1982 03 26

tilburgs hogeschoolblad 26 maart 1982 jaargang 19 - nummer 26

KHT bezuinigt 3 procent mensa en sportkaarten niet duurder Behandeling van de interne begroting vraagt heel wat voorbereiding van diverse diensten, kommissies en frakties. In de Hogeschoolraad werd vorige week over en weer uitvoerig

de loftrompet gestoken omdat alles tijdig en soms ook helder op papier stond. Na een tiental minuten gelukwensen, vooral aan het adres van het Kollege van Bestuur, de Be-

Kleinschaligheid, aanvulling of alternatief De kleinschaligheid stond vorige week donderdag centraal tijdens een forumdiskussie georganiseerd door de Wetenschapswinkel. Ongeveer vijfenzestig belangstellenden luisterden naar een aantal inleiders die alle op hun manier bij kleinschaligheid betrokken zijn. Onder hen medewerker Geeraets van het IVA, prof.

Tiemstra als bedrijfsekonoom en P. Nijskens van het Buro Kleinschalig Werk. Zij spraken allemaal vanuit hun eigen ervaring over het onderwerp en daardoor kwamen de centrale thema's van het forum (kleinschaligheid, aanvulling of alternatief?; overheidsstimulering van het kleinschalige bedrijf leidt tot konkurrentievervalsing; steun wetenschap bij ontplooiing kleinschaligheid) wat verbrokkeld aan de orde.

Toch denkt de Wetenschapswinkel de studenten wel een beetje warm te hebben gemaakt voor het onderwerp. Ook zijn de bestaande banden met de hogeschoolwetenschap, met name de afdeling bedrijfsekonomie, door dit programma wat strakker aangehaald.

Bovenstaande foto stamt uit de tentoonstelling die het prgramma over kleinschaligheid begeleid heeft. Ze is gemaakt door het HAM (Hulp Audiovisuele Middelen) en geeft een beeld van kleinschalige bedrijvigheid in het Tilburgse La Poubelle.

I

De buitenlander is en blijft een gast. Het lijkt al een gunst om hier te mogen studeren.

Op de middenpagina.

Industriebeleid in Nederland

Interne begroting 1982

Ondanks de talrijke amendementen en moties werd de interne begroting 1982 vrij soepel behandeld. De raad paste op alle posten in de overige lasten-begroting een korting van 3% toe, behalve op de prijzen van mensa en sportkaart, die blijven wat ze waren.

De Wetenschapswinkel krijgt vanaf 1982 één formatieplaats.

Voor vrouwenstudies is een halve plaats voorzien. Verder zal de KHT moeten leren leven met een vakaturepercentage van 7%.

Buitenlandse studenten in het WO

grotingskommissie van de raad, de Griffie en Dienst Ekonomische en Administratieve Zaken, kon de centenoorlog beginnen. Breed Front stak het vuur aan de lont door te wijzen op het verontrustende van deze begroting. Mogelijkheden om nu nog verder op personeel te bezuinigen zijn er niet meer, tenzij je het Onderwijs en Onderzoek nog verder aantast, aldus Breed Front. Volgens de studenten van Konstruktief is er te weinig rekening gehouden met de konsekwenties uit de nota Studentenbeleid, een nota die vaak wordt geciteerd, m a a r die er nog steeds niet is.

Wij kunnen slechts marginaal het fmancieel beleid bepalen, aldus Konstruktief. Onafhankelijken Gerlach en Klok beklemtoonden nog eens het belang van het budgetrecht voor de raad. PLM-er Van Duynhoven was niet gelukkig met het op peil houden van 't vakaturepercentage en student Hendriks van PSF demonstreerde de ondoorzichtigheid van het beleid. Het beleid wordt gemaakt door ambtenaren, de r a a d verliest zijn greep, aldus deze PSF-er achter een stapel nota's.

In zijn antwoord gaf het Kollege van Bestuur aan dat het Kollege wil streven n a a r een ander begrotingsmodel Budgethouders zullen meer verantwoordelijkheid krijgen over de hen toegewezen lump-sum. Voorzitter Van Straaten legde er de nadruk op dat het nu n a te streven vakaturepercentage 7,2% nog altijd veel hoger ligt dan de 4% die de overheid ons oplegt. Het hanteren van dit percentage is beter dan andere maatregelen.

Van Straaten liet ook weten dat de prijzen in de mensa en van de sportkaarten dit jaar niet mogen verhogen. Op alle andere posten bij de ,overige lasten' wordt 3% gekort. Bij de konkrete behandeling van moties en amendementen werd soms nog geklaagd over de vertraging bij het opvullen van de vakatures.

En dan kreeg de miljoenendans alle ruimte. De totale begroting bedraagt dit jaar ruim 72 miljoen gulden, waarvan 12 miljoen ,overige lasten'.

Vier ton van de ,overige personele lasten' worden geblokkeerd. Dit bedrag k a n de KHT niet meer aanwenden voor interfakultaire onderverschqnt wekelijks

Verslag van een TH-Kongres.

Pag. 5.

Marx eigenlijk geen dialektikus zegt de zo pas gepromoveerde Herman van Erp. Pag. 3.

Sociologie en aktualiteit Meer aandacht voor de aktualiteit binnen de fakulteit.

Pag. 2.

zoeksprojekten en een wisselleerstoel.

Een eerste bittere pil voor het Kollege: de raad wil met de grootst mogelijke meerderheid 100.000 gulden voor interfakultaire projekten laten vervallen. Hetzelfde gebeurt met 70.000 gulden voor een gastdocentschap. Met de uitbreiding van koffie-automaten zal worden gewacht tot n a een nota over koffieverstrekking. Voor vrouwenstudies wordt een halve formatieplaats gevoegd bij de halve plaats die van het departement kan komen. Een wens van PSF om tijdelijk een tweede formatieplaats voor vrouwenstudies toe te wijzen haalde het net niet.

Er komt ƒ 5.000 ekstra voor een leeshoek en ƒ4.000 voor Akademische Studievoorlichting. Amendementen van PSF om bijvoorbeeld ƒ 14 550 voor een ,filosofencolloquium' te schrappen en andere bezuiningingsvoorstellen halen het niet. Het PSFvoorstel om de automatische toezending van het THB aan studenten in stand te houden en dus af te zien van mogelijk ƒ20.000 besparingen, wordt met 11 stemmen vóór en 12 tegen verworpen. Het Kollege komt wel tegemoet aan een amendement van Konstruktief om de automatische toezending aan eerstejaars gedurende het eerste half jaar te verzekeren. Volgens raadslid Horbach (Breed Front) betekent dit een breuk met het beleid ten aanzien van het THB. Het Kollege is van mening dat hier slechts een technisch probleem van distributie aan de orde is.

Tot slot stemden 18 raadsleden vóór en 3 (de PSF-fraktie) tegen de interne begroting. Op 15 april zal het Kollege met voorstellen komen voor studierichtingen, zodat de zo pas toegezegde 1,5 miljoen gulden voor 1982/1983 uit de pot kleine instellingen goed worden besteed.

E.V.

.Reaktionair' is een rubriek w a a r i n reaktles van lezers worden geplaatst. N a a m en volledig a d r e s v a n d e schr^verts) dient b4 de r e d a k t i e bekend te zQn. Anonieme brieven verdwenen i n d e p r u l l e m a n d .

Examengelden Betreffende artikel .Bezuinigingen ontmoeten politieke weerstand' met name de tekst over verhoging examengelden in THB, nummer 12, volgende bemerkingen: In de nota van wijziging betrekking hebbend op de onderwijsbegroting 1982 waren ondermeer twee voorstellen opgenomen. Het eerste voorstel betrof de invoering van examengeld ad ƒ375,bij het Hoger Beroeps Onderwijs.

Het tweede voorstel betreft de verhoging van het examengeld bij het Wetenschappelijk Onderwijs voor personen die anders dan als student zijn ingeschreven. (De extraneus en de toehoorder nieuwe stijl). Tevens betreft het tweede voorstel een wijziging in de examengeldheffing.

Het eerste voorstel wat betreft de

jullie de schaarse vrijetijdsuurtjes gebruiken om ruzie te maken over een boek van een vredelievend mens. Maar, eerlijk is eerlijk, jullie geven allebei onder het vechten ook af en toe knipoogjes naar de Grote Schrijver van dat boek en dat is heel erg lief. In dat licht gezien is een hier en daar uitschietende vuist naar jullie Meester vast en zeker pure zelfkwelling. Ze zeggen wel eens dat je het van verre vrienden niet moet ,hebben', maar daar ben ik het lang niet altijd mee eens hoor. Mijn verre viend handelt namelijk geheel overeenkomstig de leer van zijn meester en het Is prima dat mijn goede buur dat heel precies aan alle lezertjes van jullie blad vertelt (die buur is namelijk nog in de leer bij de Meester die nu, bij wijze van voorbeeld, een recensie voor hem heeft geschreven over het boek met die mooie omslag; maar dit verhaal is jullie, geloof ik. al verteld hè?). En wisten jullie allemaal wel dat het boek door verre vriend zo goed is bevonden dat hij het een belangrijke plaats heeft gegeven in jullie lespakket en dat de Leermeester wel vier keer in jullie school kolleges over dat boek heeft gegeven? En dan zat verre viend ook steeds in de klas hoor. net als alle andere leerlingetjes.

Als Meester het allemaal zo overziet dan is hij niet bevreesd voor de recensie die zijn verre vriend nog steeds over het Grote Leerboek in ESB moet gaan schrijven. Ja. want het boek is al heel lang geleden, al ver voor die eerste Tilburgse publikatie over de vrije

invoering van examengeld bij het HBO. heeft de Minister van Onderwijs ingetrokken.

Het tweede voorstel zal nadat o.a. de Onderwijsraad en de Akademische Raad hierover advies hebben uitgebracht via een wetsontwerp aan de Tweede Kamer worden aangeboden.

Het tweede voorstel houdt in verhoging van het examengeld voor extraneï en toehoorders nieuwe stijl van ƒ60,- naar ƒ 375.-, jaarlijks te betalen alvorens tot inschrijving wordt overgegaan. (De koppeling met het examen en de bestaande vrijstelling van betaling van examengeld bij de eerste herhaling komt dus te vervallen).

A. V. Lebbink Naschrift: Onze kollega van het UU-blad schreef dit stuk vóór de ontwikkelingen, die u schetst, zich doorzetten.

Vrijetijdsbesteding OPEN BRIEF VAN DE MEESTER Lieve jongens, Wat heeft het mij bedroefd dat jullie zo tegen elkaar tekeer zijn gegaan in jullie eigen clubkrant. En dat nog wel over een degelijk wetenschappelijk werk dat is voorzien van een schitterende omslag met witte en groene wolken! Een boek van de zoveelste ekonoom die de wereld en de welvaart wil gaan verbeteren. In dat boek wordt jullie devote aandacht gevraagd voor een onderwerp waar jullie kollegaatjes vaak wat minnetjes omheen lopen. Maar nee hoor. In plaats van te kibbelen over jullie buurtvereniging in Breda gaan

Sociologie en aktualiteit tilburgs hogeschoolblad weekblad van de katholieke hogeschool tilburg

redaktie eddie vaes (hoofdredakteurJT twan geurts, ellen nooyen angels lodder (assistente)

medewerkers

paul emonts, Jace van de ven, hans opbroek, lennart kik, wouter van gils. peter pennartz, henk zomer, wilma okkerse, sjef stoop, ronald jeurissen

•amenstelling redaktleraad

prof. mr. p. van seters (voorzitter), drs. j . koning, drs. h. van erp, drs. j . van de riet, f. hummelman, m. ackermans (adviseur), t. nllsen, r. geurtsen, a. de laaf, drs. th. schouw

officiële mededelingen buro kommunikatle

cartoonist ad van haandel fotografie rien siers. tilburg angela lodder

kopij

alle kopij moet uiterlijk op donderdag de week vóór het verschijnen In het bezit van de redaktie zijn redaktie-adres/advertenties hogeschoollaan 225. tilburg telefoon (alleen voor thb) 662277 en

662506

Intern: 2277 en 2506 kamer 207 en 208 (gebouw b) foto-service foto's In dit nummer kunnen worden besteld ü ƒ 3,50 per foto In het formaat 1 0 x 1 5 om: telefonisch 013-551109 of bij de redaktie landelijk samenwerkingsverband universitaire pers (up) waarbij verder aangesloten: ad valvas (vu amsterdam). wagenings hogeschoolblad, utrechts universiteitsblad, thd-nieuws (delft). th-berichten (eindhoven), tht-nieuws (twente) en observant (maastricht).

druk

drukkerij J. J. a. van der wee bv, tilburg abonnementen voor niet hogeschoolleden: f 15.— per jaargang advertenties

Een aantal ouderejaars Sociologiestudenten uit de diverse studierichtingen hebben de koppen bij elkaar gestoken, omdat zij ontevreden zijn over d e geringe aandacht voor de aktualiteit binnen de fakulteit.

De meeste van deze studenten voelen zich sterk betrokken bij de maatschappelijke ontwikkelingen en vinden, dat zij binnen h u n studies te weinig kansen krijgen om d a a r aandacht aan te schenken. Ze worden vooral gekonfronteerd met sociologische theorieën en ideeën van min of meer bekende sociologen, welke nauwelijks soelaas bieden voor het analyseren of te berde brengen van aktuele problemen, zoals d a a r zijn: jeugdwerkloosheid, kernenergie, wapenwedloop etc. Ook vinden zij. dat bepaalde vooral progressieve stromingen binnen de sociologie, in Tilburg te weinig aan bod komen.

De aangeboden theorieën gaan teveel uit van de vanzelfsprekendheid van de huidige samenleving en besteden nauwelijks aandacht aan de veranderbaarheid van de maatschappij. En waar er al stil wordt gestaan bij de historische ontwikkelingen van de samenleving, geschiedt dit vaak willekeurig of heel globaal.

waardoor deze werkstukken niet zo m a a r in de burelen verdwijnen van het wetenschappelijk personeel. Ook hebben ze plannen om in voorkomende gevallen te reageren via THB, Sociologisch of kranten op artikelen of stukken van wetenschappelijke aard. Een ander doel van de groep is om studenten uit h u n isolement te halen. Veel studenten zijn nog steeds in hun eentje bezig de studie te voltooien, waar diskussies en samenwerking mogelijk zou kunnen bijdragen tot meer diepgang en kritiek. Ook het opzetten van scholingen is een middel voor de toekomst. Eén en ander is sterk afhankelijk van de deelnemers.

De groep hoopt straks ook vooral eerste- en tweedejaars studenten tot h a a r leden te kunnen gaan rekenen.

Hen wordt vaak verteld, dat n a het behalen van het kandidaatsdiploma ,ruime mogelijkheden' ontstaan voor eigen invulling etc. van de studie.

De ouderejaars vinden, dat dit allemaal nogal tegenvalt. Eerste- en tweedejaars studenten kimnen volgens hen niet vroeg genoeg gekonfronteerd worden met het gegeven, dat er naast de aangeboden sociologische stof ook nog andere richtingen bestaan.

Er zijn intussen al een tweetal bijeenkomsten georganiseerd, waar enkele aktuele onderwerpen centraal stonden. Studenten hielden zelf inleidingen op basis van papers of werkstukken.

Deze groep Kritische Sociologen (ook al vinden ze dat zelf een niet zo gelukkige betiteling) wil proberen een platform te scheppen voor een meer kritische, progressieve benadering van de sociologie.

Studenten worden in de gelegenheid gesteld eigen papers of werkstukken voor te leggen aan kollega's,

Sociologie-studenten, die belangstelling hebben voor deze groep of eenzelfde ontevredenheid voelen met hun opleiding totnutoe, kunnen informaties inwinnen bij de volgende twee personen: Rob de Wit, telefoon 634553 of Marius Meeuws, telefoon 683782.

Paul Emonts 2

tijd in dat zelfde weekblad verschenen!

Kwade tongen beweren zelfs dat ook deze recensie door de Leermeester zelf wordt geschreven omdat hij vindt dat ook deze jongen eerst goed moet leren lezen. En dat, niet alleen door een bedrijfsekonomische. maar ook door een stevige, dank zij onze welvaartsekonomie voortgebrachte, sociaalekonomische bril. Want in dit Leerboek is nu eens geprobeerd om alle ekonomische aspekten van het konsumentengedrag met het vrijetijdsfenomeen in verband te brengen (ook de ruimtelijke, goed leze dus. eventueel ook in De Economist). Nou. en als het .dringend gewenst' is dat die studie wordt geschreven dan doet zich het mystieke verschijnsel voor dat het nu in Tilburg gebruikte Leerboek van de Doctor eigenlijk niet bestaat! En denk er goed aan dat het verband tussen ekonomische groei, tijdschaarte en tijdallokatie centraal staat in hoofdstuk III (en niet in hoofdstuk IV hoor)?

En wie de empirische onderbouwing van de toenemende tijdschaarste beperkt acht tot één tabel heeft het Grote Boek te willekeurig opengeslagen.

Welnu, lieve jongens, ik besluit mijn verhaaltje. Beloven jullie Doctor dat jullie over zijn boek, dat met zo veel vredelievende bedoelingen is geschreven, geen ruzie meer met elkaar zullen maken? Als jullie dat beloven dan zal het met jullie recensies ook allemaal vast wel goed gaan. En heel misschien komt Meester dan ook nog eens een keertje in Tilburg..

Jullie bescliikbare en benodigde Leermeester (Naam en adres bij de redaktie bekend)

ALBANIË 17 dagen f 1.195,-

CUBA 11 & 18 dagen vanaf f 2.100,(SOVATA) 22 dagen vanaf f 1.475,-

TSJECHOSLOWAKIJE 1 4 dagen f 1.670.Voor meer informatie REISBUREAU

ï,

VAN DER SCHOOR Koewei 7,6843 Z L ARNHEM Tel. 0 8 5 - 8 1 56 03

ymoXóe^üüe^ ,Matserties' kunnen worden opgegeven blJ in redaktie. Tot 30 woorden kosten ze ƒ 5,—; onder nummer f 2,50 extra. Reaktles op advertenties onder nummer naar de redaktie sturen.

TE KOOP: Uniek verbouwd boerderijtje, gelegen a a n d e r a n d van rustig dorp in de omgeving van Tilburg. Totale oppervlakte 1000 m2. Koopprijs ƒ 300.00O,- Te bezichtigen na telefonische afspraak; 04168 - 1471.

TE KOOP: ALFA ROMEO GIULIA 1600.

Bouwjaar 1978; gereviseerde moter, geheel overgespoten, in uitstekende staat. Prijs: ƒ 8500.-. Telefoon 04255 - 2838.

TE KOOP: Verbouwde r u i m e tussenwoning.

Nabij b i n n e n s t a d . Indeling: hal. grote woonkïuner, keuken, bijkeuken, badkamer, toilet.

I e Verdieping: drie slaapkamers. 2e Verdieping: grote woon-/werkzolder.

„Eige

„Een rationele is alleen moge wordt verende schrift ,Het ka] 19 maart j.i. pr en illustratief I het historisch titel. ,Over de geciteerde ste marxisten Van

Als filosoof zicfi gericht een juiste ir grip .kapitai belangrijke vormden de t samengebrac Tijdens de r over deze ke geroepen do sor Plattel, c Deze vroeg Kapitaal' al; was. Van Ei met de uitsi de hand ligj met ,het Ka tuige o.a. c interpretatie Marx (en E ven heeft.

Bovendien, : werk, heeft > genomen ,1 karakter vi waarin zak orde komen Een voor Vi vormde de historische noemt „tool pelijke geldi grippen", oi „begrip en \ der van de de Van Er ondermeer, een proces verzoening in het ücl'

BenoG

Het hangt vi vakgebied é van het doe fakulteit var eisen dat hi. van de roon oordeelt de Theologiscl' spraak, ged ring van voi betekent ee standpunt v vinden dat I motiveren i die als doet solliciteert, lidmaat van

De heer W fakulteit, 1: volgt toe: schil of j( didaktiek bijvoorbeld recht neer iemand va

Promotie Herman van Erp

„Eigenlijk is llflarx geen diaiel(til(us" ,Een rationele fundering van sociale keuzen op grond van individuele preferenties is alleen mogelijk, wanneer de gelding van enig specifiek ethische beginselen wordt verondersteld." Deze uitspraak vormde één van de stellingen bij het proefschrift ,Het kapitaal tussen illusie en werkelijkheid' waarop Herman van Erp vrijdag 19 maart j.l. promoveerde tot doctor in de wijsbegeerte. De stelling is opmerkelijk en illustratief bij een proefschrift dat een studie heet te zijn van de .dialektiek en het historisch materialisme bij Marx'. Dat het besluit van Van Erp's boekwerk de titel. ,Over de verzoenbaarheid van tegenstellingen' heeft meegekregen, hoeft bij de geciteerde stelling geen verbazing te wekken. Het valt wel te betwijfelen of alle marxisten Van Erp dit in dank zullen afnemen.

Als filosoof heeft Herman van Erp zich gericht op een onderzoek n a a r een juiste interpretatie van het begrip .kapitaal' bij Karl Marx. Een belangrijke bron voor zijn studie vormden de teksten van Marx die zijn samengebracht in de .Grundrisse'.

Tijdens de promotie werd Van Erp over deze keuze ter verantwoording geroepen door de Tilburgse professor Plattel, die als opponent optrad.

Deze vroeg hem waarom niet ,het Kapitaal' als uitgangspunt gekozen was. Van Erp verdedigde zich hier met de uitspraak dat het geen voor de hand liggende keuze is om juist met ,het Kapitaal' te beginnen, getuige o.a. de talloze verschillende interpretaties waartoe dit werk van Marx (en Engels) aanleiding gegeven heeft.

Bovendien, zo stelt hij in zijn boekwerk, heeft de in de , Grundrisse' opgenomen .Rohentwurf' meer het karakter van een totale theorie, waarin zaken duidelijker aan de orde komen.

Een voor Van Erp belangrijke zaak vormde de verhouding tussen de historische bepaaldheid en wat hij noemt „toch algemeen wetenschappelijke geldigheid van abstrakte begrippen", ofwel tussen de noemers „begrip en werkelijkheid". In het kader van de dialektiek bij Marx stelde Van Erp tijdens zijn promotie ondermeer, dat die dialektiek meer een proces van kennis is, en dat de verzoening van tegenstellingen die in het licht daarvan gedacht is,

eigenlijk een empirische aangelegenheid is. Van Erp beweert dat een verzoening in de zin van een Hegeliaanse ontwikkeling niet bedoeld kan zijn,in zoverre ze niet tot stand komt vanuit de tegenstelling zelf. Van Erp besloot dit punt met de opmerking dat Marx zijns inziens zelfs geen echte dialektus is, omdat de inzichtelijkheid in wat dialektiek is, steeds iets anders is dan de n a a m van processen in zijn werk.

Dr. Herman van Erp

Door de kombinatie van dialektiek en materialisme bij Marx ziet Van Erp zich voor een vraag gesteld, zoals dat in zijn boek ook het geval was bij de problemen rond het deterministisch karakter van het kapitaalbegrip. De vraag betreft eigenlijk de mate waarin de dialektiek bij Marx feitelijk iets verklaart. Sterker nog, stelt Van Erp, de vraag doet zich voor of Marx' theorie wel de pretentie had een verklarende theorie te zijn, waar ze zich in dialektische denkvormen presenteerde.

Uit teksten in de ,Grundrisse' zou volgens de Tilburgse filosoof een ondersteuning voor die opvatting gevonden kunnen worden.

Naast dit filosofisch en historisch hete hangijzer, snijdt Van Erp in zijn exegese van het werk van Marx nog een aantal andere kwesties aan, waarover reeds veel is gezegd. Zo brengt hij n a a r voren kritiek te hebben op de interpretatie van Marx' wetenschapsopvatting van de Franse filosoof Louis Althusser. Een vergelijking van de geschriften van Althusser met die van Marx sterken Van Erp in zijn opvatting dat er in Marx' werk geen sprake is van een fundamentele breuk. Marx' houding ten aanzien van Hegels filosofie zou in grote lijnen hetzelfde gebleven zijn.

Voorts besteedt Van Erp weinig aandacht aan een zogenaamd begrip van een waarachtig mens-zijn, dat ten grondslag zou liggen aan de filosofie van Marx. Hierop werd hij tijdens zijn promotie gewezen door een aantal van zijn opponenten, die zichzelf daarmee eerder ontmaskerden als wijsgeren die een positieve ontologie moeilijk kunnen ontberen dan dat ze de promovendus krachtig pareerden. Van Erp is duidelijk van mening dat in vele geschriften de antropologie een belangrijke rol speelt, m a a r dit veeleer ,achter de schermen'. Hij gaf daarbij a a n dat n a a r zijn mening ook de uitweidingen van Marx over de mens als ,Gattungswesen' in de vroege geschriften niet eenduidig positief ontologisch genoemd kunnen worden.

Aangaande de geldigheid van de

Benoemingskriteria theologie docenten Het hangt van het te behartigen vakgebied én van de samenstelling van het docententeam af of de fakulteit van een sollicitant moet eisen dat hij in juridische zin lid is van de rooms katholieke kerk, zo oordeelt de raad van de Tilburgse Theologische Fakulteit. Deze uitspraak, gedaam in de raadsvergadering van vorige week donderdag, betekent een verbreding van het standpunt van de kuratoren die vinden dat behoudens expliciet te motiveren uitzonderingen, iedereen die als docent bij de fakulteit solliciteert ,zich moet bekennen ais lidmaat van de katholieke kerk'.

De heer W.Logister, dekaan van de fakulteit, licht het raadsbesluit als volgt toe: „Het m a a k t nogal verschil of je 'n docent zoekt voor didaktiek of voor kerkelijk recht bijvoorbeld. Voor het vak kerkelijk recht neem je toch bijna vanzelf iemand van katholieke huize. Het

ligt voor de hand dat vooral in de theologische vakken katholieken benoemd zullen worden. Maar dat is geen wet van Meden en Perzen, natuurlijk. Neem zo'n vak als ekklesiologie. Het gaat erom of iemand die niet uit 't katholieke nest stamt instaat is zich voldoende in te leven in de katholieke kerkelijke traditie.

En niet alleen of hij of zij beantwoordt a a n het officieel als katholiek geregistreerd staan."

De recente diskussie over de benoemingskriteria voor theologiestudenten is in feite een rechtstreekss gevolg van de afwijzing vorig jaarr van dr. J a n Ernst, als docent Praktische Theologie en Maatschappelijkk Handelen. De fakulteit had Ernstt graag zien komen, m a a r zijn benoe-1ming werd uiteindelijk tegengehou-iden door het kuratorium. Op welkee gronden, zo vroeg iedereen zich af??

Tot voor enkele jaren golden alleen n wetenschappelijkheid en didaktischee kwaliteit officieel als benoemingsikriteria. Maar sindsdien zijn er blijk:b a a r andere faktoren gaan meespe!-

Diskussie Alleen al met het opvoeren van deze kwesties, naast nog talloze andere zaken, heeft Van Erp een boek gem a a k t dat een interpretatie geeft van het werk van Marx waarover nog heel wat geschreven zal worden.

Het staat vast dat Van Erp zich in zijn verzet tegen de opvatting van een onverzoenbaarheid van de kapitaal-arbeid-verhouding kan voegen in het kamp der zogenaamde .revisionisten', zo hij daar al welkom is.

Het is ook op dit punt dat hij zich duidelijk laat kennen als een ethikus. die een zeker vertrouwen heeft in het funktioneren van wat men kan aanduiden als een .morele orde'.

Het valt te bezien hoe dit kenmerk van zijn betoog door marxistische ekonomen alsmede door andere wetenschappers die zich met het bestuderen en gebuiken van het werk van Marx hebben beziggehouden, zal worden gereageerd.

Vooralsnog kan worden vastgesteld dat Herman van Erp een buitengewoon gekompliceerd boek geschreven heeft, dat getuigt van een diepgaande studie. Over inzicht in het werk van Marx valt niettemin ten alle tijde te twisten. Van Erps promotor, de Rotterdamse professor Kimmerle, sprak in zijn felicitaties dan ook de wens uit dat het boek vertaald zal worden en aldus een rol kan gaan spelen in de diskussie over het werk van Marx op internationaal nivo.

Wouter van Gils

len en dat heeft in enkele gevallen - en het meest zichtbaar is dat van J a n Ernst - tot konflikten geleid. „De fakulteit," aldus Logister, ,,heeft als zodanig nooit 'n officieel standpunt in dezen ingenomen. Wij, als bestuur, hebben daar wel behoefte aan, zeker omdat er binnenkort weer enkele vakatures gaan lopen.

Het kuratorium heeft daarom pasgeleden een aantal mogelijke richtlij-

nen op papier gezet en gevraagd of wij d a a r in het vervolg ,rekening mee zouden willen houden'.

In de vergadering van vorige week heeft de fakulteitsraad 'n eerste reaktie op de voorstellen van het kuratorium geformuleerd."

De Fakulteitsraad heeft daarin, aldus Logister, vooral gepoogd om alle onduidelijkheid rond de terminologie op te heffen.

T. G.

Verhoging examengeld gaat door

uit de tweefasenstruktuur. Daarmee wordt iedereen bedoeld die zich niet als student inschrijft om aan de maximale studieduur te ontkomen, m a a r die wel kolleges volgt en examens aflegt. Deze kategorie heeft geen recht op examenvoorzieningen, betaalt wel het volledige kollegegeld en nu dus ook 375 gulden examengeld.

De voorlichtingsdienst van het ministerie geeft desgevraagd de volgende toelichting: ,,Het aantal examenstudenten is de afgelopen jaren ongeveer vertienvoudigd. Dat betekent een gigantisch inkomstenverlies voor O & W. Op deze manier wil de minister dat kompenseren".

U P / U U (ingekort)

De Tweede Kamer zal op 25 maart waarschijnlijk instemmen met de verhoging van het examengeld voor extraneï n a a r 375 gulden.

Bij de oude regeling betaalden de examenstudenten slechts tweemaal tijdens hun studie een examengeld van zestig gulden.

Dat bedrag wordt vervangen door een .vergoeding voor examenkosten'.

Die vergoeding is ruim zes maal zo hoog als het oude bedrag. Bovendien moet zij jaarUjks worden betaald.

De nieuwe heffing geldt ook voor de .toehoorder nieuwe stijl', een term 3

theorieën van Marx, zegt Van Erp in zijn onderzoekingen aan te sluiten bij die kritieken die het empirisch-verklarende karakter daarvan ernstig betwijfelen. Hij geeft aan dat in een meer negatief-kritische vorm van Marx' theorie aanzetten liggen voor een positieve kennis en voor verklaringsbeginselen. De studies van Marx leveren stof tot een kritische houding en zouden derhalve een ideologische onbevangenheid (in bijvoobeeld de maatschappijwetenschappen) kunnen voorkomen.

THB 26 - 26 m a a r t 1982

k a n s a r m e groepen. Dit hebben de IMGO's gedaan door de specifieke problemen van k a n s a r m e groepen te vertalen n a a r de wetenschap en omgekeerd. Volgens het rapport belemmert het ontbreken van zowel een buro als vaste medewerkers het funktioneren van de instituten ernstig. Daarom zou het uiterst zinvol zijn de IMGO's een subsidie te verstrekken, aldus de onderzoekers.

Taakverdeling Terlouw/ van Kemenade De ministers Terlouw en Van Kemenade hebben overeenstemming bereikt over de taakverdeling op het gebied van het wetenschapsbeleid.

Dat meldt het Amsterdamse Univerversiteitsblad Folia Civitatis. Overigens blijkt die overeenstemming minder voor te stellen dan door Van Kemenade tijdens het debat over het wetenschapsbeleid in de Tweede Kamer werd gesuggereerd.

Er wordt alleen een projektgroep ingesteld „die voorstellen doet over eventuele procedures, waardoor in de toekomst technologische inzichten en technologische kennis beter dienstbaar k u n n e n worden gemaakt en beschikbaar worden gesteld ten behoeve van het industrieel vernieuwingsbeleid'. W a a r m e e de diskussie over de taakverdeling, zoals Folia begin m a a r t al heeft gemeld, op de lange b a a n is geschoven. De projektgroep zal immers n a a r schatting een j a a r d r u k zijn met het formuleren v a n voorstellen. In ieder geval is duidelijk, zo wilde Van Kemenade nog wel kwijt, d a t hij vooralsnog alle bevoegdheden en plichten als minister voor het wetenschapsbeleid onverkort behoudt", aldus Folia.

Op 18 maart j.l. vond een forum-diskussie-avond plaats over adoptie van kinderen uit de Derde Wereld. In het forum: de heer Groen van een privéburo .Flash', de heer Heidens, namens de Raad van Kinderbescherming, de heer Jongeneelen, adoptief ouder, de heer Jongmans, diskussieleider, drs. Hoksbergen, sociaal-psycholoog van BIA, mevrouw prof. Dr. Road-Oe Boer, hoogleraar Kinderrecht KHT. De druk bezochte avond, w.o. ook aspirant-adoptiefouders, besprak diskussiestellingen van kursisten uit de Leergang Ontwikkelingsproblematiek. Deze benadrukten vooral de praktijken in de Derde Wereld en de op handen zijnde Noodwet-Scheltema. Helaas was geen woordvoerder van het Ministerie beschikbaar om de Noodwet toe te lichten. Wel gaf mevrouw Rood-De Boer haar mening. De Noodwet kan de adoptie als een vorm van neokolonialisme niet tegengaan. Dit kan een grotere staatscontrole bevorderen. Ook andere forumleden waren tegen illegale adoptie. Zij meenden dat de ouders de extra boete ook zouden willen betalen, omdat ze uit egoïstische en/of idealistische motieven een dergelijk kindje wilden.

Wetenschap vr. kansarmen ,,De Instituten voor Maatschappelijk Gericht Onderzoek (IMGO's) hebben een begin gemaakt met het vergroten van toegangsen gebruiksmogelijkheden van wetenschap voor kansarme groepen."

Tot deze konklusie komt de Stichting Coördinatie Communicatie Onderzoek in zijn onderzoeksrapport over het funktioneren ,ysix de IMGO's.

Het onderzoek werd een aantal jaren geleden ingesteld door de oud-minister van Wetenschapsbeleid Van Trier. De ex-bewindsman wilde weten of de instituten in a a n m e r k i n g komen voor subsidie.

Het rapport is uiterst positief over de aktiviteiten v a n de instituten.

Volgens de onderzoekers hebben de IMGO's een eerste aanzet gegeven tot het overbruggen van h e t niemandsland tussen wetenschap en

De Kamer reageerde teleurgesteld op het povere resultaat. Beinema (CDA) sneerde: ,,Ik konstateer, dat er dus slechts overeenstemming tot uitstel is."

André van Duin op de Hogeschool De Progressieve Studentenfraktie (PSF) in de Hogeschoolraad (HSR) viridt dat de invloed van studenten op onderwijs-, onderzoek- en bestuursgebied op een instelling als de hogeschool nog ver te zoeken is.

Het blijkt vaak zo te zijn dat alles wat met studenten te maken heeft een restpost Is. In een tijd waarin vergaande bezuinigingen aan de orde van de dag zijn, zijn het vooral de minst georganiseerde groepen die gepakt worden. Daaronder vallen zeker jongeren in het algemeen en studenten in het bijzonder (kollegegeldverhogingen, slechte studiefinanciering, slechte huisvesting).

Ook in Tilburg blijkt de belangenbehartiging van studenten verre van optimaal te zijn. Toch is het juist in deze tijd zaak dat studenten zich groeperen en een vuist maken.

Waar kunnen studenten zich nog laten horen"? Volgens ons vooral buiten de strukturen. Steeds meer krijgen we de indruk dat de inspraak van studenten in bestuursorrganen een fopspeen is om studenten koest te houden.

Ongeacht de verwantschap die we voelen met buitenstrukturele akties moeten we toch binnen de machtskanalen onze invloed doen gelden. Daarom wil de

VERKIEZINGSTRIBUNE DOOR PSF

PSF haar stem m de HSR laten horen.

Dat betekent met name die HSR in haar funktioneren ter diskussie stellen- de luis in de pels!

De HSR kan en wil geen beleid voeren.

Het beleid ligt met bij het uiteindelijk bevoegd orgaan, maar bij de uitvoerende macht en de ambtenarenmacht.

Voorbeeld: de KHT-begrotingsbehandeling 1982.

Het leeuwendeel van de begroting stond niet ter diskussie. Tientallen miljoenen van de begroting stond niet ter diskussie. Tientallen miljoenen van de belastingbetalers worden ongezien en ongekontroleerd opgesoupeerd. Dit was de hoofdreden voor de PSF om tegen de begroting te stemmen.

De HSR kan slechts marginaal bezig zijn.

De PSF vindt wel dat je die marges moet uitbuiten. In dat kader hebben wij in het afgelopen jaar geknokt voor het definitief instellen van een Wetenschapswinkel, gedaan weten te krijgen dat de krantenhoek wordt hersteld, de elitaire diesviering van 1981 ter diskussie gesteld en het avondfeest in ere proberen te herstellen, dat er een koördinatrice vrouwenstudies wordt aangesteld, dat studenten zitting hebben in organen waarin over hen beslist wordt (o.a. kollege van beroep), de positie van

student-assistenten verbeterd.

De marges zijn klem, maar kunnen wel een visie uitdragen. Een groot aantal raadsleden (de meerderheid) ziet de hogeschool als onderwijs- en onderzoeksinstituut op zichzelf staan, terwijl wij vinden dat een instelling van wetenschappelijk onderwijs niet los gezien kan worden van de maatschappij waarin zo'n instelling staat.

Een hogeschool is een door de maatschappij in stand gehouden dienstverlenende instelling en dient daarom de verantwoordelijkheid op zich te nemen niet los of buiten de samenleving te staan maar er midden in.

Voor de PSF betekent deze betrokkenheid vooral opkomen voor kansarme en onderdrukte groepen, waar dan ook.

Zo hebben wij het afgelopen jaar een motie ingediend over Turkije, de HSR aangespoord een verklaring van Amnesty International te ondersteunen over .verdwijningen' (wat ook gelukt is), geprobeerd de vrouwenemancipatiebeweging vertegenwoordigd te laten zijn bij de buiten-universitaire leden van de HSR, een motie ingediend over de kwestie Alting von Geusa, de wetenschaps4

Mr. Jeukens

Jeukensbundelaangeboden Deze week donderdag n a m mr. H Jeukens officieel afscheid als hoogleraar staatsrecht a a n de Katholieke Hogeschool. Bij de plechtige gebeurtenis kreeg de gewezen hoogleraar en ex-rector het eerste exemplaar van de bundel .Grondrechten. Kommentaar op hoofdstuk 1 van de herziene grondwet' aangeboden. Mr. Jeukens heeft als lid van de Staatskommissie-Cals/Donner mede de grondslag gelegd voor de grondwetswij ziging.

Het 560 bladzijden tellende boekwerk speelt vooral in op de vraag bij de rechtspraak en het onderwijs n a a r een verhandeling over de nieuwe grondwetsbepalingen.

In de bundel schreven een 25-tal medewerkers v a n de Tilburgse Juridische Fakulteit en andere universitaire instellingen mee. De samenstellers van het boek zijn prof. mr A. Koekkoek, prof. mr. W. Konijnenbelt en mr. F. Crijns. Het wetenschappelijk trio m a a k t deel uit van de Tilburgse vakgroep staats- en administratief recht.

winkel bestaansrecht gegeven.

Het IS belangrijk dat de 8 beschikbare student-zetels in de HSR bezet zullen worden.

Daartoe bestaat dit jaar, gezien de kandidaatstelling, de mogelijkheid. De PSF komt dit jaar met een lijst van elf kandidaten.

Voorwaarde voor het kunnen bezetten van alle 8 zetels is dat 35% van de kiesgerechtigde studenten hun stem zullen uitbrengen. Ga dus tenminste stemmen' De PSF voert net als vorig jaar ook weer Breed Front in haar naam. Breed Front is een fraktie, bestaande uit (niet-)wetenschappelijk personeel, zoals Jorg Glombowski, Paul Horbach en Carel v Nahuys, waarmee wij samenwerken De PSF en Breed Front staan samen sterk voor een progressief beleid, dat naar onze mening de enige mogelijkheid biedt de moedeloosheid en de afkeer te doorbreken en nieuwe wegen in te slaan.

PSF kandidatenlijst: 1 Rik Hendriks (filosoof/jurist) 2 Hugo Backx Qurist) 3 Lukas van Wees (socioloog) 4 Peter-Jan van Ham (ekonoom) 5 Frans Hikspoors (socioloog) 6 Eduard Ponds (ekonoom) 7 Toos Koevoets (sociologe) 8 Carma Nobis (filosofe/juriste) 9 Stijn van Geleuken (ekonoom) 10 Marianne Verbruggen (juriste) 11 Carlos van der Linden (jurist)

I

Dick Visser op TH­kongres over industriebeleid

Industriebond FNV wil verantwoordelijldieid nemen Na jaren door de media zwart te zijn gemaakt, hebben de indusriele ondernemingen nu de wind weer publicitair in de zeilen. Winst is qeen vies woord meer. industrie moet. Een automatisering sheffing is weer taboe. Een tijdje g eleden werd bedrijven nog verweten dat ze mensen uitstootten en. machines binnenhaalden. Dit idee wordt nu als onzinnig bestempeld immers: een alternatief is er niet.

Wim Kok wil g een kaartjesknipper worden van het Openlucht­ museum Nederland waar Philips de produktie van mikro­elektronika is verboden en Gist­Brocades de bio­technolog ie moest afzweren (Bakker en Salverda). . j . . ■ De kommissie­Wagner schreef het rapport ,Een nieuw industrieel élan' De studieverenig ing Industrie van de afdeling bedrijfskunde van de TH Eindhoven nodigde onze nationale herindustrialisatie­paus uit en zorgde voor een passende entourag e. Donderdag 18 maart vond in Eindhoven het kongres plaats met als titel .Industriebeleid in Nederland, nu en in de toekomst'. Het auditorium van de TH was gevuld met zo'n driehonderd belang stellende kong resg ang ers.

De industriële sektor is van groot belang voor de Nederlandse ekono­ mie. In 1978 had 31,8% van de Ne­ derlandse beroepsbevolking een baan in de industrie; bij elkaar een werkgelegenheid van zo'n 1,5 mil­ joen manjaren. Het aandeel van de industrie in het nationaal inkomen bedroeg echter 37,6%. Dat wil zeg­ gen dat de toegevoegde waarde per werknemer in de industrie een stuk hoger ligt dan in de landbouw, in de dienstensektor en bij de overheid.

De industrie heeft zich in de loop van de jaren ontpopt als een belang­ rijke ­ en verrassend stabiele ­ bron van inkomstenvorming. Maar: de vele fluktuaties, voortvloeiend uit de dynamiek van het industriële ge­ beuren, maakten ­ met name n a de tweede wereldoorlog ­ de industrie tot een zorgenkindje voor de over­ heid. De bemoeienissen van de over­ heid kregen gestalte in het industrie­ beleid (ook wel: de industriepoli­ tiek) .

Prof. H. W. de Jong, dé autoriteit op het gebied van de industriële orga­ nisatie, deed onderzoek n a a r de mogelijke organisatievormen voor een industrialisatie in Nederland.

Zijn konklusie: „De enige suk­ sesvoUe organisatievorm is die van de marktkonforme selektieve over­ heidsstimulering. Daarbij k a n ge­ dacht worden aan het stichten van of het participeren in sleutelbedrij­ ven ­ zoals Hoogovens, K LM, Staats­ mijnen en Fokker.

Ook de kommissie­Wagner zit in haar beleidsadviezen op de lijn van De Jong. „Er moet een effektieve be­ leidsombuiging komen van een steunbeleid voor de industrie n a a r een stimuleringsbeleid. Steun aan bedrijven zonder perspektief moet worden beëindigd,' schrijft de kom­ missie in h a a r aanbevelingen.

Vooral het belang van het stimule­ ren van nieuwe produktie­ en markt­ mogelijkheden wordt benadrukt. De kommissie maakt een principiële keuze als zij stelt dat een dergelijk hermdustrialisatiebeleid per defini­ tie selektief is. Men heeft, uitgaande van de kansen en bedreigingen die de Nederlandse ekonomie kenmer­ ken, een aantal ,hoofdaandachtsge­ bieden' en per aandachtsgebied een aantal ,aktiviteitenvelden' afgeleid om de keuze bij de herindustrialisa­ tie te vergemakkelijken.

Om het proces van herindustriali­ satie te begeleiden is inmiddels door

minister Terlouw van Ekonomische Zaken ­ op instigatie van de kom­ missie­Wagner ­ een wetsvoorstel ge­ presenteerd om een Maatschappij voor Industriële Projekten (MIP) op te richten. „De MIP heeft tot funktie het bevorderen en ontwikkelen van nieuwe projekten. Ze beschikt over middelen (ƒ 330 miljoen in 1982) om waar dat gewenst geacht wordt deel te nemen in het risikodragend vermogen van nieuwe projekten. De MIP k a n deelnemen in het aandelen kapitaal m a a r daarin geen meerderheidspositie verwerpen," schrijft de kommissie.

Mr. Wagner ging als spreker op het kongres van Industria in op de aktualiteit van het onderwerp. „We moeten nu praten over een industrieel élan. We bereiken niets als we geen breed inzicht hebben van wat e r a a n de hand is. Het Nederlandse volk moet z'n positie kennen - ook in ekonomisch opzicht. De massamedia zijn in h u n voorlichtende taak tekortgeschoten, door onkunde en onbekendheid."

Wagner is n a zijn inbreng in de Advieskommissie inzake het industriebeleid nu aktief als voorzitter van de Voortgangskommissie Industriebeleid CVIB). „Ondanks de grote hoeveelheid overlegstrukturen in ons land, blijft de overheid voor een aantal zaken een advies van een onafhankelijke kommissie op prijs stellen.

In hoofdzaak bestaat de VIB uit dezelfde disciplines als h a a r voorganger. Wel is nu de aannemerij vertegenwoordigd. Alles bij elkaar is de kommissie iets kleiner, zodat we nog slagvaardiger kunnen handelen. De kommissie heeft geen enkele macht, wellicht gezag. Ik kan wel konstateren dat de receptiviteit bij de overheid voor suggesties groot is," aldus de president-kommissaris van Shell.

W a t betreft de werkzaamheden van de VIB, somde W a g n e r een aantal prioriteiten op. „Er wordt een nieuw financie ringsinstrument geschapen.

Het wetsvoorstel voor de MIE ligt nu bij de Raad van State. De MIP moet ook minstens 51% partikulier kapitaal (dus ook van pensioenfondsen en levensverzekerings-maatschappijen, LK) aantrekken, zodat de projekten kunnen drijven op twee buffers." „De werking van de arbeidsmarkt moet verbeterd worden. Daarom werken we in overleg met Ekonomi-

Mr. Wagner

sche Zaken èn Sociale Zaken. De verbondenheid van het onderwijs met de bedrijven mag best wat groter zijn." „Op het gebied van het technologiebeleid is het TNO veel te eenzijdig gericht (op fundamenteel onderzoek). De mobilisatie en kanalisatie van kennis en kunde rechtstreeks ten behoeve van de industrie kan een stuk beter worden - zeker in vergelijking met andere Westerse landen." „De aandacht voor het regeringsaankoopbeleid is niet nieuw. De gigantische infrastrukturele investeringen van verschillende departementen moeten beter gekoördineerd worden. De plannen moeten in een eerder stadium bekend gemaakt worden, zodat het Nederlands bedrij sleven kan anticiperen," betoogde mr. Wagner.

Vakbondsvisie Dick Visser, bestuurder van de industriebond FNV, - met Johan Stekelenburg kandidaat-opvolger voor Arie Groenevelt - voelde zich als spreker een ,paardeslager die een kongres van hartchirurgen bijwoont'.

Hij had zich met moeite kunnen losmaken uit de strijd tegen de verlaging van het ziekengeld.

Visser poneerde in Eindhoven een viertal stellingen om de weg te schilderen n a a r een nieuw industrieel élan in de visie van de industriebond FNV. „Iedereen die zegt dat we geen geld hebben spreekt onwaarheid." Nederland is nog steeds een van de rijkste landen van de wereld. Het vermogen - in infrastruktuur, in goud en deviezen en aardgasvoorraden, in kennis en kunde - is immens. „Geld genoeg - we slagen er alleen niet in om het voor de goede zaak in te zetten en het eerlijk over alle mensen te delen."

Visser konstateerde dat de hoogte van het nationale financieringstekort van doelstelling tot beleid verheven is. De ekonomische wetenschap volgens het denken van Van

der Stee en kompanen verwordt tot dorre boekhoudkunde. ,,Als we het ekonomisch roer niet omgooien glijden We af naar een milde vorm van Thatcherisme," aldus de vakbondsbestuurder.

Volgens Visser staan we op dit moment op het breukvlak van twee opvattingen. „Of we bezuinigen zó ver door dat de maatschappij ontwricht wordt en we zoveel afbreken dat we bij een opleving van de wereldhandel niet meer kunnen profiteren. Of we kiezen voor een beleid van herstel van de ekonomische bedrijvigheid en passen d a a r de financiële doelstellingen op aan." De industriebond FNV kiest voor een beleid van stimulans en opbouw, m a a r ze voegt daar aan toe: „Ekonomische vernieuwing moet en kan alleen samen met sociale vernieuwing."

Vernieuwing en versterking van de industrie zal een forse prijs vergen - ook van de werknemer. Maar: „Zonder zeggenschap, zonder rechtvaardige inkomensverdeUng, zonder garanties dat we op weg gaan n a a r een volledige en volwaardige werkgelegenheid heeft onderhandelen over die prijs geen zin," waarschuwde Visser. „Industriebeleid kan alleen slagen als het werknemers een uitzicht biedt op herstel van werkgelegenheid en herstel van koopkracht."

Aan het slot van zijn betoog stelde Visser vast, dat „zowel bestuurders als leden van de Industriebond FNV ten principale bereid waren verantwoordelijkheid te nemen voor een beleid dat de weg opgaat n a a r een gezonde industrie." Wel moet over de financiering van de wederopbouw nog onderhandeld worden. „We zullen onze voorwaarden scherp formuleren, we zullen onderhandelen met het mes op tafel," voorspelde Visser. („Dat is een beeldspraak die in mijn familie alleen gebruikt wordt, als er een soort bridge gespeeld wordt, waar wij niet van houden," reageerde mr. W a g n e r op deze uitspraak).

Drs. Bart Tromp, politiek socioloog aan de TH Eindhoven, ging in een interessant betoog in op de belemmeringen, die e r voor de overheid bestaan om tot uitvoering over te gaan van beleidsmaatregelen voor herstrukturering van de industrie.

Zo plaatste hij een aantal kanttekeningen bij het overheidsbeleid in z'n algemeenheid en bij de implementatie van de adviezen van de kommissie-Wagner in het bijzonder.

De overheid is zelf aan grote veranderingen onderhevig: de organisatie staat onder druk, het model van centrale sturing is steeds minder toepasbaar, de effektiviteit van wetgeving steeds meer ter diskussie.

Tromp wees ook op een aantal externe faktoren, die van invloed zijn op het tot stand komen van het beleid. „Het beeld van de industrie dat veel mensen hebben is gekenmerkt door het statische. Zo is de opkomst van het begrip ,innovatie' als modewoord veelbetekenend. Bovendien wordt het beeld bepaald door het tegenhouden van de afbouw van de werkgelegenheid."

(Vervolg op pagina 8) THB 26 - 26 maart 1982

„Should you or shouldn't you." Geen toespeling op de bekende woorden van Shakespeare, m a a r de titel van een Nederlandse brochure over ons Wetenschappelijk Onderwijs die elke buitenlander in de bus kan krijgen als hij met plannen loopt om in Nederland te g a a n studeren. Meestal worden deze ideeën echter al bij het doorbladeren van het voorlichtingsstuk in de ijskast gezet. Nederland is niet bepaald het Eldorado voor de buitenlandse student. De moeilijke Nederlandse taal, het ontbreken van financiële steun en de kulturele en sociale verschillen werpen een bijna onneembare hindernis op. De meeste universiteiten en hogescholen raden de buitenlanders dan ook af om hier een wetenschappeUjke opleiding te volgen.

Hans Enkelaar, medewerker van het NUFFIC tred.: de overkoepelende stichting van Nederlandse universiteiten en hogescholen voor internationale samenwerking) signaleerde in het oktobernummer van het door 't NUFFIC uitgegeven maandblad Overzicht deze ongastvrijheid tegenover buitenlanders. De studentenpopulatie in ons land bestaat slechts voor 2% uit buitenlanders, aldus Enkelaar. Andere Europese landen kunnen met forsere aantallen pronken. In België staan 92.484 buitenlandse studenten ingeschreven. Dat is liefst 13,7% van alle studenten bij onze zuiderbuur. In Zweden komt 5% van alle studenten uit het buitenland. Nederland steekt er met h a a r 3000 buitenlandse studenten m a a r mager tegen af.

Volgens Hans Enkelaar is deze flinke achterstand bij het W O vooral van Nederland te wijten aan de laksheid om de buitenlandse studenten behoorlijk op te vangen. „Je kunt hier als buitenlandse student op dezelfde voorwaarden komen als een Nederlandse student. Een politiek om de drempels'voor'de buitenlanders "weg te nemen ontbreekt gewoon', zegt de beleidsmedewerker van het NUFFIC. In andere Europese landen waait een heel andere wind. Landen als Zweden, West-Duitsland e n België kennen speciale taalkursussen voor buitenlanders.

Daarnaast verlenen deze landen studiebeurzen aan buitenlandse studenten. De Bondsrepubliek reserveert zelfs 8% van alle studieplaatsen voor buitenlanders. Nederland stelt d a a r slechts een vriendelijke handdruk tijdens de inschrijvingsceremonie tegenover. De taal en eventuele leemtes in de voorkennis moet de buitenlander zelf m a a r in de avonduren bijspijkeren. Door deze slechte startpositie halen veel buitenlandse studenten de eindstreep niet. Volgens de studentendekanen ligt het afvalpercentage bij buitenlandse studenten dan ook erg hoog. Hoeveel kosten en schade deze onvoorbereide duik in het Nederlandse universitaire wereldje met zich meebrengt, zou een interessant thema voor een onderzoek oi>leveren.

Dutch way studeren in Nederland heeft voor de buitenlander dan ook weinig aanlokkelijke kanten en dat is ook grotendeels de bedoeling. De weinig

„Buitenlanders? Daar girt niks bijzonders mee"

De handicaprace van buitenlandse stuÉilen in het wetenschappelijk onderwijs uitnodigende houding m a a k t deel uit van een filosofie die Nederland sinds de jaren vijftig belijdt. In 1977 wees staatssekretaris Klein uit het kabinet Den Uyl nog eens op de rol die Nederland zichzelf heeft toebedacht: „Ik geloof dat men studie aan buitenlanders in het algemeen niet moet aanmoedigen maar dat men evenmin de beperkte groep die hier per traditie wil en kan studeren, daarvan moet afhoud/zn." De Nederlandse overheid koestert de gedachte dat de buitenlanders m a a r in hun eigen land een gehele universitaire opleiding moeten volgen en alleen n a a r Nederland moeten komen voor korte speciale kursussen. Met dit idee in het achterhoofd riep Nederland in het begin van de jaren vijftig het Internationale Onderwijs (lO) in het leven. Met enige vaderlandse trots de ,Dutch way' gedoopt.

Dit lO bestaat uit een stelsel van internationale post-universitaire kursussen van 1 a 2 jaar, meestal in de Engelse taal gegeven. Momenteel nemen ongeveer 1600 kursisten vooral uit de Derde Wereld, deel aan deze bijzondere vorm van onderwijs.

Elk jaar besteedt het Ministerie van Ontwikkelingssamenwerking 100 miljoen gulden aan dit projekt.

De ontwikkeling van het lO heeft de verwaarlozing van de buitenlandse studenten in het Wetenschappelijk Onderwijs sterk in de hand gewerkt. Hans Enkelaar legt uit waarom: „Het Internationale Onderwijs is een soort excuus geweest voor universiteiten en hogescholen om zich van het probleem van de buitenlandse studenten, en vooral die uit de Derde Wereld, af te mahsn."

In de jaren zeventig worden de noodkreten om betere voorzieningen voor buitenlandse studenten in het Wetenschappelijk Onderwijs steeds luider. Op de achtergrond speelt ook de invoering van de Tweefasen-struktuur een grote rol.

De toekomstige studieverzwaring zal de buitenlander extra h a r d treffen, vrezen insiders. Twee organisaties hingen het slechte beleid vooral aan de grote klok. Het SFSS (Stichting Foreign Student Service in Amsterdam, een soort EHBO voor buitenlandse studenten) en de Kommissie Buitenlandse Studerenden, onderdeel van het landelijk Beraad Studentendekanen. Vorig jaar lanceerde deze kommissie het idee om een introduktieperiode voor buitenlandse studenten in te richten. In deze Voorbereidende Periode moet de buitenlander de opgelopen achterstand wegwerken. De student kan zo zijn tekort aan kennis aanvullen en wennen aan de Nederlandse kuituur. Deze geluiden zijn niet nieuw. In 1977 hield het SFSS al een studiedag over deze problematiek. De diskussiedag heeft vijf jaar later nog nauwelijks aan aktualiteit ingeboet. Een teken hoe

weinig er de afgelopen jaren is veranderd.

Oud-staatssekretaris Klein van O en W legde er toen nog eens de nadruk op dat de buitenlanders geen eksklusieve rechten boven Nederlanders hebben. „Wat we voor bezitters van een VWO-getuigschrift niet kunnen doen, kunnen we ook niet doen voor buitenlanders", aldus Klein. De staatssekretaris achtte het wel noodzakelijk dat er een behoorlijke voorbereidingsfase moet komen om de buitenlandse studenten de Nederlandse taal goed te laten beheersen. „De zorg hiervoor en zeker de financiële verantwoordelijkheid voor die voorbereidende periode liggen buiten de zorg van de overheid. Extra middelen zijn er niet. Het moet echt komen uit de huidige ruimte.." De oud-bewindsman speelde daarmee de bal terug n a a r de universiteiten.

Het Wetenschappelijk Onderwjj Nederland blinkt niet uit in gastvrijheid tegenover buitenlij. studenten. Een gericht beleid, opvang en voorziening voor dei ategorie studenten ontbreken.

Als minderheidsgroep staan ét jne drieduizend studenten in ons land buitenspel. Zij worden toe iten en moeten zich verder maar zelf zien te redden. De bu ander is en blijft gast. Het lijkt al een gunst om hier te mogen stil De overheid wil voorlopig nog geen onderscheid makenl i een gewone VWO-er en een student uit het buitenland.

Obstakels als de NederlandseIh een gebrekkige vooropleiding moet de student maar op eigei e overwinnen. Hoge afvalpercentages zijn het gevolg. Ga inder dat ons onderwijs weinig aantrekkingskracht uitoefent gierige buitenlanders.

Internationaal slaan we hier eei lit figuur. In andere Europese landen bestaat wel de bereidliti i de barrières te slechten om de bestaande toestand te Ook in Nederland worden de veranderen steeds sterker. Een groep van de Akademische Raad hoopt medio april voorsti oor een Voorbereidende periode, speciaal voor buitenlai Universiteit van Amserdam loopltwee jaar met sukses een soort introduktiejaar. Langzaarr J ook het WO in Nederland wakker geschud

Startpositie Op het moment werkt een Werkgroep .Voorbereidende Periode Buitenlandse Studenten' in opdracht van de Akademische Raad voorstellen uit voor een soort aani>assingsfase speciaal voor buitenlanders.

Een lid van de werkgroep uit zich voorzichtig: „De centrale doelstelling is niet om het aantal buittsnlandse studenten te bevorderen. In het middelpunt staat de slechte startpositie waarin de buitenlanders verkeren ten opzichte van hun Nederlandse tegenhangers.

Via een gerichte voorbereidende periode willen wij de uitgangssituatie opkrikken, zodat de student met meer vrucht zijn opleiding kan afsluiten."

De werkgroep hoopt in april 'n rapport te presenteren. De groep van desk^mdigen uit de imiversitaire wereld legt nu juist de laatste hand aan de vormgeving. Eén van de vragen is of de bijscholing aan de universitaire studie vooraf moet gaan of in het eerste jaar moet gebeuren. Verder inventariseert de werkgroep de bestaande voorzieningen aan de universiteiten en hogescholen. De aksenten in het kursuspakket zullen waarschijnlijk liggen bij de vakken nederlands, engels en wiskunde. De maximale duur beslaat ongeveer een akademisch jaar. In verband met de vast omlijnde studieduur binnen de Tweefasen-struktuur zit ook een verlenging van de inschrijvingsduur voor buitenlandse studenten in de pen. De buitenlander kan anders met de voorbereidende kursussen niet aan de gestelde lengte van de universitaire opleiding voldoen. Volgens de woordvoerder van de werkgroep zal de buitenlandse student de kursussen uit eigen zak moeten betalen. Als voorbeeld noemt hij het Instituut Inpassing Voortgezette Opleidingen van de Utrechtse Universiteit, waar iedere student tegen een tarief van 8 gulden per u u r aan

bepaalde bijspijkerkursussen kan deelnemen. Hij verwacht niet dat deze lastenverzwaring voor buitenlandse studenten weer een nieuwe drempel schept: „Wij zijn juist bezig met het uit de weg nemen van drempels. Ik denk dat de buitenlander wel bereid is om een aantal studiekosten voor zijn rekening te nemen. Hij heeft er toch profijt van om zo goed mogelijk toegerust de universitaire studie te beginnen."

Een grote toename ziet het lid van de werkgroep eveneens niet zitten. „Misschien dat het lage cijfer lichtjes stijgt", merkt hij lakoniek op.

Op de Vrije Universiteit van Amsterdam draait al voor het tweede jaar een experiment met een Voorbereidende Periode voor jxjlitieke vluchtelingen, die hier willen studeren. P. Emsting, dekaan voor buitenlandse studenten aan de VU is één van de initiatiefnemers. „Het experiment loopt heel aardig. Het verloop en de absentie onder de studenten ligt erg laag. De kans om met meer vrucht de studie te doorstaan is volgens ons duidelijk vergroot", konkludeert Emsting optimistisch. De VU startte het experiment in 1980 op eigen houtje. De overheid blijft het experiment wel met belangstelling volgen, m a a r laat het verder afweten. „We hebben wel een aardige brief ontvangen met veel lof, maar omdat wij op eigen initiatief zijn begonnen krijgen we geen subsidie", zegt de studentendekaan. Ook de Erasmus Universiteit kent sinds kort een Voorbereidende Periode van zes weken. „Het experiment aan de VU is echter het enige dat iets voorstelt. Aan de Erasmus Universiteit heeft men ook een opleiding uit de grond gestampt onder het motto: beter iets dan niets. Voor de meeste buitenlandse studenten is zo'n korte tijd gewoon onvoldoende", meent Emsting. Volgens hem kleven er nog veel praktische problemen aan een voorbereidende fase. De buitenlanders kunnen aldus zijn ervaring niet over één k a m worden geschoren. „Wij konstateren dat buitenlandse studenten enorm grote verschillen hebben bij hun startnivo.

Iemand, uit Ethiopië heeft met zijn middelbare opleiding slechts een Havonivo. Dan is een jaar bijna te kort om de kloof te dichten", zegt de studentendekaan.

Geen probleem

Buitenlandse studenten aan de KHT. He'iontbreekt hier nog aan een beleid, maar dat is op de lange termijn onhoudbaaii'"i's Hans de Wit van Buro Buitenland.

Binnen de Tilburgse Hogeschool ontbreekt een beleid over en voor buitenlandse studenten. „Doar gebeurt niks bijzonders mee'', erkent studentendekaan Wim Heuvelmans speciaal belast met de portefeuille buitenlandse studenten spontaan. „Wij hebben een talenpraktikum, maar dat is niet specifiek voor buitenlanders. Zeer velen zien er dan

ook vanaf om hier te studeren of halen het gewoon niet." De studentendekaan legt de vinger op de zere plek. Niemand lijkt zich enige kopzorgen te maken over de kleine 73 buitenlanders die aan de hogeschool studeren. Worden ze soms over het hoofd gezien? „Och, het wordt gewoon niet als een probleem ervaren omdat er zo weinig buitenlandse studenten rondlopen. Zo weet bijvoorbeeld de Dienst Studentenzaken en Welzijn nog niet eens hoeveel buitenlanders hier zitten", zegt Hans de Wit, hoofd van het Buro Buitenland en juist bezig met een rapport ,Buitenland Beleid' van de KHT, waarin ook de buitenlandse studenten aan bod komen. Hij vervolgt zijn verhaal: „De studentendekaan krijgt wel veel aanvragen van buitenlanders om hier te studeren, maar meestal zijn de belemmeringen zo groot, dat de aanvrager gewoon wordt afgeschrikt. De paar studenten die het wel wagen, voldoen al min of meer aan de eisen van de Nederlandse taal. Ze leveren bijna geen problemen op. Daarnaast is Tilburg nog teveel een onbekende en regionaal afgelegen hogeschool om, echt buitenlanders aan te trekken."

Een gerichte jKilitiek schijnt voor deze minderheidsgroep dan ook niet de moeite waard. Zo zit de KHT ook niet in de Kommissie Buitenlandse Studerenden van het Landelijk Ber a a d Studentendekanen. Wim Heuvelmans ziet een deelname als verloren tijd. ,,Het zou voor ons niet efficiënt werken om daar in te gaan zitten. Ik zou gewoon teveel tijd kwijt raken. Via de Nijmeegse studentendekaan hoor ik het wel."

Studentendekaan Emsting van de VU-Amsterdam kan deze houding goed begrijpen m a a r betreurt van de andere kant toch deze opstelling. „Wij hebben Tilburg en ook Eindhoven en Groningen wel enkele keren benaderd om toch maar deel te nemen. Voor een soepele samenwerking zou dit een goede zaak zijn.

Je bent immers als Wetenschappelijk Onderwijs bezig met het maken van keuzes voor studenten."

Een uitnodiging voor deze WO-instellingen blijft op tafel liggen..

Op dit moment schijnt de hogeschool nog geen keiizes te willen maken. Alles blijft bij het oude. Hans de Wit denkt dat de politiek van ,geen beleid' op de lange termijn niet houdbaar is. „De buitenlandse studenten kunnen nu pas tijdens hun studie een talenpraktikum aanvragen. Dan is het echter al veel te laat. De buitenlander loopt door een gebrek aan Nederlandse taal gewoon een flinke achterstand op. De studenten moeten vóór het begin van hun studie de ruim.te krijgen om zowel Nederlands te leren en om, te wennen aan allerlei sociaal-kulturele verande-

ringen. Pas daarna moet de buitenlandse student als proef een aantal kolleges gaan volgen. Men moet hem niet direkt in het strakke selektiesysteem stoppen, want dan gaan ze toch in acht van de tien gevallen de mist in."

Het hoofd van het Buro Buitenland denkt niet dat met het effenen van de taalbarrière de problemen voor de buitenlandse studenten uit de wereld zijn geholpen. Volgens De Wit spelen de vreemde omgeving en de aanpassingsmoeilijkheden net zo'n grote rol. „Je moet funktioneren in een Nederlands universitair systeem en dat is een groter probleem dan de taal. Dekanen doen al het mogelijke, maar meestal zien zij de aanvrager maar één keer bij de inschrijving. Als buitenlandse student stap je nu eenmaal niet zo makkelijk naar een dekaan. Zij zijn niet gewend om hun persoonlijke problemen aan een buitenstaander te vertellen. Wil je zoiets doen, dan zul je een soort vertrouwensbegeleiding moeten geven. Waarbij ze werkelijk hun persoonlijke problemen kwijt kunnen."

Voorlopig bUjven deze oplossingen toekomstvisioenen. Door het ontbreken van een beleid lijkt de Tilburgse Hogeschool zich af te sluiten van deze problematiek. Betekent een aktief beleid ook automatisch meer buitenlandse studenten?

De Wit: „Ik denk van wel. Maar dan moet TTDsn wel de kans kreeëren om zoiets mogelijk te maken. Zo kun je zien dat Nijmegen met zijn aktief beleid een relatief hoog aantal buitenlanders kent. Op dit moment ben ik bezig met een inventarisatie om te kijken of de hogeschool in de toekomst ook een aktief beleid moet gaan voeren voor de buitenlanders."

In de komende jaren zal het W O de diskussie over betere voorzieningen voor buitenlandse studenten niet uit de weg kunnen gaan. De eerste schuchtere schreden op het pad van een buitenlanders-vriendelijk beleid worden nu gezet. De laissez-faire politiek van de afgelopen jaren noopt tot een andere koers willen we de buitenlanders niet helemaal uitsluiten en de vrije uitwisseling van studenten tot een farce maken. Het klein aantal buitenlandse studenten dat hier gaat studeren staat immers haaks op het aantal Nederlanders dat zijn studieheil over de grenzen heeft gezocht. In 1976 ,exporteerde' Nederland 3,664 studenten n a a r de andere EG-landen.

Ons land .voerde' zegge en schrijve 693 studenten uit deze landen in. We staan in de toekomst voor keuzes: ofwel een uitbouw van de voorzieningen of elke buitenlander weren.

De huidige toestand komt dicht in de buurt van het laatste. Ook de Tilburgse Hogeschool moet in de toekomst kleur bekennen. Hans de Wit legt d a a r vooral de nadruk op: „Het is belangrijk welke politiek je als hogeschool in de toekomst gaat voeren tegenover buitenlandse studenten. Moet je zoiets gaan stimuleren of juist afhouden? Ik vind dat er geen onderscheid mag bestaan tussen buitenlanders en Nederlandse studenten. Ze moeten aan de gelijke voorwaarden voldoen. Zoniet, dan gaan ze vanzelf de mist in."

John Versieyen

THB 26 - 26 maart 1982

Vervolg vant pagina 5

Industriebeleid en praktijk „De industrie wordt niet meer gezien als bron voor werkgelegenheid.

Schoolverlaters hebben steeds meer een voorkeur voor de tertiaire en kwartaire sektor," stelde Tromp vast. „Dat negatieve beeld is nog eens versterkt door de industriëlen zelf: zowel door buiten de maatschappelijke diskussies te blijven, als door h u n klachten over het slechte industriële klimaat in Nederland."

Al met al kwam Tromp tot de E>essimistische slotsom dat er op korte termijn geen ideologisch klimaat te verwachten was om de kommissieW a g n e r te volgen. „Pas als er rigoreuze veranderingen komen (de krisis a a n den lijve ondervinden; de strijd tussen zeggenschap en ondernemersrisiko tot een bevredigende oplossing brengen; daden met voorbeeldwerking verrichten) zal de bevolking meer industrie-minded worden", voorspelde de politiek socioloog.

De uitvoering van de plannen van de Advieskommissie inzake het industriebeleid ligt grotendeels in handen van de minister van Ekonomische Zaken CEZ) en het onder hem ressorterende ambtelijke apparaat.

Mr. R. Berger, de direkteur Industriële Struktuur en Bedrij fsaangelegenheden van EZ, gaf in Eindhoven een beeld van de maatregelen, die getroffen zijn en worden om het herindustrialisatie beleid ten uitvoer te brengen.

Volgens Berger heeft EZ de bui van de ekonomische krisis al in het begin van de jaren zeventig zien hangen.

Destijds sprak men nog voor dovemansoren. Maar, de daling van de werkgelegenheid ging door, jie rendementen werden steeds lager en de solvabiliteit van de bedrijven steeds slechter. Sinds het WRR-rapport is een basis van overeenstemming over de noodzaak van herindustrialisatie bereikt. „Toch moet men bedenken dat zo'n strukturele onamezwaai niet in één adem voor elkaar komt. W a t dat betreft is het beeld van een mammoettanker treffend. Je moet kilometers van tevoren gaan bijsturen om van koers te veranderen.,' Berger merkte op dat de mogelijkheden van de overheid voor het voeren van een industriebeleid in een aantal opzichten beperkt zijn. „Voor kapitaalkredieten, een risikodragende financieringsvorm met variabele rente, zijn we afhankelijk van goedkeuring van de Europese Kommissie. Er is nu meer diskussie met de vakcentrales, m a a r voorheen hadden de werknemers enkel kontakten met Sociale Zaken en de werkgevers met EZ: Een praktisch voorbeeld van de verkokering van het beleid."

Het verslag van de kommissie-Wagner - in de wandeling wel ,het oranje boekje genoemd - is voor EZ een belangrijke leidraad voor het beleid geworden. Zo wordt het innovatiebeleid gestalte gegeven.zijn de aktiviteiten op het gebied van exportbevordering uitgebreid, is het wervingsbeleid van nieuwe ondernemingen geïntensiveerd en worden middelgrote en kleine ondernemingen in toenemende mate geassisteerd. Bovendien gaat EZ zich meer open opstellen n a a r werkgevers èn werkne-

mers toe, aldus Berger.

Terlouw heeft z'n ambtenaren opdracht gegeven het stimuleringsinstrumentarium - nu meer dan 125 stuks - te stroomlijnen ten einde een zakelijke en efficiënte uitvoering te bereiken. „Vooral het terrein van de arbeidsmarkt is - mede door het naast elkaar werken van Sociale Zaken en EZ - overwoekerd door regelingen en voorschriften. Stroomlijning en de-regulering is hier een absolute vereiste, met name op het gebied van de bouw," lichte Berger toe.

Haken en ogen Al met al - dat werd op het kongres van Industria duidelijk - zitten er a a n de plannen van de kommissie-Wagner nogal wat haken en ogen. Om er aan het slot van dit artikel nog enkele te noemen: - Op het gebied van de elektriciteitsprijzen voor Industriële bedrijven kan ons land geenszins konkurreren met een land als Duitsland. Bij EZ heeft men berekend wat het kost om het grootverbruik om te slaan over het kleinverbruik. Dat komt neer op een prijsverhoging voor partikulieren van 2,5 cent per kwh, dat is ± ƒ 10,- per huishouding per maand. „Een goedkope oplossing voor lastenverlichting van het bedrijfsleven", stelde Berger vast.

- „Het energie- en milieubeleid zullen meer dan tot nu toe ook de konkurrentiepositie van de industrie in aanmerking moeten nemen", schrijft de kommissie-Wagner. In een tijd van ekonomische krisis r a a k t de aandacht voor een radikaal milieubeleid zichtbaar in de verdrukking. ,,Wagner zou er beter aan doen een industriebeleid te bepleiten waarin ook aandacht wordt gegeven aan investeringen in bijvoorbeeld milieuvriendelijke technologie, vindt dr.

Tellegen, milieuvoorvechter van het eerste uur, in een interview in De Volkskrant van 20 maart.

- Ieder jaar koopt de overheid voor een slordige 40 miljard gulden in.

Toch bUjkt het in veel gevallen buitenlandse waar te betreffen. Zo wordt bijvoorbeeld hoogwaardige elektronische a p p a r a t u u r bij de inrichting van het nieuwe Elisabethziekenhuis in Tilburg en het nieuwe politieburo in Eindhoven door Siemens (D) geleverd. EZ is wel van plan op meer systematische wijze dan voorheen offerte uit te laten brengen door Nederlandse ondernemers. Toch krijgen onze ondernemers niet zonder meer voorrang. „Als een land met een open ekonomie kunnen we ons niet veroorloven een protektionistisch beleid te voeren", verklaarde Berger.

- Op het gebied van het assisteren van middelgrote en kleine bedrijven kampt EZ met een sturingsprobleem. Het is het vraagstuk van centralisatie versus decentralisatie.

De 30.000 industriële ondernemers kunnen niet door een apparaat van 260 man Cvoor de industrie) bewerkt worden. Daarom werkt men met intermediaire instellingen zoals werkgeversorganisaties, banken, akkountantskantoren, ontwikkelingsmaatschappijen en de Rijksnijverheidsdienst. ,,Om een indruk te krijgen hoe onze informatie overkomt bij de kleine bedrijven, is een onderzoek ingesteld", deelde Berger mee.

Lenneirt Kik

«voccMöa eco Coopers &Lybrand Nederland Westblaak 100,3012 KM Rotterdam, tel. 010-130680 Leidseplein 29,1017 PS Amsterdam, tel. 020-221355

8

eerste semester, k u n n e n zich wenden tot Robert Verdonk.

Kamer 818 MONDELING TENTAMEN STAATSRECHT

officieel De Subsidiekommissie wenst in kontakt te komen met STUDENTEN die belangstelling hebben voor een vakante plaats in de kommissie.

De Subsidiekommissie heeft tot t a a k het bevorderen van voorzieningen en aktiviteiten welke m de ruimste zm dienstbaar zijn aan het doel van de Katholieke Hogeschool door het verlenen van subsidie uit de daarvoor ter beschikking komende middelen Zi] schenkt in dit kader m het bijzonder aandacht aan de kulturele, godsdienstige en sociale ontplooiing van de studenten en aan de ontwikkeling van het maatschappelijke verantwoordelijkheidsbesef en de bevordering van het begrip voor andere leefpatronen en internationale ontwikkelingen Inlichtingen en aanmelding bij: Mej. H. Pieck sekretaris Subsidiekommissie Gebouw A, k a m e r 3, toestel 2252.

KOMMUNIQUE KOLLEGE VAN BESTUUR 16 MAART 1982 1 In de begrotingsopstelling voor 1982 is r e k e n i n g gehouden met een percentage v a c a t u r e s v a n 8%. Recente cijfers wijzen ecliter uit dat dit percentage op 6i/^% dreigt uit te Itomen. Het Kollege van Bestuur liad in februari reeds een advertentiestop en een vorm van benoemingsvertraging afgeliondigd. Het Itollege lieeft besloten om deze maatregelen n a 1 april niet l a n g e r voort te zetten en dit schriftelijk medegedeeld a a n de Kommissie Personeelsoverleg en aan de Hogeschoolraad , , , De bestaande procedure ontheffing' benoemingsstop zal wel gehanteerd blijven en voor alle kategorieen personeel gelden.

2 Het Kollege v a n Bestuur heeft het b e s t u u r v a n d e ABVA-KABOgroep KHT d e ^ e v r a a g d een reaktie g e s t u u r d op de kabinetsplannen tot k o r t m g op h e t Ziektegeld.

Alhoewel h e t kollege geen s t a n d p u n t k a n geven o m d a t de k o n k r e t e voornemens van kabinet en wetgever nog niet bekend zi)n - en dus ook niet de uitwerking daarvan] ten a a n z i e n v a n a m b t e n a r e n acht het kollege de p l a n n e n , zoals die in persberichten verluiden, een aanteisting van verworven rechten. „Voorshands zijn wij geen voorstander vajn de maatregelen als n u door het k a b i n e t klaarblijkehjk worden overwogen". Het kollege deelt in zijn brief aan ABVA KABO verder mee, d a t de registratie van ziekteverzuim beter geregeld zal moeten zijn w a n n e e r de p l a n n e n zullen doorgaan. „Een goede regeling daarvoor is echter ook t h a n s reeds noodzaak", zo besluit het kollege zijn brief.

3 Het Kollege v a n Bestuur heeft in een persbericht zijn tevredenheid uitgesproken over een toezegging v a n h e t ministerie v a n Onderwijs en W e t e n s c h a p p e n waarbij de hogeschool als groeiinstellmg dit jïiar een half miljoen en volgend j a a r één miljien gulden extra ontvangt. Dat geld zal a a n g e w e n d worden om plann e n te ontwikkelen waeirdoor nieuwe studierichtingen van de grond k u n n e n komen. ., , , , ^ ,, .

Het kollege zal daarvoor op 15 april k o n k r e t e voorstellen doen aan de Hogeschoolraad

MEDEDELING VAN HET STEMBURO Het verkiezingsnummer van h e t THB, waarin onder meer informatie vervat is over de k a n d i d a t e n verschijnt op donderdag 8 april. De stembiljetten zullen n a a r verwach tmg op dinsdag 13 april bij de kiezers arriveren.

algemeen

OPENBARE REDE PROF. MR. E. M . H. HIRSCH BALUN Op vrijdag 2 a p n l 1982 te 16 15 u u r precies zal prof m r E M H Kirsch Ballin hoogleraar in het staats- en administratief recht, in het bijzonder h e t constitutionele recht en h e t vergelijkend administratief recht, zijn a m b t a a n v a a r d e n met het houden v a n een o p e n b a r e rede in de a u l a van d e hogeschool.

Hogeschoollaan 225, Tilburg De Rector Magnificus nodigt alle belangstellenden uit tot bijwoning v a n deze rede N a afloop receptie in d e Portrettenzaal

GEVONDEN VOORWERPEN MEDEDELINGEN VAN DE DIENST PERSONEELSZAKEN 1. 5 mei Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft op 5 m a a r t 1982 meegedeeld d a t besloten is om de vijfde mei aan te wijzen als een jaarlijks terugkerende nationale feestdag waarop d e rijksdienst zoveel mogelijk gesloten zal zijn Dat houdt in d a t u op die d a g verlof geniet, tenzij h e t dienstbelang anders vereist, en d a t deze verlofdag niet in m i n d e r i n g gebracht zal worden op het jaarlijkse vakantieverlof De hogeschool zal derhalve op 5 mei gesloten zijn in h e t vervolg 2. Vergoeding interimregeling ziektekosten De desbetreffende bedragen zijn verhoogd tot ƒ 79,49 en d e e x t r a tegemoetkoming p e r k i n d tot J 37,93 netto per m a a n d De bedragen gelden vanaf 1 januan 1982

SPORT

- dameshorloge quartz LCD 12-2 '82 - autosleutels 3 volvo 15-2-'82 - dameshorloge melago 15-2-'82 - haarborstel ie-2-'82 - hangslot k l e u r rood l6-2-'82 - schoudertas, b r u m leer 16 2-'82 - p a r k e r vulpen chroom 12-2-'82 boek ,de sociaal-ekonomische bestudering v a n Nederland' 5 2-'82 Voorts zijn er een a a n t a l voorwerwerpen die m j a n u a n gevonden zijn nog niet afgehaald Informatie over gevonden voorwerpen bi) de portier in de h a l van gebouw-B

BESLUITENLIJST FAKULTEIT DER EKONOMISCHE WETENSCHAPPEN 18 FEBRUARI 1982 1 Vaststelling a g e n d a De a g e n d a wordt vastgesteld konform bijlage FR 82 012 a Konsept notulen dd 21 j a n u a r i 1982 De notulen worden ongewijzigd goedgekeurd 3 Benoeming lid Kolloquium kommissie De r a a d besluit zonder hoofdelijke stemming drs W de Freytas met i n g a n g v a n 1 m a a r t 1982 te benoemen tot lid van de Kolloquiumkommissie 4 Propedeuse van de eerste fase Een voorstel om onder 1 van het konsept besluit .Algemene Ekono mie en tussen haakjes het woord .mklusief te wijzigen in ,bevattende' en voorts toe te voegen h e t kernvak ,Algemene Leer en Gescchiedenis der Ekonomie' wordt door het b e s t u u r van de Fakulteit der Ekonomische Wetenschappen overgenomen Een voorstel tot toevoeging onder 1 van het woord .voorlopig' wordt met 10 stemmen vóór, 8 stemmen tegen en 2 onthoudin gen aangenomen Een voorstel tot toevoeging onder ^ 2 v a n .inhoudelijk' n a .vervolgfase' wordt met 11 stemmen voor, 7 stemmen tegen en 2 onthoudin gen aangenomen Een voorstel strekkende tot het stellen van een termijn van 1 m a a n d voor het uitbrengen van verslag wordt met 8 stemmen vóór, 9 stemmen tegen en 3 onthoudingen verworpen Het aldus g e a m e n d e e r d e konsept besluit wordt vervolgens met 15 stemmen vóór, 2 stemmen tegen en 2 onthoudingen aangenomen 5 Nota ,Uitdaging en Verandering' De gedachten van de Raad van de Fakulteit der Ekonomische Wetenschappen zullen t e r kennis van het Kollege van Bestuur worden gebracht AIESEC Op donderdag 1 a p n l organiseert AIESEC Tilburg een informatiedag ,Handel & I n d u s t n e ' (Doktoraal-)studenten hebben d a n d e mogelijkheid zich n a d e r te oriënteren omtrent h u n toekomstige mogelijkheden bij bednjven en instellingen b i n n e n de sektoren handel en industrie Programma; - 14 00 u u r Welkom en inleiding (AZ-20) - 15 15 tot 17 15 u u r Sessies - 17 15 tot 18 00 u u r Informele afsluiting De deelnemende bednjven zijn Akzo, Philips, Unilever, Procter & Gamble Benelux, Ahold, PTT en DSM Opgave voor de sessies en verdere informatie bij AIESEC, k a m e r F-31, telefoon 662573 KEUZEVAK MEDEDINGINGSRECHT De kolleges Mededingingsrecht zullen voortaan m plaats van in CZ 36 in h e t sociaal kluster kollegezaal A-2, begane grond, gegeven worden ZIJ, die nog niet m h e t bezit zijn van d e kollegediktaten met v a n de kollegediktaten met eerste semester, k u n n e n zich wenden tot Robert Verdonk, Kamer 818

KEUZEVAK MEDEDINGINGSRECHT KRIS KRITIES INFORMATIE SENTBUM In verband met een korte verlofperiode v a n de beide beheerders, zal het KRIS gesloten zijn van donderdag B tot en met donderdag 15 a p n l De werkgroep KRIS

De kolleges Mededingingsrecht zullen voortaan in plaats v a n in CZ-36 m het sociaal kluster kollegezaal A-2, begane grond, gegeven worden ZIJ, die nog niet m h e t bezit zijn betrekking tot Mededingingsrecht betrekking tot Mededingingsrecht

9

(doktoraal oude stijl) Op dinsdag 27 april en woensdag 28 april a a n s t a a n d e is er gelegenheid mondeling t e n t a m e n af te leggen bij de docenten Hirsch Ballin en Cnjns Men dient zich hiervoor uiterlijk op 7 a p n l a a n s t a a n d e op te geven bij h e t Buro Examens (kamer B-108) De d a t a voor de m a a n d juni worden te zijner tijd bekend gemaakt SPREEKUUR STUDIE ADVISEUR De studie-adviseur is afwezig van vnjdag 26 m a a r t tot en met m a a n d a g 5 april a a n s t a a n d e TENTAMENS STAATSRECHT II EN STRAFRECHT II VOOR AVONDSTUDENTEN Ook voor avondstudenten die Blok B5 van h e t basisprogramma Nederlands Recht volgen zal het t e n t a m e n staatsrecht II worden afgenomen op 14 mei 1982 en 20 a u g u s t u s 1982 beide om 14 30 u u r , het t e n t a m e n strafrecht II op 15 juni 1982 en 24 a u g u s t u s 1982, beide malen om 9 30 u u r ONDERWIJSDAG JURIDISCHE FAKULTEIT VOOR BLOK II EN IV VAN HET BASISPROGRAMMA VAN NEDERLANDS RECHT Op donderdag 1 a p n l a a n s t a a n d e zal een onderwijsdag worden gehouden over het onderwijs m blok II en IV van het basisp r o g r a m m a v a n Nederlands Recht De onderwijsdag wordt georganiseerd door de Koordinatiekommissie Basisprogramma Het doel h i e r v a n is te komen tot een inventarisatie v a n d e g a n g v a n zaken met betrekking tot dit onderwijs Alle docenten en studenten die deze onderwijsdag willen bijwonen, zijn van h a r t e welkom m zaal AZ-ll po de volgende tijdstippen - 13 00 tot 14 30 u u r evaluatie blok II - 15 00 tot 16 30 u u r evaluatie blok IV Studenten die Onderwijs volgen in zowel d e blokken II en IV k u n n e n beide zittingen bijwonen

ATLETIEK PARCIVAL Belangnjke evenementen voor alle h a r d l o p e n d e studenten a a n de hogescchool 31 m a a r t fakkelestafette, 1 a p n l cross m De Oude W a r a n d e (beide evenementen in het k a d e r van het I n t e r n a t i o n a a l Studenten Sport Toernooi), 23 en 24 april de Batavierenrace die dit j a a r h a a r tweede l u s t r u m viert 7 en 8 mei de solo estafette m Zweden, oftewel 250 kilometer hardlopen tussen Goteburg en Karlstad In samenwerking met de Sportraad van d e Rotterdamse Universiteit wordt een ploeg voor Zweden gevormd Mensen die geïnteresseerd zijn k u n n e n k o n t a k t opnemen met Jos Dielemans of a n d e r s voor inlichtingen n a a r de Studenten Sporthal g a a n ESTD '82 Donderdag 4 en v n j d a g 5 m a a r t is in Twente het 17e Eerstejaars Sport Toernooi D n e n e r l o gehouden Ongeveer 650 eerstejaars studenten afkomstig van twaalf universiteiten/hogescholen zorgden voor een groots en sportief festijn ZIJ konden h u n k r a c h t e n meten m de volgende takken v a n sport b a d m i n t o n - basketball - schaken tafeltennis - volleybal - waterpolo zaalhockey zaalvoetbal en t e n n i s Dat h e t ESTD meer is d a n alleen een sporttoernooi werd eens t e meer bewezen Optredens v a n kabaret- en popgroepen en vele a n d e r e aktiviteiten op de woensdag- en d o n d e r d a g a v o n d leverden een duidelijke bijdrage a a n het speciale k a r a k t e r v a n dit toernooi De uitslag v a n het ESTD '82 is als volgt Algemeen klassement Ie Tilburg, 2e W a g e n i n g e n en 3e Nijmegen Dames Ie Tilburg 2e Nijmegen en 3e Utrecht Keren Ie Tilburg. 2e Rotterdam en 3e W a g e n i n g e n De ESTD-kommissie wil alle deelnemers hartelijk bedanken voor h u n komst n a a r Twente en hoopt ook volgend j a a r een groot a a n t a l afgevaardigden v a n universiteit of hogeschool te mogen ontvangen

MeNu? I

PSYCHODIAGNOSTIEK (vijfde semester)

De d a t u m voor h e t t e n t a m e n psychodiagnostiek (derde gelegen heid) blijft ongewijzigd Die d a t u m vindt d u s p l a a t s op - d o n d e r d a g 17 juni 1982 (zie studiegids) Studenten die h u n n a a m hebben vermeld op de petitie-tot-wijziging k u n n e n desgewenst kontakt met mij opnemen (Ton van den Braak, k a m e r G-401) II PROPEDEUSE Nochmaals velen blijken d e uitgereikte informatie niet meer in h u n bezit te hebben - geef ik hier de t e n t a m e n d a t a voor de propedeutische t e n t a m e n s d n afwijking tot de studiegids) - Funktieleer Ie gelegenheid 29 juli 1982 2e gelegenheid 13 a u g u s t u s 1982 - Persoonlijkheidsleer Ie gelegenheid 21 juli 1982 2e gelegenheid 17 a u g u s t u s 1982 - Fysiologie Ie gelegenheid 26 juli 1982 2e gelegenheid 20 a u g u s t u s 1982 - Statistiek Ie gelegenheid 23 juli 1982 2e gelegenheid 23 a u g u s t u s 1982 Deze t e n t a m e n s - hiervoor dient m e n zich op te geven middels een blauwe t e n t a m e n k a a r t , op h e t Buro van de Subfakulteit (G-401) worden afgenomen in GZ-31, a a n v a n g 14 00 u u r

PERIODE 29 MAART T/M 2 APRIL 1982 MAANDAG 29 MAART - Kalfsboullonsoep - Bami Groentesoep - Kalkoen Gordon Bleu Papnkaburger - Bleekseldery met Hamsaus Postelein - Gekookte aardappelen - Diverse nagerecïiten DINSDAG 30 MAART - Schotse Boerensoep Kippesoep - H a m b u r g e r met picallilysaus - M a c e d o m e Legumes Rabarber - Patat Frites of gekookte aardappelen - Diverse nagerechten WOENSDAG 31 MAART - W i t t e Cremesoep - Heldere Selderysoep - Kipfilet - Speklapje en Stroganoffsaus - Doperwten - Appelmoes - Gebakken of gekookte aardappelen - Diverse nagerechten DONDERDAG 1 APRIL - Servische Bonensoep Heldere Champignonsoep - Goulasch - Kippeleverragout - Gemengde Sla (sla t o m a a t augurk - komkommer - ui olie en azijn) - Rijst of gekookte aardappelen - Diverse nagerechten VRIJDAG 2 APRIL - Tomatengroentesoep - Cïebakken Vis - Kalkoenfilet - Worteltjes m e t peterselie Gemengde Sla - Aardappelpuree - Diverse nagerechten

THB 26 - 26 maart 1982

JONGE SEDRUFSECONQA1EN VAN THEOR/E NAAR ACCOUNTANTSPRAKriJK Daarnaast hebben wij een intem opleidingsprogramma dat voor economen begint met een speciale introductiecursus van vier maal één week.

Het permanente educatieprogramma zorgt ervoor dat U ook na Uw afstuderen als accountant bij kunt blijven.

De accountancy vindt zijn basis in de bedrijfseconomie.

Vandaar dat Klynveld Kraayenhof & Co. jonge bedrijfseconomen die registeraccountant willen worden een interessante loopbaanmogehjkheid aanbiedt. Een combinatie van werken en doelgericht verder studeren om straks een functie als accountant te bereiken.

INLICHTINGEN

TOEKOMST

Indien U zich tot het boeiende accountantsberoep voelt aangetrokken zullen wij U gaarne nader informeren. Een psychotechnisch onderzoek maakt deel uit van de selectieprocedure.

Een gesprek kunt U telefonisch of schriftelijk aanvragen bij het Hoofd van de afdeling Personeelszaken, Prinses Irenestraat 59, 1077 WV Amsterdam. Telefoon 020 - 5410541 Voor meer informatie kunt U gebruik maken van Viditel/Job-data *30346 tl

Grote internationale ondernemingen behoren tot onze cliënten, maar ook zeer veel kleine en middelgrote bedrijven en instellingen in Nederland.

In onze op dienstverlening ingestelde flexibele organisatie krijgen jonge bedrijfseconomen de gelegenheid een brede ervaring op te doen.

Werken op kwalitatief hoog professioneel niveau met een grote mate van zelfstandigheid en afwisseling in het werk.

Dat moet ook wel want wij vinden dat zij allround registeraccountant moeten worden Ons planningssysteem en loopbaanplan zijn gericht op interne promotie naar functies op hoog niveau. Ze voorzien in de inzet bij grote en kleine cliënten waar gevarieerde controle- en adviesopclrachten worden uitgevoerd in kleine teams.

In combinatie met werkoverleg en vaktechnische ondersteuning door het Directoraat Vaktechniek biedt dit de reële mogelijkheid snel te onderkennen welke controle-aanpak de beste is. Ook een eventuele specialisatie in de EDPauditing of het organisatieadvieswerk hoort daarbij. Uitzending naar het buitenland behoort - zeker na het afstuderen - tot de mogelijkheden

WERKENINDE ACCOUNTANCY Mogelijkheden genoeg Klynveld Kraayenhof & Co is een groot Nederlands accountantskantoor met 24 kantoren in Nederland Wij maken deel uit van een federatief samenwerkings verband van accountantskantoren over de gehele wereld Klynveld Main Goerdeler(KMG) Deze samenwerking met collega's in zeer veel landen versterkt de internationale oriëntatie en slagvaardigheid Het hoofdkantoor van KMG is m Amsterdam gevestigd De dienstverlening van K lynveld K raayenhof & Co omvat niet alleen de controle van de jaarrekening maar zeker ook adviezen op automatiserings, administratief organisatorisch, bedrijfseconomisch en hscaal gebied Vanzelfsprekend biedt een dergelijke organisatie haar medewerkers een scala van mogelijkheden

STUDEI^N

Voor de accountantsstudie worden ruime faciliteiten geboden.

Klynveld Kraayenhof & Go, *^

^

Klynveld Kraayenhof &. Co is gevestigd in Amsterdam, Almere, Amersfoort, Apeldoorn, Arnhem, Breda, Deventer, Doetinchem, (Dordrecht, Drachten, Eindhoven, 's-Gravenhage, Groningen, Haarlem Heerlen, 1 lengelo, 's-Hertogenbosch, Hoorn, Leeuwarden, Middelburg, Nijmegen, Rotterdam, Utrecht, Zwolle

10

Accountants A rrr\i infante

^

houdoe MARANATHA

'n Andere bezinning' rond Pasen Sinds enkele j a r e n zoekt M a r a n a tha in de week vóór pasen n a a r een andere vorm voor h e t bezinnmgskarakter van deze week.

Deze bezinning in eigen k r i n g is tegelijk een open aanbod n a a r allen jongereen en ouderen in Tilburg, die geïnteresseerd zijn in de joodse en christelijke wortels van dit feest in onze westerse wereld.

Dit jaar is, in a a n s l u i t i n g op het jaarthema van M a r a n a t h a ,Gangmakers (v/m) gevraagd' als t h e m a gekozen: Als je gangen worden n a g e g a a n . .

Wie zich durft te laten wegroepen uit, zich niet laat i n p a k k e n in de bestaande en algemeen gewaardeerde leef- en denk-patronen, is verdacht. Soms word je d a n gekontroleerd, in bepaalde landen door .veiligheidsdiensten', uit angst dat anderen je g a n g g a a n volgen en er een opstandige beweging op gang komt. Tégen de kernbewapening, tégen defensiebelasting, tegen diskriminatie in christelijk onderwijs, tégen de mannelijke overheersing in samenleving en kerk.

Rond dit thema: ,Als je gangen worden nagegaan . . .' zijn weer enkele avondbijeenkomsten georganiseerd. Deze zijn voor iedereen toegankelijk.

Op maandagavond 5 a p n l , aanvang 20.00 uur, staat d e Vredesbeweging centraal, met als kritische vraag: ,Gaat het vooral om onze veiligheid (de Oost-West-verhouding) of om het recht van de armen (de Noord-Zuid-verhouding?'

Met medewerking van Mari Beks, medewerker Derde-Wereld Centrum en Anti-mllitarisme-buro in Nijmegen zal via een dia-serie inzicht worden gegeven in de wapenindustrie/export n a a r de DerdeWereldlanden. D a a r n a gaan we

met elkaar in gesprek.

Op woensdagavond 7 april, aanv a n g 19.30 u u r , zal in de eigen k r i n g van M a r a n a t h a worden doorgepraat over de verschillen/tegenstellingen tussen christenen i.v.m. geloven als enerzijds een kwestie van doen van gerechtigheid en anderzijds als een belijden in liturgie/gebed; daarbij gaat het ook over de vraag, inhoeverre de bijbelse verhalen daarbij een funktie hebben.

Op donderdagavond 8 april, aanv a n g 20.00 u u r , komt dr. Marie Veit, hoogleraar in de katechesetheologie aan de Theologische Fakulteit van Giessen (BRD) met een verhaal rond: .Geloven in het spanningsveld van politiek en mystiek'.

Deze avond is georganiseerd in samenwerking met de Kommissie Kulturele Zaken van de Theologische Fakulteit in Tilburg. Reeds enkele keren eerder heeft deze Duitse vrouwelijke theoloog in M a r a n a t h a een helder en boeiend verhaal verteld v a n u i t h a a r bezinning op eigen geloven. Velen zullen zich misschien nog h e r i n n e r e n , hoe zij n a a r aanleiding van tien j a a r nieuwe katholieke theologieopleiding sprak over d e vraag: ,Wie is de drager, w a a r is de basis van de theologie'. Daarbij wees zij niet n a a r kerkelijke of wetenschappelijke ambtstdragers, m a a r n a a r gelovigen die v a n u i t h u n doen van gerechtigheid samenkomen als gemeente of parochie: dat is de basis van, d e m a k e r van theologie.

Op z a t e r d a g 10 april, a a n v a n g 21.30 u u r is d e paasviering, ook afgestemd op de joodse traditie, w a a r i n Jezus zelf pasen heeft ler e n vieren. Als t h e m a is gekozen n a a r aanleiding v a n het Jesajavisioen: ,Want: in woestijn ontspingt w a t e r uit d e rots' O p de eerste paasdag 's-morgens is er geen viering.

Voor meer informatie: - W. Kok Prof. Cobbenhagenlaan 19 5037 DP TILBURG Telefoon 013 - 675302

Filmliga PROGRAMMAWIJZIGING DINSDAG 30 MAART Helaas k a n de vertoning van .Das Boot ist v o i r , aangekondigd, op 30 m a a r t GEEN doorgang vinden.

Deze film zal wel later dit seizoen gedraaid worden. In plaats daarvan vertonen we: ,LE JUGE FAYARD, DIT LE SHERRIF' Ambassade-bioskoop - 22.30 u u r .

Regie: Yves Boisset.

Met: Patrick Dewaere, Philippe Lotard, Aurore Clément, Jacques Spiesser, J e a n Bouisse.

Frankrijk 1977 - 108 min. - kleur. .Le J u g e Fayard, Dit Ie Sheriff' is een perfekt gemaakte, zeer spann e n d e film met een zeer spektakulaire overval op een geldtransport in een lange tunnel (rookbommen, kettingbotsingen, thermiese lansen, acht-en-een-haJf miljoen gulden in postzakken . . . h u p , wegwezen alles in vier m i n u t e n ) en een schitterend gefilmde bevrijdingsaktie van een bendeleider uit de gevangenis. ,Le J u g e Fayard' was in Frankrijk in 1977 de meest suksesvoUe film.

De film begint met de k a m e r a in een helikopter boven de .woestijn' van het moderne westen: de troosteloze grauwheid van betonbouw in een grote industriestad, Lyon in Zuid-Frankrijk.

Waarom Lyon?

Omdat d a a r in juli 1975 inderdaad een Franse r e c h t e r (Renaud) op s t r a a t werd vermoord.

memo maart ZONDAG 28 MAART Maretnatha, 11.00 u u r : Bijbels leerhuis-groepen.

MAANDAG 29 MAART Olof: Romeins feest.

Katholieke Hogeschool, Aula, 20.00 uur: Kubler Ross over ,Stei-vensbegeleiding'.

Org. Kulturele Kie. Theologische Fakulteit. Toegangskaarten a ƒ 10,65 telefonisch te bestellen 662580 of bij de ingang.

DINSDAG 30 MAART Olof. 20.00 uur: Lezing patholoog-anatoom Dr. Zeldenrust.

Ambassade-bioskoop. 22.30 u u r : Filmliga met .Le juge Fayard. dit le sherrif'. Regie: Yves Boisset.

1977.

WOENSDAG 31 MAART Studentensporthal. 12 15 u u r : Opening tweede Internationaal Studenten Sport Toernooi.

Met o a. volleybal, cross, teamzeilen. basketbal, rugby.

Organisatie; Pendragon.

Wij. bewoners, medewerkers en b e s t u u r van het Brouwershuis. zoeken voor ons nieuwe projekt in Nijmegen een a a n t a l nieuwe bewoners.

Deze woonvorm is bedoeld om a a n gehandicapte studerenden (VWO. HBO of WO) gelegenheid te bieden h u n studie en leven zo zelfstandig mogelijk vorm te geven. V a n h e n zal worden gevraagd b i n n e n onze samenlevingsvorm op demokratische wijze mee te k u n n e n denken over het beleid.

Ben je 18 j a a r of ouder, van plan een studie te volgen en heb je daarbij ADL-huIp nodig schrijf d a n een brief w a a r i n je motiveert w a a r o m je bij ons wilt komen wonen.

S t u u r je brief n a a r : - .HET BROUWERSHUIS' Symfoniestraat 137 - 6544 te Nijmegen N a 1 mei is ons adreS: Heideparkseweg 340. Nijmegen.

STUDIUM GENERALE

De Volharding DINSDAG 30 MAART - AULA AANVANG 12.30 UUR

STUDIUM GENERALE

Filosofie en sexualiteit Donderdag 1 april - AZ-19 Aanvang: 13.30 u u r .

Patrick Vandenneersch (KU-Leuven) .De psycho-analytiese theorie van de sexualiteit! Freud en Lacan'.

Uitgaande van d e hysterie ontdekt Freud het belang van innerlijke verdedigingsmechanismen en van de sexualiteit. Deze laatste blijkt trouwens bij n a d e r toezien geen voorgeprogrammeerd instinkt: reeds aanwezig in de prille jeugd is ze evenwel noch op een welomschreven vorm van genot, noch op een welbepaald objekt gericht.

Gaandeweg komt Freud in de loop van zijn oeuvre steeds scherper voor de vragen te staan: wat wil de mens? Hoe weet hij wie hij is?

Wat is man- of vrouw-zijn? Welke invloeden gaan bij dit alles u i t van ons eigen lichaam, van de familie waarin wij opgroeien en van kultureel bepaalde waarden en normen? Uitgaande van d e schizofrene ervaring wordt deze vraagstelling na Freud door Lacan op de meest radikale wijze doorgetrokken.

Aan het eind van de zestiger jaren voltrokken zich in een a a n t a l westeuropese landen belangrijke maatschappelijke en kulturele veranderingen. Ook in Nederland waren er veel musici en komponisten die zich niet langer t h u i s voelden binnen de traditionele muziekpraktijk van symfonie- en operaorkesten.

In 1972 werd door komponist Louis Andriessen en een a a n t a l freelance musici het orkest .De Volharding'opgericht. Het uitgangsp u n t was om een orkest te formuleren waarin musici de afstand tussen komponisten enerzijds en publiek anderzijds zo k l e m mogelijk maken. Het repertoire v a n de Volharding bestaat voor een deel uit voorbeelden van zogenaamde stijl-vermenging uit het begin van deze eeuw. Deze stukken kenmerken zich door het feit dat zij de kwaliteiten van zogena.amde serieuze en zogenaamde lichte muziek proberen te kombineren. Daarom bestaat het orkest gedeeltelijk uit musici met een klassieke achtergrond en gedeeltelijk uit jazzmusici.

Een groot deel van het repertoire bestaat uit hedendaagse komposities van vooral Nederlandse komponisten. Deze stukken o n t s t a a n in n a u w e samenwerking met de komponist waardoor de musici direkt betrokken zijn bij h e t muzikale produkt.

Vanzelfsprekend zijn er ook musici b i n n e n het orkest die komponeren en a r r a n g e r e n voor de Volharding.

De afgelopen jaren is ons gebleken d a t er voor aktuele muziek die op een bewuste m a n i e r tot stand komt een steeds breder publiek te vinden is. De Volharding speelt d a a r o m op de meest uiteenlopende speelplaatsen in binnen- en buitenland.

Sinds de oprichting geeft De Volh a r d i n g jaarlijks gemiddeld vijftig konserten in Nederland, verder speelde De Volharding in België.

Duitsland, Frankrijk, Engeland en Chili.

Omroepen als de NOS, VARA, VPRO, Wereldomroep en BBC besteden regelmatig a a n d a c h t aan het orkest.

Internationaal studenten sport tournooi 1982 .■^\0Nfl4^

1982

TILBURG

TöT^^^ Voor de tweede achtereenvolgende maal organiseert het Pendragon. de Tilburgse Studenten Sport Or­ ganisatie, een internationaal stu­ denten sport toernooi op 31 m a a r t en 1 en 2 april. Pendragon zal d a n teams ontvangen uit: België. West­ Duitsland.

Engeland, Frankrijk, Israël, Schotland, Zweden, Zwitser­ land en de Verenigde Staten. Ver­ der nemen deel aan het toernooi diverse teams van Nederlandse universiteiten en hogescholen, na­ melijk Delft, Leiden, Maastricht, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg,

,de Volharding '

Twente, Wageningen en d e HTS uit Tilburg.

De volgende takken van sport ko­ men a a n bod: zaalvoetbal, volley­ bal (dames en h e r e n ) , basketbal (dames en h e r e n ) , rugby, zeilen en. nieu op het programma, een cross in De Oude W a r a n d e . De cross staat open voor alle Tilburgse stu­ denten, inschrijven op de Studen­ tensporthal.

Ook zullen er enkele nevenaktivi­ teiten plaats vinden zoals een feeërieke fakkel­estafette op de Sportweg, speelfilms en een swin­ ging town visit met live muziek in diverse kroegen (donderdagavond).

De wedstrijden zullen gespeeld worden in de studentensporthal aan de Academielaan, de HTS­ sportzaal (tegenover de studenten­ sporthal), de stadssporthal (op woensdag).

Het zeiltoernooi wordt afgewerkt op de Beekse Bergen, terwijl de rugbywedstrijden te bekijken zijn op h e t veld a a n de Sportweg.

Zij die interesse hebben zijn van h a r t e welkom woensdag van 12 00 tot 22.00 u u r , donderdag van 9.00 tot 22.00 u u r en vrijdag van 9 00 tot 18.00 u u r (prijsuitreiking om 17.00 u u r ) . Toegang gratis ' !

Theologiscche Fakulteit, T-8, 20.00 u u r : Film ,Some Women of M a r r a k e c h ' van Melissa L Davies.

Kultureel S e n t n i m , 20.30 u u r : Filmhuis. .De afstand tot dichtbij'.

Nieuwe film van Barbera Meter.

Vrouwenkafee.

Sasse van Ysseltstraat 16. 20 30 u u r : Thema-avond: .Nachtarbeid voor vrouwen, j a of nee?'

Theseus, 21.00 uur: 'n Nieuwe Lente. Disko.

DONDERDAG 1 APRIL Studentensporthal: Tweede I n t e r n a t i o n a a l Sporttoer­ nooi. Organisatie: Pendragon.

Olof: Lustrum van h e t d i s p u u t Kater.

Katholiieke Hogeschool, CZ­21.

10.30 tot 12.30 u u r : K olloquium ekonometrie. B­serie. Drs. A. d e Zeeuw (K HT) over .Hiërarchische gedecentraliseerde optimale b e s t u r i n g in ekonomische beleids­ modellen'.

Katholieke Hogeschool, CZ­21.

10.30 tot 12.30 uur; K olloquium ekonomie. A­serie. Drs. K ruytbosch (sekr.gen. Benelux Ekonomische Unie) over .Benelux­problematiek'.

Katholieke Hogeschool, AZ­19, 13.30 u u r . Studium Generale­ cyklus: Filosofie en sexualiteit.

Patrick Vandermeersch (K U­ Leuven) over ,De psycho­analytiese theorie van de sexualiteit: Freud en Lacan'.

Vidar: 20.00 u u r : Kaas­ en wijnavond.

Stadsschouwburg. 20.15 u u r : Brabants Orkest met werken van Ketting. Mozart en Franck.

Dirigent A n d r é V a n d e m o o t .

Solist; Thomas Zehetmair. viool.

VRIJDAG 2 APRIL Studentensporthal.

Tweede I n t e r n a t i o n a a l Sporttoer­ nooi. Organisatie: Pendragon.

Katholieke Hogescchool, Aula, 16.15 uur: I n a u g u r a l e rede prof. mr. E. M. H. Hirsch Ballin.

Steidsschouwburg, 20 15 u u r : F r a n s Halsema met zijn nieuwe p r o g r a m m a .Is die k r u k vrij?'

Stadsschouwburg, Studio, 20.30 u u r : ,Medea'. Josée Ruiter en Canci Geraedts m e t een eigentijdse versie van de tragedie ,Medea' van Euripides.

ZATERDAG 3 APRIL Stadsschouwburg, 20.15 u u r : F r a n s Halsema. Zie 2 april.

Stadsschouwburg, Studio, 20.30 uur; ,Medea'. Zie 2 april.

Vrouwenkafee.

Sasse van Ysseltstraat 16. vanaf 22.00 u u r : Swingavond voor vrouwen.

tentoonstellingen KATHOLIEKE HOGESCHOOL Tot en met 31 m a a r t : Foto's uit de jaren 1978­1981 van Catrien A n ë n s en Bertien van Manen.

KULTUREEL SENTRUM Tot en met 30 m a a r t : David Hockney. Robert Medley: illustrating poetry. Grafisch werk bij de gedichten van resp.

K. P. K évafis en J o h n Milton.

KULTUREEL SENTRUM Van 1 april tot en met 2 mei: Peter Martens, sociale fotografie.

VOLKENKUNDIG MUSEUM Tot en met 9 mei: Afghanistan. Volk en Verzet.

NEDERLANDS TEXTIELMUSEUM Van 3 april tot en met 3 mei: Textiel Nu 8. W e r k e n van G e r d a Edena en Fiep Zwaan.

NOORDBRABANTS NATUURMUSEUM Tot 30 april: B r a b a n t s Bodem.

Ontstaansgeschiedenis v a n de Brabantse bodem.

11

THB 26 ­ 26 maart 1982

m^.

Werkloos Eind december 1981 telde ons land 7692 werkloze akademici Emd december 1980 bedroeg dit aantal nog 5759 Een eenvoudige rekensom leert, dat in een jaar de akademische werkloosheid met 33 procent is toegenomen De stijging van de werkloosheid onder akademici lijkt m een stroomversnelling te komen In 1980 steeg de werkloosheid met 16 procent ten opzichte van 1979 Dat de konkurrentiepositie van akademici afbrokkelt blijkt ook uit de d u u r van de inschrijving Ruim 3800 akademici staan langer dan zes maanden bij de Gewestelijke Arbeidsburo's ingeschreven Uit cijfermateriaal blijkt, dat einde v o n g jaar 285 ekonomen zonder werk zaten Het aantal werkloze sociologen bedraagt 1024 Een werkgever die een jurist zoekt k a n kiezen uit 542 werklozen Psychologen zijn er te kust en te keur, 999 psychologen willen a a n het werk Niet alleen akademici kampen met moeilijkheden op de arbeidsmarkt Ook hun kollega's uit het Hoger Beroepsonderwijs zien hun kansen op een vlotte beroepsinvoegmg verkleinen Enige tijd geleden presenteerde het HBO journaal een zwartgal-

lig m a a r goed gedokumenteerd overzicht van de werkloosheid onder HBO-abiturienten In augustus vorig jaar, dus bij het begin van het nieuwe schooljaar hadden 11 000 HBO-ers nog geen werkkring gevonden Intussen steeg ook het aantal HBO-ers uit vroeger jaren dat zonder werk zat In totaal stonden eind augustus vorig jaar 30 000 afgestudeerde HBO mensen als werkloos bij de gewestelijke arbeidsburo's ingeschreven Al met al geeft de sterke toeneming van het aantal werkloze HBO-ers reden tot bezorgdheid, temeer daar het HBO zich duidelijk profileert als een tak van onderwijs die zich sterk oriënteert op de wereld van arbeid en beroep Door middel van stages kunnen HBO-ers reeds enige werkervaring opdoen waar het bedrijfsleven en de overheid zo aan hechten HBOers zouden op dit punt een pré hebben op akademici, die zich voor het eerst op de arbeidsmarkt melden De snelle stijging van de werkloosheid onder hoger opgeleiden is slechts een deel van de huidige werkgelegenheids problematiek Dat het met de werkgelegenheid snel bergafwaarts gaat blijkt ook uit de fikse stijging van de werkloosheid onder bezitters van een LBO-diploma Bmnen het

fcT^

m^:

tijdsbestek van een jaar steeg de werkloosheid onder LBOers met 60 000 n a a r 160 000 Dit accres is, om de gedachten te bepalen, net zo groot als het inwonersgetal van gemeenten zoals Gouda of Den Helder Het aantal werkloze MBO-ers steeg met 20 460 n a a r bijna 67 000 Op dit punt aanbeland kan men zich afvragen wat het effekt IS geweest van de m 1980 genomen maatregel om de jeugdlonen drastisch te verlagen Het eerste kabinet Van Agt besloot daartoe om de arbeid van jongeren goedkoper te maken Dat zou de vlotte beroepsinvoeging van jeugdige werklozen ten goede komen Het thans bereikte resultaat geeft aanleiding om te twisten over de vraag of het verlagen van lonen nu wel het meest probate middel is om de krisis te bestrijden Het trekken van vergelijkingen tussen deze bijeengebrachte cijfers IS niet zonder meer zinvol Akademici opereren op een ander segment van de arbeidsmarkt dan MBO-ers en LBO-ers Men kan in dit verband spreken van non-competing groups Maar dat kan men met zeggen van akademici en HBOers Nu de room van de melk is zijn veel akademici best bereid om een stap terug te

^ q y - achterklap doen en werk te aanvaarden dat onder h u n nivo ligt Maar het vergroot het gevaar, dat akademici HBO-ers uit middenkaderfunkties wegkonkureren Deze verdrmgingseffekten treden krachtiger op naarmate de arbeidsmarkt krapper wordt en voor akademici het b e g n p passende arbeid straffer gehanterd wordt' Dat de arbeidsmarkt steeds meer gaat Eilanden 1

lijken op een lotenj met vnj wel uitsluitend nieten blijkt uit de inkrimping van hel vakature bestand tot 13 6O0 eind december Gespecifi ceerde konklusies kan men uit bovenstaande niet trek ken Wel kan men globaal vaststellen, dat de lasten van de ekonomische knsis vooral voor rekening komen van jongeren en starters op de arbeidsmarkt Henk Zomer A.vH

zoiets als een hoer met een kuisheidsgordel. „Ik heb genoeg van al dat gedoe.

Zolang ik geen eigen privé bidet heb, wordt er bij mij niet meer geneukt zonder kondooms.'

Ze schoot in de lach en stak me aan. We schaterden het uit. Na enige tijd kwamen we tot rust. Zij als eerste, wat me licht verbaasde. Ik hield me in en keek haar aan.

Langzaam kregen haar rode wangen weer de normale kleur. Even dacht ik dat ze ietwat verbleekten. Ik hield mijn mond. Het was zo'n rare wending, en zo pJotseling, dat ik bang was dat ze zou gaan huilen bij willekeurig ieder woord dat ik zou spreken. En toen begon ze, heel langzaam en veel te aarzelend voor haar doen, op zachte toon tegen me te spreken. „Je mag niemand vertellen wat ik gedaan heb. Het moet echt tussen ons blijven."

Ik knikte, maar begreep haar voorzichtigheid niet. „Ik jat al jaren, heb het altijd en overal gedaan. Ik weet me soms geen raad. Waar moet ik met al die troep naar toe? Wat moet ik in hemelsnaam met 500 kondooms? Ik gebruik die krengen nooiti' Een flauwe glimlach, eentje zoals ik die eerder van mijn moeder dan van haar kon verwachten, was even zichtbaar en verdween toen weer snel. „Ik heb, zolang ik mij kan heugen, veel gejat van mijn ouders. Ze weten het niet, geloof ik. Ik schoof het altijd op de aandacht die ik miste. Ze waren niet lief genoeg, dus ze verdienden wel een straf. Maar nu heb ik dat exkuus niet meer. En ook is de vertrouwde biechtstoel van weleer verdwenen." Ze sprak de laatste zin enigszins plechtig uit en vervolgde toen op fluisterende toon: „Je bent de eerste van mijn vrienden hier aan wie ik het vertel. Ik moest en zou er iemand deelgenoot van maken. Je moet maar je mond houden. Ik zal je niet meer lastig vallen."

Verbijsterd keek ik haar aan. Wat bedoelde ze? Ik durfde het haar niet te vragen.

Haar ernstige gezicht weerhield me. Ze was nooit zo, althans voor zover ik haar kende. Wat kende ik Yvonne eigenlijk. Buiten de kollegebanken hadden we nog niet zoveel kontakt. Ze was ook pas een paar weken geleden op kamers komen wonen, had daarvoor veel gereisd. Met een schuldbewust gevoel vroeg ik me nu af van wiens geld. Ze stond op en beduidde me te blijven zitten. Ze legde een vinger op haar lippen en liep naar de deur. „Je pakjes ', zei ik zacht, „al je inkopen."

Aaatekeningen vaa een kamerbewoner -10

Proletarisch winkelen (voor Tyn) door Bina „Jezusmina! Wat heb jij daar allemaal bij j e ' 't Kan met op zeg." „Tja, je moet wat. Ik ben proletarisch gaan winkelen, zoals dat tegenwoordig heet." „Proletarisch wat?' „Proletarisch winkelen, schat: jatten." „Ooohh, op die manier."

Ze nam een stoel en begon de drie volle plastic zakken uit te pakken. Ik ging weer zitten achter mijn bureau, mijn vaste plaats, ofschoon ik daar in principe op tegen ben, op vaste plaatsen. Vroeger moest je ook altijd die ene stoel vrijhouden voor je vader. Die stond dan op exakt de goede afstand van de teevee en zat bovendien het lekkerst. En dan had je de stoel waar je moeder graag in zat. Niet dat ze dat zei, maar dat was niet nodig, dat voelde je heus wel aan. Op mijn kleine kamer had ik slechts twee stoelen en omdat ik mijn bezoek altijd de fauteuil aanbood was ik veroordeeld tot de rechte bureaustoel.

Bij ieder pakje slaakte Yvonne een kreetje. Ze genoot ten tweede male van haar ,inkopen'. Ik vond het wat al te gênant. „Je hebt wel erg veel, vind je niet?" „Zeg wijfie, niet zeiken. Als je het doet moet je het goed doen. Ik kom niet zo vaak in het centrum. Je weet op wat voor een teringafstand ik woon van dit gat."

Haar taalgebruik was ook niet alles. Wat kon je dan nog verwachten: dat ze netjes bleef in een warenhuis? Blijkbaar niet - nare gedachte. „Meid, wat heb je daar nu?" „Dat is, engel van me, een pakket van 500 kondooms." Ondanks mijn verzet tegen haar illegale handeltje schoot ik in de lach. Yvonne met kondooms, dat was net

„Ach, die zijn voor jou, wat moet ik met kondooms." Ik glimlachte. „Je weet nooit', mompelde ik, maar het was niet meer nodig. Ze had de deur geopend en stond in de gang. Ze trok haar jas aan. Ik bleef zitten en overzag de willekeurige puinhoop die ze had achtergelaten. Oe troel, dacht ik toch niet geheel vrij van ontzag voor een dergelijk grote onderneming. Beneden viel de deur in het slot. Ik sloot mijn deur en borg de kondooms op. Je kon nooit weten. De rest liet ik liggen. De volgende ochtend was ze niet op het kollege aanwezig.

12