1994 11 03

manna

diking van zijn naar Bosnië. Inziji tweedehands h n oude, blauwst, ■lm waarop hij at wooidje Press ^t zlevisieploeg vu haar gepantsed irhetoostehjkvt stadje Podromt ij, als was hij«;, ggevers, onderde ■ familie Tsjirpa, ^ezin.

Uiteem ns die vijftighli irajewo verdedif 'e op een landrail de tuin begrava _ ^kend en zwijgen' l Dondeendemt&'i s teruggekeedi '

'O gestudeerd tol de ramen vlo^ti verd gesloten, k vader, zette bh ers graf en wadi

UNIVERS Een jonge doctor van tachtig

Acties o

De lauwe reacties

van Tilbutgse studenten doen vermoeden dat de lan­ delijke ac­ ties die op 5 novem­ ber in Den Haag plaatsvinden geen grootse zuidelijke verte­

W e e k b l a d v a n de Katholieke

Universiteit

Brabant

Jaargang 32 • 3 november 1994 • Nummer 9

Verder in dit nummer Nuis wil veel onderzoekscholen 3 Wachtgeldproblemen vallen mee 3 ­ KUB vrouwen introduceren f­mail 3 ­ Onderwijs­ verslag laat strenge adviezen en schommelende rendementen zien 4 ­ KUB is een van de betere onderwijsinstellingen 5 ­

i ? Deze week promoveert de 80­jarige Gustaaf Hes. Aan een

Kunst en wetenschap 6­Bestuurder Mouwen wil dat er meer gekozen wordt 7­De CentER­methode 10, 11, I2en I3­Sport Ï4­Cultuur ]5

fatsoenlijke voorbereiding van zijn verdediging is hij niet toegekomen doordat hij wekenlang werd over­ spoeld door allerhande media. Zijn proefschrift, deels gebaseerd op een halve eeuw oud materiaal, blijkt

genwoordiging zullen kennen.

Veel mensen zeggen de zin van acties niet te zien of in het weekeinde andere zaken aan 't hoofd te hebben. De organiserende bonden hebben

schap nauwelijks is gevorderd

alle vertrouwen in het welsla­ gen van de zogeheten demo­ festatie ise journalist­ <p, alwaarzehm al mee naar hei ging hij iedm j slaapkamer It 'akkerende ok •■tranen van hm n, schreeuweni wijl de granatet ien en pas bi] i len ze uitgeputt ikenzeslivovitsi d kocht hij hul vroeg ze hemoi 'eer naar Bosm erde hij Maiiak 'al waar hij keel len en kracMsi /eken probeeiè laar de lijn wfi wrde hij in eei 'aarna hij in m terug te gaan. it hem meenaa eter voor Podn luden. Het bt ms ingenomen i rechtsomkeet 'ch schuil in A rij. Opzijnknii im zijn donken invallen van & sneeuw. Ondei ijkende sterren 'e eerste huizen 'uik open en zaï 'nrookstoehit en laag krtilf 3 over haar kme i hij op de nJii mog niet mai lezicht naarhei }gen in een <is rden hem aan hem herkende in een grimti :h waarin nod ' haatte ontdé sloeg hij het Ic ers en deed eeti ijhadkrankzii gezien.

GEMEENTE SLUIT SPONSORING NIET UIT

BEDRIJVENDAG Op de door studentencorps Olof georganiseerde bedrijvendag waren dit jaar opvallend veel oud­KUB­studenten aanwezig om de huidige generatie voor te lichten over stage­ en carrièremogelijkheden in 'hun' bedrijf. Sommige bedrijven koppelen aan een dergelijke dag een eerste ronde sollicitatiegesprekken. F[ oto: Erik van der Burgtj

Werkgroep zet in op nieuw Cultuurcentrum Een nieuw en centraal op de campus gelegen studentencen­ trutn is de enige manier om de culturele ambities van de KUB gestalte te geven. Dat zegt R. Hijmans van de commissie die momenteel de aanbevelingen uitwerkt van de eerder dit jaar verschenen rapportage van een cultuurcommissie van de KUB.

In dat rapport werden vijf varianten aangegeven om de onderschreven cul­ turele ambities van de KUB te reali­ seren, variërend van een ambitieus Studenten op kleine universitei­ ten zijn over het algemeen meer tevreden over het onderwijs dan die op grote instellingen. Dat blijkt uit de vorige week door het week­ blad E/serier gepubliceerde enquê­ te onder 7500 doctoraalstudenten.

Tilburgse studenten waarderen het onderwijs op de KUB goed, zij het dat men er zelden een hoger cijfer dan zeven voor over heeft. De op­ leiding Nederlands Recht scoort als beste in Nederland. Ook de op­ leidingen Psychologie en Econo­ mie worden relatief goed beoor­ deeld.

Nederlands Recht (waardering in Tilburg 6.9) scoort voor bijna alle

studentencultuurcentrum van der­ tien miljoen gulden tot het herinrich­ ten van bestaande bebouwing tot oefen­ en repetitieruimtes. De com­ missie, die rond de jaarwisseling met haar eindverslag komt, ziet nu een tussenvariant als wenselijk en haal­ baar: een nieuw centrum met daarin een studentencafé a la de PUF, enke­ le repetitie­ en cursusruimtes, een vergaderzaal en een kleine theater­ zaal. Kosten: vier miljoen gulden. 'De variant van dertien miljoen gulden, waarin werd voorzien in het onder­ brengen van alle ruimtes voor de studentengroeperingen is onhaal­ baar', aldus Hijmans. Wat nu op tafel ligt is 'de optie waar de commissie voor wil gaan'. De bescheidener vari­ anten hebben volgens hem geen zin.

Het cultuurcentrum zou smoel moe­ ten geven aan een nieuw plein, dat is voorzien t u s s e n b i b l i o t h e e k en Hogeschoollaan.

Studenten waarderen Tilburgs onderwijs van de 22 onderzochte onderdelen boven het landelijk gemiddelde. Al­ leen over de beschikbaarheid litera­ tuur en syllabi zijn studenten wat minder te spreken.

Psychologie wordt eveneens boven­ gemiddeld gewaardeerd, met een opvallend goede waardering voor de studie­adviseur. Over hun adviseur zijn economiestudenten juist minder te spreken (4.9). Die geven het onder­ wijs op hun faculteit een 6.6, waar­ mee Economie op de tweede plaats van de ranglijst terecht komt. Het 'aanleren' van academische vaardig­

NAMEN BIJNA 1000

De variant lijkt te duur om door de KUB alleen te worden gefinancierd.

Bij de presentatie van het cultuurrap­ port vlak voor de zomer, werd al ge­ zegd dat de ambitieuzere varianten nopen tot externe financiering. Ge­ noemd wordt nu het aanschrijven van de kapitaalkrachtiger alumni's van de KUB met een verzoek tot medefinan­ ciering. Ook in het laatste overleg tussen de bestuurscolleges van de gemeente Tilburg en de KUB is co­ financiering aan de orde geweest. De gemeente sloot een bijdrage aan het centrum niet uit, in ruil voor de toe­ zegging van de KUB de namen van in Tilburg woonachtige studenten door te geven aan de gemeente: die kan daarmee haar register aanvullen en zodoende een grotere rijksbijdrage tegemoet zien. Wat deze handreiking van de KUB precies waard is, is vol­ gens een woordvoerder van de ge­ meente nog niet bekend. [PvdB] beden laat volgens economiestu­ denten echter te wensen over. Ze menen dat de opleiding onvol­ doende aandacht besteedt aan li­ teratuuronderzoek, interpretatie en verslaglegging.

Elsevier keek ook naar de prope­ deuserendementen (na een jaar) en die in de doctoraalfase. Behalve bij Economie zijn de rendementen (het percentage mensen dat slaagt) in de propedeuse in Tilburg beter dan bij andere universiteiten. Op­ vallend is echter dat het rende­ ment na vijl jaar (gekeken is naar de lichting '88­'89 die in '94 afstu­ deerde) in Tilburg lager is dan el­ ders. [PvdB/PS] Zie ook pagina 5

STUDENTEN NA A R GRONINGEN

Twaalf procent blijft onder temponorm De KUB heeft vorige week de studie­ financiers van Groningen een lijst met 991 studenten voorgelegd. Deze hebben in het vorig collegejaar niet voldaan aan de temponorm en lopen het risico dat hun beurs wordt omge­ zet in een rentedragende lening. 'Gro­ ningen' zal de sterk vervuilde be­ standen nog herzien, en op lagere percentages uitkomen.

die naast Tilburg ook elders staan in­ geschreven. De meeste van hen zul­ len nog boven de temponorm uitko­ men. 'Groningen' maakt begin vol­ gend jaar bekend welke studenten daadwerkelijk hun beurs moeten terugbetalen.

Bij de invoering van de tempobeurs rekende Ritzen erop dat zes procent van de studenten onder de norm zou blijven, goed voor 125 miljoen gulden.

De Economische Faculteit telt ge­ De universiteiten zitten daar voorals­ middeld het kleinste aantal slachtof­ nog ver boven, maar gezien de ver­ fers van de tempobeurs; de filosofi­ vuilde bestanden is het nog te vroeg om conclusies te sche faculteit het meest. Met 991 stu­ trekken over het denten (twaalf pro­ bedrag dat Economische faculteit extra cent van het totaal Ritzen dankzij de aantal ingeschreven telt relatief minst tempobeurs voor voltijdstudenten) zijn begroting kan aantal slachtoffers zit de Tilburgse uni­ winnen. versiteit landelijk in Nol Lebbink van de subtop: alleen Studentenadmini­ Delft scoort hoger met achttien pro­ stratie gaf de afgelopen maanden lei­ cent; Maastricht het laagst (.S,6). ding aan het opmaken van de Tilburg­ Zeker niet alle 991 studenten met een se balans. De hevige kritiek van de negatieve score zullen invloed onder­ instellingen bij de invoering van de vinden op hun studiebeurs. Voor een tempobeurs (de wet zou onuitvoer­ aantal van hen omdat ze ouder zijn baarzijn), verdient blijkbaar aangaan­ dan 27, uit het buitenland komen of de de KUB een forse nuancering. Dat als auditor staan ingeschreven. Ook is te danken aan de uitstekende me­ voor de mensen die voor 1 februari een dewerking van de faculteiten en aan punt achter hun studie hebben gezet, onze gecentraliseerde administratie, geldt de tempobeurs niet. Deze laat­ aldus Lebbink. 'Maar we hebben al ste categorie is ruim vertegenwoor­ het werk de afgelopen tijd opzij moe­ digd in de categorie 'O studiepunten' ten leggen. Het was wel een operatie met 535 studenten. In de cijfers zijn werkverschaffing.' /Pvdsy eveneens de bijvakkers opgenomen,

U N I V E R S ISM 3 NOVEMBER 1994 Interview

M

ogeli)k is het onverschilligheid, studenten aan te pakken, afgezet te­ mogelijk zijn studenten murw gen groepen in de samenleving die er vele problemen betere wegen zijn om tien jaar lopende schuld in de toe­ geslagen, mogelijk ontbreekt het ze echt beroerd voorstaan, zoals bij­ het doel te bereiken. Soms trekt hij komst.' Dit argument over 'leenaver­ aan tijd en geld, zeker nu de demon­ standsmoeders. 'Het is een beetje raar toch in een stoet door de straten, tij­ sie' klinkt belegen, en de minister en stratie plaatsvindt precies in het te roepen: er wordt iets van mij afge­ dens de racismedemonstratie in Til­ studentenbonden slaan elkaar al ja­ weekend dat deOV­kaart is gesplitst, pakt en ik wil dat houden. Dat kan burg, bijvoorbeeld. 'Ik vind dat er ren om de oren met rapporten die het en de meeste studenten alleen door iedereen wel zeggen.' Vermeulen belangrijker dingen zijn om tegen te bestaan ervan bevestigen danwei de week nog vrij mogen reizen. A an weet zich bezield door zijn solidari­ protesteren dan mijn eigen portemon­ erkennen. Nu weer heeft Ritzen een dit koor van reacties kan Patrick Ver­ teitsgedachte: 'De spanning in de nee.' nieuwe studie aangekondigd. 'Wat meulen er nog een toevoegen: het samenleving tussen degene die wel zegt een rapport: mogelijk dat 80 pro­ goeddeels onderschrijven van het gaan studeren en degene die dat niet A^Vel plaatst Vermeulen minstens cent van de studenten geen aversie paars beleid, en dat zegt hij niet al­ kunnen, wordt steeds groter. En stu­ één grote mits bij de plannen van heeft tegen lenen. Dan concludeer je: leen omdat hij partijgenoot van Rit­ denten komen er in verhouding tot Ritzen: 'Het mag niet zo zijn dat ie­ een schuldenlast vormt geen belem­ zen is. Kijk, legt hij uit, het kabinet andere groepen helemaal niet eens zo mand wordt belemmerd in zijn keu­ mering. Intussen blijft onzichtbaar ze om te gaan studeren. Iedereen dat velen studenten afhaken, waar­ kiest voor werkgelegenheid, en moet slecht vanaf.' moet het gevoel hebben dat hij de schijnlijk te vinden in een bepaald daarom bezuinigen. Hoe onredelijk is het dan om studiefinanciering van Vermeulen noemt zich niet zo'n de­ kans heeft tot een studie, en niet milieu. Vermeulen weet van wanten, monstratietype, en zegt dat er voor worden afgeschrikt door een mogehjk komt zelf uit Zeeuws­Vlaanderen' opgegroeid in een milieu waar studie­ geld niet op voorhand op tafel ligt. 'De overheid wil toch studenten opleiden, een hoogwaardige kennissamenle­ ving inrichten. Zorg er dan voor dat het financieringsbeleid niet ontaardt in een drempel, die mensen kansen ontneemt aan zo'n samenleving bij te dragen.'

'Het is redelijk dat studenten worden aangepakt'

r ? e ' p ? l l f d k l e v ï r „ ' r M J " ' ' ' ' " ° " l " ? ^ ' ' . ' " ^ ' * ^ ' " '' bezuinigen op de studiefinanciering week aan de I I I R . . f ^ ' ^ ' "P"^?'^^^"!' »^"^^ ^^^"i«^^ op. Het eerste Ritzen­debat vorige week aan de KUB gaf geen vuurwerk, en de Tilburgse afvaardiging naar de landelüke demon stratte op 5 november belooft klein te zijn, zo leert een rondgang. Patrkk Vermeulen voortga l f n i ? „ r * ' " ' T ' ' * " f " P«y*^hologie en n« voorzitter v L de koepel van S i r e l e ~ ­ " gmgen, kan m ieder geval voor zichzelf de tamme reactie verklaren, ' l o onredelijk ,s h i t nTet om bezu,n.g.ngen te zoeken in de studiefinanciering.' Ook hij zal de s t r a ^ d u s n t opgaaT

Foto: Erik van der Burgt

UNIVERS Weekblad van de Katholieke Universiteit Brabant Redactie­adies Warandelaanl, 5037A BTlIburg Kamers A 15, 16 en 17 Telefoon 0 1 3 ­ 6 6 2 2 7 7 Fax 0 1 3 ­ 63014S E­maiI S c h e n d e l e k u b nl Redactie PieterSiebeis (hoofdredacteur, tel 29261, Paul van den Broek |2925|, Michel Knapen |2S061, Vormgeving en opmaak Gert­Jan Bloemers 134091 Redactiesecietariaat Angela van Schendel, kamer A 17 |2277] Redactionele medewerkeis (2272) Mark van Assen, Anneke Dunning, Adrian van

den Eerenbeemt, Dylan van Ei|keren lemdredac­ tiel, Roland Enthoven, Bert Heffels, Marco Knip­ pen, Jiska 't Mannetie, Viory Schellekens, Barba­ ra Snoeren, Lmda van Tilburg Medewerkers Chris Bergman, Ralf Bodelier, Jan Boelhouwer, Jeroen van Bree, H e r m a n Brusselmans, Jeroerï Fiers, Hugo Keuzenkamp Agendapagina Gabe van der Zee (2272|, E­mail Uagenda@kub nl Fotografie E n k van der Burgt, Stef S c h e l l e k e n s , R e m c o Tazelaar Tekeningen Bert Witte Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) Univers m a a k t deel uit van het HOP waarbii alle universiteitskranten alsmede een aantal hoge­ schoolbladen 2i)n aangesloten Redactie Frank S t e e n k a m p , Pieter Evelein, Marcel Wiegman Telefoon 071­321432, fax 071­317787

Redactieraad Univers is een onafhankeli|k weekblad dat wordt uitgegeven door de Katholieke Universiteit Bra­ bant De onafhankelijke positie en de taakstel­ l i n g ziin n e e r g e l e g d in een door de u n i v e r ­ siteitsraad vastgesteld redactiestatuut De redac­ tieraad ziet toe op de naleving daarvan.

Leden mr H Backx, voorzitter, dr F Boekema, H D a m e n , d r H Evers, J Rietveld, F Tennissen,' dr A Vallen, J van Vugt, C van W a g t e n d o n k , M ' Ackermans, adviseur Druk D r u k k e n ] Em. De Jong, Baarle Nassau I042S7­ 55S51 Advertenties Angela van Schendel (22771 Bureau Van Vliet, Postbus 20,2040 AA Zandvoort Tel 02507­14745, fax 02507­17680 Kopij, matsertjes en mededelingen Materiaal kan aangeleverd worden tot uiterliik donderdag voor de week van v e r s c h i i m n g tot 13 00 op het r e d a c t i e s e c r e t a r i a a t . M a t s e r t i e s

m o e t e n c o n t a n t afgerekend worden en bij voorkeur op floppydisc worden aangeleverd, m e m o b e n c h t e n graag per elektronische post |schendel@kub nil Officiële mededelingen worden verzameld door Pers en Voorlichting (Margreet Kemper, 20001 Abonnementen Studenten en oud­personeelsleden f 25,­ per laargang, instellingen en mensen van buiten de universiteitsgemeenschap f 50,­ Bii opga­ ve voor een a b o n n e m e n t zi]n nodig naam, adres, woonplaats en (voor studentenl A NR­ n u m m e r Opgave bii het redactiesecretanaat Toezending geschiedt pas na betaling Copyright Het is verboden zonder schriftelijke toestem­ ming van de hoofdredacteur artikelen, illus traties of foto's geheel of gedeelteliik over te nemen

om

PSV Na de nederlaag vorige week tegen Willem II, heeft het bestuur van PSV enkele dagen later coach Aad de Mos op staande voet ontslagen. Volgens hoogleraar sociale psychologie prof. dr. J. Rijsman, ex­voetbal­ Ier in de Belgische hoogste klasse en betrokken bij de KN VB­opleiding voor toptrai­ ners, is de fout eerder gemaakt, toen de bezem net iets te rigoureus door de stal is gehaald. 'Je ziet het vaker bij ingrijpende reorganisaties in bedrijven: ze pakken het goed aan, maar veriiezen één cruciaal detail uit het oog.'

Vooral de ntgeldei Stenen i over d |lburgs« bliothe raad j worden z zig te hoi tarismeai dat niet, ( siteitsraa toekomst

De Facult zegt onge de KUB e verworve kalkt in parlemen gebruikei lei rappoi die systei Defacult( de univei waar de \ tegenwoo 4tair hoc 'Wat PSV in de zomer beeft gedaat kngrijkei doet denken aan de Centurion­idei, te hebben logie van Philips: er moesten mii dat met d der mensen op depayrollkomen,ei # n de ge dat is terecht: er zat teveel vet ink vertegen' team. Maar je komt dan bijPSVea Studentei fout tegen die veel is bescbrevenk schrijft c de bedrijfsliteratuur: een bijna gt concretis. hele reorganisatie verloopt vlekk l^urregel loos, op één detail na. Dan doelikoi het vertrek van Popescu, een cruck 'ÖeEcono Ie verdediger, die vlak voor de wei ­^­voordat strijd tegen Leverkusen in de UEFA' processei cup is vertrokken naar Engeland! fcmdamei noem zijn vertrek de nagel aan k vinden ov doodkist van De Mos. Of de transits het centK met zijn medewerking tot standi Bestuur v gekomen weet ik niet, maar Pop» gelijkse g CU had nooit mogen vertrekken. Htt culteiten is alsof een van de mooist denkbm vooral ee Porsches op de markt komt, mam sentatiev dat de constructeurs hebben naff­ zich af. laten hierin één van de kleppen k Op het in de cilinder te monteren. nemen or 'Je loopt een fataal risico als je h lichten, r pende de rit wijzigingen gaat aai' en meer a. brengen in je achterhoede. Dat risi­ te laten, co is veel groter dan in de voorbot sproken f de. Zowel tegen Leverkusen als ti­ "helder, a( gen Ajaxkon je zien dat de onem­ Letteren renheiden onzekerheid in de achter­ als er me hoede cruciaal zijn geweest: binnes faculteite een kwartier kreeg PSV drie trej­ ning' no( fers om de oren. Een verdedigisi hangt van zenuwbanen aan elkaa intuïtie, talent, ervaring, het antici­ VROU peren op eikaars zwakke en sterk h punten: dat maakt een verdedigins ged, hecht. Als je de belangrijkste scha­ kl kel uit zon mechanisme weghaüli, dan kan zelfs een groot talent dit git discussi niet zomaar opvullen. Die kent èe patronen niet. Een trainer kan dii wel aanleren, maar instructies v/er­ ken nooit zogoed als ervaringen. Dt Mos heeft dus zeker gelijk als bij zegt dat tijd zijn grootste vijand is geweest.

De student die eenmaal binnen is, krijgt te maken met de tempo­ en prestatiebeurs, en in de kern is dat redelijk, vindt Vermeulen: je mag wel iets doen voor het geld dat je krijgt.

'De overheid is er niet om, zoals vroe­ ger, je verblijf in kroegen te financie­ ren.' Het heet sindiefinanciering, ja toch, benadrukt hij. Als je je studie in veertig uur kunt doen, moet je er verder niet over zeuren dat ont­ plooiing en cultuur in het gedrang komen. Dat doen andere mensen er ook bij, naast hun werk, en: bijstands­ moeders krijgen ook niet betaald voor hun culturele ontplooiing.

Tilburgse studenten zijn moeilijk naar cultuur te bewegen, weet Ver­ meulen, maar dat heeft met studiefi­ nanciering weinig van doen. A ndere universiteitssteden scoren beter, onder hetzelfde regime van Ritzen!

Wel is in dit tijdsgewricht van belang dat de instellingen een cultuurbeleid ■gaan voeren. De KUB neemt nu haar verantwoordelijkheid, zegt Vermeu­ len. Hij wijst op het aparte uitgebrei­ de beurzenfonds voor actieve studen­ ten, en op de mogelijke komst van een cultuurcentrum, die de drempel om vorm te geven aan cultuur voor stu­ denten wat lager zal maken.

Iet begrip dat Vermeulen kan op­ brengen voor Ritzen wordt overscha­ duwd door de 'erg raar geplaatste dis­ cussie'. Waarom nu al bezuinigingen op studiefinanciering als je niet eens weet welk stelsel je voor ogen hebt.

'Iedereen weet dat universiteiten niet zijn opgericht om tienduizenden doctorandussen af te leveren.' Dat kan selectiever, en als je daar een besluit over neemt, hoef je helemaal niet zo ingrijpend in de beurzen te knijpen, zo luidt de redenering. Ver­ meulen wijst op de recente aarzelin­ gen van staatssecretaris Nuis om de discussie over de stelselherziening op de lange baan te schuiven. 'Dat vind ik heel jammer. Die discussie ver­ schaft je toch de parameters voor de berekening van de studiefinancie­ ring.'/PvdB/

V e r d e r b u i t e n l a n d s nieuws

Nuij

'Een grote fout is geweest dat De Mos zich publiekelijk een garantie voor succes noemde. Intern kun jeje ambities tonen, dat moet zelfs, maa als je zoiets publiekelijk gaat roe­ pen stel je jezelf meteen bloot aan kritiek, je daagt onnodig de vox po­ puli uit. Als er dan een vormcrisis optreedt, en de een de ander in zip val meesleept, en als dan ook het publiek zich nog tegen declubkeert, dan is het gebruikelijk dat een coacb het eerste slachtoffer wordt val dergelijke sfeerbesmetting in een voetbalbedrijf. ' [PvdB]

Er komt ( zoekschc voorziet gen vooi dienen ei ning van NWO, ei stelsel v(

Dat schi deze wee neemt di de Advies en Techr

liands nieuws.

ig vorige week 1II, heeft het V enkele dagen ad de Mos op slagen. Volgens lie psychologie lan, ex­voetbal­ sche hoogste okken bij de gvoortoptrai­ erder gemaakt, a net iets te 9r de stal is het vaker bij rganisaties in kken het goed en één cruciaal iet oog.'

UNIVERS

[EACTIES OP NOTA BESTUURLIJKE DYNA MIEK

universiteitsraad moet het ontgelden bij faculteiten Vooral de universiteitsraad moet het tgelden in de reacties van facul­ ten en diensten op de discussieno­ over de bestuurscultuur van de burgse universiteit. Zo schrijft liothecaris mr. H. Geleijnse dat raad gestimuleerd zou kunnen iforden zich met de hoofdlijnen he­ iig te houden en negatief parlemen­ tarisme achterwege te laten. Gebeurt dat niet, dan ziet hij voor de univer­ siteitsraad 'in de komende jaren geen toekomst'.

middelen. Anders kunnen volgens de faculteit allerlei nieuwe taken niet goed worden uitgevoerd.

Het presidium van de universiteit (een wekelijks vergaderend, voorbe­ reidend orgaan van de universiteits­ raad waarin alle raadsfracties een vertegenwoordiger hebben) onder­ schrijft een deel van de kritiek op het functioneren van de raad, en zegt dat die 'zeer serieus genomen zal wor­ den'. Het presidium wijst echter op het feit dat de bestuurlijke drukte in het raadcircuit de laatste jaren is af­ genomen. Opgemerkt wordt ook dat de raad vaak aan het slot van langdu­ rige beleidsvoorbereiding zit. Dat daar af en toe een valse noot klinkt, wijt het presidium ook aan feit dat ze regelmatig wordt geconfronteerd met nota's die niet helder zijn en soms ook erg laat worden aangeleverd.

In een eerste reactie zegt raadvoor­ zitter drs. Christa Thoolen de kritiek op de raad voor een deel te onder­ schrijven. De commentatoren verlie­ zen volgens haar echter uit het oog dat de raad feitelijk de agenda van het College van Bestuur volgt. 'Ik kan me voorstellen dat een faculteit die al maanden met het bestuurscollege heeft gedelibereerd over een kwestie, het frusterend vindt als er in laatste termijn nog roet in het eten wordt ge­

De Faculteit Sociale Wetenschappen zegt ongezouten dat de cultuur van de KUB er een geworden is waar 'de verworven democratisering is ver­ kalkt in bureaucratisme en schijn­ parlementarisme'. De bureaucraten gebruiken volgens de faculteit aller­ lei rapportagesystemen omwille van die systemen zelf.

De faculteit Wijsbegeerte merkt op dat de universiteitsraad een lichaam is waar de verkeerde partijen zijn ver­ tegenwoordigd. Hoogleraren enuniver­ ^tair hoofddocenten zouden een be­ ler beeft gedan langrijker stem in het kapittel dienen Centurion­ideit te hebben. De faculteit realiseert zich er moesten min <tt met die opmerking wordt getornd iyrollkomen,a aan de gedachte van de evenredige 'teveel vet ink vertegenwoordiging van personeel, danbijPSVea ­Studenten en wetenschappers, maar is bescbrevenii schrijft dat het voorstel 'naar zijn ir: een bijna gt c»ncretisatie' de grenzen van de Struc­ verloopt vlekh ttourregeling wellicht niet te buiten a. Dan doelikof »at'. escu, een crucu I3e Economische Faculteit vindt dat er ak voor de wei ­^oordat er verder over bestuurlijke isen in de UEFA' processen wordt gepraat ­ eerst een lar Engeland! fimdamenteler discussie moet plaats­ ie nagel aan k vinden over de taak van faculteiten en s. Of de transit! het centrale niveau. Is het College van ing tot standii Bestuur verantwoordelijk voor de da­ et, maar Popes ^lijkse gang van zaken, of zijn de fa­ yertrekken.HH culteiten dat, en heeft het college dan looist denkbmi vooral een coördinerende en repre­ 'kt komt, mae sentatieve rol, zo vraagt de faculteit s hebben nagi­ zich af. i de kleppen k Op het in de discussienota geuite voor­ ■ren. nemen om de bestuurlijke druk te ver­ risico als je k lichten, minder nota's te produceren ngen gaat aai­ en meer aan het decentrale niveau over hoede. Datm te laten, reageren de meesten uitge­ in de voorbot sproken positief. De analyses worden erkusen als te­ "helder, accuraat en correct' genoemd. dat de onervi­ Letteren maakt de kanttekening dat, •Min de achter­ als er meer wordt overgelaten aan de eweest: binna faculteiten, er een 'expliciete herbezin­ PSV drie tte\­ ning' nodig is op de schikking van n verdediging \en aan elkatii ing, het antid­ VROUWEN De vrouwvriendelijkheid van akke en sterki het centraal beleid wordt deels teniet m verdedigini gedaan door het wat minder vriendelijk igrijkste scbt­ klimaat op de werkvloer. Dit bleek na ime weghaalt, discussie tijdens een diner voor vrouwelijke <t talent dit git wetenschappers, maandag in Boerke 1. Die kent di Mutsaers. Vijftig KUB­vrouwen namen •ainer kan dit hieraan deel. [F oto: Erik van der Burgtj structies wet­ Zie ook elders op deze pagina rvaringen.De gelijk als bij Hste vijand is weest dat Di : een garantie atemkunjejt iet zelfs, maat lijk gaat roe­ zen bloot aoi dig de vox po­ 371 vormcrisii ander in zij" dan ook het de club keert, dateencoad r wordt van ■tting in een

3 NOVEMBER 1 9 9 4

gooid.' Zij meent dat het CvB de fa­ culteiten meer beleidsvrijheid moet gunnen: dat voorkomt ook discussies in de raad over, inderdaad, soms vrij futiele kwesties. 'Ik vind echter ook dat de andere bestuursorganen wat kritischer naar zichzelf kunnen kij­ ken, die worden nu geheel buiten schot gelaten.'

De onvrede wordt volgens Thoolen ook veroorzaakt door de gesprekken die steeds plaatsvinden over geld uit het fonds beleidsinitiatieven. Dat fonds wordt 'beheerd' door het CvB en de raad, die vervolgens ook de af­ spraken maken over de bestemming van het geld. Faculteiten kunnen vervolgens met aanvragen trachten in aanmerking te komen voor geld uit dat fonds. 'Discussies daarover hou je altijd', meent Christa Thoolen.

'Alleen als je besluit om het begrip universiteit te def iniren als niet meer dan de som der delen, en het geld rechtstreeks naar de faculteiten te sturen, dan ben je van alle discussies af. Maar dat is een constructie die volgens mij niemand hier ziet zitten.'

Wel zou het volgens Thoolen van meer vertrouwen tussen raad en fa­ culteiten getuigen als de raad meer achteraf controleert, in plaats van, zoals nu gebeurt, voorstellen vooraf al toetst. [PS]

Dat schrijft staatssecretaris Nuis deze week aan de Tweede Kamer. Hij neemt daarmee een advies over dat de Adviesraad voor het Wetenschaps­ en Technologiebeleid in januari van

dit jaar opstelde. Het door de KNAW gelanceerde idee om de scholen be­ stuurlijk los te koppelen van de facul­ teiten waar ze uit voortkomen, neemt hij niet over: 'Op geen enkele wijze mag de indruk ontstaan dat hoogle­ raren en docenten, die in onderzoek­ scholen zijn opgenomen, geen rol meer spelen in het eerste­faseon­ derwijs.'

Nuis hoopt met zijn brief een defini­ tief einde te maken aan de discussie over de inrichting van het stelsel.

Vorig jaar pleitte de Kamer voor een

Forse bezuinigingen in het hoger on­ derwijs gaan op korte termijn beslist ten koste van de kwaliteit en toe­ gankelijkheid. De geplande bezuini­ ging van een half miljard in 1998 is dan ook geen reëel streven. Dit zegt onderzoeker P. Vrancken van het In­ stituut voor Onderzoek van Over­ heidsuitgaven (lOO) in een toelich­ ting op het onlangs verschenen Jaar­ boek Overheidsuitgaven van lOO. Reagerend op voorstellen van het ministerie van Financiën, zegt Vran­ cken dat t a a k v e r d e l i n g en con­ centratie 'per saldo vrijwel niets op­ leveren'. Meer efficiëntie kan bespa­ ringen opleveringen, maar lang niet zoveel als menigeen denkt, aldus Vrancken. Ook selectie aan de poort levert volgens lOO nauwelijks geld

op. Ook zien de onderzoekers niets in plannen om opleidingen te split­ sen in een basis­ en een vervolgdeel, waarbij de student het tweede deel zelf moet bekostigen. Volgens Vran­ cken zullen studenten massaal door de kosten worden afgeschrikt. 'Een opleiding moet als een geheel worden aangeboden.'

Volgens het Jaarboek kan alleen een behoorlijk bedrag worden bespaard als het hoger onderwijs veel meer vrijheid krijgt om eigen inkomsten te verwer­ ven. Vrancken bepleit een vergaande vorm van concurrentie tussen de in­ stellingen. De ene universiteit of ho­ geschool zal veel meer collegegeld vra­ gen dan de andere, de lengte van een opleiding kan uiteen gaan lopen en daardoor ook de kwaliteit. [PE/HOP]

KUB­vrouwen komen met f­mail als reactie op old boys­ netwerken Op centraal niveau is de KUB best vrouwvriendelijk. Ondersteunende voorzieningen voor vrouwen in hun wetenschappelijke functies ­ deel­ tijdwerk, kinderopvang ­ zijn er. Maar op de dagelijkse werkvloer is het kli­ maat voor vrouwen verre van ideaal.

Dat is de voornaamste conclusie van de ruim vijftig vrouwelijke weten­ schappers die maandag met elkaar van gedachten wisselden tijdens een diner pensant in Boerke Mutsaers.

Binnen de faculteiten worstelen we­ tenschapsvrouwen met de kloof tus­ sen beleid en praktijk. 'Deeltijdwer­ ken mag, maar worden aan deeltijders dezelfde eisen gesteld als aan fullti­ me wetenschappers. Je moet even­ veel publiceren in de helft van de tijd', luidde een belangrijk bezwaar. Voor­ al vrouwen worden daarvan de dupe, omdat zij het overgrote deel van de deeltijdwerkers vormen. Ook plaats­ te de groep kanttekeningen bij het voorkeurbeleid om vrouwen aan te

stellen. 'Er worden veel vrouwelijke aio's aangenomen, maar nog altijd zijn er veel te weinig vrouwen in hoge posities. Hoogleraren worden meest­ al aangeworven via de old boys­net­ werken. Daar zitten geen vrouwen in', aldus Celeste Wilderom, hoogle­ raar Organisatie. Prof. Tineke Wil­ lemsen voegde daaraan toe dat in be­ noemingscommissies vrouwen ont­ breken. 'Als één van de weinige uni­ versiteiten in Nederland heeft de KUB dat nog niet als formele regel.'

Oplossing voor alle problemen zou een goed functionerend vrouwennetwerk zijn. Een stap in die richting is alvast een in oprichting zijnde electronisch netwerk voor KUB­vrouwen: f­mail.

Collegevoorzitter G. van Veldhoven ­ niet helemaal op zijn gemak tussen al die dames ­ registreerde de roep om meer vrouwen als 'gehoord en begre­ pen'. Tot concrete toezeggingen wis­ ten de vrouwen hem echter niet te ver­ leiden. [LvT]

Nuis wil onderzoek graag nuttiger en wendbaarder maken Het kabinet wil met minder geld krachtiger wetenschapsbeleid gaan voeren. Dat zegt staatssecretaris Nuis in zijn deze week verschijnen­ de Wetenschapsbudget 1995.

Volgens Nuis is er weinig keus. Aan de ene kant is kennisontwikkeling van levensbelang voor vernieuwing van de economie. Tegelijk dwingt het overheidstekort tot bezuinigingen, ook op onderzoek. Dus zijn er 'scher­ pere keuzes' nodig om het geld effec­ tief te besteden. Om dat te compen­ seren moet er gezocht worden naar

'cofinanciering' door belanghebben­ de bedrijven en andere organisaties.

Nuis denkt aan het opnemen van ondernemers in adviesraden en het lenen van promovendi aan bedrijven.

Volgens de staatssecretaris kan dat er toe leiden dat bedrijven meer aan onderzoek gaan meebetalen ­ in ruil voor invloed. Nuis wil daarbij de stu­ ring van het universitaire onderzoek via de geldkraan van de overheid ver­ sterken door sneller met geld te schuiven tussen de onderzoeksgebie­ den./FS/HOP/

Langdurig onderzoek moet einde maken aan debat over leenaversie

Nuis kiest voor breed stelsel van onderzoekscholen

Er komt een breed stelsel van onder­ zoekscholen, dat voor een groot deel voorziet in de tweede­faseopleidin­ gen voor jonge onderzoekers. Wel dienen er, met financiële ondersteu­ ning van de onderzoekorganisatie NWO, enkele topinstituten uit het stelsel voort te komen.

Instituut ziet alleen bezuinigingen als universiteiten concurreren

beperkt aantal centra voor toponder­ zoek. Begin dit jaar werden maar liefst vijftig aanvragen ingediend, waarvan er 3 7 erkenning kregen. Dat bracht het totaal aantal erkende scholen op 61.

Voorspelling is dat er uiteindelijk hon­ derd onderzoekscholen gaan komen.

Nuis heeft hier geen bezwaar tegen, zolang er ook maar een extra laag van topinstituten komt. Volgens de brief van Nuis dienen deze centres of excellence samen te werken met het bedrijfsleven en andere maatschappe­ lijke organisaties. [MW/HOP]

Minister Ritzen heeft de studenten­ bonden LSVb en ISO toegezegd een onderzoek te starten naar 'leenaver­ sie' onder aankomende studenten.

Het onderzoek moet duidelijk maken in hoeverre scholieren zich laten weerhouden om verder te studeren door het vooruitzicht dat aan het ein­ de van de studie een flink bedrag moet worden terugbetaald.

In de nogal schimmige discussie over de toegankelijkheid van het hoger onderwijs speelt de vraag of aanko­ mende studenten bereid zijn hoge schulden te maken een centrale rol.

Bij iedere nieuwe maatregel beweren de studentenl)onden vrijwel automa­ tisch dat vooral de lagere inkomens­ groepen daar grote moeite mee heb­ ben. Het ministerie heeft tot nu toe

altijd ontkend dat er sprake is van een afnemende toegankelijkheid door hogere studieschulden.

Ritzen wil met een uitgebreid en waarschijnlijk langdurig onderzoek duidelijkheid krijgen over de vraag wanneer leenaversie ontstaat. Vori­ ge week liet hij in Tilburg weten met zijn maatregelen 'niet eens het risi­ co te willen lopen' dat de toeganke­ lijkheid van het hoger onderwijs in gevaar komt. Het Kamerlid M. de Vries (VVD) had eerder beweerd dat er in het geheel geen sprake is van leenaversie onder de lagere inko­ mensgroepen. Dat zou blijken uit het gemak waarmee zij leningen afslui­ ten voor de aankoop van consumptie­ goederen./MW/HOP/

^

UNIVERS

3 NOVEMBER 1 9 9 4

Onderwijs

Rendementen propedeuse (percentage na èén jaar studie) cohorten

sociologie totaal KUB

1987

1988

1989

1990

1991

1992

13 30

36 29

34 25

12 23

21 27

13 28

Sociologie: 'Cijfers deugen niet' De propedeusecijfers uit het laatste Onderwijsjaarverslag leveren wat de Sociologische Faculteit betreft een enigszins instabiel beeld op. Onre­ gelmatige instroom van HBO'ers is de reden, aldus ir. Ed van Hees, on­ derwijskundige binnen betreffende faculteit. Daarbij vindt hij de gepre­ senteerde cijfers ondeug delijk.

Als een stuurloos schip zwalkt de faculteit van dertien (1987) naar 36 procent ('88), om vervolgens even te blijven hangen, dan weer naar twaalf procent ('90) om via 21 ('91) uiteinde­ lijk bij dertien procent ('92) uit te k o m e n . De cijfers van het vorig studiejaar zijn nog niet bekend.

'Tsja, dat is een tamelijk vervelend artefact, die cijfers', zegt Van Hees.

'Ze kloppen namelijk niet. Het zijn de officile KUB­tellingen, die niet intern uitgezuiverd zijn. De eigen cijfers liggen aanzienlijk hoger, bijna de helft. Voor '90, '91 en '92 is dat respectievelijk zeventien, 34 en 22 procent. Maar ik snap het verschil wel. DEA, die de cijfers levert, moet namelijk uitgaan van de officiële in­ schrijvingscijfers.' Dat zijn faculteit desondanks sommige jaren ver onder het KUB­gemiddelde schiet, is daar­ mee nog niet verklaard. Van Hees wijst er dan op dat maar één vak hoeft dwars te liggen, zoals in '90, om een grote groep studenten te beletten voldoende studiepunten te behalen.

'Ook volgens onze eigen cijfers was het rendement van zeventien procent in '90 bijzonder laag.' Welk vak dwars lag, zegt Van Hees niet.

Van Hees erkent dat ook de eigen cijfers van Sociologie grote onderlin­ ge verschillen vertonen. En daarmee komt hij bij een ander punt: bij de berekening van de percentages wordt voorbijgegaan aan een 'speciale omstandigheid', van zijn opleiding: de tijdelijk diplomaloze HBO­instro­ mers. 'Als HBO'ers bij inschrijving op de KUB hun diploma nog niet offici­ eel hebben ontvangen, tellen ze automatisch mee voor de propedeu­ se Sociologie. Of beter gezegd: ze beïnvloeden de rendementscijfers negatief. En het blijkt meer dan eens dat het aantal HBO­instromers het ene jaar beduidend groter is dan het andere. Dat was bijvoorbeeld in 1992 het geval.

Gelukkig voor de sociologen is de financiering die zij ontvangen niet gebaseerd op de propedeusecijfers, maar op doctoraaldiploma's: de zoge­ naamde outputfinanciering. Ook de visitatiecommissie was niet onder de indruk van de schommelingen. 'Zij kregen de interne cijfers, want wij rapporteren zelf. Onze cijfers schom­ melen ook wat, maar zijn toch veel stabieler. Zeker na twee jaar. Dan blijft het percentage vrijwel constant rond de zeventig procent. Wij laten dan ook liever die cijfers zien.'[MvAj

Internationalisering: vijf procent onhaalbaar Internationalisering van het onder­ wijs is een speerpunt van het KUB­ beleid. Maar het gaat niet g oed met de uitwisseling van studenten. Dat wil zeggen, er komen genoeg studen­ ten naar Tilburg, maar er gaan er te weinig van hier naar het buitenland.

slechter gesteld: respectievelijk 1,9 en zelfs nul procent. Als knelpunten worden genoemd het ontbreken van subsidies en taaiprogramma's en de lastige afstemming van program­ ma's. De studievertraging die dit met zich meebrengt is ongewenst in deze tijd van toenemende studiedruk. Ook zijn sommige buitenlandse universi­ teiten traag met het aanleveren van tentamenresultaten. Wat betreft de komst van buitenlandse studenten naar de KUB laat Tilburg, zeker in vergelijking met andere universitei­ ten, overigens een gunstig beeld zien.

Doelstelling van beleid is om sinds het studiejaar '92/'93 vijf procent van de studenten, na de propedeuse, voor minstens één semester in het buiten­ land te laten studeren. In '90/'91 was men nog optimistisch: er gingen dat jaar zo'n 175 studenten naar het bui­ tenland. Rekening houdend met de ge­ Studenten die tenminste één semester stage groei werd in buitenland studeren een streefgetal vastgesteld voor doctoraal­ 1993. Vijf procent, totaal studenten % 250 a 300 studen­ ten, zou makkelijk 3.14 90/91 175 5570 haalbaar zijn. Een 91/92 193 5747 3.36 jaar later was het 92/93 176 5837 3.02 gerealiseerde aan­ 93/94 221 6741 3.28 tal 193, wat neer­ kwam op een min­ der spectaculaire groei dan in de voorafgaande jaren, Dit aantal steeg van 200 in het stu­ maar dat gaf nog geen reden tot be­ diejaar '91/'92 tot 331 vorig jaar. zorgdheid. In 1993 echter bleek dat Na jaren vechten om de norm te ha­ de doelstelling niet was gehaald. In­ len lijkt de tijd nu rijp te zijn voor tegendeel: het aantal van 176 studen­ ingrijpende wijzigingen in het beleid. ten betekende zelfs een daling. Alle Er waren plannen om de norm naar extra inspanningen om studenten te faculteit en opleiding te differen­ stimuleren een deel van de studie in tiëren. Maar nu gaan er, volgens een het buitenland te volgen mochten ingewijde, stemmen op om die vijf­ niet baten: voor '93/'94 werd het procentnorm helemaal los te laten en streefgetal opnieuw niet gehaald. In nieuwe doelstellingen te formuleren. plaats van 300 a 350 gingen slechts Als studenten niet naar het buiten­ 221 studenten naar het buitenland. land gaan, zo luidt de redenering, dan Dat is 3,15 procent van het aantal halen we het 'buitenland' in de Til­ doctoraalstudenten. De economen burgse studieprogramma's. Deze naderden de norm het dichtst met 3,7 week komen de exacte voorstellen procent, de Sociale F aculteit en let­ over internationalisering naar buiten; teren volgden met 3,4 en 3,3 procent. in december zal de universiteitsraad Maar bij rechten en filosofie was het zich erover buigen. [AD]

Economen: 'Duidelijkheid verschaffen' Voor de eerste keer prijkt in het onderwijsjaarverslag een keurig uit­ gewerkt staatje over studieadviezen.

Drie keer per jaar geeft de studiead­ viseur van de Economische Faculteit aan alle propedeusestudenten het advies: doorg aan, heroverweg en, of staken. Nog al wat mensen kunnen beter stoppen, zo blijkt. Teg elijker­ tijd wil de faculteit dat zeventig pro­ cent van een lichting na twee jaar de propedeuse behaalt.

Hier lijkt een tegenstelling in te zit­ ten, erkent drs. J. Pijnenborg, hoofd van het onderwijsbureau van de eco­ nomen. 'Maar toch ben ik ervan over­ tuigd dat je studenten beter duidelijk kunt zeggen wat je van ze verwacht, dan dat je ze tegemoet treedt met en houding van och èrrn.' Laat je alles over aan hun eigen verantwoordelijk­ heid, zegt Pijnenborg, is de neiging groot de zaak maar wat uit te sme­

ren. 'En dat is zeker niet gunstig voor de rendementen.' Gezien de tempo­ beurs en de krimpende studiefinan­ ciering, zou je verwachten dat de eerstejaars hun studiepuntenwinkel zelf strak in de hand houden. Toch blijven de door de economen al een aantal jaren verstrekte studieadvie­ zen nodig, vindt Pijnenborg. De tempobeurs, die begint wel te leven, maar het afstemmen van de studiefi­ nanciering op de inschrijvingstijd, 'dat is voor velen toch nog een ver­ van­m'n­bedshow'. De zorg over ach­ terstanden neemt toe, aldus H.G. van Liempd, studieadviseur. 'Ik krijg nu al mensen aan m'n bureau die dit jaar zijn begonnen en twijfels hebben over hun studie. Het besef groeit dat een verkeerde studiekeuze rampzalige gevolgen kan hebben.'

De Zoetermeerse dreiging leidt er niet alleen toe dat eerder voor een HBO­studie wordt gekozen, maar ook

Definitief advies na propedeuse few (percentages) Doorgaan 9 2 / 9 3 93/94 Economie BIK Econometrie

54.5 55.4 52.1 42.9 64.9 64.5

Heroverwegen 92/93 93/94 9.1 14.4 8.3

8.9 9.1 7.6

Staken 9 2 / 9 2 93/94 36.4 35.7 34.5 48.0 26.6 27.9

Studenti en kleit vaker te dan hun stelling€ te door weekbla zochte Maastri( 'Goedenavond, mijn naam is Jan Jai. Ensched redelijk sen. Ik spreek hier vanavond namem en Ams ALLE Tilburgse studenten. 'Metdeu vallend openingszin mengde vorige weekea van de in het publiek aanwezige sbt den ten zich in de discussie met mi. 1 3 e re nister Jo Ritzen. En na hem volgdet zijn in VI er nog veelmeer. S teeds weerweti elders in de boodschap herhaald dat de minis. over hui ter het studenten onmogelijk maah oordeeli om gewoon te studeren als hij dom­ studenti gaat met zijn plannen om de tempo­ keltje m beurs in te voeren. De cijfers vlogei die van Maastri me om de oren. Als je veertig uurpti Leiden week moet studeren, dan kan je ooi Utrecht nog niet een bijbaantje nemen on wat bij te verdienen. De voorvrouw lUvAjei aan. van de LS Vb rekende ons voordii Dat kit studenten tijd hebben om 32 umti studeren en acht uur te werket Weer een ander merkte op dat je é student geen tijd meer hebt om au cultuur toe te komen: 'Wanneetku LAND ikmetzo'n tempobeurs nog naar éi schouwburg}'Een volgende dism siant('Goedenavond, ik ben Jan KIn­ sen en ik spreek namens ALLE TJ burgse studieverenigingen') vertel­ de hoe moeilijk het is om nog bi­ stuursleden te vinden voor zijn chi Geen c Het geweeklaag over de buitenspt­ rige studie­eisen werd afgewisseli demofi met tirades over de beperkte gt­ bruiksmogelijkheden van de 01' studen jaarkaart.

Ritzen­debat

n

Mijn broek zakte af van verbazingei , ber in ik begon spontaan te rekenen. Eei studielast van zestienhonderd BDI - Een co met veertig uur per week impliceei dat je nog twaalf weken overhovil tie en..j om wat bij te verdienen. Maar ter­ wijl ik zo voor me uit zat te mijme­ en dab ren, vroeg ikme af welke studentk godsnaam veertig weken lang veei­ alleen tig uur per week studeert. Ik moei de eerste student nog tegenkomei Met ee die dat ooit gedurende een perioè van langer dan vier weken (net vooi debat de tentamenperiode, want dan moe­ ten ze wel) heeft volgehouden. Et wat weerhoud je ervan om opzatei­ dagochtend bij AH vakken te vulb als je zogenaamd al veertig uut pet ei week studeertl En waarom zou jt Landel eens in de zoveel weken naat it 'gemati schouwburg kunnen} Ik durfdestei tenovei ling aan dat minstens de helft vanii Kamer studenten net zo veel tijd kwijt is a» het volgen van allerlei Joop van fl­ één taf noveml lende­programma's op de telene ties zijl als aan het bestuderen van de studie de LSVl stof, een indruk die bevestigd wod immer door allerlei tijdstudies die bij sti­ Hoe ert denten zijn uitgevoerd. Het gtoU de aanl probleem is dat het absoluut taboi nietvai is om over dit soort zaken te pratei­ ordinal Maar is het werkelijk onterecht om mensen en studenten af te rekenen heeft s daarent op prestaties! denten Na afloop verzamelden zich groep­ Haagee jes studenten om op de Korte Hei­ onvred vel nog wat na te praten over de dh­ schieni cussie. En ik zag het dreigende &■ gevoerc vaar voor de Tilburgse horecaondei­ mond.' nemers voor me als alle plannen viw 8 mei ] Ritzen werkelijkheid worden. ­4» bezuin alles weer wordt zoals vroeger, da Maar a kan een student zich niet meer pe'­ politici mitteren om onbeperkt rondjes ti die wej geven en tientallen guldens op eO LSVb­b avond te verpatsen aan bier. We"' geledei dan moet er wegens geldgebrek et Terwij studieduurbeperking gewoon v/eei uitvoei ouderwets worden gestudeerd. minist uren b mogeli ren. IS(

f

I

O:

■ Hans-Georg van Liempd: 'Zorg over achterstand neemt toe' [Archieffoto: Hans van Zeeland]

dat potentiële HBO'ers direct voor een universiteit kiezen ­ na de HBO­oplei­ ding nog een drs­titel 'stapelen' wordt immers steeds lastiger. Mogelijk dat dit de toename aan staakadviezen verklaart, maar de economen durven er geen slag naar te slaan. In elk geval heeft het met moeilijker wordende studies niets van doen. Pijnenborg: 'De tendens is hier eerder om tegemoet te komen aan zwakkere studenten.'

De studieadviezen, die gevolg zijn van nieuwe wetgeving, zijn voor univer­ siteiten niet bindend verklaard. Van Liempd: 'Een bindend advies heeft alleen zin als je in staat bent iedere student op kunt roepen voor een ge­ sprek, om over de persoonlijke om­ standigheden te praten, want die spe­ len een rol. Dat is moeilijk te realise­ ren.' Het staakadvies dient ook niet al te zwart­wit gezien te worden, zegt

Van Liempd: 'Je geeft de studenten de gelegenheid bewuster met hun studie­ tijd om te gaan. Dat ze beselfen: waar ben ik mee bezig, stop ik niet te snel tijd in andere zaken. Zo kan het ad­ vies als waarschuwing werken. Het bijbrengen van besef voor indeling van studietijd is één van de belangrijkste doelstellingen van de studieadviezen.'

[PvdB]

Correctie In het artikel over de KUB in de oorlog (middenpagina's nummer 8) zijn enkele foto's abusievelijk en ten onrechte geplaatst. Waar stond dat Kaag was afgebeeld be­ trof het Ginibrère. De foto van Van Wijnbergen betreft niet de in het verhaal figurerende baron, maar zijn zoon.

__^,

gezam

BoelhovtAArer

'"«erse

ICevEzenlcamp

i>e(

U N I V E R S ^ f l 3 NOVEMBER 1994 Onderwijs / Acties

bat

Studenten van kleine universiteiten I en kleinschalige opleidingen zijn vakei tevreden over het onderwijs I dan hun collega's bij massalere instellingerf. Dat blijkt uit een enquête door het NIPO, gehouden voor weekblad Elsevier. Bij de onderzochte studies slaan Tilburg en Maastricht het beste figuur. Ook Enschede, Leiden en de VU doen het redelijk goed. Utrecht, Rotterdam en Amsterdam (UvA) eindigen opvallend vaak onderaan.

natDnisJanJaul mavondnameist 'enten.'Met daM vorige weekeeA iaanwezigesM 'scussie metsil 1 1 3 e rechtenstudenten van de KUB na hem volgdes zijn in vergelijking met hun collega's eeds weer weii elders in het land het meest tevreden alddatdeminii over hun opleiding. Wat betreft het mogelijk maah oordeel over economie zijn alleen de ren als hij doo! studenten in Maastricht nog een tikm om de tempa- keltje meer tevreden over hun studie )e cijfers vlogei die van de KUB. Behalve Tilburg en e veertig uurpei Maastricht, scoren ook Enschede, I, dan kan je oA Leiden en de VU heel redelijk. mtje nemen m Utrecht, Rotterdam en Amsterdam i. De voorvrom (UvA) emdigen opvallend vaak onderde ons voor dm ^ aan. en om 32 umti Dat kleinschaligheid gunstig is. lur te werker, kteopdatjeé eer hebt om aas i: 'Wanneerki LANDELIJKE DEMONSTRATIE iursnognaaiii 'olgende dism ifikbenJanKit mens ALLE Til igingen') vertelt is om nog benvoor zijnde ir de buitensptGeen demonstratie, maar een erd afgewisseli Ie beperkte gt demofestatie heet het wat 'en van de 01'

ENQUÊTE

ELSEVIER

Kleine universiteit heeft vaker tevreden studenten wordt vooral bi) rechten en economie duidelijk als de Elsevier-scores vergeleken worden met de eerstejaarsaantallen van de opleidingen. Zo krijgen de drie kleinste rechtenstudies (Tilburg, VU en Maastricht) van hun studenten gemiddeld een 6,8 - terwijl de drie grootste (Utrecht, Leiden en UvA) gemiddeld 6,4 scoren.

De vragenlijst van Elsevier lijkt op eerdere enquêtes door de Keuzegids Hoger Onderwijs (in '91, '92 en '93) en op de resultaten van Nijmeegs onderzoek. Ook nu weer is het oordeel over docenten lauw, en hebben ook dit keer vooral de exacte studenten veel moeite met het studietem-

po. Veruit de meeste studenten zijn zeer te spreken over de zwaarte van de propedeuse. i : > e Tilburgse opleiding Nederlands recht komt met een eindoordeel van 6,9 als beste uit de bus; economie (6,6) is een goede tweede. Psychologie is de derde onderzochte opleiding van de KUB, ook hier is Tilburg nummer twee (6,7). Anders dan bij rechten en economie liggen de uiterste scores op deze landelijke ranglijst zeer dicht bij elkaar.

Het goede cijfer van rechten is vooral te danken aan de propedeuse ('geeft een goed beeld van het vakgebied').

bet docentenkorps, de academische vaardigheden, het wetenschappelijk denken en aan de kwaliteit van de syllabi. Goed scoren ook de 'communicatie met de student' en de studieadviseur.

Bij economie springen er drie categorieën uit: belasting propedeuse (deze is niet te zwaar in vergelijking met de vervolgstudie), de stages en de hoogleraren. Opvallend negatief is hier het oordeel over de academische vaardigheden en over de begeleiding van de studieadviseur: deze scoort een 4,9. Ook het lange wachten op tentamenuitslagen wordt, net als elders in het land, binnen de facul-

teit gehekeld.

De uitslagentermijn wordt eveneens in het hele land door de studenten Nederlands recht negatief beoordeeld (de Tilburgse faculteit boekt hier met een 5,2 haar enige onvoldoende). De studenten psychologie, ten slotte zijn in Tilburg goed te spreken over de locatie van de tentamens, de belasting van de propedeuse, de stages en over de studieadviseur.

1 3 e Elsevier-redactie vat alle scores samen mhitlijsten per studierichting. Opvallend succesvol blijken dan drie kleine universiteiten: Twente (viermaal eerste), Maastricht (eerste bij economie en geneeskunde) en Tilburg (eerste bij rechten, tweede bij economie). Van de grotere, algemene universiteiten doen alleen de VU en Leiden het goed. Beiden staan viermaal aan top, maar wel vaak met een klein verschil ten opzichte van het gemiddelde van de studierichting.

[FS/HOP/PvdB]

>

5 NOVEMBER

'De tijd dat we alleen maar Boe riepen is voorbij'

studenten zaterdag 5 novem'OH verhazinga te rekenen. M ienhonderd uu week impliceei iken overhovil enen. Maar teitit zat te mijmtvelke studentii reken lang veeiudeert. Ik mott og tegenkomn ade een perioè weken (net vooi ;wantdanmotolgehouden. fl /anomopzata/akken te vuifa ' veertig uut pa waarom zou ]t weken naai lit ilIkdurfdeslA isdehelftvmk l tijd kwijt is üos ••lei Joop van Bop de televisii en van de studiebevestigd worit 'dies die bij stioerd. Het grot! absoluut tabu zaken te praten jk onterecht OB m af te rekenei 'den zich groef 7 de Korte Heiaten over de dhzt dreigende g«',sehorecaonde!lUeplannenva •id worden. -41! als vroeger, d0 h niet meer pet <erkt rondjes U guldens op ea aan bier. Wotf s geldgebrek a ig gewoon wee' gestudeerd.

xiwer is^St.xn.'P

. ber in Den Haag gaan doen.

Een combinatie van demonstratie en manifestatie, van actie en debat. 'We willen niet aart er alleen maar wordt gescholden. , Met een serieus, inhoudelijk debat is meer te bereiken.'

O

ok de organisatoren zelf moeten er nog aan wennen: de 'linkse' Landelijke Studentenvakbond, het 'gematigde' Interuniversitair Studentenoverleg en de 'rechtse' Landelijke Kamer van Verenigingen samen aan één tafel om het programma van 5 november toe te lichten. Demonstraties zijn van oudsher het domein van de LSVb, ISO en LKvV beperken zich immer tot 'ludieke' activiteiten.

Hoe ernstig de maatregelen ook zijn, de aanhang van LKvV en ISO houdt niet van demonstreren. Dat heeft iets ordinairs. Praten en onderhandelen heeft sterk de voorkeur. De LSVb daarentegen vertegenwoordigt de studenten die in een optocht door Den Haag een middel zien om massaal hun onvrede te uiten. 'Het voorkomt misschien niet dat de plannen worden uitgevoerd', meent coördinator Van Egmond. 'Ondanks de demonstratie van 8 mei 1993 is er 600 miljoen gulden bezuinigd op de studiefinanciering.

Maar als je niet gaat wordt het voor politici een stuk eenvoudiger om op die weg door te gaan.' Zelf hebben de LSVb-bestuurders reeds geruime tijd geleden de overlegstrategie omarmd.

Terwijl lidbonden bezettingsacties uitvoeren (zoals de Delftse VSSD het ministerie eind september enkele uren bezet hield) praten zij zo lang mogelijk met minister en ambtenaren, ISO en LSVb zitten herhaaldelijk gezamenlijk tegenover de Zoetermeerse gesprekspartners.

I^ e opzetvan

de demofestatie

is

Wouter van Geffen (rechts) en Marko van Dalen: 'Geen geloof meer in demonstraties' [Foto: Enk van der Burgt]

MARKO VAN DALEN (20) EN WOUTER VAN GEFFEN (20),

STUDENTEN BIK

'Het lijkt wel Rusland' V

an Geffen: 'Mij zullen ze niet zien in Den Haag. Ik ben jarig en ga lekker feesten.'

Van Dalen: 'Ik moet werken dit weekend, en ik ga naar het feest van Wouter.'

Van Geffen: 'Mijn jongere broers gaan wel zaterdag. Maar zelf geloof

daarvan een afgeleide. Als vanouds zijn er voor en na de optocht optredens van bands. De optocht is echter ingekort in vergelijking met 8 mei 1993. Er is anderhalf uur voor ingeruimd, zodat na terugkomst voldoende tijd overblijft voor een ' d e b a t i n g - w e d s t r i j d ' t u s s e n kamerleden en studenten, en een forum met bestuurders, studenten en opnieuw politici. Van Egmond: 'De tijd dat we alleen maar Boe riepen en met spandoeken rondliepen is voorbij. VVe willen het ook erg graag over de inhoud hebben. Dat komt ook beter over bij de buitenwereld.'

1 3 e belangstelling in Tilburg om 5 november te demofesteren is ronduit lauw. Studenten, gevraagd

ik niet meer in demonstraties. Volgens mij bereik je meer met overleg tussen studentenorganisaties en de regering. In voorgaande jaren heb ik een paar keer mee gedemonstreerd, maar dat soort acties heeft nooit echt iets opgeleverd.'

Van Dalen: 'Nee, toen werden we uit

elkaar geslagen door de ME. Je mag amper laten zien wat je vindt. En in de media is er later ook alleen aandacht voor de rellen en de botbreuken. Het lijkt wel of we in Rusland wonen!' [Lvt]

BERT-JAN SOES (24),

naar hun plannen af te reizen naar Den Haag, reageren mat. Zelfs de immer actiebereide Progressieve Studenten Fractie lijkt met slechts een paar mensen op te dagen. Sommigen hebben geen tijd, anderen hebben een verjaardag, weer anderen betwijfelen het nut, terwijl een vierde erop wijst dat met het Ritzendebat van afgelopen week Tilburg het steentje wel heeft bijgedragen.

Een 23-jarige student bedrijfseconomie die niet met naam in de krant wil: 'Of ik ga demonstreren? Nee, ik woon in het Oosten en ik heb andere hobby's. Ik ga zaterdag naar het voetbal, of de stad in met mijn vriendin. Waar is het eigenlijk?

Nee, Den Haag is echt te ver. Dat is zes uur in de trein heen en terug.

Misschien als het in Twente zou zijn. Ik ben niet het type dat initiatief tot actie neemt. Ik ben zo iemand die denkt dat het toch niks uitmaakt of ik er nu bij ben of niet.

Anderen gaan wel voor mij. Ik ben tenslotte niet de enige die er 90 gulden op achteruit gaat.'

Een 24-jarige studente bedrijfseconomie: 'Ik ben gewoon geen demonstratietype. Misschien dat het soms wel nut heeft, maar op het moment volgens mij zeker niet. Het gaat niet goed met de economie, iedereen moet inleveren. Studenten kunnen wel protesteren, maar ik denk dat ze op weinig bijval kunnen rekenen.

Een kennis van mijn familie snapte niks van dat gezeur over de weekend- of weekkaart. Zo'n kaait wil ik ook wel, zei hi].' [PE/HOP/LvTj

VIJFDEJAARS ECONOMIE

'Anderen hebben het moeilijkef ' T k vind eerlijk gezegd dat stuX denten best wat in mogen leveren. Zo slecht hebben we het niet. Ik ken veel studenten die twee keer per jaar op vakantie gaan, ik bedoel maar. Zelf heb ik misschien wel makkelijk praten, met een bijbaantje en ouders die me financieel kunnen steunen. Maar toch: ik geloof nooit dat studenten echt onder de armoedegrens raken. Andere groepen in de maatschappij, zoals de bijstandsmoeders, hebben het

volgens mij veel moeilijker.

'Ik geloof wel dat het zin heeft om ergens voor de straat op te gaan. Tegen racisme heb ik meerdere malen gedemonstreerd, maar dat is anders.

Daarmee spreek je de Nederlandse bevolking aan, je laat zien dat zoiets niet kan. De regering op deze manier beïnvloeden heeft volgens mij weinig zin. De marges in het sociaal-economisch beleid zijn zo klein, je bereikt toch niks. Ik denk dat veel studenten zo redeneren. Maar de maatschappe-

lijke betrokkenheid is ook klein.

Het is makkelijk om op de KUB je handtekening te zetten tegen de 90 gulden bezuiniging op de beurs. Ik heb niet getekend. En als ik zou weten dat 40 procent van de studenten onder paars zou verhongeren, dan zou ik ook niet dat krabbeltje zetten, maar naar Den Haag gaan.

Zo'n handtekeningenactie is echt iets voor de patatgeneratie.' / l v t /

UNIVERS

3 NOVEMBER 1 9 9 4

Kunst & Wetenschap

HOGER OPGELEIDEN EN BEELDENDE KUNST

'Het is toch een joy forevef Zal iemand die doorleert, iemand die zich via een hogere oplei­ ding ontwikkelt tot intellectueel, zal zo iemand automatisch meer oog krijgen voor beeldende kunst? Ongetwijfeld, knikken marke­ ting­deskundigen en galeriehouders heftig in koor. Maar de diepere relatie tussen kunst en wetenschap, die lijkt zoek sinds het Bildungswissen nauwelijks nog in zwang is. Een beschouwing daarover met drie portretten van universitaire medewerkers (in spe) over de keuze voor een kunstwerk uit de collectie van de uitleen Tilburg. Daar wordt deze week de Nationale Dag van de Kunstuitleen wordt geopend.

Bert H effels

oxijm'

■

hoto s: Enk van der Burgt

\7iT aarom dit werk? Het was meer die Qual der Wahl, ik weet V V het niet. Het is een gevoel, ik ben niet op zoek naar een verhaal ot zo. Of naar mensfiguren, ook al ben ik antropoloog. Ik kan alles hebben: schilderijen, olie, grafiek en klein beeldhouwwerk. A ls het maar geen noeste huisvlijt is. Rothko, Hockney, Bacon, maar ook iemand als Arman­ do. Ik krijg nog wel eens wat kunst van vrienden en ik koop natuurlijk zelf ook. 't Is toch een foy forever, nietwaar.' [MvA] Bas van der Kley, docent Wijsgerige A ntropologie Kunstwerk: 'Hoogdruk III' van F rank van den Heuvel / T ^ nthousiasme voor kunst', zo consistentie, de academische weten J—/ vertrouwt ons een kunstuitle­ schappers dus, zijn voorzichtig ner toe, 'vereist behalve harses ook met wat ze aan de wand hangen en kloten, dat wil zeggen, hij moet ero­ ontwikkelen liever een gedogen­ tisch makkelijk ontvlammen.' De de, maar ironische distantie tegen­ intellectueel lijkt vooral met de ge­ over het kunstenaarsvolkje en zijn laagdheid van kunst moeite te heb­ produkten. Hun werkkamers ogen ben. 'Hij ziet en voelt wel wat er in lekker slordig of juist pijnlijk net­ een werk leeft, ook ontbreekt het hem jes en kaal. Artistiek neutraal met als hij hier opduikt meestal niet aan kalender, boekenkast, en zelf uit­ geld, maar hij is snel door deze meer­ vergrote vakantiekiek (de Jungfrau koppige slang met de gespleten ton­ bij helder weer), want artistieke getjes in verwarring gebracht. Die smaak in de aankleding duidt al vele lagen maken hem, die veroor­ snel op pretenties die moeilijk deeld IS tot het hanteren van een­ waar gemaakt kunnen worden. duidige begrippen, kopschuw. Met Joyeuze uitzonderingen natuurlijk andere woorden hij heeft te weinig daargelaten. Maar dat zijn al vlug guts, of in goed­Nederlands, geen zonderlingen in de ogen van hun noemenswaardige massa kloten. collega's.

Veel intellectuelen, de completen Toch zijn wetenschap en kunst niet te na gesproken, zijn vlug tobbe­ loten van dezelfde stam. In de oud­ rige pluizers; ze gaan het schilderij heid en in de renaissance waren ondervragen, jawel on­der­vra­gen en veel wetenschappers kunstenaar verdragen maar moeilijk dat het niet en omgekeerd. En echte weten­ antwoordt zoals zij willen dat het schappelijke brille heeft ook nu antwoordt. Zi) verdragen maar moei­ nog een artistieke component. Als lijk dat hun verwachtingspatronen het goed is, is een wetenschapper ontregeld worden, om het eens in hun een even gepassioneerde voyeur taal te zeggen.' als een schilder. Een goede weten­ schappelijke publikatie dient een AiVetenschappers die de indruk wil­ bewust onderkoeld verslag te zijn len wekken in hun werk te streven van hartstochtelijk onderzoek dat naar objectiviteit, verifieerbaarheid, soms een zeer onorthodox verloop statistische significantie en logische heeft gehad. In tegenstelling tot de

schilder mag zijn fantasie niet met hem aan de haal gaan. Een goed schil­ der moet zijn eigen werkelijkheid maken, waar wetenschappers vaak door noest laboratoriumwerk, door veel weg te strepen en soms door ongewoon combinatorisch denkwerk iets aan de werkelijkheid ontdekken dat niemand nog gezien heeft.

Maar helaas, de ver doorgevoerde specialisatie in de wetenschappen en vooral de dwang economisch nuttig werk af te leveren scheppen in de wetenschappelijke wereld een kli­ maat dat beslist ongezond is voor sapvorming en klierwerking die van wetenschap e^n vorm van kunst kan maken.

IZ> e filosoof Max Scheler, een den­ ker uit het begin van deze eeuw noemde dat het Herschafts­ of Leis­ tungswissen, n u t s k e n n i s . Die draagt maar in zeer beperkte mate en eenzijdig bij tot persoonlijk­ heidsvorming en de abdominale sapvorming die voor de kunsten vereist is. Daarvoor is volgens Scheler een ander soort kennis no­ dig: het Bildungswissen. Bij die kennis gaat het vooral om een ana­ lyse van de werkelijkheid die erop uit is de Samenhang te vatten van wereld en natuur, mens en maat­ schappij. Een brede en beetje die­ pe Bildung, waarin ruim plaats is ingeruimd voor kunst, is een uit­ stekende verdedigingswal tegen de sluipende vijand van het nuts­ denken.

Dan is er nog een trap van kennis, die Scheler het Erlösungswissen noemt, een kennis die vandaag de dag al helemaal in rook is opge­ gaan, want het object daarvan is de A bsolute Werkelijkheid. Dus God en de eeuwige orde van het heelal, kennis van A lfa en Ome­ ga, van begin en eind. Een merk­ waardig soort kennis, want als het goed is komt die tot stand tegen beter weten in. We weten dat bij­ voorbeeld de vraag waar we van­ daan komen en waar we naartoe gaan, principieel onbeantwoord blijft. En toch mag deze vorm van pure speculatie rond deze meta­ fysische problematiek niet ver­ waarloosd worden en verdorren.

' 'r~\ it is een heel fraai werk, ik zou het misschien wel kopen. l—y Het is kleurrijk en decent, scherp en toch vaag. In kleur bijna wanstaltig, hard blauw en flets groen, maar in deze combi­ natie werkt het. En het is niet symmetrisch. Daar moet ik niets van hebben.'

'Kleur moet! Kandinsky, de impressionisten, Bonnard. Misschien als compensatie voor mijn persoonlijkheid. Eh, niet dat ik kleur­ loos ben, eerder wat triestig soms. Ik zoek ook een zekere balans in kunstwerken. Het leuke is als het niet in balans lijkt, maar het later toch blijkt. Een kunstwerk moet groeien. Snap je?'

'Ach, ik kan ook helemaal niet zeggen: daar hou ik van. Ik ben altijd aan het zoeken. Dat geldt ook voor mijn onderzoekswerk en voor de kunst die ik zelf maak. Nieuwsgierigheid: waarom gebeuren dingen zoals ze gebeuren, constant de behoefte om achter de wer­ kelijkheid te kijken. De dingen die je niet kunt verklaren, toch proberen te verklaren.'

'Kunst en wetenschap zijn allebei grensverleggend, het proces van ermee bezig zijn is hetzelfde. Alleen het uiteindelijke resultaat, de interpretatie is anders. Onderzoeksresultaten zijn eenduidig; een kunstwerk wordt gemaakt door de kijker.'

'Nee, een hoger opgeleide heeft absoluut geen voorsprong als het gaat om waardering van kunst. Absoluutniet! Kunst is eigen. Je moet ontvankelijk zijn om kunst te willen begrijpen en je moet een be­ paald niveau ontwikkelen om haar te kunnen begrijpen'. [MvA] Peter van Tilburg, senior researcher bij het Instituut voor Ontwik­ kelingsvraagstukken (IVO) Kunstwerk: 'Rite' van f. Lie a Fo.

Daar kunnen wij modernen hartelijk om lachen, maar Scheler weet als geen ander duidelijk te maken dat deze drie soorten kennis tegelijk moeten nagestreefd worden. Wan­ neer de ene vorm van kennis de an­ der verdringt, dan komen er rampen.

De wanorde en de deplorabele econo­

" D ^^"^ ^""^'^ ''^ prachtig. Je kunt er een hele tijd naai kijken en J ­ V steeds nieuwe dingen in ontdekken. Bij mij moet het in een keer klik! zijn. Kleur vind ik mooi, blauw, geel en rood. Fotografie trekt mij het meest. Realistisch, strak en duidelijk. Structuur en lijnen. Niet dat gekras of al die kleuren door elkaar. Verbanden en logica, daar gaat het om. En geld.

Geld hoort ook bij kunst. Ik wil altijd precies weten hoe veel zo'n ding kost en of het de prijs wel waard is.' [MvA] Sandor Noordermeer, vierdejaars student Bedrijfseconomie Kunstwerk: 'Maarten Beks' van LJ.A.D. Creyghton

mische toestand van de Oostblok landen en Rusland, waar de Marxis tische 'theologie' en moraal decen nialang tiranniek gehandhaafd wer den tegen het individu in, zijn eei voorbeeld.

Noch Scheler, noch welke anden knappe kop kan een recept gevenvooi het gewenste evenwicht tussendf drie soorten kennis. ledere gene ratie moet daarin weer tastenil haar weg zoeken. Het enige wat erop zit om daar een beetje syste­ matisch inzicht in te krijgen, isn de geschiedenis te zoeken nam periodes waarin dit evenwicht duidelijk verstoord was, daanai de gevolgen zorgvuldig in kaart tt brengen en te analyseren. Dat i­ een belangrijke taak van de mem wetenschappen, waaronder theo logen, literatuur­ en taalweten schappers onontbeerlijk zijn. Uit eindelijk is elk weten, ook het wetenschappelijke een weten­te gen­beter­weten­in.

De artiest, of dat nu een weten schapper of een schilder is, leett voortdurend in het bewustzijn dat de wil tot macht of weten gewot teld is in de onmacht of het niet weten. Daaraan ontlenen ze beiden hun kracht. Een tragische paradox

De opening van de Nationale Daf van de Kunstuitleen ia vrijdag i november om 16.00 uur. Op die das wordt een serie speciaal vervaardig­ de kunstwerken gepresenteerd met als thema 'stilleven'.

T J N f I V F " R S ^ ^ 3 NOVEMBER 1994 Interview

natuurkundige Kees Mou­ n heeft zich in minder dan n jaar opgewerkt tot een (llegelid dat volgens ingewij­ n de discussies 'de •oodnodige scherpte en 'pamiek' verleent. Na tien

COLLEGELID MOUWEN ZIET VOORLOPIG GEEN REDEN TOT FUSIE

'Ook in Tilburg zal gekozen moeten worden'

laanden KUB laat de van de igeschool Leeuwarden lomstige bestuurder zich 'ennen als een man die vindt dat de KUB zich zelfbewuster moet opstellen. 'Ik geef niet iel voor al die geluiden over luiting van kleine instellingen of gedwongen fusies. Daar is wat Tilburg betreft geen enkele reden voor.'

De KUB moet de kracht in eigen huis zoeken, meent Mouwen. Met meer vrijheid voor de faculteiten en duidelij­ ker keuzes. Voor faculteiten, studierichtingen, disciplines.

Echt kiezen dus, want de kool en de geit sparen, 'dat kan niet langer'.

Pieter Siebers ', Ji­S'^' ~''^"''^­^­

■ Collegelid Mouwen: 'Een universiteit mag een wat gei< instituut blijven. Ik liou wei van mensen die avonden vreselijk doorzakken, maar de dag erna wei iets heel goeds en origineels sclirijven. Dat moet je koesteren, niet doodbesturen met aiieriei regels en nota's' [Foto: Enk van der Burgt]

H

et loopt tegen tienen op een door deweekse avond in restaurant L'Auberge als Kees Mouwen het ser­ vet terzijde legt. Nee, hij begrijpt de mensen niet die zich grote zorgen maken over de toekomst van de Til­ burgse universiteit. 'Wie kan mij één goede reden geven waarom wij, zoals anderen zeggen, op korte termijn zouden moeten fuseren? En waarom zou het ministerie in 's hemelsnaam een instelling als deze willen ophef­ fen? Wie de verschillende beoordelin­ gen er op naslaat, wie bekijkt hoe faculteiten het in vergelijkingen er van af brengen, die kan toch niet anders concluderen dan dat de vlag er over het algemeen uitstekend bij­ hangt. Het Calimero­syndroom waar sommigen hier aan schijnen te lijden, is misplaatst.'

Voor Mouwen staat als een paal bo­ ven water dat de KUB ook in de toe­ komst een zelfstandige instelling kan blijven. Dan moet echter wel conse­ quent worden gewerkt aan de verster­ king van de eigen strategische posi­ tie. 'Die is gelet op denominatie en regionale ligging zeker niet zwak. Als daarnaast wordt gekozen voor het versterken van de reeds aanwezige sterkten in plaats van het verder groeien 'in de breedte' ontstaat een sterke instelling. Wordt het gecom­ pleteerd door strategische allianties _ qf ­afspraken met de zuidelijke zus­ terinstellingen, dan zal zeker bij een goede regionale en politieke veranke­

ring niemand Tilburg wat kunnen maken. Zelfs geen kabinetsforma­ teur die geld tekort komt.'

Mouwen ziet een grotere dreiging in het afglijden tot een middelmatige re­ gionale universiteit als er niet vol­ doende gekozen wordt 'voor eigen sterkte en kwaliteit'. Maar als we op sterkte zijn, ach en wie weet, mis­ schien, groeit er op termijn dan nog iets fusie­achtigs, op strategische gronden, met Eindhoven. Dat zou toch mooi zijn.'

: ^ i j zijn entree op de KUB, zo'n ne­ gen maanden geleden, keek Kees Mouwen zich nog de ogen uit. Hij was toeschouwer bij een twee dagen du­ rende conferentie in noord­Limburg waar tout KUB aanwezig was. De decanen van de faculteiten, directeu­ ren van onderzoekscholen, topamb­ tenaren, zich allemaal buigend over honderden pagina's contouren van het ontwikkelingsplan ­ de blauw­ druk voor de toekomst van de KUB. Het toverwoord daar wasbotiom up.

De mensen op 'de vloer' konden zeg­ gen hoe het moest, het college luis­ terde en zou, zo was het tenminste bedacht, later deze biainstorm verwerken tot een duidelijk plan.

Mouwen moet daar in stilte ge­ dacht hebben dat het weliswaar overliep van de goede bedoelingen, maar weinig effectief was. Hard­ op zeggen doet hij dat liever niet als collegelid ­ daarvoor hecht hij teveel aan goed, collegiaal be­ stuur. Maar, hij is ook nog visiting professor Strategie en Innovatie aan Glasgow University en pre­ cies die achtergrond verschaft hem gelegenheid te zeggen dat de li­ teratuur over strategisch manage­ ment 'andere dingen' zegt over effec­ tief bestuur.

Kees Mouwen kreeg het idee in Lim­ burg 'op een rijdende trein te spring­ en, af en toe op een klein station iets te kunnen vragen over de bestem­ ming en vervolgens met enkele pas­

sagiers nog wat gedachten uit te kun­ nen wisselen'. Zo'n opzet lijkt hem niet voor herhaling vatbaar. 'A ls we ons werk goed doen, kunnen we ook op een eenvoudige, andere manier te weten komen wat de top van deze in­ stelling denkt. We hebben overleg­ momenten genoeg, zo dunkt me.'

Het is een understatement voor het aantal vergaderingen en de hoeveel­ heid nota's waar het ambtelijk appa­ raat jaarlijks voor tekent. Mouwen: 'En los van het enorrhe aantal, de

inhoud ervan is, laat ik het zo uitdruk­ ken, niet altijd even helder. 'Slechts enkele A­4tjes met die essentie lijkt me in een groot aantal gevallen vol­ doende voor een fatsoenlij ke bestuur­ lijke discussie. Dat voorkomt het verschuilen achter formuleringen, het bevordert overleg over hoofdza­ ken en het dwingt tot keuzes.

H e t personeel van L'Auberge ziet nauwlettend toe dat de glazen gevuld blijven maar moet constateren dat het gezelschap bestaat uit matige drinkers. Kees Mouwen houdt het bij een glas Elzaswijn. De in Breda gebo­

' Kiezen we niet dan zijn we straks in te veel zaken mediocre en dat maakt je ais universiteit pas echt zwak' ren ingenieur noemt zich een zake­ lijk, analytisch man die per toeval in het bestuurdersvak terecht gekomen is. Hij was een veelbelovend student natuurkunde aan de Eindhovense TH ­ cum laude kandidaats­ en doctoraal, promoveerde op 27­jarige leeftijd, was op z'n dertigste directeur van de Laboratorium School Zeeland om vier jaar later directeur van de HTS in Leeuwarden te wor­ den. De fusiegolf die het HBO in de jaren tachtig kenmerk­ te, maakte hem tot waarne­ mend collegevoorzitter van de Noordelijke Hogeschool in Leeuwarden.

Wat hem in zijn eerste dagen in Tilburg m e t e e n opviel ('écht kenmerkend voor de KUB') was de loyale sfeer on­ der ambtenaren en weten­ schappers. 'Ik trof bijna uit­ s l u i t e n d aardige m e n s e n , gemotiveerde mensen die al­ lemaal wel wat op te merken hadden, maar wel vooral de zaak wilden dienen.' In de we­ ken daarna, toen hij het ene na het andere gesprek voerde om zich in te werken, is dat beeld niet veranderd; 'Deze universiteit kan trots zijn op zulk personeel.'

Hij benadrukt de loyaliteit ook uitvoerig als de bestuurs­ cultuur van de universiteit ter sprake k o m t . Recent ver­ scheen er een nota waarin ook Mouwens hand te herkennen is. Daarin het voornemen minder ­ dikke ­ nota's te schrijven, minder overleg te voeren, meer te besturen op hoofdlijnen en wordt er meer vrijheid van handelen voor diensten en facul­ teiten voorzien. 'De decentralisatie wordt momenteel in Tilburg vooral met de mond beleden', zo meent Mouwen. 'We decentraliseren voor­ al het centrale idee en zetten er ver­ volgens een regiment planning en controleambtenaren op om te kijken of iedereen zich toch wel aan de afspraken houdt. Dat moet wel lei­ den tot gemor, hoewel ik de mate ervan niet wil overdrijven. Maar het

is een feit dat we met nogal wat bu­ reaucratie zitten die voor een deel op wantrouwen is gebaseerd. We moe­ ten toe naar een situatie waarin de hoofdlijnen vast staan en mensen veel meer vrijheid krijgen om beleid te voeren. En dan moet je maar accep­ teren dat ze bij A soms andere gordij­ nen kopen dan bij B. So what.'

Inderdaad, zegt Mouwen, je moet dan ook accepteren dat de ene faculteit haar zaken, onderzoek bijvoorbeeld, anders organiseert dan de andere. Hij zegt 'meer dan voldoende vertrouwen in onze mensen' te hebben om ver­ gaand bevoegdheden uit handen te geven. Inderdaad legt dit grotere verantwoordelijkheden bij de be­ stuurders van de faculteiten. Laat ze dat maar waarmaken! En na­ tuurlij k komen we als College van Bestuur regelmatig langs om te horen of alles nog goed loopt. Is dat niet het geval dan moeten we ook meteen om tafel gaan zitten om samen dat probleem op te lossen.'

P ' J e e , hij is niet bang dat de dis­ cussie over hoofdlijnen en keuzes de goede verstandhoudingen op de universiteit ernstig zullen verstoren.

Hij zoekt naar een elegante formule­ ring waarmee hij duidelijk kan ma­ ken dat die trouw aan de instelling, die loyaliteit ook schaduwzijdes heeft. 'Laat ik het zo zeggen. We wil­ len elkaar hier zo graag te vriend houden, dat we harde besluiten en duidelijke keuzes soms uit de weg gaan. Dat zie je uitstekend geïllus­ treerd in het ontwikkelingsplan.

Daar willen we veel te veel en dat gaat niet. We sparen de kool en de geit.'

Kiezen, dat moet in eerste instantie het College van Bestuur doen, vindt Mouwen, 'daar worden we tenslotte voorbetaald'.Ennatuurlijk, zo haast hij zich eraan toe te voegen, doe je niet aanwild west management. Het gaat erom dat wevoorwatwe kiezen com ­ mitment verwerven, dat mensen so­ lidair zijn met die keuzes.'

Waarvoor precies gekozen moet wor­ den, laat hij goeddeels nog in het midden. 'Ik kan me hier nu niet laten verleiden om zoiets te zeggen als dat we sommige faculteiten moeten slui­ ten. Maar neem nu die dreigende be­ zuinigingen. De omvang ervan doet vermoeden dat de minister het hier met een kaasschaa£methode,niet redt. Wij dus ook niet! Ook hier zal gekozen moeten worden. Doen we dat niet, dan zijn we straks in te veel zaken mediocre en dat maakt je als universiteit pas echt zwak. Maar als je kiest, kies dan strategisch en voor een lange termijn en accepteer die keuze, ook als het even tegenzit.

Zouden wc bijvoorbeeld besluiten om de Faculteit der Letteren hier te hand­ haven, dan moeten we daar met z'n allen ook tenminste tien jaar 'voor gaan'. In die context zal die faculteit verduveld goed begrijpen wat haar te doen staat; dat zie je nu al. Uit onder­ zoek in organisaties is gebleken dat zulke solidariteit een positieve uit­ werking heeft op het functioneren en de output van de organisatie als ge­ heel. Kortom, zelfs in situaties van dreiging verdient het nog de voorkeur om via heldere keuzes en een breed conimftment daarvoor de problemen te lijf te gaan.'

U N I V E R S 8 5 ^ 3 NOVEMBER 1994

Contrast Zingen bij contrast Matsertjes zijn beHeeft het notenschrift nog gehei- Als je van je maandag-avond echt een Husk Studentenwintersportreizen doeld voor medemen voor je? Contrast ontsluiert ze g e z e l l i g e , o n t s p a n n e n d e a v o n d w i l t werkers en studen- voor je in een cursus solfège. Deze m a k e n , k o m dan eens langs in het Macursus is ook voor m e t leden be- ranatha-complex! Bel voor info. Caro- Husk Studentenwintersportreizen gaat supervoordelig ten van de KüB. stemd. Aanvang cursus: maandag line: 632138. naar Les Arcs en Les Sept-Laux. Al vanaf ƒ458,- incl.

Mits de lengte de 21 november om 19.30 i n d e Marasuperskipas, maaltijden, gratis gebruik snowboards en dertig woorden niet natha aan de prof. CobbenhagenCongres te boven gaat belaan. Kosten: Fl. 7,50. Voor meer ingratis t-shirt. Informatie: Michel, 360037 of ErwinMilieugericht integraal ketenbeheer. draagt de prijs Vijf formatie, bel Caroline: 013-632138.

Dit is de ondertitel van h e t congres: 439511. gulden. Tot zestig 'Een d u u r z a m e bedri|fskolom?', georwoorden kost een ganiseerd door de Wim Bogers Stichting De Comedy-train op 10 november in de aula. Ook is het inatsertje tten gulk o m t op donderdag 10 november mogelijk een reader m e t aanvullende den. Berichten met Sportura Reizen naar T i l b u r g . Bekende s t a n d - u p een (para) commer- comedians zoals Raoul Heertje, Bas artikelen te bestellen voor f 1 5 , - . Zie het m e m o b e r i c h t voor meer informacieel karakter kosGrevelmk en Erik van Sauers tre- tie. Schrijf je in op k a m e r R27 of bij de Goedkope studentenskireizen naar Frankrijk, vanaf ten f 25,- en moden op in T h e a t e r Zaal Z e s t i e n . stand in gebouw A of bel 662747. f 449,-. Inclusief busreis, appartement, skipas en gen niet meer dan dertig woorden Aanvang:20.30uur. Entree: f 12,50. alle maaltijden. Voor info bel Eric, tel. 632819. bedragen. Maximaal twee matserComedy-train Zuid tjes per activiteit.

Interesse? heeft nu een vast station in Tilburg. Het om actief te worden in de bedrijven- startsignaal wordt gegeven op zaterdag contactencommissie van VITE-in- 12 november in Theater Zaal Zestien.

Studentenskireis Snap jij liet nog??? temational. Over de werkzaamhe- Open inschrijving, dus meld je aan als Per 01-01-1995 gaat de beurs voor den binnen de commissie kun je s t a n d - u p c o m e d i a n . Voor m e e r infou i t w o n e n d e s t u d e n t e n m e t f 9 0 , - meer informatie verkrijgen tijdens 013-368381 (Huub|.

27 Januari 1995 naar vijfsterrenskigebied 'Les Deux omlaag. Wil ook jij meer duidelijk- onze kantooruren in de VITE-kaAlpes' (200 km piste, 3560 m hoog) f 520,heid over de studiefinanciering en de mer. s t e l s e l h e z i e n i n g e n , k o m dan op 8 inclusief 10-daagse reis, superskipas (incl. 1 dag Gevraagd november om 14.00 uur naar A l 87 T e g e n v e r g o e d i n g k o p i e ë n v a n de toegang tot AIpe d'Huez) en luxe bus. Informatie(boven de koffiekamer van A). TSO KUB-geschenkenshop heeft de landelijke studentenvakbond De KUB-geschenkenshop heeft tij- c o l l e g e d i k t a t e n OF I (voor f i s c a a l René: 674951. economen) van dhr. Oosterhout, ISO uitgenodigd om verslag te doen delijk twee aanbiedingen:dames-/ s e p t . - d e c . '94. Tel.: 030-943432 Marover de laatste ontwikkelingen en zij h e r e n h o r l o g e van f 59,95 voor f co V e r m i n . geven op al j o u w vragen een a n t - 49,95; dasspeld van f 29,95 voor f woord.

Bijverdienen 22,50.Deze artikelen (en nog r u i m t w m t i g a n d e r e geschenken) zijn Jij verkrijgbaar bij de kas in de hal van Wil jij laten zien dat jij nog meer noten 10 November: Jurlstenfeestü gebouw B, dagelijks geopend van op je zang hebt? Kom dan op ma-avon- Schoonmaakbedrijf Kerkhof is op zoek naar Het is weer zover: vanaf 22.00 uur kun 10.00-16.00 uur. De aanbiedingen din Maranatha eens langs bij Studenten- glazenwassers. Leuk verdienen op dagen die je zelf je uit je dak gaan op het welbekende gelden zolang de voorraad strekt. koor Contrast! Bel voor info. Caroline wilt werken? Bij ons kan dat! Dit bepaal je namelijk Juristenfeest in het Noorderligt. Na:632138. tuurlijk zal er ook weer een swingenzelf. Wordt een van onze zelfstandige, enthousiaste en de coverband optreden, n.l.GoNutz!.

Een duurzame bedrijfskolom? flexibele glazenwassers. Bel 013-366441 of 434722, Entree: f 5 , - (v.v.k. |, f 6 , - aan de zaal. De WBS organiseert op donderdag Beste Docent Verkiezing V.v.k.: 7, 8, 9 november, 12.00-14.00 10 november een congres over mivraag naar Giovanni.

In de week van 7 t/m 11 november orgauur, hal geb. A. Tot dan! lieugericht integraal ketenbeheer. niseert VerenigingFractie Vrijspraak de Tijdens het middagprogramma vin- Beste D o c e n t Verkiezing 1994/1995. den drie parallelle sessies plaats: le- Wij roepen jullie a l l e m a a l op o m te Studentenkroegentocht vensmiddelen, consumer electro- s t e m m e n voor de docent die volgens jou Alle goede studentenkroegen van Til- n i c s & h o u s e h o l d appliances en 'de beste' is! Stemformulieren worden Zin in veel sneeuw? burg zijn weer present op dit studen- chemie & kunststoffen. Voor stu- uitgedeeld tijdens de hoorcolleges en de tenspektakel op dinsdag 15 novem- denten geldt een gereduceerd tarief m e e s t e extensieve werkcolleges, dus ber. 10 Bier/fris en 1 uniek kroegen- v a n ƒ 15,- ( i n c l u s i e f l u n c h en zorg dat je er bent enstem voorde beste Busreis + 7-daagse skipas -i- skilessen + tocht t-shirt voor slechts f 1 5 , - . Ver- borrel).Schrijf je in op kamer R27 of docent! skimateriaai -i- appartementshuur vanaf f 499,-. koop op 9, 10, 11, 14 en 15 november bij de s t a n d in g e b o u w A of bel Gratis gebruik snowboards, video-opnames, van 12.00-14.00 uur, gebouw A. 662747.

Bestuursleden gezocht AIESEC is de grootste studentenorganisatie ter wereld. AIESEC houdt zich onder andere bezig m e t het werven van stages voor buitenlandse studenten, het organiseren van congressen en bedrijvendagen en met The World Game (23 november). We zijn op zoek n a a r n i e u w e b e s t u u r s l e d e n . Voor geïnteresseerden is er op woensdag 9 november een voorlichtingsmiddag om 16.00 uur in SZ 23.

Kennis getoetst?

Zijn je r e s u l t a t e n van de toetsen slecht? Durf je niet eens meer enveloppen met het KUB-logo open te maken? Dan zijn er drie opties: je stopt m e t studeren, je s t o p t m e t stappen of je schrijft je in voor bijles. StichtingBijlescentrale Tilburg regelt voor jou een goede en betrouwbare hi jlesdocent. Voor meer informatie bel 013-353198 (leroen Stoop), 013-358411 (Eric van den Bedum) of 013-359302 (Edwin van Bommel).

Stage en Afstuderen AE Efact organiseert vandaag om 13.45 u. in AZ 08 deze voorlichting m e t mePortfollomanagement dewerking van docenten en een per- F.A.T. M e r c u n u s organiseert op 18 soneelsfunctionaris. Aan te bevelen nov. een workshop over portfollvoor 3e en 4e jaars! o m a n a g e m e n t bij U A P - V e r m o gensbeheer te Eindhoven. Leden gratis, niet leden f 5 , - . Interesse?

Derdejaarsscriptie Schrijf je in op k a m e r R-7 of belKan het schrijven van een derdejaars- 662992. scriptie leuk zijn? De reiscommissie van Efact weet dat het kan! Wil jij ook in Frankrijk een achtergrond vinden Unilever voor je scriptie, ga dan mee en ben Dhr. Keepers (Management Deveverzekerd van een leuke studiereis en lopment Officer) zal op 17 novemeen goede scriptie. Informatie en in- ber een lezing over de carrièremoschrijving in de EFACT-kamer R l . g e l i j k h e d e n bij U n i l e v e r geven.

Deze Mercurius lezing vindt plaats in Q Z 101 en zal om 15.45u aanEconomisch vuur... vangen. Na de lezing volgt een afIn februari 1995 presenteert Efact: de sluitende borrel. eerste economische spelen. De bedrijven staan al te popelen. Laat ook bij jouw de vonk overslaan. Durf jij ook Audities de uitdagingaan met het Nederlandse Het Nederlands Studenten Kamerbedrijfsleven? koor z o e k t voor h e t project '95 (vooral mannelijke) zangers. Audities: 08.11. Leiden, 09. en 15.11.

Derdejaarsscriptie BE A m s t e r d a m , 16, 17.11. U t r e c h t , Op Donderdag 24 November organi- 18.11. Nijmegen. Bel voor meer seert efact voor bedrijfseconomen een info: Natascha 030-315005 of Clauderdejaarsscriptie voorlichting om dia 071-146165.

13.45 in SZ 17.

Accentprogramma BE Op donderdag 10 N o v e m b e r wordt door alle secties voorlichtinggegeven in de accent programma's en de algemene programma's vooreerste doctoraal BE en v e r k o r t e opleiders. De voorlichtingvindt plaats om 12 45 in CZIOI.

Beste Docent 'Sjonge-jonge, wat een prutser, zeg!'

Jullie hebben toch altijd een oordeel klaar over docenten? Komt mooi uit! In de week van 7 november worden er door ECCO, TEV en Vrijspraak weer 'Beste-Docent-Verkiezing'-formulieren uitgedeeld.

Vul ze óók in! Want het enige dat t e l t , is d i e g e n e die z ' n m e n i n g meldt...!

Paardrijden?

Kom eens naar onze wekelijkse lessen, of oe mee aan een van de activiTe koop teiten. Zowel beginners als gevorder- Een nieuwe 486DX2-66 computer, den zijn welkom bij Cave ne Cadas. scusi II systeem. Telefoon 1013Bel voor info: Ton (013-360942) of 438209 (Robert).

Brigitte (013-368059).

Gevraagd Iemand die goed overweg kan met boekhoudprogramma 'King'. Per week ± 3 a 4 uur. Tel.: 013-632292.

Snap jij het nog???

Per 1-1-1995 gaat de beurs voor uitwonende studenten met f 9 0 , - omlaag. Wil o o k jij m e e r d u i d e l i j k h e i d over de studiefinanciering en de stelselhezieningen, kom dan op 8 n o v e m b e r o m 14.00 uur naar A-187 (boven de koffiekamer van A). TSO heeft de - landelijke _,_ studentenvakbond ISO uitgenodigd on itgenodigdom verslag te doen over de laatste ontwik latste o n t w i k kelingen en zij geven op al jouw vragen een antwoord.

Nederlandse skileraren, 4 tot 12-persoons ' appartementen, individuele en groepsaanmeldingen.

Bel voor gratis bruisende aktieve skifolder: Sportiek 08870-17770. Lid SGR.

universitaii Donderdag 3 noVembei Promotie drs. G. Hes. Promoi» prof.dr. Th.C.M.J. van de Klunda.

Titel proefschrift: 'Risico mj economische theorie en de eco» mische praktijk'. Aula KUB, 161;

Lezing 'De Identiteit van de Stii Tilburg'. Org. Studium General' i.s.m. FWW in het kader v a n t chipolis. Lezingen, voordrachta presentaties. KUB, Q Z 101,10«| u u r en YZ 1, 14.00 uur.

ITK-colloqumm.

Eric Steven Ai w e l l ; M e l d i n g s t a t i s t i c s wii|! linguistics in english corpus-t»' ned language modelling. KUB | 322, 15.45-17.00 uur.

Vrijdag 4 november Promotie ir. S.C. Borst. Proraoit' prof.dr.ir. O.J. Boxma. Titel proel schrift: 'Polling S y s t e m s ' KUB, 16.15 uur.

Donderdag 10 novemba Congres. 'Een duurzame bediiifi kolom'. 5e Congres Wim Hoger Stichting. Aula KUB, v.m. en n.i

Vrijdag 11 november

GoGo Tours 0 1 0 - 4 1 4 2 5 9 9 . SGR/ANVR

Concert-.Peter Schreiber, temn: Walter Olbertz, piano. Org. K« ninklijke Liedertafel. Aula KUI 20.15 uur.

LANDELIJKE COLLECTE

HET HELE JAAR D O O R UIT VOORRAAD LEVERBAAR

"NEDERLANDSE BRANDWONDEN GIRO 202122; BANK 70,70.70.643

Boekhandel Gianotten Prof. Verbemelaan 100 Tilbui^ Tel. (013) 651111

U N I V E R S PER POST: v i j f e n t w i n t i g g u l d e n p e r jaar S t u d e n t e n die U n i v e r s t h u i s willen o n t v a n g e n k u n n e n een p o s t a b o n n e m e n t n e m e n van f25,- per studiejaar (ongeacht het aantal n u m m e r s ) .

H e t a b o n n e m e n t s g e l d k a n gestort w o r d e n via een acceptgirokaart die u w o r d t toegestuurd na inlevering van onderstaande, volledig ingevulde bon.

N a o n t v a n g s t v a n d e b e t a l i n g zal U n i v e r s w o r d e n t o e g e z o n d e n . D o o r d e tijd d i e d e a d m i n i stratieve h a n d e l i n g vergt, k a n h e t t w e e tot drie w e k e n duren voordat de krant daadwerkelijk wordt toegestuurd.

/

3 0 OKT.

bcript van zi

vijftig jaa

'geschreven.

t

erdedigbae

en hoge ai

'^0 oordeelt 1--

Eigenlijk is

Woensdag 16 novembei

STUDIEBOEKEN

i/lndt Gusta;

Concert: Vermeer Stri/kkwam Org. Koninklijke Liedertafel. Aali KUB, 20.15 uur.

Naar o.a. Frankrijk en Oostenrijk. Bus, app. en skipas 3l vanaf f 299,-. Voor groepen speciale kortingen. '

Bij het opru

Maandag 7 november

Inaugurale rede prof.mr. R C\ Galle, bijzonder hoogleraar Cé tie in eigentijds perspectief'. Aiil; KUB, 16.15 uur.

Goedkope skireizen

'ACHTU

I wetenschap schoten.

Michel Kr

SNEEUW, SNEEUW, SNEEUW! Razendvoordelig skiën in Frankrijk, Oostenrijk en Ital» • bus + appartement + skipas v.a. ƒ 299,• bus + halfpension + skipas v.a./ 499,-

X

ADMINISTRATIENUMMER:

NAAM:

ADRES:

POSTCODE + WOONPLAATS: B o n n e n k u n n e n w o r d e n i n g e l e v e r d of o p g e s t u u r d w o r d e n n a a r U n i v e r s , k a m e r A 1 7 , P o s t b u s 9 0 1 5 3 , 5 0 0 0 LE T I L B U R G .

B e l voor di brochure

U N I V E R S ^ 1 3 NOVEMBER 1994 Wetenschap

ACHTIGJARIGE PROMOVENDUS WORDT MEDIA ­EVENT

ijftig jaar pud proefschrift staat midden in moderne discussie

Hes. Promotï É andeKlundef : 'Risico mi, 'leendcecoBt ulaKUB,161

Bij het opruimen van zijn zolder vindt Gustaaf H es het manu­ script van zijn proefschrift, dat .Mj vijftig jaar daarvoor heeft geschreven. Het blijkt een verdedigbaar stuk te zijn, met een hoge actualiteitswaarde, zo oordeelt H es' promotor.

Eigenlijk is de economische ! wetenschap ,QJgyg^.|gl^,ppge­ schoten. '­^•'•­'­"­ ­ i ­

Michel Knapen

R

uim een week voor zijn promo tie begint Gustaaf Hes zich wat zorgen te maken. Zijn proefschrift mag dan wel door de promotiecommis­ sie zijn goedgekeurd, de promoven­ dus is allerminst zeker van zijn zaak.

De eerste twijfels komen opzetten.

Sinds het schrijven zijn er al zoveel jaren voorbij gegaan, de wetenschap heeft grote sprongen voorwaarts ge­ maakt en inmiddels zijn er tiental­ len deskundigen op het terrein van risico als economisch fenomeen ­ het onderwerp dat Hes in de oorlogsjaren heeft onderzocht. Ook al heeft hij het afgelopen jaar veel herschreven, her­ schreven en nog eens herschreven, toch heeft Hes het gevoel dat hij er een beetje uit is. Je weet maar nooit wat die commissie gaat vragen. Dat hoeft natuurlijk geen probleem te zijn, zolang hij maar de kans krijgt om weer eens een tijdje flink te stu­ deren, weer eens diep in de stof te duiken. Maar het Nederlandse jour­ naille, blij dat er eens wat totaal anders te melden valt dan bericht­ geving over de temponorm, laat hem niet met rust. Door al die commotie komt Hes maar niet toe aan de brood­ nodige voorbereiding die de officiële verdediging op donderdag 3 novem­ ber toch vereist.

O p woensdagochtend, acht dagen voor De Grote Dag, zit het echtpaar Hes in de voorkamer van hun huis in Oss de Volkskrant te lezen. Net die dag staat 'zijn' artikel op de voorpagi­ na, met een behoorlijk grote doorloop op pagina 7, gesierd met een vijfko­ lomsfoto. Hes is zichtbaar tevreden.

'Het is niet alleen een leuk artikel, het is ook eengoed artikel.' Mevrouw Hes beaamt dat ­ en gaat spoedig aan de slag met haar dage­ 'Het onderzoek van lijkse werkzaamhe­ den, die in deze pe­ Hes vond ik een riode wel erg onge­ ware eye opener' woon zijn. Sinds de — v a d e r l a n d s e pers lucht heeft gekre­ gen van het academische curiosum uit Brabant, heeft ook haar leven een ware metamorfose ondergaan. Ze heeft de functie van persoonlijke secretaresse van de aanstaande doc­ tor op zich genomen. Dat betekent op die woensdag: koffie zetten,voor de bezoekende journalist, een afspraak maken met een verslaggever van het ANP voor de middag en de Volks­ kran t­verslaggeefster bellen om haar te bedanken voor het prachtige ver­ haal. Eerder op de dag heeft ze de redactie van Ontbijt­tv moeten te­ leurstellen. Hes: 'Ze vroegen of ik om

half acht in de uitzending wilde. Half acht 's ochtends! Laat me dan toch slapen.' OokSon/fl krijgt te horen dat haar man niet in haar programma zal figureren.

Geen journalistiek medium dat er geen aandacht aan besteedt. Verloren manuscript na vijftig jaar terug. Bij­ zondere prestatie van joods onderdui­ ker. Bejaarde econoom gaat promove­ ren. Het wetenschappelijke wonder van Oss. Maar wat Gustaaf Hes ge­ durende de jaren 1943­1944 precies schreef, wat het waard maakt om er na zo lange tijd de doctorswaardig­ heid mee te halen ­ ach, dat kan alle­ maal niet meer zo interessant zijn, da's minstens achterhaald. Ouwe koeien. Of toch niet? Zijn promotor: 'De studie van Hes heeft de tand des tijds doorstaan.'

Natuurlijk is het verhaal curieus. In de jaren dat Gustaaf Hes aan zijn proefschrift werkt ­ onttrokken aan het oog van de Duitse bezetter ­ heeft hij zijn boeken af moeten staan. Een onderduikadres biedt nu eenmaal geen ruimte aan volle boekenkasten.

De bibliotheek van de Roomsch Katholieke Handelshoogeschool ont­ fermt zich over de collectie van Hes, met als afspraak dat hi) na de oorlog de boeken weer terug zal krijgen. Hes: 'In die tijd had je een uitdrukking: niet­joden zijn ariërs. De mensen aan wie je je spullen in bewaring gaf, werden bewariërs genoemd. Vaak kreeg je je eigendom niet meer terug.'

De mensen van de bibliotheek blij­ ken echter goede bewariërs te zijn.

Ze komen hun belofte na, en vrij snel na de bevrijding belanden de boeken weer in de schoot van de rechtmati­ ge eigenaar. Beschadigd, dat wel: uit alle boeken is de pagina gescheurd.

waar eens de naam van Hes stond.

Lang voor de elektronische snelweg, lang voor de vercomputerisering van de wetenschap halen koeriers van vlees en bloed in opdracht van Hes literatuur uit de bibliotheek van de Tilburgse Handelshoogeschool. Hes vraagt om Smith, Von Böhm­Bawerk, Cassel, Marshall, Mill, Pigou, Ricar­ do. Say, Schumpetcr. Zijn literatuur­ lijst oogt als één groot eerbetoon aan de grondleggers van de economische wetenschap. Hes schrijft zijn proef­ schrift aan de hand van de primaire bronnen ­ ooit moet wetenschap zo bedreven zijn.

M e t papier mag dan wel erg gedul­ dig zijn, na een halve eeuw vindt de inmiddels gepensioneerde directeur van Organon in Oss het tijd om te oogsten. Ruim een jaar geleden brengt Hes voor het eerste sinds lange tijd weer eens een bezoek aan de universi­ teit. Onder zijn arm torst hij enkele ordners mee, met daarin de honder­ den velletjes die de dames van Orga­ non in de oorlogsjaren van zijn hand­ schrift hebben overgetikt. Hij klopt aan bij de Tilburgse econoom prof. dr.

Theo van de Klundert (Algemene Leer en Geschiedenis van de Economie), die gevraagd wordt om het manu­ script eens kritisch te bekijken en er zijn oordeel over te vellen. Is het ver­ dedigbaar? Kan het de hedendaagse promotiecriteria doorstaan? 'Ongeor­ dend', is zijn eerste reactie. 'Er zaten nogal wat herhalingen in. Dat be­ moeilijkte de beoordeling ervan.

Bovendien maakte de vorm waarin het werd aangeleverd, het niet ge­ makkelijk je te concentreren op de in­ houd.' Van de Klundert wijst het manuscript 'niet a priori af' maar

■ Promovendus Gustaaf Hes: 'Personeel van de bibliotheek bestond uit goede bewariërs' [Foto: Joep Lennarts]

keurt het ook 'niet a priori goed'.

Toch weet Hes te imponeren. Van de Klundert: 'Het lezen van die getypte teksten was natuurli)k even wennen, maar ik zag er veel waardevolle ele­ menten in. Alles wat Hes schrijft over het verschijnsel risico, doet hij heel consequent. Dat vond ik een ware eye opener.'

Hy oor een externe gebeurtenis komt de promotie van Hes plotseling een stap dichterbij. In oktober 1993 ver­ dedigt Emiel Wubben in Rotterdam zijn dissertatieMüricet, Uncertainty and Decision­makingen, ook hij on­ derzoekt hoe de klassieke literatuur omgaat met het verschijnsel risico.

Wubben: 'Had ik het boek van Hes gekend, dan had ik er zeker naar verwezen.'Na een snelle bestudering van de samenvatting zegt hij: 'Het is een heel aardig stuk. Ik herken de toonzetting en zie de continuïteit in mijn eigen werk: men kan in de economische theorie nog steeds niet uit de voeten met 'onzekerheid'.'

Als Wubben aan zijn promotie­onder­ zoek werkt, heeft hij nog geen weet van de Vondst in het Koffertje. Zijn 'moderne' manier van wetenschap bedrijven levert een referentielijst op van vijftien dichtbedrukte pagina's.

Wubben verwijst naar vijfhonderd artikelen en boeken ­ Hes heeft ze nageteld. Weer eens wat anders dan het lijstje van Hes zelf: vijftig stuks.

'Verschrikkelijk knap wat die Wub­ ben allemaal doet', vindt Hes, en zet een i/onge­/ongegezicht op. Maar ook: 'De conclusie die Wubben trekt over het interbellum, komt geheel overeen met mijn bevindingen over die periode.' Oudere generatie­bluf, gaarne met eerbied te bejegenen?

Van de Klundert: 'Wubben weet eigenlijk niet meer te zeggen dan Hes. Dat vind ik toch wel een prestatie voor iemand die zijn dissertatie vijf­ tig jaar eerder schrijft.' A ls Wubbens boek een proefschrift is, dan is Hes' boek dat zeker, zo luidt de mening van Van de Klundert.

Alleen: Hes' boek is nog niet klaar.

Er vinden de nodige gesprekken plaats tussen promotor en promovendus.

Thuis verwerkt Hes de opmerkingen van Van de Klundert. Een hoofdstuk wordt ingekort, elders worden zaken uitgebreid en uitgediept tot een ver­ dedigbaar stuk. Hes werkt een jaar aan de afronding van het boek waar hij in 1943 mee begon. Vakantie '94 schiet er bij in. Uiteindelijk conclu­ deert Van de Klundert: Hes is eigen­ lijk méér dan Wubben. Deze laatste heeft een literatuurstudie geschreven die vooral methodisch van aard is.

Hes biedt buiten een beperkte litera­ tuurstudie ook een theoretisch kader omtrent het verschijnsel risico, én een toepassing op de inrichting van de maatschappij. 'Een consequente theoretische verkenning, die merk­ waardig genoeg midden in de moder­ ne discussie staat. Dat komt ook omdat Hes op de goede golf zit. Vijf­ tig jaar geleden was er veel aandacht voor micro­verschijnselen in de eco­ nomie. Na de oorlog kwam de macro­ hoek opzetten, en nu zie je weer een terugkeer richting micro. Het lijkt wel op eeni?ondrafie//­beweging, die precies vijftig jaar geduurd heeft.'

X_> e wetenschap, die m e t grote sprongen vooruit zou zijn gegaan, blijkt even pas op de plaats te hebben gemaakt. Alles wat we nu weten over het thema risico, was in de kiem al aanwezig in het denken van de klas­ siekers, zo heef t/onge doctor Gustaaf Hes (80) laten zien. De voetnoten van de economische geschiedenis moeten dan wel heel erg talrijk zijn.

UNTIVERS

DE C E N T E R ­

f1

3 NOVEMBER 1 9 9 4

METHODE

tijd aan zich te binden. Er wordt niet, zoals vaak elders gebeurt, gezocht naar mensen die passen bij een onderzoeksthema. CentER zoekt in eerste instantie topwetenschappers in

Michel Knapen

ARIE

De rust die de achtste etage van gebouw B uitstraalt, doet in niets vermoeden dat liier

de economische discipline, ais er voor hun vakgebied geen ruimte bestaat, dan wordt

een economeninstituut met een mondiaie bel<endlieid is gevestigd. Toch is CentER, het

die geschapen. Hoe vind je zulke wetenschappers? Directeur prof. dr. ir. Arie

Center of Economie Research voor Ameriloanse wetenschappers die Europa aan wiilen

Kapteyn meent dat de economenmarkt zich gedraagt als de voetballerij. IVIarktprijzen

doen, een vaalt bezocht en hoog gewaardeerd oord. Goede faciliteiten, altijd inspire­

betalen dus, leuke secundaire arbeidsvoorwaarden aanbieden en zelf goed

rende collega's om mee te praten, geen geldgebrek, itortom: een goed onderzoeks­

scoutwerk verrichten. Dat laatste leidde recent tot het aantrekken van nieuwe,

klimaat.

gevestigde namen. In dit Klein Dossier portretten van deze topeconomen: Herman

CentER voert een wat onorthodoxe politiek om mensen van naam en faam voor langere

gesprek met Kapteyn over geld en transferpolltiek.

Econoi

30 ander ze

vieg, een dei

Bierens, Harald Uhllg, Peter Bossaerts en Alex Cukierman. Plus een openings­

j

aardbevingef

Stuk tophoo^

KAPTEYN

las): 'Mense

'Onze mensen mogen niet onder een bepaald niveau zitten Tien pasfoto's van even zovele researchers prijken op de folder About CentER, die onlangs verschenen is. Met liet uitbrengen van het kleine who's who-boek je wordt de suggestie gewekt dat CentER ­ in personele zin ­ 'af' is. Alle plaatsen zijn bezet, alle poppe­ tjes aangesteld. Maar, zegt prof. dr. ir. Arie Kapteyn: 'Er wordt permanent aan onze mensen getrokken. H et is af en toe een hele kunst om ze

Dan kan het zijn dat je iemand laat gaan die veel beter is, maar toevallig op een ander gebied werkt.'

'Het vak Financiering is misschien een uitzondering op die regel. We hebben bewust gekeken of we daar iemand konden vinden. Ons oog viel toen op Peter Bossaerts. Maar als hij ons niet interessant had gevonden, dan hadden we gezegd: dan maar geen Financiering. Het was Bossaerts of niets. We vinden dat onze mensen niet onder een bepaald niveau moe­ ten zitten.'

'Het heeft veel tijd gekost om dit team bij elkaar te krijgen. Een aantal ke­ ren hebben we mensen een bod ge­ daan, maar die zijn toch niet geko­ men. Die krijgen concurrerende aan­ biedingen. De uitstraling van de Til­ burg speelt ook een rol. Deze stad is wat aantrekkelijker voor mensen met een gezin. Een vrijgezel die we naar CentER wilde halen, vond Berlijn bij­ voorbeeld interessanter.'

Uhlig heeft net een huis gekocht. Dat heb ik tevreden aangezien want dat betekent dat hij wel een tijdje zal blij­ ven. Dat is goed signaal. Misschien speelt onze verhuiskostenregeling een rol: we betalen de verhuizing naar Tilburg toe wel, maar het vertrek vergoeden we natuurlijk niet.'

Ik neem aan dat buitenlandse

­ en

normale lagen. Rick van der Ploeg had duidelijk een riante positie. Maar de werkelijkheid is dat we iedereen bin­ nen de schaal kunnen betalen.'

En als buitenlandse mstituten méér bieden dan CentER kan!

'Het ligt eraan hoeveel je ervoor over hebt. Toen Rick van der Ploeg naar Amsterdam ging, hebben we hem

teur van CentER redelijk on­

loopt.'

D

e folder mag dan wel suggeie ren dat CentER vol is, direc­ teur prof. A . Kapteyn wuift die ge­ dachte weg. 'Er is maar één restrictie voor het binnenhalen van topeco­ nomen, en die is van financiële aard.'

De CentER­bedrijfsfilosofie: toppers binnenhalen, maar waar, op welke plek binnen CentER de nieuwe big shot terecht komt, is een vraag die pas in tweede termijn wordt beantwoord.

Bedrijfseconomie is zo'n afdeling die behoefte heeft aan een goeie eco­ noom, geeft Kapteyn toe. 'Maar eigen­ lijk zeggen we nooit van te voren op welke gebieden we actief willen zijn.'

Het binnenhalen van toppers uit bui­ ten­ en binnenland, is volgens Kap­ teyn te vergelijken met de transfer­ markt in de voetballerij. 'De ene kant van het verhaal is de profielbepaling: kun je een goede speler krijgen, ook al past hij niet helemaal in je concept?

Dan neem je die toch, en pas je het concept aan. Dat is ook ons idee. Maar de economenmarkt is ook precies hetzelfde als die van voetballers. Zo is PSV heel tevreden dat ze A jax is voorgeweest bij het binnenhalen van Ronaldo.'

Ziin personen belangrijker dan on­ derzoeksgebieden' 'Ten dele. Ons personeelsbeleid staat natuurlijk niet helemaal los van de themagebieden. Omdat de markt zo grillig is, valt moeilijk te voorspel­ len wie beschikbaar is. Je kunt van­ tevoren niet zeggen: ik wil alleen maar op dat terrein iemand hebben.

jingste uit h

poeg bij zijn hebben

hoogleraar E

pellen als c

HERIV

' ^

ope

i

Wimfom 'zo'uden toppers juist naar Tilburg komend 'Daar kan maar één reden voor zijn.

Ze vinden het leuk hier.'

Het is op vri

redelijk goec

zeker, want je bent constant bang dat je personeel weg­

autoriteit op

ge moet in principe tot de mo| lijkheden kunnen behoren. Dat do we echter nooit zelfstandig, wegaij­ dan altijd praten met het Collegeviij Bestuur. A ls je ambitieus bent, di[ weet je dat je meer moet betalet" Zeker bij de sector bedrijf seconomit daar is de concurrentie op het finap ciële vlak een stuk sterker. Je betai die bedragen echter alleen voor mei

hier te houden. Wat dat betreft, is het bestaan van een direc­

voor drie ma

Dat zal iedereen van zijn eigen in­ stituutzeggen. Waarom is hetzoleuk in Tilburgi 'Wij proberen het voor hen interes­ sant te maken. We bieden goede faci­ liteiten, er is een aantrekkelijk visi­ torsprogramma. Onze mensen wor­ den opgenomen in internationale net­ werken. Of j e nou hier zit, of in Ame­ rika, je hebt dezelfde contacten. En mensen komen pas als er voldoende leven in de brouwerij is.'

■ Arie Kapteyn: 'H et bestaan van een CentER­directeur is redelijk onzeker. Je bent constant bang dat Je personeel wegloopt' [Foto: Joke Backx]

Iederéén beroept zich erop goede faciliteiten te bieden. Wat onder­ scheid CentER van andere onder­ zoeksinstituteni 'Wij hebben een heel goed secreta­ riaat, en uitstekende computervoor­ zieningen. Iemand als Bossaerts doet zeer geavanceerd werk en heeft dus een krachtige computer nodig. Krijgt ie. Daarnaast hebben de mensen de vrijheid om veel te reizen. Daar is geld voor. A ls iemand van ons een paar weken naar welk land dan ook wil, om daar met een collega samen te werken, dan kan dat.'

Nederlandse ­ instituten ook jagen, op CentER­economen bijvoorbeeld.

'Wij zijn inderdaad niet de enige die actief zoeken. Er wordt ook perma­ nent aan onze mensen getrokken. Het is af en toe een hele kunst om ze hier te houden. Wat dat betreft is het be­ staan van een directeur van CentER redelijk onzeker, want je bent con­ stant bang dat je personeel wegloopt.

Dat voelt écht zo. Niet dat dat zo bijzonder is. Dat gebeurt bij alle goeie instituten, altijd krijgen mensen aan­ biedingen van elders. Dat houdt het wel spannend.'

Mensen kunnen wel na een jaar of zo al weer weglopen.

'Absoluut. Je moet dus zeer alert zijn.

Je moet je steeds afvragen: gaat het goed hier, zijn we wel ambitieus ge­ noeg. Dat maakt het ook onrustig, maar de Amerikaanse markt is altijd

Worden er toeslagen op het salaris gegeven, als extra lokkertje!

'Het grappige is dat dat niet nodig blijkt te zijn. De Nederlandse sala­ rissen zijn zodanig dat we niet bui­ ten de normale schalen hóeven te treden. Dat gelooft niemand, maar het is echt zo. Maar de mensen zijn ook intern gemotiveerd. Ze vallen meer voor de faciliteiten en sfeer, dan alleen maar voor geld. Aan de andere kant voelen we ons niet verplicht principieel binnen de schaal te blij­ ven. Als we een beroemdheid kunnen krijgen, dan zijn we bereid daar meer voor te betalen. We hebben wel eens aanbiedingen gedaan die buiten het

tet seminar

(p de zeven

gebouw B. E zomer als e

over het lan

wetenschap

ling op terra universiteit

Is deze werkwijze wel constructief^ Mensen kunnen niet lang werken aan een en hetzelfde onderwerp.

'Dat is een bezwaar. De mobiliteit op de Nederlandse markt is groot. Men komt gemiddeld voor een jaar of vijf, en dat is prima ­ hoewel ik liever heb dat ze twintig jaar blijven. Harald

gevraagd of het salaris een rol speel­ de. Nee, dus. Met een hoger bod was hij ook niet gebleven. Zelf heb ik het ook eens meegemaakt. Toen ik in Los Angeles zat, kreeg ikeenbodvaneen andere universiteit, dat ik aannam.

Toen zei de voorzitter van mijn oude department: als ik je nou eens een jaar vrijstel van onderwijs? Dat vond ik prima, en ben gebleven. Zaken bui­ ten de puur financiële sfeer spelen dus duidelijk een rol.'

Hoeveel kreeg zo'n Van derPloegnou extra boven z'n hoogleraarssalaris!

Tk zelf heb er niet zoveel moeite om het te vertellen, maar het is toch wat privacygevoelig.'

Hoeveel krijgen research­hooglera­ ren in het algemeen extra! Een half jaarsalaris!

'Da's veel te veel. De schalen voor hoogleraren lopen op tot 180 duizend gulden. Met dat extra zou dat 270 duizend worden. Die bedragen wor­ den op de Nederlandse universiteiten niet betaald.'

Een kwart extra dan!

Even valt Kapteyn stil. 'Dat hébben we nooit betaald, maar daar hebben we wel eens aan gedacht. Zo'n toela­

sen die dat waard zijn. De vraag isè' steeds:hebikdatervoor over en hot veel geld heb ik ­ als CentER ­ opzak

storven.

Toen Uhlig, Bossaerts en Cukieimn e hitte i voorgesteld werden aan de Boario' Bierens Advisory, vroegvice­voorzitterLnci van Leeuwen steeds: wat kunt u voo' lege, waarin; ons betekenen! Wat móeten diemen lametricCoii deld wordt, al sen voor CentER betekenen!

'De Raad van A dvies heeft een duk verzorgt hij v bele rol. Ze moet de relatie tussenhfl tenten­in­opl instituut en de maatschappij in Jf voor A lgemt gaten houden, en nagaan waar we geH Economie, ee van buiten kunnen halen. Dat moet dag de vijf tie kunnen ­ ook bij fundamenteel ondei Bierens, hoog zoek. Maar wat je ook voor de markt metric, is drii doet, je moet nooit je eigen identiteit bonden aan d vergeten. Dat benadrukt de Raadvaf periode van v Advies ook. A ls je ergens sterk if van prof. Ari( bent, moet je dat niet laten verwate tER­directeui ren. Daar ben ik het mee eens. W' geven toekoti moeten wel meer op zoek naard' Een redelijk zeldzame vogels, zoals de stichtinï ongewone hi VSB­fonds. Daar doen we al een aan haar tol. Gee tal jaren een spaarproject voor, daai in het zaaltje gaat veel geld in om. Het is een leuk 'Opbrengen bij onderzoek, we leren er veel van en ha uitzondering heeft een praktische aard: het brengt hij de studen geldop.Daarzoudenweer nog een oi in de Gehein twee van willen hebben. Onze nieu nometrie, kt we mensen zouden ook daar een taak geen grenzen in moeten zien.'

D

I

TTTVTTVF.RS B 5 1 3 NOVEMBER 1994

Sinds afgelopen zomer is het Center of Economie Research verrijkt met vier nieuwe economen. De een wilde wiskunde studeren om de wereld te verbeteren, een ander zag brood in een carrière als operazanger ­ maar z'n stem stond dat in de weg, een derde gokte op een studie seismologie, maar in België komen zo weinig aardbevingen voor en er moest een gezin onderhouden worden. Nu zijn het stuk voor stuk tophoogleraren in de economie. En dat moet ook wel, zegt Herman Bierens (Dai­ 4s): 'Mensen van de tweede garnituur raak je niet meer kwijt.' Econometrist Bierens is or drie maanden per jaar verbonden aan Tilburg, evenals Alex Cukierman (Tel­Aviv), toriteit op het gebied van de monetaire politiek. H arald Uhlig (Princeton, Bonn) is de 'Bngste uit het pas aangetreden gezelschap en hij vult de leegte op die Rick van der Ploeg bij zijn vertrek achterliet. Over de beperkingen van de economische wetenschap:

1^

'e hebben tevéél antwoorden.' Peter Bossaerts (California Institute of Technology) is hoogleraar Beleggingsvraagstukken, en vindt aandelenkoersen net zo moeilijk te voor­ Aellen als aardschokken. Vier economen die Tilburg wisten te vinden.

HERMAN

BIERENS

e econometrist die perazanger wilde worden Het is op vrijdag 15 juli 1994 redelijk goed uit te houden in ifet seminarzaaltje van CentER &p de zevende etage van gebouw B. Buiten de hangt de zomer als een kleffe deken q^er het land. Student en Wetenschapper zoekt verkoe­ ling op terras of strand, de universiteit is nagenoeg uitge­ storven.

D

e hitte is voorprpf. dr. Herman Bierens geen reden om het col­ lege, waarin zijn paper over Nonpa­ lametric Cointegration Tests behan­ deld wordt, af te blazen. Deze zomer verzorgt hij vijf seminars voor assis­ tenten­in­opleiding van het Netwerk voor A lgemene en Kwantitatieve Economie, een reeks die op deze vrij­ dag de vijftiende wordt afgesloten.

Bierens, hoogleraar Algemene Econo­ metrie, is drie maanden per jaar ver­ bonden aan de KUB ­ en dat voor een periode van vijf jaar, ter 'vervanging' van prof. Arie Kapteyn, die als Cen­ tER­directeur niet meer aan het les­ geven toekomt.

Een redelijk koel zaaltje of niet, de ongewone hitte eist op die dag toch haar tol. Geen van de economen die in het zaaltje aanwezig is, kan de puf 'Opbrengen bij de les te blijven ­ op één uitzondering na: Bierens zelf. Zolang hij de studenten maar kan inwijden in de Geheimen van de Hogere Eco­ nometrie, kent zijn enthousiasme geen grenzen. Hij gaat helemaal op

in uitwendige produkten, singuliere matrices, lineaire combinaties en limietstellingen. Bierens' vak heeft een geheel eigen taal, zowel in woord als geschrift. De welgeteld negen aio's laten de stof rustig over zich heen komen en knikken af en toe instemmend. De respons op de for­ mules die in hoog tempo via eenover­ head op een blanke muur geprojec­ teerd worden, is nihil.

Negentig graden Fahrenheit, schat Bierens enkele uren voor aanvang van zijn laatste college in Tilburg. Dat is ­ hij begint hardop een omrekenings­ factor los te laten op de temperatuur in z'n werkkamer ­ zo'n dertig graden Celcius. Gebouw B puft, ook al om­ dat de architecturale voorzienigheid nog niet zover is dat er een raam open kan. Maar Herman Bierens is het gewend: in Dallas, Texas, waar hij negen maanden per jaar doceert, is het eind juni al zo heet en het kwik loopt in deechte zomermaanden op tot zo'n veertig graden. Een temperatuur die overigens wel te harden is: aan de Southern Methodist University heb­ ben ze tenminste airco. Of anders gaat debaseballcapop.

EenStetsonl Kom nou. Bierens is toch geen J.R. Ewing?

Hij is dan 29. Bij de Stichting voor Economisch Onderzoek ­ gelieerd aan de UvA ­ verdiept hij zich op het ter­ rein van de gemeentef inanciën en de gcmeenteplanning. Via die weg, zo zegt hij, komt hij ook terecht op de niet­lineaire econometrie, een nog onontgonnen terrein. Hij gaat erover publiceren, en wil erop promoveren.

Een hoogleraar die gespecialiseerd is in dit onderwerp is moeilijk te vin­ den; uiteindelijk komt Bierens te­ recht bij Christopher Sims van de uni­ versiteit van Minnesota, een eco­ noom die nu inmiddels aan Yale ver­ bonden is. Op z'n zevenendertigste haalt Bierens de doctorsgraad met Robust Methods and Asymptotic Theory in Nonlineair Econometrics, een proefschrift dat door kenners omschreven wordt als een 'baan­ brekend stuk'. Het boek is geen ro­ man dat je even in je vrije tijd door­ bladert: het staat vol met statistische en wiskundige formules. Voor de leek is er geen touw aan vast te knopen.

Maar dat doet niets af aan de kwali­ teit (Bierens kreeg ercum laude voor).

Zijn laatste stelling: 'Ook niet­lineai­ re econometrie vereist rechtlijnig denken'.

Aan de UvA wordt Bierens vervolgens aangesteld als universitair hoofddo­ O p e r a z a n g e r , dat had hij willen cent micro­economie. Een 'vreemd' worden. Maar ja, z'n stem hè. Z'n car­ vak, voor hem. Tijdens een paar daag­ rière verloopt een tikkeltje anders. jes zeilen op het I)sselmeer neemt hij Niks geen schouwburg, het werd de de stof door. In 1986 wordt hij hoog­ academie. Hij doet zeven jaar over de leraar aan de Vrije Universiteit. vijfjarige HBS in Deventer, wordt sol­ Herman Bierens (A peldoorn, 1943) daat, is een tijdje kantoorklerk. Hij zou je als een laatbloeier kunnen ty­ trouwt, en behaalt zijn MO wiskun­ peren. Tijdens een congres in Bolog­ de, hoewel MO Nederlands hem leu­ na wordt er 'iets voor hem geregeld' ker had geleken. Gaat voor de klas bij de universiteit van Southern staan, en studeert in de avonduren California. Op een conferentie in econometrie aan de Universiteit van München, een jaar later, blijkt dat die Amsterdam (UvA ). In dertien maan­ universiteit niet bepaald de beste den haalt hij zijn kandidaats, en laat keuze is. Nog voordat hij is geweest, zijn medestudenten, met wie hij in trekt Bierens zich terug. Er wordt het eerste jaar gestart is, al snel ach­ weer 'iets geregeld' voor deSouthérn ter zich. In '72 studeert hij met lof af. Methodist University in Dallas, en

■ Herman Bierens: 'In Nederland is de onderwijshiérarchie nogal egalitair' [Foto: Enk van der Burgt]

wordt uiteindelijk de Robert H. and Nancy Dedman Trustee Professor of Economics. Inmiddels heeft hij inter­ nationaal naam gemaakt. Hij houdt een invited lecture tijdens het we­ reldcongres van voor deEconometric Society (Boston, 1985). Hij wordt/ei­ low van de Journal of Econometrics, een begeerlijke titel die iedereen ontvangt die vier publikaties in dit blad heeft gehaald. " V a n z'n overstap van A msterdam naar Dallas heeft hij nog geen mo­ ment spijt gehad. Bierens: 'In Neder­ land is de onderwij shirarchie nogal egalitair. Aan de VU heerst nog echt een gelijkheidscultuur. Men is er in de jaren zeventig blijven steken, en dat leidt tot spanningen.' Een ander probleem is dat de Nederlandse facul­ teiten veel te weinig geld hebben.

Dan krijg je van die onwezenlijke dis­ cussies over wel of geen laserprinter kopen.

Nee, dan is Dallas zo slecht nog niet.

De differentiatie tussen gewoon hoogleraar en tophoogleraar, die bij­ voorbeeld aan zijn Texaanse univer­ siteit is doorgevoerd, vindt Bierens beter. Hij is daar dan ook een topper: hij heeft een eigenonderzoeksbudget, een privé­secretaresse, reisgeld, en een inkomen dat hoog genoeg is 'om er in Europa een auto van te kunnen rijden'.

Nu Bierens voor drie maanden per jaar deSouthern Methodist University ­ haar economische faculteit heeft een staf van ne­ gentien mensen en telt 250 stu­ denten ­ verruilt voor Tilburg, is dat laatste mooi meegeno­ men. Bierens: 'De Tilburgse economiefaculteit is de beste van Nederland en de Neder­ landse econometriebeoefening is toonaangevend in de wereld.

De rol die vroeger CORE had (het onderzoeksinstituut van

Louvain­la­Neuve, MK), is inmiddels overgenomen door CentER. CentER heeft mondiaal een goede reputatie.

Er kan meer, het is minder bureau­ cratisch, men durft er te experimen­ teren', zo doelt Bierens op zijn eigen flexibele aanstelling.

J__> ie reputatie van het CentER hangt volgens hem niet af van de spe­ cialisatie, 'maar hoe je je internatio­ naal manifesteert. Op welk onder­ zoeksterreinen je je begeeft, is min­ der belangrijk. Kwaliteit is het enige dat telt. Daarom moet je de beste mensen te pakken zien te krijgen. Je kunt je als onderzoeksinstelling be­ ter een zwart gat permitteren, dan iemand van de tweede garnituur ne­ men ­ want die mensen raak je niet meer kwijt. En Tilburg kan zich deze kwaliteitsdoelstelling veroorloven.'

Het is een strategie die ook in Dallas gevolgd is: ook daar zocht men niet direct naar een econometrist, maar naar 'een goeie'.

En Herman Bierens is zo'n goeie.

In 1992 wordt hij door z'n zoon van­ uit Nederland gebeld: 'Pa, je staat met foto in Intermediair'.

Pa Bie­ rens bezet ' t o t zijn eigen verras­ sing' de eerste plaats van de econo­ menlijst.

Aantal publicaties v an het CentER'

' Discasslon paperSj reprints' en VSBfublIciitles.

Oï 00 ot TA

O Ol a^ r^

^ CN co Ol 01 Ol Oi a^ <yi x­i Ti tri

^

U J V I V E R S 1 ^ 3 NOVEMBER 1994

HARALD

UH L I G

Ec»noii]

De wereldverbeteraar in het lege huis

W

Prof. dr. H arald Uhlig opent de deur van zijn nieuwe huis in Oisterwijk ­ dat hij tijdens de zomermaanden gekocht heeft ­ met een bord eten in zijn handen; hij moet het vanavond doen met scrambled eggs en ketchup. De mogelijkheden om een compleet avondmaal te fabriceren, zijn nagenoeg afwezig. H et huis in een nieuwe, chique woonwijk ten noorden van het dorp, is bijna leeg. Uhlig zit er pas een week.

Het meubilair bestaat uit twee klapstoeltjes, een camping­ tafeltje en twee plastic kinderzitjes. Op de grond staat de televisie ('voor de Nachrichten'), en er slingert een walkman rond, die aangesloten is op twee boxjes ter grootte van fors uitgevallen luci­ fersdoosjes.

e slepen de stoeltjes de tuin in; het is een aangename nazomeravond. Bier of wijn? Liever bier. Brouwers bier of Dommelsch'!

Dommelsch dan maar. De flesopener is nog niet met de verhuiswagen ge­ arriveerd, maar een zakmes verricht in noodgevallen wonderen. Nog en­ kele weken zal Uhlig in deze vrij pri­ mitieve omstandigheden moeten bi­ vakkeren. Pas als de huisraad aan­ komt ­ deze staat nog in zijn vorige woonplaats Bonn ­ trekken vrouw, dochtertje van drie jaar en zoontje van tien maanden bij hem in.

Oisterwijk is precies wat ze zochten, zegt hij. Het lijkt een beetje op Prin­ ceton, het economenbolwerk aan de Amerikaanse oostkust, halverwege New York en Philadelphia. Uhlig (1961) heeft er vier jaar als assistent professor gevfeikt. Princeton was ook al zo'n aardig klein stadje, met een prettig winkelcentrum en een mooie omgeving. Oisterwijk ligt aange­ naam dicht bij de Tilburgse univer­ siteit. Kwartiertje met de trein. Of een half uur met de fiets, als het mooi weer is ­ maar dan moet eerst de band geplakt worden. De Nederlandse taal wil hij onder de knie krijgen voordat hij Uhlig junior niet meer kan ver­ staan.

Hij verwacht in zijn nieuwe woon­ plaats niet al te veel aanpassings­ problemen. Sommige dingen zijn natuurlijk wel anders dan thuis. 'Jul­ lie hebben hier zoveel verschillende soorten cheese. Duitsers hebben daarentegen ontzettend veel soorten sausage.' Ook het voorbeeldige ge­ drag van de Nederlander is hem op­ gevallen: een parkeerplaats bij een winkelcentrum, dat voorbehouden is aan klanten, zal niet door anderen ingepikt worden. Tikkeltje vreemd, dat wel.

In bepaalde opzichten vertonen zijn

Amerikaanse ervaringen meer over­ eenkomsten met de Nederlandse, dan met de Duitse. Een grote cultuur­ schok beleefde Uhlig toen hij aan de universiteit van Minnesota onder Christopher Sims kwam te werken.

'Sims, dat is iemand, maar je kon hem gewoon C t ó s noemen. In Duitsland worden zelfs de hoogleraren waar we minder respect voor hadden, steevast aangesproken met Herr Professor Doktor.'

De gastheer zet kaasblokjes en olij­ ven op tafel, en trekt twee nieuwe flessen pils open. En passant legt hij uit hoe ze in München bier drinken uit Stiefeln, laarsvormige glazen waar wel een litertje of drie in kan.

'De kunst is om het laatste slokje, dat verborgen blijft in de 'teen' van de laars, naar binnen te krijgen. A ma­ teurs die het glas stoer willen legen, lopen het risico een behoorlijke plens bier over hun gezicht te krijgen.'

Maar na een paar jaar studie blij kt dat Zijn Princeton­ervaring heeft lif je juist niet alle kanten op kunt met een andere kijk op het Tilburgsee wiskunde. Het vak noemt hij fasci­ nomeninstituut opgeleverd, in tej nating,'vQrge.\i)kh&&xmttAe.sc\ioon­ stelling tot de ervaring van Bien heid van het schaakspel', maar toch in Dallas. CentER, zegt Uhlig, hi een beetje in zichzelf gekeerd. Uhlig in de Verenigde Staten niet zo zoekt de toepassing en richt zich op naam. Tja, 'het Amerikaanse snol^ de economie:om de wereld te verbe­ me: men kijkt niet naar Europa teren. 'Een fuzzy idea dat wel over­ Uhlig toont zich een econoom diei gaat als je met je promotie bezig bent', beperkingen erkent van de econoi zegt hij nu. Hij studeert in 1985 af, en sche wetenschap. 'Stapje voor stap wil wel een jaartje naar A merika: gaan we vooruit. In de loop der ja» 'Daar wilde ik altijd al gaan studeren'. hebben we maar een kleine voomi Hij blijft er uiteindelijk zeven jaar. gang op het gebied van de toepassii] Promoveert op Costly Information gen geboekt. Het probleem is nietc Acquisition, Stock Prices and Neo­ we vaak niet weten hoe we problem, classical Growth. Minnesota, Prin­ moeten aanpakken, maar dat wetJ ceton, Chicago ­ daar houdt hij zich véél antwoorden op een vraag hebh bezig met macro­economie, econo­ dat we tevéél theorieën hebben .^^ metrie en financiële economie. Dan de data vertellen ons niet welke thef aanvaardt hij een professoraat in rie correct is.'

Bonn, ziet de CentER­vacature in een Duitse krant, solliciteert en wordt aangenomen. Harald Uhlig is dan 33, ^Z^ijn voorspellende vermogen: op en volgt Rick van der Ploeg op alsre­ augustus zegt Harald Uhlig datJoL search­professor. Hij heeft dezelfde Nash in november de Nobelpri|sEtl jongensachtigheid van z'n voorganger nomie zal ontvangen. Hij krijgtgj ­ nu kamerlid. Blonde kuif, groen­ lijk. Z'n gok voor 1995: Robert Lucii|| blauwe ogen. Hij mist een minuscuul de enige/ulitime professor in deec nomie van Chicago University, i hoekje tussen z'n voortanden. deze prijs nog niet heeft.

:^'n jeugd brengt hij door in Bonn, aan de Technische Universitat van Berlijn studeert hij wiskunde. 'Op de middelbare school was ik daar goed in, en je kunt er alle kanten mee op.'

Een techneut heeft hij nooit willen worden: zelfs aan het plakken van zijn fietsband heeft ie een hekel.

•rand is voori lering. Een Liki [ekent vrede m ;inaï­woestijn lieinzijnoppo teruggave was., [ixon niks mt lebben, maar a Ie weg naar het ;n zorgt voor de len de Verenij )e geschieden )eleid, zo stelt ichillende per .lingen of hela )f politieke vei 'cvoerd door i

Dat prof. dr.

naar CentEP

niets te mat Aantal seminars

georganiseerd

door

CentER'

van Tilburg,

werpen, zijn

' Seminars ven economics, econometrics, managomentsclence, business administration, developement economics, game theory en de ' In/ormele' seminars.

Amerikaans­

zo zegt hij, I

brengen aai

eigenlijk alti _ ji 00 Oï O^ Cl

-H ci en O) O) o> O^ O) Oi

Tilburg fung tussenhave werken hier

Z'n twee jaar geleden versche­ nen werk Central Bank Strategy, Credibility, and Independence werd door een Amerikaanse econoom­recen­ sent ontvangen als 'het beste boek over monetaire politiek, dat ik nu in m'n kast heb staan'. H oe uitgebreid zijn boekenkast is, vermeldde deze beschouwer niet. H oeft ook niet, zullen de deskundigen zeggen. Alex Cukierman geniet een mondiale reputatie op het terrein van het bankwezen. Dat kan niet beter geïllustreerd worden aan de hand van zijn eigen boekenplank in kamer B 817: deze is praktisch leeg ­ op Central Bank Strategy na.

ALEX

keiijk: er zij

CUKIERMAN

I bezoekers,

Econoom uit een 'bijna ontwikkeld land'

N

a zijn studies economie en sta tistiek aan de universiteit van Jeruzalem afgerond te hebben, een promotie nnnMassachusetts Institu­ te of Technology, na docentschappen aan de universiteit van Tel­A viv, New York, Carnegie Mellon (Pitts­ burgh), Berlijn en Princeton, en na een professoraat in Tel­A viv, arriveert Cukierman (1938) ­ met een indruk­ wekkende publikatielijst als bagage ­ in Tilburg. Hij is weer terug in Eu­ ropa, waar hij 56 jaar geleden gebo­ ren werd, in Parijs. Ruim zestig arti­ kelen staan op zijn naam, met meer­ dere publikaties in toptijdschriften als American Economie Review en Econometrica. Naast zijn Central Bank Strategy schreef hij nog Infla­ tion, Stagflation, Relative Prices and Imperfect information. Political Eco­ nomy werd met twee andere econo­ men gemaakt. Hij zit in de redactie van Economie Inquiry en European fournal of Political Economy, beide B­tijdschriften. Vorig jaar ontving hij de Yavor­award voor het beste werk op h e t gebied van o n t w i k k e ­

tionale coni

het 'leven 1 Amerikaanï fkernmerkt.

lingseconomie, een prijs die jaarlijks uitgereikt wordt door het Horowitz Instituut voor Onderzoek naar Ont­ wikkelingslanden van de universiteit van Tel­Aviv. Cukierman is een man m e t een opmerkelijke staat van dienst die drie maanden per jaar, voor de komende vijf jaar, door CentER aangetrokken is als hoogleraar Eco­ nomie.

Xarenlang heeft Cukierman z'n aan­ dacht geconcentreerd op verschijn­ selen als inflatie, inflatieverwachtin­ gen en centrale banken. Monetair beleid dus. Ook de gang van zaken rond de Europese Gemeenschap heeft zijn bijzondere belangstelling. Israël, 'een bijna ontwikkeld land' speelt daarin een bijzondere rol. 'Op zijn vroegst over tien jaar, en op zijn laatst over veertig jaar zal Israël toetreden tot de European Community', luidt zijn verwachting. Haar geïsoleerde positie in het Midden­Oosten kan voor de Europese landen een reden zijn het lidmaatschap vooralsnog niet te accepteren. En natuurlijk de enor­

we hier sle

Beleggings'

geen vijf? [

wereld is h

Zonder e-n andere uni

lijks contat ■ Alex C u k i e r m a n ( l i n k s ) : 'Over ruim t i e n jaar zal Israël t o e t r e d e n t o t de Euroi» G e m e e n s c h a p . ' H arald U h l i g ; ' W e hebben t e v e e l t h e o r i e ë n ' [Foto's: Enk van der Burgt]

me militaire lasten van Israël. Het land heeft een defensiebudget dat per hoofd het hoogste ter wereld is: van iedere gulden gaan ongeveer drie dubbeltjes naar het Israëlische leger.

De laatste jaren concentreert Cukier­ man z'n aandacht op onderzoeksge­ bieden als politieke economie en eco­ nomisch beleid ­ met één wezenlijke uitbreiding: waar andere economen het economisch beleid als gegeven veronderstellen, stelt Cukierman de

1 onderzoek! verschillen

eigenlijk m keuze hiervan ter discussie. Vandaa' dat hij zich in een van zijn CentER­ ■ De kracht voordrachten afvroeg waarom dat juist Nixon naar China ging. Oftewel ',. universitei you have to be left in order to dorigto Het gevoerde economische beleiii ; onderlinge leidt vaak tot onbegrip. In Zuid­ Amerika kiezen linkse ­ vaak popu­ '; hooglerare listische ­ partijen vaak vooreen universitei politiek van hoge inflatie ­ waar |t juist het tegendeel zou verwachteo Een socialistische president als Mil

UNIVERS

3 NOVEMBER 1 9 9 4

for Economic Research

CentER inkomsten '94

Totale kosten

6.233.000

Totale Inkomsten

5.865.000

Innovatiefonds

368.000

Innovatiefomls 368.597 nUrtstsiieOCW 400.000 overigt 60«4fi6

•rand is voorstander van privati­ lering. Een Likud­minister als Begin tekent vrede met Egypte en geeft de Smaï­woestijn terug ­ dezelfde Begin die in zijn oppositiejaren altijd tegen teruggave was. Als vice­president wil Nixon niks met China te maken te hebben, maar als president opent hij de weg naar het Rijk van het Midden en zorgt voor de acceptatie ervan bin­ e voor stappen de Verenigde Naties. _;e geschiedenis van het overheids­ beleid, zo stelt Cukierman, kent ver­ schillende periodes waarin hervor­ mingen of belangrijke economische of politieke veranderingen zijn door­ gevoerd door partijen die nu in de

regering zitten, maar wiens traditi­ willen namelijk altijd de rij­ onele standpunt juist het tegenover­ ken bevoordelen, zal het ver­ gestelde was. We hoeven niet eens zo weer van het volk luiden, dus ver van huis te gaan om die stelling waarom zou het nu anders zijn. te onderbouwen: sociaal­democrati­ Maar wil een linkse partij de sche partijen (zoals de PvdA) plegen rijken bevoordelen om zo eco­ ­ eenmaal in de regering ­ inbreuken nomische groei te realiseren, op de uitkeringen, wat vanuit de oppo­ dan wordt dat wel door het volk sitiebankjes altijd als een taboe werd geaccepteerd.' Dat maakt het beschouwd. volgens Cukierman mogelijk dat kor­ Cukierman: 'Linkse én rechtse par­ tingen op uitkeringen met de PvdA tijen willen allebei de economische in de regering wel gepikt worden, groei bevorderen. Een rechtse partij maar met de PvdA in de oppositie vindt het noodzakelijk om de rijken niet. te bevoordelen. Maar is deze partij aan de macht, dan gelooft men deze H e t Tilburgse instituut is geen on­ argumenten niet. Rechtse partijen bekende voor hem. Cukierman is er

PETER

Mjdtage faculteiten aan aiosalarissen 2.159.000

NWO^ieurzen 850.000 \

KUB 850.000

FEW 1.000.000

al vaker geweest en los daarvan: op sommige gebieden, zegt hij met een onmiskenbare Franse tongval, is Cen­ tER wereldberoemd. Speltheorie bijvoorbeeld. En toegepaste econome­ trie. 'In zekere zin is CentER te verge­ lijken met het MIT of met Yale. Of met de universiteit van Chicago, die

met de regelmaat van de klok Nobelprijswinnaars le­ vert. Het enige verschil is, is dat deze instellingen veel breder zijn. CentER lijkt qua onderzoekskwaliteit en qua breedte op Carnegie Mel­ lon', zegt Cukierman. 'Op Europees niveau kan Cen­ tER zich goed meten met de London Schooio/fconomics.'Deze profileert zich breder dan CentER, maar dat gaat wellicht ten koste van de kwa­ liteit. Met andere woorden: datgene wat CentER doet, doet ze gewoon erg goed.

BOSSAERTS

De would bc­seismoloog uit België D

e grote visitors­dichtheid van CentER was voor Bossaerts at prof. dr. Peter Bossaerts echter niet de enige reden zich hier aar CentER is gekomen, heeft te binden: voor zijn werk heeft hij een uiterst krachtige computer nodig, en de Tilburgse onderzoekschool was be­ iets te maken met de ligging reid daar 't geld voor op tafel te leg­ an Tilburg, zo dicht bij Ant­ gen. Zonder die service was hij mis­ schien niet eens gekomen. erpen, zijn geboorteplaats.

Bossaerts zit, als een wat jonger lid van de ba by boom­generatie, nog aan [Amerikaanse wetenschappers, de goede kant. Het pensioen dat prof. o zegt hij, die een bezoek Bossaerts ­ jaargang 1960 ­ over een jaar of dertig zal ontvangen, is precies rengen aan Europa, gaan wat hij verwacht. Hij kan immers nog anticiperen op allerlei externe ont­ jeigenlijk alttjd via CentER. wikkelingen, zoals de verzwakking Tilburg fungeert als een soort van de dollar, en de vlucht van Ame­ rikaanse pensioenfondsen naar het [tussenhaven. Dat maakt buitenland. De échte babyboomei ­ hij die geboren is tussen '45 en '55 ­ werken hier bijzonder aantrek­ zal van de toegezegde pensioen­ uitkering minder terugzien dan ge­ kelijk: er zijn altijd veel hoopt. Van de garantie dat een pensi­ gbezoekers, altijd veel interna­ oen welvaartsvast is, blijkt dan ook weinig te kloppen. tionale contacten. Wel mist hij Een gesprek met Bossaerts, de nieu­ we hoogleraar Beleggingsvraagstuk­ het 'leven in de brouwerij' dat ken die onderdak heelt gevonden bij Amerikaanse universiteiten zo CentER én de economische faculteit, brengt je aan het twijfelen over alle­ kernmerkt. .'Waarom hebben daagse zekerheden. A chter een glas witbier in uitspanning Het Dorstige we hier slechts één hoogleraar Hert aan de Bredaseweg laat hij een munt van een gulden tollen. 'Waar­ Beleggingsvraagstukken, en om is één gulden één gulden? Omdat geen vijf? De academische iedereen denkt dat één gulden één gulden is. En iedereen denkt dat ie­ wereld is hier zo versnipperd. dereen denkt dat één gulden één gul­ den is. En omdat iedereen denkt dat Zonder e­ma;7 zou je met iedereen denkt, enzovoort, is een andere universiteiten nauwe­ gulden ook een gulden. Is de koers van de gulden stabiel? Zolang dat de rest lijks contact hebben. Op van de wereld dat afspreekt, wel. onderzoeksgebied is tussen de Maar als er plotseling eens wat an­ ders wordt afgesproken?'

5 verschillende universiteiten ; eigenlijk meer cordinatie nodig.

'• De kracht van de Amerikaanse ;,. universiteiten zit 'm toch in de ; onderlinge contacten tussen hoogleraren die aan een universiteit zijn verbonden.'

: ^ ossaerts' keuze voor de economie­ studie is ingegeven door datgene wat hij op de effectenbeurs zag ­ en dat leidde tot de nodige verwondering.

Zijn studie loopt echter uit op een ontgoocheling: er worden voorname­ lijk i n s t i t u t i o n e l e a s p e c t e n be­ handeld. 'Ik was vooral geïnteres­ seerd in de relatie tussen financiering en statistiek.' Het waarom van de aandelenkoersen boeit hem. Want veel weten we nog niet: we kunnen

bijvoorbeeld niet verklaren welk deel van de koersstijging toe te wijzen is aan een renteverandering, en welk deel aan een dividendverandering. 'Of kijk maar eens naar de beurskrach van '87: de lariekoek die daarover is ver­ spreid.'

Een loopbaan in de economie ligt echter, als Bossaerts de middelbare school verlaat, niet direct voor de hand. 'Een samenloop van omstandig­ heden', noemt hij het. Tja, wat doe je na de humaniora? Bossaerts' voor­

keur gaat uit naar de geologie, of de seismologie: hij had altijd al zo'n jon­ gensachtige interesse voor spannen­ de verschijnselen zoals aardbevingen.

Maar ja, de beroepsperspectieven van een seismoloog zijn, in een land waar de grond zo weinig trilt, ronduit slecht. Economie, daar kun je tenmin­ ste je brood mee verdienen. En je kunt er ook de kant van de consulting in­ gaan. Bossaerts: 'Veel mensen vallen voor Het Grote Geld. Maar dan zijn ze wel verloren voor de wetenschap.'

■ Peter Bossaerts: 'Mensen die vallen voor het grote geld, zijn voor

Bossaerts haalt zijn licentiaat Toege­ paste Economie aan de universiteit van Antwerpen (UFSIA), en gaat ver­ der waar de meeste andere studenten stoppen. Een jaar later ­ hij is dan 22 ­ wordt hij doctorandus, studeert daarna een jaar Statistiek in Brussel, en maakt de sprong over de grote plas richting westen. Z'n P H D in Mana­ gement haalt ie aan de University of California {Three Essays on F oreign Exchange Rates]. Er volgen drie jaar Carnegie Mellon University (Pitts­ burgh), en vier jaar California Insti­ tute of Technology (Caltech). In Pitts­ burgh is hij assistent professor of fi­ nance, aan Caltech promoveert hij tot associate professor of finance.

de wetenschap verloren'

H i j praat over de Vlaamse beurs­ goeroe lean­Pierre van Rossem, die een carrière doorliep van literator, multimiljonair, sportauto­verzame­ laar, bajesklant en nu volksvertegen­ woordiger voor de parlementaire lijst ROSSEM. Niks bijzonders, zegt Bos­ saerts, wat die Van Rossem presen­ teerde. In Amerika lopen zoveel van die figuren rond. Ze halen gewoon een grote truc uit en weten op een slim­ me manier met mensen aan te pap­ pen. Rijk worden met beursspecula­ tie, weet Bossaerts, kan op twee ma­ nieren: je hehtinside information, of je hebt geluk.

Speculeren blijkt dan niet meer te zijn dat dit woord suggereert. Van de volk­ se wijsheid dat aandelenprijzen te voorspellen zouden zijn, gelooft Bos­ saerts niets: de koers van een aandeel Philips kan ook buiten Philips om fluctueren. Het financiële beleid van Philips heeft daar maar weinig in­ vloed op. Dat maakt iedere voorspel­ ling over de toekomstige waarde van een aandeel praktisch onmogelijk.

Aardbevingen, zegt Bossaerts, zijn ook niet te voorspellen. Of het weer: wat meteorologen daar ook over voor­ spellen, het weer zélf trekt zich van die verwachting niks aan. 'Weerkun­ de kent geanself­fulfillingprophecy.'

Bossaerts gelooft wel in de kracht van de goeroe: als de goeroe zegt dat de koersen morgen omhoog gaan, dan gaan ze juist door die voorspelling echt omhoog. A lleen niet morgen, maar vandaag al.

UNIVERS

3 NOVEMBER 1 9 9 4

Sport

De Nederlandse vrouwenjudo-

J U D O K A V A N DER L E E O P WEG NAAR A T L A N T A

lOCUMi

ploeg verraste anderhalve week

Tfc voel me sterker dan ooif

ijnli :ays

geleden vriend en vijand. Op het Europees kannploenschap voor landenploegen In Den Haag sleepten de judoka's goud In de wacht. In de finale werd regerend kampioen Frankrijk verslagen. Monique van der Lee had een groot aandeel In de winst. De KUBstudente bleef in de beslissende wedstrijd de Franse routinier Christine Cigot de baas.

Opvallender dan het binnenhalen van de Europese titel was de spontane vréugde-uitbarsting van zowel Peter Ooms, de persoonlijk trainer van Van der Lee, als van bondscoach Cor van der Geest. In de euforie vlogen de gezworen vijanden in de Haagse Houtrusthallen elkaar in de armen.

Even vergaten Ooms en Van der Geest dat ze elkaar jarenlang hadden verwenst.

'Een mooi gebaar', vond Van der Lee de broederlijke omhelzing. 'Ik dacht: laat het in vredesnaam zo blijven.' De gouden primeur van de judoploeg, die Frankrijk na drie jaar van z'n voetstuk haalde, leverde echter nog meer opvallende beelden op. Angelique Seriese, de eeuwige rivale van Van der Lee in haar gewichtsklasse (boven 71 kilo), kon eveneens haar geluk niet op. 'Zij was echter vooral blij voor de ploeg. Was het een individuele wedstri j d geweest dan had ze mi j echt niet staan toejuichen.'

Toch kon de 20-jarige judoka de reactie van haar concurrente waarderen.

'Het laat maar weer eens zien dat het wederzijds respect bij Angelique en mij overheerst', aldus de economiestudente. Al beseft Van der Lee dat haar opnieuw een gevecht op leven

Ultimate frisbee vecht voor erkenning Alleen al vanwege de positieve spelgeest steunt de overheid in toonaangevende landen als Zweden en Finlandultimate frisbee. Sponsors staan er in de rij. In Nederland vecht de sport nog altijd voor erkenning.

Slechts veertien verenigingen, met in totaal zo'n vijfhonderd leden zijn bij de overkoepelende bond aangesloten.

Toch spreekt Nederland internationaal een woordje mee. Onlangs sleepte het Nederlands damesteam, met in de gelederen de Tilburgse Mirjam Hofstede, bij het Europees kampioenschap op Papendal een gouden medaille in de wacht.

O

p het eerste gezicht roept fris bee associaties op met vakantiegangers die elkaar loom een plastic discus op het strand toewerpen.

Met deze bezigheid heeft ultimate

frisbee echter weinig te maken, vindt Peter van Rijen, medewerker sportondersteuning èn ultimate-frisbeetrainer. 'Ultimate frisbee staat bol van spektakel en is een teamsport waarbij een enorm uithoudingsvermogen is vereist', benadrukt hij. 'Met name het steeds weer opnieuw aanzetten, maakt de sport een ware uitputtingsslag.'

Spectaculair is de sport zeker. Dat bleek afgelopen zondag, toen in het Sportcentrum het eerste Tilburgse ultimate-frisbeetoernooi werd gehouden en waar het eerste team van D i s c m e n uit E n k h u i z e n m e t de hoofdprijs aan de haal ging. Passes over zo'n vijftig meter, krachtige sprongen en halsbrekende duiken; alles deden de spelers er aan om de plastic discus van de grond te houden

en dood met Seriese, die zich voor het EK-landenteams had teruggetrokken, te wachten staat. Nederland mag in 1996 slechts één judoka per gewichtsklasse naar de Olympische Spelen in Atlanta afvaardigen.

De drievoudig Europees kampioene èn nummer drie van de afgelopen twee wereldkampioenschappen verwacht echter niet dat zich nieuwe conflicten zullen voordoen tussen Ooms en Van der Geest. Van der Lee: 'In goed overleg zijn de criteria vastgesteld waaraan Angelique en ik komend jaar moeten voldoen om ons voor de Spelen te kwalificeren. De resultaten op de open Duitse, Franse en Japanse kampioenschappen tellen het zwaarst. Verder telt de klassering op het WK mee. Wie van ons Nederlands kampioen wordt, maakt dus

niet uit.'

Zelf zegt ze voor de confrontatie klaar te zijn. 'De laatste twee jaar ben ik een stuk zelfstandiger, volwassener ook, geworden. M'n zelfvertrouwen is daardoor toegenomen. Ik weet nu van mezelf dat ik tot de besten van de wereld behoor. En op het EK heb ik laten zien dat ik onder hoogspanning kan presteren. Dus is het nu of nooit.'

In haar streven de wereldtitel en het Olympisch goud voor zich op te eisen, krijgt Van der Lee overigens alle medewerking van de KUB. 'Zo zijn er afspraken gemaakt over gemiste tentamens die ik later kan inhalen en kan ik een beroep doen op het auditorenfonds als ik de studie niet binnen de gestelde termijn afrond. Dat is dus een zorg minder.' [MaK]

KUB-kleding voor studentensportteams De eerste-competitieteams van dertien studentensportverenigingen worden sinds enkele weken door de Tilburgse universiteit gekleed.

De dienst Studentenzaken heeft voorzo'n 125 sporters kleding aangeschaft. Deze bestaat uit trainingspakken, wedstrijdshorts, shirts en sokken.

Tot deze vorm van sponsoring is om twee redenen besloten. De belangrijkste reden is om de naambekendheid van de KUB te vergroten.

Daarnaast is het bedoeld om de studententeams representatiever te laten zijn.

Het gaat bij de sponsoring om de sporten atletiek, badminton, basketbal, handbal, hockey, korfbal, rugby, squash, tafeltennis, tennis, voetbal, volleybal en zaalvoetbal.

De kleding is vooralsnog aangeschaft voor een periode van twee laar.

Op basis van de opgedane ervaring wordt bekeken of de sponsoring eventueel naar de andere sporten wordt uitgebreid. [MaK]

of voor de neus van de opponent weg te kapen. Immers, raakte de schijf de grond of wist de tegenpartij de frisbee te beroeren dan ging de aanval over naar de tegenpartij. En dat betekende gevaar. Want iedere tegenaanval kon een tegentreffer opleveren.

Althans, dan moest de schijf wel in het eindvak worden gevangen.

En gescoord werd er aan de lopende band. In praktisch iedere wedstrijd toonden de deelnemende ploegen hun trefzekerheid. Telkens gingen daar razendsnelle combinaties, waarbij complete defensies uiteen werden gereten, aan vooraf. Opvallend was het gemak waarmee spelers ploegge-

noten wisten te vinden, ondanks het feit dat de frisbee binnen tien seconden moest worden gepassed en de medespelers steeds uit de dekking van hun directe tegenstander moesten zien los te komen.

Met name het hoge tempo en de wisselende kansen maken de sport aantrekkelijk. Of, zoals Van Rijen zegt: 'Ultimate frisbee heeft de snelheid van handbal, het spectaculaire van basketbal en het esthetische van voetbal.' Maar ook: 'Oude waarden als spelplezier, 'f airplay' en eigen verantwoordelijkheid nemen een belangrijke plaats in.' " W a t ultimate frisbee sowieso van de meeste andere sporten onderscheidt, is dat eigeen scheidsrechter is. De spelers zijn hun eigen toezichthouder. 'De spelers zijn dus zelf verantwoordelijk voor een eerlijk verloop van de wedstrijd', aldus Van Rijen. In de praktijk blijkt dit goed te werken. Soms ontstaan er weliswaar felle woordenwisselingen, maar die worden onderling opgelost. Van onderlinge rivaliteit is geen sprake.

Overigens zou het Sportcentrum in eerste instantie het strijdtoneel van de Nederlandse studenten-indoorkampioenschappen zijn geweest. Na onenigheid met de Nederlandse Frisbee Bond - het overkoepelende orgaan zou Eindhoven ook de organisatie hebben beloofd - trok de Tilburgse organisatie op het laatste moment haar kandidatuur in. Organisator Tom van den Heuvel: 'De bond wilde twee NSK's houden; een in november in Tilburg en een in februari in Eindhoven. Dat vonden wij echter van de dolle.' [MaK]

Academische opdrachten

Jeroen van Bree en Jeroen Fiers ste.' ] a Priscilla, Q deren dit academisch jaar in de Ver. 1 eet iedereen h enigde Staten. Beurtelings schrijven lestie is lachen zij over hun ervaringen aldaar. Den' gekke mensen i week Jeroen van Bree over merk-j hebben ze leuk waardige colleges.

Robert P. (Bob) Morgan is een van de opvallendste professoren binnen o n z e v a k g r o e p . A f k o m s t i g uit' Brooklyn, N e w Y o r k , hetgeen nc duidelijk aan zijn accent te horen is, heeft hij een universitaire carrière als kernfysicus achter zich. Hij raak. te meer geïnteresseerd in de beleidsaspecten van zijn vakgebied en stond aan de wieg van het 'Department o( Engineering and Policy', hier op Washington University.

Hij is bijzonder populair bij studenten, mede omdat zijn grijze hoofd (met dikke bril) regelmatig wordt gesignaleerd bij allerlei informele bi|eenkomsten en feesten, waar hij vaak de enige professor is tussen studenten. Hij staat o o k bekend om zi|n gevoel v o o r humor. Ik kan niet nalaten t e een voorbeeld daarvan te geven. Een paar weken geleden was hij in een college iets aan het uideggen over een bepaald aspect van het technologie-beleid van de regering Clinton. Ter verduidelijking vergeleek hij het met het volgende. Een man l o o p t langs de rand van de weg en vindt een kikker. Hij raapt de kikker op en die zegt: 'Als u me kust zal ik in een prinses veranderen en kunnen w e samen een nieuw leven beginnen.'

De man stopt de kikker in zijn vestzak en l o o p t verder. Na een ti]d|e begint de k i k k e r w e e r t e praten' 'Misschien heeft u het niet helemaal begrepen, maar als u me kust zal ik in een prinses veranderen en kunnen w e samen een n i e u w leven beginnen.' W a a r o p de man zegt ' W e l l , at this point in my life, I think I'd rather have a talking frog.'

D i t verhaaltje verduidelijkte natuurlijk helemaal niets, maar was wel een bijzonder w e l k o m e verlichting tijdens een college dat soms behoorlijk pittig kan zijn. H e t onderwerp van het college dat ik van hem volj is het overheidsbeleid van de Verenigde Staten inzake wetenschap en technologie. Het vreemde is dat ik meer te weten kom over dit beleidsgebied hier in de VS dan ik ooit geweten heb over het beleid van de Nederlandse overheid weet inzake technologie. Er moet v o o r dit vak een flink aantal 'papers' worden geschreven, waarbij de nodige overheidsdocumenten moeten worden doorgeploegd. Z o was een van de opdrachten het schrijven van een kritiek op een rapport van zo'n 200 pagina's, geschreven v o o r het Amenkaanse Congres. Dat moet op een w a t merkwaardige manier, op twee A-4tjes die je op allebei de kanten mag vullen met w a t je er maar op krijgt. D i t lijkt misschien een beetje vreemd, maar op zich is dit nog met zo'n slechte methode. H e t dwingt |e namelijk om de - zeer omvangrijke hoeveelheid - stof goed te lezen en samen te vatten, hetgeen academiscn gezien waarschijnlijk meer verantw o o r d is dan domweg uit het hoofd leren.

Jeroen van Bree

jsseur van Fris j^ets met deze loest gewoon orden.' Jenni( t totaal andei documentai ialistischer b( irning (1990) lUozebezoeke ly scene en ge imelijkzwartt sieksuelen en tr

n X 71) hebbei ]VV iemand ctocumentaire,' gay 'DatismdÊ rlka, niet direct lang en gelukki ^e homo's van, naarstig naar af ^ n de vele ba.

Ae children hi

JJeff Wall is h 4n werk wel

Canadese ku i

duur. Zo duu

musea heel (

denken voorc

maar nee zei werk in Madr

Düsseldorf h ons land tot

te laten ligge

want tot lede Stichting De

smaak èn ge

Tilburg te ha

CANAD

Jeff

TeffWall,ex I de univers doet in lichtb um kasten mi me dia's. Dat alsdebekendt jes, ongeveer, maakt Wall g leven van een rig stuk zeep e een baai of eei De vergezicl Vancouver sp scherp, de kh felle licht dat duwt. Alsof j dag door een ] buiten kijkt.

X J I V I V F " R S ^ 1 3 NOVEMBER 1994

Cultuur

DOCUMENTAIRE PARIS IS BURNING

Het verschil tussen filosofen en schrijvers

IN LOUIS

Pijnlijk scherpe registratie van gay scene New York Na Prisciüa, Queen of the Desert Mftet iedereen het ineens zeker: tra­ ïbstie is lachen. Wat een grappige, gekke mensen zijn het toch en wat hebben ze leuke kleren aan. D e re­ gisseur van Priscilla wilde helemaal niets met deze film, zei hij. 'H et moest gewoon een leuke musical n van worden.' Jennie Livingstone pakte binnen het totaal anders aan: zij koos voor t i g uit de documentaire en dus voor een is is n nog realistischer benadering. Par Burning (1990) is de neerslag van IS re talloze bezoeken aan de N e w Yorkse i| raak­ éiy scene en gesprekken met ­ voor­ namelijk zwarte ­ drag queens, trans­ n stond seksuelen en travestieten. ol i e r op

den­ hoofd rdtge­ ele bi|­ hijvaat n­ zi|n na­

W

ij hebben drie gebreken', zegt iemand aan h e t begin van de documentaire, 'we zijn m a n , zwart en gay ' Dat is inderdaad, zeker in A m e ­ rika, niet direct een garantie voor een lang en gelukkig leven. Vandaar dat de homo's van, in dit geval, H a r l e m naarstig naar afleiding z o e k e n op een van de vele halls: wedstrijden w a a r the children h u n k w a l i t e i t e n op de

catwalk t e n b e s t e geven. Z e luiste­ ren n a a r n a m e n als Pepper Labeija (spreek uit: Labeezja), V e n u s Xtrava­ ganza en Paris D u p r e e en h e b b e n zich verenigd m z o g e n a a m d e houses, fa­ m i l i e s c o m p l e e t m e t vader, m o e d e r en k i n d e r e n . In de m e e s t b o n t e uit­ dossingen, waar al h u n liefde, tijd en geld in zit, paraderen ze voor een vaak u i t z i n n i g publiek; bewegend m e t een air als w a r e n ze de best betaalde fo­ t o m o d e l l e n ter wereld. W a n t dat w i l l e n ze uiteindelijk a l l e m a a l wor­ den: b e r o e m d en ri)k, levende legen­ des.

Z e gaan naar een ball o m d a t je daar k u n t zijn w a t je wil. Maar dat staat gelijk aan w a t iedereen v e r w a c h t dat je bent. D a a r i n s c h u i l t n u de tragiek van Paris is Burning, w a n t h e t gaat bij deballs o m h e t b e r e i k e n vunreal­ ness: de e c h t h e i d v a n de b l a n k e n , d e g e n e n die het gemaakt hebhen. ' H o e val je n i e t op' is h e t m o t t o van veel wedstrijden, h o e ben je n e t als 'zij'. M a a r doordat n i e m a n d uit die scene is zoals 'zij', wordt het ook niks.

Alle d r o m e n t e n spijt.

Regisseuse Livingstone brengt deze weg van h o o p en idealen n a a r verbit­ t e r i n g en b e r u s t i n g h a a r s c h e r p in beeld. N e r g e n s oordelend, alleen re­ g i s t r e r e n d . D e film b e g i n t blij e n kleurig, m a a r h a l v e r w e g e v e r a n d e r t de t o o n . H e t e n t h o u s i a s m e van de jongeren, gelardeerd m e t beelden van uitbundigebi27Is, w o r d t steentje voor steentje afgebroken door de oude rot­ ten, s o m b e r a c h t e r h u n kaptafel, w e ­ t e n d dat ze aan h e t einde v a n de weg beland zijn. S o m s zit die o n t w i k k e ­ ling ook in één persoon, een vleesge­ w o r d e n , letterlijk doodlopende toe­ k o m s t d r o o m . Door h e t t o n e n van die h a r d e w e r k e l i j k h e i d is deze d o c u ­ m e n t a i r e op speelfilmlengte n o o i t te lang, hij zet je a a n t o t v e r b a z i n g , m e d e l i j d e n en b e w o n d e r i n g . En is d a a r o m o n d e r h o u d e n d e r dan de ro­ m a n t i e k u i t Priscilla, die je a l l e e n m a a r laat lachen. [MvA]

Paris i>. Burning is op woensdag 9 no­ vember te zien in F ilmtheater Louis, aanvang 22.00 uur.

rvan te

D e métiers filosofie en literatuur houden elkaar van nature bezig. Een filosoof die enigszins op een groot publiek mikt, bedient zich snel van literaire middelen. En een schrijver die iets wil 'zeggen' put vaak uit de wereld der wijsbegeerte. Er zijn zelfs auteurs die zichzelf als filosoof ho­ ger aanslaan dan de volgens hen stof­ fige universiteitsdenkers die slechts dode wijsgeren citeren. D e onge­ kroonde koning van die stroming is Harry Mulisch.

I

n dit w e s p e n n e s t w i l d e de Facul t e i t der W i j s b e g e e r t e z i c h n i e t s t e k e n , t o e n ze ter gelegenheid van h e t derde l u s t r u m een a v o n d over fi­ losofie en l i t e r a t u u r b e s l o o t te orga­ niseren. D e t w e e schrijvers en h e t duo d e n k e r s z u l l e n zich d i n s d a g a v o n d 8 n o v e m b e r b e p e r k e n tot h u n favorie­ t e t e k s t f r a g m e n t e n u i t 'die a n d e r e wereld', z o n d e r zich m e t de verschil­ len t u s s e n filosofie en l i t e r a t u u r te vermoeien.

N a a s t A .F.Th, van der Heijden s p r e e k t D o e s c h k a Meijsing n a m e n s literair N e d e r l a n d . H a a r filosofische top­dric bevat Plato, N i e t z s c h e en de wetenschapsf ilosoof Karl Popper. 'Zij v e r t e g e n w o o r d i g e n de drie facetten uit de filosofie die mijn leven h e b b e n

en was uitleg­ van het

jjeff Wall is hot. Zo hot dat iedereen zijn werk wel wil hebben. De Canadese kunstenaar is echter ook

D e M u l ziet de filosofie en de litera­ t u u r desondanks wèl als t w e e geschei­ den werelden. 'Ze zijn zeer bevruch­ t e n d voor elkaar, m a a r de schrijver/ k u n s t e n a a r heeft a n d e r e t a k e n en middelen dan de filosoof', licht hij toe.

'Een filosoof analyseert begrippen en vooronderstellingen, terwijl een au­ t e u r zich op zijn verbeeldingskracht k a n r i c h t e n . Maar h e t is voor de wijs­ begeerte van groot belang dat ze zich r e k e n s c h a p geeft van w a t zich op die andere t e r r e i n e n afspeelt. En daar zit zeker voor mij een grote parallel. Ik b e n h e t volledig eens m e t M i l a n Kun­ dera die in zijn boek ' D e k u n s t van de r o m a n ' zegt: 'Een r o m a n die n i e t een n i e u w gebied van h e t menselijk be­ staan blootlegt, heeft geen bestaans­ recht.' Van die grensoverschrijdingen profiteer ik als filosoof.' [RE]

duur. Zo duur dat alle Nederlandse 'n vest­

n tijd|e " raten "emaal zal ik n kun­

leven zegt I think natuur­ leen ing ti|­ oor­

musea heel diep na moesten denken voordat ze uiteindelijk toch maar nee zeiden. Vandaar dat Walls i

werk in Madrid, Hannburg en Düsseldorf hangt en gedoennd leek ons land tot in de eeuwigheid links te laten liggen. Heel ons land? Nee, want tot ieders verrassing besloot Stichting De Pont, gezegend met èn

rwerp ­ vols Ve re­ hap en

gevormd. Bij Plato is dat zijn wonder­ lijke Ideeënleer, waar volgens mij elk m e n s graag in wil geloven. Ik ook, m a a r h e t idee dat van elk object een ideaalbeeld zou b e s t a a n is n a t u u r l i j k o n h o u d b a a r . Bij N i e t z s c h e is h e t de geest v a n de s t r e n g e i r o n i e die m e a a n s p r e e k t . Popper is nog een over­ blijfsel u i t mijn studietijd T h e o r e t i ­ sche L i t e r a t u u r w e t e n s c h a p , en zijn t a a i i d e e ë n b e ï n v l o e d e n n u nog mijn schrijven. A a n de h a n d v a n deze drie d e n k e r s probeer ik de geschiedenis te v e r t e l l e n over de rol v a n de filosofie m mijn schrijversleven.'

S a m u e l IJsseling en Jos de M u l be­ s p r e k e n h u n m e e s t geliefde literaire t e k s t e n . D e M u l b e p e r k t zich t o t de v e r r a s s e n d e k e u z e / V e u r o m a n c e r (ze­ n u w m a g i ë r ) v a n de C a n a d e s e scien­ ce­f iction­schrij ver W i l l i a m G i b s o n .

D e M u l legt m o e i t e l o o s h e t v e r b a n d m e t de filosofie: ' D e g r e n z e n t u s s e n feit en fictie zijn steeds sneller aan h e t vervagen. D e ideeën in dit b o e k u i t 1984 in de Verenigde S t a t e n leid­ den tot n i e u w e t e c h n o l o g i s c h e ont­ w i k k e l i n g e n . H e t bedrijfsleven stort­ t e z i c h n a a r a a n l e i d i n g v a n de be­ s c h r i j v i n g e n i n N e u r o m ü n c e r o p vir­ t u a l reality, terwijl de schrijver zelf nauwelijks een c o m p u t e r aan kon z e t t e n . Hij hoefde bij h e t schrijven s l e c h t s op de vleugels v a n zijn ver­ b e e l d i n g s k r a c h t te v e r t r o u w e n . A ls filosoof h o u d ik m e h e t l a a t s t e jaar vooral bezig m e t de a n t r o p o l o g i s c h e d i m e n s i e s v a n de t e c h n o l o g i s c h e o n t w i k k e l i n g e n : w a t b e t e k e n e n die voor o n s m e n s b e e l d ? O o k in de filo­ sofie verschuift de grens t u s s e n feit en fictie.'

smaak èn geld, twaalf werken naar Tilburg te halen.

dat ik Jeff W a l l , Octopus, 1 9 9 0 , CIbachrome dia in aluminium k a s t

eleids­ ge van de inzake

CANADESE KUNSTENA A R IN D E PONT

d i t vak enge­ over­ rden van de een kri­

Jeff Wall zaait twijfel met z'n paintbox

200 pa­ Amen­ o p een ptwec kanten op beetle niet ■ngtjc ijke n en

hoofd

T eff Wall, ex­schilder en docent aan I de u n i v e r s i t e i t v a n V a n c o u v e r , üoet m l i c h t b a k k e n : grote a l u m i n i ­ um kasten m e t z o g e h e t e n cibachro­ me dia's. Dat geeft hetzelfde effect als de bekende displays m de b u s h o k ­ jes, ongeveer. Op h e t eerste gezicht maakt Wall gewone foto's: een stil­ leven van een w a s b a k m e t een s m e ­ rig stuk zeep en landschapsplaten van een baai of een berg. Z e zijn prachtig.

De v e r g e z i c h t e n u i t de b u u r t v a n Vancouver s p a t t e n de bak uit, haar­ scherp, de k l e u r e n k e i h a r d door h e t felle licht dat de beelden in je gezicht duwt. A lsof je op een k r a a k h e l d e r e dag door een pas gezeemd r a a m naar buiten kijkt. S a m e n m e t h e t portret

van anatomisch tekenaar A drian Walker, dat al langer in h e t bezit w a s van D e Pont, zijn h e t ook de enige w e r k e n w a a r v a n je m i n of m e e r ze­ ker w e e t dat er n i e t m e e geknoeid is.

M i n of meer, w a n t bij Octopus, een stilleven m e t een tafel en een drui­ pende, g l i m m e n d e i n k t v i s erop, gaat de twijfel knagen. Is dit wel echt?

Nee, w a n t als de u l t i e m e p e i n t r e de son temps verbeeldt Wall niet alleen deze tijd, hij gebruikt ook zijn tech­ niek: de c o m p u t e r . O n d e r h e t m o t t o ' e e n beeld hoeft n i e t te b e s t a a n , je k u n t h e t m a k e n ' , gaat Wall de wer­ kelijkheid te lijf m e t depamtbox.

Hij h o u d t h e t echter subtiel, o n m e r k b a a r haast. D i t in tegenstelling tot bijvoor­

beeld de N e d e r l a n d s e fotografe Inez v a n L a m s w e e r d e , die de p a i n t b o x gebruikt o m k a r i k a t u r e n en irreële figuren te creëren.

A ^ V a l l opereert als volgt. Hij n e e m t een gefotografeerde achtergrond als uitgangspunt o m die vervolgens in te gaan vullen m e t andere gefotografeer­ de b e e l d e n . N e t z o a l s wij v r o e g e r wrijfplaatjes kochten (bij voorkeur van v e c h t e n d e ninja's of soldaten) o m die op h e t bijgeleverde decor te p l a k k e n .

D e Canadees gaat daarbij zo m i n u t i ­ eus te w e r k dat hij een produktie heeft van slechts e n k e l e l i c h t b a k k e n per jaar. En dat levert k w a l i t e i t op.

In The Giant staat een reusachtige.

n a a k t e bejaarde v r o u w m i d d e n in h e t t r a p p e n h u i s van een bibliotheek. Je weet dat het niet kan (al k o m je tegen­ woordig van alles tegen), m a a r toch staat ze er. H e t is een duidelijk geëns­ ceneerde realiteit, die n i e t t e m i n be­ drieglijk echt o v e r k o m t . Iets m i n d e r duidelijk is de m a n i p u l a t i e bij 'Odra­ dek. Paboritska 8, Prague, 18 July 1994'. Ogenschijnlijk niets anders dan een meisje dat de trap afloopt. A ls je vervolgens het verhaal van Franz Kaf­ ka leest waarop Wall h e t w e r k baseer­ de ( m e e n e e m b a a r bij de kassa), krijgt 'Odradek' een t o t a a l andere lading.

Eén kleine toevoeging, nauwelijks te zien, o n t h u l t een o n z i c h t b a r e , n i e t v e r m o e d e wereld. H e t is h e t intrige­

r e n d s t e w e r k uit de expositie.

H e l a a s is h e t de t e n t o o n s t e l l i n g aan te zien dat Tilburg de laatste k e u s h a d u i t Walls w e r k . Zijn k r a c h t is n a m e ­ lijk h e t grootse, h e t t h e a t r a l e , op de tableaux vivents. Peter G r e e n a w a y , m a a r dan op dia: een slagveld u i t de oorlog in A fghanistan w a a r o p de lij­ k e n t o t leven zijn g e k o m e n en zich p r i m a v e r m a k e n , een tafereel op een kerkhof m e t p i c k n i c k e n d e v a m p i e ­ ren, een mensclijkrocïd block op een plein in V a n c o u v e r . D e o n w e r k e l i j ­ k e w e r k e l i j k h e i d op breedbeeld­dia.

Op z u l k e p l a t e n is Walls k u n s t e n a a r ­ schap pas echt goed t e zien. D a t m i s ­ sen w e d u s a l l e m a a l . M a a r twaalf, m e t alle respect, ' m i n d e r e ' w e r k e n v a n Wall zijn nog altijd vele m a l e n b e t e r dan h e l e m a a l n i e t s . [MvA[ De werken van Jeff Wall zijn tot 13 fe­ bruari te zien in museum De Pon t. Maan­ dag gesloten.

X f J november [do]

X Jd n o v e m b e r [za]

Een d u u r z a m e bedrijfskolom?

age

\ l l e l i e k \ e r e n i g i n g l ' a r e i \ a l o r g a n i ­ e e r l d e / < i roj­su

d i l t h e m a , met als o i u ï e i t i t e l : 'Mdi*'HüeeK bt i n t e g r a a l

3.5 ol H k i l o m e t e i d o o r d e b l u b b e r l>ij d e "Ouiie \i;

d a i > \ o o r / i j l e r .s p u d . <\r, W . I l a t ­

K.tM.ïubM'i\ n.

kamp. S p i e k e t ­ /ijn

KathoheKe umwrsi'en Brabant

Snertcross

De \^ im Koger> S t i c h t (lig (H­guni'­eert e e n < (mirre­1)\ ei

nddr'

i*iul. (ïr. J . ( , t a m e r (T^NO). i]t>.

( a c h t e r d e KI Bi. \ a a f l o o p t ­ e t g r a t i s ­­iiri t jj,

i n s e h r i j f g e l d liedt aagt f 5.00 p e r p e i v o o n e n j hl IHi.,

J.^UMr!andt^lU>^t)euu.F.^l^tKinu;).­sMi<b^ags

t e a m ­ v a n t l r i e pt r ­ u n e n . I n i o n n a t i e b i ] Itoli (()7]2i

/i\n

oi 11­ iï.r;7t>K

e r drit

ft.ïialieili' sessies o\ e ï :

Levensmiddelen.

^

'^■

( , o i i ­ u m e r e ï e e t r o n i e ­ iK. b o u x iitdd a p p ü a n e e ' ­ e n t . b e ­ mi< ^S. k u n ­ l ­ t u i f e n . \^ etent­t b a p p e l i j k

medewetkeï­ { i 30 iiiu </e (fittU­

b. t a l e n { Ti.OO. s t u d e n t e n f l :>.0O.

i , n o v e m b e r [ma]

A\N\ \>(­ 9.00

fijini hui­­

uur in de

Wuutridr

TeiitoonsteUiiigen

aula.

O p e n huis TIAS l'iil()/tckvl

l l u l i l i m » " ) ( ) 0 ( ) i M ­ u r s i ­ l ( c ­ ) ! ' n ( ) j M n l h i i H r f A ^.^|)l­<•­ L. i ­ / i [ i , : l ' i , . l . ( l r . Il.l

Excursie

\1 I V c l < r ~ ( K l B ) J i ­ . H.B<>ai

PIOV

ma

I d e a l e n in B r a b a n t F o t o ­ / t e k s t d o e i i m e n t a i r t o v e r : ' b l e a l e n in Bi al» iiü

: l ' l n l i | i H | . I ' l o l . Mr. I . i l i r ­ d i l i a l l i r u ' l \»t<'<li k d i i l c i '

De v e r e n i g i n g v o o r s t r a f r e i h l P e t e r Nolf o r g a n i s e e r t

j a a r bev r i | d n i g . 1 *> I L I 9 9 I j o n g e r e n van toen i njtjr

.nkl

e e n e \ ( n r ­ t e liaai het Pt^lUie I n s U l u u t ()|>enbdi­e o r d e

g e r e n v a n n u . De f o t o ' s e n t e k s t e n zijn gemaakt do(J

(t'mancit'rï­F­cafuxTii^ch

e i A e i b g h e [ d ( P H * ^ tïeibioiifrheide. De hoofdtaak van

f o t o g r a f e C a r o l i n e S c h r o d e r uit B r e d a . T e zientotiJ

MatuiiitMliodt ). Van^ltiitciui delitiUJiüiiiai'll o p e n bin>.

het i M O \ rv hel \ e r / o r g + n v a n ffpleidingen. Het c e n ­

n o v e m b e r in d e b i b l i o t h e e k .

\anrTiridfH t)i| lict I I \ ^

(r^de d o e ! !.­ g e w e ï t L b e h e e r s i n g e n g e w e h U h a n l e r t n g

K).l.

\.V^,\l,^an^!^|~i,r^(■l(llM^•^:^lm<■rJM>­

h>l r n P r o i . *h' j . J . >i|ln'fi

floor d e p o i i i i e . O n d e t a i u l e r e ei'n r(tndlei(.bng en e e n 16.(n)

uur riiS

^eliMM

>

hin

^eïeetir'\a^ deni7enthni;en voordi

b i t : B a n v a n d e G r i n t (073­,^>l 1 8 2 2 ) .

•>lriid ' \ u hit<­( (UU! i n d e pet ib i ie' georgani'­t euïd'

9.30

ludenten­bitfr

ruimte is het za kort en kernach ren. De redactie richt wijzigen. B krijgt de hoogst waarde voorran

^ U i d I u m (.rcitei a l e i.­.m. ^ro^lv^. G e b o u u "^ h /ifn

\ \ \ \ VN<,

Koninklijke liedertafel

A r c h i t e c t u u r in d e p e r i f e r i e

tiezoek a a n d e s( h i e t b a a n . K o s t e n f 12.aO, i n f o r m a t i e

De n pagii zorgi Pers ting kam 200 en f vere traa cret z.s.i iijki vooi vooi nen we

tot 16.00

uur in

en met 9 n o v e m b e r .

Hoogerheide

In (le k a n i c r m i i z L c k c v e i n s ■9't­"*)5'^})tM­!f % a n a v o n d h e t ' \ (MiiuMT '>tr­i)kkv\ai'U't

V rwimïfu

childe

Ht'rkengespeeUi

% .in: M e i u l e K s o l i r i . \ o n \'^ e b r r n . (Gershwin, S t r a w i n s ­ k \ . i*u<* i n i . T u t t n a e n ^ i l u i l K ' r t . k l

voorlichting

B­studentcn

lu'Jtin'U ürati'^ t'M iiang o p \('rIo<jn \ a n

coilf^ekaaft.

Keuzevoorlichting BE

O l i e v e r f o p glas T e n t o o n s t e l l i n g v a n F r a n k V e n t u r e s , georgaiii'­etf

Studievereniging Elaet organiseert een voorlichting

d o o r S t u d i u m G e n e r a l e . E e n schilderijeneolle<'iu \.

over k e u z e v a k k e n voot ­luiïenten

u i t e e n l o p e n d e a a r d w a a r i n k l e u r e e n cent

jtedrijft­eeonomie.

s p e e l t . T o t en m e t 2 5 n o \ e m b e r te zien i n d e aula­fo>aj 20. J > uur

12.45

nuli

a n o v e m b e r [di]

the ma m id i dda dao

tot I l.U

Hw in

CZlOl

E n verder... rkie/if

Reiskoorts

info

ISO s c h e p t duidelijkheid De T S O ­ x e r e n i g i n i ; heeft d e i a m l e h j k *

siiulenlen\ak­

d e bis( i na tie van het r e i z e n . De d i v e r s e b e r e i s d e s p r e ­

o r g a n i s e r e n in d e w e e k v a n 7 n o v e m ] ) e i ' fit Hi '•u j'

k e r s z u l l e n i e d e r v a n u i t h u n eigen i n v a l s h o e k e e n b e e l d

<ent \ e r k i e z i n g . M u d e n t e n b e o o r d e l e n h u n (htecnfiL

s c h e p p e n van h u n b e l e v i n g s w e r e l d en

b o n d I M ) u i t g e n o d i g d o m \ e f ­ l a i i Ie d o e n o x ' e r d e l a a t ­

gekleurde

De l i j s t e n h i e r v o o r w o r d e n u i t g e d e e l d tijden­{kMil­ ges e n z i j n in te l e v e r e n in d e ( o r a n j e ) stemlni­snii'

ste o n t\^ i k k e l i n ^ e n n i j t . t . d e b e / u i n i g m i ; ­ ' p l a n n e n \ dn

centi

1 4 . 0 0 u u r i n d e h a l v a n g e b o u w A . Aa n d e k a s s a k o s t e n

Deze vindt plaats o p d e K U B en d u u r t de hele dag. N a

de k a a r t j e s FL 6,00.

d e A I E S E C k a m e r ( R 1 9 ) e n b i j d e s t a n d i n gebouw^

e e n rei­>\tM­­kii:l, \ « l[ W e s t e r l a k c n ( e l u l i­edaelie v a n / t.OO uur in A187

(hoven

koffiekumer

van A)

derei­bi|la^i

I r a p el v/d V o l k s k r a n t ) . H e n k d e \ e l d e

(­<do­/ee~/eiii t ! ( n D a a n v a n d e i K e u r ivi r k e n t

de

u e r e i d p e r nK>tor).

Filosofie e n l i t e r a t u u r })v F a e i d t e i t d e r ^ ' ijs.hegeerle o r g a n i s e e r t in h e t k a ­ d e r \ an l i a a r d e r d e l u s t r u m e e n t h e m a ­ a v o n d m e t e e n

13.30

tot 14.40

uur in

YZl

\ n I t.d h ' 7 i n g e n d o o r \ . F . T h . v a n (h r H e i j d e n . I). \]< M­itu

\ e r h a a l van m e e s t e r v e r t e l l e r Willem de R i d d e r die de

I. d e M u l , S. ü s s e l i n g .

luisteraars meervoert naar verre streken.

\ \\\ \\<.

20.00

tot 22.30

uur in de

aula

AA.NVA>C

11.50

tol 16.00

uur in

YZl workshoi

Thinktank­forum B e l a s t i n g e n : v r i e n d of \ i j a n d ! ? H e t T h i n k t a n k ­ C e n ­

le/ii

S p i e g e l s van spiritualiteit

t i ' u m v o o r D n d i ' m e m e r ' s e h a p o r i r a n t s e e r t een a \ ( ) n d

hj­v^ir­ l e / i n g uit d e e v e h j s 'Spie<rels v a n ­ p i r t t i i a b t e i t '

o v e r fihcah' t i p ^ . t r u c s en l ) e s p a r i n g e n . Kt^stt'n f ."j.OO

o \ ( r i^Iam en c h i ­ i s t e n d o n i . S p i e k e r s : m w . S. \b(.lus

v o o r s t u d e n t e n / u il k ^ ' n n g ^ i g e r e e h t i g d e n , f 1 0 , 0 0 v o o r

S a l l a r e n prof. d r . H . Beek. I n f o r m a t i e : 0 1 3 ­ 6 6 2 5 8 0 .

a n d e r e n . Met m e d e w e r k i n g v a n d e Hela­rtingdienst R e ­ A V>V

gio Z i i i d e n d e C u y p e r s G r o e p a e e o u n t a n t s tX, b e l a s ­

14.00

KM,

lot 17.00

uur in de Theologische F aculteit

t i n g a d v i s e u r s . I n f o r m a t i e en a a n m e l d e n : 0 1 0 ­ ï ' 7 2 2 5 2 .

4VWA.\C 's avonds

Monlgomnierylaan

^i33

Excursie accountantskantoor

Eindhoven

Studievereniging Isabest organiseert een excursie n a a r accountantskantoor Joanknecht & Van Zeistin Eind­

jf n o v e m b e r [wo]

hoven. Met mfornaatie over de k l a n t e n k r i n g van het k a n t o o r , o v e r solltdit«ren bij het k a n t o o r , en wat m e n eigenlijk van s t u d e n t e n verwacht. I n s c h r i j v e n o p de

Excursie D S M

Isabestkamer R18.

De s t u d i e v e r e n i g i n g d e h m e e t s k r i n g o r g a n i s e e r t e e n excursie n a a r DSM. Je kunt je voor deze excursie

inschrijven

AANVANG

inschrijven op de Smeetskringkamer R 9 .

15.00

en 16.15

uur in

Eindhoven

AAN%ANC

De hele

dag feest

Juristenfeest De knotsgekke c o v e r b a n d G O N U T Z t r e e d t o p . K a a r t ­

Choq

j e s k o s t e n f 5 , 0 0 in d e v o o r v e r k o o p . D e z e v i n d t p l a a t s

case

E e n w o r k s h o p verzorgd d o o r Friesehe Vlag. Het on­

a f l o o p is e r e e n b o r r e l . I n s c h r i j v e n is m o g e l i j k o p d e MAKÏ

B­karaerR25.

van m a a n d a g 7 nov. t/m woensdag 9 nov. van 12.00­

Concerten AA>VANG

22.00

uur in het

Info

ISoorderligt

^\NV \ \ ( ,

Ui.OO uur op de

KUB

Voorlichtingsmiddag AEISEC

X JL n o v e m b e r [vr] Inaugurele rede

ï r r f o r m i i t K ' m K t H a g o v e r w a t A E I S E C ­ T i l l > u r f i ( i f n ' t en

I n a u g u r e l e r e d e van Prof. mr. R.C.J. Galle, b i j z o n d e r

o v e r w a l ïwX i n h o u d o m a c t i e f te z i j n b i j A 1 E S E C ­

h o o g l e r a a r c o ö p e r a t i e r e c h t , g e t i t e l d : ' D e c o ö p e r a t i e in eigentijfis

perspectier.

colofon

De K u b a g e n d a v e r s c h i j n t w e k e l i j k s g e d u r e n d e het aca­ d e m i s c h j a a r . Hij w o r d t v e r s p r e i d in d e s t a d en aigf­ d r u k t in U n i v e r s . H i j w o r d t g e m a a k t o n d e r verantwoor­ d e l i j k h e i d v a n h e t P l a t f o r m a a n v u l l e n d e onderwij'­ voorzieningen Redactie:

uur

in s a m e n w e r k i n g m e t U n i v e r s .

Gabe \ a n d e r Zee

Eindredactie: 16.00

\nne­Miekc

Binnentlijk

AANV VM,

SZ23

16.15

lezing

en

d e r w e r p v a n d e w o r k s h o p is ' d e i n t r o d u c t i e v a n (^hoq'.

\ OOI d r a c h t e n : . l i ­ s e ( i o o ­ s e n ­ ( o n d e r b r a k h a a r ­ t u ­ (tie vt)ttr e e n r e l ­ d o o r Vzie en p u b h e e e r d e i i a a r o v e r

infn

Winkel

diverse gebouwen.

!*r(fgiamnia:

Teven­* i ' e r d e n i o g e l i j k h e u l on»

\ I aiiett Ie '■lelïeEi.

workshop

KUB­geschen lelijk t w e e a a n b _ erenhorloge var ■'dasspeldvan29,S a r t i k e l e n | e n no] dere g e s c h e n k e r bu de k a s i n d e d.igeli|ks g e o p e r uur D e a a n b i e d i de v o o r r a a d strel

jOmonzedienstv te verbeteren he sueel C e n t r u Bedrijfsbezoek V S B G r o e p pend; e e n c e n t r a S t u d i e v e r e n i g i n g I S AB E S T o r g a n i s e e r t o p dinsdag I­waar u a l l e s k u n n o v e n d ) e r e e n b e d r i j f s b e z o e k a a n d e V S B Groepit" l o p h e t g e b i e d vs jdersteunmg.

L t r e ( hl. Hl II |e tnli n ­­< iv. a c c o u n t a n c y en/of contro lOok het inbrai l i n g , schrijf j c d a n v o o r ! f n o v e m b e r in o p de IS^ ^ Isheetsendeverl BEST­kamer(Ri8).

Iele materialen { Irijen, v i d e o ­ e n •^en diaroUetjesl j Excursie S m e e t s k r i n g U kunt contant S t u d i e v e r e n i g i n g d e S m e e t s k r i n g o r g a n t s i ei t itpili p e n (in h e t l a a t s d e r d a g 2 4 n o v e m b e r e e n e x c u r s i e n a a r opl< ulniifMi getekende bon ^ k u n n e n overleg t r u m \ r t h u r A n d e r s e n te \ e hi h o v e n . I n s e h n j \ e i i h U vindt de A V( w e k e n v a n te v o r e n o p k a m e r R 9 . verdieping van 1.208, t e l . Oi; *avc b a l i e @ k u b . i Activiteiten Mercurius lOpeningstijdei S t u d i e V e re tn ging \ l e r ( ui u i ­ o r g a n i s e e r t o p vrij(lad3 {08.30­12.45 e n nov* m b e r e e n v \ o r k s h o p g e o r g a n i s e e r d hij L\F Ivan 08.30­12.4; \ e r n i o g e n ­ b c h e e r . D e z e w o r k s h o p is m e t name inte­ |Vn;dagraiddag r e s s a n t v o o r s t u d e n t e n h e l e g g i n g s t h e o r i e et IVoor w a t k u n t l |1 A pparatuur: t r e a s u r y m a n a g e m e n t . De k o s t e n b e d r a g e n f 5,00 voor informatie e n i e t ­ l e d e n e n zijn v o o r l e d e n g r a t i s . O p 2 4 novombfr Idienstverlenin; 1 9 9 4 v i n d t e r e e n w o r k s h o p b i j A r t h u r A n d e r s e n plaali ­ lenen van A V I n s c h r i j f f o r m u l i e r e n z i j n t e v e r k r i j g e n op d( ­ m e l d e n v a n si *tuur Mercuriuskamer R7. ­ reserveren va legezalen 2 Faciliteiten Derdejaarsscriptie ­ kopieren van E f a c t o r g a n i s e e r t e e n e x c u r s i e n a a r F r a n k r i j k , ivrfs' ,­iden j e d e a c h t e r g r o n d k u n t v i n d e n v o o r j e derdejaui'sscriji a ­ o p n a m e v a n r£ tie. I n f o r m a t i e e n i n s c h r i j v i n g in d e EFA CT­kamfi'Rl ' m a ' s (open­net ­ reservermger ruimte The >^orldGame '■i­ s t u d i o ( a u d i o O p 2 3 n o v . 1 9 9 1 zal in h e t s p o r t c e n t r u m T h e World ,'­ viewingruim G a m e p l a a t s v i n d e n . A I E S E C ­ T i l b u r g organiseert èl *3.Programma'; s p e l s a m e n m e t h e t A m e r i k a a n s e W o r l d G a m e ïnstitu ;i ­ b e s p r e k e n of 'ma's t e . D e W o r l d G a m e is e e n w e r e l d s i m u l a t i e spel, waar­ ­ mediatheek: i b i j d e d e e l n e m e r s o . l . v . t w e e m e d e w e r k e r s van N van het A VC W o r l d G a m e I n s t i t u t e d e w e r e l d o v e r n e m e n , 's Morgei' 4 Inbranden v is e r e e n t r a i n i n g , v e r z o r g d d o o r R a n d s t a d , Voorst^ 5 V e r k o o p vai d e n t e n b e d r a g e n de kosten f 15,00. Inschrijvenka^'^ 'rialen

inmisii'f Kfizen.

forum

Beste docent verkiezing \i acUe \ n } s p r a a k , E G C O e n ile^Iutlievereniititi^TI'

Studium Generale organiseert een thema middag over

KUB­gescbenke

uur in de

aula

adres Informatie zenden naar:

Lezing Talencentrum ïn d e c y c l u s : ' H e t A r a b i s c h : d e t a a l e n d e g e s c h i e d e ­

Sollicitatietraining

nis van b a a r s p r e k e r s ' o r g a n i s e e r t het t a l e n e c n t r u m

Isabest o r g a n i s e e r t een vervolg o p de e e r d e r e sollica­

e e n l e z i n g m e t als t h e m a : " S y r i ë e n L i b a n o n : O n l o s ­

tievoorltchting. Meer informatie op de Isabestkamer

makelijk met elkaar verbonden'.

R18.

AAVVAW;

AANVANG

K U B i.a.s.

KuhafftnUx

kamer A ï 7

P o s t b u s 901.'JS 5 0 0 0 E E T i l b u r g 14.45

tot 15.45

in

S137

19.30

uur op de

KVB

Mail: U N A G E I \ D A @ K U B . N L

T

KUB­studente g a n g t o t d e C( n i n k l i j k e Lie p l a a t s e n besc gangsbewijze ' w o r d e n aan d A van het eoncei '■ l e g e k a a r t . ; H e t e.v. c o n c : (strijkkwartet

onbestelbare

Poststukken KUB, k u n n e w o r d e n . Betre beeld nog met s e n b e s t a n d V( g e s p e l d of o n ^ Wi) v e r z o e k e i • u bestemd stu bmncn eén \

UNIVERS

De mededelingen pagina wordt ver zorgd door de afd Pers & Voorlich ting (gebouw B, kamer 10 tel 2001) Diensten en faculteiten Ie veren via een een traal punt (het se cretariaat) kopij z 8 m aan, uiter hjk donderdag voor 13 00 uur voor het verschij nen van de nieu we Univers I V m beperkte ruimte is het zaak berichten kort en kernachtig te formule ren De redactie kan het be richt wijzigen Bij teveel kopij krijgt de hoogste actualiteits waarde voorrang

'^S^^SS^-

naar aanleiding van de resultaten Soc propedeuse/bibl. van dit nummer te reageren bi) de behaald in juni en aug jl O m 17 30 afd Registratuuren Archief, kamer Het gebruik van de bibliotheek van uur zal prof mr H C J Schoordijk 153 van g e b o u w A of via tel nr de Universiteit is tijdens je (emeritus hoogleraar privaatrecht) (66)2808 De s t u k k e n zullen circa studie van groot belang Om jou te in QZ 1 een toespraak houden Na een week na verschi)ning van deze informeren over de mogelijkheden afloop hiervan zal de diploma uitrei U n i v e r s aan de afzender w o r d e n v a n de b i b l i o t h e e k is een r o n d king plaatsvinden in de zalen Q Z geretourneerd leiding van ruim een uur georgam 201, Q Z 202, Q Z 203, Q Z 204 Alle Geadresseerde Afzender seerd Deze rondleiding is speciaal belangstellenden zijn hierbij van B Gerrits Stig Noorderligt, Tilburg voor propedeuse Sociologie studen harte welkom Degenen die voor een dhr D Wascher Postbank, Leeuwar ten en vind plaats op do I d e e o m 9 diploma m aanmerking komen ont den u u r Je k u n t je opgeven bij Ingrid vangen hierover vanzelf binnenkort Stig C o m m u n i t e Postbus 14005, Beerens, medewerkster van de bibli bericht Utrecht otheek, tel 662215 Zij kan je ook M Vriens Univ v A'dam meer vertellen over de rondleiding BMO (F Corssmel) Konmar, Den Capita selecta strafrecht Haag Dit tentamen wordt op 10 jan 1995 Studievaardigheden Stig Tilburg Mondiaal Postbank, o m 14 30 u u r schriftelijk afgeno Leeuwarden Zoals in de eerste bijeenkomst StuN T Bongers Postbus 2895, A'dam men dievaardigheden IS afgesproken, zal C Keatly Univ of Essex de werkgroep Studievaardigheden M van den H u r k Moret Ernst & Delinquentie en Samenleving zoals vermeld m week 47 van het Young, R'dam rooster vervallen Hiervoor in de De definitieve datum voor het prodr G M u s h e u s Univ of Warwick plaats worden in week 47 en 48 enject Voorlichting Delinquentie en prof dr J v Acker H H Rutgers, kele bijeenkomsten rond de thema's Samenleving IS do 17nov om 15 00 Dinxperlo 'planning' en 'studeervaardigheden' uur m Q Z 1 Het VDS-project is een E Kynllidus HKLT, Tilburg georganiseerd Belangstellende stu lezing annex discussiemiddag C Fernandez Postbus 2750, A'dam denten (ook studenten die niet heb waarop een ex gedetineerde aanwe W van Loo N e t w o r k (tijdschrift). ben deelgenomen aan de eerste bij zig zal zijn om een lezmg te houden Great Britain e e n k o m s t ' ) m o e t e n zich hiervoor en een discussie los te m a k e n over prof M Berg Univ of Haifa inschrijven Inschrijflijsten met tijd de oordelen en vooroordelen van de en plaats van de werkgroep (+ meer samenleving t a v d e l i n q u e n t ge informatie) liggen op de balie van de drag sectie onderwijsondersteuning m P 308 Je k u n t je tot en met uiterlijk vr 11 nov opgeven

Student-assistent Vlaanderen in Antwerpen Belang stellenden raadplegen het prikbord biJ Bureau Onderwijs (B 201)

Internationalisering Er zijn nog enkele Erasmusbeurzen beschikbaar voor het 2e sem van 1994/95 Informatie bijDenise Lm d e n a u , B 205

Student-assistenten

Wetenschappen

Dt KUB geschenkenshop heeft ti) di-lijk twee aanbiedingen dames / hutnhorloge van f 59,95 voor 49,95, Tentamenplanning/Rectificatie lasspeldvan 29,95 voor 22,50 Deze In de vorige Univers staat dat ook rtikelen (en nog ruim twintig anStatistiek 1 m jan kan worden afge ere geschenken) zijn verkrijgbaar legd, de datum moet echter zijn 12 IJ de kas in de hal van gebouw B, jan en niet 6 jan ) agelijks geopend van 10 00 16 00 ur De aanbiedingen gelden zolang [de voorraad strekt Tentamenplanning

Winkel en centrale balie AVC

D o e t BIK , t e n t a m e n S t a t i s t i e k , gepland op 6 jan '95 wordt verzet naar 3 jan '95 dit o v v studenten Doet Econometrie, WRS 3 wordt m e t afgenomen op 9 juni maar op 6 juni '95 Doet BIK, t e n t a m e n KWW 2, de herkansing voor KWW 2 wordt niet afgenomen op 15 aug '95 , maar op 22 aug '95 gelijk m e t de Bedrijfs economen

Om onze dienstverlening nog verder te verbeteren heeft het AVC (Audio Visueel C e n t r u m ) een balie geo pend een centraal informatiepunt, waar u alles kunt vragen en regelen oj) het gebied van audiovisuele on del steuning Ook het inbranden v a n t e k s t op sliLLts en de verkoop van audiovisu tit materialen (zoals sheets, batterijen video en audiobanden, foto Econometrie en diaroUetjes) gebeurt bij de balie D e volgende d o c t o r a a l s t u d e n t e n U kunt contant of op rekening ko Econometrie zullen op 11 nov a s pen (in het laatste geval moet u een een voordracht houden in Q Z 204 getekende bon voor AV materialen 13 30-14 OOuur V van Bergen (Stork kunnen overleggen) T Q M Consultants) Het ontwikke U vindt de AVC balie op de eerste lingsproces v een masterplan bij de verdieping van gebouw P, kamer P invoering van total quality manage 1 208, tel 0 1 3 - 6 6 2 3 8 8 , P m a i l m e n t 14 00 14 30 u u r R van der ave balie@kub nl Heyden (AT Ik T) Feeder allocation Openingstijden m a t / m do van in a printed circuit board assembly 08 30 12 45 en 13 15 17 00 uur, vr line 14 30 15 00 u u r T Bastian van 08 30 12 45 uur (MEGA Limburg) Kostenverminde Vrijdagmiddag gesloten" ring bij de dimensionering van het Voor wat kunt U bij de balie terecht e l e c t n c i t e i t s n e t 15 00 15 15 u u r 1 Apparatuur Pauze 15 15 15 45 uur W Baart (In - informatie en advies over AV terpolis) Over de ontwikkeling van dienstverlening een ALM model voor het pensioen - lenen van AV apparatuur fonds solidair 15 45 16 15 uur P - melden van storingen aan appara Smits (CBS) Integratie en comtegra tuur tie in producentenprijbindexcijfers reserveren van apparatuur in col van de nijverheid op basis van auto legezalen regressieve modellen 16 15 16 45 2 Faciliteiten uur R Jansen (BOVAG) Voorspel kopieren van audio en videoban ling autoverkopen nieuw Belang den stellenden zijn van harte welkom opname van radio en TV program ma's (open net registraties) reserveringen van VHS montage Secretariaat Accountancy ruimte Vanaf heden is het secretariaat van studio (audio en/of video) de Postdoctorale Opleiding Accoun - viewingruimte tancy gehuisvest op kamer B 413 - 3 Programma's Het tel nr is 013 663422 De coor â&#x20AC;˘!- bespreken of huren van program dmator van de Accountancy Oplei ma's ding, drs C G A Wouters RA, is mediatheek eigen bandenbestand g e h u i s v e s t op k a m e r B 414 Het van het AVC t e l n r is 013-662756 4 Inbranden van sheets 5 Verkoop van audiovisuele mate Cursisten pd.

Belastingkunde rialen

Sociale Wetenschappen

De omvang van de aanstelling zal O 2 fte (2 eenheden) per week bedra gen voor een periode van een jaar

Op 15 nov '94 m YZ 10 en op 22 nov '94 in C Z 111 worden 2 inhaalcoUe ges I n t e r n a t i o n a a l Belastingrecht gegeven door prof mr D Juch

Concerten

Letteren

Voorlichting tweede semester Het hc van de cursus Onderzoeks Op 18 nov wordt voorlichtinggege designs, tabelanalyse en elaboratie ven over het tweede semester van in week 45 t / m 50 is verplaatst van het eerste doctoraaljaar, en over de dl 17 45-19 3 0 n a a r m a 18 45 20 30 trajecten die daarop volgen De bij i n C Z 101 e e n k o m s t vindt plaats m AZ 7 De wg van deze cursus zijn wg 1 op Nadere informatie volgt do 08 45 10 30 in XZ 5, wg 2 op do 10 45 12 30 in Q Z 204, wg 3 op do Keuzevakken 15 45 17 30 in Q Z 104, wg 4 op vr Inschrijving 12 45 14 3 0 i n P Z 2 0 7 Voor 1 dec dient iedere doctoraal student (van de tweejarige en de vierPsy prop/herkansingen jarige opleiding) zich in te schrijven voor de keuzevakken van het twee Opgave voor deelname aan herkan de semester De formulieren en het sing toets dient te gebeurenu2terJi;J< conceptrooster zullen in november 10 dagen voor de toetsdatum mid beschikbaar zijn dels de groene opgavekaart (P 308) Niet opgegeven - geen recht op deel Taal, Informatie en Communiname' catie Roosterwijziging dagopleiding M i v I n o v 1994 IS het voor studenten van de oude lichting die zich spe In week 49 vervallen de wg van de cialiseren in T e k s t w e t e n s c h a p of cursus Fysiologische psychologie Taal & Informatica mogelijk af te s t u d e r e n onder de n o e m e r ' T a a l ' Studievaardigheden Informatie en C o m m u n i c a t i e ' Voor Zoals in de eerste bijeenkomst Stu alle andere specialisaties, of voor d i e v a a r d i g h e d e n is afgesproken, studenten zonder specialisatie, blijft zullen de werkgroepen Studievaar de titel'Taal en Cultuurstudies' In digheden zoals vermeld m week 45 de studiegids staat in hoofdstuk V en 46 van het r o o s t e r v e r v a l l e n beschreven aan welke eisen je moet H i e r v o o r in de p l a a t s w o r d e n in voldoen o m af te studeren in Tekst week 45 en 46 enkele bijeenkomsten wetenschap of Taal &. Informatica rond de thema's 'planning' en 'stu (let vooral op pagina 50, 51 en 84) deervaardigheden' georganiseerd Geef voor 1 december 1994 door aan Belangstellende studenten (ook stu Bureau Onderwiiszaken of je je denten die niet hebben deelgeno inschrijving als student Taal en m e n aan de eerste b i j e e n k o m s t ' ) Cultuurstudies wilt veranderen m moeten zich hiervoor inschrijven Taal Informatie en Communicatie Inschrijflijsten met tijd en plaats van Nogmaals dit kan alleen als je je de w e r k g r o e p (-i- m e e r i n f o r m a specialiseert m Tekstwetenschap of tie)liggen op de balie van de sectie Taal & Informatica onderwijsondersteuning m P 308 Je

KUB studenten hebben gratis toe gang tot de concerten van de Ko ninklijke Liedertafel (zolang er FEW plaatsen b e s c h i k b a a r zijn) T o e Onderwijsbureau gangsbewijzen k u n n e n afgehaald Studie adviseur Economie drs H G "worden aan de zaal, voor aanvang van Liempd heef t op 9,10 en 11 nov A van het concert, op vertoon van col geen spreekuur ilegekaart BHet e v concert is op 7 november 7 (strijkkwartet) poststukken

j Poststukken geadresseerd aan de RechtsFKUB, kunnen soms niet besteld tworden Betrokkene komt bijvoorgeleerdheid Ibeeld nog niet m het centraal adres Isenbestand voor of de naam is fout gespeld of onduidelijk geschreven Propedeuse-diploma's WIJ verzoeken u, wanneer een voor do 24 nov a s vindt de uitreiking u bestemd stuk op de lijst voor komt, van de prop diploma's plaats, zulks hmnen een week na verscbiinmg

VTW

BIJ de vakgroep Rechtsgeschiedenis van de Faculteit der Rechtsgeleerd heid ontstaat per 1 nov 1994eenva cature voor de functie van

Student-assistent

(m/v)

vac nr 0600 De sectie Kosten Waarde Winst van de vakgroep Bedrijfseconomie heeft een vacature voor een

Student-assistent

Tentamens In de kast in de gang bij Onderwijs zaken liggen de data voor de tenta m e n s van jan , juni en aug 1995 Indien een vak is vergeten of ongel u k k i g IS geprogrammeerd, n e e m dan contact op met Onderwijszaken (B201)

The World Leisure and Recreation Association is offering a l i m i t e d number of scholarships to attend the Canadian Parks/Recreation Association 50th Jubilee Symposium on August 12 16th 1995 m O t t a w a , Canada A p p l i c a t i o n forms from Tekstwetenschap II Greg Richards, S233 Op 7 nov vindt het college Tekstwetenschap II niet plaats in YZ 12 Leerproject maar m Q Z 103 In het tweede semester zullen de leerprojecten worden verzorgd door Kublib de volgende docenten H Dcrks, R Raadpleeg Kublib, lokale informa V d D u i m en H M o m m a a s Wat de tie, onder nieuws Onder roosterwij onderwerpen zullen zijn van deze ziging tief je de roosters van het projecten zal zo spoedig mogelijk eerste semester van het collegejaar opgehangen worden op het VTW 1994/1995 en roosterwijzigingen bord De inschrijving zal starten op ma 31 okt en sluit op vr 25 nov Voor meer infoimatie kan contact Adreswijziging opgenomen worden met Leontine Adreswijzigingen dien je door te ge Onderwater, kamer S229, tel 2895 ven bij Bureau Inschrijving (C 82) en bij Bureau Onderwijszaken (B 201] Soc doctoraal Het Ie hoorcollege maatschappijge schiedenis van dinsdag 15 novem berzal plaatsvinden van 9 45 10 30 u u r ( i p v 8 45-10 30 uur)

s a m e n w e r k i n g m e t m e n t o r e n en eerstejaarsstudenten - Het werven en begeleiden van men toren Het deelnemen aan de organisatie van het mentoraat en het onderhouden van contacten met derden, zo als het bureau van de faculteit en de vakgroepen van het eerste jaar Functie eisen Het vermogen o m goede contacten te onderhouden m e t verschillende personen en instanties - Een goede mondelinge en schrifte hjke uitdrukkingsvaardigheid Organisatorische kwaliteiten - Een positieve houding ten aanzien van het mentoraat van de juridische faculteit Inlichtingen bij Henri Pelckmans (Y 431, tel 013-662625 op dl 13 00 16 00 uur en vr 9 30-12 00 uur) Schriftelijke sollicitaties m e t be knopt curriculum vitae k u n t u voor 17 november aanstaande, o v v het vacaturenr op de enveloppe, richten aan de s e c r e t a r i s van de fac der R e c h t s g e l e e r d h e i d , M e v r Mr G M D Peters-van Gorp, Y 320, Pb 90153, 5000 LE Tilburg

v a c a t u r e n u m m e r 810 050

Algemeen

kunt je tot en m e t uiterlijk vr 4 nov opgeven

voor I dag in de week, gedurende 1 jaar, m e t de mogelijkheid van ver lenging Taken Het organiseren van activiteiten m h e t k a d e r van h e t m e n t o r a a t m

m/v

Taken bibliografisch opzoekwerk v e r z a m e l e n en o n t s l u i t e n v a n materiaal voor onderwijs en onder zoek mee beoordelen van tussentijdse toetsen en opdrachten voor SGO cursussen Inlichtingen k u n n e n worden ingewonnen bij dr F Joostens tel 2667 b g g 2773 U w schriftelijke sollicitatie dient u voor I I november a s te richten aan de heer drs T h van den Hoek, secretaris van de Faculteit der Lette ren

(m/v)

vac nr 0599

BIJ het werkverband Theorie en Geschiedenis van de Literatuur van de Faculteit der Letteren ontstaan per 1 januari 1995 twee vacatures voor

Economische

gescbenkeasbop

Onbestelbare

3 NOVEMBER 1 9 9 4

Stageplaatsen Vanaf I nov of later (1995 kan ook nog) zijn weer een paar stageplaat sen beschikbaar voor Letterenstu denten bij A m n e s t y International

Tot de taken van de assistent zullen behoren literatuuronderzoek, ondersteuning van de voorbereiding van afstudeerseminars, verlening van assistentie bij be stuurlijke werkzaamheden, - archivermgswerkzaamheden De assistent dient te voldoen aan de volgende profielschets derdejaars student zonder signifi cante studievertraging, KWW 1 IS met goed gevolg doorlo pen, belangstelling voor onderzoek, zelfstandige werkhouding, goede mondelinge en schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid, ervaring m e t software p a k k e t t e n WP, Quattro Pro en Windows IS gewenst, intentie om bij KWW af te stude ren A a n s t e l l i n g geschiedt m overleg, doch bij voorkeur per 1 december a s Schriftelijke reacties voor 18 no vember a s , aan drs R C W Eken RA, kamer B 725

Vacature student -assistent Bij de vakgroep schappen

voor I dag in de week, gedurende 1 jaar, m e t de mogelijkheid van ver lenging Taken - Het verlenen van assistentie aan leden van de vakgroep, bij onderwijsen onderzoekswerkzaamheden Functie eisen Kandidaten dienen het t e n t a m e n Rechtsgeschiedenis A met succes te hebben afgelegd O m k u n n e n gaan m e t een tekstver werker, m e t n a m e k u n n e n werken metWP T a l e n k e n n i s en v e r t r o u w d h e i d m e t z o e k s t r a t e g i e ĂŤ n in de biblio theek strekken tot aanbeveling Inlichtingen bij prol m r P L Neve, tel 013 662294 of 08895 43158 Schriftelijke sollicitaties m e t be knopt c v k u n t u voor 10 nov a s o v V het vacaturenr op de envelop pe, richten aan de secretaris van de fac der Rechtsgeleerdheid, Mevr Mr G M D Peters van Gorp, Y 320, Pb 90153, 5000 LE Tilburg

Het universitair beleid is gericht op het in dienst nemen van een groter aantal vrouwen gehandi capten en leden van etnische mm derheidsgroepermgen Zij worden daarom uitdrukkelijk mtgeno digd te solliciteren

Vnjetijdweten

Voor diverse o r g a n i s a t o r i s c h e , a d m i n i s t r a t i e v e en r e d a c t i o n e l e w e r k z a a m h e d e n a l s m e d e onder steuning bijeen onderzoek naar het sportbeleid van de gemeente Eind hoven wordt een student assistent gezocht De a a n s t e l l i n g dient zo spoedig mogelijk m te gaan en loopt tot 1 juh 1995, omvang 2 dagen per week Vereisten organisatorisch talent en goede schrijfvaardigheid Ver trouwdheid m e t onderzoek naar lo kaal sportbeleid strekt tot aanbeve ling Sollicitaties (brief + c v ) b m nen 10 dagen na verschijnen van dit blad richten aan Hugo van der Poel, Secretaris VTW, S 149, tel 2772

BIJ het mentoraat van de faculteit der rechtsgeleerdheid ontstaat per 1 februari 1995 eenvacaturevoor de functie van

HETNRF \a/ MAAKT HET MOGELIJK! GIRO 953.

NATIONAAL REVALIDATIE FONDS 033 75805

U N I V E R S B ^ 3 NOVEMBER 1994

De memoberichten zijn bedoeld voor studenten en ge­ zelligheidsvereni gingen plus instn tuten en afdelin gen welke activi teiten ontplooien op het terrein van cultuur, ontspan­ ning en sport H ou het kort en bondig De redactie behoudt ach het recht voor berichten in te korten

Studieverenigingen Thimktank-Centers Voor orienteerders op het o n d e m e merschap en (door)startende onder nemende hoger opgeleiden (tot ± 35 jaar) (gratis! info, advies, ondersteu m n g of doorverwijzing En voor leg gen van contacten, o n t m o e t i n g en uitwisseling ervaringen Dl 8 n o v T h i n k t a n k Forum Belas tingen vnendof v i j a n d ' ' H e t Think t a n k C e n t r u m voor O n d e r n e m e r schap organiseert een avond over fiscale tips, trucs en besparingen Studenten/uitkenngsgerechtigden f 5, , anderen f 10, Medewerking wordt verleend door de Belastingdienst Regio Z u i d en de Cuypers Groep, accountants & be l a s t i n g a d v i s e u r s Locatie M o n t g o m m e r y l a a n 333, Eindhoven Bij grote belangstelling wordt uitge we k e n n a a r de T U E i n d h o v e n Voor m e e r informatie en aanmel ding T h i n k t a n k C e n t r u m voor On d e r n e m e r s c h a p / T U E , tel 040 472252 (of fax 040 445187]

The WorldGame O p 2 3 n o v 1994 z a l m het sporteen trum T h e WorldGame plaatsvinden AlESEC Tilburg zal dit spel samen m e t het A m e n k a a n s e WorldGame Institute organiseren De WorldGa m e is een wereld s i m u l a t i e spel, waarbii de deelnemers (jullie dus'l onder leiding van twee medewerkers van h e t W o r l d G a m e I n s t i t u t e de wereld overnemen Zo kun je deze dag president van de Verenigde Sta t e n , b e l e i d s m e d e w e r k e r v a n de Wereld G e z o n d h e i d s Organisatie (WHOI of een heel andere (grote) figuur in de w e r e l d p o l i t i e k zijn Voor meer informatie kun je altijd even b i n n e n k o m e n b i | R I 9 Je k u n t ons natuurlijk ook even bellen 013 (66)2573 Polis R11 is nog vaker open, nu van maan dag tot en met vrijdag van 13 00 15 00 uur O p S n o v i s e r e e n g i g a n tisch Polis feest in de Wereld, met spetterend optreden en d j Kaarten zijn te koop m R i l Leden betalen f 3, , niet leden f 3,50 A an de deur k o s t e n k a a r t e n f 4, In week 46 vindt er een lezing plaats, in week 48 een spectaculaire excursie Na dere informatie volgt De foto's van de intro kun je tijdens kamerdien sten komen ophalen" Foto's van het outdoor weekend kun je inzien in R i l Er zijn nog maar 8 Polis truien voor slechts f 42,50' Ichtus I c h t u s Tilburg is een christelijke studentenvereniging van 40 perso n e n N a a s t de w e k e l i j k s e k r i n g avond |ma ofwo ) w a a n n met elkaar van gedachte gewisseld wordt over een stuk uit de bi|bel organiseren we ook een volleybaltoernooi, gemeen schappehike eetavonden, lezingen en andere ontspanningsactiviteiten Denk |i} ook wel eens na over gelo ven, wil )e weten hoe andere studen ten daarmee omgaan of ben je ge woon nieuwsgierig naar wat we zoal doen, kom dan gerust eens langs Of bel Gert 447335 of Ryanne 438465

Phoenix Tilburgs kersverse Letterenvereni ging Phoenix is inmiddels over de

tentamenstress heen N u is het tnd voor het verenigingswerk O p w o 9 nov , 20 00 uur houden we een A LV in de Voortuin Voor de feestbewus t e n onder het l e t t e r e n v o l k k o m t Sinterklaas langs op wo 30 nov 20 00 uur Het enige dat hij van je verlangt is dat ie een gedicht schrijft en een bescheiden presentje (f 2,50) meeneemt De Nacht van de Colum nist is op 26 nov Entree f 20 Le den korting van f 2,50 Inschrijven op 31 o k t , 1 en 2 nov van 12 30 13 30 uur in R 6 Betalen bijmschrij ving' O m lid te worden kun je langs komenotbellen)66)2994 Voorzitter Marianne den Heyer, secretaris Nancy Brugman en penningmeester Niels Wijsbeek helpen je graag uit de brand Want je weet het ook het vogeltje Phoenix ontsproot uit een vuurzee De Smeetskring O p w o 9 nov is er een excursie naar DSM Je k u n t je voor deze excursie inschrijven op de S m e e t s k n n g k a mer Er zijn maar een beperkt aan tal plaatsen dus als je mee wilt dan moet je je zo spoedig mogelijk in schnj ven op de l<amer Leden die nog geen a l m a n a k afgehaald h e b b e n , k u n n e n d i t a l s n o g d o e n op de S m e e t s k r m g k a m e r Verder zijn er nog fraaie lustrum artikelen te koop zoals Smeetsknngshirts truien en paraplu s Voor dit alles kun je te recht op de verenigingskamer tij dens de inloopuurtjes Dagelijks van 11 30 13 30 u u r Priontijd Vergeet niet dat vandaag do 3 nov de studiemiddag m e t de V W Til burg en Wemar vrijetijdonderzoek plaatsvindt Vindjezo n s t u d i e m i d dag interessant of wil je dat Priori tijd andere activiteiten organiseert, schrijf er dan eens o v e r ' T o t do 17 nov is het mogelijk om JOUW stukje voor het t w e e d e n u m m e r van A P n o r f m te leveren Do 8 nov van af 22 00 u u r is h e t I n t e r n a t i o n a l (P)Leisure T i m e m Cafe 1 Industrie' Het IS de gelegenheid om onder het g e n o t van een drankje k e n n i s te maken met buitenlandse studie genoten De borrel wordt georgam seerd door Pels en Priontijd Vr 1 8 e n z a 19 nov zal Maastricht belegerd w o r d e n doö* Prieritijd, want dan vindt de 2 daagse excur sie plaats Naast veel gezelligheid biedt Priontijd jouw o a een rond leiding door de stad een lezing en e e n b e z o e k a a n de g r o t t e n In schrijvingen zijn mogelijk vanaf 7 tot 11 nov i n R 10 tijdens de inloop uurtjes

Op do 10 nov wordt door alle sec ties voorlichting gegeven m de ac cent programma's en de algemene programma s voor eerste doctoraal BEenverkorteopleiders De voorheb tmg vindt plaats om 12 45 uur in CZ 101 STEPS E n k e l e w e k e n geleden is b i n n e n onze vereniginghet nieuwe bestuur aangesteld Veel nieuwe gezichten, oude bekenden en actieve leden Dat belooft dus wat het komende jaar De diverse c o m m i s s i e s zijn al volop bezig met de voorbereiding van vele leuke aktiviteiten (o a borrels, le zingen en feesten) Via de Umvers posters en het STEPS magazine hou den we jullie op de hoogte Wil je lid w o r d e n ' D a t kan (Graagzelfs )Meld je op kantooruren bij de STEPS ka m e r R 1 4 De openingstijden zijn di, wo en do van 13 30 15 30 uur Je bent van harte welkom, ook voor vragen, problemen of een gezellig praatje IMakub your mind !

Voorvr 4 nov staat er een excursie gepland naar cd fabrikant EMI in Uden A l s j e m e e wilt, k u n j e j e h i e r voor nog opgeven op de MA KUB k a m e r Wo 9 nov vervolgens orga n i s e e r t de LEC c o m m i s s i e e e n w o r k s h o p D e z e zal w o r d e n ver zorgd door Friesche Vlag en zal gaan over de introductie van Choq De workshop zal om 10 00 uur begin nen en zal de hele dag duren Na afloop zal er natuurlijk een borrel plaatsvinden (Voor degene met een w e e k e n d k a a r t h e t g e h e e l zal plaatsvinden op de KUB ') Op wo 23 nov staat de laatste leerzame activiteit van dit semester alweer op het programma e n d a t i s d e E S S O Promotion G a m e Op deze dag zal er het een en ander verteld worden over de s c h a p i n d e l i n g die ESSO h a n t e e r t Ook zal er een spel ge­ s p e e l d w o r d e n d o o r de d e e l n e mende t e a m s . Elk team krijgt een fictief bedrag en moet hiermee de w i n k e l p r e s e n t a t i e zo o p t i m a a l mogelijk indelen door onder ande re gebruik te m a k e n van de juiste promotieartikelen De bedoeling is uiteraard o m een zo hoog mogelij ke o m z e t te genereren Ook voor deze t w e e a c t i v i t e i t e n k u n je je o p g e v e n op de M A K U B k a m e r Natuurlijk sluiten we het semester weer af m e t een borrel Deze zal op WO 30 nov p l a a t s v i n d e n m l'In d u s t r i e en zal, h o e k a n h e t ook anders, m het t e k e n staan de goed heihgman '

VITE-international Sevio Op dl 8 nov zal er weer de jaarlijk se Algemene Leden Vergadering ge houden worden A lle leden zijn uit genodigd o m hierbij aanwezig te zijn A anvang 19 0 0 u u r m S Z 3 5 Na afloop borrel in het Ministerie

BijlesCentrale Tilburg Vallen de resultaten van de herfst toetsen tegen' Denk je het met extra aandacht en uitleg wel te redden^ Schnjf je dan in als bijlesvrager bij de BijlesCentrale Wij regelen dan een goede en betrouwbare bijlesdo cent Stichting BijlesCentrale Til burg IS t e v e n s op zoek n a a r bij lesdocenten voor met name wiskun de en statistiek Heb je goede studie resultaten voor deze vakken en wil je wat bijverdienen, schrijf je dan in als bijlesdocent bij de BijlesCen trale Voor meer informatie, bel 013 353198 (Jeroen Stoop), 013 358411 (Erie van den Bedum) of 013 359302 (Edwin van Bommel) Efact Stage en Afstuderen AE Efact orga niseert vandaag om 13 45 uur m A Z 08 deze voorlichting met medewer king van d o c e n t e n en een perso neelsfunctionans A an te bevelen voor 3e en 4e jaars' Derdejaarsscnptie Kan het schrijven van een derde jaarsscriptie leuk zijn' De reiscommissie van Efact weet dat het k a n ' Wil jij ook m Frankrijk een achtergrond vinden voor je scriptie, ga dan mee en ben verzekerd van een leuke studiereis en een goede s c r i p t i e Informatie en in schrijving in de Efact kamer Rl Accentprogramma voorlichting be

Actieve VITE leden let op de ac tieve ledendag is verschoven naar 15 nov voor degene die daar nog niet van op de hoogte waren Per sonen die nog interesse hebben o m actief te worden b i n n e n VITE, er IS n o g e e n p l a a t s v r i j in o n z e bedrijvencontactencommissie Wil je m e e r i n f o r m a t i e h i e r o v e r dan k u n je terecht in de VITE ka mer(R15)tijdenskantooruren Heb je n i e t g e n o e g tijd o m actief te w o r d e n , m a a r ben je w e l i n t e r nationaal georiënteerd, dan k u n je ook bij ons terecht voor meer in f o r m a t i e over onze a c t i v i t e i t e n Bellen kan natuurlijk ook 662722 Wim Bogers Stichting Do 10 nov a s organiseert de Wim Bogers S t i c h t i n g haar vijfde con gres, getiteld 'Een d u u r z a m e be dnjfskolom', milieugericht mte graal k e t e n b e h e e r ' Bekende spre kers uit het bedrijfsleven, de onder zoeks en de universitaire wereld z u l l e n t i j d e n s dit c o n g r e s , ieder v a n u i t h u n eigen invalshoek, h u n visie t a v dit onderwerp verkon digen Tijdens het middagpro g r a m m a v i n d e n drie parallelle ses sies plaats l e v e n s m i d d e l e n , con sumer electronics & household appliances en chemie & kunststof fen T e v e n s is h e t mogelijk voor afgaande aan het congres een rea der te bestellen m e t daarin interes santé artikelen over dit onderwerp van o a dr J Q u a k e r n a a t , Ceha ve, S C D en N E H E M De k o s t e n voor d e e l n a m e aan h e t congres (in clusief l u n c h en borrel) bedragen f 15, voor de reader geldt dezelfde prijs Voor meer info k u n je terecht op k a m e r R27 en bij de stand in ge b o u w A of bel 013 662747 (tussen 9 30 en 12 30 uur)

PSF

Olof

De PSF heeft iedere week spreekuur op woensdag van 12 30 u u r tot en m e t 14 00 uur in R40 Je k u n t ons ook altijd b e l l e n 013 662075 of mailen psf@kub nl Heb je klach ten, problemen, suggesties, opmer kingen, wil je lid worden van de PSF vereniging, laat je horen Na het Ritzen debat willen we nog meer zaken organiseren Daar heb ben we nog m e n s e n voor nodig Heb je i n t e r e s s e bel d a n G a b e 013 426321 ofSaskia 013 671915

Mensen opgelet, vandaag is de dead line van de Viking Dus als U nog iets heeft, ga dan vandaag nog even naar de kroegom het in te leveren U k u n t dan mooi blijven w a n t vanavond w o r d t w e d e r o m de g e s c h e i d e n avond georganiseerd Zoals U mis schien nog wel weet was er vorig jaar genoeg spektakel De activiteiten commissie heeft mij verzekerd dat dat dit jaar ook weer het geval zal zijn Komen dus vanavond Vante voren k u n t U dan mooi voor t 7,50 een overheerlijke biefstuk m e t friet verorberen Onze goedlopende eer stejaarscommissie zal daar weer met veel vreugde voor zorgen Zij ver zorgen ook op maandagen en d m s dagen drie gangen maaltijden Op die dagen hoeft daar maar f 5, voor betaald te worden De horizontale programmering zal ook voor deze w e e k weer gelden M e t als extra informatie dan de lezmgencommis sie hard op zoek is naar interessante sprekers c q spreeksters Vanaf 1 dec zullen er weer regelmatig lezin gen worden gehouden op de maan dag Op dl is het natuurlijk w e e r d e a v o n d voor de c o m m i s s i e s H e t gonst dan weer m ons mooie pand van de vergaderactiviteiten Op wo IS het weer de beurt aan de disputen Deze k u n n e n na h u n enververende vergaderingen weer met hun kandi daatleden een biertje k o m e n drm ken in onze uiterst gezellige grote borrelkamer Op do 10 nov wordt er door onze activiteitencommissie een schotse whisky avond georgam seerd m e t medewerking van Steve the bagpipe player' Uiteraard kun nen er op die avond ook andere dran ken genuttigd worden

DCT Cicero De Debating Club Tilburg organi seert het Open Eloquentia Toernooi Tilburg Dit befaamde toernooi wordt bezocht door alle debating clubs van Nederland De vierde edi tie van dit jaarlijkse toernooi wordt gehouden op za 19 nov 1994, van 10 00 17 00 uur, in Cafe de Roskam, Heuvel 5, Tilburg ledere deelnemer debatteerd m m stens tweemaal met een tegenstan der, daarna volgt een knok out sys teem Een kwartier voor ieder debat krijgen de deelnemers een stimule rende stelling Ieder debat duurt 10 m i n u t e n Deelnemers storten f 7,50 op giro 0173526 De w i n n a a r ont vangt de Bouwman van Spaendon c k p n j s vanf 150,— Meerinforma tiebijMark013 671831 Spreekvaar digheid en presentatietechniek zijn even belangrijk als een d i p l o m a D C T Cicero oefent iedere maandag avond in cafe de Roskam

Isabest Dit semester organiseert Isabest de volgende activiteiten 8 nov (vanaf 15 00 uur) bezoek aan Joanknecht & Van Zeist in Eindhoven, 9 nov sol licitatietrammg, 15 nov bezoek aan VSB in Utrecht, 22 nov lezing'Mei dmgsplicht en Fraude' m hotel Mer cure te Tilburg en 24 nov een bezoek aan A rthur A ndersen in het oplei dingscentrum te Veldhoven Daar naast worden er leidraden uitgege v e n v o o r A O e n G I K De kosten voor m e t leden bedragen f 5, Tevens is er iedere dl van de maand ledenbor rel in Cafe Uit, vanaf 21 00 uur Emet Qenee Op 3 l o k t 1517, alweer 477 jaar te rug, sloeg dr Maarten Luther zijn 95 stellingen tegen de dwalingen bin nen de RK kerk aan de deur van de slotkapel te Wittenberg (DTSL) Hij was het instrument van God voor de Reformatie, die ook m Schotland is d o o r g e d r o n g e n Over de S c h o t s e controverses over de godgeleerdheid hebben we een lezing georganiseerd Op 3 nov o m 19 30 u u r . Off en bachstraat 107, Tilburg (zie agenda Umvers) Wil je eens m e e d e n k e n over het christelijke geloof. God, de zm van jouw/uw leven, etc kom dan gerust eens langs bijons Voor meer info b e l C h r i s 6 3 7 7 4 4 of M a r e 552347 Vereniging Fractie Vrijspraak In de week van 7 t / m 11 nov organi seert Vereniging Fractie Vrijspraak de Beste Docent Verkiezing 1994/ 1995 D a a r b i j w o r d e n d o c e n t e n beoordeeld op twee punten, een m e t betrekking tot de presentatie van de stof, en het andere voor de aantrek kelijkheid van het college Volgend semester wordt er nog een verkie zing gehouden en dan wordt er be kend gemaakt wie de Beste Docent van jaar 1994/1995 IS geworden Hij of ZIJ wordt dan m het zonnetje ge zet en mag dan een jaar lang de titel Beste Docent dragen Voor de beste vakgroep is er een taart ALV 9 nov Plaats zaal A 187, (bo ven de koffiekamer van gebouw A ) Aanvang 19 30 u u r Belangstellen den zijn van harte w e l k o m ' Fractie Vnjspraak verkoopt de gids voor de r e c h t e n s t u d i e tijdens de pauze van een groot aantal hoorcol leges en tijdens het spreekuur (elke ma van 12 30 13 30 Uur, kamer430, gebouw Y CiSP De geplande boekenverkoop van de nog resterende door jullie bestelde boeken kan m e t doorgaan Het is in verband m e t de v e r h u i z i n g op de KUB m o m e n t e e l m e t mogelijk een zaal voor twee dagen te reserveren Jullie k u n n e n de boeken nu gewoon bij Gianotten kopen

Mercurius M e r c u n u s is de vereniging voor stu denten, die geïnteresseerd zijn in F i n a n c i e r i n g en Geld , Bank en Kredietwezen en ook voor mensen die de a c c e n t p r o g r a m m a ' s beleg gingstheorie of financieel econo misch management volgen Mercu n u s organiseert jaarlijks vele acti viteiten, zoals lezingen workshops en geeft het blad Mercurius fman cieel uit Tevens organiseert Stich t m g Congres M e r c u n u s jaarlijks een congres Ook zijn we op nationaal n i v e a u a c t i e f b i n n e n de F i n a n cierings A ssociatie Nederland, waarmee wij landelijke activiteiten organiseren Heb je interesse om het komend jaar actief te worden binnen M e r c u r i u s of wil je op de hoogte blijven van de laatste o n t w i k k e h n gen op financieel e c o n o m i s c h ge bied, kom dan langs op onze kamer R7(10h30 16h30)ofbeltel 662992 en word (actief) lid F A T Mercu n u s organiseert de volgende activi teiten 9 nov Bedrijfspresentatie en recruitment,Lazard Brothers, Rot terdam, 17 nov Lezing drs F Kee pers. M a n a g e m e n t D e v e l o p m e n t Officer, Unilever, 18 november Workshop bij UA P Vermogensbeheer 'Portfolio mana g e m e n t , 24 nov Workshop A rthur Andersen, 9 lebr Voorlichting der d e j a a r s s c r i p t i e en a f s t u d e r e n bij Financiering/Geld Bank en Kre dietwezen, 21 febr F A N works hop Shell

TSO Per 01 01 1995 gaat de beurs voor u i t w o n e n d e s t u d e n t e n m e t f 90, omlaag Maar er hangt ons nog veel meer boven het hoofd Wil ook jij meer duidelijkheid over de studie f i n a n c i e r i n g e n de s t e l s e l h e r z i e ningen, kom dan op 8 november om 14 00 uur naar A 187 (boven de kof h e k a m e r v a n A ) TSO heeft de lande lijke studentenvakbond ISO uitge nodigd om verslag te doen over de laatste ontwikkelingen en zij geven op al JOUW vragen een antwoord

en de schietbaan bezocht word» soms I V m de hoge kosten die het Pini haard ons voor o m het gebruik van dei je een ciliteiten en docenten aldaar mJ baanf kening brengt zien wij ons dezelij breke helaas genoodzaakt, tegen onze J slech woonte, belangstellenden tenei3 van d bijdrage te vragen Deze bc haar 1 12 50 Je k u n t je aanmelden doory bren, noemd bedrag te storten op posiM trotte nr 55705051 n v VvSrPeterNoll (telke Eindhoven), o V v ' P I D V A lswiil trekl betaling hebben ontvangen zajspj Freu dig daarna meer informatie ovciJ dranj reis naar Hoogerheide volgen L twens om aan je I l a n g s t e l l e n d e n k u n n e n zichvo] ijzonder je vader meer informatie t a t wendeni lit heeft heimwee Bart van de Grint, tel 073 31183 l o r je weer naai len kan zich ecl Et toch ook ande Plato lispelen Studiui Iseert op do m i Dl 8 11 organiseert de Interconm J a middag over d bierestafette voor disputen en|u l e t reizen De d clubs Z a l 2 11 IS er een eeiste lauj lirekers zullen i( zusjesfeestmWagemngen Inschtl Igen invalshoek ving op h e t pand InbegrepenJ |en van hun bele avondeten, feest en ontbijt Dejicl jekleurde ervarin, ten zijn f 12,50 Bij genoeg inschJ liervan zullen ZIJ vingen wordt vervoer geregeld l a t hen zo fascir lomeen reizen I [ers IS Henk de V feller) die vorig ja Studenten ptamaran alleen ;ilen Tevens za r Willem de Ru lertellen van eer pn te toeschouw NIP e x c u r s i e s bai ' bogramma Wo 9 nov Utrecht, excursie Po 10 nov 13 30 Adviesbureau Psychotechniel( VJ J30 14 40 uur V 11 nov Nijmegen, excursie RlACt eGoossens |onde Wo 23 nov A msterdam excurti Joor een reis door J Lucht en RuimtevaartgeneeslasJI I e daarover een i digg c e n t r u m Een daar werkzan' l^esterlaken (che psycholoog zal een lezing gevenaï Eisbijlage Traject er wordt een demonstratie vanoi| Benk de Velde (s< de m e n s e l i j k e centrifuge dooiÉ Baan van der Keu l u c h t m a c h t georganiseerd Vooii ",l eld per motor) deze activiteiten geldt een toegang i 155 16 00 uur prijs van f 3, voor niet NIP erteller Willem d Voor NIP leden gratis Opgavel . bee naar verre st A n n e m i e k e Wallis de Vries (I 130851) Voor meer info Katja ters (030 446223)

Studentenzaken

Avalon Angels (

| ,eden opgelet'

Openingstijden De openingstijden van de vetsdiilF lende afdelingen binnen Studen» zaken zijn voor het studiejaar 9 95 als volgt I n f o r m a t i e c e n t r u m Studentene ken(N24)ma t / m v r 10 00 12 Mo 13 00 16 00 uur Balie Studiefiiiji cienng(N24)ma di do 13 00161 uur Bureau Buitenland ma t/m do (NU 13 00 15 00 u u r Huisvesting Bi t e n l a n d s e S t u d e n t e n (Nl ofNl ma t/mvr 10 00 12 00 uur Loopbffl Advies C e n t r u m (N7) ma en»i 13 00 16 00 uur, di en do lOd 12 00 en 13 00 16 00 uur Ahold scriptieprijs

Camelot (Handt

Op dl 22 nov g strijd m de interi j e t i t i e lekkeret dria De kosten rnaar wat je krijg Do 22 dec is ei kerstborrel

^/

Chikara (Judos| De Koninklijke A hold NV lootteffl prijs uit voor de beste scriptie mo betrekking tot de detailbandelini ruimste zin Zowel studenten alsü gestudeerden na 01 09 1994kunnei d e e l n e m e n De prijs bedraagt 7500, en publicatie Meerinfonm tie in het informatiecentrum vJ' studentenzaken Ex-'opjutters' en ex-'bezemeis BIJ voldoende belangstelling kaniii mogelijkheid tot 1 a 2 maandeliik» werkbijeenkomsten geleid doorl» Haarbos, overwogen worden One» tatie bijeenkomst op dl 15novl™ om 15 00 uur in N23

Peter Noll De Vereniging voor Strafrecht Peter Noll organiseert op do 10 nov a s een excursie naar het Politie Insti t u u t Openbare orde en Veiligheid (PIOV)teHoogerheide H e t P I O V i s gespecialiseerd in het verzorgen van opleidingen op het gebied van ge w e l d s b e h e e r s i n g en g e w e l d s i n structie voor m n de politie Hier bij valt te denken aan opleidingen m b t grootschalig optreden (b v de ME bij voetbalwedstrijden), vuur w a p e n o p l e i d i n g e n en bijzondere eenheden opleidingen zoals arresta tie t e a m s en persoonsbeveiligers Het programma zal van 09 30 16 00 uurduren, waarbijo a het oefendorp

D samenwerking erenigmg Pendr mer plaats Je oor vr 11nov 1 9052) of op de eteenvr 2 dec [an wordt er een rganiseerd

Studium Generale

Reiskoorts Wie droomt er m e t over verreieut' naar onbekende oorden' Oftewel» n i e m a n d s l a n d t u s s e n vertrekt' aankomst waar de reiziger zich wix zien te verzoenen m e t zijn onthec" ting Hoewel het onbekende lokti' de drempelvrees hoog, want er ku» nen volop onzekerheden verbond* zijn aan een langdurige reis Immö'

Xet op de video f^asttraining va jiov verplaatst s e n en vergeet * r u i n Kafee ni Jvoor het (Z)W, Jiov) op het spe ■*i| M a r i j e (3( 1435967) of Roe Voor nieuwe lec leren k e n n e n Isepldea (Volle

Meetrainers o gulden kun je vereniging Jev (digd voor alle krijgt tevens 1 brievenbus (V tie bel Michet aktiviteiten va weer voor de d | b e r heeft de K p o c h t ' i n petto van 25 27 nov | s e internation plaats Dit jaai in het teken va informatie o ament m o e t j e gaten h o u d e n toernooicomm

UNIVERS

soms laat je h u i s en haard achter en m o e t )e een eventuele loop­ baanplanning onder­ breken. Aldus m a a k t slechts een enkeling van de wereld zijn of haar h u i s k a m e r . Wat brengt deze globe­ trotters er nou toe o m Itelkens weer) te ver­ trekken.

Volgens Freud w o r d t deze drang verklaard door de«cns om aan je familie en in het bjizonder je vader, te o n t s n a p p e n .

Dit heeft heimwee tot gevolg waar­ dooi ie weer naar h u i s v e r l a n g t . É e n kan zich echter v o o r s t e l l e n t toch ook andere m o t i e v e n een 1 spelen. Studium Generale orga­ niseert op do. mi. 10 nov. een the­ mj­middag over de fascinatie van het reizen. De diverse b e r e i s d e spiekers zullen ieder v a n u i t h u n eigen invalshoek een beeld schep­ pen van hun belevingswereld en gekleurde ervaringen. Aan de hand hiervan zullen zij duidelijk m a k e n wat hen zo fascineert aan het fe­ nomeen reizen. Eén van de spre­ keis IS Henk de Velde (wereldzee­ zeilerl die vorig jaar poogde in zijn catamaran alleen de wereld rond te jilen. Tevens zal meestervertel­ t r Willem de Ridder middels het lertellen van een reisverhaal po­ len te toeschouwer mee te voeren bogramma to. 10 nov. 13.30 uur zaal YZ 1. l a 30­14,40 uur: Voordrachten: Jes­ : Goossens (onderbrak haar studie vooi een reis door Azië en publiceer­ de daarover een reisverslag); Nell Westerlaken (chef redactie van de reisbijlage Traject v/d Volkskrant); Henk de Velde (solo­zee­zeiler); Daan van der Keur (verkent de we­ reld per motor).

14.55­16.00 uur: verhaal: Meester­ Verteller Willem de Ridder voert ons mee naar verre streken. 'tl

Parcival (Atletiek) Van 6 tot 12 nov. is de Week van Parcival. Op 6 nov. wordt onze trai­ ner A.S. een echte veteraan. Verdei is er zoals iedere eerste ma. van de maand op 7 nov. a.s. weer een Parci­ val­borrel in café Kandinsky (Tele­ graafstr). Komt allen en neem je fo­ to's van het clubweekend mee!

Daarnaast wordt er op do. 17 nov. de halfjaarlijkse ALV gehouden in café Marijnen om 20.30 uur. Deze keer zullen de statuten gewijzigd moeten worden, dus het is belangrijk dat je aanwezig bent i.v.m. het benodigd a a n t a l s t e m m e n . Als je niet k a n komen, meld je dan even af bij San­ dra (421401). En last hut not least is er 12 nov. de Parcival Snertcross.

Dan tot slot nog even nieuws van het trainingsfront: vanaf 26 okt. wordt de b a a n t r a m i n g op woensdag ver­ vangen door de zaaltraining op het sportcentrum van 16.00­17.00 uur (zaal 2).

Avalon Angels (Sof tbal) Leden opgelet! Di. 15 nov. vindt er in samenwerking met de basketbal­ vereniging Pendragon een Walking Diner plaats, [e m o e t je opgeven voor vr. 11 nov. bij Xander (04242­ 19052) of op de t r a i n i n g . N o t e e r meteen vr. 2 dec. in je agenda, want dan wordt er een surpriseavond ge­ organiseerd.

Camelot (Handbal) Pp dl. 22 nov. gaan we na de wed­ strijd in de interuniversitaire com­ petitie lekkereten in café Toxan­ dria. De kosten bedragen f 10,­­ , maar wat je krijgt is een verrassing.

Do. 22 dec. is er de alom bekende kerstborrel.

Chikara (Judosport) Let op: de video avond is ivm een gasttraining van 8 n o v . n a a r 15 nov. verplaatst. D u s k o m meetrai­ nen, en vergeet ons di. avond in Bruin Kafee n i e t . I n s c h r i j v i n g e n voor het (Z)Walking d i n n e r (22 nov) op het s p o r t c e n t r u m b o r d of bil M a r i j e ( 3 6 7 8 5 3 ) , M a a r t e n (435967) of Roel (421433), de k a n s voor nieuwe leden o m iedereen te , leren kennen. €epidea (Volleybal)

menu Periode 7 t/m 11 november

Gezocht:

Twintig uitblinkers met talent, ambitie en lef o

voor studie èn stage in Japan Eenjaar lang kennismaken met

Tarantula (Rugby)

Japan. Eerst colleges volgen

De Sterkste Man Verkiezing k o m t eraan, dus trainen m a n n e n . Als je ook vind dat de lustrumcommissie het bestuur over moet nemen, plaats dan een advertentie in een landelijk dagblad(voorpagina). Er zijn nog enkele plaatsen vrij voor de Schrijf­ een­stukje­in­Takrantula­commis­ sie. Ook plaatsen vrij voor trip­com­ missie, verkrijgbaar bij het bestuur.

2 oktober : Tilburgse Studenten Rugby Kampioenschappen. Wil de dief van Tarrie h e m teruggeven aan de rechtmatige eigenaar.

aan de Rijksuniversiteit Leiden.

Daarna ga je voor zeven maanden naar Tokio.

Voorwaarden: .

Je bent niet ouder dan 26 jaar

• Je bent (binnenkort) afgestudeerd aan een Nederlandse universiteit • Je cijfers zijn gemiddeld een zeven of hoger .

J e h e b t j e studie in vier j aar afgerond (technische studies in

Maandag goulashsoep of groent esoep Wiener schnitzel of saucijsje espagnolesaus snijitoontjes of bloemliool gebai<l(en of gelt oolit e aardappelen veg.: groent ecarré met ifaas iuxe: ent recót e met l(ruidenl)ot er

Dinsdag Itoninginrtesoep of it eidere tomatensoep rundergoulasii of blinde vinli demi-giacesaus doperwten + maïs of andijvie rijst-frites of gei(Ool<te aardappelen veg.: gouiash van tahoedoperwten+maïs-rij'st iuxe: varliensoest er met champignonsaus

Woensdag ervrtensoep of vermicellysoep bami goreng-l<roepoel<-uitjesajam pangang-t aorol-pindasaus of ulengehal<t-boterboontjesgeliookte aardappelen veg.: bami goreng-liroepoekultjes-ioempia-pangangsaus-ei luxe: biefst uli

vijfjaar)

Donderdag Schaatsen

j *

S I 3 NOVEMBER 1994

De schaatstrainingen zijn inmiddels weer begonnen. Heb je ook zin om te gaan schaatsen, kom dan op do. of vr. langs. Do. vertrekken we van­ af TilburgCS om 12.31 uur richting de kunstijsbaan in Eindhoven. Vr. is er een training tussen 12.4S uur e n 13.45 uur in de Pellikaanhal in Til­ burg. De trainingen worden gegeven door onze enthousiaste trainer Joop!

Bel voor informatie over de schaats­ vereniging BRAG A meer informatie Erik (321113) en O t t o (432108) of kom gewoon eens langs.

Vraag snel de brochure aan bij: Nuffic, Afdeling Voorlichting, Postbus 29777, 2502 LT Den Haag Tel. 070 ­ 4260 207 Fax 070 ­ 4260 229 Of bij het Bureau Buitenland van je eigen universiteit.

Sluitingsdatum aanmelding: 31 januari '95 Start programma: september '95

Volleybal Ben je een beginner in het volleybal­ gebeuren dan is er op ma. av. een t r a i n i n g speciaal voor jou. Vanaf 17.45 uur ben je van harte welkom m het sportcentrum bij de mixed­ begmners training.

kervelsoep of heldere selderijsoep rode kool met appel of tuinboontjes hazepeper of hamlapje met vleesjus aardappelpuree of gekookt e aardappelen veg.: gierst not enburgerchampignonsaus-tuinbonengekookte aardappelen luxe: duit se biefst uk met spek +

mfffic Nederlandse organisatie voor internationale samenwerking in het hoger onderwijs

Vrijdag tomatengroentesoep of aspergesoep gebakken vis of cot elett o kruldensaus wortelen of spruit jes frites of gekookte aardappelen veg.: groen t esoufflé-kruidensausapruitjes-frites luxe: scholrollet je met verse rode zalm

Atletiek Nieuws van het trainingsfront: van­ af 26 okt. wordt de baantraming op WO. vervangen door de zaaltraining op het sportcentrum van 16.00­17.00 uur (zaal 2).

Ski-gymnastiek De ski­gymnastiektraining is weer begonnen. Bereid je goed voor op de wintersport en kom meedoen. Elke ma. van 17.00 ­17.45 in Zaal 2.

Vrede en gerechtigheid De val van het communisme en een aantal onmiddellijke doorbraken in de bewapeningsonderhandelingen aan het eind van de jaren '80, leidde in het Westen tot een sfeer van optimisme. De golfoorlog en de oorlogen in voormalig Joegoslavië, Sudan en Rwanda hebben ons echter uit de droom geholpen, dat de wereld een nieuwe periode van duurzame vrede zou binnengaan.

Kerstpiektoernooi

Ben je al een groepje vrienden aan het zoeken om in te schrijven voor het Kerstpiektoernooi? We zullen M e e t r a i n e r s o p g e l e t ! Vanaf 35 een tipje van de sluir oplichten: ma. gulden kun je lid worden van de 19 dec. korfbal en volleybal (com­ vereniging. Je w o r d t dan uitgeno­ petitiespelers), di. 20 dec. zaalvoet­ digd voor a l l e a k t i v i t e i t e n en bal en badminton, wo. 21 dec. bas­ krijgt tevens h e t c l u b b l a d in de ketbal, schermen, frisbee en tafel­ brievenbus. (Voor meer informa­ tennis en do. 22 dec. natuurlijk het tie bel Michet 639706). De eerste volleybal m i x e d ­ r e c r e a n t e n toer­ aktiviteiten van dit jaar staan al­ nooi. In de volgende sporten wordt weer voor de deur. Begin n o v e m ­ ook iets gedaan, maar het is nog niet ber heeft de KABVA e e n 'Barre bekend op welke dag: handbal, bok­ jtocht' in petto. En m het w e e k e n d sen, zaalhockey, judo, jiu­jitsu en ~*van 25­27 nov. vindt h e t jaarlijk­ k a r a t e . D a a r n a a s t zijn er waar­ se i n t e r n a t i o n a a l t o e r n o o i w e e r schijnlijk demonstraties/gasttrai­ plaats. Dit jaar staat h e t toernooi ningen in de volgende sporten te in het teken van strips. Voor meer verwachten: schermen, squash, informatie over h e t ' c a r t o o n ­ volleybal, budo­sporten, jazz­dans, ament' moet je de n e t n i e u w s in de ■ gaten h o u d e n of i e m a n d v a n de t u r n e n , steps/callanetics en Keep Moving. toernooicommissie a a n s p r e k e n .

Pax Christi vindt het tijd worden voor een nieuwe vredes­ brief waarin een aantal klemmende vredesthema's van deze tijd wordt benoemd en besproken. Het doet daarvoor een beroep op allerlei instellingen die aan dit proces een belangrijke bijdrage zouden kunnen leveren. Ook het CWL is via het CvB benaderd om mee te werken aan een academische reflectie op de vrede en gerechtigheid. Samen met enkele wetenschappers, gaat het CWL in gesprek over onderstaande onderwerpen. Indien ook u geïnteresseerd bent om met andere collega's over deze thema's van gedachten te wisselen, kunt u contact opnemen met het CWL, tel.

3183 of 3217 (b.g.g. 2043) De volgende thema's zullen tijdens de voorbereidingen aan bod komen: ­ Belangrijke veranderingen voor en in de Nederlandse krijgsmacht en de gevolgen hiervan voor de oriëntatie, het aandeel en de inzet van de nederlandse samenleving en haar burgers; ­ de wapenproduktie en wapenhandel; ­ de morele beoordeling van het bezit van kernwapens­ter afschrikking; ­ de ideologische en andere drijfveren achter oorlogsspanning en oorlogsvoering.

UNIVERS Zoals jullie weten ben ik Vlaand'rens topschrijver (thans hoog in de hitlijs­ ten metHet Oude Nieuws Van Deze Ti jden), doch in tegenstelling met andere hotshots ben ik niet bang voor potentiële concurrentie (concurrentie? Wie zoude er in godsnaam voor mij concurrentie kunnen betekenen?) en jazelfs probeer ik zo veel mogelijk publiciteit te maken voor nieuwe schrijvers en hun boeken. Daarom is het bijzonder jammer dat ik bijna tenimmer een nieuwe schrijver en zijn boek tegenkom welke de moeite van mijn publici­ taire inspanningen waard zijn. Kortelings heb ik echter alsnog zo'n zeldza­ me combinatie weten te ontdekken, en nog wel een uit Tilburg, jazeker!

Bovendien gaat het niet om een schrijver maar om een heuse schrijfster!

Hoera! Haar gezegende naam luidt lanka Groes en haar debuutroman heet Drijf palen i n bet hei zaad. H et boek is uitgegeven door de, eveneens kakel­ verse, Tilburgse uitgeversmaatschappij Cees de Jonge & Zn, volgens mijn informant terplaatse een eenmansbedrijfje, zodat de naam een beetje mis­ leidend overkomt. (De 'Zn' waarvan sprake blijkt, nog steeds volgens mijn informant, slechts twaalf te zijn. Cees de Jonge zelf, een ex­managing ac­ countant bij een zaak in school­ gerei, is een dertiger die het ka­ pitaal waarmede hij de uitgeve­ rij heeft opgestart, gepuurd heeft uit een erfenis langs moe­ derszijde. Veel meer informatie Jaargang 2, aflevering 9 wist mijn Tilburgse informant niet te vergaren, hoewel dat zijn

russdmans is deze zveel<iziel<i

taak is. Dus denk ik dat ik hem binnenkort ontsla, doch dit alles terzijde.)

Belangrijker en meer ter zake dienende is het verbluffende debuut Dri/'/pfl­ len i n bet bei zand van lanka Groes, volgens de achterflap van het boek (en ter dele ook volgens mijn informant) een 23­jarige studente in de huishoud­ kunde. Verdere informatie ontbreekt op de achterflap, zodat ik Cees de Jonge kan aanraden zijn achterflappenschrijver te ontslaan.

Wel weder aanwezig op de reeds genoemde achterflap is een foto van lanka Groes, zij het enkel van haar aangezicht, zodat wij in het duister tasten omtrent bij voorbeeld mejuffrouw Groes' dijen, tietenpartij of primair ge­ slachtskenmerk. (Ik raad Cees de Jonge aan z'n fotograaf te ontslaan.) Doch wat leert ons de foto van Groes' aangezicht? Welnu, lanka is bij lange niet mis. Misschien iets te scherp uitgevallen qua neus en niet geheel van scheel­

3 NOVEMBER 1 9 9 4

heid gevrijwaard op ogengebied, maai een oetlul die daar over struikelt.

Daarbij, je moet een schrijver niet altijd beoordelen op zijn of haar uiterlijk (behalve Marion Bloem). Wat telt is het boek! En Groes' boek mag er, on­ danks de wat enigmatische ­ noem het gerust stompzinnige ­ titel, zijn. Voor de rest is de 128 pp tellende roman een pareltje. Waar gaat het allemaal over?

Nou, de hoofdpersoon, de 64­jarige bosneger Opipi, is een pragmaticus van het zuiverste water. Met andere woorden, filosofische etnische gelijkhebberij zegt hem niet veel; volgens hem kan je beter de feiten laten spreken, en wanneer je echt voor een moreel dilemma staat kan je nog altijd doorhalen wat niet past. Een goeie illustratie van deze thematiek vinden wij op pagina 42, als Opipi tegen zijn (blanke) vrouw zegt: 'Li esje, welke scboen zal i k vandaag aantrekken} Of zal i k ze allebei aantrekken}' Liesje, die Opipi's woedeuitbarstingen kent en vreest, durft niet meteen te antwoorden. (Ze twijfelt tussen 'Probeer de linker, Opi pi ', 'Mocbt i k jou zijn, Opi pi , i k zou beden de recbter een kans geven' en 'Inderdaad, Opi pi , allebei li jkt mi j de beste keus'.]

Op den duur is het Opipi zelf die de knoop doorhakt: in plaats van zijn schoe­ nen trekt hij zonder veel verdere vertwijfeling zijn pantoffels aan! Liesje is zo opgelucht dat dit alles zich heeft afgespeeld zonder slagen of stompen, en zij verenigt zich kreunend van genot vleselijk met haar echtgenoot. Na deze spontane seks zegt Opipi voldaan: 'Liesje, neuken met jou is als dri jfpalen slaan i n het bei zand. Dus bad i k toch maar beter mi jn laarzen aangetrok­ ken!'Liesje wordt enigszins in de war gebracht door deze woorden, doch als Opipi zegt dat hij maar een grapje maakt en in een hevige lachbui uitbarst lacht Liesje hartelijk met hem mede en daarna braadt ze een lekker wild konijntje (bij leven 'Ludo' genaamd) voor Opipi, die het zich laat smaken dat het een aard heeft!

Kortom, de lezer hoeft zeker niet bang te zijn dat Drijfpalen i n bet bei zand een loodzware tractatische roman is. Groes' toets is vederlicht, en wie ge­ voel heeft voor haar monkelende humor kan meegenieten van prachtige scenes, zoals die waarin Opipi als een van de drie wijzen uit het Oosten per fiets door de leefkuil rijdt, of het verhaal van Opipi's broer, de handelaar in rattenvergif Joshua, die na een zwaar ongeluk dood wordt gewaand, maar in leven blijft en pas later plots overlijdt.

Enzovoort. Blijven citeren uit het aangrijpende boek zou mij te ver leiden en ik wil dan ook besluiten met te herhalen dat Tilburg er in de persoon van lanka Groes een schrijfster van formaat bij heeft. Leest haar allen!

Allerzielen

l

I

Allerzielen OmazitinhaarM stoel aan het raam en staan n4 de nevelsherten waarin op i dag de doden wonen Nadneeis^ gentig jaar woont ZIJ m eenwei£ waarin levenden schaars goei^ geworden Met een vochtigez doekmhaarhandiszevandaai haar gestorven kinderen Zeisl haar overleden man en hij M eigen, langzaam maar zeker afsii vende lichaam De geur van i4 allerzielen herinnert haai mi dan ooit aan het wachtende^i

Memp leren 8

student Vi

vergeleek 1 Memphis

Pas als ik daarin hg, ben ik wj.' bij ze', zegt ze, terwijl de zakii>' over haar ogen glijdt Ik zwijj Misschien dat ik fohan dana ' zie ' 'Johani'vraagikverwondeid II5 is fohan nu weer' Daar heb je nog nooit over gehad ' 'fohan was nog voor opa ' 'Had je voor opa nog een ank vrijer'' 'fa We hadden alles al bij elhi gespaard ' 'Hadden jullie trouwplannen

burgse mu

ligt. De A) blijkt niet

En passan

nu al een

(HB, te Gent)

der bivakl

'We waren al m ondertrovw 'In ondertrouw' Dat zullen ze nu ook welw afgeschaft hebben Nee hoor Maar waarom ba dan met met die fohan getiomii 'Omdat fohan 'n ander kreeg Mn dat heeft hij me toen met veitè 'Hoe lang hebben jullie verken gehad'' 'Vier jaar Ik wist met betei oj Staatssecr zou bij fohan blijven Op eeni heeft hij het gewoon uitgemml deze week Ik begreep er helemaal nietsn Kamer gez Ik ben daar jaren kapot voni weest ' aan zijn be 'Is fohan met die ander getiomn 'fa En toen heeft jouw opa at van 500 nr over mij ontfermd 1998. Din' De zakdoek komt weer tevct schijn poging van 'ZIJ was hun dienstbode Ik it dat hij al langer verliefd op ht hogescholi was fekuntjenietvoorstelknk verzachten ik dat mens haatte ' Roerloos blijf ik zitten en besef i liefdesverdriet van alle tijdem J verder me 'Wist opa dat je zoveel van Jok gehouden hebt'' 'HIJ was zo n lieve man Hi] z* daar nooit iets vangezegdhebhti In aparte g 'Heb je fohan nog wel 'ns gez«' vereniging 'Natuurlijk Ze woonden nietf , (VSNU) en hiervandaan Maarfohankreeii ? minister Ri HIJ IS jong gestorven * Nuiserdins 'En dat gebeurde bijna zevenl eenbezuim jaar geleden ' ■Ja' Samen kijken we naar de » zaam vervagende bosrand WüCH mist door de schemering verwi gen wordt en de doden zich opm^ ken om weer m hun graven te* te keren 'En wanneer is zij dood gegaan' 'ZIJ' ZIJ leeft nog ' 'O'' 'fa We zaten pas nog naast elk» bij de kapper ' 'Tjeetje Wat gebeurde ei toer> 'Wat er toen gebeurde' Niets» tuurhjki' Verbaasd kijkt oraa^ aan 'fe denkt toch niet dat ikiK tegen dat mens zou zeggen'

INuis I

Ove

Wat vinden buitenstaanders van hun tijdelijk verblijf op de KUB' Deze week aflevering 9 Ab derrahman Imsula (23) mt Bern Mellal (Marokko), gastonderzoeker bij letteren 'Ik kwam hier aan m augustus, op een zaterdag Het begon al goed ik had helemaal niets te eten meegenomen en tot mi)n grote verbazing waren alle winkels al dicht Gelukkig had ik nog ergens een adres van mensen m Tilburg die ik m Marokko heb ontmoet Zij hebben me de zondag door geholpen 'Ik doe hier onderzoek naar de problemen bi) de taalverwerving van Ma­ rokkaanse kinderen Door een culturele overeenkomst tussen Marokko en Nederland kwam ik m aanmerking voor een beurs Van de Neder landse regering krijg ik maandeh)ks geld, de Marokkaanse regering hotf de alleen het vliegticket te betalen Uitcindeliik heb ik dat ticket maar zelf gekocht En dat is maar goed ook, want ik heb dat geld nu nog niet 'De KUB bevalt me echt prima, alles is zo goed georganiseerd Niet dat het in Marokko een romraelt]e is, maar )e werkt er als student bijvoor­ beeld niet met computers Wanneer je daar ten werkstuk moet inleve­ ren ga je ermee naar een winkeltje, en daar typen ze het voor twee gul den per pagina voor je uit A ls je in het Engels schrijft moet het vaak dne keer opnieuw en dan zitten er nog fouten in

'Wat ik hier ook zo luxe vind is hoe studenten hier wonen Ik deel samen met iemand een flat op de Hogeschoollaan Marokkaanse vnenden die op bezoek komen zeggen ook pas maar op, je wordt hier te veel verwend Maar de kamer is ook wel duur, die Woonstad maakt zeker veel winst 'Wat ik mis van Marokko is met het mooie weer, die hitte ontwijk ik liever Maar ik mis de gezelligheid, het gemak waarmee iedereen tegen je begint te praten Daar ben je echt nooit alleen 's Avonds is het hier ook zo saai A ls het geen weekeinde is doe je hier de hele avond niks En ik mis de kookkunst van mijn moeder Pas wilde ik voor wat vnenden Hania maken, een speciale Marokkaanse soep Ik belde mijn moeder voor het recept, maar zij gaf een wel erg uitgebreide omschrijving na twintig minuten heb ik maar opgehangen Maar, de soep was een groot

'In augustus ga ik weer terug naar Marokko Mijn studie zit er dan op Het zal moeilijk voor m t worden een baan te vinden Diploma of niet, m Marokko btn jt bijna gedoemd om werkloos t t worden Ik probeer er zo m m mogelijk aan t t dtnkcn, maar het is geen prettig vooruitzicht'

i

ITekst fiska 't Mannetje, foto Enk van der Burgt]

i