1990 10 12

MYERS

3. Geen zin?

Dan hoef je geen zin te maken, meent prof.

Ben Vedder (foto).

5. Schoon milieu is fictie De griffier Het bijbaantje van een rechtenstudent 7. Onderzoel(scholen De liberale visie van de commissie-Rinnooy Kan

Tilburgs Universiteitsblad - 12 oktober 1990-jaargang 28 nummer 7

Geld voor vernieuwingsfonds moet tei<ort dei^icen Met kunstgrepen, zoals het aanwenden van het restant van de in 1990 gerealiseerde rente, wil het college het hoofd bieden aan het dreigend begrotingstekort. Pijnlijke operaties worden zo vermeden.

Om in 1991 een nnogelijk tekort van bijna anderhalf miljoen gulden te vermijden, haalt het College van Bestuur de middelen uit drie potjes.

Er is in 1990 een rente-overschot en een overschot op de werkgelegenheidsgelden, met name voor de kinderopvang. Bovendien kan er van de bovenformatie diensten wat worden afgeroomd.

Bijna de helft van het tekort ver-

dwijnt, door de nog resterende rente over 1990 niet zoals voorzien in het vemieuwingsfonds te storten. De rente over de eerste helft van 1990 werd wel naar het vemieuwingsfonds overgeheveld, maar het bedrag van de tweede jaarhelft was nog niet toegewezen.

CvB-voorzitter Piet Verheyen: 'Zonder deze bezuinigingen hadden we 7 ton meer gehad voor onderzoeksscholen of voor lange-ter-

mijn-projecten. Maar dat vemieuwingsfonds kreeg al 5 ton van de vorige overschotten op rente.'

Een tweede middel is het geld van de bovenformatie van diensten, m.a.w. het geld dat in feite bij diensten is bezuinigd. Zo'n 330.000 gulden, zou worden overgeheveld naar faculteiten maar daar denkt het college nu anders over. Verheyen: 'Het is wel zo dat de faculteiten nu iets minder krijgen dan ze feitelijk volgens alle mededelingen zouden moeten krijgen. De diensten hebben het voor een stuk al ingeleverd en de faculteiten krijgen het niet.'

De derde kluif haalt het college weg bij de decentrale werkgele-

'^r

Hoofdlijnenaid<oord ^goede basis Het voorstel voor een hoofdlijnenakkoord, dat is opgesteld door minister Ritzen en VSNU-voorzitter Van der Schans, biedt volgens de colleges van bestuur van de universiteiten een goede basis voor verder overleg. LSVb-voorzitter Giesberts heeft echter boos gereageerd op de afspraak dat studenten bij wet zullen worden verplicht om studie-adviezen op te volgen.

De colleges van bestuur van de universiteiten hebben afgelopen vrijdag positief gereageerd op de aan hen voorgelegde tekst van het hoofdlijnenakkoord. Minister Ritzen had eerder vorige week al ingestemd met het concept. De voorzitter van de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten (VSNU), Van der Schans, heeft het stuk verdedigd als het 'maximaal haalbare' overlegresultaat.

Toch denken de colleges van bestuur dat het akkoord op enkele punten aanpassing behoeft. Om welke punten het gaat willen zij

niet zeggen, zolang daarover geen vervolggesprek met de minister heeft plaats gehad. Dat overleg zou nog deze week in besloten kring worden gevoerd. De woordvoerster van de VSNU wilde dinsdag alleen kwijt dat de colleges de huidige tekst een 'goede basis' vinden en dat zij het akkoord na enkele aanpassingen wei willen verdedigen bij de universiteitsraden.

Daar zullen zij in ieder geval op verzet stuiten van de studentenfracties. Want de voorzitter van de Landelijke studenten Vakbond (LSVb), Giesberts, zei dinsdag dat

Het presidium van de KUB heeft het College van Bestuur verzocht om tijdens de vergadering van het Etestuurlijk Overleg van de VSNU niet in te stemmen met het concept-hoofdlijnenakkoord.

De KUB kan zich niet commiteren aan het voorliggende concept, zo meent het presidium, omdat de mimte tot amendering op onderdelen van het hoofdlijnenakkoord ontbreekt.

Nj 'zeer boos' is over een afspraak in het akkoord die in de praktijk lijkt uit te draaien op verkorting van de inschrijvingsduur. 'Men wil streng gaan selecteren tijdens de propedeuse en dan bindende studie- adviezen uitreiken. Daar zie ik geen enkele onderwijskundige reden voor. De propedeuse was toch juist bedoeld om zelfselectie onder studenten te bevorderen?'

(JD/HOP)(ingekort)

genheidsgelden. Deze gelden kunnen volgens landelijke richtlijnen worden bestemd voor kinderopvang maar de KUB bekostigt de kinderopvang op dit moment nog zelf. Uit die pot is een bedrag van 350.000 gulden nog niet bestemd. Maar de bestemming moet een overeenkomst zijn tussen de Commissie Personeels Overleg (CPO) en het College. Het CPO moet dat geld dus vrij willen maken. Het CvB hoopt dat het CPO gevoelig is voor argumenten van werkgelegen heid.

Het zijn 'geen fundamentele oplossingen', zegt Verheyen, 'maar ze zorgen er wel voor dat het verschil dat dreigt te ontstaan tussen het meerjarenbeleid en de begroting 1991, zijnde anderhalf miljoen, nu wordt opgevangen. Al bij al

denken wij een zeer evenwichtige plan te hebben: de helft komt uit rente en de andere helft komt solidair van diensten en faculteiten.'

Hij wijst er op dat op de lange termijn de ontwikkelingen niet ongunstig zijn inzake Deloitte en de wachtgelden.

Het dekkingsplan gaat nu verder naar de raadscommissies en daarna zal ook de U-raad zich op 25 oktober uitspreken over deze zaak.

Over een van de oorzaken van het dreigend tekort, de wat slappere instroom, is de CvB-vooreitter optimistisch: 'De eerste reacties op onze advertentiecampagne zijn gunstig en de belangstelling voor de voorlichtingsdagen van volgende week is hoger dan normaal.'

(EV)

Actiecomité zet handtel<eningenactie voort Het inmiddels opgerichte Tilburgs Actiecomité heeft zo'n achthonderd handtekeningen opgehaald tegen de bezuinigingsplannen op de studiefinanciering. De komende weken zal de handtekeningenactie voortgezet worden.

Groepen van het actiecomité, waarin de studentenfracties VIP en PSF alsmede de studentenbond TSB participeren, zullen de komende tijd tijdens colleges en in de mensa de studenten uitleggen wat de bezuinigingsplannen inhouden en de studenten aansporen te tekenen. Ook de gezelligheidsverenigingen Olof en Plato en de sportverenigingen Pendragon en Vidar hebben toegezegd mee te doen, aldus Walter Scheffrahn van het actiecomité. Verder is er het plan om tijdens de open dagen aan de KUB op 17 en 18 oktober handtekeningen op te halen bij aspirant-studenten en ouders. Ook de HBO-instellingen en een aantal middelbare scholen zullen bij het studentenprotest betrokken worden.

'Studenten zijn slecht te mobiliseren omdat ze denken dat de maatregelen pas voor de volgende eerstejaars gelden, maar een aantal zaken gaat nu al in', aldus de woordvoerder van het Tilburgs Actiecomité. Volgens een pamflet van landelijke studentenorganisaties zijn de maatregelen bedoeld om 700 miljoen gulden te bezuinigen op de studiefianciering. Studenten krijgen nog maar vijf jaar studiefinanciering waarna het benodigde geld geleend moet worden; de leeftijdsgrens tot wanneer je een studie mag beginnen gaat omlaag tot 27 jaar; alle studenten krijgen verplicht een OV-jaarkaart die van beurzengelden betaald wordt en het collegegeld gaat omhoog naar 2250 gulden. De petitie is het initiatief van de Landelijke Studenten Vakbond (LSVb), het Interuniversitair Studentenoverleg (ISO), het Landelijk Aktiekomitee Scholieren (LAKS) en studentenorganisaties op het gebied van sport en cultuur ^^^^

Slechts tien studenten iciezen doctoraalstudie Sociologie Hij benadrukt: 'Sociologie blijft hier.'

De lage instroom bij de studierichting Sociologie is geen reden om aan nieuwe reorganisaties te denken, althans als de algehele aanmeldingen in de propedeuse niet drastisch verlagen.'Op zich is een gering instroom bij Sociologie niet erg als andere bovenbouwrichtingen krachtig genoeg zijn', aldus de decaan van de faculteit. 'Sociologie functioneert dan als een toeleveringsbedrijf voor de bovenbouw en verdient daar als het ware zijn geld mee. Dus we komen niet echt in de problemen tenzij de faculteit als totaliteit achteruit gaat.' „ , ^_ vervolg op pag. 3

Slechts tien studenten hebben zich ingeschreven voor de doctoraalstudie Sociologie. De overgrote meerderheid van de propedeusestudenten kozen voor de bovenbouwstudies. Het beeld dat studenten na de reorganisatie van Sociologie hebben, heeft de studierichting geen goed gedaan. Er waren zelfs geruchten dat Sociologie opgeheven zou worden. 'Sociologie blijft hier', benadrukt echter de decaan van de sociale faculteit. 'De lage instroom is geen reden om aan reorganisaties te denken, althans als de aanmeldingen in de propedeuse niet drastisch verlagen.'

Personéelwetenschappen en Vrijetijdswetenschappen verwelkomen dit jaar elk 70 studenten, voor Sociale Zekerheidswetenschap kozen 25 studenten en twaalf studenten' prefereren Bestuurs- en Beleidswe-, tenschappen. Vorig jaar kozen nog zestien studenten voor de studierichting Sociologie en het jaar daarvoor schreven negentien studenten zich in.

Decaan prof .dr. J. Hagenaars stelt dat tien instromers (dag- en avond-

studenten alsmede aanmeldingen van buitenaf) bij het doctoraal Sociologie geen acute problemen opleveren, maar als zo'n laag cijfer structureel blijkt te zijn is het wel een punt van zorg. Dan moet er actie worden ondernomen om de instroom bij de studierichting op te krikken.

De reorganisatie die de faculteit achter de rug heeft, is niet bevorderlijk gebleken voor het beeld dat (aspirant)studenten hebben van de

Univers in de herfst

Decaan J. Hagenaars: geen echte problemen Studierichting Sociologie. En de als je door wilde gaan je naar Nijeerstejaars hebben de nasleep van megen moest. Kijk, die zaken zijn de reorganisatie van dichtbij mee- niet bevorderlijk om voor Sociologemaakt. Hagenaars: 'In het eer- gie te kiezen. Zodra we dat hoorste jaar ging er het gerucht dat So- den hebben we een aantal geciologie opgeheven zou worden en sprekken met studenten gehad.'

Volgende week vrijdag (19 oktober) zal er in verband met de herfstvakantie geen Univers verschijnen. Op 26 oktober zijn we weer terug. Kopij voor dat nummer graag inleveren op donderdag 18 oktober vóór 12.00 uur: matsertjes en memo op kamer B 12 en de faculteitsberichten voor de mededelingenpagina op kamer B 10.

MATSERTJES INGEZONDEN m^m m a t s e r t j e s H I ^

'Matsertjes' kunnen enkel per ingevulde masterbon worden opgegeven bij de redaktie. Contant betalen. Tot 30 woorden kosten ze ƒ 5,—. Tussen 30 en 60 woorden/10,—; onder nummer ƒ 2,50 extra. Reakties op advertenties onder nummer naar de redaktie sturen. nLMGEK 2: Bioscoop Midi zoekt een caissière op afroepbasis. Ben je de weekenden en door de week beschikbaar, kom dan langs of bel 013-422822.

Vragen naar Marcel Doreleyers.

AANGEBODEN: IBM-compatible discdrive SV* inch, 360 KB. Wil deze ruilen tegen een 3,5 inch discdrive.

Tel. 013-438090 (overdag).

SKIËN!!!: Een week Nusk is skiën, life music maar vooral de Ned. univ. ski-kampioenschappen! Op elk niveau, dus ook voor jou. 25 jan t/m 3 febr. Bel 013-674951 (Sven óf Paul), 01650-59311 (Birgitte), NatuurUjk doen!!!.

EFACr ORGAIVISEERT: Op een dag studeer jij ook af! Voorlichtingsmiddag over stages en afstudeerscripties voor bedrijfseconomen. 25 oktober, 13.30-15.30, AZ 117.

NATIONALE STUDENTENSKIREIS: Ga mee 10 dagen gezellig skiën naar het Zillertal (Oostenrijk): 300 km piste, 3268 m hoogte, vertrek 1 februari 1991. Voor de studentvriendelijke prijs van ƒ 549.-: bus, skipas, verblijf op basis van halfpension, activiteitenprogramma.

Informatie?: José: 013-672960, Ward: 0104762972, Igor: 071-130414.

CONVERSATIELESSEN: Spaans en Frans voor thuis en op vakantie. Docent Spaans/Frans geeft conversatielessen in deze talen. Cursussen zowel in groepen als individueel, tegen redehjke prijs. Cursusplaats: Tilburg. Voor meer informatie: bel naar (013) 680801 na 7 uur, Thomas Quiros.

STATISTISCH HULPJE: Om je voorbereiding op het doctoraal statistiek psychologie wat resultaat-gerichter te laten verlopen: overzichtelijke reader met uitgewerkte tentamensommen. Bel eens op: 040-451904.

Niet thuis, spreek dan in. Bel je terug.

TYPE-WERK: Voor het typen van verslagen, scripties, etc: Marleen van Enschot, tel. 013-Ï41273.

JURISTEN ZONDER GRENZEN: Interessante lezingen, essentiële beroepenvoorlichting, veelzijdige banenmarkt, mogelijke stages en banen, lunch en borrel Daarnaast zal er op 6 november 1990 tijdens de Bedrijven- en Instellingendag van de Juridische Faculteit Erasmus Universiteit Rotterdam een presentatie plaatsvinden over de kersverse ABN-AMRO fusie en ter afsluiting zal Andre Manuel (winnaar Vara Leids Cabaret Festival 1990) een gedeelte uit zijn winnend programma spelen. De kosten zijn ƒ 10.-. Voor inschrijving en betaling: bel Rotterdam 010-4081592.

TE KOOP: Nieuwe PC XT 4, 77 Mhz met 514 drive, monitor en toetsenbord. IBM-compatible, ƒ850.-.

Tel. werkdagen: 035-236525. Weekend: 013632126. Vragen naar Jochem.

POMO: Maatschapij, cultuur, filosofie, discussiëren over hedendaagse theorieën. Interesse? Bel JanPieter: 435857 of Luuk: 073-138038, of kom 14 oktober om 21.00 uur naar het zaaltje boven Marijnen.

COMPUTER: Te koop Oüvetti M24, 2x640 Kb diskdrives -1printer + software -f- accessoires. 3 jaar oud, weinig gebruikt. Prijs ƒ2.000.-. Na 18.00 uur: 073-410561.

OPPAS: Oppas gezocht voor 's avonds (ongeveer éénmaai per week) en incidenteel op een ochtend of middag. Centrum Tilburg. Tel. 427102.

AUTORIJLES: Autorijschool Wim Bijvoet, Marie Koenenlaan 111, tel. 013-671599. Een waarborg voor goede lessen. Beginners-aanbieding.

DISPOTER, VERENIGINGEN, CLUBS: Voor al uw activiteiten: rugbyshirts, skijacks, Tshirts, sweaters, bodywarmers, shorts, caps, hoofdbanden, joggingbroeken etc. etc. Opdruk mogeUjk. 013-437523, 040-537020. JL-sports.

JOSÉ JOSÉ: Jammer hè, de tafel was te hoog voor je. Afgelopen dinsdag 2-10-90. Je hebt verloren!!! Hans.

Gouden Tijden Met spanning en ongeduld zie ik uit naar 1 januari 1991, het moment waarop iedere student over de OV-jaarkaart zal beschikken.

Dit waarschijnlijk in tegenstelling tot menig ander student. Toch bestaat ook voor hen reden om de invoering van de vervoerskaart met enig genoegen tegemoet te zien.

Hoewel de OV-jaarkaart zo'n 60.- per maand gaat kosten, denk ik dat er minstens een even groot voordeel tegenover kan staan. Hoe wend je de kaart aan ten eigen nutte? De kat in de zak wordt de kip met de gouden eieren.

Hoe? Je informeert naar de prijzen die koeriersdiensten in de omgeving hanteren als vergoeding vor hun diensten. Met deze wetenschap in je achterhoofd neem je contact op met bedrijven om te vragen of zij tegen een zeer concurrerende prijs gebruik willen maVERHUIZEN: Verhuizen of iets vervoeren? Bus -I- hulp op uurbasis. Goedkoop, snel en zeker. 24 Uur per dag. Tel. 438105.

TE KOOP: Te koop aangeboden: partij economieboeken, o.a. Korteweg en Keesing, alle delen; Kottier; Bosman en beheersing van organisaties en vele andere. Alles samen voor ƒ 150.-. Te bevragen tel.no. 632421, b.g.g. 03404-12638.

In memoriam prof. dr. G.M.J. Veldkamp o p zaterdag 15 september j.l. is prof. dr. G.M.J. Veldkamp op 69-jarige leeftijd onverwacht overleden op het vliegveld Orly te Parijs. Hij was op weg naar Tsjaad als sociale zekerheidsadviseur voor de Verenigde Naties. Prof.

Veldkamp was van 1982 tot 1986 werkzaam voor de Katholieke Universiteit Brabant. Aanvankeüjk werd hij door het College van Bestuur aangetrokken ter voorbereiding van de studierichting Sociale zekerheidswetenschap. Van 1984 tot 1986 was hij aan onze insteUing verbonden als hoogleraar in de 'Leer van de sociale zekerheid'.

Zowel nationaal als internationaal werd Gerard Veldkamp erkend als één van de grootste experts op het terrein van de sociale zekerheid. De basis voor die deskundigheid werd mede gelegd aan de toenmalige Kathoüeke Hogeschool Tilburg, waar hij in 1948 afstudeerde en een jaar later promoveerde.

Begin jaren vijftig, toen zowel de wetenschap als de politiek hem perspectieven boden, koos hij voor een carrière in de laatste richting. In 1952 werd hij staatssecretaris van economische zaken, daarna van 1961 tot 1967 Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid. In die periode heeft hij met alle kracht gewerkt aan de vervolmaking van het Nederlandse sociale zekerheidssysteem. Het reaUseren van een aanvaardbare hoogte van het sociaal minimum, als basis voor de uitkeringen, en de vervanging van het regelcomplex rond invahditeit en arbeidsongeschiktheid door één arbeidsongeschiktheidsverzekering zijn slechts enkele stenen van het onder zijn architectuur totstandgebrachte gebouw van de sociale zekerheid. Een 'kasteel' dat inmiddels een aantal belegeringen heeft moeten doorstaan, maar niettemin nagenoeg geheel overeind is gebleven.

Univers

Ook op internationaal niveau leverde Veldkamp belangrijke bijdragen aan de concrete vormgeving van de sociale zekerheid door zijn werkzaamheden voor de ILO, de Raad van Europa en, in de jaren zestig, als lid en voorzitter van de Raad van Ministers van de EG. Na zijn politieke loopbaan richtte hij zijn aandacht weer meer op het wetenschappeUjk terrein. In 1968 nam hij het initiatief tot oprichting van een European Institute of Social Security.

Deze insteUing is nog steeds een trefpunt voor degenen die zich in Europa bezighouden met het wetenschappelijk onderzoek rond sociale zekerheid. Aan de Leidse universiteit bekleedde hij van 1976 tot 1986 de leerstoel 'Leer van de sociale zekerheid'. In de tachtiger jaren keerde hij terug naar de alma mater in Tilburg als een van de grondleggers van de studierichting Sociale zekerheidswetenschap. Hij was een van de weinigen die een theoretische, basis gaf aan het denken over sociale zekerheid. Als nestor van de studierichting zal hij blijven voortbestaan in het gedachtengoed van deze nog zo

ken van jouw diensten als koerier. Stemmen zij hienmee in dan kan het terug- en bijverdienen beginnen. Het koerieren biedt zowel voor jou als het bedrijf voordelen. Het bedrijf krijgt de mogelijkheid om tegen een acceptabele prijs pakketjes te laten vervoeren. Ter illustratie: indien een commerciële koeriersdienst een pakje van 4 kilo dezelfde dag van Tilburg naar Amsterdam vervoert dan betaalt men daarvoor ± 175.-. De student kan hier naar eigen inzicht een lagere prijs tegenover stellen. Uiteraard is het verkrijgen van vertrouwen een voorwaarde voor een langdurige samenwerking.

Als student heb je een aantal voordelen. Allereerst natuurlijk het financiële voordeel.

Daarnaast heb je, indien je grote afstanden aflegt, de mogelijkheid om in de trein (of eventueel in de bus) te studeren. Het mes snijdt dus aan twee kanten. Bovendien doe je praktijkervaring op, wat voor sommigen cv-vemjkend kan zijn. Indien je het avontuur niet alleen wil aangaan, ligt het voor de hand om samen met wat collega-studenten een kleine organisatie op te zetten. Ga je dan ook nog naar de Kamer van Koophandel dan krijg je daarmee allerlei nieuwe voordelen. Op deze manier geeft de OV-jaarkaart meer dan meneer Ritzen ooit had kunnen bedenken aanleiding tot verbroedering.

Tot slot moet er wel voor worden gewaakt dat niet teveel wordt bijverdiend. Meneer Ritzen mag dan wel een paar gevolgen van zijn plan over het hoofd hebben gezien, het korten op de beurs zal hij zeker niet nalaten.

Harm van Berkum TRAINING: Ouderejaars/afstudeerders gevraagd welke als ass. trainer/opleider trainingsprojecten willen begeleiden. Bereid om stagebeg. te geven. Zonder ervaring onnodig te reageren. Reacties postbus 1905, 5211 KE's-Hertogenbosch.

TONEELCURSUS: Voor gevorderen, georganiseerd door de Werkgroep Universiteitstheater (WUT). Aanmelden bij Liesbeth (073-312136) of Kiki (013-350464).

Start in november.

univers

jonge wetenschap. Na zijn emeritaat bleef hij nationaal en internationaal nog vele taken vervullen.

Veldkamp was iemand met ambitie, een grote sociale bewogenheid, gepaard gaande met een ongelofelijke werklust, een gedrevene in de goede zin des woords. Hij was altijd bereid om te helpen indien op hem een beroep werd gedaan. Een veelzijdig, rijk getalenteerde persoonlijkheid, die wist wat hij wilde. Hij was een politicus met een fijn gevoel voor het inschatten van het juiste moment. Voorts een wetenschapper die op zijn vakgebied een fundamentele en beleidsgerichte benadering met elkaar wist te combineren, zoals büjkt uit zijn talrijke wetenschappelijke en beleidsgerichte pubUcaties. Een regisseur die partijen kon omvormen tot hechte samenwerkingsverbanden. Een strateeg die vele jaren vooruit dacht. Veldkamp was een standvastige hoge boom die veel wind ving. Zijn faam en tomeloze daadkracht nepen nogal eens weerstanden op. Hij kon daarbij weinig buigzaam zijn, maar kritische tegenwind gebruikte hij echter als energie voor nieuwe oplossingen.

De rondborstige Veldkamp was een voortreffelijk gastheer die hield van een goede tafel en een eerhjk glas wijn.

Hij genoot van de wereld om zich heen, maar wist die ook met een gUmlach te relativeren. Waardering en erkenning deden hem goed. Hij kreeg die niet alleen in de vorm van hoge onderscheidingen, maar ook van mensen die hem op een Tilburgs station aan zijn mouw trokken.

Veldkamp met zijn ücht- en schaduwzijden, kan ten slotte worden gekenschetst als een persoonlijkheid die zijn krachten intens en met fantasie benutte tot welzijn van de samenleving.

Kees Boos 12 oktober 1990

tilburgs universiteitsblad (voorheen tilburgs hogeschoolblad) redactie eddie vaes (hoofdredacteur) michel knapen, gerard rutten angela van schendel (assistente) medewerkers jutta chorus, nicole van overmeir, pau! van dijk, peter van zoest, mare van der meer, huge durieux, mandy willems, peter van vendeloo, ton steijger, dylao van eijkeren, Ingeborg möller redactieraad drs. j . roebroek (voorzitter), a. esmeijer, prof. dr. ir. a. kapteyn, p. van kol verschoten, drs. b van oosterhout, f. teunissen, d. wdjsbroek, mr p. zoontjens, f. allers, maurice ackermans (adviseur) columnisten jan boelhouwer, clemens van diek, kerel soudijn, wim voermans foto rien siers cartoons ad van haandel advertenties angela van schendel, kamer b 12, tel.

(66)2277 officiële mededelingen afd. pers en voorlichting, kamer b 10, tel.

(66)2001 kopij alle kopij moet uiterlijk op donderdag 12.00 uur in de week vóór het verschijnen in het bezit van de redactie zijn redactie-adres / advertenties hogeschool laan 225, 5037 gctilburg telefoon 662277 en 662506; intern 2277 en 2506; kamer b 1 2 e n b l 3 fax nr. 662996 of 633019 landelijk samenwerkingsverband hoger onderwijs persbureau (hop) waarbij verder aangesloten: ad valvas (vu amsterdam), cursor (eindhoven), delta (delft), folia (uv amsterdam), ku-nieuws (nijmegen), mare (leiden), observant (maastricht), u-blad (utrecht), uk (groningen) en universiteitsblad (twente) druk drukkerij de stem, breda abonnementen voor niet-universiteitsleden ƒ 40,- per jaargang studenten krijgen univers gratis thuis

G

METAFYSICA

Ben Vedder (42) is sinds 1 januari van dit jaar hcxjgieraar systematische wijsbegeerte aan de Theologische Faculteit Tilburg. Evenals zijn voorganger prof. dr. Herman Berger, die op 5 oktober 1989 afscheid nam, mag hij zich ook hoogleraar aan de wijsgerige faculteit van de KUB noemen.

Vedder studeerde theologie in Utrecht en filosofie in Leuven. Hij was vanaf 1978 tot aan zijn benoeming in Tilburg universitair docent wijsgerige antropologie en wijsgerige hermeneutiek aan de Katholieke Theologische Universiteit van Amsterdam en vanaf 1986 bijzonder hoogleraar wijsbegeerte vanwege de Radboudstichting aan de Landbouwuniversiteit Wageningen.

'Filosofen als besliskundigen.

Dat zou toch prachtig zijn!'

BALPEN

Vedder legt zich aan beide faculteiten speciaal toe op de metafysica.

Velen associĂŤren dit deel van de wijsbegeerte spontaan met de geur van wierook en vage, mystieke bespiegelingen. Tja, waar mensen al niet aan denken als ze het woord metafysica horen. Daar zou je op zich al een interessante beschouwing aan kunnen wijden', reageert hij, gevraagd naar de bedoeling van zijn inaugurale rede die hij op vrijdag 12 oktober uitspreekt.

De toespraak, getiteld Erfgenamen van de toekomst, draait om 'Heideggers vraag naar zijn als vraag naar zin', meldt het persbericht.

Maar eerst de vraag naar metafysi'Als je geen zin hebt, moetje maarzin mal<en', wordt wel gezegd. Ook in ca. 'De vraag naar de oorzaak van de dingen', verduidelijkt Vedder. de moderne zingevingssector heerst een dergelijke opvatting. Helemaal 'Iedereen houdt zich wel eens met verkeerd, vindt prof. dr. Ben Vedder. Juist omdat de mens meent het bedie vraag bezig. Daar hoef je nog staan zin te kunnen geven door de werkelijkheid aan zich te onderwergeen filosoof voor te zijn. Wanneer mensen zich afvragen wat nu het pen, viert zinloosheid hoogtij. Zin is niet te koop op de markt van welzijn 'begin' van de werkelijkheid is, of en geluk. Maarzin komt ook niet uit de lucht vallen. Overpeinzingen van 'hoe het allemaal zal aflopen' zijn dat - zij het op een heel eenvoudig een Tilburgs metafysicus. niveau - metafysische vragen. Ze overstijgen het direkt waarneembare. Maar het gaat erom of je zulke vragen met voldoende discipline en in relatie met de klassieke buiten de orde van de homo faber, zelf. Heidegger ziet hierin echter veert het activisme. Je hoeft nog filosofische traditie kunt stellen en de 'maker'. Heidegger gebruikt de zinloosheid bij uitstek. De histo- niet meteen metafysisch te gaan rische dieptepunten waartoe deze praten over 'een op zichzelf bedaarvoor de term macherei. Het bijstellen. Dat is niijn taak.' hoogtepunt van een dergelijke be- subjectivering van de zin in de staande werkelijkheid', enzovoorts. schouwing is de mens begrijpen twintigste eeuw heeft geleid, zijn Dat doe je nadat de ervaring van ZINLOOSHEID zin in kaart is gebracht. Pas dan als een causa sui. een zichzelf-ver- bekend.

Met de bekende Duitse filosoof oorzakende oorzaak. Wij maken kun je de meer metafysische vraMartin Heidegger staat Vedder stil onszelf. Niet alleen de werkelijkNUT gen stellen.' bij de vraag naar zin: 'Zin is dat- heid buiten ons, maar ook de Als zin niet maakbaar is, 'over- Het nut van zulke gedachtenspingene wat een mens zijn plaats mens zelf zijn wij gaan opvatten komt' zin de mens dan? 'Ah', de sels is volgens Vedder gelegen 'in geeft. Je hebt er een zekere ont- als volledig 'maakbaar'. De mens hoogleraar veert op, 'dat is een het niet direct vragen naar het vankelijkheid voor nodig. Dit in te- produceert zichzelf door menseklassiek-metafysische vraag'. Ter- praktisch nut ervan'. Geheel nuttegenstelling tot het 'activisme', dat lijke arbeid. Dat roept echter de wijl hij zijn colbertje uittrekt en loos is filosofische kennis evenwel tot uitdrukking komt in de tegen- vraag op waartoe hij zichzelf zou voorover leunt: 'Een mooie vraag. niet. De wijsbegeerte presenteert woordig veelgehoorde woorden maken en produceren.'

Zin verschijnt inderdaad als iets immers begrippen en visies, waarals zingeving en zinstichting. En Nog niet eerder in de geschiedenis wat mij overkomt, waar ik als het mee menselijk gedrag beter te bewaar ik mij helemaal tegen afzet is van het denken is de zin zelf zo ware door gegrepen wordt. Al filo- grijpen valt. Voor zover een en antegen 'zin maken', alsof het een problematisch geworden dan nu soferend kun je vervolgens de der dan weer doonwerkt in bijvoorprodukt is dat je op de markt kunt het geval is, constateert prof. Vedmenselijk ervaring van zin analyse- beeld de sociologie, de psycholokrijgen. Die benaderingswijze van der. In een poging de crisis te beren en daar het passieve, ontvan- gie, de rechtswetenschappen, de zin gaat precies voorbij aan het zweren zoekt de mens een vaste kelijke moment in aangeven: hoe taalwetenschappen en in de theoontvankelijkheidsmoment. Zin valt grond voor de zin primair in zichverschijnt zin voor mij? Dat relati- logie, zou men de filosofie 'nuttig'

Prof. Vedder over zoeken naar zin

Vervog van pag. 1

Inschrijving Sociologie Mocht de lage inschrijving voor de studierichting Sociologie zich de komende jaren doorzetten dan zal een nieuwe reorganisatie niet nodig zijn, zo is de venwachting. Wel zal er dan gekeken worden naar het studieprogramma, de plaats van het vak bij andere richtingen en of docenten mogelijk bij groeiende studierichtingen ingezet kunnen worden. Hagenaars tekent daarbij aan dat hij dit soort maatregelen niet verwacht.

Een andere optie is het promoten van de studierichting op middelbare scholen en dergelijke. Naar aanleiding van spreekbeurten is de decaan 'erg geschrokken' van het Univers

kunnen noemen, luidt samengevat het betoog van de hoogleraar die aansluitend een kritisch geluid richting ethiek laat horen: 'Ethici vertonen steeds meer de neiging om zo snel mogelijk van de vraag 'wat moet ik doen?' over te stappen op concrete beslissingen. Filosofen als besliskundigen. Dat zou toch prachtig zijn! Een soort ingenieurs die op welk moment dan ook precies aan kunnen geven hoe gehandeld moet worden. De wijsbegeerte die ik voorsta, beoogt echter terughoudendheid ten opzichte van het onmiddellijke.'

beeld dat men heeft van Sociologie. Verder wisten de toehoorders vaak niet dat ze inTilburg ook Sociologie konden studeren. 'Ondanks het feit dat het in alle brochures staat, kende men VTW (Vrijetijdswetenschappen) wel en Sociologie niet', aldus Hagenaars.

Hij vindt niet dat de bovenbouwstudies de doktoraalstudie Sociologie overvleugeld hebben: 'Dat wekt de suggestie dat door het bestaan van die bovenbouwstudies de richting Sociologie minder studenten trekt. Ik zou eerder zeggen dat door de aanwezigheid van die bovenbouwrichtingen wij een krachtige studierichting Sociologie

mede overeind houden.' Hagenaars: 'Het totale aanbod sociale wetenschappen is altijd zo'n beetje gelijk gebleven. Alleen de ene keer was het Politicologie, dan weer Antropologie of Sociologie. Het nadeel van Tilburg was dat wij alleen Sociologie hadden. Nu zijn er ook een paar goedlopende bovenbouwrichtingen, waarin de sociologie-component vaak redelijk sterk vertegenwoordigd is zodat je daarmee een basisvoorziening Sociologie kan blijven financieren.

Niemand weet hoe het over vijf jaar is gesteld met Sociologie, Psychologie of de bovenbouwrichtingen. Wat we vrij zeker weten, en daar is het beleid op gericht, is dat het totale aanbod ongeveer gelijk zal blijven. Als faculteit moeten we flexibel genoeg zijn om tekorten bij de een op te vangen met overschotten bij de ander.'

(GR)

12 oktober 1990

Terug naar de titel van de inaugurale rede: Erfgenamen van de toekomst. Vedder: 'Ik probeer met die titel een kerninzicht van Heidegger aan te geven. Ons gerichtzijn op de toekomst is gebaseerd op iets wat ons altijd al in de schoot geworpen is. In die zin zijn wij 'erfgenamen van de toekomst'. Maar wij slagen er niet in om de oorsprong van de mens, 'dat wat aan mijn voorafgaat', te achterhalen. Het feit dat wij daartoe niet in staat zijn, maakt dat wij ons afstemmen op een verleden 'dat naar ons toekomt'. Het is als met een vraag. Je kunt pas een vraag stellen als je al een klein beetje zicht hebt op de gerichtheid van die vraag. Anders heb je niet eens een vraag. Zo is het ook met zin. Je kunt slechts zoeken naar zin als je er al enig idee van hebt. Daarom mag je ook niet zeggen dat zin maakbaar is.

Zin is er al, juist voor zover zin mij al een beetje oriĂŤnteert. En op weg naar die horizon, merk je dat die verandert. Dat fenomeen, dat ons voordurend aantrekt en zich in het aantrekken tegelijkertijd aan ons onttrekt, roept de zinvragen op die wij in onze tijd moeten stellen.'

Heidegger gebruikte daarvoor een eigen wijsgerige taal. De meeste filosofen grijpen terug op het wijsgerig jargon van hun voorgarigers.

'Heidegger deed dat niet', aldus Vedder. 'Vanuit een sterk persoonlijke taal, heeft hij een ontwerp gemaakt waarin hij de andere filosofen kan begrijpen. Dat is een enorme prestatie. Ik ben van mening dat Heideggers filosofie betrekkelijk eenvoudig is in vergelijking met de klassieke wijsbegeerte die het heeft over een 'substantie' met bepaalde 'attributen' als daarmee iets simpels als een balpen bedoeld wordt. Welnu, Heidegger beschrijft het gebruik van de pen en in welke samenhang dat gebeurt. Dat kun je bij wijze van spreken een kind al spelenderwijs verduidelijken.'

Peter van Zoest

K

ë Juridische commissie voor studenten ingesteld Aan de KUB is door een drietal rechtenstudenten de juridische commissie van het Interuniversitair Studentenoverleg (ISO) opgericht, Juricom genaamd. De commissie heeft als doel de studenten in Tilburg en aan de andere universiteiten juridische ondersteuning te bieden over zaken als studiefinanciering, huisvesting en examenregelingen.

Ook aan andere universiteiten zijn commissies opgericht die ieder een apart gebied beslaan. Rotterdam doet huisvesting, Amsterdam richt zich op de sociale zekerheid (ziektekostenverzekering) en Groningen ontfermt zich over de studiefinanciering. Studenten uit heel Nederland kunnen aankloppen bij de desbetreffende commissie. In de begintijd zullen zij voornamelijk doorverwijzen naar bestaande instanties maar in de toekomst hoopt nnen door middel van de opgebouwde expertise zelf te kunnen helpen. De Tilburgse commissie is bezig een kamer aan de KUB te verwerven waardoor er een spreekuur ingesteld kan worden. Tot die tijd kunnen de studenten zich schriftelijk tot Juricom wenden (postbus 1106, 5004 BC, Tilburg).

De commissie wil drempelverlagend werken. 'Ik denk niet dat de toegankelijkheid van de Rechtswinkel voor studenten erg groot is', aldus Winnifred Teunisse, voorzitter van Juricom. Hij verwacht dat studenten eerder bij de commissie aanklopvpen. Ook is de toegankelijkheid van het Tilburgs Steunpunt Studiefinanciering is slecht, zegt hij, want mensen moeten soms een half uur aan de telefoon hangen voordat ze contact hebben. Teunisse: 'Wij zijn ook niet dag en nacht bereikbaar maar we hebben snel contact gelegd met onze adviseurs.'

(GR)

Studieverenigingen bemiddelen in bijies Net voor de tentamenperiode van mei/ juni zijn de studentenverenigingen TEV en Efact begonnen met het bemiddelen in bijlessen voor (propedeuse-) studenten.

Het idee is afkomstig van enkele docenten wiskunde en statistiek. Zij hoorden dat er veel vraag naar extra bijles was en hebben dit idee doorgespeeld naar de TEV. Aangezien vooral economiestudenten bijles willen hebben is Efact benaderd om mee te doen. De twee verenigingen bemiddelen alleen in bijles en willen verder geen verantwoordelijkheid dragen voor het niveau van de bijles of de prijs die er voor betaald moet worden. In de praktijk komt het erop neer dat de kosten variëren van

tien tot vijfentwintig gulden per uur.

Waarom is er belangstelling voor bijles als er ook student-assistenten zijn die gratis de collegestof kunnen uitleggen? Volgens Rob Versfeld, voorzitter van de Onderwijscommissie van Efact, was het bestaan van deze mogelijkheid in het verleden bij veel studenten niet bekend. Nu is het anders omdat de student-assistenten de werkcolleges van bijvoorbeeld bedrijfs- of macroeconomie verzorgen. Bovendien werd het spreekuur van de student-assistenten matig bezocht omdat de kwaliteit slecht heette te zijn.

De meeste studenten die van deze mogelijkheid gebruik maakten zijn recidivisten die in augustus nog een paar vakken moesten halen. Bang om het propedeusediploma mis te lopen proberen ze op de valreep de collegestof tegen betaling nog onder de knie te krijgen.

(HM)

HBO-raad pleit voor beroepseisen docent aan universiteiten De HBO-raad vindt dat er beroepseisen moeten worden gesteld aan de docenten van de universitaire lerarenopleidingen.

Binnenkort zullen dergelijke eisen immers ook voor alle andere leraren gaan gelden.

De Vereniging van samenwerkende Nederiandse universiteiten (VSNU) heeft laten weten dat het voorstel 'bespreekbaar' is.

De HBO-raad en de VSNU hebben maandag op het ministerie van onderwijs overleg gevoerd over de beleidsnotitie 'beroepsvereisten voor leraren'. In deze in augustus verschenen notitie stelt staatssecretaris Wallage voor om aan leraren kwaJiteitseisen te stellen wanneer zij beginnen met de beroepsuitoefening. De inhoud van de eisen zal vastgesteld worden na advies door deskundigen die in de dagelijkse praktijk verantwoordelijk zijn voor het ondenwijs. Wallage hoopt hiermee te bereiken dat de verschillende lerarenopleidingen beter gaan aansluiten op de behoefte van de scholen. De beroepsvereisten komen in de plaats van voorschriften voor eindtermen en examenprogramma's die de overheid oplegt aan de lerarenopleidingen.

Met enige verbazing constateerde voorzitter Kemner van de HBO- raad dat Wallage geen beroepseisen wil stellen aan de docenten van de universitaire lerarenopleidingen, maar wel aan alle anderen. Kemner vond dat er 'absoluut geen inhoudelijke argumenten zijn' om de universitaire lerarenopleidingen anders te behandelen.

Van de zijde van het ministerie is alleen opgemerkt dat Wallage de universitaire lerarenopleiding niet in zijn voorstel betrokken had 'omdat we weten dat dit een gevoelig punt is.' VSNU-woordvoerder De Moor zei maandag echter dat hij er hele-

Studenten in spe bezoeken KUB

Woensdag 17 en donderdag 18 oktober worden op de universiteit de jaarlijkse open dagen gehouden. Voor de eerste maal zijn er twéé open dagen georganisserd voor de potentiële wetenschappers. Op woensdag zijn de economen in spe aan de beurt, op donderdag degenen wiens interesse op een ander studieterrein ligt. Naar verwachting van de dienst studentenzaken zullen 1500 tot 1600 geïnteresseerden hun opwachting maken.

Degenen die hun heil willen gaan zoeken aan de economische faculteit krijgen 's middags de kans zich te documenteren over andere studiemogelijkheden aan de Tilburgse universiteit. Donderdag volgt eenzelfde programma, doch in omgekeerde volgorde. Zodoende heeft inschrijving voor de ene dag geen onwetendheid over andere studies ten gevolge. 's Ochtends worden de aanstaande studenten verwelkomt door de decaan van de faculteit van hun eerste keuze. Na een inleidend praatje volgt een half uurtje voorlichting over de propaedeuse. De dag wordt even onderbroken voor een pauze, waarna de studenten worden geïnformeerd over hun preferente studierichting. Dan volgt de lunch, waarna de mogelijkheid bestaat zich te laten informeren over de studierichting van hun tweede keuze. Als alternatief wordt een vrij programma aangeboden. Dat behelst diverse opties, zoals een bezoek aan een studentenflat, demonstraties van het sportcentrum, de bibliotheek, het rekencentrum en de audio-visuele dienst en een informatiemarkt over huisvesting, studiefinanciering, studentenverenigingen en de gemeente Tilburg.

(DvE) maal geen bezwaar tegen heeft dit te bespreken.

Over enkele weken zal blijken of Wallage gehoor wil geven aan de kritiek van de HBO-raad. Hij heeft een bijgestelde notitie over de beroepseisen voor leraren in het vooruitzicht gesteld.

(JD/HOP)

Studenten in golffinale met handicap 10 De Tilburgse studentengolfclub On Line dingt op vrijdag 19 oktober mee om de tweede plaats in de finale van de nationale golfcompetitie voor studenten in Weert. 'Eerste kunnen we niet meer worden', vertelt speler en voorzitter Eran Habets. Die plaats is weggelegd voor de club uit Amsterdam. Het Amsterdams studentengolfgenootschap nam ook het initiatief

voor de competitie, die een maand geleden van start ging en waaraan slechts vier universiteitssteden deelnamen. Twente, Rotterdam, Amsterdam en Tilburg. De flnaledag is bedoeld als afsluiting van de competitie.

Vereniging On Line bestaat uit rond de veertig leden en heeft sinds anderhalf jaar als thuisbasis de golfbaan in Goirie. 'Het lidmaatschap van een golfclub is enorm kostbaar', vertelt Habets. 'Maar On Line heeft een sponsor. Onze leden hoeven maar een deel te betalen.'

Zes van de leden gaan in de finale aan de slag, waarvan vier met handicap. Cor Zuidinga en Camiel Camps spelen zonder handicap. Vergeleken met de profs is hun handicap 10, dat wil zeggen dat ze over acht holes tien beurten meer hebben. Tijdens de finale wordt over zesendertig holes gespeeld.

(MW)

K N I PT . ^ ^

De filosofen aan de KUB hebben een nieuw onafhankelijk studentenblad, BOCCA DELLA VERITA gedoopt, wat zoiets betekent als de mond van de waarheid. Het blaadje moet de studenten (en medewerkers) informeren over raadsbesluiten en bevat agenda's en interviews.

In dit eerste nummmer een vraaggesprek met de nieuwe decaan prof.dr.

Gido Bems, de opvolger van bewindUnivers

voerder prof. De Klerk. Volgens Bems is de faculteit na een roerige periode van interne strijd in een rustiger vaarwater terecht gekomen. De strijdbijl is begraven. Maan 'Iedereen heeft nog wel z'n zakmes in de binnenzak, alleen...de knip zit erop. Hoe daarmee gewerkt moet worden, daar hebben we wat afspraken over gemaakt.'

De Zuidafrikaanse Govan Mbeki heeft een eredoctoraat in de sociale wetenschapen van de Universiteit van Amsterdam, twaalf jaar na het toekennen, persoonlijk in ontvangst genomen, meldt h«i universiteitsblad FOLIA. Mbeki zat vanaf 1964 levenslang gevangen op beschuldiging van hoogverraad en terrorisme. Drie jaar geleden Het het Zuidafrikaanse apartheidsbewind de ANC-man op humanitaire gronden vrij, maar legden hem een uitgaans- en spreekverbod op. Met het legaliseren van het ANC eer-

der dit jaar, werden ook deze beperkingen voor de tachtigjarige vrijheidsstrijder opgeheven. Toen Mbeki destijds hoorde van het eredoctoraat waren hij en zijn makkers hevig opgewonden, vertelt hij in een blikserainterview aan Folia. 'Het was een teken dat de internationale gemeenschap achter ons stond. De vatte het niet op als een persoonlijke eer, maar als een steun voor de hele bevrijdingsbeweging. Het was een inspiratie voor ons aUemaal, het bevrijdde ons uit ons isolement.'

bij het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. De dag bestaat uit een banenmarkt, seminars en workshops. Verderop in de Studentenkrant een advertentie van de KUB, in het bijzonder voor de voorlichtingsdagen (8 en 15 november) over Personeelwetenschappen, Vrijetijdswetenschappen, Sociale Zekerheidswetenschap en Bestuurs- en Beleidswetenschappen, kortom de bovenbouwstudies aan de sociale facidteit. Dat je er ook Sociologie kunt studeren wordt niet vermeld.

(GR)

De landelijk verspreide STUDENTENKRANT heeft aandacht voor de banenmarkt Jobhunting 1990, die op 17 oktober in de Jaarbeurs te Utrecht plaatsvindt. Ouderejaars die 'de hete adem van de arbeidsmarkt in de nek beginnen te voelen' kunnen zich er oriënteren op bedrijven als Rabobank, PTT, AKZO, Shell, Nationale Nederlanden maar ook

12 oktober 1990

FICTIE BIJBAANTJE

Milieu-congres: Milieuzorg, op weg naar duurzaamheid. Wat houdt dat precies in? Wie moeten daar gestalte aan geven en hoe? Tijdens het Efact-congres 'De schone onderneming: fictie of werkelijkheid', dat door dagvoorzitter prof. dr. W. Hafkamp hoog werd geprezen maar weinig aandacht trok, werd een-ding duidelijk: producenten, overheid en consumenten hebben ieder hun eigen taak en ze zijn het er allemaal over eens dat er op korte termijn wat moet gaan gebeuren.

Centraal in het debat over milieuzorg staan de bedrijven. Zij worden vaak beschuldigd van het veroorzaken van alle milieuproblemen. Maar dragen bedrijven dan alleen de verantwoordelijkheid voor een schoon milieu? Blijkbaar niet, want als het erom gaat wie het voortouw moet nemen, wijzen alle vingers richting overheid. Wel is het zo dat bedrijven de spil vormen waar het allemaal om draait.

Milieubeweging, consumentenorganisaties, overheid, verzekeringswezen, vakbonden en vele andere organisaties zetten de producenten steeds meer onder druk.

Met het Nationaal Milieu Beleidsplan (NMP) heeft de overheid zijn beleidsdoelstellingen vast gelegd, zo stelde ir. C.M. Moons van het ministerie van VROM bij zijn lezing getiteld 'Wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is de roe?'. Maar daarnaast heeft de overheid ook een taak bij de implementatie van het voorgestelde beleid. Er moet worden aangegeven wat men van de verschillende doelgroepen verwacht, binnen welk tijdsbestek be-

paalde doelen bereikt moeten worden en bovendien moet de overheid efficiënte en effectieve instrumenten inzetten. Een gevolg van het doelgroepenbeleid voor bedrijven is, dat van hen venwacht wordt dat zij een bedrijfsintem milieuzorgsysteem invoeren.

Het belangrijkste element van het milieuzorgsysteem is zonder twijfel de integratie van milieuzorg in de totale bedrijfsvoering, ook wel aangeduid met de term verinneriijking. Dr.ir. E.L. Mantz-Thijssen, adviseur bij Grontmij, definieert het milieuzorgsysteem als het samenfiangend geheel van organisatorische regelingen, procedures, voorschriften en administratieve voorzieningen voor het realiseren van de gewenste milieubeheersing in een bedrijf en voor de inteme milieurapportage.

Het initiatief voor het invoeren van een dergelijk systeem wordt vooralsnog aan de bedrijven zelf overgelaten, omdat men verwacht dat vrijwilligheid de beste garantie geeft.

Mocht blijken dat niet voldoende voortgang is geboekt, dan kan na

zal niet vrijwillig krimpen' ' 9 2 een wettelijke verplichting volgen.

Een aantal bedrijven is al begonnen 'schoon schip' te maken. Ir. A. Vos lichtte toe hoe bij Geheral Electric Plastics milieu als een volwaardig element van het risico-management wordt beschouwd en dat het in de bedoeling ligt om tot een integraal ketenbeheer te komen. Wat hij daarmee bedoeld is dat in alle fasen van het produktieproces, van grondstoffen en produktie tot transport en afval, de milieu-aspecten moeten worden geanalyseerd. Vos meende dat inspringen op de milieutrend noodzakelijk is: 'Omdat je anders over vijftien jaar niet meer bestaat.

Daarom is de inteme drang tot veranderingen vaak groter dan extem.' Uit zijn betoog Week echter ook dat bedrijven liever de knip dichthouden en dat het uiteindelijk de eisen van de afnemer zijn die veranderingen afdwingen. Ook bij Koninklijke Ahold NV, waar het motto 'de klant is koning' hoog in het vaandel wordt gedragen, kun je je afvragen of de — op zich bewonderingswaardige — initiatieven zijn ontsproten uit een gevoel voor ethische verantwoordelijkheid. De supermarkt weert toch CFK's en PVC uit zijn produkten, omdat de consument dat wil? En heeft Albert Heijn daarmee straks niet een voorsprong op de concurrenten?

OORLOG 'Het is duidelijk dat het marictmechanisme zijn steentje bij kan dragen, maar ingrijpen door de overheid blijft een eerste vereiste. De

invoering van milieuzorgsystemen, publicatieverplichtingen en milieuaudits zullen echter vergaande gevolgen hebben voor het bedrijfsleven. En dus wordt het ooriog, menen zowel Moons als Vos. 'Het bedrijfsleven zal niet vrijwillig krimpen. Pas als je de vertaalslag vindt kun je het probleem oplossen', aldus Vos. Dr. J . van der Straaten ziet de oplossing in een ecologische normstelling met daarbij de prijs als manipulatie-instrument.

Hij beseft dat stringente maatregelen zullen leiden tot een hogere kostprijs. 'In feite betaalt dan de consument, maar dat doet hij nu ook.'

'Schoon is momenteel nog fictie.

Bedrijven zijn op de goede weg, maar staan pas aan het begin', be-

^Zo^n toga schept toch een hele afstand^ Sommige studenten hebben een wat minder alledaagse bijbaan. In een korte serie brengt Univers een aantal van hen voor het voetlicht.

Deze week aHevering 3.

De Griffier In burger ziet ze er niet streng uit, maar als je haar in werkkleding zou treffen, zou je daar misschien anders over denken. Sabien Hendriks (24, vijfdejaars rechten) kan het zich goed voorstellen: 'Zo'n toga schept toch een hele afstand.

Je kunt aan de meeste verdachten w«l meri<en dat het ze een beetje angstig maakt.' De vraag of die toga's eigenlijk nog wel van deze tijd zijn, vindt ze 'heel moeilijk te beantwoorden'. 'Aan de ene kant vind ik het niet meer zo nodig. Als de rechter een net pak aan zou hebben, zou hij echt niet anders rechtspreken. Aan de andere kant maakt een toga hem wel anoniemer. Dat maakt het misschien makkelijker om je voor te stellen dat hij ook inderdaad onpartijdig is. Ik ben alleen wel blij dat we geen pruik op hoeven.'

Sinds december 1988 weri<t Sabien elke woensdag als griffier bij een kantongerecht ergens in Brabant. 'De officiële titel is 'waarnemend griffier', maar vraag me niet waarom.' Haar mentor uit het eerste jaar was ook griffier; toen die emnee stopte, tipte ze Sabien. Na een gesprek werd ze aangenomen en vervolgens beëdigd. 'Dat gaat heel officieel. In het bijzijn van de UniVers

officier van justitie kom je voor de rechter en dan leg je de eed af: je steekt twee vingers in de lucht en zegt 'zo waarlijk heipe mij God almachtig'. En dan ben je griffier.'

Haar dag begint om half negen.

'De voorbereiding doe ik meestal thuis. Ik krijg een zitting op papier, die bestaat uit zo'n 140 zaken. Die moet ik nakijken op vorm- en inhoudelijke fouten; bij voorbeeld of de tenlastelegging wel overeenkomt met de dagvaarding. Als ik op mijn werk kom, kijk ik of er nog post is die ik moet verwerken. Ik geef mijn aantekeningen aan de rechter en dan begint de eigenlijke zitting.'

Sabien zit links van de rechter. Het is haar taak om op te schrijven w a t de verdachte zegt; de woorden van de rechter mag ze weglaten

'Ik schrijf niet zoveel als de meeste mensen denken. Als de verdachte een heel verhaal houdt, waarvan de strekking 'ja' is, schrijf ik alleen op: 'ik erken'. Zo zijn er nog meer standaardzinnen.' Iets zeggen is er voor de griffier nietJaij. Hooguit kan Sabien de rechter eens iets toefluisteren over, bij voorbeeld, een detail in de dagvaarding. 'Ik heb ook nooit de behoefte gehad om mee te praten. Wel zat ik de verdachten in het begin aan te kijken en meewarig toe te knikken.

Dan gingen ze tegen mij praten in plaats van tegen de rechter. Dat was natuuriijk niet de bedoeling.'

Van de 140 gedaagden verschijnen er doorgaans niet meer dan dertig. De zitting duurt een uur of drie; daarna bespreken de rechter, de officier en de griffier de zaken.

Sabien Hendriks

Sabien werkt dan de vonnissen, de aangehouden zaken en de hoger-beroepzaken uit. Om vijf uur zit haar dag er op.

De zaken variëren van verkeersovertredingen tot voetbalvandalisme, jachtwetzaken, wapenwetzaken, het kweken van goudvinken, het opvoeren van brommers, het doodschieten van eenden en het haxelen van konijnen. Dat laatste vereist enige uitleg. 'Haxelen is het maaien van een maïsveld in steeds kleiner wordende ciri<els. De konijnen vluchten naar het midden, tot er een klein rondje overblijft. Dan zijn ze inmiddels verstijfd van angst en kun je ze zo oppakken.'

GELACHEN Spektakel is er in de rechtzaal bijna nooit, maar dat betekent niet dat het er een saaie boel is, zegt Sabien. 'De sfeer wordt vooral bepaald door de rechter en de verdachte. Soms wordt er gelachen, dan weer worden mensen juist heel emotioneel. Dat maakt iedere zaak weer anders, ook al is het de zoveelste vertceersovertreding van die dag.'

Op de vraag of ze zelf nog wel eens door rood rijdt, antwoordt Sabien: 'Alleen op de fiets. Ik realiseer het me wel altijd als ik iets doe in het verkeer dat niet mag.

Waarschijnlijk heeft iedereen dat, maar ik misschien toch iets meer dan anderen. Ik weet immers precieS| wat de gevolgen ervan kunnen zijn, welke boete er op staat.

Ik heb ook wel eens de neiging o m anderen, voornamelijk familieleden, erop te wijzen.'

Rechter zal Sabien nooit worden.

sloot Hafkamp het congres. 'Over waar we nu staan lopen de meningen zeer uiteen.' Ter illustratie nog de mening van drs. R.B.P. de Brouwer van Hoogovens Groep bv: 'Een debat over een fundamenteel ander, dan het algemeen aanvaarde systeem van de vrije markteconomie, is in zichzelf onvruchtbaar en nutteloos.' In zijn visie houdt een effectief milieubeleid rekening 'met de absorberingsmogelijkheden van het bedrijfsleven.

Maar is het niet zo dat de rollen nu moeten worden omgedraaid?

Moeten we niet juist naar een samenleving waarin het bedrijfsleven rekening houdt met de absorberingsmogelijkheden ,van het milieu?

(MW) Want hoewel ze dit werk met veel plezier doet, ligt haar toekomst niet in het strafrecht, 'ik vind dat het strafrecht niet zo in ontwikkeling is als het civielrecht. Dat komt denk ik vooral doordat de maatschappij zich wat dat betreft langzaam ontwikkelt. Je ziet dat bij voorbeeld aan de tendens om wat meer alternatieve straffen toe te passen in plaats van gevangenisstraffen. Het is ook wel logisch; dat zijn nu eenmaal geen dingen die je van de ene op de andere dag eens even wijzigt. Maar ik voel me toch meer aangetrokken tot het civielrecht, waarbij alles wat minder volgens strakke regels gaat.'

Sabien wil bouwrechtelijk afstuderen. Daarna ziet ze zichzelf aan de slag gaan als jurist bij een grote aannemer of bij voorbeeld de Bond van Nederlandse Architecten. Dat betekent dat ze zich zal bezighouden met het voorberei-" den van bouwplannen, het aanvragen van bouw- en hinderwetvergunningen en aanverwante zaken.

Dat ze haar baan als griffier dan zal moeten opgeven, vindt ze niet zo erg. 'Na een jaar of twee, drie is het geen uitdaging meer. Toch ben ik blij dat ik de kans heb gekregen om het te doen. Bij rechten geldt, misschien meer nog dan bij andere studies, dat het heel nuttig is o m ook in de'praktijk actief te zijn. Ik heb ook nog een jaar bij de rechtswinkel geweri<t, op de afdeling huur- en consumentenzaken.

Daar leer je niet alleen hoè je een zaak moet aanbrengen; je krijgt er, ook inzicht in hoezeer je in het dagelijks leven met rechten te maken hebt, en hoe mensen daarmee omgaan. En dat haal je niet uit boeken.'

Peter van Vendeloo 1 2 oktober 1 9 9 0

EXPERIMENT

I

Wetenschapsweek: psychologie voor de leek Wetenschap toegankelijk maken voor het grote publiek. Dat is het doel van de 'Wetenschap op zicht dag'. Laat de belastingbetaler eens zien waar zijn geld naartoe gaat, laat zien dat wetenschap niet geheimzinnig is. Dit jaar doet de KUB daaraan voor het eerst mee.

Veertien oktober houdt de psychologische faculteit in het kader van de landelijke wetenschapsdag open deur. Via populair-wetenschappelijke lezingen en proefopstellingen van experimenten kunnen mensen kennis maken met de praktijk van het psychologisch laboratorium.

Het begon vijf jaar geleden allemaal als een scholieren manifestatie voor ieeriingen van het voortgezet onderwijs: 'de wetenschapsweek'. Drie jaar geleden organiseerde men voor liet eerst ook de 'wetenschap op zicht dag'. Dat is één dag binnen die week waarop verschillende universiterten en musea hun deuren openen.

De afgelopen jaren zijn er steeds

meer populair wetenschappelijk programma's op de televisie gekomen. Ook het aantal wetenschapsbijlagen in kranten is enorm gegroeid. En wat te denken van de wetenschappers (met name psychologen) die columns volschrijven in bladen als Margriet en IJbelle. De 'wetenschap op zk±it dag' gaat een stapje verder het publiek knjgt een breder overzKht

van wat er zich binnen een bepaalde wetenschap afspeelt. Ze kunnen zien en horen wat er op een universiteit aan onderzoek gebeurt.

Aanvankelijk deden vooral de bèta-wetenschappen aan deze dag mee. 'Om wat meer spreiding te krijgen zijn nu ook de psychologen en de biologen benaderd, maar waarom bijvoorbeeld de juristen, de economen of de sociologen niet, dat weet ik niet', aldus de coördinator op de KUB Jan Boelhouwer. 'Misschien omdat ze niet zo'n mooie proefopstellingen hebben.'

Het is waar, de proefopstellingen bij de psychotogen kunnen concurreren met de laboratoria vol borrelende flesjes. Grote machines met knopjes en draadjes doen vermoeden dat het hier echt om wetaischap moet gaan.

De lezingen gaan over dingen die dk±it bij onze leefwereld liggen.

Bijvoorbeeld 'Agressie binnen het huwelijk', dat spreekt tot de verbeelding: 'Want agressie is leuk.

Het is verwerpelijk en aantrekkelijk tegelijk', aldus Willem de Ridder, die het onderwerp op de wetenschapsdag zal behandelen. Tot nog toe belichtte men binnen de psychologie agressie vanuit één persoon. Maar juist de relatie tussen mensen is voor agressie van groot belang. Agressie gebeurt meestal tussen mensen die elkaar goed kennen, en dus is het huwelijk de juiste plaats om het fenomeen te onderzoeken', zegt de Ridder De fundamentele richtingen binnen de psychologie krijgen wat meer aandacht op deze dag. De richtingen waar de grootste groei in zrt komen wat minder aan bod.

De dag geeft een aardig overzicht van de stand van zaken in het f>sychologisch onderzoek. Dat is voornamelijk terug te vinden in de methodes die tegenwoordig gebruikt worden. In het begin van haar geschiedenis gebruikten psychologen zeer subjectieve methoden van onderzoek. Mede daardoor werd de psychologie door velen niet als een echte wetenschap beschouwd.

OOGBEWEGINGEN

BELANGRIJKE MEDEDEUNG VOOR (EX-) STUDENHN DIE IN 1990 EEN BEURS VOOR UITWONENDEN HEBBEN (GEHAD) De Informatiseringsbank

houdt

deze

Het is dus belangrijk dat u het formulier invult

maand een grootscheepse controle onder

en tijdig retourneert. Anders moeten wij aan-

(ex-)studenten die in de maanden januari

nemen dat u voor de maanden januari tot en met

tot en met oktober 1990

oktober 1990 niet kunt aan-

ten minste één maand een

tonen dat u de uitwonenden

zogenaamde "uitwonenden

toelage terecht hebt ontvangen.

TERUeVORDBtiNe OF BU-

toelage" hebben ontvangen.

STEUmGVANDETOOAfiE.

Daartoe is naar het correspondentieadres van deze

Als uw gegevens niet

ex-) studenten een controle-

kloppen, of wanneer u het formuher niet tijdig retour-

formulier gezonden.

neert, zal uw beiurs met

HBT U GEN FORMUJBl

terugwerkende kracht wor-

OffTVANGBr?

Als u nog geen for-

den bijgesteld tot de hoogte

muMer hebt ontvangen, dan is

van een beurs voor thuis-

het van het grootste belang

wonenden. De te veel

dat u zelf actie onderneemt.

uitbetaalde beurs zal vanaf

Haal het controlefor-

januari 1990 worden teruggevorderd.

mulier bij een Stetmpunt

6EEN HBUNNBtMG.

Studiefinanciering en stuin het vóór 31 oktober aan-

De

1—s

Informatiserings-

staande ingevuld en ondertekend naar de Infor-

bank stuurt (ex-) studenten over deze controle

matiseringsbank. Met het formulier wordt ge-

géén herinnering. Dtis als u nog geen formulier

controleerd of de toelage terecht is uitgekeerd.

hebt ontvangen, moet u nu actie ondernemen.

«INISTEÜIE VAN

O""''

INFORHATiSERINGSBANK

UnivefS

Om daaraan te ontkomen kwam het 'Behaviorisme' op. De behavioristen hielden zich alleen bezig met zichtbaar gedrag. Wat er in iemands hoofd gebeurde is niet te zien, niet te meten en dus bestond het gewoon niet, volgens de behavioristen. Onndat op die manier de meest simpele processen nauwelijks verklaard konden worden zijn modernere psychologen gaan zoeken naar methoden waarop dat inneriijk op een objectieve manier vast te stellen is. Op deze dag is een overzicht te zien van de manieren waarop psychologen dat aanpakken. Bijvoorbeeld kan men bij een van de proefopstellingen

gaan kijken hoe psychologen de hersenen meten.

Samen met de lezing over drt onderwerp kan de bezoeker een aardig beeld knjgen van dit soort onderzoek. Ook is te zien hoe psychologen oogbewegingen meten.

Op die manier kun je er precies achter komen waar iemand naar kijkt. Het is of je in het hoofd van iemand kruipt, alsof je door de ogen kijkt van iemand anders. Zo kun je zien of iemand nnet leesstoornissen de tekst op een andere manier bekijkt dan iemand zonder leesstoornissen. Ook kun je zien hoe babies naar de wereld kijken, en of dat verschilt van de manier waarop volwassenen kijken.

Een andere onderzoeksopzet laat zien hoe gelaatsspieren gemeten worden. Met andere woorden, de psychologie probeert nu weer in de hoofden van mensen te kijken, nnaar ditmaal niet door subjectieve methoden maar door wetenschappelijk verantwoorde metingen.

(GK)

Programma Open Dag Psychologisch Labo Op zondag 14 oktober opent het Psychologisch Laboratorium in gebouw P haar deuren. Prof. W . de Moor bijt om 13.00 uur de spits af met een lezing over hypnose. Om 14.00 uur zal dr. R. de Ridder het hebben over agressie in het huwelijl<. Agressie ontluikt zelden tussen mensen die elkaar niet kennen. Dit en ander fraais leer je op deze anders zo landerige zondagmiddag.

Wat hebben hersenen met psychoiogie te maken? heet de lezing van prof. C. Brunia (14.00 uur). Hij zal ingaan op de vraag hoe de activrtert van hersenen gemeten wordt en wat deze metingen zoal hebben opgeleverd.

Weten ze bijvoorbeeld al waar het geheugen precies zit?

Dr. Y. Poortinga en drs. A. van de Vijver houden om 14.30 uur een toespraak over het testen van minderheden. Hoe gaat het in zijn werk, wat zijn de problemen die je er bij tegen komt.

Eveneens om 14.30 uur zal prof. B. de Gelder een betoog houden over hoe wij gezichten herkennen en welke fouten wij hiermee maken.

Iedereen heeft zo zijn eigen idee over wat intelligentie is. Je schijnt het te kunnen horen als iemand praat, en sommigen beweren het zelfs te zien aan

iemands ogen.

Psychologen kunnen het ook meten. Hoe ze dat doen en wat intelligentie eigenlijk is zal dr. G. van Heek uit te leggen in zijn lezing: Hoe wordt intelligentie getest (15.00 uur).

Een half uur later houdt drs. M. de Meijer zijn voordracht: Uitbeelding van emoties in beweging. Welke emoties ondergaan mensen als ze naar bewegingen van anderen kijken? Mensen kunnen nooit emoties zien, ze zien eigenlijk altijd bewegingen.

Drs. W.M.A. Vanwesenbeeck zal ingaan op het onderwerp Psychologie en sexe. Hoe wordt jou gedrag beïnvloed door het feit dat je een man of een vrouw bent? (16.00 uur).

Tot slot houden drs. S. Peters en prof. H. van der Vlugt om 16.00 uur een betoog over leesblindheid (dyslexie).

Alle lezingen duren een half uur, behalve de lezing van De Moor, die duurt een uur.

Iedereen kan gedurende de hele dag binnen lopen bij verschillende proefopstellingen van onderzoeken. Daar is te zien hoe hersenactrviteiten, oogbewegingen en gelaatsspieren worden gemeten. Ook kan men zien hoe er onderzoek wordt gedaan naar besluitvorming binnen bedrijven en naar leren op de computer.

12 oktober 1990

i!r RATEGIE

II 'Dit horen de universiteiten zelf te l<unnen' der milieu-onderzoek; maar geen " _ Uw commissie vindt nieuwe reDe universiteiten moeten de vrije hand krijgen bij het inrichten van ondervan milieukunde-instituten lijkt wegelgeving voor ondemoeksciiolen zoekscholen. De minister kan volstaan met een wat betere vergoeding voor tenschappelijk genoeg massa te overbodig. Wat is de argumentatie hebben Hoeveel kans is er, dat promotiebegeleiding en een fonds van 25 miljoen voor succesvolle onderdaarachter? _ daar dan toch een krachtige bunzoekcentra, het Snelliusprogramma. Dat moet genoeg zijn om de instellin'Het gaat om de continuïteit. Wij deling op één plaats ontstaat? willen niet suggereren dat er echt gen aan te zetten tot de vorming van een honderdtal facultaire, interfacul'Onze aanpak belemmert in ieder van voren af een nieuwe start gegeval niks. Dus als colleges van taire of zelfs interuniversitaire centra met elk 50 of meer aio's. maakt moet worden. Er is aan onop een of andere manier Die liberale visie geeft de commissie onderzoekscholen deze week ten beste bestuur derzoekersopleidingen en bundein een nadrukkelijk interuninversiling van toponderzoek al veel in haar advies aan minister Ritzen. Regulering is onnodig, luidt het devies. taire constructie willen stappen goeds van de grond gekomen. met een gelijkwaardige partnersDe universiteitsbesturen kunnen zelf als sluiswachter optreden.

En ook de Daar is door veel mensen hard aan hip, dan kan dat. Maar ik kan me competitie om aanvullende financiering (van NWO en Europese fondsen) zal toch irkt. Het zou dus bijzonder voorstellen,' dat - pak 'm beet ifair zijn om hen weer in een selecterend werken. Het klinkt mooi. Maar is het reëel om te venA/achten dat - een universiteit als Wageningen nieuwe procedure te duwen.' de universiteiten in harmonie tot onderlinge verdeling van zwaartepunten op een gegeven moment zegt: 'dit De universiteitsbesturen moebeschouwen we echt als onze prikomen? Een interview met de voorzitter van de commissie: de econoom ten liet voortouw nemen. Kunnen zorg. Wij zorgen dat we in ze die verantwoordelijl<heid wel prof.dr. A.H.G. Rinnooy Kan, tot vorig jaar rector van de Erasmus-universi- ^ maire ieder geval in eigen huis die kritiaan? teit en kort geleden gekozen als voorzitter VNO. sche massa bij elkaar sprokkelen.

'Ja, die vraag hebben een aantal En als het dan inderdaad momengesprekspartners ons welgesteld. tum krijgt, dan verwachten wij Niet iedereen is daarvan overtuigd, eigenlijk dat we ook wel in staat flaar de commissie zelf vindt dat zullen zijn om interessante aanbieze de kans moeten krijgen. En de dingen te doen aan goede onderVSNU heeft ons verzekerd dat de zoekers bij andere universiteiten.' aio-netwerken en dergel ij ken heel stroom behoorlijke financiering universiteiten graag bereid zijn staan. Daarmee zit u ongeveer op Maar, ik herhaal het nog 'ns een snel zullen omschakelen.' deze handschoen op te pakken. Ik de lijn van de KNAW, die in de zo- mogelijk zal zijn. Én verder denken keer: wij leggen dat niet op, wij 'En dan..?

Ja, dan zal het stof wel we dat ook het ministerie van Ecomer opriep om het stelsel van onzou zeggen: we zullen zien. Ik vind weer eens neerdwarrelen en zal je denken dat zulke dingen het overnomische Zaken voor een aantal dat de minister ook zo'n houding derzoekscholen niet te beperken eens rustig moeten kijken naar het wegen waard zijn. En hoe het tot een tiental elite-instituten, maar onderzoekscholen iets in petto zal moet aannemen.' inmiddels ontstane landschap. Het straks praktisch zal uitpakken, dat hebben.'

— l\/laar juist de minister is dacht te denken aan een veelvoud van kan best zijn dat dan dingen blij- moeten we maar zien.'

'Hoeveel? Dat kan ik niet overzien; ik nogal sceptisch over het vermo- dat aantal. ken die de universiteiten op — Waarop zou de opbouw van en wij bepleiten ook om dit los te 'Ja, zeker.

Toch neemt dat niet gen van de universiteiten tot een een nieuw stelsel van onderzoeknieuwe ideeën brengen.' selectief onderzoeksbeleid. Hij zagweg dat ook voor dit aantal nog houden van het Snelliusprogramscholen kunnen stranden? Wat is daarin reden om te spreken over veel bundeling nodig zal zijn; een ma.' uw grootste zorg? omvangrijke overheveling van on- groot aantal scholen zal in ieder — De KNAW stelde in juni voor, ' JONGE VAKGEBIEDEN 'Het tempo van de respons. De geval interfacultair zo niet interuni- een krachtig beroep op de politiek derzoeksgeld naar NWO. — U zei: er zullen altijd vakgebieuniversiteiten zullen de kans die te doen, om méér geld.

'Dat is misschien wel zo. De laat- versitair moeten zijn.' den zijn, waar je moeilijker tot afwe geven, voortvarend moeten 'We hebben met hen gesproken ige tijd lijkt dat wantrouwen echter — Aan de andere kant zegt u: spraken komt Vooral natuurlijk aanpakken. Maar ik heb daarwel en ik denk dat we ons in emotioliefst geconcentreerd op één plek? fiat terug te lopen. Maar goed: de daar waar er niet duidelijk één vertrouwen in. Onze commissie -minister moet voor zichzelf spre- 'Ja, maar dat sluit elkaar toch niet nele zin heel goed in die positie grote en sterke vestiging is. Dan heeft een massa voorstellen voor ten. Wij denken dat de universi- helemaal uit? Je kunt je best voor- kunnen verplaatsen; maar ik denk denk je al gauw aan de jongere onderzoekscholen gekregen; men teitsbesturen het moeten kunnen. stellen dat een universiteit als on- dat uiteindelijk toch ook de vakgebieden, aan multidiscipliwil kennelijk heel graag.'

Dat het typisch hun taak is om derdeel van zijn totale strategie KNAW-delegatie inzag dat de door naire zaken. Je hebt nu bijvoorons voorgestelde aanpak wat reaeen wat bescheidener investering langs deze weg iets van een stratebeeld de roep om wat diepgravenFrank Steenkamp/HOP gisch beleid voor de instelling als doet, door te participeren in een listischer is. Maar ze zijn natuurlijk geheel te voeren. Want daar zal onderzoekschool die niet op de vrij om alsnog op die manier te het op neerkomen: er moeten keu- eigen campus gevestigd is, maar reageren.' zes gemaakt worden, en dat moe- waar toch een tamelijk intieme reten verstandige keuzes zijn. Daar latie mee bestaat. In sommige vak- PROFILERING st ook een stukje 'relatiebeheer' gebieden zal inderdaad de neiging — Het ligt voor de hand dat uniin: onderhandelen met andere in- zijn, om vast te houden aan een versiteiten de zwaartepunten die ze stellingen - zowel universitair als meer versnipperde situatie - omdat al in hun onderzoek hebben aanbuitenuniversitair - die misschien elke betrokken faculteit die éne gewezen, ombouwen tot een onmee willen doen. Dat is toch de tophoogleraar graag in huis wil derzoekschool. Geeft dat de instelhouden. Daar moet men mee op- lingen die het verst gevorderd zijn kem van het bestuurlijke werk.'

— ...en als je ze dat afneemt, dan passen. Want wij vinden dat er met hun onderzoeksprofilering, blijft er weinig te besturen over? voor een onderzoekschool toch niet een grote voorsprong?

'Ja. Dit horen ze te kunnen. En we een zekere kritische massa nodig 'Voorzover ik weet heeft bijna zullen zien. Maar ik heb er toch is.' iedere universiteit al wat nagevertrouwen in dat ze een goede — Onderzoekscholen zouden een dacht over zwaartepunten, dus ik behoorlijke zelfstandigheid moeten denk dat de onderlinge afstand poging zuilen wagen.' krijgen. Tegelijk pleit u toch voor niet zó geweldig groot is. Maar ineen 'fysieke' inbedding in de uniderdaad zal dit opnieuw een incenVOORBEELDEN versiteiten. Zijn andere locaties niet tive zal zijn om universiteiten - juist — Zijn er aio-netwerken die voldenkbaar? ook als universiteit - erover na te gens u nu al bijna naadloos kunnen overgaan naar een onderzoek- 'Of een interuniversitair school zich laten denken. De faculteiten zijn op neutraal terrein in Woerden hier en daar al heel ver. Maar wij school? '\k noem niet graag voorbeelden, kan vestigen? Ja, ook hier geldt geloven dat er nu ook echt een omdat het unfair is tegenover de- weer: we leggen niks op. Maar het universitair beleid nodig is. Dat genen die ik zelf minder goed ken. zou mij persoonlijk een ongeluk- zou hierdoor gestimuleerd moeten Maar het Tinbergen-instituut hier kige zaak lijken, als de centresof- worden.' in Rotterdam? Dat wordt inder- excellence waar toch je beste men- -- Wat venvacht u zelf dat over daad in een nieuwe notitie van de sen geacht worden te zitten, op af- een jaar of drie, vier het effect zal Erasmus-universiteit als een der stand van de universiteiten wor- zijn? Hoeveel pieken — goed zichtkandidaten genoemd. Dat is ook den gevestigd. Dan is immers baar vanuit het buitenland—zullen geen schokkende gedachte. Eco- bijna niet te vemnijden dat de rest er uit het universitaire landschap nomie is vanuit de Rotterdamse van de universitaire bevolking venrezen zijn? signatuur een terrein, waarop je wordt beroofd van regelmatige in- 'Er zijn er natuurlijk al e«n aantal. nadrukkelijk een poging zou moe- teractie met deze mensen.'

Ook hier geldt: je moet niet de inten wagen.' druk wekken dat we vanuit niks 'Maar wij vinden nogmaals dat de HET GELD beginnen, want dat is gewoon niet universiteitsbesturen in vrijheid bij — Dan het geld. Alles samen gaat waar. Ik denk eerlijk gezegd dat het kiezen van onderzoekscholen het om zo'n 35 miljoen gulden: over een jaar of drie alles wat op in vrijheid moeten kunnen hande- 25 miljoen voor de beste scholen dit moment al goede kwaliteit len. Ze moeten — wanneer ze daar en nog eens 10 miljoen voor proheeft en waar mensen worden OF>goede argumenten voor hebben — motiebegeleiding in het algemeen. geleid tot goede wetenschappeook vrij zijn om van onze aanbeve- Dat zijn bedragen, waarvan de mi- lijke onderzoekers, zal zijn geforlingen af te wijken, inclusief die nister nou niet direct zal schrikken. maliseerd tot onderzoekschool. Die over de omvang. We willen de ze 'Nou, we hebben ons wel laten in- transformatie zal betrekkelijk glad alleen maar aanzetten tot zorgvul- fluisteren wat er ongeveer beschik- verlopen.' dige afweging. . baar zou zijn. Het is natuurlijk een 'Er zullen hier en daar heus wel — De commissie verwacht dat er schijntje, dat zijn we ons wel be- lastige samenwerkingsvragen zijn. met haar aanpak tussen de 50 en wust. Aan de andere kant: wij ho- Maar ik kan me niet veel anders Rinnooy Kan: 'Voor een onderzoekschool is een zekere kritische 150 onderzoekscholen zullen ont- pen dat er ook uit de tweede geld- voorstellen dan dat de succesvolle massa nodig'. (Foto: Bram de Hollander) —L Univers 12 oktober 1 9 9 0

Prof. Rinnooy Kan over onderzoekscholen

1990

PERSONEEL

MEDEDI

Universiteiten niet

De mededel zorgd door Voorlichting tel. 2001). leveren kof

langer gebonden aan aantal hoogleraren Met ingang van 1991 zullen de universi­ teiten niet meer aan maximum aantallen hoogleraren worden gebonden. Boven­ dien vvorden de nxagelijkheden om do­ centen een tijdelijke aanstelling te geven verruimd. Ook wordt de salarisstructuur in het hoger onderwijs vereenvoudigd.

Dat heeft minister Ritzen aan de unrverst­ teiten bericht. De bewindsman zegt dat hij de meeste aanbevelingen overneemt uit een rapport van de Adviesraad voor het hoger onderwijs (ARHO) over 'Eigen meesterschap in personeels­ en arbeids­ voorwaardenbeleid' .

Welke eisen moet je stellen aan een échte computer voor studie en wetenschap?

Intuïtief

Tot nu toe heeft de overheid jaarlijks een maximum aantal hoogleraarsplaatsen vastgesteld, een maatregel die kwalrteits­ bevorderend werd geacht. Nu er echter ook andere middelen zijn om de kwaliteit van ondenMJs, onderzoek en personeel te toetsen ­ zoals de inspectie hoger onder­ wijs en de visitatiecommissies ­ is een der­ gelijke maatregel volgens Ritzen overtx)­ dig. Met ingang van 1991 komt die al te vervallen.

Een computer nug geen barrière voniien tu.s,sen jou en je werk je .Macintosh werkt zoals jij werkt. Hij laai zich onder alle oni,stjndigheden liedienen als een uiterst een\oudii;. maar tegelijk krachtig stuk gereed,schap dat je precies naar je eigen jund kunt zetten

Flexibel Een computer mag mei afhankelijk zijn \an één liesturingsswsteem De .^pple .Macintosh is op dat gebied buitengew<x)n fle.xiix'l .Mei bij\(K)rf)eeld hei .Apple k IXIvsiuringssy.steem werki liij zelfs onder de lNIX-.s;,indaard. En. de .Macintosh is klaar \(X)r de .sy.steenKvrfiware \an moigen.

De minister wil verder bezien of de vaste salarisschalen voor wetenschappelijk per­ soneel kunnen worden vervangen door nfiaximum­ schalen. De omschrijving van normfuncties zou dan wat globaler van karakter kunnen zijn. Het vaststellen van normfuncties voor niet­wetenschappelijk personeel wil hij aan de universiteiten overlaten, in plaats van aan de overheid.

Ritzen wil de universiteiten meer mogelijk­ heden geven om tijdelijk personeel aan te stellen op functies die permanent zijn. Tot nu toe kon tijdelijk personeel in principe alleen op tijdelijke functies worden aange­ steld. De wijziging vereist volgens de be­ windsman wel dat de positie van de werk­ nemer ten opzichte van de werkgever nnoet worden versterkt. Hij vindt dat de beloning bij een tijdelijke aanstelling ho­ ger dient te zijn dan bij een vaste plaats.

IDe kosten van deze hogere salarissen zul­ len door de universiteiten moeten worden gedragen. De minister wil tenslotte ko­ men tot de oprk±iting van één orgaan waarin het overleg over het personeels­ en arbeidsvoorwaardenbeleid in zowel we­ tenschapfjelijk als hoger beroepsonderwijs plaatsvindt. Op dit moment zijn er nog af­ zonderiijke organen, het Centraal overieg­ orgaan personeelszaken wetenschappelijk onderwijs (Copwo) en voor de hogescho­ len de Bijondere commissie onderwijs (Beo). Voor zaken die het hele onderwijs­ veld betreffen ­ dus ook het basis­ en voortgezet onderwijs ­ wil de bewindsman een Sectoroverieg Onderwijs instellen.

De ontwikkeling van een overleg tussen de gezamenlijke universiteiten enerzijds en de centrales van overfieidspersoneel anderzijds is volgens Ritzen van groot be­ lang. Hij vindt het daarom een goed idee dat de universiteiten overwegen een werk­ geversvereniging op te richten. De Vereni­ ging van samenwerkende Nederlandse universiteiten (VSNU ) wil daarover nog deze maand een beslissing nemen. Wat betreft het artDeidsvoorwaardenoverleg op Instellingsniveau wil de minister nog even wachten met maatregelen, in ieder geval tot de discussie over de bestuursstructuur in fiet hoger onderwijs is afgerond. De plannen zullen worden uitgewerkt in een nieuw rechtspositiereglement, dat begin volgend jaar voor overleg aan de universi­ teiten, de hogescholen en de centrales voor overheidspersoneel wordt aangebo­ den.

het verschij vers.

I.v.m. bep« berichten ki muleren. O richt wijzigf de hoogste rang.

Contactiieef ïsiatoriijk wii ie |e werk kunnen printen en data opslaan in externe geheugens. .\Ii,s,sthien wil je met een scanner tekst of Ix^ld inlezen of heb je een gnx)! Ix?eid.scherm ncxlig. Dan zit je met een .Apple .Macintosh gelxfiteld. Want iedere .\lacinio,sh biedt je standaard tal \an aaasluilmogelijkheden \(X)r een breed .sc;ila randapparatuur.

P

DlENSTRAi Voor de dien werden geen voor zal d( plaatsvinden.

Evenmin zuil gaan voor de Ondetwijs­ ning. Dienst Dienst Econ tieve Zaken ( kandidaten i aantal beschi Voor de die Universiteit, Dienst Bouw vvorden wel seerd. Kopie kandidaten ; roepkaart a worden toeg De zittingen behoeve vai plaats op: Wo. 2 4 okt. uur in P 1.

1990 van 1( tettenzaal.

Veeizipg" |B-witt alle kamer, wp kunnen met je computer. .Met een Apple .Macintosh kan dat. Z'n .supersnelle diskdrne leest én Ix^'hrijft net zo makkelijk .Macintosh tlopp\'s als .MS-pos en O.s 2 diskettes.

'=^^mBsmm^m^

— Organ. 1/ opiai2

xtravert nogen geen solisten zijn. De .Maciniosh .stelt zich graag - -1• "P- Djnkzij de ingelxniwtt netwerk\cK)rziening is hi| in een nelweris helenual in /ijn element. Het maakt hem niets uil als hij daariiij nxx-l .samenwerken met andere txpen compute^.

Consistent Wie denkt, kiest Apple Macintosh

Apple Computer

Ie \x iti \\einig ti|d Ix-sieden aan het leren werken met je computer Kenmerkend \(X)r tie oplx)uw \an de .Macintosh is de kigische .stniduur die al zijn programma's met elkaar gemeen heWien. je kunt ieder programma uil die enomic .Macintosh .sofiwarebibli(«lia'k zó gebniiken. zonder telkens opnieuw een handlx)ek uit je h(X)ftl te leren.

Betaalbaar

— VVijsbege stof + lit( eenmaal wel op 2.

— postdoct.

— Boekhoui 91, en 21 — Boekhou( en 29-8-!

Voor ƒ 5 - vul De matsertjes ken of spatie p Betaling kan p

Vergeet niet <

*t(K)r studie en wetenschap is er een speciale .Apple .Macintosh*.

Ga hem bij de ne\en.staande Apple Educatieve Reseller uiiprolieren. je zult merken dat hij \K)kkx.'t aan alle eisen die je maar zou kunnen stellen. Want hij lieefi tenslotte (X)k nog eens een l>;iaalbare pi ijs- / i"^.-'.

Bel voor de dfchtstbijzijnde .\ppk Educatieve Reseller naar het Apple Response Centre in Zeist Teiefam 034OJ -86666

TENTAWIE — Het tenta Ecotristen) v 90 (i.p.v. 2 : — Nogopti wordt afc 91 en 22

'■ IX-A- \ijiinr(isli Mxï IKI (iiHkTOi|> is hii/nndiT uHiipkii iJ Mb «iA!s.li<.-iii,"ni (R\Mi H)II1VX1IIIIHTIIK-K1 su|vrl)n\i-. ml \lh \xsii- Mlirjfi m vmnh ijHmTd milic*1 MKHNIII *iid> IV Apfili- Kinaiini- Ki~*-lliT 1K\1I HHTIIMV. mij; ixn .uniailM-li|lM- xmlmtliii); In k i m ikvf \ppk- \Uiniiisli I1K1 ixni lnuj,v*nkT II pnraa m jtu-wm-kii iinir/ 4"Sv PruA-noxk-rvnirivlinriU-n iixiii-M HfVl

o ^

11 1 Mill 1 II 1 Q 11

CLJ_^_L L 1 11 M i l l

gD/HOP)

n M Naam: Adres:

Univers

12 oktober 1990

(Tel.:..

MEDEDELINGEN

»

i De mededetingenpagina wo«lt veri zorgd door de afdeling Pers er» Voorlichting {gebouw B, kamer 10, tel. 2001). Diensten en faculteiten leveren kopij z.s.m. aan, uiterlijk donderdag vóór 13.00 uur voor het verschijnen van de nieuwe Univers. , i.v.m. beperkte ruimte is het zaak berichten kort en kernachtig te formuleren. Oe redactie kan het bericht wijzigen. Bij teveel kopij krijgt de hoogste actualiteitswaarde voorrang.

ALG DIENSTRAAD-VERKIEZINGEN Voor de dienstraad bij Bureau Univers werden geen kandidaten gesteld. Hiervoor zal derhalve geen veri<iezing plaatsvinden.

Evenmin zullen de verkiezingen doorgaan voor de dienstraden bij de Dienst Ondenn/ijs- en Onderzoekondersteuning, Dienst Studentenzaken en de Dienst Economische en Administratieve Zaken omdat hiervoor niet meer kandidaten werden gesteld dan het aantal beschikbare zetels.

Voor de dienstraden Bureau van de Universiteit, Dienst Rekencentrum en Dienst Bouw- en Huishoudelijke Zaken vwjrden wel verkiezingen georganiseerd. Kopie van de verzamellijst van kandidaten zal tezamen met de oproepkaart aan de kiesgerechtigden worden toegezonden.

De zittingen van het stembureau ten behoeve van de stemming vinden plaats op: Wo. 24 okt. 1990 van 12.00-14.00 uur in P 1.211, en op do. 25 okt.

1990 van 10.00-12.00 uur in de portettenzaal.

FEW TENTAMENDATA - Het tentamen Wachttijdtheorie (v.

Beetristen) wordt gehouden op 18-1290 (i.p.v. 22-1-91) - Nog op te nemen: Bestuurskunde A wordt afgenomen op 7-1-91, 13-591 en 22-8-91 - Organ. 1/HBO wordt afgenomen op 10-12-90.

- Wijsbegeerte (360.030): over de stof + literatuur '89/'90 wordt nog eenmaal tentamen afgenomea en wel op 23-1-91.

- postdoct. Bel.kunde - Boekhouden 1: 13-12-90, 27-591, en 28-8-91 - Boekhouden 2: 2-1-91, 16-5-91, en 29-8-91.

LITERATUURSTUDIE EVENWICHTSPROGRAMMEREN In de tweede helft van het najaarssemester wordt de gelegenheid geboden een literatuurstudie Evenwfchtsprogrammeren te doen.

Prijs-, hoeveelheids- en strategieaanpassingsprocessen kunnen bestudeerd worden om evenwichten te berekenen en te bereiken in algemene evenwichtsmodellen, internationale handelsmodellen en niet-coöperatieve of coöperatieve spelen.

Belangstellenden kunnen zich op wo.

24 okt. om 14.00 u. melden bij A.J.J. Talman, B 716, bij wie ook nadere inlichtingen zijn te krijgen.

POST-DOCTORALE OPLEIDING ACCOUNTANCY Prof. Molenaar heeft voor het laatst in het najaar 1989 (cursusjaar 89/90, eerste semester) een college verzorgd voor post-doctoralen, die in hun doctoraal examen het vak Ondernemingsrecht niet hadden opgenomen. Dit college was vooral gericht op de accountant en zijn organisatie.

In overleg tussen prof. Molenaar en mevr. mr. M. Zeldenrust-Visch is besloten om deze studenten nog tot 20-121990 in de gelegenheid te stellen het desbetreffende tentamen af te leggen bij prof. Molenaar. Zij kunnen echter ook het tentamen Ondememingsrecht afleggen bij mevr. mr. M. ZeldenrustVisch.

r

FRW

WIJZIGING HOORCOLLEGE STRAFRECHT C DAGSTUDENTEN Het hoorcoll. Strafrecht C zal op di. 23 okt. worden verplaatst naar CZ 101.

ZAALWIJZIGING HANDELSRECHTA Wijziging collegezaal eerste semester 1990/91 (werkgroep 6): wo. van 10.30-12.30 u. is geworden AZ 7.

TENTAMENDATUM METHODEN EN TECHNIEKEN (JBW) Het schriftelijke tentamen Methoden en Technieken (jur. bestuurswetensch. studier.) zal in de tentamenperiode dec./jan. a.s. worden afgenomen op WO. 9jan. 1991 t e l 4 . 3 0 u .

KEUZEVAK NEDERLAND EN EUROPA Het tentamen Nederland en Europa zal schriftelijk worden afgenomen op wo.

5 juni 1991 te 14.30 u. Aanmelding bij bureau examens vóór 1 april 1991.

CAPITA SELECTA STRAFRECHT Het eerste avondcollege capita selecta strafrecht zal plaatsvinden op ma. 22 okt., aanvang 18.30 uur, zaal CZ 103.

KEUZEVAK ADMINISTRATIEF PROCESRECHT In het tweede semester van het studiejaar 1990/1991 zal het keuzevak adm. procesrecht (vakkode 660.038/ 660.039) worden gegeven. Dit vak kan zowel in een 4-punts als in een 8punts variant worden gevolgd.

Studenten die dit vak willen volgen wordt verzocht zich vóór 1 nov. a.s. in te willen schrijven bij mw. P. van Ut, kamer B 1009, tel. 013-662302.

Nadere informatie omtrent de inhoud van het vak kan worden ingewonnen bij mr. C.P.J. Goorden, kamer B 1135, tel. 013-662720.

JURISTEN ZONDER GRENZEN Op 6 nov. 1990 organiseert de Jur. Fac. Erasmus Un. Rotterdam voor de derde maal de Bedrijven- en Instellingendag. 's Ochtends worden er lezingen gehouden door mr. W.G. van Hassel (Ned. Orde van Advocaten) en mr. W.J. Ouweri<eric (Ned. Genootschap v. Bedrijfsjuristen). Tevens zal de eerste presentatie voor een groot-academisch publiek in de Randstad plaatsvinden van de ABN/AMRO Holding NV. Om 11.00 u. start de banenmarict. Er is dan gelegenheid om, via stands, op informele wijze kennis te maken met gerenommeerde bedrijven en instellingen.

De middag staat in het teken van beroepenvoori. door junior- en seniormanagers uit verschillende beroepsvelden en een lezing over de psychologische test.

De dag wordt afgesloten met een borrel en Andre Manuel (winnaar VARA Leids Cabaret Festival 1990).

Kosten: f 10,-. Voor inschrijving en inf.: bel Rotterdam 0104081592.

dig voor rekening van het Max Planck Inst, en de jur. faculteit. Het Max Planck Inst, stelt een kamer ter beschikking en keert een vergoeding uit van 200 DM per maand. De jur. fac. vergoedt twee maal een retour TilburgFreiburg en - indien nodig - de kosten van verzekering. Afhankelijk van de financiële positie van de student kan de faculteit daarnaast de vergoeding van het Max Planck Inst, met ten hoogste ƒ 200,- per maand aanvullen.

Vanaf 1 jan. 1991 is de stageplaats weer open. Denk niet: dit is te moeilijk voor mij, of: daarvoor moet je wel heel goed je talen kennen. Andere studenten zijn je voorgegaan en met enthousiaste verhalen teruggekomen.

Voor nadere gegevens kun je contact opnemen met: drs. A.M. van Kalmthout, kamer B 928, tel. (66)2297 of met mr. W. Valkenburg, kamer B 909, tel. (66)2254.

P'FRW/FEW

FISCAAL INST./SMEETSKRING Naar goed gebruik organiseert het Fiscaal Inst. in samenwerking met de studentenver. de Smeetskring elke twee jaren een buitenlandse studiereis. Doel van de reis is dit keer de hoofdstad van het verenigde Duitsland, Beriijn. De reis is gepland van 2 t / m 8 febr.

1991. Tijdens het verblijf in Beriijn zullen o.a. bezoeken worden gebracht aan de Freie Universitat, de Humboldt Universitt, Mercedes-Benz AG en het Finanzgericht. Uiteraard zal ook ruimte worden ingeruimd om niet-fiscale activiteiten te ontplooien.

Intekening voor deze reis staat open voor alle fiscaal-ec. en fiscaal-jur. Tilburgse studenten. Het aantal deelnemers is beperkt tot 30 studenten. In AANMELDING STAGES geval de inschrijvingen dit aantal overMAX PLANCK INSTITUUT schrijden, worden de deelnemers via IN FREIBURG Het Max Planck Inst, te Freiburg is het een vaste formule aangewezen (dus niet per definitie naar datum van inbelangrijkste internationale ondeRoeksen documentatiecentrum op het ge- schrijving). bied van het strafrecht. Voor ieder land De aan de reis verbonden kosten beis een wetenschappelijk referent aan staan uit een inschrijfgeld van f 225,dit instituut verbonden. Wat houdt een (eerst verschuldigd indien men voor stage in? Gedurende 3 tot 6 maanden deelname in aanmericing komt) en veris de betrokken student als assistent blijfskosten. De reis- en hotelkosten van de referent betrokken bij de lo- worden uit subsidies betaald. pende onderzoeken en weri<zaamheIntekening kan iedere ochtend (9.00den met betrekking tot het referaat Ne- 12.00 u.) vanaf di. 23 okt. a.s. uitsluideriand. Dit betekent meeweri<en op tend via de intekenlijst bij mevr. M. het terrein van het Nederlandse strafPeer (kamer B 924; secr. FIT). De interecht voor het Instituut, en het verzakening sluit op vr. 30 nov. 1990. Na melen van documentatie voor verder die datum zullen diegenen die in aanonderzoek. Daarnaast wordt een on- merking komen voor deelname zo derwerp op het terrein van het Duitse spoedig mogelijk nadere informatie strafrecht afgesproken, waarover dan ontvangen (uiteraard krijgt ood de aneert werkstuk wordt geschreven, dat deren bericht). Voor nadere inf. kun je scriptievervangend kan zijn. Behalve terecht bij een van de reiscoördinatode 60 a 70 vaste medewerkers zijn er ren: drs. G. Michielse of drs.ing. H. dooriopend 4Ö a 50 buitenlanders te v.d. Hurk(B913). gast uit alle landen en werelddelen.

Schrijf je in en laat dit hoogtepunt in je De'kosten van deze stage komen vollefiscale studie niet voorbijgaan!

ROOSTERWIJZIGINGEN Avondopl. propaedeuse Sociologie T l maatschappijgesch. op 7-11 vindt niet plaats in PZ 207, maar in AZ 112 Dagopl. propaedeuse Sociologie Sociale Filosofie op 23-11 om 08.30 u. vindt niet plaats in SZ 29, maar in SZ 101 en op 6-12 niet in CZ 113, maar in SZ 29 Maatschappijinr. propaedeuse Sociologie vindt op ma. 13.30-15.30 u. niet plaats in AZ 116, maar in SZ 17 Sociale Filosofie vindt op wo. 13.30 u. niet plaats in AZ 111, maar in SZ 17 (ook voor SZW)/propaedeuse Sociologie Wiskundetoets De wiskundetoets vindt op 1-11 en 612 a.s. plaats in AZ 10 i.p.v. AZ 111 PEW Interview en Enquête is op di. 15.3017.30 u. verplaatst naar SZ 32 i.p.v.

AZ 117. College op 11 okt. niet in AZ 111 maar in PZ 25.

FLW TENTAMENDATA In de KIK nummer 2 staan de tentamendata vermeld. Bewaar deze zorgvuldig tot september 1991 !!!

FWW TENTAMENDATA De Examencommissie heeft het overzteht van tentamendata 1990/1991 voor de Faculteit der Wijsbegeerte vastgesteld. Dit is vericrijgbaar op kamer P 2.221.

VAC SOC

De VF-researchgroep 'Europees ondernemen' vraagt m.i.v. 1 nov. a.s. een student-assistent die voor 1,5 dag per week secretariële en inhoudelijk-ondersteunende taken wil verrichten. De voorkeur geniet een derde of vierde jaars student(e) met belangstelling voor het gebied van economische en sociale intemationalisatie, eventueel met afstudeerambities op dit terrein.

Inlichtingen en sollitaties (schriftelijk) bij: prof.dr. J.J.J. van Dijck, coördinator van de researchgroep, FSW, tel.: (66)2069.

Vacatures, geplaatst in Univws, zijn uitstttitand bedoeld voor werknemers van de KUB.

Betaald matseren

I

FSW

INIVERS

Voor ƒ 5 - vult u onderstaande ruimte boordevol, inclusief trefwoord bovenaan.

De matsertjes kunnen enkel met deze leesbaar ingevulde bon (één letter, leesteken of spatie per blokje) bij de redactie worden ingediend.

Betaling kan per giro- of betaalkaart onder gesloten omslag of op de redactie.

Vergeet niet ook naam en adres in te vullen.

zoekt student of medeweriier uit regio 3i^eda die cm dinsdag-, woensdas- e n / o f donderdagvoormiddag bij drukkerij De Stem drulq>roeyen en exemplaren van Univers kan gaan i^duuen.

X

n

M I M I

PROEFSCHRIFT VAN ELINKWIJK Gaat u promoveren?

Vraag dan' vrijblijvend, eerst onze informatieve documentatie!

Ml Faculteiten, diensten, studentenverenigingen en alles wat los of vast zit aan de KUB

,nz D:

Intern adverteren

rr

kan voor de helft van het commerciële tarief.

Bel Angela van Schendel. Tel.: 66 22 77

Naam:

DRUKKERIJ

ELINKWIJK

6V

Amsterdamsestraatweg 554 — 3553 EN Utrecht.

Tel. 030 - 444921 Fax 030 - 439074

Adres:

1990

(Tel.:..

Univers

12 oktober 1990

MEMO

Studenten i T E V E X C U R S I E EG B R U S S E L Op donderdag 8 november organiseert de TEV een excursie naar de EG in Brussel Er zal een lezing gegeven worden waann de situatie van de EG op de dag van het bezoek belicht zal worden Daarna is er gelegenheid o m Brussel te bezoeken Pnjs leden ƒ 1 7 , 5 0 en niet-leden ƒ 2 0 0 0 CAVEAU-CASE Op donderdag 2 5 oktober organiseert de Marketing Associatie een case bij Verbunt in Tilburg De bedoeling is dat maximaal 2 0 personen in groepjes probere een case over Caveau-wijn op te lossen Tevens staat er een rondleiding door de bottelanj op het programma Van de deelnemers wordt verwacht dat men minimaal de colleges Marketing 1 en 2 met succes heeft doorlopen Aanvang 13 3 0 uur Entree leden gratis, met-leden ƒ 2 , 5 0 Opgeven tHj Ene kamer 0-52 (tel 663044) BORREL M E T VERRASSING Donderdag 25 oktober organiseert de activiteitencommissie van de Marketing Associatie een borrel in Cocktailhouse Rumours' Zorg dat je deze met mist, want er is een speciale verrassing voordeleden Aanvang 21 3 0 u u r A BIT of SBIT SBIT (studievereniging bestuurlijke informatiekunde Tilburg) is weer actief aan de gang Na de BarBIKque, BIKfeest, Digital-excursie, Antwerpen-reis staat 8 november het congres Informatiebeleid het IS maar hoe je het bekijkt' te wachten Wat?i Ben jij een BIKker en nog geen SBIT-lid? Bel even 6 6 2 9 9 8 of kom langs op & 4 8 , wrant dan ben je nog net op tijd om het bestuurlijke informatiekundemagazine BIKmag van november te ontvangen Ook het ledenblad SBIT-Info met allerlei informatie voor BIKkers op de KUB knjg je dan

MENU

PERIODE 15 T / M 19 OKTOBER 1990 MAANDAG 1 5 / 1 0 peterseTteso^ of groerrtesoep kipfilet of nndervtnk kemesaus ctaperwtBn of broccoli njst of gebaW<en aa-dappeten veg notenkeri«ijst-rauwkost DINSDAG 1 8 / 1 0 Schotse boeraisoep of Chinese kippesoep cordon b t t e of Hamburger champignonsaus Woemkooi of rauwkostsalade patates frites of gekookte aa'dappeten veg 2 spjawastjes/cfiampignonsausbloenrikooi-fntes

'

WOENSDAG 1 7 / 1 0 faugésoep of erwtensoqa b»nt goraig-kroepoek-ui^ toempia/zoetajre saus met a ^ rfsmpoer haml^je^owTtenwnix-gë«x)kte aard^}pden v e g . bami gOTeng-knaepoek-urt/esk)«npta / saus«t|ar DONDERDAG 1 8 / 1 0 tomatensoep of vermicölisoep tartaar of kemeschnitzei uiensaus sperziebonen of bfeekseidenj palates fntes of gé<od<te aardaf^elen /eg gebakken tahoe/uiensaus-bleekseldenj-gekookte aardappelen VRUDAG 1 9 / 1 0 kanesoep of heidere champignonsoep

kotelet grarKhnère

gebakkai vis/kruidensaus woftefen met peuhjes g^jakken of gekookte aardappelen veg vegetanscfie aard^jpé-groen-

zes keer per jaar in de (bneven)bus SBIT, een moetje voor elke BIKker Ook IS SBIT op zoek naar entfxxisiaste commissieleden, die een middagje per week willen besteden aan de redactie van het ledenblad SBIT-Info of het vakblad BIKmag Geen ervanng vereist Wil je eens kennismaken met het journalistieke BIKwereldje, bel 6 6 2 9 9 8 of j u m p in 0 4 8 en vraag naar Roderick Tot ziens, tot SBIT

— een aktieve en commerciële instelling, — een goede mondelinge uitdrukkingsvaardigheid Durf JIJ deze uitdaging aan?

Integrand Tilburg, Hogeschoollaan 2 2 5 , 5 0 3 7 GC Tilburg, Gebouw O, Kamer 7 2 , te) 0 1 3 - 6 3 5 6 1 2 Het kantoor IS geopend op werkdagen van 1 0 0 0 tot 12 0 0 uur en van 14 0 0 tot 16 0 0 uur

TSB

WEWh

Op woensdag 2 4 oktober, o m 2 0 0 0 u houdt de Tilburgse Studerenden Bond een Algemene Leden Vergadenng Enkele onderwerpen zijn — Jaarverslag — Financieel verslag — Beleid voor het komend jaar — Begroting voor het komend jaar — Nieuwe bestuursleden Een korte versie van hiet nieuwe beleid staat in de TSB-info ook geïnteresseerde (nog) met-leden zijn welkom Je kunt informatie halen op de TSB-kamer (0-75), of van een kennis TSB-info nr 1 lenen (en lezen') Waar de ALV plaats zal vinden, is nog met bekend, let daarvoor op de posters die overal opgehangen zullen worden SOFOI SOFOI, podium voor filosofie (voorheen RIosofenknng) beoogt actuele, wijsgerige thema s voor het voetlicht te brengen door middel van lezingen en studiegroepen In oktober start de lezingencyclus Wat een Geluk', waann het onderwerp filosofie en geluk centraal staat De inleidende lezing vindt plaats op zondagmiddag 21 oktober om 1 4 0 0 uur Dr J Kessels schetst dan de diverse voorstellingen die wij hebben van geluk Deze blijken met alleen complex te zijn en pluriform, maar ook vaak tegenstnjdig en onvergelijkbaar In de lezing zal een beeld worden gegeven van deze situatie, van de verwamng die ermee samenhangt en van de verschillende perspectieven van waaruit men kan trachten de verwarnng te boven te komen Daarbij zal het retorischie perspectief als het meest zinvolle worden gepresenteerd Op de zondagmiddagen van 4 nov 18 nov , 2 dec en 16 dec komen o a nog aan de orde de maakbaarfieid van het geluk, geluk en identiteit en geluk en politiek De lezingen zijn gratis toegankelijk en vinden plaats in De Synagoge, Willem ll-straat 2 0 , Tilburg Voor meer infomriatie H Vervest van Heutszstraat 5 8 , Tilburg, tel 0 1 3 - 3 5 8 2 4 6 STUDENTEIMORKEST De repetities van het studentenorkest zijn weer begonneni Ook dit jaar vinden de repetities plaats op donderdagavond van 19 4 5 - 2 2 15 uur in café Bet Kolen (Broekhovenseweg 111) Nieuwe leden zijn van harte welkom Dus kom eens een kijkje nemen en breng je instrument meel Voor meer informatie kun je bellen naar Valéwne (363648) of Marjon (422967) Hopelijk zien WIJ je op onze repetities verschijnen Tot dan' P S Wij zijn vooral op zoek naar strijkersl VIDAR Do 18 oktober Strepenborrel Alle wedstnjdroeiers van de afgelopen jaren zijn uitgenodigd o m een streep voor een overwinning op de boot aan te brengen Do 2 5 oktober 's Middags Vidar onderlinge 's Avonds presenteer je ploegje Bedenk een leuke act nnet je ploegje PROFESSIONEEL EN ZAKELIJK Spreekt dit je aan? Neem dan contact op met Integrand over een boeiende en veeleisende job in ons team Wij hebben plaats voor twee nieuwe mensen W i j hebben je het volgende te bieden — bestuurlijke ervanng, — de mogelijkheid tot het opdoen van interessante contacten, zowel met bednjven als met studenten, — landelijk opgezette trainingen, o a in verkooptechnieken, presentatietechnieken, etc — gezelligfieid en borrels' Onze eisen aan de sollicrtanten — beschikbaarfieid 2 dagen per week (kantoordiensten beursbezoek bedrijfsbezoeken, overleg, trainingen e d ) , gedurende ongeveer 1 jaar.

tenachnrtzö

Univers

A A N ALLE SCRIPTIE-AUTEURS Dienstenbond

FNV

Het FNV heeft een project opgestart o m te komen tot een beter inzicht in de ontwikkelingen van de rets- en recreatiesector en daarmee het vakbondsbeleid en de collectieve en individuele belangenbehartiging beter te laten veriopen Het FNV wil graag gebruik maken yan de mogelijkheid dat studenten in het kader van hun afstudeerscnptie op een van de volgende 3 teneinen onderzoek doen Deze zijn — machtsontwikkelingen in de recreatiesector In de sector is sprake van een toenemende vervlechting en internationalisering En ook de europese eenwording speelt op de adhtergrond een belangnjke rol — arbeidsmarktontwikkelingen Een nadere verkenning van de arbeidsnnoet enerzijds matenaal op jrengen over de aard en o m vang van de werkgelegenheid en de daarbij relevante kenrnerken Anderzijds IS de projectgroep geïnteresseerd in de samenstelling van de verschillende deelmarkten (verhouding vast-flexibel e d ) — deelgebieden CAO Er bestaat grote behoefte o m inzicht te knjgen in en een overzicht van de verschillende deelgebieden in de onderscfieiden CAO's Ook een vergelijking met een aantal andere europese landen is van belang Gezocht studenten sociale— en economische wetenschappen Bemiddelaars Joop Moerkens en Peter Vogels Informatie bij De Wetenschapswinkel S-14te) 0 1 3 - 6 6 2 6 4 5 Drt IS slechts een enkele vraag uit ons bestand Zoek je dus een geschikt scnptie-onderwerp, kom dan gerust eens langs om in het vragen b « t a n d te neuzen Ook voor derdejaars-scnf>tles hebben wij wellicht onder«\«rpen Je kunt ons vinden in S 4 tot en met S 14.

X

DSZi Openingstijden I n f o r m a t i e c e n trum D S Z ( G e b o u w N , Kamer 24): Maandag 13 0 0 - 1 6 0 0 uur Dinsdag 0 9 0 0 - 16 0 0 uur en 1 6 3 0 - 1 8 0 0 uur Woensdag t / m vnjdag 09 00 -

16 00 uur

Voor afspraken met de studentendekaan kun je terecht in het informatiecentrum, of bellen naar 6 6 2 2 1 1 De studentenarts, studie- en beroepskeuzeadviseuse en studentenpsychologen zijn bereikbaar onder tel nr 6 6 2 1 1 6 Het Steunpunt Studiefinanciering is bereikbaar onder tel nr 6 6 8 0 1 0 (ook voor afspraken) De balie van het Steunpunt is gevestigd in het Informatiecentrum Deeltijd studenten Tegemoetkoming in de studiekosten Deeltijdstudenten van 21 jaar en ouder kunnen dit jaar voor het laatst een tegemoetkoming in de studiekosten aanvragen De regeling vervalt per 1 januari 1991 Je kunt nog een tegemoetkoming voor het hele studiejaar ' 9 0 / 9 1 krijgen op voorwaarde dat je de studie begint of vervolgt in de periode van 1 aug tot 31 dec 1 9 9 0 en op voorwaarde dat je de tegertKietkoming aanvraagt vóór 1 januan 1991 Aanvraagformulieren verknjgbaar in het Informatiecentrum Na 1 januan 1991 kunt u als u een bijstandsuitkenng ontvangt een bijdrage in de studiekosten aanvragen via de regeling Bijzondere Bijstand van de

gemeentelijke sociale dienst Je komt daarvoor alleen in aanmerking als de opleiding die je volgt je kansen op de arbeidsmarkt vergroot

- maandag KALO-akkommodatie 17 4 5 - 1 9 0 0 uur heren nivo 1 (Mathieu), 19 0 0 - 2 0 15 uur dames~nivo 1 (van Brakel), - maandag grote zaal Sportcentrum 2 0 30-31 4 5 uur mix begin ners(v Brakel/Rijen), - donderdag grote zaal Sportcentrum 17 4 5 - 1 9 15 uur heren H - 2 (Mathieu), dames 1-(-gevorderden (van Brakel), 19 15-20 3 0 uur heren 3-4- halfgev^ orderden (van Brakel), dames 2-1-3 (Mathieu), 2 0 3 0 - 2 1 4 5 uur heren 4-1-5 (Mathieu), dames 5-l-beginhers (Everaart) 21 4 5 - 2 3 0 0 uur heren 6-f beginners (EveraarQ, - donderdag KALO-akkommodatie 19 0 0 - 2 0 15 uur dames 4-fhalfgev orderden (Everaart),

Spreekuur decanen voor deeltijders Elke dinsdag (tijdens de collegeperioden) houdt een van de studentendekanen spreekuur tot 19 0 0 uur, voor (werkende) deeltijd studenten Je kunt daar na een - telefonische - afspraak (zie boven) terecht

Tllburgse s t u d e n t e n k a m p i o e n •chappen 1 5 1 / m 18 oktober Wie mag zich dit jaar Tilburgs studentenkampioen 1 9 9 0 noemen? Hier gaat het o m bij de Tilburgse Studentenkampioenschappen die van dinsdag 15 tot en met donderdag 18 oktober gehouden zullen worden in het KUB-Sport centrum In de volgende sporten zal gestreden worden om de met geringe TiltHjrgse studentensport-eer Maandag

— De Bntish Council en de Foreign & Commonwealth Office stellen in het academisch jaar ' 9 1 / ' 9 2 beurzen beschikbaar voor post-doktorale/ post-HBO studie en postdoktoraal onderzoek in het Verenigd Koninknjk Aanvragen vóór 23 november 1990

— Volleybal Niveau 1 heren I e / 2 e klas distnktscompetitie Niveau 2 / 3 heren 3e klas/halfgevorderden Niveau 1 dames I e / 2 e klas distnktscompetitie Niveau 2 / 3 dames 3e klas/halfgevor derden Niveau 4 heren recreanten Niveau 5 dames recreanten Niveau 6 mix recreanten — Tafeltennis Niveau 1 gevorderden competitie, klasse NTTB, T T L Niveau 2 beginners

— T g V het symposium De verbeelding van het platteland', georganiseerd door de Kon Ned Heidemaatschappij i s m de RUG, zal er een boek verschijnen Voor het schnjven van de verschillende hoofdstukken worden 'veelbelovende jonge onderzoekers' gezocht, die via het symposium in de gelegenheid komen voor het voetlicht te treden

Dinsdag — Zaalvoetbal Niveau 1 gevorderden competitieteams, topteams | interne competitie — Hockey Heren Bovenbondniveau of hoger dan reserve 3e klasse Dames Recreatief — Judo 2e kuy en hoger (vanaf blauw) t / m 3e kuy ( t / m groen) gewichtsklasses — 7 0 kg — 8 0 kg — -I- 8 0 kg

Sportnieuws i HART V A N BRABANTLOOP Nieuwe commissieleden gezochtU Na fiet grandioze succes van de Copy & Co Hart van Brabantloop op 2 9 september jl worden weer enkele enthousiaste commissieleden gezocht, die de leuke, leerzame uitdagende en bovenal sportieve taak knjgen om de achtste Copy & Co Hart van Brabantloop wederom succesvol te laten verlopen Heb je interesse? Bel vóór 26 oktober naar Yvonne tel 0 1 3 - 6 7 1 2 2 4

Verder is het mogelijk om vrij te sporten (tennis op het kunstgras of in de zaal, badminton in de kleine zaal of elke andere sport) Wel even inschnjven aan de balie van het Sporteentrum Maandag 2 2 oktober gaat het normale sportrooster weer van start

Ernan

e

Actuele studenten informatie In deze rubnek wordt melding gemaakt van nieuw binnengekomen informatiemateriaal voor studerenden In het Informatiecentrum wordt dit materiaal, dat zeer uiteenlopend van aard is, gedurende een maand ter inzage gelegd Deze week aktueel — Thomas More Academie organiseert, I s m verschillende universiteiten, w o de theologische fakulteit van Tilburg, een cyclus van vier avonden met lezing, kritiek en discussie met als thema 'In een bezield verband' - Nederlandstalige dichters op zoek naar zin De kosten bedragen voor studerenden ƒ 20,-, waarbij inbegrepen een syllabus met de gedichten die tijdens de lezingen aan de orde komen De lezingen zijn op 9 en 23 okt en op 6 en 2 0 nov

Herfstvakantie?

Het Sportcentnjm is in de herfstvakantieweek (15 t / m 19 oktober) wel gewoon geopend, maar het normale sportrooster vindt geen doorgang Wat IS er dan wel te doen?

Keep moving gaat gewoon door (elke dag van 17 0 0 tot 17 4 5 uur) In de avonduren vanaf 18 0 0 uur is er de T S K Daamaast is het mogelijk dat in een aantal takken van sport extra trainingen worden gegeven, vraag dit na bij je docent of kijk op het rooster-publikatiebord bij de ingang van het Sportcentrum

SCHOUWB

lVoer7sdag — Volleybal Recreanten, Alle niveaus

gemixed

Donderdag — Zaalvoetbal Recreanten Op veler verzoek is in tweede instantie toch nog een categorie recreanten toegevoegd aan het volleytallen Het is nu dus mogelijk o m als fieren-, damesof mix-team Tilburgs kampioen te worden Je hoeft er alleen maar voor te winnen Let vooral goed op de niveau aanduidingen Ga met boven je niveau spelen, maar meet je krachten met je gelijken Inschrijving aan de balie van het KUB-Sportcentrum vanaf 19 0 0 uur De inschrijving staat overigens ook o^en voor niet-sportkaarthouders en voor HBO-studenten Het inschrijfgeld bedraagt ƒ 3,- per persoon per tak van sport Zorg dat je er zo snel mogelijk bij bent want voor alle sporten geldt vol IS vol' Doe nnee en maak jezelf (tenminste voor een jaar) onsterfelijk door Tilburgs studentenkampioen te worden in JOUW tak van sport (en op jouw eigen niveau)!

R o o s t e r w i j z i g i n g volleybal In vertand met de grote toeloop wordt m IV 12 oktober het aantal lessen volleybal uitgebreid Het komplete volleybal-rooster ziet er dan als volgt uit vanaf die datum

'Emani' van G. des Montagnar en 19ok eens, in andere v gens in de berge Hun aanvoerde pnns maar mer der de schuilns verliefd op prinsi Editeri Elvira's h zin, beloofd aan Gomez de Silva Dan IS er nog d die ook wel ee brave kind De drie de amrie El' hebben maar het einde van h( worden tot Keizi delijk zijn wie als titie komt Toch schat meeneem stuk door laten nen hun rivalen glippen, omdat biedt toe te slaa de winnaar zich. eo al de andere den

Of, zoals ene Da " the vanous of their love, tt honour, and/o die and/or kill 1 (..) singsof het

SCHOUWB

Black I

Op zaterdag 1 uur in de sch< Streetsisteis ii LedwabauitSi

D i naam van d ontleend aan di hannesburg die door het leven i hun armzalige namen Ondan van onderdruk! huisbazen en o ten, blijven ze t Dit gevoel var duidelijk door schokkende g aantal waargeb door de regisse nier verwerkt 2 doen aan de pr kaanse vrouwe mee te kampen

SCHOUWB

Bizarr< Shake Cymbc

Op dinsdag 1 uur in de sch ningmetCym

Cymbeline is e re' romances zijn tragedies e zar, omdat de het verhaal al en over zijn hel een verkeerde I doet hij onde macht beluste nog net goed die zijn slacht redt en de vei geeft

TONEELC

'Pril g<

'V

MACDAVID PIZZA'S

Op zaterdag 14 oktober oi centrum BCA kul'speelt 'Pr

the best in town' A la carta: PIzza'a - Pasta's - QrlU

In de voorstel

Spoortaan 318 - TlltHinj - 013-365193

12 oktober 1990

Univers

I ttOTE^L

UiftVERSO CULTUURAGENDA

SCHOUWBURG

Ernani! Ernani! Involami airabborrito amplesso 'Ernani' van G. Verdi, door Souvenir hand she is variously offered, denied, des Montagnards in de Schouwburg offered again and finally, as he commits suicide to redeem an absurdop 18 en 19 oktober om 20.15 uur. pledge to Silva, denied".

Een draak van een stuk, kortom. Maar Er was eens, in 1519, een bende boewat xactly is er dan toch leuk aan de ven (in andere versies: rebellen) die eropera 'Emani' van Verdi? (Souvenir gens in de bergen van Spanje verbleef. des Montagnards noemt de componist Hun aanvoerder is een verdreven consequent Guiseppe, maar alle anprins, maar men kent hem slechts ondere bronnen hebben het echt altijd der de schuilnaam Emani. Emani is over Giuseppe Verdi.) verliefd op prinses Elvira en zij op hem.

Meestal ga je toch niet naar de opera Echter! Elvira's hand is, zeer tegen haar voor een goed verhaal. Waar het om zin, beloofd aan de oude edelman Ruy gaat is de combinatie van theater en Gomez de Silva. muziek, meer zelfs; de versmelting of Dan is er nog de koning, Don Carlos, integratie ervan. En daarvoor kan je bij die ook wel een oogje heeft op het Verdi vaak wel terecht. Natuurlijk was brave kind. De mannen proberen alle 'Emani' nog bijna een jeugdwerk (het drie de arme Elvira voor zich alleen te viras zijn vierde of vijfde opera en de hebben, maar aangezien Carlos aan componist was nog geen dertig) en het het einde van het verhaal gekroond zal kan absoluut niet tippen aan de late worden tot Keizer Karel V, zal wel duidelijk zijn wie als sterkste uit de compe- (enigszins verwante) meesten/verken als 'Don Carlos' of 'Simon Boccanegra'. titie komt. Toch is het niet hij, die de Maar een vast Verdiaans thema als de schat meeneemt naar huis. Het hele konflikten tussen liefde, trots en polistuk door laten immers de drie mantiek, begint in 'Emani' zijn vorm te krijnen hun rivalen of de prijs uit handen gen. glippen, omdat hun eergevoel hen verbiedt toe te slaan. Op het einde steekt de winnaar zichzelf uit eergevoel dood, en al de anderen staan met lege handen.

Of, zoals ene Daniel Snowman schreef: "... the various men declaim thepurity of their love, the inviolability of thieir honour, and/or theirpreparedness to die and/or kill for both while the lady (...) singsof het love for Emani, wfiose

De dramatische vonngeving is nog wat simplistisch, zoals bijvoorbeeld in de aria van Silva 'L'offeso onor, signori, inulto non andr^è^. Silva heeft op dat ogenblik net de twee aanbidders van zijn aanstaande samen betrapt op haar kamer, en daagt ze uit zodat hij zijn eer kan verdedigen. Helaas klinkt de muziek dan als een feestoptocfit met huppelende paarden, wat het dramatisch

SCHOUWBURG

Sirkul op ironiscfie wijze weer hoe een doorsnee bruiloftfeest van een doorsnee burgermanne^e erurt ziet.

De voorstelling bestaat uit twee eenakters. Het eerste gedeelte is 'Burgermansbruiloft' van de beroemde Duitse schrijver Bertolt Brecht. Brecht staat bekend om zijn afkeer van alles wat met bourgeoisie te maken heeft. Het tweede gedeelte heet 'Nulpunt' en is geschreven door de bekende Engelse blijspelschrijver Alan Ayckboum.

Black Musical Op zaterdag 13 oktober om 20. IS uur in de schouwburgiaal. Musical Stieetsisters in een regie van John Ledwaba uit Soweto.

De naam van de swingende musical is ontleend aan de zwarte hoertjes in Johannesburg die al zingend en dansend door het leven gaan om op die manier hun armzalige leven iets te veraangenamen. Ondanks een miserabel leven van onderdrukking door straatbendes, huisbazen en overwegend blanke klanten, blijven ze toch nog optimistisch.

Drt gevoel van optimisme klinkt ook duidelijk door in de musical.Enkele schokkende gebeurtenissen uit een aantal waargebeurde verhalen worden door de regisseur op een luchtige manier verwerkt. Zonder echter afbreuk te doen aan de problemen waar Zuidafrikaanse vrouwen vandaag de dag nog mee te kampen hebben.

SCHOUWBURG

Bizarre romance Shakespeare Cymbeline Op dinsdag '16 oktober om 20.15 uur in de schouwburg. De Voomening met Cymbeline.

Qjmbeline is een van de meest 'bizarre' romances die Shakespeare na al zijn tragedies en komedies schreef. Bizar, omdat de gelijknamige koning in het verhaal al het onheil over zichzelf en over zijn hele koninkrijk uitstort door een verkeerde beslissing te nemen. Dat doet hij onder invloed van zijn op macht beluste vrouw. Toch lijkt alles nog net goed af te lopen als de man die zijn slachtoffer is later zijn leven redt en de verloren zoons weer terug geeft.

TONEELCENTRUM BCA

'Pril geluk' Op zaterdag. 13 oktober en zondag 14 oktober om 20.30 in het toneelcentrum BCA. Toneelgroep 'De SirKUl'speelt'Pril geluk'. te de voorstelling Pril geluk geeft De Univers

SCHOUWBURG

Kwaad bloed op maandag 22 oktober om 20.30 uur in schouwburg. F'Act speelt Kwaad Bloed in een regie van Hubert Jan Krom.

Centraal staat de zeer intensieve homoseksuele relatie tussen de twee dichters Rimbaud en Verlaine die nogal stormachtig is verlopen.

'T HEKS

De kandidaten Dit weekend brengt 'T HEKS, Lannerstraat 1, Tilburg De Kandidaten „Een festival in A 4 " . Tijdens dit festival krijgen vier jonge, veelbelovende tfieatergroepen c.q. -makers de kans om te tonen, dat ze met hun produkties al heel veel te zeggen hebben, ledere theaterliefhebber zal dit niet willen missen.

Vrijdag 12 oktober start het festival met de dansvoorstelling „Over rozen en bergen", gebaseerd op de mytfie van „Orpheus en Euridyce". Verder die avond „De triomf van de waanzin", waarin de confrontatie tussen twee inneriijke uitersten gesymt)oliseerd wordt. IDe tweede avond, zaterdag 13 oktober, brengen De Kandidaten drie produkties. Het programma wordt geopend met de winnende dansvoorstelling van fiet Amsterdamse Tfieaterschoolfestival 1990 „Spleen".

Hierna nogmaals „Over rozen en bergen" en tot slot „Leaving Early". Deze laatste voorstelling toont de fascinatie voor de dood, als middel tot het eigen wezen door te dringen. De aanvang op tjeide avonden is om 21.00 uur. Voor iedereen vanaf drie jaar is zondag 14 oktober „Petit Pois" van Compagnie Gare Centrale te zien. We volgen een erwtje op zijn weg door de wereld, nadat het besloten heeft het conserverv blik te verlaten. De aanvang is om 15.00 uur.

effekt nogal verknoeit. Dat neemt niet weg dat deze aria lekker in de oren klinkt, net als bijvoorbeeld het vrolijke lied van Elvira: 'Vola, o tempo: a core amante Pèp suppliziol'indugiar!' (Vlieg, tijd; voor een hart dat bemint is wachten een foltering).

OKTOBER

?'Emani' is een smartlap: pseudo diepzinnig en met leuke deuntjes. Maar het is tegelijk de voorbode van de grote drama's die Verdi 25 jaar laten zou schrijven.

IP/Hugo Durieux

ZATERDAG 13 OKTOBER Si^iouvwtxvg, 20.15 uur: Black musical Streetsisters.

ZONDAG 14 OKTOBER Toneelcentruni BCA, 20 30 uur- Toneelgroep De Sirkul speelt 'Pril geluk'.

MAANDAG 15 OKTOBER Cafe Marijnea 22.00 uur: Bebop Circuit. Ben Bogaard (gitaar). Ton van de Geyn (baritonsax), H&nk de Laat (bas), Andre Maas (drums).

DINSDAG 16 OKTOBER Schouwburg, 20.15 uur: Toneelgroep De Voorziening met Cymbeline.

DONDERDAG 18 OKTOBER Sdwuvuburg, 20.30 uur- Dansers Collectief met De ultieme gevoelens van Lucas Cranach de Oude.

Schouwburg, 20.15 uur Opera Ernani van Guiseppe Verdi.

NoorderiisA. 22.00 uur: Dance Crash met funkmaster Kelvyrvator.

ZATERDAG 20 OKTOBER Schouwburg, 12 30 uur- Hans de Weerd rnet Wassiek gitaar.

Zaal Zesüon, 20 30 uur: saxefoonerv s«Tible van kamerconcert-cydus MAANDAG 22 OKTOBER Schouwburg, 20.30 uur: F'Act met Kwaad Bksed.

Giuseppe

STUDIUM GENERALE

Prominentencolleges: Sicco Mansholt Donderdag 25 oktober en donderdag 1 november 1990 zal ex-staatsman Sicco Mansholt (82) twee gastcolleges verzorgen op de Tilburgse universiteit.Plaats: SZ 17, aanvang 13.00 uur.

Mansholt was voor zijn pensionering actief als landbouw- en milieudeskundige in zowel de landelijke als de Europese politiek.

Hij geldt niet alleen als deskundige op het ten-ein van landlx>uw en voedselvraagstukken, maar heeft ook uitgesproken opvattingen over milieu en energiebeleid. Mansholt is er van overtuigd dat we naar een 'krimpmaatschappij' toe moeten: vermindering van het gebruik van zowel materi Ie goederen als van energie is noodzakelijk. Sinds het verschijnen van het rapport van de club van Rome in 1 9 7 2 werd hij zich bewust van het gevaar dat door ons gedrag teweeg wordt gebracht en van de noodzaak tot fundamentele verandering vooral in de rijke landen.

In zijn eerste college zal de voormalige politicus spreken over zijn politieke ervaringen Jn EEG verband. Mansholt speelde gedurende die jaren tot tv»/ee maal toe een prominente rol. Hij ging ten tijde van Drees in tegen zijn eigen PvdA omwille een gentegreerd Europees landbouwbeleid.

De tweede keer pleitte hij naar aanleiding van het rapport van de Q u b van Rome voor het behoud van het milieu. Een collega vroeg hem indertijd: 'Sicco, are you becoming a hippy?'

Gedurende zijn tweede college, op 1 november, gaat Mansholt in op de toekomst van +iet milieu in mondiaal perspectief. Hij brengt een pessimistisch idee te berde, want Mansholt gelooft niet dat burgers plots van gedrag kunnen, of willen, veranderen. Ook vanuit politieke hoek verwacht hij niet te veel positieve signalen, gezien de

economische offers die moeten worden gebracht voor een Verenigd Europa. Prof.dr. C. Veerman, landbouweconoom aan de KUB, zal tijdens dit tweede college optreden als voorzitter.

SCHOUWBURG

Danserscollectief Op donderdag 18 oktober toont het Danserscollectief in de studiozaal 'De ultieme gevoelens van Lucas Cranach de Oude'. Aanvang 20.30 uur.

Lucas Cranach (1472-1553) schilderde bijbelse taferelen en portretten.

Zijn figuren zijn helder weergegeven en vormen een oplichtend contrast tegen een zwarte achtergrond. Hierdoor geïnspireerd tonen regisseur Patrick Bonte en choreografe Nicole Moussoux, mensen in lijsten. In deze voorstelling ontwaken de personages van de middeleeuwse schilderijen uit hun dode toestand en overschrijden daarbij een tijd die niemand van ons gekend heeft.

De expressies die in een schilderij verstard zijn, komen beetje bij beetje tot uiting. Mede hierdoor zorgen de dansers van fiet Danserscollectief ervoor dat de voorstelling van het begin tot het einde een fascinerende spanning houdt.

DINSDAG 23 OKTOBER SchouM^lurg, 20.30 uur: Truus Bronkhorst rnet solo-dansvoorstelling Goud.

DONDERDAG 25 OKTOBER Schouwburg. 20.30 uur- Bart Stutiens als Bart S. te N. VRÜOAG 26 OKTOBER 't Haks, 21.00 uur- Glashart spedt Orpfieus 1990.

Zaai Zesüen, 20.30 uur Voorronde van het Amsterdamse kleinkunstfestival

SCHOUWBURG

Gestoorde onderwijzer Op donderdag 25 oktober om 20.30 uur in de studiozaal. Bart Stuliens speelt Bart S. te N. in een regie van Pieter van Empelen.

Bart S. te N. is een onderwijzer die na een verblijf in een psychiatrische inrichting begeleid gaat wonen. Alles lijkt goed te gaan, totdat zijn broer onverwachts op bezoek komt. Want dan wrardt hij ineens geconfronteerd met een totaal andere manier van leven die hij niet gewend is Vertwijfeld vraagt hij zich af wat nu de beste manier van leven is: leven naar je gevoel of naar je verstand? Deze vraag leidt tot alleriei komische, maar ook ontroerende situaties.

ZAAL ZESTIEN

'De Coninck en de Nar' Zaterdag 13 oktober spoelt theatergroep PANG (Poëtisch AbsunBstisch Nomadisch G&celschap) uit Antwerpen 'De (kminck en de Nar'; een toneelstuk van Emst Löw. Regie: Aafke Bruining, muziek: Ru(S Gentbrugge.

In een wereld heerst een koning al tijden over zijn oude schoolkameraad de Nar. De Koning vecht tegen zijn grootste angst: hoogtevrees. Dat de Nar de Koning moet helpen spreekt voor zich.

De Koning heeft de Nar tenslotte van

de straat gehaald. Het regende. Dat de Nar gewoon in het park van de zon lag te genieten doet er niet toe. Het doet er ook echt niets toe totdat op een dag de dochter van de Koning, prinses Fortuna, verschijnt. De Nar breekt bij het zien van zoveel scfxxjnheid open en de Koning lijkt zijn macht te veriiezen. Het Poëtisch /Absurdistisch Nomadisch Gezelschap urt Antwerpen wil met dit modeme sprookje een bescfxxjwende, emotionele en humoristiscfie kijk op het mensdom geven.

12 oktober 1990

ED

HET

EVENEMENT

Indicabo tibi, homo, quid sit bonum Zondagochtend 11.30. Terwijl de laatste resten nachtleven door de Heuvelstraat rollen, de lucht geurt naar het versgemaaidc gras van de amateurcompetitie, beieren de zware klokken in de torens van de Heuvelkerk. In de bronzen galm klinkt een verwijt dat ik niet thuis kan brengen.

Ooit hebben we geprobeerd, toen de kerktorens van diezelfde Heuvelkerk in de steigers stonden, een protestdoek van tien meter hoog aan de linkse toren te hangen. Iets met Deetman, iets met de studiefinanciering.

Een woedende pastoor, koster of kerkmeester — hij maeikte zich niet bekend — verhinderde de bevestiging van het doek. Joelend en schreeuwend dropen we af met de nutteloos gebleven banier: iedereen gelooft wel ergens in.

Nu zondagochtend, sta ik aan de andere kant van de werkelijkheid. ^4idden in de Heuvelkerk zelf. Waar de buitenkant van het gebouw niet de slechtste in de rij Vein neo-gothische gebakjes die Brabant sieren genoemd kan worden, grijpt binnen het gebrek aan voorstellingsvermogen je om de keel. Een orkaan van goud, wit en blauw. Deze kerk is een kopie van een kopie van een kopie. Van alles is er een beetje teveel: twee torens, twee pries-

ters, een enorm tabemcikel. en de wierrooklucht om te snijden.

Tijdens de viering wordt geen kans gemist om een nieuwe kool op het vuur te gooien. Het ritueel van de hoogmis voltrekt zich in Tilburg in een Heilig Kwadraat.

Enfin, het Gregoriaans maakte veel goed. Om de Eerste Zondagsviering (alles met hoofdletters in kerkelijke zaken) luister bij te zetten was het Amsterdamse koor Schola Cantorum o.l.v. Wim van Gerven uitgenodigd.

Het koor, bestaande uit niet meer dan negen koppen, bestond het om de enorme ruimte VEin de kerk te vullen met het karakteristieke gregoriaanse stemgeluid. Alsof je de vroege middeleeuwen rechtstreeks aan de lijn had zo zuiver en helder klonken de stemmen. Professionals die mannen van Van Gerven. Je kreeg het er bijna benauwd van zo lang als die acht responsoriefrasen uit de Getijden aan konden houden. Een beetje zwemmer crawh met zulke longen in een keer het kanaal over zonder I ooit boven de waterspiegel te hoeven te rijzen. Wanneer het [ gregoriaans goed wordt uitge, voerd (zoals afgelopen zondag) is de zang, net als bij de klanken I van een doedelzak, onafgebroken. De ruimte zelf lijkt de mu-

Onderwijs

Len de Klerk krijgt veertigduizend gulden om een nota te schrijven over studentgericht onderwijs aan de KUB. Voor dertigduizend gulden ben ik bereid om die tekst op een zondagmiddag voor hem op papier te zetten.

Op universitair niveau maakt het totaal niets uit welk onderwijssi/steem je hanteert. Geen enkele vorm van onderwijs is superieur aan een andere. Als het studierendement omlaag gaat, ligt dat niet aan het systeem maar aan de motivatie van de docenten. Van enthousiaste, goed gemotiveerde docenten leren studenten namelijk gemakkelijker iets dan van uitgebluste, saaie mompelaars.

Wil je als instelling een hoog rendement halen, dan moetje de beste docenten het onderwijs voor eerstejaars laten verzorgen: die krijgen dan een vliegende start. In de studierichting waar ik werk, geven de beste docenten allang geen eerstejaars cursussen meer. Ze houden goed betaalde lezingen in het bedrijfsleven, ze zitten in het buitenland om bij te tanken, of ze schrijven nota's voor het College van Bestuur.

Congres-cul-tuur Morgen -zo had ik me vooi^nomen- verdeel ik mijn aandacht tussen een congres over Interne Marketing en' het TLAS-seminar over Transport en Logistiek. Tussendoor kan ik misschien nog even binnenwippen bij het debat over Business Ethics van Studium Generale. Overmorgen mogen wij ons verheugen op enkele lezingen en de inaugurale rede van prof. Vedder.

Zo gaat het alsmaardoon congressen, seminars, symposia, lezingen, themadagen, je kan er alleen al op de KUB een dagtaak mee vullen.

Maar wat steek je er van op. Wat blijft er hangen behalve de

FOCUS Univers

slechte smaak van de -wellicht te dure- receptiewijn achteraf. Met andere woorden, wat zijn de kosten en vooral de baten van dit wereldwijd congrescircus waarin TUburg nog een bescheiden rol speelt. .\ls je Rick van der Ploeg mag geloven -en hij kan het weten- is de seminar-cultuur hier maar een mager beestje in vergeUjking met de angelsaksische landen. En er zijn hier nauwelijks mensen voor te krijgen, zegt hij in Elsevier.

Dat is waar. Maar wij zeggen dan dat er te ruime collegezalen gereI serveerd zijn. Vaak zijn onze congressen etc. matig tot mager bezocht, is de inhoud slaapverwekkend, is de essentie niet voldoende om een kantje te vullen, zijn de lunch-, koffie- en andere ontmoetingspauzes zo langdurend en de in- en uitleidingen

ziek voort te brengen. Zonder begin, zonder einde. Het lijkt sterk op de» sensatie die je krijgt bij het beluisteren van goeie minimal-musiccomposities.

Het geneuzel van de bejaarde meezingers in de banken aan het einde van de mis, deed de broze zeepbel vein schoonheid echter vroegtijdig uiteenspatten.

Gelukkig was er hoffotograaf Rien Siers, die met een brutale wandeling over het altaar, op zoek naeur het centrum van de actie, de sfeer d'r nog een beetje inhield. Eenmaal buiten, temidden van de bejaarden die met bedrukte gezichten de kerk uit schuifelden, besprong me het zwart-zondagse-tilburggevoel, dat alleen in bed met een finimcil te verdragen valt.

'Die Lyonse theologie, dat is wel iets...' dacht ik en nam me voor 'Moeder en Zoon" nog maar eens helemaal te herlezen.

Wim Voermans

Het schijnt dat De Klerk vooral op de eindtermen van het onderwijs moet gaan letten. Dat is onzin; daar hoefje niet speaaal op te letten.

Bndtermen voor het universitaire onderwijs zijn uiterst simpel: na het doctoraal examen moet je in staat zijn om gespecialiseerde vaktijdschriften te lezen. Om dat te kunnen, moet je eerst op de hoogte worden gebracht van belangrijke ideeën, theorieën en methoden op jouw vakgebied. Daartoe moet je een stapel boeken lezen. Methoden begrijp je des te beter naeirmate je ze meer in de vingers hebt.

Daarom is het hemdig om zo nu en dan ook eens een practicum te volgen of een scriptie te schrijven.

Hoe motiveert men een docent? Door hem of haar eens vriendelijk toe te knikken. Wees aardig voor je docenten: ze gaan dan beter werken en dan wordt het voor jou ook allemaal een stuk interessanter.

Hoe kan een docent complimentjes uitlokken? Door het publiek aan te kijken. Door goed te articuleren. Door de hoofdlijn in het oog te houden. Door deze hoofdlijn toe te lichten aan de hand van concrete voorbeelden. Door aan het eind van een voorbeeld telkens weer even te zeggen wat ook alweer het verband met de hoofdlijn was.

We kunnen deze les nog wel even voortzetten. De volgende vraag is dan bijvoorbeeld, hoe een docent kan leren om goed te articuleren.

Pieter Nieuwint gebruikt als vuistregel: 'Let op de medeklinkers; de klinkers komen vanzelf wei' Indien het articuleren dan nog niet lukt, moet de docent proberen om bekakt te praten. Dat helpt om je beter verstaanbaar te maken.

Het gaat uiteindelijk om de kwaliteit van onze docenten. Voor tienduizend gulden ben ik bereid om lijstjes te maken van de goede en de slechte docenten in onze faculteit.

SOUDIJN zo langdradig dat je je terecht afvraagt waarom mensen hiervoor in hemelsnaam een halve of hele dag of meerdere dagen naar Tilburg afreizen.

Voor iets dat via een handige samenvatting -in een fauteuil met je voeten op tafel en een pilsje bij de hand- in pakweg een uur kan worden gelezen is een halve of hele dag bij de aula rondhangen een bijzonder onefficiënt tijdverdrijf.

Toch zijn er mensen die het van deze congreshandel moeten hebben. Daarbij gaat het hen minder om de inhoud maar meer om de vorm en vooral de entourage. In de lange pauzes ontmoet je er de mensen die anderen willen ontmoeten. Het is de plek waar afspraken worden gemaakt, eerste contacten worden gelegd, schuchtere pogingen worden onderno-

men om een of andere grootheid te benaderen, te vleien, te overtuigen.

De congrescultuur is onmisbaar voor de betrokkenen, de organisatoren, de studenten die leren organiseren en de deelnemers die in deze branche hun brood verdienen of hogerop willen klimmen. Voor anderen kan het oervervelend zijn.

Grootvader was niet droef als hij op de markt geen koe kon verkopen. Hij had toch mensen ontmoet, nieuwtjes gehoord, de markt leren kennen en een sigaar gekregen. Er blijft altijd iets hangen, al was het maar de geur van een sigaar.

Eddie Vaes

IV\f^ Voorlichting. Vroeger was het een problematisch gebeuren.

D<U is het nog steeds.

In het PR-tijdperk moeten gelikte adrertisingconsultants hun opdrachtgever zo opvallend mogelijk verkopen. Dese maffia heeft daarbij een luknt tieve toet uitgevonden. De JFet van Het-Doet-Er-Niet-Toe-.AhHet-Maar-Opvalt. Dit dodelijk PR-virus heeft inmiddels ook de organen van de KL'B aangetast. Symptomen sijn: logo-een^ trisme, gerichtheid op hyperventilerende slagzinnen en Ie» kemia. De rest doet er niet toe.

Een tekst wordt tegenwoordig niet gelezen maar bekekenl Volgende week zijn er op de KUB voorlichtingsdagen. Een chique Bossch reclamebureau wist een 'leuke'' campagne door de strot te drukken van het Kom-Kost- WcU-Kost- Tot-OnsKVB-Complex, zijnde: Backx (die met die leuke hoed).

Kraakman (met die leuke pakken), Ackermans (de leukste volle neef) en Verheyen (met een leuk kledingbudget) en twg wat van die heren, die hun p<iasbeste merkpakken laten aanmeten met in de hemd het advies vtm moeder de vrouw of de kleurentest v€ui de Rainboustore. En zij zagen dat het goei teas: die kingsize advertentie met die non-tekst, met die heervriendelijke slogan, dat aardige prijskaartje. Want, ach, wat doet het er toe. En wat zegt een besmette Verheyen? Als M maar opvalt. En de PR-ratten lachen in hun vetgespekt vuist" je.

Meneer Dame

12 oktober 1990