1993 06 17

Weekblad van de K a t h o l i e k e

Universiteit

NIVER Persoonlijk incident luidt heengaan bestuurder in

PERSPECTIEVEN Weidse horizonten, aantrekl<elijke bespiegelingen en concrete vooruit­ zicliten. Vooral die bepalen het laat­ ste nummer van Univers in deze jaargang. Twaalf bestuurders bille­ ken op de middenpagina onbevan­ gen vooruit op de toekomst van deze universiteit. Dat levert een breed scala van visies en daden­ drang op. Variërend van pleidooien voor het aloude bildungsideaal tot de vraag om een universiteit die daadwerkelijk uitnodigend is voor studenten. Daarnaast bevlogenheid over onderzoeksaanpakken en sa­ menwerking, samen met de opmer­ king dat deze universiteit meer ei­ gen initiatief moet durven nemen.

Niet afwachten, niet rondgaan met de pet in de hand, maar los van ministeries en regelgeving een ei­ gen koers uitzetten. En daar ook geld voor uittrekken.

Dat laatste wil de adviescommissie voor de bibliotheek, de abac, en liever vandaag nog dan morgen.

Aan de hand van de abac volgt op pagina vier en vijf een vooral som­ ber perspectief van de toekomstige bibliotheek. Te weinig geld voor boeken, almaar stijgende prijzen, prachtige banden die verloederen en zo nog wat meer. De moderne high­tech bibliotheek kan niet ver­ hinderen dat ook voor het kennis­ kapitaal van de alma mater ­ de boeken ­ steeds meergeld nodig is.

De toekomstperspectieven van KUB­ studenten zijn over het algemeen niet somber. Studeren in Tilburg betekent voor de meesten een voor­ uitzichtopeen carrière. Voorde één in de wetenschap, voor de ander in het bedrijfsleven. Degenen die voor het laatste kiezen, blijken vaak een wat lichtzinnig beeló te hebben van wat hen daar in de toekomst te wachten staat. Op pagina zes blij­ ken s t u d e n t e n die nu een benzinestation draaien de aanslui­ ting noggoed te vinden, het ver­haal op pagina 7 maakt duidelijk dat het bednjfsleven zélf nogal wat opmer­ kingen heeft over de aanstormende academicus. Die de hand vooral in eigen boezem moet steken.

Tenslotte zou de universiteit toch vooral een instituut moeten zijn dat haar studenten koestert en het on­ derwijs centraal stelt. En met een instelling die vooral bestuurlijk van aard is. Dat vindt tenminste filosoof en oud­bestuurder Cornells Verhoe­ ven. Hij is het volgend jaar gastdo­ cent aan de KUB en doet zijn zegje ('Het is niet allemaal waar wat ik zeg, maar wel oprecht gemeend.') op pagina 9. Verlustig U aan de toekomst en mst de komende tijd vooral goed uit.

CoUegeKd Van Berkom vraagt onmiddellijke ontheffing van functie J.J.M, van Berkom, vice­voorzitter en portefeuillehoudei financiën en bouw van het College van Bestuur, verlaat met onmiddellijke ingang de universiteit. Het collegelid heeft woensdag 16 juni het Stichtingsbestuur gevraagd hem per direct 'om gezondheidsredenen' van zijn taken te onthef­ fen. Het Stichtingsbestuur zal op 23 juni naar alle waarschijnlijkheid het verzoek van Van Berkom inwilligen.

Pieter Siebers Aan het plotselinge vertrek van Van Berkom ligt, blij kens een verklaring van het C ollege van Bestuur, een voorval in de persoonlijke sfeer, 'naar genoegdoening van iDetrokke­ nen afgehandeld', ten grondslag.

Dat incident heeft in de tweede week van juni geleid tot een poli­ tiek­bestuurlijke escalatie op de KUB. Daardoor werd het verder functioneren van het collegelid vol­ gens het presidium van de univer­ siteit dermate problematisch, dat de zestigjarige Van Berkom zelf gekozen heeft voor het ontslag om gezondheidsredenen.

Tijdens een reis naar het buiten­ ™

Dit is het laatste nummer van Univers in de jaargang 1992­1993. Heteerstenum­ mei van het volgende jaar is een introductienummer.

Dat komt uit op 26 augus­ tus. Redactie en medewer­ kers van de krant wensen iedereen een aangename vakantieperiode toe.

,111 ^^.. ^,ny, ^ . ^ .

♦ J. van Berkom: kleine kwestie escaleert tot bestuurlijke vertrouwensbreuk [Foto; Enk van der Burgt]

r\

voorzitter. Daar konden de fracties ­ unaniem ­ geen genoegen nemen met de afhandeling zoals het col­ lege die in gedachten had.

Koortsachtig overleg tus­ sen de verschillende frac­ ties leidde tot de opstelling die het functioneren van Van Berkom verder onmo­ gelijk zou maken. Er wordt gesproken van 'onvol­ doende basis van vertrou­ wen bij de universiteits­ raad'.

De inschatting van het pre­ sidium was dat het colle­ gelid door de affaire teveel moeilijkheden zou onder­

r"

Christa Thoolen nieuwe voorzitter universiteitsraad Drs. Christa Thoolen wordt per 1 september de opvolger van

Laatste Univers van dit academisch jaar

land, in de eerste week van juni, heeft zich volgens diverse betrouw­ bare bronnen het bewuste voorval in de persoonlijke sfeer voorgedaan.

Van dat incident, een kwestie van unportuniteit, was een aantal men­ sen getuige. Onder wie leden van het wetenschappelijk corps van de Economische Faculteit en enkele ambtenaren van het Ministerie van Onderwijs.

Onmiddelhjk na terugkomst in Ne­ derland heeft de bij het incident betrokken topambtenaar het inci­ dent onder de aandacht van het Col­ lege van Bestuur gebracht. Daarbij is overigens niet overwogen een

klacht in te dienen. Het college heeft de zaak buitengewoon ernstig opgenomen, en getracht die in den minne te schikken. In eerste instan­ tie is dat gelukt: met de aangeboden genoegdoening is de klaagster ak­ koord gegaan. himiddels, in de week van 7 juni, was de kwestie aanhangig gemaakt bij het mandatarissenoverleg. Daar was men ­ na twee sessies ­ bereid genoegen te nemen met die afhan­ deling, maar men moest tegelijker­ tijd constateren dat het geruchten­ circuit inmiddels bijna onaan­ vaardbare proporties had aangeno­ men. De zaak lag, zoals een van de mandatarissen het uitdrukt, 'ge­ woon op straat. En niet eens alleen meer binnen de muren van de KUB'.

Het was de omvang van de geruch­ ten die ervoor zorgde dat de zaak ook besproken werd in het presi­ dium, het wekelijkse overleg tus­ sen fractievoorzitters van de uni­ versiteitsraad, college en raads­

mr. Hugo Backx als voorzitter van de universiteitsraad.

Backx heeft de raad vijf jaar voorge­ zeten. Thoolen is nu secretaris van de Letterenfaculteit en was tot ja­ nuari 1989 vijf jaar lid van de raad, enige tijd als fractievoorzitter van Breed Front.

Thoolen vindt het een 'uitdaging het belang van demokratisch be­ stuur voor de KUB uit te dragen en te verdedigen'. Dit schrijft zij in een brief aan de medewerkers van de Letterenfaculteit, waarin zij haar overstap motiveert. Thoolen beseft

dat de u­raad door buitenstaanders als een 'vertragende papierwinkel' wordt ervaren. Zij spreekt zelf lie­ ver van een 'waardevolle verwor­ venheid' en hoopt zich in haar raadsperiode, in beginsel twee jaar, vooral sterk te maken voor het behoud ervan. \n Nijmegen bijvoor­ beeld is het afgelopen jaar getornd aan de bevoegdheden van de u­raad.

Ook wil Thoolen bewerkstelligen dat het werk van de u­raad toegan­ kelijker wordt .Nietalleendoorhet bevorderen van een pittiger dis­ cussie in de raad, maar vooral door ervoor te zorgen dat de besluiten van de raad meer herkenbaar wor­ den. Thoolen: 'Zo draag je eraan bij dat mensen op de werkvloer de u­ raad herkennen als een door hen­ zelf gekozen orgaan.' [PvdB]

De rechtenstudent Robert Gie­ ling ging even een werkstukje van twee kantjes intikken en printen in de bibliotheek. Om 12.31 uur geef hij de opdracht om te prin­ ten. Bij de printshop is het dan pauze. Dan maar even een omme­ tje maken. Om half twee blijkt het er dringen geblazen. Om kwart over twee is hij terug bij de p r i n t s h o p . In plaats van de ^

Brabant

vinden in zijn dagelijks functione­ ren. Eén van de redenen daarvoor was dat enkele personen op sleutel­ posten hadden verklaard 'alleen nog louter technisch' met het college­ lid verder te willen werken. Verder vreesde men dat ­ doordat ambte­ naren van het ministerie getuige waren geweest van het voorval ­ ook de relatie tussen de KUB ­ in de per­ soon van Van Berkom ­ en het mi­ nisterie tezeer beschadigd was om verantwoord verder te kunnen wer­ ken.

Een mogelijke raadsdiscussie over de kwestie heeft niemand willen afwachten, dat zou tot nog verder escalatie hebben geleid. Daardoor is er in onderling overleg voor de nu gepresenteerde optie gekozen. In bestuurhjke en beleidsmatige krin­ gen zeggen alle betrokken 'zeer ongelukkig' te zijn over de wijze waarop een ogenschijnlijk klein incident de huidige proporties heeft gekregen.

Gesproken wordt van 'een persoon­ lijk drama voor een bestuurder met zeer grote verdiensten voor de KUB'. Alle geraadpleegde betrok­ kenen ­ van wie niemand met name genoemd wil worden ­ zeggen dat de geest te ver uit de fles was om de kwestie nog in den minne te kun­ nen schikken.

Jan van Berkom is bijna zeven jaar in dienst geweest van de KUB en wordt alom omschreven als een doortastend en bekwaam bestuur­ der, die met name op het gebied van financiën en infrastructuur aan­ sprekende resultaten heeft behaald.

Van Berkom, door zijn eerdere werkervaring op het ministerie in Zoetermeer goed ingevoerd in de overheidsambtenarij, is verant­ woordelij k voor de nieuwbouw van de bibliotheek en heeft zich zeer ingespannen om met de gebouwen Y en Q, die volgens plan in de loop van het komend studiejaar worden opgetrokken, de ruimtenood van de KUB tot een oplossing te brengen.

Over de persoonlijk wijze waarop Van Berkom werkte en over de na­ drukkelijke manier waarop hij soms verantwoordelijkheden nam, waren de meningen wel eens ver­ deeld, over het resultaat van zijn in­ spanning was men op de KUB vrij­ wel unaniem te spreken.

Zie ook pagina 13.

beu zijn geweest en de opdracht tot de massale printpartij hebben gegeven. Derechtenstudent werd witheet en is het hele weckende over de toeren geweest. 'Dat ik de diskette in de computer heb gela­ ten, is natuurlijk mijn eigen verantwoordelijkheid', zegt hij achteraf. 'Maar het feit dat studenten dit onder elkaar aan­ doen, vind ik heel lullig.'

Die 108 gulden twee velletjes a PrilltPartij betaalde hij niet. twintig cent lig­ *^ ' Na ettelijke tele­ gen er op h e m welgeteld 541 geprinte A4­t jes te foontjes en een tiental gesprek­ wachten. Kosten: 108,20 gulden. ken tot op het hoogste niveau van de bibliotheek, is een schikking Graag handje contantje.

De onfortuinlijke student had getroffen. Uiteindelijk moest hij tijdens zijn afwezigheid de com­ 25 gulden dokken. De printshop puter met floppy erin aan laten gaat nu nog duidelijker afficheren staan. Een beproefde methode on­ dat studenten moeten uitloggen der studenten om een plaats aan als ze van hun plaats gaan. Maar de computer vast te houden. Een Gieling heeft zijn lesje al geleerd. medestudent moet dit gebruik IGRl

17 juni 1 9 9 3

De kleine gemeenschap die de KUB IS, heeft de gelederen niet kunnen sluiten om zo het voortijdig vertrek van collegelid fan van Berkom te voorkomen Het presidium heef t zeer nadrukkelijk het voortouw genomen om te voorkomen dat deze univer siteit verder zou moeten werken met iemand die, zoals dat heet als aangeschoten wild wordt beschouwd Debet aan die opstel ling is ongetwijfeld de kwestie zelf, maar m wellicht even grote mate is dat het feit dat de wandelgangen zich dreigden te ver plaatsen naar de buitenwereld Zou het gerucht daar m nog schadelijker mate een eigen Ie

^UNIVERSBIcl-

)mmm ven gaan leiden, dan zou er wellicht achteraf alsnog bestuurlijk ingegrepen moeten worden Dat lijkt de redenering te zijn geweest die m de achterhoofden van de fractieleden een hoofdrol speelde Het is vooral die redenering die niet gedeeld word door degenen met name de andere collegeleden die zich tot het laatst hebben ingespannen om te voorkomen dat een bestuurder zich m denadagen van zijn carrière gedwongen ziet vroegtijdig te vertrekken

Rectoren tegen nieuwe rem op onderzoekscholen Minister Ritzen kan een hard antwoord van de VSNU verwachten op zijn verzoek om beperking van het aantal nieuwe onderzoekscholen.

De rectoren van de universiteiten zien geen reden de vorming van een breed stelsel af te breken. Ze vinden hun beleid niet strijdig met eerdere politieke besluitvorming over de onderzoekscholen.

Met deze opstelling reageren de rectoren op de brief van 7 juni waar m Ritzen de KNAW alsnog om beperking van het aantal aanvragen voor onderzoekscholen vraagt Die brief heeft veel stof doen opwaaien - allereerst bi) de akademie, die op diezelfde maandag 7 )uni de minister schreef de quotering van aanvra gen voor scholen )uist los te laten Hoe de KNAW op de brief van Ritzen heeft gereageerd, is nog onduideli)k Van de kant van de umversiteitsbesturen daarentegen ligt er

UNIVERS tiiburgs universiteitsblad REDACTIE pieter siebers hoofdredacteur (tel 2 9 2 6 ) pau! van den broek ( 2 9 2 5 ) michel knapen ( 2 5 0 6 ) gerard rutten ( 3 3 3 0 ) angela van schendel assistente (2277) VORMGEVING g e r t j a n bloemers ( 3 3 6 4 ) MEDEWERKERS mark van a s s e n ralf bodelier pascalle cappetti dylan van eijkeren roland enthoven mare geurtsen bert heffels r i e n j a n s vincent mcgourty m o n i q u e mulder bart padberg maurits sep barbara snoeren l a u r e n t j a n van der w e s t e n REDACTIERAAD dr j roebroek voorzitter b bekker prof dr ir a kapteyn p van kolverschoten c van wagtendonk drs e poppeliers f t e u n i s s e n d wijsbroek mr p zoontjens f allers m a u n c e ackermans adviseur FOTO rien siers enk van der burgt j o k e backx ADVERTENTIES angela van schendel kamer a 1 7

tel (66) 2277 OFRCIELE MEDEDELINGEN afd pers en voorlichting kamer b 1 0 tel (66) 2 0 0 1 KOPIJ alle kopij moet uiterlijk op donderdag 1 2 0 0 uur in de week voor het verschijnen in het bezit van de redactie zijn REDACTIE ADRES/ADVERTENTIES warandelaan 2 5 0 3 7 ab tilburg kamer a 1 5 t / m a 1 8 fax nr 6 3 0 1 4 5 LANDELIJK SAMENWERKINGSVERBAND hoger onderwijs persbureau hop waarbij verder aangesloten ad valvas vu amsterdam cursor eindhoven delta delft foUa uv amsterdam ku nieuws nijmegen mare leiden observant maastricht u blad utrecht uk groningen en universiteitsblad twente REDACTIE HOP frank s t e e n k a m p pieter evelein marcel wiegman DRUK drukkerij de j o n g baarle n a s s a u ABONNEMENTEN Studenten f 1 5 per jaargang voor met universiteitsleden f 4 0 maak voor een a b o n n e m e n t het bedrag over op giro 1 0 7 7 4 9 6 t n v katholieke universiteit brabant o v v a b o n n e m e n t univers jaargang 3 0

al een krachtig protest Op aandrin gen van Ritzen hebben ze net m vier maanden tijd hun koers verlegd van quotering naar vrije indiening van onderzoekschoolplannen De rectoren zien geen kans nu opeens weer het roer om te gooien Op vn)dag 11 )uni besloten de rectoren ertoe gewoon door te gaan met de vorming van onderzoekscholen De rectoren wijzen erop dat vanaf het begm van de scholen sprake is van twee doelen een breed stelsel van onderzoekersopleidingen maken, plus een klemere eredivisie van topinstituten Met het eerste zijn de universiteiten nu bezig, de strengere selectie voor een eredivisie volgt hierna Als Ritzen nu, onder druk van de Kamer, om extra selectivi teit vraagt, roept hi) volgens de rectoren dus voor zijn beurt De rectoren zullen de aanvragen voor erkenning door de KNAW even opschorten, tot de onenigheid

Het voortijdig heengaan van col legelid fan van Berkom is m de eerste plaats een persoonlijk dra ma Dat echter m zeer korte tijd verworden is tot een kwestie die het persoonlijk niveau heeft overstegen Een kwestie ook die nadrukkelijk met verder kan escaleren, wil ze niet een lange schaduwwerpen ophet toekom stig intern bestuurlijk functio neren Een delicatezaak als deze zet de verhoudingen tussen pre sidium en college onvermijde hjkopscherp En dat laatste kan een universiteit, waar het har moniemodel tot pronksteen van de bestuurlijke cultuur is gewor den, zich met veroorloven [PS]

met de minister is opgelost De voortvarende manier waarop de universiteiten nu onderzoekscho len opbouwen mag met gefrus treerd worden, zo meldt de VSNU Een woordvoerder van de VSNU zegt verder dat van een echte confrontatie geen sprake is Het beleid van de universiteiten past volgens hem 'volledig binnen de eerdere politieke besluitvorming' Juist daarom vindt men het terecht om aan minister Ritzen nu opheldering te vragen [FS/HOP]

Correctie In het artikel over het ITK in Univers 31 werd de indruk gewekt dat de secretaris van de Economische Faculteit, Fnda van den Maagdenberg, vmdt dat het ITK zelf wat zou moeten doen aan het lage aantal promovendi op het instituut Van den Maagdenberg vindt echter dat vooral het College van Bestuur daar wat aan moet doen

Meer aandacht voor allochtone studenten Vooral de universiteiten kunnen veel meer aandacht besteden aan de positie van allochtone studenten.

Hun aantal is nu veel te laag. Betere voorlichting, intensievere begeleiding en meer aandacht voor taalvaardigheden kan volgens staatssecretaris R. in 't Veld tot een forse vergroting van het aantal allochtone studenten in het hoger onderwijs leiden.

Twee weken geleden zei de toen malige hoogleraar bestuurskunde In 't Veld nog dat de onderwijsach cerstand van Turken en Marokkanen 'een maatschappelijk kruitvat' is Het onderwerp moest volgens hem veel hoger op de politieke agenda k o m e n te staan Erwasspra ke van armoedig beleid 'Ze krijgen alleen direct een u i t k e r i n g , als zoethouder', aldus In 't Veld De nieuwe staatssecretaris is nu eerste ondertekenaar van een notitie met voorstellen om de positie van allochtone studenten aan hogescholen en universiteiten te ver beteren, en hun aantal aanzienlijk te vergroten De notitie is van de hand van minister Ritzen, die de Tweede Kamer begin I992hetstuk had toegezegd De notitie wordt de komende maanden besproken met alle betrokkenen, waarna In 't Veld zijn definitieve visie op dit onderwerp uiteen zal zetten in het Hoger Onderwijs en Onderzoek Plan dat in september verschijnt

Het stuk sluit aan bij eerder onder zoek naar de positie van allochto ne studenten zij willen geen voorkeursbehandeling en het is onmo gelijk een pasklare oplossing te bieden voor hun problemen De noti tie inventariseert mogelijke oplossingen en dringt aan op overleg tussen instellingen, die meer van eikaars ervaringen gebruik moeten maken 'Het zou al een geweldige stap vooruit zijn wanneer de goede ervaring van enkelen de praktijk van zeer velen zou worden', aldus de staatssecretaris Voorbeelden van oplossingen zijn vooral te vinden in het HBO Twee procent van de — HBO-studenten IS Surinaams, T u r k s , Marokkaans, Moluks of Antilliaans De universiteiten stellen zich volgens In 't Veld veel minder ac tief op Daar is bovendien geen onuerzoeK verricht naar de positie van allochtone studenten Om een duidelijk beeld te krijgen wil In 't Veld dat elke instelling voortaan re gistreert welke studenten allochtoon zijn Pas dan kan naar zijn mening een beargumenteerd beleid worden ontwikkeld De Tweede Kamer en het Nederlands Centrum Buitenlanders hebben reeds met de registratie ingestemd Aan de m stellingen wordt er wisselend over gedacht In 't Veld zal het overleg hierover spoedig beginnen [PE/HOPj

Ervaring van enkelen moet praktijk van zeer velen worden

Vier open eindjes blijven deels nog open Het College van Bestuur heeft een poging tot antwoord ondernomen op de raadsvragen van de PSF m de universiteitsraad m mei, over vier hangende kwestie van het KUBbeleid Een poging Op de eerste vraag - waarom de klacht over de te lage tafels m de bibliotheek vijftien maanden is blijven hangen volgt geen antwoord Wel gaat het college m op de maatregelen op basis van een ergonomierapport van het ministerie is in maart elf procent van de tafels verhoogd Arjan Dikmans van de PSF 'Dan zou ik wil len weten waarom elf procent' Zijn er nieuwe ergonomische inzichten ontstaan'' Op de tweede vraag over de toezegging van het college de pnntfaciliteiten m de bieb uit te breiden, volgt het antwoord dat die

uitbreiding begin dit jaar is ge schied Dikmans 'Dat lijkt het me logisch dat het college de raad hier over meteen een mededeling doet' De toezegging van het college - m december 1992 - om te bezien hoe het opkomend racisme een plek kan krijgen m het onderzoeks- en onderwijsbeleid, ontlokte' de PSF een derde vraag, en oogst nu, na antwoord, wederom kritiek Dikmans 'Dan gebeurt er zoiets als Solmgen en zegt het college alleen dat ze het meenemen naar het najaar ' In antwoord op de vierde vraag - over de eventuele verhuizing van de PUF heeft het college volgens Dikmans in elk geval duidelijk gemaakt waarom duidelijkheid hierover nog uitblijft [PvdB]

Studenten moeten bijverdiensten meteen terugbetalen De Informatiseringsbank heeft drie groepen studenten m 1992150 mil joen gulden studiefinanciering teveel uitbetaald Dit IS, afgezien van de OV kaart, vier procent van de stufi De helft van het terug te vor deren bedrag moet komen van de 63 000 studenten die meer hebben bijverdiend dan is toegestaan met onmiddellijke ingang wordt maandelijks maximaal 227 gulden inge houden op hun beurs Studenten mogen smds januari 1992 670 gulden per maand bijverdienen Daar voor was dat 215 gulden, tenzij de student alleen een basisbeurs ont-

ving De tweede groep beslaat ruim 9 000 zogenaamd u i t w o n e n d e studenten, die m werkelijkheid bij hun ouders wonen aan hun is 31 miljoen gulden teveel uitbetaald Van de derde groep - 13 000 bursalen die met stonden ingeschreven bijeenonderwijsmstelhng vordert de IB 43 miljoen gulden terug Regelmatige controles maken de IB duidelijk hoeveel geld ten onrechte is uitgekeerd Daarbij vergelijkt de IB de gegevens die de student aanlevert met gegevens bij de belastingdienst en de universiteiten en hogescholen [PE/HOP]

Alleengaande socioloog scoort slecht op arbeidsmarkt Het CBS heeft op basis van de vorig jaar gehouden Enquête Beroepsbevolking een nadere beschouwing gewijd aan de positie van afgestudeerden op de arbeidsmarkt Bekend IS nu dat de stijging van het aantal hoger opgeleiden zonder baan vorig jaar - van 41 000 naar 43 000 - geheel op het conto komt van academici Het CBS keek ook naar persoonskenmerken en weet daarom dat een alleenstaande vrouw met HEAO m de Randstad gemiddeld 5,4 maanden zonder baan zit, terwijl haar collega met universitaire economie 7,3 maanden moet zoeken Iemand met Sociale Academie zoekt dertien maanden naar werk, een socioloog liefst vijf jaar Andere opleidingen

die nopen tot een langdurige gang naar werk zijn Letteren - drie jaar en Kunststudies in het HBO (twee jaar) Schoolverlaters uit het middelbaar en lager beroepsonderwijs zoeken m veel gevallen korter naar werk dan de HBO er Allochtonen met LTS scoren slecht, en de cijfers leren dat het verschil met autochtonen naarmate het opleidingsni veau toeneemt, kleiner wordt Wie snel een baan zoekt hoeft zich over zijn of haar sekse geen zorgen te maken, kan beter niet alleengaand zijn, kan - als HBO-er - beter met in het noorden wonen en kan - wederom als HBO-er - beter met te oud zijn Voor academici speelt de leef tijd een geringe rol [FS/HOPj

Kunstwerk blijft gevaren opleveren voor voorbijgangers Het kunstwerk dat op de esplanada staat, blijft Imke soep voor voorbijgangers De opgewerkte tegels en klinkers blij ken passanten niet vol doende te kunnen waarschuwen voor het naderende gat Afgelopen vrijdag struikelde een congresganger erover, weet R Hijmans van Bouwzaken Ook is er al een student over gestruikeld, 'maar die had een bril op Het regende die dag en de bril was beslagen ' Volgens Hij mans zijn 'uit de wandelgangen' meer struikelaars bekend, maar tot nu toe IS niemand m het gat gedonderd 'Het kunstwerk blijft gevaar opleveren Juridisch zijn we met aansprakelijk, maar als het meerdere keren voorkomt dat mensen over de tegeltjes struikelen, dan kunnen we dat met langer tolereren', zegt Hijmans De plank, die

het gat maandenlang afgedekt heeft en het kunstwerk ontsiert, wordt met van stal gehaald Smds vorige week staat er een hek om het gat Een hek' Hijmans kent de kritiek 'Je plaatst inderdaad ook met een hek om elke stoeprand en lantaarnpaal, omdat er mensen over kunnen struikelen of tegenaan kunnen lopen Maar het blijkt dat ditbij stoepranden en lantaarnpalen minder vaak voorkomt' Met kunstenaar Ron van de Ven wordt overlegd hoe de voorbijganger voortaan beschermd kan worden tegen het artistieke onheil Gedacht wordt aan het aanleggen van een grasveldje rondom het gat, of een klem hekje Het kunstwerk blijft m ieder geval staan waar het staat [MK]

17 juni 1993

^UNIVERSlêH-

Juridische faculteit kiest voor palet hoogleraren rechtsvergelijking Rechtsvergelijking is een speerpunt van de faculteit, maar vindt slechts in beperkte mate haar weerslag in de formatie hoogleraren. Het bestuur van de Juridische Faculteit wil met het benoemen van vijf hoogleraren een einde maken aan deze 'merkwaardige situatie'. Tot ongenoegen van de faculteit wil het college niet bijdragen aan de formatie.

Donderdag 17 juni buigt de faculteitsraad zich over het bestuursvoorstel over de nieuvyre hoogleraren. Idee is om op drie terreinen de rechtsvergelijking kracht bij tezetten met een deeltijd - 0,2 of 0,3 fte - hoogleraar: strafrechtelijk, bestuurskundig en fiscaalrechtelijk.

De privaatrechtelijk rechtsvergelijker was al eerder door de raad beklonken. Decaan prof. mr. M. Groenhuijsen: 'Bedoeling is dat alle vakgroepen bijdragen aan het verstevigen van het internationaal profiel van de faculteit. Samen met de komst van de overkoepelende hoogleraar rechts(cultuur)vergelijking is het palet rond. Worden de drie nieuv\?e stoelen door de faculteitsraad geaccepteerd, dan heeft de KUB op het gebied van rechtsvergelijking meer gerealiseerd dan enige andere faculteit in Nederland.'

De vakgroepen ondersteunen het

idee om de rechtsvergelijking te versterken, zo is te lezen in het rondje brieven van de vakgroepen bij het bestuursvoorstel. Enkele plaatsen kanttekeningen, zoals de vakgroep Rechtsgeschiedenis, die pleit voor een full-tim e hoogleraar.

'Internationaal profiel moet verstevigd' met name gericht op de methodiek van de rechtsvergelijking. Met zo'n kleine aanstelling kan de hoogleraar net z'n onderwijs verzorgen, luidt het. De integratie met de overige activiteiten komt in de knel, aldus de vakgroep. Belastingrecht bedient zich van eenzelfde redenatie, en ook in de brief van Sociaal

Recht klinkt het pleidooi voor een zv^faardere stoel.

Groenhuijsen: 'Ik kan die kritiek wel delen, maar we kunnen alleen tot grotere aanstellingen overgaan als ook het College van Bestuur een bijdrage levert.' De decaan legt uit dat bij het vaststellen van de convenanten - beleidsafspraken tussen de faculteit en het college - onenigheid is ontstaan over de hoogleraren-formatie. Punt is dat convenanten alleen betrekking hebben op het instellingsbeleid, en Groenhuijsen redeneert dat de internationale profilering van zijn faculteit de gehele KUB aangaat. Zijn aanvankelijk voorstel om de drie ton die nodig is voor de leerstoelen voor de helft centraal te financieren, in het kader van de internationalisering, sneuvelde, omdat het college vindt dat centraal beleid op dit punt louter betrekking heeft op huisvesting, tolken en vertalers, zo luidt de uitleg van de decaan. 'Wij vinden dit arbitrair. Waarom zouden hoogleraren opeens buiten de versterking van het internationaal profiel moeten vallen?' Groenhuijsen wil nu via de internationaliseringsnota, die in september in de u-raad aan de orde komt, alsnog centrale steun vinden voor zijn hooglerarenbudget. 'Lukt dat, kunnen we de formatie toch uitbreiden.' [PvdB]

Bosvreugd tijdens scholierenstaking

Subsidiecommissie boos op u-raad Niet dat ze de kwestie hoog op willen spelen, maar de Subsidiecommissie is wel gepikeerd. De universiteitsraad en het College van Bestuur bestonden het om theatergroep De Koffer meer subsidie toe te kennen dan de commissie - hoewel het toegekende bedrag nog altijd minder is dan was aangevraagd.

Deze gang van zaken 'dreigt het functioneren van de commissie te belemmeren, zeker wanneer dit regelmatig gaat voorkomen', aldus commissievoorzitter Wim Heuvelmans in een brief aan de universiteitsraad. Om tot een billijke verdeling van de schaarse middelen te komen is de Subsidiecommissie hèt aangewezen orgaan, meent hij.

In de brief wijst Heuvelmans erop dat er een nieuwe situatie is ontstaan nu de culturele verenigingen in de nota De student centraal expliciet erkend worden, en dus voor subsidie in aanmerking komen, voor zover dat al niet gebeurt. De belangrijkste kostenpost zijn de salarissen van dirigenten en regisseurs. De commissie zou die kosten wel op zich willen nemen, maar dan moet de raad een kleine 20.000 gulden meer beschikbaar stellen.

Hiermee zou een 'minimumvoorziening' in stand kunnen worden gehouden, aldus de brief van de commissie. [GR]

Promovendi krijgen vrijstellingonderwijs Wetenschappelijk medewerkers die door de grote onderwijslast in de knel zijn gekomen met het promotie-onderzoek, kunnen geheel of gedeeltelijk vrijstelling van de onderwijsverplichtingen krijgen. Dat is althans een voorstel van het College van Bestuur, waarover donderdag 17 juni wordt overlegd met de Commissie Personeelsoverleg.

Faculteiten hebben hier tijdens de besprekingen van de convenanten om gevraagd. Jaarlijks wil het college hier twee ton voor inzetten. Wetenschappers die hiervoor in aanmerking willen komen, moeten een aantoonbare zware onderwijslast hebben, langdurig in dienst zijn en een promotor aangewezen hebben gekregen. Jonge wetenschappers gaan de plaatsen van de aanstaande promovendi tijdelijk innemen. [GR]

Weinig bijval EG-plan Ritzen

Zo'n vijftig studenten van de KUB toonden zich solidair met ruim vijfhonderd stakende schoheren, die donderdag 10 juni te hoop liepen vanwege het jongerenbeleid van de regering. De jongeren waren - zeker later op de middag - voornamelijk druk met eigen besognes, en ook het spannend ballengooispel onder de lokkende titel 'Gooi het kabinet omver' bracht hier geen verandering in.

Evenmin als de - verlate - komst van LSVb-leidster Simone van der Geest.

[Foto: Erik van der BurgtJ

Minister Ritzen ondervindt weinig steun voor zijn visie op het hoger onderwijs in Europa. De twaalf onderwijsministers van de EG hebben vrijdag 11 juni zeer terughoudende afspraken gemaakt over de wederzijdse bekostiging van eikaars studenten. Het ideaal van minister Ritzen is dat Europese studenten in de toekomst zonder financiële drempels in elk EG-land kunnen studeren. Een Noorse student moet in België kunnen studeren, waarbij

zijn beurs betaald wordt door zijn moederland, terwijl het gastland zijn collegegeld en de overige kosten van het onderwijs betaalt.

Binnen het overlegorgaan van Europese onderwijsministers bestaan daar nogal wat aarzelingen over.

Een voorstel van voorzitter Denemarken om het plan van Ritzen schriftelijk vast te leggen was kansloos bij de meeste andere onderwijsministers. Afgesproken is slechts dat studenten hun beurzen 'zouden moeten kunnen meenemen naar het buitenland'.

[PE/HOPj

Tilburg Instituut voor Psychologie De vakgroep Psychologie en bestuur van de Sociale Faculteit willen een psychologisch instituut voormaatschappelijke dienstverlening oprichten. De nieuwe organisatie zou Tilburgs Instituut voor Psychologie (TIP) moeten gaan heten.

In een notitie die aan de faculteitsraad is gestuurd, stelt de vakgroep voor om het instituut uit vier afdelingen te laten bestaan. Het bestaande kleinschalig neuropsychologisch ambulatorium zou onder de vleugels van het TIP tot een afdeling uitgebouwd moeten worden en er kan een dependance komen van het Nijmeegs Centrum voor Begaafdheidsonderzoek. Verder voorzien de plannen in een afdeling voor training van management-vaardigheden en een onderwijs-adviescentrum.

De a a n l o o p k o s t e n bedragen 350.000 gulden, te financieren door vakgroep, faculteit en College van Bestuur. De vier afdelingen dienen volgens de plannen binnen drie jaar elk een ton omzet te hebben, waarna zij zelfstandig kunnen draaien.

Afdelingen die dit niet lukt worden afgebouwd. [GR]

Instellingen staken verzet tempobeurs Gedwongen door de omstandigheden gaan universiteiten en hogescholen toch met het ministerie van Onderwijs en de Informatiseringsbank overleggen over een zorgvuldige uitvoering van de tempobeurs, die met ingang van augustus van kracht wordt aan hogescholen en universiteiten.

Tot voor kort weigerden de instellingen hardnekkig akkoord te gaan met de invoering van de tempobeurs . Een belangrij k bezwaar is dat niet alle studies in augustus in staat zullen zijn om het studietempo van hun studenten nauwkeurig bij te houden.

Nu vast staat dat de tempobeurs wordt ingevoerd, zijn de instellingen van opstelling veranderd. Hun bezwaren gelden nog steeds, maar doen niet meer ter zake. Om de invoering zo soepel mogelijk te laten verlopen, hebben zij zich aangesloten bij een stuurgroep die mogelijke knelpunten gaat opsporen en daar oplossingen voor wil vinden. [HOP]

Vakgroep wil afstudeerrichting Neuropsychologie Het bestuur van de vakgroep Psychologie wil een afstudeerrichting Klinische Neuropsychologie aan de dagopleiding toevoegen. Hierdoor zou de Tilburgse psy chologie-opleiding weer 'volwaardig' worden. Dit heeft de vakgroep het bestuur van de Sociale Faculteit schriftelijk laten weten.

Met dit voornemen lijkt de vakgroep afspraken uit het convenant met de Nijmeegse universiteit overboord te zetten. Daarin staat welke opleidingen Tilburg en Nijmegen verzorgen om overlappingen

te voorkomen. Het convenant is een gevolg van de zogeheten SKGoperatie, waarmee de toenmalige minister Deetman de gehele Tilburgse opleiding Psychologie op wilde heffen. Maar nadat de KUB en de KUN het convenant sloten kon de Tilburgse Psychologie blijven bestaan. De Tilburgse afstudeerrichtingen Klinische en Neuropsychologie werden afgestoten en overgelaten aan Nijmegen.

'Er is een algemeen gevoel dat het convenant niet meer het dwingend keurslijf is wat het destijds geweest is', zegt prof. dr. G. van Heek, be-

stuurslid van de vakgroep. 'Niet dat we er helemaal geen boodschap aan hebben, maar we willen dat de hoofdgebieden van Psychologie in de Tilburgse opleiding aanwezig zijn. Met het convenant in het achterhoofd zullen we andere accenten leggen dan Nijmegen doet.' Het faculteitsbestuur staat achter de plannen van de vakgroep. Secretaris drs. C. de Graaf: 'We willen een afstudeerrichting en geen hele vakgroep. Voor de ontwikkeling van het vakgebied hebben wij Klinische Psychologie ook nodig.' [GR]

Europees Recht van de grond Wanneer de faculteitsraad Rechten donderdag 17 juni zijn fiat geeft, wil het faculteitsbestuur een begin maken met de Europees juridische studierichting. Het bestuur wil in september 1994 met de richting starten.

Het ministerie van Onderwijs buigt zich deze maanden over de erkenning van de Europees juridische opleiding. Maar ook als de richting niet in het opleidingsregister wordt opgenomen, wil het bestuur met Europa aan de slag. In dat geval wordt de Europees-rechtelijke component ondergebracht in andere opleidingen, zoals in Nederlands Recht. Ook wil het bestuur ongeacht de beslissing in Zoetermeer een hoogleraar Europees Recht aanstellen. De opstartkosten van de opleiding - drie ton tot en met 1997 - worden gedeeld door de faculteit en het centraal niveau. ]PvdB]

r^

17 juni 1993

PERSPECTIEVEN

Bibliotheken tussen krappe budgetten en dure tijdschriften

Bibliothecaris mr. H. Geleijnse: 'Dat een moderne bibUotheek zou kimnen bezuinigen op het papier is een misvatting' Dit voorjaar richtte de Algemene Bibllotheekadviescommissie (Abac) van de KUB een brandbrief tot liet College van Bestuur.

De teneur: het budget voor collectievorming houdt geen gelijke tred met vooral de prijsontwikkeling van de tijdschriften. Er moet volgens de Abac jaarlijks drie ton bij - structureel wel te verstaan. KUB-wetenschappers leggen uit hoe nijpend de KUB ervoor staat. De econoom drs. R. Picavet bijvoorbeeld: 'Al die tijd waarschuw ik ervoor dat we ook in deze high-tech omgeving de boekencultuur moeten hooghouden.'

Paul van den Broek

D

nogal veel oudere gebruikers en het werken met de on-hne catalogus vergt een ware revolutie van denken en handelen.' Voor velen moeilijk op te brengen, denkt Jacobs, om vervolgens met voorbarige weemoed te verwijlen bij het ijverig bladeren door de kaartjes. 'Dat is voor menigeen toch dè manier om op het juiste boek te stuiten.'

De bibliotheek van de KUB lijkt m niets op die van de TFT: hier juist relatief weinigbanden en juist veel techniek, en hier ook vallen hardere woorden als het erom gaat de collectievorming te kenschetsen.

Een funeste situatie, heet het in de borrelsfeer. De Algemene Bibliotheekadviescommissie (Abac) bedient zich in haar brandbrief aan het college van een wat plechtiger idioom, maar de teneur is gelijk: het budget van de KUB is beneden de maat.

nu een krappe 1,3 miljoen gulden bedraagt. Ook wil de Abac dat jaarlijks de prijsverhoging van de vaste verplichtingen wordt doorberekend, zo'n zes procent voor de tijdschriften en een kleine tien voor de

Drs. W. van Groenendaal: 'Na verplichte aanschaf van de vier exennplaren van elk studieboek had de Economische Faculteit voor 1993 na het eerste kwartaal nog 4.000 gulden over voor boeken, minstens 60.000 gulden te weinig.

Dit is natuurlijk een belachelijk tekort'

e bibliothecaris aait lief- wel een andere die de genoemde kozend over zijn rug. titels onmisbaar acht.' In de persoHet boekwerkje maakt neelsformatie is 'elke franje eraf deel uit van de 400.000 geknipt', zegt Jacobs, dus het risico banden tellende collectie van de bestaat dat ook het boekenbudget Theologische Faculteit, en een lul- eraan moet geloven. De suggestie lig wit certoplastje doet pogingen om enkele topstukken uit de TFTooral de prijsverhoging reeksen. Mr. H. Geleijnse, hoofd het nu anderhalf eeuw oude bandje kluis onder de hamer te brengen van de vaste lasten - zo- van de bibliotheek, noemt een bij elkaar te houden. 'Dat is het de universiteit bezit bijvoorbeeld als de tijdschriftabon- prijscompensatie 'het mooiste wat werk van een overijverige maga- (dubbel) de zeventiende-eeuwse nementen - veroorzaakt de bibliotheek kan overkomen', zijnmedewerker. Die sloeg onder Blaeuw-atlas - wordt resoluut van de pi|n, aldus de Abac. Gaf de KUB maar hij beseft dat dit voorstel lasmijn voorganger als-ie wat tijd over- de hand gewezen. 'Waar het bestuur in 1980 nog dertig procent uit aan tig is te realiseren. G. van Veldhohad aan het restaureren. Dat ge- wel aan begint te denken, is dat het de vaste verplichtingen, in 1990 ven legt uit dat indexering onmogebeurt dus zo niet meer.' Tijdens een wat meer de boer op gaat om extern was dit opgelopen tot zeventig pro- lijk is. 'De begrotingen waarmee de sfeervol tochtje door de krochten geld te verwerven. Wij zijn dat niet cent. Voor nieuwe boeken is rela- KUB werkt, en waaruit die jaarlijkvan de TFT, legt bibliothecaris drs. zo gewend. Tja, voor de KUB zie ik tief steeds minder geld beschikbaar, se prijsverhoging betaald moet worG. Jacobs uit dat de restauratie van wel zoiets als in het Vredespaleis te meer daar de begroting van de den, zijn zelf ook niet geïndexeerd. het papieren TFT-verleden nu lou- voor me, "Shell draagt de biblio- bieb geen gelijke pas houdt met de En zo hoort het ook.' ter op professionele wijze geschiedt theek een warm hart toe", maar prijsontwikkeling, redeneert de De stemming waarmee Van Veld- en dus duur is. Het - inderdaad - met onze uitstraling is het lastig.' commissie. De rekensom is een- hoven de Abac-notitie tegemoet wat karige potje dat hij ervoor be- Jacobs benadrukt dat hèt probleem voudig: in de jaren tachtig werd het treedt laat zich nog het best omschikbaar heeft, kan de teloorgang bij lange na niet bijhouden. Een niet onaanzienlijk aantal meters boeken dat Jacobs beheert, stamt uit de negentiende eeuw, en dat is een epoche waar 's lands bibliothecarisBUDGET COLLECTIEVORMING (min gld) sen met enige afschuw op terugblikken. Het houtpulp-papier dat populair werd in dat nakend tijdi9h.

199,^ perk van massa-druk, blijft ver achter bij zijn voorganger (papier op 4 •<r,0 H,9 4.455 RUL textiel-basis) en, al helemaal, bij het 6.HH0 6.202 10,9 RUU deugdelijk perkament uit vroeger 46,7 ( 000 RUG 4 089 eeuwen. Waarbij komt dat het werk i ! .00 118,6 EUR' 0 9l=. in deze laatste categorie, zeker als 6 U)l ^,8 UvA 5.940 het een beetje zeldzaam wil zijn 2 798 ^0,1 voor de TFT zo'n 500 banden - mag VU i ^m i 9S", huizen in de speciale en overigens 46,4 2 701 KUN verder wat nietige kluis in de kel36,1 1 285 KUB 0,944 der van gebouw C. .5.000 1 ^6,4 TUE 1,170 Met bezorgde blik kijkt het TFT1 079 in,2 UT 2.¥X) bestuur naar 1 januari 1996, de daL247 2 S06 lOl.O LU tum dat de faculteit qua bekostiging k gelijkgesteld wordt aan de theoloGEMID D E L D 37,5 gische rijksf aculteiten, en dan min'/ der geld mag besteden: de TFT 1 R a b m-rapport 7, V ;92 schiet in één klap met vijftien pro2 1991 cent in de min. Jacobs: 'We zijn nu 3 Exclu sief Medisch e Faculteit heel huiverig om nog vaste verplichtingen aan te gaan. Elke uitgave die we nu doen, wordt al tegen het licht gehouden van 1996.'

De TFT-bibliotheek spendeert jaarlijks aan collectievorming twee ton; een kwart is voor tijdschriften, eveneens een kwart voor de reek- van zijn bieb op dit moment niet de gemiddeld tijdschrift twee keer zo schrijven als goedwillende terugsen en de helft gaat op aan boeken. collectievorming betreft, maar de duur, terwijl het budget van de KUB houdendheid. Goedgemutst en 'Op de reeksen kunnen we nauwe- automatisering. Van de 400.000 dat decennium met 12,7 procent ijsberend laat het collegelid op de lijks bezuinigen', zegt Jacobs. 'Die banden zit tot nu toe een kwart in steeg. De laatste jaren heeft de KUB eerste donderdag van juni, nadat hij vaak dure series hebben we veelal de computer, en - alweer - wijst het budget met twee keer een ton zi)n lesje over indexeren heeft afvanaf het begin in huis. Zoiets stop- Jacobs bezorgd op 1996, wanneer de verhoogd, maar de stijging tussen gewerkt, een vaderlijke glimlach pen is pure kapitaalvernietiging.' financiering van zijn tweekoppige 1980 en 1993 - 36,1 procent - blijft gaan over de Abac-regels. Lies, Ook in de tijdschriften zit weinig 'retrostaf' ophoudt. De bibliotheca- schamel in vergelijking met de damned lies and statistics, bromt rek, zegt hij. 'Ja, iedere vakgroep ris ziet nog minstens tien jaar werk andere kleintjes. hij, doelend op de tabel - de enige heeft wel een idee welke tijdschrif- voor zich, en zelfs als alle titels in De Abac bepleit een 'krachtige im- tabel in de nota -, over het aanschaften eruit kunnen, maar altijd is er de computer zitten, is hij niet vrij puls' voor de budgetten, en wel 25 budget per student. 'Met een stuvan zorgen. 'Er komen hier relatief procent bovenop de begroting, die dierichting als economie die het

V

leeuwedeel van de studenten trekt, scoor je vanzelf wat minder, zonder dat dit iets zegt over het peil van de collectie.' Ook kun je universiteiten niet zomaar vergelijken, zegt Van Veldhoven. Volgens hem heeft

de KUB als gamma-universiteit een relatief goedkoop abonnementenbestand. Maar alia, alles overziend toont hij zich niet ongenegen in overleg te treden met de faculteiten ('Zij zullen het Abac-verzoek toch moeten ondersteunen') en laat hij weten de universiteitsraad van 1 juli met een collegevoorstel te confronteren. We zullen wel ergens rond de anderhalve ton ophoging uitkomen, denkt Van Veldhoven.

De voorzitter van de Abac, prof. dr.

W. Witteveen, kan uitleggen dat de studentengrafiek niet voor niets is opgenomen. 'Met SGO zullen studenten sneller dan in een traditioneel systeem, gebruik moeten kunnen maken van boeken.' De Abacnota wijst op de diesrede van rector De Klerk, in november, waarin hij rept over de student als moderne academicus, als de kennisnavigator die steeds intensiever informatiebronnen gaat raadplegen en zodoende, en dan spreken we weer even met de Abac, de druk op de biebvoorzienigen zal doen toenemen. Op z'n minst opmerkelijk, zegt Witteveen, dat juist de KUB die SGO zo hoog in het vaandel heeft staan, in de kelder van die grafiek huist - het aanschafbudget per student tussen 1980 en 1993 verminderde in Tilburg met zo'n 27 procent (landelijk: plus 18,7). De andere SGO-achtige universiteit, Limburg, is in deze met 349 gulden, anderhalf keer de KUB, koploper van de niet-technische universiteiten.

Geleijnse: 'Primair in de collectievorming staat dat de student zelf de boeken aanschaft die hij nodig heeft. Het kan niet zo zijn dat de bibliotheek deze functie overneemt.' Hij wijst op de studentgerichte collectievorming: van elk verplicht aan te schaffen boek telt de bieb vier exemplaren,- twee ervan alleen voor kortstondige uitleen.

E

en minstens zo belangrij-

:ke ontwikkeling als het

SGO, is de ontwikkeling binnen de wetenschapsgebieden, zegt Witteveen. In de nota heet het dat steeds vaker subdiciplines verzelfstandigen, zoals mi-

BUDGE' RUL

'

RUG ' EUR RL UvA VU KUN KUB TUD TUE UT LU

(~, E MID

21991 „ 3 Exclul

r\

17 juni 1993

PERSPECTIEVEN ♦ Foto's; Enk van der Burgt

lieurecht en speltheorie. 'Als het college en de u­raad niet met de prijsverhoging over de brug komen, voorzie ik dat de KUB zal moeten snijden in haar wetenschapsgebie­ den. Het kan toch niet zo zijn dat we tot een zo drastische maatregel moeten overgaan.'

Voor Van Veldhoven is het te vroeg

BUDGET '93 PER FTE­wp (gld)'

RUU' RUG EUR RL UvA VU KUN KUB TUD TUE UT LU

2.205,8 2.76<S,8 2 010,0 2,7,VS,2 2.242,8 2.310,2 2.007,6 2.099,7 2.277,9 2 295,.^ 1.994,8 2 100.6

C^.EMIDÜEL D

2.241,8

i PeJltfetum he. BI /12/92, {VSNÜ» ^' 21991 3 EKC IUSIC I Medische Faculteit

om tot wat voor soort maatregel dan ook te besluiten. 'Waar de Abac mee komt lijkt me wel redelijk, maar hoe zinnig is alles wat ze zegt. Hoe wordt de collectievorming ervaren binnen de faculteiten?'

Mr. O. Teilegen van de Juridische Faculteit: 'Het is een praktische bi­ bliotheek, maar boeken? Ho maar.

Het is een ramp. We hebben de vorige jaren echt heel veel tijd­ schriften afgevoerd en dat brengt nu steeds problemen met zich mee.

Door zo in je collectie te snijden vernietig je meer dan je wint aan bezuinigingen.' Teilegen wijst op de nieuwe gebieden van haar facul­ teit ­ milieurecht, Europees recht ­ die bij de start een inhaalma­

noeuvre nodig maken. 'Als je nu niet structureel geld erbij krijgt, maar alleen eenmalig, krijg je over een paar jaar weer hetzelfde pro­ bleem van tekorten terug.' Steeds weer boeken en artikelen aanvra­ gen via het Interbibliothecair Leen­ verkeer kost tijd en geld, en werkt frustrerend, zegt Teilegen: 'En dan heb ik nog het geluk in Utrecht te wonen, vlakbij een uitstekende bi­ bliotheek.'

Dr. H. van Lierop, van de Letteren­ faculteit, heeft ook twee nabije collega's die in hun thuishaven ­ Leiden ­ regelmatig de bieb bezoe­ ken. 'En zo flexibel moet je ook zijn.

Je kunt niet overal een tot in de puntjes verzorgde bibliotheek heb­ ben. De collectie van de KUB heeft wel haar charme: niet zo coherent, maar wel van alles wat.' Van Lier­ op heeft met haar bestellingen nog geen moeite, en ziet ook om haar heen weinig ellende. 'Dat komt ook omdat men er vanuit gaat dat je ook zelf je literatuur aanschaft. En mensen hier zijn nogal terughou­ dend in hun bestellingen.' Mogelij ­ ke knelpunten worden zo slechter zichtbaar, zegt Van Lierop, die het budget­probleem tempert. 'Ach, los van het budget, is het ook wel eens goed om eens in de vijf jaar heel kritisch naar je tijdschriften­be­ stand te kijken.'

D

r. M. Croon van de So­ ciale Faculteit: 'Tot nu toe hebben we voor zo­ wel boeken als tijd­ schriften h e t nodige k u n n e n overbesteden. In september wordt het nijpend. We hebben al een ron­ de over het krimpen van tijdschrif­ ten achter de rug, en zo grootschalig als dit gebeurd is, kan niet meer.'

Bovendien moeten er, onder ande­ re door de komst van iets als ge­ zondheidpsychologie, ook tijd­ schriften bij. Twintig tijdschriften ('Die we eigenlijk zouden moeten hebben') zitten nog in de wachtka­ mer, in de categorie wat­minder­ urgent­maar­wel­nodig zitten er nog eens 25. 'Als het extra geld er niet komt, zullen wij het toch voor­ al in de aanschaf van boeken moe­ ten zoeken.'

Binnen de Economische Faculteit is het zoeken naar tijdschriften die

exit kunnen al jaren aan de gang, en de rek is eruit, zegt drs. W. van Groenendaal. 'We hangen regelma­ tig briefjes op de tijdschriften die op de nominatie staan opgeheven te worden; reageert er niemand, vra­ gen we het nog eens na bij de staf van de faculteit. Reageert dan nog niemand, gaat­ie eruit. Maar de laatste tijd reageert er altijd wel ie­ mand. Het mogelijk nog te bezui­ nigen bedrag is peanuts. Door de duurder wordende tijdschriften, teert de faculteit in op de boeken­ aanschaf. Van het budget in 1993 (415.000 gulden) is slechts 40.000 gulden beschikbaar voor boeken.

Na aanschaf van de vier exempla­

aan die decentrale situatie wilde de KUB juist een einde maken.'

De werkkamer van Van Groenen­ daal is zoals het een werkkamer van een wetenschapper betaamt: vloer, kasten en tafels liggen bezaaid met stapels papier, printjes, kranten en nota's, en in de wirwar van materi­ aal weet de econoom het gezochte meteen op te vissen. Aan deze pa­ pierwinkel komt als het aan Van Groenendaal ligt geen einde, ook niet in de high­tech omgeving van de KUB­bieb, waar on­line contents en full­screen tekst aanlevering een mogelijk nieuw biebtijdperk inlui­ den. En waar eerder meer dan min­ der papier benut wordt, zegt Van Groenendaal. Een voorbeeldje: )e schiet als een pijl via trefwoorden door een tekst op een cd­rom. Die ene passage lijkt leuk, een ander nog nuttiger en hop: weer twee printjes erbij. 'En dat kost ook allemaal een hoop geld.' In de voorlopig nog ver­ re einder van de moderne collectie­ vorming doemt op, dat alle teksten van de 7000 meest geraadpleegde tijdschriften op het scherm zijn te raadplegen. 'En dat ga ik echt niet via het scherm aflezen. Dat is een complete ramp. 'Ach, met techno­ logie kun je altijd minder dan je voorheen denkt. En het optuigen ervan is altijd duurder. En dan praat ik nog niet eens over het copyright

Prof. mr. W. Witteveen: 'Als het extra geld er niet komt, moetje gaan snijden in de wetenschapsgebieden.

Het kan toch niet zo zijn dat we binnen de KUB tot een dergelijke afweging moeten komen' schreven om 60.000 gulden erbij te krijgen. Dan is er natuurlijk sprake van een belachelijk groot tekort.'

Een mogelijke uitweg ­ met het der­ de geld een collectie opbouwen ­ acht Van Groenendaal niet wense­ lijk. 'Je loopt verder het risico dat

van de electronische teksten, want de uitgevers laten deze ontwik­ keling niet zonder meerkosten over zich heen komen.' Hetgeen als op­ maat mag dienen voor het opdissen van een hardnekkig misverstand, dat ook Geleijnse graag de wereld

AANSCHAFBUDGET PER STUDENT (gld)

RUL RUU RUG lUR'

RL UvA \'U KUN KUB TUD TUE

, .,_ LU

1980'

1993

, " ■ '

261 2

26^ " ^26 I

i (1 i"^4

.01 >•) I2~ ■'

26,4

2^1 '.

304.2 29^,9 143,H

­14,1 40,9 52,1 ­27,5

419.1

^^40 ­f;2 2

60,9 ­16,5 91 ^

287,2

18,7

2f<7,T

259 6 100 6 ^49 1 269,2 215,9 192,9 198.3 360,4 260,5 400,0 215,2

GEMIDD" 241,9

1 RaMn­rafport?, 1992 2 1991 3 Exclusief Medische Faculteit 4 Exclusief Limburg en Delft

ren per studieboek, rest na drie maanden nog 4.000 gulden voor de wetenschap. 'Dit levert een stuw­ meer van aanvragen op plus een hoop gemopper. We hebben net een brief aan de bibliotheekleiding ge­

individuele medewerkers naast el­ kaar een collectie opbouwen. Dat is niet efficiënt. Je ziet hier het ri­ sico van te klein budget: er wordt een eigen bibliotheekje ingericht.

Zoals het vroeger is begonnen, maar

r.i

~ ^»

uit w i l helpen. ' D e KUB mag technologisch de modernste bibli­ otheek zijn, die voorsprong is nooit een excuus om te bezuinigen op je papier.'

r\

17 juni 1993

PERSPECTIEVEN ♦ Het IS met een dealer van Esso die hier de scepter zwaait maar een commissie van zes bedrijfseconomiestudenten.

[Foto: Enk van der Burgt]

In april werd een benzinestation annex Esso­shop aan de Tilburgse Ringbaan­Noord 'overgenomen' door zes studenten bedrijfseconomie. De omzet was voor die tijd volgens Esso beneden peil, van de studenten werd verwacht dat zij 'op een creatieve manier' de verkoop omhoog zouden krikken. Zo krijgen tankers een gratis glas en dubbele zegeltjes. Krap twee maanden later blijkt uit een reportage dat theorie en praktijk enige overeenkomst vertonen. 'Ze passen daar toe wat ze in de marketingcolleges hebben geleerd', aldus prof. dr. W. de Freytas.

Gerard Rutten

Studeatenpompstation ziet omzet langzaam stijgen

'Als je niet vier jaar hebt gestudeerd, sta je hier alles op ad hoe­basis te doen' Het is kwart over zeven in de och­ tend als een vrachtwagen het tankstation binnendendert. Daar­ in de eerste klant van de dag, een robuuste chauffeur die een pakske zware Van Nelle met looie Rizla wil. Corine Kemmeren, vierdejaars economiestudente met afstudeer­ richting marketing, heeft er dan al een half uur opzitten. Om kwart voor zeven peilt zij in een putje op het terrein of de brandstoftanks onder de grond voldoende benzine bevatten. Daarna een reeks van inmiddels routineuze handelingen, kasgeld tellen, de Ola­vlaggen op­ hangen, het krantenstalletje voor­ zien van nieuwe exemplaren. Daar­ na loodst ze dagelijks een vijftal forse reclameborden naar strategi­ sche plekken. 'Bij één maal tanken een gratis glas!'staat er op.

H

zelf achter de kassa, maar door­ gaans treffen de klanten er studen­ ten die wat bijverdienen.

Het is kwart voor acht als Kemme­ ren een dozijn limonadeglazen met afbeelding van de Esso­tijger op de counterzet. Een attentie voormen­ sen die komen tanken. Er zijn vier soorten, dus wie ze allemaal wil hebben moet nog drie keer terug­ komen. 'Er is nog niemand wezen tanken', zegt Kemmeren verbaasd.

'Dat heb ik nog niet eerder meege­ maakt. Vaak word ik al tijdens het peilen gestoord.'

Vijf minuten later stopt een blau­ we Volvo met een bestuurder die Euro­loodvrij tankt. 'Dan mag u een glas uitzoeken', zegt de student die afreken^. De klant staart enkele seconden verbaasd naar het glas­ werk, trekt een grijns om zijn mond en vertrekt glimlachend mét glas in zijn handen. Zo vergaat het een kwartier later de tweede man en even later ook de volgende.

et tankstation ligt naast een ga­ rage en verschilt ogenschijnlijk niet van welk ander station dan ook.

Twee series van acht pompen, een wit­rode overkapping, veel reclame en een winkeltje met varia als snoep, rookwaar, frisdranken, aan­ steekblokjes voor de barbecue, mo­ torolie, koelvloeistof en kleine auto­onderdelen als ruitewissers, spiegels, lampen en V­snaren. Niets ongewoons dus, het opmerkelijke van dit tankstation is de manier waarop dit gerund wordt.

Het is niet een dealer van Esso die hier de scepter zwaait maar een commissie van zes bedrijfsecono­ miestudenten, verenigd in de stich­ ting Markess (een samentrekking van de Marketing Associatie KUB en Esso) die het management van dit station op zich heeft genomen.

De commissieleden staan af en toe

e studenten hebben de directie overgenomen van Van der Lee, eigenaar van de garage naast het tankstation. Esso benaderde hem enkele jaren geleden om een tank­ station aan zijn bedrijf toe te voe­ gen, waar Van der Lee wel oren naar had. Hij was niet ontevreden over het resultaat. 'Wij hebben het twee jaar lang gedaan en uiteindelijk kwam er zo'n honderdvijftig man per dag tanken', zegt hij vol trots.

'Ik heb zelf die luifel en de shop neergezet, Esso heeft de leidingen en pompen geïnstalleerd', zegt Van der Lee in zijn kantoortje. Met uit­ zicht op het station.

De fraai terugblik ten spijt, de ver­ koop bleef achter bij de verwach­

Nu bij het lengen der dagen de broe­ ken tot kniehoogte stijgen, en wat je ziet aan mannenkuiten steeds hariger en krommer wordt, is de tijd daar dat ik een hartgrondige afkeer ontwikkel jegens mijn eigen sek­ segenoten.

Nu onderwijs en sociale zaken in­ wisselbaar zijn geworden, en onder­ wijsgevenden zich dankzij Wal­ lage's overstap bij de steun kunnen melden, is het raadzaam dat de universiteiten een collectieve uit­ vaartverzekering afsluiten.

Nu massaal spijbelen synoniem is met staken, is het de vraag of scho­ lierenstakingen niet zijn in te pas­ sen in het vak maatschappijleer.

Nu de stakende Roteb een monopolie op de afvoer van huisvuil eist, is het zaak dat /"< iedere Rotterdammer zich ^ een allesbrander aanschaft.

Nu de agenda's en de colle­ gezalen leger raken, lopen de frustraties om gemiste ten­ tamens en niet geschreven artikelen op.

Nu de zoveelste poging om vrou­ wen aan de academie te verbinden door de cijfers wordt gelogenstraft.

D

tingen die Esso koesterde. Om die omzet te verhogen wilde Esso dat Van der Lee het station ook 's avonds en op zondag openstelde.

Maar daar zag de zestigjarige gara­ gehouder niets in: 'Ik ben al wat ouder hè, we zijn eigenlijk de boel aan het afbouwen.'

Dat was het sein voor een ex­eco­ nomiestudent, die werkzaam is bij Esso, marketing­professor dr. W. de Freytas te benaderen met de vraag of een stagiaire de oorzaken van de tegenvallende resultaten kon ach­ terhalen. Ook werd De Freytas ge­ vraagd studenten te selecteren die de exploitatie voor hun rekening wilden nemen. De Freytas speelde de vraag door naar de Marketing Associatie KUB en de onderneming nieuwe stijl was geboren, met Esso werd in zee gegaan.

'Ik had wel zin in zo'n avontuur.

Kijken hoe het er in de praktijk aan toegaat', zegt Kemmeren. Samen met penningmeester Ivo te Koppe­ le verhaalt ze over wat er allemaal komt kij ken bij het runnen van een tankstation met shop. Wekelijks bestellingen doen bij verschillende leveranciers, onderhandelen over de prijzen van de artikelen van de acties, zorgen dat de kassa bemand en het personeel gemotiveerd is, de promotie van het station verzorgen.

Trots laten de studenten een adver­ tentie op de voorpagina van een huis­aan­huisbladzien:'Het benzi­ nestation gerund door studenten.'

Gratis tijgerglas en dubbele zegels.

Kemmeren vindt dat er een duide­ lijke relatie is met haar marketing­ opleiding. Sterker, ze slaat regelma­ tig de studieboeken open om de winkelformule theoretisch te toet­ sen:'Als jeniet vier jaar hebt geleerd

beraden de beleidsmakers zich over het zoveelste actieplan.

Nu het eerste college om kwart over acht gepland staat, kan de ver­

OEDEGEBUURE

schoolsing van de KUB een vervolg krijgen met de bouw van een inter­ naat.

Nu de universiteitsraad de boycot

^

om structureel te denken, sta j e hier alles op ad hoe­basis te doen. Op de universiteit heb je geleerd vooruit te denken. Hoe je de promotie over het jaar verspreidt, wat voor imago je wil en hoe je dat naar buiten brengt.'

Van der Lee deed dat anders, maar kijkt niet om in wrok. Er was geen sprake van ruzie. 'Ik heb die man­ nen nog ingewerkt. Daar zijn we een dag of veertien mee bezig ge­ weest. Maar ze leren vrij snel, dat is ons niet tegengevallen. Het is allemaal in een goede sfeer verlo­ pen', zegt hij. Hij benadrukt het goede contact tussen hem en de

'Ze passen daar gewoon toe wat ze in de marketingcolleges hebben geleerd' studenten. 'Als ze iets willen we­ ten hoeven ze het maar te zeggen en dan zijn wij er.'

bleek van de gehele Benelux. 'De doelstelling voor Esso is om de stu­ denten een kans te geven de theo­ rie en praktijk aan elkaar te toet­ sen', antwoordt hij met een feilloos gevoel voor pr op de vraag waarom nou juist aan studenten is gevraagd het station te runnen.

Zijn de studenten niet aangesteld om een noodlijdend bedrijf uit de rode cijfers te halen? Esso is immers niet opgericht om studenten terwil­ le te zijn maar om benzine te ver­ kopen en zo winst te maken. Koe­ ton vindt het te sterk uitgedrukt.

'Het is natuurlijk wel zo dat het station niet beantwoordde aan de volumeverwachtingen die Esso had toen we het station bouwden.'

Van de studenten verwacht Esso dat zij de verkoop 'op een creatieve manier' opkrikken.

Prof. De Freytas volgt de verrichtin­ gen van de studenten op een af­ standje. In zijn werkkamer op de zesde verdieping van gebouw B betoogt hi) altijd geijverd te hebben voor een innige samenwerking tus­ sen bedrijfsleven en universitair onderwijs. Ondernemingen kun­ nen profiteren van de wetenschap­ pelijke kennis terwijl studenten in de praktijk kunnen leren. De Frey­ tas: 'De studenten verkopen benzi­ ne, maar tegelijkertijd proberen ze het de klanten zoveel mogelijk naar de zin te maken. Daarnaast denken ze na hoe ze de klant kunnen bin­ den en de omzet kunnen verhogen.

Ze passen daar gewoon toe wat ze in de marketingcolleges hebben ge­ leerd.'

at later in de ochtend wandelt F. Koeton binnen, district­ chef Tilburg/Eindhoven van Esso, in een opvallend felgroen jasje.

Koeton komt regelmatig langs om de stand van zaken met de studen­ ten door te nemen en heeft er net een reis naar Rome opzitten. Een tussendoorvakantie die, zo vertelt hij, hem is aangeboden omdat hij in 1992 de beste smeerolieverkoper

Is er vier jaar studie voor nodig om in te zien dat het vriendelijk helpen van de klanten en het aanbieden van een leuke attentie, goed verkoopt?

De Freytas, breed lachend: 'Waar het eigenlijk om gaat is de onder­ liggende filosofie en strategie. Op basis daarvan moeten zij voortbor­ duren. Ze leren er ordentelijk en gestructureerd te werken. Ze zijn ook verantwoordelijk voor het rei­ len en zeilen van het station. De club heeft een rekening met geld gekregen en dat is een hele verant­ woordelijkheid.'

tegen Zuid­Afrika en C hina ge­ handhaafd wil zien, verdient het aanbeveling om de rest van de we­ reld aan de zwarte lijst toe te voe­ gen. Nu de KUB laat zien waarin een groeiende uni­ versiteit klein kan blijven, mag er behalve met het HBO ook best met het basis­ en voortgezet onderwijs geïnte­ greerd worden.

Nu ook de Bosnicrs wraak­ zucht en bloeddorst laten prevaleren boven vrede, in C ardiff iemand doodgeslagen wordt omdat hij bezwaar maakt tegen de vernie­ ling van verkeersborden, en er in de

Verenigde Staten tien mensen per uur door geweld om het leven ko­ men, heeft het begrip menselijk­ heid een zeer sinistere betekenis gekregen.

Nu bij de buren de vlam in de pan slaat, denkt Nederland dat voorge­ drukte postkaarten met hypocrie­ te teksten een ideaal blusmiddel vormen.

Nu ik drieëndertig weken dit hoek­ je heb volgeschreven, moet de hoofdredacteur maar eens omzien naar een andere columnist.

Nu het onkruid hoog opschiet, moest ik mijn tuin maar eens gaan wieden.

W

r\

17 juni 1993

PERSPECTIEVEN

Recruiters waken voor overspannen verwachtingen

'Als de presentatie niet goed is, ben je terug bij af' Zelf komen ze uit het oosten van het land. Barry ter Voert uit de omgeving van Doetinchem en Kees van de Ven uit Arnhem. Je hoeft niet uit de Randstad te komen om uit het juiste hout te zijn gesneden, vinden zij. Hun opmerking komt voort uit een recente bedrijvendag waar werd opgemerkt dat Tilburg­ se studenten een tikkeltje provin­ ciaals zijn. Ter Voert en Van de Ven hebben daar geen last van en zeg­ gen zich donders goed te realiseren hoe krap de ar­ beidsmarkt is en wat je ervoor moet doen om tegenwoordig aan de bak te komen. Wie dat niet weet is volgens hen niet van deze wereld. Of inder­ daad te provinciaals. Wie anno 1993 nog onvoor­ bereid op een sollicitatie­ gesprek durft te verschijnen wil ge­ woon niet aan de slag.

Ter Voert en Van de Ven waren de organisatoren van de Aiesec­indi­ viduele gesptekkendag die in mei op de KUB werd gehouden. De laat­ ste in een cyclus van drie, bedoeld om afstudeerders en het be­ drijfsleven voorzichtig aan elkaar te laten snuffelen. Studenten kre­ gen de kans een gesprek te voeren met de recruiters van 25 grote Ne­ derlandse bedrijven. Ter Voert en Van de Ven hebben zelf de gelegen­ heid nog niet te baat genomen.

Geen tijd voor gehad. 'Onze tijd komt nog wel', grijnst het tweetal.

en zeker niet goed, want bedrijven waarderen een beetje gebektheid juist positief.'

Aiesec bundelde de cv's van zo'n honderd studenten en stuurt die naar ongeveer 25 bedrijven. Ieder­ een die afstudeert, kan zijn cv in de map kwijt, maar daarmee zijn be­ drijven niet echt ingenomen. Die hebben liever dat Aiesec op kwali­ teit selecteert, iets wat de vereni­ ging in de toekomst ook ziet gebeu­

verlangd dat ze 'goed gepositio­ neerd' zijn de in de studierichting.

Doorgaans maken zij talentvolle studenten opmerkzaam op Ebbin­ ge, af en toe spelen ze direct een naam door. Hun wordt gevraagd vooral te kijken naar de manier waarop iemand zich opstelt, naar wat Hoek noemt de attitude. 'Is een student zelfbewust, heeft­ie een verhaal waaruit blijkt dat hij heeft nagedacht over het hoe en waarom, is het een beetje een uitge­ kristalliseerd persoon, positief, gedreven of asser­ tief. Iemand die niet van negen tot vijf actief is, ie­ mand kortom in wie je een topmanager ziet.'

Studenten die aan de voor­ waarden voldoen zijn schaars, weet Hoek. 'We zoeken hele goede men­ sen, vaak zijn dat toch schapen met zes poten. Daarvan zijn er gewoon niet zoveel.' Hoek zegt wel eens te schrikken van de manier waarop studenten denken over een baan in het bedrijfsleven: 'Dat getuigt vaak van weinig voorbereiding en reflec­

'De overstap naar het bedrijfsleven wordt door de nneeste afgestudeerden als een desillusie ervaren'

M

isschien hebben ze gelijk. Im­ mers, nog steeds kunnen een bedrijfseconoom en een bedrijfse­ conometrist hun toekomst zonder veel vrees tegemoet zien. Maar door de aanwas van academici én het gedrang op de arbeidsmarkt kunnen bedrijven zich echter permitteren steeds selectiever te worden. Daar­ om doen nogal wat studenten in toenemende mate moeite zich te profileren met activiteiten die bui­ ten het curriculum vallen. Van de Ven laat weten binnenkort het voorzitterschap van AIESEC op zich te zullen nemen. 'Het klinkt wat cv­neukerig, maar dat is weer een plusje op je cv, en dat telt.'

'Natuurlijk kijken wij naar wat mensen buiten het curriculum hebben gedaan', zegt Nienke M. Buijs, recruiter bij Philips, 'maar de activiteiten moeten iets wezenlijks toevoegen aan de studie. Dat geldt voor buitenlandse stages, bestuur­ lijke ervaring en bijbaantjes. We gaan zoveel mogelijk na wat de opgegeven activiteiten behelzen. Je kunt wel drie jaar bij Albert Heijn in het flessenhok hebben gezeten, maar drie jaar achter de kassa bij hetzelfde bedrijf vergt bijvoorbeeld al heel wat meer van je sociale vaar­ digheden.'

Volgens Ter Voert en Van de Ven is mondigheid een punt waar het bij de Tilburgse student nog vaak aan ontbreekt. 'Ik kan dan alleen voor de economen spreken', begint Ter Voert, 'maar daarvan weet ik dat ze sneller met hun studie klaar zijn dan mensen op de Erasmus in Rot­ terdam. In Tilburg studeren de meesten keurig zo snel mogelij k af, terwijl ze in Rotterdam veel meer de tijd nemen om buitencurriculai­ re activiteiten te ondernemen. Dat levert meer mondigheid en levens­ ervaring op.'

'Tijdens een presentatie in Tilburg zei een recruiter dat zijn bedrijf geen BIK­kers aannam, omdat die alleen met computers spelen en daardoor wereldvreemd zouden zijn. Er ont­ stond wel wat rumoer in de zaal, maar er kwam geen inhoudelijke respons. Dat is nou typisch TUburgs

ren. Voor de map heeft ook het Amsterdamse wervings­ en selec­ tiebureau Ebbinge Campus belang­ stelling, dat wil er zelfs voor beta­ len. Aiesec begint daar voorlopig niet aan. De vereniging wil de pri­ vacy beschermen.

E

bbinge Campus recruteert jaar­ lijks zo'n veertig tot vijftig KUB­studenten waarvan aangeno­ men wordt dat ze voor een bepaald bedrijf interessant kunnenzijn. Dat iemand zich aardig weet te presen­ teren is mooi meegenomen, maar die kwaliteit alléén is onvoldoen­ de om in het blikveld van Ebbinge te komen. Het bedrijf beschikt op de KUB over vier zogeheten student recruiters, studenten die bij Be­ stuurlijke Informatiekunde, Econo­ mie, Rechten en Econometrie speu­ ren naar talentvolle, potentiële ma­ nagers. Willen ­ vooral ouderejaars ­ studenten daarbinnen opvallen, dan moeten ze volgens Jan Hoek van Ebbinge Campus aan drie voor­ waarden voldoen. Hun professione­ le achtergrond moet allereerst deu­ gen, wat betekent dat hun studiere­ sultaten in orde moet zijn. Hoek zegt het cijfemivcau van belang te vinden, maar ook de buitencurricu­ laire activiteiten als stages, be­ stuurslidmaatschappen of andere maatschappelijke inzet: 'Een goed cv telt mee, maar het zegt ons veel minder dan de meesten denken.

Het is absoluut geen must dat mensen ervaring hebben met zoiets als het organiseren van congressen en bedrijvendagen.'

Hoek zegt dat, behalve op de stu­ die, sterk gelet wordt op de persoon­ lijkheidsstructuur van iemand.

'Klopt het een beetje wat een per­ soon doet, zit er samenhang in, is­ ie een beetje stevig, zelfbewust, dat soort zaken.' Ebbinge bekijkt ten­ slotte van geval tot geval of iemand past bij het bedrijf waarvoor gewor­ ven wordt: 'Je hebt het over poten­ tiële topmanagers die bij bedrijven als Douwe Egberts of Heineken terecht komen, je moet er vrij ze­ ker van zijn dat ze door één deur kunnen met de mensen die er zit­ ten.'

Ebbinge Campus is een dochterbe­ drijf van Ebbinge Consultants, het bedrijf van de advertenties voor de Senior Manager, 200.000 plus auto.

Maar dat is het soort perspectief dat Campus nu juist wil vermijden. De dochter waakt ervoor met enorme bedragen en emolumenten te wap­ peren. Het bedrijf wil geen over­ spannen verwachtingen wekken bij jonge academici.

De student recruiters ­ in heel Ne­ derland zijn er tachtig ­ van Ebbin­ ge komen zelf voor het merendeel uit de traditionele verenigingen we­ reld en krijgen van Ebbinge een on­ kostenvergoeding. Van hun wordt

tie. Zelfs bij de mensen die wij al geselecteerd hebben, zie je er in de gesprekken met bedrijven nogal wat afvallen in de eerste en tweede ronde. Dat komt overigens ook doordat bedrijven steeds meer op zeker spelen, het is nu eenmaal ge­ makkelijker iemand aan te nemen dan iemand te ontslaan. De mees­ ten zijn daarom vrij terughoudend en willen echt zeker weten wat voor vlees ze in de kuip hebben.'

Ron Jansen van Ebbinge legt uit: 'De overstap naar het bedrijfsleven wordt door de meeste afgestudeerde academici als een desillusie erva­ ren. De arbeidssatisfactie is veel geringer dan men had verwacht, omdat de verwachtingen te hoogge­ spannen zi)n.' Wat volgens Jansen vaak als negatief wordt ervaren, is dat iemand helemaal onder aan de ladder moet beginnen: 'Je kunt wel zijn opgeleid tot productmanager, maar in de praktijk leer je pas echt hoe dat werkt. Vanaf de laagste tre­ de. Er zijn academici die na enkele jaren werkervaring bij ons terug­ komen, omdat ze zich realiseren dat ze toch niet op de juiste plaats

Veel Tilburgse academici komen in Jiet bedrijfsleven tereclit, maar blijken lang niet altijd een goed beeld te hebben van wat ze daar kunen aantreffen. Aan de andere kant zijn bedrijven bovenmatig geïnteresseerd in toptalent, al is dat scliaars. De universiteit zelf vindt niet dat ze een taak lieeft om de aansluiting te verbeteren. Op de markt van vraag en aanbod storten zich naast de professionele wervers daarom verenigingen als Aiesec. Die zien de bedrijfseisen steeds zwaarder worden: 'Nu bundelen we nog de cv's van alle studenten die afstuderen. Het zal niet lang meer duren of we moeten daarin zelf op kwaliteit gaan selecteren.'

Rien Jans en Pieter Siebers

zaten of omdat ze zich willen her­ bezinnen op hun carrière. Daar hadden ze dan nog niet eerder echt over nagedacht. Natuurlijk probe­ ren wij dat soort gevallen juist te voorkomen met tests en adviezen.'

D

e vraag of universiteiten het curriculum zélf moeten aan­ scherpen in de richting van het be­ drijfsleven houdt deskundigen al sinds jaar en dag bezig. Zonder dat er overeenstemming bestaat. Het is riskant, zoniet gevaarlijk het be­ drijfsleven inspraak te geven in het curriculum, meent rector magnifi­ cus De Klerk. 'Het risico dat je als u n i v e r s i t e i t achter de ont­ wikkelingen in het bedrijfsleven aanholt is erg groot. Het kost al gauw vier tot zeven jaar om een nieuwe studierichting te ontwikke­ len. De traagheid van de universi­ teit legt het af tegen de dynamiek van het bedrijfsleven.'

Voorbeelden daarvan zijn er genoeg: wie tien jaar geleden zei dat de computerindustrie zou instorten, werd voor gek verklaard. Dat de vraag naar programmeurs zo spoe­ dig zou opdrogen, was al evenzeer bespottelijk. Niet alleen vanwege het academisch karakter zijn uni­ versiteiten dus terughoudendheid met het aanpassen van curriculae.

Er is volgens De Klerk nog een an­ dere reden om niet te snel aan de grillen van het bedrijfsleven tege­ moet te komen. 'We moeten na­ tuurlijk wel naar het bedrijfsleven luisteren. Wie dat doet, hoort dat grote banken, AKZO en noem ze maar op, helemaal niet vragen om nieuwe studierichtingen.'

Volgens De Klerk zijn er de afgelo­ pen jaren allerlei nieuwe richtingen ontstaan, alleen omdat de univer­ siteiten dachten te moeten antici­ peren op de wensen van het bedrijfs­ leven. Maar het bedrijfsleven hecht volgens De Klerk juist veel waarde aan de gevestigde disciplines, om­ dat ze weten wat ze eraan hebben: kwaliteit, continuïteit, onder­ zoekstraditie: 'Je kunt je als univer­

♦ Aiesec­leden Ter Voert en Van de Ven: 'Wie anno 1993 nog onvoorbereid op een soilicitatiegesprek durft te verschijnen wil gewoon niet aan de slag.'

[Foto: Enk van der Burgtj

siteit veel beter daar op richten.'

De dienst DSO, belast met het uit­ stroombeleid van de KUB, zou die contacten kunnen onderhouden, maar loopt de deur niet plat bij bedrijven. 'Wij volgen de ontwik­ kelingen op de arbeidsmarkt voor­ al via vakbladen en via onderzoek dat wordt gedaan. Vrijetijdweten­ schappen heeft laatst onderzoek gedaan naar waar hun afgestu­ deerden terecht komen', zegt Petra van Nimwegen, beroepskeuzead­ viseuze bij DSO. Zij coördineert de zogeheten uit­ stroomcursussen van de KUB die tot doel hebben afstudeerders enigs­ zins vertrouwd te maken met het­ geen hen elders te wachten kan staan. Volgens Van Nimwegen is het een veel voorkomend probleem dat mensen te eenzijdig denken over hun beroepsperspectief. Ze solliciteren alleen op vacatures die hen op het lijf geschreven zijn, omdat ze denken dat ze voor ande­ re banen niet specifiek genoeg zijn opgeleid. 'Vaak is dat een onjuiste gedachte', zegt Van Nimwegen, 'be­ drijven verwachten van een acade­ micus immers een flinke dosis improvisatievermogen en eigen initiatief, en dat gegeven moeten we niet uit het oog verliezen.'

r~\

17 juni 1993

PERSPECTIEVEN

Prof. Van Voorden over de toekomst van de overlegeconomie

'De SER heeft zich te breed geprofileerd' De rol van de sociale partners staat onder druk. De adviesplicht van de SER staat op de tocht, vakbonden en werkgeversorganisaties krijgen wellicht minder inbreng in de uitvoering van de sociale zekerheid. Ont­ staat er een nieuwe overlegeconomie? Prof. W. van Voorden (Arbeidsver­ houdingen) vindt dat de invloed van de maatschappelijke organisaties gehandhaafd moet blijven.

Michel Knapen

A

ls enige van de KUB werd hij door de parlementaire enquête­ commissie gehoord. Niet vanwege zijn baan als hoogleraar Arbeidsver­ houdingen (een functie die hij ook in Rotterdam bekleedt), maar in de hoedanigheid van voorzitter van de Centrale Sociale Fondsen, die on­ der andere de WW­ en WAO­gelden beheren en controleren of de be­ drijfsverenigingen wel op de juiste manier uitkeren.

Prof.dr. Wim van Voorden (1942), over de rol van de vakbonden en werkgeversorganisaties na de en­ quête: 'Sommigen denken ­ en mis­ schien niet geheel ten onrechte ­ dat de opzet van de enquête al een beet­ je inhoudt dat de sociale partners in de uitvoeringsorganen moeten worden aangepakt.' Hij verwijst naar een uitspraak van SER­voor­ zitter Quené 'dat er een dagnotering van boeven' in de sociale zekerheid zou bestaan. 'De zwarte piet ligt iedere dag weer ergens anders', rea­ geert Van Voorden. 'De sociale part­ ners voelen zich aangesproken, met name de werknemers zitten in de­ fensief. Een aantal mensen uit de politieke sfeer zegt dat uitvoerings­ organen, zoals de bedrijfsvere­ nigingen hun werk niet goed gedaan hebben. Anderen zeggen hetzelfde over de werknemers en werkgevers die daar de scepter zwaaien. Die zouden elkaar de bal toegespeeld hebben. Maar daar zegt men weer: we konden niet anders, de politiek maakt van die krakkemigge wet­ ten, ze waren onuitvoerbaar. Dat is in de Tweede Kamer ook toegege­

D

at plaatst het werk van de en­ quêtecommissie ­ een recon­ structie van de uit de hand gelopen groei van de WAO ­ in een ietwat achterhaald daglicht. 'In de jaren tachtig ging de discussie er over of de uitkeringen wel hoog genoeg waren en of er niemand buiten de boot viel. Controle was toen hele­ maal geen zwaar punt. We kijken nu op een heel andere manier tegen de sociale zekerheid aan. Nu staat voorop: opletten dat er geen fraude wordt gepleegd, er moet controle en toezicht zijn. Rapporten van de Algemene Rekenkamer werden in de Kamer nauwelijks besproken.

Het departement van Sociale Za­ ken en Werkgelegenheid heeft dit jaar voor het eerst een goedkeu­ rende accountantsverklaring ge­ had. Jarenlang is er zonder veel kritiek zonder accountantsverkla­ ringen gewerkt. Nu vinden we con­ trole wel een topic en met dfe bril op kijken we naar die periode. We zeggen nu: de Sociale Verzekerings­ raad hield onvoldoende toezicht, de fondsen controleerden niet goed, bedrijfsverenigingen keerden maar uit. Dat betekent dat er in mijn ogen niet echt een schuldvraag is, maar er werd in een heel andere context gedacht. Iedereen heeft er aan meegewerkt, de artsen, bedrijfs­ verenigingen, besturen, de wetge­ ver.'

Daarmee zet de verzorgingsstaat 'een stap terug en wordt zakelijker.'

Een van de functies van de overheid die in de jaren zeventig aan de orde was ­ die van herverdeler van wel­ vaart ­ is sterk afgenomen. De over­ heid heeft zich teruggetrokken op

daan moet zijn.'

In het licht van de terugtredende verzorgingsstaat zijn de vrijheden van vakbonden en werkgeversorga­ nisaties, om zonder de dringende blik van de overheid afspraken te maken, toegenomen. Je ziet dat ook, aldus Van Voorden, aan de terminologie: de geleide loonpoli­ tiek van de jaren zestig, met cen­ trale richtlijnen van de overheid, wordt een decennium later ver­ vangen door een centraal akkoord ­ dat daadwerkelijk maar een paar keer afgesproken is. De laatste paar jaar spreekt men van een gemeen­ schappelijk beleidskader. 'Dat is vager, minder concreet, minder kwantitatief, waarbij de overheid niet zoveel druk uitoefent om ge­ daan te krijgen wat ze wenst.' De revival van het 'laisser faire' en het opbreken van de overlegeconomie zou de arbeidsverhoudingen funda­ menteel van karakter doen wijzi­ gen, schrijft de hoogleraar inMacAt in banen. De studie naar de Neder­ landse arbeidsverhoudingen ver­ scheen vorige week.

D

e rol van de sociale partners staat ook onder druk door het kabinetsvoornemen dat een af­ schaffing van een verplicht SER­ advies over sociaal­economische onderwerpen bepleit. De SER, aldus Van Voorden die WD­leider Bol­ kestein parafraseert, zou een te grote invloed hebben op de politie­ ke verhoudingen en dat terwijl de raad uit maatschappelijke organi­ saties bestaat die niet of nauweli j ks democratisch zijn ingesteld, en soms ook weinig leden hebben.

Bovendien zou de stroperigheid van deSERniet bevordeli jk zijn voor de kwaliteit van de parlementaire besluitvorming. Daarom moet de invloed van de SER teruggedrongen worden. Het primaat moet weer bij de politiek liggen, luidt het in Den

ties . Dat kan in SER­verband, zij het dat een aantal punten ­ zoals de stroperigheid ­ verbetering behoeft.

In veel vergaderingen wordt nu vaak het wiel opnieuw uitgevon­ den. Per saldo sta ik op het stand­ punt dat, wanneer het werkt, je aan het concept van werkgevers­ en werknemersorganisaties méér hebt dan aan een overheid die vanaf een hoge stoel alles alleen moet doen.

Zeker in de beleidsuitvoering heb je daar voordelen bij.'

D

e SER heeft zich, kijkend naar de organisaties die erin verte­ genwoordigd zijn, te breed geprofi­ leerd. De raad heeft zich opgesteld als hét sociaal­economische ad­ viesorgaan, terwijl er in haar sa­ menstelling sinds 1950 geen we­ zenlijke verandering is opgetreden.

Er zijn sectoren zoals de non­profit bijgekomen, en die zitten er niet in.

'Als SER moet je niet over consu­ mentenaangelegenheden advise­ ren, of over ambtenaren of belas­ tingzaken. Er zijn nu eenmaal belangen waar geen organisaties voor zijn of die niet vertegenwoor­ digd zijn in de SER. Je moet het werkterrein en de partijen op elkaar afstemmen. Je moet of je agenda beperken of de samenstelling van de raad veranderen. Dan krijg je óf een kleiner adviesveld óf je breidt het aantal partijen uit.'

Daarmee wordt de besluitvorming niet minder stroperig. Van Voor­ den: 'Daar kun je afspraken over maken. Je kunt stellen dat je bin­ nen zes maanden het advies wilt, anders stoomt de regering gewoon door. Want geen bericht is dan goed bericht.'

Ook politici zijn vaak schuldig aan de stroperigheid, meent Van Voor­ den. 'Er zijn regeringen geweest die met heel vervelende vraagstukken zaten. Die werden gewoon aan de SER voorgelegd, dan waren ze ten­ minste in deze kabinetsperiode van dat probleem af. Dat is de ijskast­ functie van de SER. Men kon dan zeggen: we wachten nog op het SER­advies.' Van Voorden herin­ nert zich een adviesaanvrage over de samenstelling en de werkwijze van de SER zelf. 'Dat was in 1973.

In 1981 kwam dat advies er. Het heeft acht jaar lang in de boezem van de SER gezeten. Kan dat niet sneller? Ja dus. Ik ken echter ook voorbeelden dat het voorbe­ reiden van een adviesaanvraag door het kabi­ net langer heeft geduurd dan de beantwoording ervan. Het zit dus niet alleen bij de maatschap­ pelijke organisaties maar ook bij de departementale verkokering, de territoriumdrift die daar heerst, een regering die moeilijke problemen wil parkeren en de SER daarvoor gebruikt. Maar ik zie ook geen po­ litiek­maatschappelij k draagvlak om wezenlijk deze instituties aan te pakken. Moet de overheid het dan zelf maar gaan doen? Deze isnet een stapje terug aan het doen. Maar het middenveld, met kennis van de uitvoering, deugt ook niet. Schaf je dat af en laat je dat andere proces doorgaan, dan ontstaat er een va­ cuüm. Je moet daarom de invloed van die maatschappelijke organisa­ ties, daarwaarhet kan, handhaven.'

Lastige problemen werden gewoon bij de SER geparkeerd

♦ Prof. Van Voorden: 'We kijken met een bnl van nü naar de jaren tachtig.'

[Foto: Hans van Zeeland]

ven. Hoe kun je later tegen diege­ nen die ze moet uitvoeren zeggen dat hun werk niet deugt? In dat spanningsveld golft de discussie nu heen en weer. De vraag is of dat juist is: we kijken immers met een bril van nü naar de jaren tachtig.'

het beschermen van zwakkeren.

'Ze wil ervoor zorgen dat mensen niet onder een bepaalde streep ko­ men. Wat boven die streep gebeurt moet j e veel meer overlaten aan spel van maatschappelijke krachten, aan overleg van de sociale partners.

Ze moet zich ook minder bemoeien met C AO's. De diepte waarmee herverdelend is ingegrepen is als het ware afgenomen. Met let nu meer op minimale niveaus waaraan vol­

Haag.

Van Voorden deelt die mening niet.

In het 'tamelijk zwaarwichtig' ad­ vies Convergentie en overlegecono­ mie, dat vorig jaar verscheen en waaraan hij een bijdrage geleverd heeft, wordt een pleidooi gehouden om te komen tot een revitalisering van de overlegeconomie. 'Het is nuttig dat niet alleen de overheid het beleid draagt, maar ook werk­ nemers­ en werkgeversorganisa­

^

Prof. dr. W. van Voorden, dr. A. Nagelkerke, dr. W. deNijs: 'Macht in banen'. Uitg. Stenfert Kroese, 283 p., f 1. 67,50.

Spelen met studenten en de kinderen 'Ik vind het leuk om een beetje met studenten te spelen. Om bedrijfseconomen te laten zien dat je zonder wiskundige tech­ nieken niet verder komt, en econometristen het nut van de praktijk bij te brengen. Dat is precies de combinatie die ik zocht en nu gevonden heb in deze hoogleraarspost bij de twee vakgroepen Econometrie en Bedrijfseconomie. Omdat juist bij financiering de econo­ metrie goed te gebruiken is, zijn deze twee vakgebieden enorm naar elkaar toegegroeid.

Mijn achtergrond is puur eco­ nometrisch. In de vijf jaar dat ik Academie­onderzoeker [KNAW­fellow] was, heb ikme k u n n e n i n w e r k e n in de financiering. Zonder die KNAW­plaats had ik daar de ruimte niet voor gehad. In die tijd heb ik ook colleges gege­ ven, als hobby. Ik kan er niet tegen alleen onderzoek te doen, dagen opgesloten te zit­ ten in een kamertje. Als ik iets leuks bedacht heb, wil ik dat dezelfde dag nog delen met iemand. Voor mij is onderzoek doen: samen met anderen wer­ ken. Ik zit altijd op de KUB, werk overdag bijna nooit thuis.

Het nadeel van dat samen werken is wel dat je aan het echte werk nauwelijks toe­ komt. Dat moet ik dan ook m e e n e m e n naar huis, 's avonds. Daar speel ik eerst een tijdje met mijn twee kindjes, tot ze om half negen naar bed gaan. Daarna ga ik de stukken lezen waar ik overdag niet aan

toe gekomen ben. Maarhetnut van samen werken en colleges geven vind ik opwegen tegen het storende daarin. Ik ben het beslist niet eens met mensen die zeggen dat college geven ten koste gaat van onderzoeks­ werk.

Je wordt in colleges gedwongen telkens opnieuw te motiveren waarom je voor een benadering kiest, waarom je je zorgen maakt over een bepaald pro­ bleem. Je moet terug naar de onderbouwing van het geheel.

Soms kom je dan op een redenering, die, als je die door­ trekt, een unieke uitkomst lijkt te bieden voor een pro­ bleem. Dan ga ik in de litera­ tuur zoeken of die uitkomst toch al eens eerder is behan­ deld. Soms kun je dan iets toevoegen aan de literatuur.

Maar tot een echte doorbraak ben ik nooit gekomen door die gedachtenexperimenten in colleges. Wel tot een verwon­ derd gevoel over de theorie die bereikt is. Vooral bij economie.

Het economische systeem is gebouwd op de vooron­ derstelling, dat de mens ratio­ neel is. Die vooronderstelling blijkt nu niet zo hard te zijn als ze leek. Dan kan een uitgangs­ punt plotseling omslaan.'

[MM] Prof.dr. Th. Nijman houdt op 25 junizijn inaugurele rede ter aanvaarding van zijn hoogle­ raarsambt in de Econometrie van de Financiële Markten.

r\

17 juni 1993

PERSPECTIEVEN

Filosoof Verhoeven heeft hekel aan bestuurdersuniversiteit

'Het is niet allemaal waar wat ik zeg, maar wel oprecht gemeend' Op 1 april ging filosoof Cornells Verhoeven na twaalf jaar hoogleraarschap met emeritaat in Amsterdam. 'Afgedankt' voelt de vijfenzestigjarige zich, vandaar dat hij met graagte een gastdo­ centschap van een halfjaar aan de KUB accepteerde. De ex­docent klassieke talen heeft over de universiteit uitgesproken opvattingen. Universiteiten moeten volgens hem hun overwaardering voor het besturen loslaten en de prioriteit weer bij het onderwijs leggen. De huidige scheefgroei dient te verdwijnen: 'Het is nu alsof 't onderwijs een soort ballingschap is', stelt Verhoeven verbitterd vast.

Classicus Verhoeven gaat perfect op in zijn omgeving: een oud pand in het historische centrum van Den Bosch. Ook de inrichting van de schemerige woonkamer getuigt van zijn klassieke besef. De Game­ boy­spelcomputer ('Van mijn zoon', haast hij zich te zeggen) is daarin de enige dissonant. Verhoeven vu­ rig: 'Het irriteert mij dat op univer­ siteiten besturen als het aller­ mooiste wrordt gezien. Dan komt onderzoek ­ wat dat ook op moge leveren ­ en als laatste het onder­ wijs. Mensen die in het onderzoek niet al te produktief zijn, moeten dus meer onderwijs gaan geven, alsof dat een soort ballingschap is.'

Zevenentwintig jaar docentschap klassieke talen op een middelbare school in Den Bosch gingen aan Verhoevens universitaire carrière vooraf. Ook als hoogleraar 'Antie­ ke filosofie' en later 'Metafysica en geschiedenis van de wijsbegeerte' was het onderwijs zijn absolute prioriteit. Een positie die hij fana­ tiek verdedigt, maar die hij zoals al zijn stellingnames besluit met re­ lativeringvan formaat: 'Ik klets wat af hoor. Het is niet allemaal waar wat ik zeg, maar wel oprecht ge­ meend.'

Hij vervolgt: 'Ik kan de KUB en de Universiteit van Amsterdam niet

'Vijf dagen per vak is voldoende' 'Ik heb me opgegeven voor zes­ tien tentamens in augustus.

Daar zijn de acht tentamens van deze periode bijgetekend, voor het geval ik ze niet haal. Maar er blijven er zeker zes staan. Sinds het begin van mijn studie heb ik niet veel gedaan, daarom moet ik nu inhalen. Tijdens de colle­ geperioden heb ik nooit zo'n zin in studeren. Dan ben ik bezig met Efact, sporten en andere din­ gen. Er staat geen druk op, ik ben vierdejaars en heb nog twee jaar.

Die wil ik volmaken, want dan wordt de kans kleiner dat ik in dienst moet. Maar nu wil ik toch wat vaart maken.'

'Ik heb op 29 juni mijn laatste tentamen. Dan ga ik even heel snel naar Frankrijk, twee weken ofzo. Daarna verhuizen, en eind juli waarschijnlijk weer het eer­ ste tentamen. Ik ga niet vooruit werken, omdat ik pas na half juli overzicht heb over welke tenta­ mens ik moet doen. Ik leer al­ tijd één vak per keer. Na een tentamen begin ik aan het vol­ gende vak. In augustus wordt dat per tentamen dus zo'n vier, vijf dagen. Ik probeer er in die tijd zo­ veel mogelijk uit te halen en méér dan een zes te halen.' [MM] Dmitri Kiefer (22) studeert Be­ drijfseconomie

Roland Enthoven met elkaar vergelijken. Er is natuur­ lijk een wereld van verschil of je op Amsterdam CS uit de trein stapt of hier bij Boerke Mutsaers. Maar dat verschil is niet representatief voor de universiteiten, in Amsterdam is niet alles groots en meeslepend wat de klok slaat. Het barst daar van de dorpsgekken, dorpsruzies en primi­ tiviteiten.'

'Ook de enorme hoeveelheid PR­ bluf tussen universiteiten vind ik grote flauwekul. Je moet je toch niet met praatjes en gekat profileren? Ik denk wel dat de KUB misschien beter georganiseerd is dan de UvA.' Waarschuwend: 'Amsterdam is een anarchistisch rotzooitje, maar pas op: ook in een sjieke nieuwbouw als de KUB kun je elkaar de tent uit­ vechten.'

Met de bestuurlijke waan heeft Verhoeven op de UvA de nodige persoonlijke ervaringgehad. Grijn­ zend: 'Ik ben zelf twee jaar decaan geweest in Amsterdam, het was een hele eer om tot opperwesp in een wespennest gekozen te worden. Ik heb indertijd voorgesteld de angels een paar jaar op te bergen, maar daar hield men zich niet aan. De lust tot reorganiseren bleef onverminderd bestaan. Een beetje bestuurder wil steeds iets nieuws organiseren, ik wilde juist een paar jaar rust in de tent. Maar ja, een goed bestuur is dynamisch en mobiel. Daar werd bij mijn afscheid flink de draak mee gestoken, alsof de faculteit op haar kont lag. Dat was natuurlijk niet zo.'

Zijn reactie op het plan van de KUB om de banden met Brabant aan bevalt hem niet, dat noemt hij een echte bestuurdersgedachte: 'Dat idee van regionalisering vind ik een typische gedachte die geen gedach­ te is. Het doet me denken aan het invoeren van de klompendans of zoiets, het is volstrekt kunstmatig.

Allicht verliest Tilburg het karak­ ter van provinciestad door zo'n dynamische universiteit ­ even stroop smeren ­, maar zo'n proces is niet beheersbaar. Als de KUB zich wil handhaven dan gebeurt dat ge­ woon. Daar hoef je toch geen doel­ stelling van te maken?'

V

erhoeven voelt zich afgedankt, maar ziet tevens de voordelen van het verplichte emeritaat: niet langer de conflicten, het lange vergaderen en het gezeur dat op de universiteit troef was.

'Kortom, de dingen die bij het sa­ menwonen horen', vat hij beknopt samen. 'Als decaan was ik behoor­ lijk eigenwijs, ik dreef altijd m'n zin door. En wat me niet interesseerde kon ik uitstekend delegeren. Ik ga mijn gang, dat is het punt. Er is bij mij een weerbarstigheid tegen modieuze verschijnselen, als de hele kudde een bepaalde richting uit marcheert dan hoeft dat voor mi j niet meer.

'Vergis je niet, ik ben heus niet de enige hoogleraar die kreunt omdat hij op zijn vijfenzestigste weg moet.

Men heeft mij verzekerd dat de meeste hoogleraren tegensparte­ len. Het hoogleraarschap is een leuke baan en ik heb er geen poot voor hoeven verzetten. Vroeger zag ik mensen wel eens voor hoogleraar 'studeren' en dat is een vreselijk schouwspel!' Een rilling onder­ drukkend: 'Dat kwam neer op strooplikken en dat is geen mooi gezicht. Het voorwerp daarvan zijn lijkt me ook afschuwelijk, het zou me zwaar tegen iemand innemen.'

Verhoeven zelf heeft zijn positie niet aan gelobby, geslijm en geru­ zie op bestuurlijk niveau te danken.

'Hoe ik op de Universiteit van Am­ sterdam beland ben? Ja, dat ver­ wacht je niet van een leraartje oude talen in Den Bosch. Geloof me, ik heb geen grammetje stroop hoeven te likken. Ik werd gevraagd te solliciteren.'

Zijn ogen schitteren triomfantelijk.

'Mijn sollicitatiebrief bestond uit twee regels: 'Op uw verzoek meld ik me aan' of zoiets. En ik werd aangenomen. Het ging destijds om de leerstoel Antieke filosofie, die naderhand is opgeheven. Toen ga­ ven ze me een andere, dat vond ik wel aardig.'

V

erhoeven is een klassieke clas­ sicus zoals hij zelf zegt. Ach­ teraf gezien b e t r e u r t hij die studiekeuze, liever was hij direct

filosofie gaan studeren. 'Indertijd koos ik voor een studie klassieke talen omdat daarmee een eerlijke boterham te verdienen was. Heel zielig. Ik ben blij dat studenten zich daar nu veel minder van aan trek­ ken. Spijt heb ik wel gehad ja, maar eigenlijk heb ik spijt van bijna elk moment dat ik vroeger niet eigen­ wijs geweest ben. En ik heb spijt dat ik van de UvA weg moet, dat ik zo lang geleden geboren ben... Het is onzin om over zulke dingen te blij­ ven mekkeren.

Over de filosofiestudent is Verhoe­ ven zeer te spreken ('Ik heb nog nooit minimumlijers tegenover me gehad'), desondanks ontsnapt ook de hedendaagse student niet aan zijn kritiek. Die verwijt hij vooral een gebrek aan principes. 'Aan ide­ alen zelfs', vult hij aan. 'Dat gedoe met die OV­jaarkaart is voor een groot deel platte demagogie, net wat Ritzen zegt. Welke principes ik nog heb? De belangrijkste is dat de zwaksten de meeste bescherming verdienen. Maar dan moet je wel zeker weten dat ze zich niet het hardst aanstellen. Dat is heel moei­ lijk. Wie dat beoordeelt? Dat doe ik dus allemaal zelf.'

Lachend: 'Zoiets belangrijks kun je toch niet uit handen geven? Ieder­ een bepaalt het voor zich, maar sommigen maken er niets van. Ik denk dat een groep zich maar een beperkte tijd als onderdrukt kan gedragen. Je bent toch niet van be­ roep zwak? Van het woord 'bij­ standsmoeder' werd je lange tijd verondersteld tranen in je ogen te krijgen, maar na honderd keer word je er bijna jaloers op...' Na een kor­ te pauze: 'Nu zit ik weer reactio­ naire kletskoek te verkopen, dit kan zo in de Telegraaf. Afgezien daar­ van is het gevaarlijk om te koket­ teren met zwakheid, daar blijf ik bij.' ♦ Cornells Verhoeven: 'Het irriteert mij dat op universiteiten besturen als het allermooiste wordt gezien.'

[Foto: Enk van der Burgt]

'Op vakantie met gehandicapte jongeren' 'In juli ga ik, samen met een as­ sistent en een verpleegster, het zomerkamp doorspreken. Ik ben al een aantal keren meegeweest met deze vakanties voor licha­ melijk gehandicapte jongeren, via de stichting Wielewaal. Dit jaar ben ik reisleidster en heb ik de eindverantwoordelijkheid.

We vertrekken 26 juli naar Dom­ stetten, Duitsland, waar we in een aangepaste jeugdherberg verblijven tot 6 augustus. Er gaan tien gehandicapten mee en tien vrijwilligers, op één na al­ lemaal student. We hebben al een instructiedag gehouden, over hoe de vrijwilligers om moeten gaan met spasticitcit, open­ruggetjes en overige han­ dicaps.'

'Op 24 juli komen we nog eens bijeen, om onder meer til­in­ structies te geven. De deelne­ mers moeten vaak in en uit bed getild worden. Dat is zwaar werk. Omdat je als vrijwilliger nadat de anderen naar bed zijn gebracht nog overleg moet voe­ ren, slaap je ook weinig. Maar het is zeker de vermoeidheid waard.'

'De deelnemers bepalen de in­ houd van de vakantie, de uitstap­ jes en activiteiten. Als reisleid­ ster zal ik wat overzicht moeten houden en problemen oplossen.

Maar ik verwacht niet veel méér te moeten doen dan vorige jaren.

Misschien ga ik nog zo'n kamp doen, ik heb me ais reserve op­ gegeven voor de andere kampen deze zomer.' [MMj foes Ruijgrok (22) studeert Be­ leids­ en Organisatieweten­ schappen

N

a zijn emeritaat blijft hij zich sterk maken voor de universi­ taire wijsbegeerte. De economische recessie en s t r a k k e r e studie­ schema's spelen deze 'luxe' studie­ richting momenteel parten. Van sluiting van kleinere faculteiten wil Verhoeven niets weten, filoso­ fie is ten slotte de wetenschap bij uitstek om bepaalde tendensen kritisch te ondervragen. Op univer­ sitair niveau, maar ook maat­ schappelijk. 'Filosofie op de univer­ siteit moet stug volgehouden wor­ den', zegt hij op besliste toon. 'Op zoveel mogelijk universiteiten, op zoveel mogelijk manieren. Filoso­ fie is een essentieel onderdeel van de samenleving, en als ze dat niet is dan moet ze dat zo snel mogelijk worden. Reflectie is in onze gecom­ pliceerde maatschappij noodzake­ lijk, we gaan aan kortzichtigheid tenonder als we geen filosofie be­ drijven.'

Zijn eigen toekomst noemde hij 'een lachend zwart gat'. Met de opvulling daarvan heeft de UvA hem een handje geholpen.

'Ik ben door de UvA gevraagd om nog vi)f jaar als gastdocent aan te blijven, op basis van jaarlijkse con­ tracten. Toen ik jong was wilde ik geen baan, maar thuiszitten en nadenken. Nadat ik had ingezien dat een baan noodzakelijk is, kan ik moeilijk zonder. Ik doe.via mijn werk prettige contacten op met studenten en met sommige docen­ ten op sommige momenten. Dat wil ik niet kwijt.

'En verder wil ik mijn oeuvre uit­ breiden. Niet afmaken, een oeuvre laat net zomin afronden als een koeievla.' Zichzelf onderbrekend: 'Wat zeg ik nu toch weer voor on­ zin? In elk geval heb ik niet de illu­ sie dat ik ooit nog eens een hoofd­ werk schrijf.'

ww^

r^

17 juni 1993

r~\

PERSPECTIEVEN

PERSPECTIEVEN

Z

elfs in de regio kampt de KUB met het imago een economenhogeschool te zijn. Ik zou dit beeld wil­ len bijstellen met enkele nieuwe studies. Die verbreding is nodig om de pretentie een algemene maat­ schappijgerichte universiteit te zijn, echt waar te maken. Niet om per se meer dan tienduizend studen­ ten te hebben, maar vooral om een betere balans te krijgen, om studen­ ten een breder studie­spectrum te bieden. Je mag aannemen dat ze door de nieuwe studiefinanciering selectiever gaan kiezen. Een univer­ siteit die te weinig studies in huis heeft, roept in de toekomst frustra­ ties op.

De vraag is dan: welke richtingen wil je erbij hebben? Ik ben geneigd te denken dat de KUB meer dan ze nu al doet moet kapitaliseren op in­ formatiewetenschap en informa­ tiekunde: de wetenschappelijke be­ studering van wat informatie is, de vormen ervan, hoe ze tot stand komt, hoe ze wordt verwerkt. In Amerika is information science al ingeburgerd. Bij ons zou dat ook heel goed kunnen, zeker aan de KUB, rondom haar rüeuwe biblio­ theek.

Ik zou het toponderzoek losser willen maken van de onderwijs­ component. Een instituut voor milieu­onderzoek moet je eigenlijk los zien van een milieu­opleiding.

Ook in de aio­structuur zie je de on­ gewenste verstrengeling: je moet niet elk lokaal onderzoeks­initia­ tief opzadelen met een onderwijs­

verplichting; die kun je beter over­ laten aan een brede federatie. Nu worden onder b u r e a u c r a t i s c h dwang diverse lokale instituten on­ dergebracht in logge conglomera­ ten, die met het oorspronkelijk idee van topinstituten maar weinig van doen hebben. Ik denk dat men over enkele jaren wel zal beseffen dat het toponderzoek is verwaarloosd. Als de landelijke ontwikkeling dan geen goede keer neemt, zou de KUB niet moeten aarzelen een eigen onderzoeksbeleid te voeren. Dat is zeker goed voor de KUB, die immers teveel wordt gepercipieerd als een onderwijsfabriek.

'Als ik de campus van de KUB ver­ gelijk met die van Amerikaanse universiteiten, valt mij daar een groter wij­gevoel op. Daar wordt het universitaire leven meer beleefd, studeert men met meer plezier, is men trotser op zijn universiteit. Je kunt zeggen: dat heeft te maken met al die spoorstudenten van de KUB, maar dan is het een kip­en­ ei­kwestie. Ik zou het hier in de toe­ komst gezelliger willen maken, met terrassen, cafétjes, verschil­ lende soorten restaurants, met winkeltjes en tierelantijntjes. Dit zal studenten stimuleren Tilburg ook als woonstad te kiezen. Juist de KUB­campus leent zich uitstekend voor een Amerikaanse aanpak.

[PvdB]

I

k spreek uitdrukkelijk op persoonlijke titel, maar ik denk dat in de huidige tijd, met de toenemende concur­ rentie tussen universiteiten, het noodzakelijk is om een verdere groei door te maken. Dit is nodig als een financieel fundament voor interessant beleid. Als ik een getal moet noemen, dan zet ik in op der­ tig procent groei over tien jaar. Het werken met een grote bulk studen­ ten is de beste manier om beschik­ king te krijgen over een toplaag waarmee je verder kunt in de we­ tenschap. Daarom wijs ik selectie aan de poort af: je kunt op 18­jarige leeftijd niet voorspellen wat ie­ mands wetenschappelijke kwali­ teiten zijn. Het idee van small is beautiful is misschien alleen leuk voor een handjevol wetenschap­ pers . Maar het biedt geen reaüstisch concept. De voordelen van een gro­

tere instelling zijn aanzienlijk.

Grootste opdracht voor de KUB in het komend decennium is het waar­ borgen van een kwalitatief degelij­ ke opleiding voor die grote bulk niet spectaculair begaafde studenten.

De samenleving blijkt ook behoef­ te te hebben aan dit soort afgestu­ deerden. Het is moeilijk de gewens­ te groei te realiseren binnen het bestaande aanbod van studierich­ tingen. Ik heb er geen moeite mee nieuwe, marktgerichte wegen in te slaan. De maatschappelijke behoef­ te moet een zwaar argument wor­ den. Ik weet dat er mensen in deze instelling zijn die niets moeten hebben van die moderne kundes, maar ik denk daar anders over. Je biedt met die richtingen wellicht niet het hoogste bereikbare weten­ schappelijk niveau, maar ze bieden wel het volume dat een impuls biedt voor toponderzoek elders bin­

I

k zou streven naar één Bra­ bantse universiteit. Het is niet realistisch om te den­ ken dat dit in het jaar 2000 een feit is, maar ik hoop dat daar dan een begin mee is gemaakt. De Technische Universiteit Eindho­ ven zou hierheen gehaald kunnen worden of de KUB zou naar Eind­ hoven kunnen verhuizen. Of ze gaan in 2000 in Oirschot bouwen.

Dat ligt halfweg Tilburg en Eindho­ ven, voor het geval ze het niet eens kunnen worden over de vestigings­ plaats.

Doordat de studentenaantallen gaan verminderen zal er een soort constante politieke druk zijn op de KUB omdat wij een kleine univer­ siteit zijn. Ik denk dat een grote, uitgebouwde Brabantse universi­ teit meer politieke support heeft.

Mijn indruk is dat men vanuit CDA­zijde Nijmegen als echte

nen de KUB. Het toponderzoek moet het ko­ mend decennium meer ruimte krij­ gen. Het zou ideaal zijn als elke faculteit participeert in een top­ instituut. De vormgeving van de financiering van het toponderzoek vormt nu een belemmering. Bu­ reaucratische elementen spelen nu een rol bij de maatstaven van erken­ ning. Neemt niet weg dat verdere clustering nodig is om de kwaliteit en omvang van het onderzoek te verhogen. Ik heb mij verbaasd over de weinig systematische wijze waarop de KUB contact legt met de universiteit in Eindhoven. Terwijl voor mij toch duidelijk is dat het gewenste model niet geheel binnen de grens van één instelling is te realiseren. [PvdB] Prof. mr. M. Groenhuijsen is de­ caan van de furidische Faculteit

katholieke universiteit veel meer ziet zitten dan Tilburg. Zaken als ethiek en religie moeten we serieus nemen, maar ik hecht niet aan het label 'katholiek'. Onze sterkste troef is Brabant.

Het is goed dat de KUB zich profi­ leert als een gespecialiseerde uni­ versiteit. In die beperking ligt onze sterkte. Tegelijkertijd denk is dat het vanwege wetenschappelijke en politieke ontwikkelingen op de zeer lange duur ook tegen je kan werken. Daarin ligt het dilemma.

Het zou dom zijn om op dit moment keihard gaan roepen dat wij vanal­ les tekort komen.

Ik vind dat de KUB een beleid moet blijven voeren om zowel die alfa­ als bèta­kant verder uit te bouwen.

Met die punten die je in de bèta­kant ontwikkelt moet de universiteit zo nauw mogelijk samenwerken met Eindhoven. Het is niet mogeHj k om

op de lange duur aan de top te blij­ ven zonder een behoorli j kc wiskun­ de­opleiding. We zijn verder met Milieukunde bezig maar wat wij missen is een natuurwetenschap­ pelijke basis. Geppaart (oud­decaan Juridische Faculteit) stelde onlangs dat juristen nogal wat problemen hebben om goede wetgeving te ontwerpen rond vervuiling, puur omdat zij de technische knowhov/ missen. Ik ben ook sterk voorstan­ der van een studierichting Geschie­ denis. Ik weet dat dat politiek niet haalbaar is. Maar je moet je niets aantrekken van al die arbeids­ marktverhalen, want die gelden enkele jaren en dan niet meer. Over vijf jaar kunnen de aha­studies weer heel populair zijn. [GR] Prof dr. f. Hagenaars is decaan van de Sociale Faculteit

'

Bestuurders en topambtenaren hebben een visie op de toekomst, maar spreken die door­ gaans tussen de regels uit. Immers, aan die bespiegelingen kleven onmiddellijk de bezwaren die er bestaan tussen droom en daad. Waar je op inzet, daar kun je immers op worden afgere­ kend. Even onttrokken aan de bestuurlijke plichtplegingen van alledag, blijken decanen, collegeleden en instituutsdirecteuren allemaal te vinden dat het anders moet. De een vraagt

T

Op korte termijn moet je een ont­ zettend duidelijke voorlichting hebben. Die is er. wel maar die moeten we nog indringender ma­ ken. Verder moeten we helderheid krijgen over de zwakke punten van Tilburg: zoals de geringe naamsbe­ kendheid. Opvallend weinig poten­ tiële studenten weten dat er hier een Letterenfaculteit is. Ook col­ legae, hoogleraren, in den lande weten dat vaak niet.

Faculteiten houden het geld eerder op de plank als reserve voor slechte tijden dan dat er geïnvesteerd wordt in nieuwe studierichtingen of ande­ re initiatieven. Faculteiten zouden wat mij betreft wat meer onderne­ mend mogen zijn. Dit temeer om­ dat een top­down­benadering meestal niet zo succesvol is. Leeft er iets binnen de faculteiten dan heeft dat veel meer kans van slagen dan wanneer een portefeuillehouder of een collegelid met ideeën komt.

Nu lijken de faculteiten wat weinig naar buiten gericht, wat introvert.

Het college heeft een aantal helde­ re beleidslijnen uitgezet. Zo zal internationalisering meer aandacht krijgen. Hierbij wordt niet gedacht aan wetenschappelijk toerisme, maar aan zaken als intensivering en uitbreiding van internationale con­ tacten, netwerken en erkenning, waardoor ons onderzoek en onder­ wijs uitstraling en nieuwe impul­ sen krijgen.

O

m de volgende eeuw te overleven moet er naast een goede eerste­fase­ opleiding een tweede fase zijn, gekoppeld aan hoogwaar­ dig onderzoek. Binnen alle belang­ rijke vakgebieden dienen er goed ge­ structureerde en succesvolle onder­ zoekscholen te zijn. Van belang is een redelijke diversiteit van studie­ richtingen en faculteiten. Sterk uitbreiden hoeft niet, wel moeite doen te behouden wat je hebt.

Groeien? Jawel, maar je moet ook de kleinschaligheid vasthouden.

Onze informatisering ­ we hebben een focus op onderwijskwaliteit, studeerbaarheid, studievoortgangs­ controle ­ willen we in de toekomst mooi uitlijnen. Daar hebben we een hoop geld bijgelegd. Verder zoeken we naar partners voor samenwer­ king, waarbi) Leuven heel nadruk­ kelijk genoemd wordt. [MK]

De keuze van studierichtingen moet op basis van kracht. De KUB heeft een traditie van mens­ en maatschappijwetenschappen, je moet dan niet plotseling met schei­ kunde beginnen. Daar zie ik geen comparatief voordeel in. Het kan danwellijkendat jegroter, diverser en sterker bent, maar je kunt toch niet scoren tegen de sterkere, tra­ ditionele instellingen. Dat moet je ook niet willen. Je moet heel alert zijn, vernieuwend, maar je moet ook bereid zijn dingen die niet zo goed lopen, te laten schieten. Ver­

nieuwend binnen je eigen profiel dus. Als jij dingen laat liggen die eigenlijk in je profiel passen, dan loop je risico's.

Een studierichting Filosofie met één of twee studenten per jaar, dat zou misschien niet hoeven. Als er binnen onze faculteit een studie­ richting komt met minder dan tien studenten, dan kun je niet zeggen: [a maar, het is een verschrikkelijk belangrijk vak, het moet ten koste van alles overeind gehouden wor­ den . De gevaren zijn dat je dan geen middelen meer hebt om te investe­ ren in nieuwe dingen waar je alert op moet zijn. Dat is een groot risi­ co. Ik denk dat de KUB op dit mo­ ment een beetje in die risicositua­ tie dreigt te verzanden. Er zijn toch veel relatief dure studierichtingen.

Daardoor zijn de mogelijkheden om initiatieven te ondersteunen wat beperkt.

Je moet een beleidsfonds creëren van middelen om dat soort initiatie­ ven te ondersteunen. Maar je hebt ook trekkende mensen nodig. Bij die nieuwe studierichtingen merk je dat er wel ideeën en middelen zijn, maar die trekkende figuren ontbreken veelal. Daardoor komen ze vaak niet van de grond. Mis­ schien moet je iemand aanstellen die alleen dat gaat ontwikkelen.

Op korte termijn? Nieuwe studie­ richtingen starten, om meer stu­ denten te trekken en ook omdat het volgens het profiel hier thuis hoort.

Ik noem Bedrijfskunde, Wiskunde en Natuur­ en Miheustudies. Laten we deze laatste variant schieten, dan zou dat op de lange termijn ons wel eens schade kunnen toedoen. ]MK]

meer oorspronkelijkheid en eigen initiatief, de ander vindt dat er verder gespecialiseerd et worden. Een derde meent dat deze universiteit zich veel meer gelegen zou moeten laten flo[en aan studenten. Weer een ander bekijkt het fundamenteel en meent dat het kalf eerst lerdronken moet zijn voordat de universiteit zich weer zal bekommeren om haar oude ildungsideaal. Twaalf mensen kijken vooruit, en sprankelende horizonten gloren aan de einder.

Prof dr. A. de Zeeuw is decaan van de Faculteit der Economische We­ tenschappen ♦ Prof. De Zeeuw: 'Beleidsfonds creëren om initiatieven te ondersteunen.'

[Foto: Joke Backx]

Prof. dr. L.P.W. de Klerk is rector magnificus van de KUB

­^»­

'Onderzoekschool wordt Amerikaanse graduate school'

D

e invulling van de twee­ de fase is gedoemd te ver­ anderen. Ik zie de onder­ zoekschool zich ontwik­ kelen in de richting van de Ameri­ kaanse graduate school. Dat beeld komt niet uit de lucht vallen om­ dat de hervormingen van het weten­ schappelijk onderwijs in Nederland met horten en stoten al zo'n dertig jaar op het spoor zitten van de Amerikaanse universiteiten, met korte studieduur, een algemeen georiënteerd curriculum en grote­ rekeuzevrijheidvoorstudenten. Op welke reis we zitten, is moeilijk te zeggen maar het is onmiskenbaar de lijn van de ontwikkeling die wij doormaken en die nog een tijd zal doorzetten.

De lijn die de Tilburgse juristen volgen heeft als consequentie dat in 2000 de onderzoekschool en ­ instituut nauw met elkaar zi)n ver­ weven; het is in feite één en hetzelf­ de. Het Schoordijk Instituut bun­ delt dan al het VF­ en het contract­ onderzoek en alle aio's zijn er on­ dergebracht.

De onderzoeksinstellingen­bij de economen, sociologen en letteren houden zich inhoudelijk met een beperkt terrein bezig. Hierdoor krijg je binnen de faculteiten een duaal systeem want er zijn ook we­ tenschappers die niet bij de school of instituut betrokken zijn en die doen ook onderzoek. Je krijgt dan een soort eerste­ en tweederangs wetenschappers. Sommige facul­

en dan zit ik vanaf een uur of tien ach­ ter mijn PC 'tje. Ik ben jammer genoeg wel een type dat veel pauzes nodig heeft.

Zo'n ritme van stu­ deren van negen tot zes heb ik helaas nog niet. En van mij hoeft het natuurlijk niet iedere dag dertig gra­ den of zo te zijn. Het moet eigenlijk blij­ ven regenen.'

'Er zal vast en zeker een dag ko­ men dat ik het hartstikke beu ben.

Wat ik dan doe? Doorwerken, hoop ik. Maar ik zal ook wel eens de stad ingaan. Of piano gaan spelen.' [LJvdWj Pauline Eizema (24) studeert Al­ gemene Economie

'Fundamenteel andere opstelling kiezen'

'Je hebt trekkende mensen nodig'

e moet een situatie zien te creëren waarin je zo sterk mogelijk blijft. Het idee dat alle universiteiten gelijk zijn, wordt steeds minder waar.

De concurrentie tussen universitei­ ten wordt steeds groter. Om te over­ leven is het van groot belang dat je hoge kwaliteit kunt demonstreren, en een kritische massa. De neer­ waartse stroom van studentemnta­ ke moeten we tegengaan, verder dienen we een beter aanbod te creë­ ren en werken aan kwaliteitsnor­ men.

In Nederland zal een systeem ont­ staan van specialisatie. Wat wij moeten doen is de richtingen die wij aanbieden in aantal doen toene­ men. Je moet wel zo dicht moge­ lijk blijven zitten bij wat er in huis is en wat gebleken is goed te zijn.

Dat betekent niet dat je een hele nieuwe richting moet inplanten. Je moet je palet verruimen, zoals dat nu onderzocht wordt voor Wiskun­ de en Natuur­ en Milieustudies.

Er moet ook support van de buiten­ wereld komen. De provincie of om­ geving waarin je opereert moet je als sponsor of supporter aan je zijde zien te krijgen. Regionahseringdus, serieuze interactie met je omge­ ving. Die moet je mobiliseren voor je doelen, met wederzijds belang ­ plus aansluiten bij expertise die er is.

Het wordt steeds duidelijker dat HBO en WO in de aard verschil­ lende entiteiten zijn. De overheid is er op gericht de routes waarlangs iemand binnen komt heel duidelijk te maken. Of je gaat na )e basisvor­ ming, via HAVO het HBO in, eind, of je gaat via VWO het WO in, eind.

Ik denk dat de afstand tussen de twee groter wordt. Een doorstroom zal er altijd wel blijven. Daarvoor zullen majeure inspanningen ver­ richt worden.

'In februari ben ik begonnen aan mijn afstudeerwerkstuk.

Het eerste deel, een literatuurstudie, heb ik nu vrijwel af. Als het tweede deel, de toepassing van de theorie op de prak­ tijk, een beetje op wil schieten kan ik op 31 augustus klaar zijn.

Tijdens de vakantie zal ik dus door moe­ ten werken. NatuurUjk vind ik dat niet leuk, maar gelukkig heb ik iets om naar uit te kijken. In sep­ tember begin ik namelijk met een postdoctorale opleiding in Brug­ ge. Dat maakt het harde werken tijdens de komende zomermaan­ den wat minder erg.'

'Hoe een dag in juli er voor mij uit zal zien? Om negen uur sta ik op

TUSSEN DROM EN DAAD

Prof. dr. H. Bunt is directeur van het Instituut voor Taal­ en Kennis­ technologie (I TK)

'Er moet support van de buitenwereld komen'

'Het moet blijven regenen'

'EénBrabantseuniversiteitheeftmeerpoUtiekesupport'

'Een breed fundament onder toponderzoek'

'Versterken van het wij­gevoeV

17 juni 1 9 9 3

T

ja, als er hier niets zou staan, dan zette je er na­ tuurlij k een volwaardige universiteit neer, met dingen als bèta­disciplines, gezond­ heidswetenschappen en medicij­ nen. Maar ja, die kans hebben we gemist, ik geloof dat we om medi­ cijnen te krijgen zelfs de identiteit wilden opgeven, maar dat mocht niet baten. Anderen zijn met de buit gaan lopen, de universitaire kaar­ ten in Nederland zijn nu wel zo goed als definitief geschud. Ergens een voet tussen de bèta­deur krijgen, dat kun je bij voorbeeld wel vergeten. Je moet aan de andere kant ook niet dat gat willen vullen door steeds weer allerlei modieuze ­ al dan niet interdisciplinaire ­ studierichting­ en toe te voegen. Je doet er beter aan te kiezen voor sterke monodiscipli­ nes, het blijkt ook dat studenten daarvoor kiezen. Wat we hebben, moeten we overigens houden, al moet je je afvragen of het in de huidige vorm moet. In plaats van dat zorgelijke schuiven bij letteren en filosofie, zou je toch ook kunnen kiezen voor zoiets ais een wat gro­ » tere faculteit humaniora. Met daar­ bij Engels en Geschfedenis, dat zijn toch vitale onderdelen.

Voor zoiets zouden we zelf wat meer moeten durven, een funda­ menteel andere opstelling kiezen.

Minder afwacht&nd. N i e t zo schuchter zijn, die neiging hebben we in Tilburg wat te veel. We heb­ ben sinds kort die vrijheid toch, waarom nemen we die niet en stel­ len we ons wat autonomer op. Los van Den Haag en allerlei bestaan­ de regels en wetten. Gewoon doen.

Niet aarzelen om te experimente­ ren. Niet blind staren op zoiets als een KNAW­erkerming, maar zélf investeren in onderzoek, in institu­ ten en onderzoekscholen.

Ik denk dat we ons met dat hoog­ waardig onderzoek meer zouden moeten meten. Met onderzoek waarin verschillende disciplines elkaar bevruchten. Stimuleer als universiteit maar dat je rond enke­ le speerpunten groepen onderzoe­ kers aan het werk zet die niet lou­ ter faculteitsgericht zijn. Geef op die manier de onderzoekscholen wat meer inhoud. Dat vergt wel een ander type wetenschapper, mensen die over allerlei historische schot­ ten kunnen heenkijken, die bereid zijn tot een wat meer generalis­ tische instelling. Waarlijk imiver­ sitair denken, en dat tref je nu al meer aan dan gedacht. Hoogwaar­ dig onderzoek moet zoveel moge­ lijk gestimuleerd worden, ook al omdat het een uitstekende kweek­ vijver is voor de onderwijsvoor­ zieningen.

De KUB zou ook daadwerkelijk moeten investeren in haar onder­ wij S|m de voorzieningen die daar­ bij h ^ ^ . Dat kan heel simpel, ik d e n ^ a O s r alleen al op de campus meer zou l«lnnen gebeuren om het universitair klimaat wat op te fris­ sen. Heel eenvoudig, met een ge­ bouw waarin spraakmakende din­ gen georganiseerd worden, met een écht café en terrassen in de zomer.

[PS] Mr. Hugo Backx is jurist en huidig voorzitter van de universiteitsraad

♦ Prof. Van Seters: 'Op welige reis we zitten, IS moeilijk te zeggen.'

[Foto: Joke Backx] i ^

teiten hebben die problemen al en ik voorspel dat dat toe zal nemen.

In mijn ogen zijn de tweede­fasestu­ denten de Nederlandse equivalen­ ten van de Amerikaanse PhD­stu­ denten. Je kunt veel meer PhD­stu­ denten benoemen dan aio's, want~ de meeste komen aan de kost met veel kleinere beurzen of moeten zich te pletter werken als resear­ cher of teaching­assistent.

De consequentie is dat de tweede­fa­ sestudenten zich ook studenten zullen gaan voelen in plaats van miskende universitair docenten, zoals de aio's nu. [GR] Prof. mr. P. van Setersishoogleraar­ directeur van het Schoordijk I nsti­ tuut aan de Juridische Faculteit

'Door onbewoond gebied trekken' 'Afgelopen jaar was ik mentor van buitenlandse studenten die aan de KUB studeerden. Zo heb ik een Pool leren kennen die in zijn land een eigen reisbureau heeft. Via hem kwam ik op het idee om van half augustus tot half september laar Siberië te gaan. Met nog een aaiïtal Polen reis ik met de Trans­ siberic­cxprcss van Moskou naar Novosibirsk. Dat alleen al duurt drie dagen. Vervolgens gaan we per bus in zuidelijke richting naar de grensstreek van Mongolië, China en Rusland. Dat duurt on­ geveer twee dagen. Daarna gaan we ongeveer twee weken rond­ trekken door de bergen. De uitrus­ ting die ik nodig heb, koop ik in Polen, een flink stuk goedkoper.'

'Het is de eerste keer dat ik zo'n grote reis maak. Echt een avon­ tuur. Vooral omdat we door onbe­ woond gebied gaan trekken, waar we misschien af en toe een her­ der tegen zullen komen, verder niks, geen dorpjes met winkels.

Naast een tent moet je dios al je eten meeslepen.'

'De Polen die meegaan, spreken bijna geen Engels. Dat wordt dus Pools leren, anders heb ik nauwe­ lijks aanspraak in die verlaten ge­ bieden. Geld is niet zo'n pro­ bleem: van mijn studentassistent­ schap heb ik voldoende gespaard.'

[LJvdW] Alex Schroder (23)studeert Be­ drijfseconomie

r^

17 juni 1993

PERSPECTIEVEN

'Zelf investeren en niet afwachten'

D

e huidige omvang van de KUB kun je niet als eind­ term beschouwen. Daar zit nog groei in, zonder dat je moet HBO­iseren. Ik denk nog steeds dat het wetenschappeUjke spectrum zoals wij dat nu hebben, niet volstaat voor een provincie met een bevolking van zo'n drie miljoen mensen. Je zit in Tilburg immers hier met een halve universiteit met daarnaast een voorziening in Eind­ hoven. Dat is te weinig, dat is in­ compleet. Waar die groei gezocht moet worden? Naar mijn vaste overtuiging in ieder geval in de sec­ torvanNatuurenMilieu, datiseen toekomstig probleem issue pai exce77encevanBrabant, maar daar­ naast een kwestie van Europese allure. Als we zoiets aanpakken, dan worden we daar ook zelf beter van. Daarbij moeten we niet met de pet in de hand afwachten of we ergens geld krijgen van de een of ander, maar moeten we zelf durven te investeren. Geld durven stoppen in de ontwikkeling van Brabant en niet meteen zeuren dat zoiets leidt tot provincialisering van onderzoek en dienstverlening. Ik zie namelij k tegelijkertijd een KUB voor me die duidelijk maakt dat ze in hart en nieren een internationale universi­ teit is. En ook daar investeert, ei­ gen geld inzet om dat te onderstre­ pen. Met een bouwkundige unit bij­ voorbeeld, waarin we een faculty club onderbrengen en misschien visiting fellows huisvesten, waar­ in hoogwaardige seminars plaats­

I

vinden. Niet alleen mensen van buiten hier naartoe halen, maar ook mensen van hier steunen in inter­ nationale activiteiten. Hoe? Door ons niet te beperken tot studen­ tenmobiliteit, op het feit dat stu­ denten 5 procent van hun onderwijs in het buitenland moeten volgen.

Wat we daarentegen meer moeten doen is bijvoorbeeld het penhouder­ schap van gerenommeerde tijd­ schriften stimuleren door mensen te betalen. En dan niet voor een fooi, maar tegen behoorlijke tarieven, zoals die van het TIAS. En ook: het stimuleren van engelstalige colle­ ges, daar moeten we op den duur naar toe. En, tja, als mensen dan tegenwerpen dat Engels te veel drempels voor hen opwerpt in de dagelijkse colleges, dan zou ik zeg­ gen: als je dat al niet meer van een academicus kunt vragen, dan is het einde zoek. Wat je van een acade­ micus overigens ook kunt vragen is een grotere betrokkenheid met de identiteit van deze instelling.

Het gaat niet aan alleen wat vak­ ken met een al dan niet duidelijk moreel­ethisch karakter verplicht te stellen. We moeten aan de we­ tenschapsbeoefenaren zélf appelle­ ren. Ze moeten onophoudelijk kij­ ken naar de achterkant van hun eigen gelij k. Die eigen verantwoor­ delij kheid zullen we echter centraal moeten stimuleren. [PS]

'Aan de basis ligt ongebreidelde creativiteif

I

k proef op de werkvloer de laatste jaren een verminder­ de satisfactie, die te maken heeft m e t de s t r u c t u r e n waarin mensen moeten werken. De bureaucratie moet minder dan nu de leidraad worden van wat je als universiteit eigenlijk wilt doen, en meer voorwaardescheppend zijn. Ik vind het gedachtenexperiment wel interessant: stel dat je nu opnieuw een universiteit opricht, wat heb je dan eigenlijk aan ondersteunend apparaat nodig? Ik heb het gevoel dat de bureaucratisering aan de universiteiten de laatste jaren toe­ neemt. Teveel maakt men aan de hand van structuren een afweging: dat je in de regio tot samenwerking moet komen, dat je samen met andere universiteiten dit en dat moet doen. Maar zo werkt het niet.

Aan de basis van alles ligt het aan­ trekken van creatieve onderzoe­ kers. Ik zou zo verdomd graag zien dat in de KUB een creatieve onge­ breideldheid tot stand komt. Laat

M

isschien dat een uni­ versiteit zich in de toe­ komst weer wat meer zou moeten bezighou­ den met het oude Bildungsideaal dat ik ken uit mijn eigen studieperiode Prof. dr. G. van Veldhoven is voor­ in Bonn. Misschien dat de tweede zitter van het College van Bestuur wereldoorlog en de na­oorlogse te­ leurstellingen die tot 1968 hebben van de KUB geleid het vertrouwen in dat ideaal beschaamd hebben, rriaar ik denk toch dat er een waardevolle kern in aanwezig is. De moderne, Neder­ landse universiteit is mij wel eens mend zal zijn, dat hoort niet bij zijn houding. Het vervelende is dat mensen die deze houding wél heb­ ben los komen te staan van de aca­ demische tradities. Als er iemand is .die het voortouw moet nemen, dan zou dat iemand moeten zijn die wat risico's durft te nemen en te­ gelijkertijdhoge wetenschappelijke eisen aan zichzelf stelt. Dan pas zou er misschien een doorbraak ­ op gebied van de samenwerking HBO­ WO ­ geforceerd worden. Nu zit iedereen maar te wachten.

Samenwerking in een onderzoek­ school met Nijmegen, Leuven en als het mee zit ook Rotterdam en Leiden is zeer waardevol voor deze

komt, met vier procent per jaar stijgt. Ik verbaas mij erover dat op deze terreinen zo weinig funda­ menteel onderzoek wordt gedaan.

De KUB zou hier het voortouw moeten nemen, met name door het stimuleren van het multidiscipli­ nair onderzoek.

Gericht zijn op communicatie, in­ formatie en cultuur betekent niet dat je op het terrein komt van het HBO. De KUB moet in de toekomst die weg ook niet opgaan. Studenten moeten hier geen kookboekrecep­ ten aanleren, maar sensitief worden gemaakt voor problemen op terrein van informatie en cultuur. Ze moe­ ten een diagnose maken van deze problemen, en er m e t h o d i s c h onderbouwde oplossingen voor aandragen die tegelijkertijd iets zeggen over de verklaring van de problematiek. [PvdB] Prof dr. L. Noordman is decaan van de Faculteit Letteren

'Oude Bildungsideaal was zo gek nog nief

'Samenwerking met HBO moet veel verder gaan'

n de discussie over KUB 2000 moet het meer gaan over: hoe doe je goed aan wetenschap.

Profetieën en strategieën daarover getuigen op zich van een soort omslag in de academische wereld die vroeger hoogstens aan­ leidingwas voor borrelpraat of voor cultuurfilosofische mijmeringen.

Er valt moeilijk wat over te zeggen: een filosoof is een uil, geen profeet.

Er is natuurlijk sprake van verza­ kelijking. Dat is niet noodzakelijk goed voor de wetenschap. Wat mij opvalt is dat oude grote universitei­ ten, die het vaak beter doen dan wi j, steunen op een aantal vanzelfspre­ kendheden die samenhangen met de aard van de wetenschapsbeoefe­ ning en de tradities van die universi­ teiten. Men haalt het niet in hun hoofd om bepaalde vakken af te schaffen of in te voeren, dat heeft men nooit gedaan: zo werkt het wetenschapsbedrijf niet. Heb je dat soort tradities niet en lever je je over aan modellen van toekomstige ontwikkelingen, dan krijg je datge­ ne wat ik van Den Haag veroordeel: de willekeur. Dan schep je een kunstmatigheid die dodelijk is voor wetenschap.

de onderzoekers maar een tijdje aan rotzooien en bepaal om de zoveel jaren of ze het niet te gek hebben gemaakt.

Schaalvergroting is geen doel op zich. Ik durf geen uitspraken te doen over het gewenste aantal studen­ ten, over het aantal faculteiten dat de KUB idealiter zou moeten heb­ ben. Je hebt domweg rekening te houden met demografische facto­ ren. Het is onzinnig om in dit land nog meer van hetzelfde op te rich­ ten. Daar is helemaal geen ruimte voor. Dat geldt ook voor mijn eigen faculteit: je kunt wel willen dat er geschiedenis komt, of klassieken, of Engels of Frans, maar dat is niet zinvol. Nee, beter is dat de twee poten van het nieuwe beleid dat de faculteit in gang heeft gezet, cul­ tuur en informatie ­ dat die worden verdiept en verbreed. Het is evident dat de hoeveelheid mensen die haar brood verdient met communicatie, toeneemt. Het is bekend dat de hoe­ veelheid informatie die tot ons

faculteit. Ik zie niet goed in waar­ om het niet door zou gaan ­ tenzij het bureaucratische aspect de over­ hand krijgt. Dan ontstaan er aller­ lei weerstanden. Maar wordt dit een tijdje met rust gelaten, wordt erniet teveel in de sfeer van inspectie en controle getrokken, dan is dat voor het niveau van de filosofie uitste­ kend. [MK]

wat veel geschoeid op de Franse leest van kennisaccumulatie, definities en van buiten leren. Een universitai­ re studie zou niet zo strak geregeld moeten zijn, de integratie van ande­ re dan vakinhoudelijke elementen is voor mij meer dan ideaal, je zou het als instelling moeten opleggen. Dat betekent dat je een opleiding krijgt met de verplichting tot keuzes van algemene aard ook buiten het strik­ te vakweten om, daar moeten we ook met voor terugdeinzen, wij schrijven momenteel immers alles al voor, waarom juist zoiets dan niet.

Ik verwacht echter dat we eerst onze neus massaal zullen stoten aan het louter op techniek en efficiency ge­ oriënteerde karakter van onze uni­ versiteiten, dat de versmalling nog verder moet worden doorgevoerd, voordat er iets fundamenteels ge­ beurd. Een wetenschappelijke cul­ tuur breek je niet van de ene op de andere dag open.

Het kost me in het buitenland altijd nogal wat moeite om uit te leggen Prof. dr. E. Berns is decaan van de dat we in de moderne industriestad Faculteit der Wijsbegeerte Tilburg twee universiteiten hebben: eerst een katholieke en dan ook nog een aparte theologische. Zo'n facul­ ♦ Prof. Berns: 'Je kunt van een teit als de onze hoort in de KUB, zij academicus met ven/vachten dat hij erg

het dat de theologische faculteit niet zou moeten verworden tot het katholieke geweten of het vijgeblad van de universiteit. Ik denk dat die incorporatie ook recht doet aan de verankering in het Brabantse. Wij zijn als voortzetting van de oude grootseminaries van huis uit sterk geworteld in deze regio's. Dan heb je het niet zozeer meer over een kerkelijke wereld, maar eerder over een vorm van cultuur. Die moet je niet zomaar terzijde schuiven, daar­ om vind ik ook dat we het Neder­ lands als voertaal op universiteiten moeten handhaven. Ik ben er abso­ luut niet voor dat we overgaan tot het Engels. Ik ben overigens voor die intemationaliseringvan de universi­ teit, maar ik zou graag zien dat mensen elkaar meer ontmoeten, dat ze écht betrokken zijn bij die uitwis­ seling. Nu zie je gemeenschappelij­ ke intemationale programma's waar mensen elkaar niet kennen, elkaar niet zien en zo nauwelijks weet van elkaar hebben. Dat leidt tot verder­ gaande anonimiteit en die kant moeten we juist niet op. [PS] Prof dr. K. Merks is decaan van de Theologische Faculteit Tilburg

ondernemend zal zijn.'

[Foto: Joke Backx]

'Taak van vakgroepen is uitgehold'

I

k denk dat er de komende tijd intemationaal een grote uit­ daging ligt. De belemmerin­ gen in Europa zijn minder aan het worden. Wij zouden als uni­ versiteit van het zuiden heel goed kunnen samenwerken met instel­ lingen in België en Duitsland. Daar­ mee zouden wij een hecht samen­ werkingsverband kunnen aangaan en tegelijkertijd een belangrijke schakel zijn in internationale net­ werken. Gezamenlijk onderzoek, uitwisselen van informatie, geza­ menlijk projecten en het over en weeruitlenen van onderzoekers. Bij studenten in de eerste fase zie ik niet zoveel mobiliteit ontstaan.

Het idee erachter is dat je uitdagin­ gen en kritiek nodig hebt en die zijn in het eigen huis en in het eigen land het minst. Je hebt de gevestigde orde waarin men elkaar het hand boven het hoofd houdt. Er kan meer uitgehaald worden als de confron­ tatie aangegaan wordt met meer mensen uit een groter gebied.

Wat de KUB betreft zouden er meer verbindingen tussen de faculteiten mogen komen. Ik denk dat we wat meer bij andere faculteiten moeten

De samenwerking met het HBO ­ ik denk aan de Katholieke Leer­ gangen en het MoUerinstituut ­ moet veel verder gaan. Anders hol­ len we voortdurend achter de fei­ ten aan. We kunnen veel voordelen halen door samen onderwijspro­ gramma's te ontwikkelen. Houden we die boot af dan roepen we alleen maar ongelukken op ons af. Over die samenwerking zal wel niet veel consensus bestaan. Deze boezemt veel mensen schrik in, de geesten zijn daar kennelijk niet rijp voor. Er is wat dat betreft een groot conser­ vatisme in de academische wereld.

Dat geldt niet alleen voor het col­ lege, maar ook voor decanen en onderzoeksdirecteuren.

Je kunt van een academicus niet verwachten dat hij erg onderne­

­^»­

gaan neuzen en winkelen. Er zijn wel incidentele contacten maar die zouden we kunnen uitdiepen.

Netwerken zijn voor mij een be­ langrijk organisatieconcept. Ik denk dat het hoog tijd wordt dat binnen de instelling begonnen wordt de klassieke hiërarchische organisatie, die dateert uit 1970 (de WUB), te herzien en aanpassen aan de realiteit van vandaag. Wij gaan nogsteeds uit van de vakgroepen als de kerneenheid, maar in feite is de taak van de vakgroepen in belang­ rijke mate uitgehold en zijn er an­ dere eenheden bijgekomen, zoals onderzoekscholen en ­instituten.

De vakgroepen zouden dan het on­ derwijs in de eerste fase moeten ver­ zorgen, de onderzoekscholen de tweede fase en de instituten, als afdeling van de school, het onder­ zoek. Ik vind dat we op zoek moe­ ten gaan naar een nieuw concept en dat we niet moeten blijven werken met een organisatievorm die eigen­ lijk niet meer voldoet. [GRj Prof. dr. R. Roe is wetenschappe­ lijk directeur van het onder­ zoeksinstituut WORC

17 juni 1993

^UNIVER^RH-

Van Berkom was doortastend, voortvarend en soms heel eigenzinnig Met het plotselinge vertrek van collegelid Jan van Berkom gaat een bestuurder heen die soms omstreden was, maar die goed lag bij het merendeel van de universiteitsgemeenschap. De vicevoorzitter maakte vooral naam met de nieuwbouw van de bibliotheek. Heel recent wist hij de financiering van de gebouwen Q en Y, die volgens plan in de loop van het volgend academisch jaar gebouwd zullen worden, rond te maken. De manier waarop Van Berkom een en ander voor elkaar kreeg is, bijvoorbeeld door de ambtenaren waarmee hij werkte, als doortasten, maar ook als onorthodox ervaren. Een profiel.

Van Berkom heeft zich in de kleine zeven jaar die hij aan de KUB verbonden was, ontpopt als een rasechte Brabantse bestuurder. Een man die de ingangen kende, uitstekend op de hoogte van de ambtelijke ministeriële cultuur, en iemand die in het politieke circuit de wandelgangen en de achterkamers gemakkelijk wist te vinden. Op die manier slaagde hij er tegen de keer in om grote nieuwbouwprojecten te realiseren en om van de KUB tegelijkertijd een universiteit te maken die het financieel redelijk voor de wind gaat.

Van Berkoms daadkracht botste wel eens met de bestuurlijke cultuur van de universiteit, waar inspraak, commissies, werkgroepen en onophoudelijke afstemming tot de orde van de dag behoren. Met frisse tegenzin, zoals hij het zelf recent noemde, ging hij confrontaties met de raad en het presidium aan. In een stijl die door sommigen al te opportunistisch werd gevonden.

partij hij van 1971 tot 1974 jaar wethouder was in Den Bosch.

Toen die partij in 1974 bij de Statenverkiezingen fors verloor, verliet Van Berkom de actieve politiek voor een vrij snelle loopbaan bij het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen. Van Berkom begon daar als plaatsvervangend directeur Arbeidsvoorwaardenbeleid om na verschillende functies in 1984 directeur Hoger Beroepsonderwijs te worden. Vanuit zijn functies bij het ministerie was hij nauw betrokken bij de totstandkoming van de Open Universiteit en de Tweefa-

senstructuur. Daarnaast werd hij het begin van de jaren tachtig landelijk voorzittervanD66, voorwelke partij hij tegenwoordig in de Provinciale Staten zetelt.

Op 1 januari 1986 treedt Van Berkom aan als lid (en vice-voorzitter) van het College van Bestuur van wat toen nog heette de Katholieke Hogeschool Tilburg. Daar start de nu abrupt afgebroken carrière van een bestuurslid dat door bijvoorbeeld de studentenfracties werd gewaardeerd vanwege zijn inzet voor studenten. Een bestuurslid dat door een van zijn ambtena-

de moeder in geen velden of wegen meer te bekennen valt, vinden de dorpelingen het snikkende zigeunermeisje. Een duivelskind dat onheil brengt, meent Patrocinio, uitbaatster van de plaatselijke horecagelegenheid. Zij bekruisigt zich en steekt een kaarsje aan voor de Heilige Maagd. Anderen kijken vanaf hun waranda met een mengeling van nieuwsgierigheid en afkeer naar het donkere kind met haar amandelvormige ogen, terwijl de oude Eulalia haar een glas maïschocola en een grote warme tortilla geeft. Xintal, de oude tovenares die op de wand van de Mombachovulkaan woont, bespeurt in de lucht de voorbode van vreemde gebeurtenissen en bevestigt stukjes kaneelpijp aan de deur van haar huis. En iedereen is het er min of meer over eens dat een verlaten zigeunerkind nooit de gezegende status van moeder en echtgenote zal bereiken. De geschiedenis kent een cirkelgang die geen uitbraken veroorlooft.

tie van volkskatholicisme en mythologie, de aanwezigheid van het magische in de Latijns-Amerikaanse cultuur en het gevecht van een vreemdeling om opgenomen te worden in een primitieve dorpsgemeenschap. Thema's die de lezers van andere Latijns-Amerikaanse schrijvers niet onbekend in de oren zullen klinken. Een tweede hoofdpersoon uit Dochter van de vul-

ren voortvarend, doortastend en soms zeer eigenzinnig wordt genoemd. Iemand die de neiging had om zich soms vergaand met details te bemoeien.

V

an Berkom wilde hoe dan ook bouwen, daarvan werd nooit een geheim gemaakt. Hij verwees vaak onophoudelijk naar het Casino in Den Bosch, zoals de plaatselijke schouwburg daar heet. Door hemzelf werd dat beschouwd als een wapenfeit van het soort dat hij ook op de KUB wenste te realiseren.

Begin september 1987 besloot het college tot ambitieuze nieuwbouw voor de dan nog over de gebouwen verspreide bibliotheken. Het moest de modernste bibliotheek van het land worden en een 'Europese proeftuin' voor moderne technologie. Op 28 juni 1990 gaf minister Ritzen, bijgestaan door een trotse Van Berkom, het symbolische startschot voor het high-tech-pioiect dat officieel op 20 december 1991 werd opgeleverd. De tour de force werd door Van Berkom tot een goed ein-

D

e carrière van Van Berkom is die van een self-made man. Als achttienjarige begon hij als leerhngschrij ver bij de PNEM, stapte na een studie MO-Economie over naar de afdeling Marktonderzoek bij Philips en werkte daarna zeven jaar bij de vakbeweging (de voorloper van de Unie BHLP) waarna hij personeelsfunctionaris bij Heineken werd. Geïnteresseerd in maatschappelijke bewegingen, zoals hij het eerder noemde, werd hij actief in de politiek. Zijn lidmaatschap van de KVP verruilde hij in het roerige jaar 1968 voor D66, voor welke

Duivelskinderen Wie nog niet weet welke roman dit jaar mee moet in koffer of rugzak, zou ik aanraden om Doch ter van de vulkaan van de Nicaraguaanse schrijfster Gioconda Belli te overwegen. Het bock is zo vlot geschreven, spannend en romantisch dat je er probleemloos de hele rit van Tilburg tot San Sebastian, inclusief files of vertraagde treinen, mee door komt. Een ouderwets leesboek, meer dan driehonderd pagina's dik, conventioneel opgebouwd en met een verrassend plot.

Al op pagina één vindt het drama plaats dat het hele boek zal kleuren. Een groep zigeuners heeft haar wagens aan de rand van een dorp geparkeerd. De Nicaraguaanse nacht valt en in een van de woonwagens maakt een echtpaar ruzie.

Er vallen harde woorden, ze zeggen dat ze elkaar haten en de echtgenote verlaat de woonwagen om er nooit meer in terug te keren. Man noch vrouw merken hoe hun kleine dochtertje Sofia wakker wordt en de woonwagen uitglipt om haar moeder te volgen. Met als gevolg dat hij denkt dat zij het kind meegenomen heeft, terwijl zij denkt dat het kind bij hem is. Als de groep de volgende ochtend vertrokken is en

Zo schetst Gioconda Belli in enkele pagina's het decor waarin de grote thema's van de roman al besloten liggen. De conservatieve allian-

kaan, Sofia's latere echtgenoot René, zou bijvoorbeeld zo uit Gabriel Garcia Marquez' roman Kroniek van een aangekondigde dood weggelopen kunnen zijn. Net als de gebroeders Vicario in Kroniek... is René in wezen een lieve jongen die echter verteerd wordt door jaloezie, g e k w e t s t e mannelijkheid en wraakzucht. Emoties die met alcohol gevoed worden in dorpskroegen

>

waar de gebroeders Vicario zich met hun slagersmessen scheren enRené vloekend en tierend op tafeltjes slaat. Willen de gebroeders Vicario hun, voortijdig ontmaagde, zus wreken door haar minnaar aan het mes te rijgen, René gaat preventief te werk. Hij bouwt een hoge muur om de hacienda en plaatst zijn echtgenote onder het permanente toezicht van zijn personeel. Acht jaar lang duurt haar gevangenschap voordat Sofia weet te ontvluchten. Als ze vervolgens ook nog op zoek gaat naar een nieuwe man, met het doel hem als spermadonor voor haar kind te gebruiken, spreekt het dorp schande van de duivelse zigeunerin. Niet alleen breekt zij willens en wetens het gezag van haar echtgenoot, bovendien doorbreekt zij de cirkelgang van de geschiedenis. Een door lotsbestemmingen bepaalde geschiedenis, af te lezen in de kolkende bewegingen van het warme water in de krater van de Mombachovulkaan, waar sinds mensenheugenis uit opgemaakt kon worden dat moederloze zigeunerkinderen gedoemd zijn om een kinderloos en ongelukkig leven te leiden.

Dochter van de vulkaan is uitgege-

de gebracht. Hij toonde zich een scherp onderhandelaar in de besprekingen met de aannemers en wist een bibliotheek te realiseren waar in binnen- en buitenland bewonderend naar wordt gekeken. Zijn ervaringen als wethouder in Den Bosch en zijn jarenlange staat van dienst bij het ministerie van Onderwijs, kwamen hem goed van pas in de soms zware onderhandelingen binnen datzelfde ministerie.

Het kwam meer dan eens voor dat Van Berkom wilde getuigen van zijn wapenfeiten door enthousiast met weer een brief van een topambtenaar in Den Haag te wapperen. Zo'n brief ontving hij in februari 1992 en handelde over internationalisering, een beleidsterrein waarover hij ook de scepter zwaaide, zij het iets minder voortvarend dan over de infrastructuur. Met die brief werd de aanzet gegeven tot de KUB-Moskou-connectie, die er uiteindelijk in resulteerde dat sinds dit jaar Russische economen in Tilburg worden bijgeschoold in de vrijemarkteconomie. Het is wrang te moeten constateren dat juist tijdens zo'n buitenlands werkbezoek, waar de samenwerking tussen Nederland en Rusland een verdere impuls kreeg, de bestuurlijke val van Van Berkom is ingezet.

A

l snel was duidelijk dat de KUB een professioneel bestuurder had binnengehaald, die zowel bij het ministerie als bij het bedrijfsleven, waar fondsen moesten worden aangeboord voor de inrichting, zijn mannetje wist te staan. In een eerste interview, in 1986 in het toenmalige hogeschoolblad, geeft hij duidelijk aan een no-nonsensebestuurder te zijn. Eentje die niet van pappen en nathouden houdt.

Van Berkom: 'Ik ben minder voorzichtig (dan collega-coUegelid De Moor, red.), zal daardoor gemakkelijker tegen iemand aanlopen terwijl ik van nature helemaal geen ruziezoeker ben. Ik zal vrij snel zeggen: ik ben het niet met u eens om die en die redenen.' Van Berkom zei toen ook: 'Wanneer ik niet op mijn plaats zou zijn bij deze instelling, kan dat om redenen zijn die in mijzelf liggen. Dan vind ik het de verplichting van de hogeschool in al zijn geledingen dat men fatsoenlijk met mij omgaat en dat ik naar b u i t e n een o n b e s m e t blazoen houd.' [GRIPS]

ven door De Geus in Breda. Een kleine, inmiddels al weer tien jaar oude uitgeverij met een interessant fonds dat vrijwel volledig bestaat uit vertaalde literatuur van hoge kwaliteit. Bij De Geus verschijnt deze maand ook een pocketuitgave van de eerste roman van Gioconda Belli De bewoonde vrouw. Het verhaal van een vrouwelijke architect uit een hogere klasse die betrokken raakt bij een verzetsgroepering en zich als guerillastrijdster tegen een dictatoriaal regime keert.

In deze vrouw zou Gioconda Belli zelf te herkennen zijn. Evenals de architecte komt ook Belli uit een beschermd milieu en raakte ook zij na haar studie (in Spanje en de Verenigde Staten) betrokken bij het politieke verzet. Tegen de Nicaraguaanse dictator Somoza die, zoals bekend, in 1979 verjaagd werd door de Sandinisten van Daniël Ortega.

Recensenten beschreven De bewoonde vrouw als spannende literatuur vol idealisme, die ondanks het ingewikkelde thema gemakkelijk is te lezen. Een oordeel dat zeker ook op Dochter van de vulkaan van toepassing is.

Gioconda Belli Dochter van de vulkaan, f. 39.90 (De bewoonde vrouw, f. 15.00) Uitgeverii De Geus

17 juni 1993

HUNIVERSic»!-

Moe Het semesteiloopt ten einde. Mijn Samsonite puilt uit van de tentamens, 's Avonds is het nakijken geblazen. Zo blijft de docent van de straat. Ik durf me al niet meei m de koffiekamer te vertonen: 'Zijn de punten al bekendV is de standaardvraag als een vaag bekend gezicht op me afkomt. En of ik dan maar wilde opschieten. Af en toe belt me een student om met dreigend trillende stem 'inzage' te vragen: hoe durft de docent hem te laten zakken! En of hij nog even mondelingkan doen. Mijn scriptieschrijvers worstelen met de zoveelste definitieve versie van de eindconclusies. Erzitgeen schotin: versie volgt op versie, slechts marginaalbeter. Ze 'moeten'nogin dit studiejaar de eindstreep halen, want anders heft Alma Mater opnieuw collegegeld: of ik dan maar voor een soepele afronding wil zorgen. De eerste sollicitatiebrieven worden geschreven: of ik in een begeleidend schrijven de briljantie van de kandidaat wil bevestigen.

Nieuwe scriptiekandidaten dienen zich aan: of ze iets met Bourdieu kunnen doen. De reader moet af: na drie keer faxen nog geen bericht van de uitgever omtrent de auteursrechten. Een nieuwe medewerker dient zich aan: of ik even wil inschikken, er heerst kamernood in gebouw S. Collega's zijn ook moe: of ik even een gastcollege kan geven, graag een beetje sprankelend, luchtig maar toch met diepgang, samenhangen dwarsverbanden met andere colleges. Ik ga akkoord, maarlaatmijn voorbereide tekst thuis op de keukentafel liggen. De vakgroep maakt zich op voorde evaluatie van het afgelopen studiejaar: of ik even wat discussiestukjes wil schrijven. Van sommigen maakt de vakantiestemming zich meester: er sneuvelt een snor, een stekeltjeskapsel komt onder een weelderige haardos tevoorschijn, bonte batikshirts verdringen het Cet)A-overhemd. Deredactie belt: of ik iets over de toekomst van deKUB-student wil schrijven.

Toekomst! Ik kan maar geen punt achter het oude studiejaar zetten.

Schrijven! Zeventien weken lang creatief geweest, nu ben ik leeg geschreven. Zuchtend trek ik een fles wijn open, voordat ik weer aanschuif, mijn pc start en met brandende ogen naar het lege scherm staar. De achttiende en laatste column. Waar zal ik het nou weer over hebben! Het is zondagavond tegen tienen als ik zo onopvallend mogelijk de achttiende lege wijnfles van dit journalistieke seizoen in de glascontainer laat glijden. Het zit erop. Fluitend loop ik richting Waalkade voor een afzakker.

Heidi Dahles

Anno

1993

Naam: Tom van den Heuvel Leeftijd: 20 jaar Geboorteplaats: Eindhoven Studierichting: Econometrie, 3e jaars.

Waar: In de Pendragonkamer van het sportcentrum van de KUB, waar de notulen van het werkoverleg moet worden uitgeprint.

Nevenactiviteiten: Vervult het voorzitterschap van Pendragon, de overkoepelende sportorganisatie van het sportcentrum. Was daar tot voor kort gemiddeld tien uur per dag. Was het niet om te besturen, dan was het om te sporten. De laatste weken is het allemaal wat minder geworden, want de studie is na acht maanden weer opgepakt. Is er nog tijd over, dan worden er stropdassen

'Kijk mama, daar gaat papa' De beste stuurlui stonden afgelopen zondag dertien juni letterlijk aan de kant. En in het water dobberden hun ouders traag in de richting van de horizon. Het enige wat ontbrak tijdens de jaarlijkse ouderdag van de Tilburgse Studenten Roeivereniging Vidar, een dag waarop alle ouders van de leden zijn uitgenodigd om te kijken waar zoonlief en dochterlief zich naast hun studie zoal mee bezighouden, was een brandend zonnetje.

Maar dat maakte de ruim zeventig sportieve ouders niets uit. Luid lachend stapten ze in de voor hen gereedstaande boten. 'Wat is dit nou voor een schip, zoon, een skiff?'

'Een viertje, pa, stap nu maar in.'

'Ah. Da's net geen biertje, hahahaha. En eh, hoe moet ik die peddel vasthouden, zoon.'

'Da's geen peddel, pa. Die dingen noemen we hier palen. Dus hou die paal nu maar eens plat, pa. En die rug recht. En hup, wegwezen. Een, twee. Een, twee. Kijk eens mama, daar gaat papa.'

En daar ging hij, met z'n vieren en een stuurman. Weliswaar ongelijk roeiend en dus langzaam en zwabberend. Maar wel als (hun) kinderen zo blij. Alleen liet de conditie van de ouders soms te wensen over.

Zo was zoon net een beetje warm-

DËBpMÏVïSr gedraaid toen zijn pa hem meehjwekkend aankeek en zuchtte: 'Kom op, jongen. We gaan weer naar de kant.'

Nu was daar ook wel iets voor te zeggen. Het was immers aangenaam vertoeven aan de kade.

'Mijn dochter is al drie jaar lid van Vidar en heeft nog geen enkel tentamen gehaald' Met een koud biertje in je hand kijken naar het gestuntel van anderen, bijvoorbeeld. 'Kijk! Daar kiept er eentje bijna om. Whaaah!'

En, tegen ouders met wie net kennis is gemaakt. 'Kom op Jaap. Dat moet veel harder kunnen.'

Met een rokend sigaretje tussen de lippen opscheppen over de zojuist door jezelf geleverde prestatie. 'Ik moet zeggen, het viel best wel mee.

Ach ja, in het begin was het wel even wennen, maar toen we op gang waren ging het echt heel erg goed.'

EenVidar-meisjedie haar vader niet wil afvallen verstopt haar ironisch lachend gezicht in haar handen en vertelt later: 'Technisch gezien klopte er natuurlijk helemaal niets van. De kracht komt bij het roeien vooral uit je benen, als het goed is.

Maar pa roeit vooral met zijn armen. Maar ja, om dat nu tegen hem te gaan vertellen. Daar snapt hij toch niets van.'

Of met een warm barbecue-worstje in de mond luisteren naar het relaas van andere ouders. Zoals dat van een moeder tegen een andere moeder: 'Toch leuk, hè, voor die kinderen. Dat ze naast hun studie lekker kunnen gaan roeien hier.

Weet je, volgens mij is het heel ontspannend. Vooral als je de hele dag in de collegebanken hebt gezeten.

Ik denk dat het roeien een positieve invloed heeft op de studieresultaten van mijn dochter.'

De andere moeder, inmiddels hevig neeknikkend: 'Mijn dochter is al drie jaar lid van Vidar. Ze zit overal bij: de barcommissie, de introductiecommissie en de cullinaire commissie. In al die jaren heeft ze nog geen enkel tentamen gehaald.' [BV]

CWL-kaart dwingt tot nadenken 'Groeten uit Tilburg'. Een kaart van het Centrum van Wetenschap en Levensbeschouwing met deze tekst viel afgelopen dinsdag in de bus. Op de binnenzijden van de luxe uitgevoerde kaart staan twee teksten afgedrukt, die 'de student van tegenwoordig' en 'de student van nu' beschrijven. Aan de Imkerkant de volgens het CWL 'gevestigde' beeldvorming, aan de rechterkant

"En hoofddeksels verzameld.

Woonsituatie: Huurt met twee vrienden een flat.

Laatst gelezen roman: Kaplan van Leon de Winter. Twee maanden geleden de laatste bladzijde gelezen.

Stamcafé: De sportcentrum-bar.

Favoriete drank: Irish coffee.

Toekomstperspectieven: Het is de bedoeling om niets met de studie te gaan doen. Want hoewel er voor Econometrie is gekozen, lijkt een baan als PR-functionaris, waar dan ook, ideaal. Op het sportcentrum is daarvoor meer ervaring opgedaan dan je in een zesjarige studie zou kunnen leren, dus het ontbreken van een geschikt diploma zal weinig problemen opleveren. Tot die tijd moet er energie worden gestoken in het opzetten van 'iets cultureels' in Tilburg. Stage wordt er ook nog gelopen, en wel in Polen.

Niet omdat je daar iets zou kunnen leren, maar omdat het er gezellig is.

Beoordeling KUB: Een 7. Op cultureel gebied is de KUB er slecht aan toe. Hopeli j k gaat het bestuur met het geld dat ze hebben iets op dat gebied voor de studenten doen. Er moeten nodig oefenruimtes komen, evenals subsidies voor mensen die cultureel willen bezig zijn. Een universiteit moet zich met cultuur bemoeien, want het is - net als sport - een basisvoorziening. Mensen die in de studeerfase van hun leven zijn, hebben daar behoefte aan. De Pythische Spelen hebben een trend gezet; hopelijk blijft het die richting uitgaan.

Tekst en foto: Erik van der Burgt

een wat meer positief gestemd beeld. Niet de cv-neuker, maar de betrokken student die veel buitencurriculaire activiteiten ontplooit.

De achterzijde van de kaart meldt dat wie zich door de teksten voelt aangesproken, mag reageren.

Ernest Pijnenburg (CWL): 'Waarschijnlijk zal 90 tot 99 procent de kaart rechtstreeks in de prullenbak gooien, maar we hopen dat één pro-

cent er wel iets mee kan. Je kunt het tenslotte helemaal zelf invullen.

Hij heeft flink wat reacties op de campus gekregen, vertelt hij. 'Mensen die ons kennen spreken ons erop aan. Eerst wat onwennig, maar als we uitleggen dat er eigenlijk geen duidelijke bedoeling achter steekt, is iedereen positief.' [DvE]

/LFZBN/ De zon schijnt, de avonden worden zwoel en harten gaan sneller kloppen. Het is, kortom, prime time voor de liefde. In de studentenwereld wordt dat als in geen andere wereld aangevoeld. De universiteitsbladen doen er dapper aan mee.

Had Trajecta (Hogeschool MiddenNederland) vorige week een pagina over tortelduivende studenten die nog tijdens hun studie trouwden, deze week besteedt Mare aandacht aan huisliefdes. Bijna elk studentenhuis heeft wel een stelletje gehuisvest of een romance tussen huisgenoten in donkere hoekjes beschermd. Vaak met desastreuze gevolgen voor de onderlinge verhoudingen, vooral als het uit ging. Maar de stelletjes in de Leidse huizen hebben een prima sfeer weten te behouden. Ook zijn ze tevreden over de 'relaxte aanloopperiode'. Ze gaan al wat makkelijker met elkaar om voordat het wat wordt, en dat blijft vaak zo.

Alexandra (21) heeft wel het gevoel wat minder bij de groep betrokken te worden. 'Ze denken, laat haar maar bij Eric.' Miriam (22)had, toen ze pas in het huis woonde, alle mannelijke leden van het huis elke avond op bezoek. Dat was behoorlijk minder geworden toen ze iets met Jeroen (22) kreeg. Ook is ze ooit - ten onrechte - jaloers geweest op een huisgenote. 'Vorig jaar zou ik met een huisgenote op Interrail gaan, toen ik ontdekte dat ze verliefd was op een huisgenoot. Ze wilde er niet over praten. Maar ja, jouw vent is de ideale man, dus het kon niemand anders zijn dan Jeroen. Dat bleek niet zo te zijn, maar op dat moment ga je toch even twijfelen.'

En of de relatie tussen Ingmar en Carolien standhoudt? Een anonieme huisgenoot zegt dat men alleen rond het eten iets van de relatie merkt. 'Dan zit Ingmar bij je op de kamer, en dan roept Carolien van boven 'Ingmar, eten!' En dan moetie eten.' De UK (Groningen) combineert liefdesverhalen met de overstap van het studentenleven naar de werk-fase. Een juridisch bestuurswetenschapper en een studente psychologie zijn na drie jaar samenwonen in Groningen naar Barendrecht getrokken. Wie het eerst een baan had, bepaalde de uitvalsbasis voor de ander. Hij 'won'.

De overstap van studentenstad naar een nieuwbouwwijk met straatnamen als Peren tuin 'viel mee', ondanks die éne kroeg in Barendrecht.

Een andere juriste zit, vier maanden na haar afstuderen, met twee kinderen op een boerderijtje in Heemstede. Bewust gekozen. 'Als ik dit moest combineren met een baan zou ik volledig de stress in draaien.'

In Amerika zien ze al die verliefdheden niet zitten. Tenminste niet als het om verhoudingen tussen docenten en studenten gaat. HBOjoumaal, opinieblad voor het hoger onderwijs, bericht dat de universiteit van Virginia zo'n verhouding wil verbieden, als de student in een afhankelijke positie verkeert ten opzichte van de docent. Seks met een prof bij wie nog tentamen gedaan moet worden, is dus verboden.

De reden die de universiteit geeft voor het verbod, is dat vrouwelijke studenten zo beschermd worden tegen ongewenste intimiteiten en intimidatie. De American Civil Liberty's Union is echter tegen dit soort zedenpolitie-praktijken en vindt regels die liefde aan banden leggen, in strijd met de grondwet.

En zo is het. [MM]

17 juni 1993

^UNIVERSlcH­

!Z 'Knust Si JKuJtLlUl Z Intrigerende vrouwelijke component in De Verschijning zijn daarbij niet in de fout vervallen die ten­ toonstellingsmensen nog Vk^el eens wilden maken in de jaren zeven­ tig, toen feministische kunst hoog op de kun­ stagenda stond. Alle ronde vormen en vagina­ le verwijzingen ten spijt, bleek de inzet te mager om de feministische kunst tot meer dan een ♦ Henny de Laat.

Zonder titel

Is er sprake van een van een vrou­ welijke stem in de kunst? Kun je in de thematiek, materiaalbehande­ ling of houding iets aanwijzen dat kunst die door vrouwen is gemaakt, anders van karakter is dan die van mannen. Dat zijn de vragen die gastcuratoren Henny de Laat en Vincent McGourty zich gesteld hebben bij het maken van de ten­ toonstelling die momenteel in ga­ lerie De Verschijning te zien is. Ze

voetnoot in de kunstgeschiedenis te maken. De Laat en McGourty hebben nu kunstenaars geselec­ teerd die niet te maken willen heb­ ben met het vroegere pamflettisme of een onderliggend bevrijdingside­ aal.

Op de tentoonstelling zijn dertien werken te zien, uiteenlopend van schilderijen van Klaasje Vroon tot grote sculptuurachtige werken van Atty Bax. Henny de Laat zelf laat

Elders is het theaterseizoen afgelo­ pen, in 't Heks gonst het nog. Daar doen jongeren van twaalf tot twee­ ëntwintig mee aan de derde editie van het Jongeren theaterfestival. En pubhc tonen ze wat ze geleerd heb­ ben in hun jaarcursus, gegeven door professionele regisseuses. Is thea­

haar moeder te horen: 'Jij bent zo debiel, ga jij maar naar 't Heks'.

Mariëlle Haans (17) werd geïnspi­ reerd door een oom die toneeldo­ cent is. Zij zit in de redactie van de festivalkrant en speelt mee in het stuk Asfalt, onder meer op 18 en 16 juni te zien. Mariëlle zou later 'best

enkele sterke tekeningen zien, be­ linnen constructies zien, dan blijkt nevens enkele driedimensionale die gesloten te zijn. Of neem de werken met een sterk seksuele klassiek ogende houten poppen die inslag. Van Hannie van den Bergh op het werk van de steeds beter zijn werken te zien met een wat schilderende Klaasje Vroon te zien narrig, zelfs tergend karakter. Daar zijn. Die zijn door hun androgyne waar je het idee van afheid denkt te karakter al lastig te doorgronden, krijgen, of van beschutting, harmo­ maar ze krijgen helemaal een nar­ nie misschien, blijkt bij tweede be­ rig element doordat bijvoorbeeld de schouwing iets nét niet te kloppen. tenen aangevreten blijken. In het Wellicht is dat een soort karakter­ werk van Vroon zie je echter tege­ trek die in de hele tentoonstelling lijkertijd duidelijk dat het haar aanwezig is. Alle werken suggere­ vooral te doen is om het schilderij ren iets van schoonheid, zelf, om het schilderen. juistheid of afheid, maar De authentieke drift zijn dat geen van allen. BEELDENDE een kunstwerk te ma­ Of is de schoonheid zo ken dat zich niet on­ gedrapeerd dat ze onbe­ middellijk leent voor reikbaar wordt. Henny specifiek vrouwelijk de Laat heeft bijvoorbeeld twee interpretaties, is misschien nog het rubberen elementen, borsten zo je element dat de werken op deze wil, achter een glazen plaat ver­ tentoonstelling het meeste bindt. werkt waarmee de tegenstelling Waarmee het zoeken op deze ster­ tussen toegankelijkheid en afstan­ ke expositie naar zo'n specifiek ele­ delijkheid helder vorm krijgt. De ment tegelijkertijd verwordt tot de wandobjecten van Bax vertellen paradox die het wel altijd zal blij­ feitelijk hetzelfde verhaal. Je denkt ven. [PS] inkijk te krijgen in het wezen van het werk, maar wil je écht de binnenkant van haar katoenen of Galerie De Verschijning, Lancier­ straat, nog tot en met 20 juni

KUNST

ter vaak niet populair bij hun leef­ tijdgenoten, deze jongeren hebben hun hart eraan verpand.

Wat beweegt jongeren tot theater?

Meestal hun ouders, zo valt te le­ zen in de begeleidende festival­ krant. Marieke Kost (16) kreeg van

een docentenopleiding voor theater willen volgen. Dan kun je aan ande­ ren laten zien hoe leuk toneelspe­ len is.'

In Asfalt is Mariëlle de jongste spe­ ler, de oudste is 22. Twee zijn stu­ dent, de rest zit nog op de middel­

bare school. Regisseuse Oda Buijs merkt geen verschil tussen de jon­ gere en oudere spelers. 'Het enige verschil dat ik zie zit in speeler­ varing. Sommigen van Asfalt spe­ len al vanaf hun tiende mee bij het festival. Er zijn dus heel wat erva­ ren spelers, zelfs talenten. Erg sti­ mulerend om mee te werken.'

Het doel van het festival is niet het maken van een produktie, maar het leren van theatertech­ nieken. Dat neemt niet weg dat Buijs bij Asfalt drie maanden uit­ getrokken heeft om aan de eind­ uitvoering te werken. Aan de ba­ sis van het stuk ligt een theatrale vraag. 'Ik vroeg me af hoe je in een toneelomgeving geweld kunt laten zien', zegt Buijs. 'Bij film is dat heel makkelijk, je maakt wat mooi uitziende wapens, je doet er wat bloed bij en je hebt geweld. Bij to­

Voor de beroemde Duitse regisseur Fritz Lang was 'M ­ Ein Stadt sucht seinen Mörder' (1931) niet zomaar een film: het was zijn eerste produk­ tie met geluid. Voor acteur Peter Lorre was het ook niet zomaar een film. 'M' was de vormgever van zijn carrière: de rol van klein eng mannetje achtervolgde hem zijn leven lang. Of hij dat erg vond, valt te betwijfelen, want hij kon er zijn boterham ongetwijfeld rijkelijk mee beleggen.

De geschiedenis van de kinder­ moordenaar (Peter Lorre) speelt in Berlijn. Hij heeft al acht kinderen met zich meegelokt en vermoord.

De autoriteiten loven een grote beloning uit voor degene die weet wie 'der Mörder' is. Ondertussen begint zich een grote angst van de bevolking meester te maken: elke burger kan immers de dader zijn. De angst slaat al snel om in gevaarlijke paranoia en iedereen die maar naar een kind kijkt, wordt al bijna gelyn­ cht. Als de moordenaar in zijn over­ moed ook nog een brutale brief naar de pers stuurt, zet de politie alle denkbare middelen om hem op te sporen. Dit tot groot ongenoegen van de 'gewone' misdadigers, voor wie het werken onmogelijk wordt gemaakt. Ze zijn namelijk bijna nergens meer veilig voor de razzia's van de politie. Om aan deze voor hen onhoudbare situatie

een einde maken, besluiten ook zij op j acht te gaan naar de kindermoor­ denaar.

Peter Lorre is de onbetwiste ster van

de film. Met zijn bolle ogen, waar­ in de waanzin angstig echt lijkt, zijn schrille, overslaande stem en ge­ drongen gestalte is hij de belicha­

Gewelddadig jongerentheater zonder nepbloed THEATER

Waanzinnige Peter Lorre in 'M'

neel is dat moeilijker, want het publiek ziet dat bloed nep is en hoort dat doden eigenlijk nog ade­ men. Dus toneel vraagt een andere benadering van geweld', aldus Buijs.

De jongeren verzamelden zelf tek­ sten, die Buijs bij haar eigen tekst voegde. Daaruit ontstond een stuk over werkers in een werkplaats, waar plotseling de onzichtbare wet­ ten overtreden worden. De werkers vieren hun woede daarover bot op elkaar, waarbij ook de relatie tus­ sen geweld en seks niet vergeten wordt. [MM] Theaterfestival 't Heks met Asfalt (Buijs), De Lijn (Buijs) en Dag Man ­ ster (Van Overvelt), 18 juni 20.00 uur; Asfalt en Over Parels en Zwij­ nen (Vliegenberg), 26 juni 20.00

ming van de gestoorde schizofreen.

Het deuntje dat hij fluit als er een slachtoffertje in zicht komt en dat pas ophoudt als 'het' gebeurd is, blijft nog lang rondzingen in je hoofd. Lorre slaagt er door zijn ver­ tolking zelfs in enig medeleven bij je op te wekken.

Verrassend genoeg heeft Lang van 'M' geen zwaar psychologisch dra­ ma gemaakt. Ondanks het ernsti­ ge onderwerp doorspekt hij de film met humor. Soms direkt ­misdadi­ gers die zich Kriminalbeamter noe­ men­ en soms in direkt door een zeer onverwachte en grappige camera­ opstelling. Zo wordt de commissa­ ris van onder het bureau recht in zijn kruis gefilmd. Een verbluffend cinematografisch staaltje is verder te zien in een shot waarin de came­ ra in één vloeiende beweging, dus zonder montage, van buiten door een klein raampje naar binnen glijdt en daar ook nog eens het vertrek rond­ gaat (dit is 1931!). Tel daar­ bij op de volledige afwezigheid van muziek en Langs geraffineerde spel met voor­ en achtergrondgeluiden en het wordt duidelijk waarom velen 'M' zien als een van de beste films aller tijden, een trendsetter die massaal navolging kreeg.fMvA]

FILM

AGENDA MUZIEK ♦ Meisner, Rich & Swan. Meisner, indertijd oprichter van The Eagles, speelt samen met twee andere legen­ des klassieke west­coastcountry­rock.

Noorderligt, 23 juni, 20.30 ♦ Freak of Nature (USA). Toegankelij­ ke hardrock, metal, vleugie rauwheid.

Klassiek recept uitAmenka dus. Noor­ derligt, 24juni, 21.00 ♦ Manfed Mann's earth band. Je moet wat ouder zijn, maar dan weetje dat achter het vermaarde Ha Ha said the c/owndeze groep schuil gaat. Noorder­ ligt, 27 juni, 21.00 ♦ The Wallers brengen een tribute aan hun te vroeg gestorven voorman Bob Marley. Diens naam blijft onlosmake­ lijk verbonden met de reggae Noorder­ ligt, 29 juni, 21.00 ♦ Yayoi Toda. Eerste Nederlandse vioolrecital van de laureaat die recent op het vermaarde Belgische Elisabeth Concours zich een hartenbreker toon­ de. Aula KUB, I j u l i , 20.15

FILM ♦ La villa des pirates. Thema: een onmogelijke liefde tussen een dienst­ meisje en een kindermoordenaar op een vrijwel onbewoond eiland. Van de Chileen Raül Ruiz (1984).

Louis, 17 en 18 juni, 22.00 ♦ Possession. Buitengewoon gecom­ pliceerde en beklemmende film in het Berlijn van dejaren tachtig. Vrouw(lsa­ belle Adjani) laat zich bevredigend beminnen door een glibberig, veelar­ mig en afschrikwekkend monster.

Louis, 17 en 18 juni, 22.00 ♦ Dans la ville blanche. Een filmische ontdekkingsreis door Lissabon waar­ bij zeeman (prachtige rol van de som­ bere Bruno G anz) in een klein café in de achterbuurt blijft als zijn schip al­ weer het ruime sop kiest.

Louis, 2 1 en 22 juni, 19.30 ♦ Blind Chance. Witek mist herhaal­ delijk de trein naar Warschau, haalt hem af en toe net. Daarmee wordteen symbool neergezet van de vertwijfeling van een communist die in de onder­ grondse studentenbeweging terecht komt, dan een kleurloos bestaan leidt op de universiteit en uiteindelijk ver­ valt in een bourgeois leven zonder enig engagement. Prachtigdneluikuit 1981 van de Pool Krysztof Kieslowski.

Louis, 2 1 en 22 juni, 22.00 M ­ Ein Stadt sucht seinen Mörder.

Huiveringwekkend misdaaddrama waarin een serial killer wordt gezocht in samenwerking met de in het nauw gedteven georganiseerde misdaad.

Klassi 3ker van Fntz lang uit 1 9 3 1 (zie bespreiing) Louis, 23juni, 19.30 ♦ Amadeus. Overbekende, maar nog steeds aantrekkelijke film over Mozart en diens strijd tegen zijn verbitterde leermeester Salieri. Onorthodox, schalks Mozartportret.

Louis, 24 en 25 juni, 19.30 ♦ A clockwork orange. Absoluut mees­ terwerk van regisseur Stanley Kubrick waareen huivenngwekkende sfeervan geweld, vervreemding en therapeuti­ sche uitwegen wordt geschetst.

Louis, 29 en 30 juni, 22.00

THEATER ♦ Theaterfestival 't Heks met Asfalt (Buijs), De Lijn (Buijs) en Dag Monster (Van Overvelt), 18 juni 20.00 uur; Asfalt en Over Parels en Zwijnen (Vlie­ genberg), 26juni 20.00 uur (zie inter­ view op deze pagina)

BEELDENDE K UNST ♦ Vier vrouwelijke beeldende kunste­ naars, geselecteerd door twee gast­ conservatoren leveren samenhangen­ de tentoonstelling op. (zie recensie) De Verschijning, Lancierstraat42, d o / zo 13­17 uur, t / m 20 juni ♦ Wolfgang Schmitz. Tekeningen ge­ baseerd op Passagewerk van filosoof Walter Benjamin Galene Resy Muijsers, tot 2 1 juni ♦ Popportretten. Zwart­wit fotowerk van Roy Tee en Rob Verhorst. 30 foto's van o.a. Jagger, Boeyen, Neil Young, Brood, Grace Jones en Prince, Biblio­ theek, ma t / m do 11­20 uur, t / m 26 juni ♦ Kinderspel. Expositie van Ameri­ kaanse Manan Schoettle gebaseerd op werk van vadertje Cats. Textielmu­ seum, t / m 27 Juni ♦ Edith Sturm, schilderijen in gemeng­ de techniek en Marianne van der Kooy met bronzen beelden.

Galerie Bremmer, t / m 4 juli

SELECTIE ^

17 juni 1993

^UNIVERSECT^

MATSERTJES Matsertjes zijn bedoeld voor medewerkers en studenten van de KUB. Mits de iengte de dertig woorden niet te boven gaat bedraagt de prijs vijf gulden. Tot zestig woorden kost een matsertje tien gulden. Berichten met een (para) commercieel karakter kosten 2 5 gulden en mogen niet meer dan dertig woorden bedragen. Maximaal twee matsertjes per activiteit.

ECONOMIEDOCENTEN DURVEN HET AAN Ja, jullie lezen het goed. Vorig jaar heeft er een team van economiedocenten van de KUB aan de Copy & Co Hart van Brabantloop meegedaan. Waarom durven zij het wei om met tien heren en vijf da­ mes 105 l<m te overbruggen? Doe niet gek, maar doe het! Geef Je op voor de Copy & Co Hart van Brabantloop. Stuur een briefje met Je naam, adres, postco­ de en plaats naar de Copy & Co Hart van Brabantloop postbus 10420, 5000 JK Tilburg; wij sturen je dan een inschrijffor­ mulier toe.

WOONRUIMTE GEZOCHT Student zoekt 'zelfstandige woonruimte' per 1 juli In Tilburg. Tel. 01652­13620 (Jan).

OPEN FEEST Open feest op het T.S.C. St. Olof, Spoor­ iaan 330­332. Dinsdag 29Junl, aanvang 21.00 uur met band. Bier f 1,25.

WOONRUIMTE GEZOCHT Medisch specialist zoekt z.s.m. tijdelijke woonruimte (1 a 2 Jaar) in de regio Til­ burg. Tel. 0 1 0 4 0 4 8 4 4 1 .

PZ, EEN ANDERE WEG ...

Studenten die aan het Inputcongres heb­ ben deelgenomen, kunnen de congres­ bundel afhalen in R 13 tijdens de kan­ tooruren op dinsdag en donderdag van 11.00­13.00 uur.

ADVOCATUUR Gezocht: voor Invoeging supplementen losbladige werken voor eindhovens Ad­ vocatenkantoor 2de Jaars rechtenstu­ dent(e) (Eindhoven e.o.).

Beloning nader overeen te komen. Info/ reactie: mr R.R.M, de Moor, 040­570777

KAMER GEZOCHT Aankomend studente korte opleiding Bedrijfseconomie zoekt perjuii/augustus een gezellige kamer in Tilburg (max. f 350,­). Suzanne Meijer: 05494­41623.

.^^w

EDE DE L I N GE

V^

De mededelingenpagina wordt verzorgd door de afdeling Pers en Voorlichting (gebouw B, kamer 10, tel. 2001). Dien­ sten en faculteiten leveren via één centraal punt (het secreta­ riaat) kopij z.s.m. aan, uiterlijk donderdag vóór 13.00 uur voor het verschijnen van de nieuwe Univers.

I.v.m. beperkte ruimte is het

BRAQUEBECUE Vrijdag 25 Juni is Plato's Sluitfeest '93, georganiseerd door dispuut Braque. Een Braquebecue en de nodige surprises zijn ook van de partij! Inschrijven voor de BBQ op het pand.

NIEUW BESTXJUR TSO­VerenigIng zoekt nog enkele enthou­ siaste mensen, die zich willen inzetten voor studentenbelangen. Interesse? Kom langs op kamer A 04 of bei 663108. Bij geen gehoor: 441606 (Nathasja) of 010­ 4863595 (Sigrid).

belangstelling? Neem dan even contact op met Iris Sliedrecht (N 1 , tel. 662837) of W. Heuvelmans (N 1), tel. 662844)

VERLOREN Rekenmachine Hewlett Packard, woens­ dag 9 juni ± 11.30 uur in koffiekamer A of lokaal AZ­9. Beloning f 5,­. Tel. 013­

676072.

OPEN FEEST

^^^^^T^r^mmm

Open feest op het T.S.C. St. Olof, Spoor­ laan 330­332. Dinsdag 29 juni, aanvang 21.00 uur met band. Bier f 1,25.

WORK & TRAVEL AUSTRALIA Werkvakanties in Australië, de manier om Australië te ontdekken! (18 t / m 25 jaar).

Meer weten? Travel Active Programmes, Postbus 1 0 7 , 5800 AC Venray. Tel. 04780­88074.

COORDINATOR GEZOCHT Podlumcafé zoekt per 16juii coördinator (m/v) voor 0,5 FTE voor de duur van één Jaar. Inlichtingen kunnen Ingewonnen worden bij Esmé Wiilems, tel. 663067 of 639604. Sollicitaties binnen een week richten aan Wim IVIeuwissen, kamer N 4.

ONDERNEMERS GEZOCHT TE KOOP Monoculaire­systeemmikroscoop: i.p.v. f 825,­ voor f 450,­. Binoculaire­syst.­mik­ roskoop, Köhlerverlichting, kruistafel: i.p.v. f 1.750,­ voor f 895,­. Stereo­syst.­ mikroscoop + verlichting: i.p.v. f 2.450,­ voor f 995,­. Alle instrumenten z.g.a.n.

Tel. 04454­66061.

Wij zijn bezig een eigen bedrijf op te zet­ ten en zoeken nog medestudentonder­ nemers! Interesse? Reaktles onder num­ mer A­10 t.a.v. de redactie Univers. Wij nemen zo spoedig mogelijk contact met je op.

JE ZIT GEBAKKEN Als je vrijdag 25 juni naar Plato komt.

Dispuut Braque organiseert dan het Sluit­ feest '93, compleet met Braquebecue en surprises! Je mag één introducé meenemen.EEN WEEKJE LANG ER IN DE ZON? Kom voor samenvattingen rechten lang bij Studie Versus Tijd. Woensdag: 1 0 . o a 16.00 uur (in Juli gesloten). Prof. Verber­ nelaan 80A, onder de 2e studentenflat.

STUDIE VERSUS TIJD; ZOMERTIJD In Juli zijn we dicht! In augustus zijn we gewoon open op woensdag: 10.00­16.00 uur. Prof. Verbernelaan 80A, 013­ 675217.

105 KM NAAKT LOPEN Oké, naakt lopen was het dan niet, maar het was wel zo lekker weer dat veel lo­ pers graag hun kieren wilden uittrekken.

Wil Je ook meemaken datje met je team bestaande uit vijf dames en tien heren 105 km moet ovenA/Innen, schrijf je dan in voor de Copy & Co Hart van Brabant­ loop. Doe het wel vlug want we zitten bijna vol. Stuur een briefje met Je naam, adres, postcode en plaats naar de Copy & Co Hart van Brabantloop postbus 10420, 5000 JK Tilburg; wij sturen Je dan een inschrijfformulier toe.

TE KOOP HP 95LX In originele verpakking, I M b RAM, vele functies o.a. organizer, lotus 123, we­ tensch. calculator, diskdrive en aanslult­ baar op PC. Prijs n.o.t.k. Tel. 04970­ 12916 (na 18.00 uur).

VERHUIZEN Verhuizen of iets te vervoeren, tot 16 m^? Erro­Trans! Op uurba­ sis, dus de goedkoopste (tenzij papa beunt). 7 Dagen per weel<, incl. ervaren liulp. Tel. 013­438105.

REISBOEKWINKEL ATLAS Gespecialiseerd in landkaarten, reisgidsen, taalgidsen, reisver­ halen, atlassen, plattegronden, fietskaarten en wandelkaarten.

Heuvelstraat 103­4, Passage Heuvelhof, tel. 013­360438. Geo­ pend van maandag tot en met zaterdag van 10.30­18.00 en koopavond.

(BIJ)BAANTJE Met een minimale investering een optimaal rendementspoten­ tieel. Produkt: milieuprodukten. Voor meer info na 18.00 uur: tel/fax 013­683081. Alleen serieuze doorzetters gelieve te rea­ geren: Segurex, Calfvense Bosloop 32, 5032 WB Tilburg.

ZOMERSTUNT Wie heeft er nou nog geen draadloze telefoon? Nieuw voor maar f 99,­. Nieuwe PTT­telefoontikkers met garantie f 75,­. Inclusief bezorging. Bel snel 010­4129902.

TYPEWERK Voor al UW typewerk op PC. Scripties, etc. etc. Bel 013­442964 voor informatie. Snel en accuraat.

DSO ZOEKT KAMERS Vanaf september komen er weer vele buitenlandse studenten studeren aan de KUB. De periode varieert van 3 tot 9 maanden. Studentenzaken zoekt voor hen kamers in (onder)huur. De vergoe­ ding door de KUB zal in de regel de kale huur plus vaste lasten bedragen. Heeft u

ALGEMEEN OPENINGSTIJDEN BIBLIOTHEEK IN VAKANTIEPERIODE

Vanaf 5 juli t/m 21 augustus is de bibli­ otheek geopend van 9.00 tot 17.30 uur.

In week 34, dus vanaf 23 augustus 1993, is er weer avond­en zaterdagopenstel­ ling (dit in tegenstelling wat op de pos­ ters vermeld staat).

SLUITING GEBOUWEN

In de periode vanaf 12 juli t/m 20 aug.

1993 zullen de gebouwen van de KUB gesloten zijn vanaf 18.30 uur. De ten­ tamens in de week van 16 t/m 20 aug.

1993, die na 18.30 uur zijn gepland zullen echter normaal doorgaan.

INTRODUCTIE NIEUWE MEDEWERKERS

Onlangs is een nieuw introductie­pro­ gramma voor alle nieuwe medewerkers van de KUB uitgewerkt. Voorgesteld is om een viertal keren per jaar een alge­ mene introductiemiddag te organiseren voor nieuwe personeelsleden. De eer­ ste middag zal plaatsvinden op 8 juli a.s.

De hiervoor in aanmerking komende medewerkers zullen door de afdeling P. en O. worden uitgenodigd om hieraan deel te nemen. Deze introductiemiddag is een belangrijk onderdeel van het intwerkprogramma en deelname hier­ aan is dus niet vrijblijvend. De middag die na 8 juli wordt georganiseerd zal tijdig ook in dit blad worden aangekon­ digd.

VACATURE Veenman, een onderneming van KNP­BT, zoekt stagiair{e). In een doorlooptijd van circa 6 maanden dient onderzoek te worden gedaan naar de administratieve organisatie m.b.t. gegevensbe­ heer (archivering). Info: 010­4583232, Afdeling P&O.

aan de afzender worden geretourneerd.

Geadresseerde: Afzender. dhr. J. Daemen: Rudge, Paramaribo (Suriname).

S. van der Wey: SIS International, Badhoevedorp. dr. M.F. Feltra: PWT, Utrecht.

S.I.M. C atherine: Ned. Spoorwegen, Utrecht.

R. Blokker: C areerTrack Int., Milton Keynes (UK).

M. Shibani: Gemeente Tilburg. prof.mrs. I.M. Zavala: Camara Oficial, Madrid. dr. W. de Nijs: Wolters Noordhoff, Groningen.

Annelies Teelen: Hewlett Packard, Brussel.

P. Janussen: Unit 4, Sliedrecht.

R.M. de Jong; 'VU Amsterdam.

R. Schmits: IC Weiboom Bladen bv, A'dam.

AFSTUDEREN IN AUGUSTUS/ AANMELDEN VOOR TENTAMENS IN AUGUSTUS

Vóór 1 juli aanvragen bij buro examens (zie ook Univers 32).

AFSTUDEREN IN SEPTEMBER

Voor het afstuderen in sept. en het niet meerinschrijven voor het studiejaar93/ 94 gelden aparte regels. Buro examens heeft deze beschikbaar. ■ INLEVEREN TENTAMENUITSLAGEN

die op andere onderwijsinstellingen zijn afgelegd (zie Univers 32).

zaak berichten kort en kern­ achtig te formuleren. De redactie kan het bericht wijzigen. Bij teveel kopij krijgt de hoogste actualiteitswaarde voorrang.

ONBESTELBARE POSTSTUK K EN

KASSIER

Poststukken geadresseerd aan de KUB, kunnen soms niet besteld worden. Wij verzoeken u, wanneer een voor u be­ stemd stuk op de lijst voor komt, bin­ nen één week na verschijning van dit nummer te reageren bij de afd. Regis­ tratuur en Archief, A 153 of via tel.

(66)2808. De stukken zullen circa één week na verschijning van deze Univers

I.v.m. de vakantieperiode zal de kassier van de universiteit van 1 juli tot 15 aug. beperkt bereikbaar zijn. Dag. van 11.00­ 14.00 uur. Voor dringende aangelegen­ heden buiten deze uren tel. 2247/2265.

TREINKAARTJES

DEA heeft m.i.v. 21 juni 1993 haar dienstverlening uitgebreid met de ver­

^

koop van treinplaatskaarten van de NS. De kaartjes kunnen geruime tijd voor de geplande datum van de reis worden gekocht bij de kassier van de universi­ teit, in de hal van gebouw B (10.00­16.00 uur). Tot 1 dag voor het vertrek kun­ nen de kaartjes nog worden teruggege­

EXCURSIE NAAR BOSRIJKE OMGEVING Studeer Je A&O­psychologie of ben je geïnteresseerd in de dienstverlening van een trainings­ en opleidingsinstituut? Ga dan maandag 2 1 juni aanstaande mee met TAOP naar het Siotemaker de Brui­ ne Instituut. Er zijn nog een aantal plaat­ sen vrij voor belangstellenden. Voor meer informatie en/of opgave kun Je bellen met Charissa(368662) of Doris(420564).

UNIVERSITAIRE AGENDA VRIJDAG 25 JUNI Inaugurale rede prof.dr. Th. Nijman.

Aula KUB, 16.15 uur.

DONDERDAG 1 JULI Promotie ir. J. Th. Mammaas. Promo­ tor: prof.dr. Th. Beckers. Titel proef­ schrift: 'Moderniteit, vrijetijd en de stad. Sporen van maatschappelijke transformatie en continuïteit'. Aula KUB, 16.15 uur.

VRIJDAG 2 JULI Promotie drs. C.F. Goossens. Promo­ toren: prof.dr. Th. Beckers en prof.dr.

G. van Veldhoven. Titel proefschrift: 'De verbeelding van vakantie: een studie naar effecten van emotione­ le informatie'. Aula KUB, 14.15 uur.

Promotie drs. P. Wartenhorst. Pro­ motor: prof.dr. F.A. van der Duyn Schouten. Titel proefschrift: 'Perfor­ mance Analysis of Repairable Sys­ tems'. Aula KUB, 16.15 uur.

MAANDAG 5 JULI Promotie mr. P.J.J. Zoontjes. Promo­ tor: mr. E.M.H. Hirsch Ballin. Titel proefschrift: 'De vrijheid van weten­ schap'. Aula KUB, 16.15 uur.

VRIJDAG 9 JULI Promotie mr. R.C.J. Geile. Promotor: prof.mr. M.J.G.C. Raaijmakers. Titel proefschrift: 'De coöperatie'. Aula KUB, 14.15 uur.

Promotie drs. J. ledema. Promotor: prof.dr. J.B. Rijsman.

Co­promotor: dr. M.A.M. Poppe. Ti­ tel proefschrift: 'Factoren die de gepercipieerde consensus van de eigen sociale waardenoriëntatie beïnvloeden'. Aula KUB, 16.15 uur.

STUDIEGIDS - COLLEGE ROOSTER ' 9 3 / ' 9 4 FEW

Deze zijn vanaf medio aug. te verkrij­ gen, studiegids in het dictatenmagazijn, college­rooster in de gang bij het On­ derwijsbureau kamer B 427.

NA 2 JAAR PROPEDEUSE NIET BEHAALD WAT DAN?

REKENCENTRUM

Nieuweservice: cursussenvoor studen­ ten.

Voor studenten aan de KUB zullen m.i.v. het nieuwe studiejaar door het rekencentrum een aantal cursussen verzorgd worden. Belangstellenden kurmen zich vanaf heden inschrijven op vertoon van KUB­kaart. De kosten be­ dragen f 15,00 per dagdeel, te voldoen bij inschrijving. Het programma voor sept/okt. is als volgt: ­CursusSPSS:14enl6sept. (9.00­12.30 uur)en20en22sept.(13.30­17.00uur). ­ Basiscursus WP 5.1: 27 en 28 sept.

(I3.30­17.00uur)en6en7oktober(9.00­ 12.30 uur). ­ Basiscursus WordPerfect 5.1:11 en 12 (13.30­17.00uur)en 20 en21 (9.00­12.30 uur) oktober. ­ C ursus Geïntegreerde werkplek: 5 oktober (9.00­12.30 uur). ­ Cursus Geïntegreerde werkplek: 19 oktober (13.30­17.00 uur). ­ Cursus Geïntegreerde werkplek voor buitenlandse studenten (Engelstalig): 13 oktober (13.30­17.00 uur).

Bovendien kunnen studenten zich in­ schrijven op opengebleven plaatsen van cursussen voor medewerkers. Dit cur­ susrooster wordt nog bekend gemaakt.

De kosten voor deze cursussen zullen ook f 15,00 per dagdeel bedragen.

FACU LTEIT ECONOMISCHE WETENSCHAPPEN

Op 22 juni '93 van 14.00­15.30 u. zal studie­adviseur drs. H.G. v. Liempd in zaal C Z 101 de mogelijkheden en on­ mogelijkheden na 1 sept. a.s. toelich­ ten, indien je onverhoopt de propedeu­ se Economie, BIK of Econometrie niet hebt behaald.

ERASMUSBEURZEN

Bij Bureau Internationalisering FEW (B 316) is een lijst beschikbaar met nog resterende Erasmusbeurzen voor het academisch jaar ('93­'94). Degenen die van deze gelegenheid om in het buiten­ land te studeren gebruik willen maken is er iedere dag spreekuur van 11.00­ 12.00 u., B 316. Telefonisch is het bu­ reau bereikbaar: 013­662512, bij voor­ keur in de ochtenduren.

UITREIKING DOCTORAALDIPLOMA ECONOMETRIE

Op do. 24 juni a.s. om 16.00 u. wordt in AZ 10 het doctoraaldiploma Econome­ trie uitgereikt aan; A.P.R. Derks, R.G.L. Groot Bruinderink, M.P.M. v. Kilsdonk en R. J.L. Linssen. Belangstellenden zijn van harte welkom.

INSCHRIJVING K WW 3A

Vanaf 10 juni '93, kurmen belangstel­ lenden zich inschrijven voor de slotse­ minars KWW 3a. U kunt zich inschrij­ ven op het secretariaat BE, kamer B 634, voor hetzij het ziekenhuisbudgetspel, hetzij de accountingcase. Deze se­ minars worden volgend sem. verzorgd opdivanl3.50­17,30u.endo.van9.15­ 13.00 u. U kunt voor één van beide tijd­ stippen Uw voorkeur opgeven, maar

1 7 juni 1 9 9 3

^UNIVERSFlcV formatie over deze stageplaats beschikbaar

VÈ

EDE DE L I N GE

V^

hier kan evt van worden afgeweken Inschrijving kan plaatsvinden tot 1 aug CURSUSSEN 'FINANCIERINGSMODELLEN EN PCGEBRUIK' EN 'EFFECTENANALYSE EN PERSONAL COMPUTER'

Reeds eerder werd in Univers aangekondigd dat men zich kan aanmelden voor bovengenoemde cursussen die komend najaar worden gegeven Tot uiterlijk 1 juh a s staat de inschrijving open, daarna kan een evt selectie wor den verricht en kan tijdig bekend wor den gemaakt welke studenten voor deelname m aanmerking komen HERKANSING DISCRETE WISKUNDE

BIK studenten die in oktober '92 aan de toets voor Discrete Wiskunde hebben meegedaan kunnen voor de herkansing m aug van dezelfde regeling gebruik maken als gold voor het tentamen van december

FACU LTEIT RECHTS GELEERDHEID

FACU LTEIT SOCIALE WETENSCHAPPEN ALG

Vanaf 21 juni a s is de tekst van de studiegids FSW 93/94 te lezen op videotex De studiegids IS verkrijgbaar vanaf 2 aug VTW

Voor vr 18 juni gelden er voor de cur sus Inl VTW afwijkende tijden en af wijkende lokaties Het Hoorcollege vindt plaats tussen 13 50 uur en 15 45 uur, in PZ 12 De werkcolleges ver schuiven daardoor allemaal een blokuur 11 10 en 12 00 uur wordt 9 15uur en 10 00 uur, 13 00 uur en 13 50 uur wordt II 10 uur en 12 00 uur Alle werkcolleges vinden plaats in PZ 31 VACATURE

Bij de vakgroep Sociologie is ten behoeve van vakgebied Geschiedenis plaats voor 2 student-assistenten (v/m) omvang 2 eenheden per week gedurende Ie semester De werkzaamheden bestaan uit - het ondersteimen van enerzijds onderwijsactiviteiten zoals het vervaardigen van syllabi, vervangen bij surveillancebeurten bij tentamens en anderzijds assisteren bij literaire onderzoeken Info vacature Mevr J Pmas, tel 0136633 74 Sollicitaties schriftelijk binnen 2 weken na verschijnen van dit blad te richten aan mevr drs M Belksma

FACU LTEIT LETTEREN

PROPEDEUSETENTAMEN PRIVAATRECHT B3

Het tentamen privaatrecht B3 dat wordt afgenomen op ma 30 aug a s en dat bedoeld is als een herkansing voor die genen die voor het rechtsvergelijkend paper een onvoldoende hebben behaald, zal bestaan uit een opstelvraag Over de te bestuderen stof (causaal/abstract stelsel) zal n a v een gerichte vraag een opstel moeten worden geschreven, waarvoor twee uur tijd staat

KIK

De KIK IS weer uit, verkrijgbaar in de gang bij kamer B 201

VACATURES Vacatures, geplaatst In Univers, zijn uitsluitend bedoeld voor werknemers van de KUB.

STAGEPLAATS FNV

Bij de industriebond FNV is per 1 sept 1993 een stageplaats beschikbaar Ge zocht wordt een stagiaire voor 6 maan den die een vergelijkend onderzoek gaat doen naar de arbeidsverhoudingen m de verschillende landen van de EG Deze studie moet resulteren m een rapport dat als basis kan dienen voor het ontwikkelen van cursusmateriaal en eventueel een voorlichtingsbrochu re BIJ mr H Zeijen van de vakgroep sociaal recht en sociale politiek (tel 013 6620I3/b g g 662254) is meer m

voor het samenstellen van een geanno teerde bibliografie over het thema 'Betaalde en onbetaalde arbeid', op basis van op de KUB aanwezige literatuur De aanstelling loopt van september 1993 tot sept 1994, voor anderhalve dag m de week

MEMO

wat ik begrijp mtro-tijd' kunnen zich nog altijd inschrijven

STUDENTEN

Tot vrijdag 18 juni is de grote societeitszaal gesloten m verbandmet de vermeu wmg van de bar Donderdag 17 jum wijn proeven met Gijs van Bilsen ter societeite Deelnamekosten voor onbe perkt wijnsloeberen zijn f 12,50, aan vang half tien Vrijdag 18 juni senaat sborrel met barbecue verzorgd door Die Blauwe Schuite Aanvang 16 30 uur op het terras achter de sociëteit Asgard Dinsdag 22 juni Algemene Leden Ver gadenng, aanvang 21 00 uur Donderdag 24 juni Societeitslustrum en ves tenavond, aanvang 21 00 uur Disco aanwezig Dinsdag 29 juni Slotfeest, met heftige band en disco Dit feest is een Open avond, dus ook met-leden zijn welkom Woensdag 30 juni uitschenkavond, gratis overgebleven kliekjes uit het boekjaar '92 '93 drinken Donder dag I juli de Black and White met Fryske studentenkampioenschappen fieri jeppen Aanvang II 00 uur aan de Ach terste stroom m Oisterwijk Aansluitend 's avonds feest ter societeite Belangstellenden voor commissies voor het komende verenigingsjaar (o a Al manak, Vikmg, Akcie, CCT) kunnen dit aan de Senaat bekend maken

PLATVORM

Laatste Platvorm-vergadering van dit collegejaar dinsdag 22 juni, 19 30 uur, S 1 In deze vergadering zal onder ande re een nieuw dagelijks bestuur gekozen worden Mensen die zich daarvoor kandidaat willen stellen kunnen dat tot een half uur voor de vergadering kenbaar maken aan de voorzitter (Marieke Moorman, 013 368884) INPUT

PZ, een andere weg Studenten die aan het Inputcongres hebben deelgenomen, kunnen de congresbundel afhalen m R 13 tijdens de kantooruren (dinsdag en donderdag van 11 00 tot 13 00 uur) PLATO

Indien je zondag 4 juli met de bus mee naar Werchter wil (f 25, ), schrijf je dan zeer binnenkort in' Dinsdag a s (22 juni) is er een door de Accu georganiseerde computerspellenavond met om 23 15 uur Tron, the Movie Volgende week vrijdag (25 juni) is het grootse sluitfeest, georganiseerd door Braque, met een Braquebecue en surprises' (Je mag een introduce meenemen ) Voor de BBQ dien je je in te schrijven op het pand Tot slot In de tentamenperiode IS het pand pas om 16 00 uur open en vrijwilligers voor de 'als-jij bedoelt-

De Vakgroep Vrouwenstudies is op zoek naar een STUDENT-ASSISTENT(E)

(FSW vac 89)

OLOF

OMEGA

Leden van Omega (studentenfotoclub) zijn actief fotograferende studenten die hun hobby met meerdere mensen wil den uitoefenen om aldus ook te kun-

Gevraagd wordt een student(e) die -ingevoerd IS in de literatuur m b t het thema, - bij voorkeur een of meerdere cursus sen Vrouwenstudies heeft gevolgd Inl bij drs Th v d Heuvel, P 65, tel (66)2684 Uw sollicitatie kunt u richten aan Drs C 1 A W de Graaf, secr FSW, Pb 90153, 5000 LE Tilburg, o v v het vacaturenr op de enveloppe Reacties voor 25 juni Het Rekencentrum zoekt, in verband met een drietal grote projecten tijdelijk uitbreiding van de programmeercapa citeit, een C-PROGRAMMEUR ( V / M )

(vac nr 260 93 02) In het eerste project wordt samenge werkt met Pica (Centrum voor Bibliotheekautomatisering), in het tweede met Digital Equipment en het derde project wordt gecoördineerd door de Montfort University (GB) in een EG samenwerkingsverband Al deze pro jecten zijn gericht op het realiseren van nieuwe informatie-services voor de Bibliotheek van de KUB Het betreft hier een voltijdse functie (1,0 f te) voor de periode van 2 jaar Functie inhoud het ontwikkelen van grote programma's c q aanpassen voor andere plat formen, interfacing en integratie van program matuur Functie eisen minimaal HBO-mveau op het gebied van Informatica, ervaring met het schrijven van grote programma's m de taal C, enige vaardigheid m het werken met programmeergereedschap, kennis van Ingres en ervaring met Windows programmering strekt tot aanbeveling, goede contactuele eigenschappen, kan m teamverband samenwerken met andere technische specialisten Het salaris bedraagt max f 5854,- bru to p m (schaal 9 BBRA) afhankelijk van leeftijd en ervaring Inl kunnen wor den ingewonnen bij ir T G M de Beer (hoofd afd PBO) of ing A Nijssen (se mor projectmanager afd CBO|vanhet Rekencentrum Beiden zijn bereikbaar o p t e l 013 662240 Schrift reacties dienen binnen 14 dagen te worden ge richt aan de KUB, Pb 90153, 5000 LE Tilburg, o V V bovengenoemd vacatu renr op de enveloppe De afd Informatie Management (IM) maakt deel uit van de Dienst Economi sche en Administratieve Zaken (DEA) Per 1 juni 1993 is vacant de funktie van INFORMATIE-ANALIST

(vac nr 230 93 04) Belangrijkste taken het inventariseren en vaststellen van de functionele eisen die aan de infor

nen profiteren eikaars kennis en om schaalvoordelen te kunnen behalen Naast activiteiten binnen de club wil len WIJ ook voor andere verenigingen fotograferen Dus is er een congres, feest, dispuut, bestuur of wat dan ook op de foto moet neem eerst contact op met ons Wij zijn in staat op kundige wijze en tegen geringe vergoeding goede foto's te leveren Interesse' Lid worden' Bel Olaf, tel 676343 COPY & CO HART VAN BRABANTLOOP

In Tilburg wordt dit jaar de tiende Copy & Co Hart van Brabantloop gehouden Je wilt toch ook wel eens een keer in je leven met je team bestaande uit tien heren en vijf dames die 105 km verslin den Etappes variren van 2 8 km tot 12 km Dus stuur een kaartje met je naam, adres, postcode en plaats naar de Copy & Co Hart van Brabantloop postbus 10420, 5000 JK Tilburg, wij sturen je dan een inschrijfformulier toe VIDAR

Op 29 juni vindt een Algemene Leden vergadering plaats om 20 00 uur ten botenhuize Het weekend van 19 en 20 juni wordt de Martini-regatta gevaren m Groningen, afgesloten met het Mar tmi feest Op 5 juli is het traditionele Uittrainingsfeest, waarna de activiteiten bij Vidar gesloten zijn voor de zomer'vakantie' WERKGROEP HOMOSEKSUALITEIT EN GELOOF

Op zondag 20 juni a s viert de Werk

matievoorzienmg worden gesteld, - het vertalen van deze eisen naar con creet realiseerbare ontwerpen, rekemng houdend met o a informatietechnologische en financiële mogelijkheden, het ontwerpen en onderhouden van de administratieve organisatie die deel uitmaakt van het informatiesysteem, het begeleiden van de invoering van al dan met geautomatiseerde informatiesystemen Functie eisen academisch werk en denkniveau in het bijzonder van de bestuurlijke informatiekunde, ervaring met het ontwerpen en beschrijven van de administratieve organisatie, - kennis en ervaring op het gebied van de methoden en technieken (zoals E/ R diagrammen, datamodellmg), kennis van relationele databases (In gres) en ervaring m het gebruik van casetools (SDW,IEW) strekt eveneens tot aanbeveling De informatie analist zal allereerst worden ingezet bij de opzet en realisa tie van een Handboek 'Administratieve organisatie van de KUB' Daarnaast zal zij/hij worden belast met de ontwik keling/verwerving en het onderhouden van informatiesystemen op het gebied van financiële- en personeelsinforma tievoorziemng Daarbij moet ook aan dacht worden geschonken aan de infor ma tievoorziemng voor de bes tunng van de KUB Het salaris voor deze functie bedraagt afh van leeftijd en relevante ervaring max f 5 854,- bruto p m (schaal 10 BBRA 1984) Inl over deze funktie kunnen worden ingewonnen bij het hoofd van de afd Inf Man dhr drs N Meurders, tel 013 662226 Schrift reacties dienen binnen 14 dagen te worden gericht aan de KUB, Pb 90153, 5000 LE Tilburg, o v v bovengenoemd vacaturenr op de enveloppe BIJ de vakgroep Privaatrecht van de FRW wordt m i v I sept 1993 gevraagd een STUDENTASSISTENT ( M / V )

ter ondersteuning van onderwijs en onderzoek op het gebied van het Bouwrecht Het dienstverband wordt m principe aangegaan voor de duur van een jaar, verlenging met tenhoogste een jaar behoort tot de mogelijkheden De om vang van het dienstverband bedraagt twee eenheden (I dag p w ) De taak van de student-assistent zal zijn

het vervaardigen van onderwijsmate naai, het actualiseren en uitbreiden van een (aanwezig) databestand m b t arbitra Ie rechtspraak in de bouw, het verrichten van verkennend onder zoek op het terrein van het Bouwrecht, De voor deze functie vereiste hoedanig heden zijn belangstelling voor een juridisch func tionele benadering van het recht.

groep Homoseksualiteit en Geloof Midden Brabant haar eerste lustrum De werkgroep wil deze dag, die samen valt met Roze Zondag, beginnen met een Roze viermg (Studentenkerk Maranatha, prof Cobbenhagenlaan 19, Tilburg, 11 30 uur) Aansluitend een verrassend en vrolijk programma, mu ziek en theater Kees Posthumus, voor malig emancipatiewerker van ebt Landelijk CoordmatiePunt groepen kerk en homoseksualiteit, zal op gepaste wijze zijn' 100 Vragen over homoseksualiteit en geloof' 'beantwoorden' Info en opgave 013 554632 AEGEE

AEGEE kamp 17 t/m 19 september SOS Scriptie onderwerp m de aanbieding Het Sentraal Overleg Studenten zoekt een student(e) die een onderzoek wil doen naar de oorzaken van de lage op komst bij de afgelopen universitaire verkiezingen Gedacht kan worden aan de volgende vragen wat zijn de motieven voor het al dan met stemmen, wat weet de student wel en niet van de universitaire/facultaire politiek, is er in 1991 een 'hot item' geweest waardoor er een tijdelijke toename van de op komst plaatsvond, op welke manier kan de student volgend jaar beter bereikt worden, is de daling die te zien is significant, zijn er voor de antwoorden op bovenstaande vragen verschillen aan te geven voor categorieën studenten Als dit onderwerp je aanspreekt en je bin

- een uit reeds behaalde studieresultaten blijkende, goede aanleg voor de rechtenstudie, - een goede schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid, - een praktisch organisatievermogen, - enige vaardigheid in de omgang met geautomatiseerde informatiesyste men Nadere ml kunnen worden ingewonnen bij de docent Bouwrecht, prof mr M A M C vandenBerg,BII 10,tel 013 662308 (KUB) en 013 344448 (prive) Sollicitaties, binnen twee weken, schriftelijk richten aan de secr van de FRW, mr G M D Peters-van Gorp, Pb 90153, 5000 LE Tilburg, o v v vacaturenr 0404 BIJ de Griffie van de Universiteitsraad van het Bureau van de Universiteit is per 1 oktober de functie vacant van MEDEWERKER GRIFFIE ( V / M )

(vac nr 210 93 06) voor 0,7 deel van de werktijd Belangrijkste taken het secretariaat van een aantal raadsadviescommissies, het ondersteunen van de raads-, commissieleden en de voorzitter van de universiteitsraad, administratieve en organisatorische ondersteuning van de vergaderingen van de u-raad en de raadsadviescommissies, verslaglegging van de vergaderingen van de u raad, het desgevraagd verstrek ken van informatie over agenda's en besluiten van de u-raad Functie-eisen opleiding op HBO- of vergelijkbaar mveau, affiniteit met de bestuurlijke organisatie van een universiteit, gevoel voor bestuurlijke verhoudingen, uitstekende mondelinge en schriftelijke uitdrukkmgsvaardigheden, ervaring met secretariële werkzaamheden, zowel zelfstandig als in teamverband kunnen werken Salaris Afhankelijk van opleiding, kennis en ervaring met een maximum van f1 4580,bij een volledige werkweek (schaal 8 BBRA) Informatie Nadere informatie kan worden ingewonnen bij de griffier van de Universiteitsraad drs M van leperen, gebouw A, kamer 182, tel (66)2131 Sollicitaties Schriftelijke sollicitaties onder vermelding van het vacaturenummer op de en veloppe dienen voor 01 07 1993 te worden gericht aan de Katholieke Universiteit Brabant, Postbus 90153, kamer A 156, 5000 LE Tilburg Het universitaire beleid is gencht op het mdienstnemen van een groter aantal vrouwen, gehandicapten en leden van etnische minderheids groeperingen Zij worden daarom nadrukkelijk uitgenodigd te solliciteren

nenkort met het onderzoek zou kunnen beginnen, kun je voor meer informatie bellen met Barry Hoogendoom, 013-560432 of Sigrid van der Laan OIO 4863595 SBIT De inschrijfformulieren voor de KPM Business Course liggen op de SBIT ka merR21 Benjegemtereseerdof wil je rtieer informatie, kom dan even langs Öe inschrijftermijn sluit al op 30 jum diis reageer snel Óf bel Nicole 68II66

A STUDENTENZAKEN AANVANG COLLEGES SEPTEMBER '93

Wegens gebrek aan coliegeruimtes is de aanvangvandecoUegesm i v hetnieuwe studiejaar vervroegd De eerste col leges beginnen V a september om 08 20 uur De N S is hiervan op de hoogte gebracht en zal rekening houden met de inzet van het aantal treinstellen

WETENSCHAPSWINKEL De Wetenschapswinkel van de KUB heeft tot doel onderzoek te bemidde len voor maatschappelijke organisaties De Industriebond FNV biedt een aantal stage opdrachten aan Vergelijkend onderzoek arbeidsver houdingen Europa Hoe ziet de arbeidswetgeving eruit m de landen van Europa' Hoe wordt in de

17 juni 1 9 9 3 HUNIVERStcIcj­

verschillende landen vorm gegeven aan het vakbondswerk in de industrie?

Gezocht: studenten arbeidsverhou­ dingen of algemene economie.

Europees industriebeleid.

Hoe ziet de inhoud en vermoedelijke ontwikkeling van het Europese indus­ trie­ en technologiebeleid eruit? Wat is de inhoud van het industrie­ en tech­ nologiebeleid zoals dat in Frankrijk en Duitsland wordt gevoerd ter stimule­ ring van de eigen nationale industrie?

Gezocht: studenten economie.

Recht op bescherming persoonlijke levenssfeer werknemer.

Onderzoek naar de mate waarin de werkgever gehouden is het grondrecht op bescherming van de persoonlijke levenssfeer van de werknemer binnen de onderneming te waarborgen. Ge­ zocht: studenten arbeidsrecht.

Toetsing en bijstelling van achter­ grond/lesmateriaal voor kaderleden in

T

commissies onderwijs bedrijfsleven.

Het mede ontwikkelen van geschikt achtergrondmateriaal om de kaderle­ den als bagage mee te geven in de com­ missies onderwijs bedrijfsleven en te­ gelijkertijd testen van dit materiaal.

Gezocht; studenten personeelweten­ schappen of onderwijskunde.

Deeltifdarbeid Welke afspraken zi)n er in CAO's op­ genomen over deeltijdarbeid? Hoe worden de afspraken uitgevoerd? Ge­ zocht: studenten arbeid­ en organisatie­ sociologie of vrouwenstudies.

Pensioenen Onderzoek naar de inhoud van de pen­ sioenregelingen die de bond via een CAO realiseert. Gezocht: studenten arbeidsverhoudingen of arbeidsrecht.

De betalingstermijnen bij handel­ stransacties Zijn er in Nederland grote en/of kleine ondememingen in problemen gekomen

OFFSETDRUKKERIJ HAVEKA B.V. Het meest gespecialiseerde adres voor het drukken van uw

PROEFSCHRIFTEN * Boeken * * Tijdschriften * * Congresbundels * Postadres: postbus 40, 2950 AA Alblasserdam Ruigenhil 58, 2952 AR Alblasserdam Telefoon 0 1 8 5 9 ­ 1 2 0 4 7

door overschrijding van betalingster­ mijnen en welke gevolgen heeft dit gehad voor het voortbestaan van die ondernemingen? Zijn er grensover­ schrijdende problemen voor grote en/ of kleine ondememingen geweest die tot negatieve gevolgen hebben geleid?

Gezocht: studenten economie.

Als je interesse hebt in een stageplaats, dan kun je een schriftelijke reactie stu­ ren naar de Industriebond FNV, Post­ bus 8107, 1005 AC Amsterdam, t.a.v.

Luuk Brug (stage­coördinatorj. Reacties graag voor 1 juli 1993.

Indien je meer informatie wilt hebben m.b.t. de stage­opdrachten kan dat via de Wetenschapswinkel, Ricus Tim­ mers. Kamer S 5, tel: 013­662819. Je kunt ook rechtstreeks informatie krij­ gen van Luuk Brug (020­5061239).

VARIA SENIORENACADEMIE

Na]aarscursussen 1993: september­ december.

Overzicht van de cursussen na jaar 1993 (eindsept.­half dec): plaats: TJburgjlo­ kaal in KUB of HKLT/FEO): De ambivalentie van de postmoderne mens, ma mi.

Religieuze en politieke stromingen in de contemporaine islam, di mo.

Japan: heden en verleden, wo mo.

Cultuur en literatuur van de Verenig­ de Staten, wo mo.

Kijken naar architectuur. De architec­ tuur van de negentiende en twintigste eeuw, WO mo.

Sociale Zekerheid in Nederland, wo mi.

Midden­ en Zuidoost Europa: gisteren, heden en morgen, wo mi.

Metafysica, wo mi.

De revoluties van de achttiende eeuw, do mo.

Demografie, vergrijzing, overheidsbe­ leid, do mo.

Mens, cultuur en landschap in Europa, do mo.

Kennismaking met psychologie, do mi.

De actualiteit van de politieke filoso­ fie, vr mo.

Kunst en cultuur in Turkije, vr mo.

Gedichten en visies, vr mo.

Westeuropese muziek. Muziekgeschie­ denis en muzikale vormen, di mo.

Poëtische Avonturen, di mo.

Psychologie van het ouder worden, di mi.

Nederlandse geschiedenis van de twin­ tigste eeuw, di mi. plaats: Eindhoven jlokaal in Hoge­ school Eindhoven): Kunst en cultuur van Rusland, ma mi.

De mens: Maat van Alles? Inleiding in de filosofie, di mo.

Engelse en Amerikaanse literatuur van de twintigste eeuw, wo mi.

Zingeving/levensbeschouwing en ouder worden, wo mo.

Open dagen Open Dagen in Tilburg: donderdag 24 juni 1993 en donderdag 26 augustus 1993.

Plaats: KUB, gebouw S (Warandalaan 2, Tilburg), tijd: 14.00 tot 16.30 uur.

Van 14.00­14.30 uur ontvangt u alge­ mene informatie van de coördinatoren over de Seniorenacademie en het cur­ susaanbod.

Van 14.30­16.30 presentatie van alle cursussen. De docenten van Tilburg zijn aanwezig en geven informatie: van 14.30 tot 15.30 uur de cursussen 1­2­3­ 4­5­6­7­8; van 15.30 tot 16.30 uur de cursussen 9­10­11­12­13­14­15.

(Na 30 minuten mogelijkheid tot zaal­ wissehng.)

Op de open dag in Tilburg op 26 augus­ tus zijn alleen die docenten aanwezig, waarvan de cursussen nog niet zijn vol­ geboekt.

Open Dag in 's­Hertogenbosch: dins­ dag 24 augustus 1993.

Plaats: HKLH/PABO, Frans Fransen­ straat 15, 's­Hertogenbosch, tijd: 13.30 ­ 15.30 uur. Informatie door coördina­ tor, docenten en oud­cursisten over de cursussen.

Open Dag in Eindhoven: woensdag 25 augustus 1993.

Plaats: Hogeschool Eindhoven, Th. Fliednerstraat 2, Eindhoven (tegenover Diaconessenziekenhuis, T 0314), tijd: 14.00 ­16.00 uur. Informatie door coör­ dmator, docenten en oud­cursisten over de cursussen.

Dankbetuiging Ons leven heeft aan intensiteit en geluk ingeboet nu Marius is over­ leden. In de stilte van nu voelen wij zijn afwezigheid des te meer. Door de zeer persoonlijke brieven, reac­ ties en woorden van veel medewer­ kers en studenten van de KUB is er een 'portret' getekend van Marius.

Het portret van jullie voegen wij toe aan dat van ons. Wij nemen dit totaalbeeld van Marius mee in ons verdere leven. Wij danken iedereen, die op welke manier dan ook mee­ leefde met ons diepe verdriet: Wij spreken de hoop uit dat de naam van Marius nog eens genoemd zal worden op de KUB, waarhijzolang, zo hard en zo graag werkte.

Pietta van Boxmeer­Kemps, Martme en Joost Kosten: Het cursusgeld bedraagt met ingang van 1 juni 1993 f 225,—. In­ schrijving: U kunt u inschrijven voor een of meer c u r s u s s e n door h e t inschrijfformulier in te vullen/op te sturen naar Infocentrum (HKLT/FEO), Pyreneeënweg 3, 5022 DN Tilburg.

SPORT ROOSTER

Alle lessen en trainingen stoppen van­ af maandag 21 juni, dus ook Keep Mo­ ving, omdat er in het Sportcentrum een grondige verbouwing plaatsvindt.

Vanaf maandag 21 juni t/m vrijdag9 juli is het Sportcentrum geopend van 14.00 uur tot 22.00 uur op werkdagen. Op deze tijden is vrije sport beperkt mogelijk.

Vanaf maandag 12 juli t/m vrijdag 6 augustus is het Sportcentrum gesloten.

Tennis buiten op het kunstgrasveld is wel mogelijk van 10.00 uur tot 22.00 uur. De inschrijflijsten hangen in het fietsenhok.

Vanaf maandag 9 augustus, 14.00 uur zijn we weer open op werkdagen tot 22.00 uur. Vrije sport is dan weer mo­ gelijk.

KOLLEKTIEVEVERZEKERINGSKONTRAKTEN KUB 1993/1994 WA. Verzekering ■ geen eigen risico

Gewicht t/m 750 kg 850 kg 950 kg 1050 kg 1150 kg 1250 kg

Bruto premie f 700,­ f 799,40 f 900,20 f 999,60 f 1099,70 f 1200,50

* Overname no­claim korting tot 707( * Beperkte kasko­dekking 0,9'/( v.d. cat. waarde * Onbeperkt aantal kilometers

VAN SPAENDONCK Kaskoverzekering eigen risiko f 300,— Oorspr. C at. prijs incl. BTW tot: f15.000,­ f20.000,­ f25.000,­ f30.000,­ f35.000,­ f40.000,­

Bruto premie f 831,60 f 1150,10 f 1422,40 f 1640,10 f 1859,90 f 2080,40

* Vraag naar onze circulaire i.v.m. andere kollektieve kontrakten t b.v. KUB­personeel

doctoraatstudies onderzoeksverslage afstudeerscripties ■ drukwerkvoorbereiding ■ drukwerk van kleine tot grote oplage ■ <kw3frtelts}kopiëfen vanaf ortgiiH^ of vanuit pc ■ afwerking <^ maat.

Vraag een wilbtqvende offerte of maak een afepraak

BRANDVERZEKERING Uitgebreide brandverzekering inboedel Extra uitgebreide brandverzekering inboedel Uitgebreide brandverzekering woonhuis Extra uitgebreide brandverzekering woonhuis Extra uitgebreide brandverzekering woonhuis (houten verdiepingsvloeren f 0,20 'V,,^ toeslag)

f f f f f

met oiH» drukvveffcadviseur.

2,40 "/„„ 2,75"/^ 0,55 «/,„ 0,60»/^ 0,80 % incl. glasdekking

Van Spaendonck drukkerij; verrassend veelzijdig Reitseplein 1, Tilburg, telefoon: 013­654370

W.A. GEZINSVERZEK ERING ,AvJ; Gezinsdekking Alleenstaande

1.000.000,­ per gebeurtenis; 1.000.000,­ per gebeurtenis;

premie /■72,50 premie/'43,50

Premie betaling per maand is kosteloos

BEL VOOR INFORMATIE NAAR:

Assurantiebed rijf STRICK Willem II straat 52 5038 BH TILBURG tel. 013­423620* fax. 013­425053

boerderij "De Schaapjes" anno 1735

boerderij "De Nieuwe anno 1641

Hoer'

Landelijke rust en een Brabantse boerderij voor uw gezelschap alléén Elkaar informeel ontmoeten, Romantisch dineren, Lekker borrelen met buffel, Gezellige receptie. Keuze uil 50 all­in arrangementen.

Mogelijkheden voor soepen van 30 tot 150 personen.

"De Schaapjes" elke zondagmiddag geopend voor informatie.

Of bel vrijblijvend voor onze mailing. boerderij de schaapjes, oisterwijksedreef 12, 5076 na haaren, tel. 04242­157 35, b.g.e.013­3456 75

de nieuwe hoef, gorpaan de leyl.

5051 pp gairie, tel. 013­34 56 75, b.g.g. 04242­157 35

m

HUNIVERSti^l­

.^)f_^/^/^e^^<^</

^^­^

r/fY^yi ­f^o^^/.^

eeN K adootje voN

17 juni 1 9 9 3

Univers per post: vijftien gulden per jaar Studenten die Univers thuis willen ontvangen kunnen een postabonnement nemen van 15 gulden per studiejaar (ongeacht het aantal nummers). Het abonnementsgeld kan gestort worden via een acceptgiro­ kaart die u wordt toegestuurd na inlevering van onderstaande, volledig ingevulde bon.

Na ontvangst van de betaling zal Univers worden toegezonden. Door de tijd die de administratieve afhan­ deling vergt, kan het twee tot drie weken duren voordat de krant daadwerkelijk wordt toegestuurd.

voor huN trouWe fONJ

ADMINISTRATIENUMMER: ..eMedt , J ^ °

ride' eN

NAAM: ADRES: POSTCODE­f WOONPLAATS: Bonnen kunnen in de bus bij kamer A 17 worden gedeponeerd of opgestuurd worden naar Univers, kamer A 17, Postbus 90153, 5000 LE Tilburg.

KUIJPERS - VERHUUR RAVENSTEIN TEL. 08867-2561 V E R K R I J G B A A R

28

J U N I

A

Uw adres voor het huren van een WASAUTOMAAT Al vanaf f 25,- per maand!!!

V.o.f. KUIJPERS - VERHUUR Grotestraat 33b, 5371 BV Ravenstein

Je bepaalt toch ook zelf hoe je woont?

Zelfstandige studenten kiezen hun eigen verzekeraar. hoeft te doen.

Bij de SSGZ ben je verzekerd van een uitstekende dekking van je ziektekosten.

Een veilig gevoel. En bij de SSGZ betaal je niets teveel. De keus lijkt ons dus helemaal niet zo moeilijk. \ r

b b C _ i Z Studentenverzekeringen

01719-70882

Zelfstandige studenten regelen hun zaakjes zelf Kiezen zelf hun vrienden en vriendinnen, hun dagelijkse menu, hun studierichting en hun verzekering. Je laat toch ook ]e interieur allang niet meer door een ander bepalen?

Meer mformatie over je eigen ziektekostenverzekering.­' Bel met de speciale SSGZ Infolijn: 01719 ­ 70882 (8.00 ­ 17.00 uur). Of stuur de bon in.

Bon vcxjr meer informatie □ □

Ja, stuut mij meer informatie over de ziektekostenverzekering van SSGZ. Ja, stuur mij meer informatie over de Studentenverzekering (inboedel/aansprakelijkheid/ongevallen/PC) van SSGZ. Heb je recht op Studiefinanciering WSF 18+ □ J A □ NEE Q M A N Naam:

I

Voorletters: Adres: Postcode: Plaacs:

I

Telefoon:

I

Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel aan: SSGZ, Antwoordnummer 1()()7(), 2200 VB Noordwijk.

PERIODE 21 T / M 25 JUNI MAANDAG heldere selderijsoep of mosterdsoep n i n d e r g o u k s h of peperburger m e t pepersaus d o p e r w t e n of andijvie a la crème rijst of frites of g e k o o k t e aardappelen veg.: g o u l a s h v a n tahoe­ doperwten­rijst luxe: varkensoester DINSDAG h e l d e r e taugésoep of goulashsoep havifaiburger of rollade m e t curry o r i ë n t a l e sperciebonen of koolrabi rösti of g e k o o k t e a a r d a p p e l e n veg.: h a w a i b u r g e r m e t curry oriëntale­koolrabi­gekookte aardappelen luxe: e n t r e c ó t e au poivre WOENSDAG h e l d e r e kervel­aspcrgesoep of schotse boerensoep b a m i goreng­kroepoek­uitjes­ babi pangang­tjap tjoy­gebakken ei of d e e n s e s c h n i t z e l ­ w i t t e kool­ g e k o o k t e aardappelen veg.: b a m i goreng­kroepoek­ uitjes­babi pangang­tjap tjoy­ei luxe: vi^iener s c h n i t z e l

mËjm.

Op jezelf gaan wonen betekent ook kiezen voor je eigen smaak. Natuurlijk liangt daar wel een prijskaartje aan. En, of je nu studiefinanciering ontvangt of niet, een vetpot is het studentenleven vrijwel nooit.

Budgetteren zul je dus met beleid moeten doen. Te beginnen bij de premie voor je ziektekostenverzekering. Want dat is een absoluut noodzakelijke uitgave, die beperkt dient te blijven zonder dat je aan de kwaliteit van die verzekering concessies

MENU

□VROUW

DONDERDAG t o m a t e n s o e p of k i p p e s o e p h a m l a p j e of rosbief m e t c h a m p i g n o n saus zomergroenten met gebakken aardappelen of s t a m p p o t v a n verse spinazie­ andijvie veg.: cordon b l e u m e t champignonsaus en stamppot luxe: biefstuk VRIJDAG aardappelsoep of v e r m i c e l l y s o e p gevulde paprika m e t peperonisaus, macaroni m e t salade of vis m e t h o l l a n d a i s e s a u s wortelen aardappelpuree veg.: gevulde p a p r i k a m e t peperonisaus­macaroni m e t rauwkost­kaas luxe: verse rode z a l m m o o t m e t hollandaisesaus

STAP AF OPEEN PRIMA

^UNIVERSlêa— het toetsenbord. Te- ^ i ^ genover mij knarst ^ J | %i_ Onze bibliotheek wordt nu nog voortdurend een haraangeprezen als de modernste van de schijf. Maar verder West-Europa, maar zal men over is het stil. Plotseling begeeft een terminal tien jaar nog zo lovend zijn? Histohet. Gevloek. Maar ik risch is het verhaal van een werkwil het niet horen. ster die studietafels aan het afne- Een personeelslid is m e n is, en plotseling uitroept: vanuit een belendend 'Wanneer gaat die camavalsband canel terstond ter nou voor de deur weg?' De bezoe- plaatse. Zij kan het kers zorgen bij het traplopen onge- ook niet helpen dat ze wild voor een constant hoempa- geen f l u i s t e r s t e m i#| effect. Daar helpt geen vloerbedek- heeft. O, nu gaat haar king tegen. telefoon ook nog. Ze hoempa't te- beeldscherm. Nee, er moet een Onze bibliotheek is de 'baarmoe- rug, en heeft ook in haar canel geen technicus bijkomen, roept zij. der' van de campus genoemd, maar stemdemper. Ik probeer niets te als je via het informatiebrugge- horen, maar volgens mij wordt het Ik besluit zijn komst niet af te hoofd de deur door bent, en pogin- een leuke avond. Dan weer naar het wachten, en loop door het prachtigen wilt ondememen om je samen met een boek te ontwikkelen tot een maatschappij-vatbare acaAchilles houdt er mee op. Deze drie keer). Wij noemen ook graag de demicus, dan volgt groeistoornis week nog het sluitende bewijs van aio's Paul Smit (ook drie prijzen) en op groeistoornis. Wat zou een de negen stellingen, waarin de re- Freek Vermegen, die zeggen niet kind in een baarmoeder horen? latie tussen Limburgs sprekende van zure walnoten te houden, en In dit geval, naast de hoempaeconomiestudenten, auditoren, ervan uitgaan dat ze niet de enige dretm ook nog het altijd durenwalnoten, OV-kaarten en hard zijn. Ze hielden een mini-enquête de zomer-zwembadgeluid uit de rock-muziek uiteen gezet werd. De onder economiestudenten, en ook open (!) kantine - en nog veel redenering had als volgt moeten zij gruwden van dat idee. Nu wemeer. luiden. Alle economiestudenten ten ze zeker dat geen enkele econospreken Limburgs (3), dus zijn alle Dit gebouw nodigt uit tot luideconomiestudenten verkiesbaar ruchtigheid. Bij de controlehekvoor een van de fracties van de jes heb je ten minste twintig universiteitsraad(5).Daarom geven meter zicht, en dus een gerede alle economiestudenten de voorkans op het ontmoeten van een keur aan Metallica boven Bon Jovi tentamengenoot. Over en weer (7). Dus neemt geen enkele econoklinkt het voortdurend HOI en miestudent ooit een taxi vanaf de HOUDOE met alles daartussen.

Heuvel (2). Daarom heeft geen enPTiVr In de kantoortuintjes van het kele economiestudent een groene personeel moet gepraat kutmen OV-kaart (9). Dus kan een econoworden, ook over de voorafgaanmiestudent niet als auditor geregis- miestudent vrijwilHg voor dit maalde avond. Maar die zogenaamde treerd worden (4). Derhalve wordt tje zal kiezen. De dobbelsteen canels zorgen er wel voor dat ik er nooit eens een economiestudent bepaalde dat de laatste boekenbon alles kan horen. En dan te bedenuitgenodigd op de feestjes van prof. naar Luciano Codonesu gaat. ken dat canel Engels is voor 'stuPietersen. Waaruit de conclusie diecel'. volgt: geen enkele economiestu- Nu Achilles door de schildpad gedent houdt van walnoten op zuur. passeerd is, houdt hij ermee op.

Ik blijf zitten waar ik zit, en De logica van logisch redeneren. Achilles, de puzzelaar, de spelleprobeer me af te sluiten. Voor Wij noemen in dit verband Jan de tjesspeler, kan niet winnen van de mij een beeldscherm met het Bekker van DEA, die wederom een schildpad, de wetenschapper. Vele gezoem van een ventilator. goed antwoord instuurde (won al pogingen ten spijt, is de hardloper Naast mij tikt iemand nijdig op

De bibliotheek

TAAL

2>-^i O <i^

eii^de SCHILDPAD

z»rf - iaar docg.ans word, se^peeM - .o« te zacht z,7n e» dcarJo,,rde ^elh^dj^

ge gebouw. Gelukkig m e i s j e s s t u d e n t e n kijken mij zijn er nog maar (!) verbouwereerd aan, met in hun 250 t e r m i n a l s ge- ogen nog de opwinding van geheiplaatst, en mogen we men over en weer. Ik loop verder. nog wachten op de Plotseling valt mij op dat er nauweandere 200. Waar lijks boeken op de tafels liggen. zouden ze die trou- Overal liggen paperassen en syllawens willen neerzet- bi waaruit men passages overtikt, ten? Ik zoek een of mooie tabellen destilleert. En zodra men iets niet begrijpt, vraagt terminal-eiland waar niet gepraat men het aan een collega-terminalwordt. Dat m o e t bewerker. De verstilde studiezin is toch lukken, denk ik. dood, leve de luidruchtige samenBij mijn derde rond- werking. gang begint men mij te herkennen. Iemand die zachtjes Die week heb ik het nog~een paar rondloopt, is een bezienswaardig- keer geprobeerd. Nu zit ik weer heid. Dan maar ergens op de grond thuis. Ik weet nu dat deze boekentussen de boekenkasten. O sorry! terminal-tuin een werkplek is en Schielijk trek ik mij terug. Twee geen plaats om wijsheid op te doen.

Toch jammer. Ik heb daar - in afgesloten ruimten (!) - uitstekende cursussen gevolgd. Er gedoemd te verliezen. Denken is staat een schat aan boeken. Is de een sport, en geen denksport. ontwikkeling nog te keren. Ja, Iedereen die de paradox van de leuheel eenvoudig. 1. Verlaat het genaar ontrafelt, heeft hard geloidee van carrels en terminaleipen. Maar paradoxen bestaan niet landen. 2. Reik alleen uitleenen als ze bestaan, dan blijken ze kaarten uit na een cursus fluisoplosbaar te zijn: de paradox van de teren. 3. Maak een onderscheid paradox. Zo haalt de puzzel de puztussen werkzaal en studiezaal. zelaar weer in.

Gelukkig begint er binnenkort Wat is dat toch, de drang een puzeen lange vakantie. Dan kan ik zeltje op te lossen? Ontevreden met temidden van al die boeken heer(n)onlogica, zoeken we naar evenlijk rustig studeren. Mocht u mij wicht in redeneringen. We willen zien zitten, probeer dan geen orde scheppen in een onsamenhancontact te zoeken. Ik wens u een gend geheel, we wensen structuren studieuze zomer. te creëren uit los zand, we willen een werkelijkheid scheppen die Dit is de laatste aflevering van overeenkomt met ons idee van de Taal en Daad werkelijkheid. We willen, kortom begrijpen.

Een puzzel nodigt uit; we weten dat we met logisch redeneren het antwoord kunnen vinden. Maar het levert geen studiepunten op, en de kans dat je een prijs wint weegt niet Bart van Klink op tegen de investering. De oplossing kunnen we een week later toch lezen: de verstoorde orde is niet Jan Renkema meer. De wereld is weer van ons: er zijn geen puzzels, er zijn slechts Willem Witteveen oplossingen. [MK]

P

)"l'''ZlZkLZZZdetZdeplZus^^^^^^^

l « I . ™ * dedna.r.e i» d.