IJNIVERS^ Tilburgs Universiteitsblad - 26 mei 1989 - jaargang 26 nunnmer 31 #
Arho-advies over HOOP
t
f
«
Falende selectie onder studenten tast de kwaliteit van het onderwijs aan In vergelijking met de ons omringende landen in Europa vertoont het Nederlandse hoger onderwijs een gebrek aan kwaliteit. Dat is vooral te wijten aan een falende of zelfs afwezige selectie onder studenten. denwijs, alsmede de overgrote meerderheid Dat schrijft de Adviesraad voor het Hoger van de havo-gediplomeerden. Onderwijs (ARHO) in een notitie die vorige Een dergelijke deelname is hoog in vergelijweek is aangeboden aan minister Deetman. king met de buurlanden. Tegenover het NeDe notitie bevat suggesties voor het Hoger derlandse doorstroompercentage van 25, Onderwijs en Onderzoek Plan (HOOP), dat staat in Engeland een deelname van 15 prode bewindsman op de derde dinsdag van cent en in West-Duitsland van rond de twinseptember zal uitbrengen. tig procent. Daarentegen is het rendement De ARHO zegt nog geen definitief oordeel - het relatieve aantal afgestudeerden - van te durven vellen over kwaliteit van het Neons hoger onderwijs erg laag. Van de eerstederlandse hoger onderwijs in vergelijking jaars uit 1982 had slechts zes procent zijn met dat van de buurlanden. Aan 'vele studie in '86 na precies vier jaar afgerond. gesprekken met deskundigen uit de univerRecente, maar nog onvolledige berichten sitaire wereld en de beroepspraktijk' concluvan universiteiten bevestigen dat ongeveer deert de raad echter dat de beeldvorming de helft van de studenten er niet in slaagt de over ons hoger onderwijs niet positief is. De studie in zes jaar af te maken. beste Nederlandse afgestudeerden kunnen zich weliswaar meten met de besten in de omringende landen, maar de gemiddelde afBUITENLAND gestudeerde is te licht. Daarbij wordt geweOok in de andere Europese landen is men zen op de (vermeende) verschoolsing van met dit probleem geconfronteerd. Waar in het ondenwijs en op de zeer hoge studentenNederland echter iedereen met een vwoinstroom in combinatie met een laag rendediploma tot de universiteit wordt toegelaten, ment. Ook de verkorte cursusduur en de kiest men elders voor oplossingen die tot een 'gebrekkige communicatieve vaardigheden' selectiever hoger onderwijs leiden. In Engevan de afgestudeerden zijn genoemd. De land bijvoorbeeld kunnen de universiteiten twee-fasenstructuur wekt de indruk dat de zelf de omvangen de kwaliteit van de studoctorandus zich slechts op een bachelordenteninstroom bepalen. In Duitsland is geniveau beweegt, dat alleen met een postkozen voor een sterke selectie in het voorbedoctorale opleiding naar een Master's en reidend hogerondenwijs. In Frankrijk bestaan Ph.D. wordt getild. Volgens de ARHO wornaast open universitaire studies ook eliteden in Nederland kennelijk de verkeerde opleidingen (de Grand Écoles). keuzes gemaakt bij de vraag hoe massaZonder een concrete aanbeveling te doen, onderwijs te verenigen is met hoge rendesuggereert de ARHO dat minister Deetman menten, handhaving van de kwaliteit en benog eens moet nadenken over het open kaheersing van de kosten. Want van massarakter van het hoger ondenwijs. Dat is een onderwijs is tegenwoordig ook in het hoger steuntje in de rug van de universiteiten, die ondenwijs sprake: in 1970 studeerde elf provoor sommige opleidingen eisen ten aanzien cent van de leeftijdsgroep van 18 tot en met van het vakkenpakket van de vwo24 jaar in het hoger ondenwijs, in 1985 was gediplomeerde willen stellen. Hier en daar is dat al 25 procent. Vrijwel alle vwo'ers strozelfs het pleidooi te horen om de eindexamen tegenwoordig door naar het hoger on-
Raad wil vergaderen in Ruth First Zaal De universiteitsraad van de KUB wil zijn eigen vergaderzaal de naam Ruth First Zaal geven. Ruth First was een Zuid-Afrikaanse journaliste die slachtoffer werd van het apartheidsregime. Het verhaal van haarar-
restatie in 1963 door de Zuid-Afrikaanse politie vormde het gegeven voor de film A World Apart, een weergave van de dagelijkse gruwelen als gevolg van de apartheid. De fracties Breed Front, PSF en PLM vinden dat de voorgestelde naamgeving goed aansluit bij eerdere Tilburgse uitingen van afschuw over de apartheid. Bovendien zetten veel Zuid-Afrikaanse academici zich 'volledig en effectief' in voor de vrijheidsstrijd. 'Ruth First', aldus een concept-motie die deze week in de raad aan de orde komt, 'is hiervan een voorbeeld dat ook in de KUB blijvende erkenning, nagedachtenis en waar dat kan navolging verdient'. Het verslag dat Ruth First maakte van haar gevangenschap, getiteld 117Days, is wel de bekendste publicatie uit de lange lijst van krante-artikelen, boeken en commentaren die zij in de loop van haar leven schreef. De journaliste/activiste verkeerde na haar gevangenschap jarenlang in ballingschap, eerst in Londen, later in Mozambique. Op 17 augustus 1982 maakte daar een in ZuidAfrika gefabriceerde bombrief een eind aan haar leven.
(Tij)
mencijfers zwaarte laten meetellen. Uit een analyse van het CBS is namelijk onlangs gebleken dat een hoog cijfertotaal voor het vwo-eindexamen samengaat met een hoog rendement en een vlot studieverloop. Omgekeerd vertonen lage cijfers een verband met studie-uitval en vertraging. Minister Deetman denkt dat deze nadelen van de open toelating ondervangen kunnen worden door selectie en venwijzing tijdens de propedeuse-fase van de hogere opleiding. Volgens de ARHO wijzen alle onderzoekingen er echter op dat daarvan weinig terecht komt. Het recht op een tweejarige inschrijving voor de propedeuse doet bij studenten én docenten het idee postvatten dat twee jaar een normale termijn is. Bovendien is het halen van de propedeuse lang geen garantie voor een succesvolle doctorale fase. Verwijzing van propedeuse- studenten naar een andere studie komt bijna niet voor, omdat daarvoor op de werkvloer de nodige kennis ontbreekt. Met betrekking tot de grote studievertraging die zich in het Nederlandse bestel voordoet, wordt de ARHO iets concreter. 'Van het systeem gaat geen stimulans uit de studie in de beoogde tijd te beëindigen,' zegt de raad. Dat komt niet alleen omdat men zes jaar mag doen over een studie die formeel vier jaar duurt -een uitloop dus van vijftig procent - maar ook door 'de afwezigheid van enig verband tussen studiefinanciering en studieprestaties'. Bekend is overigens dat Deetman al studeert op het leggen van een relatie tussen de prestaties van studenten en de omvang en duur van de studiefinanciering. De bewindsman mag de opmerkingen van
15
9
't Lichte, voorheen de Kunstkermis. Een artistieke manifestatie open rond de KUB. Het tutoraat bij de juridisclie faculteit roept de nodige vraagtekens op. China De studentenbeweging slaat het rijk van Deng Xiaoping aan scherven.
de ARHO dus best als ruggesteuntje zien. Voor een demissionaire kabinet is deze kwestie wellicht wat erg controversieel, anderzijds moet Deetman nog een enorm financieel gat in het beurzenstelsel zien te dempen. De ARHO vraagt zich trouwens ook af of de studievertraging niet mede ontstaat door de wel erg rigide cursusduur van vier jaar voor alle studierichtingen. Ook hiervoor wordt naar het buitenland verwezen, waar veel meer variaties bestaan tussen de disciplines. Als bovendien in elke studie uitstroommogelijkheden op verschillende niveau's worden gecreëerd, is mogelijk ook tegemoet te komen aan de niveauverschillen tussen de studenten onderling. (JD/HOP)
Universiteiten op de beklaagdenbank De universiteiten moeten meer ruimte krijgen, zowel op financieel gebied als in beleidszaken. Deze oproep aan 'samenleving en politiek' hebben de gezamenlijke universiteiten op donderdag 25 mei gedaan onder het motto: 'Investeren in universiteiten is investeren inde toekomst'. In de oproep, die onder meer werd uitgereikt aan de demissionaire premier Lubbers en de leiders van de politieke partijen, zeggen de universiteiten dat zij een sleutelrol vervullen bij de verdere ontwikkeling van de 'kennismaatschappij'. Ondenwijsen onderzoek 'vormen de drijvende krachten tot maatschappelijke vooruitgang', wordt daaraan toegevoegd. Als de universiteiten niet meer ruimte krijgen, blijven beschikbare menselijke talenten ongebruikt en komt onvoldoende wetenschappelijk onderzoek tot ontwikkeling. 'Het is nu kiezen of delen: vooruitgang of toenemende achterstand,' aldus de oproep. De veertien universiteiten wijzen erop dat de studentenaantallen in het wetenschappelijk onderwijs een stormachtige groei doormaken. De overheidsuitgaven voor het universitaire onderwijs zijn daarbij achtergebleven. Sinds 1980 zijn de onderwijskosten per student zelfs met veertig procent gedaald. 'Deze ongerijmde combinatie van meer studenten en minder geld blokkeert de noodzakelijke ontwikkeling van de universiteiten en
brengt de kwaliteit van het onderwijs in gevaar.' Er wordt ook gewezen op de achterstand die Nederland in internationaal opzicht zou zijn opgelopen wat de uitgaven voor wetenschappelijk ondenwijs betreft. Het aandeel van het zuiver wetenschappelijk onderzoek ten opzichte van het toegepast onderzoek is gedaald en de budgetten voor onderzoeksapparatuur zijn aanzienlijk beperkt. 'De grens is écht bereikt,' aldus de universiteiten. In de oproep, die kennelijk is gedaan met het oog op de komende verkiezingen, vragen de universiteiten meer geld en meer mimte voor het voeren van een eigen beleid. Daarnaast wordt een aantal andere klachten en eisen vermeld, die in de afgelopen maanden al vaker naar voren zijn gebracht. Zo moet de aansluiting tussen voorbereidend en wetenschappelijk onderwijs worden verbeterd, mede ter verhoging van het studierendement. Bepaalde, thans door de overheid beheerde fondsen voor vernieuwing van onderwijs en onderzoek moeten terstond worden overgedragen aan de universiteiten. Verder waarschuwt de oproep, dat de meeruitgaven die nodig zijn voor studiefinanciering niet op de universrteiten mogen worden afgewenteld. , ^, ^ (JD/HOP)