TALENT 4 - Projectbundel 1 - Te laat!

4

Projectbundel

Te Laat

Evelyn Donckele

Naam: ................................................................................................

Klas: .........................................

Nr.: ...............................................

Inhoud ACTIVITEIT 1

Te laat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3

ACTIVITEIT 2

Hé, smoes je mee? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5

ACTIVITEIT 3

Weet jij wat de klok slaat?

9

ACTIVITEIT 4

Vroege vogels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

ACTIVITEIT 5

Ik weet wat er is gebeurd

ACTIVITEIT 6

Te laat, verzin een mop die aanslaat! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

ACTIVITEIT 7

Nooit meer te laat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

ACTIVITEIT 8

Te laat voor verjaardagstaart?

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

ACTIVITEIT 9A Gezelschapsspellen, we gaan er eentje samenstellen (1) ACTIVITEIT 9B Gezelschapsspellen, we gaan er eentje samenstellen (2)

25

35

. . . . . .

38

. . . . . .

42

activiteit 1

Te laat?

Ik kan de oorzaak en het gevolg van ergens te laat komen geven.

1

Beantwoord de vragen over te laat komen. a Waarvoor kwam jij al eens te laat?

b Hoe voelde je je toen?

c Kwam je al eens te laat in de klas? Wanneer was dat?

d Hoe reageert de juf of meester als iemand te laat komt?

2

a Was het jouw schuld toen je de laatste keer te laat kwam? ja / nee Door wie kwam je dan te laat? b Wat was de oorzaak?

Projectbundel Te laat! - activiteit 1

3

3

Zoek de oorzaak of het gevolg voor de situatie op jouw kaartje. a Waardoor kwam de persoon op jouw kaartje te laat?

b Wat was het gevolg?

4

Bedenk enkele tips waardoor de persoon wel op tijd kon komen.

Zo kon

4

Projectbundel Te laat! - activiteit 1

op tijd komen:

activiteit 2

HĂŠ, smoes je mee?

Ik kan rijmwoorden bedenken.

1

Bedenk een verklaring voor deze woorden.

Tip: gebruik een woordenboek als je de betekenis niet kent.

W

de leugen

de smoes

de waarheid

2

Verzin gekke smoezen. Overdrijven mag niet, maar moet!

1

2

3

4

Euh, de hond heeft mijn lesvoorbereiding opgegeten.

Projectbundel Te laat! - activiteit 2

5

3

Beluister de rap en vul de rijmwoorden aan.

Rap tegen pesten

W

de rap lied waarin ritmisch gesproken wordt in plaats van gezongen

Refrein Je wilt niet meer naar school, je kan er niet meer tegen, buikpijn, angst, een onvoldoende terug Pesten maakt onzeker en je gaat eraan onderdoor, kom daarom in actie en geef de pester geen gehoor!

Kom nou eens in actie, dat is alles wat ik vraag.

.

Help die jongen of dat meisje eens, begin Stel je voor dat jij het bent die er alleen voor staat.

Het plagen wordt pesten en niemand die ertegen ingaat.

Niemand stelt de grenzen, iedereen doet eraan mee.

.

Pesten is zinloos, net als water dragen naar de Ik heb het zien gebeuren, deed er eigenlijk niks aan.

Susan werd kapot gemaakt en ik liet ze hun gang maar gaan.

De tranen in haar ogen zeiden meer dan duizend woorden.

.

Ze schreeuwde om hulp, tijd om ze te Maar hoe moeilijk het ook was, ik ben voor haar opgestaan.

Ik heb de moed verzameld en er eindelijk wat aan gedaan.

.

Refrein Ook de pester is onzeker, ook al zie je het niet.

Bang dat zonder zijn gedrag, niemand meer naar hem omziet.

Mensen hebben hem laten zitten of hem laten vallen.

Dus redt hij zich met stoer gedrag om zo op te vallen.

Een grote bek, geweld, kleineren of bezeren.

Pesten op het internet of iemand blijvend Dingen om jezelf uiteindelijk beter te gaan voelen.

Dat allemaal ten kosten van andermans gevoelens.

Dus ook jij die toekijkt en er niks aan durft te doen.

Verzamel al je vrienden dan kun je er echt iets tegen doen.

Samen sta je sterker en kun je de pesters aan, zodat pesten op deze school niet meer zal bestaan!

Refrein (2x)

Š Youth for Christ NL

6

Projectbundel Te laat! - activiteit 2

.

Samen sterk tegen pesten!

4

Kies een smoezenrap. a Vul elke strofe aan met een gekke smoes die rijmt. b Bedenk zelf een of meer strofes.

1

Smoezenrap Te laat, oh nee, ik ben te laat!

Ik voel hoe de angst snel toeslaat.

Ik moet iets verzinnen, snel een smoes uitspinnen ... of ik mag de klas niet meer binnen!

Ben ik braaf onderweg, wat staat er op de brug?

Juist, een heel groot bord: keer onmiddellijk

2

!

Te laat, oh nee, ik ben te laat!

Ik voel hoe de angst snel toeslaat.

Ik moet iets verzinnen, snel een smoes uitspinnen ... of ik mag de klas niet meer binnen!

Werd ik toch opeens ontvoerd, je had het moeten zien.

De marsmannetjes waren zeker met

3

!

Te laat, oh nee, ik ben te laat!

Ik voel hoe de angst snel toeslaat.

Ik moet iets verzinnen, snel een smoes uitspinnen ... of ik mag de klas niet meer binnen!

Plots begon de aarde heel hard te beven.

Toen kon ik echt geen gas meer

 .

Projectbundel Te laat! - activiteit 2

7

4

Te laat, oh nee, ik ben te laat!

Ik voel hoe de angst snel toeslaat.

Ik moet iets verzinnen, snel een smoes uitspinnen ... of ik mag de klas niet meer binnen!

5

Te laat, oh nee, ik ben te laat!

Ik voel hoe de angst snel toeslaat.

Ik moet iets verzinnen, snel een smoes uitspinnen ... of ik mag de klas niet meer binnen!

6

Te laat, oh nee, ik ben te laat!

Ik voel hoe de angst snel toeslaat.

Ik moet iets verzinnen, snel een smoes uitspinnen ... of ik mag de klas niet meer binnen!

c Kleur: jullie leukste smoes.

8

Projectbundel Te laat! - activiteit 2

activiteit 3

Weet jij wat de klok slaat?

Ik kan ontdekken hoe tijd vroeger en nu gemeten wordt.

Ik kan een tijdmeter maken.

1

Bedenk drie tips waardoor de juf of meester toch weet hoe laat het is als de klok stuk is.

1 2 3

2

Wat weten jullie over de periode waarin er nog geen klokken waren? a Hoe of waarmee kon je vroeger de tijd meten?

b Hoe stond je op tijd op zonder wekker?

3

a Wat willen jullie graag weten over de geschiedenis van de klok (tekst A) of die van de wekker (tekst B)? Schrijf een vraag op.

b Lees de tekst en los de vragen op.

Projectbundel Te laat! - activiteit 3

9

Tekst A: Hoe wist je vroeger hoe laat het was?

Vroeger gebruikte men geen uurwerken, smartphones of digitale klokken maar andere voorwerpen om te weten hoe laat het was.

Zonnewijzer 5

10

Vierduizend jaar voor Christus lazen de Egyptenaren de tijd af met behulp van de zon. Ze plaatsten een stok in de grond en door het verplaatsen van de schaduw ervan zagen ze wanneer een etmaal voorbij was.

Rond achthonderd voor Christus kon men, door de stok op een schijf met cijfers te plaatsen, de tijd nauwkeuriger aflezen.

De schaduwlijn die op een cijfer viel, vertelde hoe laat het was.

Waterklok

15

De zon schijnt helaas niet altijd. Daarom ontwierpen de Grieken driehonderd jaar voor Christus de waterklok. Een waterklok bestaat uit twee vaten. Het bovenste vat heeft onderaan een gaatje en wordt gevuld met water. Het water W het etmaal druppelt door het gaatje in het onderste vat. Met periode van 24 uur behulp van een schaalaanduiding konden ze zo de tijd meten.

Kaarsen 20

25

Rond het jaar duizend gebruikten de mensen kaarsen met streepjes. Als de kaars opbrandde, verdwenen de streepjes.

Zo zag je hoeveel uren er voorbij waren gegaan.

Dat had als voordeel dat je ook in het donker de tijd kon meten. Het nadeel was dat kaarsen in de middeleeuwen duur waren.

Zandloper

30

35

Tussen de twaalfde en de veertiende eeuw dook de zandloper op in West-Europa. Een zandloper bestaat uit twee glazen vaten die via een dunne opening met elkaar verbonden zijn. Vanbinnen zit zand dat door de zwaartekracht naar beneden stroomt. Als het bovenste vat leeg is, draai je de zandloper om en wordt de tijd opnieuw gemeten. In de middeleeuwen werd een zandloper vaak gebruikt op zeilschepen. Een scheepszandloper moest elk halfuur omgedraaid worden. Als iemand moest wachtlopen, deed hij dat bijvoorbeeld acht ‘glazen’ (vier uur) lang.

Mechanische klok 40

10

Monniken hadden een nauwkeurig uurwerk nodig om op het goede moment te kunnen bidden. Christiaan Huygens (1629-1695) vond het slingeruurwerk (het bekendste mechanische uurwerk) uit. Een slingeruurwerk gebruikt de zwaartekracht waardoor de slinger met dezelfde snelheid heen en weer beweegt. Zo blijft de klok gelijklopen.

Projectbundel Te laat! - activiteit 3

45

Slingeruurwerken worden aangedreven door een gespannen veer die men af en toe moet opwinden. Een slingeruurwerk vereist een precieze afstelling, want anders loopt de klok te snel of te langzaam.

Atoomklok De Brit Louis Essen ontwierp in 1955 de eerste atoomklok. De atoomklok is een nauwkeurige elektronische klok die de tijd kan berekenen door de trillingen van atomen.

Naar: www.isgeschiedenis.nl

Vragen bij tekst A 4

Waarom kon je de zonnewijzer niet altijd gebruiken?

5

Wat moet je doen om een waterklok te gebruiken?

6

Welk voordeel heeft een waterklok in vergelijking met een zonnewijzer?

7

Verbind de klok met de juiste datum kaarsen

300 v. Chr.

zandloper

20ste eeuw

zonnewijzer

rond 1000 n. Chr.

waterklok

17de eeuw

mechanische klok

12de-14de eeuw

atoomklok

4000 v. Chr. Projectbundel Te laat! - activiteit 3

11

8

a Kleur de sleutelwoorden in de tekst. b Maak met de sleutelwoorden een schema.

zonnewijzer • • waterklok •

• •

• •

kaarsen

•

• • • •

klokken zandloper • • mechanische klok •

• •

• atoomklok

• •

•

• •

12

Projectbundel Te laat! - activiteit 3

Tekst B: Hoe werd je vroeger op tijd wakker zonder wekker?

Natuurlijk ritme Misschien denk je dat mensen vroeger alleen maar op tijd wakker werden door het kraaien van een haan. Dat klopt niet helemaal. Vooral donker en licht bepaalden het slaapritme. Omdat er nog geen binnen- en straatverlichting was, gingen mensen 5 slapen als het donker werd. Wat moest je anders doen?

Daardoor werd je vaak vanzelf wakker bij de eerste zonnestralen. Mensen raakten gewend aan het ritme van dag en nacht.

Meidenklokken 10

15

Wie rijk was, had een dienstmeid in huis die het hele gezin moest wekken. Maar hoe werd die dienstmeid dan wakker? Vaak had men een speciale meidenklok in huis: een simpele klok met één wijzer en een wekfunctie. Na het ontwaken bereidde de meid het ontbijt en wekte ze de gezinsleden. In sommige, armere huishoudens had men geen meidenklok, maar een haan.

Porder

25

© A knocker Upper waking up a client, Manchester, UK c.1912 (photo) / Private Collection / Prismatic Pictures / Bridgeman Images

20

In de negentiende eeuw werd het belangrijker om op tijd op te staan. Vele mannen en vrouwen gingen in fabrieken met strikte werktijden werken en moesten dus écht op tijd zijn. Er ontstond een nieuw beroep: porder. Porders hadden vaste klanten en gingen ’s nachts en ’s morgens op pad om ze te wekken. Met een speciale stok porden zij tegen het raam, net zolang tot de klant wakker was.

Opkomst van de wekker

30

35

De eerste wekkers waren vaak te duur voor het gewone volk, zodat porders nodig waren. In het begin van de twintigste eeuw kwamen er echter eenvoudige wekkers op de markt die goedkoper waren dan een porder. Sommige oudere mensen gebruikten nog een porder, omdat zij de wekker niet vertrouwden. Toch stierf het beroep langzaam uit. Rond de Tweede Wereldoorlog was het beroep van de porder helemaal verdwenen.

Daarna volgden de rinkelende, opwindbare wekker, de digitale wekkerradio en het alarm op de smartphone elkaar snel op. Tegenwoordig hebben de meeste mensen hun wekker altijd bij.

W

porren kleine duw geven

Bron: www.wikipedia.be Projectbundel Te laat! - activiteit 3

13

Vragen bij tekst B 4

Wat betekent ‘natuurlijk ritme’?

5

Geef twee manieren waarop een dienstmeid op tijd wakker werd.

1 2

6

a Wat hield het beroep porder in?

b Waarom verdween het beroep?

7

Hoe worden we nu op tijd wakker?

14

Projectbundel Te laat! - activiteit 3

8

a Kleur de sleutelwoorden in de tekst. b Maak met de sleutelwoorden een schema.

natuurlijk ritme • • •

meidenklok • • •

wekkers

porder • wekker •

• •

• •

Projectbundel Te laat! - activiteit 3

15

9

a Kies welke tijdmeter jullie gaan maken. b Lees het stappenplan en voer uit.

Wij kiezen voor:

A zandloper

B waterklok

C kaarsklok

A: stappenplan zandloper – 1 minuut meten

Dit heb je n odig: – twee klein e, gelijke fl esjes – een stukje karton – zout – een schaa r – kleefban d – een trecht er – een kook wekker of s topwatch

Zo ga je te werk: STAP 1: Neem twee gelijke flesjes.

STAP 2: Knip uit het stukje karton een rondje, dat tussen de openingen van de flesjes past.

Maak midden in het rondje een gaatje.

STAP 3: Vul met de trechter één flesje bijna helemaal met zout.

STAP 4: Leg het kartonnen rondje op de fles waarin het zout zit.

Zet de andere fles er omgekeerd bovenop.

STAP 5: Hou de flessen goed vast en draai ze om.

Begin meteen met het meten van de tijd. Laat het zout precies één minuut lopen.

Let op: als het zout niet doorloopt, maak het gat in het midden dan iets groter.

STAP 6: Na één minuut haal je de twee flessen van elkaar.

Hou de fles met het zout dat is doorgelopen goed bij. Doe de rest van het zout weg.

STAP 7: Maak de flesjes aan elkaar vast met een stukje kleefband. Je eigen zandloper van één minuut is klaar! Test hem nog een keer uit.

Klaar? Maak dan oefening 10 (p. 19).

16

Projectbundel Te laat! - activiteit 3

B: stappenplan waterklok – 5 minuten meten

Dit heb je n odig: – een leeg c onservenbli k – een lege, glazen bok aal – een hame r – een spijk er – een stift – een kook wekker of s topwatch

Zo ga je te werk: STAP 1: Sla met een spijker een gaatje in de onderkant van het blik.

STAP 2: Plaats het blik op de glazen bokaal.

STAP 3: Vul het blik tot aan de rand met water.

Begin meteen met het meten van de tijd. Bij elke minuut die voorbij is, markeer je het peil met een stift.

STAP 4: Stop na vijf minuten. Zo heb je een waterklok die vertelt wanneer er vijf minuten voorbij zijn.

Klaar? Maak dan oefening 10 (p. 19).

Projectbundel Te laat! - activiteit 3

17

C: stappenplan kaarsklok – 15 minuten meten

Dit heb je n odig: – twee even lange kaar sen – een kook wekker of s topwatch – klei – lucifers – een stift – een meetla t

Zo ga je te werk: STAP 1: Meet één kaars en noteer de hoogte. centimeter =

millimeter

STAP 2: Maak met klei een staander voor de kaars, zodat hij rechtop blijft staan.

STAP 3: Zet de wekker op 15 minuten en steek de kaars aan.

STAP 4: Maak op de volgende pagina de woordzoeker.

STAP 5: Blaas na 15 minuten de kaars uit en laat het kaarsvet hard worden.

STAP 6: Meet de kaars opnieuw en leg de twee kaarsen naast elkaar.

Hoeveel millimeter is de kaars opgebrand in 15 minuten? millimeter STAP 7: Vul het schema in.

0 minuten

millimeter

15 minuten

millimeter

30 minuten

millimeter

45 minuten

millimeter

60 minuten

millimeter

STAP 8: D uid de maten aan op de tweede kaars. Begin bovenaan de kaars.

De kaarsklok is klaar!

18

Projectbundel Te laat! - activiteit 3

10

Zoek de woorden.

K

L

O

K

Q

Z

W

E

R

T

Y

U

I

G

O

P

A

L

A

Z

X

L

Z

A

N

D

K

J

M

H

G

A

F

D

S

A

M

C

B

V

B

N

N

N

O

P

W

I

N

D

E

N

M

A

E

W

A

Q

M

D

W

R

Y

I

P

H

N

R

H

F

Q

T

R

R

T

U

T

L

U

A

C

H

T

L

O

U

U

W

E

I

K

D

T

O

Z

O

N

N

E

W

IJ

Z

E

R

T

S

D

G

S

A

E

H

K

P

A

D

G

J

D

M

P

E

L

E

N

I

D

M

R

H

S

E

C

O

N

D

E

T

U

N

K

O

N

D

L

W

IJ

Z

E

R

S

Z

C

B

M

B

T

F

Z

S

G

K

E

X

C

B

O

T

H

C

I

W

E

G

H

S

P

G

J

E

acht batterij dag datum digitaal gewicht

horloge kamer klok minuten seconde tijd

uren wijzers zand zandloper zon zonnewijzer

Projectbundel Te laat! - activiteit 3

19

activiteit 4

Vroege vogels Ik kan spreekwoorden over tijd gebruiken.

Ik kan een enquête over de slaaptijd afnemen.

1

Lees de tekst.

Hoe laat moet ik naar bed?

5

10

Waarom is slapen voor kinderen zo belangrijk?

Kinderen die niet genoeg slapen, voelen zich moe of futloos. Ze kunnen minder goed nadenken en hebben het moeilijk om zich te concentreren op school. Zo behalen ze minder goede cijfers.

Ze maken sneller ruzie met vriendjes en ook hun sportprestaties lijden onder slaapgebrek.

Wie te weinig slaapt, heeft namelijk een tragere reactiesnelheid.

Er is nog een andere reden om op tijd in bed te kruipen. Kinderen die weinig slapen, groeien minder goed, want tijdens het slapen maakt je lichaam een groeihormoon aan.

Bedtijd ... wanneer ga je best slapen?

4-6 jaar

tussen 18.30 en 19.15 uur

7-8 jaar

tussen 19.30 en 20 uur

9-10 jaar

tussen 20 en 20.30 uur

11-12 jaar

rond 21 uur

12-13 jaar

tussen 21 en 21.30 uur

14-15 jaar

tussen 21.30 en 22 uur

15

Hoeveel slaap heeft een kind nodig?

De meeste kinderen tussen vijf en twaalf jaar slapen gemiddeld 9,5 uur per nacht.

Dertien- en veertienjarigen hebben zo’n negen uur slaap nodig. Vanaf achttien jaar zou je genoeg hebben met acht uur per nacht.

Wat is een goed slaappatroon? En wat 20 met beeldschermen?

Het is belangrijk een goed slaappatroon te hebben. Ga dagelijks rond hetzelfde tijdstip naar bed en sta elke dag rond hetzelfde uur op. Zo wordt je lichaam gewoon aan dat ritme.

Bouw ’s avonds het licht af, zodat je ogen tot rust komen en je sneller in slaap kunt vallen. Kijk daarom een uur voor je gaat slapen niet meer naar je gsm, iPad, laptop of televisie.

Speel jij soms spelletjes op je smartphone of iPad in bed?

Naar: www.thuisinonderwijs.nl

W

20

futloos

zonder energie

de reactiesnelheid

snelheid waarmee je reageert

het slaappatroon

manier waarop iemand slaapt, uur waarop iemand meestal gaat slapen en opstaat

Projectbundel Te laat! - activiteit 4

2

Beantwoord de vragen. a Hoeveel uur slaap heeft een leerling uit het vierde leerjaar nodig?

b Om hoe laat gaat hij dan best slapen?

c Schrijf drie nadelen van slaaptekort op.

1 2 3

3

a Verbind de spreekwoorden met de juiste betekenis. beter laat dan nooit

met de kippen op stok gaan

Het is beter dat iets een beetje te laat komt, dan dat het nooit gebeurt. vroeg aan het werk zijn

van tijd noch uur weten

vroeg opstaan

vroeg in de weer zijn

vroeg gaan slapen

vroeg uit de veren zijn

niet weten hoe laat het is

b Welke spreekwoorden worden uitgebeeld? Geef jezelf een score.

1 2 3 4 Score:

/4

Projectbundel Te laat! - activiteit 4

21

4

Bedenk drie enquêtevragen om te weten te komen hoe laat de leerlingen van je klas gaan slapen.

1 2 3

5

Schrijf de enquêtevragen op en stel ze aan je partner.

De grote slaapenquête 1

2

3

4

5

Waarom ga je soms te laat slapen?

22

Projectbundel Te laat! - activiteit 4

6

Verwerk de enquête. a Hoeveel leerlingen vulden de enquête in? leerlingen b Hoe oud zijn die leerlingen en om hoe laat moeten ze volgens de tekst gaan slapen?

De leerlingen zijn

jaar.

Volgens de tekst moeten ze om

gaan slapen.

c Tel het aantal leerlingen dat volgens de enquête op tijd en niet op tijd gaat slapen.

Gaat op tijd slapen

Gaat niet op tijd slapen

Totaal d Tel het aantal jongens en meisjes dat niet op tijd gaat slapen.

Aantal meisjes dat niet op tijd gaat slapen

Aantal jongens dat niet op tijd gaat slapen

Totaal e Schrijf de redenen op waarom leerlingen te laat gaan slapen. Schrijf er het aantal leerlingen bij.

Reden om te laat te gaan slapen

Aantal leerlingen

Te lang tv-kijken

Projectbundel Te laat! - activiteit 4

23

f Maak een staafdiagram. y-as aantal leerlingen 30 25 20 15 10 5 0

te

la

ng

tv -

ki jk e

n

x-as redenen

g Vul het besluit aan.

In onze klas

gaan

leerlingen op tijd slapen.

In onze klas

gaan

leerlingen niet op tijd slapen.

van de leerlingen die niet op tijd gaan slapen zijn meisjes. van de leerlingen die niet op tijd gaan slapen zijn jongens.

is de voornaamste reden waarom leerlingen te laat gaan slapen.

24

Projectbundel Te laat! - activiteit 4

activiteit 5

Ik weet wat er is gebeurd Ik kan een verhaal over te laat komen schrijven.

1

Bekijk de afbeeldingen en kies er een uit.

3

1

2

5 4

6 7

Projectbundel Te laat! - activiteit 5

25

2

Maak een schrijfplan door jullie ideeën in sleutelwoorden op te schrijven.

1 Deze mensen spelen een rol in mijn verhaal:

2 Zo begint mijn verhaal:

3 Daarna gebeurt dit:

4 Zo eindigt mijn verhaal:

5 Deze smoes verwerk ik in mijn verhaal:

6 Mijn verhaal wordt:

griezelig

waargebeurd

fantasierijk

droevig

spannend W

Inspiratielijst smoezen: 1 Ik had honger en reed langs een fastfoodrestaurant.

2 Mijn wekker was stuk.

3 Ik vond mijn fiets niet.

4 Ik had mijn geld vergeten.

5 Mijn hond heeft mijn huiswerk opgegeten.

6 Mijn fietsband is lek, dus moest ik hem oppompen.

7 Ik vond mijn fietssleutel niet, dus moest ik lopen.

8 Er was een wegomleiding en ik was de weg kwijt.

9 De hond had mijn schoenen verstopt.

10 Ik dacht dat het pas morgen af moest zijn.

26

Projectbundel Te laat! - activiteit 5

fantasierijk iets met heel veel fantasie

3

Schrijf jullie verhaal in het klad.

Sorry juf, de hond heeft ons verhaal opgegeten.

Projectbundel Te laat! - activiteit 5

27

4

Laat jullie werk nalezen door een ander duo.

Wij zijn

en

Wij lazen het verhaal van

. en

.

1 Hoe vind je de inleiding van het verhaal?

Prima!

Goed, maar ...

2 Hoe vind je het midden?

Prima!

Goed, maar ...

3 Hoe vind je het slot?

Prima!

Goed, maar ...

4 Zit er een smoes in het verhaal?

Ja / nee

Hoe is de smoes in het verhaal verwerkt?

Prima!

Goed, maar ...

5 Hoe vind je het verhaal?

Prima!

Goed, maar ...

6 Volgens de schrijvers is hun verhaal griezelig

fantasierijk

waargebeurd

droevig

spannend

Zijn jullie het daarmee eens? Waarom (niet)? Bespreek.

28

Projectbundel Te laat! - activiteit 5

5

Herschrijf enkele zinnen zodat jullie verhaal nog beter wordt.

6

Typ jullie verhaal op een tablet of op computer.

Projectbundel Te laat! - activiteit 5

29

activiteit 6

Te laat, verzin een mop die aanslaat!

Ik kan een mop over te laat komen bedenken.

Ik kan een cartoon over te laat komen tekenen.

W

1

Bekijk de cartoon.

2

Wat is een deadline?

Tip: zoek de betekenis op in het woordenboek.

W

de deadline

30

Projectbundel Te laat! - activiteit 6

de cartoon grappige tekening met een boodschap

Stel jij je huiswerk of klusjes die je van je mama of papa moet doen vaak uit?

Dan kan een deadline helpen!

3

a Vul de mop aan met eigen smoezen.

november

4

maandag Te laat op school

ool. Maar Vier jongens komen te laat op sch een excuus:

ze hebben

vergeten, “Ik aan om die te halen”, meester, en toen moest ik terugg zegt de eerste jongen.

“Ik moest . meester”, zegt de tweede jongen “ zegt de derde jongen. .

De vierde jongen begint te huilen ester.

“Waarom huil je?” vraagt de me “

,

, meester”,

”

b Bedenk een mop over het thema ‘Te laat!’.

november

5

dinsdag

Projectbundel Te laat! - activiteit 6

31

4

a Maak een grappige tekening bij de tekst.

november

6

woensdag Hoe laat is het?

Jan houdt thuis een feestje.

Op een bepaald moment vraagt zijn vriend: “Hoe laat is het?”

“Geen idee,” zegt Jan, “maar ik kom dat dadelijk te weten.”

Hij neemt zijn trompet en blaast er enkele seconden goed op.

“Waarom doe je dat?” vraagt zijn vriend.

Jan vraagt om stilte.

Dan klopt zijn buur op de muur en roept: “Ben je gek geworden? Het is half vier ‘s nac hts!”

b Verzin een tekst bij de tekening.

32

Projectbundel Te laat! - activiteit 6

5

Maak een cartoon. a Waarover wil jij een cartoon ontwerpen?

Te laat gaan slapen Mama en papa wakker krijgen Te vroeg wakker zijn b Maak je schets.

c Noteer de deadline.

De deadline voor de afgewerkte versie van mijn cartoon is

6

 .

Beoordeel de cartoon van je partner. a De cartoon gaat over ... ... te laat gaan slapen. ... mama en papa wakker krijgen. ... te vroeg wakker zijn. b Wat wil de cartoon vertellen?

c Ik vind de cartoon: grappig duidelijk mooi getekend

niet grappig onduidelijk

Projectbundel Te laat! - activiteit 6

33

activiteit 7

Nooit meer te laat Ik kan een presentatie geven over mijn eigen uitvinding.

1

Vertel waarom de afbeeldingen op p. 25 bij het thema ‘Te laat!’ horen.

2

Bedenk een gekke oplossing zodat mensen of dieren niet meer te laat zijn.

3

Luister naar de ideeën van je klasgenoten en beantwoord de vragen.

1 Deze uitvinding vind ik het best:

2 Deze uitvinding vind ik het grappigst:

3 Deze uitvinding zou ik nooit willen uitproberen:

4 Deze uitvinding vind ik het mooist:

5 beste uitleggen.

34

Projectbundel Te laat! - activiteit 7

kon zijn/haar gek idee het

activiteit 8

Te laat voor verjaardagstaart?

Ik kan een spel volgens de spelregels spelen.

1

Lees de spelregels.

Ganzenspel: Te laat voor verjaardagstaart?

Julie wordt over een week tien jaar. Daarom organiseert ze thuis een verjaardagsfeest. Jullie zijn allemaal uitgenodigd. Let op, kom zeker op tijd, want laatkomers krijgen geen stuk taart!

Voorbereiding: – Vorm groepen van vier.

– Maak en versier je eigen pion.

Spel spelen: – Gooi om de beurt met de dobbelsteen. Wie het hoogste aantal ogen gooit, begint.

– Plaats je pion evenveel vakjes vooruit als je hebt gegooid.

– Staat er een tekening op het vakje? Dan hoort er een opdracht bij. Voer die correct uit om vooruit te mogen. Je vindt alle opdrachten op de achterflap van je bundel.

Einde van het spel: Om het ganzenspel te winnen moet je bij de laatste worp het juiste aantal ogen gooien om op vakje 63 te komen. Gooi je te veel, dan moet je de pion het aantal vakjes dat je te veel hebt gegooid, terugplaatsen.

De eerste speler die op vakje 63 komt, wint het spel. Wie het huis van Julie heeft bereikt, haalt bij de juf of meester een verrassing.

2

Speel het spel.

Projectbundel Te laat! - activiteit 8

35

36

Projectbundel Te laat! - activiteit 8

Projectbundel Te laat! - activiteit 8

37

activiteit 9A

Gezelschapsspellen, we gaan er eentje samenstellen (1) Ik kan in groep de spelregels van een gezelschapsspel verzinnen.

1

a Schrijf drie gezelschapsspellen of kaartspellen op die jij leuk vindt.

1 2 3 b Omcirkel je favoriete spel. c Schrijf de spelregels van je favoriete spel op in zeven zinnen.

2

Maak afspraken over het ontwerp van jullie spel.

? ?

Hoeveel spelers kunnen deelnemen?

Doel van het spel:

?

Voor welke leeftijd?

Hoe lang mag het duren?

Thema van het spel:

38

Projectbundel Te laat! - activiteit 9A

3

Kies met je groep een spel dat jullie verwerken tot slaapspel. a Op welk spel baseren jullie het nieuwe spel?

b Welke opdracht verwerken jullie in het spel?

c Hoe gaan jullie dat doen?

d Beschrijf hoe jullie spel eruit zal zien of maak een schets.

Projectbundel Te laat! - activiteit 9A

39

e Schrijf de spelregels van jullie spel op.

Wij schrijven goede spelregels.

Onze spelregels zijn kort en eenvoudig geschreven.

Onze spelregels zijn eerlijk.

Ons spel is leuk om te spelen.

f Maak een lijst van de materialen die jullie nodig hebben om het spel te maken.

Materialen

Wie brengt het mee?

g Schrijf jullie spelvragen op. Schrijf het antwoord erbij.

Tip: haal inspiratie uit de projectbundel of zoek informatie op de computer.

Vraag: Antwoord:

40

Projectbundel Te laat! - activiteit 9A

Vraag: Antwoord:

Vraag: Antwoord:

Vraag: Antwoord:

Vraag: Antwoord:

Vraag: Antwoord:

Vraag: Antwoord:

Vraag: Antwoord:

Vraag: Antwoord:

Projectbundel Te laat! - activiteit 9A

41

activiteit 9B

Gezelschapsspellen, we gaan er eentje samenstellen (2) Ik kan een gezelschapsspel spelen volgens de spelregels.

1

Maak of voorzie jullie eigen spelmateriaal: kaarten, quizvragen, spelbord, pionnen ...

2

Test jullie spel uit. a Speel het spel met je groep en kijk na of alles goed verloopt.

Wij testen het spel uit.

Er zijn voldoende kaartjes, pionnen ...

De antwoorden op de vragen zijn juist.

De spelregels zijn duidelijk.

Het is duidelijk wie er op het einde wint.

b Schrijf op wat er nog aangepast moet worden. Verbeter het spel.

42

Projectbundel Te laat! - activiteit 9B

3

a Speel het spel van een andere groep. b Beoordeel het spel van de andere groep.

ja nee

1 Het spel is mooi gemaakt.

2 De spelregels zijn duidelijk geformuleerd.

3 Je kunt het spel met vier personen spelen.

4 Je kunt het spel afronden binnen het half uur.

5 Geef de makers van het spel een compliment:

6 Geef de makers van het spel een tip:

november

7

donderdag De kikker en de duizendpoot had den afgesproken iets te gaan drinken.

De kikker was op tijd en wachtte ongeduldig op de duizendpoot.

Na twee uur kwam die eindelijk binnen.

De kikker keek hem boos aan, maar de duizendpoot zei: "Sorry dat ik te laat ben.

Er hing een bordje aan de deur: voeten vegen voor je binnenkom t."

Projectbundel Te laat! - activiteit 9B

43

Te laat voor verjaardagstaart?

Je vergat het cadeautje voor Julie. Ga terug naar START.

Je bent op tijd vertrokken, super! Ga naar 12.

Geen file voor jou vandaag.

Geef 2 manieren om met het openbaar vervoer naar school te gaan. Ga 3 plaatsen vooruit.

Hoe wisten ze vroeger zonder klok hoe laat het was? Ga 3 plaatsen vooruit bij een juist antwoord.

Wat betekent ‘Julie was al vroeg in de weer voor haar verjaardagsfeest’?

Ga 2 plaatsen vooruit bij een juist antwoord en 3 plaatsen achteruit bij een fout.

Noem 3 dingen die je ’s avonds best klaarzet om ’s morgens op tijd naar school te kunnen vertrekken.

Ga 4 plaatsen vooruit bij een juist antwoord.

Je vergat je ouders te verwittigen dat je naar Julie gaat. Sla 1 beurt over terwijl je hen verwittigt.

Ai, de trein valt stil en je moet van spoor veranderen. Ga terug naar 30.

Verzin een gekke smoes waarom je te weinig tijd had om Julies cadeautje in te pakken. Ga 4 stappen vooruit.

Je ging gisteren te laat slapen en je bent moe. Rust 2 beurten uit.

Zing het refrein van een slaapliedje. Viel er iemand in slaap? Ga 2 plaatsen vooruit.

Je kwam op je pantoffels naar het huis van Julie. Ga terug naar 41.

Hoera, je bent op tijd op het verjaardagsfeest! Haal bij je juf of meester een verrassing.

TE LAAT!

Een volledig productoverzicht vind je op www.talentvoortaal.be

Cover en lay-outconcept: HarderBetterFasterStronger Opmaak: Crius Group Tekeningen: Eric Bouwens Eerste druk 2019 ISBN 978-90-306-8254-7 D/2019/0078/47 Art. 569668/01 NUR 191

De uitgever heeft ernaar gestreefd de relevante auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Wie desondanks meent zekere rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht zich tot de uitgever te wenden.

ISBN 978-90-306-8254-7 569668

9 789030 682547

vanin.be