1969 10 31

tilburgs ĂŻiogeschoolblad j a a r g a n g 7 - no. 2 - 31 o k t o b e r

1969 - v e r s c h i j n t

tweewekelijks

Redactioneel Wanneer men de huidige universiteitsstructuur beziet als een resultaat van wat langzaam gegroeid is dan dringt zich onvermijdelijk de gedachte op dat bewust of onbewust voor de gemakkelijkste oplossing gekozen IS Wie hieraan schuld heeft staat op dit moment buiten kijf Feit is dat bijvoorbeeld hoorcolleges slechts gegeven kunnen worden in een bepaalde contekst van verhoudingen en mm of meer gefixeerde toestanden Zinvolle beantwoording van de vraag wat er nou het eerst was de toestand of de juridische vorm is zonder grondige studie van het universitaire verleden met mogelijk Zoals gewoonlijk lijkt er sprake te zijn van een zekere wisselwerking tussen groei fixering van gegroeide verhoudingen en anticipatie Dat er nu bij de bestaande situaties vraagtekens gezet worden - en met alleen door een beperkt aantal linkse studenten - is op zich iets van nu nog onschatbare betekenis Dat activisten zich op de eerste plaats bepalen tot de colleges die momenteel de macht vertegenwoordigen is mets bijzonders immers waar men gemakkelijk greep op krijgt zijn de tastbare obstakels die de weg versperren naar iets wat eigenlijk helemaal met zo goed te vatten is Daarom is het verheugend dat ook m Tilburg steeds meer beschouwingen loskomen over studie onderwijs en onderzoek aetuige bijvoorbeeld het verschijnen van de Onderwijsmap, uitgave van de Kritiese Uitgeverij (ATSO Tilburg) In dit nummer van het Hogeschoolblad is verder een bijdrage opgenomen van J Visker aangaande examens en maatschappij Slechts vanuit een vernieuwde visie op wat onderwijs en onderzoek moeten betekenen kan een nieuwe structuur definitief worden opgebouwd Dat een voorlopige nieuwe structuur wordt ingevoerd waarin beter studie gemaakt kan worden van wat later de beste oplossing zal blijken lijkt een dwingende noodzaak

V A N DE

REDACTIE

Voor u ligt thans oe tweede aflevering van het Hogeschoolblad in de jaargang 1969/1970 Dit wil met zegqen dat daarmee voor een bepaalde tijd het verschijnen in deze vorm is gegarandeerd De huidige redacteur vervult deze functie ad interim zoals duidelijk moge zijn geworden uit het vorige nummer Er w o r d t dan ook uitgezien naar een nieuwe redacteur die minstens aan de volgende voorwaarden voldoet - hij dient zeer goed op de hoogte te zijn van de huidige complexe situatie op de hogeschool - hij dient zelfstandig te kunnen opereren in het verzamelen van kopij en het aantrekken van incidentele of meer permanente medewerkers - hij dient uiteraard over redactionele en contactuele eigenschappen te beschikken Degenen die bovengenoemde hoedanigheden in zich verenigen worden uitgenodigd voor 3 november 16 00 uur contact op te nemen met de Hogeschoolbladcommissie via de redactie Hogeschoollaan 225 Tilburg (toestel 244, Van den Heuvel of 254, Feldbrugge) Voordracht van personen door derden is mogelijk en zal op prijs worden gesteld Ter informatie gelde het volgende de werkzaamheden van de redacteur zullen verdeeld over een week tesamen een tot anderhalve werkdag vragen Pers-klaar-maken en lay-ou*- die nu nog worden verzorgd door de huidige zakelijk adviseur zullen t z t overgenomen worden door het bureau public relations

De b o u w van een hogeschool heeft soms duistere zijden

WOORDEN OM WOORDEN Dat personen die nu nog een universiteit of hogeschool besturen cura'or genoemd worden is een merkwaardig taalverschijnsel (geworden) Immers het w o o r d houdt verband met het latijnse curare = verzorgen, helen Het latijn is dood zegt men wil men het springlevend w o o r d curator dan ergens mee m verband brengen dan is dat met het franse w o o r d curer = (o a ) zuiveren Nu doet zich het typische v o o r want de vraag dringt zich op wie moet wat zuiveren of anders gezegd wat moet van (oud-nederlands voor door) wie gezuiverd worden"?

Ingewikkelder wordt het nog v o o r wie de samenstelling van het Tilburgse college van curatoren kent Immers het voltooid deelwoord van curer = cure, maar het franse w o o r d cure betekent pastoor V. d H. 1

THB 2

31 oktober 1969

Tm

Aantekeningen n.a.v. de aulavergadering van 21 oktober

De openbare en algemene studentenvergadering, die regelmatig onder de enigszins misleidende naam van hogeschoolvergadermg m de aula van de Katholieke Hogeschool worden gehouden, hebben een principieel conflict in de Tilburgse studentenwereld blootgelegd, dat als zodanig in iedere naar interne en externe democratisering strevende organisatie kan optreden Met abstractie van allerlei partijpolitieke strubbelingen is dit conflict te reduceren tot de vraag of algemene vergaderingen zinvol als besluitvormende lichamen kunnen fungeren binnen de studentenorganisatie en later wellicht binnen de naar democratische beginselen geherstructureerde universitaire organisatie In dit artikel zal ik mij beperken tot de vraag of binnen de studentenorganisatie het model van algemene vergaderingen dan wel een of andere vorm van vertegenwoordigende democratie de beste garantie vormt voor een democratische besluitvorming en verantwoording

de debatten en de beslissingen Nog afgezien van de practische onmogelijkheid dat alle aanwezigen de gelegenheid hebben het woord te voeren, is daar het ontbreken van reglementen van orde, waarin uitvoerig richtlijnen zijn gegeven voor de agendering, de schriftelijke voorbereiding van de debatten, de stemprocedures en allerlei andere vergadertechnische aspecten, zodat er grote mogelijkheden tot beïnvloeding van de loop van de vergadering bij de leiding daarvan berusten Een strategische voorbereiding van de vergadering door kleine minderheden kan bovendien een invloed op de discussies hebbe die in wanverhouding staat tot hun omvang Een ieder die wel eens een aulavergadering heeft meegemaakt zal deze opmerking kunnen onderschrijven Een goed voorbeeld van onduldbare manipulatie en beïnvloeding was het optreden van de voorzitter van de aulavergaderir van 21 oktober jl , die zich zonder veel omhaal van woorden b j een van de partijen m de discussie aansloot

Buiten beschouwing blijft dus de vraag of voor de beslissingsstructuur van de universitaire organisatie rekening moet worden gehouden met de verschillen in taak en deskundigheid van de verschillende universitaire geledingen (Deze vraag is zoals bekend zeer actueel in de structuurcommissie, waar de huidige studentensectie heeft voorgesteld de geledingen af te schaffen en een beslissingsstructuur te realiseren op basis van het one-man, one-vote-begmsel) De voorstanders van het model van algemene vergaderingen dat berust op een eenvoudige conceptie van directe democratie, zeggen te streven naar een volledige participatie van alle betrokkenen in de besluitvorming Laten wij nu onderzoeken of deze participatie ook werkelijk tot stand komt en of in het model van algemene vergaderingen het democratisch beginsel gegarandeerd wordt, d a t z i j die met bevoegdheden en verantwoordelijkheden zijn bekleed, doeltreffend ter verantwoording kunnen worden geroepen Allereerst is daar de personele samenstelling van de algemene - v e r g a d e r i n g Zonder effectieve controle is het onmogelijk vast te stellen dat de aanwezigen ook werkehjk betrokkenen zijn, terwijl slechts een opkomstplicht die de aanwezigheid van alle betrokkenen garandeert, zekerheid kan geven over de representativiteit van de vergadering Zoals dat al enkele malen door mij m de Tilburgse aulavergaderingen is gesteld, kan een vergadering van ± 400 van de ± 3000 betrokkenen zichzelf nauwelijks representatief achten, er is v o o r zulk een representativiteit althans geen enkele garantie, zulks m tegenstelling tot de situatie in een vertegenwoordigend systeem zoals we dat kennen in de Tilburgse Studenten Raad, waarvan de samenstelling tot stand is gekomen door algemene en geheime verkiezingen, waarin bijna 1300 studenten onder afwezigheid van elke vorm van individuele of collectieve intimidatie en met ten prooi aan bepaalde massapsychologische verschijnselen en manipulatieve acties hun stem hebben uitgebracht In de vorige alinea is reeds een indicatie te vinden, dat het model van algemene vergaderingen geen garanties geeft v o o r vrije meningsvorming en werkelijk gelijke participatiemogelijkheden van allen aan

Tilburgs

Hogeschoolblad

Redactie-adres

Hogeschoollaan 225, kamer 113 telefoon 70960, toestel 458

Redactie

Drs G A

M van den Heuvel

Redactie mededelingen

Bureau Public Relations

Zal<elijk leider

C

F

Foto

R

Siers

Dan zijn er nog de bij iedere algemene vergadering optredende massapsychologische verschijnselen, die een vrije discussie en besluitvorming kunnen belemmeren Vooral emotionele speculaties op de onderlinge solidariteit, demagogische interventies en concentratieverstorende interrupties van opponenten maken het vrijwel onmogelijk inhoudelijk te discussieren over de vigerende onderwerpen, zodat ook deze factoren algemene vergaderingen doen plaatsvinden waarin de besluiten van te voren vaststaan, waarin er van werkelijke discussie geen sprake is en die zich bovendien gaan ontwikkelen tot evenemente die de inspecteur van de vermakelijkheidsbelasting zich de handen doen wringen Ten onrechte gaan de bonafide voorstanders van algemene vergaderingen uit van de veronderstelling dat alle betrokkenen in gelijke mate geïnformeerd zijn en zich verantwoordelijk weten De ongelijkheid van geinformeerdheid blijkt telkens weer, terwijl de mogelijkheid en de bereidheid tot het dragen van verantwoordelijkheid eigenlijk alleen maar bestaan bij hen aan wie gedurende een zekere periode de gelegenheid wordt geboden een bepaald beleid gestalte te geven Dit betekent het schenken van vertrouwen op basis van een programma, terwijl algemene vergaderingen dit geconditioneerde vertrouwen met kennen en bij alle betrokkenen frustraties veroorzaken hetgeen weer aanleiding kan geven tot zogenaamde plebiscitaire tendenties In een dergelijk gefrustreerd en gemanipuleerd klimaat w o r d t de ,ijzeren wet van de oligarchie' actueel waarin enkelen de macht aan zich trekken op grond van hun grotere deskundigheid, hun betere geinformeerdheid en hun manipulatieve en demagogische' talenten De volledige participatie van alle betrokkenen in de besluitvorming IS dan voorgoed onmogelijk geworden O p grond van het voorafgaande zal inmiddels duidelijk zijn geworden dat ik algemene vergaderingen als besluitvormende lichamen binnen de studentenorganisatie afwns V o o r alle betrokkenen aanvaardbare besluitvormingsprocessen acht ik voor een belangrijk gedeelte gegarandeerd door het op geregelde termijnen verkiezen en (eventueel) afstemmen van vertegenwoordigers, t e r w j l naast deze electorale participatie, welke voornamelijk een repressief karakter heeft ook andere middelen aan de betrokkenen ten dienste staan om hun vertegenwoordigers in de besluitvorming te beïnvloeden Een van die middelen kan een goed georganiseerde en voorbereide aulavergadering zijn, waarin wensen en kritiek kunnen worden geuit en voorstellen kunnen worden gedaan De uiteindelijke beslissing echter dient nooit bij een algemene vergadering te berusten W. M. van den Goorbergl In dit artikel werd dankbaar gebruik gemaakt van een referaat van de Leidse hoogleraar H Daalder van 23 juni jl

Brinkhuizen

Alle copy zenden naar het redactie adres

De sluitingsdatum voor het inleveren

van copy voor het komende nummer is 7 november.

Snoep verstandig, eet een appel.

2

i

Het Hogeschoolblad:

Examensysteem

Onenterende beschouwing betreffende de keten maatschappijwetenschap-onderwijs-eksamens, waarbij de nadruk zal liggen op het eksamensiesteem vanwege haar naar mijn mening kardinale plaats in voornoemd geheel.

Maatschappij-wetenschap-onderwijs Wie van mening is dat wetenschapsbeoefening a-politiek moet zijn zal stellig ook voorstaan dat wetenschapsoverdracht ditzelfde karakter draagt Men wil immers opleiden in en tot het eigen enig-juiste denkkader Deze voorstelling dus dat onderwijs losstaat van hetzij een progressieve hetzij een konservatieve idejologie vindt men b j Parsons verwoord in ,the school is an independent organisation Hoe men bovenstaande visie kan kombineren met de definisie van de doeleinden van het onderwijs zoals Parsons die geeft is niet al te duidelijk Het b i j k t dan namelijk dat het onderwijs een sosjaliseringsen selektenngsinstituut is dat zich afstemt op de eigen der maatschappij en dat zorgt voor ,,the information of individuals that committ to the common values of society Duidelijk wordt dat de universiteit niet de enklave is welke men suggereert, zij heeft een politieke binding met deze maatschappij Halsey, een man met dezelfde visie als voornoemde Parsons toont dit, geheel argeloos overigens noch frapanter , education has the function of forming social personalities, that is, people that fit into culture Men vormt in het onderwijs dus konformisten hoe kan dit anders dan door een konformistiese wetenschap?

De lieriek van Halsey illustreert dit laatste nog eens ten aanzien van ons hoger o n d e r w j s , higher education is a specialized agency, charged with the conservation(i) of some of the most higly prized beliefs and skills in the cultural tradition Opleiden tot konformisme dus maar wat doet men met die rekalsitrante elementen die zich opstellen tegenover of zich met gemotiveerd voelen door deze most higly prized beliefs '>'> Wei eenvoudig men onderwerpt allen aan een repressief eksamen de non-konformisten rollen er dan uit waarna men ze kan wegselekteren als probleemstudenten, die alles aan zichzelf te danken hebben Maatschappij-eksamenslesteem Misschien dat wij de konklusie op grond van bovenstaand namelijk dat de maatschappij het onderwijs kontroleert, nog verder toelichten door de kenmerken van het eksamengericht didaktieksiesteem aan te geven Deze kenmerken, die m wezen die der maatschappij zijn, zijn inherent aan het eksamensiesteem en bepalen in hoge mate rol en aard van de erbij betrokken personen Bedoelde kenmerken zijn 1 Prestatiegerichtheid en kompetisie.

Heel het o n d e r w j s w o r d t gericht op de prestasie in eén keer allerlei feiten te spuien Het kompetisie-element brengt men m door (verkapte) numen fixi of door zoals Posthumus in zijn nota suggereert het aantal dat mag slagen te laten afhangen van de marktsituwasie (pag 36) Slaagt men dan kan men de geeksamineerde stof vergeten, hetgeen bewijst dat de maatschappj de bevoegdheid hoger acht dan de bekwaamheid, zakt men dan heeft men het bewijs geleverd van eigen geestelijke invaliditeit en degradeert men naar de klasse der minder gepnvilegeerden (geregeerden moeten er toch ook zijn?)

2

Kritiekloos aanvaarden van otoriteiten

Het eksamen maakt de professioneel m de onderwijsburokrasie onaantastbaar, immers wil men slagen dan moet men - zich richten op vermoede of aangegeven voorkeuren der hooggeleerden, - zeker tijdens het eksamen met met hem van mening verschillen, - zich punktuweel houden aan het fatsoensbegrip der eksaminator (blauw pak, stropdas, jaket), niet het heilig recht der onderwns-otoriteit in twijfel trekken ongevraagd een heel leven lang zaken te mogen verkondigen die maar weinigen interesseren (men relativere naar w e n s i )

I

-

het blad v o o r u mijnheer,

-

het blad v o o r u j u f f r o u w ,

-

het blad v o o r de kommune

Indien men dus maar genoeg keer geeksamineerd is dan kan men stellen dat men mentaal zo misvormd is dat men zich heeft leren onderschikken aan de wezenskenmerken van ons maatschappeluk stelsel en inmiddels (de doorsnee-student 20 jaar voor op eksamens) ongewenste trekjes heeft verdrongen Het eksamendoen is aldus een voortdurende psiegologiese test op de wil en het vermogen tot aanpassing aan eisen en dwang der maatschappij Eksamens zijn slechts geraffineerde vormen van aanpassingsriten waarbij de eksponenten van een bepaald soort samenleving de vogelvrye aspirantleden naar hun evenbeeld trachten te vormen Student-eksamens De hier geschetste relasie maatschappij-onderwijs-eksamens leidt naar mijn mening onherroepelijk tot de konklusie, dat door eksamens de m a a t s c h a p p j het o n d e r w j s kontroleert en de studerende brengt tot onbewuste aanvaarding van de bestaande waarden en verhoudingen m die maatschappij Stellig IS voor hen die zich (onbewust) in grote hjnen indentifiseren met deze maatschappij bovenstaande geen reden om hun simpatie voor het eksamen te verliezen Hen b i j f t immers nog altijd de rasionalisasie dat men ondanks ,te verwaarlozen nevenfasetten' in het eksamen de enig mogelijke objektieve metode heeft om kennis en inzichtC?) te meten b j de studerenden Vandaar dat het zinvol is de sijfers te vermelden die Michael L Moller direkteur der Psychoterapeutischen Beratungsstelle fur Studenten in Giesen, in een artikel over eksamenvrees (Prufungsangst Konkret Juli 1969) geeft sechs Denkstorungen die die Prufungsergebnisse am starksten beemflussen Konzentrationsfahigkeit in 75 % Gedankenblock in 63 % , Verlust des Geistigen Uberblicks in 64 % , Neigung zu Zweifein in 63 % , leichte Vergesslichkeit m 65 % und sogenanntes automatisches Denken in 55 % der Falie " Het IS natuurhjk onjuist te denken dat ik zou willen suggereren dat het zakken alleen bepaald w o r d t door de intimidasie die uitgaat van het eksamensiesteem, naast de velen met tot studie motiverende literatuur en kolleges is de eksamenvrees echter onmiskenbaar een uiterst belangrijke faktor die het nodige bijdraagt tot de magere resultaten, door haar nadelige uitwerking op de intellektuwele vermogens die uitgerekend door het eksamen gemeten heten te w o r d e n ^ Niet alleen beïnvloedt het eksamen het denkvermogen van de student, doch onderzoeken hebben aangetoond dat slechts een zeer klem gedeelte der eksaminandi niet leiden onder simtomen van eksamenvrees als slapeloosheid, pessimisme, falen op seksuweel gebied, streven naar afzondering, gevoel van onrust enz Eksamens leveren de maatschappij dus duidelyk een mooi aantal konformisten en bieden haar de kans onderwijs te kontroleren, met andere woorden zichzelf te handhaven, hoezeer het belang der student namelijk een zich kunnen ontwikkelen in vnjheid en dus naar interesse hiermee w o r d t geschonden is ook duidelijk Belangrijk is het daarom te bezien m hoeverre o n d e r w j s en eksamens met elkaar verbonden zijn Onderwijs-eksamens In verband met bovenstaande propaganda voor het eksamensiesteem wekt het wellicht verwondering dat w j ook nog van mening zijn dat o n d e r w j s en eksamens met elkaar strijdige zaken zijn Vandaar deze punten a charge • Eksamens onderbreken het studieproces en w e r k e n de ongezonde idee in de hand dat het de wetenschapper gegeven zou zijn af te kunnen studeren • Omdat het onmogehjk is iemand m een paar uur met vrucht in de praktijk bezig te laten zijn is het eksamen-gericht-onderwjs een van de praktijk losstaande zaak • Eksamens brengen het onderwijs m de sfeer van het krampachtige (zie boven student-eksamens), terwijl juist de vrijwilligheid het meest bevorderhjk is • door het feit dat men door eksamens konformisme kweekt w o r d t het o n d e r w j s de beschermer van de eksklusiviteit van de klasse der maatkostuums en stropdassen, hetgeen de miskenning betekent van 3

THB 2

31 oktober 1969

D e m a a t s c h a p p i j is e e n r o t m a a t s c h a p p i j .

De grote beslissing

D e h o g e s c h o o l is e e n r o t h o g e s c h o o l D e c u r a t o r e n zijn r o t c u r a t o r e n .

De studenten zyn rotstudenten T i l b u r g is t r o u w e n s h e l e m a a l e e n r o t s t a d .

het levensbelang dat onderwijs v o o r eenieder is geworden door middel van onderwijs moet een zo groot mogelijke groep mensen bewust worden gemaakt van hun sosjale posisie en macht om aldus hun onmondigheid weg te nemen en hen zo in staat te stellen van hun nu met meer dan formele demokratiese rechten gebruik te maken W I J hopen dat voor eenieder het eksamen-gericht-onderwijs hiermee voldoende belast is - onderwijs en eksamens zijn strijdig - eksamens zim tegen het belang der student - eksamen-gerichtheid dient wel deze maatschappij maar houdt haar af van wat zij zou kunnen zijn Eksamens dienen dus te verdwijnen Niet-kreatieve skeptisie, realisten en andere voorstanders van het hierboven veroordeelde eksamensiesteem zullen wellicht menen dat eksamens voor een student een onontkoombare predestinasie zijn en dat onze afkeer van eksamens slechts berust op pure gemakswellust en dat het enige alternatief het ,volledig-kado-siesteem' is Zoals velen erkennen wij de vaak stimulerende werking die uit kan gaan van beoordeling en kritiek op eigen werk door anderen Wij stellen echter voorwaarden - kritiek is alleen zinvol indien zij geschiedt op basis van overtuiging en met op grond van onkwetsbare otonteit, - men kan alleen de verantwoordina dragen voor wat men vrij heeft gekozen, met andere woorden uit interesse en niet voor wat ongevraagd is opgelegd, - kritiek is pas zinvol indien zij geschiedt tussen gelijken Slechts zij die elkaar kennen zijn gelijk, voorwaarde is dus dat zij die elkaar beoordelen intensief hebben samengewerkt Bovenstaande lezende zal het dan ook niemand verbazen dat het skt-bestuur teleurgesteld is over de welhaast kontra-revolusionaire onwil waarmee de fakulteit o a het eksamen voor projektonderwijsgroepen wil handhaven Een van de meest rotte plekken van het oude siesteem overplanten in een niew is blijk geven van (onbewust) konservatisme Het kan anders en het moet andersi

Nawoord Bovenstaande plaatst de bijna massochistiese mternalisasie van de schuld v o o r het zakken, hetgeen bij de meeste afgewezenen voorkomt, in een ander daglicht Falen in een siesteem met dergelijke grote gebreken als een eksamen-gericht-onderwijs kan met langer aan het individu verweten worden Het is nu ook duidelijk dat wij met langer met onze .sosjologe oge' dicht gelukkig kunnen doen Hoofdrolspelers en slachtoffers in de klucht die eksamen heet moeten gaan trachten aan deze wantoestand iets te veranderen Afschaffing van het eksamen zal betekenen dat de keten m a a t s c h a p p i j - o n d e r w j s - w e t e n s c h a p eksamens gebroken is en dat men vanuit het wetenschappelijk onderwijs de maatschappij anders zal kunnen gaan bezien september 1ÂŁ69 Jos Visker (Dit artikel was een onderdeel van een SKT-brochure betreffende examens e d )

V o o r ieder, die geĂŻnteresseerd is in de toekomst van het wetenschappelijk onderwijs - is hij nu insider of betrekkelijke outsider moet het duidelijk zijn dat een belangrijk moment bereikt is in de discussie Dat is begnjpelijk, omdat er zo langzamerhand beslissingen genomen moeten worden en ook wel gaan worden Let wel met beslissen is ook beslissen Het IS opmerkehjk dat tot voor kort niemand geloof heeft geschonken aan datgene, wat dt S V B in alle openheid heeft gesteld, namelijk dat het in hun politiek met gaat om onderwijsvernieuwing, maar om maatschappijhervorming volgens hun denkbeelden Doch hoe langer hoe meer komt naar voren dat de ,harde kern' er inderdaad op uit is om elk resultaat onmogelijk te maken en elk gesprek te torpederen door ultimata te stellen, die zonder meer voorbij gaan aan het medebeslissingsrecht van alle andere geledingen Het referaat Tilburg IS m deze dan ook duidelijk genoeg - de houding van de Links Front-delegatie in het structuuroverleg spreekt boekdelen Nu zijn er echter ook studenten, die denken dat deze houding voortkomt uit de onderhandelingstaktiek ,vraag de hele hand, dan krijg je een vinger' Maar zij, die aldus te goeder trouw redeneren, z j n dan met goed op de hoogte van de SVB-ideologie Daarin is immers het compromis uit den boze (verraad, inkapseling, e t c ) en komt slechts uit de chaos van het conflict een synthese naar voren, iets dat heel anders is dan een positie tussen de partyen Nog duidelijker bleek deze houding in de verwerping van het standpunt dat ook de rest van de samenleving moet kunnen meebeslissen over het w e t e n s c h a p p e i j k o n d e r w j s Wel consequent, als men de maatschapij verwerpt en de universiteit ver wil houden van deze smetten Onaanvaardbaar echter voor hen, die geen splendid isolation, maar een geloofwaardige plaats voor de universiteit in het maatschappelijk geheel wensen Waar het uiteindelijk om gaat is de vraag of we een universiteit willen, die een club is van hen, die daar toevallig aanwezig zijn, om daar geĂŻndoctrineerd te worden in marcusianisme en andere pseudoheilsleren Tenslotte kunnen we dan alleen nog als gefrustreerdkatholieke profeten de maatschappij in te trekken - dit alles gefinancierd door hen, die wij het meest geacht worden te verfoeien Of moet de universiteit zich juist veeleer versterken als centrum van kritische en onafhankelijke wetenschapsbeoefening, en problemen die zich voordoen, trachten te analyseren en mogelijkheden - geen voorschrifteni - aangeven om oplossingen te bereiken Voor dit laatste is de academische vrijheid een absoluut vereiste Als het met meer mogelijk is met respect voor eikaars standpunt te discussieren, dan hoeft er mets meer hervormd te worden, dan is de universiteit al dood Eniaten we er geen doekjes om winden, we zijn al een aardig eind op weg daarheen Het b i j k t dat democratie maar al te graag tot een farce w o r d t gemaakt Corruptie optimi pessima - mets IS zo erg als het bederf van iets voortreffelijks En ieder, die ook maar een beetje historisch inzicht heeft, weet dat intelligentie, gecombineerd met fanatisme en doordraverij bepaald geen automatische garantie is voor vrijheid, tolerantie en creativiteit Kortom, we staan opnieuw voor een keuze Vaak heeft de academische wereld bedreigingen van buiten weerstaan De vraag is, hoe zal ze een inwendige crisis doorkomen Misschien komt ze gesterkt tevoorschijn, misschien ook gaat ze eraan ten onder Maar een zachte dood zal het zeker met zijn 27 oktober 1969

w . J. F. I. Nuyens

grafische kunstinrichting

j. j . a. van der w e e n.v. koestraat 83-85 - telefoon 23137 tilburg

Onbegrijpelijk, d a t zo'n totaal v e r n i e u w d blad het wil blijven d o e n met zo'n totaal verouderde kop.

4

4

Mededelingen

Algemeen HOGESCHOOLBLAD

VOOR

IN DIENST GETREDEN A A N DE KATHOLIEKE

EERSTEJAARS

Eerstejaarsstudenten die het eerste nummer van het Tiiburgs Hogeschoolblad nog met hebben ontvangen, kunnen een exemplaar kosteloos afhalen in de databank, zolang de voorraad strekt CENTRUM VOOR VAN

HET

DE

ONTWIKKELING

ONDERWIJS

Het Centrum voor de Ontw/ikkeling van het Onderwijs is op 1 september 1969 van start gegaan Aan het hoofd staat Dr J de Miranda, terw/ijl als medewerkers zijn opgenomen Drs G A M van den Heuvel, taalkundig medewerker van de hogeschool en de heren E ter Heme en P Verschuren, student-assistenten Secretaresse van het Onderwijscentrum is mej A A P van Schendel, die voorlopig te bereiken is op toestel 434, kamer N74 EINDHOVEN Donderdag 23 oktober heeft de eerste (openbare) vergadering van de voorlopige Hogeschoolraad van de Technische Hogeschool Eindhoven plaats gehad Eind september hebben alle geledingen van de hogeschool verkiezingen gehouden om te komen tot een afvaardiging in de Hogeschoolraad Het werk van de ,zomercommissie , de structuurcommissie van de Technische Hogeschool Eindhoven vindt onverminderd doorgang Het rapport van de zomercommissie zal worden uitgebracht aan de voorlopige Hogeschoolraad STICHTING

,HET N E D E R L A N D S

STUDENTEN

ORKEST'

De audities voor het N S O zullen dit jaar plaatsvinden Groningen 5 november

Magna Pete, Hofstraat 16, van 19 00 tot 22 00 uur,

t

.Amsterdam 6 november A V S V , Raamgracht 8, van 14 00 tot 17 00 en van 19 00 tot 22 00 uur, Utrecht 7 november UVSV, Drift 19, van 14 00 tot 17 00 en van 19 00 tot 22 00 uur Aangezien ook dit jaar een voltallig symfonie-orkest samengesteld dient te worden, is een ieder, die meer of minder fanatiek een instrument bespeelt, van harte welkom Het is in het verleden gebleken dat studieverplichtingen vrijwel altijd na overleg met de faculteit op een soepele manier konden worden opgelost Inlichtingen te verkrijgen bij J T V M de Jong bichothecans, Mauritsstraat 90, Utrecht, telefoon 0 3 0 - 5 1 0 9 8 3 AANTAL

EERSTEJAARS-INSCHRIJVINGEN

Op de inschrijvingsdag voor eerstejaars, 1 september 1969, zijn aan de Katholieke Hogeschool te Tilburg 464 eerstejaarsstudenten ingeschreven Een vergelijking met de inschrijvingsdagen in de twee voorgaande jaren ziet er als volgt uit economische faculteit sociale faculteit juridische faculteit

. .

1967

1968

1969

280 120 56

303 98 93

270 88 106

494 464 456 Totaal Het aantal eerste inschrijvingen is dit jaar dus 6 % lager dan vorig jaar In 1968 was er een toename van ruim 8 % ten opzichte van 1967 Het aantal inschrijvingen voor de economische en sociale faculteit is gedaald dat voor de juridische faculteit gestegen De cijfers van de eerste inschrijvingsdag geven nog geen volledig beeld In de twee voorgaande jaren liep het aantal eerstejaarsstudenten Ina de inschrijvingsdag nog met ruim 20 % op

1

HOGESCHOOL

(1 juli tot e n m e t 15 o k t o b e r 1969) Mej M A F Adank, administratief assistente onderwijscentrum 1- 7-69 18- 8-69 A W van den Aker, w i s k u n d i g assistent rekencentrum 1- 9-69 M J W M Akkermans, student-assistent (Prof v d Ven) 1- 7-69 Mej A J M van Beers, hulp huishoudelijke dienst 1- 9-69 J M M Beljaar, student-assistent (economische faculteit) A N M van den Berg student-assistent (economische faculteit) 1- 9-69 1 -10-69 J H A Boor, portier-nachtwaker 1-10-69 C F Brinkhuizen, student-assistent (structuurcommissie) 1-10-69 A Bronk, hoofd bewakingsdienst 1- 8-69 Mej A L H Clous, secretaresse bureau buitenland 1-10-69 W M Derks, student-assistent (Dr Lips) 1-10-69 L B M Dieben student-assistent (Prof Dalmulder) Drs F J M van Doorne, wetensch medewerker (Prof Plattel) 15- 8-69 18- 8-69 J J P W Duysters, student-assistent (IVA) 1- 8-69 Mej. C E van Esch, typiste 18- 8-69 H J J A M van Eeuwijk, student-assistent (IVA) 1- 9-69 A G E van Genugten, student-assistent (econ faculteit) 9-69 G A de Groot, assistent databank 1 -9-69 Mr A L L Habraken, wetensch medewerker (jurid faculteit) 9-69 J P J M Heesters, student-assistent (economische faculteit) 8-69 A O H M van Helderen, boekhoudkundig medewerker 7-69 Mej J B Herbergs, typiste 9-69 M M A Hermans, student-assistent (economische faculteit) 15- 9-69 Mej M E Hiemstra documentaliste 9-69 T J G van den Hoogen, student-assistent (econ faculteit) 8-69 Drs J C A Horsten wetensch medewerker (econ faculteit) 10-69 L A van Hulsentop, buitengewoon lector (accountancy) 25- 6-69 Mevr C P Huysman-van Vliet, avondwerkster 9-69 A K A de Jager, student-assistent (economische faculteit) 15- 9-69 P C A M Jansma, student-assistent (sociale faculteit) 7-69 J M A M Janssens, student-assistent (Prof Stouthard) 7-69 G C de Jong, archivaris Mej C E S M van de Kamp, student-assistente (sociale f a c ) 15- 9-69 9-69 J A Kamsma, student-assistent (economische faculteit) 9-69 P W R Keyzers, student-assistent (economische faculteit) 9-69 L A M van de Klundert, student-assistent (econ faculteit) 9-69 E A A M Klijs, student-assistent (economische faculteit) 18 8-69 M r A K Koekkoek wetensch medewerker (juridische f a c ) Mevr F W M de Koning-Klaassen s t u d - a s s i s t e n t (jur f a c ) 16 9-69 1- 9-69 A J G Koopmans student-assistent (economische faculteit) 15- 9-69 T P W M van der Krogt, student-assistent (econ faculteit) - 7-69 Mej A M F Leyten assistente boekhouding - 9-69 F T M Loefs, student-assistent (economische faculteit) - 9-69 A G H M Lohuis, student-assistent (economische faculteit) 15- 9-69 P R M Merkx, student-assistent (sociale faculteit) - 9-69 Dr J de Miranda, hoofd onderwijscentrum -10-69 T M Moolhuyzen student-assistent (sociale faculteit) 15- 9-69 P W M o u w e n , student-assistent (sociale faculteit) - 9-69 P A C J M van Oppen, student-assistent (econ faculteit) - 8-69 T J W van Os, onderhoudsschilder - 7-69 A Plaisier, programmeur -10-69 W A F M van Puyenbroek, operateur - 8-69 Mej M T N O Regout, secretaresse (curatoren) - 9-69 P J Rens, statistisch medewerker - 9-69 Mej C M H van Riel, hulp huishoudelijke dienst 16- 6-69 W B J J Ritzen, concierge Eigen Huis - 7-69 Mevr M M L van Rossum-Wennink, secretaresse (jur f a c ) 22- 9-69 J G Rusk, wetenschappelijk medewerker (sociale faculteit) - 9-69 A J M Sanders, student-assistente (economische faculteit) - 9-69 E A M Schenk, student-assistent (economische faculteit) 16- 9-69 Drs H A A M Thoben wetensch medewerker (econ f a c ) - 8-69 J F M Thomassen, student-assistent (KVA) - 9-69 C A van Unen, sportleider - 9-69 M J A B Verspaget, assistent databank - 9-69 J F W M van Vroonhoven, student-assistent (econ faculteit) 5

THB 2

31 oktober 1969

Mededelingen

Algemeen (vervolg) Mevr J J Vuisting­Kriekaard, avondwerkster H E L Wasiander student­assistent (economische faculteit) G H Welters, student­assistent (sociale faculteit) Mej A C M van de Wouw, typiste H j H Zeeuwen, student­assistent (juridische faculteit) J G N A R Zeyen, bureau­assistent (theologische faculteit) P J M Zuiderwijk student­assistent (juridische faculteit)

10-69 9-69 9-69 8-69 ■ 8-69 10-69 9-69

UIT DIENST GETREDEN P A van Bekkum student­assistent (sociale faculteit) Mej A E van Berkei, avondwerkster Mej M A P Botermans, hulp huishoudelijke dienst H J A Broers, portier Mej M J P Brouwer, secretaresse Mej H L van Geesbergen, secretaresse A J A Godfroy, student­assistent (sociale faculteit) Prof Mr B H D Hermesdorf (juridische faculteit) Mevr A M C Hess­van Dieren, typiste Prof Dr H J M Hoefnagels SJ, (sociale faculteit) H van den Hondel student­assistent (sociale faculteit) P J J M van Loon assistente secretariaat van curatoren Drs J A M F Lindner (economische faculteit) A P J M eulenbroek, huipportier Drs E E de M ul, adjunct­secretaris (sociale faculteit) M J van Oostrom student­assistent (sociale faculteit) P H A M Otten, student­assistent (sociale faculteit) Mevr P F J Sparidaans­Govers, avondwerkster H J P Sterrenburg student­assistent (sociale faculteit) W H A Vandaele, student­assistent (economische faculteit) P A H Verbraak, student­assistent (sociale faculteit) M A F M van de Vijver student­assistent (econ faculteit) Mej M Wessels­Beljaars, typiste G J P Wilms, student­assistent (sociale faculteit) J M M Zwegers, student­assistent (economische faculteit)

1­ 10­ 1­ 1­ 24­ 1­

7-69 6-69 9-69 8­69

7-69 8-69 1- 7-69 1-10-69 15- 8-69 7 69 7­69

7-69 10­69

6-69 18­10­69 1­ 7­69 1­ 7­69 24­ 6­69 1­ 7­69 1­­10­69 1­ 7-69 1­­10­69 16­ 7-69 1­ 7-69 1­-10-69

KOMMISSIE INTERNATIONALE SAM ENWERKING De Kommissie Internationale Samenwerking (KIS) houdt zich bezig met het verstrekken van informatie over seminars, konferenties, bijeenkomsten betrekking hebbende op internationale onderwerpen in Nederland of m het buitenland, andere studiemogelijkheden aan buitenlandse universitaire instanties en vakatures m ontwikkelingslanden Het Bureau Buitenland (BB) is gevestigd op de Bredaseweg 391 te Tilburg in het Instituut voor Ontwikkelingsvraagstukken (IVO), telefoon 70960 toestel 326 Sekretans is Drs H A J Coppens De sekretaresse mej A Clous kan verdere inlichtingen verschaffen over het bovengenoemde Konferenties seminars

Nederland

Lage Vuursche: De Commissie Kerk Overzee van de Nederlandse Zendingsraad organiseert van 7 tot 9 november een najaarskonferentie over het thema ,Wat is er gaande in het Verre Oosten? Deze bijeen­ komst zal zeker van betekenis zijn voor degenen die geïnteresseerd zijn in het w e r k in de ontwikkelingslanden Bergen: De Volkshogeschool Bergen organiseert twee seminars 8 tot 9 november Noorwegen en Nederland in Europa en de wereld Bestemd voor Noren en Nederlanders, die in eikaars landen geïnteresseerd zijn ­ 15 tot 16 november World­in Ontmoetings­ weekend v o o r Nederlandse en m Nederland verblijvende buitenlandse studenten Aanmelding en inlichtingen Volkshogeschool Bergen (N­H), telefoon 02208 ­ 3841 Konferenties seminars

buitenland

D U I T S L A N D Otzenhausen-Saar: De Europaische Akademie van Otzenhausen organiseert diverse konferenties, o a 28 tot en met 30 november Sociale konflikten op het nationale vlak en hun effekt op integratiestrukturen op sociaal gebied m de Gemeenschappelijke Markt ­ 12 tot en met 14 december Samenwerking van industrieën en

,Wirtschaftsverbanden' in Europa Aanmelding 66 Saarbrucken, Bahnhofstrasse 47­49 FRANKRIJK Centre International de Formation Europeenne (CIFE) organiseert drie seminars 10 tot en met 15 november te Boulouris: Stage de formation europeenne w o r d t zowel in de Duitse als Franse taal gegeven ­ 24 tot en met 30 november te Boulouris: Stage de formation europeenne zowel in de Duitse als Franse taal ­ 26 tot en met 31 december te Morlanwelz: Seminaire d etudes europeenne, in het Frans Aanmelding CIFE, 6, rue de Trevise 75 Parijs Beurzen D U I T S L A N D De .Deutscher Akademischer Austauschdienst' stelt acht studiebeurzen van tien maanden beschikbaar voor vergevorderde studenten (tenminste kandidaatsexamen) en jonge afgestudeerden uit Nederland voor het studiejaar 1970/1971 Aanvragen tot 31 december 1969 C A N A D A De Canadese regering stelt tien beurzen beschikbaar voor het akademisch jaar 1970/1971 voor studie of onderzoek op het gebied van alle wetenschappen Aanvragen tot 15 januari 1970 Z W I T S E R L A N D De Zwitserse regering stelt twee studiebeurzen beschikbaar van tien maanden voor Nederlanders, die hun studie gedurende het studiejaar 1970/1971 willen voortzetten aan een universiteit Aanvragen tot 31 december 1969 De N O O R D A T L A N T I S C H E VERDRAGSORGANISATIE stelt voor het studiejaar 1970/1971 een aantal onderzoekbeurzen beschikbaar voor studie of onderzoek over aspekten van het Noordatlantisch bond­ genootschap Aanvragen tot 31 december 1969 V a k a t u r e s in

ontwikkelingslanden

The Inter­University Council for Higher Education Overseas kondigt enkele vakatures aan die in de hieronder vermelde landen aanwezig zijn University of the Pacif ic (Fiji-eilanden): 3 senior l e c t u r e r s / l e c t u r e r s / assistant lecturers in economics in the School of Social Development University of Botswana, Lesotho and Swaziland: lectureship or assistant lectureship in economics University of Ibadan, Nigeria: deputy director in the Nigerian Institute of Social and Economic Research, visiting professor or senior lecturer in Social Psychology in Department of Psychiatry and Neurology Ahmadu Bello University, Zaria, Nigeria: research fellowship in agricultural economics in Institute for Agricultural Research University of the West Indies, Trinidad: senior lectureship or lectureship in A c c o u n t i n g and Finance in Faculty of Social Sciences Ter inf ormatie: Het Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking is een service­apparaat dat zorg draagt voor informatie over de uitzend­ mogelijkheden naar ontwikkelingslanden In dit Centrum is iedere dinsdagmiddag van 14 00 tot 18 00 uur de heer Van der Linden te bereiken Goirkestraat 87 te Tilburg, telefoon 04250 ­ 33346

STUDENTENPAROCHIE ,M ARANATHA' Aan Dr M G H Gelissen is eervol ontslag verleend als studentenpastor Het pastoraat wordt nu uitgeoefend door pater Drs E H H J Ey en pater Drs J G J Onessen C a d e a u af s c h e i d p a s t o o r

Gelissen

Zoals u reeds bekend zal zijn is pastoor Dr M G H Gelissen na tien jaar studentenpastoraat eervol ontslag verleend Als blijk van waardering voor zijn vele verdiensten waaronder met te vergeten de realisatie van het huidige M aranatha­complex, willen wij zorgen voor een gepast afscheidscadeau, dat hem op het M aranatha­feest zal worden aangeboden Dit zal eind november plaats vinden Wij hebben de indruk dat velen aan dit cadeau willen bijdragen W I J maken u erop attent dat u uw bijdrage kunt storten op gironumme'' 1461602 t n v J Offermans, Prof Cobbenhagenlaan 130, Tilburg, onder vermelding van ,cadeau Gelissen' Bij voorbaat met dank, Comité .Af scheidscadeau pastoor Gelissen'

6

Van de economische faculteit

1 De econometrische studierichting in 1969/1970 Inleiding De omstandigheid dat de minister van Onderwijs en Wetenschappen onlangs een wijziging in het Academisch Statuut heeft aangebracht, bood de mogelijkheid om aan de wensen van docenten en studenten betreffende de econometrische studierichting in aanzienlijke mate tegemoet te komen Kort samengevat behelst de wijziging in het Academisch Statuut het instellen van een zelfstandige studierichting der econometrie met een eigen candidaats- en doctoraalprogramma Aan instellingen van hoger onderwijs waar ook een wis- en natuurkundefaculteit aanwezig is, komt deze verzelfstandiging nog sterker tot uiting de econometrische studierichting kan daar worden ondergebracht in een eigen interfaculteit, tussen de wis- en natuurkundefaculteit en de economische faculteit Maar omdat de Katholieke Hogeschool geen enkele beta-faculteit bezit, is dit laatste in Tilburg met mogelijk Welke waren nu die wensen? De belangrijkste was wel de aandrang van de zijde van de studenten om meer dan tot dusverre en op korte termijn de mogelijkheid te bieden tot zelfstandig en creatief werk tijdens de doctoraalfase, waarbij de student zoveel mogelijk in staat dient te worden gesteld zijn eigen voorkeur voor bepaalde vakken of voor een bepaalde problematiek tot uiting te brengen Andere wensen betroffen ondermeer de invoering van (keuze)vakken als topologie en geboorte- en doodprocessen en de inhoud van vakken als wiskunde (met name analyse) en statistiek Een en ander is uitvoerig besproken in twee vergaderingen van docenten en medewerkers van de econometrische sectie, namelijk op 17 juli en 12 augustus jl en in eveneens twee vergaderingen van de sectie met de studenten in de econometrie namelijk op 22 augustus en 3 september jl Nagenoeg unaniem was men de mening toegedaan, dat tot het instellen van een zogenaamd afstudeerjaar moest worden overgegaan, teneinde de gewenste eigen inbreng van de student te kunnen realiseren Minder eenstemmig was men ten aanzien van het studieprogramma zelf In feite kon men hier twee opvattingen onderscheiden over de vraag wat een econometrist nu eigenlijk is IS hij een econoom die behalve over de .normale' economische kennis tevens beschikt over een aantal wiskundige en statistische technieken, ofwel IS hij de wiskundige en statistische specialist die de ,gewone economen terzijde staat? Aangezien dit een vraag is die iedere economiestudent voor zichzelf dient te beantwoorden, werd besloten aan beide opvattingen een plaats te geven in het doctoraalprogramma Hierbij moesten in verband met de praktische uitvoerbaarheid wel enige concessies worden gedaan, welke hieronder in het kort ter sprake zullen komen Nu rijst natuurlijk de vraag, of het wel is aan te bevelen om op zeer korte termijn over te gaan tot nogal fundamentele wijzigingen in studieprogramma s terwijl in de gehele faculteit de candidaats- en de doctoraalprogramma s volop m discussie zijn Met andere woorden doorkruist een dergelijke wijziging met het huidige overleg of zelfs blokkeert deze dit overleg met? Het antwoord op deze vraag luidde, dat de econometrische studierichting een de facto tamelijk op zichzelfstaand geheel is, zodat het mogelijk is hier reeds vooruit te lopen op de discussies in de gehele economische faculteit Wel diende rekening gehouden te worden met de raakpunten aan andere studierichtingen de consequenties van een veranderde opzet v o o r deze andere studierichtingen moesten minimaal zijn Het was dan ook op dit punt, dat aan de verlangens van de econometristen enige concessies moesten worden gedaan Bijvoorbeeld men zag gaarne een geĂŻntegreerd vak .bedrijfseconomie' opgenomen in het doctoraalprogramma Dit bleek evenwel met mogelijk zonder de huidige studieprogramma's in de bedrijfshuishoudkundige richting in de war te sturen Om deze reden ook is he*" candidaatsprogramma econometrie vrijwel geheel intact gelaten, slechts de vakken economische geschiedenis en burgerlijk recht en handelsrecht zijn in overeenstemming met het gewijzigde Academisch Statuut uit het programma vervallen, waardoor ruimte vrijkwam voor enigo werkcolleges waaraan behoefte bleek te bestaan.

I

Ook de studieraad van de economische faculteit huldigde de opvatting dat de voorgestelde wijzigingen in het econometrieprogramma geen negatieve gevolgen zullen hebben voor de discussies in de gehele faculteit en adviseerde positief aan de faculteit Het candidaatsprogramma

econometrie

1969/1970

Het college-schema luidt als v o l g t 2e jaar 1 Algemene economie (Schouten, 4 uren) 2 Geld-, crediet- en bankwezen (Bosman, 2 uren) 3 Wiskunde a algebra (v d Kerkhof, 2 uren + 1 uur werkcollege) b analyse (Lips. 3 uren + eventueel 1 uur werkcollege) 4 Waarschijnlijkheidsrekening en wiskundige statistiek (Neeleman, gedurende het tweede semester 4 uren + 1 uur werkcollege) 5 Inleiding electronische rekenmachines en programmeren (Euwe, 2 uren) 6 Sociale wijsbegeerte (Plattel, 1 uur) 3e jaar 1

Bedrijfseconomie a Financiewezen van de onderneming (Scheffer, 3 uren) b Oiganisatie van de onderneming (Goldschmidt, 2 uren -1- 2 uren werkcollege) 2 Wiskunde a algebra (v d Kerkhof. 2 uren + 1 uur werkcollege) b analyse (Lips, 3 uren -I- eventueel 1 uur werkcollege) 3 Waarschijnlijkheidsrekening en wiskundige statistiek (Neeleman.

6 uren -I- 2 uren werkcollege) De examenregeling luidt: C-l

Algemene economie. Geld-, crediet- en bankwezen. Inleiding electronische rekenmachines, Sociale wijsbebeerte C-ll Financiewezen, Organisatie van de onderneming. W i s k u n d e .

Statistiek Het tentamensysteem voor wiskunde en statistiek w o r d t gehandhaafd De scriptie- en stageregelingen zijn onveranderd (zie Studiegids 1969/1970. blz 91) De doctoraalprogramma's

econometrie

1969/1970

O p grond van de in de inleiding genoemde overwegingen zijn er twee alternatieve doctoraalprogramma's varianten opgesteld een variant richt zich meer naar de opvatting dat een econometrist in de eerste plaats econoom is. de andere variant legt de nadruk op de econometrische vakken Hoewel de programma s verschillend zijn, vertonen ze toch punten van overeenkomst, die we hieronder de revue laten passeren De belangrijkste overeenkomst tussen de beide varianten is het zogenaamde afstudeerjaar Dit houdt in, dat de feitelijke opleiding w o r d t afgerond aan het einde van het vierde jaar ( d w z het eerste doctoraal-jaar, wij conformeren ons hier aan het spraakgebruik en spreken dus over vierde en vijfde jaar, hoewel dit met steeds in overeenstemming is met de feitelijke ,ouderdom' van de student) Deze afronding w o r d t doctoraal-I genoemd en bestaat uit een aantal vrijstellende tentamens Tijdens het vijfde jaar (het afstudeerjaar) houdt de student zich bezig met slechts twee vakken het eerste hoofdvak, dat een typisch econometrisch vak moet zijn (dus wiskundige economie en econometrie, wiskundige bedrijfseconomie en bedrijfseconometrie ofwel een vak uit de groep wiskunde) en het tweede hoofdvak naar keuze uit de vakken die reeds m het D-l waren opgenomen (dit hoeft dus met noodzakelijk het keuzevak van het D-l te zijn) De keuze is onderworpen aan de goedkeuring van de economische faculteit V o o r de twee afstudeervakken maakt de student een afstudeerwerkstuk dat op beide vakken betrekking heeft en waaraan zwaardere eisen worden gesteld dan tot dusverre aan een doctoraalscriptie Het onderwerp v o o r dit 7

THB 2

31 oktober 1969

Economische faculteit

Mededeling werkstuk w o r d t door de student in overleg met de betrokken docenten vastgesteld In ieder geval dient het werkstuk theoretisch behoorlijk gefundeerd te zijn wat doorgaans zal inhouden dat een tamelijk diepgaande literatuurstudie is vereist Ook een theoretisch goed gefundeerd stage-verslag (maar dan van een stage van meer dan de gebruikelijke drie maanden) kan dienen als afstudeerwerkstuk, een en ander ter beoordeling van de betrokken docenten Het D-ll-examen bestaat dan uit het verdedigen van het afstudeerwerkstuk ten overstaan van een examencommissie waarin behalve de beide afstudeerdocenten ook anderen zitting hebben, aan te wijzen door de economische faculteit Het afstudeerjaar biedt de mogelijkheid dat de student, ondanks het beperkt aantal officiĂŤle specialisaties, toch een geheel eigen karakter kan geven aan zijn doctoraal examen Het aantal keuzemogelijkheden is legio Een tweede punt van overeenkomst betreft de groep wiskunde Deze groep bestaat uit zeven pakketten, waarvan er vier in het D-l-programma moeten w o r d e n opgenomen Deze zeven pakketten zijn 1 Lineaire programmering (Drs J van Lieshout) 2 M a r k o v 1 (bestaande uit Markov-ketens + wachttijd-theorie (Prof J Kriens) 3 M a r k o v 2 (bestaande uit Markov-ketens + geboorte- en d o o d processen (Prof J Kriens) 4 Capita selecta uit de mathematische besliskunde (thans het onderdeel capita selecta van de leer van het programmeren van deterministische en stochastische processen) (Drs J van Lieshout en Prof J Kriens) 5 Numerieke wiskunde (thans genaamd methodologie van de automatische informatieverwerking) (Prof Dr M Euwe) 6 Topologie (Dr H van de Kerkhof) 7 Waarschijnlijkheidsrekening en wiskunde statistiek (Ir D Neeleman) Hiervan zijn de vakken onder 3 en 6 nieuw Het vak M a r k o v 2 (dat met aansluit op M a r k o v 1, maar zelfstandig is) is opgenomen op verzoek van enjge doctoraalstudenten m de ,oude' algemeen-econometrische specialisatie De topologie is ingevoerd omdat de sectie econometrie IS gebleken, dat deze tak van de wiskunde de laatste tijd een steeds grotere rol gaat spelen in wetenschappelijke publicaties, vooral op het terrein van de wiskundige economie Een derde punt van overeenkomst is dat het vak sociale wijsbegeerte deel uitmaakt van het D-l-programma Tenslotte is m beide varianten een keuzevak opgenomen in het D-l De volledige programma's luiden als volgt Variant A-1 Algemeen-economische specialisatie Algemene economie D-l Wiskundige economie en econometrie * Vier pakketten naar keuze uit de wiskundegroep * Keuzevak Sociale wijsbegeerte D-ll Eerste h o o f d v a k te kiezen uit de met een * aangeduide vakken (wat de wiskundegroep betreft een pakket) Tweede hoofdvak te kiezen uit de vakken 1 tot en met 4 Beide hoofdvakken moeten ook in het D-l zijn opgenomen In de vakken die met als hoofdvak m het D-ll worden opgenomen, wordt gedurende het vierde jaar vrijstellend tentamen afgelegd Het college en tentamen algemene economie wordt verzorgd door Prof Schouten of door Prof van de Klundert, naar keuze van de student Variant A-2 Bedrijfseconomische specialisatie D-l 1 Bedrijfseconomie D-l 2 Bednjfseconometne * 3 Vier pakketten naar keuze uit de wiskundegroep * 4 Keuzevak 5 Sociale wijsbegeerte D-ll Analoog aan variant A-1 Het vak bedrijfseconomie omvat zowel organisatie van de onderneming financiewezen van de onderneming als leer van de kostprijs Het tentamen over alle drie de deelgebieden wordt afgenomen door Prof Goldschmidt Variant B D-l 1 Wiskundige economie en econometrie *

WIJZIGING

REGELING

NOTITIE V O O R

C-II-CANDIDATEN

Het huidige examenreglement stelt als eis, dat v o o r het candidaatsexamen v o o r een der vakken van het C-l- of C-ll-examen een scriptie (of stageverslag) moet worden ingeleverd Daarnaast moeten een tweetal notities worden geschreven v o o r een der andere vakken onder leiding van de betrokken hoogleraar of diens medewerker(s) Voor de huidige C-ll-candidaten, d w z voor degenen die reeds zijn geslaagd v o o r het C-l-examen, is deze regeling als volgt gewijzigd - Voor C-ll-candidaten worden de twee notities wederom vervangen door een scriptie - De twee voor het candidaatsexamen in te leveren scripties, waarvan er een kan worden vervangen door een stageverslag, kunnen met uitzondering van het vak economische aardrijkskunde, vrij naar keuze worden geschreven voor vakken die reeds waren opgenomen in het C-l-examen dan wel voor vakken die tot het C-ll-examen behoren - Hoewel individueel geschreven scripties zullen worden geaccepteerd w o r d t aanbevolen scripties te schrijven in groepsverband van bijvoorbeeld drie personen - Alvorens met het schrijven van een scriptie wordt aangevangen, dient contact te worden opgenomen met de docent van het betreffende vak - De scripties worden beschouwd als een afzonderlijk vereiste voor het candidaatsexamen Zij dienen van een voldoende niveau te zijn en spelen geen rol bij de waardering van het examen in het betreffende vak - C-ll-candidaten die reeds notities hebben ingeleverd voor een der C-ll-vakken kunnen uiteraard volstaan met het alsnog inleveren van een scriptie of stageverslag

D-ll

2 Bednjfseconometne * 3 Vier pakketten naar keuze uit de wiskundegroep * 4 Keuzevak 5 Sociale wijsbegeerte A n a l o o g aan variant A-1

Overgangsregeling De huidige vijfdejaars kunnen afstuderen volgens het programma, dat nog is vermeld in de Studiegids 1969/1970 Slotopmerkingen BIJ beide varianten moeten vier pakketten uit de wiskundegroep worden gekozen Wij kunnen ons voorstellen, dat deze keuze voor een vierdejaarsstudent nogal wat moeilijkheden zal opleveren, daar hij moeilijk kan overzien wat deze pakketten inhouden Anderzijds hangt de keuze voor een groot deel af van de persoonlijke voorkeur, zodat het met mogelijk is kant-en-klaar-recepten te leveren Wellicht echter dat onderstaande opmerkingen verhelderend werken Het pakket capita selecta omvat grosso modo convexe programmering geheeltallige programmering, dynamische programmering, enige hoofdstukken uit de speltheorie en enkele voorspellingstechnieken Om dit tentamen te kunnen afleggen is kennis van de lineaire programmering vereist In de praktijk betekent dat dit capita selecta alleen samen met lineaire programmering zal worden gekozen De pakketten Markov 2 en topologie zijn typisch vakken voor studenten met een voorkeur voor wiskundige (algemene) economie en econometrie Deze pakketten zullen derhalve doorgaans met gekozen worden door bedrijfseconometnsten De algemeen-econometristen daarentegen zullen m het algemeen met M a r k o v 1 in hun programma opnemen dit pakket IS meer op het bedrijf gericht Naar onze mening (maar men hoeft het hiermee met eens te zijn) IS lineaire programmering voor een econometrist onontbeerlijk en lijkt capita selecta zeer aan te bevelen Voor de bedrijfseconometnsten IS tevens Markov 1 zeer aan te raden In het algemeen kan worden gesteld, dat de keuze uit de wiskundegroep verband zal houden met het eerste (en waarschijnlijk ook tweede) hoofdvak en zodoende met het afstudeerwerkstuk Daarom is overleg met de afstudeerdocenten over deze kwestie aan te raden Drs. W. van Hulst 8

Economische faculteit

Kritiek op plan van Verheyen voor de doktoraal-richting O v e r de

procedure

Een dikke maand geleden presenteerde onze qrote pragmatikus Verheyen' een door hem zelf geschreven konsept voorstel tot herziening van het doktoraalprogramma (m stencil-vorm verkrijgbaar bij het bureau van de faculteit) Overmoedig geworden door het behaalde sukses in de ekonometrische richting, meende hij deze opzet te kunnen overplaatsen op de andere specialisaties Nu IS dat allemaal nog met zo erg wanneer het als diskussiestuk gepresenteerde ontwerpplan ter produktie van toekomstige vakidioten een punt van diskussie en permanente kritiek was gebleven Dat dit onvoldoende in de diskussie is geweest is enerzijds te wijten aan de presentatie van dit plan en anderzijds aan de autoriteitsfiksatie van een groot gedeelte van de hoogleraren en studenten Wat betreft de presentatie kan gesteld worden dat de heer Verheyen zijn plan op een zodanige manier ter diskussie stelde dat het eerder leek op een opiniepeiling dan op een reële diskussie De diskussie die er gevoerd werd speelde zich voornamelijk af binnen het kader van het plan Wat uit het oog verloren w e r d en nog steeds wordt IS dat de totale opzet ter diskussie gesteld dient te worden In de inleiding van dit plan wordt gesteld dat aan een herziening van het doktoraalprogramma in de richting van een afstudeerjaar hoge prioriteit gegeven dient te worden Het is natuurlijk mogelijk dat deze zienswijze binnenskamers leeft Uit de officiële stukken blijkt een dergelijke zienswijze voornamelijk onder de hoogleraren te leven (zie gele map) Voorts IS het onduidelijk hoe dit voorstel gezien kan worden als een poging om op korte termijn meer ruimte te scheppen voor meer fundamentele wijzigingen In het stuk ligt namelijk geen enkele visie op het onderwijs vervat Het is dan ook moeilijk te beoordelen of deze wijziging past in het beleidskader op lange termijn Dit alles wekt de indruk van een ondoordacht, overhaast voorstel, dat zonder diskussie over het doel en de wenselijke struktuur van het doktoraalprogramma wordt doorgedrukt Daarom zien we ons genoodzaakt de volgende kritiek te formuleren ^Men kan het onderwijs afstemmen op de wensen van het bedrijfsleven en overheid Het is duidelijk dat de eisen van beide groepen dezelfde zijn aangezien er geen fundamentele belangentegenstellingen meer bestaan Dit leidt ertoe dat men het aksent legt op de specialisatie Een gevolg hiervan is dat de opleiding haar wetenschappelijk karakter verliest Men kan de opleidingen ook afstemmen op de eisen van de ekonomiese wetenschap, als maatschappijwetenschap welke juist een geïntegreerde aanpak vereist De kontradiktie tussen de belangen van het bedrijfsleven en de wetenschap worden in het onderwerp in toenemende mate opgelost door het elimineren van de mogelijkheid tot wetenschappelijke aanpak Dit wordt versterkt door de subjektieve belangen van de docent welke zich als specialist binnen zijn vakgebied heer en meester voelt De dupe hiervan zijn a Het wetenschappelijk onderzoek Onderzoeken zullen over het algemeen plaatsvinden op basis van een bepaalde specialisatie Onderzoeken welke zich over een ruimer gebied uitstrekken worden daarmede zeer moeilijk, zo met onmogelijk b

Het onderwijs Studenten worden opgeleid tot blinde vakidioten, die slechts op een versnipperde wijze kennis genomen hebben van een aantal technieken

Als afgestudeerde komen ze dan terecht op een beleidsbepalend nivo in het bedrijfsleven In een tijd waarin de grote bedrijven de toekomst van de samenleving bepalen is het onverantwoord mensen af te laten studeren die geen enkel inzicht hebben m de maatschappelijke ontwikkeling Derhalve zijn zij met in staat het verband te zien tussen hun toekomstig handelen als ekonoom en de maatschappelijke ontwikkeling Tevens moet stelling genomen worden tegen de hypokriete bewering dat deze zaken bij de filosofie voldoende aan de orde komen

Het gaat hier primair om wetenschappelijk inzicht in de samenleving welke slechts het produkt kan zijn van een geïntegreerde historiese analiese van de maatschappij De studenten die het falen van het huidige onderwijssiesteem inzien, worden desondanks gedwongen zich te richten naar een rigide onderwijspatroon waarin de afzonderlijke hoogleraren de inhoud van hun vak bepalen De

nota-Verheyen

Dit voorstel erkent dat er aan de huidige ekonomiese doktoraalopleiding bezwaren kleven De grootste bezwaren hiervan zijn uit het voorgaande reeds naar voren gekomen en zijn kort gesteld a geringe samenhang tussen de verschillende onderdelen, b sterke afhankelijkheid van specialisties innestelde hoogleraar c tentamenmoeheid Het erkent dat de doktoraalstudent nauwelijks een gefundeerd w e t e n schappelijk inzicht m de maatschappelijke ekonomiese samenhangen en ontwikkelingen kan verkrijgen mede als gevolg van het iedereen doldraaiende tentamensiesteem Het alternatief lijkt echter nergens op Het vergroot de vakidiotie door de student gedurende een jaar op een vak of een professor te laten afstuderen en ontneemt daarbij de student het enige jaar waarin hij zich nog aan de kontrole van het autoritaire docentenkorps kan onttrekken en zich in een relatieve vrijheid naar eigen inzicht kan ontplooien Daarvoor in de plaats stelt hij een D-l-eksamen aan het emde van het vierde jaar Het IS duidelijk dat de normering wat betreft de verstrekking van beurzen door de overheid zich hieraan zal aanpassen Het barbarisme der specialismen en het konformisties karakter der opleiding tast Verheyen met aan, integendeel, hij versterkt hem Nog sterker dan voorheen valt in het laatste afstudeerjaar het aksent op de beroepspraktijk zodat w e een totaal aan de beroepspraktijk gekonformeerde student en studieprogramma te zien zullen krijgen Tenslotte w o r d t door dit voorstel het siesteem van scheidslijnen, vakafbakening, elitevorming en monopolisering van kennis, dat kenmerkend is voor het huidige docentenkorps, op het nivo van de studenten gereproduceerd In de plaats van het kollektief (als kollektief machtig) treedt het geïsoleerde individu dat in een direkte afhankelijkheidsverhouding staat tot zijn afstudeerhoogleraar Atomisering en

hiërarcliisering

Het rapport-Verheyen lijkt verdacht veel op dat van Posthumus De motivaties voor dat rapport waren - efficiëntere bedrijfsvoering (door de schaalvergroting van de studentenaantallen stijgen de kosten aanzienlijk) -

makkelijker hanteerbare studentenpopulatie

-

overgang naar de beroepspraktijk verloopt gestroomlijnder,

-

handhaven van de bestaande pedagogiese verhoudingen binnen de hogeschool

Dat dit een even gevaarlijke metode is als het rapport-Veringa om elke demokratiseringsbeweging aan de universiteiten en hogescholen en in de maatschappij als geheel de kop m te drukken, is onderhand wel duidelijk Elke fundamentele wetenschapskritiek en maatschappijkritiek komt in zulke voorstellen met meer aan bod, elke fundamentele kritiek w o r d t zeer netjes weggekanaliseerd Dat WIJ als Aktiegroep Ekonomen ons daartegen verzetten is duidelijk, dat WIJ alternatieven dienen te formuleren spreekt haast vanzelf Namens de Aktiegroep Ekonomen, Jean Frijns Loek van der Klundert Gerard Tabbers P S Vergadering Aktiegroep Ekonomen donderdag 6 november om 20 00 uur in de oude ATSO-kamer ledereen is welkom THB 2

31 oktober 1969

Economische faculteit

De candidaatsfase in de economische faculteit Het laatste jaar is m de economische faculteit ten aanzien van de studie-opzet voornamelijk gediscussieerd over de propaedeutische- en de doctoraalfase van de studie Zonder tekort te willen doen aan degenen die hun gedachten hebben laten gaan over het totale studieprogramma meen ik dat de candidaatsfase in het verleden nog te weinig werd belicht Het is daarom mijn bedoeling in dit artikel wat meer aandacht te schenken aan deze fase van de studie, mede om daardoor de discussie te stimuleren

te voorkomen de aangewezen weg, namelijk een splitsing tussen de algemeen-economen en de bedrijfseconomen In het onderstaande voorstel vindt men een globale aanduiding welke vakken in beide specialisatie grondig bestudeerd dienen te worden Het voordeel van deze opzet is dat de student voldoende kennis van zijn gehele vakgebied kan verwerven Dan heeft hij in de doctoraalfase voldoende ruimte over om zijn afstudeerproject zo ruim mogelijk met keuzevakken te omlijsten Hiermee gaat gepaard een andere visie op een .integrale' economische opleiding Integrale opleiding in de zin van redelijk onderlegd in alle facetten van de economie acht ik een minder zinvolle opvatting dan in de zin van een gedegen opleiding binnen een enger vakgebied samen met een kennismaking met alle andere facetten

Als uitgangspunt zou ik een globale indeling van de studie in drie fasen willen zien De propaedeutische fase zal een oriènterend karakter krijgen Dit w o r d t zowel door de studiecommissie van de economische faculteit als in het rapport van de wetenschappelijke s t a f ' naar voren gebracht Ook in het rapport van de studiecommissie ^ is een van de voornaamste kenmerken van de propaedeutische fase het oriënterend aspect

Deze indeling brengt mee, dat in de doctoraalfase een ruimer gebruik kan en moet worden gemaakt van keuzevakken om een al te specialistische opleiding te voorkomen

De candidaatsfase is de fase van de kennisverwerving. In het rapport van de wetenschappelijke staf wordt hierover geschreven ,,ln de vakken algemene- en bedrijfseconomie zal in deze twee jaar de theorie op zodanige wijze gebracht moeten worden dat de student in staat is met de verworven inzichten de nieuwe ontwikkelingen m de economie kritisch te volgen (biz 5) Duidelijker is nog de opvatting t a v de kennisverwerving van de studiecommissie, die met de voorgestelde wijzigingen van het academisch statuut voor ogen aan het candidaatsexamen ,,genoeg wetenschappelijke bagage wil medegeven om niet-specialistische functies m het bedrijfsleven of bij de overheid te kunnen vervullen (bIz 7) De studiecommissie wil van het candidaats een afberonde opleiding maken In de doctoraalfase moet de student volgens het rapport van de wetenschappelijke staf alle mogelijkheid tot creatieve ontplooiing krijgen.. Men ziet dit als mogelijk door de andere oriëntatie van de candidaatsstudie, die de noodzaak de student te verplichten bepaalde hulpvakken te volgen tot het minimum reduceert De student heeft dus meer mogelijkheden voor keuzevakken rondom zijn afstudeerproject In veel mindere mate geeft het rapport van de studiecommissie aan de student de gelegenheid de theorie op zijn eigen wijze te doordenken en te beoordelen De eigenwerkzaamheid van de student w o r d t hier vooral m het eerste doctoraal jaar geremd, doordat een verdere uitbreiding van de kennis die opgedaan is in de candidaatsfase noodzakelijk wordt geacht De studiecommissie IS er kennelijk van overtuigd geraakt, dat door een strak aangehouden driedelig (orientatie-kennisverwerving-zelfstandig werken en voorbereiden op het vervullen van een maatschappelijke betrekking) de candidaatsfase overbelast zou worden De wetenschappelijke staf blijkt dit probleem op te lossen door m de candidaatsfase in grotere mate gebruik te maken van keuzevakken, waarbij de mogelijkheid is opengelaten om slechts een keuzevak te nemen en dit meer diepgaand te bestuderen Beide oplossingen worden door mij met als een succes beschouwd De ooiossing van de studiecommissie met, omdat er te weinig ruimte w o r d t opengelaten voor de zelfwerkzaamheid en de voorbereiding op de vervulling van een maatschappelijke functie, de oplossing van de wetenschappelijke staf met, omdat dit onvoldoende gespecialiseerde kennis verschaft aan de candidaat om met vrucht de doctoraalfase te doorlopen Dat is het nadeel van een al te ,integrale' visie

Het moge duidelijk blijken uit de programma s voor de beide richtingen dat de splitsing ten koste gaat van de basiskennis m een van beide vakken, maar in tegenstelling tot de studiecommissie moet eveneens worden gesteld, dat de splitsing ook ten goede komt aan de basiskennis van het hoofdvak Ik dacht dat de student daaraan het meeste plezier zal beleven in zijn verdere loopbaan De mening van de studiecommissie is dat de maatschappij aan een gespecialiseerde baccalaureaatsopleiding een verkeerde interpretatie zou kunnen geven IS geen argument tegen de splitsing ^ Het overgrote deel der candidaten zet zijn studie voort mplaats van deze te beëindigen In zoverre als dit in de toekomst (door een herwaardering van het baccalaureaatsexamen) met meer het geval zou zijn zal de maatschappij iedere verandering in het candidaatsexamen verkeerd kunnen interpreteren, zowel de omvorming tot niet-specialistisch, als tot wel-speciahstisch baccalaureaatsexamen Bij iedere verandering aan het candidaatsprogramma zal de maatschappij moeten ervaren wat de candidaat in zijn mars heeft Het IS met mijn mening dat de student na het propaedeutisch examen nog met in staat is tot een verantwoorde keuze Juist bij de nieuwe opzet van de propaedeutische opleiding is het de bedoeling de student zich te laten oriënteren zowel op algemeen-economisch als op bedrijfseconomisch gebied Bij een goede uitwerking van dit programma moet de student in staat zijn zijn keuze te bepalen Dit vereist dus dat in de propaedeutische fase conform de opzet voldoende bedrijfseconomie gegeven w o r d t Daarbij ben ik van mening dat v o o r de twijfelaars de keuze (zoals vaak) zichzelf achteraf zal motiveren Het IS mijn overtuiging dat op deze wijze, uitgaande van de driedeling oriëntatie, kennisverwerving, zelfstandige bewerking en voorbereiding op een latere loopbaan, een meer geschikte indeling van de economische studie wordt gevonden dan de huidige of in de discussies voorgestelde regelingen Het candidaatsprogramma voor algemeen-economen zou kunnen omvatten -

algemene leer en geschiedenis der economie (macro)

-

algemene leer en geschiedenis der economie (micro)

-

geld-, crediet- en bankwezen

Een vruchtbare doctorale opleiding, waarin de student zelfwerkzaam is, vereist grondige kennis van de afstudeervakken, grondige kennis die in de candidaatsfase moet zijn verkregen

-

openbare financiën

-

wiskunde - inleiding elektronische rekenmachines schattingsmethoden

Dat wil met zeggen, dat al de candidaten op elk economisch terrein grondige kennis moeten bezitten Zij die een algemeen-economische opleiding wensen zullen gedegen kennis van het bedrijfsleven als ballast beschouwen en de bedrijfseconomen zullen weinig behoefte hebben aan uitgebreide macro-economische kennis Daarom lijkt mij een derde oplossing om overbelasting van het candidaatsprogramma

-

toegepaste economie (input-output analyse, nationale en monetiare rekeningen)

-

inleiding m de bedrijfseconomie

-

sociale wijsbegeerte

Het candidaatsexamen voor de bedrijfseconomen zou kunnen omvatten 10

L J G M H M F H W L G Mej L F J A B H B C A H M A A J N H A G W G A N H G J E N H J W C A G C N Th

GES

Bacc.

E Hal

-

fin

Van de sociale en juridische faculteit

SOCIALE FACULTEIT GESLAAGDEN SEPTEMBER 1969

EERSTEJAARS S O C I O L O G E N

Doctoraalexamen economische wetenschappen

Wil iedereen, die de bijeenkomst op donderdag 4 september niet heeft kunnen bijwonen, contact opnemen met Drs C W. Vroom, Tweede Provisormm, kamer 49, telefoon 452)

P J G Baselaar, Valkenswaard A W J Denessen, Weert F A Engering (cum laude) 's Gravenhage J F P Gielis Tilburg A J M Th de Groot, Bergen op Zoom A M B Heesakkers Emdhoven Th J M Huisman, Huissen (OD) J M P Janssen, Horst (L) A H M van Kerkoerie Tilburg P C J de Koning, Aerdenhout-Bloemendaal W J Mangnus Vogelwaarde P J F G Meulendijks, Mierlo A P F J Mombers, Tilburg G R M Mustert (cum laude) Dongen

D J V d Net Dordrecht J D V M Plejmeekers, Eijsden A H F Ruigrok, Tilburg P J A Schwegler Baarn E A T J K Tjon a Hie Tilburg W N A Vandaeie (cum laude), Tilbu,g A G P Verster (cum laude), Gilze-Rijen A C M Viguurs Rosmalen P J Vorage Kerkrade Th G Vugts, Vlijmen M A F M V d Vijver, Tilburg J H G V d Weert, Gronsveld M A C M V d Westerlaken Tilburg F L A J Wolters (cum laude) Venio

SOCIALE PEDAGOGIEK Alle doctoraalstudenten, die in hun afstudeerjaar zijn, en die de sociale pedagogiek als afstudeervak hebben gekozen, worden verzocht zich zo spoedig mogelijk met Drs C W. Vroom (Tweede Provisorium, kamer 49, telefoon 452) in verbinding te stellen Zij kunnen dan direct of middels een toe te zenden vragenlijst meedelen of en wanneer zij stage wensen te lopen GESLAAGDEN SEPTEMBER 1969 Doctoraalexamen sociale wetenschappen

Candidaatsexamen economische wetenschappen G C M van Alphen Breda A J H A Ament, Nederweert J N Andriessen Hilversum G L Been Amsterdam G A G Benckhuysen, Tilburg L J G Berden, Venlo M H Boon Geleen M F L Box, Schaesberg H W J A Brugmans, Leende L G J M Conrads Venlo Me) L H J M Dankers, Helmond F J A H M Denie, Brunssum B H P Derkx Venlo B C Doets, Uden H J M Dijck, Venlo A J van Eek, s Hertogenbosch J M Freling, Tilburg A van Geesbergen, Nieuwerkerk W van Gessel Arnhem A de Groot (cum laude), Utrecht N H van Halder Tilburg G i B Harberink Enschede N H E de la Haye, Maastricht J W M Hendriks, Warnefeld C A B M Heijne, s-Hertogenbosch G C C Jenniskens, Venray N Th M Kersten, Utrecht

Th F de Klaver, Geleen J Th S Klemhans, Utrecht G A A M Klijs, Oudenbosch J P J Leunissen, Klimmen Th A Malefason Dordrecht P A M Michielsen, Vogelwaarde J N A Mosterd, Susteren M C Nelissen, Roermond N D J M van Nierop. Knegsel A J M Peeters, Swalmen C G M Sterks, St Michielsgestel H W Thielen, Horst (L) A G Timmermans (cum laude), Heusden P van Velsen Kaatsheuvel L M M Weekers, Roggel J J A M Werners, Son R R J M Keijsers, Maastricht P P W Molenhorst, Apeldoorn L H M Mertens Dingelrade J C I M Reyrink, Apeldoorn A J Setz, Emdhoven R M R M van Thiel Helmond F G V d Werf, Tilburg J Gh Egmond, Best T Tempelman, Geleen W Th Veger Enschede

H

P M Adriaansens (cum laude), Middelburg G J Bergenhenegouwen, s-Gravenhage J P A M Driesen, Oirschot J A W M van Unen, Etten en Leur

Mej E M Wessels Hulst J M Jansen, Eindhoven J G M v d Linden, 's-Hertogenbosch Th C H M van Overbeek, Oirschot

Candidaatsexamen sociale wetenscha ppen Mej F M M Conrads, Breda J J M Luchtnnan, Horn J A M Bouchaut Vogelwaarde R P J M Dittrich, Valkenswaard G C Frednks, Eindhoven G I Groothuis, Enschede W J Handels, Kerkrade P J M V d Hoogen, Maps A C M van lersel, Tilburg F A M Kerckhaert, Westdorpe M A Th A M Knegtel, Tilburg J J M Kouwenberg, Breda J W W M v d Kruys (cum laude).

Leende Mej J M G G J Kruysen Gilze-Rijen N J M Kwantes Tilburg F J M de Laaf, Tilburg Mej J R M Liebregts, Diessen H M N van Lieshout, Leende Th J V M Michielsen, Oosterhout Mej J C Pawlikowski, Waalwijk A C M S A v d Poel, Goes

J W

M J van Poppel (cum laude), Tilburg H C W M van Raak, Tilburg P J J M Schoenmakers, Valkenburg P. J. M v d Schoof, Oosterhout J M A de Smet, IJzendijke O- A. J M Tak, Roosendaal P. C M Turken, Geldrop J S M van Velthoven, Geertruidenoerg J J M Vissers, Veghel A A Weber, Tilburg H M Smolders St Oedenrode J A M A Aertssen, Goes A L A v d Bruggen, Tilburg H J A W Dijen Eersel C J M Geerts, Oirschot A Siezenis, Maastricht H J G Verkooyen, Echt H A Kallenbach, Venlo C H J Beek, Swalmen B P C A van Gils, Breda J A T Meijs, s-Gravenhage

GESLAAGD OKTOBER 1969 Baccalaureaatsexamen economische wetenschappen E Halim, Breda

financiewezen van de onderneming organisatie van de onderneming leer van de kostprijs administratieve technieken handels- en arbeidsrecht wiskunde - inleiding elektronische rekenmachines schattingsmethoden inleiding algemene economie sociale wijsbegeerte.

A. J. C. W. M. de Kort 1 Nota inzake studie-opzet voor de algemeen-economische studierichting aan de economische faculteit van de Katholieke Hogeschool', m ,Het onderwijsprogramma in de economische faculteit', Tilburg, december 1968 2 Het onderwijsprogramma van de faculteit der economische wetenschappen', in Het onderwijsprogramma m de economische faculteit', Tilburg, december 1968 3 De studiecommissie w i l het candidaatsexamen omvormen tot een baccalaureaatsexamen Het zou genoeg wetenschappelijke bagage dienen te geven om niet-specialistische functies in het bedrijfsleven of bij de overheid te kunnen vervullen

JURIDISCHE FACULTEIT GESLAAGDEN SEPTEMBER 1969 Doctoraalexamen rechtswetenschappen H G M Dijstelbloem, Boxtel H G M Krabbe (cum laude), Enschede Th G M Rubbens, Vught

N I J M Verhoeven, Tilburg Mej A C C M Wouters, Tilburg

Doctoraalexamen fiscaal-juridische studierichting B V d Broek, Leidschendam

Candidaatsexamen rechtswetenschappen L M W V d Heuvel, Eindhoven Mevr J J v d Reyt-de Vries Tilburg M J L Verschuuren, Berkel-Enschot J Kuunders, Eindhoven C A M van Leest, Steenbergen R P J M Rijppaert Breda H J P M van Santvoord, Scheveningen H M A Teeuwen Brunssum

F M de Vries, Best Mej A C Pas, Breda J G M Wouters, Chaam J V n n t e n , Rotterdam A C M Thielemans, Eindhoven A J G Smetsers 's-Hertogenbosch J C M Cahs, Naarden K van Baaien, s-Hertogenbosch

11

THB 2

31 oktober 1969

t 1 PHtllPS

© Ons concern biedt ook aan de

jonge socioloog een toekomstperspectief.

Afhankelijk van bekwaamheid en interesse, kan zijn loopbaan beginnen in een van de volgende werkgebieden: • personeelsbeleid; • kader- en stafvorming; • opleidingsvraagstukken; • werving en selectie; • sociologisch onderzoek; • informatiesystemen; • internationale marketing; • marktonderzoek.

N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken, Eindhoven

Het ligt in het voornemen belangstellenden - waartoe ook zij worden gerekend die binnenkort afstuderen - uit te nodigen voor een wederzijds oriënterend ondbrhoud.

Geïnteresseerde sociologen kunnen schriftelijk (onder advertentienummer 69133) of telefonisch contact opnemen met Personeelzaken, Willemstraat 20, Eindhoven (telefoon 040 - 60000, tst. 6538).

PHILIPS