1993 03 25

Weekblad van de K a t h o l i e k e

Universiteit

UNIVER Betrokken alfaonderzoek bedreigd Kritisch en emancipatorisch alfa­onderzoek komt steeds minder aan bod. Op de opiniepagina betoogt Frank Joostens dat marktwetten en nominalistische grillen dat onderzoek steeds meer terroriseren.

Ritzen presenteert plan eenvoudiger stufi Ongeacht het inkomen van hun ouders mogen voortaan alle studenten het maximum bedrag aan rentedragende lening en aanvullende beurs lenen. Tegelijkertijd blijft een beroep op de hardheidsclausule mogelijk. De regels voor de OV­kaart worden versoepeld.

Dit zijn de meest opvallende onder­ delen uit de notitie waarin minis­ ter Ritzen de Tweede Kamer een aantal voorstellen doet om de Wet op de Studiefinanciering te vereen­ voudigen. De Kamer en de studen­ tenorganisaties vragen al geruime tijd om een eenvoudiger beurzen­ systeem.

Belangrijkste vernieuwing is dat voortaan alle studenten bovenop hun basisbeurs en eventueel aan­

vullende beurs een aanvullende lening kunnen afsluiten. De aan­ vulling is nu afhankelijk van het inkomen van de ouders. Studenten met ouders die weigeren een ouder­ lijkebijdrage te betalen, hoevenniet langer de ingewikkelde procedure te doorlopen om aan een aanvullen­ de lening te komen. Bij het bereke­ nen van de ouderlijke bijdrage wordt in het voorstel geen onder­ scheid meer gemaakt tussen de

belastingtarieven waar ouders on­ der vallen. De inkomensgrens komt te liggen op43.000 gulden, tiendui­ zend gulden hoger dan de huidige drempel die geldt voor ouders met een kind op een universiteit. Teveel ontvangen studiebeurs kan volgens de nieuwe regeling in vijftien jaar worden terugbetaald; die termijn is nu twee jaar.

Eveneens eenvoudiger wordt de regeling voor het bijverdienen. De

Slechte smaak bestaat niet Over smaak wordt heel wat geredetwist sinds de hoeders van de goede smaak zich inlaten met dat wat eens verwerpelijk werd geacht. Ven/lakking of verbreding, dat is de vraag.

Brabant

controle op het verdiende bedrag geschiedt in het nieuwe voorstel op jaarbasis. De grens blijft 8040 gul­ den. De Informatiseringsbank (IB) zal de gegevens rechtstreeks gaan betrekken van de belastingdienst.

Mede hierdoor verwacht Ritzen dat de f o r m u l i e r e n s t r o o m tussen ouders/studenten en de BB 'aanzien­ lijk' zal afnemen.

Ook voor de veelbesproken OV­ jaarkaart zijn veranderingen in de maak. Wie onterecht geen kaart heeft ontvangen, krijgt het com­ merciële tarief van 390 gulden per maand vergoed (was 73 gulden). In geval van verlies, diefstal of vermin­ king worden duplicaten onbeperkt verstrekt (was één maal per jaar). Na afloop van de studie moet de kaart binnen vijf (was drie) dagen worden ingeleverd. De boete van 390 gul­ den wordt gehalveerd bij één dag overschrijding. Is de overschrijding met te verwijten, dan wordt geen boete opgelegd (was 61 gulden). Bij al deze maatregelen is voorwaarde dat de bestaande OV­kaart wordt gecontinueerd. De studentenor­ ganisaties zijn over dit voorbehoud weinig te spreken. Het overleg over de continuering van de kaart moet immers nog starten. ISO­bestuur­ der Ruud Nijhuis stelt geïrriteerd vast dat hierover al genoeg is ge­ praat in het kader van de nieuwe studiefinanciering. 'En toch is ook daar, na alle gesprekken en onder­ zoeken van het afgelopen jaar, nog steeds geen besluit genomen over de OV­kaart.'

Binnenkort zal de minister de maat­ regelen als wetsvoorstel voorleggen aan de Tweede Kamer, waarna dui­ delijkheid ontstaat over de termijn van invoering van alle plannen.

Volgens het ministerie kosten de maatregelen geen extra geld.

[PE/HOP] ♦ Ritzen: plannen kosten geen extra geld.

[Foto: Bram de Hollander]

Kamer betwijfelt nut charters De Tweede Kamer vindt het prima dat Ritzen universitei­ ten meer invloed op hun eigen bestuursvorm wilgeven. Maar over het idee om dat te rege­ len in aparte charters bestaan twijfels. Dat bleek woensdag 24 maart bij een mondeling overleg in de Kamer. Zo vreest Lansink (CDA) dat de decen­ tralisatie die Ritzen mogelijk wil maken tot 'versnippering' leidt. Pranssen van opposi­ tiepartij VVD wil juist 'meer ruimte voor zelforganisatie van de faculteit'. In Ritzens plannen kan de universiteit zelf in een aangepast bestuurs­ reglement of charter kiezen of de macht aan de top of meer bij de faculteiten ligt. De meeste fracties vinden het idee wel mooi, maar plaatsen vraagtekens bij de voorgestel­ de procedure. Lansink vindt dat charters niet door een com­ missie, maar door de minister getoetst moeten worden. En de oppositiepartijen vragen zich af of een charter ­ gezien de spelregels die de minister han­ teert ­ wel zoveel nieuwe vrij­ heid biedt. [PE/HOP]

U­raad verdeeld over KUB­kaart Het is onzeker geworden of de twee­ de fase van de KUB­kaart ingevoerd gaat worden. Enkele fracties in de universiteitsraad hekelen de uit­ breiding van betalingsmogelijk­ heden van de smart card op de KUB. De KUB­kaart wordt nu gebruikt als collegekaart en bibliotheekpas.

Na de tweede fase zou met de kaart ook betaald kunnen worden in de koffie­ en kopieerautomaten als­ mede bij de printshop. Maar Breed 'Je hoort wel eens iets in de wan­ delgangen, maar weinigen ko­ men naar ons spreekuur toe.'

Marieke Koopman van de TSO­ vereniging (Tilburgs Studenten Overleg) legt uit waarom TSO maandag 22 maart zes klachten­ boeken her en der binnen de KUB heeft opgehangen. 'We wachten een week en dan bekijk ik of er klachten of suggesties in de boek­ jes staan, waarmee wij iets kun­ nen doen.' Slaagt het experiment, wordt het aantal 'rode boekjes' uitgebreid.

Na twee dagen zijn de schrijfsels nog niet talrijk te noemen. De

Front en de Progressieve Studenten­ fractie (PSF) toonden zich tegen­ stander van de verdere invoering en kondigden aan tegen te stemmen tijdens de vergaderingvan 25 maart.

Met name de kosten (in totaal zo'n zes ton) wegen niet op tegen de baten, vinden zij. 'Dit gaat nota bene over de betaling van de kop koffie, terwijl het vechten is om computers en printers. Ik kan niet aan mijn achterban verkopen dat er zoveel geld aan uitgegeven wordt', aldus M. Cootjans van de PSF tij­ dens de commissievergadering. De fracties PLM en TSO steunen het voorstel van het college. [GR] klaagboeken in de kantine van ge­ bouw S en de mensa zijn geheel blanco. Bij Bureau Inschrijving in gebouw C valt één klacht te note­ ren. Een dagstudent hekelt de col­ leges die in de avonduren worden gegeven. Zo vindt Handelsrecht A

Rode boekjes plaats op de donderdagavond, schrijft hij, terwijl veel studenten 's avonds bijbaantjes of andere ver­ plichtingen hebben. 'Doe er iets aan!' verordonneert de anonieme klager.

'OpstelUngAndriessen

desastreus'

Minister Andriessen van Economische Zaken heeft volgens prof. dr. Eric van Damme (CentER) ronduit slecht onderhandeld in de ovemamekwes­ tie tussen Fokker en Dasa. De minister heeft zich veel te vroeg als onder­ handelaar opgeworpen, was strategisch gezien niet de aangewezen man, had te weinig tijd om tegenspel te bieden aan de gelouterde Duitsers en droeg er zo toe bij dat Fokker in plaats van de sterke partij, juist de zwakke partij werd. Allerlei elementaire regels uit de onderhandelingstheorie zijn volgens hem met voeten getreden. Daardoor komt Nederland er vol­ gens de wiskundig econoom bekaaid af in deze kwestie.

Andriessen heeft volgens Van Damme een fout gemaakt door de overeenkomst die vorig jaar tussen Fokker en Dasa werd gesloten, veel In de koffiekamer in gebouw A suggereert iemand het maken van aantekeningen tijdens colleges overbodig te maken. De oplos­ sing: dictaten voorzien van af­ drukken van sheets.

In het klaagboek naast de automa­ ten in de bibliotheek noteert ie­ mand een pleidooi voor echte kof­ fie, geschonken door de 'leuke, al­ tijd vriendelijke koffiejuffrou­ wen'.Eenander speelt op de man, in dit geval de TSO­voorman Scheffrahn. 'Walther Scheffrahn is een vuile rechtse bal die denkt dat 2 titels belangrijk zijn.' Was ondertekend: C. Kramers. [GRj

te snel te torpederen. De minister zei toen met het oog op de werkge­ legenheid liever een goede overeen­ komst tegen een lagere prijs te slui­ ten, dan een slechte overeenkomst tegen een hogere prijs. Dat is vol­ gens Van D a m m e ' d e s a s t r e u s ' gebleken.

Van Damme wijt de gang van za­ ken aan een gebrek aan inzicht van de Nederlandse onderhandelaars in de finesses van onderhandelings­ strategie en onderhandelingstheo­ rie. De Duitsers hebben het onder­ handelingsspel volgens Van Dam­ me goed gespeeld, terwijl Neder­ land, door meteen zijn hoogste spe­ ler in te zetten, vanaf dat moment nergens meer op kon terugvallen.

Van Damme sluit niet uit dat Dasa nog eens een lagere prijs zal voor­ stellen. [MK/PS] Zie ook pagina 5

25 maart 1993

Deze week kraakt de universiteitsraad een van de bardere no ten uit zijn bestaan Het voorstel voor verbetering van de Inform a tievooiziening voor Bestuur en Beheer, is niet zomaar een voorstel Al sinds 1989 buigen aller lei universitairegremia zicb over de zaak diemeer licht moet wer pen over de informatiestromen de informatievraag van het ma nagementen de afstemming tus sen allerlei systemen Hoewel er volgens de makers van het voor stel al jaren 'universitair ge kreun isoverdemformatiestro men en hoewel het college spreekt van de 'absolute nood zaak om een extern functiona ris aan te stellen die de mformatiseringsproblemen zichtbaar en oplosbaar moet maken, is de raad nauwelijks overtuigd We hebben goede mensen zat m

^UNIVERSPa-

HfflüTO huis, zegt de een Of de laatste nota IS een dermate mistig stuk dat er geen vertrouwen is dat er m de nabije toekomst veel schot m de zaak zal komen Gedacht wordt aan een functionaris voor voorlopig een jaar, dan de balans opnieuw opmaken De aarzelingen lijken vooral te maken te hebben met de histo rische ballast die het onderwerp aankleeft en minder met de m het voorstel gepresenteerde argumen ten Dat de raad wat moppert over een lange voorgeschiedenis, over een wat mindere presentatie, over vermeende machtstoename bij DEA en overeen allerminst gelukkig voorval tijdens een weekend

met het college is begrijpelijk, maar rechtvaardigt niet de terug houdendheid die er nu bestaat In een eerder stadium heeft de raad ja gezegd tegen het besturingsconcept Daarin staat dat de huidige administratieve systemen met kunnen voorzien m de informatiebehoefte die het be sturingsconcept met zich mee brengt Daaruit volgt dat die systemen veranderd of vernieuwd moeten worden Een extern deskundige onbelast door een kubbiaans verleden lijkt een adequate oplossing om aan de impasse te ontkomen De argumenten en heldere stand punten die aan een goed besluit ten grondslag liggen, moeten momenteel gezocht worden bij de opstellers van de notitie en bij het college [PSf

College stelt diensthoofd verantwoordelijk voor functioneren dienstraad Diensthoofden worden voortaan aangesproken op het al dan niet functioneren van de dienstraden.

Er komt een onderzoek naar het reilen en zeilen van dienstraden en scholing voor de leden en het diensthoofd. Dat zijn enkele suggesties die het College van Bestuur doet in een notitie over de dienstraden. De notitie komt donderdag 25 maart in de universiteitsraad aan de orde.

De universiteitsraad had om een notitie van het college gevraagd omdat de raad zich zorgen maakt over het functioneren van de dien straden Het overleg op het niveau van faculteiten en diensten wordt met het nieuwe besturingsconcept steeds belangrijker Terwijl de

UNIVERS tilburgs universiteitsblad REDACTIE pieter siebers hoofdredacteur (tel 2 9 2 6 ) paul van den broek ( 2 9 2 5 ) michel knapen ( 2 5 0 6 ) gerard rutten ( 3 3 3 0 ) angela van schendei assistente (2277) VORMGEVING g e r t j a n bloemers ( 3 3 6 4 ) MEDEWERKERS mark van a s s e n ralf bodelier pascalle cappetti dylan van eijkeren roland enthoven mare geurtsen bert heffels rien j a n s vincent mcgourty monique mulder bart padberg maurits sep barbara snoeren l a u r e n t j a n van der westen REDACTIERAAD dr j roebroek voorzitter b bekker prof dr ir a kapteyn p van kolverschoten c van v^agtendonk drs e poppeliers f t e u n i s s e n d wijsbroek mr p zoontjens f alters maurice ackermans adviseur FOTO nen siers enk van der burgt j o k e backx ADVERTENTIES angela van schende! kamer a 17 tel (66) 2 2 7 7 OFFICIËLE MEDEDELINGEN afd pers en voorlichting kamer b 1 0 tel (66) 2 0 0 1 KOPIJ alle kopij moet uiterlijk op donderdag 1 2 0 0 uur in de week voor het verschijnen in het bezit van de redactie zijn REDACTIE ADRES/ADVERTENTIES warandelaan 2 5 0 3 7 ab tilburg kamer a 1 5 t / m a 1 8 fax nr 6 3 0 1 4 5 LANDELIJK SAMENWERKINGSVERBAND hoger onderwijs persbureau hop waarbij verder aangesloten ad valvas vu amsterdam cursor eindhoven delta delft folia uv amsterdam ku nieuws nijmegen mare leiden observant maastricht u blad utrecht uk groningen en universiteitsblad twente REDACTIE HOP frank s t e e n k a m p pieter evelein marcel wiegman

dienstraden bi) de diensten niet al lemaal even goed functioneren en bi) de faculteiten veelal ontbreken Het college stelt m de notitie, dat het slecht functioneren van de dienstraden niet is toe te schrijven aan de regelgeving op dit punt De verantwoordelijkheid ligt ook met bij het college maar bij het diensthoofd en de dienstraad zelf 'Daarbij zijn WIJ van memng dat het m de eerste plaats aan het diensthoofd is om inhoud te geven aan het te voe ren overleg en om de medewerkers te enthousiasmeren voor het parti ciperen m de dienstraad' Ina Opdam van de fractie Onafhankelijken m de Commissie Perso neelsoverleg (CPO), is tevreden over de notitie van het college, net als Frans Creemers, lid van de

Regeringsfracties willen hogere temponorm De norm voor de tempobeurs in de propedeuse moet hoger zijn dan tien procent, vinden het CDA en de VVD, die samen een meerderheid in de Tweede Kamer vormen. De Kamer betwijfelt voorts of de tempobeurs al in augustus kan worden ingevoerd. Dit blijkt uit schriftelijke en mondelinge reacties van de fracties in de Tweede Kamer op het wetsvoorstel 'Studievoortgangscontrole'.

CDA en W D menen dat minister Ritzen zich moet beraden over een hogere temponorm De norm sluit volgens het CDA nu met aan op de regel dat een student vijf jaar een beurs krijgt en dan nog twee jaar kan lenen Wie elk jaar precies aan de norm van eerst 10, en dan 25 pro cent van de studiepunten voldoet, heeft dan nog steeds veel tijd nodig om z'n studie af te ronden Dat vindt het CDA niet logisch De VVD meent dat de norm in het eerste studiejaar te veel verschilt van de norm in de jaren daarna Het CDA en Groen Links vragen zich af of de straf met moet bestaan uit het inhouden van de beurs totdat een student wel aan de norm heeft vol daan, dit is beter dan de beurs omzetten m een lening Volgens D66 moet een student een jaar straffe loos onder de norm kunnen blijven, mits hij in vijf jaar afstudeert

DRUK drukkerij de j o n g baarie nassau ABONNEMENTEN Studenten f 1 5 per jaargang voor met universiteitsleden f 4 0 maak voor een a b o n n e m e n t het bedrag over op giro 1 0 7 7 4 9 6 t n v katholieke universiteit brabant o v v a b o n n e m e n t univers jaargang 3 0

Abva/KabomdeCPO 'Het college ziet zijn verantwoordelijkheid ten aanzien van zijn functioneren van de dienstraden', zegt hij Dat het college het diensthoofd aan gaat spreken op het functioneren van de dienstraad, is volgens hem een verbetering Dienstraden zijn ook bij andere gremia onderwerp van discussie De commissie die is opgericht na het conflict tussen de CPO en het college om de bestuurlijke verhou dmg onder de loep te nemen, zal ook de positie van de dienstraden erbij betrekken De wens van de CPO om de mandatarissen aan te spreken op het rellen en zeilen van de dienstraad, is door de nieuwe notitie van het college ter harte genomen, con stateert Creemers [GR]

Er bestaan ernstige twijfels in de Kamer of de tempobeurs al m augustus kan worden ingevoerd Veel instellingen hebben hun administratie nog met op orde Ze moeten de tijd krijgen dat goed te regelen.

vmdt onder anderen VVD-er A Korthals Ook is meer tijd nodig om te achterhalen welke studenten de norm niet hebben gehaald Binnen een maand na afloop van het studiejaar IS volgens de Kamer te veel gevraagd In die periode worden nog vaak hertentamens afgenomen A Nuis(D66) vindt het zeer vreemd dat de Informatiseringsbank liefst drie maanden de tijd krijgt om te beslissen over het omzetten van beurzen m leningen 'Studenten moeten de tijd krijgen om eventuele fouten in de lijsten te herstellen', meent Nuis Dat kan ook een stormloop op de beroepscolleges voorkomen Anderzijds reageren de fracties geïrriteerd op de weigering van de universiteiten om de 'zwarte lijsten' aan te leveren De universiteiten menen dat de studenten zelf hun prestaties aan de Inf ormatiserings bank moeten doorgeven Korthals 'Maar via de studenten wordt het een rommeltje ' Over het plan van Ritzen om een forse boete op te leggen als een instelling de gegevens met of te laat aanlevert, lopen de meningen uit een Het gaat om vijftien procent van het beursbedrag dat de studenten op een instelling met elkaar ontvangen De VVD meent dat Ritzen de instellingen 'met op voorhand met zo'n middel moet irrite ren' Volgens CDA-er A Lansmk daarentegen is het een noodzakelijk dreigement, om de onwil van de instellingen te beteugelen 'De boete valt best wel mee', zo stelt hij laconiek [PE/HOPj

Tilburgse aio's en oio's vrezen aantasting positie Het overleg van Tilburgse aio's en oio's (dat de afko cultuur van de KUB heeft verrijkt met de naam taooi) heeft deze week per brief aan de universiteitsraad zijn zorg uitgesproken over de toekomstige positie van de aio's en oio's Punt van kritiek is de ondoorzichtige wijze waarop de inspraak is geregeld Daarbij wordt de u raad op de hoogte gebracht van de mogelijke aan tasting van de rechtspositie Het taooi wijst op een landelijke werkgroep, die overweegt aio's en oio's de werknemerstatus af te nemen Men zou dan student worden en een promotiebeurs ontvangen Drs T van de Pol vertegenwoordigt het taaio m het landelij k overlegorgaan

- inderdaad laaio - en weet dat uni versiteiten zo een mogelijkheid hebben de dure wachtgeldregeling te compenseren Ook zou de vermeende achteruitgang van disser taties een rol spelen 'Terwijl onder zoek juist heeft aangetoond dat aio's en oio's grote onderzoeksinbreng hebben binnen vakgroepen ' Lid van de gehekelde landelijke commissie, prof G van Veldhoven (CvB), IS zich van geen kwaad bevmst 'Erispaseenvergaderingvan de werkgroep geweest en toen is er met m deze zm over aio's en oio's gesproken ' Een beetje voorbarig dus, die zorg, vmdt hij 'Maar ja, het staat iedereen vnj om zich zo vroeg mogelijk zorgen te maken ' [PvdB]

Terst voor iedereen een bevredigende oplossing vinden' De Commissie Personeelsoverleg (CPO) heeft donderdag 18 maart in gestemd met het plan van het college om het Onderwijskundig Centrum (OC) op te heffen en te decentraliseren Wel maakt de commissie een voorbehoud over het personeelsplan Met alle personeelsleden van het OC moet tot overeenstemming worden gekomen met betrek kmg tot hun herplaatsing, zo is met het college overeengekomen Voor een van hen is nog geen oplossing gevonden De ontmanteling van het OC leidt er toe dat een onderwijskundig adviseur op centraal niveau actief blijft, terwijl in ieder geval twee van de drie onderwijskundig

adviseurs bij de faculteiten worden ondergebracht Ook het admim stratief personeel krijgt andere banen binnen de KUB De commissie en het college heb ben vorige week donderdag een uur lang nodig gehad om tijdens de besloten vergadering tot elkaar te komen Het college vroeg de commissie erop te vertrouwen dat het met het personeelslid wel goed zou komen Maar nee Volgens L Keu ne van de CPO-fractie Abva/Kabo IS de afspraak nu dat de OC medewerkers pas elders aangesteld kun nen worden als voor iedereen een bevredigende oplossing is gevonden [GR]

SER bekijkt aansluiting studies op arbeidsmarkt Hanteer prikkels voor tekortvak ken als techniek en exacte vakken en denk eens na over het afremmen van de toestroom bij studies waarvoor de arbeidsmarkt gering is Aldus de Sociaal-Economische Raad (SER), die op verzoek van minister Ritzen zich boog over de 'maatschappelijke behoefte' aan hoger opgeleiden en afstemming van studies op de arbeidsmarkt Als prikkel om tekortstudies aantrekkelijker te maken, denkt de SER aan lager collegegeld, meer studiefinan ciering en een verlengde studieduur In het vrijdag 19 maart gepresenteerde advies weegt de raad de voors en tegens van studiebemvloeding Het uitgangspunt hoger onderwijs voor iedereen die ervoor geschikt is staat onder druk van

wege de enorme uitgaven Bijstelling IS nodig om enige aansluiting te krijgen op de behoeften van de economie, beseft de raad, die er in een adem aan toevoegt dat die aansluiting nooit erg precies kan zijn Maar als er structurele overschotten of tekorten dreigen, kan selectieve ontmoediging of stimulering nodig worden Ontmoediging met een numerus fixus vmdt de SER op zijn plaats bij hoge structurele werkloosheid De minister, die nu alleen bij dure studies als medicijnen en tandheelkunde de arbeidsmarkt als argument voor een 'stop' gebruikt, moet daar over nadenken Er worden geen voorbeelden ge noemd, maar vooral enkele alfa- en gammastudies lijken kandidaat IFS/HOP]

'Aandacht voor ontplooiing van studenten zichtbaar maken' Het College van Bestuur schaart zich achter het voorstel van de Dienst Studentenzaken (DSO) om een Studentencentrum op de campus te vestigen Dit moet onderdak bieden aan de studie- en studentenverenigingen, studentenfracties.

Studium Generale en de PUF, alsmede aan vergaderkamers, een prmtkamer en een koffiehoek Dit staat m de concept-nota De student centraal, die het college naar de universiteitsraad heeft gestuurd De universiteit erkent met het plan het belang van de studentengroepe ringen, 'die een wezenlijke bijdra ge leveren aan de ontplooimgsmo gelijkheden van academici m oplei ding' De meeste groepen zijn ge huisvest m 'een noodgebouw' terwijl verschillende andere universiteiten een studentencentrum kennen Een dergelijk centrum'van goede kwaliteit' op de campus van

de KUB, zou de 'studentvriendelijk heid van de universiteit en haar aandacht voor persoonlijke ontplooiing van studenten letterlijk zichtbaar maken', aldus de nota Het Studentencentrum zou verder onderdak kunnen bieden aan een ruimte voor de uitvoeringen van de culturele studentengroepen Zij zouden moeten beschikken over professionele begeleiding Ook neemt het college de suggestie van DSO over om te bezien of de KUB een aantal cursussen kan verzorgen op het gebied van de kunstzinnige en creatieve vorming Een werkgroep moet dit uitzoeken De behandeling van de nota m de universiteitsraad is uitgesteld tot de vergadering van 22 april Dit is besloten omdat de studentenfracties PSF en TSO op vijf april een informatiebijeenkomst voor studenten organiseren [GR]

2 5 maart 1 9 9 3

^UNIVERSM.-f-

Schaf basisbeurs af, maak hoger collegegeld mogelijk denten bindend adviseren een studie te staken, maar vooral de universiteiten voelen daar zeer weinig voor.

Beperking van de studiefinanciering tot vijf jaar vormt volgens het lOO een te lage drempel voor de diverse omwegen. Ook de instellingen moeten worden geprikkeld om studenten sneller naar een einddiploma te leiden. Daarom zouden zij voor elke student niet meer dan vier jaar een vergoeding moeten ontvangen. Dan kan één jaar meer worden als een student overstapt naar een In het onlangs verschenen lOO- andere instelling. De vergoeding advies kan Ritzen enkele welkome van einddiploma's moet volgens voorzetten voor zijn notitie vinden, lOO worden afgeschaft. omdat het meerdere voorkeuren Tenslotte bepleit lOO een variatie van de minister combineert. Zo in de collegegelden, waar ook Ritspeelt het ouderlijk inkomen een zen voorstander van is. Volgens belangrijke rol bij de hoogte van de onderzoeker ir. D.C. van Ingen bebeurs van een student. lOO beveelt rust de bekostiging van het onderaan de basisbeurs geleidelijk af te wijs 'op drijfzand'. 'Het ministerie schaffen. Dat levert geld op dat voor heeft geen enkel idee welke kosten twee doelen kan worden gebruikt: er worden gemaakt voor welke kinderen van lage inkomens krijgen opleidingen.' Een hoger collegegeld er een 'aanvullende' beurs voor te- is hierom aan te bevelen. Nu berug (in feite een inkomensafhanke- draagt het collegegeld 1950 gulden. lijke beurs), die net zo hoog is als Dat zou tot 2500 gulden mogen hun huidige beurs. Voor kinderen oplopen, stelt het lOO. Ook een van hoge inkomens komt er geld verlaging - tot 1500 gulden - moet vrij dat zij kunnen lenen, als hun mogelijk zijn. Voor auditoren en ouders onvoldoende willen bijdra- extraneï zouden helemaal geen gen in hun kosten voor studie en grenzen moeten gelden. [PE/HOP] levensonderhoud. Zo wordt de toegankelijkheid van het hoger onderwijs volgens de onderzoekers gewaarborgd.

De notitie van Ritzen moet een eind maken aan een reeks van incidentele ingrepen in de studiefinanciering, die elke keer weer te weinig geld opleveren. Het Instituut voor Onderzoek van Overheidsuitgaven (lOO) is gevraagd voorstellen te doen voor een doelgericht, doelmatig en rechtvaardig stelsel waarin de studiefinanciering, de collegegelden en de bekostiging van de instellingen op een logische en consistente wijze met elkaar samenhangen.

Analyse plan Ritzen: Ouderonafhankelijkheid excuus voor hogere leningen De opzet van de studiefinancie- tijd in beslag. Eén tot twee jaar ring in Nederland wordt een stuk wachten op de uitspraak van de eenvoudiger, als het aan minister rechter is geen uitzondering. In de Ritzen ligt. Met zijn voorstellen tussentijd moet de student maar voldoet de minister aan een aan- zien hoe hij aan z'n geld komt. tal belangrijke wensen van de stu- Aan al dat ongerief wil minister dentenorganisaties. Toch zijn die Ritzen een einde maken. Ruim een niet helemaal gerust. Of alle plan- jaar geleden drong de Tweede Kanen doorgaan is namelijk nog mer aan op een eenvoudiger Wet op maar de vraag en ook openen de de Studiefinanciering (WSF), waarplannen een weg naar nieuwe na de minister met de studentenorganisaties LSVb en ISO de wensen bezuinigingen.

Op het eerste gezicht oogt de no- inventariseerde en de mogelijkhetitie Vereenvoudiging Studie- den verkende om daaraan tegemoet financiering vriendelijk en wel- te komen. Met het voorstel dat nu willend. Minister Ritzen brengt op tafel ligt, komt de langgekoesterradicaal verandering in het veel de wens van de studenten in vervulte ingewikkeld en klant-on- ling. Slechts zeventig procent van vriendelijk beurzenstelsel. Wil hen krijgt de rechtmatige ouderlijeen student nu een lening of aan- ke bijdrage. Onderzoek van het vullende beurs krijgen, moeten bureau Telepoint telemarketing uit zijn beide ouders op een speciaal oktober 1992 wijst uit, dat 32.000 formulier van de Informatise- studenten (een deel van) de ouderringsbank (IB) opgeven wat hun lijke bijdrage tegen marktconforme inkomsten zijn. Een vervelende rente zouden willen lenen. Gemiduitwisseling van formulieren is deld gaat het om 239 gulden per het gevolg. Hieraan komt in de maand. Ouders die weigeren te nieuwe plannen een einde. Ook betalen of vreemde eisen stellen komt dan een einde aan de frus- (om de twee weken een bezoek aan tratie die de student oploopt wan- thuis brengen), kunnen volgens de neer de ouders weigeren om vol- nieuwe regels mooi worden omdoende bij te dragen in de kosten. zeild. Er is echter een belangrijk Het beroep op de 'hardheidsclau- nadeel: ouders kunnen sneller gaan sule' dat nu nodig is neemt veel zeggen dat ze geen zin hebben om

te betalen en hun kind naar de minister verwijzen. Het acute geldprobleem tijdens de studie wordt zo in afgezwakte vorm verplaatst tot na het laatste examen.

Dan wacht de ex-student een mogelijk zeerforse studieschuld.

Een lastige erfenis, zelfs al wordt bij de terugbetaling rekening gehouden met het inkomen.

Ander probleem dat aan de nieuwe plannen kleeft, is het inkomen van de partner. Volgens de bestaande regels is dit van invloed op de hoogte van iemands beurs.

Probleem is dat het lastig en duur is om te controleren of iemand al dan niet een partner heeft. 'Tal van schijnconstructies zijn denkbaar en zullen ongetwijfeld voorkomen', schrijft Ritzen in zijn notitie. Maar ook: 'Controle zou al gauw een onaanvaardbare inbreuk in de levenssfeer van betrokkenen betekenen.' Maar zou je het inkomen van de partner buiten beschouwing laten, filosofeert Ritzen verder, dan zou iemand zich kunnen inschrijven als student, alleen maar om een beurs ontvangen. Die daar dan direct weer aan toevoegt dat de tempobeurs dit toch onwaarschijnlijk maakt. [PE/HOPj

'Studiefinanciering functioneert redelijk'

lOO steekt Ritzen ook een helpende hand toe in zijn streven om studenten te ontmoedigen over te stappen van HBO naar WO. De 'inefficiënte leerwegen' van deze 'stapelaars' kosten de minister veel extra geld. Dat geldt ook voor studenten die te lang in een verkeerde studie blijven hangen. Vanaf volgend studiejaar mogen de instellingen stu-

Zeven jaar na de invoering functioneert de Wet op de Studiefinanciering 'redelijk'. Dit concludeert de Nationale Ombudsman in zijn jaarverslag over 1992. Het aantal klachten over het ministerie van onderwijs steeg vorig jaar fors: van 310 naar 538. Dat is goed voor de derde plaats, achter de ministeries van financiën (651) en justitie (588).

Bij Onderwijs leidden 169 klachten tot een uitspraak van de Ombudsman. Daarvan hadden er 104 betrekking op de Informatiseringsbank of de OV-Studentenkaart BV, een stijging van 75 procent in vergelijking met 1991. In twee van de drie gevallen luidde het oordeel op één of meer onderdelen 'niet behoorlijk'.

Beslissingen van de produktgroep S tudief inanciering van de IB waren de voornaamste aanleiding tot klagen. In 66 gevallen deed de Ombudsman hierover een uitspraak. In tegenstelling tot de toename van het aantal klachten, concludeert de Ombudsman niet dat de IB vorig jaar slechter is gaan w e r k e n .

Integendeel zelfs, de Wet op de Stu-

diefinanciering functioneert 'over het algemeen redelijk', zeker als wordt bedacht hoe ingewikkeld de regels zijn. De OV-Studentenkaart BV wordt lof toegezwaaid. De Ombudsman constateert een opener en soepeler opstelling van de BV en stelt tevreden vast dat deze inmiddels soms wil afwijken van de 'vrij strenge' regels. [PE/HOP]

'Behoefte aan nostalgie druipt ervan af' We zijn een kwartier te laat begonnen. Dat zullen jullie nog wel gewend zijn, maar tegenwoordig beginnen we stipt op tijd.' Collegevoorzitter prof. dr. G. van Veldhoven is tijdens zijn openingstoespraak duidelijk in zijn element. In topvorm zelfs. In de zaal probeert een Vriend een grap over de kleding van Van Veldhoven. Die pareert: 'Nee, nee. Dit is mijn pyjamabroek niet.' De collegevoorzitter is in de ban van de jolige stemming. 'Ik merk wel dat de behoefte aan nostalgie ervan afdruipt.' Dat heeft Van Veldhoven goed gezien. De opgewonden vrienden z i t t e n opeengepakt in een krappe collegezaal, zoeken druk naar bekenden, schudden handen en lachen luid.

'Hoe lang moet ik nog praten', informeert Van Veldhoven wanhopig.

'Als de minister binnenkomt mag je ophouden', lacht vriendenvoorzitter Marcel van der Linden. Even later krijgt hij uit handen van Van Veldhoven de felbegeerde KUBpenning.

De stemming tijdens de lezing moet gevolg zijn van de borrel, die eraan vooraf ging en een daverend succes is.'Gezellighè', zegt een van de Vrienden tegen me terwijl hij met zijn elleboog in mijn zij priemt.

'Och', zeg ik. Want tussen al die nette heren met goede betrekkingen voel ik me niet bijster thuis.

'Kijk, dat is nou Gelisscn, de laatste moderator van Olof.' Ik kijk en zie een gedrongen kaal mannetje.

Donderdagmiddag 18 maart komen voor het eerst de Vrienden van Cobbenhagen bijeen. Dit gezelschap van honderd KUB-afgestudeerden bleek bereid duizend gulden neer te tellen om gestalte te geven aan hun band met de universiteit. Enkele keren per jaar zullen de Vrienden eikaars gezelschap zoeken naar aanleiding van een happening op de KUB, deze eerste keer een lezing van minister Hirsch Ballin. Met een jolige borrel waarin de vrienden werkten aan hun old boys network - inderdaad: men was old &) boy - werd de middag geopend.

[Foto: Erik van der Burgt]

Mijn informant buigt voorover en fluistert: 'Ze zeggen dat hij geweldig kon drinken. Zo goed, dat ze na zijn vertrek geen nieuwe moderator hebben durven aanstellen. Hé, en kijk eens wie we daar hebben. Is dat niet lang geleden? De laatste keer dat ik jou zag had je nog een snor. Weet je nog...'

Nostalgie, dat is waar de heren het met zijn allen voor doen. Herinneringen ophalen aan de roerige studententijd. 'Want dat was de mooiste tijd van mijn leven. Geniet er maar van, jongen. Hoewel. Zo leuk als wi) het hadden zal het nu wel niet meer zijn. Wij kwamen nog bij de professor thuis.' Het grootste gedeelte is in de jaren zestig afgestudeerd. Nog in jacquet. 'En daar zijn we best trots op.' Velen bekleden nu een hoge positie in het bedrijfsleven of bij de overheid. De een is directeur van de Brandbrouwerij, een ander is de baas van de Staatsdrukkerij en weer een ander noemt zich directeur-generaal van Economische Zaken. Geen kattepis. Maar waar zijn de vrouwen? Vriendenvoorzitter Van der Linden schraapt zijn keel en begint te glunderen.

'Dat heb je vlug gezien, jongen. Eh. Och, in die tijd studeerden de vrouwen nog niet. Op een enkeling na, ja. Maar die hebben dan weer niet een positie bereikt die hen in staat stelt duizend gulden te lappen.' [BP]

25 maart 1993

^UNIVERSFa­

Voortgang nieuw informatiesysteem ter discussie Al in 1989 heeft de KUB haar eerste stap gezet op weg naar een nieuw informatiesysteem, dat beoogt bestanden over studenten, financiën en personeel in een database bijeen te brengen en aan elkaar te koppelen. De Wetenschappelijk T echnische Raad (WTR) bracht daarover eind vorig jaar een advies uit en stelde vast dat de ambities van de KUB niet stroken met haar middelen. Maar meldde ook dat het op de markt ontbreekt aan software, en dat de KUB een geschikt klimaat voor vernieuwing ontbeert. De Raad onderschrijft het dan al jaren heersende KUB­beleid: ontwikkel een rompsysteem, dat tegemoet komt aan de centrale wens tot inzicht en aan de decentrale behoeften aan bruikbare cijfers. Vier mensen is hiervoor geen overbodige luxe, schrijft de WTR. De verantwoordelijke dienst DEA schat zijn kansen en zet in op één fte, donderdag 25 maart te fiat­ teren door de universiteitsraad. Blokkeert de raad dat voorstel, dan missen we de boot, zegt de een. Slecht voorbereid beleid, meent de ander.

Paul van den Broek en Pieter Siebers 'Onbegrijpelij k, ik zou het bestuur­ lijk absoluut onbegri)pelijk vinden als de raad het voorstel Informatie­ voorziening zou afstemmen. Col­ legelid Van Berkom beent door zijn kamer en windt zich behoorlijk op over de aarzelingen die de raadsfrac­ ties hebben bij het voorstel dat een nieuwe, externe projectleider moet opleveren. 'Die man móet er abso­ luut komen, anders zijn we terug bij af, dan zitten we in hetzelfde schuitje als in 1989. Van Berkom somt dezelfde argumenten pro op die ook hoofd­DEA Staffhorst en hoofd rekencentrum Veling bijna op de automatische piloot kunnen geven.

De aarzelingen van de raad ver­ klaart Van Berkom uit ingeroeste gedachten, de angst dat de bureau­ cratie toeslaat, de vrees dat er meer formulierengeweld komt en zo meer. Hij weet dat de raad aanhikt tegen het feit dat er al vijf jaar wordt gepraat over het informatiserings­ beleid zonder dat er veel concrete resultaten aanwijsbaar zijn. 'Maar dat heeft de raad aan zichzelf te

Het collegelid: 'Nee tegen voorstel is stap terug in de tijd' wijten. Wij hebben in '89 al een concrete, onmiddelli)ke aanpak voorgesteld en daar heeft de raad nee tegen gezegd. De raad wilde eerst dat we de informatievraag en de stand van zaken in de informa­ tievoorziening helder in beeld zou­ den brengen, en pas dan zouden we overzoiets als pakketkeuze kunnen praten. Nou, zo'n opstelling bete­ kent dat je de koninklijke weg be­ wandelt en dan heb je het niet meer over wandelen, maar over schr den.'

Van Berkom is de eerste om toe te geven dat het allemaal wat lang geduurd heeft, maar hij meent dat er nu dan ook een 'hoogwaardig pro­ dukt' ligt. Sterker, een produkt dat de raad zou moeten aanvaarden, wil het besturingsconcept van de KUB niet met 'veel horten en stoten' gaan verlopen. Dat concept voor­ ziet in het snel en adequaat aanle­

veren van kerngegevens. Iets dat nu volgens Van Berkom met grote ver­ tragingen, slecht, of zelfs helemaal niet gebeurt: 'Iedereen kan met de huidige systemen gegevens oplepe­ len, maar echte managementinfor­ matie levert dat niet op.' Van Ber­ kom zegt dat er nog wel een paar jaar doorgegaan kan worden op de huidige voet, maar vindt dat de raad dan de verantwoordelijkheid heeft voor allerlei dan onvermijdelijke vertragingen en bestuurlijk langza­ mer werk.

Van Berkom verklaart de aarzelin­ gen ook uit twee praktische om­ standigheden. Zo meent hij dat het vacuüm tussen de oude universi­ teitssecretaris en de nieuwe debet is aan 'een wat mindere presenta­ tie' en dat de bijeenkomst in Wolf­ heze 'achteraf niet erg gelukkig verlopen is'. Op die bijeenkomst zou, zo dachten de deelnemende topfunctionarissen en raadsleden indertijd, vrijelijk gesproken wor­ den over de informatievoorziening op de KUB. Die vrijelijke gedach­ tenvorming mondde echter uit in

een even plotseling als onverwacht voorstel van Berkom en zijn amb­ tenaren om een extern functiona­ ris aan te stellen. Van Berkom nu: 'We deden dat met de beste bedoe­ lingen, maar het heeft averechts gewerkt. Misschien dat we daar nu de prijs voor betalen.'

Het collegelid zegt de informatie­ voorziening 'absolute prioriteit'

heeft en noemt het 'te raar en te gek' dat er pas iets gedaan zou kunnen worden als over twee of drie jaar pakketten op de markt komen.

'Moeten we dan pas gaan kijken of ze misschien op elkaar aan te slui­ ten zijn, het lijkt me dat we de klok op dat moment acht jaar terugge­ zet zouden hebben.'

Het hoofd van de Dienst Econo­ mische en Ad­ ministratieve zaken (DEA), Boudewijn Staff­ horst, is bekend met de aarzelende geluiden over zijn afdeling die over informatie gaat. Dat deze afdeling (Informatie Management ­ IM) slecht zou communiceren, zoals de geluiden willen, strookt niet met het onderzoek dat een studente marketing ruim een jaar geleden uitvoerde. De waardering voor IM is hoog, maar de bekendheid met wat informatiesystemen behelzen gering, zo concludeerde zij. Staffh­ orst heeft de conclusie om wat marktgerichter te opereren serieus genomen en beseft dat het informa­ tiebeleid alleen kans maakt, als het besef van het nut ervan breed wordt gedragen. En daar zit nu precies de pijn. Dat heeft niet zozeer met de KUB, dan wel met de aard van de systematiek te maken, meent Staff­ horst. 'Informatiebeleid is een zeer langdurig en arbeidsintensief pro­

ces, dat op kor­ te termijn niet tot resultaten leidt. Het sys­ teem is na­ drukkelijk niet alleen toegesneden op de behoefte aan een helicopterview van het centraal gezag, maar ook op de operationele processen op de werk­ vloer, op de daar benodigde mana­ gementinformatie. Het wordt een rompsysteem, dat relatief eenvou­ dig is aan te spreken door het scala aan gebruikers binnen de KUB.' Om een en ander te realiseren, is uitbrei­ ding van de formatie nodig, aldus Staffhorst. Hij legt uit dat een ge­ avanceerd systeem juist nu nood­ zakelijk is, omdat de eisen die de omgeving aan een universiteit stelt ­ rendement, bekostiging ­ com­ plexer worden. Wanneer de univer­ siteitsraad zijn groene licht aan de formatie onthoudt, voorziet hij pro­ blemen. 'Het is een cruciaal mo­ ment. Komt het nieuwe systeem er niet, kunnen we definitief verder afzien van de discussie. Dan komt in de loop der tijd de kwaliteit van informatievoorziening ernstig on­ der druk te staan. Om het nu inge­ stelde besturingsconcept goed te laten draaien, heb je goede informa­ tie nodig.'

Hoofd DEA: 'U­raad moet nu het licht op groen zetten'

♦ Boudewijn Staffhorst: 'Komt het nieuwe systeem er met, kunnen we definitief verder afzien van de discussie.'

[Foto: Joke Backx]

Drs. P. de Heus werkt op het re­ kencentrum en is tevens lid van de universiteits­ fractie PLM. Hij heeft grote moeite met het zoveel­ ste stuk over informatiebeleid dat nu op tafel ligt bij de u­raad. 'Sinds 1989 worden we bestookt met stuk­ ken hierover, en altijd komt de informatie te laat, of staat er niet in de stukken wat de raad heeft gevraagd.' De Heus wil helder heb­ ben dat ook hij het belang van in­ formatiebeleid deelt. 'Juist omdat het zo belangrijk is, moeten we als u­raad hier heel goed naar kijken.

En als je naar het verleden kij kt, zie je dat de raad steeds corrigerend heeft moeten optreden, steeds pro­ testgeluiden heeft laten horen, re­ delijk veel heeft moeten bijstellen.

Het vertrouwen in de manier waar­ op het beleid wordt uitgevoerd, is weg. We hebben niet het gevoel dat

Fractie PLM: 'Met dit beleid wordt de chaos nog groter'

":'^.

l/omse£ Hoe bereikt de academie van we­ tenschappen, ook wel universiteit genaamd, ooit weer een vorm die past bij de kwaliteit waaraan be­ stuurders en politici slechts lippen­ dienst bewijzen? Door eisen te stel­ len aan iedereen die zich bij haar poorten meldt. Zo krijgt de Amster­ damse collegevoorzitter G evers toch gelijk. De verschillen tussen de universiteiten die hi) nu al ziet (als enige in Nederland geloof ik), komen dan alsnog tot stand.

Ook in een utopische situatie zul­ len er nog wel instellingen voor wetenschappeli)k onderwijs zijn die alles bij het oude laten. In hun overlevingsstrategie zullen ze zich niet onderscheiden van Zeeman en

Kwantum: bodemprijzen, maareen matige kwaliteit en hoegenaamd geen service. In vertaling: een mini­ maal collegegeld, hoegenaamd geen toelatingseisen, en een docto­ raalprogramma dat bestaat uit wat praktische vaardigheden, een nood­ rantsoen bedrijfsgerichte kennis voor onderweg, en voor de rest pretpakketten en andere feestartikelen.

Zulke universiteiten zullen vroeg of laat onder het ni­ veau van het HBO zakken, en het alleen maar redden wanneer de minister van onderwijs zo gek blijft voor elke in­ geschreven student zesduizend gul­ den te betalen.

Andere al voedende moeders zullen zich zo drastisch aan de eisen des tijds hebben aangepast (of moet ik

zeggen 'geëmancipeerd'?) dat ze zonder veel problemen kunnen samensmelten met het hoger be­ roepsonderwijs. Krijgen ze daar ten­ minste het felbegeerde speeltje van drs. of prof. voor hun naam.

Blijft over een smalle marge voor

OEDEGEBUURE

de universiteit van de toekomst.

Uit het voorafgaande volgt dat een aspirant­student zich eerst moet kwalificeren. Wie een VWO­diplo­ ma heeft met daarop een vijf voor Engels, een zes voor Nederlands, en

al helemaal geen Duits, Frans of Latijn, moet maar geen letteren gaan studeren, of zich eerst flink bijscholen. Zonder minimaal een zeven gemiddeld voor je exacte vakken kun je beter maar ver van de faculteit economie blijven. En zo verder.

De inschrijvingsgelden voor de topuniversiteiten gaan met minstens twee­ tot drie­ honderd procent naar boven.

Getalenteerde studenten hebben recht op excellent onderwijs, en daar moet voor worden betaald. Wie talent heeft, maar geen geld, krijgt recht op een beurs, zoals dat in Amerika al sinds jaar en dag het geval is. De benodigde fondsen worden bij el­ kaar gebracht door particulieren, bedrijfsleven en overheid. Net als

als we nu ja zeg­ gen, er een beter beleid k o m t . ' Ook het nieuw­ ste stuk is weer tamelijk mis­

tig, vindt hij.

Vooral met de tijdsplanning heeft De Heus moeite. Het argument dat de KUB een tijd van chaos tegemoet gaat wanneer de u­raad zijn goed­ keuring aan het voorliggende plan onthoudt, maakt nauwelijks in­ druk op hem. 'Dan doen we maar even niks. Bekend is dat in 1995, 1996, nieuwe systemen op de markt komen die in onze behoeften kun­ nen voorzien. Misschien kunnen we daar beter op wachten, in plaats van nu in een paar jaar een half miljoen uit te trekken terwijl je niet weet of het zin heeft. Ik ben bang dat als we voor dit beleid kiezen, de chaos noggroter wordt dan wanneer we niks doen.'

in Amerika krijg je drie typen stu­ denten: degenen die hun college­ geld er per se uit willen halen en dus keihard werken, zij die tegenover hun geldschieters verplicht zijn tempo te maken, en een zeer klei­ ne minderheid rijkeluiskinderen die voor de status komen, maar het drs. alleen maar binnenhalen als ze net zo hard werkt als de rest.

De universiteit van de toekomst zal weer net zo klein worden als die van hetverleden,maardatlijktmeniets om over te treuren, zelfs wanneer het mij en honderden van mijn eveneens overbodig geworden col­ lega's de aanstelling kost. Ik troost me namelijk met de gedachte dat we dan ook in een klap af zijn van het waterhoofd dat we nog altijd zo vriendelijk met 'ambtelijke onder­ steuning' aanduiden.

ISLÜMI

25 maart 1993

^uNIVERs^4.­^­

♦De hoogleraren Güth (links) en Van Damme: 'Dasa had Fokker harder nodig dan andersom, dat IS het interessante.'

[Foto: Rien Siers]

Hoogleraar onderzocht fouten in kwestie Fokker­Dasa

'Desastreus dat Andriessen persoonlijk aan de onderhandelingen deelnam' Het benadrukken van de rotte plekken. Het persoonlijk deelnemen van een minister aan de onderhandelingen. Het negeren van outside options.

De Nederlanders hebben de Fokker­Dasa­onderhandelingen onverstan­ dig gespeeld, want het waren de Duitsers die de psychologische trucs beter beheersten. Speltheoreticus professor Eric van Damme (CentER) analy­ seert.

Michel Knapen

H

et heeft een jaar geduurd, hoog­ uit. En in die korte spanne tijds was er van de onderhandelings­ positie van de ene partij weinig meer over. Slikken of stikken. Uit die twee opties kon het bedrijf kie­ zen, het bedrijf dat eens Neerlands trots was en prachtige vliegtuigen bouwde. En nu dan: slikken of stik­ ken, kiezen of delen, take it oi lea­ ve it. De onderhandelingen tussen Fokker en Dasa, het Duitse concern dat de Nederlandse vliegtuigbou­ wer zo hard nodig had, verliepen volgens het boekje. Het boekje van de Duitsers, wel te verstaan.

CentER­hoogleraar dr. Eric van Damme heeft het alle­ maal op de voet gevolgd. Rijk gedocumenteerd concludeert hij: vooral aan Nederlandse zijde zijn tijdens de onder­ handelingen behoorlijk wat fouten gemaakt. 'In eerste in­ s t a n t i e heeft de staat de onderhandelingen overgela­ ten aan Fokker, en die waren het een jaar geleden al eens met Dasa. Maar Andriessen zei toen: Het is een flutcontiact, het lijkt nergens op, ei zijn geen garanties voor werkgelegenheid. Dat kunnen we dus niet accepteren. Vanaf dat moment had je twee Nederlandse partijen aan de onderhandelings­ tafel. Je zou willen dat die één coa­ litie vormden maar dat was niet het geval. Fokker was voortdurend aan de kant van Dasa, en tégen de Ne­ derlandse staat. Dat hebben de Dasa­Duitsers handig uitgespeeld.'

Andriessen heeft volgens Van Damme een fout gemaakt door te zeggen: de deal is onzorgvuldig, ik heb liever een goeie overeenkomst tegen een lagereprijs dan een slech­ te overeenkomst tegen een hogere prijs. 'Dat is desastreus gebleken

want hij heeft én geen goede overeenkomst gekregen én de prijs is verder gezakt. Dat had hij ver­ moedelijk kunnen voorzien want de vooruitzichten voor deze indus­ trie waren niet zo geweldig.'

Aan de Nederlandse kant gold vol­ gens Van Damme het klassieke verhaal van de klok en de klepel.

'Men wist iets af van onderhande­ lingstheorieën. Sommige aspecten waren goed bedoeld, men heeft geprobeerd ze toe te passen maar men beheerste de finesses er niet van. Bijgevolg pakte het desastreus uit.' De Duitsers beheersten die principes wel goed, en pasten ze ook correct toe.

terwijl Dasa toen ook iets anders had kunnen doen. Dus de onderhan­ delingsmacht is verschoven.'

Dasa heef t in die periode niet alleen met Fokker onderhandeld, maar ook regelmatig onderzocht wat er zou gebeuren als de deal met door zou gaan. 'Als je dat doet sta je sterk.

Aan Nederlandse kant is er aan die outside options niks gebeurd.'

D

e theorievorming rond onder­ handelingstechnieken staat volgens Van Damme nog in de kin­ derschoenen. Samenmetprof. Wer­ ner G üth, de Duitse (!) hoogleraar die voor een tijdje uitgeleend is aan het CentER, heeft hij onlangs een paper geschreven dat de problemen rond onderhandelingen inzichtelijk maakt. Dat kon omdat er een uit­ stapje naar het laboratorium werd gemaakt. Wat voorheen alleen bij de exacte wetenschappen mogelijk bleek, kan bij de gamma's tegen­ woordig ook: het econo­ misch gedrag van mensen kan in het laboratorium be­ studeerd worden. Dat levert verrassende resultaten op.

Zo gaat de neoklassieke theorie (zegmaar: de gangba­ re economiebeoefening) er vanuit dat mensen egoïs­ tisch handelen. De aanname is verder dat mensen alleen m hun eigen geld geïnteresseerd zijn. Vol­ gens G üth en Van Damme dient deze stelling verworpen te worden.

Güth ontwikkelde daarvoor een uiterst eenvoudig spel. Iemand stelt tien gulden ter beschikking en twee personen kunnen dat verdelen. De eerste doet een voorstel: acht voor zichzelf, twee voor de ander. Accep­ teren of niet. Van Damme: 'De economische theorie zal voorspel­ len dat het beter is die twee gulden te nemen, want dat is beter dan niks. Maar ji) ­ als rationeel econo­ misch actor ­ zult dat voorzien, je realiseert je dat de ander ook één gulden zal accepteren, zelfs één cent. Het laboratorium wijst iets anders uit. Meestal komt het voor­ stel uit in de buurt van vijftig­vijf­ tig. Dat, omdat iemand niet oneer­

De Duitsers waren bepaald niet gemotiveerd door fairness Het moet, zegt Van Damme, voor Andriessen ontzettend frustrerend zijn geweest om in een situatie te zitten met mensen uit hetzelfde kamp die voortdurend zijn onder­ handelingspositie onderuit halen.

'Ook de Nederlandse kranten heb­ ben steeds geschreven waarom er voor Fokker geen enkel alternatief was, terwijl het duidelijk was dat er juist voor Dasa geen attractief alternatief was. Dasa had Fokker harder nodig dan andersom, dat is het interessante. In het begm stond Fokker veel sterker dan Dasa, Fok­ ker heeft de marktpositie, Dasa heeft het geld. Fokker had Dasa als potentiële partner maar er waren ook andere; Fokker had de keuze.

Uiteindeli)k zit je in een situatie waarin Fokker geen keuze meer heeft. Ze was op Dasa aangewezen

lijk wil overkomen, of omdat hij zelf gewoon eerlijk is. Nu de klas­ sieke aannames m het laborato­ rium niet waar bli)kcn te zijn, kun )e ook wel vraagtekens stellen bi) die aanname in een reële situatie, en ook vraagtekens bij predicties die economen maken. Het is dus iets fundamenteels.'

De vraag die de CentER­economen onderzoeken is of mensen egoïs­ tisch zijn, of altruïstisch, of intrin­ siek gemotiveerd door fairness.

Bovendien kan men wel een fair voorstel doen ter verdeling van het tientje, niet omdat men eerlijk is, maar omdat men denkt dat de an­ der gemotiveerd is door fairness, en deze boos wordt als er een voorstel gedaan wordt dat afwijkt van het eerlijke. Dasa was, volgens de hoog­ leraar, niet gemotiveerd door fair­ ness. Ze hebben gewoon goed ge­ speeld, het zijn goede onderhan­ delaars'. Of ze het onderste uit de kan gehaald hebben, weet hij niet, 'maar zijn er dicht tegen aan geko­ men'.

D

e onderhandelingstheorie kent een belangrijk uitgangspunt: manoeuvreer je in een positie waar­ in je de ander een ultimatum kunt afdwingen. Dan pas ben je in het voordeel. De voorspelling is im­ mers 'dat je de hele cake zult krij­ gen', aldus Van Damme. 'Maar als ze dat allebei willen, kan er een dilemma ontstaan. Het hangt van de risicohouding af wie er gaat win­ nen. In de loop van de tijd werd Dasa duidelijk de sterke speler en zij heeft die kracht uitgebuit om een ultimatum te stellen. Daardoor konden ze zeggen: we hebben de afspraak bestudeerd maar willen achteraf iets dat gunstiger is voor ons. Dit is ons laatste bod, take it or leave it. Het is natuurlijk maar de vraag of zo'n dreiging echt geloof­ waardig is, maar Andriessen heeft het geaccepteerd.'

De minister had de Duitsers ook aan het oorspronkelijke contract kunnen houden, maar dan had hij ze voor de rechter moeten slepen.

Dat zou nog duurder zijn uitgeval­

len. Van Damme: 'Vreemd natuur­ lijk, als )e zélf kosten moet maken om te bewijzen dat de andere partij zich niet aan het contract houdt.

Dat begrijp ik dan ook niet. De rechtbank beslist dat Dasa zich aan het contract moet houden én dat zij de proceskosten moet betalen.

Blijkbaar was dat niet zo. Dat heeft de Nederlandse staat zelfs twee keer meegemaakt, ze hebben dus niet goed op hun tellen gepast. De vraag is: waarom stoot een ezel zich twee keer aan dezelfde steen?'

Andriessen had, zo zegt Van Dam­ me, tegen de overeenkomst van mei vorig jaar beter ja kunnen zeggen.

De overnameprijs was veel gunsti­ ger (het scheelt ctteli)ke honderden miljoenen guldens ­ genoeg om DAF te redden, meende Tommcl van D66 al). Maar de minister vond de garanties voor werkgelegenheid wat mager. 'Die garanties zijn nu niet beter, ook al zegt Andriessen van wel. Maar ja, hi) wil zi)n gezicht niet verliezen.'

Maar er speelde nog meer. 'Tijdens de onderhandelingen zijn vanuit Nederlandse kant steeds de zwak­ heden van Fokker benadrukt. Maar als goed onderhandelaar overdrijf je juist de kwaliteiten van je bedrijf een beetje. Je zult met wijzen op de rotte plekken. Bi) Fokker is daar echter voortdurend op gewezen, dat is niet verstandig geweest. Het is een typisch Nederlandse houding, men heeft weinig zelfvertrouwen, de Duitsers hebben dat veel meer.'

Aardig detail in die kwestie: de wat bleke Andriessen kon het volgens Van Damme maar slecht hebben dat zijn tegenspeler een zonge­ bruind, goed ogend persoon was met de nodige flair.

D

at psychologie ook een niet te onderschatten factor is, blijkt wel uit de briefwisseling tussen Fokker en Dasa. De brief van Dasa aan Andriessen, waarin het ultima­ tum gesteld is, werd m de kranten afgedrukt. De toon ervan, zegt Van Damme, is heel opmerkelijk. 'Er staat niet wi] vinden maar u zult begrijpen dat, gegeven de huidige marktsituatie, het in uw eigen in­ teresse is en wij menen, op grond van geluiden die we hebben opge­ vangen van werknemers van Fok­ ker. Er wordt steeds geredeneerd vanuit het belang van andere partij ­ en.Dusniet:ditiswatikvind,maar het is het beste voor jóu. Dat soort subtiliteiten.'

Nog een constatering. Van Damme vindt het 'vreemd' dat juist een minister aan de onderhandelingen heeft deelgenomen. 'Je zou ver­ wachten dat een expert het gaat doen, iemand die er zijn volledige tijd aan kan besteden. Omdat An­ driessen z'n aandacht over meer­ dere onderwerpen moet verdelen, kon hij zich nooit zo goed geprepa­ reerd hebben als zijn tegenspelers.'

Niet slim was het ook om de on­ derhandelingen te laten voeren door de minister persoonlijk. 'Hij zat tegenover de financiële man van Dasa. Boven zo iemand zit nog de chairman van Dasa, daarboven de top van Mercedes­Benz, en daarbo­ ven zit weer de Raad van Commis­ sarissen van Mercedes­Benz. Op dit moment hebben die hogere niveaus van Mercedes nog steeds niet ge­ zegd dat ze die overeenkomst zul­ len ratificeren. Nederland heeft nooit kunnen zeggen: wi) moeten met deze deal naar de minister en die kan het afwijzen. Door zélf aan de onderhandelingstafel te zitten gooide hij een machtsmiddel weg.

De Duitsers kunnen nog altijd zeg­ gen: het spi)t ons, de hoogste top van Mercedes vindt deze deal onaccep­ tabel, we kunnen het afblazen of op­ nieuw aan tafel gaan zitten, en dan zakt de prijs nog verder. En dat is bepaald niet uitgesloten, dat zou best nog eens kunnen gebeuren.'

25 maart 1993 jUNIVER^H^ Het zien van het jaarlijkse belas­ tingformulier bezorgt de gemiddel­ de Nederlander nogal wat hoofdbre­ kens, de medewerkers van stichting Fiscale Rechtshulp De Smeets­ kring, vernoemd naar een voorma­ lig hoogleraar belastingrecht aan de KUB, draaien er hun hand niet voor om. Vrijwillig ploegen doctoraal­ studenten fiscaal recht en fiscale economie in het gebouw van Stich­ ting Bejaardenwerk de aangif­ tebiljetten van de on­ en minver­ mogenden door.

Barbara Snoeren Donderdagavond 18 maart, 18.30 uur. Het is spitsuur in de koffieka­ mer van De Smeetskring. 'Die af­ schrijvingen heb je niet goed ge­ daan, hoor. Dat is veel te veel. Het is 15 procent van de bruto huur', vertelt Christiana Montagne (23), coördinatrice en vijfde jaars fiscale economie, terwijl ze de lijst met cij­ fers bestudeert. De student leunt op de tafel en leest met haar mee. Coör­ dinator Gosse Hoekstra (25) pakt de rekenmachine erbij. 'Ze kan nooit negatief komen als ze drie kamers verhuurt', zo luidt de conclusie van de vijfde jaars fiscaal recht, terwijl hij zi)n vingers over de machine laat glijden. Het middagspreekuur loopt ten einde en was druk. Voor 1 april moeten immers alle aangiftebiljet­ ten binnen zijn. Hoofdcoördinator Frans Theeuwes heeft echter een deal met de belastingdienst geslo­ ten, zodat de medewerkers onder minder tijdsdruk de aangiftebiljet­ ten kunnen behandelen. 'Zehebben ons tot 1 juni de tijd gegeven.'

Een jongen van de middagploeg snapt iets niet en trekt vraagbaak Christiane aan haar jasje. Zij kijkt het belastingformulier door. 'fe hebt twee cijfers omgedraaid', legt ze uit. 'Oeps, slordig', zegt de jon­ gen verontschuldigend. De negen medewerkers voor het avonds­ preekuur druppelen langzaam bin­ nen, terwijl de nakijkploeg, be­ staande uit ervaren 'Smeetskring­ ers', naar boven verdwijnt. Alle formulieren worden in klad inge­ vuld en gecheckt door die ploeg voordat het origineel naar de belas­ tingdienst wordt gestuurd.

D

e Smeetskring, de oudste (bijna 25 jaar) van de zes Nederlandse belastingwinkels die door studen­ ten wordt gerund, begon indertijd met een klandizie die vooral uit bejaarden bestond. De klantenkring is inmiddels uitgebreid met studen­ ten, uitkeringsgerechtigden en loontrekkenden met een bruto­

Smeetskring in de weer met jaarlijkse aangiftes

'Soms bellen mensen op of ze geld langs kimnen brengen' gezinsinkomen onder de 54.000 gulden. Twee weken geleden kreeg de Kring de Uyttenhoovenpenning uit handen van staatssecretaris M. van Amelsvoort (Financiën) 'voor de bijdragen aangaande het aan­ vaardbaar maken van de belasting­ heffingen en voor het kweken van een goed begrip van de belastingen in het algemeen.' G eld zat er niet in, maar wel een gloednieuwe pc met laserprinter. Het ging dan ook om de eer. Een gezellige middag werd het, met veel oud­medewer­ kers.

'Op geld hadden we ook helemaal niet gerekend', vertelt hoofdcoör­ dinator Frans Theeuwes (29) die samen met vier andere studenten het 67 koppen tellende team bege­ leidt. 'Onze stichting leeft van een subsidie van de gemeente Tilburg en van de subsidiecommissie van de KUB. Daar betalen wij de cursus­ sen van die wij aan onze medewer­ kers geven. Ook de boeken en ca­ sus die we zelf samenstellen wor­ den uit dat potje betaalt. We kun­ nen rondkomen, maar wensen zijn er natuurlijk altijd.'

De Smeetskring krijgt geen geld voor haar diensten, het is vooral lof die haar ten deel valt. Gosse Hoek­ stra: 'Het is en blijft vrijwilligers­ werk. Een flesje wijn krijgen we regelmatig. Ook een bosje bloemen komt wel eens voor.'

er mee verdienen. Maar dat bete­ kent wel hard werken.

'Sommige s t u d e n t e n die zich aanmelden vergissen zich in de hoeveelheid werk of komen louter voor de studiepunten. Soms gaat er dus wel eens iets mis. Van die mensen nemen we in goede harmo­ nie afscheid', verklaart Theeuwes diplomatiek.

Een vrouw met een roze trui en haar bril op het puntje van haar neus leunt met haar elleboog op de tafel.

'Hoe oud was u in 1992?' vraagt de jongen tegenover haar terwijl hij een stapel papieren doorzoekt.

'Even rekenen', antwoordt zij la­ chend. Een medewerker roept een vrouw uit de wachtkamer. 'Bent u hier al eens eerder geweest?' vraagt hij, terwijl hij de cliënt naar een

tafel leidt. Een dossier wordt uit de kast getrokken. Alle namen en gegevens van de 4000 cliënten worden in twee uitpuilende archief­ kasten bewaard. Na vijf jaar wor­ den de gegevens vernietigd.

John Stokmans (24), zesde jaars fis­ caal recht, pakt de Kluwergids er­ bij, de bijbel voor fiscalisten. Of U buiten die twee verschillende uit­ keringen ook nog andere inkom­ sten heeft gehad in 1992 ? wil hij van een belastingplichtige weten. De man graaft in zijn geheugen. 'Nou, de bank heeft verleden jaar een keer per ongeluk tienduizend gulden op mijn rekening gestort. Maar dat bedrag hebben ze er even zo snel weer afgehaald. Maar dat zult u wel niet bedoelen.'

Promovenda analyseerde internationale

♦ Smeets­ kringers vullen 2000 belasting­ formulieren per jaar in.

(Foto: Erik van der Burgt]

zakengesprekken

veroorzaakt te worden door de extra pauzes die de partners nodig heb­ ben om op woorden te komen, of om de aangeboden informatie te ver­ werken. Met een stopwatch nam ze evenveel pauzes waar als bij native Judith Stalpers moest voor de ver­ land af. De gesprekken die wél Meer specifiek: wat doenNederlan­ gesprekken. dediging van haar proefschrift vrij­ plaats hebben verlopen langzamer, ders en Fransen als ze in zo'n ge­ dag 26 maart speciaal uit T okyo zijn vermoeiender en leiden snel­ sprek van onderwerp willen veran­ Fricties ontstaan pas wanneer er komen. Daar werkt ze momenteel ler tot misverstanden dan onder­ deren, als ze niet op een woord teveel informatieloos materiaal ­ paradoxaal juist bedoeld om die als correspondente voor de Ge­ handelingen tussen mensen die de­ kunnen komen of als ze het ergens fricties te vermijden ­ weggestreept meenschappelijke Pers Dienst. Dit zelfde taal spreken. Dat bleek uit niet mee eens zijn. Ze blijken vol­ moet worden. 'De concentratie bij werk heeft echter niets van doen interviews met verschillende za­ gens Stalpers vaker te checken of de gesprekspartner wordt weggeno­ met het onderwerp van haar disser­ kenlieden. Daarom vergeleek de de een de ander begrepen heeft. Ook men, hij raakt de rode draad kwijt tatie: de invloed van het gebruik van promovenda elf zakengesprekken bouwen ze onbewust extra ruimte en irritatie treedt op.' vreemde talen (in haar geval de (tussen Fransen en Nederlanders, in waarin eventuele misverstanden Hóe zakenmensen met deze mis­ tussen Fransen onderling en tussen alsnog uit de wereld kunnen wor­ verstanden en irritaties omgaan en Franse taal) op zakengesprekken.

Nederlanders onderling) met el­ den geholpen, zonder het gesprek hoe cultuurverschillen tussen Fran­ Een internationaal gesprek mag dan kaar. Bedrijven stonden niet te te hoeven interrumperen. Boven­ sen en Nederlanders op de onder­ wat langer duren, maar toch moe­ springen om Stalpers bij die ge­ dien voegen beide gesprekspartners handeling inwerken, heeft Stalpers ten zakenlieden die met elkaar on­ sprekken toe te laten, maar omdat overbodige informatie ­ herhalin­ niet onderzocht. Wel kan ze uit de derhandelen in een vreemde taal de contacten met Franse bedrijven gen en bevestigingen ­ toe die de interviews met 35 Nederlanders en voldoende ruimte inbouwen voor schaars zijn en alsmaar afnemen, ander eerst moet 'filteren'. 'Op Fransen concluderen dat de Neder­ controlevragen. Anders ontstaan er was er toch voldoendegoodwi77om kleinschalig niveau vertragen deze landers vinden dat de Fransen 'om irritaties of vergaat Nederlanders de na te laten gaan hoe onderhande­ tactieken het gesprek', vertelt Stal­ de kern heen draaien' en 'wolkig' lust om nog met Fransen tot zaken lingen effectief kunnen verlopen. pers, 'maar vanuit een breder per­ zijn en dat volgens de Fransen de te komen. Juist doordat Nederlan­ spectief kunnen op deze manier Nederlanders 'recht op hun doel ders steeds minder goed het Frans at doen mensen om ­ ondanks grotere vertragingen juist worden afgaan' en 'bot' zijn. Maar, voegt ze beheersen én doordat Fransen vaak de taalbarrière ­ een zakelijk voorkomen.' Het tempo bij 'ge­ meteen toe, 'dat zijn kwalificaties niet met het Engels uit de voeten onderhoud met een buitenlands mengde gesprekken' komt op die die ik citeer uit de monden van de kunnen, nemen de handelscon­ bedrijf tot een succes te maken, zo manier lager te liggen, maar blijkt geïnterviewden.' [PCj tacten tussen Frankrijk en Neder­ luidde haar belangrijkste vraag. niet ­ zoals Stalpers verwachtte ­

Stiltes timen met de stopwatch

W

'Het is heel boeiend om te zien hoe een maatschappij door geld beïnvloedwordt. Eenweeksta­ ken bij de Bankgirocentrale heeft een meer ontwrichtend effect dan een maand staken bij alle ministeries. In grote lijnen is de situatie bij het bankwe­ zen de laatste honderd jaar niet veranderd. Dus voor mij is de periode die ik in mijn proef­ schrift beschrijf even interes­ sant als de huidige.

Ik heb Middeleeuwse ge­ schiedenis gestudeerd en toen ik in 1985 afstudeerde was er een grote werkloosheid onder historici. Het was pakken wat je pakken kon. Ik vond een baan bij het Nederlands Insti­ tuut voor het Bank­ en Effec­ tenbedrijf (NIBE). Het werk had ­ en heeft nog steeds ­ niets maar dan ook niets met mid­ deleeuwse geschiedenis te maken. Ik heb me een jaar lang moeten inlezen in de materie.

Geen liefde op het eerste ge­ zicht dus.

Het proefschrift is een menge­ ling van ijdelheid en verplich­ ting. Het NIBE besloot begin jaren tachtig de geschiedenis van het bankwezen te gaan beschrijven. Het liep allemaal parallel: ik stelde voor om een dissertatie te schrijven over die periode. Uiteraard zag ik die titel wel zitten. Ik kreeg een stipendium toegewezen en ging op zoek naar een promo­ tor. Dat werd Joh. de Vries, want die is geschiedschrijver van de Nederlandse Bank en

O

p donderdag­ en vrijdag kun­ nen klanten op afspraak te­ recht Voor hetlnvullen van hun be­ lastingformulier. Datzijnerper jaar zo'n 2000. De Smeetskring is ook behulpzaam bij het opstellen van bezwaarschriften, het oplossen van betalingsproblemen en het geven van adviezen aan belastingplichti­ gen.

Studenten fiscaal recht en fiscale economie kunnen zich eens per jaar aanmelden bij De Smeetskring.

Met effect; zo'n vijftig studenten deden dat afgelopen jaar aan. Som­ migen zien het als louter dienstver­ lening, anderen ook als een soort in­ service training voor mensen die later in de belastingwereld terecht komen. Twee studiepunten kun je

Een mengeling van ijdelheid en verplichting

hoogleraar Economische ge­ schiedenis in Tilburg, vandaar dat ik aan de KUB promoveer.

Het proefschrift verschijnt nu als deel twaalf van een bank­ historische reeks die het NIBE uitgeeft.

Het was in mijn geval de bedoe­ ling om het tijdens mijn werk te doen, en niet er naast. Dat laatste kan ik niemand aanra­ den. Maar het NIBE is een klei­ ne instelling en het komt erop neer dat je er dan al snel ande­ re dingen bij gaat doen. Ik ben nu redacteur, historicus en uit­ gever. Door die verschillende taken kwam het schrijven van het proefschrift in het gedrang.

Zeker toen er kinderen kwa­ men werd het kleine uurtjes­ werk.

Het schrijven heb ik verdeeld over vijf periodes. Ik schreef steeds een hoofdstuk en lever­ de dat dan in bij mijn promo­ tor voor commentaar. Zon schrijfperiode was wel inten­ sief, maar daarna stond alles weer een tijd op een laag pitje.

Niet dat de voeling met de materie dan verdween, maar het werk raakte versnipperd.

Al met al ben ik van 1985 tot nu bezig geweest met onder­ zoek­ en schrijfwerk. Het was voor mij meer transpiratie dan inspiratie'. [Rf] Donderdag 25 maart promo­ veert Car Wijtvliet op het proefschrift Expansie en con­ centratie. De ontwikkeling van het Nederlands bankwe­ zen 1860­1914. Promotorprof dr. Joh. de Vries.

25 maart 1993 -jUNIVERSFHHet ontbreekt de alfasector aan kritisch en emancipatorisch onderzoek. 'Onderzoek dat zich niet hoeft te laten terronseren door marktwetten of nominalistische grilletjes. Dat zich niet krampachtig spiegelt aan een wetenschapsbeeld dat zelfs in de fysica op de helling is gezet.' Dat schrijft Frank Joostens, universitair medewerker literatuur- en cultuurtheorie aan de Letterenfaculteit. Hij wil af van instrumenteel en louter resultaatgericht onderzoek en wil krachtdadige initiatieven die een actieve reflectie op de samenleving binnen de academische onderwijs- en onderzoeksstructuren bevorderen.

• Te Berde is de opiniepagina van Univers. Deze staat open voor bijdragen over wetenscliap, onderwijs en universitaire iiwesties die de KUB en TFT betreffen.

'Kritisch alfa-onderzoek wordt bedreigd door berekeningsijver'

V

an de twintig aspirant-onderzoekscholen die de universiteiten volgens vaste quota in de erkenningsronde 1992 hebben voorgedragen, waren er slechts drie uit het brede spectrum van alfa- en gammawetenschappen. Tekenend voor de bange berekeningsijver waarmee de Nederlandse academische wereld zich als een verlamde prooi offert aan een stuurloos en kortzichtig beleid. Diverse maatregelen, zo stelde NWO-voorzitter Borgman onlangs nog vast, bedreigen de ontwikkelingskansen van alfa- en gamma-onderzoek, en met name van curiosity-oriented research. Eén aspect daarvan ondervind ik jaarlijks aan den lijve, telkens ik het met de facultaire CWB aan de stok krijg over mijn onderzoeksrapportage. In eerste versie heet die steevast onvoldoende 'resultaatgericht' te zijn. Inderdaad: het hele vocabulaire van de VFevaluatie verraadt het scintistische bèta-perspectief van een negentiende-eeuwse ingenieur. Onderzoek is dus een bijdrage aan de 'vooruitgang' van de wetenschap, een accumulatieve 'produktie' van kennis (zoals de economie een accumulatie is van rijkdom). Die kennis is niet een zaak van subjectieve dus heterogene ervaringen, maar een verzameling feit-objecten die hun waarde ontlenen aan instrumentele toepasbaarheid. Mijn démarche is

Op reis Een vakantie in Izmir, Nice of Florida, inclusief vlucht, hotel en excursies is geen thema dat tot de literaire verbeelding spreekt. Daarvoor zijn traject, doel en medepassagiers te veel vastgelegd. Er is te weinig risico aan verbonden, te weinig kans om verloren te raken en een ander mens te worden. Een reis is van een ander niveau. De reiziger weet niet wat hem te wachten staat, hij laat zich verrassen door het onbekende en komt gelouterd terug. Als hij al terugkomt.

Ergens in Mesopotamië hoorde Abraham Gods stem, sloeg de af godenwinkel van zijn vader aan gruzelementen en vertrok. Hij keerde niet weerom maar vestigde zich duizend kilometer verderop in een hem onbekend woestijngebied.

Jezus verliet huis en haard en keerde evenmin terug. Een korte reis weliswaar, van Galilea naar Jeruzalem, maar met een luguber doel: zich in naam van God af te laten slachten door een handjevol Romeinse huurlingen.

Bijna twintig eeuwen later staat de reis niet langer in het teken van een

een andere: ze beoogt vooral het doorgeven en verspreiden van kenniservaringen, in steeds nieuwe contexten van herinnering en verlangen, associatie en projectie; ze is verweven met sociale utopie, en verhult niet het bestaan van zoiets als een erotiek van de kennis. Dat ik daarmee het nietszeggende etiket wetenschap kwijtraak, ik zal er niet om rouwen (de filosofen bedrijven krachtens hun bestuurlijke afkorting Wijsgerige Wetenschappen, in afwachting van hun degradatie tot Werkeloze Wezen).

H

et onderzoekprogramma Taal & Minderheden van de Letterenfaculteit zegt vijf aandachtsgebieden te bestrijken: drie in verband met taalgebruik en taal & onderwijs, twee rond resp. taaiattitudes en taal & media. De eerste drie zijn (nagenoeg) uitsluitend instrumenteel van opzet. Alleen de andere twee schijnen enige ruimte te laten voor niet-instrumentele, normkritische onderzoeksvragen naar o.m. beeldvorming en waardeopvattingen. Maar wie er de 21 projecten op naslaat die in 1992 in uitvoering waren, moet vaststellen dat maar liefst 20 projecten instrumentele doelstellingen suggereren.

Kortom: 40 procent van het aangegeven onderzoeksterrein blijft ongeveer braak liggen. Slechts 1 project (dat van een aio, in dienst

God aan wie de reiziger wenst te gehoorzamen of waar hij zijn leven aan op wil offeren. De God van toen is vervangen door de mysteriën van nu: de Liefde, de Zin Van Het Bestaan, het vinden van je Diepste Zelf. Die zwei blauen Augen von meineni Schatz, die haben mich in die weite Welt geschickt zingt de reiziger in Mahlers liederencyclus Lieder eines fahrenden Gesellen en vat daarmee een kast aan moderne reisliteratuur samen. William Least Heath Moon vertrekt voor een vijfhonderd pagina's lange reis over de Blue Highways van Amerika, nadat de vrouw waar hij van houdt zich iets laat ontvallen over haar vriend - Dick of Rick of Chick. Zo'n soortnaam.

Hermann Hesse's Siddharta trekt door India, wordt achtereenvolgens monnik, gigoio en koopman maar vindt zichzelf pas als hij aan de oever van een grote rivier, temidden van de overweldigende natuur opgaat in de voleindiging en deel uitmaakt van de eenheid.

Hesse's Siddharta vond vooral in de Verenigde Staten van de jaren '60 veel navolging: Jack Kerouac is On

per 1 sept. 1992) heeft uitdrukkeli)k betrekking op het aandachtsgebied taaiattitudes. Het is daarbij niet eens zeker of behalve het inventariseren van attitudes nog iets méér wordt beoogd: een verklaring en duiding van die attitudes, bijvoorbeeld. Dat laatste zou natuurlijk betekenen dat ook stelling wordt genomen op het politieke discussieforum rond minderhedenbeleid. Dit veronderstelt een wetenschappelijke houding die aan de Nederlandse faculteiten in de taboesfeer lijkt te zijn verdrongen: de hand waaruit je eet hoor je niet te kietelen, laat staan te bijten.

D

at het ook anders kan bewijst Het Belgisch migrantendebat van Jan Blommaert en Jef Verschueren, die als onderzoekers in de pragmatiek van de interculturele communicatie verbonden zijn aan een researchcentrum van de Antwerpse letterenfaculteit. Hun analyse van het gebruik van begrippen als 'migrant', 'integratie' of 'identiteit' in journalistieke, wetenschappelijke en beleidsstrategische teksten legt de vooronderstellingen in de problematisering van allochtone aanwezigheid bloot, de retorische principes en witte plekken, en de overeenkomsten terzake tussen het 'rechtse' en het 'linkse' discours. De studie verscheen eind vorig jaar en heeft een ongeziene belangstelling

the road op zoek naar de mystiek ónder de consumptiemaatschappij.

En Robert M. Pirsig reisde Kerouac op de motor achterna in zijn Zen, of de kunst van het motoronderhoud. Pirsig bereikte, naarmate de kilometers onder de zoevende motorbanden wegsloegen, evenals Siddharta een gevoel dat er nog met

gekregen in de media en tijdens publieke bijeenkomsten. En geleid tot boze brieven van het Koninklijk Commissariaat voor het Migrantenbeleid aan de werkgevers van beide auteurs, met een aan intimidatie grenzende aanval op deze onbetamelijk geachte publikatie.

Kortom: research met resultaat!

H

et wordt tijd dat de Nederlandse universiteiten duidelijk te kennen geven wat ze voor de toekomst van de alfadisciplines over hebben, en zich daarin sterk durven te maken bij de diverse beleidsinstanties. Wat de KUB betreft vereist dit voorafgaand wat minder hypocrisie. Ik heb geen behoefte aan alibi-constructies als een levensbeschouwelijk Stiltecentrum, wel aan krachtdadige initiatieven die een actieve reflectie op de samenleving binnen de academische onderwijs- en onderzoeksstructuren bevorderen. Ik verwacht iets meer bestuurlijke durf wanneer bijvoorbeeld de Progressieve Studenten Fractie in de U-raad vragen stelt bij de verantwoordelijkheid van de universiteit in het racismedebat, of wanneer Homo- en Lesbische Studies de wens uitspreekt om voor tenminste toch één cursus ergens duurzaam onderdak te krijgen. Er is nog steeds nood aan een kritische en emancipatorische alfaacademia. Die zich niet hoeft te

Canadese wildernis. Een maand eerder was zijn vrouw, waar hij tien jaar lang mee samenwoonde, met een nieuw kapsel hun New Yorkse flat binnengestapt en opeens wist hij waar ze op dat moment vandaan kwam. Ik voelde me bleek worden (...) Ik stond daar roerloos... (...) Ik kon het bloed in mijn oren horen suizen. (...) 'Ginghet lekker', vroeg ik. 'Kon hij er wat van!

Kwam je Aiaarr Zij werd niet boos of verontwaardigd, maar ging gewoon naar de badkamer en deed de deur op slot.

In het woud, tweehonderdvijftig kilometer ten noorden van Montreal, is hij in niets meer verbonden met de wereld. Geen auto, geen radio, geen telefoon. De verhuurder van de hut beloof t om eens per week proviand af te leveren maar komt zijn belofte niet na. Te voet, met een laatste paar blikken spek en een oud broodmes in zijn knapzak, is de hoofdpersoon gedwongen op weg te gaan naar de bewoonde wereld. Na een barre tocht, belaagd door een lynx, in cirkels rondlopend en uiteindelijk zonder water of voedsel de hongerdoodnabij, wordt hij gevonden door een boswachter.

Toch kiest hi j na een paar dagen van

»ODEUER DOEKEN eerder was, het ligt niet aan de oppervlakte van de dingen, het dringt tot het diepste door: we hebben gewonnen.

Ook Naar de Noordpool, van de Amerikaans-Nederlandse schrijver Hans Koning (1924) is in veel opzichten een moderne Siddharta. We maken kennis met de zevenenveertigjarige hoofdpersoon in een eenzame blokhut temidden van de

laten terroriseren door marktwetten of nominalistische grilletjes. Die zich niet krampachtig spiegelt aan een wetenschapsbeeld dat zelfs in de fysica op de helling is gezet. Zonder spastisch hikkend apparaat dat om de drieëneenhalve dag een krakende bouwval bezwaart met de zoveelste plannen voor een nieuwe facade. Desnoods gekoppeld aan een herverkaveling van het academische landschap (ik voel wel wat voor een Faculteit Historische en Kritische Studies, naar Brits model: een stuk van de huidige Letterenfaculteit - andere stukken kunnen naar Economie en iets als Empirische Gedragswetenschappen -, aangevuld met Filosofie, Cultuurstudies, Vrouwenstudies en Geschiedenis). Of moet een deel van academisch Nederland zich alvast afvragen of het nog lang door het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen wordt gedoogd?

Misschien kan ik als onverbeterlijke alfa straks maar beter de subsidievragers vóór de poort van WVC vervoegen. Er zal wel een commissie te vinden zijn die beaamt dat mijn volksgezondheid in het geding is. En uw welzijn als lezer natuurlijk.

Frank Joostens is UHD literatuuren cultuurtheorie aan de Letterenfaculteit.

herstel niet voor een terugkeer naar New York. Tijdens zijn voettocht heeft hij iets ervaren van een andere werkelijkheid. Aan gene zijde van bezit, huis en leven. Opnieuw loopt hij de wildernis in. Opnieuw te voet maar nu zonder voedsel of andere bagage. Hij gaat op weg naar de Noordpool, waar de winter begint in te vallen. Terwijl het landschap zuiver wit en blauw wordt, loopt hij het Noorderlicht van zijn dood tegemoet.

Naar de Noordpool is een mooi boek. Iedereen die de tijd neemt om de roman in één avond uit te lezen zal na afloop, in elk geval voor enkele uren, overwegen dat er in een mensenleven maar weinig is dat er werkelijk toe doet. Armoede, dakloosheid, verlatenheid en zelfs de dood, zijn voor het moment hun angstaanjagendheid verloren. De reiziger op weg naar de Noordpool is iets op het spoor gekomen wat hij tevoren nooit had kunnen vermoeden: dat onder de grootste ellende in een mensenleven iets als 'verlossing' te wachten ligt.

Hans Koning Naar de Noordpool Uitgeverij Van Genneo. f. 39.50

25 maart 1993 ^UNIVERSfa

S

tudium Generale was op de KUB al lang, heel lang, op zoek naar studenten die zich de sufblubber keken naar G oede Tij­ den, Slechte Tijden (GTST). Dat wilde maar niet luk­ ken. G TST blijkt, hoewel fervent bekeken, een pietsje teveel taboe om als grungefan in een openbaar forum te gaan zitten en hoog op te geven over je voorliefde voor Neer­ lands eerste dagelijkse soap. ABBA verkoopt giga, Olga Lowina trekt massa's en de Jasmijnpockets zijn al bijna verkocht voor zeindesuper­ schappen belanden, maar de elitai­ re studenten die daaraan debet zijn zullen dat op straat niet rondbazui­ nen. Sterker nog: ze schamen zich in een sacrale stilte voor hun tren­ dy, maar juist geronnen voorliefdes.

Slechte smaak ­ waarmee overigens meestal de smaak van het volk wordt bedoeld ­ is naar buiten toe nog steeds een no­go.

Anyhow, toch is het dezer dagen modern en verheven om 'slecht' leuk te vinden. Meestal gebeurt dat dus heimelijk. Maar steeds vaker kruipt de camp­freak uit zijn schulp. Als Studium G enerale zo­ maar een hele dag aan 'slechte' smaak wijdt bijvoorbeeld. Camp­ films zullen draaien en camp­rau.­ ziek zal schallen. Eindelijk beves­ tiging van de trend. De uitgelezen mogelijkheid voor cultureel ver­ vreemden om zich thuis te voelen.

En om te luisteren, want hoewel over smaak niet valt te twisten zal een vijfkoppig forum toch pogen zich over het verschijnsel 'slechte smaak' op te winden. Onder de spre­ kers bevinden zich onder meer Peter Muller, hoofdredacteur van De Nieuwe, de gitarist van de camp­band Dull Schicksal en ABBA­fan Esmé Willems, tevens organisatrice van het Podiumcafé.

Deze laatste blijkt, wanneer het over 'slechte' smaak gaat, nog een andere persoonlijkheid in haar lichaam te huisvesten. 'Ik ben Anita A.', zegt ze zonder een spoor van ironie. 'Anita, dat is mijn se­ cond personality. Zo noem ik me­ zelf als ik met m'n bandje, The Yellow Roses, optreed. En in die hoedanigheid ben ik ook bij Stu­ dium G enerale te gast.'

Anita? Wat nou Anita? 'Ja, Anita.

En dat is iemand die al een heel leven achter de rug heeft. Ouders dood, geweigerd op het conservato­ rium, verguisd in het ijsspeedway­ circuit, een ti)dje de hoer gespeeld.

Totdat ze van haar laatste klant een oude gitaar cadeau kreeg en Teddy Beckersze ontmoette. Toen stort­ te ze zich volledig op de vertolking van het levenslied.'

Het is een onzinverhaal dat Esmé hier afsteekt. Dat snappen we rap.

Het is onderdeel van camp, zoals uiers van een koe. 'Die smartlap­ pen', vervolgt Esmé, 'moet je niet onderschatten. Ze vormen de basis van de Nederlandse cultuur. Een lied als de Zuiderzee­ballade, bij­ voorbeeld. Daarin wordt de hele wording van het Ifsselmeer ver­ woord. Dat lied is een aardrijks­ kundeles!'

Olga Lowina en de Zangeres Zon­ der Naam, die vindt Esmé nou 'écht geweldig': 'Meezingen en meehui­ len met de muziek. Smartlappen raken je heel diep. Er wordt gespeeld met je gevoel en je instinct. Wat dat betreft zijn smartlappen heel post­ modern. En toch durft slechts een enkeling daadwerkelijk toe te ge­ ven dat hij van levensliederen houdt. Men schaamt zich er een beetje voor en zegt: 'Och, smartlap­ pen, da's niets voor mij'. Maar als wij dan optreden, zie ik juist die mensen het hardst van allemaal meezingen. Stelletje hypocrieten!'

Wat gebeurt er eigenlijk tijdens zo'n optreden, Esmé? 'Een gevoel van saamhorigheid maakt zich lang­ zaam meester van het publiek. En dat is waar het allemaal om draait'.

verduidelijkt de gitariste. Over haat en nijd. Dat is een prima uit­ laatklep. Een Kick. Vergelijkbaar met Extasy.'

Niet een beetje oppervlakkig, la musiquepopulairel 'Neenee. Inte­ gendeel. Want die simpele basisem­ oties blijken juist het allermoei­ lijkst om te begrijpen. Een liedje

'Vlees eten als je weet hoe er met dieren wordt omgegaan, dat is slechte smaak' over een man die zegt dat hij nooit meer terug zal keren en je foto ver­ scheurt. Dat snap je toch niet!

Waarom komt die man niet terug?

Dat soort basale zaken. Die lijken wel heel simpel, maar dat zijn ze niet.'

neer je zelf kunt bepalen wat je mooi vindt, en daarmee je eigen definitie van plezier creëert. Elke normering die daarover wordt op­ gelegd voelt als een inbreuk op je persoonlijke levenssfeer.'

Normen en waarden zijn volgens Van Kranenburg altijd bepaald door een elite, door de bourgeois. Nu mensen dat uiteindelijk beginnen te beseffen willen ze, zo meent hij, ook zelf kunnen bepalen wat ze mooi vinden: 'Maar dat is tegelij­ kertijd beangstigend, om zelf je normen en waarden te bepalen. Nu mag er blind en intuïtief worden genoten, en komt er schaamte aan de oppervlakte drijven. Daarom wordt zo'n themamiddag over slechte smaak belegd. Dan kunnen mensen die een afwijkende smaak hebben dat toetsen, zien dat er meer mensen zijn met zo'n smaakvoor­ keur.'

Van Kranenburgs werkkamer is gevuld met triviale parafernalia.

Een koekoeksklok, een in goud gelijste foto van een befpoedel en een fles fdgermeistei fleuren zijn dagelijkse omgeving op. Met een

25 maart 1993

^UNIVERSFa­

Mensen vlinderen tussen wat e^ goede en slechte smaak was De hete adem van de slechte smaak tocht sinds de start van 'Goe~*8n, slechte tijden' in de nek van veel studenten. Smekend om een minnekozing. De traditioneel moeilijke verhouding tussen in j$n massacultuur is verworden tot een blozend huwelijk. Een relatie waar de meningen sterk over verdeeld zijn, maar waar cami ,anst om kitsch mooi te vinden, algemeen geaccepteerd wordt, Dat kan nu, zo betogen behalve liefhebbers ook sommige weter ipers, want slechte smaak bestaat niet. Toch wijdt Studium Generale er ee;s dag aan.

Dylan van EijkerejïBart Padberg

'Oprah gezien?

Bjoni;ehoord?

huiveren.' Hij haalt zijn schouders op. De begrippen zijn verwarrend, goed en slechte smaak. Te geïnsti­ tutionaliseerd om er een­twee­drie nooit meer in te denken. Ze liggen voor in de mond. Die gedachten­ gang spreekt uit zijn schouderop­ haal.

In de wetenschap groeit volgens Van Kranenburg het besef dat iede­ re smaak individueel is en dat de­ viante uiterlijkheden niet direct van slechte smaak getuigen: 'Der­ tig jaar geleden werd gezegd: we onderzoeken hün manier van leven.

Inmiddels wordt gezegd: onze ma­ nier van leven. Charles Dickens werd er in de vorige eeuw dikwijls van beschuldigd slechte smaak te ventileren. De dingen die hij be­ schreef, die kwamen volgens de Londense bourgeoisie bij hen niet voor. Dracula in Transsylvanië, ja, dat kon, maar men wilde niet we­ ten dat onzedelijkheid ook in Lon­ den werd gepraktizeerd.'

De houding ten opzichte van smaak emancipeert zich volgens Van Kra­ nenburg. Standpunten veranderen.

ging heten.

Wat zich nu afspeelt is m feite het omgekeerde: de ontsluiting van informatie door de media heeft er­ voor gezorgd dat iedere bevolkings­ groep in contact kan komen met het leven en werken van iedere andere klasse. Daardoor ontstaat een soort wederzijdse kruisbestuiving die geresulteerd heeft in populariteit van die low culture ­ Lowina, GTST ­ bij een bevolkingsgroep die vroe­ ger als elite zou zijn bestempeld: de studenten.

Van Kranenburg zegt dat het idee van slechte smaak uitsluitend be­ staat door de erkenning van een soort nomenklatura, van een cul­ tureel machtscentrum. Ondanks de verklaard ruime visie van de aio op kunst en kitsch, ontrukt hij enkele krachttermen aan zijn ziel wanneer de naam van beeldend kunstenaar Jeff Koons valt. De Amerikaan die voor opschudding zorgt met zijn levensgrote beelden van biggen, beren en copulerende paren. 'Koons!' brult Van Kranen­ burg en springt woest op van zijn

Brard! geleza?

Ronnie Tobr gedigged Gaaf hè!'

Waldo's werel^esprekken uit de wereld i campsoap

T

wintig jaar geleden werd je na het uit­ slaan van dit soort taal onverwijld van het universiteitster­ rein geschopt. Tegen­ woordig leveren dergelijke overtui­ gingen al vlug uitnodigingen voor forums op. De tijden veranderen.

Razendsnel. Wat nooit voor moge­ lijk werd gehouden blijkt tegen­ woordig probleemloos te kunnen.

Munt slaan uit leugens bijvoor­ beeld. Want veel meer pretenties zal Peter Muller met zijn supersen­ satieblad De Nieuwe toch ook niet hebben gehad? We vragen Rob van Kranenburg, onderzoekervanpopu­ laire lec­ en literatuur, hoe de vork in de steel steekt.

'Eén van de dingen die mensen nooit hebben gedaan is zelf beteke­ nis aan iets toekennen. De defini­ tie van plezier moet je zelf maken, dus geeft het veel genoegen wan­

royaal gebaar duidt de letteren­aio dan ook dat slechte smaak wat hem betreft niet bestaat. Schraapt tres wild zijn keel. 'Tuurlijk niet. Men­ sen willen zich onderscheiden en doen dat op alle denkbare manie­ ren. Daarom laat je nu nog zien dat je een Cardin­trainingspak hebt en geen gewoon hofjes­trainingspak.

Maar ook dat zal nog wel verdwij­ nen.'

Nee, eigenlijk is er geen slechte smaak, zegt een door zijn fictieve haardos strijkende Van Kranen­ burg. Zijn hand belandt op zijn kaalgeschoren schedel wanneer hij even lijkt te twijfelen. 'Nou, ja, wél.

OK. Vlees eten als je weet hoe er met dieren wordt omgegaan, dat is slechte smaak.' Hoewel, aarzelt­ie er direct achteraan, ehmm, tjaaa, soms zondig ik ook wel. 'Maar, écht slecht zijn eerstejaars economie­ studenten met Samsonites, da's

Waldo zit verdiept in een boek op zijn designbankje, omringd door Biedermayerbeeldjes. Beste vriend Hein komt binnen enrookteenpijp.

Plotseling schiet Waldo in de lach. ­ Hahahahaha. ­ Wahat? ­ Dit jongen, hahaha, dit boek is echt geweldig. ­ Ja, wat dan. ­ Nee, echt jongen, hahaha. Onge­ looflijk. Luister naar wat hier staat: (leest voor) 'Laten we op­ houden over haar te praten, Kris.

Ik zweer je dat ik niet van haar houd.' ­En? ­ 'Ik zweer je dat ik nog nooit met haar naar bed ben geweest. Ik heb haar zelfs nog nooit een kus op haar wang gegeven.' ­ Een man naar mijn hart. G a ver­ der. ­ 'Kris kon niet verhinderen dat er tranen uit haar gesloten ogen over haar wang gleden. Zijn stem

klonk zo lief dev|)vertuigend tromannetjes, man. Zooi. Lees ­ en ze wilde he| graag gelo­ een goed boek. ven.' ­ Bah, bah. Een goed boek. Wat zit jij nou ineens verstandig, maar ­En? ­ Ja, wat nou en, < Geweldige dom te lullen. Dit zijn goeie boe­ ken. Alleen jij snapt dat niet. passage toch?

Open your mind, man. Je leeft op ­ (geschrokken) Jdja, best OK. een andere planeet.

Wat is het eiger, ­ Under cover of van fasmi­ ­ (overrompeld door zoveel verbaal geweld) Waar? ­ Op Pluto, op Mars, wectikveel.

Luister nou nog eens, maar dan goed: 'Zijn tong streelde een tepel en zond een elektrische vonk door haar lichaam. Tegelijkertijd dwong hij haar dijen uiteen en zette haar in vuur en vlam, terwijl hij haar zachtjes streelde.' ne Craig In het Mands is het ­ Sounds pretty horny tome.'bAü&r zoiets als G espliPersoonlijk­ wat is er met je smaak aan de hand, heid. Jeweetwcldie Candle­ kerel. Ben je aan de drugs? iig/jt­verzamelmchen hoor. ­ Keep it cool, wil je. Zalig zijn zij Luister: 'Zijn i klonk zo die smaak hebben, ook al is het verleidelijk als llel.' een slechte smaak.

Pfffff. Fluweel, v»n afgezaag­ de vergelijking, Je leest flu­

Waldo ligt quasi­cool op de motor­ kap van zijn Zil en leest aandach­ tig de krant. Beste vriend Hein na­ dert langzaam en rookt een pijp.

Plotseling is Waldo met stomheid geslagen. ­ Krijg nou wat. ­ Wat, jongen? ­ In Amerika. Een kerel, met zes ogen. ­ Met wat? ­ Nou, hier staat een verhaal over een vent. Zes ogen heeft­ie. Zes. Voor, achter en opzij. Hij wordt er

'Maar, écht slecht zijn eerstejaars economiestudenten met Samsonites, da's huiveren'

'Zalig zijij die smaak ben, ook al ié een slechte aak'

i helemaal gek va{t­ie. Boven­ dien gaan drie vjn ogen ern­ stig achteruit.

■ Drie? Hecft­ic e^il?

'Smaahhet literaire yeten van dkl* ■ Lenzen.

Ongelooflijk.

Hij heeft wel eeiinebril.

­ Zonnebril?Watleesjijdaareigen­ lijk voor zooi? ­ De Nieuwe. ­ (schouderophalend) De Nieuwe, De Nieuwe, wat nou De Nieuwe? ­ Da's leuk ­ Leuk? Leuk? Het is de grootst mogelijke onzin, jongen. ­ Daarom nou juist. Snap dat dan.

Daarom is het juist leuk. Moder­ ne sprookjes zijn het. Heel verhel­ derend. En komisch, enzo. Kijk eens hier, Jezus leeft, daar was jij toch een fan van?

Bouquetreeksboekje te kopen, maar dat is nu aan het veranderen.'

Dat merken we. Lopend over de campus vangen we herhaaldelijk flarden op van de interessewereld van de hedendaagse student. 'Op­ rah gezien? Bjom gehoord? Brard! gelezen? Ronnie Tober gediggedl Gaai hè!' Maar hoe zit het nou ei­ genlijk? Vervlakt het intellectualis­ me of spelen de moderne studenten gewoonweg een spelletje? We we­ ten 't niet. Wellicht biedt een be­ zoek aan een socioloog uitkomst.

Heidi Dahles, cultureel antropolo­ ge, houdt zich, net als de meerder­ heid van de studentenpopulatie, intensief bezig met trends. Ook zij weet direct te vertellen dat 'slech­ te' smaak niet bestaat. Ieder heeft zijn eigen smaak, verklaart ze.

'Smaak is afhankelijk van de socia­ le context waarin je meedraait. Zo wordt smaak geproduceerd. Toen i k studeerde mocht je niet toegeven dat je televisie keek, 't was al op het randje wanneer je überhaupt zo'n apparaat bezat! We mochten Vrij Nederland en de NRG lezen, maar daar hield het wel mee op. Je was verdacht als je iets anders deed.'

Die rigide opvatting is weggevaagd.

Op de Tilburgse universiteit werd tot voor kort zelfs uitsluitend het Algemeen Dagblad te koop aange­ boden, een idee waarvan menige geëngageerde hippie uit de jaren zestig misselijk zou zijn geworden.

Nu is ook de NRG te koop.

Dahles zegt dat er duidelijk wat veranderd is: 'De elite van vandaag kijkt wel televisie, al was het maar om op de hoogte te blijven. Dus kijken we nu allemaal RTL. Mono­ maan leven is uit de mode. Het is verstandig om je aandacht te sprei­ den, je mag laten blijken dat je aller­ lei genres beheerst. Opera, klassie­ ke muziek en toneel horen daarbij.

Maar ook All you need is love en horrorstrips. Alles kan. We zijn beland in hetzaptijdperk. De trends volgen elkaar snel op.'

Dahles, die in deze krant een co­ lumn over lifestyle heeft, geeft een voorbeeld. 'Het is leuk wanneer je met je vrienden een aardig restau­ rantje ontdekt en daar lekker blijkt te kun­ nen eten. Je maakt het dan zelf trendy, daardoor wordt het crowdy en vervolgens ga je zelf, vaak onbe­ wust, alweer op zoek naar iets anders, iets nieuws. Je pro­ beert zelf leuke dingen te vin­ den, om je zo als individu te kun­ nen ontplooien, je eigen smaak te destilleren.'

er komt een grotere bewegings­ ruimte waarin mensen kunnen switchen tussen wat traditioneel als goede of als slechte smaak werd aangemerkt: 'Het is niet meer zo dat je werk en je hobby's op elkaar zouden moeten aansluiten. Men­ sen genieten nu van een enorme vrijheid.'

D

e in nauwe kokers vervatte smaak van elites is sinds de vorige eeuw wat meer uitgedragen.

Vooral toen ont­ stonden de musea, de verzamel­ plaatsen van hetgeen dat waarde­ vol en eerbiedwaardig werd geacht.

De opera verhuisde van de straat naar een sjiek gebouw. Zo werd 'goede smaak' meer en meer geca­ noniseerd en werd er een scherpe scheidslijn getrokken tussen wat later high culture en low culture

>

stoel. 'Wat een *#@iekunstenaar!

Wat die produceert is uitsluitend en alleen kunst omdat het in een museum staat, 't Enig nuttige wat Koons doet, is mensen op een an­ dere manier naar kunst laten kij­ ken. Maar daarentegen maakt hij de Biedermayerbeeldjes, die juist door zo veel mensen worden gewaar­ deerd, belachelijk. Daardoor wordt de veiligheid en de orde van alledag op de tocht gezet. Mensen raken, ik zei het al eerder, onzeker in het huidig culturele vacuüm. De bour­ geois­instituties zijn vrijwel ver­ dwenen, en iedereen kan een Sony Trinitron kopen of stil zijn in een museum. Jarenlang hebben insti­ tuties als musea en scholen als doorgeefluik van waarden en nor­ men gefungeerd. Dat klakkeloze geloof wordt langzaam opzij ge­ schoven. Mensen zijn aan het experimenteren geslagen. Mijn stu­ denten durfden vroeger nog geen

De huidige tendens om liefhebber te zijn van zogenaamde slechte smaak, is volgens haar dan ookgeen vervlakking: 'Het is juist een uit­ breiding van het repertoire. Ver­ vlakking zou 't zijn wanneer steeds meer mensen hetzelfde zouden doen, maar daar is geen sprake van.

Mensen gaan juist heel creatief om met de tegenwoordig aangeboden mogelijkheden.'

Programma Het Lekkere van de Slechte Smaak 12.30 Abba ­ The Movie 14.00 ­ Talkshow met o.a.

Peter Muller (De Nieuwe) en Rob van Kranenburg (KUB­ onderzoeker) 16.00­22.00 ­ Video's. O.a. Bad taste van Peter Jackson en The Wild World of Jane Mansfield

25 maart 1993

HUNIVEKSHd^

Carnavalesk Nauwelijkszichtbaarvoorhetoog van studenten voltrekt zich zo nu en dan een spektakel waaraan in academische kringen hoogste importantie wordt toegekend: depromotie tot doctor. De weg tot de felbegeerde hul is lang en hobbelig. De tot het schrijven van een proeve van bekwaamheid veroordeelde neemt een uiterst wankele positie in academia in, hetgeen zo spiekend tot uitdrukking komt in de titel die deze ongelukkige moet delen met alle afgestudeerde minimalisten die geen enkele wetenschappelijke ambitie koesteren: 'doctorandus'. Het woord zegt het al: een doctorandus is een soort koorddanser die balanceert op de

Anno

1993

Naam: Judith van de Velde Leeftijd: 22 jaar Geboorteplaats: Enschede Studierichting: Letteren, 5e jaars.

Waar: Bij Stiltecentrum, op weg naar bibliotheek om stage voor te bereiden en thee te drinken.

Nevenactiviteiten: Perscoördinatrice en stuurvrouw van Vidar.

Daarnaast student-assistent Marketing.

Woonsituatie: In studentenhuis aan de Valentijnstraat.

Laatst gelezen roman: Vals Licht van Joost Zwagerman. Vorige week laatste bladzijde gelezen.

Stamcafé: Brandpunt Favoriete drank: Sjoes, een mix van oud bruin en pils.

Toekomstperspectieven: In ieder geval zes jaar studie volmaken, want student ben je maar één keer en het is nog veel te vroeg om te

rand van de doctorstitel. Ergens tussen onderwijsverplichtingen, vakgroepsperikelen, publikatiedruk, relatieproblemen en kmdergekrijs slaagt hij/zij erin zijn/haar meesterstuk af te leveren; daarbij zelden beseffende dat de grootste hobbel nog genomen dient te worden: de promotie zelve.

Terwijl statusveranderingen in onze samenleving verregaand geprivatiseerd zijn - je kunt thans geboren worden, trouwen, scheiden en doodgaan zonder één keer de Postelse Hoeve afgehuurd te hebben -, een promotie zal nooit onopgemerkt aan jou (en aan je portemonnee) voorbij gaan. Nee, je dient je aan een nogal archaïsch aandoend ritueel te onderwerpen, wil je voortaan als 'weledelzeer-

geleerd' te boek staan. Het doet nogal carnavalesk aan dat mensen (spreek: mannen!) zich hullen in zwarte jurken en petten met kwast, om - na het uitspreken van een schietgebed en enkele rituele formules - de getergde doctorandus aan een soort examen te onderwerpen waarvoor hij/zij niet kan zakken. Want, al zou de in een slechtzittend - want gehuurd - rokkostuum gestoken doctor in spe slechts met ja en nee antwoorden, de bul is al getekend en de drank voor de receptie staat koud.

Toen ik destijds - wat sip kijkend en met klamme handen mijn positie innam achter de sprekerstoel overigens na maandenlange twijfels omtrent de geschikte outfit want voor vrouwen zijn er geen

bindende kledingsvoorschriften kon ik me niet aan de indruk onttrekken een soort 'buuteredner' te zijn. Bijgestaan door twee paljassen, paranimf geheten, die tot drie kwartier zwijgend stilstaan zijn veroordeeld, sta ;e bloot aan de voyeuristische kijk van het publiek. Terwijl je familie - tussen hoop en vrees -het per definitie eens is met je verdediging, verkneukelen je collega's zich over elke faux-pas. Sommige missers blijven je achtervolgen tot aan jepensioen.

En steeds als dan het verlossende 'hora est' door de universitaire omroeper kond wordt gedaan, dreunt door mijn hoofd: 'ein dreifach donnerndes Alaaf!'

Heidi Dahles

gaan werken. Bovendien is er dan de mogelij kheid om extra vakken te volgen, en het werk bij Vidar te blijven doen. Stage wordt er over enige tijd gelopen bij het Haagse pr-adviesbureau Burson-Marsteller en het is de bedoeling dat later ook een baan in die richting wordt gevonden.

Beoordeling KUB: Een 7,5. Heeft vakken gevolgd in Nijmegen en Utrecht en in vergelijking daarmee is alles heel goed geregeld op de KUB. Zo krijg je tentamenoproepen en -uitslagen in Tilburg thuisgestuurd, terwijl het op de andere universiteiten een puinhoop was en je maar moest afwachten wanneer je wat te horen kreeg. Het altijd-en-eeuwige nadeel van de KUB is het stucturele tekort aan collegezalen. Nog steeds moet er regelmatig vanaf de vloerbedekking een college worden gevolgd.

T&kst-enfoto: Erik van der Burgt

Voorbereiding Pythische Spelen in finaal stadium Minder dan een maand, en De Spelen starten. In de loopgraven van de universiteit vingeren de pythische generaals hun laatste strategieën uit, lopen manschappen te hoop om orders en is de druk tergend tot de nacht valt.

Beetje opgewonden zijn ze wel, de jongens van de Pythische Spelen.

Beetje boel opgewonden, misschien wel, want gisteren overschreed het aantal deelnemers De Magische Grens. Duizend mensen hebben zich nu ingeschreven. En vanochtend alweer zeventien, glundert Alex Sanders op dinsdag 23 maart.

Samen met zijn pythische kompaan Peter Tils zet hij z'n vrolijkste hoofd op. Hiep, hiep. Duizend deelnemers, lijken ze wel te willen uitschreeuwen in hun spelonkje onder gebouw A van de uni. Duizend!

Sanders, bezig baasje met een houding van wie-maakt-ons-wat-wantwij-doen-het-toch, is de huishoudelijke en technisch verantwoordelijke man van de spelen. Eigenlijk heeft-ie niet zoveel tijd om vragen te beantwoorden. Foei, foei, het is druk-druk-druk. Zodadelijk krijgen de zaalcoördinatoren hun instructies, en ook daarvoor is hij de aangewezen man. Tils, de manus-vanalles, moet daar ook bij zijn. Het tweetal weet inmiddels wel hoe zulke dingen bij de lurven moeten worden gegrepen, heeft wel voor zwaardere klussen gestaan in de afgelopen maanden, maar het wordt steeds drukker, en oh ja, hectischer. Dat is het woord: hec-

tischer. Foei, druk-druk-druttrring.

Geroutineerd neemt Sanders de hoorn en antwoordt op de automatische piloot. Voor Tils: Ja, nee, ja, goed, we zullen kijken, oei. OK, dag en tot donderdag. Tils zoekt een pen en noteert wat op een kladblok.

Hij kijkt op z'n horloge. Bijna twaalf uur, haasthaast. Het gesprek gaat over voorlopers, de officieuze repetities. Woensdag in De Voortuin, donderdagavond in pythisch kostuum naar Nijmegen. Brrr, drukdruk-druk.

Op weg naar de Pythische Spelen In april vinden op en rond de KUB de Pythische Spelen plaats. Univers kijkt wekelijks vooruit naar dit culturele studentenfestival met een kleine reportage.

Duizend deelnemers! Bij vijfhonderd zouden ze een festival hebben gehad. Bi) 750 een redelijk festival, bij 1000 zou het goed zijn, en nu zijn ze op weg naar de 1500. Weergaloos, glimt Tils, het wordt weergaloos.

Terwijl-ie een boodschap doet zegtie: Je voelt het dichterbij komen, je voelt het naderen, je voelt de druk toenemen. Echt zenuwachtig word je niet, nee, maar je moet er iets van maken. De openingsdag is binnen een maand, amaai, dat zal eng zijn.

'Pas dan weten we wat we goed en fout hebben gedaan', ventileert Sanders de stress. 'Goed, bedoel je', steekt Tils hem een hart onder de riem.

Het pythische draakje staat op tafel, terug in hun centrale kantoor-

tje (met de uitstraling van het militaire hoofdkwartier van de generale staf in Abchazië), maar het draakje heeft geen bekje en geen oortjes, of wel, ehh, vraagt Tils zich af. Nee, ik geloof van niet. Draakje is de trofee voor de winnaars. De ontwerpster ruimt het draakje op, en de mallen. Artistieke gipsvlekken resteren; het slagveld wordt niet nagebootst, dit is het verdomde slagveld. Met studentikoze rudimenten als decorstukken, hallo, leeg krat Amstel, gedag, pindakaas en hagelslag. De manschappen treden aan, salueren voor tweesterren generaal Sanders. Zaalcoördinatoren, heil. Zijn we er allemaal, investigeert aalmoezenier Tils, dan kunnen we, ja, sliept er een majoor binnen, ik had toch college, maar hier ben ik dan. We houden het kort, verordonneert Sanders. Straks zijn er weer andere zaken die de aandacht opslorpen. In de loop van de strategische besprekingen accumuleert het aantal officieren, die juist van de slagvelden komen. De zaalbevoegdheden worden toegewezen.

Een stop kopen mag, een kabeltje ook. Anders bellen naar De Centrale Post, tijdens les jeux 24 uur daags bereikbaar. De universiteit zal 's nachts open zijn, wat wil je ook, met 500 bedden in drie kampementen op de campus. Vragen worden er niet gesteld, Sanders' briefing loopt professioneel, hij heeft het tenslotte allemaal al eerder meegemaakt, al was dat eerder gisteren.

En, zo stelt Sanders zijn ondergeschikten op hun gemak, er is ook een rampenplan. Maar dat treedt alleen in werking wanneer er zwaargewonden vallen. Na wat aarzelend draaiende ogen klatert gelach door de loopgraaf. Ze weten het, met de punctualiteit van dit hoofdkwartier is een nachtmerriescenario geen werkelijke optie, niet wanneer iedereen zich zo fanatiek in blijft zetten voor de goede zaak zoals dat nu het geval is. De mappen klappen dicht, de manschappen stappen op. De bijeenkomst is even snel afgelopen als hij startte, geen tijd te verliezen, 't is druk-drukdruttrring. [DvE]

Koor Contrast zal zingen voor de winst Het Tilburgs universiteitskoor Contrast, dat het eerste lustrum viert, neemt half april ook deel aan de Pythische Spelen. Totnogtoe hebben zich vijf koren ingeschreven. Gaby Lutgens, zangeres in het koor, weet al wat er zal worden gezongen. 'We brengen Four Songs For Sailors. Dat zijn vier heel verschillende stukken, waarin we door de variatie heel goed kunnen laten

zien waartoe we in staat zijn. Wel eng, zo'n thuiswedstrijd.' Lutgens hoopt, uiteraard, dat er gewonnen zal worden. 'Dat hangt van zoveel dingen af, ik durf daarover niet echt iets te zeggen. Je weet niet hoe de vier andere koren voor de dag komen, wat de jury wil horen. Wat ik je wel kan verzekeren is dat iedereen heel geconcentreerd zal zingen.' [DvEj

/LFZFNI BUL is terug. Het blad dat bij de OVkaart hoort wordt nu alleen nog gestuurd aan abonnees. Maar wie fl. 3,25 over heeft voor een chaotisch opgemaakte krant met een getatoeëerde billenpartij van Cher op de voorkant en artikelen over Tequila, stappen in Groningen, studeren in Belfast en de onderwijsopvattingen van de Tilburgers Jan Vermunt en Len de Klerk, kan het blad in elke boekwinkel kopen. Dan mis je ook de column van Klazien uut Zalk niet. Vol met tips om snel en goed karweitjes op te knappen.

Vermoeid? Kook havermout. Verbrandinhet voorjaarszonnetje? Leg er een schijfje rauwe aardappel op.

Bloedneus ? Stop er een stukje ui in.

Tegen een kater moet je sterke koffie maken met suiker en het sap van een halve citroen erin. Voor vragen kun je altijd schrijven naar Klazien, voor schadevergoedingen in verband met kapotte neuzen met uien erin waarschijnlijk ook.

Achterop Ad Valvas (Vrije Universiteit Amsterdam) een vrolijke foto van huppelende lammetjes. Maar, zo verhaalt het bijbehorende artikel, studenten die op zolderkamertjes wonen, zullen het lentegevoel minder sterk hebben dan studenten met een lichte kamer. Wetenschappers die zich met de invloeden van de seizoenen op de geestesgesteldheid hebben beziggehouden, ontdekten namelijk dat de hoeveelheid licht per dag bepaalt hoe je voelt.

Bij dieren leidt minder licht tot een winterslaap en mensen worden depressief, krijgen meer eetlust en grote behoefte aan een borrel. Worden de dagen langer, dan verdwijnen deze kwalen. Als je tenminste niet zo depressief bent geworden, dat je van lammetjes en vrijende paartjes om je heen zclfmoordneigingen krijgt. Volgens de statistieken wordt in de lente het meest zelfmoord gepleegd.

Huub, student geschiedenis in Leiden, heeft juist geen behoefte aan licht uit de buitenwereld. Hij sluit zijn gordijnen, zet een pannetje Pleegzuster Bloedwijn op en draait Gregoriaanse muziek terwijl wierook staat te geuren. Mare interviewt hem in deze sfeer, even voordat een groepje van dertig studenten bij hem komt mediteren. Hij heeft gebroken met de kerk: 'Ik heb de paus nog een net briefje gestuurd: bedankt en adieu - nooit meer iets op gehoord.' Hij heeft nog wel een rozenkrans en een houten Mariabeeldje met kaarsje ervoor. 'Soms hoop ik dat de heilige Maria hier in de Haarlemmerstraat aan mij verschijnt, of dat mijn beeldje spontaan een traan zal laten. Dan wordt mijn kamer een bedevaartsoord.' Tot die droom uitkomt zal hij met zijn medestudenten mystieke ervaringen opdoen op zijn kamertje.

Bij Paul Bannink, fanatiek Ajaxaanhanger en student economie, grijpt het wekelijkse ritueel van het voetbal diep in zijn gevoelsleven in.

'Het is wel eens moeilijk voor mijn omgeving als ik een week stuk zit van een verlieswedstrijd van Ajax, dan is alles klote', zegt Paul in Folia (Universiteit van Amsterdam).

Hij is supporter, maar met een ruime blik. Supporters van Feyenoord valt hij niet aan, maar hij bewondert ze om hun trouw aan de club.

Het Italiaanse voetbal ziet hij binnenkort ten gronde gaan aan de maffia. 'Door de zuiveringen in Italië stort het hele systeem in; Torino en Napoli zijn al in opspraak geraakt vanwege hun contacten met de maffia. Binnenkort gaan de eerste slachtoffers vallen.' [MM]

25 maart 1993

^UNIVERSfH­

^ Kunst SL KultuuLx J. Triple bogey on a par five hole is een film uit 1990 van regisseur Amos Poe. Na een verblijf van een aantal jaren in Hollywood, waar hij werkzaam was als scenarioschrij­ ver, keert hij met Triple bogey te­ rug naar wat genoemd wordt de onafhankelijke film.

Het verhaal speelt zich zich groten­ deels af op de Triple Bogey, een jacht dat continu rondjes om Manhattan vaart. Aan boord bevinden zich de kinderen van Harry en Sally Levy, een echtpaar dat op brute wijze vermoord werd op een golfbaan. Zij maken kennis met ene Remy Gra­ velle, een tweederangs schrijver, die de opdracht heeft gekregen een scena­ rio te maken over die moord. Hij verblijft een ti)dje aan boord van de Triple Bogey en pro­ beert, terwijl de skyline van New York zachtjes op de achtergrond voorbij trekt, door gesprekken met Amanda, Satch en Bree ­ de drie kinderen ­ een spannend verhaal op papier te krijgen. Belangrijke hulpmiddellen voor G ravelle zijn de familiefilmpjes, waarop duide­ lijk wordt wat voor gezin de Levys vormden. Hoe verder hij binnen­ dringt in de levens en het verleden van zijn'informanten', hoemeer hij

door hen wordt aangetrokken. Zijn opdracht kruipt onmerkbaar naar de achtergrond.

Bij sommige films weet je al bij de eerste scènes dat je er goed aan deed een bioscoopkaartje te kopen. Tri­ ple Bogey on a five par hole (de titel is ontleend aan de golfwereld) is er

Funky muziek die zelfs live binnen de perken blijft van wat ook op de achtergrond zou kunnen, is met te weinig durf gespeeld. Saxofoniste Candy Dulfer wekte donderdaga­ vond 18 maart in concertgebouw de Vereeniging in Nijmegen niet de

indruk echt te willen werken om haar publiek een memorabele avond te bezorgen. Met Candy Dulfer gaat het hard. Reeds op twin­ tigjarige leeftijd stond ze in het voorprogramma van Madonna in de Kuip, ze werkte samen met nie­

zo een. Een met vlaggetjes behan­ gen jacht vaart onder een onbewolk­ te hemel de wolkenkrabbers van Manhattan tegemoet; regisseur Poe zet er ontspannende Portugees aan­ doende klanken onder en zet zo de toon voor een gelukkige­familie­ op­stap­rolprent. De film is gescho­

ten in zwart­wit, iets dat tegen­ woordig onontbeerlijk schijnt te zijn om kwalificaties als 'artistiek' en 'underground' te verwerven.

Vaak blijkt die kleurkeuze een lege dop, maar in Triple Bogey draagt ze bij tot de kracht van de film. Dat vooral door het contrast met de

Verrassende karakters in Triple bogey familiefilmpjes, die in kleur zijn.

De meest intrigerende figuur is niet een van de Levys, maar juist de schrijver Remy Gravelle. Hij blijft het grootste gedeelte van de film volstrekt anoniem, een man zonder gezicht die in een hoekje van het beeld zijn vragen stelt. Net als de kijker is hij een voyeur, een gluur­ der in het leven van mensen die hij niet kent. Pas op het laatst, als ook voor de kijker de zaken wat duide­ lijker zijn, komt G ravelle volledig in beeld. Door die bijna persoonlij­ ke band van de kijker met een van de karakters krijgt Triple bogey on a par five hole een verrassende extra dimensie. [MvA]

FILM

Donderdag25, vrijdag26, zaterdag 27 en dinsdag 30 maart in filmthea­ ter Louis, telkens om 22.00 uur.

mand minder dan Prince en scoor­ de ook nog eens een internationale hit met Lily was here, een instru­ mentaal duet met Dave Stewart van The Eurythmics. Twee jaar na de release van haar succesvolle de­ buutalbum Saxuality is met Sax

Candy Dulfer als aangename tijddoder

a­go­go de opvolger verschenen.

Met haar nieuwe band Funky Stuff is Dulfer nu op de bijbehorende Sax a­go­go tournee Funky Stuff ontpopt zich gaande­ weg de avond als een kwalitatief goede band met een hoofdrol voor de zanger, Wendell Nelson Mor­ rison junior, wiens ruige stemge­ bruik doet denken aan de bluesgi­ gant Buddy Guy. Toch kan de man in zijn eentje niet verhelpen dat de muziek iets te zeer staat als een huis. Het lijkt alsof Candy Dulfer bang is om ook maar een foute noot te spelen en daarom op safe haar saxofoonpartijenblaast. Waar Fun­ ky Stuff een solide, opzwepende basis neerzet, moet het voor haar toch fantastisch zijn om als soliste te mogen improviseren. Ze vult de door Funky Stuff geboden ruimte weliswaar met herkenbare en ori­ ginele invullingen, maar er is nau­ welijks sprake van improvisatie, aangezien nagenoeg al haar soli op elkaar lijken.

Live moeten musici zich met hart en ziel in de muziek storten en dus ook risico's durven nemen, opdat er vonken overschieten naar het publiek, dat niet komt opdraven om te kunnen vaststellen dat het concert tech­ nisch verantwoord was. Muziek maken is niet alleen de juiste no­ ten produceren, maar ook die no­ ten op de juiste manier spelen.

Candy Dulfer zou misschien met wat meer bezieling te werk kunnen gaan om het publiek in de ban te brengen van de emoties die muziek teweeg hoort te brengen. Beroeps­ musici staan voor de zware opgave dag in dag uit enthousiasme aan de dag te leggen bij hun werk, om te voorkomen dat de muziek haar zeggingskracht verliest en ver­ wordt tot niet meer dan een aange­ name tijddoder. Op de manier zo­ als ze nu speelt, zou Candy Dulfer als voorprogramma uitstekend fungeren. Met wat meer lef en in­ levingsvermogen valt er voor haar echter heel wat meer eer te beha­ len. [MGj

MUZIEK

AGENDA MUZIEK ♦ Candy Dulfer & Funky Stuff.

Saxofoniste met snelstijgende ster op tournee, inclusief sterke band (zie bespreking) Noorderligt, 30 maart en 1 apnl (uitverkocht), 21.00 ♦ Studentenkoor Contrast.

Lustrumconcert (vijfjarig bestaan) i.s.m. een ander studentenkoor, Vokkolage uit Eindhoven. Onder andere het requiem van Fauré Lourdeskerk, 27 maart, 20.15 (reserveren 423773) ♦ Matthaus­Passion van J.S. Bach door Tilburgs Vocaal Ensemble. Met barokorkest Florilegium Musicum Kerk 't Heike, 4 apnl, 19.30 ♦ Beboppen met Swinkels, Van Haaren, Sparla, Van Boxtel, Westerhuis.

De Voortuin, 29 maart, 21.00 ♦ JJ Scrud. 'Zeer knappe fusion' Studio Chateau, 30 maart, 22.00

FILM ♦ Je vous salue Mane. Een van de meest omstreden Godard films.

Eigentijdse, indertijd (1984) zeer bekritiseerde bewerking van het Mana­evangelie. Met inleidende lezing van Hans van Dnel (in het kader van Onthulde Goden) Louis, 29 maart, 19.30 lezing, 20.45 film ♦ Tnple Bogey on a par five hole.

Intngerende zwart­wit film uit 1990 van Amos Poe met meer valkuilen dan in een golfbaan (zie bespreking).

Louis, 25, 26, 27 en 30 maart, 22.00 ♦ Mortu Negra (1988). Speelt zich af in Guinee Bissau ten tijde van de dekolonisatie.

Louis, 3 1 maart, 19.30 ♦ Rock Hudsons Home Movies.

Film van Ene Farr uit 1992 over de twee zielen in het lichaam van de Don Juan die zijn homoseksualiteit lang verborgen hield.

Louis, 3 1 maart, 22.00

THEATER ♦ I ch fragte meine Mutter.

Liederen­ en theaterprogramma door Rinel van Vernooy. Over verlatenheid, wanhoop, verlangen en nostalgie. Geschikt voor rokerige zaaltjes en voormalige ziekenhuiskapellen.

Zaal 16 (Carré), 27 maart, 20.30 ♦ Cabaret Basterd met Tot hier, en nu verder. Wonnen in ' 9 1 de publieksprijs van het A'dams Kleinkunstfestival. Nu een avondvullend verstandshuwelijk tussen kankatuur en onbegnp.

Schouwburg, 25 maart, 20.30

DANS ♦ Hours. Dansers Ana Teixidó en Arthur Rosenfeld kraken de noot van de man/vrouw coëxistentie, 't Heks, 26 maart, 21.00. ♦ Air de C. La mer a soif is de titel van de nieuwste choreografie van Ria de Corte. Een zeer dansant programma over onbevredigd verlangen door 4 dansers.

Schouwburg, 26 maart, 20.30

BEELDENDE KUNST ♦ USA today in fiber art.

Tentoonstelling van 50 Amenkaanse werken die het thema textiel met elkaar gemeen hebben.

Textielmuseum Goirkestraat, t / m 13 juni ♦ Werken van Peter Sansom n.a.v. werk van Vermeer, Galerie De Verschijning. T/m 28 maart ♦ Gervan Esch. Beelden ontsproten aan de techniek.

In de kunstkamer, Nieuwlandstraat t / m 29­3. ♦ Zinnebeelden Madonna, Madonna. Beelden van Adrienne Schreuder over taal en communicatie.

Textielmuseum, 25 maart t / m 9 mei

LITERATUUR Candy Dulfer treedt met Funky Stuff op 31 maart en 1 april in het Noorderligt.

♦ Literaire Talentenavond. Vijf aanstormende auteurs ­ geselecteerd uit zo'n honderd gegadigden ­ lezen voor uit eigen werk.

Zaal zestien, 6 april, 20.15

SELECTIE

IVLATSERTJES Matsertjes zijn bedoeld voor medewerkers en studenten van de KUB. Mits de lengte de dertig woorden niet te boven gaat bedraagt de prijs vijf gulden. Tot zestig woorden kost een matsertje tien gulden. Berichten met een (para) commercieel karakter kosten 25 gulden en mogen niet meer dan dertig woorden bedragen. Maximaal twee matsertjes per activiteit.

MERCURIUS CONGRES Woensdag 3 1 maart organiseert Mercunus het congres 'Het Rendement van Financiële Innovaties' P n j s f l S incl reader, lunch en borrel. Voor meer informatie kamer R7 of stand gebouw A.

LA DOUBLE VIE DE VERONIQUE Cinema presenteert woensdag 3 1 maart 20 00 uur 'La double vie '• sfeervolle film over Franpaise en Poolse die onbe wust veel gemeenschappelijks hebben Prachtige muziek Zie memo-pagina SZ 17, f 5,-.

NIEUW BESTUUR TSO-verenigmg zoekt nog steeds enkele enthousiaste mensen die zich vanaf 1 mei onder meer willen inzetten voor studentenbelangen Interesse'' Kom langs op kamer A 04 of bel 663108 (dinsdag of donderdag tussen 13.00-14 00 uur)

KEEPERS GEVRAAGD

"

Keepers gevraagd voor T.S.Z.V.V. Myrddin (zaalvoetbal). Melden bij Peter (632170).

ISABEST Isabest organiseert op vrijdag 2 apnl een inloopdag met PnceWaterhouse. Thema continious education Spreker: de heer Kwint, 14.30 -16.30 uur, zaal A 1 3 0 . Na afloop isabestborrel om 17.00 uur in Bruin Kaffee.

MENTOREN GEZOCHT

MENTOREN GEZOCHT

LUSTRUMCONCERT

MERCURIUS CONGRES

Weet JIJ al wat je van de zomer d o e f Word mentor, retegoed' De mentoren voorbereidingskampen zullen plaatvinden op 4 en 5 augustus en 5 en 6 augustus De TIK week van 16 tot en met 20 augustus zijn De faculteitsintroduktie- kampen zijn van 2 1 tot en met 23 en 23 tot en met 25 augustus Formulieren voor een voorlopige inschrijving zijn verkrijg baar op de MAK-kamer, B 320.

Weet JIJ al wat je van de zomer d o e f Word mentor, retegoed' De mentoren voorbereidingskampen zullen plaats vinden op 4 en 5 augustus en 5 en 6 augustus De TIK-week zal van 16 tot en met 20 augustus zijn. De faculteitsintroduk tie- kampen zijn van 2 1 tot en met 23 en 23 tot en met 25 augustus. Formulieren voor een voorlopige inschrijving zijn verkrijgbaar op de MAK-kamer, B 320.

Spannend, inspannend en ontspannend: een afwisselend avondprogramma door koren, solisten en orkest (hoogtepunt.

Requiem van G. Faure) Zaterdag 27 maart 20.15 uur Lourdeskerk (Hoekpunt Lourdesstraat en Ringbaan Oost).

Woensdag 3 1 maart organiseert Mercurius het congres 'Het Rendement van Fi nanciele Innovaties' Prijs f 15 incl rea der, lunch en borrel Voor meer informatie kamer R 7 of stand gebouw A

BAKKEN MET GELD

ACTIEF WORDEN?

ISABEST

Stichting Pythische Spelen Tilburg zoekt met spoed vrijwilligers, zaalmedev^erkers, PA-mensen, technici, tappers en versierders. Meld je aan' Informatie'? 013662271.

Efact heeft nog plaats m de Dies-commissie Hebje tot minstens maart 1994 de tijd om o.a de Case Competitie te organiseren, kom je dan aanmelden op de Efact kamer R 1 , tel. 6 6 2 9 9 1

De ISABEST Congres Stichting organi seert op 8 apnl het congres 'Advies onder controle', de onafhankelijkheid van de accountant ter discussie Voor meer informatie en inschrijving kun je terecht bij de stand in gebouw A of op de ISABEST-kamer (R 18), tel. 013-662662.

FEEESTWEEK Van maandag 29 maart t / m vrijdag 2 apnl bij Plato. Met o.a op dinsdag (16 30 uur) een trappenrace in gebouw B ook voor met-leden. De rest van het programma zie Memo

BIER: 50 CENT En wel op donderdag 1 apnl (echt waar') van 21.00-22.00 uur en op vrijdag 2 apnl van 16 00-17.00 uur bij Plato' Deze feestelijke aanbieding is vanwege de feestweek van het EJB (zie Memo).

ISABEST De ISABEST Congres Stichting organiseert op 8 apnl het congres 'Advies onder controle', de onafhankelijkheid van de accountant ter discussie Voor meer informatie en inschrijving kun je terecht bij de stand in gebouw A of op de ISABEST-kamer (R 18), tel. 0 1 3 ^ 6 2 6 6 2 .

GEZOCHT: GEEN MUURBLOEMPJES Contacten leggen tussen het bedrijfsleven en studenten van verschillende studierichtingen Spreekt dit jou aan'? Dan IS een bestuursfunctie binnen Integrand iets voor JOU' Kom een keer langs voor meer informatie- Kamer R 23

VROUWEN TEGEN SEKSUEEL GEWELD Negen op de tien verkrachtingen gebeuren door een bekende. Wil je je verhaal k w i j f Onze medewerksters zijn er op di., WO , do. van 14 00-20.00 uur. V.T S G., Nieuwlandstraat 3 7 , Tilburg, 0 1 3 437501.

PZ, EEN ANDERE WEG...

Kies de goede weg en kom 2 1 apnl naar het Input-congres. Inschrijven en info tussen 10.00 en 12.00 uur in R 13. Tel. 663008.

CHARLES EN DIANA waren eens een gelukkig duo. Nu worden ze verguisd door de pers. Kan de pers alles maken"? Gaan ethiek en goede journalistiek eigenlijk wel samen"?

Waar ligt de grens tussen het brengen van nieuws en het zich mengen in de privesfeer'? Podiumcafé over ethiek in de journalistiek. PUF, 19.0a21.00 uur.

STUDENTENFOTOCLUB Nieuw' Nieuw' Nieuw' Een fotoclub voor studenten. Als fotograferen je hobby is, sluit je dan aan bij deze fotoclub, ge naamd 'Omega' Info 013-676343

Het verdienen en beheren leer je op 30 maart tijdens de EFACT excursie naar de Rabobank en AMEV te Utrecht. Onderwerpen: Financieringen Accountancy.Kosten f 5, met leden f 7,50. Voor meer informatie en inschrijving Efact, R 1 , Tel. 662991

EFR BUSINESS WEEK Erasmus Universiteit Rotterdam, 29 maart t / m 1 apnl. Thema 'Koers' Sprekers o.a. Bnnkman, Loudon, Jacobs, Van Mierio en De Bree. Tel kaarten reserveren en informatie- 010-4081146/1147.

BIJLES GEVEN OF NEMEN? Efact zoekt mensen die bijles willen geven in Micro-, Macro , Bedrijfseconomie, Wiskunde en A T Heb je bijles nodig'?

Kom even langs op de Efact kamer R 1 om je in te schrijven of bel, tel. 6 6 2 9 9 1 .

ERASMUS-BEURZEN Wilt u in academisch jaar 9 3 / 9 4 in een Europees land studeren"? Lees de benchten van Bureau Buitenland over Erasmusbeurzen verder in deze uitgave van Univers. •.-' ''.

--< ,

PZ, EEN ANDERE WEG...

Kies de goede weg en kom 2 1 apnl naar het Input-congres. Inschrijven en info tussen 10.00 en 12.00 uur in R 13. Tel. 663008.

JONG TALENT GEZOCHT! Altijd al een bedrijf willen runnen"? In het nieuwe management organisatiespel van Efact krijg je de kans een dagie op de directiestoel plaats te nemen en wel op woensdag 2 1 apnl. Voor meer informatie Efact, R 1

Randstad Scriptieprijs '93 Kwaliteit in dienstverlening

Om het wetenschappelijk onderzoek naar kwaliteit in dienstverlening te stimuleren stelt Randstad Uitzendbureau jaarlijks de Randstad Scriptieprijs beschikbaar voor de beste doctoraalscriptie met het thema 'Kwaliteit in dienstverlening'.

Studenten uit alle studierichtingen kunnen meedingen.

De auteur van de winnende scriptie ontvangt een prijs ter waarde van f 20.000,-.

Voor de nominaties is f 5.000,- gereserveerd.

Wilt u deelnemen aan de Randstad Scriptieprijs '93 of wenst u meer informatie, dan kunt u een brochure en aanmeldingsformulier (onder vermelding van universiteit en studierichting) aanvragen bij: Randstad Uitzendbureau bv Randstad Scriptieprijs '93 Antwoordnummer 10609 2800 WB Gouda

PYTHISCHE SPELEN

BUSINESS COURSE Wil je gedurende een aantal dagen mee denken over de bedrijfsvoenng bij een van de grootste ondernemingen ter wereld"?

Schrijf je dan in voor de ESSO Business Course van 19-24 september. De inschrijving sluit 15 apnl a s.. Meer informatie.

Marketing Associatie kamer R 25 (013663044). , „ ,. •

TJEEMIG DE PEEMIG Binnenkort geen dak meer boven mijn hoofd Gert-Jan (23) zoekt kamer Draai 't druk (013)-352608

PYTHISCHE SPELEN Al lang met meer versierd"? Kom helpen bij deterreinaankledingvan de Pythische Spelen Informatie"? 013-662271.

GITAAR/ZANG Cantamoss bestaat uit Lorenzo (gitaar/ zang) en Conchita (zang) en neemt je mee naar hun 'roots' aan de westkust van Zuid-Amenka. Naast verschillende Latijnsamenkaanse traditionals speelt dit duo ook ballades en eigen composities in di verse stijlen met als leidraad muzikale emoties en originele teksten in hun programma 'Aguardiente' Vrijdag 2 april, vanaf 21.00 uur, Tuinstraat 4, Tilburg

UNIVERSITAIRE AGENDA DONDERDAG 25 MAART Promotie drs CAM Wijtvliet Promotor prof.dr Joh de Vnes. Titel proefschrift- 'Expansieen Dynamiek, de ontwikkeling van het Nederland se Handelbankwezen 1860-1914' Aula KUB, 16.15 uur.

Het lekkere van de slechte smaak Een Studium Generale programma over kitsch, soaps, cult en camp KUB, oude koffiekamer A, 12.30 uur VRIJDAG 26 MAART Promotie mevr. O M W de Troyer Promotor prof.dr R A Meersman.

Titel proefschrift: 'On Data Schema Transformations' Aula KUB, 14.15 uur Promotie mevr. drs. J M.A. Stalpers Promotoren, prof dr. L.G M. Noordman en prof dr J L Mey; co-promo tor mevr dr G Redeker Titel proefschnft 'Progress in Discourse: The impact of foreign language use on businesstalk' Aula KUB, 16.15 uur WOENSDAG 3 1 MAART Congres. 'Het rendement van financiële innovaties'. Org.. Mercunus.

Aula KUB VRIJDAG 2 APRIL Promotie drs J H.M. Nelissen. Promotoren- prof dr ir A Kapteyn en prof.dr J Berghman Titel proefschnft 'The redistnbutive impact of social secunty schemes on lifetime labour incomes'. Aula KUB, 14 15 uur

STAP AF OPEEN PRIMA

Een postzegel is niet nodig

Randstad houd .niet van half werk

^ eksakt ^ ^

uitzendbureau

'niuiNirciiVI Tilhurg kldiionOI ( Ml^^W

25 maart 1993

JUNIVERSHH-

.J^

EDE DE L I N GE

^V^

De mededelingenpagina wordt

Ass, Alexandria (VS| A Leppen DBCM, Dordrecht M Vorstenbosch Productivity Soft ware, Diemen mr C Joreskog Scandic Crown Hotel, Utrecht I Kuyper Natuurmuseum R'dam Dolores Blauwkamer ', Senegal C Keatley Bachelder & Bachelder, Morganton (USA) M A J G Jansen Het Verzekeringsar chief, Den Haag mw Van Blee Stig Toerisme Den Haag RolfSoeten|EAEME) Univ v A'dam dr J Vingerhoets BOFEB, Den Haag H vd Kies OVDB, Bunnik mw S Konings ASA Uitzendbureau, Leiderdorp

verzorgd door de afdeling Pers

FAC U L T E I T RECHTSGELEERDHEID

en Voorlichting (gebouw B, kamer 10, tel. 2001). Diensten en faculteiten leveren via één centraal punt (het secretanaat) kopij z.s.nri. aan, uiterlijk donderdag vóór 13.00 uur voor het verschijnen van de nieuwe Univers.

I.v.m. beperkte ruimte is het zaak berichten kort en kernachtig te formuleren. De redactie kan het bericht wijzigen. BIJ teveel kopij krijgt de hoogste actualiteitswaarde voorrang.

ALGEMEEN

GROEPSBEGELEIDERS GEVRAAGD

T b V de voorlichtingsdag van de rechtenfaculteit op wo 14 april a s zijnwij op zoek naar een groot aantal enthousiaste rechten-studenten (eerste- en ouderejaars studenten) om tijdens het vrije programma van ca 10 00 14 30 uur een groep van ongeveer 15 VWO leerlingen (event met ouders) rond te lelden over het universiteitsterrein en omgeving Een bezoek aan de biblio thcck, collegezalen, sportcentrum, studentenflats etc staat op het program ma Verder kunnen de groepsbegelei ders tijdens de rondleiding eventuele praktische vragen m b t de studie, het studeren ui Tilburg etc beantwoorden Men kan zich aanmelden als gioepsbegeleider bij s t u d e n t e n z a k e n , tel 662211 Voor meer informatie kan men eveneens terecht bij studentenzaken, N 2 4 Open ma 13 00 16 0 0 u u r e n d i t/mvr van 9 00 16 00 uur Aanmelding is mogelijk tot 2 april a s De groepsbegeleiders ontvangen als beloning een aardige attentie

OPDRACHT PRIVAATRECHT B 3 PROPEDEUSE

'Geef een omschrijving van het causale en abstracte stelsel van overdracht, en maak aan de hand van een casus gemotiveerd een keuze voor het ene of andere systeem' Omvang van het pa per maximaal 3 a 4 kantjes exclusief notenapparaat en literatuurverwijzm gen Uiterste inleverdatum 21mei, bij mw I Smit, B 1007

F A C U LTE I T LETTEREN KIK

KIK nr 6 is uit Deze zijn te verkrijgen in de gang bij Bureau Onderwijszaken (kamer B 201) De KIK heeft m i v 1 april een nieuwe hoofdredactrice, nl Lucia Fiori TAAL EN SEKSE

Voor inl over status O groep Taal en Sekse vervoege men zich tot Marijke Loots VERLOF DENISE LINDENAU

Demse gaat op 22 maart met zwanger schapsverlof Marijke Loots neem haar taak als studie-adviseur over GROEPSBEGELEIDERS GEVRAAGD

Opwo 14 april IS er weer een voorheb tingsdag voor VWO-leerlingen Als je zin hebt een groepje van ong 15 leer lingen rond te leiden, en een KUB sweater te verdienen, geef je dan op m N 24, tel 662211 Opgave tot 2 april LOKALE INFORMATIE KUB

Sinds kort is het mogelijk actuele in formatie, ziektemel dingen, roosterwij zigmgen, nieuws van de faculteit e d binnen 'KUBgids' op te roepen STAGES BINNENLAND

Informatie over beschikbare stages is te vinden in de KIK en bij Bureau Onderwijs

VOORLICHTINGSDAG 14 APRIL

MENTORAAT

EXCURSIE BERLIJN

Wo 14 april vindt er een voorlichtings dag voor VWO scholieren plaats Stu denten die op die dag groepsbegeleider willen zijn dienen zich voor 2 april aaan te melden bi| de balie studentenzaken, N 2 4 , tel 662211

Op do 25 maart organiseert het mento raat een beroepenvoorlichting voor rechtenstudenten Een aantal mensen uit o a de rechterlijke macht, de advocatuur en het bedrijfsleven zal deze middag een lezing houden, waarbij door de studenten vragen gesteld kunnen worden over het betreffende beroep Het programma ziet er als volgt uit 13 00 13 30 uur Officier van Justitie, 13 30 14 00 uur Advocatuur, 14 00 14 15uur Pauze, 14 15-14 45 uur Rechterlijk Ambtenaar in Opleiding (RAIO), 14 45 15 15 uur Centrale Overheid (Min van Justitie), 15 15 15 30 uur Pauze, 15 30 16 OOuurAdjunct mspec teur Belastingdienst, 16 00-16 30 uur Bedrijfsjurist (Philips), De beroepenvoorlichting zal plaatsvinden m zaal AZ 111 Op dl 23 maart vanaf 13 00 uur is het mogelijk om in B 1010b een c u m culum vitae te verkrijgen van de aan wezigc sprekers (onder voorbehoud)

Eind juni wordt een excursie georganiseerd naar Berlijn Informatie bij B 201

ONBESTELBARE POSTSTUKKEN

Poststukken geadresseerd aan de KUB, kunnen soms met besteld worden Wi) verzoeken u, wanneer een voor u bestemd stuk op de lijst voor komt, binnen een week na verschijning van ditnum mer te reageren bi) de afd Registratuur en Archief, A 153 of via tel (66)2808 De stukken zullen circa een week na verschijning van deze Univers aan de afzender worden geretourneerd Geadresseerde Afzender Isabelle Diepstraten Malmberg, Den Bosch E Taal Cargill BV, A'dam prof T Wijman American Statistical

MEMO STUDENTEN ISABEST

Op 8 april a s organiseert de Isabest Congres Stichting haar eerste congres Advies onder controle deonafhanke lijkheid van de accountant ter discus sie Het congres vindt plaats m Chalet Fontaine te Kaatsheuvel Voor busver voer wordt gezorgd Kosten voor leden bedragenf 12,50 en voormet-ledenf 15,Voor meer informatie en inschrijving kun je terecht bij de stand in gebouw A of op de Isabest kamer (R 18), tel 013 662662 CINEMA

Woensdag 31 maart om 20 00 uur 'La double vie de Veronique' De laatste film van de reeks 'Cinema Femina' Een sfeervolle film van Kieslowski ('Dekaloog') over de Poolse Weronika en de Frangaise Veronique, die zonder het van elkaar te weten, veel gemeenschappelijke kenmerken hebben beiden zijn muzikaal begaafd, hebben een prach tige stem en lijden aan dezelfde hart kwaal Het leven van de Poolse leidt, onbewust, tot veranderingen in het leven van de Frangaise De film wordt vertoondmSZ 17af 5,- Let op wegens

succes waarschijnlijk extrafilms meer informatie volgt INTEGRAND

Heb je al eens gedacht aan een bestuursfunctie bij Integrand' Integrand heeft een continu verloop van bestuursleden waardoor er regelmatig plaats is voor nieuwe enthousiaste mensen Mocht je interesse hebben m een actieve club zoals Integrand kom dan een keer langs voor meer informatie Gebouw R 23, tel 635612 OLOF

Zesenzestigste Dies Natalis Donderdagavond 25 maart Themafeest 'what thehell, let's party'met de band'SWAP' en de Gauloises Discoshow Vrijdag is rustdag, zaterdag 27 maart Gala Balie masque in kasteel Arcen bij Venlo Aanvang aldaar 23 00 uur Galakaarten kosten f 35, , vervoer Venlo-Arcen tn Arcen Tilburg voor f 15, extra Kaar ten verkrijgbaar bij de Diescommissie, aan de deur voor f 5, extra Zondag 28 maart vanaf 17 00 uur The Dansant met koud buffet, verzorgd door het vrouwelijk kookgenootschap 'Les Mai tresses de la cuisine' Toegangf5, incl buffet Maandagavond 29 maart is er toncelmecting voor iedereen die komend jaar weer mee wil spelen in het Olof toneelgenootschap, aanvang 20 30 uur

DUUR TWEEDE SEMESTER

Anders dan m de studiegids staat vermeld, loopt het tweede semester t/m de week van 17 mei (inhaalweek) AANMELDINGEN VOOR ERASMUSUITWISSELINGEN

1993/1994 Voor het komend studiejaar is voor vier studentenuitwisselingsprogramma's subsidie aangevraadgbij de EG Alleen studenten met relevante achtergrond m keuzecurriculum komen in aanmerking Let op rectificatie 1 Erasmusprogramma Language and Minorities in Europe (ICP-NL-92-NL1042), coordinator dr L Verhoeven, doelgroep 3e of 4e jaarsstudenten 1 beurs voor zes mnd naar Aix Marseil Ie, 2 beurzen voor zes mnd naar Gote

Donderdag 1 april het Sauvages Drie luik ter societeite, aanvang 20 30 uur Maandag 5 april na een smakelijke hap verzorgd door het zeer illustere Dispuut A One, een lezing van Dhr J Weerts (directeur Mercury Urval) over personeelswerving Deze lezing is ook voor met-Olof leden toegankelijk VITE

1 April excursie naar de Rotterdamse haven met bezoek aan het Gemeentelijk Havenbedrijf en de containertermi nal ECT 's Middags differentiatiepro gramma Pakhoed Fruit Terminal voor economen en Advocatenkantoor Loeff Claeys Verbeke voor juristen Kosten (inclusief bundel) f 5,- voor leden, f 7,50 voor niet leden 's Avonds Mexican Party m de Talk 8 april forumdiscussie over het mdus triebeleid m Nederland, belicht vanuit verschillende invalshoeken de over beid (Economische Zaken), werkgevers (VNO), werknemers en de wetenschap (Europees mededingingsrecht en so ciaal recht) TEV

Tentamenbundelverkoop 5 t/m 8 april van 13 00 tot 13 45 uur in TEV-kamer (R27) Kosten leden f 10, , met leden f 12,50 Bestelde bundels die na 8 april nogniet opgehaaldzijn,wordengewoon verkocht

^

borg Informatie D Lindenau 2 Erasmusprogramma Natural Langua ge Processing (ICP NL-92-0022), coor dinator dr W Daelemans, doelgroep 3e of 4e jaarsstudenten Let op rectifi catie 1 beurs voor zes mnd naar Man Chester, 1 beurs voor zes mnd naar Antwerpen, 1 beurs voor zes mnd naar Saarbrucken, 1 beurs voor zes mnd naar Dublin Informatie W Daelemans 3 E r a s m u s p r o g r a m m a Teacher Training (ICP NL 92 1-1050/05), coor dinator dr T Vallen, doelgroep 3e of 4e jaarsstudenten bij voorkeur Taal en Minderheden en Tekstwetenschap, 2 beurzen voor zes mnd naar Florence, 2 beurzen voor zes mnd naar Glasgow Informatie T Vallen 4 Erasmusprogramma Literatuur en Germamstiek (ICP NL 92 1027/09), coordinator prof dr J Goedegebuure, doelgroep 3e of 4e jaarsstudenten, 2 beurzen voor zes mnd naar Berlijn, 2 beurzen voor zes mnd naar Gent Inf D Lindenau Let op a a n m e l d i n g voor al deze programma's voor 1 april 1993 Inf en aanmeldingsformulieren bij D Lindenau, B205 (aanwezig ma,di,do, vrij tot 14 00 uur, m 1 V 22 maart met zwangerschapsverlof)

FAC U L T E I T ECONOMISCHE WETENSCHAPPEN WIJZ. HERKANSING DOCTORAAL AUG. '93

Statistiek 2 op 13 aug '93 (AE/BE), Bedrijfseconomie 1 op 20aug '93 (AE), Bedrijfseconomie2 op 24 aug '93 (AE), Milieu Economie op 27 juli '93 (keuze).

Privaatrecht 2 op 3 aug '93 (FE), Voortgezet Boekhouden op 26 aug '93 (FE), Statistiek BIK op 17 aug '93 (BIK), Inl A Alg Econometrie op 24 aug '93 (Ec trie), WRS 3/SAS op 26 aug '93 (Ec trie).

Privaatrecht inl op 12 aug '93 (BE), Adm Organisatie op 17 aug '93 (BE/ BIK), Beleggingstheorie vervalt m aug '93 (BE) WIJZ. HERKANSING PROPEDEUSE AUG. '93

Statistiek 1 op 11 aug '93 (Ec mie) GEEN SPREEKUUR STUDIEADVISEURS

Op 26 maart '93 vervalt het spreekuur van mw drs G v d Vorst en drs H -G van Liempd CURSISTEN POSTDOCT. OPL. ACCOUNTANCY

GROEPSBEGELEIDERS GEVRAAGD VOOR DE VOORLICHTINGSDAG OP Dl. 13 APRIL A.S.

Deze dag is bedoeld voor 5 en 6 VWO ers Taak van de groepsbegeleider een groep van ± 15 VWO-leerlmgen (evt met ouders) rondleiden aan de hand van enkele programma onderdelen, vertel len over eigen ervaringen met studie en studentenleven, vragen beantwoorden, gastvrouw/heer zijn ledere eerste en oudere jaars student Economie, BIK of Econometne kan deze taak vervullen Tijd tussen ± 10 00 u en ± 14 30 u Beloning een mooie KUB-sweater (Als je er al een hebt kun je evt een finan ciele vergoeding krijgen, maar alleen als je je oude trui draagt op de voorlichtingsdag) Inf en opgave balie studentenzaken, N24,tel (66)2211,Geopend ma 13 0016 00, dl t/m vr 09 00-16 00 u Opgave tot uiterlijk 2 april MENTOREN GEZOCHT

Weet ji) al wat je van de zomer doet' Wordt mentor, retegoed De mentoren voorbereidingskampen zullen plaats vinden op 4 en 5 aug en 5 en 6 aug De TIK week zal van 16 t/m 20 aug zijn De faculteitsmtroduktie kampen zijn van 21 t/m 23 en 23 t/m 25 aug Formu heren voor een voorlopige inschrijving zijn verkrijgbaar op de MAK kamer, B 320 GEZOCHT STUDENT BIK OF BE De vakgroep BIKA zoekt 4e jaars student BIK of BE (met aantoonbare interesse voor BIK) die bereid is mee te werken aan het opzetten van een casus voor de post doctorale TIAS opleiding EDP auditing De werkzaamheden zul len bestaan uit het inventariseren van al bestaand case materiaal, het uitwerken van een globale casus situatie en het invullen daarvan voor de concrete onderdelen van het onderwijsprogramma De werkzaamheden zullen worden uitgevoerd onder verantwoordelijkheid van de coördinatoren van de TIAS-opleiding EDP auditing en onder direct toezicht van een ervaren EDP-auditor Desgewenst kan de opdracht worden gecombineerd met het schrijven van een afstudeerwerkstuk en afstuderen bij de vakgroep De bedoeling is te ko men tot een aanstelling voor een periode van zes maanden, zo mogelijk te beginnen per l-4-'93 Nadere ml zijn te verkrijgen bij drs G v d Pijl, tel 013 (66)2138 of prive 013 358738 TREASURY MANAGEMENT

Voor inzage in het herten tarnen Treasury Management van 3 3 '93 (drs F Duffhuesendr C Veld) kunt u terecht op do 1 april '93 van 10 00 u tot 11 30 u op B 614

Wijziging zalen op 16 april '93 {eenma hg) Adm Organisatie SZ 17-21 23, EDP Auditing SZ 17, LACinl SZ 17, Grondslagen SZ 17, L A C h c PZ25

Tentamenbundelverkoop 5 t/m 8 april van 13 00 13 45u inTEV kamer(R27) Kosten leden fl 10,-, met leden fl 12,50 Bestelde bundels die na 8 april nogniet opgehaald zijn, worden gewoon verkocht

MENTOREN GEZOCHT

LESBISCHE FILM

Word mentor, retegoed' De mentorenvoorbereidingskampen zullen plaats vinden op 4 en 5 augustus en 5 en 6 augustus De TIK-week zal van 16 tot en met 20 augustus zijn De faculteitsmtroduktie- kampen zijn van 21 tot en met 23 en 23 tot en met 25 augustus Formulieren voor een voorlopige m schrij ving zijn verkrijgbaar op de MAKkamer, B 320

In het Vrouwencentrum, Nieuwlandstraat 43, draait vrijdag 26 maart 'She must be seeing things' De film gaat op realistische wijze in op de emotionele aspecten van de relatie tussen twee lesbiennes De film is geschreven en geregisseerd door Sheila McLauhglm Aanvang 21 00 uur Entree f 5,

AIESEC

Donderdag I april organiseert AIESEC in samenwerking met AEGEE, ESN en VITE een geweldige Mexican Party met Spaanse muziek en mexicaanse hapjes en een welkomstdrankje Het wordt gehouden in Talk of the Town (Heuvel rmg 116 in Tilburg) Aanvangstijd 22 00 uur, kaartjes a f 5, zijn verkrijgbaar bij destandof opeen van onze kamers So see you and take your sombrero with you'

TEV

STUDENTEN CABARET FESTIVAL

De Stichting Groninger Studenten Cabaret zoekt beginnend cabarettalent onder HBO en WO studenten uit heel Nederland om mee te doen aan het zevende Groninger Studenten Cabaret Festival dat zal plaatsvinden op 21, 22 en 23 oktober in de Stadsschouwburg van Groningen Inschrijven is mogelijk tot en met 21 mei Voor meer mfo 050 635634 (Stichting) of 050 770216 (Marinja Ketelslegers) of 050 12363 7 (Hes ter Wachter) ZOMERCURSUS

HOMOSTUDIES

De jongerengroep 248'"'' organiseert binnenkort weer een praatgroep voor homosexuele jongeren (m/v) Je leeftijd IS met zo belangrijk Als je graag over homosexualiteit met anderen van ge dachten wil t wisselen, omdat je bijvoor beeld op zoekt bent naar herkenning, bel dan naar Jack 013 361512 (tussen 17 00-19 00uur)ofMarlijn013 360529

Van 11 juli tot 11 september organiseert de Umversite de Toulon et de Var een zomercursus met onderwijs in de Franse taal, letterkunde, cultuur, economie en politiek Opleiding voor het diploma van La Chambre de Commerce et d'Industrie de Paris Intensieve vertaal colleges voor Nederlanders en Belgen (ook commercieel en juridisch Frans) Geschikt voor studenten in talen, rech-

25 maart 1993

ten, economie, bestuurskunde etc Beginners, gevorderden en vergevorder den Inl dr W J A Bots, Veenweg28c, 9728 NM Groningen, tel 050 256793 of 01719 15626 MERCURIUS

26 maart excursie VNU Best 31 maart Congres Het rendement van financiële innovaties Voor meer informatie en/of mschni ving, kom naar kamer R 7 (dageliiks tussen 12 00 en 14 00 uur) of bel 013 662992 Tevens bestaat daar ook demo gelijkheid om )e m te schnjvenals meuw lactief) lid PLATO

Vanavond (donderdag 25 maart) is de Recordavond georganiseerd door de Accu Het programma van Eejeebees Feestweek Dinsdagmiddag 30 maart Stairway to Heaven (trappenrace op de KUB,schrijfjesnelin') Dinsdagavond Look-a Like party, kom verkleed als je idool en laat je eigen karikatuur tekenen of doe 't zelf Woensdag 31 maart Culturele Avond verrassing Donderdag 1 april Rock &} Roll festijn met van 21 30 22 30 Ret)R cursus en daarna feest met band ledere avond tussen 9 en 10 50ct per consumptie' Laatste (vrij)dag 2 april om 14 00 uur Amen kaanseBrunchentussen4eii5 Happy Hour (50 et per consumptie) En dan nog Tot een april kun je je inschrijven voor de Ardennen Survivaltocht (1 & 2 mei) en Woensdag 7 april is de Mr Plato-verkiezmg PRIORITIJD

Op 31 maart is er een informatie-avond over het bestuur en de commissies Iedereen die graag informatie wil of reeds interesse voor een functie heeft, is van harte w^elkom Plaats L'Indu stne Tijd 31 maart, 19 00 uur MARGE

Na je afstuderen president-directeur worden en nog nooit bij een jaarvergadenng geweest Kom dan mee naar de jaarvergadering van OCE van de Gnnten op 15 april om 15 00 uur te Venlo ' Voor vervoer wordt gezorgd Inschrij ven bij Jeroen 013-358052 KONTEKST

Dubdichtersfestivalop30maarta s m de PUF ZIJ, die zich geroepen voelen hun creativiteit te tonen intekenlijst bij het letterensecretariaat, gebouw B, 2de verdieping Aanvang om 19 30 uur Toegang voor Kontekst leden gratis, met-leden betalen 2,50 CONTRAST

Zaterdagavond 27 maart belooft een muzikaal spannende, inspannende en ontspannende avond te worden Het studentenkoor 'Contrast' viert namelijk haar vijfjarig bestaan en wel in de vorm van een groots concert, waar het Requiem van Faure ten gehore gebracht zal worden (met solostukken') Verder biedt de avond een contrastrijk aanvullend programma m e t m u z i e k van Dyson (Songs for Sailors), Kodaly Zol tan, Gershwm, Orlando di Lasso, Jos quin Desprez e a Onder leiding van Enrico van Schaik zal een grote groep muzikanten, waaronder Contrast, het Gewestelij k Begeleidmgsorkest, het E S M G en Vokollage de avond verzorgen Het concert zal plaats vinden op 27 maart a s om 20 15 uur in de Lourdeskerk te Tilburg (ligt op het hoekpunt van de Lourdesstraat en de Ringbaan Oost) Je kunt reserveren bij GabyLutgens013 423773, V W Tilburg, ABN AMRO Heuvelring 88 of muziek handel Spiro, Willem 2 str 4 Entree f 5, (inclusief programmaboekje) ERASMUS STUDENT NETWORK (ESN)

Op 1 april organiseert ESN Tilburg 1 s m Aiesec, Vite en Aegee een groots Mexicaans feest m The Talk of the Town Naast de vele buitenlandse stu denten van de universiteiten van Til burg en Maastricht, is de Nederlandse student natuurlijk ook van harte wel kom Kaarten zijn te koop op onze stand m gebouw A en op de ESN kamer(R15), tussen 12 00 en 14 00 uur

UNIVERSH^ INPUT

Donderdag 25 maart alweer de maan delijkse Input borrel met cabaret bij Wellus Alle Inputters van PV2 en PV5 opgelet dinsdag 6 april om 11 00 uur in CZ 103 is er een informatiebijeenkomst over de praktijkdag Grijp je kans om een dagje praktijk te lopen bij een personeels functionaris Judith, Esther, en Enk Jan kunnen je hier alles over vertellen In schrijflijsten hangen op het INPUT prikbord bij de ingang van gebouw S ledere dag kun je je van 10 tot 12 uur inschrijven voor het congres in R 13 Kosten voor Input leden f 12,50 In schrijven kun je tot 14 april De congrescommissie zoekt medewer kers om tijdens het congres een dagje te helpen Opgeven bij Antoinette Input-leden die buiten Tilburg wonen, krijgen de Persimage niet thuisgestuurd Je kunt de Persimage iedere dag afhalen van 10-12 uur in R 13 MARKETING ASSOCIATIE

Wil je een kijkje m de keuken nemen bij een van de grootste ondernemingen ter wereld' Dat kan Schrijf je in voor de ESSO Business Course van 19 24 september De inschrijving sluit op 15 april Inschrijfformulieren kun je afha lenopdeMAKUBkamerR25(tel 013663044) STUDENTEN OPGELET

BureauBuitenland geeft boekenbonnen weg Voor meer informatie zie 'Me dedelmgen Bureau Buitenland' PODIUMCAFÉ

Het Podiumcafe organiseert dit keer een discussie avond over Charles, Dia na, en de ethiek in de journalistiek De afgelopen maanden is er in de Engelse pers veel te doen geweest over het huwelijk tussen Charles en Diana Zaken die zeer prive zouden kunnen worden geacht verschenen op de voorpagina van verschillende kranten Hoe ver mag je als journalist gaan Heeft het volk recht om alles te weten over vooraanstaande mensen' Zijn er be paalde ethische grenzen, of m e t ' EFACT

Op woensdag 21 april organiseert Ef act een orgamsatiespel. Vanuit je directiestoe! magie dan een door de computer gesimuleerd bedrijf runnen Op 30 maart heeft Efact een excursie naar Rabobank en AMEV te Utrecht georga niseerd met de onderwerpen Financiering en Accountancy Kosten f 5, , niet leden f 7,50 Efact zoekt nog mensen om plaats te nemen m de Dies commissie Daar moet je o a bedrijven overtuigen om een case te presenteren m de Efact Case Competitie Efact zoekt nog mensen om bijles te geven in propaedeuse vakken Ook staan we nog steeds open omin bijles te bemiddelen'BIJ Efact kun je nog inschrijven voor de Financial Management Course van de PTT (17 19 mei) en voor de Management Consulting Workshop van de Holland Con sultmgGroup Voorinlichtmgen Efact kamer R 1, tel 662991 TSO

Behalve het behartigen van jullie belan gen en het bestellen van uittreksels heeft TSO meer te bieden Sinds kort kunnen studenten op vertoon van col legekaart gratis concerten van de ka mermuziek cyclus 1992-1993 bijwo nen Deze kaarten zijn verkrijgbaar op de TSO-kamer Voor de volgende concerten zijn nog kaarten, 29 maart Cleveland, strijkkwartet, 28 april Sjostakovich, pianot no, 10 mei Nikolai Lidsky, piano, 29 mei Ensemble Wien Berlin, blazers Heb je interesse bel dan even (tel 663108) of kom langs elke dinsdag en donderdag van 13 00 14 00 op kamer A 04 (achter de koffiekelder) AEGEE

Op donderdag 31 maart is er weer een thema borrel Dit maal gaan we naar Griekenland, zodat in Kandinsky de Sirtaki zal worden gedanst Op donder dag 1 april treedt AEGEE Tilburg bui ten haar grenzen en goes Mexico" Samen met AIESEC, ESN en VITE wordt er een gigantische Mexican Party georganiseerd in the Talk of the Town Na dit feestgedruis is het heerlijk om eens gezellig aan een oeroud Hollandse bin go-avond mee te doen Deze zal plaats vinden op 7 april in Kandinsky Er zul len bijzondere prijzen te winnen zijn Om die avond toch even over de gren zen te worden gezet, volgt er na de bin go een dropping ergens in Europa Op 8 april zal er een lezing worden gehou

den door een econome uit Zambia, waarvan de inhoud betrekking heeft op het aankomende symposium Op 20 april organiseert de North South Wor king Group van AEGEE Tilburg dit Symposium in de aula waarin onder meer het standpunt van het Nederland se bedrijfsleven t o v de Zuid Noord handel wordt verduidelijkt AEGEEtruien zijn weer verkrijgbaar voor f50, op kamer R 3 Tel 663271

manifestatie georganiseerd op 5 en 6 mei a s op het Leids Universitair Sport centrum Tijdens deze manifestatie zullen 40 studententeams in voetbal, basketbal, volleybal, hockey en rugby aan bod komen Inschrijfgeld f30, - p p incl avondeten, overnachting en ont bijt Info 071-130163, JohanUittenbogaard of Marco Roest of 071-125496, Eveline Mechelse MENTOREN GEZOCHT

BUREAU BUITENLAND Bureau Buitenland zoekt proefkomj nen Bureau Buitenland zoekt voor haar onderzoek nog steeds een aantal stu denten Om mee te kunnen doen moet je in een van de volgende categorieën passen eerstejaars studenten (het liefst geen economie), studenten die geinte resseerd zijn m een studie of stage in het buitenland, maar dieniet gaan, gese lecteerde studenten die al verzekerd zijn van een beurs om te gaan studeren m het buitenland, studenten die net terug zijn uit het buitenland, afgestu deerden die met naar het buitenland zijn geweest tijdens hun studie Het onderzoek heeft de vorm van een enquête en wordt beloond met een b o e k e n b o n t w v f 10, Dit is de kans van je leven om eindelijk eens een boek in de kast te krijgen Jim Bergmans, Bureau Buitenland, A 12, tel 663054 ERASMUS-BEURZEN

In het academisch jaar 1992/1993 heb ben 126 personen met een Erasmus beurs aan een onderwijsinstelling m een van de E G -landen gestudeerd Voor het academisch jaar 93/94 zijn er ± 250 beurzen beschikbaar Tot 1 april kunt u zich als kandidaat aanmelden voor een Erasmusbeurs voor het academisch jaar 93/94 t b v een studie aan een buitenlandse universi teit, waarmee de KUB een samen werkingsovereenkomst heeft in het kader van Erasmus Deze beurzen zijn bestemd voor alle KUB studenten m de doctoraalfase Meer informatie over de Erasmusprogramma's kunt u vinden in het gratis verkrijgbaar Buitenland Bulletin(elkedagvanl3 00-15 00uur,N24 of A l l ) Bovendien kunt u elke dag het spreekuur van Bureau Buitenland be zoeken van 13 00 tot 15 00 uur m N 24 U kunt dan nadere informatie over o a de Erasmusprogramma's krijgen en u wordt in de gelegenheid gesteld de stu diegidsen van de buitenlandse universiteiten m te kijken

CWL/STILTECENTRUM Op maandag 29 maart praten vertegenwoordigers van de sociale dienst, de stichting banenpool en de vnj wilhgers centrale met succesvolle carrieremen sen, baanlozen, docenten en studenten overhetthema Werfen lustoflast Dit ronde-taf elgesprek wordt georganiseerd door het Centrum voor Wetenschap en Levensbeschouwing in samenwerking met de personeelsvereniging Input Het gesprek begint om 19 30 uur en vindt plaats m het Stiltecentrum

SPORT VIDAR

Donderdag 25 maart is er een CC-di ner, waarvoor de inschrijflijst op de loods hangt Zondag 28 maart wordt de Head of the River geroeid op de Amstel m Amsterdam De Kaas en wijnavond is dit jaar op 1 april Vooraf aan deze gezellige avond, worden de 2 nieuwe twee zonders ge doopt Het Ooccuzweekend waar bijna alle eerstejaars competitieploegen van Nederland zullen gaan verschijnen, vmdt plaats op 3 en 4 april

Van 13 tot en met 16 april wordt weer het ISST gehouden Zo'n 500 studen ten uit heel Europa zullen hier gaan voetballen, handballen, rugbyen, bad mmtonnen, squashen en volleyballen N a a s t sport is er n a t u u r l i j k ook ontspanning Op woensdag 14 april or gamseren wij o a een kroegentocht Om de deelnemers niet te laten verdwa len hebben wij een aantal enthou siastelingen nodig, die een team mee wil nemen op kroegentocht Informatie op het sportcentrum, tel 663012 EXCALIBUR

Schermers opgelet Van slechte tijden naar goede tijden nieuwe traimngstij den op woensdagvan 19 00 tot 22 00 uur (nieuwe zaal op het sportcentrum) Appel voor half-gevorderden en gevor derden om 19 00 uur Kom eens langs op woensdag tijdens de beginnerstrammg van 19 00 tot 20 00 uur Info 366960 (Lawrence) LACOSTE

Volgende week, dus vanaf 28 maart is op het sportcentrum het 6e Internationaal Studenten Tennis Toernooi (ISTT) vanLacoste Heb je zin om met buitenlandse studenten (uit Engeland, Polen Duitsland,Frankrijk, enz ) tegaanstap pen, kom dan eens langs zondagavond welkomstborrel in de Korenbloem, maandagavond 29 maart feest m Extase, dinsdagavond 30 maart kroegen tocht, woensdag31 maart uitstapje naar Maastricht, donderdagavond 1 april bierestafette en vnjdagavond 2 apnl een geweldig slotfeest op het sportcentrum Natuurlijk kun je overdag naar het tennis komen kijken Meer informatie bij Martine (01612-24961) Donderdagavond 25 maart Toma hawk cup (deel 2) De eerstvolgende clubavond is 22 april (ook Tomahawk cup) Zinommeetedoen'BelMichiel of Germa (636140) De competitie be gint het weekend van 17 en 18 april TSGG ON LINE

Golfgenootschap T S G G On Line start een cursus voor de beginnende golfer Na de succesvolle cursus afge lopen najaar op golfbaan 'de Vossenho Ie', zal deze tweede cursus begin april aanvangen De opzet hiervan is vijf lessen van twee uur onder prof essionele leidingvoorf 100, p p Voormeerinfor matie tel 431276/680353 REUNIE MERLIJN

De oudste studenten sportvereniging van Tilburg, de voetbalvereniging Mer lijn, wordt 25 jaar Om dit heuglijke ftit te vieren wordt op 8 mei 1993 o a een toernooi gehouden, een lustrumboek uitgegeven en een reunie voor (oud) leden georganiseerd Al maanden pro beert een commissie van 9 personen de adressen van deze oud merlijnezen te achterhalen Tot op heden is dit aardig gelukt, maar nog steeds zijn er enkele mensen spoorloos Ben jij of ken jij een oud Merlijnlid en ben jij nog met bena derd door een van de commissieleden, bel dan Ramon Keulen, 013 631718 Maandag 19 april tot en met donderdag 22 april organiseert Merlijn haar tradi tionele Zomer Avond Voetbal Toernooi

(ZAT toernooi) Op de eerste drie da gen vinden van 17 00 tot 20 00 uur de voorrondes plaats Donderdag 22 april is de dag van de finales Inschrijven kan vanaf 5 tot en met 8 april tussen 12 00 uur en 14 00 uur op de KUB Inschrijvingskosten bedragen f 15, Voor meer informatie verwijs ik jullie naar de volgende Univers of bel Edw-in tel 671214 ROOSTERWIJZIGINGEN

Schermen met ingang van 24 maart 1993, woensdagavond zaal 2 was 17 0020 10 uur, wordt 19 00 22 00 uur Basketbal met ingang van 17 maart 1993, woensdagavond zaal 1 Nivo 3 heren, was 19 00 20 15 uur, wordt 17 45 19 00 uur, nivo 3 dames, was 17 45 19 00 uur, wordt 19 00 20 15 uur

PERIODE 22 T/M 26 MAART MAANDAG

floridagroentesoep of kalfssoep gehaktbal of speklapjes met espagnole&aus smjboontjes met witte bonen of koolraap crmkle frites of gekookte aardappelen veg groenteburger smjboontjes met witte bonen-gekookte aardappelen luxe biefstuk champignons DINSDAG

heldere tomatensoep of kippecremesoep nasi goreng kroepoek seroendeng kip nuggy pmdasaus-atjar tjampoer of deense schnitzel tiunboontjesgekookte aardappelen veg nuggy-pindasaus-atjar tjampoer-nasi-kroepoekseroendeng luxe jagerschnitzel WOENSDAG

erwtensoep of heldere preisoep varkenshaasje of cheeseburger met roomsaus worteltjes en doperwtjes of spruitjes gebakken krielaardappeltjes of gekookte aardappelen veg cheeseburger met roomsaus worteltjesdoperwtjes gebakken aardappelen luxe kotelet suisse DONDERDAG

chmese groentesoep of aspergesocp spaghetti a la bologneseparmezaanse kaas salade van sperciebonentomaat appel bleekselderij of hamlapje met vleesjus stamppot rauwe andijvie veg spaghettischotel met kaas rauwkostsalade luxe entrecóte au poivre VRIJDAG

goulashsoep of heldere broccolisoep gebakken vis met kruidensaus of stroganoffgehakt met stroganoffsaus peukjes en worteltjes of witlof patates frites of gekookte aardappelen veg sojaburger-groenteschijfje met kaas witlo-patates frites luxe zalmmedaillon met botersaus

STUDIEBOEKEN HET HELE JAAR D O O R

STUDENTENKAMPIOENSCHAPPEN DAMMEN

Van 8 t/m 12 april organiseert het Ver enigd Amsterdams Damgenootschap het Nederlands Studentenkampioen schap Dammen 1993 Het wordt gehou den in denksportcafe 'De 2 Klaveren', De Clerqstraat 136, Amsterdam, ge speeld worden zeven ronden volgens het Zwitsers Systeem Deelname is mogelijk door overmaking van f 25, opgiro5069919t n v penningmeester VAD, Amsterdam o v m 'Studenten kampioenschap' Info Jan Terpstra 020 6230402 SPORTMANIFESTATIE

T g v het honderdjarig bestaan van Augustmus wordt een 2-daagse sport

Boekhandel Gianotten n Prof. Vcibernelaan 100, Tilburg.

Tel. (013) 651111

J

25 maart 1993

^UNIVERSfïH-

INGEZONDEN Ingezonden brieven kunnen tot uiteriijk maandag 17.00 uur op de redactie (A 17) worden ingeleverd. De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden brieven in te korten.

Spoorwegen Bi) het lezen van het artikel 'Wie veel reist moet meer betalen' (Univers 23) moest ik maar aan éen ding denken: het eeuwige medeliiden dat de Nederlandse Spoorwegen wensen voor de iast van het vervoeren van die reislustige studenten Met de maandenlange, haast hilarische onderhandelingen m het achterhoofd, die vooraf gingen aan het moment waarop het eerste O Vcontract werd getekend, li)kt het niet verwonderlijk dat de geschiedenis zich herhaalt.

Na een periode van grote stijging van het aantal reizigerskilometers kon voor de NS het geluk niet meer op Elk )aar opnieuw groei-groeigroei De student-reiziger ontging dat natuurlijk ook met. Nu zou je denken dat de NS, rijk als ze werden (worden) van al die studenten, versneld eigen, nieuw materieel zouden aanrukken om die studenten (toekomstige 'echte' klanten) samen met de rest van Nederland fatsoenlijk te vervoeren. Denkt u even aan uw laatste vijf treinreizen' met dus Vooralsnog blijft het bij een paar, uit half Europa bijeengeraapte, gammele goedkoopte-tremstellen. Ik denk dan altijd: waarom

moet het aantal reizigers dat zou kunnen zitten in, zeg zeven treinstellen nou staan, hangen en zitten m vijf? Misplaatste zuinigheid' Hoeveel treinstellen er extra aangekoppeld worden vanwege de drukte in de spitsuren blijft geheim Gelukkig bestaan er statistische jaarboekjes Een wandeling langs vervoercijfers (jaarboek 1993, cijfers van 1989, 1990 en 1991) levert het volgende beeld op het aantal stations en de totale netlengte zijn al jaren gelijkgebleven; tegenover die gelijkblijvende basisgegevens staat een constante afname van het aantal locomotieven, het aantal rijtuigen is slechts met 5.1 procent gestegen, het aantal zitplaatsen maar met 3 8 procent Tegenover die minimale stijging van rij tuigen en zitplaatsen staat een stijging van 25 9 procent m het aantal reizigerskilometers.

Ie hoeft met slim te zijn om te concluderen dat de NS de toename van het aantal treinreizigers gewoon in een nauwelijks grotere hoeveelheid treinstellen propt Geen wonder dat er overvolle tremen rijden. De NS rekenen zich intussen rijk. de opbrengst per treinstel stijgt met sprongen Ook op vol balkon kun je nogalti)dzo'n25 reizigers kwijt, en op de toiletten een paar, en m de gangenpaden, en ..

Zolang de NS doorgaan met het geven van dezelfde dienstverlening aan een steeds maar stijgend aantal reizigers heb ik geen medelijden met ze. Natuurlijk leveren studentreizigers minder geld in het laatje op dan 'gewone' reizigers Maar die

droevige verhalen en dreigementen over einde-OV gaan er bij mij met m Met een nog rianter contract voor de NS zie ik de dienstverlening nog met zo snel rianter worden (de NS lopen jaren achter) Wat ik wel zie, IS dat de NS hard willen sparen om binnenkort verzelfstandigd verder te kunnen Tja, het geld moet ergens vandaan komen.

Stl^n de Vnes

Personeelwetenschappen In Univers van 18 maart was tot mijn grote verbazing een artikel opgenomen betreffende een waslijst knelpunten die studenten Personeelwetenschappen gepresenteerd zouden hebben aan mterimvakgroepvoorzitterProf Verheyen Nog groter was mijn verbazing toen ik op een gegeven moment m het artikel mijn naam (verkeerd gespeld) vermeld zag Waarschijnlijk IS de mhoud van dit artikel gebaseerd op een nauwelij ks tien minuten durend telefoongesprek tussen mij en de auteur van het artikel In dit gesprek heb ik naar mijn mening duidelij k gemaakt dat ik liever geen artikel in Univers wil op basis van zo'n kort telefoongesprek en dat ik het geen geschikt moment vmd om nu een artikel m de krant te hebben betreffende de problematiek bij Personeelwetenschappen.

In de eerste plaats wil ik benadrukken dat dit artikel geen goede weergave is van de situatie zoals die op

dit moment bij Personeelwetenschappen bestaat. Er zijn allerlei veranderingen en verbeteringen aan de gang en studenten hebben zich dan ook geenszins ten doel gesteld om onrust te stoken Integendeel. Het doel is en is altijd geweest om vanuit een positieve, opbouwende benadering te komen tot verbeteringen, en studenten kunnen daar naar mi)n menmg een goede bijdrage aan leveren In de tweede plaats is het artikel erg onvolledig en de knelpunten die opgesomd worden zijn ongenuanceerd weergegeven. Daarnaast is er geen waslijst met knelpunten onder de aandacht van Prof. Verheyen gebracht Ik betreur het zeer dat de redactie van Univers het nodig heeft gevonden een dusdanig artikel op te nemen Jamtia Wassenburg

Naschrift redactie Dat Personeelwetenschappen de problemen die er momenteel zijn, graag binnenskamers wil oplossen, valt te begrijpen En dat studenten zichmzettenom vri] fundamentele problemen m het onderwijs mee op te lossen, is misschien wat merkwaardig, maar daarom niet mmder teprijzen Als de problemen waaraan nu gewerkt wordt, eerder dan men zelf zou willen toch naar buiten komen, vormt dat onvoldoende reden om termen als onzorgvuldig, ongenuanceerd of onvolledig te gebruiken Hetzouheel verhelderend zijn geweest als fanina Wassenburg had geschreven welke informatie er m het artikel precies ontbrak of wat er nu zo onzorgvuldig was Opmerkelijk genoeg had ze juist daaraan geen behoefte.

De Katholieke Universiteit Brabant is een gespecialiseerde universiteit voor mens- en maatscliappijwetenschappen, met een aantrekkelijk onderwijsaanbod in 15 studierichtingen en hoogwaardige onderzoeksprogramma's.

Bij de afdeling Planning en Begroting komt per I april 1993 vacant de functie van:

BELEIDSMEDEWERKER PLANNING EN BEGROTING (V/M) (vacaturenummer 230 93.02) voor de volledige werktijd (gemiddeld 38 uur per week).

Q)Q) Drukkerij Em.de Jong b.v.

Postbus 8 5110 AA Visweg 8 5111 HJ Baarle-Nassau Telefoon 04257-8922* - Telefax 04257-9100

KOLLEKTIEVEVERZEKERINGSKONTRAKTEN KUB 1992/1993 WA. Verzekering geen eigen risiko Gewicht tim 750 kg 850 kg 950 kg 1050 kg 1150 kg 1250 kg

Kaskoverzekering eigen risiko f 300,-

Bruto premie 622,30 710,50 800,10 888,30 977,20 f 1.066,80

* Overname no-claim l^orting tot 70% * Beperkte kasko-dekking 0,9% v d cat waarde * Onbeperkt aantal kilometers

Oorspr. Gat. prijs incl. BTW tot: f 15.000,f20.000,f25.000,f30.000,f35.000,f40.000,-

Bruto premie f 807,10 f 1.116,50 f 1.381,10 f 1.592,50 f 1.806,00 f 2.019,50

* Vraag naar onze circulaire i v m andere kollektieve kontrakten t b v KUB-personeel

BRANDVERZEKERING Uitgebreide brandverzekering inboedel Extra uitgebreide brandverzekering inboedel Uitgebreide brandverzekering woonhuis Extra uitgebreide brandverzekering woonhuis Extra uitgebreide brandverzekering woonhuis (houten verdiepingsvloeren f 0,20 "/ toeslag)

f f f f f

2,40 "/„„ 2,75 »/„„ 0,55 »/„„ 0,60 "/„o 0,80 7 ^ incl. glasdekking

W.A. G E Z I N S V E R Z E K E R I N G Gezinsdekking Alleenstaande

1.000.000,— per gebeurtenis; 1.000.000,- per gebeurtenis;

premie /'72,50 premie /'43,50

Premie betaling per maand is kosteloos

BEL VOOR GRATIS BROCHURE NAAR:

Assurantiebed rijf STRICK Willem II straat 52 5038 BH TILBURG tel. 013-423620* fax 013-425053

De afdeling Planning en Begroting (PB) maakt deel uit van de Dienst Economische en Administratieve Zaken (DEA). De dienst bestaat uit vijf gespecialiseerde afdelingen en is belast met de voorbereiding en uitvoering van het financieel-economisch beleid en de daarmee verband houdende bestuurlijke informatievoorziening. De dienst adviseert, informeert en ondersteunt zowel de bestuursorganen van de universiteit als de faculteiten, de instituten en de diensten.

De afdeling Planning en Begroting heeft als hoofdtaak de beleidsvoorbereiding op het terrein van de financieel-economische planning en besturing van de universiteit. De komende periode zal veel energie gestoken worden in de implementatie en verbetering van instrumenten, die het proces van planning en control ondersteunen.

Belangrijkste taken: - de verdere ontwikkeling vcin het instrument managementrapportage; - de coördinatie Vcin de financieel-economische beleidsadvisering op het terrein van managementrapportages; - de financieel-economische begeleiding en toetsing ten aanzien van faculteiten, instituten en diensten.

Functie-eisen: - academisch denk- en werkniveau, bij voorkeur in de bedrijfseconomische richting, - uitstekende communicatieve vaardigheden, zowel verbaal als redactioneel; - een goed ontwikkeld analytisch vermogen; - creativiteit en inventiviteit; - stressbestendigheid.

Bijzonderheden: - Bi] de sollicitatieprocedure zal met name aandacht besteed worden aan geschikte vrouwelijke kandidaten De Katholieke Universiteit Brabant voert een positief actiebeleid voor vrouwen, waarvan het streven meer vrouwelijke medewerkers te werven deel uit maakt.

- De benoemingsadviescommissie zal op dinsdag 20 april 199.3 met een beperkt aantal geschikte kandidaten een eerste oriënterend gesprek voeren.

Salaris: Het salaris voor deze functie bedraagt maximaal fl 6.858,- bruto per maand (schaal 11 BBRA) afhankelijk van leeftijd en ervaring.

Informatie: Inlichtingen over deze functie kunnen worden ingewonnen bij het afdelingshoofd, de heer drs. C.W van Santvliet, telefoon 013662466.

Sollicitatie: Schriftelijke reacties vergezeld van een curriculum vitae dienen binnen 14 dagen te worden gericht aan de Katholieke Universiteit Brabant, Postbus 90153, 5000 LE Tilburg, onder vermelding van bovengenoemd vacaturenummer op de enveloppe.

25 maart 1993

Hé!

Ik kijk om me heen. Er staat iets te gebeuren. Een windhoos tilt de flatgebouwen op aan de rand van de stad, in een fabriek heeft een ontploffing plaats en een nare zwarte wolk stijgt op. Achter mij rijden bij het station Tilburg West twee intercity's met volle vaart op elkaar in.

Een ramp, dringt het tot mij door.

Wat moet ik doen? Ik heb gelukkig de affiches gezien die de overheid op tal van plaatsen in ons gebouw heeft opgehangen. Dus: 'ga direct naar binnen, sluit deuren en ramen, zet radio of tv aan'. Maar ik ben al binnen, in de gang, de ramen kunnen niet eens open en radio of tv behoren niet bij het door de universiteit geleverde meubilair. Als er echt een ramp zou zijn, zou ik na deze overheidspropaganda nog niet weten wat ik moet doen. En het is de vraag of het dringende advies van de overheid wel altijd op zijn plaats is. Stel: er stort een vliegtuig neer op een woonwijk. Is er bij het dreigende gevaar van brand niet juist iets voor te zeggen het huis te verlaten en te maken dat je weg komt?

Steeds vaker hangt er een volkomen zinloze mededeling van overheidswege tussen het meestal vriendelijke leesvoer dat in gangen en op ramen geplakt is. De gespierde taal detoneert een beetje naast de poëtische ontboezemingen van kamerzoekende studenten ('ik ben een toffe meid en ik zoek dus een tofhuis')ende glimmende reclames voor conferenties over alweer een revolutie in marketing en reclame (met minder dan een revolutie neemt een commercieel denkend mens beshst geen

^UNIVERSfï^ genoegen.) Het is de retoriek van het wijzende vingertje. 'Hé jij daar, ja jij. Zaten we net lekker zwart te kijken? Naar het postkantoor!' In zijn oervorm is deze directe benadering ontleend aan de Amerikaanse campagne om jongelingen voor het leger te werven, onder het motto: 'The -^ army wants you'.

Deze associaties hebben zich nog niet van mij meester gemaakt, of Dit is deel een van de puzzel van deze week. De puzzel bestaat uit drie kleine stukjes tekst die vercijferd zijn. Het tweede en vooral het derde stukje tekst is lastig te ontcijferen, na enkele pogingen kom je er wel uit.

Dit is deel twee van de puzzel van deze week. Een stuk pittiger dan de eerste, dat had je al gemerkt. Als je zover bent gekomen dan zal waarschijnlijk ook het laatste stukje tekst wel te doen zijn. Succes ermee. Overigens... mocht het niet lukken, stuur dan toch de eerste twee ontcijferingen op.

Dit is deel drie en tevens het laatste stukje tekst. Het probleem zit erin dat ook de spatie is wegvercijferd. Toch knap dat je op het idee kwam om voor de spatie de letter e te kiezen. De doorzetter weet nu dat dit deel van de puzzel begint met de woorden: dit is deel drie en tevens...

Dat waren de 'vertalingen' van het geheimschrift van twee weken geleden. Drie inzenders stuurden naast hun correcte antwoorden een

DVV^D ik zie de decaan aankomen. Behoedzaam schrijdt hij voort, denkend boodschap mee, in hun eigen geheimtaal. Jos van der Zanden meldt daarin dat het oplossen hem een hele middag kostbare studietijd heeft gekost. Loranne van Lieshout hanteert een soort Marsiaans hiërogliefenschrift, waarmee ze in haar jeugd met haar nichtje correspondeerde. Het 'taaltje' van Stephan

A\1 O

$?

'T*

^

eii^de pnVrl SCHILDPAD Weinschenk krijgt van jury Matthijs Coster een schoonheidsprijs.

De boekenbon gaat echter naar £7seline de Vries. De krant was koud van de persen gerold of haar inzending lag al op de deurmat van de jury. Ook snelheid kan worden beloond.

Was bij de vorige opgave een com-

"iiÉili» over gewichtige beP " stuurlijke zaken als de naderende marap (jawel, u leest het goed: het woord is 'marap', de afkorting voor 'managementrapportage'). Ik zet een stapje opzij, de decaan groet mij glimlachend en dan ^*r zie ik over zijn hoofd heen opeens de tekst: 'Jouw eindeloze gekanker op vreemdelingen ben ik spuugzat!' Betrapt!

Inderdaad, het affiche heeft volkoputer bijna onontbeerlijk, bij de puzzel van deze week spreken we af enkel het hoofd te gebruiken. De student die zijn kookbeurt had, gaat naar de supermarkt en koopt drie produkten (bijvoorbeeld spaghetti, gehakt en saus, of bruine bonen, gehakt en chilipoeder). Voordat hij aan de kassa komt heeft hij al op zijn zakjappanertje uitgerekend wat hij moet betalen. Hij gebruikt echter per abuis niet de opteltoets maar de vermenigvuldigtoets. Hij zal zijn vergissing niet bemerken omdat de kassajuffrouw op precies hetzelfde bedrag uitkomt. Vraag: wat waren de prijzen van de gekochte produkten (in hele centen)? Jury van de week: Remco Litjens, student econometrie. Oplossingen die aantoonbaar zonder apparatuur berekend zijn, genieten de voorkeur. [MK]

men gelijk: 'Racisme. Wie er niets van zegt, is niets waard.' Alleen, wat zou er de zin van zijn die diepe mededeling op een schreeuwend affiche te zetten en dat op te hangen in de beschaaf de gangen van het faculteitsbureau? Gelooft de overheid echt dat zo'n affiche een racist op andere gedachten zal brengen? ~ Inmiddels staat er een kleine rij van studenten geduldig te wachten voor de deur van de studieadviseur. Een jongen met een leren jas aan kijkt schichtig uit zijn ooghoeken. Dat moet van weer een ander affiche komen. Daarop staatnamelijk: 'Dat leren jack van 'n joet komt je duur te staan! De koper van de buit gaat niet vrijuit!'

Nee, dan de geruststellende beelden van het overige drukwerk. Bij Plato komt de stripfiguur Lambiek met machinegeweer in actie, een echte killer.

Van een Grieks beeld is al de helft weggeschoten, maar dat maakt dan ook reclame voor theologische beschouwingen over het verdeelde lichaam.

Gedeelde normen? vraagt een heftig kronkelend paars vlak.

Een honingkleurige bijenkorf siert de aankondiging van een congres over zelfregulering. 'Alibi voor vrijblijvendheid of prikkel tot aktie?' Die vraag zouden voorlichters zich ook wel eens mogen stellen.

Bart van Klink Oplossingen vóór 1 april naar Univers, kamer A 16. de goede en meest originele ding wordt een boekenbon 25,- verloot.

sturen Onder inzenvan fl.

Tan Renkema Willem Witteveen

Een soort combinatie van judo, karate en aikido, dat is fiu-fitsu. Deze oudste van de Japanse veidedigingssporten wordt op de KUB bij Chikaia (sportleraar Gerritsen: 'wat dat eigenlijk betekent, weet ik niet') door zo'n tachtig mensen beoefend. Op de foto Bram Kroep en Cathy Tak die trainen voor de examens die dit iaar in mei plaatsvinden. [Foto: Erik van der Burgt]