proefhoofdstuk©VANIN

Het aantal mensen dat wel gevraagd wordt om aan een onderzoek of enquête deel te nemen, maar weigert of niet antwoordt, is de non-respons. Beide waarden worden meestal uitgedrukt in procent.

Non-respons kan de waarde van een onderzoek in belangrijke mate verminderen of zelfs volledig tenietdoen.

1.3.5 Steekproeffouten

Bij het samenstellen van een steekproef kunnen fouten optreden.

Opportunistische steekproef

Een Waregemse journalist wil onderzoeken wat de favoriete voetbalploeg van de Jupiler Pro League is bij de Vlaamse jongeren tussen vijftien en achttien jaar. Hij stelt een enquête op en verstuurt die naar alle leerlingen van de tweede en derde graad van de Waregemse scholen. Waarom is deze steekproef niet representatief?

De steekproef werd op een gemakkelijke en goedkope manier samengesteld. Dat noem je een opportunistische steekproef

Selectiebias

Een masterstudent diergeneeskunde wil voor zijn masterproef onderzoeken hoeveel huisdieren jaarlijks op controle gaan naar de dierenarts. Hij selecteert enkel eigenaren van honden. Waarom is deze steekproef niet representatief?

Dat is een voorbeeld van selectiebias: de getrokken steekproef is geen goede weerspiegeling van de populatie. Selectiebias komt voor op twee mogelijke manieren: wanneer er een verkeerde steekproef wordt gekozen of wanneer er personen uit de steekproef uitvallen.

Bias betekent vertekening. Er is sprake van bias als externe factoren de uitkomsten van het gevoerd onderzoek negatief beïnvloeden en onbetrouwbaar maken. Dat kan zich in elke fase van het statistisch onderzoek voordoen en verschillende vormen aannemen, zoals respons-bias. Daarbij hebben de respondenten de neiging om onnauwkeurige antwoorden te geven in enquêtes. Non-responsbias treedt op als een deelnemer zich terugtrekt vooraleer het onderzoek is afgerond. Onderzoekersbias doet zich voor als de onderzoeker de onderzoeksvragen laat beïnvloeden door zijn of haar verwachtingen en persoonlijke gevoelens.

Neutrale context

Als je een enquête afneemt, moet de context zo neutraal mogelijk zijn. Zou jij eerlijk je mening geven op de vraag ‘Wat vind je van de werking van de politie in jouw stad’ aan een politieagent in uniform?