1993 09 30

Weekblad

van

de

Katholieke

Universiteit

luchterdeze das wel eens ^el gewassen lijk van niet n druppeltje and zich aan nijn das. 0/ t^Tijdenshet aandag, toen a besproken zssant trou­ ;e in de aula Hij moet nel n bungelen, mten me ge­ 73 tot net on­ ■.noopje. Een tom. ir waste J ij ]e ne niet dat ;e Anders weet roor je als ;e Nieh

aan

oei

igstuk van de de man zijn ven.Zo'nkle­ niet functio in weten dan Of het moet ■sinds jaar en ; is ontvallen, iden voor het irscheid. Be­ ',en verwijzing 'e peniskokei Ie dessins van status en om­ de persoon te an dat dassen hukken van happen. Van ilden en meet og springende 'onezijnineen nschap. Dam Is hogeropwü or­uitkomené o'nding.maa neer dan dnb­ gaat, komt je 1 wat meev/a­ 1.

■agen om mee nt van de vei­ met een nan­ >pdrukje. Een 'siteit, of het f is natuurhji^ 'A goed. Of ah l is, koop ieti lerst motiefje 1 te korte das kt in zekere ztt ;e, aristocrat!­ ssenisnietno­ g voor tobben Allari

|

30 september

itvervelends eivoorneei­ veepiek voot één keen]e al vijf centi­ e kleur was 1, maar toch Me was, zei huisgenoot, akt van fijn apart gewas­ metdehand iwasmiddel, in gingen ze achtig de ie­

Brabant

f~l

1993

jaargang 3 1

Friese Brabander Mouwen nieuw lid College van Bestuur

'Tilburg kan nu al voorsorteren op gespecialiseerde research­imiversiteiten' Leuke binnenkomer, erg aardig ook. Kees Mouwen is de dag erna nóg onder de indruk van het bezoek waarmee het College van Bestuur van de KUB en de secretaris van de universiteit hem maandag vereer­ den. Die avond reisde het Tilburg­ se gezelschap af naar het vergele­ gen Friese Veenwouden om het nieuwe lid dr. ir. C. Mouwen bloe­ men én zijn aanstellingsbrief te overhandigen.

Daaraan vooraf ging een tame­ lijk vlotte benoemingsprocedu­ re waarin binnen een dikke maand het pleit beslecht werd in het voordeel van de man die momenteel lid en waarnemend voorzitter is van het College van Bestuur van de Hogeschool Leeuwarden, een instelling waarin in de jaren tachtig dertien opleidingen fuseerden. Van de drie kandidaten die het tot de tweede ronde brachten, werd Mouwen unaniem de meest ge­ schikte gevonden. De technisch natuurkundige, die de porte­ feuille van het deze zomer ver­ trokken collegelid Jan van Ber­ kom overneemt, was in Leeu­ warden verantwoordelijk voor zaken als huisvesting, automati­ sering en randvoorwaarden. Hij is daarnaast visitingprofessor in Glasgow (Strategisch mana­ gement en innovatie), een post die op termijn afgebouwd gaat worden.

In het begin van de jaren zeven­ tig werkte Mouwen als hoof ddo­ cent N a t u u r k u n d e aan het Mollerinstituut in Tilburg om daarna louter nog directiefuncties te vervullen in het hoger onderwijs.

Zijn overstap (per 1 januari aan­ staande) van het HBO naar het wetenschappelijk onderwijs brengt

Een verlaging van het minimum­ loon levert banen op.Hetverschil tussen uitkeringen en minimum­ lonen dient groter te worden. Vol­ ledige werkgelegenheid is moge­ lijk, maar niet op dit moment in Nederland.

Dat blijkt uit een enquête die Uni­ vers onder de wetenschappers van de vakgroep Algemene Economie heeft gehouden. Iedereen is het er over eens dat de bruto­ en netto­ lonen dichter bij elkaar moeten komen. Uit de enquête bUjkt ook de verdeeldheid onder de Tilburg­ se economen over de vraag of er wel of geen sprake is van een re­ cessie. (Volgens de definitie is er nu geen recessie.)

Meer eenduidigheid is er over de aanpak van de werkloosheid. Een ruime meerderheid is voor een verlaging van het minimumloon.

Levert wel wat banen op, zegt drs.

Hugo Keuzenkamp, maar resulta­ ten moeten niet overdreven wor­ den. 'Bovendien moeten de uitke­ ringen dan ook omlaag.'

naar zijn zeggen geen veranderen­ de persoonlijke opinie met zich mee. 'Ik ben geen voorstander van grote onderwijsconglomeraten met tienduizenden studenten waar het HBO en de universiteit in zouden versmelten. Ik prefereer het binai­ re stelsel met duidelijk onderschei­ den disciplines, mixen en mengen, daar houd ik niet van. Een andere vraag is of zoiets alleen in aparte instituten ondergebracht zou moe­

'Een topHJown benadering werkt eigenlijk nooit'

♦ F oto: Robert Smallegange

ten worden, organisatorisch hoeft er misschien niet zoveel koudwa­ tervrees te zijn.'

Mouwen zegt zich te' kunnen voor­ stellen dat er in de nabije toekomst

Univers­enquête over recessie

'Nederland is moreel ontspoord' Het meest effectief is volgens hem een verkleining van de wig, het ver­ schil tussen bruto­ en nettolonen.

'De hoogste tarieven kunnen best op 60 procent blijven staan, maar aan de onderkant moet de belasting­ en premiedruk omlaag. Dat zet de meeste zoden aan de dijk. Dan zal de vraag naar ongeschoolde arbeid flink toenemen.' Minimumloners hoeven van Keuzenkamp geen meer te betalen.

Volgens drs. Eric Schaling, weten­ schappeli j k medewerker Algemene Economie, bestaat er wel volledige werkgelegenheid: 'Maar er zijn dertig jaar lang fouten gemaakt.

Sinds de jaren zestig had de loon­

sterke, gespecialiseerde research­ universiteiten zullen ontstaan. Dat is een ontwikkeling waarin Tilburg nu al zou kunnen voorsorteren.'

Mouwen had in Leeuwarden te ma­ ken met een medezeggenschaps­ raad ­ een gezelschap met aanzien­ lijk minder bevoegdheden dan een universiteitsraad ­ maar beschouwt de stevige democratische structuur waarmee hij te maken krijgt aller­ minst als lastig. Soepel formu­ lerend: 'Ik heb allang geleerd dat zoiets een goede methode is om een breed draagvlak te krijgen.

Alleen bij grote haast kan zoiets wel eens een belemmering vor­ men, maar een top­down bena­ dering werkt eigenlijk nooit.'

De open katholieke signatuur van de KUB wordt door Mouwen ­ geboren in Breda en zelf Rooms Katholiek ­ 'van harte onder­ schreven'. Het is volgens hem in de sollicitatie 'best een moeilijk punt van aandacht' geweest: 'hoe kun je die identiteit verta­ len voor studenten. Je kunt wel allerlei dingen verzinnen, maar de jongere generatie moet zich daar wel in herkennen, anders heeft het geen zin. Maar hoe en wat precies, daar zullen we over moeten praten, een pasklaar re­ cept heb ik niet.'

Door leden van de benoe­ mingscommissie wordt Mou­ wen ­ die interim­coUegelid Verheyen opvolgt ­ een uiterst bekwame man en een kundig bestuurder genoemd. Mensen die hem eerder meemaakten noemen hem een 'zeer taai en vasthoudend onderhandelaar.

Iemand die duidelijk is en zijn doel bereikt'. Van zichzelf zegt hij dat hij een zakelijk bestuurder is, open, eenvoudig en toegankelijk. [PS]

ontwikkeling in de pas moeten blijven met de ontwikkeling van de arbeidsproduktiviteit. Volle­ dige werkgelegenheid is dus wel mogelijk, maarnu is het te laat.'

Hij is van mening dat een parti­ cipatie op de arbeidsmarkt aan­ trekkelijker moet worden. Zijn remedie: het verschil tussen uitkeringen en lonen moet gro­ ter. 'Dat kan best. Uitkerings­ gerechtigden ­ ik praat niet over de bijstandsmoeders ­ rijden ook auto en kopen ook video­appara­ tuur. 'Ook scholing vindt hij een goed instrument. Je kunt iemand die vier jaar lang een uitkering ontvangt beter dat bedrag ineens geven, waarmee hij zich moet bijscholen, meent hij. Banen zijn er heus wel. 'Er is een maatschap­ pelijke behoefte aan functies die er nu niet zijn, zoals conciërges, enquêteurs en mensen die op de perrons de koffers dragen.' Scha­ ling: 'Het klinkt wel Brinkman­ achtig, maar Nederland is mo­ reel ontspoord.' [MK]

tfir:^?^ïiTïii:4iiiHsjENs

Wetenschap of kunde Een eeuwenoude discussie wordt nieuw leven ingeblazen nu minister Ritzen wetenschap weer met een hoofdletter wil schrijven. Maar waar gaat de discussie helemaal over?

Het eerste artikel van een reeks op

B­tNÜFOMGEKECRD. ^DANrÉLROSBE RECHTS

Tragisch en getalenteerd Schrijver Jeroen Brouwers teken­ de voor de Louis­Paul Boon lezing van dit jaar en herdacht de moei­ zaam levende, inmiddels bijna vergeten auteur Daniël Robbe­ rechts die vorig jaar een einde aan zijn leven maakte. 'Zijn werke­ lijkheid werd tenslotte beheerst door hunkeren naar de komst van de postbode, het rinkelen van de telefoon, fantaseren over de reali­ satie van utopieën en illusies.' Een deel van de lezing van Jeroen Brou­ wers treft U aan op de midden­ pagina's.

De bedrijvendag Aarzelend treden studenten en het bedrijfsleven elkaar tegemoet op de bedrijvenda­ gen. Tot banen leidt het zelden, daarvoor helpt eerder een goede stage. Of prettige contacten, dat scheelt ook enorm.

Gedenkboek geeft critici en slachtoffers Deetman gelijk Nagenoeg onmogelijk. Zeer ris­ kant. Niet haalbaar. Uiterst peni­ bel. In die termen is minister Dee­ tman vanaf eind 1984 tien keer ge­ waarschuwd tegen snelle invoering van de Wet Studiefinanciering. Hij negeerde dat en zette hoge druk op zijn ambtenaren.

Dat staat in een nieuw gedenkboek van het ministerie van O&W. Het verhaal is goeddeels bekend, maar de details zijn onthullend. Zo heeft Deetman in '86 zelfs een bestaande brief die over 'risico's' sprak, achteraf wiUen wijzigen. De hui­ dige kamerfracties rea­ geren tameUjk laconiek.

Het gedenkboek £en bron van aanhoudende zorg, over 75 jaar minis­ terie van Onderwijs (Kunsten) en Weten­ schappen, is geschreven door twee onafhankelij­ ke historici, onder de hoede van de akademie van w e t e n s c h a p p e n

(KNAW). Hun opdracht kregen ze, ironisch genoeg, in 1988 van Dee­ tman zelf. Hij wilde dat de auteurs in alle vrijheid konden werken. En dat hebben ze gedaan. Veel (oud­ Itopmensen van het departement werkten mee. En het resultaat is een heuse afrekening. 'Maar de ambtenaren zijn nergens onze eni­ ge bron', zegt Willem van der Ham, één van de twee auteurs.

Vervolg op pag. 3

♦ Oud­minister Deetman, hier tijdens de commissievergadenng O&W over studiefinancienng op 23 oktober 1986.

[Foto: Bram de Hollander]

Beenmode van elk nivo voor iedere 'beurs' Helmond, Elzaspassage 8, Telefoon 04920­26239

Tilburg, Emmapassage 10, Telefoon 013­364276

• adriënne . heijmans

30 september 1993

lUNIVERSM E U W S

Studentenvereniging r' Psychologie van start Voor studenten Psychologie is er dit jaar een nieuwe studievereniging gekomen: Complex. De eerste hon­ derd studenten hebben zich al in­ geschreven als lid. Aan het einde van dit studiejaar moet dit aantal minstens zijn verdubbeld.

De vier bestaande afstudeerrichtin­ gen binnen Psychologie hebben ie­ der een eigen studievereniging. Vol­ gens de kersverse voorzitter Timo Wesenaar (net afgestudeerd psycho­ loog) kleven daar twee grote nade­ len aan. 'Veel eerste­ en tweedejaars weten nog niet in welke richting ze gaan afstuderen. Die konden dus nergens lid van worden en vielen dus uit deboot.' Ook het ontbreken van een overkoepelende club voor de studenten in Tüburg was volgens Wesenaar een groot gemis. 'Lande­ lijke of zelfs internationale studie­ verenigingen hadden in Tilburg geen aanspreekpunt omdat ze niet wisten waar ze moesten zijn.' Daar­ door waren de Tilburgse studenten amper vertegenwoordigd in de ver­ schillende landelijke organisaties.

Wesenaar zegt dat de vier bestaan­ de verenigingen autonoom bhjven.

Complex is niet van plan om zich in hun vaarwater te begeven.

Eén van de belangrijkste activitei­ ten van Complex wordt het verzor­ gen van uittreksels door én voor studenten. Wesenaar: 'Een student kan uittreksel van een boek bij ons te koop aanbieden. Voldoet het aan bepaalde criteria op het gebied van lay­out en kwaliteit, dan levert hem dat 75 piek op.'[JFj

Alternatieve post­joumalistieke opleiding Tilburg De Academie voor Journalistiek en Voorlichting in Tilburg is van start gegaan met een voorbereidend tra­ ject dat studenten klaarstoomt voor een tweejarige vervolgopleiding binnen de Tilburgse Letterenfacul­ teit.

Dat traject neemt drie semesters in beslag. De Tilburgse Letteren­op­ leiding, die door dit programma 25 extra studenten binnen haalt, on­ derscheidt zich van de bestaande post­joumalistieke programma's in Groningen en Rotterdam. In Rot­ terdam ligt de nadruk op journalis­ tieke capaciteiten en stage, in Gro­ ningen wordt een specialisatie Ne­ derlands of Geschiedenis aangebo­ den. Tilburg zal zich nadrukkelijk gaan richten op de ref lektie op jour­ nalistieke vaardigheden en onder­ zoek naar beheer en overdracht van teksten. [BS]

J­e.^ hi^^/fiX

Klein drama ontsiert tiende editie Hart van Brabantloop Het zat de organisatie van de tiende editie van de Copy & Co Hart van Brabantloop dit jaar niet mee. Dat het zaterdag 25 september vanaf de start om half acht 's morgens tot aan de finish zo'n elf uur later aan één stuk door regende, is pech te noemen. Maar dat vanwege het ontbreken van een wegofficier tientallen lopers in de Kampina de weg kwijt raakte, was een stommiteit. Het voorval wierp een smet op de estafetteloop. Pim van Bokhoven, voorzitter van het uit negen KUB­studenten bestaande organiserend comité, zit er maandagmiddag nog steeds wat verslagen bij.

'Tja, krijgen we misschien weer een negatief stukje, terwijl er ook een heleboel goed is gegaan.'

Het gewraakte voorval geschiedt tijdens de elfde etappe van Kampi­ na naar Oisterwijk, zo'n acht kilo­ meter lang en loodzwaar, zeker onder de heersende omstandighe­ den. Bij een ongemarkeerde split­ sing na vier kilometer weten de eerste zeven lopers zich te herin­

neren dat ze Unks moeten afslaan; de tachtig overige renners vinden de goede afslag niet, lopen recht­ door, raken verdwaald en komen pas tientallen minuten later tot de ontdekking dat ze fout zitten, waar­ na rechtsomkeert wordt gemaakt.

De intussen gealarmeerde organi­

Vanwege het voorval in de Kampina kon pas deze week de uitslag van de Hart van Brabantloop worden opgemaakt. De kop en staart van de ranglijst luiden als volgt.

1 Jan van Liempt Slopersbedrijf 1 Uden 2 Jan van Liempt Slopersbedrijf 2 Uden 3 N orth Londen Athletic Club 4 Parcival 1 Tilburg 5 Ramdrammers 1 Utrecht 88 Kafé 't Buitenbeentje

«ffW '­^ï^*****^ J

ML

VAN BRABAHTU^.

05:15:09 05:30:01 05:32:32 05:32:52 05:35:43 08:52:32

/

satie slaagt erin de resten van de op drift geraakte kudde op de goede weg te krijgen, waarna een uur la­ ter de eerste lopers Oisterwijk bin­ nen druppelen ­ nat, uitgeput, gedemoraliseerd en kwaad. Mar­ leen Janssen van de organisatie: 'Die kwaadheid viel wel mee. Op het eind van de dag hebben we van de lopers alleen maar positieve reac­ ties gehad.'Van Bokhoven: 'Het zijn gelukkig geen professionals die meelopen. Men weet dat er eens iets mis kan gaan. Dat wordt wel ge­ accepteerd.' Nee, zegt Van Bokho­ ven, het is vooral vervelend voor de organisatie. Elf maanden werk, al dat vergaderen, schema's maken, vrijwilligers instrueren, en dan zo'n fout. Wedstrijdleider Rob Steen­ beeke is maandagmiddag nog druk doende de oorzaak te achterhalen.

Het blijkt dat de dienstdoende vrij­ williger vanwege een samenloop van omstandigheden de t­splitsing te laat heeft bereikt. Steenbeeke: 'Elk jaar worden fouten gemaakt, meestal zonder zulke grote gevol­ gen. Pech dat dat nu wel het geval is. Het kan een keer gebeuren. Ein­ de verhaal.'

Mare Giesbers, één van de pr­men­ sen van de organisatie, wijst graag op al het goede dat deze tiende edi­ tie heeft opgeleverd. De twee ultra­ lopers (van de vier) die erin slaag­ den de totale afstand van honderd kilometer binnen tien uur te over­ bruggen, Elly van Hulst die in de veertiende (en laatste) etappe haar faam meer dan waar maakte met een overweldigende voorsprong, het afsluitende feest op het sport­ centrum, dat beter verliep dan ooit, en, vooral, de verbeterde relatie met de KUB. Voorheen was de univer­ siteit alleen als minisponsor (300 gulden) actief, in de tiende editie droeg zij bij aan een gratis t­shirt voor alle 1350 lopers (Van Bokho­ ven: 'Dat geeft landelijke uitstra­ ling') en bood ze een mooie lokatie aan voor start en finish ­ een plek midden op de campus, onder de loopbrug naar de bibliotheek.

Steenbeeke: 'De synergie tussen onze loop en de KUB kan nog veel meer worden uitgebuit. We zullen gaan bekijken hoe we de relatie nog hechter kunnen maken.' [PvdB] ♦ Start en finish Hart van Brabantloop voor de eerste keer op KUB­terrem.

[Foto; Stef Schellekens]

Trajecta, de krant van de Hoge­ school Midden Nederland, meldt dat extraneï in de gemeente Utrecht geen uitkering meer krij­ gen. De sociale diensten van Utrecht en Nijmegen waren lange tijd de enigen die extraneï de kans gaven door te studeren, maar aan die luxe positie is nu een einde gekomen. De woordvoerder van de sociale dienst zegt te zijn gezwicht voor druk van het ministerie: 'Wij kunnen er niks aan doen. Lange tijd zijn we soepel geweest. Nu we ons aan de wet gaan houden, doet ie­ dereen alsof we een misdrijf heb­ ben begaan.'

Het Delftse Delta tekent op dat er nog geen run bestaat op de beeld­ schermbril. Voor mensen die lan­ ger dan twee uur per dag achter eenPCzitten, en moeite hebben om hun ogen op het scherm scherp te stellen, bestaat in Delft een 'aan­ schafregeling'. Die behelst twee verwijzingen en daarna een gratis bril ­ hoewel per se voor een goed­ koop montuur moet worden geko­ zen. De opticien in kwestie heeft niet direct een stormloop te ver­ hapstukken te verwerken gekre­ gen: vijftig Delftenaren hebben zich een beeldschermbril laten aanmeten.

Leiden kent in het groot wat Til­ burg in het klein heeft, zo valt af te leiden uit een verhaaltje in Mare.

Het corps aldaar, Minerva, brengt gasten in de Ridderzaal, op Prins­ jesdag, naar hun stoelen. Ze doen dat nu vijftien jaar. 'Wij hebben dan de mogelijkheid om daar te staan en belangrijk te doen', ver­ telt een van de participerende corpsleden. Buiten, tussen de saluerende militairen, staan ook studenten. Leden van Minerva's schietvereniging Pro Patria, met name. 'We wiUen gewoon veel lol hebben', zegt een der leden. 'En daarna lekker bier te drinken.'

In Maastricht, vertelt Observant, ontstond na het uitbrengen van HOOP ineens een Hosaima en Hiep Hoi en J oepiel­stemming.

Het HOOP meldde dat de Limburgers de komende jaren dertig procent meer onderwijsbudget van het ministerie zouden krijgen. Helaas, het bleek geen gift van J ob Cohen (ex­Maastricht), maar een fout. Die was gebaseerd op een typefout aangaande de studentenaantallen in de Zuidlimburgse stad. Het Maastrichts college heeft zich nooit verheugd, zo zegt lid Dit­ trich. Iedereen had de fout al ge­ zien voordat de vreugde uit kon breken.

Tamelijk schokkend nieuws van betBüch/Van Gogh­frontuitVolia.

De briefschrijvers stoppen ermee!

Nadat Büch Van Gogh van zijn stokpaardjes af heeft geschreven, leek het net leuk te gaan worden, maar nu gaat Büch op reis. Heel lang (twee maanden). Heel ver (Canada, Hawaï). En zonder pen ('Ik ben op').

In het Utrechts U­blad twee pa­ gina's over etende studenten. De rijstimporteur is kwaad: 'Neder­ landers eten veel te weinig rijst!

Per jaar maar vier kilo! Chinezen eten per jaar 183 kilo. 'Binnenkort komt de importeur dan ook met een reclamecampagne die speciaal op studenten is gericht. De verha­ len doorbreken verder geen cli­ chés: studenten eten patat, ander vet, pindakaas en brood. [DvE]

30 september 1993

lUNIVERSM N

E U W S

Economen kritisch over 'beste docent verkiezing' In de Faculteit der Economische Wetenschappen is voor de tweede keer beroering ontstaan over de jaarlijkse 'beste docent verkiezing'. De faculteitsraad dreigt de financiële steun aan de verkiezing stop te zetten als de presentatie van de eindresultaten niet drastisch wijzigt.

Vorig jaar nog veranderde de organiserende studentenvereniging ECCO op aandringen van docenten die presentatie. Daarvoor was in één oogopslag te zien welke docenten de slechtste scores behaalden.

In de nieuwe presentatie kan dat met enig gepuzzel echter eveneens uitgevogeld worden. De beoordeelden willen nu dat die mogelijkheid geheel verdwijnt.

Oud-winnaars econometrie dr. B. Kaper en prof. dr. Th. Nijman formuleerden namens de twee wetenschappelijk-personeel-fracties de bezwaren. Nijman: 'Deze verkiezing is als grap begonnen, maar inmiddels uitgedraaid op een bloedserieuze zaak. Het uitbrengen van de complete lijst werkt demotiverend en stigmatiserend. Een oplossing zou zijn om slechts de top-50

te publiceren, en de overige docenten alleen maar in groep twee en drie onderbrengen.'

Het faculteitsbestuur echter steunt de 'versluierde eindlijst' zoals die op dit moment bestaat. De Zeeuw: 'Ik heb een hoge pet op van de studenten, de technieken die ze hanteren hebben ze van ons geleerd. Dit soort kritisch studentengedrag zie je over de hele wereld. Hier mag je blijkbaar alleen opmerken: De bakker op de hoek is goed en die bakker is slecht, maar van docenten zou je het niet mogen zeggen.'

De studenten verwijten de docenten te weinig betrokkenheid bij de verkiezingen. De opkomst bij de prijsuitreiking is bedroevend laag en de evaluatieformulieren worden hoogst zelden geretourneerd. 'Maar achteraf hebben ze wel voldoende

tijd om alle gegevens uit te pluizen', aldus student-lid Van der Pas. Nijman: 'Uit reacties bij de koffieautomaten merk ik dat docenten het erg belangrijk vinden. En natuurlijk is het leuker en netter als we meteen zouden reageren, maar ja, sorry, het is zomertijd, zo gaan die dingen. Ik heb niks tegen kritisch consumentengedrag, maar als je op basis hiervan verkiezingen wilt organiseren, dan krijgt die geen officieel tintje en verdwijnt de financiële bijdrage.'

De ingediende motie van de docenten werd na twee stemrondes aanvaard, met als voorlopige conclusie dat het faculteitsbestuur en ECCO opnieuw met elkaar om de tafel gaan zitten. Na afloop van de vergadering sprak ECCO-penningmeester Joost Smits strijdlustig: 'Misschien gaan we de verkiezing in eigen beheer organiseren. Een uitslag die slechts uit drie groepen bestaat werkt vervlakkend.' [RE]

KUB-ovens onderzocht op asbest

rVA signaleert grote meute slapende bèta's en techneuten De angst van de industrie voor een snel groeiend tekort aan ingenieurs en bètawetenschappers is wat overdreven. Er is en blijft wel een gezonde vraag naar deze vakgebieden, maarerzijnookgenoegreserves om te voorkomen dat er werkelijk tekorten ontstaan. Dit zegt drs M. Vermeulen van het IVA, het aan de KUB gelieerde onderzoeksinstituut dat een studie heeft uitgebracht naar onderwijs en arbeidsmarkt in bèta en techniek, in opdracht van twee ministeries (Onderwijs en Economische Zaken). 'De markt voor hoger opgeleiden in deze richtingen blijft goed', zegt hij.

'Maar het beeld van een chronisch

tekort is onjuist.' Zelfs niet als de recessie aantrekt en het aantal eerstejaars, zoals nu, laag blijft. Volgens het IVA moet men ook op de slapende reserve aan vroeger afgestudeerden letten. En die is groot, juist bij bèta's en technici. Slechts eenderde van deze 274.000 mensen werkt in de industrie, de rest in dienstverlening of bij de overheid.

Als de vraag van de industrie toeneemt, kan er ook uit deze groepen geput worden. De markt is in balans, concludeert Vermeulen. Hij zou niemand nu afraden om een exacte studie te gaan doen. [PS/ HOP[

Studenten krijgen netiquette voor keurig computergedrag Na een proef, dit voorjaar, in de economische en de sociale faculteit, gaat de KUB van start met de faciliteit die alle studenten gelegenheid biedt via de computer met elkaar en met docenten te communiceren, de zogenaamde p-mail.

Met een interne computer kunnen studenten afspraken maken en teksten van scripties voorleggen aan hun docent. Volgens Elsenoor Meijer van het Rekencentrum is dit laatste één van de meest voor de hand liggende gebruiksmogeli j kheden. De vier ton kostende voorziening is 'een snel en efficiënt aanvullend communicatiemiddel', zegt Meijer.

Keurig op alfabetische volgorde

worden studenten opgeroepen om in de opeenvolgende zeven weken na 25 oktober hun handtekening te komen zetten voor een p-mail-contract en om een informatiepakket in ontvangst te nemen. Deze bevat onder meer een algemene folder over het gebruik en een netiquette die studenten wijst op het juiste gebruik van p-mail. Studenten kunnen - alleen in de week nadat ze zijn opgeroepen - ook nog deelnemen aan een speciale p-mail-workshop.

De student die niet in de afgesproken week verschijnt, kan nog wel p-mailen, maar mist de cursus èn de speciale attentie: een portefeuille. [PvdBj

Cohen erkent tegenstrijdigheid in zijn kennis-infrastructuurbeleid

Een gespecialiseeide dienst onderzocht afgelopen week ondei meer de verwarmingsovens in de kelder van gebouw A op de aanwezigheid van asbest. Onderdelen van de ovens - die in noodgevallen de stadsverwarming vervangen - bevatten vermoedelijk de gevaarlijke stof. Het betreft volgens Frans van Dijk (Technische zaken) overigens delen die heel eenvoudig zijn te vervangen.' [Foto: Erik van der Burgt] Vervolg van pagina 1

hem dat hij in '88 de commissie-De Hart die de problemen moest onderzoeken, heeft misbruikt om de zwarte piet naar de ambtelijke top te schuiven. Dat verhaal was voor een deel al bekend, maar nu pas beantwoorde brieven. Met een blijkt hoezeer de ambtenaren elke reeks noodmaatregelen en forse invloed op het rapport onthouden verliezen komt de mammoettan- is. Cruciaal in het boek is echter ker tenslotte toch op gang. Maar de noot 369 op pagina 869. Daaruit maandenlange onzekerheid over blijkt dat hij bij het maken van een hun budget zullen veel studenten overdrachtsdossier voor het nieuwe kabinet een bestaande brief van nooit vergeten.

Wat Deetman dreef, is nog steeds de directeur Studiefinanciering, niet echt duidelijk, ook niet na een Van Schoten, alsnog wilde wijziinterview met de auteurs van het gen. De term 'risico's' moest verboek. Maar politiek van belang is vangen door 'aandachtspunten' en vooral de vraagwathij wist.Tegen- - een andere waarschuwende passaover de Kamer hield hij in novem- ge moest verwijderd. ber '86 en juni '87 vol dat er slechts In een eerste reactie zien leden van 'enkele knelpunten' waren. Toen de Tweede Kamer geen aanleiding dat later niet meer vol te houden om de positie van kamervoorzitter was, stelde hij dat hij niet goed Deetman ter discussie te stellen. geïnformeerd en gewaarschuwd WD-er J. Franssen noemt de poging was geweest. En de Kamer nam van Deetman om een bestaande daar, ondanks onthullingen in de brief te veranderen 'stom' en 'uiterst onverstandig'. Hij heeft echpers, genoegen mee.

Aan de onthullingen van indertijd ter geen enkele behoefte om de zaak (in de Volkskrant) voegt het boek opnieuw op te rakelen. 'We hebben er toch enkele toe. Die wekken de er destijds uitgebreid over gedebatindruk dat Deetman indertijd po- teerd. De conclusie was dat Deetgingen tot geschiedvervalsing deed. man mocht blijven zitten.'

Ten eerste verwijten ambtenaren [PE/FS/HOP]

Tweede Kamer: positie ex-minister Deetman staat niet ter discussie Als een gijzelingsdrama leest het hoofdstuk 'departement onder vuur', over de invoering van de nieuwe Wet Studiefinanciering in oktober 1986. Vanaf emd 1984 negeert Deetman signalen over de problemen die de gigantische operatie bij snelle invoering kan opleveren. Hij slaat woest op tafel als hij opnieuw wordt gewaarschuwd. Hij houdt informatie achter, speelt groepen ambtenaren tegen elkaar uit. Tenslotte ontstaat een zo grote nervositeit dat onder de ambtenaren stemmingen van diepe teleurstelling zich afwisselen met euforie over het project. Daardoor krijgt hij ook positieve berichten waar hij zich weer achter kan verschuilen.

De omvang van de problemen komt later aan het licht. Eerst ontstaat er chaos als er per week 500.000 telefoontjes met vragen binnenkomen.

En in 1987 begint de klachtenregen over de onvermijdelijke fouten. Op de top van de chaos, in januari 1988, liggen er in Groningen 210.000 on-

'Dit kabinet wil de kennis-infrastructuur toch versterken?' vroeg NWO-voorzitter dr.J. Borgman deze week in de HO-Kamer, het overleg met staatssecretaris Cohen. Hij en zijn collega's van de akademie van wetenschappen (KNAW) voelen zich slachtoffer van een begripsverwarring. Om het potverteren af te remmen, pakt het kabinet immers alle subsidies aan.

Minister Kok van financiën rekent ook de onderzoeksuitgaven van NWO en KNAW daaronder - terwijl deze organisaties zelf menen dat ze juist helpen investeren in kennis.

'Onze inspanningen worden gehonoreerd met een bezuiniging, alsof we huursubsidie verstrekken, verzuchtte Borgman maandag op het

ministerie in Zoetermeer. Terwijl NWO 20 tot 30 miljoen gulden verliest, levert ook de koninklijke akademie (KNAW) 5,5 miljoen in.

In procenten is ook hier de korting vijfprocent.'Een jaar geleden sprak de minister nog van investering in fundamenteel onderzoek; nu komt hij, onder het mom van subsidiekorting, toch weer met bezuinigingen', klaagde KNAW-woordvoerder Urbanus.

Mede reagerend op de kritiek vanuit universiteiten aangaande de achterstand van apparatuur-uitgaven, erkende Cohen dat er in het kabinetsbeleid over kennis-infrastructuur 'een zekere tegenstrijdigheid' zit. [FS/HOP]

Werk van emancipatoir wervingsbureau opnieuw vergeefs Met de benoeming van Kees Mouwen tot lid van het College van Bestuur (zie voorpagina) is dat college dus niet aangevuld met een vrouwelijk bestuurder, zoals de universiteitsraad graag had gewild.

Evenals bij de benoeming, vorig studiejaar, van de universiteitssecretaris, is de KUB in zee gegaan met het wervings- en selectiebureau voor vrouwen Rieken en Oomen in Maastricht. Ook toen werd een man aangesteld. Beide keren was het bureau erin geslaagd een vrouwelijke kandidaat voor te dragen, die tot de laatste ronde wist door te dringen. T. Rieken van het bureau heeft na de jongste procedure van de te licht bevonden vrouwelijke kandidaat vernomen dat de procedure goed is verlopen. 'Helaatshoren wij alles uit de tweede hand. De KUB heeft er niet voor gekozen dat wij, wat voor ons gebruikelijk is, ook bij de sollicitatie-

gesprekken aanwezig kunnen zijn.

Dan kun je misschien nog iets sturen.' Rieken heeft vijf vrouwen voor de functie weten te interesseren.

Een normale score voor zo'n functie, zegt zi j. Meest genoemde reden van zittende vrouwelijke topfunctionarissen om niet voor de KUB te kiezen, waren het carrièreperspectief elders, het katholieke karakter van de universiteit en de plicht om te verhuizen. Jammer, zegt Rieken, dat voor de tweede keer op rij voor een man is gekozen.

'Maar ook wel logisch. Er zijn voor deze functies veel goede mannen in de race.' Het emancipatiestreven is gebaat bij het benoemen van een vrouw indien deze geschikt is, ongeacht de aanwezigheid van betere mannen. De KUB heeft niet voor deze formule gekozen. Rieken: 'Dat doen de meeste bedrijven niet, zeker niet voor zulke functies.' [PvdB]

30 september 1993

lUNriVEBSKta A C H T E R G R O N D

Strijd om pure wetenschap werd al in vorige eeuw verloren Er moet aan de universiteiten weer aan wetenschap met een hoofdletter W worden gedaan, vindt staatssecre­ taris Cohen. Voor veredelde beroepsopleidingen is aan de Alma mater geen plek meer, als het aan hem ligt.

Wie een vak wil leren gaat dat maar ergens anders doen. Nieuw is die opvatting bepaald niet, zo leert de ge­ schiedenis. De universiteiten worden al meer dan 150 jaar belaagd door zoiets plats als praktijkgerichte stu­ dies. Aan verzet daartegen heeft het ook eerder niet ontbroken.

Marcel Wiegman/HOP

I

'n de laatste jaren zijn omtrent de inrichting van het akademisch onderwijs twee stelsels voorge­ staan. Het eene strekte om de hoo­ gescholen (universiteiten) alleen in te rigten tot vorming van practici en het toekennen van bloot weten­ schappelijke titels als ijdelen pronk te verwerpen; het andere om beoe­ fening der wetenschap om haar zel­ ve op den voorgrond te stellen en daartoe zoo veel mogelijk aan te moedigen.'

Wie denkt dat hier een commenta­ tor aan het woord is die zijn Ne­ derlands slecht beheerst heeft het mis. Het citaat is afkomstig van een commissie van rappor­ teurs die in 3 8 73 de Tweede Ka­ mer adviseerde over de eerste Hoger­Onderwijswet v a n Nederland.

Waar de voorkeur van de rappor­ teurs zelf lag was duidelijk: 'De Minister heeft te regt het laat­ ste stelsel gekozen, dat ook bij vroegere gelegenheden in de Kamer de meeste voorstan­ ders heeft ge­ vonden. Van de invoering van het eerste stelsel zou toch algemeene verlaging van het wetenschappelijk peil het gevolg zijn; eene verlaging, die op de praktische maatschappe­ lijke belangen zelve, waarvan hier sprake is, allernadeeligst zou terug werken'

Zij hielden hooguit toezicht op het legertje van heelmeesters, chirur­ gijns, vroedvrouwen, tandmeesters en wat dies meer zij. Volgens de Tweede Kamer stond de term geneeskunde 'meer bepaaldelijk voor de wetenschap' en genees­ kunst 'voor de practijk of de uitoe­ fening der wetenschap'. Het artsen­ examen, dat in 1865 werd inge­ voerd, was dan ook een staatsexa­ men. Zo kon men de praktische beroepsvorming tenminste nog even buiten de universitaire muren

'De krachtiger! steun die onderzoek en toepassing elkander weederkerig verleenen

H

et had er aan het begm van de eeuw nog allemaal zo mooi uit­ gezien voor de universiteiten. Ze waren de top van een volstrekt ge­ ïsoleerd stelsel van hoger onder­

houden.

Wie wat concreets wilde leren, was aangewezen op het stelsel van mid­ delbaar onderwijs. De welgestelde burgerij liet er haar kinderen een vak leren, waarmee zij later in ie­ der geval in hun eigen levensonder­ houd konden voorzien. De term middelbaar was er vooral om het statusverschil met het hoger onder­ wijs aan te geven. Een overstap tussert'ti'eidè stelsels was absoluut ongewenst en dus verboden. Mid­ delbaar onderwijs was eindonder­ wijs, zoals dat tegenwoordig heet.

Na de HBS volgde hooguit een stu­

idee dat ook nu weer hier en daar opgeld doet.

Het einde van de universiteit als vrijplaats voor de geleerde stand kwam aan het einde van de eeuw snel in zicht. Ondanks het hevige verzet van de Nederlandse bestuur­ ders tegen die ontwikkeling. Een puur theoretische universiteit was niet langer houdbaar in een tijd waarin werd gevraagd om hoog opgeleiden met de nodige prakti­ sche vaardigheden. Aan juristen en dokters zonder praktijkkennis was geen behoefte meer. En al haal­ de een voorstel om de rechten­ opleiding tot een zuivere prak­ tijkstudie te maken het nog niet, het verzet tegen de eerste uni­ versitaire beroepsopleidingen was gebroken.

E

en echt grote nederlaag le­ den de hoeders van de ge­ leerde stand toen de strikte grens tussen het hoger onderwijs en het praktij kgerichte middelbaar on­ derwijs werd doorbroken. De HBS had zich in korte tijd zo voortvarend ontwikkeld dat de leerlingen beter toegerust bleken voor de opkomen­ de natuurwetenschappen, dan de

Polytechnische School werd verhe­ ven tot Technische Hogeschool met promotierecht, later gevolgd door de Handelshogeschool in Rot­ terdam en de Landbouwhogeschool in Wageningen. Niemand zal tegen­ woordig nog de waarde van deze praktische opleidingen voor het hoger onderwijs in twijfel trekken.

H

et verzet tegen verdere univer­ sitaire beroepsopleidingen is na die eerste belangrijke doorbraken gebleven. Telkens als er nieuwe studierichtingen werden ingesteld, was er wel een rituele klaagzang tegen het praktische karakter ervan te horen. Zo werd het programma van de nieuwe handelsfaculteit, dat als hoofdvak de 'practische bedrijf s­ huishoudkunde' had, onder druk van de toenmalige universitaire senatoren uitgebreid met het theo­ retische onderdeel staatshuishoud­ kunde. En de eerste hoogleraar So­ ciologie, W.A. Bonger, liet weten dat er wat hem betreft geen plek was voor toegepaste wetenschap.

'Wij zijn nu eenmaal theoretici zonder meer', stelde hij vast.

Het pleit was echter beslecht. Ze­ ker toen in de jaren zeventig het hek helemaal van de dam ging. Het 'ho­ ger onderwijs voor velen', gestimu­ leerd door een nieuw stelsel van studiefinanciering, begon zijn vruchten af te werpen. De univer­ siteiten werden overstroomd met studenten. De vraag waar die na hun opleiding heen moesten werd dringender dan ooit. Vooral toen in de jaren tachtig voor het eerst de werkloosheid onbarmhartig zijn intrede deed in de academische wereld.

Natuurlijk had op dat moment de keuze gemaakt kunnen worden voor een selectievere universiteit, die de almaar krapper wordende arbeidsmarkt zou ontzien. De uni­ versiteiten kozen echter voor groei.

Zij reageerden met een waaier van beroepsgerichte studies, vooral bij de Letteren en Sociale weten­ schappen. Opleidingen als Europe­ se Studies en Communicatiewe­ tenschappen zagen het licht. Maar Dit Is het eerste In een reeks artikelen. Volgen­ ook minder bekende richtingen als de week de historische stituatle van de KUB.

Wetenschap

of Kunae

♦ Leeszaal van de Bibliothèque National Panjs (1862) 'Latijn en Gneksch, wat retonca, en 't geen men verder uit de stukken der classieke schrijvers toevallig van histonen en oudheden mogt opzamelen'

wijs, waarin aan zoiets gewoons als praktische vaardigheden geen aan­ dacht hoefde te worden besteed.

'Latijn en grieksch, wat retorica, en 't geen men verder uit de stukken der classieke schrijvers toevallig van historiën en oudheden mogt op­ zamelen', was voldoende om bij het puikje van de natie te behoren. Het hoger onderwijs was uitsluitend be­ doeld om 'den leerling tot eenen ge­ leerden stand in de maatschappi) voor te bereiden.'

De belangrijkste faculteiten van de universiteit waren die der godge­ leerdheid, rechtsgeleerdheid en ge­ neeskunde. Vooral de laatste twee zijn tegenwoordig dé voorbeelden van wetenschappelijke beroepsop­ leidingen, maar toen zag men dat toch iets anders. De dagelijkse rechtspraak was bijvoorbeeld in handen van door de praktijk ge­ vormde leken, terwijl de geleerde juristen zich bezighielden met be­ langrijker zaken, zoals het advise­ ren van bestuurscolleges. Er be­ stond zelfs een eenvoudig doctoraat 'ten behoeve van hen, welke eenen wetenschappelijke titel verlangen'.

Advocaat kon je daar niet mee worden.

B

ij de faculteit der geneeskunde was het al niet anders. De ge­ leerde doctoren maakten hun han­ den niet vuil aan echte patiënten.

^^^^M^^^^ ^^^­^■^—^— , , , ^/iSltfttlC Mag een rechterzijn eigen minna­ res veroordelen} Wat behoort een conductrice te doen diehaar leuk­ ste vriendje op zwartrijden be­ trapt} Ype Poortinga en ik verzor­ gen dit semester een cursus be­ roepsethiek; dag en nacht piekeren wij ons suf over dergelijke saaie kwesties.

Gelukkig biedt het leven aan de universiteit ons meer. De vakgroep psychologie is in rep en roer om­ dat er een onderzoeksvisitatie plaatsvindt. Een internationale commissie zal een vergelijkend oordeel uitspreken over de kwali­ teit van het onderzoek dat psycho­ logen aan de verschillende univer­ siteiten in Nederland verrichten.

Een onderwijsvisitatie hebben we een paar jaar geleden al gehad; we weten dus zo'n beetje wat ons te wachten staat.

Die onderwijsvisitatie leidde tot ruzie tussen de Rijksuniversiteit Leiden en de Universiteit van Am­ sterdam. De Amsterdammers wa­ ren van plan om hun beoordelaars te laten eten, drinken en slapen in het Amstel Hotel. De Leienaren wilden dat verhinderen, want Lei­ den heeft geen Amstel Hotel; de visite zou daar hooguit kunnen worden ondergebracht in het Pan­ nekoekenhuisje. De Amsterdam­ mers werden beschuldigd van con­ currentievervalsing.

Bij de komende onderzoeksvisita­ tie speelt een vergelijkbaar pro­ bleem. Een overzicht van ons voor­ treffelijke Tilburgse onderzoek is gebundeld in een rapport waar het bekende kaftje omheen werd ge­ plakt met de driehoeken, cirkels en parallellepipeda die suggereren dat we aan eenmeetkundefaculteit werken. De psychologen van an­ dere universiteiten waren slim­ mer: zij hebben hun rapporten in kunstleer gebonden alsof het Olympische bidbooks zijn. De slonzige Tilburgse presentatie zet ons bij voorbaat op achterstand: zo halen we nooit de Spelen naar de Wolstad!

Terwijl de Tilburgse hoogleraren Psychologie zich collectief voor de kop sloegen ('hoe konden we zo stom zijn; waarom hebben wij niet aan kunstleer gedacht}'), werdbe­ kend gemaakt welke personen de commissie vormen die ons moet visiteren. De internationale com­ missie staat onder leiding van de Amsterdamse psycholoog Nico Frijda ('Pa Flodder'). Dat is gunstig, want ik heb pas nog een vriende­ lijke bespreking van zijn meest re­ cente boek gepubliceerd in week­ blad Vrij Nederland.

Verder bleek iedereen wel kennis te hebben aan één of meer leden van de commissie: met het ene lid is iemand van ons wel eens dron­ ken geweest, gezamenlijk met het andere lid is wel eens een onder­ zoeksproject uitgevoerd. Ons kan niks gebeuren!

die aan de Polytechnische School in Delft of de Rijkslandbouwschool in Wageningen.

Maar zoals de rapporteurs in 1873 meldden: de aanval op de tempel der zuiver wetenschappelijke kennis was inmiddels geopend. Een 'staats­ commissie tot herziening van het hooger onderwijs' wilde bijvoor­ beeld al in 1849 een aantal universi­ teiten voor specifieke beroepsgroe­ pen inrichten. Eén van de commis­ sieleden deed zelfs het vermetele voorstel om de universiteiten uit­ sluitend voor de beroepsvoorberei­ ding in te richten. Voor de zuivere wetenschapsbeoefening kon dan een enkele facultatieve mogelijk­ heid in stand worden gehouden. Een

gymnasiasten met hun eenzijdige kennis van Latijn en Grieks. Meer dan de helft van de HBS­leerlingen stroomde uiteindelijk door naar de universiteit.

Nederland had bovendien niet al­ leen natuurwetenschappers nodig, maar ook hoog opgeleide technici.

'Het is bekend, hoe krachtigen steun wetenschappelijk onderzoek en praktische toepassing elkander weederkerig verleenen', had de eerste directeur van de Polytechni­ sche School in Delft al in 1864 vast­ gesteld. Praktijk en wetenschap met een hoofdletter W waren niet meer zo makkelijk te scheiden. De logische consequentie was dat de

Vrijetijdwetenschappen en de ma­ nagementvariant bij Chinees. De Rijksuniversiteit Groningen begon zelfs een universitaire opleiding fournalistiek.

Opnieuw staat er nu een bestuur­ der op die die ontwikkelingnaar een meer beroepsgerichte academie tegen wil houden. Weliswaar is de inzet van staatssecretaris Cohen anders dan die van honderd jaar geleden, het resultaat moet hetzelf­ de zijn: een universiteit voor weten­ schap met een hoofdletter W. Een unicum is dat streven niet. Een unicum zou het wel zijn als Cohen in zijn streven slaagt.

Ook in Groningen, Nijmegen, Lei­ den, Utrecht, Amsterdam en Am­ sterdamzietmendeuitslagvande onderzoeksvisitatie met vertrou­ wen tegemoet: iedereen heeft wel een vriendje in de commissie zit­ ten. Ons kent ons. En daarom heb­ ben we voorlopig ook helemaal geen behoefte aan een ethiek voor beoordelaars. Het leven is al inge­ wikkeld genoeg.

Boelhou^wer Soudiin

30 september 1993

lUrsflVERSKta A C H T E R G R O N D

♦ 'Het IS belangrijk om naast de studie actief te zijn en met alleen in de kroeg rond te hangen, maar je moet er met teveel mee bezig zijn' [Foto: Enk van der Burgt]

onze werving.

De juridische opleiding aan de KUB sluit goed aan op de praktijk, zegt Pesch. Zij het dat ze enkele specia­ lisaties, zoals auteursrecht en Eu­ ropees recht, wel mist. 'Maar dat komt omdat je tijdens de studie niet kan voorzien wat je voor je latere baan nodig hebt. Nu is het learning by doing. Je pikt wat van je collega's op en volgt enkele cursussen.'

O

De tijden dat een academische opleiding automatisch tot een baan leidde zijn voorbij.

Studenten moeten zich ruimschoots voor het afstuderen op de arbeidsmarkt oriënteren, zo luidt tegenwoordig het devies. Bijvoorbeeld door een bezoek te brengen aan de Tilburgse Bedrijvendag, die donderdag 30 september op de KUB plaatsvindt. Daar worden contacten gelegd, maar het kan ook anders. Een viertal recent afgestudeerde KUB­ studenten vertelt over de manier waarop zij een baan bemachtigden. Contacten, afstudeeropdrachten en stages. Daar draait het om.

Gerard Rutten

Bedrijvendag betekent vooral wederzijds aftasten

Goede contacten en stages zorgen voor een baan t« S

lechts een fractie van de werk­ willige studenten komt via de Bedrijvendag aan de slag. Het rea­ geren op advertenties in kranten en tijdschriften is de meest gehanteer­ de manier voor het vinden van een baan. Dit blijkt uit een onderzoek van Alice Stuurman onder afgestu­ deerden van de KUB, dat binnen­ kort in handzame vorm door de Dienst Studentenzaken wordt uit­ gegeven. Ruim dertig procent vindt een werkgever door te reageren op advertenties. 28 Procent door het inschakelen van eigen relaties en twintig procent is succesvol door middel van een open sollicitatie.

Vijftien procent rolt via een stage of afstudeeropdracht in een baan.

Alle studenten vanaf het vierde jaar van de economische, sociale en juridische faculteit zijn door de organisator van de bedrijvendag, de gezelligheidsvereniging St. Olof, aangeschreven. Een persoonlijk gesprek met een van de functiona­ rissen van bedrijven als Amev, ING Groep, Price Waterhouse en Proc­ ter &. Gamble lonkt, maar daarvoor vormt het curriculum vitae de sleu­ tel. Met een cv­formulier dat gere­ tourneerd kan worden, dingen ze mee naar een persoonlijk gesprek.

Die cv's worden doorgestuurd naar de bedrijven die een aantal voor hen interessante studenten selecteren.

Van de circa 250 belangstellenden kunnen er ongeveer honderd op ge­ sprek. Voor degenen die buiten de boot vallen, geven Mc Kinsey & Company en NOG Verzekeringen een bedrijfspresentatie. 'Uit de voorgaande jaren is gebleken dat dergelijke gesprekken soms uit­

monden in een baan of een stage maar er worden daar natuurlijk geen contracten gesloten', zegt Danielle Schuur van de Bedrijven­ dagcommissie. 'Als het een goed gesprek is geweest krijg je na ver­ loop van tijd bericht dat ze je nog een keer willen spreken. Want een gesprek met een iemand in een standje is natuurlijk niet hét solli­ citatiegesprek. Het is een eerste selectie.'

C

hantal Pesch (26), bedrijfsjuris­ te bij de verkooporganisatie van Philips in Nederland, hanteerde een eigen manier van het zoeken naar een baan. Nazes jaarstudiebehaal­ de zij in september 1991 de titel meester in de rechten. Na een maand feestvieren werd het tijd om naar een betrekking om te zien. 'Ik wist niet zo goed waar ik wilde werken. Ik heb toen het Interme­ diair Jaarboek erbij gepakt en kwam al snel terecht bij banken en ver­ zekeringsmaatschappijen. Ik dacht dat ze daar de meeste behoefte had­ den aan juristen.'

Ze stuurde een open sollicitatie­ brief naar een tiental organisaties en kreeg al na een week een uitno­ diging voor een gesprek van de Nederlandsche Credietvcrzekering Maatschappij (NCM). 'Eindnovem­ ber had ik een aanbod van hen op zak. Ik hoefde het contract alleen nog maar te tekenen.'

Voor het echter zover was, belde haar afstudeerbegeleider haar op met de vraag of ze al een baan had.

Van een kennis bij Philips had hij gehoord dat er daar een vacature op stapel stond. Ondanks de aanbie­

ding van de NCM had Pesch wel oren naar die functie bij Philips. Je hoeft je immers met op één bedrijf vast te pinnen, zo dacht ze. Er volg­ den enkele gesprekken en psycho­ logische tests en al in december van het afstudeerjaar kon zij aan de slag, zonder dat de vacature in de kran­ ten heeft gestaan.

Pesch is naast de studie actief ge­ weest in de introductiecommissie van de roeivereniging Vidar en in het bestuur van bemiddelings­ organisatie Integrand. Zij heeft een sollicitatiecursus op de KUB ge­ volgd en wel eens een Bedrijvendag bezocht. Daar is zij niet enthousiast

ok Vincent Weijers (24) kon in het begin van zijn carrière uit twee banen kiezen. Toen hij in ja­ nuari dit jaar afstudeerde had hij al een aanbieding van de ING­bank op zak, waar hij tijdens een negen­ maandelijkse stage een scriptie heeft geschreven. 'Ik had een aan­ bod gekregen om daar te gaan wer­ ken maar ondertussen werd ik ge­ beld door Unilever', vertelt hij.

Tijdens zijn studie zat Weijers an­ derhalf jaar in de redactie van De­ facto, het periodiek van economen­ vereniging Efact. Het blad onder­ hield goede contacten met Uni­ lever, een regelmatige adverteerder.

Een van de advertenties was een aankondiging voor een financial workshop. 'Daar heb ikme voorop­ gegeven maar ze vroegen bedrijfs­ economen. Ik mocht niet meedoen aan die workshop maar werd toch uitgenodigd voor een gesprek. Aan het einde werd mij meegedeeld dat zij contact met mij op zouden ne­ men. Dat geloofde ik op dat mo­ ment niet zo, het klonk mij zo stan­ daard in de oren. Alleen hebben ze dat wel gedaan. Niet voor die work­ shop maar voor een baan.'

Hij is nu commercial trainee, ge­ plaatstbij de werkmaatschappij Le­ ver Nederland. Als business sys­ iem­analist is hij manager van een aantal projecten. Daarnaast gaat hij een dag in de week een postdoctora­ le accountancy­opleiding volgen.

Behalve zijn werk voor Defacto is Weijers tweeëneenhalf jaar stu­ dent­assistent geweest. 'De activi­ teiten buiten de studie zijn erg be­ langrijk. Niet zozeer vanwege de contacten die je legt maar ook om­ dat je je eigen tijd leert indelen en organiseren. Je leert ook met veel mensen omgaan. Voor mij is het een absolute must, net zoals op kamers wonen trouwens.'

I

n februari 1993 studeerde F reek Kummersteiner (26) af en per april is hij in dienst getreden bij de ABN­Amrobank, divisie binnen­ land. Hij is bedrijfseconoom, afstu­ deerrichting ondernemingsfinan­ ciering. Ook hij is trainee, wat in

'Een gesprek met een iemand in een standje is natuurlijk niet iièt sollicitatiegesprek' over. 'Zo'n Bedrijvendag oriënteert zich vooral op BIK­kers en be­ drijfseconomen. Voor juristen was er niet echt veel', zegt ze.

Dat is tegenwoordig verbeterd, rea­ geert commissielid Schuur. Enke­ le jaren geleden werden alleen die groepen studenten expliciet uitge­ nodigd. Nu krijgen ook de juristen en sociologen een uitnodiging. 'De meeste studenten die een cv inle­ veren zijn echter economen, zo'n 75 procent. Maar dat ligt dus niet aan

zijn geval betekent dat hi) drie maanden een basisopleiding krijgt waarna een zes maanden durende gerichte opleiding volgt en nog drie maanden stage op het hoofdkantoor voor de boeg heeft. Volgend jaar april krijgt hij te horen welke func­ tie hij bij de onderneming krijgt te bekleden. Ook hij is bij de ABN­ Amro binnen gekomen door een stage, een jaar eerder.

Kummersteiner is oud­organisator van de Bedrijvendag van Olof in

1989 en een van de gelukkigen die de jaren erna op gesprek werd uitge­ nodigd, onder meer bij zijn huidige werkgever. De inhoud van de gesprekken wisselt bij de verschil­ lende bedrijven, zo is zijn ervaring.

'Een aantal bedrijven gaat niet erg diep in op eventuele sollicitaties en gebleken interesse van jouw kant.

Zij houden het oppervlakkig. An­ dere bedrijven vinden het wel een goed middel om op zo'n dag de oren open te houden en nemen soms mensen apart in collegezalen.'

Ook hij weet dat er studenten zijn die banen hebben overgehouden aan zo'n Bedrijvendag maar deelna­ me biedt zeker geen garantie. De dag heeft ook een andere waarde.

'Het heeft zeker zin om tijdens zo'n dag rond te lopen en wat gesprek­ ken aan te gaan. Je leert hoe ze met je omgaan, wat ze vragen, hoe ze op jouw antwoorden reageren.'

Hij is student­assistent geweest, mentor en heeft bestuursfuncties bekleedt binnen Olof. Het is belang­ rij k om naast de studie actief te zijn en niet alleen in de kroeg rond te hangen, zegt K u m m e r s t e i n e r .

'Maar je moet er niet teveel mee bezig zijn anders worden die com­ missies een sleur in plaats van een aanvulling op je studie en ontspan­ ning. Je moet zo'n cv ook niet over­ drijven . Daar prikken ze toch door­ heen.'

D

at vindt ook Mirjam Broeks (26), vanaf medio mei dit jaar werkzaam bij het adviesbureau Psy­ chotechniek Utrecht (en pas daar­ na in juni afgestudeerd). Studenten moeten wel iets naast de studie doen maar niet teveel. 'Ik zie dat bij Psychologie een aantal studenten in veel besturen zit en ik heb het idee dat ze dat doen omdat het goed op de cv staat. Maar dat is de ver­ keerde weg. Het zegt ook niet zo­ veel. Tijdens mijn sollicitatiege­ sprek is het daar ook niet over ge­ gaan.' Zelf heeft zij in geen enkel bestuur of commissie gezeten. Wel is ze twee jaar student­assistent ge­ weest.

'Ik denk dat het wel belangrijk is dat je vrij vlot je studie afmaakt', meent zij. Zij heeft haar studie Psycholo­ gie dan ook binnen vier jaar afge­ rond. In nog geen drie jaar had zij haar vakken gehaald en het vierde jaar werd in beslag genomen door stage en onderzoek. Lachend; 'Als je niet in besturen zit kan dat.'

De huidige baan heeft ze te danken aan haar stage. Een docent liet tij­ dens de lessen geregeld de naam van het adviesbureau vallen. Wat de in­ teresse bij haar opwekte. Buiten hem om heeft zij het bedrijf ­ en een tiental andere ­ door middel van een open sollicitatie benaderd voor een stageplaats. Zij kwam er terecht op de afdeling die psychologisch on­ derzoek verricht en schreef een scriptie bij de afdeling personeels­ en organisatie­instrumenten, haar huidige werkgever. Bij de laatste tak heeft ze na de stage haar afstudeer­ onderzoek gedaan. Broeks: 'Toen heb ik aangegeven dat ik daar wil­ de blijven. Omdat ze met deze af­ deling meer de markt op wilden konden ze mensen gebruiken. Van­ daar dat ik daar terecht ben geko­ men.'

Het werk sluit goed aan op haar stu­ die, zegt ze. 'Inhoudelijk gezien kan ik mijn ei kwijt. Wat ik tijdens de studie gehad heb gebruik ik nu in de praktijk. Wel blijken er in de praktijk andere accenten te liggen dan in de collegebanken. Broeks: 'Tijdens de studie stond kwaliteit voorop. Ook al kostte een functie­ analyse twee dagen, het moest vooral goed gebeuren. Nu merk je dat tijd en geld een belangrijke rol spelen en dan ga je dat beter tegen elkaar afwegen.'

30 september 1993

lUNIVEBSKta o

Rechtspraak in sportzaken

INGEZONDEN

Terecht merkt mw. mr. M. Leijten in Univers 23 september 1993 op dat het binnen de sportwereld schort aan het recht op behoorlijke rechtspraak. Juridisch gezien is er inderdaad nog wat werk te verrichten op dit terrein. In haar artikel suggereert Leijten dat het sportrecht zelfs nu nog geen specifiek rechtsgebied is. Deze opmerking verdient enige nuancering.

Tot februari van dit jaar bestond de mogelijkheid om aan de Rijksuniversiteit Leiden het keuzevak Sport en Recht te volgen. Vele jaren heeft prof. mr. N.J.P. Giltay Veth zich beziggehouden met sportrecht en in dit keuzevak verschillende juridische aspecten van de sport belicht. Sinds februari 1993 bestaat de mogelijkheid om in Amsterdam bij prof. mr. H.T. van Staveren het vak te volgen.

Ingezonden brieven kunnen tot uiterlijk maandag 17.00 uur op de redactie (A 17) worden ingeleverd. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden brieven in te korten.

Daarnaast is het mevrouw Leijten misschien ontgaan dat er in Nederland een vereniging bestaat voor Sport en Recht. Evenals bij gerenommeerde andere verenigingen van vakjuristen ligt het accent op de jaarlijkse wetenschappelijke bijeenkomst. In vele landen bestaan soortgelijke verenigingen, terwijl de Nederlandse vereniging inmiddels meer dan 185 leden kent.

Ook bestaat sinds 1979 het door Kluwer uitgegeven praktijkboek voor de sportbestuurder waarin door tal van deskundige sportjuristen inzicht wordt gegeven op het terrein van sport en recht. Het komt mij voor dat van een onontgonnen rechtsgebied aldus geen sprake is.

Leijten zet terecht vraagtekens bij de rol van de FIFA in de zaak Olym-

Correctie

P

I

N

E / B R I E V E N

pique Marseille waarbij zich een vergelijking opdringt met een zaak uit 1974 waar de stayers Walraven en Koch uiteindelijk capituleerden voor dreigementen van de Internationale Wielrenunie. Echter de suggestie dat een rechter wel zorgvuldige besluitvormingsprocedures hanteert en dathetdaar bij sportbonden vaak aan ontbreekt verdient een opmerking. Zo kennen verschillende sportbonden een arbitragecommissie, waarbij bekwame arbiters zorgvuldige besluiten nemen en de voordelen van arbitrage bijdragen aan een eerlijke en meest juiste oplossing van het geschil.

Behalve mr. M.Leijten hoop ik geïnteresseerden in het sportrecht (rechtenstudenten en afgestudeerde juristen) te ontmoeten op het congres op 5 november aanstaande in het KNVB-centrum te Zeist.

Thema zal zijn de arbeidsrechtelijke en verenigingsrechtelijke gezagsverhoudingen in de sport.

Hein-Piet van Boxel (student Rechten aan de KUB en lid van de Vereniging voor Sport en Recht)

Het artikel over mensenrechten, Chili en de zwarte lijst van de KUB (Univers 4) bevat de passage dat IVO-directeur dr. B. Evers al twintig jaar roept dat de zwarte lijst moet worden opgeheven en dat zijn standpunt de laatste maanden genuanceerder is geworden. Dit is onjuist. Evers heeft altijd al een genuanceerd standpunt ingenomen. De passage is afgedrukt omdat Evers vanwege een samenloop van omstandigheden de tekst niet heeft kunnen autoriseren. Dit was wel de afspraak.

effiKM

Met 1,2 miljoen gulden uit de centrale pot, krijgt het Instituut voor Taal- en Kennistechnologie (ITK) tot en met 1996 de tijd om zijn bestaansrecht te bewijzen.

Daarna volgt een evaluatie. Na anderhalf jaar discussie heef t het College van Bestuur de meerderheid van de universiteitsraad op donderdag 23 september toch nog achter zich weten te krijgen om met het ITK door te gaan. De u-raad gaf het geld, maar niet zijn vertrouwen, want tot op het moment van besluitvorming was de raad - evenals anderhalf jaar terug - niet overtuigd van het welslagen van het avontuur dat ITK heet. De deze raad weer eens welkhnkende en effectieve retoriek van rector De Klerk kon niet verbloemen dat de financiële paragraaf van de ITK-begroting ondeugdelijk is. Het verwerven van gelden uit de eerste geldstroom en de daarmee samenhangende relatie tot de twee deelnemende faculteiten (Economie en Letteren) staat nog steeds in de kinderschoenen.

Tweede geld heeft het ITK in de vijf jaar van zijn bestaan nog helemaal niet weten te verwerven en het geld op de vrije markt wil ook al niet overvloedig binnenstromen. Het college hamert erop dat dit verleden tijd is, dat de 'managementstructuur van het centrum is verbeterd', dat 'het in deze tijd van kennisinfrastructuur toch niet denkbaar is met zo'n vooraanstaand centrum te stoppen', 'dat ook uit het

recente ontwikkelingsplan van het ministerie blijkt dat excellent onderzoek voorrang verdient', en dat - kortom - 'd.e KUB moet blijven sturen op kwaliteit'.

De u-raad zag zich voor een dilemma geplaatst. Nee zeggen tegen het instituut voor artificiële intelligentie en mens en machine communicatie is kapitaalvernietiging. Van de aanloopfinanciering tot en met dit jaar (totaal 4,2 miljoen gulden) maken de centrale KUB-middelen een slordige anderhalf miljoen uit. Ja zeggen echter is een jawoord jegens een 'financiële puinhoop' - zoals het in de raad klonk -, een ja dat is gestoeld op een gunstig financieel en organisatorisch klimaat in de toekomst, waar niemand een zinnig woord over kan zeggen. De twee personeelsfracties zochten een compromis - evaluatie van het instituut na twee jaar - maar wisten elkaar niet te vinden in de kwestie of de raad na dat jaar al dan niet een kier zou openhouden. Geen van beide fracties gunde elkaar hierom haar amendement, zodat het college zijn voorstel welhaast ongeschonden door de raad wist te loodsen.

Jo Segers, door het college aangesteld om de organisatie van het ITK op poten te zetten, kan nu aan de slag om de 'neuzen in het instituut in dezelfde richting te krijgen', zoals hijzelf na afloop stelde. [PvdB]

UITGEVERIJ

ACCOUNT/ADVIE Katholielte Universiteit Brabant

Uitgeverij Account/Advies is uitgever van juridische, fiscale en financiële informatie voor de ondernemingsleiding en h a a r adviseurs.

ESCOM PRIMO

Voor onze bladen OndememingsZaken, BelastingMagazine en Dossier en voor ons pocketfonds vragen wij een:

BUREAUREDACTEUR (m/v)

ƒ2249,4 8 6 SX - 2 5 4 Hb RAM

Hhz

210 Mb harde BcbljC 3.5" floppy drive SVOX kleuremnonltor (Low Radiation) MS-Dos 6.0 ( gelnatalleard) Windows 3.1 ( geïnstalleerd) 1 jaar garantie Prijs onder voorbehoud

en Incl.

voor een halve werkweek. zijn/haar taak bestaat uit het zo toegankelijk mogelijk maken van aangeleverde teksten, onder meer door bewerken/redigeren, het zoeken van aanvullende (cijfer)informatie en door het schrijven van leads en conclusies. De zelfstandige verzorging van enkele rubrieken (boeken, personalia e.d.) behoort mede tot de taak, evenals het technisch persklaar maken. De auteurs zijn deels werkzaam in de zakelijke dienstverlening, deels journalistieke professionals.

V a n hem/haar wordt v e r w a c h t :

B.T.W.

Aanbieding is geldig zolang de voorraad strekt 1

SHOP

-

aantoonbare bureauredactionele ervaring affiniteit met juridische/fiscale publikaties goede contactuele eigenschappen bereidheid (gedeeltelijk) te werken op onregelmatige uren.

Schriftelijke sollicitaties svp richten aan de hoofdredacteur, drs. H. Bergman, Postbus 1577, 5200 BP 's-Hertogenbosch. Voor telefonische informatie: 073-136685.

UITGEVERIJ

ACCOUNT/ADVIES

B.V.

Julianaplein 27-33 Postbus 1577 5200 BP 's-Hertogenbosch Telefoon 073-13 66 85 Telefax 073-14 16 45 H.R. 54756

Warandelaan 2, gcb C, 2^ verdieping, Postbus 90163, 5000 LE Tilburg, Tel.: (013) 663059, Fax- (013) 663055

^

I

30 september 1993

lTJ]SriVEBSK:a W E T E N S C H A R

Mr. Ludwig Waaldijk neemt afscheid van de KUB

'Gemenebest­ constructie met Nederland kan Suriname redden' Tachtig procent van de Surinamers is verweven in het net van de corrup­ tie. Dat meent mr.dr. Ludwig Waaldijk, toegevoegd docent strafrecht.

Zijn afscheid van de KUB gaat gepaard met een somber verhaal over de toekomst van zijn geboorteland. Hij vestigt zijn hoop op de Surinaamse intellectuelen, en ontvouwt zijn 'plan': hechte familiekernen creëren, ver weg van het verziekte Paramaribo.

Corine de Kater

M

r.dr. Ludwig Waaldijk (64) is een breedsprakig man. Zijn verhalen doorspekt hij met anekdo­ tes, beschrijvingen, details. We zit­ ten in zijn Tilburgse huis, drinken koffie, eten chocoladecake. Buiten druilt het weer. We praten over de KUB, waar hij vandaag afscheid neemt. 'Ik ben hier intellectueel rij ­ ker geworden.' Maar we praten vooral over Suriname, zijn geboor­ teland, dat hij heeft verlaten in het najaar van 1982, vlak voor de decembermoorden. In zijn ogen ontstaat een ernstige blik; zijn stem is afwezig. 'Nu is de situatie wéér zo slecht dat je nauwelijks meer hoop kan koesteren.'

Waaldijk doelt op de corruptie, waarbij zelfs de regering betrokken blijkt, en waardoor vorige week vier ministers het veld moesten rui­ men. De inflatie, de zwarte markt, de nog steeds bestaande macht van het leger, die 'als een soort zwaard van Damocles' boven het hoofd van de democratisch gekozen regering­ Venetiaan hangt. 'Wachtend op een kans om op een of andere manier de macht te grijpen, onder leiding van de vorige legercommandant.

Een gevaarlijke man, die Bouterse.

Zijn eigen belang speelt een belang­ rijke rol. Hij heeft een netwerk om zich heen gebouwd, om zichzelf te beschermen, terwijl hij zegt voor

De zekerheden , j een technoloog OP de universiteit

van

'Ik heb deze leerstoel aanvaard omdat ik het belangrijk vind dat de sociale wetenschap en de tech­ niek samen onderzoeken hoe technologie optimaal in de sa­ menleving ingevoerd kan wor­ den. Technologen hebben vaak weinig symphatie voor sociolo­ gen en economen. Die weerstand zit hem in het feit dat techno­ logen niet graag nadenken over hoe de technologie in de praktijk gaat werken. Voor mij is dat ook echt een leerproces geweest. Ik studeerde Natuurkunde in de eind jaren zestig, begin jaren ze­ ventig. Toen al wist ik dat ik niet hetonderwijsofhetbedrijfsleven

♦ Mr. Ludwig Waaldijk: 'Als de mogelijkheid creëert om het Nederlandse paspoort te behouden, dan keren de mensen naar Sunname terug.'

[Foto: Enk van der Burgt)

het volk te strijden.'

Ludwig Waaldijk was in Suriname lid was van het gerechtshof, eerste rector magnificus van de univer­ siteit in Paramaribo en adviseur van opeenvolgende Surinaamse rege­ ringen. Een gezagvol persoon, met toen en nu contacten in de politie­ ke wereld. In oktober 1982 kwam hij 'min of meer impulsief' in Ne­ derland terecht. Tijdens een terug­ reis vanuit een conferentie in India, op een tussenstop in Amsterdam, overwoog hij te blijven. 'In het vlieg­ tuig dacht ik: wat is er in Suriname aan de hand?' Waaldijk bleef. Twee maanden later werd de wereld op­ geschrikt door de 'decembermoor­ den': Bouterse en consorten brach­ ten vijftien vooraanstaande Surina­ mers om het leven.

Aanvankelijk stond hij loyaal te­ genover couppleger Bouterse, er­ kent Waaldijknu. Hij hoopte dat de nieuwe machthebbers de politieke impasse konden doorbreken, dat ze iets konden doen aan de corruptie, die ook toen al, in 1980, welig tier­ de. Waaldijk werd president van het

(omstreden) bijzondere gerechtshof tegen corruptie, waarvoor hij ook decreten uitvaardigde. Hij vertelt zijn verhaal in ruim juridisch jar­ gon, en verdedigt zich tegen de fou­ ten die hij gemaakt zou hebben. Van zijn ontwerp is niet veel overge­ bleven, meent hij. 'Het uiteinde­ lijke produkt is een onding gewor­ den.'

Met veel omhaal schetst Waaldijk de rechtszaak waarin hij merkte dat hij het vonnis niet meer volledig kon bepalen. De militairen hebben de rechtspraak naar zich toege­ trokken, besefte hij. Een terugkeer in de tijd gaat gepaard met details, flarden van gesprekken, voorvallen.

Hij vertelt over de spreekwoor­ delijke druppel; het moment waar­ op Bouterse hem vroeg de totale rechterlijke macht van de gewone rechtbank naar huis te sturen. De nieuwe rechters moesten er na het weekend zijn. Al zijn durf en wijs­ heid haalde Waaldijk er toen bi): hij zou een commissie instellen, het totale juridische apparaat doorlich­ ten, om het ontslag van de rechters op de lange baan te schuiven. 'Die commis­ sie heeft uiteraard geen rapport geschreven.' Een grijns, triomfantelijk.

'Ik vroeg: Wie wordt de nieuwerechtbank­president^Bou­ terse reageerde: U. Ik: En als ik weigert Hij antwoordde: Dan ma­ ken weu president. Dat ene woord­ je, hè. Ik had niets meer te vertel­ len.'

Omdat de wapens zoveel te zeggen hebben, is de gemeenschap ver­ ziekt.'

W

aaldijk staat nog steeds in nauw contact met Suriname.

Via familie bijvoorbeeld. Laatst was zijn neef op bezoek, die hem weer eens duidelijk maakte hoe ver de macht van de militairen in Surina­ me strekt. 'Gedekt door handelaren gaan militairen het bedrijfsleven in.

Onder het mom van wij willen helpen worden mensen gechan­ teerd. Er is corruptie, geld wordt witgewassen.'

Tachtig procent, schat de jurist, tachtig procent van de Surinamers is verweven in dit web. 'De ge­ meenschap is enorm verziekt. De mensen zien de koers met de dag dalen. Ze hebben er geen vat meer op, en denken dat ze alleen met illegale praktijken het hoofd boven water kunnen houden.'

Zijn verhaal is somber, zwart­wit.

Maar Waaldijk kent een sprankje hoop. Waaldijks hoop, dat zijn de

goede samenwerkingsverbanden'.

Projecten, gebaseerd op een gede­ gen economische aanpak. Zodat er levensvatbare bronnen ontstaan, met een uitstraling tot in het ver­ ziekte Paramaribo.

Maar eerst zal er een bevolkingsin­ jectie moeten komen, van inwoners uit andere, overbevolkte landen, omdat het binnenland te weinig inwoners heeft om Suriname op­ nieuw op te bouwen. En tenslotte zullen de Surinaamse intellectue­ len terug moeten keren. Nederland heeft daarin een rol te spelen. Waal­ dijk denkt aan een Gemenebest­ constructie, op Engelse leest ge­ schoeid. Het is de enige manier om Suriname te redden, oppert hij.

Rustig zet hij zijn theorie uiteen.

'Mensen willen vanuit onher­ bergzame oorden naar herbergzaam gebied t r e k k e n . D a a r o m gaan Surinamers naar Nederland. En ze blijven hier, omdat ze anders hun Nederlandse nationaliteit kwijtra­ ken. De mensen redeneren: Stel dat ik terugga en er kom t een coup. Dan moet ik vluchten, waar moet ik dan heen i Maar als je, bijvoorbeeld bin­ nen zo'n Gemenebest­constructie, de mogelijkheid creëert om het Ne­ derlandse paspoort te behouden, dan keren de mensen naar Surina­ me terug.'

Zijn eigen terugreis, dat ligt wat ingewikkelder. 'Als de gemeen­ schap een beroep op mij doet, zal ik dat beantwoorden.' In november geeft hij in Paramaribo een lezing over de toekomst van de Surinaam­ se universiteit. En hij neemt deel aan een werkgroep in zijn vader­ land, die lets­Wil­Doen. Maar of hij daar zal blijven ? Waaldij k is 'nooit, nooit'meer teruggeweest. Natuur­ lijk, er is een band die je nimmer verliest. Maar de angst voor teleur­ stelling is groot. De beslissing om terug te keren stelt hij uit, hij laat het afhangen van november.

En dan komt het gesprek toch nog op Tilburg, op zijn tijd aan de KUB. Want Waaldijk heeft in die tien jaar een vol leven opgebouwd. Is actief in het welzijnswerk. Als voorzitter van stichting Probrasa werkt hij aan de integratie van de Suri­ naamse minderheid. Een waardevolle periode, die Tilburgse tijd. Een perio­ de waarin hij gaten heeft kunnen vullen die hij in zijn vakgebied straf­ recht onderkende. Een tijd waarin het lesgeven een wezenlijke rol speelde. Een voorrecht was het, om altijd voor volle collegezalen te mo­ gen spreken. Om studenten met studieproblemen te kunnen helpen, "s Avonds en overdag, mijn huis stond open. Ik heb geen tijd gekend.'

Vooral dat contact met studenten heeft Waaldijk veel vreugde be­ zorgd. 'Het compenseerde, hè. Ik leefde me zo in, dat ik de rest kon vergeten.'

'Het goede Suriname zal vanuit het binnenland komen'

Plots staat Waaldijk op, excuseert zich. Helemaal de koffie vergeten, in het vuur van zijn verhaal. Hij loopt naar de keuken, peinzend.

'Nee, spijt van mijn vertrek heb ik nooit gehad. Je kon voorzien dat het niveau in Suriname steeds verder zou verlagen. Op het moment dat het bloedvergieten begint, kan de rede geen overhand meer krijgen.

i^ wilde, ik wilde onderzoek doen. ondersteuning. Het klinkt mis­ De opbouw van dat onderzoek bij schien chargerend, maar een T N O stuitte op het nodige verzet universiteit is veel minder belo­ "^^^ andere wetenschappen. We nend, veel individualistischer. Ik zouden te weinig open staan voor heb een hekel aan mensen die niet hun visie. Ik heb begrip voor de in staat zijn afstand te nemen van technische kant, door schade en hun eigen positie. Die uitgaan van schande heb ik moeten leren om rotsvaste zekerheden. En dat zie je begrip voor de andere kant op te ­ veel bij wetenschappers. De kern brengen. van de wetenschap is juist steeds ­g. — ^­^ _ _. g^ het beeld van de werkelijkheid ter H f 1/vi f 1 discussie te stellen. Maar het moet ^ ^ M ^ p ­ ^ c ^ J * T ^ ^ . J — ook niet zo zijn dat een wetenschap­ ^ ^ ^ K ^ j ^ ^ j ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ H ^^^ |^.| j^g^ geringste zuchtte wind ^ ^ ^ ^ ^ ^ H J ^ ^ ^ ^ ^ ^ Ï ^ B ^'^^ andere mening aanneemt. Als ^ | ^ T | T ^ X | n i T WT '^^ ^ ° ^ moeten kiezen, dan kies ik 1 i \ ^ ■ 3 ■ i J_^ ^ toch voor TNO. Vanuit die positie vindt de beste interactie met de Het sociale klimaat op een univer­ praktijk plaats, siteit is heel anders. Bij TNO moet geld worden binnen gehaald om te ^ p^^^ R ^^■^^^ overleven. We functioneren daar als [poto; Hans van Zeeland] een groep met veel wederzijdse

Surinaamse intellectuelen, die zich buiten Suriname bevinden. Omdat juist zij niet werden meegesleurd met wat er in Suriname gebeurde, en wat het land naar de afgrond heeft gebracht. Hij ontvouwt zijn plan, waarin Surinaamse intellec­ tuelen en nieuwe kolonisten een rol spelen. Een plan waarin het 'goede' Suriname ontstaat vanuit het bin­ nenland, ver weg van de besmette gemeenschap.

Daar wil Waaldijk hechte familie­ kernen creëren, ongerept en onge­ schonden. Kleine bedrijfjes, een soort coöperaties met 'geweldig

^^^JHjp^

^I^^^H^^I

Maar ik vind het zeker verfrissend om een dag per week in een ande­ re omgeving te verkeren die de­ zelfde problematiek bestudeert.

In het soort onderzoek dat ik doe is heel veel behoefte aan terug­ koppeling. Het is een dynamisch werkveld wat een grote mate van flexibiliteit vereist. Voor TNO, maar ook voor een universiteit, is het belangrijk dat medewerkers hun creatief potentieel kunnen ontwikkelen. Ik probeer daar de condities voor te scheppen. Soms heb ik het gevoel dat ik te kort door de bocht ga, waardoor ande­ ren zich het gras voor de voeten weggemaaid voelen.' [BS] TNO­medewerker dr.ir. Ruud Smits werd onlangs benoemd tot bijzonder hoogleraar Technolo­ gie, Beleid en Samenleving.

30 september 1993

E

en foto van Louis Paul Boon uit 1959: De schrijver staat m e t ontkleed bovenlijf voor een bakstenen muur.

Hij houdt de brede, rechthoekige hjst van een schilderij of spiegel om­ hoog en omkadert daarmee het naakte gedeelte van zichzelf.

Het onderschrift luidt: 'Ik stelde me bloot in mijn werken.'

Zes jaar later schreef Daniël Rob­ berechts, een kwart eeuw jonger dan Boon, dat zijn voorkeurslitera­ tuur uitging naar brieven, autobio­ grafieën, dagboeken: 'hier staan de mensen naakt in een verblindend ücht, ze staan onmiddellijk, zonder literaire overgangen, voor de lezer.'

Zoals dus de zichzelf ingelijst heb­ bende blote Boon op de foto. In zijn Reservaat III noteerde Boon: 'Het is mogelijk dat ge slechts van die boeken houdt, waarin alles gezegd wordt met woorden die blinken gelijk geslepen edelstenen, zo schoon, of met woorden gelijk vier­ kantig gekapte arduinblokken, zo krachtig ­ maar ik kan er niets aan veranderen, ikhoumeervan()gele­ genheidsschrijvers.' Daar bedoelde hij mee: 'mensen die almeteens behoefte voelen om hun hart uit te tekenen op een blad papier.' Daniël Robberechts was het daarmee eens.

Hij publiceerde zijn eigen dagboe­ ken omdat in wat hij noemde 'de Nederlandse openbaarheid' veel te weinig van dergelijke uitingen voorhanden waren. Hij beschouw­ de zijn dagboeken als de produkten van 'een natuurlijke afscheiding, een overloop van allerlei parasitai­ re invallen, gedachten, gevoelens, reacties...'Een'gelegenheidsschrij­ ver' conform de definitie van Boon was hij allerminst, integendeel, ­ hij stortte niet 'almeteens' zijn hart uit op papier, maar deed dit met zorge­ lijke ernst en accuratesse. Uit zijn dagboeken kwam een literatuurfi­ losofie voort, die het karakter van zijn oeuvre steeds duidelijker zou bepalen.

B

oon had al eerder, in Reser­ vaat II, zijn lezers voorge­ houden dat hij geen behoef­ te had aan gedichten, ver­ halen en romans, want die kon hij zelf wel schrijven, maar aan 'docu­ menten'. Er is een duidelijk onder­ scheid, zei hij, tussen het document en het literaire werk dat zich van het document heeft bediend. Voor­ beeld: het koude, nuchtere krante­ bericht is een document, en het ver­ haal dat de schrijver er uit spint is een kunstzinnige schepping.

Boon heeft bijna zijn hele oeuvre op documenten ge­ bouwd. Zijn novelle Me­ nuet rust, in letterlijke zin, op een fundament van kran­ teberichten, zijn lange ge­ dicht De kleine Eva uit de Kromme Bijlstraat is waar­ schijnlijk op een oorspron­ kelijk nieuwsfeit gebaseerd en wordt regelmatig onder­ broken door citaten en com­ mentaren uit de dagbladen.

Ook in De Kapellekens­ baan en Zomer te Termu­ ren, en overigens in nog tal van andere werken, in alle door hem beoefende genres, integreerde hij met soepele vanzelfsprekendheid wat hem uit 'de werkelijkheid' aanspoelde. Hij was een ver­ woed kranteknipper, ook hij las het liefst particuliere ontboezemingen, neerge­ legd in dagboeken, brieven­ verzamelingen, autobiogra­ fieën en niet in de laatste plaats trivialia. In bijvoorbeeld sex­ tijdschriften, die hij kocht ter ver­ rijking van zijn fenomenale femi­ natheek, zullen hem behalve het geëxposeerde vlees de allerindivi­ dueelste belijdenissen in de inge­ zonden brieven hebben geboeid.

UNIVERS

g^­fip^ïTfSIS^S™

fjmM^

­.''­'^■'­rA­.vU^

^feioe verge

De Belgische schrijver Daniël Robberechts stierf vorig jaar een vergeten dood. Hij schreef dagboeken, publiceerde ondermeer De labiele stilte en De grote schaamlippen, maar werd doorgaans slecht gelezen. Om toch zijn 'totaal­ boek' onder de aandacht te brengen, stencilde hij een eigen tijdschrift ­ dat ook al steeds slechter gelezen werd ­ om uiteindelijk een einde aan zijn leven te maken. Hij was een moedig schrijver en onterecht in de vergetelheid ­ geraakt, meent de auteur Jeroen Brouwers, zelf uitgerust met een sombere vooriiefde voor auteurs die het verging als deze Robberechts: 'ik weet waar Robberechts het over heeft gehad. Ikzelf heb, uit afkeer voor zo ongeveer alles buiten de muren van mijn huis, mijn leven op exact dezelfde manier ingericht als hij het heeft gedaan'. De Louis­Paul Boon lezing (een initiatief van onder anderen de Tilburgse letterenfaculteit) die Brouwers vorige week hield, was een eerste aanzet tot henwaardering van een tragisch

Kgi

auteur: 'Thans ben ik minstens evenzeer een eenzaat als een schrijver, en het is me niet duidelijk of ik eenzaam ben omdat ik schrijver ben of omgekeerd.'

De onderstaande tekst is een deel van de oorspronkelijke lezing.

AAS

mr:

HET IS ME NIET

DU IDE-

'B>tNJ)fWW» OHGEKEETRD' ^AN?ËL ROBBERECHTS

lijkheid met woorden te benade­ Volgens Robberechts mocht het leidt tot wat Robberechts 'steriel werkelijke feit noch worden ver­ gepieker' noemde. Hij vond dat hij ren'. fraaid, noch worden versoberd, door 'straf!' moest omdat hij door zijn De vraag was alleen: hoe?

Daar is hij zijn hele verdere leven er bijvoorbeeld details van weg te levensinstelling het 'risico' (liep) over blijven nadenken, al heel snel laten, noch op enige andere manier om de voeling met de werkelijkheid zichzelf niet meer karakteriserend worden bewerkt. Het diende op te verliezen'. De werkelijkheid die als 'schrijver', maar als 'een schrij­ geen andere wijze interpretabel te hij onder woorden wilde brengen vende'. Hij die ervan droomde 'een zijn dan op de éénduidige, dit is: de woei geruisloos langs de ramen van schrijver te zijn zoals een appel­ ­ ' feitelijke. Maar jwat móest hij be­ zijn werkkamer voorbij, zodat hij ^ ^ f e b r u a r i 1964 no­ boom een appelboom is', kwam uit­ girmen met a, het werkelijke feit dat te maken kreeg met een inwendige teerde Daniël Robbe­ eindelijk niet meer los uit het zeh­ hij dingen opschreef, waarover hij autobiografische werkelijkheid op rechts in zijn dagboek: gespannen web van theorieën om­' b, eerst diep had nagedacht, zodat de vierkante millimeter, een leven 'Schrijven is tussen trent literatuur en werkelijkheid. c, hij werd geconfronteerd met het waar men zijn auto kan draaien op dood en leven.' Een dag later: Zo duizelingwekkend eenvoudig onloochenbare gegeven dat ook dat de punt van een ei. Zulke werke­ 'Schrijven is ­ ook ­ afrekenen met bleek de werkelijkheid niet te zijn, autobiografische feiten waren? En lijkheid wordt tenslotte beheerst een aspect van zijn eigen leven. en in plaats van met schrijven ging verder besefte hij al heel vroeg, hij door hunkeren naar de komst van Daarom zijn er documenten die ik zijn meeste tijd heen met nadenken noteerde het op 12 december 1965: de postbode, het rinkelen van de te­ zo vlug mogelijk moet schrijven.' over schrijven. Zijn thematiek zou 'ik ben geen personaliteit om wier lefoon, fantaseren over de realisa­ Evenals Boon zou hij het woord bestaan uit de onmogelijkheid van biografische gegevens men zich be­ tie van utopieën en Ulusies. 'biecht'gebruiken, 'wonderschone' communicatie: de schrijver als ap­ kreunt'. liet hij weg. Ook hij was geïntri­ pelboom die zich in de lente opsiert ^ 1 wist hij dat het isole­ geerd door 'de werkelijkheid', zelfs met bloesems (dit zijn de theorieën ' '' ment zijn leven zou ver­ zozeer dat hij de mogelij kheid over­ over zijn schrijverschap) om in de stenen, hij had er wel­ pluktijd vruchten af te bewust voor gekozen. leveren die slechts een 'Ik kan me werkelijk geen ander handvol appelliefheb­ concreet geluk voorstellen,' schreef bers weten te apprecië­ ♦ Jeroen Brouwers op een tekening uit 1972 hij in 1965 al, 'dan de vrede, de rust, ren. Meer en meer werd een eenzaam leven (in Everbeek) de onmogelijkheid tot waarbij men zo weinig mogelijk communicatie ook het onderneemt, ternauwernood nog leidmotief van zijn per­ ademhaalt uit vrees voor een ge­ soonlijk leven. Toen ie­ beurtenis.' mand eens opmerkte Soms overwoog hij zijn isolement dat hij zo weinig dialo­ te ontvluchten en dacht hij aan gen schreef, vroeg hij 'weggaan'. Naar Zuid­Amerika, zich af waar hij die dia­ voor een jaar of tien, bij voorkeur Robberechts was toen zevenen­ logen vandaan zou moe­ alleen en terwijl hij zichzelf en zijn twintig jaar en had zich op die leef­ ten halen: hij leefde gezin in leven hield met het schrij­ communicatieloos in tijd al teruggetrokken in een stil ven van reportages. Het waren huis in een afgelegen oord, waar hij grote afgezonderdheid onrealistische wensdromen van zichzelf als 'een gevangene' zou waarin zelden iemand iemand die, naar hij schreef, het doordrong om een dia­ gaan beschouwen. In zijn dagboek liefst monnik zou zijn geworden. spreekt hij van 'weergaloze verla­ loog mee te voeren...

'Misschien is het gevangenisleven tenheid', 'al te eenzaam', 'hoezeer Wie een dialoog wilde mijn ware roeping', besloot hij en schrijven, diende de heb ik me verwijderd van het leven dus bleef hij voorgoed thuis in zijn en de wereld'.

Werkelijkheidshal­ werkelijkheid van het o m m u u r d e stilte, waar hij de ve kwam het 'één enkele verhaal' dialogeren te kennen. werkelijkheid van het leven uit de Waarom ging hij zon­ van Robberechts tenslotte neer op krant vernam. De gebeurtenissen de afwezigheid van een levensver­ dags eigenlijk nog naar in de wereld interesseerden hem de kerk? Antwoord: 'uit haal: hij leefde daarginds in vol­ wel, maar bleven feiten 'extra psychohygiëne, om ge­ strekte gebeurtenisloosheid afge­ zien van zijn huwelijk, zijn gezin, muros'. Echo's van het wereld­ zichten te zien.' nieuws klinken in zijn dagboeken In Tegen het personage, zijn schrijverij, zijn huis, zijn tuin, aldus: Op 18 december 1965: 'Ziek de titel zegt het al, de vogels, de wolken, de stilte. te bed. Dokter Van den J. gelijkt op Ik weet waar Robberechts het over schreef hij: 'Werkelijkheidshalve heeft gehad. Ikzelf heb, uit afkeer Ben Barka.' Op 7 september 1966: kunnen wij maar één enkel verhaal woog een boek te schrijven over voor zo ongeveer alles buiten de 'Een muurtje gemetseld. Gisteren 'een grashalm, een verroest conser­ vertellen: het onze.' Hij bedoelde muren van mijn huis, mijn leven op is Verwoerd vermoord.' venblik, om het even wat.' Hij zou daar het concreet autobiografische exact dezelfde manier ingericht als Heel kort heeft hij geprobeerd zich niet aan de bekoring weerstaan, zo mee, het exact gebeurde, en niet 'de hij het heeft gedaan. Gevolg: we­ te assimileren in de letterkundige schreef hij in De grote schaamlip­ dubbelzinnigheid van het vervalst, reldvreemdheid, mensenangst, wereld. Nu en dan schetste hij een pen, om te proberen 'die zo duize­ gearrangeerd autobiografische'. introversie die snel en gemakkelijk groepsportret. Zo ontmoette hij lingwekkend eenvoudige werke­

Het kwam hem allemaal van pas, zoals hij ook voor de vervaardiging van zijn plastische werk in princi­ pe alles kon gebruiken waar zijn voet tegen stootte: boomwortels, fietswielen, scherven, ­ men zou dit de documenten van de vuünisbelt kurmen noemen.

O

'Wat is sterven voor een daad?

Een beslissing, zoals een orgasme' (Harry Mulisch)

va da

30 september 1993

UNIVERSE

I

Jeroen Brouwers wijdt Louis­Paul Boonlezing aan de vergeten auteur Daniël Robberechts

'Gemakkelijker om van zijn pen te sterven dan ervan te leven' zijn debuut De labiele stilte door maar liefst acht uitgevers gewei­ gerd. Al maakte het hem schier wanhopig, tegelijkertijd hield hij vol: 'Liever werd ik helemaal niet uitgegeven dan beschouwd te wor­ den als een brave tweedehandsau­ teur ().' Inkomsten van zijn noeste intellectuele arbeid had hij natuur­ lijk niet, in tegenstelling tot de eerste de beste wielrenner, bokser, schlagerzanger. Aforisme van Da­ niël Robberechts: 'Gemakkelijker om van zijn pen te sterven dan er­ van te leven.' Hij verzuchtte: 'Wan­ neer ik bedenk met wat een fierheid en zelftevredenheid een boer mag zeggen: 'ik ben een boer', en ik niets, dan vraag ik me af waar ik de schaamteloosheid haal om verder te leven.'

S

chaamteloosheid? Een overheersend t h e m a in Daniël Robberechts' oeu­ vre is juist dat van de schaamte: 'Het aantal dagen waar­ over ik me schaam, of waarover ik me zou schamen als ik ze mij be­ wust was, is zo onmeteHjk groot dat

Z

ijn roerloze bestaan in Everbeek noemde hij 'een surrogaat van sterven'.

Hij had er zichzelf al ja­ ren voor zijn dood begraven, zich schamend dat hij niet kon leven.

Zijn definitie van nederigheid luid­ de: 'een dood waarvan niemand ont­ dekt dat het een zelfmoord is ge­ weest.'

Daniël Robberechts publiceerde zijn dagboeken twintig jaar nadat hij ze had geschreven. Het zouden zijn laatste publikaties in boek­ vorm blijken te zijn, lang nadat zijn hoofdoeuvre was verschenen, dat toen al grotendeels niet meer in de handel was, ook niet meer bij De Slegte.

Zou men hem, zijn bedoelingen en de resultaten van zijn oeuvre beter hebben begrepen als zijn dagboeken eerder beschikbaar waren geweest?

Zijn eigen werk is tenslotte begrijp­ baarder door lezing van zijn dagboe­ ken. De 'zelfbeschrijving' in Degro­ te schaamlippen (1969) verduide­ lijkte en illustreerde hij m e t dagboekpassages als om de lezer nog intiemer te maken met zijn 'werkelijke' bestaan. Aldus lever­ de hij een dubbeldocument waarin de tekstwerkelijkheid werd verhe­ vigd met zijn eigen levenswer­ kelijkheid.

I

ntussen was de schrijver vader geworden en leverde hem dit feit een additionele bron van gepieker over talloze gewe­ tensvragen. Over verliefdheid, sexualiteit, huwelijkstrouw, op­ voeding, religie, ­ en natuurlijk in de eerste plaats de steeds pijnlijker wordende vraag hoe hij alleen nog maar in praktische zin met zijn schrijverschap kon leven.

Wat is literatuur? Antwoord van Daniël Robberechts: 'Literatuur is

'De kunstenaar die het misprijzen van zijn medemens en de eenzaamheid vreest moet de pen maar opbergen' (Witold Gombrowicz)

# De muze van de stilte. Schilderij van Giorgio de Chirico uit 1973. Pnvé­collectie Rome.

Herman Teirlinck, Gerard Wal­ schap, Raymond Brulez en tal van andere bonzen uit de Vlaamse lette­ ren in het voorjaar van 1964, toen hem de Arkprijs van het Vrije Woord werd toegekend. Hij was bitter teleurgesteld. Alleen voor Hugo Claus had hij sympathie en respect: die scheen hem als persoon 'niet beneden het peil van zijn werk'. Louis Paul Boon karakteri­ seerde hij bij die gelegenheid als 'vuile, vuile petit', na afloop der feestelijkheden geneerde hij zich ervoor om diens 'flauwiteiten' te hebben gelachen. Deze confronta­ tie met Boon moet een verdrietige ervaring voor Robberechts zijn ge­ weest. Een half jaar tevoren had hij zijn dagboek nog toevertrouwd: 'zou graag vernemen wat Boontje van De labiele stilte denkt.'

I I

n 1966 ontmoette hij Boon voor de tweede maal. Een ontgoocheling. De dato 13 april dat jaar schreef hij: 'Boon heb ik gevraagd of ik eens bij hem mocht langskomen ­ maar ik heb de indruk gehad dat hij me heel on­

sympathiek vond.'

Dat kan een indruk zijn geweest van een eenzelvige kluizenaar die intussen het zicht op zichzelf vol­ ledig had verloren. Toen hij een jaar later aan Angèle Manteau werd voorgesteld, boekstaafde hij dit on­ vergetelijke evenement met de woorden: 'mevrouw Manteau die jou als een drol aankijkt'... Kenmer­ kend voor de introspectieve dagboekschrijver, dat hij zichzelf soms in de tweede persoon toe­ spreekt: 'je'. Wie normaal, regelma­ tig menselijk contact ontbeert, be­ gint zichzelf te zien in de spiegel van de ogen van de ander.

I

ntussen droeg aan zijn buiten­ geslotenheid het feit bij dat hij inderdaad niet werd gelezen, hij is er jarenlang niet in ge­ slaagd een uitgeverte vinden. Toen ik Daniël Robberechts leerde ken­ nen, was hij met de Prijs van de Pro­ vincie Brabant, de Arkprijs van het Vrije Woord, de Merghelynckprijs en de Dirk Martensprijs de meest geprijsde Vlaamse schrijver van niet één gepubliceerd boek. Zo was

men gerust mag extrapoleren en zeggen dat alles erop neerkomt dat ik mij erover schaam te leven.'

Zijn boek De grote schaamlippen heet zo, omdat het handelt over 'de grote schaamte': 'De uitgebreide, uitgesproken schaamte. De met de lippen beleden en daardoor goed­ deels overwonnen schaamte. De door die belijdenis geriskeerde be­ schaming: niet langer nog taal­ vaardigheid, vakmanschap, goede smaak of kunstzin in het geding ge­ bracht, maar heel mezelf.'

Dit schreef hij in augustus 1966, dezelfde maand dat hij begon met een 'Zelfbeschrijving', naakt in verblindend licht, zijn schaamte voorbij. Van de moedervlek op zijn rechterkuit tot en met de groene glazen van zijn bril. Groene glazen, omdat het hem 'niet tegenstond van de anderen gescheiden te worden'.

Van de erogene gedeelten van zijn lichaam tot en met de klank van zijn stem. Van de betekenissen van de naam Daniël, hem ineegegeven bij zijn geboorte, tot en met de vraag: 'Besef ik de dood?'

Hij is negenentwintig jaar als hij in die augustusmaand concludeert: 'Ik leef onder andere omdat ik () geen zelfmoord heb gepleegd.' Hierbij vermeldt hij de data in 1962,1963, 1964 en 1966 waarop hij dit heeft overwogen en verworpen. De dood, zo schreef hij, kwam voor hem neer op: 'nooit meer tandpijn'.

\ '

>

heel de rest.' Hij bedoelde, dat lite­ ratuur antwoord geeft op alle vra­ gen die niet met wiskunde, fysica, geneeskunde, wijsbegeerte, tech­ nologie, enzovoort, kunnen worden beantwoord. In de tijd van Maer­ lant, zo voegde hij eraan toe, waren er meer vragen dan tegenwoordig.

Met welke termen Robberechts zijn proza ook heeft benoemd, ­ 'pseudoproza', 'cryptoproza', 'proë­ zie', 'geen­roman', ­ hij begon in 1977 aan een kolossaal bouwsel van taal, waarin hij velerlei soorten tekst op elkaar stapelde, in alle mo­ gelijke combinaties en technieken.

Iets van duizenden bladzijden, on­ derverdeeld in negen delen, waarin hij zou uitleggen en demonstreren op welke manieren taal en 'werke­ lijkheid' konden worden gemanipu­ leerd: 'Materialen voor een eigen­ tijdse praktijk van het schrijven'.

Hij omschreef het als 'een werk in uitvoering, boek in aanbouw, tekst op stapel, geschrift in de maak, bouwdoos voor een tekstmozaïek'.

Een uitgever vond hij er uiteraard niet voor, weshalve hij een stencil­ machine kocht en een eenmanstijd­ schrift begon, Schrift geheten, la­ ter tijdSCHRIFT, waarin hij zijn 'totaalboek' in afleveringen publi­ ceerde en naar een mettertijd steeds kleiner wordend aantal vrienden en gelijkgestemden stuurde.

De eenzaamheid van de lange­af­ standloper. Hij bleef er vijftien jaar mee bezig, als een gevangene geke­ tend aan zijn onbegrepen levens­

werk dat door amper iemand werd gelezen.

Er verschenen, in eigen beheer, twee delen van de 'totaaltekst'. In diepe stilte. Er kwam geen respons.

Toen maakte hij er een eind aan.

Aan alles. 'Heel de rest' kon hem verder gestolen worden. In Het li­ teraiiklimaat 1986­1992, een over­ zicht van de Nederlandstalige literatuurgeschiedenis in genoem­ de periode, eindigend in Robbe­ rechts' sterfjaar, komt zijn naam niet eens meelr voor.

V

anaf het prilste begin van zijn schrijversleven komt, met de regelmaat van het slaan van een noodklok, het woord 'balans' ('bi­ lan') in zijn dagboeken en zijn hier­ op geënte geschriften voor. Een ver­ ontrustend woord. De eenzame is niet bij machte het leven te wegen, zei Robberechts, en hij conclu­ deerde hieruit dat zijn balans onver­ mijdelijk negatief moest uitvallen.

'Het leven alleen is volstrekt onbe­ vredigend', zei hij. Er is geen tur­ ven aan, hoe vaak in zijn dagboe­ ken woorden voorkomen als: Kris­ is. Down. Leegte. Desperatie. Dor­ heid. Verveling. F utloos. Hulpe­ loos. Moedeloos. Werkloos. Melan­ cholia. Op 21 februari 1965: 'Thans ben ik minstens evenzeer een een­ zaat als een schrijver, en het is me niet duidelijk of ik eenzaam ben omdat ik schrijver ben of omge­ keerd.'

'Men gunne elkeen tenminste zijn eigen dood', schreef hij. 'Ik zie niet waar ik het recht zou halen zijn dood voor hem zelf te betreuren.

Voor mijzelf doe ik dat wel: blijk­ baar ben ik er ook niet in geslaagd, de hoop O op andere levenswijzen en levensruimten voor hem geloof­ waardig te maken. De levende die ik ben heeft ook niet volstaan om hem nog bij de levenden te laten blijven.'

Verderop in deze zelfde dagboek­ tekst (opgenomen in Bezwarende geschriften, 1984) hekelde hij de menselijke, al te menselijke dood­ doener: 'Een mens moet toch leven, niet ?' Zi jn commentaar hierop luid­ de: 'Wel, ik ben niet zo vast over­ tuigd dat dat () een v o l s t r e k t e noodzakelijkheid is.'

"C" "^ '■' • ^i^ël Robberechts op 13 r> ff februariI965:'(Ikheb)de *: \ grootte van mijn een­ ■'*:»,..>' zaamheid gemeten.'Op deze datum maakte hij zijn zoveel­ ste balans op. De uitkomst daarvan was dat hij zich alleen gelaten voel­ deenvoorhet overige verplicht was te converseren met personen die 'letterlijk en figuurlijk' 'een ande­ re taal' spraken. 'Wie later mijn leven wil beoordelen zal daar reke­ ning mee moeten houden.'

Op 2 mei 1965: 'Louter schrijver zijn: op de bodem van het bestaan verblijven.' Dezelfde maand: 'Ver­ oordeel me niet, ik leef bestendig op de bodem.'

Daar in de diepten was het, dat hij op 27 mei 1992, vijfenvijftig jaar oud, de middelen slikte en stierf. Hij vond het leven, zo schreef hij, 'sma­ keloos als een afgekauwde che­ wing­gum'.

Meer dan een kwart eeuw tevoren had hij zichzelf in zijn dagboek voorgehouden: 'Of je een groot schrijver bent zal eerst rond het jaar 2000 uitgemaakt worden, en niet door jou.'

In die periode, 'rond het jaar 2000', leven wc intussen. Daniël Robbe­ rechts was in ieder geval een moe­ dig schrijver.

Jeroen Brouwers De volledige tekst van de Louis­ PaulBoon lezingis verkrijgbaar bij Tilburg University Press, ge­ vestigd in de bibliotheek van de KUB. Prijs f 17,50. ­■ ­ •­ r

3 0 september 1 9 9 3

lUNIVEBSyi» S T U D E N T E N

Natural zweet en Chanel Zwoel of sportief. Decadent of be­ scheiden. De markt wordt letterlijk overspoeld met geurtjes. En die geuressences vinden gretig aftrek bij het publiek. Mannen mogen nog zonder, vrouwen móeten, vindt mode­ontwerper en parfumier Jean­Paul Gaultier: 'In het donker blijven er maar twee dingen over van een vrouw: haar stem en haar heerlijke parfum.' Univers snuf­ felde rond op de KUB. 'Zeven flessen', antwoordt de over­ rompelde voorlichter Maurice Ackermans als hij naar zijn after shave verzameling wordt gevraagd.

En dat zijn allemaal 'krijgertjes' bena­ drukt hij. 'Ik zou zelf nog geen vijf gulden uit geven aan dat spul. Wat dat betreft ben ik een krent. Als ik zelf een after shave moet kopen, dan ga ik naar de Hema. Daar hebben ze die goedko­ pe troep. Hoe heet het ook al weer. Aqua Velva. Dat bestaat al sinds 1950, geloof ik.'

Het liefst h u l t de KUB­voorlichter zich in Antaeus van Cha­ nel. Bij speciale gele­ genheden wordt de fles Davidoff aange­ sproken. Daarbij is de mode­bewuste Ackermans uiterst voorzichtig met de dosering. 'Parfum moet overdag zeker niet te zwoel zijn. Ik ruik lie­ ver gesoigneerd.'

Rechten­decaan prof.mr. Mare Groenhuijsen doet het maar met één geur. Paco Rabanne. En dat bevalt hem prima: 'En mijn vrouw ook, dus dat is mooi meegenomen.'

Anno 1993 Naam: Natalie van Gils.

Leeftijd: 22 jaar.

Geboorteplaats: Prinsenbeek.

Studierichting: Rechten, vierde­ jaars.

Ook hij is niet al te kwistig met de fles. Volgens Groenhuijsen is er namelijk niets erger dan een lift binnen te stappen die 'verontrei­ nigd' is door goedkope after shaves.

'Het moet wel delicaat blijven', meent hij.

Boston is al jaren de lijfgeur van hoofd post en bewaking Cees Boor.

'Geen after shave, maar een eau de toilette!' verbetert Boor. 'Ik heb 't cadeau gekregen van mijn vriendin, die vond het zo lekker ruiken. En dat is toch echt een criterium, vind ik. Hij ruikt ook echt heerlijk. Zelfs mijn after shave is van het zelfde merk.'

extraatjes ontzegt. 'Ik wissel graag af. De merken weet ik niet uit mijn hoofd, maar dat is voor jullie ook niet zo interessant.'

Jean­Luc van Engelen, voorzitter van het overkoepelend orgaan van culturele studieverenigingen, gaat ook uit van een 'basic' geur. In zijn geval wel erg 'basic'. ' N a t u r a l zweet', noemt hij het. En daar komt geen flesje bij kijken. 'Ik draag nooit iets. Maar ik vind geurtjes wel heel lekker. Vooral Axe Rood. Mmm­ mm!! Maar wanneer ik in de win­ kel ben, heb ik net genoeg geld voor brood, melk en kaas. Dan kan er geen zes gulden meer af voor een

De wekelijkse rondgang brak ons Dames hebben een voorkeur voor de bek open: er lijken meer geur­ de duurdere merken. F lesjes van tjes te bestaan dan mensen, en als 100 gulden of meer zijn eerder re­ het al andersom is, dan wordt het gel dan uitzondering. Heren daar­ zogeheten individualisme van entegen kiezen ­ als ze kiezen ­ eer­ vandaag de dag wel erg ver door­ der voor de wat goedkopere gevoerd. Kortom, het samenstel­ reukwaters: het assortiment van V&D is voor het len van een top gros toereikend.

5 leverde deze Geur Of, ook vaak, week een onge­ een simpel deo­ kend aantal ex MAN dorantje ­ van aequo's op.

1. Guy Laroche, Drakkar Noir bijvoorbeeld M­ Toch k u n n e n 3. Ralph Lauren, Polo, niks vea, Axe, of De­ we conclusies 6. Chanel, Anthaeus nim. Laatste ge­ t r e k k e n . Da­ Paco Rabanne volgtrekking uit mes, zo bleek, Daniel Hechter, de mini­enquê­ gebruiken altijd Caractère te: geuren leven. een geurtje, dat Zelfs degenen wil zeggen: ze VROUW die niets uit­ hebben min­ Nina Ricci, l'air du temps smeren, hebben stens één, maar Yves Saint Laurent, Opium voorkeuren, en m e e s t a l ver­ Cacharel, Lou Lou de status die aan schillende par­ 7.

Issey Miyake een luchtje is fums boven de verbonden, is wastafel staan. van elementair belang. Een stu­ Bij heren lijkt het juist anders te dent: 'Ik gebruik Calvin Kleins zijn. Vaak blijken mannen ­ on­ Eternity, dat heeft niemand, het danks de tegenstribbelende trend ruikt goed, het is interessant, het van het moment ­ geen geur, nee is duur en komt van vei.'lDvEl zelfs geen deodorant te gebruiken. derdeel van de dagelijkse verzor­ ging. Bij dr. Marie Bekker van Vrou­ wenstudies blijken we echter aan het verkeerde adres te zijn. 'Ik ge­ bruik het niet', verklaart ze. 'Af en toe', geeft Bekker even later aarze­ lend toe. Ze besluit het daar bij te laten: 'Dit onderwerp zit niet in ♦ 'Ik ruik liever gesoigneerd' [Foto: Enk van der Burgt]

Filosoof Bert Hamminga is snel uitgepraat zodra het op het onder­ werp parfum komt. Toch laat hii een enkele filosofische gedachte o het onderwerp los. 'De basis is d eigen geur. Een luchtje is allee maar om er iets af of bij te doen Niet dat Hammingazich dit sooi

flesje Axe. Als ik bi) mijn ouders ben, gaat het beter. Daar staat na­ melijk ook een flesje en dan smeer ik me helemaal vol.'

Het aanbod van geurtjes voor vrou­ wen is vele malen groter dan die voor de mannen. De meesten be­ schouwen een lekker luchtje als on­

Waar: Bij fietsenstalling bij gebouw A. Is op weg naar de mensa om daar een boterham te eten.

Nevenactiviteiten: Is lid van een Olof­dispuut, waar nieuwe leden binnengehaald moeten worden en activiteiten moeten worden geor­ ganiseerd. Met lezen en tennissen wordt ook veel tijd gevuld.

Woonsituatie: Heeft kamer in studentenhuis in Tilburgse Heu­ velstraat.

Laatst gelezen roman: Het huis met de geesten van Isabelle Al­ lende. Een maand geleden de laat­ ste bladzijde gelezen.

Stamcafé: Vagant.

Favoriete drank: Gin­lemon.

Toekomstperspectieven: Van wat komen gaat, bestaat nog geen duidelijk beeld. Toevallig is er voor de rechtenstudie gekozen en die bevalt erg goed. Maar net zo goed had het fotografen­ of vi­ sagisten­vak het kunnen worden.

Over een heel erg leuke baan wordt veel nagedacht. Binnen dat werk kunnen groeien, sociaal en intellectueel gezien, is absoluut een voorwaarde.

Beoordeling KUB: Een 8. Alles is ontzettend goed geregeld. Sylla­ bi zijn altijd op tijd klaar en de stu­ diegids is volstrekt duidelijk. Om bij sommige werkcolleges aan de bak te komen is wat moeilijk.

Wat de bibliotheek betreft: als er dan toch zoveel geld aan wordt besteed, waarom dan niet de d a m e s t o i l e t t e n van elkaar gescheiden met een stenen muur in plaats van met schotten. Door de openingen boven en onder hoor je de buurvrouw plonsen, en dat wordt niet erg gewaardeerd.

En alle koffieautomaten op de universiteit moeten maar wor­ den vervangen door juffrouwen­ met­schortjes. Dat is veel gezelli­ ger en de koffie smaakt dan nog beter ook.

[Tekst en foto: Erik van derBurgtj

mijn pakket. Er zijn ongetwijfeld vrouwen die hier heel interessante dingen over kunnen vertellen.'

U­raadsvoorzitter Christa Thoolen schiet prompt in de lach als we naar haar lijfgeur vragen. 'Willen jullie dat echt weten', proest ze. Thoolen blijkt al jaren trouw te zijn aan één merk: Anais Anais van Cacharel.

Ze is zuinig in het gebruik. 'Ik ver­ geet het vaak gewoon op te doen.'

Parfum moet volgens haar 'niet be­ dwelmend, een beetje fris en frui­ tig zi)n.' Ze krijgt dan ook nooit opmerkingen over haar bescheiden geurtje. 'Alleen van mensen die héél dicht in de buurt komen.'

'Hartstikke ziek' wordt secretares­ se Monique Westerburgen­Bastin van overheersende parfums. De

secretaresse van college­voorzitter Van Veldhoven vindt het net zo lekker als mensen niet meer dan hun eigen lichaamsgeur dragen.

Zelf gebruikt ze 'alles wat ze cadeau krijgt.' Onder andere Lancöme en Joop! maken deel uit van haar ver­ zameling. En wat draagt voorzitter Van Veldhoven, peilen we voor­ zichtig. 'Ik zal het eens aan hem vragen. Ik bel zo terug', belooft ze.

We laten ondertussen schoon­ maakster Annie Hamers oppiepen.

Vanuit de koffiekamer doet ze haar verhaal. 'Weet je, ik ben niet zo'n geurtjesmens. Ik ken al die merken niet. Er wordt af en toe iets van Schiphol voor me meegebracht.'

Hamers geeft in ieder geval de voor­ keur aan lichte geuren. 'Het is vre­ selijk als er veel mensen bij elkaar zitten die allemaal van die over­ heersende luchtjes op hebben.'

College­voorzitter Van Veldhoven vindt de vraag naar zijn lijfgeur blijkbaar toch iets te intiem. Via zijn secretaresse laat de voorzitter weten dat 'dit vragen zijn waar ik me niet mee bezig kan houden.'

Secretaresse Westerburgen lijkt met ons teleurgesteld: 'Nu zullen we er wel nooit achter komen wat hij draagt.' [DvEj

(ingezondenmededeling)

Programma CWL/Stiltecentrum tot medio oktober 6 oktober

Tienduizend gratis kaarten Naar aanleiding van de reacties op de CWL­I<aart 'Groeten uit Tilburg' zal gesproken worden over liet huidige beeld van de student. Het gesprek zal geleid worden door Christa Thoo­ len, voorzitter van de Universiteits­ raad. Vanaf 19.30 uur.

1 oktober­medio december

iVlisere; een lijden in stilte Installatie van Theo Hol. Kleuren­ foto's. Hout. Metaal.

In de westerse katholieke traditie heeft het lijden een ingetogen en daardoor meditatief karakter. Niet voor niets zijn kerken en kathedra­ len oases van rust en stilte. Misere legt een verbinding tussen de stilte en het lijden en knoopt tevens aan bij de aard en architectuur van het Stiltecentrum.

Tijdens de expositie is de volgende gewijde muziek te horen: Pergolesi: Stabat Mater; Mozart: Requiem.

13 oktober

Pierre Janssen: Het donkere licht Een lezing met lichtbeelden van Pier­ re Janssen, oud­directeur van het Arnhems Gemeentemuseum en be­ kend van het televisieprogramma 'Kunstgrepen'. Janssen werd altijd geboeid door de bneven van Paul Cezanne, nietzo mooi en nietzotal­ rijk als die van Vincent van Gogh maar meer sprekend in het klagen over de gezondheid, de achteruit­ gangvan het gezichtsvermogen, de hitte van de Provence en de worste­ lingen met het schilderij.

Hierover en over de kwalen van deze oude man de lezing 'Het Donkere Licht'. Vanaf 20.00 uur. Reserve­ ren: (013­) 662043.

3 0 september 1 9 9 3

UNfIVERS C U L T U U R

'Wat een creativiteit, wat een dadendrang! Geweldig om met zulke guys om te gaan' 'Ik geloof in de wereld die in een straal van 100 meter om me heen ligt,' zegt fotograaf Jan Bogaerts die vanaf 30 september in de bibliotheek exposeert. 'Dat is mijn werkelijkheid. Als je bewust naar je omgeving kijkt, kun je daar genoeg stof uit putten.'

Dylan van Eijkeren

'Die jonge kids, die krijgen iets werkelijks op zo'n foto, die gaan leven,' vertelt de fotograaf vol vuur.

En, nog enthousiaster: 'Kijk hier, straatschoffies van de eerste orde.

Moeilijk opvoedbaar. Niet te dóen.

In een tehuis. Zie je die voet bewegen? Wat een creativiteit, wat een dadendrang! Geweldigis 't, om met zulke guys om te gaan. Om ze te vol-

gen, te zien wat ze doen, en dat alles te vangen in een beeld. Zo ging het iedere keer, met alle 25 foto's voor die tentoonstelling. Uren-, ja dagenlang heb ik rondgehangen voor elke foto. Miss Brabant. Faxen tot m'n tong op m'n knieën hing. Van hot naar her. Maar nu staat ze hier. Op de foto.'

Jan Bogaerts (45) exposeert in de

Rattenvangers en slechte pausen

zijn werk niet altijd even populair.

Want als ik een geschiedenisboek ter hand neem hoop ik op een mooi afgerond en lief st spannend verhaal en niet op een constante confrontatie met het onoverzichtelijke gewriemel van gebeurtenissen.

Ouderwetse of minder gewetensvolle historici onderkennen dit verlangen naar overzicht bij hun publiek. Zij vermoeien hun lezers niet met tegenstrijdigheden of lacunes, maar presenteren een Gesamt-kunstwerk waarin alles op zijn plaats valt. De plaats uiteraard, die de schrijver zélf voor zijn feitjes gereserveerd heeft.

Als iemand zegt, de geschiedenis leert ons..., wees dan bedacht op de bedoelingen van de spreker. Hij wil het namelijk niet over dé Geschiedenis hebben, maar probeert zijn politieke of economische denkbeelden met discutabele historische argumenten te rechtvaardigen. De geschiedenis leert ons namelijk helemaal niets. Al was het maar omdat dé Geschiedenis geen persoon is, en dus nooit de intentie kan hebben om iemand iets te leren. Het verleden is niet meer dan een oneindige en ongeordende baaierd van feitjes en ideeën. Wij zijn het die orde in deze chaos aanbrengen en dé Geschiedenis kan dan ook nooit méér zijn dan óns beeld van de geschiedenis. Een beeld dat ontstaat omdat we uit het eindeloze historische materiaal voortdurend keuzes maken, en moeten maken.

Moderne, gewetensvolle historici weten dat al lang en proberen zich ten overstaan van hun lezers te verantwoorden over dit constante proces van schiften en rangschikken. Deze pogingen van de geschiedschrijver om de lezer in zijn denkwereld te betrekken, maakt

William Manchester, auteur van Een wereld door vuur verlicht, het middeleeuwse denken en de renaissance, is zo'n ouderwetse geschiedschrijver. Als een almachtige god troont hij boven zijn onderwerp. Hij schift en rangschikt, zonder zijn keuzes ook maar in één alinea te verantwoorden. Aan koningen en pausen wijdt hij hoofdstuk na hoofdstuk, aan de grote schare van dagloners en lijfeigenen maar enkele alinea's. Lutherwordt van wieg tot graf gevolgd en geen woord maakt Manchester vuil aan diens, door andere historici zo vaak benadrukte, verraad aan de Duitse boeren. Van Calvijns leven horen we daarentegen zo goed als niets.

KUB-bibliotheek, met een serie die 'Jongeren in Brabant' heet. 25 Portretten anno nu. Geschoten met een speciaal daartoe aangeschafte Hasselblad - de camera der camera's.

Bogaerts is gespecialiseerd in portret-, zeg maar reportage-achtige fotografie. Weliswaar zijn het geënsceneerde, geposeerde foto's, het geheel maakt de serie tot een reportage.

Liefde, dat heeft-ie voor dat vak. Net zoals voor de gifgroene Mercedesbus, waarmee hij al zijn bezoekers op het station van Deume afhaalt. De bus is verbouwd tot een huis, inclusief keuken en bed. Prima, zo legtie uit. Zo kan hij in de Peel resideren, in het land van turf en Bavariabier, maar tegelijkertijd de hele wereld bezoeken met medeneming zijn eigen huis. Bogaerts woont samen met zijn vriendin in een rustiek, zelfgebouwd en uitermate landelij k gelegen boerderij t je. Hij heeft ook een geit, die graast in de tuin en heeft de neiging mannen in het kruis te bijten. Bogaerts heeft een atelier met daglicht, en een donkere kamer. God in de Peel, die luncht met eenboterhammetje brie en een glaasje rode wijn.

Geboren in Helmond, bezocht hij de Sint Joost-kunstacademie in Breda. Nee, z'n middelbare school.

maar lezen wel hoe wreed de man omging met zijn tegenstanders.

Zonder enige scrupules geeft Manchester onwrikbare waardeoordelen over zijn historische personen - Calvijn was een ondankbare figuur en een bloedeloze dictator terwijl de door hem bewonderde ontdekkingsreiziger Ferdinand Magelhaes beschreven wordt als een man die in een tijd van schurken en wreedaards nog in romantiek gelooft, die een ijzeren wilskracht en een innerlijke visie heeft, een man, kortom, als een regelrechte held.

ODELIER OEKEN Ouderwets is Manchester bovendien in zijn eindoordeel van de gehele middeleeuwen: een achterlijke, hardvochtige en wrede tijd waarin men op een moord of verkrachtingmeer of minder niet keek.

Een tijd die in alle opzichten inferieur was aan het voorafgaande tijdperk, de klassieke oudheid, en aan haar opvolger, de renaissance. De Middel-eeuwen, inderdaad. Een betwistbaar standpunt, omdat

de HBS, maakte-ie niet af. Vier jaar in zeven jaar, toen had-ie 't gezien.

Vluchtte naar de academie, omdat hij al vanaf z'n dertiende pielde met camera's - en in de donkere kamer van zijn broer. Na Sint Joost vluchtte hij weer, nu naar Amsterdam, naar de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten. Daar kwam-ie tot volle bloei: de directeur. Jan van Keulen, stond volledig achter de dan 23-jarige Bogaerts. 'Mijn stimulator. Ik werd door hem op een voetstuk gezet. Drie jaar lang heb ik ontzettende pret gehad: ik kreeg heel veel bevestiging. Dat is ook het enige wat zo'n instituut moet doen: ronduit achter z'n studenten gaan staan. Hen zelfvertrouwen geven.'

Ook twintig jaar geleden deed Bogaerts reportages, hetgeen vernieuwend was. Hij glimlacht wat zurig, zoals de appel was die hij jarenlang moest verstouwen voordat de erkenning kwam. Want wat had je op reportagegebied nou helemaal? De Katholieke Illustratie, daar hield het toen goeddeels mee op. Kranten hadden geen fotojoumalistiek, dat bestond eenvoudigweg nog niet.

Kijken, observeren, dat is Bogaerts' stokpaard. 'In de stad werd ik knettergek. Al die gezichten, waarachter al die levens zich openbaarden.

Dat werd teveel. Daarom ben ik uit Amsterdam weggegaan. En woon ik nu hier.

'Ik heb me al vroeg toegelegd op kijken. Zoals een voetballer de hele dag met een bal traint, zo trainde ik mezelf te kij ken. Ik heb hier genoeg te zien, op het platteland is je uitzicht je wereld.' Bogaerts bereidt zichzelf de lunch, zonder verbaal gas terug te nemen. Hij zet een CDtje van Prince op, de nieuwste. 'Het mooiste dat ik in vijftien jaar heb gehoord. Zo archaïsch, het lijkt de Bijbel wel. Nee, de Bijbel heb ik

verder niet gelezen, die is zo rottig vertaald.' Technisch zijn z'n foto's perfect. De beste camera's, het beste materiaal. Niet voor niets werkt hij voor Gianta, voor Time, voor the Independen t, voor alles en voor nog wat. 'Er is niets tegen perfectie,' zegt Bogaerts, enpassüüt een pijpje nederwiet stoppend. 'Maar het moet in dienst van het doel staan.

Als mijn foto's technisch perfect zijn, kan daar in elk geval geen gezeik meer over komen. Dan kunnen mensen zich goed concentreren op de inhoud, op het verhaal.'

De tentoonstelling op de universiteitsbibliotheek ziet hij in het licht van een groter geheel. Met jongeren in Brabant wil hij zeker nog een jaar doorgaan. 'Met die expo kan ik uitdragen hoe ik verder denk te gaan, wat ik in de toekomst wil gaan doen. Het is een momentopname, die ik wil uitbreiden. M'n uiteindelijke intentie is een boek, een boek dat vertelt hoe het tegenwoordig zit met de Brabantse jeugd.'

Van boerendochter tot schoonheidskoningin, van trompetter tot vandaal, van rocker tot kakker. 'Die jongerenwereld fascineert mij. Kijk nou eens goed. Op sommige foto's, de echt goeie, zie je hoe zo'n kind is, wat dat allemaal nog gaat meemaken. Dat kun je op een goeie foto zien.

'Zo'n tentoonstelling vind ik belangrijk, omdat iedereen zo kennis kan nemen van mijn werk. Toen ik voor Nieuwe Revu werkte was dat ook m'n doel: op iedere koffietafel, in elk café liggen. Gezien worden.

Wat ik maak, moet overal liggen.'

De fototentoonstelling JONGEREN van Jan Bogaerts is van 30september tot 26 november te zien in de bibliotheek van de KUB

voorkeur

Vanaf I oktober gaat de voorverkoop (a 30 gulden) van start voor Barclay James Harvest. De fameuze band zal dinsdag 19 oktober in het Noorderligt spelen, zo heeft het theater op het laatste moment bewerkstelligd.

Nog even Noorderligt: op zaterdag 2 oktober is het weer Noorderligtshow, het enige dansspektakel in Tilburg dat om

steeds meer historici menen dat een dergelijk dédain de middeleeuwen onrecht doet. Manchesters' beroemde Franse collega Jacques Le Goff betoogt al sinds de jaren zestig dat de politieke, religieuze en economische principes van onze moderne samenleving voor een groot deel op middeleeuwse opvattingen steunen. Maar Le Goff ontbreekt dan ook in de literatuurlijst van Manchesters boek.

Professionele historici zullen dan ook moeite hebben met Een wereld door vuur verlicht, maar leken worden in dit boek meegenomen als in een meeslepende roman.

Manchester bouwt spanning op, laat zijn lezers de sfeer bijna lijfelijk ervaren, schuwt de kwinkslag niet en heeft volop oog voor het bizarre. We zitten aan bij de excessieve banketten van de Medici-families en lezen met rode oortjes over de orgiën van Paus Alexander VI, de slechtste aller pausen: Toen werd het tijd voor serieuze seks.

Gasten ontdeden zich van hun kleren en renden de zaal in waar ze zich op de prostituees stortten.

Bedienden hielden de stand bij van ieder orgasme want de paus had grote bewondering voor viriliteit en mat iemands machismo af aan diens ejaculatieve vermogens.

Toen iedereen uitgeput was, deel-

ongekende redenen altijd succesvol lijkt te blijven. Entree bedraagt vijf gulden vanaf 22.00 uur, geen voorverkoop. Dezelfde avond om 21.00 uur, in Filmtheater Louis (schouwburg): Madame Bovary, in een regie van Claude Chabrol uit 1991.

Podiumcafé (in PUF), dinsdag 5 oktober, 19.00 uur: avond over eetproblemen.

de Zijne Heiligheid de prijzen uit: jassen, laarzen, mutsen en tunieken van fijne zijde...

Terwijl de laat-middeleeuwse adel en geestelijkheid van uitspatting naar uitspatting danst, wordt het platteland bezocht door niets ontziende roversbenden. De roverhoofdman Robin Hood was weliswaar van nobel bloed, maar heeft volgens Manchester nooit één cent van zijn buit aan de armen uitgekeerd. Ook de rattenvanger van Hameln blijkt echt te hebben bestaan, maar had evenmin veel aanlokkelijks. Hij was een monster, een psychopaat en pederast die op 20 juni 1484 honderddertig kinderen uit het Saksische dorp Hameln weglokte om zich op onbeschrijfelijke wijze aan hen te vergrijpen.

De geschiedenis leert ons niets.

Manchesters aanpak van de geschiedenis wel; dat het mogelijk is om op grond van feitelijke gebeurtenissen een bijzonder fascinerende historische roman te schrijven.

Maar dat is nog geen geschiedschrij ving.

Willam Manchester Een wereld door vuur verlicht Uitgeverij Agon f.49.S0

30 september 1993

lUNlVERSH

MATSERTJES Matsertjes zijn bedoeld voor medewerkers en studenten van de KUB. Mits de iengte de dertig woorden niet te boven gaat bedraagt de prijs vijf guiden. Tot zestig woorden l<ost een matsertje tien gulden. Berichten met een (para) commercieel karal<ter kosten 25 gulden en mogen niet meer dan dertig woorden bedragen. iVlaximaal twee matsertjes per activiteit.

TEV-PARTY-ANIMALS Laat het Beest in je los en kom op Dierendag (maandag 4 okt. voor de Ezels onderjullie) naar het hondsgezellige TEVBOKbierfeest in café 'Uit' (je dak dus)'

VOORLICHTINGSMIDDAG Heb je internationale interesse' VITE houdt op 5 okt een voorlichting over jouw mogelijkheden bij deze studievereniging.

WIJ organiseren tal van studiereizen, symposia, excursies en congressen Di 5 okt 16 00 uur in de VlTE-kamer R 15.

SLANKE BENEN heeft met iedereen, maar velen zouden er w/el graag op lopen Hoever gaan mensen om hun (ideaal) slankheid te bereiken'^ Een gezellige avond bij het Podiumcafé over liposuctie, anorexia, maagverkleining, ideaalbeelden en Weight Watchers, voor dikke, magere en geïnteresseerde mensen Di 5 okt om 19 00 uur in de PUF.

CHALLENGE YOURSELF! Neem de uitdaging aan en kom op 7 okt. naar het unieke MAKUB-congres. Challenge your Channels' Kom langs bij de stand of op R 25 tel 013-663044.

THEATERSPORT

>'»»^*-'

Schrijf je nu in voor de workshop op 2 en 3 okt en de daaropvolgende cursus. Laat je uitdagen en laat je gaan Universiteitstheater De Koffer, tel 663228 of kom langs, kamer A 03, naast de koffiekelder.

WIST JE DAT je meer invloed hebt, dan je d e n k t ' Overtuig jezelf, kom bij T S O Bel Ivor (686324) of Guyot (435314).

STUDEREN IN HET BUITENLAND Voorlichting op maandag 4 okt in de aula om 1 1 00 uur Georganiseerd door Bureau Buitenland en Efact.

AIESEC-BEDRIJVENDAGEN Voor studenten die binnenkort afstuderen organiseren we binnenkort een Sollicitatie Informatie Dag bij de Rabobank te Utrecht Inschrijven tot 6 okt bij de AIESEC-stand of bel 662573. ..^/'^ƒ.^>-

REGEL DAT

Regel een stageplaats of zelfs een baan bij een Topbedrijf op de Individuele Gesprekken Dag van AIESEC-Tilburg m een persoonlijk gesprek met een recruiter Info bij onze stand of Kamer R 19 (662573).

CHALLENGE YOUR CHANNELS! 1 hele dag entertainment, 8 fusten bier, 16 wereldberoemde sprekers, 600 ligstoelen, 1 8 0 0 koppen koffie, 3 6 0 0 borrelhapjes tijdens het MAKUB-congres op donderdag 7 okt.. Inlichtingen R 25. tel: 013-663044.

PROSPERO'S BOOKS Cinema presenteert woensdag 6 okt. om 2 0 0 0 uur i.s m Studium Generale 'Prospero's books': ultra moderne 20ste eeuwse verfilming van Shakespeares 'The Tempest' door Peter Greenaway SZ 17, f 5,-.

HEB JIJ OOK NIETS TE DOEN! Kom dan eens kijken bij Isabest, de ac countancyverenigingvan de KUB. Isabest organiseert allerlei activiteiten op het vakgebied van accountancy en informatiesystemen. WIJ zoeken nog actieve leden die zich willen inzetten voor interessant werk m verschillende commissies.

Hebje interesse om actief te worden of wil je gewoon wat meer weten over ISABEST kom dan eens naar kamer R 18 of bel 013-662662.

ACTIEF BIJ VITE Deze internationale studievereniging zoekt nog 2 enthousiaste actieve leden voor haar bestuur Bij ons kom je in contact met internationaal opererende bedrijven en tal van internationale organisaties Bel 662722 of kom op kantoor: kamer R 15

A N N I E SCHILDER zegt dat ze zo mooi slank is geworden door 3 maanden lang alleen maar middeltje X te slikken Ben je gek als je je laat inpalmen door verleidelijke advertenties van onbetrouwbare afslankmiddeltjes' Is een maagverkleining met een stuk efficiënter en effectiever? Een avond over het slankheidsideaal bij vrouwen en mannen, en hoe ver mensen daarmee gaan Podiumcafe, di 5 okt. om 19 00 uur in de PUF.

STUDEREN IN HET BUITENLAND Voorlichting op ma 4 okt in de aula om 1 1 00 uur. Georganiseerd door Bureau Buitenland en Efact.

CAMELOT WIJ handballers zoeken versterking in spel en gezelligheid Heb jij interesse in de handbalsport of ben je gewoon gezellig kom dan langs op donderdag van 20 4522 00 sportcentrum grote zaal

THINKTANK TILBURG ThinkTank Tilburg zoekt commissieleden' Bel voor informatie A Aytekin 013670164 of F. Hallema 013-555893.

GEVRAAGD Wie kan mij aan boeken helpen'' Ik zoek ondernemingsfin 1 (evt ook 2) van Duffhues en Pnnciples of Corporate Fin van Brealey & Myers Verder heb ik propedeuse boeken te verkopen (Eco, Bik en Trie) Bel 013-438302 (Dunja).

BELONING

ECONOOM, WORD ACTIEF !

Voor goede aantekeningen van de hoorcolleges Europees Recht (2e semester 1992 1993) Bel 076-140919

Ben je, verlegen, arrogant, introvert, kaal, ge­ spierd, verliefd, dromerig, luidruchtig, creatief, blauwogig, sportief, verveeld, pecunia georiën­ teerd, gezellig, pacifist, realist, surrealist, brui­ nogig, dik, perfect en ben je w/elwillend om deze kw/aliteiten verder uit te bouwen, dan zoekt Efact JOU' Voor info, R 1, tel 662991

SOCRATES PRESENTEERT 'Henry, a portrait of a senal killer' Vanavond (30 September) om 20 00 uur in CZ 1 0 1 . Kaartjes f 4,-. Platonen f 2,50.

De foto's van het faculteitskamp 1993 zijn klaar en zijn te bezichtigen in de mensa aan de kant van de PUF Je kunt deze foto's bijbestellen tot en met 8 okt Je bestelling kunje, alleen tijdens spreekuren, opgeven bij de MAK-kamer (B 320) tegen contante betaling.

FOTO'S ECOKAMP '93 De foto's van het faculteitskamp 1993 zijn klaar en zijn te bezichtigen in de mensa aan de kant van de PUF. Je kunt deze foto's bijbestellen tot en met 8 okt Je bestelling kun je, alleen tijdens spreekuren, opgeven bij de MAK-kamer (B 320) tegen contante betaling

COOPERS OFFICE MEETINGS Geïnteresseerd in accountancy' Neem een kijkje in de kantoren van Coopers.

Dit IS mogelijk in de volgende plaatsen.

Tilburg/Eindhoven (5 okt) en Maastncht (12 okt) Inschrijfformulieren kunnen afgehaald worden op de Efact- of Isabestkamer

DIGITALE TELEFOONTIKKER Te koop, telt op in bedragen of tikken, f 59,- inclusief bezorging en garantie. Bel direct 010-4129902.

JURISTEN ZONDER GRENZEN! 9 Nov. organiseert de Jundische Faculteit van de Erasmus Universiteit Rotterdam de Bedrijven- en instellingendag. Lezingen, beroepenvoorlichtingen, banenmarkt, lunch etc. Kosten f 10,-.

Inschrijving: Vite kamer O 7 1 , öf bel 010-4081592 (tussen 09.0012.00 uur).

TYPEWERK Voor snel en vakkundig uittypen van uw scriptie, afstudeeropdracht, proefschrift op de PC. Bel IVT Reinout, tel. 040852587. We berekenen een speciaal studententarief. Ook kunnen we het typewerk kopieéren en inbinden.

IERLAND

MAKUB ZOEKT De Makub zoekt nog enkele mensen, die actief willen worden Voor de redactie, de nieuwe job-trainingcommissie en de nieuwe reiscommissie Kom langs op R 25 of bel 013-663044.

Schrijf je derdejaarsscnptie bij Efact aan de hand van een studiereis naar Ierland m maart 1 9 9 4 " Inschrijving 7 okt om 9 00 uur in de hal van gebouw A. Voor informatie kun je altijd langskomen op de Efact-kamer R 1 , of bel 6 6 2 9 9 1

■—.

^ .•■■u, ^^r­

i.u , I — :

f^­^

TELEMARKETEERS GEVRAAGD Heb je affiniteit met telemarketing, ben je minimaal 1 dag per week beschikbaar voor een halfjaar, bel dan op di/wo/do tus­ sen 19.00 en 20.00 uur naar Ilse (426199).

Sta je op springen?*.

Weet j ij wat j e kunt verwachten als bijna afgestudeerde?

Of wat bedrij ven van jou verwacfiten?

STEP (Stichting Student en Praktijk) biedt economen, juristen en bedrijfskundigen oriëntatiemogelijkheden bij hun zoektocht naar toekomstige werkgevers.

Door middel van onze in­house dagen krijg jij de informatie die je zoekt. Grijp je kans om op informele wijze in contact te treden met managers van toonaangeven­ de bedrijven op het gebied van finance, accountancy en financiële dienstverlening in de periode van 8 november tot en met 17 december 1993. Aan de in­house dagen werken mee: ­ ABN AMRO ­ Arthur Andersen & Co ­ Coopers & Lybrand ­ Deloitte & Touche ­DSM ­ Exact Software

OPPAS GEVRAAGD

FOTO'S ECOKAMP '93

­ ING Groep ­ Koninklijke PTT Ned. ­KPMG ­ Moret Ernst & Young ­NCM

­ ­ ­ ­ ­

Philips Price Waterhouse Procter & Gamble Unilever VB Groep

Haal de informatiebrochure bij jouw faculteitsvereniging, stuur een brief met je naam, adres en telefoonnummer naar onderstaand adres of bel: 020-5484934.

Dan krijg je de brochure en het inschrijfformulier zo snel mogelijk toegestuurd.

STEP; de springplank naar je carrière De Boelelaan 1105, Kamer 2A­42, 1081 HV Amsterdam, faxnr. 020­6462645.

We zoeken een liefst ervaren oppas voor onze 4jange zoon op maandag­ en dins­ dagmiddag van 14 00 tot 17.30 uur Belangstelling'? Bel na 20 00 uur 013­ 359648 (Greet/Gertjan)

SIMULATIESPEL Met het oog op de Europese verkiezingen in '94 organiseert VITE een simulatiespel over het gemeenschappelijk drugsbeleid in de EG, o I v een professionele begelei der Dl. 12 okt. 13 00 uur in A187. Kaart­ jes verkrijgbaar bij infostand

BUREAU BUITENLAND .^ ■•,^ ', ORGANISEERT Voorlichting voor alle studenten over stu­ deren m het buitenland. Ma. 4 okt. in de aula om 11.00 uur.

DE WEG KWIJT? Weet ook JIJ nog met waar je straks wil werken' AIESEC helpt je Op 22 okt. ko­ men 27 topbedrijven naar de KUB om zich aan jou te presenteren Inschrijven bij de AlESEC­stand in gebouw A.

UNIVERSITAIRE AGENDA VRIJDAG 1 OKTOBER Promotie drs H J B M. van der Lin­ den. Promotoren­ prof dr. H C Bunt en prof.dr. M. Moortgat Titel proef­ schnft 'A categonal, computational theory of idioms'. Aula KUB, 14.15 uur Promotie TFT drs. G.J. Beelen. Pro­ motor­ prof.dr R. Nauta Co­promo­ tor, dr W. Claessens. Titel proef­ schrift: 'De vergeten gelovige. De tragiekvan hetpastoraat'. Aula KUB, 16 15 uur.

UNIVERS tilburgs universiteitsblad REDACTIE pieter siebers hoofdredacteur {\.e\ 2 9 2 6 ) paul van den broek ( 2 9 2 5 ) dylan van eijkeren ( 2 2 7 2 ) , michel knapen ( 2 5 0 6 ) , gerard rutten ( 3 3 3 0 ) , angela van schendel assistente (2277) VORMGEVING g e r t j a n bloemers ( 2 2 7 2 ) MEDEVI/ERKERS mark van assen ralf bodelier, pascalle c a p p e t t i , adnan van den eerenbeemt, roland enthoven, j a c frederix, bert heffels, michel j e h a e , corine de kater, klaas mulder barbara snoeren, bert witte REDACTIERAAD mr p zoontjens voorzitter, mr h a m backx, dr f b o e k e m a h d a m e n , dr h evers, j rietveld, f t e u n i s s e n , dr a vallen j v vugt, c van wagtendonk, maurice ackermans adviseur FOTO'S enk van der burgt hans van zeeland ADVERTENTIES angela van schendel kamer a 17 tel ( 6 6 ) 2 2 7 7 OFFICIËLE MEDEDELINGEN afd pers en voorlichting kamer b 1 0 tel (66) 2 0 0 1 KOPIJ alle kopij moet uiterlijk op donderdag 1 2 0 0 uur in de week voor het verschijnen m het bezit van de redactie zijn REDACTIE­ADRES/ADVERTENTIES warandelaan 2 5 0 3 7 ab tilburg kamer a 1 5 t / m a 1 7 fax nr 6 3 0 1 4 5 LANDELIJK SAMENWERKINGSVERBAND hoger onderwijs persbureau hop waarbij verder aangesloten ad valvas vu amsterdam cursor eindhoven delta delft, folia uv amsterdam, ku nieuws nijmegen mare leiden, observant maastncht. u blad utrecht, uk groningen en universiteitsblad twente REDACTIE HOP frank s t e e n k a m p , pieter evelein, marcel wiegman DRUK drukkerij de j o n g , baarie nassau ABONNEMENTEN Studenten f 1 5 per jaargang voor met universiteitsleden f 4 0 maak voor een abonnement het bedrag over op giro 1 0 7 7 4 9 6 t n v katholieke universiteit brabant, o v v a b o n n e m e n t univers j a a r g a n g 3 1 '

lUJMVERSU! X^t^l^p^K:^ -- ,

STUDENTEN FOTO'S ECOKAMP '93

De foto's van het faculteitskamp 1993 zi)n te bezichtigen m de mensa aan de kant van de PUF Bijbestellen tot en met 8 okt Bestelhng jti)dens spreekuren) opgeven bi| de MAK kamer (B 320) te gen contante betahng PODIUMCAFÉ

Lekker vet laten wegzuigen om je buik 1 centimeter dunner te laten worden Vier maanden alleenmaarbrood en thee zonder suiker Of bli)f ie gewoon lek ker mollig en gelukkig' Of eet )e |e de hele dag propvol, maar kom )e geen grammetje aan' Of vind jij dun maar magertjes' Een volle avond over het slankheidsideaal, en alle ellende/onzm/ dingen die daarbij komen kijken Di 5 okt, 19 00 uur, PUF OMEGA

Ma 4 okt bijeenkomst in SZ 19 om 20 00 uur Neem 3 tot 5 (vakantie ) foto's mee voor bespreking Hou de glazen gang en op het bord in gebouw B in de gaten voor eventuele wijzigingen PETER NOLL

Wo 6 okt lezing over de reclassering Spreekster mevr M Tol, hoofd van de reclassering in Tilburg Zij zal uitleg geven over de taken en de structuur van de reclassering en de veranderingen die op deze p u n t e n m o m e n t e e l plaat shebben Plaats AZ 8, tijd 19 30 uur Gratis toegang SBIT

SBIT gaat een Studiereis organiseren naar een land buiten Europa Hiervoor moet nog een commissie samengesteld worden Neem contact op met Dione Elsmga (013 556034) of informeer op de SBIT kamer Nog voor de herfst vakantie zullen de Tentamenbundels uitkomen Noteer je naam op de inschrijflijst (deur van kamer R 21) Op WO 13 okt symposium 'Informatie infrastructuren, onderhouden tot welke prijs'' Om ook vierdejaars de gele genheid te geven naar dit symposium te komen, is het college 'Seminar Infor matiesystemen' verzet naar de ochtend ISABEST

Word actief bij Isabest Er is plaats in verschillende commissies Kom eens naar kamer R 18 of bel 013 662662 PRIORITIJD

Wo 6 okt Walking Meal Om 17 00 uur verzamelen m L'Industne Op ver schillende locaties in Tilburg geniet je bij Prioritijdleden thuis van voorgerecht, hoofdgerecht en nagerecht Vrij 8 okt Deadline Magazine Inleveren tijdens mloopuurtjes in R 10 Do 14 okt Lezing BELEGGINGSVERENiGING MARGE

Kom eens op een beleggingsbijeen komst van Marge kijken Opties , aan delen en obligatie constructies worden hier door deskundigen besproken, maar ook de minder geleerde belegger komt zeker aan bod De uiteindelijke beslissingen worden democratisch genomen door alle aanwezigen Datum 5 okt 20 00 uur Bel 013 358052 Jeroen MAKUB

7 Okt Makub congres'Challenge your Channels' Kosten voor Makub studentleden f 15,- en met leden betalen f20, 14 Okt Commerciële Communicatie training, 26 okt Borrel in L'Industne, DEBATING CLUB

Ma 4 okt workshop voor leden en geïnteresseerden Dit is de tweede m een serie van vier door de Leidsc topdebaterArd van der Steur Aandacht aan regels voor het debat (parlementair en eloquentia), houding tijdens het spreken, ordening van argumenten, etc Cafe De Roskam, 19 00 uur. Heuvel 5 Info R 8 (013 662592), Gijs (013 3613 70) of Marcel (013-560774) POLIS

Pasfoto's voor het smoelenboek zijn welkom in R II, openingstijden ma t/ m do 13 00 15 00 uur Nog geen lid' Laat het ons even weten Contributie f25,PLATO

Komend weekend (1,2 en 3 okt ) Kamp

voor alle nieuwe mtro leden van Plato Van 4 t/m 14 okt Gesloten Tijd Ma 4 10 Kampuitrustavond Di 5 10 20 00 23 00 uur Canonballrun door heel Tilburg! Do 7 10 Fustenrace (17 00 18 30 uur) daarna eten op het pand en van 21 00 23 00 uur Artistie ke avond En als uitsmijter op die do Rouse avond, unlive rock & housemuziek Ma 11 10 Casino faire pen ser(2I 00 OOOOuur) Di 12 10 Lezing en speelfilm (21 00 00 00 uur) Wo 13 10 Engeland Nederland, een voetbal avond met Happy Hour tijdens de wedstrijd Do 14 10 Bar-be que met open podium (18 00-20 30 uur), daarna Eloquentia-toernooi en aansluitend Slotfeest met band PRAATGROEP De jongerengroep 248 Bis organiseert binnenkort weer een praatgroep voor homoseksuele jongens en meisjes Ben je tussen de 15 en 25 jaar oud en wil je graag met anderen van gedachten wisselen over alles wat met homoseksual iteit te maken heeft, bel dan naar Dia na (013-560568) of Dennis(444224) CINEMA

Filmveremging Cinema presenteert m samenwerking met Studium Generale woensdag 6 okt 20 00 uur'Prospero's books' Op 7 okt zal Studium Generale meer aandacht besteden aan 20ste eeuwse kunst Andere films dit semester woensdag 13 okt 20 00 uur 'Splendor' van Ettore Scola, woensdag 27 okt 20 OOuur 'Thestateofthmgs'vanWim Wenders, woensdag 3 november 20 00 uur 'The purple rose of Cairo' van Woody Allen Alle films worden vertoond in SZ 17 a f 5,EFACT

Studiereis naar Ierland Aan deze reis IS het schrijven van de derdejaars-scrip tie verbonden Inschrijving start do 7 okt 9 00 uur in de hal van gebouw A In samenwerking met Isabest organi seert Efact de Coopers Office Meetings Wil je eens kennismaken met accoun tancy m de praktijk dan is dit je kans Coopers zet zijn deuren open op 29 september in Den Bosch, 5 okt in Til burg of Eindhoven en 12 okt m Maastricht Tijdens deze meetings zal een twintigtal studenten geselecteerd wor den Zij worden uitgenodigd voor de lunch samen met mensen uit het be drijfsleven op het Efact congres Interesse' Inschrijfformulieren zijn ver krijgbaar bij Efact en Isabest Internationale stage op marketing of financieel gebied' Unilever en Shell bieden veelbelovende studenten deze mogelijkheid Lees de info op de bijbehorende posters of haal een folder op de Efact kamer Info Efact kamer R 1, 013 662991 SMEETSKRING

Wo 13 okt excursie naar Looyens en Volkmaars in Breda Binnenkort zal de inschrijvingslijst tegenover het secretariaat van het FIT B924, worden opge hangen De Smeetskrmg organiseert dit jaar het congres van het Landelijk Overleg Fiscalisten Thema 'Subsidiariteit, dooddoener of toverwoord' Plaats schouwburg Tilburg DE KOFFER

Speel toneel bij De Koffer, kamer A 03, tel 663228 OLOF

Do 30 sept bedrijvendag in gebouw A 's Avonds vindt ter societeite de traditionele koehandel plaats Op zo 3 okt zullen de disputen en vriendenclubs ter afsluiting van de kleptijdnieu we kandidaatleden verwelkomen Ma 4 o k t , 20 00 uur lezing door de presi dent van de algemene rekenkamer H de Koning Ook met-leden zijn hierbij van harte welkom ter societeite Di 5 o k t , 20 00 uur wekelijkse commis sieavond Wo avond 6 okt disputen borrel Do 7 okt discofeest ledere ma en dl (19 00 uur) wordt er voor f5,- een drie gangen maaltijd geserveerd, do luxe maaltijd voor f 7,50 VIDAR

Do 30 sept Bijzondere Ledenvergadering, 20 00 uur ten botenhuize, waar alle introleden geinaugureerd zullen wor den Op zo 3 okt Algemene Jaarver gadering en Diesvergadering Aanvang 13 00 uur TEV-PARTY-ANIMALS

Dierendag (ma 4 okt ) TEV Bokbier feest in cafe 'Uit'

THINKTANK TILBURG

Heb je een goed idee of ben je een bedrijf aan het opstarten maar wil het met zo vlotten met de marketing, fmancie rmg, etc dan wordt het hoog tijd dat je je tot ThinkTank richt Gun jezelf een voorsprong en word lid van ThinkTank Tilburg Neem contact op met Atilla Aytekin of Patrick Gooien Bel 013670164

CENTRUM VOOR WETENSCHAP EN LEVENBESCHOUWING PROGRAMMA CWL/STILTECENTRUM

I oktober medio december Misere een lijden m stilte Installatie van Theo Hol Kleurenfoto's Hout Metaal In de westerse katholieke traditie heeft het lijden een ingetogen en daardoor meditatief karakter Niet voor niets zijn kerken en kathedralen oases van rust en stilte Misere legt een verbinding tussen de stilte en het lij den en knoopt tevens aan bij de aard en architectuur van het Stiltecentrum Tijdens de expositie is de volgende gewijde muziek te horen Pergolesi Stabat Mater en Mozart Requiem 6 oktober Tienduizend gratis kaarten Naar aanleiding van de reacties op de CWL-kaart 'Groeten uit Tilburg' zal gesproken worden over het huidige beeld van de student Het gesprek zal geleid worden door Christa Thoolen, voorzitter van de Universiteitsraad Vanaf 19 30 uur ISoktober Pierre Janssen Hetdonke re licht Een lezing met lichtbeelden van Pierre Janssen, oud directeur van het Arnhems Gemeentemuseum en bekend van het televisieprogramma 'Kunstgrepen' Janssen werd altijd ge boeid door de brieven van Paul Cezan ne, met zo mooi en met zo talrijk als die van Vincent van Gogh maar meer sprekend m het klagen over de gezond held, de achteruitgang van het gezichts vermogen, de hitte van de Provence en de worstelingen met het schilderij Hierover en over de kwalen van deze oude man de lezing 'Het Donkere Licht' Vanaf 20 00 uur Reserveren {013-)662043

op een netwerk van vrouwelijke, aan de KUB afgestudeerden Deelname aan bovengenoemde cursussen is gratis Voor meer informatie en aanmelding kun je terecht in het Informatiecentnun CURSUS VOOR TWIJFELAARS

Propedeuse studenten die twijfelen aan hun studiekeuze kunnen al langer terecht met hun vragen en problemen bij de studie- en beroepskeuzeadviseur voor een gesprek Dit najaar start een nieuwe cursus voor deze studenten, bestaande uit 4bijeenkomsten Middels opdrachten, vragenlijsten en gesprek ken IS het de bedoeling dat studenten bewust worden van hun interesses en capaciteiten m b t studie en beroep Tevens zal in de cursus aandacht wor den besteed aan het keuzeproces en aan het oriënteren op andere (studie )mo gelijkheden Het is de bedoeling dat studenten uiteindelijk een bewuste studie en beroepskeuze kunnen ma ken De resultaten kunnen zijn dat studenten vaak gemotiveerd, doorgaan met de huidige studie, een andere studie beginnen, gaan werken, enz De cursusdata zijn 8/11, I 5 / I I , 22/11 en 29/11 (14 00 16 OOuur) De cursusleider IS Petra van Nimwegen, studie en be roepskeuzeadviseur Info en aanmelding (tot 3 november) bij het Informa tiecentrum ASSERTIVITEITSTRAINING

Heb je moeite met het opkomen voor jezelf' Durf je met aan een gesprek te beginnen' Houdjejemondmeen groep' Weet je met hoe je kritiek kunt hanteren' Kun je geen 'nee' zeggen' Studen tenzaken biedt je de mogelijkheid om mee te doen aan een assertiviteitstrai ning (leren opkomen voor jezelf zonder de bedoeling te hebben om anderen voor het hoofd te stoten) Info en mschrij vin gen voor de trainingen bij het Informa tiecentrum

STUDIUM GENERALE GRATIS ARBEID?

De Wetenschapswinkel biedt de de mogelijkheid om onderzoek te doen voor maatschappelijke groeperingen WIJ bieden hierbij ondersteuning en faciliteiten aan Ben je op zoek naar een onderwerp voor een afstudeeronder werp, vrije studie opdracht, leerproject of scriptie, kom dan eens langs Hier volgt een onderzoeksvraag 'Provm ciaal Overleg Gehandicapten Noord Brabant', onderzoek naar de integratie van de gehandicapte werknemers in hun werkomgeving Gezocht student sociologie of psychologie Begeleider prof dr J van Wezel Voor meer infor matie, Ricus Timmers, Kamer S 5, tel 013 662819/2645

Programma do 30sept 13 00uur,zaal AZ112 Symposium wetenschappers geven vanuit verschillende disciplines een evaluatie van het Nationaal Zorg Plan Economie Joop Schippers (Eman cipatieraad, RUU) Sociologie Trudy Knijn(RUU) Rechten Margriet Kraam winkel (RUU) Essaywedstrijd Van 30 sept tot 20 dec kunnen essays geschreven worden over het Nationaal Zorg Plan Er zijn drie categorieën a hoe financier je het (op macro, meso, micro-mvo)' b hoe dwmg je het Nationaal Zorg Plan af' c welke nieuwe normen zou je hante ren voor jouw levensloopbaan en hoe breng je deze in praktijk' Er wordt een jury gevormd die m de cember/januari de inzendingen beoor deelt en de prijzen (f 750 - voor elke cate gone) toekent Deelname staat open voor KUB studenten, lengte mzendin gen 15a25A4 tjes(ca 8000 woorden)

STUDENTENZAKEN

SPORT

WETENSCHAPSWINKEL

OPENINGSTIJDEN

CAMELOT

Het Informatiecentrum (N 24) is geo pend op ma van 13 00-16 00 uur en di t/m vrij van 09 00-16 00 uur In het Informatiecentrum van Studentenza ken kun je terecht met alle vragen die betrekking hebben op het studeren en/ of student zijn De balie van het Steun punt Studiefinanciering is eveneens in het Informatiecentrum gevestigd Tel Informatiecentrum 662211, Steunpunt Studiefinanciering 06 32I2I54

Trainingen wo (21 00 22 15) en do (20 45 22 00) Tijdens de training wordt er aan zowel het technische als tacti sche gedeelte van het handbalspel aan dacht besteed De training wordt altijd afgesloten met het spelen van een partijtje Er bestaat de mogelijkheid om mee te spelen in het competitie team Verder is er maandelijks de gelegenheid om deel te nemen aan een oefenwed strijd of toernooi

UITSTROOMCURSUSSEN

SHOT

Bij de volgende uitstroom cursussen die door Studentenzaken worden georganiseerd zijn nog (enkele) plaatsen vrij Informatiedagen over solliciteren 7 okt en 25 nov , Onderhandelen 26/10, 2/11, 9/11, Welke baan staat mij aan 6/10, 13/10, 27/10,3/11, 10/11, Verga dertechniek en tactiek, let op de cur susdatazi]ngewi]zigd 27/10,3/11,10/ II, Leidinggeven 16/11,23/11,30/11, 7/12 Informatiemiddag over 'arbeidscon tract en salaris' 13 okt, Informatiemiddag over 'psychologische tests en as sessmentcenters' 17 nov , Informatie middag over 'arbeidsmarkt voor academici' 24 nov Daarnaast willen we wijzen op de mogelijkheid om, als je meer wilt weten over bepaalde funkties, bedrijven, loopbaan mogehjkheden je een beroep kunt doen

BelNiels(438141)ofGwen(633199)om je op te geven voor het Walking Dinner (verplaatst naar 8 okt ) Mensen die nog met in het bezit zijn van de Shot-trui kunnen deze krijgen bij Stefan (441284) die ook nog rokjes, broekjes en shirtjes in de aanbieding heeft ROOSTERWIJZIGINGEN

Tennis de niveau I-training van vrij 15 55-16 55 uur verschuift met ingang van ma 4 okt naar ma 13 00-14 OOuur Volleybal De donderdag trainingen worden met ingang van donderdag 7 okt niveau 2 dames, 19 15 20 30 uur zaal II, niveau 4 heren, 18 00 19 15 uur zaal I, niveau 1 heren, 19 15-20 45 uur zaal II LACOSTE

Do 30 sept finales en prijsuitreiking

vandeTSTK Feest en gratis fust Vandaag ook laatste kans om je op te geven voor het Lacoste mtroduktie weekend (bel Nicolien, tel 431145) Inter univer sitair toernooi m Rotterdam op 14 en 15 okt VoorinformatiebelMartme, tel 438320 Het Braziliaans feest na het oud-leden toernooi is op zat 9 okt Op dit feest zijn alle leden van harte wel kom (toernooi is alleen voor oud Ie den) GEPIDAE

Het Gepidae Internationaal Volleybaltoernooi zal dit jaarplaatsvinden van 26 tot en met 28 nov Schrijf je in voor 16 okt bijElise(tel 442019) Voorde organisatie van dit toernooi zijn vnj wil ligers heel welkom PERSONEELSSPORT

Vanaf vnj lokt wordt een speciaal trai ningsuur ingevoegd ten behoeve van het personeel van de universiteit Elke vrij zal de kleine zaal, fitness ruimte en zaal 2 van 17 OOtot 18 30uur ter beschikking zijn voor conditionele trainingen onder leidingvan docent Jan Johannes Gerritsen Het programma van deze trainingen wordt m overleg met de groep vastgesteld Ook is het mogelijk zelfstandig aan de slag te gaan Doe mee met je collega's en sport jezelf fit dit jaar Een sportkaart kun je ver krijgen door middel van betaling aan de kas van de KUB (f 65, ) op vertoon van de KUB kaart EXCALIBUR

Schermers let op de gewijzigde trai ningstijden op wo 19 45-20 45 uur (beginners, floret) en 20 45 22 15 uur (halfgevorderden op floret, degen en sabel) 30 Sept A L V in de verenigingskamer.

Sportcentrum, aanvang 19 00 uur De lustrumcie is nog steeds op zoek naar personen die geschermd hebben i v m 2e lustrum Leden zijn welkom op de verenigingsavond om 20 30 uur, tevens zal op deze avond de interne competitie geschermd worden op floret en degen en zal starten op 7 okt a s Info Lawrence 366960

PERIODE 4 T/M 8 Oktober 1993 OPEN TOT 19.00 UUR MAANDAG

kervtlsocp of flondagroentesoep cordon bleu of ardennergehakt espagnolesaus andijvie a la crème of spitskool pommes decorees of gekookte aardappelen veg cordon bleu andijvie a la cremepommes decorees luxe varkenshaasje m roomsaus DINSDAG

tomatencremesoep of heldere preisoep nasi goreng kroepoek seroendeng sate-pmdasaus-atjar met ananas of varkenslapje tuinboontjes gekookte aardappelen veg nasi goreng-kroepoek seroendeng sate-pmdasaus atjar luxe entrecote WOENSDAG

bruine bonensoep of kippesoep kalkoensteak of rosbief rode wijnsaus macedome legumes of postelein patates frites of gekookte aardappelen veg sojaburger rode wijnsauspostelem gekookte aardappelen luxe Vi haan bonne femme DONDERDAG

kalfssoep of chinese groentesoep spaghetti a la bolognese Italiaanse salade parmezaanse kaas of rookworst-vleesjus stamppot boerenkool veg gebakken tahoe stamppot boerenkool luxe biefstuk VRIJDAG

tomatensoep of heldere paprikasoep gebakken vis cocktailsaus ragoutschnitzel kernesaus wortelschijfjes of doperArten patates frites rijst gekookte aardappelen veg groentesouffle-kemesauswortelen doperwten rijst luxe verse rode zalm

30 september 1993

.jfik.

EDE DE L I N GE

^V^

De mededelingenpagina wordt verzorgd door de afdeling Pers en Voorlichting (gebouw B, kamer 10, tel. 2001). Diensten en faculteiten leveren via één centraal punt (het secretariaat) kopij z.s.m. aan, uiterlijk donderdag vóór 13.00uur voor het verschijnen van de nieuwe Univers.

I.v.m. beperkte ruimte is het zaak berichten kort en kernachtig te formuleren. De redactie kan het bericht wijzigen. Bij teveel kopij krijgt de hoogste actualiteitswaarde voorrang.

ALGEMEEN CONCERTEN

KUB-studenten hebben gratis toegang (zolang de voorraad strekt) tot de concerten van de Koninkli)ke Liedertafel Toegangsbewijzen afhalen aan de zaal, voor aanvang van het concert op ver toon van collegekaart Eerstvolgende concerten 12okt enSnov (stnjkkwar tetten) LANDELIJKE WETENSCHAPSDAG

Zondagmiddag 10 okt wordt voor de zesde keer de landelijke wetenschapsdag gehouden Ook op de KUB wordt een gevarieerd programma geboden Mter info foldtr op de prikborden of ki)k m het voorlichtingscentrum (geb B) ONBESTELBARE POSTSTUKKEN

Poststukken geadresseerd aan de KUB, kunnen soms met besteld worden Wi) verzoeken u, wanneer een voor u be stemd stuk op de lijst voor komt, bm nen een week na verschijning van dit nummer te reageren bij de afd Registratuur en Archief, 156 van gebouw A of via tel (66)2808 De stukken zullen circa een week na verschijning van deze Univers aan de afzender worden geretourneerd Geadresseerde Afzender dr J de Klein Wolters-Noordhof, Gro mngen F H Schraven Koningslaan 19, A'dam Structuurcommissie Inst Blankestijn, Utrecht mr Deyhers Pien Novell, Zaventem I R Kroon Fountain Fantasies, E'hoven CER Univ V A'dam dhr Ummels Hageman Verpakkers, Zoetermeer M Goeijers SDU, Den Haag prof dr J Kuijnen RU Limburg mw H Grave EIASM, Brussel mw T L Feenstra Intermedia BV, Alp hen ad Ryn STAGES/ONDERZOEK IN ONTWIKKELINGSLANDEN

Studenten aan de KUB van alle studierichtingen die voorheen m een ontwik kelingsland onderzoek wilden doen of stage lopen, konden voor gedeeltelijke financiering (max f 2000, ) daarvan gebruik maken van de St Wetenschap pelijke Studiereizen Ontwikkelingslanden (WSO) Voorstellen van studen ten werden begeleid door een oudWSO'er en beoordeeld door een onaf hankelijke commissie Belangrijkste criterium was de ontwikkelingsge richtheid van het voorstel Vanaf dit academisch jaar is de WSO opgeheven Er IS een voorlopige regeling getroffen, waarbij binnen de KUB een selectiecommissie IS samengesteld Voorwaar den en procedures zijn grotendeels hetzelfde gebleven De volgende selec tieronde zal plaatsvinden in dec voor studenten die vanaf jan 1994 weg wil len Inleveren van voorstellen kan

lUNlVËRSH plaatsvinden tot emd nov Contactper soon Willem Jan de Gast (IVO), kamer R 28, tel 013 662556/2264 CURSUS ONTWIKKELINGSVRAAGSTUKKEN

Het rVO van de KUB organiseert ook dit jaar weer een ml cursus ontwikke lingsvraagstukken aan de KUB De cursus loopt van oict 1993 tot april 1994 en telt 20 tot 24 bijeenkomsten Je kunt kiezen uit 3 mogelijkheden ma of dl avond van 20 00 22 00 of wo och fendvanll 00 13 OOu De cursus staat open voor iedereen die meer kennis van en mzicht m de achtergronden van de Derde Wereld wil knjgen De cursus behandelt de economische, politieke en culturele aspecten van de ontwik kelmgsproblematiek Onderwerpen die hierbij aan bod komen zijn o a de schuldenproblematiek, vluchtelingen en inheemse volken Bovendien wordt ingegaan op een aantal thema's zoals vrouwen & ontwikkeling, duurzame ontwikkeling en ontwikkelmgssamenwerkmg Er wordt gewerkt aan de hand van literatuur, aangevuld door discussies, gastsprekers, video's en spelvormen De kosten van de cursus bedra gen ƒ80, mcl 7literatuurbundels Inf en aanmeldingen Carla Kivits of Willem Jan de Gast, IVO, R 28, tel 013 662556/2264

FACU LTEIT ECONOMISCHE WETENSCHAPPEN STUDIE-ADVISEUR ECONOMIE

Drs H G van Liempd studie adviseur Economie heeft op onderstaande dagen geen spreekuur vr 1 okt '93, di 12 okt '93, 18 okt t/m 22 okt '93 UITREIKING PROPEDEUSE DIPLOMA'S

De diploma's voor geslaagden per aug j 1 voor de propedeuses worden als volgt uitgereikt 12 okt studenten BIK 13 okt studenten Economie 14 okt studenten £coi2ometrie Plaats van uitreiking is de Aula, tijdstip 16 30 uur Indien U een week voor uitreiking nog geen uitnodiging hebt ontvangen (en uiteraard wel geslaagd bent v o o r d e propedeuse) dan verzoe ken WIJ U p o contact op te nemen met Mw M Lukkenaer, kamer B 427, tel 013 (66)2023 GROEPSBEGELEIDERS GEVRAAGD voor de voorlichtingsdag op wo. 20 oktober

Deze dag is bedoeld voor 5 en 6 VWOers Taak van de groepsbegeleider een groep van ± 1 5 VWO-leerlingen (evt met ouders) rondleiden aan de hand van enkele programma onderdelen, vertel len over eigen ervaringen met studie en studentenleven, vragen beantwoorden, gastvrouw/heer zijn ledere eerste en ouderejaars student Economie, BIK of Econometrie kan deze taak vervullen Tijd tussen ± 10 00 u en ± 14 30 u Beloning een mooie rode KUB-swea ter (Als je al een witte hebt, kun je evt een financiële vergoeding krijgen, maar alleen als je je oude trui draagt op de voorlichtingsdag) Info en opgave ba lie studentenzaken, N 24, tel (66)2211, Geopend ma 13 00-16 00, di t/m vr 09 00 16 00 u Opgave tot uiterlijk 8 oktober' ONVOLLEDIGE PROPEDEUSE

Heb je nog niet voldaan aan alle prop verplichtingen maar wel aan mi nimaal 70% daarvan en wil je m dec / jan a s deelnemen aan doctoraal ten tamens, dan moet je hiervoor een aanvraag indienen bij de studie adviseur voor 1 okt a s Formulieren liggen in de kast op de gang bij het OWB 4e etage en kunnen m de daar aanwezige brie venbus gedeponeerd worden Let op formulieren die op of na 1 okt binnen komen worden niet meer in behande ling genomen BEDRIJFSEC. 1 EN 2 PROP. ECONOMIE VOOR RECIDIVISTEN

Deze tekst vervangt de tekst vermeld opblz 174 en 175 van de studiegids'93/ '94 Voor recidivisten van de prop Eco nomie die Bedrijfsec I en/of 2 nog moeten afleggen zijn er de volgende mogelijkheden I Moet je alleen het onderdeel Bedrijf sec 1 van het collegejaar 1992/93 afleggen, dan kun je dit doen op 24 jan 1994 Over deze stof vindt geen college plaats en er is geen toets (Het

codenummer van dit tentamen is 324 101) 2 Moet je alleen het onderdeel Bedrijf sec 2, van het collegejaar 1992/93 (en dus voor 5 SP) afleggen, dan kun je dit doen op 20 jan 1994 (er wordt voor deze kandidaten een aparte versie van het tentamen gemaakt, dezeheeftalscodenummer324 202) Voor de zekerheid een aantal onder werpen van het oude programma is met in het collegeprogramma van dit semester opgenomen en een aantal onderwerpen van h e t collegeprogramma van dit semester heeft geen betrekking op de oude stof Je kunt met aan de toets deelnemen" 3 Moet je Bedrijfsec 1 en 2 nog doen, en je bent begonnen met de prop in het collegejaar 1992/93, dan heb je twee mogelijkheden a Je volgt het nieuwe programma met toets m okt en tentamen op 20 jan '94 resp 21 juni '94 (code 324 401 en 324 402) b Als je de onderdelen Bedrijfsec 1 en 2 m jan 1994 afgerond wil heb ben dan geef je je op voor tentamens zoals onder I) en 2) genoemd (dus voor de codenummers 324 101 en 324 202) De herkansingen van Bedrijfsec I en 2 (beide stof '92/'93) zijn op resp 3 en 26 aug '94

a Je volgt het nieuwe programma met toets in okt en tentamen op 20 jan '94 resp 21 juni '94 (code 324 401 en 324 405) b Als je de onderdelen Bedrijfsec I en 2 m jan 1994 afgerond wil heb ben dan geef je je op voor tentamens zoals onder I) en 2) genoemd (dus voor de codenummers 324 lOI en 324 102) De herkansingen van Bedrijfsec 1 en 2 (beide stof '92/'93) zijn op resp 3 en 26 aug '94

BEDRIJFSEC. 1 EN 2 PROP. BIK VOOR RECIDIVISTEN

AANVULLING/WIJZIGING TENTAMEN-ROOSTER

Deze tekst vervangt de tekst vermeld opblz 174 en 175 van de studiegids'93/ '94 Voor recidivisten van de prop Eco nomie die Bedrijfsec 1 en/of 2 nog moeten afleggen zijn er de volgende mogelijkheden 1 Moet je alleen het onderdeel Bedrijf sec 1 van het collegejaar 1992/93 afleggen, dan kun je dit doen op 24 jan 1994 Over deze stof vindt geen college plaats en er is geen toets (Het codenummer van dit tentamen is 324 lOI) 2 Moet je alleen het onderdeel Bedrijfsec 2, van het collegejaar 1992/93 (en dus voor 4 SP) afleggen, dan kun je dit doen op 20 jan 1994 (er wordt voor deze kandidaten een aparte versie van het tentamen gemaakt, dezeheeftalscodenummer324 102) Voor de zekerheid een aantal onder werpen van het oude programma is niet m het collegeprogramma van dit semester opgenomen en een aantal onderwerpen van het college programma van dit semester heeft geen betrekking op de oude stof Je kunt met aan de toets deelnemen" 3 Moet je Bedrijfsec 1 en 2 nog doen, en je bent begonnen met de prop in het collegejaar 1992/93, dan heb je twee mogelijkheden a Je volgt het nieuwe programma met toets in okt en tentamen op 20 jan '94 resp 21 juni '94 (code 324 401 en 324 405) b Als je de onderdelen Bedrijfsec 1 en 2 in jan 1994 afgerond wil heb ben dan geef je je op voor tentamens zoals onder 1) en 2) genoemd (dus voor de codenummers 324 lOI en 324 102) De herkansingen van Bedrijfsec I en 2 (beide stof '92/'93) zijn op resp 3 en 26 aug '94

Doctoraal Algemene Economie Openbare Financien 2A wordt afgeno men op 17-I-'94 + l-8-'94 Doctoraal Bedrijfseconomie Op 7 jan 1994 wordt nog een laatste kans geboden om tentamen Organisatie V d Onderneming 1 'oude stijl' af te leggen Wanneer U hieraan met wenst deel te nemen of U behaalt voor dat tentamen een onvoldoende score, dan is het aan te raden (opnieuw) de colleges m het tweede semester te lopen Doctoraal Econometrie Het tentamen Kwantitatieve Macro economie wordt afgenomen op 10 jan 1994, herkansing is mogelijk op 15 aug 1994 (Diti 11 de tekst in de studiegids) Doctoraal Fiscale Economie Herkansing Privaatrecht 2 is abusieve lijk gepland op 25 8 1994, dit moet echter zijn 2 8-1994

BEDRUFSEC. 1 EN 2 PROP. ECONOMETRIE VOOR RECIDIVISTEN

Deze tekst vervangt de tekst vermeld op blz 174enl75vande studiegids '93/ '94 Voor recidivisten van de prop Eco nomie die Bedrijfsec 1 en/of 2 nog moeten afleggen zijn er de volgende mogelijkheden 1 Moet je alleen het onderdeel Bedrijf sec 1 van het collegejaar 1992/93 afleggen, dan kun je dit doen op 24 jan 1994 Over deze stof vindt geen college plaats en er is geen toets (Het codenummer van dit tentamen is 324 101) 2 Moet je alleen het onderdeel Bedrijf sec 2, van het collegejaar 1992/93 (en dus voor 2 SP) afleggen, dan kun je dit doen op 20 jan 1994 (er wordt voor deze kandidaten een aparte versie van het tentamen gemaakt, dezeheeftalscodenummer324 102) Voor de zekerheid een aantal onder werpen van het oude programma is niet in het collegeprogramma van dit semester opgenomen en een aantal onderwerpen van het college programma van dit semester heeft geen betrekking op de oude stof Je kunt met aan de toets deelnemen" 3 Moet je Bedrijfsec 1 en 2 nog doen, en je bent begonnen met de prop in het collegejaar 1992/93, dan heb je twee mogelijkheden

LAATSTE MOGELIJKHEID HERKANSING INFORMATICA THEORIE EN PRACTICUM PROP. VOOR ECONOMEN

I V m de invoering van SGO en een nieuw software-pakket wordt aan reci divisten de mogelijkheid gegeven een hertentamen practicum en/of theorie 'oude stijl' af te leggen op woensdag 20 okt van 8 20-11 10 u m CZ 78 Inschrijven kan op de gebruikelijke manier via de computers m de practi cumzalen of via de VAX terminals Inlichtingen W Minnaert, B 433, tst 3109 ROOSTERWIJZIGING

Statistiek 2 (doctoraal AE/BE) op ma van 17 40 19 30u is verplaatst naar CZ 112

POSTDOCT. OPL. ACCOUNTANCY

De in de studiegids (blz 8) vermelde mogelijkheid van aanvang per jan 1994 voor het vak Leer van de Accoun tantscontrole gaat met door INZAGE HERTENTAMEN KWW 1

Op 7 okt a s van 9 00-12 OOu b e n t U in de gelegenheid om de KWW 1 tenta mens (aug j 1) m te zien Deze bijeen komst vindt plaats m SZ 19 Vanaf heden kunt U zich hiervoor inschrijven De inschrijflijsten hangen op de 6e verdieping op de klapdeuren aan de westzijde bij de sectie KWW Opge merkt dient te worden dat de inzage bedoeld is om te leren van gemaakte fouten, met om te onderhandelen over uitslagen UITREIKING DOCTORAALDIPLOMA ECONOMETRIE

Op do 30 sept '93 om 16 15 u wordt in AZ 112 het doctoraaldiploma Eco nometrie uitgereikt aan A H E Alberts, H M B van Alphen, C J A J J van Beurden, C M Delis, G G M Erdkamp, O B van Ewijk, F M J Gageldonk, H C W L van Kessel, S P L Nijssen, M P J Schellekens en R G Strausz Belangstellenden zijn van harte wel kom INKOMSTENBELASTING A

Het college inkomstenbelasting A van mr IJ F A van Vijfeijken op vr van 13 00 14 45uurinAZ1161ooptvan29 okt t/m 10 dec 1993, m u v vr S no vember 1993

FACU LTEIT RECHTSGELEERDHEID GROEPSBEGELEIDERS GEVRAAGD

Zie ook onder Sociale Wetenschappen Op WO 20 okt te 10 00 uur vindt er m B lOlOA t b V alle groepsbegeleiders een voorlichtingsbijeenkomst plaats RECTIFICATIE C S . STRAFRECHT

Het tentamen Capita Selecta Strafrecht zal op 20 dec (en met zoals eerder ver meld op 20 sept) om 14 30 uur schri

ftelijk worden afgenomen Aanmelding via bureau examens RSCALISTEN HANDELSRECHT A

Het hoorcollege voor de fiscalisten van Handelsrecht A begint op do 28 okt en de werkcolleges beginnen m week 44, vanaf 3 nov a s Hier volgt nog een aanvulling op de verplichte literatuur, t w W Heuff. Hypotheek, Monografie en Nieuw BW, nr B I2b, 2e dnik 1993, Kluwer, Deventer en J J Vetter/P J Wattel, Hoofdzaken invordering, 3e druk 1993, Kluwer Deventer

^

HANDELSRECHT A

De syllabus 'Waardepapieren' is in week 38 uitgedeeld tijdens de colleges van Handelsrecht A En zolang de voorraad strekt nog verkrijgbaar bij I Smit, kamer B 1007 ZAALWIJZIGING KEUZEVAK BESTUURSPROCESRECHT.

Het keuzevak Bestuursprocesrecht wordt vanaf 23 sept a s gedoceerd van 15 45 tot 17 25, m SZ 35 Echter op 30 sept zal het college voor een keer plaatsvinden te CZ 113 NEDERLANDS STUDENTENPARLEMENT 1994

In 1994 wordt weer het Ned Studen tenparlementgeorgamseerd Alle rechtenfaculteiten van de Ned universiteiten vormen elk een studentenfractie (5 8 personen) Deze fracties vormen tezamen het Studentenparlement, dat zich zal buigen over een wetsvoorstel, opgesteld door een regering die bestaat uit medewerkers van verschillende juridische faculteiten Het wetsvoor stel, dat nog in voorbereiding is, zal betrekking hebben op de positie van de Eerste Kamer der Staten Generaal Het voorstel zal door de fracties in twee ronden worden beoordeeld een schriftelijke voorbereiding (november 1993 voorjaar 1994) en een mondelin ge behandeling in de nieuwe vergader zaal van de Tweede Kamer m Den Haag op 20 mei 1994 Op die dag zal Deetman, in het dagelijks leven voorzitter van de Tweede Kamer, voorzitter van het Studentenparlement zijn De schnf telijke en mondelinge bijdragen van de fracties zullen worden beoordeeld door een onafhankelijke en deskundige jury, die de beste bijdrage zal bekronen Voor de Tilburgse fractie worden gevorder de doctoraalstudenten gezocht (twee de of derde doctoraaljaar), met name m de studierichtingen Nederlands recht en JBW (maar ook fiscaal juristen kun nen meedoen), met belangstelling voor staats en bestuursrecht of wetgevings leer In okt 1993 zal een informatiebij eenkomst worden georganiseerd, waar bij de definitieve samenstelling van de fractie zal worden vastgesteld Aanmel dingen en inf bij E Janse de Jonge, B 937, tel 662006 of G Leenknegt, B 1125, tel 662694 STUDIEMIDDAG RECHTEN VAN HET GEZIN

Op do 25 nov organiseren de Ned Gezinsraad (NGR) en de sectie Fami lie- en jeugdrecht van de KUB een stu diemiddag over een (concept) NGOverklaring m b t 'De rechten van het gezin' De inleiders prof mr W J M van Genugten en prof mr G J H van Hoof gaan in op de behoefte aan zo'n verkla ring voor de Ned situatie resp de wenselijkheid/betekenis voor niet westerse /ontwikkelingslanden Een deel van de middag is gereserveerd voor een forumdiscussie Het forum bestaat uit enkele Tweede-Kamerleden (buitenland specialisten), een medewerker van Buitenlandse Zaken en enkele juristen uit de wetenschappelijke wereld Plaats en tijd KUB, 13 30 17 00 uur Kosten deelname incl consumpties en verslagboek fl 55, , voor studenten fl 25, Inschr voor 15 nov op volgorde van binnenkomst NGR, Duinweg 1, 2585 JT Den Haag, tel 070 3548500 PROTECTION OF HUMAN RIGHTS IN INTERNATIONAL LAW

Op 4 okt start de nieuwe cursus Pro tection of Human Rights in International Law om 13 50uurinSZ29 Docent prof mr W J M van Genugten Na een korte historische inleiding over de idee van de mensenrechten komen m n aan de orde de internationale en regionale bescherming van de mensenrechten o b v verdragen en politieke mechanis men, het gebruik van geweld voor humanitaire doeleinden, en de resultaten van de onlangs gehouden Wereldconferentie Mensenrechten De cursus kan met alleen worden gevolgd door Eras mus- en andere buitenlandse studen-

■il

I ■f

30 september 1993

lUNIVERSM

.j^

EDE DE L I N GE

^ir

ten, maar ook door reguliere studenten (als 'internationaal of rechtsvergelij kend vak', dan wel als gewoon keuze vak, 4 stp) Voor meer informatie zie de studiegids van de faculteit, p 151 INKOMSTENBELASTING A

Dit college van mr IJ F A van Vijfeijken op vr van 13 00 14 45 uur m AZ 116 loopt van 29 okt t/m 10 dec 1993, m u V vr 5 november 1993

FACULTEIT SOCIALE WETENSCHAPPEN GROEPSBEGELEIDERS GEVRAAGD

Do 21 okt jin de herfstvakantie) voor lichtingsdag voor VWO leerlingen Wi] zi]n op zoek naar een aantal enthousiaste studenten die tijdens het vri]e pro gramma een groep van ongeveer 15 leerlingen (evt met ouders) wil rondleiden over het universiteitsterrein en omge ving Tijdens deze rondleiding vertel je over eigen ervaringen met betrekking tot je studie en het studentenleven en beant woord je vragen Als beloning krijg je een rode KUB-sweater (als je al een witte hebt, kun je eventueel een financiële vergoeding krijgen, maar alleen als je je oude trui draagt op de voorlichtingsdag) Tijd van ± 10 00 tot ± 14 30 uur Je kunt je opgeven bij de balie studentenzaken, N24, tel 662211 De balie is geopend op ma van 13 00-16 00 uur en van di t/m vr van 9 00-16 00 uur Opgeven tot ui terlijk 8 oktober CURSUS INL. TOETSINGSTHEORIE EN REGRESSIE

Het tentamen Inl toetsingstheorie en regressie vindt plaats op do 21 oktober van 18 30-21 30 uur m AO 52 PSY CURSUS DIDAKTISCHE VAARDIGHEDEN EN INFORMATIEOVERDRACHT

Vanaf 5 okt is de cursus Did vaard en informatieoverdracht van dinsdag 9 1513 15 uur verplaatst van PZ 210 naar SZ35 PROP. PSY

Op do 7 oktober is werkgroep 3 en 4 Inl m de psychologie van 9 15 tot 10 55 uur verplaatst naar SZ 17 A&O-PSY

Alle scripties die gemaakt zijn m het kader van de afstudeerrichting A&O psychologie in de afgelopen jaren zijn geordend m de A&O scriptie kast en toegankelijk voor studenten A&O-Psy Er is tevens een lijst gemaakt met alle titels van scnpties Deze lijst wordt elke maand bijgewerkt en ligt ter inzage in gang P8 Voor ideeën over onderzoeks onderwerpen, voor vragen over 'Hoe schrijf ik een verslage' of 'Hoe maak je een vragenlijst^', kun je deze scriptie kast raadplegen Via de stage- en onderzoeks coordinatorT Meijer(P808)kun je de sleutel van de scnptie-kast vragen Scripties worden niet uitgeleend' De

WIM VAN OOSTEN uit het Westen, regelt uw vervoer het allerbeste.

1 of 50 touringcars besteilen?

Wim van Oosten bellen!

02510-23060 02943-1210

bibliotheek heeft de meeste scripties echter ook Vour het afstuderen dien je zowel je onderzoeks als stageverslag m vijfvoud in te leveren Een exemplaar komt altijd in de scriptie kast te liggen VTW CURSUS CONSUMPTIE, CULTUUR EN LEVENSSTIJLEN

De cursus consumptie, cultuur en Ie vensstijlen van dinsdag 9 15-10 55 uur is verplaatst naar AZ 09 SOC HERKANSING SOCIOLOGIE I

Bij hoge uitzondering zal er een herkansmgstentamen worden afgenomen over de oude stof Soc 1 (collegejaar 1992/ 1993) op maandag 8 november Het tentamen wordt gelijktijdig afgenomen met het gewone (eerste) tentamen Soc I, nieuwe stof De herkansers die tenta men over de oude stof doen, dienen de aparte serie vragen, die ter plaatse be schikbaar zullen zijn, te beantwoorden

FACULTEIT LETTEREN

EVALUATIE STUDENT GERICHT ONDERWIJS

OFFSETDRUKKERIJ HAVEKA B.V.

OPROEP propedeuse studenten ge zocht voor evaluatie van het SGO Tijdsbeslag 8 x 2 uur per semester Fi nancielevergoeding f l 2 , 5 0 p u Opge ven bij Demse Lindenau, B 205

Het meest gespew^iseerde adres voor het drukken van uw

GROEPSBEGELEIDERS GEZOCHT VOOR VOORLICHTINGSDAGEN

Zieonder SOCIALE WETENSCHAPPEN

PROEFSCHRIFTEN

PROPAEDEUSE-BUL

De uitreiking van de propedeuse diploma's zal plaats vinden op di 5 okt in de aula vanaf 16 00 uur

* Boeken * * Tijdschriften * * Congresbundels *

FACULTEIT WIJSBEGEERTE NIEUWSBRIEF

De Nieuwsbrief van de Faculteit der Wijsbegeerte, september 1993, is af te halen op het secretariaat, kamer P 2 221

ROOSTERWiJZIGING HOORCOLLEGE ASSA

Postadres: postbus 40, 2950 AA Alblasserdam Ruigenhil 58, 2952 AR Alblasserdam Telefoon 01859-12047

STA FELLOWSHIPS

Het hoorcollege van ASSA vindt plaats inB310

dbfS'

Postdoctorale fellowships in Japanse Onderzoekinstellingen

ZELFSTUDIEMODULES SOCIO- EN PSYCHOLINGUÏSTIEK

Leeswijzer met literatuur en aanwijzin gen te verkrijgen bij Bureau Onderwijs, B201

Het Japanse Science and Technology Agency (STA) heeft in 1988 een beurzenprogramma ingesteld met het doel researchcontacten met buitenlandse onderzoekers en technici te bevorderen.

In dit kader mag STW 10 Nederlandse kandidaten voorstellen voor een verblijf van 6 maanden tot 2 jaar aan een Japanse (semi-)overheidsinstelling.

De te bezoeken Japanse instituten (meer dan 100) beslaan een zeer breed terrein van toegepast wetenschappelijk onderzoek, waarbij het accent ligt op exact en natuurwetenschappelijk onderzoek.

WIJZIGING EXAMENREGLEMENT

Vanaf 31 aug 1993 mogen geen onvol doendes meer worden behaald De vij ven die voor onderdelen zijn behaald voor31aug 1993 conform de regels van het oude Examenreglement, mogen blijven staan, mits ze gecompenseerd zijn op het moment van afstuderen Het nieuwe Examenreglement kan eind september worden afgehaald bij Bureau Onderwijs VERVANGING STUDIE-ADVISEUR

Vanaf 1 sept tot 1 jan 1994 wordt Marijke Loots vervangen door Til van der Pol De spreekuren blijven ongewijzigd Marijke Loots vervult op haar beurt (een deel van) de taken van Christa Thoolen

Aanvragen kunnen worden ingediend door Nederlandse gepromoveerde onderzoekers of personen met enige jaren onderzoekservaring van vergelijkbaar niveau, in principe niet ouder dan 35 jaar.

PROCEDURE:

INSCHRIJVING KEUZEVAKKEN

Men kan zich aanmelden bij STW door een aanvraagformulier ingevuld in te sturen met een acceptatiebrief van het Japanse gastheerinstituut.

De startdatum van het onderzoek dient te liggen in fiscaal jaar 1994 d.w.z. tussen 1 april 1994 en 31 maart 1995.

Bij STW is een informatiepakketje aan te vragen. Men ontvangt dan o.m. het aanvraagformulier en een brochure met de voorwaarden, een lijst van de Japanse gastheerinstituten die voor dit programma in aanmerking komen en een contactformulier voor het benaderen van een instituut.

Als je je nogmet hebt ingeschreven voor de keuzevakken, moet je dit alsnog doen Formulieren liggen m de kast bij Bureau Onderwijs (kamer B 201) SUBSIDIE BUITENLANDSE STUDIEACTIVITEITEN

Aanvragen voor subsidie voor studie of stage m het buitenland 4e kwartaal deadline 15 okt Info bij Demse Lmde nau, B 205 ERASMUSBEURZEN

Er zijn nog beurzen beschikbaar voor de volgende netwerken Natural Language Processing 3 beurzen voor 6 maanden Plaatsen o a Antwerpen, M a n c h e s t e r en Saar brucken Coordinator W Daelemans Literatuur en Germanistiek 4 beurzen voor 6 maanden Plaatsen Berlijn en Gent Coordinator J Goedegebuure Psychology and Behavioural Sciences 3 beurzen voor 6 maanden Plaatsen Nottingham en Turku(Finland) Coordinator L Noordman Linguistics 2 beurzen voor 6 maanden Plaatsen Goteborg en Marseille Goor dinator L Verhoeven Teacher Training 1 beurs voor 6 maanden naar Florence Coordinator T Vallen

DIENSTPLICHT! Het Haags Juridisch Adviesbureau helpt u aan uitstel of afstel.

Voor de behandeling van aanvragen moet op ongeveer 3 maanden gerekend worden.

Hoewel voor aanvragen geen strikte inzendtermijn is gesteld, wordt men echter aangeraden zo spoedig mogelijk in te zenden.

TARIEVEN: De beurzen omvatten naast een retourvlucht (economy-class) de volgende belastingvrije toelagen: 1. Verblijfstoelage: Yen 270.000,(ca. ƒ 3.750,-) per maand 2. Gezinstoelage: Yen 50.000,(max.) per maand 3. Huisvesting: gratis, of een vergoeding van Yen 100.000,(max.) per maand 4. Verhuizingstoelage: Yen 200.000,5. Binnenlandse reizen (Japan): Yen 115.000,-per jaar

Voor meer informatie kan men contact opnemen met Annemiek Peeters (tel. 030-923291) of Anja Kerkhoven (tel. 030 - 923 275), STW, Postbus 3021, 3502 GA UTRECHT.

Univers per post: vijftien gulden per jaar Studenten die Univers thuis willen ontvangen kunnen een postabonnement nemen van 15 gulden per studiejaar (ongeacht het aantal nummers] Het abonnementsgeld kan gestort worden via een acceptgirokaart die u wordt toegestuurd na inlevering van onderstaande, volledig ingevulde bon Na ontvangst van de betaling zal Univers worden toegezonden Door de tijd die de administratieve afhandeling vergt, kan het twee tot drie weken duren voordat de krant daadwerkelijk wordt toegestuurd ADMINISTRATIENUMMER

Info: 06 - 8898.249 (0,20 p/min.)

Afspraken: 070 - 347 95 67 / 383 81 49 Hoezo hopeloze gevallen?

NAAM ADRES POSTCODE + WOONPLAATS Bonnen kunnen m de bus bij kamer A 17 worden gedeponeerd of opgestuurd worden naar Univers kamer A 17 Postbus 901 S3, SOOO LE Tilburg

30 september 1993

lUNIVERSM

Uitgerust met 80.000 gulden kon precies een jaar geleden een adviescommissie aan de slag om zich te buigen over de verdeling van dat Het is nog geen 25 jaar geleden dat geld onder faculteiten en diensten hier de Karl Marx Universiteit die mooie plannen hadden op emanstond. Bezettingen, pamfletten, cipatiegeljied. Heel veel moeite aksies en wat dies al meer zij zorg- heeft die stevig opgetuigde comden voor een kortstondige naams- missie (de voorzitter bijvoorbeeld wijzigingvan de Hogeschool, zoals is de voorzitter van het College van de KUB toen nog heette. Maar dat Bestuur, hoogleraar Vrouwenwas maar even, het verzet luwde, studies Tineke Willemse zit er in) studenten gingen over tot de orde met het denken over die besteding van de dag en de Karl Marx Univer- niet gehad. Een jaar later blijkt het siteit werd weer gewoon de geld namelijk nog niet op. De commissie had nog wat in kas en Katholieke Hogeschool Tilburg.

Met het einde van de CPN en het beschikte over precies 103.500 gulverdwijnen van het Oostblok leek den waarvan zich naar laat aanzien het Marxisme als ideaal (voor stu- 19.455 gulden onbesteed zal blijven. Oorzaken? Het aantal aanvradenten) helemaal verleden tijd.

Of misschien toch niet? In de gang gen viel tegen. Meer dan vijftien zijn van gebouw B treffen we een klein het er zeker niet geweest, schat briefje aan: Marxisten gezocht. commissiesecretaris Greet NijhoDaaronder alleen een telef oormum- ving. Terwijl de criteria om in aanmer. De laatste der Mohikanen, een merking te komen niet buitengeDon Quichotte die niet van opge- woon lastig zijn. Een project moet niet langer dan twee jaren duren, ven weet of het begin van een nieuhet moet iets met de KUB te mawe studentenbeweging? ken hebben en na afloop van het project moet er een soort follow-up zijn, een inbedding in de dienst of faculteit.

TWg-ffytc+ori

cTffmnnt

Dat het emancipatiebeleid maar matig leeft op de KUB wil Nijhoving echter niet gezegd hebben, wél

Van een beweging is in ieder geval nog geen sprake. Achter het telefoonnummer schuilt Tilburger Eric van Dongen, een van de initiatiefnemers van niets minder dan het GIS, de Groep Intemationaal Socialisme, een heuse nieuwe politieke partij die de marxistische beginselen weer nieuw leven wil inblazen. Het GIS moet dus anders worden dan de SP, de VCN (de Verenigde Communisten Nederland) of de NCPN (de Nieuwe Communistische Partij Nederland), allemaal partijen die ook zeggen Marx een warm hart toe te dragen. De marxist, serieus: 'We willen een democratische partij die vanuit de basis werkt.' In Groen Links gelooft hij ook niet. 'Die zijn niet bezig met de klassenstrijd en werken dus mee aan de onderdrukking.'

Van Dongen is medewerker van een van de Tilburgse filialen van de ABN/AMRO-bank, 'niet echt een democratisch bedrijf,' geeft hij zelf al aan, 'maar ik moet toch ergens mijn brood verdienen'. Hij kwam voor het eerst in het contact met 'het socialisme' door de literatuur van de Polek-cursussen van zijn vriendin. Vroeger (Van Dongen is 30) voelde hij zich meer aangetrokken tot de W D . 'Persoonlijke ontwikkeling en een aantal goede gesprekken met vrienden brachten me in de loop van de jaren bij deze organisatie.'

Het GIS bloeit nog niet echt, momenteel zijn er ongeveer 30 leden, en dat dan verdeeld over afdelingen in Utrecht, Amsterdam en Heerlen.

Van Dongen probeert nu ook in Tilburg een afdeling van de grond te tillen. Hij begint zijn wervingsactie op de universiteit en hoopt ongeveer 10 studenten te kunnen mobiliseren voor het GIS en de Marxistische idealen. Tot op heden heeft hij echter nog geen reacties ontvangen. Maar dat zal snel veranderen als in de loop van deze week affiches op de KUB worden ophangen.'

Het valt hem op dat de nieuwe studenten (eerste en tweede jaars) veel meer betrokken zijn bij het onrecht in de samenleving. 'In Groot-Brittanië hebben we in ieder geval al 800 leden, dus wie weet in Nederland.' [MJl

denkt ze dat het speerpunt dat de commissie formuleerde (betaalde en onbetaalde arbeid) een drempel vormde voor mogelijke aanvragers.

Hoewel die naar haar zeggen toch regelmatig geïnformeerd zijn: 'Toen duidelijk werd dat we geld zouden overhouden, hebben we diensthoofden en mandatarissen nog eens verteld wat de mogelijkheden waren, maar veel heeft dat niet

Emancipatiegelden

opgeleverd. Tja, het loopt geen storm, misschien moeten we dat speerpunt nog eens bekijken, schrikt dat teveel mensen af, leidt dat toch tot een verenging die niet goed is.' De commissie besloot

volgens Nijhoving tot dat speerpunt omdat het 'een item is met econom i s c h e , juridische en sociale componenten. Interessant voor de KUB dus. Een kwestie ook die volgens de emancipatiewerkster 'nogal in de aandacht van de media is.'

Er werden acht aanvragen gehonoreerd. Zo ging er bijvoorbeeld 5000 gulden naar een loopbaanonderzoek door DSO (Dienst Studentenzaken en Onderwijs en Onderzoekondersteuning - goed voor drie van de acht projecten), 10.000 gulden naar een project van het Bureau van de Universiteit ('Loopbaanmogelijkheden voor vrouwen werkzaam in loonschalen 3 t/m 7') en een workshop van de Faculteit Sociale Wetenschappen over vaderschap (20.000 gulden). Nijhoving is benieuwd naar de inhoud van het project, weet dat het in elk geval gaat over zorgtaken, maar zegt dat de meeste projecten pas in de loop van het najaar geëvalueerd gaan worden. Inmiddels is tenminste één project afgerond (de toegankelijkheid van de KUB voor allochtone vrouwen). Conclusie van dat onderzoek: de KUB is voor allochtone vrouwen niet ontoegankelijker dan voor allochtone mannen. [PS]

Niels, Tussen de regels door verschijnt steeds dat meisje Lonneke van jou, die hebben we in familiekring toch nog niet gezien. Wat voor een vrouw is dat eigenlijk, Niels^ Ik word tot nu toe een beetje wee van dat kopjes thee drinken, samen gezellig neuzen in de stndieboeken en een beetje die plakkerige handjes vasthouden. Is dat kinderspel of hebben jullie eenpuriteinse verhouding onder het mom van wat HP/de Tijd zou noemen De Nieuwe Kuisheide Er zijn natuurlijk in de geschiedenis heel mooie ingehouden Platonistische verhoudingen geweest, aan de zinderende papieren erotiek van Kafka die Felice Bauer hethof maaktekun je je bijvoorbeeld spiegelen. Dat is nog eens wat anders dan het rechttoe rechtaan werk van onze vaderlandse veelgelezen Leon de Winter die erin Kaplan weiheel dunnetjes er het zijne toe doet. Dat riekt allemaal teveel naar rauwverhulde Amerikaanse erotiek met nét zichtbare kruisjes en wulps hoerig ogengedraai. Let op broer, dat je niet zo'n kunstmatige, moderne gladde lover van het witte doek wordt.

Vermijdtsatijninhetleven, drink maar lekker thee en voel je niet aangesproken als ik roep dat op het esprit van derelatie al evenzeer de sleet zit als op de sprankeling van het universitair debat in Tilburg.

Allard «(i-

Brieven aan mijn broer AUard,

Vanaf de laatste week van oktober zal het Computer Informatie Centrum 6000 gratis portefeuilles gaan verspreiden. Drie weken geleden gaf de organisatie van de personeelsdag al ruim 700 zonneklepjes weg - op een regenachtige dag weliswaar. In oktober worden door de afdeling voorlichting 4000 markeerpennen cadeau gedaan aan scholieren die de open dagen bezoeken. In de loop van het jaar zullen 250 teddyberen aan door toedoen van KUB-bers onstane kinderen worden geschonken.

Relatiegeschenken staan sinds een flink jaar in hoog aanzien op de Tilburgse universiteit. De oprichting van de KUB-souvenirwinkel in de lobby van gebouw B ligt daaraan ten grondslag. Sedertdien wordt het assortiment bij nacht en ontij belaagd door KUB-bers, die wel eens iets anders willen wanneer een bijzondere gebeurtenis zich aandient.

Jolanda van den Broek van Voorlichting is één van de breinen achter de KUB-accessoires. Ze weet dat een groot deel van de parafernalia veel aftrek vindt: de pennen en vulpennen lopen enorm goed. 'Bij congressen worden sprekers er mee bedankt, zulke dingen. Ook in het buitenland schijnen de souvenirs gretig te worden ontvangen: een stropdas met een pen doet 't prima bij een relatie.'

6000 portefeuilles De voorlichtster weet dat KUBmedewerkers bij een ontmoeting graag hun collegae in den lande fuiven op een flesje KUB-wijn. Het is Franse Cabernet Sauvignon, volgens Van den Broek 'van een goeie Franse druif'. Ze benadrukt verder dat 's zomers de t-shirts grif van de hand gaan, als cadeautjes van studenten aan zichzelf. 'En de tuinman loopt in een KUB-bodywarmerl' Zelf heeft Van den Broek recentehjk de order geplaatst voor 4000 viltstiften teneinde de open dagen op te fleuren. Uitleg: 'Zo blijft een positieve indruk van de KUB achter bij die mensen. Ze hebben dan niet alleen droge informatie, ze nemen ook iets leuks mee naar huis. De naamsbekendheid van de KUB zal er door toenemen.' Maurice Ackermans, hoofdvoorlichter, vindt dat door zulke attenties het corporate image van de universiteit sterker wordt. Een afgedrukt logo voedt het saamhorigheidsgevoel.

Elsenoor Meijer van het computerc e n t r u m bestelde 6000 portefeuilles, ledere student die zich op tijd meldt om als deelnemer van de studentenmail te worden ingeschreven, ontvangt zo'n etui, waarin drie floppy's en een gebruiksaanwijzing passen. 'Hij wordt leuk uitgevoerd', zegt Meijer. 'In felrood met helderblauw, een KUB- en een

studentenmaillogo. Wie zich niet in de juiste week bij ons meldt, want het gaat op afroep, krijgt zo'n ding niet.'

Het presentje kost twee gulden, een gering bedrag, aldus Meijer, in vergelijking met de kosten van de totale operatie. 'En we hebben er van hogerhand subsidie voor gekregen, dus...'

Leon Lejeune organiseerde de personeelsdag, en bestelde, heel optimistisch, 700zonnekleppen.

Dat werden op 3 september dus regenkleppen. Lejeunes reden tot de petjes (2,44 gulden per stuk): 'Je moet 't vooral zien als een aardigheidje, maar ik hoopte dat ik de Goden kon verzoeken ons behoorlijk weer te geven. Da's mislukt, ja.

Bureau Buitenland heeft dit jaar een aardigheidje met huislogo voor, juist, de buitenlandse studenten aan de KUB. Ze krijgen het met Sinterklaas, een voor hen wat onbekend feest. Wat dat moet worden? Carina Haumann: 'Tja, dat zeg ik nog niet hoor.' Ze heeft er 400 van besteld, dat zegt ze wel, en het is 'handig voor onderweg'. Als afscheidscadeau voor Tilburgse studenten die op stage gaan, heeft ze lOOOstokken kaarten (a 1,50) met KUB-logo laten maken. 'Dan kunnen ze lekker patiencen als ze zich vervelen in het vliegtuig.' [DvEj

fapa. Neepa. fe geeft precies dereden aan waarom ik Lonneke nog niet aan jou heb voorgesteld: je klinkt net zo pedant als ik van pa zou verwachten. Van hém zou ik een dergelijk commentaar accepteren, maar omdat-ie dat wéét, houdt hij zich gedeisd en bemoeid zich niet met mijn liefdes- cq. seksleven. Hij is trouwens alleen geïnteresseeerd in mijn tentamenuitslagen.

Nee, dan die broer van me. Lees HP/de Tijd. Lees Leon de Winter.

Lees Kafka. Het Leven staat in Boeken, fe bent een echt burgermannetje geworden. Vroeger las je tenminste nog Mao en Marx.

Mijn leven speelt zich afin de collegezaal en op mijn kamertje. Tijdens'de lessen zit ik graag naast Lonneke. Nou en? f ij bent toch ook altijd samen met je vrouwl Ik heb tenminste ook nog eens een leven buiten mijn vriendin. Kan ik van jou niet zeggen, fe raakt al in paniek als je vrouwop een feestje even naar de plee moet. Ik stel me heel wat onafhankelijker op. Op maandag heb ik een televisie-avond bij enkele studievrienden, woensdagavond is gereserveerd voor het sigarenrokersgenootschap (heel SGP-achtig zijn vrouwen daarvan buitengesloten) en als je daar wat 'toevallige' kroegafspraken bij optelt, kom je tot de slotsom dat ik mijn partner hooguit drie avonden per week zie. Dan drinken we thee en vrijen veilig. Heel wat anders dan in jouw tijd, zo heb je me ooit eens wijsgemaakt, toen seks jouw grootste bezigheid was - na Marx lezen uiteraard.

Niels P.S. Heb jij nog een tweepersoonsmatras over}