1994 04 28

Weekblad van de Katholieke Universiteit Brabant

Van PSF hoeft de letterenfaculteit niet weg Een stevig aangezette formulering van de Progressieve Studenten Fractie PSF zorgde vorige week voor veel mediacommotie. De directe aanleiding was een passage in het verkiezingsprogramma over het Instituut voor Taal en Kennistechnologie (ITK). PSF merkte daarover op dat zij zich het afgelopen jaar 'stevig had verzet tegen verdere ondersteuning van het ITK. De gang van zaken toont de lafheid van het centrale KUB-bestuur.

Univers in mei

Maandag 25 april werd het hoogste punt van het drie verdiepingen tellende gebouw Q bereikt.

Het gebouw, dat 15 juli wordt opgeleverd, zal een zogeheten vegetatiedak krijgen met een begroeiing van vetplanten. Voor deze vrij dure vorm van dakbedekking is vooral gekozen om het uitzicht van mensen in de gebouwen B enY te veraangenamen.

[Foto: Erik van der Burgt]

EVALUATIE STUDIUM GENERALE

Nieuwe programmavormen slaan aan Het onlangs verschenen jaarverslag van Studium Generale over 1993 stelt vast dat het nieuwe beleid succesvol is. De bijeenkomsten trekken meer bezoekers en dan voornamelijk studenten, de aloude lezing verliest terrein aan inventievere programmavormen en de nieuwe werkwijze bevalt de SG-medewerkers goed. Een probleemkind is het expositiebeleid.

Twee jaar geleden gooide Buro Studium Generale het roer drastisch om. Tot dan toe werden onderwerpen middels cycU behandeld. Vaak werden drie of vier donderdagen achtereen lezingen over hetzelfde thema gehouden. Daar is het Buro nu helemaal vanaf. SG spit de onderwerpen nu helemaal uit tijdens één bijeenkomst, en heeft daar an-

dere vormen dan de reguHere lezing voor gevonden. Inhoudehjk hebben de SG-bijeenkomsten niet geleden onder de uiterlijke transformatie, schetst Marsel van Hoorn, hoofd van SG. 'Het gaat alleen op een andere manier.' Van Hoorn weet dat die nieuwe opzet goed werkt: 'We trokken tot twee jaar geleden vooral bezoekers van buiten de

(Ingezonden mededeling)

GA ALSNOG STEMMEN! kwaliteit - inlioud - visie - inzet en enttiousiasme

M"^

,-^'

TSO Universiteitsraad De beste raad voor studenten!

universiteit. Dat wilden we niet.

Nu komen er weer veel studenten.

We hebben onze programma's, ook inhoudehjk, afgestemd op de hedendaagse student. Die cultuur vraagt om een grotere variteit, om snellere programma's. Een voorbeeld daarvan is ons recente programma 'De toren van Babel', over taal en spraakverwarring. Dat speelde zich af in het trappenhuis, met op elke verdieping een andere act. Zoiets bleek heel goed aan te slaan, in een wat kleinere groep met meer eigen inbreng.'

Zo'n programma onderstreept zijn stelling: 'Studenten zijn kritischer en diverser dan dertig jaar geleden.

Ze wülen zelf ook aan bod komen.'

Dat is dan ook de koers die SG vaart. Van Hoorn: 'Studenten die initiatieven willen nemen of iets willen organiseren, kloppen nu regelmatig bij ons aan. Dat was tot twee jaar geleden nauweUjks het geval.' Op termijn wil SG, ook middels het Platform Aanvullende Onderwijsvoorzieningen, intensiever gaan samenwerken met de studieverenigingen. 'We moeten voorkomen dat op elkaar üjkende programma's worden georganiseerd terwijl we dat niet van elkaar weten. We moeten elkaar helpen organiseren. Helaas komt er voor het Platform nog weinig steun van bovenaf.' Studenten weten de weg naar de SG-evenementen tegenwoordig te vinden, maar nog niet altijd, zegt SG-hoofd Van Hoorn.

'Onderwerpen die normen en waarden behandelen, zoals emancipatie en de multiculturele samenleving worden door studenten slecht bezocht. Als je daar een goede vorm voor kiest, komen er wel studenten, maar geen honderd.'

Problemen heeft Van Hoorn vooral wat betreft ruimtes en financiën.

'Wanneer wij een bekende Neder-

In verband met bevrijdingsdag en Hemelvaart is de KUB op 5 en 6 én op 12 en 13 mei gesloten. Als gevolg daarvan én in verband met het beperkte aantal nummers dat Univers door zijn beperkte budget per jaar kan maken, verschijnt de volgende krant op 19 mei. Mededelingen en memoberichten daarvoor k u n n e n worden aangeleverd tot en met 11 mei.

lander willen hebben, moeten we bij een andere club aankloppen om daar geld voor te krijgen.' Van Hoorn stelt verder vast dat het met het expositiebeleid al 'een half jaar hangen en wurgen is'. Er is geen geld om een medewerker aan SG te binden en een freelancer is onlangs vertrokken. 'Nu die discussie over culturele voorzieningen van de grond komt, dreigt zoiets het onderspit te delven, terwijl studenten juist zouden moeten kunnen exposeren.' Van Hoorn gaat naar andere wegen zoeken om de tentoonstellingen overeind te houden. [DvE]

ONDERZOEK WEWI

'Landelijke stickeractie geen resultaat' De landelijke stickeractie tegen ongevraagd drukwerk, die ruim een jaar geleden van start ging, heeft nauwelijks resultaat. De stickers zijn door gemeenten slordig verspreid, er is geen publiciteit rondom de campagne gevoerd en waar er stickers waren, zijn ze vaak van de brievenbussen gehaald. Het resultaat is dat mensen nog net zoveel last hebben van ongeadresseerd reclamedrukwerk als voorheen.

Dit blijkt uit een rapport van de wetenschapswinkel dat in opdracht van Milieudefensie Tilburg werd uitgevoerd. Woordvoerder Rob Esser van Milieudefensie wijt het falen in Tilburg aan de lakse houding van de gemeente. Die vindt hij symptomatisch voor het stedelijk miheubeleid. Aan de andere kant vindt hij dat de milieubeweging zelf de vinger meer aan de pols had moeten houden en de gemeente eerder had moeten attenderen op het mislukken van de actie. [PS]

Wanneer alle signalen in een bepaalde, minder sympathieke, richting wijzen, moet een bestuur ook een overeenkomstig besluit durven nemen. Ook de gebeurtenissen rond de faculteit der Letteren (FLW) laten wat zien van die futloosheid.'

ITK-medewerker Hans Paijmans las die passage, concludeerde dat PSF het ITK en de letterenfaculteit wüde opheffen en riep middels een bericht in het openbare programma PTP-Nuz studenten op niet op PSF te stemmen. Hetgeen PSFraadsHd Arjan Dikmans aanleiding gaf via hetzelfde medium te beweren dat zijn fractie niet voor opheffing van de faculteit had gepleit.

Over het ITK bleef hij wat op de vlakte. Dan moet je die verkiezingstekst herroepen, vond Paijmans. Die ook vond dat het specifieke karakter van PTP-Nuz hem toestond om ongebruikelijke termen als Endlösung te gebruiken.

De hoogopgelopen discussie - die via PTP-Nuz ook voor derden was te volgen - gaf Univers aanleiding om over die commotie te schrijven.

Dat gebeurde met jammerhjke fouten waardoor lezers de indruk kregen dat PSF er inderdaad op uit was de letterenfaculteit om zeep te helpen. Wat de fractie uitdrukkelijk niet wü. Wel wü de fractie dat het overgangsbeleid voor de letterenfaculteit niet steeds zonder meer verlengd wordt. PSF pleitte recent voor duidehjkheid daarover en verweet de rest van het universitair bestuur - dat de overgangstermijn met twee jaar verlengde - lafheid en futloosheid. De verkiezingstekst wordt niet gewijzigd.

[PSl

Jongerenmode studenten zouden volgens de één de toekomst vrezen, en zich daarom ouwelijk kleden.

Onzin, zegt de ander. De pest is juist dat jongeren als doelgroep zo versnipperd zijn

Kiezen met elan Wat willen de politieke partijen met het hoger onderwijs? IVIet het onderzoek, en met de tempobeurs? Vijf jonge kamerleden in spe laten hierover hun licht schijnen.

8/9 Ode aan de bezetting Precies 25 jaar geleden bezetten studenten de universiteit die toen nog Katholieke Hogeschool Tilburg heette. Een aantal betrokkenen kijkt terug, maar vooral met de blik op het heden. mmêÊi

28 april 1994

lUNlVERSH»!

N I E U W S

N

a ^en kleine vier maan­ den dienstverband voelt Theo van den Hoek zich al zichtbaar thuis in zijn nieuwe werkomge­ ving. Aan de muur van zijn kamer in gebouw B prijkt een krantebe­ richt over het positieve visitatierap­ port voor de letterenfaculteit, uit het Nieuwsblad. 'Pubhciteit in de regio waar de meeste studenten vandaan komen. Dat is heel leuk voor ons', stelt hij tevreden vast.

Trots op Tilburg was hij trouwens al toen zijn bureau nog op Groning­ se bodem stond. 'Vlak nadat ik hier officieel benoemd was, verscheen in de Volkskiant de traditionele ranglijst van Nederlandse univer­ siteiten, waar Tilbiurg op nummer 1 stond, en G roningen helemaal onderaan bungelde. Dat lijstje heb ik uitgeknipt en op de deur van mijn G roningse werkkamer gehan­ gen, om de collega's lekker jaloers te maken', lacht hij.

Niet dat hij die collega's nog hoefde te overtuigen van het succes van zijn transfer. Want het letterenon­ derwijs en ­onderzoek in Tilburg staat onder vakbroeders erg goed aangeschreven, zo vernam Van den Hoek toen hij ter voorberei­ ding van zijn sollicitatie zijn Hcht ging opsteken over de facul­ teit. 'Als je in Groningen zegt dat je in Tilburg gaat werken, feli­ citeert iedereen je', betoogt hij.

Voor zijn aanstelling in Tilburg was Van den Hoek werkzaam op de letterenfaculteit van de Gro­ ningse universiteit. Vlak na zijn afstuderen, in 1970, startte hij daar als docent en onderzoeker bij de vakgroep Nederlands. Een kleine tien jaar later werkte hij mee aan de hervorming van de klassieke Groningse letterenop­ leiding tot een modernere va­ riant, die te vergelijken is met de Tilburgse opzet. Van de nieuwe interdisciplinaire studierichting Algemene letteren die daar uit voortvloeide werd hij hoofdcoör­ dinator. 'Voorvechter' van deze Groningse letteren 'nieuwe stijl' wil hij zichzelf echter niet noe­ men. 'Ik ben meer het strijdrus­ tige type ', ghmlacht hij, 'boven­ dien deed ik het niet alleen, maakte ik deel uit van een werk­ groep waar iedereen voorstander was van een interdisciplinaire aanpak en meer keuzemoge­ hjkheden in een vroeger stadium van de studie. Het was het alge­ mene klimaat.' Toch sprak de persoonhjke ervaring een woord­ je mee. Toen van den Hoek zelf in Amsterdam Nederlandse Taal­ en Letterkunde studeerde, wist hij na een paar weken al welke richting hij op wilde, die van de taalkunde. Van den Hoek: ' N u zou ik een richting als GrammaticamodeUen in Tüburg hebben gekozen. Toen kon dat niet, althans niet eerder dan in mijn derde jaar. Tot die tijd moest ik allerlei vervelende vak­

ken volgen waar ik toch niets mee wilde.'

De mogehjkheid om vroeg te kim­ nen kiezen heeft hij sindsdien hoog in het vaandel. Op dat punt is een kritische noot aan het adres van zijn huidige letterenfaculteit wel op zijn plaats, meent hij. Ook na re­ cente herinrichting van het onder­ wijs (tot vier afstudeerprofielen bin­ nen twee hoofdrichtingen, red| kunnen studenten pas in de loop van het tweede jaar definitief voor een richting kiezen. Voor het aanmeldingsformulier dat in zes VWO naar G roningen moet wor­ den gestuurd, moeten ze echter al de keuze maken tussen de twee hoofdrichtingen. Van den Hoek: 'Dan denkt zo'n student toch in de propedeuse: Heb ik daar nu hoofd­ pijn voor gehad! Ik heb het voor­ zichtige gevoel dat dat ons studen­ ten kost.'

Meer 'voorzichtige gevoelens' schreef de nieuwe letterensecre­ taris in de vorm van steUingen neer op een 'discussielijstje', bedoeld voor een op 9 mei te houden eva­ luatie van de letterenfaculteit. Dat

wordt een soort opiniepeiling, waar Van den Hoek als relatieve nieuw­ komer met de nog frisse blik van de buitenstaander, de gemoederen mag prikkelen. 'Meer is dat beslist niet', zo verzekert hij. 'Het leek het faculteitsbestuur wel aardig dat ik dat zou doen, omdat ik de taboes uit de facultaire geschiedenis nog niet ken.' G limlachend: 'Ik weet nog niet wie er hier op de faculteit niet met z'n tweeën door één deur kunnen, zal ik maar zeggen.'

Een 'Plan­Van den Hoek' voor een nieuwe letterenfaculteit is er dus niet, en dat zal er ook niet komen.

Want Van den Hoek kent zijn taak als secretaris. Die is er om 'op de winkel te passen', die ondersteunt het beleid, maar maakt het niet. Hij is trouwens sowieso niet een man die overal 'zijn naamkaartje aan wil hangen'. Wel reikt zijn ambitie verder dan om vijf uur de winkel op slot doen. Van den Hoek: 'Ik wil als secretaris wel meer dan het ruitjespapier van de boekhouding zien. Een beetje management, dat vind ik leuk. In Groningen heb ik ook bestuurlijke functies in de universiteitsraad en in diverse com­

'Ik ben meer een strijdrustig type' Theo van den Hoek (49) trad op 1 fanuari in dienst als secretaris van de Letterenfaculteit. Daarvoor werkte hij op de Universiteit van G roningen, waar hij de interdisciplinaire studierichting Algemene Letteren mee hielp uitbouwen. Hij houdt van de creatieve uitdaging, van 'iets op poten zetten'. Na een slordige tien jaar G roningen had hij het daar dan ook wel gezien. In Tilburg is hij opnieuw in zijn element, want, hoe lovend hij ook over deze Letterenfaculteit is: 'Het kan altijd beter.'

missies bekleed. Ik beleef er plezier aan om samen met een groep men­ sen die er zin in hebben te werken aan vernieuwing. De creativiteit die daarvoor nodig is, en de intellectuele uitdaging, dat trekt me enorm aan.'

Als Van den Hoek dezer dagen de deur van zijn 'winkel' achter zich heeft dichtgetrokken, zet hij koers naar zijn studentenkamer ­ 'Een zolderkamer met een douche­je, een koelkastje, alles erop en eraan' ­ in zijn nieuwe woonplaats. Nou ja, bijna­woonplaats, want van vrij­ dag tot zondag zit hij in G roningen bij zijn vrouw en kinderen. 'Tijde­ lijk vind ik dit vrijgezellenleven heerhjk', bekent hij, 'ik kan lekker rustig lezen 's avonds, en dat komt nu goed van pas'. Een huis in Til­ burg heeft hij inmiddels al wel ge­ kocht, en als de kinderen dit jaar van him middelbare school hebben volgemaakt, kan het reguliere ge­ zinsleven zich in het zuiden des lands voortzetten. Hoewel Theo van den Hoek driehonderd kilome­ ter verhuizen als een 'vorm van emigreren' bestempelt, verwacht hij van zijn gezin evenmin over­ gangsproblemen als hij die zelf ondervindt. Een eerdere 'emigra­ tie­ervaring' ­ de letterensecreta­ ris doceerde en woonde, met zijn gezin, ooit een jaar lang in Ame­ rika ­ bleek ook niet onover­ komeHjk. 'De eerste week moet )e slikken, de tweede week heb )e een huilbui en na een jaar heb je weer een huilbui omdat je ergens weg moet', relativeert hij.

Dat devies lijkt hij ook mee te willen geven aan zijn huidige studenten, want internationa­ lisermg is een belangrijk punt op het lijstje van Van den Hoek. Het valt hem op dat in vergelijking met andere universiteiten bitter weinig studenten uit Tilburg een tijdje het buitenland opzoeken.

Hij wijt dat vooral aan hun eigen passiviteit. 'Voor de meesten houdt Nederland tien kilometer buiten Tilburg al op', constateert hij enigszins spottend.

Na vier maanden letterenfacul­ teit is Theo van den Hoek een te­ vreden secretaris. Maar zijn ver­ nieuwingsdrang blijft opspelen.

'Het kan altijd beter', is zijn lijf­ spreuk. Zo zou de Tilburgse letterenfaculteit best wat meer aan pr mogen doen, zowel bin­ nen als buiten de KUB. Van den Hoek: 'In maart zat ik op de tri­ bune bij de universiteitsraad.

Daar zit geen enkele letterenstu­ dent in. Dat vind ik jammer. Je moet als faculteit laten zien dat je ook voor de andere faculteiten iets kunt betekenen, op allerlei terreinen. En zou het niet prach­ tig zijn als in de toekomst stu­ denten uit Sneek of Joure voor hun letterenstudie naar Tilburg kwamen?' [LvT] ♦ Foto: Remco Tazelaar

Verzet Cohen tegen belasting auditoren Een belastingheffing op bijdragen uit het auditorenfonds is in strijd met de geest van de wet, vindt staatssecretaris J. Cohen (onder­ wijs). Hij verwacht daarom dat de Belastingdienst zal afzien van het plan om studenten een aanslag op te leggen.

Auditoren zijn studenten die door bijzondere omstandigheden (zoals ziekte, zwangerschap of bestuurlij­ ke activiteiten) zo lang over hun studie doen, dat zij geen beurs meer kunnen krijgen. Op alle universi­ teiten en veel hogescholen kimnen

zij een bijdrage krijgen waarmee zij kunnen afstuderen.

Volgens de HOD (Fiscale Inlichtin­ gen­ en Opsporingsdienst) zijn deze bijdragen belastbaar. In een brief aan de universiteiten en hogescho­ len vraagt de Fiod om de namen van de auditoren. Zij zouden over de uitkering 38 procent belasting moeten gaan betalen, zodra studen­ ten de belastingvrije voet van 5000 gulden zijn gepasseerd.

Cohen acht dit onredelijk en ver­ wacht dat hij de Belastingdienst hiervan kan overtuigen, aldus een woordvoerder. De staatssecretaris meent dat auditorensteun te ver­ gelijken is met studiefinanciering.

Beurzen mogen volgens de wet niet worden belast. Het voornemen van de belastingdienst werd vorige week donderdag bekend. [PE/HOP]

Auditoren zorgen voor miljoenentekort De universiteiten gaan vele miljoe­ nen tekortschieten op hun auditorenfondsen. Oorzaak: pro­ bleemgevallen door de tempobeurs.

Als de temponorm naar 50 procent gaat, kan het tekort volgens VSNU­ directeur dr. F. van Eijkem zelfs tot ver boven de 100 miljoen oplopen.

In de auditorenfondsen zit 30 mil­ joen gulden. Volgens de VSNU komt de bodem dit jaar in zicht, terwijl het alleen nog gaat om 'ouderwetse' auditoren: afstudeer­ ders met ziekte of persoonhjke om­ standigheden. Straks komen daar

de tempobeurs­gevallen bij. Wie een jaar de temponorm niet haalt, en zijn beurs moet terugbetalen, kan bij 'overmacht' voor steun aan­ kloppen bij de universiteit. Dat geldt bij ziekte, maar ook als er on­ handige onderwijsprogrammering in het geding is. Van Eijkem ver­ wacht dat veel studenten hierop met succes beroep zuUen doen. En anders dan bi) afstudeerders schrijft de wet hoge steunbedragen voor.

Uitgaand van tienduizend pro­ bleemgevallen (ruim vijf procent van de studentenpopulatie) is er dan al snel 100 miljoen per jaar nodig voor de auditorenfondsen.

Volgens Van Eijkem kan het bedrag bij een hoge temponorm zelfs op­ lopen tot 300 miljoen.

[PS/HOP]

In Ans, bet alternatief Nijmeegs studentenblad, staat een interview met de trainer van K NVB­beker­ finalist NEC, de Nijmeegse voet­ balclub, fan Pruijn is boos op bet bestuur van de club, dat bem on­ danks goede prestaties aan bet eind van bet seizoen aan de kant zet. Pruijn is bet daar nieUmee eens, en gaat nu zoeken naar een club die net zo'n mooi tenue beeft als NEC. Die club beet overigens Ajax.

In Amstelveen, Leiden, Delft en Utrecbt beeft reisagent Holland International vestigingen op de campus. Dat scbrijft Ad Valvas.

De algemeen geldende regels voor reisverkopers (die bun eigen vak erg moeilijk vinden) gaan ook daar op. Studenten vindt bedrijfsleid­ ster/manager Yolande K ok maar een eigenwijs volkje. Ze beeft lie­ ver van doen met professoren: 'Die boeken eerder een verzorgde reis met luxe en comfort. Zij betalen liever iets meer als dat een over­ stap scbeelt.'

De Mediscbe Faculteitsvereniging Rotterdam organiseerde vorige week een Ouderdag, zo valt te le­ zen in Quod Novum. De zaal zat stampvol en de bonderden ouders konden bezien wat zoon­ ofdocb­ terUefin bet dagelijks bestaan uit­ spookt. 'Eerbiedwaardige profes­ soren', zo scbrijft bet blad, gaven gastcolleges over bet fenomeen 'ouder worden'. Dat viel bijzonder in de smaak.

Op de Tecbniscbe Universiteit Eindhoven wordt bet de universi­ taire gluurders wel erg makkelijk gemaakt. Waar een tijdje geleden een gluurder nog van de campus werd weggestuurd, speelt de aan­ nemer van bet nieuwe Eindboven­ se toilettenblok de nieuwsgierigen juist in de kaart, staat in Cursor.

De aannemer beeft namelijk een mansboge ruit bevestigd in een toüetmuur. En laat dat toilet nou net bet enige damestoilet zijn in een rij van vier, waarvan er drie wel netjes dicbt zijn getimmerd.

In UK van Groningen wordt uit­ gelegd dat K urt Cobain, de over­ leden zanger van Nirvana, de frus­ tratie van deze tijd vertolkte, en dat bet jammer is dat bij nu dood is. Een tbeologiscb dispuut beeft bem al op de erelijst geplaatst, en een studente Nederlands beeft baar eigen remedie tegen bet ver­ driet om Cobains dood gevonden: ze doet net alsof bij niet dood is.

'Ik draai bun cd's en dan denk ik lekker van: Kurt is niet dood.'

Met bet milieu blijft het vaak nog modderen: in Utrecht werd een universiteitsgebouw uitgerust met waterbesparende kranen. Die zijn voorzien van een veer, zodat ze als vanzelf stopten met lopen. Helaas: na installatie bleek dat de kranen niet alleen veel te lang bleven openstaan, maar ook dat het wa­ ter er uit spoot met kanonskracht.

Dat meldt U­Blad. De openingstijd kon niet worden aangepast, meld­ de de fabrikant, alleen de water­ kracht. Dus sijpelt er nu een on­ deelbaar klein straaltje uit de kraan.

In UT­Nieuws staan weer 'ns wat ontgroeningstaferelen geregis­ treerd, en mals of oorspronkelijk zijn de corpsactiviteiten niet. En­ kele highlights uit bet verhaal.

Aanspreektitel voor eerstejaars: kutfeut. Opdracht voor vrouwen: een banaan pijpen. Opdracht voor mannen: rauwe eieren in onder­ broek kapot slaan en dan bier be­ stellen. 'Maar volgend jaar mogen wij ontgroenen', zegt een kutfeut, terwijl hij bier drinkend begint te brassen (stoeien, vechten in corps­ taal). [DvE]

28 april 1994

lUNIVERSHil N I E U W S

DRIE BESTE DOCENT-VERKIEZINGEN

'Onderwijs geven zoals je in elkaar zit'

Afgelopen week werden op de KUB drie beste docent-verkiezingen gehouden. Voor de rechtenstudenten en de studenten van de vakgroep Beleids- en Organisatiewetenschappen (BOW) van de sociale faculteit was het de eerste maal dat zij hun docenten een cijfer mochten geven.

De economen kozen al voor de derde achtereenvolgende keer hun beste docent van het jaar.

Het onderwijs op de Faculteit der Rechtswetenschappen werd het best gewaardeerd. Het gemiddelde cijfer dat de docenten krijgen is een 6,65. 'Niet gek', zegt decaan prof. mr. M. Groenhuijsen trots. 'Wij besteden al jaren veel aandacht aan ons onderwijs. Het is prettig dat al dat werk wordt beloond.'

De allerbeste docent van de juridische faculteit was mr. H. Peters.

Met een 7,99 blijkt hij een fractie beter te zijn gewaardeerd dan mr.

I. van Vijfeijken. Een prestatie die hem een wisselbeker oplevert. 'Onderwijs moet je geven zoals je zelf in elkaar zit', geeft Peters zijn geheim prijs. 'Als je geen gevoel voor humor hebt, moet je niet proberen de grapjas uit te hangen. Dan ga je onherroepelijk onderuit.'

De studentenfractie Vrijspraak, die deze verkiezing organiseerde, is zeer te spreken over het resultaat.

Jan Andries: 'De studenten hebben massaal en enthousiast gereageerd.

En ook de docenten hebben laten weten dat zij deze vorm van eva-

luatie zinvol vinden. De enige voorwaarde die zij aan deze verkiezing verbonden is dat de namen van de docenten die een onvoldoende hebben gehaald niet openbaar worden gemaakt.'

Ook Platvorm, het overlegorgaan van studenten uit alle bestuursgremia van de sociale faculteit, is tevreden over het verloop van hun eerste docentverkiezing, die van de vakgroep BOW. Iets meer dan de helft van de studenten Het iets van zich horen. Hilde Eshuis: 'We willen studenten meer betrekken bij het onderwijs. En een oordeel is op deze manier makkelijker te geven dan via een onderwijscommissie.'

En dat oordeel werd gegeven ook.

De vierhonderd studenten die de formulieren invulden vonden het onderwijs niet meer waard dan een 5,96. 'Dat is veel te laag', erkent prof. dr. J. Geurts, zelf met een 7,64 overigens winnaar van de beste docent-verkiezing en daarmee de trotse eigenaar van een oorkonde.

'Dat betekent dat er ook enkele

drieën en vieren zijn gevallen.' Als oorzaak hiervan ziet de vakgroepvoorzitter de forse groei die de vakgroep, met name dankzij instroom van HBO'ers, doormaakt. 'Sinds kort hebben onze docenten te maken met volle collegezalen. Dan is het wel even wennen als je gewend bent om les te geven aan een hele kleine groep. Maar ik wil deze boodschap van de studenten niet bagatelliseren. Op bestuurlijk niveau zullen we zeker op de uitslag van deze verkiezing terugkomen.'

Bij de economen schitterde de winnaar, de bij de fiscaal economen onderwijzende juriste mr. I. van Vijfeijken, door afwezigheid, maar er waren nog andere prijzen te verdelen. Dr. B. Kaper werd door de propedeusestudenten als beste getest; de andere winnaars zijn dr. H. Gesar (Algemene economie|, dr. C. Veld (Bedrijfseconomie), dr. A. van Soest (Econometrie) en prof. T. Kumpe (Bestuurlijke informatiekunde). Hoewel sommigen economen hun score ten opzichte van vorig jaar enorm hadden verbeterd, daalde het gemiddelde cijfer met 0,06 tot 6,18. Voor economendecaan prof. dr. A. de Zeeuw een waarschuwing. 'Daar moeten we komend jaar iets aan doen.' [BP]

VSNU-lobby moet dreigend onheil bezuinigingen afwenden Met spanning volgen universiteitsbestuurders de aanloop naar de verkiezingen van 3 mei. Alle partijen spreken in hun programma's van omvangrijke overheidsbezuinigingen, en de lobby's voor AOW, cellenbouw en bestrijding van werkloosheid klinken al gauw harder dan die van universiteiten of hogescholen. 'Een onberekenbare situatie', vindt VSNU-voorzitter ir.

W. van Lieshout. Sterk vernieuwde Kamerfracties en een gewijzigde coalitie kunnen voor verrassingen zorgen. Wat ook gunstig kan uitpakken, beseft hij, want wat betuttelende regelgeving betreft deed minister Ritzen niet onder voor zijn voorgangers.

De afgelopen maanden trok Van Lieshout, net als zijn collega's van de HBO-Raad, langs Kamerfracties

en departementen om te lobbyen voor de universiteiten. De grote partijen zijn ingelicht over de vele, vaak sluipende, bezuinigingen die de universiteiten in vijftien jaar hebben ondergaan. Het budget per student is praktisch gehalveerd, gebouwen raken verwaarloosd en men gaat gebukt onder een groeiende last aan wachtgelden voor ontslagen personeel. Van Lieshout het bijvoorbeeld zien dat de overheidsuitgaven voor onderzoek al enige jaren gestaag dalen - en dat Nederland internationaal snel achterop raakt. 'Mijn boodschap is geweest: je mag kiezen voor zo'n stap terug, maar dan moet je niet ook nog topkwahteit bUjven vragen, of zeggen dat je prioriteit geeft aan innovatie.' En die boodschap is volgens hem overgekomen. [FS/HOP]

Platform moet wetenschap inzicht geven in dilemma's Onderzoek naar aanleg voor erfelijke ziekten vormt het eerste onderwerp van het brede maatschappelijke debat over ethische vraagstukken rond wetenschap en techniek. De komende jaren moet een reeks debatten meer inzicht geven in de omgang met ethiek. Donderdag 21 april is de brede discussie officieel van start gegaan met de installatie van het Platform wetenschap en ethiek. Het Platform zal voorlopig drie jaar functioneren.

Reeds tweeëneenhalf jaar geleden besloot de Tweede Kamer dat er

een brede discussie op gang moest komen naar ethische vraagstukken. Vastgesteld werd toen onder meer dat wetenschappers en studenten vaak niet goed weten hoe zij met dergehjke problemen moeten omgaan. Minister J. Ritzen wil dat studenten daar meer in worden onderwezen. Een enquête van de Landehjke Studentenvakbond wees onlangs uit dat driekwart van de studenten op universiteiten en hogescholen meent dat hun studie hen onvoldoende voorbereid op ethische dilemma's. [PE/HOPJ

Managers Informatiseringsbank willen klantvriendelijk zijn

Onder het motto 'Laat je niet inpakken, stem PSF' is de Progressieve Studenten Fractie maandag 25 april bezig met het inpakken van het kunstwerk van Ron van de Ven. De kunstenaar verleende zijn toestemming voor de stunt, die plaatsgreep in het kader van de universiteitsraadverkiezingen.

[Foto: Erik van den Burgt]

STUDIEVERENIGING LETTEREN

Bestuur wil Kon-Tekst opheffen Studievereniging Kon-Tekst van letteren zal na 18 mei waarschijnlijk niet meer bestaan. Voorzitter Bas Jongenelen: 'We beleggen een algemene ledenvergadering waarin opheffing het voornaamste punt op de agenda is. De vereniging voorziet niet langer in een behoefte.'

Jongenelen wijst op het tekort aan actieve leden, en op het gebrek aan animo om toe te treden tot het bestuur. 'Sterker nog, we hebben nauweHjks leden meer. We draaien momenteel met een incompleet bestuur en de toekomstperspectieven zijn niet rooskleurig.' Bron voor het kwaad is zijns inziens de tempobeurs en vooral het SGO: 'Als studenten al willen komen op een activiteit, dan hebben ze daar

geen tijd voor, omdat ze de volgende dag weer een tussentoets hebben. Er is een nieuwe generatie studenten gekomen, die blijkbaar geen behoefte heeft aan een studievereniging in deze vorm. Sporten wü men nog wel, maar cultuur is zonde van de tijd. Zelfs bij letteren, helaas.' Jongenelen steekt ook de hand in eigen boezem: hij erkent dat de voeling van het bestuur met de eerste en tweedejaars ontbreekt.

'En dat is funest, want dat is de groep die actief zou moeten zijn.'

Naar aanleiding van de geruchten over de handen zijnde opheffing van Kon-Tekst heeft het studentenberaad zich gebogen over de kwestie. Men is het er over eens dat er geen redden meer aan is: niet aUeen ontbreekt het de studenten aan tijd en interesse, ook het imago is fout

('Kon-Tekst is een kliekje') en de animo ontbreekt om dat te veranderen. Toch zien enkele optimisten onder de aanwezigen al nieuwe mogehjkheden aan de horizon: zij denken dat wanneer de studenten in de nabije toekomst hun eigen kamer krijgen - zodat de studentenfractie, de opleidingscommissie, het faculteitsblad KiK, de filmvereniging Cinema en Kon-Tekst bij elkaar komen - het goed mogelijk is om bijvoorbeeld vanuit het studentenberaad een activiteitencommissie in te stellen. Dat kan alleen, stellen enkele studenten vast, onder een nieuwe naam, met nieuwe mensen en met meer onderlinge betrokkenheid binnen de faculteit.

[AD]

De Nationale Ombudsman die in het leven is geroepen om klachten van burgers op de overheid te inventariseren, is door de juridische faculteit van de Universiteit van Amsterdam zelf eens onder handen genomen. Het boek over het reilen en zeilen van de Ombudsman is dinsdag 26 aangeboden aan Tweede-Kamervoorzitter W.J. Deetman en aan de Ombudsman zelf, M. Oosting. Gekeken is met name hoe de Informatiseringsbank (tegenwoordig IB-groep] met de klachten van de Ombudsman omgaat. Wisselend, zo blijkt: terwijl de ene leidinggevende baalt van de ombudskritiek op de omgang van het instituut met studenten, prijst de andere manager juist de stimulerende invloed van de instantie die voor veel studenten als laatste strohalm geldt. De laatste reactie zet de toon bij IB, constateert het rap-

port. Volgens IB-medewerkers wordt wel vergeten dat de B-Groep slechts regels van hogerhand uitvoert. Zij wijzen erop dat de studiefinanciering ingewikkeld wordt gemaakt door de wetgever. De onderzoekers constateren een grote bereidheid bi) de IB om klantvriendelijk op te treden. Sinds 1991 worden 'gewone brieven' van studenten allemaal beantwoord en niet meer in de prullenbak gegooid.

Al is correspondentie via een 'mutatieformulier' nog steeds de enige veilige weg. Enkele managers 'stralen een ambitieus ongeduld uit om organisatie en werkwijze te verbeteren'. Medewerkers staan soms 'te popelen om de klant gewoon even op te bellen als iets niet duidelijk is'. Een simpel telefoontje kan volgens hen een bezoek van de deurwaarder vaak voorkomen.

[PE/HOP]

TIAS omarmt belangstelling multicultureel management Met zijn elfde cursus, die in november dit jaar van start gaat, boort het Tilburgs Instituut voor Academische Studies (TIAS) een geheel nieuwe markt aan: mensen leren te managen en communiceren in, wat volgens de cursustitel heet, multiculturele settings. Het congres hierover, dat woensdag 27 aprü op de KUB plaatsvond, trok massale belangstelling - 350 mensen en geeft aan dat TIAS weinig moeite zal hebben zijn break-even-point (vijftien deelnemers) te bereiken voor de vijftig dagdelen tellende postdoctorale cursus.

KUB-cultuurpsycholoog dr. A. van de Vijver, een van de cursusleiders, legt uit dat problemen die instellingen ondervinden met de toenemende instroom van allochtone

werknemers veel verder strekken dan louter taalproblemen. Hij wijst op het gebruik onder allochtonen om bij familieleden en kennissen te polsen of er ergens een baan in het vat zit; hetgeen indruist tegen de formele werving van Nederlandse instellingen: die zoeken via advertenties en arbeidsbureaus. Andere problemen zijn de verschillende beleving van waarden en normen, van impHciete verwachtingen en van communicatieregels, aldus Van de Vijver. 'In psychologische test hanteert men vaak een puur Nederlands idioom. Maar veel allochtonen zullen bij een zinsnede als 'wat maak je me nou' niet in de gaten hebben dat de opmerking weinig van doen heeft met iets maken.' [PvdB]

28 april 1994

lUNIVEBSMH A C

T E R G R O N D

'Belangenbehartigend' TSO debatteert met 'politiek' PSF

Studentenfracties zijn anders ­ maar toch hetzelfde Tuinbroek

Middels een debat wilden de stu­ dentenfracties afrekenen met het imago van vliegenvangers die el­ kaar bestrijden op detailpunten en die met campagnetrucjes de gunst van de kiezende student willen verwerven. Als dat debat er is wordt duidelijk dat er ver­ schillen bestaan in politieke cul­ tuur, maar nauwelijks in politie­ ke visie. Maar tot een fusie tussen de 'politieken' van PSF en de 'be­ langenbehartigers' van TS O zal het niet komen. Daarvoor is er net iets te veel onderscheid tus­ sen de fracties van de universi­ teitsraad waarop tot 11 mei ge­ stemd kan worden.

Pieter Siebers 'Xongens, laten we ons niet ver­ lagen tot dat gedoe uit de verkie­ zingscampagnes.' Het debat tussen de vertegenwoordigers van de stu­ dentenfracties TSO (Tilburgs Stu­ denten Overleg) en PSF (Progressie­ ve Studenten Fractie) is twintig mi­ nuten oud als de piin over de recen­ te, wederzi)ds afgesnoepte puntjes toch weer de kop opsteekt. PSF­pijn over de 'goedkope, wervende Ame­ rikaanse toestanden' van TSO; pi)n bij TSO over de aanhoudende ver­ wijten van PSF aan hun adres dat ze geen serieuze, gerespecteerde, politieke fractie zou vormen.

Het debat, hadden de fracties vóóraf omstandig verklaard, zou moeten gaan over de politieke koers, over partijprogramma's over politieke strategie en over de resultaten die je met een strategie bereikt. Ran­ cune, persoonlijke nai)ver en oud zeer zouden ver van de gespreksta­ fel moeten bli)ven, want dat, daar­ over zijn lijsttrekkers Nathasja de Boer (TSO) en G abe van der Zee (PSF) het roerend eens, is een po­ litieke fractie onwaardig. En dat vinden ook de andere debaters, Kees de Louw (TSO) en Mare Coot­ )ans (PSF).

Gevraagd naar de meest in het oog springende verschillen in visie tus­ sen de beide partijen, opent Nathas­ la de Boer. 'Belangenbehartiging', zo zegt zij, 'staat bij ons hoog in het vaandel. Wij weten immers wat er onder de gewone, niet georga­ niseerde studenten leeft. We hou­ den enquêtes, laten mensen hun klachten en opmerkingen opteke­ nen m Rode Boekjes en staan voor de zaken die studenten belangrijk vinden. Het Student G ericht On­ derwijs, dat van ons na de prope­ deuse afgebouwd moet worden, de tweede fase van de KUB­kaart en vooral het studentencentrum, dat moet er echt komen.'

Alleen al de suggestie dat PSF min­ der geworteld zou zijn in de studen­ tenwereld, doet G abe van der Zee verontwaardigd met de vingers op tafel roffelen tijdens het betoog van De Boer. 'Wat nou', bijt hij van zich af, 'alsof wij niet zouden weten wat er hier speelt. Ik ben nota bene voorzitter geweest van Tigeak (overkoepelende orgaan studiever­ enigingen, red). Dat we misschien minder kind aan huis zijn bij clubs als Olof, Plato en Vidar mag waar zijn, maar dat de basis van TSO zoveel groter zou zijn, dat geloof ik met.' Mare Cootjans (PSF): 'Ik praat verdomme voor elk belangrijk raadsbesluit met de faculteiten, clubs of mensen die het betreft. Dat vind ik toch ook een vorm van contact houden met degenen die je bestuurt.'

'Bestrijd ik allemaal niet', zegt Nathasja de Boer, 'maar jullie heb­ ben vooral contact met de mensen die op een of andere manier geor­

♦ De studentpolltlcl Natasha de Boer (TSO) en Gabe van der Zee (PSF). Op de achtergrond hun backbenchers Kees de Louw (TSO) en Mare Cootjans (PSF) [Foto: Enk van der Burgt]

ganiseerd zijn. Wij praten meer met daar met z'n allen een beetje gefor­ de gewone student, die nog niet zo ceerd democratietje te spelen. Niet goed thuis is op deze universiteit.' alleen de studentenfracties, ook de Het zijn de openingsbewegingen anderen. Er is een reorganisatie van van een debat dat opnieuw duide­ de bestuursstructuur nodig. Nu is lijk maakt dat er zo goed als geen er over het optreden van de raad te enkel inhoudelijk verschil tussen veel scepsis en bestaat er te wei­ de studentenfracties is te vinden. nig respect. Feitelijk is het baarhjke 'Inderdaad, laten we hier gewoon nonsens dat we hier zo nog met maar vaststellen dat er geen ideo­ elkaar praten, de kwaliteit van de logische verschillen tussen ons besluitvorming is te laag en ons bestaan', schetst Mare Cootjans de draagvlak wordt problematisch. situatie. 'Het verschil voor mij is Daar zouden we als fracties iets aan dat TSO eerder een soort vakbond moeten doen en de handen ineen IS die aan belangenbehartiging van slaan. Besturen op hoofdlijnen en studenten doet, wij zijn eerder een met meer zeuren over details, iets politieke partij die meer bestuur­ waar we ons ook zelf aan schuldig lijk opereert.' maken.'

Nathasja de Boer als Kees de Louw noemen dat laatste graag anders. I C e e s de Louw vindt dat een wat Zij vinderiTiuhTSF­confraters eer­ sombere voorstelling van zaken. der te principieel, te vasthoudend, 'Aan het principe van de raad wordt té politiek, wellicht. De eerste: bij mijn weten met getornd, het is 'Moet je voor die principes steeds niet nodig om daarover zo negatief je poot stijf houden, dan word je te zijn.' Hij ziet wel het probleem toch een roepende in de woestijn.' dat de politieke strategie van zijn De tweede: 'Dan bereik je niets en partij, inderdaad veel hameren op zegt het bitter weinig dat je serieus punten in het presidium en de genomen wordt door de personeels­ rondvraag, in gevaar kan komen fracties en dat je het bij de griffie door een andere raadsopstelling. zo lekker met elkaar eens bent. Dat 'Als het zover komt, zullen wij de zet geen zoden aan de dijk. Laat ons zo bezien dan maar een vakbonds­ fractie zijn die regelmatig zaken voor studenten " ^ p eiling 10 4 94 voor elkaar krijgt.' ^ p eilmgl7 4 94 Hetgeen toch even de kwestie van de politieke H p eiling 25 4 94 . * principes aan de orde 40% brengt. Mét het PSF­ver­ iiKv. Hl wijt dat TSO zich princi­ peloos zou opstellen en •>n'i ■ haar politieke p u n t e n 10% . ^ ^ 1 vooral en pragmatisch scoort in de rondvraag van 0% L L , , J ^ | de universiteitsraad. In de nabeurt van het eigenlijke politieke theater dus. Met die laatste constatering De laatste peiling voor de universiteit­ kunnen de TSO­ers leven, raadverkiezing toont een redelijk op­ zij het wat zuinigjes. Met timistisch beeld: 72 procent van de het verwijt van principe­ ondervraagde studenten heeft inmid­ loosheid niet. Kees de dels een keuze kuimen maken tussen Louw wijst op het lang­ TSO en PSF. Achttien procent wist het durig aandringen van de maandag nog steeds niet, maar wil wel fractie op het opheffen stemmen. Dat de keuze niet eenvou­ van de zwarte lijst met dig is, blijkt uit de reacties op de vraag landen als Zuid­Afrika en om de keuze toe te lichten: de meer­ China waarmee de KUB derheid stemt omdat men het idee uit principiële overwegin­ heeft dat dit belangrijk is. 'Het maakt gen geen officiële contac­ niet zoveel uit op welke partij, want ten toestond. ze willen toch allebei hetzelfde', vol­ Het grote probleem is, zo gens een welingelichte student. Eén wendt Mare Cootjans de kiezer heeft zelfs door middel van het steven, de depolitisering 'kop­of­munt'­principe zijn stem weg­ van de raad. We zitten

1 1

i i l Ib.

bakens verzetten. TSO denkt ook mee over de hoofdlijnen, we zul­ len dan alleen wat meer initiërend dan volgend moeten worden, we verzetten heus wel tijdig de ba­ kens.' 'Die hoofdlijnen', zo vult Nathasja de Boer aan, 'komen toch wel voorbij. Dat is een kwestie van het College van Bestuur, de raad is ervoor om op die hoofdlijnen te controleren.'

Het zijn cultuurverschillen die ons van elkaar onderscheiden, beamen beide fracties. Voor PSF was dat aanleiding om recent een balletje op te gooien over een mogelijke fusie, voor TSO is het voldoende aanleiding om zelfstandig te blij­ ven opereren. Kees de Louw: 'Ik vind het noodzakehjk dat we elkaar scherp houden ­ niet met campag­ nes zoals dit jaar, dat vind ik per­ soonlijk ook wat overdreven. Dat we niet uit het oog verliezen dat wij met een heel speciale opdracht m die raad zitten: het behartigen van de belangen van studenten.

Alleen die alertheid al vmd ik vol­ doende aanleiding om apart te blij­ ven opereren. Een fusie is voor ons uitgesloten.'

gegeven en kan zich absoluut niet meer herinneren wat te hebben gestemd. De meeste stemmers kiezen echter vanuit hun gevoel: of er staat een be­ trouwbare bekende op de lijst, óf men brengt een tegenstem uit: 'TSO is teveel bezig met de campagne, dus stem ik PS F.' 'PSF is tegen Letteren, dus blijft er niets anders over dan TSO te stemmen.' Een minderheid heeft daadwerkelijk de pro­ gramma's bestudeerd.

Van de vijf van de vijftig onder­ vraagden die niet stemmen, zijn er twee die dit uit principe la­ ten. 'Als je geen gefundeerde keuze maakt, kun je beter niet stemmen. Het interesseert me niet. Anderzijds: je hoort me ook nooit klagen hoor.' Een niet­ stemmende studente zou wel geïnteresseerd wUlen zijn, maar: 'Je wordt in korte tijd overladen met papieren met punten en stellingen, maar daarmee maak je mensen niet betrokken. Ik heb niet eens meer zin om al­ les te lezen en daarom stem ik niet.' [AD]

Er bestaat een orgaan dat de cul­ turele K UB­verenigingen overkoe­ pelt: Parnassus. Voorzitter Chris­ tiaan Crouwels vertelde in het vorige nummer van Univerrwat die naam betekent: 'Het is een berg en het symboliseert de vooruitgang of zoiets.'

Inderdaad: of zoiets. Voor Tilburg is cultuur synoniem aan vooruit­ gang. Onze harmonie staat nooit stil. Die marcheert naar het vol­ gende café.

Op donderdag 28 april herdenkt de KUB de vooruitgang. Precies 25 jaar geleden werd gebouw A be­ zet: de eerste Nederlandse univer­ siteitsbezetting sinds de Tweede Wereldoorlog. Tilburg begon met derevolutie. Vijf jaar geleden her­ dachten we dat feit nog met een groot congres, waar bijna niemand kwam luisteren, en met een essay­ prijsvraag, waar bijna niemand aan meedeed (zodat ik gemakke­ lijk de eerste prijs kon winnen).

Vandaag laten we het maar lopen.

Zijn Tilburgse studenten geïnte­ resseerd in cultuur en vooruitgang} Vorige week werd het programma van Studium Generale uit 1993 geëvalueerd. De meeste bezoekers, 475, kwamen in dat jaar af op 'Sco­ ren in sport en wetenschap', een programma waarin de trainer van Willem n de vloer aanveegde met Arie K apteyn. De film 'Eraserhead' trok 80 kijkers omdat David Lynch meedeed, en die is bij onze studen­ ten bekend van 'Twin­peaks'. De meeste studenten vonden die film echter veel te moeilijk: ze wilden hun geld terug.

Een essay­prijsvraag over een maatschappelijk relevant onder­ werp trok nul deelnemers. Een workshop materiaaltheater deed het beter: daar kwam één deelne­ mer op af. Bebop van Bert Ham­ minga werd beluisterd door 15 personen. Aan de cursus buikdan­ sen namen 5 jongens en 15 meis­ jes deel. De cursusleidster vond het een openbaring, want ze had nog nooit jongens leren dansen.

Over het algemeen trekken pro­ gramma's van Studium Generale wel redeUjk veelpubUek, mits het onderwerp niet te cultureel of te maatschappelijk is. Bij de evalua­ tie van Studium Generale merkte iemand op, dat gewaakt moet wor­ den voor programma's met een hoog tuinbroekgehalte. Op de ba­ sisschoolzijn onze studenten dood­ gegooid met milieu, emancipatie en zeehondjes. Als je nu op de uni­ versiteit ook weer iets doet aan mi­ heu of emancipatie, dan komt al­ leen de zeehondjes­medewerkster van de KUB luisteren.

Vorig jaar zat ik aan de voeten van Yvonne K roonenberg die iets ver­ telde over de wijze waarop vrou­ wen zich in de wereld handhaven.

Yvonne werd geïnterviewd door AttyBax en Greet Nijhoving. Atty zweeg discreet; Greet, de emanci­ patie­medewerkster van de K UB, kakelde er steeds doorheen. Op verstandige uitspraken van Yvon­ ne K roonenberg reageerde onze Greet met: 'Dat is jouw mening.'

Probeert u dit laatste zinnetje eens, net als Greet, uit te spreken met opgetrokken bovenlip. Dat is nu een hoog tuinbroekgehalte.

Boelliouw^er Soudiin

28 april 1994

lUNTIVEBSMil A C H T E R G R O N D

Het fin-de-siècle-gevoel in de mode

'Door Aids zal uitdagen taboe worden'

De jongeren van nu zijn bovenal onzeker over hun toekomst. De groeiende werklooslieid en de angst dat lien hetzelfde te wachten staat, laat sporen na. Dat valt volgens de een zelfs uit de w^einig gedurfde kleding van de huidige generatie af te leiden, terwijl de ander juist meent dat optimisme en vrolijkheid de toon zetten in de jongerenmode. Volgens Mireille Houtzager, docente textiel- en modegeschiedenis aan de Tilburgse Kunst-

kijk nu het weer wat zonniger is, zie ik dat jongeren nog steeds zeer bloot gekleed gaan.'

Lijftocht constateert dat jongeren steeds minder impulsief kopen.

Kwaliteit en pri)s spelen een belangrijke rol. Ze gaan uit van een basiscollectie duurzame kleding en vullen die af en toe aan met wat mode, die ze kopen bij zaken als Hennis &> Mauritz. Mexx speelt hier naar eigen zeggen op m door kwalitatief beter produkten af te leveren. 'Die omslag heeft niets te maken met de toenemende werkloosheid en dat jongeren niet modegevoelig zijn. Ze kopen nog steeds, alleen wat duurzamere produkten.

Jongeren hebben er gewoon genoeg van om een eenheidsworst te zijn.

De consument wü meer persoonlijkheid laten zien', meent Lijftocht.

Mexx doet uitgebreid onderzoek naar haar doelgroepen die lopen van O tot en met 14 jaar en 20 tot en met 35 jaar. Een computer verstrekt het bedrijf gegevens over wat er allemaal gebeurt in de modewereld.

Ook detaühsten houden het bedrijf

academie, bepaalt de mode niet langer het kleedgedrag van jongeren, maar antici-

wassenen. Ze zagen eruit als volwassenen, met ouwelijke kleding, en werden ook zo behandeld. Deze eeuw, vooral na de Tweede Wereldoorlog, werden jongeren belangrijker om rekening mee te houden.

De jeugd kreeg steeds meer geld en werd dus interessant voor de kledingmarkt.'

Daarmee moesten mode-ontwerpers zich op een rüeuwe markt gaan richten; die van de jongeren. Dat betekende een grotere rol voor de pasklaar-industrie, waar niet iedereen even blij mee was, weet Houtzager. 'Een Franse vrouw zei in die tijd: 'Iedereen moet dood en ik mag dood worden gevonden als ik in een confectiejurkje moet gaan lopen.'

Maar het was een onstuitbare ontwikkeling. Het eerste modeblad dat op de markt kwam had de veelzeggende naam Teenager.

De modeboetieks schieten in de jaren daarna als paddestoelen uit de grond. De jeugd deelt zich op in groepen met elk haar eigen identiteit en typische manier van kleden.

Zo ontstaan de Hells Angels, de

Het verhaal van Videler kan dienen als model voor de weg die ook de )ongerenkleding aflegt. In tegenstelling tot wat vaak geclacht en gezegd wordt - richt je met je mode op wat de markt wü - is veel populaire mode een afgeleide van hetgeen onafhankelijke ontwerpers jaren daarvoor al presenteerden. Zonder daarbij rekening te houden met wensen of voorkeuren.

De Tilburgse ontwerpster is zich heel bewust van de ongeschiktheid van haar kleding voor de commerciële markt. Maar volgens haar zijn de ontwerpen ook niet bedoeld als leady to wear. 'Mijn shows zijn een kermis waar mensen eens per jaar naar toe kunnen. Ik laat wat dingen zien waar ze over na kunnen denken. Op een ongedwongen manier, het moet geen therapie worden.'

In haar afstudeershow stelde VideIer de verhouding man-vrouw centraal. En wel op zo'n letterlijke manier dat tijdens haar afstudeershow de mannelijke modellen jasjes droegen met uitsnijdingen die

"V^ideler noemt zich zelf dan ook beslist geen mode-ontwerpster.

Mode hangt in winkelrekken en ontstaat ook volgens haar door ideeën die de confectie-industrie ontleent aan de ontwerpers. JeanPaul Gaultier, toonaangevend ontwerper, maakt kleding die op het eerste gezicht ver van de consument af staat en, niet alleen vanwege de prijs, slechts door een handvol mensen wordt gedragen.

Zijn invloed is echter groot, maar moeilijk meetbaar. 'Het werkt als een ladder', legt Videler uit. 'Gaultier laat de mogelijkheden zien. Bijvoorbeeld de verschillende manieren waarop je een rok kunt sluiten.

De commercie gebruikt die informatie en pikt er elementen uit die een )aar later in de winkels hangen.

Dat is dan in.'

C. van Meel, marketing sales-manager bij BV. textielfabrieken H. van Puijenbroek in Goirle, vindt dat er door 'hobbyisme' van ontwerpers veel flopt in de modewereld. 'Ontwerpers die zich niet kunnen inleven in de wereld van de af-

4 Een modeshow waarin een beeld werd gegeven van de kleding van de huidige KUB-student maakte afgelopen week deel uit van een Studium Generale/Marketing Associatie-programma over mode en marketing. [Foto: Enk van der Burgt]

peert de jeugd op hoe ze er in de toekomst uit wil zien.

'Dat is geen positieve ontwikkeling', meent zij. 'Je zou venwachten dat jongeren meer experimenteren met hun kleding.'

Barbara Snoeren lZ>onderdag 28 april 1994, nog maar zes jaar verwijderd van een nieuwe eeuw, is de jeugd bang en onzeker over haar toekomst, meent een wat beschouwende Houtzager.

'Jongeren piekeren, ze maken zich zorgen over er nog wel genoeg banen zijn, en welke studie daar de beste mogelijkheden toe biedt. Je ziet dat de meesten al op hun toekomstbeeld vooruit lopen. Laatst hadden wij hier een stel studenten economie van de KUB rondlopen op de Academie. Je haalt ze er zo uit.

Ze dragen een pak of anders een blazer, de kleren die ze later ook denken te gaan dragen als ze afgestudeerd econoom zijn.'

Wat de docente meer zorgen baart, is het 'fin-de-siècle-gevoel', het verschijnsel dat de mens zich in alle hevigheid bewust is van het eind van een eeuw. Dat heeft zijn weerslag op het kleedgedrag. Jongeren worden volgens haar in de greep gehouden door de angst voor Aids. 'De /itóess-cultuur, het exhibitionistische tonen van je sekse, loopt op zijn eind. Door Aids zal het uitdagen taboe worden. Dat zal waarschijnlijk te zien zijn aan de manier waarop jongeren zich kleden. De seksen zullen weer tegen over elkaar komen te staan. De kleding zal veel ingetogener worden, minder bloot.'

"Volgens M. Lijftocht, eindverantwoordeUjke van de afdeling marketing van het kledingbedrijf Mexx, is deze prognose overdreven. 'Angst voor Aids speelt zeker een rol bij jongeren. Maar of dat gevolgen voor de kleding zal hebben? Misschien zal het gedrag van de jeugd wat veranderen, maar als ik zo op straat

op de hoogte van het koopgedrag van de jongeren. Bovendien scant Mexx het straatbeeld. Het motto van het bedrijf is fun, het benadrukken van de positieve kanten van het leven. Mexx voert momenteel de campagne Everything should be XXX. Vrolijke foto's van vrolijke mensen. 'Het tegenovergestelde van de campagne van Benneton die juist de wereldproblematiek aan de kaak stelt', legt Lijftocht uit. 'Er is al genoeg leed op de wereld, vinden wij. Wij willen jongeren er op wijzen hun persoonlijk leven wat vrolijker te maken. Als die vrolijke reclame aanspreekt, dan zal dat logische gevolgen hebben voor de verkoop.'

Xongeren vormen op dit moment een van de belangrijkste 'marktsegmenten' in de mode-industrie, maar dat is bepaald niet altijd zo geweest. In de achttiende eeuw, bijvoorbeeld, bestond het begrip jeugd nog niet eens. Houtzager: 'Kinderen werden toen gespalkt als vol-

Twenties (de twintigers) en de Mppies; produkten van een veranderende samenleving. Daarmee ontstond de differentiatie, de door fabrikanten en reclamemakers verfoeide versnippering die het steeds lastiHoutkamp, die meent dat deze dagen jongeren zich meer ingetogen zouden kleden, zal de kleding van ontwerpster Mariëlle Videler niet bijzonder aanslaan. Die laatste studeerde juni vorig jaar af op kleding en fotografie aan de Tilburgse Kunstacademie. Haar ontwerpen zijn, zo weet ze, voor de commerciële kledingbranche te controversieel. Dat is het lot van veel beginnende ontwerpers, die zich niet in een keurslijf willen laten persen en afwijken van wat de trend hen voorhoudt. 'Ik wil de stap naar de commercie niet maken omdat ik geen concessies wü doen', legt de Tüburgse uit. 'Ik vind het lichaam namelijk veel belangrijker. Ik wil soms iets bloot laten, wat anders bedekt blijft in de gewone kledingindustrie.'

'Ze dragen een pak of een blazer, de kleren die ze later ook denken te gaan dragen als ze afgestudeerd econoom zijn' de contouren van vrouwenborsten voorstelden. Videler: 'De maatschappij is heel man-vrouw gericht.

Dat patroon wil ik niet radicaal doorbreken door een man bijvoorbeeld in een rokje te laten lopen.

Ik geef juist ieder wat van elkaar.

Het buikje van een vrouw vind ik heel belangrijk. Vrouwen ontkennen altijd dat ze een buikje hebben, maar ze hebben het wel. Het is typisch een vrouwelijk kenmerk.

In mijn afstudeerpresentatie heb ik de mannelijke modellen dus een nepbuikje laten dragen.'

nemers kunnen het wel vergeten.

Als ze alleen maar kleding ontwerpen om zich zelf te bewijzen of vanwege het geld, wil ik niet met zulke mensen samenwerken.' Van Meel zegt dat het steeds moeiüjker is om kleding aan de man te brengen. 'Vroeger was het puur produceren en verkopen, nu moeten we steeds meer praten met de afnemers, oplossingen aanreiken en voorstellen doen.'

Volgens Houtzager is het geen onwil van de ontwerper om zich in te leven in de consument. 'De maatschappij ontwikkelt zich zo razendsnel, dat het voor een ontwerper ook vresehjk moeüijk is om precies aan de verwachtingen die over kleding leven te voldoen. De jeugd is zoals gezegd op dit moment de moeüijkste voor veranderingen te porren groep. Die wil helemaal niets nieuws, al denkt de marketing van wel.'

28 april 1994

lUISriVEBSMtl B R

INGEZONDEN Ingezonden brieven kunnen tot ulteriijk maandag 17.00 uur op de redactie (A 17) worden ingeleverd. De redactie ijelioudt zich liet recht voor ingezonden brieven in te korten.

Plus en min voor systeem-Witteveen In Univeis 28 beschrijft Michel Knapen een nieuw kiesmechanisme ontworpen door Willem Witteveen, hoogleraar aan de juridische faculteit van de KUB De belangrijkste motieven die Witteveen voor zijn systeem aanvoert zijn dat de kiezer meer keuzes knjgt bij het invullen van zijn stembiljet en dat de verkiezingsuitslag meer informatie bevat over wat de kiezers echt vinden Natuurlijk biedt het systeem van Witteveen meer mogelijkheden dan het bestaande systeem van one man, one vote, maar, als we het systeem dan toch veranderen, waarom mtroduceren we dan geen systeem waarbij kiezers nog meer mogelijkheden hebben Men kan de zogenaamde Borda-telmethode gebruiken, die bij het Eurovisie songfestival wordt gehanteerd Persoordijk ben ik echter met overtuigd van de twee voordelen die Witteveen noemt Hoewel ik de situatie nog met helemaal doordacht heb de wiskunde is tamelijk moeilijk ben ik voorlopig tot de conclusie gekomen dat het toestaan van negatieve stemmen geen goed idee is Ik heb drie argumenten Het eerste argument is dat, in de Nederlandse situatie, een rationele kiezer (die een voorkeur voor een bepaalde partij heeft] helemaal geen negatieve stemmen zal uitbrengen Witteveen schijnt zich hiervan bewust te zijn hij merkt immers op dat een aanhan-

Neersabelbont Interessant, die reactie van Jan Boelhouwer op mijn ingezonden stuk m Univers 29 n a v een eerdere pubhkatie over de vakgroep Sociologie Het lijkt er verdraaid op dat hij zich kwaad heeft gemaakt' Per saldo verwijt hij mij dat mijn waardering van enkele Tilburgse sociologen nogal afwijkt van de gangbare Dat is mderdaad de situatie Maar volgt daar zonder verdere discussie uit dat de gangbare waarderingen de juiste zijn, en de mijne onjuist^ flc kan geen ander ar gument vinden dan de verzwegen premisse dat een afwijkende me rung met kan deugen Zo heb ik het bestaan 'De bekende oud-Tilburger en CDA adviseur Zijderveld' een 'met-onderzoekende impressiomstische babbelaar' te noemen En daaiom. is mijn waardering van Zijderveld met juist Boelhouwer noemt Paul de Graaf een 'uitstekende hoofddocent', en dat vmden meer mensen Ik vmd Paul de Graaf geen uitstekende hoofddocent En dus IS Paul de Graaf wel een uitstekende hoofddocent Wat mijzelf betreft als Boelhouwer mij een geval van klinische mega lomame wenst te noemen, dan kan ik weinig anders doen dan dat voor kennisgeving aan te nemen Hij is unmers een bekend psycholoog, en ik weet absoluut mets van klim sche psychologie Zelf is hij met zo bescheiden dat hij met zou menen, van buitenaf over het reilen en zeilen van mijn vakgroep te kunnen oordelen Dat daarbij de hoogste pimten voor het merendeel terecht komen bij leden van de vrienden kring van zl^n vakgroep, is natuurlijk toeval Maar het verbaast me ook met echt Aan het eind van zijn stukje heeft hij het over '(neer-)sabelbont', een leuk grapje, dat helaas ruet bestand

O P I N I E

ger van een getuigenispartij (zoals de SGP) twee positieve stemmen op zijn partij zal uitbrengen Maar waarom zou dit argument alleen voor deze partijen gelden^ Het argument geldt voor elke aanhanger van elke partij het is optimaal om twee positieve stemmen aan jouw parti) te geven (In economische termen een stem tegen (bijvoorbeeld) de CD IS een publiek goed, private contributies aan dit publieke goed zijn met lonend ) Bijgevolg geldt dat, als er geen proteststemmers zouden zijn, het Witteveen-systeem zou neerkomen op een 'verdubbelmg' van het bestaande systeem en er dus volledig equivalent mee zou zijn Een voordeel van het Witteveen systeem is dat het proteststemmers meer macht geeft Mijn bezwaar tegen het systeem is dat het deze stemmers niet voldoende macht geeft, men kan immers maximaal twee negatieve stemmen uitbrengen Het is voor de hand hggend aan te nemen dat m het geval van zulke rantsoenermg proteststemmers hun negatieve stemmen uit zullen brengen op die partijen waaraan zij zich de afgelopen periode het meest geërgerd hebben Het is onvermijdelijk dat dit de regeringspartijen zijn ZIJ hebben immers de impo pulaire maatregelen doorgevoerd Mijn vermoeden is dus dat de rege rmgspartijen het merendeel van de proteststemmen zal vergaren, dat het Witteveen-systeem dus leidt tot pohtieke mstabihteit en dat het ertoe zal lelden dat regermgspartijen nog minder gewenste maar impopulaire maatregelen zullen durven te nemen Dit lijken mij zwaarwegende nadelen van het systeem Mijn derde bezwaar tegen het Witteveen-systeem kan ik het beste illustreren aan de hand van een tweepartijen voorbeeld Veronderstel dat m een bepaald land partij A 70 procent van de kiezers achter zich

weet terwijl de overige 30 procent aanhanger van partij B is In deze situatie zou het systeem-Witteveen ertoe leiden dat alleen partij A in het parlement vertegenwoordigd is Immers als alle A-stemmers een positieve stem op A en een nega tieve stem op B uitbrengen dan is, onafhankelijk van wat de B aan hang ook doet, het netto resultaat van A positief en dat van B negatief In dit geval zal de oppositie dus helemaal met gehoord worden Het systeem van one man, one vote werkt in deze situatie veel beter Het leidt er weliswaar toe dat alleen A m de regering vertegenwoordigd IS (hetgeen onvermijdelijk is), maar garandeert dat de oppositie op z'n mmst het gevoerde beleid kan bekritiseren Deze kritiek is voor een goede werking van de democratie onontbeerlijk

IS tegen omzetting in de taal van een serieus te nemen Journal Ik zei al zijn argument tegen mijn afwij kende memngen is het simpele feit dat het afwijkende memngen zijn Zijn argument voor deze oproep om mij neer te sabelen, is klaarblijkehjk het even simpele feit dat ik het lef heb gehad die afwijkende meningen te uiten

sering en democratisering' Van Mierlo vmdt mdividuahsenng prachtig en deed het voorkomen alsof het CDA er alleen maar tegen is Ik wees erop dat het CDA individualisermg positief waardeert m die zm dat burgers mede dankzij een goede opleiding mondiger zijn geworden Het CDA waarschuwt echter tegen egoïsme en tegen versplintering van de samenleving Maatschappehjke orgamsaties kunnen die versplintering tegengaan CDA en D66 verschillen sterk m hun waardering van maatschappelijke organisaties Het CDA staat positief ten opzichte van instellingen met een bepaalde identiteit D66 zegt weliswaar dat men zich

Pians Keistholt (nog steeds vakgroep sociologie)

Schandelijkevergelijking In uw aflevermg van 21 april lees ik tot mijn spijt dat een van mijn directe collega's zich met ontziet om een eventueel bureaucratisch ongemak voor Letterenfaculteit of ITK te vergelijken met wat Joden m de Tweede Wereldoorlog is overkomen Deze schandelijke vergelijking vervult mij met walgmg en ik wijs haar verontwaardigd van de hand Remhard Muskens UHD Taal & Informatica medewerker ITK

Individualisering en identiteit Michel Knapen schrijft leuke stukjes (achterpagma Univeis 29), maar hij mag best wat kritischer zijn voor zichzelf Onder de kop 'Kies Koekkoek' (bedankt voor de steun) doet hij verslag van mijn aanwezig heid bij het verkiezmgsforum op 19 april Volgens Knapen ging ik m debat met Van Mierlo over een thema dat niet aan de orde was Dat vond Van Mierlo ja, misschien wel omdat ik hem verraste met zijn eigen verkiezingsprogramma Het forum gmg over 'individuali-

Hoewel ik me kritisch over het systeem-Witteveen heb mtgelaten, wil ik benadrukken dat ik (m een keuze tussen het bestaande systeem en de voorgestelde vernieuwing) niet twee negatieve stemmen op het systeem-Witteveen uitbreng Het IS altijd gemakkehjker kritiek te leveren dan met creatieve ideeën te komen Professor Witteveen verdient lof voor zijn streven de discussie over het meest gewenste kiessysteem op de politieke agenda te plaatsen Het is zeker zo dat het huidige systeem verre van ideaal is en dat academisch onderzoek belangrijke suggesties tot verbetering heeft opgeleverd, die het verdienen om serieus genomen te worden Er IS een betere methode het zo genaamde systeem van goedkeur stemmen [approval votmg] dat door de pohtieke wetenschapper en spel-

theoreticus Steve Brams en de wiskundige Peter Fishbum werd voorgesteld (Brams/Fishbum Approval Votmg, Birkhauser, 1982) en dat mmiddels m de VS bij verschillende lokale en regionale verkiezingen gebruikt wordt In dit systeem heeft ledere kiezer evenveel stemmen als er partijen zijn en kan elke kiezer op elke partij maximaal eén (positieve) stem uitbrengen Een kiezer die zowel het programma van D66 als dat van de PvdA goedkeurt kan dus elk van deze partijen een stem geven In het geval er 26 partijen zijn, kan elke kiezer dus op 2^*^-1 ( d w z ongeveer 64 miljoen) verschillende mameren stemmen De rijkheid van dit systeem is dus veel groter dan het systeem Witteveen voorstelt Ene van Damme (CentER), hoogleraar Speltheorie

"/^HP HERE ARE r//f RaULU OF THC JURY' CODK, 4- POINTE, BOLKENSTONE 4 RoiNT^, JofitiMlE. O POINS, mMEARLow' 4poms, BmmAN . '

Correctie In het artikel Netwerkoorlog op de voorpagma van Univers 29 IS een aantal onjuistheden terecht gekomen Onjuist is dat de fractie PSF 'het lefloze en futloze gedrag van ITK en de letterenfaculteit beu' is Die termen nam PSF in de mond om het centrale KUB-bestuur te kapittelen m deze kwestie De 'essentie', waar elders in het artikel over wordt gesproken IS dan ook met 'wie als faculteit nooit initiatief neemt, moet maar weg van de KUB' De hjsttrekker van PSF IS met, zoals vermeld Arjan Dikmans, dat is Gabe van der Zee Tenslotte is FTP Nuz met, zoals werd beschreven, het elektromsche postoetwerk van de KUB Het is een programma waarmee nieuwsgroepen kunnen worden gelezen en waar bijdrages kunnen worden ingebracht

mag organiseren op basis van levensbeschouwelijke uitgangspunten, maar vmdt wel dat deze organisaties algemeen toegankelijk moeten zijn Dat is tegenstrijdig, want een organisatie is met meer vrij als ze gedwongen is algemeen toegankehjk te zijn Toegespitst op het onderwijs wil D66 dat scholen aan de overheid verantwoording afleggen over de invullmg van hun identiteit Het dreigt zelfs met intrekking van de bekostiging Ik vroeg Van Mierlo hoe de over held de identiteit van instellingen zou moeten controleren en of D66 soms de Katholieke Universiteit Brabant zou willen opheffen als zij zou tekortschieten bij de invulling van haar identiteit Dat ontkende Van Mierlo natuurlijk m een volle aula van de KUB, daarmee aangevend het programma van zijn eigen partij met helemaal serieus te nemen Ik doe dat wel Met de aanval van D66 op identiteitsgebonden instellingen die een tegenwicht vormen tegen verkeer de individualisering - is niemand gediend Alis Koekkoek

Bezettmgsgebabbel Ongedwongen sprak ik met een van uw redacteuren in de pohtieke coulissen van het Efact-debat Het gebabbel paste blijkbaar m een artikel dat de kop kreeg De bezettmgsdagen zi;n zo goed als vergeten (Umvers 29) Uw redacteur mag best een balletje met mij opgooien over alles en nog wat Wanneer hij echter mijn gedachten wil weerge ven m een stukje dan wü ik dat wel van tevoren weten En bij voorkeur een correcte weergave Ik zou uw verslaggever hebben gemeld dat stilstaan bij 28 april, de dag waarop 25 jaar geleden de legendarische

studentenbezettmg van de KUB begon, en waaruit ook KRIS Academie Books voortsproot, met spoort met de koerswijziging van de infowinkel Alsof WIJ ons verleden zouden willen verdringen met de vernieuwing die reeds enige tijd geleden in gang is gezet (inhoudelijke verbreding, voorraad in KUBgids, klantgericht maatwerk) Ik heb gezegd dat wij bewust afzien van een verplicht nostalgisch nummer of een herhaling van reflectieve zetten (a la 1989) Clemens van Diek beheerder KRIS Academie Books

Kiezen bij rechten (2) Naar aanleidmg van de ingezonden brief van Fractie Vrijspraak m Uni vers 29 willen wij toch een aantal zaken duidelijk maken om te voorkomen dat er een onjuist beeld wordt geschapen omtrent het functioneren van de fracties m de rechtenfaculteit In de folder van Fractie Vrijspraak staat dat zij het zijn geweest 'die de garantie hebben gevraagd dat degenen, die een vak voor de eerste keer volgen en de mtensieve weg wiUen bewandelen, hiertoe de mogelijkheid hebben' Vervolgens wordt betoogd dat er 'op initiatief van Fractie Vrijspraak is aangedrongen op een totale evaluatie van het SGO m de propaedeuse' Bovengenoemde punten zijn zaken waar zowel Fractie Vrijspraak als Juristen 2000 aan hebben bijgedragen Indien Fractie Vrijspraak ons verwijt dat wij te veel eer aan ons zelf geven, moet zij echter eerst m haar eigen folder te rade gaan Fractie Vrijspraak verwijt ons zaken waar zij zich zelf ook schuldig aan maakt De pot verwijt de ketel dat hij zwart ziet Juristen 2000

28 april 1994

lUlNJIVERSMO W E T E N S C

A f»

Theorie van Chomsky ('taal is aangeboren') kan in de ijskast

'Kinderen kunnen taal puur op basis van voorbeelden leren' H e t is eigenlijk een wonder dat sky het creatieve aspect van de taal. kinderen op een correcte manier Het is voor sprekers van het Neder­ een taal kunnen leren beheersen. lands mogelijk om een zin te ma­ Als hun moeder hen vraagt: doe jiJ ken die nog nooit eerder is ge­ even de krant naai pappa brengen, vormd. Dat moet bijna wel verwi)­ dan kri)gen ze daarbi) niet de bood­ zen naar het bestaan van een soort schap dat die zin volgens de Neder­ innerlijk systeem. landse grammatica niet correct is. Toch plaatsen heel wat weten­ Daarnaast vallen stukken van wat schappers de laatste jaren serieu­ de moeder zegt nogal eens weg ze kanttekeningen bij de ideeën van omdat ze binnensmonds praat of Chomsky. Onder hen bevinden met de rug naar het kind toe staat. zich Paul Smolensky en Brian De informatie die een kind over MacWhinney, die vorige week op zijn moedertaal knjgt, is dus per de­ het taalkundecongres een inleiding finitie onvolledig en bevat fouten. verzorgden. Smolensky is hoogle­ Toch spreekt datzelfde kind pak­ raar aan de Umversiteit van Colora­ weg dertig )aar later vri)wel foutloos Nederlands.

The poverty of stimulus, zo wordt dit klassieke raadsel Het blijft raadselachtig op van de taalkunde genoemd.

Het geeft het probleem aan welke manier mensen waarvoor taalkundigen zich zich hun taal eigen gesteld zien als ze willen beschrijven hoe kinderen maken. Noam Chomsky, een taal leren: kunnen ze dat enorm complexe geheel de godfather van de van regels over uitspraak, woordvorming en zinsbouw moderne taalwetenschap, louter en alleen afleiden uit wat ze m hun omgeving beweert dat mensen een horen? En zo niet, hoe krij­ gen kinderen het dan onder aangeboren taalvermogen de knie? Hoe weet een En­ hebben. gels kind ­ dat nog nooit van de regel to he + ing heeft Uit algemene taai­ gehoord dat je 'I am play­ mg' zegt als je aan het spe­ principes, waar iedereen len bent?

De taalwetenschapper Noam Chomsky (1928) had er de volgende verklaring voor: bij de geboorte zijn mensen uitgerust met een aangeboren taalvermogen.

Dit IS een soort 'zwarte doos' waarin een systeem zit van algemene taaiprin­ cipes. Deze principes zijn universeel, ze komen in ie­ dere denkbare taal voor.

Enkelvouds­ en meervouds­ vormen van woorden bij­ voorbeeld, en de minimale elementen om zinnen te vormen, onderwerp en per­ soonsvorm. Hoe je die 'pa­ rameters' invult hangt af van het land waar )e gebo­ ren wordt. Zo weet een Ne­ derlands kind bijvoorbeeld dat je een huis dat groen geschilderd is een 'groen huis' noemt, terwijl een Frans kmd de omgekeerde woordvolgorde hanteert en 'maison verte' zegt.

^A­ls tijdens de lunch in het Til­ bury­restaurant op de KUB de naam 'Chomsky valt, begint MacWhinney te schateren. 'Chomsky?' vraagt hij zich af. 'Weet je wat hij deed? Hij veranderde zijn theorie om de vijf jaar, alleen maar om voor zijn stu­ denten steeds nieuwe banen te creëren.' MacWhinney zit niet om krasse uitspraken verlegen, zo blijkt. 'Chomsky had met alleen te kampen met de poverty of stimu­ lus, maar ook met een poverty of imagination', grapt hij verder. 'Zijn verbeeldingskracht als wetenschap­ per reikte niet ver genoeg om in te

taalvermogen dan Chomsky in zijn tijd, namelijk dat het menselijk brein bepaalde grammaticale aflei­ dingen kan maken louter op basis van voorbeelden. Maar we weten nog lang niet genoeg. Tot we kun­ nen bewijzen dat we alles zonder een voorafgaand systeem kunnen leren, moeten we bijna wel aan­ nemen dat het aangeboren is', zegt hij.

'Of we weten hoe de menselijke brein functioneert?

We weten toch ook hoe de nnaag werkt'

over beschikt, kan de gesproken taal afgeleid worden. Volgens de Amerikaanse taalwetenschappers Brian MacWhinney en Paul Smolensky ­ vorige week op de KUB aanwezig tijdens een internationaal congres van de Landelijke Onderzoekschool Taal­

paalde plaats in de hersenen be­ vindt. AJs je bijvoorbeeld het woord 'boom' zegt, gaat er ergens onder het schedeldak een lampje branden.

De connectiomstische opvatting luidt echter dat kennis verspreid ligt opgeslagen: er is een heel net­ werk van neuronen actief bij het aanspreken van kennis over een bepaald concept. Er gaat dus niet één lampje branden, maar een he­ leboel. In het geval van de boom: de kennis over hoe je het woord uit­ spreekt wordt geactiveerd, evenals het visuele plaatje, en het beeld hoe een boom m de loop van de seizoe­ nen verandert.

1 3 i t soort 'lampjesnetwerken' hebben de onderzoekers aange­ bracht in het 'brem' van computers.

Computers beschikken uiteraard niet over een aangeboren taalver­ mogen. Dus: als een computer grammaticale afleidingen kan ma­ ken op basis van voorbeelden, mag je aannemen dat een kind dat ook kan, zo menen de Amerikaanse on­ derzoekers. Smolensky vertelt over een experiment met de vorming van de verle­ den tijd in het Engels.

'Onderzoek naar het gebruik van de verle­ den tijd bij Engelse kinderen toonde aan dat ze drie fases door­ lopen voor ze het hele­ maal foutloos doen. In eerste instantie doen ze alles correct, walk wordt walked, en go wordt went. Maar dan worden ze zich bewust van de regel dat de meeste werkwoorden in de verleden tijd de toevoeging ­ed krijgen.

Prompt geven ze voor go de verleden tijd go­ ed op. In een derde fase tenslotte kennen ze ook de uitzonderingen, en doen ze alles weer goed. Dat kinderen aanvankelijk onbe­ wust met uitzonde­ ringsregels werken, zou je kunnen verkla­ ren aan de hand van het aangeboren taal­ vermogen. Maar wat bhjkt? Computers vol­ gen exact hetzelfde pa­ troon: goed ­ fout ­ goed. Dit bewijst dus dat aangeboren intuï­ tie geen rol hoeft te spelen. Ook taal kan gewoon op basis van voorbeelden worden geleerd.'

kunde ­ is deze visie is achterhaald: taal is helemaal niet aangebo­ ren. 'Chomsky had te weinig fantasie.'

_l__>e manier waarop een kind volgens deze theorie van Chomsky zijn taal Linda van Tilburg leert, wordt deductief ge­ noemd: alle gesproken taal ♦ De Amerikaanse taalkundigen MacWhinney (I) en Smolensky (r): 'Chomsky? Die veranderde zijn is afgeleid uit het algeme­ theorieën om de vijfjaar' [Foto: Remco Tazelaar] ne, aangeboren taalsysteem.

Sinds de lancering m de ja­ ren vijftig van deze opvat­ ting, is het dé theorie geweest over do. Midden jaren tachtig stond hij zien dat je bepaalde taalkundige De opvattingen van de Amerikaan­ wat taal is, en hoe taalverwerving aan de wieg van een nieuwe neuro­ regels ook zonder aangeboren ver­ se onderzoekers steunen op een theorie ­ die geïnspireerd is op de in zijn werk gaat. En dat is niet zo biologisch geïnspireerde kennis­ mogen kunt leren.' vreemd, want de bewijzen die men theorie, die revolutionaire gevolgen MacWhinney staat op het stand­ neurobiologie ­ over het opnemen ervoor kan aanvoeren zijn talrijk. had voor het onderzoek naar taal punt dat kinderen taal puur op basis en verwerken van kennis m de her­ Probeer maar eens op een andere en taalverwerving. MacWTimney is van voorbeelden kunnen leren. Ze senen, het zogenaamde connectio­ manier te verklaren waarom apen verbonden aan de Camegie­Mellon kunnen algemene taalregels aflei­ nisme. Midden jaren tachtig ontke­ wel woorden kunnen leren maar Universiteit in Pittsburg, en doet den uit wat ze horen in hun omge­ tende een groep Amerikaanse taal­ geen zinnen kunnen vormen. Of vergelijkbaar onderzoek. De Ame­ ving, en met behulp van die regels kundigen, onder wie Smolensky, hoe we de zin De wuk wakt de rikanen gebruiken voornamelijk kunnen ze zoveel nieuwe zinnen hiermee een ware revolutie. Vol­ mukken kunnen bedenken en we­ computers en theorieën over het vormen als ze maar willen, zo be­ gens MacWhinney is het beslist ten dat dat een zin is ­ hoewel de functioneren van de hersenen om weert hij. Zijn landgenoot Smolens­ 'the most excitmg thing since fried afzonderlijke woorden niks bete­ meer te weten te komen over 'het ky deelt die mening, maar is iets bananas'. Vroeger ging men er van terughoudender. Hij neemt Choms­ uit (en sommige wetenschappers kenen ­ zonder dat iemand die zin wonder van de menselijke taal'. ky nog enigszins m bescherming. hangen dat idee nog aan) dat een be­ ooit eerder tegen je heeft uitge­ 'We weten al veel meer over het paald soort kennis zich op één be­ sproken. Dit laatste noemde Chom­

I I > e vraag is of ook apen na wat oefen­ gesprekjes perfecte vol­ zinnen kunnen maken.

Smolensky, wijzend naar MacWhinney: 'Hij denkt van wel.'

'Oh nee', haast die zich te zeggen, 'laten we die apen nu einde­ lijk eens met rust. Die hebben immers niet de hersencapaciteit die mensen hebben.' Want het menselijk brein, daar draait alles om.

MacWhinney: "We know the bram, you know.' Bij die laatste opmer­ king beginnen de ogen van congres­ organisator Peter Broeder, werk­ zaam op de Tüburgse letterenfacul­ teit, te fonkelen. 'Is dat zo, Brian?

Weten we écht hoe het menselijk brein functioneert?' MacWhmney haalt de schouders op. 'Nou ja, we weten toch ook hoe de maag werkt', waagt hij een parallel. Paul Smolensky grinnikt ­ alsof hij zeg­ gen wil dat hij inderdaad weet hoe de maag werkt ­ onderwijl een smakelijke hap van zijn huzaren­ slaatje nemend.

28 april 1994

lUNIVERSMU V E R K I E Z I N G E N

De verkiezingsprogranuna's bekeken op universiteiten en studenten

'Het hoger onderwijs in Nederland is verstard, om niet te zeggen verstikkend eenvormige Nancy Dankers, CDA (nummer 27): Is het hoger onderwijs meer dan een item voor een groepje intimi? In de Tweede Kamer heeft het er veel van weg. Daarom worden aan de vooravond van de verkiezingen de platgetreden paden verlaten. Vijf nieuwe, frisse kandidaten voor een zetel aan het Binnenhof en hun persoonlijke meningen over studenten, bestuurders en alles daaromheen. Plus een apart kadertje met boetes, prikkels en testen waarin drie belangrijke punten met elkaar worden vergeleken.

Pieter Evelein/HO P

Sharon Dijksma, PvdA (34 op de lijst):

'Studenten moeten zélf willen vechten' Net 23 jaar oud, heeft Sharon Dijks­ ma al veel weg van wat een 'poli­ tiek dier' wordt genoemd. De on­ bevangenheid van het nieuwe ka­ merlid is haar vreemd. Zelfverze­ kerd en heel direct bekritiseert de voorzitter van de Jonge Socialisten haar partijgenoten in de Kamer. Het is tijd voor een nieuw elan. Een breed jongerenfront, waar zij graag de aanvoerster van wil zi)n. 'Eigen­ wijs als ik ben, zal ik de studenten en jongeren af en toe wel zeggen hoe ze het moeten aanpakken. Kijk, wat is er aan de hand: jongeren, stu­ denten worden ervan beschuldigd dat ze lui zijn, niet idealistisch, al­ leen maar aan hun carrière denken. Onte­ recht, maar dat beeld kunnen ze niet ombui­ gen. Omdat ze geen goede lob­ by voeren. Ze zijn te weinig geor­ ganiseerd. En LSVb en ISO probe­ ren elkaar de loef af te steken! Het is een kemphanengevecht, en zo­ iets is de doodsteek voor het ver­ zet.'

'Het vertrouwen in de mogehjkhe­ den om te veranderen is weg. Dat is onzin. Alleen: je moet er voor willen vechten. Studenten moeten ook weer niet alles in de schoot ge­ worpen willen krijgen. Ze moeten mij niet opbellen om even iets voor ze te regelen. Ze moeten zelf in be­ weging komen.' Dijksma ziet voor zichzelf een belangrijke rol wegge­ legd om de ' k r o m m e besluit­ vorming' van de onderwijsspecia­ listen in de Kamer te corrigeren.

'Het is mijn overtuiging dat ik een soort intermediair moet zijn tussen studenten en kamerleden. De af­ stand is te groot. Politici komen met prachtige ideeën, waar theore­ tisch geen speld tussen valt te krij­ gen. De praktijk blijkt anders in elkaar te zitten. Maar die kennen ze niet. Op hogescholen en univer­

­'­■'­ .;.4.­

siteiten diiieren^ze ipet de bestu­ ren, als ze zouden moeten praten met de mensen op de werkvloer.'

Een zekere gemakzucht is daar vol­ gens Dijksma niet vreemd aan.

Plechtig belooft elk nieuw kamer­ lid dat het open staat voor een de­ bat met welke groepering dan ook.

Om vervolgens achterover te gaan leunen. Vaak. Dijksma: 'Ik ga geen gouden bergen beloven. Wel wil ik de manier waarop er over studen­ ten wordt gesproken aan de kaak stellen.' Nemen we de tempobeurs.

Volgens Dijksma een overbodige maatregel, nu studenten nog maar vijf jaar een beurs krijgen. Hoezo een jaar op je luie reet zitten als je studiepun­ ten mag sparen?

Dan moet je vier jaar lang zó hard werken ­ zoveel discipli­ ne heeft slechts een enkeling.

Dan de onverkwikkelijke ingreep van PvdA­minister Jo Ritzen: de 600 miljoen bezuinigingen op de studiefinanciering. Als de jongere­ norganisaties daar niet keihard te­ genin waren gegaan, hadden alle studenten evenveel moeten inleve­ ren, kijkt Dijksma terug. Nu krij­ gen de laagste inkomens tenmin­ ste een hogere aanvullende beurs, en moeten 'rijke' ouders hun kin­ deren meer bijbetalen. Mooi, die ni­ vellering, maar wel ten koste van de 'rijke' studenten. Als hun ouders nou eens niet willen betalen? Dan durven ze ­ 'zwakkeren in de sa­ menleving' ­ niet te gaan studeren.

Waarom laat Ritzen dat geld niet door de belastingen innen? 'Intern is Ritzen daar altijd voorstander van geweest. In het openbaar wijst hij het af. Want het CDA is tegen.'

Met een tevreden glimlach: 'Maar dat gaat veranderen. Zulke zaken worden haalbaar als het CDA na de verkiezingen veel kleiner is gewor­ den.'

'Heel wat studenten wonen op fake­adressen' Nancy Dankers (44) die economie studeerde aan de toenmalige Ka­ tholieke Hogeschool Tilburg, was lid van de subcommissie die de on­ derwijsparagraaf in het verkie­ zingsprogramma schreef. ZeH zou zij liefst voor één, uniforme beurs kiezen. Een basisbeurs met een toeslag die studenten de keuze biedt op kamers te gaan wonen of te reizen. De OV­kaart kan van het CDA weg. Ouders worden niet verplicht bij te dragen aan de beur­ zen van hun kinderen, zeker niet naar inkomen. 'Voor nivellering zijn de belastingen bedacht.' De student die meer geld nodig heeft, voor z'n ka­ rn e r h u u r bijvoorbeeld, moet lenen of bijverdienen.

'Op die ma­ nier k u n n e n we de fraude de kop indruk­ ken. G eloof me, er wonen heel wat studenten op fake­adressen.

Mensen die het adres van hun tan­ te in Klazinaveen opgeven, het kan zo makkelijk.' Bewijzen? Oud­ wethouder Dankers beroept zich op haar contacten met de arbeids­ bureaus in de regio­Helmond. 'Ge­ tallen kun je niet noemen als het om sociale regelgeving gaat. Wat ik heb gezien, is het topje van de ijsberg. Als gemeenten meer men­ sen inzetten om hun bevolkings­ registers te controleren, loopt het zeer snel op. De Sociale Diensten worden aan alle kanten belazerd.'

Tot en met het concept­verkie­ zingsprogramma wüde het CDA de beurzen voor studenten op kamers en voor thuiswonenden gehjk trek­ ken. Ook de aanvullende beurs moest verdwijnen. Dat leverde aan­ trekkelijke bezuinigingen op, en zou in één klap de beurzenfraude opheffen. Inmiddels is die harde be­ nadering verlaten.

Studenten roepen te snel dat ze het moeilijk hebben, vindt Dankers.

Protesten tegen de opeenstapeling van nieuwe maatregelen onder­ steunt zij van harte. Idem tegen to­ renhoge studieschulden. Iedereen moet kunnen gaan studeren. Zo­ lang dat moge­ lijk is, mogen studenten vol­ gens Dankers niet klagen. 'Ik zeg: dames en heren studen­ ten, het is voor niemand slecht om de armen uit de mouwen te steken. Dan pak je er maar een baantje van een uur of tien per week bi). Zo hard ben ik dan wel.

Je behoort al tot een bevoorrechte klasse als je kimt studeren.'

De stem van een voormalig direc­ teur van een touringcarbedrijf klinkt door. Studeren is investeren in je toekomst. Daarvoor moeten offers worden gebracht. Maar wat dan nog? 'De gemiddelde Nederlan­ der heeft veel minder mogelijkhe­ den om z'n tijd naar eigen inzicht in te delen.'

BOXTEL terrein Den Haagakl

Simone van Geest, GroenLinks (nummer 10):

'Hooggestemde idealen zijn niet altijd kansloos' Precies een jaar geleden had Simo­ ne van Geest zich 'definitief' afge­ keerd van de politiek. Met over­ slaande stem beschuldigde de toen­ malig voorzitter van de LSVb de fracties in de Tweede Kamer van stuitende vooroordelen over de huidige studentengeneratie. Nu staat zij op de kandidatenlijst van GroenLmks. In een jaar kan veel ge­ beuren.

Aanleiding tot haar woede­uitval was de in een veldslag geëindigde demonstratie in Den Haag, op 8 mei 1993. Duizenden studenten waren de straat opge­ gaan om te demon­ streren tegen de zo­ veelste bezuiniging op de studiebeurzen.

De Tweede Kamer accepteerde echter dat studerend Nederland 600 miljoen gulden moest inleveren.

Toetreden tot de Tweede Kamer is volgens Van Geest (25) de beste mo­ gelijkheid om nieuwe ingrepen te voorkomen. Het verzoek van ka­ merlid Paul RosenmöUer om zich kandidaat te stellen resulteerde in de elfde plaats op de lijst, zij het dat nummer negen, Herman Meijer, inmiddels is weggevallen. Dat het GroenLinks werd, lag voor de hand.

Er is maar één partij die geen blad voor mond neemt, denkt Van

Geest. 'Ik hoef daar ook niet te konkelen en te wrijven om iets te bereiken. In die fractie kan ik heel duidelijk zijn over wat ik wil.'

Van Geest lijkt voor een onmoge­ lijke opdracht te staan. De mensen die zij nog niet zo lang geleden ver­ ketterde moet zij er nu van zien te overtuigen dat studenten écht hard werken en écht niet met minder geld toe kunnen. 'Het negatieve beeld is verschnkkeh)k hardnekkig.

Toch zijn er wel mogelijkheden.

Jonge mensen als Rick van der Ploeg en Sharon Dijksma (PvdA­

GROEN kandidaten, red.) komen uit het ho­ ger onderwijs. Bij hen moet ik steun kunnen vmden.'

Afschaffing van de tempobeurs, te­ rug naar zes jaar ouder­orzafhanke­ lijke studiefinanciering, een extra belasting voor afgestudeerden: de idealen van Van Geest lijken even hooggestemd als kansloos. Maar de politica in spe meldt zich al. 'Na­ tuurlijk is dat morgen niet voor el­ kaar. Het is een weg van de lange adem.'

Het zal wennen worden. Als voor­ zitter van de LSVb kwam Van

Geest onvoorwaardelijk op voor haar achterban. Als kamerlid kan zij bij economische tegenwind on­ mogelijk nog zeggen dat er in geen geval op studiefinanciering en het hoger onderwijs mag worden ge­ kort. De kans dat de achterban dan teleurgesteld afhaakt, is niet denk­ beeldig. 'Daarom beloof ik niets. Je kunt de discussie met de Kamer aangaan. Meer niet. Kijk naar Kok: hij zou de ontkoppeling niet mee­ maken. Maar er is bezuinigd op de WAO. Je wordt afgerekend op wat je niet hebt waargemaakt.'

En daarvoor wil Van Geest, die komende zo­ mer tussen de bedrijven door hoopt af te studeren, zich zeker niet verbergen.

Ze hoopt dat organisaties als de LSVb haar bij de les houden, ook om te weten wat er daar leeft.

'Je kunt je snel gaan vervelen in de politiek. Het is een kolos die je opzuigt. Als ik in de Kamer kom, zou ik graag een persoonlijk mede­ werker willen hebben, naast de' fractiemedewerkers. Die betaal ik zelf. Zo kan ik tijd vrijmaken om het land in te gaan. Ik wil elke maand langsgaan bij een 4 HAVO­ klas in Hoogvliet. Daar hoor je wat er aan de hand is.'

28 april 1994

lUlSriVEBSMil V E R K I E Z I N G E N

Joke Jorritsma, D66 (nummer 9): 'Wie ambities heeft, moet een zwaardere studie kunnen kiezen' Dat alle studies vier jaar duren ­ dat kan natuurlijk niet. Ik merk het op school. Er zijn genoeg leerlingen die helemaal niet nog eens vier jaar willen leren na hun eindexamen.

Studenten klagen zelf toch ook over mensen die alleen maar een papier­ tje willen halen? Die hebben aan twee jaar genoeg.'

Joke Jorritsma (52) noemt de din­ gen graag bij de naam. Meer dan eens duidt zij zaken als 'absurd' of 'onzinnig'. Als de lerares scheikun­ de op de Stedehjke Scholengemeen­ schap in Middelburg in de Twee­ de Kamer net zo openhartig blijft, zal het debat zeker levendig wor­ den. Aan de vooravond van haar

debuut staat voor de VWO­decaan in elk geval één ding vast: het ho­ ger onderwijs in Nederland is ver­ stard, om niet te zeggen verstik­ kend eenvormig. Alle studies du­ ren vier jaar, alle universiteiten en hogescholen stellen dezelfde toela­ tingseisen. Dat moet anders. 'Ik merk in mijn werk dat het allerbe­

langrijkste is om elke leerling de opleiding te geven die bij hem past.

Vooral leerlingen die een economi­ sche studie kiezen, of die de hore­ ca in willen, willen na twee jaar studie gewoon aan het werk. Later, dan kun je )e bijscholen.'

'De ene opleiding is nu al zwaar­ der dan de andere.

Of je nu op een PABO zit of een HTS, of je nu een taal studeert of een moeüijke bèta­stu­ die. Iedereen krijgt vier jaar. Dat vind ik eigenlijk ab­ surd.'

Er bestaat volgens Jorritsma ook te weinig verschil in het niveau van de studies. 'Als een leerling mij vraagt waar de beste opleiding zit, kan ik daar geen antwoord op ge­ yen. Er moet meer ruimte zijn voor universiteiten en hogescholen om studenten te selecteren aan de poort, of op z'n laatst na de prope­ deuse. Per studie. Mensen die meer ambitie hebben, mag je best iets meer bieden. En daar mag je dan ook strengere eisen aan stellen.

Daarom vind ik het ook zo slecht dat studenten zich tegenwoordig landelijk moeten aanmelden voor een hogeschool. Een hogeschool moet maar afwachten welke stu­ denten hij krijgt toebedeeld.'

Meer op maat gesneden opleidin­ gen kunnen studenten behoeden voor onnodig leed.

Maar er is meer nodig om de over­ stap van middelba­ re school naar stu­ die soepeler te la­ ten verlopen, denkt Jorritsma. Univer­ siteiten en hoge­ scholen moeten nieuwe studenten veel eerder en na­ drukkelijker duidelijk maken dat him 'een enorme eigen verantwoor­ deüjkheid' wacht. Jorritsma: 'Op de middelbare school zijn scholieren daar nauweHjks gevoelig voor. Het begint op de voorlichtingsdagen in het hoger onderwijs. Je hoeft het onderwijs niet schoolser te maken.

Meer begeleiding Ujkt mij nuttiger.

Jonge studenten willen best hard werken. Maar ze zijn te veel over­ weldigd door alles wat nieuw is.'

IDe^ pjirogir^^iirLrxx^'s Wordt het hoger onderwijs de komende vier jaar een politiek item! Het zou wel moeten, nu zoveel politici hun zorgen uit­ spreken over de bedreigde inter­ nationale positie van Nederland als kennisland. In de verkie­ zingsprogramma's wordt echter niet over concrete investeringen gesproken.

De unanieme opvatting luidt dat er niet nog meer kan worden be­ zuinigd op de 'kennisinfrastruc­ tuur'. De discussie tussen de partijen spitst zich toe op andere punten. Op de studiefinancie­ ring bijvoorbeeld, de indeling van het hoger onderwijs en op de selectie aan de poort.

♦ De politieke partijen bruisen weer van de veranderingsgeest. Een paarse coalitie zou hogeschool en universiteit waarschijnlijk In één stelsel stoppen terwijl het CDA In elk geval 700 miljoen op de beurzen wil bezuinigen [Foto: Erik van der Burgt]

Amie Lize van der Stoel, W D (nummer 10): 'Wekenlang op rijst en ketchup. Nou en?'

Zonder fouten geen vooruitgang.

Als je mensen opleidt om later een verantwoordelijke functie in de samenleving te vervullen, moeten ze de ruimte krijgen om fouten te maken, vindt Anne Lize van der Stoel. Zij is dan ook hartstochtehjk voorstander van de prestatiebeurs, dankzij de JOVD in het WD­ver­ kiezingsprogramma opgenomen.

Alle studenten krijgen onvoor­ waardelijk vijf jaar lang een beurs.

Daarna wordt er afgerekend.

'Laat studenten toch zelf hun tijd indelen. Het is zo betuttelend om te roepen dat ze daar niet mee kun­ nen omgaan. Wens je je studietijd te verprutsen, dan heb je daar de consequenties van te dragen. Toen ik studeerde lag mijn budget ook vast. Ik hoefde thuis niet aan te komen als ik me te veel uitspattin­ gen had veroorloofd. Er waren pe­ riodes dat ik wekenlang leefde op rijst en t o m a t e n k e t c h u p . Dan moest ik een paar weken naar Jo­ hnson Wax, achter de lopende band.

Nou en? Zo leer je zelfstandig te zijn.'

Anne Lize van der Stoel komt ver­ moedelijk niet in de commissie onderwijs. Haar voorkeuren liggen elders. Haar liberale levensvisie, het WD­fractievoorzitterschap m de Amsterdamse gemeenteraad en de eigen ervaringen als student aan

een lerarenopleiding (van 1973 tot 1980) geven echter voldoende basis om een heldere opinie over het hoger onderwijs te ventileren. Van een afstand, zonder direct in tech­ nische details te treden. Wat Van der Stoel de afgelopen vier jaar heeft geïrriteerd, zijn de verwoede pogin­ gen van minister Ritzen en staat­

ssecretaris J. Cohen om studenten te sturen. Het ontmoedigende tekentafelwerk van hoogleraar Rit­ zen, 'die after all een teleurgesteld minister moet zijn'.

Studenten hebben te weinig tijd om hun blik te verbreden. En er is zo­ veel moois te doen, ook buiten de studentenwereld. Amnesty Inter­ national, jongerenorganisaties, of buddy worden. Andere mensen te­ genkomen, met hun eigen gewoon­ ten en opvattingen. 'Want dan sta je daar straks in de samenleving, en dan blijkt de bakker heel anders te denken dan de groenteboer of de overbuurvrouw.' Zij bepleit meer voeling met de 'buitenwereld'. Dus ook studenten veel meer stimule­ ren om naar het buitenland te gaan.

En, heel belangrijk: veel inniger contacten van universiteiten met het bedrijfsleven en non profit­ or­ ganisaties.

Tussen de theoretische basis in het academisch onderwijs en de prak­ tijk gaapt volgens Van der Stoel een enorme kloof. Aan beide zijden overheerst het beeld van de 'slech­

Studiefinanciering De W D geeft elke student vi]f jaar een beurs, of hij nu veel ten­ tamens haalt of geen één. Ech­ ter, na vi)f (aar moet voor eik studiepunt dat (nog) met is be­ haald een boete worden betaald.

Een half jaar achterstand kost al snel zo'n 4000 gulden. Wie eer­ der klaar is, ontvang navenant een premie. De W D laat stu­ denten meer lenen.

Het CDA bezuinigt 700 miljoen op de beurzen, zonder concreet te worden. De voorkeur gaat uit naar ccn uniforme basisbeurs, die ergens tussen de beurzen voor in­ en uitwonenden ligt.

Net als de PvdA en D66 voert het CDA een maximale studie­ schuld m (zonder een bedrag te noemen). Bij het CDA wordt de temponorm 'waar mogelijk aan­

terik' en drempelvrees, terwijl het wederzijdse belang evident is.

Waarom niet meer risico genomen?

Zeg als bedrijf maar wat er mis is met het onderwijs. Anderzijds moe­ ten ook afgestudeerden hun nor­ men verruimen, vindt Van der Stoel. Eén op de vijf Amsterdam­ mers in de bakken van de Sociale Dienst heeft gestudeerd. Dat is meer dan nodig. Zij kunnen zich onmogelijk allemaal verschuilen achter het excuus dat Schiphol geen behoefte heeft aan een legioen al­ fa's en gamma's. 'Ik ben opgeleid voor het onderwijs, nooit in de klas beland maar wel goed terecht ge­ komen.'

gescherpt'.

D66 koppelt de studiefinancie­ ring aan de cursusduur, die kan gaan variëren van twee tot vi)f jaar. GroenLmks geeft alle stu­ denten weer zes jaar een beurs.

D66 en Groen Links schrappen de leeftijdsgrens van 27 jaar. Als ouders weigeren bi) te dragen aan de studiefinanciering, kan de overheid het geld innen, stelt D66.

Hoger onderwijs PvdA, D66 en GroenLinks wil­ len dat het wetenschappelijk onder\vi|s (WO) en het hoger be­ roepsonderwijs in één stelsel op­ gaan. De verschillen zjjn al te klein geworden. Daarbinnen kunnen studenten verschillen­ de sooiten opleidingen volgen.

CDA en W D zien daar niets in.

Zn willen dat WO en HBO zich juist weer meer gaan onder­ scheiden.

Selectie W D en D66 laat scholieren een extra test afleggen voordat zij mogen gaan studeren. De W D klaagt over niveauvcrlagmg van het hoger onderwijs. Dat komt volgens de liberalen omdat de instellingen betaald worden per afgestudeerde student.

De VVD IS sterk voorstander van meer concurrentie tussen de instellingen, met name ook in kwaliteit. Ook D66 neigt daar­ toe. GroenLmks en de PvdA voe­ len daar niets voor.

Het taboe op selectie van studen­ ten is nog zo'n heilig huisje waar Van der Stoel graag mee wil afre­ kenen. Ze zou graag een soort CITO­toets invoeren, naast het examen. Ontkennen dat er grote verschillen in intelligentie en motivatie bestaan, is volgens de WD­kandidaat het miskennen van de werkelijkheid. 'In Amsterdam lopen de scholieren gemiddeld een jaar achter op andere steden. Ze kimnen gewoon gaan studeren. Wat heb je eraan als studenten misluk­ ken? Je zadelt ze op met een pro­ bleem. En de maatschappij ook.'

28 april 1994

lUNTIVERSgig

Precies 25 jaar geleden, op 28 aprii 1969, om tien uur 's avonds,

ren: 'Medebeslissingsrecht van alle geledingen op alle nivo's'. De

besluiten veertig studenten de nacht door te brengen in de KUB, die

hogeschool zou ruim een week gesloten blijven, totdat het gezag, op 7

toen Katholieke Hogeschool Tilburg heette. De aanleiding voor deze

mei 1969, deels door de knieën gaat, en aan de eerste bezetting binnen

bezetting: de senaat van de hogeschool ­ bestaande uit hoogleraren

een Nederlandse universiteit een einde komt. Univers bekijkt een kwalt

­ zag niets in de vernieuwingsdrang van studenten en weten­

eeuw later in hoeverre de idealen van destijds nog enige zeggingskracht

schappelijk medewerkers. De senaat voelde al helemaal weinig voor

genieten: de democratie, de vernieuwing van wetenschap en ondenwijs,

de volzin die in de lente van 1969 universitair Nederland zou verove­

en over het afbreken van schotten tussen universiteit en samenleving.

Paul van den Broek, Michel Knapen en Plater Slebers

Zilveren jubileum eerste universiteitsbezetting

Na 25 jaar is de koorts verdwenen m 'c

♦ Rechts de bezetting van april '69, boven een van de vele soortgelijke acties begin iaren '70 [Archieffoto's.: Rien Siers]

B e s t vuren. en. irxeebeslissen.

Het waren twee Tilburgse studen­ ten die op 5 mei 1969, nog tijdens de bezetting, de in TUburg bedachte slogan 'Medebeslissingsrecht van alle geledingen op alle nivo's' voor het eerst onder de aandacht brach­ ten van de toenmalige onderwijs­ minister Veringa. En die had er oren naar: in een verrassend tem­ po loodste hij in 1970 de Wet Uni­ versitaire Bestuurshervorming (WUB) door de Kamers. En toen was er een universiteitsraad, kwamen er faculteitsraden en konden stu­ denten en wetenschappers in vak­ groepsbesturen hun zegje doen.

Precies 25 jaar later woedt binnen de KUB een pseudo­koorts voor de studentverkiezingen, maar drs.

Wim Boerboom, toen een jonge docent economie die bij de bezet­ ting was betrokken, slaakt een zucht als hij de 'inhoudsloze' slo­ gans voor de universiteitsraadver­ kiezingen op de campus overziet.

PSP: Beslist Beter, en TSO: De beste raad. 'Met de ogen van toen zeg je: hiervoor hebben we ons toch niet ingezet. Maar met de ogen van nu besef je dat er geen alternatief is. Ook al is de inhoud verschraald, dit is nog altijd stukken beter dan de archaïsche en feodale structuur die we kenden vóór de WUB.' Op de kamer van universiteitsraad­

voorzitter Christa Thoolen hangt prominent een foto met tekst van de Chileense protestdichter Victor Jara. Herinnering aan een activis­ tenverleden waarin ze onder meer deel uitmaakte van het Tilburgse Chilicomité. In de opgewonden, chaotische dagen die werden inge­ luid met de bezetting van de Ho­ geschool op 28 april 1969 was Thoo­ len 'als bevangen met een soort koorts' aanwezig. De eerstejaars studente sociologie was naar eigen zeggen 'een pohtiek onbeschreven blaadje, zo groen als gras'. Met als voornaamste politieke wapenfeit de deelname aan twee voettochten van Pax Christi, een indertijd populaire bezigheid onder jon­ geren.

Het fijne van de bezettingsdrang kreeg ze dan ook niet mee, maar de lange dagen en nach­ ten in de corona van de aula, waar zich honderden studenten hadden verschanst met als stijd­ leus De verbeelding aan de macht, hebben haar wel tot een 'politiek o n t w a k e n ' gebracht. Thoolen spreekt dan van het Amerikaanse New Left, van de socioloog Wright­ Mills die intellectuelen nadrukke­ hjk aansprak op hun maatschappe­ Hjke verantwoordelijkheid en van een Tilburgse senaat die in korte tijd synoniem werd voor maat­ schappelijk onrecht, koloniale uit­ buiting en al te riante posities.

Escalatie, dat was het woord van

die dagen, weet de huidige raads­ voorzitter nog, een begrip waar niet alleen pa en ma Thoolen de wenk­ brauwen bij fronsten. Want, de acties van 1969 ­ zo meent Christa Thoolen achteraf ­ hebben niet geleid tot een massale bevlogenheid voor de universitaire democratie.

Bij de eerste verkiezingen voor de universiteitsraad in 1971 was de opkomst van studenten ronduit teleurstellend. De verklaring die toen nog wel te horen was ­ een dergehjke raad is niet meer dan een slap aftreksel van wat radicale stu­ denten beoogden en dus ga je niet stemmen ­ heeft aan geloofwaardig­

Van een­dimensional mens tot calculerende burger beid sterk ingeboet. Immers, de opkomst bij de verkiezingen voor de universiteitsraad is ook in de decennia daarna nooit hoog ge­ weest.

Mr. Hans G eleijnse, momenteel hoofd van de Dienst BibHotheek, studeerde in de jaren zestig rech­ ten in Nijmegen en zat daar ver­ schillende studentenbijeenkomsten voor over de koers en strategie van de studentenbeweging. Behoefte aan praten over die tijd heeft hij

nauwelijks. 'Ach, onze generatie is natuurlijk wat bedrogen uitgeko­ men met al haar illusies. We heb­ ben de deksel flink op de neus ge­ kregen. Maar wat mij betreft heeft dat niet zo lang geduurd.'

Belangrijker dan die nauwelijks ingeloste idealen vindt G eleijnse, die in 1988 afscheid nam als voor­ zitter van de universiteitsraad, het feit dat er sindsdien in het univer­ sitaire milieu een veel grotere openheid is ontstaan. En de uni­ versiteitsraad maakt daarvan vol­ gens hem een belangrijk onderdeel uit. Met die raad is het zonder twijfel belangrijkste resultaat van de strijd voor inspraak ge­ noemd. Die verworvenheid op zichzelf vormt volgens G eleijn­ se echter onvoldoende legitima­ tie voor het voortbestaan van een dergelijke raad. Naar die raad moet, als het aan hem ligt, zakelijk worden gekeken. En dan constateert hij dat de kwa­ liteit van het raadswerk momen­ teel ter discussie staat bij zowel de faculteiten als de diensten. 'Men heeft in de raad nogal de neiging ontwikkeld zich met allerlei details bezig te houden. Met soms gebrek­ kige argumentatie en erg weinig oog voor hetgeen zich afspeelt op de werkvloer. Daarmee loop je het gevaar geïsoleerd te raken, minder serieus te worden genomen.' Be­ zwaarlijk vindt G eleijnse ook het feit dat er in de raad weinig promi­

nente figuren zitten. Zo maakt er geen enkele hoogleraar deel van uit.

Ook Christa Thoolen kent de kri­ tische geluiden. Sterker, zij was voordat ze raadsvoorzitter werd, secretaris van de Letterenfaculteit en ook één van de critici die vond dat de raad inderdaad weinig oog had voor de noden en wensen van de vijf Tilburgse faculteiten. Je zou het dan ook een van haar per­ soonlijke beleidsprioriteiten kun­ nen noemen: verbetering van de contacten tussen raad en facultei­ ten. Thoolen probeert daarom pro­ minente hoogleraren en oud­facul­ teitsdecanen te bewegen zitting te nemen in de raad, een poging die op zijn minst politiek handig is te noemen omdat de bal daarmee te­ recht komt in het kamp dat door­ gaans de meest kritische raads­ volgers bevat.

De raad zal in het najaar onder de loep worden genomen als er pro­ jectgewijs wordt gekeken naar de bestuursstructuur op de KUB. Voor­ uitlopend daarop weet Christa Thoolen al dat de raad meer op afstand zal moeten besturen, min­ der bemoeizuchtig moet zijn als het gaat om details. Het behartigen van specifieke belangen moet, zo meent Thoolen, op een ander podium plaatsvinden. Zij wijst op het feit dat de helft van de vertegenwoor­ digers in de opleidingscommissies ­ facultaire adviesorganen die zich uitspreken over belangrijke zaken

28 april 1994

lUlSriVEBSKUl

als het opleidingsprogramma wordt gevormd door studenten.

Ook Hans Geleijnse wijst naar het decentrale niveau als hij een ballonnetje oplaat over een bestuurhjke vernieuwing waar de raad niet zo snel op zal komen. Waarom, zo peinst Geleijnse, gaan we voor wat betreft de personeelsfracties niet over tot een getrapt systeem. Waarin mensen uit de faculteits- en dienstraden worden afgevaardigd naar het centraal bestuur. Voor studenten blijft rechtstreekse verkiezing logisch.'

D e kiriliissclie 'w^etenschap Marcuse en Marx - zonder deze twee filosofen zou het bezettingsvuur, dat in april en mei '69 in Tilburg - en elders - op z'n hevigst woedde, veel minder hard hebben gebrand. Dr. Herman van Erp (docent sociale filosofie) studeerde in die tijd wijsbegeerte in Nijmegen, en had De een-dimensionale mens ('Het handboek van de revolutionaire studentenbeweging') van Herbert Marcuse al gelezen. En emeritus hoogleraar füosofie dr. M. Plattel had z'n bijnaam de rode professor te danken aan het feit dat hij Marx had doorgeworsteld ('Dat had verder geen hoogleraar gedaan'). Niet omdat hij marxist was, maar omdat hij zich 'uitgedaagd' voelde door studenten, die hem met citaten uit Das Kapital om de oren slingerden. Vijfentwintig jaar later heeft de KUB bijna tien exemplaren van De een-dimensionale mens en ruim tien exemplaren van Das Kapital in bezit. Geen enkel ervan is uitgeleend.

'De wetenschap was toen sterk positivistisch van aard', zegt Van Erp. 'Marcuse betoogde dat de moderne staat een technocratie was, en dat de positivistische wetenschap zich in dienst stelt van de deskundologie en van de juridificering van de maatschappij.' Daartegen verzette Marcuse zich - en met hem de rebellerende studenten. Marcuse zelf, die geschiedenis heeft gemaakt als de inspirator van de opstandige jongeren, heeft zich nooit gedistantieerd van de studentenbeweging.

Maar het verzet ging dieper: ook de 'volstrekt onduidehjke imiversitaire structuur' moest eraan geloven.

Van Erp: 'Er was een soort regentenbewtnd, waarbij de hoogleraren meer status hadden dan daadwerkehjke invloed. Kreten als eenheid van bestuur en wetenschap stammen uit die tijd. Maar de roep om inspraak had ook een wetenschappelijke fundering. Het humanistische marxisme - en dus niet het orthodoxe - geeft een idee van de ware democratie.'

Van een marginalisering van de ideeën uit de jaren zestig is geen sprake, zo meent Van Erp. Veel van die noties zijn gemeengoed geworden. 'Kijk naar de één-dimensionale mens van Marcuse. Hij betoogde dat alles wat in de moderne maatschappij te maken heeft met emoties, normen en waarden, wordt afgedaan als 'irrationeel'. Rationahteit werkt volgens hem alleen op het terrein van het 'rekenend denken': het eigenbelang dus. Nu zouden we dat de calculerende burger noemen.'

Hoewel er in die tijd meer pohtiek bedreven werd dan literatuur gelezen, aldus Van Erp, werd een aantal auteurs toch verslonden. Horkheimer was populair, evenals Fromm voor de psychologen. Sartre was voornamelijk in trek vanwege zijn ideeën over de psychiatrische praktijk. Adorno werd te moeilijk bevonden. Maar ook wetenschappers die het positivisme verdedigden, zoals Popper, werden goed gelezen.

En Marx natuurÜjk. Van Erp; 'Zon-

der de jaren zestig zou het marxisme louter sektarisch zijn gebleven.

Het marxisme is pas sinds die tijd binnen de filosofie en de wetenschappen erkend.' Ook de Frankfurter Schule heeft haar bekendheid te danken aan de jaren zestig.

Voorganger Jürgen Habermas, die op het Nijmeegse congres Dialektiek en Maatschappijkritiek was uitgenodigd (ironisch genoeg werd deze studiedag gehouden ten tijde van de Tilburgse bezetting), wilde niet komen, omdat hij toen al het idee had dat hij werd gebruikt. Tot de dag van vandaag treedt hij alleen op in besloten clubjes.

Dr. Plattel beziet de verschillen tussen Marx en Marcuse op een ander niveau. 'De studenten ervoeren de maatschappij als onderdrukkend. Onder hen waren twee groeperingen. De ene wilde maatschappelijke bevrijding en het kapitalisme overwinnen. Deze zaten in de marxistische traditie. De andere groep zag de samenleving als een leegte en wilde een nieuwe zingeving. Ze streefden een verandering van zeden na, vrijere seksuaHteit en een minder patriarchale systemen. Ze stonden een culturele revolutie voor.' Opstand dus, maar niet vanuit het generatieconflict. 'Het lag veel dieper: er was een generatiecrisis, waarin de jongeren niets meer wilde weten van de erfenis van de ouderen.'

Hoewel deze twee groeperingen elkaar verketterden (de marxisten spraken over 'rijkeluiszoontjes' en de cultureel-revolutionairen voorspelden alleen 'een verschuiving van de macht' en 'een andere dictatuur'), vonden ze elkaar in die laatste dagen van april 1969. 'Die bezetting had iets utopisch, iets idyUisch. Maar goed dat het slechts ruim een week duurde, langer was niet mogelijk geweest. Voor ons docenten was het een schokkende periode.'

H e t a^ndere ondeiTA/vi j s Behalve de wetenschap, moest in de jaren na 1969 ook het onderwijs op de helling. In een discussiestuk van de in april 1970 opgerichte Altematieve Sociale Faculteit (ASF) valt te lezen dat het onderwijs teveel gericht is op het bijbrengen van het begrippenapparaat, zonder dat dit 'ter discussie wordt gesteld', zonder dat studenten inzien dat zij 'vanuit het bewustzijn van maatschappelijke tegenstellingen' ertoe moeten overgaan 'zich in te zetten voor het opheffen van die tegenstelhngen'. De relatie tussen de 'eigen problemen en de samenleving mag nooit abstract worden'.

Wim Boerboom, één van de docenten die destijds in de voorhoede liep, nauw betrokken bij een spraakmakend KHT-congres van kritisch economen {Capitalism in the Seventies] en werd, dat lag wel voor de hand, door de toenmalige rector aangewezen om enkele projectgroepen bij economie te begeleiden. 'Alles zou moeten draaien rond coöperatie, in plaats van op competitie tussen studenten. Je moest niet als persoon excelleren, maar een bijdragen leveren aan het geheel.' Lang zouden de projectgroepen niet voortduren, memoreert Boerboom. Hij analyseert de teloorgang: 'Het studentendom is veranderd. Het is massaler geworden, en de studenten zijn weer competitiever, moeten uitblinken

om een plaats te veroveren op de arbeidsmarkt. Er is ook minder tijd om je eens rustig cultureel en politiek te ontplooien.' Dat laatste, beseft Boerboom, is niet zozeer oorzaak van de nauwere kijk van studenten op de samenleving, alswel een gevolg. 'Het is nu voor de overheid gemakkelijk om maatregelen te nemen die de studieduur verkorten. Het is logisch dat een

technocratisch overheidsapparaat op deze wijze op de omstandigheden inspeelt.'

Ook emiritus Plattel heeft de snelle teloorgang van het onderwijsideaal ondervonden. 'Men wilde geen massa-colleges meer, maar discussiëren in kleine groepen. Voor de marxisten, die vonden dat iedereen in de werkgroep moest, stond niet zelfwerkzaamheid voorop, maar doorbreking van de bestaande structuren.' Totdat men er achter kwam dat er in die kleine groepjes harder moest worden gewerkt. Na een experimenteel jaar werd geturfd wie in het volgende collegejaar verder wilde gaan met die werkgroepen. Tachtig procent van de studenten zei volmondig ja, maar toen de groepjes van start gingen, kwam slechts vi//procent opdagen.

De studenten die meededen, de harde kern zogezegd, staan bij Plattel in het geheugen gegrift. Die konden op een heel hoog niveau over Das Kapital discussiëren.

Peter Ruijters (1970) is student beleids- en organisatiewetenschappen en bestudeert het smoezelige AFS-stencil dat precies even oud is als hijzelf. In het studentgericht onderwijs (SGO) dat nu wordt ingevoerd binnen de sociale faculteit, ziet hij een flauw aftreksel van het destijds bepleite projectonderwijs. 'Het handelde toen om het verbeteren van de wereld, én om het leren van de wereld. Dat eerste ideaal is weg, maar het tweede is nog springlevend.' De idealen, vat Ruijters samen, zijn niet teloorgegaan, alleen ontdaan van hun ideologische lading. 'Het is geen achterhaald idee dat studenten in contact moeten treden met wat er in de samenleving gebeurt. Dat is echter niet langer bedoeld om die samenleving te veranderen of om het kapitaHsme te vernietigen. Dat ideaal leeft nergens meer: het pragmatisme staat voorop.'

Het SGO, legt Ruijters uit, houdt in dat je ook buiten de instelling kijkt. 'Niet wat het HBO doet, met slechts één handboek in de hand.

maar met een scala aan theorische werken in je tas. Om te bekijken of de theorie klopt.' Dat studenten de wereld niet langer benaderen om deze te veranderen, is het gevolg van, wat Ruijters noemt, information overhad. Ideologie, zo stelt hij, komt alleen op bij gebrek aan kennis. Op het moment dat je vanuit allerlei richtingen informatie kunt opdoen, nuanceer je vanzelf, raak je pragmatischer ingesteld. 'Dat uit zich ook in fatalisme. Niemand kan meer overzien waartegen je je überhaupt zou moeten afzetten, op welke pimten je kritisch zou moeten zijn.'

Ruijters beseft dat de student die voor zichzelf een kritisch kader heeft geformuleerd, hiervoor binnen de instelling inmiddels terecht kan. Zaken als de wetenschapswinkel, vrouwenstudies of kritische wetenschappers hoeven niet meer te worden bevochten. 'Op bestuurlijk en institutioneel gebied is er helemaal niets meer te bevechten. Wel op inhoudelijk niveau.'

Hij constateert ('nogal wrang') dat alle kaders nu voorhanden zijn, maar dat de politiek-inhoudelijke inzet ontbreekt. 'De consumptieve studiehouding zou doorbroken mogen worden. Ik vind dat je hiervoor in het eerste jaar een aanzet zou mogen geven.'

iVï.aatschaj>j>elijlce betirokkenlieicl Het is voorjaar 1969 als Tilburgse studenten in het hoofdpostkantoor van de PTT ageren tegen de 'discriminerende tariefsverhoging' - het bedrijfsleven werd gespaard. In Eindhoven werd even later gedemonstreerd tegen de vestiging van een Philipsfabriek in Griekenland.

De universiteit, zoveel wilden de studenten duidehjk maken, moest uit haar ivoren toren. Niet alleen intern moest alles anders, studenten en wetenschappers moesten ook bewerkstelhgen dat buiten de muren van de wetenschap alle nivo's hun zegje konden doen.

Wim Boerboom was in het begin jaren zeventig actief bij de sluiting van Spandon, een van de grotere textielfabrieken in Tilburg. Een tiental KUB'ers - toen dus nog KHT'ers - toog onuitgenodigd naar een personeelsvergadering, om daar, tegen de wil van de directie, de arbeiders van handzame adviezen te voorzien. De zaterdag erop was een demo in de stad, tegen de sluiting, met voornamelijk kritische studenten en 'wetenschappelijke arbeiders' die de leuzen rie-

'Hiervoor hebben we ons toch niet ingezet?' pen. De arbeiders stonden wat stilletjes aan de kant. Boerboom: 'Het lijkt nu allemaal wat betuttelend, maar gezien de sfeer van 'de textiel' in die jaren was het wel nodig: die mensen hadden nooit geleerd him zegje te doen. Het lag voor de hand onze slogan van medebeshssingsrecht over te dragen op de fabrieken.'

Goed: het ideaal mag dan verwaterd zijn, gemangeld door de terugtrekkende beweging van studenten en wetenschappers binnen de instelling, gefrustreerd door de eco-

nomische crises vanaf de jaren zeventig, maar, zo stelt Boerboom, het is nog waard verdedigd te worden. Met alle respect, zegt hij, maar de mainstream binnen economische wetenschap is wat instrumenteel gericht. 'Men bouwt modellen binnen gegeven kaders.' Maar wat is een faculteit waard wanneer zij geen r u i m t e laat die kaders te problematiseren, als de 'visionaire wetenschap' in de verdomhoek raakt. En dat is wat er gebeurt, stelt Boerboom, wijzend op de onlangs vertrokken hoogleraar Glombowski, het boegbeeld van de pohtiek economen. Diens opvolging is op dit moment, zo heeft Boerboom bij gerucht vernomen, een non-issue binnen de faculteit. 'Dodelijk voor een academia. Ik zie de opvolging van Glombowski als een lakmoesproef voor de KUB.' Ricus Timmers is medewerker van de Tilburgse Wetenschapswinkel, een op de maatschappij gericht, kritisch wetenschapsinstituut.

Dergehjke instituren zijn er iimiiddels op alle dertien Nederlandse universiteiten. "Het is een nog piepklein deurtje in de ivoren toren die de universiteit nog steeds is.'

De wetenschapswinkel wortelt, evenals de pohtiek economen, in de jaren zestig. Haar nog immer levende uitgangspunt, onderzoek verrichten voor de kansarmen in de samenleving, laat dit niet onverhuld. Een laatste restje kritische betrokkenheid met de samenleving, noemt Boerboom de wewi's, zoals ze kortweg worden genoemd. 'Een zandbak in de universiteiten.'

Ook Timmers beseft dat hij in een soort speeltuin zit. Als kritisch schoher in Eindhoven heeft hij de jaren zestig 'speels maar intens' beleefd, zodat hij weet dat 'zijn' wewd een 'onschuldig uithangbord is', een legitimatie voor bestuurders die erop willen wijzen dat h u n universiteit ook iets aan dat soort onderzoek doet.

Destijds waren er al mensen die de 'inkapseling' binnen de universiteiten vreesden, en die hebben gehjk gekregen, aldus Timmers. 'Onderzoek dat gericht is op de samenleving zit vast in een budgettair kader. De beperkte ruimte die wetenschappers hiervoor hebben, is daarmee opgevuld.' Ook externe ontwikkelingen zetten volgens Timmers het wewi-ideaal onder druk.

'Een club als de Brabantse Miüeu Federatie is uitgegroeid tot een professioneel gezelschap. H e t wordt steeds moeiüjker om de onderste lagen van de samenleving te bereiken.'

Toch hoeft de huidige wetenschapswinkel zich, ook door de bril van de zestiger jaren, niet te schamen, vindt Timmers. 'fe ziet dat wij vooruit lopen op onderwerpen die later door de instelling worden opgepikt. De problemen van de ouderen bijvoorbeeld.'

Hij wü er niet te dramatisch overdoen. 'Het gaat er nu om de tent te runnen. Dat is doelstelling nummer één. En de instelling warm krijgen voor maatschappijkritisch onderzoek.'

Aimo 1994 is daarvan nauwelijks sprake, maar de winkel om deze reden opheffen, is volgens Timmers uit den boze.

'Pas als de mensen uit de wewidoelgroep buiten ons de weg naar de universiteit weten te vinden, hebben we geen bestaansrecht meer.' Het grootste gevaar daarbij is, zo beseft Timmers, dat noch de klanten, noch de studenten de wewi herkennen als een kritisch onderzoeksloket. 'Dat men onze wortels niet meer kent, en ons louter ziet als verlengstuk van de instelling, tja: dat is een schrikbeeld.'

28 april 1 9 9 4

lUISTIVEBSMU S T U D E N T E N

'Wanneer krijg ik die drie ton op m'n rekening?'

Beurscompetitie is een spel waarin de spelers tien weken lang de kans krijgen een fictief bedrag van 300 duizend gulden zo winstgevend mo­ gelijk te beleggen. Het risico is ni­ hil, de hoofdprijs tienduizend échte guldens. Inmiddels heeft de num­ mer één zijn speelbedrag reeds we­ ten aan te vullen tot ruim een mil­ joen gulden. De Univers­verslaggeefster speelt als leek tegen HEAO'er Jeroen Bach en bankmedewerker Leon Houtepen, een doorgewinterd beleg­ gingskoppel.

bij ondergetekende die met het boek 'Basis van het beleggen' in de linker­, de telefoon in de rechter­ hand en de krant op schoot een winst van maar liefst drie duizend gulden wist te boeken met opties op Nedlloyd, Elseviei en KLM. Het pad ging weliswaar niet over rozen omdat verschillende telefonische transacties in eer­ ste instantie niet werden uitgevoerd.

Maar gelukkig be­ staat er nog zoiets als een Bemscom­ petitie­helpdesk.

Op deze afdeling werken iedere dag leen achttal door de beurskoorts bevan­ gen economie­stu­ denten die de ge­ strande of onnoze­ le competitiespeler weer in het juiste vaarwater loodsen. Want on­ nozel zijn we, met vragen als 'wan­ neer krijg ik nu eindelijk die drie ton op mijn bankrekening gestort?'

Of, ook een hele leuke, 'welke aandelen kan ik het beste kopen voor die 45 gulden inschrijfgeld?'

Wat irritanter is de beleggingsgoe­ roe die zowat dagelijks aan de lijn

WEEKS

Aan het volgen van de tot in den treure door­ dachte strategie hiel­ den de kenners Bach en Houtepen de afge­ lopen week geen cent over. Wèl een enorme kater. Zij verloren maar hefst 40 duizend gulden doordat de verwachte daling van de lange­ter­ mijnrente een fikse stijging bleek te zijn. Ondanks deze tegenspoed wordt met de resterende 318 dui­ zend gulden de ingezette koers voortgezet.

Een geheel ander verloop is te zien

hangt met een scala aan onbruik­ bare tips. Immers, die zijn niet aan de helpdesk­medewerkers besteed.

Zij spelen slechts om de hoofdprijs van de door hen opgerichte alterna­ tieve competitie: een kratje bier.

Op zaterdag 23 april werd de 22ste Batavierenrace verlopen. Ook dit Jaar, het begint op een staccato manier eentonig te worden, gingen de Tllburgse (S)lop ers met de overwinning terug naar huis. Op die loopgroep ­ de Batavierenrace is een soort estafettewedstrijd over 24 etappes ­ Itomt al jaren kritiek. De Tilburgers zetten namelijk niet alleen studenten als deelnemers in, terwijl dat nu juist de bedoeling is ­ maar Iedereen die hard kan lopen. Daardoor kan hen, zo vertelt Batavieren­ penningmeester Edwin Koning van de commIssle­Enschede, de overwinning vrijwel niet ontgaan. 'De meeste deelnemers komen hier om deel te nemen. Voor wie hier toch voor de overwinning komt, is het jammer dat de (S)iopers meedoen.'

De Batavierenrace trekt van het sportcentrum In Nijmegen naar de campus in Enschede. Daar stonden dit jaar zo'n tienduizend applaudiserende studenten op de lopers te wachten, zegt Koning. 'Er waren tussen de 6700 en 7000 deelnemers, verdeeld over 275 ploegen. Dat was ongeveer net zoveel als de afgelopen jaren.' Na de finish barstte, als te doen gebruikelijk, volgens de organisatie 'het grootste studentenfeest van Europa' los. Dit jaar werd daar door achtduizend studenten een geschatte zevenduizend liter bier gedronken. [Foto: Bert Beeien]

IJ'tM] tional te gaan werken, om vervolgens naar het buiten­ land te gaan. Maar lesgeven aan echt gemotiveerde mensen, op bijvoorbeeld een NIMA­opleiding, lijkt een wat vaker terugkerend toekomstbeeld. Hoe dan ook, uiteindelijk is een waarschijnHjk doel het opstarten van een eigen bedrijf, samen met een vriend. Dat wordt geen marketing­adviesbureau, want marketing is geen doel op zich, maar een middel dat een goede bedrijfsvoering kan bevorderen.

ANNO 1994 Wie: Arjen Linders, 24 jaar, geboren in Roermond.

Woonruimte: Bewoont een kamer van zeven bij drie meter in een slecht onderhouden studentenhuis. Sa­ men met de vijf huisgenoten eten komt er de laatste tijd niet meer van. Maar een goed gesprek heeft er on­ langs toe geleid dat die traditie weer in ere­wordt her­ steld. Want tenslotte vorm je als huisgenoten een team, en aan een goed team moet )e bii)ven werken.

Cultuur: Er wordt meer aan cultuur gedaan dan je van de gemiddelde bedrijfseconoom zou verwachten. De ouders hebben daar aan bijgedragen, want vader is do­ cent Latijn en Grieks. Amfitheaters en ruïnes zijn met de paplepel ingegoten. Daarnaast studeert de eerste grote liefde kunstgeschiedenis, en derhalve zijn al heel wat musea bezocht.

Bezigheden: Na een afgeronde HEAO­opleiding werd gestart met de Korte Opleiding Bedrijfseconomie (af­ studeerrichting marketing) aan de KUB. Dit is het zesde jaar dat studiefinanciering wordt ontvangen, maar omdat nog net van de cadeauregeling gebruik kon worden gemaakt, kan een jaar langer worden gestudeerd; zeven jaar dus. En dat komt goed van pas als je er een laar tussenuit knijpt, want daar komt het voorzitter­ schap van de Marketing Associatie K UB wel op neer.

Indien dit jaar in ieder geval maar de temponorm wor­ den gehaald, dan is het goed. Twee keer per week stap­ pen ­ en dan écht stappen ­ is een vast ritueel, naast de borrels bij andere verenigingen die als MAKUB­voor­ zitter moeten worden bezocht.

Oordeel KUB en stad: De universiteit verdient een 8­, vooral vanwege haar klantvriendelijkheid. Zaaltjes reserveren, gebruik maken van de diensten van het Congresbureau of de KUB­bus lenen; het gaat allemaal even gemakkelijk. Op andere universiteiten kost dat vaak veel meer moeite. Niet de KUB, maar haar stu­ denten moeten worden verbeterd, want ze zijn veel passiever dan collega's in andere steden. Station Til­ burg­West kan daarvan een oorzaak zijn, omdat het aantrekkelijk is om te pendelen. Een advies aan wie het horen wil: word lid van welke (studie)vereniging dan ook, ga op kamers wonen, en breek station­West af. Op dat station na verdient de stad een 9, in verge­ lijking met Roermond tenminste. Want als je Tilburg naast G roningen legt, wordt het wel even anders; een 5 IS dan het maximaal haalbare. Maar wat sowieso vast­ staat, is de kliekvorming die zich in Tilburg heeft gemanifesteerd. Alleen naar een kroeg gaan kim je maar beter niet doen, tenzij je alleen staan leuk vindt.

[Tekst en foto: Erik van der Biirgtj

Budget: Alle lof voor pa en ma, want zij betalen de huur en het collegegeld. Een zaterdagbaan bij het Esso­ tankstation dat wordt gerund door MAKUB­mensen levert maandehjks 480 gulden op. Samen met de beurs komt het maandelijks te besteden bedrag op vijf­ tienhonderd gulden.

Toekomstperspectieven: Die variëren nogal. Soms overheersen de plannen om een tijd voor een multina­

(Ingezonden

mededeling)

Het Centrum voor Wetenschap en Levensbeschouwing presenteert üi dereeks 'ontmoetingen'

WAAROM

Datum: 2 mei Aanvang: 19.30 uur Toegang: gratis Inl.: 013­662043

Stiltecentrum

■

Paul Cobben interviewt Arie Leijen, Bert van Roermund en Herman de Regt over persoonlijke en maatschappelijke gronden om te filosoferen.

lUNIVEBSMH

2 8 april 1 9 9 4

C U L T U U R

Tilburgse galeries houden verkooptiendaagse

^Ook in de woestenij bloeien fraaie bloemen' Met een korting van twintig procent wUlen de voor de gelegenheid eendrachtig samenwerkende gemeente Tilburg en zes plaatselijke galeries de komende twee weken proberen de verkoop van kunst te stimuleren. Galeriehoudster Resy Reynen vindt dit dé maatregel om kunst bij de particulier te krijgen.

'Als dit de gemeente een ton kost, betekent dat wel dat er een half miljoen over de toonbank is gegaan voor moderne kunst.' Tilburg doet het op kunstgebied volgens haar niet slecht, al laat zich van een universitaire bemoeienis niet veel blijken.

Pieter Siebers ' - / ^ I s er geen kunst was, had ik geen leven. Het heeft te maken met een zekere verliefdheid, of met verzotheid.' Galeriehoudster Resy Reynen is 25 jaar eigenaar van Kokon en naar eigen zeggen nimmer ten prooi gevallen aan commerciële drijfveren om haar kunsthandel te exploiteren. Natuurhjk, ook bij haar moet de schoorsteen roken, en bij haar hoeft er jaarlijks geen geld bij, maar een vetpot, nee, dat is het galeriewezen niet.

Resy Reynen is een van de galeriehouders die, tegen het economisch tij üi, het hoofd boven water weten te houden met de verkoop van moderne kunst. Daarmee wordt dan vooral kunst bedoeld die vernieuwend is, oorspronkelijk. Gemaakt door kunstenaars die er geen plezier in scheppen behaaghjk, decoratief werk te maken. Die keuze betekent in Nederland doorgaans een vrij karig inkomen waar doorgaans een combinatie van bevlogenheid, enthousiasme en zakelijke vindingrijkheid aan de dag moet worden gelegd om niet aan de bedelstaf te geraken. 'Je moet' zo zegt Reynen, 'goed zijn voor je kunstenaars, goed zijn voor je klanten en pas daarna goed zijn voor jezelf, anders red je het niet in deze wereld.' Ondanks de aanwezigheid van enthousiaste galeriehouders is het voor veel kunstenaars een opgave om met de verkoop van werk rond te komen. Veel kunstenaars hjden een leven waarin de bijstandsuitkering

Masochiste In 1993 stond de éénentwintigjarige letterenstudente Vanessa Duriès nog als 'centerfold' in de Franse Penthouse, louter gekleed in wat leer en een paar kettingen. Nu is Vanessa Duriès dood. Niet overleden aan de gevolgen van een sadomasochistische seance, maar gewoon, aan de gevolgen van een verkeersongeval.

Duriès stierf enkele maanden na het verschijnen van haar debuutnovelle De leiband. Het verhaal van een jonge vrouw die een relatie begint met een oudere man. Meester Pierre, en zich als slavin Laïka aan hem overlevert. Voor de buitenwereld is Meester Pierre een keurige gesoigneerde zakenman, maar zijn appartement is tot in de nok gevuld met knijpers, speculums en karwatsen. Weekend na weekend bezoekt het sadomasochistische duo gelijkgestemde koppels en telkens laat de jonge vrouw zich op de meest gruwelijke wijze gebruiken.

Terwijl haar beulen haar met tepelklemmen, naalden, zwepen, brandende kaarsen en op roterende schijven gemonteerde kunstpenissen schenden, ondergaat Laïka haar

een basisinkomen vormt dat wordt aangevuld met geld dat nu eens komt van de verhuurvergoeding die ze ontvangen, dan weer eens van een verkoop. Soms is er een opdracht, vaker zijn er tekenlessen of cursussen waarmee wat bijverdiend wordt. Slechts een bovenlaag van ten hoogste enkele honderden kunstenaars redt het op eigen gezag.

Bestond er vroeger een zogeheten Beeldende Kunstenaars Regeling (BKR), een meer sociaal getinte regeling waar veel kunstenaars van leefden, sinds de jaren tachtig voert de overheid een ander beleid. Dat De Tilhurgie Galene Tiendaagse dinut 2 maal 5 dagen, van woensdag 27 apnl tot en met zondag 1 mei en van woensdag 4 tot en met zondag 8 mei Deelnemende galeries: Artikel (Wilhelmmapark 38). Kathaieze (Nievtwlandstzaat 31), Kokon (Stationsstraat 38-40). Pjotr (Goirkestraai 78) en W 125 (Wühelminapark 125). Steeds van 12.00 tot 17.00

tortuur in een euforische vreugde.

Het zijn echter niet de snijdende folteringen op zich, die haar keer op keer doen uitzien naar haar gemaskerde sadisten, maar de met de mishandelingen gepaard gaande vernederingen. Hoe groter de smaad, hoe meer de slavin van haar Meester lijkt te houden. In bijkans religieuze vervoering voelt ze zich teruggebracht tot een schepsel in de handen van een almachtige God. Ik was weer geworden wat ik wilde zijn, verzucht ze na een wrede geseling, een simpel voorwerp in dienst van de Meester die ik beminde.

Toch is De leiband in literair opzicht maar een uiterst matig produkt dat zowel inhoudelijk als stilistisch ongeveer daar begint waar het gemiddelde pomoblaadje pleegt op te houden. Afgezien van het eerste en laatste hoofdstuk is het boekje weinig meer dan een aaneenschakeling van de meest gruwelijke seksuele martelingen, gelardeerd met semi-religieuze observaties.

Hij kwam in mijn mond en mijn tong diende hem als altaar. Ik volbracht die fellatie met een mystieke ingetogenheid. Voor mensen met sadomasochistische verlangens zullen de door Duriès beschre-

is vooral gericht op de verkoop en de stimulering van topkunst. Daarvoor is een voor velen wat ondoorzichtig subsidienetwerk in het leven geroepen wat tot doel heeft kaf en koren van elkaar te scheiden.

Om het stedelijke kunstklimaat niet al te zeer te laten verzuren, kiezen veel Nederlandse gemeenten ervoor een eigen stimuleringsbeleid te voeren. Vaak gaat het dan om kunstopdrachten die worden verleend aan veelal plaatselijke kunstenaars, meer en meer gaat het ook hier om verkoopbevorderende maatregelen.

Van dat laatste is de Tilburgse gemeentesubsidie van twintig procent die tijdens de Galeiietiendaagse wordt verleend bij aankoop van een kunstwerk bij de deelnemende galeries, een goed voorbeeld. Het is een maatregel die niet alleen door Reynen van harte wordt toegejuicht, maar ook een variant is van een overheidsbemoeienis die een alternatief zou kunnen zijn voor het bestaande subsidieklimaat: kunst aftrekbaar maken van de belastmg.

Dat, zo zeggen velen, zou de ver-

koop van kunst veel beter stimuleren dan de incidentele stimulansjes die er nu worden uitgedeeld.

Toch is geld niet het enige dat een rol speelt bij de verbetering van de positie van kunstenaars en galeriehouders. Ook het klimaat van een stad kan een stimulerende werking hebben. Zo is in Tüburg het aantal galeriebezoekers volgens Resy Reynen 'aanzienlijk' gestegen sinds de komst van de prestigieuze kunststichting De Pont.

De Tilburgse galeries doen het volgens Resy Reynen bepaald niet slecht. Haar eigen galerie is de oudste, maar ook Resy Muysers (15 jaar) en Artikel (10 jaar) bewijzen volgens haar dat de kwalificatie culturele woestenij (Rick van der Ploeg) overdone is: 'Trouwens, ook in een woestenij kunnen hele fraaie bloemen bloeien.' Van een aantal Tilburgse kunstenaars kan worden gezegd dat ze een meer dan lokale of provinciale betekenis hebben.

Mare Mulders is een van de bekendste, maar ook Reinout van Vught wordt door Reynen genoemd. Net als Ron van de Ven, van

ven martelingen wellicht aangenaam zijn om te voltrekken of te ondergaan, maar in boekvorm zijn ze, in plaats van meeslepend en pikant, vooral saai en platvloers.

Wat desondanks tot het lezen van De leiband zou kunnen prikkelen is de combinatie van het verhaal met de biografische gegevens en de foto van Vanessa Duriès op de achterflap. Zo zou, volgens uitgeverij de Arbeiderspers, De leiband vol-

Want wie kan er immers nog zeker van zijn dat ook de keurige vriend of collega, achter zijn facade van fatsoen er in het geniep geen zolderkamertje met foltertuig op na houdt? In De leiband wordt literatuur doorgetrokken tot voyeurisme, want als iets onze belangstelling oproept is het wel het vermoeden dat achter het allermooiste het meest platvloerse schuil kan gaan.

ODELIER OEKEN ledig autobiografisch zijn en de lezer bladert dus regelmatig door naar Duriès foto. Want wat was de schrijfster mooi, met haar grote donkere ogen en haar fonkelende lach in een aureool van krullen. Het idee dat déze vrouw haar eigen urine drinkt, met gouden ringen door haar schaamlippen in de collegebanken zit en zich elk weekend in donkere keldergewelven door onbekenden laat martelen, roept een vreemde sensatie op.

-

^

In Frankrijk, zo meldt de Arbeiderspers, was De leiband een onverbiddelijke bestseller. Nu zijn criteria omtrent 'bestsellers' nogal rekkelijk, maar in Frankrijk hjkt de sadomasochistische literatuur veel meer aandacht te krijgen dan in de lage landen. Sinds de lijvige achttiende eeuwse romans van de Markies de Sade, kent de Franse literatuur via het werk van Chateaubriand, Charles Baudelaire, Huysmans. Genet en Georges Bataille een vrijwel ononderbroken traditie op dit terrein. Bovendien brengen al deze schrijvers, evenals Vanessa Duriès, het sadomasochisme in verband met religie. Bij De Sade (1740-1814) zijn het steevast monniken en priesters die in dienst van een wrede God hun geslachtslust botvieren. Baudelaire (1821-1867) zag de essentie van het sadomaso-

voorkeur Zaterdag 30 april vanaJ 18.00 uur treden Trouble, Voodoo Cult, Sky clad en Tiamat op in Noordetligt, Veldhovcnring 79, Vier onderling zeer verschillende hardrockbands spelen op deze Koninginnedag m het Tilburgse muziektheater. Trouble is eea groep uit Chicago en speek zware, langzame heavy metal. Voodoo Cult brengt new wave-achtige hardrock, Skylad is een tweekoppige band met folk-inslag en Tiamat is een jong Zweeds bandje dat tot voor kort in de death-Undergroundscene opereerde. Entree bedraagt 20 gulden m de voorverkoop.

H e t geplande optreden van Waardenherg en De long in de Schouwburg Tilburg op 7 juni, is afgelast. Wilfried de Jong heeft bij een val uit het decor zijn Imkerpols en heup gebroken. Kaartbezitters kunnen hun geld terugkrijgen bij de kassa.

Vrijdag 29 april in Paradox, Wilfem H straat 24, vanaf 21,30 uur: Het voorspel. Open podmm voor iedereen. Gratis toegankelijk. üniversiteitstheater De Koffer speelt in 't Duvelhok, Sint Josephstraat 133, op vrijdag 6 ea zondag 8 mei om 21.00 uur (zondag ook om 15.00 uur): Naar Othello. Bewerking van het beroemde stuk van William Shakespeare door Koffer-regisseuse Sandra Broekmans. De bewerking is gebaseerd op een deel van het oorpronkehjke stuk, maar passie, bedrog, jaloezie en wraak zijn als hoofdbestanddelen behouden gebleven. De entree bedraagt 7,S0 gulden, kaarten zsjn te reserveren middels telefoonn u m m e r (013) 663228 lantwoordapparaat j.

wie de KUB in 1992 het kunstwerk kocht dat centraal op de campus staat.

Van de verdere aanwezigheid van een universiteit met een kunstlievende populatie merkt Reynen 'niet in opvallende mate' iets. 'Maar ach, niet meer dan vier procent van de bevolking heeft van nature iets met kunst, en een universitaire achtergrond zegt weinig over artistieke helangstelling.'

chisme in een sadistische Vader die erop stond dat Zijn masochistische Zoon zich aan het kruis liet slaan.

En Bataille (1897 -1962) meende m de hele cultuurgeschiedenis, van de grottekeningen van Lascaux tot de schilderijen van Salvador Dali, een ongeremd verlangen naar de combinatie seks-geweld-religie te herkennen. In het kielzog van Bataille is het overigens mogehjk om een verklaring te geven voor de typisch Franse interesse in deze curieuze combinatie. In de loop van de negentiende eeuw, betoogde Bataille, werd zowel het geweld, als de religie en de erotiek volledig aan de heerschappij van de economie en de rationaliteit onderworpen. Alleen datgene wat berekenbaar, voorspelbaar en nuttig is werd tot de openbaarheid toegelaten en het sadomasochisme verdween daarmee uit het openbare leven, om in de literatuur en de kunst weer op te duiken. En dat gold in extreme mate voor het verlichtingsidealisme van de Franse republiek. Maar dat deze hteratuur niet altijd van even hoog mveau kan zijn, bewijst deze novelle van Vanessa Duriès.

Vanessa Duriès De leiband De Arbeiderspers f. 22.50

28 april 1994

iursriVEBsFTO

>,~

Met 'n goede studentenverzekering heb j e j e punten a l binnen. iedere student heeft een ziektekostenverzekering nodig. Waarom zou je dan niet meteen voor de prettigste kiezen De CZ groep geeft een ruime dekking voor een lage premie. Je ziektekosten worden soepel en snel afgehandeld en een vriendelijke, service-gerichte opstelling staat daarbij centraal. En dat is een voordeel waar jij direct van profiteert Bij CZ groep kun je zowel een ziekenfonds- als een particuliere verzekering afsluiten.

Wil je prettig verzekerd zijn, vraag dan de gratis brochure aan. Bel nu het infocentrum 013-325325 of gebruik de bon Prettig verzekerd, dat lijkt me wei wat Siuur mi| gratis en geheel vrijblijvend een offerte met nadere informa tie over de diverse keuzemogeli|kliedeii

m/v Adres Postcode

Plaats

Tel prive Leefti|d Nu verzekerd bi) Je persoonli|ke gegevens worden strikt vertrouweli|k befiandeld Stuur deze bon in een gesloten envelop zonder postzegel naar CZ groep infocentrum Antwoordnummer 153 5000 WB Tilburg

CZ

.

GROEP

CEN:|i.^LÂŁ -Z.ORaVERZEKERAARS_

Je Ziektekosten l'rĂŞttig Verzekerd.

CZ groep Stationsstraat 22 5038 ED Tilburg

Regiokantoren Goes Helmontd 's-Hertogenbosch Middelburg Nijmegen Valkenswaard Veghel Vlissingen Zierikzee

28 april 1994

lUNIVERSH»!

MATSERTJES Matsertjes zijn bedoeld voor medewerkers en studenten van de KUB. Mits de lengte de dertig woorden niet te boven gaat bedraagt de prijs vijf gulden. Tot zestig woorden kost een matsertje tien gulden. Bericliten met een (para) commercieel karakter kosten 25 gulden en mogen niet meer dan dertig woorden bedragen. Maximaal twee matsertjes per activiteit.

STEMTSO-URAAD Gratis studiegidsen, belnoud 'kijk in KUB', verruiming openingstijden Mensa, uitbreiding computers in de bibliotheek, betere dictatenvoorziening, nieuwe studiezaal gebouw A, ARBO óók voor studenten, milieuzorgsysteem, docentevaluaties met gevolgen, druk op realisatie studentencentrum; een kleine greep uit de TSO-Inltiatieven in de raad. Volgend jaar voorzitterschap commissie Studentenbeleid. TSO; De enige echte studentenfractie; een heel jaar tussen de studenten en vóór de studenten.

INTERNATIONAAL ACTIEF Voor mensen die wel eens een kijkje in de praktijk willen nemen, is er nog plaats bij Vite. We zoeken nog mensen voor de congres-, excursie-, redactie- en lange reiscommissie. Heb je belangstelling?

We staan open voor alle studierichtingen! Kom dan langs de Vite-kamer, R 15, of de stand, gebouw A.

TROMMELGEROFFEL! De Beste Docent BOW ' 9 3 / ' 9 4 is: prof. dr. J.L.A. Geurts!

MENTOREN GEZOCHT! Ben jij gaaf, gek en dol? Ga dan ook als mentor uitje bol. M.a.w. meld je aan als mentorvoorhet introductiekampvan de economische faculteit en of voordeTIKweek. Informatie en inschrijving: MAKEconomisch Mentoraat kamer B 320.

DE KOFFER 'NAAR OTHELLO' Universiteitstheater de Koffer presenteert op vrijdag 6 en zondag 8 mei 'Naar Othello'. Plaats: Duvelhok, St. Josephstraat 133, Tilburg. Aanvang: vr. 21.00, zo. 15.00 en 21.00 uur. Entree: f 7,50.

Reserveren: 013-663228 (inspreken op antwoordapparaat).

NAUTIKOS Het ledenbestand van Nautikos is het laatste jaar sterk gegroeid. We zijn op zoek naar (potentiële) zeilinstructeurs.

Ben je genteresseerd, neem dan contact op met onze zeilcommissaris Arnoud. (tel.: 013-360160)

NIEUWE BAAN Biologe (30) zoekt nu met spoed kamer.

Bij voorkeur woongroep. Tel. 0206630660 of 02990-24416.

AMBITIE? Heb jij zin om vanaf komend collegejaar zitting te nemen in het bestuur van de MAKUB? Kom dan langs in R 25 tussn 10.00-12.00 uur! ( t e l : 013-663044 )

UNIVERSITAIRE AGENDA

Katholieke Universiteit Brabant

A J A X KAMPIOEN ??!!

GEZOCHT Alle college-aantekeningen + syllabus 'Specifieke methoden van marktonderzoek', kenmerk 4 2 1 . 9 3 . 0 2 1 of 421.92.018 van het vak Assessment van marktonderzoek (eerste sem. FSW).

F 2 5 , - beloning. Willem, tel. 445304.

MENTOREN/VRIJWILLIGERS Voor onze bruisende introweek, beter bekend als de TIK, zoeken wij nog mentoren en vrijwilligers. Mentoren mogen de gehele week op pad met kersverse en groene eerstejaars. Pak die kans om JOUW ervanngen over Tilburg op dezejonge mensen over te brengen. Voor elk van de dagen hebben wij vrijwilligers nodig om te helpen. De TIK is van 16 t / m 20 augustus. Aanmelden op de TIKkamer 08. Tel. 6 6 3 0 8 1 / 6 6 2 8 4 9 .

AMBITIE? Heb Jij zin om vanaf komend collegejaar zitting te nemen in het bestuur van de MAKUB? Kom dan langs in R 25 tussen 10.00-12.00 uur! (tel: 013-663044)

r.

MENTOREN GEZOCHT! Ben jij gaaf, gek en dol? Ga dan ook als mentor uitje bol. M.a.w. meld je aan als mentorvoorhet introductiekampvan de economische faculteit en of voor de TIKweek. Informatie en inschrijving: MAKEconomisch Mentoraat kamer B 320.

PC-SHOP actie: OUVETn printer gratis!

De eerste klant v S b fC-SBOP die nadat AJAX kanpoen is gemadaa een aankoop vemcht, krijgt een OOVETTIJP 450 inktprinfcer tw.v. fl. 750 = ^aös!

N.B.: Vocïwaarde is, dat je TXïwd eeo geldige KUB-kaart als eai s^êm^ï^mt van AJAX (seizoöi 93-94) die cp je eigrai naam gaj^streerd staffli, kimt overleggerL KWALHHTKOMnr

MANNEN MET BALLEN

BOVEN DRIJVEN!!

AEGEE-Tilburg heeft woensdag 4 mei de slot-bingo-borrel. Vanaf 22.00 uur in café Kandinsky rollen de ballen. Kom ook langs en win!

Scholierenconferentie.

Aula KUB.

Org. COS.

VRIJDAG 2 9 APRIL Promotie drs. A.L. Rijkeboer. Promotoren: prof.dr. J.M. Schumacher en prof.dr. M.H.C. Paardekooper.

Co-promotor: dr. J.C. Engwerda. Titel proefschrift: 'Differential Geometrie Models for time-varying coeffic i e n t s of auto regressive processes'. Aula KUB, 16.15 uur.

WOENSDAG 18 MEI Promotie drs. J. Strikwerda.Promotor: prof.dr. J.B. Rijsman.Titel proefschrift: 'Organ isatle-advisering.

Wetenschap en pragmatiek'. Aula KUB, 14.15 uur.

DIENSTPLICHT! Het Haags Juridisch Adviesbureau helpt u aan uitstel of afstel.

Info: 06 - 8898.249 (0,20 p/min.)

FELICITATIE! De Beste Docent BOW ' 9 3 / ' 9 4 , prof. dr.

J.L.A. Geurts, wordt gefeliciteerd door de vakgroep en de studenten BOW.

DONDERDAG 28 APRIL Lezing prof .dr. R.A. Meersman: •Optimalisering van automatisering; worl<group computing als mogelijkheid'. Org. GKB Consultancy. KUB, 15.30-17.30 uur.

Wsmdelasii2,geb.C, 2° vai<iei>in3,PosU>i»90153,5000 Le Tublirs.Tal.:tOt$l663059, Far {013)663055

MOOIE VERKIEZINGSCAMPAGNES! Mooie verkiezingscampagnes, maar hoe zat het gedurende het afgelopen jaar?

TSO: Het hele jaar door: enquêtes, rode boekjes, maandelijkse studentenbijeenkomst, tentoonstellingen, lokale en landelijke acties en natuurlijk maandelijks de uitgave van het boekje TSO-Info. Met passiviteit sta je bij ons voor paal.

OFFSETDRUKKERIJ HAVEKA B.V. Het meest gespecialiseerde adres voor het drukken van uw

CABARETIERS Cabaretiers gezocht voor Midzomer Cabaretfestival op de Universiteit op 22 juni. Opgeven voor 5 mei bij Esther Rikkerink: 053-301510.

PROEFSCHRIFTEN

Afspraken: 070 - 347 95 67 / 383 81 49 Hoezo hopeloze gevallen?

UNIVERS tilburgs universiteftsblad REDACTIE

pieter siebers hoofdredacteur (tei 2926) paul van den broek (2925). dylan van eijkeren (2272) michel knapen (2506), gerard rutten (3330), angela van schendel assistente (2277) VORMGEVING

gert-jan bloemers (3409)

JURIST & WERK DAGEN

* Boeken * * Tijdschriften * * Congresbundels *

Bezoek de landelijke Jurist & Werk Dagen in Leiden: dé gelegenheid voor informatie over je toekomst. 9 Juni: congres; 10 juni: banenmarkt en workshops; 30 juni: individuele gesprekkendag. Voor info: 071-277773.

VERHUIZEN Verhuizen te duur? Kruip bij BUBU aciiter tiet stuur. Van studenten voor studenten: de studenten BUdget BUs. Bel snel: 013-356255 en vraag naar Oscar of Frank.

Postadres: postbus 40, 2950 AA Alblasserdam Ruigenhil 58, 2952 AR Alblasserdam Telefoon 01859- 12047

MEDEWERKERS

mark van assen, raif bodelier anneke dunning, adnan van den eerenbeemt, roland enthoven bert heffels, michel jehae. jiska 't mannetje, bart padberg. viory schellekens, barbara snoeren.

Iinda van tilburg, bert witte REDACTIERAAD

mr. p. zoontjens voorzitter. mr h.a.m backx. dr. f boekema, h. damen. dr. h. evers, j rietveld, f teunissen. dr a vallen, j v. vugt. c. van wagtendonk, maurice ackermans adviseur FOTO'S

enk van der burgt. remco tazelaar

GEZOCHT BESTUURSLEDEN

ADVERTENTIES

ThinkTank Tilburg zoekt nieuwe bestuursleden met visie en enthousiasme, die bereid zijn ongeveer een dag per week zich in te zetten voor onze vereniging. Een ideale kans voor studenten om zich naast hun studie te ontplooien. Meer informatie op de ThinkTank kennismakingsborrel op 9 mei om 20.45 in Villa de Vier Jaargetijden. Zie ook memo of bel ma,di,do van 13.00-16.00 met tel: 013-433709.

TE HUUR Te gekke, eenvoudige 3-kameretage Barcelona-centre (barrio gotico/picasso-museum) 1-2-3 wk. 4 bed. Full-equip. allinn f 4 7 5 , - p.w. Tevens te huur in Pré-Pyreneën (nabij Tremp/ 200 km Barcelona) eenvoudig dorpshuis in gehucht. + 8 Pers. per 2 wk. f 490,-. Tel. 003434586933/3153217.

GEVRAAGD Twee of drie stagiaires voor onderzoek in verslavingszorg in Eindhoven/Helmond en St. Oedenrode voor o.a. afnemen van interviews. Periode: juni/juli en/of september/november 1994. Info: 030-538130 of 538126.

REISBOEKWINKEL ATLAS

Gespecialiseerd in landkaarten, reisgidsen, reisverhalen, wandelgidsen, klimgidsen, atlassen en plattegronden. Heuvelstraat 1 0 3 / 4 , tel. 013-360438. Geopend van 10.30-18.00 uur en koopavond.

angela van schendel. kamer a 17 tel. (66) 2277 bureau van vliet postbus 20, 2040 aa zandvoort tel. 02507-14745, fax 02507-17680 OFFICIËLE MEDEDELINGEN

afd. pers en voorlichting, kamer b 10. tel. (66) 2001 KOPIJ

k pi ps

Mooi mliiei Krips z o ZWART/WIT DRUKT NIEMAND NA!

Proefschriften en wetenschappelijk drukwerk is de specialiteit van Krips Repro.

IVIet scherpe prijzen en een goede begeleiding is uw proefschrift bij ons in vertrouwde handen.

Vraag naar onze brochure dissertatie informatie.

TEL. 05220-65945

^

FAX. 05220-60008

alle kopij moet uiterlijk op donderdag 12.00 uur in de week vóór het verschijnen in het bezit van de redactie zijn REDACTIE-ADRES

warandelaan 2, 5037 ab tilburg kamer a 15 t/m a 17 fax nr. 630145 LANDELIJK SAMENWERKINGSVERBAND

hoger onderwijs persbureau hop waarbij verder aangesloten ad valvas vu amsterdam, cursor eindhoven, delta delft, folia uv amsterdam. ku nieuws nijmegen, mare leiden, observant maastrtcht, u-blad utrecht, uk groningen en universiteitsblad twente REDACTIE HOP

frank steenkamp, pieter evelein. marcel wiegman DRUK

drukkerij de jong. baarle-nassau ABONNEMENTEN

Studenten f 15,- per jaargang voor niet-universiteitsleden f 40.maak voor een abonnement het bedrag over op giro 1077496 t.n.v. katholieke universiteit brabant. o.v.v. abonnement univers jaargang 31

28 april 1994

lUNIVERSHil

Een kijkje in de haute cuisine van high-finance. Een blik achter de financieel-economische schermen van een groot en complex concern. Welke laatstejaars student met kennis van het financieel-economische werkveld zou dat niet willen. Maar zo'n buitenkans is slechts voor weinigen weggelegd. Want de Financial Management Course die KPN van 4 tot en met 6 juli 1994 organiseert, is bestemd voor mannen en vrouwen die visie en kennis van zaken koppelen aan een gezonde dosis lef. Deze combinatie is onmisbaar in de pittige discussies met onze financiĂŤle professionals. Om het topmanagement te kunnen verbazen met scherpzinnige analyses. Om de managementgame die we met je spelen tot een goed einde te kunnen brengen. Alleen het samenspel met zulke getalenteerde academici zal een course opleveren van het allerhoogste niveau. Voor minder doen we het niet. Een unieke course.

Voor je je aanmeldt nog even dit. De selectieprocedure is pittig. Dus no guts, no go!

KPN Financial Management Course 1994 Landgoed Voorlinden, Wassenaar op 4, 5 en 6 juli 1994. Bestemd voor academici met kennis van en affiniteit tot het financieel-economische werkveld, die eind 1994 of begin 1995 afstuderen.

Inschrijfformulieren kun je aanvragen bij de economische studieverenigingen of schriftelijk bij KPN, Concernstaf

Management

Development,

Post-

bus 15000, 9700 CD Groningen. Of telefonisch: 06-0142. De inschrijftermijn sluit 20 mei 1994.

De selectie van deelnemers zal plaatsvinden in de periode van 23 mei tot 6 juni 1994.

kpn â&#x20AC;˘ ^ ^

-

^

28 april 1994

lUNl VüRSHil

.j^

EDE DE L I N GE

^V

De mededelingenpagina wordt verzorgd door de afdeling Pers en Voorlichting (gebouw B, kamer 10, tel. 2001). Diensten en faculteiten leveren via één centraal punt (het secretariaat) kopij z.s.m. aan, uiterlijk donderdag vóór 13.00 uur voor het verschijnen van de nieuwe Univers.

I.v.m. beperkte ruimte is het zaak berichten kort en kernachtig te formuleren. De redactie kan het bericht wijzigen.

Bij teveel kopij krijgt de hoogste actualiteitswaarde voorrang.

ALGEMEEN GEZOCHT: BEGELEIDERS VOOR DE CURSUS ONTWIKKELINGSVRAAGSTUKKEN

Het Instituut voor Ontwikkelingsvraagstukken (rVO) organiseert jaarlijks een Cursus Ontw vraagstukken m Tilburg en enkele plaatsen m Noord-Brabant Voor het begeleiden van deze Cursus zoekt het IVO nog begeleiders Vereisten hiervoor zijn een goede kennis van hetontwakkehngsvraagstuk en ervaring m het begeleiden van cursusgroepen Samen met een ander begeleid je een groep van 10 tot 15 cursisten. Het is met de bedoeling dat er alleen gedoceerd wordt, ook andere werkvormen zoals discussie zijn erg belangrijk De Cursus start m oktober telt 20 tot 24 wekelijk se bijeenkomsten van 2 uur, en duurt tot mrt/apr Jaarlijks zijn er 8 tot 10 cursusgroepen m Tilburg en omgeving, welke zowel overdag als 's avonds plaatsvinden Voor het voorbereiden en begeleiden van een cursusbijeenkomst moet je op ongeveer 8 uur p w rekenen Als vergoeding knjg je na ajfloop f 800,— (voor 24 bijeenkomsten! Bovendien wordt je door het IVO ondersteund door scholingen, vergaderingen en een hand leiding Heb je interesse of nog vragen bel dan of kom langs bij het Cursusburo vanhetrVO tel 662556/662264 of R 28 CONCERTEN

KUB studenten hebben gratis toegang (zolang er kaarten beschikbaar zijn) tot de concerten van de Koninklijke Lieder tafel Toegangsbewijzen zijn, op vertoon van collegekaart, af te halen aan de zaal voor aanvang van het concert Het eerstvolgende concert (piano door Ev geny Kissm) is op 5 mei ONBESTELBARE POSTSTUKKEN

Poststukken geadresseerd aan de KUB, kunnen soms met besteld worden Betrokkene komt bijvoorbeeld nog met m het centraal adressenbestand voor of de naam is fout gespeld of onduidelijk geschreven Wij verzoeken u, wanneer een voor u bestemd stuk op de lijst voor komt, binnen een week na verschiimng van dit nummer te reageren bij de afd Registratuur en Archief, A 153, tel (66)2808 De stukken zullen circa een week na verschijning van deze Umvers aan de afzender worden geretourneerd Geadresseerde Afzender Riet Vos Universitat de Girona, Giro na Spanje Louis de Visser Kitty Felde, Los Ange les S Bloem Research International Rotterdam Drs Hoflaans Dr P de Backer Wol uwe-st-lambert België F Theunen Gerard Noodt Instituut Nijmegen Drs N Raaijraakers Nijemode universiteit, Breukelen Jacqueline de Bruijn Los Titinteros Aragon Spanje

FACULTEIT ECONOMISCHE WETENSCHAPPEN ONVOLLEDIGE PROP. EN TOCH DOCTORAAL TENTAMENS AFLEGGEN IN AUG.

Wil je m aug a s doctoraal tentamens afleggen terwijl je de propedeuse nog met hebt afgerond lop dit moment') dan dien je voor 1 mei a s daartoe een verzoek in te dienen bij de studie-adviseur Formulieren voor het aanvragen liggen m de kast bij het Onderwijsbureau, gang, 4e etage Slaag je m mei/juni voor de prop dan kun je deelnemen aan de gewenste doet tentamens TENTAMEN OPENBARE RNANCIEN 2B

De herkansing wordt afgenomen op 10 aug '94 TENTAMEN NATUUR- EN MILIEUVRAAGSTUKKEN

111 de studiegids w ordt het tentamen Nat Md Vr afgenomen op 7 juni (i p v 3 6) en op de 24 aug (i p v 23 8) DE VOLGENDE DOCT.STUDENTEN ECONOMETRIE ZULLEN OP 9 MEI A.S. EEN VOORDRACHT HOUDEN IN CZ 1 1 1

09 00 09 30 uur H E van der Zalm (Gem Havenbednjf Rotterdam) Electro nische dienstverleners voldoende aan knopmgspunten voor samenwerking' 09 30-10 00 uur A E M Nielen iGem Havenbedrijf Rotterdam) Goed, beter, binnenvaart Een speltheoretisch onder zoek naar mogelijkheden voor samenwerking in de containerbinnenvaart 10 00 10 30 uur M van Laarhoven (PLM) Apphcation of hierarchical production plaimmg and control to a glass manufacturing company 10 45-11 15 uur K Haring (Brocacef) Logistieke prestatie-mdicatoren voor 3 zusterbedrijven op de geneesmiddelenmarkt 11 15 II 45 uur E Maintveld (DAN ZAS) Goederenstroombeheersmg bij DANZAS Nederland B V Belangstellenden zijn van harte welkom WUZIGING COLLEGE-ROOSTER POSTDOCT. ACCOUNTANCY

Op vr 17 mei a s vinden enkele col leges m een andere zaal plaats t w AO wc AZ 7 = PZ 25 AO wc AZ 9 = AZ 05 AO wc AZ 6 = CZ 113, AO wc AZ 8 = CZ 112, admorg AZ 6 = CZ 113 leer ace contr AZ 6 = CZ 113 BEREIKBAARHEID ONDERWIJSBUREAU FEW

Studie adviseur Economie Drs H G van Liempd heeft op 29 april geen spreekuur Studie adviseur Econometrie/BIK Drs Ch van de Vorst heeft op 9 en 10 mei geen spreekuur

FACU LTEI T SOCIALE WETENSCHAPPEN ALG

Het tentamen Kansrekening en toet singstheorie is verplaatst van 29 juni naar 27 juni om 18 30 uur Op dl 17 mei van 18 00-22 00 uur is er een responsiecollege van de cursus Causale analyse via meervoudige re gressieanalyse m PZ 12 PSY PROP

Het tentamen wiskunde op 30 mei om 18 30 uur vindt plaats in AZ 117 PSY DOC TENTAMEN ASSESSMENT VAN STRESS, COPING EN GEZONDHEID.

Studenten die deze cursus in 1992/93 gevolgd hebben kunnen op 25 mei op verzoek nog een maal het tentamen doen over het boek Karoly Measurement strategies in Health Psychology Aanmelden bil drs C Groot P U I , tel 2275 PERSONALITY ASSESSMENT

De verplichte literatuurlijst voor de cursus Personality Assessment 1994 is verknjgenbaar bij P van den Berg, P 804, tel 662949 VTW INSCHRIJVING 1ste STUDIEDAG VTW

Op ma 9 mei a s vmdt de 1ste Studie dag VTW plaats in gebouw S van de

Universiteit Het thema van deze 1ste studiedag is 'Vrijetijdonderzoek de stand van zaken' Het ochtendprogramma ziet er als volgt uit 09 15 u Opening door voorzitter vakgroep prof dr Th Beckers, 09 30 u E Corijn (VUB) 'Het verloren object van de vnjetijdstudies', 10 15 u 1 Henry (LU) 'Traditions in political thinking and social theory in British leisure research', 11 30 u Panneldebat o 1 v H Mommaas m m v E Corijn (VUB), I Henry (LU), Th Beckers (KUB) en Ch Gratton (KUB) Het middagprogramma wordt m beslag genomen door workshops Dit gedeel te tegint om 13 30 u en eindigt om 17 45 u Verdeeld over 5 workshopgroepen en 4 workshopseries presenteren zo'n 35 studenten hun afstudeeronder zoek Inschr voor de studiedag als zodamg en de workshops in het bijzonder staat open voor medewerkers en studenten van de vakgroep/studienchtmg VTW en kan plaatsvinden op het mededelingen bord van de studierichtmg VTW m ge bouw S danwei bij het secr van de vakgroep (S 153) Daar is ook informatie te vmden over de samenstelling van het workshopprogramma AANMELDING ERASMUS PROGRAMMA

Studenten VTW en/of SOC die van plan zijn om het komende studiejaar (1994/ 95) deel te nemen aan het Erasmus programma 'Contemporary European Cultures' dienen z s m contact op te nemen met de coordmator van dat pro gramma dr ir H Mommaas (vakgroep VTW S 154) Dit geldt ook voor die stu denten die al m een eerder stadium om informatie zijn komen vragen In dit programma wordt deelgenomen door universiteiten te Barcelona (E), Coim bra (P), Manchester (UK), Lancaster (UK), Bamberg (D) Berlijn (D), Helsinki (SF) en Lund (S) Info over de program ma's die aan deze imiversiteiten gevolgd kunnen worden is eveneens verkrijgbaar bij bovenvermelde coördinator ORIËNTATIE VTW

Het eerste coUege van deze cursus vmdt plaats op WO II mei van 11 10 12 50 uur m PZ 208 BOW Studenten die m 1993 tentamen 'Organisatie-analyse' hebben gedaan kunnen alsnog een tentamenbriefje invullen en inleveren bij mevr drs I Neven, secr S 155

FACU LTEIT RECHTSGELEERDHEID KEUZEVAKKEN STRAFRECHTSWETENSCHAPPEN Dl 3 mei a s wordt vanaf 17 40 uur in AZ 6 een voorlichtingsbijeenkomst gehouden waarbij door de docenten van de strafrechtelijke keuzevakken mfor matie wordt gegeven over de betreffen de vakken Na afloop is er, onder genot van een drankje, gelegenheid met de docenten verder te praten STRAFRECHT B (DEELTUDSE OPLEIDING)

Zoals m de studiegids reeds was gepland worden de kolleges strafrecht B met gegeven op do 5 mei maar op wo 4 mei De op do 12 mei geplande werk kolleges van strafrecht B worden verplaatst naar wo 11 mei van 18 45-20 30 uur in de zalen SZ 21, SZ 23, SZ 25 en SZ28 KEUZEVAK HUWELIJKSVERMOGENSEN ERFRECHT

De deelnemers aan dit keuzevak wor den dringend verzocht contact op te nemen met mw I Smit, B 1007 tel 662281 INTERNATIONAAL PRIVAATRECHT I

In aanvulling op c q ter verdieping van het voorgeschreven boek van L Strik werda en van hetgeen op de colleges aan de orde is gesteld en/of uitgedeeld dient u de volgende nrs uit het Studiemate naai IPR te bestuderen uit deel I (6e druk) de nrs H 13, H 14 H 29, K 22, M 10, M 12, M 19, en N IS, uit deel II (6e druk) de nrs A 4 A 14, A 15, B 14, B 15, B 17 B 29 B 39 C 6 en C 21, uit deel m de nrs B 19 B 22 B 25, B 29 B 33 en 34 ('), B 36, B 46, B 58, B 63, B 65, E9 en E 12 CONGRES VERANDEREND VADERSCHAP Aan de sociale faculteit wordt van 24 t/m 26 mei het congres Veranderend Vaderschap gehouden De traditionele

vaderrol staat m veel westerse landen ter discussie Demografische, sociolo gische, juridische en biomedische ontwikkelingen hebben bijgedragen tot nieuwe opvattingen over het vader schap De 2e dag, 25 mei, staat m het teken van sociale en psychologische aspecten van biomedische en jundische ontwikkelingen van het vaderschap waarbij veel ruimte voor discussie is gecreerd In de ochtend een lezing door dr Paul Vlaardingerbroek (KUB) 'Fatherhood and the law m a modem society Co-referent dr Carol Smart (Un of Leeds) In de middag een workshop door dr Rosella Palomba (Inst di Ricerche suUa Popolazione Roma) 'Father rights and duties A comparative ana lysis in the european policy framework' Co-referent dr Nora Holtrust UvA) Inschrijfkosten (mcl lunch) f 25 voor studenten en f 150, - voor overige deel nemers Inschr bij Els Verhoeven, secr vakgroep MTO, S 171, tel 662544 WINTERCOURSE BELASTINGRECHT

De vakgroepen Belastingrecht en Fis cale Economie organiseren ook in het komende studiejaar weer een winter course De doelstelling van deze wm tercourse is om studenten van verschillende Europese universiteiten gedurende een intensieve werkweek met elkaar te laten discussieren over de fiscale aspecten van 'anti-misbruik wetgeving' De discussies zullen plaatsvin den aan de hand van door de studenten gehouden referaten en gemaakte werkstukken Voor dit unieke samenwerkingsproject vragen wij gemotiveerde studenten (m/vj (zowel fiscaal juristen als fiscaal economen) die zich m de laatste fase van hun academische studie bevinden Wij bieden een intensieve persoonlijke begeleidmg en de mogehjk heid internationale contacten te leggen De werkweek zal worden gehouden m mrt 1995 en worden georgamseerd door de Un in Panjs Deelname aan de wmtercourse is scnptie-vervangend Door dat voor deze wmtercourse slechts een beperkt aantal studenten geplaatst kan worden, betekent aanmelding met automatisch dat uiteindelijk ook kan worden deelgenomen N a v de aanmelding zal een gesprek worden gevoerd met een van de begeleidende docenten Daarna zullen de studenten worden aangewezen, die uitemdelijk m de wmtercourse participeren De deelnemende universiteiten zijn Un Hamburg (prof dr A Radler), KU Leuven iprof dr F Vamstendael), Queen Mary College Un of London (prof dr D Williams), 1 Un de Paris LX-Dauphme (prof dr C David), KUB (prof dr P Essers) Op het secr van het FIT (B 924) kun je een inschrijfformulier afhalen Dit formulier moet uiterlijk 15 juni a s worden m geleverd bij dr G M M Michielse (B 913) Inf bij hem (013-662225) of bij prof dr P H J Essers (013-662734) RESPONSIECOLLEGE HANDELSRECHT A (+ FISCALISTEN)

Dit college vindt plaats op wo 11 mei van 15 30 21 00 uur op een nog nader te bepalen plaats U kunt vanaf 4 mei de te bespreken casus afhalen bij mw I Smit, B 1007 Tevens kan dan de plaats van het college worden bekend gemaakt Van 15 30-18 00 uur wordt behandeld de casus over failhssements recht en van 18 45 21 00 uur de casus over handelskoop Men wordt geacht de casus voor het responsiecollege te heb ben voorbereid EXTRA HOORCOUEGE PRIVAATRECHT

Vanwege de verplaatsing van twee col leges privaatrecht B van vr naar do wordt er een extra college ingelast ten behoeve van die studenten die op 21 en/ of 28 april verhinderd waren De stof van het 2e en 3e hoorcollege privaatrecht B2 wordt op vr 20 mei op een nog nader te bepalen plaats nogmaals in een extra hoorcollege aan de orde gesteld Tijd en plaats worden bekend gemaakt via KUB-gids en op de werkgroepen

FAC U LTEI T LETTEREN TAALVAARDIGHEID NEDERLANDS DOCTORAAL gastcollege verplaatst naar 29 apr, laatste college plenair op i 1 mei, 14 45, SZ25 inleveren opdracht module mstruktie tekst voor 9 mei 11 00 uur ORIËNTATIE OP ONDERWIJS EN BEROEP (OO&B)

Op 29 apr van 10 00 14 30 uur vmdt in SZ 17 een voorlichtingsbijeenkomst

plaats over de afstudeemchtmgen en de beroepsperspectieven van het nieuwe curriculum TOETSREGELING PROPEDEUSE

Raadpleeg Kublib (lokale informatie, onder meuws) Hierm vmd je uitgewerk te informatie over de toetsregelmg van de propedeusevakken INFORMATIEWETENSCHAP

Wil de studente die mijn takenboek deel I van de cursus Informatiewetenschap heeft geleend, dit a u b komen omruilen' Prof dr H Bunt, kamer B 311 TEKST 'DIPLOMA'

Op verzoek kan op het diploma worden aangegeven dat Taal- en Cultuurstudies de nieuwe naam is voor Taal en Lite ratuurwetenschap INHAALCOLLEGES

Op 2, 3 en 4 mei kunnen uitgevallen colleges worden ingehaald De roosters, bestemd voor deze dagen, hangen vanaf 27 april aan de borden bij Onderwijszaken LETTERENBEURS 1994

Om studenten te stimuleren een deel van hun studie in het buitenland te vervullen stelt de Letterenfaculteit jaar lijks een beurs van f 3000,- ter beschikking voor het beste reisplan Info bij Demse Lmdenau, B 205 STAGE IN HET BUITENLAND

Voor stage en studie in het buitenland kun je een beroep doen op het Interna tionalisermgsfonds van de Letterenfaculteit Dien je aanvraag voor het tweede kwartaal, uiterlijk 29 apr m Info bij Demse Lindenau B 205

VACATURES Vacatures, geplaatst In Univers, zijn uitsluitend bedoeld voor werknemers van de KUB.

Bij de vakgroep Bednjtseeonorme sectie Algemene bedrijfseconomie is plaats voor enige STUDENT-ASSISTENTEN

Taak Het verzorgen van werkcolleges bedrijfseconomie voor le-jaars.

Functie eisen 3e jaars of S E ) goede kennis van de bedrijfseconomie, belangstelling voor het enthousiasmeren en stimuleren van werkgroepen Aanstelling I dag per week gedurende 3 maanden in het Ie semester van studiejaar 1994/1995 Reageren brieven met c v en cijferlijst voor 17 mei 1994 t a v drs A Plaisier, B 539, vakgroep Bednjfseconomie, Pb 90153, 5000 LE Tilburg BIJ het Instituut voor Taal en Kermistechnologie is er plaats voor een tewerk stelling van een STAGIAIRE M / V

vacaturenummer 810 039 De omvang van de tewerkstelling zal 1,0 fte (full-time) p w bedragen voor een periode van 6 maanden Werkzaamheden evaluatie programmatuur projectbe heer opzet tijdsregistratiesysteem opzet en implementatie projectbe heerssysteem Functie-eisen verplichte vakken studie Bestuurlij ke Informatiekunde met positief resultaat afgerond De vergoeding voor deze functie bedraagt max f 300, - bruto p m indien fuU-time werkzaam Inl kunnen worden ingewonnen bij prof dr J Segers, organisatie-deskundige ITK, tel 013 663060 Uw schnftehjke soUicitatie dient u voor 12 mei a s te richten aan de heer drs Th van den Hoek, secretaris van de Faculteit der Letteren Pb 90153, 5000 LE Tilburg, o v v het vacaturenr Het universitaire beleid is gericht op het m dienst nemen van een groter aantal nouwen gehandicapten en leden van etnische mmderheidsgroepenngen Zij worden daarom uitdrukkeliik uitgenodigd te solliciteren

lUNIVERSHil

28 april 1994

MEMO STUDENTEN DE KOFFER

Umversiteitstheater De Koffer brengt op vr. 6 en zo. 8 mei de eindproduktie 'Naar Othello'. Het stuk staat onder regie van Sandra Broekmans. De voorsteUing vindt plaats m 't Duveüiok, St. Josephstraat 133, Tilburg. Aanvang; vr.

21.00 uur, zo. 15.00 en 21.00 uur. Entree: f 7,50. Kaarten zijn te reserveren bij de Koffer onder 013-663228, s.v.p. naam en aantal duidelijk inspreken op het antwoordapparaat.

VITE

Vite zoekt weer nieuwe actievelingen!

Heb je zin om je eens internationaal te oriënteren kom dan eens langs op de Vite-kamer, R 15, of kom langs de stand in gebouw A. We hebben nog plaats m de congrescommissie, de excursie- en de redactiecommissie. Ook zoeken we nog een aantal personen die het wel zien zitten een verre reis te organiseren. Nog een beetje drempelvrees? kom dan eens gezellig langs op een van onze activiteiten. Do. 28 apr. is er een interessante Midden-Oosten lezing over de verhoudingen tussen Israël en de PLO, dit zal zeker een leerzame discussie teweeg brengen tussen de afgezanten van beide partijen, 's Avonds is het tijd voor ontspanning op een gezellig internationaal feest met als thema Indianen.

We hopen veel geïnteresseerden en natuurlijk ook veel leden tegen te komen.

MAK

Mentoren gezocht!

Ben )i) gaaf, gek en dol? Ga dan ook als mentor uit je bol. M.a.w. meld je aan als mentor voor het introductiekamp van de economische faculteit van 241/ m 26 en 26 t/m 28 aug. en voor de TIKweek van 16 t/m 20 aug. Informatie en inschrijving: MAK Economisch Mentoraat kamer B 320.

AEGEE

Wil ie veel van Europa zien? Wil je Europeanen en hun verschillende culturen leren kennen? Wü je kortom met een verbreede horizon )e studietijd uitkomen? Word dan lid van Aegee-Tilburg. Aegee is de grootste Europese studentenvereniging met meer dan 15.000 leden in meer dan 160 steden.

Via dit netwerk kunnen studenten tegen zeer geringe kosten in contact komen met andere studenten m heel Europa. Via deze contacten wordt je in de gelegenheid gesteld kennis te maken met de verschillende culturen en inzichten die er binnen een verenigd Europa bestaan. Dit doel wordt bereikt door het organiseren van allerlei evenementen op Europees nivo zoals congressen, summer universities en nog veel meer.

Kom voor een overzicht van al deze aktiviteiten eens langs op onze kamer (R3). Ook op lokaal Tilburgs mvo organiseert Aegee vanalles: wo. 4 mei: Slotborrel: bingo'en in Kandinsky vanaf 22.00 uur. Natuurlijk is er elke wo. av. borrel in café Kandinsky.

POLIS

Vandaag (28 april) is het zover. Het First-Swinging-Worldfamous Gala of the Year barst over een paar uur los in 'VUla de Vier Jaargetijden'. Haal je gala-jurk of je rokkostuum of smoking uit de kast. Er is te veel om op te noemen maar er is in ieder geval casino, band en buffet. Veel plezier. VIPPS organiseert op 3 mei een sportdag. Schrijf je in per team van 6 personen in Rl 1 of alleen. Kosten per team f 15,- of individueel f 2,50. Geplande sporten: volleybal, voetbal, basketbal en nog veel meer. Inschrijven kan tot en met vandaag (28 apr.). Locatie: Sportcentrum, aanvang 11.00 uur tot ± 16.00 uur. 's Avonds om 19.30 uur is er BBQ in l'Industrie en aansluitend feest met de band 'Package Deal'. Kaarten voor de BBQ en het feest zijn nog op 28 en 29 apr. te koop van 12.00 tot 14.00 uur in KKS. Kosten voor de BBQ bedragen f 15,Voor het feest betalen leden f 3,-; niet-

leden f. 3,50 en aan de deur kosten kaarten f. 4,-. Op 10 mei is er weer een borrel m 'De Wereld'. De Pohs Introcie. zoekt mentoren voor de Intro'94 op 26, 27 en 28 aug. 'Sollicitaties' kun je afgeven in Rl 1, postbakje van de kampcie, voor 12 mei. EHBO'ers en muzikale klanten hebben voorrang! Let op hertentamens. Sportievelmgen, je kunt je nog opgeven voor de Lauwersloop op 28 mei bij Myrthe tel. 441905. R U is op ma., wo., do. open van 13.00 tot 15.00 uur, di. van 12.30 tot 14.30 uur. Wie geen nieuwsbrief heeft, kan er één ophalen m R i l . Je gelooft het misschien niet, maar er zijn nog steeds leden die geen jaarboek hebben opgehaald. Wil je alle leden van de zomer een kaartje sturen, dan is het jaarboek essentieel. Hoor jij daar bij, haal het dan op in Rl 1!

VIDAR

Ga do. 28 apr. nog een keer helemaal uit je bol voor de tentamens op het grootse slot-feest met drive-irm disco 'Funky Town', georganiseerd door de Akcie. Tevens vanaf deze week iedere donderdag open roeimiddag, ook voor ploegen die niet compleet aanwezig kunnen zijn, deze worden samengevoegd. Je kunt dus altijd roeien! Iedere do. wordt er op de loods gekookt, inschrijven kan tot 16.00 uur. Ook wordt er vanaf deze week skiff-instructie gegeven door ervaren instructeurs op WO. vanaf 19.00 uur. In de tentamenperiode zal de bar op do. av. geopend zijn. Za. 7 en zo. 8 mei zijn de Hollandia wedstrijden op roeibaan Beekse Bergen.

Kom allemaal kijken, meefietsen en aanmoedigen. Za. 21 mei en zo. 22 mei zijn de ZRB lustrumwedstrijden. Ook op deze nationale wedstrijd zullen alle Vidarploegen de strijd aanbinden met de rest van roeiend Nederland.

VERSOT

Vanavond zal er een voorlichting gegeven worden over het 'hoe en wat' van afstuderen. Naast een aantal algemene punten zullen ook een paar studenten aan het woord komen die bezig zijn met

hun afstudeeropdracht. Wanneer je jezelf dus al een tijdje afvraagt hoe je dat laatste deel van je studie nu moet gaan afronden, kom dan vanavond om 19.30 uur naar SZ 1.

KON-TEKST

Op di. 3 mei a.s. weer het jaarlijkse KonTekstetentje. Deze keer gaan we naar restaurant Sonar Bangla, waar we ons zullen laten verrassen door Bengaals/ Nepalese specialiteiten. Nu al trek?

Schrijf je dan vöör 26 apr. in op de lijst in de gang bij Bureau Onderwijs, 2e verdieping gebouw B, of op de KonTekstkamer, R6. Op de hjsten vind je ook informatie over de samenstelling van het menu, de prijs en de aanvangstijd. Wees er snel bij, want vol=vol! Na het etentje begint om 21.30 uur het Letteren Emdfeest in café De Wereld.

Maak je zelf muziek? Laat ons dan hefst zo snel mogelijk weten of je zin hebt om mee te spelen of te zingen m de letterenband. Let voor nadere informatie op de posters in gebouw B of bel Bas Jongenelen: 442996 of Yvette van Eekelen: 433476.

INTEGRAND

Op dit moment zijn wij actief bezig om ons studentenbestand te vergroten. Per jaar komen ongeveer 110 tot 120 studenten via Integrand aan een tijdelijke werkopdracht of stage, soms met doorgroeimogelijkheden. Ook net-afgestudeerden komen tot één jaar na afstuderen in aanmerking voor een opdracht via Integrand. Welke studie je doet maakt niet uit, want voor elke richting hebben we opdrachten. Denk je dat je in staat bent om zelfstandig een werkopdracht te vervullen en hen je goed gemotiveerd, kom je dan gratis inschrijven bij ons en wie weet hebben we voor jou binnenkort een praktijkopdracht of stage. Voor een bedrijf m Breda zijn we op zoek naar een commerciële student met kennis/vakken op kwaliteitsgebied. Het bednjf houdt zich bezig met verzekeringen, makelaardij en financiële dienstverlening en wil zich

klaar gaan maken voor de ISO-9004 certificering. De student zal de intervieuws met de personeelleden moeten gaan houden, en per module de procedures vastleggen (ISO-handboek). De student zal ondersteund worden door een adviesbureau dat gespecialiseerd is in ISO. MAKUB YOUR MIND!

Vandaag volgt de uitsmijter van het semester. De vele facetten van sportmarketing zullen worden belicht. Vanaf 19.00 uur zullen in AZ 112 respectievelijk aan bod komen: dhr. Amiabel namens Trefpimt (Sportsponsoring), de Marketingmanager van Nike Nederland en Arie van Eijden namens Ajax. Deze avond zal afgesloten worden met een forumdiscussie. Entree: f 3,50 voor leden en voor niet-leden: f 5,-. Voor de reis naar Polen is de MAKUB nog op zoek naar iemand, die de commissie wil komen versterken. Bovendien kunnen er nog enkele mensen mee, die willen afstuderen op het Polen-project. Deze reis zal rond april 1995 plaatsvinden.

Bovendien heeft de MAKUB nog een aantal actieve leden nodig om een paar leuke activiteiten te organiseren. Ook start de MAKUB nu al met het zoeken naar mensen, die vanaf eind aug. zitting willen nemen in het bestuur van de vereniging. Het gaat dan om de plaatsen van voorzitter, externe P.R. en secretaris. Als je interesse hebt ben je van harte welkom om langs te komen op de MAKUB-kamer (R 25) tussen 10.00 uur en 12.00 uur.

PSF

Do. 28 apr. is het weer U-raad. Iedereen is welkom op de publieke tribune in de Ruth Firstzaal vanaf 13.30 uur.

Kom en beslis zelf wie hier de studentenbelangen het beste behartigt. Wij durven de confrontatie aan! Wil je meer informatie of je wil zelf actief worden m de (KUB)politiek; je bent altijd welkom op de PSF-kamer R-40, tel. 662075.

Wij bieden tien milie voor e e n subliennesciïptie 10000 i Tienctaiyen' '

Maakméérvanjeafstudeerscriptieen ding m e e naar de A X A Equity & Law Studieprijs. Je kuntereenfantastische summercourseaaneen buitenlandse universiteit of Inogescinool m e e winnen. Of een aanzienlijkgeldbedrag, dat je aan een studieproject kunt besteden.

Watzijn de voorwaarden? Jestudeert aan een instelling voorwetenschappelijk onderwijs, H B O of NIVRA en bentvoor 1 augustus 1994 nog geen

29 jaar. Daarnaast behandeltje scriptieeen vraagstukdattoepasbaaris in depraktijkvan definanciële dienstverlening. Financiële dienstverlening omvatalledienstverlenendeactiviteitenophetterreinvangelden risico, die o p professionele basis door personen of organisaties worden verricht.

Meerweten?Vulclansnelonclenstaande bon in voormeer informatie(folder, reglementen aanmeldingsformulier) en sla munt uitje afstudeerscriptie.

r I I I I I I

Naam Adres Postcode/Woonplaats

EQUITY 'StuurvoorinformateoverdeStudiepnjsdezBbonaan: l AXAEquity&LawLevenswerzekenngenN V . ;-Antwoordnummer61 2501VC Den Haag, (geenpcstzegelnodig)

nummer drie in Europa

A X A E q u i t y & L a w L e v e n s v e r z e k e r i n g e n N V , K o r t e V o o r h o u t 2 0 , 2 5 0 1 C X 's G r a v e n t i a g e , t e l e f o o n ( 0 7 0 ) 3 4 2 3 2 1 1 , fax ( 0 7 0 ) 3 4 2 3 2 8 6

Met het instellen v a n d e z e studieprijs wil A X A Equity & L a w het o n d e r z o e k o p het b r e d e terrein v a n d e financiële dienstverlening b e v o r d e r e n

^

m/v

28 april 1994

lUNIVERSjfl

STUDENTEN EFACT

Op 28 apr. vindt er een excursie naar de Ruyter plaats.(dochter CSM). Onder­ werpen die besproken worden zijn; rol van het moerderconcem, produktont­ wikkehng en produktpositionenng. De Lezmgen­en Organisatiespel­commis­ sie IS op zoek naar nieuwe commmis­ sieleden Ook kunimen we nieuwe re­ dactieleden gebruiken voor onze peno­ dieken 'Defacto' en 'Le Facteur' G eïn­ teresseerden kunnen zich melden op de Efact­kamer of gewoon even bellen: 662991.

OLOF

In verband met de tentamenperiode mei/)uni is de komkommertijd inge­ gaan. Dit houdt m dat de sociëteit 's avonds alleen di. wo. en do geopend is.

Do. 28 apr. orgamseert het dispuut Alea lacta een mixed softball toernooi op de sportvelden nabij het Willem­D stadi­ on, 's Avonds een knallend feest ter sociteite. Omdat Hare Majesteit de Koningin der Nederlanden Beatrix van Oranje Nassau wederom op 30 apr. haar verjaardag viert, orgamseert dispuut A­ One het grootse Oranjefeest op de loca­ tie 'Fabnekstraat 3'. Aanvang 16.00 uur. Dl. 3 mei vindt een waanzinnig open feest plaats in sociëteit Asgard.

Om de tentamenperiode mei/juni op gepaste wijze m te luiden, organiseert de Akcie. een onstuunig pré­tentamen­ feest met onder andere wrede hard Corps­disco. Omdat het Tilburgs Studenten Corps ook tweedejaars stu­ denten wil overtuigen van de goede kanten van het lidmaatschap van het Corps, zijn ook met­leden van harte hierbi) uitgenodigd. Entree op vertoon van studentenkaart/collegekaart. Vr. 13 mei kuimen leden van het T S.C. sterk gesubsidieerd door de Stichting Vrien­ den van Olof naar een voorstelling van het Koninklijk Ballet van Vlaanderen.

De musical 'Jesus Christ Superstar' heeft grote dramatische spankracht en wordt voortgestuwd door dynamische, vitale muziek, met als contrapunt in­ tieme momenten Kaarten voor deze 'pop'musical zijn a f 7,50 tot vr 29 apr. te reserveren bij De Senaat. Tenslotte dit: m verband met de vroege societeits­ avond de eettafel iedere di. om 19.00 uur precies voor f 5,~ een drie­gangen­ maaltijd en op do. een luxe maaltijd voor f 7,50.

TSO

Laatste collegeweek? Ook de laatste week om nog te gaan stemmen Hier­ bij wilt TSO iedereen oproepen om m ieder geval te gaan stemmen. TSO: De beste raad voor studenten!

werk. ThmkTank heeft een ideëel doel: het stimuleren van het kenmsmtensie­ ve ondernemerschap In het ledenbe­ stand bevinden zich ondernemers, m­ trapreneurs, student­ondernemers en natuurlijk studenten Deze combmatie van doelgroepen zorgt voor een klunaat waarin kennisoverdracht en ideeën omtrent het ondernemerschap en con­ tacten met potentiële partners, klanten en financiers op een zakelijke maar ook informele wijze tot stand komen.

Thmktank Tilburg biedt dan ook een aantal diensten aan waaronder het maandelijkse ThmkTank Forum. Tij­ dens dit forum geven ervaren sprekers hun visie over verschillende aspecten van het ondernemerschap, toegelicht vanuit de praktijk. Verder beschikt Thmktank Tilburg over een HelpDesk.

De HelpDesk is een adviesorgaan ten behoeve van de leden van TTT. Thmk­ Tank zoekt nieuwe bestuursleden met visie en enthousiasme, die bereid zijn om ongeveer een dag per week zich m te zetten voor onze vereniging. Na een mwerkperiode kurmen de nieuwe be­ stuursleden vanaf aug/sep zelfstandig zitting nemen m het bestuur. Het mag duidelijk zijn dat dit een ideale kans is om bestuurservarmg, kennis, ideeën en contacten op te doen. Voor meer infor­ matie en om kennis te maken met ThmkTank Tilburg is er op 9 mei een kennismakingsborrel in Villa de Vier Jaargetijden Aanvang 20.45 uur. Je bent van harte welkom. Mocht je eerder contact met ons op willen nemen dan kan dat op onze kantooruren' ma, di, do van 13.00 tot 16.00 Telefoon: 013­ 433709 PRIORITIJD

Dl 3 mei wordt er een sportdag geor­ gamseerd met de (V)IPPS, wil je komen kijken, kom dan langs' De sportdag wordt m het sportcentrum gehouden.

Sporten waaraan wordt deelgenomen zijn: voetbal, volleybal, hockey, basket­ bal, estafette en touwtrekken. Teams van 6 personen nemen het tegen elkaar op en de winnaars wacht een aangena­ me verrassing. Dit zal later op de dag gevolgd worden door een barbecue m de tum van L'Industne, die begint om 19.30 uur Kaarten hiervoor zijn m de voorverkoop verkrijgbaar voor f 15,­ vanaf ma. 25 apr. t/m vr 29 apr in de koffiekamer van gebouw S. Deze spetterende dag zal worden afgesloten met een knallend emdfeest in l'Indus­ trie, aanvang 21.30 uur, waarbij de ge­ zellige cover­band 'Package Deal' speelt. Do. 1 en vr 2 sept is er weer een mtrokamp. Donderdagavond is er een barbecue en feest, waar alle VTW­ ers van harte welkom zijn, om elkaar voor het begin van het nieuwe studie­ jaar weer te zien en de nieuwe studen­ ten te ontmoeten. Dit alles vmdt plaats op Kampeerboerderij 'De Heikant' in Berkel­Enschot

SBIT

PLATO

Op 28 mei zal er weer stagetunmg zijn m lokaal AZ 117 om 16.00 Voor sport­ mensen IS een toenooi waar je voor kunt aanmelden namelijk het WISO­ SPIN toemooi. Er zijn nog steeds lus­ trum­ en congresbundels verkrijgbaar op de SBIT­kamer en nu ook de BIK­ MAG­bundels. Dringend wordt er ge­ zocht naar organiseertalent voor de Landelijke BIK­dag.

Voor meer informatie kan je natuurhjk altijd terecht op het spreekuur van 13 00 tot 14.30 op elke gewone werkdag

Vanavond, do 28­4 organiseert jaarclub Pluto het voorprogramma voor het uit­ stapje naar Demos. Ma 1­5 organiseert jaarclub Last Mmute de lezing 'Leven met AIDS'. Zorg dat je om 20.30u aan­ wezig bent, want daarna gaat de zaal dicht en kom je er met meer in. Ben er dus op tijd, want dit mag je met mis­ sen. Dl. 3 mei kun je je pool­kwalitei­ ten laten zien bij Radeloos' Pooltoer­ nooi Schnjf je m op het pand met teams van 3 en kom naar de Poolcomer in de Molenstraat 13. Na afloop een gratis fust Bovendien is voortaan elke zondag Thuiskomavond, wat inhoudt: bier en fns 1 piekie. Voortaan 's zondagsavonds dus meteen uit de trem even naar Plato om daar je weekendbelevenissen te delen met je mede­Platonen.

ICHTUS-TILBURG

Ichtus­Tilburg is een christelijke stu­ dentenvereniging van 30 personen Naast de wekehjkse knngavond waann met elkaar van gedachte gewisseld wordt over een stuk uit de bijbel orga­ niseren we ook een volleybaltoernooi, een weekendje London en andere ont­ spaniungsactiviteiten. Denk jij ook wel eens na over geloven, wil je weten hoe andere studenten daarmee omgaan of ben je gewoon nieuwsgierig naar wat we zoal doen, kom dan gerust eens langs. Of bel Wilbert 662324, Annemie­ ke 438465 of Theo 637744.

THINKTANK

ThmkTank is een netwerk van en voor (startende) ondernemers. In 1988 werd in Amsterdam de vereniging opgezet door een aantal studenten die te wei­ nig feedback kregen op hun onderne­ mende ideeën. ThmkTank werd voor de creatieve en ondernemende student opgericht. Het idee vond weerklank m diverse andere umversiteitssteden waar­ onder Tilburg. Smds mei 1993 is Thmk­ Tank Tilburg actief en maakt deel uit van het sterk groeiend landelijk net­

STUDENTENZAKEN BEPERKTE OPENINGSTIJDEN STEUNPUNT STUDIEFINANCIERING

Vanaf 1 jan. 1994 is het Steunpunt Stu­ diefmancienng in Tilburg formeel op­ geheven. De balie van het Steunpunt blijft t/m 18 mei geopend van 10 00­ 12.00 en van 14.00­16.00 uur. Vanaf 24 mei a.s. zal door het Steunpunt Breda een beperkte balieservice onderhouden worden voor studenten van de KUB en het het Hoger Onderwijs in Tilburg Deze balie blijft in het Informatiecen­ trum van Studentenzaken (N24) en zal geopend zijn op ma , di. en do. van 13.00­16.00 uur. Het dichtsbijzijnde reguliere Steunpunt (dagelijks geopend van 10.00­12 00 en van 14.00­16.00 uur) is m Breda t.o. het Centraal Station.

Vanaf 14 mei wordt het telefoonnum­ mer van Steimpunt Tdburg opgeheven.

Daarna kun je o.a. via het landelijke n u m m e r 06­3991139 dagelijks van 09 00­16.30 uur het dichtstbijzijnde Steunpimt of een Steunpunt wat op dat moment vnj is bereiken. Voor algemene vragen over studiefinanciering alsme­ de voor brochures en aanvraag­ en wij­ zigingsformulieren blijf je in het Infor­ matiecentrum van Studentenzaken (zie boven) terecht kunnen.

UITSTROOMBEGELEIDING

In het kader van de uitstroombegelei­ dmg zijn er nog 3 bijeenkomsten die voor deelname open staan Informatie­ dag over solliciteren , 26 mei, 09.30­ 16.30 uur; loopbaanplannen en kiezen, 27/5 3/6 10/6, 13.30­16.00 uur; psycho­ logische tests en assessmentcenters, 18 mei, 13.30­16.00 uur. Voor meer infor­ matie en aanmelding kun je terecht m het Informatiecentrum.

TALENCENTRUM SPREEKUUR

Dagehjks van 10.30­12.00 uur en 13.00­ 14 00 uur, kamer B 228.

Overzicht cursusaanbod eerste semes­ ter 1994/1995 Arabisch voor gevorderden; duits; eng­ hsh for the Future; frans algemeen, frans voor economen I; frans intensief, russisch basiscursus, spaans voor begm­ ners; spaans voor gevorderden, notule­ ren, scriptiepracticum Inschri]ving De inschrijving begint op maandag 30 mei om 09.00 uur en is alleen mogelijk op vertoon van je KUB­kaart. N.B.­ te­ lefonisch en/of schriftelijk mschrijven 15 met mogelijk. Voor meer informatie over deze cursussen is er vanaf half mei een folder beschikbaar bij het secreta­ riaat van het Talencentrum (B228).

WETENSCHAPSWINKEL Nieuwe vragen/vacatures voor onder­ zoekers De Wetenschapswinkel biedt de moge­ lijkheid om ervarmg op te doen met de analyse van praktijksituaties door on­ derzoek te verrichten voor maatschap­ pelijke groeperingen Wij bieden hier­ bij ondersteuning en faciliteiten aan.

Ben je op zoek naar een onderwerp voor een afstudeeronderwerp, vnje studie opdracht, leerproject of scriptie, kom dan eens langs. Hier volgt een aantal onderzoeksvragen: Samenwerkingsverband Nkruma Eind­ hoven Belastmgteruggave en bijstand. Wat is de goede berekeningsmethode met name netto/bruto berekening' Gezocht: student belastingrecht Centrale Bewonersraad Aert Swaens Veldhoven Woonkostenonderzoek tussen koopwo­ ningen en huurwoningen m dezelfde categorie in Veldhoven.

Gezocht' student economie Redactie parochieblad Heikruit Waal­ wijk Onderzoek naar de gelezenheid/lees­ baarheid van het parochieblad Heikruit.

Gezocht student letteren Huize Nazareth Best Welke vraag naar zorgverlening hebben de bewoners van de aanleunwoningen van Huize Nazareth in Best?

Gezocht student gezondheidspsycho­ logie, marketing Stichting Tandem­West Nijmegen Waaruit bestaat de vrijetijdsbesteding van de groep kmderen m de leeftijd van 4­12 jaar (basisschool) voor het stads­ deel West­Nijmegen?

Gezocht: student vnjetijdwetenschappen Als je interesse hebt m een van deze vragen of je wilt weten welke andere vragen er nog liggen bij de Weten­ schapswmkel, kom dan eens langs bij de Wetenschapswinkel, G ebouw S. Onze coordinator bemiddelmgen Ricus Timmers, kamer S 5, zal je graag ver­ der helpen Je kunt ook bellen (013­ 662819).

Anneke Brassmga woont op dit mo­ ment m Zutphen. Naast veel vertaal­ werk van zowel romans als poëzie, debuteerde zij m 1985 als dichteres met het bibliofiel uitgegeven, Brassinga's debuut, waar zij m hetzelfde jaar de Trevanianpnjs voor ontving. Rem Bloem, geboren en getogen Amsterdam­ mer. Hij IS naast dichter, ook filmer, essayist en vertaler. Is onlangs door li­ terair criticus Cyril Offermans tot ambassadeur van gedurfde poëzie be­ noemd. Enk Spmoy, woonachtig in Leuven, is redacteur van het tijdschrift Yang. HIJ knoopt aan bij de traditie van Paul van Ostaijen waarover hij ook een proefschrift aan het schrijven is Naast deze voordrachten is een uitge­ breide expositie te bezichtigen van een dertigtal portretten van Vlaamse en Nederlandse dichters. De tekeningen zijn gemaakt door Peter Polderman Bij elk portret is één gedicht van de betref­ fende dichter ingelijst. Deze zijn gese­ lecteerd door de Kunstclub van de KUB en Jan Schoolmeesters (bibliothecaris filosofie en letteren KUB) Er zijn o.a. portretten te zien van Carla Bogaards, Anna Enquist, H.C. ten Berge, Willem van Toom, Elma van Haren.

Programma Do 19 mei, 13.15­14.30 uur, aula­foyer Eddy van Vhet, Anneke Brassinga, Rem Bloem en Enk Spmoy dragen gedichten voor uit eigen werk. Presentator Karel Soudijn, psycholoog KUB. Van 10 mei t/m 30 juni m bibliotheek (geb. L) en aula­foyer: dichtersportretten gemaakt door Peter Polderman.

Expositie Sylvia Saveiioui­schildenjen, gebouw S, t/m 17 mei. Sylvia Savelkoul studeer­ de af aan de kunstacademie m 's­Her­ togenbosch Op de tentoonstelling wordt het 'onderbuikse werk' geplaatst tegenover het werk dat meer vanuit het hoofd ontstond. Het 'onderbuikse werk', zoals Savelkoul het zelf betitelt, heeft een surrealistische mslag; het andere is abstract, meditatief en sensueel in materiaalgebruik.

Fieke Gemtse ­ mode­illustraties, aula­ foyer, t/m 4 mei. In de aula­foyer is een expositie te zien van mode­illustraties die gemaakt zijn door Fieke G emtse.

Mode­iUustraties zijn tekenmgen waar­ in op kunstzinnige wijze een bepaalde sfeer, een accessoire van een mode­ ontwerp uitgebeeld wordt. Fieke G er­ ritse IS m 1992 afgestudeerd aan de Academie voor Beeldende Kunsten 'St Joost' in Breda en heeft o.a covers ver­ zorgd voor een modetijdschrift 'Stich­ ting Eigenwijze Mode Mode & Marke­ ting Mailing' en een proefschrift op wiskundig terrein.

CWL WAAROM F1L0S0RE?

Het Centrum voor Wetenschap en Le­ vensbeschouwing presenteert in de reeks 'ontmoetingen' Waarom fdosofiel Paul Cobben interviewt Arie Leijen, Bert van Roermund en Herman de Regt over persoonlijke en maatschappelijke gronden om te filosoferen Maandag 2 mei, 19.30 uur, toeganggratis.ini 013­ 662043.

BUREAU BUITENLAND Voor de penode tot en met de zomer­ vakantie zal er een aantal wijzigingen plaatsvmden voor wat betreft het dage­ lijks spreekuur van Bureau Buitenland m kamer N 24 Op ma 2 mei a.s. komt het spreekuur te vervallen In de maand juni zal er elke week alleen op di. en do. spreekum: worden gehouden. Gedu­ rende de maand juli zal het spreekuur in gebouw N komen te vervallen. Stu­ denten die informatie wensen te ontvangen over studeren m het buiten­ land kunnen telefonisch een afspraak maken met drs. Thijs van Vugt, kamer A 12, tel 663054.

SPORT STUDIUM G ENERALE DICHTERS IN WOORD EN BEELD

Gedichten spreken voor zich. Maar wie zijn de literaire kunstenaars die poëzie schrijven' In dit programma kun je in woord en beeld kennis maken met een aantal Vlaamse en Nederlandse dich­ ters. Op 19 mei zullen vier dichters voordragen uit hun eigen werk Eddy van Vliet geboren en woonachtig in Antwerpen, waar hij werkzaam is als advocaat. Hij is een van de meest be­ kroonde dichters van de generatie die na de Vijftigers aan het woord kwam.

Astrid (361673). Tijdens de tentamen­ penode is er nog steeds de mogehjkheid om te tenmssen op donderdagavond bel hiervoor Germa (636140) Van 8­16 jum zijn de clubkampioenschappen. Wil je ook mee strijden voor de grote eer om clubkampioen te mogen zijn, geef je dan op bij Martme (438320).

NIKE LADIES RUN

(Women only). Op zo. 1 mei a s is de 'Nike Ladies Run' m Hilversum, een trimloop over 5 kilometer voor dames alleen. G ezamenlijke warming­up op muziek (zoals keep­moving) en plezier staat ver bovenaan. Kosten f 12,50 mcl. t­shirt. Op het sportcentrum hangt informatie. I n t e r e s s e ' Bel Sandra, 421401. Tilburgse studentes, doe mee aan een leuke ervanng!

PARCIVAL ATLETIEK

Parcival, de Tilburgse studentennüe­ tiekveremgmg doet m mei en jum weer mee aan de districtscompetitie en ziet vrouwelijke studentes extra graag ko­ men om mee te doen aan die compe­ titie en voor de gezelligheid. Mannen blijven ook zeer welkom. Lijkt hard­ lopen (korte of lange afstand), spnngen of werpen jou leuk, bel dan eens met Toine (355127) of Sandra (421401) of spreek één van de vele Farcivallers aan.

PENDRAGON

Gezocht .. Dagehjks bestuursleden. Wil JIJ je een jaar lang actief inzetten voor het sportcentrum en haar sporters...?

Kom dan op di. av 3 mei om 20 OOu naar het sportcentrum voor een mfor­ matie­avond m de Pendragonkamer! Of bel voor meer informatie 013­663012.

SLUITINGSDATA/BEPERKT RO O STER

Za. 30 apr., do 5 en vr. 6 mei is het Sportcentrum gesloten.

Het Sportcentrum­KUB is m de Hemel­ vaartvakantie beperkt: d.w.z. Op ma 9, dl. 10 en WO. 11 mei is het Sportcen­ trum open tussen 14.00 uur en 22.00 uur, er zijn geen lessen en trainingen; vrije sport is wel mogelijk en keep moving gaat gewoon door. Op do 12 mei en vr. 13 is het Sportcentrum ges­ loten.

NIEUW ROOSTER

Vanaf ma 2 mei vervallen een aantal lessen/trainingen. In de meeste sporten gaan nog enkele trauungen door tot half juni Meer informatie bij je docent en de concierges. Er is ook een meuw roos­ ter bij de concierges verkrijgbaar (vanaf donderdag 28 apr.).

NSK ATLETIEK

Op 12 en 13 mei (Hemelvaart) vindt het Nederlandse Studenten Kampioenschap atletiek (individueel) plaats m het FBK stadion te Hengelo Inschrijven kan nog t/m 30 apnl bij je plaatsehjke Osso Info: 074­432449 (Mark).

PERIODE 2 T/M 4 MEI MAANDAG

kerriesoep of heldere preisoep peperschnitzel of speklapje met pepersaus snijboontjes of kapucijners patates fntes of gekookte aaidappelcn veg.' peperschnitzel met pepersaus­kapucijners en gekookte aardappelen luxe­ varkensoesters DINSDAG

groentesoep met noedels of tuinkerssoep daging smoor­tjap tjoy­saté­ rijst­kroepock­serocndeng of ardenner gehakt­brmne bonen­ gekookte aardappelen veg. daging smoor van tahoe­ tjap tjoy­rijst­kroepoek­ seroendeng luxe. entrecótc au poivre WOENSDAG

NAUTIKOS

Beste Nautikossers opgelet. Er is weer een gezellige borrel gepland voor do 12 mei vanaf 21.00 uur m l'Industne. Kom je ook' En vergeten jullie met dat de tweede zeilzondag er aan komt en wel op zo 15 mei. Als je mee wilt, vul je even de lijst op het sportcentrum m.

LACOSTE

Do 5 mei heeft Lacoste een uitwisse­ Img met FeUenoord. Deze zal de gehele dag plaatsvinden in Eindhoven. Heb je zm om mee te gaan geef je dan op bij

tomatensoep of bouillon gebakken vis of roomburgei ravigottesaus worteltjes of gekookte aardappelen veg ■ sojaburger­ravigottesaus­ flageolets­gcbakken aardappelen luxe biefstuk champignons DONDERDAG EN VRIJDAG

GESLOTEN

28 april 1994

lUNIVEBSMtl

Mijn naam is Tony Heel Jammer en op een dag heb ik op de vlieghaven van Zaventem een meisje gezien dat 'Good Vibrations' van The Beach Boys aan het mimen was. Zelf ga ik altijd naar Zaventem om afscheidnemende mensen te bekijken. Soms verlies ik daarbij het bewustzijn.

Gemakkelijk het bewustzijn verliezen, dat heb ik al sinds mijn kindsheid. Ik denk dat ik tot nog toe al meer buiten bewustzijn ben geweest dan erbinnen. Volgens de psychiaters heeft het te maken met mijn IQ. Ik heb 190. Dat zit in de familie. Mijn broers hebben ook 190, maar dan samen. Ivo heeft 100, A f l e v e r i n g 14 (Tony) B^^? heeft 90, al kan het omgekeerd zijn, want ik kan Ivo en Bruno niet altijd goed van elkaar onderscheiden.

Nochtans zijn zij bij mijn weten geen tweelingbroers, vooral omdat Bruno een adoptiekind is en Ivo rosse krullen heeft, ofwel omgekeerd. Ze schelen twee jaar in leeftijd, wat je niet meteen aan hen kan zien, tenzij je hun paspoorten zou controleren.

Mijn psychiater zegt ook dat ik te weinig zuurstof in mijn hersenen krijg omdat ik teveel rook. Maar roken is simpelweg erfelijk. Kijk naar mijn broers. Ivo rookt ononderbroken, maar Bruno helemaal niet omdat hij een adoptiekind is. Ik heb het altijd dom gevonden van mijn vader dat hij na mij en Ivo nog een adoptiekind wilde nemen. Maar ook dat is erfelijk: mijn grootouders hebben, toen ze al twee kinderen hadden (Tante Paula en Nonkel Miei) eveneens een adoptiekind genomen. Dat is mijn vader.

russefmans is deze 7Veel<iziel<i

Mijn vader rookt zeker drie pakjes per dag. Mijn moeder mocht vroeger nu en dan eens aan een sigaret trekken. Dat vond ik toendertijd heel lief van mijn vader. Mijn moeder had een IQ van 136. Dat kan weinig lijken, maar dat kon me niks schelen: ik hield evengoed heel veel van haar. Zij hield evenveel van mij als ik van haar. Helaas kon ik weinig van haar liefde profiteren omdat ik zo vaak bewusteloos was. Mijn vader, die haat mij. Ofwel is het omgekeerd. Bruno en Ivo, die haten elkaar. Omgekeerd niet, denk ik.

Ik droom soms dat mijn vader, Bruno en Ivo op Zaventem afscheid nemen van mijn moeder en van mij. En dat ik daarna niet bewusteloos raak.

Mijn psychiater zegt dat ik een Oedipoescomplex heb, maar dat geloof ik niet. Ik wil gewoon mijn moeder beschermen tegen de boze buitenwereld, dat is toch geen Oedipoescomplex? Ik wil ervoor zorgen dat ze haar eigen sigaretje mag roken. Ik wil voor haar een zoon zijn die nooit buiten westen is. Ik wil iedereen naar Zaventem brengen die haar kwaad berokkent.

Zoals vorige week: toen stond ik op Zaventem en in gedachten wuifde ik naar mijn vader en mijn broers, die op het vliegtuig stapten. Naast mij stond mijn moeder. Maar mijn moeder is dood, dus verwarde ik vorige week, naar gewoonte, de onwerkelijkheid met fantasie, ofwel omgekeerd.

Ik stond bijna huilend een sigaretje te roken, en ik keek naar vertrekkende mensen en toen zag ik opeens dat meisje dat 'Good Vibrations' van The Beach Boys stond te mimen. Ik bekeek haar vol bewondering en liefde en ik glimlachte naar haar, en ze glimlachte terug. En ik stapte op haar toe. Maar op dat moment verloor ik het bewustzijn. Toen ik weer bijkwam leek iedereen verdwenen, maar vooral het meisje. Dat vond ik heel jammer. (HB, te Gent)

Ingo Quaedvlieg

Maurice Keulen

Het Koppel

Ze hebben bijna nooit ruzie. Beiden moeten Maurice Keulen (1973) en Ingo Quaedvlieg hard nadenken om zo'n situatie voor de (1974) zijn tapmaatjes in de PUF. Nu zijn ze geest te halen. Ingo, aarzelend: 'Nou, soms niet toevaUig tapmaatjes, want in het echlopen we elkaar in de weg achter de bar te leven zijn ze ook dikke maatjes. 'AI vanaf en dan roepen we wel eens tegen elkaar: de brugklas', vertelt Ingo vol trots. En nu 'Rot op'. Maar dat is meestal voor de gein. kunnen ze nog steeds niet zonder elkaar. Ze Wacht eens, ik weet wat. Weet je nog togen samen naar de Tilburgse universiteit, Maurice, met dat vissen? Nou, Maurice deden samen de propedeuse Economie; nu JVXauirice I C e x i l e n had afgesproken dat hij op een bepaalde doet Maurice nog steeds Economie en Ingo plek bij de Beekse Bergen zou zitten. Hij Beleid & Organisatie, maar ze studeren nog zou in het weekeinde de lokatie doorbelwel regelmatig samen. Ze hielden 't samen I n g o CiuaedAi^lieg len, maar dat deed hij niet. Toen hebben maar drie proeftrainingen uit bij Vidai en vrienden twee uur lang naar hem lopen werken op oproepbasis als kliko-verspieideis.

Dankzij Maurice, die Ingo, nummer vijf op zoeken. Bleek dat hij bij zijn ouders m de wachtlijst van de PUF, als favoriet aanwees, kunnen de twee Limburg zat te vissen.' Een mopperende Maurice: 'En dat moet ik nu ook elke maandag samen werken. Elke maandagochtend staan nog drie jaar aanhoren. Dan weet ik ook nog wel wat. Die ene keer de Limburgers achter de bar in het PUF-café, waar ze samen de klan- dat je bier zou halen, vlak voor een feest en dat je dat niet had geten bedienen, samen de asbakken legen en samen het theewater haald. Toen was ik heel kwaad op je.' opzetten. 'Süpergezellig is dat', vindt Maurice. Ingo: 'Ja, het is Maar Maurice en Ingo vinden elkaar vooral leuk. Maurice: 'Ik begewoon hartstikke leuk om achter de bar te staan, om onze eigen wonder het doorzettingsvermogen van Ingo. Zeker bij tentamens. muziek te draaien.' Voor die muziek hebben ze, zoals het echte Hij gaat net zo lang door tot hij de stof beheerst.' Volgens Ingo is vrienden betaamt, een oplossing gevonden; Ingo houdt namelijk van zijn maatje vooral trouw. 'Hij staat altijd voor me klaar als ik een metal en Maurice draait graag house. Maar soms als Ingo aan de probleem heb. Meestal bespreken we dat probleem in de kroeg met beurt is om een liedje te draaien, dan kan zijn tapmaatje toch niet een pilsje er bij.' de neiging onderdruWcen om te roepen: 'Zet die herrie af.' Ingo: 'Maar 'Maar niet alleen in de kroeg', verbetert Maurice zijn tapgezel. 'Ook van een half uur house word ik ook stapelgek. Maar toch zijn we thuis trekken we wel eens een pilsje open!' echt goede vrienden.'

[Tekst Barbara Snoeren, foto Erik van der Burgt]

—^»-

Verlichting René CasteHjn studeert füosofie en doet dat met verve. Hij maakt ijverig gebruik van de computermogelijkheden die de Tilburgse universiteit biedt, en werkt vaak in het computerlokaal van de wijsgeren of in de bibhotheek. De geavanceerde mogeUjkheden komen hem goed van pas: nu zijn afstuderen nadert, schrijft hij al zijn scripties en werkstukken op de computer.

René Castelijn zit in de bibliotheek. Hij werkt aan de afronding van een scriptie, hij werkt daarom met een euforisch gevoel. In deze eindfase van zijn studie kosten de grote projecten vaak een jaar. Dan is het fijn om het eind in zicht te hebben. Hij bewaart zijn werkstuk even, en ziet op zijn scherm dat hij een overbodige directory op zijn schijfje heeft staan. Hé, weg ermee! denkt hij, en tracht die overbodige, plaatsverspiUende onzin te wissen. Dat lukt niet meteen, en, hé, roept Castelijn tegen een helpdesAmedewerker, help mij, doe dit weg! Zal ik even de rest op c zetten, vraagt Castehjn nog. Nee, zegt de helper, en ramt op wat toetsen.

Goh, daar ziet Castelijn zijn files en directories voorbij vUegen. Gaat dat wel goed? vraagt Castelijn, en de helper zegt van ja.

René Castelijn: 'Ik voelde me erg leeg, ik had het gevoel dat een relatie was verbroken, het gevoel dat er iemand dood was. Ik had een heel erg rotgevoel.' De helper heeft zijn taak uitgebreid, en Castelijns hele schijf gewist. De bijna-afgestudeerde filosoof had op dat ene schijfje een jaar werk staan. Brieven, aantekeningen, werkstukken, scripties, de hele reut. AUes is weg en niemand krijgt iets terug. Bij de helpdesk mompelen de helpers in voor Castelijn onbegrijpeUjke taal naar elkaar over een 'loop in de boot in de /atstructuur', alsof dat de magische toverformule is waarmee het werk terug komt. Nop. De helper zegt, later, dat hij 't heel jammer vindt.

Castelijn: 'Het is zijn schuld niet, en ook wel. Het is mijn schuld niet, en ook wel. Natuurlijk vind ik wel dat hij zijn baan moet kwijtraken. Of iets heel anders moet gaan doen.

'Ik heb die helper een brief laten tekenen waarin staat dat het mijn schuld niet is. Die laat ik nu aan docenten zien. Maar docenten huilen en zweten niet om mijn kapotte schijfje. In het leven sta ik er alleen voor. Het tragische is dat dit werk toch al zo langzaam gaat.

Misschien kan ik drie maanden extra studietijd krijgen van het auditorenfonds. Ik hoop het maar.'

René Castelijn ziet door de ravage heen nu weer een Hchtpimt. Hij kan de ramp relativeren: 'Ik typ weer de hele dag. Het lot heeft een keuze gemaakt. Dat is een fijne bijkomstigheid. Het geeft een prettige nihilistische verlichting, om botweg alles kwijt te zijn. Het is een loutering.' [DvE]

U n i Vfer-sXw^ee