1987 01 30

UNIVERS Tilblirgs Universiteitsblad - 30 januari 1987 - jaargang 24

nummer 19

Raad ontstemd over gewijzigde icrimpvoorstelleii van de minister Wat in december een schitterende overwinning iee/< na maanden actie voor fiet betioud van letteren en psycfioiogie, iij/ct een maand later meer op een Pyrrusoverwinning. Letteren en psychologie mogen dan wel blijven maar waar zal de KUB de 3,4 miljoen vinden, waarvan 2,1 miljoen bij de sociale faculteit, zonder deze faculteit uit te kleden? In de universiteitsraad werd ontgoocheld gereageerd op de uitkomsten van het recente overleg tussen bestuur en minister. De raad wil in elk geval meer tijd om een en ander uit te zoeken.

Dat werd duidelijk tijdens het debat over 'de stand van zaken bezuinigingen' op 22 januari in de universiteitsraad. Uit het verslag van het bilateraal overleg tussen CvB en de minister blijkt dat de minister de pijn wel wil verzachten door de bezuinigingen bij letteren bijna weg te poetsen door twee miljoen uit het vernieuwingsfonds beschikbaar te stellen. Maar op alle andere punten moest het CvB gas terugnemen. Het totaal te bezuinigen bedrag blijft 3,4 miljoen maar daar waar het CvB na een eerder overleg met het kabinet het licht op groen kreeg om 1,5 miljoen weg te halen bij de Centrale Interfaculteit vooral ten laste van de vaste voet van de CIF werd het bestuur nu teruggefloten omdat de minister niet vooruit wil lopen op het rapport van de verkenningscommissie wijsbegeerte. De minister bleef bij zijn bezuinigingsaanslag van 2,1 ten laste van de sociale wetenschappen, waarbij hij door de vingers wil zien als het bestuur' elders enkele tonnen weghaalt, maar dan zonder gebruik van de kaasschaaf. Hier heeft het college dus weinig speelruimte.

Aan het convenant heeft de minister nauwelijks een boodschap omdat dit een zaak is tussen twee bijzondere instellingen zodat hij bij meningsverschillen niet

zoals bij openbare universiteiten kan ingrijpen. Voor de ontbureaucratiseringskorting blijft de minister bij zijn plan om 1,2 miljoen in Tilburg weg te halen en dat zou volgens hem enkel mogen gebeuren bij diensten die bestuur en beheer ondersteunen. De minister blijft op dit standpunt ook nadat het CvB uitlegde dat het onmogelijk is om ongeveer 35 plaatsen te bezuinigen op een nullast van 140 plaatsen waarvan slechts ruwweg de helft dient voor ondersteuning op centraal niveau.

In zijn toelichting bij het bilateraal overleg zei rector R. de Moor dat de minister toezicht zal houden via het uitvoeringsplan.

Zo zal hij controleren waar het CvB de twintig plaatsen gaat halen, die in elk geval bij de centrale diensten moeten verdwijnen. Voor de overige plaatsen heeft het bestuur de vrijheid. De pijn die dit alles zal veroorzaken bleek uit het ongenoegen in de raad over de toch nog omvangrijke bezuinigingen met name bij de diensten en bij de sociale faculteit. Het buiten-universitair lid H.Bode was 'verbijsterd door wat de minister hier doet' en L.Keune (Breed Front) was van mening dat de minister 'steeds meer gezien moet worden als onbetrouwbaar', een mening die later ook door een VIPwoordvoerder werd gedeeld. Volgens Keune treden de woordvoerders van de universiteiten teveel op 'als apologeten van de minister'. Hij gaf enige toelichting bij de motie Breed Front/ PSF waarin de fracties hun teleurstelling en ontstemming uitspreken over het optreden van de minister. Door deze gang van zaken wordt de onzekerheid voor personeel en studenten van de KUB nog vergroot en wordt het onmogelijk gemaakt de bestuurlijke processen normaal te laten verlopen, terwijl het lumpsum karakter van de rijksbijdrage wordt aangetast en het budgetrecht van de UR nog verder wordt ingeperkt, aldus de motie.

Keune wilde ook nog iets kwijt over het CvB-beleid. 'Het CvB heeft zeker bij het convenant de KUB tot successen geleid.

We moeten nu vaststellen dat het prachtig succes aan het wegvallen is.' Hij stelde voor om de beslissing over de uitkomsten van het bilateraal overleg niet nu maar over twee weken te nemen. De fractie PSF toonde zich nog bozer met name over de 1,2 miljoen korting op de diensten. 'Kunnen we daarmee niet naar de rechter stappen' vroeg een woordvoerder zich af. We mogen de kaasschaaf niet gebruiken, maar daar begint

het steeds meer op te gelijken. Via het convenant hebben we 7 ton gevonden bij psychologie. Maar waar moet de rest vandaan komen nu de minister het bedrag voor de sociale faculteit verdrievoudigd heeft. Of moeten er dan studierichtingen verdwijnen. Aldus de klaagzang van PSF. De studentenfractie VIP noemde het bilateraal overleg 'een koehandel' en 'begrijpt niet hoe de instelling zich zo heeft laten afslachten'. VIP en PLM drongen eveneens aan op een uitstel van de beslissing. De door het college afgeraden motie werd in gewijzigde vorm met 11 stemmen voor en 7 stemmen tegen aanvaard, nadat L. Keune nog eens duidelijk stelde dat de motie moet gezien worden als een reactie op een algemene sfeer om zich als instelling neer te leggen bij de wijze van beleidsvoeren van de minister. 'Wij willen op zijn minst een signaal geven opdat ook in het ministerie duidelijk wordt dat er grenzen zijn aan het geduld van mensen die hier werken.'

De raad zal de financiĂŤle gevolgen van deze gewijzigde toestand voor het doorvoeren van de SKG-operatie vaststellen op 12 februari.

E.V. zie ook pag. 5: reactie dekaan Adriaansens

8 / 9 Belle van Zuyien als vertegenwoordigster van de Franse Verlichting. Een middenpagina over filosofen, encyclopedisten en salonnières. 'Heb de moed je eigen verstand te gebruiken'.

7

Del Monte Wat er krom kan zijn aan een bananen-multinational.

1 0 Wallage

over Deetman: 'Daar zit een minister die meent dat hij oorlog voert'.

1 1 Deetman over Wallage: 'Ik begrijp zijn emotie wel'.

Stichtingen bestuderen federatie De Stichtingsbesturen van de twee katholieke universiteiten in Tilburg en Nijmegen stellen op korte termijn een commissie in die modellen voor verdergaande samenwerking moet uitwerken. De commissie zal onder andere de mogelijkheid van een federatie, waarin KUB en KUN zelfstandig blijven, onder de loep nemen.

Aldus de voorzitter van het Stichtingsbestuur van de KUB en voormalig lid van de Tweede Kamer voor het CDA, mr. Th. van Schalk, afgelopen maandag in een reactie op eerdere uitlatingen van zijn pas benoemde Nijmeegse collega mevrouw mr. J . Leyten-de Wijkerslooth de Weerdesteijn. Mevrouw Leyten, tevens senator voor het CDA, verklaarde zich vorige week voorstander van fusie tussen de twee stichtingen. In Tilburg is de weerstand daartegen groot. Niet alleen bij het universiteitsbestuur, zoals al eerder bleek, maar ook bij het Tilburgse stichtingsbestuur.

Volgens de voorzitter zal men door de bezuinigingen verdere stappen moeten zetten op het gebeid van samenwerking, maar fusie is volgens hem noch noodzakelijk, noch gewenst. Van Schalk: 'Ondanks dezelfde katholieke signatuur zijn er grote verschillen. Fusie vereist een gelijkwaardig denken, bijvoorbeeld over democratisering en inspraak. Ik heb de indruk dat de wijze waarop het Tilburgse Stichtingsbestuur inspraak verleent aan overige organen alvorens beslissingen te nemen, nogal verschilt van de Nijmeegse aanpak.'

Tilburg inderdaad een werkgroep instellen waarbij ze zullen bekijken of en zoja welke vormen van samenwerking eventueel haalbaar zouden kunnen zijn.

De Moor: 'In ons Stichtingsbestuur is vorige week besloten dat er een werkgroepje komt dat gewoon analystisch de voor- en nadelen zeer uitvoerig zal bekijken en alle mogelijke vormen van samenwerking op schrift zal stellen. Je kunt dus ook denken aan een samenwerkingsovereenkomst, een federatie hoeft niet bij voorbaat buiten beschouwing te blijven. Maar de vraag blijft: wat is een federatie, wat zijn de bevoegdheden daarvan? Het is op dit moment dus primair een verkenning van mogelijkheden waaraan ik uitdrukkelijk toevoeg, het standpunt van het Stichtingsbestuur en van het CvB en van de universiteitsraad, namelijk dat onze prioriteit van beleid ligt in de regionale samenwerking, in de samenwerking met name met het HBO in Brabant. Dat betekent dus dat alle vormen van samenwerking die we verder met wie dan ook kunnen ontwikkelen altijd in het licht van die prioriteit gezien moeten worden. In ons Stichtingsbestuur was er de neiging om te zeggen: 'het gaat hier om een zuivere studie-opdracht van alle aspecten, voor- en nadelen. Laten we maar aan het CvB vragen om deskundigen uit de instelling in te schakelen.'

Hoe het in Nijmegen loopt is niet duidelijk, maar De Moor heeft wel de indruk dat het stichtingsbestuur daar de zaak in eigen handen wil houden.

Volgens rector R. de Moor van de KUB zullen als logisch gevolg van het convenant de Stichtingsbesturen van Nijmegen en

E.V./UP

Raadslid Herman Bode: 'Verbijsterd door wat minister hier doet.'

zie o o k pag. 3

BRIEVEN

COLOFON KORT

Instroom lerarenopleiding beperkt Het onderzoek dat minister Deetman van Onderwijs en Wetenschappen heeft laten uitvoeren naar de behoefte aan eerstegraads docenten, heeft hoogstwaarschijnlijk geen consequenties voor de lerarenopleiding economie aan de KUB. Uit dat onderzoek bleek dat er jaarlijks 700 eerstegraads leraren nodig waren. De minister rondde dit af naar duizend, waarvan 250 studenten toegelaten mochten worden tot de tweede fase lerarenopleiding voor economie en 75 voor maatschappijleer. De Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten heeft zich over dit voorstel gebogen en kwam met een tegenvoorstel: een jaarlijkse instroom van 1400 studenten met een minimum van 15 studenten per vak (met uitzondering van maatschappijleer, waar 10 studenten de minimumeis was).

Vijftig van de 250 plaatsen die voor de lerarenopleiding economie beschikbaar zijn, zijn toegewezen aan het Zuidelijk Cluster (Tilburg, Nijmegen, Eindhoven en Maastricht). Deze opleiding zal in Tilburg verzorgd gaan worden en gezien de aanmeldingen in het verleden verwacht drs. H. Klok van de lerarenopleiding economie van de KUB, geen problemen. Tot nu toe bleef de inschrijving altijd nog net onder de 50.

Verder zal het Zuidelijk Cluster achttien van de 75 opleidingen voor de leraren maatschappijleer gaan verzorgen. Dit zal in Tilburg en Nijmegen gezamenlijk gaan gebeuren. Volgens drs. J . Costongs van de lerarenopleiding maatschappijleer aan de Tilburgse universiteit, is het niet zeker dat

reaKtionair Ten Afscheid Sinds mijn indiensttreding bij de KHT in september 1973 heb ik buiten de juridische faculteit veel leden van de universitaire gemeenschap leren kennen in de verschillende gremia waar ik in de loop van de jaren zoal deel van heb uitgemaakt. Ik denk hierbij, naast ad hoc werkgroepen en commissies, in het bijzonder aan de Hogeschoolraad, het Centraal Personeels Overleg, het Samenwerkingsorgaan KHT/THE, het John F. Kennedy Instituut en de Coördinatiecommissie Ondenwijswetenschappen. Met de meeste collegas zijn daarbij goede vriendschappelijke contacten ontstaan. Met de mededeling dat ik fier 1 februari 1987 vervroegd ben uitgetreden wil ik hen tegelijk van harte bedanken voor de goede samenwerking. Ik wens iedereen het beste voor haar of zijn persoonlijke en universitaire toekomst.

Frans Grijns

Samenwerkingsorgaan Het Samenwerkingsorgaan Brabantse Universiteiten heeft voorlopig beslist niet zo'n onduidelijke toekomst als in het artikel in Univers van 23 januari 1987 gesuggereerd wordt. Integendeel, vanuit de beide colleges van bestuur is in de verga-

Univers

iedereen die dat wil, ook daadwerkelijk aan deze opleiding kan beginnen. Maar hij verwacht dat het aanbod van studenten, gezien de vrij lange duur van de opleiding (twee maanden in het doctoraal en twaalf maanden post-doctoraal) ook niet verder zal groeien. Zijn er te veel aanmeldingen, dan zal een selectiecommissie uit moeten maken wie er toegelaten mag worden. Lotingen zijn door de minister niet toegestaan.

M.K.

Stufi maandelijks tussen 20e 130e uitbetaald Met ingang van april zullen de studiebeurzen maandelijks worden uitbetaald tussen de 20e en 30e van iedere maand. Dat heeft het ministerie van onderwijs bekendgemaakt.

Tijdens dit studiejaar werd tot dusver twee maal een voorschot verstrekt op grond van het nieuwe stelsel van studiefinanciering, een keer in oktober en een keer deze week.

De uitbetaling van het voorschot over de maanden januari tot en met maart van dit jaar mag overigens niet vertraagd genoemd worden, zo laat een woordvoerster van minister drs. W . J . Deetman weten.

De uitbetaling was van meet af aan rond 12 januari gepland, om zo de overgang naar de maandelijkse betaling aan het eind van de maand te vergemakkelijken.

Vanaf april worden ook de voorschotten die sinds oktober op de aanvullende financiering (dat deel dat van het inkomen van de ouders afhankelijk is) zijn toegekend. dering van het Samenwerkingsorgaan op 19 november j . l . verklaard dat de SKG-maatregelen géén aanleiding vormen om de contractueel met de minister overeengekomen gezamenlijke onderzoeksinspanningen te verminderen. De brief van het college van bestuur van de TUE van oktober 1986 betrof vooral de zorg over het feit dat door de in september aangekondigde beleidsvoornemens een deel van het gezamenlijk onderzoek ernstig bedreigd werd.

Op de vraag van de heer Sonieus welke invloed de uitwerking van het convenant KUB-KUN op de samenwerking tussen KUB en TUE zou hebben, was mijn antwoord inderdaad dat dit nog onduidelijk is. Het is ook nog niet duidelijk of er überhaupt enige invloed zal zijn. Maar om daaruit te konkluderen dat de toekomst van het Samenwerkingsorgaan onduidelijk is, gaat mij toch iets te ver.

Alice Pillot

verrekend. Wie te veel blijkt te hebben gekregen moet dat in 9 maanden terugbetalen. Wie te weinig ontving krijgt het er in aprilin een klap bij.

Jeanne van Diessen verlaat de KUB Per 1 februari verlaat Jeanne van Diessen, gebruik makend van de TVC-regeling, de KUB. Ruim 21 jaar lang is zij werkzaam geweest binnen de huishoudelijke dienst.

Door haar vertrek komt de sinds jaren bekende functie 'restaurateur', respectievelijk tioofd distributie, van de afdeling Restauratieve Voorzieningen te vervallen.

Mejuffrouw van Diessen kwam in 1965, onder de heer N. Kuijpers, als 'dame voor de huishouding' in dienst bij de KUB. In 1967 kreeg zij de leiding over de huishoudelijke dienst, inclusief de panden aan de Willem H-straat, Bredaseweg en Ringbaan-West.

Vanaf 1970 werd zij nadrukkelijk hoofd koffiekamer en na de samenvoeging van koffiekamer en mensa in 1977 'restaurateur'.

Mejuffrouw van Diessen heeft alle ontwikkelingen en discussies over de kosten en doelmatigheid van de afdeling meegemaakt. Haar opvattingen met betrekking tot de menselijke kanten van de organisatie, waar het gebruikers, leveranciers, dienstleiding en haar personeel betreft, waren altijd luid en duidelijk hoorbaar.

Dries van Agt* Afscheid van Nederland

Exclusief: Van Agt neemt afscheid van Nederland. Over liet 'lijden' in Den Haag, het gebrek aan eerbied voor de élite, het norniverval, zijn toekomstige terugkeer in de politiek.

Anthony Sampson: het bedrijfsleven en Zuid-Afrika. En: de Guinness-affaire.

De honderdduizend spoorloos verdwenen Avrobode-abonnees — omroep-coup verijdeld.

Hoe de Duitse Groenen wonnen: Bibeb en de Haagse schilder Theo Bitter.

Er slaat niet wat er staat: het Laatste Woord over het post-modemisme.

De Galoeng Gaioeng-moord

In de VN-bijlage: de massamoord van Caloeng Galoeng, Celebes 1947. En een prachtige serie Ed van der Elsken: Tuig van Amsterdam.

Boekenbijlage: het leven van Lord Byron.

Lees naast UW krant Vrij Nederland

A.J.

^iHm a t s e r t j e s ^ ^ 'Matsertjes' kunnen enkel per ingevulde matserbon worden opgegeven bij de redaktie. Contant betalen. Tot 30 woorden kosten ze ƒ 5,—. Tussen 30 en 60 woorden / 10,—; onder nummer ƒ 2,50 extra. Reakties op advertenties onder nummer naar de redaktie sturen.

GITAARLES: Gitaarles door bevoegd docent, klassiek, jazz, lichte muziek. Gitaarstudio Walter Stadhouders, tel: 013-358562.

CEBOJUF: Ook voor de komende college periode kunt u weer boeken tegen 10% korting bij CEBOJUF bestellen.

Dit aanbod geldt voor propedeuse-, basis docteraal-, avondstudenten en studenten die keuzevakken volgen.

Bestellijsten in gebouw B. GEVRAAGD: Enthousiaste vrijwilligers v.a. 21 jr. kunnen zich nu nog aanmelden als centralist (telefoonvrijwilliger) voor de 24-uursdienst van de Hulpcentrale/s.o.s. dienst Tilburg. Tijdsinvestering: plm. 4 uur per week. Inlichtingen (ook voor andere vormen van vrijwilligerswerk): Spoorlaan 320, Tilburg, tel. (013)-43.35.84.

CULINAIR MENU-FESTIJN Wij zijn het nieuwe jaar gestart met een grandioos Menu-festijn. Keuze uit 13 gerechten voor een 6 , 5- of 4gangen-menu

Menuprijsf 59,—

Ook tijdens lunchuren geopend.

Voor verdere informatie en/of reservering Restaurant

DEN SCHOUT

Oranjestraat 4 - Tilburg-Centrum (tussen Paleisring en Emmastraat) Tel. 013-434512-674394. Donderdag rustdag.

univers

tilburgs universiteitsblad (voorheen tJburgs hogeschoolblad) redaktie eddie vaes (hoofdredakteur) twan geurts, lennart kik, angela van schendel (assistente) me<lewerkers ben beljaars, gerard rutten, hugo backx, astrid tates, claartje van der grinten, hans de brouwer, michel knapen, yvonne ton, frank sonieus, lil wagemakers columnisten dr a j vy/ boelhouwer, dr p f m kop, prof dr j a stalpers samenstelling radaktieraad prof mr p van seters (voorzitt'fer) dr h van erp, m ackermans (adviseur), drs th schouw, h van kleef, drs c p m broekhof officifile mededelingen afd pers en voorlichting cartoonist ad van haandel advertenties angela van schendel kopij alle kopij moet uiterlijk op donderdag de week vóór het verschijnen in het bezit van de redaktie zijn redaktie-adres/advertenties hogeschoollaan 225, tilburg, telefoon (alleen voor univers) 662277 en 662506 intern 2277 en 2506 kamer 81 en 83 (gebouw b) foto rien siers landelijk samenwerkingsvetband universitaire pers (up) waarbij verder aangesloten ad valvas (vu amsterdam), wagenings universiteitsblad, utrechts universiteitsblad, delta (delft), cursor (eindhoven), tut-nieuws (twente), observant (maastncht) uk (groningen) en ku-nieuws (nijmegen) druk drukkerij em de jong bv, baarle-nassau abonnementen voor niet-universiteitsleden ^15,— per jaargang

30 januari 1987

NIJMEGEN

Raad mokkend accoord met samenwerkingsovereenkomst 'Het College van Bestuur heeft, na contact met het Nijmeegs college, de conclusie getrokken dat het goed zou zijn dat er een samenwerkingsovereenkomstzou worden voorbereid in de geest van de Tilburgs-Eindhovense samenwerkingsovereenkomst, om het convenant juridisch vorm te geven.'

Aldus rector-magnificus R. de Moor tijdens de vergadering van de Universiteitsraad vorige week donderdag. Nadat de raad in oktober vorig jaar zijn fiat gaf aan het convenant, vroeg het College van Bestuur nu aan de raad het groene licht voor een juridische onderbouwing ervan. Een motie van die strekking lag ter tafel.

Evenals een motie die aandrong op meer samenwerking van de KUB met het HBO in de regio. Maar voordat de raad accoord ging met een juridische basis voor het convenant moesten er eerst enkele harde noten worden gekraakt.

Jan Boelhouwer y an de fractie Partij Links van het Midden (PLM) breekt het ijs door zijn waardering uit te spreken voor de opstelling van het college zoals die blijkt uit de foto op de voorpagina van de vorige Univers. Daarop staat rector De Moor met zijn handen in de zak 'omdat hij anders bang is dat hij zijn vingers na moet tellen' en de scheidende KUN-rector Giesbers die 'over zijn buik wrijft vanwege het lekkere hapje dat hij denkt binnen te halen', aldus Boelhouwer die hiermee de raad, inclusief de rector, plat van het lachen krijgt. Rector De Moor legt uit dat de foto gemaakt is ten tijde van de eerste besprekingen met Nijmegen, in september vorig jaar, vlak voordat zij aan tafel gingen. Hij had de heer Giesbers zojuist meegedeeld wat er op het menu stond en dat het uit eigen keuken zou komen. 'U kunt het gebaar op twee manieren interpreteren', aldus de rector die daarmee de raad de volgende lachsalvo ontlokte.

Regina Nieboervan de fractie Vinger in de Pap (VIP) stelt dat er met het bekend worden van de uiteindelijke plannen van de minister een verandering is opgetreden ten aanzien van de noodzaak van het convenant. 'Voor onze fractie is niet duidelijk in welk kader we het convenant moeten zien nu de minister duidelijk heeft gemaakt zijn bezuinigingsvoorstellen niet af te laten hangen van de samenwerking met Nijmegen', aldus Nieboer. Een bericht in het Nieuwsblad dat het Stichtingsbestuur van de KUB aan zou sturen op een federatie met de KUN, doet haar vertrouwen in het convenant wankelen. 'Waarom toch een juridische basis voor samenwerking met Nijmegen?' vraagt zij zich af.

Rector De Moor stelt dat je correct moet handelen. 'Ik denk', aldus de rector, 'datje je kwetsbaar maakt als je de indruk wekt een onbetrouwbare partij te zijn.' Als je nu het convenant opzegt zou dat een 'zeer ongelukkige' indruk maken 'die ons later nog zou kunnen opbreken', aldus rector De Moor. 'Als je een afspraak gemaakt hebt moet je je daar aan houden.'

TOEKOMST Volgens De Moor is er een juridische basis voor het convenant nodig omdat er regelingen moeten zijn voor eventuele geschillen. Maar ook met het oog op de toekomst is het nodig om het convenant te onderbouwen. De Moor: 'Er kunnen ontwikkelingen onstaan waardoor het profijtelijk kan zijn om een georganiseerd kader van samenwerking te hebben.'

Stijn Schoonderwoerd van de Progressieve Studenten Fractie (PSF) merkt op dat de twijfels van PSF ten aanzien van het Univers

convenant lijken uit te komen. Hoewel het persbericht dat de KUB heeft doen uitgaan rept over een autonome Tilburgse universiteit, werpen artikelen in de pers over de vermeende plannen van het Stichtingsbestuur ten aanzien van een federatief verband met de KUN een ander licht op de zaak. Hij noemt het 'ongelukkig' om een en ander met het college te bepraten terwijl het Stichtingsbestuur in deze het bevoegd gezag is. 'Door verschillende fracties maar eigenlijk door heel de raad is duidelijk gemaakt dat het convenant de grens aangeeft voor wat betreft de stappen die wij doen in de richting van Nijmegen', aldus Schoonderwoerd. In dit verband haalt hij ook een artikel in het NRC-Handelsblad erbij waarin//•. W. van Lieshout, rector-magnificus van de KUN, uitspreekt te willen samenwerken met de KUB inzake Economie.

Schoonderwoerd: 'Onze fractie is er van overtuigd dat iedere stap in de richting van Nijmegen die verder gaat dan het convenant, geïnterpreteerd zal worden als een intentieverklaring van de beide katholieke instellingen om meer samen te doen.' De lijn van een federatie - één postbus en één stichtingsbestuur van de gezamenlijke katholieke instellingen - laat zich makkelijk raden, aldus de PSF-woordvoerder. 'Vandaar dat de fractie PSF', aldus Schoonderwoerd, 'zich duidelijk wil uitspreken tegen een federatie, maar ook tegen iedere vorm van inhoudelijke en bestuurlijke samenwerking, die verder gaat dan het convenant. Of dat nou federatie heet of gegoten wordt in de term samenwerking maakt niet uit.'

Rector De Moor legt uit dat het Stichtingsbestuur bevoegd is om te besluiten een f u sie of een federatie aan te gaan maar als het om samenwerking gaat is het het-pakkie-aan van het College van Bestuur, Universiteitsraad en faculteit. Over krantenberichten die aansturen op een fusie of federatie zegt De Moor: 'Ik constateer dat het Stichtingsbestuur zelf beslist hoe ver men wil gaan en dat eventuele verdere stappen ook zonder het convenant naar voren zouden zijn gekomen.' De uitspraak van Van Lieshout in het NRG heeft het college niet zo verbaasd. Uit de besprekingen over het convenant wist het college dat Nijmegen bepaalde studierichtingen graag zou versterken met economische vakken. Hij noemt de vakken Letteren, Geografie en Beleids- en Bestuurswetenschappen. Die zouden in één faculteit gegroepeerd moeten worden. 'Dat was niet nieuw en sloeg terug op oude zaken uit het convenant', aldus de rector. Over de schroom om nader samen te werken met Nijmegen zegt De

Moor: 'Ik denk dat je uit eigenbelang niet bang moet zijn om op een gegeven moment consequenties te trekken door met anderen samen te werken.' Ais voorbeeld noemt hij Filosofie. Doordat de studentenaantallen wel eens zouden kunnen dalen is het denkbaar dat beide filosofie-opleidingen op de tocht komen te staan. Door samenwerking zou aan beide instellingen een opleiding filosofie gehandhaafd kunnen blijven. Hij voegt er aan toe: 'Wat zich afspeelt binnen de Filosofie kan zich binnen een jaar of vijf, zes afspelen bij de sociaalculturele wetenschappen en zelfs bij de psychologie.'

REGIONAAL Lou Keune van de fractie Breed Front stelt dat zijn fractie met het convenant in zee is gegaan in een 'bepaalde concrete politiekstrategische situatie.' Zij willen op een 'veelvormige' manier samenwerken met anderen omdat dat zeer zinnig kan zijn, niet om bezuinigingen te voorkomen. Ook de leden van Breed Front zien geen noodzaak voor 'verdergaande' samenwerking met Nijmegen. Zij zijn beducht voor de rol

die het katholieke argument speelt in de discussie. Keune: 'Wij heben aanwijzigingen dat in bepaalde kringen van de KUB het katholieke argument steeds belangrijker gaat worden.' Hij vindt dat de KUB niet zomaar met een andere katholieke instelling 'in het huwelijksbootje' moet stappen.

Rector De Moor merkt op dat er in de politiek, zowel bij de minister als in de PvdA en het CDA, moeilijk wordt gedaan over het feit dat de KUB een regionale functie heeft én katholiek is. Er wordt dan gezegd dat de KUB van twee walletjes snoept. De Moor: 'En dan is ons standpunt dat het regionale ons uiteindelijke bestaansrecht is. Want als je die functie niet meer hebt, is het met twee katholieke universiteiten onmiddellijk discutabel of er een bestaansrecht is voor die twee katholieke universiteiten.'

De Universiteitsraad neemt tenslotte unaniem de twee moties aan die het College van Bestuur het groene licht geven om een samenwerkingsovereenkomst met Nijmegen op te stellen en om te onderzoeken in hoeverre er meer samengewerkt kan worden met het HBO. Gerard Rutten

Minister haait convenant onderuit Het convenant, de samenwerkingsovereenkomst tussen de universiteiten van Brabant en Nijmegen, is als totaalpakket van de baan. Minister drs. W. Deetman verklaarde tijdens vorige week met de KUN gevoerde onderhandelingen, dat hij zich niet wil verbinden aan de voorgenomen afspraken tot samenwerking. Het Nijmeegse universiteitsbestuur op zijn beurt, acht zich nu niet langer gebonden aan het streven naar complementariteit met Tilburg.

Deetman zal de afspraken inhoudelijk wel grotendeels overnemen, maar daaraan verbindt hij geen consequenties. Zo wil hij zich niet vastleggen op een lager bezuinigingsbedrag voor Tilburg dat in het convenant wel voorkomt. Maar bovenal heeft de minister nu duidelijk gemaakt het convenant, als poging van de twee katholieke instellingen om in onderling overleg te streven naar bezuinigingen zonder directe inmenging van bovenaf, in deze vorm niet te willen toestaan. Volgens prof.dr. J . Peters, die samen met ir. W . van Lieshout en prof.dr. R. Burgersdijk de in een geprikkelde sfeer verlopen onderhandelingen in Zoetermeer voerde, beschouwt Deetman de bestuurlijke hardheid van het convenant als onvoldoende. 'De minister verwachtte meer van de Stichtingen', aldus Peters. Daarmee doelde hij op de negatief

uitgevallen peiling van Deetman in december vorig jaar naar de bereidheid tot bestuurlijke fusie tussen Nijmegen en Tilburg op stichtingsniveau.

Volgens Peters zullen Tilburg en Nijmegen de in het convenant voorgenomen samenwerking 'globaal' doorzetten. 'Met name voor Sociale Wetenschappen is het goed dat die samenwerking wordt vastgelegd.

Maar nu de minister zich niet wil binden, achten wij ons ook niet langer gehouden aan het streven naar complementaire voorzieningen met Tilburg. Onze gezamenlijke verantwoording naar de minister vervalt. Het convenant als verzekering tegen toekomstige ingref>en door de minister is gesneuveld. Maar de discussie over samenwerking met Tilburg moet doorgaan.'

RtH/UP 30 januari 1987

2 o.

3 O 0)

o

(O c

(S

Proefschrift over relatievormen

Onderhandelingen aan de keukentafel Vrijdag ^ januari 1987promoveert drs. Arno van der Avort aan de Tilburgse universiteit op het onderwerp 'De gulzige vrijblijvendtieid van expliciete relaties'.

Van der Avort schetst in zijn proefschrift een beeld van hedendaagse relaties. Hij heeft met name onderzocht hoe mensen hun onderlinge relaties inrichten en welke motieven daarbij een rol spelen.

Van der Avort stelde zich de vraag welke veranderingen er in de afgelopen decennia waarneembaar zijn in de relatievorming.

De inleiding van zijn proefschrift constateert onomwonden: 'De burgerlijke moraal die tot voor kort overheerste wordt steeds minder aanvaard, maar is zeker niet verdwenen. Traditionele houdingen en gedragspatronen brokkelen af, maar niet Iedereen gaat direct op de alternatieve toer. Er is weliswaar veel onderzoek verricht naar veranderingen in de moraal, de attitudes of gedragspatronen, meestal echter heeft men zich op afzonderlijke verschijnselen gericht en allerlei deelaspecten In relaties bestudeerd. Een uitgewerkt afgerond beeld van wat er werkelijk veranderd is in de huiskamers, keukens en slaapkamers van degenen die een intieme relatie hebben wordt zelden aangetroffen.' Het proefschrift wil een bijdrage leveren in de opvulling van die lacune.

Zijn interpretatie van de hedendaagse twee-relaties is gebaseerd op een eerder uitgevoerd exploratief onderzoek onder vijftig paren, die deels gehuwd en deels samenwonend waren. De onderzoeksgegevens hebben Van der Avort tot de conclusie gebracht dat er nu drie relatie-typen te onderscheiden zijn. HeXpartnerschap-type dat gekarakteriseerd kan worden als een relatie waarin een kameraadschappelijke verhouding en het behoud van individualiteit naast elkaar bestaan. De wens om zelfstandig te blijven stelt voortdurend grenzen aan de onderlinge betrokkenheid.

Daarnaast bestaat het burgerlijke type: een hechte gezinseenheid waar men als paar naar buiten treedt. Men streeft naar een zo

omvangrijk mogelijke verstrengeling. De relatie wordt bepaald door vaste, vanzelfsprekende patronen.

Tenslotte onderscheidt Van der Avort het gemengde relatie-type. Hier wijken de basisoriëntaties van de partners uiteen: de een is gehecht aan traditionele regels, de ander wenst meer individuele ruimte; vooral in de machtsverhoudingen en de verdeling van rechten en plichten leidt dit tot spanningen en instabiliteit.

De promovendus werpt in zijn proefschrift een ander licht op de veelgehoorde opvatting dat relaties steeds meer het karakter zouden krijgen van vrijblijvende verbanden, waarin plichten zoveel mogelijk geweerd worden en men geen verantwoordelijkheid meer voor elkaar wenst te nemen. In de twee-relatie v/y/^ert/behouden betekent dat de partners in onderhandeling met elkaar moeten treden. De wens om meer vrijheid te behouden dan mogelijk geacht wordt binnen de grenzen van het burgerlijke model kan men slechts verwezenlijken via een sterke persoonlijke investering in de relatie.

Het onderhandelingsproces, posities afbakenen, gedrag op elkaar afstemmen en het expliciet regelen van de onderlinge verhoudingen is de prijs die betaald wordt voor de keuzevrijheid.

Deze ontwikkeling van relaties beschouwt Van der Avort als een proces van institutionele verandering, niet als een voortdurende afkalving van normen. Het normenpatroon van toekomstige relaties legt niet het concrete gedrag van beide partners vast, bepaalt niet direct hun onderlinge verhoudingen, maar richt zich op de communicatieve processen waardoor de relatie gestalte krijgt. De nieuwe normen laten een grote variatie van concrete gedragsuitingen toe, maar bevatten allerlei eisen en beper-

De Universiteitsraad van de Katholieke Universiteit Brabant, gemuilkorfd, deswege niet meer pro forma in vergadering bijeen, niettemin Jcennis genomen hebbende van: a) het voornemen van Zijne Exceüentie niet langer de ministeriële taakdoelstelling te haalbaren met kaasschaa/operaties en/o/meerjarig structureel krimpbeleid; bj het voorstel van het CvB inzake de budgettaire aspecten van de implementatie van een de facto Selectieve Opheffing Subfaculteiten fSOSj; c) de eindtermen van het CvB aangaande het unilaterale dictaat van de Minister; dj de opzij te schuiven adviezen der raadscommissies in deze; e) de aankomst van de trein op het Bossche perron; dj de stelselherziening sociale zekerheid; gelet op het stappenschema van geoormerkte ophoesting

Univers

kingen voor de onderlinge communicatie en onderhandelingen.

Het traditionele huwelijk zal voorlopig nog wel de meeste voorkeur blijven genieten maar zal op termijn als institutie toch een drastische gedaantewisseling ondergaan.

Het onderhandelingsaspect zal in het nieuwe relatiemodel het voornaamste mechanisme blijken.

De partners moeten wel een behoorlijke inspanning blijven leveren, en dat kan op den duur een grotere psychische belasting be-

tekenen. Ook voor het onderhandelen zelf zal een routine gevonden moeten worden, omdat anders de investering in deze relatievorm te veeleisend en daardoor instabiel is.

Van der Avort volde zijn sociologie-opleiding aan de Tilburgse Hogeschool, waar hij in 1980 cum laude afstudeerde. Hij was medewerker welzijnsplanning bij de gemeente Nieuw-Ginneken en sociaal-wetenschappelijk onderzoeker te Tilburg.

Promotor is Prof.Dr. H.P.M. Adriaansens, hoogleraar Algemene Sociologie aan de KUB en assistent-promotor Dr. P.A.M, van den Akker, universitair docent aan de subfaculteit Sociaal-Culturele Wetenschappen van de KUB. B.B.

Deeltijdstudie economie vervalt De deeltijdstudie economie aan de KU B zal per 1 september 1987 worden opgeheven.

Deze opleiding voldoet niet aan het instroomcriterium dat in overleg tussen de universiteiten en minister Deetman op 50 eerstejaars gesteld is. De deeltijdse opleidingen voor psychologie en sociologie zullen in de toekomst wel aan de KUB behouden blijven.

Deeltijdstudies werden in 1982 gelijk met de Wet Tweefasenstructuur ingesteld. Om te voorkomen dat teveel studenten op individuele basis een aanvraag in zouden dienen ter verlenging van hun studieduur (die anders op maximaal zes jaar zou uitkomen) werd de mogelijkheid geschapen om in deeltijd te studeren en zo het studieprogramma uit te smeren over de langere periode. Studenten die zich in lieten schrijven als deeltijdstudent konden zo automatisch langer studeren.

Tilburg kreeg in 1982 de goedkeuring om voor drie studies een deeltijdse opleiding te gaan verzorgen, een goedkeuring die echter maar voor vijf jaar geldig was. In 1986 werd een verlenging aangevraagd maar die werd voor economie niet verleend.

Naast het feit dat niet werd voldaan aan het instroomcriterium, werd een tweede eis die de minister gesteld had niet gehaald. Het zogenaamde rendementscriterium hield in dat van de groep eerstejaars die zich voor een deeltijdstudie in laten schrijven een percentage moet afstuderen dat minimaal twintig procent onder de afgestudeerde voltijders zou moeten liggen. 'En in Tilburg maakt nog geen 25 pro-

cent van de deeltijdstudenten hun studie af', zegt prof. dr. Verheyen, decaan van de economische faculteit. Hij betreurt het dat door deze maatregel een stuk 'tweede kans onderwijs' vervalt, maar gezien het aantal inschrijvingen (dit jaar zijn er slechts zes vooraanmeldingen binnen) is het vervallen van de deeltijdstudie economie niet het meest 'hot topic' voor decaan Verheyen.

Studenten die nu met hun deeltijdstudie bezig zijn 'mogen deze vanzelfsprekend afmaken. Met hen hebben we per slot van rekening een contract afgesloten', aldus Verheyen.

M.K.

BESLUIT ijs en weder dienende, onder voorbehoud dat de Universiteitsraad de muilkorf a^et en een te verwerpen oordeel geeft over onderhavige beleidsbeslissing, Ij het CvB te verzoeken ad hoc voorstellen voor te leggen aj voor de bezuinigingsaanslag van 65 miljoen in 1989 zijde het instellingsbelang; bj voor de invulling van de afvloeiing van alle tijdelijke en vaste formatieplaatsen; 2] het CvB op het hart te drukken roken en het nuttigen van alcoholische dranken op afscheidsrecepties te verbieden; 3j het CvB te adviseren initiërende stappen te ondernemen om het in 1990 vrijkomende pand aan de Hogeschoollaan 225 te doen overgaan in handen van het Brabants Instituut voor Private Studies (BIPSj onder de randvoorwaarde dat alleen particuliere onderwijsinitiatieven bestaande capaciteit zullen mogen inkleuren; 4j het CvB te smeken alle verantwoordelijkheid voor bovenstaand geoormerkt besluit te dragen en de universiteitsraad te ontbinden met terugwerkende kracht ingaande de V\let op de Universitaire Bestuurshervorming (WUBj; 5j alle fex-jleden van de universiteitsgemeenschap dank te zeggen voor hun onderlinge solidariteit in voor- en achterliggend tijdpad.

6j het CvB aan te bevelen punt 5 van voorliggend besluit uitdrukkelijk met onder de aandacht te brengen van het Stichtingsbestuur.

Tilburg, Anno Simonis 1987, het instellingsbelang dienend, griffier, voorzitter. * oormerk: 1) het merk dat in de oren van dieren wordt aangebracht, b.v. van schapen, teneinde ze van elkaar te kunnen onderkennen; 2) metalen voorwerp dat met de tang zó in het OOT van een dier wordt aangebracht, dat het niet meer daaruit verwijderd kan worden.

30 januari 1987

Contract met kinderdagverblijf Wip Wap verlengd Wachttijden van twee a drie jaar bij kinderdagverblijven zijn niet ongewoon. En als er dan een plaats vrijkomt, dan is het vaak slechts voor een paar dagdelen, 's ochtends of 's middags dus, per week. De KUB heeft samen met de Gemeente Tilburg een paar plaatsen 'gekocht' bij de Wip Wap. Studenten en medewerkers hebben daardoor minder lange wachttijden. Maar het kinderdagverblijf ligt niet naast de KUB-deur, wat een onoverkomelijk probleem is voor niet-Tilburgers die aan de universiteit studeren of werken.

Zoals voor Ton Groosman, medewerker van het IVO: 'Als hier in één van de gebouwen een crèche was dan bracht il< mijn l<Linderen er direct heen.' Voorlopig is er geen sprake van een dagverblijf voor KU B-kinderen. Danny Backx, coördinator van Dienst Studentenzaken en Welzijn: 'Een eigen kinderdagverblijf is veel te duur, duurder zelfs dan het wetenschappelijk onderwijs.'

16 December 1986 besloot het CvB om de overeenkomst m e t de Stichting Hogeschoolkresj te verlengen met één jaar. Volgens de statuten heet de Wip Wap: Stichting Hogeschoolkresj, al gebruiken medewerkers en ouders die naam al jaren niet meer (om verwarring te voorkomen: kinderen bezoeken een kindercrèche meestal maar een paar uur, terwijl ze op een dagverblijf hele of halve dagen verblijven).

De beslissing van het CvB betekent voortzetting van het experiment met de Wip Wap. De KUB kocht samen met de gemeente Tilburg in mei 1985 tien kinderplaatsen in, dat zijn twintig dagdelen. Mei 1987 zou het contract zijn afgelopen.

Met de verlenging van de overeenkomst kiest het CvB voor het uitbesteden van de kinderopvang aan de Wip Wap. Aan de voorgeschiedenis zitten een aantal haken en ogen.

In 1970 namen medewerkers van de Hoge-school het initiatief om een crèche te starten voor kinderen van Hogeschoolouders: medewerkers en studenten. Het was een zogenaamde anti-autoritaire bedrijfscrèche, waarmee de initiatiefnemers zich tevens probeerden af te zetten tegen de toen heersende opvoedingsnormen. In het begin van de zeventiger jaren was daarover veel discussie. De aanpak van Stichting Hogeschoolkresj sloeg in en de crèche groeide snel uit tot een volwaardige zelfstandige instelling voor kinderopvang. Het kinderverblijf huisde in het gebouw van de huidige Theologische faculteit. Om finan-

ciële redenen trok in 1974 de Hogeschool haar handen af van het inititatief. Vanaf dat moment trad de gemeentelijke overheid op als financierster. De stichting huurde de ruimte in het gebouw aan de Cobbenhagenlaan voor een symbolisch bedrag.

Dit bleef zo tot 1980. Fred van Midde, coördinator van de Wip Wap: 'Toen moesten we plotseling eruit. De Theologische faculteit zou in het gebouw worden gevestigd. We moesten binnen twee maanden weg zijn.' Het kinderdagverblijf vond een tijdelijk onderkomen in het gebouw waar nu de Bestuursacademie zit, aan de Wandelboslaan. Sinds 1981 zit de Wip Wap in een houten gebouwtje aan de Le Bourgetstraat.

De band met de Hogeschool bleef. Fred: 'Doorgaans zijn ongeveer dertig procent van de kinderen van KUB-ouders. Misschien heeft dat te maken met de gunstige

ligging, niet ver van de KUB, maar zeker omdat het bestuur samen met de gemeente zich heeft ingekocht bij ons in 1985.'

Aan het experiment met plaatsinkoop bij de Wip Wap ging een onderzoek vooraf door de emancipatie-commissie op de Hogeschool. De commissie ging er van uit dat er grote behoefte bestond aan een eigen kinderopvang. Danny Backx: 'Die behoefte viel tegen. Bovendien wist je niet zeker of er altijd genoeg kinderen zouden zijn die je kunt plaatsen. Daarnaast bleek dat opvang op de Hogeschool zelf veel te duur zou zijn. Duurder dan het wetenschapfjelijk ondenfl/ijs. Je moet ruimte hebben, die moet je inrichten en onderhouden. Maar de grootste post is personeel. Je moet per vier kinderen één medewerker aanstellen.'

Bij de Wip Wap denken ze daar anders over. Fred van Midde: 'Zo'n bedrijfsopvangcentrum zou een welkome aanvulling zijn op de bestaande dagverblijven. In Tilburg zijn er maar drie dagverblijven, met een capaciteit van honderd kinderen. Maar de wachtlijst is lang. Zo'n tweehonderdvijftig kinderen wachten op plaatsing. We moeten veel ouders teleurstellen omdat de wachttijden soms wel twee jaar zijn. Eigenlijk moet je tijdens de zwangerschap een kind al inschrijven. Uitbreiding van de Wip Wap is financieel niet mogelijk omdat de overheidssubsidies sinds 1980 zijn bevroren. De plaatsinkoop van de KUB en de gemeente is dus wel een welkome zekerheid.'

Mevrouw G. van Duijvenbode-Perret van de Letterenfaculteit brengt haar dochter sinds maart 1986 naar de Wip Wap: 'Het bevalt prima omdat ze nu veel contact heeft met leeftijdsgenootjes. Het kinderdagverblijf ligt op mijn route naar mijn werk, dus dat is makkelijk met halen en brengen. Gelukkig stonden we niet al te lang op de wachtlijst, ongeveer drie maanden. Dat komt omdat je als KUB-ouder je dubbel kunt inschrijven, namelijk voor de gewone lijst en voor de plaatsen die zijn ingekocht.'

Niet iedereen heeft geluk met wachttijden.

H. Wiersma, medewerker van de IVO schreef zijn kind al in voor het geboren was: 'Ik wilde zeker zijn dat het een plaats zou hebben als het één jaar was. Nu is het één jaar en vier maanden, maar we wachten nog steeds op plaatsing'.

Nu het contract met de Wip Wap voor één jaar is verlengd wil dat niet zeggen dat het idee van een eigen KU B-kinderdagverblijf van de baan is. Danny Backx: 'We onderzoeken de mogelijkheden om samen te werken met bijvoorbeeld de gemeente, ziekenhuizen, de Katholieke Leergangen enzovoorts. Maar dat is nog in de verkennende sfeer.'

Vooral voor medewerkers en studenten die van buiten Tilburg komen zou zo'n opvang aan de KUB zelf een uitkomst zijn.

Zoals voor Ton Groosman, medewerker van het IVO. Groosman vindt dat het kind er wel de juiste leeftijd voor moet hebben.

'Op de huidige crèches hanteren ze als minimumleeftijd één jaar. Van mij mogen ze zelfs nog wel iets ouder zijn voordat ze aan dat groepsverband toe zijn', aldus de IVOmedewerker. Zijn collega H. Wiersma heeft een andere suggestie: 'Het zou goed uitkomen als je je kind hele dagen per week naar een dagverblijf zou kunnen brengen.

Nu is het zo dat je moet nemen wat er vrij komt. Of dat nou goed uitkomt of niet.

Vaak komt het er op neer dat je je kind maar een paar dagdelen per week kan brengen.'

Voorlopig zijn studenten en medewerkers van de KUB aangewezen op de ingekochte plaatsen bij de Wip Wap. Misschien dat de universiteit in samenwerking met het bedrijfsleven en de overheid een soort bedrijfskinderdagverblijf gaat beginnen.

Maar voorlopig is dat toekomstmuziek.

Danny Backx: 'Het contract met de Wip Wap loopt in ieder geval tot mei 1988. Als er een eigen kinderdagverblijf komt dan is dat op zijn vroegst pas in 1988.'

Nanny Timmers

Dekaan Adriaansens: 'Wat is er eigenlijk veranderd?'

Gevraagd naar een reactie op de accentverschuiving in het beleid van minister Deetman, die de CIF als wisselmunt niet ziet zitten, waardoor een last van 2,1 miljoen bij de sociale wetenschappen komt te liggen, zegt prof. Hans P.M. Adriaansens, decaan van de subfaculteit sociaal-culturele wetenschappen: 'Ons uitgangspunt is hard: wij hebben in feite de afspraak dat we op dezelfde manier bejegend worden als de economische en juridische faculteiten en dat we daar de oplossingen die het college aandraagt ongetwijfeld aan zullen toetsen'.

Maar de minister is duidelijk: 2,1 miljoen, voor het grootste deel weg te halen bij de sociale wetenschappen. Adriaansens: 'Luister, voor ons is er natuurlijk helemaal niets veranderd. Op 23 september komt de minister met 2,1 miljoen nullast voor sociaUnivers

le wetenschappen, toegespitst op psychologie en met een versterking van de sociaal-culturele wetenschappen. In het advies van Van der Kaa staat later hetzelfde: Tilburg heeft de beste entourage om daar die sociologie te concentreren. Dan komt het convenant met weer precies hetzelfde. Daarin wordt een truck verzonnen om - wat ik heel belangrijk vind - een gedeelte van de psychologie hier te houden in afstemming op wat er in de sociaal-culturele subfaculteit gebeurt. In het convenant staat ook dat sociologie in ieder geval blijft zoals het hier was en dat het in Nijmegen iets anders en iets smaller wordt. In de bijgestelde beleidsvoornemens van de minister zien we dit voorstel nog eens terug.

Wat is er nou eigenlijk veranderd sinds het laatste bilateraal overleg?'

'Bij mijn weten alleen maar het feit dat de

minister het niet zo goed vindt om die 2,1 miljoen nullast op de manier te versleutelen zoals in het convenant stond, dat is er veranderd. Maar er is natuurlijk - na die vier instanties die ik hier noemde - nergens sprake van het feit dat de subfaculteit sociaalculturele wetenschappen daar een belangrijk aandeel in zou hebben. Dat is nog niet aan de orde geweest'.

'Tot nu toe hebben we steeds opnieuw de verzekering gekregen van het college - en daar hou ik mij aan vast - dat wij natuurlijk op basis van onze solidariteit met letteren en psychologie een veer moeten laten, maar ook dat wij op dezelfde manier behandeld zouden worden als de economische en juridische faculteit. Nou, ik ga daar heel simpel van uit en ik heb op dit moment geen enkele aanleiding om te menen dat

dat anders zal zijn. Bovendien is er het feit dat er voor deze faculteit die sinds 1985 is gereorganiseerd, die moet opgebouwd worden met nieuwe initiatieven, extra middelen zijn voorzien. We zitten in de tvcoperatie die ons toch al geld en plaatsen kost. Dus het zou een hele eigenaardige omkering van beleid zijn als dat nu ineens een andere richting uit zou gaan': het CvB zal snel met een plan komen, volgende week is er bilateraal overleg met de faculteiten.

E.V./UP

30 januari 1987

BIBLIOTHEEK

Kostbare boeken wachten op definitief onderdaii 'Ach, het regent hier wel eens in, maar dat doet het al zo'n twintig jaar', relativeert een bibliotheekmedewerker. De bibliothecaris, dr. J.L.I—I. Wieers geeft toe dat de magazijnen onder de bibliotheek niet de meest ideale opslagruimtes vormen. 'Van meet af aan waren ze niet geschikt. Maar al vóór de komst van de boeken van het Noordbrabants Genootschap zijn bepaalde voorzieningen getroffen om lekkage tegen te gaan. Aan de buitenkant van het gebouw werd een soort drainagesysteem aangebracht; daarna hebben we geen lekkages meer gehad. In de vloer van de kelder zitten putjes om eventueel water af te voeren'.

Een kijkje in de catacomben van gebouw A, in de ruimte waar de Bossche collectie ondergebracht is, levert het beeld op van eindeloze rijen boekenkasten waarvan alle planken gevuld zijn met boeken. Door ruimtegebrek staan de boekenkasten dicht op elkaar en ontstaan nauwe gangen. Zo lang de boeken nog niet ingevoerd zijn in het geautomatiseerde PI C A-systeem staan ze in dezelfde volgorde opgesteld als In Den Bosch. Dit om urenlang zoeken naar boeken te voorkomen. '15.000 è 20.000 boeken zijn nu ingevoerd. De rest zal ongeveer vijfjaar in beslag nemen', vertelt Wieers.

Wieers wijst op de vele bovengrondse leidingen. En in het midden van de ruimte is in het plafond nog een grote scheur te zien, gedicht met een speciaal preparaat. Is dat wel verantwoord al die leidingen in een ruimte met kostbare boeken? Wieers voorziet geen echte rampen. En risico kun je nooit helemaal uitsluiten, vindt hij. Dat geldt voor iedere ruimte. Bovendien was de vroegere huisvesting in Den Bosch ook verre van ideaal.

In de ruimte waar de collectie van het Noordbrabants Genootschap is ondergebracht ligt de temperatuur aanmerkelijk lager dan in andere kelderruimtes.

'Dat moet wel', legt Wieers uit, 'omdat dat in Den Bosch ook het geval was en de boeken geen al te abrupte temperatuurver- . schillen verdragen.'

De oudste boeken van de collectie worden bewaard in een kluis, sommige dateren uit

Hoe is het geste/d met de opslagruimte voor nieuwe boel<en onder gebouw A? Sinds juni 1986 is de KUB een boelaencollectie rijl<er, die bestaat uit ongeveer 100.000 boelcen en tijdschriften voornamelijla op het gebied van de Brabantse geschiedenis.

Deze enorme uitbreiding van het boekenbestand zette de KUB voor huisvestingsproblemen. Het grootste deel van de collectie van het Noordbrabants Genootschap is momenteel namelijk opgeslagen in de magazijnen onder de centrale bibliotheek. Zeker geen ideale opslagruimtes, alleen al omdat men er de laatste jaren verschillende malen te kampen had met wateroverlast.

Conflict over sectorraden

In de kelder van gebouw A het eind van de vijftiende eeuw. Hieronder bevinden zich veel handschriften die uniek zijn.

Al tijdens de moeizame onderhandelingen van de KUB met de provincie Noord-Brabant over de collectie van het Noordbrabants Genootschap werd rekening gehouden met een nieuwe universiteitsbibliotheek, die tevens deze omvangrijke collectie zou kunnen herbergen. Deze centrale

K

Ongeacht of het Nijmeegse stichtingsbestuur er nu wel of niet in slaag;t met de Tilburgse collega's de beide katholieke universiteiten te laten fuseren, de Nijmeegse universiteitsraad leeft nog steeds in onmin met het stichtingsbestuur. KU NIEUWS, bericht dat ondanks het aantreden van de nieuwe voorzitter, mevrouw Leyten, de verhouding tussen stichtingsbestuur en raad rond het nulpunt schommelt. Het bestuur heeft alle toenaderingspogingen van de raad om het eens te worden over de invulling van de bevoegdheden in de nieuwe WWO, naast zich neergelegd. Daarop heeft deze week de raad de vraag gesteld of ook het stichtingsbestuur, net als alle andere Univers

bouw verbeterd kunnen worden. Bijvoorbeeld door langere openingstijden en een grotere toegankelijkheid.

Een oplossing voor het huisvestingsprobleem is dus in zicht. Het ministerie van O&W heeft echter nog geen definitieve toestemming gegeven voor de bouw van een bibliotheek. Weliswaar heeft het ministerie geld gereserveerd voor de voorbereiding van de bouw, maar er zijn nog een aantal factoren die de bouw onzeker maken. Toekomstige studentenaantallen bijvoorbeeld en de definitieve beslissing over de bezuinigingen.

Robert Hijmans, hoofd van de afdeling Bouwzaken van de KUB: 'Wat de effecten daarvan zijn weten we niet. Zeker is de bouw pas als de goedkeuring van het ministerie op tafel ligt. Aan de andere kant is overleg met het ministerie positief verlopen.' Ook College van Bestuurslid dhr. J. van Berkom toont zich optimistisch. 'Ik ga ervan uit dat er een nieuw bibliotheekgebouw komt.'

Zolang het ministerie geen nee heeft gezegd tegen de nieuwe universiteitsbibliotheek, gaan de voorbereidingen volgens Hijmans gewoon verder en kan de bouw in 1989 van start gaan.

Y.T.

universiteitsbibliotheek zou ten noorden van de Verbernelaan gebouwd moeten worden. Tevens de laatste fase van het Centrumvoorzieningenplan uit 1985, waarvan bepaalde onderdelen al uitgevoerd zijn zoals de f ietsenkelder en de nieuwe ruimtes onder gebouw B. Niet alleen qua huisvesting zou de Bossche boekencollectie erop vooruit gaan, ook de service zou met een nieuw centraal bibliotheekge-

Een brede meerderheid in de Tweede Kamer heeft vorige week ingestemd met het wetsvoorstel van minister drs. W.J. Deetman dat de instelling van sectorraden - dat zijn adviesorganen voor het wetenschapsbeleid - mogelijk moet maken. CDA en PvdA kwamen echter in aanvaring met de wetenschapsminister omdat zij niet willen accepteren, dat deze sectorraden kunnen worden ondergebracht bij algemene adviesorganen.

Een kamermeerderheid onder leiding van CDA-woordvoerder drs. A. Lansink houdt daarmee voet bij stuk in een jarenlange discussie over de plaats en functie van sectorraden.

Bakker/UP

N

afdelingen van de Nijmeegse universiteiten, dertig procent van het budget gaat inleveren.

Zo'n orginele bezuinigingsdrift zou de bestuurders op de KUB haast aan het denken zetten Ook op de Utrechtse universiteit hebben ze orginele bezuinigingsplannen in petto. Volgens het U BLAD overweegt het Bureau van de Universiteit de kosten van electriciteit en water te gaan doorberekenen aan vakgroepen en faculteiten. Wie zuinig is met energie houdt in de toekomst geld over, wie veel verbruikt moet bijbetalen. Als zo de universiteiten maar niet nóg meer in het donker komen te zitten.

In het donker schijnt al een hele tijd de studentengeneratie anno 1987 te zitten, tenminste als we de uitkomsten van de enquête van CURSOR, het blad van de Technische Universiteit Eindhoven, mogen geloven. De enquête ging over de mentaliteit van de student van vandaag de dag. Het verhaal bevestigde een al lang bestaand beeld van de student die alleen maar geïnteresseerd is in sport, chips en TV, die nooit een krant leest en van politiek al helemaal niets begrepen heeft. De UNIYERSITEITSKRANT uit Gronmgen probeert deze week dat beeld wat te nuance-

ren. Aan het woord komt Prof. Weeda, buitengewoon hoogleraar emancipatievraagstukken aan de RUG: 'Studenten zijn minder fel dan toen. Ze voeren minder actie.

Maar dat wil niet zeggen dat ze minder kritisch zijn, dat ze minder zelf denken. Er heerst nu meer een cultuur van: kijken hoe ver je het kunt brengen in een maatschappij van werkloosheid. Dat is een heel ander soort uitdaging dan: een baan krijgen we toch wel, laten we eens flink tegen de gevestigde orde aantrappen. Studenten hebben een heel andere toekomstvoorstelling dan in de jaren zestig(...)'.

Ook de oud-studentenactieleider Jos van der Werf, die inmiddels braaf wetenschappelijk medewerker is geworden, ziet het niet zo somber: 'Ik denk dat een niet onbelangrijk deel van de Bedrijfskundestudenten tien jaar geleden Sociologie was gaan studeren. Het verhaal van al die nette pakken bij Bedrijfskunde is sterk overdreven. Daar was ik aanvankelijk wel een beetje bang voor. Maar toen ik er de eerste keer kwam zag ik er een dame uit de lift komen... Helemaal in het zwart. Ze liep de lift uit, kaarsrecht, tsjaf, tsjaf, naar het secretariaat om een paper in te leve-

ren. Toen dacht ik: het komt wel goed met Bedrijfskunde'.

Het komt ook wel goed met oud-staatssecretaris Van der Reijden die op het laatste nippertje toch geen voorzitter werd van het Limburgse College van Bestuur. In OBSERVANT, het blad van de Limburgse universiteit, doet Van der Reijden (nogmaals) uit de doeken waarom hij geen voorzitter werd.

Het schijnt toch echt om persoonlijke omstandigheden van huiselijke aard te gaan: een zoon die eerst in Oegstgeest het atheneum moet afmaken en bejaarde ouders die afhankelijk zijn van het gezin van Van der Reijden.

In het interview met Observant zegt de oudstaatssecretaris iets over de garantie die In 't Veld en Deetman aan Van der Reijden hadden gegeven over de toekomst van de Maastrichtse universiteit: 'Ik kreeg de verzekering dat Maastricht bij hen hoog in het vaandel stond. Ze heben mij ingelicht over hun plannen om het hoger beroepsonderwijs en het wetenschappelijk onderwijs te koppelen in een pyramide van hoger onderwijs. In Maastricht lagen daarvoor grote mogelijkheden, vonden wij, met name op het gebied van de culturele opleidingen'.

H.B.

30 januari 1987

BUITENLAND

Vakbond in Costa Rica krijgt tiet moeilijk

Uitbuiting van bananenplulclcers Bananen, in bijna ell<e groentewinl<ei zijn ze te verkrijgen. Duizenden /(i/ometers van ons vandaan worden deze fieer/ijke tropisctie vruchten geplukt en ingepakt.

Costa Rica bijvoorbeeld. De plantages zijn meestal in handen van multinationals. Vroeger werden de arbeiders uitgebuit, tegenwoordig probeert een vakbond hun belangen te beschermen.

Voor José Finders en Frans Thielen reden genoeg om, na een aantal jaren van economische studie aan de Katholieke Universiteit Brabant, een onderzoek te houden naar de huidige levensomstandigheden van deze plantagewerkers.

Over gesjoemel met lonen, lange werktijden, verrotte woningen en vergiftigde arbeiders.

Costa Rica lijkt een vreemde eend in de Middenamerikaanse bijt te zijn. Terwijl in de buurlanden geschoten, gemoord en on­ derdrukt wordt, heeft dit land al bijna veer­ tig jaar een democratie. Vergeleken met Panama, Nicaragua en El Salvador is de welvaart redelijk hoog en zijn de verschillen tussen arm en rijk niet zo erg groot. Som­ migen noemen Costa Rica dan ook 'het Zwitserland van Midden­Amerika'.

Het beeld van het stabielste land van de re­ gio begint echter barsten te vertonen. De economische wereldcrisis eist haar tol. De buitenlandse schuld is opgelopen naar vier miljard dollar. Onder druk van onder ande­ re het Internationaal Monetair Fonds moest de regering de broekriem aanhalen.

Er werd bezuinigd op de sociale uitgaven en de subsidies voor de levensmiddelen verdwenen. En dat terwijl de belasting flink werd opgeschroefd. Daardoor nam de werkloosheid toe tot tien procent (volgens sommigen zelfs tot twintig procent) en daalden de inkomens met een kwart.

Voor Costa Rica is de export de enige mo­ gelijkheid om geld in de staatskas te krij­ gen. Vooral koffie, bananen en suikerriet zijn belangrijke exportprodukten. Op de eerste plaats komt koffie, gevolgd door ba­ nanen. In 1978 brachten de bananenplan­ tages 52,6 miljoen trossen op en leverde het kleine land veertien procent van de to­ tale wereldproduktie.

De meeste plantages zijn in handen van drie grote Amerikaanse multinationals: United Brands, Castle and Cooke en R.J. Reynolds Industries. Namen die niet erg bekend zijn. Maar de handelsmerken Chi­ quita, Dole Bananas en Del Monte Quality kent waarschijnlijk iedereen.

Deze drie controleren bijna tweederde van de wereldhandel in bananen, met een tota­ le omvang van zeven miljoen ton per jaar.

REUS De onderzoekers uit Tilburg hebben hun aandacht gevestigd op de bananenplanta­ ges van Del Monte Corporation, een doch­ teronderneming van R.J. Reynolds In­ dustries.

Del Monte ziet zichzelf als een firma die zich bezighoudt met de 'worldwide busi­ ness of feeding people'. Door het opkopen van een kleine bananenexporteur kon het concern in 1968 vaste voet in Costa Rica krijgen. In het begin kocht Del Monte al­ leen het fruit op van zelfstandige boeren en exporteerde het verder naar Europa en Amerika. Maar al gauw werden er planta­ ges aangelegd. Nu heeft het bedrijf 3800 hectare in eigen beheer en koopt het de oogsten op van lokale producenten die sa­ men 3300 hectare bezitten.

Univers

Werken op een plantage lijkt, zo op het eerste gezicht, goed te betalen. In Costa Rica is de werkloosheid hoog en zijn dus de arbeidsplaatsen bij de bananenplantages populair.

Een arbeider verdient daar evenveel als zijn collega in de industrie. G edeeltelijk is dat een verdienste van de vakbonden. In het begin van de zeventiger jaren kregen de vakbonden het voor elkaar, dat de telers een minimumloon betaalden voor een achturige werkdag.

Over het algemeen bleef het rustig op de plantages. Weliswaar werd er gestaakt om de eisen van de vakbond te ondersteunen, maar die duurde meestal maar enkele da­ gen. Als aan het eind van de zeventiger ja­ ren de economische crisis de bananen­ plukkers hard in hun geldbuidel treft, wor­ den de stakingen feller. Soms grijpt de po­ litie in om de werkonderbrekingen op te heffen en ontstaan er veldslagen, waarbij zelfs gewonden vallen.

In deze moeilijke tijd onderzoeken José Finders en Frans Thielen ter plaatse hoe het met de arbeidsomstandigheden is gesteld. Als voorbeeld beschrijven zij in hun boek de situatie op de bananenplanta­ ge El Carmen.

El Carmen is een van de grotere plantages met zo'n duizend hectare grond en eigen­ dom van Del Monte. Zij ligt in de buurt van de havenstad Limon aan de Atlantische Oceaan. In totaal werken er 667 arbeiders.

De meeste werkers moeten hun geld ver­ dienen door middel van het stukloon. Ze worden uitbetaald naar prestatie. Bij de oogst wordt per geoogste tros uitbetaald, terwijl er op de inpakafdeling per doos wordt afgerekend. De andere, en ook klei­ nere, groep (bewakers, chaffeurs, beheer­ ders) krijgt een tijdloon, omdat hier de prestaties moeilijk te meten zijn.

Stukloon heeft voor de onderneming het ■ grote voordeel dat alle risico's in verband met werkvertraging door bijvoorbeeld slecht weer, of een kapotte machine, op de werkende wordt afgewenteld. Het stukta­ rief is zo laag dat de arbeiders hard en lang moeten werken om een enigszins redelijk loon te kunnen verdienen.

WERKTEMPO Ondanks het hoge werktempo en de lange werktijden verdient driekwart van de werk­ nemers maar 2500 colon, tenwijl ze eigen­ lijk 3000 colon per maand nodig hebben om rond te komen.

Een vakbondsman zegt: 'De mensen in de oogst, dat zijn de arbeiders die zich bijna doodwerken. Want die zijn om half vijf 's morgens al op en werken door tot vijf uur

of half zes. Ze hebben dan 12 uur gewerkt.'

Wel bestaan er grote verschillen tussen de lonen van de werknemers onderling. Het laagst betaald worden de inpakkers.

Gemiddeld liggen de lonen daar rond de 1600 tot 2400 colon. Volgens een werkne­ mer werken er veel alleenstaande vrou­ wen: 'Bijna allemaal hebben ze een thuis.

Er werken veel vrouwen die drie of vier kin­ deren hebben. Als de oogst soms tegen­ valt en er kan weinig ingepakt worden, dan verdienen ze niet genoeg.' ■ Beter betaald worden de lonen van het onderhouds­ en kantoorpersoneel. Daar komen de lonen meestal boven de 3000 co­ Ion. De onderneming gebruikt de computer om de loonadministratie bij te houden. Maar niet altijd ten voordele van de werknemers.

De loonuitdraai van de computer blijkt zo ingewikkeld te zijn dat de meeste arbeiders het nauwelijks begrijpen. Soms haalt Del Monte foefjes uit om de uitbetaling van het loon te drukken. De boekhouders 'verge­ ten' een paar werkdagen op te schrijven, of geven een plukker een lager stukloon dan wat hij zou moeten krijgen.

Naast uitbetaling van geld krijgen de werk­ nemers op El Carmen ook indirect loon. Ze wonen bijvoorbeeld in woningen van de plantage en hoeven geen huur te betalen.

Er is een woonkamertje van vijftien vier­ kante meter en twee slaapkamers. In de ra­ men zit geen glas en het dak bestaat uit golfplaten die weinig bescherming bieden tegen de warme zon. G emiddeld moeten er acht fjersonen in zo'n woning leven.

De kwaliteit is ook niet al te best. De sani­ taire voorzieningen gaan om de haverklap kapot en het duurt weken voordat het ge­ repareerd wordt door de onderneming.

Een open rioleringssysteem loopt langs de huizen en zorgt voor stankoverlast.

Voor alleenstaanden heeft de onderne­ ming barakken gebouwd. In de barakken zijn kamers getimmerd van 2,5 bij 3 meter waar twee mensen moeten slapen. Privacy is dan ook totaal onbekend. Ook hier is het sanitair slecht. Er zitten geen deuren in de wc's of de douches. Het afvalwater loopt vlak langs de gebouwen.

Omdat de firma te weinig woningen laat bouwen, bestaat er een enorm woningge­ brek. Het komt maar al te vaak voor dat ge­ zinnen in een van de hokjes in de barakken moeten leven.

Met de veiligheid op het werk is het ook niet al te best gesteld. Op de bananenplan­

tages wordt veel met bestrijdingsmiddelen gewerkt. Weliswaar krijgen de arbeiders beschermende kleding van Del Monte, maar de giffen zijn zo sterk dat ze door de beschermende kleren heen dringen. Ook gebruikt de onderneming chemische stof­ fen die allang in Europa en Verenigde Sta­ ten verboden zijn. DDT bijvoorbeeld, en Nemagon, een bestrijdingsmiddel dat in 1978 in de VS werd verboden.

Volgens een plantagewerker komen ver­ giftigingsverschijnselen bij de werknemers regelmatig voor: 'Ik zat in de wachtkamer van onze bedrijfsarts toen er tien vergiftig­ de arbeiders binnen werden gebracht. Ze hadden een rood gezicht en konden slecht zien.'

Mochten de mannen lange tijd ziek blijven dan hebben ze recht op ziektegeld. Daar­ voor moeten ze eerst naar de arts op de plantage die ze tijdelijk arbeidsongeschikt kan verklaren. Omdat deze 'bedrijfsarts' gedeeltelijk op de loonlijst van de onderne­ ming staat, (de staat betaalt het andere ge­ deelte) stuurt hij nogal wat zieke werkers terug naar de plantage. Van de veertig of vijtig arbeidsongeschikten op El Carmen krijgt maar vijf procent ziektegeld.

UITWIJKEN De slechte economische situatie in Costa Rica en de dreiging dat de fruitgiganten uitwijken naar 'rustige en goedkope lan­ den', verzwakt de positie van de vakbond in Costa Rica. Na de successen in de ze­ ventiger jaren, lijkt het erop dat de arbei­ ders het moeilijker gaan krijgen.

De vakbond kan weliswaar grove uitbui­ ting voorkomen, daarvoor zijn er gelukkig de CAO's. Maar hij kan niet verhinderen dat de ondernemingen zich niet al te nauw aan de arbeidsovereenkomsten houden.

Stakingen zouden de multinationals wel eens uit het land kunnen jagen en daardoor verliezen veel mensen hun enige ar­ beidsplaats.

'Een vakbeweging', concluderen de schrij­ vers dan ook, 'weet de overuitbuiting te beperken. Maar de vakbond kan nauwe­ lijks anders dan uitgaan van de bestaande situatie, waarbij wordt geprobeerd zo gunstig mogelijke voorwaarden uit de on­ derhandeling te slepen.'

Walter Devenijns Bananenproductie en overuitbuiting in Costa Rica, auteurs: José Finders en Frans Tliielen (in samenwerldng metLou Keune en Wim Pelupes­ syl IVO werkdocument nr. 35, 217 pagina's, f 17,50.

30 januari 1987

De Verlichting ais pibpagandacampagne 'Verlichting wil zeggen dat de mens naar buiten treedt uit de onmondigheid waar hij zelf schuld aan heeft. Sapere au de! is zijn leuze. Heb de moed je eigen verstand te gebruiken!' Dat schreef de filosoof Immanuel Kant in 1784 in een beroemd geworden opstel 'Beantwortung der Frage: was ist Aufklarung?'

In de filosofie van Kant, zo leren de geschiedenisboekjes, bereikt de Verlichting eind achttiende eeuw een hoogtepunt. Bij hem krijgen de Verlichtingsthema's een filosofisch fundament - tot op de huidige dag een aanzet tot kritisch filosoferen. Dezelfde geschiedenisboekjes laten de Verlichting meestal in Engeland beginnen. Maar het zijn Franse filosofen als Montesqieu, Voltaire, Rousseau en Diderot geweest die de Verlichtingsideeën bij een breed publiek onder de aandacht wisten te brengen.

In het Studium Génerale-programma over de Verlichting dat volgende week van start gaat ligt het accent vooral op Frankrijk.

'De verlichting: Salon der Rede' heet het programma: een speelse knipoog naar het bloeiende achttiende-eeuwse salonleven, dat in belangrijke mate heeft bijgedragen aan de verbreiding van het Verlichtingsdenken.

door Lennart Kik Het is 11 oktober 1785. Jan van Leyden is na een lange, vernnoeiende reis vanuit Wenen in Parijs aangekomen. Zijn gastheer zal hem introduceren in de salon van madame de Polignac. 'Wanneer u zich een goede entre in deze hogere kringen wil verschaffen, denkt u dan na over een paar sterke paradoxen in onvervalst Teutoonse stijl,' krijgt hij als advies, 'dat heeft de sterkste uitwerking op Parijse koppen. Streeft u ernaar te doen alsof de meest onalledaagse apercu'su zomaar terloops invallen, en onderzoekt u tot waar u te ver kan gaan. Gedraagt u zich zoals van u verwacht wordt, naïef en opgeschroefd, u begrijpt wel, dan gaan er hier veel deuren voor u open, niet alleen deze.'

Peter Sloterdijk geeft in De Toverboom een fraai beeld van het Parijse salonleven anno 1785 met zijn gasten die elkaar met schitterende bon mots en in briljante stijl naar de kroon steken: Jan van Leyden brengt het er niet slecht vanaf, de helft van de aanwezigen weet hij te imponeren met zijn cryptische, nog maar nauwelijks gevormde ideeën over het bestaan van een 'Onbewuste', de andere helft verklaart hem ronduit voor gek.

Rond het midden van de achttiende eeuw verwierf de Franse salon 'burgerrechten'.

Vanouds vooral een instituut waar de aristocratie haar stempel op drukte, raakte de salon steeds meer in burgerlijk vaarwater om enkele decennia lang de spil te vormen van het maatschappelijke en intellectuele leven. De beroemdste intellectuele salons na 1750 werden georganiseerd en gepresideerd door vrouwen uit de gegoede burgerij, schrijft Heddy Landman-Damave in haar uiterst lezenswaardige studie De Franse Salon, waarop zij eind vorig jaar in Rotterdam promoveerde: Mme Geoffrin, de Zwitserse bankiersvrouw Mme Necker en Julie de Lespinasse, die zelfs niet bemiddeld was maar toevallig wel over de nodige contacten beschikte.

In deze kringen waren de culturele smaakmakers te vinden, de literaire stijl en de sociale opvattingen van het tijdperk kregen hier vorm. De salons waren in staat de carrière van schrijvers te maken en te breken en hen aan een felbegeerde zetel in de prestigieuze Académie Francaise te helpen.

Met de opkomst van de salonnière, stelt Landman-Damave: van inspirator en

broodvrouwe van dichters werd ze gastvrouw en gesprekspartner van wetenschapsmensen en filosofen. Ze bleef een belangrijk element in het gezelschapsleven van haar tijd al was het alleen maar omdat de salonnière kon beslissen wie er in haar kring kon worden toegelaten en wat daar al dan niet ter sprake zou komen.

'Maar naar mate het intellectuele element de conversatie meer beheerste moet de eigen inbreng van de vrouwen geringer geworden zijn. Het devies faire valoir les talents des autres, de gaven van de gasten doen uitkomen, dat menige salon sierde onderstreepte deze ontwikkeling nog eens: in deze sfeer van wetenschap en filosofie waren les autres hoofdzakelijk mannen.'

Wat waren de achtergronden van deze plotselinge opwaardering van wetenschap en filosofie? Rond het midden van de achttiende eeuw kwam in Frankrijk een stroom van opmerkelijke intellectuele producten op gang. In 1748 verscheen l'Esprit des Lois van Montesqieu, in 1749 Buffons Histoire Naturelle. Mme de Chatelet vertaalde de Principes van Newton, en op het gebied van natuurkunde en chemie werden belangrijke ontdekkingen gedaan die op hun beurt leidden tot praktische toepassingen als de bliksemafleider, de stoommachine en de luchtballon. Via populariserende publicaties liep een groot publiek warm voor deze ontwikkelingen: wetenschap werd een modeverschijnsel.

De wetenschappelijke en technische vooruitgang die in korte tijd bereikt was liet niet na een diepe indruk op de mensen te maken en deed een onbeperkt vertrouwen ontstaan in de macht van de rede en de maakbaarheid van de wereld. Al snel vond dit nieuwe bewustzijn z'n uitdrukking in de term lumières, verlichting. Voltaire is zelfs zeer nauwkeurig in het dateren van het keerpunt in het Franse denken. 'Sinds twaalf jaar,' schrijft hij in 1765 aan een collega-filosoof, 'heeft zich een merkbare omwenteling in de geesten voltrokken... Vrij goede boeken verschijnen slag op slag, het licht verspreidt zich zeer zeker naar allen kanten...'

De voormannen van de Verlichting waren een groep schrijvers die bekend kwamen te staan als les philosophes. In naam van de rede voerden zij strijd voor politieke rechten, vrijheid van denken en religieuze

Zeven grootheden rond tafel. Onder hen: Voltaire (no.1), D'Alembert (no.4) en Diderot (no.6)

tolerantie. Hun belangrijkste inspiratiebron vonden ze in het Engels Empirisme: vooral de werken van Newton en Locke gaven de Verlichtingsdenkers de eerste impulsen.

Locke was bovendien de theoreticus van het in Frankrijk zeer bewonderde Engelse parlementaire regime. Zijn doctrines van de natuurlijke rechten van de mens, van de religieuze tolerantie en van de volkssoevereiniteit vonden in het Frankrijk van het ancien régime in brede kring weerklank.

De philosophes waren bepaald geen kamergeleerden, maar mannen van de wereld zowel in letterlijke als figuurlijke zin: sterk betrokken bij de problemen van hun tijd én - zoals we al zagen - gewaardeerde gesprekspartners en opinieleiders in de talrijke salons (Ie monde).

Omdat de nieuwe opvattingen een bedreiging inhielden voor de gevestigde orde werd de verspreiding ervan snel verboden.

Hun weg naar het publiek vonden ze echter toch wel via de salons, de koffiehuizen, de theaters en vooral via anonieme buitenlandse publicaties. Maar het belangrijkste propaganda-instrument zou de Encyclopédie worden, de monsteronderneming van Diderot en de wiskundige d'Alembert.

Zij slaagden erin de medewerking te krijgen van het merendeel van de belangrijkste schrijvers en denkers van hun tijd, die met hun allen een overzicht zouden moeten geven van 'de inspanningen van de menselijke geest op alle terreinen en in alle eeuwen.'

Al direct na het verschijnen van het eerste deel in 1751 was er stront aan de knikker.

Hoewel de auteurs een openlijke stellingname vermeden liet d'Alembert in zijn inlei-

I zijn om de Revolutie te laten uitding geen twijfel bestaan over wat wel als het credo van de Verlichtingsfilosofie ban. wordt beschouwd: ware kennis is zintuig Het prestige van zijn schrijvers en de faam lijke kennis, geordend door de rede, en als ^n Zijn salons maakten het Parijs van de zodanig binnen het bereik van elk denkend tweede helft van de achttiende eeuw tot individu. Het zou de uitgevers dan ook met tiet geestelijke centrum van Europa, toonaan moeilijkheden en tegenwerking ont aangevend inzake literatuur en kunst, mobreken: vervolging van medewerkers, be- deensavoir-vivre. Frans was in deze tijd dé schuldiging van samenzwering tegen taalbij uitstek. Waarschijnlijk heeft Frankgodsdienst en staat en een verbod tot ver- [ijk in geen andere periode zoveel buitendere publicatie in 1759, hetzelfde jaai landers onder z'n schrijvers gehad, van de waarin het werk op de kerkelijke index Italiaanse abbé Galiani tot de Pruisische kwam te staan, waardoor een groot aantal koning Frederik II, van de Zwitserse bandelen clandestien moest verschijnen kier Necker tot de Nederlandse Belle van d'Alembert trok zich terug en met hem vele Zuyien. andere medewerkers. Maar Diderot ( Belle van Zuyien werd in 1740 geboren als door totdat in 1772 eindelijk het laatste deel Is^ella Agneta Elisabeth van TuyII van Sekon verschijnen. rdoskerken, dochter van een belangrijke Door toedoen van de encyclopédistei\adellijke familie. Zij ontving een Frans gekwamen niet alleen de laatste weten nchte opvoeding van haar Zwitserse gouschappelijke en technische vindingen maar vernante gedurende haar verblijf in Geneook de opvattingen over religie, politiek ve In dezelfde tijd bezocht ze verschilleneconomie en staatsinrichting binnen hand de Franse en Zwitserse steden en verbleef bereik van een breed publiek. En alles wat zeenigetijd in Parijs, waar op dat moment de mensen in de achttiende eeuw bezig de geschriften van de philosophes in het hield, aldus Landman-Damave, werd middelpunt van de belangstelling stonden. weerspiegeld in de gesprekken in salons, Zowel de gesprekken, als de culturele conkoffiehuizen en clubs. Zo vormde zich stil tacten en de bezoeken aan tentoonstellinaan een nieuwe macht, de publieke opinie gen maakten een diepe indruk op het jonge waarover de filosoof Matesherbes in 1775 meisje. Toen ze na een jaar weer thuis opmerkte: 'Het publiek getuigt van een kwam, had ze zich de Franse taal zo eigen gretige nieuwsgierigheid voor zaken gemaakt dat ze weer Nederlands moest het voordien totaal onverschillig heten Er teren. is een tribunaal ontstaan, dat onafhankelijk Belle van Zuyien voelde er weinig voor zo is van alle machten en dat door alle mach jong te trouwen als in haar kringen gebruiten wordt geëerbiedigd, dat alle talenten kelijk was. In plaats daarvan las ze de werweet te schatten, dat zich uitspreekt voor ken van alle schrijvers die toen de aandacht alle personen van verdienste.' Veertien jaar trokken, nam les in wis- en natuurkunde, later zouden de geesten voldoende gemas schilderde, musiceerde en later zou ze ook

componeren. 'Maar het klonk in die tijd wel een beetje vreemd,' schrijft biografe en vertaalster Simone Dubois, 'wanneer een meisje durfde te bekennen, dat ze eerst Newton wilde begrijpen en Voltaire gelezen wilde hebben vóór ze ging trouwen.'

Haar intelligentie en onafhankelijkheidszin inspireerden Belle van Zuyien tot een sterk persoonlijk denk- en gevoelsleven en ze ontwikkelde een kritische zin ten opzichte van het bestaan. De eerste publieke uiting daarvan was de novelle Le Noble (uit 1762), een soort hekelschrift waarin zede opvatting van de adel en de positie van het huwbare meisje aan de kaak stelde. Het verscheen weliswaar anoniem, maar wie de auteur was liet zich gemakkelijk raden en haar ouders lieten het geschrift uit de handel nemen.

De schrijfster zag zich in haar vrije meningsuiting geblokkeerd en begon een geheime briefwisseling met Constant d'Hermenches, kolonel in dienst van de Staten Generaal en vriend van Voltaire, in wie ze de ideale correspondent vond. De 15 jaar durende briefwisseling vormt volgens biografe Dubois 'een emotioneel en intellectueel zelfportret van een ongekende analystische diepgang, die de psychologie van de hedendaagse moderne vrouw prefigureert en de bevrijdende werking van de Verlichtingsmoraal optimaal illustreert'.

Twaalf jaar na haar huwelijk met de Zwitser Ch.E. de Charrière de Penthaz - die zo verstandig was haar de nodige vrijheid te gunnen - zette Belle van Zuyien (inmiddels schrijvende onder de naam Mme de Charrière) deze lijn in een veelzijdig oeuvre voort. Huwelijksmoraal, ongehuwd moe-

'Het publiek getuigt van een gretige nieuwsgierigtieid voorzeiden die tiet voortieen totaal onverschillig Heten'

De bekende salonnière Mme. d'Epinay

'Het ging om de mach f 'De ideeëngeschiedenis van de achttiende eeuw is al zo vaak en zo goed van bovenaf belicht dat het misschien nuttig is een nieuwe richting in te slaan in een poging de Verlichting tot op de bodem te onderzoeken en zelfs door te dringen tot haar onderwereld, om haar van onderaf te bestuderen.' Die taak heeft de Amerikaanse cultuurhistoricus Robert Darnton zich gesteld. 'Wie dieper wil graven in de ideeëngeschiedenis,' zegt hij, 'moet gebruik maken van nieuwe methoden en materialen, moet spitten in archieven in plaats van filosofische verhandelingen te bestuderen.'

Resultaat van zijn spitwerk zijn een aantal fascinerende studies, waarvan De Literaire Onderwereld tijdens het ancien régime en De grote kattenslachting en 8 andere episoden uit de culturele geschiedenis van Frankrijk onlangs voor de Nederlandse lezer binnen handbereik kwamen.

Het traditionele beeld van de Verlichting als het werk van Voltaire, Diderot en nog enkele anderen die beetje bij beetje de Franse samenleving in hun ban kregen en daarmee eerst de Franse Revolutie en vervolgens de twintigste eeuw voorbereidden is aan een grondige revisie toe, meent Darnton. 'Ik zou de Verlichting als een propagandacampagne beschrijven die enkel tot Parijs en dan nog tot een heel klein groepje daarbinnen beperkt was,' zegt hij derschap, de intellectuele emancipatie van de vrouw zijn enkele van de thema's die zij met een sceptisch realisme beziet. Volgens Simone Dubois onderscheidt ze zich daarin zowel van het maatschappelijk conservatisme als van het vooruitgangsoptimisme: 'De Revolutie is voor haar een toetssteen. Ze neemt stelling tegen elke dictatuur, tegen het absolutisme van de macht, van de ratio, van het gevoel en van de religieuze dogmatiek. Maar aan de basis van haar denken en voelen ligt haar psychologisch inzicht in de menselijke natuur: de mens schept zelf de omstandigheden van zijn tragiek.'

De achttiende eeuw staat niet ten onrechte te boek als de eeuw van de rede. Maar in

Het programma

Het Studium Génerale-programma 'De Verlichting: Salon der rede' omvat vier lezingen, een tweetal films en een fototentoonstelling. Donderdag 5 februari gaat het programma van start met een lezing van Heddy Landman-Damave, die spreekt over 'De Verlichting en de Franse salon'. Een week later Is de beurt aan Simone Dubois, die het heeft over Belle van Zuyien. 19 februari spreekt Bert Kerkhof over de ambiguïteit van het Verlichtingsdenken en de cyclus wordt afgesloten met een lezing van Herman van Erp (KUB) over 'Geschiedenis en Verlichting in de optiek van Immanuel Kant'. Alle lezingen vinden plaats in AZ-7, de aanvang is steeds 14.00 uur.

Dinsdag 10 februari is om 20.00 uur in zaal AZ-10 de film 'La nuit de Varennes' van Ettore Scola te zien. Een week later - zelfde zaal, zelfde tijd - 'Denton' van Andrzej Wajda.

Vanaf dinsdag 3 tot vrijdag 27 februari is in de ruimte voor de aula een portrettententoonstelling te zien, met alle kopstukken uit de salons van de achttiende eeuw.

Hella Haasse begint maandag 2 februari haar cursus aan de letterenfaculteit 'Vrouwelijke auteurs en het genre autobiografie', waarin ze onder meer aandacht besteedt aan de salonnières en romanschrijfsters uit de achttiende eeuw (waaronder uiteraard Belle van Zuyien). De colleges vinden plaats in CZ-106, maandag van 15.30-17.30 uur en dinsdag 8.30-10.30 uur.

De inschrijving is beperkt.

in Vrij Nederland \jan "22 maart 1986. 'Doel van dat groepje was de publieke opinie meester te worden, macht te krijgen, voornamelijk om die van de kerk tegen te gaan.

En, damn it, het lukt ze nog ook. Ze komen in de hoogste kringen, gaan de salons beheersen, krijgen invloed in de literaire bladen en in de Académie Franpaise.

Macht daar ging het om, niet om filosofische problemen.'

Het zwakke punt in deze redenering, geeft Darnton onmiddelijk toe, is dat er ook nog zoiets was als een Engelse Verlichting en een Duitse Aufklarung. 'Ik heb dat probleem nog niet opgelost maar weet zeker dat die geroemde internationale Verlichting uiteindelijk tot een klein, Parijs groepje is terug te brengen. Historici die dit anders zien zijn het slachtoffer geworden van de publiciteitscampagne die Voltaire en de zijnen gevoerd hebben. In hun boeken is de Verlichting een ding geworden, een ding bovendien dat alles te maken heeft met de wereld waarin wij leven. Hun Verlichting is een programma, hun programma. En ik ga ervan uit dat de achttiende eeuw heel anders was dan onze tijd. Ik houd net als alle antropologen van de cultuurshock.'

L.K. H.J. Landman-Damave, De Franse salon: Ontstaan, ontwikkeling en maatschappelijke betekenis van een instituut. Uitgeverij Kerckebosch, Zeist Prijs: f25,—. dezelfde jaren als de Verlichtingsfilosofen hun triomfen vierden wordt er ook heel wat afgesnotterd en lopen mensen met zelfmoordplannen rond na het lezen van boeken als Die Leiden des jungen Werthers van Goethe (uit 1774) en La Nouvelle Héloise van Rousseau (uit 1760). Rousseau kreeg talloze brieven vol persoonlijke ontboezemingen van zijn lezers. Uw boeken zijn zo ontroerend, schreef een van hen, ze moeten wel echt zijn!

Naast de eeuw van de rede is de eeuw van de Verlichting evenzeer te bestempelen als de eeuw van de herwaardering van het gevoel en het instinct. Hoe zit dat nu? Leefden rede en gevoel in vreedzame coëxistentie samen in de boezem van de achttiende-eeuwse mens? Per slot van rekening was Rousseau niet alleen de 'ame sensible' van La Nouvelle Héloise, maar ook de rationalist van de Contrat Social. Of is het Verlichtingsdenken gewoon door en door ambigu?

De Nijmeegse filosoof Bert Kerkhof houdt het op het laatste. De ambiguïteit in het achttiende-eeuwse denken vindt volgens hem haar wortels in het sensualisme, dat als de basisfilosofie van de Verlichting kan gelden. Vanuit dit sensualisme valt volgens Kerkhof ook de belangrijke plaats die de geschiedenis in het Verlichtingsdenken inneemt te verklaren. Het gaat hier alleen om een heel andere soort geschiedenis dan die van het begin van de negentiende eeuw.

De historicus van de achttiende eeuw presenteert de geschiedenis als een toneelstuk. Maar niet alleen de geschiedenis van de maatschappij, ook de menselijke geest en de natuur worde in de Verlichting als een theater opgevat. En de gemakkelijke wisseling van de rol van speler naar die van toeschouwer en omgekeerd brengt met zich mee, denkt Kerkhof, dat de mens van de Verlichting blijkbaar zo gemakkelijk met de ambiguïteit van zijn denken kan leven.

30 januari 1987

POUTIEK

De winter van Deetman gaat ooit voorbij' 'Ik ben ook veel minder dan de heer Deetman uit op krachtsvertoon. Ik heb er nooit misverstanden over laten bestaan dat we qua financiële taakstelling niet ver van elkaar afstonden en het zou dan zeer laf zijn geweest om tegen te stemmen. Maar ik heb groeiend problemen gekregen met de regeerstijl van deze minister en met zijn omgang met de universiteiten.'

'Deetman meent dat reorganisatie betekent: een financiële taakstelling maken, een voorlopige invulling geven, een partijtje robbedoezen over de bedragen en daar komt dan een winnaar uit. Ik had gehoopt dat hij bij de sociale Wetenschappen ons idee om eerst een profiel op wat langere termijn op te stellen en pas dan te komen tot een taakverdelingsplan zou overnemen. Dat hij daar de tijd voor had genomen, dat hij zorgvuldig was geweest. Nou, hij heeft een heel klein beetje ruimte geboden en dat was voor de universiteiten kennelijk genoeg, maar ik voorspel u één ding: dat hele circuit van zaken doen met elkaar, colleges van bestuur, minister en ambtenaren, dat circuit verliest aan geloofwaardigheid. De demotivatie neemt enorm toe.

Ik spreek academici die zeggen: 't gaat niet meer, 't gaat kapot. Mensen zien het niet meer zitten, goeie mensen gaan weg.

Je kunt wel winnen, maar daarmee komt het noodzakelijke proces nog niet tot stand. En over winnen gesproken: de medische sector. Je ziet dat zijn aanpak daar niet werkt. Pas nu, na vier, vijf jaar stoere mannentaal van de minster, wordt er voor het eerst gepraat. Met zijn machoregeerstijl staat hij daar behoorlijk in het rood.'

De minister is zelf heel tevreden.

'Hij is beangstigend tevreden. Uit dat interview komt het beeld naar voren van een man die iedere band met de realiteit binnen de universiteiten verloren heeft. Daar zit een minister in zijn bunker in Zoetermeer, die meent dat hij een soort oorlog voert, af en toe slagen wint, maar het slagveld kent hij kennelijk niet. Hij weet absoluut niet wat er op faculteiten en op subfacultair niveau aan verloedering in onderlinge verhoudingen, aan vluchtgedrag en, in feite, onttakeling van het wetenschappelijk klimaat speelt.'

ANDERS? Zou de PvdA, zou Wallage het anders hebben gedaan?

'In de allereerste plaats hoop ik dat een PvdA-minister de moed zou hebben gehad | om te beginnen met een discussie over de lange termijn. Ik acht het absoluut onmogelijk om bezuinigingen in te vullen als je daar niet een paar afspraken over hebt. Het is heel cynisch als Deetman nu zegt: de relatie met het HBO, dat is eigenlijk de toekomst. Twee, drie jaar geleden zei hij, toen ik voor die relatie pleitte: ja, blauwdrukken, vaag gepraat, eerst STC en TVC, dan komt het allemaal wel in orde.

Verder hoop ik dat de plannen van abstractieniveau lager zouden zijn ingevuld.

Waarbij de minister zou hebben gezegd: beste vrienden: jullie leiden nu sociale wetenschappers op in aantallen die wij op termijn niet meer acceptabel vinden. Wil ons nu, binnen x maanden, een uitwerking op tafel leggen hoe jullie denken daar wat aan te doen. Bij onwilligheid had ook een PvdA-minister moeten ingrijpen, maar de aanpak zou fundamenteel anders zijn geweest. Deetman is de thuisbankier, een van ons zal een meedenker moeten zijn.'

Univers

Hij was twee jaar fractievoorzitter en acfit jaar wetfiouder in Groningen. In 1981 l<wam hij in de Kamer, waar hij sinds enige tijd het f\dA-onderwijsbeleid coördineert. Tijdens het eerste /(abinetLubbers ging hij door voor een paladijn van de minister, maar sinds de zomer van 1986 heeft hij dat verwijt niet meer gehoord. In de voorbije maanden spaarde f\dA-woordvoerder Jacques Wallage minister Deetman niet met zijn kritiek.

Eind december stemde hij wel voor het begrotingsonderdeel wetenschappelijk onderwijs, maar inhoudelijk is hij bezorgder dan ooit. Reagerend op de uitspraken van de bewindsman hiernaast zegt hij: Vit dat interview komt het beeld naar voren van een man die iedere band met de realiteit binnen de universiteiten verloren heeft.'

Wallage over 'macho'-minister Deetman acht de verschuiving alfagamma richting beta onontkoombaar. U blijkens uw voorbeeld ook?

'Nee, want daar komt een van zijn grote manco's. Als je zegt: we hebben minder sociologen nodig, dan is de eerste vraag die je moet stellen niet: zal ik minder sociologen opleiden, maar: wat moet er gebeuren met de sociologie-opleiding. Een heel fraai voorbeeld, dat ook aangeeft in wat voor wakken hij het afgelopen jaar is gereden: de Tilburgse letteren. Daar had men zich die vraag gesteld. En wat doet Deetman: opheffen! Dan zie je dat dat niet aan elkaar vast zit, dat dat allemaal maar hapsnap schoten zijn.

En dan komt er ineens een concept uitrollen van een gekantelde letterenfaculteit, vraag mij niet wat dat is, en een traditionele letterenfaculteit. We moeten kantelen, dat schijnt heel goed te zijn.'

Begin februari komt de minister met een 'schets' van zijn plannen voor het hoger onderwijs. Wat verwacht u daarvan?

'Eindelijk antwoord op een paar vragen die ik nu al vijfjaar stel. Hoe men kwantitatief en kwalitatief aankijkt tegen het hoger onderwijs op langere termijn. Het lijkt me dat de vraag die de minister zich wel in de besloten omgeving van Zeist durfde te stellen, kan Nederland zich dertien universiteiten blijven veroorloven, ook in de openbaarheid aan de orde hoort te komen.'

Wat is uw antwoord op die vraag?

'Ja, maar onder voorwaarden. Ik ben be-

reid een hoge prijs te betalen voor het dicht bij huis houden van universiteiten. De toegankelijkheid van het WO is een belangrijke factor. En het zou voor de regionale economie dodelijk zijn als je ergens een universiteit weghaalde, sterker: gebieden als Brabant hebben een veel sterkere universitaire structuur nodig dan ze nu hebben. Maar, dat is een heel duur uitgangspunt, dat moetje met rationaliteiten terugverdienen. Door intensieve samenwerking met het HBO. Voorbeeld: de lerarenopleiding. Minimaal samenwerken, normstellingen gelijk trekken, wat mij betreft samenvoegen op een plek. Zo moet eigenlijk dat hele bestel worden doorgelicht. Ik ben bijvoorbeeld ook geïnteresseerd in de vraag: één propedeuse voor H BO en WO, is dat nou iets wat we willen, ja of nee. Het zou ontzettend aardig zijn als de minister daar eens iets over zou zeggen. Hij maakt het wel mogelijk dat HBO-ers promoveren, hij bevordert de doorstroming, de volgende stap hoort in zo'n plan te staan.'

U verwacht dat soort vragen in die schets?

'Van een minister die zo prat gaat op zijn daadkracht, die zo uitstraalt dat beslissingen nemen zijn métier is, verwacht ik dat hij dat ook aan kan.'

Vnidt u het eigenlijk geen mosterd na de maaltijd?

'Oh ja, er is de afgelopen jaren veel schade aangericht door het ontbreken van die dis-

' cussie. Ik heb haar in de afgelopen jaren als in een echoput gevoerd. Het heeft vier jaar gekost voordat Deetman opeens zegt: ik zal proberen versneld tot een wet voor het hoger onderwijs te komen. En zo'zijn er meer dingen. Als ik nu zeg: het gaat niet in de eerste plaats om het beperken van het aantal studenten sociale wetenschappen, het gaat om wat je daar leren kunt, dan is dat een heel begrijpelijke gedachte. Drie, vier jaar geleden was de minister alleen maar bereid om te praten in termen van opheffen of samenvoegen. Dat was het idioom waarin hij dacht.'

METAALMOE Kunt u zich voorstellen dat de universiteiten nu even geen trek hebben in die discussie?

'De metaalmoeheid is natuurlijk enorm.

Maar: de winter van Deetman gaat ooit voorbij. Er is ooit een moment dat we weer iets losser over hoger onderwijs na kunnen denken in dit land. Wetenschappers moeten beseffen dat er nog iets na Deetman komt. De belangen die op het spel staan overstijgen een toevallige bewindsman.

Autonomie betekent ook: wacht nou even, dat huiswerk van jou zullen we maken, maar we hebben ook nog andere taken. Wij willen zelf uitmaken hoe de tent er over een aantal jaren bijstaat. Dat mis ik pijnlijk tot dusverre. De pogingen in VSNU-verband iets verder te kijken dan de bezuinigingsneus van Deetman lang is, die vind ik beneden de maat. Ik begrijp het best, maar ik zou willen dat de denkcapaciteit die daar toch ongetwijfeld aanwezig is, ook eens wordt aangewend om zelf te laten zien waar het heen moet.'

Deetman weigert dit keer een financiële garantie voor de toekomst te geven.

'Mijn echoput helpt soms. Ik heb hem vier jaar geleden omstandig gewaarschuwd, als enige: minister dat kunt u niet waarmaken. U zult mensen desillusioneren, hun vertrouwen uithollen. Maar nee, hij wist wat hij deed.

Het proces van taakvereling en concentratie, van het in eikaar schuiven van voorzieningen en, vooral, van integratie van HBO en WO zal ons de komende tien, vijftien jaar intensief bezighouden. Daar zullen middelen voor vrij moeten worden gemaakt. Geen bezuinigingen, maar wel geld zoeken voor nieuwe taken. In de universiteiten, waar zoveel geld omgaat, zou je elke vier jaar tien of vijftien procent van je omzet vrij moeten maken om in te zetten voor nieuw beleid.'

Tien procent is 300 miljoen 'Pin me nu niet vast op getallen. Het gaat me om het beginsel. Het is terecht dat hij geen garanties geeft, maar hij moet nog iets meer doen. Het idee van: ik pak jullie nog een keer en dan is het een tijdje rustig, is helemaal fout. Hij moet voor de continuïteit zorgen. De minister, begrijp ik uit het interview, beschouwt zichzelf als een succesvol minister. Maar de vraag of een minister een goede minister van onderwijs is, wordt beantwoord door de vraag of de mensen in het onden/vijs gevoel voor richting krijgen.'

En wat is uw antwoord op die vraag?

'Nee. Deze minister is een uitstekende minister maar niet van onderwijs.'

Bert Bakker / Remco Pols

Jacques Wallage (foto: Maarten Hartman, UP)

POLITIEK

'Ik ben voorzichtiger dan vier jaar geleden' 'Er moet nog meer gebeuren, zeggen sommigen. Dat sluit ik niet uit, hoor. Maar de 130 miljoen komt er. De aanslagen per instelling en per discipline zijn afgesproken.

In bilateraal overleg kunnen nog we! verschuivingen tot stand komen, binnen en tussen Instellingen of faculteiten, maar het totale bedrag moet wel worden opgebracht. Vraagt U: is dat geen uitholling van de oorspronkelijke bedoeling, dan zeg ik: ja, deels, omdat je dan weer dichter bij de kaasschaaf komt. Ik heb dat vooraf ook wel verdisconteerd. Laat ik het anders zeggen. Ik heb natuurlijk overwogen om veel gematigder voorstellen te doen. Maar ik vond deze rationeel goed verdedigbaar.

Had ik toen niet gezegd wat ik vond dat gezegd moest worden, dan had ik het kunnen vergeten. Als je een of ander flauw verhaal produceert, dan kan niemand daar wat van maken, de instellingen niet en de adviseurs niet. Dat was geen wisselgeld, dat was een open opstelling. Ik heb ook niet de wijsheid in pacht.

NIET AUTORITAIR

Ik weet wel dat er straks gezegd zal worden dat het weer mislukt is, net als bij de taakverdeling. Het is curieus: tijdens het proces schreeuvrt iedereen moord en brand, en als het dan achter de rug is komen er scribenten op die zeggen: de minister had harder moeten zijn. Met die commentaren schiet ik helemaal niks op, nul komma nul.

Ik ben in dialoog met de universiteiten.

Voor het forum van het volk. Iedereen kan zien wat ik doe. Als men vindt dat ik meer moet doen, moet men dat nu zeggen.

Een andere manier is dat ik de autoritaire lijn volg, dat ik alles over de boeg van de kamer speel. Bikkelhard, zweep erover.

Maar dan gaan de universiteiten kapot, dat kan toch niet? Tijdens de TVC ben ik tot aan de politieke en maatschappelijke grens gegaan, misschien wel er over. Ik heb er het maximum uit gehaald, dit keer net zo.'

Het lijkt onwaarschijnlijk, maar de meest omstreden bewindsman van het kabinet Lubbers-ll heeft er nog steeds zin in. Voorafgaand aan het interview vertelt zijn voorlichtster dat aan het olieverfportret dat na zijn aftreden de gangen van het ministerie zal sieren, al wordt gewerkt. Maar op onze vraag op hij dan binnenkort zal vertrekken, glimlacht zij ontkennend: 'Al kan hij voor een minister van ondenwijs met zijn tweede periode bijna in het Guinness book of records.' Later in zijn kamer demonstreert drs. W. J. Deetman ons inderdaad het zelfvertrouwen van de ware kampioen. 'Per saldo wordt er natuurlijk veel minder bezuinigd, zestig of zeventig, vang me niet op een miljoen. De rest komt terug in het vernieuwingsfonds. Van inruil tegen bezuinigingen kan echter geen sprake zijn. Als ik zeg: die 130, dat mag wel 125 worden, dan weet ik al wat er gebeurt. Voor je het weet komt er van vernieuwingen niets meer terecht. Ik houd de touwtjes strak. En trouwens, op 11 december zijn de instellingen met dat bedrag akkoord gegaan, evenals de kamer. Voor het CDA was 130 miljoen een maximum, PvdA en W D zeiden: nou, dat moet er toch wel uit komen. Achteraf kun je dus vaststellen dat ik met die 130 miljoen precies goed geschoten heb.'

Deetmans zelfverzekerdheid uit zich zelfs in zijn oordeel over het optreden van de universiteiten: 'Als minister van onderwijs zeg ik natuurlijk: de ruimte die ik in september wilde geven, tijdens het overleg over de procedure, had men moeten benutten.

Ik denk dat de instellingen dat inmiddels Univers

Je ZOU zou het hetniet nietverwachten, verwachten, maar maarde debewindsman bewindsman voor voor Onderwijs Onderwijs lijkt niet geschokt door de gebeurtenissen van het afgelopen halfjaar. In de weken voor Prinsjesdag bezuinigde hij zo'n 28 miljoen halfjaar gulden per dag. In dat tempo zou voor de volgende verkiezingen het onderwijs geheel zijn afgeschaft. Op dinsdag 23 september specificeerde hij zijn maatregelen voorde universiteiten. In een extra editie van het ministeriële krantje 'Uitleg'las een verbijsterde wetenschappelijke wereld wat haar tot 1991 te wachten stond. Er \ volgden roerige maanden: de instellingen protesteerden om het hardst; oppositie- en regeringspartijen twijfelden aan zijn verantwoordelijkheidsgevoel; externe deskundigen kritiseerden zijn plannen; en wetenschappers en journalisten overtraden in kwaliteitskranten als de Volkskranten NRC-Handelsblad NRC-Handelsbladmoeiteloos moeiteloos de meest elementaire regels van fatsoen. Maar, een klein stapje terug en, vooral, het kopje koffie dat CDA-woordvoerder Lansink aan de vooravond van het kamerdebat voor het eerst sinds tijden bij hem mocht komen drinken, bezorgden hem welde verlangde meerderheid in het parlement. In de tweede week van januari blikt drs. W.J. Deetman dan ook tevreden terug: 'Achteraf kun je zeggen dat die 130 miljoen precies goed geschoten was'.

De strakke touwtjes van Deetman zelf ook wel zullen vinden. Maar zij hebben met ofjen oog gezegd: minister, u verricht de aftrap. Ik vind dat ook waar geen bezuinigingen in het geding waren, men op het punt van taakverdeling, concentratie en de tweede fase-opleidingen wel wat meer had kunnen doen. Maar kritiek is altijd makkelijk. Per saldo wordt er op de universiteiten veel gerealiseerd.

Bovendien is het gesprek gaande, over onaangename plannen, terwijl ook de colleges hun achterbannen hebben. Als je dan kijkt hoe men zich opstelt, vergeleken met andere sectoren, dan is ook een woord van waardering op zijn plaats'. De operatie Krimp en Groei kent nog vele losse einden.

Dat geldt evenwel niet voor de minister.

Voor de sociale wetenschappen wacht hij op de visitatiecommissies. Hij is altijd bereid om naar goede argumenten te luisteren, maar: 'Ik heb de neiging om door te zetten.' En over tandheelkunde: 'Ik heb op 11 december tegen de instellingen gezegd dat ik niet van standpunt ben veranderd. Er is afgesproken dat externe lieden worden ingeschakeld bij de keuze tussen het op-

houden van Groningen of Nijmegen, maar wel vanuit de veronderstelling dat ik tot zoiets zou willen besluiten, dus: voor het geval dat.' Slechts over geneeskunde heeft Deetman zijn twijfels. Zelfs de TVC-operatie is bij deze discipline inhoudelijk nog niet afgerond. 'Daarom heb ik er nu een strakkere tijdsklem opgezet. Ik heb met de instellingen afgesproken dat er op 1 maart een plan ligt. Dat moet ik afwachten. Ik wil dat de invloed van betrokkenen zo groot mogelijk is. De lijn van de complementariteit moet er echter wel in zitten. Het is een misverstand te menen dat men door van alles te bedenken er onderuit komt of het proces kan vertragen.' En dan, dreigend: 'Kan het niet goedschiks, dan maar kwaadschiks.'

Voorafgaand aan de presentatie van zijn plannen consulteerde Deetman eind augustus de collegevoorzitters tijdens een geheime bijeenkomst op Slot Zeist. De minister stond daar Stil bij het aantal universiteiten. De bewindsman betwijfelde of Nederland zich op termijn dertien WO-instel-

lingen oude stijl kan blijven veroorloven, maar achtte een discussie daarover 'poli- | w | tiek niet opportuun'. Zes maanden later wil ||| hij van die uitspraken niets meer weten.

'Moet u luisteren, ik heb met al die persberichten niks van doen. Punt twee: ik ben met mijn uitlatingen in de loop der tijd aardig consistent, dus waarom zou dat hier niet zo zijn. Zeist was een niet-verplichtende raadpleging en mag dan ook geen betekenis hebben. Ik beroep mij er niet op en niemand is er aan gebonden. Ik kan natuurlijk gaan ontkennen wat ik daar heb gezegd, maar dan krijgt het een betekenis, en ik vind dat Zeist geen betekenis heeft.

Punt, uit, klaar.'

'Het is ook een verkeerde vraagstelling. De vraag voor de toekomst is niet of de universiteiten worden gehandhaafd. In the long run gaat het om de relatie tot het HBO. Sinds de schaalvergroting daar, bestaan er clusters die soms groter zijn dan de wetenschappelijke instellingen en sommige zijn heel compleet in hun disciplines. Zouden die geen gesprekspartner zijn voor de universiteiten? Daar overlappingen weghalen is veel essentiëler dan het idee van sluiting.

Aan sluiting zie ik alleen nadelen - dat betekent een enorme kapitaalvernietiging.'

Ook in een universiteit die meerdere vestigingsplaatsen heeft, ziet de minister niets: 'Materieel betekenen die geen verandering en ze kosten zeer veel aan overhead: iedereen wil dan met iedereen praten.' Sprekend over de toekomst van de universiteiten keren we terug naar de bezuinigingen van dit moment. Deetman beaamt dat Krimp en Groei een belangrijke verschuiving van de alfa- en gamma- naar de bètawetenschappen betekent. 'Die verschuiving was onontkoombaar. Vandaar dat ik datgene wat gezegd moest worden ook heb gezegd. Op dat punt, dat is belangrijk, heb ik de instemming van de Kamer gekregen en het is uiteindelijk ook door de instellingen niet aangevochten.'

EMOTIE

Bij het begin van de vorige operatie beloofde de minister zich sterk te zullen maken om de instellingen voor de duur van een decennium te ontzien. Ditmaal gaat hij zelfs voor letteren, sociale wetenschappen, tandheelkunde en geneeskunde niet zo ver. 'Ik realiseer mij heel goed dat als ergens reorganisaties gaande zijn, je niet morgen zonder grote brokken opnieuw kunt ingrijpen. Maar niet alle disciplines en instellingen zijn de revue gepasseerd.

Waarom niet zo'n uitspraak? Ik ben wat voorzichtiger dan vier jaar geleden. Toen was het WO heel fors aangepakt, dat ligt nu heel wat anders. Dat wil niet zeggen dat ik me niet sterk maak, maar in de krant doe ik die uitspraak niet, want dan mag men mij er ook aan houden. Ik bind mij aan niets.'

Tot slot staan we stil bij de kritiek die de minister moest verduren. Wetenschappers en journalisten gingen over de schreef, maar ook de uitspraken van oppositiewoordvoerder Wallage waren niet zachtzinnig. De PvdA-er venweet de bewindsman onder andere een 'simplistische kijk', het 'verzieken van de sfeer', 'ijsschotsenspringen' en zelfs een 'verbluffende intellectuele leegheid'. Deetman daarover: 'Wallage? Ja, ach. Ik heb hem buiten de Kamer nog veel meer horen roepen. Maar als je dat in de Kamer niet herhaalt dan is dat een politiek feit van de eerste orde. Dat is politiek niet het meest krachtige.' Glimlachend: 'Maar ik begrijp zijn emotie wel.'

Bert Bakker / Remco Pols Minister Deetman (foto: Maarten Hartman, UP)

VRAGEN OVER EEN CARRIÈRE IN DE ACCOUNTANCY? ERNST&WHINNEY HEEFT EEN PAAR ZINNIGE ANTWOORDEN: - Ernst & Whinney is een internationale groep van accountants, belasting- en organisatie-adviseurs - Het zijn de persoonlijke eigenschappen & Icwaliteiten van onze medewerkers die bij na nog doorslaggevender zi j n dan de studieresultaten -Wij geven aankomende stafleden een gedegen opleiding en ze worden begeleid door een persoonlijke 'counsellor' - Een belangrijk onderdeel daarvan zijn cursussen en trainingen in binnen- en buitenland -Trainees krijgen in de beginfase een /

snelle opeenvolging van taken en maken kennis met zoveel mogelijk typen cliënten - In 4-6 jaar bent u lid van het management team - Voor het accountancy-werk wordt gerapporteerd in het Engels, dat voor het merendeel ook de voertaal is -Ca. 300 vestigingen in»75 landen zijn evenzo vele mogelij kheden tot een internationale stage (vanaf ervaren senior) Behalve in de accountancy zijn er tal van ontplooiingsmogelijkheden als fiscale of bedrijfsadviseur

/

OP DE AIESECINPO-DAG OP 26 FEBRUARI A.S. Daar ligt ook een fraai uitgevoerde documentatie map met uitgebreide informatie voor u klaar.

& l i l Ernst & Whinney Ernst & Whinney Koningin Julianaplein 10 2595 AA 's-Gravenhage Tel.: 070-814981

ALG COMMUNIQUÉ CPO Communiqué van de vergadering van de Commissie Personeels-Overleg d.d.

15 januari 1987.

1. De CPO heeft geen moeite met de uitwerking van de nota loopbaanbeleid en de notitie inzake de aanpassingen terzake van functioneringsgesprekken.

2. De voorgestelde procedure functiebeschrijving/functiewaardering ontmoet bezwaren, met name van de zijde van de ABVA/KABO. Het college zegt toe een en ander nog te zullen bekijken e nmet een bijgestelde notitie te zullen terugkomen.

3. De CPO gaat akkoord met het voorstel van het college waarin de uit-

Univers

gangspunten voor de financiële dekking van de door de minister voorgestelde bezuinigingsaanslagen zijn opgenomen, met inachtneming van de voorgestelde procedure.

Het college zal binnenkort zijn plannen, op welke wijze met het soicaai beleidskader II binnen onze universiteit zal worden omgegaan, bekend maken.

4. Bij de behandeling van de interne begroting 1987 vraagt de CPO onder meer aandacht voor de kosten van her/bijscholing die de nieuwe bezuinigingsoperatie met zich mee zal brengen. De nota van aanvulling en wijziging van de begroting zal besproken worden.

Ernst & Whinney Parnassusweg 126 1076 AT Amsterdam Tel 020-760815 020-62 63 61

ECO

ECONOMETRISTEN OPGELETIII De T.E.V. organiseert een studiereis naar Milaan. Daarbij worden bezocht een universiteit en vier bedrijven te weten: Oliveti, ABN, FIAT, Philips.

De reis vindt plaats van 21 t/m 29 maart.

Alwie geïnteresseerd is en eventueel mee wil, raden wij aan de inschrijfformulieren zo snel mogelijk in te leveren.

- Voor informatie en inschrijving kunt u t/m 30 jan. terecht bij Marcel Coerver en daarna bij Dianne van Heusen.

- Inschrijfformulieren zijn te krijgen op kamer B 305.

De definitieve inschrijving vindt plaats in de tweede week van februari, dit gebeurt tijdens een bijeenkomst, (nadere informatie omtrent deze bijeenkomst krijgt u via posters).

ONDERWMSPROGRAMMA 'EMANCIPATIE EN ONTWIKKELING' De werkgroep Emancipatie en Ontwikkeling van de sub.fac. SOW heeft een nieuwe brochure 'Onderwijsprogramma Emancipatie en Ontwikkeling' uitgegeven. Hierin geeft ze een uitgebreid overzicht van het cursusaanbod in deze richting.

Zowel voor economiestudenten in de oude stijl als in de tweefasenstructuur is het mogelijk een of meer cursussen van 'Em. en Ontw.' in het pakket op te nmen, bijv. als keuzevak of als invulling 'sociologie' voor de doctoraalrichting 'economisch-sociologische variant'.

In de brochure kun je lezen wat de mogelijkheden zijn. Deze is gratis te verkrijgen op het secretariaat 'Em. en Ontw.', S 171. Voor nadere inlichtingen kun je daar ook terecht, of bij een van de leden van de werkgroep 'Em. en Ontw.' (start inleidende cursus Em. en Ontw. is komend semester 3 febr.

15.30, PZ 204).

BEDRIJFSGESCHIEDENIS Naast het college van Prof.dr. K. Veraghtert wordt op woensdag van 13.30-15.30 uur in SZ 135 een college Bedrijfsgeschiedenis aangeboden door Dr. J. Biasing.

COLLEGE NUMERIEKE WISKUNDE (346.632) In de cursus worden Algoritmen ontwikkeld en geanalyseerd om numerieke benaderingen te berekenen van wiskundig geformuleerde praktijkproblemen. Ook de invloed van nieuwe computer-architectuur (pipe-lining, parallelle processoren) op het ontwerpen van algoritmen wordt besproken.

Tijdens het eerste college (vrijdag 6 februari, tijd: 15.30 uur, plaats: CZ 112) zal overlegd worden over een (beter) tijdstip voor dit college.

M. Paardekooper GROEPSINDELING Groepsindeling t.b.v. het vak Voortgezet Boekhouden I (doctoraal TFS variant Bedrijfseconomie).

Dinsdag 13.30-15.30 uur AZ 117 Groep I 15.30-17.30 uur SZ 17 Groep II Woensdag 13.30-15.30 uur AZ 116 Groep II 15.30-17.30 uur /VZ 116 Groep I De indeling luidt als volgt: Groep I A t/m K Groep II Lt/mZ NB: De groepsindeling zal middels controle op collegekaarten worden gewaarborgd.

ALGEMENE ECONOMETRIE II / ALG. ECONOMETRISCHE TOEPASSINGEN I De colleges Algemene Econometrie II en Alg. Econometrische Toepassingen I bestaan uit drie onderdelen. De onderdelen 1 en 2 vormen samen AEII; de onderdelen 1 en 3 AETI. Studenten die beide vakken willen volgen dienen contact op te nemen met de docenten.

De drie onderdelen zijn de volgende: - Dynamische modellen, gedoceerd op maandagen (m.i.v. 2-2-87) door dr.

Th.E. Nijman. Tijd: 8.30-10.30 uur; plaats CZ 112. Onderwerpen: Specificatie van dynamische modellen, verdeelde vertragingen, co-integration, vergelijking tussen causale modellen en tijdreeks- (ARIMA-) modellen. De studenten zal worden gevraagd zelf consumptiefuncties voor diverse landen te schatten. Literatuur: G.G. Judge et al. (1982), 'Introduction to the theory and practice of econometrics', Wiley, hs. 27 en (met name) artikelen.

- Modelkeuze en prior information, gedoceerd op donderdagen (m.i.v.

5-2-87) door dr. Th.E. Nijman. Tijd: 8.30-10.30 uur, plaats CZ 112. Onderwerpen: Gebruik van a priori informatie, multicollineariteit en modelkeuze in geval van geneste en niet-geneste alternatieven. Literatuur: delen van de hfd. stukken 5, 8, 20, 21, 22 en 23 uit Judge et al. alsmede enige artikelen.

- Panel-data en latente variabelen, gedoceerd op vrijdagen (m.i.v. 6-2-87) door dr. P. Kooreman. Tijd: 10.30-12.30 uur, plaats CZ217. Onderwerpen o.a.: vaste en variabele effecten in modellen voor paneldata, onvolledige panelbestanden, identificatie en schatting in modellen met meetfouten.

Literatuur: G.G. Judge et al. (1980), Theory and Practice of Econometrics, Wiley; hs. 8 en 13, alsmede artikelen.

CENTRALE BOEKENINKOOP Ook dit semester kun je je studieboeken weer via Stichting INTREST bestellen. Alle economiestudenten kunnen hun boeken dus tegen aantrekkelijke prijzen kopen, dankzij de centrale boekeninkoop.

Bestellijsten liggen in de hal van gebouw B. Na inlevering van je lijst heb je binnen 3 dagen je boeken in huis.

De inkoop voor het 2e semester loopt tot 24 februari 1987.

AANMELDING ONDERNEMINGSFINANCIERING 3c/3d Studenten, die op 2 april 1987 het tentamen Ondernemingsfinanciering 3c en/of 3d willen afleggen dienen zich hiervoor aan te melden vóór 13 maart 1987 via een intekenlijst op kamer B 107. (= Bureau Examens)

KWANTITATIEVE ECONOMIE I Het college Kwantitatieve Economie I bestaat uit 2 delen: - Theorie en Econometrie van het consumentengedrag, gedoceerd op dinsdagen (m.i.v. 3-2-87) door dr. P. KooPROPEDEUSE WIJSBEGEERTE 2 reman. Tijd: 15.30-17.30 uur. Plaats: De tentamenstof voor het vak 'WijsbeCZ 112. Onderwerpen: theorie, schatgeerte 2' bestaat uit het dictaat 'Wijsting en toetsing van vraagstelsels, begeerte 2', derde druk en een supplearbeidsaanbod- en life-cycle modellen, ment op dit dictaat. equivalentie-schalen. Literatuur: A. Het dictaat zal aan het begin van het Deaton en J. Muellbauer (1980): Eco- semester bij het dictatenmagazijn vernomics and Consumer behaviour: krijgbaar zijn.

Cambridge University Press, alsmede Aan het eind van het semester zal het enkele recente tijdschrift-artikelen. supplement beschikbaar zijn.

- Theorie en Econometrie van het producentengedrag, gedoceerd op vrijdagen (m.i.v. 6-2-87) door prof.dr. J. Plasmans. Tijd: 15.30-17.30 uur.

Plaats: CZ 111. Onderwerpen o.a.: Functionele vormen in de produktietheorie, encompassing toetsen, exogene en endogene technische vooruitgang (o.m. putty-clay jaargangenmodellen), sectorele investeringsfuncties en een produktiemodel van een groot chemisch bedrijf. Literatuur: M. Fuss en D. McFadden (1978): Production Economics: A due/approach to theory and applications, North-Holland.

TENTAMINERING PROGRAMMEREN 2 Met nadruk zij er nogmaals op gewezen dat het tentamen over het theoretisch gedeelte van Programmeren 2 niet kan worden afgelegd dan nadat aan het practische gedeelte werd voldaan.

30 januari 1987

r

ECO

WUSBEGEERTE ECONOMIE-STUDENTEN ­ Het doctoraalcollege Wijsbegeerte 360.030 vangt voor alle studenten aan in de week van 9 februari. Voor avond­ studenten op maandag 9 februari om 18.30 uur in AZ 6. Voor de dagstuden­ ten zijn de eerste colleges op woens­ dag 11 februari om 10.30 uur in AZ 116 enAZ117.

Voor het gedeelte van de cursus dat door dr. van Doorne wordt verzorgd, is in het dictatenmagazijn een Reader verkrijgbaar (kenmerk 360.87.001). ­ Omdat drs. Meijs op dit moment nog ziek is, zullen in het eerste college over zijn deel van de cursus afspraken wor­ den gemaakt. ­ Tijdens de ziekteperiode van drs.

Meijs wordt de gehele stof van het vak voor studenten van vorige jaargangen door dr. van Doorne getentamineerd.

Afspraken hierover worden met hem gemaakt. Hetzelfde geldt voor studen­ ten uit de 'Oude structuur'.

AFSTUDEERDERS GELDWEZEN In het tweede semester wordt een vier­ tal colleges gegeven over het MORK­ MON­model van De Nederlandsche Bank en wel op de donderdagen 19­3, 26­3, 9­4 en 16­4, telkens van 08.30­10.30 uur in PZ 205.

Inlichtingen en opgave (vóór 10 februa­ ri) bij Dr. H.G . van G emert, kamer B 531.

r

JUR

FACULTEITSDAG Op woensdag 4 februari 1987 zal de jaarlijkse faculteitsdag worden ge­ houden.

In het kader hiervan zal te 16.30 uur in de aula van de Universiteit een acade­ mische zitting van de faculteit plaats­ vinden.

Het programma voor deze plechtigheid luidt als volgt: ­ openingswoord door de voorzitter van de faculteit, prof.mr. Ch.P.A. Geppaart; ­ rede door mr. J. Simmelink, universi­ tair docent vakgroep strafrechtweten­ schappen, met als titel 'De rechtsstaat­ gedachte van artikel 1 strafvordering'.

Na afloop van de zitting (± 17.30 uur) zal In de ruimte vóór de aula een aperi­ tief worden aangeboden.

Vanaf 18.30 uur bestaat de mogelijk­ heid deel te nemen aan een eenvoudig koud buffet in de Portrettenzaal en de ruimte daarachter, waarna om 19.45 uur door het Universiteitstheater in de aula een toneelvoorstelling zal worden opgevoerd met als titel 'Wat kost het ijzer?' (Bertold Brecht).

Oe kosten voor koud buffet en toneel­ voorstelling bedragen f 12,50. Kaart­ jes hiervoor zijn verkrijgbaar bij Antoi­ nette Simons, kamer B 917, en Ina Tig­ chelaar, kamer B 924.

Het faculteitsbestuur nodigt eenieder uit tot bijwoning van deze feeste­ lijkheden.

Ter gelegenheid van de faculteitsdag zal 's avonds vanaf 21.00 uur voor de facultaire gemeenschap een Juristen­ feest worden georganiseerd, waarbij uiteraard alle rechtenstudenten (op vertoon van hun collegekaart) alsmede de personeelsleden van de faculteit van harte welkom zijn. Dit feest zal worden gehouden in de N.K. Harmonie, Stati­ onsstraat 26 te Tilburg.

De toegangsprijs voor dit feest be­ draagt f 1, — .

Voor de goede orde zij nog vermeld, dat op woensdag 4 februari 1987 vanaf 15.30 uur voor de juridische faculteit geen colleges zullen worden gegeven.

STICHTING CEBOJUF Ook voor de komende collegeperiode kunnen alle juristen dus ook avondstu­ denten en studenten die bepaalde keu­ zevakken volgen, boeken tegen 10% korting bestellen bij Stichting CEBOJUF. Bestellijsten zijn te verkrijgen en in te le­ veren in de hal van gebouw B. Inleve­ ren kan ook via postbus 956, 5000 AZ Tilburg.

Univers

INLEIDING BELASTINGRECHT PROPEDEUSE In tegenstelling tot datgene wat ver­ meld staat in de studiegids zullen de hoorcolleges van het vak 'Inleiding be­ lastingrecht' in de propedeuse rechten zowel voor de voltijdse als voor de deel­ tijdse studie verzorgd worden door mr.

S.M.X. Regout.

De verplichte literatuur zal bestaan uit de volgende onderdelen: ­ Dictaat Inleiding belastingrecht I ­ Dictaat Inleiding belastingrecht II* ­ Werkcollegedictaat* ­ Een fiscale procedure, mr. I. van Vijfeijken, Ars Aequi, 1987* ­ Pocket Belastingwetten, 1986, 17e druk, Kluwer Deventer 1986 * Deze dictaten verschijnen medio fe­ bruari 1987.

In de weken van 23 februari, 23 maart en 4 mei zullen voor de voltijdse stu­ denten geen hoorcolleges in dit vak ge­ geven worden. In plaats daarvan wor­ den voor hen werkcolleges verzorgd.

De deeltijdse studenten krijgen geen werkcolleges. In plaats daarvan zal het werkcollegedictaat in het hoorcollege behandeld worden. De werkcolleges zullen gegeven worden door mw.mr.

K.M.L.L. Wouters­van de Ven en mr.

S.M.X. Regout en zijn als volgt inge­ roosterd.

Woensdag 25 februari, 25 maart en 6 mei: groep 1 10.30­12.30 uur CZ215 groep 2 10.30­12.30 uur CZ110 groep 3 13.30­15.30 uur SZ158 groep 4 13.30­15.30 uur CZ107 groep 5 15.30­17.30 uur SZ 158 groep 6 15.30­17.30 uur SZ 101 Donderdag 26 februari, 26 maart en 7 mei: groep 7 8.30­10.30uur CZ217 groep 8 8.30­10.30 uur CZ218 groep 9 10.30­12.30 uur CZ217 groep 10 10.30­12.30 uur CZ218 Vrijdag 27 februari, 27 maart en 8 mei: groep 11 13.30­15.30 uur SZ158 groep 12 13.30­15.30 uur SZ 29 Intekenen voor deze werkgroepen is niet nodig; uitgegaan wordt van de be­ staande indeling van de werkgroepen.

CAPITA SELECTA CONSTITUTIONEEL RECHT In het 2de semester doceren Prof.Mr. E.M.H. Hirsch Ballin, Prof.Mr. A.K. Koekkoek en Mr. A.A.L. Beers het keuzevak capita selecta constitutioneel recht. Achtereenvolgens komen aan de orde: A. Grondrechten De werking van grondrechten en hun doorwerking in privaatrechtelijke ver­ houdingen; grondrecht op gelijke be­ handeling; andere grondrechten.

B. Regeringsstelsels De kabinetsformatie 1986, het referen­ dum, openbaarheid van bestuur.

Op woensdag 4 februari houden de do­ centen van 15.30 tot ljB.15 uur (vooraf­ gaande aan de faculteitsdaglezing) in zaal CZ 110 een besprekingscollege.

EUROPEAN LAWSTUDENT ASSOCIATION (ELSA) ELSA is een internationale juridische studentenorganisatie met vestigingen in heel Europa. ELSA houdt zich onder andere bezig met het verzorgen van stageplaatsen voor juristen in het bui­ tenland en het organiseren van uitwis­ selingsprogramma's tussen de aan­ gesloten Europese faculteiten. ELSA zoekt thans actieve juristen die willen deelnemen in het bestuur van ELSA Tilburg. Heb je interesse, bel dan: ­ Ivan Menting, tel. 013­436101.

AFSTUDEERPROJECT ONDERWIJSRECHT/ WETGEVINGSLEER Voor 3 è 4 studenten die de vakken wetgevingsleer en onderwijsrecht ge­ volgd hebben of volgen, bestaat de mogelijkheid deel te nemen aan een af­ studeerproject waarin een wetsont­ werp op het leerlingenstatuut wordt opgesteld. Het project zal resulteren in (deel­)rapporten/ontwerpen, die als scriptie zullen worden aangemerkt.

Geïnteresseerden kunnen contact op­ nemen met Mr. I I. Clement, kamer B 826, tel. 013-662302/2760 (KUB) of 013-635907 (privéK

PRIVAATRECHT B (PROPEDEUSE) Roosterwijzigingen: Werkgroepen 1, 8 en 11 worden ver­ ■ plaatst naar SZ 37 (was SZ 174).

De werkgroepen die college hebben op woensdag 6 mei 1987 iBjweek) zijn als_ volgt ondergebracht: ­ werkgreoep 11 (A. Thomassen) van 8.30­10.30 uur in CZ 217 ­ werkgroep 13 (P. Schaminee) van 8.30­10.30 uur in CZ 216 ­ werkgroep 8 (H. Vermeulen) van 10.30­12.30 uur in CZ 112 ­ werkgroep 10 (P. Schaminee) van 10.30­12.30 uur in CZ 216 ­ werkgroep 3 (H. Vermeulen) van 13.30­15.30uurinCZ110 ­ werkgroep 5 (A. Thomassen) van 13.30­15.30 uur in CZ 215

^UR/SOC/PSY ONDERWIJSRECHT De colleges onderwijsrecht, dat als hoofdvak binnen de vrije studierichting onderwijswetenschappen geldt en als keuzevak binnen de juridische oplei­ ding, vinden vanaf 12 februari weer plaats, in principe elke donderdag ge­ durende het tweede semester.

Docenten: mr. H.L.C. Hermans en mr.

P.J.J. Zoontjens Tijdstip: 18.15 uur Plaats: nog niet bekend.

Een oriënterende bijeenkomst, waarbij studenten over dag en tijdstip van de colleges, indeling van de stof, wijze van behandeling, enzovoorts, hun even­ tuele wensen kenbaar kunnen maken en waarbij ook informatie over het vak wordt verstrekt, vindt plaats op: ntaan­ dagavond 2 februari 1987om 19.00 uur in zaal AZ 113.

Nadere inlichtingen: telefoon (66)2469.

r

psY

STUDENTUDMAATSCHAP VAKGROEP EN VAKGROEPSBESTUUR In de maanden januari en februari kun­ nen doctoraal studenten zich laten in­ schrijven als lid van een vakgroep.

Hiertoe zijn formulieren verkrijgbaar bij de onderwijsmedewerker (P 306).

Uit en door de leden van de vakgroep wordt het vakgroepsbestuur gekozen.

Zie voor verdere informatie de studie­ gids biz. 11 en 12.

AIO-CURSUS De eerstvolgende bijeenkomst in het kader van de AlO­cursus 'Multivariate Methoden' gaat door op maandag 2 fe­ bruari 1987 om 10.30 uur.

CURSUS Bij de vakgroep Funktieleer, Onder­ wijspsychologie en Ergonomie start op 2 februari 1987 de cursus Specifieke Methoden voor experimenteel onder­ zoek. De cursus vindt plaats op maan­ dag 15.30 uur in PZ 203 en op woens­ dag 8.30 uur in PZ 201.

Aanmeldingen vóór 1 februari a.s. bij mevrouw R. Bergmans­Snels, P 505, tel. 013­662270.

De betreffende dictaten, nrs.: 530.87.036, 037, 038 en 039 zijn te zij­ ner tijd verkrijgbaar in het dictatenma­ gazijn.

BIBUOGRAFISCHE OPENING De propedeuse­studenten worden dringen geadviseerd de bibliografische oefening vóór 1 april 1987 in te leveren.

Dit in verband met de tijd die nodig is om een eventuele 2e correctie uit te voeren vóór de propedeuse­commissie vergadering in juni. Studenten die hun oefening later inleveren lopen het risico hun propedeuse niet in juni uitgereikt te krijgen.

FOTOGRAAF De introductiecommissie zoekt voor het introductiekamp (14­17 augustus) een FOTOGRAAF (m/v) om voor blij­ vende herinneringen te zorgen.

Een vereiste is wel dat je ervaring hebt met het maken van foto's. Het bezit van een camera is gewenst. Kost en in­ woning gratis, plezier en gezelligheid gegarandeerd I! Schriftelijk aanmelden, voor 1 april, bij: Noor Polkamp, kamer f 311.

r

PEw

ROOSTERWIJZIGINGEN Op kamer S14 is een rooster voor het doctoraalprogramma Personeelswe­ tenschappen beschikbaar, voor wie dit nog niet is aangereikt.

Daarop moet de volgende wijziging worden aangebracht: in de tweede helft van het semester, vanaf maandag 23 maart vervallen de colleges genoemd op maandagavond.

Deze vinden dan plaats op woensdag (25 maart e.v.): 13.30 uur: Sociologie van Art)eid en Organisatie; 15.30: Filo­ sofie, Plaats PZ 25.

Avondstudent­voorzieningen voor So­ ciologie van Arbeiden Organisatie Voor de avondstudenten is in overleg met Dr. A. Godfroij en Drs. W. de Nijs afgesproken dat zij via (extra) litera­ tuurverplichting en enkele responsie­ colleges aan hun verplichtingen kun­ nen voldoen. Meer informatie te ver­ krijgen bij het secretariaat/coördinatie.

Aanvulling doctoraal so.ciologie dinsdag 13.30 uur in zaal SZ 22 de cur­ sus 'Longitudinaal Onderzoek', de lite­ ratuur wordt nader bekend gemaakt in Univers. Docent van de cursus: Prof.dr. E. Bijnen.

TOSK Donderdag 5 februari spreekt dhr.

Stoop over zijn werk als preventieme­ dewerker bij de RIAGG Eindhoven.

Plaats: PUF. Tijd: 20.00 uur Iedereen is welkom.

VAKGROEP KUNISCHE PSYCHOLOGIE / CURSUS GROEPSPSYCHOTHERAPIE N.B. voor diegenen, die hiervan nog niet op de hoogte zijn, wordt er op ge­ wezen dat de werkgroepen plaatsvin­ den op de vrijdagmiddag.

Voorgeschreven literatuur: ­ Berk, Tom (1986). G roepstherapie: Theorie en Techniek. Deventer: Van ONDERWIJSPROGRAMMA Loghum Slaterus. (Kosten ca.

'EMANCIPATIE f 70,­).

EN ONTWIKKELING' ­ De Jong, A.J. (1987). Intake voor Er is een nieuwe brochure 'Onder­ psychotherapie (proefschrift). Meppel: wijsprogramma Emancipatie en Ont­ Boom. (verschijnt eind februari/begin wikkeling' verschenen. Hierin geeft de maart; kosten ^ 35, — ). werkgroep Emancipatie en Ontwikke­ Béide boeken zijn te verkrijgen bij ling een uitgebreid overzicht van de boekhandel Gianotten. cursussen binnen haar veldspecialisa­ tie; welke de mogelijkheden zijn om DOCTORAAL CURSUSSEN ­ zich in deze richting te specialiseren, KINDER- EN maar ook hoe men verschillende cur­ JEUGDPSYCHOLOGIE / sussen Em. en Ontw. als keuzevak kan ONTWIKKELINGSLEER inpassen binnen andere specialisaties.

Doctoraal studenten, die het komende Dit laatste is mogelijk binnen alle drie semester de cursus Ontwikkelingsdia­ de studierichtingen (sociologie, cul­ gnostiek, Behandelingsmethoden en/ tuurwetenschap en bestuurs/beleids­ of Algemene Ontwikkelingspsycholo­ wetenschap). De inleidende cursus gie willen gaan volgen, en recht heb­ Emancipatie en Ontwikkeling gaat ko­ ben op gedeeltelijke vrijstelling dan mend semester van start (3 febr. lecol­ wel, in verband met deeltijdstudie, be­ lege, 15.30­17.30 uur in PZ204). paalde overdag gegeven colleges niet De brochure is voor iedereen gratis te kunnen volgen, dienen zich vóór de verkrijgen op het secretariaat 'Em. en aanvang van de colleges in verbinding Ontw.', S 171. Voor nadere inlichtin­ te stellen met de coördinator van de be­ gen kan men ook daar terecht of bij een treffende cursus(sen): per individu van de leden van de werkgroep. wordt dan een regeling getroffen.

r

soc

ROOSTERWUZIGINGEN Propaedeuseprogramma 2e semester 1986/1987 Op het secretariaat (S14) ligt vanaf 12 januari 1987 beschikbaar een rooster van het onderwijsprogramma van het tweede semester.

Doctoraalrooster De volgende wijzigingen dienen te worden aangebracht in het doctoraal­ rooster zoals dat in het begin van het collegejaar is verstrekt: maandag de cursus cultuursociologie wordt ver­ zorgd door prof.dr. H. Adriaansens en dr. A. Bevers. dinsdag M de docent voor de cursus Psychologie ^ van de Vrije Tijd is drs. C. Goosssens (kamers 154, tel. 2754).

15.30 uur leerproject, bestuurs­ en be­ leidswetenschapF>en (dagstudenten) SZ135.

21.00 uur leerproject, bestuurs­ en be­ leidswetenschappen (avondstuden­ ten) SZ 22. woensdag 10.30 uur geschiedenis theorie over­ heidsbeleid (dagstudenten) PZ203. Dit i.p.v. donderdag 8.30 uur.

18.00 uur geschiedenis theorie over­ heidsbeleid (avondstudenten) SZ 158.

19.30 uur strategische beleidsvorming (avondstudenten) SZ 137. donderdag 08.30 uur geschiedenis theorie over­ heidsbeleid; naar woensdag.

19.30 uur leerproject; bestuur en be­ leid, deel II SZ 158.

19.30 uur strategische beleidsvorming; naar woensdag.

AANVULLING DOCTORAAL SOCIOLOGIE Dinsdag 13.30 uur in zaal SZ 22 de cur­ sus 'Longitudinaal Onderzoek' de lite­ ratuur wordt nader bekend gemaakt in Univers. Docent van deze cursus: Prof. dr. E. Bijnen.

r

SLE

AGENDA 2E SEMESTER 86/87 02­02­1987 aanvang tweede semester 02­03 t/m 06­03­87 Camaval ­ college­ vrije week 13­04 t/m 17­04­87 herkansing Ie se­ mester aanmelden vóór 15­3­87!

20­04 t/m 24­04­87 Paasvakantie 25­05 t/m 29­05­98 inhaalweek 01­06­87 aanvang tentamens 2e se­ mester aanmelden vóór 1­5­87!

30­06 t/m 14­08­87 Zomervakantie 17­08 t/m 28­08­87 Herkansingen 2e semester aanmelden vóór 1­8­87!

Er worden géén colleges gegeven op: 30 april 1987 (Koninginnedag) 05 mei 1987 (Bevrijdingsdag) Aanmelden voor het keuzecurriculum Ie semester '87­'88 vóór 1 juli 87!

Inleveren van werkstukken Ie se­ mesteer vóór 1 juni.

Inleveren van werkstukken 2e seme­ sester vóór 1 januari.

W s sw VOORLICHTINGSBUEENKOMST VAKGROEP CULTUURWETENSCHAPPEN De vakgroep Cultuurwetenschappen organiseert een algemene voorlich­ tingsbijeenkomst over het studiepro­ gramma CW, op dinsdag 3 febmari 1987, van 13.30 uur tot 15.30 uur, in CZ­216.

Tijdens de bijeenkomst zullen de vol­ gende onderwerpen aan de orde wor­ den gesteld: ­ de specifieke CW kursussen in het tweede semester; ­ de voor CW veldspecialisaties en keu­ zekursussen; ­ het leerproject CW in het derde leer­ jaar; ­ het afstudeerproject CW in het vierde leerjaar.

De bijeenkomst staat niet alleen open voor studenten die Cultuurweten­ schappen gekozen hebben als afstu­ deerrichting, maar ook voor studenten uit de andere afstudeerrichtingen: Be­ leid en Organisatie, Vrije Tijdsweten­ schappen, Personeelswetenschap­ pen, Sociale Zekerheidswetenschap­ pen, leder geïnteresseerde student is van harte welkom. |

30 januari 1987

MEMO

Variax STUDIEGROEPEN LESBIESE EN HOIMOSTUDIES Het komend semester organiseert de werkgroep lesbiese en homostudies drie studiegroepen.

- Lesbiese vrouwen en ambities Op basis van eigen ervaringen en die van andere lesbiese vrouwen en literatuur wordt vanuit lesbiese levensperspektieven gekeken naar levensinrichting. Loopbaanplanning en de invloed van heteronormen op de realisatie van ambities.

Aanvang febr. '87, max. 10 vrouwen, 10-12 bijeenkomsten, informatie en opgave Gerrie Peters 013-435793.

- Lesbiese identiteit en seksualiteit Vanuit literatuur en eigen ervaring worden vragen gesteld naar de inhoud van lesbiese identiteit, de invloed van subkulturen, de relatie tussen identiteit en seksualiteit, de eigenheid van lesbiese seksualiteit.

Aanvang febr. '87, max. 8 vrouwen, 10-12 bijeenkomsten, informatie en opn gave Anne Smit, 013-636611.

- Homoseksualiteit en media Workshop waarin dit thema uitgewerkt wordt door het analyseren van reklames, informatie en opgave: Warner Boer, 013-355633: gemengde groep.

mjtMOmTJZ tattglMewp:'* k^IËtKMi^ «((«iMiKtt-aa#il»è biriim»

jiMnneaoep - «ekieriesoef!

2 stokiw saté - pin(te«avs - seroendeng «|)6rcieixx}n^ met taugé - rifst kafkoerr contort bisu • celery d la «ème 9efco<^(te aardappelen Veg: lownpia - atut- sero«xieng «pert^MooiiniiwnNtlaeQfl-rqBt VVOe»IS0AO4/2 ' «Kliii4^ainK)«p-«rwteoeoep fHnrliHliiii|>t nf otnntnirtKif' vtwirtuii gattaektQ-ttiMiatipeiBn V«0:Nehae»«Dds koot met appei + ra#wii-«iiiitfRppeipwe»

lo^xfintwIntMwiRS' P^K^oterger r8s^9om«Hi»^tyraMRne - tootettede V«sp l>ewi»fl*B# «-ïyfoBInoe koottatade»geiMÉkMi sard^jptten VRUDAQ6/2 tom^ertsoep met mais - groenteeoep gebatdcan spa(^wtti - toma«an«8u* tjap ^oy - Winde vink - s p m i ^ 9akoo<ctft aarda^ipeien VaQ; spaghetti - tN> ^ ~ tomatanaaua

TILBURGSE INTRODUKTIE KOMMISSIE ZOEKT NIEUWE LEDEN Heb je zin in een gezellig avontuur? De beschikking over één dag in deweek?

Wil je eens iets anders ondernemen?

Verder kijken dan je studie lang is? Je organisatorische capaciteiten veelzijdig benutten? Eens iets groots opzetten? Zoek je iets dat tegelijkertijd aan al deze wensen tegemoet komt?

Dan is de T.I.K. echt Iets voor jou!

De T.I.K. organiseert de Tilburg-introduktie voor eerstejaars KUB èn HBO studenten. Dit jaar zal de Tilburg-introduktie plaatsvinden van 20-24 augustus. Maar voor het zover is moet er een heleboel georganiseerd worden: van het opzetten van een informatiemarkt tot de organisatie van een feest; van het organiseren van toneelvoorstellingen tot het voeden van vele hongerige magen.

Als je interesse hebt kun je je aanmelden tot 6 febr. bij de Dienst Studentenzaken en Welzijn, gebouw N, tel.

662211 of kom eens langs om er over te praten.

Vrouwen^ CONGRES VROUW EN CRIMINAUTEIT Op 9 en 10 april 1987 organiseert de Nederiandse Vereniging voor Kriminologie een congres over het thema Vrouw en Criminaliteit.

Plaats: Vrije Universiteit Amsterdam.

Belangstellenden kunnen vanaf half januari de congresfolder opvragen bij het congressecretariaat, Willem Pompe Instituut voor Strafrechtswetenschappen, Janskerskhof 16, 3512 BM Utrecht, tel.: 030-393125/23.

De folder bevat, naast uitgebreide informatie over het congres, een inschrijvingsformulier. De kosten voor het congres bedragen ca. /^ 80,— incl. tweemaal lunch, borrel en congresbundel.

Studenten en leden NVK korting.

VROUWEN, MANNEN, GEKTE EN HULPVERLENING Nadere informatie over de Vrouwenstudies-kursus 'Vrouwen, mannen, gekte en hulpverlening'{docente: Merrie Bekker), als aanvulling op de informatie in de brochure van de Werkgroep Vrouwenstudies.

De reader (met gelijknamige titel) die tijdens de kursus gebruikt zal worden, is verkrijgbaar in het diktaten-magazijn.

Tijdens één van de bijeenkomsten zal de film 'Sharon', over anorexia nervosa, worden vertoond.

Tijdens enkele andere bijeenkomsten zullen gastspreeksters, werkzaam als psychotherapeutes en gespecialiseerd op het gebied van feminisme en de 'systeembenadering' (bijv. 'feministische gezinstherapie') hun visie en aanpak uiteenzetten.

Aanvang van de kursus: woensdag 4 februari, 13.30 uur in SZ 33. De kursus is toegankelijk voor studentes van alle studierichtingen.

Buro

Buitenlands

VOORUCHTINGSBUEENKOMST STUDEREN AAN UNIVERSITEIT PITTSBURGH - V.S. Op 4 februari bezoekt prof.dr. CR. Wichers van de universiteit van Pittsburgh, in de VS, de KUB. Ter gelegenheid daarvan heft Buro Buitenland een voortichtingsbijeenkomst belegd, waarin dhr. Wicherseen lezing geeft over het onderwijs en studeren in de VS, de mogelijkheden om te studeren aan de universiteit van Pittsburgh, en over de verschillende Univers

degree-studies die Nederlandse studenten daar kunnen volgen.

Belangstellenden zijn van harte welkom, wél graag van te voren even aanmelden bij Buro Buitenland i.v.m. de beschikbare ruimte. De bijeenkomst is op woensdag 4 februari van 15.00 tot 17.00 uur in zaal CZ 105.

THEMA-AVOND OVER TOERISME IN DE DERDE WERELD De Leergang Ontwikkelingsproblematiek houdt woensdag 4 februari in Café Boulevard aan de Noordstraat 49 in Tilburg een thema-avond over Toerisme in de Derde Wereld.

Dit thema is nu actueel omdat rond deze tijd veel mensen hun vakantie plannen. Opvallend daarbij is dat er steeds meer verre reizen naar o.a. ontwikkelingslanden worden geboekt. Toerisme is voor veel ontwikkelingslanden een belangrijke bron van inkomsten, maar heeft ook andere gevolgen voor die landen.

Tijdens de bijeenkomst wordt ingegaan op de economische voor- en nadelen en de sociaal- culturele gevolgen van massatoerisme naar de Derde Wereld.

Over deze onderwerpen geven F. de Man (Stichting Toerisme in de Derde Wereld) en A. van Hout (Ac. v.d. Journalistiek) ieder een inleiding.

Verder komen enkele specifieke toeristenlanden uit de Derde Wereld aan de orde: Tunesië, Filippijnen, Nederlandse Antillen en Tanzania.

Belangstellenden krijgen de gelegenheid zich in die landen te verdiepen en na te gaan wat voor die gebieden de gevolgen zijn van toerisme.

De aanvang van de avond is om 19.30 u.. Café Boulevard, Noordstraat 49, Tilburg. De toegang is gratis.

Voor meer informatie kun je terecht bij Buro Buitenland, KUB, Kamer B 1012, tel. 662556.

DSWi Openingstijden Informatiecentrum D.S.W. maandag 13.00-15.00 uur dinsdag t/m donderdag 11.00-15.00 uur vrijdag 11.00-13.00 uur dinsdag óók 16.30-18.00 uur (alleen tijdens collegeperioden) Telefonische informatie en afspraken met de dekenen: 662211.

Buro Welzijn (studie- en beroepskeuzeadviseur, psychologen en medewerker vorming en welzijn) tel. 662218.

Studentenarts tel. 662116.

Uitstel militaire dienst Uitstel militaire dienst wegens studie kan d.m.v. een uitstelformulier na ontvangst van de waarschuwingsoproep (zie hieronder) óf d.m.v. een uitstelformulier datje krijgt toegezonden omdat je bij de keuring te kennen hebt gegeven datje wilt gaan studeren. Als je aan de kriteria voldoet (voor meer informatie daarover kun je terecht in het Informatiecentrum), wordt je daarna uitstel verieend.

Dit studie-uitstel is niet onbeperkt. In de loop van je studietijd zul je de nodige stappen moeten ondernemen om dit uitstel tot aan afstuderen veriengd te krijgen.

Twee jaar na aanvang van de studie krijgt iedere student voor 't eerst een kontroleformulier {tussen aug. en jan.).

Je moet daarop o.a. invullen voor welk examen je het laatst bent geslaagd. Als het goed is, is dat (na 2 jaar) je propedeuse. Heb je dit dan nog niet gehaald dan dien je zo snel mogelijk een afspraak te maken met één van de studentendekanen. Ook moet je invullen wanneer je denkt af te studeren. Ben hierbij niet al te optimistisch, maar zo reëel mogelijk. Dét deel van het formulier dat door de universiteit moet worden ingevuld, laat je door Buro Inschrijving doen (B 102, open: 9.30-13.00

uur). Het kontroleformulier moet je binnen 4 weken na dagtekening terug sturen. Doe je dat niet dan heb je veel kans dat je uitstel wordt ingetrokken.

Na drt eerste kontroleformulier volgen op onregelmatige tijden nieuwe kontroleformulieren. Deze behandel je op bovenstaande wijze. Als de datum van afstuderen later wordt dan je op een eerder formulier hebt aangegeven, dan verander je dit op het nieuwe formulier.

Komt die datum dichterbij en heb je niet de kans gekregen om dit te veranderen (omdat je geen nieuw kontroleformulier hebt gekregen) dan krijg je een waarschuwingsoproep. Je moet dan bij de gemeente waar je staat ingeschreven 'n uitstelformulier halen. Eén gedeelte hiervan moet je zelf invullen, één deel moetje door Buro Inschrijving in laten vullen en één deel door de burgemeester (afd. militaie zaken van het gemeentehuis). Denk je binnen de maximale inschrijvingsduur van 6 jaar af te studeren dan zorg je dat dit uitstelformulier binnen 2 weken na de waarschuwingsoproep bij de gemeente is.

Als je de maximale inschrijvingsduur denkt te overschrijden dan dien je daarnaast ook nog een afspraak te maken met de studentendekaan. Zorg dat je dit tijdig doet want er gaan meestal 'n paar dagen overheen alvorens je een afspraak kunt maken en het formulier moet binnen 2 weken worden opgestuurd.

AgBmé JANUAm tipciomel; Borneo en Julta.

9^«W>atafiit MW UUR riMtufe: 'Fdda'. P e ( ^ P«rfte<foo(t/m3f*f.f SelHNtwbiirfi, 22,1S uuri FAnhgiE "the Sacffee'. ftegie: Andrei Tarkövsktft/m4febr.l KSmt^Um. 2ö,0ö mr, 'Wo amow de SvwMXï'. Res^: Vo(fcar SchJëncftMtt Met P.a. iewmy Inww, O r t i ^ Mutt, AleÉt Oetoiï {t/m 4 Wbr.ï. ai»e«Htt»»2:^jaOuiir;'0«athQfasalea«jan'. R * ^ VoMcer Sdtföndörff Met o.a, Öusan Mcrfmann Wm 4 febr. t fleOfS, A J.P-M. »«m der A¥«»t ftoef«öhrtffc 'fiüteige vrS-l#ren<ffieiia, excf*tótertng Sn hederóteagse »«»•«*».

2ATfiftOAeStJ(ii*UAW Noor^terttgft. P^^n» a l|wit<ig met wwn*)tee<%e satea vm het *Ruben

FiBHUABI

Sportt SPORTCENTRUM NIEUWS Voor de volgende takken van sport zijn nog plaatsen vrij: Dansexpressie, Volksdansen: maandag 18.00-19.15 uur en dinsdag 19.00-20.30 uur.

Veldvoetbal: woendag 19.00-22.00 uur, A. van Brakel.

Conditietraining met gewichten: donderdag 22.30-23.15 uur, R. Pauel, nivo 2.

Badminton: donderdag 16.15-17.00 uur, M. Thomassen, nivo 3.

Dameszaalvoetbal: woensdag 18.00-18.45 uur, A. van Brakel.

Conditietraining met gewichten: Inivo / e/7 2; maandag 19.15-21.45 uur, dinsdag 19.45-21.00 uur en 22.15-23.30 uur en donderdag 18.30-19.45 uur.

Judo: dinsdag 17.45-18.45 uur, R. Pauel, nivo 2.

De sporten die het 2e semester in cursus verband gegeven worden starten op maandag 2 februari a.s.

Deze sporten zijn: tennis, badminton, jazz, gym, jiu-jitsu en conditietraining met gewichten. Inschrijfformulieren te verkrijgen aan de balie van het KUBSportcentrum.

SPORTCENTRUM NIEUWS W.T.C. (Winter Tennis Competitie) Van 16februarit/m 13april 1987 wordt er op het kunstgras van het Sportcentrum op acht maandagavonden wederom het W.T.C, georganiseerd.

Er wordt gespeeld op tijd in poules van 4 of 5.

Je kunt inschrijven voor het enkelspel/ het dubbelspel en het mix-dubbelspel.

De inschrijving geldt alleen voor sportkaarthouders met nivo 3 (D1/D2) nivo 2 (C) en nrvo 1 (B). Nivo 4 en 5 (resp. beginners en half gev.) moeten weer wachten tot het eerste semester van 1987/1988.

Inschrijfformulieren zijn vanaf maandag 26 januari, 12.00 uur, te veri<rijgen op het K.U.B, sportcentrum en kunnen uitsluitend worden ingeleverd op woensdag 4 februari, 19.00-21.00 uur en donderdag 5 februari, 15.00-17.00 uur onder betaling van het inschrijfgeld (f 3,50 per onderdeel/per persoon).

Pak je racket weer uit de hoes en doe mee.

30 januari 1987

Mtw»iw«ha, 11,30 «ar; Vffisrintr »*« doop van n m Munrtifc. Tiwtiaaï Op de floed» weg. VooiBaeefWs; Han tiada Munnink m Hub iendws. Zang sta»denlenfajw.

MAANÏÏAöa FfiBftyARI PikOKim, a i .00 «ur; 'De Vot*', JHOjöc* tond «te compoftfet ftank C ^ m,ii».v. het Sert PsOfricfot \etfyimL en H«fik6»on.

fiktofderfist^ a s o we-. 'Cxmmx mnmmtpmmAm $t^^m^mt^f 20.10 t w ; Oe Sston nKtl^ac^aejÉi'.ftsgie:ÊdwSn de Vries. ^ H * * , 2tflOflwr;SeekWieatBr vm 'fapfertnéehanf. vramSDAG 4 HBnUAM

Smmmbwa,

20'ï6 mr. Jenny

$(^tott«4>W9,20,136 «ut; |%n + Esperiment: vterfitms owr (tor».

nee: Nero.

Scd^wiwiswiD. 20.46^ uur: Vals blMd; IMtar^^Mt. NoQrdMtgn-. ZL&i «Air; Hmom ^vm^hHs wm romance. ^mtniöii. ZZJI» uur: Som fi«#i'« ^httmUbwa, 20,00 uur; l%»i»iï«: •08 spüsee*'. R a ^ ' AntfrBt Tartaow*!. (t/ö>rfebr,J 'A«ie Témm'. Reofe; U» PÏKA. {xfm 7 Utor.i V^l4ai',20.00uür: Orappfftg.

VRWftfteeFESRÜAft* Sehouwbufv, 20. tS mtn 'U»^ da0ti$na»(ienaclht4oot(Skit». R«ili« RonatdKknmr. » mki tHofjw. «.JivG-R. ^s^w»Itanb bufMiQewoan hoogtanwr prtVWKtMdtt. mmmn»^». ZiJD&mn Open hM^

p^^ STADSSCHOUWBURG

Romeo en Julia zonder franje Voorstelling: Romeo/Julia.

Door: Studio Onafhankelijk Toneel. Spelers: Reneé Fokker, Chris V i n k e n , Mare Warning en Marijke Kraft. Regie: Mirjam Koen. Decor: Marijke Kraft.

29 en 30 januari Schouwburg, Studio Zaal.

Het noodlottig avontuur van de achttienjarige Ronneo Montecchi en de veertienjarige Julia Capuletti mag inmiddels overbekend zijn, toch nog maar even een korte samenvatting: Romeo wordt smoorverliefd op Julia maar helaas, hun ouders zijn aartsvijanden. Dit noodzaakt Romeo en Julia in het geheim te huwen. Julia's vader heeft haar echter beloofd aan een ander. De wanhopige list van Julia om daaraan te ontsnappen en RoVrijdag 6 februari is er nog een voorstelling van O'Neills 'Lange dagreis naar de nacht' door Globe (zie univers 18). meo's verbanning ontketenen de In de schouwburgzaal. Aanvang 20.15 uur. misverstanden die hun dood verbijvoorbeeld voorwerpen een eigen oorzaken. gesleept van flauwiteiten naar sterke TIAS (-WIJS) leven gaan leiden, maatschapvisuele grappen, van historisch verantIntussen heeft zo ongeveer ieder pijvisies worden uitgebeeld, straatmuwoorde dialoogjes naar malle gedichttoneelgezelschap Shakespeare's ziek mensen opfleurt en ook een vleugjes, van het oude Rome naar het boustuk gespeeld. Regiseuse Mirjam je abstrakter experimenteel werk aan doir van een willekeurige potentaat.

Op donderdag 12 februari 20.30 uur zal Koen heeft met een onderbreking het menu wordt toegevoegd.

Kuijt en Hoogendoorn hebben ieder In het kader van de TIas-cyclus over de van twee jaar nu eindelijk weer Het tweede blok begint om 21.30 uur. twee personages; en de wisselingen jaren vijftig een lezing plaatsvinden Hierin zal de animatiefilm 'The missing haér Romeo/Julia op de planken. worden, steeds abrupter. Je lacht om door P. van Lieshout over het werk van link' van Picha (ook bekend van 'TarNero zoals je lacht om een goed Vier acteurs zitten gezellig bijeen Jack Kerouac. zoon') op het doek verschijnen. Deze clownsnummer. Eigenlijk is het onzin, op een Louis XV-achtig bankje.

De lezing wordt verzorgd door het Tilduurt 84 minuten.

Hierin laat hij de evomaar het is onzin waarover is nageburgs Instituut voor Academische StuHorloges worden uitgewisseld. lutie in een nieuw en satirisch licht zien. dacht, en het is vakwerk. dies.

Twee spelers staan op, hun voeten Hij oppert de gedachte dat de mens in De commissie voor Culturele Activiteide loop van de evolutie slechts een hin- tikken de seconden hard na en Roten van het TIAS heeft voor 1987 een NOORDERLIGT derpaal was, een lastpost en een verlie- meo en Julia worden in hun rol gecyclus over de jaren vijftig georganizer, 'zo dom dat vergeleken met hem plaatst. Want het Onafhankelijk seerd. een weekdier een hoog ontwikkeld we- Toneel heeft gekozen voor een eiVan Lieshout zal zich richten op de litezen was'.

2 februari, voorprogramma: After genzinnige aanpak. ratuur in de jaren vijftig, met daarin the Rain. Aanvang 21.30, zaal open Het bijwonen van de hele avond kostje Alle bijrollen zijn weggevaagd, we centraal Kerouacs werk en de invloed 20.30. slechts 5 gulden. Wil je alleen een hebben slechts te maken met het op de Nederlandse literatuur. De lezing kaartje voor het eerste of het tweede De groep komt uit Sheffield en startte liefdespaar en twee ensceneurs. (met filmische ondersteuning van 'Pull blok, dan is dat f 3,50. in de punk-periode in 1979. Hun muziDeze 'manipulators' bepalen wat my Daisy' van Robert Frank) begint om Na afloop is de Spoel gewoon open en kale achtergrond echter is heel wat breer te gebeuren staat. Zij instrueren 20.30 uur op 12 februari in de grote zaal kun je dus blijven plakken om na te kletder; van Marvin Gaye, Captain Beefvan het TIAS, Stationsstraat 19, de handeling en de omgeving. sen of nog even lekker te swingen. heart, Pere Ubu tot The Doors en Tilburg.

Wanneer Julia (Reneé Fokker) Stones.

STADSSCHOUWBURG In 1980 hadden The Comsat Angels FARCE THEATER een platenkontrakt met Polydor en een eerste elpee 'Waiting for A Miracle'. De kritieken waren uiterst lovend en Melody Maker noemde het het beste debuutalbum van het jaar. Ondanks de bij de Theatergroep De Salon speelt 'MacDonderdag 5 februari. Aanvang. muziekpers ook goed ontvangen tweebeth' van William Shakespeare, 380 20.30 uur. Regie: Jurriën Rood. de elpee 'Sleep No More' bleef het jaar na zijn dood. Een coproductie met commerciële succes voor The Comsat de Stadsschouwburg Amsterdam.

Rik Hoogendoorn en Bruun Kuijt leerAngels uit.

'Macbeth'. Nooit zag u een productie den elkaar kennen op de Academie Reden zou kunnen zijn dat de groep te zo kwaad en zo goed. 'Macbeth'. De voor Kleinkunst. Zij maakten in het seiweinig mogelijkheden voor optredens nachtmerrie van het theater. Dinsdag 3 zoen 83/84 drie korte ad-hoc produkkreeg. Naast een enkel optreden en februari om 20.15 uur rn de schouwties op het thema 'man-zijn'. Uit die tijd een tournee met U2 verlieten The burg-zaal. stamt ook de naam Echte Mannen.

Comsat Angels Sheffield nauwelijks.

Het huidige seizoen bundelen zij opMacbeth. De vrouw. De vrees. De De volgende elpee's krijgen ook weer nieuw hun krachten in de eenacter man. Het mes. De moord De nasleep. steeds lovende reaktie's maar geen Nero.

Macbeth. Tien jaar lang met in Nederechte doorbraak, totdat Robert Palmer land te zien geweest. Wacht met op de Nero voelt de behoefte Rome te verlazich voor de band gaat interesseren. volgende .. Een ongeluk zit in een klein ten om zich los te maken van het poliJMadat hij een optreden van hen in Parahoekje. tieke gekonkel en zich over te geven diso heeft gezien breekt hij een lans Vertaling: Dolf Verspoor. Bewerking: aan zijn enige echte hartstocht: de poëvoor hen bij Island Recordsbaas Chris Rob Klinkenberg en Edwin de Vries. zie. Maar wat gebeurt er als een branBlackwell. Het gevolg is een platenMet o.a. Titus Muizelaar, Lineke Rijxdend Rome van dichterlijke metafoor kontrakt en een nieuwe start, met de in man, Jules Hamel, Hans Veerman, onverwacht werkelijkheid wordt' het najaar '86 uitgekomen elpee 'ChaPaul Gieske, Laus Steenbeeke, Arielle De keizer verliest het vertrouwen van sing Shadows' en vele optredens.

Brouwer, Jacqueline Blom, Hans volk, leger en senaat. Kan de dichtIn Nederland vier, waarvan de laatste in Kesting en Ischa Meijer. Regie: Edwin kunst hem nog uitkomst bieden' En Noorderligt. de Vries. welke rol spelen de Christenen aan deze en gene zijde van dit geheel...

DE SPOEL Idee en tekst zijn, kortom, van het absurdistische deeg waar een flink deel van het grappig bedoelde kleinschalige toneel uit gebakken is. Maar er is één belangrijk verschil: Hoogendoorn en Op woensdag 11 februari presenteren Kuijt kunnen toneelspelen, en ze zijn we een animatiefilmfestival. Dit zal dikwijls echt leuk. Bovendien weet Jurplaatsvinden in de Spoel (Fabrieksstr. riën Rood hoe hij twee aan elkaar ge22). De avond zal worden ingedeeld in waagde grappenmakers tegen elkaar twee blokken. moet uitspelen - dat had hij al bewezen Het eerste blok begint om 19.30 uur en met Verschn/tt van Luca en Marks. omvat 9 korte animatiefilms, waarin En dus word je in zeer vlot tempo mee-

Lezing over Kerouac

The Comsat Angels

bibberend, letterlijk over lijf en leden het huwelijksbootje ingaat wordt zij troostend terzijde gestaan door haar vrouwelijke ensceneur. Maar ook tergen en provoceren, zelfs het spelen van enkele bijrollen behoren tot de taken van de twee. Aangezien er geen Mercutio voorhanden is speelt Mare Warning zijn radheid en doodsstrijd.

In het programma wordt aangekondigd; 'Met grimmig plezier, vol mededogen' te spelen. Onafhankelijk Toneel komt die belofte ondubbelzinnig na, het enthousiasme van de acteurs werkt vooral bij de eerste scènes aanstekelijk evenals de ludieke vondsten.

Alleen de allernoodzakelijkste scènes zijn behouden wat een flitsende Shakespeare voorstelling oplevert, ontdaan van overbodige franje. 'Uitgekleed tot op het bot'.

De opleiding dansexpressie van Reneé Fokker is onmaskeerbaar als zij rondhipt als een onrustige sprinkhaan, als Julia is zij vertederend jong, dwaas verliefd en gemeend angstig wanneer zij het drankje moet slikken wat haar schijndood ten gevolge zal hebben. Chris Vinken is de onstuimig verliefde Romeo en Mare Warning de overtuigendste manipulator.

Want Marijke Kraft's rol is beduidend kleiner en wordt daardoor ook magerder. Naast de rol van ensceneur verzorgde zij tevens het decor.

Een vierkant speelveld gemarkeerd door vier multifunctionele pilaren en bezaaid met mozaiek fragmenten is de plaats van handeling.

Vervelende decorwisselingen zijn hierdoor overbodig.

L.W.

De Salon met 'Macbeth'

Echte Mannen met Nero

Animatiefilmfestival

Onafhankelijk Toneel: Romeo en Julia

ACHTERKL De laatstverschenen Kappataai

Kappataai kapt ermee

ONAFHANRILLUK BLAn v * v ,.r- >PW A j T r T . , . J T * . . . J ? ! * . . f en inmiddels vergrijsde docenten herinneren zich beslist nog wel het 15 ca WA f W spraakmakende debat HeertjeHet 'onafhankelijk blad van de Mandel in 1976 dat nog een verekonomiese fakulteit' Kappataai s-tHULniïf » ot, volg kreeg in een boeiende briefzal niet meer verschijnen. De rewisseling en in de kolommen van dactie van het blad heeft besloten deze krant. het bijltje erbij neer te gooien omHeertje, toen nog PvdA-econoom dat na herhaalde oproepen niewerd door Mandel in zijn hemd gemand bereid bleek de huidige rezet. De discussie ontaardde in een dactie op te volgen. Ook het terugflinke scheldpartij toen Heertje lopen van de verkoop van het blad Mandel van naïviteit beschuldigspeelde in de beslissing mee. De de. En zo ging het verder (een fragoplage van de laatste nummers ment uit de Polek-bundel): kwam niet boven de tweehon'- Zaal: Mijnheer de voorzitter mag derd. Kappataai verschijnt al sinds ik misschien een vraag stellen?

1973/'74.

- Mandel:... maar wie de provocaHet laatste nummer van Kappataai tie heeft gedaan, dat heeft iederverscheen in april vorig jaar. Sindseen gehoord. Neemt u terug de dien heeft de redactie middels dinaïviteit... verse oproepen getracht nieuwe - Heertje: Nee medewerkers te vinden. Zonder - Mandel:... neemt u terug de naïresultaat. 'Er bestaat een algehele veling... ben van het blad. 'Men ziet het als desinteresse bij studenten om iets - Heertje: Nee, u... (gefluit en geeen radikaal blad dat overal tegente doen wat niet direct op de studie joel in de zaal) (hels kabaal in zaal aan schopt. Maar dat was de laatbetrekking heeft', aldus Hansen op podium) ste tijd minder, meer sociaal-deGeorg van Liempd, een van de re- Mandel: ... onbekwaam tot dismocratisch', zegt hij. Hij hoopt dat dacteuren. De Twee-fasenstruckussiëren en onwaardig om proanderen een nieuw blad zullen tuur doet daar nog een schepje bofessor te zijn. Een professor disgaan starten. 'Ik vind dat de faculvenop, meent hij. Het ontbreken kussiëert met rationele argumenteit een behoorlijk blad moet hebvan enthousiasme van de studenten. ben', aldus de redacteur. ten voor Kappataai heeft ook te - Zaal (tegen voorzitter): Hé, grijp maken met het beeld dat zij hebG.R. nou eens in man! Sodejui - Mandel: Je kunt mekaar niet beledigen'... etc.

Heertje verliet boos de zaal en Mandel miste zijn laatste trein naar Brussel. Later stapte Heertje uit de Vanaf volgende week kunt u in het PvdA en zocht kortstondig heil bij restaurant van de KUB al etende het ondertussen opgedoekte een solidaire daad vernchten. U DS'70 en Mandel kreeg het moeimoet dan een 'empanaditas' lijk om als secretaris-generaal van bestellen, dat is een soort soufflé de vierde internationale het gemaakt naar Nicaraguaans remarxistisch-trotskistisch erfgoed cept.

De werkgroep Polek organiseert sel, was in de jaren zeventig regeldoor talrijke afsplitsingen voor toEen deel van de prijs {f 1,25) die u op 16 februari een lezing van matig te zien en te horen op de tale afkalving te vrijwaren. betaalt voor zo'n empanaditas is Prof .dr. Ernest IVIandel over de kriKHT o.m. naar aanleiding van de Mandel blijft in elk geval de bebestemd voor het zogeheten Juano Centeno, de Initiatiefneemster sis in de Westerse economie. strijd rond de invoering van het vak kendste marxistische econoom 'comedor-project' in de Nicaragu- van de comedor.

Prof. Mandel, thans hoogleraar politieke economie en maatschapvan de laatste vijfentwintig jaar. aanse stad Matagalpa. Dit project aan de Vrije Universiteit van Brusmoeten opleveren.

Daarmee pelijke orde. Eeuwige studenten De laatste jaren heeft hij zich met is resultaat van een samenwerking denkt men de kosten van het eetname bezig gehouden met een tussen het Comité van de moeders huisje, inclusief grondige verbousystematische analyse van de ecovan gesneuvelde militairen in Nicawing en complete inrichting, te nomische crisis. Volgens hem ragua en de Stichting Samenwerkunnen dekken. Mocht er meer kunnen de recente recessies niet king Nicaragua Tilburg. Met de exgeld binnenstromen dan is dat worden toegeschreven aan het Voor f 5- vult u onderstaande ruimte boordevol inclusief trefwoord bovenaan ploitatie van een 'comedor' ( = wellicht te investeren in het opeDe matsertjes kunnen enkel met deze leesbaar ingevulde bon (één letter, leesteken toeval of aan exogene factoren zoeen eethuisje) willen een aantal nen van een of enkele gaarkeuals de olieprijs.

Ze vloeien volgens of spatie per blokje) bij de redactie worden ingediend. moeders van omgekomen dienstkens in de krottenwijken van NiBetaling kan per giro- of betaalkaart onder gesloten omslag of op de redactie. hem voort uit de logica van het kaplichtigen een eigen inkomen vercaragua. pitalistische systeem.' De zogewerven. Het verlies van een ouder naamde 'burgerlijke' oplossingen T.G. VergeeJ niet ook naam en adres in te vullen. kind betekent voor deze vrouwen, voor de crisis zijn volgens Mandel naast het leed, ook vaak een aangedoemd te falen omdat zij binnen merkelijke vermindering van het het raamwerk van de kapitalistigezinsinkomen. ^ « ^ sche economische orde oplossinDoor het eten van de empanaditas gen proberen te zoeken voor prokunt u dus enkele Nicaraguaanse blemen, waarvan de oorzaken inmoeders aan een eigen eethuisje herent aan het systeem zijn,' aldus helpen. Een aangename manier de tekst van de Polek aankondiom wat voor uw medemens te ging. doen. Als die Nicaraguaanse soufMandel zal in zijn lezing naast zijn flé tenminste ook lekker is. Volmarxistische verklaringen van de gens Wim Boerboom, een van de crisis zijn kritiek op de burgerlijke initiatiefnemers, zit dat wel snor. verklaringen en oplossingen voor „De advertentie slogan ter Hij heeft het originele recept van de crisis geven. werving van studenten aan de empanaditas thuis uitgeproMaandag 16 februari 1987 in zaal de RU Limburg: Een beetje beerd en het resultaat was 'heel AZ 10. Aanvang 20.00 uur. studiehoofd gaat naar smakelijk'.

Empanaditas

Betaald matseren

X

r]

n3

E.V.

Naam: A dres: (Tel.:

)

Univers

Overigens wil men ook andere restaurants en cafetaria's in Tilburg warm maken voor het idee om empanaditas op het menu te zetten. De hele actie in het kader van de stedenband Tilburg-Matagalpa zou ongeveer f 45.000,—

Maastricht - doet de vraag opkomen waar de échte studiehoofden moeten gaan studeren" Hans de Ree, RL Maastricht

30 januari 1987