1964 03 01

Tilburgs jaargang 1

Hogeschoolblad nummer 4

Redactie: H. B. Kramer W. G. Boerboom R. S. P.J. M van der Lugt Redactie-adres: Hogeschoollaan 225,

Economisch Instituut

Tilburg

Sociologisch

In hel vorige nummer werd aandacht geschonken aan het I.V.A.; thans volgt een beschouwing, gewijd aan het, eveneens aan onze Hogeschool verbonden E.S.l.

Met ingang van 1 april 1964 wordt de naam van het Economisch Sociologisch Instituut gewijzigd in Economisch Instituut Tilburg.

Dit instituut werd op 3 november 1930 opgericht als Economisch Technologisch Instituut met als doel de studie van economische en technologische vraagstukken te bevorderen door het verzamelen en bewerken van gegevens, door het uitvoeren van onderzoekingen, door proefnemingen en voorts door alles wat dienstig kon zijn aan het beoogde doel.

H e t is het oudste aan de Katholieke Hogeschool te Tilburg gevestigde Instituut.

De eerste in 1930 benoemde directeuren waren Prof. H. A. Kaag en Prof. Dr. H. Gelissen. Laatstgenoemde werd in 1933 door Prof. Dr. J. E. de Quay opgevolgd.

Enige tijd later werd binnen het instituut een afdeling Noord-Brabant opgericht. Deze afdeling, die op 13 september 1937 in een afzonderlijke stichting werd ondergebracht, is uitgegroeid tot het huidige Economische Technologisch Instituut voor Noord-Brabant; een figuur, die in de verschillende provincies navolging heeft gevonden.

O p 29 december 1947 werd, teneinde mis-

1 maart 1964

P. J. J. M. van Overveld J, E, E. de Smit J. H. Weiten berg J. J. M. de Bont (Hoofd Bureau

Senaat)

verstand en verwarring te voorkomen, de naam van het oorspronkelijk Economisch Technologisch Instituut gewijzigd in Economisch Sociologisch Instituut.

Het Economisch Sociologisch Instituut heeft, hoewel het in een afzonderlijke stichting is ondergebracht, steeds een sterke binding met de Hogeschool te Tilburg gehad. H e t heeft zich sedert 1947 krachtig ontwikkeld. In de loop der jaren werd een groot aantal onderzoekingen verricht in opdracht van bedrijfsleven en overheidsinstanties. Bovendien werd in toenemende mate eigen research verricht op het gebied van de algemene economie, de bedrijfseconomie en de daaronder behorende specialisaties.

Het instituut tracht haar doel te verwezenlijken door het in studie nemen van economische problemen in de ruimste zin van het woord, zowel ten behoeve van het onderwijs aan de Katholieke Hogeschool, als ten behoeve van ondernemingen, overheidsinstanties en particuliere instellingen.

De werkzaamheden worden verricht in twee afdelingen. Een activiteit welke meer recent tot het beoogde doel bijdraagt betreft de organisatie van cursussen op het terrein van het ziekenhuismanagement en de commerciĂŤle organisatie.

De werkzaamheden op het gebied van de fundamenteel economische research ten behoeve van het onderwijs aan de Katholieke Hogeschool vinden plaats in de afdeling interne research. Vooral in de laatste jaren hebben de activiteiten in deze afdeling een krachtige groei te zien gegeven.

Als belangrijkste oorzaak hiervoor heeft gegolden de toenemende behoefte van de zijde van aan de Hogeschool verbonden hoogleraren en aan wetenschappelijke assistenten.

De medewerkers van de afdeling interne research werden tot voor kort aangesteld bij het instituut. Met ingang van 1 augustus 1963 werd besloten deze aanstellingen rechtstreeks bij de Katholieke Hogeschool te doen plaats vinden. Door deze constructie werd bereikt dat aan deze medewerkers de status van ambtenaar kon worden gegeven en dat de betrokken hoogleraren bovendien een nog meer rechtstreekse bemoeienis met deze assistenten verkregen. De desbetreffende assistenten bleven disciplinair gesteld onder de directie van het Econ&inisch Sociologisch Instituut.

De belangrijkste gebieden waarop in de afgelopen jaren fundamenteel economisch onderzoek werd verricht betreffen de algemene economie, de monetaire economie, de bedrijfseconomie, de algemene econometrie, de wiskundige economie, operations research, de economie van de ontwikkelingslanden, de internationaal economische politiek en de economie van Oost-Europese landen.

Naast de verrichting van fundamenteel onderzoek wordt het Economisch Sociologisch Instituut regelmatig ingeschakeld tot het verlenen van medewerking aan de oplossing van economische vraagstukken welke haar door ondernemingen, organisaties en overheidsinstellingen worden voorgelegd. Deze werkzaamheden worden verricht in de afdeling opdrachten.

Dit praktisch gerichte onderzoek moet van groot belang worden geacht in het kader van het wetenschappelijk economisch onderwijs in Tilburg.

De wetenschappelijke medewerkers worden daardoor regelmatig in contact gebracht met de in de maatschappij levende vraagstukken.

Van hieruit worden impulsen ontvangen tot het zich steeds opnieuw bezinnen op de ontwikkeling van onderzoekmethoden en technieken, welke zowel in theoretisch als praktisch opzicht van belang kunnen zijn.

Bovendien wordt de kloof, die er tussen het wetenschappelijk onderwijs en het bedrijfsleven gaapt, op deze wijze enigermate overbrugd.

2

Tegelijkertijd wordt voorzien in een in het bedrijfsleven levende behoefte aan objectieve en deskundige voorlichting. Gesteld kan worden dat de afdelingen interne research en opdrachten van het Economisch Sociologisch Instituut in hoge mate bevruchtend op elkaar werken.

Over de aard van de aan de opdrachten afdeling voorgelegde vraagstukken kan in meer algemene zin worden gezegd, dat deze een complex karakter dragen en dat deze voorts van zodanige aard zijn dat zij in het algemeen niet of minder geschikt zijn om door leidinggevende functionarissen in de onderneming, de organisatie, of de bedrijfstak zelf te worden opgelost.

Van de zijde van het bedrijfsleven is onder meer een groeiende interesse waarneembaar op het gebied van de afzetproblematiek. O p zich zelf is dit niet verwonderlijk als men zich realiseert welke ontwikkelingen zich op vele markten voordoen, ontwikkelingen die zeker in quantitatieve zin niet zonder meer binnen de horizon van de ondernemingsleiding vallen ( in dit verband valt te denken aan een algemeen toegenomen koopkrachtige vraag; plaatsgevonden welvaartsverschuivingen als gevolg van een grotere spreiding van de welvaart over verschillende lagen van de bevolking; daarmede gepaard gaande wijzigingen in het bestedingspatroon; aan de versterkte mate van de internationale concurrentie, mede als gevolg van de gemeenschappelijke markt, de toenemende invloed van vervangingsartikelen, enz.)

Vooral ook in verband met een bewust te voeren investeringspolitiek wordt een betere oriĂŤntatie op de actuele en toekomstige afzetmogelijkheden een steeds gebiedender eis bij het voeren van een verantwoorde bedrijfspolitiek.

Het zou te ver voeren een complete opsomming te geven van de in de loop der jaren door het Economisch Sociologisch Instituut verrichte onderzoekingen.

In het kader van het marktonderzoek, welk onderzoek een overwegende plaats is gaan innemen in de laatste jaren, kan worden gewezen op de volgende „typen" van onderzoek: — onderzoekingen gericht op de benadering

van de actuele productie en afzetverhoudingen van een bepaald produkt in regionaal, nationaal en/of internationaal verband; — onderzoekingen gericht op de benadering van de toekomstige afzetmogelijkheden van een bepaald produkt of groep van produkten in nationaal en/of internationaal verband (zgn. vraaganalyse) ; — onderzoekingen gericht op de vaststelling van de meest gunstige plaats van vestiging van grootwinkelbedrijven; — onderzoekingen gericht op de benadering van consequenties van de Euromarkt voor produkten, vervaardigd in een bepaalde bedrijfstak; — onderzoekingen gericht op de vaststelling van alternatieve mogelijkheden bij de keuze van de plaats van vestiging van produktie-ondernemingen en verkooporganisaties binnen de landen van de Euromarkt ter maximalisatie van de afzetmogelijkheden e.d.

Naast de verschillende vormen van marktonderzoek werden in de afgelopen jaren onderzoekingen van zeer uitleenlopend karakter verricht, zoals bijvoorbeeld een onderzoek naar de economische structuur en de economische potenties van Midden-Brabant (welk onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van de Streekraad voor Midden-Brabant) ; een onderzoek naar de in 1980 in Nederlandse zeehavens te verwachten overslag van ruwe minerale produkten, fosfaten en meststoffen (welk onderzoek werd uitgevoerd voor de Rijksdienst voor het Nationale P l a n ) ; een onderzoek naar de positie van het Nederlandse industriële klein- en middelgrote bedrijf in de E.E.G. (welk onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van de Europse Commissie te Brussel) ; een onderzoek gericht op de vaststelling van de bijdrage van de afzonderlijke Vlaamse Gewesten tot het totale nationale binnenlandse produkt van België (welk ondrzoek in samenwerking met het Centrum voor Economische Studieën van de Katholieke Universiteit van Leuven werd uitgevoerd) enz. enz.

Een derde gebied dat, zoals werd opgemerkt, door het Economisch Sociologisch Instituut wordt bestreken, betreft de organisatie van cursussen.

In 1963 werd voor de vierde keer een cursus Commerciële Organisatie georganiseerd.

In hetzelfde jaar werd voor een derde maal een cursus Ziekenhuisbeleid georganiseerd.

Elders in dit blad zal nader op de inhoud van deze cursussen worden ingegaan.

Aan het instituut zijn thans naast de directie, die bestaat uit Prof. Dr. C. F. Scheffer en ondergetekende, 26 medewerkers en 4 medewerksters verbonden. In het Dagelijks Bestuur hebben zitting Mr. G. E. F. M. van der Schrieck, Prof. Dr. P. P. van Berkum en Mr. Ph. C. M. van Campen.

In verband met zijn benoeming tot Staatssecretaris van Sociale Zaken en Volksgezondheid zag Dr. J. F. G. M. de Meyer zich onlangs genoodzaakt de functie van voorzitter van het Bestuur neer te leggen.

In de R a a d van Advies hebben zitting Prof.

Dr. D. B. J. Schouten, Prof. Dr. J. J. J. Dalmulder en Dr. J. A. Geertman.

Dr. K. A. M. Bogaert.

Cursus commepciële organisatie De Cursus Commerciële Organisatie, welke door het Economisch Sociologisch Instituut in samenwerking met het Nederlands Katholiek Werkgevers Verbond wordt georganiseerd, is voornamelijk ingesteld voor al dan niet academisch gevormde functionarissen uit het bedrijfsleven, welke uit hoofde van hun arbeid met vraagstukken op commercieel organisatorisch terrein in aanraking komen.

De Cursus werd dit lopende studiejaar voor de vierde maal georganiseerd en mag zich in een gestadig groeiende belangstelling verheugen.

In tegenstelling tot wat men mogelijk zou verwachten, is het gros van de deelnemers afkomstig uit de kleinere en middelgrote bedrijven, hetgeen er op wijst, dat men ook in de ondernemingen van beperkte omvang oog gaat krijgen voor een meer wetenschappelijke benadering van deze materie.

De Cursus wordt gegeven op een aantal woensdagen in de maanden november tot en met februari en omvat 40 college-uren.

3

Teneinde een al te theoretische benadering van de stof te vermijden, wordt ongeveer de helft van de beschikbare tijd besteed aan discussies over de aan de orde gestelde onderwerpen. Daar de cursisten over het algemeen praktijkervaring hebben, kan aldus een vruchtbare uitwisseling van ideeën ontstaan.

Het docentencorps van deze cursus bestaat, naast enige hoogleraren en lectoren van de Hogeschool, voornamelijk uit deskundigen uit het bedrijfsleven, waardoor de praktijk nog meer tot haar recht kan komen.

De te behandelen stof wordt telkenjare zodanig gekozen, dat deelnemers van een vroegere cursus zonder bezwaar aan de nieuwe cursus kunnen meedoen. Als oriëntatie een kleine greep uit het lesprogramma van de lopende cursus.

Organisatie van de commerciële activiteit in de onderneming Integratie van productie en verkoop Distributie en verkoopstimulering Problematiek

Euromarkt

(marketing!)

Samenwerking in de commerciële satie

organi-

Administratieve informatie ten behoeve van de commerciële leiding Motivation Research Case study etc. . . .

Aan het einde van de cursus wordt een management game gehouden, waardoor, zij het op sterk \'ereenvoudigde wijze, de gevolgen van bepaalde beleidsbeslissingen op commercieel organisatorisch terrein kunnen worden geanalyseerd. Dit „bedrijfsspel", dat een sterk wedstrijdkarakter bezit, wordt gespeeld tussen groepen cursisten, terwijl als scheidsrechters medewerkers van het Economisch Sociologisch Instituut optreden.

Mej. M . M . J. Savelsbergh.

De c u r s u s Ziekenhuisbeleid Een van de bijzondere activiteiten die het Economisch Sociologisch Instituut jaarlijks 4

onderneemt, is het organiseren van een cursus voor leidinggevende functionarissen in de ziekenhuiswereld in samenwerking met het Dr. Veeger Instituut, dat verbonden is aan de Universiteit te Nijmegen en het Seminarium voor Praktische Gezondheidszorg gelieerd aan de leerstoel voor Sociale Geneeskunde van de Universiteit te Utrecht.

Het is de bedoeling om aan artsen, economen, administrateurs en personen uit de sector verplegenden, gelegenheid te bieden, h u n inzicht in de samenhang van de verschillende sectoren van de gezondheidszorg te verdiepen.

Van het grootste belang wordt geacht, bij te dragen in de vermeerdering van hun kennis en kunde op het gebied van leiding geven in het algemeen en van de organisatorische problematiek in het bijzonder.

De Cursus Ziekenhuisbeleid tracht dit doel te bereiken door de deelnemers een zorgvuldig samengesteld programma te bieden van voordrachten en excursies in binnen- en buitenland, en de zelfwerkzaamheid van ieder afzonderlijk en in groepsverband zoveel mogelijk te stimuleren.

Veel aandacht wordt hierbij besteed aan de discussie- en vergadertechnieken, teneinde de kennisoverdracht te optimaliseren.

Het studieterrein van de cursus is in hoofdlijnen te onderscheiden in een economisch, een psychologisch, een sociologisch, en een medisch-organisatorisch deelgebied.

Voor deze deelgebieden fungeren Prof. C. F. Scheffer, Prof. Dr. F. J. P. van Dooren, en Dr. J. B. Stolte, als centrale docenten.

De algemene leiding berust bij Dr. J. B. Stolte, die de initiatie-ideeën voor deze cursus heeft opgedaan aan de Universiteit van Edinburgh en deze heeft uitgewerkt voor Nederland.

Voor de derde maal wordt de Cursus Ziekenhuisbeleid gehouden en zij ondervindt uitermate grote belangstelling van het nationale en internationale ziekenhuiswezen, omdat zij uniek genoemd mag worden in de West-Europese landen.

J. W. Gruyters.

D e s o c i o l o g i e in d e s o c i a l e faculteit Sinds september 1963 zijn een aantal weten­ schappen in één sociale faculteit samenge­ bracht. Zich realiserend, dat naast maat­ schappelijke en wetenschappelijke persoon­ lijkheden ook de student zelf aan de nieuwe ontwikkelingen in zijn studierichting mede vorm dient te geven, organiseerde de Sociale Interacademiale in samenwerking met de U.S.S.V. op 17 februari te Utrecht een stu­ diedag aangaande bovengenoemde gewijzig­ de opzet.

De Rotterdamse hoogleraar Prof. dr. J. A. A. van Doom, als eerste spreker uitgenodigd, stelde, dat de huidige opleidingen in de so­ ciologie zich door drie kenmerken onder­ scheiden: 1. de opleiding heeft een te brede basis, zij is te weinig exclusief sociologisch.

2. de specialisaties zijn te ondiep.

3. de specialisaties zijn te weinig program­ matisch opgezet, zodat momenteel enkele belangrijke maatschappelijke sectoren te weinig aandacht krijgen.

Door de instelling van een sociale faculteit heeft de sociologie bovendien tot haar ver­ rassing enkele buurwetenschappen gekregen, zoals de psychologie en de culturele anthro­ pologie. O p de diversiteit in specialisaties en richtingen binnen de sociologie zelf, heeft dit niet bevorderlijk gewerkt. Voor grotere inter­ ne homogeniteit zijn noodzakelijk: 1. een betere integratie in het studiepro­ gramma, wat meteen betekent een zekere structuering in hoofdvakken en duidelijk ondergeschikte nevenvakken.

2. een onderscheid tussen onderbouw (can­ didaatsopleiding als basis) en boven­ bouw (specialistische doctoraal studie).

Een eventuele nieuwe opbouw geeft verder schematisch de volgende scala van moge­ lijkheden te zien:

sectoren maatschappij adviseur deelnemer onderzoeker

theorie

<­

(bedrijfssoc. maatsch. werk, etc.)

Organisaties (b.v. politiek)

macro­dimensie meso­dimensie micro­dimensie

-^

soc. onderzoek

■^

verwante wetenschappen

sociologie

cult, anthrop.

[■ soc. psych. pol. wetensch.

wetenschapp. ^

hulpvakken nevenvakken

wijsbegeerte [ geschiedenis psychologie

ondersteuning voor 1 recht maatschapp. functies J economie 5

De vraag is, welke keuze aan de hand van dit schema te verdedigen zou zijn.

De socioloog is niet op de eerste plaats, wetenschapper, maar toegepast werker, die zich bovendien niet alleen bezig dient te houden met de analyse, maar ook, evenals de econoom, met de daaropvolgende beslissing (soc. politiek). De maatschappelijke evolutie van de sociologische kennis wordt gedekt door de as wetenschap-werkelijkheid, terwijl de as theorie-onderzoek haar slechts snijdt.

De nederlandse sociologie moet dus haar relatie tot de maatschappij accepteren. Belangrijk is dus, die maatschappelijke sectoren in de opleiding te betrekken, waar de belangrijkste beslissingen vallen. De sociologie behoort zich m.a.w. te richten op het beleid van de belangrijkste instanties. D e Rotterdamsche Economische Hoogeschool kent dan ook, na een inleiding voor het propaedeutisch en een algemene fundering voor het kandidaats drie, op deelnemen en adviseren gerichte specialisaties: 1. economische sociologie 2. organisatie sociologie 3. politieke en rechtssociologie Als bijvakken werden de hulpvakken (wijsbegeerte logica), geschiedenis (van de laatste 100 j a a r ) , psychologie, recht en economie uit het schematisch overzicht ingevoerd.

Door deze opzet werd gepoogd een middenweg te vinden tussen de vorming van een algemeen gevormd socioloog en een sociaalwetenschappelijke beroepsopleiding.

O p deze wijze verkrijgt men een scherpere profilering in de opleiding en wordt helderder wat men van de afgestudeerden kan verwachten in de maatschappij.

N a prof. van Doorn besprak de Wageningse hoogleraar prof. dr. J. A. A. van Leent het fenomeen van psychologen en sociologen m ĂŠĂŠn faculteit, door de volgende twee vraagstukken aan de orde te stellen.

I Moet de faculteit niet zo worden ingericht, dat het onderwijs in die delen van de sociologie en de psychologie, die in beginsel of in feite samenvallen ook op gemeenschappelijke wijze verzorgd wordt?

6

II K a n de studie in de westerse sociale wetenschappen niet zo geregeld worden, dat de student reeds voor zijn candidaats examen het idee krijgt, dat hij sociologie studeert? ad I De voornaamste onderdelen waarbij het onderwijs van de sociologen en psychologen in grote lijnen gemeenschappelijk gegeven kan worden zijn: a. de methodiek b. de gedragsleer ad. a gezamenlijk onderwijs is economischer, men kan dieper op de stof ingaan met de beschikbare krachten. De methodiek zou in grote lijnen voor het kandidaats behandeld moeten worden, zodat de student na niet te lange tijd in staat zal zijn zijn vakliteratuur te begrijpen en te evolueren.

Na het kandidaats zou er meer op de gekozen specialisatie afgestemd moeten worden.

Als derde spreker zette de Utrechtse studenkt Dekker de werkzaamheden van een aan de rijksuniversiteit opgerichte studiecommissie uiteen, bestaande uit een college van studenten, dat bij voorkomende gevallen van wijziging van studieprogramma of verandering van leerstof door een individueel hoogleraar, hieromtrent in formeel overleg kon treden.

Aangezien de indruk kon worden gewekt, dat deze commissie hier niet was om haars zelfs wille, maar inderdaad poogde aan inrichting en coĂśrdinatie van het studieprogram bij te dragen, meer dan enkel het principe van medezeggingsschap voor de student te symboliseren, is zij vermeldenswaardig.

In de discussie tenslotte vroeg prof. Kruyt zich af, of het mogelijk was, na een specialistische opleiding als boven geschetst, de student nog voldoende garanties te geven voor een beroepsuitoefening aangepast aan zijn betrekkelijk eenzijdige opleiding. Prof. van Doorn antwoordde hierop, dat de specialisatie door hem bedoeld, meer in een bepaalde maatschappelijke sector ligt, dan in een specifiek beroep. In de specialisatie komt men in aanraking met een bepaald complex

van maatschappelijke vraagstukken, waarin men wegwijs kan worden als algemeen socioloog.

Desgevraagd stelde prof. van Doorn verder, dat hij inderdaad de gedragsleer van Leent wel in zijn opzet zou willen integreren, maar dat hij zich minder interesseerde voor het individuele gedrag, als wel de door hem aangeduide macro- en mesodimensie in de sociologie. Overigens verdacht hij er prof. van Leent van een uit eigen vorming resulterende persoonlijke visie te geven en deze gedrags-

leer te noemen. Prof. van Leent ontkende dit en zag de moeilijkheden eerder gelegen in het vinden van een interdiciplinaire combinatievorm, dan bij de gedragsleer zelf. Hij besloot met te stellen, dat integratie met als katalysator de gedragsleer mogelijk was (Parsons) en noodzakelijk, wilde men de aansluiting met de Amerikaanse sociologie niet missen.

(Zie ook Sociologische Gids, 1963 no. 4 ) .

P. van Overveld.

Mededelingen Algemeen

NEDERLANDSE S T U D E N T E N KAMPIOENSCHAPPEN.

PENRAGON—LUSTRUM

De traditionele nederlandse studenten kampioen' schappen zullen dit jaar van 20—22 april in Rotterdam gehouden worden.

Zoals de meesten Uwer reeds vernomen hadden uit de kortelings opengedraaide propagandakraan van de zevende lustrum commissie, zou Pendragon mede in het kader van de opening van het nieuwe complex, in mei een uitgebreide feestweek tegemoet gaan.

Uit nauwkeurige berekeningen van enkele bouwopzichters is echter gebleken, dat de afgelopen winter toch nog strenger geweest is dan eenieder gedacht had. Dit heeft tot gevolg, dat de sporthal niet eerder dan begin mei en het totale complex niet voor het begin van het volgende studiejaai ter beschikking komt.

Daar een forceren van de mogelijkheden veel van de allure van ons lustrum weg zou nemen, hebben wij na rijp beraad besloten de viering te verschuiven naar het begin van het volgende studiejaar.

INDOOR Vanaf 17 februari zal de heer van Erven voortaan 's maandags van 6—7 uur een uitgekookte indoortraining geven enkel voor 5e jaars en onder.

Overige indoor uren: Dinsdags

17.45-—18.45 uur 18.45—19.45 uur

Donderdags

17.00- -18.00 uur 18.00- -19.00 uur

Vrijdags

18.00—19.00 uur

Voor voetballers

19.00—20.00 uui

Programma: maandag 20 april: schermen. dinsdag 21 en woensdag 22 april: alle overige sporten.

Slotfeest in de Rivièra-hal.

Voor slaapgelegenheid kan worden gezorgd.

In verband met de uitgebreide organisatie, is het noodzakelijk, dat de inschrijvingen op zeer korte termijn binnen zijn.

Opgave dient men te verrichten bij de commissarissen tegen vooruitbetaling van ƒ 2,50 per man.

* Voor belangstellenden kunnen wij mededelen, dat voor het studiejaar 1964—1965 beurzen ter beschikking zijn gesteld door: — de Italiaanse regering — de Oostenrijkse regering — de Franse regering — de Luxemburgse regering — - de Nederlandse regering, t.b.v. het congres ,,Fondation Européenne de la Culture", dat van 11 tot 16 mei 1964 in Athene zal worden gehouden.

Nadere inlichtingen zijn te verkrijgen op het bureau studentenbelangen.

LANDBOUW EN E C O N O M I S C H E

GROEI

Wi] vragen uw aandacht en belangstelling vooi het onderstaande Ter gelegenheid van zijn derde lustrum organiseert de Agrarische Kring een congres over „Landbouw en economische groei in de ontwikkelingslanden" Ter voorbereiding hiervan zijn aan de universiteiten en hogescholen van Amsterdam, Groningen, Tilburg en Wagenmgen studiegroepen opgericht' die ieder een bepaald deelobject of aspect van het' congresthema bestuderen, wat aan de discussies tijdens het congres ten goede zal komen De agenda luidt • Woensdag 18 maart Dr Colin C h r k The development of agriculture in de poorer countries, Prof Ir J H L Joosten Micro-economisché be nadering van de Landbouw in de ontwikkelingslanden Donderdag 19 maart

Prof Dr R A J van Lier

Sociale aspecten van de structuurveranderingen in de ontwikkelingslanden.

Zijne Excellentie Dr I N Th Diepenhorst Betrekking tussen de arme en de rijke landen.

Forum onder voorzitterschap van Prof Dr L Janssen S J Congrescentrum

Naar aanleiding hiervan is het bestuur overgegaan tot de oprichting van de studiegroep C O M E CON Deze studiegroep zal de meer economische aspecten van de C O M E C O N als geheel en van de aangesloten landen afzondei lijk onder de loep te nemen Gezien de korte tijd van voorbereiding zullen enkele specialisten op dit terrein uitgenodigd worden, om in besloten vergadering voor de leden van de studiegroep een lezmg te houden, zodat op deze wijze de kennis over de C O M E C O N op korte termi)n verdiept kan worden Voor de deelnemers aan de studiegroep C O M E CON betekent dit, dat hen twee a drie interessante maanden te wachten staan, bekroond door het bovengenoemde congres Hieraan zullen verschillende leden kunnen deelnemen Eenieder die belangstelling voor de studiegroep en voor dit congres heeft, kan zich schriftelijk opgeven bij het abactiaat van T S F Natuurlijk kunt U zich ook bij een van de bestuursleden opgeven Nadere medelingen zullen de deelnemers aan de bijeenkomsten en de lezingen tijdig toegezonden worden Voor het T S F -bestuur J W J Tabbers h t ab-actis Martimtorenstraat 8 Tilburg

H

Restaurant Boslust, Tilburgseweg

Deelnemersprijs ƒ 12 50, de maaltijden voor beide dagen inbegrepen Inschrijven bij het bestuur, indien schriftelijk, dan via onderstaand adres Enerzijds wegens de importantie der economische en sociale aspecten van dit nijpende vraagstuk en anderzijds om zowel de landbouw als de problematiek van de ontwikkelingslanden meer in de belangstelling van de Tilburgse studenten te plaatsen, achten wij een congres over voornoemd onderwerp geheel op zijn plaats Deze overwegingen en de kwaliteiten der sprekers veroorloven ons dan ook, u met nadruk tot spoedige opgave voor het congres aan te sporen Voor het bestuur, L W J Sosef, h t secretaris

* NED BUREAU V O O R BUITENLANDSE STUDENTENBETREKKINGEN NBBS Pasen

Ook dit jaar stelt het NBBS de nederlandse student in de gelegenheid om met Pasen zijn vacantieoorden Londen en Parijs op een goedkope manier te bereiken London per Martin's Air Charter DC-3 Amsterdam - London - Amsterdam (Schiphol) (Southend) HE OOA 1 3 Prijs

STUDIEGROEP—COMECON Nu het zo geslaagde congres over Latijns-Amenka achter ons ligt is het ons een genoegen U mee te kunnen delen, dat in mei een congres onder auspiciën van „De Tribune" gehouden zal worden over de C O M E C O N 8

1964

21/3 25/3 1/4 8/4

EH OOB 2 4 6

ƒ 4 0 , — enkele reis, ƒ 8 0 , — retour

Panjs per trein Rotterdam-Panjs 20/3 en 26/3 1964 (vertr pm ) Parijs-Rotterdam 3/4 en 10/4 1964 (vertr pm ) Prijs ƒ 48,— retour

12 12 13 57

USA

1964

SOCIOLOGISCHE KRING

Hoewel beide „NBBS"-schepen, m s Waterman en ms Grote Beer, naar het buitenland zijn verkocht IS het NBBS toch gelukt enige overtochten met m s Grote Beer te organiseren n 1 Rotterdam-New York op 20/6, 13/7 en 4'8 1964 New York-Rotterdam op 3/9 Naar verdere mogelijkheden wordt gezocht Toerleiders

en

Hotelstaven

Degene die belangstelling heeft om m de komende zomermaanden op te treden als tourleider voor buitenlandse studenten in Nederland of in Europa en hij die werkzaam zou willen zijn m een van de zes NBBS-hotels in Europa kan mvulformulierfen verkrijgen ten kantore Inlichtingen

en

P J /

van Overveld, h t secretans

* Economie

hoekingen

NBBS-kantoor Tilburg Prof Dondersstraat 2, tel Kant uren Ma en Wo

Op woensdag 11 maart zal drs P Valkenburgh van het Sociologisch Instituut te Groningen aan onze hogeschool een inleiding met daaropvolgende discussie verzorgen over het thema „Een sociologische analyse van het verschijnsel oorlog" Aanvangstijd 4 uur De Sociologische Kring nodigt zyn leden uit in groten getale te komen kennismaken met een aktueel onderwerp m de macro-sociologie

32857 17 00—18 00 uur

Direkteur NBBS-TILBURG B S M Gerritsen

Sociologie SOCIOLOGISCHE KRING X l I I e SOCI-CONGRES 8-9-10-11 april 1964 AMSTERDAM—WOUDSCHOTEN (Pasen 29-30 maart) Onderwerp DE PLURALE SAMENLEVING, de toepasbaarheid van het begrip in diverse landen Kosten deelneming aan het congres ƒ 20,— (dat IS minder dan de kosten die gemaakt worden voor overnachtingen en maaltijden, het tekort wordt opgevangen door het bedrijfsleven) Introduce's voor het feest ƒ 3,— Behalve naam en adres, gelieve men op te geven studierichting en jaar van inschrijving De deelneming staat open voor 3e jaars en ouder Definitieve informatie omtrent een en ander zal volgen Inschrijving bij P J V Overveld Findelstraat 35 Tilburg

* P R O F VAN W I J M E N zal op MAANDAG 9 M A A R T a s om 9 30 uur het schriftelijk candidaatstentamen burgerlijk recht en handelsrecht afnemen Opgave voor dit tentamen tot uiterlijk 1 maart a s per tentamenkaart

INHOUDSOPGAVE „ECONOMIE" Acht en twintigste jaargang - No 5 - februari

1964

Inhoud

Blz

DE K A S R E S E R V E P O L I T I E K IN NEDERLAND door Dr C D Jongman

185

DIRECT COSTING door Dr J A Geertman

193

ANALYSE VAN DE ARBEID VAN BEDIENEND PERSONEEL IN SEMIA U T O M A T I S C H E FABRIEKEN door Prof Ir ] M F Driesse

206

NAAR EEN N I E U W E K O E R S IN H E T VESTIGINGSBELEID ? door Dr G F A de Jong

215

Binnengekomen

224

boeken

Boekbespreking DE S O C I A A L - E C O N O M I S C H E B E S T U R I N G VAN NEDERLAND, door J E Andriessen, S Miedema en C J Oort Besproken door Prof Dr H W J Bosman

225

VAN OVERLOOP NAAR OVERHEVELING,

dooi Dr J H Lubbers Besproken door Prof Dr K A M Bogaert K O S T E N EN K O S T P R I J S , door Prof Dr H J van der Schroeff Besproken door Prof G L Groeneveld

227

COMMUNICATIE, KERNPROCES VAN DE SAMENLEVING, door Dr G A M Vogelaar Besproken door Drs J van Dooren

229

DER BETRIEB UND D E R MARKT, door Dr J A Geertman Besproken door Prof Dr R Slot

229

226

9

Op donderdag 12 maart a s zal een excursie worden gehouden naar Euratom te Brussel Deze excursie wordt georganiseerd door de Tilburgse Economische Faculteitsveremging in samenwerking met de studievereniging voor Bedrijfskunde der Industna van de Technische Hogeschool te Eindhoven Inleiders in Brussel zijn mr von Geldern en mr 's Jacob Het vertrek zal plaats vinden om 9 45 uur vanaf het station Men dient een legitimatiebewijs mede te nemen De kosten bedragen ƒ 6,— Maximale 5 personen Opgave Bureau Studentenbelangen

deelname

maken tussen hen, die het geld­ krediet­ en bank­ wezen verplicht bestuderen in de alg econ ­ be­ dnjfsecon richting, bijzondere studie van de alge­ mene economie en hen, die het in een der andere richtingen als keuzevak bestuderen Ik meen dat een keuzevak een volwaardig vak IS en daarom ook als onderdeel van de doctorale studie grondig dient te worden bestudeerd Het wordt immers ook uitdrukkelijk op de bul vermeld Het IS echter wel mogelijk om enigszins aan deze wens tot differentiatie tegemoet te komen door aan degenen, die het vak als keuzevak nemen, toe te staan het boek van Kessler, Monetair evenwicht en Betalingsbalansevenwicht, te vervangen door Paul Ein zig Mo n etary policy ne ds an d mea n s (Penqum books, 1964) Dit is de 2e, geheel her­ ziene druk van „How money is managed" (1954)

M E D E D E L I N G AAN 5e JAARS E C O N O M E T R I E S T U D E N T E N EN O V E R I G E BELANGSTELLENDEN Op de vrijdagen 6-, 13- en 20 maart 1964 zullen de colleges van Dr M Euwe van 16 00—18 00 uur worden overgenomen door Prof dr ir L Kosten, hoogleraar aan de Technische Hogeschool m Delft Tijdens deze colleges zal Prof Kosten simulatie problemen behandelen Mede omdat voor dit speciale onderwerp wellicht ook buiten de 5e jaar Econometrie-studenten belangstelling hiervoor bestaat, stellen wij u hier van gaarne in kennis A A M Veenhuis Hoofd Opleiding en Vorming

C U R S U S P R O G R A M M E R I N G IBM­1620 Tot het einde van dit collegejaar zal Mevrouw S P M Brouwer-Euwe op vrijdagen van 16 00 tot 18 00 uur colleges geven, waann de program mering van de IBM­1620 wordt behandeld Voor 3e jaars Econometrie zal door Dr M Euwe aan het einde van het college­jaar een tentamen worden afgenomen Degenen die dit tentamen met gunstig resultaat afleggen, kunnen tevens m het bezit worden ge steld van het Praktijkdiploma voor Programmeur, dat door de Minister van Economische Zaken wordt erkend Wellicht dat hiervoor ook buiten de kring van 3e jaars Econometrie­studenten belangstelling be staat A A M Veenhuis Hoofd Opleiding en Vorming

* DOCTORAAL BAN KWEZEN

GELD­

Er IS wel eens op aangedrongen bij het vaststel len van de literatuur een duidelijk onderscheid te 10

De literatuurlijst is aangevuld met Th A Stevers, Renteverschillen en renteniveau (diss Tilburg 1962) Vooral aan te bevelen aan de econometristen H S Udeh, The impact of inflation on the level of economie activity (diss Rotterdam 1963), voor­ al voor de econometristen en voor hen, die , ont­ wikkelingslanden" volgen A A ] Smulders, Pressiegroepen en inflatie in de Ver Staten (diss Tilburg 1963) Men kan desgewenst de bestudeerde boeken op het tentamen meebrengen

■X-

LITERATUUR K R E D I E T ­ EN

Ik maak van de gelegenheid gebruik er nog eens op te wijzen, dat mdien men het schema van de studiegids volgt, overleg met mij over de litera­ tuurlijst niet nodig is Indien men op een gesprek daarover prijs stelt, is men natuurlijk welkom

Het laatste boek kan 2 andere boeken uit de lijst vervangen H W J Bosman ¥: T E F ­MEDEDELIN G Excursie Effectenbeurs Op vrijdag 6 maart a s zal onder leiding van de hoogleraren prof dr H W J Bosman en prof dr C F Scheffer een excursie naar de effectenbeurs in Amsterdam plaats vinden Deze excursie is bestemd voor candidaatsstuden­ ten Het programma is als volgt 9 00 uur vertrek per bus van af het N S tion Tilburg

sta­

11 00 uur aankomst bij de effectenbeurs inleiding door prof dr H W J Bosman inleiding door drs D J van Dissel, secretaris van de „Vereeniging voor den Effectenhandel"

12 15 uui

eenvoudige

lunch

13 00 uur rondgang over de beurs 14 00 uur discussie en vertoning van de beursfilm 15 30 uur

(ongeveer) einde excursie, men kan zich op eigen gelegenheid m Amsterdam begeven

23 00 uur

vertrek

De prijs van deze excursie bedraagt ƒ 4,—, vi^aarbij uitsluitend de reis en de eenvoudige lunch inbegrepen is Intekening bij mej L Vermeer (Bureau Studentenbelangen) onder gelijktijdige betaling van de mschnjvingssom Hiernaast bestaat de mogelijkheid in te tekenen op een voorstelling te geven door de toneelgroep S T U D I O m het theater „De Brakke Grond" S T U D I O IS een zeer vooruitstrevende toneelgroep die zich er op toelegt modern toneel aan een zo breed mogelijk publiek te brengen In het theater „De Brakke Grond ' bevindt zich het toneel in het midden van de zaal om het publiek zo veel mogelijk bij de handeling te betrekken Op vrijdag 6 maart zullen drie eenakters opgevoerd worden, waarvan de titels nog met vrij gegeven zijn

In aansluiting op hetgeen in het vorige nummer van dit blad is vermeld over het candidaatstentamen ,,Organisatie van de onderneming" deelt Dr Geertman het volgende mee Gezien de beperkte beschikbaarheid van G Shillinglaw ,,Cost Accounting Analyses and Control" wordt voor het lopende studiejaar de volgende wijziging m de tentamenregeling voor het candidaats aangebracht Het schriftelijk tentamen zal voor de eerste maal worden afgenomen op 11 juni a s Zowel het theoretische als het meer praktische gedeelte van het tentamen zullen m de voormiddag plaats vinden (9 30 - 12 30 uur) Mondelinge tentamens worden nog afgenomen tot en met 12 mei Overigens blijft de regeling ongewijzigd Van studenten, die tentamen wensen af te leggen, wordt verwacht, dat — naast de overige literatuur — het gehele boek van ShiUmglaw wordt bestudeerd, met dien verstande, dat de hoofdstukken 1 t m 11 globaal kunnen worden doorgenomen Hoofdstuk 17 tenslotte behoort tot het vak Financiewezen en wordt derhalve met gevraagd

•X-

In tegenstelling tot hetgeen eerder werd bericht, zal het schriftelijk tentamen geld-, krediet- en bankwezen worden afgenomen op maandag 27 april a s Tijd 9 30 uur Plaats Hogeschool

De reputatie van S T U D I O staat er borg voor dat het een geslaagde voorstelling zal worden, bovendien loont een bezoek aan dit theater altijd de moeite De inschrijving hiervoor staat eveneens open bij mej L Vermeer Intekenen is alleen mogelijk voor de plaatsen van ƒ 2— en ƒ 3,— De bus vertrekt na afloop van de voorstelling bij het theater Zo gauw nadere gegevens bekend zijn, zullen deze zo snel mogelijk door gegeven worden N R van Dijk h t assessor T E F

ZIJ, die zich hebben voorgenomen tijdens het academisch jaar 1964/1965 aan een Amerikaanse Universiteit economie te gaan studeren, worden m de gelegenheid gesteld zich hierop door middel van een zomer cursus aan de "University of Colorado" vor te bereiden Bedoelde cursus vangt aan op 25 juni en zal duren tot 26 augustus Nadere inlichtingen hierover bij het bureau studentenbelangen

Rechtswetenschappen Op donderdag 5 maart 1964 te 16 00 uur zal Mr A L O L D E K A L T E R gewoon hoogleraar in het romeinse recht aan de Katholieke Hogeschool te Tilburg zijn ambt aanvaarden met het houden van een openbare rede in de aula van de Hogeschool, Hogeschoollaan 225 Tot bijwoning van deze plechtigheid worden alle belangstellenden door Rector en Senaat uitgenodigd Na afloop receptie in de Senaatskamer

* * *

11

MEDEDELINGEN VAN DE REDACTIE

12

-

I n principe verschijnt het Tilburgs Hogeschoolblad om dagen, met uitzondenng van de academische vakanties.

de

veertien

-

Men wordt verzocht adreswijzigingen en foutieve adressering tijdig aan de redactie bekend te maken.

-

Kopie dient veertien dagen voor het verschijnen van het volgende nummer m het bezit van de redactie te zijn.