TechnoScoop 1 - Inhoudsopgave

Inhoud Starten met Technoscoop diddit het onlineleerplatform bij Technoscoop

4 7

Make some noise 9 9

Wow! 10 Behoefte/Probleem 11 Ontwerpen/Mogelijke oplossingen 13 Maken – In gebruik nemen/Testen – Evalueren/Bijsturen 25 Vaktaal 27

On the road

29

Wow! 30 Behoefte/Probleem 31 Ontwerpen/Mogelijke oplossingen 33 Maken – In gebruik nemen/Testen – Evalueren/Bijsturen 42 Vaktaal 45

Under construction

47

Wow! 48 Behoefte/Probleem 49 Ontwerpen/Mogelijke oplossingen 51 Maken – In gebruik nemen/Testen – Evalueren/Bijsturen 64 Vaktaal 67

Scratch your game

69

Wow! 70 Behoefte/Probleem 71 Ontwerpen/Mogelijke oplossingen 73 Maken – In gebruik nemen/Testen – Evalueren/Bijsturen 86 Vaktaal 88

Let’s move

89

Wow! 90 Behoefte/Probleem 91 Ontwerpen/Mogelijke oplossingen 95 Maken – In gebruik nemen/Testen – Evalueren/Bijsturen 102 Vaktaal 107

INHOUD

3

STARTEN MET TECHNOSCOOP Welkom bij Technoscoop. We leggen graag even uit hoe je met dit leerwerkboek aan de slag gaat.

1

Op weg met Technoscoop Het leerwerkboek bestaat uit 5 projecten.

MAKE SOME NOISE

In Make some noise ga je onderzoeken hoe een luidspreker werkt.

Je zult zelf een luidspreker ontwerpen en maken. Met behulp van een aantal onderzoeksopdrachten leer je enkele basisbegrippen kennen van geluid en elektriciteit. Deze moet je begrijpen voor je kunt starten met het maken van een luidspreker.

On the road

In ON THE ROAD maak je kennis met biotechniek. Hierin zul je al onderzoekend ontdekken hoe je voedsel zelf (duurzaam) kunt verpakken en met welke factoren je rekening moet houden. Aan het einde van het project ben je in staat om te kiezen voor de meest geschikte verpakking voor je lunchpakket. Om je lunchpakket te voorzien van de nodige informatie rond bewaring en houdbaarheid, leer je ook een eigen etiket ontwerpen.

Under construction

In UNDER CONSTRUCTION maak je kennis met verschillende soorten materialen, waarbij je uiteindelijk zult focussen op hout. Doorheen dit project leer je hout kennen en krijg je een basis houtbewerking. Je zult een werkstuk maken vervaardigd uit hout.

Scratch your game

In SCRATCH YOUR GAME kom je terecht in de wereld van het gamen.

Je bekijkt zowel de positieve als de negatieve gevolgen die het met zich kan meebrengen. Je gaat je eigen (vang)spel programmeren. Dit project is opgebouwd uit verschillende en gevarieerde opdrachten. Als alle opdrachten goed doorlopen zijn, bekom je een eenvoudig vangspel als eindresultaat.

Let’s move

In LET’S MOVE ga je nadenken over hoe we bewuster kunnen omspringen met transport. Je zult zelf een elektrowagen realiseren en deze ook testen. In dit project is optimalisatie en bijsturen heel belangrijk om tot een goede elektrowagen te komen.

4

STARTEN MET TECHNOSCOOP

Een project is steeds op dezelfde manier opgebouwd.

Elk project start met een Wow!-pagina en volgt daarna de verschillende fasen uit het technisch proces: – Behoefte/Probleem – Ontwerpen/Mogelijke oplossingen – Maken – In gebruik nemen/Testen – Evalueren/Bijsturen

1

2

3

Op de Wow!-pagina is er de keuze tussen verschillende interessante items. Ze bieden een korte intro op het project.

In de fase Behoefte/Probleem wordt het project gekaderd: er wordt een bepaalde situatie geschetst, die leidt naar een probleem dat zal opgelost worden in de loop van het project. Via opdrachten en vragen kom je tot de essentie van het probleem. Deze fase eindigt telkens met een probleemstelling.

3

Het grote gevaar van gamen is dat het verslavend kan zijn. a b

Ga naar het onlinelesmateriaal en lees het artikel. opties via het onlinelesmateriaal.

Welke gevaren kan een gameverslavingOntdek metdeze zich meebrengen op de volgende vlakken?

10

MAKE SOME NOISE WOW!

gevaren

sociaal vlak

financieel vlak

maatschappelijk vlak fysiek vlak

gezondheid

Games zijn vaak een essentieel onderdeel van de dagelijkse bezigheden van jongeren.

Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat er met mate gespeeld wordt. Op die manier komen de negatieve effecten van het spelen zo weinig mogelijk tot uiting en worden de positieve effecten benadrukt.

BEHOEFTE/PROBLEEM 1

Games zijn niet meer weg te denken uit het dagelijks leven van jongeren.

Wie weet speel jij meerdere keren per dag een ‘spelletje’.

Om een game te maken, hebben we goede gameontwikkelaars nodig. Voor velen is dat een droomjob.

Lees bij het onlinelesmateriaal het artikel van een bekende Belgische gameontwikkelaar die vertelt over zijn droomjob.

a

Wat is jouw (top)game op dit moment?

Heeft het artikel bij jou iets losgemaakt om zelf aan de slag te gaan voor het maken van een game?

Dan hebben we goed nieuws, want met dit thema gaan we aan de slag om zelf een eenvoudig spel te ontwerpen.

b

Duid in de onderstaande lijst de factoren aan die je aanzetten tot spelen (je mag meerdere antwoorden aanduiden). Als je ‘andere’ aanduidt, motiveer dan wat je nog meer verwacht van een spel. sciencefiction-omgeving

sociale interactie

snelheid van het spel

vechtspelen

(on)beperkte mogelijkheden tot uitbreiding

realistische achtergronden

puzzels (raadsels, woordzoekers, sudoku …)

de roes om te winnen

In de fase Ontwerpen/Mogelijke oplossingen worden verschillende onderzoeksopdrachten opgenomen, die je helpen een oplossing te vinden voor de eerder gestelde probleemstelling.

strategie van het spel andere ONTWERPEN/ role-playing games ik hou niet van games MOGELIJKE OPLOSSINGEN Om perfectekan opbergkoffer te maken, moeten we eerst heel wat informatie inwinnen en onderzoekswerk 2 een Gamen zowel voordelen als nadelen hebben. uitvoeren.

Som in de tabel hieronder een vijftal positieve en negatieve effecten op.

ONDERZOEK 1 Uit welk materiaal kun je een opbergkoffer maken?

+

–

De keuze van het juiste materiaal voor een opbergkoffer is heel belangrijk.

1

Welke materialen kunnen gebruikt worden?

Geef een viertal voorbeelden.

2

72

Met enkele experimenten ga je de eigenschappen onderzoeken van de meest voorkomende materialen.

2

Hoe kun je zelf houtverbindingen maken? materialen gereedschappen Als je twee stukken hout met elkaar verbindt, kun je die op verschillende manieren ten opzichte karton plaatsen. juniorzaag of rugzaag (hout) van elkaar -

Ze kunnen naast elkaar gelegd worden. hout handboormachine (houtboor) Ze kunnen in een I-vorm verwerkt worden. kunststof schaar Ze kunnen in een T-vorm verwerkt worden.

Ze kunnen in een L-vorm verwerkt worden. metaal schuurpapier of vijl (hout) Ze kunnen schuin liggen ten opzichte van elkaar.

gereedschappen heb je nodig om je luidspreker te maken?

bus water (5 liter) BEHOEFTE/PROBLEEM ScRaTcH yOuR gaME Welke van de bovenstaande houtverbindingen (onderzoek 4) worden gebruikt bij de vormen die in de tabel genoteerd staan? b Onderzoek de druk- en trekkracht van de materialen. Ga daarvoor als volgt te werk: - Maak de proefopstelling zoals op de figuur hieronder.

T-vorm - Om deL-vorm drukkracht te testen, plaats je de bus water bovenop het materiaal. schuine ligging -

Om de trekkracht te meten, hang je de bus water onderaan het materiaal.

Maken, In gebruik nemen/Testen en Evalueren/Bijsturen zitten samen in één overkoepelende fase. Dat hebben we gedaan omdat de drie fasen door elkaar lopen: zo wordt er bijvoorbeeld na het maken een test uitgevoerd, waardoor je opnieuw iets moet maken enzovoort. drukkracht

2

UNDER cONSTRUcTION

51

Hoe maak je een halfhoutverbinding?

Om deze techniek goed uit te voeren ga je naar het onlinelesmateriaal. Volg daar het stappenplan voor deze verbinding.

Voer elke stap grondig uit en sla zeker geen stap over.

3

Hoe kun je twee stukken hout met elkaar verbinden via een verstekverbinding?

Hoe realiseer je een deuvelverbinding?

Om deze techniek goed uit te voeren ga je naar het onlinelesmateriaal. Volg daar het stappenplan voor deze verbinding.

ONTwERpEN/MOGElIJKE OplOSSINGEN

UNDER cONSTRUcTION

Welke materialen heb je nodig om je luidspreker te maken?

MAKEN – IN GEBRUIK NEMEN/TESTEN – EVALUEREN/BIJSTUREN

MAKEN 1 Sluit de luidspreker aan op je smartphone en speel muziek af.

3 Neem je evaluatiefiche en evalueer jezelf bij het laatste onderdeel (Testen) bij vaardigheden.

Werkt luidspreker?

1 Je gaat de zelf een luidspreker maken. Kijk even terug naar de onderzoeksopdrachten.

Laat ditnu nadien controleren door je leerkracht.

Som in de eerste kolom van de tabel de criteria op waaraan je luidspreker moet voldoen.

Om deze techniek goed uit te voeren ga je naar het onlinelesmateriaal. Volg daar het stappenplan voor deze verbinding.

4

71

Deze stappen zijn gelinkt aan de evaluatiefiche die je krijgt van je leerkracht.

Bovendien worden sociale Tip vaardigheden en vakattitudes Hou rekening met de het geëvalueerd gedurende opmerkingen overJeveiligheid volledige proces. vindt ze 4 Volg de stappenplannen bij het onlinelesmateriaal. en ookergonomie. terug op de evaluatiefiche.

Voer elke stap grondig uit en sla zeker geen stap over.

Sommige stappen moet je laten Na al onze onderzoeksopdrachten zijn we heel wat meer te weten gekomen over elektriciteit en geluid.

3 Bekijk de ontdekplaat bij het onlinelesmateriaal. Welke controleren door je leerkracht.

Formuleer hieronder opnieuw de probleemstelling (zie p. 12). gereedschappen heb je nodig om je luidspreker te maken?

Deze stappen zijn gelinkt aan In gebruik nemen/Testen de evaluatiefiche die je krijgt van je leerkracht.

1 Sluit de luidspreker aan op je smartphone en speel muziek af.

Bovendien worden sociale Werkt de luidspreker? vaardigheden en vakattitudes Na al onze onderzoeksopdrachten zijn we heel wat meer te weten gekomen geëvalueerd over elektriciteit en geluid. gedurende het MAKEN Formuleer hieronder opnieuw de probleemstelling (zie p. 12). volledige proces. Je vindt ze 2 Duid innu dezelf tweede van de tabel op de even voorgaande pagina aan of je luidspreker voldoet aan 4 de stappenplannen bij het onlinelesmateriaal.

1 Volg Je gaat een kolom luidspreker maken.

Kijk terug naar de onderzoeksopdrachten. ook terug op de evaluatiefiche. de vooropgestelde criteria.

Voer elke grondig uit ende sla zeker stapop over.

Som in destap eerste kolom van tabel degeen criteria waaraan je luidspreker moet voldoen.

Als je antwoord ‘nee’ is, stel je dan de vraag wat je moet doen om het op te lossen en noteer de oplossing in de derde kolom. criteria ja/nee mogelijke oplossing In Eventueel gebruikkan nemen/Testen een medeleerling of je leerkracht je daarbij helpen.

2

MAKEN – IN GEBRUIK NEMEN/TESTEN – EVALUEREN/BIJSTUREN

trekkracht

ONTWERPEN/MOGELIJKE OPLOSSINGEN

Welke materialen heb je nodig om je luidspreker te maken?

Naast basisonderzoeken vind je ookTip Hou rekening met de opmerkingen over veiligheid uitbreidingsonderzoeken. Je leerkracht zal aangeven of en ergonomie.

Sommige stappen moet je laten jullie ook met deze onderzoeken aan de slag zullen gaan.

3 Bekijk de ontdekplaat bij het onlinelesmateriaal. Welke controleren door je leerkracht.

MAG HET IETS MEER ZIJN? a Verzamel6de volgende benodigdheden.

ONDERZOEK

1

Scratch your game Behoefte/ProBleem

63

2EVALUEREN/BIJSTUREN Duid in de tweede criteria kolom van de tabel op de voorgaande pagina aan of je luidspreker ja/nee mogelijke oplossing voldoet aan de vooropgestelde criteria.

1 Wat vond je medeleerling van jouw luidspreker en je werkmethode gedurende het ganse proces?

Als je antwoord ‘nee’ is, stel je dan de vraag wat je moet doen om het op te lossen en noteer de oplossing in de derde kolom.

Eventueel kan een medeleerling of je leerkracht je daarbij helpen.

2 Vond je dit een leuke opdracht? Waarom (niet)?

3 Neem je evaluatiefiche en evalueer jezelf bij het laatste onderdeel (Testen) bij vaardigheden.

Laat dit nadien controleren door je leerkracht.

3

Waar moet je de volgende keer beter op letten tijdens het realiseren van werkstukken?

EVALUEREN/BIJSTUREN

STARTEN MET TECHNOSCOOP

1 4

Wat vond je medeleerling van jouw luidspreker en je werkmethode gedurende het ganse proces?

Wat zou je als tip geven aan de leerlingen die dit volgend jaar moeten maken?

2 5

Vond je dit een leuke opdracht? Waarom (niet)?

Neem je evaluatiefiche en evalueer je sociale vaardigheden en vakattitudes. Laat dit nadien controleren door je leerkracht.

5

Online gaat het project verder. Het maken van je werkstuk verloopt volgens een stappenplan dat je vindt op diddit. Daar vind je ook de evaluatiefiches. De evaluatie gaat niet alleen over je uitvoering van het stappenplan, maar ook over je vaardigheden en attitudes.

Op diddit vind je eveneens een Vademecum over gereedschappen, materialen, veiligheid, werkhandelingen en attitudes. In dat vademecum zijn instructiefilmpjes, ontdekplaten, veiligheidsfiches enzovoort opgenomen.

3

Op de verpakking van kaas staat de houdbaarheidsdatum aangeduid met ‘ten minste houdbaar tot’. Vaak maakt men echter het onderscheid tussen ‘ten minste houdbaar tot’ en ‘te gebruiken tot’. a

2

Wat is het verschil tussen beide? Zoek de informatie op internet.

Handig voor onderweg In de loop van elk project word je ondersteund door een aantal hulpmiddelen.

symbool

b Zoek drie producten vermelding TGT staat en die je het best niet meeneemt je trektocht Hier en daar wordt er eenwaarop ‘Tip’deingeschakeld.

Het zijn kleine itemsopdie je omdat ze maar kort houdbaar zijn. helpen om een opdracht goed uit te voeren of die je extra uitleg geven.

Tip De elektrische geleiders worden steeds met een lat getekend. We werken altijd met rechte hoeken.

c

Een ‘Goed om weten’ is een klein blokje informatie, dat je verder op weg helpt om de opdrachten goed te begrijpen.

Goed om weten Bij kamertemperatuur (± 20 °C) verdubbelt het aantal bacteriën elke 20 minuten.

Bij een lagere temperatuur verloopt die deling veel trager.

Telkens als gekoelde voedingsmiddelen in een warmere omgeving terechtkomen, worden de bacteriën actief en verloopt de deling weer veel sneller.

4

VAKTAAL vakterm

Tijdens de trektocht zal de temperatuur voortdurend wijzigen en ook het voedsel in de rugzak zal daar onderhevig aan zijn. a

verklaring

OSSINgEN role-playing games

b

syntaxis

assenstelsel

c

coördinaten

kloon

microprocessor

36

6

STARTEN MET TECHNOSCOOP

Bedenk een creatieve oplossing om de koelelementen te vervangen.

Het beeldfragment dat hierbij hoort, vind je ook online terug.

actuator

ScrATch your gAme VAKTAAL

Achteraan vind je een lijst met typische vaktaal die gebruikt wordt in de loop van het project. Het gaat om technische termen Wat is het nadeel daarvan? die niet verklaard werden in het project.

Je zult daar in je eigen bewoordingen de vakterm omschrijven.

Hoe kun je ervoor zorgen dat het voedsel in de rugzak langer koel blijft?

De volgende iconen helpen je ook nog een eind op weg:

sensor

88

Zoek drie producten waarop de vermelding THT staat en die je zonder problemen kunt meenemen op de trektocht.

Als je dit icoon ziet, dan vind je op diddit een ontdekplaat terug.

On the rOad Ontwerpen/MOgelijke OplOssingen

Als je dit icoon ziet, vind je extra materiaal terug op diddit.

het onlineleerplatform bij Technoscoop

Leerstof kun je inoefenen op jouw niveau.

Je kunt vrij oefenen en de leerkracht kan ook voor jou oefeningen klaarzetten.

Hier vind je de opdrachten terug die de leerkracht voor jou heeft klaargezet.

Hier kan de leerkracht toetsen en taken voor jou klaarzetten.

Benieuwd hoe ver je al staat met oefenen en opdrachten? Hier vind je een helder overzicht van je resultaten.

Hier vind je het lesmateriaal per project (o.a. videobestanden, instructiefilmpjes en veiligheidsfiches).

Alle stappenplannen en evaluatiefiches die je nodig hebt bij de projecten zijn hier verzameld.

Ga hier ook aan de slag met de ontdekplaten!

DIDDIT

7