusters geprobeerd om "tot een nieuwe en integrale geschiedschrijving van de provincie te komen". Deze zes clusters zijn: bevolking, overheid, ruimtelijke ordening en infrastructuur, materieel bestaan, sociale patronen en geestelijk en cultureel leven. De wijze waarop het boek is uitgegeven, met name de keuze van de vele honderden afbeeldingen (deels in kleur), maakt duidelijk dat er door ve­ len met veel liefde en overgave aan is gewerkt.

Met de keuze van Van den Eerenbeemt als hoofdredacteur werd ook impliciet een inhou­ delijke keuze gemaakt, waarmee ik allesbe­ halve gelukkig ben. Er is geen ruimte vrijge­ maakt voor enige theoretische reflectie of be­ schouwing, waardoor het theorie­arme boeken zijn geworden. Uit de ondertitels die aan de drie verschenen delen zijn meegegeven, blijkt dat Van den Eerenbeemts visie op de globale inde­ ling van de geschiedenis van Noord­Brabant als een rode draad door het werk gespannen werd.

In eerdere publicaties (vooral in In het spoor van de vooruitgang] gaf deze Tilburgse hoogle­ raar al aan dat het moderniseringsproces van de Nederlandse samenleving het best getypeerd kan worden als een overgang van G emeinschaft naar G esellschaft. In de Geschiedenis wordt wederom op dit aambeeld gehamerd: het in­ middels volledig achterhaalde cliché van sta­ tisch en traditioneel versus modern, industri­ eel en dynamisch wordt op deze manier alleen maar versterkt.

Ik zal aan de hand van een voorbeeld toelich­ ten dat deze reducering van de historische wer­ kelijkheid tot zo'n zwart­wit­sjabloon tot een verwrongen beeld leidt. Geheel in de lijn van de opzet van de serie, hebben Grijns en Kriel­ laars gekozen voor een zo volledig mogelijke beschrijving van de in Brabant voorkomende landbouwstelsels, met de op de bedrijven ver­ bouwde gewassen en de aanwezig veestapel.

Hierdoor krijgt hun bijdrage een sterk opsom­ mend karakter. Door deze benadering komen zij echter niet toe aan wat de feitelijke bottle­ neck van de landbouw op de Brabantse zand­ gronden gedurende een groot deel van de negen­ tiende eeuw vormde, de mestvoorziening. Op drie plaatsen wordt wel melding gemaakt van het feit dat er weinig mest was, maar dat de hele bedrijfsvoering in feite gericht was op een maximale mestbereiding komt de lezer niet te weten. Indien dit namelijk werd uitgelegd, zou blijken dat de bedrijfsvoering op de Brabantse keuterbedrijfjes in het begin van de negentien­ de eeuw uitermate rationeel was en dat de boe­ ren op een weldoordachte en op duurzaamheid gerichte wijze hun bestaan op de meest zekere manier vorm gaven. Het handelen van deze 'schrandere boeren' was gericht op bestaans­ zekerheid en niet op winstmaximalisatie. Met het benadrukken dat de generaties die na hen kwamen ­ zeg maar de NCB­lichting ­ in de vaart der volkeren werden opgestoten, doen Grijns en Kriellaars de negentiende eeuwse boeren te weinig recht. Het spreekt voor zich dat met de komst van de kunstmest en de coöperatieve beweging onder de vlag van de NGB voor hen het verhaal over de échte land­ bouw pas begint.

H e t provinciebestuur wilde een boek voor het grote publiek. Gezien de grote oplage waar­ m het boek werd gedrukt en verkocht, lijkt deze doelstelling gerealiseerd. Maar is het ook een publieksboek geworden? De G eschiedenis

De viering van het tweelionderdjarig bestaan van Noord­Brabant (in 1996) als

zelfstandig gewest was een mooie gelegenheid om een samenvattende historische publicatie over deze provincie het licht te doen zien. Dat de Tilburgse hoogleraar H.F.J.M, van den Eerenbeemt vanaf het begin bij dit grootse project betrokken werd, bevreemdde niemand, gezien zijn kennis van het onderwerp en de vele netwerken die hem als spil hadden. Uiteindelijk werd Van den Eerenbeemt in zijn eentje belast met de eindredactie. Van de 33 mede­auteurs zijn er achttien aan de KUB gepromoveerd, waarvan vijftien bij Van den Eerenbeemt. Het zijn theorie­arme boeken geworden, vindt één van hen, Cor van der Heijden. Maar ze zijn ook gort­ droog, afstandelijk en kennen geen synthese: het geschiedbeeld wordt er door verpulverd.

■ Cor van der Heijden

schiet ten aanzien van de toegankelijkheid voor gered kunnen worden. Immers, Van den Eeren­ een breed, vooral uit leken bestaand publiek, beemt heeft in elk deel in de slotbeschouwing, schromelijk te kort. Bij de opzet van de drie­ waarin de "drijvende krachten in de samen­ delige reeks is er nadrukkelijk voor gekozen leving" besproken zijn, het laatste woord ge­ geen anekdotes op te nemen. Deze keuze is de kregen. Deze behoren tot de minst geslaagde leesbaarheid niet ten goede gekomen. Na le­ delen van de serie. Daarom wil ik G eschiede­ zing zijn er maar weinig negentiende of twin­ nis van Noord­Brabant als een Buchbindersyn­ tigste eeuwse Brabanders die voor eeuwig in these kwalificeren. De boeken blijven over het mijn netvlies zijn ingebrand. Door deze keuze algemeen steken in het stadium van een be­ zijn het gortdroge, afstandelijke boeken gewor­ schrijving van wat, waar en wanneer is gebeurd, den met geringe narratieve kwaliteiten. Hier­ zonder dat vastgesteld wordt wat de betekenis door, in combinatie met het streven letterlijk van de gevonden feiten is. Er moet een beeld alles op summiere wijze een plaats in het boek van het verleden ontstaan, waarin de voor­ te geven, schiet de Geschiedenis zijn doel voor­ vallen en processen op hun plaats vallen, en in bij. In de verantwoording werd als een van de dat opzicht schiet deze driedelige serie tekort. doelstellingen genoemd "de vergruizing van het Laat ik deze kritiek aan de hand van een con­ geschiedbeeld" tegen te gaan. In plaats hiervan creet voorbeeld toelichten: de aandacht voor is er, althans in mijn beleving, van een 'ver­ de KUB en haar voorlopers. pulvering van het geschiedbeeld' sprake.

Is het dan een boek voor de wetenschapper ge­ TTh. Hoogbergen neemt twee hoofdstukken worden? Deze vraag wil ik negatief beantwoor­ over het onderwijs voor zijn rekening. In beide den. Als belangrijkste reden daarvoor wil ik hoofdstukken is de laatste (deel)paragraaf ge­ aanvoeren dat er te weinig samenhang tussen reserveerd voor de Tilburgse universiteit. Hoog­ de diverse onderdelen is aangebracht. Met an­ bergen legt in zijn bijdragen nogal sterk de na­ dere woorden: er is geen sprake van een syn­ druk op de interne perikelen. De ontstaansge­ these. Een groot deel van de afzonderlijke schiedenis (opgericht in 1927) wordt moeizaam bijdragen kan de toets der kritiek met glans en traumatisch genoemd. De Katholieke Han­ doorstaan. Gezien de opzet, het impliciete theo­ delshoogeschool werd lange tijd beschouwd als retische concept en de redactionele uitgangs­ het vijfde wiel aan de wagen van de Katholie­ punten, verdient een deel zelfs het predikaat ke Leergangen. In katholiek Nederland, in deze uitstekend. Maar elke auteur legde het hem jaren bezig met een gigantische emancipato­ toebedeelde onderwerp onder zijn eigen micro­ rische inhaalslag, stond de Tilburgse ho­ scoop en beschreef wat hij waarnam. Hij werd geschool eveneens op het tweede plan. Van de niet geacht, al was het maar terloops, in te gaan bisschoppen ging, in plaats van het te verwach­ op de raakvlakken met de door anderen uitge­ ten enthousiasme, eerder tegenwerking uit. Tot werkte thema's. Met een huzarenstukje van de 1932 werd op universiteitszondag alleen voor generaal had er na de troepenschouw nog veel de Nijmeegse katholieke universiteit gebeden

en gebedeld. In een tweede hoofdstuk behan­ delt Hoogbergen alleen de roerige periode rond 1970: de roep om democratisering, de bezet­ ting en de omdoping in 'Karl Marx Universi­ teit' worden breed uitgemeten.

Hoogbergen heeft het niet over de inhoudelij­ ke aspecten van het economisch onderwijs. Het enige wat hij hierover opmerkt is dat de hoge­ school de bestudering van de economische wetenschap in haar vaandel droeg met "een stellig normatief element: is wat economisch juist is, ook ethisch geoorloofd?". Elders merkt hij nog op dat de Katholieke Handelshooge­ school de belangen wilde behartigen "van een volwassen katholieke gemeenschap en solida­ riteit met de achtergestelde Brabantse samen­ leving". Van interactie tussen de hogeschool/ universiteit en de katholieke gemeenschap of de Brabantse samenleving, die er geregeld en vrij intensief is geweest, komen we in de Ge­ schiedenis maar bitter weinig te weten.

In het hoofdstuk over de sociale beweging en organisatie wordt uitvoerig ingegaan op de nieuwe, op Quadragesimo Anno geinspneeide, sociale ideeën die in de jaren dertig onder katholieken populair werden. In deze passage wordt sterk de indruk gewekt dat dit vooral de verdienste was van de katholieke vakorgani­ satie. Met geen woord wordt gerept over de rol die de hoogleraren en lectoren van de Katho­ lieke Handelshoogeschool, maar ook na de Tweede Wereldoorlog nog van de Katholieke Hogeschool Tilburg, bij het uitdragen van de ideeën gespeeld hebben. De colleges voor de werkgevers­in­spe waren immers doorspekt met pleidooien voor het corporatisme, dat samenwerking tussen kapitaal en arbeid voor­ stond. Deze boodschap klonk vele jaren later nog in de burelen van de Haagse ministeries door. Als werkgever, als minister van Econo­ mische Zaken en later als premier gaf R. Lub­ bers toe dat hij, voor wat zijn sociale opvat­ tingen betreft, schatplichtig was aan professor Gobbenhagen, de feitelijke grondlegger van wat later de KUB werd. Het is tekenend voor de te bespreken serie dat Van den Eerenbeemt in de inleiding en in de slotbeschouwing wél de in­ vloed van de sociale opvattingen van Gob­ benhagen memoreert, terwijl in de hoofdstuk­ ken waar nadere uitwerking verwacht kon worden de lezer bedrogen uitkomt.

DR. GOR VAN DER HEIJDEN (1957) STUDEERDE GE­ SCHIEDENIS IN TILBURG EN UTRECHT EN IS WERKZAAM IN HET VOORTGEZET ONDERWIJS. HIJ PROMOVEERDE IN 1995 AAN DE KUB (BIJ PROF . H . VAN DEN EEREN­ BEEMT) OP HET PROEFSCHRIFT HET HEEFT NIET WILLEN GROEIEN. ZUIGELINGEN­ EN KINDERSTERF TE IN TIL­ BURG, 1820­1930. OMVANG, OORZAKEN EN MAAT­ SCHAPPELIJKE CONTEXT.

Eerder administratieve eenheid dan provincie

Volk van Brabant: zo min mogeKjk beweeglijkheid

B

osman kreeg bijvoorbeeld tot taak om over het Brabantse bank­ en verzeke ringswezen te schrijven. In de negentien­ de eeuw werden diverse plaatselijke spaarban­ ken opgericht; er kwam ook een levensverze­ keringsmaatschappij 'Noord­Braband' (met een d). In de eerste helft van de twintigste eeuw evolueerden vervolgens de plaatselijke banken tot bijkantoren van instellingen die hun hoofd­ kantoor buiten de provincie hadden. En in deel 3 is Bosman gauw klaar met zijn verhaal, want na de Tweede Wereldoorlog zijn alle banken en verzekeringsmaatschappijen opgegaan in con­ cerns die niets Brabants meer hebben. Wanneer het om het geld gaat, blijken de provinciale grenzen al jarenlang open te staan.

In cultureel opzicht bleef veel langer sprake van isolement, maar het beeld is ook hier instabiel.

Neem bijvoorbeeld de letterkunde. Daaraan droegen Brabanders vroeger nauwelijks iets bij, maar in de loop van de negentiende eeuw na­ men plaatselijke onderwijzers en priesters wel eens de pen ter hand. In de eerste helft van de twintigste eeuw kreeg de katholieke literatuur enig gewicht en schreven Brabantse auteurs over Brabantse onderwerpen, bijvoorbeeld in streekromans. Dat duurde echter niet lang: na de Tweede Wereldoorlog zette de ontwikkeling in de richting van een 'eigen' literatuur niet door. Het handjevol auteurs dat in Noord­Bra­ bant ter wereld kwam (bijvoorbeeld Leon de Winter en A.F.Th, van der Heijden), schrijft tegenwoordig voor een landelijk publiek. Er is geen sprake van een typisch Brabantse roman­ kunst of ­poëzie, al waagt een enkeling zich soms aan streektaal.

Geschiedenis lijkt op het turen door een omgekeerde verrekijker. Details verdwijnen uit beeld; het verleden wordt sterk vereenvoudigd. Noord­Brabant? Dat was toch een geïsoleerde genneenschap waarin priesters het volk dom hielden?

In de driedelige Geschiedenis van Noord-Brabant, die het tijdvak van 1796 tot 1996 omvat, wordt niet door één bepaalde kijker naar het verleden getuurd. Via een thematische aanpak komen diverse beelden naast elkaar te staan. In het demografische gedeelte van deze geschiedenis zien we bijvoorbeeld de bevolking groeien; in het gedeelte over 'materieel bestaan' lezen we hoe al die mensen zich in leven hielden. Pastoors lopen er genoeg rond, maar ze spelen niet steeds de hoofdrol. Wie in deze boeken op zoek gaat naar het unieke of het 'eigene' van

centraties moesten worden vermeden. De his­ toricus Van Gaal vat de bezwaren tegen derge­ lijke concentraties als volgt samen: 'Dat wa­ ren immers samenlevingen op individualis­ tische grondslag, een atomistische opeen­ hoping van individuen' (deel 3, p. 209).

'Stadslucht maakt vrij,' leerde ik in de jaren zestig. Die slogan is duidelijk niét in Brabant bedacht. In deze provincie veronderstelde men nog heel lang, dat de grote stad slechts ver­ wildering in de hand werkt. Als er dan tóch fabrieken moesten komen, dan verdiende vol­ gens de toenmalige PON­directeur 'dorpse in­ dustrialisatie' de voorkeur. Van Gaal veronder­ stelt, dat om deze reden in de jaren vijftig ge­ meenten als Oosterhout, Etten­Leur, Woens­ drecht en Zevenbergen konden uitgroeien tot overzichtelijke industriecentra in West­Bra­ bant.

Noord­Brabant, krijgt verschillende antwoorden. Het hangt er maar van af welk

I s dat waar? Ik geloof graag dat men in Bra­ bant bang was 'voor de schaduwzijden van grootschalige industrialisatie', maar ik denk dat het verhaal genuanceerd moet worden. Ik heb bijvoorbeeld Eef Jamin goed gekend, een vroe­ ■ Karel Soudijn gere directeur van de snoepfabriek die zijn fa­ milienaam draagt. Oorspronkelijk was de fa­ een vakvereniging op te richten. In de woor­ Als Commissaris van de Koningin stimuleer­ briek van Jamin in Rotterdam gevestigd. Na den van Van Gaal en Thelen: 'De katholieke de De Quay de industrialisatie van Brabant, de Tweede Wereldoorlog bleek het moeilijk om ondernemers waren moeilijk te winnen voor maar hij was ook huiverig voor het effect er­ in die stad vergunning voor uitbreiding te krij­ het nieuwe sociale gedachtengoed.' En: 'Zelfs van op de bevolking. In een hoofdstuk over gen. De burgemeester van Oosterhout (overi­ ruim twintig jaar na "Rerum Novarum" moest arbeidsverhoudingen en welzijn citeert Van gens van geboorte geen Brabander, maar een het recht op organisatie nog op menig katho­ Gaal een uitspraak van De Quay bij de presen­ Hagenaar) bood Jamin de mogelijkheid om zon­ lieke patroon worden bevochten' (deel 2, p. tatie van een 'welvaartsplan' in 1947: '(...) zo der bureaucratische rompslomp naar deze ge­ 243). min mogelijk beweeglijkheid van de bevolking: meente te komen. Jamin kon hier heel gemak­ Eerder in hun hoofdstuk hebben deze auteurs een zo geleidelijk mogelijke overgang van het kelijk bouwgrond krijgen. Dat vormde voor de naar voren gebracht dat socialistische ideeën ene beroep naar het andere en van de ene woon­ directie de doorslag om het bedrijf van Rotter­ A ^ o o r Noord­Brabant was de katholieke het gemakkelijkst ingang vonden bij degenen plaats naar de andere. Met andere woorden, dam naar Noord­Brabant te verplaatsen. Zede­ emancipatie in de negentiende eeuw van grote die van elders afkomstig waren en tot het her­ men late de mensen zoveel mogelijk in hun lijke overwegingen ten aanzien van 'dorpse betekenis, want bestuurlijke functies bleven nu vormde kerkgenootschap behoorden, zoals de eigen sociaal en plaatselijk milieu' (deel 3, p. industrialisatie' speelden volgens mij bij Jamin niet meer voorbehouden aan protestanten. Ik arbeiders op de Tilburgse Werkplaats van de 207). geen enkele rol. En ik vraag me ook af, of de vond het echter verrassend om te lezen, hoe Staatsspoorwegen. In Den Bosch brachten si­ Industrialisatie was nodig omdat de bevolking toenmalige burgemeester van Oosterhout zo sterk de katholieke emancipatie bijdroeg aan garenmakers voor het eerst socialistische op­ zo sterk groeide. Agrarische bedrijven konden erg bezorgd was om het zielenheil van de be­ veistaning. Omstreeks 1870 vond in deze pro­ vattingen naar voren. Dat konden zij zich ver­ niet verder versnipperd worden onder de vele volking. Ik denk dat hij gewoon Oosterhout vincie een omslag plaats van 'open liberaal­ka­ oorloven omdat zij minder afhankelijk waren kinderen. Grote fabrieken zouden echter ont­ wilde laten uitgroeien tot een behoorlijk grote tholiek' naar 'gesloten conservatief­katholiek'. van patroons; in deze tak van nijverheid kon­ wrichtend werken op de samenleving en dat gemeente. De 'transfer' van Jamin paste in die Rooms conservatisme moest het antwoord bie­ den arbeiders namelijk gemakkelijk voor zich­ gevaar moest óók bedwongen worden. strategie. den op gevaren die de Brabanders van buitenaf zelf beginnen.

De roep om 'zo min mogelijk beweeglijkheid' Hoe het ook zij, invloeden van buiten waren bedreigden: industrialisatie en verstedelijking. lijkt mij typisch een poging om de gemeen­ niet meer tegen te houden. In deel 3 van de Merkwaardigerwijze leidde dit conservatisme JVXet betrekking tot industrialisatie en mo­ schap gesloten te houden. Als iedereen op zijn Geschiedenis wordt gememoreerd, dat De tot een forse stijging van de zuigelingensterfte. dernisering is vooral de figuur van Jan de Quay plaats blijft, kunnen ideeën 'van buiten' ook Quay in 1959 geen probleem meer zag in de Een verhoogd zedelijkheidsoffensief zou tot interessant. De Quay, een psycholoog van op­ beter tegengehouden worden, want in een ge­ verhouding tussen autochtonen in allochtonen. gevolg hebben gehad dat katholieke moeders leiding, was vóór de oorlog hoogleraar in Til­ sloten samenleving is het gemakkelijker om Overigens verstond men in Brabant onder 'al­ er eerder toe overgingen om van borstvoeding burg. Van 1946 tot 1959 oefende hij het ambt van bovenaf overal controle op uit te oefenen. lochtonen' toen nog slechts degenen die van af te zien. De flessenvoeding die hier voor in uit van Commissaris van de Koningin in De Quay was niet de enige die industrialisatie boven de grote rivieren kwamen. de plaats kwam, was door gebrek aan hygiëne Noord­Brabant. In 1959 werd hij minister­pre­ wilde bevorderen, met handhaving van oude De Quay wordt bij zijn afscheid als Commis­ veel gevaarlijker. Stoppen met borstvoeding sident van ons land. In die laatste functie voel­ vormen van samenleving. Van Gaal merkt in saris van de Koningin geciteerd met de volgen­ had overigens ook een effect op de vruchtbaar­ de hij zich eerst diep ongelukkig. In deel 3 van deel 3 van deze G eschiedenis op, dat bijvoor­ de woorden: 'Brabant is van een gesloten en heid, omdat men nu weer sneller zwanger werd.

Vanaf 1890 industrialiseerde Noord­Brabant de Geschiedenis wordt een uitspraak van pre­ beeld de eerste directeur van het Provinciaal geïsoleerde provincie geworden tot een open snel. In de eerste decennia van de twintigste mier De Quay geciteerd: 'Het is in Brabant zo Qpbouworgaan Noord­Brabant (PON) een 'Bra­ provincie, waar datgene wat van buiten komt eeuw faalden talrijke pogingen om plaatselijk veel en zo diep menselijk en christelijk. Laat bants katholiek pleidooi' hield voor kleine, wordt binnengelaten en het, als het waardevol me er spoedig wederkeren' (p. 47). overzichtelijke industriecentra. Stedelijke con­ is, zijn plaats krijgt en zijn krachten kan geven aan de groei van deze provincie. Want de men­ sen uit het eigen volk zijn er nu sterk genoeg voor om het te verwerken' (deel 3, p. 352).

In 1939 had men nog geprobeerd om invloeden van buiten te bezweren door een Maria­kapel aan de Moerdijk neer te zetten, voorzien van een tien meter hoge k l o k k e n t o r e n . Die klokkentoren is ondertussen verdwenen; de Maria­kapel werd na de oorlog verplaatst en staat tegenwoordig enkele kilometers verder het binnenland in, aan de snelweg. Zeer wei­ nig auto's stoppen er voor.

Noord­Brabant is weinig meer dan een admi­ nistratieve eenheid. De kans is klein dat deze provincie zich ooit nog eens zal afscheiden.

Overigens merkt Van Oudheusden in deel 3 van de Geschiedenis op: 'Het Brabantse onbehagen is altijd zwakker geweest dan soortgelijke ge­ voelens in bij voorbeeld F riesland of Vlaande­ ren. Dat komt omdat Brabant pas vri) laat een inheemse intelligentsia kreeg' (p. 355).

gezichtspunt je kiest; bovendien veranderen kenmerken per tijdvak.

H.F.J.M, van den Eerenbeemt (red.). Geschieden» van Noord-Brabant.

Deel I: T r a d i t i e en modernisering,

1796­ f 890 (448 blz.); Deel II: Emancipatie en indus­ trialisering, 1890­1945 (432 blz.); Deel I I I : Dynamiek en expansie, 1945­1996 (496 b i r . ) . Uitgeverij B o o m , A m s t e r d a m / M e p p e l . Prijs drie delen f 198,­; losse delen ƒ 85,-.

~HBf

U N I V E R S ^ g 19 1UN1I997

1997 b e i d e van 12 45 15 45 uur m C Z l O l In schri|ven hiervoor kan m b v COMAP Werving en selectie Voor dit vak 2i|n er even eens nog twee gelegenhe den op 24 06 1997 en 26 08 1997 beide van 12 45 15 45 uur in C Z l O l In schrijven hiervoor kan m b v COMAP

kaanse t o e r i s t e n in A m s t e r d a m , de Tempobeurs, dienen voor 31 aug to per maand Kandidaten kunnen student-assistenten (m/v) door Heidi Dahles en Esther Bink een door de docent getekend formu zich voor 1 juli a s melden bij dr horst, en een onderzoekspracticum her in te leveren bij P306 G H M Evers, k a m e r S 141, tel vacaturenummer 1180 op het gebied van d u u r z a a m h e i d 4662371 Elk voor 1 5 dag per week De aan door Rene van der Duim Wanneer stelling vindt plaats voor de periode PEW: Mentoren gevraagd het aantal inschri|vingen bi) beide van een jaar met een mogelijke ver Studenten propedeuse FRW o n d e r z o e k s p r a c t i c a de 15 over In het kader van de Inleiding Perso lengmg van nog een jaar schrijdt zal een derde onderzoe neelwetenschappen zullen de be Studenten die willen overstappen Belangrijkste taken kspracticum worden gearrangeerd trokken studenten naast een aantal naar een doctoraalprogramma van Ondersteuning bij de onderzoeksac Deelname is alleen mogelijk wan hoorcolleges tevens per week een FSW dienen zich voor 26 juni a s aan tiviteiten van de medewerkers van neer aan de eisen vermeld in het on werkgroepbijeenkomst aangeboden te melden bij het onderwijssecreta het Centrum voor Recht, Bestuuren derwijs Examen Regelement |OER) krijgen In deze werkgroepen zal de n a a t van FSW, P 306 Alleen dan Informatisering, alsmede de onder IS voldaan Causale analyse, Inlei behandelde stof verder worden uit krijgen zij tijdig informatie toege steuning bij de voorbereiding van ding SPSS en een van de drie onder gediept stuurd en wordt de toelating tot het het onderwijs in de afstudeernch delen van Vrijetijdgedrag dienen doctoraal examen op tijd geregeld tmg Rechten Informatisering In het Inscbrifving Op korte termijn is de vakgroep Per behaald te zijn De inschrijflijsten, kader van de werkzaamheden voor soneelwetenschappen op zoek naar Onderzoekspractica met een korte beschrijving van de het onderwijs treedt de student as 3 studenten PEW die bereid zijn om VTW eerste semester onderwerpen, hangen vanaf 23 juni sistent tevens op als aanspreekpunt in de periode september t/m novem op het VTW bord Het onderzoekspracti en coordinator voor de studenten die her 1997 een dergelijk mentoraat te cum IS een verplicht on de afstudeerrichting Recht en Infor vervullen derdeel van het tweede Tempobeurs matisering of keuzevakken op dat De inspanningen bedragen bij benaBIJ het Centrum voor Recht, Bestuur doctoraaljaar VTW In het terrein volgen dering 5 uur op weekbasis Met be en Informatisering van het Schoor eerste semester 1997/1998 worden Studenten die bezig zijn met een trokkenen wordt een stage overeen dijk Instituut van de Faculteit der G e d a c h t w o r d t aan een r e c h t e n twee onderzoekspractica aangebo stage of scriptie, en delen van de komst afgesloten voor 3 maanden rechtsgeleerdheidism 1 V Iseptem studentje) die het vak Practicum den De ti)dsbesteding van A m e n studielast willen laten gelden voor De vergoeding bedraagt fl 200, bru ber 1997 plaats voor twee rechtsinformatica met succes heeft

gevolgd en over aantoonbare belang stelling voor juridische aspecten van informatisering beschikt, dan wel vakken van de a f s t u d e e r r i c h t i n g Recht en Informatisering met sue ces heeft gevolgd Tevens wordt een a a n t o o n b a r e belangstelling voor computers en automatisering ge vraagd Ervaring, of bereidheid om cursussen te volgen, op het gebied van Internet en HTML strekt tot de aanbeveling Nadere informatie kunt u inwinnen bij dr J Nouwt 013 4662792 (U16| of 013-5703162 (prive) dan wel de huidige s t u d e n t a s s i s t e n t P J M Kolkman 013 3668105 (UlO) Reacties dient u te richten aan de s e c r e t a r i s v a n de F a c u l t e i t der Rechtsgeleerdheid, mr H A M Backx, Postbus 90153, 5000 LE Til burg en moeten uiterlijk twee we ken na het verschijnen van deze advertentie binnen zijn, o v v het vac nr op de enveloppe en de brief

' " « « „ „ , . for A.»-"

Het International Institute for Asian Studies is een Nederlands postdoctoraatsinstituut dat Azie-studies op het gebied van de Humanities en Social Sciences stimuleert. Het speelt een faciliterende rol voor Azie-studies in Europa en is een draaischijf in het internationale Azië research. De HAS fellows bestuderen Azië vanuit zowel historich als contemporain perspectief en hun onderzoeksterrein strekt zich uit van de Indus tot de Pacific. De fellows verzorgen desgewenst onderwijs en seminars aan instellingen van hoger onderwijs in Nederland. Meer informatie over de activiteiten van het HAS en zijn onderzoekers op het onderstaande adres.

Zomeragenda HAS tot 15 September Conferenties en Seminars 19-21 juni 0'2-05juli 28-29 augustus 01-05 september 04-05 september 15-16 september

6e Internationale Conferentie over Chinese Linguïstiek (ICCL-6) (Leiden), HAS, Dr Rint Sybesma en Dr Jeroen Wiedenhof.

Derde Euroviet Conferentie: Vietnamese Society m Transition, continuity or change? {Amsterdam), IIAS/CASA, Dr John Kleinen.

Seminar International Social Organization in East and Southeast Asia. Qiaoxiang Ties during the 20th Century (Leiden), MAS, Dr Leo Douw en Dr Cen Huang Wilton Park Conferentie The Europe-Asia Relationship, How Could it be Improved? (West Sussex, Verenigd Koninkrijk), Wilton Park/IIAS. Seminar Government Liability in East and Southeast Asia (Leiden), MAS, Dr Yong Zhang.

Seminar/An/ma/s/n/As/a (Leiden), MAS, Dr John Knight.

Nieuwe Fellows Dr Christoph Antons (Australië) tot 30 november 1997

Japan as a Model? A Comparison of Law and Development in Japan, Singapore and Indonesia.

Swedish-Japanese Relations, 1869-1996.

The Jews in China.

Rethinking Divide and Rule: Missionary Effects in Indonesia.

Indian Mughals.

Indian Merchants and the Indian Ocean Trade in Antiquity.

The Banjar War of 1868.

The Chinese Community in Batavia 1820-1918.

A Historical Demographic Study.

Nations-of-lntent in Southeast Asia 1945-1950.

Indigenous versus Exogenous Development Models: Conflicts or Synergies?

Dr Bert Edström (Zweden) tot 1 augustus 1997 Dr Pan Guang (China) tot 30 oktober 1997 Dr Rita Smith Kipp (Verenigde Staten) tot 15 oktober 1997 Prof. Harbans Mukhia (India) tot 1 oktober 1997 Dr Himanshu Ray (India) tot 15 augustus 1997 Dr Raecheiie Rubinstein (Australië) tot 5 juli 1997 Dr Cheng Shaogang (Nederland) tot 1 augustus 2000 Dr Stein Tonnessen (Denemarken) tot 20 juli 1997 Dr Rohana Ulluwishewa (India) tot 31 juli 1997

Publicaties The HAS Guide to Asian Studies in Europe (GASE) The MAS Guide to Asian Collections in the Netherlands The MAS Annual Report 1996 The MAS Lecture Series 8 MAS Newsletter 13 (Summer) MAS, Nonnensteeg 1-3, Postbus 9515, 2300 RA Leiden, Tel. (071) 5272227, Fax. (071) 5274162, Email: iias@rullet.leidenuniv.nl, WWW: http://iias.leidenuniv nl

ËStM

UNIVERS ^ g

19 1UN1I997

1997 b e i d e van 12 4 5 15 45 uur m CZlOl In s c h r i | v e n h i e r v o o r kan m b v COMAP Werving en selectie Voor dit vak 2i|n er eveneens nog twee gelegenhe den op 24 06 1997 en 26 08-1997 beide van 12 45 15 45 uur in C Z l O l Inschrijven hiervoor kan m b v COMAP

Inschrijving Onderzoekspractica VTW eerste semester Het onderzoekspracti cum IS een verplicht onderdeel van het tweede doctoraaljaar VTW In het eerste semester 1997/1998 worden twee onderzoekspractica aangeboden De ti)dsbesteding van Ameri-

kaanse t o e r i s t e n m A m s t e r d a m , de Tempobeurs, dienen voor 31 aug to per maand Kandidaten kunnen student-assistenten (m/v) door Heidi Dahles en Esther Binkeen door de docent getekend formu zich voor 1 juli a s melden bij dr horst, en een onderzoekspracticum lier in te leveren bij P306 G H M Evers, k a m e r S 141, tel vacaturenummer 1180 op het gebied van d u u r z a a m h e i d 4662371 Elk voor 1 5 dag per week De aandoor Rene van der Duim Wanneer stelling vindt plaats voor de periode PEW: Mentoren gevraagd het aantal inschri|vingen bi) beide van een jaar met een mogelijke ver Studenten propedeuse FRW o n d e r z o e k s p r a c t i c a de 15 overIn het kader van de Inleiding Persolengmg van nog een jaar schrijdt zal een derde onderzoe neelwetenschappen zullen de be Studenten die willen overstappen Belangrijkste taken kspracticum worden gearrangeerd trokken studenten naast een aantal naar een doctoraalprogramma van Ondersteuning bij de onderzoeksacDeelname is alleen mogelijk wan hoorcolleges tevens per week een FSW dienen zich voor 26 juni a s aan tiviteiten van de medewerkers van neer aan de eisen vermeld in het onwerkgroepbijeenkomst aangeboden te melden bij het onderwijssecreta het Centrum voor Recht, Bestuuren derwijs Examen Regelement |OER) krijgen In deze werkgroepen zal de n a a t van FSW, P 306 Alleen dan Informatisering, alsmede de onderIS voldaan Causale analyse. Inleibehandelde stof verder worden uitkrijgen zij tijdig informatie toegesteuning bij de voorbereiding van ding SPSS en een van de drie ondergediept stuurd en wordt de toelating tot het het onderwijs in de afstudeerrichdelen van Vrijetijdgedrag dienen doctoraal examen op tijd geregeld ting Rechten Informatisering In het Op korte termijn is de vakgroep Perbehaald te zijn De inschrijflijsten, kader van de werkzaamheden voor soneelwetenschappen op zoek naar met een korte beschrijving van de het onderwijs treedt de student-as3 studenten PEW die bereid zijn om onderwerpen, hangen vanaf 23 juni sistent tevens op als aanspreekpunt in de periode september t/m novemop het VTW-bord en coordinator voor de studenten die ber 1997 een dergelijk mentoraat te de afstudeerrichting Recht en Inforvervullen matisering of keuzevakken op dat De inspanningen bedragen bij benaTempobeurs BIJ het Centrum voor Recht, Bestuur terrein volgen dering 5 uur op weekbasis Met be en Informatisering van het SchoorStudenten die bezig zijn met een trekkenen wordt een stage-overeen dijk Instituut van de Faculteit der G e d a c h t w o r d t aan een rechtenstage of scriptie, en delen van de komst afgesloten voor 3 maanden rechtsgeleerdheid is m i v 1 septemstudent|e) die het vak Practicum studielast willen laten gelden voor De vergoeding bedraagt fl 200,-bruber 1997 plaats voor twee rechtsmformatica met succes heeft

gevolgd en over aantoonbare belangstelling voor juridische aspecten van informatisering beschikt, dan wel vakken van de a f s t u d e e r r i c h t i n g Recht en Informatisering met sue ces heeft gevolgd Tevens wordt een a a n t o o n b a r e belangstelling voor computers en automatisering gevraagd Ervaring, of bereidheid om cursussen te volgen, op het gebied van Internet en HTML strekt tot de aanbeveling Nadere informatie kunt u inwinnen bij dr J Nouwt 013-4662792 (U16| of 013-5703162 (prive) dan wel de huidige s t u d e n t - a s s i s t e n t P J M Kolkman 013 3668105 (UIO) Reacties dient u te richten aan de s e c r e t a r i s v a n de F a c u l t e i t der Rechtsgeleerdheid, mr H A M Backx, Postbus 90153,5000 LE Tilburg en moeten uiterlijk twee weken na het verschijnen van deze advertentie binnen zijn, o v v het vac nr op de enveloppe en de brief

' • • • / , „ . . for A.»-"

Het International Institute for Asian Studies is een Nederlands postdoctoraatsinstituut dat Azië-studies op het gebied van de Humanities en Social Sciences stimuleert. Het speelt een faciliterende rol voor Azië-studies in Europa en is een draaischijf in het internationale Azië research. De HAS fellows bestuderen Azië vanuit zowel historich als contemporain perspectief en hun onderzoeksterrein strekt zich uit van de Indus tot de Pacific. De fellows verzorgen desgewenst onderwijs en seminars aan instellingen van hoger onderwijs in Nederland. Meer informatie over de activiteiten van het HAS en zijn onderzoekers op het onderstaande adres.

Zomeragenda HAS tot 15 September Conferenties en Seminars 19-21 juni

28-29 augustus 01-05 september 04-05 september 15-16 september

6e Internationale Conferentie over Chinese Linguïstiek (ICCL-6) (Leiden), HAS, Dr Rint Sybesma en Dr Jeroen Wiedenhof.

Derde Euroviet Conferentie: Vietnamese Society in Transition, continuity or change? {Amsterdam), IIAS/CASA, Dr John Kleinen.

Seminar International Social Organization in East and Southeast Asia: Qiaoxiang Ties during the 20th Century (Leiden), MAS, Dr Leo Douw en Dr Cen Huang.

Wilton Park Conferentie The Europe-Asia Relationship, How Could it be Improved? (West Sussex, Verenigd Koninkrijk), Wilton Park/IIAS. Seminar Government Liability in East and Southeast Asia (Leiden), MAS, Dr Yong Zhang.

Seminar/4n/ma/s/n/As/a (Leiden), MAS, Dr John Knight.

Nieuwe Fellows Dr Christoph Antons (Australië) tot 30 november 1997 Dr Bert Edström (Zweden) tot 1 augustus 1997 Dr Pan Guang (China) tot 30 oktober 1997 Dr Rita Smith Kipp (Verenigde Staten) tot 15 oktober 1997 Prof. Harbans iVIukhia (India) tot 1 oktober 1997 Dr Himanshu Ray (India) tot 15 augustus 1997 Dr Raecheiie Rubinstein (Australië) tot 5 juli 1997 Dr Cheng Shaogang (Nederland) tot 1 augustus 2000 Dr Stein Tonnessen (Denemarken) tot 20 juli 1997 Dr Rohana Ulluwishewa (India) tot 31 juli 1997

Japan as a Model? A Comparison of Law and Development in Japan, Singapore and Indonesia.

Swedish-Japanese Relations, 1869-1996.

The Jews in China.

Rethinking Divide and Rule: Missionary Effects in Indonesia.

Indian Mughals.

Indian Merchants and the Indian Ocean Trade in Antiquity.

The Banjar War of 1868.

The Chinese Community in Batavia 1820-1918.

A Historical Demographic Study.

Nations-of-lntent in Southeast Asia 1945-1950.

Indigenous versus Exogenous Development Models: Conflicts or Synergies?

Publicaties The HAS Guide to Asian Studies in Europe (GASE) The MAS Guide to Asian Collections in the Netherlands The MAS Annual Report 1996 The MAS Lecture Series 8 MAS Newsletter 13 (Summer) HAS, Nonnensteeg 1-3, Postbus 9515, 2300 RA Leiden, Tel. (071) 5272227, Fax. (071) 5274162, Email: iias@rullet.ieidenuniv.nl, WWW: http://iias.leidenuniv.nl

De memobenchten zijn

Studieverenigingen

bedoeld voor studenten en gezelligheidsvereni

Aegee

gingen plus instituten en afdelingen welke ac tiviteiten ontplooien op het terrein van cultuur ontspanning en sport Hou het kort en bondig De redactie behoudt zich het recht voor berichten in t e korten

Inleveren donderdags tot

1 3 0 0 uur Niet op woensdag CopiJ aanleveren in wp 5 1.

Dit mag dan de laatste Univers van dit studiejaar zijn, maar Aegee gaat de hele zomer door' In juli organise ren we de Summer University voor buitenlandse studenten en in augus tus gaan we in de TIK week weer gezelligmetz nallenpromoten Wil je ook actief meedoen, dan ben je natuurlijk heel erg w e l k o m Ge woon lid worden en passief meedoen kan ook, daar hebben we de borrels en de uitstapjes voor' Je k u n t ons vinden op kamer R3 Elsa

I #*

Studentenverenigingen Olof

Het emde van de tentamenperiode nadert Voor die ti)d is er echter op maandag 23 |uni eerst nog een alge mene ledenvergadering die begint om 20 30 uur Natuurlijk rekenen WIJ weer op een grote opkomst Een week later op 30 juni kan men toos ten op de gehaalde studiepunten op het post tentamenfeest, wat ook tevens de uitschenkavond zal zijn De dag erna organiseert d i s p u u t Black and White voor de elfde keer de met Fryske studentenkampioen schappen fierljeppen aan de Achter ste Stroom m Oisterwijk, met aan sluitend een feest ter societeite Vanaf 3 juli is de kroeg gesloten en ZIJ zal pas weer open gaan op maan dag 18 augustus In de tussentijd zijn op zaterdag 9 augustus alle commis sies uitgenodigd voor de commissie kermis op het Olofweekend Laat de weckendcie dus snel weten of je k o m t ' Zondag 10 augustus is ieder een uitgenodigd om een bier te ko men drinken op het slotfeest van het Olofweekend op de Kroeg Vanaf deze kant wensen wij iedereen in ieder geval alvast een fijne vakantie toe

Plato

Vanavond nodigt jaarclub Bert An gels & Heli's Ernies je uit voor een alternatief kinderfeestje Laat je zwemspullen dus maar thuis, en je wordt ook zeker met thuisgebracht Wat zo n feestje dan wel inhoudt moet je zelf maar komen bekijken Dinsdag 24 juni vindt de barcom tapwedstnjd plaats Ie verrichtingen op het gebied van alcohol schenken, tappen en serveren zullen door een vakkundige jury worden beoordeeld Schrijf je in op het pand Vrijdag 27 juni kun je jezelf overdag heerlijk uitleven bij de Primus vlottenrace 's Avonds IS het dan weer tijd voor het befaamde slotfeest Per persoon 2 introduces, kaartjes kosten voor henflO, Voor nu iedereen nog veel succes met de laatste tentamens

VIdar

Vanmiddag, donderdag 19 juni, zal de KUB Regatta op Vidar plaatsvin den Veel personeelsleden van de KUB zullen ook dit jaar weer h u n roeitalenten laten zien Toeschou wers zijn natuurlijk van harte wel k o m ' In het weekend, 21 en 22 juni reizen we af naar Groningen voor de Martini Regatta Een flink aantal Vidarploegen zal daar strijden voor de eer Het einde van het seizoen komt dan al dichterbij de Konink lijke Maas/Holland Beker is de op een na laatste wedstrijd op de Bos baan En de l a a t s t e is u i t e r a a r d Okeanos/NSRF Slotwedstrijden op 5 en 6 juli Vooralle verenigingen is er de mogelijkheid om op de Bosbaan uit training te gaan Schrijf je dus op tijd in voor de BBQ en het feest bi) Okeanos Op maandag 7 juli zal bij Vidar het uittrainingsfeest' plaats vinden Ook daar wordt natuurlijk iedereen verwacht' En denk eraan de deadline voor de laatste Recover van dit seizoen is 26 juni

U N I V E R S E Ë i 19 H'Ni 1997

Voor de meeste studenten zitten de tentamens er alweer op, maar dege ne die nog enkele tentamens te gaan hebben wensen we succes met de laatste loodjes Ter afsluiting van de tentamentijd verzorgt The Europe an Law Students' Association op 25 juni een afsluitende borrel Voor de laatste keer dit college jaar kun je gezellig bijeenkomen met alle Elsa leden in Cafe Miller T i m e Vanaf ongeveer 21 OOuurbenje van harte welkom, en vergeet je Time out pas met' Elsa Tilburg is voor het nieuwe col legejaar op zoek naar bestuursleden Heb je zin m een actief jaar bij een gezellige studievereniging voor alle rechtenstudenten, meld je dan voor 15 juli bij een van de huidige be stuursleden, of bel naar de Elsa ka mer (Y309) tel 013 4668269 Wil je meer weten over Elsa, dan kun je altijd even langsgaan op onze home page http //stuwww kub nl/ studie/elsa Mercurlus

Congra Sprekers uit binnen en buitenland, 400 bezoekers, perfecte organisatie' Wil JIJ het succes van het congres Risk M a n a g e m e n t e v e n a r e n ' We zoeken nog een student de nieuwe congrescommissie Deze z a l m juni van start gaan met de organisatie van het M e r c u r i u s congres in m a a r t 1998 Algemeen Wil je informatie over Mercurius, of wil je lid worden' Wij zijn dagelijks tussen 12 00 uur en 14 00 u u r te bereiken op kamer R 7, tel/fax 466 29 92 Sbit ALV

Op donderdag 7 augustus om 20 00 uur zal de halfjaarlijkse Algemene Leden Vergadering van Shit plaats vinden Plaats van handeling De Boventuin (zaaltje boven cafe de Voortuin) op Tumstraat 4 Notulen van de vorige ALV liggen ter inzage op de Sbit kamer Tentamenbundeh Er zijn nog altijd bundels verkrijg baar op de Shit kamer Enorm mak kelijk bij het voorbereiden van de tentamens IT Almanak In de IT Almanak staan tips bij het solliciteren, bedrijfspresentaties, overzicht van IT media en nog veel meer Een must voor de BIK student in de laatste fase van zijn studie' De IT Almanak is nu gratis af te halen op de SBIT kamer R 21 Homepage Sbit's homepage is te vinden op het adres http / / s t u w w w kub nl/~sbit Kijk nu eens in het bijzonder naar het Sbit smoelenboek, dat sinds kort op de pagina's te vinden is en ook naar het item ' N i e u w s ' waar zaken v e r m e l d staan die leden m o e t e n weten Vragen over studentenseivei Voor vragen over accounts, home page, WWW, etc kan iedereen mai len naar stuwww@kub nl Tiuien Kom nu die laatste Sbit truien ha len voor maar f 25, Vite International

Op 18 september a s gaan we op excursie naar A k e n Meer infor matie volgt nog In de herfstvakantie, van 18 t/m 26 oktober, gaan we weer eens op stu diereis naar Dublin' Ook hierover volgt nog nader bericht Verder zoeken wi) nog enkele men sen voor onze congrescommissie die het succes van ons onlangs gehou den Eurocongres willen evenaren

Ook zijn wi| nog op zoek naar enke Ie studenten International Business die onze I n t e r n a t i o n a l Business Committee willen versterken Ben je geïnteresseerd' Neem dan contact met ons op We zitten in kamer R15 en ons t e l e f o o n n u m m e r is 013 4662722 Ook in de vakantie houden wij op ledere eerste dinsdag van de maand vanaf 22 00 uur een borrel in Polly Magoo Dus tot binnenkort'

de bedrijvendagcommissie en de RA'drs commissie nog enkele plaat sen vrij Ben je geïnteresseerd in een van deze commissies of wil je meer informatie' Kom dan naar de Isa best k a m e r (RIS) Deze is iedere werkdag in ieder geval open van 10 30 uur tot 12 30 uur, maar je kunt natuurlijk ook bellen Ons telefoon n u m m e r is 013 466 26 62 Mocht je ons langs deze wegen nog met kunnen bereiken, dan kun je dag en nacht terecht op onze homepage op Internet

Taop Efact

Actiefi Taop zoekt nieuwe bestuursleden en nieuwe actieve leden voor volgend collegejaar Wil je ervaring opdoen met besturen en wil je interessante c o n t a c t e n leggen m e t bedrijven, neem dan zo snel mogelijk contact met ons op' Hak de knoop door en wordt actief' Jassen Heb je nog geen zomerjas en wil je een leuke maar toch g o e d k o p e ' TAOP heeft dan voor |ou de oplos sing Actieve leden kunnen bij ons een jas kopen voor f 25 en met actie ve leden betalen f35 voor onze schit terende Taop jas' Netwerkmap De Taop netwerkmap met gegevens van oud studenten over o a functie en stagemogelijkheden binnen hun bedrijf is herzien' Als Taop lid kun je deze map kopen voor f 10, maar je kunt de map ook mzien op de Taop kamer Loop gerust eens de kamer binnen' Actieve leden avond Taop organiseert een barbecue voor alle actieve leden' Deze barbecue zal plaatsvinden op 19 juni of op 26 juni vanaf ongeveer 16 00 uur Als je deze barbecue m e t wilt missen geef dan even door welke datum voor jou het beste uitkomt Als je vragen of opmerkingen hebt dan kun ie ons altijd bellen |013 4663071) of mailen TAOP@kub nl Je kunt ook altijd even binnenlopen op de Taop kamer (R12) Op maan dag en op woensdag van 10 30 15 30 uur is er altijd iemand van het be stuurop de kamer te vinden Tot slot wil Taop iedereen veel succes wen sen met de tentamens'

Interesse in Efact' Wil JIJ het studiejaar 1997/98 ook goed beginnen, kom dan langs bij Efact en informeer welke mogelijk heden er voor je zijn In september starten nieuwe commissies en pro jecten, waaronder de Business Chal lenge Congres, Onderwijs, Sympo Slum, etc die voor iedereen toegan kelijk zijn Als je meer wilt weten, loop de komende weken even langs de Efact kamer Daar staan we altijd voor je klaar om al je vragen te be antwoorden Tentamenbundel/tentamens De tentamenbundels voor het Ie en 2e doctoraal voor BE en AE zijn nog verkrijgbaar op de Efact k a m e r Tevens is er de mogelijkheid om economie tentamens van de afgelo pen jaren te kopieren Carrière Contact C a r r i è r e C o n t a c t is h e t n i e u w e medium tussen student en bedrijfs leven dat informatie verstrekt over stages, vacatures, m h o u s e d a g e n , business courses, etc Inschrijven is mogelijk d m V de formulieren op de Efact kamer(Rl/R2) Als jij je nu inschrijft ontvang je 2 weken gratis NRC Le Facteur De nieuwe Le Facteur is er weer en ligt in de Efact bakken verspreid over de KUB In deze editie alles over de introduktie in Tilburg in augus tus, in het buitenland studeren en nog veel meer Openingstijden De Efact kamer(Rl/R2) is geduren de de tentamenperiode geopend van 10 00 tot 16 00 uur

Isabest

Makub

Isabest staat voor InformatieSyste m e n en A c c o u n t a n c y Bedrijfs Economie Studenten Tilburg en is slechts een van de zes accountancy verenigingen m Nederland Zij is eind 1986 opgericht en richt zich op s t u d e n t e n die |al)studeren bij de vakgroepen Bestuurlijke Informa tiekunde en Accountancy en Kosten Waarde Winst Maar Isabest is ook voor mensen die de postdoctorale studie accountancy en controller {gaan) volgen De vereniging is opgericht om stu denten een omlijnd idee te geven van h u n toekomstige functie in het be drijfsleven en hen op de hoogte te stellen van de accountants en con trollersopleiding Om dit te bewerk stelligen bieden wij een zeer uitge breid, gevarieerd en all round acti viteitenpakket en begeleidend stu diemateriaal aan Uiteraard staat ook gezelligheid op een hoog peil Hiervoor hebben we activiteiten zoals borrels, actiefka derdagen en Meals on Wheels Lid wolden^ Hopelijk heb je nu een beetje een idee gekregen van Isabest Wil je op de hoogte gehouden worden van de laatste ontwikkelingen op het ge bied van accountancy en controlling en wil je op de hoogte gehouden worden van activiteiten waar je aan deel kunt nemen word dan lid van onze club Als lid van Isabest krijg je ook nog eens korting op de leidra den die wij uitgeven en op bedrijfs bezoeken, symposia en congressen die WIJ organiseren Voor informa tie over het lidmaatschap k u n je iedere dag van 10 30 uur tot 12 30 u u r t e r e c h t op de Isabest k a m e r (RI8)

We weten dat het te warm is om je al druk te maken voor het komende collegejaar Toch willen we aan jul lie iets kwijt, voordat jullie naar het zonnige zuiden afdalen Voor het nieuwe collegejaar zijn wij nog op zoek naar studenten die ac tief willen worden bij een professio nele en gezellige vereniging, de Mar keting Associatie KUB Als je echt iets wil leren naast je studie dan is dit de mogelijkheid om je persoon lijke vaardigheden te verbeteren D u s als je geïnteresseerd bent in marketing en marktonderzoek, dan hebben wij voor jou wellicht een plaats binnen een van onze commis sies Op dit m o m e n t zijn er nog plaatsen vrij in de ABN AMRO com missie Activiteiten commissie.

Bedrijvendag commissie. Congres commissie. Marktonderzoek com missie. Redactie en Symposium commissie Afhankelijk van jouw beschikbare tijd is er altijd wel een commissie die bij JOU past Kom voor m e e r i n f o r m a t i e naar de M a k u b k a m e r (R 25) of bel effe 0 1 3 4663044

Actief wolden^ BIJ Isabest is het ook mogelijk om mee te helpen bi) het organiseren van diverse activiteiten Studenten, wetenschappers en mensen uit het bedrijfsleven werken nauw samen om al deze activiteiten tot goede produkten te maken Met je com missie ben je verantwoordelijk voor de kwaliteit en het succes van de georganiseerde activiteit Je zorgt voor de ideeën, de voorbereiding, de promotie de uitvoering en afwer king van de activiteiten Voor het komende semester zijn onder ande re in de congrescommissie, de excur siecommissie, de studiecommissie.

input

Nieuwe Input voor Input gezocht' De tentamens komen er weer aan en ook dit collegejaar is weer bijna ten einde Wij zoeken voor het volgen de collegejaar enthousiaste studen ten die actief wil worden bij Input Lijkt het )e leuk om m het bestuur van Input te zitten, vul dan een van de strookjes in die hangen bij de posters m gebouw P en de glazen gang Voor info kun je altijd langskomen tijdens kantooruren We kunnen je dan vertellen welke functies er te verdelen zijn en je vragen beant woorden Dinsdag 1 juli organiseert Input de laatste activiteit van dit collegejaar De avond begint rond 19 00 Heb je ook zin in een barbecue en een drop ping, schrijf je dan in' Heb JIJ overigens al een A l m a n a k ' N e e ' Kom dan langs tijdens kantoor uren om dit leuke boekje op te ha len Onze kantooruren zijn weke lijks, woensdag en donderdag van 12 00 tot 14 00 Ook de foto's van het lustrum zijn klaar, je kunt ze bekijken in R13

Tev

Mak

Actief worden Hoewel een aantal bezigheden van de Tev op een laag pitje staat van wege de tentamens, worden er bin nenkort ook enkele nieuwe activi teiten opgestart Heb jij bijvoorbeeld zin om een bedrijvenmiddag te or ganiseren speciaal voor econome tristen' Of wil je mee op bedrijf she zoek met de PR' Neem dan even contact op met iemand van het be stuur Spreekuren Tijdens de zomerperiode houdt de Tev slechts beperkt spreekuur Tot september zal er alleen spreekuur zijn op dinsdag en donderdag van 12 45 uur tot 13 30 uur

Student prachtig, mentor machtig Ben JIJ de tentamens beu en heb ie nu eigenlijk veel meer zin om er een onvergetelijke zomer van te maken wordt dan mentor Mentor zijn is gewoon ontzettend gaaf, je leert leu ke m e n s e n k e n n e n en er gebeurt weer eens wat Daarbij komt nog eens dat je er een aardige vergoeding voor krijgt (f 275 voor als je men tor wordt tijdens het Mak kamp en de TIK week en twee bijeenkomsten organiseert voor de mentorgroep) Ook kom je als Mak mentor m de aanmerking voor een extra tenta mentijd (voor een hertentamen die tijdens of een dag na het Mak kamp valt)

Polls

Nog steeds is Rl 1 beperkt open op dinsdag en donderdag van 12 30 tot 15 00 uur Op 1 juli zal er een slot feest zijn in Cafe Uit Dit feest wordt georganiseerd in samenwerking met studievereniging Pnoritijd en begint om 22 00 uur Kaarten hiervoor zijn verkrijgbaar in R i l Eveneens kun je je inschrijven als mentor voor het introkamp en voor het introfeest van zaterdag 30 augustus Dus heel veel succes de komende week met jullie laatste tentamens en tot ziens tij dens het slotfeest integrand

Jij Accountmanager' BIJ Integrand kun je laten zien wat JIJ waard bent' Als account manager bemiddel je tussen bedrijven en stu denten voor opdrachten en stages Daarnaast krijg je van onze sponsors diverse trainingen aangeboden, zo als een verkooptraining en een effec tief vergaderen training Zomerbaantje' Heb je deze zomer niets te doen, kom dan eens langs bij Integrand voor een opdracht Er komen iedere week nieuwe opdrachten binnen, dus er zit vast wel iets voor jou bij BIJ MeesPierson zijn nog steeds 3 stageplaatsen vrij en ook bij Umie ver zijn ze op zoek naar Marketeers voor een vier maandelijkse marke t i n g s t a g e bij diverse w e r k m a a t schappijen Interesse' Kom dan eens langs op onze donder dagavond borrel in h e t Vaticaan vanaf 23 30 uur Je kunt natuurlijk ook gewoon even R 23 binnenlopen Openingstijden kantoor iedere dag van 9 30 12 00 uur en van 14 00 16 30 uur

Het Mak kamp vindt plaats op 11 13 en 13 15 augustus, de TIK week op 19 23 augustus Waarom zou je eigenlijk geen mentor worden'Kom langs op de MAK kamer, BlOl 1 en schrijf je m ' Nip

De Sectie Psychologiestudenten van het Nip IS op zoek naar een enthou siaste student(e) die als studentlid van de sectie Arbeid en Gezondheid wil meevergaderen en wil helpen bij het organiseren van lezingen en excursies, etc Op deze manier kun je alvast kennis maken met je toe k o m s t i g w e r k g e b i e d en kun |e bovendien de belangen van psycho logiestudenten behartigen Voor waarde is dat je de Arbeids en Gr ganisatie psychologie kant op wilt gaan of deze richting al volgt Heb )e b e l a n g s t e l l i n g of wil je meer informatie' Bel dan met Maya Kuij pers (071 5141208) De Sectie Psychologiestudenten van h e t NIP is ook op zoek naar een enthousiast studentlid voor de Sec tie Psychologen in Psychiatrische Centra Lijkt het je leuk om alvast kennis te maken met het werkge bied van de psycholoog in de psy chiatrie en heb je zm om je geduren de een jaar in te zetten voor deze sectie' Neem dan contact op met Ene Franck (020 6580145) De Sectie Psychologiestudenten uit Tilburg is ook nog op zoek naar nieu we leden die ons gezellige team willen k o m e n versterken Heb je interesse neem dan contact op met Erna Huijskens (013 4632968)

Studenten Advies Bureau Openingstijden

Complex Eindelijk ze zijn er De n i e u w e Complex jassen' Ze zijn af te halen door de mensen die zich hiervoor hebben ingeschreven En ook is er weer een nieuw exemplaar van ons lijfblad 'Caelestia'' De mensen die in Tilburg wonen zien m vanzelf de bus invallen, de rest moet even langs de Complex kamer komen In ieder geval veel leesplezier Wat de Cae lestia betref t Zijn er nog mensen die zich geroepen voelen, om volgend jaar ons redactieteam te versterken' Niet alleen zij zijn op zoek naar enthousiastelingen, maar ook onze commissies, PR, studiereis en de afstudeerrichtingen' Volgend jaar gaat Complex zijn eer ste lustrum vieren Wij willen dit jaar tot een groot feestelijk spekta kei maken Heb jij ideeën en wil jij hier een steentje aan bijdragen, kun je de ' C o n g r e s c o m m i s s i e of de 'Lustrum commissie' versterken' WIJ willen al onze leden veel succes wensen met hun tentamens, en jul lie weten het Wil je een gezellige break, kom dan dinsdag een borrel halen in de Irish Pub'

Globus

Onze allereerste algemene ledenver gadermg k o m t eraan Iedereen die geïnteresseerd is in het milieu, en dus in Globus, is welkom Deze ALV zal p l a a t s v i n d e n in de Stomerij (Tuinstraat) op dinsdag 24 juni om 19 45 uur Wil je meer weten over Globus of over de ALV, mail dan naar Patricia (P Hamelink@kub nl)

z e 1 Is c ho o I

De openingstijden van de verschil lende afdelingen binnen het Studen ten Advies Bureau zijn als volgt Balie Studenten Advies Bureau (N2, tel 4662135) maandag t/m donder dag 10 00 12 0 0 e n l 3 00 16 00uur vrijdag 10 00 12 00 uur Balie Steunpunt Studiefinanciering (N24, niet telefonisch bereikbaar) dinsdag 13 00 16 00 uur Huisvesting buitenlandse studenten ( N l + N l a , tel resp 4662837/ 4662644) maandag, dinsdag, donder dag, vrijdag 10 00 12 00 uur, wo 13 30 14 30 uur Loopbaan Advies Centrum/In fotheek voor Studie & Beroep (N7 tel 4662521) maandag en vrijdag 13 00 16 00 uur, dinsdag, woensdag en donderdag 10 00 12 00 uur en 13 00 16 00 uur Studievertraging

Als je studievertraging hebt opgelo pen door het lidmaatschap van de faculteitsraad, de opleidingscora missie of het vervullen van een lich te bestuursfunctie bij een studie of s t u d e n t e n v e r e n i g i n g , k u n je een beroep doen op het afstudeerfonds van de KUB Hoeveel lichte be stuursfuncties per vereniging zi)n erkend, is aan het begin van het stu diejaar meegedeeld aan de besturen Een overzicht hiervan is te vinden in de bijlage van de Regeling Afstu deerondersteuning in deel twee van de studiegids (pagina 34 studen tenstatuut) Zodra heteindevandepenodewaar in je recht hebt op basisbeurs in zicht

Binnenkort start onze opleiding

ZEILINSTRUCTEURS/TRICES Voor Uitgebreide informatie- 0566-631392

komt, kun )e een afspraak m e t een s t u d e n tende caan maken, om de aan vraag in te dienen h e t gaat dus om s t u d e n t e n d i e ' i n s e p t e m b e r 1992 zijn begonnen en in sep tember 1997 nog met zi)n afgestudeerd Meld je in ieder geval voor 1 sep tember 1997 Neem een kopie mee van het laatste Bericht' van de IB Groep, waarin staat hoeveel studiefinanciering je dit laatste jaar ontvangt Studenten die een lichte bestuursfunctie heb ben vervuld maar nog recht hebben op een basisbeurs, hoeven zich nu nog niet te melden Assertiviteltstraining Het je moeite met het opkomen voor jezelf' Durf je m e t aan een gesprek te beginnen' Houd je je mond in een groep' Weet je niet hoe je kritiek kunt h a n t e r e n ' Kun je geen ' n e e ' zeggen' Het Studenten Advies Bu reau biedt je de mogelijkheid om vanaf eind september 1997 mee te doen aan een assertiviteitstraimng (leren opkomen voor jezelf zonder de bedoeling te hebben om anderen

voor het hoofd te stoten) Inlichtin gen en inschrijvingen voor de trai ning kan tot 12 september 1997 aan debalieinN2(meldjeti)digaan vol IS vol') Opjutgroep Stel je het studeren steeds opnieuw te lang u i t ' Komt er weinig van al je studieplannen' Vanaf de 2e week van het nieuwe semester start er weer een opjutgroep w a a n n studen ten m e t een studieachterstand el kaar controleren en ondersteunen om studie uitstelgedrag te doorbre ken en de studie methode te optima liseren Inschrijven tot 22 augustus 1997 bij de balie van het Studenten Advies Bureau Stel dit met uit vol is vol' Loopbaan Advies Centrum Het LAC organiseert op woensdag 25 juni een middag over Assessment Centers (kosten 10 gulden) In de maanden juli en augustus heeft het documentatiecentrum van het LAC gewijzigde openingstijden maandag 21/7, dinsdag 22/7 en woensdag 23/ 7 geopend van 13 00 16 00 u u r .

donderdag 24/7 en vrijdag 25/7 ge hele dag gesloten, maandag 28/7, dinsdag 29/7 en woensdag 30/7 geo p e n d v a n l 3 00 16 00uur,donderdag 31/7 en vrijdag 1/8 gehele dag gesloten Maandag 4/8 t / m vrijdag 15/8 zijn WIJ twee weken gesloten'

Bureau Buitenland

informatie m e t een van de volgende p e r s o n e n WiIco Z e v e n b e r g e n (5420854), Lars Streefkerk (5437848) of Michel v/d Kloor (5368682)

Sport

PENDRAGON De Meet (wielrennen)

Spreekuur gewijzigd Tijdens de zomermaanden kent het spreekuur van Bureau Buitenland andere openingstijden In de maan den juli en augustus zal er alleen op maandag tussen 13 00 en 15 00 uur spreekuur worden gehouden Voor dinsdag t / m donderdag geldt dat men op afspraak langs kan komen Juli maandag 13 00 15 00 uur, Thijs van Vugt, kamer A 10 dms dag t/m donderdag op afspraak, Thijs van Vugt, tel 013 466 3054 Augustus maandag 13 00 15 00 uur, Tessy Verhoeven, kamer A 10, dinsdag t/m donderdag op afspraak, Tessy Verhoeven, tel 0134663076

De Meet gaat naar Parijs In de nacht van 20 op 21 juni zullen vijf renners van De Meet op zaterdagochtend 02 00 uur vertrekken om m een ruk naar Parijs te fietsen (440 km) Het vertrek zal plaats v i n d e n v a n u i t Polly Magoo op de heuvel en de fi nish zal 's avonds op de Champs Elysees zijn Wij nodigen dan ook alle KUB studenten uit om het vijf tal, Joost Bloos, Jeroen van Teeffe len, Sandor Noordermeer, Wilco Zevenbergen en Lars Streefkerk uit te zwaaien Naast deze monsterrit ten en de bekende klassiekers vin den er o o k ' g e w o n e ' t r a i n i n g e n plaats Op woensdag is er een inter valtraming, vertrek vanaf het sportcentrum om 16 00 uur en op zondag een duurtraimng voor alle niveaus om 12 00 u u r , e v e n e e n s v e r t r e k vanaf het sportcentrum Train ge woon een keer mee of bel voor meer

De sprong in het diepe wagen.

Lancelot (squash) Na de clubkampioenschappen, met als onovertroffen h o o g t e p u n t de speech van Jeroen SI, staat de leden een hele hete zomer te wachten O m te beginnen gaan we b i n n e n k o r t proeven of bier ook lekker is, waar na er op 29 juni een hele dag gezeild gaat worden (mcl eten, ƒ 2 0 ) Ver der gaan we deze zomer o a nog tennissen en naar Scheveningen Al met al een mooie manier om Lance lot te leren kennen Bel daarom snel Tjeerd (5444232) Lacoste (tennis) Helaas is er geen donderdagavond meer dit semester, maar er zijn nog meer dan genoeg andere activiteiten zodat er nog genoeg ontspanning is tussen de tentamens door' Voor het dagtoernooi dat gegeven gaat wor den op 22 juni kun je je opgeven bij Roelof (5367517) of bij Lili (5359 109) Op 21 juni IS het weer zover B DAY van Lacoste Gezellig m e t z'n allen waterskien, zwemmen en in de sauna zitten Zorg dus dat jc deze dag vrij houdt m je agenda en je kunt je nu nog opgeven bij M o m que (5440136) of iemand anders van de sponsor commissie De kosten van deze dag bedragen 40 gulden inclusief T shirt, BBQ en natuurlijk waterskien Op 24 juni zal er weei een Post Tentamen feest zijn m di Boekanier, zodat je de stress van a l k gemaakte tentamens kunt vergeten In de eerste week van juli gaan wc een nationaal toernooi bezoeken en dat zal zijn in Santpoort Bel voor meer info of als je je wilt opgeven naar Lih (5359109) Weet je al wal je volgend jaar gaat doen' Alsjeintc resse hebt om in het bestuur te gaan of in een commissie stuur dan een briefje in met je eventuele voorkeu ren, of lever het in bij een van de bestuursleden We willen gaan bc ginnen om jullie via E mail van alle Lacoste-activiteiten op de hoogte te houden, daar hebben we wel julla adressen voor nodig jullie kunnen jullie adres m de Lacostebus stoppen of mail h e t anders c v t n door a m B dekok@kub nl

Under Par (golf) Beste Golfvrienden Ondanks dat het studiejaar zijn einde begint tt_ n a d e r e n , s t a a t er t o c h nog een maandbeker met bijbehorende hor rel op de kalender Deze zal door gang vinden op 26 juni en de borrtl zal weer 's avonds bij Huub (Koren bloem) zijn In de laatste Pariteit staan ook de namen van de wanbeta Iers, dus genoemde heren en dames voldoe uw verplichting Verder een ieder een prettige vakantie en tot ergens op een golfbaan Getekend Captain Studenten Com petitie Team Kampioen van Neder land

Dat wordt je business als junior belastingadviseur (m/v).

Dagelijks topprestaties leveren omdat je met

starten ais junior belastingadviseur bij Coopers &

nieuwste ontwikkelingen Zelf beslissingen en

anders wilt In het diepe springen om een stuk

Lybrand en daarbij gemotiveerd en bereid zijn

verantwoordelijkheid nemen hoort daarbij Kort

wijzer boven te komen Veel incasseren om

ook zelf te investeren m het ontwikkelen van

om

uiteindelijk te excelleren

fiscale kennis Hierbij denken we aan een post

bij Coopers & Lybrand Belashngadviseurs kan

taliteit daarmee ben je eigenlijk geboren Dus

doctorale studie fiscaal recht De selectie pakken

rekenen op een volwassen benadering Waag de

alleen met de absolute top neem je genoegen

we grondig aan Kom je daardoorheen dan mag

sprong in het diepe en bel (020) 568 66 20

Coopers & Lybrand wil jou graag ontmoeten

je ook van ons veel verwachten Je blijft met langs

voor een afspraak met Hans van Ede, hoofd

WIJ willen graag kennismaken met ambitieuze

de kant staan maar we laten je actief kennis

personeelszaken Coopers & Lybrand Belas

Openingstijden fitnessruimte

(bijna) afgestudeerde juristen (m/v), bij voorkeur

maken met het totale belastingtraject In een

tmgadviseurs, Prins Bernhardplein 200 1097 JB

met een bedrijfsjuridische of notariële afstudeer

collegiale sfeer werk je aan bedrijfsgerichte

Amsterdam

richting [j|g ggn dynjelijk doel voor ogen staat

oplossingen

topsport bedrijven binnen een gerenommeerde

efficiënter en slagvaardiger kunnen opereren

adviesgroep Die dus liever vandaag dan morgen

Je kunt daarbij online gebruik maken van up

De komende periode is het Sporteen t r u m en de f i t n e s s r u i m t e in het weekend op de volgende tijden geo pend voor vrije sport Zaterdag21 juniopenvan 15 OOuur tot 19 00 uur Zondag 22 juni open van 11 00 uui tot 14 00 uur (onder voorbehoud tot 18 00 uur) Zaterdag 28 juni open van 9 00 uur tot 17 00 uur Zondag 29 jum open van 11 00 uur tot 14 00 uur Deze openingstijden worden ook m het Sportcentrum gepubliceerd

Een winnaarsmen

een switch willen maken naar het fiscale om te

waardoor onze cliënten beter

to date gegevens die je informeren over de

Sport o^ntrurh

ook een junior belastmgadviseur/jurist

\ ^ /^(^ir\f\^^ \ _ y ^ ^ ^ y L ^ ^ ^ |

I Belastingadviseurs ^

Tax Lawyers and Consultants

&Lyl

' L / l C I I I v J I Solutions for Business

Coope s & Lybrand NV s d van Coooers & Lytyand Inlemattonal een m Zwitser land gevestigde Verem met beperkte aanspfakeli|hhe«l

9S6>

(') Alle lessen trainingen en cursus sen op het sportrooster worden ver zorgd door het Sportcentrum KUB en zijn toegankelijk voor iedereen die in het bezit is van een sport kaart

Sportkaart voor afgestudeerden Het Sportcentrum heeft een nieuwe regeling in het leven geroepen dic het voor afgestudeerden (aan zowel

^

KUB als de HBO instellingen) mo gelijk maakt om tot drie jaar na af studeren een sportkaart aan te schaf f en, tegen een aangepast tarief Meer informatie en het aanvraagformulier is verkrijgbaar aan de balie van het Sportcentrum Zomersluitlng Sportcentrum Alle lessen en trainingen vervallen per maandag 23 juni In de week van 23 t / m 27 juni is er nog wel Keep Moving Het Sportcentrum is open van 10 00 tot 22 00 uur In de week van 30 juni t / m 4 juli is het Sport centrum open t b v vrije sport van 10 00 uur tot 22 00 uur In de week van 7 t/m 11 juli IS het Sportcentrum open t b V vrije sport van 14 00 22 00 uur Dan is het Sportcentrum drie weken gesloten, t/m vrijdag 1 augustus Vanaf maandag 4 augus tus zijn we weer geopend, voor vrije sport, van 15 00 uur tot 21 00 uur In de w e k e n daarna zijn we weer geopend van 10 00 tot 22 00 u u r (m u V de Tik week) Vrij tennissen op de kunstgrastennisbanen in de kuil en op het veld is gedurende de gehele periode mogelijk van 9 00 uur tot 21 00 u u r De lijsten hangen hiervoor bij de banen

menu Periode 23 t/m 17 juni Maandag 23 juni

Mexicaanse Bonensoep of Chinese Bamisoep Gemarineerde Varkenslap of Ktpschmtzef Gestoofde Bleek- selderij of Bloem-kool met Kaassaus Gebakken of Gekookte Aardappelen Vegetarisch- Gierst Kaasburger Luxe Hft. Biefstuk. Zalmmootf of Entrecote

Dinsdag 24 juni Franse Peultjessoep of Heldere Kruidensoep Vlaamse Stoofschotel of Stroganoffsteak Doperwten met Paprika of Gestoofde Witte Kool Patat Frites, Rijst of Gekookte Aardappelen Vegetarisch Stoofschotel van Tahoe Luxe: Biefstuk, Zalmmoot, of Entrecote

Woensdag 25 juni

Gebonden Goulashsoep of Ossenstaartsoep met Erwtjes Kiprollade of Alpensteak met Kalfsjus Broccolimix of Gestoofde Witte Kool met Kaassaus Gebakken of Gekookte Aardappelen Vegetarisch. Boekweit Tofu Burger Luxe: Biefstuk. Zalmmoot of Entrecote

Donderdag 26 juni

Kipgroentensoep of Heldere Witte Bonensoep Varkenskotelet of Kalkoenfilet met Mosterdroomsaus Schorseneren of Zuurkool met Ananas en Spelyes Aardappelrosti of Gekookte Aardappelen Vegetarisch China Medaillon Luxe- Biefstuk, Zalmmoot of Entrecote

Vrijdag 27 juni

Tomatensoep of Heldere Wortelsoep Gebakken Vis met Remouladesaus of Mexicaanse Schijf Geglaceerde Wortelschijfjes met Thijm of Prei a la Crème Aardappel Gratin of Gekookte Aardappelen Vegetarisch Groenteschnitzei Luxe: Biefstuk, Zalmmoot of Entrecote

UNIVERS

19IUNI 1997

Mr.drs. Frans Pennings (hoofddocent sociaal recht). Was van 23 mei tot I juni in Krasnoyarsk, Siberië voor colleges en besprekingen over hel TKMI'LS-programma voor samenwerking met Oost-Europa.

Vrijdagochtend om zeven uur arriveerde ik in Krasnoyarsk, een plaats waar ik tot voor kort niet van gehoord had. later zouden de trotse inwoners van de stad uitleggen dal deze plaats precies in het midden van Rusland ligt. De ontvangende hoogleraar en een tolk stonden me al op te wachten. Ze hadden een grote slee van een auto bij zich, die van de universiteit bleek te zijn. Deze werd bestuurd door een jongen die er zeer ongunstig uitzag, maar overigens heel betrouwbaar bleek te zijn.

Ze vervoerden me naar een hotel in het centrum. Normaal gesproken is er een kamer van het universiteitshotel beschikbaar, maar deze had als probleem dat er het weekend geen water zou zijn. De gemeente repareert namelijk in het weekend de waterleiding, want iedereen is dan naar zijn datsja.

Huub de Jong (vijMejaars Nederlands Recht, midden) runt het Juridisch Mentoraat op de vierde verdieping van gebouw Y, maar doet dat niet alleen. Twee derdejaars studenten recht, Franca Brugman en Martijn Weijers (links) bemannen met hem de post. Hun voornaamste taak is het organiseren van het introductiekamp voor aankomende eerstejaars.

"De introductiecommissie bestaat voor de helft uit studenten. De rest bestaat uit docenten, die op het kamp voorlichting over de studie geven. We hebben maar vi|£ vergaderingen per jaar, en de meesten zijn alleen bij het kamp zelf betrokken. Half augustus vindt het tweedaagse kamp plaats. We verwachten dan zo'n 250 tot 300 deelnemers. Wij drieën zijn student-assistent en zitten hier het hele jaar. Ik ben secretaris van de introductiecommissie, Martijn organiseert de sportactiviteiten en Franca doet de spelcommissie.

"Toevallig tref je net een nistig moment. Het meeste is al geregeld, zoals de bus en de accommodatie. Het wachten is nu op de aanmeldingen van de eerstejaars.In die dozen op de grond staan de enveloppen met info over het kamp al klaar. Alle nieuwelingen worden aangeschreven.

"In de zomer staat het antwoordapparaat vol met vragen over de introductie, ook van bezorgde ouders. De kamer delen we trouwens met de studievereniging Tilburg Foreign Law Review. Die vlag van de Europese Unie is van hen. We hebben niet veel contact met elkaar, omdat zij volgens afspraak op andere tijden werken. Ik geloof dat zij bezig zijn met de uitgifte van een internationaal tijdschrift.

Wc gebruiken wel hun computer als ze er niet zijn.

"We zijn nu bezig met het maken van een Smoelenboek, dat op het kamp wordt uitgedeeld. De bijschriften bij onze foto's op het bord aan de muur zijn eigenlijk onzm. Ik ben niet 'de grote baas', en Franca is niet 'de echte baas'. Martijn is wel 'gewoon een aardige jongen'. In het Smoelenboek komen ook de foto's van docenten; wel handig voor eerstejaars.

"Normaal gesproken hebben we een overschot aan mentoren. Dit jaar zouden we er eigenlijk nog wel een paar kunnen gebruiken. Werving gebeurt via posters en oproepen in Univers, maar ook via-via.

Het is de bedoeling dat de groep deels ervaren en deels nieuw is. De mentorgroepen zullen dit jaar wat groter zijn dan anders, maar dat is geen probleem.

"De kamer is trouwens altijd redelijk netjes. Straks wordt het wat rommelig, als we de informatie gaan versturen. We ruimen echter alles goed op, anders vind je niets meer terug. Dat moet ook wel, als je met z'n drieën werkt. De positie van het bureau hebben we niet zelf gekozen. De indeling was reeds gemaakt, maar is gewoon praktisch zo. De radio staat altijd aan, alleen nu toevallig niet. Het liefst zouden we Veronica luisteren, maar die zender kunnen we niet vinden. Wat je nu hoort klinkt als Sky Radio of Radio Ten Gold. Niet echt geweldig dus.

"Die lange latten met touwen zijn voor het ski-lopen op het kamp.

Met vijf man moet je vooruit zien te komen, en dat is verdomd moeilijk. Dat vereist strakke discipline en goed teamwork. Daar doen wij het voor."

Het hotel had wel water. Sterker nog, de toilet bleef dag en nacht doorstromen. Mijn gastvrouwen hadden echter veel gecompenseerd door de koelkast te vullen met aantrekkelijk voedsel voor de hele week. Daarnaast rekenden ze het tot hun taak om ook als toeristische gids op te treden.

Vanaf maandag werd er gewerkt. Het programma was overladen vol. De dag begon met een college over het arbeidsrecht voor PAOstudenten. Het was voor hen de eerste keer dat ze een buitenlandse docent hadden en ze waren meer dan enthousiast om vragen te stellen. Jammer was wel dat voor elk contact, zowel in de universiteit als de stad, de tolk nodig was. De kennis van het Engels ontbrak vrijwel geheel. De invalshoek van de studenten was verrassend en toonde veel over de huidige stand van zaken in de Russische economie. Deze heeft zich immers op een wel heel merkwaardige manier getransformeerd naar een 'markteconomie'. Bijna alle productiemiddelen zijn in handen gekomen van weinigen, vaak oud-partijleden. Dat betekent dat de gewone mensen geconfronteerd worden met zeer hoge prijzen, zeer lage lonen (de hoogleraar verdiende zo'n 200 gulden per maand), heel slechte kwaliteit en heel weinig zeggenschap. Een groot gedeelte van de

[Tekst: Geiben van Eeuwijk; Foto: Erik van der Buigt]

colleges ging dan ook over de context waarbinnen bij ons het arbeidsrecht functioneert en een vergelijking met de Russische.

Daarnaast hadden mijn gastvrouwen elk uur

Afkicken De zomer komt er aan, de grote vakantie is in zicht. En wat doe ik? Sukkel die ik ben. Ik heb al mijn klote-tentamens gehaald. Terwijl ik me er nog zo op had voorbereid. Niet naar de colleges geweest en zuinig gedaan met het inkopen van zelfs de meest noodzakelijke boeken. Maar dankzij de scripties die ik van internet gehaald heb, heb ik mijn opdrachten gedurende het jaar zo goed gemaakt dat de tentamens dit alles niet meer konden verknallen.

Nu moet ik de harde waarheid onder ogen zien; ik heb geen hertentamens. Mijn laatste excuus valt hiermee weg en ik zal met mijn vriendin op vakantie moeten. Drie weken weg, een week vantevoren inpakken en een week uitpakken. Dat betekent vijf weken zonder mijn internet-aansluiting op de universiteit, ik ben er nu al een beetje van in de war. Vijf weken, dat zijn een hele hoop dagen met honderden verloren uren. Terwijl er nog zoveel te leren is, zoveel wat ik nog zou kunnen behandelen: persoonsgebonden nieuws op aanvraag, cookies, internet in de trein en op het Waterlooplein, persoonlijk gevoelige informatie van je hoogleraar, virussen die alle klinkers uit je geschreven post halen of berichten ineens afbreken.

Dit laatste is trouwens een fabeltje, de meeste U N I V E R S E Ë I 1 9 lUNi 1997

waarschuwingen die je via je e-mail binnen krijgt over gevaarlijke virussen zijn namelijk practical jokes van mensen die niets beters te doen hebben dan de hele dag achter de computer zitten (klinkt me bekend in de oren). Dit advies is één van de laatste tips die ik kan geven want ook Univers zullen jullie in de vakantie moeten missen.

Zoveel deuren niet geopend, zoveel vragen niet beantwoord. Het zal niet meevallen, dat afkicken.

Maar ik moet me zelf vermannen, een tijdje zonder internet is misschien niet leuk maar de mensen die zo'n honger hebben in Afrika hebben het ook niet makkelijk. En over vijf weken kan ik

Igf

weer lekker surfen, terwijl zij dan waarschijnlijk nog steeds geen eten hebben. Positief blijven denken dus, soms is niets zo opbeurend als andermans ellende.

En nu ik het daar toch over heb, er is geen grotere ellende dan afstuderen. Want van de lezers van deze column (een stuk of vijf) is er natuurlijk ook een aantal dat afstudeert. Die enkelen komen na deze zomer niet meer terug. Deze ongelukkigen zullen het volgend jaar zonder de voordelen van surfen op de KUB moeten stellen. Weg van de heilzame invloed van de helpdesk, gelukkig hebben zij hun laatste jaar veel kunnen leren van deze column. Vanaf augustus zullen ze hun digitale leven echter zonder dit briljante stukje advies moeten doorbrengen.

Het zijn toch een beetje mijn kindjes geworden en het doet toch wel een beetje pijn om ze zo te laten gaan, er was immers nog zoveel belangrijks dat ik ze had kunnen leren: persoonsgebonden nieuws op aanvraag, cookies, en (schaarse) virussen die alle klnkrs t j pst hln of berichten ineens afbreken terwijl je nog net een laatste Jeroen Fiers

in het programma benut om afspraken te maken met instanties, zoals het arbeidsbureau en de sociale dienst, de gouverneur voor sociale zaken van Siberië. Ook hier bestond veel interesse in de Westerse aanpak. Ook de plaatselijke krant kwam voor een interview.

Daarnaast werden er ook afspraken gemaakt met allerlei autoriteiten van de universiteit.

De bedoeling is namelijk dat dit bezoek leidt tot een aanvraag voor een structurele samenwerking met deze universiteit. Daarvoor wordt nu een ÏEHPlS-aanvraag ingediend.

Vrijdag, een week na mijn aankomst, moest ik om zes uur 's ochtends al weer op het vliegveld zijn. De chauffeur van de universiteit stond weer klaar. Een arbeidstijdenwet kennen ze volgens mij nog niet in Rusland.

D I T iS DE ZESENDERTIGSTE AKLEVEKINS VAN EEN KIBRIEK WAARIN STUDENTEN EN MEDEWERKERS V\M1T VERSCHILLENDE UNDEN LATEN WETEN HOE HET HFV OP DE UNIVERSITEIT ALDAAR VERGAAT.

D I T IS DE LAATSTE AFLEVERING VAN SURF'S UP.