STAP STEEN
Inne Houvenaeghel Daan Terryn Kurt Vermet
Godsdienst voor het 4e jaar BSO
Godsdienst voor het 4e jaar BSO
Leer zoals je bent Ontdek het onlineleerplatform: diddit! Vooraan in dit boek vind je de toegangscode, zodat je volop kunt oefenen op je tablet of computer. Activeer snel je account op www.diddit.be en maak er een geweldig schooljaar van!
www.vanin.be ISBN 978-90-306-7403-0
563272
a Sanoma company
a Sanoma company
67123 COVER STAPSTEEN 4_DEF.indd 1
a Sanoma company
4/02/16 10:41
4
STAP STEEN
Inne Houvenaeghel Daan Terryn Kurt Vermet
INHOUDSTAFEL Inhoudstafel ............................................................................................................................................................................................................2 Ont-moeten..............................................................................................................................................................................................................3 My style....................................................................................................................................................................................................................15 Anders zijn - Een recht............................................................................................................................................................................27 Vuur-werk..............................................................................................................................................................................................................39 Ruth ..............................................................................................................................................................................................................................51 Eigen avontuur ..................................................................................................................................................................................................63 Weg naar Compostela...............................................................................................................................................................................75 Doodlopende straat ......................................................................................................................................................................................87 Let's talk about sex .....................................................................................................................................................................................99 Chained ..................................................................................................................................................................................................................111 Judith .......................................................................................................................................................................................................................123 Welke wereld willen we?..................................................................................................................................................................135
2
INHOUDSTAFEL
STEEN4
E/STAP
B DIDDIT.
ANDERS ZIJN - EEN RECHT
OPSTAP 1 Markeer in de lijst drie woorden die het best het thema van de kortfilm Impasse omschrijven. Leg uit waarom je die woorden koos. Kies uit: vooroordelen – angst – verliefdheid – conflict – verlegenheid – opvoeding – racisme – idealen – discriminatie – veralgemening – groepsdruk – onverdraagzaamheid – armoede – vluchten – nazisme 2 Wat betekent ‘impasse’? Duid het juiste antwoord aan.
Een situatie waaruit je je moeilijk kunt redden.
Een afgesloten ruimte waaruit je niet weg kunt, zoals een treinwagon.
3 Waarom is 'Impasse' de titel van de kortfilm?
4 Kruip in de huid van de jonge man. Stuur de vrouw een sms.
28 28
ANDERS ZIJN EEN RECHT
Een ontmoeting met een vreemdeling
Onbetrouwbaarheid
LES 1
Discriminatie
A Anders 1 Waarom verbergen de mensen in het spotje hun gezicht?
2 Welke vormen van ‘anders zijn’ komen in het spotje voor? 1
4
2
5
3 3 Wat is discriminatie? Duid het correcte antwoord aan.
Opkomen voor de rechten van mensen die anders zijn
Mensen ongelijk behandelen vanwege kenmerken die er niet toe doen
Ernaar streven om overal jezelf te zijn
Jezelf in de plaats van de ander durven zetten om die ander beter te begrijpen
4 Markeer en vul aan. In het voorval van Karel is er wel / geen sprake van discriminatie, omdat ...
Karel is homo. Hij solliciteert naar een job als chauffeur. Karel veroorzaakte een maand geleden een ongeval onder invloed van alcohol. Hij krijgt de job niet.
STAPSTEEN Vul in. is mensen
vanwege
kenmerken die er niet toe doen. Mensen worden gediscrimineerd vanwege hun: -
godsdienst of levensovertuiging, huidskleur, ras of nationaliteit, seksuele geaardheid, geslacht, leeftijd, beperking of chronische ziekte.
ANDERS ZIJN EEN RECHT
29
B Fouten in ons denken
1
3 2
Kennismaking met de donor
4
1 Schrijf de nummers van de afbeeldingen bij de juiste omschrijvingen. 2 Schrijf de begrippen bij de juiste omschrijvingen. Kies uit: brandmerk/stigma – hokjesdenken/stereotype – vooroordeel Omschrijving
Nummer afbeelding
Begrip
Een negatief kenmerk dat je koppelt aan een persoon of een groep, en waar je moeilijk vanaf geraakt. Een oordeel dat je geeft over iemand zonder dat je hem of haar kent. Een overdreven simpel en meestal negatief beeld van een bepaalde groep.
STAPSTEEN Vul in. We vinden het lastig om met de grote verschillen tussen mensen om te gaan; we hebben de neiging te vereenvoudigen. Daardoor maken we
over mensen.
Fouten in ons denken zijn: - een vooroordeel, - een brandmerk of - hokjesdenken of
C De roots van discriminatie 1 Wat voelt de interviewer bij het koppel? Duid het correcte antwoord aan. Hij vindt het een leuk stel. Hij heeft er bedenkingen bij. Hij vindt hen sympathiek. Hij vindt hen antipathiek.
30
ANDERS ZIJN EEN RECHT
, .
2 Markeer in de tabel wat de interviewer zegt. 3 Schrijf naast de uitspraken die je markeerde of het om een vooroordeel, een stigma (brandmerk) of een stereotype (hokjesdenken) gaat. Uitspraak
Vooroordeel, stigma of stereotype?
‘Al die wijven hebben het zot in hun kop!’ ‘Jullie maken de foute keuze. Je zou beter nog eens goed nadenken.’ ‘Dat moet gaan werken, winkelen, ’s avonds iets gaan drinken, vreemdgaan …’ ‘Jij bent een sloef. En jij bent een hoer.’ ‘Jullie staan echt wel heel open voor elkaars wensen.’
STAPSTEEN Vul in. . Dat is een negatief
begint bij over de ander. Antipathie beïnvloedt ons over die persoon. Het negatieve denken over die persoon bepaalt ons tegenover hem.
Voelen
Denken
Doen
Antipathie
Vooroordelen + Stereotype/hokjesdenken + Stigma/brandmerk/ etiket
Discriminatie Geweld
ANDERS ZIJN EEN RECHT
31
LES 2
Onze XXXX verlangens ... discriminatie of solidariteit?
A Verlangens worden zuchten Humo vroeg aan jongeren uit het secundair onderwijs: ‘Welke verlangens of dromen heb jij voor de toekomst?’ ‘Winnen met Euro Millions, een dure sportwagen kopen en in een mooie villa wonen.’
‘Uitblinken in mijn sport, zodat iedereen naar mij opkijkt.’
‘Baas worden van een groot bedrijf.’
‘Het voor het zeggen hebben in ons land.’
1 Zet bij elk tekstje een G voor ‘geld’, een S voor ‘succes’ of een M voor ‘macht’. 2 Wat zou jouw antwoord zijn op de vraag van Humo?
3 Schrijf het juiste GSM-verlangen (Geld, Succes of Macht) bij elke afbeelding.
4 Wat loopt er in elke afbeelding fout?
STAPSTEEN Vul in. Mensen verlangen naar
,
Dat zijn de
.
en
. Als we die verlangens ten koste van
.
nastreven, worden het
,
32
ANDERS ZIJN EEN RECHT
en
zijn de
.
B Aan de verleiding weerstaan OT
NT
Matteüs 4, 1-11 1 Welke verlangens herken je in het verhaal?
2 Welke zuchten herken je in het verhaal?
3 Waartoe roept het verhaal ons op?
Stanley Spencer
4 Over welke zuchten gaat het in deze islamitische bronnen? Wanneer je moslims met iets feliciteert, antwoorden zij: ‘Alle lof komt Allah toe.’
‘En wie voor de eigen hebzucht behoed worden, zij zijn het die het welgaat.’ (Koran 59.9)
‘Wie anderen de baas kan in het worstelen, is niet echt sterk. Echte kracht is bij wie zich kan beheersen als hij boos is.’ (Bukhari – Hadith)
C GSM-verlangens in dienst van de ander 1 Welke GSM-verlangens komen in de tekst aan bod? Markeer. Schrijf dan de verlangens hieronder.
2 Markeer de begrippen die bij Broederlijk Delen passen.
‘Genoeg is goed’ in plaats van ‘nooit genoeg’. Wij willen een solidariteitsbeweging zijn. Samen bouwen we aan onze droom van een wereld zonder ongelijkheid. Wij zijn ervan overtuigd dat dat de enige manier is om duurzame resultaten te behalen. In Vlaanderen proberen we via de politiek invloed te hebben op de beslissingen.’ (Broederlijk Delen)
Kies uit: discriminatie – machtsmisbruik– solidariteit
STAPSTEEN Vul in. Christen zijn, is kunnen Ook de
van de HEH-zuchten. roept op om tegen de HEH-zuchten te strijden. Die strijd noemen moslims
. We kunnen GSM-waarden in dienst van de ander gebruiken. is het gevoel van ertoe aanzet om iets te Zowel de
dat mensen .
als het
roepen op tot solidariteit.
ANDERS ZIJN EEN RECHT
33
LES 3
Mensenrechten en discriminatie
A De rechten van de mens 1 Wat hoort bij de klant (K) en wat bij de winkelier (W)? Schrijf de juiste letter in de stapsteentjes. Vrijheid van meningsuiting is belangrijk.
Slowakije is een mooi land.
Hij houdt van baseball.
De ander moet zijn mening aanvaarden, wat die ook is.
Hij aanvaardt geen enkele andere mening dan de zijne.
2 Over welke mensenrechten gaat het in Tricko?
Hij is gelovig.
Hij voelt zich beledigd omdat de tekst op het T-shirt niet past bij de Amerikaanse vlag.
Mensenrechten zijn rechten en vrijheden voor alle mensen. Je hebt die rechten omdat je mens bent. De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (VN) legde in 1948 de mensenrechten vast in de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens (UVRM). Aanleiding vormde de nazigruwelen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
3 Bekijk de tifo. Vrijheid van meningsuiting of hatespeech?
De vrijheid van meningsuiting mag nooit een excuus zijn om doelbewust haatdragende uitlatingen over personen of bevolkingsgroepen (hatespeech) te doen. (Amnesty International)
Drie belangrijke vragen bij een hatespeech: 1 Wie doet de uitspraak? 2 Waar doet men de uitspraak? 3 Welk doel heeft de uitspraak?
STAPSTEEN Vul in. In de
is
een belangrijk onderwerp. Het recht op is begrensd door het verbod op discriminatie
en
.
de mensenrechten overal ter wereld gerespecteerd worden.
34
ANDERS ZIJN ďšť EEN RECHT
ziet erop toe dat
B Genocide als extreme uiting van discriminatie Het uitmoorden van een volledige bevolkingsgroep kreeg pas in 1944 een naam: genocide of volkerenmoord. De Shoah of Holocaust is de grootste en bekendste genocide in de Westerse geschiedenis. Minstens zes miljoen Joden werden uitgemoord. Maar deze genocide is zeker niet de enige.
Kenmerk 1 De daders van de genocide zien hun slachtoffers niet meer als (volwaardige) mensen. Voorbeeld: de nazi’s zagen de Joden als ongedierte.
Kenmerk 2 De daders verdelen de bevolking in groepen door allerlei wetten in te voeren die de vrijheid van de slachtoffers beperken. Voorbeeld: de anti-Joodse wetten
‘Alle Joden moesten zich melden en zich in een grote stad vestigen. In Krakau arriveerden elke dag meer dan tienduizend Joden uit de provincie.’ (Schindler’s List)
Kenmerk 3
De slachtoffers krijgen overal de schuld van. Ze zijn de zondebok. De kloof tussen de slachtoffers en de rest van de bevolking groeit. Voorbeeld: de Joden kregen de schuld van de crisis.
Tobias Schiff overleefde verschillende concentratiekampen.
Kenmerk 4 De daders maken het onderscheid tussen de slachtoffers en de rest van de bevolking duidelijk zichtbaar. Voorbeeld: de Joden werden verplicht om de davidsster te dragen.
ANDERS ZIJN EEN RECHT
35
Kenmerk 5 De daders gebruiken geweld tegen de slachtoffers. Het geweld gaat van kwaad naar erger. Ze gebruiken zo veel geweld dat iedereen eraan went. Voorbeelden: schelden, slaan, schoppen …
Kenmerk 6 De daders doden de slachtoffers systematisch, met als doel de volledige uitroeiing van de bevolkingsgroep. Voorbeeld: de gaskamers in het concentratiekamp Auschwitz.
Kenmerk 7 De daders doen er alles aan om de feiten te ontkennen en bewijzen te laten verdwijnen.
Kenmerk 8 De daders van een genocide zijn altijd heel goed voorbereid en de uitvoering van een genocide is altijd goed georganiseerd.
© Nin Fonténai
STAPSTEEN Vul in. De
vorm van discriminatie en schending van de mensenrechten is de . Een genocide is een
Elke genocide heeft
. .
De
of
is de in de Westerse geschiedenis, maar ze is zeker
.
36
ANDERS ZIJN EEN RECHT
HOUVAST 1 Zoek in het letterrooster de woorden die in de tabel omschreven worden. De beginletters van de woorden zijn aangegeven. 2 Schrijf elk woord naast de correcte omschrijving. R
G
E
P
S
E
F
D
E
X
W
E
N
R
C
Y
I
S
O
C
D
N
R
G
B
B
S
V
E
C
I
O
Z
E
T
Y
L
Q
D
U
L
T
H
I
K
E
P
Z
C
N
B
I
I
E
T
T
T
E
T
Q
N
E
O
C
E
L
Y
W
G
B
E
H
K
A
H
I
E
N
B
T
H
S
H
I
L
M
C
D
N
W
J
T
D
C
A
R
D
X
H
B
M
U
A
I
R
C
A
E
S
H
B
R
G
J
C
W
Z
M
M
A
T
O
B
Z
E
U
E
P
E
T
E
B
E
I
I
M
R
O
O
G
J
A
G
I
N
C
E
T
R
E
B
M
K
R
T
R
K
E
Q
T
O
H
P
C
C
O
R
T
S
U
A
C
O
L
O
H
C
E
S
T
H
C
U
Z
S
R
E
E
H
O
S
T
I
I
E
R
S
F
K
I
U
O
S
E
K
E
V
D
D
J
T
M
A
O
S
T
H
C
S
I
E
N
B
S
E
H
A
O
H
S
S
L
O
Y
H
H
D
P
O
F
N
N
H
N
L
E
C
P
L
A
A
T
D
E
T
N
Omschrijving
Gezocht woord
Mensen ongelijk behandelen vanwege kenmerken die er niet toe doen Een negatief kenmerk dat je koppelt aan een persoon of groep en waar je moeilijk vanaf geraakt Een overdreven simpel en negatief beeld van een bepaalde groep Als je het GSM-verlangen naar geld overdreven nastreeft. Een HEH-zucht, waarbij je ten koste van alles streeft naar macht Als succes zo belangrijk wordt, dat je ervoor over lijken gaat. De vervolging van de Joden door de nazi’s Het Hebreeuwse woord voor de Jodenvervolging Een georganiseerde volkerenmoord De persoon of groep die van alles ten onrechte de schuld krijgt Een oordeel over iemand zonder dat je hem of haar kent
STAPSTEEN 4
ANDERS ZIJN ďšť EEN RECHT
37 37
MIJN PLEK Opdracht: Maak je eigen collage met minimaal drie foto’s, artikels … over discriminatie en mensenrechten.
38 38
ANDERS ZIJN EEN RECHT
STAPSTEEN 4