iversiteitsblad - 30 oktober 1987 - jaargang 25 nummer 10
Universiteitsbrede steun voor verzet in Zuid-Af rika Eensgezind heeft de universiteitsraad vorige weel< donderdag een motie van de fractie PSF aangenomen waarin zij steun betuigt aan 'alle groeperingen in Zuid-Af rika die zicti verzetten tegen de apartheidssituatie'. Aanleiding voor de motie zijn de maatregelen van de Zuidafrikaanse minister van onderwijs om de overheidsbijdrage te beperken als de universiteitsbesturen niet voldoende ingrijpen bij verstoringen van de orde. De maatregelen zijn een beknotting van de vrijheid van academisch onderwijs en van het handelen van studentengroepen in ZuidAf rika en daarom 'niet acceptabel', aldus de unaniem aangenomen motie. De Progressieve Studentenfractie (PSF) kreeg via anti-apartheidsorganisaties in Nederland een schrijven van de Zuidaf rikaanse studentenorganisatie NUSAS, waarin zij vraagt om in het geweer te komen tegen de plannen van de Zuidafrikaanse minister De Klerk. De brief ging vergezeld van de afkeurende standpunten van de Zuidafrikaanse Raad van Kerken en het United Democratie Front (UDF). Uit berichten in de Nederlandse kranten De Waarheid en NRG blijkt dat de
voorgestelde maatregelen vorige week zijn ingevoerd. M. Foppele van PSF vertelt de universiteitsraad dat de Zuidafrikaanse regering de overheidsbijdrage aan de universiteiten korten of zelfs intrekken als de besturen niet voorkomen dat anti-apartheidsorganisaties gebruik maken van de universitaire faciliteiten, variërend van gebouwen tot prikborden. Foppele: 'De regering wil de maatregelen doorvoeren, zo zegt zij zelf, voor het behoud van de orde en de ongestoorde voortgang van het onderwijs en onderzoek. Maar de universiteiten beschouwen dit, zo blijkt uit de krantenartikelen, als een aantasting van de academische vrijheid en van de autonomie van de universiteiten.'
Rector R. de Moor zei dat het college met de motie kan instemmen maar ziet de motie als een 'uitspraak die een duidelijke intentie weergeeft en niet de bedoeling heeft alle groepen en alle steun over een kam te scheren.' Ook alle fracties stemden met de motie in. B. Knuttel van de Partij Links van het Midden zei dat je als universiteit weinig kunt doen, 'maar datgene wat we kunnen doen moeten we niet nalaten'. H. Schellekens van Onafhankelijk Appèl ondersteunt de motie 'van harte' en complimenteerde PSF vanwege het initiatief. A. Verhulst van de Fiscalisten kan zich na de verkregen aanvullende informatie 'achter de strekking van de motie' scharen. M. Sluyter van Breed Front vindt het een goede zaak dat een universiteit zich een 'actievere rol' aanmeet in de strijd tegen apartheid. In het verlengde daarvan vraagt hij wat de rol van Olivetti in Zuid-Afrika is. De voorzitter van de raad, J . Geleijnse, vond dit echter 'niet aan de orde'. De belangen van Olivetti in Zuid-Afrika hebben niets met de PSF-motie te maken, aldus de voorzitter. G.R.
In een sfeer van opmerkelijke eensgezindheid steunden alle fracties van de raad het College van Bestuur in haar afwijzende eerste reactie op de plannen van de minister. De superlatieven waren niet van de lucht tijdens de raadsvergadering. P.Verhulst van de fractie Fiscalisten sprak zelfs over maag- en darmstoornissen die op zouden kunnen treden bij lezing van de ministeriele voornemens. Namens het College van Bestuur somde rector De Moor, met een wat ingetogenerwoordgebruik, enkele punten op uit het concept-voorstel van Deetman, die onaanvaardbaar waren. Hij noemde het invoeren van één inschrijvingsduur voor het gehele hogere onderwijs van zes jaar in strijd met het tot nu toe gevoerde beleid. 'De doorstroming tussen wetenschappelijk onderwijs en hoger beroepsonderwijs wordt hierdoor ernstig bemoeilijkt, en dat is des te merkwaardiger als je dan tegelijkertijd in het HOOPplan leest dat de samenwerking tussen w.o. en h.b.o. aan allerlei beperkingen is gebonden', aldus De Moor. Hij wees verder op de moeilijkheden opgeworpen door het schrappen van de zogenaamde omzwaaibepaling, waardoor studenten die veranderen van studie dat moeten doen binnen de gestelde zes jaar, op de beperking van het tweede-kans onderwijs en op de moeilijke positie waarin werkstudenten worden gebracht in situaties waarin geen deeltijdse opleidingen bestaan. Samengevat: het is voor het college onaanvaardbaar was dat de inschrijvingsduur voor studenten tot zes jaar beperkt zou worden, 'en dat daarbij geen enkele gelegenheid wordt gegeven om uitzonderingen te maken in die gevallen waarin je als redelijk mens moet zeggen dat je dat wel moet doen.' De voorlopige reactie van het CvB op het concept-voorstel van de minister over de
'Harmonisatie Collegegelden H.O.' en de invoering van één inschrijvingsduur voor de eerste fase H.O., gaat nog niet diepgaand in op de inhoud ervan. Het college stelt namelijk in het stuk dat het 'bijna onbehoorlijk' is van de minister om een reactietermijn van veertien dagen op te leggen. Er zal niet gereageerd worden voor één december, aldus het college, dat daarmee overigens aansluit bij andere universiteiten in het land die al eerder aangaven niet te zullen reageren binnen de door de minister opgelegde termijn. In de brief die naar de minister zal gaan noemt het college de argumentatie vóór de voorstellen 'op zijn zachtst gezegd lacuneus'. Op één punt gaat het CvB wel in, namelijk het door de minister schrappen van de gronden voor verlenging van de inschrijvingsduur voor de eerste fase. 'Het College acht dit een niet aanvaardbare en niet onderbouwde aanslag op de rechtspositie van studenten. De daaraan gekoppelde beëindiging van de studiefinanciering na zes jaren is zulks ook', zo stelt het CvB. Het college constateert verderop in het stuk, dat er door de minister 'met geen woord wordt gerept' over de mogelijkheden voor studenten om de inschrijvingsduur te verlengen, bijvoorbeeld in geval van overmacht of persoonlijke omstandigheden. Het blijkt dat de student, volgens de bewindsman, 'niets meer blijkt te zijn dan een rekeneenheid', aldus de CvB-reactie. De fracties in de U-raad waren het hier vorige week donderdag roerend mee eens, zo bleek uit hun commentaar. De fractie PSF trok haar motie in ten faveure -van het concept-besluit van het college, omdat de strekking hetzelfde was. B. Taken van de fractie Vinger in de Pap, vond dat de minister bezig was met kapitaalvernietiging in plaats van rendementsverhoging. 'Juist die studenten die zich actief hebben opgesteld
3
in allerlei bestuurlijke functies, wat leidt tot kwaliteitsverhoging naast hetgeen zij aan kennis opdoen tijdens hun gewone studie, zouden dan misschien hun opleiding niet meer af kunnen maken', stelde hij. Namens de fractie Breed Front vatte A. Schults haar betoog als volgt samen: 'Als dit doorgaat, dan denk ik dat er binnenkort een rapport verschijnt met de titel: hoger onderwijs voor weinigen, in plaats van ons uitgangspunt dat hoger onderwijs voor velen toegankelijk moet zijn'. Aan het slot van de vergadering kwam het in een file gestrande collegelid Schellekens, nog met de mededeling dat de VS N U (Verening van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten) juist die middag een gezamenlijk 'onaanvaardbaar in scherpe bewoordingen' had uitgesproken over het conceptvoorstel van Deetman. Hij voegde daar aan toe dat de VSNU ook een werkgroep had ingesteld om een onderbouwde reactie te formuleren namens alle universiteiten. C.J.
De Moor in de bloemen wegens 25 jaar hoogleraarschap aan de KUB.
6
Berghman als prof. in de sociale zekerheidswetenschappen, op zoek naar de nieuwe armoede.
7
Raad kraakt plannen Deetman over collegegelden De voltallige universiteitsraad sprak vorige week donderdag haar afschuw uit over de voornemens van minister Deetman om het collegegeld voor studenten die langer dan zes jaar staan ingeschreven, te verdubbelen en hen tegelijkertijd uit te sluiten van recht op studiefinanciering.
UI
Olivetti blijft gespreksonderwerp in deTilburgse U-raad.
12 Soudijn lokt met zijn 'achterhaalde ontwikkelingsvisie' boze reacties uit.
Schaken
Aio's gaan procederen tegen bijzondere universiteiten Het landelijke aio-overleg gaat juridische stappen ondernemen tegen de Vrije Universiteit en de katholieke universiteiten van Nijmegen en Brabant. Om volledige uitbetaling van schaal 10 af te dwingen zullen vijf afzonderlijke assistenten-in-opleiding schriftelijke procedures starten bij de kantonrechter en bij de externe commissies van beroep van de VU en van de Tilburgse universiteit. De aio's richten zich eerst op de drie bijzondere universiteiten omdat die gehouden zouden zijn aan de Wet op het minimumloon. Uitbetaling van het minimumloon is de tweede eis van de aio's. Ook uit strategische overwegingen hebben ze die keuze gemaakt: de juridische commissie van het aio-overleg verwacht dat zij bij de kantonrechter makkelijker dan bij de ambtenarenrechter hun gelijk zullen behalen. Aio's van
rijksuniversiteiten zijn aangewezen op de ambtenarenrechter. Op dit ogenblik krijgen aio's in het eerste jaar van hun vierjarige aanstelling slechts 55 procent van schaal 10 uitbetaald. De rechtspositieregeling voor aio's gaat er van uit dat ze in verband met hun opleiding 45 procent van hun werktijd inproduktief zijn en daarom vervolg op^ag. 10