ZGORZELEC.EU miejski biuletyn informacyjny 50/21

listopad 2021 egzemplarz bezpłatny, ISSN 2451-2117

ZGORZELEC.EU

Złota polska jesień w numerze str. 3 str. 6-7 str. 9-11 str. 12-13 str. 14-15

Dron sprawdzi czym palimy Najlepsi zgorzeleccy nauczyciele Śpiewnik na Święto Niepodległości Historia „kamieni pamięci” Grecy i Macedończycy w Zgorzelcu

Korzystasz z komunikacji miejskiej? Przeczytaj!

Rozpoczął się pierwszy etap remontu ul. Traugutta Kompleksowy remont nawierzchni jezdni ul. Traugutta rozpoczął się 20 października. Aby ograniczyć utrudnienia komunikacyjne prace będą prowadzone w 3. etapach. Pierwszy obejmie odcinek drogi między skrzyżowaniem z ul. Kościuszki a skrzyżowaniem z ul. Pułaskiego i Chopina. Podczas remontu w rejonie remontowanych odcinków obowiązywać będzie tymczasowa organizacja. Zlecenie obejmuje także uporządkowanie i częściowe odtworzenie zieleni. Łączny koszt robót wyniesie 615 tys. zł brutto. Prace potrwają do końca roku.

Przepraszamy za utrudnienia i prosimy o wyrozumiałość.

Drony zbadają jakość powietrza Wracają kontrole jakości powietrza. Podobnie jak w ubiegłym roku, będzie do nich wykorzystywany specjalistyczny dron wyposażony w system Nosacz II. Urządzenie, podczas lotu nad badanym obszarem, mierzy stężenie pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5, a w przypadku wykrycia obecności podejrzanych substancji, pobiera próbkę dymu do badania.

Pomiary jakości powietrza to element walki ze smogiem, na który coraz częściej uskarżają się mieszkańcy naszego miasta. Problemy nasilają się w sezonie grzewczym, dlatego w okresie od listopada bieżącego roku do marca 2022 roku, w różnych rejonach Zgorzelca, przeprowadzone zostaną sesje pomiarowe z wykorzystaniem specjalistycznego drona.

Urządzenie wyposażone w detektor spalania odpadów Nosacz II może na bieżąco analizować skład chemiczny dymu wydobywającego się z komina. W przypadku wykrycia, że w kontrolowanej nieruchomości spalane są odpady lub

Zgodnie z uchwałą nr 325/2021 Rady Miasta Zgorzelec z dnia 28 września 2021r. do listy uprawnionych do darmowych i ulgowych przejazdów komunikacją miejską dopisani zostają: • zasłużeni honorowi dawcy krwi I i II stopnia oraz Honorowi Dawcy Krwi Zasłużeni dla Zdrowia Narodu, którzy na podstawie legitymacji wydanej przez PCK lub Ministerstwo Zdrowia od 1 listopada będą zwolnieni z opłat za przejazd • zasłużeni honorowi dawcy krwi III stopnia, którym na podstawie legitymacji wydanej przez PCK lub Ministerstwo Zdrowia, od 1 listopada przysługiwać będzie prawo do ulgowego biletu jednorazowego na przejazd.

Uchwała wprowadza też podwyżkę cen biletów jednorazowych, za które od listopada zapłacić będzie trzeba 3,50 zł (wcześniej 2,50 zł) w przypadku jednorazowego biletu normalnego lub 2,00 zł (wcześniej 1,50 zł) w przypadku jednorazowego biletu ulgowego. Odświeżono także Euro-Nysa Ticket wprowadzając bilet na psa lub rower i dodając informację, że na każdym bilecie Euro-Nysa-Ticket zakupionym w Polsce, Czechach lub Niemczech może bezpłatnie podróżować dwoje dzieci w wieku od 6 do 15 lat.

paliwo stałe o niewłaściwych parametrach, urząd będzie kierował wnioski o ukaranie grzywną w wysokości od 500 zł wzwyż.* Dolnośląskie walczy ze smogiem Od 1 lipca 2018 roku na terenie Dolnego Śląska, a więc także naszego miasta, obowiązuje tzw. uchwała antysmogowa - akt prawa miejscowego, który nakłada na osoby fizyczne i prawne ograniczenia i zakazy w zakresie eksploatacji instalacji o mocy poniżej 1MW, w których następuje spalanie paliw. Wszystko po to, aby ograniczać niską emisję i walczyć ze smogiem oraz jego skutkami.

Dlaczego nie można spalać węgla brunatnego?

Węgiel brunatny jest jakościowo dużo gorszym paliwem niż węgiel kamienny i charakteryzuje się niższą wartością opałową, co związane jest zarówno z jego budową chemiczną,

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

jak też wysokimi zawartościami popiołu oraz wilgotności. Przekłada się to bezpośrednio na konieczność spalenia większej, w stosunku do węgla kamiennego, ilości paliwa (a tym samym uwolnienia większej ilości pyłu do atmosfery), celem uzyskania żądanej ilości ciepła. Węgiel brunatny zawiera także znacznie więcej części lotnych, które podczas spalania uwalniane są w postaci wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA), w tym bardzo toksyczny benzo-α-piren.

3

INFO - MIASTO

Podczas wrześniowej sesji radni podjęli uchwałę w sprawie zmian w usługach przewozowych w publicznym transporcie zbiorowym na terenie Zgorzelca. Od 1 listopada przybędzie uprawnionych do darmowych i ulgowych przejazdów, wzrosną też ceny biletów jednorazowych.

INFO - MIASTO

Badań nie trzeba się bać... ...takie motto przyświecało uczestnikom Marszu Onkologicznego, który 16 października przeszedł ulicami Zgorzelca. Marsz zorganizowało Stowarzyszenie Amazonek i Osób z Chorobą Nowotworową w Zgorzelcu. A jego głównym celem było przekonanie mieszkańców miasta, że badania profilaktyczne naprawdę ratują życie, a rak... to dziś już nie wyrok!

Marsz zawiązał się o godz. 10.30 przy Centrum Sportowym przy ul. Maratońskiej. W gwarze i pozytywnym hałasie przeszedł ulicami do Miejskiego Domu Kultury, gdzie obyła się konferencja profilaktyczna i gdzie dzięki uprzejmości zgorzeleckiego WS SP ZOZ można się było zaszczepić przeciwko COVID19 a także profilaktycznie przebadać znamiona na skórze. Honorowy patronat nad marszem i konferencją objął Burmistrz Miasta Zgorzelec Rafał Gronicz.

Ważna informacja ws. COVID19

Rząd Saksonii przyjął nowe rozporządzenie o ochronie przed koronawirusem, które weszło w życie 21 października 2021 r. i będzie obowiązywać do 17 listopada 2021 włącznie.

Stopień ostrzegawczy i stopień przeciążenia będą nadal powiązane z liczbą zajętych łóżek szpitalnych i 7-dniowym wskaźnikiem hospitalizacji pacjentów covidowych. Nastąpi jednak zmiana warunków osiągnięcia stopnia ostrzegawczego i stopnia przeciążenia. Wystarczy, jeśli zostaną osiągnięte wartości graniczne przyjęte dla danego stopnia. W przypadku stopnia ostrzegawczego jest to 615 pacjentów covidowych na oddziałach zwykłych lub 180 pacjentów covidowych na oddziałach intensywnej opieki medycznej, w przypadku stopnia przeciążenia - 1300 pacjentów covidowych na oddziałach zwykłych lub 420 pacjentów covidowych na oddziałach intensywnej opieki medycznej

Obchody Dnia Niewidomych 70-lecie powstania Polskiego Związku Niewidomych w Polsce oraz uroczyste obchody Międzynarodowego Dnia Niewidomych „Biała Laska 2021”.

Zgorzeleccy niewidomi spotkali się 22 września 2021 r. w restauracji „Prima”.

W uroczystości wzięło udział blisko 50 osób, wśród których byli członkowie zgorzeleckiego koła Polskiego Związku Niewidomych, podopieczni, wolontariusze, asystenci osób niepełnosprawnych wzrokowo oraz zaproszeni goście: Starosta Zgorzelecki – Artur Bieliński, Burmistrz Miasta Zgorzelec – Rafał Gronicz, Burmistrz Miasta i Gminy Bogatynia – Wojciech Dobrołowicz, Naczelnik Wydziału Organizacyjnego Gminy Zgorzelec – Marta Kamińska, Dyrektor Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie – Renata Andrysz, Prezes Polskiego Związku Niewidomych Koło w Lubaniu – Leszek Marzec.

Po przemówieniach okolicznościowych wręczono wszystkim pamiątkowe upominki. Następnie przeprowadzono konkursy sprawnościowe z zasłoniętymi oczami i bez opasek, a przy smacznym poczęstunku dyskutowano o sytuacji osób niepełnosprawnych, które żyją na naszym terenie. W czasie spotkania panowała wspaniała atmosfera.

Organizatorem uroczystości było Koło Polskiego Związku Niewidomych w Zgorzelcu. Wydarzenie mogło odbyć się dzięki dofinansowaniu przez burmistrza Miasta Zgorzelec w ramach zadania publicznego pod nazwą „Pomagając innym – wspieramy siebie”.

Koło PZN w Zgorzelcu 4

ZGORZELEC .EU

Wyjątki dla jarmarków świątecznych i parad górniczych Jarmarki świąteczne i podobne wydarzenia związane z tradycjami regionu z udziałem ponad 1000 osób jednocześnie mogą odbyć się w tym roku. Wydziały zdrowia mogą dopuścić wyjątki od zbierania danych kontaktowych, zasady 3G (zaszczepienie, status ozdrowieńca, negatywny test) i obowiązku noszenia maseczek ochronnych przed osiągnięciem stopnia ostrzegawczego w ramach zatwierdzonych koncepcji higienicznych. Wydarzenia te będą mogły być organizowane również w przypadku osiągnięcia stopnia ostrzegawczego lub przeciążenia.

Jeśli teren imprezy zostanie podzielony na strefy spacerowe i strefy rekreacji, można będzie zrezygnować z danych kontaktowych, zasady 3G i obowiązku noszenia maseczek w strefach spacerowych. W strefach rekreacji te trzy ograniczenia będą zniesione, jeśli będzie w nich przebywać mniej niż 1000 osób jednocześnie. W przeciwnym razie organizatorzy będą zobowiązani do zbierania danych kontaktowych, stosowania zasady 3G i obowiązywać będą maseczki ochronne.

Zmiana w opcji modelu 2G (osoby w pełni zaszczepione i ozdrowieńcy) Jeśli organizator zdecyduje się – niezależnie od tego, czy liczba przebywających jednocześnie osób będzie mniejsza lub większa niż 1000 – na opcję modelu 2G, zniesione zostanie dotychczasowe ograniczenie liczby odwiedzających do 5 tys. osób i obowiązek zbierania danych kontaktowych. Ponadto w takim wydarzeniu będą mogły uczestniczyć osoby niezaszczepione, które nie przekroczyły 16 roku życia lub dla których nie ma oficjalnego zalecenia zaszczepienia się. Wstęp dla tych osób będzie możliwy z negatywnym testem lub zaświadczeniem lekarskim.

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

Elektroniczna edukacja seniorów INFO - MIASTO

W ramach projektu „Dolnośląski e-senior” w Filii nr 1 Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zgorzelcu (Mediateka) powstało Lokalne Centrum Wsparcia Seniora z inicjatywy Transgranicznego Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Zgorzelcu i Federacji Uniwersytetów Trzeciego Wieku z siedzibą we Wrocławiu. To miejsce, gdzie słuchacze i słuchaczki biorą udział w cyklu spotkań edukacyjnych rozwijających umiejętności cyfrowe w zakresie obsługi laptopa, tableta i smartfona. Tematyka zajęć odpowiada obecnemu zapotrzebowaniu związanemu z obsługą urządzeń mobilnych, ale obraca się również wokół bezpieczeństwa robienia zakupów i przeprowadzania transakcji online. Edukujemy także w zakresie zakładania Profilu Zaufanego i pokazujemy szeroki wachlarz możliwości, jaki otwiera się przed osobą, która taki profil posiada.W ramach projektu uczestniczymy też wspólnie w spotkaniach on-line, organizowanych przez Federację Uniwersytetów Trzeciego Wieku na Dolnym Śląsku.

M. Baran (MBP)

Cóż to był za festyn!

Ponad półtorej setki dzieci z pięciu saksońskich i pięciu dolnośląskich przedszkoli, partnerów polsko-niemieckiego projektu „Duzi i Mali razem”, spotkało się 20 września w centrum kultury „Kühlhaus Görlitz”. Dla polskich i niemieckich maluchów oraz ich opiekunów było to pierwsze bezpośrednie spotkanie.

Wcześniej, z powodu epidemii, kontaktowali się wyłącznie listownie i on-line.

Przedszkolaki szybko przełamały początkową nieśmiałość i niepewność. Pomogła w tym runda powitalna, którą wesoło pokierowali muzyk, poeta i animator Grzegorz Żak oraz specjalista od pedagogiki cyrkowej Velntin Hacke. Oswojone z nowym miejscem, nowymi koleżankami i kolegami oraz obco brzmiącym językiem dzieciaki z entuzjazmem poznawały

propozycje zajęć przygotowanych dla nich w formie stanowisk. Integrując się podczas zabawy w małych, polsko-niemieckich grupach próbowały swoich sił w zabawach cyrkowych i akrobatyce pod okiem doświadczonych instruktorów ze stowarzyszenia Kulturbrücken, śpiewały razem ze zgorzeleckimi muzykami a także rysowały i kolorowały tworząc pod okiem instruktorów pamiątkowe plakaty, które zdobią teraz ich przedszkola.

Punktem kulminacyjnym odświętnego spotkania była wymiana deklaracji współpracy placówek. Przedszkolaki uświetniły ten moment odśpiewując po polsku i po niemiecku przećwiczoną wcześniej piosenkę „Panie Janie”.

Polsko-niemiecki festyn odbył się w ramach

projektu „Groß und Klein gemeinsam – Duzi i Mali razem”. Projekt jest wspólnym przedsięwzięciem Dolnośląskiego Instytutu Doskonalenia Nauczycieli we Wrocławiu oraz Powiatu Görlitz z Placówką ds. Wczesnej Nauki Języków Krajów Sąsiedzkich (LaNa). Jest on finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach programu współpracy INTERREG Polska-Saksonia 20142020 oraz ze środków Samorządu Województwa Dolnośląskiego i Powiatu Görlitz.

Rozstrzygnięcie konkursu „Stop nałogom” Tytułowy konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży zrealizowała Miejska Biblioteka Publiczna w Zgorzelcu, która od lat kontynuuje autorski projekt „Książka uczy – leczy – pomaga”. 22 września w sali MDK ogłoszono wyniki i wręczono nagrody laureatom. Konkurs zrealizowano pod egidą Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Programu Przeciwdziałania Narkomanii finansowanych przez Wydział Spraw Społecznych Urzędu Miasta Zgorzelec.

Ważnym – zwłaszcza dla młodych uczestników - wydarzeniem uroczystości była ciekawa i sugestywna prezentacja terapeuty uzależnień Leopolda Lisickiego oraz krótkie wystąpienie Kamila, mężczyzny, któremu udało się wyzwolić z narkotykowego uzależnienia.

Na konkurs wpłynęło 16 prac. Jury przyznało trzy równorzędne nagrody dla: Eweliny Barcińskiej, Martyny Szczotki i Kornelii Małkowskiej. Przyznano także dwa wyróżnienia dla Sebastiana Nieplowicza i Klaudii Krzysztof. Nagrody laureatom wręczał burmistrz Rafał Gronicz.

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

5

EDUKACJA

Podziękowania, wyróżnienia, nagrody W Dniu Edukacji Narodowej burmistrz Rafał Gronicz złożył życzenia i podziękowania wszystkim pracownikom oświaty. Wręczył też nagrody i podziękowania najlepszym nauczycielom i dyrektorom zgorzeleckich placówek oświatowych.

niedocenianą pracę, wiedzę, umiejętności i troskę o wychowanków. Ich adresatami są pracownicy publicznych i niepublicznych placówek, dla których organem prowadzącym jest miasto lub które z miastem współpracują.

Oświatowe święto, ustanowione na 14 października, jako pamiątka utworzonej w 1773 roku Komisji Edukacji Narodowej, to przede wszystkim okazja do podziękowania – wszystkim, bez wyjątku, pracownikom oświaty - za trudną, często

Obchody dnia edukacji to w Zgorzelcu także okazja do wręczenia Nagród Burmistrza. Na wniosek dyrektorów lub z inicjatywy burmistrza otrzymują je pedagodzy szkół i przedszkoli publicznych za szczególne osiągnięcia w pracy dydaktycznej oraz

dyrektorzy wzorowo zarządzający swoimi placówkami. Wręczenie zwyczajowo odbywa się podczas popołudniowego uroczystego spotkania, w którym w tym roku, oprócz burmistrza Rafała Gronicza, uczestniczyli także: przewodnicząca Rady Miasta Katarzyna Murmyło, zastępca burmistrza ds. edukacji Radosław Baranowski oraz naczelnik wydziału edukacji i spraw społecznych Bożena Konarzewska.

Wśród zaproszonych gości byli także dyrektorzy zgorzeleckich placówek niepublicznych, dla których przygotowano podziękowania i drobne upominki.

NAGRODY I PODZIĘKOWANIA BURMISTRZA MIASTA ZGORZELEC OTRZYMALI: SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 z Oddziałami Integracyjnymi im.Jarosława Iwaszkiewicza Kinga Chuda-Jaworska – dyrektor Violetta Szymczak – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej (wicedyrektor) Agnieszka Kunicka – nauczyciel języka niemieckiego (wicedyrektor) Magdalena Ponarad – pedagog szkolny Paweł Wróblewski – nauczyciel wychowania fizycznego Małgorzata Marek-Konopska – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej Małgorzata Sochalec – nauczyciel matematyki Beata Burdzy – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej Anna Zioła – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej Alicja Łuka – nauczyciel języka polskiego Renata Andrzejewska – nauczyciel plastyki, techniki, informatyki

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 3 im. Janusza Korczaka w Zgorzelcu Dorota Wilczyńska-Woś – dyrektor Małgorzata Cichoń – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej i plastyki (wicedyrektor) Joanna Wąsowska-Zając – nauczyciel fizyki Barbara Kozarek – nauczyciel historii, bibliotekarz Anna Bednarz – nauczyciel języka polskiego Anetta Halicka – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej Jolanta Fleszar – nauczyciel języka polskiego Dariusz Florek – nauczyciel wychowania fizycznego Beata Michalczuk-Walczak – nauczyciel przyrody Agnieszka Sułkowska – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej Małgorzata Tabiś – nauczyciel biologii i geografii

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 5 im. Marii Skłodowskiej-Curie Marlena Dzierka – dyrektor Jolanta Janiszewska-Ściubidło – nauczyciel języka polskiego (wicedyrektor) Przemysława Korneluk – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej (wicedyrektor) Jolanta Matejewicz – nauczyciel przyrody i geografii (wicedyrektor) Dorota Baranowska – pedagog szkolny Damian Kordasiewicz – nauczyciel wychowania fizycznego Anna Ptak-Rutkowska – nauczyciel matematyki i informatyki Elżbieta Kowalska – nauczyciel plastyki, muzyki, techniki Agnieszka Gładysz – pedagog szkolny Małgorzata Kasprzak-Bawół – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej Barbara Zawadzka – nauczyciel matematyki Renata Kmieć – nauczyciel języka niemieckiego Marzenna Świerczek – nauczyciel języka polskiego Grażyna Puziak-Perczyńska – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej 6

ZGORZELEC .EU

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

PRZEDSZKOLE PUBLICZNE NR 2 Dorota Święcicka – dyrektor Helena Michniewicz – nauczyciel wychowania przedszkolnego PRZEDSZKOLE PUBLICZNE NR 8

EDUKACJA

Jolanta Socha- Jonczyk – Dyrektor Aleksandra Słabicka – nauczyciel wychowania przedszkolnego PRZEDSZKOLE PUBLICZNE NR 9 Elżbieta Buśko – dyrektor Anna Dracz – nauczyciel wychowania przedszkolnego PRZEDSZKOLE PUBLICZNE NR 12 Bogusława Żemietro-Jakubowska – dyrektor Małgorzata Górecka – nauczyciel wychowania przedszkolnego Podziękowania otrzymali:

Nagrodzonym gratulujemy, a wszystkim zgorzeleckim Nauczycielom raz jeszcze dziękujemy za ich wiedzę, serca i zaangażowanie, życząc owocnej i satysfakcjonującej pracy!

Bogumiła Bacenga – dyrektor Przedszkola Niepublicznego nr 1 „Zaczarowany domek” Barbara Sławko oraz Pani Ewa Skulska-Krzywonosiuk – były i obecny dyrektor Przedszkola Niepublicznego nr 2 Anita Jędrejek – dyrektor Przedszkola Niepublicznego nr 4 z Oddziałami Integracyjnymi Violetta Chafieha – dyrektor Niepublicznego Przedszkola „Wyspa Skarbów” Agnieszka Smolarska – dyrektor Niepublicznego Przedszkola „Chatka Puchatka” Edyta Knebel-Jegiazarian – dyrektor Niepublicznego Przedszkola „Akademia Malucha” Liliana Fodrowska – dyrektor Przedszkola Niepublicznego nr 3 „Pajacyk” Pani Lucyna Szewczyk-Mikułko – dyrektor Niepublicznego Przedszkola „Mali Odkrywcy” Aleksandra Solecka – dyrektor Niepublicznego Przedszkola „BABY CITY” Agnieszka Olszewska – dyrektor Naczelny Szkół Tęcza Elżbieta Borkowska-Kornak – dyrektor Niepublicznego Przedszkola „Tęcza” Bartłomiej Czarnecki – dyrektor Szkoły Podstawowej COGITO

Studenci-seniorzy już na wykładach Z mottem „Trzeba przetrwać zimę, aby poczuć wiosnę”, w Miejskim Domu Kultury w Zgorzelcu, 6 października, zainaugurował swój nowy rok akademicki Transgraniczny Uniwersytet Trzeciego Wieku w Zgorzelcu. Inauguracyjny wykład nt. filozofii przygotował profesor Leszek Kleszcz, a odczytała go prezes stowarzyszenia TUTW Anna Śliwińska, na której ręce kwiaty i życzenia kolejnych akademickich sukcesów złożyli m.in. burmistrz Zgorzelca Rafał Gronicz i z-ca wójta gminy Zgorzelec Marek Wolanin.

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

7

KULTURA

Trwa teatralna jesień Od połowy października do końca listopada Miejski Dom Kultury w Zgorzelcu zaprasza na spektakle i koncerty organizowane w ramach Zgorzeleckich Spotkań z Teatrem. Do tej pory widzowie z przygranicznego miasta mogli już zobaczyć dwa spektakle: „Droga pani Kalino” w wykonaniu Małgorzaty Iwańskiej oraz „Piosenki z kufra” - przedstawienie dla dzieci Zdrojowego Teatru Animacji z Jeleniej Góry.

Przed nami jeszcze: 7 listopada o godz. 18 „Skąpiec” wg. Moliera, w wykonaniu artystów scen krakowskich; 14 listopada o godz. 18 koncert „Woman in jazz” Agnieszki Weryszko i Tomasza Lepczaka; 21 listopada o godz. 18 spektakl „Madaleine” w wyk. Magdaleny Kumorek; 28 listopada o godz. 18 spektakl „Domówka” w wyk. Soni Bohosiewcz.

Niestety bilety dostępne są już tylko na koncert 14 listopada.

Z uwagi na przepisy sanitarne, ilość miejsc podczas wszystkich spektakli została ograniczona, a widzów obowiązywać będą maseczki zabezpieczające usta i nos.

XVII Zaduszki poetyckie

5 listopada godz. o 19. MDK Zgorzelec.

Bilety w cenie 40 zł do kupienia WYŁĄCZNIE na stronie www.kupbilecik.pl

Do końca stycznia przyszłego roku w galerii pod zieloną kopułą można będzie oglądać wystawę prac plastycznych artystów z polsko-czeskoniemieckiego pogranicza. Swoje prace pokazują tam m.in. Dariusz Miliński i Patryk Lewkowicz.

Wystawa jest próbą podsumowania działalności artystycznej plastyków naszego regionu w ostatnim dwudziestoleciu. Wernisaż wystawy miał miejsce 22 października.

Galeria czeka na zwiedzających codziennie od godz. 15 do 18. Wstęp wolny.

MBP w Zgorzelcu ZGORZELEC .EU

„Kronika Filmowa” to program, z którym do Zgorzelca przyjedzie Antoni Syrek-Dąbrowski - komik, improwizator, scenarzysta i aktor.

Działa na scenie komediowej od 2010 roku. Zaczynał jako stand-upper w takich programach jak: HBO Stand-up Comedy Club, obu sezonach Comedy Central Prezentuje: Stand-up!, Tylko dla dorosłych w TVP2 oraz Roaście Kuby Wojewódzkiego w TVN. Udało mu się również zakwalifikować do anglojęzycznego programu Stand-up Express - kolaboracji komików z całej Europy Wschodniej. Poza stand-upem zajmuje się również improwizacją komediową, której uczył się od mistrzów tej formy w teatrze "IO" w Chicago. Improwizuje od ponad czterech lat w teatrze „Hofesinka”, który co tydzień można oglądać na deskach Resortu w Warszawie.

Artyści regionu w Galerii MDK

Miejska Biblioteka Publiczna w Zgorzelcu zaprasza na kolejne wspomnienie o poecie.

We wtorek 2 listopada (o godz.

17) w MDK odbędzie się koncert w 200. rocznicę urodzin Cypriana Kamila Norwida pt. „Norwid i romantycy”. Wykonawcą będzie mieszkający w Warszawie pieśniarz Kuba Michalski – kompozytor, gitarzysta i wokalista. Michalski nagrał pięć płyt z zespołem „Cotton Cat” i cztery albumy solowe. Był wielokrotnie nagradzany, m.in. w duecie z Justyną Bacz wygrał Festiwal Pieśni Leonarda Cohena w Krakowie. Oprócz ballad kanadyjskiego barda, śpiewa także piosenki Jacka Kaczmarskiego oraz autorskie kompozycje do wierszy znanych poetów i tekstów własnych.

Integralną częścią Zaduszek będzie wystawa zatytułowana „Piosenka Norwida” wg scenariusza Justyny Polakowskiej. W wystawie wykorzystano wiersze Cypriana Kamila Norwida z tomu Pisma wybrane pod red. Juliusza W. Gomulickiego, wypowiedzi o dziełach poety oraz fragment z książki Romantyzm. Nowe Spojrzenie Aliny Kowalczykowej. Ilustracje sporządzone zostały na bazie rysunków i akwareli Norwida, zebranych w archiwum Biblioteki Narodowej.

8

Pierwszy stand-up w MDK

Spotkania w kręgu poezji W ramach aktywności DKK „Literiada” Miejska Biblioteka Publiczna realizuje aktywne wsparcie lokalnych twórców poezji. Bohaterką pierwszego spotkania (27 września, w MDK) była Krystyna Adler znana w Zgorzelcu malarka i pedagog. Najnowszą pasją Krystyny Adler jest poezja. Właśnie ukazał się trzeci tomik z jej wierszami, zatytułowany – jakże by inaczej - Słowa i obrazy 3.

Kanwą kolejnego spotkania (7 października) był tomik wierszy pt. Kwiat poezji – król tulipan (tom II), którego autorem jest Krystian Krzysztof Jankiewicz. Poetyckie spotkanie z Bożeną Anną Iwankiewicz (19 października) odbyło się już po zamknięciu bieżącego numeru biuletynu. Program cyklu spotkań Jesieni Poetyckiej dopełniają planowane warsztaty poetyckie oraz tradycyjne już Zaduszki poświęcone twórczości Cypriana Kamila Norwida w 200. rocznicę jego urodzin, które odbędą się 2 listopada w Miejskim Domu Kultury w Zgorzelcu.

MBP w Zgorzelcu

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

Wielkie Śpiewanie Pieśni Patriotycznych ŚPIEWNIK

POLSKI HYMN NARODOWY

MAZUREK DĄBROWSKIEGO Słowa: Józef Wybicki Jeszcze Polska nie zginęła kiedy my żyjemy.

Co nam obca przemoc wzięła szablą odbierzemy.

Marsz, marsz Dąbrowski z ziemi włoskiej do Polski!

Za twoim przewodem złączym się z narodem. [bis] Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę, będziem Polakami.

Dał nam przykład Bonaparte jak zwyciężać mamy.

Marsz, marsz Dąbrowski … [bis] Jak Czarniecki do Poznania po szwedzkim zaborze, dla Ojczyzny ratowania wrócim się przez morze.

Marsz, marsz Dąbrowski … [bis]

DLA NIEPODLEGŁEJ SZLI Słowa i muzyka: Monika Brewczak

Kiedy od wschodu i zachodu wróg deptał naszych ojców ziemie, w kraju nie brakło dzielnych mężów, walczyło całe Piasta plemię.

Lata świetności Polska miała, wielkich uczonych światu dała i Bohaterów, których męstwo niosło Ojczyźnie wielkie zwycięstwo.

A Oni szli, waleczni tak, szli, aby Polskę ujrzał świat.

Niestraszny był im śmierci wzrok; walczyli, bo kochali ją.

Ojczyzna Matką była im, dla Niej pragnęli wolnych dni, i Niepodległej nieśli dar: życie w ofierze za nasz Kraj!

Kiedy nie było Jej na mapie i nie istniała w Europie, w sercach Polaków zawsze żyła, myśl o wolności siłą była.

Z hasłem na ustach, na sztandarach, Honor, Ojczyzna, w Boga wiara, były nadzieją ku wolności, do odzyskania niepodległości.

A Oni szli, waleczni tak, szli, aby Polskę ujrzał świat.

Niestraszny był im śmierci wzrok; walczyli, bo kochali ją.

Ojczyzna Matką była im, dla Niej pragnęli wolnych dni, i Niepodległej nieśli dar: życie w ofierze za nasz Kraj!

I szli, i szli, i szli waleczni tak,

by Kraj, nasz Kraj - by Polskę ujrzał świat! [bis]

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

9

ŚPIEWNIK

WARSZAWIANKA

BOŻE COŚ POLSKĘ

Muzyka : Karol Kurpiński Słowa: Casimir Delavigne Przekład: Karol Sienkiewicz

Muzyka: Jan Nepomucen Kaszewski Słowa: Alojzy Feliński

Oto dziś dzień krwi i chwały, Oby dniem wskrzeszenia był!

W gwiazdę Francji Orzeł Biały Patrząc, lot swój w niebo wzbił; A nadzieją podniecany, Woła do nas z górnych stron: – Powstań, Polsko, skrusz kajdany!

Dziś twój triumf albo zgon!

Boże, coś Polskę przez tak liczne wieki Otaczał blaskiem potęgi i chwały, Coś ją osłaniał tarczą swej opieki Od nieszczęść, które przygnębić ją miały!

Hej, kto Polak – na bagnety! Żyj, swobodo, Polsko, żyj!

Takim hasłem cnej podniety!

Trąbo nasza, wrogom grzmij! [bis] Grzmijcie bębny, ryczcie działa, Dalej! Dzieci, w gęsty szyk!

Wiedzie hufce Wolność, Chwała, Tryumf błyska w ostrzu pik!

Leć, nasz orle, w górnym pędzie, Sławie, Polsce światu służ!

Kto przeżyje, wolnym będzie, Kto umiera, wolnym już!

Hej, kto Polak…

Przed Twe ołtarze zanosim błaganie: Ojczyznę wolną pobłogosław Panie! [bis] Ty, któryś potem tknięty jej upadkiem Wspierał walczących za najświętszą sprawę, I chcąc świat cały mieć jej męstwa świadkiem W nieszczęściach samych pomnażał jej sławę.

Przed Twe ołtarze...

Wróć naszej Polsce świetność starożytną, Użyźniaj pola, spustoszałe łany, Niech szczęście, pokój na nowo zakwitną.

Przestań nas karać, Boże zagniewany.

Przed Twe ołtarze...

O MÓJ ROZMARYNIE ROZWIJAJ SIĘ Słowa: Wacław DenhoffCzarnecki i autorzy nieznani

O mój rozmarynie, rozwijaj się! o mój rozmarynie rozwijaj się, pójdę do dziewczyny, pójdę do jedynej, zapytam się. [bis] A jak mi odpowie - nie kocham cię, a jak mi odpowie nie kocham cię, ułani werbują, strzelcy maszerują, zaciągnę się. [bis] Dadzą mi konika cisawego, dadzą mi konika cisawego i ostrą szabelkę i ostrą szabelkę do boku mego. [bis] Dadzą mi manierkę z gorzałczyną, Dadzą mi manierką z gorzałczyną, ażebym nie tęsknił, ażebym nie tęsknił za dziewczyną. [bis] Dadzą mi szkaplerzyk z Matką Boską, dadzą mi szkaplerzyk z Matką Boską, żeby mnie broniła, żeby mnie broniła tam pod Moskwą. [bis] Powiodą z okopów na bagnety, powiodą z okopów na bagnety, bagnet mnie ukłuje, śmierć mnie pocałuje ale nie ty. [bis]

TAM NA BŁONIU BŁYSZCZY KWIECIE Muzyka: Wenzel Robert Gallenberg Słowa: Franciszek Kowalski

Tam na błoniu błyszczy kwiecie, stoi ułan na widecie, a dziewczyna jak malina niesie koszyk róż.

Stój, poczekaj, moja duszko skąd tak drobną stąpasz nóżką?

Jam z tej chatki, rwała kwiatki i powracam już.

Oho! Próżne twe wymówki, pójdziesz ze mną do placówki.

O, ja biedna, sama jedna,

10

ZGORZELEC .EU

matka czeka mnie!

Stąd Moskale o pół mili, pewnie ciebie namówili.

Ja nieboga, nie znam wroga, nie widziałam, nie.

Może kryjesz wrogów tłuszczę?

Daj buziaka, to cię puszczę.

Ja nie taka, dam buziaka, tylko z konia zsiądź!

Z konia zsiądę, prawo złamię, za to kulę w łeb dostanę.

Jakiś prędki, dość twej chętki bez buziaka bądź!

Niech to życie ma kosztować, muszę ciebie pocałować. Żal mi ciebie, jak Bóg w niebie, bo się zgubisz sam.

A gdy wartę mą porzucę lub szczęśliwie z wojny wrócę?

Bądź spokojny, wrócisz z wojny, to buziaka dam!

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

UŁANI, UŁANI MALOWANE DZIECI

PRZYBYLI UŁANI POD OKIENKO

Przybyli ułani pod okienko, Przybyli ułani pod okienko, Pukają, wołają: puść panienko! [bis]

Ułani, ułani, malowane dzieci, Niejedna panienka za wami poleci.

Hej , hej ułani, malowane dzieci, Niejedna panienka za wami poleci.

O Jezu, a cóż to za wojacy?

O Jezu, a cóż to za wojacy?

Otwieraj, nie bój się to czwartacy! [bis] Przyszliśmy tu poić nasze konie, Przyszliśmy tu poić nasze konie, za nami piechoty całe błonie. [bis] O Jezu, a dokąd Bóg prowadzi?

O Jezu, a dokąd Bóg prowadzi?

Warszawę odwiedzić byśmy radzi. [bis] Gdy zwiedzim Warszawę, już nam pilno, Gdy zwiedzim Warszawę, już nam pilno, zobaczyć to nasze stare Wilno. [bis] A z Wilna już droga jest gotowa, A z Wilna już droga jest gotowa, prowadzi prościutko aż do Lwowa. [bis]

Słowa: Kazimierz Wroczyński

Rozkwitały pąki białych róż, wróć, Jasieńku, z tej wojenki już, wróć, ucałuj jak za dawnych lat, dam ci za to róży najpiękniejszy kwiat! [bis]

Kładłam ci ja idącemu w bój, Niejedna panienka i niejedna wdowa białą różę na karabin twój.

Zobaczy ułana, kochać by gotowa. nimeś odszedł, mój Jasieńku, stąd, Hej, hej, ułani…… nimeś próg przestąpił, kwiat na ziemi zwiądł. [bis] Babcia umierała, jeszcze się pytała: Czy na tamtym świecie, ułani Już przekwitły pąki białych róż, będziecie? przeszło lato, jesień, zima już, Hej, hej, ułani…… cóż ci teraz dam Jasieńku, hej, gdy z wojenki wrócisz do Nie ma takiej wioski, nie ma takiej dziewczyny swej? [bis] chatki, Gdzie by nie kochały ułana mężatki.

Jasieńkowi nic nie trzeba już, Hej, hej, ułani…… bo mu kwitną pąki białych róż; tam pod jarem, gdzie Jedzie ułan, jedzie, konik pod nim w wojence padł, pląsa, wyrósł na mogile białej Czapkę ma na bakier i podkręca róży kwiat. [bis] wąsa.

Hej, hej, ułani……

Nie rozpaczaj, lube dziewczę, nie, w polskiej ziemi nie będzie mu źle, Jedzie ułan, jedzie, szablą pobrzękuje, policzony będzie trud i znój, Uciekaj, dziewczyno, bo cię pocałuje. za Ojczyznę poległ Hej, hej, ułani……

ukochany twój. [bis]

CZERWONE MAKI NA MONTE CASINO Muzyka: Alfred Schutz Słowa: Feliks Konarski

Czy widzisz te gruzy na szczycie?

Tam wróg twój się ukrył jak szczur!

Musicie, musicie, musicie za kark wziąć i strącić go z chmur!

I poszli szaleni, zażarci, i poszli zabijać i mścić, i poszli jak zawsze uparci, jak zawsze za honor się bić.

Czerwone maki na Monte Cassino zamiast rosy piły polską krew.

Po tych makach szedł żołnierz i ginął, lecz od śmierci silniejszy był gniew!

Przejdą lata i wieki przeminą,

pozostaną ślady dawnych dni i tylko maki na Monte Cassino czerwieńsze będą, bo z polskiej wzrosną krwi.

Runęli przez ogień, straceńcy!

Niejeden z nich dostał i padł.

Jak ci z Samosierry szaleńcy, jak ci spod Rokitny, sprzed lat.

Runęli impetem szalonym, i doszli. I udał się szturm.

I sztandar swój biało - czerwony zatknęli na gruzach wśród chmur.

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

Czerwone maki na Monte Cassino...

Czy widzisz ten rząd białych krzyży?

Tam Polak z honorem brał ślub.

Im dalej tam pójdziesz, im wyżej, tym więcej ich znajdziesz u stóp.

Ta ziemia do Polski należy, choć Polska daleko jest stąd, bo wolność krzyżami się mierzy!

Historia ten jeden ma błąd!

Czerwone maki na Monte Cassino...

11

ŚPIEWNIK

Słowa: Feliks Gwiżdż

Muzyka: melodia ludowa Słowa: autor nieznany

BIAŁE RÓŻE

ŚPIEWNIK

PIERWSZA BRYGADA Słowa: Tadeusz Biernacki i Andrzej Tadeusz Hałaciński

Legiony to żołnierska nuta, legiony to straceńców los.

Legiony to żołnierska buta, legiony to ofiarny stos.

My, Pierwsza Brygada, strzelecka gromada, na stos rzuciliśmy nasz życia los, na stos, na stos. [bis] O, ile mąk, ile cierpienia, o, ile krwi, wylanych łez, pomimo to - nie ma zwątpienia, dodawał sił wędrówki kres.

My, Pierwsza Brygada, ...

Krzyczeli żeśmy stumanieni, nie wierząc nam, że chcieć - to móc, laliśmy krew osamotnieni, a z nami był nasz drogi Wódz!

My, Pierwsza Brygada, ...

DZIŚ IDĘ WALCZYĆ MAMO Muzyka: Małgorzata Godlewska Słowa: Józef Szczepański

Dziś idę walczyć, mamo!

Może nie wrócę więcej Może mi przyjdzie polec tak samo Jak tyle tysięcy, tysięcy Może mi przyjdzie polec tak samo Jak tyle tysięcy, tysięcy Poległo polskich żołnierzy Za wolność naszą i sprawę Ja w Polskę, mamo, tak bardzo wierzę I w świętość naszej sprawy Ja w Polskę, mamo, tak bardzo wierzę I w świętość naszej sprawy Dziś idę walczyć Mamo kochana Nie płacz, nie trzeba, ciesz się tak jak ja Serce mam w piersi rozkołatane Serce mi dziś tak cudnie gra Tak strasznie dobrze mieć Stena w ręku I śmiać się śmierci prosto w twarz!

A potem zmierzyć i prać bez lęku Za kraj, za honor nasz!

ROTA Muzyka: Feliks Nowowiejski Słowa: Maria Konopnicka

Nie rzucim ziemi skąd nasz ród!

Nie damy pogrześć mowy.

Polski my naród, polski lud, Królewski szczep Piastowy.

Nie damy, by nas zgnębił wróg!

Tak nam dopomóż Bóg! [bis] Do krwi ostatniej kropli z żył Bronić będziemy ducha, Aż się rozpadnie w proch i w pył Krzyżacka zawierucha.

Twierdzą nam będzie każdy próg Tak nam dopomóż Bóg! [bis] Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz Ni dzieci nam germanił, Orężny stanie hufiec nasz, Duch będzie nam hetmanił.

Pójdziem, gdy zabrzmi złoty róg!

Tak nam dopomóż Bóg! [bis]

PIERWSZA KADROWA

Słowa: Tadeusz Oster-Ostrowski i Wacław Kazimierz Łęcki

Raduje się serce, raduje się dusza, gdy Pierwsza Kadrowa na wojenkę rusza.

Oj da, oj da dana, kompanio kochana, nie masz to jak Pierwsza, nie!

Chociaż do Warszawy mamy długą drogę, przecież jednak dojdziem, byle by iść w nogę.

12

ZGORZELEC .EU

Oj da, oj da dana .....

Kiedy wybijemy po drodze Moskali, ładne warszawianki będziem całowali.

Oj da, oj da dana …..

Chociaż w butach dziury i na portkach łaty, to Pierwsza Kadrowa pójdzie na armaty.

Oj da, oj da dana …..

A gdy się szczęśliwie zakończy powstanie, to Pierwsza Kadrowa gwardyją zostanie.

Oj da, oj da dana …..

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

Tydzień Pamięci

Z okazji Tygodnia Pamięci przybędą do Görlitz, po raz pierwszy od 80. lat, rozproszeni po całym świecie potomkowie dawnej społeczności żydowskiej tego miasta. Spotkanie rodzin, których przodkowie tworzyli tutaj niegdyś tętniącą życiem gminę wyznaniową, będzie największym takim zgromadzeniem od czasu, gdy wyznawcy Hitlera i funkcjonariusze III Rzeszy prześladowaniami i terrorem zmusili wielu z nich do opuszczenia miasta, a wielu innych wymordowali.

Pierwsza od 80. lat wizyta tak licznej grupy ocalałych z Holokaustu i ich potomków w Görlitz to absolutnie wyjątkowe wydarzenie, nawet w skali kraju – podkreśla organizatorka Tygodnia Pamięci, Lauren Leiderman - Amerykanka mieszkająca w Görlitz, która w listopadzie 2020r. po raz pierwszy opowiedziała o Goldbergach. Zorganizowany z jej inicjatywy kilkudniowy cykl imprez, spotkań i uroczystości to jedyna w swoim rodzaju okazja, by poznać zapomniane fragmenty historii Europa-Miasta Zgorzelec-Görlitz.

Kamienie, które mówią Ważnym punktem obchodów będzie instalacja 15. „Stolpersteinów” (pol. Kamieni pamięci), imiennych kostek z mosiężnymi tabliczkami, które upamiętniają ofiary nazizmu. 5 listopada, artysta Gunter Demnig zainstaluje 12 z nich w trotuarach ulic: Steinstraβe, Nonnenstraβe, Augustastraβe i Kunnerwitzer Straβe w Görlitz.

Trzy pozostałe umieszczone zostaną przy ul.

Kościuszki w Zgorzelcu, w sąsiedztwie kamienicy nr 10, w której do 1939 r. mieszkała rodzina Goldbergów (ich historia w biuletynie grudzień 2020 - styczeń 2021). Będą to pierwsze „Stolpersteiny” w polskim mieście, utworzonym po wojnie ze wschodniego przedmieścia Görlitz.

W uroczystym wmurowaniu kamieni będą uczestniczyli pr zedstawi cie le rządu Stanów Zjednoczonych oraz gospodarze miast – burmistrz Rafał Gronicz i nadburmistrz Octavian Ursu.

Wiele wydarzeń Jednym w wielu wartych polecenia punktów bogatego programu będzie pokaz specjalny filmu "Winterreise", opowiadającego historię ocalałego z Holokaustu muzyka Georga Goldsmitha.

Gościem specjalnym pokazu będzie syn muzyka - Martin Goldsmith, amerykański prezenter radiowy. Wystawy zdjęć, dyskusje, wykłady i projekcje filmowe oraz konferencja naukowa prowadzona przez światowej sławy ekspertów, przybliży temat przeprowadzonej przez Wielką Brytanię akcji ratunkowej - „Kindertransport”, dzięki której udało się wywieźć z Niemiec, Austrii, Czechosłowacji, Wolnego Miasta Gdańska oraz Polski ok. 10 tys. żydowskich dzieci, ratując je przed zagładą.

Było wśród nich troje małych mieszkańców Görlitz. To jeden z wielu epizodów historii mówiących o ucieczce i ocaleniu, które będzie można poznać podczas Tygodnia Pamięci. W programie jest także wyjazd do Prędocic i zwiedzanie pozostałości niemieckiego obozu koncentracyjnego Tormersdorf, gdzie podczas II wojny światowej zsyłano Żydów ze Śląska.

Od sztambucha do książki Szczególnym wydarzeniem będzie premiera książki, dla której inspiracją był sztambuch 9-letniej Evy Goldberg, niemieckiej Żydówki z Görlitz Ost, która po ucieczce zamieszkała w USA. Lauren Leiderman, Amerykanka mieszkająca obecnie w Görlitz, natknęła się na niego w United States Holocaust Memorial Museum, gdzie trafił jako dar od męża zmarłej w 1997 r. Evy. Eksponat stał się inspiracją, przerodził się w niezwykły, amerykańsko-polsko-niemiecki projekt zrealizowany przez trzy młode kobiety – Amerykankę Lauren Leiderman, Polkę Magdalenę Lambertz i Niemkę Anne Kleinbauer. Jego owocem jest opracowanie pt. „Album Przyjaźni Evy Goldberg”. To hołd pamięci złożony Evie, małej Żydówce z Görlitz Ost i ludziom utrwalonym na zawsze w dziewczęcym sztambuchu. Była wśród nich Anna Frank – wakacyjna przyjaciółka z Amsterdamu, znana za sprawą niezwykłego pamiętnika, dokumentującego życie w ukryciu zaszczutej rodziny holenderskich Żydów. Z trzech małych dziewczynek - Anny, Evy i Suzanne, uwiecznionych na wakacyjnej fotografii w pamiętniku – wojnę przeżyła tylko Eva. Dedykacja Anny jest jednym z wielu wpisów, które „przeżyły” swoich autorów. Lauren Leiderman znalazła jednak w tym albumie także autografy, dzięki którym poznała i opisała fascynujące biografie i historie

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

przeszło 70. ocalonych. Umieściła je pod wpisami dla Evy, niczym niezwykłe aneksy do przeszłości.

Publikacja, opracowana w trzech wersjach językowych: angielskiej, niemieckiej i polskiej, która ukaże się drukiem w listopadzie, stała się też przyczynkiem do zorganizowania pierwszego dużego cyklu wydarzeń poświęconego nieobecnym żydowskim mieszkańcom Görlitz.

PROGRAM TYGODNIA PAMIĘCI: 4.11 Kulturforum Synagoga Görlitz godz. 19:0021:00 OPOWIADANIE NASZEJ HISTORII: WIECZÓR Z POTOMKAMI GMINY ŻYDOWSKIEJ W GÖRLITZ *Nieodpłatne wejściówki na wydarzenie są dostępne w Biurze Informacji Turystycznej / Obermarkt 32

5.11 od godziny 12:30 do 18:30 CEREMONIE WMUROWANIA STOLPERSTEINÓW 12:30-17:00 w Görlitz – Steinstraβe, Nonnenstraβe, Augustastraβe & Kunnerwitzer Straβe 17:30-18:30 w Zgorzelcu – ul. Kościuszki 10 Otwarte dla publiczności.

6.11 godz. 10:00-12:00 Prędocice / Polska WYCIECZKA DO RUIN OBOZU KONCENTRACYJNEGO TORMERSDORF Otwarte dla publiczności.

POKAZ FILMU „WINTEREISE” w Camillo Kino w Görlitz Z UDZIAŁEM MARTINA GOLDSMITHA & ANDERSA ØSTERGAARDA pierwszy seans: 16:00 drugi seans: 20:30 7.11 Kulturforum Synagoga Görlitz godz. 17:0019:00 PREMIERA I PUBLICZNE CZYTANIE PUBLIKACJI: „ALBUM PRZYJAŹNI EVY GOLDBERG” *Nieodpłatne wejściówki na wydarzenie są dostępne w Biurze Informacji Turystycznej / Obermarkt 32

8.11 Klasztor St. Marienthal godz. 19:00-21:00 WSPOMNIENIA NA GRANICY: KINDERTRANSPORT I DOLNY ŚLĄSK Panel prelegentów: dr Bill Niven, dr Amy Williams & Tamara Meyer Otwarte dla publiczności.

9.11 UPAMIĘTNIENIE ROCZNICY NOCY KRYSZTAŁOWEJ Görlitz / cały dzień Otwarte dla publiczności.

Więcej informacji na www.jrwgoerlitz.com

13

KULTURA

Od 4 do 9 listopada w Görlitz odbędzie się wiele otwartych wydarzeń w ramach Tygodnia Pamięci o Gminie Żydowskiej Görlitz 2021. To okazja, by poznać osiągnięcia członków gminy żydowskiej, ich przedsiębiorstwa, rodziny i wspólnotę synagogalną, ale też by dowiedzieć się o okrutnych prześladowaniach, które dotknęły i zdziesiątkowały tę społeczność w czasach nazizmu.

NASZA HISTORIA

Publikujemy dziś fragmenty wyróżnionej pracy literackiej konkursu Miejskiej Biblioteki Publicznej w Zgorzelcu pt. „Zgorzelec - Moje Miasto, Moje Życie” z roku 2017. Autor Monika Pecov. Tytuł oraz śródtytuły pochodzą od redakcji.

Jedna emigracja, dwa narody… /Nazwijcie to jak chcecie/ wszak odbiorcami będziecie/ historii przypomnieniem/ w przeszłość spojrzeniem/ opowieścią o mieście/ które w swoim pięknym geście DOM podarowało/ Nowe życie ofiarowało/ Przytulając w swe ramiona buzie wystraszone/ ocierało z płaczu oczka przerażone/ I choć biel z czernią wcale nie współgrały/ walka i nadzieja jak zawsze WYGRAŁY/.

Nie wiedzieli co ich czeka, gd z i e s i ę z n a j d ą i j a k i będzie ich dalszy los. Jednak nie mieli wyboru. II wojna światowa to czas krwawych walk, czas strat, czas gdy miliony ludzi straciły życie. Wolność – o to walczono. Państwa, które okupowano, czuły się zniewolone, więzione, a ludzie chcąc zachować swoją tożsamość narodową, szli…, szli przed siebie, szli z bronią w ręku.

Wiele państw, oprócz walki z innymi, walczyło wewnątrz kraju. Tak było w Grecji. W kwietniu 1941 roku Niemcy, Bułgarzy i Włosi, zaatakowali kraj. Mimo oporu, który stawiała Grecja, nie udało się odeprzeć uderzenia wroga. W czasie okupacji rabowano żywność, a z głodu umierały setki osób. W wyniku tego nastąpił rozwój partyzantki.

Oprócz ataku wroga, kraj był niestabilny wewnętrznie. Po jednej stronie stały rządowe siły zbrojne, wspierane przez króla, Wielką Brytanię, Stany Zjednoczone, po drugiej komuniści, mający u swego boku ZSRR. Chaos spowodował wybuch wojny domowej. Toczyła się ona w dwóch etapach – pierwszy w roku 1944, drugi w latach 1946-1949.

Gdy położono kres faszyzmowi hitlerowskiemu, narodził się faszyzm grecki. Ugrupowania, które powstały podczas wojny, a które walczyły o wyzwolenie z okupantem, teraz były zmuszone do walki ze stroną rządową.

Partyzanci, w większości skupieni w Komunistycznej Partii Grecji, walczyli, jednak walkę 14

ZGORZELEC .EU

tą przegrali. Mogli zginąć albo uciec. Represje skierowano wobec wielu niewinnych ludzi. Śmierć w wyniku wojny poniosło około 100 tys. osób. Dzięki porozumieniu jakie zawarto pomiędzy Komunistyczną Partią Grecji a Krajami Demokracji Ludowej, możliwa była ewakuacja i zapewnienie azylu tysiącom ludzi.

Drogi do Zgorzelca Jugosławia, Albania, Bułga r i a , C ze c h o s ł o w a c j a , Węgry oraz Polska w latach 1947-1949 przyjęły uchodźców politycznych z Grecji, zarówno Greków jak i Macedończyków. Przybyli oni na nasze ziemie drogą morską, prowadzącą z Albanii przez Morze Śródziemne, Kanał La Manche oraz drogą lądową przez Bułgarię i Jugosławię.

Przede wszystkim ratowano dzieci, istoty, które oderwane od serca matki, niczego nie świadome, jechały gdzieś w nieznany świat. To one jako pierwsze przyjechały do Polski, potem dołączyli do nich dorośli. W latach 1948-1960 do naszego kraju przywieziono w dwóch trans-

portach 3725 dzieci greckich i macedońskich.

Liczba przybyłych uchodźców z Grecji w latach 1948-1956 wyniosła 13216 osób.

Najmłodsi znaleźli schronienie w ośrodkach wypoczynkowych w Lądku Zdroju, Dusznikach, Międzygórzu, czy Bardzie. W miejscowościach tych powstały tzw. Państwowe Ośrodki Wycho-

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

Zgorzelec po II wojnie światowej był opustoszały. Niezaludnione w tym okresie miasto, dawało możliwość umiejscowienia tu Greków i Macedończyków. 1 września 1949 roku powstał Państwowy Ośrodek Wychowawczy w miejscach dawnego zespołu budynków koszarowych przy ul Langiewicza, tzw. czerwone koszary; przy ul. II Armii Wojska Polskiego „białe koszary” oraz przy ul. E. Orzeszkowej na Ujeździe. Zgorzelecki POW stanowiło 14 domów dziecka i 5 rejonów. Był domem dla 2675 dzieci i zatrudniał 910 pracowników. Ci, którzy nie ukończyli czternastego roku życia, pozostawieni zostali przy rodzicach oraz na terenie „białych koszar” w ośrodku im. Zachariadisa. Sytuacja ta dotyczyła 362 dzieci. Młodzież w wieku 14-18 lat umieszczono w budynkach przy ul. Orzeszkowej. Zorganizowano również żłobki, przedszkola, szkoły i szpitale.

Wojna odciska piętno Przeżycia wojenne pozostawiły także głęboki ślad w psychice. Szczególnie najmłodsze, niczego nieświadome dzieci, najbardziej przeżyły to, co je spotkało. Nocą miewały halucynacje, na dźwięk lecącego samolotu z płaczem i przerażeniem szukały schronienia. Czuwały w gotowości do ucieczki. Doświadczenia wojenne spowodowały, że były zestresowane, nieufne i podejrzliwe.

Wielu było inwalidów, którzy na wojnie stracili wzrok, słuch, kończyny. Aby zapewnić im warunki bytowe i możliwość utrzymania, w 1950 roku utworzono Spółdzielnię Inwalidów DELTA. Zatrudniała ona około 300 osób. Produkowano tu walizki, tornistry, teczki. W pobliżu Spółdzielni, przy skrzyżowaniu ulic Langiewicza i Traugutta, zagospodarowano budynki pokoszarowe, w których ludność ta zamieszkała.

Najtrudniejszym etapem była adaptacja do miejscowych warunków. Był to proces skomplikowany i długi w czasie. Początkowo Grecy i Macedończycy żyli w całkowitej izolacji od polskiego społeczeństwa. Przyczyną tego było przekonanie o tymczasowości tej sytuacji i przekonanie, że wrócą oni do swojej ojczyzny i będą dalej walczyć. Nadzieja na szybki powrót powodowała, że uchodźcy nie chcieli nawiązywać bliższych relacji. Brak słońca i cie-

pła, w takim wymiarze jak w Grecji, potęgował opuściło Polskę, Zgorzelec zawsze będzie statęsknotę za ojczyzną. nowił dla nich miejsce szczególne. Gdybyśmy przespacerowali się ulicami miasta, zapewne Współpraca, przyjaźnie, małżeństwa zaobserwowalibyśmy owe przejawy „greckoNajwiększa aktywność i przełamanie większości ści”. Zaczynając od cmentarza komunalnego, barier, dzielących społeczności grecko-mace- zauważylibyśmy tam obelisk upamiętniający dońską i polską przypada na lata1954-1956. Był 600 Greków, którzy zostali pochowani w Zgoto okres rozkwitu wszelkich działań, zarówno rzelcu, a którzy nie mieli możliwości powrotu w zakresie pracy, kultury jak i stosunków mię- do Grecji. Postawiony został w maju 1999 roku. dzyludzkich. Kontakty zawodowe z czasem Na Urzędzie Miasta widzimy kolejną pamiątkę – zaczęły się przekształcać w znajomości i przy- tablicę informującą, iż Grecy przyczynili się do jaźnie. Zaczęły zacierać się występujące do tej rozwoju kulturalnego i gospodarczego w miepory odrębności, nieufność i uprzedzenia. ście. Odsłonięto ją we wrześniu 1996 roku.

Kolejnym przystankiem jest Bulwar Grecki.

Pierwsze mieszane małżeństwa były zawierane Tu właśnie w 2008 roku nastąpiło odsłonięcie między kobietami z Polski a mężczyznami z Gre- obelisku, który jest symbolem pamięci sześćcji: Kostas Mokas (w Zgorzelcu), Lefteris Cyr- dziesięciolecia przyjazdu do Zgorzelca uchodźmirakis (w Warszawie), Janis Karmuzis (w Poli- ców z Grecji. W mieście znajduje się również cach). Następował rozkwit życia towarzyskiego, cerkiew prawosławna przy placu Świętych działań społecznych i wspinania się po szcze- Konstantyna i Heleny (dawniej część ulicy blach kariery. Przyjezdna młodzież utworzyła Lubańskiej). Została ona otwarta w 2002 roku, w Zgorzelcu własną organizację EPON (Eniaia podczas V Międzynarodowego Festiwalu PioPanelladiki Organosis Neon). senki Greckiej. Festiwal jest ukoronowaniem „greckości” miasta. Organizatorem i duchem Przedmieście Nyskie było miejscem, gdzie spę- sprawczym Festiwalu (w roku 2021 odbył dzali najwięcej czasu. Siedząc nad brzegiem się XXX jubileuszowy) jest Nikolas Rusketos, rzeki żwawo dyskutowali na różne tematy. muzyk, samorządowiec i działacz społeczności W związku z tym miejsce to nazwano Bulwa- greckiej w Polsce. Jego Tawerna Naoussa to rem Greckim. Częstym tematem ich rozmów kolejny przejaw obecności greckiej w mieście. były sprawy polityczne, a „towarzyszami” tych W latach 60. wielu z przybyłych prowadziło rozmów były kamboloi, małe koraliki przypomi- w mieście działalność usługową i gospodarczą. nające różaniec. Są bardzo popularne w Gre- Do dzisiaj działa zakład szewski prowadzony cji. Grecy uważają, że przesuwanie koralików przez Wasilisa Lawasidisa. Usługi szklarskie w dłoniach działa odstresowująco i koncen- prowadzą Christoforos i Dimitrios Christoforitrująco. Na Bulwarze Greckim przy ul. Daszyń- dis. Znanym od wielu lat jest także grecki zegarskiego mieściła się także świetlica, w której mistrz Janusz Markudis i biuro podróży Roberta rozwijało się życie towarzyskie, kulturalne Achilleasa Tryfona. Jest także ciekawostka – ser i artystyczne uchodźców. Tam „rodziły się” zgorzelecki. Emigranci przybyli do Polski byli młode talenty, artyści oraz zespoły wokalne, w większości rolnikami, hodowali kozy i owce. taneczne i chóry. Jednym z pierwszych zespo- Tam też wytwarzali produkty z owczego mleka. łów – powstałym w Zgorzelcu w roku 1966 – był Zachowując tradycyjne metody zaczęli produMicky-Des. Pozostałymi grupami ze Zgorzelca kować swój ser z mleka krowiego, który z czabyły: Apollon, Kwiaty Akropolu, Hellen, Prome- sem zaczęto nazywać serem zgorzeleckim. theus oraz funkcjonujący do dziś Orfeusz.

Na zakończenie nasuwają się bardzo ważne Wielu uchodźców politycznych właśnie w Zgo- pytania. Wśród uchodźców z Grecji byli rzelcu rozpoczęło nowy etap w życiu. W swoich zarówno Grecy jak i Macedończycy. Czy dzieciach – mimo, że urodzonych i wychowywa- Macedończycy zostali zapomniani w naszym nych w Polsce – pielęgnowali jednak narodowe mieście? Gdzie jest choćby jedna wzmianka, tradycje. Wśród Greków pochodzących ze Zgo- tablica, obelisk, jeden ślad upamiętniający rzelca wielu odniosło sukces, m.in.: Janis Buras Macedończyków? Kto i dlaczego zapomniał? muzyk, Jorgos Skolias wokalista i kompozytor, Bo ja chcę pamiętać…

Dimitrios znany jako Milo Kurtis muzyk, trener koszykówki Takis Kanculis, Wacek Wanopulos /Bo mimo, że pamięć żyje w Nas/ policzony jest koszykarz Turowa, Eleni Takuridu, córka Greka nasz czas/ pamięć zniknie gdy tego nie uwieczi Polki, wielokrotna medalistka mistrzostw Pol- nimy/ szybko wszystko zapomnimy/ Ja o tym ski i Europy w zapasach. pamiętam i Wy pamiętajcie/ i swoim dzieciom też opowiadajcie/ że przybyły do nas z ziemi Zadbali o greckie pamiątki greckiej dwa narody/ grecki i macedoński i tu W Zgorzelcu można odnaleźć wiele śladów, doszły do zgody/ bo mimo, że przez lata wroktóre świadczą o pobycie uchodźców poli- gami byli/ tutaj w obcym kraju sobie przebatycznych z Grecji. I mimo, że wielu z nich czyli…/

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

15

NASZA HISTORIA

wawcze (POW). Tam dziećmi zajął się personel, który tworzyli Polacy, Grecy oraz Macedończycy. Dorośli kierowani byli do miejsc, gdzie znajdowały się dzieci. Jednak z czasem okazało się, że zaczyna brakować dla nich miejsc.

Aby uniknąć cierpienia, szczególnie cierpienia dzieci z powodu ponownego rozdzielenia ich od rodzin, postanowiono znaleźć miejsce, gdzie mogliby żyć razem. Ze względu na korzystne warunki lokalowe wybrano Zgorzelec.

SPORT

Wybitni młodzi sportowcy nagrodzeni Burmistrz Miasta Zgorzelec wręczył nagrody za osiągnięcia w dziedzinie kultury fizycznej i wyniki sportowe, uzyskane w poprzednim roku kalendarzowym. Uroczystość odbyła się 21 września br. w Miejskim Klubie Seniora.

Mimo pandemii, rok 2020 nie był czasem straconym. Świadczą o tym liczne sukcesy, którymi promują i reprezentują nasze miasto zarówno w Polsce jak i za granicą, wyróżnione osoby.

Nagrodą zostało uhonorowanych 46 laureatów ze zgorzeleckich klubów sportowych: 8 trenerów i 38 zawodników.

MIĘDZYSZKOLNY KLUB SPORTOWY „OSA” Damian Kordasiewicz – trener Grzegorz Piasecki – trener Łukasz Kubala– trener Robert Wochna – trener Józef Marcinów – trener Marcin Zawrotniak – zawodnik Aleksander Uzarek – zawodnik Mikołaj Jagucak – zawodnik Kasjan Miśków – zawodnik Filip Kordasiewicz – zawodnik Patryk Liniewicz – zawodnik Wiktoria Gogulska – zawodnik Jakub Węgrzyn – zawodnik Oliwier Przybylski – zawodnik Joanna Kowalska – zawodnik Anna Matiejós– zawodnik Mateusz Kamiński – zawodnik Arkadiusz Horodecki – zawodnik Tobiasz Butra – zawodnik Natalia Mencel – zawodnik Wiktor Gruzd – zawodnik Karolina Senkowska – zawodnik Grzywacz Jakub – zawodnik Martyna Radawiec – zawodnik Tomasz Jędrzejczyk– zawodnik Karol Rozmysłowicz – zawodnik Sandra Szeliga – zawodnik Justyna Kuszaj – zawodnik Wiktoria Lip – zawodnik Kryspin Wiśniewski – zawodnik CENTRUM SPORTÓW WALKI KICK-FIGHTER Krzysztof Szyrma – trener Ignacy Sadowski – zawodnik Jakub Wasilewski – zawodnik

16

ZGORZELEC .EU

UCZNIOWSKI KLUB SPORTOWY „WARRIOR” Wojciech Pawłowski – trener Aleksander Świercz – zawodnik Franciszek Lula – zawodnik, Jan Kasza – zawodnik Borys Niklewicz – zawodnik Marcelina Janik – zawodnik Gabriel Kaczmarczyk – zawodnik Wiktoria Walczak – zawodnik Daria Król – zawodnik Lena Maruszak – zawodnik KLUB SPORTOWY „KARPIŃSKI BOKS” Mariusz Karpiński – trener Monika Wójcik – zawodnik UCZNIOWSKI KLUB SPORTOWY „ENERGETYK” Sebastian Bałdyga – zawodnik Wszystkim nagrodzonym gratulujemy i życzymy kolejnych sukcesów sportowych i osobistych!

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

Sukces w Kołobrzegu

Lekkoatleci ZSZiL z medalami Na stadionie miejskim w Oleśnicy (24 września) odbył się finał rzutu jesiennego Szkolnej Ligi Lekkoatletycznej Szkół Ponadpodstawowych Dolnego Śląska. Bardzo dobrze wypadły obie drużyny ZSZiL w Zgorzelcu – chłopcy ponownie wygrali z całą dolnośląską konkurencją (kilka dni wcześniej zajęli III miejsce w Polsce), a drużyna dziewcząt zajęła II miejsce w województwie ulegając jedynie III LO z Wrocławia.

Drużyny występowały w następujących składach: - dziewczęta: Martyna Banachowicz, Lidia Czekała, Antonina Czerniak, Małgorzata Durak, Anna Durasiewicz, Oliwia Kiełdanowicz, Anna Kołoszyn, Oktawia Komsta, Joanna Kowalska, Sara Kowalska, Oliwia Kuzubska, Natalia Matiejós, Vanessa Nowacka, Nikol Serheieva, Aleksandra Szpond i Emilia Wielewis.

- chłopcy: Jakub Cepowski, Wiktor Gruzd, Jakub Grzywacz, Tomasz Jędrzejczyk, Wiktor Konsur, Patryk Liniewicz, Kasjan Miśków, Szymon Paprocki, Nikodem Pilsyk, Mateusz Rebejko, Sebastian Senkowski, Robert Strankowski, Jakub Szymański, Aleksander Uzarek i Tobiasz Butra. Gratulacje.

Nasi reprezentanci zdobyli 6 medali: jeden złoty – Kasjan Miśków w biegu na 400 m, trzy srebrne – Tomasz Jędrzejczyk w rzucie oszczepem, Tobiasz Butra w skoku wzwyż, Patryk Liniewicz w rzucie dyskiem, dwa brązowe – Wiktor Gruzd w biegu na 200 m oraz sztafeta 4x100 w składzie Jakub Węgrzyn, Wiktor Gruzd, Aleksander Uzarek i Kasjan Miśków.

Oprócz medalistów barw szkoły i Zgorzelca bronili: Filip Kordasiewicz, Jakub Grzywacz, Jakub Piekarek, Nikodem Pilsyk, Robert Stankowski, Wiktor Konsur i Kacper Świder. Bez ich ambitnej postawy zdobycie medalu w klasyfikacji drużynowej byłoby niemożliwe. Gratulujemy wszystkim zawodnikom, trenerom i nauczycielom.

Brązowe medale sztafet przełajowych Dziewczęta i chłopcy z Zespołu Szkół Ponadpodstawowych w Zgorzelcu zajęli III miejsca w powiatowych mistrzostwach sztafet przełajowych, które przeprowadzono 4 października. W drużynie dziewcząt (dystans 6x1000 m) wystartowały: Urszula Rozenfeld, Katarzyna Pokrzyk, Wiktoria Szczepańska, Natalia Tucholska, Weronika Machnicka, Iza Łajdecka; opiekun drużyny – Jolanta Wdowska.

Brydżyści zapraszają

Sztafetę chłopców (6x1500 m) tworzyli: Jakub Górniak, Szymon Goś, Maciej Zubel, Jakub Mazur, Paweł Kapszewicz, Dominik Kapral; opiekun drużyny – Justyna Sokołowska. Gratulacje dla medalistów i ich opiekunów.

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

Zgorzelecki Klub Brydża Sportowego zaprasza na otwarte turnieje, które odbywają się w każdy poniedziałek o godzinie 17.00 w sali 102 w budynku na stadionie przy ul. Maratońskiej.

Każdy może przyjść i zagrać, ponieważ jednak ten szczególny rodzaj karcianej rozrywki polega na grze w parach, dobrze wybrać się na turniej z osobą towarzyszącą.

Do klubu należy ok. 30 zawodników ze Zgorzelca i okolic. Aktualnie są w toku rozgrywek III ligi i ligi okręgowej. Zapraszają jednak wszystkich, którym niestraszne logiczne łamigłówki i chcieliby do nich dołączyć!

17

SPORT

Lekkoatletyczna drużyna chłopców z Zespołu Szkół Zawodowych i Licealnych w Zgorzelcu stanęła na podium Ogólnoposkich Zawodów w Szkolnej Lidze Lekkoatletycznej Dziewcząt i Chłopców ze Szkół Ponadpodstawowych, które odbyły się 22 września w Kołobrzegu. To kolejny sukces szkoły, która należy do grona najlepszych nie tylko na Dolnym Śląsku, ale – jak widać po starcie w Kołobrzegu - także na arenie ogólnopolskiej.

SPORT

Dziewczyny szaleją w pierwszej lidze!

Wygrana z Gorzowem Wlkp.

Citronex UKS Basket Zgorzelec rozpoczął sezon 2021/2022 w I lidze koszykówki kobiet. W pierwszym meczu (3 października, w PGE Turów Arenie) gościliśmy rezerwy ekstraklasowego AZS ENEA II Gorzów Wlkp. I po bardzo emocjonującej walce – szczególnie w końcówce meczu - nasze dziewczęta wygrały różnicą dwóch punktów. Jest to historyczny moment dla zgorzeleckiej żeńskiej koszykówki. I liga to jednak inny koszykarski świat i znacznie wyższe od dotychczasowych wymagania. Dlatego każde zwycięstwo cieszy przeogromnie, a każdy kolejny mecz to cenna nauka dla naszych koszykarek. Gratulujemy zwycięstwa zawodniczkom i trenerom.

Citronex UKS Basket Zgorzelec 68:66 AZS ENEA II Gorzów Wlkp. (14:16, 22:24, 15:10, 17:16). Citronex: Wiktoria Marcinów 3 (1x3), Natalia Ferenc 4, Wiktoria Kowalczuk 4, Monika Paradowska 6, Patrycja Lipniacka 20 (4x3), Barbara Łachacz 10, Nina Łozowska 2, Paulina Żukowska 3, Wiktoria Boks, Elżbieta Paździerska 11 (1x3), Joanna Pawlukiewicz 5.

Wygrana z Wrocławiem 10 października podejmowaliśmy drużynę IKS (czytaj: pierwszego klubu sportowego – red.) Ślęza MOS Wrocław. Tym razem mecz przebiegał pod zdecydowane dyktando naszej drużyny. Cieszy zauważalny wzrost formy.

Gratulujemy.

Citronex UKS Basket Zgorzelec 87:61 IKS Ślęza MOS Wrocław (25:16, 24:16, 22:6, 16:23). Citronex: Marcinów 9, Ferenc 5, Kowalczuk 5, Paradowska 12, Lipniacka 10, Łachacz 16, Łozowska, Żukowska 11, Boks 2, Urbanowicz, Paździerska 13, Pawlukiewicz 4.

Wygrana w Krakowie To była walka pomiędzy Dawidem (Citronex) a Goliatem (AZS Politechnika). Po emocjonującym meczu beniaminek ze Zgorzelca pokonał lidera rozgrywek I ligi kobiet – AZS Politechnika Korona Kraków. Nikt nie spodziewał się takiego przebiegu meczu. Faworytem były gospodynie, które wygrały już trzy mecze w rozgrywkach. Jednak Citronex miał swój plan na ten mecz i trzeba przyznać, że zrealizował go w pełni. Pressing, pressing i jeszcze raz pressing.

Warunki fizyczne przemawiały za krakowiankami. Odpowiedzią Zgorzelca było poświęcenie i ambicja w grze.

Bardzo wysoka obrona sprawiała gospodyniom spore problemy. Mnożyły się straty (krakowianki miały ich 30 w całym meczu). AZS miał trudności z rozprowadzeniem piłki i musiał rzucać z nieprzygotowanych pozycji. Citronex grał konsekwentnie z nutą radosnej, młodzieńczej koszykówki.

Czuć było świeżość i radość z gry. Gra 1x1 i celne trójki nakręcały cały zespół. Bezbłędny rzut „zza łuku” Natalii Ferenc w ostatniej minucie meczu przypieczętował trzecie zwycięstwo w sezonie dla Zgorzelca.

Citronex UKS Basket Zgorzelec 83:80 AZS Politechnika Korona Kraków (25:24, 24:18, 14:19, 20:19). Citronex: Wiktoria Marcinów, Natalia Ferenc 11 (2x3), Wiktoria Kowalczuk 4, Monika Paradowska 6 (2x3), Patrycja Lipniacka 4, Barbara Łachacz 12, Nina Łozowska 5 (1x3), Paulina Żukowska 12, Oliwia Urbanowicz, Elżbieta Paździerska 17(2x3), Joanna Pawlukiewicz 12. (foto: Małgorzata Bukowa)

Regaty na Witce Na Zalewie Witka odbyły się (2-3 sierpnia) XIV Regaty o Puchar Turowa. Zawody, których organizatorem była Sekcja Żeglarska KS Turów Zgorzelec, rozgrywane były w czterech kategoriach, o Puchary: Z-klastra, Dyrektora KWB Turów, Burmistrza Zgorzelca i Starosty Zgorzeleckiego.

Bazą regat była znajdująca się w Ręczynie klubowa przystań żeglarska. W klasie „Omega-standard” w grupach A i B rywalizowało dziesięć trzyosobowych załóg z pięciu dolnośląskich klubów, zaś w klasie jachtów kabinowych wystartowały trzy załogi. Razem 33 żeglarek i żeglarzy..

Puchar Z-klastra dla zwycięzcy w klasie Omega standard gr. B (na łodzi POL-49) zdobyli: sternik Nikodem Gołębiowski, Marek Ławicki i Paweł Ławicki, który otrzymał puchar „Dla najmłod-

18

ZGORZELEC .EU

szego uczestnika regat” z K.S. Turów Zgorzelec.

Puchar Dyrektora KWB Turów dla zwycięzcy w klasie łodzi kabinowych zdobyli: sternik Jerzy Stempniewicz, Michał Mąkowski, Karolina Łabęcka-Marszałek z K.S. Turów, na jachcie Andromeda. Puchar Burmistrza Zgorzelca dla zwycięzcy w klasie Omega standard gr. A (na łodzi POL-174) zdobyli (wygrywając wszystkie wyścigi): sternik Waldemar Biały z załogą Wojciech i Kamila Kubas z klubu MonsterSailing Wrocław. Puchar Starosty Zgorzeleckiego dla najlepszej juniorskiej załogi (na łodzi POL-233) zdobyli: sternik Jakub Adamowicz z załogą Bartosz Adamowicz, Sara Hugeth z WKŻ ZHP Bolesławiec. (foto – KS Turów Zgorzelec, Sekcja Żeglarska)

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

SPORT

PGE Turów rozpoczął sezon w I lidze Na inaugurację rozgrywek Suzuki 1 Ligi Mężczyzn w koszykówce PGE Turów Zgorzelec przegrał z Rawlplug Sokołem Łańcut 77: 101. Normalnie powiedzielibyśmy, że to wysoka porażka. Normalnie nikt by się z niej nie cieszył. Normalnie.

Ale przed inauguracją tego sezonu w Turowie nic nie było normalnie.

W normalnych okolicznościach powiedzielibyśmy – mecz bez historii. Przyjechała do Zgorzelca trzecia drużyna pierwszej ligi sezonu 2020/21 i zlała tyłek beniaminkowi jak się patrzy. Tak, tak, beniaminkowi, bo Turów do rozgrywek na zapleczu ekstraklasy wrócił po latach grania ogonów w trzeciej lidze i po 17 latach odkąd w sezonie 2003/04 wygrał I ligę i awansował do ekstraklasy.

17 długich lat, przez które wydarzyło się tak wiele dobrego – jak choćby tytuł mistrzów Polski w 2014 r. i kilka tytułów wicemistrzowskich, ale i wiele złego, jak upolitycznienie klubu i jego bankructwo. Przez ten czas w mieście nad Nysą w blasku i cieniu Turowa wyrosło całe pokolenie.

Dziś na parkiecie grają zawodnicy, którzy są równolatkami awansu do ekstraklasy! Grają w kosza!

Kochają ten sport! I to jest największy sukces klubu znad Nysy Łużyckiej, to że koszykówka wciąż jest w Zgorzelcu, że Zgorzelec jest wciąż miastem kosza!

Mecz z z Rawlplug Sokołem Łańcut był wyrównany tylko przez pierwszą kwartę. Kolejne dwie to odjazd gości, a ostatnia była już formalnością, którą Sokoły nam odpuściły, dzięki czemu zakończyła się jednopunktową wygraną Turowa.

Brakowało kondycji, jakości gry... i fizyczności.

Centymetrów i kilogramów, żeby powalczyć pod koszem i żeby zadziałać w obronie.

Ktoś zapyta i po co to wszystko?

Po co budować tak późno drużynę, po co przegrywać tak wysoko, po co Wojciech Szawarski, który ma przecież tak piękną kartę zawodniczą także w Turowie Zgorzelec, gdzie był podstawowym zawodnikiem w pierwszych dwóch sezonach po awansie do ekstraklasy (2004-2006), firmuje to swoim nazwiskiem? Cóż, bo gdyby kilku wariatów zakochanych w Zgorzelcu i baskecie nie podjęło rękawicy i nie zaryzykowało dzikiej karty uprawniającej do gry w tym sezonie, to tej pierwszej ligi nie byłoby jeszcze dłuuugo!

Kiedy bowiem sponsor tytularny daje pieniądze, a pewności, że mu ta chęć nie przejdzie nie ma, to się te pieniądze bierze i gra!

PGE Turów Zgorzelec 77: 101 Rawplug Sokół Łańcut (24-24; 11-25; 22-33; 20-19) Zgorzelec: Norbert Maciejak 4, Stanisław Heliński 15, Bartosz Bochno 21, Cezary Fudziak 25, Dawid Stępień 12.

W środę, 20 października, znów prze własną publicznością, w ramach V ligowej kolejki PGE Turów rozegrał derby Dolnego Śląska z drużyną Górnika Trans.eu Wałbrzych. Łukasz Grudniewski, trener wałbrzyszan, stwierdził po meczu, że spodziewał się łatwego zwycięstwa. – Nic nas nie zaskoczyło, nic nie było trudnego, nic nie sprawiało kłopotu. No cóż, tak właśnie jest, gdy na parkiecie stają drużyny z samego dołu i samej góry tabeli. PGE Turów to aktualnie czerwona latarnia pierwszej ligi. Górnik — jak podkreślił na pomeczowej konferencji prasowej trener Wojciech Szawarski – to jedna z najsilniejszych ekip, niemal pewniak do awansu do ekstraklasy.

MIEJSKI BIULETYN INFORMACJYNY • LISTOPAD 2021

– Trochę lepiej wyglądała dziś obrona, mięliśmy natomiast duże problemy z płynnością w ataku.

To nasza bolączka, która powoduje sporo strat.

Ale pracujemy nad tym — wyjaśnił.

– Potrzebujemy wzmocnień — zaznaczył. Bo jak dodał, jego zawodnicy nie urosną nagle o 10 cm. Podkreślił, że liczba „trójek”, którymi wałbrzyszanie podziurawili kosz w Zgorzelcu to skutek postawienia strefy. – Musieliśmy stanąć strefą, bo inaczej chłopaki nie dojechaliby do końca meczu — tłumaczył. – A jak jest strefa, to jest ryzyko trójek — dodał. I faktycznie, Górnicy wykorzystali okazję przednio. Już w pierwszej kwarcie trafili dwa trzypunktowe rzuty, plus trzy wykonane z linii wolnych po trójkowym faulu. Trzy kolejne trójki goście rzucili nam w drugiej kwarcie, dwie w trzeciej i dwie następne w ostatniej.

Nasi natomiast razili nieskutecznością. Mieliśmy ją na poziomie 12 proc. w rzutach za trzy (wpadły 3 na 25 oddanych) i 53 proc. w rzutach za jeden (9 trafionych na 17 oddanych). Statystyki wałbrzyszan były tu dużo lepsze – skuteczność „trójek” to u nich 39,1 proc. (trafili 9 na 23 rzuty), a celność z linii rzutów wolnych to aż 77 proc. (trafili 10 na 13 rzutów).

PGE Turów Zgorzelec - Górnik Trans.eu Wałbrzych 60:97 (11:26, 14:27, 19:20, 16:24) Kacper Wojtuś 3, Norbert Maciejak 9, Stanisław Heliński 10, Cezary Fudziak 23, Maciej Marcinkowski 15.

19

INFORMATOR MIEJSKI

ZGORZELEC.EU

UWAGA! WYDARZENIA

Numery kont urzędu: • opłata skarbowa, podatki i opłaty lokalne: 86 1240 3464 1111 0010 6448 8360 • opłaty za odbiór odpadów: 04 1240 3464 1111 0010 9227 8784 • opłaty za udostępnienie danych osobowych: 31 1240 3464 1111 0010 6448 8865 • wpłaty z tytułu subwencji, dotacji, itp. oraz wpłaty komornicze od dłużników alimentacyjnych: 81 1240 3464 1111 0010 6448 8256 • wpłaty wadiów i zabezpieczeń: 75 1240 3464 1111 0010 6448 8461

Prosimy pamiętać, że w związku z epidemią wciąż obowiązują ograniczenia w działalności wielu instytucji (maseczki, zmniejszona liczba osób).

WYDARZENIA 2 listopada godz. 17 • Zaduszki Poetyckie (Norwid), MDK Zgorzelec

5 listopada godz. 19 • stand-up Antoni Syrek Dąbrowski, MDK Zgorzelec

7 listopada godz. 18 • „Skąpiec” wg. Moliera, w wykonaniu artystów scen krakowskich, MDK Zgorzelec

14 listopada godz. 18 • koncert „Woman in jazz” Agnieszki Weryszko i Tomasza Lepczaka,MDK Zgorzelec

21 listopada godz. 18 • spektakl „Madaleine” w wyk.

Magdaleny Kumorek, MDK Zgorzelec

28 listopada godz. 18 • spektakl „Domówka” w wyk. Soni Bohosiewcz, MDK Zgorzelec

AKTYWNIE I KULTURALNIE Miejska Biblioteka Publiczna | ul. Bohaterów Getta 1 Wypożyczalnia i czytelnia (ul. Bohaterów Getta 1): pon. 9:00-18:00; wt. 10:00-18:00; śr. 10:00-16:00; czw. 10:00-18:00; pt. 9:0017:00 Oddział dla dzieci i młodzieży (ul. Bohaterów Getta 1, I piętro): pon. 9:00-17:00; wt. 10:00-17:00; śr. 10:0016:00; czw. 10:00-17:00; pt. 9:00-17:00 Filia nr 4 (ul. Mickiewicza 13): pon. 12:00-16:00; wt. 12:00-16:00; czw.

9:00-17:00 Filia nr 2 (ul. Iwaszkiewicza 12): pon. 10:00-17:00, wt. 10:00-18:00; śr. 11:0016:00; czw. 10:00-17:00; pt. 9:00-16:00.

Filia nr 1 Multimedialna (ul. Orzeszkowej 30a): pon. 11:00-17:00; wt. 11:00-17:00; śr. 11:0016:00; czw. 9:00-17:00; pt. 9:00-16:00 www.biblioteka-zgorzelec.eu www.facebook.com/MBPZgorzelec Muzeum Łużyckie | ul. Daszyńskiego 15 pon./wt./czw./pt. 8:00-16:00 | śr. 10:00-18:00 (wstęp wolny) | weekendy 11:00-16:00 tel. 75 648 24 24 www. muzeumluzyckie.pl www.facebook.com/muzeumluzyckie

Miejski Dom Kultury | ul. Parkowa 1: Z uwagi na trwający remont obiekt jest zamknięty dla zwiedzających. sekretariat pon.-pt. 8:00-15:00 tel. 75 77 52 415 www.mdk.zgorzelec.eu www.facebook.com/mdkzgorzelec Kino PoZa NOVA przy MDK www.pozanova.zgorzelec.eu www.facebook.com/KinoPoZaNoVa Europejskie Centrum Pamięć, Edukacja, Kultura, / Stalag VIII A | Koźlice 1 pon.-pt. 8:00-16:00 tel. 75 640 86 12 www.centrumstalag8a.pl www.facebook.com/ecek.zgorzelec Punkt Informacji Turystycznej ul. Daszyńskiego 12 | (Dom Jakuba Böhme) | pon.- pt. 8:00-16:00 tel. +48 511 426 761 www.facebook.com/domjakuba e-mail: it@zgorzelec.eu

Teatr im. Gerharta Hauptmanna w Görlitz | Demianiplatz 2, wt.-pt. 10:00-13:00 i 14:00-18:00 | sob.10:00-12:30 www.g-h-t.de www.facebook.com/Gerhart.Hauptmann.

Theater Muzeum Śląskie w Gӧrlitz Brüderstraße 8 wt.-niedz. 10:00-17:00 | Dla dzieci i młodzieży do lat 16 - wstęp wolny, w każdą pierwszą niedzielę miesiąca wstęp wolny dla wszystkich. www.schlesisches-museum.de www.facebook.com/Schlesisches.Museum Muzeum Przyrodnicze w Gӧrlitz | Am Museum 1 wt.-pt.10:00-17:00, sob.-niedz. 10:00-18:00 W każdą pierwszą niedzielę miesiąca wstęp wolny. www.senckenberg.de / senckenberg.pl www.facebook.com/SenckenbergWorld Nasze ZOO Görlitz-Zgorzelec Zittauer Str. 43 pon.-niedz. 9:00-18:00 www.nasze-zoo.pl www.facebook.com/nasze.zoo.goerlitz. zgorzelec Miejski Klub Seniora | ul. Mickiewicza 13 tel. 782 810 128

e-mail: mks@zgorzelec.com www.facebook.com / MKSzgorzelec Stowarzyszenie Transgraniczny Uniwersytet Trzeciego Wieku |ul. Mickiewicza 13 tel. 663 890 425 www.tutw.com.pl Brydż sportowy | ul. Maratońska Każdy wtorek, godz. 17.00 / otwarte zaproszenie dla chętnych | sala na piętrze budynku na stadionie miejskim Stowarzyszenie Amazonek i osób z chorobą nowotworową | ul. Francuska 6 gab.12 tel. 608 172 294

SPORT I REKREACJA Obiekty przyszkolne: boiska i siłownia zewnętrzna przy ul.

Kościuszki boisko przy ul. Prusa boisko przy ul. E. Orzeszkowej Obiekty parkowe: boiska w parku im. Paderewskiego zespół boisk przy ul. Parkowej

INFORMATOR URZĘDOWY

KOMENDA POWIATOWA POLICJI tel. 47 87 322 00, 47 87 322 15 MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ tel. 75 / 77 56 911 fax: 75 / 77 52 634 e-mail: mops.zgorzelec@wp.pl www.bip.iap.pl/mopszgorzelec/

SMS ZGORZELEC

BEZPŁATNA INFOLINIA 0 800 136 700 | tel. 75 775 2 687; tel./fax 75 775 6 923; 775 6 604 (607, 608) Punkt Obsługi Interesantów czynny codziennie od godz. 7:30 do godz. 17:00 Godziny pracy urzędu: pon./śr./czw. 7:30-15:30 | wt. 7:30-17:00 | pt. 7:30-14:00 Przypominamy o obowiązku zasłaniania ust i nosa w czasie przebywania w budynku urzędu.

Wydawca: Gmina Miejska Zgorzelec, ul. Domańskiego 7, 59-900 Zgorzelec.

Adres redakcji: ul. Domańskiego 7, 59-900 Zgorzelec, III piętro, pok. 311 Redaktor naczelny: Renata Burdosz – tel. 75 775 99 48, e-mail: r.burdosz@zgorzelec.eu Skład DTP i Druk: TOP DRUK Sp. z o.o., sp. k. z siedzibą w Łomży Nakład: 13 000 egzemplarzy ISSN: 2451-2117

URZĄD SKARBOWY W ZGORZELCU tel. 75/ 64 94 800, fax 75/ 64 92 900 e-mail:us0231@ds.mofnet.gov.pl www.wroclaw.apodatkowa.gov.pl/urzad-skarbowy-w-zgorzelcu

Pośrednictwo pracy: e-mail: posrednicy.pracy@pup.zgorzelec.pl

URZĄD MIASTA ZGORZELEC:

Kasa urzędu: pon./śr./czw. 9:00-14:00 wt. 9:00-16:00 | pt. 9:00-12:30 tel. do kasy urzędu 75 775 9 913

STAROSTWO POWIATOWE www.powiatzgorzelecki.pl

POWIATOWY URZĄD PRACY tel. / fax (centrala) 75 77 55 605 75 777 0 500 e-mail: wrzg@praca.gov.pl

Obiekty CSR: skatepark / zamknięty do odwołania ścianka wspinaczkowa baseny, hale sportowe, stadion

www.zgorzelec.eu e-mail: urzad@zgorzelec.eu

zakłócenie porządku i spokoju – tel. 47 87 322 00 infrastruktura miejska – tel. 75 77 59 927 i 5 77 59 945 śmieci, zwierzęta, drzewa – tel. 75 77 59 927 i 5 77 59 945 bezpieczeństwo, zdrowie, życie – telefon alarmowy – 112

Bezpłatne informacje miejskie na Twoją komórkę! Zapisz się !

Wyślij krótką informację tekstową (sms) o treści : +MIASTO na numer 664 078 400 koszt rejestracji = cena 1 SMS w Twojej sieci koszt otrzymania SMS = 0 zł

Rejestracja przez Internet: www.sms.zgorzelec.eu

INFO

W tych punktach, na początku każdego miesiąca znajdziecie miejski biuletyn informacyjny ZGORZELEC.EU: • Punkt Informacji Turystycznej ul. Daszyńskiego 12 • Urząd Miasta Zgorzelec przy ul. Domańskiego 7 • Miejski Dom Kultury, ul. Parkowa 1 • Centrum Sportowo Rekreacyjnego przy ul. Maratońskiej 2 • Miejska Biblioteka Publiczna przy ul. Boh. Getta 1 • filie biblioteki przy ul. Iwaszkiewicza 12 (os. Zachód) i przy ul. Baczyńskiego 1 (Ujazd)