1970 09 18

tilburgs hogeschoolblad - jaargang 8 - nr. 3 -18 september 1970

Het voorstel - Verheyen

in dit nummer: Pagina

„Het gaat om een onderwijskundig experiment" In de kandidaatsfase van de Ekonomische Fakulteit is vorig jaar een groep studenten onder leiding van een medewerker gestart met projektonderwijs. Dat projektonderwijs is drie maal in de fakulteitsvergadering besproken, goedgekeurd en tenslotte geregeld. Nu zijn er een aantal eerstejaars geweest die in maart van het afgelopen jaar gevraagd hebben om kontinuëring van dit experiment voor het komende studiejaar. Hierop heeft de fakulteit gereageerd met de mededeling dat, wat h a a r betreft, het experiment gekontinuëerd kon worden onder voorwaarde dat het ministeriële goedkeuring zou verkrijgen. Daarover is een brief geschreven aan minister Veringa op 20 april. In deze brief werd met name gesteld dat de Ekonomische Fakulteit zelf ook graag het projektonderwijs in het komende studiejaar in een experimentele en goedgekeurde vorm zou kontinuëren, onder twee kondities:

1 tot en met 4 Proiektonderwijs m de ekonomische fakulteit - Redaktie 4 De uil zat in de olmen - J M van Dunne 6 D e m o k r a t i s e n n g en wetenschap in het jaarverslag van de rektor - M C Rijk 7 Al te doorzichtig - Redaktie Mededelingen Sociale Fakulteit 8 Letterenfakulteit in Tilburg?

Instituut voor gezondheidszorg Universitair kiesstelsel 9 Handel in goede n a a m , openbare les mr. F. Molenaar Mededelingen algemeen 11 Memo

1 dat het een beperkte groep van tweedejaarsstudenten zou betreffen, die zich gedurende twee jaar zou voorbereiden op het kandidaats; (de deelnemers zijn in het bezit van het propedeuse-examen) 2 dat deze groep op het einde van die twee jaar inderdaad het kandidaats zou behalen (met overgangsmaatregelen voor eventuele uitvallers zou rekening worden gehouden).

In een vraaggesprek verklaarde prof.

Verheyen dat de fakulteit met name het experiment wilde doorzetten, omdat anders de nu draaiende derdejaars-projektgroep wellicht in een geïsoleerde positie zou komen staan en dat gezien het onderwijskundig experimenteel karakter, het niet mogelijk is om zinvolle konklusies trekken uit dit eenmalige experiment.

Medio mei heeft de minister geantwoord aan het Kollege van Kuratoren, dat hij zelf geporteerd is voor een grotere vrijheid bij het inrichten van het onderwijs. Hierbij kan het onderwijs ook de vorm van projektonderwijs aannemen, maar, en dat is een beperking, de minister ziet de in het Akademisch

Statuut geregelde examens als een wezenlijk en onmisbaar onderdeel voor akademische graden.

De minister blijft dus buiten de vorm waarin het onderwijs gegoten wordt, maar gaat slechts eisen stellen wanneer het examens en tentamens betreft.

Zoals bekend heeft minister Veringa de briefwisseling tussen de Ekonomische Fakulteit van de Katholieke Hogeschool en hemzelf, vergezeld van een begeleidend schrijven, gestuurd n a a r alle kura toria van universiteiten en hogescholen op 29 juni. In een begeleidend schrijven noemt hij nog sterker de twee elementen waar het volgens hem om gaat, namelijk;

1 hij handhaaft de eis van een individuele beoordeling als voorwaarde voor het verkrijgen van een diploma; 2 alleen diegenen die individueel zijn beoordeeld komen in aanmerking voor rijksstudietoelagen.

De kuratoren van de Katholieke Hogeschool hebben in die briefwisseling een aanleiding gezien om de minister te verzoeken een onderhoud te hebben met een delegatie van onze hogeschool.

Dat onderhoud heeft plaatsgehad op 25 augustus. Daarbij waren aanwezig; minister Veringa, mr. Th. Arriëns (als hoofd van de juridische afdeling), prof.

Th. van de Klundert, dr. Th. Stoelinga (sekretaris van kuratoren) en prof.

P. Verheyen.

De minister herhaalde dat het mogelijk is om projektonderwijs te effektuëren, maar dat - en hij zei dat uitdrukkelijk -

verschijnt tweewekelijks thb 3 - 18 september 1970

de beoordeling individueel moet blijven.

Op voorstel van prof. Verheyen heeft hij toen zijn goedkeuring gehecht aan het in het leven roepen van een stuurgroep, bestaande uit docenten, die het hele projekt zouden begeleiden en in laatste instantie zouden beslissen of het getuigschrift aan de individuele deelnemers zou kunnen worden uitgereikt.

Wanneer zou blijken dat op het einde van het projekt een student zou moeten worden afgewezen, dan zou de stuurgroep additionele eisen moeten vaststellen, waaraan de kandidaat nog zal moeten voldoen. Dit zou bijvoorbeeld een herkansing kunnen zijn, het zou ook nadere studie kunnen betreffen van een onderdeel van het kandidaatsprogramma dat niet of slecht in het projekt n a a r voren is gekomen.

Dit voorstel is in de Ekonomische Fakulteit aan de orde gekomen op 3 september, waarbij de fakulteit besloten heeft om een stuurgroep ad-hoc te vormen, bestaande uit de hoogleraren Plattel, Schouten, De Vries, Molenaar en een nog nader a a n te stellen bedrijfsekonoom. De stuurgroep zal binnen de kortst mogelijke termijn kontakt opnemen met de studenten en zou zich in eerste instantie moeten bezighouden met het opstellen van spelregels die zowel stuurgroep als begeleiders, als studenten in acht zouden nemen.

Prof. Verheyen vindt persoonlijk wel dat de studenten die met dat projektonderwijs zouden willen gaan meedoen tot de definitieve goedkeuring van deze _vprm het kandidaatsprogramma zouden moeten volgen; om twee redenen: 1 hij vindt dat ze duidelijk een evaluatie voor zichzelf moeten kunnen krijgen om te zien of het gewone systeem minder aantrekkelijk voor ze is dan het projektsysteem; 2 om een eventuele latere terugval op het klassieke systeem beter te kunnen doen plaatshebben.

Het is namelijk niet ondenkbaar dat de spelregels, die zullen worden opgesteld - en hij zegt nadrukkelijk in onderling overleg - voor de individuele particiTILBURGS HOGESCHOOLBLAD Uitgave Bureau Public Relations Redaktie Drs G. A. M. van den Heuvel Redaktie-sekretaris C F. Brinkhuizen Redaktie-adres Hogeschoollaan 225 telefoon 70960, toestel l i l , k a m e r N 71 Fotografie Persbureau Rien Siers, Tilburg Druk Grafische Kunstinrichting J. J. A. van der Wee n v., Tilburg Het volgende Hogeschoolblad verschijnt 2 oktober.

Sluitingsdatum inleveren kopij 25 sept.

panten teleurstellingen kunnen inhouden. In dat geval moet het mogelijk zijn dat een student terugschakelt op het klassieke systeem om op „normale wijze" zijn kandidaatsdiploma te kunnen behalen.

Inmiddels heeft student J. van Hoof, die in het verleden optrad als kontaktman van de Raad van Twintig (de vertegenwoordiging van alle eerstejaars bij het ekonomie-onderwijs 1969/1970) schriftelijk bevestigd, dat hij het met het voorstel van prof. Verheyen eens kan zijn, niet omdat het nu echt projektonderwijs zou zijn, maar „het biedt wel de unieke kans om het onderwijs te vernieuwen, zoals het in de propedeusefase is ingevoerd om het in de kandidaatsfase voort te zetten en uit te kristalliseren".

Prof. Verheyen heeft zo zijn ideeën over proj ektonderwij s ,,Het idee projekt kan op verschillende manieren worden uitgelegd. Het is zo'n veelzijdige term, zo geladen ook, dat je daar op allerlei manieren tegen aan kunt kijken. Om het nou m a a r helemaal zwart-wit te stellen: er zijn mensen die projektonderwijs zien als een voorloper op een demokratische struktuur en die zeggen; als je projektonderwijs onderschrijft moet je per se zelf-selektie van de student onderschrijven, moet je per se een radenuniversiteit a la Boekraad hebben, ben je tégen Veringa, vóór Cuba, tégen ik weet niet allemaal wat.

Deze stappen maak ik allemaal niet.

Ik zie projektonderwijs vanuit een onderwijskundig standpunt: de leden van een groep komen samen tot het opstellen van een projekt; zoeken in dat projekt de literatuur, de getallen en de

2

statistische gegevens en laten evaluaties en de vooronderstellingen in het projekt n a a r voren komen. Ik kan mij dus best een projekt indenken van „dé onderneming", in de meest kapitalistische zin, evenzeer als ik me een projekt als „Cuba" kan indenken. Voor mij liggen ze op hetzelfde vlak, ze zijn voor mij niet politiek gebonden De studenten mogen voor mij kiezen wat ze willen. Ze hoeven van mij alleen maar bepaalde ekonomische doelstellingen te evalueren, op een ekonomische manier, met ekonomische gegevens tot een ekonomisch resultaat komen. Ze moeten niet bij kreten blijven hangen van ,,verrekte kapitalisten" en zo."

Of volgens prof. Verheyen projektonderwijs n a a r een beter onderwijsresultaat zal voeren? ,,Laat ik het zo stellen: als ik als student zou moeten kiezen tussen projektonderwijs a la mijn voorstel of het traditionele systeem, dan zou ik vóór projektonderwijs kiezen. Waarom? Omdat je meer vrij bent om meer dingen te doen en andere dingen te doen dan in het klassieke systeem. Het klassieke systeem heeft het nadeel dat het voorschrijft.

Een beetje enthousiaste vent, die moet veel te veel aan de leiband lopen.

Ik heb dit voorstel in de fakulteit dan ook verdedigd omdat de fase waarin wij momenteel verkeren: overgang van hoorkollege n a a r nieuwe onderwijsvormen voor ons geen van allen duidelijk is, en omdat dit een heel ander stramien, een heel andere ervaringswereld opent, waarbinnen het beter is dan

In memoriam projektonderwijs . . .

vroeger om n a a r een betere onderwijsO'^O struktuur te komen' THB: Vraagt deze essentieel nieuwe vorm van onderwijs dan met een essen tieel nieuwe vorm van beoordeling, afwijkend van de eis die Veringa stelt ten aanzien van de individuele beoordeling-?

Verheyen: „Die mogelijkheid laat de miTijdens het overleg tussen de Minister en de Ekonomische Fakulteit in verband nister open Hij zegt „experiment goed, maar experiment binnen het huidige met de beoordelingswijze van de deelnemers aan projektonderwijs is, zoals akademisch statuut, verder kan ik bekend, voorgesteld een stuurgroep in het leven te roepen, die de deelnemers niet gaan Wil je iets nieuws dat tot begeleidt en beslist over de uitreiking van het getuigschrift. betere onderwijsresultaten leidt, dan De in de fakulteitsvergadering van 3 september ingestelde Stuurgroep had op moet er een nieuwe wet komen In het 9 september een bijeenkomst met de studenten om te bezien of er een tweedejaars gesprek dat wij met hem hadden, heeft hij wel gesteld, dat hij voor de evaluatie projektgroep zou kunnen gaan draaien en welke spelregels daarbij opgesteld van het experiment nu al belangstelling zouden moeten worden. heeft en dat hij na gunstig gebleken resultaten best een wetswijziging wil Behalve de tweedejaars waren ook le- onze opvatting Projektonderwijs wordt overwegen' den van de derdejaars projektgroep aan- geïnstitutionaliseerd zoals de Minister THB: Is nu met de eeuwige moeilijk het ziet" heid dat je, als je eenmaal op weg bent wezig Deze laatste groep verspreidde een pamflet onder de kop „In Memonaar een nieuwe struktuur, met je Ten aanzien van de samenstelling van ""?, waarin de de Stuurgroep betreurde een aantal nieuwe experimenten zodanig op de riam Projektonderwijs nieuwe struktuur moet inspelen, dat je onverenigbaarheid van een stuurgroep studenten het dat juist de vakken een meetbaar resultaat kunt krijgen en projektonderwijs n a a r voren werd van het huidige kandidaatsprogramma met andere knteria dan die je tot nu gebracht vertegenwoordigd waren Volgens Vertoe hebt aangelegd"? heyen was echter de bedoeling de kanIn de diskussie werd van studentenzijde Verheyen: ,,Ik zie het zo je hebt klas didaatsfase met enkele daarbinnen ersieke hoorkolleges plus individuele tes- gesteld, dat projektonderwijs, als ant- varen docenten deel te laten nemen ten, daarnaast heb je helemaal aan de woord op de vraag n a a r gedemokratiandere kant projektonderwijs, waarbij seerd onderwijs m een gedemokrati- Een poging tot een omschrijving van de je examens en tentamens m formele zm seerde bestuursstruktuur, staat of valt taak van de Stuurgroep leidde voorlaat vallen (maar m ons geval heeft de bij demokratische verhoudingen m de lopig tot het ,,garant staan voor de nagroep ,,Een stuurgroep brengt de auto stuurgroep de verantwoordelijkheid) leving van de gezamenlijk (door docenVennga is nu bijna tot projektonderwijs ritaire verhoudingen binnen" ten en studenten) opgestelde regels' gekomen, alleen heeft hij een stuk labo Hierbij werd een konkrete omschrijving ratonum nodig om te zien of deze ver- Bovendien werd n a a r voren gebracht van de door Veringa verlangde individat de positie van het individu m het gaande stap naar positieve resultaten duele beoordeling nog m het midden leidt In dit geval is hij bereid, om maar projektonderwijs een individuele beoor- gelaten deling uitsluit, omdat er geen sprake is een beeld te gebruiken, om een proef fabriek te bouwen w a a n n een achter- van een afgeronde individuele prestatie Van de kant van de Stuurgroep werd grond gegeven kan worden aan een maar eerder van een inbreng tot een er op aangedrongen om toch het - ook groepsresultaat nieuw Academisch Statuut Als die ,,favoor de fakulteit zo belangrijke - expebriek" ,,artikelen ' levert, die maatschap riment te laten starten, zelfs al kan men Omdat prof Verheyen daarop n a a r vopelijk verkoopbaar zijn (,,sorry voor de ren bracht, dat er van studentenzijde daarbij dan volgens velen niet meer van platvoerse vergelijking"), dan gaat hij te veel gedacht wordt aan een kombi- echt projektonderwijs spreken aan die artikelen diploma's toekennen natie van ideologie en onderwijsver- Besloten werd om een opinie-peiling Maar zover is hij nog niet Hij heeft nieuwing en hij het projektonderwijs onder de tweedejaars te houden n a a r een laboratoriumsituatie willen schepslechts wil zien als een onderwijskundig de belangstelling voor een dergelijk pen, maar als direkteur van het laboraexperiment, werd de noodzaak van een experiment met een Stuurgroep torium staat er nog een chef die kijkt zuivering van de term projektonderwijs of de proef goed geweest is En tijdens duidelijk. de proef wordt er alsmaar gekontrolleerd Dat is zijn voorwaarde " Op de vraag van de tweedejaars hoe de THB; Zit die mogelijkheid tot adekwate Stuurgroep tegenover autonomie van kontrole wel m de mentaliteit van de de projektgroep staat, antwoordde prof Verschillende (sub-)fakulteiten in den fakulteit en meer m concreto m de Plattel dat de Stuurgroep de autonomie lande experimenteren al meer dan een stuurgroep ingebouwd"? benadrukt, maar dan een autonomie jaar met nieuwe onderwijsvormen. TeleVerheyen: , Ja, daar ben ik van overvan studenten en meewerkende docen- fonische kontakten („om represailles te tuigd' Het IS natuurlijk met zo, dat de ten samen voorkomen, zullen we ze hier niet met stuurgroep alleen uit enthousiaste voor standers bestaat Maar alle leden van Het overleg tussen de Stuurgroep en de name noemen") leerde ons dat daar ook de stuurgroep hebben daar vrijwillig m tweedejaars kwam ook moeilijk op gang geëxperimenteerd wordt met groepsplaats genomen Een impliciet krite- omdat men nog niet wist hoe de Stuur- beoordeling op grond waarvan getuigrium was, toen ik de mensen vroeg mee groep inhoud zou gaan geven aan schriften worden uitgereikt. Men had te doen, dat ze in de kandidaatsfase Veringa's eis van individuele beoorde- de indruk dat de Economische Fakulopereren, het experiment heeft plaats ling Van de kant van de Stuurgroep teit in Tilburg te eerlijk is in deze aanm de kandidaatsfase en ik zie het werd gesteld dat het principe van de gelegenheid. Zulk soort dingen moet je niet vragen die moet je gewoon doen.

- nogmaals' - niet uit het oogpunt van individuele beoordeling heel ruim op „Als je toestemming vraagt, dan vraag demokratisering maar van onderwijs gevat zou worden Boerboom tekende vernieuwing Dat houdt onder meer m, bezwaar aan tegen deze houding, om- je om moeilijkheden". dat ,,Veringa geen boodschap heeft aan (vervolg zie pagina 4)

3

thb 3

18 september 1970

««isaj^ntoif»^'

dat ik de docenten bij het experiment wil hebben, die voor het doceren zelf ook voordeel uit het experiment kunnen trekken.

Ik heb er wel aan gedacht om behalve hoogleraren ook stafmedewerkers te vragen, m a a r ik heb in de fakulteit geen mogelijkheid om medewerkers te benoemen. De meeste medewerkers zitten niet in de fakulteitsvergadering.

Een hoogleraar kan tijdens de vergadering een dergelijk verzoek weigeren, maar een medewerker kan niet weigeren. En bovendien - och, het zou natuurlijk wel te regelen zijn geweest -

de tijd!! Ik wil de tijd niet voorbij laten gaan. Als ik medewerkers zou hebben moeten gaan zoeken, dan waren we vóór de volgende fakulteitsvergadering - 22 oktober - nooit klaar gekomen!

Dan moeten we namelijk spelregels hebben, moet er kontakt geweest zijn, moeten we inzicht hebben hoeveel mensen er meedoen, enz.

Eigenlijk moet je voor de voorbereiding natuurlijk veel meer tijd uittrekken. En u moet van de andere kant niet vergeten, dat het groepsproces pas in de loop van de twee jaren echt gestalte krijgt.

En dan moet ik er nog bij vertellen dat

De uil zat in de olmen An old wise owl, lived in an oak the more he saw, the less he spoke the less he spoke, the more he heard why can't we be like that old bird?

Bij het lezen van het jaarverslag van de rector-magnificus kwam dat kinderrijmpje bij mij weer boven. Het afgelopen jaar kon namelijk bij de outsider inzake het bestuurlijk en structuurlijk gebeuren aan onze hogeschool de indruk ontstaan, dat de rector zich boven de partijen trachtte te stellen, om deze in een coördinerend en stimulerend beleid tot elkander te brengen. Een soort „onzijdige persoon", zoals dat in juristenbargoens heet. Dit betrekkelijke stilzwijgen van de rector is met het uitbrengen van het jaarverslag gebroken. Hetgeen daarbij te horen wordt gebracht is echter zo teleurstellend, dat het rijmpje van de oude wijze uil elke toepassing op de figuur van de rector mist. Hij blijkt het gekwetter der zangvogels, van eksters tot nachtegalen - en vergeet de roodborstjes niet m a a r zeer ten dele gehoord te hebben, en dan nog alleen die wijsjes in zich opgenomen te hebben die hij al van vroeger kende, en hem daarom goed in het gehoor lagen. Maar laat ik concreet worden, elke beeldspraak is behalve kreupel op de duur ook vermoeiend.

Uit het verslag van de rector komt bij zijn interpretatie van de gebeurtenissen van het afgelopen jaar een visie op het bestuur en de structuur van onze hogeschool n a a r voren, waarbij duidelijkheid en eenzijdigheid om voorrang strijden.

Een situatie die, waar het de rectormagnificus betreft - meer is dan de voorzitter van een bepaalde groep docenten - nogal in het oog springt, en derhalve enige aandacht rechtvaardigt.

Die visie berust n a a r het mij voorkomt

4

de stuurgroep niet de enige is die er zich mee gaat bezighouden. Er is namelijk een medewerkersplaats uitgetrokken om dit experiment te begeleiden. Ik zie het persoonlijk zo: laten we eens uitgaan van drie projektgroepen de medewerker die de ,,dagelijkse" begeleiding heeft van die drie groepen zorgt ervoor dat bijvoorbeeld maandelijks een evaluatie wordt geschreven, waarna vervolgens een dag met de stuurgroep wordt gepraat, waarbij stap voor stap de zaak wordt gevolgd en verder voorbereid. Het is misschien een beetje hard geformuleerd, maar als ik met de huidige projektgroep (derdejaars ,,o.l.v." drs. W. Boerboom) praat krijg ik het idee dat ze zelfs behoefte hebben aan sturing. Ze missen namelijk dat er een aktieve klub achter hem staat, die de zaak kan koördineren, die de wegen kan open leggen enz.

Maar u begrijpt dus en dat is een kontroverse die misschien juist tussen de studenten en de stuurgroep zal gaan spelen, dat ik sterk vanuit onderwijskundig oogpunt redeneer; ik zie het als een onderwijsexperiment met een hele hoop demokratiserende en praktische gevolgen (taakverdeling, budget van „paar honderd gulden", boeken halen op de bibliotheek, enz.).

Dat dit onderwijskundig uitgangspunt niet zonder meer de studenten en met name ook drs. W. Boerboom wordt onderschreven, bleek tijdens de bijeenkomst op 9 september van de stuurgroep, de derdejaars-stuurgroep en een aantal studenten die met het experiment-Verheyen in zee wilden. Het verslag hiervan is te vinden op pagina 3

op twee onderling samenhangende stellingen, die, zoals ik dadelijk zal trachten aan te tonen, aan het verslag ten grondslag liggen. De eerste is van axiomatisch karakter - d.w.z. zij heeft het nadeel dat zij niet bewezen kan worden, dat echter ruimschoots wegvalt tegen het voordeel dat zij niet bestreden kan worden - en luidt: De bestaande orde is er om gehandhaafd te worden.

In deze statische gedachtengang zijn de bestaande gezagsverhoudingen een voldongen feit, alleen de wetgever kan hierin verandering aanbrengen. De tweede, daarmee verband houdende, stelling kan omschreven worden als Verklaring van 7 mei 1969? Nooit van gehoord. Ter staving van mijn opvatting wil ik enkele passages uit het jaarverslag lichten die boekdelen spreken, zonder evenwel daar boekdelen tegenover te willen stellen.

Allereerst de kwestie van de openbaarheid van bestuur, en de weigering van het ATSO-bestuur om aan het bestuur van de hogeschool als toehoorder deel te nemen, p. 12 v. Het ATSO-bestuur vatte - in tegenstelling tot het senaats-

bestuur - het begrip openbaar ruim op, m die zm, dat de „bestuurden" de beraadslagingen en besluitvorming vanaf een publieke tribune moeten kunnen volgen Hiertegen brengt de rector m, dat dit „de introductie zou zijn van een methode, welke niet aansluit bi) de huidige beleidsstructuren en bi] de werk wijze, welke daarin wordt gehanteerd , wat er ook zij van het regime-Veringa, waarbinnen die methode wel verwezen lijkt wordt (p 13, mijn curs ) Deze uitspraak nu, IS alleen duidelijk en overtuigend mdien men van de zoeven omschreven grondgedachten uitgaat Zo lang geen wetgever het sein op groen zet ( d w z zolang het wetsontwerp m het parlement met is aangenomen, zie p 11), dient op het bestaande systeem geen krimp gegeven te worden, wat inspraakfranje daargelaten, met het oog op de „anti-frustratie' (vrij n a a r Van der Burg) Dat de senaat m h a a r verklaring van 7 mei die bekende toezegging inzake medezeggenschap heeft gedaan die de landelijke pers haalde, wordt hierbij genegeerd Hetzelfde beeld vertoont de weergave van de studentenacties, met name de bezetting van 17 april, en de daaropvolgende beschouwing over tuchtrecht (p 16 V ) De bezetting zelf droeg een „ernstig ordeverstorend karakter', dat zal trouwens - feitelijk bezien - een ieder duidelijk zijn Maar de vraag is juist welke orde werd hier verstoord"?, en is die verstoring toelaatbaar, zo nee, waarom dan niet"? Op het eerste wordt met expliciet ingegaan, men dient derhalve m te vullen gewoon de bestaande orde Over de tweede vraag is het verslag duidelijk het is niet toelaatbaar, terwijl als argument daar slechts genoemd wordt ,,de inbreuk op de per soonlijke vrijheid' Het IS niet mijn bedoeling om tegenover dit met juridisch geformuleerde argument, juridische tegenargumenten te plaatsen, met een beschouwing over grondrechten, de jurisprudentie inzake het kraken van panden, etc Dat had binnen de ,,tuchtcommissie", die de ree tor had laten formeren naar voren kunnen komen mdien die adequaat was samengesteld (over die tuchtrechtsplegmg dadelijk meer) Ook hier ziet men de onderliggende gedachte - het a prion liever gezegd - dat de bestaande orde er IS om rucksichtlos gehandhaafd te worden, d w z zonder rucksicht op 7 mei 1969 (Look back m anger"?) Juist omdat naar de mening van de bezetters aan de toezegging van 7 mei geen gevolg was gegeven, protesteerden zij tegen die, ten onrechte nog steeds als van ouds gevestigde orde Het is uiterst eenzijdig, om te volstaan met de constatering dat degenen tegen wie de bezetting was gericht, m hun persooiJijke vrijheid werden gekrenkt Dat was immers evenzeer het geval met de studenten die tot bezetting overgingen ook

op hun persoonlijke vrijheid (als toegezegd op 7 mei) werd inbreuk gemaakt door het instandhouden van de oude structuur Dat zij tegenover de macht berustend op die oude structuur - door hen geïnterpreteerd als onzichtbaar, maar daardoor met minder effectief geweld - een andere vorm van macht (= geweld) zetten, is een keuze die zij bewust gemaakt hebben en die niet afgedaan kan worden als een gefrustreerd hoogleraartje - pesten Dat dit zich naar buiten zo voordoet, is iets anders, maar men mag van wetenschapsbeoefenaren enige scholing verwachten m het interpreteren en waarderen van feiten En daarmee komen wij dan op het „tuchtcollege ', dat indertijd uitdrukkelijk niet als zodanig werd omschreven toen de verontwaardiging daarover voelbaar werd Ook hier liggen de kaarten eender In zijn rede van vorig jaar (aangehaald op p 18) het de rector reeds blijken van het algemene gevoelen, dat de regeling van het tuchtrecht inzake het hoger onderwijs als overleefd moet worden beschouwd, en bepleitte hij nadere studie daaromtrent Hoopgevend was daarbij zijn opmerking dat tuchtzaken, die immers de gehele gemeenschap betreffen m handen gelegd dienen te worden van ,,een speciale commissie, waarin alle geledingen zijn vertegenwoordigd" (mijn curs) W a t gebeurde m casu"?

De rector deed bij de zo impopulaire tuchthandhaving een beroep op het senaatsbestuur, dat zich weer op verzoek van de rector het bijstaan door een ,.adviescommissie" ^ van drie hooglera ren en een staflid, door het senaatsbestuur a titre privé daartoe aangezocht (geen van de commissieleden stond m eigen kring als progressief bekend, to put it mildly) De motivering voor des rectors handelwijze laat zich raden , Het spreekt vanzelf dat, zolang de noodzakelijke vernieuwing nog niet heeft plaatsgevonden, het huidige tuchtrecht geldig blijft en toegepast dient te worden, waar dit nodig blijkt, hoe ongaarne WIJ deze weg ook bewandelen (p 18, mijn curs ) Dat op die bestaande orde de toezegging van 7 mei geen m vloed heeft, is ook hier weer het uitgangspunt Wat de bestaande orde voor onze hogeschool inhoudt, is trouwens nog helemaal de vraag Art 52 van het reglement betreffende de inwendige inrichting van onze hogeschool (gewijd aan de tuchthandhaving) zwijgt namelijk over de eventuele toepasselijkheid van de wettelijke regeling, terwijl elders (bijvoorbeeld waar het financiën betreft) steeds uitdrukkelijk n a a r de rijksrege ling verwezen wordt, die in beginsel als voorbeeld gesteld wordt (vgl bijvoorbeeld art 24) Dat bij analogische toepassing van een verouderde wettelijke regeling, waarbij de verklaring van 7 mei als interpretatie-materiaal fun-

5

geert, de uitkomst niet noodzakelijkerwijs overeen hoeft te komen met de letterlijke wettekst, moet ook niet-junsten kunnen aanspreken Ik laat deze kwestie echter daar, de uitwerking ervan hoort m een „adviescommissie ahas tuchtcollege thuis Intussen valt op, dat de rector die commissie slechts als bliksemafleider voor de te verwachten kritiek hanteerde, zonder de voor de hand liggende formulering van 7 mei m de praktijk te brengen Als zo'n adviescommissie al ingesteld wordt een eigen vondst van de rector - waarom dan niet een commissie waarin alle geledingen vertegenwoordigd zijn, conform met alleen het lang verbeide gebeuren van 7 mei, m a a r ook conform des rectors eigen uitspraak m het vorig jaarverslag"? De enige reden kan slechts onwil zijn, onwil om hoe dan ook ver nieuwmg m te voeren, welk onderdeel van bestuur of structuur (openbaar heid, of tuchthandhaving) het ook maar betreft Een zelfde onwil, waartegen - ironisch genoeg - juist de bezetting van 17 april gericht was, vgl de verklaring van Van Eeuwijk, op p 17, door harde akties ogen geopend werden De hier aan de orde gestelde zaken maken duidelijk dat rector en senaatsbestuur niet kunnen tegenwerpen dat ZIJ alles in het werk hebben gesteld om de verklaring van 7 mei ten uitvoer te brengen, met een beroep op het falen van de structuurcommissie (waaraan ZIJ trouwens mede schuldig zijn, vgl onder andere het redactionele commentaar m THB 8 nr 2) In dat falen hebben zij tot dusver een alibi gevonden om alles bij het oude te houden en de toezegging van 7 mei te vergeten ^ Dit verwijt geldt m niet mindere mate de senaatsleden m de fakulteiten, die m december de fakkel van de struktuurcommissie overnamen ^ Men krijgt dan ook een wrang gevoel m de mond als men leest van de plotselinge voortvarendheid bij het hogeschoolbestuur (p 11), om als de wet m het staatsblad staat, de herstrukturering te verwezenlijken Wat het gegeven woord van 7 mei met vermag, vermag slechts de wetgever, zo kan de conclusie alleen m a a r luiden Het kan geen verbazing wekken dat men zich op grond van deze houding „grotelijks belazerd" voelt, om met wethouder Koets te spreken Dit waren enkele kanttekeningen, die ik bij het jaarverslag wil maken Het voert te ver de componenten van de gesignaleerde onwil (zoals angst voor het onzekere, gemakzucht, eigen belang) te onderzoeken Vele zaken, zoals de oorzaak van het debacle van de structuurcommissie en de daarbij onvermijdelijke schuldvraag, het ik, zoals gemerkt, ter zijde Het ging mij er alleen om, de ruggegraat van het betoog van de rector bloot te leggen Dan wordt de

thb 3

18 september 1970

visie zichtbaar die m het recente verleden altijd al door curatoren" en een meerderheid van de senaat aangehangen werd, en die m wezen terug te brengen is tot de houding die een ieder tegenover gezag inneemt Ook dit aspect - sprak de rector niet van een ,,mentaliteitsverandering" die vereist is"?

-, dat op het terrein van religie, wetenschap en politiek een even toonaangevende rol speelt, moet hier onbesproken blijven 5 Het is Ijdele hoop te menen dat ik met het bovenstaande aanhangers van de geschetste zienswijze, van het tekortschieten daarvan heb kunnen overtui gen Ik verwacht bijvoorbeeld ook niet, dat ik de rector tot het inzicht heb gebracht dat zijn slotopmerking ten aanzien van de studentenacties, omkeerbaar IS Deze luidt immer ,,Met terreurs is niemand gediend zo m m als met reactionaire bewegingen, welke zij dreigt op te roepen", p 19 Waarbij ik nog m het midden wil laten of die opmerking m gewijzigde versie juist is Het enige doel van mijn opmerkingen IS dan ook, de werking van het beginsel ,,wie zwijgt stemt toe" te doorbreken WIJ zijn geen van allen oude, wijze uilen, dat blijkt dan weer eens J. M. van Dunne

1 Het verslag vermijdt (p 17) angstvallig deze term, en spreekt in het vage over ,.aan het senaatsbestuur werd voorgesteld etc 2 Als men de verklaring van 7 mei zo inter preteert als de secretaris van de senaat dat doet, kan men h a a r trouwens ook beter ver geten Dit voorjaar verdedigde hij namelijk m een s t r u c t u u r v e r g a d e n n g van de juridische fa kulteit, dat de door hem bepleite bestuursvorm rem collegiaal bestuur door hoogleraren met inspraak van de betrokkenen, in overeenstem m m g was met de verklaring van 7 mei 3 In concreto komt het breken van de belofte van 7 mei hierop neer dat men zich neerlegt bij de huidige situatie dat het langzaamste schip m de fakulteit de vaart van het convooi bepaalt (In de juridische fakulteit loopt bij voorbeeld de structuurvernieuwing vast op het verzet van twee hoogleraren, enige tijd geleden waren dat er drie ) Alsof in ons democratisch bestel voor wijzig'ngen in de grondslagen die door een bepaalde gemeenschap gelden u n a n i miteit van uitgebrachte stemmen g a n g b a a r zou zijn (vgl voor het tegendeel de procedure bij grondwetswijziging statutenwijziging e d ) , het geen zou neerkomen op een recht van veto voor elk lid (representant) van die gemeenschap 4 Vgl ook weer de recente benoeming van de nieuwe president curator, welke m strijd met de curatorenverklaring van 7 mei en de nadien gedane toezeggingen is en de verklaring die Bosman geeft wij hebben gewoon geen con structie om zo n c a n d i d a t u u r te stellen (THB 8 nr 1) 5 Wat de wetenschap betreft wil ik er slechts op wijzen dat in de juridische fakulteit de tegenstanders van structuurvernieuwing ook m h u n wetenschappelijk werk opvallen door een getrouwheid aan de historische bedoeling van de wetgever en een (daarmee verband hou dend) accepteren van het geldende systeem als een gegeven Een instelling t o v het recht die door sommige hoogleraren uit de Amsterdamse school als leids betiteld wordt

Demokratisering en wetenschap in het verslag van de rektor

Het eerste onderwerp dat door de rector-magmficus prof dr C F Scheffer in zijn verslag over het studiejaar 1969/1970 wordt besproken is de structuur commissie Hij beschrijft er de bedoeling en opzet van, met het hopeloze falen HIJ doet dit onder andere m de volgende bewoordingen „Men mocht aannemen dat de structuurcommissie met grote voortvarendheid zou beginnen aan de uit werking van een meer democratische structuur, waarmede onderwijs en weten schapsbeoefening het meest zouden zijn gediend. In de plaats hiervan ging kostbare tijd verloren door discussies over procedurekwesties, over de positie van het curatorium en over de Nota-Vennga" (p 4 van het verslag, vette druk van mij, want op deze tekst wil ik terugkomen) Verderop m het verslag wordt gesproken over onderwijs (p 19 vv) Hierin komt ook het punt projectonderwijs aan de orde Scheffer toont zich geen voorstandei van projectonderwijs zoals dat van studentenzijde wordt gepropageerd want daarin , schijnt essentieel te zijn de volkomen autonomie van de groep (studenten) die zelf bepaalt wat men zal bestuderen, hoe men het zal doen en welke deskun digen (docenten) men eventueel zal inschakelen" (p 20) Of Scheffer hiermee op een juiste wijze de zienswijze van de studenten weergeeft betwijfel ik, met name waar het gaat over die ,,volkomen autonomie van de groep (studenten)" Het woord „studenten" plaatst hij tussen haken Om de zienswijze van de studenten niet te ridiculiseren had hij mijns inziens dit woord m deze zm moeten weglaten Dan zouden meer studenten er zich m herkennen en was de tegenstelling studenten-docenten niet kunstmatig versterkt Maar Scheffer spreekt ook inderdaad over ,,projectonderwijs zoals bepaalde studenten dit zien" (p 20) Als hij heel bepaalde studenten op het oog heeft, zal de weergave wel correct zijn Maar ik vraag me af of dit dan zo nodig in het jaarverslag vermeld dient te worden Ik wil vooral ingaan op het volgende punt, waar Scheffer zegt ,,Wie mocht denken, dat dit soort project-onderwijs een methode is om tot beter onderwijs of betere wetenschapsbeoefening te geraken, vergist zich eveneens Het doel van het project-onderwijs is ,,democratisering" dn scientiis), zo lezen wij m een nota van de wetenschappelijke medewerker drs M Rijk ter verdediging van dit onderwijs" (p 20) Ik moet eerst iets rechtzetten betreffende hetgeen Scheffer m mijn nota gelezen heeft In bedoelde nota staat namelijk democratisering „m scientiis" Ik had de woorden ,,in scientiis" niet tussen haken geplaatst, alsof dat ,,m de wetenschappen" er niet of nauwelijks bijhoorde De bedoeling van heel mijn nota was nu juist om projectonderwijs te tekenen als democratisering „m scientiis", parallel aan bijvoorbeeld democratisering ,,in politicis ' Het verbaast mij nu dat Scheffer zo'n tegenstelling ziet tussen deze democratisering inzake het beoefenen van on-

6

derwijs en wetenschap enerzijds en pro ject-onderwijs als een methode om tot beter onderwijs of betere wetenschaps beoefening te geraken anderzijds (p 20) Ik zie daar nu juist geen tegen stelling m Integendeel, en m deze ben ik het eens met Scheffer van pagina 4 waar hij zegt aan het begm van het jaar te hebben uitgezien n a a r „een meer democratische structuur, waar mede onderwijs en wetenschapsbeoefe nmg het meest zouden zijn gediend Ik zou Scheffer te kort doen wanneer ik uitsluitend deze mijns inziens for mele tegenspraak m zijn verslag zo ex pliciet n a a r voren zou halen Het punt waar het om gaat is met van logische aard Ik heb de indruk dat Scheffer democratisering - ik versta hieronder het zelf zijn leven en werken in handen trachten te nemen - niet zo hoog waar deert als ik geneigd ben te doen Deze indruk is onder andere hierop geba seerd In zijn verslag spreekt Scheffer zich op diverse plaatsen uit voor demo cratisering (zie bijvoorbeeld pp 4, 10 en 11) Maar op de enige plaats m zijn verslag waar het gaat om een democra tisering die aan studenten nu reeds een rol zou toebedelen die meer inhoudt dan die van waarnemer of adviseur ridiculiseert hij het standpunt van de studenten door te doen alsof het gaat om ,,volkomen autonomie van de groep (studenten)" en is hij verder opeens tegen democratisering, als met ter zake doende Scheffer is dan zelfs bereid zijn toevlucht te nemen tot een formele tegenspraak Over democratisering m het algemeen m theorie en m de geest zijn we het allemaal ongeveer wel eens, zeker sinds 7 mei 1969 Maar de praxis valt meestal met samen met de theorie Ook hier niet.

M. C. Rijk

Al te doorzichtig

Vet in ga zal (afgezien van de Wet Universitaire Bestumshervorming 1970) tijdens deze zittingspeiiode van het kabinetDe Jong geen grote beslissingen meer hoeven te nemen Hij kan in alle rust praten met regionale afdelingen van zijn politieke partij, de KVP Hij kan dan, omdat hij lijsttrekker wil of zal worden ook, rustig „de redelijkheid van een ongedeelde Brabantse Universiteit onderstrepen", terwijl nog met zo verschrikkelijk lang geleden de aanzet daartoe voor lange tijd de mist is ingegaan „Nu" werkt de KVP met het motto eenheid van bestuur ,,Toen" was blijkbaar de eenheid in de partij niet zo belangrijk (landelijk stemde de KVP anders dan de Brabantse volks-vertegenwoordigers) Kloppen Ver inga en de KVP-Brabant zichzelf en elkaar berouwvol op de borst^

„Dat gedonder en die dorpspolitiek moeten maar eens afgelopen zijn" zegt de heer Verdijck, direkteur van bet Provinciaal Opbouworgaan, blijkens een verslag in het Brabants Nieuivsblad ,, Wat' wij in de KVP u el eenheid en dan die klungels van curatoren van beide hogescholen geen eenheid Het is al te gek' Vraag welk belang staat hier nu ueer voorop'' Dat van de KVP, die in Brabarjt wat moeilijk zit na Veringa's beslissing^ Dat van het wetenschappelijk onderwijs, al dan niet tot eenheid door een p oliti e k e(l) groep geforceerd'^ Onderwijs is een zaak van gans het volk Natuurlijk, maar laat de KVP zich alsjeblieft /K 's Her er7naam niet bezighouden met emotionele dorpspolitiek en ontwikkelingsbeslissingen rtiet gaan for eer en ter wille van partijbelang."

INTERDISCIPLINAIRE PLANOLOGISCHE STUDIEGROEPEN

COLLEGES BEDRIJFSECONOMIE De colleges ,,bedri)fseconomie' zullen worden gegeven op vrijdag en wel voor de derdejaars-studenten van 14 00 tot 15 00 uur m C 10 en voor de vierdejaarsstudenten van 9 00 tot 10 00 uur m C 7 Docent drs A Vissers Deze colleges zullen beginnen op 25 september a s SOCIOLOGIE VAN DE PRIMAIRE GROEPS VERHOUDINGEN Het vak „Sociologie van de primaire groeps verhoudingen", dat gedoceerd wordt aan de RU te Utrecht, zal worden toegevoegd aan de lijst met vakken, waarm studenten buiten de hogeschool college kunnen volgen en waarvoor zij de gemaakte reiskosten bij de hoge school kunnen declareren

Voor de studenten, die de colleges van dr F Grunfeld (Sociologie van de ruimtelijke ordening) volgen bestaat - naast deze colleges - de gelegenheid deel te nemen aan interdisciplinaire planologische studiegroepen Deze gelegenheid staat ook open voor de studenten van de economische en de juridische faculteit met belangstelling voor planning op regionaal niveau, en die bereid zijn hun wetenschappelijke bijdrage te leveren aan deze interdisciplinaire benadering van de regionaal-planologische problematiek De studiegroepen zullen starten begin oktober a s De studiegroep „Gorkum" zal de werkzaamheden hervatten op vrijdag 2 oktober a s Voor nadere inlichtingen en opgaven wende men zich tot drs L Vladar (tot en met 28 september a s afwezig) of tot de heer F Zantkuijl (lid van de werkgroep ,,Gorkum'), Tobias Asserlaan 11, Tilburg, telefoon 76012) Drs. L. V. Vladar COLLEGES DIDAKTIEK De colleges ,,didaktiek ' (mr L M Vermeulen) zullen gegeven worden op maandagavond om 19 00 uur in C 6

7

Tegen de ti)d dat dit THB n u m m e r verschijnt is het vage gedonder zeker afgelopen

MOGELIJKHEDEN TOT VOLGEN VAN COLLEGES ELDERS Voor doctoraalstudenten bestaat de mogelijkheid om als onderdeel van het doctoraal-I-programma een van onderstaande vakken, die buiten Tilburg gedoceerd worden, op te nemen - onderwijssociologie (Leiden) - godsdienstsociologie (Nijmegen) - sociologie en culturologie met-westerse gebieden (Rotterdam) - forensische psychiatrie (Utrecht) - sociologie van kleine groepen (Utrecht Verzoeken hiertoe dienen schriftelijk bij het faculteitsbestuur te worden ingediend Indien toestemming wordt verleend kan de student, desgewenst, zijn reiskosten (N S 2e klasse) bij de faculteit (via het faculteitsbureau) declareren CORRECTIE DATA PRETENTAMENS CANDIDAATSEXAMENS STUDIEGIDS De op pagina 173 van de studiegids ver melde data voor de pretentamens voor het candidaatsexamen moeten worden aangevuld met 1 februari 1971 n m Methoden en technieken van onderzoek 28 mei 1971 n m Methoden en technieken van onderzoek

thb 3

18 september 1970

Letterenfakulteit in Tilburg?

De Katholieke Hogeschool en de Katholieke Leergangen in Tilburg hebben gezamenlijk een Commissie Letterenfaculteit opgericht. De commissie heeft de opdracht na te gaan hoe in de nabije toekomst in Tilburg een letterenfaculteit tot stand kan komen De commissie bestaat uit: drs. H. Loevendie, gedelegeerd curator van de Katholieke Hogeschool, voorzitter; drs. W. H. A. P. Boers, docent aan de Katholieke Leergangen; dr. A. H. Bredero, docent aan de Katholieke Leergangen; mej. A. van Dongen, studente a a n de Katholieke Hogeschool; prof. dr. H. F. J. M. van den Eerenbeemt, hoogleraar aan de Katholieke Hogeschool; drs. G. Frinking, wetenschappelijk medewerker van de Katholieke Hogeschool; prof. dr. J. Godefroy, hoogleraar aan de Katholieke Hogeschool; J. J. C. van der Hurk, student aan de Katholieke Leergangen G. A. Jansen, student aan de Katholieke Leergangen; drs. G. C. M. Kroon, secretaris van curatoren van de Katholieke Leergangen; dr. H. M. F. Peeters, rapporteur van de commissie; drs. M. Raaymakers, directeur van het Instituut voor Arbeidsvraagstukken; dr. Th. H. J. Stoelinga, secretaris van curatoren van de Katholieke Hogeschool; drs. A. F. J. Teunissen Bruggink, directeur MO-opleidingen van de Katholieke Leergangen; J. Visker, student aan de Katholieke Hogeschool; drs. M. H. Jac. Zeijen, rector van de Katholieke Leergangen.

Over ongeveer twee maanden zal de commissie h a a r rapport gereed hebben.

Daarin zal onder meer worden behandeld: - de noodzaak van vestiging op basis van de behoefte a a n afgestudeerden in de letteren en het aanbod van studenten; - de betekenis van een letterenfaculteit voor de verdere culturele ontwikkeling van de provincie; - de behoefte aan nieuwe programma's voor de studie in de talen en de geschiedenis; - de gewenste samenwerking van de letterenfaculteit met het hoger beroepsonderwijs en met andere faculteiten van de hogescholen in Tilburg en Eindhoven.

Laat het vooral geen KH-conciĂŤrge zijn die melk pikt, een rommelige administratie aantreft, zoveel bazen boven zich heeft en daardoor voor de rechter komt.

De besturen van de Katholieke Hogeschool en de Katholieke Leergangen zullen het rapport aanbieden aan de minister van Onderwijs en Wetenschappen. Het rapport zal onmiddellijk daarna openbaar worden gemaakt.

Instituut voor gezondheidszorg Aan de hogeschool is een centrum voor onderzoek, onderwijs en planning ten behoeve van de gezondheidszorg opgericht onder de naam ,,Instituut voor Gezondheidszorg" (IVG).

Het nieuwe instituut kan worden beschouwd als een bundeling van een groot aantal aktiviteiten op het gebied van de gezondheidszorg die reeds bij de verschillende faculteiten en instituten van de hogeschool worden ondernomen.

De bundeling opent perspectieven voor intensivering en uitbreiding van onderzoeksaktiviteiten en onderwijs. De interdisciplinaire aanpak zal een belangrijk accent krijgen. Een belangrijke taak van het instituut vormt het uitvoeren van wetenschappelijke onderzoekingen, zelfstandig of in samenwerking met anderen.

In het nieuwe instituut werken onder meer samen de faculteiten van de hogeschool, het Instituut voor Arbeidsvraagstukken, het Economisch Instituut Tilburg en de bijzondere leerstoel voor het ziekenhuiswezen.

Gebieden van onderzoek waarvoor binnen het instituut belangstelling bestaat

8

zijn onder andere: de behoefte- en aanbodproblematiek in de gezondheidszorg, de problematiek betreffende structuur en functionering van de dienstverlening, alsmede de economische en sociale aspecten van de dienstverlening in de gezondheidszorg.

Als directeur van het nieuwe instituut zal voorlopig optreden drs. M. Raaymakers en als secretaris drs. R. LaprĂŠ

Universitair kiesstelsel Dezer dagen is een werkgroep ingesteld die de vraagstukken zal onderzoeken die - op basis van het ontwerp van wet universitaire bestuurshervorming 1970 zijn verbonden aan het houden van verkiezingen aan de universiteiten en hogescholen.

De werkgroep, die zal worden aangeduid als Werkgroep ad hoc kiesstelsel universiteiten en hogescholen, heeft tot taak aanbevelingen te doen over het kiesstelsel voor de universiteiten en hogescholen. Ook zullen voorstellen moeten worden gedaan tot regeling hiervan in een algemene maatregel van bestuur. Voorts behoort het tot de taak van de werkgroep, die onder leiding staat van mr. J, in 't Veld, lid van de Raad van State, aanbevelingen te doen over de eerste verkiezing van de universiteits- en hogeschoolraden en voorstellen te doen tot regeling van deze verkiezing in een algemene maatregel van bestuur.

Handel in goede naam

Samenvatting van de openbaie les, die vn F Molenaai 11 septembei 1970 gaf hij de aanvaarding van het ambt van gewoon lectoi in het buigeilijk lecht en handebiecht aan de Katholieke Hogeschool

Enige opmerkingen over het in licentie geven van een systeem (franchising) De beschouwing ving aan met enkele opmerkmgen over „de goede naam", zijn betekenis voor de ondernemer en de omstandigheden, die voor de vestiging en handhaving van de goede naam bevorderhjk zijn Daarbij hoort onder meer de „aankleding" van het product of de dienst, die tezamen met onder meer kwaliteit van het product, reclame en organisatie een bepaald imago voor de waar moet scheppen Gaat men nu aan een en ander het recht geven om tegen betaling het gehele ,,systeem", dat aan de goede naam ten grondslag ligt, te gebruiken, dan ontstaat een ,,systeemlicentie", waarbij men aan de ene zijde van de overeenkomst de ,,inschakelaar" en aan de andere de ,,ingeschakelde" ziet Daarmede IS getracht Nederlandse woorden te vinden voor de Amerikaanse termen „franchising", „franchisor", respectievelijk ,,franchisee" Het rechtskarakter van de systeemlicentie IS van complexe aard De overeenkomst IS enerzijds gericht op de doelmatigheid van de exploitatie, anderzijds op het uitdragen van een bepaald imago van product of dienst Voor zover de inhoud van de licentieovereenkomst betrekking heeft op de doelmatigheid van de exploitatie van de ingeschakelde, is zij aan te merken als een vorm van know how overeenkomst Deze overeenkomst, als zodanig met m de Nederlandse wet bekend, is een vorm van de wel bekende overeenkomst tot het verrichten van enkele diensten Een bijzonderheid is, dat de verstrekking van de know how tevens de verplichting inhoudt ingevolge de gegeven instructies te handelen Voor wat betreft het ter beschikking stellen van al datgene dat nodig is om het imago uit te dragen is het door de keten gevoerde teken van groot belang Dit teken is altijd dienstmerk, ook wanneer het gelicentieerde bedraf handel m waren bedrijft, aangezien het teken met die waren, doch de ,,service" betreft Tot het door de mschakelaar ter beschikking gestelde behoort ook de handelsnaam Het belang van deze constateringen is

van negatieve aard dienstmerk geniet m Nederland - anders dan bijvoorbeeld m de Verenigde Staten - geen wettelijke bescherming (ook met na de invoering van de eenvormige Beneluxwet per 1 januari 1971) en de bestaansmogelijkheid van licentie op handelsnaam is zelfs twijfelachtig Mocht men nu denken dat het uitgeven van systeemhcenties m Nederland een zinloze zaak zou zijn, omdat niemand bereid zal zijn tegen betaling ,,rechten" te verkrijgen, die generlei bescherming genieten, dan is die conclusie toch niet

en de gehele ,,aankleding" ontstaat voor de ingeschakelde een eigen door art.

1401 BW beschermd belang Indien echter een derde de „aankleding" is gaan gebruiken na de mschakelaar m a a r voor de ingeschakelde, zal de ingeschakelde het onderspit delven tegenover de derde Hier wreekt zich dus het gemis van enigerlei wettelijk geregelde licentie (De ingeschakelde IS in dit laatste geval dus afhankelijk van het nakomen door de mschakelaar van diens verplichting om tegen de derde op te treden ) Conclusie is, dat hoewel er onzekerheid bestaat omtrent de draagwijdte van de systeemhcentie n a a r Nederlands recht, niettemin de rechtspraak van de HR ten aanzien van art 1401 BW de verwachting schept dat ook hier te lande het stelsel van de systeemhcenties bevredigend zal kunnen werken

juist

Uitkomst biedt hier artikel 1401 BW, dat de mogelijkheid geeft op te treden tegen derden, die onrechtmatig handelen Met betrekking tot de gehele ,,aankleding", waaronder kleurcombinaties, uniformen, reclameleuzen, tekens etc , valt de lijn van het Hyster Karry Krane arrest (HR 26-6-'53, NJ '54, nr 90) door te trekken Dit leidt voor wat betreft de systeemlicentie tot de conclusie dat een daad van een concurrent eerst dan onrechtmatig wordt als deze de „aankleding" zodanig gaat nabootsen, dat bij het publiek de indruk zou worden gewekt, dat men te doen heeft met een reeds bestaande te goeder naam en faam bekende keten Aldus wordt de zaak echter slechts bezien door de bril van de mschakelaar De ingeschakelde echter moet, wil het systeem voor hem aantrekkelijk zijn, erop kunnen rekenen 1 dat de mschakelaar een ngoreuze controle uitoefent op alle mgeschakelden, zulks om te waarborgen, dat aan de normen van het systeem de hand wordt gehouden, 2 dat de mschakelaar zal optreden tegen derden, die afbreuk doen aan het systeem en deszelfs imago Aangenomen mag worden, dat ook zonder uitdrukkelijke bepaling m het contract de mschakelaar verplichtingen heeft met betrekking tot het onder 1 en 2 vermelde Voor de ingeschakelde zou het echter attractief zijn, mdien hij rechtstreeks tegen derden-mbreukmakers zou kunnen optreden Dit is mogelijk Voor het gebruik dat de ingeschakelde met toestemming van de mschakelaar gaat maken van dienstmerk, handelsnaam

9

KOMMISSIE INTERNATIONALE SAMENWERKING Euro Buitenland Het Buro Buitenland (kamer 76, toestel 115) op de hogeschool verstrekt iedere ochtend van 10 00 tot 12 30 u u r (behalve donderdags) inlichtingen over - studie en stages m het buitenland, - beurzen voor buitenlandse studies, - internationale kongressen, konferenties en kursussen m Nederland, - vakatures m ontwikkelingslanden, - subsidies voor mterfakultaire studiereizen enz Indien men belangstelling heeft voor studies m het buitenland en hiervoor een beurs wil aanvragen gelieve men zeer tijdig, liefst een jaar voor de aanvang van de te ondernemen studie, kontakt op te nemen met het Buro Buitenland.

Kolleges Aktuele Internationale Vraagstukken Studiejaar 1970/1971 (Ie semester) Het hoofdthema van de voor ons liggende kolleges zal zijn „Afnka" De opzet IS om na een inleiding en enkele algemene onderwerpen iets van de ekonomische, sociale en politieke ontwikkelingen m enkele grote Afrikaanse landen te behandelen Daarna zullen internationale aspekten, alsmede pogingen tot regionale of subregionale integratie worden behandeld De cyklus zal worden besloten met een of twee kolleges gewijd aan de evalua-

t h b 3 - 18 september 1970

tie v a n o n t w i k k e l i n g s s a m e n w e r k i n g m Afrika De k o l l e g e s z u l l e n w o r d e n g e h o u d e n m k o l l e g e z a a l C 6 o p de K a t h o l i e k e H o g e school o p d o n d e r d a g v a n 1115 tot 12 00 u u r met d a a r n a eventueel d.skussie O p de D a t a b a n k v a n d e h o g e s c h o o l is dokumentatiemateriaal met betrekking tot h e t t h e m a „ A f r i k a ' v e r k r i j g b a a r 17-9-1970 Dhr V F e b r u a r y Afrika, gezien v a n u i t de l i t e r a t u u r 1-10-1970 Prof d r H B a u d e t F r a n s , Brits e n Belgisch k o l o n i a l i s m e in A f r i k a 8-10-1970 Drs P A E m a n u e l Het P a n - A f n k a a n s kultureel kongres 15-10-1970 Prof J J v a n Bilsen N a t i o n a l i s m e e n tribalisme m Afrika 22-10-1970 De I s l a m m A f r i k a 29-10-1970 Prof B o g n a r O n t w i k k e l i n g s s t r a t e g i e m Oost-Europa 5-11-1970 12-11-1970 Drs A I M v a n de L a a r T a n z a n i a 19-11-1970 D h r A v a n 't H e k A s s o c i a t i e A f r i k a EEG. 26-11-1970 Drs v a n de Meulen Panafrikanisme 3-12-1970 E v a l u a t i e v a n de o n t w i k k e lingssamenwerking m Afrika NB H e t g a s t k o l l e g e v a n prof B o g n a r o p 29 o k t o b e r m a a k t g e e n deel u i t v a n d e A f r i k a - c y k l u s , m a a r h e e f t zijn e i g e n aktualiteit Beurzen buitenland Amerika Amerikaanse studiebeurzen e n F u l b n g h t r e i s t o e l a g e n v o o r , g r a d u a t e " studie m het studiejaar 1971/1972

A a n m e l d i n g e n v o o r 1 o k t o b e r 1970 A m e r i k a De F o r d F o u n d a t i o n stelt 25 s t u d i e b e u r z e n v o o r e e n p o s t - d o k t o r a l e k u r s u s m b u s i n e s s of m a n a g e m e n t s t u d i e s v o o r h e t s t u d i e j a a r 1971/1972 A a n m e l d i n g e n v o o r 26 o k t o b e r 1970 DATABANK Openingstijden m a a n d a g tot e n m e t v r i j d a g v a n 11 00 tot 15 00 u u r V e r k r i j g b a a r is e e n lijst v a n alle b o e k e n , m a p p e n e t c die p e r 1 j u n i m h e t a r c h i e f s t o n d e n V e r d e r is te k o o p o a " O n d e r w i j s m a p , m e t a r t i k e l e n o v e r de rol e n positie v a n u n i v e r s i t e i t e n w e t e n s c h a p m de m a a t s c h a p p i j , o v e r de p e d a gogiese v e r h o u d i n g e n e n d e m o k r a t i s e n n g v a n de u n i v e r s i t e i t O a geschikt voor eerstejaars ƒ 1,70 * E e n r a d i k a l e b e n a d e r i n g v a n d e eko n o m i e , Basis v o o r e e n n i e u w s t u d i e programma, Edwards en Mac Ewan Kritiek op het oude ekonomiestudiep r o g r a m m a van de Harvard-University en o n t w e r p v a n e e n n i e u w m a r x i s t i e s getint p r o g r a m m a Bijlagen Paul Sweezy Kritiek op de radikale benadering B a y - A r e a - Collective E e n m a n i f e s t ƒ1,75 * W a t t e d o e n m e t de s o c i o l o g i e ' Inhoud K H T j a d e n De k o n s e r v a t i e v e i n h o u d v a n sociologiese t e o r i e e n F r i g g a H a u g Sociologie m de DDR H o r s t B a y e r S o c i a l e t e c h n o l o g i e of sociale e m a n c i p a t i e T h e o d o r A d o r n o Sociologie e n e m p i n e s onderzoek De F r o n t e r V a n e e n sociologie m d i e n s t v a n de o n d e r d r u k k i n g n a a r e e n sociale wetenschap m dienst van de bevrijding De B r o v e z o o r D e rol v a n d e w e t e n s c h a p in onze maatschappij ƒ 2,25 * P o l i t i e k e E k o n o m i e B r o s j u r e m e t ekstrakten van de boeken

M a u r i c e D o b b S t u d i e s o v e r h e t kapi talisme E r n e s t M a n d e l De m a r k s i s t i e s e ekono mie I P a u l B a r a n De p o l i t i e k e e k o n o m i e van de g r o e i ƒ3 — * A L C o n s t a n d s e S x u a l i t e i t e n levens leer. De s e k s u e l e en p o l i t i e k e strategie v a n W Reich ƒ 1,50 * N o g v e r k r i j g b a a r ,,De B r o v e z o o r 2 m e t d i s k u s s i e s t o f v o o r h e t ASF-kongres v a n j u n i 1970 Inhoud " De a d v o k a t e n v a n h e t k a p i t a l i s m e ( a r t i k e l o v e r C o m t e , S p e n c e r , Durk heim) * Alternatief studieplan (met literatuur overzicht) * Wetenschap m het kapitalisme * O v e r de rol e n d e m o g e l i j k h e d e n van de s t u d e n t e n b e w e g i n g m de l a a t k a p i t a hstiese maatschappij ' H e t moeilijke sosjalisme v a n d e ASF ƒ0,50 AIESEC H e t l o k a l e c o m i t é T i l b u r g v a n AIESEC z o e k t e n k e l e p e r s o n e n , die willen gaan d e e l n e m e n m h a a r a k t i v i t e i t e n Dit om v a t h e t w e r v e n v a n s t a g e s bij bedrijven voor e n h e t o p v a n g e n v a n b u i t e n l a n d s e s t u d e n t e n m N e d e r l a n d , e n h e t uitzen d e n v a n T i l b u r g s e s t u d e n t e n n a a r het buitenland B e l a n g s t e l l e n d e n d i e n e n zich zo snel mogelijk m e t o n s m v e r b i n d i n g t e stel l e n d a a r e i n d d e z e m a a n d e e n landelijk mtroductie-semmar wordt gehouden A d r e s A I E S E C - T i l b u r g , Prof D o n d e r s s t r a a t 2, telefoon 32857 STICHTING NOSTRORUM SANITAS De S t i c h t i n g N o s t r o r u m S a n i t a s vraagt e e n s t u d e n t (e), die e e n v a n d e s t u d e n t l e d e n v a n h e t b e s t u u r wil o p v o l g e n B e l a n g s t e l l e n d e n w o r d e n v e r z o c h t con t a c t o p te n e m e n m e t h e t B u r e a u Stu d e n t e n b e l a n g e n of h e t b e s t u u r v a n de ATSO

grafische kunstinrichting j . j . a. van der wee n.v.

Icoestraat 83-85 tilburg

10

maTD

Brabantse Muzikale Tiendaagse, Heikese kerk.

Markt, 14 00 u u r Beiaardconcert door Arie Abbenes met medewerking v a n de Harmonie NV Volt en een balletgroep v a n de Muziekschool van het Brabants Conservatorium onder leiding v a n Els Mulder 30 WOENSDAG Aula, 16 15 u u r Promotie drs F C Pauwels

oktober

Filmliga- ,,De oorlog is voorbij" van Alain Resnais Voor tijd en plaats zie affiches

september 18 VRIJDAG Brabantse Muzikale Tiendaagse Stadsschouwburg (Studiozaal), 23 30 u u r Nachtpopconceit met Kevin Ayers aand r The Whole World en The met"Kevin Third Ear Band Entree ƒ 7,50 19 ZATERDAG Brabantse Muzikale Tiendaagse, Stadsschouw burg (grote zaal), 20 15 uui' Gert en Hermien Timmerman Show Entree ƒ 7,50 20 ZONDAG Brabantse Muzikale Tiendaagse, Stadsschouwburg (grote zaal), 20 15 u u r Corry Brokken Theater Show Entree ƒ 7,50 21 MAANDAG C 3, van 11 00 tot 13 00 u u r Gastkollege Colonel Urwick over ,,Education and training for management" Brabantse Muzikale Tiendaagse, Stadsschouw burg (grote zaal), 20 15 u u r Het Brabants Orkest met ,,Porgy a n d Bess", concert met vijf negersolisten en koor Entree ƒ 7,50 22 DINSDAG Brabantse Muzikale Tiendaagse, Stadsschouwburg (Studiozaal). 20 15 u u r Hedendaagse Muziek met WiUy Goudswaard (slagwerk), Rien de Reede (fluit) en Theo Bles (piano) Entree ƒ4,-

2 3

1 DONDERDAG Aula, 16 15 u u r Inaugurale rede door prof ir G C Nielen

WOENSDAG TOT EN MET

2 5 VRIJDAG Simulatiespel ,,Verenig de-Naties" Voor inlichtingen zie vorig Hogeschoolblad en affiches

dr

tentoonstellingen

24

DONDERDAG Senaatskaraer, v a n 17 30 tot 18 30 u u r Afscheid prof d r J M Pieters Brabantse Muzikale Tiendaagse, Stadsschouwb u r g (Studiozaal), 20 15 u u r Dekany Kwartet met J a n Gruithuyzen (piano) Entree ƒ 4,— 25 VRIJDAG Brabantse Muzikale Tiendaagse, Stadsschouwb u r g (Studiozaal), 20 15 u u r Liedjes met een praatje door Caroline van Hemert Entree ƒ4,— Schouwburgzaal, 20 15 u u r Musical ,,Golden Girl" met N m a Westen en Klaus Wunderlich Entree ƒ 7,50 26 ZATERDAG Brabantse Muzikale Tiendaagse, Stadsschouwb u r g (grote zaal), 20 15 u u r Promenadeconcert door de Philips Orkest Vereniging onder leiding van Louis Stotijn met solisten Entree ƒ4,—

27

ZONDAG Brabantse Muzikale Tiendaagse, Stadsschouwburg (grote zaal), 20 15 u u r . ,,Brasiliana" met onder andere ,,Carnaval in Rio" Entree ƒ7,50

Galerie ..Den Uil" Antoniusstraat 38 (zijstraat Tuinstraat) Expositie schilderijen, aquarellen, tekeningen en glas van de graficus H u u b Biezen en de glaze nierster-schilderes SybiUe Gielen Geopend van 10 00 tot 18 00 u u r , m a a n d a g s gesloten Volkenkundig Museum Kloosterstraat 24 Tentoonstelling over het volk v a n Indonesië Geopend dagelijks van 10 00 tot 12 00 en van 14 00 tot 17 00 u u r , zaterdags en zondags v a n 14 00 tot 17 00 u u r Natuurhistorisch Museum Kloosterstraat (achter de Stadsschouwburg) Tot 1 oktober Expositie ,,Schelpen" Geopend dagelijks (ook zondags) v a n 14 00 tot 18 00 u u r , v a n 9 00 tot 12 00 u u r alleen na afspraak Brabantse Kunststichting Spoorlaan 426 Tot 5 oktober Cees van den Bergh met tekeningen en plastieken Van 9 oktober tot 2 november Kees Mandos met grafieken en tekeningen Geopend v a n dinsdag tot en met zaterdag v a n 9 00 tot 12 30 en v a n 14 00 tot 17 00 u u r , zondags van 14 00 tot 17 00 u u r , m a a n d a g s gesloten

uitgaven van j . h. de bussy - amsterdam j . h. march - herbert a. simon: organisaties

paperback ƒ24,50 - geb. ƒ29,50

in (dit veelomvatten(de boek over het wezen van organisaties worcdt een overzicht gegeven van de verschillende benaderingen van dit onderwerp door sociologen, aanhangers van taylor's scientific management, organisatie-deskundigen, sociaal-psychologen en economen het toetst de talrijke stellingen over organisaties en hun wederkerige relaties aan het beschikbare empirisch materiaal daarom kan dit boek gerekend worden tot de fundamentele werken op dit terrein herbert a. simon: de besluitvorming in de organisatie paperback ƒ 2 2 , 5 0 - geb. ƒ 2 9 , 5 0 met deze analyse van waarde-oordelen m het proces van besluitvorming, dat aan het bestuurlijk handelen ten grondslag ligt, heeft simon een nieuwe en waardevolle richting gegeven aan de organisatieleer en een belangrijke bijdrage geleverd aan de theorie van het leidinggeven prof.

(dr. p. c. van

traai:

geschiedenis

gedachtenwerelcd

van

de

economie;

de

evoluties

in

een

academisch paperback ƒ 17,50

de geschiedenis van de economie laat ons zien hoezeer de theorie van deze wetenschap voortdurend in beweging was en geeft ons hiervoor ook de verklaring zij is om twee redenen leerzaam zij kan ons er voor hoeden de uitkomsten van de huidige wetenschap te veel als absolute waarheden te zien en dat op wat langere termijn bezien de resultaten toch minder uiteenlopend, de vorderingen minder spectaculair zijn dan men vaak denkt

in voorraad bij

boekhandel gianotten wetenschappelijk filiaal: prof. verbernelaan

100 (studentenflat)

enig filiaal v a n : heuvel 43, tilburg

11

-

telefoon 0 4 2 5 0 - 7 3 1 8 1

-

tilburg

gespecialiseerd op wetenschappelijk

gebied

thb 3 - 18 september 1970

■Mm

i

■ ti

CONGRESS*

Jl

m

w

H( ke m

sti sp K] Tl h€

er sa

D( ee ru kl

d€

or er 11)

te

M 'CONGRESS TILBURG

Dl

tr b« ve be

zi.

er

zi P<

D V m kl ze w