1981 05 15

15 mei 1981 jaargang 18 - nummer 31

Overschot personele lasten stijgt naar 3.5 miljoen In de koncept-begroting v o o r 1981 w e r d uitgegegaan van een overschot van f 2.000.000,— op de personele lasten van de KHT. Uit een eerste herberekening in het kader van de begrotingsbewaking blijkt nu dat het berekende overschot aan de lage kant is ingeschat en dat het te verwachten overschot nog zal oplopen t o t ƒ 3.500.000,—. De Hogeschoolraad hielt een eerste beraadsslaging over deze nieuwe cijfers. Er w e r d gepraat over oorzaken en oplossingen, vooral strukturele oplossingen om in de toekomst dergelijke overschotten t e voorkomen.

Eerder dit jaar besliste de r a a d één miljoen gulden van het overschot op de personele lasten te besteden aan tijdelijke projekten. Ongeveer ƒ 650.000,— k a n men overhevelen naar 1982, m a a r dan nog blijft er een reëel overschot van twee miljoen gulden extra, dat straks terug n a a r de departementskas zal vloeien als het geld dit jaar niet besteed wordt.

De belangrijkste oorzaak van dit overschot is het hoge vakaturepercentage dat thans is gestegen tot 9,5% terwijl de meeste andere instellingen voor W O slechts 4% vakatures kennen. Bij een vakaturepercentage van 4% is er nauwelijks overschot. Het Kollege van Bestuur geeft in een nota aan de r a a d een verklaring voor dit hoge percentage: de groeisituatie van de KHT, waardoor een aantal formatieplaatsen met onmiddellijk kunnen worden op-

gevuld. Het kollege voorziet struktureel toe te wijzen plaatsen, zogenaamde ,semi-strukturele' plaatsen, voor een periode van 1 tot 4 jaar.

Deze plaatsen verdwijnen n a afloop van de vastgestelde iwriode. Daarnaast kan men binnen het budgetjaar ook tijdelijke projekten met een looptijd van minder dan één jaar opzetten.

De Begrotingskommissie van de HSR konstateert een groot aantal vakatures bij de nieuwe Centrale Interfakulteit en de groeiende Juridische Fakulteit, m a a r ook bij de Ekonomische Fakulteit. Deze kommissie wil van het Kollege meer weten over de spreiding, aard en duur van deze vaJkatures en geeft enkele uiteenlopende suggesties om het probleem van de overschotten aan te pakken zoals: het legen van de schalen 1 en 3, een matiger gebruik van aanloop-

schalen; het nu reeds bezetten van formatieplaatsen die volgend jaar zeker zullen worden toegewezen; het uitgeven van extra stimuleringsplaatsen; een tijdelijke verhoging van het aantal student-assistenten en een vergroting van onderzoeksfaciliteiten ten behoeve van het midden- en kleinbedrijf in NoordBrabant.

Breed Front vroeg in de r a a d wat meer aandacht voor de oorzaken van het vakaturepercentage en minder voor de mooie procedures om de overschotten te verdelen.

PLM-man De Graaf ziet weinig heil in een nieuw verzoek aan de diensten om projekten aan te vragen.

Zoiets moet meer inhouden dan een brief met de vraag, hebben jullie nog projekten, anders wordt er m a a r wat verzonnen, aldus De Graaf.

KvB-voorzitter Van Straaten beloofde de voorstellen van de Begrotingskommissie te bestuderen, en met name aandacht te besteden aan strukturele oplossingen. Hij verzocht de voorstellen in de adviesronde mee te nemen. De fakulteiten zullen de mogelijkheid krijgen om de in volgende jaren toe te wijzen formatieplaatsen zo veel mogelijk nu al in te vullen.

E.V.

Pais .betuttelt' via alcademlsch statuut De Akademische Raad, het overkoepelend lichaam van de Nederlandse universiteiten en hogescholen, heeft kritiek op de ,verregaande betutteling' door minister Pais, zoals die tot uitdrukking komt in diens ontwerp voor een nieuw Akademisch Statuut. De uitvoerigheid bijvoorbeeld die de bewindsman tentoonspreidt in het promotiereglement, is in de ogen van de Raad bepaald overbodig.

Een opmerking van de Katholieke Hogeschool in Tilburg of het ontwerp niet te ver gaat met de beperking van de vrijheid en eigen verantwoordelijkheden van de fakulteiten om zelf vorm te geven aan onderwijs en examens, vond hartelijk onthaal.

Het Akademisch Statuut is een nadere uitwerking, te nemen bij Algemene Maatregel van Bestuur, van de wet, in dit geval de nieuwe Wet op

het Wetenschappelijk Onderwijs CWWO '81). Het is voornamelijk een examenstatuut, dat tevens aanwijzingen geeft voor de hele onderwijssituatie.

Het oude, van 1963 daterende Akademisch Statuut was nodig aan herziening toe. Daarbij komt dat de dit jaar in de beide Kamers aanvaarde tweefasenstruktuur in het wetenschappelijk onderwijs eveneens tot aanpassingen noopt.

De instellingen hebben zich de afgelopen maanden in hoog tempo gekweten van de taak h u n advies over het statuut uit te brengen. Zij produceerden zo'n 250 amendementen op het ontwerp, die door de Akademische Raad werden geïnventariseerd en door de Commissie Voorbereiding Herprogrammering W O van kommentaar werden voorzien.

W a t in de veelheid van doorgaans erg technische amendementen opviel, was een voorstel van de Universiteit van Amsterdam om in de tekst van het statuut zoveel mogelijk vrouwelijke termen te hanteren

voor personen, in een poging tot positieve diskriminatie. In zoverre kreeg zij de Raad mee, dat gestreefd zal worden n a a r minimalisering van mannelijke formuleringen.

Ook trok de aandacht de vrij scherpe wijze waarop de Raad zich uitsprak tegen de rechtsongelijkheid van de rijksinstellingen ten opzichte van de uitzonderingsposities voor bijzondere instellingen, ook al moeten deze h u n uitzonderingen gewoonlijk zelf bekostigen. Die verschillen zouden moeten worden weggewerkt, aldus het oordeel van de Raad.

Hij n a m het ook op voor de deeltijdse student, voor wie de inschrijvingsduur te k r a p zou zijn bemeten.

De opmerking van de CVHWO, dat in individuele gevallen verlenging van de inschrijvingsduur mogelijk is, kon de Raad niet geruststellen, want hij voorziet dat zich te veel gevallen zullen voordoen om nog over .individueel' te spreken.

UP/Utrechts Universiteitsblad/b.k.

Verkiezingen De meimaand 1981 is een verkiezingsmaand. De uitslagen van de KHT-verkiezingen laten een hogere opkomst en kleine verschuivingen zien. Op pagina 4.

Het landelijk verkiezingscirkus trekt door Nederland.

De onderwijsspecialisten van een aantal politieke partijen bogen zich vorige week gezamenlijk over de universitaire problemen. In dit nummer een verslag van het rondetafelgesprek met die onderwijsspecialisten. De hamvraag: ,Moet Pais blijven?'

Een verkiezingsspecial dus.

Pagina's 7, 8, 9 en 11.

Personeelsraad Ondernemingsraad of Georganiseerd Overleg: hoe gaat het werkgevers-werknemersoverleg aan de Tilburgse hogeschool in de toekomst heten en welke bevoedgheden zal het krijgen? Pagina 3.

Studententypen

Jan Terwindt slaat weer toe.

Na zijn vroegere studies over ,de studentenpopulatie in de knel' en ,de uitleningen in de bibliotheek' brengt hij nu een beeld van de studentenpopulatie per studierichting. Het THB maakte een samenvatting van zijn bevindingen op pagina 5.

Het laatste niet bevrijde gebied in Zimbabwe

Student als onbezoldigde politieke l(oniniissaris Aflevering twee over de universiteit in Zimbabwe. Aflevering één verscheen vorige week. Deze keer onder meer aandaclit voor de vrouwenemancipatie en een gesprek met de toekomstige rektor magnifikus.

In augustus van 1979 werd het Popular Front of Zimbabwe Students opgericht, een organisatie die ook veel a a n h a n g h a d onder middelbare scholieren. De vlce-voorzitter van de Students Representative Council, student in de bestuurskunde Clifford Mashiri werd voorzitter. De organisatie maakte propaganda voor de bevrijdingsbewegingen van het Patriottisch Front, Robert Mugabe's ZANU-pf en Joshua Nkomo's pfZAPU, en bleef aktie voeren tegen de militaire dienstplicht. „Dan liever in de legers van de 21ANU of de ZAPU", zei Clifford Mashiri begin januari tegen de .Rhodesian Herald'.

Het Front uitte heftige kritiek op de partijdigheid v a n gouverneur Soames, die eind december het bestuur over de tijdelijk in de Britse moederschoot teruggekeerde rebellenkolonie overnam. In februari volgde de verkiezingsoverwinning van de ZANU-pf, die 52 v a n de 100 parlementszetels vergaarde, en de pfZUPA, die 20 zetels won. Mugabe werd eerste minister, en Zimbabwe werd in april onafhankelijk zonder binnenlandse kontra-coup of militaire interventie vanuit Zuid-Afrika.

De blanke staf en studenten voel-

tilburgs hogeschoolblad weekblad van de katholieke hogeschool t i l burg redaktie eddie vaes (eindredaktie), twan geurts, angela lodder (assistente)

medewerkers

toine asselbergs. tymen troisky, Jace van de ven, hans opbroek, lennart kik, wouter van gils. w i n f r i e d kleinegris, sjef stoop, ronald jeurissen officiële mededelingen biuro kommunikatle cartoonist ad van haandel fotografie rien slers. t i l b u r g druk drukkerij ] . J. a. van der wee bv, tilburg

abonnementen

voor niet-hogeschoolleden: f 15.— per Jaargang advertentle-acquisltia a. p. p. lodder kopij alle kopij moet uiterlijk op donderdag de week vóór het verschijnen in het bezit van de redaktie zijn redaktie-adres/advertenties hogesohoollaan 225, tiburg telefoon (alleen voor thb) 662277 en

662506

Intern: 2277 en 2506 kamer 207 en 208 (gebouw b) foto-service foto's in dit nummer kunnen worden besteld è f 3 , 5 0 per foto In het formaat 10 X 15 c m ; telefonisch 013-551109 of bij de redaktie landelijk samenwerkingsverband gemeenschappelijke universitaire persdienst (qupd), waarbij verder aangesloten: ad valvas (vu amsterdam), wagenings hogeschoolblad, utrechts universiteitsblad, thd-nieuws (delft), th-berlchten (eindhoven) en tht-nieuws (twente) observant (maastricht)

den zich aangeslagen en onzeker.

De regering benoemde professor W. J. Kamba, die 13 jaar lang in GrootBrittannië rechten h a d gedoceerd en juridisch adviseur was van de alliantie van het Patriottisch Front tijdens de onderhandelingen met Smith en Muzorewa tot Vice Principal. Hij zal binnenkort benoemd worden tot Principal en Vice-Chancellor - een machtiger uitvoering van onze rector magnificus.

De zwarte studenten begroeven de stijdbijlen en meldden zich en masse aan als lid van de ZANU en de ZAPU. ,,De tijd v a n protestdemonstraties is voorbij", zei de president van Zimbabwe, dominee C. S. Banana in oktober in een rede op de universiteit. „Studenten moeten bijdragen a a n de konsolidatie van onze met veel moeite verworven onafhankelijkheid." Hij noemde de studenten ,onbezoldigde politieke kommissarissen' die seminars en symposia kunnen organiseren over de politieke en ideologische problemen van sociale ontwikkeling. De Universiteit moet „meehelpen een klassenloze samenleving te scheppen", en h a a r kurrikula veranderen in overeenstemming met de gewijzigde toestand in het land. ,,Is de universiteit daartoe in staat?" vragen we Patrick Paradza, ,,en is het vroegere regime er niet in geslaagd de universiteit te laten bijdragen a a n de vorming van een zwarte middenklasse, die een r e m zal zijn op revolutionaire veranderingen?" „De situatie is nog erg onduidelijk", zegt Patrick. „Iedereen noemt zichzelf tegenwoordig progressief, lang niet iedereen is het.

Maar je moet niet vergeten dat hier enkele van de radikaalste elementen vandaan komen. Het belangrijkste dat we n u kunnen doen is onze diensten a a n de regering aanbieden." Benjamin Ndabalime is daarover skeptisch: „De mentaliteit van de huidige afstuderenden is niet gericht op werken a a n een egalitaire maatschappij", zegt hij. „We hebben natuurlijk ook een enorme beïnvloeding vanuit het onderwijs. Wij kregen bijvoorbeeld vrijwel alleen traditionele ekonomie gedoceerd, Keynes, Lewis. Een half jaar geleden kwam hier een neo-marxistische ekonome uit de Verenigde Staten.

Zij probeerde een p a a r elementaire begrippen uit te leggen in verband met de slavenhandel: kapitalisme en akkumulatie. Maar de studenten willen het niet aksepteren."

President Canaan Banana van Zimbabwe... student onbezoldigd politiek commissaris... gelijkberechtiging en zijn fel tegen het betalen van een bruidsschat aan de ouders van de bruid, een gebruik dat ook onder studenten nog gemeengoed is. We zijn tenslotte geen vee. Hier k a n ik vrijelijk mijn mening daarover uiten, m a a r thuis mag ik niets meer zeggen."

Sommige fakulteiten zitten nog met een zwaar belaste erfenis uit het Smith-tijdperk, zoals de medische fakulteit, een blank bolwerk. De mannelijke studenten van het huidige derde jaar zijn allen blank, omdat de fakulteit in 1977 voorrang gaf a a n de jongens die h u n militaire dienst hadden vervuld. „Vindt u het dan niet redelijk om eerst de mensen toe te laten die h u n land hebben gediend?" zegt professor J. E. P. Thomas, hoofd van de afdeling interne geneeskunde tegen ons.

Thomas, kennelijk niet onder de indruk van de ,nationale verzoening', is er ook tegen om het moderne, specialistische universiteitsziekenhuis Andrew Fleming, dat vroeger alleen voor blanke patiënten was bedoeld, voor iedereen open te stellen. Alleen mensen met hogere inkomens mogen erin, vindt hij. „Veel Afrikanen kunnen nog niet eens op een toilet zitten. Zij zullen de mensen die het geld inbrengen dat het technologische niveau op peil houdt wegjagen." De regering, die bezig is de deracialisering in aJle ziekenhuizen door te voeren, hoopt dat de verhoudingen op de fakulteit zullen veranderen door de grotere toelating van studenten. In 1981 worden er 80 toegelaten tegen 40 het jaar daarvoor, en de meerderheid van hen zal zwart zijn.

Platteland De fakulteit die zich het meest verwant voelt met het nieuwe Zimbabwe is die der sociale wetenschappen.

De regering, die zit te springen om wetenschappelijke begeleiding uit de spaarzaam aanwezige progressieve bronnen, trok direkt een aantal van de beste docenten aan. Een brain-drain die de mogelijkheden van de fakulteit sterk inperkte.

Ekonoom L. Pakkiri is één van de docenten die zelf initiatieven nemen, bij gebrek aan een universitair beleid dat gericht is op maatschappelijk relevant onderwijs en onder-

Emancipatie Het leven op de universiteit verandert langzaam. Diskussies over sociale veranderingen komen schoorvoetend op gang, zoals bijvoorbeeld over de emancipatie v a n vrouwen, die een kwart van de studenten uitmaken. Stella Mquedi, eerstejaars studente landbouwwetenschappen zegt: „De vrouwelijke guerrillastrijders blazen de diskussie opnieuw leven in. Zij zuigen liederen over 2

zoek. Hij is op zijn afdeling begonnen met het opleiden van studenten die in h u n zomervakantie op het platteland een studie gaan verrichten n a a r de interaktie tussen traditionele en kleinschalige rurale industrialisatie a a n de ene k a n t en de moderne stedelijke industrialisatie a a n de andere kant. Bovendien is hij één van de motoren achter de ,Zimbabwe Economie Society', een organisatie van linkse ekonomen en enkele deskundigen uit het bedrijfsleven, die een ,denktank' voor het sociaal-ekonomische regeringsbeleid moet zijn. De vereniging houdt symposia over onderwerpen als de demokratisering v a n arbeidsverhoudingen, de sociale gevolgen van buitenlandse investeringen en plattelandsontwikkeling. „Eén van onze problemen is de eenzijdige ekonomische wetenschappelijke traditie in Engelstalig zuidelijk Afrika", zegt hij. „Wij zouden heel graag meer kontakten willen hebben met marxistische ekonomen uit Oost en West."

Ook andere afdeliagen spelen in op de nieuwe situatie in het land. Politicologie wordt ingeschakeld in de opleiding en bijscholing van politieagenten en andere regeringsambtenaren, en het centrum voor toegepast sociaal-wetenschappelijk onderzoek breidt het onderzoek n a a r interraciale betrekingen en de positie van vrouwen uit.

Somber W a t zijn de beleidsplannen van de universiteit? R. D. Blair, hoofd van de bestuurlijke staf: „Wij wachten het initiatief af van de regering."

Hij ziet de toekomst somber in. Blair vertolkt de mening van veel blanke docenten als hij zegt: „Ik denk dat de onafhankelijkheid in het verleden onder de Rhodesische regering - die de autonomie op opmerkelijk goede wijze respekteerde - groter was dan hij wellicht in de toekomst zal zijn."

Professor W. J. Kamba, de toekomstige Principal en Vice Chancellor, of Rector Magnificus, ziet het zonniger in. „Tijdens de eenzijdige onafhankelijkheid was de universiteit geen deel van de samenleving.

De scheidsmuren zijn n u vernietigd.

Er zal een wet op de Universiteit van Zimbabwe komen die de koloniale Royal Charter vervangt en die in overeenstemming zal zijn met de status van Zimbabwe."

Iedereen wacht vol spanning op de regeringsplannen. We vragen onderwijsminister D. Mutumbuka, n a a r zijn plannen. Hij knikt instemmend als we onze indruk schetsen van een universiteit met blanke docenten die het liefst zo min mogelijk a a n de status quo willen veranderen a a n de ene kant, en enkele radikale zwarte docenten die van de universiteit een katalysator voor maatschappelijke veranderingen willen maken daar tegenover. „Ik heb juist mijn voorlopige plannen a a n de regering voorgelegd. Maar over de inhoud k a n ik nog niets zeggen, het is een moeilijke zaak en we moeten voorzichtig zijn." Dat was in november 1980. In m a a r t 1981 zijn die plannen nóg niet openbaar gemaakt.

(Folia Civitatls) Wim Bossema Gilles de Wildt

"■^S-raa

Bestuurskolleges lijken huiverig voor medezeggenschap

Georganiseerd overleg: fopspeen of vinger In de pap Wordt het Georganiseerd Overleg van de Katholieke Hogeschool Tilburg binnenkort een Personeelsraad met serieuze bevoegdheden?

Wordt het in de verre toekomst misschien zelfs een heuse ondernemingsraad? Of blijft het de vrijblijvende praatklub die het tot nu toe altijd geweest is?

Eind volgende week zullen Stichtingsbestuur en Kollege van Bestuur gezamenlijk hun oordeel vellen over een tiental aanbevelingen die van het Georganiseerd Overleg een gesprekspartner moeten maken waarmee rekening wordt gehouden.

In 1974 werden voor het eerst ver­ kiezingen gehouden voor het Geor­ ganiseerd Overleg Officieel heette het dat deze „kommissie overleg zou plegen over aangelegenheden van personeelsbeleid en over de ad­ ministratieve uitvoering van de dienst De werkgever wordt ver­ tegenwoordigd door het Kollege van Bestuur, de vertegenwoordiging van het personeel wordt gekozen door en uit het personeel Dat klonk niet onaardig De hogeschool beschikte opeens over een soort ondememings raad, een werkgevers ­ werknemers­ overleg Maar algauw begon de be perktheid van de bevoegdheden de kommissieleden te benauwen De ontevredenheid over het eigen funk­ tioneren groeide en de leden be­ schouwden zichzelf op den duur als mvloedloze deelnemers aan een on gevaarlijk praatkollege Van echte inspraak kwam niks terecht H et GO leek in de verte niet op de on­ dernemingsraad die velen m 1974 nog in gedachten hadden Begin v o n g jaar stelde het Kollege van Bestuur een kommissie samen die moest gaan bekijken of en hoe het ongenoegen van het Georgani­ seerd Overleg kon worden wegge­ nomen Vertegenwoordigers van zo­ wel GO als Stichtingsbestuur als van het Kollege van Bestuur namen zittmg m deze nieuwe Kommissie Evaluatie GO Zij kregen tot taak de „Struktuur van het overleg te bekijken met het oog op de meest wenselijke konstruktie van het GO voor de toekomst' Niet alleen de samenstelling m a a r ook de bevoegd­ heden en de werkwijze zouden onder de loep worden genomen Over dat eerste punt, de wijze van samenstelling van het GO, bestond binnen de kommissie snel overeen

stemming Men vond de rechtstreek­ se verkiezing van de leden van het GO een goede zaak en wilde dat het liefst zo laten Over de werkwijze en de bevoegd­ heden heerste minder unanimiteit Een aantal kommissieleden wilde bij voorkeur een ondemermngsraad in de zin van de Wet op de Onder nemingsraden m a a r zag m elk geval voldoende mogelijkheden voor een uitbreiding van de formele bevoegd heden in de thans van kracht zijnde KB 251 Het Kollege van Bestuur het daarop weten dat het geen problemen had met de huidige wijze van samenstel­ Img van het GO, m a a r wel met de , toekenning aan de Kommissie GO van de in de Wet op de Onder­ nemingsraden aan de ondernemings­ r a a d toegekende bevoegdheden ' Pech voor het GO al vonden de leden de juridische argumenten van het Kollege lang niet overtuigend Kommissielid m r F Cnjns plaatste schriftelijke kanttekeningen bij de diskussie over de medezeggenschap en vond dat de Katholieke H oge­ school best een ,eigen inspraak regime' mag kreeren als zij dat wil Stichtingsbestuur en Kollege van Bestuur moeten zich niet zo rede­ neert Cnjns, achter formele argu­ menten verschuilen om een inhou delijke stellmgname te ontlopen Zijn konklusie „H et bevoegd gezag van de KETT wenst kennelijk geen mede­ zeggenschapsregelmg m de gestalte van het GO die kwalitatief verge lijkbaar is met wat wettelijk wel voorgeschreven is voor gewone on­ dernemingen via de Wet op de On dememingsraden ' Ofwel de weige ring tot meer bevoegdheid komt voort uit p olitieke onwil Juridisch is er heus wel een mouw aan te passen

Pais wil acht studentenstops Mimster Pais van Onderwijs en We­ tenschappen wil studentenstops in­ stellen voor acht studierichtingen Hij wenst daarbij de volgende mak­ sima te hanteren geneeskunde 1955, tandheelkunde 465, sociale gezond­ heidszorg 150, diergeneeskunde 175, hchamehjke opvoeding 120, taal en literatuurwetenschapi)en 75, indus­ triële vormgeving 144 en rechtsge­ leerdheid 4825 Op drie studierichtingen n a volgt Pais hiermee het advies van de Aka­ demische Raad Ook wat de rech­ tenstudie betreft volgt de minister het advies van de Raad om meer eerstejaars toe te laten dan de kapa­ citeit aangeeft

Voor dertien studierichtingen denkt Pais aan het instellen van plaat­ smgskommissies biologie farmacie, fysische geografie, psychologie, pe­ dagogische en andragogische we­ tenschappen, culturele antropologie, niet westerse sociologie, sociale geo­ grafie, geschiedenis, Frans Spaans, kunstgeschiedenis en informatika De Volkskrant van afgelopen dins­ dag vraagt zich af of alle studenten­ stops wel moeten worden uitge voerd H et v o n g jaar waren de stops alleen effektief voor de medi­ sche vakken Voor de overige he ten zich minder eerstejaars mschnj ven dan het aantal beschikbare idaatsen

Uit het eindrapport van de Evalu atiekommissie, uitgebracht begm dit jaar, bhjkt dat een belangrijke groep leden het met Cnjns eens is het Kollege wil meer zeggenschap af houden met vergezochte, formele argumenten Toch IS de opstelling van Stichtmgs bestuur en Kollege voor de Evalu atiekommissie geen aanleiding ge weest om het bijltje erbij neer te

men gerezen tussen Kollege en Stichtingsbestuur Wel heeft het Kollege laten weten dat het m grote lijnen bereid is de aanbevelingen van de kommissie over te nemen Maar het Stichtingsbestuur heeft dat in zijn wijsheid niet geaksepteerd Met als reden dat het beducht is voor iets dat ook m a a r een beetje op de ondernemingsraad lijkt' De volgende week vnjdag nu gaan Kollege en Stichtingsbestuur nog een keer proberen met elkaar tot een eensluidende reaktie op de aan­ bevelingen te komen Geleynse „Wij zijn er lang vanuit gegaan dat het wel gebakken zat W a n t het Stichtingsbestuur was in de evaluatiekommissie vertegen­ woordigd m de persoon van de heer Martijn en het KvB m de persoon van de (inmiddels opgestapte ­ THB) Vermeulen Er is bij ons steeds het vertrouwen geweest dat er nu ein­ delijk iets konstruktiefs uit zou ko­ men Maar nu het allemaal zo lang duurt maken wij ons toch wel zor­ gen'

AANBEVELINGEN

Hans Geleijnse, ABV A-voorzitter in het Georganiseerd Overleg.

gooien Enkele leden lieten weten dat ze principieel willen vasthouden aan het ondernemingsraad model m a a r toonden zich tevens bereid om, los van die diskussie, mee op zoek te gaan n a a r maatregelen die, bin nen de bestaande wettelijke kaders, toch alvast meer bevoegdheid geven aan het GO Uiteindelijk rolden er tien aanbevelingen uit de bus aller­ eerst moet de n a a m GO veranderen m Personeelsraad, het werken met groeperingen moet m principe wor den afgeschaft de vergaderingen moeten voortaan openbaar zijn, het Kollege van Bestuur moet vaker en eerder om advies vragen en achteraf verantwoording afleggen, de personeelsraad wil zelf invloed op de keuze van z n voorzitter en sekretans en tenslotte, , het meren­ deel van de kommissie stelt voor een wijziging van het reglement slechts te doen plaatsvinden mdien er overeenstemming is tussen de personeelsraad en het Stichtings­ bestuur " Hans Geleynse, voorzitter van de ABVA­fraktie m het Georganiseerd Overleg, noemt het opmerkelijk dat de kommissie erin is geslaagd met die tien aanbevelingen op een groot aantal konkrete en praktische pun­ ten tot een unaniem advies te ko men , M a a r ' vervolgt hij „op dit moment, ruim vier maanden n a het verschijnen van het eindrapport, heeft het Kollege van Bestuur nog geen standpunt over het rapport m genomen Kennelijk zijn er proble­

Voor een goed en demokratisch overleg op de hogeschool is het vol­ gens de ABVA­voorzitter absoluut noodzakelijk dat de aanbevelingen worden overgenomen „H et is na­ tuurlijk van de gekken dat het ho­ geschoolpersoneel wél k a n meebe­ slissen over begroting en studenten­ voorzieningen en dat soort zaken, m a a r niet over het personeelsbeleid.

Dat IS bijna archaïsch geregeld Op dit moment ben je helemaal over­ geleverd a a n de goede wil en de toevallige bereidheid van de zitten­ de bestuurders mhoeverre dat over­ leg echt inhoud knjgt Het GO wacht dus n u vol spanning op de dingen die komen gaan H oe groot is de kans dat de aanbevelin­ gen worden gehonoreerd"? Volgens drs H erman H opman, sekretans van Stichtingsbestuur én Kollege van Bestuur, zijn de twee bestuurs­ kolleges over een aantal aanbevelin­ gen nog met elkaar m diskussie Welke punten dat zijn wil hij niet onthullen Wel deelt hij alvast mee dat de laatste aanbeveling van de evaluatiekommissie (eerder m dit artikel geciteerd) het zeker niet zal halen Daarvoor ontbreekt aldus Hopman, elk juridisch argument Over de kennelijk te rooskleunge ­ verwachting dat de voorstellen zon­ der veel gemor zouden worden aan­ vaard zegt de sekretans , De heren Martij n en Vermeulen hebben toch vrij onafhankelijk aan dat gezamen lijk beraad van de kommissie evalu­ atie deelgenomen H un instemming met de aanbevelingen was zeker met bindend voor Kollege en Stichtings­ bestuur Martij n en Vermeulen had­ den de vnjheid om n a a r eigen per­ soonlijk inzicht te handelen De kans dat de beslissing van de kolleges die ze vertegenwoordigen anders uitvalt, zit nu eenmaal m het over­ leg spel opgesloten" Twan Geurts thb 31 - IS mei 1981

UITSLAG VERKIEZINGEN 1981 — H o g e r e opkomst kleine verschuivingen— Een eerste belangrijke vaststelling bij de uitslagen van de verkiezingen voor de Hogeschoolraad (alle geledingen) en de Sub-Zlnterfakulteitsraden is een aanzienlijke verhoging van de opkomst. Die stijgende belangstelling voor het bestuur van de instelling en de fakulteiten zet zich in Tilburg fors door bij de studenten en bij het niet-wetenschappelijk personeel. Het wetenschappelijk personeel daarentegen vertoont een dalende belangstelling.

Enkele cijfers: Bij die verkiezing van de leden van de Hogeschoolraad scoorde het WP een opkomstpercentage van 64,26 (72,82 in 1979). Het NWP haalde 58,63% (51,62% in 1979) en de studenten 42,46% (32,82% in 1979).

Ook in de sub-/fakulteiten komt die verhoogde belangstelling tot uiting in de cijfers. Daar werden - zoals men weet - alleen verkiezingen georganiseerd voor de studentengeleding.

De cijfers: Bij Bij Bij Bij Bij Bij

de FEW de SEW de SSW de SPW de FRW de Cl F

steeg steeg steeg steeg steeg steeg

de de de de de de

opkomst opkomst opkomst opkomst opkomst opkomst

(van (van (van (van (van (van

33,87% 48,36% 21,34% 41,53% 35,91% 45 %

in in in in in in

1980) 1980) 1980) 1980) 1980) 1980)

naar naar naar naar naar naar

39,39%.

53,77%.

30,63%.

45,11%.

52,28%.

60 % .

De studenten behaalden ditmaal wel het opkomstkworum van 35% voor de Hogeschoolraad en voor de Ekonomische Fakulteit. In de Hogeschoolraad krijgen zij dus de acht zetels die hen toekomen. In de aflopende bestuursperiode hadden de studenten daar slechts recht op 7 van de 8 zetels en in feite werden het er slechts zes studentenzetels bij gebrek aan kandidaten.

Bij de Ekonomische Fakulteit hadden de studenten in 1980 door zetelkorting slechts recht op 6 van de 7 zetels. Deze korting is nu dus hersteld.

Alleen im de Sub-Fakulteit der Sociaal-Kulturele Wetenschappen komen de studenten ondanks een opkomststijging van ruim 9% niet aan het vereiste kworum. De korting bedraagt volgens het kiesregiement één zetel en dat brengt het aantal studenten int de Sub-Fakulteitsraad op 5.

In feite betekent dit een reële vooruitgang van drie zetels, want de studenten verloren vorig jaar twee zetels door zetelkorting en twee van de resterende vier zetels bleven onbezet bij gebrek aan kandidaten.

De politieke verschuivingen in de Hogeschoolraad zijn gering.

Bij de geleding van het wetenschappelijk personeel vangt Breed Front 2 zetels (1 zetel in 1979). PLM behoudt haar ene zetel. De B-lijst verliest er een en komt op vijf zetels.

Bij het niet-wetenschappelijk personeel behoudt PLM haar 4 zetels en komt Breed Front van 2 op 3 zetels, ten koste van één zetel voor de Onafhankelijke Lijst.

De studentengeleding komt-opnieuw met 8 zetels in de raad. PSF/Breed Front blijft met 3 zetels. Van de 2 bijkomende zetels gaat er 1 naar Fraktie Konstruktief, die daardoor met vier studenten in de raad komt. De andere studentenzetel is voor PLM. Het aantal ongeldige stemmen is flink gedaald. In 1979 verklaarde het stemburo 193 stemmen ongeldig. Nu vond het stemburo 31 stembiljetten zonder bijsluiting van een oproep en 19 stembiljetten met bijsluiting van een ongetekende oproep, zodat het in totaal 50 stembiljetten ongeldig moest verklaren.

E. V.

Stemmen: 31 B-gedeelte B-gedeelte 24 Breed Front 17 B-gedeelte 16 B-gedeelte 6 P.L.M. 7 Breed Front 10 B-gedeelte 18

Niet-Wetenschappelijk Personeel: Gekozen: Stemmen: P.L.M. 59 1. Duijnhoven, G.B A van 2. de Coninck-Merkx, R. de Breed Front 34 3. Wesdorp, A. J. P.L.M. 21 4. Nahuijs, Carel van Breed Front 21 5. Backbier, mr. J. J. M. E. Onafhankelijk 22 6. Stelt, M J. van der PLM. 12 7. Mij derwij k. Kees Breed Front 9 8. Overdijk, H. A. J. van P.LM. 1 Studentengeleding: Gekozen: 1. Backx, Hugo 2. Es, Frank G. M A. van 3. Wees, Lucas van 4. Scholten, Mare N . M .

5. Hendriks, Rik 6. Hutschemakers, Giel J. M. 7. Jacobs, Helena M.H. 8. Jülicher, Jack T.M.

FAKULTEIT DER RECHTSGELEERDHEID: Stemmen: Gekozen: Recht Vooruit 228 1. Breed, J a n Recht Vooruit 92 2. Nouwt, Sjaak 3. Opbreek, Hans Recht Vooruit 50 4. Hart, Mieke de Recht Vooruit 44 5 Veenendaal, Ecalien van Recht Vooruit 33 Recht Vooruit 38 6 Brassé, Wim Recht Vooruit 34 7. Moor, Roland de CENTRALE INTERFAKULTEIT: Gekozen: Stemmen: 1. Cools, Kees A-gedeelte 12 2 Mahieu, Frans A-gedeelte 9 3. Vromen, Jack A-gedeelte 9 4. Heijning, Anton v.d.

A-gedeelte 3

FAKULTEITS- EN SUB/1INTERFAKULTEITSRADEN:

HOGESCHOOLRAAD Wetenschappelijk Personeel: Gekozen: 1. Klok, H . J .

2. Grosveld, J . A . M .

3. Horbach, Paul O. K. 4. Janssen, L. H. 5. Heunks, F. J. 6. Chervrolet, H . R . M 7. Glombowski, J. 8. Timmermans, A P. J M.

SUB-FAKULTEIT DER PSYCHOLOGIE. Stemmen: Gekozen: P.A.G. 116 1. Berg, Isaac van den 2. Mulders, Dirk-Jan W. M. P.AG. 86 P.AG. 37 3. Govers, Rud H.M. P.A.G. 36 4 Pijnenburg, J a n H M 5 Velberg, E Eddy PAG. 20

Stemmen: 477 Breed Front Frak. Konstr. 285 Breed Front 271 Frak. Konstr. 177 161 Breed Front Frak. Konstr. 178 P.L.M. 148 Frak. Konstr.

93

ENKEL STUDENTENGELEIDING FAKULTEIT EKONOMISCHE WETENSCHAPPEN: Stemmen: Gekozen: PE.F. 288 1. Franken, Peter Ver. EC-Stud. 107 2. Jong, Fred A. PE.F. 98 3. Wilke, Marco PE.F. 21 4. Bal, Bert P.E.F. 38 5. Houtman, Wmfried Ver. EC-Stud. 58 6. Verkerk, Henk P. P.EF. 20 7. Rijt, Henk van de SUB-FAKULTEIT DER ECONOMETRIE: Stemmen: Gekozen: 1 Moonen, A. P. P. B-gedeelte 31 2. Lammers, Johan P.M. PEF. 25 P.EF. 18 3. Esser, Frans G. 4. Schippers, Rob A. Th. PEF. 17 5. Kusters, Rob. J. PE.F. 12 SUB-FAKULTEIT DER SOCLiVAL-KULTURELE WETENSCHAPPEN: Stemmen: Gekozen: 30 1. Wagemakers-Rath, Sylvie A-gedeelte 2. Dautzenberg, Maaike A-gedeelte 28 3. Pruijt, Marga A-gedeelte 26 4. Pijnenburg, Frans A-gedeelte 25 5. Luijkx, Ruud A-gedeelte 19

Sociaal cluster Bij de bouw van de eerste tranche voor het Sociaal Cluster werd vorige week, vrijdag 8 mei, het hoogste punt bereikt, zodat we al enig zich krijgen op de totale omvang van de konstruktie.

Reden voor dr. M. Rijk, gekozen lid van het Kollege van Bestuur om de vlag te hijsen, waarna de belangstellenden samen met de mensen op de bouw ,pannebier' dronken. Deze week vrijdag zal ongeveer hetzelfde gebeuren op de andere bouwwerf bij de KHT. De nieuwbouw van het restaurant is in een zeer snel tempo afgewerkt en ook daar gaat de vlag in top.

^XWTHI

Jan Terwindt brengt studententypen in beeld in een studentenhuis of -flat of in een huurkamer. Sociologen, theologen en postdoktoralen verkiezen een zelfstandige woning. Een groter aantal juristen blijft bij moeder thuis.

Bijna alle postdoktoralen en heel wat sociologen en theologen zijn op eigen verdienste en het inkomen van de partner aangewezen. De

Jan Terwindt publiceerde in deze kolommen reeds twee bijdragen namelijk: ,De studentenpopulatie in de knel' (THB 31-8-1979) en ,De uitleningen in de Bibliotheek' (THB 6-6-1980). In zijn reeks - hij noemt het zelf .Monogrofieën der Hogeschooltellingen' - maakte hij nu een derde studie. Per studierichting worden enige studentenpersonalia bezien en dienovereenkomstige studententypen gepresenteerd. Het O R C heeft de intentie deze studie te publiceren, het THB komt alvast met een samenvatting van de belangrijkste gegevens.

Zijn onderzoek gaat uit van de jaarcijfers in de aanvang van het studiejaar 1978/1979. Er waren toen 4.139 studenten. Daarvan heeft J a n Terwindt er 3.921 (= 95%) in zijn onderzoek opgenomen. Die studentenpopulatie bestond uit 35% ekonomen, 27% juristen, 15% psychologen, 10% sociologen en 4% ekonometristen. De als studierichting niet geïnkorporeerde theologen maakte 3% uit en de postdoktoralen waren goed voor 6%.

voor zijn onderhoud afhankelijk van een studietoelage of van de ouders.

De ehonometrist is - sterker nog dan de ekonoom - een uitgesproken jongere en mannelijke figuur, nog minder vaak gehuwd en nog vaker allochtoon en full-time student. Financieel is hij in aanzierdijke mate van z^n ouders afhankelijk.

De jurist wijkt in geringe mate af

STU D E N T E N PO P U L A T I E KHT A A N V A N G S T U D I E J A A R C A T E G O R I A L E A A N D E L E N ( 7 . ) IN I E D E R E 7.

TOO

VROUWEN

STUDENTENGROEPERING

GEHUWDEN

7,

PART-TIME INGESCHREVEN^ 1)

80

Het aandeel van de vrouweUjke student steeg in drie jaar tijd van 14,5 tot 18,0 pet. Die vrouwelijke student komt vrij zelden voor bij de ekonomen, ekonometristen en postdoktoralen. Het aandeel vrouwen is wat groter bij de juristen, sociologen en theologen en het grootste bij de psychologen.

Het aantal gehuwde studenten neemt geleideUjk toe en steeg in drie jaar tijd van 26,5 tot 31,3 pet.

De gehuwde student vindt men meer bij sociologen, theologen en postdoktoralen en minder bij ekonomen en ekonometristen.

Ongeveer 15,3 pet. van de ingeschreven studenten zijn part-timers, bij de sociologen is dat zelfs 30 pet. en bij de juristen 15 pet. De postdoktoralen zijn nagenoeg volledig als part-timer ingeschreven.

19 78 / ' 7 9

%A

60 AO

f I I il i I i

ra

- i f Pi t ^

20

^ET

'

S

PS

rT^i

fïZI PO

E : E C O N O M E N . ET: ECONOMETRI STEN, S:SOCiOLOGEN, PS: P 5 Y C H 0 L 0 G E N , P0-.

m E ET

j ET •* S PS ~^ T PO

POSTDOCTORALEN

i

80 60 ^0

\

.

20 -

O

PS ^ PO

J-.JURlSTEN, T.THEOLOGEN, ^^NAAR GEGEVENS AFD.STÜD. ADM.

Het verschijnsel ,oudere student' neemt toe en hangt samen met de stijging van het aantal part-timers.

Oudere studenten (27-plussers) komen dan ook vooral voor bij de postdoktoralen, sociologen en in mindere mate ook bij de theologen. Ekonometristen zijn opvallend jong.

Terwindt ziet als mogelijke verklaring van deze ,veroudering' het intrekken van de zogenaamde ,duizend gulden wet' waardoor het aantal ,papieren studenten' toenam. Hij verwacht een afname van de gemiddelde studieleeftijd nu iedereen een volledig en intussen verhoogd kollegegeld over alle jaren moet gaan betalen.

Naargelang de verbUj fplaats onderscheidt Terwindt drie studenten-

typen. De autochtone student woont in Tüburg en gewest - volgt sociologie, psychologie en theologie.

De allochtone student heeft enkel zijn studie-adres in Tilburg. Deze .allochtonen' (een groot aantal uit Limburg) zijn vaak ekonomen en vooral ekonometristen. Een derde groep, de .pendelaars', bestaat vooral uit juristen, sociologen, theologen en bijna alle postdoktoralen.

W a t de huisvesting betreft is er in drie jaar tijd een verschuiving te merken van het wonen in een studenten-huis of -flat n a a r een huurkamer en vooral n a a r een zelfstandige woning. Het aandeel studenten dat bij de ouders woont is ongeveer gelijk gebleven. Psychologen, ekonomen en ekonometristen wonen vaak

Aan de hand van deze Jaarcijfers Studentenzaken en Welzijn schetst J a n Terwindt studententypen E>er studierichting.

De ekonoom zal in de kollegezalen weinig vrouwelijke studiegenoten aantreffen. Hij is vaak ongehuwd en full-time ingeschreven. Zijn leeftijd is a a n de jonge k a n t en hij doet niet langer over zijn studie dan gebruikelijk. Hij is vaak allochtoon en

de postdbktoraie student

de jurist

de theoloog

kleine helft van de psychologen zijn afhankelijk van een studietoelage en een nog groter deel van de ekonometristen moet het hebben van een ouderUjke bijdrage. Een derde van de totale populatie bUjft van een studietoelage afhankelijk.

Studententypen

van de totale studentenpopulatie, al heeft hij een meer dan gemiddelde neiging tot pendelen en doet hij het minder vaak met een studietoelage.

De socioloog is een tegenpool van de ekonometrist. Hij of zij is vaak gehuwd, part-time en dus wellicht werkstudent, begint de studie op oudere leeftijd en doet er iets langer over dan gebruikelijk, woont meer zelfstandig of pendelt, is financieel onafhankelijker. Terwindt: „Uit het geheel van deze elementen ontstaat een figuur die meerdere trekken van de wat oudere werkstudent vertoont die aan zijn Ireeds voor de studie) daadwerkelijk funktioneren in de maatschappij een kritische inhoud wil geven."

De psycholoog is gemiddeld een jonge ongehuwde vrouw. Zij woont vaker in een studentenhuis en is vaker dan de studenten in andere studierichtingen van een studietoelage afhankeUjk. De theoloog is vaak een gehuwde en zelfstandig wonende man die zijn studie op oudere leeftijd begon. Hij vertoont overeenkomst met de socioloog, m a a r blijkt minder parttime te studeren.

De postdoktorale student kan worden getypeerd als een gehuwde doktorandus die part-time is ingeschreven, pendelend n a a r zijn zelfstandige woning buiten Tilburg, w a a r hij vermoedelijk zijn werkkring heeft.

E. V. thb 31 - 15 mei 1981

iW

Ook aandacht voor de ideologische aspel<ten van de industrialisatie

„Nederland industrialiseerd!" Boeiende geschiedenis n u heel anders tegen aan: In de loop van de tijd ontstond er juist een pwlarisatie van vereiste kennis en vaardigheden. Enerzijds groeide de behoefte aan geschoolde vaklui zoals opzichters, machine-instellers, onderhoudsmonteurs en gereedschapsmakers, m a a r daar tegenover stond de toenemende behoefte aan .routine-werkers' die nauwelijks meer dienden te beschikken over technische vaardigheden.

Na een lange en weinig vruchtbare politieke diskussie werd uiteindelijk

In 1951 werd op initiatief van de radio-omroepen KRO en VARA een aantal speciale uitzendingen verzorgd om de jeugd vertrouwd te maken met het vraagstuk van de industrialisatie. In verband met deze uitzendingen werd een opstelwedstrijd uitgeschreven. In één van de bekroonde opstellen schrijft Ria Veldman: „Ik ben thuis in de huishouding en werk dus niet in de industrie of op de fabriek, maar toch wel voor de industrie, want ik heb drie broers en vier zusters. (...) Mijn werk is voor hen 's morgens stapels boterhammen te snijden, want ze komen in het middaguur niet thuis.

Verder hun kleren en was te verzorgen.(...) Persoonlijk zal misschien de industrialisatie mijn toekomst zekerder, mooier, welvarender doen zijn doordat toekomstig verloofde, man daarin een goed bestaan heeft gevonden."

In het boek .Nederland industrialiseert!, tot stand gekomen onder redaktie van Herman de Liagre Böhl, J a n Nekkers en Laurens Slot komen niet enkel de ekonomische en politieke aspekten van de na-oorlogse industrialisatie aan de orde. Er wordt een flinke plaats ingeruimd voor het aankweken van een industriële mentaliteit: het ,industrie-rijp' maken van de bevolking.

W a r e n het in de politieke konstellatie van de eerste na-oorlogse jaren (naast PvdA-ers) vooral KVP-politici die in een doelbewuste industrialisatie een middel zagen om Nederland in de vaart der volkeren omhoog te stuwen, dezelfde katholieken kwamen hevig in het geweer toen ten gevolge van die industrialisatie de gezinsstruktuur ging veranderen. Men vatte de veranderingen die in het gezin plaatsvonden op als moreel verval, dat tegen gehouden of in ieder geval begeleid moest worden. De KVP sprak zich als enige partij expliciet uit voor h e t voeren van een gezinspolitiek, waarbij het ging om handhaving en bescherming van het (heilig) huwelijk en het (patriarchale) gezin. W a a r de opgeroepen geesten van de moderne levenswijze te hardnekkig waren, kon enkel begeleiding vanuit het maatschappelijk werk (op katholieke grondslag) uitkomst bieden. In deze jaren is het ook de KVP die pleit voor de oprichting van

een departement van Maatschappelijk Werk, die uiteindelijk in 1952 plaats zal vinden.

Overigens schrijft Hans Achterhuis in ,De markt van welzijn en geluk' het maatschappelijk werk in die tijd een veel boosaardiger funktie toe.

Sociale begeleiding van bovenaf door deskundigen en aanpassing aan de wenselijk geachte maatschappelijke ontwikkeling, stonden hierbij voorop. Het ging erom dat de bevolking de maatschappelijke veranderingen niet meer als een onontkoombaar lot zag m a a r als door hen zelf gewenste ontwikkelingen.

Volgens Achterhuis is het zelfs allerminst overdreven te stellen „dat, ontdaan van vele ethische verhalen, de aanpak van het (maatschappelijk) opbouwwerk primair tot doel had het rendement van de investeringen te garanderen en te vergroi)3n." (p. 140)

Verzorgingsstaat

Technisch Onderwijs

gekozen voor een ambachtsschoolonderwijs, waarin een ruime plaats voor ,algemene vorming' was gereserveerd. Daarmee werd in toenemende mate aandacht besteed aan de ontwikkeling van voor de industrie vereiste vaardigheden als nauwkeurigheidsgevoel en sociaal aanpassingsvermogen. Tegelijkertij d promoveerde het leerlingwezen - in handen van de industrie-ondernemers zelf - tot de échte vakopleiding voor industriële bedrijven. Achteraf kan dan ook gesteld worden dat de regering met h a a r onderwijspolitiek uitstekend is tegemoet gekomen aan de eisen van het bedrijfsleven.

Dat het bedrijfsleven zo'n gemakkelijke overwinning kon boeken is n a a r alle waarschijnlijkheid te danken aan de algehele konsensus die er in de Nederlandse politiek in de eerste jaren n a de oorlog bestond ten aanzien van de noodzaak van industrialisatie.

Voor zover er vóór de oorlog sprake was van een industrialisatiestreven was dat met name gebaseerd op het wegnemen van de krisis-werkloosheid. Na de oorlog kreeg men te maken met zodanige wijzigingen in de struktuur van de ekonomie - het verlies van de koloniën, het wegvallen van Duitsland als achterland, de ekonomische hegemonie van de VS - dat uitbreiding van de industriële produktie een absolute noodzaak werd. Bovendien konden ten gevolge van het herstel van de oorlogsschade en de lage arbeidsproduktiviteit alle beschikbare arbeidskrachten ingezet worden. Bezwaren waren er wel met betrekking tot de

Een ander facet van het meer ,industrie-minded' maken van de Nederlandse bevolking wordt gevonden in de toenemende aandacht voor het ambachtsonderwijs. In de eerste na-oorlogse jaren werd het nog als vanzelfsprekend beschouwd dat de industrialisatie een hoger technisch kwalifikatie-nivo van de arbeidskracht met zich mee zou brengen.

De schrijvers van het boek kijken er

Theologie levert weinig priesters In de eerste twaalf jaar van h a a r bestaan heeft de Theologische Fakulteit 117 afgestudeerden opgeleverd. Eind 1978 bleken bij de vijf katholieke theologische hogescholen (KIWTO's) in totaal 1055 theologiestudenten afgestudeerd. De telling begint in het jaar dat de opleidingen van start gingen, 1967.

Dit toont een gezamenlijk onderzoek a a n van de theologische hogescholen in Amsterdam, Heerlen, Tilburg, Utrecht en Nijmegen. Drs. Jan Sloot, die het Tilburgse aandeel voor z'n rekening nam, geeft een nadere specifikatie van de groep afgestudeerden: 25% van de Tilburgers komt in het basis pastoraat (parochiewerk) terecht, 15% in het toegespitste pastoraat (zoals jongerenwerk), 15% gaat een specif iekkerkelijke funktie vervullen, 11% gaat n a a r het onderwijs, 8% n a a r het onderzoek, 18% n a a r andere funkties. Zeven procent studeert nu iets anders of raakte werkeloos.

wijze waarop de industrialisatie in eerste instantie door de sociaaldemokratische minister van Ekonomische Zaken Hein Vos werd vormgegeven. Vos koos met name voor een planmatige door de overheid geleide vorm van industrialisatie.

De overname van het departement van Ekonomische Zaken door de KVP-er Huysmans en het beschikb a a r komen van de Marshall-hulp waren twee faktoren die er ten slotte toe geleid hebben dat een algemene konsensus met betrekking tot de industrialisatie tot stand kwam. De Marshall-hulp schiep de mogelijkheid tot het voeren van een industrialisatiepolitiek waarin iedere vorm van leiding door de overheid (het schrikbeeld van het ,plansocialisme') was uitgesloten.

„Het is opvallend", aldus Sloot, „dat het overgrote deel van de hier afgestudeerden (tussen de 60 en 70%) zich erg positief uitlaat over de kwaliteit van de opleiding."

Hoe groot is het percentage vrouwelijke studenten? Volgens de gegevens voltooien nog m a a r weinig vrouwen h u n studie. ,,Maar", zegt Sloot, ,,die gegevens zijn verouderd.

De laatste jaren is het percentage vrouwen zeer sterk gegroeid tot wel een kwart of éénderde."

Aardig detail tot slot: Heerlen telt, ondanks de banvloek van Gij sen, het hoogste aantal priesters en diakens onder z'n afgestudeerden: 67 procent.

Tilburg scoort in dit opzicht samen met Utrecht het laagst van alle KIWTO's. In de periode 1967 tot 1979 koos slechts één op de vier studenten voor het priesterschap.

T.G. 6

Dat deze uitkleding van h u n oorspronkelijke ideeën voor de sociaaldemokraten toch nog enigszins te verteren was, is wellicht te verklaren uit het feit dat de andere helft van hun ,strategie' wel verwezenlijkt kon worden: Het met name door de PvdA gepropageerde Keynesiaanse ,demand management' ontwikkelde zich tot een hoeksteen van de kapitalistische verzorgingsstaat. Zo werden (bijna) volledige werkgelegenheid, arbeidsrust en sociale zekerheid bereikt. Vooral twee politici uit de PvdA oogstten veel lof. De n a a m van Drees r a a k t e spreekwoordelijk verbonden aan het van staatswege regelen van ziekteverzekering, invaliditeitsrente. werklozenzorg en ouderdomsvoorzieningen. Het beleid van Lieftinck kreeg de faam een doorbraak geleverd te hebben in de financieel-ekonomische politiek.

De laatste jaren lijkt er een hernieuwde belangstelling voor de sociaal-ekonomische ontwikkelingen in Nederland in het (jongste) verleden te ontstaan. In 1980 was er het boek van Paul de Hen. .Actieve en re-actieve industriepolitiek in Nederland'. Onlangs verscheen het lijvige proefschrift van Pim Fortuyn bij Samson. .Sociaal-ekonomische politiek in Nederland 1945-1949'. En nu is er dan .Nederland industrialiseert!', het boeiende verslag van de onderzoekingen van de werkgroep .Industrialisatie' - een groep van doktoraal-studenten en docenten politikologie aan de Universiteit van Amsterdam.

W a t deze wat betreft onderzoeksmethode en theoretische uitgangspunten zo totaal verschillende studies met elkaar gemeenschappelijk hebben - en dat is opmerkelijk genoeg - is het ontbreken van elk doortrekken van lijnen n a a r de tegenwoordige tijd. Zou de vraag n a a r de lessen van de geschiedenis niet meer gesteld durven (,mogen') worden?

Lennart Kik

H e r m a n v a n Liagre Bohl, J a n Nekkers en Laurens Slot Credaktie), Nederland m d u s tnaliseerti Politieke en ideologiese stnjd rondom het naoorlogse industrialisatiebeleid 1945-1955. Socialistische Uitgeverij Nijmegen 1981, 378 p ƒ 34,50.

De onderwijsspecialisten De Tweede-Kamerverkiezingen staan voor de deur. Het zal u niet ontgaan zijn. En al zou u willen, er bestaat geen mogelijkheid om te ontsnappen aan de allesbeheersende en alomtegenwoordige aanstaande .Verkiezingsstrijd'. Je kan geen krantepagina opsiaam, geen televisieknop omdraaien of daar stralen de optimistisch geschminkte lijsttrekkerskoppen je alweer tegemoet.

Het THB kan in deze vermorzelende publiciteitsslag natuurlijk niet achterblijven. Aandacht dus voor de zes-en-twintigste mei.

Begin deze maand zaten de onderwijsspecialisten van Partij van de

Arbeid (Van den Anker), Christendemokratisch Appèl (Beinema), Volkspartij voor Vrijheid en Demokratie (Dees), Demokraten '66 (Mertens), Pacifistisch Socialistische Partij (Van der Lek) en Communistische Partij Nederland (Oudenampsen) bij elkaar in het redaktielokaal van het Utrechts Universiteitsblad. Bert Determeyer en Simon Vink ondervroegen de parlementariërs over tal van aktuele, hogere onderwijszaken, als daar zijn de tweefasenstruktuur en d ^ studiefinanciering. Maar de eerste vraag die aan de deelnemers van het rondetafelgesprek werd gesteld luidt meer in het algemeen: Moet Pais blijven?

Moet Pais blijven?

Het CDA heeft n a a r aanleiding van de door Pais ingediende onderwijsbegroting overwogen om een motie van afkeuring in te dienen. Pais kon eigenlijk n a a r huis, voor zover het de christendemocraten betrof. Dat het zover niet is gekomen had de .voortvarende' bewindsman uitsluitend te danken a a n het feit dat hij nog m a a r drie maanden de skepter op onderwijs mocht zwaaien. Reden om te veronderstellen dat het CDA geen behoefte heeft a a n een tweede ambtstermijn van de minister.

Beinema: „Nou die konklusie is iets te snel. Ik zit hier een beetje met twee petten op. De pet van lid van onze onderwijskommissie, die het totale onderwijsbeleid beoordeelt, en dan zeg ik als lid daarvan, nou dat is onvoldoende geweest. Maar als ik nou deze sektor bekijk dan kun je het met het beleid eens zijn of er tegen zijn, dat is een heel ander verhaal, m a a r in deze sektor heeft deze minister een duidelijk beleid gevoerd, toch wel, heeft een aantal prestaties geleverd, meer dan in andere sektoren van het onderwijsbeleid Dus vanuit die gezichtshoek, ZOT '1' i" "«^n bepaalde samenstelling

Van der Lek (PSP)

geen bezwaren zien om deze minister weer te ontmoeten." Oudenampsen merkt schamper op dat wat de CPN betreft Pais niet terug hoeft te komen. Nu reageert Beinema snel: „Ik heb het woordje hoeft ook niet gebruikt." Dees gebruikt iets minder woorden dan Beinema- „Het ligt natuurlijk primair aan een kabinetsformateur om uit te maken wie de bewindslieden worden Mijn persoonlijke opvatting is dat Pais terug mag komen."

Studiefinanciering Het plan van minister Pais voor een nieuw systeem van studiefinanciering maakt bijzonder weinig kans.

Het feit dat in het plan kinderen uit minder draagkrachtige gezinnen een lagere beurs dan n u krijgen, is

voor de progressieve partijen een terugbetaling niet moeten worden onoverkomelijk bezwaar. Ook het overschat. Tenslotte streeft men CDA-Kamerlid Beinema vindt dat n a a r nivellering van de inkomens. ,gezien de beperkte budgettaire mo- Bij de volstrekte loskoppeling van geUjkheden' misschien toch ook wel het ouderlijk inkomen plaatst Beinerekening gehouden moet worden ma vraagtekens. Hij trekt een paralmet de hoogte van het ouderlijk in- lel met de emancipatie van de komen emancipatie van de vrouw, waarbij Al jarenlang is door de Kamer aan- sommigen e r n a a r streven het recht gedrongen op een nieuwe wettelijke op een uitkering los te koppelen van regeling van de studiefinanciering. het -gezinsinkomen. -Dit stuit volZo'n regeling was ook aangekondigd gens de CDA-er op budgettaire prodoor minister Pais bij het begin van blemen. zijn ambtsperiode. Konkrete voor- ,,Je hebt toch met bepaalde verbanstellen bleven uit. Op de valreep van den te maken waarbinnen financiële deze kabinetsperiode, bij de behan- mogelijkheden bestaan en dan vraag delmg van de onderwijsbegroting in ik me af of je kunt blijven volhoufebruari van dit jaar, deelde Pais den - hoe mooi het zelfstandigheidspersoonUjk een brief uit aan de princiï)e ook is - dat je geen rekeTweede Kamerleden, waarin hij zijn ning houdt met de financiële mogeideeën over een nieuwe studiefinan- lijkheden van de ouders", aldus ciering ontvouwde.

Beinema,.

Hoofdpxmt in die brief is de onafVan den Anker ziet als belangrijk hankelijkheid van de ouders. Pais bezwaar dat Pais wel meer jongeren geeft dat vorm door iedere student in aanmerking wil laten komen boven de 18 jaar een beperkte basis- voor de studiefinanciering, m a a r er beurs te geven. Voor het overige niet meer geld voor wil uittrekken. deel van h u n inkomen zullen de ,,Het element van de draagkracht studenten een rentedragende lening van de ouders buiten beschouwing bij een bank moeten afsluiten. laten is op zichzelf heel aantrekkeHet oude plan-Klem voorzag even- lijk. Achttienjarigen worden immers eens in een basisbeurs voor ieder- ook m andere opzichten als zelfeen. Jongeren uit de lagere inko- standigen beschouwd. Maar als dat mensgroepen echter konden daar- gekoppeld wordt a a n budgettaire bovenop een extra beurs krijgen. De neutraliteit, d a n komt er een aanhoogte van deze extra beurs n a m af tal bursalen bij dat tot n u toe geen naarmate het ouderlijk inkomen beurs had, omdat de ouders zelf fihoger lag. Studenten die op deze nanciële draagkracht hadden. Dat wijze niet voldoende inkomen kre- geld wordt dan onttrokken a a n de gen, zouden rentedragende leningen studenten die nu een beurs krijgen moeten afsluiten en-dat-kan-nou-net-helemaal-niet."

Van den Anker beloofde dat als de Dees ziet wel positieve punten in het plan-Pais en konstateert verwant- PvdA in de regering komt er zo snel mogelijk een wettelijke regeling op schap met het plan-Klein „Ik zie tafel zal komen. twee voordelen in het plan-Pais. In de eerste plaats dat principieel De PSP is voor een totaal ander wordt uitgegaan van de eigen zelf- systeem: het wettelijk minimumloon standigheid en de eigen verant- voor alle studerenden. Van der Lek: woordelijkheid van de student. In ,,We zullen daarvoor blijven strijhet plan-Klein bleef een relatie met den, m a a r ik denk dat de kansen het ouderlijk inkomen. In de tweede voor een studieloon niet zo heel plaats is het plan-Pais financieel hoog genoteerd staan op dit ogenhaalbaar. Er is een enorme schaar- blik. Wij voelen weinig voor het ste op de kapitaalmarkt, dat is een profijtbeginsel dat Pais n u introdubelemmering voor de invoering van ceert, omdat dan mensen uit de laeen nieuw studiefinancieringsstelsel. gere inkomensgroepen geweerd worPais stelt een gefaseerde invoering den." De PSP wil een verbetering voor." van het bestaande systeem om aldus Een negatief punt vindt Dees overi- tot een gefaseerde invoering van een nieuw systeem te komen. gens dat de informatie over de Hoofdprobleem voor de CPN is volterugbetaling vaag is. Een stelsel dat op dit movan studiefinanciering staat of valt gens Oudenampsen met de regeling voor de terugbeta- ment het studenteninkomen ver beling. Die zou gekoppeld moeten wor- neden het bestaansminimum ligt. den a a n de draagkracht van de af- „Wij vinden het d a n ook onvoorstelb a a r dat e r voortdurend kollegegestudeerde.

Beinema is het daarmee eens, m a a r geldverhogingen worden doorgehij vindt dat de mogelijkheden voor voerd. W a t het plan v a n Pais be>7

treft: Daarin wordt afhankelijkheid van de ouders n u vervangen door de afhankelijkheid van de banken. Eén van de positieve punten van het huidige systeem wordt bovendien om zeep gebracht: n u ontvangt vijftien procent van de studenten een volledige beurs en dat zijn juist de studenten uit de laagste inkomensgroepen. Ik geloof dat het uitgangspunt van budgettaire neutraliteit verlaten moet worden. Als je dat niet doet, ben je schijnheilig bezig."

Mertens vraagt zich af of „het niet mogeUjk is het huidige systeem op te poetsen. Er bestaat een spanning tussen het principe van de toegankelijkheid en het principe van de onafhankeUjkheid. Wij kiezen in dat geval voor de toegankelijkheid. In geval van weigerachtige ouders is er altijd wel een overgangsregeling te treffen", aldus Mertens. „De onafhankelijkheid van de ouders heeft namelijk tot gevolg dat kinderen van rijke ouders over het algemeen toch wel in staat zijn om bij h u n ouders een lening tegen een goedkope rente af te sluiten. Kinderen van arme ouders krijgen de dramatische schuld op hiui nek."

Oudenampsen (CPN)

Tweefasenstruktuur W a t gaat er de komende vier jaar met het wetenschappehjk onderwijs gebeuren? Pais heeft het schier onmogelijke verricht en zijn tweefasenplannen tot wet zien worden, zij het met krappe meerderheid. Hoewel zijn ambtstermijn het einde nadert heeft de bewindsman met de nodige voortvarendheid ook nog de kaders voor de invoering v a n de tweefasenstruktuur gepubliceerd.

Het meest in het oog springt het feit dat lagere doorstromingspercentages voor de tweede fase worden aangehouden dan tot n u toe geformuleerd waren. De parlementaire deelnemers a a n het rondetafelgesprek kenden de cijfers nog niet, m a a r leken op voorhand geschrok(Vervolg op pagina 8) thb 31 - 15 mei 1981

Vervolg van pagina 7 ken te zijn van de lage percentages.

Beinema: „Ik heb de nota gisteren zelf laten halen, omdat de kommu­ nikatie tussen het departement en de Kamer niet ideaal is. De cijfers die er nu liggen zijn zeer voorlopig.

Daar moet over gesproken kunnen worden. Wij hadden overigens ook al vraagtekens bij het percentge van veertig procent." Ook de VVD­er Dees is teleurgesteld door de cijfers. „Het parlement heeft de rooilijnen aangegeven, m a a r we hebben na­ tuurlijk nu een kontrolerende taak en die zullen we nakomen. De door­ stromingspercentages vallen me wat

BHJ

H

^^^^iB^^^^^^^f _ J

Mertens (D'66)

tegen. In het verleden is indlkatief gesproken over veertig procent en ik ben benieuwd n a a r de argiimen­ ten van de minister voor deze la­ gere percentages. Een kemeigen­ schap van de tweefasenstruktuur is natuurUjk wel dat iedereen kan doorstromen n a a r de tweede fase."

De PSP­er Van der Lek heeft eigen­ lijk geen enkele behoefte a a n een diskussie over de uitvoeringsmaat­ regelen. Voor hem staat nog steeds niet vast dat de tweefasenstruktuur er daadwerkelijk moet komen, in­ tegendeel. „Ik ben er nog steeds niet van overtuigd dat die tweefasenwet met deze denderende sneltreinvaart over het hoger onderwijs moet wor­ den gerold. Mijn partij heeft wat dat betreft al een visje uitgegooid en aan een aantal partijen, waarvan we ho­ pen dat ze gezamenlijk tot een re­ geerakkoord kunnen komen ge­ vraagd of er niet alsnog wat aan te doen is. Desnoods gaan we terug n a a r de wet herstrukturering." H ij wil Uever praten over mogelijkheden om de wet alsnog tegen te houden „voordat we ons nu over de zaken die Pais op het laatste nippertje heeft rondgestuurd, als voldongen feiten, gaan buigen." Beinema kon­ stateert dat dat een voorstel is om alle debatten nog een keertje over te doen en „daar voelt hij uiterst weinig voor. Dat vind ik nou zon­ de van mijn tijd."

Van den Anker is het met Van der Lek eens dat er nog m a a r eens over gepraat moet worden of de wet wel zo'n voldongen feit is als gesugge­ reerd wordt. „H et verbaast me ei­ genhjk niets dat de percentages nu lager uitvallen dan de oorspronke­ lijk in de nota vermelde gegevens.

De oppositie heeft dat in het debat ook steeds n a a r voren gebracht. Ik geloof dat van groot belang is om ons af te vragen of we in de komen­ de regeringsperiode iets aan de tweefasenstruktuur gaan doen en zo ja wat we dan gaan doen." Voor de CPN vormen de beleidsindikaties van Pais een bevestiging van de

■ " ■ ~ " ~ ~ " ^ ~ ~ " ~ ~ " " ~ ~ " " ^ De onderwijsspecialisten aan het woord

Pais heeft zich niets aangetrol(en L het beleid van zijn voorgangers "

PP

slordige en overhaaste behandeüng van de wet door het parlement. „Wij hebben in het debat zeer veel vra­ gen gesteld over allerlei onduide­ lijkheden", verklaart Oudenam p sen. „Eén van de belangrijkste vragen betrof de kansen om een volwaar­ dige opleiding te krijgen, dus de kans voor een student om door te stromen n a a r de tweede fase. We moeten n u de cijfers op tafel liggen een aantal zaken opnieuw in diskus­ sie brengen. W e moeten terugkeren tot het uitgangspunt van de wet her­ strukturering."

Mertsns betoogt dat D'66 steeds heeft gezegd dat de wet tweefasen­ struktuur niet op de juiste wijze de vernieuwing in het hoger beroeps­ onderwijs en wetenschappelijk on­ derwijs en wetenschappelijk onder­ wijs aanpakte. „Ik denk dan ook met misprijzen terug a a n het feit dat de besluitvorming over deze wet door de Kamer gejast is. De vraag is nu hoe je alsnog een ver­ breding aanbrengt in de diskussies.

In ieder geval moet de mythe de we­ reld uit dat er n u voor een lange tijd rust is op de universiteiten. Daar is geen sprake van: Centraal staat bij ons de v r a a g of het überhaupt zin heeft om te praten over een eer­ ste e n een tweede fase." H et was voor de aanwezigen, gezien de gnui­ vende hilariteit, geen verrassing dat de liberaal Dees zich „mordicus te­ gen het praten over de tweefasen­ struktuur bij de kabinetsformatie" verklaarde.

Mertens gelooft dat m a a r in heel beperkte mate teruggekeerd kan worden tot de wet herstructurering, m a a r „wat doe je dan wel? H et lijkt me dat in ieder geval de uniforme kursusduur voor een eerste fase op gespannen voet staat met de vele ideeën en initiatieven die op het ge­ bied van wetenschappeüjk onderwijs leven." Bij de v r a a g wat wel en wat niet staande gehouden moet worden komt Mertens toch bij de uitvoe­ ringsregelingen van de wet. „Kijk de wet kan bestuurlijk natuurlijk helemaal niet. H et is volstrekt on­ duidelijk wanneer de keuze om een reèle kans voor de tweede fase te maken mee gaat spelen in de eerste fase Dat betekent nogal wat omdat de programma's voor de tweede fase er nog niet zijn. Ook de keus om te volstaan met een eerste fase k a n niet gemaakt worden, omdat nie­ m a n d weet hoe dat programma er­ uit gaat zien en welk maatschappe­ lijk effekt de opleiding heeft."

Beinema, wiens fraktie aan zowel het wetsontwerp van Van Kemenade heeft meegewerkt als a a n het wets­ ontwerp van Pais gelooft echter dat de zaak niet teruggedraaid kan wor­ den: „Er liggen natuurlijk een aan­ tal politieke feiten. Bovendien vind ik dat op veel universiteiten al veel aktiviteiten in dit kader ontplooid worden. Dat valt me helemaal niet tegen. H et is w a a r dat er enige on­

zekerheid bestaat en dat is voor een deel goed en onvermijdelijk. De in­ stellingen zijn tenslotte op een aan­ tal punten autonoom. Er hangt veel af van de regelingen die de univer­ siteiten treffen. Ik wil die onzeker­ heid niet vergroten door de sugges­ tie te wekken dat de hele zaak teruggedraaid k a n worden.

Beinema geeft ook nog een pijnlijke steek aan Van den Anker door er op te wijzen dat een deel van de PvdA­fraktie in de Eerste Kamer vóór de tweefasenwet heeft ge­ stemd.. „Dat zegt toch wel iets", plaagt het CDA­Kamerlid.

Van den Anker reageert onmiddel­ Ujk: „Dat zegt iets over de positie van de Eerste Kamer, m a a r dat valt buiten het bestek van deze dis­ kussie." H ij geeft echter toe het ,heel betreurenswaardig' te vinden dat een deel van de PvdA­fraktie in de senaat zo'n merkwaardig stem­ gedrag heeft vertoond, m a a r hij geeft er geen verklaring voor. Bei­ nema gelooft overigens dat het niet goed is om van te voren al de jJer­ centages voor de tweede fase vast te leggen. „H et inzicht in de behoef­ te van studenten enerzijds en de maatschappelijke v r a a g anderzijds moet groeien. Als dat inzicht er is kunnen we pas percentages vast­ stellen." Dees meent dat de kriteria voor de omvang van de tweede fase in de wet staan. „H et is denkbaar dat je over die doorstromingspercen­ tages jaarlijks in het parlement dis­ kussies hebt. Ze vormen tenslotte

geen onveranderlijk gegeven. De dy­ namiek van onderwijs en weten­ schap, en ook van de maatschappij, vereist dat je ook die doorstro­ mingsE>ercentages ter diskussie moet kunnen stellen."'

Mertens: „Zeventig procent van de afgestudeerden in alfa­studiench­ tingen gaat het onderwijs in. Wat moet je dan met een doorstromings­ percentage van twintig procent?"

Voelt de PvdA er iets voor om, als zij in de regering komt, de twee­ fasenwet met een noodwetje buiten werking te stellen, zodat de oude herstruktureringswet weer k a n wor­ den ingevoerd? Per slot van reke­ ning heeft Pais precies zo gehan­ deld met de herstruktureringswet Van den Anker voelt daar niets voor. „Pais heeft zich niets aange­ trokken van het beleid van zijn voorgangers en daartegen hadden we grote bezwaren. Dat m a a k t het moeilijk voor ons om hetzelfde te doen."

Van der Lek vindt dat m a a r onzin „Een fout herstellen is toch niet het­ zelfde als over het beleid van voor­ gangers heen lopen?" Van den An­ ker: „Doorslaggevend is echter de vraag wat we nu moeten doen. De tweefasenwet is geen afgerond ge­ heel. H et is in feite een voorstel om de wet op het wetenschappelijk on­ derwijs (WWO) te veranderen. Wel­ ke wijzigingen moeten we nu in de volgende kabinetsperiode in die wet aanbrengen? Ik grijp dan terug op de twee belangrijkste amendemen­

len van mijn fraktie op de wet twee­ fasenstruktuur. Er moeten enige uitzonderingen mogelijk zijn op de nniforme vierjarige kursusduur; dat (Is opzetteUjk heel voorzichig gefor­ nuleerd. Ten tweede zal er een toe­ ;angsrecht moeten zijn tot de twee­ Je fase. Dat toegangsrecht zal als­ log m de W W O dienen te verschij­ aen en we hebben in de fraktie af­ gesproken dat dat in de kabinets­ lormatie ingebracht zal worden." foor de PvdA zijn allerlei diskussies (ver percentages daardoor over­ bodig geworden. „Pais heeft de stel­ jng geponeerd dat er helemaal geen jehoefte is a a n honderd procent doorstroming. Wij hebben hem toen utgedaagd en hem gevraagd dat mj te laten, dan zien we wel of die aehoefte al dan niet bestaat. Dat iurfde hij echter niet aan. Ik ben het met hem eens dat het best mo­ gelijk is dat er een aantal maat­ schappelijke mogelijkheden zijn voor mensen die een afgeronde eerste fase­opleiding hebben, m a a r dat moet dan m a a r blijken." De PvdA jwil ook nog op grond van een aan­ tal gebleken signalen andere wets­ wijzigingen in de W W O aanbren­ gen Die wil Van den Anker op dit moment echter nog niet bekend maken, omdat hij vindt dat er op de mstellingen eerst m a a r eens door eoveel mogelijk mensen fundamen­ teel over het onderwijs gediskus­ sieerd moet worden. „Er moet een soort leerplan opgesteld worden.

Wij zijn geen voorstander van boy­

Van links naar rechts (met de klok mee): Mertens, Oudenampsen, V an den Anker (P* ^), Beinema, Dees en V an der Lek. Foto Werry Crone

cotten. De instellingen zijn nu aan zet. Zij kunnen invloed uitoefenen en voorstellen inbrengen, die moge­ lijkheden moeten ze niet laten lig­ gen. Als die diskussies plaatsvinden bUjkt vanzelf w a a r de problemen zitten en dan moet het i>arlement daar een open oog en oor voor heb­ ben. Die diskussies hoeven wat mij betreft echt niet binnen de gestelde kaders gevoerd te worden. Er moet serieus geherprogrammeerd worden en de programma's moeten niet bin­ nen vier jaar geklemd worden.'

De kommunist Oudenamp ssn kan zich daar niet zo in vinden: „Wij zitten niet op de plaats om voor te schrijven wat de studentenbeweging moet doen. Er is grote teleurstelling over de gang van zaken rondom de herstrukturering. Binnen de instel­ lingen is zeer serieus aan de pro­ gramma's gewerkt en met een vrij grote eensgezindheid zijn deze in Den H aag op tafel gelegd. Ze moch­ ten toen h u n huiswerk helemaal overdoen. Om n u te zeggen ,ga rus­ tig aan het werk' lijkt me geen goe­ de benadering."

Van der Lek is het daarmee eens: „We kunnen kijken of het kan, m a a r in sommige gevallen zullen men­ sen zeggen: ,ben je helemaal bela­ zerd, dat k a n helemaal niet, ik doe niet mee'."

Beinema is verbaasd over de posi­ tieve opmerkingen van CPN en PSP over de herstrukturering: „Dat is een grove vertekening van de wer­ kelijkheid. Alsof aan de herstruktu­ rering overal door iedereen voor de volle honderd procent gewerkt zou zijn en dat de resultaten zo goed waren. Daar klopt toch niet alles van."

Oudenampsen: „Uiteindelijk is het zo geweest dat men zich over de be­ zwaren die men had tegen die wet heeft weten heen te zetten. Dat komt ten dele ook door het kompro­ miskarakter van die wet." Dees: „Dit is toch wel wat merkwaardig.

De inkt van die wet was nog niet opgedroogd of er werd al een boy­ cot aangekondigd." Van der Lek: „Ik vond die herstruktureringswet ook geen gelukk^ige ontwikkeling, omdat hij veel te technokratisch en cen­ tralistisch was. Als daar echter iets overheen komt dat nog bedonderder is dan zeg ik in godsnaam dan m a a r terug op dat uitgangspunt."

Beinema biedt een kleine opening n a a r de kritici van de tweefasen­ struktuur: ,,Er is wel iets voor te zeggen dat wat hier ligt bijgesteld moet kunnen worden. Dat klopt wel, het is niet voor de eeuwigheid ge­ schapen. We moeten hier wel serieus en instruktief mee op weg en als dan in de loop van de jaren gaat blijken dat bijstelling noodzakelijk is en als dan ook nog blijkt dat dat ook nog eens kan, dan moeten we dat natuurlijk doen."

Bezuinigingen De universiteiten en hogescholen gaan kritieke tijden tegemoet. Als gevolg van bezuinigingen g a a n de komende drie jaar zo'n duizend ar­ beidsplaatsen verloren. Dit betekent dat het komende jaar waarschijn­ lijk ged>vongen ontslagen zuUen vallen. Verdere bezuinigingen zijn allerminst uitgesloten. Bovendien zijn de uitgaven voor materiële za­ ken, met name wetenschapï)elijke a p p a r a t u u r en boeken, tot een on­ verantwoord diep peil gedaald. In deze weinig florissante situatie moe­ ten de instellingen een enorme ope­ ratie doorvoeren: de overschakeling op de tweefasenstruktuur. Bereke­ ningen hebben aangetoond dat die invoering in ieder geval in het begin niet zonder extra financiële midde­ len kan. Extra kompUkatie is dat de instellingen in het begin van de tweefasenstruktuur twee program­ ma's naast elkaar moeten draaien; er ontstaat een grote hobbel in het studentenbestand. En als klap op de vuurpijl wordt juist in diezelfde ja­ ren een piek verwacht in het totale studentenbestand in het weten­ schappelijk onderwijs. Kan er nog wel bezuinigd worden?

Beinema: „Ik denk dat één ding wel duidelijk is: dat het wetenschappe­ lijk onderwijs tevreden en blij zal mogen zijn als er een nullijn blijft en dat er dus binnen die beperking gewerkt zal moeten worden."

Kan dat?

Beinema zwijgt en zegt dan aarze­ lend: Dat e h . . . dat verwacht ik in deze voor de hele maatschappij toch barre omstandigheden wel."

Mertens grijnst: „Als je het echt goed wil doen, dan is die tweefasen­ struktuur ook in de definitieve fase duurder, behalve natuurlijk met die overgangszeef n a a r de tweede fase.

Daarmee kun je nog een klein beet­ je voorkomen dat het financieel niet geheel uit de hand loopt. Maar, moet je luisteren, er is denk ik m a a r één manier om te bezuinigen op het wetenschappelijk onderwijs en dat is in de inkomensstruktuur. Dat is voor mij zo duidelijk als glas. Met een heleboel andere voorzieningen zit men toch al op het bot? W a t wil je dan? Bezuinigen op werksters?

Dat gebeurt nu al, door die bezui­ niging op de overige lasten (de pot waaruit apparatuur, m a a r ook het schoonmaakwerk wordt betaald, red.). Nee, je moet iets aan die inko­ mens doen. Dat zeg ik nu m a a r eens een keertje hardop."

Dees: „Ik dacht dat van die twee­ fasenwet nu net een belangrijk ele­ ment is dat het geen bezuinigings­ wet is; het is een herverkavelings­ wet. Juist in een tijd van teruglopen­ de financiële middelen is het een po­ sitief effekt van die wet dat de doelstelling van een zo groot moge­ lijke instroom in de eerste fase én de doelstelling van de kwaliteit v a n

de wetenschapsbeoefening in de tweede fase, dat je die doelstellingen door die herverkaveling zo veel mo­ gelijk overeind houdt. Los daarvan valt a a n ombuiging in het universi­ tair onderwijs niet te ontkomen. On­ ze partij geeft n u eenmaal absolute prioriteit aan het basisonderwijs Vanuit die optiek acht ik het hand­ haven van de nullijn het maximaal haalbare. Daar staat tegenover dat matiging van de inkomens door­ werkt bij de instellingen en als zo­ danig de druk op het budget zal ver­ minderen."

Volgens Oudenamp sen zitten de imiversiteiten nu al op een minUjn. „En als de opvolger van Pais zo door­ BW1MSW^;,,,IIIIIIIIIIIII||||I||I|||

^^P'^^^HI' ^ '<^S^^SM/^^^^SSS

^Kj

I^^^K

IJMJIIII

|||[M

WW ■III

^■HH

Beinema (CDA) en Dees ( W D )

gaat, dan vrees ik het ergste." De CPN ziet redenen om de universitei­ ten in de toekomst toch méér geld te geven, gezien de noodzaak van in­ novatie, milieubescherming, ener­ gieproblemen en dergelijke. „Wij ge­ loven dat de universiteiten d a a r a a n een belangrijke bijdrage kunnen le­ veren, als ze er m a a r de ruimte voor krijgen. De demokratiseringsbewe­ ging heeft ook een aantal opmerke­ lijke diskussies opgeleverd over de oplossing van die probleemen. Er is nóg een punt. Pais heeft als argu­ ment voor die tweefasenstruktuur aangevoerd dat hij de grote uitval van studenten wilde beperken. H ij dacht dat te doen door een verstrak­ king van het studieprogramma. Wij hebben toen al gewaarschuwd voor het gevaar van een toename van die uitval. Pais heeft daar toen tegen in gebracht dat er n a a r zijn idee ook intensieve begeleiding moest plaats vinden, met n a m e m de eerste fase.

Het merkwaardige is nu, dat we daarover niets meer horen." „Ja, m a a r die amendementen zijn verworpen, joh", brengt Mertens m. „Ik had amendementen ingediend waarbij de fakulteiten de taak kre­ gen voor die begeleiding te zorgen.

Dat is niet gelukt."

Van der Lek: „H et verbaast mij een beetje, als ik Dees hoor zeggen dat die tweefasenwet geen bezuinigings­ wet is en dat hij dan even later zegt dat je met die wet met minder geld meer kunt doen."

Dees: „Nee, hetzelfde doen, dat heb ik gezegd."

Van der Lek: „Nou, ik denk dat dat niet waar is en ik deel op dat punt de bezwaren van Oudenam p sen.

Ook wij hebben niet zo'n behoefte aan die nullijn. Wij vinden dat die wetenschapsbeoefening een kollek­ tief belang is. H et is bovendien ook een vorm van werkgelegenheid. Van ons mag dus best wat meer geld n a a r het wetenschappelijk onder­ wijs. Er is ook nog een ander punt.

(Vervolg op pagina 11)

thb 31 - 15 mei 19S 1

Nouwens verhuizingen Erkend Rijksverhuizers

Internationale Verhuisonderneming en

Wilt u slagen voor uw RIJBEWIJS? Informeer of bel ons even

Autorijschool A.J.VANNOORT

opslag van inboedels

Brahmsstraat 4 - Tilburg

verpakkingen overzee

Telefoon 013-553136

Studenten bedrijfseconomie die geïnteresseerd zijn in accountancy nodigen wij gaarne uit voor

een veelz^gende aucGovisuele presentatie

(Bij aanmelding één les gratis) Lage Witsiebaan 102-112-136 Telefoon 013-670526/674796 Tilburg

waarin alle facetten van het werken bij Coopers & Lybrand belicht worden.

Na afloop zullen enkele medewerkers van het kantoor onder het genot van een drankje ingaan op reacties van aanwezigen.

Lessen in Toyota!

De bijeenkomst vindt plaats op 21 mei om 17.00 uur in "Boerke Mutsaers" Vijverlaan 2, Tilburg.

Coopers &Lybrand Nederland

Met een omzet van boven de 2 miljard is Ennia een van de grootste verzekenngsconcerns in Nederland Ook een van de veelzijdigste Onze activiteiten omvatten levens- en schadeverzekenngen, financienngen, vastgoed en recreatiebednjven.

WestblaaklOO 3012 KM Rotterdam Tel. 010-130680 Kantoren in Rotterdam en Amsterdam

Ter ondersteuning van onze verkoopactiviteiten opereert een Fiscaal Adviesbureau. Voor een toekomstige functie als Fiscaal Adviseur zoeken wij:

Studenten in fiscaaleconomische of fiscaaljuridische lichting die de functie na praktische ervaring en voltooiing van hun studie willen vervullen.

Gedurende uw opleidingstijd legt u de laatste hand aan uw studie en doet u tegelijkertijd al dan met part-time ervanng op in uw toekomstige werkterrein U bent werkzaam als assistent op het Fiscaal Adviesbureau in Den Haag of op een rayonkantoor elders in het land Het Fiscaal Adviesbureau van Ennia adviseert in fiscaal-jundische problemen die zich bij onze relaties voordoen Uit de functie vloeit regelmatig overleg met accountants, notanssen en de belastingdienst voort Wat voor persoonlijke kwaliteiten verlangen wij?

Fiscaal-jundische adviezen vereisen een gedegen kennis van zaken Gezien de pnmaire taakstelling stellen wij hoge eisen aan: vakbekwaamheid, uw creativiteit en zelfstandigheid Contactuele eigenschappen en een commerciële instelling zijn verder onontbeerlijk.

Is drt uw laatste studiejaar?

Dan nu reeds het Intemiediair Jaarboek en het Intermediair Weekblad aanvragen:

Heeft u interesse' Richt dan uw schnftelijke sollicitatie aan EnniaN.V,Postbus202,2501 CE 's-Gravenhage, afdeling Personeelszaken Gaarne met vermelding van de letters FAE.

Als 198ll uw laatste studie)aar is, dan is het mogelijk ze beide gratis te ontvangen Het Jaarboek en een abonne ment op het weekblad Kort omschreven Intermediair laarfaoek 1981 Een waarde vol solliatatiehandboek voor hen die zich willen verdiepxrn in de camere mogeli|kheden bij overhelden bedri)fs leven Het boek bevat informatie over ca 170 bedrijven en instellingen Weekblad Intermediair Wordt wekeli|ks toegezonden aan zo'n 120 000 afgestu deerden met een universitaire en hogere beroepsopleiding 'n Gewaardeerde bron van ontwikkelingen op wetenschappelijk terrein Psychologie, geschiedenis, politiek, derde wereld, economie, management, architectuur, etc En niet in de laatste plaats een bekende vacaturegids met wekelijks honderden personeelsadvertenties

Voor eventueel gewenste nadere informatie kunt u bellen met het hoofd van het Fiscaal Adviesbureau, de heer F J M Knkhaar Tel (070)72 7802 Een psychologisch onderzoek maakt deel uit van de sollicitatieprocedure.

Cntena voor gratis toezending Onderstaande academici, jonger dan 45 jaar, met een voltooide opleiding economie, rechten, psychologie, pedagogie, politicologie, sociologie soc geografie, register accountancy en exaae wetenscliappen Bon samen met bewijs van (as) afstuderen m gefrankeerde enveloppe zenden aan Intermediair Lezersservice, Postbus 3434,1001 AE AMSTERDAM

10

Bon voor gratis toezending.

Ondergetekende wenst kosteloze toezendmg van DJaarboek en Weekblad D Alleen het Jaarboek D Alleen het Weekblad Binnen weike disapline vallen uw (toekomstige) werkzaamheden' Max een aankruisen s v p 1 G personeel/soc beleid/inteme opleiding 6DR&D 2 D produktie/techniek etc 7 O algemeen management/ 3 O marketing/verkoop/PR/reclame etc directie 4 D finanaen/economie/admyaccountancy etc 8 D onderwijs/wetenschap 5 D automatisenng/informatieverwerking 9 D ovenge disaplines/n v t In welke werkomgeving ) n bednjfsleven 4Dgezondheidszorg/z]ekenhuis 2 O overheid 5 D ovenge intellingen/stiehtingen 3 D onderwijsinstelling 6 Q ovengen/n.v i

v^'cLTcSrs I I I I M I I I I I I I I I I I I I I I n ~

er n i M I I I I I 1 1 I I 1 1 I I I I I I i"J^: 111111 II II 11II111II111 r Universiteit van afstuderen

^

Studienchting .

Gebjr

Jaar + maand van afst _

Datum en handtekening.

Alleen volledig ingevulde coupons met bewijs van (a.s^ afstuderen worden behandeld

we«,<|ij,vw»»(J

BUBCAOCXAMÊNe/TENTOMEMS fcfos

1

Vervolg van de middenpagina

De onderwijsspecialisten Wij vrezen de afbraak van allerlei maatschappelijke mogelijkheden van het wetenschappelijk onderzoek. We hebben nu met heel veel moeite bevochten dat er kleine afdelinkjes­ wetenschap en samenleving zijn ge­ komen, die de maatschappelijke funktie van wetenschap in het on­ derwijs inbrengen. Er zijn nu weten­ schapswinkels, ook andere afnemers van het onderzoek komen nu enigs­ zins aan h u n trekken. Ik denk dat een toenemend aantal mensen zich met wetenschap wil bezig houden, juist omdat ze zich afvragen of ze die wetenschap niet op een heel an­ dere manier moeten gaan gebrui­ ken. En alles wat ik hoor ter verde­ diging van die tweefasenwet gaat juist de andere r i c h t i n g uit: alles onmogelijk maken, alles wegsnoeien wat die kritische bezinning zou kunnen optimaliseren.'

Mertens is allerminst gerust over de toekomst. H ij wijst op de ver­ wachte bult van het aantal onder­ wij svragende studenten, die in 1985 ' en 1986 gaat optreden.

Mertens grinnikt een beetje moedeloos: „Moet je je eens voorstellen; dat is nu net de periode van het samen­ vallen van de oude en de nieuwe prograjnma's. Ik houd op dat punt mijn h a r t vast. Ik denk dat je er niet omheen komt om óf meer geld be­ schikbaar te stellen óf dat je de in­ stellingen vrij laat om zelf te bepa­ len waar ze h u n geld aan mogen besteden. Ik ben ervan overtuigd dat e r bij de kabinetsformateur een brief van de instellingen komt die hierover zal gaan." Eén van de mo­ gehjkheden om in het wetenschap­ pelijk onderwijs nog bezuinigingen door te voeren is een herstrukture­ ring van het wetenschappelijk korps. Dat is echter een maatregel die pas op langere termijn geld zal opleveren. H oe denkt men de finan­ ciële problemen op korte termijn op te vangen?

Dees: „Er zijn natuurlijk veel meer punten dan de salarisstruktuur. Ik heb zelf al gezegd dat de matiging van de lonen en inkomens in het al­ gemeen ook doorwerkt in het we­ teenschappeUjk onderwijs. Je zou kunnen denken aan energiebespa­ ringsprogramma's w a a r a a n in het W.O. ook nog wel eens wat meer zou kunnen worden gedaan. Een héél belangrijk punt is de in­ komstenkant van de instellingen, bijvoorbeeld door het doen van kon­ trakt­research; dat zou wat meer soelaas kunnen bieden." „En die inkomsten worden nu net in mindering gebracht op de rijks­ bijdrage", roept Mertens honend.

Oudenampsen ziet niet zo veel mo­ gelijkheden in een herziening van de salarisstruktuur. „Ik vind dat er een vals beeld wordt geschetst van de universiteiten; alsof er allemaal mensen met hoge inkomens zitten.

Het is een feit dat het percen­ tage hoogleraren op het totaal van het personeel acht a tien is. Iets meer dan de helft is technisch en administratief personeel. Bij de technische hogescholen ligt dat per­ centage misschien nog iets hoger.

Van de rest van die vijftig procent, van het wetenschappelijk personeel, is een vrij groot deel tijdelijk perso­ neel dat al vrij laag zit, omdat het de afgelopen jaren vrij kontinu steeds lager is ingeschaald. Ik ge­ loof dat je dus wat dit betreft geen al te grote voorstelling van zaken moet maken; het is zo dat ook op de universiteiten het grootste deel van de mensen gewone werknemers zijn en dat zijn geen personen die onbeperkt geplukt kunnen worden.

Wij zijn d a a r in ieder geval sterk tegen. Wij zijn er natuurlijk wel voorstander van om iets aan de hoogleraarsalarissen te doen, m a a r voor de rest lijkt het mij dat je geen kikkers moet gaan plukken."

Beinema: ,,Begrijp ik dat er beneden

de hoogleraren niks moet gebeu­ ren?"

Oudenampsen: „Dat heb ik niet ge­ zegd. In ons verkiezingsprogramma hebben wij gezegd dat van de inko­ mens tot 50.000 gulden de koop­ kracht verdedigd moet worden. Ik denk dat als je op de universiteiten zou kijken, het overgrote deel van de mensen daar fors onder zit."

Mertens: „Ik denk dat als je het be­ kijkt in een totaal inkomensbeleid de mensen op de universiteit beho­ ren tot supra­modaal personeel."

Van der Lek: „H et is snel minder aan het worden. Maar voor zover het nog zo is, ben ik het ermee eens dat er genivelleerd moet worden.

Maar ik ben het met Oudenam p sen eens, dat je d a a r niet zo verschrik­ kelijk veel mee verdient, hoor."

Als dat nu inderdaad zo is en als er vooral op korte termijn niet zo veel geld mee te verdienen valt, is het dan nog mogelijk verdere bezui­ nigingen in het wetenschappelijk onderwijs door te voeren? Dit jaar konden gedwongen ontslagen nog voorkomen worden bij de instellin­ gen, m a a r volgend jaar is dat waar­ schijnlijk niet meer mogelijk.

Van den Anker: „Ik denk dat we een aantal keuze­elementen moeten onderscheiden. Er zijn een heleboel nieuwe taken, zoals kulturele min­ derheden, emancipatie van arbei­ derskinderen, schoolbegeleiding moet worden uitgebreid, enzo­ voort. Natuurlijk liggen er ook in het hoger onderwijs problemen. Je moet op een gegeven ogenblik toch een afweging maken, waar leg je het zwaartepunt binnen het totaal van het onderwijsveld. En dan zeg­ gen wij zonder meer dat leggen wij niet bij het hoger onderwijs."

Dus u zegt: gedwongen ontslagen? „Nee, dat zeg ik niet," vervolgt Van den Anker: „Kostenbeheersing in het W.O. is dus noodzaak. Buiten de salaire sfeer liggen er mogelijk­ heden op het gebied van de aan­ vaardbare doelmatigheidsbevorde­ ring. Ik denk niet dat het erg veel oplevert, m a a r ik denk aan een energiebesparingsprogramma.

Ik

denk dat de kapaciteitsbenutting hier en d a a r verbeterd k a n worden; er staan heus nog wel eens zalen leeg, terwijl er weer nieuwbouw­ plannen a a n de orde komen."

Van der Lek: „Dure apparaten zou­ den ook heel wat efficiënter ge­ bruikt kimnen worden." „Er is een aantal maatregelen op dit vlak mogelijk", beaamt Van den Anker. „En kom je dan toch in de salaire sfeer terecht, dan is een kernvraag of je de kosten per ar­ beidsplaats konstant moet houden en dat als konstante rekeneenheid moet hanteren. Daardoor wordt een bezuiniging die op de instellingen afkomt praktisch automatisch ver­ taald in arbeidsplaatsen en vaak ook eerder bij het schoonmaakper­ soneel wordt doorgevoerd dan bij het andere ptersoneel, omdat men toch het liefst de wetenschappelijke staf onaangetast wil laten. Nou, die arbeidsplaatsenzaak is ontzettend essentieel, met name in verband met de werklooheidsproblematiek en de invloed die het heeft op on­ derwijs en onderzoek. Ik denk dat er een prioriteit moet zijn om die arbeidsplaatsen in stand te houden.

En dan kom je automatisch bij het ter diskussie stellen van de kosten per arbeidsplaats. Daarbij komt dan natuurlijk het element van inko­ mensbeleid om de hoek kijken. Dan moet je inderdaad nivelleren en dan systemen trachten te hanteren die niet een bepaalde groep pakken als er geen direkte aanleiding is zo'n groep te pakken. Dat is moeilijk ge­ noeg."

Mertens: „Wij hebben bij de behan­ deling van de onderwijsbegroting een motie ingediend waarin we Pais vroegen hoe het nu zit met die werkgelegenheid in het wetenschap­ pelijk onderwijs. Dat zou Pais voor 30 april gerapporteerd hebben; dat heeft ie niet gedaan. Daar moeten we toch weer eens iets aan doen.

Kees."

Bert Determeyer Simon Vink foto's Werry Crone

HELP!

(ingezonden)

Weer een oproep van de introduktiekommissie H et houdt niet op.

Dit keer zoeken we mensen, die tijdens de introduktieperiode (24 tot en met 26 augustus) hand­ en spandiensten willen ver­ richten. H ieronder verstaan wij:

De WETENS CHAPS WINKEL wil werken met en voor groepen m de maatschappi) die m e t d e mogelijkheid hebben (tot n u toe) om te profiteren van de kennis, informatie en mogelijkheden waarover wetenschappelijk onderwijs en onderzoek beschikken Daarbij d e n k e n wij a a n b u u r t g r o e p e n , bewonersorganisaties, groepen m bedrijven, milieugroepen, werkende jongeren, derde wereld­groepen en vul zelf m a a r m De wetenschapswinkel bemiddelt tussen bovenstaande groepen en onder­ zoek(st)ers. De onderzoeken worden dus verricht door medewerk(st)ers en/of studentes C­ten). Om dit werk goed en vooral snel te doen hebben we mensen nodig. Kunnen we op jou r e k e n e n ' Op dit moment liggen er zo'n 50 vragen A a n een a a n t a l daarvan, wordt al gewerkt Een a a n t a l a n d e r e wacht op bemiddeling en onderzoek w HET BAANLOZENCENTRUM: Dit s e n t r u m geeft a a n mensen die zonder werk zitten de gelegenheid h u n ,vnje' tijd op een zinnige m a n i e r te vullen Dat zijn d a n zowel werklozen als arbeids­ ongeschikten. Dit opvullen k a n bijvoorbeeld door het volgen van een k u r s u s m a a r ook door het deelnemen a a n a n d e r e vormen van aktiviteiten Baanlozen die zich echter bij het hele gebeuren betrokken voelen zijn d u n gezaaid Een hele algemene v r a a g die zij n u stelden was op welke m a n i e r k u n je er n u voor zorg dragen d a t d e mensen die op het b a a n l o z e n s e n t r u m b i n n e n k o m e n zodanig worden opgevangen of begeleid d a t zij zich meer bij het hele gebeuren betrokken voelen (gaan voelen) ­ ENERGIEBURO ,DE KNIJPKAT' (werkgroep kalkar) = Dit buro houdt zich bezig met onderzoek n a a r de mogelijkheden van alternatieve energievormen Een van h u n vragen betreft onderzoek n a a r de mogelijkheden voor toepassing v a n windenergie m Tilburg Windenergie is sterk m opkomst Veel partikulieren willen zelf h u n energie, (stroom) opwekken, deels uit hobby, deels uit de idee dat de samenleving (en individuen) op kleinschaliger wijze verder moeten om onafhankelijk van de grote energieboeren te worden Er spelen talloze problemen rond de windenergie ■ bepalingen in bestemmingsplannen ■ onwil van de overheid (horizonvervulling) ■ praktische problemen (lawaai) ■ probleem van .terugkoppeling' overtollige stroom m het officiële net ■ kostenafweging De gemeente Tilburg heeft een werkgroep in het leven geroepen, die bezig is met een zogeheten ,windmolen besluit'. Eind 1981 zou deze werkgroep d a a r m e e klaar­ komen.

De Knijpkat wil echter niet het advies v a n d e g e m e e n t e r a a d afwachten, m a a r de kommissie of leden beïnvloeden/informeren om een gunstig (er) advies te bewerk­ stelligen. Dit h o u d t in­ dat er een a p a r t e windmolen verordening moet komen waarin gunstige voorwaarden voor bouw worden aangegeven

tentenbouwers opruimers broodjes-smeerders tappers

koffieschenkers glazenophalers glazenwassers en dergeüjke Wil je je voor een ochtend, middag of avond beschikbaar stellen, neem dan kontakt op met DSW, k a m e r El, tel. (66)2211/2135'.

De Introduktiekommissie

AMiX^e^C^üe^é .Matsertjes' kunnen worden opgegeven bIJ do redaktie. Tot 30 woorden kosten ze ƒ 5.-; onder nummer ƒ 2,50 extra. Reaktles op advertenties onder nummer naar de redaktie sturen.

JOUW INTRODUKTIE was toch ook leuk?

Wordt groepsbegelelder/Mentor. Opgeven bij: DSW, gebouw E, kamer 1, telefoon (66)2211/2135.

11

HET JOZEF VLIEGENZWAMM Konsortium Incorporated Theateragenten komt voor een prikkie op de introduktie van het Hikkie.

Dus. snel jullie auditie in de volgende THB-editie.

WEGENS OVERKOMPLEET te koop aangeboden: groot wandmeubel, donker met wit ƒ 400,-. Alles in zeer goede staat. Haydnstraat 5, telefoon 550281. Na 6 uur. Alles moet voor het eind van de maand weg.

TE KOOP.- RENAULT 12 1972. Motorisch 100%. ƒ 300,-. Ringbaan Oost 415, Telefoon 354277. thb 31 - 15 mei 1981

Coopers & Lybrand Nederland maakt deel uit van een internationale organisatie van accountants, belastingadviseurs en organisatie-adviseurs met vestigingen in 93 landen.

De belastingadviesafdeling neemt binnen de Nederlandse maatschap een belangrijke plaats in en'treedt zelfstandig naar buiten op. ^ Onze praktijk richt zich met name op de fiscale begeleiding van de binnen en buiten Nederland opererende ondernemingen en hun aandeelhouders.

Voor onze praktijk in Rotterdam en Amsterdam zoeken wij contact met

FISCAAL-JURISTEN en FISCAAL- ECONOMEN pas afgestudeerd of met praktijkervaring.

Wij kunnen u het volgende bieden: - een zeer gevarieerde praktijkopleiding op het gebied van het Nederlandse en het internationale belastingrecht; - deelname aan interne en externe cursussen om uw praktijkervaring te ondersteunen en te verruimen; - een intensieve inwerkperiode en daarna een zo ruim mogelijke verantwoordelijkheid voor een eigen cliëntenbestand; - internationale contacten met cliënten en met de Coopers & Lybrand kantoren in het buitenland; - de mogelijkheid ervaring op te doen in één van onze buitenlandse kantoren; - uitstekende arbeidsvoorwaarden en ruime carrièremogelijkheden binnen onze snel groeiende praktijk.

Wij zijn ervan overtuigd dat wij aan serieus in het beroep van belastingadviseur geïnteresseerden, één van de meest aantrekkelijke functies kunnen bieden die voor een afgestudeerd academicus openstaan.

U kunt vrijblijvend met ons kantoor kennis maken. Neem daartoe contact op met Drs. J.J.R. Roes in Rotterdam,of Mr. W.L.J. Bröcker in Amsterdam.

Coopers & Lybrand Nederland

Westblaak 100, 3012 KM Rotterdam tel. 010-130680

12

Leidseplein 29, 1017 PS Amsterdam tel. 020-221355

VAKATURE SUBSIDIEKOMMISSIE De Subsidiekonunissle wenst in k o n t a k t t e komen met medewerkers van de hogeschool die belangstelling hebben voor een v a k a n t e p l a a t s in de kommissie. De Subsidiekommissie heeft tot taaie het bevorderen v a n voorzieningen en aktiviteiten welke in de i<uimste zin d i e n s t b a a r zijn a a n h e t doel v a n de Katholieke Hogeschool door het verlenen v a n subsidie uit de daarvoor t e r beschikking! komende middelen.

Zij sctienkt in dit k a d e r in het bijzonder a a n d a c h t a a n de kulturele, godsdienstige en sociale ontplooiing v a n d e s t u d e n t e n en a a n de ontwikkeling v a n het maatschappelijke verantwoordelijkheidsbesef en de bevordering v a n het begrip voor a n d e r e leefpatronen en internationale ontwikkelingen.

INLICHTINGEN EN AANMELDINGEN BIJ: Mejuffrouw mr. H. Pieck, sekretaris Subsidiekommissie Gebouw A, k a m e r 3, toestel 2252.

officieel

kolleges privaatrecht van d i n s d a g 19 mei éen onderdeel van de door prof. m r J. E. J Th. Deelen te stellen vragen o p e n b a a r g e m a a k t . Degenen die niet in staat zi)n deze kolleges bi] te wonen, k u n n e n de v r a a g van 19 tot 21 mei opvragen bij het sekrtariaat, telefoon 013 - 662302

OPENBARE REDE PROF. v a n GELDER Op vrijdag 22 mei 1981 t e 18.15 u u r precies zal Mevr. prof. dr. B L. M. F. Gelder hoogleraar in d e wetenschapstheorie en methodologie, a a n de Katholieke Hogeschool te Tilburg, h a a r a m b t a a n v a a r d e n met h e t houden v a n een openbare rede in de a u l a v a n d e hogeschool.

Hogeschoollaan 225.

De Rector Magnificus nodigt alle belangstellenden uit tot bijwoning van deze rede Na afloop receptie in d e Portrettenzaal.

toegevoegd.

Belangstellenden k u n n e n zich wenden tot het Fakulteitsburo, (B-921).

TENTAMEN EKONOMISCHE SOCIOLOGIE Op woensdag 3 juni 1981 zal in CZ-25 om 9.00 u u r de h e r k a n s i n g plaatsvinden van het t e n t a m e n ekonomische sociologie (eerste semester 1980-1981. Zij die over deze stof n o g geen t e n t a m e n hebben gedaan worden eveneens uitgenodigd.

Om 10.30 u u r vindt in dezelfde zaal het t e n t a m e n over de stof van het tweede semester plaats

PRIVAATRECHT C l , 92 MEI 1981 In verband met een gedane toezegging, wordt op de repetitie-

O n l a n g s is de eerste vergadering gehouden v a n de Introduktiekommissie v a n de J u r i d i s c h e Fakulteit, die tot t a a k heeft de fakulteitsmtroduktie van a u g u s t u s a a n s t a a n d e voor t e bereiden.

Deze i n t r o d u k t i e wordt gehouden in Huize Bergen t e Vught van 17 tot en met 19 a u g u s t u s .

Er k u n n e n n o g enkele studentleden a a n deze kommissie worden

EXAMENDATA KURSUS VAN PROF. DR. STALPERS GEZINSPROBLEMEN (6e semester) - Op van - Op van - Op van

m a a n d a g 18 mei 1981 14.00 tot 16.30 u u r vrijdag 19 juni 09 30 tot 12 00 u u r m a a n d a g 31 a u g u s t u s 14.00 tot 16.30 u u r .

In AZ-11 zullen de examens worden afgenomen inzake de Kursus Gezinsproblemen (zesde semester) van prof. Stalpers.

MeNu? PERIODE 18 TOT EN MET 22 MEI 1981

Het d o k t o r a a l t e n t a m e n .Dynamische Optimalisering' zal schriftelijk afgenomen worden op 18 mei te 13.30 u u r m AZ-8.

Statistiek (S2) Responsiekollege m a a n d a g 1 juni 1981 om 14.00 u u r in AZ-11 en/of AZ-8.

KANDIDAATS EKONOMIE Algemene ekonomie I Het responsiekolege Algemene ekonomie I zal op 19 mei aanstaande van 08.30 tot 10 30 u u r

Dinsdag 19 mei - Chinese tomatensoep - Nasi (joreng - Atjar Kroepoek - Gehaktballetjes met satesaus - Indische schijf - Chinese kool - Gekookte aardappelen - Diverse nagerechten Woensdag 20 mei - Gebonden groentesoep - Biefstuk T a r t a a r met uiensaus - Snijbonen - Savoyekool - Gekookte aardappelen - Diverse nagerechten Donderdag 21 mei - Schotse boerensoep - Kippebout met kerrysaus - Worteltjes - Ratatouille Appelmoes - Gebakken of gekookte aardappelen - Diverse nagerechten

TENTAMEN DYNAMISCHE OPTIMALISERING

PROPEDEUSE EKONOMIE VAKATURE INTRODUKTIEKOMMISSIE

Wiskunde Het t e n t a m e n wiskunde (Kand. ekon.) zal plaats vinden o p d i n s d a g 2 juni a a n s t a a n d e om 13.30 u u r in AZ-12.

M a a n d a g 18 mei - Franse uiensoep - Saucijs - Bloemkool m e t béchamelsaus - Gestoofde witte kool - Gekookte aardappelen - Diverse nagerechten

EXTRA TENTAMEN PRIVAATRECHT I (C2 - nieuwe stijll.

De Fakulteitsraad heeft onlangs besloten, dat n a afloop van het eerste semester 1981/1982 eenmalig een extra t e n t a m e n privaatrecht I zal worden afgenomen, en wel op 15 j a n u a r i 1982 vanaf 9.30 u u r .

Het p r i v a a t r e c h t 11 zal in de periode december 1 9 8 1 / j a n u a r i 1982 worden afgenomen op 29 j a n u a r i vanaf 9.30 u u r .

door d r s H Klok m AZ-13 worden gegeven

EXAMENDATA KURSUS VAN PROF. DR. STALPERS GEZINSPROBLEMEN (6e semester) - Op m a a n d a g 18 mei 1981 van 14 00 tot 16.30 u u r - O p vrijdag 19 juni v a n 09.30 tot 12.00 u u r - Op m a a n d a g 31 a u g u s t u s van 14.00 tot 16.30 u u r .

In AZ-11 zullen de examens worden afgenomen inzake de Kursus Gezinsproblemen (zesde semester) van prof. Stalpers

Vrijdag 22 mei - Goulashsoep - Gorden Bleu - Gestoofde spitskool en Rauwkostsia - Aardappelpuree - Diverse nagerechten Openingstijden: m a a n d a g tot en met d o n d e r d a g van 12.00 tot 13 30 u u r en van 17 00 tot 18.30 u u r ; vrijdag v a n 12 00 tot 13.30 u u r .

Op vrijdag zijn er in de koffiekamer v a n gebouw B tussen 17.00 en 18.30 u u r broodjes en soep verkrijgbaar.

Dus nu niet meer hals over kop een dag voor vertrek een reisverzekering afsluiten, of in het ergste geval (Jit vergeten. Maar direct het zekerheidspakket voor studenten afsluiten bij de SSGZ 1970. Een democratisch bestuurde instelling zonder winstoogmerk, maar mèt aciliteiten die studenten dierbaar zijn.

En omdat het verzekeringsjaar op 1 september ingaat, zijn nieuwe verzekerden van 1 juni tot 1 septembergratis verzekerd. Drie maanden voor nop als je nü het SSGZ zekerheidspakket afsluit.

Een goede reisverzekering heet voortaan SSGZ zekerheidspakket

Met het zekerheidspakket ben je geen dag onverzekerd: • verlies door brand of ontvreemding van reisbagage; • terugroeping naar Nederland wegens ziekte, ongeval of overlijden van bloed- of aanverwanten; • lichamelijk letsel in het buitenland, ziekenhuisopname ten gevolge hebbende; • tijdelijke en blijvende invaliditeit als gevolg van een ongeval; • financiële gevolgen van een noodzakelijke studieomschakeling,veroorzaakt dooreen ongeval.

Deze veelzijdigheid kostje voor een heel jaar f45,-, ongeacht ofje 3,6 of 8 weken met vakantie bent of tijdens je vakantie besluit er een weekje aan te plakken.

Bel 020-718144 of stap eens binnen bij de plaatselijke Instantie van Uitgifte.

Stichting SSGZ 1970 Stadhouderskade 140,1074 BA Amsterdam 13

thb 31 - 15 mei 1981

Aan de bedrijfeeconoom OnA) die zichwil spedaliseren maar nietlangerl^n waditen met zijn/haar carrière U hebt besloten om nu aan uw carrière te gaan werken, maar wilt u verder specialiseren.

Bij Price Waterhouse & Co kunt u studeren en carrière maken combineren.

En met studeren bedoelen wij de post-doctorale studie accountancy. Plus ons eigen interne opleidingsprogramma.

Vooral dit laatste is van belang.

Zo zult u uit de directe top van onze maatschap een mentor toegewezen krijgen diè u begeleidt.

Die interne opleiding van Price Waterhouse & Co is internationaal gericht en gerenommeerd.

Vandaar de hoge Icwaliteit van ons werk. Vandaar ook de hoge l<waliteit van onze potentiële managers. Want doorstroming naar de top vindt bij Price Waterhouse & Co altijd plaats uit eigen mensen.

Price Waterhouse & Co is een internationaal accountantskantoor met vestigingen over de hele wereld.

In Nederland hebben we een vestiging in Den Haag en Amsterdam.

We willen graag 'ns met u praten over ons vak, onze firma, uw mogelijlcheden.

We geven meteen al een comfortabel salaris en natuurlijk

uitstekende studiefaciliteiten.

Overuren lo-ijgt u terug in de vorm van extra vrije dagen. We hebben een vriendelijke regeling voor auto- en lunchkosten.

Ervaring in het buitenland opdoen behoort ook tot de mogelijkheden.

Kom 'ns praten over uw specifieke mogelijkheden.

Een afspraak is zo gemaakt. Bel de heer H.A. Hubée of mevr. M. Streur bij Price Waterhouse & Co telefoonnummer 070-949303.

U kunt natuurlijk ook schrijven naar Price Waterhouse & Co, Postbus 79, Y^

2280 AB Rijswijk.

Ince ^1/aterhouse (&Ca

f

ii

door. en d e opnamen van d e grootste clown aller tijden, de F r a n s m a n Rhum. blijkt een stom filmpje te zijn van nog geen twee m i n u t e n n u m m e r 435 A s e n e 12 m de filmotheek van het h y p e r m o d e r n e gebouw van de Franse televisie Misschien heeft Tristan Rémy toch gelijk Misschien zijn de echte3 clowns werkelijk ailemaal dood en vergeten Misschien heeft het cir kus geen enkele betekenis meerr m onze maatschappij M a a r d a n1 heeft deze cirkusexpert wel de3 c m o m a vergeten, want dat is. zeker w a n n e e r Fellini ermee a a n1 het werk gaat. de opvolger gewoiden van het vroegere volksvermaak Dat lijkt a l t h a n s de lijn1 van Fellini's betoog te zijn Daarom l a a t Fellini oji een gegeven' moment zijn d o k u m e n t a i r e spelletjes varen en fantaseert hij zelf een' spekt?kulair en k l e u n g clowns n u m m e r bij elkaar, gekonsentroeT-di rond de dood van de clown August

STADSSCHOUWBURG

Publiekstheater met ,Antigone' MAANDAG 18 MEI - 20.15 UUR Na inmiddels .klassiek' geworden voorstellingen van .Electra', .Medea' en .Oidipous' brengt Publiekstheater dit seizoen .Antigone* van Sophokles op de p l a n k e n .

Op maandeig 18 mei wordt deze tragedie, die inhoudelijk een vervolg op de .Oidipous'-voorstelling IS. gespeeld om 2(0 IS u u r in de schouwburgzaal in een regie van Ton Lutz. In de hoofdrollen spelen Christine Ewert, T r u u s te Stelle.

Siem Vroom, Frans Vorstman en J o h a n Ooms.

In een tweekamp om de stad Thebe, hebben de zoons van Oidipous - Eteokles en Polyneikes - het leven gelaten H u n oom,' de nieuwe koning Kreoon, heeft bepaald, dat Eteokles, de verdediger van de stad, een staatsbegrafenis zal krijgen Polyneikes, de verrader, zal onbegraven buiten de stad blijven

FILMLIGA

.1 Clowns' AMBASSADE-BIOSKOOP DINSDAG 19 MEI AANVANG: 22 30 UUR Regie- Federico Fellini Met- Pierre Etaix, Gustav Fratellini. Anni© Fratallini.

Jean-Baptiste Thierre. Tristan Rémy. A n i t a Ekberg. Victoria Chaplin. Federico Fellini.

Tino Scotti.

De film begint met een jeugdherinnering, w a a r u i t blijkt d a t Fedenco als kind vooral b a n g was voor die vreemde, barokke clrkus wereld N a deze prelude begint het .onderzoek over clowns m Cirkus Orfei. m a a r d a a r treft Felhni de a k t n c e A n i t a Ekberg, die een

liggen a l s prooi voor de roofdieren Antigone, zuster van beide broers, komt m verzet tegen dit besluit ZIJ wil ook de ziel van Polyneikes r u s t geven door een begrafenis ceremonie Eerst probeert Anti gone h a a r zuste'' Ismene over te halen h a a r te helpen Ismene is echter b a n g voor de gevolgen en Antigone volbrengt haar taak alleen Een wachter vertelt Kreoon. dat Antigone zijn bevel genegeerd heeft HIJ l a a t h a a r en Ismene gevangen nemen Antigone wijst Kreoon op het goddelijke bevel om iedere dode te begraven De koning echter h o u d t vast a a n zijn besluit de dode vnand m a g m e t begraven worden HIJ veroordeelt beiden tot de h o n gerdood Zijn zoon Haimon. d e verloofde van Antigone, pleit tevergeefs voor gratie Alleen Ismene wordt vrijgelaten Antigone wordt ingemetseld Ongerust geworden wil Kxeoon uiteindelijk toch Antigone gaan bevrijden, m a a r Antigone heeft zich al opgehangen en zijn vertwnjfelde zoon n c h t eerst vergeefs zijn zwaard op zijn vader en doorsteekt d a a r n a zichzelf

p a n t e r als huisdier wil kopen en d a t intrigeert hem meer d a n de clowns m het hedendaagse cirkus, die h u n n u m m e r s als tussendoor tjes moeten afraffelen ..Dat w a s vroeger heel anders, m e n e e r " , zegt een oude clown, en Fellini gebruikt het m m of meer als overgang n a a r Parijs, waar hij met een expert, de schrijver Tris t a n Remy. m de geschiedenis van het circus terugduikt Via deze expert komt hij m k o n t a k t met enkele, oude vergeten clowns die h u n laatste dagen in een verpleegtehuis doorbrengen of thuis met een kanariepietje en wat vergeelde foto's Echter de speurtocht n a a r autentiek materiaal levert weinig op Een oud filmpje, in het bezit van een van de kleindochters van de Fratellini's b r a n d t (zogenaamd)

Tot 27 mei is de tentoonstelling .Perspiration' n o g te bezichtigen In de ruimte IMJ de Aula. M e t werk van personeelsleden van de Katholieke IHogeschool Tilburg, Hierboven het beeldhouwwerkje ,Beest in baksteen' door Quirijn van BIJsServeldt, docent vrijetijdssociologie S C W .

THESEUS

film: Xily alme - mol' MAANDAG 18 MEI AANVANG 21.00 UUR Frankrijk 1975 k l e u r - 100 min Regie- Maurice Dugowson Meti Rufus. Patrick Dewaere.

J u l i e t t e Greco. Miou Miou, e a De journalist Francois moet voor^ zijn k r a n t een verhaal schrijven1 over de modale w e r k n e m e r M a a r de fabrieksarbeider in kwestie blijkt weinig te voelen voor eeni .diepte interview' over zijn sociale' o.mstandigheden Begrijpelijk zijn' vrouw heeft de benen genomen en' dreigt niet meer terug te komen Francois neemt de m a n mee n a a r zijn vriend J o h n n y Cask die de ziveelste nederlaag uit zijn boks carrière moet incasseren Het drietal belandt op een feestie van m tellektuelen w a a r de revolutie met de mond beleden wordt De nieuw bakken vrienden trekken n a a r het platteland, w a a r de grappen en grollen m e t van de lucht zijn M a a r Claude k a n zijn liefdesver d n e t niet vergeten en weet zijn v^ouw met zijn krolse klachten (Lily. ik hou van je) te vermurwen W a a r n a ieder weer zijn eigen weg gaat, de d n e v n e n d e n blijken elkaar niks meer t e zeggen te hebben ..Lily aime moi' is een speel filmdebuut v a n Dugowson De eenvoudige geschiedenis is op gebroken in scenes die op .nummers' m een kabaret lijken Dit werkt eerst bevreemdend, tot men gaat aanvoelen d a t het waarschijnlijk de enige m a n i e r was om vooral de fysieke expressiviteit van de a k t e u r s / a k t n c e s de r u ' m t e te geven Do film doet m e t dik. speelt m e t voor cinema met een grote C Dugowson heeft er eenvoudig voor gezorgd d a t vluchtige n u a n c e s even worden gefix eerd Dat is k n a p v a n h e m . amusant en een beetje ontroerend voor de toeschouwers

STADSSCHOUWBURG

Theseus, 20 00 u u r Jazz Kafee Workshop o 1 v Petro Nykyruy

memo mei

Stadsschouwburg, 20 15 u u r Musical .Madam' (zie d i n s d a g 19 mei)

VRIJDAG 15 MEI Katholieke Hogeschool. Aula, 14 00 u u r Promotie d r s J G L C Lodewijks Promotor prof d r L W F de Klerk Titel proefschrift .Leerstofsequenties van conceptueel netwerk n a a r cognitieve s t r u k t u u r ' Katholieke Hogeschool. Aula.

16 15 u u r Promotie d r s TH P W M van d e r Krogt Promotor dr J J J van Dijck Titel proefschrift .Professionalisering en KoUektieve Macht' Theseus. 17 00 u u r Jazz Kafee Workshop onder leiding van H e m v d Gein Stadsschouwburg. 19 30 u u r Muziek voor een piek.

Stadsschouwburg. 20 15 u u r .Gouden vijver', blijspel van Ernest Tompson door Mary Dresselhuys, J a n Retel. Rudy Falkenhagen Manfred de Graaf, Carole Gijsbers van Wijk en Evert Stuiver Regie Elise Hoomans Stadsschouwburg, Studio, 20 30 u u r Versjazz Een avond met d i c h t e r s en jazz-muziek Koningswei. 20 30 u u r Filmhuis .Gross u n d Klem' door Peter Stom (1979). een theaterverfilming van Botho's S t r a u s s toneelstuk uitgevoerd door de S c h a u b ü h n e am Halleschen Ufer Theseus, 22 00 u u r

ZATERDAG 16 MEI Stadsschouwburg, 20 15 u u r .(Souden vijver' (zie vnjdag 15 mei) ZONDAG 17 MEI M a r a n a t h a . 11 00 u u r Liturgiesche werkwinkel met viering t e r afsluiting Stadsschouwburg, 12 30 u u r Maandelijks optreden Tilburg Big Band onder leiding van d i n g e n t J a n Nooyens Stadsschouwburg, 14 30 u u r Uitvoering leerlingen balletschool J o n e n Peemen uit Breda Klassiek en jazz ballet MAANDAG 18 MEI Olof: Be laarsborrel Stadsschouwburg. 20 15 u u r Publiekstheater met .Antigone' v a n Sophokles m een regie van Ton Lutz met onder andere C h n s t m e Ewert. T r u u s te Stelle, Slem Vroom. Frans Vorstman en J o h a n Ooms Theseus, 21 00 u u r Film .Lily. aime moi', alleen voor leden, entree één piek

DONDERDAG 21 MEI STUDIO ZAAL - 20 30 UUR

DINSDAG 19 MEI

15

Theseus, 20 00 u u r

Koningswei. 20 30 u u r Filmhuis met Nederlandse films. ,De meester en de r e u s ' (1980) en .Vakantie van de filmer' (1974), twee films van J o h a n van d e r Keuken

DONDERDAG 21 MEI Stadsschouwburg. 20 15 u u r Musical .Madam' (zie d i n s d a g 19 mei) Stadsschouwburg, 20 30 uurAntwerpse theatergroep Salu met .Clowns' van Sam Bogaerts door Lukas Vandervorst en Viviane de Muynck Koningswei. 20 30 u u r Jazzkonsert met G«orge Bishop (sax) en Roberto Belatalla (bas) Theseus. 21 00 u u r

Mollersoos

Olof. 21 00 u u r Lezmg door h e t Tweede-Kamerlid de heer P A M Comelissen.

Koningswei, 22 30 u u r Jazz-dans films uit de j a r e n dertig

Konsert

Theatergroep Salu: .Klowns' De Antwerpse Theatergroep Salu, d'e e e r d e r dit seizoen pers en publiek verraste met een eigenzinnige interpretatie v a n Pinters .De M i n n a a r ' , speelt op donderdag 21 mei ora 20 30 u u r in de Studiozaal het toneelstuk .Klowns?' .Klowns' IS het schnjversdebuut van akteur/regisseur/kabaretier Sam Bogaerts. die met dit stuk de vaak kunstmatige en pretentieuze bedoening rond het t h e a t e r op de h a k neemt De voorstelling wordt gespeeld door Lukas Vandervorst en Viviane de Muynck .Klowns'?' konfronteert de in het vak grootgebrachte A r t h u r met de t o n e e l a k t n c e Katrien, die n a een auto-ongeval, w a a r ze een stijf been a a n overhield, het t h e a t e r moet inruilen voor het cirkus Er ontstaat een konfliktsituatie want de spontane A r t h u r begrijpt m e t s van de artificieel doende Katrien Zij leven in twee verschillende werelden Hij is eerlijk m a a r naaef, zij heeft een opleiding achter de r u g en is (dus"?) niet oprecht

Stadsschouwburg, Studio.

20 30 u u r Stamkonsert rond komponist J a c q u e s Bank Vier werken van h e m worden o 1 v Arie van Beek uitgevoerd, o a door A n n e Haenen (zang) en Polo de Haas (piano)

Bndge

Stadsschouwburg, 20 15 u u r Musical .Madam' van Annie M G Schmidt met muziek v a n Harry Bannink Het wel en wee rond een h u i s van lichte zeden, dat n a a s t een .blijf v a n mijn lijf h u i s ' is gevestigd Met Conny S t u a r t . Trudy Labij, Ton Kuyl e a Regie Paddy Stone Stadsschouwburg, Studio.

20 30 u u r Toneelgroep ,Fact' m e t .Kleist'. een toneelstuk gebaseerd op het leven en werk van de belangrijke Duitse schrijver H e i n n c h von Kleist Met o a Paul Gieske, Lucia Meeuwsen en Agaath Meulenbroek Regie Peter te Nuyl Ambassade-bioskoop, 22 30 u u r Filmliga met .1 Clowns'.

Regie Fedenco Fellini WOENSDAG 20 MEI Olof: t e n t a m e n b o r r e l .

VRIJDAG 22 MEI Katholieke Hogeschool. Aula.

1815 u u r . I n a u g u r a l e rede mevr prof d r B L M F Gelder Stadsschouwburg. 19 30 u u r Muziek voor een piek.

Stadsschouwburg. 20 15 u u r Musical .Madam' (zie dmsdsig 19 mei) Koningswei. 20 30 u u r Filmhuis A c h t e m b u s c h programma ,Der Komantsche' (1979)

ZATERDAG 23 MEI Stadsschouwburg. 20 15 u u r Het Brabants Orkest o 1 v d i n g e n t H e m J o r d a n s met als solist Bob v a n Asperen (clavecimbel) Uitgevoerd worden werken van Strawinsky. M a r t i n u en Sjostakowitsj Stadsschouwburg, 22 00 u u r Jazzkonsert door Gijs H e n n k s (saxen). S t a n Tracey (piano), Bert v a n Erk (bas) en Michael Baird (drums)

tentoonsteilingen NEDERLANDS TEXTIELMUSEUM Tot 15 j u m ,Portretten v a n textiel' Textielp o r t r e t t e n vervaardigd door Dons v a n d e r Gronden Deppe KONINGSWEI Tot en met 8 juni ,Het Bonnefantenmuseum M a a s t n c h t t e gast', keuze uit de kollektie moderne kunst, die een goed overzicht geeft van de vooral figuratieve tendenzen in d e k u n s t in het Limburg v a n n a 1900 KATHOLIEKE HOGESCHOOL Tot en met 31 mei Perspection W e r k e n van personeelsleden van de hogeschool.

Organisatie S t u d i u m Generale m samenwerking met Personeelsvereniging NATUURHISTORISCH MUSEUM Tot en m e t 8 november .Heen en weer', over het verschijnsel t r e k in het dierennjk thb 31 - 15 mei 1981

^<W Mannehersens en Vrouwehersens In de april aflevering van De letter W , een uitgave van de Amsterdamse weten schapsvoorlichtmg, wordt een bespreking gehouden over hersenonderzoek We

citeren hierna wat zinnen lut dat bulletin, om u iets van de strekking van het verhaal te laten proeven Het was lang geleden dat ik voor het laatst een onbevangen verwijzing naar het volkskarakter had gezien En ik moet zeggen het IS er m de tussentijd niet overtuigender op ge worden Maurice Punch geeft m de laatstverschenen .Sociale Wetenschappen' lucht aan zijn teleurstelling over het feit dat al die moeite om Nederlands te leren hem niet meer mtellektueel rendement heeft gebracht, door een reeks pittige observaties over dingen die hij als typically Dutch beschouwt Zo weten WIJ typical Dutchmen geen raad met konflikten (we vermijden ze liever) en zijn WIJ met opgewassen tegen ,ongestruktureerde situaties', hetgeen veel ver klaart van de minder plezierige eigenaardigheden m het funktioneren van de WUB Tja, denkt men dan, zo zou het kunnen zitten, maar misschien zit het ook wel heel anders De meest ergerlijke trek is onze obstinate weigering om gewoon Engels te praten Punch beschouwt het gebruik van een nationaal taaltje door sociologen als ,vital m explaining the insular and parochial nature

ïï^^^ï^

Het viel sommigen op dat met alleen de hersenen van de vrouwen gemiddeld een lager gewicht hebben dan die van mannen, m a a r ook dat sommige bremgedeelten per sexe m bouw ver schillen Rond 1960 kwam het onderzoek n a a r biologische faktoren die mannelijk en

vrouwelijk gedrag beïnvloeden op gang De mate van emotionaliteit wordt gemeten aan de hand van het

Typical Dutchman door Dick Betlem of Dutch sociology' Want op deze slinkse manier kan men tweederangs spullen gepubliceerd krijgen ,die het daglicht nooit zouden aanschouwen m een fat soenlijk Brits of Amerikaans tijdschrift, en is men afgeschermd van ,de meer universele en meer sophisticated standaarden voor publikaties m de Engelse taal' Wat hiervan te den fe3n' Eigenlijk vind ik het nauwelijks de moeite waard om van deze ,verklanng' kennis te nemen, voordat de vergelijking met de sociologie m andere kleine taalgebieden, en andere vergelijkingen, zijn uitgewerkt Ik zie niet hoe ik zonder dat soort informatie zelfs maar een indruk zou kunnen krijgen van de ,vitaliteit' van de taalfaktor Op de konferentie van de British Sociological Association waar het artikel oorspronkelijk is ge presenteerd, werden op eén

&^<i^ ^ C F ^ achterklap

aantal keutels dat de dieren produceren Dat ligt bi] man netjes veel hoger dan bi) vrouwtjes Het is dui delijk dat er vanuit de dier experimenten nog geen lijn kan worden getrokken n a a r de mens, waar de vrouw als emotioneler geldt Man nelijke hormonen maken het embryo tot jongetje De genoemde onderzoekers (Money en Ehrhardt, 1972, WvG) konstateerden bij de meisjes jongensachtig spelge drag, meer dan de kontrolegroep (meisjes die bij h u n geboorte niet een teveel aan mannelijke hormonen hadden moeten verduren) deden ze wilde spelletjes Ook wilden zi] liever broeken dragen dan jurken, gaven ze de voorkeur a a n autootjes boven poppen en wilden ze liever k a m e r e maken dan het huwelijk instappen Dit zijn natuurlijk citaten die uit de kontekst gehaald zijn w a a n n ze weer net even iets anders betekenen, m a a r duidelijk IS dat het hier om een onderzoek gaat dat een geleerd neefje van politiekommissans Strooper welbcht zou aanduiden met ,lo pen op de r a n d van de wetenschapsethiek' Opzienbarend zijn de resultaten van het neurobiologisch onderzoek n a a r de verschillen in aanleg tussen mannen en

vrouwen op zijn mmst te noemen De onderzoekers Benvow en Stanley van John Hopkins University hebben uit een lange termijn onderzoek de voorzichtige konklusie getrokken dat mannen meer aanleg voor wiskunde lijken te hebben dan vrouwen Helemaal zonder enige konsekwenties blijkt dit on derzoek niet te zijn „Want' , zo stelt drs Marten Knip, de schrijver van deze aflevering van ,De Letter W', „als inderdaad aangetoond zou worden dat mannen en vrouwen een anders gerichte aan leg hebben, dan zou een lo gisch gevolg zijn dat het on derwijssysteem anders opgezet zou worden' Tegen deze bedenkelijke geluiden en tegen de opzet van dit soort van onderzoek is fel geprotesteerd door onder andere de leden van de feministische beweging En dat hoeft natuurlijk nauwelijks verba-

lijn met ongecivüiseerde naties als België en Noorwegen ook de Engelse provinciale universiteiten m de diskussie betrokken, wat erop wijst dat het zelfs m het Engels nog mis kan gaan De verklaring voor aller lei eigenaardigheden van de Nederlandse sociologie IS stellig gelegen m ,een heel komplex van faktoren van kulturele, sociale en historische aard', en de faktoren die Punch aangeeft zullen er zeker mee te maken hebben, al zijn sommige van de verbanden die hij legt ongetwijfeld schijnbaar De verwijzing naar University Reform blijft hangen m anekdotes uit de WUB-folklore, die het Britse gehoor zeker zullen hebben vermaakt, maar volkomen onbegrijpelijk de konklusie te dra gen krijgen dat de, univer siteit en ,het' ahademische leven als gevolg van de WUB ,gepolitiseerd' is geraakt De .verklaring' die hiervoor gegeven wordt klinkt zo plausibel dat men bijna zou vergeten wat een geklets het is Aan wat voor onbereikbare buitenlandse standaarden esn dergelijke redenering wel

mag beantwoorden, ontgaat mij voorlopig even Maar zo en passant zegt Punch toch wel hele leuke, treffende dingen, die zijn artikel de moeite waard maken Veel daarvan knoopt aan bij de weinig stimulerende .mtellektuele kuituur' van de sociologie m Nederland, en met name bij het volledig ontbreken van een traditie van onder linge kritiek Een Nederlandse socioloog doet niet aan kritiek, hij wenst geen kritiek en hij is nauwelijks m staat kritiek en onfat soen van elkaar te onder scheiden Er zijn van deze .kritiekvermijding' meer symptomen dan Punch signaleert Volgens mij heeft bijvoorbeeld ook de ridikule specialisatiegraad er iets mee te maken, en natuurlijk ook de vermake lijke neiging om zich te beroepen op een hoogst eigen, maar uit de beste tradities voortkomende

16

zing te wekken Als we het hiernavolgende citaat mogen gebruiken als slot van dit stukje, dan lijkt het tevens tijd om eens dui delijk te vragen of de weten schapspraktijken uit het Nazi-regime wel helemaal verdwenen zijn Het seksueel gedrag wordt gereguleerd vanuit de area preoptica (midden on der de hersenen) De gegevens over de area preop tica brachten een groep on derzoekers m Oost Duitsland tien jaar geleden op het idee eens te gaan snijden m de area preoptica van een aantal pedofiele mannen die al herhaaldelijk m de gevange nis terecht gekomen waren Het doel van de ingreep, die n a a r men zegt op eigen ver zoek plaatsvond, was het verhinderen van de seksuele aktiviteit W.v.G

Gedicht uit de bundel ,Slaat open' Wordt gedicht' door dertien medewerkers van de Psychologische Fakulteit Pnjs van de bundel ƒ3,50 Adres Leimuidenplaats 212, Arnhem

Warmte Stilte kijk om je heen iedereen is alleen en, praat er steeds doorheen

Jos Smits

.wetenschapsopvatting' Als de trend zich voortzet heeft over tien jaar iedere socioloog zijn eigen specia lisatie, die hij beoefent volgens de standaarden van zijn partikuliere we tenschapsopvattmg Nemen wij een voorbeeld

van het mtellektuele gajes dat men m dit vak kan tegenkomen, om duidelijk te maken dat het echt niet allemaal uit de duim van Punch komt Er is m Nederland een ,medisch socioloog', wiens naam ik om humanitaire redenen verzwijg, die zich, nadat de faktor analyse toch wat bezwaarlijk was gebleken, heeft gewend tot het .nieuwe wetenschappelijk denken' Het ,nieuwe wetenschappelijk denken' (geba seerd. let wel, op een .nieuwe mensvisie') m de .medische sociologie' leidt ertoe dat de vraag naar de effekten van alternatieve geneeswijzen het antwoord krijgt dat dat de vraag niet IS. en tot meer van dat fraais Op zeker moment door kritiek m het nauw gebracht, ontdekt deze artsenschnk m de namen van zijn opponenten (Rubm stem. Polak. Van Tijn) de gemeenschappelijke faktor die faktor analyse overbodig en kritiek onschadelijk maakt Joden' Uiter aard heeft hij m dit geval zijn excuses wel gemaakt maar dan wil het er bij rmj nog steeds niet m dat zo iemand niet het hele vak te schande maakt