Wegwijs in de thuisverpleging - inhoudsopgave editie 2019

Inhoud 9

Hoofdstuk 1 – Historiek en evoluties in de thuisverpleging

11

Leerdoelstellingen

12

1

13

Wat is thuisverpleging?

2 Definitie

18

3

Korte historiek

19

4

Evoluties met gevolgen voor de thuis­verpleging 25 4.1 Demografische evoluties 25 4.1.1 Vergrijzing van de bevolking 26 4.1.2 Generatie-effect en technische vooruitgang 26 4.1.3 Toename van het aantal chronische zieken en complexe zorg 27 4.2 Economische evoluties 28 4.2.1 Toename daghospitalisaties, vermindering van het aantal verpleegdagen en de verpleegduur in het ziekenhuis 28 4.2.2 Aantal bedden en kostprijs van een opname in een RVT 29 4.2.3 Budgettaire evoluties 30 4.3 Evoluties op het vlak van informatica 30 4.3.1 Digitaal samenwerken met andere zorgverleners 30 4.3.2 Digitaal samenwerken met de patiënt 31 4.4 Patiëntgebonden evoluties 31 4.4.1 Individualisering 31 4.4.2 De rechten van de patiënt 32 4.4.3 Mondige en assertieve patiënten 32

5

Groei van de thuisverpleging 5.1 Evolutie van de verstrekkingen binnen de thuis­verpleging 5.2 Evolutie van de RIZIV-uitgaven binnen de thuis­verpleging 5.3 Evolutie van het aantal thuisverpleegkundigen in de sector

Referenties

33 33 34 34 35

I n h o u d

Woord vooraf

3

Hoofdstuk 2 – Organisatie van de thuisverpleging in België

37

Leerdoelstellingen

38

1

Staatsstructuur: bevoegdheden in het kader van de gezondheidszorg 1.1 Federale staat 1.2 Gemeenschappen 1.3 Gewesten 1.4 Provinciale en lokale besturen

39 39 39 41 41

2

Financiering van de thuisverpleging 2.1 De sociale zekerheid 2.2 De ziekteverzekering 2.2.1 Historiek 2.2.2 De administratieve structuur van het RIZIV 2.2.3 Beheersorganen van het RIZIV 2.2.4 Budgetten voor de thuisverpleging 2.3 Financiering in de dagelijkse praktijk 2.3.1 Conventie 2.3.2 Derdebetalerssyteem 2.3.3 Patiëntenprofiel 2.3.4 Zorgcodes en tarieven 2.3.5 Remgeld

42 42 43 43 44 45 49 49 50 53 53 56 57

3

Voorwaarden om thuisverpleegkundige te zijn 58 3.1 Werken als zelfstandig thuisverpleegkundige of als thuisverpleegkundige in loondienst 58 3.2 Werken in een dienst voor thuisverpleging 59

Referenties

61

Hoofdstuk 3 – De eigenheid van de thuisverpleging

63

Leerdoelstellingen

64

1

De specifieke rol van de thuis­verpleegkundige 1.1 Eigenheid van thuis verplegen 1.2 Het eigen instrumentarium van de thuisverpleegkundige 1.3 Vroegtijdige zorgplanning

65 66 67 70

2

Rol van de thuisverpleegkundige in het ‘traject’ van de patiënt

71

3 Totaalzorg 3.1 Afbakening en situering van het begrip ‘totaalzorg’ 3.2 Grenzen aan de zorg Inhoud

4

4

73 74 75

Zorgcoördinatie en continuïteit van de zorg 77 4.1 De thuisverpleegkundige als trajectbegeleider en pleitbezorger van de patiënt 77

Belang van het eerste bezoek Organisatie van de zorg Continuïteit van de zorg Specialistische zorg Het verpleegdossier Het beheer en het gebruik van het verpleegdossier

77 78 78 79 80 81

Referenties

82

Hoofdstuk 4 – Samenwerking

83

Leerdoelstellingen

84

1

Situering en begrippen

85

2

Nood aan samenwerking

86

3 Netwerkzorg

87

4

Samenwerken met patiënt en mantelzorg 4.1 De patiënt: regie in eigen handen 4.2 Informele zorg: mantelzorg en vrijwilligers 4.3 Zelfhulpgroepen

89 89 90 91

5

Actoren in de eerste lijn 5.1 De gezondheidsberoepen, de welzijnsberoepen en -voorzieningen 5.2 Partners in de zorg 5.2.1 Binnen je eigen team 5.2.2 De huisarts 5.2.3 De ergotherapeut 5.2.4 De kinesitherapeut 5.2.5 De diëtist 5.2.6 De apotheker 5.2.7 De vroedvrouw 5.2.8 Andere gezondheidsberoepen 5.2.9 De dienst gezinszorg 5.2.10 De dienst maatschappelijk werk 5.2.11 Het lokale dienstencentrum 5.2.12 De zorgcentrale 5.2.13 Het personenalarmsysteem 5.2.14 Andere voorzieningen en financiële tegemoetkomingen 5.3 Woonzorgactoren in de eerste lijn 5.3.1 Het woonzorgdecreet 5.4 Bijkomende ondersteuning van de eerste lijn 5.4.1 Netwerk geestelijke gezondheid 5.4.2 Palliatief netwerk en palliatief thuiszorgteam 5.4.3 Expertisecentrum dementie

92 92 94 94 94 95 96 96 97 97 98 98 99 99 100 100 101 101 101 104 104 105 105

Inhoud

4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7

5

Inhoud

6

6

Samenwerking in de eerste lijn 6.1 Hervorming van de eerste lijn: meer structuur en samenwerking 6.1.1 Eerstelijnsdecreet (2004) 6.1.2 Samenwerkingsinitiatief eerste lijn (SEL) 6.1.3 Multidisciplinair overleg 6.1.4 Lokaal multidisciplinair netwerk (LMN) 6.1.5 Samenwerkingsplatform eerstelijnsgezondheidszorg 6.1.6 Eerstelijnszorgdecreet (2018) 6.1.7 Regionale ziekenhuisnetwerken

106 106 107 107 107 108 108 109 110

7

Samenwerking tussen de eerste en de tweede lijn 7.1 Ontslagmanagement 7.2 Zorgprogramma voor de geriatrische patiënt 7.3 Zorgvernieuwing 7.4 Klinische paden – zorgpaden

110 111 111 113 115

Referenties

116

Nuttige links

118

Hoofdstuk 5 – Innovatie en digitalisering

119

Leerdoelstellingen

120

1 Inleiding

121

2

Huidige ICT-toepassingen en toekomstige ontwikkelingen 2.1 Elektronisch Verpleegkundig Dossier – EVD 2.1.1 De EVD software 2.1.2 Informaticapremie 2.1.3 Homologatie en gestructureerd gegevens registreren 2.2 MyCareNet 2.3 eHealth Box 2.4 eHealth 2.4.1 Vitalink Kluis 2.4.2 Hubs 2.4.3 Het federale eHealth-platform 2.4.4 Mijn Thuisverpleging (mijnTV)

122 122 122 122 122 123 123 123 123 124 124 125

3

Toekomstige ICT-ontwikkelingen 3.1 Recip-e 3.2 Telehealth, mHealth, telecoaching …

3.3 BelRAI-projecten 3.4 Digitale competenties van de verpleegkundige

125 125 126 126 127

129

Leerdoelstellingen

130

1 Inleiding

131

2 Kennis

132

3 Kunde

133

4 Attitude

135

5

136

Evoluties in het beroep van de thuis­verpleegkundige

Referenties

137

Nuttige links

137

Hoofdstuk 7 – Evidence-based nursing in de thuisverpleging (EBN)

139

Leerdoelstellingen

140

1 Inleiding

141

2

144

EBN in de praktijk: mogelijkheden en knelpunten

Referenties

147

Nuttige links

147

Hoofdstuk 8 – Praktijkvoorbeelden

149

Leerdoelstellingen

150

1 Diabeteszorg 1.1 Probleemstelling 1.2 Diabetesconventie 1.3 Diabetespas 1.4 Diabeteseducaties in de eerste lijn 1.4.1 Educatie tot inzicht 1.4.2 Educatie tot zelfzorg 1.5 Zorgtrajecten 1.5.1 Zorgtraject diabetes 1.5.2 Zorgtraject chronische nierinsufficiëntie 1.6 Praktijkvoorbeeld: de diabeteseducator in de thuiszorg

151 151 152 153 153 153 154 154 155 156 157

2

159 159 159

Palliatieve zorg 2.1 Probleemstelling 2.2 Het palliatief zorglandschap in de thuiszorg

Inhoud

Hoofdstuk 6 – (Toekomstgerichte) competenties van de thuisverpleegkundige

7

2.3 2.4

Zorg voor een palliatieve patiënt Praktijkvoorbeeld: de referentieverpleegkundige palliatieve zorg

160 161

3

Zelfsturende teams 3.1 Probleemstelling 3.2 De principes achter een zelfsturende organisatie

162 162 162

4

Vrijheidsbeperkende maatregelen in de thuiszorg 4.1 Een uitdaging …?

4.2 Definiëring 4.3 Is er een probleem?

4.4 Gevolgen van het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen 4.5 Praktijkrichtlijn ‘Streven naar een fixatiearme thuiszorg’

164 164 165 165 166 166

Referenties

168

Nuttige links

168

Bijlage – Dagelijkse praktijk van de thuisverpleegkundige

169

1 Inleiding

170

2

170

Op ronde

I n h o u d

Auteurs 179

8