1994 12 15

vraag fn t zal wijot van Kh:'* ^ergvolkc"' olifant M '■denki)ktn aar wintei mrliitdecol timide, type lagtze, ^ aki spijke,. rugzak staa

UNIVERS lerstspecial over Tilburg Wanneer U deze krant omdraait ziet u het voorblad van de

ImagbandentaVers­ketstuitgaveover de stad Tilburg. Univers enquêteerde honder­ om alleen open studenten op 'wetenschappelijk verantwoorde' wijze om te achterha­ het overeen lijft mt bet en welk beeld zij hebben van de Middenbrabantse stad, die nog wel eens hudt vannee rotstelt met haar imago. Ondanks dat blijken studenten over het alge­ • on er mijn njj inner ik me vriend, enk­ overledenis.

■tiemandm <elde ze, een tzeeennien leeftiNupas lar ogen ma

Weekblad van de Katholieke

Universiteit

Brabant

Jaargang 3 2 ­ 1 5 december 1994 • Nummer 15

Verder in dit nummer Frits Prillevitz over de semi­erkenning van het Europees Centrum voor Natuurbehoud 2 ­ Veertigjarig Koninkrijksstatuut geen reden tot feest 2 ­ Studenten studeert drie keer af 3 ­ Nieuwe gebouwen krijgen een zeven maar hebben geen verse koffie 3 ­ Tilburgse sociologen hoger op hitüjst 3 ■ Hoe Van Lieshout tekende 4 ­ Analyses van en commentaren op bezuinigings­ plannen 5 ■ Particuher onderwijs kan het prima stellen zonder wetgeving 6 ­ Het absurdisme van Alex d'Electrique 8 ­ Kunst wordt gered door presentatie 9

meen heel tevreden, vinden ze hier wat ze no­ dig zeggen te hebben, is het hier aangenaam wonen, maar zou een museum voor moderne kunst de stad niet misstaan. Dat zo'n mu­ seum er al lang is, dat blijkt bij de meeste studenten niet bekend.

In de kerstuitgave verder de culinaire eetcafé­ test, een psychologische duiding van de stad,

­r^f^

een religieus profiel van Tilburg ­ ooit één »ande meeste katholieke burchten in Europa, een beschouwing over de jtad zoals die oprijst in de fantasie van schrijvers en een wetenschappelij­

ke kijk op het 'Tilburgs Model'. Plus het antwoord op de vraag of het echt dt. Hoelani lagiklafhai­ waar is dat wetenschappers niet in Tilburg willen wonen. )g niet am­ 'P te kijken f jaar, mis­ n, misschm iken al vim mdeogenhe­ 3 vermoeden mre nieuws

ITZEN HOUDT VOET B IJ STUK

limpelloze bezetting UB snel voorbij

vraag ik a­ ^nmiddelhjl ie. Voor bet m. ZehaÉ in korte za­ elt oveihm piden zal een bezetting een iresse in het jn fascimüt to euforisch slot hebben ■ven,zi]nè irtjes en z\]i kend als die van het 'strekte rwt bestuursgebouw van de KUB

BEZETTING Lachend vernemen personeelsleden dinsdagochtend 13 december dat het bestumsge­ houw door studenten bezet is. Na een akkoord tussen de bezetters en het College van Bestuur werd de bezetting al aan het einde van de ochtend opgeheven. [Foto: Erik van der Burgt]

ENQUÊTE

STUDENTGERICHT ONDERWIJS geval de coUegeldverhoging toch door mocht gaan, 'alles in het werk te stel­ len om de prijs van voorzieningen van studenten te verlagen'.

Hoe wel het college weinig ingenomen was met de 'huisvredebreuk' door de bezetters, verscheen het tegen half zijn de studenten van oordeel dat het tien aan de onderhandelingstafel om na twee jaar studie afgelopen moet meteen duidelijk te maken grote Het Studentgericht Onderwijs (SGO) dat zijn met SGO. Men is daarbij niet van nselingzd .op 13 december. Voor het oog moeite te hebben met de eis de han­ in 1992 binnen de KUB werd gelan­ mening dat de stof dankzij SGO lan­ mstateeida delwijze van Van Lieshout af te keu­ ger blijft hangen. e. Niet veel van de NOS­camera's juichten ren. Ook de eis om de prijzen voor ceerd, roept zeer uiteenlopende Aziètegm De PSF hield de enquête om sterker studentenvoorzieningen op de KUB te reacties op. Men vindt liet óf goed, óf mde hij. In­ en joelden zo'n driehonderd te staan in het debat in de universi­ verlagen, viel niet goed. Toen na een een nogfi' teitsraad van januari, wanneer de eva­ studenten het akkoord toe dat half uur de partijen scheidden om slecht. Volgens PSF'er Tom van den jrtbewesen luatie van SGO op de agenda staat. 'overleg met de achterban' te voeren, vertrokht de bezetters na een ochtend De uitslag wijst er volgens Van den Heuvel, mede verantwoordelijk voor de werden op verzoek van het college Heuvel op dat het model dat binnen negen personeelsleden van de salaris­ verwerking van de tweehonderd de Rechtenfaculteit wordt uitgepro­ ij zou belkit onderhandelen met het College administratie toegestaan gebouw A te beerd, navolging verdient. Studenten Iwas.Ikki vragenlijsten, doen faculteiten er goed van Bestuur sloten. betreden. H u n aanwezigheid zou kunnen daar binnen enkele cursus­ em gehooii noodzakelijk zijn om de salarissen van aan 'SGO niet te rigide in te voeren'. sen vooraf kiezen tussen SGO en een rgebemds> december tijdig uit te betalen. Zij meer zelfstandige studievorm. De n later IS hit kunnen zich voegen bij de al aanwezi­ mensen die aangeven helemaal niets imer gevon­ ge koffiedames en studenten die 's in SGO te zien, hoeven dan niet ver­ wovdaanit fe staande ovatie die de onderteken­ Studenten zijn volgens de enquête ochtends te horen hadden gekregen 3 mensen u tos te beurt viel, was de apotheose dat ze gewoon hun werk konden doen. onverschillig over SGO­achtige uit­ wat ze met van een ochtend die voor een handje­ De studenten besluiten vrij snel daar­ vindingen als verplichte werkcolle­ maarpM­ Vol bezetters om kwart over zes was na een compromistekst op te stellen ges en extra studietaken. De tussen­ 'iezelfdek Begonnen. Studenten, voornamelijk waarmee, zo blijkt in het tweede be­ toetsen daarentegen worden opval­ ik hem dat' van de studentenfracties PSF en TSO, raad met het college, de bestuurders lend positief gewaardeerd. In een hielden de deuren van gebouw A ge­ in grote lijnen ak­ open vraag noemen studenten 'actief' het raamW Sloten om met die be­ koord kunnen gaan. en 'betrokken' als positieve elemen­ zn over kin­ zetting het college te Vorig jaar viel de eer al te beurt aan ten van SGO, 'schools' en 'verplicht' 'ustnetetiü­ dwingen in te gaan op Akkoord heeft vooral Niet langer hoeven zijn de negatieve kwalificaties. Som­ prof. dr. Eric van Damme, dit jaar ­i.typesectt­ vier uiteenlopende ei­ mag ook prof. dr. ir. Arie Kapteyn zij Van Lieshout te­ migen beoordelen het schoolse karak­ oenen. Doo' ^n. De bezetters, het plaatselijke betekenis rechttewijzenenook ter van SGO juist gunstig. Unaniem (1946) toetreden tot het exclusie­ rdschapai" *Mal liep in de loop — hoeven ze zich niet ve gezelschap van deEconometric oek naarbet van de morgen op tot tegen de twin­ vast te pinnen op de toezegging prij­ Society. Kapteyn is deze week be­ lie droomii % vroegen het college in VSNU­ver­ zen te zullen verlagen. De tarieven, noemd totfellow, een titel die voor Laatste U n i v e r s Nirvana band tegen de verhoging van het col­ zo heet het in het uiteindelijke ak­ het leven geldt. Jaarlijks kunnen «gegeld met duizend gulden te zijn, koord, zullen 'binnen de budgettaire ongeveer vijftien topeconomen Dit is het laatste nummer van Oe handelwijze van VSNU­voorman mogelijkheden kritisch bezien wor­ deze positie verwerven.

Univers in 1994. Het eerste num­ van Lieshout af te keuren en zich den'.

De eerste Nederlander die fellow mer na de kerstvakantie ver­ Verder tegen nieuwe bezuinigingen werd, was Jan Tinbergen (in 1933). schijnt op 12 januari 1995. Kopij jen koste van studenten te verzetten.

Na hem volgden er nog acht. In daarvoor dient de redactie uiter­ Vervolg Bezetting pagina 3 Het college werd ook gevraagd, in het lijk 5 januari te bereiken.

Zie ook pagina 4 en 5

Studenten verdeeld over SGO plicht de intensief begeleide werk­ groepen te volgen. Hun ongemoti­ veerde inzet komt de kwaliteit van de SGO­groepen niet ten goede, stelt Van den Heuvel.

Studenten die nog niet werken onder het SGO­regime menen dat SGO een positieve invloed kan hebben op de studieresultaten. De economiestu­ denten, die de bulk vormen in deze categorie, zouden volgens Van den Heuvel hun onderwijs, dat al enkele kenmerken van SGO vertoont, nog wel iets SGO­achtiger willen zien.

'Maar onze indruk van de resultaten is ook dat de invoering niet te strin­ gent moet gebeuren.' [PvdBj

Na Van Damme ook Kapteyn in mondiale top 1968 viel prof. Ton Barten in de prijzen, die later de eerste direc­ teur van CentER zou worden. De voorlaatste Nederlander die deze prestigieuze titel verwierf, was de Rotterdammer Teun Kloek (in 1978). Daarna vielen er in Neder­ land vijftien jaar lang geen benoe­ mingen. Met de toewijzing van CentER­directeur en hoogleraar Algemene econometrie Kapteyn is de eer voor Nederland voor de tweede maal gered. [MK]

UKTIVERS

D

1 5 DE CE MBE R 1 9 9 4

Interview

e race is dezer dagen gelo­ pen De finishlijn werd overschreden net voor deze krant wordt gedrukt Dus tijdens het interview kent Pnllevitz de uitslag nog niet, die kent dan nog niemand Dat ligt aan 'de Panjzenaars', zegt de ECNB­directeur, en daarmee doelt hl) op de vraag of het Natuurhisto­ risch Museum te Parijs ­ met een uitgebreide wetenschappelijke staf de hele miljoenenruif zelf wil leege ten, of dat Tilburg een graantje mag meepikken Dat laatste bhjkt nu te zijn gebeurd Het mede door de KUB gefinancierde E CNB is erkend als themacentrum op terrein van natuur­ bescherming, en samen met Parijs dient nu de kar voor de Europese Unie te worden getrokken Laten we de ­ net gepasseerde ­ situatie schetsen middels een metafoor Frits Pnllevitz IS Ben Hur Hij ment paarden in een arena die bij ons Europa heet, en is de gedoodverfde verliezer Zoals chris­ ten Hur het met zou kunnen winnen van de Romeinen, lijkt de uit Rome komende Tilburger Pnllevitz kans­

loos tegen de machtige Parijse lobby Zijn kar, die de ex­diplomaat van Landbouw zelf probeert te trekken, slingert alle kanten op Dan is 't het Koninkrijk der Nederlanden dat 'm naar rechts sleurt, dan weer is het de Spaanse voorzitter (het ECNB profi­ leert zich Europees, en heeft derhal­ ve een Spanjaard als bestuursvoorzit­ ter) die 'm links door de bocht laat scheren Pnllevitz viert de teugels hij vliegt van Kopenhagen (zetel van het EMA), treint naar Den Haag (het ministerie), en probeert de zaak in goede banen te leiden voor zijn insti­ tuut

centrum worden, want de ideeën waarmee Pnllevitz cum suis op de proppen kwamen, werden bij 't EMA in Kopenhagen bekeken en goed be vonden Beter dan de Parijse voorzet­ ten, zelfs

met verkeerd Aan opdrachten heeft het c e n t r u m , dat v o o r n a m e l i j k onderzoeksopdrachten verzint, ver­ koopt en uitzet, geen gebrek 'Kleine visjes zijn goed Daar hebben we er Verder buileiilands nieJ heel veel van We moeten nu al bela­ chelijk hard werken We hoeven het E , e n stok in de wielen van de ECNB­ met te zoeken het werk komt naar kar was de aan zekerheid grenzende ons toe Dat verbaast zowel onszelf waarschijnlijke toekenning van een als de buitenwacht In nog geen jaar themacentrum aan Bilthoven E uro­ IS 't ontzettend hard gegaan Maar, pa IS groot, Nederland klein Als er toegegeven, de visjes zijn lekker,' vijf prijzen te verdelen zijn, gaan er maar we hebben iets groots nodig, met twee naar zo'n Duits provincie­ toch wel Vervelend IS natuurlijk dat \olg pag inal tje Daarop kun je donder zeggen WIJ wachten op administratieve fun­ Pnllevitz 'Toen moesten we harder dering ' Waarmee Pnllevitz wil zeg­ Het probleem heet Parijs Het gaat er gaan lobbyen Bereid zijn om met iets gen werk te over, maar je moet als ;gevoorzittei om, legt de voormalige gevolmach­ minder genoegen te nemen Om Pa een na aflo instituut bekendheid genereren, er­ tigde Landbouwminister te Rome njs de titel 'themacentrum' te gun ite' te hebbe gens bijhoren Je profileren Hoeveel uit, dat er vijf 'themacentra' door het nen, en zelf het werk te gaan doen o p 15 december wordt heti zei Van Liesl mooi wetenschappehjk werk je ook EMA te vergeven zijn Het ECNB en Deelgenoot te worden ' gevierd dat veertig jaar geit 'e" Jllen hebï doet 'Panjs' zijn de gegadigden om thema­ Dat IS ook niet alles, zegt hij Het de staatkundige band tussi :elling 'zake! centrum Natuur te worden Dat heeft ECNB wil graag als denktank worden Dat komt de sfeer binnen het cen­ Nederland en de Antillen ren' Wel mee trum ten goede, zegt Pnllevitz 'De zo'n instituut nodig, formele erken­ vastgelegd in het Koninkri deVSNU vo( gezien, als instituut dat met alleen meeste mensen hier werken onder ning Je kunt nog zoveel scoren op de statuut. Geen enkele reden inschatting* maar administreert en regelt, maar hoogspanning We hebben de ene training, een doelpunt in de finale is feest, zegt de uit Curasao e'beeldvorm meer doet, wetenschappelijk iets in deadline na de andere Die dagen we altijd beter Het vervelende is 'twas afkomstige Richard Hoo erschat Wat de baan heeft te brengen uit Dat gaat goed, dat bepaalt dat hier op zich een makkie geweest, thema­ (Taal en minderheden) en 1 Lieshout nu Gelukkig wat dat betreft gaat het een werkzame sfeer h a n g t ' 'zijn eiland' voorman van en zal de VS] Voor de diplomaat zelf, de menner linkse Partido di Pueblo t jolitiek om d van het moment, is er 't een en ander 15 december 1954 werd de over de verhi veranderd sinds zijn overkomst uit eeuwendurende afhan­ eld te delen Rome HIJ zit nu, als uitvoerend di kelijkheid van de Antillen irmee stelt h( recteur, aan de andere kant van de, Nederland alleen in een anl i fundamente om 't nog een keer zo te zeggen, ren­ jasje gegoten. versiteitsbest baan 'In Rome bood ik namens de :ld Amsterd Nederlandse regenng de Food and ente, waar he Agricultural Org anization projecten aan Geld aan, m feite Nu dans ik aan 'In april 1995 vestig ik me m shout op vee tuit de andere kant van het koord, ik moet Curagao.Daar wil ik mijn roh nu om geld bedelen Dat is moei len.

Ik wil proberen volgend); ' T "." " ' " " " r ""'*" *S»'"l>ap lEMAl ­ een erkenning die nl.etademS. „eh. „.,d Tilburgsebez lijker Daarbij sprak ik daar namens mede door mij opgerichte Part gesleep,, . . m e n me, h e , „ . , „ n , l , i « o , i , c h museum, ,i|den. de . L „og de g,o„,'.,e ê ™ , , » , Hn een lidstaat (van de Verenigde Naties, te geven da Pueblo voor het eerst in de eilan v « , h . . l , a n een lobby, w a . m . e , PrilleWiz zegt: 'He, lijn spannende dagen ■ DvE), en nu namens een met­gouver DtdeenpohtK gering gekozen te krijgen. Ik k nementele organisatie E en wereld :st zal vooral 15 december graag op het eiland van verschil' jgen m het ur len zijn: niet om te feesten, ma : van decemb Rijksstatuut doet me helemaal cues politie)' 'e wereld van verschil kwam voor Maar het is wel deel van onze de voormalige diplomaat (die ook denis, en ik zou de datum^aan'g, Z l t Z t aanstaand diplomaat is, Pnllevitz om de mensen op het eiland onze , " De bez gaat na zijn termijn bij het ECNB de op de geschiedenis te vertellen Pi ^ ^ e ÜC/, dienst weer in) niet alleen m zijn do di Pueblo wil de geschiedenis erwogen voet werk tot uiting Gewend aan f eesten andere wending geven, wil de gesJ lar zagen in d< weinig mens en partijen op diverse ambassades, denis als het ware rechtzetten kwam hl) in Bavel te wonen 'Bi) 'Voor en na het Rijksstatuut ziji n kon worden Breda, iets anders dan Rome', verdui­ Antillen afhankelijk van Nedeili jal geen result deh)kt hl) Dat was even wennen, m In 1954 heette het alleen niet meei derhandelaar een zo kleine dorpsgemeenschap wij bestuurd werden door eenl r Louw menen smeedde hi) met zo snel contacten als niale raad. Elk eiland kon vanaf» llege bewoge in diplomatenknngen Rap verhuis­ een eilandsregering kiezen, e. ;viger opstell de hl) naar Breda, waar hi) inmiddels kwam een centrale regering vooi, iisteren wildi de golfsport beoefent, en de lokale zes Antilliaanse gebiedsdelen 1 ippen weten e lantwoordeli politiek alsD66'er met belangstel zenlijk veranderde er niets na If Img volgt Hl) denkt er zelfs over om De afhankelijkheid veranderdeal 'r in de plaatselijke afdeling bij wijze van vorm: Nederland heeft qmf ~'|e driehonderd !t middaguur c van hobby actief te worden, want tiek en economie nog steeds i misschien kan Nijpels wel een hel zeggen, en dit zal zo blijven zol pende hand gebruiken, nu er geen Nederland van ons weet te profiw college te vormen hjkt en de stad Probleem is dat de meeste menseik j verloedert zo willen laten. Nederland heeft* Enfm 'Het is spannend', de tijden goed voor ons gezorgd, luidt de o, waarin )e erkend kunt worden, waar­ ting, en dat moeten we zo houdei in )e bekend kunt worden ledere dag zal tot het eind van mijn leven, «* kan de race nu gelopen zi)n, weet schijnlijk tevergeefs, tegen deze Pnllevitz Woensdag 14 december dachte blijven strijden. Zeker Net vloog ie weer naar Kopenhagen, en ­ land heeft ons een schade te betala zo verwachtte hi) al enigszins zou die verantwoordelijkheid zalk de deling tussen Pan)s en Tilburg een moeten nemen, maar het wil toclm! tet Europees C zeggen dat we altijd onder Nedetl» kschermmg E feit worden Pan)s heeft de titel, Til omdat ,a..

Jan van burg het werk Hoe alles praktisch moeten blijven , . . „ „„.va. , . V >*^' aan de KI geregeld moet worden, staat nog met beek in 1634 toevallig voet aan In Mngewezen al vast r>e carrousel diehet EMA en hoe heeft gezet op Curasao?

Op terrein van F Prillevitz [Foto E nk van der Burgt] verdelen wi] de posten heet, draait 'Ik sta de gedachte van selfrehm Het moet dez* nog even door [DvE] voor. We moeten meer zelf prodr Natuurhistoris ren. Van kleerhangers tot koelem^ f arijs is aange den E erenbeemt Dylan van Eijkeren (emdredac van landbouwprodukten totle' iot.

Redactieraad m o e t e n c o n t a n t afgerekend worden en bij tiel Roland E nthoven Bert Heffels Marco Knip krachten: de Antillen moeten bil* Univers is een onafhankelijk weekblad dat wordt voorkeur op floppydisc worden aangeleverd pen Jiska t Mannetie Viory Schellekens Barba uitgegeven door de Katholieke Universiteit Bra alles importeren. We kunnen uf fVo F^^nsdagUde memoberichten graag per elektronische post ra Snoeren Linda van Tilburg bant De onafhankelijke positie en de taakstel ( s c h t n d e l e k u b n l | Officiële mededelingen Medewerkers meer zelf. We zouden meet gelr *uropees Milie I m g zijn n e e r g e l e g d in e e n door de u n i v e r worden verzameld door Pers en Voorlichting Chris Bergman Kalf Bodelier Jan Boelhouwer siteitsraad v istgesteld redactiestatuut De redac Weekblad van de Katholieke moeten hebben in eigen kunnen,iii« tenhagen vijf E (Margreet Kemper 2000] Jeroen van Bree H e r m a n Brusselmans Jeroen tieraad ziet toe op de naleving daarvan Universiteit Brabant Abonnementen Fiers Hugo Keuzenkamp oog moeten hebben voor dingen >» ^^^e centra me Leden mr H Backx voorzitter dr F Boekema Studenten en oud personeelsleden f 25 per Agendapagina H Damen dr H E vers J Rietveld F Teunissen eigen bodem. Vooreen concertinI'll Ven natuur en Redactie adres jaargang instellingen en mensen van buiten C a b t v i n der Zee (22721 E mail dr A Vallen J van Vugt C van Wagtendonk M W a n n d e l a j n l 5037 AB Tilburg Kamers A ID de universiteitsgemeenschip 1 50 Bij opga Uagenda@kub nl lemstad van UB40 hadden enkd «adervandeE u Ackermans adviseur 16 en 17 Telefoon 0 1 3 6 6 2 2 7 7 Fax O H ve voor een a b o n n e m e n t zijn nodig naam Fotografie maanden terug zo'n vijftienduiz'» *'e verzamele Druk 6W145 E mail Schendel®kub nl adres woonplaats en (voor studenten | ANR E n k van der Burgt Stef S c h e l l e k e n s R t m c o Drukkerij E m De (ong Baarle Nassau ( 0 4 2 D 7 Redactie mensen dertig tot zestig gulden o«i| «Preiden Het n u m m e r Opgave bij het redactiesecretariaat Tizclaar Si55l PieterSiebers (hoofdredacteur tel 2926| Paul Toezending geschiedt pas na betaling Tekeningen Twee weken terug was ik in Cur3?s<| ^amen met de Advertenties van den Broek | 2 9 2 D | Michel Knapen (23061 Copyright Bert Witte Angela van Schendel (22771 waar op een avond een cultureel f( €eningen en m Vormgeving en opmaak Het IS verboden zonder schriftelijke toestem Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) Bureau Vin Vhet Postbus20 2040AAZdndvoort Cert (an Bloemers (M09I ming van de hoofdred icteur artikelen illus U n i v t r s maakt deel uit van het HOP waarbi] alle tival plaatsvond met groepen uit 8»­ '" Europa De Tel 02^07 1474T fax 0 2 l 0 7 17680 Redactiesecretariaat tratles ol foto s geheel of gedeeltelijk over te universiteitskranten alsmede een aantal hoge Kopij, matsertjes en mededelingen naire, Aruba en Curafao zelf Ik»' <^eiitrum tot e Angela van Schendel kamer A 17 (22771 nemen schoolbladen zi|n aangesloten Redactie Frank Materiaal k m langtlevcrd worden tot uiterlijk Redactionele medewerkers (2272) S t e e n k a m p Pieter E velein Marcel Wiegman daar ook, samen met 25 anderen E " ^'lioen gulden donderdag voor de week van verschijning t o t Mark van Assen Anneke Dunning Adrian van Telefoon 071 321432 fax 071 317787 13 00 op h e t r e d a c t i e s e c r e t a r i a a t Matsertjes prachtige avond. Die slechts n0 "^'^"g van tak den kostte. Als ik terug ben, kam' |ussenTilburg aan de slag gaan.' [PvdBJ ^ ° " overleg fj

ZETTI

fan itz<

Antillen

'Natuurcentrum heeft grote vis nodig'

latuui crijgt E ^rkenn

UNIVERS

U N I V E P S P ^ g 15 DECEMBER 1994 Nieuws

Studentenpsycholoog verliest procedure

IZETTING alands niej

^an Veldhoven: 'Op akkoord met itzen valt zakelijk niets af te dingen' iolg pagina 1

illen ïr wordt rtig jaar gel ge band tusi de Antillen et Koninkrij rakele reden ! uit Curafaol lichard Hooi| erheden) en )orman van di Pueblo.'( 954 werd de inde aflian­ ie Antillen !n in een ani goten.'

ig ik me m ik mijn rol vei n volgend ji erichte Parti st in de eiian crijgen. Ik h op het eilanJ feesten, wam ie helemaali van onze ges latum aangii t eiland ónzd e vertellen.! geschiedenis ;n,wildegest echtzetten. ksstatuut zijl < van Nedeè een niet me» n door eenb d kon vanafii g kiezen, tl egering vooii biedsdelen.l !r niets na If, eranderdeÉ

legevoorzitter Van Veldhoven liet een na afloop w e t e n 'weinig ite' te hebben met het akkoord. ;ei Van Lieshout nooit afgeval­ ie zullen hebben omdat op diens :elling 'zakelijk niets valt af te en'. Wel meende Van Veldhoven Ie VSNU­voorman een 'behoor­ inschattingsf out' heeft gemaakt Ie'beeldvormende effecten' heeft lerschat. Wat hem betreft wordt i Lieshout niet tot de orde geroe­ en zal de VSNU zich richten tot jolitiek om de universitaire zor­ over de verhoging van het colle­ eld te delen. irmee stelt het Tilburgse college 1 fundamenteel anders op dan de versiteitsbestuurders van bijvoor­ ild Amsterdam, Nijmegen en ente, waar het optreden van Van shout op veel steviger kritiek is tuit.

Tilburgse bezetters zijn de eersten te geven dat het Tilburgse ak­ )rd een politiek compromis is. De ;st zal vooral betekenis moeten jgen in het universitaire raadsde­ van december. Daar denken de cties politieke munt te kunnen an uit de in bedekte termen gef or­ ileerde inschikkelijkheid van het lege. De bezetters hebben even erwogen voet bij stuk te houden, lar zagen in dat een bezetting met weinig mensen eenvoudig gebro­ n kon worden. En dan zou er hele­ lalgeen resultaat zijn geweest. De derhandelaars Van der Zee en Van t Louw menen met het akkoord het llege bewogen te hebben tot een iviger opstelling richting VSNU: isteren wilden ze nog van geen ippen weten en vonden ze het een lantwoordelijkheid van de minis­ r.' e driehonderd studenten die rond ,, . c uiienonueru stuuencen uie luiiu d heelt qu3|« %^ middaguur de aula bevolkten, zal Ig steeds allt I ) blijven zé eet te profile» ■este menseik rland heeft )li 1, luidt de opn i^e zo houden lijn Ie ven, M , tegen deztf n. Zeker: Nei hade te bete jkheid zalk hetwiltocM Het Europees Centrum voor Natuur­ nderNedetl» ieschetming ECNB, dat sinds een it Jan van ft )aat aan de KUB is verbonden, is g voet aan I» .Jangewezen als Europees centrum op terrein van natuurbescherming.

10? an selfrelimt Het moet deze eer delen met het ir zelf prod* Natuurhistorisch Museum in Parijs. tot koeieniK "arijs is aangewezen als coördina­ kten tot Itfi tor. i moeten bi< | i kunnen v« poensdag 14 december verdeelde het n meet gel*' europees Milieu Agentschap in Ko­ ikunnen,B« fenhagen vijf Europese themacentra.

9or dingen»* tJeze centra moeten op een omschre­ concert in w ven natuur­ en milieuthema in het adden enk(* ­kader van de Europese Unie informa­ ijftienduiz» tie verzamelen, bewerken en ver­ ig gulden oï« spreiden. Het ECNB werkt hierbij ikinCura?!! pmen met de universiteit van Wa­ 1 cultureel It' peningen en met instellingen elders roepen uit* m Europa. De KUB ondersteunt het ao zelf. Ik»»' centrum tot en met 1998 met één 5 anderen. E" miljoen gulden. Over de preciese ver­ lechtsvijfS»'; deling van taken en bevoegdheden ig ben, kan»' tussen Tilburg en Parijs volgt binnen­ kort overleg./PvdB/

het een zorg wezen hoe het akkoord precies begrepen moet worden. Als de voormannen Streefkerk, Van der Zee en De Louw het een overwinning noemen, dan is het een overwinning.

Wanneer de collegeleden Van V e l d h o v e n , M o u w e n en De Klerk de aula even na twaalven betreden, aanschouwen die dan ook een opgetogen, luidruchtige menigte s t u d e n t e n die in af­ wachting is van de onderteke­ ning van het akkoord. Vooral wachten ze echter op de aangekon­ digde cameraploeg van de NOS die echter maar niet wil arriveren en verscheidene keren 'nog maar vijf minuten' van de universiteit verwij­

De camera hoeft maar even naar de zaal te zwenken en het geklap en gejoel doet de meters van de NOS­ geluidsapparatuur vervaarlijk uit­ slaan.

De sfeer kan nu helemaal niet meer stuk: de bezetters, de voor­ lichter, de medewerkers van Post 'Professor, alles is opgeruimd en B ewaking, het college, ieder­ een kijkt tevreden terug op deze en niets is vernield' keurige, rimpelloze bezetting.

Het loopt tegen enen als het hoofd Post en Bewaking bij de college­ tocollaire handelingen. Prompt na de burelen veschijnt: 'Professor, alles is ondertekening worden die onderbro­ opgeruimd en niets is vernield.' ken door de alsnog gearriveerde 's Avonds werden in het NOS­jour­ reportageploeg, welke een waarlijk naal geen beelden van de bezetting stormachtig applaus ten deel valt. vertoond. [PS] derd blijkt. Als om kwart over twaalf de ploeg zich op de Wandelboslaan bevindt, en niet op de aangegeven Warandelaan, besluiten de bezetters toch maar over te gaan tot de pro­

m Personeelsleden die 's ochtends de toegang tot het bezette bestuursgebouw werd geweigerd, hielden zich dinsdag In de mensa op tot ze om half een door studenten weer werden toegelaten. Een enkel personeelslid vervloekte de aktle hartgrondig, de meesten hadden begrip voor de actievoerders. [Foto: Enk van der Burgt)

Student studeert drie keer af Voor het eerst in de geschiedenis van deze universiteit studeert een stu­ dent af in drie richtingen. Voor die primeur tekent Walter Scheffrahn, die 23 december een bul ontvangt voor Bedrijfseconomie, Fiscaal Recht en Fiscale Economie. Scheffrahn, die ook nog jarenlang lid was van de universiteitsraad, volstaat overigens met één scriptie, 'maar die is dan wel drie keer zo dik'. [PS]

Duizendste bezoeker Loopbaan Advies Centrum Het in juni dit jaar geopende Loop­ baan Advies Centrum LAC heeft woensdag 14 december zijn duizend­ ste bezoeker kunnen verwelkomen.

Het centrum, dat is opgericht om de overgang tussen universiteit en ar­ beidsmarkt te versoepelen, presteert hiermee boven verwachting, zegt coördinator drs. E. Poppeliers. Ook de deelname aan de cursussen is groter dan voorzien. De gebruikers bezoeken het centrum vooral om de documentatie te bestuderen, en zijn volgens door hen ingevulde vra­ genformulieren tevreden over het materiaal en over de oprichting van het LAC. Of het centrum vanwege de grote toeloop extra geld dan wel menskracht nodig heeft, zal blijken uit het evaluatieonderzoek, dat na­ jaar 1995 op de rol staat. [PvdB]

Studenten geven voldoendes aan Y en Q

t

atuurcentrum krijgt Europese erkenning

Het Kantongerecht in Tilburg heeft de uitspraak van een beroepscom­ missie die stelde dat de KUB de eer­ der ontslagen studentenpsycholoog Ronald Verboom weer in dienst moet nemen verworpen. Deze werd ont­ slagen wegens ongewenste seksuele intimiteiten. Verboom heeft het vonnis nog niet ontvangen, maar neemt aan dat hij hoger beroep zal aantekenen om zo een schadevergoe­ ding te bewerkstelligen. [PS]

TiLBURGERS NIET PROMINENT GEACHT

KUB scoort beter in Sociologen­top 50 In de rangorde van de vijftig meest publicerende sociologen scoort de KUB aanmerkelijk beter dan vorig jaar. Dr. Loek Halman is de hoogst scorende Tilburger, op een 21­ste plaats.

Prof. Harry van den Eerenbeemt was vorige keer nog de best scorende KUB'er, maar duikelt nu uit de top vijftig.

D

e sociologen­top die wordt afge­ drukt in het decembernummer van Mens en Maatschappij handelt over de publikaties in de periode 1991 ­ 1993. Vorig jaar behandelde de lijst de periode 1988­1990. De verschillen tussen de twee lijsten zijn markant.

Lijstaanvoerder nu, prof. dr. W. Mas­ tenbroek (organisatie­adviseur en parttime verbonden aan de VU Am­ sterdam) kwam op de vorige lijst niet voor. Van den Eerenbeemt bewandelt de omgekeerde weg: vorig jaar num­ mer zestien, nu buiten beeld. Welis­ waar is de KUB in beide lijsten met vijf sociologen aanwezig, maar de rangordes zijn nu hoger. Drie nieuwe­ lingen op de lijst zijn dr. Loek Hal­ man, prof. dr. Peter Ester en dr. Mei van Elteren, die binnenkomen op een 21­ste, 23­ste en 26­ste plaats. De vierde nieuweling, prof. dr. Jules van

Dijck, figureert op de stek 41. De eni­ ge van de 'oude' top vijf die namens de KUB weer weet te scoren is dr. Jan Nelissen (toen 24, nu één plaats ho­ ger).

De drie Groningse sociologen die verantwoordelijk zijn voor de rang­ lijst, hebben dit keer ook aan alle aangeschreven sociologen gevraagd de in hun ogen prominente weten­ schappers aan te wijzen. Aanzien blijkt iets geheel anders dan produk­ tiviteit, want Mastenbroek wordt door niemand genoemd, terwijl de meest beroemde socioloog. De Swaan, is terug te vinden op de 44­ste plaats van de produktiviteitslijst. Vier van de vijf KUB 'ers op deze lijst worden door geen enkele collega prominent genoemd; Nelissen krijgt één vermel­ ding. [PvdB]

Volgens de voorlopige uitslag van een enquête onder gebruikers van de gebouwen Y en Q, de nieuwbouw die in september is opgeleverd, missen studenten vooral kopieermachines en uitgiftebalies voor koffie. Het Til­ burgs Studenten Overleg wil in ja­ nuari het gebruikersonderzoek voortzetten. Op basis van de eerste 400 enquêtes valt te concluderen dat de klimaatregeling en de entree in gebouw Y als onvoldoende worden ervaren, en dat in gebouw Q de tus­ sendeuren te zwaar worden bevon­ den en de beenruimte in de college­ zaal te beperkt. Beide gebouwen krij­ gen als eindcijfer een voldoende; Q een zeven min, Y een zeven plus. iPvdB]

Studenten blokkeren station Woensdag hebben protesterende stu­ denten de spoorlijnen rond het cen­ traal station van Utrecht geblok­ keerd. Vanaf half twee lag het trein­ verkeer goeddeels stil. Pas tegen de avond beëindigden de studenten de door de LSVb opgezette actie. De spoorwegen bekijken of de schade op hen verhaald kan worden. [PS]

rv

U 3 V I V E R S tIS 15 DECEMBER 1994 Acties

LSVB STOOKT SMEULEND VUURTJE OND ER 'INTENTIEVERKLARING' OP

Universiteiten en hogescholen steunen studenten in protest

VSNU­voorman Van Lieshout: 'De collegeldverhoging Is een zaak van de minister' [Foto: Bram de Hollander

Na maandenlang vergeefs actievoeren haalde de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) deze week eindelijk het eerste succes binnen. Drie dagen nadat de voorzitters van de verenigingen van universiteiten en hogescholen (VSNU en HBO­Raad) zich schaarden achter de plannen van Ritzen voor bezuinigingen op het hoger onderwijs, wisten zij diezelfde voorzitters zover te krijgen het financiële rekenwerk van het ministerie opnieuw te doorkruisen.

Marcel WiegmaniHOP

Het trapezewerk dat tot voor kort op eenzame hoogte werd verricht door een onnavolgbare minister Ritzen blijkt nu ook met verve beoefend te kunnen worden door de voorzitter van de samenwer­ kende universiteiten, Van Lies­ hout. Het sluwe oog van deze be­ stuurder zal ongetwijfeld gevallen zijn op een ogenschijnlijk minder belangrijke passage in het akkoord dat vorige week in werkelijk vlie­ gende vaart met de minister werd gesloten. Stond daar, als je het goed las, niet gewoon dat de verhoging van de collegelden een kwestie was van de minister? En gaf niet net die passage hem de speelruimte om de patstelling te doorbreken en met een schijnbaar glanzend resultaat terug te keren naar zijn universi­ taire achterban? Kon hij niet gaan strijken met de eer dat de bezuini­ gingen die 'zijn' instellingen be­ dreigden van tafel waren? En kon hi) niet bogen op een overeenkomst

Bij de LSVb heerste maandagavond grote tevredenheid. Die middag was op initiatief van de studentenbond een verrassende verklaring op papier gezet: de voorzitters van VSNU, HBO­Raad, en de studentenorganisa­ ties LSVb en ISO zijn tegen verhoging van het collegegeld. Daarmee haalde de LSVb het plan van Ritzen onder­ uit, om met steun van de universi­ teiten en hogescholen het collegegeld met duizend gulden te verhogen. De VSNU­ en HBO­Raadvoorzitters had­ den vrijdag nog een intentieverkla­ ring ondertekend, waarin die verho­ ging was opgenomen. De studenten waren daarbij niet betrokken, omdat dat volgens Ritzen door alle haast 'fysiek onmogelijk' was.

Tegen de verklaring van Ritzen en de

hij had kunnen weten dat die an­ dere koorddan­ ser. Ritzen, het akkoord zou uit­ buiten en ­ als de universiteiten zich weer soli­ dair verklaarden met de studenten ­ de instellingen zou vragen of zij dan misschien een beter alternatief wis­ ten te bedenken. En omdat Van Lies­ hout op zijn vingers kon natellen dat zo'n alternatief van de universiteiten niet te verwachten was, wist hij dat met zijn handtekening het lot van de studenten bezegeld was.

:""°„tiï3 COMMENTAAR voor de stelsel­ h e r z i e n i n g die eerder nog tot stand leek te moeten komen in de wetenschap dat ze gekoppeld waren aan bezui­ nigingen ? Welnu, dan was er toch alle reden met opgeheven hoofd het mi­ nisterie te verlaten?

Een sluw akkoord

Nu zijn overeenkomsten als deze met de minister natuurlijk zelden het resultaat van ethisch gepalaver, maar de oud­Nijmegenaar Van Lieshout laadt wel erg sterk de verdenking van te vergaand pragmatisme en oppor­ tunisme op zijn schouders. Strikt genomen lijkt de VSNU­voorzitter zijn boekje niet te buiten zi)n gegaan ­ ook al had hij alleen de bevoegdheid tot onderhandelen en niet tot teke­ nen zoals nu hier en daar door colle­ gevoorzitters beweerd wordt. Maar

De Tilburgse collegevoorzitter Van Veldhoven vindt dat op die handel­ wijze 'zakelijk niets af te dingen' valt.

En, omdat het vuur hem door de be­ zettende studenten niet werkelijk aan de schenen is gelegd, kon hij in het bezettingsakkoord dat hier geslo­ ten werd, volstaan met de constate­

beide voorzitters werd door studen­ ten massaal geprotesteerd. In Til­ burg, Delft, Amsterdam, Eindhoven, Groningen en Arnhem bezetten zij universiteits­ en hogeschoolgebou­ wen, in Utrecht ging men woensdag massaal de straat op. De studenten voelden zich verraden door de instel­ lingen, die zich in de afgelopen maan­ den nog samen met hen hadden ver­ zet tegen de bezuinigingen op stu­ diefinanciering en hoger onderwijs.

In de loop van maandag werd echter al duidelijk dat veel universiteiten en hogescholen moeite hadden met het akkoord tussen de voorzitters en Rit­ zen. Zo verklaarde het College van Bestuur van de Rijks­ universiteit Groningen onmiddellijk de verho­ ging van het college­ geld niet te accepteren.

De bestuurders eisten dat de VSNU terug zou keren naar het oude standpunt: eerst de 500 miljoen gulden van ta­ fel, dan pas praten over een hervorming van het hoger onderwijs.

Maandagmiddag sloeg de LSVb zijn slag. De bond had lucht gekre­ gen van een VSNU­ver­ gadering met de colle­ gevoorzitters van de universiteiten over de plannen van Ritzen.

Een kleine delegatie studenten drong de ver­ gadering binnen en eis­ te met succes dat een eerder belegde bijeen­ komst tussen VSNU en HBO­ Raad werd ver­ vroegd en uitgebreid met de studentenorga­ nisaties LSVb en ISO. Inzet van het nieuwe overleg: een gezamen­ { ^£^ ( \ v li)ke verklaring tegen de verhoging van het collegegeld.

Voorzitter Van Lieshout van de VSNU ging aan de Amsterdamse Vrije Universiteit door de bocht, evenals zijn collega van de HB O­ Raad. De LSVb slaagde er op die manier in het smeulende vuurtje onder de intentieverklaring van Rit­ zen, Van Lieshout en HB O­Raad­ voorzitter Van der Hek flink op te stoken.

Tijdens de presentatie van het ak­ koord, drie dagen daarvoor, hadden de voorzitters echter niets laten merken van een afwijzing. Van Lies­ hout sprak alleen van een 'ontstel­ lend grote aanslag' op studenten, die op de universiteiten en hogescholen een morele druk legt de studeerbaar­ heid van het onderwijs te vergroten.

ring dat Van Lieshout hoogstens te verwijten is dat hij 'onvoldoende rekening met de beeldvorming' heeft gehouden.

Deze milde beoordeling van een man die zich recent al publiekelijk liet ontvallen dat verhoging van de collegelden een voor de hand lig­ gende optie was, valt vanuit het ge­ zichtspunt van een universiteits­ bestuurder te billijken. Hoewel Van Lieshout elke ethiek zonne­ klaar uit het oog verloren is, heeft hij met het akkoord de universi­ teiten gevrijwaard van ingrijpende bezuinigingen. Universitaire be­ stuurders kijken wel drie keer uit voordat ze openlijk toegeven dat de verhoging van de collegelden niet eens zo'n gek idee is, maar diep in het hart zullen de meesten die maatregel verdedigbaar vin­ den. Bij de waarde van de steun die universiteiten nu aan studenten betuigen moet men zich dan ook maar niet te veel voorstellen. [PS]

Rectorenpaar

Wee(

Het is kerstavond. In het huis de rector en zijn vrouw is alles k weede Kame reedheid gebracht vooreen soitu niveau. Aan twee wanden prijket van minister uitgeknipte krantenpublikaties] collegegeld ir het afgelopen jaar waarin de r« werd genoemd. D eNederlandset O gulden te nomie mag het weliswaar si» doen, het aantal centimeter knifMiere verhogin over de rector stijgt nog steedsk ,. .„.nrpld is jaar. Het haardvuur knappert,, '^ ê^spreio is paardehoofdstel is met een sfet |gf v^el aanvc potje extra uitgelicht en in dekei boom branden honderden lampf wel het volge Eronder staat een kerststal. D en tor zelf heeft het motortje vaa logeiijk is, wi' oud aquariumpompje omgebom ip zoek gaat zodat de kribbe nu automath (elijkheden oi heen en weer schommelt.

Verheugd wordt uitgekeken nam, gasten van vanavond: alle deun van de KUB met hun partner. Ot die Belg van de Sociale Facuheit% nog even getwijfeld in huizel Klerk. Hij spreekt zo onverstii ieter Evelein I baar en komt altijd bij het Collij van Bestuur zeuren om meeifi voor de psychologen. 'Maar he. kerst, en dan is er voor iedett itzen pres plaats in de stal', aldus citeetk\ week vrij d. rectorvrij naar de Bijbel. En dus binet een i decaan Berghman uiteindelijk» ezuinigingeno uitgenodigd. waarbij de be Aan de enige nog vrije wandioi escholen en ui kamer hingen twee enorme porta miljoen gulder ten. Er was duidelijk iets foutgep op de student toen de huisschilder van de KUi, 500 gulden opdracht had gekregen het Tilki " betalen, en i se rectorenpaar te portretteren. % "oP kwam deze groot is moet groot zijn' had den iek tor de schilder nageroepen. Maaii VVD wil dat h( de schilder dat zo letterlijk zoutj vatten, daar hadden ze niet op geii kend. Er was zelfs paniek uitgeh ken, want zou er voor deze pm tretten na afloop van de rectoraé periode wel plaats zijn in de Portrt] tenzaaU D at verklaart waarom afgelopen weken een groot aantt ambtenaren alles wat in de Port4 tenzaal hangt met een loep hei bekeken om na te gaan wie eruitn kunnen om plaats te maken voor, toekomstige aanwinsten. Hetresi taat van de speurtocht viel bek wat tegen, want er hingen erslecÈ iOndanks ptoti twee die nooit rector waren gewei ten en univers een aan het kruis en een achter%k ter Ritzen wil ( En volgens een inderhaast gemi 500 miljoen gi pleegde theoloog viel niet uit te .Iderwijsdekom ten dat de eerste ooit nog rectonii ■ven op student rie van Financ worden.

Als speciale gast was de sociolm de intentieverl Van Elteren uitgenodigd, owdatli dag9decembei zo goed voordraagt uit anderma de voorzitters werk. Hij presteerde het om 'dehei gen van univc dertjes lagen bij nachte' te pre» scholen (VSN teren als zijn eigen gedich t, maarii W.C.M, van L werd door de overige aanwezip' det Hek en ui weggehoond. Toen hij echter verte dagen daarna. de dat de componist ooit een leerlk van hem was geweest en dathijé * Het college eigenlijk indirect de geestelijkeii stappen omhc spiratie voor dit lied had geleveri 3250 gulden i vonden de anderen het wel genoei met ouders ui Ze pakten de arme ziel bij kop i' deninkomens konten smeten hem het huis uit, ha ginggecompei naroepend: 'Als je zo opvallendfli lende studief il gieert, dan word je nooit hoogk daarbij om on raar.' Ontroostbaar verdween bijii de studenten.] doordecompe de donkere kerstnacht.

Het probleem van de te groot uitgi' lijkheid van h vallen portretten werd vervolg(i>^ voor iedereen opgelost door Mare Groenhuijit^ de charmante rechtendecaan. *' * De universi vestig ze aan het plafond, dan fói len hoeven pa ken jullie voortaan eeuwig op e"' na de eeuwwi neer, net als Hij.' D e anderen krti' ming van he ten instemmend. En zo werd het ii onderwijs me beste kerst die het rectorenpaar oot> joen gulden o tot 200 miljo had gevierd.

Tot die tijd 1 teiten et zelfs bij om de her Boellioix^weJ' reiden.

l

co

ICexizenlcamp

U N I " V F " R S W^

15 DECEMBER 1994

Zoetermeerse perikelen

Weede Kamer vindt verhoging collegegeld te fors

ar n het huis] iwisallesu oreensoutt ndenprtfke, mblikaties aarin de r« ededandset 'iswaar sk meter ktitpi ogsteedsn knappert net een s

weede Kamer is tegen het van minister Ritzen om collegegeld in 1997 met O gulden te verhogen. Een lere verhoging die meer

It gespreid is voor de

niet meer dan 500 gulden wordt ver hoogd Daarbi) voelt de fractie er mets voor dat studenten uit lage inkomens worden gecompenseerd De VVD heeft nog twee alternatieven in ge dachten De eerste betreft afschaffing van de OV kaart Van de opbrengst, 900 mil)oen gulden, kan 200 miljoen naar minister Ritzen De overige 700

worden verdeeld over de studenten Het collegegeld gaat dan niet omhoog OokachtdeVVDmogehjkdat de instellingen worden aangeslagen voor 200 miljoen gulden, en dat zi) vervolgens zelf bepalen hoe zi) dat geld opbrengen Woordvoerster De Vries 'Bijvoorbeeld door het collegegeld van hun studenten te verhogen '

PvdA en D66 toonden zich woensdagochtend veel positiever over de voornemens van het kabinet Zij be klemtoonden dat de hervorming van het hoger onderwijs nu snel van start kan gaan, omdat Ritzen daarvoor 500 miljoen gulden extra heeft weten los te peuteren Echter, ook PvdA en D66 hebben moeite met de forse verho-

Mlnister Ritzen spaart universiteiten maar houdt vast aan verhoging van het collegegeld met 1000 gulden. [Foto Enk van der Burgt]

ler wel aanvaardbaar. f en in dek erden lam^ wel het volgens de minister rststal Den jgelijk IS, Wil de Kamer dat 101 tortje vat e omgebom automatn melt. ekekennaoii l: alle deem, partner O» e Faculteit 1 in huml o onverstil nj het Coili om meer '. 'Maarh voor leden 'us citeerde 'yel.Endus teindehjk

iP

zoek gaat naar andere

(elijkheden om te bezuini-

letet Evelein I HOP

l

itzen presenteerde vorige week vrijdag namens het kabinet een pakket alternatieezumigmgen op het hoger onderwaarbij de bezuinigingen op de escholen en universiteiten voor miljoen gulden worden af gewenop de studenten Zij moeten in 6 500 gulden collegegeld extra betalen, en in 1997 nog eens irop kwam deze week een golf van lek WD wil dat het collegegeld met

je wanda\ lormeportti lts fout gepi 'an de KUii •nhetTilh\ treiteren ffi 'm' hadden "pen. Maari terlijkzouti e niet op gm liek uitgek )or deze pti de rectormls MAATREGELEN UIT AKKOORD OP EEN RIJTJE lindePortii rt waarom groot aaÉi in de Portti en loep hei, I wie eruitm laken vooi ten. Hetresi ht viel hek miljoen gulden per jaar. Het conigenerslecit SOndanks protesten van studen- Op den duur moet het nieuwe stelsel aren gewed ten en universiteiten wil minis- voor hoger onderwijs leiden tot klei- tract met de NS loopt af op 1 n achter^li ;ter Ritzen wil de bezuiniging van nere universiteiten en 'wellicht' ook november 1998. Tot de mogelijhaast gerad 1500 miljoen gulden op hoger on- kleinere hogescholen. De gemiddel- ke varianten van versobering be• derwijs de komende jaren afschui- de studieduur kan volgens Ritzen hoort invoering van een 'chipriet uit te card' met een beperkt aantal logrecton» ven op studenten en het ministe- met een half jaar omlaag. reiskilometers of vervoer per bus, ne van Financien. Dat blijkt uit tram en metro. de sociolm 'de intentieverklaring die hij vrij- * Het ministerie van Financien draagt fors bij aan de onderwijsbegroting. dag 9 december ondertekende met gd, om, * Doordat de prestatiebeurs (een it andermci de voorzitters van de verenigin- Zo wordt een bedrag van 800 miljoen lening die later kan worden omgulden, afkomstig uit een speciaal gen van universiteiten en hogeet om'dek te' te preset scholen (VSNU en HBO-Raad), potje voor compensatie van wacht- gezet in een gift) de systematiek icht,maaiii W.C.M, van Lieshout en A. van gelden, over de jaren 1995 tot en met van de tempobeurs (een gift die det Hek en uit uitlatingen in de 2001 ingeboekt als bezuiniging. Tot later eventueel wordt omgezet aanweiip die tijd hoeft dat geld niet te worden in een lening) omdraait, levert de echter verti dagen daarna. De maatregelen: gebruikt voor ontslagen werknemers, maatregel tijdelijk een piek in de iteenleerkt endathijiii * Het collegegeld gaat in twee maar is het al wel beschikbaar ge- bezuinigingen op studiefinanciering op. In 1999 is dat 965 mileestelijkeii stappen omhoog van 2250 naar steld door Financien. joen gulden. Precies in dat jaar md gelend 3250 gulden in 1998. Studenten t wel genoeg met ouders uit de lagere en mid- * De tegenvaller in de uitgaven voor krijgen de universiteiten en hogeel bij kop II deninkomens krijgen de verho- de ov-kaart vanwege de onverwacht scholen het leeuwedeel van de hmsuitM ging gecompenseerd in de aanvul- grote keuze voor de 'dure' weekkaart extra 500 miljoen voor de herpvallendpli lende studiefinanciering. Het gaat wordt gecompenseerd door afschaf- vorming van het stelsel van hotooit hooilt daarbij om ongeveer de helft van fing van de studiefinanciering voor ger onderwijs. rdweenhi!» de studenten. Ritzen verwacht dat middelbare scholieren. In de toet. door de compensatie de toeganke- komst worden de beurzen en ov-kaar- De ingrepen in de studiefinanciering leveren sowieso veel geld 3 groot mtp lijkheid van het hoger onderwijs ten toegekend naar schoolsoort. Midop. Tot 2000 bezuinigt Ritzen voor iedereen gewaarborgd blijft. delbare scholieren krijgen dan ald vervolge'^ leen nog maar kinderbijslag, terwijl ruim 1,2 miljard gulden meer roenhuijsei decaan 'li * De universiteiten en hogescho- het kleine aantal studenten dat jon- dan in het regeerakkoord is afgemd, dan hl len hoeven pas geld in te leveren ger is dan achttien jaar wel studiefi- sproken. Zulke extra opbrengsten uwig op on' na de eeuwwisseling. Een hervor- nanciering krijgt. De ov-kaart tegen- uit bezuinigingsmaatregelen aderen kné ming van het stelsel van hoger valler van 486 miljoen gulden wordt moeten normaal gesproken te, werd hete onderwijs moet in 2001 50 mil- daarmee ruimschoots gecompen- rug naar Financien. Ritzen mag het geld echter houden om de trenpaarooi joen gulden opbrengen, oplopend seerd. tot 200 miljoen gulden in 2004. Versobering van de ov-studenten- bezuinigingen op hoger onderTot die tijd krijgen de universi- kaart moet daarnaast in 1998 60 mil- wijs gedeeltelijk ongedaan te maj teiten er zelfs 500 milj oen gulden joen gulden opbrengen, oplopend tot ken./MW/HOP7 • DIJ om de hervorming voor te be- 360 miljoen gulden vanaf 2000. Nu l reiden. kost de ov-studentenkaart nog 900

Minister houdt vast aan coUegeld van 3250 gulden

II

ging van het collegegeld D66-woord voerder B Bakker 'Maar toch, tot nog toe hebben studenten niet veel hoeven lenen om te kunnen studeren Nu moeten ze echt gaan investeren in hun toekomst Daar zijn wij niet tegen ' Volgens PvdA kamerlid W van Gelder wordt een te groot deel van de bezuinigingen afgewenteld op de stu denten Een hoger collegegeld acht hij onontkoombaar, maar 'daar moet dan wel beter onderwijs tegenover staan' Volgens Van Gelder kan de verhoging van het collegegeld deels van tafel, door alsnog meer op de instellingen te bezuinigen Als de verhoging van het collegegeld zou worden geschrapt, moet 200 miljoen gulden elders worden gevonden Minister Ritzen acht dat onmogelijk 'HIJ peinst er niet over ook maar een letter of cijfer aan het kabinetsbesluit te veranderen Het blijft zoals het is Daarover valt niet te onderhandelen', aldus zijn woordvoerder 'Ritzen beschouwt de verhoging van het collegegeld en de inves teringen m het hoger onderwijs als een, ondeelbaar p a k k e t ' De voorzitters van de verenigingen van universiteiten en hogescholen (VSNU en HBO Raad), Van Lieshout en Van der Hek, hebben dinsdagavond verklaard dat zij bereid zijn om op zoek te gaan naar alternatieven Het snijden in eigen vlees is volgens hen echter geen optie

Minister weerhield kabinet van aanslag op hoger onderwijs Protesten of niet, minister Ritzen heeft de universiteiten hoe dan ook een grote dienst bewezen. Het kabinet heeft immers erkend dat de voorgenomen bezuiniging op de instellingen bij nader inzien veel te fors was. Het wil nu zelfs in het hoger onderwijs investeren.

U

itstel en verlaging van de bezuinigingen, en een extra potje van 500 miljoen voor de stelselherzie mng na alle uitspraken over de 'harde' bezuinigingen op het hoger onderwijs en de 'onvoorwaardelijke steun' van minister Ritzen en staatssecretaris Nuis aan het kabinetsbesluit om hardhandig in te grijpen, had niemand durven dromen dat de hogescholen en universiteiten er zo goed vanaf zouden komen Althans als het aan het kabinet ligt Want de Tweede Kamer en ook de hogescholen en universiteiten plaatsten dinsdag 13 december nogal wat vraagtekens bij de intentieverklanng van de bewindslieden op Onderwijs en Landbouw, en de voorzitters van de VSNU en de HBO-Raad De vraag is natuurlijk hoe heeft Rit zen het kabinet zover gekregen? De eerste stap op weg naar het kabinetsbesluit was het overtuigen van minister Zalm van Financien Gesteund door het aanhoudende, zeldzaam coherente verzet van universiteiten en hogescholen, is Ritzen er in een aantal gesprekken in geslaagd om Zalm over de streep te trekken Hoe verdeeld ook, de technische werkgroep die onderzoek deed naar de haalbaarheid van de voorgenomen bezuinigingen heeft Ritzen daarbij geholpen, zo beweren betrokkenen Terwijl de meningen van de ambte-

naren van Financien en Onderwijs in de werkgroep voornamelijk op politieke overwegingen waren gestoeld, maakten de onafhankelijke werkgroepleden van lOO, CPB en SCP duidelijk dat een bezuiniging van 500 miljoen in elk geval veel te ingrijpend was Zonder tegenbod was Ritzen m het kabinet echter kansloos Voortbordurend op de gedachte dat studenten best meer kunnen investeren in hun toekomst, stelde hij Zalm daarom voor de collegegelden aanzienlijk te verhogen De studenten konden trouwens voor nog meer geld zorgen Ritzen deelde Zalm mee dat hij de opbrengsten uit de diverse bezuinigingsmaatregelen in de studiefinanciering voorzichtig had geraamd HIJ verwachtte bij nader inzien dat ze veel meer geld zouden opleveren Tot het jaar 2000 ging het om liefst 1,2 miljard gulden Tot zover is te begrijpen dat eerst Zalm, en later het kabinet Ritzen te hulp zijn geschoten De patstelling kon niet voortduren Een wel heel opvallende manoeuvre is dat het kabinet. Zalm voorop, er mee heeft ingestemd dat Ritzen tot en met het jaar 2000 opgeteld liefst 800 miljoen gulden krijgt uit een centraal potje voor wachtgelduitgaven, terwijl het kabinet weet dat die uitgaven zich helemaal met zullen voordoen Jawel, er zullen ontslagen vallen Maar voor de uitkeringen zijn er twee andere potjes De 800 miljoen kan worden besteed aan andere zaken De s t e l s e l h e r z i e n i n g is daarvan de voornaamste Daarvoor heeft Ritzen nu als een donderslag bij heldere hemel 500 miljoen gulden extra beschikbaar [PE/HOP]

U r S T I V E R S H ^ 15 DECEMBER 1994 Wetenschap

PROMOVENDUS ONDERZOEKT ERKEND PARTICULIER OND ERWIJS

'Wetgeving leidt niet automatisch tot hogere kwaliteit jaarlijks zo'n vijftien­ duizend cursussen, die uiteenlopen van schriftelijk onderwijs op afstand met dui­ zenden cursisten (zo­ als de LOI), via bedrijf­ sopleidingen tot een cursusje bloemschik­ ken in een wijkcen­ trum.

Ook al wordt er vaak met enig dédain geke­ ken naar dergelijke opleidingen, weet Backx, dat neemt niet weg dat de cursist recht heeft om waar voor zijn geld te krij­ gen. De overheid heeft de taak op zich geno­ men toezicht op het particulier onderwijs te houden, en heeft een erkenningsrege­ ling met wettelijke waarborgen in het le­ ven geroepen, die om­ schreven staat in de WEOvanl986,deWet op de Erkende Onder­ wijsinstellingen. Die erkenning wordt pas afgegeven als de in­ stituten werken met ■ De Tllburgse Kappers Opleidingsschool, een van de 224 erkende particuliere onderwijsinstellingen ­ het onderwerp van Backx' dissertatie. vakbekwame docen­ [Foto: Enk van der Burgt] ten, als er helderheid bestaat over examens Het particulier onderwijs ­ alles van enliïs alle rechten en plichten van de nkele jaren geleden raakte het Blankestijn'.

Utrechtse particuliere onder­ Onderwijsjurist en oud­voorzitter cursist duidelijk omschreven zijn. De grootschalige schriftelijke opleidin­ wijsinstituut B lankestijn in van de universiteitsraad mr. HugS" " overheid is de laatste jaren echter te­ gen tot een cursusje opspraak. Eindexamenleerlingen Backx (1957) herinnert zich dit voor­ rughoudend in het toekennen van er­ bloemschikken ­ vormt een haalden voor het vak economie ge­ val nog, evenals die van het Instituut kenningen, omdat cursisten dan een middeld drie­pun ten meer dan scho­ De Boer (Arnhem), dat eveneens frau­ beroep kunnen doen op studiefinan­ wezenlijk onderdeel van het lieren in den lande, en dat was ver­ de pleegde met eindexamengegevens. ciering. ondenA/ijsbestel. Sommige dacht. Al snel bleek dat de docenten Dat is smullen voor de pers, en dan is particuliere instellingen zijn door wat al te royaal waren in het toeken­ de beeldvorming snel gemaakt: par­ nen van hoge cijfers. Deze kwestie ticuliere onderwijsinstellingen rom ­ H > e overheidserkenning wordt ge­ de overheid 'erkend', en dat wekt deed de naam van het instituut geen melen maar wat aan. Niet terecht, zien als een keurmerk, maar lang niet de schijn dat het bonafide oplei­ goed, leerlingen bleven massaal weg oordeelt B ackx, nadat hij er ruim alle instellingen hebben dit predi­ dingen betreft. Wettelijke regels en docenten werden op straat gezet. tweehonderd heeft onderzocht. 'De kaat. Veel ervan, met name de klei­ nere instellingen, zien het belang er kunnen echter de kwaliteit van het Via een dubieuze constructie bleven misstanden in het particuliere onder­ niet van in, of hebben geen zin zich deze mensen, die een uitkering ont­ wijs vallen heus wel mee.' particulier onderwijs niet waarbor­ vingen, toch nog op de pay roll van Dat 'niet door de overheid bekostig­ in te laten met de ambtelijke molens.

Blankestijn staan. Dat was de dood­ de' onderwijs is het onderwerp van Deze hebben geen cultuur ontwik­ gen, meent promovendus Hugo steek voor het instituut ­ waarop het Backx' dissertatie, waarop hij vrijdag keld om de politieke ontwikkelingen Backx. Daar moeten de opleidin­ doek viel. Inmiddels opereert de in­ 16 december promoveert. Ruim 1500 bij te houden, en doen gewoon hun gen zelf voor zorgen. stelling verder onder de naam 'Nieuw particuliere instituten verzorgen werk: het verzorgen van een cursus.

Van oprichter B lankestijn van het

E

Kleine uitgaven voor eten kunnen snel oplopen Onderzoeksbureaus die schattin­ gen doen over maandelijkse uitga­ ven van gezinnen, hebben de nei­ ging aan de lage kant te zitten. Dat heeft alles te maken met de ge­ volgde methode: om de huishou­ dens niet teveel te vermoeien ook de kleine aankopen bij te houden, wordt hen gevraagd alleen de 'gro­ tere' uitgaven te noteren (bedragen van boven een tientje). Worden ook de kleine boodschappen mee­ genomen, dan blijkt een gezin tien procent meer uit te geven. Vooral de uitgaven van voeding blijkt veel hoger dan wordt aangenomen. Een gemiddeld gezin spendeert daar­ aan 450 gulden per maand , maar worden de kleine boodschappen meegenomen, dan loopt het huis­ houdboekje op tot 500 gulden. Eco­ nometrist drs. Rob Alessie (1958) doet in zi)n proefschriftSome Em­ pirical Studies on Consumer Be­ haviour voorstellen om de onder­ schatting te corrigeren. Alessie

promoveert op 22 december bij prof. dr. ir. A. Kapteyn.

Ook heeft Alessie onderzocht of de groei in de aankoop van duurzame consumptiegoederen (auto's) in Enge­ land te wijten is aan de economische groei die in de jaren tachtig is opgetre­ den, of aan de versoepeling van kre­ dietrestricties van banken. Deze laat­ ste blijkt bepalend te zijn voor con­ sumptieve bestedingen. Zouden ban­ ken onder eenvoudigere voorwaarden geld willen lenen aan een consument, dan kan dat een krachtige impuls zijn voor de economie, maar Alessie is huiverig om dit B ritse resultaat toe te passen op de Nederlandse situatie.

[MKJ

Christelijke kamerleden weinig geneigd om vrije meningsuiting te verdedigen Christelijke kamerleden hebben zich sinds 1815 niet echt sterk gemaakt om de vrijheid van meningsuiting te verdedigen. Dat blijkt uit de studie Christelijke kamerleden en de vrij­

KORT heid van meningsuiting van mr. Wil­ lemien Kort­van Welzen (1960), waar­ op zij maandag 19 december zal pro­ moveren. Prof. mr. A. Koekkoek, hoogleraar Staats­ en bestuursrecht en CDA­parlementariër, is haar pro­ motor. Voor haar onderzoek heeft Kort­van Welzen de afgelopen negen jaar de Handelingen van de Eerste en Tweede Kamer bestudeerd. Haar par­ lementair­historische studie start in 1815, als de vrijheid van drukpers in de Grondwet wordt opgenomen, en eindigt in 1983. In dat jaar vindt de laatste wijziging van het drukpers­ artikel plaats.

De promovendus is nagegaan hoe christelijke Kamerleden hun levens­ overtuiging laten doorklinken als de vrijheid van meningsuiting aan de orde is. Uitgangspunt hierbij was het spanningsveld waarin christeliike politici zich bevinden: voor zichzelf wensen ze vrijheid van meningsui­ ting ('Omdat het geloof tot spreken dwingt'), maar eenzelfde vrijheid van andersdenkenden kan uitingen ople­ veren waartegen zij zich willen ver­ zetten.

Kort­van Welzen concludeert dat an­

tirevolutionaire, rooms­katholieke en christelijk­historische afgevaar­ digden (de voorlopers van het CDA) door de jaren heen niet voorop heb­ ben gelopen om de vrijheid van me­ ningsuiting te verdedigen. Voor kamerleden van de SGP en het GPV geldt dit in nog sterkere mate. Het CDA daarentegen maakt zich ­ meer dan haar voorgangers uit de bloed­ groepen CHU, ARP en KVP ­ vaker hard om de vrijheid van meningsui­ ting te beschermen. [MK]

CDA heeft politieke spel altijd slim gespeeld Hoewel de W D als politieke winnaar uit de laatste verkiezingen is geko­ men, heeft zij veel van haar macht moeten inleveren. De PvdA heeft wel veel zetels verloren, maar is qua macht flink gegroeid. D66 heeft haar macht verdubbeld, maar stelt nog weinig voor omdat 'twee keer niks nog steeds niks is'. Dat zegt drs.

Harold Houba, die 22 december promoveert op het proefschrif tGame Theoretic Models of Bargaining.

Houba (1964) studeerde in Tilburg

gelijknamige Utrechtse institm de uitspraak bekend 'dat wej. erkenning nodig hebben omdat «I zo goed zijn'. Anderen verzoekeji let nieuwe k een erkenning uit commerciéleoi ,ordt in thea wegingen, zoals Nieuw Biankesi. dat deed. Momenteel zijn exactj jeopend doo van particuliere instituten dooii overheid erkend, en vallen ondei ie Wetten vc WEO. Backx' onderzoek concentis zich op deze erkende instellinj ichtste prodi 'Door die erkenning wordt naar (rabanders ii ten een schijn gewekt dat het» goed zit. De overheid controleert, te morgen , het zit wel snor, denkt men. Maji werkwijze van de wettelijke ont, lugo Claus c wijsinspectie heeft niet geleidtott; laken. Tragi hogere kwaliteit van de opleidingr.

De WEO, die de 'consument'! /olgens regis m o e t e n b e s c h e r m e n tegen m standen, berust op een misvattis liBerings is da concludeert B ackx: overheidsinjr lanier om m pen in de particuliere onderwi)sse[t was helemaal niet nodig gewee Jjken. 'Voort Backx staat daarom volledig aclit het plan de WEO in te trekken 'zijn is ook nn.

Backx: 'Kwaliteit kun je met afdn gen door het stellen van allerleif lachen en da detailleerde regels of het oplegt mokerklap, e van normen. B elangrijker is datt. stellingen zélf de kwaliteitszorgi; tekst.' de zijne gaan rekenen.' De overlit moet zich volgens de promoveiK. in het onderwijs beperken tot hete eren van voorwaarden in het i\. meen, zodat de instellingen zeltii dacht kunnen geven aan kwaliteit zorg. 'Ze kunnen dan een prediL krijgen als het proces rond debi. teitszorg goed op gang gekomenis De inhoud van het curriculum woi: aan de instellingen zelf overgektr.

Nu de overheidserkenningen zulk verdwijnen, kunnen de opleidersk beste een eigen inspectie en eent­ gen erkenningsregeling in het Ie» gaan roepen. 'In het verledenisè ook gebeurd. Dat heeft zo goedje werkt dat de overheid dat kopieeiè en het tot wetgeving maakte. Pan culiere onderwijsinstellingen m ten hun eigen geschiedenis naloft: en zouden zich opnieuw tot zo'nsti' k u n n e n verleiden. Die inspecii. moet je overlaten aan de inventii; 'Kunst voor Ie teit van het particulier initiatie! 1 op de tuiten \ zie geen noodzaak dat de overheidi' gelegen aan e weer gaat doen.' [MK] pleintje in Tilb je van de ene V Galerie Bremr voormalige ti galetist heeft d Econometrie en is momenteel machines opgi universitair docent aan de Am­ tie. Kaartjes i sterdamse Vrije Universiteit apparatuur hei Prof. dr. A. de Zeeuw is zijn pro­ die stamt. motor. Houba analyseerde on­ derhandelingsstrategieën met be­ hulp van de speltheorie. De stan­ In deze ambi, daardmodellen gaan uit van twee maand decemb spelers, Houba breidde deze uit rellen getoond met één deelnemer, zodat et en omstreekei coalitievormingen kunnen optre­ j logse spelling den. Houba kan de stelling van aard van het \ D66­leider Van Mierlo, dat 'het Dick Hagema CDA altijd in een riante positie pen, kloosters heeft gezeten', met zijn wiskun­ omgeving van dige modellen ten volle onder­ genomen en v schrijven. Voor de laatste verkie­ traditionele. zingen was een coalitie zonder het Technisch is CDA ondenkbaar, en de christen­ werk, al is het democraten hebben altijd slim De brave, sch gebruik gemaakt van hun positie vannostalgiscl door de mogelijke coalitiepart­ pen leent ziel ners tegen elkaar uit te spelen. burgerlijk int( In de meest recente kabinetsfor­ Hageman is d matie heeft D66 haar doelstelling van de twee, r om tot paars te komen, 'heel ra­ ke aquarellen ( tioneel' gespeeld. 'Maar dat heeft lijkt allemaal haar onderhandelingsmacht wel dan ook geen i beperkt. Inhoudeli|k heeft D66 schilder ook ir veel water bij de wijn moeten den afbeeldt, Aoen.' [MK] anekdotische] tekent niet al

1

Surre.

UrSriVF.'RS p | ^ is DECEMBER 1994

BRUID IN DE MORGEN VAN HUGO CLAUS

'Het leven is geen feest'

itei htse institu' ld 'dat wei ibèn omdat ;nverzoekeni Bet nieuwe kalenderjaar mmerciéle Lordt in theater De Vorst iuw Blanke; ïl zijn exact leopend door het gezelschap itituten dooii pe Wetten van Kepler. De vallen sekconcentii tchtste produktie van de de instellin wordt naai Brabanders heet Een bruid in ekt dat het controleert,! Be morgen, een verhaal van kt men, MM, [lugo Claus over keuzes ettelijke oni iet geleid tot naken. Tragi-komisch, want de opleiding, ansument' lolgens regisseur Wim en tegen sen misvatt: Perings is dat een fijne Dverheidsi; Tianier om naar dingen te onderwi)ssetii nodig gewee Lijken. 'Voortdurend serieus volledig adit feijn is ook maar niks. Eerst te trekken tijemetafd» lachen en dan, als een van allerleif )f het oplegji nokerklap, een prachtig stuk rijker is datt. 'aliteitszorgt kekst.' n.' De oveik s promovenii rkentothetcii en in het alf lingenzelfit aan kwaliteit 1 een predila ' rond de hii ig gekomenii rriculumwflii ili overgelaie nningen zulle Ie opleidersk ;ctie en eem ng in het leiii verleden is èj eft zo goedjd 1 dat kopieeÉ maakte. Paitti tellingen m» ïdems nalopa iwtotzo'nstf, Die inspecliif 1 de invenü»:; 'Kunst voor leek en kenner' staat er 31 initiatief If: op de ruiten van galerie Bremmer, de overheidJii gelegen aan een kaal, mistroostig / pleintje in Tilburg-noord. Binnen val je van de ene verbazing in de andere. _ Galerie Bremmer is gevestigd in een voormalige timmerwerkplaats; de galetist heeft de oude schaaf- en zaaglomenteel machines opgenomen in de exposian de Amtie. Kaartjes melden om wat voor iversiteit. apparatuur het gaat en uit welke tijd is zijn prodie stamt. seerde onsen met bee. De StanIn deze ambiance worden de hele it van twee maand december tekeningen en aquaIe deze uit rellen getoond onder de titel Tilburg , zodat er en omstreeken, waarbij de vooroorinenoptrelogse spelling indicatief is voor de ellmg van aard van het werk. Jozef de Beer en Dick Hageman hebben landschap0, dat 'het pen, kloosters en boerderijen in de Qte positie omgeving van Tilburg als onderwerp in wiskungenomen en werken dat uit op een ille ondertraditionele, academische wijze. ste verkieTechnisch is er niets mis met dit zonderhet werk, al is het ook niet spectaculair. e christenDe brave, schilderachtige weergave iltijd slim van nostalgisch aandoende onderwerlun positie pen leent zich bij uitstek voor een alitiepartburgerlijk interieur. e spelen, Hageman is de meest commerciële ibmetsforvan de twee, met zijn keurige straklelstelling ke aquarellen en pentekeningen. Het 1, 'heel ralijkt allemaal sprekend en het mag r dat heeft dan ook geen wonder heten dat deze nacht wel schilder ook in opdracht bedrijfspaniieeft D66 den afbeeldt. De Beer pakt het wat n moeten anekdotischer aan: hij schildert en tekent niet alleen landschappen en

^aarom willen we dit vertellen?' Dat is de vraag.

T T sSterker nog: het is altijd de eerste vraag die gesteld wordt tijdens de voorbereidende brainstormsessies voor een nieuwe produktie.

Want je doet niet zomaar iets, vindt Wim Berings, dat is flauwekul. Je moet wel iets te melden hebben.

Bovendien is een theaterkaartje duur genoeg. De mensen horen waar voor hun geld te krijgen.

Waalwijker Berings (33) is eigenlijk muzikant. Speelde als bassist in allerlei bandjes, maar bleef, zoals zo-

velen in de muziek, steken in de marge. Tijd voor iets anders. Hij besloot dat ie behoef te had aan lering.

Het werd de theateropleiding in Eindhoven, afdeling regie. Eerst dacht hij nog 'Mijn God, toneel', maar na het tweede jaar kwam de omslag, toen ging hij de schoonheid zien. Hij ontdekte dat toneel hem net zo kon pakken als muziek.

Bruid in de Morgen is het achtste stuk van Berings en De Wetten van Kepler is vanaf januari '95 het huisgezelschap van het Bossche theater BIS. Het is een verhaal van Hugo Claus

over een familie: vader, moeder, zoon en dochter. ('De vader is een mislukte muzikant, dat sprak me wel aan.')

De zoon is niet helemaal helder en daarom nog steeds vrouwloos. Gelukkig loopt er nog een nicht rond in een rijke tak van de familie, aan wie zoonlief kan worden gekoppeld. Niet iedereen is het daar mee eens, zodat het gezin uit elkaar scheurt.Het klinkt inderdaad kluchtachtig, geeft Berings toe, 'maar dat is het absoluut niet. Het gaat over mensen die blijven dromen en het lullige is: niet tegen beter weten in. Ze denken

Regisseur Wim Berings: 'Je doet niet zomaar Iets, dat Is flauwekul'

allemaal: hoe had mijn leven kunnen zijn als... En ze blijven knokken, dat spreekt mij zo aan in het werk van Claus, ze blijven knokken. Vooral de vrouwen.'

Vrouwen zijn wat dat betreft toch sterker dan mannen, vindt Berings.

Hij ziet ze wel hoor, als hij door De Efteling loopt met zijn kinderen. Al die verdrietige, uitgebluste mannen met hun gezinnetjes. Oh, wat zouden ze graag weer met hun vrienden in de kroegzitten. Vrouwen zijn leuker, die proberen er tenminste nog wat van te maken. 'Want het leven is geen feest.

Je moet keuzes maken en de uitkomst daarvan kan soms bitter zijn. Je wint of je verliest.'

Dat maakt het stuk zo herkenbaar.

Voor hemzelf, maar ook voor het publiek. Volgens de regisseur komt dit door de beeldtaal die hij gebruikt.

'Door plaatsing van mensen en dingen op het toneel kun je namelijk heel veel vertellen. Er is een vrij abstracte scène waarin drie mensen aan het eten zijn. Ze spreken niet, het is een strak beeld. Er heerst een bedrukkende sfeer, want niemand weet wat hij moet zeggen. Dat soort situaties zijn heel herkenbaar en daardoor gaat zo'n beeld bij de toeschouwer werken.

Daar heb je geen realisme voor nodig.'

Toch isBruid in de morgen geen tranendal. Want voortdurend serieus zijn, is ook maar niks. 'Het is een tragi-komedie. Een fijne manier om naar dingen te kijken. Lachen moet, als uitlaatklep, als verschoning van de hersens. Dan kun je daarna weer iets hebben. En dan moet je als regisseur komen met een stuk tekst als een moker, dan komt zoiets extra hard aan.' [MvA] Bruid in de morgen van De wetten van Kepler is op 11 en 12 januari te zien in theater De Vorst, aanvang 21.00 uur.

Entree: tien gulden. Reserveren gewenst (013/446028)

Surrealisme in noord-Tilburg gebouwen, maar ook oude boeren en weefgetouwen. Hij toont een kleurpotlood-tekening van Gerrit Brokx, en een grap als Schot in de roos, jawel: een doedelzakspeler, staand in een roos.

Het werk op zichzelf is allemaal niet zo bijzonder, maar het is de presentatie die deze expositie een hoogst opmerkelijke kwaliteit verleent.

Niet alleen de merkwaardige combinatie met houtbewerkingsmachines, maar ook de manier waarop het werk wordt getoond. Enkele werken van De Beer bij voorbeeld, waaronder het portret van de burgemeester, zijn opgenomen in een installatie van l a n d m e e t i n s t r u m e n t e n , sloophamers en graafgereedschap. De inrichter van de tentoonstelling heeft zich niet beperkt tot het tonen van de, overigens zeer betaalbare kunstwerkjes; hij voegt er commentaar aan toe.

Dat is een zeer eigenzinnige manier om met kunst om te gaan. Op een eigenaardige manier wordt hier het volstrekt traditionele werk uit het ordinaire getild, en krijgt de expositie als totaliteit een vreemd, absurdistisch, ja haast surrealistisch kaliber. [CE] De expositie Tilburg en Omstreeken is totl januari te zien in Galerie Bremmer, Hasseltstraat 165, Tilburg. Openingstijden: woensdag tot en met vrijdag van 13.00 tot 18.00 uur, zaterdagen Tweede Kerstdag van 12.00 tot 17.00 uur

AiEX D'ELECTRIQUE IN DE SCHOUWBURG

Maffe gijzeling zorgt voor hilariteit Nog niet lang geleden baande Alex d'Electrique zich met eigen programma's een weg van jongerencentra naar kleine theatertjes.

Na zich de afgelopen jaren met wisselend succes op het serieuzere werk - Shakespeare, Bernhard en Jellinek - te hebben toegelegd, heeft de groep zelf de pen opnieuw ter hand genomen. Want in Cutup Uppercut pakt Alex d'Electrique de draad van de succesvolle voorstellingDe Onthoofde Hand op. Geweld, actie en zwartgallige humor vormen ook nu de belangrijkste bestanddelen.

De Dronken Zeeman heeft de drie bezoekers van een pornobioscoop in gijzeling genomen. Liefdesverdriet heeft hem er toe aangezet.

Met de gijzeling hoopt hij de aandacht van de media op zijn leed te vestigen. Over de eisen die de Dronken Zeeman wil stellen, denkt hij lang na. Het wordt een hele lijst: een nieuw hoofd, drie karbonades, een fles whisky en

een buik met een patrijspoort. Maar de eisen ten spijt; het drietal wordt door iedereen vergeten.

De tijd tikt weg, terwijl zich in de bioscoop de meest absurde taferelen afspelen. De sigarettenautomaat blijkt een mitrailleur te zijn, een blikje bier ontploft als het lipje wordt verwijderd en het bloed spat Harvey om de oren als hij z'n hoofd om de hoek van de klapdeur steekt. Dit geweld, hoe levensecht ook, werkt op de lachspieren. Zoals de maffe gijzeling überhaupt voor veel hilariteit zorgt.

Dat is vooral de verdienste van de drie acteurs die, met name in de monologen, tot grote hoogten reiken. Zo beschrijft Martin Hofstra (als de Dronken Zeeman) op onnavolgbare wijze hoe hij aan de tatoeage van een koekoeksklok komt. En schittert Raymonde de Kuyper (als Alberta), als ze 't heeft over de erotiek van zachte dingen: je borst in een jong geitekaasje, je vinger in een pot pindakaas en je voeten in de muesli, waarbij deze om je tenen krult. 'Dat gevoel, dat ken je toch?'

Dit alles maakt vanCutup Uppercut een boeiende èn vooral verrassende voorstelling. Of, om met regisseur Ko van den Bosch te spreken: een vitaal-cynische komedie. Vitaal vanwege het moordende tempo van de voorstelling en de bende die de acteurs ervan maken, cynisch vanwege de harde, nietsontziende grappen die de revue passeren. Hoe dan ook. Van den Bosch schreef een sterke tekst met rake oneliners en onverwachte wendingen, waarin de aarzelingen, de angsten, de gevoelens van schaamte en de vastberaden stappen van de afzonderlijke personen in hun relatie tot de anderen knap worden weergegeven. [MaK]

Cutup Uppercut van Alex d'Electrique is donderdag 15 december te zien in de Studiozaal van Schouwburg Tilburg, aanvang 20.30 uur.

Entree is 19,50 gulden.

Ki ti\i rwi 20 00 ~ 2 t OO hrmiti

Assertiviteitstrainins

Ineninn

Jek

^yi ^st||u^)^ litnii > 1 00 S,/.«isA ,ui„ (

Kathoteke Ufii»er^ it i araoant

IH 00 ­21 00 Home­tramt i itedsirtjde

X V deeqiiiber [ma] uin kxflü»

^ X december [wo] spoit

Workshop ITK

\

Kerstpiektoernooi

Studiereis

TÏATI 12 00 17 OU Beaih­lenmi, Vito # i en iinu i 17 00 . 17 t) keip.'Uotin/i l S 00 20 m Fnibeetoemoo, 20 WU2t, 00 Basketbal mi t d, monstratie IS 00 ~ 21 1)0 Srbt nnvn tlu t gaUlrittninggeiLeer­ \* bermen 20 00 20 15 D emonstratie Klimmen 21 00­ 24 00 Ta/eltennis­toernooi

AANV4\(

K t t I M ZVAl

Maaildng, dinidng eii ni,^,i^<las in 42^9

18 00 ­ 24 00 Judo en

Jtu­Jttsu­toernooi

hQ^AsHB^^^^

Kerstpiektoernooi

18 00 . 24 00 Siiun^b ,!„„ l

Dl xt wttk wordl h( t Kf r^tpiektoernooi afgewerkt m l u U p o i l t t n U u m Tot vrijdag 16 december kun j e j t vooi lilt toeinooi msehiijven bij de bahc \ a n hit ^jKirUimium \ o o r d e a c t i v i t t i t < n i n d e k a n t i n t kun Jt Jt ook nog t t r plekke insthriji en Een vpuilkaarf i­tij<Uns het toernooi niet nodig Het pi ogt amma i u. vandaag i& al& volgt

18 00­2100

22 sport

7v»i 1

lahhoetbat

december [do]

12 00 ­ 17 00 Beach­tennis nwo 2, 2/1 en I mcl demmiitrulie Bench­lennis 17 00 17 45 Keep­Moving ia 00 ­ 2100 Votleibal recreanten toernooi 20 00 . 20 ƒ> Demonstratie Beaih.\olteyhttt 22 20 - 2i 00 Turndemonstratie en Sprint hnoik Oui 2i 10 1 rekking Loten}

competitieteams

ltlEr^^ ZAAL

20 00 ­ 24 00 Gasttraining Jiu­jitsu doel

7vvi 2

Remt u Pur­

18 00 - 24 00 Volleybal

IH 00 ­ 24 00

rii^

recreantentoernooi

K l EINE ZAAL

K V\­Ï1M

19 00 ■ 22 00 Boksen m m v diverse klasse A­ tcedstnjdboksers

Indoor­lrutthlon

Inaugurele rede Prof d r W A R Shadid, bijzonder hoogleraar Inte < uUarele communicatie, houdt zijn inaugurele rede, gemeld 'B eeldvorming­ de verborgen dimensie bij mteri ulturele communicatie'

18 00­24 00 Squash Nwo 2 eu 1 20 00 ­20 f > demonstratie Raymond

AANVANG

22 00 ■ 02 00 Feest met D isco Cor

Scheffer

16 15 uur in de aula

Tentoonstelling ler­ing

Lezing E m e t Q e n e e De Reformatorische Student* nvcrcnigmg Emet Qe­ nee organiseert een lezing getiteld 'Robert Murray McCheyne eengedri ven ambassadeui van Christus' Lector ds P D J B uijsuit^ei nendaal Voorinfobel Chris 013­637744 of M a n O B 552547 AANVA\<

19 30 UUT Plaggemtrtmt

S7 Eindhoven

Olieverf op glas Deze tentoonstelling van Frank Ventures wordt ver zorgd door Studium Generale In de collectie van di schilder bevinden zich Wf i ken van uiteenlopende aard waarin kleur een centrale rol speelt Ook wat betreft stijlen IS het aanbod gevarieei d van geometrisc h ab­ stract tot landschappen, van stillevens tot Pop­Art Te zien in de aula­foyer tot eind december

Business C o u r s e De Esso Benelux Business Course wordt gcorg imsier' door de Marketing Associatie KUB Deze / d van H tot i n met 24 febr '95 plaatsvinden in het conli umi centrum De Koningshof in Veldhoven Tijdens di» cursus zullen de dertig deelnemende B elgische e Nederlandse studenten 'meelopen' en 'meedenken uell Esso Je zult worden i ondgi leid op de raffinaderijen [ divei se cases oplossen, h< t een en ander te horen knj [ gen over loopbaanjx i spi 11 ii v i n bij Esso, etc Ondanli I het drukke pi ogiammaïvurdld voldoende tijd vrijge [ maaktvooronlspanntKg y­ijtje hiervoornogwiltin I schrijven, moi t j< i vtn tangs komi n op de Makub kamer, R25 Inschrijven kan tot 25 d m m b e r

Ontwikkelingsvraagstukken Vanaf half jan 1995 starten op d« KUB twee cursus gi oepen De cursus is een aanradi i \ oor iedereen die gi intpi ( bs( erd is in mondiale verhoudingen, en nel naini dt Derde Wereld De cursus wordt georganiseerd d<M.i het Instituut voor Ontwikkelingsvraagstukkei ( I \ 0 ) van dt KUB De cursus telt 10 wekelijksetij eenkomsten van 2 uur, naar keuze op maandag (20 09 22 00uur)ofwoeiisdag(10 45­12 4 5 u u r ) AandehanJ van de actuahteit wordt de economische, politiekeeil culturele situatie in ontwikkelingslanden bekeken Onderwerpen die aan bod komen zijn onder andere wereldhandel, democratisering, vluchtelingen, m heemse volken en ontwikkelingssamenwerking Iddt cursus wordt op een actieve manier gewelkt, zmii discussie en groepsopdrachten Kosten f 50 OO mei cursusbundel Voor info of aanmeldt n kunt ii ttreckl bij het Cursusburo van het IVO B 110 i of ti 1 013 662556/2264

En verder...

^ U december [di] college

schilder

;lfs irt de Kui ifulps voorove jkaar, handen Symposium de achtergr ^otn­dagniidtia^ l februaij a s o j ^ a n i s t o t i \i Jrandstoel Su kctm/XssociaticKl l i b . tsvnipoMum Mn kit Om |itter)urk Off lation & Stiati,v I ijd< ns dit svmposuim / i) ,i ;r uit, maar d spi ok( n Wüi den dooi d i Ameiikaaiisi mai kelmg •«! enstift verraad roe Prof (,( oi ge S Day en Dr Ruud Fiambacli Ti il Mieke Stem vens vinden er twee praktijklezingen plaats, waarw jhetconserva de eerste door AT&T verzorgd zal woi den De tweei jr zangeres v. praktijklezing is een duo presentatie en zal wordJ bnnen en eer gehouden door Siemens Nederland N V en Uitgeven] jiaken die door Delwtl (bekend van R t a t h ) Ji kunt je vanaf nu» ebrumde sti)

Kerstpiektoernooi 7AAL 1

7ui 2

Heb je mteiease om mee te gaan op studieiei' Singapore en Indonesië' D( reis is gepland van 29m tot ca 25 j u h 1995 en wordt georganiseeid door. stichting Si" 4&P Fi isnogiuimte vooi enktle studei tin l n s i h r i j v m g v a n i f 9 d i n m b ( i van I 1 00 1 , (1||„ m k u m i B l l S o l staiul bij \ / 7

schrijven vooi dit symposium op de MAKIJB kanieil K2) Kosttnvooi d d l n a m i b i d i a g i n f 7 50 vim; If dl n t a f 5 00 v ooi M VKUB 1. df n

Het programma voor vandaag ziet er als volgt uit

12 00­ 17 00 Boiu­h­lpiim, mvo ï 17 00 ■ 17 15 heep Moimg laOO ■ 20 (m Hundhal 20 00 ­ 24 00 keep­Moting Harathon 20 00 ­ 20 iO Demonslratie JaszICallanellcsISteps

IH 00 ­ 21 00 Volleybal 21 00 . 2.i iO Korfbal

YERFILML

Voor studenten B E die m Fi ankrijk i < n ai htergrond willen vinden voor hun scriptie, verzorgt studii vere mging Efact een studiereis naar Frankrijk Info 1 ma­ tie en inschrijving in de Ffact­kamei, R l

Info

Economisch vuur In februari 1995 presenteert Efact de eerste Economi sche Spelen Meer informatie is beschikbaar op de Efaet­kamer, R l

1 i 00 uur m QZl

Kerstpiektoernooi Het programma voor vandaag ziet er als volgt ml 12 00 ­ 17 00 Bearh­lennu, 17 IS 20 22

mvo 4

00 ­ 17 15 Kepp­Moving­marathon­tvedstrijd 00 21 00 Zaatvoetbaltoemooi 00 ­ 20 iO Wedstrijd Myrdm­WMem 11 00 . 22 iO Demonstratie skeelers (BRACA)

ZAAI 2

la 00 ­ 20 00 jSaalvoelbattoernoo, 20 00 ­ 24 00 Badmintontoemooi tnrl ttel gasUrainm^

tiji

Derdejaarsscripti^

ActualiteitencoHege Tijdens dit ( oUege, georganiseerd door studievereni­ ging De Smeetskring, zal een aantal verschillende fis­ cale onderwerpen worden aangesneden Het rollege wordt gegeven door m r E Kemmeri n prof D Juch en prof J van der Geld

sport

[leke Stemerd rt IS weer ee |n wel dinge moet houd ;ketaan jekc [en op je geric

H e t p r o ^ i a m m i vooi vaiid u v / « l i r als volgt uit

Het Institaut voor Taal­en K< niiistx (inolosit (I IK) )i_iniit(U V m i')l m_M (l( <mJ)(r<(n llili rnjtioml \\ >ik hopouf omputalKxiilSLmintii^ H u t l m f \,ui It " >ik^!i. |) ]^ ()ntkr?»(­k( 1 s (h< m l e i K( |ni(. n<ii i^|Ji I Ie m a n (1( ( ompulaliiiiK 1< s< manlit k »:. inK ti •, M . u l /tjii bij tlkaai II Ij.tn^^PH Ini( hrijf^rïd j ­ f ü"> 00, vooi stiidinienf jO 00 B tj tlis ta <t,fe b , ( h a ? i~ fii»11 iunt h koffi, oftliti m k s n p i a Vtrjffn in hl hljngtnbij Cominiuiu n il ­i, Muntii^ a kui> ntof l>ij Mat j­i Klyn 15^11

^porl

H t b Jt «umie imt lul opkomio vool j e / t l C niet n i K c n g , s p u k t e b f g m n . n ' H i u H i j i |> inonj ( ( n ^ i o i p ' W d t j , niithoi |i kriti< k kunt h intcrj Kun |( p((n n u /i g^* u ' SUul< n l u i / a k t n bi d t j , n i i v liikli<!dom(hi| voldocndi aanm» Idingi niia hall 1.1)1 u m i }99) mi i t< ifix » a m n n a^sirli I t O ­ t i a m n ) , fitrf il «jfikiiiiHii vo«« j i / t If/oiulirj ■t begon met 1 lt(d >i tinj.ti lii Idii iioin itn), i, H M » , , | „ , |,„ ,i , itenontelbar t u i l I n h i h t m ^ n , n msfiitijMiijtn VOOI d, j , , j . Gigant) es bt tot ­i! ) «tutui 199)iitlHllnfoKnatjtiujliu,H | jeatetshowji

demonstr

Orkesten Het Tllburgs Studenten Muziekgezelschap bestaat uit een salonorkest dat repeteert op dinsdagavond en een miprov isatieorkest dat repeteert op donderdagavond Heb je belangstelling om mee te spelen'Bel dan 357031

Opjutgroep Studentenzaken verzorgt deze groep \ anaf de eerste collegeweek van het nieuwe j a a r kun je meedoen aan eenopjutgroep(studie­intensiveringsgroep) Insi hrij ven voor de opjutgroepen kan tot 23 december Voor inlichtingen en inschrijvingen kun jc in het Infoi ma­ tieeentrum m Gebouw N lereiht

colofon De Kubagenda verschijnt wekelijks gedurende het aca dcmisch jaai Hij wordt verspreid m de stad en afge druktmUnivers Hijwoidtgemaaktondei verantwoor delijkheid van hel Platform aanvullende onderwij* voorzieningen in samenwerking met Univers Redactie Gabe van dei 7ee Eindredactie Anne Vlii ki B innendijk

adres Informatie zenden naar: KUB t a v Kubaf,i iitla kamt r \ 1 ' Postbus 901 ii ,(»Ot)I(

Tilburg

Mail U N A G E N D \ é K . U B N I

' De lotgevallei men zijn het i beroemde ope seetdezijnmu van Prosper ]V nog veel bewei »P het witte d lende goede (waaronder eei go)enookGo< Carmen een Spaanse regiss in 1983 voor et doot het verh "amencowere nstPacodeLu ^1 speelt ook

U N I V F ­ " R S ^ § 15 DECEMBER 1994 Cultuur

llGAiVT/£S MET JlVE A L I V E I I IN D E SCHOUWBURG loinlj<>j. 'k kunt injiicrei i/akt'ri l>i(H{tjej

Je kunt niet effe lekker in je neus peuteren'

ati (■( u ah\{>rjj

wordt voor wedstrijden. Muziek van vóór de rock 'n' roll. 'Van vóór Elvis zelfs, rhythm &) blues was het toen vi«r>­ (jf ..­jii, nog, en de;iVe. Dat is juist het leuke, • f t l l i ­ i t f » .1 |i„ dat diverse. We kunnen veel kanten van onszelf laten zien. Niet alleen snelle nummers, maar ookbig band­ achtige en leuke kleine liedjes.' i studicrtns De Gigantjes lieten voor het eerst van plaiid van2') zich horen met Yaki Taki Ooha, maar inisrcrd door het was vooral het uitbundige uiter­ orcnkflc^tuè, lijk van Stemerdink dat de aandacht nll.OO­l i,l)o,J lelfs in de Kunstuitleen hangt ze, wulps voorovergebogen, benen bij trok. 'Ja , dat is zo. Het mag onbe­ elkaar, handen tussen de knieën en scheiden klinken, maar De Gigantjes op de achtergrond een ingeklapte zijn vooral Kruisman en ik.' Kruis­ man is de saxofonist. Samen met vijf tuM'ci I li,. M,. strandstoel. Suikerspin­haar en een andere bandleden en twee roadies ii­\lj)­k,­l Oiiii glitterjurk. Offstage ziet ze er gewo­ rijden ze in verlengde Mercedes door tasuiili /,al f'j if. ner uit, maar de prominentrode lip­ het land. Dag na dag, week na week, I' marktjtliig­jofl ïnstift verraadt een extravert karak­ jaar na jaar. 'We hebben een soort f Fi­ambach.T, ii Mieke Stemerdink (30) begon ooit ) het conservatorium en is nu al tien huwelijk met elkaar en dat willen we plaats, waarvi zo houden. Als er iemand bij komt, )rden. De ttveeil [ar zangeres van De Gigantjes. Zes dan krijgt die het meteen te horen: e en zal wordnl bnnen en een vrouw, die muziek de band gaat altijd voor. Als hij daar .V. en Uitgeven iaken die door strakgepakte en eng­ geen zin in heeft, prima, volkomen ' je vanaf mi ii.| ïbruinde stijldansers misbruikt rlict IK),,) I|,,,

tbegon metYaki Taki Ooha. Tien jaar en ontelbare optredens later zijn me Gigantjes bezig met hun tweede theatershow, five Alive II. Zangeres jlieke Stemerdink vindt het prima, t is weet eens wat anders. Maar er in wel dingen waar je rekening fee moet houden. Je kunt niet even ket aan je kont krabben als al die ;en op je gericht zijn.

terecht,maardanmoethijnietbijons zijn. Simpel. En natuurlijk is er wel eens wrijving, maar iedereen weet dat je ook jezelf er mee hebt als je ligt te kutten.'

De Gigantjes is een van de laatste tourende bands in ons land. 'We zijn overal geweest, in jeugdhonken, ca­ fés, biertenten, festivals, op belache­

Suikerspin­zangeres is getrouwd met haar band lijk dure feesten waar voor zevendui­ zend gulden aan kaviaar op de tafels stond, goeie God.' Het theater bleef over. Iets heel anders, maar wel leuk.

'Veel meer show, hè. Daar hou ik van.

We zijn toch al een visueel ingestel­ de band, veel aandacht voor het uiter­ lijk en zo. Nu kunnen we alle kanten op met decor en belichting èn we hebben prachtige kostuums.' Ze na­

men een nieuwe manager, die hen in no time 'wegzette', zoals dat heet.

'Het loopt als een tiet, echt waar.'

Er werd zelf s een regisseur ingehuurd die de Gigantjes de wetten van het theater moest bijbrengen. Normaal is in de muziek alles los en gezellig, in het theater heb je toch met een paar dingetjes rekening te houden. 'De mensen zitten bijvoorbeeld vast in hun stoelen, ze kunnen niet weg.

Daardoor is hun aandacht voortdu­ rend op je gevestigd. Je kunt dus niet even lekker aan je kont krabben of in je neus peuteren. Eigenlijk heb ik een hekel aan dat opgepropte zitten, ze zouden eens iets met een tafeltje en een drankje moeten verzinnen. Net als bij Sinatra.' [MvA] De Gigantjes staan met Jive Alive II op zaterdag 17 december in de schouw­ burg, aanvang 20.15 uur. Entree: 20 en 25 gulden.

MAKl'H­k, f7..';ov,.,.i

ItgeorgjimsttMi )eze zal van het conferentie n. Tijdens tlea Ie B elgische es meedenken'niet raffinaderijen, er te horen Itrij.

80,etc. Ondanii ende tijd vrijge­ t'oor nog wilt in­ op de Makub­ ecernber.

ÏB twee cursus, or iedereen die dingen, en mei t georganiseerd ;svraagstukken wekelijkse hij­ aandag (20.00­ r). Aandehanil ie, politiekeen iden bekeken, i onder andere ■htelingen, in­ werking. In de gewerkt, zoals n f 50.IK) incl kunt u tcrcdit ( « o f tel. 01J.

rende het aca­ ■ stad en afge­ r verantwoor­ le onderwijs­ livers.

Carmen pleegt een flamencootje

VERFILMING VAN CARMEN IN LOUIS

'n Wazig verhaal met mooie muziek De lotgevallen van de vurige Car­ Dien zijn het meest bekend door de beroemde opera van B izet. Hij ba­ seerde zijn muziekwerk op de roman van Prosper Mérimée en er zouden log veel bewerkingen volgen, zo ook op het witte doek. Er zijn verschil­ lende goede operafilms gemaakt (waaronder een met Placido Domin­ 8») en ook Godard deed met Prénom Cannen een geslaagde poging. De Spaanse regisseur Carlos Saura koos in 1983 voor een verrassende aanpak door het verhaal te situeren in de ilamencowereld. De vermaarde gita­ nst Paco de Lucia schreef de muziek ^1 speelt ook mee, als zichzelf.

A

ntonio, flamencodanser en cho­ reograaf, is druk doende B izets Caimen om te vormen tot flamenco­ stuk. Dat lukt aardig, maar er ont­ breekt iets en wel een goede Carmen.

Die zijn namelijk niet al te dik ge­ zaaid en Antonio is dan ook bijzon­ der blij dat hij eindelijk een kandida­ te vindt die aan alle criteria voldoet; volle lippen, zigeunerogen, handen als duiven, haar als ravenvleugels en, o toeval, ze héét nog Carmen ook.

Naarmate de repetities vorderen, en dat gaat nogal moeizaam (want Car­ men is dan wel een geschikte Car­ men, ze kan niet echt goed dansen), bloeit er iets romantisch op tussen Antonio en zijn tegenspeelster. Net

als in het verhaal van Mérimée. Maar ook net als in het verhaal gaat het uit­ eindelijk de verkeerde kant op. Car­ men (de echte) blijkt een nogal pro­ miscu type en daar is Antonio niet zo over te spreken. Die wil haar hele­ maal voor zichzelf.

De vorm die het geheel gekregen heeft, is niet bepaald ontsproten aan een originele geest. Het is wel heel flauw om één verhaal twee keer in één film te gebruiken. In Caimen wordt het irritante van dit 'dubbel­ verhaal' gelukkig bijna geheel over­ schaduwd door de bijna documentair gefilmde repetities van Antonio's fla­ mencogezelschap. Alle aandacht wordt getrokken door de muziek en

het ingehouden gestamp en geklap van de dansers. Regisseur Saura vangt door zijn sobere registratie het wezen van de flamenco: allesverterende trots, nauwelijks in toom te houden passie, verbeeld door hanige mannen in strakke broeken en vurige vrouwen in wijde rokken. En het wazige ver­ haal, ach, in dit soort films maal je daar niet om. [MvA]

Carmen van Carlos Saura is op 22 en 23 december te zien in Filmtheater Louis, aanvang 19.30 uur (de 23ste ook om 22.00 uur).

Jeroen van Bree en Jeroen Fiers stu­ deren dit ac ademisc h jaar in de Ver­ enigde Staten. Beurtelings sc hrijven zij over hun ervaringen op universi­ teiten aldaar. Deze week Jeroen Fiers over het autorijden.

Rijbewijs ledereen in A merika heeft een rijbe­ wijs, je w o r d t 16 en je krijgt je rijbe­ wijs. In Nederland wil het behalen hier­ van nogal eens voor problemen zorgen, financieel of praktisch. Hier is het zelfs v o o r de grootste idioot bijna onmoge­ lijk o m v o o r z'n rijbewijs te zakken.

Theorie­examen en praktijk zijn op dezelfde dag en duren samen ongeveer een half uur.

V o o r je theorie­examen moetje in een rij gaan staan en krijg je aan een loket een paar vragen voorgeschoteld. T e ­ veel fouten is geen probleem, want je mag het meteen nog een keer probe­ ren. Daarna is het tijd v o o r het prak­ tijkexamen. D i t varieert nogal per rij­ school, maar de rijschool die hier het dichtst bij is, heeft een eigen racebaan, zodat je de straat niet eens op hoeft.

Je rijdt een rondje zonder last te heb­ ben van enige andere v o r m van verkeer en parkeert de auto in een parkeer­ plaats (geen fileparkeren).

Als je dit hebt gedaan zonder de auto teveel te beschadigen krijg )e je rijbe­ wijs. Het stikt hier op de snelwegen dan ook van de jonge kinderen die papa's auto aan het uitproberen zijn. D i t is echter niet eens het grootste gevaar.

De gemiddelde leeftijd van de inv/oners van Florida is 94 jaar (iedere bejaarde Amerikaan verhuist naar Florida) en al die bejaarden hebben o o k een rijbe­ wijs. Een Nederlandse jongen die bij mij in de ' d o r m ' w o o n t en hier zijn rijbe­ wijs heeft gehaald, is vorige week dan o o k in de zijkant aangereden d o o r een man van 86 die nog wel wist dat een r o o d stoplicht iets met verkeersregels te maken had, maar hij kon zich niet zo snel meer v o o r de geest halen w a t precies. De staat Florida heeft in de loop der jaren dan ook ingezien dat het zo misschien toch een beetje te onvei­ lig op de wegen w o r d t , en heeft een ambitieus plan opgezet o m de veilig­ heid drastisch te verbeteren.

Het plan bestaat niet uit hernieuwde testen v o o r o u d e r e n of langere en moeilijkere testen voor jongeren, maar een avondvullende lezing over de ge­ varen van drugs en alcohol in het ver­ keer. Deze lezing bestaat uit een vier uur durend verhaal, waarin w e 896 keer te horen krijgen dat alcohol en verkeer niet samengaan. H e t is dus helemaal niet belangrijk dat bejaarden zich nog iets kunnen herinneren van verkeersregels of dat kleine kinderen er nooit iets van gesnapt hebben. H e t enige dat je moet weten als je een rij­ bewijs w i l t hebben, is dat alcohol en verkeer niet samengaan. Kennis van een auto en de verkeersregels is daar­ naast aan te raden, maar niet noodza­ kelijk.

Dit was mijn laatste column, ik vertrek over een paar weken weer naar Ne­^ derland. Ik had nog wel w a t langer in Florida willen blijven, maar dan had ik vanwege de lange afstanden een auto moeten hebbenen ik ben zojuist weer v o o r mijn rijbewijs gezakt, omdat ik de lezing over alcohol en verkeer niet had kunnen volgen. Ik was namelijk op de weg naar de lezing dronken tegen een b o o m aan gereden.

Jeroen Fiers

U N I V E R S H g 13 DECEMBER 1994

Matsertjes zijn be­ doeld voor mede werkers en studen ten van de KUB Mits de tengte de dertig woorden niet te boven gaat be draagt de prijs vijf gulden Tot zestig woorden kost een matsertje tien gul den Berichten met een (para) commer cieel karakter kos ten f 25 ­ en mo­ gen niet meer dan dertig woorden bedragen Maximaal twee matser tjes per activiteit

Geld verdienen?

De Sectie Openbare Financien zoekt 120 deelnemers aan een experimen tele studie naar besluitvorming Het experiment vindt plaats op 9 10 en 11 januari om 9 30u 11 30u 13 30u 16 30u en 20 30u D u u r ca 1 uur, beloning gemiddeld f 20 Aanmel dingen persoonlijk bij Dr J Potters B5I6|gebouwB) Informatie 668204

Scriptletralning Voor 3e jaars e c o n o m i e s t u d e n t e n verzorgt het T a l e n c e n t r u m op ver zoek van de faculteit een cursus hoe schrijf ik een scriptie Wil je voorko m e n dat je scriptie een gebed zonder eind wordt vraag dan meer mf o bij het Onderwijsbureau FEW (mevr Lukke naer tel 662023) De cursus start 7 februari a s

Uitdaging Durf |i| de uitdaging aan om het be leid van een vereniging op je te ne m e n k o m dan eens langs bij Isa best Isabest IS een vereniging voor studenten die willen afstuderen in de richting accountancy of control Ier Ieder semester organiserenwij onder andere lezingen bednjfsbe zoeken en voorlichtingen Voor het organiseren van onze akt en het in goede banen leiden daarvan zijn wij op zoek naar m e n s e n die hieraan mee willen werken Informatie op de I s a b e s t k a m e r R 1 8 (013 662662)

Aangeboden In o n d e r h u u r februari t / m juli in N i j m e g e n t u s s e n K U N en een t r u m woon en slaapkamer eigen douche &. wc in studentenflat f 380 — Telefoon 080 229333 Si grid Verkrachtingen Negen van de tien verkrachtingen gebeuren door een bekende Praat m e t Vrouwen Tegen Seksueel Ge weid van ma t / m do van 14 00 20 00 uur, Nieuwlandstraat 37 m Tilburg Beloning Van 25 gulden voor het mogen ko pieren van aant M a r k e t i n g 2 en Ondernemingsfinanciering H B O Tel 070 3643065 (Witoe) Pianist gezoc ht Het salonorkest van TSMG zoekt m e t spoed een pianist(e) die in staat IS h e n te begeleiden B en jij die muzikale/sturende/veelzijdige p e r s o o n bel v o o r info Y v o n n e (630174)

Tentamenbundels Efact verkoopt weer t e n t a m e n b u n dels De laatste zijn verkrijgbaar op f SO, Beloning Efact kamer R l Tevens verkoop se Voor complete en overzichtelijke m i n a r b u n d e l s B E m e t oude t e n t a aant van de colleges Externe Orga m e n s Kom snel o p ­ o p ' nisatie II en Concernstrategie en Structuur Tel 013 430793 Derdejaarsscriptie Kan het schrijven van een derdejaars scriptie leuk zijn'De reiscommissie van Efact weet dat het kan' Wil jij ook in Frankrijk een achtergrond vinden voor je scriptie ga dan mee en ben verzekerd van een leuke studiereis en een goede scriptie Informatie en inschrijving in de Efact kamer R l

Economische Spelen Computeren faxen copieren tele foneren typen, postzegels likken, w o r k s h o p s doen, c a s u s m a k e n beleggen o n d e r h a n d e l e n Alle m a a l v o r m e n van Economische Spelen Mee te n a k e n 13 t / m 16 febr 1995 op de KUB Org Efact

Tentamendorst?

Kom woensdag 11 jan naar de nieuw laarsborrel vanAegee W a a r ' D e B oe kamer Hoe l a a t ' Vanaf ± 20 00 uur Met w i e ' Iedereen die je kent' Nog vragen' R3, tel 663271

f SO," Beloning Voor complete en overzichtelijke college aant voor de tentamens fi n a n c i e n n g HB O marketing HB O (ook werkcolleges) A n d r e 023 260277

De mededelmgenpagi na wordt verzorgd door de afd Pers & Voor lichting (gebouw B ka­ mer 10 tel 2001) Diensten en facultei ten leveren via een centraal punt (het se Cretan aat) kopij z s m aan uiterlijk donder dag voor 13 00 uur voor het verschijnen van de nieuwe Uni vers

De Cursus telt 10 wekelijkse bij e e n k o m s t e n van 2 uur naar keu ze op m a (20 00 22 00) of wo (10 45 12 45) Aan de hand van de a c t u a l i t e i t w o r d t de e c o n o m i sche politieke en culturele situa tie m ontwikkelingslanden beke k e n O n d e r w e r p e n die aan bod komen zijn o a wereldhandel de mocratisermg vluchtelingen m h e e m s e v o l k e n en o n t w i k k e lingssamenwerkmg In de Cursus wordt op een actieve manier ge werkt zoals discussie en groep sopdrachten Kosten f 50 mcl cursusbundel Voor info of aan melden kunt u terecht bij het Cur susburovanhet IVO B 1103 of tel 013 662556/2264

2s 5>M

33 33 ■>fl

H£—M

Ma»B

I V m beperkte ruimte IS het zaak berichten Agenda vergadering Univer­ kort en kernachtig te formuleren siteitsraad (UR) 22­12­1994 De redactie kan het bericht wijzi gen BIJ teveel kopij krijgt de hoog 1 Opening en vaststelling van de ste actualiteitswaarde voorrang agenda 2 a B esluitenlijst 320ste vergade r i n g U R d d 24 11 1994 2 b Verslag 320ste vergadering U R d d 24 11 1994 Aleemceii 3 Statutenwijziging Univers 4 Eindrapportage project interna tionalisenng 5 Rapportage ITK Cursus Ontwikkelings­ 6 Nexus vraagstukken 7 M u t a t i e HL U H D plan FSW 8 Student informatiesysteem Vanaf half jan 1995 starten op de (SIS) KUB twee cursusgroepen De cursus 9 B estuursrapportage 1994 2 IS een aanrader voor iedereen die 10 B egroting I99S geïnteresseerd is in mondiale ver 11 Vijfde nota van aanvulling en houdingen en m e t n a m e de Derde wijziging begroting 1994 Wereld De Cursus wordt georgani 12 a Mededelingen CvB seerd door het Instituut voor Ont 12 b M e d e d e l i n g e n v o o r z i t t e r wikkelingsvraagstukken (IVO) van UR de KUB 12 c Mededelingen raadsadvies

Huren? Verhuren? Ruilen?

Kamers en app.. Bel telewoon voor vraag & aanbod uit heel Ned. Gespr.duur. 3 to 5 mm.. Geen inschrijfkosten' Goedkoper inform, kan met! Bel 06­91122340 (Igpm).

universitaire

agenda

Econ W sch

Vrijdag 16 decembe

Wintersport De goedkoopste studenten wintersportreis van Nederland. De mooiste gebieden tegen de laagste prijzen. Bus, appartement plus skipas vanaf f 339,­. Voor meer informatie bel Snowteam 077­870118 (SGR) of Hennette 013­674952. Voor groepen speciale kortingen.

Skireizen

Piomotti. mr H A M b i motor mi E M H Hirstl C o p i o m o t o r m r H jT man». Titel proefschrift onderwijs A u h KUB 14

Bestuut

\ Pj^ tiillm Her Eikeail Huur

De cursi nomie 2 j de s e m e Dezecur interne i de exter non prol met de ( [hoorco opdracht graag het aantal sti dat deze cursus gaal ten die de cursus als zevak willen lopen lerzocht contact o dl E N Kertzman I

Concert IniL ik Mnjk ^ ^ Skamp 1 Slnj] kn irtcl Kon Licdcrt itcl Aul i KUB ^ i ^ uur

Maandag 19 december

Goedkope skireizen naar o.a. Frankrijk en Oostenrijk. Bus, app. en skipas al vanaf f 299,­. Voor groepen spec, kortingen. GoGo Tours 010­4142599, SGR/A NVR.

Sportura Reizen Goedkope studentenskireizen naar Frankrijk vanaf f 449,­ incl. busreis, app. en alle maaltijden. Voor info: bel Ene, tel. 013­632819.

Promotie mevr wj ÏV Kun van Weken Promotor prot mi A K K o e k k o e k Titel proeKchnlt C h n s t t h j k t k i m c r l e d u i tn de vrijheid X m m e n m ^ s u u m g Een p a r l e m e n t a i r h i s t o n s c b < niier z o t k A u h KUB J4 I j i u r Itwif^urak tuk pi >l I Shadtd Aula KUB 16 1

Ondememmgsfin

Mogelijkheid tot optioneel tentamet financiering 1 van vindt plaats op don 9 00 12 00 uur kar schrijflormulier ha de 6e verdieping

l 4J u

Dinsdag 20 december Zin in veei sneeuw?

Busreis + 7­dgs. skipas + skilessen ­i­ skimat. + app. huur vanaf f 499,­. Gratis gebruik snowboards, video­opnames, Ned. skileraren, 4 tot 12­pers. app, individuele en gr.aanm. Bel voor bruisende akt. skifolder: Sportiek 08870­17770, lid SGR.

Prom )lit dr-, H M T M ' jtÈeJs Promotor prot dt H F f M tanden Eeienbeenit T i t e l proefiLhnIt Kathohcismt c n S o u a h s m i . H« z t l l b e c l d \ m de EmdJio\ense chtistcn soLi ihsten m het spjn Eungsvcld tussen tr idjtii en mo dcrmteit 188^ 1920 Au'iKUB 14 1S uut

Strategische Besh

Met ingang van he ter van het studi heeft het vak Stra vorming (325 035 vorm van een strati game Studenten ingedeeld mmanai gedurende het sen lelden waarbij g wordt van een simi De voertaal tijden gels zijn Met een 1 Strategie Manage maximaal 40 pun voor het vak Stra vorming Inschri vanaf 3 jan 1995 1 gebouw B BIJ het het simulatiespel worden CoordiUÊ 3427/2315 (B 729 diehetvakStratej ming al eerder gev vooralsnog de mo; om tentamen te c stof Zij kunnen ni het management

Repetitor Mr. Van der Gronde repeteert Romeins Recht, rechtsgeschiedenis, handelsrecht, burgerrecht, (propedeuse en doctoraal BR 1 t / m 4), strafrecht, Europees Recht, staatsrecht, adm. recht, 's A vonds en overdag. Groepsgrootte: max. 7 pers. Opgave tel. tijdens kantooruren: 030­523089. 90% Deelnemers slaagt.

TKA Teiefooniiostenteliers f 45,­ p. St. helemaal nieuw, ouderwets degelijk model, 3 maanden garantie, *^^*t*i schroeven en pluggen, duidelijke handleiding, verzenden mogelijk Telerecorder f ' 90,­. Ma.­vnj. 072­330949, weekend 02502­48171 of 06­52824712.

Donderdag 22 december Ptomoltc dl-, H t D Honbi Pro motoren prof di A J deZetmvea prof dr ir G V m der L i in Tutl prottsthrift O i m e Thtoietic Models ot nan,atning AUIJ KUB Ï4 IS uur Prumtit ( dr R l M Ak sn Pro motor p j o t d j n A KiptLMi Ti tel proefschrift S o m t empincil studies on consumer beh iv our Aula KUB 16 15 uur

Vrifdag 23 december Openbare Financ ien 2 B f 50,­ Beloning voor degene die mij kan helpen aan duidelijke en complete college­ aantekeningen van dit vak. Mare 073­130599.

commissies 13 Lijst ingekomen s t u k k e n 14 Rondvraag 15 Sluiting De vergadering van de raad begint om 13 30 uur en wordt gehouden in de Ruth Firstzaal, A 186 Nadere inf is verkrijgbaar bij de griffie v a n d e U R A 185 tel (66)2131

Scan­service Bibliotheek

ten en medewerkers van de KUB de mo gelijkheid geboden tegen betaling van f 40 een kopie te maken van de vol gende pakketten (voor Windows) MS Access (database) (3 5 H D 8 ) v e r sie2 0 MS Excel (spreadsheet) (3 5 H D 9) versie 5 O MS FoxPro (database) (3 5 H D 7) ver sie2 6 MS P o w e r P o i n t (presentation grap hics)(3 5 H D 11) versie 4 O MS Visual B asic (programming sys tem) (3 5 H D 9) versie 3 O MSWord(textprocessing)(3 5 H D 10) versie 6 O MS Project (business project planning system) (3 5 H D 6) versie 4 O Voorwaarden vertonen KUB kaart invullen en ondertekenen van een re gistratieformulier, betalen van ƒ40, per pakket

Paradox voor Windows 4 5 (3 5 HD5) Quattro Pro voor Windows ver sie 5 O (3 5 H D 6) Quattro Pro voor DOS versie 5 O (3 5 H D 2) SAS PC volledige versie (3,5 D D 1 8 o f H D 9 5 25 H D 18) SASPCklemeversie(3 5 DD 7 o f H D 4 5 25 D D 1 3 o f H D 5 ) SPSS voor Windows 6 O (3 5 HD 13) SPSS PC (3 5 D D 9 of H D 5 5 25 D D 1 8 o f H D 6 ) V e r t a a l ' voor W i n d o w s (3,5 HD6) W P 5 I v o o r DOS (3 5 D D 6 o f H D 6 5 25 D D 1 2 o f H D 12) W P afbeeldingen bibliotheek (3 5 D D 6 of H D 3,5,25 D D 12 of H D 4) W P 5 2 voor Windows taal m o d u l e s (Engels UK en US en D u i t s per module 3 5 H D 1) W P 5 2 voor WINDOWS (3 5 HD7) W P Presentations versie 2 O (3 5 H D 8 ) W P 5 1 t a a l m o d u l e s (Engels (UK en US) Frans Duits Itali aans Spaans en Russisch) W P printer driver voor de prin ters in de bibliotheek Voor het kopieren van software k u n t u terecht bij het CIC ge b o u w C t w e e d e verd k a m e r C245 tel 013 663111 Open dagelijks 10 00 12 00 en 13 00 17 00 uur, ma ochtend ge sloten

Vanaf begin 1994 is het mogelijk o m losbladig materiaal (tekst) te laten scan nen in de bibliotheek Het m i n i m u m aantal pagina s is 20 Prijs f 2 p p tot 50 pagina s f I 50 bij meer dan 50 pagi na s B etaling kontant d w z stort het benodigde bedrag bij de kas in gebouw B en k o m dan m e t de kwitantie naar de afdeling scanning (kamer L 204) Dis kette m e e n e m e n Medewerkers dienen een door de mandataris ingevuld en on d e r t e k e n d aanvraagformulier m e e te Overige Software brengen Voor meer info k u n t u contact opnemen m e t de afd scanning van de De volgende PC Software kan gekopi bibliotheek tel (66)3158 eerd worden na vertoon van college of KUB kaart en tegen betaling van f 1 50 administratiekosten per pakket Economisch Experiment A n t i virus p r o g r a m m a s Scan en De sectie Openbare Financien zoekt 120 Clean(versiell7) McAffee virusscan deelnemers aan een experimentele stu ners die naar b e s l u i t v o r m i n g Het experi dBASE III PLUS (3 5 D D 3 of H D 3 ment v m d t plaats op 9 10 en 11 jan o m 5,25 D D 5 o f H D 5 ) 9 30 uur 11 30 uur 13 30 uur 16 30 uur dBASE IV versie 2 O (3 5 D D 5) en 20 30 uur D u u r ca 1 uur beloning HARVARD GRAPHICS voor DOS gem f20 Aanmelding persoonlijk bij (3 5 H D 5 ) dr J Potters, B 516 tel 668204 HARVARD GRAPHICS voor WIN DOWS versie 2 O (3 5 H D 10) Norton Desktop 2 2 voor Windows Rekencentrum (3,5 H D 4 ) D i s t r i b u t i e Micro Soft p r o d u k t e n In Norton Desktop 1 O voor DOS (3 5 Onbestelbare Poststukken het kader van de licentie overeenkomst HD9) die de universiteit m e t de firma Micro Poststukken geadresseerd aan de Norton C o m m a n d e r 4 O (3 5 H D 1) soft heeft afgesloten wordt aan studen KUB k u n n e n soms niet besteld Norton Utilities 6 01 (3 5 H D 4)

Promciiu di:\ IA Ptl Promotor prot dr H F J M v m den Ecren betint T U L I piottschnft Econo m t s ü i e btdiijvigheid m transitie B o x t t h n d c 19ecn'0ct(.uw Aolj KUB 14 I T uur

f '

Statistische Meti Econometrie (3.4

In dit college woi tnsche/semi par, tingsmethoden b uitgaan van de veronderstelling 1 _ economische toe I namelijk vaak me I belangrijke toepa re regressie mode] worden Betrokkene komt bijvoor de verdeling van beeld nog niet m het centraal adres OLS geeft dan c senbestand voor of de naam is fout mefticinte schatt gespeld of onduidelijk geschreven ge zal worden in; Wi) verzoeken u wanneer een voor te verbeteringen de theorie centra u bestemd stuk op de lijst voor komt als ondersteunm binnen een week na verschiiniBg toetepassen(m t van dit nummer te reageren bij de Crete cases afd Registratuur en Archief A153 Plaats en tijd C; of via tel (66)2808 De stukken zul uur Docenten F len circa een week na verschijning enB Werker van deze Univers aan de afzender worden geretourneerd Geadresseerde Afzender Uitreiking docu D van D o n g e n De Akkerwinde Econometrie Baarle Nassau Op WO 21 dec 1 R Snijders Kamer van Koophandel wordt in de Aula Tilburg ma Econometri In Beweging RVO A'dam W F Baart T H Werkgroep Dataverzameling Bu van Bommel J reau Contractonderwijs FSW Ni| GIL Eestermar megen tert R H Henkei José Konings S Uchiyama Zeven E Kuijper W ) J bergen M C M M Mac Birgit Cruisen Carfax Publ Comp Ni)s P J A Smil Abingdon Belangstellend M Menger Appoint A dam welkom mr G Klok Kamer van Koophan del Den Bosch G L H van Herel IMX London Statistiek BIK ( d r K H Lee Univ Trier R dam De stof voor het Stig SEASP(DoderlemdeWm) SEP tistiek voor BIK Den Haag IS als volgt H Aevum A n t i q u u m Vita e Pensiero Moors) H35en Milano deel 1 van Moo J van Oudheusden Univ Twente (diktaat) H 4 0 e ing G C Vermeer Univ Twente stof wijkt Ivoor V P Ackerman Postbus2895 Adam 10 en 39 betreft) m r ir Bosch Novell London jaar prof dr C Fijnant Politie Tilburg AyadLarbi Gouden Gids Lopik I Databases (Dr A Henne C i e v d E u r Gemeensch Den Haag Inleveren van ( R Huijben T h e World Bank Was mogelijk op di hington

i

I

«

TJTSriVERSng

Economische Weten schappen Bestuurseconomie 2

13jan 1 9 9 5 t e l k e n s v a n l 0 00 12 00 u u r en van 13 30 15 00 u u r in CZ 103

Computersystemen/Operating Systems Het college C o m p u t e r s y s t e m e n / Operating Systems zal m 1995 ge geven worden door Dr H Weigand (B 302, tel 2806) Zoals aangegeven m de studiegids wordt ingegaan op p r i n c i p e s van o p e r a t i n g s y s t e m s (met n a m e UNIX en MS DOS) en techniek en toepassing van gedistn bueerde systemen/computernet werken Als onderdeel van het col lege w o r d t een k o r t p r a k t i k u m UNIX gegeven Verplichte h t e r a tuur A S Tanenbaum, Modern Operating Systems Prentice Hall, 1992 W Stallings&r van Slyke, Business D a t a C o m m u n i c a t i o n s , 2nd ed 1994

De cursus Bestuurseconomie 2 gaat in het twee de s e m e s t e r v a n s t a r t Deze cursus gaat over het interne m a n a g e m e n t en de e x t e r n e s t u r i n g v a n non profits In verband met de o n d e r w i j s v o r m (hoorcollege, c a s e s en opdrachten] wil de docent graag het aantal studenten kennen dat deze cursus gaat volgen Studen ten i e de cursus als verplicht of keu zevak willen lopen, worden daarom verzocht contact op te nemen met Postdoctorale dr EN Kertzman,B539,tel 662102 Accountancy

Erasmus-cursus Studenten FEW k u n n e n deelnemen aan 'the Erasmus Intensive Course on Economics and E t h i c s ' (4 SP|, K U N , 2 3 31 januari 1995 D e z e c u r sus IS vrij stellend voor de doctoraal cursus Wijsbegeerte Informatie en inschrijfformulieren zijn verkrijg baar bij dr R Jeunssen, FWW, ka m e r P 2 2 1 1 , t e l 013-662702

Rechtsgeleerdheid Wijzigingen tentamendata en if" X^^t„^

15 DECEMBER 1 9 9 4

adviseurs afwezig Het e v spreek Bestuursrecht B uur na de vakantie IS op dl 3 jan van W i j z i g i n g l i t e r a t u u r o p g a v e be I l 30 12 3 0 u u r stuursrecht B voor fiscalisten (twee de d e e l o n d e r d e e l s t a a t s r e c h t ) Uitslagen deeltoetsen/ E M H Hirsch Ballm, Het grond tentamens in de propedeuse recht op vrijheid en de wet, Zwolle 1989, wordt m de syllabus opgenoAlle studenten ontvangen een uit m e n en hoeft niet te worden aange slag van het cijfer, behaald voor de schaft Wijziging literatuuropgave afzonderlijke deeltoetsen Het eind Bestuursrecht B Nederlands recht/ cijfer, behaald voor het volledige JBW en fiscalisten (eerste deel) Van tentamen, wordt samengesteld door Ballegooij, Bruil, Kleijn en Schilder, het (eventueel gewogen) gemiddel Rechtsbescherming m hetAwb tijd de te berekenen over de cijfers, be perk, Deventer 1992, hoeft met te haald voor de afzonderlijke deeltoetw o r d e n aangeschaft Toevoeging sen Indien het eindcijfer voldoen literatuuropgave Bestuursrecht B de is ontvangt men, naast de uitslag Nederlands recht/JBW (tweede van de deeltoets(en), eveneens een deel) H Ph J A M H e n n e k e n s / tentamenbriefje met daarop het H J A M van G e e s t / R F e r n h o u t , eindcijfer voor het desbetreffende Decentralisatie, Nijmegen 1993, t e n t a m e n vermeld Indien voor een behoort tot de verplichte literatuur van de deeltoetsen een lager cijfer

sus Sociale en Politieke Vorming, een inleiding in het schoolvak maat schappijleer inclusief een kort schoolstage Deze cursus is naast de cursus D i d a k t i s c h e vaardigheden onderdeel van de eerste fase van de lerarenopleiding maatschappijleer Die twee cursussen zijn de basis voor de tweede fase van de lerarenoplei ding die m sept 1995 opnieuw start Studenten die geïnteresseerd zijn m de opleiding tot eerste graads leraar m a a t s c h a p p i j l e e r , z o w e l voor de eerste fase als voor de tweede fase, k u n n e n voor informatie terecht bij H vanKruijsdijk(tel662421, SI74B) of een studiegids ophalen bij mevr J P m a s i n S 173 Zaal AZ 04 Vanaf 2 jan 1995 zijn alle colleges m zaal AZ 04 verplaatst naar SZ 28 Internationalisering Warner Boer, coordinator Internationalisering, IS afwezig in de periode 19 dec t / m 6 jan

dan 4,5 is behaald, ontvangt m e n collegerooster geen afzonderhjk tentamenbriefje Mieuw keuzevak: Sociaal Recht i,)pag 245 De bovenaan deze pagi m e t een eindcijfer In dat geval voor fiscalisten na v e r m e l d e a a n m e l d i n g s t e r m i j n wordt er geen gemiddelde berekend, voor de t e n t a m e n s van week 33 en (Integratievak Sociaal en Fiscaal omdat het cijfer voor de deeltoets opleiding 34 moet zijn I juli i p v 17 juni 2) Recht) niet compensabel is en er geen eind pag 249 Aan de tentamendata van Management-bv's, VUT-regelingen, Psy propedeuse cijfer kan bekend worden gemaakt de keuzevakken wordt toegevoegd pensioenvoorzieningen, 'gouden Zaalwijziging 2e semester AO re Zaalwijzigingen Milieurecht 1 op di 30 mei 3) pag handdrukken', detacheringscon Ondetnemingsfinanciering Afronding cijfers propedeuse petitiecoUege (W Timmer) is ver vr 16-12,23 12 en 6 1(08 45 10 30 253 Het b e s p r e k i n g s c o l l e g e van structies, zwartwerken en de fiscus, plaatst van Q Z 201 naar Q Z 101 (be uur) h e t h c O n t w i k k e l m g s l e e r v a n strafrecht B van 8 45 10 30, gegeven de positie van de directeur grootaan Mogehjkheid tot inzage v a n h e t Met nadruk wordt gewezen op het halve op 21 4 95 naar AZ 7] LAC A Z l I 5 n a a r A Z 1 0 w o 21 12(1045 aan wg 1 + 2 wordt verplaatst van AZ geen is weergegeven op pag 24 van deelhouder, de v a l k u i l e n van het optioneel tentamen Ondernemings werkcollege (Drs P Aben) is ver 12 30 uur) het hc Fysiologische psy ontslagrecht en de belastmgtechni 05 naar FZ 25, behalve op 24 jan dan financiering 1 van okt De inzage de studiegids 1994/1995 m b t be plaatst van Q Z 204 naar Q Z 105 v a n C Z 101 naar YZ 2 sche c o n s e q u e n t i e s daarvan Het op dezelfde tijd in Q Z 105 H e t oordeling van t e n t a m e n s van de pro vindt plaats op donderdag 5 )an van belastingrecht vertoont een steeds bespr college van strafr Bvan 10 45 pedeuse Bij de afronding van een 9 00 12 00 uur, kamer B 608 Het in Verenigde Staten Prop Prac Experimentele Psy grotere samenhang m e t het arbeids12 30, gegeven aan wg 9 + 10 wordt eindcijfer tussen 5 en 6 wordt een schniflormulier hangt in de hal van Uitwisseling Omdat het practicum meer groepen recht en het sociaal v e r z e k e n n g s verplaatst van AZ 05 naar AZ 116 andere maatstaf gehanteerd dan bij de 6e verdieping Ook m het academisch jaar 1995 omvat dan waar het rooster in voor recht Reden voor de vakgroepen Het bespr college van strafr B van de berekening van andere eindcij 1996 k u n n e n de s t u d e n t e n FEW ziet zal het practicum experimente belastingrecht en sociaal recht om 13 45-15 30, gegeven aan wg 7 + 8 fers Conform art 14, lid 1 van de Strategische Besluitvorming deelnemen aan de uitwisselingspro Ie psychologie niet op 13 m r t , maar een nieuw fiscaal keuzevak te intro wordt verplaatst van AZ 05 naar SZ regels en richtlijnen (p 185 studie g r a m m a ' s m e t de U n i v e r s i t y of al op 7 mrt van start gaan Het prac d u c e r e n Sociaal R e c h t voor Fis 17 4jpag 254 De w k ' s strafrecht B, gids) w o r d t h e t eindcijfer van de Met ingang van het tweede semes South Carolina en N o r t h Carolina t i c u m zal gehouden worden in zaal calisten In deze nieuwe cursus zal, gegeven aan wg I v a n 8 45-10 30, wg t e n t a m e n s u i t g e d r u k t m hele en ter van het studie)aar 1994 1995 State University BijUSC betreft het SZ 172 Het IS niet mogehjk om de n a a s t b o v e n s t a a n d e t h e m a ' s , een 6 van 10 45-12 30, wg 7 van 13 45 halve cijfers en wordt het cijfer 5,5 heeft het vak Strategische Besluit een uitwisseling voor drie studenten avondgroepen op de voorgestelde 15 30 en wg 5 van 15 45 1 7 3 0 wor niet gegeven Conform art 14, lid 2 veelvoud aan onderwerpen worden vorming |325 035) gedeeltelijk de voor een jaar voor afgestudeerden tijden m het rooster te houden Daar den allen verplaatst van AZ 04 naar wordt het eindcijfer van een tenta besproken die zich bevinden op de vorm van een strategie management ZIJ n e m e n deel aan het MBA pro om wordt van de a v o n d s t u d e n t e n S Z 2 8 5jpag 255 De HK's privaat m e n afgerond n a a r een 6 m d i e n raakvlakken tussen beide vakgebiegame Studenten w o r d e n daarbij gramma Bij NCSU betreft het een gevraagd om een extra avond (do 16 recht B worden gegeven op 16 en 23 onafgerond ten m i n s t e een 5,5 is den Hierbij is voor een op de prakingedeeld m managementteams, die uitwisseling voor een semester (ca of do 23 maart) aanwezig te zijn febr , 2 maart, 13, 20 en 27 april en behaald Dit betekent dat het eind tijk afgestemde aanpak gekozen De gedurende het semester een bedrijf vijf plaatsen) Studenten volgen hier Wanneer je overdag tijd hebt is het 4 mei van 8 45 10 3 0 u u r m AZ 115 cijfer voor een t e n t a m e n s l e c h t s lelden, waarbij gebruik g e m a a k t colleges zullen worden gegeven door vakken op het masters niveau m het natuurlijk ook mogelijk voor een en op 11 mei van 8 45-10 30 uur in wordt afgerond naar een 6 indien wordt van een simulatieprogramma docenten van belastingrecht en so kader van h u n doctoraal program daggroep m te tekenen Intekenen Q Z 1 6) pag 255 Het wk privaat onafgerond een eindcijfer is behaald De voertaal tijdens de game zal En ciaal recht Tevens zullen er coUe ma Meer ml zijn verkrijgbaar bij IS mogelijk vanaf vr 16 dec D e m t e r e c h t B, gegeven aan wg 11 v a n dat tussen de 5,5 en de 6 ligt Heeft gels zijn Met een deelname aan het ges worden gegeven door een twee Bureau internationalisering FEW, B kenlijsten hangen op het prikbord m 10 45 12 3 0 u u r wordt verplaatst van m e n een gemiddelde behaald dat ligt Strategie Management G a m e zijn tal gastdocenten (specialisten op het I 1 1 5 / I 1 1 6 , m a vrij t u s s e n l l O O e n gang 5 van g e b o u w P, t e g e n o v e r AZ 05 naar AZ 9, behalve op 28 april tussen de 5 en 5,49 dan wordt dit maximaal 40 punten te verdienen gebied van het pensioenrecht en het 12 30 uur kamer P 507a Het max aantal deel dan vindt het w k op dezelfde tijd cijfer niet afgerond naar een 5,5 (die voor het vak Strategische Besluit europees sociaal verzekeringsrecht) n e m e r s per groep is 16 Schrijf je plaats in PZ 25 7) pag 258 Het w k i m m e r s niet wordt gegeven) maar vorming Inschrijven is mogelijk Verplichte l i t e r a t u u r van Ballen a a m dus niet op een lijst waar al 16 D van ml tot de rechtsw B op ma naar een 5 vanaf 3 jan 1995, hal 7e verdieping, Leraar Economie worden! gooijen, C W M , L o o n b e l a s t i n g , deelnemers vermeld staan Tenslot gebouw B Bi) het eerste college zal 18 45 20 30 uur in SZ 19 vmdt alleen FED Fiscale Studieserie, 2e druk, te, noteer de datum en het tijdstip Met een doctoraal diploma Econo het simulatiespel verder toegelicht plaats op 20 febr en 13 maart (i p v Internationaal Jacobs, A T J M , Elementair Sociaal van de groep waarvoor je hebt mge privaatrecht I mie kun je op de arbeidsmarkt vele worden Coördinatie H Snier, tel 15 maart) 8) pag 262, 269, 273 Op Recht, Samsom H D Tjeenk Wil tekend in je agenda' (voorjaar 1995) kanten op Een van die vele moge 3427/2315 (B 729) V o o r s t u d e n t e n donderdag 11 mei 1995 is er een extra link, 3e druk Mobach, onderdeel lijkheden IS het leraarschap Vmdje die het vak Strategische Besluitvor college rechtsfilosofie A van 18 45loonbelasting. Reader (verkrijgbaar Het ten behoeve van het vak Inter het leuk om anderen uit te leggen ming al eerder gevolgd hebben blijf t 20 30 uur in Q Z 1 9) pag 265 Het vanaf eind januari in het dictaten- Psy doctoraal n a t i o n a a l P r i v a a t r e c h t I voorgehoe de economie m elkaar steekt vooralsnog de mogelijkheid bestaan college erfrecht is niet op 2 mei maar magazijn) Inschrijving Inschrijving schreven 'Studiemateriaal Interna Vind je het leuk om jongeren wat om tentamen te doen over de oude Inleiding Communicatie en Voor op 1 mei 10) pag 265 Het college v m d t plaats tijdens het eerste coUe tionaal Privaatrecht (uitg T M C wegwijs te maken m het maatschapstof Zi) kunnen met deelnemen aan lichting Europees bestuursrecht v m d t op 16 ge op woensdag 2 februari in Q Z 103, Asserinstituut, 2delen, zieblz 148 pelijk l e v e n ' Vind je het leuk o m het management game Wijziging verplichte literatuur voor m a a r t 1995 v a n 10 45 12 30 u u r van 10 45 12 45 Gewoon naar het van de studiegids 1994/1995) IS t z t jongeren te begeleiden in h u n groei de cursus Inleiding C o m m u n i c a t i e plaats in Q Z 101 i p v PZ 201 11) eerste college k o m e n en aldaar verkrijgbaar bij het dictatenmaga naar volwassenheid' Dan is het Ie en Voorlichting (aanvang febr 1995) pag 265 European b u s i n e s s law intekenen is dus voldoende' Infor Statistische Methoden van de zijn raarschap w e l l i c h t wat voor joui In de studiegids staat vermeld Ba v m d t op 16 maart van 15 45 17 30 matie Mr R J Weber,Vakgroep SoEconometrie (3.4. ST. 1.5) Eind jan start weer het keuzevak sisboek voorlichtingskunde van uur plaats in XZ 8 1 p v P Z 2 0 I 12) Keuzevak ciaal Recht en Sociale Politiek, tel Cooperatierecht I en (semestercursus) Voorbereiding op H Wapenaar, N G Roling, A W van pag 265 Het college Nederland en 2708,Y 140, E m a i l R J Weber®In dit college worden niet-parame het Leraarschap met een studielast II den Ban (1989) Dit moet zijn Ba Europa van wo 13 45 15 30 (vanaf tnsche/semi parametrische schat kub nl van 8 SP, bestaande uit algemene wo 29 maart tot 17 30 uur) wordt sisboek voorlichtingskunde van nngsmethoden behandeld die m e t Gedurende het tweede semester onderwijskunde en m s t i t u u t s p r a c verplaatst van AZ 04 naar SZ 28 13) N G Roling (1994) uitgaan van de veelal g e m a a k t e Basisprogramma van het studiejaar 1994/1995 zal het Sociaal Recht ticum 4 SP en vakdidactiek econopag 269 Het w k D van burgerlijk Inlichtingen MarijeBertmg (kamer \ eionderstelling van normaliteit In nieuwe keuzevak Cooperatierecht I m i e en stage 4 SP De colleges zijn recht B voor fisc v m d t plaats van De vakgroep Sociaal Recht en Socia P316, tel 662325) economische toepassingen is hier w o r d e n g e d o c e e r d door prof m r gepland op di O p g e v e n voor de 8 45-10 30 uur in SZ 17, met uitz Ie Politiek m a a k t bekend, dat de namelijk vaak met aan voldaan Een R C J Galle De studiebelasting be cursus dient te geschieden voor 15 Statistiek II deelnemers aan het basisprogramma belangrijke toepassing is het lineai van 15 m a a r t 1995, dan m PZ 25 draagt 4 p u n t e n In het k e u z e v a k dec '94 OP 5 jan van 19 00 20 30 uur wordt Sociaal Recht in de eerste week van re regressie model met een onbeken (i p V 10 45 12 3 0 i n AZ05) J4jpag staat de rechtspersoon coöperatie Nadere informatie geeft de studie voor de a v o n d s t u d e n t e n een res jan schriftelijk bericht krijgen over de verdeling van de storingsterm 269 Leer o p e n b a r e f i n a n c i ë n A centraal De coöperatie is vereniging gids van de lerarenopleiding, ver ponsiecoUege Statistiek II gegeven het resultaat van het tweede werkOLS geeft dan c o n s i s t e n t e m a a r vindt op dl van 8 45 10 45 uur plaats en onderneming en k o m t m Nederkrijgbaar op het secretariaat van de stuk en over de mogelijkheden om m PZ 208 mefticinte schattingen In dit collem YZ 1 1 p V AZ 10 15; pag 273 land zowel m de commerciële als in vakgroep A l g e m e n e Economie, B deel te n e m e n aan h e t v e r l e n g d ge zal worden ingegaan op efficien Economie (voorJBW) op dl van 8 45 de non-profitsector op grote schaal 520, tel 013 (66)2416 mondeling t e n t a m e n en de 'bezem Inl Klinische Psy te verbeteringen Hierbij staat m e t 10 4 5 u u r v i n d t n i e t p l a a t s i n A Z 1 0 , voor In deze cursus wordt het recht groep' Het hc Inl Klinische Psy voor de de theorie centraal, maar deze dient m a a r i n Y Z I 36jpag 273 Bestuurs met betrekking tot deze rechtsper avondstudenten wordt gegeven op als ondersteuning om zelf het e e a Scriptietraining kunde C is op maandag van 15 45 soon bestudeerd Hierbij zijn van wo 18 00-19 15 in Q Z 101 toetepassen(mbV S A S j a h v conbelang zowel het verenigingsrecht, 18 45 uur in AZ 8, met uitz van 13 Voor 3e jaars e c o n o m i e s t u d e n t e n crete cases het (specifieke) cooperatierecht, het maart dan op zelfde tijd in Q Z 103 verzorgt het T a l e n c e n t r u m op veralgemene rechtspersonenrecht alsi 7 j p a g 275,277 Hk data rechtsfi Plaats en tijd CZ 111, 08 45-10 45 Aé)0-Psy zoek van de faculteit een cursus hoe ook het vermogensrecht Veel aanlosofie A (deelt opl ) di 31 jan , 14 uur Docenten F Drost, R de Jong schrijf ik een scriptie De Sectie Arbeids en Organisatie dacht wordt besteed aan de positie febr , 14 mrt, 11 april en 2 mei van enB Werker Sociale Wil je voorkomen dat je scriptie een Psychologie heeft voor 2 gevorder van het lid en de bestuurlijke orga 18 45 22 30 uur m AZ 9 Extra col gebed zonder emd wordt, vraag dan de s t u d e n t e n A & O h e t volgende nisatie van deze bijzondere rechtslege op do 11 mei van 18 45 20 30 Uitreiking doctoraaldiploma W e t e n s c h a p p e n m e e r i n f o r m a t i e bij h e t O n d e r o n d e r z o e k s t h e m a 'in de a a n b i e vorm, terwijl ook zal worden inge u u r in Q Z 1 Wk data di 7 febr , 7 Econometrie wijsbureau FEW (mw Lukkenaer, dmg' gaan op verschillende actuele the mrt, 28 mrt, 25 april en 16 mei van tel 662023) De cursus start 7 febr ma s 1 Experiment Simulatie Kantoor18 45-20 30 in YZ I I e n Y Z I 2 Op wo 21 dec 1994 om 15 30 uur Algemeen a s omgeving wordt in de Aula het doctoraaldiplo Er zullen 10 colleges worden gege Dit experiment is onderdeel van het Didaktische vaardigheden ma Econometrie u i t g e r e i k t aan ven, t e l k e n s op di av van 19 00 project waarin de invloed van onder In h e t tweede s e m e s t e r vindt op W F Baart, T H C Bastian, J P J H Algemeen Inleiding Europees recht (volt.

20 00 uur, collegezaal YZ 8 Het brekingen tijdens de taakuitvoering nieuw de cursus Didaktische Vaarvan Bommel, J A C C o r t o o m s , eerste college zal plaatsvinden op 31 opl.)

Didaktische vaardigheden w o r d t o n d e r z o c h t D o e l van h e t digheden en Informatieoverdracht G IL Eestermans, W f A van Haas jan 1995, 19 00 uur, collegezaal YZ In het tweede s e m e s t e r vindt op experiment is om m b v een compu Het eerste hoorkoUegeinl Europees plaats Deze cursus is een verplicht tert,RH Henkelman,R C J Jansen, 8, en zal het karakter hebben van een nieuw de cursus Didaktische Vaar ter simulatie verschillende soorten recht vindt plaats op ma 30 jan van onderdeel voor de studenten die de E Kuijper, W J A M van Lieshout, meer algemene informatieve bijeen digheden en Informatieoverdracht effecten v a n o n d e r b r e k i n g e n te I0 45-12 3 0 u u r i n AZ 115 Inteke eerste fase van de lerarenopleiding M C M M Machielsen, J I M de komst plaats Deze cursus IS een verplicht meten en te registreren Het onder n m g voor de wk's is mogelijk tijdens maatschappijleer en economie volNijs P J A Smits, L G C Spiegels Aan de orde k o m e n dan h e t pro onderdeel voor de studenten die de zoek zal plaatsvinden in het Labora dit eerste hk Een volledig rooster gen Zij hebben voorrang bij plaat Belangstellenden zijn v a n h a r t e gramma, literatuur enjurispruden eerste fase van de lerarenopleiding torium voor Informatie Arbeid van wordt opgenomen in het takenboek sing voor deze cursus D a a r n a a s t welkom tielijst, t e n t a m e n , scriptie onder maatschappijleer en economie vol de sectie A&O psy Het experiment behorendbijditvak Tevens is er een staat de c u r s u s open voor andere werpen, etc gen ZIJ hebben voorrang bij plaat IS gepland voor jan febr 1995 rooster van het keuzevak ml Euro studenten De ervaring leert dat het Statistiek BIK (doctoraal) Het keuzevak Cooperatierecht II sing voor deze c u r s u s Daarnaast 2 Studenten (A&Q) psychologie die pees recht en een programmaopzet aantal plaatsen m de cursus minder m e t een studiebelasting van even staat de c u r s u s open voor andere van plan zijn b i n n e n k o r t aan h u n van de nieuwe opleiding Europees IS dan het aantal studenten dat deze De stof voor het tentamen van Sta eens 4 s t u d i e p u n t e n o m v a t een studenten De ervaring leert dat het onderzoek te beginnen, kunnen door recht vanaf 19 dec verkrijgbaar bij cursus wil volgen Plaatsing voor de tistiek voor BIK van 3 januari 1995 verdieping van de in Coöperatie aantal plaatsen in de cursus minder deelname aan dit project aan h u n de studieadviseur propedeuse, m w cursus geschiedt op basis van volg is als volgt H 34 (uit deel 2 van recht I behandelde stof De onder IS dan het aantal studenten dat deze onderzoeksverplichting voldoen L D E M van Wijk, Y 324 of m w M orde van inschrijving Dit kan van Moors),H35en36(diktaat),H10(uit werpen worden hier in overleg met cursus wil volgen Plaatsing voor de Geïnteresseerden k u n n e n zich aan Vermeer, kamer Y 325 af h e d e n bij m e v r J P i n a s (tel deel 1 van Moors), H 39 1 en 39 2 de docent vastgesteld Zij die zich cursus geschiedt op basis van volg melden bij drs I Krediet, K P 809 663374, S173) |diktaat|,H40en41(diktaat) Deze wensen op te geven voor dit keuze orde van inschrijving Dit kan van tel 2184 stof wijkt (voor wat de hoofdstukken Studenten die ondanks inschrijving Afwezigheid studieadviseur vak en/of wensen deel te n e m e n aan af h e d e n bij m e v r J P i n a s (tel 10 en 39 betreft) af van die van vorig 3 Statistische verwerking van en m e t meer toegelaten k u n n e n wor propedeuse de informatieve bijeenkomst wor 663374,5173) jaar quetes den tot de cursus, k o m e n m sept den verzocht zich aan te melden bij BIJ de Sectie A & O psychologie zijn In de week van 19 t / m 23 dec houdt 1995 als eerste aan de beurt de v a k g r o e p s e c r e t a r e s s e m e v r I Studenten die ondanks inschrijving m het afgelopen jaar e n q u ê t e s ge Loet van Wijk (studieadviseur proDatabases (Dr. O. de Troyer) Smit, k a m e r Y 256, telefoon 013 niet meer toegelaten k u n n e n wor houden onder de Nederlandse bevolp e d e u s e ) g e e n s p r e e k u u r In de Sociale en Politieke Vorming 662281 den tot de cursus, k o m e n in sept king naar het voorkomen van onder kerstvakantie (26 t / m 31 dec ) is de Inleveren van opdracht Databases In het tweede semester start de cur 1995 als eerste aan de beurt , mogelijk op di 3 jan 1995 en op vr KUB gesloten en zijn beide studie

i

Ty

UNTIVERSCTgiS

brekingen ti|dens het werk Gezocht wordt een student met een gedegen statistische ondergrond en die geïnteresseerd is in regressie/cluster analy ses, voor verdere bewer king van de gegevens Stu denten die van plan zi|n b i n n e n k o r t aan h u n on derzoek te beginnen, kun nen door deelname aan dit p r o i e c t aan h u n o n d e r z o e k s v e r p l i c h t i n g vol doen G e ï n t e r e s s e e r d e n k u n n e n zich a a n m e l d e n bi) drs T Meijer, kamer P808, tel 2398

BOW

Literatuur tentamen Het l i t e r a t u u r t e n t a m e n Arbeids en Organisatie Psychologie (code 421 037, verplicht voor A&O psy studenten) heeft als t e n t a m e n d a t a 1 8 | a n 1995, 1 4 | u n 1995, lOaug 1995 U dient zich voor dit t e n t a m e n m te schrijven bij het s e c r A & O PSY (L v a n Y p e r e n , 662480, P705, hele ma e n d i , d o en vr middag) U k n j g t precieze tijdstip en plaats van h e t t e n t a m e n begin dec te horen De beoordeling volgt via een schriftelijk t e n t a m e n Voor nadere inlichtingen k u n t u contact opnemen m e t bovenstaand secreta

Studieverenigingen

ESN-TIIburg Het Erasmus Student Net workTilburg houdt zich bezig m e t de opvang, be geleiding en sociale integratie van buitenlandse studenten Elk semes ter k o m e n er zo'n 120 s t u d e n t e n naar Tilburg, die het Nederlandse studentenleven leren kennen Elke dinsdagavond is er een ESN borrel m cafe 't Ministerie, Paleisnng 17 Wil je eens aan de hollandse nuch terheid ontsnappen en k e n n i s m a k e n met passievolle, exotische cul t u r e n ' Kom dan op di av naar 't Ministerie Voor informatie k u n je altijd langs bij R 15, geopend op ma do van 13 00 14 00 u u r

Alesec O p 15 dec o r g a n i s e e r t A i e s e c 2 workshops over oost europa Onder leiding van de heren Bell en Jeuris sen zullen Tilburse studenten, ver tegen woordigers uit het Nederland se zakenleven en Poolse, Hongaar se, Tsjechische en Oekrainse stu denten met elkaar discussieren over o a corruptie en zwendel in het oost europese zaken doen De workshops zullen om 14 00 uur beginnen en om 16 30 uur afgesloten worden met een borrel Voor studenten is de deelna m e gratis Deelnemers k u n n e n zich a a n m e l d e n bij de A i e s e c K a m e r R19 In de week van 13 tot en met 17 maart vindt de Aiesec Carriereweek p l a a t s Dit IS een n i e t te m i s s e n activiteit van Aiesec Er zullen sol h c i t a t i e t r a i n i n g e n gegeven wor den er zijn b e d r i j f s p r e s e n t a t i e s w o r k s h o p s van gerenomeerde be drijven, je k u n t individuele gesprek ken met de recruiters van alle grote bedrijven hebben Kortom Hou deze week nu al vast vrij De inschrijving start meteen na de t e n t a m e n s ' Aie sec coördineert ook de stage pro g r a m m a ' s van ProctorSiGamble en Shell Meer informatie k u n je vin den op de posters m de glazen gang en op de Aiesec kamer (R19)

Polls R U IS tijdens de tentamenperiode open van 13 00 15 00 uur Op 20 dec IS er een k e r s t b o r r e l in cafe ' D e Wereld' Op 3 jan is er een nieuw jaarsborrel in de Wereld met cham pagne en oliebollen Op 10 jan is de ALV o m 19 30 uur in SZ 17 De uit nodiging heb je hiervoor als het goed IS gekregen Aansluitend borrel in 'de Wereld' Op do 16febr v m d t e e n excursie plaats naar KPMG Mana gement Consultants Er wordt een inleiding gegeven door een top ad v i s e u r , a l s m e d e i n f o r m a t i e over w e r k z a a m h e d e n en carrieremoge lijkheden Inschrijven kan vanaf 6 febr Leden betalen f 5, , niet leden f7,50 Het jaarboek IS eindelijk ver

Prac Communicatieve Vaardighe den Deelnemers aan het practicum k u n nen h u n instaptoets ophalen bij het BOC (S 13) De cursisten worden verzocht de instaptoets mee te ne m e n bij het invullen van het cursus evaluatieformulier Voor het practi c u m geldt een aanwezigheidsplicht (zie cursusprofiel) S t u d e n t e n die m e t aan deze plicht hebben voldaan dienen zich te melden bij de cursus leiding (spreekuur Dr F vanHarber den dl 15 30 17 30 uur) Wie een of meer oefenavonden en/of 3 van de reguliere bijeenkomsten heeft ver zuimd, dient een vervangende op dracht te m a k e n Voor deze vervan gendeopdracht(en) geldt 16 jan 1995 als deadline O p d r a c h t e n w o r d e n allen beoordeeld als voldaan is aan de aanwezigheidsplicht

geven bij Bureau Inschrijving (C 82) doen op deSubsidieregelingbuiten en bij Bureau O n d e r w i j s z a k e n (B landse studie activiteiten van de faculteit der Letteren 201) Aanvragen voor financiële onder steuning worden 4 keer per jaar in Studie-adviseur b e h a n d e l i n g g e n o m e n Subsidie aanvragen voor studie of stage in het M 1 v 1 dec IS Olga Zweekhorst de buitenland voor het eerste kwartaal nieuwe studie adviseur, zowel voor van 1995 deadline 15 januari 1995 propedeuse als voor doctoraalstu Informatie over andere financiële denten Letteren Je k u n t langsko ondersteuning van een buitenlands men op het spreekuur op di en vr studieverblijf is verkrijgbaar bij de tussen 13 00 14 00 uur op kamer B medewerkster Internationalisering 202 Of maak een afspraak via Bu Denise Lmdenau, k a m e r B 203 Je reau Onderwijszaken (B 201) k u n t je nog tot 31 januari 1995 op geven voor het 'Japan Prijswinnaars Spreekuur Programma' Informatie over aan meldingsprocedure bij D e m s e Lm Het spreekuur van Denise Lindenau denau, kamer B 203 vervalt op 19 dec

t i n k in de periode van jan 1995 sep 1995 Tijd 14 00 15 0 0 u u r De locatie wordt bij het BOC gepubli ceerd

ASZ

BOC Het BOCis gesloten van ma 19 dec t / m vr 23 dec

Roosterwijzigingen tweede semes ter Het tweede hoorcollege van de cur sus Economie van Arbeid en Socia Ie Zekerheid 1 wordt gegeven op ma 10 45 12 30 in PZ 207 De wg 2 van Causale analyse via meervoudige regressieanalyse vindt plaats op vr 08 45 10 30 uur in SZ 31

Faculteit

DECEMBER 1 9 9 4

Tweede semester programma

Letteren Propedeuse

doctoraal-

Cursus

De deadline voor inschrijving keu zevakken tweede semester is ver streken Raadpleeg UNIVERS en de borden bij B20I voor wijzigingen in het rooster De indeling in groepen voor Engels en Statistiek worden 1 week voor aanvang van de colleges via de prikborden bekendgemaakt

Informatie over de t o e t s / t e n t a m e n regeling eerste s e m e s t e r wordt in Afstudeerprojecten KIK nr 4 en KUBGIDS opgenomen Op ma 9 januari is er een informa tiebijeenkomst voor studenten die Internationalisering zich hebben ingeschreven voor af Adreswijziging studeerprojecten m b t k w a h t e i t s Als je een studie of stage in het bui management van prof dr A A Wen Adreswijzigingen dien je door te tenland overweegt k u n je een beroep

k n j g b a a r o p R l l Wil je iedereen met kerst een kaartje sturen, dan is dit boekwerk essentieel Je k u n t je m R i l inschrijven voor de diverse m t e r n e c o m p e t i t i e s Er zijn altijd m e n s e n n o d i g voor c o m m i s s i e s Mocht je actief binnen een commis sie willen worden, laat dit dan even weten aan iemand van het bestuur D e e l n e m e r s v a n de M a s t e r c l a s s k u n n e n het verslag nog steeds opha l e n i n R l l Foto's van het outdoor weekend k u n je nabestellen m R11, waarbij je direct dient te betalen Intro T s h i r t s zijn te koop voor f 4,95 Op IS o p ' H e e l veel succes met de t e n t a m e n s en tot volgend jaar' Olof De t e n t a m e n t i j d k o m t er nu echt aan De komkommertijd begint aan staande zo Dit wil zeggen dat de kroeg open is van di t / m do Op di en do bestaat er wel de mogelijkheid o m te eten voor respectievelijk f 5, en f 7,50 Nog even ter informatie, in de k o m e n d e komkommertijd zal het trappenhuis verbouwd worden U snapt dit zal af en toe voor over last zorgen Middels deze stukjes en middels aankondigingen in het pand zullen WIJ U informeren over even tuele data waarop het pand of gedeel ten daarvan gesloten zullen zijn Het moge duidelijk zijn dat als het pand g e s l o t e n is er o o k m e t g e k o o k t wordt Input I e d e r e e n zeer veel s u c c e s toege wenst met de t e n t a m e n s ' Tot ziens op de nieuwjaarsborrel in L'lndustrie Houdt hiervoor de pos ters en h e t bord m gebouw S m de gaten Plato Het eerste semester loopt weer ten einde Daarom is er op do 22 dec een sluitfeest Komt allen' SBIT Tijdens de t e n t a m e n w e k e n zijn er geen spreekuren van SBIT m o c h t je iets te vragen hebben k u n je terecht bijonzevoorzitterJoost013 670548 of wil je iets specifiek weten over een commissie kijk dan in de SBIT info, voorin staat wie je over welke commissie k u n t bellen Op de SBIT kamer zijn er nog steeds t e n t a m e n bundels voor zowel doctoraal I en II en de propaedeuse bundel Als laat ste nog dit, het bestuur is op zoek naar actieve enthousiaste m e n s e n die een jaartje m het bestuur willen Efact T e n t a m e n b u n d e l s Efact verkoopt weer t e n t a m e n b u n d e l s De laatste zijn verkrijgbaar op Efact kamer Rl Derdejaarsscriptie Kan het schrijven van een derde jaarsscriptie leuk zijn' De reiscommissie van Efact weet dat het k a n ' Wil jij ook in Frankrijk een

achtergrond vinden voor je scriptie, g a d a n m e e e n b e n verzekerd v a n e e n leuke studiereis en een goede scriptie I n f o r m a t i e en in schnjving in de EFACT kamer Rl Tentamenbundels Efact verkoopt weer t e n t a m e n b u n dels Kom snel op=op' Efact kamer Rl Seminars BE Nog geen oude t e n t a m e n s ' Efact verkoopt seminarbundels m e t oude t e n t a m e n s Verkrijgbaar op de Efact kamer R l Economische spelen 1995 Computeren, faxen, copieren, tele foneren, typen, postzegels likken, workshops doen, casus maken, be leggen, o n d e r h a n d e l e n A l l e m a a l vormen van ECONOMISCHE SPE LEN Mee te m a k e n 13 tot en m e t 16 Februari 1995 op de KUB N a t u u r lijk georganiseerd door Efact

worden Wees alert, want zo'n feest mag je gewoon m e t missen' Wil je meer weten over bovenstaande ac tiviteiten, ga dan even naar R3 Ie dereen heel veel succes m e t de ten tamens, en tot 11 jan op de nieuw jaarsborrel " VIte International Tijdens de tentamenperiode (van 12 dec t / m 27 jan ) zijn wij bereikbaar op dl en do van 10 30 12 30 u u r Voor de deelnemers van de studie reis naar India geldt dat zij h u n pas poort in k u n n e n leveren op di 10 en do 12 jan tussen 10 30 en 12 30 uur Vergeet m e t o m de rest van de reis kosten te betalen voor 1 jan 1995 Op dl 10 jan heb je de gelegenheid o m even de tentamenstress opzij te zetten tijdens onze nieuwjaarsbor rel Dusprettigefeestdagenentot 10 jan '

De Smeetskrlng

VIdar

O p dl 20 dec a s zal er een ac tualiteitencollege worden gegeven door enkele docenten van het Fis caal Instituut Tilburg Op dit coUe ge zullen een aantal verschillende fiscale onderwerpen worden aange sneden Het college zal worden ge doceerd door mr E Kemmeren, prof D Juchenprof J van der Geld Het college vindt plaats in zaal Qz 1 en niet in Yz 1 zoals vorige week in de Univers stond Na dit college is er een borrel Het is nog steeds moge lijk o m een f a n t a s t i s c h S m e e t s kringartikel te kopen Je k u n t een keuze m a k e n uit een scala van arti kelen Zo zijn er bijvoorbeeld mul tl functionele S m e e t s k n n g t shirts (te dragen in bed, op het college en in de kroeg), rugbytruien en niet van echt zijde te onderscheiden strop dassen Z o k u n j i j o o k d i t j a a r d e b l i t z maken tijdens het kerstdiner' Ver der nog een mededeling van huis houdelijke aard tijdens de t e n t a m e n p e n o d e en in de kerstvakantie zal het bestuur van De S m e e t s k n n g geen inloopuren draaien V o o r d n n gende vragen kun je het bestuur te lefonisch bereiken Dit was de laatste m e m o van dit jaar Op 12 jan a s is er weer een Univers m e t een Smeetskringbencht Rest mij nog om iedereen succes m e t de t e n t a m e n s en een prettige kerst toe te wensen

Ouderejaars competitieroeiers en/of oud wedstrijdroeiers die dit jaar ook met de Head, de H e m e k e n en ande re w e d s t r i j d e n m e e w i l l e n doen, k u n n e n zich opgeven voor het club a c h t r o e i e n H e r e n die i n t e r e s s e h e b b e n k u n n e n zich opgeven bij Annelies Kleijsen, de dames moeten contact opnemen met Martijn S win kels Op de loods hangt ook een in schrijflijst Het is zeker de moeite waard ' Op vr 23 dec zal h e t traditionele Vidarkerstdiner gehouden worden Dit vindt plaats in cafe/restaurant D'n Beiaard op de Heuvel Er zijn maar een beperkt aantal plaatsen beschikbaar dus schrijf je zo snel mogelijk in op de loods N e t t e kle ding IS verplicht' De Kerstman zal er in ieder geval dit jaar weer bij zijn Deze zal tevens de jaarboeken uit reiken aan de aanwezigen De dead line van de Recover IS 16 dec Het is niet de bedoeling dat alleen de hui zen en bestuursleden stukjes schrij ven, de recovercommissie verwacht ook inbreng van de andere leden Stukjes k u n n e n op diskette ingele verd worden op de loods bij M o m que of bij D a n i e l l e Feiter (Korte Nieuwstraat 2)

Aegee Opgelet allemaal Voorlopigisditde laatste univers die verschijnt De eerst volgende zal 12 jan verschij nen Het is daarom van belang dat je onderstaande data goed onthoudt Op lokaal niveau 11 jan n i e u w jaarsborrel, 15 febr skien Beekse Bergen, 15 m r t excursie, 22 m r t internationaal feest, 22 24 mrt reis naar Berlijn, 3 mei excursie naar Den Haag (Vredespa leis) O m de tenth anniversary van Aegee ook in Tilburg goed te vieren, zal Aegee T i l b u r g een g r a n d i o o s verjaardagsfeest geven Een exac te d a t u m is nog niet bekend, maar de planning ligt eind maart Dit zal echter nog nader bekend gemaakt

Isabest Isabest is een vereniging voor stu denten die willen afstuderen in de richting accountancy of controller Ieder semester organiseren wij on der andere lezingen, bedrijfsbezoe ken en voorlichtingen Voor het or ganiseren van onze aktiviteiten en het in goede banen leiden daarvan zijn WIJ op zoek naar m e n s e n die hieraan m e e willen werken Voor meer informatie kun je terecht op de ISABEST k a m e r R l S (013 662662) Tevens is er iedere eerste di van de maand de ledenborrel m Cafe Uit, vanaf 21 00 uur Emet Qenee De feestdagen zijn weer begonnen en het einde van 1994 is weer m zicht Als je dit jaar eens overdenkt.

Etnische

Minderbeden

In h e t tweede semester van dit aca demisch jaar wordt op initiatief van de Letterenfaculteit o p n i e u w een interfacultaire cursusftnisciie Mm derheden m Nederland georgani seerd De colleges worden gegeven van 03 02 '95 tot en m e t 12 05 '95, op vrijdag van 10 45 12 45 u u r Het doel van de cursus is een breed over zicht te geven van de positie van etnische minderheden in de Neder landse samenleving (met betrekking tot bijvoorbeeld de positie op de ar

heb je dan al iets meer zekerheid over 1995 gekregen' P l a n n e n ' Ja, volop Maar zekerheid IS er niet De toekomst IS onbekend Straks is het Kerstmis Watbetekentdatvoorjou' Gezelligheid' Misschien Ook m e t verkeerd, het is tenslotte Kerstfeest' Maar wat is n u de reden van h e t kerstfeest' De christelijke studen ten van Emet Qenee denken o a na over de betekenis van Kerstmis de k o m s t van Jezus, de Zoon van God, naar deze aarde o m de wereld te geven w a t deze w e r e l d zelf n i e t (meer) kangeven, namelijk vrede Vrede in een m e n s e n h a r t Hebt je behoefte aan een rustpunt, een hou vast m je leven' Of om iets meer te weten te k o m e n over het christelijk geloof' Kom gerust eens praten of bel eens op Chris 013 637744 of Marc/Rikko 013 552347 Ichthus Tilburg Ichthus Tilburg is een christelijke studentenvereniging van 45 perso nen Naast de wekelijkse bijbelstu dies (ma, wo) organiseren we ook lezingen, sinterklaas en kerstfeest en allerlei andere ontspanningsac tiviteiten Denk jij ook wel eens na over het geloof of ben je meuwsgie rig naar wat we zoal doen, k o m dan gerust eens langs Bel Gert 447335 of Ryanne 438465

beidsmarkt, rechtspositie sociji jjott overzichtje culturele positie, religie en leve» semester onder « b e s c h o u w i n g , overheidsbeleid gramma staat H Hiertoe zijn gastdocenten vanv; Algemene Leden s c h i l l e n d e faculteiten en «ten plaatsvinden me sprekers aangezocht De uiteij een spetterend fe d a t u m van inschrijving is JOm maart een bedri] 2995 L e t t e r e n s t u d e n t e n kunm verschillende be zich middels de gebruikeliike), van alles kunnen mulieren inschrijven Voor stuitj «erken in zo n o ten en aiidere geïnteresseerden staat dan de st b u i t e n de Letterenfaculteit lii Schotse Edmburj bij kamer B201 aparte inschn]vi]» ma formulieren gereed Binnenkort^ via alle faculteiten nadere infon tie over deze c u r s u s worden vj Marketing Asso spreid Het IS nog steeds itEsso Benelux l te geven Deze z feht 95plaatsvi „,:Ea*;:Jiilt,eit rentiecentrum I Veldhoven Tij( W i j s b e g e e r t e zullen de dertig gische en Nedei meelopen en Erasmus-cursus Esso Je zult wor de raffinaderijen S t u d e n t e n Wijsbegeerte i deelnemen aan 'the ErasmusInta lossen, het een s i v e C o u r s e o n Economicsji krijgen overloop!

Ethics' (4 SPI, KUN, 23 31 jan \% bi] Esso etc On De cursus kan onder de verphdn programma wore keuzevakken worden ingevuld li vnjgemaakt vooi bij dr R Jeurissen, FWW, P211 ]e je hiervoor no moet je even la tel 013 662702 Makub kamer R zo snel mogelijk sluit de mschrijv naast wil de Ma T deren op de acti\ der het beginvan tennpettoheeft Ifehr Symposii wnon eC Strateg ^ nkaanse marke George S Day e bach Natuurlijk Strategische Ma praktische kant Dit zal gebeuren gen waarvan er worden door ATf tijklezingiseend gehouden wordt derland N V en (bekend van Re Symposium San avondvullend pri beste tv commer alensoep of spinazlesoef tionale reclami gehaktbal of coteletto champignonsaus spinazie of ratatouille patates fntes of gekoolite\ ; '«>iao)loa '<s as aardappelen veg cheeseburger fritesratatowlle-champignonsaiis luxe: biefstuk

Phoenix De kerstvakantie nadert, maar Phoenix laat je m e t los O m en nabi) nu is het n u l n u m m e r van onze in terne nieuwsbrief Phoenomeen van de persen gerold en verspreid Een bescheiden portie leesvoer om te nuttigen tussen kerst, nieuwjaar en de t e n t a m e n s in Wie zich nog wil inschrijven voor de excursie naar het Haagse Letterkundig M u s e u m moet dat toch liefst zo snel moge lijk doen N o g even je geheugen opfrissen de trip is op 27 jan 1995, het vervoer is met het openbaar ver voer en de entree voor het m u s e u m kost Phoenix ledenf2,50 N u w e h e t toch over de leden hebben, is het met onbelangrijk te vermelden dat eenieder die zijn of h a a r P h o e n i x pas nog n i e t heeft opgehaald, dat h e t b e s t e zo snel mogelijk kan doen De pas heb je i m m e r s nodig o m de eerstejaars examenbundel aan te schaffen met korting, en voor de mee pricedrank jes op WO av in De Voortuin Ver geet je pas dus m e t op te halen Hier voor k u n je terecht bij de Phoenix k a m e r B222 Alvast n a m e n s het b e s t u u r en andere a a n v e r w a n t e n wensen wij je een schrijvenswaardi ge jaarwisseling toe

menu

Periode 19 t/m 23 december Maandag

'G(

Dinsdag

heldere tomatensoep ol aspergesoep kippeschnitzel of hamburge kerrlesaus gemengde groenten af bleekselderij gebakken of gekookte aardappelen veg.. schnitzel kerriesaus bleekselderij gekookte aardappelen luxe' entrecóte

Gel Eei Exclusief

Maakt u eens i leide

Woensdag

erwtensoep of ttoulllonsm} nasi goreng-ktoepoek seroendeng-mmt loempia-siti pindasaus of hamlapje-tuinboontjes gekoot aardappelen veg nasi goreng-kroepoei seroendeng-worstjes plnöasii luxe- biefstuk

Voor i a

Ind'

Dl

Donderdag

goulashsoep of groentesoei schnitzel of kotelet met espagnolesaus broccolimix of boontjes frites of gekookte aardappel» veg cheeseburger frites espagnolesaus-broccolm» luxe: entrecóte

da

Vrijdag Het restaurant is geopend (» 14 30 uur

Priorltijd Na alle activiteiten van het afgelo pen s e m e s t e r , nog even een kort berichtje van Prioritijd Met de ten tamens op komst, is iedereen met de neus in de boeken gedoken O m je een beetje te helpen met het voor bereiden op deze t e n t a m e n s heeft Prioritijd een t e n t a m e n b u n d e l sa mengesteld Deze kun je kopen voor maar f 3,— in RIO Verder even een

Belangn hetho overtuij

Hef personeel van de Restauratieve VoorzlenInP wenst u prettige feestdagK^

Word over de w Meer inl

liü

1

tsposnie, social religie en leve, verheidsbeleiil iocentenvanv, eiten en exter, )cht Deuitetsi riivingisso,,, udenten kunii, ?ebruikeli|kel, ven Voorstui iteresseerdenvi mfaculteit 1», arteinschnivinjM :d B mnenkorta n nadereinforj,

u N T i v E R s rag 15 DECEMB ER 1 9 9 4

jjoft overzicht)e van w a t k o m e n d e semester onder andere op het pro­ gramma staat Half lebr zal er een Algemene Leden Vergadering (ALV| plaatsvinden met daaraan sluitend een spetterend feest. Verder is er in maart een bednivendag, m e t veel verschillende bedri)ven die jullie van alles kunnen vertellen over het werken in zo'n organisatie In april staat dan de s t u d i e r e i s n a a r h e t Schotse Edinburgh op het program­ ma „.,ketl„g A ssociatie KUB

Het is nog steeds mogeli) k o m j e v o o r isEsso Benelux Business Course op te geven Deze zal van 19 t/m 24 febr '95 plaatsvinden in het confe­ rentiecentrum De Koningshof m Veldhoven T i j d e n s deze c o u r s e geerte zullen de dertig deelnemende B el­ •­ gische en Nederlandse s t u d e n t e n 'meelopen' en ' m e e d e n k e n ' m e t Esso Je zult worden rondgeleid op begeerte kunn de raffinaderijen, diverse cases op­ he Erasmus Inta lossen, het een en ander te horen Economics» krijgen over loopbaanperspectieven bij Esso etc O n d a n k s h e t d r u k k e N, 23­31 jan ider de verpklt programma wordt er voldoende tijd rden ingevuld I vnjgemaakt voor ontspanning Als ;n, FWW, P21I je je hiervoor nog wilt inschrijven, moet je even langs k o m e n op de Makub kamer R­25 Je moet dit wel zosnel mogelijk doen, want 23 dec sluit de inschrijvingstermijn I Hier­ naast wil de M a k u b je nog atten­ deren op de activiteiten die zij ver­ der het begin v a n h e t tweede semes­ terinpettoheeft woensdagmiddag Ifebr Symposium'Market Orien­ tation e) Strategy' m m v de Ame­ rikaanse m a r k e t m g ­ g o e r o e prof George S Day en dr Ruud Fram bach Natuurlijk zal het onderwerp 'Strategische Marketing' ook van de praktische kant b e k e k e n worden Dit zal gebeuren tijdens twee lezin­ gen, waarvan er één verzorgd zal worden door AT&T De andere prak­ ■iode tijklezing IS een duo­presentatie, die gehouden wordt door Siemens Ne­ $ decembö derland N V en uitgeverij Delwel (bekend van Reach| D i 21 febr Symposium Sawa Reel' Tijdens dit avondvullend programma zullen de andag beste tv­commercials uit de interna­ spinazlesoep tionale r e c l a m e w e r e l d v e r t o o n d of coteletto inonsaus f ratatouille s of gekookte ppelen sburger fritesParty ­ Restaurant lampignonsais Tiendhoeve 'Jiefstuk

:nu

asdag natensoep ot gesoep 'I of hamburé» msaus groenten of selderij of gekookte ippelen zel-kerriesatis trij-gekookte ippelen •ntrecóte

ensdag of boulllonsoef ig-kroepoekIni loempia-siti saus of oontjes-gekoet! appelen treng-kroepoé yrstjes-pindasn biefstuk

iderdag of groen tesm •f kotelet mei nolesaus X of boontjes )kte aardappel» teburger-frites ms-broccolimt intrecöte

rijdag it Is geopenö ti 30 uur.

Snee/ van de e VoorzlenInP tige feestdag»

worden Tenslotte wenst de Makub iedereen prettige feestdagen en suc­ ces m e t zijn of haar t e n t a m e n s

TSMG Op vr 16 dec zal het improvisatie­ orkest van het Tilburgs Studenten Muziekgezelschap |TSMG) optre­ den m samenwerking m e t de m u ­ ziekschool Het optreden zal plaats­ vinden in Paradox (Willem Il­straat 24) o m ongeveer 21 00 Daarnaast zijn WIJ op zoek naar nieuwe leden voor o n s salon­ en i m p r o v i s a t i e ­ orkest In principe zijn alle instru­ m e n t e n w e l k o m Heb je interesse kom dan eens naar een van de repe­ tities Op dl av repeteert het salon­ orkest en op do av het improvis­ tieorkest, beiden van 21 15­22 15op de Tilburgse Dans en Muziekscho­ ol, Kapelaan Poellplem 3 (naast het t e x t i e l m u s e u m ) Voor meer infor­ matie over het optreden of over de repetities k u n je bellen 013­357031

Integrand Heeft Sinterklaas je overgeslagen' Integrand vergeet je m e t ' Momen­ teel zijn er 18 openstaande opdrach­ t e n " Marketeers gezocht per direct en voor afstudeerstage in febr Laat geen kansen voorbij gaan en schrijf je m bij Integrand of ga voor een functie in het bestuur'

op de inschrijflijst die aan de deur hangt Het aantal plaatsen is beperkt, dus zorg dat je er snel bij bent Wil je wat meer doen dan alleen braaf voor de t e n t a m e n s leren, grijp dan deze kans om wat meer inhoud te geven aan je studie economische psycho­ logie Ook IS de excursie sterk aan te bevelen voor m a r k e t i n g ­ en marktonderzoeksgeinteresseerden Als laatste nog een huishoudelijke mededeling D e S t e p s ­ k a m e r z a l t o t en m e t eind januari slechts geopend zijn op WO mi van 14 00­15 OOu Na aanvang van h e t tweede semester zullen weer de normale openingstij­ den gelden.

Studenten

Gelegen in het landgoed "GORP EN ROVERT" Een antieke lokaüe m een schitterend natuurgebied Exclusief voor besloten gezelschappen van 30 tot 150 personen Niet voor passanten!!

Maakt u eens een vrijblijvende afspraak met ons, zodat wij u rond kunnen leiden door deze anüeke lokatie en u kunnen vertellen over oüze vele mogehjkheden...

Voor Info­, of onze folder bel: 013 ­ 345675 of 013 ­ 348824

PAARS = GRIJS !

In de jaren zeventig bedacht de JOVD een sociaal liberaal kabinet Dit paarse kabinet zou de Nederlandse politiek geheel vernieuwen.

In 1994 leek die droom uit te komen

MAAR Belangrijke zaken als euthanasie en herziening van het hoger onderwijs worden aangepakt met een overtuigend gebrek aan visie Dit kabinet lijkt ver­ dacht veel op haar voorgangers en dat is met de politieke vernieuwing waar de JOVD op had gerekend.

Dus Wordt politiek actief bij de JOVD en leer alles over de politieke ins en outs. Want met de JOVD wordt wel degelijk rekening gehouden Meer informatie­

De openingstijden van de verschil­ lende afdelingen binnen Studenten­ zaken zijn als volgt Informatiecentrum Studentenza­ ken(N24)ma t / m v r 10 00­12 OOen 13 00­16 00 uur Balie Studiefinanciering (N24) m a dl do 13 00­16 00 u u r Bureau Buitenland ma t / m do (N24) 13 00­15 00 uur Huisvesting B uitenlandse Studen­ ten (NI of N l a ) m a t / m vr 10 00­ 12 00 u u r Loopbaan Advies C e n t r u m (N7) m a en WO. 13 00­16 00 uur, di en do 10.00­12.00 en 13 00­16 00 uur

D a m e s opgepast i T S V V Merlijn start k o m e n d seizoen een vrouwen­ voetbalteam' Het enige dat jij hoeft te doen is je aan te melden als lid van de vereniging Merlijn zorgt vervol­ gens voor tenues, inschrijving in de competitie, tegenstanders, velden, Ivoetjballen, etc Je hoeft geen bal­ tovenaarster te zijn of reeds eerder gespeeld te hebben, een brok en­ t h o u s i a s m e IS voldoende Kortom alle studentes zijn welkom, meldt je wel snel aan want we hanteren h e t 'wie het eerst k o m t , die het eerst m a a l t ­ p r m c i p e B el P e t e r (013­ 445627) of Maurice (013­431595).

Nautlltos (zeilen)

Vrijwilligers Waddenvereniging De voorlichtingswerkgroep W4 van de Waddenvereniging zoekt nog en­ t h o u s i a s t e vrijwilligers voor h e t geven van voorlichting en wadex­ cursies vanuit de Wadden winkels op Texel en Terschelling, die ook nog de rest van het jaar actief willen zijn met de voorbereidingen B iologische voorkennis is niet vereist, het vol­ gen van twee scholingsweekenden in het voorjaar wel Info 071­122682 ( C l e m e n s van Woerkens) of 020­ 6882052 (Don Reuvekamp)

Stel je h e t studeren steeds opnieuw te lang u i t ' Lukt het je m e t een even­ w i c h t te v i n d e n t u s s e n studie en o n t s p a n n i n g ' Komt er weinig te­ r e c h t v a n al je s t u d i e p l a n n e n ' Studentenzaken biedt je de moge­ lijkheid o m vanaf de eerste college­ week in het volgende semester, m e e te doen aan een opjutgroep (studie­ intensiveringsgroep) Inschrijven voor de opjutgroepen kan tot 23 de­ c e m b e r ' Voor i n l i c h t i n g e n en in­ schrijvingen k u n je in het Informa­ tiecentrum terecht (zie boven) Assertlvitettstraining

Geld verdienen?

'de Nieuwe H oef anno 1641 'Gorp' aan de Ley 1, 5051 PP GOERLE Te!.: 013 ­ 345675 / 348824.

zal gehouden worden op 6 jan vanaf 20 00 u u r bij Jeroen Kouwenberg Mertijn (veldvoetbai)

Openingstijden

Opjutgroep

Steps­excursie Wo 15 febr 1995 zal er een excursie georganiseerd worden naar IPM m Rotterdam Dit toonaangevende m a r k t o n d e r z o e k s b u r e a u is gespe­ cialiseerd IS het doen van psycholo­ gisch marktonderzoek De excursie zal de hele dag duren en het is de bedoeling dat er een case study voor­ bereid w o r d t N a d e r e i n f o r m a t i e d a a r o m t r e n t volgt nog, m a a r w e willen n u alvast weten op hoeveel mensen we k u n n e n rekenen. Aarzel dus m e t en k o m n u naar de Steps­ kamer R I 4 om je naam te noteren

Studentenzaken

De F a c u l t e i t der L e t t e r e n z o e k t proefpersonen die m e e willen wer­ ken aan tekstwetenschappelijk on­ derzoek Je verdient er f 1 0 , ­ p e r u u r mee Als je zin en tijd hebt o m hier­ aan m e e te doen, bel dan op do 22 dec naar h e t volgende n u m m e r 013­668261 (Jim Bergmans) of vul je naam in op de lijsten die op de KUB hangen.

Seniorenacademie De Seniorenacademie start m jan '95 haar 11e seizoen. H e t ' h o g e r onderwijs voor ouderen'(d w z voor vijftig­plussers) is een v o r m v a n maatschappelijke dienstverlening, m e t veel vrijwillige inzet Zij ver­ zorgt m e t alleen cursussen in Til­ burg, m a a r ook m D e n B osch e n Eindhoven D e cursussen worden gegeven door oud­medewerkers van de KUB en van de Leergangen te Tilburg en van de Hogeschool Eind­ hoven. Het gaat om 10­weekse cur­ sussen 1 0 x 2 uur Kosten f 2 5 0 , ­ Open dag Tilburg do 12 j a n u a r i ' 9 5 (14.00­17 00 uur), KUB, gebouw P Info over cursussen' 013­394444

Heb je moeite met het opkomen voor jezelf' Durf je m e t aan een gesprek te beginnen' Houd je je m o n d in een g r o e p ' Weet je m e t hoe je kritiek k u n t h a n t e r e n ' Kun je geen ' n e e ' zeggen' Studentenzaken biedt je de mogelijkheid om (bij voldoende aan meldingen) vanaf half febr 1995, mee te doen aan een assertiviteits­ treining (leren opkomen voor jezelf zonder de bedoeling te hebben om anderen voor het hoofd te stoten) Inlichtingen en inschrijvingen voor de training tot 31 jan 1995 in het Informatiecentrum (zie boven)

W

PENDRAGON

Faico (duiken) I.v.m de kerstvakantie zijn er geen trainingen vanaf 20 dec De eerste training m h e t nieuwe jaar 10 jan Daarvoor is iedereen w e l k o m op de traditionele Nieuwjaarsborrel Deze

Voor Nautikos­leden is er op vr 6 jan de mogelijkheid om elkaar een gelukkig nieuwjaar te wensen tij­ dens de nieuwjaarsborrel De borrel begint om 21 00 uur en wordt zoals gebruikelijk gehouden in L'indus­ trie Het is de eerste borrel van dit jaar m e t Happy Hour van 23 00 tot 24 00 uur, k o m e n dus Parcival (atletiei<) Parcival sluit h e t jaar af m e t een spetterend Kerstdiner do 22 dec om 19 00 uur m Pino's Op m a 2 jan 1995 beginnen we het jaar ook weer goed de nieuwjaarsborrel bij Pim en Karin op de Verbernelaan 106 om 21 00 uur En last but not least is er op m a 16 jan 1995 de ' n o r m a l e ' maandelijkse borrel in Kandinsky Je k u n t natuurlijk ook eens k o m e n trainen Tarantula (rugby) Het IS weer zover' De jaarlijkse oe­ fenwedstrijd tegen de Barbarians op 1ste kerstdag begint om 13 00 uur Advertenties voor de kersteditie van de Takrantula moeten voor 15 jan ingeleverd zijn op G i m m i c k Aan­ betalingen voor de Zuid­Afrika­trip moeten binnen twee weken overge­ m a a k t zijn 18 m e i is h e t g r o t e z w e m b a d f e e s t v a n de R a a d v a n J G D N D H G.

fffffff

Sportcentrum K.llB.

Openingstijden Het sportcentrum is van za. 24 dec t / m zo 1 jan gesloten Ma 2 jan

t / m v r 6 jan zijn we open van 14 00 ­ 22 00 uur Ma 9 jan start het vol­ ledige sportprogramma weer Kerstpielttoernool Het kerstpiektoernooi vindt dit jaar plaats van m a 19 t / m do 22 dec Wat zijn dit jaar de (spectaculaire) demonstraties of (leerzame) gasttrai­ ningen Ma k o m t Remco Pardoel een g a s t t r a i n i n g Jiu­Jitsu geven Remco (1 e m Nederland) is op diver se toernooien eerste of tweede ge­ worden, waaronder een toernooi in de USA en m Duitsland Verder is er op maandag een demonstratie van de lesgroepen Steps/Callanetics/Jazz­ dans In de kantine k u n je meedoen a a n d e m d o o r ­ t r i a t h l o n Di is er om 20.00 uur een zaalvoetbalwedstrijd tussen een aantal spelers van Wil­ lem­II en h e t eerste t e a m van de studenten­zaalvoetbalverenigmg Myrddm Verder is er een gasttrai­ ning bij badminton en geven schaat­ sers van de studenten­schaatvereni­ ging Braga een demonstratie skeele­ ren m zaal 1. In de kantine k u n je meedoen aan de Home­trainer wed­ strijden Wo IS er een gasttraining g e w e e r s c h e r m e n (19 00 uur) door een docent van de KMA, een demon­ stratie k l i m m e n (20 00 uur) door twee nederlandse jeugd­kampioe­ nen en een gasttrainmg/demonstra­ tie bij basketbal door een of meer­ dere spelers van eredivisievereni­ ging D e n Bosch Ook m de kantine IS er een speciale activiteit Do mi wordt er een demonstratie beach ten­ nis gegeven en 's avonds is er een demonstratie beach­voUeybal door de nederlandse kampioenen Michel Everaert en Sandor Mulder, deze beach volleyballers staan 14e op de wereldranglijst en vertegenwoor­ digen Nederland op de Olympische spelen in Atlanta Daarnaast wordt de boksles gegeven door een zestal A­klasse wedstrijdboksers en is er een d e m o n s t r a t i e van de t u r n l e s ­ groep en de sprint Knock O u t Op het einde van de avond is de trekking van de Loterij (hoofdprijs een win­ tersportreis) en IS er feest in de kan­ tine m e t DISCO C O R Komt allen en sport de tentamenstress uit je lijf'

Wielrennen Gratis sprinten m e t De Meet Ook Tilburgse Studenten Wielervereni­ ging De M e e t is aanwezig op h e t k e r s t p i e k t o e r n o o i Op di 20 dec. vanaf 18 00 u u r kan iedereen, die denkt te k u n n e n fietsen, op de ho­ m e t r a i n e r in de k a n t i n e v a n h e t sportcentrum een sprintje t r e k k e n Natuurlijk wordt de scherpste tijd beloond m e t een toepasselijk ca­ deau Inschrijven staat open voor guys and dolls en kan op de avond zelf Meer mfo Sandor (563232) of Gerd (355898)

De Katholieke Universiteit B rabant is een gespecialiseerde universiteit voor mens­ en maatschappijwetenschappen, met een aantrekkelijk onderwijsaanbod in 15 studierichtingen en hoogwaardige onderzoeksprogramma's.

Het PLATFORM is een samenwerkingsverband tussen Studium Generale, TIGEAK, CWL, Podiumcafé, Parnassus, Maranatha en de Wetenschapsvrinkel en heeft tijdelijk met ingang van 1 januari 1995 tot 1 juli 1995 een vacature voor een student voor de ftmctie van:

Redacteur

KUB­Loper

v/m

(vac.nr. 280.94.02) voor gemiddeld 7,6 uur per week De KUB ­Loper verschijnt sinds 1 september 1994. De KUB­Loper bevat een overzicht van activiteiten van verenigingen en instanties van de KUB. De KUB­Loper verschijnt wekelijks in UNIVERS en wordt daarnaast ook los verspreid.

Belangrijkste taken: De redacteur KUB ­Loper zal wekelijks, vooral telefonisch, maar ook schriftelijk informatie dienen te verzamelen en deze overzichtelijk middels een DTP­programma te lay­outen.

Functte­eisen: *organisatorische capaciteiten; *goede contactuele eigenschappen; *punctueel en betrouwbaar; *bekendheid met de studieverenigingen e n / o f andere organiserende instanties bij de KUB ; *kennis van het lay­out­programma Pagemaker of bereidheid hebben om dit programma aan te leren.

Satans: Het salaris bedraagt maximaal f bruto per maand (student­assistentschaal B B RA 1984).

Informatie: Informatie kan worden verkregen bij Rob Steenhorst, telefoonnr. 013­662991 of Pieter Siebers, telefoonnr. 013­662926.

JOVD Algemeen Secretariaat Herengracht 38a 2511 EJ Den Haag tel 070 ­ 3622433 fax 070­3617304

Sollicitaties: Schriftelijke reacties dienen binnen 7 dagen te worden gericht aan de Katholieke Universiteit B rabant, Postbus 90153, 5000 LE Tilburg, o.v.v. bovengenoemd vacaturenummer op de enveloppe.

Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie

Het universitair beleid is gericht op het in dienst nemen van een groter aantal vrouwen, gehandicapten en leden van etnische minderheidsgroeperingen. Zij worden daarom uitdrukkelijk uitgenodigd te solliciteren

U N I V F . W S HS­iSDECEMB tB 1994

Om de misère die onlosmal<e­ lijk kleeft aan een bijlage over Tilburg nog enigszins te door­ breken, lijkt een verhaal over het Tilburgs bestuursmodel uitermate welkom. Hèt Model.

Luid bejubeld door de ge­ meente Tilburg, die zich afficheert als uitvinder van dit bedrijfsmatig plan om een stad te bestieren. Tilburg dan toch op de wereldkaart, want zelfs in Tanzania zijn besturen nu druk doende om naar Brabants model steden efficiënt, winst­ gevend en klantvriendelijk te besturen. Kan het geronk een tikkeltje minder? Vraagt drs.

Kees Schalken vriendelijk doch beslist. De bestuurskundige van de KUB volgt Het Model als weinig anderen, en de stand van zaken in zijn Het gemeentehuis van Tilburg. [Foto. Enk van der Burgt]

wetenschapsgebied noopt tot een kanttekening. En niet zomaar eentje, want zoals de gemeentezaken nu marcheren, zegt Schalken, ver\wordt het model tot een speeltje voor ambtenaren. Leuk voor de begroting, maar slecht voor de politiek.

SCHADUWKANTEN AAN HET TILB URGS MODEL

'Zonder een politieke cultuuromslag blijft het een lege huls'

■ Paul van den Broek dens, terwijl een vergelijkbare ge­ meente, pakweg: Nijmegen, aan de rand van het financieel bankroet zit.

Schalken is een gedreven bewoner van Tilburg, en moet met spijt in zijn stem vaststellen dat met de miljoe­ nenwinst de voor hem twee voor­ naamste omissies niet zijn weg te werken: een druk bevaren rivier en een historische kern kun je niet ko­ pen. Maar het is zeker, zegt Schalken, dat het ruim financieel )asje de kwa­ liteit van de stad het afgelopen decen­ l sinds 1985 laat Tilburgzien n i u m omhoog heeft gejaagd. Een dat de gevleugelde uitspraak fietspad. Een hernieuwde kern. Een ('Een stad is geen bedrijf') nieuwe spoorzone met parmantige niet deugt. Met inzet van bedrijfsma­ hoogbouw. Tilburg als Rotterdam van tige middelen, en ­ helaas ­ met het het zuiden ­ Schalken droomt ervan hieraan klevende jargon, zet de stad ­ en Het Model draagt er het zijne aan dat jaar Het Model in de steigers. De bij om het ideaal dichter in de buurt verleiding om de nieuwe bestuurlij­ te brengen. ke Tilburgse totempalen te benoe­ men is nauwelijks te weerstaan, maar E : doch, hiermee zijn wat Schalken een schets van het pandemonium ­ te betreft de plussen genoemd. Een lu­ beschrijven met termen alsholding, cide begroting en een inzichtelijk concernstaf, zelfbeheer, werkmaat­ gemeentelijk apparaat levert niet per schappijen enmanagementrapporta­ se een goed functionerend politiek ges ­ laten we hier links liggen, om, stelsel op. Dat zit zo, en nu voeren aan de hand van Schalken, direct door we ter illustratie een cirkeltje op, dat te stoten naar de kern van Het Mo­ de gewenste wisselwerking tussen del. Primo: het biedt een kinderlijk politiek en bestuur kan duiden. De inzichtelijke begroting, en twee: de politiek namelijk ­ lees: de gemeente­ uitvoerende diensten kunnen hun raad ­ staat daarin zowel aan het be­ eigen winkeltje draaien. In deze op­ gin als aan het einde van de gemeente­ zichten werkt Het Model, zegt Schal­ lijke besturing. De raad formuleert ken. Jaar in, jaar uit boekt de gemeen­ een taak, en de diverse gemeentelijke te een overschot van miljoenen gul­ werkmaatschappijen voeren deze uit.

A

en sluizen de resultaten weer terug naar de p o l i t i e k . De raad dient uiteindelijk de rekening op te kunnen maken, als ergens in Het Model de taken zijn ontspoord. En nu komt het, wijst Schalken op de achilleshiel: dit kan alleen als de raad zijn gewenste taken weet te formuleren inmeetba­ re beleidsdoelen. Een akelige term, maar het is dan ook de officiële bena­ ming. Schalken volgde van nabij een commissie die de taak had om de sociale vernieuwing, een politiek onderwerp bij uitstek, te verbinden aan meetbare doelen. Dat ging dus niet. Volgens menig commissielid ontbrak het aan een beleidstheorie.

Schalken gelooft daar niks van. Ziet een gevaar opdoemen als je alles gaat vertalen in meetbare eenheden. Dan zet je als politicus een overgera­ tionaliseerd, louter ambtelijk proces in werking, waarbinnen de weerbar­ stigheid van het maatschappeli)k leven onherkenbaar is geworden. De dood in de pot voor de politiek. Dat gemeenteraadsleden, zo wi)st Schal­ ken op recent onderzoek, desondanks tevreden zi)n met Het Model is zorg­ wekkend. Natuurlijk, het is leuk dat je eens inzicht hebt in een begroting, terwijl je als raadslid voorheen werd afgescheept met een onleesbare brij die jaren later pas loskwam, en ook nog eens de vertaling bleek te zijn van forse tekorten. Het Model geeft de politiek de indruk ombaastezijnvan

een goedlopende tent, en wie zou daar niet tevreden over zijn, aldus Schal­ ken. Het verschaft het geluk dat het primaat van de besluitvorming bij de politicus ligt. Dit geluk is misplaatst, zegt hij. De politicus die al zi)n voor­ nemens in Het Model giet, is een ver­ lengstuk van de ambtenarij. Kijkend naar het cirkeltje van zoven, wil Schal­ ken maar gezegd hebben dat het pri­ maat van de politiek alleen is te vin­ den door de politicus die uit de cirkel wil breken. Omdat er meer is.

I n Rotterdam wordt de bevolking met enige regelmaat geconsulteerd in een zogenaamd stadsmarktonder­ zoek. Mag de burgerij aangeven wel­ ke de vi)f belangrijkste problemen van de stad zijn. Criminaliteit steeg met stip, kwam binnen op vijf, en staat nu al jaren achtereen bovenaan. Recen­ telijk is ook de gemeente Tilburg ge­ start met dergelijke peilingen. Het oor te luister leggen bij de bevolking, dat is wat de politicus te doen staat, zegt Schalken. Praten met actiecomi­ tés, buurten met buurtverenigingen, werkbezoeken bij besturen en min­ derheidsgroepen. Het organiseren van besluitvorming, zoals dat zo mooi heet, is volgens Schalken dè manier om het primaat te herwinnen, om als gemeenteraadslid legitimiteit te vin­ den voor je beslissingen.

In zijn scriptie­onderzoek uit 1993 behandelde Schalken uitgebreid de

'oren en ogen van Het Model', entoei heette het nog dat bijvoorbeeld'Om nibusenquêtes' de gemeenteraadsk den extra munitie zouden kunne geven bij het formuleren van de mee bare beleidsdoelen. Nu ziet Schalke het anders. De Raadplegingen moi ten niet verworden tot een zoveelsl ambtelijk instrument, meenthi) D stem des volks is niet m de eerst plaats gericht tot Het Model, maaitt de politicus. Het zi)n de raadslede die oren en ogen moeten kn|gen, ze Schalken. Wat nodig is, is eengrot' re ontvankelijkheid van de politicu eencu7iuuroms7ag. Die kan ertoeb dragen dat het aloude primaat van politiek herstelt. In een nieuwevoc dat wel. Schalken wil niet terugw de tijd dat de gemeenteraadsleden baas zijn, of denken te zijn, maarl schrijft de raad wel de taak toeom gegeven moment in het besluitvi mingsproces in te grijpen. lem»' moet de knopen doorhakken, aid Schalken. De onderzoekers die* len dat het primaat van de politiek wieso een achterhaald gegeven is,' bi) hem aan het verkeerde a Zonder een hersteld primaat, i het politiek stelsel kwakkelendm cheren, voorziet Schalken, enW' de ontevredenheid van de butgei de lokale politiek bestaan. Daar* geen Model wat aan ­ zelfs niet van Tilburg.

U N I V E R S ti^VSpE^ii^kR tl Tilburg... Adieu! Het is met pijn in het hart dat ik van jullie, Tilburgse lezeressen en lezers, afscheid neem, doch 'wat moet zijn zal zijn, en zoniet zal het anders zijn' (zoals ik ooit eens in een mijner bestsellers schreef). ! Vijfendertig columns heb ik geschreven voor Univers, waarvan de laatste Jus heden, 7 december te kwart over drie, gedurende een druilerige namiddag, alhier te Gent in Vlaanderen. Op die wijs heb ik er voor gezorgd dat jullie lijfblad niet enkel werd gevuld met annonces, 'weetjes', portretten van j duffe professoren, rijke buitenlandse studenten of dergelijk gajes, lesroosterveranderingen en ander gelul, doch dat er ook een column van internationaal niveau in te vinden was, iets wat vele studentenperiodieken Tilburgs Univers hebben benijd, waaronder 'The Oxonian' (University of Oxford), 'The Bostonian' (Boston College), 'Oh la la' (L'École Polytechnique de Paris) en 'De Maniak' (Rijksuniversiteit Gent). Voor dit laatste blad heb ik trouwens ook ooit 'ns een jaar geschreven, van oktober '76 tot plusminus november 77. Ze zijn er nog altijd niet overheen dat ik er indertijd mede gestopt ben. ' " nu houd ik er dus eveneens mede op om voor Univers te werken. Maar

u

waarom toch, meneer Brusselmans? zullen velen onder jullie zich afvragen, zich de haren uit de kop rukkende. Welnu, de kracht is mij definitief ontvloden om, iedere week weder, een meesterwerkje in columnvorm af te leveren. Jarenlange ziekte, uitputting en depressie hebben Jaargang 2, uiteindelijk hun definitieve tol aflevering 15 (slot) geëist. Het schrijven is een al te loodzware taak geworden. Zodoende stop ik niet enkel met m'n onnavolgbare column in Univers, maar jeef ik de brui aan het schrijven tout court. Ik kan het niet meer aan. Ieder woord dat ik aan het papier dien toe te vertrouwen kost mij bloed, zweet en tranen en dat wil na twaalf jaren wel eens de keel uithangen. Kortom, de Mooie Jonge Oppergod der Nederlandstalige Letteren hangt de pen aan de wilgen! Uiteraard verschijnen nog, zoals aangekondigd, in februari '95 de vetzamelbundelKou van Jou en de splinternieuwe romanDe Terugkeer van Bonanza, maar nadien zal er geen letter meer van mijn hand worden gepubliceerd. Ik ben mij er wel degelijk van bewust van wat dit besluit binnen onafzienbare tijd teweeg zal brengen: boekhandelaren zullen zich opknopen, bibliotheken zullen duizelingwekkende aantallen lezers verliezen, mijn ontelbare fans zullen doelloos over de straten zwalken op zoek naar hun dealer want ze moeten toch met iets proberen hun geest proberen te verruimen nu

rtissefmans is

^E^

m^mk ItlÊi

19M

ik niet meer schrijf, en vooral in Tilburg zal de psychische nood onder jongerenbevolking angstaanjagende vormen aannemen. Mijn oude werk zal herlezen en herlezen worden tot de pagina's tot stuifmeel verpoeieren, honderden, zoniet duizenden mensen, vooral jonge meisjes, zullen aan mijn huis (hoewel mijn adres geheim is) komen gillen en schreeuwen of ik alstublief niet opnieuw wil beginnen met schrijven. Maar ik zal hen, door het open raam, dienen toe te spreken met de volgende woorden: 'Helaas, het spijt mij, de bron staat droog, het genie is uitgeput, de God is dood.' Hierna zal ik het raam sluiten en de politie bellen opdat deze het tuig van de richel uit mijn buurt kan verwijderen, met waterkanon, wapenstok, en eventueel een paar salvo's rubberkogels. Enfin, een heel gedoe.

Maar goed, tevens zullen jullie je afvragen wat ik dan wel zinnens ben te gaan doen met de rest van mijn leven. Welnu, ik denk dat ik weder ga studeren. Ik ben natuurlijk al licentiaat Germaanse Filologie (en wat voor een!) maar nog een paar diploma's erbij, die zouden mij niet misstaan. Ik heb met name zin om mij eens in de wiskunde te verdiepen. Toen ik in de lagere school zat zeide mijn toenmalige onderwijzeres, juffrouw Brijs, die nog steeds leeft en nu 103 is en gepensioneerd) - die zeide toen reeds: 'Dat manneke is een rekenkundig wonder!' Dat ik later de Letteren als vak koos was dan ook voor haar en vele andere onderwijzeressen een compleet raadsel. Doch het is nooit te laat om je ware roeping te vinden! Daarom dat ik mij bij het begin van het volgende academische jaar zal laten inschrijven als student in de Algebra, uiteraard onder een pseudoniem (Gust Afdak) en ook fysiek incognito (baard en snor, licht hinkende, kwijlende uit de mondhoeken en een onverstaanbaar dialect mompelende) want ik herkenbare toestand zou ik tijdens de colleges geen minuut met rust worden gelaten, noch door studenten, noch door professoren, ik ken dat.

Het enige waaraan ik nog twijfel is dit: aan welke universiteit zal ik mijn wiskundige knobbel tot wasdom brengen ? Hier in Gent, of toch maar in Cambridge? Parijs, Milaan of Ryad? Leuven, Amsterdam of Moskou? Wel, ik denk dat ik tenslotte zal kiezen voor de universiteit die mij van lieverlede het nauwst aan het hart is gaan liggen en dat is uiteraard... de KUB te Tilburg!

Dus, fijne jongeluiden, als jullie volgend jaar horen dat een vreemde snuiter genaamd Gust Afdak furore maakt als wiskundestudent, denk dan even terug aan de voormalige schrijver die jullie ooit zovele uren van opwindend leesgenot heeft bezorgd. Maar tevens vraag ik jullie: laat mij alleen; laat mij verzinken in mijn felbevochten anonimiteit; laat mij gedijen in mijn absolute eenzaamheid.

Inmiddels dank ik jullie voor alles en wens jullie - in leven, werken & liefdes - het allerbeste toe. Vaart wel! (HB, te Gent, 7 dec '94, 16 br 11)

lag

[et Model', en toe bijvoorbeeld'On gemeenteraadsl( e zouden kunne lieren van de mee .NuzietSchalke adplegingen mo atoteenzoveelsl tent, meent hij. I ; niet in de eeis [et Model, maaiti zijn de raadsledf oeten krijgen, ze dig is, is een grot id van de politici g.Diekanertoeb ade primaat van neen nieuwe von wil niet terugiii jenteraadsleden en te zijn, maar, ;1 de taak toe oral in het besluitvi ;e grijpen. lem^' doorhakken, aU lerzoekersdiesti tvandepoliti*! aald gegeven IS, z verkeerde aW teld primaat, ilkwakkelendni Schalken, en bl: id van de burge' : bestaan. Daat* aan - zelfs niet

Wat vinden buitenstaanders van hun tijdelijk verblijf aan de KUB' Deze week aflevering 15: Robyn Crook uit Lexington, (Kentucky, V.S.), student European Study Program.

Staanders

'Voordat ik hier naar toe kwam heb ik een informatiepakket aangevraagd bij de Nederlandse ambassade. Ik had zelf dus wel een redelijk beeld van Nederland. Tegen mijn familie en vrienden zei ik niet dat ik naar Nederland ging, maar naar een plaats vlakbij Amsterdam. Dat zei ze tenminste nog iets.

'Ik vond de KUB opvallend klein toen ik hier voor het eerst rondliep. In Lexington heb ik 45 minuten nodig om van de ene naar de andere kant van de campus te lopen. De sfeer is er ook heel anders.

Hier zijn de studenten toch meestal vrij serieus bezig, ik ben gev/end dater op de universiteit ook gevoetbald wordt.

'Met mijn kamer op de Hogeschoollaan ben ik heel tevreden. Toen ik ahfreshman in Lexington aankwam was mijn kamer de helft van wat ik nu heb en die moest je ook nog delen met een room mate.

'Aan de manier van studeren moest ik hier erg wennen. In Amerika bestudeer je alleen je aantekeningen en dan haal je het exarnen wel. Hier wordt er toch wel verwacht dat je het één en ander hebt gelezen.

'Ik heb er nu vier jaar universiteit op zitten.

Volgend jaar hoop ik aan een driejarigeia wscAooi te beginnen. Ik heb me bij verschillende universiteiten aangemeld. Om aangenomen te worden bekijken ze bij voorbeeld of je een baantje hebt gehad, of je nog extra activiteiten naast je studie hebt gedaan en ze kijken naar je cijfers.

Daarnaast moet je een test maken. Die test duurt ongeveer zeven uur.

Ik heb hem goed gemaakt dus ik denk dat ik wel kans maak, zeker door mijn verblijf hier.

'Over de Tilburgse bevolking ben ik goed te spreken. Iedereen is altijd zo geduldig als ik in een winkel in het Engels begin. Misschien gaat Tilburg studenten die er wat langer wonen vervelen, maar ik vermaak me er prima. In het weekeinde vind ik het soms wel eens jammer dat ik niet in het centrum woon omdat je dan toch minder snel uit gaat, maar over het algemeen is het wel makkelijk om zo dicht bij de universiteit te wonen.

'Toen ik wegginguit Amerika was ikhelemaalmet zo chauvinistisch.

Maar inmiddels ben ik dat wel geworden. Als je ziet wat een invloed Amerika op Europa heeft gehad! Ik was een tijdje geleden in Praag en daar zag ik een K-market, een Amerikaanse supermarktketen. Dan ben ik toch wel een beetje trots.'

[Tekst: fiska 't Mannetje, foto: Erik van der Burgt}

Kerstcadeau Haar schreeuw werd door het hele huisgehoord. Wanhoop snelde door de gangen, galmde tegen de plafonds, werd van de zolder tot de kelder weerkaatst en verstomde pas toen zij zich in haar wasbak boog om over te geven.

Claude was precies drie maanden uithaarleven verdwenen toenzijz'n brief ontving. Ze had nog op het punt gestaan hem ongelezen in de prullenbak tegooien, maarmaaktehem toch open en na de eerste zin, Tm so sorry, but you need to know, Tm seropositive', was de angst uit haar mond gestroomd.

Claude was aanvankelijk niet meer dan een vakantieliefde. Ze hadden ooit op een verlaten strandje in zuidFrankrijk gevreen en op het moment dat zij in Tilburg terugkeerde, was de herinnering aan hem al bijna weer verdwenen. Totdat hij belde, ja, hij stond op het station, ofzij hem daar op wilde komen halen. Ze schrok toen ze hem zag. De lichte speldeprikken rondom zijn pupillen ontdekte zij meteen, maar niemand had haar ooit verteld dat dit het on-

miskenbare visitekaartje van deheroïnejunk was. Claude was mager geworden, zijn kleren waren vodden.

Thuis op de Sintjosephstraathadze hem onder de douche gezet, zijnharen gekamd en met haar lady shave geschoren. Een grote, ontstoken wond aan zijn arm werd schoongemaakt en verbonden. Met tranen in zijn ogen at Claude de boterhammen die ze hem voorzette en het waren dezelfde tranen die haar ervan weerhielden te vragen waarom hij er zo haveloos bijliep en uitgerekend haar opgezocht had.

Eenmaal in bed viel hij meteen in slaap en 's nachts merkte ze hoe ze zich om hem heen kromde, als een moeder om liflqt'kiOQSt. De volgende ochtend begon hij als vanzelfsprekend met haar te vrijen.

Enkele dagen later kwam Claude 's avonds niet opdagen. Tot drie uur in denachtwachtteze, waarnazehaar vermoeidheidnietkon weerstaan en in slaap viel. De volgende ochtend bekende Claude zijn verslaving, huilde en vroeghaar om hem te helpen, waarna ze zijn hoofd in haar handen nam, hem uitkleedde en naar bed bracht. Een paar dagen later belde hij zijn moeder, ergens diep in deAuvergne. Claude leefde mee van haar krappe studiebeurs, at haar brood en droeghaar spijkerbroeken, maar bezwoer om, als hij eenmaal afgekickt zou zijn, alles terug te betalen. Vooralsnog bleef hij 's nachts steeds vaker weg waarop zij, trillend van onrust, alle paars verlichte cafés na fietste om hem pas tegen de ochtend, uitgeput en met bloeddoorlopen ogen in een portiek in de Heuvelstraat aan te treffen.

Haar hele basisbeurs had ze in december gebruikt om voor Claude een kerstkado te kopen. Een treinretourtj e naar zijn moeder Met ogen vol schuldgevoelens was hij naar Frankrijk vertrokken maar zowel kerst en nieuwjaar, als januari en februari verstreken, zonder dat hij iets van zich liet horen. Pas in maart lag zijn brief op de trap. Eerst overwoog ze om hem ongelezen weg te gooien. Toen scheurde ze hem met een resoluut gebaar open.

O N I V E R S H 3 15 DECEMBER 1994

In ieder geval ontbreekt een essentieel deel van de hersenen van waaruit seksuele activiteit wordt gegenereerd

..Tilburg heeft zich nooit ontwilclteld tot sei<sueei lustcentrum... [Foto: Enk van der Burgt]

O

ngeveer veertig jaar geleden liep ik als klein jongetje

het geval van een stad als Tilburg iets bij voorstellen. Afgaande

aan de hand van mijn grootvader door de

op de uitstraling van Tilburg betekent dat in termen van de

Haarlemmerhout, het bos tussen Heemstede en

persoonlijkheidstheorie dat Tilburg bij gebrek aan uitstraling

Haarlem dat onder andere bekend is omdat Laurens Janszoon

introvert genoemd moet worden, ondanks een extroverte burge-

Koster er de boekdrukkunst zou hebben uitgevonden. Voor het

meester Brokx die ons graag wil doen geloven dat Tilburg het

eerst hoorde ik over 'de groene longen' van de stad. Geduldig

middelpunt van de wereld is. Tilburg als introvert mens dat

legde mijn grootvader uit waar de benaming 'groene long'

moeilijk vrienden maakt. Wat dat betreft past de burgemeester

vandaan kwam, een verhaal dat ik daarna op de lagere en

wel weer perfect in het beeld. Nog slechts enige weken creĂŤerde

middelbare school nog heel wat keren heb moeten aanhoren.

Tilburg zich onder aanvoering van zijn burgemeester een nieuwe

Sinds die tijd heb ik me herhaaldelijk afgevraagd of de vergelij-

vijand. De uitgesproken wens om Goirie op te eten resulteerde in

king van de stad met het menselijk lichaam in meer opzichten

een stroom ingezonden brieven in de plaatselijke krant.

op zou gaan. De stad als mens, kan je je daar bij voorbeeld in

Jan Boelhouwei

OLAAPCENTRUM o p zoek naar het brein van de stad kwam ik onlangs terecht op de publieke tribune van de Tilburgse gemeenteraad. Is de raadzaal immers niet de plaats van waaruit de stad wordt bestuurd, het zenuwcentrum van de stad? Het leek zo'n mooi beeld: de leden van de gemeenteraad als zenuwcellen, de eveneens aanwezige ambtenaren als steunweefsel van het brein, de uitvoerders en aandragers van ideeĂŤn waar in het hoogste deel van het brein, de hersenschors, over wordt nagedacht. Hoe treurig echter bleek de werkelijkheid vanuit dit perspectief. Er werden algemene beschouwingen gehouden. Mannetjes en vrouwtjes lezen om beurten van

papier verhalen voor waar de overige geven. De wethouders maken grapaanwezigen collectief bij in slaap jes op afstand, ze laten de bode met vallen. En dat terwijl ze er thuis, zit- berichtjes heen en weer lopen. Zo tend aan de eettafel, ongetwijfeld kreeg de gemeentevoorlichter, die als uren op hebben zitten zwoegen. De een zoutzak met halflosse stropdas familie werd tot stilte gemaand, de in de ambtenarenloge hing, van wettelevisie moest zacht, want pappie houder Wolf (D66) de opdracht zijn schrijft zijn algemene beschouwing, stropdas netjes om te doen. De voorhet hoogtepunt van een jaarlijkse lichter schreef een kennelijk leuk politieke cyclus. En af en toe moes- briefje terug dat door dezelfde bode ten mammie en de kindjes een qua- weer werd afgeleverd. Van het lachen si-geniale inval aanhoren die een- van de wethouder schrokken vervolmaal op papier gezet ook thuis al de gens enige raadsleden wakker. Wolf uit werking van een zwaar verdovend verontschuldigt zich schouderophamiddel had. Het College van Burge- lend voor het verstoren van de slaap meester en Wethouders zit tegenover van de betreffende raadsleden. De de raad. Brokx houdt zich wakker door allesoverheersende indruk aan het regelmatig zijn ambtenaren te wen- eind van de avond is er een van een ken en onduidelijke briefjes af te brein in staat van bewusteloosheid.

Hier wordt niet nagedacht, hier brengt men elkaar al voorlezend in slaap, net zoals ik dat bij mijn eigen kinderen deed toen ze nog klein waren. Ikherinnerde me deanekdote van een Duitser die op zoek naar een hotel terecht kwam bij het Tilburgse stadhuis. 'Kann mann hier essen', zo vroeg hij de portier. 'Nein', antwoordde deze, 'aber schlafen desto besser.'

OCHOLEN Welke rol spelen de Tilburgse onderwijsinstellingen als hersenen van de stad. Wordt daar misschien voldoende nagedacht om van een brein te kunnen spreken? De zuidkant van Tilburg, in folders geafficheerd als

TJNIVERS

onder art

15 DECEMB ER 1 9 9 4

de psychologie. En je moet wel erg hypocriet zijn om jezelf niet toe te geven dat dat zo is. Eten, drinken, seks. Merkwaardig genoeg mist Til­ burg als enige grote stad van Neder­ land een equivalent van een seksueel lustcentrum. Geen rosse buurt, geen tippelzones. In het Wilhelminapark scharrelen wat mannen onduidelijk rond, hetgeen heeft geleid tot klach­ ten tegen het weghalen van de strui­ ken aan de rand van het park. In Til­ burgse cafés worden mannen naar het schijnt wel eens aangesproken door net iets te fel opgemaakte vrouwen, en in de straten rond de universiteit wordt af en toe een liftende vrouw op de stoeprand aangetroffen. Maar om op basis daarvan te spreken van een Tilburgs seksueel genotcentrum gaat veel te ver. Dat is natuurlijk al lan­ ger bekend. Het was zelfs een van de redenen voor de katholieke clerus om de oprichting van de Katholieke Han­ delshogeschool, de voorloper van de huidige Katholieke Universiteit Bra­ bant, in Tilburg te steunen. Nijme­ gen was de stad van de vleselijke lusten, en dus was Tilburg bij uitstek de plaats om bijna zeventig jaar gele­ den een nieuwe katholieke universi­ teit op te richten. In de Tilburgse ge­ schiedenisboeken zijn zelfs de be­ schrijvingen terug te vinden van de instructies die de Tilburgse priester­ hoogleraren meekregen: 'Houdt de studenten in de stad, zorg er voor dat ze niet in Antwerpen of Nijmegen uitgaan'. En inderdaad, Tilburg heeft zich nooit ontwikkeld tot seksueel lustcentrum. Als de stad al hersens heeft ontbreekt in ieder geval een es­ sentieel deel van de hypothalamus, het deel van de her­ senen van waaruit seksuele activiteit wordt gegenereerd.

Neen, dan de drank.

Daarvoor kan men in de stad overal te­ ^recht. De binnen­ stad van Tilburg is één grote bron, een moederborst die onophoudelijk haar kroost laaft. Van het Vaticaan tot café het Dorstige Hert, van Cher tot Het Elfde Gebod, iedere dag vloeit het bier in overtol­ lige hoeveelheden, de moederborst staat nooit droog.

de iling ! burge­ ghet Jat leester

H.

creëerde nieuwe Iteerde in

rgse onder­ nen van de nvoldoen­ n brein te idkant van cheerd als

L *t onderwijsgebied Groenewoud', '«geenszins de indruk dynamisch 'ïiin. Temidden van slecht onder­ Wen groen is in Groenewoud een *1 scholen neergezet. De stads­ ven spuwen ontelbare hoeveelhe­ ps'udenten uit die zich troosteloos ^Kné op weg naar school begeven: ^TS, de verpleegkunde­opleiding, f'Mtholieke Leergangen. Uit niets »t dat hier Iets Groots wordt ver­ \ de idee dat de stad vanuit Groe­ ^oud wordt bevrucht met fantas­ 1*116 ideeën valt niet vol te houden.

'•"ordt slechts gemopperd op de bus "e laat is om de meute weer rich­ jSstad te vervoeren. En de univer­ 'fitdan? Qua ligging, uitstraling en '* \ t:rschilt dit westelijk gelegen

OTROMEND B LOED Het bloedvatsysteem van de stad wordt gevormd door de vele wegen en straten. De ringbanen vervullen de functie van slagaders. Af en toe zit er net als in echte aderen een klep om de doorstroming de regelen: Tilburg­ se stoplichten op de ringbanen zijn afgesteld op een snelheid van zeven­ tig kilometer per uur, ondanks het feit dat de hier en daar geplaatste bordjes 'Groene golf bij 50' ons anders willen doen geloven. Via de grote bloedva­ ten kom je in het systeem van de kleinere aders, die voor het meren­ deel met elkaar in verbinding staan.

De laatste tijd lijdt de stad onophou­ delijk aan tromboses en embolieën.

Op de meest onverwachte plaatsen zijn wegen opgebroken. Enige tijd geleden waren de Gasthuisring, het Wilhelminapark, de Goirkestraat en de Koestraat zelfs allemaal tegelijk verspert. Op zulke momenten kan je slechts vermoeden dat er in het sla­ pende Tilburgse brein, gevestigd in het Stadskantoor, beslist een steekje los moet zijn.

J_JE HEUVEL Naar één belangrijk onderdeel van het menselijk lichaam heb ik in de stad tot nu toe tevergeefs gezocht. Want waar zit het hart van Tilburg? Is het de Heuvel, de Heuvelstraat, of mis­ schien het Stadhuisplein? Zelfs de Tilburgse politici, kennelijk even wakker geschrok­ ken door een la­ chende wethouder, hebben zich in een lucide moment ge­ realiseerd dat zij zichzelf dan wel als hersenen kunnen zien, maar dat her­ senen zonder hart niet functioneren.

En sindsdien ver­ andert er wat. Een wethouder heeft inmiddels bedacht dat de Tilburgse Heuvel autovrij moet worden, met een nieuwe linde­ boom als stadsziel. Er komt wel een weg, maar die is straks alleen voor be­ stemd voor bussen en taxi's. In het midden komt een fietsenkelder, en om iedereen te bewegen zijn fiets daar ook inderdaad te stallen zullen tien­ tallen werkloze jongeren als Heuvel­ wacht worden aangesteld om ieder­ een te dwingen zijn fiets in de kelder te stallen. Dan zal duidelijk worden dat banenplannen van de overheid niet altijd werken. Geen enkele poli­ ticus vraagt zich kennelijk af of je op zo'n manier van een plein een hart kunt maken. De tonnen zwerfvuil, de rommelige terrassen, de lelijke kroe­ gen en de eeuwige tocht zullen dank­ zij een nieuwe lindeboom, een fiet­ senkelder, stadswachten en een paar leilindes niet verdwijnen. Tilburg zal er geen hart mee krijgen, zelf niet wanneer Willem II vanaf zijn stand­ beeld de andere kant op zal kijken.

Het hart ontbreekt, en daarom gaat de vergelijking tussen Tilburg als stad en een mens uiteindelijk mis. B ij andere steden zou je bij het hart be­ ginnen en van daaruit de vergelijking opbouwen. Het Vrijthof is het brui­ sende hart van Maastricht, de binnen­ stad van Den Bosch is een groot klop­ pend hart. B ij Tilburg belandt je na allerlei vergelijkingen uiteindelijkbij de afwezigheid van een hart en dus bij de afwezigheid van leven. En dat is een treurige gedachte zo kort voor kerstmis, het feest van het nieuwe leven.

Van het fachen van de wethouder schrokken enige raadsleden wakker

■^gaande

acht, hier )rlezend in mijn eigen g klein wa­ lekdotevan ar een hotel urgse stad­ essen', zo , antwoord­ sto besser.'

stad bezig gezien terwijl ik op de publieke tribune van de raadzaal zat?

onderwijsgebied zichtbaar van de zuidkant. Maar de dynamiek is te veel naar binnen gekeerd om van een ze­ nuwcentrum van Tilburg te kunnen spreken. Een aantal medewerkers van de KUB trof ik ook in diepe slaap in de raadzaal van de gemeente aan. Van een sprankelende inbreng bleek geen sprake.

OEKS Op zoek naar de primaire functies van de stad kom je vanzelf terecht op de primaire drijfveren, de instinctmati­ ge behoeftebevrediging. Anders ge­ zegd, hoe zit het met 'genot' in de stad. ledere mens is uit op het bevre­ digen van genotsbehoeften, zo leert

LET ONDERLIIF De darmen en de blaas van de stad treffen we aan in Tilburg­noord. Al van ver ruik je de vloeivelden, de plaats waar het Tilburgse riool zijn inhoud kwijt kan. Het is de lucht die menig vader, met zijn gezin per auto op weg naar de Ef teling, de vraag doet stellen wie van zijn kroost zo'n stin­ kende scheet heeft durven laten. De blaas loost zijn stinkende urine. Wie al dan niet met een zakdoek voor de neus op de dijk klimt die de vloeivel­ den omgeeft, ziet een ontzettende zwarte prut. Achter de vloeivelden bevindt zich de stortplaats. De stad leegt er zijn darmen, vuilniswagens en particulieren met een karretje achter de auto rijden onophoudelijk af en aan. Het stinkt er, maar wan­ neer je er een half uur rondloopt ben je er zo aan gewend dat je het nauwe­ lijks meer ruikt. B ij binnenkomst wordt je door een groep jongens en meisjes nauwkeurig bekeken. Banen­ plannen van de overheid werken, dat zie je meteen. Voor iedere soort afval word je naar een bepaalde plaats ver­ wezen, controleurs zien erop toe dat er niet wordt gesmokkeld. IJzer bij ijzer, hout bij hout en tuinafval op de composthoop. Het gaat allemaal zo efficiënt dat ik me alsnog afvraag of het gemeentehuis als zenuw­ en re­ gelcentrum toch werkt in plaats van slaapt. Of heb ik misschien het ver­ keerde deel van de hersenen van de

Vervolg 1'Industrie nig is het niet, ook van de droge rijst en lauwe groenten is er genoeg ­ en dat is minder leuk. De saus is gestold, de vis koud, hard en droog.

Dank aan de magnetron. Dan bijt Dylan op grote graten. Vijf ecu is niet veel, maar hiervoor wel. Een interview van geliefde met de mooiste serveerster leert nog dat 'hier veel studenten eten' (dat klopt, zien ze) en dat 'die allemaal het dagmenu eten' (dat klopt ook aardig), 's Avonds laat gaat gelief­ de naar de snackbar en koopt een fricadel speciaal. 'Een rijksdaal­ der', zegt ze wanneer ze boerend thuiskomt, 'en zo lekker'.

Meesters Wanneer Dylan enige dagen later oververmoeid thuiskomt en hoopt een goeie huiselijke stamppot, zit geliefde al op de bank met haar jas aan. 'We gaan nog één keer uit eten', deelt ze resoluut mee. Ze gaan naar 't nieuwe café­restau­ rant Meesters, waarvan het 'dag­ hap'­gedeelte twee eerdere avon­ den tjokvol zat, doch hetwelk op deze avond wel toegankelijk is.

Meesters serveert elke dag twee goedkope gerechten, tussen 10,50 en 14,50 gulden. Vandaag roept het bord (dat alleen binnen te zien is) karbonade met frites en salade 14,50 tapasta met heilbot in kia b ­ saus 13,50. Mmmm, denktDylan, vis, en dan zegt geliefde: 'Ik neem de vis!' B ij Meesters zitten alle­ maal gezellige cultyups, zo van die mensen die van cultuur houden en niet alleen cultuurgeid hebben, maar ook geld om vèèr en nè de cultuur te eten en te drinken. Ook komen er troepen studenten bin­ nen, die direct doorstomen naar het ­ niet zo heel goedkope ­ restau­ rantgedeelte. De barman, die zorg draagt voor de bediening in het daghappendeel, wordt door gelief­ de veracht. 'Hij walmt naar een luchtje.'Dylan oppert:'Misschien ben ik 't.' Zij: 'Nee. Jij ruikt altijd lekker.' Daarmee is hij over zijn gemiste vis heen. Het eten staat na dertien minuten op tafel. Het ziet er lekker uit. 'Noeme­noeme' zoemt geliefde, verwijt de ober dat er geen lepel bij haar tagliatelle ligt, valt aan. Op de karbonade ligt eenhomegmwn stukje kruidenbo­ ter. Dylan pakt een patatje op (niks geen verse patatten, dit keer. Vie­ ze dunne McDonald'sdingen) en het patatje valt om. Het is slap.

Het is niet gaar. Zij klaagt inmid­ dels over haar heilbot. 'Flauw', zegt ze.

Meesters is een prachtig restau­ rant­café. De muren hangen vol moderne kunst, er staan ouderwet­ se stationsbanken, het dames­ toilet is genomineerd om gastvrij te worden genoemd. Ze tappen Grolsch en de hoera­salade is geë­ quipeerd met olijven en kapper­ tjes. 'Misschien zijn het kinder­ ziektes' oppert geliefde, maar ja, dan ook weer 'kinderziektes in zo'n groot ­ en deels duur ­ restau­ rant?' Dat mag eigenlijk niet. Jam­ mer, vinden beiden. Meesters is typisch een tent die ze vijf sterren ouden willen geven. Sympathiek en gezellig. Het ergste komt nog, als uitsmijter. De barober, die met z'n innemendste glimlach hun ta­ fel afpakt 'want die hebben we nodig in het restaurant'. Ze krij­ gen wel een ander tafeltje. En een rekening •

ÜÏSriVERS tKSt i's DEdErtBÉR f9^4

ENQUÊTE: STUDENTEN OVER TILBURG

Tilburg is leuk, maar na mijn studie ben ik hier weg'

! De stad die alles biedt: ook een middels helblauwe neons verlichte parkeergarage [Foto: Erik van der Burgt]

In Tilburg is 't goed wonen, aan voorzieningen geen gebrek, leuke kroegen te over en je vrienden wonen altijd lekker dicht in de buurt. En saai, dat is Tilburg ook niet, hooguit een beetje gemiddeld. Dat blijkt uit een enquête die deze krant verrichtte. Opmerkelijk is dat studenten na hun studie weinig behoefte hebben om in de stad die alles biedt te blijven wonen.

Linda van Tilburg

^.

S

tel: een toerist koopt een NS-dagtocht naar Tilburg.

En mist de bus richting De Efteling. Hoe kan onze toerist zich een dagje vermaken in Tilburg? Markante gebouwen, een historische binnenstad en grootse monumenten die getuigen van een roemrucht verleden zal hij er niet vinden.

Wel kroegen, studenten, veel fietsen, en lelijkheid. Dat is a l t h a n s de gangbare opvatting.

Eensightseeing tour door Tilburg zou - behoudens v^^at verkeersopstoppingen rond het centrum - snel voorbij zijn. Tenminste: als het aan KUBstudenten ligt.

Een paar historische monumenten?

Aarzeling. 'Het enige monument dat Tilburg rijk Viras, is pas gesloopt: de oude lindeboom op de Heuvel', meldt een studente beteuterd. Voor veel

KUB-studenten blijkt de lindeboom een typisch Tilburgs symbool te zijn geweest. Nu lijkt de argeloze toerist het te moeten doen met het bronzen Kruikenzeikertje op de hoek Heuvelstraat - Nieuwlandstraat.

Gebouwen dan. ledere stad moet toch haar markante gebouwen hebben, al was het maar het stadhuis. Tja, het stadhuis. Maar: dat is nou net 't gebouw dat volgens de studenten het toonbeeld van wansmaak is. 'Een uit zijn proporties gegroeid zandkasteel', zegt een studente. De zwarte lijst kent meer 'gedrochten': de Katterug (de flat met rode en blauwe vlakken boven de Paleisring), het McDonald's-gebouw op het Piusplein, en de fonkelnieuwe parkeergarage aan de Spoorlaan.

Dit laatste pronkstuk van de gemeente Tilburg is dan wel geen beziens-

waardigheid, het drukt wèl een karak teristiek trekje van de stad uit, me nen sommige studenten. Voor hen is het een gevolg van het typisch Tilburgse minderwaardigheidscomplex.

'Tilburg lijdt aan een Calimero-syndroom', stelt een derdejaars letterenstudente, 'jullie zijn groot en ik ben klein, en dat is niet eerlijk. Dat bepaalt hier het zelfbeeld van de stad.

Om met echte grote steden in de pas te blijven lopen planten ze allerlei prestige-objecten in de stad.'

'Zoals het Interpolis-gebouw', weet een aanstaand bedrijfseconoom, 'dat moest een gebouw van recordhoogte worden. Was het bijna af, hadden ze geen geld meer voor de laatste tien meter. Toen hebben ze het maar zo gelaten. Zo gaat het met alles. Het is het allemaal nèt niet.'

Niet alleen de gemeente - die niet

UNIVERS Miranda (tweedejaars Vrijetijdwetenschap­ pen), geboren en getogen in een dorpje onder de —— rook van Rotterdam, is blij dat Tilburg niet te druk is: 'Waar ik vandaan kom, kon je midden op de weg fietsen. In de stad word je meestal van je sokken gereden. Geluk­ — kig heeft Tilburg goede fietspaden.'

Vrienden zijn in Tilburg nooit ver uit de buurt: 'In de Heuvelstraat kom je altijd bekenden tegen', zegt een tevreden Moni­ que, psychologiestuden­ te. En bedrijfseconoom Henk­Jan: 'Ik woon op de Korte Heu­ vel, en mijn leven speelt zich volle­ dig af binnen de driehoek Korte heu­ vel, Dagmarkt en Olofsociëteit. Het is dat de KUB buiten het centrum staat, anders zou ik nooit buiten dat gebied komen.'

Jos, tweedejaars sociologiestudent, is om een andere reden blij dat Tilburg zo doodgewoon is. 'Het pluspunt van Tilburg is misschien wel dat het zo grijs en middelmatig is. Je voelt je altijd meer bijzonder dan de stad.'

60 i

50^

\

3 0 ­

m­y oneens

weet niet/neutraal

^hl helemaal mee eens

10­

i

mee eens

20­

■

geheel oneens

'Tilburg heeft een warm plekje In mijn hart'

C i e e n klassieke bezienswaardighe­ den in Tilburg, zoveel is duide­ lijk. 'Maar je herkent een stad ook aan de mensen die er wo­ nen', beweert letterenstudente Yvonne.

En in Tilburg zijn dat de studen­ ten en de lokale bevolking. Til­ bo's, zo noemen de studenten hun stadgenoten. Voor veel stu­ denten vormen zij een bekend Tilburgs fenomeen. Ze hebben brommertjes, permanentjes en ze s c h r e e u w e n in de super­ markt, aldus de studenten. En dat taaltje. 'Toen ik voor het eerst in Tilburg op het station arriveerde, kreeg ik het gevoel dat ik op vakantie was', zegt de Rotterdamse Miranda, 'ik ver­ stond niets van de mensen om me heen. Mamma, wat voor taal spieken ze hierl vroeg mijn zusje.

Miranda verwijst de toerist die Til­ bo's wil kijken naar de Korvelseweg: 'Ik wacht daar vaak op de stadsbus.

Het is leuk om dan rond te kijken. Je ziet zulke grappige mensen. In Rot­ terdam baalde ik altijd als ik de bus miste. Hier niet, er is tenminste iets te zien.'

die niet

Ads telefoontje is naar alle waar­ schijnlijkheid een van de weinige contacten die recent tussen studen­ ten en Tilburgers heeft plaatsgevon­ den. Het leeuwedeel van de KUB ­ studenten (78 procent) zegt zich niet verbonden te voelen met de lokale bevolking. Hoe dat komt? 'Als stu­ dent zoek je vooral contact met an­ dere studenten. Je wordt lid van een sport­ of culturele vereniging van de KUB', oppert een laatstejaars lette­ renstudent. Miranda weet dat jonge Tilburgers zich vaak afzetten tegen de studenten: 'In discotheken dagen ze me wel eens uit. dat vind ik eng.'

'Maar als je ze op de juiste manier benadert, zijn ze heel aardig', ver­ woordt Janco (vijf dejaars letteren) de conclusie die door de meeste studen­ ten wordt onderschreven: de Tilburg­ se bevolking levert een belangrijke bijdrage aan de gemoedelijke sfeer. i­emoedelijkheid, alweer. Wordt Tilburg niet een tikkeltje saai met al die knussigheid? 'Oh, nee', bezweert rechtenstudent Michiel (23), 'hoe kan een stad met zoveel leuke kroegen saai zijn?'

Dat lijken de meeste studenten met 'm eens te zijn. De toerist die het echte Tilburgse leven wil proeven, wordt aangeraden om na zonsonder­ gang de Korte Heuvel te bezoeken.

Want daar beleef je Tilburg By Night.

En dat is de stad op haar best, daar zijn bijna alle studenten het over eens. De kroegen liggen lekker dicht bij elkaar, je stapt er letterlijk van de ene tent in de andere. En 't is gezellig. 'Overal zit wel een bekende binnen', zegt een sociologiestudente vergenoegd. Voor Miranda is dat soms vervelend. 'Er is altijd sociale controle, je kan nooit Grappig, zo worden Tilburgers door eens echt gek doen in het café', klaagt de meeste studenten gekarakteri­ ze. B edrijfseconoom Henk­Jan weet seerd. Een eerstejaars studente die daarvan mee te praten. 'Een vriend ooit verdwaalde: 'Mag ik u iets vra­ van mij is homo, hij woont in Amster­ dam. Hij ging eens hier uit in een leren broek waarvan het Na mijn studie wil Ik in Tilburg blijven wonen' kruis was uitgesneden, zodat je daar zijn slip zag zitten. Hij 60 werd gewoon weggekeken. Zo­ dra hij de volgende dag in Am­ sterdam weer het station uit stapte had hij nergens last meer van.'

Weinig extravagantie dus, in TiiburgiïyNigijt. Daar staat te­ 20~ " ^' i'f genover dat je ook met een ge­ lO­ rust hart over straat kan. Het merendeel van de studenten (50 o­ « procent) voelt zich 'volkomen s s 1 1 1 veilig' in de nachtelijke stad, $ S S o o terwijl 30 procent zegt zich 'wel eens onveilig' te voelen. De — s* eerstejaars economiestudent £ die op de Spoorlaan met een pis­ tool werd bedreigd ­ 'En ze gooi­ geni zei ik toen. Ja hoor, als het maar den ook nog met zand!' ­ behoort tot niet mijn portemonnee is, was het die minderheid. 'Hier zijn geen enge mannen die iets van me willen, in antwoord.'

Vrijetijdwetenschapper Ad, die in een andere steden vaak wel', stelt een bioscoop werkt: 'Ik werd gebeld door studente. 'Tilburg is zo klein dat je iemand die vroeg of ik wa t kortjes aon zelden langer naar huis moet fietsen dekant wilde schuiven voorBamhi. dan tien minuten, dat scheelt ook', Maar we draaien The Lion King, zei aldus een psychologiestudent. ik beleefd. Wat m a a i t dat nou uit, die Er zijn maar weinig plekken waar je film mee die beertjes, klonk het on­ weg moet blijven, het fietspad langs het kanaal naar Tilburg­noord is zo­ geduldig.' hee

et/

m

1 JL^ atm

schuwt het imago van de stad via televisiespots op te krikken ■ kampt met dit complex. Ook de KUB is volgens sommige studenten niet verstoken van een 'provinciale bescheiden­ heid': 'Tilburg en de KUB wil­ len zich voortdurend bewijzen, vanuit het gevoel dat anderen altijd beter zijn.'

Bij veel studenten heeft Cali­ oero­Tilburg echter 'n warm plaats­ le in hun hart veroverd. Voor hen hoeft Tilburg geen bussen vol toeristen te trekken. Welnee: het is een gezellig groot dorp, compact en overzichte­ lijk, niet te druk. En dat is prettig. 'Ik hoef niet in Amsterdam te wonen', huivert een letterenstudente, 'ik heb seen zin om te worden overreden door een tram zodra ik een voet buiten de deur zet.'

16 B ECEMB ER­ 1 9 9 4

wat de enige plek die echt onveilig wordt gevonden. Al is dat ook subjec­ tief, meent letterenstudent Janco.

'Wat niet weet wat niet deert, natuur­ lijk. Ik heb wel eens gehoord dat er bendes drugverslaafden de buurt ach­ ter de schouwburg onveilig maken.

Maar dat weet je niet als je het Bra­ bants Dagblad niet leest. En dus ben je niet bang.'

Tilburg mag dan veilig zijn in het donker, toch mag de dagjesmens de stad der Kruikenzeikers niet al te laat vaarwel zeggen. Want wie de laatste trein mist, is het haasje. Avond­ winkels mogen op komst zijn, een openbaarvervoer­nachtnet is nog toe­ komstmuziek. Meer bussen en trei­ nen, en zo mogelijk de hele nacht. Die eis staat bovenaan het verlanglijstje van Tilburgse studenten. 'Je moet toch terug naar huis kunnen als je naar een concert in Ahoy bent ge­ weest.'

"Cjrhm, een concert in Ahoy? Tilburg biedt de helft van de studenten toch alles wat ze nodig hebben? (Maar 31 procent vindt in Tilburg niet alles van zijn of haar gading.) 'Nou ja, je hebt hier alles, maar dat is dan ook alles', relativeert letterenstudent Janco, 'echt bijzondere dingen mis je hier wel.' Alternatieve films bijvoorbeeld, die zijn er niet. Collega letterenstu­ dent Yvonne vindt dat echter geen probleem: 'Danga jetoch gewoon een keer per jaar naar de filmdagen in Rotterdam?

Daar zie je er vijftig in een week, ben je meteen bij.' Zelf komt ze als liefhebster van klassieke m u z i e k ook wel eens iets te kort in Tilburg: 'Maar dan ga ik in het week­ einde naar Amsterdam.' Ande­ ren gaan voor 'speciale dingen' ook naar 'echte, grote' steden.

Economiestudent Pieter moet uitwijken om bepaalde attri­ buten voor zijn hobby, te we­ ten fotografie, te halen. Ver­ schillende andere studenten zoeken buiten het Tilburgse 'pleinen m e t fonteinen om lekker te flaneren'.

Flaneren, d i t willen studenten, zo blijkt. De stedelijke groene gebieden (Leypark, Wilhelminapark, Wandel­ bos) zijn populaire plaatsen, 'n Auto­ vrije Heuvel, meer terrassen, pleinen en groen staan hoog op de verlanglijst­

.^N^lle positieve geluiden ten spijt: het merendeel van de KUB­studenten (58 procent) zegt na de studie niet in Tilburg te willen blijven wonen. Een vrijetijdwetenschapper: 'Kijk, het is hier oké, maar ik heb geen emotionele band met de stad. Niet het gevoel dat ik er echt deel van uitmaak.' 't Lijkt erop dat studenten hun gun­ stige oordeel over Tilburg baseren op het feit dat ze er tijdelijk wonen. Zo­ lang er kroegen en vrienden zijn, is het er prima. Met de plaatselijke be­ volking hébben studenten niks, en verknocht aan de stad zijn ze niet.

Vooral in hun eerste drie studiejaren vinden studenten alles wat hun hart­ je begeert. Voor ouderejaars verliest de stad haar aantrekkingskracht. Een laatstejaars: 'Over tien jaar zal ik niet zeggen: ik wil nog eens terug naar Tilburg.'

Met medewerking van Roland Ent­ hoven en Anneke Dunning.

Dit artikel is in belangrijke mate gebaseerd op interviews en enquêtes die zijn ontwikkeld en afgenomen door dr. E. Groenlanden drs. f. Bloem van de sectie Economische psycho­ logie van deze universiteit.

Polly Maggoo De Polly, zegt geliefde, zo heet Polly Maggoo onder studenten. De Polly staat bekend als vrolijke stu­ dentenkroeg, met happy hours wanneer de klok maar slaat en het restaurant op de eerste verdieping boekt al jaren het ene succes na het andere. Maar ook De Polly moet met de tijd meegaan, en biedt daar­ toe inhet café de mogelijkheid een dagschoteltje te bestellen en op te eten. Dat kan tot half acht, dus het is wel zaak op tijd trek te hebben.

Omdat geliefde knetteropgewon­ den raakt als ze alleen maar aan het restaurant vanDe Polly denkt, zijn de verwachtingen wat de dag­ schotel betreft hooggespannen.

Het schoolbord meldtkipfilet met tropische currysaus, salade en frietjes f i3,50.Zoietskanheelerg fout gaan, Chicken Tonight in­ dachtig, maar dat gaat het niet. De kip is gegrild, de saus oorspron­ kelijk en niet te zoet, de patat gaar.

Hoogtepunt is de salade, die behal­ ve de reguliere ingrediënten ook diverse nootsoorten, een handvol olijven en een stervrucht bevat.

Die melange, samen met een dres­ sing waar je Dressing tegen zegt, maken dat geliefde zich bijna over haar antipathie jegens de bardame kan heenzetten ­ die laatste lijkt zich namelijk minder te interes­ seren voor haar gasten dan om hoe zijzelf achter haar toog uitkomt.

L'Industrie De volgende dag staat geliefde' joe­ pi' te roepen in de keuken wanneer Dylan van z'n werk komt. 'Joepi!

Joepi!' Dylan vraagt korzelig wat 'r is. Ze zegt: 'Vandaag hoef ik weer niet af te wassen! We gaan naar L'Industrie! Ikhouvan jou! En van je baan!'

Op het dagmenu van 12,50 gulden sta.&tgepocheerdevictoriabaarsin witte wijnsaus, rijst en doperw­ ten/wortelen. Dylan schreeuwt dat ie niet naar binnen wil, van­ wege 'de graten in de zoetwater­ baars'. Zoals dat gaat tussen man en vrouw, zitten ze even later bin­ nen aan een tafeltje en bestelt vrouwlief twee dagschotels. Ge­ liefde houdt vanaf nu de tijd bij waarin iets wordt geserveerd, na de vorige, eigenaardige ervarin­ gen. Achter de bar hangt een pos­ ter met twee naakte, hitsige men­ sen erop. Geliefde zegt: 'Het lijkt hier wel op de garage waar jij de auto altijd brengt.'Zeven minuten later staan er twee borden op ta­ fel. Visfilet in saus, rijst en dop­ erwten met wortelen, het komt overeen met de aankondiging. Het s t o o m t . ' M m m m ' zegt zij, en n e e m t een hap en brandt haar mond. 'Heet', zegt ze dan, en haar man legt het uit: 'Zo snel bakt niemand een victoriabaars of wat voor vis ook. Ergo: magnetron­ werk. Ergo­ergo: dit is niet lekker.'

Na de eerste filet, die heet is waar­ door de smaak niet is te traceren, moeten de testeters zich nog door de tweede filet heenwerken ­ wei­

Vervolg op pagina 17

UNIVERS n a

15 DECEMBER 1994

WONEN IN TILBURG, OF VER D AARBUITEN

Studenten Wetenschappelijk personeel: cultuur zonder 'gordeldieren'

Vooral

'In Tilburg associeer ik alles met mijn werk. Als ik op de trein naar Den H aag stap, laat ik alles achter me. Daarom is het wel prettig om ver van mijn werk te wonen', zegt Jos H uigen, docent B estuurskunde aan de Juridische Faculteit.

^­^'f' Groningei

wetenschappelijk personeel woont

>^.

V» • • •

•"••*

1

.5 • 10 • 50

buiten

• • •

de regio Veruit het belangrijkste dat iemand in een stad doet is er

Studenten: 'Je wilt het studentenleven meemaken'

wonen, en de vraag luidt dan ook waar de huizen van KUB­ studenten en ­personeelsleden staan. Die nnoeten op z'n minst in de buurt van de KUB te zijn, mopperde ooit Tilburgs burge­ meester Gerrit Brokx.

Gesneden koek voor vooral het niet­wetenschappelijk perso­ neel: acht van de tien mensen in die geleding houdt zich op in de regio. Hoogleraren, daaren­ tegen, weten zich het minst van alle geledingen thuis in de stad. Heerlijk, dat stukje rijden elke ochtend, zegt theolo­ genprofessor Ellen van Wolde: 'Wij beginnen onze dagen in de wereld, de Tilburgers in hun hoofd.'

Woongebied personeel en studenten KUB Aantal Studenten

Tilburg (%) Stad/regio (%)

9.069

52,0

Wp'ers

629

39,4

50,2

Hoogleraren

134

27,6

53,7

Nwp'ers

655

59,1

80,3

56,9

'Ik wilde Bestuurlijke infotmatie­ kunde studeren, en dus moest ik wel naar de KUB. Als je dan uit Eelde­Paterswolde komt, ligt het voor de hand om op kamers te gaan.'

Peter Dost (21), wonend in een stu­ dentenhuis in noord, vindt Tilburg als studentenstad 'aardig'.

Toch staat Dost vrijdags om vier uur op station Tilburg West om meteen na het laatste college af te reizen naar het hoge noorden. 'Het is hier toch erg B rabants. Een beetje saai ook. Die sluitingstijd van de kroegen bij voorbeeld, dat hoort niet in een studentenstad. Geef mij maar Gro­ ningen.'

Dost is niet de enige KUB­student op het perron. Tilburg, zo blijkt, heeft relatief meer spoorstudenten dan andere studentensteden. Veel van hen kiezen voor het pendelen omdat ze sociaal gebonden zijn aan hun woonplaats. Zoals Remco Esendam (25), doorstromer Fiscale economie.

Hij reist een kleine vijf uur per dag op en neer vanuit Winterswijk, waar hij samenwoont met zijn vriendin: 'Dat bevalt zo goed, ik wil niet bij haar weg. Ik heb nog even in dubio gestaan omdat ik een aanbod had van de woningbouwvereniging, maar nee. Maar ik ga alleen 's dinsdags naar de KUB , anders is het niet te doen. Op die dag volg ik belasting­ recht, de rest doe ik met zelfstudie.

Het nadeel van deze oplossing is dat ik weinig mensen van mijn studie buiten de collegeuren spreek. Ik leer niemand hier beter kennen.' Voor Ankie Lanen (22), eerstejaars Econo­ mie, is dat niet erg: 'Mijn sociale leven is in Bergen op Zoom. Daar zit ik in een muziekvereniging, waar ik veel tijd spendeer en vrienden heb.

Ik hou liever dat aan dan opnieuw iets op te bouwen in Tilburg.'

Lanen woont, zoals veel treinende KUB­studenten, in het B rabantse.

Dat maakt het reizen makkelijker.

100

500

1000

Toch kiezen ook veel B rabanders juist wel voor een studentenleven in Tilburg. 'Je wilt het meemaken, dat leventje op kamers', zegt een tweede­ jaars rechtenstudente uit B reda, 'je bent maar een keer in je leven stu­ dent.' Niet dat Tilburgnou de ideale studentenstad is voor de juriste: 'Vrienden van mij studeren in Nij­ megen en Utrecht. Daar is het leu­ ker. Maar ik had ook een vriendje, en dit was de manier om bij mijn ouders weg te komen.' [LvT]

Drie tot vier dagen per week spoort Huigen van de residentie naar Til­ burg. Per enkele reis is dat twee uur reizen van deur tot deur. Anne Keik­ hoff ­ docente Taai en minderheden aan de Letterenfaculteit ­ zit langci achter het stuur. Ze woont in Deil ('Van het knooppunt Deil van de ver­ keersinformatie'), en wordt het pen­ delen beu. 'Toen we nog geen kinde­ ren hadden reisde ik met de trein, een uurtje vanaf station Geldermalsen.

Dat vond ik geen probleem, ik heb de vakbladen nog nooit zo goed bijge­ houden als toen. Nu moet ik met de auto, omdat ik dan flexibeler ben met het oog op de oppas. Maar ik bUjf te weinig tijd voor de kinderen overhou­ den.' Kerkhof f en haar partner kijken momenteel dan ook uit naar een woning m Tilburg, liefst 'onder de rook van de KUB'. Dat ze het dorpje in de Betuwe daartoe moet verlaten is geen probleem, 'Tilburg heeft ook mooie rustige wijken'.

Jos Huigens keus voor Den Haag is daarentegen mede gebaseerd op het feit dat hij Tilburg als stad niet ziet zitten: 'Het trekt me niet heel erg, om het diplomatiek te zeggen. En het ligt niet centraal genoeg. Naar Amster­ dam zou ik zo verhuizen.'

De wp'ers vormen de meest reislus­ tige geleding binnen de KUB. De helft woont buiten de Tilburgse regio, en moet om de werkplek te bereiken eerst een behoorlijke afstand pende­ len. Voor Loek Halman werd het rei­

•■■■fia .■■•A '­te6ji­t\ö:­»­«?*

Wetenschappelijk personeel

"t^'""" '^

K

y** G roningen

f

^' Rotterdam

^é nijmegen

'1^"

AvB4,:ifg;

•5 • 10 • 50 • Maastricht

^ .• Duttsiand

•

w ^^

100

500

1000

UNIVERS

'15 DrctMBER 1994

Hoogleraren reist tegen 'de spits in', en beleeft zo in de trein zijn 'meest werkzame uren op de KUB'. En Van Seters is als 'mi­ nutieus krantelezer' bijzonder ge­ steld op de intercity van zeven uur.

Van Wolde geniet van haar autorit, langs weilanden en koeien. 'Je begint de dag zo niet meteen achter je bu­ reau. Wij staan eerst even in de we­ reld, en niet meteen in je eigen hoofd.'

[PvdB]

Groningen .

"//i; ■

-

^

'

1 T ' Zwolle /

Amsterdai^yï''^

• ^.

r

f

Niet­wetenschappeli j k personeel: 'Een minder mooi stukje Nederland'

^­„J

(f .­■

^

•• Rotterdam ■ 1

•••; •••■«it I T » ^llburg ■ ^

• 5 •

•

^

K

p' |;

..­• België . Groot Brittannie

»

. Israel

;

. Verenigde Stateri

zen reden om dicht bij de KUB te komen wonen. En dan chauffeurde de onderzoeker van WORC nog een re­ latief korte afstand: van het B ra­ bantse Nuenen naar de KUB . Hal­ man, die voor zijn verhuizing zo'n beetje zijn hele leven in Tilburg W\ woonde, heeft zijn afkeer van de stad overwonnen: 'Sinds ik kinderen heb, leef ik vooral binnenshuis. Ik heb nu niet veel meer nodig dan een goed huis, een paar aardige mensen om me teen en een supermarkt in de buurt.' jDe saaiheid van Tilburg is beslist geen afschrikmiddel voor docent Taalfilosofie Filip Buekens. Buekens woont nog in Leuven, maar wordt binnenkort vast benoemd en gaat zich dan in het Tilburgse vestigen: Wel in de binnenstad, hoor. Want als er hier iets gebeurt is het toch in het centrum. Kijk, Tilburg is nu eenmaal jeen Parijs, het is een provinciestad­ le. Maar ik kom oorspronkelijk uit Aalst, dus ik voel me wel thuis in zo'n sfeer. Er is genoeg cultuur, maar dan zonder het elitaire gehalte van de loideldieien in Amsterdam.' [LvT]

10

100

^ k soo MaastrIoM ^ ^ B 1000

haar partner bij haar woonstad. Ge­ redeneerd vanuit de werkgever kan ze begrijpen dat gepleit wordt om alle hoogleraren naar Tilburg te krijgen.

De antenne op de regio is met 'her en der verspreide hoogleraren' onvol­ doende, en meer betrokkenheid bij de stad zou onderwijs en onderzoek soms goed kunnen doen, meent zij.

De Hullu stelt dat de hoogleraar die ervoor kiest op afstand van de KUB te wonen, zich moeite moet getroosten om de betrokkenheid met de regio te bewaren. 'Nogal wat juristen treden op als plaatsvervanger binnen het Gerechtshof, zoiets moet je dan in de buurt van Tilburg doen.'

Ook prof. dr. P. van Seters (Utrecht) toont zich dienstbaar aan de stad, middels een voorzitterschap van een lokale stichting. 'Het is belangrijk dat de regio kan putten uit het reservoir aan politiek en bestuurlijk talent dat binnen de KUB zit.' Een 'handicap', noemt Van Seters zijn geringe regio­ nale betrokkenheid. Zijn stichting is nauw betrokken bij de lokale politiek, en daarom zou hij eigenlijk elke dag het Brabants Dagblad moeten lezen.

'Dat kan ik wel doen, maar het mees­ te zal me toch ontgaan.' Anderzijds Hoogleraren: wijst Van Seters erop dat hoogleraren 'Wij beginnen de dag die hun 'maatschappelijk werk' bui­ ten Tilburg verrichten, ook dienstver­ in de wereld' lenend bezig zijn. 'De regio is groter dan Tilburg.' Volgens hem wordt het Mensen die in Tilburg werken, zou­ wonen buiten de stad pas een pro­ ilen hier ook moeten wonen. Zei bleem als blijkt dat bijvoorbeeld nie­ 'wee jaar geleden Gerrit Brokx, daar­ mand van de KUB in de gemeenteraad Wj wijzend op het reizend gezel­ van Tilburg zit. 'Maar dat is niet schap KUB­hoogleraren. Deze gele­ aangetoond, en is ook niet erg waar­ liing telt het geringste percentage schijnlijk.' Niemand van de hoogle­ 1 Klburgers: 27 procent. raren neemt onvriendelijke woorden over Tilburg in de mond. 'Lijktmeeen luristen­hoogleraar prof. mr. Jaap de leuke stad om te wonen', zegt De Hullu (Dea Haag) vindt 'eigenlijk' dat Hullu. 'Viel me erg mee', zegt Van Brokx gelijk heeft, maar omdat zijn Wolde. 'Een stad als alle andere', «rouw in Den Haag werkt, was er meent Van Seters. 'Je moet het leven Weinig reden om de stad waar hij al toch zelf maken.'£en culturele woes­ woonde te verlaten. 'Brokx moet na­ tenij, de gevleugelde scheldnaam tuurlijk niet vergeten dat zijn verhaal voor Tilburg, zal Van Seters de stad ook voor alle partners geldt.' Een ach­ niet noemen. 'B ij Gianotten kun je terhaald pleidooi, meent De Hullu, meer boeken kopen dan je in je hele stammend uit de tijd dat de man nog leven kunt lezen. Hoe kun je dan van 'Ie enige kostwinner was. Ook theo­ een woestenij spreken.' 'ogenprofessor Ellen van Wolde (Nij­ De hoogleraren prijzen uitbundig de megen ) wijst op de betrokkenheid van voordelen van het reizen. De Hullu

I

De nwp'ers zijn op afstand de meest aan de regio gebonden geleding van de KUB. En zo hoort het ook, zegt Leon Lejeune van het Congresbu­ reau. De Tilburgers maken meer werkzame uren en zijn 'tenminste om acht uur 's avonds nog eens er­ gens voor op te roepen'.

Los van de nadelige invloed van het pendelen op energie en milieu, wijst Lejeune vooral op het nadeel van de geringe inzetbaarheid van perso­ neelsleden die buiten Tilburg wonen.

'Dat nadeel doet zich al voor bij men­ sen die in de regio wonen.' Reistijd is verprutste tijd, die ook aan het werk ten goede kan komen, aldus Lejeune.

De restauratieve afdeling in gebouw A heeft van een mogelijk reiseuvel niets te duchten, want de vijf dames die daar in vaste dienst zijn, wonen allen in Tilburg. Logisch dat een ge­ huwde vrouw in tijdelijke dienst in de buurt van haar woning werkt, ver­ klaart Ria de Volder het verschijnsel.

Voor de sfeer op het werk maakt het 'onderonsje uit Tilburg' weinig uit, zegt ze. Voor ir. Carla Kivits (Insti­ tuut voor Ontwikkelingsvraagstuk­ ken) doet de reistijd niet zozeer een aanslag op haar werktijd, maar eer­ der op haar privéleven. Liefst drieën­ eenhalf uur legt ze dagelij ks per spoor

af tussen Veenendaal en Tilburg, en 'dat zal ze niemand aanbevelen'.

Maar ja, het was kiezen tussen een relatie en werk, en dan 'slaat de ba­ lans door naar de relatie'.

Kivits noemt het 'ideaal om in de stad te wonen waar je werkt', en over­ weegt derhalve te verhuizen. Een vooruitgang inzake cultuur en cafés, maar kijkend naar de natuur rond Tilburg doemt een achteruitgang op.

Kivits zegt 'al tien jaar op het mooi­ ste stukje van Nederland te wonen'.

Dankzij samenwerking met plaatse­ lijke ontwikkelingsorganisaties ('Dat gebeurt allemaal overdag') weet Ki­ vits de betrokkenheid met de stad op het voor haar werk noodzakelijk peil te houden. Ook voor Jan Schoolmees­ ters (in de bibliotheek verantwoorde­ lijk voor de collecties letteren en fi­ losofie) is het dagelijks reizen tus­ sen Antwerpen en de KUB ­ 140 mi­ nuten met de auto ­ gevolg van een relatie. Zijn partner werkt in Ant­ werpen, 'en iemand moet dan de klos zijn'. Kiezen voor Antwerpen valt Schoolmeesters niet zo zwaar. Niks ten nadele van Tilburg, zegt hij, 'maar in een straal van vijf tot tien minu­ ten lopen van je huis een prachtig scala aan cafés, theaters en rommei­ zaken aantreffen, daar hecht ik zeer aan.' Schoolmeesters zegt het reizen ook wel aardig te vinden. 'Zeker op de terugweg kan ik de zaak lekker laten uitwaaien.' Bovendien zijn hem al reizend de nodige oplossingen in­ gevallen aangaande werkproblemen; de dagelijks grensoverschrijdingen hebben hem daarbij een scherp oog ge­ geven voor de culturele verschillen.

'Tot in de kleinste­details zijn die waarneembaar', zegt hij, 'als ik tijd heb, zal ik daar nog eens een boek over schrijven.' Zijn B elgische achter­ grond kan de KUB ­cultuur niet on­ middellijk verrijken. 'Alleen als ik een vergadering wil vertragen komt die mij van pas', zegt Schoolmeesters.

'Maar meestal pas ik me wel aan.'

[PvdB]

Niet wetenschappelijk personeel

^'//fv^trnvn

'V

M­ t%^

^~'~'^■ G roningen ^

Zwoll»

• ,)tginsgen 1

#

•5 • 10

llburg

• • • •

50

100 500

1000

Pino's en Jack's 'Heeft het gesmaakt ?' durft de zich haar benen onder haar kont van­ daan rennende serveerster bij Jack's na 'afloop' van het eten te vragen.

'Afloop', omdat geliefde noch Dylan meer dan twee happen van hun hoofdmaaltijd hebben durven nemen. Zo zout en vet hebben ze het nog niet eerder gegeten. Alles komt hier uit de frituur: zowel de patat, als de gebakken aardappe­ len, als de schnitzels, als de kebab, als de mosselen.

Gezellig is het wel: studenten to­ veren uit de cd­jukebox telkens Guns 'n Roses en André Hazes te­ voorschijn, om dan hun eten te laten voor wat het is (studenten kenmerken zich daarmee als ware intelligentsia) en luidkeels mee te kwelen.

Het voedsel bij Pino's is eender als dat bij Jack's. De vrij hoge prijs ook. Voordelen zijn echter dat de serveerster reuzevriendelijk is, en Tilburgs echte studenten eetcafé als slogan Niet zelf koken, geen afwas, ­naar Pino's voert.

Brandpunt 'Vroeger werkte hier m ' n hele oude huis', zegt geliefde, 'dan had ik misschien iemand kunnen roe­ pen. ' Het probleem hcethestellen bij Brandpunt en de wachttijd bedraagt op het moment van spre­ ken twintig minuten. Nadat Dy­ lan zich aan de bar heeft vervoegd zegt de serveerster: 'Ik dacht dat jullie al werden geholpen.' Gelief­ de, even later, wijzend op de lege tafel: 'Waar heeft ze dat dan uit afgeleid?'

Brandpunt heeft naam in studen­ tenkringen. De lokale intelligen­ tsia hangt hier drie, vier keer per week 'met de benen buiten', weet geliefde. Vanwege de gezelligheid is eten bij B randpunt ook uitge­ groeid tot een hype. 'Nou', zegt zij, 'ik ben benieuwd wat het wachten waard is.'

Ze eten de Niet meer weg te den­ ken uit het leven van iedere stu­ dent; de overheerlijke, steeds wisselende, altijd goed gevulde, niette versmaden, en ook nog eens met te dure D AGSCHOTEL van café BRAND PUNT 12,50. Zo noemt de kaart 't. Vandaag bestaat die omschrijving uit, zo zeggen verschillende schoolborden bui­ ten en binnen, twee dubbele lams­ koteletten in honing­thijmsaus, geserveerd met verse frites en ver­ se salade. De koteletten delven het onderspit tegen de pregnante saus. Waarom wordt saus ­ en ze­ ker als die zo overheersend is ­ vrijwel nooit solo in een komme­ tje geserveerd? Zodat je je een moderne kritische c o n s u m e n t kunt voelen? Enfin. De friet is goed, maar de salade komt uit een waterton ofzo, is althans door­ weekt. Geliefde herziet haar me­ ning: 'Dit is toch meer een café dan een restaurant.' Tegen die tijd ­ negen uur ­ staat de muziek hard.

U N I VERS K ^

ENQUÊTE:

STUDENTEN

OVER

15 DECEMBER 1994

CULTUUR

IN

TILBURG

'Tilburg zou een museum voor moderne kunst moeten hebhen'

Kunst op het Korvelplein [Foto Enk van der Burgt]

Eigenlijk is 't heel simpel, zegt een student. In Tilburg is het culturele aanbod niet van belang, want daar kom je niet voor. Je bent hier om te studeren en als je iets leuks wilt doen, dan ga je naar Amsterdam. Zo blijken meer studenten te denken, want de Tilburgse student blijkt niet bepaald een cultuurbeest. Uit een door deze krant gehouden enquête blijkt dat ze gemiddeld 25 gulden per maand uitgeven aan artistiek getinte verpozingen, waarbij met name de bioscoop goed scoort. De grote wens van menigeen: een aansprekend museum voor moderne kunst. Dat Tilburg zo'n museum heeft, dat weet bijna niemand.

Mark van Assen

C

ultuur' Tja, dat is de schouwburg, Noorderligt, eh klemkunst ook, musea En bio scopen natuurlijk, he De tot staan gehouden student krabt zich even op het achterhoofd, ja, nou, dat was het wel ongeveer 'Nee, nee', corrigeert zijn metgezellin, 'cultuur is meer kunst m het algemeen Het is niet een instelling, het is breder ' Weer iemand anders vindt cultuur meer een uiting van gevoelens, expressie, weetjewei Jezelf uiten Een theologe heeft het over de volksgeest, een erfenis uit het verleden Dus met alleen boeken en zo, maar ook gedrag en gewoonten, normen en waarden, dat is óok cultuur 'Onze verzorgingsstaat bijvoorbeeld', doceert ze, 'dat heeft nou te maken met onze culturele achtergrond Met de katholieke kerk, met zorgzaamheid en sociaal gedrag Dat is het grote van cultuur een manier van leven, rituelen, dat mensen hoofddoekjes dragen of op zaterdag naar de kerk gaan ' Zet een groepje studenten bij elkaar, laat ze wat heen en weer discussieren en er komt al snel een definitie van 'cultuur' boven drijven Steekwoorden leefmilieu, ideeën, schrijvers, expres sie, waarden en normen Over de functie van cultuur als geheel van kunstuitingen worden ze het ook snel

eens ontspanning, gezellig, overbrengen van ideeën en emoties Maar als het over de combinatie cultuur en Tilburg gaat, wordt het lastiger In eerste instantie, althans Het gaat zoals het altijd gaat als Tilburg ter sprake komt een hardnekkig stilzwijgen, een ongelukkige blik, ctn schamper lachje, een vermoeid pf ffww 'Tilburg heeft voor mij getn enkele uitstraling', zegt een eerstejaars econoom 'Nee, Amsterdam, daar leeft 't Daar vóél je de cultuur, als het ware Tilburg, dat is textidstad of industriestad Geen cultuurstad Zeg nou zelf, als het hier ctn beetje bewolkt is, ga ik geen ommetje maken Dan blijf ik net zo hef binnen, televisie kijken Tilburg is niks Mijn moeder had laatst in Amsterdam voor mij iets leuks bu de Hema gezien en dat meteen maar gekocht Toen ik vertelde dat we hie in Tilburg ook een Hema hebben, wf ze hoogst verbaasd ' Kortom in Tilburg is geen bal te doei Het is een werkplek, net als Eindhi ven Tilburg als werkstad, als vooi stad zelfs van de Randstad, een uit d poldergestamptSuburbiü Enerzij ook al geen grachten Je bent hier or te studeren en verder niks Alsjeee leuke tijd wil hebben, dan moet je i Amsterdam zijn Mensen die culti

t

U N I V E R S fn^

De Kroeg

Culturele bezoeken in de afgelopen maand

jeel willen doen, trekken naar de Randstad of naar Antwerpen, zo j blijkt uit een Univers­enquète onder I honderd studenten. Ze zoeken er ' musea, bioscopen, concerten, toneel, j theater, ballet. Sommigen gaan naar ! Praag en Parijs of Sienna en Pamplo­ na, voor de bouwkunst; anderen naar Schijndel en Zaltbommel, waar ver­ antwoorde ouders met open beurzen klaar staan om hun kroost gra­ j tis mee op sleeptouw te nemen naar toneel of klassieke mu­ ' ziek.

Maar na enig doorgevraag wordt die wat­zijn­we­toch­ zielig­in­Tilburg­ballon snel doorgeprikt. Festival Mundial, schouwburg, galeries, Tilburg Wijnstad, Noorderligt, biosco­ pen, Batcave, Paradox, Noord­ brabants Natuurmuseum, Mu­ ziek­Kantenwinkel, Dansaca­ demie, conservatorium, ker­ mis. Textielmuseum, De Pont, het draaiorgel in de Heuvel­ straat, er wordt zelfs een krui­ kebuiloft genoemd. Het gekke IS, zegt iemand, 'het gekke is dat het best veel is. Je hebt al­ leen het idee dat het niet leeft.'

Erzijn meer mensen met dat idee. De helft van de ondervraagde studenten weet nret precies of ze in Tilburg haar culturele ei kwijt kan. 23 Mensen weten zeker van niet. De rest is te­ vreden over het aanbod.

Precies de helft van de ondervraagden blijkt zichzelf cultureel bewust te vinden. De andere helft weet het niet.

Ruim tweederde ziet culturele ont­ wikkeling als een onderdeel van zijn studententijd en heeft daar gemid­ deld zo'n 25 gulden per maand voor over. Dat zijn twee bioscoopjes, een yoncert in Noorderligt of een goed­ ­kope theatervoorstelling.

D e bioscopen hebben van alle Til­ burgse instellingen het minst te kla­ gen, op eentje na. Ze scoren hoog op het üjstje des students culturele vrije­ ti)dsbesteding. Naar de bioscoop gaan doe je snel tussendoor, als je even . niets te doen hebt of als het weer eens triest is op de televisie. 'Luchtig, ! makkelijk en toegankelijk', zegt een vierdejaars letterenstudent. De afge­ lopen maand gingen de honderd on­ I dervraagde mensen samen 130 keer :zellig, over^ naar de bioscoop, voornamelijk naar moties. Maaij i de Heuvelpoort, en Cinecitta. (Om tie cultuur en liet rijtje af te maken: veertig men­ ;t lastiger. IE sen gingen naar een concert, 25 be­ ms. Het gaatf zochten een m u s e u m en de ver­ s Tilburg te^ I schillende theaters hebben zich mo­ dnekkig stil^ 1 verheugen op 21 verkochte kaart­ age blik, een I les.) vermoeid p / | 'oor mij geer Heuvelpoort is dus blij. Ze trekt nu gt een eerste| al veel studenten en dat wordt elk jaar Amsterdam^, beter, zo klinkt het optimistisch. je de cultuur^ Maar er worden dan ook films ge­ dat is textiel» draaid alsTAeMasA, TrueLiesenThe :ieen cultuur^ i Specialist. Inderdaad: luchtig, mak­ ; het hier eeil kelijk en toegankelijk. Zeker met de c geen omme S/ieii­actie die eind vorige maand af­ ik net zo lie liep (drie keer tanken was goed voor Kn gratis tweede kaartje), was het ;n. Tilburg laatst in Am ten drukte van belang aan de kassa, s leuks bij d met vaak een rij tot aan de schuif­ meteen maa deuren: soms wel 2500 bezoekers per 1de dat we hie ia hebben, wa Lelijkste plek van Tilburg ■en bal te doei et als Eindhc ?tad, als vooi tad, een uit d ­Wü. En er zij e bent hier or liks.Alsjeee dan moet je sen die culti

15 DECEMBER 1994

1­ Spoorlaan 2. Centraal Station 3. Stadhuis 4. KUB/campus 5. Vogeltjesbuurt Tilburg­noord

dag. Cinecitta, door veel mensen aan­ gemerkt als the place to be voor de betere film, schat het aantal studen­ ten op 25 procent. 'Redelijk, redelijk.

Maar we hebben dan ook twee dagen een studentenkorting en op dinsdag de sneak preview, die loopt als een trein. We zijn wel tevreden zo.' Ook het studerende publiek is tevreden: er worden 'mooie, buitenlandse films

gedraaid, klassiekers vaak', 'er komt een ander publiek', 'het is minder luchtig, meer richting schouwburg' en 'je moet er nadenken, het is lite­ rair'. Het enige teleurgestelde geluid komt uit Filmtheater Louis, dat met slechts 130 bezoekers per week een maand of vijf nodig heeft om één topdag van cinema Heuvelpoort te evenaren. Het is om wanho­ pig van te worden, zegt de programmatrice. 'We hebben goede films, de prijzen zijn re­ delijk, we adverteren genoeg. Ik weet het ook niet meer.'

Theater Zaal Zestien snapt er ook niets van. De studenten wil­ len maar niet komen en dat vin­ den ze daar doodzonde. 'We doen er alles aan', zegt de pro­ grammeur. 'We staan in allerlei bladen en agenda's met aankon­ digingen, we hebben alle stu­ d e n t e n v e r e n i g i n g e n aange­ schreven, maar we krijgen nooit meer dan twintig a dertig stu­ denten per voorstelling. En als je dan kijkt hoeveel mensen er in Tilburg studeren, dan moet je toch even slikken. Ruim twintig­ duizend ja, inderdaad.' Het ligt trou­ wens niet alleen aan de studenten, doet hij een poging tot vergoelijking.

Ook bij de instellingen hoef je niet aan te komen, die werken niet mee.

'Als we bij voorbeeld een keer toneel hebben van een bekende schrijver, dan kun je daar als docent best eens iets leuks mee doen. Maar dat doen ze niet.'

De schouwburg heeft geen klachten op studentengebied. Sinds kort geldt daar de Cultuurpas, waarmee studen­ ten voor 25 gulden per jaar en een sticker op de collegekaart gratis naar voorstellingen kunnen, mits die niet uitverkocht zijn. 'Daar wordt veel ge­ bruik van gemaakt, maar helaas niet door KUB ­studenten. De KUB doet namelijk niet mee met de Cultuur­ pas.' Maar ook al deed de KUB mee, dan was het nog maar de vraag of de bezoekersaantallen zouden stijgen.

De schouwburg wordt namelijk nog­ al sjiek bevonden en nodigt niet uit tot het ontmoeten van andere men­ sen, zoals, pak hem beet, een café.

'Het zo netjes, echt een avondje uit.

Je kunt niet gillend door de gangen rennen, je moet rustig zijn.' Een an­ der vindt het zo opgeklopt. 'Monu­ mentale entrees, veel marmer, grote trappen, geüniformeerde mensen in

Bioscoop: 130 concert: 40 museum: 25 theater: 2 1 de bediening. Dan denk ik: tsjonge­ jonge, moet dat nou allemaal?' Een enkeling vindt dat nou net de aan­ trekkingskracht van de schouwburg.

'Het is eens iets anders, apart, niet dagelijks. Een volledig andere wereld, een leuk avondje uit.' Een bezwaar voor velen is de prijs. Een goed­ kope voorstelling kost zo'n twintig gulden en als je naar ballet of een opera wil, dan ben je al snel het drievoudige kwijt.

Dat is net iets te veel voor een krappe studentenbeurs.

Noorderligt ligt beter in de markt. De studentenfeesten (zoals het economen­ en juris­ tenfeest) zijn steevast uitver­ kocht en bij concerten lopen de schattingen uiteen van een kwart tot een derde deel aan studenten. Op een maande­ lijks gemiddelde van tiendui­ zend bezoekers is dat een aar­ dig aantal. Ook in jazzpodium Paradox komen 'flink wat' stu­ denten ('en niet alleen van het conservatorium') en dat is ei­ genlijk tegen de verwachting. Een aantal jaren geleden is er namelijk eens een onderzoekje gedaan naar de gemiddelde bezoeker, die een man bleek te zijn tussen de vijfendertig en veertig jaar.

'E.i bestaat ook zoiets als de gemid­ delde 'cultuurstudent', zo blijkt uit een aantal profielen. Ze werden sa­ mengesteld door een panel van acht studenten, afkomstig uit verschillen­ de jaren en van verschillende facul­ t e i t e n . Een studerende schouw­ burgbezoeker ziet er als volgt uit: zij, want het blijkt een zij te zijn, is een sociale wetenschapper, een eigenge­ reid tiepje, niet supemetjes, maar ook weer niet superalternatief, komt niet uit Tilburg en is van goede komaf. Ze gaat naar voorstellingen in een spij­ kerboek en een nette blouse, heeft geld en is breed geïnteresseerd. Dit in tegenstelling tot de archetypische bioscoopganger. Die is man, eerste­ jaars econoom, heeft weinig fantasie en gaat naar de film omdat hij zich af en toe de pestpokken verveelt. Als hij zich niet verveelt, heeft hij net een

vriendinnetje en nodigt dat uit voor een gezellig avondje bios. Hij kijkt ook alleen of met lotgenoten naar films en doet dat dan m een spijker­ broek en een rugbyshirt. Een mu­ seum is voor de letterenstudent, voor de normale, degelijke, ietwat stijve letterenstudent. Vierdejaars en zeker geen losbol. Dat er weinig letteren­ studenten in het algemeen zijn en dit soort types in het bijzonder, zou het lage museumbezoek kunnen verkla­ ren.

Het museum is namelijk het cultu­ rele stiefkindje in Tilburg, althans wat de studenten betreft. Want wat blijkt: 'Een museum is een beetje saai, statig', 'met je handen op je rug rondwandelen', 'een beetje belegen allemaal'. Als nadeel wordt ervaren dat je er wat kunt leren, iemand merkt smalend op dat je er 'tot rust kunt komen'. En weet je wat het ook is met een museum: als je een keer geweest bent, dan ben je klaar. In de stad is verder ook niets te beleven, en om nou alleen maar naar een mu­ seum te gaan zonder iets erbij, zoals een dagje uit, dat is te veel van het goede. Het Noordbrabants Natuur­ museum, het Textielmuseum en het Scryption, om die tempels wordt in veel gevallen hard gelachen. 'Voor kleuters en hun familie.' Nee, wat Tilburg nodig heeft, zo vindt bijna een kwart van de ondervraagde stu­ denten, is een museum voor moder­ ne kunst. En dan het liefst eentje met een landelijke uitstraling.

I I > e Poiiris öiTdanks deze be­ lediging best t e v r e d e n . Er wordt 'ontzettend veel' gead­ verteerd, dus als mensen niet weten dat De Pont bestaat dan 'moeten ze gewoon beter kij­ ken'. B ezoekende studenten worden niet genoteerd, maar volgens een ruwe schatting van de kassameneer is tien tot vijf­ tien procent van de bezoekers student. 'Al zijn dat wel voor­ namelijk mensen van de kunst­ academie, die speciaal komen voor onze bibliotheek en het documentatiecentrum. Er ko­ men ruim zesduizend mensen per week, dus rekent u maar uit.' Het Textielmuseum moet er even 'het boek bij vatten' en komt sinds de zomervakantie op 36 studenten. Dat zijn echter mensen met de beroemde Cultuurpas, dus so­ wieso niet van de KUB. Een museum dus, dat willen studen­ ten. En ze willen nog meer. Een die­ rentuin bijvoorbeeld, een supercon­ certzaal, een riksbioscoop, een drive­ in bioscoop, een megabioscoop (zo­ als in Maastricht en binnenkort in Eindhoven), meer goedkope theater­ voorstellingen, drie geilneefjes wil­ len een seksmuseum en iemand had graag een museum waar je veel zelf kunt doen. Maar de overgrote meer­ derheid is gewoon tevreden. Want: 'We zeuren wel, maar eigenlijk vin­ den we het best leuk hier.'

Met medewerking van Barbara Snoe­ ren en Adrian van den Eerenbeemt

Mooiste plek van Tilburg 1 . Korte Heuvel 2. Leypark 3. KUB­campus 4. Wllhelminapark 5. Wandelbos

Dit anikel is in belangrijke mate gebaseerd op interviews en enquêtes die zijn gehouden en enquêtes die zijn afgenomen door dr. E. Groen­ land en drs. J. Bloem van de sectie Economische psychologie van deze universiteit.

Buiten De Kroeg staan wat men­ sen zich vertwijfeld aan het hoofd te krabben. Ze kijken naar het schoolbord waarop de dagschotel wordt aangeprezen. Hun vraag is: wat betekent 'chocolade' in Car­ honada de came: runderrollade, gekookte aardappelen m choco­ ladesaus en salade'? Het is vrij­ dagnamiddag. Op de Korte Heuvel is de beschaving geweken voor de happy hours. Maar bij De Kroeg kan nog goedkoop worden gegeten.

De dagschotel kost een tientje en binnen bij De Kroeg vindt geliefde h e t reuzegezellig, het bestek wordt artistiek neergelegd en de bediening ­ wel zelf bestellen aan de bar ­ is vriendelijk. De keuken van het boven het café gevestigde restaurant La Cantina verzorgt de dagschotel en dat blijkt, na een prachtige wachttijd van een flink kwartier, reden voor blijdschap te zijn. Alleen de aankondiging ­ rol­ lade, chocoladesaus ­ blijft raad­ selachtig. Het eten is puik. 'Je moet er natuurlijk wel van hou­ den', zegt geliefde, die nergens bekend staat als een groot rund­ vleesliefhebster. Afrekenen, drankjes mclusief: 25 gulden.

De Ring Echte eters zeggen het: ga naar De Ring. Dus trekt geziimetje Van Ei j­ keren, versterkt met een nogal stil­ le huisvriend annex filmmaker, op een druilerige woensdag richting Besterdring. Voor 11,75 gulden biedt het eetcafé ­ dat er heel toe­ passelijk extreem eetcafé­achtig uitziet ­ een heus menu, met soep en winterse kost en toet. Vandaag, zo meldt het volgende schoolbord, eet men hier groentebouillon, varkenslapje met boontjes en aard­ appelpuree, toetje met slagroom.

De soep verschijnt voordat de film­ maker zwijgend zijn sigaret heeft opgezogen, en als ie dan de soep­ kom aan zijn mond zet teneinde typisch Tilburgs toe te slaan, schalt een 'foutje!' door de zaal, en haast de serveerster zich blijgemoed wat bestek rondom de soep te drape­ ren. De smaak van de bouillon is echter reeds lang reddeloos verlo­ ren, gezien de volledige afwezig­ heid ervan. Daarna slaat De Ring echter keihard terug. Een varkens­ lap, echte­aardappelenpuree en verse boontjes ­ een heel groot bord heel vol.

De filmmaker schranst van een enorm bord met daarop 'n vegeta­ rische pastaschotel, omdat er ­ om half acht ­ geen drie dagmenu's meer waren. Geliefde observeert hoe dat komt: het eetcafé zit stamp­ vol en voordat een tafel goed en wel is leeggeruimd, springen er nieuwe eters aan. Observaties vliegen dan over en weer: de filmmaker ziet het geluk van zijn dagmenu­disgeno­ ten, en doorbreekt zijn stilzwijgen.

'Ik weet zeker', zegt hij peinzend, 'dat ik verkering prefereer boven alleen zijn.' Na zo'n opmerking mag De Ring bewijzen dat er niet alleen kan worden gegeten, maar ook verdriet verdronken.

U T S r i V E R S H 3 15 DECEMBER 1994

TILBURG EN RELIGIE

Het Roomse kerkvolk heeft Tilburg verlaten Nóg staan ei op dit mo­ ment in de doopregisters van de Tilburgse paro­ chies bijna 140 duizend inwoners, 86 procent, als lidmaat van de rk­kerk geregistreerd. Steek­ proeven met de tweetrapsvraagstelling ­ 'behoort u tot een kerkgenootschap} zo ja tot welkl' ­ yd]zen uit dat eenderde daarvan zich niet meer katholiek noemt. Tot een ander kerkgenootschap bekent zich nog geen vijf­ duizend van de 162 duizend Tilburgers.

Veertig op de honderd willen van geen kerk meer weten.

■ Bert H effels

O

mdat de landelijke bui­ tenkerkeli)kheid rond de 55 procent schommelt, lijkt Tilburg voorlopig nog minder dan de rest van de grote Nederlandse steden los van God De stad telt het nog respectabele aantal van twintig kerken waarin de katho­ lieke Christus thuis is De inzet m en rond de diensten van leken, vooral vrouwen is relatief groot Het kerkbezoek is een ander verhaal van de geregistreerde katholieken vanaf de leeftijd van zeven jaar viert in die gebouwen maar 7,1 procent elke zondag God met­ons, Emmanu­ el Dus aan echt rooms kerkvolk telt Tilburg pakweg nog zo'n tienduizend exemplaren Zou je aan deze mensen vragen wat ze nu eigenlijk geloven, wel, we vre­ zen met grote vreze dat het meren­ deel daar niet meer uit komt Hoe­ wel, misschien is Tilburg m deze nog wel iets vaster in de leer dan de rest van het land, want toen de Tilburgse boekhandelaren Corrie en Kees Ko­ len m '84 'de grote catechismus' uit 1948 (de moeilijke met 548 vragen) m facsimile uitgaven, vond die gretig aftrek Niettemin zal ie met veel ge­ lezen meer worden Meent ook de aan de KUB ­faculteit godgeleerdheid verbonden socioloog Th Schepens Jehovahs, Zevende Dagadventisten, Mormonen, de Pinksterbeweging en in het algemeen alle evangelische stromingen type EO, groeien Ge­ talsmatig zijn ze niet zo groot, maar hun aantrekkingskracht, aldus Sche pens, zit hem m de emotionaliteit van hun geloofsbeleving, al of met met een aantrekkelijke dot show lekker gemaakt, plus hun eenvoudige theo logie, vervat in enkele steekwoorden Jezus, Verlossing, B ekering en Er Staat Geschreven Helder en over­ zichtelijk De vaderlandse nog belij­ dende katholieken evenwel zijn, meent Schepens, 'zo verbaal als de pest' en calvinistisch arm aan emo­ tionele uitingen binnen hun kerk­ diensten Ook die onder de grote ri­ vieren, ook die in T i l b u r g H e t gezamenlijke zingen, het Grote Gol­ vende Galmen met Orgel zoals dat bijvoorbeeld vroeger bij plechtige Te Deums te doen gebruikelijk was, men hoort het niet meer bij de roomsen, met alleen omdat er zich nog maar zo weinig in Zijn Naam verzamelen, ook omdat men dat met meer met de ernst, de zuiverheid en de innigheid van het geloven m overeenstemming a c h t Wat wel nog leeft zijn de bedevaarten In Tilburg naar Handel en Kevelaar, naar Scherpenheuvel en natuurlijk naar Lourdes en Fatima E^ens was dat anders Nemen we het jaar 1955 De stad stond nog vol to rens en fabrieksschoorstenen Nog werd het volk door mijnheer pastoor zuiver in de leer en door de fabri­

kaanten arm gehouden Maar de lo nen stegen al, het huisaltaar dat televisie heet zat er wel aan te komen maar was nog uiterst zeldzaam, het bisschoppelijk mandement van '54, een laatste grof autoritaire poging van de kerkelijke overheid om de kerk van de smetten der secularisatie en van het socialisme te vrijwaren, werkte bij het gewone kerkvolk nog wel, maar niet meer bij de gestudeer­ de leek, teken dat de macht van de clerus tanende was In Tilburg met haar grote arbeidersbevolking leek nog alles kits in het Mariajaar 1954 verzamelden zich op zaterdag 11 sep­ tember bij de Hasseltse kapel toch nog even ruim 25 duizend Tilburgers om de moeder Gods te huldigen En de bevolking groeide snel, vooral m het katholieke zuiden waar ook de echtelijke slaapkamer van de eenvou­ dige arbeidersstulpen nog binnen de kerk lag, zodat het aantal gelovigen ondanks de eerste tekenen van neer­ gang, fors steeg en de sleet nog lang onzichtbaar bleef Met Eindhoven en Enschede behoorde Tilburg tot de snelst groeiende steden van het land

'De religieuze vitaliteit van deze industriestad kent waarschijnlijk nergens in Europa haar weerga' In Leuven promoveert dat jaar de Capucijn Alfred van de Weijer op een sociografisch proefschrift over Til­ burg Hl) schreef toen 'De religieuze vitaliteit van deze industriestad vindt waarschijnlijk nergens m Europa haar weerga 'En dat was geen bluf of groot­ spraak De onkerkelijkheid reikte in die gezegende dagen m Tilburg met verder dan 1,1 procent Maar vier op de honderd Tilburgse katholieken vervulden met hun paasplicht Maar toen Van de Weijer m 1955 wees op de religieuze vitaliteit van Tilburg, dacht hij m het bijzonder aan de kwaliteit van de geloofsbeleving, concreet gezegd, aan de lol die de Tilburgers nog hadden m bijvoorbeeld het 'pesjonkelen' (het aflaten verdie­ nen m de paterskerk op Korvel), en m de rozenkrans of de biecht, dus m de oefening van berouw en de zeven blij­ de geheimen, respectievelijk de ze­ ven weeën van Maria Vooral organi satonsch was het Tilburgse katholi cisme oersterk, onder meer dankzij de vele drukbevolkte kloosters van Ijverige paters, fraters en nonnekes die nog tot meerdere eer en glorie van

de heer, dus heel goedkoop werkten m onderwijs en ziekenzorg Een perfecte, all­round organisatie, de Tilburgers werden nog heel lang, lan­ ger dan de meeste andere stedelingen m dit land, verzorgd van de wieg tot het graf Voorwaarde was wel dat ze braaf, eenvoudig en onderdanig ble­ ven Tellingen aan de kerkdeur we zen uit dat 80 procent van de katho­ lieken boven de zeven jaar die met te gebrekkig waren om uit hun bed te komen, iedere zondag naar de kerk gingen En onderzoek wees ook uit dat van de gemeenten met meer dan 25 duizend inwoners, Tilburg m die dagen op de duizend katholieken vijf priesterstudenten teelde De velden stonden wit van de oogst Nederland was rond de Tweede Wereldoorlog een van de priesternjkste landen van de wereld en Tilburg m Nederland de priesternjkste stad Den B osch was een verdienstelijke tweede met 4,6 priesterroepingen op de duizend gelo­ vigen, maar de rest van die gemeen­ ten schiet onder de vier Maastricht bi) voorbeeld brouwde er niks van, de clerus klaagde steen en been over de schrale pnesteraanmaak m die stad en men achtte haar toen al 'voor een heel groot deel verloren aan het socia­ lisme' Daarentegen leek Tilburg wel een nieuw Jeruzalem waarover van af de Heuvel Christus Koning, het gouden hart van drie pond nog m de borst, regeerde A^Vel, veertig jaar daarna, nu dus, IS het de tijd van de dode god, of als er nog van religie sprake is, van de ongeorganiseerde religie op afstand, bij voorbeeld van de 'biechtstoeltele visie' op ons huisaltaar (biechtouders Paul Witteman en Willeke van Am melrooy) Nu, na de energieke kaal slag in Tilburg in de jaren zestig en zeventig, na de aanleg van brede ring banen bedoeld om het oude samen­ stel van meerdere buurtkemen dat de stad m feite was, grootstedelijke al­ lure te geven, is het hart eruit Letter­ lijk zowel als figuurlijk Dat massief gouden hart, m 1917 gegoten van gesmolten trouwringen, armbanden en halskettinkjes, bescheiden giften van een trouw kerkvolk, werd m 1988 uit het H Hart beeld op de Heuvel gestolen, enkele maanden daarna weliswaar teruggebracht, maar met meer teruggezet m Christus' en Til­ burgs boezem Sindsdien ligt het er­ gens achter slot en grendel En men kan niet zeggen dat er m Tilburg om de teloorgang van het hart erg ge­ treurd wordt Natuurlijk vinden de oude eenvoudige Tilburgers vinden dat de stad door de sloop van schoo­ rstenen en kerkgebouwen haar ge­ zicht heeft verloren en zoeken troost m de Hasseltse kapel of bij zalige Peerke Donders aan de Pater Don­ dersstraat Of ze bezoeken de galerie van fraai gietijzeren heiligenbeelden

aan de Noordhoekrmg Want als de dag van gisteren weten deze oude stadsbewoners zich nog te herinneren hoe deze beelden m 1972 op het nip pert je van de Verdoemenis, lees de stadsvernieuwing, werden gered door de actiegroep 'Heiligen gaan niet naar de hel' 'De schónste stad wordt pet as die bilde aon de kant worre gezet luidde een van de duizenden adhesie b e t u i g i n g e n , de gemeenteraad zwichtte Maar typische stadsge zichten, monumentale kerken (zoals de Noordhoek, gebouwd door Cuy pers) legden het loodje Niettemin echt getreurd wordt er niet m Tilburg Zo fraai was die karige oude tijd nou ook weer met En door het taaie pa triarchale gezag van zowel clerus a» werkgevers behield Tilburg langer dan normaal de reputatie rooms achterlijk te zijn Maar toen men e e n m a a l het oude juk had aige worpen, begon men aan een inhaal manoeuvre met een enorme span kracht aan modernistisch elan die nog met lijkt te zijn uitgewoed De

ng. Want als de ;ten deze oude og te herinneren 1972 op het nip;menis, lees de 2rden gered door ;n gaan niet naar stad wordt pet, int worre gezet' zenden adhesiegemeenteraad lische stadsgeile kerken (zoals uwd door Cuydje. Niettemm r niet in Tilburg ge oude tijd nou )or het taaie pazo wel clerus als Tilburg langer Dutatie roomsklaar toen men juk had afgeaan een inhaal 1 enorme spanistisch elan die uitgewoed. De

U r J I V E U S P ^ ^ i's DECEMBER 1994

Zeezicht

Begraafplaats aan de Bredaseweg [Foto: Remco Tazelaarl

buitenuit uitgekleed.'

Tot nu toe slaagde men er, aldus Schepens, heel redelijk in om met minder mensen toch meer geld bijeen te brengen. Begrijpelijk als men bedenkt, dat degene die onder het geweld van allerlei seculariserende invloeden toch binnen de kerk blijven, de kerk wel H e t meest concrete beeld van reli- zeer toegewijd moeten zijn, ook met SKus Tilburg anno 1994, vindt socio- geld. Maar de oudere generatie begint loog Theo Schepens, levert de Sacra- weg te vallen en het aantal jongeren mentskerk aan de Ringbaan-Oost. kalft snel af. 'Je kunt als het ware', Een aantal brokstukken die enige vertelt de getalsmatig zeer vaste IMen terug tijdens een hevige storm Schepens, 'per jaar uitrekenen wat er naar beneden kwamen, deden het nogbinnenkomt en wat er verdwijnt. parochiebestuur inzien dat de toren- Nog boert katholiek Tilburg, zowel spits een gevaar voor zijn omgeving qua inzet als qua financiën, heel aarWerd. Ermoest gerestaureerd worden. dig, maar de wending zit eraan te Maar daar was geen geld voor, dus komen; binnen in de kerk is er nog Werd de spits er af gehaald. Plannen weinig verval te bespeuren, maar van fin die spits er weer op te zetten zijn buitenaf sluipt het verval nader: geen w evenmin. Schepens: 'Vroeger was aanwas meer. Dat zegt die toren zondat ondenkbaar, een kerktoren be- der spits aan de Ringbaan-Oost.' hoorde in Tilburg een spits te hebben. De conclusie is dan ook dat binnenMan en macht zou daarvoor in het kort onherroepelijk het mes moet in geweer zijn gekomen. Nu niet meer. het aantal parochies. Organisatorisch 'Je kerk wordt nu als het ware van zitten ze in een veel te ruime jas en slooprage rond '70 was daarvan een jevolg, evenals waarschijnlijk het flitsende image van de Katholieke Universiteit Brabant en ook het gemeentebestuur doet zijn best over te komen als een modem managementteam.

de kerken worden almaar groter, omdat hun gewelven almaar kleinere aantallen vergrijzende gelovigen behuizen.

ZVXaar zoals ook in andere steden is de religie een soort supermarkt geworden, waarin iedereen iets van zijn gading meepikt. Ook in Tilburg, zij het hier vooralsnog op zeer bescheiden schaal. De rk-kerk heeft in Tilburg meer te bieden dan de gewone parochiële liturgievieringen. Er is een zogenaamde Dogmatische Unie, die nog steeds zweert bij de voorconciliaire Latijnse ritus met het prachtige Gregoriaans, het altaar op de plaats waar het vroeger stond en een priester die bij het celebreren van de mis tussen hem en God in geen gelovigen duldt. Er is verder een Byzantijnse tak van de rk-kerk actief, een zogenaamde Johannes van Damasc u s - g e m e e n s c h a p . Daar h o u d e n roomsen zich, vanuit oecumenisch perspectief, bezig met de ontwikkelingen die zich binnen de Byzantijnse

kerk, de oosters orthodoxe Christenen, voordoen. Ook bestaat er nog een zogenaamde basisgemeenschap in Tilburg, maar de uitstraling daarvan is niet zo erg groot. Begonnen in de jaren zeventig als progressieve beweging binnen de rk-kerk, kampt die gemeente momenteel ook met een stagneerde aanwas van jonge leden.

De werkers van het eerste uur zijn deels buiten de kerk komen te staan, of zijn zelfs buiten de kerk gezet omdat ze niet getolereerd werden.

Verder is er het studentenpastoraat, met een eigen kerk, een jong-progressieve sfeer en een eigen orgaan (BeeT) dat vijfmaal per jaar verschijnt en wordt uitgegeven door de studentenkerk Maranatha (KUB-studenten) en het bredere Studentenpastoraat Tilburg.

Bescheiden pluralisme binnen de rkkerk, bescheiden pluralisme ook door de toename van het aantal 'andersdenkende' groepen. Zoals opgemerkt, 3,5 procent van de Tilburgers kerken buiten de rk-kerk. In 1955 woonden er in Tilburg een handvol gereformeerden en Hervormden zonder kerkverband. De Gereformeerde Bonders hadden in '55 wel een plaats om samen te komen, maar geen eigen kerk. Nu hebben deze denominaties wel gebouwen. Ook is er een Gereformeerde Gemeente bijgekomen en Tilburg kent v-erder«en Baptistengemeeente, een Pinkstergemeente, een Molukse kerk van protestantse signatuur en, pas gebouwd, een Nieuw Apostolische kerk, een kerkzaal van de Jehovahs getuigen, een antroposofische Christengemeenschap en de plannen voor de bouw van een moskee zijn nagenoeg rond.

Ook de nieuwe, zeer los georganiseerde 'religies' zijn vertegenwoordigd. Er is een New Age Centrum en natuurlijk vind je zoals overal elders in Tilburg diverse spirituele hyginisten, die transcendent mediteren en/of allerlei soorten yoga's praktiseren al of niet gecombineerd met b i o d y n a m i s c h en m i l i e u b e w u s t dieet. Kortom: het gewone pluralisme op levensbeschouwelijk gebied dat ook andere Nederlandse steden vertonen. Het verschil met andere steden is dat al deze nieuwe religieuze vormen in het van oudsher monoreligieuze Tilburg nog erg marginaal opereren. De interesse ervoor is nog niet zo groot, waarschijnlijk omdat het oude geloof nog niet voldoende is afgestorven. Een illustratie van hoe minimaal de religieuze exoten in Tilburg aanslaan is de boeddhistische monnik die een keer in de week naar Tilburg k o m t om een handjevol geïnteresseerden in te wijden in de esoterische geheimen van het Grote Voertuig. En van de vele min of meer intellectuele agnosten die de secularisatie heeft opgeleverd, zullen de meesten ongetwijfeld in de kunst-alsreligie gevlucht zijn, getuige De Pont, het bloeiende museum voor moderne kunst en het niet onaardige rijtje galeries dat de stad telt. Waarbij 'de duikboot' op de KUB-campus niet vergeten mag worden, van buitenaf gezien wellicht wel het meest karakteristieke Stiltecentrum van Europa.

De volgende avond zitten hi) en zij bij Zeezicht. Zeezicht is onder de Tilburgse eetcafés de beroemdste.

Eigenlijk is het geen eetcafé, want sec iets drinken kan 'r niet. Goedkoop is het ook niet. Het dagmenu kost 15,75 gulden. Het bord buiten zegv.preisoep, tartaaitjein pepersavs, rauwkost, aaidappelkroketjes, yoghurt met banaan.

'Zijn er nog dagmenu's?' vraagt Dylan en de serveerster zegt 'Ja hoor', 'r Is nog één tafeltje voor twee want het is knettervol en aan dat tafeltje mogen ze gaan zitten.

Ze bestellen een karaf huiswijn.

'Niet zo lekker', zegt geliefde en 'Niet zo veel', zegt hij, tegelijkertijd op de kaart vaststellend dat de vier kleine glaasjes die er uit zullen gaan, zestien gulden kosten.

Stokbrood krijg je dan weer gratis maar de Blue Band die er in minikuipjes wordt bijgeleverd is wel iets tè mensa.

'Ahum.' Ineens staat er een serveerster naast de tafel. Ze wil aandacht. Geliefde zegt: 'Zeg het maar.'

De serveerster zegt - op lieve wijs, toegegeven: 'Er is nog maar één dagmenu.'

'Oh', zeggen ze. 'Wat nu? Is de wijn nu gratis?' Enfin, dat natuurlijk niet, maar wel mogen ze voor de volle prijs iets van het reguliere menu kiezen. Geliefde kiest het goedkoopste: tomatensoep van vijf gulden en een schnitzel van 19,50 gulden. Na ééndrietiende tel staan er twee koppen soep op tafel.

Zich aanpassend bij de heersende zeden beginnen ze als dollen te lepelen. 'Huh', zegt hij, 'eh, hoe is 't met jouw soep? Ook blik?' Na de soep vraagt Dylan of ie misschien tussendoor een sigaretje mag roken. 'Tuurlijk', zegt het dienstertje opgetogen, waarna ze met haar hoofdgerechten verdacht lang wegblijft. 'Ze had beter kunnen zeggen dat )e ook wel een pèkje sigaretten had kunnen roken', zegt geliefde. Dan volgt Zeezichtspièce de resistance. Twee grote borden. Het dagmenu is een tartaartje met de nadruk op de laatste lettergreep en zes verdrietige aardappelkroketjes. Ze voelen zich duidelijk eenzaam op het immense bord.

Maar zo lamlendig als de bij de schnitzel geserveerde patat kunnen ze zich in elk geval nooit voelen. Gemiddelde lengte: een kleutervingerkootje. En dan te lang in het vet gelegen. Geliefde drinkt wijn en kijkt ook niet vrolijk naar haar schnitzel. Die is reuzegroot.

Ze snijdt 'm in twee stukken en gooit het ene stukop Dylans bord.

Die kijkt 'r verbaasd naar. Neemt een hap. Zegt: 'Misschien kun je 'ns aan die studenten achter je vragen wat zij er van vinden.' Een kwartier later volgt de uitslag. Met een gezicht alsof de duivel haar op de hielen zit, vat ze samen: 'Ze vinden het allemaal lekker!'

'Zal ik vragen of hun moeders niet kunnen koken?' stelt ze nog voor, en 'Waarom ze iets zonder smaak lekker vinden?' Dylan weigert zijn toetje. Ze betalen. Heel veel. Ze gaan weg. Buiten, naar binnen loerend, zien ze hoe gezellig Zeezicht er uit ziet. 'Vreemd hè', zegt ze.

UJSflVERS B ^ I.Q.afC;:lv)B ER.l994

Itüdente ld café, T Kthuisje de stad m hoial vt m cmtium itüdente mquête verhaal besteden

Jiska 't M I Niet In de test, wel populair: de (t)hulsbar [Foto: Enk van der Burgt]

■­Ml nr

■*—*»■

ENQUÊTE: STUD ENTEN OVER UITGAAN IN TILBURG

'Op de Korte Heuvel is ééitpliiéé

Z

ondagmiddag twee uur.

Het is rustig op de Korte Heuvel. Waar voorheen nog een kapperszaak en een woonhuis stonden, huist sinds twee maanden café De Uitstad. B in­ nen aan de bar zit Eric van Gerwen.

Hij is zelf oud­student Vrijetijdwe­ tenschappen en momenteel verant­ woordelijk voor demaiketingvan De Uitstad, al wil hij het zelf geen mar­ keting noemen. 'Ik vraag me af hoe Tilburg er uit had gezien zonder de

studenten,' zegt hij en neemt een slok koffie. 'Zonder hen was Tilburg waar­ schijnlijk een soort Helmond gewor­ den. Mede door de studenten in het kroegenaanbod hier heel gedifferen­ tieerd.' 'Vroeger weken de Tilburgers uit naar B reda en Den B osch', vult barman Jochem aan. 'Maar nu heeft Tilburg zelf een trekfunctie gekre­ gen', 'Het zijn de bierbrouwerijen die daar achter zitten', legt Van Gerwen uit.

'Die vechten om de Tilburgse panden.

En de gemeente blijft ver­ gunningen verlenen. Als een kroeg ophoudt te be­ staan is het vandaag de dag de bedoeling dat er in datzelfde pand weer een kroeg komt. Op een gege­ ven moment zal er hier in Tilburg wel een horecas­ top worden ingevoerd.

De laatste jaren zijn er veel nieuwe tenten bijge­ komen. De horecagele­ genheden die wat minder goed draaien zijn daar niet zo blij mee. Logisch, want op de korte termijn is de concurrentie zeker groter. Maar op de lange termijn kun je een syner­

gie­effect bereiken, dan geldt één en één is drie. Hier op de Korte Heuvel zijn we ook geen concurrenten maar collega's'.

De gemiddelde KUB­student is tevre­ den met het Tilburgse kroegenbe­ stand. Er is veel keus en de meeste cafe's liggen dicht bij elkaar. Belang­ rijke kenmerken van een kroeg zijn de sfeer en de muziek. Een bruin aan­ doende kroeg is duidelijk het popu­ lairst: Polly en Marijnen worden als eerste en tweede genoemd. Maar ook 't nieuwe De Uitstad wordt al door een enkeling als favoriet café opge­ geven. Vrijwel alle genoemde cafés liggen op kruipafstand van de Korte Heuvel. 'n Andere eis die studenten hebben, is dat de muziek niet al te hard mag staan. Het liefst moet 't in een café 'gezellig druk' zijn. Als er verder wordt gevraagd blijken die dingen niet eens zo belangrijk. De gemiddel­ de student is een kuddedier en gaat waar zijn soortgenoten gaan.

'Wij zullen nooit op de ramen zetten: 'Studentencafé De Uitstad', vervolgt Van Gerwen. 'Of wij een studenten­ café zijn moeten de studenten zelf bepalen. Dat moet je afdwingen. Wel verwachtten we dat we op deze loka­ tie studenten zouden trekken. Op de

Korte Heuvel komen over het alge­ meen wat meer KUB ­studenten. En we trekken inderdaad een studenti­ koos publiek. Dat is natuurlijk heel interessant als beginnende kroeg: Hoe trek ik de klant die ik wil. Tij­ dens mijn studie werd de theorie van Bourdieu behandeld. Die theorie deelt mensen in in clusters. Een café als 'De Zaak' mikt bijvoorbeeld op een publiek van een hogere economi­ sche klasse, of in ieder geval op een publiek dat denkt van een hogere economische klasse te zijn. Wij rich­ ten ons juist op groepen, lager op de economische ladder, maar hoger op de intellectuele en culturele ladder.

Klanten worden hier bijvoorbeeld ook niet bediend, ze moeten hun pilsje zelf aan de bar komen halen. Aan het Piusplein is dat anders. Studenten willen natuurlijk ook wel wat drin­ ken, maar zijn wat geduldiger.

De gemiddelde KUB­student gaat één a twee keer per week uit, meestal door de week. De donderdag en tegen­ woordig ook de dinsdag zijn daarbij in trek. Van Gerwen: 'Het is ook voor een deel geluk. De vereniging voor buitenlandse studenten is er op een gegeven moment mee begonnen om op dinsdag naar B randpunt te gaan.

Doordat het daar op die dag gezelli­

ger werd, kwamen er steeds meer stu­ denten en het personeel is daar heel handig op ingesprongen. Nu moet )e op dinsdag voor B randpunt in de ri) staan.'

'Ik zie in de woensdag ook een poten­ tiële uitgaansdag', zegt barman Jo­ chem. Erik van Gerwen: 'We willen proberen op woensdag mensen naai De Uitstad te trekken, door optredens enzo. Het is ook de bedoeling dat hier in de toekomst een eetcafé wordt, zodat de mensen blijven hangen.

Maar nogmaals, je moet dat afdwin­ gen.' . A . 1 gaven verschillende studenten middels de enquêtes aan dat de Uit­ stad in de toekomst wellicht hun favoriete café zou kunnen worden, vooralsnog is Polly Maggoo de kroeg die door KUB ­studenten het meest wordt bezocht.

'De studenten zijn eigenlijk altijd met me meegegaan,' aldus eigenaar Stef Hoes. 'Ik ben begonnen op de Heuvel. Eind jaren zestig werkte ik daar in een kroeg. In '74 ben ik voor mezelf begonnen in de Veemarkt­ straat. Daarna kwam Polly Maggoo, nu alweer bijna veertien jaar geleden.

De naam heb ik uit Parijs, daar staat een café dat ook zo heet. Ik vond het

'Mijn 60 SO­ W­ SO­ 20

ft

1 0 ^

o

''d een leul Iwam hier e poster, het a folly Magg( iewerkt hee frankrijk zi 'oor me te b *e hier dan Over het wa 'fit van zijl ^ceh de eigi 'Mees van I ''«hnensei

UNIVERS

r5t)ÉCEMB£R 1994

De Tllburgse sportvoorzieningen zijn voor mIJ toereikend'

Vervolg Cher

ÖU

L­

Hl

30­

^w^

^1 MO eens

t

t

l£

i

^ ^

> s

oneens

leeeens

w^^m fe.JH

neutraal

WK

l

i Uudenten gaan één keer per week naar likt café, één keer per maand naar een isthuisje, en sporten twee keer per week. lUestad Tilburg voldoet aan al hun eisen. ; Vooral van studentikoos uitgaans­ I mtrum de Korte Heuvel raken studenten in hun sas. Dat blijkt uit een 1 mquête die deze krant verrichtte. In dit \veihaal: hoe studenten hun vrijetijd ksteden.

I Jiska 't Mannetje, Marco Knippen & Dylan van Eijkeren

pluèén drie'

oneens

m

i

eetcafé', zegt een van de studenten, 'kom je toevallig terecht. Vaak ligt het niet in de planning, maar blijf je 's middags hangen. Als je dan zin hebt om door te gaan, eet je snel even een hapje.' Het kan ook zijn, vertelt een van de andere studenten, dat je geen zin hebt om te koken, dat je niks in huis hebt, of dat er iemand langskomt die nog moet eten. 'Dan ga je naar een eetcafé.'

H > e groep van acht studenten die praat over eetcafés omschrijft het ui­ terlijk van de tenten als 'rokerig' en 'snel'. De kwaliteit van het voedsel wordt afgedaan met de zinsnede 'veel wordt er gefrituurd', maar, zo geven de ondervraagden direct toe, erg vaak komen ze niet in eetcafés, dus die opi­ nie kan best uit hun onervarenheid met het fenomeen voortkomen.

Toch, en hier komt een discrepantie tussen werkelijkheid en droombeeld aan het licht, denken de studenten, verder filosoferend, dat ze eetcafés wèl vaak bezoeken. Op de vraag wat het verschil is tussen een eetcafé en een 'echt' restaurant, luidt het ant­ woord namelijk dat echte restaurants die­ nen om de magen van h u n ouders ('oudere mensen') te vullen. Dat zijn, aldus de onder­ vraagden, mensen die 'niet zo makkelijk uit eten gaan'. 'Wij', zo zegt een geënquêteer­ de, 'durven ons te ver­ oorloven u i t eten te gaan. Ouderen doen dat minder makkelijk, maar zijn per keer bereid om meer geld uit te geven.'

Terug in de realiteit weten de studen­ ten vrij snel wat hen weerhoudt zich naar eetcafés te begeven. Op één na wonen ze alle acht in studentenhui­ zen, en daar wordt gezamenlijk gege­ ten. Mag dat al een keer niet door gaan, dan 'halen' ze liever iets te eten.

'Dat is net zo gezellig.' De drank is dan goedkoper, vult een student aan, terwijl een derde zegt dat 'het een heel georganiseer is om acht man op de fiets naar de stad te krijgen. Met z'n tweeën ben je zè op en neer naar de Chinees.'

Tilburg heeft een trekfunctie gekregen'

S tudenten zijn niet alleen tevreden over de eet­ en drinkmogelijkheden in de stad Tilburg, ook zegt een over­ huiskamer is. Daarnaast zijn wij grote meerderheid (bijna driekwart 'Mijn favoriete eetcafé' als eerste begonnen met het hap­ van de ondervraagde studenten) dat py hour. Ondertussen hebben veel ze tevreden tot heel tevreden zijn over 60 meer kroegen dat, maar hier is het de sportfaciliteiten in de stad. Daar­ altijd het drukst. Zo druk dat ik bij komt het Sportcentrum als meest er zelf niet eens zou willen ko­ bezochte lokatie uit de bus.

40 'Sporten doe je', zegt een van de stu­ men.'

In de schier overstelpende hoe­ denten, 'om er even uit te zijn, om je veelheid cafés en restaurants in zinnen even te verzetten.' En, vult de Tilburgse binnenstad ziet Hoes een ander aan: 'Je sport om jezelf op 20­ geen bezwaar om verder aan de te laden, om er daarna weer hard te­ M weg te timmeren. Sterker: hij ziet gen aan te kunnen gaan.' Maar spor­ 10­ ™1 ^^ louter voordelen en beveelt het ten is wel degelijk een sociale bezig­ ^^B zijn directe familie aan. 'Sinds de heid, met name voor economiestu­ ^ L !, ■ ■ jaren zestig is Tilburg er eigenlijk denten, zo blijkt uit de enquête. 'Je alleen maar op vooruit gegaan. ontmoet er leuke mensen, waar ge­ Het is nu echt een studentenstad zellig mee te praten valt.' geworden. Er komen steeds meer Sport als ontspanning, zo blijkt uit het kroegen en eetgelegenheden. vraaggesprek met acht studenten, Mijn dochter begint binnenkort neemt een belangrijke plaats in het "el een leuke naam. Pas jaren later ook een eetcafé voor studenten in de dagelijkse leven in. Op één na spor­ wam hter een man en die gaf me die Veemarktstraat, waar ik vroeger zat. ten ze allemaal. Redenen om te spor­ poster, het affiche van de Franse film Het begint er in Tilburg dus op te ten zijn, zoals hierboven al vermeld, 'lichamelijk bezig willen zijn', 'je Polly Maggoo. Een meisje dat hier lijken.' gewerkt heeft en momenteel vaak in In het stadscentrum zitten meer eet­ kunnen uitleven' en 'opdoen van ■ frankrijk zit, probeert nu die film cafés dan je op de vingers van twee sociale c o n t a c t e n ' . Niet gesport "oor me te bemachtigen. Die willen handen kunt tellen. Maar: hoe meer wordt er uit tijdgebrek, geldgebrek, uitgaansgelegenheden, des te groter of gewoon omdat men er 'geen zin in *ehier dan een keer draaien.'

Over het waarom achter de populari­ de aantrekkingskracht op uitgaans­ heeft.' 'eit van zijn café onder studenten publiek. Gevraagd naar hun redenen Als het moet, wordt er voor de sport­ leeft de eigenaar wel een idee. 'Het om goedkoop een hapje te gaan eten, beoefening tijd vrijgemaakt. Maar succes van Polly zit hem in de sfeer, zijn studenten vrij unaniem. Het meestal is die tijd toch wel beschik­ •^eel mensen zeggen dat het net een motto is niet moeilijk doen. 'In een baar. Gemiddeld twee keer in de week .Is'

diversen

De Ring

l'lndustrie

Zeezicht

h

Brandpunt Polly Maggoo

;­ '

t■ L

■

T

worden de sportschoenen daadwerke­ lijk aangetrokken. Meestal gaat 't dan om de sporten tennis, squash en keep­ moving.

Over het Sportcentrum zijn de mees­ te studenten redelijk te spreken.

'Goede faciliteiten', 'gezellig' en, in­ dien van toepassing, 'goede begelei­ ding', zijn gehoorde klanken. De sportkaart wordt gezien als een 'pri­ ma mogelijkheid om ook eens met andere sporten kennis te maken'.

Maar er zijn ook nadelen. Zo worden de grote wachtlijsten, de lange wacht­ tijden en de vaststaande trainingstij­ den als 'lastig' ervaren. Daar staat echter het ruime aanbod van het Sportcentrum ­ er kunnen ongeveer veertig takken van sport worden be­ oefend ­ tegenover. Dat is overigens niet de enige reden dat de meeste Tilburgse studenten, zo'n 5200 in to­ taal, met de sportkaart van de facili­ teiten van het Sportcentrum gebruik maken. De prijs speelt eveneens een belangrijke rol. 'Een sportkaart kost maar 105 gulden.' De studenten vin­ den dat geen geld, temeer daar ze zich in ongeveer veertig takken van sport kunnen uitleven. 'Voor een lidmaatschap van — een sportvereniging be­ taal je al snel honderden guldens. En dan kun je alleen die ene, specifie­ ke sport beoefenen.'

' J_'och, als 't je alleen om de sport is te doen, zo zeggen de onder­ vraagde studenten in ­ koot, moet je lid worden van een 'burgervereniging' ­ zoals ze dat zelf uitdrukken. 'Want daar is er over het algemeen sprake van een betere organisatie'. Daarnaast wordt er fanatieker gespeeld. Oftewel: 'De prestatiedrang is er meestal hoger.'

Een nadeel van burgerverenigingen is dat de leeftijd van de leden bij deze sportclubs sterk uiteenloopt. 'Je krijgt dan toch andere contacten.'

Van sportscholen, waar meestal vechtsport en fitness wordt beoefend, moeten de studenten niets weten.

'Daar hangt meestal een crimineel sfeertje. Wat je daar ziet, zijn van die louche figuren. Van die body­buil­ derstypen die zichzelf volspuiten. Pe­ nose.' Of het op de sportscholen er werkelijk zo aan toe gaat, is slechts een vermoeden. Want: 'Je zult me daar niet zo snel vinden, nee, ik kom er eigenlijk nooit.'

Hoewel de meeste ondervraagden zeer over de Tilburgse sportvoorzie­ ningen te spreken zijn, mist een aan­ tal van hen toch bepaalde faciliteiten.

Zo vindt een studente dat 'een goede achttien­holesbaan geen overbodige luxe zou zijn.' Dit gemis is niet voor lang, aangezien in mei een dergelij­ ke golfaccommodatie wordt opgele­ verd en waar studenten­sportkaart­ houders tegen een gereduceerd tarief gebruik van kunnen maken.

Een andere klacht is het ontbreken van goede zwemfaciliteiten. De be­ treffende student doelt daarmee op het ALO­bad dat als 'te klein' wordt ervaren. 'En je kunt er maar twee keer in de week laat in de avond terecht om vrij te zwemmen.'

Dit artikel is in belangrijke mate gebaseerd op interviews en enquêtes die zijn ontwikkeld en afgenomen door dr. E. Groenland en drs. f. Bloem van de sectie Economische psycho­ logie van deze universiteit.

Ze praten over hun zojuist geser­ veerde bestek. Dylan heeft prach­ tig mooi BK­bestek, waar geliefde het moet doen met ­ haar woorden ­ 'een soort Albaans aluminium campingbestek'.

Gelukkig voor hem staat ze daar niet te lang bij stil, en concentreert zich op alle mensen die niet bij Cher eten. 'De drempel hier', zegt ze alsof ze het wetenschappelijk gaat onderbouwen, 'is niet h e t prijsniveau. Het is hier namelijk niet duur.'

'Dat klopt' zegt Dylan, nu ook maar eens een sigaret opstekend, 'dat klopt'.

'De drempel is het middenstan­ dersimago van deze tent. En die be­ lachelijke vitrinekastjes met die kleding er m. Dat is helemaal niet gezellig. Niet romantisch.' Volgt een oeverloos verhaal over gelief­ des ex­minnaar (waar ze toch al de hele dag over raaskalt) die zijn kle­ ding altijd bij één van de reclame­ makende winkels betrok. Dylan vindt het steeds ongezelliger wor­ den, en bestelt nog wat te drinkeftv­ ­ 'Het goede nieuws is natuurlijk' vervolgt ze, 'dat ons eten niet uit een bulkbak komt. Daar duurt 't te lang voor.'

De kok verschijnt met twee bor­ den eten. Die geeft hij aan de ser­ veerster. Die geeft ze aan de Van Eijkerentjes, Die bekijken eerst hun borden, en dan elkaar ­ verbijs­ terd. Niet alleen presenteert zich alles wat op het sandwichbord stond in vol ornaat, ook is er nog een haffel fruit ('aanstellerige on­ zin', aldus geliefde) en een ondefi­ nieerbaar andenets op hun borden aanwezig. Dylan neemt snel een hap van dat iets en proeft: 'Gefri­ tuurde bloemkool!'

Samen hebben ze zo'n beetje 'n heel wild zwijn ­ twee grote, dik­ ke plakken per persoon ­ en na hun verbazing te hebben overwonnen, beginnen ze te eten. Tussen het fruit door slalommend is elke hap een feestje op zich. H e t wilde zwijn is gaar en sappig en zacht, de gefrituurde bloemkool smaakt zoals ie zou smaken in een restau­ rantje aan de Atlantische Zeekust in Portugal, de appelprut is vers, de friet gaar (en ook vers), h e t groentebedje is een groentebedje en de van de rauwkost zegt gelief­ de dat ie heel lekker is. De krui­ denboter­champignons zijn groot en geweldig. 'Wonderbaarlijk! Wat een feest', hijgt Dylan, terwijl geliefde toeziet hoe hij wel pro­ beert z'n bord leeg te eten, maar zij al weet dat 't nooit zal lukken.

Zij heeft het dan ook al opgegeven en zuigt aan een sigaret. En inter­ viewt de serveerster. Die laatste vertelt dat Cher sinds kort een nieuwe kok heeft, en daarmee ook deze dagmenu's, en dat nog niet veel studenten dat weten, waarop geliefde haar onderbreekt; 'Maar het is hier juist heel geschikt voor studenten! Om aan het emd van hun door het ministerie van On­ derwijs geïnitieerde ramadan flink te bikken.' Dylan legt zijn BK­be­ stek neer, zoent zijn vrouw en vraagt de oberin: 'Studeer je zelf ?' en daarna 'Waar dan?' Geliefde werpt hem een nijdige blik toe, maar als hij vertelt dat het alleen maar was om te weten of het bij Cher wel echt studentikoos is, kunnen ze gearmd naar huis.

U N I V E R S B fi^'l Sj>EC6MB Eg 1­994

> A

■ Tweedehands boekenmarkt op de Kattenrug [Foto Enk van der Burgt]

TILBURG D OOR D E OGEN VAN Hoe oogt Tilburg dooi de ogen van schrijvers^ Karel Soudijn las en herlas een aantal opval­ lende boeken over de stad die door de een als ongastvrij werd bestempeld, door de ander ook, maar door een derde als de stad waar alleen al het uitspreken van het woord Brabant een band schiep

Karel Soudi)n

scHRifVERS

D e gesloten stad O

p 26 november deed de redactie van het Amster dams s t u d e n t e n w e e k blad Propria Cures mee aan de Nacht van de Columnist m de Tilburgse schouwburg Een week la ter stond op de voorpagina van dat blad een reisverslag Het leest als een verhaal van wederzijds wantrouwen In het hotel waar de redactie over nacht, moet alles van tevoren worden betaald Ook de drankjes en de dub bele uitsmijter De hoteleigenaar is korzelig tegen de vreemdelingen Brabantse gastvrijheid valt nergens te bespeuren De reizigers hebben in de trein even geoefend op de taal Om Tilburgs te spreken, zo lezen we, moet je de mondhoeken ontevreden laten zak ken Vervolgens begin je binnens monds te schelden In ruim anderhalve eeuw lijkt er weinig veranderd Toen de Belgen in 1830 in opstand kwamen tegen het Nederlandse bewind, werden in Til burg militaire divisies gelegerd Aan de Tiendaagse Veldtocht die m 1831 plaatsvond, namen studenten deel die

als vrijwilliger waren opgetrommeld In dat jaar verbleef de Utrechtse stu dent Pieter Jacob Costerus hier Zijn brieven en dagboek vormen een gro te klaagzang Het culturele peil ligt laag m Tilburg want Costerus kon maar een boekverkoper ontdekken Behalve wit papier verhandelde de man vooral gebedenboeken voor de roomsen en schoolboeken voor kinderen Van gastvrijheid merk te de Utrechtse student even wei mg als later de redactie van het Amsterdamse Propria Cures Costerus is ingekwartierd bij de Tilburgse weduwe Ackermans en haar kinderen Het gezm is on vriendelijk, lui, vies Het eten smaakt slecht Als mevrouw Ac kermans zelfgebakken brood op tafel zet meent de Utrechtse stu dent goed te kunnen proeven dat haar zoons met hun voeten het deeg hebben gekneed Costerus is buitengewoon verheugd wanneer hl) verneemt dat hij zal worden overgeplaatst naar Eindhoven, want de domkopperij is volgens hem nergens groter dan in Til

burg Elders kan het alleen maar meevallen X^Vie m de KUB catalogus 'Tilburg' als zoekwoord mtikt krijgt op het scherm de mededeling te lezen dat het resultaat te groot is om te tonen

Onze bibliotheek bezit meer dan duizend boeken over deze gemeente In Tilburg struikel je over literatuur over Tilburg De boektitels zijn met allemaal po sitief Neem bijvoorbeeld D e engste stad van t7aand^ Wie dit boek open

Oin s uj i t 11 si i<ï 1< htKKJ* n tn(K l jt \u m < f t ^i / i p i Il lijkh( 1(1 vt ii;( \i tl Ni( u\v( Il lijklii 1(1 \ lil iiii I 1 o p <1 in 0U(!( I ill)u(<i 11 «1 ilus 11 tl >ti f < ()]< \ Kot till I) i k i 1 \ ot i^j lai k\\ 4m wotii n u uil m i i ti nitsJu \i r Il (Il n h ui ik I 1 ifstuiit I I otidt i / o i k ,^i tl i ui \ ooi (1 11 ik 11 t fill mijn 1< nt oji^loi ^ h icl ik ) ti < n lU lijd om \ m tl» t e i s t t ^i luik ti bt k o m t 11 B i | mijn iiii mvi k.< nntstn i k i n ^ otiltli kit ik tlii'^ o i n t rinijtk lijk iliil ni 1 wi i mi 1 \ t< I |(i (f 11 lil I 1 ip.( iiltjk «( i » jl liHtl Ma 1! ook /tiiittt t tl il /oo i lilmir oniiii»k< lil» 1 tl mtjii slat! / i j n j^t wotilt n 1 l ü n i t j j m< t /ijii ^t hols t n s t b i t f ^ « l " ' vfidi H I U M K I I itil M l a i / t T< tri s t r a ilMfK 11 no^riooil hl ijiiinat liooiiK ii**<'" " ' (i II l / j k j t s s t t o o t h t II fjtst II tnth tt M rsit isi U nht Islatlsbi t Itliliiftli i s l i ! kt iim p l t t t i m I t n d n u l t h i k j i l u s i r t i n t want (< 11 s( hout j,( sti oomli|n(lt shopping "'t!'*' is otili ^< t i / i ^ l i j k tl stt t II1 om |i 11 lis soms li( hit lijk t ui j< i if;< ii slioonihjii (\vi|fi h ml rilt »s o p |( p l a a t s tt soi It ti 1 i l l m i e m t 1 / i j n stt i kt M i h ili ii i"( i i< " onsf h t i l i t y h i o t t l j c d a l i rj^ciif t o n t l d p f t UMWtssthn^tlotu ilt p istotji h<t k im * dt k o s i d / i p i »( wt ( si Ht t d M 1 m o o i d waai n t h a a r l i j k o j i h i 1 vi nviiiKi I * »"''' kt 1 k wt lil \ t I lmt|,t tl I oil II I hl t ftit tl it /i 111 11 l i m i e t t ii w ooi tl als M t n illsi 1 f < hl f,< b r u i k t n d a a i \ ooi alh ( n al / m i 11 n bt i tjt st hi ijfstt t m< It« n ha ii '" ' ' • ' "

Dit is

d

UNIVERS

15 DECEMB ER 1 9 9 4

EETCAFÉS IN

De Belt

TILBURG

VITWI nou: ('('11 kver <lal vi'rhtuil iifiii mij DftI fe rnf til zn dikwijls hebl Vi^rtrttï?

IHchtliij OILS hui« ii<'|> iJt* rivier <l<> Lpy Kil daar weer a<'hl<'r lag <lc njilni^lwll Dal was in Tüliiirji vn ik wati lutji klein En wp«*l je wal ik s!o raerkwaardif; vond?

Kr dwaalden varkens over dal terrein Kr li'epen op die slortplaats zwijnen rond

slaat, krijgt te lezen welke plekjes Tilburgse vrouwen als eng, gevaarlijk en bedrei­ gend zien. Waar je ook loopt, overal blijkt het hier voor vrouwen onveilig te zijn.

Worden alle vrouwen dage­ lijks aangerand in Tilburg?

Nee, dat niet. Maar in de groep geïnterviewden zit al­ tijd wel iemand die gehoord heeft dat er in een bepaalde buurt ooit iets is gebeurd. In dit roddelcircuit is de hele stad verdacht. Alle bomen en struiken moeten worden ge­ kapt, want overal kan een viezerik verstopt zitten.

De engste stad van 'tlaandf bevat trouwens aardige ta­ bellen. Het blijkt bij voor­ beeld dat 62,7 procent van de ondervraagde T i l b u r g s e vrouwen ooit is nagefloten.

Net wat u zegt: een ruw volk­ je, die Tilburgers.

Kn als de wind zijn best deed uit het ■/»'nh'<a Dan drukte ik mijn neus tejjen ile hoi' De kamer hehoof vol geuren en «;eluidexi (>eknor... (reknor van vijftig varkens, méér missehien Met gore polen en een ■/wart<' snuit 0 ja, ik had ze menigmaal gezien Ze zagen er doorleefd ert grimmig uil / e aten wat de stad had weggegooid / e seharreiden hun slohher uit hel gruis Ze wroetten in de grond, ze leken nooit Op varkens in mijn kimlerboeken thuis En als <ie wind zijn best deed uil hel zuiih>n Dan hoorde je hun stemmen, laag en sehor De kam*'r sehoof vol geuren en geluiden Gek n o r ­ In Y>f spiMnig ik op de trein En hen voorgoed uit Tilburg weggegaan Toeh dro<nn ik vaak: h<*e zou hel er ^M^ zijn.''

Zou di*' grijze kuthi^' nog hestaan?

En zie ik ergens sehilieo of oudroest 01 kijk ik !n<'en .seharreKlei'smenu Dan de?ïk ik we<'r aan toen ­ en net ais I'rou> fia ik a la reeherehe du temps perdu Ja. ais (h' wind zijn best doet uit het zuiflen Ervaar ik oiivei waeht hoe oud ik wor De kamer sehuiit vol geurenen gelui<h'n (rekno!"...

B o e k e n bieden ons de ge­ legenheid om een pendel­ dienst tussen heden en ver­ Ivo de Wijs leden te onderhouden. In het pas­verschenen boek Ritue­ le repertoires van Gerard Rooijakkers lees ik hoe de katholieke Brabanders in de zeventiende eeuw reageer­ den op pogingen van calvinis­ tische predikanten om in deze land­ schrijven en drukken in Tilburg' heeft streek de kerken in bezit te nemen. verzameld. Tilburg moet, afgaande op In Tilburg maakte de bevolking de dit boekwerk, vergeven zijn geweest sleutels van de kerk zoek. De predi­ van de mensen die zich tot taak stel­ kant werd bekogeld met vuiligheid. den om de geest te vrijwaren van nieu­ Ook elders in deze provincie gebeur­ wigheden. de dit. Rooijakkers beschrijft het Waar ter wereld was bijvoorbeeld de gooien van viezigheid naar een domi­ IDIL gevestigd, de Informatie­Dienst nee als een homeopathisch ritueel: Inzake Lectuur? In Tilburg, natuur­ een smerige religie kan alleen maar lijk. In opdracht van de Nederlandse katholieke bibliotheken en boekhan­ met smeerboel worden bestreden.

Wie literatuur over Tilburg doorbla­ dels beoordeelde IDIL publikaties. De dert, stuit telkens op het thema van volgende categorieën werd gehan­ de strijd tussen 'gevestigden' en 'bui­ teerd: I. Verboden lectuur, II. Streng tenstaanders'. Alles wat anders is, voorbehouden lectuur, III. Voorbe­ roept verzet op omdat het de oude, houden lectuur, IV. Lectuur voor vertrouwde v e r h o u d i n g e n door­ volwassenen alleen, IV­V. Lectuur breekt. Daar kun je maar beter vijan­ voor 16 jaar en ouder, V. Lectuur voor allen. dig op reageren.

Altijd maar weer leverde men in Til­ Gezonde lectuur werd in Tilburg burg strijd tegen de boze buitenwe­ onder meer geproduceerd door frater reld. Sla De paap van gramschap er Franciscus Xaverius van Ostaden. Hij maar eens op na, een encyclopedie schreef talloze verhalen over PuA en waarin Ronald Peeters 'vier eeuwen Muk.

oproHen en SUhilo presto naar <h"Z4'moderne industriestad \ erhn izeii. \X aar het i'enlriim v oleontinu opeugehroken ligt en d<> stadsbus ei>n argeloze reiziger naar de mee^l onver­ waehte plekken brengt: vele uren intens waixlelph­zier worden de niet­tubo<)rlingopjlie rnatiier v erzekeril­ \\ aar ïf­goilzijdank.een universiteit hehhen zodat sterke­verhalen­vertellers zoals ik naar wtehisl hun kijk op de medemens mogen uitleggen aan feestelijke ereatureu die luisU'ten naar denaam 'stud<'nt' en <lie louter ter lering en<ie vermaak van de hoger ^Wneltieslerke­verhalen­verteUers uitgevonden sehijnen..Met genoeg wildernis er­ «nihecii om dan weer van het intense conlaet mi­l deze <'reaturen uit te rosten ­ over krtr\enliiele bestaan vane<'nwildernis(U<le universiteit Iaat ik mehierlr<Hiw<>ns niel «'t. Om kort te gaan: het is me e<'n raadsel waarom meewarigheid mijn deel wordl Wanneer ik aan lie<h'n uit andere oorden verlel (hit ik in Tilburg ben gaan wonen. Het "jilt«eeii twijfel, 'l'itlnirg ts mijn slad. 'era Hiuircns i's als hoofddocrnt ('ommiiniculie en Vixirliihtinfi vcrbonih­n (Hin ilc "iht'roej) I'syclioloüif'. '/Aj piihlirt't'rdc hij Mnnlmu dp romans 'Hel (isffniuirr tiihl "o'Doi^khoornvar.

De Fraters van Tilburg hadden sinds 1924 overigens al een K a t h o l i e k e Keurraad voor Jeugdlectuur. Die werd in 195 7 aan IDIL verkocht. Pas in 1970 werden alle IDIL­uitgaven ge­ staakt. Sinds kort mag u alles lezen, zonder voorbehoud.

De betere schrijvers die in Tilburg werden geboren, ver­ lieten deze stad al snel. Ivo de Wijs is hier geboren. Op 19­ jarige leeftijd vertrok hij naar Amsterdam. Op 20­jarige leef­ tijd richtte hij samen met Pie­ ter Nieuwint het 'Kabaret Ivo de Wijs' op. Pieter Nieuwint?

Die w e r k t aan de KUB en slaapt twee nachten per week in Tilburg, maar hij woont in Amsterdam.

Nog beroemder dan Ivo de Wijs is mr. Anton Roothaert. Hij werd in 1896 in Tilburg gebo­ ren. Na zijn rechtenstudie in Utrecht vestigde hij zich in 1922 weer hier, als advocaat en als leraar handelsrecht aan de Katholieke Leergangen. Na zijn echtscheiding verhuisde Roothaert in 1930 naar Ant­ werpen. Zoals Ronald Peeters opmerkt: 'In deze grote stad hoefde hij zich 'minder katho­ liek' te gedragen, iets waar hij in Tilburg altijd grote moeite mee had.'

In Antwerpen gaat Roothaert publi­ ceren. Hij schrijft romans en detec­ tives. Wereldberoemd wordt hij met Doctor Vlimm en, een roman die geïn­ spireerd is op een dierenarts die Root­ haert in zijn Tilburgse tijd vergezel­ de op tochten langs boerderijen. Die roman werd beschouwd als beledi­ gend voor het katholieke Brabant. Er zijn meer dan een miljoen exempla­ ren van verkocht. Roothaert overleed in 1967 in het B elgische Deurne.

Bravere schrijvers dan Roothaert hadden in Tilburg soms een histori­ sche ontmoeting. In 1924 kwamen Anton van Duinkerken en Antoon Gooien elkaar voor het eerst tegen in café Marinus achter de Heikese kerk.

Daar vond een bijeenkomst van katholieke jongeren plaats. Gooien gaf Van Duinkerken een hand en zei slechts: 'B rabant.' Van Duinkerken beantwoordde die groet door even­ eens 'B rabant' te zeggen. ' A'ilburg was een gesloten ge­ meenschap. KUB ­medewerker Lou Keune beschrijft in D e tex­ tiel voorbij het wel en wee van vroegere textielarbeiders. In zijn optiek werden de Tilburgers klein gehouden door een kongsi van pastoors en wolfabrikanten. Hij citeert een Tilburgse uitdruk­ king, die in Nederlandse vertaling luidt: Als jullie ze dom houden, dan houden wij ze arm. Keune: 'De arbeider kreeg de onderdanig­ heid met de paplepel ingegoten, op school én in de kerk.'

Geromantiseerde versies van die arme, gesloten samenleving vin­ den we terug in D 'n ouwe Heu­ vel, een selectie van teksten uit vier Tilburgse Revues die tussen 1986 en 1993 in de schouwburg

werden opgevoerd. In één van die revues moeten alle wijken van de stad een muzikale opvoering verzorgen ter gelegenheid van een koninklijk be­ zoek. De oude wijken weten wel hoe dat moet: gezellig toeteren en blazen.

De Blaak, met zijn bekakte nieuwko­ mers, valt uit de toon: daar spelen ze een menuet voor viool, altviool, cel­ lo en dwarsfluit. Wat dan bij een ech­ te Tilburger de reactie oproept:Hee/', Bloak, kunde gullie ok de veugeltjes­ daansl Het meest dramatische boek over Tilburg als gesloten gemeenschap is MoordAoeic van Ed Schilders. In 1900 wordt de elfjarige Mia Kessels in de (nu afgebroken] kerk van de Noord­ hoek verkracht en vermoord door pastoor Van Zinnicq B ergmann. De pastoor gaat vrijuit. Tegen een on­ schuldige schildersknecht wordt le­ venslange gevangenisstraf geëist.

Dankzij een protestantse advocaat uit Breda wordt die knecht twee maal wegens gebrek aan bewij s vrijgespro­ ken.

Het justitiële onderzoek rond de moordzaak is een farce. Volgens Schil­ ders wisten de autoriteiten wel dege­ lijk dat de pastoor als verdachte be­ schouwd moest worden. Maar als een Tilburgse pastoor officieel in staat van beschuldiging zou worden ge­ steld, dan komt de katholieke kerk in een kwaad daglicht te staan. In de woorden van Schilders: 'Door Van Zinnicq B ergmann te vrijwaren van juridische vervolging, wordt het ka­ tholicisme gevrijwaard van vervol­ ging door alles wat niet­katholiek is.'

Enkele bladzijden verderop schrijft Schilders over het Openbaar Minis­ terie: 'Het belang van de katholieke kerk is hoe dan ook hoger ingeschat dan de roep om gerechtigheid. Niet aan de eisen van een geschokte sa­ menleving werd tegemoetgekomen, maar aan de belangen van degenen die die samenleving voor een belangrijk deel bestuurden.'

Is er in Tilburg iets veranderd? Ik hoop het van harte.

Aangehaalde

literatuur

Propria Cures. 3 december 1994.

H. Roozenbeek, Tilbure als militaire stad. 's­Gravenhage: Sectie Militaire Geschiedenis Koninklijke Landmacht, 1993.

Ans D oms e.a.. D e eneste stad van 't laand! Tilbure en sociale veiliebeid.

Tilburg: MOVE, 1987.

Gerard Rooijakkers, Rituele repertoi­ res. Volkscultuur in oosteliik Noord­ Brabant 1559­1853. Nijmegen: SUN, 1994.

Ronald Peeters, D e paap van gram­ schap.Vier eeuwen schrijven en druk­ ken in Tilburg. Tilburg: Gianotten, 1992.

Lou Keune, D e textiel voorbij. Het wel en wee van Tilburgse oud­textielarbei­ ders in de iaren 1980­1990. Tilburg: Gianotten, 1991.

Ed Schilders, Jace van de Ven en Ad Vin­ ken. D 'n ouwe Heuvel. D e mooiste tek­ sten uit vier Tilburgse Revues. Tilburg; Gianotten, 1993.

Annoede maakt inventief. Dus wie met een armoedige doelgroep heeft te maken, wordt vinding­ rijk. Tilburg heeft ruim twintig­ duizend studenten. Die willen allemaal best eens een hapje bui­ ten de deur eten, als het maar niks kost.Eetcafés bieden nu stuk voor stuk dagmenu's, ­schotels en ­ happen aan. ühiVers­verslaggever Dylan van Eijkeren bezocht de elf populairste zaken. Samen met zijn op culinaire verfijning geselec­ teerde vriendin onderscheidden ze de restaurants op de originaliteit van de maaltijd, op de kwaliteit ervan (gaar? vers?), de kwantiteit ('s avonds weer honger?), de prijs van de geboden waar, de sfeer ter plekke en de houding van debedie­ ning. Dat resulteerde niet alleen in een tragi­komische rondgang door Tilburgs culinaire centrum.

In navolging van Michelin bestaat vanaf heden ook eenl/niVers­ster­ renklassement. Van nul tot en met vijf sterren, van matig tot uitmuntend.

■ Dylan van Eijkeren

Cher Het is feest in huize Van Eijkeren: Dylan heeft een opdracht. Die luidt: ga overal goedkoop eten en zeg wat je er van vindt .Zijn gelief­ de is buiten zinnen van vreugde.

Niet koken, geen afwas. Zoenend gaan ze op weg naar hun eerste lijdend voorwerp.

Buiten Gher staat een bord. Daar­ op staat duur eten. Aan de andere kant van het bord staat dat er ook goedkoop eten is. Wild zwijn voor 14,75 gulden. Dat lijkt de familie Van Eijkeren wel wat. 'Ja er is nog dagmenu', zegt de serveerster. Ze krijgen een tafeltje op het podium, zodat iedereen nu kan zien dat je bij Gher kunt eten. De asbak is vol en geliefdes stoel kapot. Er zijn maar een paar mensen. Die drin­ ken koffie en lezen Esquire en de krant. Een jongen pakt een banaan van de fruitschaal op de leestafel.

'Zijn die gratis?' vraagt geliefde, 'ik wil ook best graag een banaan.'

Ze steekt een sigaret op. 'Laten we eerst eens kijken wat ze van dat wilde zwijn bakken', zegt Dylan.

Het wilde zwijn werd op het sand­ wichbord aangeprezen als wild zwijn met in kruidenbotergebak­ ken champignons op een bedje van warme groenten met verse frites, rauwkost en verse appelcompóte.

Logisch dat je dan wat sceptisch afwacht, zoals geliefde doet. Ze bestelt zelfs een wit bier (ze drinkt nooit) en steekt een sigaret op.

Vervolg op pagina 19

"

UISj'lVERS Ha'ry^^c'Ei^ftyTm'

W

at met de lindeboom op de Heuvel gebeurd is, wil maar niet lukken met de paardekastanje waar ik al vijf jaar tegenaan kijk. Drie jaar geleden werden alle dode takken gesnoeid, 'wegens gevaar voor de omwonenden en passanten'. Wat overbleef is een paalvormig produkt, dat niet eens waardig is als 'boom' aangeduid te worden. Vorig jaar werd aangekondigd dat de bijl er in zou gaan. Bij zware storm zou hij wel eens om kunnen donderen - maar hij staat er nog steeds. Niet kapot te krijgen. Af en toe vertoont hij een waar teken van leven en ontstaat er spontaan een knopje.

en de dagelijkse realiteit van de Tilburger zoals we die allemaal zien - en graag willen zien. De H. Berkvensstraat geeft ons bestaan zin, omdat we er niet wonen.

Ik woon nu ruim tien jaar in Tilburg, en zie een verleden dat leefbaar was, ondanks de stad. Ik maak een optelsom. Twee woningen, vier verbroken relaties, zes gestolen fietsen (waarvan er één die met fysiek geweld is ontvreemd), meer dan eenderde van een leven - ik weet niet wat het ergste is. Als ik niet in Tilburg gewoond had, was mijn leven misschien rijker geweest: deze stad is vergeten iets toe te voegen.

Uitzicht op een op sterven na dode kastanje maakt niet gelukkig. Behalve als je in een verloren straatje in de wijk Theresia woont, waar 32 woningen staan die tien jaar geleden als een grote kloon gebouwd zijn, en de kastanje verwoede pogingen doet mijn blik op een kunstwerk te belemmeren. Het is een roestvrijstalen sculptuur Zonder titel. De gemeente heeft het in 1987 aangekocht in het kader van het stadsvernieuwingsproject (!) wijk Theresia. Twee rechthoeken en een cirkelsegment moeten elkaar in een optisch evenwicht houden. Het suggereert een 'ideaalbeeld' van pure vormen - zo staat het in Kunst onderweg. Het beeld voldoet aan alles wat je je voor kunt stellen bij Oosteuropese schoonheid, maar degradeert, door de met blauwe badkamertegeltjes beklede sokkel, tot Oosteuropese lelijkheid.

a tien jaar Tilburg verlaat ik de stad, en het enige dat me bij zal blijven is de H. Berkvensstraat. Dat is geen prettig perspectief. Het ligt niet aan de bewoner, het ligt aan de stad. Tilburg maakt geen nostalgische mijmeringen wakker, Tilburg nodigt niet uit om te begrijpen. Tilburg maakt niet nieuwsgierig, Tilburg daagt niet uit, dat is haar grootste tekortkoming. In al die Tilburgse jaren heb ik de kerk op de Heuvel nog nooit van binnen gezien. Niemand heeft me ervan overtuigd dat het de moeite waard zou zijn. Ik ken ook niemand die er ooit is geweest. Ik

N

ben nog nooit in het Textielmuseum geweest. Het water van het beroemde Blauwe Meer (het schijnt in de richting van Dongen te liggen) heb ik nog nooit gezien.

Van het kerkhof aan de hoek BredasewegNoordhoekring ken ik alleen de witte heiligenbeelden.

Nooit heb ik de moeite genomen om te achterhalen wie Berkvens is. Die onverschilligheid onder haar bewoners is het slechtste wat een stad kan overkomen.

Tilburg is in zichzelf gekeerd, durft niet, en durft vooral niet naar buiten te treden. De stad is te ongecompliceerd. Het is een aarEnk van der Burgt] dige stad voor mensen met een kort geheugen. Van sommige plaatsen waar je regelmatig komt, lijken de straten steeds weer anders te lopen dan in je herinnering. Een stad die dergelijke ervaringen oproept, heeft een legitimiteitsprobleem. In de stad waar je woont, moeten herkenbare plekken in je geheugen gegrifd staan, anders is er iets fundamenteels mis. Ik heb me nooit goed kunnen oriënteren in Tilburg. Het gebied rond de Bisschop Zwijsenstraat vind ik een probleem. Ik vergis me altijd tussen de Hasselt- en de Goirkestraat.Xorvei is voor mij een doolhof. Quiiijnstok is een wijk met een mysterieuze naam - maar ik ben er nog nooit geweest. Ik zie wel eens een bus rijden die naar Stokhasselt gaat - maar waar ligt dat? In TilburgNoord, twee kilometer buiten m'n voordeur, zou ik verdwalen.

Afscheid van Tilburg

Stervende boom, nieuwbouw, foute kunst - het beeld dat men heeft van Tilburg, wordt door mijn straat bevestigd.

Geen stad die meer behoefte heeft zich met andere steden te meten dan Tilburg, en steeds maar weer valt de vergelijking in haar nadeel uit. Dat vinden vooral mensen die er nog nooit geweest zijn. Er wordt dan wat geëm-

stervende boom, nieuwbouw, het kunstwerk van Flllpowski (Foto:

merd dat de stad 'niet mooi' is omdat er zoveel klassieke panden gesloopt zijn. Ik vind Tilburg net zo mooi, net zo leuk en net zo klote als de rest van de Nederlandse steden. De mooiste straat van het land ligt bovendien in Tilburg, nog geen honderd meter van mijn huis, hartje Theresia. Het is de H. Berkvensstraat. Vraag me niet waar de H voor staat, en vraag me niet wie Berkvens was - maar loop er maar eens doorheen. Het is alles wat je je bij Tilburg voorstelt - inclusief de keukenstoelen die in de zomer naar buiten worden gesleept zodat de bewoners in de zon bier kurmen drinken, inclusief de plastic tassen die aan de deurknop wachten op de bezorger van de leesmap, inclusief het touwtje dat via de brievenbus naar buiten slingert voor thuiskomende kinderen. De huisjes zijn allemaal exact hetzelfde. Klein, donker en vooral authentiek. Zo authentiek dat de bewoners flink klagen wanneer er eindelijk eens iets gedaan wordt aan het onderhoud, dat een achterstand heeft van vele jaren. Het is de enige straat in Tilburg waarvan ik twijfel of er wel een echte doctorandus woont.

Het zijn huizen waar je zo heerlijk naar binnen kunt turen. De ramen aan de voorzijde worden allen gesierd met porseleinen beelden van steigerende paarden of kitscherige hondekoppen. De tv gaat nooit uit, men zit, hangt of ligt steevast op banken die overal

Ik staar nog een keer uit mijn raam, zie tientallen keren mijn huis, en zie wat al mijn buren zien: de stervende paardekastanje en het kunstwerk. De naam van de kunstenaar heb ik deze week voor het eerst gehoord. Hij luidt Matthew Filipowski. Hij komt niet uit Oost-Europa, maar is een gewone Tilburger. Ik moet eerlijk zijn: naast de mooiste straat van Nederland zal me ook zijn sculptuur eeuwig bijblijven. Het is, net als de stad, iets te gewoon om niet te vergeten.

van vetleer zijn en die altijd zwaar eikenhouten poten hebben. Het zijn huiskamers waar je schilderijen van huilende zigeunermeisjes verwacht, en die hangen er dan

Michel Knapen is zedacteui van Univers en verhuist deze maand (om privéredenen)

ook. De H. Berkvensstraat is een kruising tussen een Dickensiaanse onwerkelijkheid

naar 's-Hertogenbosch.

UrsTIVF.TtS 1 » ^ 15 DECEMBER 1994

Tilburg in de boeken

4

Wie in de universiteitsbibliotheek zoekt naar literatuur over Tilburg wordt bedolven onder meer dan duizend treffers. Karel Soudijn maakte een selectie en schetst het beeld van de stad dat opdoemt uit het papier.

Enquête: ontspannen leven

14

Zelfs de cynische bezoeker valt op dat Tilburg een kroegdensiteit heeft zonder weerga. De ene uitspanning is nog niet verdwenen of de andere staat er al weer. Studenten hebben er dan ook geen kwaad woord voor over. Leve de kroeg, eenmaal per week.

Enquête: niet saai

6

Tilburg is niet saai en biedt wel zo'n beetje wat de student ervan verwacht. Het is er beschermd toeven, maar wonen na de studie, dat toch maar liever niet. Blijkt uit een enquête.

De psyche van de stad

16

Een voormalig Rooms bolwerk

8

J _ KJ Wie Tilburg als een menselijke verschijning beziet, constateert her en der een gebrek, mist de onderbuik maar zoekt vooral tevergeefs naar het hart

Wat resteert er van de katholieke fundamenten waarop Tilburg ooit zo degelijk was gevestigd. Het kerkvolk blijkt dan wel uitgedund, maar andere religies krijgen nauwelijks voet aan de grond

Het Tilburgs Model

Enquête: bet zuidelijk cultuurparadijs

18

Met haar bestuursmodel maakt Tilburg overal in den lande - en ver daarbuiten - furore.

Of daarmee het walhalla van zakelijk en efficient regeren bereikt is, dat is de vraag.

10

Studenten moeten er lang over nadenken, maar dan blijkt dat Tilburg wel degelijk wat biedt op cultuurgebied. Voor een museum van moderne kunst wil de student nog wel eens afreizen, want van het bestaan van De Pont is hij nauwelijks op de hoogte.

'^

r, %

Waar wonen we

12

De oude Tilburgse klacht dat universitaire medewerkers niet in de stad wonen blijkt, minitieus tegen het licht gehouden, maar zeer ten dele gegrond.

ÖA0SCHOTiLS è 147»

EAfE

CIHIEM

Verder een culinaire test op de pagina's 5,7,9,11,13,15 en 17. Plus literaire bijdragen van Vera Hoorens, Ivo de Wijs en Herman Brusselmans, die afscheid neemt van Tilburg op pagina 19.

De fotomontage op de omslag is van Remco Tazelaar

PPOM sSinqiïi, j a n . m n w a J H 9p UI »5|inpdo jueqBjg «BA pied ap aoH . ?>ïO pAi ;s3q si gjnqux «1 «««§1111 >[i3AV|oq SHïooH SiieuiJOOA iiaa ÏÏBA pijoid stiaiSipH . ip^ï*! S3n« ^[fnuaSp aip pmsjiiinina nas I^AO uajcrapnjs sj3d[(Jcq3su3:i9Ai-g0>i uauoM J B « ^ j|eA93i« isaq aip pBjs 3p 39AO «aiwapnïs

P«»s ^p UBA 9igo|oq3Asd a a

^J^flOX ««^ ppqasjy

O. iJLl 1 L i l V i A